Το Σύμπαν και ο Το Σύμπαν και ο σύγχρονος κόσμοςσύγχρονος κόσμος

«A child of five would understand this. Send someone to fetch a child of five.»

Groucho Marx

«Στην αρχή δημιουργήθηκε το Σύμπαν. Αυτό εκνεύρισε πολύ κόσμο και γενικά θεωρήθηκε μια

κακή κίνηση»Douglas Adams

Κώστας Ταμπάκης, Κώστας Ταμπάκης, ASEL, ASEL, ΠΤΔΕ, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑΕΚΠΑ

Που είχαμε μείνει;Που είχαμε μείνει;

Θαλής 585 πΧΘαλής 585 πΧ Αναξίμανδρος 570 Αναξίμανδρος 570

πΧπΧ Αναξιμένης 545 πΧΑναξιμένης 545 πΧ Πυθαγόρας 530 πΧΠυθαγόρας 530 πΧ Ηράκλειτος 500 πΧΗράκλειτος 500 πΧ Παρμενίδης 480 πΧΠαρμενίδης 480 πΧ Αναξαγόρας 460 πΧΑναξαγόρας 460 πΧ Εμπεδοκλής 455 πΧΕμπεδοκλής 455 πΧ Δημόκριτος 420 πΧΔημόκριτος 420 πΧ

Πλάτων 380 πΧΠλάτων 380 πΧ Εύδοξος 380 πΧΕύδοξος 380 πΧ Αριστοτέλης 344 Αριστοτέλης 344

πΧπΧ

Αριστοτελική Φυσική και Πλατωνική Αριστοτελική Φυσική και Πλατωνική ΚοσμολογίαΚοσμολογία

Πλάτων: «Τί είδους κυκλικές κινήσεις, Πλάτων: «Τί είδους κυκλικές κινήσεις, ομαλές και σταθερές, εξηγούν τα ομαλές και σταθερές, εξηγούν τα φαινόμενα;»φαινόμενα;»

Εργαλειακή χρήση θεωριών. Εργαλειακή χρήση θεωριών. Μαθηματική αναπαράσταση.Μαθηματική αναπαράσταση.

Αριστοτέλης: Έτσι ΕΙΝΑΙ. Αριστοτέλης: Έτσι ΕΙΝΑΙ. Πτολεμαίος: Ανάμεσα στις δυο Πτολεμαίος: Ανάμεσα στις δυο

αντιλήψεις.αντιλήψεις. Άλλος ο κόσμος των αστέρων και άλλο Άλλος ο κόσμος των αστέρων και άλλο

ο υποσελήνιος κόσμος.ο υποσελήνιος κόσμος.

Τα 2000 χρόνια που ΔΕΝ Τα 2000 χρόνια που ΔΕΝ συγκλόνισαν τον κόσμοσυγκλόνισαν τον κόσμο

Αναγέννηση (Μέχρι 17ος αιώνας).Αναγέννηση (Μέχρι 17ος αιώνας). Λευκοί άντρες της Δύσης.Λευκοί άντρες της Δύσης. Οι λίγοι, οι γενναίοι, οι σπουδαίοι.Οι λίγοι, οι γενναίοι, οι σπουδαίοι. Φιλόπονος και λοιποί (600μΧ); Βυζάντιο; Φιλόπονος και λοιποί (600μΧ); Βυζάντιο; Άραβες; Αβικέννας (1000 μΧ);Αβεμπάσε Άραβες; Αβικέννας (1000 μΧ);Αβεμπάσε

(1100μΧ); Αβερρόης και Αβέλαρδος (1100μΧ); Αβερρόης και Αβέλαρδος (1200 μΧ);(1200 μΧ);

William Ocham William Ocham ; ; John Buridan; Nicholas John Buridan; Nicholas OresmeOresme;; (1400 (1400 μμX)X)

Nicolaus Copernicus (1473-1543)Nicolaus Copernicus (1473-1543) Από τα 11 του ανατρέφεται από τον Από τα 11 του ανατρέφεται από τον

κληρικό θείο του.κληρικό θείο του. Σπουδάζει Ιατρική, Νομική, Ελληνικά, Σπουδάζει Ιατρική, Νομική, Ελληνικά,

Μαθηματικά, Αστρονομία.Μαθηματικά, Αστρονομία. Δουλεύει ως αργόμισθος Εφημέριος στο Δουλεύει ως αργόμισθος Εφημέριος στο

Frauenburg , Frauenburg , όπου εγκαθιστά και όπου εγκαθιστά και παρατηρητήριο.παρατηρητήριο.

Συμμετέχει στην αναμόρφωση του Συμμετέχει στην αναμόρφωση του ημερολογίου το 1514. Γράφει το ημερολογίου το 1514. Γράφει το CommentariolusCommentariolus..

1530: 1530: De revolutionibusDe revolutionibus. . Τυπώνεται το Τυπώνεται το 1543, με υπευθυνότητα και πρόλογο 1543, με υπευθυνότητα και πρόλογο άλλων.άλλων.

Εντός, εκτός και επί τα αυτάΕντός, εκτός και επί τα αυτά

Μεταρρύθμιση-ΑντιμεταρρύθμισηΜεταρρύθμιση-Αντιμεταρρύθμιση Το βιβλίο που δεν διάβασε κανένας.Το βιβλίο που δεν διάβασε κανένας. «Ποιανού είσαι εσύ;»«Ποιανού είσαι εσύ;» ΕντόςΕντός

1.1. Λιγότερες παράμετροιΛιγότερες παράμετροι

2.2. Διάταξη Ήλιου, Ερμή και ΑφροδίτηςΔιάταξη Ήλιου, Ερμή και Αφροδίτης

3.3. Εξώτεροι πλανήτες Εξώτεροι πλανήτες

Τα εκτόςΤα εκτός

Επίκυκλοι, εξισωτές, έκκεντροι.Επίκυκλοι, εξισωτές, έκκεντροι. Λιγότερο ακριβές.Λιγότερο ακριβές. Το ίδιο δύσκολο.Το ίδιο δύσκολο. Παρατηρήσεις κυρίως Ελλήνων, Παρατηρήσεις κυρίως Ελλήνων,

Χαλδαίων και Αράβων. Το μοντέλο Χαλδαίων και Αράβων. Το μοντέλο δεν τις εξηγούσε, γιατί ήταν δεν τις εξηγούσε, γιατί ήταν ελλιπείς.ελλιπείς.

Tycho Brahe (1546-1601)Tycho Brahe (1546-1601)

Δανός, αγαπημένος των Δανός, αγαπημένος των βασιλιάδων (Φρειδερίκος ο Β’, βασιλιάδων (Φρειδερίκος ο Β’, Ροδόλφος ο Β’)Ροδόλφος ο Β’)

Ο πρώτος που έκανε πολλαπλές, Ο πρώτος που έκανε πολλαπλές, λεπτομερείς παρατηρήσεις.λεπτομερείς παρατηρήσεις.

Παρατήρησε τη Παρατήρησε τη supernova supernova του του 1572, έφτιαξε λεπτομερείς 1572, έφτιαξε λεπτομερείς πίνακες.πίνακες.

Παρατήρησε έναν κομήτη το Παρατήρησε έναν κομήτη το 1572 εκτός σεληνιακής τροχιάς.1572 εκτός σεληνιακής τροχιάς.

Το σύμπαν του Το σύμπαν του TychoTycho

Γεωμετρία Κοπέρνικου και φιλοσοφία Γεωμετρία Κοπέρνικου και φιλοσοφία Πτολεμαίου.Πτολεμαίου.

Ήλιος και Σελήνη γύρω από τη Γη, οι Ήλιος και Σελήνη γύρω από τη Γη, οι πλανήτες γύρω από τον Ήλιο.πλανήτες γύρω από τον Ήλιο.

Γεωμετρικά ισοδύναμο με το Γεωμετρικά ισοδύναμο με το Κοπερνίκειο.Κοπερνίκειο.

Αστρική παράλλαξη.Αστρική παράλλαξη.

Κι άλλοι πριν από αυτόν!Κι άλλοι πριν από αυτόν!

Johannes KeplerJohannes Kepler (1571-1630) (1571-1630)

Γόνος φτωχής οικογένειας. Γόνος φτωχής οικογένειας. Πανεπιστήμιο Πανεπιστήμιο Tubingen (1587). Tubingen (1587). Βοηθός του Βοηθός του Tycho (1600) Tycho (1600) και και αντικαταστάτης του.αντικαταστάτης του.

Mysterium CosmographicumMysterium Cosmographicum (1596)(1596)

Harmonices MundiHarmonices Mundi (1619) (1619) Epitome Astronomicae Epitome Astronomicae

CopernicusCopernicus (1618-1621) (1618-1621) Rudolphine TablesRudolphine Tables (1627) (1627)

Εμείς είμαστε οι άλλοιΕμείς είμαστε οι άλλοι

Ακριβής παρατηρητής, ο καλύτερος Ακριβής παρατηρητής, ο καλύτερος της γενιάς του.της γενιάς του.

Μυστικιστής (πέντε κανονικά στερεά, Μυστικιστής (πέντε κανονικά στερεά, σφαίρες, ο Ήλιος στο κέντρο ως εδρα σφαίρες, ο Ήλιος στο κέντρο ως εδρα του θεού). Αλχημιστής.του θεού). Αλχημιστής.

Οι τρεις νόμοι ως αποτέλεσμα Οι τρεις νόμοι ως αποτέλεσμα εμπειρικής κυρίως προσπάθειαςεμπειρικής κυρίως προσπάθειας

1.1. Ελλειπτικές τροχιές.Ελλειπτικές τροχιές.2.2. Ίσα εμβαδά σε ίσους χρόνους.Ίσα εμβαδά σε ίσους χρόνους.3.3. Σταθεροί λόγοιΣταθεροί λόγοι

Γαλιλαίος Γαλιλέι (1564-1642)Γαλιλαίος Γαλιλέι (1564-1642)

Γεννήθηκε στην Πίζα, Γεννήθηκε στην Πίζα, δίδαξε στην Παδόα.δίδαξε στην Παδόα.

Παιδιά εκτός γάμου.Παιδιά εκτός γάμου. Κινηματική, αστρονομία, Κινηματική, αστρονομία,

μελέτη υλικών, μελέτη υλικών, κατασκευή τηλεσκοπίωνκατασκευή τηλεσκοπίων

Το πλαίσιοΤο πλαίσιο

Η πατρωνία.Η πατρωνία. Η θέση της Καθολικής Εκκλησίας.Η θέση της Καθολικής Εκκλησίας. Η ερμηνεία της Αγίας Γραφής.Η ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Θρησκεία και φυσική φιλοσοφία.Θρησκεία και φυσική φιλοσοφία. Αυτό που βλέπω ή αυτό που ξέρω;Αυτό που βλέπω ή αυτό που ξέρω; Η προσωπικότητα τους Γαλιλαίου.Η προσωπικότητα τους Γαλιλαίου. Οι μαθητές του ΓαλιλαίουΟι μαθητές του Γαλιλαίου

Ο Γαλιλαίος στο εδώλιοΟ Γαλιλαίος στο εδώλιο

Μάρτιος 1610: Ο Γαλιλαίος δημοσιεύει τον Μάρτιος 1610: Ο Γαλιλαίος δημοσιεύει τον Αγγελιοφόρο των άστρωνΑγγελιοφόρο των άστρων. Υπάρχουν . Υπάρχουν περισσότερα άστρα στον ουρανό απ’ ότι περισσότερα άστρα στον ουρανό απ’ ότι πίστευαν, η Σελήνη δεν είναι ομαλή, ο Δίας πίστευαν, η Σελήνη δεν είναι ομαλή, ο Δίας έχει δορυφόρους. έχει δορυφόρους.

1611-1612: Επίδειξη τηλεσκοπίου σε 1611-1612: Επίδειξη τηλεσκοπίου σε Ιησουίτες. Μορφωμένοι και σημαίνοντες Ιησουίτες. Μορφωμένοι και σημαίνοντες Αριστοτελικοί επιτίθενται στον Γαλιλαίο. Αριστοτελικοί επιτίθενται στον Γαλιλαίο. Αυτός είναι σαρκαστικός απέναντί τους.Αυτός είναι σαρκαστικός απέναντί τους.

Δεκέμβριος 1613: Γράμμα στον μαθητή και Δεκέμβριος 1613: Γράμμα στον μαθητή και Βενεδικτίνο μοναχό Βενεδικτίνο μοναχό Castelli Castelli γύρω από τη γύρω από τη σχέση θρησκείας και επιστήμης.σχέση θρησκείας και επιστήμης.

Ο Γαλιλαίος στο εδώλιο ΙΙΟ Γαλιλαίος στο εδώλιο ΙΙ

Δεκέμβριος 1614: Ο Δομινικανός Δεκέμβριος 1614: Ο Δομινικανός Caccini Caccini ασκεί δημόσια κριτική στη θεωρία του ασκεί δημόσια κριτική στη θεωρία του Γαλιλαίου ως ασύμβατη με τις Γραφές.Γαλιλαίου ως ασύμβατη με τις Γραφές.

1615: Γράμμα προς τον 1615: Γράμμα προς τον Castelli Castelli και έγγραφο και έγγραφο που καταγγέλλει τους υποστηρικτές του που καταγγέλλει τους υποστηρικτές του Γαλιλαίου πάει στην Ιερά Εξέταση. Ο Γαλιλαίου πάει στην Ιερά Εξέταση. Ο Γαλιλαίος πάει στη Ρώμη για να Γαλιλαίος πάει στη Ρώμη για να υπερασπιστεί τη θεωρία του.υπερασπιστεί τη θεωρία του.

Άνοιξη 1616: Απαγόρευση της υποστήριξης Άνοιξη 1616: Απαγόρευση της υποστήριξης του Κοπερνίκειου συστήματος. Απαγόρευση του Κοπερνίκειου συστήματος. Απαγόρευση δημοσίευσης έργου Κοπέρνικου.δημοσίευσης έργου Κοπέρνικου.

Οκτώβριος 1623: Οκτώβριος 1623: Ο ΕξεταστήςΟ Εξεταστής. Σαρκαστική . Σαρκαστική απάντηση στους Ιησουίτες αστρονόμους.απάντηση στους Ιησουίτες αστρονόμους.

Ο Γαλιλαίος στο εδώλιο ΙΙΙΟ Γαλιλαίος στο εδώλιο ΙΙΙ

1623: Ανάδειξη του φίλου και 1623: Ανάδειξη του φίλου και υποστηρικτή του Καρδινάλιου υποστηρικτή του Καρδινάλιου Berberrini Berberrini σε Πάπα Ουρβάνο Η’.σε Πάπα Ουρβάνο Η’.

Αύγουστος 1632: Αύγουστος 1632: Διάλογος σχετικά με Διάλογος σχετικά με τα δυο κύρια συστήματα του Κόσμουτα δυο κύρια συστήματα του Κόσμου. . Θεωρητικά ουδέτερο κείμενο, Θεωρητικά ουδέτερο κείμενο, πρακτικά υποστήριξη του πρακτικά υποστήριξη του Κοπερνίκειου συστήματος.Κοπερνίκειου συστήματος.

Οκτώβριος-Ιούνιος 1632: Δίκη και Οκτώβριος-Ιούνιος 1632: Δίκη και καταδίκη στη Ρώμη. Αποκήρυξη της καταδίκη στη Ρώμη. Αποκήρυξη της θεωρίας. Κατ’ οίκον περιορισμός.θεωρίας. Κατ’ οίκον περιορισμός.