• ผแตง : พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (ร. ๖ )

• ลกษณะค าประพนธ : บทละครพดขนาดสนมความยาว ๑ องก

• จดประสงคในการแตง : เพอใชแสดงละครใหความบนเทงทแฝงไว

ดวยแงคดเกยวกบการด าเนนชวตของมนษย และความเสยสละทพอ

มตอลก

• ทมาของเรอง : เปนบทพระราชนพนธเรองหนงในพระบาทสมเดจพระ

มงกฎเกลาเจาอยหว (ร.๖) ททรงผกเรองขนดวยพระองคเอง โดย

ทรงใชนามแฝงวา “พระขรรคเพชร”

• รปแบบงานประพนธ : รอยแกว บทละครพดขนาดสน

• ระยะเวลาในการแตง : ราวป พ.ศ ๒๔๕๓-๒๔๖๘

• รชกาลท ๖ ทรงผกเรองอยางรดกมและด าเนนเรองโดยใชบท

สนทนาของตวละครโตตอบกน ท าใหทราบเรองราวทด าเนนไป และทราบ

เบองหลงของตวละครแตละตว นอกจากน ยงทรงบรรยายกรยาทาทางของตว

ละครแตละตวไวในวงเลบ เพอชวยใหนกแสดง แสดงตามบทไดสะดวกและสม

บทบาทยงขน ภาษาทใชในบทละครน ใชค าพดงายๆแตใหความหมายคมคาย

ลกซง แมวาบางค าทมใชในอดตสมย ๘๐ - ๙๐ปกอนแตไมมใชในปจจบน

ผอานกยงพอเดาความหมายได

• พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว มพระนามเดมวา สมเดจเจาฟา

มหาวชราวธ เปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว และ

สมเดจพระศร พชรนทราบรมราชนนาถ ทรงพระราชสมภพ เมอวนท ๒ มกราคม

พ.ศ. ๒๔๒๓ เมอ พระชนมาย ๘ พรรษา ทรงไดรบการสถาปนาเปนสมเดจพระ

เจาลกยาเธอ เจาฟากรม ขนเทพทวาราวด และตอมาทรงไดรบสถาปนาขนเปน

สมเดจพระบรมโอรสาธราช สยามมงกฎราชกมาร แทนสมเดจพระบรมเชษฐา เจา

ฟามหาวชรณหศ ซงสวรรคต และไดเสดจขนครองราชย เมอ พ.ศ.๒๔๒๓

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทรงเปนนกปราชญ (ทรงไดรบการถวาย

พระ ราชสมญญาวา สมเดจพระมหาธรราชเจา) และทรงเปนจนตกวททรง

เชยวชาญทาง ดานอกษรศาสตรโบราณคด มพระราชนพนธรอยแกวรอยกรองทง

• ภาษาไทยและองกฤษ มากกวา ๒๐๐เรอง ทรงใชนามแฝงตางๆกน เชน อศว

พาห รามจตต ศรอยธยา พนแหลม นายแกวนายขวญ ฯลฯ พระบาทสมเดจ

พระมงกฎเกลาเจาอยหว เสดจสวรรคตเมอ วนท ๒๕ พฤศจกายน พ.ศ.

๒๔๖๘รวมพะชนมพรรษา ๔๕ พรรษา

• นายล ามาทบานพระยาภกดนฤนาถ มอายค าซงเปนคนรบใชของพระยาภกด

ใหการตอนรบ และนงคอยดอยหางๆเนองจากไมไวใจเพราะเหนสภาพของนายล าท

แตงตวปอนๆ ทาทางดมเหลาจดจนเมอพระยาภกดกลบมาบานไดพบนายล าจงท า

ใหทราบเรองราวของคนทงสอง จากการสนทนาโตตอบกนวา เดมนายล าเปนเพอน

กบพระยาภกด ซงมต าแหนงเปนหลวงก าธร สวน นายล าเปนทพเดชะ นายล าม

ภรรยา คอแมนวล มลกสาวคอ แมลออ เมอแมลออมอาย 2 ขวบ เศษ นายล ากถก

จ าคกเพราะทจรตตอหนาท แมนวลเลยงดลกสาวมาตามล าพง กอนตายจงยก ลก

สาวใหเปนลกบญธรรมของพระยาภกด นายล าจ าคกอย ๑๐ ป กออกจากคกไปรวม

คาฝนอย กบจนกมจนเงก ทพษณโลก พอถกต ารวจจบไดกแกขอกลาวหาเอาตว

รอดฝายเดยว ตอมาก ตกอยในสภาพสนเนอประดาตว จงตงใจจะมาอยกบแมลออ

ซง มอาย ๑๗ ป ก าลงจะแตงงาน กบนายทองค า แตพระยาภกดพยายามชแจง

• ใหนายล าเหนแกลกสาวไมตองการใหถกคนอน รงเกยจวามพอเปนคนขคก

และฉอโกง จนในทสดเสนอเงนให 100 ช ง แตนายล ากไมยอมเมอ แมลออ

กลบมาถง นายล าจงไดรจกกบแมลออและไดเหนประจกษวาตนเลวเกนกวาจะ

เปนพอ ของแมลออ ซงหลอนไดวาดภาพพอไวในใจวา พอเปนคนดทหาทต

ไมไดเลย

• ๑.ความดความชวทบคคลไดกระท าลงไป อาจสงผลชาหรอเรว ขนอยกบปจจย

อนๆหลายประการ

๒.เหตการณทกระทบใจมนษย และมผลใหมนษยแปรเปลยนความตงใจไปได

อยางตรงกนขามนน อาจเกดไดโดยไมไดคาดฝน และโดยมใชเจตนาของใคร

ทงสน

๓.ความรกและความภมใจทบดามตอบตร ท าใหบดายอมเสยสละใหแกบตร

โดยไมหวงผลตอบแทน ใดๆทงสน

๔.ความรกอนบรสทธทบคคล 2 คนมตอกนนน จะไมจ ากดอยเฉพาะบคคล 2

คน เทานน แตอาจเผอแผไปถงบคคลทเปนเลอดเนอเชอไขของอกฝายหนง

ดวย

๕.การพงตวเองเปนสงทควรปฎบตกอนทจะพงพาอาศยผอน

• ๖.การทท าความผดแลวส านกในความผด สมควรไดรบการใหอภย

• ๗.คนเราทกคนยอมรกและหวงดตอลกและพรอมทจะเสยสละเพอลกได

• ๘.คนทท าความดยอมไดรบผลดตอบแทน ถาท าความชวกยอมไดรบผลของ

ความชวนน

• ๙.การประพฤตตนไมเหมาะสม เชนการ ฉอราษฎรบงหลวง ยอมไดรบผล

ของการกระท านน

• ๑๐.คนเราควรรบผดชอบในครอบครวของตน เพอไมใหเกดผลกระทบตอ

สงคม เชนลกขาดพอแม

• ๑๑.การพงตวเองเปนสงทควรปฏบตกอนทจะพงพาอาศยผอน

• ๑๒.การทท าความผดแลวส านกในความผด สมควรไดรบการใหอภย

• ๑. รบประทานโทษ หมายถง ไดรบโทษ

• ๒. เกลอเกา หมายถง เพอนเกา

• ๓. เปนโทษ หมายถง ไดรบโทษ

• ๔. หมอความ หมายถง ทนายความ

• ๕. ระหาย หมายถง กระหายน า

• ๖. เกลากระผม หมายถง ผม(ค าเรยกตนเอง)

• ๗. อนง หมายถง สนใจ เอาใจใส

• ๘. สาวใหญ หมายถง ผหญงทโตเปนสาวแลว

• ๙. ดเกนเวลา หมายถง ไมทนเวลา

• ๑๐. มเหยามเรอน หมายถง แตงงานมครอบครว

• ๑๑.ตกรก หมายถง ตกนรก

• ๑๒. อาญาจกร หมายถง โทษ

• ๑๓. เสมยนบาญช หมายถง นกบญช

• นายล า ในตอนแรกเมอตนเองหมดหนทาง คดจะมาเกาะแมลออแตตอนหลง

กกลบตวกลบใจ

• เจาคณภกด เปนผชายทรกจรง (รกแมของ แมลออ) แลวกเปนพอทดมาก

รกแมลออเหมอนลกในไส

• บาวเจาคณ เปนคนทซอสตย

• แมลออ ไรเดยงสา ดสภาพเรยบรอย มมารยาท

• จงตอบค าถามตอไปน

• ๑.รชกาลท ๖ ทรงพระราชนพนธบทละครพดเรองเหนแกลก โดยใชพระ

นามแฝงวา

• ๒. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวพระนามเดมคอ

• ๓.เรองเหนแกลก เปนบทละครพดกองค

• ๔.อาญาจกร หมายถง

• ๕.วธการเขยนบทละครพดมวธการด าเนนเรองเหมอนงานเขยนประเภทใด

• ๖.คณสมบตทส าคญทสดของวรรณกรรมประเภทบทละครพดคออะไร

• ๗.“การละครเปนวธหนงแหงการอบรมจตใจ” เรองเหนแกลกใหคตสอนใจใน

เรองใด

• ๘.เรองเหนแกลกใหคตสอนใจในดานใดมากทสด

• ๙.การทอายค าไมไวใจนายล า เมอพบกนครงแรกเปนเพราะเหตใด

• ๑๐. “ฉนไมสแนใจ ดเหมอนจะจ าไดคลบคลายคลบคลา”ผพดกลาวแสดงให

รสกวา

• ๑๑.นายล ามลกษณะนสยอยางไร

• ๑๒.การจบเรองเหนแกลกใชกลวธใด

• ๑๓.ส าแดง หมายถง

• ๑๔.ระหายน า หมายถง

• ๑๕.รบประทานโทษ หมายถง

• ๑๖.เกลอเกา หมายถง

• ๑๗.หาสบช ง เทากบ จ านวนเงนเทาไรในปจจบน