* c . 8 $ c ? & 9?

ສະໜບສະໜນການສາງຕນສະບບໂດຍຫງບປະມານແຫງລດສະໜບສະໜນການພມໂດຍທະນາຄານພດທະນາອາຊ

ພມທ Sastern Printing Public Co.Ltd. (ປະເທດໄທ)ຕາມ ທບ 110 ພຈ 19032015

ຂະໜາດ 18x25 ຊມ ຈຳນວນພມ: 17.860 ຫວສະຫງວນລຂະສດ

cover out Home TB Full.pdf 1 06/08/2015 09:23:29

ສ.ວ.ສ ສະຫງວນລຂະສດ

ແແບບຮຽນ

ການເຮອນ ຊ ນມດທະຍມສກສາ ປທ 6

ຮຽບຮຽງໂດຍ: ມະນໃສ ໂພທສານ, ວທະຍາໄລເຕກນກປາກປາສກ

ຄອນສະຫວນ ພນທະວງ, ວທະຍາໄລເຕກນກປາກປາສກ

ກວດແກໂດຍ: ສລຄາກອນ ສສລາດ, ສະຖາບນສນພດທະນາອາຊວະສກສາ

ສກສະຫວນ ພອນເທວາ, ສະຖາບນຄ ນຄວາວທະຍາສາດການສກສາ

ພມເຂາໜາໂດຍ: ເກຢາງ ເລຍມກາມາ, ສະຖາບນຄ ນຄວາວທະຍາສາດການສກສາ

ໂດຍການຮວມມຈາກ:

ຈນແສງ ພມມະວງ, ມ.ສ ເທສະບານ ແຂວງ ອດມໄຊ

ແກວດວງສ ອນທະວງ, ມ.ສ ອທມພອນ ແຂວງ ສະຫວນນະເຂດ

ມະນລດ ແກວຫາວງ, ມ.ປ ທາແຂກ ແຂວງ ຄາມວນ

ວນຄາ ແສງສລເດດ, ມ.ສ ໂພນໝ ແຂວງວຽງຈນ

ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ

ສະຖາບນຄ ນຄວາວທະຍາສາດການສກສາ

2015

13_ M6 HouseK_TB.pdf 213_ M6 HouseK_TB.pdf 2 7/30/2015 4:33:13 PM7/30/2015 4:33:13 PM


ຄານາ

ຈດປະສງ ແລະ ເນອໃນຂອງປມເຫມນແມນປະຕບດຕາມສດຊ ນມດທະຍມສກສາ

ຕອນປາຍສະບບປ 2011 ທໄດຮບການປບປງລະບບການສກສາຂອງ ສ.ປ.ປ ລາວ ໃຫ

ມຄນນະພາບ ເພອຕອບສະໜອງຕາມຄວາມຮຽກຮອງຕອງການຂອງສງຄມໃນປດຈບນ

ແລະ ໃຫເທດເໝາະກບຍດທະສາດຂອງການພດທະນາການສກສາທກະຊວງສກສາທການ

ແລະ ກລາວາງອອກ.

ສະນ ນ, ສະຖາບນຄ ນຄວາວທະຍາສາດການສກສາຈງໄດຮຽບຮຽງ ປມຄມຄ

ວຊາການເຮອນ ຊ ງເປນປມທໃຫຂມນ, ບດຮຽນ ແລະ ຄວາມເຂາໃຈໃນຂະບອນການ

ສອນວຊາເຕກນກວຊາຊບ ແລະ ພນຖານທຈາເປນໃນການດາລງຊວດ. ໃນປມເຫມນມທງ

ທດສະດ, ກຈະກາ ການປະຕບດຕວຈງເຮດໃຫມທກສະໃນການສອນຢາງເປນລະບບ ແລະ

ມແບບແຜນວທການສດສອນກບຄນອ ນໄດ. ວຽກງານການເຮອນເປນວຽກງານທໃຊຫາຍ

ທສດທງເປນວຽກງານບລການອກດວຍ. ສະນ ນ, ນກຮຽນ, ຄອາຈານ ແລະ ຜທສນ

ໃຈອາຊບໃນດານນ ຈງຈາເປນຕອງໄດອານ ແລະ ຮຽນປມເຫມນ. ຄະນະຮຽບຮຽງຫວງວາ

ປມແຫມນຈະໃຫຂມນ ແລະ ຊວຍນກຮຽນ ແລະ ຄ ໃນການຮຽນການສອນ ວຊາ

ການເຮອໄດບຫາຍກໜອຍ.

ເຖງຢາງໃດກຕາມ ປມເຫມນອາດບສາມາດຫກເວນຂຂາດຕກບກຜອງໄດ, ສະນ ນ

ສະຖາບນຄ ນຄວາວທະຍາສາດການສກສາກຄຄະນະຄ ນຄວາຮຽບຮຽງ ຫວງຢາງຍ ງວາ

ຈະໄດຮບຄາຕານຕຊມ ຈາກນກຮຽນ, ຄອາຈານ ແລະ ທານຜອານ ເພອເປນການປະສວນ

ເຂາໃນການປບປງຄນນະພາບຂອງປມໃນອານາຄດ.

ສະຖາບນຄ ນຄວາວທະຍາສາດການສກສາ



ພາກທ I ການປງແຕ ງອາຫານ .................................................... 1

ບດທ 1 ລາບຊນງ ວ ............................................................................. 1

ບດທ 2 ອບຊນງ ວ .............................................................................. 5

ບດທ 3 ລາບໄກ� ................................................................................. 8

ບດທ 4 ກ�ອຍປາ ................................................................................ 11

ບດທ 5 ຍ�າສະຫດລາວ ......................................................................... 14

ບດທ 6 ຍ າປາມກ ............................................................................... 17

ບດທ 7 ໄຂ�ລກເຂຍ ............................................................................. 20

ບດທ 8 ແກງເຜດຊນງ ວ ........................................................................ 23

ບດທ 9 ຕມສມໄກ�ລາດ ......................................................................... 26

ບດທ 10 ປາໜງໝາກນາວ ..................................................................... 29

ບດທ 11 ຕມແຈ�ວປາແຫ)ງ ..................................................................... 32

ບດທ 12 ຈນດກຂ�າງໝ ........................................................................ 35

ບດທ 13 ເຂາໜມຕະໂກ) ....................................................................... 38

ບດທ 14 ນ�າຫວສໃຄ ........................................................................... 41

ບດທ 15 ເຂາໜມໝາກອ ...................................................................... 44

ບດທ 16 ນ�າໝາກຕມ .......................................................................... 47

ບດທ 17 ການຈດລາຍການອາຫານ ............................................................ 49

ບດທ 18 ການຂນລາຍການອາຫານ ............................................................ 54

ພາກທ II ການເຮອນ ....................................................................... 59

ບດທ 1 ວທຖກດ�ວຍເຂມຂ� ແລະ ເຂມຄ� ...................................................... 60

ບດທ 2 ວທຖກຜ�າພນຄ�ດ�ວຍເຂມຂ� ແລະ ເຂມຄ� ............................................. 88



ບດທ 3 ວທຖກຖງ ຫ ກະເປາ .................................................................. 91

ບດທ 4 ວທຖກໝວກ ......................................................................... ..98

ບດທ 5 ວທຕດ ແລະ ຫບຍເສອຜ)ຍງຄ�ກມ .................................................. 102

ບດທ 6 ວທຕດ ແລະ ຫຍບເສອຜ)ຍງຄ�ເປດ, ຄ�ບວ, ,ຄ�ເຊດ ................................ 143

ບດທ 7 ວທຕດ ແລະ ຫຍບເສອຄ�ເຊດຜ)ຊາຍ ................................................ 164



1

ບບດທ 1 ລາບຊນງວ

ຮບທ 1 ລາບຊນງວທປງສາເລດແລວ

ຮບທ 2 ເຄ ອງປະກອບ



2

II. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ຊນງວ 1 kg 2. ເຄ ອງໃນງວ 0.5 kg 3. ເພຍສດ 5 ບວງແກງ 4. ນ າປາແດກ 2 ບວງແກງ 5. ໝາກເຜດຜງ 1 ບວງແກງ 6. ໝາກເຜດດບ 1 ບວງແກງ 7. ເຂາຂ ວ 2 ບວງແກງ 8. ຫອມບ ວໃບ 1 ມດ 9. ຫອມປອມ 1 ມດ 10. ຫອມລາບ 1,5 ຖວຍນອຍ

II. ການກະກຽມ: 1. ນາເອາຊນງວລາງນ າໃຫສະອາດ ນາມາຊອຍເປນຕອນນອຍໆຊອຍບາງໆ

ປະໄວ. 2. ລາງເຄ ອງໃນດວຍນ າສະອາດນາມາຕ ມໃຫສກດ ແລວຊອຍເປນຕອນບາງໆ

ປະໄວ. 3. ນາເພຍມາຕ ມໃຫສກ ແລວຕອງເອາແຕນ າປະໄວ. 4. ນ າປາແດກຕ ມໃຫສກແລວຕອງໄວ. 5. ລາງຫອມບ ວ, ຫອມປອມ, ໝາກເຜດດບ ດວຍນ າສະອາດ ແລວນາມາ

ຊອຍບາງໆ. 6. ຫອມລາບລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວເດດເປນໃບປະໄວ.

III. ວທປງ: 1. ເອາຊນທໄວນ ນມາຊາວໃສເຄ ອງໃນໃຫທ ວ ແລວເອາເພຍ, ນ າປາແດກ ລງ

ໃສໝກໄວປະມານ 10 ນາທ ຫ ຫາຍກວານ ນເພອໃຫຊນມນເຂາເນອກນ. 2. ຫງຈາກນ ນ ເອາໝາກເຜດຜງ, ໝາກເຜດດບ, ເຂາຂ ວຊາວໃຫເຂາກນປງ

ລດໃຫພດ, ແລວນາເອາຜກຫອມທຕຽມໄວນ ນລງໃສ ແລວຈງຕກໃສຈານ ແລະ ນາໄປຮບປະທານ.



3

IIV. ຜກສາລບກນກບ: ຜກກາດຂວ, ຜກສະເມກ, ຜກໃສ, ຜກຄາວທອງ ແລະ ຜກອ ນໆ ຄາຖາມ:

1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບລາບຊນງວມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມສາລບລາບຊນງວມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງລາບຊນງວມາໂດຍລະອຽດ? ບດເຝກຫດ: 1. ໃຫນກຮຽນນາໄປເຝກຢບານເພອຄວາມຊານານ



4

ລາບຊນງວ

ເຄ ອງປະກອບ

ຊນງວ

ເຄ ອງໃນງວ

ເພຍສດ

ນ າປາແແດກ

ໝາກເຜດຜງ

ໝາກເຜດດບ

ເຂາຂ ວ

ຫອມບ ວໃບ

ຫອມປອມ

ຫອມລາບ

ການກະກຽມ

ນາເອາຊນງວລາງນ າໃຫສະອາດ ນາມາຊອຍເປນຕອນນອຍໆບາງໆປະໄວ.

ໃຫລາງເຄ ອງໃນດວຍນ າສະອາດ ນາມາຕ ມ

ໃຫສກດ ແລວຊອຍເປນຕອນບາງໆປະໄວ.

ນາເພຍມາຕ ມໃຫສກ ແລວ

ຕອງເອາແຕນ າປະໄວ.

ນ າປາແດກຕ ມໃຫສກ ແລວຕອງໄວ.

ລາງຫອມບ ວ, ຫອມປອມ, ໝາກເພດດບ ດວຍນ າສະອາດ ແລວນາມາຊອຍບາງໆ.

ໃຫລາງຫອມລາບດວຍນ າສະອາດ ແລວເດດເປນໃບປະໄວ.

ວທປປງ

ເອາຊນທຊອຍໄວນ ນມາຊາວໃສ ເຄ ອງໃນໃຫທ ວ ແລວເອາເພຍ, ນ າປາແດກລງໃສມກໄວປະມານ 10 ນາທ ຫ ຫາຍກວານ ນເພອໃຫຊນມນເຂາເນອກນ.

ຫງຈາກນ ນ ເອາໝາກເຜດຜງ, ໝາກເຜດ ດບ, ເຂາຂ ວຊາວໃຫເຂາກນປງລດໃຫພດ, ແລວນາເອາຜກຫອມທຕຽມໄວນ ນລງໃສ ແລວຈງຕກໃສຈານ ແລະ ນາໄປຮບປະທານ.



5

ບບດທ 2 ອບຊນງວ

ຮບທ 1 ອບຊນງວທປງສາເລດແລວ


I. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ຊນງວ 1 kg 2. ຂາອອນ 1 ຫວ 3. ຫວສໃຄ 10 ຫວ 4. ໝາກເຜດດບ 10 ໜວຍ



6

5. ນ າປາ 2 ບວງແກງ 6. ນ າຕານ 1 ບວງແກງ 7. ເຄ ອງອບ 1 ຫ 8. ໃບຂຫດ 10 ໃບ 9. ຫວຜກບ ວແຫງ 5 ຫວ 10. ຫວຜກທຽມແຫງ 1 ຫວໃຫຍ 11. ນ າມນຫອຍ 5 ບວງແກງ 12. ເຫາຂາວ 1 ບວງແກງ 13. ເປອກໝາກນດ 2 ປຽງ 14. ນ າ 1 ຖວຍໃຫຍ 15. ຫວຜກບ ວໃຫຍ 2 ຫວ

III. ການກະກຽມ: 1. ນາເອາຊນງວລາງນ າໃຫສະອາດ ຕດປນຕອນພດຄາ. 2. ລາງຂາອອນ, ຫວສໃຄ, ດວຍນ າສະອາດຊອຍບາງໆຕາໃສກນໃຫແຫກປະ

ໄວ. (ຂາ ແລະ ຫວສໃຄເຮາຈະຕາ ຫ ຈະຊອຍເປນຕອນກໄດຕາມໃຈມກ). 3. ລາງໃບຂຫດດວຍນ າສະອາດເດດເປນໃບ. 4. ລາງເປອກໝາກນດດວຍນ າສະອາດຕດເປນຕອນພດ. 5. ຫວຜກບ ວແຫງ, ຫວຜກທຽມແຫງແກະກາບອອກ. 6. ລາງໝາກເຜດດບດວຍນ າສະອາດ ເດດຂວ ນອອກ ແລວຕາໃສກບຫວສໃຄ

ແລະ ຫວຜກບ ວ, ຫວຜກທຽມແຫງ. 7. ລາງຫວຜກບ ວໃຫຍດວຍນ າສະອາດຕດເປນຕອນພດຄາປະໄວ.

III. ວທປງ: 1. ເອາຊນ, ໃສເຄ ອງຫອມທຕາໄວນ ນ, ໃສນ າປາ, ນ າຕານ, ເຫາຂາວ, ເຄ ອງ

ອບ, ນ າມນຫອຍ, ນ າ, ໃບຂຫດ ແລະ ເປອກໝາກນດ, ຫວຜກບ ວຊາວໃຫ ເຂາກນ ແລວນາໄປໃສໝຄາງໄຟປານກາງຕ ມຈນສກປງລດຊາດໃຫພດ ແລວ ຕກໃສຈານ ແລະ ນາໄປຮບປະທານ.



7

ຄຄາຖາມ:

1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບອບຊນງວມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມອບຊນງວມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງອບຊນງວມາໂດຍລະອຽດ?

ບດເຝກຫດ: 1. ໃຫນກຮຽນນາໄປເຝກຢບານເພອຄວາມຊານານ



8

ບບດທ 3 ລາບໄກ

ຮບທ 1 ລາບໄກທປງສາເລດແລວ




9

II. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ຊນໄກ 500 g 2. ເຄ ອງໃນໄກ 300 g 3. ເຂາຂ ວ 5 ບວງແກງ 4. ໝາກນາວ 3 ໜວຍ 5. ໝາກເຜດສແດງ 10 ໜວຍ 6. ຂາອອນ 1 ຫວ 7. ປກວຍທານ 1 ຫວ 8. ນ າປາ 2 ບວງແກງ 9. ປາແດກ 0.5 ຖວຍນອຍ 10. ຫອມບ ວ 1 ມດ 11. ຫອມປອມ 1 ມດ 12. ຜກບ ວແຫງ 10 ຫວ 13. ຫອມລາບເດດເປນໃບ 1.5 ຖວຍນອຍ

II. ການກະກຽມ: 1. ໄກລາງນ າໃຫສະອາດ ລບໜງອອກເອາແຕຊນຟກໃຫແຫກ ແລວນາໄປຂ ວໃຫ

ສກປະໄວ. 2. ສາລບເຄ ອງໃນໄກ ແລະ ໜງນາມາຊອຍບາງໆ ແລວເອາໄປຂ ວໃສນ າມນ

ໜອຍໜງ. 3. ຂາ, ໝາກເຜດສແດງຊອຍບາງໆ. 4. ໝາກປປອກກາບອອກລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວນາມາຊອຍບາງໆ (ເວລາຊອຍ

ແມນເອານ າໝາກນາວບບໃສນ າ 1-2 ປຽງ ເພອບໃຫໝາກປດາ). 5. ຫອມປອມ, ຫອມບ ວ, ລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວນາມາຊອຍແລບໆ. 6. ຫອມລາບລາງນ າໃຫສະອາດເດດເປນໃບປະໄວ. 7. ຫອມບ ວແຫງປອກກາບອອກຊອຍບາງໆ ແລວນາໄປຈນໃຫເຫອງກອບປະໄວ. 8. ນ າປາແດກຕ ມໃຫສກປະໄວ.



10

IIII. ວທປງ: 1. ເອາຊນໄກ, ເຄ ອງໃນໄກມາຊາວໃສໃຫເຂາກນ, ປງລດຊາດດວຍນ າປາແດກ,

ນ າປາ, ໝາກເຜດ, ເຂາຂ ວ, ຂາອອນ, ໝາກປ, ໝາກນາວຊາວໃຫເຂາກນ. 2. ເອາຜກຫອມຕາງໆຊາວໃຫເຂາກນປງລດຊາດໃຫພດຕກໃສຈານ ແລວນາໄປຮບ

ປະທານ. IV. ຜກສາລບກນກບ:

ໝາກແຕງ, ຜກສະຫດ, ກະເດາລວກ, ໝາກລນໄມ, ໝາກເຂອ, ແລະ ອ ນໆ.

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບລາບໄກມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມລາບໄກມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງລາບໄກມາໂດຍລະອຽດ?




11

ບບດທ 4 ກອຍປາ

ຮບທ 1 ກອຍປາທປງສາເລດແລວ




12

II. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ປາສາລບເຮດກອຍໄດ 1 kg 2. ຂາອອນ 1 ຫວນອຍ 3. ໝາກເຜດຜງ 1 ບວງແກງ 4. ເຂາຂ ວ 4 ບວງແກງ 5. ໝາກປ 1 ຫວ 6. ຫອມບ ວແຫງ 5 ຫວ 7. ຫອມລາບ 1.5 ຖວຍນອຍ 8. ຜກບ ວສດ 1 ມດ 9. ຫອມປອມ 1 ມດ 10. ປາແດກ 1 ຖວຍນອຍ 11. ໝາກນາວ 4 ໜວຍ 12. ເກອ 1 ບວງຊາ

II. ການກະກຽມ: 1. ເອາປາມາຄວແລວລບໜງອອກນາມາຊອຍເປນຕອນບາງໆນາມາຊາວໃສເກອ ໜອຍໜງເພອໃຫຊນປານ ນຫ ນດ. ຫງຈາກນ ນເອານ າໝາກນາວໃສຊາວໃຫເຂາກນຈນຊນ ປາຫ ນ ແລວປນ ເອານ າໝາກນາວອອກໃຫໝດ ແລວນາໄປເອາະເພອເຮດເປນນ າກອຍປະ ໄວ (ຖາຈະເຮດ ກອຍສກຕອງເອາຊນປາໄປລວກພໃຫຊນໝາດແລວນາມາໃສຊາມປະໄວ ໃຫເຢນ)

2. ໝາກປປອກກາບແຂງອອກລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວນາມາຊອຍບາງໆປະໄວ. (ເວລາຊອຍໃຫເອານ າໃສຊາມ ແລະ ບບນ າໝາກນາວໃສເພອບໃຫໝາກປນ ນດາ)

3. ຂາອອນ, ຜກບ ວແຫງ ແລະ ຫອມປອມຫອມບ ວໃບລາງນ າໃຫສະອາດແລວ ນາມາຊອຍບາງໆປະໄວ.

4. ຫອມລາບລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວນາມາເດດເປນໃບ. 5. ນ າປາແດກຕ ມໃຫສກປະໄວ.



13

IIII. ວທປງ: 1. ເອາຊນປາ, ນ າກອຍປາ, ນ າປາແດກ, ໝາກເຜດ, ຂາອອນ, ຫວຜກ

ບ ວແຫງ, ເຂາຂ ວ, ໝາກປຊາວໃຫເຂາກນປງລດໃຫພດ 2. ນາເອາຜກທຕຽມໄວນ ນລງໃສແລວຈງຕກໃສຈານ ແລະ ນາໄປຮບ

ປະທານ. IV. ຜກສາລບກນກບ:

ໝາກແຕງ, ຜກສະຫດ, ກະເດາລວກ, ໝາກລນໄມ, ໝາກເຂອ, ແລະ ອ ນໆ.

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບກອຍປາມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມກອຍປາມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງກອຍປາມາໂດຍລະອຽດ?

ບດເຝກຫດ: 1. ໃຫນກຮຽນນາໄປເຝກຢບານເພອຄວາມຊານານ.



14

ບບດທ 5 ຍາສະຫດລາວ

ຮບທ 1 ຍາສະຫດລາວທປງສາເລດແລວ




15

I. ເຄ ອງປະກອບ:

1. ຜກສະຫດ 1 ກໂລ 2. ຊນໝຕດມນ 0,5 ກໂລ 3. ຢໝ 1 ຫນອຍ 4. ໝາກແຕງ 1 ກໂລ 5. ໝາກເລນ 5 ໜວຍ 6. ຫອມປອມ 1 ມດ 7. ຫອມບ ວໃບ 1 ມດ 8. ໄຂໄກ 10 ໜວຍ 9. ຫວຜກບ ວແຫງ 5 ຫວ 10. ຫວຜກທຽມແຫງ 2 ຫວ 11. ແຊເນລ 1 ມດ 12. ນ າຕານ 5 ບວງແກງ 13. ນ າປາ 2 ບວງແກງ 14. ເກອ 1 ບວງແກງ 15. ນ າມນ 2 ບວງແກງ 16. ໝາກນາວ 5 ໜວຍ 17. ນ າ 1 ຖວຍ

II. ການກະກຽມ: 1. ຜກສະຫດເດດເປນໃບແລວລາງນ າໃຫສະອາດປະໄວໃຫສະເດດນ າ. 2. ຊນໝລາງນ າໃຫສະອາດນາມາຊອຍບາງໆ. 3. ຢໝນາມາຊອຍບາງໆ. 4. ໝາກແຕງປອກເປອກອອກລາງນ າໃຫສະອາດແລວເປນຕອນບາງໆປະໄວ. 5. ໝາກເລນລາງນ າໃຫສະອາດເປນຕອນບາງໆປະໄວ. 6. ຫອມບ ວໃບ, ຫອມປອມ, ແຊເນລ ລາງນ າໃຫສະອາດຕດເປນຕອນ

ປະມານ ສອງຂມ.



16

7. ໄຂໄກຕ ມໃຫສກນາມາແຊໃສນ າເຢນ ແລວປອກເປອກອອກນາມາຜາເຄ ງ ແຍກໄຂແດງ ແລະ ໄຂຂາວ, ສວນໄຂແດງແມນນາມາຕາໃຫແຫກປະໄວ.

8. ຫວຜກບ ວແຫງ, ຫວຜກທຽມແຫງ ແກະກາບອອກແລວຊອຍບາງໆປະໄວ. 9. ໝາກນາວລາງນ າໃຫສະອາດບບເອາແຕນ າປະໄວ.

IIII. ວທປງ: 1. ເອານ າມນໃສໝຄາງໄຟໃຫຮອນ, ແລວເອາຫອມບ ວ, ຫອມທຽມແຫງມາຂ ວ

ໃຫຫອມ, ເອາຊນໝທຕຽມໄວນ ນນາມາຂ ວໃສປງລດຊາດດວຍນ າຕານ, ນ າ ປາ, ເກອ ຫງຈາກນ ນໃສນ າຂ ວໃຫສກປງລງປະໄວໃຫເຢນ, ເອານ າໝາກ ນາວໃສປງລດໃຫສ ມຫວານຫງຈາກນ ນເອາໄຂແດງ ທຕຽມໄວຊາວໃຫເຂາ ກນເຮດເປນນ າຍາປະໄວ.

2. ເອາສະຫດ, ໝາກແຕງ, ໝາກເລນ, ຫອມບ ວ, ຫອມປອມ, ແຊເນລ ຢໝຊາວໃຫເຂາກນຫງຈາກນ ນນາເອານ າຍາທຕຽມໄວນ ນມາຊາວໃສໃຫເຂາ ກນອກເທອໜງປງລດໃຫພດ ແລວຈງຕກໃສຈານ ແລະ ນາໄປຮບປະ ທານ. ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບຍາສະຫດລາວມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມຍາສະຫດລາວມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງຍາສະຫດລາວມາໂດຍລະອຽດ?




17

ບບດທ 6 ຍາປາມກ

ຮບທ 1 ຍາປາມກທປງສາເລດແລວ




18

I. ເເຄ ອງປະກອບ: 1. ປາມກກວຍ 1 kg 2. ຜກທຽມດອງ 1 ປກນອຍ 3. ຫອມບ ວໃຫຍ 2 ຫວ 4. ກາລດ 2 ຫວ 5. ຫວສໄຄ 3 ຫວ 6. ຫວຜກທຽມແຫງ 1 ຫວໃຫຍ 7. ຂງ 1 ຫວ 8. ຫອມບ ວໃບ 1 ມດ 9. ຫອມປອມ 1 ມດ 10. ແຊເນລ 1 ມດ 11. ໝາກເຜດນອຍສແດງ 15 ໜວຍ 12. ຊອດໝາກເຜດ 0.5 ແກວນອຍ 13. ນ າຕານ 2 ບວງແກງ 14. ນ າປາ 4 ບວງແກງ 15. ໝາກນາວ 6 ໜວຍ 16. ເກອ 1 ບວງແກງ

II. ການກະກຽມ: 1. ປາມກລອກເອາເຫຍອເມອກອອກ ລາງໃຫສະອາດຕດເປນຕອນພດຄາ ນາໄປ

ລວກໃຫສກຕກອອກໃຫສະເດດນ າປະໄວ. 2. ຂງ, ກາລດ, ຫອມບ ວ, ຫວສໃຄລາງນ າໃຫສະອາດຊອຍບາງໆປະໄວ. 3. ຫອມບ ວ, ຫອມປອມ ແລະ ແຊເນລ ລາງນ າໃຫສະອາດເປນຕອນຍາວ. 4. ໝາກເຜດນອຍສແດງຊອຍເປນຕອນນອຍສະຫຽງ. 5. ຜກທຽມດອງຊອຍເປນຕອນນອຍຕາມລວງຂວາງ. 6. ໝາກນາວບບເອາແຕນ າປະໄວ.



19

III. ວວທປງ: 1. ເອານ າຕານ, ເກອ, ໝາກເຜດສແດງ, ຫວຜກທຽມແຫງຕາໃຫເຂາກນໃສນ າ

ປາ ແລວຄນໃຫເປອຍຫງຈາກນ ນໃສຊອດໝາກເຜດ, ນ າຜກທຽມ ແລະ ຫວຜກທຽມ ດອງ, ນ າໝາກນາວ, ຫວສໃຄ, ໝາກເຜດແດງ ປງລດຊາດໃຫພດເຮດ ເປນນ າຍາປະໄວ.

2. ນາປາມກ, ກາລດ, ຫວຜກບ ວໃຫຍຊາວໃຫເຂາກນ ແລວເອານ າຍາໃສຊາວໃຫ ເຂາກນອກເທອໜງປງລດໃຫພດໃສຫອມຕາງໆເສບໄດທນທ.

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບຍາປາມກມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມຍາປາມກມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງຍາປາມກມາໂດຍລະອຽດ?




20

ບບດທ 7 ໄຂລກເຂຍ

ຮບທ 1 ໄຂລກເຂຍທjປງສາເລດແລວ

ຮບທ 2 ເຄ ອງປະກອບ I. ເຄ ອງປະກອບ:

1. ໄຂໄກ 10 ໜວຍ 2. ນ າຕານ 0.5 ຖວຍນອຍ 3. ນ າ 1 ຖວຍນອຍ 4. ນ າໝາກຂາມ 1 ຖວຍນອຍ



21

5. ນ າມນ 0.5 ລດ 6. ຜກທຽມແຫງ 5 ຫວ 7. ຜກບ ວແຫງ 5 ຫວ 8. ຫອມປອມ 1 ມດ 9. ໝາກເຜດແຫງ 5 ໜວຍ 10. ເກອ 0.5 ບວງແກງ 11. ນ າປາ 3 ບວງແກງ

III. ການກະກຽມ: 1. ໄຂໄກຕ ມໃຫສກ ນາມາແຊນ າໃຫເຢນ ແລວປອກເປອກອອກ 2. ຜກບ ວ, ຜກທຽມ ແກະກາບອອກຊອຍບາງໆ ແລວຈນໃຫກອບ ແລວປະໄວ. 3. ໝາກເຜດໃຫຍຊອຍຕາມລວງຍາວ ແລວນາມາຈນປະໄວ. 4. ຫອມປອມລາງໃຫສະອາດ ແລວເດດເປນໃບ. 5. ໝາກຂາມປຽກນາມາແຊນ າປະໄວ.

III. ວທປງ: 1. ເອານ າມນໃສໝຄາງໄຟໃຫຮອນເອາໄຂໄກທປອກແລວມາຈນໃຫເຫອງກອບ ຕກອອກ

ແລວນາມາຜາເຄ ງຕາມລວງຍາວປະໄວ. 2. ເອານ າຕານມາຂຽວ ໃຫເປນຢາງໜຽວ ແລວນານ າ ແລະ ນ າໝາກຂາມ, ເກອ, ນ າ

ປາມາໃສປງລດໃຫ ສ ມຫວານ ແລະ ເຄມເລກໜອຍ ນາມາລາດໃສໄຂໄກ ແຕງໜາດວຍຫວຜກບ ວ, ຫວຜກທຽມຈນ, ໝາກເຜດຈຽວ ແລະ ໃບຫອມປອມ. ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບໄຂລກເຂຍມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມໄຂລກເຂຍມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງໄຂລກເຂຍມາໂດຍລະອຽດ? ບດເຝກຫດ: 1. ໃຫນກຮຽນນາໄປເຝກຢບານເພອຄວາມຊານານ



22

ໄຂລກເຂຍ

ເຄ ອງປະກອບ ການກກະກຽມ ວທປງ

ໄຂໄກ

ນ າຕານ

ນ າ

ນ າໝາກຂາມ

ນ າມນ

ຜກທຽມແຫງ

ຜກຫອມບ ວແຫງ

ຫອມປອມ

ໝາກເຜດໃຫຍແຫງ

ເກອ

ນ າປາ

ໄຂໄກຕ ມໃຫສກ ນາມາແຊນ າ

ໃຫເຢນ ແລວປອກເປອກອອກ

ຜກບ ວ, ຜກທຽມ ແກະກາບອອກຊອຍ ບາງໆ ແລວຈນໃຫກອບ ແລວປະໄວ.

ໝາກເຜດໃຫຍຊອຍຕາມລວງຍາວ ແລວນາມາຈນປະໄວ.

ຫອມປອມລາງໃຫສະອາດ ແລວເດດເປນໃບ.

ໝາກຂາມປຽກນາມາແຊນ າປະໄວ.

ເອານ າມນໃສໝຄາງໄຟໃຫຮອນເອາໄຂທປອກແລວມາຈນໃຫເຫອງກອບຕກອອກ ແລວນາມາຜາເຄ ງຕາມລວງຍາວປະໄວ.

ເອານ າຕານມາຂຽວ ໃຫເປນຢາງໜຽວ ແລວ ນານ າ ແລະ ນ າໝາກຂາມ, ເກອ, ນ າປາມາໃສປງລດໃຫສ ມຫວານ ແລະ ເຄມເລກໜອຍ ນາມາລາດ ໃສໄຂ ແຕງໜາດວຍຫວຜກບ ວ, ຫວຜກທຽມຈນ, ໝາກເຜດຈຽວ ແລະ ໃບຫອມປອມ.



23

ບບດທ 8 ແກງເຜດຊນງວ

ຮບທ 1 ແກງເຜດຊນງວທjປງສາເລດແລວ




24

II. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ຊນງວ 1 kg 2. ໝາກພາວແຫງຂດ 0.5 kg 3. ໝາກເຂອ 15 ໜວຍ 4. ໝາກແຄງບດຂວ ນອອກ 1 ຖວຍນອຍ 5. ໝາກຖ ວຍາວ 10 ຝກ 6. ໜໄມ 3 ຂດ 7. ໝາກເຜດແຫງ 20 ໜວຍ 8. ຫວຜກທຽມແຫງ 3 ຫວ 9. ຫວຜກບ ວແຫງ 10 ຫວໃຫຍ 10. ຂາອອນ 1 ຫວ 11. ບວລະພາ 1 ມດ 12. ໃບຂຫດ 5 ໃບ 13. ນ າຕານ 2 ບວງແກງ 14. ເກອ 1 ບວງແກງ 15. ກະປ 1 ບວງແກງ 16. ນ າປາ 3 ບວງແກງ

II. ການກະກຽມ: 1. ລາງຊນງວດວຍນ າສະອາດຊອຍເປນຕອນໃຫຍພສມຄວນ. 2. ໝາກພາວຂດແລວປນເອານ າຫວໜງຖວຍໃຫຍ ແລະ ນ າປາຍ 2 ຖວຍແກງ. 3. ໝາກເຜດແຫງແກະແກນອອກແຊນ າໃຫອອນຝກໃຫແຫກແລວນາມາຕາ. 4. ໜໄມຊອຍ ແລວຕ ມໃຫຈດ ແກະສະລກແລວຊອຍເປນຕອນຕາມລວງຂວາງ. 5. ໝາກຖ ວຕດເປນຕອນຂະໜາດ 2 ຂມ. 6. ບວລະພາ, ໃບຂຫດລາງນ າໃຫສະອາດແລວເດດເປນໃບ. 7. ໝາກເຂອເປນຕອນແຊນ າໄວ. 8. ໝາກແຄງລາງນ າໃຫສະອາດ ແລະ ເດດອອກ.



25

9. ຂາອອນລາງນ າໃຫສະອາດແລວຊອຍເປນຕອນບາງໆ 10. ຫວຜກບ ວ, ຫວຜກທຽມແຫງແກະກາບອອກແລວຊອຍບາງໆ

IIII. ວທປງ: 1. ເອາຫວຜກທຽມແຫງ, ຫວຜກບ ວແຫງ, ໝາກເຜດ, ກະປ ແລະ ເກອຕາໃຫເຂາກນ ເຮດເປນເຄ ອງຫອມ. 2. ເອານ າຫວກະທໃສໜຄາງໄຟໃຫຮອນ ແລະຂຽວໃຫແຕກມນ ເອາເຄ ອງຫອມລງ ຂ ວໃສຈນຫອມ ແລະ ມໜາສແດງຫງຈາກນ ນ ເອາຊນ, ນ າປາ, ນ າຕານ, ໃບຂຫດລງຂ ວໃສ ແລວເອານ າປາຍກະທໃສ ຕ ມໄວໃຫສກເປອຍພດ ເອາໜໄມ, ໝາກເຂອ, ໝາກແຄງ, ໝາກຖ ວລງໃສກະພສກປງລດໃຫພດ ແລວເອາຜກ ບວລະພາໃສ ແລວຈງປງລງຕກໃສຖວຍ ແລະ ນາໄປຮບປະທານ.

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບແກງເຜດຊນງວມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມແກງເຜດຊນງວມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງແກງເຜດຊນງວມາໂດຍລະອຽດ?




26

ບບດທ 9 ຕ ມສ ມໄກລາດ

ຮບທ 1 ຕ ມສ ມໄກລາດທປງສາເລດແລວ




27

II. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ໄກລາດ 1 kg 2. ຂງ 1 ຫວ 3. ຂາອອນ 1 ຫວ 4. ຫວສໃຄ 3 ຫວ 5. ໝາກເຜດດບແດງ 3 ໜວຍ 6. ໝາກຂາມປຽກ 1 ກອນນອຍ 7. ໝາກເລນນອຍ 6 ໜວຍ 8. ຫວຜກບ ວໃຫຍ 1 ຫວ 9. ຫວຜກບ ວແຫງ 3 ຫວ 10. ຫອມບ ວໃບ 1 ມດ 11. ຫອມປອມ 1 ມດ 12. ເກອ 1 ບວງຊາ 13. ນ າປາ 1 ບວງແກງ

II. ການກະກຽມ: 1. ໄກຄວລາງນ າໃຫສະອາດຕດເປນຕອນພດປະໃຫສະເດດນ າ. 2. ຂງປອກເປອກອອກລາງນ າໃຫສະອາດທບພແຕກປະໄວ. 3. ຂາອອນລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວຊອຍເປນຕອນບາງໆປະໄວ. 4. ຫວສໃຄລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວທບໃຫແຕກປະໄວ. 5. ໝາກເຜດດບລາງນ າໃຫສະອາດແລວຜາເຄ ງ. 6. ໝາກຂາມປຽກແຊໃສນ າປະມານ 1 ຖວຍນອຍ. 7. ໝາກເລນລາງນ າໃຫສະອາດນາມາຜາເຄ ງປະໄວ. 8. ຫວຜກບ ວໃຫຍປອກກາບອອກລາງນ າໃຫສະອາດຊອຍໃຫໄດປະມານ 6–8

ຕອນ. 9. ຫວຜກບ ວແຫງນາໄປໝກໄຟໃຫຫອມ. 10. ຫອມບ ວ, ຫອມປອມລາງນ າໃຫສະອາດຕດເປນຕອນຍາວປະມານສອງຂມ

ປະໄວ.



28

IIII. ວທປງ: 1. ເອານ າໃສໝຄາງໄຟຟດ ໃສຫວສໃຄ, ຂງ, ຂາອອນ, ຫວຜກບ ວແຫງ,

ໝາກເຜດ, ເກອ, ນ າປາ ຫງຈາກນ ນເອາໄກລງໃສຕ ມຈນໄກສກ ປງລດ ດວຍນ າໝາກຂາມປຽກ, ໝາກເລນ, ຫວຜກບ ວໃຫຍ ເວລາປງໂຮຍໜາ ດວຍຫອມບ ວໃບ ແລະຫອມປອມຕກໃສຖວຍ ແລະ ນາໄປຮບປະທານ.

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບຕ ມສ ມໄກລາດມາໂດຍ ລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມຕ ມສ ມໄກລາດມາໂດຍ ລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງຕ ມສ ມໄກລາດມາໂດຍລະອຽດ?

ບດເຝກຫດ:

1. ໃຫນກຮຽນນາໄປເຝກຢບານເພອຄວາມຊານານ



29

ບບດທ 10

ປາໜງໝາກນາວ

ຮບທ 1 ປາໜງໝາກນາວທປງສາເລດແລວ

ຮບທ 2 ເຄ ອງປະກອບ I. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ປານນ ຫ ປານາງ 1 kg 2. ຊອວຂາວ 1 ບວງຊາ 3. ຊອວດາ 1 ບວງຊາ 4. ເກອ 1 ບວງຊາ



30

5. ໝາກນາວ 2 ໜວຍ 6. ພກໄທ 1 ບວງຊາ 7. ຫວຜກທຽມ 1 ຫວ 8. ໝາກເຜດສແດງ 5 ໜວຍ 9. ນ າຕານ 2 ບວງແກງ 10. ນ າປາ 2 ບວງແກງ 11. ຫອມປອມ 1 ມດ

III. ການກະກຽມ: 1. ປານນຄວແລວລາງນ າໃຫສະອາດ ນາມາເອອບໃສຊອວຂາວ, ຊອວດາ, ເກອ,

ພກໄທ, ຫວຜກທຽມແຫງປະໄວ. 2. ຫອມປອມ, ໝາກເຜດ, ໝາກນາວລາງນ າໃຫສະອາດ. 3. ເອາໝາກເຜດ, ກະທຽມ, ນ າຕານ, ຕາໃຫເຂາກນ ໃສນ າປາ, ນ າໝາກນາວ

ເຮດເປນແຈວສ ມຫວານປະໄວ. III. ວທປງ:

1. ນາປາທເອອບແລວມາຈດໃສຈານ ແລວນາໄປໜງໃສໝຊງໃຫສກປະມານ 30 ນາທ ປງລງຫງຈາກນ ນປາດໝາກນາວປະມານ 1 ໝວຍຝານເປນປຽງບາງໆໃສ ປາແລວເອານ າແຈວທຕຽມໄວນ ນລາດໃສໂຮຍໜາດວຍໃບຫອມປອມ ແລວນາ ໄປຮບປະທານໄດ.

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບປາໜງໝາກນາວມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມປາໜງໝາກນາວມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງປາໜງໝາກນາວມາໂດຍລະອຽດ?




31

ປາໜໜງໝາກນາວວ

ການກະກຽມ ວທປງ ເຄ ອງປະກອບ

ປານນ ຫ ປານາງ

ຊອວຂາວ

ຊອວດາ

ເກອ

ໝາກນາວ

ພກໄທ

ຫວຜກທຽມ

ໝາກເຜດສແດງ

ນ າຕານ

ນ າປາ

ຫອມປອມ

ຫອມປອມຫອມປອມ, ໝາກເຜດ, ໝາກນາວລາງນ າໃຫສະອາດ.

ເອາໝາກເຜດ, ກະທຽມ, ນ າຕານ, ຕາໃຫເຂາກນ ໃສນ າປາ, ນ າໝາກນາວເຮດເປນແຈວສ ມຫວານປະໄວ.

ນາປາທເອອບແລວມາຈດໃສຈານ ແລວນາໄປໜງໃສ ໝຊງໃຫສກ ປະ ມານ 30 ນາທ ປງ ລງຫງຈາກນ ນ ປາດໝາກນາວປະ ມານ 1 ໝວຍຝານ ເປນ ປຽງບາງໆໃສ ປາແລວເອານ າ ແຈວທຕຽມໄວນ ນ ລາດໃສໂຮຍໜາ ດວຍໃບຫອມປອມ ແລວ ນາໄປຮບປະ ທານໄດ.

ປານນຄວແລວລາງນ າໃຫສະ ອາດ ນາມາເອອບໃສຊອວຂາວ, ຊອວດາ, ເກອ, ພກໄທ, ຫວ ຜກທຽມແຫງປະໄວ.

ຫອມປອມ, ໝາກເຜດ, ໝາກນາວ ລາງນ າໃຫສະອາດ.

ເອາໝາກເຜດ, ກະທຽມ, ນ າຕານ, ຕາໃຫເຂາກນ ໃສນ າປາ, ນ າໝາກນາວເຮດເປນແຈວສ ມຫວານປະໄວ.

ຫວຜກທຽມ

ນ າຕານ



32

ບບດທ 11 ຕ ມແຈວປາແຫງ

ຮບທ 1 ຕ ມແຈວປາແຫງທປງສາເລດແລວ


1. ປາແຫງໂຕໃຫຍ 0, 5 kg 2. ໝາກເຂອ 0, 5 kg 3. ຫວຜກບ ວແຫງ 5 ຫວ 4. ຫວຜກທຽມແຫງ 1 ຫວໃຫຍ



33

5. ໝາກເຜດສແດງ 10 ໜວຍ 6. ຫອມປອມ 1 ມດ 7. ຫອມບ ວໃບ 1 ມດ 8. ນ າປາແດກ 1 ຈອງນອຍ 9. ຫວສໃຄ 2 ຫວ

III. ການກະກຽມ: 1. ໝາກເຂອນາມາໝກໄຟໃຫສກຫງຈາກນ ນເອາກາບດາອອກໃຫໝດ. 2. ຫວຜກບ ວແຫງ, ຫວຜກທຽມແຫງນາມາໝກໄຟໃຫຫອມນາເອາກາບອອກ

ປະໄວ. 3. ໝາກເຜດສແດງລາງນ າໃຫສະອາດນາມາຈໄຟໃຫສກປະໄວ. 4. ຫອມບ ວໃບ, ຫອມປອມລາງນ າໃຫສະອາດນາມາຊອຍບາງໆປະໄວ. 5. ຫວສໃຄລາງນາໃຫສະອາດທບໃຫແຕກ.

III. ວທປງ: 1. ເອານ າໃສໝຄາງໄຟໃຫຟດ, ໃສຫວສໃຄ, ນ າປາແດກ ແລະ ປາແຫງຕ ມ

ຈນສກປງລງ ແລວນາມາໃຈກາງອອກປະໄວ. 2. ເອາໝາກເຜດ, ຫວຜກບ ວແຫງ, ຫວຜກທຽມແຫງມາຕາໃຫເຂາກນລະອຽດ

ດ ແລວເອາໝາກເຂອລງໃສຕາໃຫເຂາກນອກເທອໜງຫງຈາກນ ນເອາປາແຫງທຕຽມໄວນ ນມາໃສ, ແລວໃສນ າຕ ມປາພປະມານ, ໂຮຍໜາດວຍໃບ ຫອມປອມຫອມບ ວ (ເຮດຄາຍຄກບປນປາ) ແລວຕກໃສຖວຍ ແລະ ນາໄປຮບປະທານ.

IV. ຜກສາລບກນກບ:

ຜກສະເມກ, ຜກກະເດາລວກ, ຜກກາດຂວ, ໝາກແຕງ ແລະຜກອ ນໆ..



34

ຄາຖາມ:

1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບຕ ມແຈວປາແຫງມາໂດຍ ລະອຽດ?

2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມຕ ມແຈວປາແຫງມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງຕ ມແຈວປາແຫງມາໂດຍລະອຽດ?

ບດເຝກຫດ:

1. ໃຫນກຮຽນນາໄປເຝກຢບານເພອຄວາມຊານານ



35

ບບດທ 12 ຈນກະດກຂາງໝ

ຮບທ 1 ຈນກະດກຂາງໝທປງສາເລດແລວ


1. ກະດກຂາງໝ 1 kg 2. ຫວຜກທຽມແຫງ 1 ຫວໃຫຍ 3. ນ າຕານ 1 ບວງແກງ



36

4. ເກອ 1 ບວງຊາ 5. ນ າປາ 1 ບວງແກງ 6. ພກໄທ 1 ບວງຊາ 7. ນ າມນ 1 ລດ

II. ກການກະກຽມ:

1. ກະດກຂາງໝລາງນ າໃຫສະອາດ ຕດເປນຕອນພດປະໄວໃຫສະເດດນ າ. 2. ຫວຜກທຽມແຫງແກະກາບອອກທບພແຕກປະໄວ.

III. ວທປງ:

1. ເອາກະດກໝທຕຽມໄວນ ນມາເອອບໃສຫວຜກທຽມ, ນ າຕານ, ເກອ, ນ າປາ, ພກໄທ ຄນໃຫເຂາກນໝກໄວປະມານ 15 ນາທ.

2. ເອານ າມນໃສໝຄາງໄຟໃຫຮອນ ຈງເອາກະດກໝລງໃສຈນໃຫສກເຫອງ ກອບ, ຕກຂນໃຫສະເດດນ າມນປະໄວໃຫເຢນ.

3. ຈດໃສຈານແລວນາໄປຮບປະທານ. ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບຈນດກຂາງໝມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມຈນກະດກຂາງໝມາໂດຍລະອຽດ?

3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງຈນກະດກຂາງໝມາໂດຍລະອຽດ??




37

ຈນກກະດກຂາງໝ

ເຄ ອງ

ປປະກອບ

ກະດກຂາງໝ

ຫວຜກທຽມແຫງ

ນ າຕານ

ເກອ

ນ າປາ

ພກໄທ

ນ າມນ

ການ

ກະກຽມ

ກະດກຂາງໝລາງນ າໃຫ ສະອາດ ຕດເປນຕອນພດ ປະໄວໃຫສະເດດນ າ.

ຫວຜກທຽມແຫງແກະກາບອອກທບພແຕກປະໄວ.

ວທປງ

ເອາກະດກໝທຕຽມໄວນ ນມາເອອບໃສຫວຜກທຽມ, ນ າຕານ, ເກອ, ນ າປາ, ພກໄທ ຄນໃຫເຂາກນ ໝກໄວປະມານ 15 ນາທ

ເອານ າມນໃສໝຄາງໄຟ ໃຫຮອນ ຈງເອາກະດກ ໝລງໃສຈນໃຫສກເຫອງ ກອບ, ຕກຂນໃຫສະເດດ ນ າມນປະໄວໃຫເຢນ.

ຈດໃສຈານແລວນາໄປຮບປະທານ

ຈນກະດກຂາງໝ



38

ບບດທ 13 ເຂາໜມຕະໂກ

ຮບທ 1 ເຂາໜມຕະໂກທປງສາເລດແລວ ຈດພເສດຂອງເຂາໜມຕະໂກຈະມຕວຕະໂກ ແລະ ໜາຕະໂກ ເພາະຈະເປນເຂາໜມ ສອງຊ ນ, ຊ ນທ 1 ແມນຕວຕະໂກຈະມໃສສາລ ແຕຖາບມກໃສສາລໃຫໃສເຜອກກໄດຕາມໃຈມກ ຊ ນທ 2 ແມນໜາຕະໂກ

I. ເຄ ອງປະກອບຕວຕະໂກ


1. ແປງສາລ 0.5 ຖວຍນອຍ 2. ນ າຕານຊາຍ 11I 2 ຖວຍນອຍ



39

3. ນ າປາຍກະທ 3 ຖວຍນອຍ 4. ສາລຕ ມສກແລວ 11/2 ຖວຍນອຍ 5. ໃບເຕຍ 1 ຖວຍນອຍ 6. ເກອ 0,5 ບວງຊາ 7. ໃບຕອງ ຫ ຈະເອາໃບເຕຍເຮດເປນກະໂທງຕາມຈານວນທຕອງການ 8. ໄມຂດຕາມຈານວນທຕອງການ

III. ການກະກຽມ: 1. ເອາໃບເຕຍມາລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວນາມາຍອງເອານ າໃຫໄດ 1

ຖວຍນອຍ 2. ສາລຕ ມສກ ແລວໃຫໄດປະມານ 1,1/2 ຖວຍນອຍ. 3. ກະທໝາກພາວຄ ນເອານ າປາຍໃຫໄດ 3 ຖວຍນອຍປະໄວ. 4. ໃບຕອງ ຫ ໃບເຕຍນາມາລາງນ າໃຫສະອາດ ເຊດໃຫແຫງ ແລວນາມາ

ເຮດເປນກະໂທງປະໄວ. ໝາຍເຫດ: (ກະໂທງເຮດເຂາໜມແມນກະໂທງ ທຮຽນການເຮອນໃນຊ ນມ 5)

III. ວທເຮດ: 1. ເອານ າໃບເຕຍ, ນ າປາຍກະທ, ນ າຕານ, ເກອ, ແປງສາລ ແລະ ສາລ

ທແລວຄນໃຫເຂາກນຊອຍນາໄປໃສໝເຮດໄຟອອນໆຄນຈນສກແລວນາມາຢອດໃສກະໂທງທຕຽມໄວນ ນ ເວລາຢອດແມນຢອດປະມານ ¾ ຂອງກະໂທງປະໄວ.

IV. ໜາຕະໂກ: 1. ແປງສາລ 1/2 ຖວຍນອຍ 2. ນ າຫວກະທ 3 ຖວຍນອຍ 3. ນ າຕານ 11/2 ບວງແກງ 4. ເກອ 1ບວງຊາ

V. ວທເຮດ: 1. ແປງສາລ, ນ າຫວກະທ, ນ າຕານ, ເກອຄນໃຫເຂາກນ ຈງນາໄປໃສໝ

ຄາງໄຟອອນໆຄນຈນສກ ແລວນາມາຢອດໃສຕວຕະໂກໃຫເຕມພດປະໄວໃຫເຢນ ແລວນາໄປຮບປະທານເປນຂອງຫວານ.



40

ຄຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບເຂາໜມຕະໂກມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມເຂາໜມຕະໂກມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທເຮດໜາເຂາໜມຕະໂກມາໂດຍລະອຽດ?




41

ບບດທ 14 ນ າຫວສໃຄ

ນ າຫວສໄຕ

ຮບທ 2 ຫວສໄຄ I. ເຄ ອງປະກອບ:

1. ຫວສໃຄ 1 kg 2. ໃບເຕຍ 10 ໃບ 3. ນ າຕານ 1 kg



42

4. ນ າ 6 ລດ III. ການກະກຽມ:

1. ຫວສໃຄລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວນາມາທບພແຕກປະໄວ. 2. ໃບເຕຍລາງນ າໃຫສະອາດແລວຕດເຄ ງປະໄວ.

III. ວທປງ: 1. ເອານ າໃສໝຄາງໄຟໃຫຟດເອາໃບເຕຍໃສແລວຕ ມປະມານ 10 ນາທ

ໃສນ າຕານຄນໃຫເຂາກນໃສຫວສໃຄຕ ມໃຫຟດປງລງຕອງເອາກາບ ອອກໃຫໝດແລວຕກໃສຈອກດມຮອນໆຖາມກເຢນກເອານ າກອນໃສ. ຄາຖາມ:

1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບນ າຫວສໃຄມາໂດຍລະ ອຽດ?

2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມນ າຫວສໃຄມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງນ າຫວສໃຄມາໂດຍລະອຽດ?




43

ນ າຫວສໃຄ

ເຄ ອງປະກອບ ການກະກຽມ ວທປງງ

ຫວສໃຄ

ໃບເຕຍ

ນ າຕານ

ນ າ

ຫວສໃຄລາງນ າໃຫສະອາດ ແລວນາມາທບພແຕກປະໄວ.

ໃບເຕຍລາງນ າໃຫສະອາດແລວ

ຕດເຄ ງປະໄວ.

ເອານ າໃສໝຄາງໄຟໃຫຟດເອາໃບເຕຍໃສແລວຕ ມປະ ມານ 10 ນາທ ໃສນ າຕານ ຄນໃຫເຂາກນໃສຫວສໃຄຕ ມໃຫຟດປງລງຕອງເອາກາບ ອອກໃຫໝດແລວຕກໃສ ຈອກດມຮອນໆຖາມກເຢນກເອານ າກອນໃສ.



44

ບບດທ 15 ເຂາໜມໝາກອ

ຮບທ 1 ເຂາໜມໝາກອ


1. ໝາກອດບປອກເປອກ 1 kg 2. ແປງເຂາຈາວ 0,5 ຖວຍນອຍ



45

3. ແປງສງກະໂປ 0,5 ຖວຍນອຍ 4. ນ າກະທ 1 ຖວຍນອຍ 5. ໝາກພາວກະຈາຂດ 1 ຂດ 6. ເກອ 1/2 ບວງຊາ 7. ນ າຕານ 1 ຖວຍນອຍ

III. ການກະກຽມ 1. ໝາກອປອກເປອກເອາແກນອອກລາງນ າໃຫສະອາດນາໄປໜງໃຫສກ ແລວບດ

ໃຫລະອຽດ. 2. ໝາກພາວກະຈານາມາຂດໃຫເປນເສນປະໄວ (ໝາກພາວກະຈາແມນໝາກ

ພາວທບແກ ແລະ ບອອນພດກນ) III. ວທປງ:

1. ເອາໝາກອ, ແປງເຂາຈາວ, ແປງສງກາໂປ, ນ າຕານນວດໃຫເຂາກນຫງຈາກນ ນ ໃສໝາກພາວກະຈາ ຂດ 50 ກາມ ໃສເກອ 1/4 ບວງຊາ ແລວໃສກະທໝາກພາວເທອລະໜອຍ ຄນສວນປະສມໃຫເຂາກນ.

2. ຕກສວນປະສມໃສຖວຍນອຍ, ຖາດ, ຫ ຈະເຮດເປນກະໂທງໃສກໄດຫງຈາກນ ນ ເອາໝາກພາວກະຈາຂດໂຮຍໜາເຂາໜມ ແລວ ເອາໄປໜງປະມານ 15 ນາທ ຈນສກຍກລງປະໄວໃຫເຢນແລວນາໄປຮບປະທານເປນຂອງຫວານ. ຄາຖາມ:

1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບເຂາໜມໝາກອມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມເຂາໜມໝາກອມາໂດຍລະອຽດ?

3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງເຂາໜມໝາກອມາໂດຍລະອຽດ? ບດເຝກຫດ: 1. ໃຫນກຮຽນນາໄປເຝກຢບານເພອຄວາມຊານານ.



46

ເຂາໜມມໝາກອ

ເຄ ອງປປະກອບ

ໝາກອ

ແປງເຂາຈາວ

ແປງສງກະໂປ

ນ າກະທ

ໝາກພາວກະຈາຂດ

ເກອ

ນ າຕານ

ການກກະກຽມ

ໝາກອປອກເປອກ ເອາ ແກນອອກລາງນ າໃຫ ສະອາດນາໄປໜງໃຫສກແລວບດໃຫລະອຽດ.

ໝາກພາວກະຈານາມາຂດໃຫເປນເສນປະໄວ (ໝາກພາວກະຈາແມນໝາກພາວທບແກ ແລະ ບອອນພດກນ)

ວທປງ

ເອາໝາກອ, ແປງເຂາຈາວ, ແປງສງກາໂປ, ນ າຕານນວດ ໃຫເຂາກນ ຫງຈາກນ ນໃສໝາກພາວກະຈາຂດ 50 ກາມ ໃສເກອ 1/4 ບວງຊາໃສ ແລວ ໃສກະທໝາກພາວເທອລະໜອຍ ຄນສວນປະສມໃຫເຂາກນ.

ຕກສວນປະສມໃສຖວຍນອຍຖາດ, ຫ ຈະເຮດເປນກະ ໂທງໃສກໄດຫງຈາກນ ນເອາໝາກພາວກະຈາຂດໂຮຍ ໜາເຂາໜມ ແລວ ເອາໄປ ໜງປະມານ 15 ນາທ ຈນສກຍກລງປະໄວໃຫເຢນແລວນາໄປຮບປະທານເປນຂອງຫວານ.



47

ບບດທ 16 ນ າໝາກຕມ

ຮບທ 1 ນ າໝາກຕມ

ຮບທ 2 ໝາກຕມທຕາກແຫງ

I. ເຄ ອງປະກອບ: 1. ໝາກຕມແຫງ 2 ຂດ 2. ນ າ 6 ລດ 3. ນ າຕານ 1 kg



48

4. ນ າກອນ ຕາມທຕອງການ III. ການກະກຽມ

1. ໝາກຕມລາງນ າໃຫສະອາດແລວນາໄປປງໃຫຫອມ. III. ວທປງ:

1. ເອານ າໃສໝຄາງໄຟໃຫຟດແລວເອາໝາກຕມໃສເຮດໄຟອອນໆຕ ມປະມານ 1 ຊ ວໂມງ ຕກໝາກຕມອອກ ແລວໃສນ າຕານພລະລາຍຕອງດວຍຜາຂາວແລວ ຕ ມອກເທອໜງ ພຟດແລວປດໄຟປະໄວໃຫເຢນເອານ າກອນໃສຈອກແລວຕກ ນ າໝາກຕມໃສຈດເສບເຢນໆ

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ເຄ ອງປະກອບສາລບນ າໝາກຕມມາໂດຍລະອຽດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທການກະກຽມນ າໝາກຕມມາໂດຍລະອຽດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍ ວທປງນ າໝາກຕມມາໂດຍລະອຽດ?




49

ບບດທ 17 ການຈດລາຍການອາຫານ

I. ການຈດລາຍການອາຫານ ອາຫານເປນສ ງຈາເປນຂອງຮາງກາຍ ແລະ ຕອງໄດຮບປະທານອາຫານໃຫພຽງພກບ

ຄວາມຕອງການຂອງຮາງກາຍ ເພອເຮດໃຫເກດປະໂຫຍດແກຮາງກາຍ ແລະ ເຮດໃຫ ສຂະພາບແຂງແຮງ, ຖາເຮາຮບປະທານອາຫານທດມທາດຫລຽງພຽງພຮາງກາຍກຈະມຄວາມ ອດມສມບນ ແລະ ມສຂະພາບດ, ກງກນຂາມຖາໄດຮບປະທານອາຫານ ແລະ ທາດ ຫລຽງບພຽງພສຂະພາບກຈະອອນເພຍມອາການຊມເສາ, ຫງດຫງດ ແລະ ເຈບເປນໄດງາຍ. 1. ຂຄວນສງເກດໃນການຈດອາຫານໃນມໜງ

ການຈດອາຫານໃນມໜງ ແມບານຄວນຈະຕອງໄດຮເຖງສະພາບຮາງກາຍ ແລະ ຄວາມ ຕອງການຂອງສະມາຊກ ແຕລະຄນຢໃນຄອບຄວ, ແຕລະຄາບເຂາ ຄວນຈະໄດຮບປະທານ ອາຫານໃດແດ, ນອກນກຍງຕອງຮກະຕວງໃຫເໝາະກບຈານວນ ແລະ ຄວາມຕອງການ



50

ຂອງສະມາຊກໃນຄອບຄວ, ລກ, ຜວ, ພ, ແມ, ພນອງແຕລະຄນມຄວາມຕອງການບຄກນ ຂນກບອາຍ, ສຂະພາບ ແລະ ກາລງກາຍຂອງແຕລະຄນ. ຄນເຮດວຽກໜກແບກຫາບ ຕອງການພະລງງານຫາຍ, ຄນເຮດວຽກດວຍມນສະໝອງຄວນລດອາຫານປະເພດພະລງ ງານລງ, ຄນເຈບຕອງໃຫອາຫານຫາຍຂນ.

ການຈດອາຫານຕອນເຊາຕອງເຮດອາຫານທກຽມໄດງາຍເຊນ: ຊນແຫງ, ປາແຫງ, ໄຂດາວ...ອາຫານຕອນສວຍ, ຕອນແລງຄວນໃຫມຄບທງ 3 ໝວດ, ເພາະມເວລາກຽມ ຫາຍ, ອາຫານບໃຫຫດ 3 ເຍ ອງໃນມໜງ ບຄວນໃຫມອາຫານປະກອບດວຍສດປະເພດ ດຽວກນ ເຊນ: ແກງປາ, ເອາະປາ, ຈນປາ... ແຕລະຄາບຕອງໃຫແຕກຕາງກນໄປ. ອາຫານໃນມໜງຄວນປະກອບດວຍທາດອາຫານທງ 3 ໝວດ, ຢາໃຫໜກໝວດໃດໝວດໜງຈນເກນໄປ.

ບຄວນຈດອາຫານທມລດດຽວກນໃນມໜງ, ຄວນຈດອາຫານໃຫມລດແຕກຕາງກນອອກ ໄປເຊນ: ເຜດ, ຈາງ,ເຄມ ແລະ ທກໆຄາບຕອງມຜກ, ຈະເປນຜກສດ ຫ ຜກໜງກໄດ.

ຄວນໃຊອາຫານທມຫາຍໃນລະດນ ນເພາະຈະໄດອາຫານທມຄນນະພາບດ, ລາຄາຖກ ໃຫປະໂຫຍດແກຮາງກາຍ.

ຕວຢາງ: ການຈດລາຍການອາຫານໃນມ ໜງ (ຄວນໃຫມ 3 ໝວດ) 11. ອາຫານເຊາ: ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວຊນແຫງ, ໄຂດາວ, ແຈວ, ໝາກໄມ,

ນມ, ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ. 2. ອາຫານທຽງ: ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວແກງ, ເອາະ, ໝາກໄມ 3. ອາຫານຄ າ: ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວຂ ວ, ລາບ, ແກງ, ໝາກໄມ ແລະ ນມ



51

III. ຕາຕະລາງການຈດລາຍການອາຫານປະຈາອາທດ ວນ ຕອນເຊາ ຕອນສວຍ ຕອນແລງ

ວນຈນ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ຊນຫອດ - ແຈວໝາກເລນ - ໄຂດາວ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ, ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຂາວ - ແກງປາ - ຕາໝາກຖ ວ - ເອາະໄກ - ໝາກໄມ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຂາວ - ຂ ວສ ມຫວານ - ແກງເຜດ - ແຈວເຫດ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ

ວນອງຄານ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ປງປາ - ລວກຜກ - ປງຊນໝ - ແຈວໝາກກອກ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ, ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວ - ເອາະກະທໄກ - ຊບຜກ - ແກງຈດ - ໝາກໄມ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ຂ ວຊນໃສກະລ າ - ແຈວໜໄມສ ມ - ແກງດກໜ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ

ວນພດ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ໄສກອກ - ຈນໄຂ - ແຈວໝາກເຜດ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ, ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວ - ແກງໜໄມ - ຕາໝາກຫງ - ສ ມຜກ - ໝາກໄມ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ແກງໄກ - ໝກປາ - ປນຊນ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ



52

ວວນພະຫດ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ຈນຕບ - ຊນຫອດ - ແຈວປາແດກ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ, ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວ - ກອຍປາ - ແກງປາ - ແຈວໝາກເຂອ - ໝາກໄມ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ເອາະກະທໄກ - ແກງຈດລກລອກ - ຍາສະຫດ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ

ວວນສກ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ໂອວນຕນ - ເຂາໜມໄຂ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ, ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວ - ຕາໝາກຫງ - ປງປາທ - ໝາກໄມ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ຂ ວໝາກຖ ວ - ຕ ມຍາກງ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ

ວວນເສາ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ຈນເປດ - ແຈວໝາກເອກ - ຈນປາ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ, ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວ - ຕາໝາກແຕງ - ສ ມກະລ າ - ແກງດກງວ - ໝາກໄມ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ຂ ວໝໃສເຫດ ເຟອງ - ແກງກາລ ໄກ - ເອາະຫາມ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ

ວນທດ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ລາບນກກາງແກ - ແກງຈດໝາກແຕງ

ຍດໃສ - ຕ ມຍາປາຄ - ໝາກໄມ ແລະ ນມ,

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາຈາວ - ຂ ວໝາກຖ ວ - ແກງໝາກໂຕນ - ຍາສະຫດ - ໝາກໄມ

- ເຂາໜຽວ ຫ ເຂາ ຈາວ - ແກງຈດດກໝ - ໝກໄກໃສເສນ

ລອນ - ລາບເປດ - ໝາກໄມ ແລະ



53

ກາເຟ ຫ ໂອວນຕນ ນມ

ຄາຖາມ: 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍການຈດລາຍການອາຫານມຄແນວໃດ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍຕວຢາງໃນການຈດອາຫານມໜງຈະມຈກໝວດໝຄ ໝວດໝໃດແດ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍຂຄວນສງເກດໃນການຈດອາຫານໃນມໜງ ມຄ

ແນວໃດ?



54

ບບດທ 18 ການຂນລາຍການອາຫານ

I. ການຂນລາຍການອາຫານສາລບຄນຈານວນຫາຍ. ຄວາມສາຄນໃນການຂນລາຍການອາຫານນ ນແມນເປນສ ງທຈາເປນທສດໂດຍສະເພາະ

ຜຄວບຄມອາຫານເນອງຈາກວາມນເປນການກຽວຂອງທາງດານເສດຖະກດເຊ ງຈາເປນທເຮາຕອງຮຽນຮ ໃນການຂນລາຍການອາຫານແຕລະເທອຕອງຄານງເຖງງບປະມານເຊງເປນສງ ສາຄນທເຮາຈາເປນຕອງຄານງເຖງ. ເນອງຈາກວາກອນຈະໄດອາຫານແຕລະຢາງເຮາຕອງມ ງບປະມານ ສະນ ນ, ຕອງໄດຮຈກງບປະມານຄກແນເພອຈະໄດເອາມາປຽບທຽບໃສກບຄາຄອງ ຊບໃນປະຈບນ ແລະ ກຕອງຄານງເຖງເລ ອງການປະຢດ ແຕຕອງໃຫໄດອາຫານທມຄນຄາ ສມກບລາຄາ ແລະ ຈານວນຄນດ ງລມນ:

1. ຈານວນຄນທຈະຮບປະທານອາຫານ 2. ຜທຈະຄວບຄມດແລໃນການຂນອາຫານ, ຄວນເປນຄນມຄວາມຮໃນດານ

ອາຫານ 3. ສະຖານທບອນອາຫານ ແລະ ບອນຮບປະທານອາຫານ 4. ອປະກອນໃນການປະກອບອາຫານ ແລະ ເຄ ອງບລໂພກອາຫານທກຢາງ 5. ຄວາມສະດວກອ ນໆເຊນ: ນ າ, ໄຟ 6. ແຫງຈາໜາຍອາຫານ 7. ງບປະມານຄາອາຫານ ແລະ ຄາໃຊຈາຍອ ນໆ.



55

III. ອາຫານຈານວນຫາຍໝາຍເຖງຫຍງ ອາຫານຈານວນຫາຍໝາຍເຖງການປງແຕງອາຫານໃຫຄນຈານວນຫາຍກວາ 50 ຄນ

ຂນໄປ ການປງແຕງອາຫານໃຫຄນຈານວນຫາຍຈະເຮດໃຫເກດບນຫາຫາຍຢາງຖາບມການ ສກສາຄກແນ ດ ງນ ນ, ຊອຍຈາເປນຕອງມການຮຽນຮ.

ຈດມງໝາຍໃນການຈດອາຫານມຄ: 1. ຝກໃຫຄນເກດມຄວາມຊານານໃນການຈດອາຫານໃຫມຄນນະພາບດ 2. ຮຈດແບງໜວຍງານອອກເປນໜວຍໆ. 3. ຮຈກສ ງງານ ແລະ ປະສານງານ 4. ຄານງເຖງຄນນະພາບ ແລະ ຄວາມສະດວກຂອງການຈດອາຫານ, ຫອງຄວ ແລະ

ຫອງຮບປະທານອາຫານ 5. ຮຈກຫກການຊອາຫານຈານວນຫາຍ 6. ຮຈດແຮງງານ ແລະ ໄລລຽງເສດຖະກດ. III. ຫກການກຽມອາຫານຈານວນຫາຍ ແລະ ຫກການຊ

ເຮາຄວນຂຽນລາຍການຊໃສກະດານເຊນ: ຊເປນລາຍອາທດ, ລາຍເດອນ ຫ ລາຍປ, ສາລບເຄ ອງແຫງຕອງມຕາຕະລາງຊເຊນ: ຊແບບສ ງການ, ສ ງຊຕອງໃຫຄກແນ, ຖາຈະຊ ຊນຕອງບອກຊະນດຂອງຊນ, ຖາຈະຊປາຕອງບອກຊະນດຂອງປາ ຫ ເຄ ອງກະປອງຕອງ ບອກຂະໜາດ, ນ າໜກ, ຍ ຫ, ເມ ອເຂາເອາເຄ ອງມາສ ງຕອງກວດເບ ງຄກແນວາກງກບບນຊ ຫບ ຖາບກງກນໃຫໝາຍເຫດເອາໄວແລວຈງເກບມຽນໄວໃນສາງ.

ຕາຕະລາງ: ມ ໜງຈະເຮດຫຍງແດ, ເຮດແນວໃດ, ເຮດເວລາໃດ. ຕວຢາງ: ການເຮດແກງໃຊຈກຄນ, ນ າແກງຫາຍປານໃດ ແລະ ໃຫສາລບຈກຄນກນ. ຕວຢາງ: ຕາຕະລາງໃນການຂນລາຍການອາຫານ ລາຍການອາຫານ ຈານວນຄນ ຜປະກອບອາຫານ ຈານວນ

ອອາຫານ ຄາແນະນາ

ເຂາໜຽວ ຈນປານນ

250 ຄນ 250 ຄນ

ນາງ ກ.ຂ.ຄ ນາງ ກ.ຂ.ຄ

3 ໝນ 250 ຕອນ

ຕດເປນຕອນຂະໜາດ 3-4 ນວ ໃຫຜລະຕອນ

1. ຜຊນາ: ມໜາທໃນການສາຫວດຄດໄລອປະກອນຕາງໆ ແລະ ສະຫບວຽກງານທວໄປ.



56

2. ຜຄວບຄມ: ມໜາທເບ ງແຍງດແລທວໄປກຽວກບອາຫານ ຕອງເປນຜທມຄວາມ ຮທດເພອຮບປະກນທາງດານຄນນະພາບຂອງອາຫານ ແລະ ປອດໄພຈາກເຊອໂລກ.

IIV. ສະຖານທ: ໝາຍເຖງບອນປງແຕງອາຫານ ແລະ ຮບປະທານອາຫານ. ບອນຮບປະທານອາຫານ

ຕອງຢຫາງໄກຈາກເຮອນຄວໜອຍໜງ, ເພາະເປນບອນທທກຄນເຂາມາບລການ ທາງດານ ອາຫານຕອງໃຫສະອາດ, ໄກຈາກສ ງບດເນ າ. ອປະກອນໃນຫອງອາຫານເຊນ: ໂຕະ, ຕ ງ ຕອງໃຫພຽງພກບຈານວນຄນ.

ເຄ ອງໃຊໃນການປະກອບອາຫານ ແລະ ການຮບປະທານອາຫານທຢໃນຫອງຄວ ແລະ ຫອງຮບປະທານອາຫານມຫາຍປະເພດດວຍກນ.

� ສ ງທປະກອບອາຫານຢບອນປງແຕງອາຫານມຄ: 1. ເຕາໄຟ. 2. ໂຕະປະກອບອາຫານ ຫ ບອນວາງອາຫານຕາງໆ. 3. ຕເກບຖວຍຊາມເຄ ອງໃຊໃນການຮບປະທານອາຫານ. 4. ບອນເກບອາຫານແຫງ ແລະ ອາຫານສດ. 5. ຕ ຫ ບອນເກບອປະກອນໃນການປງແຕງອາຫານ. 6. ສາງເກບເຄ ອງຕາງໆເຊນ: ເຂາສານ, ຈານ ແລະ ອ ນໆ. 7. ບອນລາງອາຫານ, ລາງຖວຍຊາມ ແລະ ບອນມຽນເຄ ອງໃຊທລາງແລວ. 8. ໂຕະກນອາຫານ ແລະ ຕ ງນ ງ. 9. ໂຕະວາງອາຫານກອນຈະແຈກຢາຍ. 10. ນ າດ ມ, ນ າລາງມ.

ນອກຈາກນເຄ ອງໃຊທຈາເປນອກຫາຍຢາງຂນກບແຕລະໜວຍເຊນ: ເຄ ອງໃຊທຄວນ ມເຄ ອງປະເພດຕາງໆເຊນ: ມດ, ພາຂະໜາດຕາງໆ, ຊາມສາລບໃສນ າ, ຂຽງ, ຄກ, ກະຕາ ສາລບໃສອາຫານ ແລະ ອ ນໆ.



57

ໜໜວຍປງແຕງປະກອບມ: 1. ໝແກງຂະໜາດຕາງໆ. 2. ໝກະທະຂະໜາດຕາງໆ. 3. ຊງຂະໜາດຕາງໆ. 4. ໝໜງເຂາຂະໜາດຕາງໆ. 5. ຈອງຂະໜາດຕາງໆ. 6. ເຄ ອງປງທກຊະນດ.

� ໜວຍແຈກຢາຍອາຫານ 1. ຖວຍຈານໃສອາຫານຂະໜາດຕາງໆ. 2. ພາຖາດໃສອາຫານ. 3. ບວງ, ສອມ, ມດ. 4. ໂຖໃສນ າ ແລະ ຈອກໃສນ າ

� ໜວຍເຮດຄວາມສະອາດ. ຊາມ ຫ ຄໃສນ າ, ໂອຕກນ າ, ຟອຍ, ຜາຖພນ, ນ າຢາລາງຈານ, ແປງຄດໝ, ຜາເຊດມ,

ຜາເຊດຈານ, ຜາເຊດໂຕະ ແລະ ອ ນໆທກຄນທດາເນນງານ, ໜວຍນຕອງໃຫຮຈກອປະ ກອນເຄ ອງໃຊໃນການເຮດຄວາມສະອາດເປນຢາງດ ເຊນດຽວກບຜຄວບຄມການເຮດອາຫານ ຕອງເປນຜທມຄວາມຮທາງດານອາຫານ. ສະເພາະຜປະກອບອາຫານຄວນເປນຜທມສຂະ ພາບດບມພະຍາດຕດຕ.



58

ຄຄາຖາມ 1. ໃຫພວກນອງອະທບາຍການຂນລາຍການອາຫານ ສາລບຄນຈານວນຫາຍມຄແນວ

ໃດ ? 2. ໃຫພວກນອງອະທບາຍຫກການກຽມອາຫານຈານວນຫາຍ ແລະ ຫກການຊມຄແນວ

ໃດ ? 3. ໃຫພວກນອງອະທບາຍໜວຍປງແຕງປະກອບມຈກໜວຍ? ຄໜວຍໃດແດ?



59

ພພາກທ II

ການເຮອນ

ບດທ 1 ວທຖກດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄ ການຖກດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄ ເປນງານຝມອກແບບໜງທຕອງໃຊອປະກອນ ສາ

ລບຖກເຊນ: ເຂມຂ, ເຂມຄ ສາມາດຖກເປນລວດລາຍແບບຕາງໆ ຕາມຄວາມຕອງການ

ເຊນ: ໝວກ, ຜາພນຄ, ເສອ, ຖງຕນ, ໜາໝອນ ຫ ເຄ ອງຕກແຕງບານກໄດ ເຊນດຽວກນ.

ແຕກອນ ຫາຍຄນເຂາໃຈວາການຖກໃຊກບການຖກເສອກນໜາວ ຫ ໝວກ ແຕຍກ

ປດຈບນນບແມນຕໄປອກແລວ ເຮາສາມາດນາໃຊການຖກມາປະຍກ ເຂາກບສະໄໝໃໝໄດ

ແລະ ເຂາໄດໃນທກໂອກາດ ຫາຍຄນຍອມຮບວາການຖກ ເປນວຽກງານຍາກ ແຕຖາເຮາ

ໄດມາສາຜດ ແລະ ທດລອງຖກດວຍຕນເອງແລວ ເຮາຈະຕອງຮຈກກບພນຖານການຖກ

ເສຍກອນ. ແຕກອນເຮາຈະເລ ມຖກກຕອງ ຮຽນຮກບພນຖານຖກດວຍເຂມຂ ແລະ ພນຖານ

ການຖກດວຍເຂມຄ. ດ ງທຈະແນະນາໃນແຕລະຂ ນຕອນຂອງການຖກ ແລະ ການນາໃຊວດ

ສະດອປະກອນ ໃນການຖກ.

ການຖກດວຍເຂມຂ ແມນວທການໃຊເຂມຂ (ເຂມທທາງປາຍມຂເກາະ) ແລວຖກ

ໃຫເປນແຜນຕາມລວດ ລາຍຕາງໆທຕອງການ.

ເຂມຂແມນເຂມທມຂເກາະຢທາງປາຍ ແລະ ເຂມຄ ຫ ເອນວາ ໄມຖກ ກໄດ ແຕຈະໃຊເປນຄໃນເວລາຖກເຂມຄຈະມປາຍແຫມ ແລະ ມຫາຍຂະໜາດບເທາກນ. ເວລາຖກ

ຄວນໃຊຂະໜາດຂອງເຂມໃຫພເໝາະກບດາຍ ຫ ແລນທຈະນາມາຖກ ນອກຈາກຈະ

ຕອງການໃຫແຜນທຈະຖກແລວອອກມາ ແລະ ສາມາດຖກອອກມາໄດ ຫາກຫາຍແບບບແພກບວຽກງານຊະນດອ ນໆ ແລະ ສາມາດປະຍກໃຫເຂາຍກສະໄໝໄດ ແລະ ໃຊໄດກບທກ

ໂອກາດ.



60

ການຖກໃນວຽກງານນຊະນດໜງ ແລະ ມການຖກໃນຊວດປະຈາວນກນມາດນ

ນານແລວ ເຊ ອກນວາຖກໄດເລ ມຕ ນຄຣດສກກະລາດໃນກມຂອງນກເດນທາງຢໂລບ ທອງ

ທຽວຢຕາມແຖບທະເລອາຫບ ແລະ ຈາກນ ນຈງແພມາທາງຢໂຣບໃນປະຫວດສາດ ໃນຍກ

ຂອງງານຝມທຖກດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄ.

ການຖກດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄເກດຈາກປະສມປະສານການຖກ ຈາກລາຍ

ພນຖານມາເຮດໃຫເກດເປນລາຍຕາງໆໃຫສວຍງາມ ຊ ງສາມາດນາໄປຖກ ແລະ ປະດດ

ແປງໄດຕາມຄວາມຕອງການ.

ການຖກເຂມຂ ແລະ ເຂມຄກຄກນກບວຽກງານອ ນໆ ຈາເປນຈະຕອງມ ວດຖ

ອປະກອນຕາງໆ ທຈະນາໃຊໃນການຖກ ຊ ງຈະຂແນະນາອປະກອນເຄ ອງ ໃຊຕາງໆ ທ

ສາຄນ ແລະ ຈາເປນມດ ງນ:

1. ເຂມຂ (ໂຄຣເຊ).

2. ເຂມຄທນຍມໃຊມ 3 ຊະນດ.

- ຊະນດທາມະດາຈະໃຊກບການຖກທມຂະໜາດພເໝາະບນອຍ ຫ ໃຫຍ ເກນໄປ. - ຊະນດຍາວຈະໃຊກບການຖກແຜນໃຫຍໆ . - ຊະນດເປນວງມນຄເຂມຖກທມສາຍຢກາງ ແລະ ມເຂມຢທງສອງເບອງ.

I. ວວດສະດອປະກອນທໃຊຖກໃນການຖກເຂມຂ ແລະ ເຂມຄ

1 ການເລອກເຂມຖກ (ໄມຖກ) ເຂມຖກທມຂາຍຕາມທອງຕະຫາດ ມຫາຍຊະນດ ທງຊະນດທເປນໄມ ຫ

ປະລາສະຕກ ເຂມຖກຊະນດໄມຈະໃຊຖກໄດດກວາຊະນດອ ນໆ ເພາະໄມຈະມຄວາມມນມນ

ຢໃນໂຕ ບຄວນເລອກໃຊໄມຖກຊະນດອອນເຊນ ປລາສຕກເປນຕ ນ ແລະ ເມ ອໃຊຖກຮຽບ

ຮອຍແລວ ກຄວນເຊດເຂມໃຫສະອາດ ເກບມຽນໃນຖງໃຫເປນຊດຄກນໃຫຮຽບຮອຍ.

ການຖກແບບເຂມຄຈະມເຂມຖກຫາຍໆຮບແບບ ແລະ ແຕກຕາງກນເຊນ:



61

1) ເຂມຖກແບບຂາງໜງມຫວ ແລະ ມທາງປາຍເຂມແຫມ. 2) ເຂມແບບທມປາຍແຫມທງສອງສ ນ (ສອງຂາງ) ໃຊສາລບການຖກແບບວງມນເຊນ:

ການຖກໝວກ ຫ ຖງຕນເປນຕ ນ ຫ ໃຊປະຫວງຖກທບທນຕອງການຖກ ຫ ໃຊໃນການເກບຫວງຖກໄວ.

3) ເຂມຖກແບບທມເຂມເປນຄຕດກນຢທງສອງສ ນ ຫ ສອງຂາງ ແລະ ທາງກາງມສາຍຢາງ ເໝາະສາລບໃຊໃນການຖກທຕອງການເຮດເປນລາຍກຽວຈະໃຊເຂມນ ເພອບໃຫຫວງຖກຫດອອກຈາກກນ.

4) ເຂມຂດສາລບໃຊເກບຫວງຖກທບທນຕອງການຖກໃຫເປນລະບຽບບ ເລ ອນ ຫດອອກເຊນ: ສາບຄ, ສາບແຂນເປນຕ ນ.

5) ເຂມຖກທມລກສະນະເປນຢາງນມໆ ຈະໃຊປດປາຍເຂມຖກ ເພອບຕອງການໃຫຫວງທຖກແລວນ ນຫລດອອກ.

6) ວງນບຫວງ ແລະ ນບແຖວອປະກອນຊະນດນເໝາະສາລບການຖກທມ ແຖວ ແລະ ຫວງຈານວນຫາຍໆ ເພອບໃຫລມແຖວ ແລະ ນບຫວງໂດຍທບຈາເປນຈະພາໃຫເສຍເວລາ.

7) ໄມບນທດນບຫວງ ຫ ແຖວໃຊແທກແຖວ ແລະ ຂະໜາດຂອງຫວງ. 8) ດາຍທໃຊໃນການຖກ ຈະມຢນາກນຫາຍໆຂະໜາດຕາມເຄ ອງໝາຍການຄາ ໂດຍ

ທວໆໄປມບອກຂະໜາດ ຈານວນນ າໜກ, ເວລາຕອງການໃຊຖກ ຕອງອານຄາແນະນາວາເປນແບບທເໝາະສມກບການຖກເຊນ: ແລນທເໝາະສາລບຖກເຄ ອງເດກນອຍ, ດາຍທເປນຝາຍໃຊຖກເສອນງໃນຍາມຮອນເປນຕ ນ.

9) ເຂມທໃຊຫຍບ ຈະມລກສະນະໃຫຍປາຍເຂມປໃຊຕສນສວນຂອງການຖກໃຫເປນແຜນດຽວກນ.

10) ເຂມຂ ( ໂຄຣເຊ ) ມໄວເພອປະກອບໃນການຖກລາຍ ຫ ໃຊເກາະຫວງທຫດອອກ ເພອສະດວກໃນການຂນຕ ນຫວງໂສໃນການເລ ມຖກ ແລະ ຈະໃຊໃນວທຖກດວຍເຂມຂ.



62

ໄມຖກ ( ເຂມຄ ) ແບບມປາຍແຫລມທງສອງຂາງ

ເຂມຖກ ( ເຂມຄ ) ແບບມຫວ



63

ເຂມຂສາລບຖກ (ໂຄຣເຊ)

ເຂມຂດສາລບນບຫວງຂອງບາດຖກ

ແລນສາລບຖກ

ວງໃຊນບຫວງ ແລະ ແຖວ

ເກາະຫວງຖກໄວ

ເຂມຄແບບມລາຍເຄ ງກາງ



64

ແລນ ແລະ ກດາຍທໃຊໃນການຖກ



65

II. ພພນຖານຂອງການຖ ກດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄ

ກອນຈະລງມຖກຄວນເຝກຫ ດວທຈບດາຍ ຫ ແລນ, ວທຈບເຂມຖກ ແລະ ວທ

ຂນຕ ນຖກບາດລາຍຖກຕາງໆໃຫຖກຕອງຕາມຂ ນຕອນຂອງການຖກໃຫຖກວທແລວ ການ

ຖກເຂມຂ ແລະ ເຂມຄບແມນສ ງທຍາກເລຍ ແລະ ການຮສກເພດເພນກບການຖກ (ງານຝ

ມ) ນຈນບາງຄ ງຖກສາເລດ ໂດຍບຮສກອດເມ ອຍ ເພາະເປນວຽກທເຮດໃນເວລາຫວາງ.ໃຫເປນປະໂຫຍດ.

ການຖກດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄນແມນການຖກແລນ ຫ ດາຍກໃຫກາຍ ເປນແຜນ

ຖກທມລວດລາຍໃນການຖກທສວຍງາມ ແລະ ແຕກຕາງກນ ເພອນາມາໃຊໄດຕາມຄວາມ

ຕອງການ. ການຖກເພນນຍມໃຊມ 2 ວທຄ:

1. ການຖກດວຍເຂມຂ 2. ການຖກດວຍເຂມຄ

1 ພນຖານການຖກດວຍເຂມຂ (ໂຄຣເຊ)

ແລນສາລບຖກ ແລະ ດາຍສາລບຖກຈະມຫາຍຂະໜາດໃຫເລອກໃຊມຫາຍ ສສນ

ສວນຫາຍຈະນາໃຊເປນກມທງກມນອຍ ແລະ ກມໃຫຍຂນກບຄວາມຕອງການ ຂອງຜໃຊ.

ເຂມຂສາລບຖກມຫລາຍຂະໜາດຄວນເລອກໃຊໃຫເໝາະສມກບເສນແລນ ແລະ

ເສນດາຍທຈະໃຊຖກ ສາລບຜທຮຽນຖກໃໝ ຫ ເລ ມມາສນໃຈການຖກດວຍເຂມຂທກ ຢາງ

ເວລາເຝກຫດໃນການຈບແລນ ຫ ດາຍຖກ, ວທຈບເຂມຂໃຫຖກຕອງ ແລະ ຂ ນຕອນ

ພນຖານບາດຖກລາຍຕາງໆເພອໃຫເກດຄວາມຊານານ ແລະ ເຂາໃຈລາຍຖກແບບຕາງໆ

ເພອນາໄປໃຊໃນການຖກ.



66

22. ວວທການຖກດວຍເຂມຂ (ໂຄຣເຊ)

ພນຖານການຖກດວຍເຂມຂອກສອນຫຍ ແລະ ສນຍາລກລາຍຖກຮບ ແລະ ໂຕ

ອກສອນຫຍ ເຄ ອງໝາຍຂອງວທຖກແຕລະລາຍທເພນ ໄປໃຊໃນການຖກດາຍ ຫ ແລນໃຫເປນແຜນຕາມລາຍຕາງໆທຈະໄດໃນການຖກແຕລະບາດຖກ

ວທຈບເຂມຂຖກແລນ ຫ ດາຍ ແລະ ຂນຕ ນ (ກ ) ບາດຖກທຖກຕອງກອນທຈະ

ລງມຖກຄວນເຝກຫດວທຈບດາຍ, ເຂມໃຫຖກວທ ແລະ ວທຖກຕາມຂ ນຕອນຂອງການຖກ

ດວຍເຂມຂດ ງລມນ:

2.1. ວທຈບດາຍ ແລະ ເຂມຂ (ໂຄຣເຊ) - ກຽວດາຍໄວໃນມຊາຍ - ພນດາຍກຽວບອນນວກອຍ ໃຊນວໂປມ ໃຫນວກາງຊວຍກນຈບປາຍດາຍ

2.2. ວທຈບເຂມຖກ

ຈບເຂມດວຍມຂວາ ຈບແບບຈບສດາໃຊນວໂປມ ຫາງຈາກປາຍເຂມປະມານ 4

ຊມ. - ຈບດາຍໃຫເປນວງ ໃຊເຂມຂເກາະເອາດາຍແລວດງຜານຫວງທຢໃນເຂມ. ຈະໄດຫວງໂສໃໝ

- ຖກຕໄປເລອຍໆຈນຍາວໃຫໄດເທາກບຄວາມຕອງການ.

ວທຈບແລນ ຫ ຈບດາຍ ຮບທ 1 ການດງດາຍອອກຈາກກ ຖາ

ໄສກາງບເປນເຈຍແຂງ ຄວນດງດາຍຈາກໄສກາງອອກມາໃຊຈະສະດວກ.

ຮບທ 1



67

ຮບທ 3 ໃຊມຂວາຈບແລນພາດ

ຜານນວວກາງ ແລະ ນວນາງກຽວແລນໄປທນວຊທາງດານໜາມ.

ຮບທ 3

ຮບທ 4

ຮບທ 4 ໃຊນວຫວໂປມ ແລະ ນວ

ກາງຈບແລນ

ຮບທ 2

ຮບທ 2 ໃຊມຂວາຈບດາຍໃສນວກອຍ

ຂອງມ ຊາຍປອຍປາຍດາຍຍາວປະ ມານ 20 cm



68

33. ວທຈບເຂມ ແລະ ສນຍະລກທໃຊການຖກດວຍເຂມຂ.

ວທຖກບາດໂສກອນທຈະຂນຕ ນຖກລາຍຕາງໆ ນ ນຕອງຖກບາດໂສເພອເປນການ

ຂນຕ ນຖກ ແລະ ໃນການຖກເລ ມຕ ນຂອງການຖກແຕລະລາຍນ ນກຄວນມຄວາມຍາວ ຫຂະ

ໜາດຂອງບາດໂສ ທຈະຕອງຖກພອມທງຂະໜາດຂອງເຂມທຕອງໃຊຖກ ຕາມວດສະ ດ

ອປະກອນທໄດກາວໄວໃນການຖກແຕລະອນ.

ວທຈບເຂມຖກ.. ຮບ 1 ຈບແລນຕາມເຕກນກເບອງຕ ນ

ແລວ ໃຊມຂວາເກາະແລນໃຫບດໄປ

ທາງດານຫງ

ຮບ 1

ຮບທ 5 ລກສະນະການຈບດາຍນວຫວ

ແມມ ແລະ ນວຊຕອງຂະໜາດກນ

ແລະ ປາຍດາຍທເຫອຈາກຫວແມມ

ປະມານ 5-6 cm ມຂວາຈບເຂມຖກ

ຈາກຫວ ເຂມເຖງແມມຫາງປະມານ

4cm ແລະ ຈາກຫວເຂມຖກເຖງນວກາງປະມານ 1 cm.

ຮບທ 5



69

ຮບ 2 ໃຊເຂມເກາະເອາແລນ ແລະ

ພອມກນນ ນກຕອງດງຜານຫວງທາອດ ຫ ບາດ ໂສບາດທາອດ.

ຮບ 2

ຮບ 3 ໃຊເຂມເກາະເອາແລນ ແລະ ພອມກນນ ນກຕອງດງຜານຫວງທ 2 ຫ ບາດໂສບາດທ 2

ຮບ 3

ຮບ 4 ໃຊເຂມເກາະເອາແລນເປນຫວງ ຫ ເປນບາດໂສຕໆໄປເຊນດຽວກບບາດໂສບາດ ທ 2

ຮບ 4



70

ຂຂ ນຕອນການເລມຕ ນຖກບາດໂສ

ຮບ 5 ຖກບາດໂສຫວງຕໆໄປໃຫປະ

ຕບດເຊນດຽວກນ.

ຮບ 5

ຮບ 2 ມຂວາຈບເຂມໂຄຣເຊ

ຮບ 2

ຮບ 1 ກຽວດາຍໄວໃນມຊາຍ

ຮບ 1



71

ຮບ 5 ບດຫວງຈາກດານລມຂນມາ

ຮບ 5

ຮບ 3 ສອດເຂມໂຄຣເຊກາງຫວງ

ຮບ 3

ຮບ 4 ບດຫວງຈາກດານນວໂປມລງມາ

ຮບ 4



72

ຮບ 7 ດງຫວງຂນມາໄດ 1 ຫວງ

ຮບ8 ຖກຫວງຄຂ 2,6-2,7 ຈນໄດຫວງຕາມຄວາມຕອງການ

ຮບ 6 ໃຊເຂມໂຄຣເຊກຽວໄໝຈາກນວຊຜານ

ຫວງທນວໂປມ

ຮບ 6



73

III. ພພນຖານການຖກລາຍຕາງໆດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄ

1. ພນຖານການຖກລາຍຕາງໆດວຍເຂມຂ

ລາຍແບບທ 1


ຮບ 10 ລກສະນະຫວງໂສທໄດດານຫງ

ຮບ 9 ລກສະນະຫວງໂສທໄດດານໜາ



74







75







76

ລລາຍແບບທ 11






77



2 ພນຖານການຖກດວຍເຂມຄ. ການຈບໄມຖກມຊາຍໃຊນວຊ ແລະ ຫວໂປມຈບທາງປາຍໄມສວນທເຫອອກ 3 ນວ

ໃຫງເຂາຈບໄມຖກໃຫດໃນລກສະນະສະບາຍ ບຕອງຄ ງມ ມຂວາຈບແບບຈບສດາ ໃຫໄມ ຈບຢລະຫວາງນວໂປມ ແລະ ນວຊໂດຍມນວກາງຊວຍປະຄອງ.

ດງປາຍແລນ ຫ ດາຍຖກອອກຈາກກໃຫຍາວພສາລບບດຫວງສອດໃສໄມຖກ



78

ຮບ 3 ປດເສນແລນອອກຈາກໂປມ.

ຮບ 3

ວວທເລມຕ ນຖກ ຫ ກບາດຖກ

((ແແບບທ 11) ຮບ 1 ໃຫແລນກຽວຢມເບອງຊາຍຕາມຮບ

ຮບ 1

ຮບ 2 ເອາເຂມຖກສອດເອາເສນແລນ

ແລວ ກຽວເອາແລນທນວຊຕາມລກ

ສອນ.

ຮບ 2



79

ຮບ 6

ຮບ 4 ດງສ ນແລນໃຫເຄງດວຍນວຊ

ແລະ ໂປມ ແລວຈະໄດຫວງຖກ ຫວງທ1

ຮບ 4

ຮບ5 ເລ ມຕ ນຖກຫວງທ 2 ໃຫປະຕບດຄກບຮບ1 ຫາ ຮບ 4

ຮບ 5



80

ຮບ 7

ຮບ 8

ວທເລມຕ ມຖກ ຫ ກບາດຖກ (ແບບທ 2)

ຮບ 1 ບດແລນໃຫເປນວງກມ ໃຫດານຂວາທບດານຊາຍ.

ຮບ 1



81

ຮບ 2 ແລນດານເທງພາດໄປດານ

ຫງແລວດງຫວງຜານອອກມາດານໜາ

ຮບ 2

ຮບ 3 ນາໃຊເຂມຖກ 2 ອນຊອນກນ

ນາສອດເຂາຫວງ ແລວດງປາຍແລນ

ໃຫພດກບເຂມຖກ

ຮບ 3

ຮບ 4 ໃຊມຊາຍຈບປາຍແລນ

ທງ 2 ເສນຢນ ວໂປມ ແລະ

ນວຊ

ຮບ 4



82

ຮບ 5 ໃຊມຂວາຈບເຂມຖກ

ສອດໄມ ຈາກດານນອກທາງ

ນວມຫວໂປມຜານເຂາຫວງ

ກາງ ແລວ ໄປກຽວຫວງຈາກ

ນວຊ ແລວກບມາຜານຫວງຢຫວໂປມອກເທອໜງ.

ຮບ 5

ຮບ 6 ໄດຫວງເພມອກ 1

ຫວງ

ຮບ 6

ຮບ 7 ປດຫວງຈາກນວຫວໂປມ

ໃຫຫດ ອອກ ຈະໄດຫວງທສມບນອກ 1 ຫວງ

ຮບ 7



83

ຮບ 9 ລກສະນະຫວງທຖກໄດຕາມຄວາມຕອງການ

ຮບ 8 ເລ ມຖກຫວງຕໆໄປຄດ ງຮບ

ທ 7 ຂາງເທງນ.

ຮບ 8

ຮບ 10 ຖອດເຂມຖກອອກ 1 ອນ

ແລວເລ ມຖກໃນແຖວຕໄປເປນແຖວ ທ 1

ຮບ 10

ຮບ 9



84

ວທຖກລາຍແບບທ 1 (ຖກລາຍລງ)

ແບບ K ສນຍະລກ ແລະ

ອກສອນຫຍໃນວທຖກແມນວທຖກ ຫ

ແທງເຂມລງ ດ ງທຈະອະທບາຍຕາມ

ຂ ນຕອນດ ງລມນ:

ຮບ 1 ປາຍແລນທຢດານຫງແທງເຂມຖກເຂາກາງຫວງດານໜາອອກໄປດານຫງ

ຮບ 1

ຮບ 3 ປດຫວງຈາກເຂມຖກດານຊາຍອອກ

ຮບ 3

ຮບ 2 ນາເອາປາຍແລນທຢດານຫງພາດ ໄປເທງເຂມຖກແລວປດຫວງອອກຈາກເຂມຖກດານຊາຍຂາມແລນທພາດຢດານຂວາ

ຮບ 2



85

ຮບ 4 ຮຮບລກສະນະຫວງໂຕ K ທແລວ

ຮບ 4

ວວທຖກລາຍແບບທ 2 (ຖກລາຍຂນ)

ແບບ p ສນຍະລກ ແລະ

ອກສອນຫຍໃນວທຖກ ແມນວທຖກ

ຫແທງເຂມລງ ດ ງທຈະອະທບາຍ

ຕາມຂ ນຕອນດ ງລມນ:

ຮບ 1 ປາຍແລນທຢດານໜາຂອງແຜນຖກ.

ຮບ 1

ຮບ 2 ແທງເຂມຜານກາງຫວງ

ດານຊາຍຂນທາງດານໜາທຖກ

ແລວພາດແລນໄປເທງເຂມຖກ

ດານຂວາ.

ຮບ 2



86

ຮບ 4 ລກສະນະຫວງໂຕ P ທແລວ.

ຮບ 4

ຄາຖາມ

1. ວທຖກດາຍ ຫ ແລນເພນນຍມໃຊມຈກວທ? ຄວທໃດແດ? 2. ການຖກສວນຫາຍເພນນຍມເອາມເບອງໃດຈບດາຍ ຫ ແລນ ແລະ ມເບອງໃດຈບ

ເຂມ ? 3. ອປະກອນໃນການຖກມຫຍງແດ? ແຕລະອນຈະໃຊເຮດຫຍງ? 4. ໃຫອະທບາຍວທຈບເຂມ ແລະ ວທຖກດວຍເຂມຂ ແລະ ເຂມຄ?

ຮບ 3 ເລ ອນຫວງລອດຜານເຂມ

ຖກດານຂວາ ປດຫວງຈາກເຂມ

ຖກດານ ຊາຍອອກ.

ຮບ 3



87

ບບດທ 2

ວທຖກຜາພນຄດວຍເຂມຂ ຫ ເຂມຄ ການຖກຜາພນຄຈະຖກດວຍເຂມຂ ຫ ເຂມຄກໄດຕາມຄວາມຕອງການ ເພາະໄດແນະນາແບບພນຖານຂອງວທຖກ. ດ ງນ ນ, ໃຫນາມາໝນໃຊຖກໃຫເປນພນຖານ ແລະ ນາໃຊໃຫເປນປະໂຫຍດຕາມຄວາມຕອງການ ແຕໃນບດນຈະແນະນາການຖກຜາພນຄດວຍເຂມຄ. 1. ອປະກອນ. - ແລນຖກ (ເສນຂະໜາດກາງ) 1 ກ ສຕາມຄວາມຕອງການ. - ເຂມຖກ 1 ຄ ຂະໜາດຂອງເຂມໃຫເໝາະສມກບເສນແລນ.

2. ຂະໜາດສາເລດ. - ຄວາມກວາງ 15 ຊງຕແມດ. - ຄວາມຍາວ 1,20 ແມດ.

3. ສນຍາລກທໃຊໃນການຖກ. l = K ໝາຍເຖງການແທງເຂມລງ (ຖກລາຍລງ) � = P ໝາຍເຖງການແທງເຂມຂນ (ຖກລາຍຂນ)

4. ວທຖກ. ໃຫຖກລາຍໝາຍເຖງການຖກ K1 ຫວງສະລບ P1 ຫວງຈນສດ ຫ ໝດແຖວຖາ

ໝດແຖວດວຍ K1 ໃຫຂນຕ ນຖກແຖວໃໝດວຍ P1 ແລະ ຖາສດ ຫ ໝດແຖວດວຍ P1 ໃຫຂນຕ ນຖກແຖວໃໝດວຍ K1 ໃຫຖກສະຫບແຖວ ແລະ ປະຕບດດ ງນ:

ຂນຕ ນປະມານ 15 ຊງຕແມດ ແຖວທ 1= “K1P1” ໃຫຖກສະຫບກນ ຫ ຊ າກນຕາມລາຍຄ: ແທງເຂມລງ 1

ຫວງ ແລະ ແທງເຂມລງ 1 ຫວງ “…….” ຈນສດແຖວ. ແຖວທ 2= “K1P1” ໃຫຖກສະຫບກນ ຫ ຊ າກນຕາມລາຍຄເກ າ “…….” ຈນສດ

ແຖວ.



88

ແຖວທ 3 ແລະ ແຖວຕໆໄປກໃຫຖກສະຫບກນແບບນໄປໃຫຍາວໄດ 1,20 ແມດ ຕາມຄວາມຕອງການໃຫຖກ ຫ ແທງເຂມລງ ແລະ ຖກປນ ແທງເຂມຂນທາມະດາບຕ ມ ແລະ ບຫດບອນໃດ ມແຕຖກຕໆໄປຈນໃຫຍາວ ຕາມຄວາມຕອງການແລວຈງ ຖກມວນ ແລະ ເຮດຍອຍມດໃສຜາທງສອງຂາງ ຫ ສ ນແພ. 55. ວທເຮດຍອຍ

ໃຫຕດແລນຍາວຕາມຄວາມຕອງການປະມານ 18-20 ຊງຕແມດ ໃຫເທາກນ ແລວ

ເອາເສນແລນມາທບເຄ ງໃຫເສນແລນທງສອງສ ນເທາກນແລວສອດເຂາຕອງທມວນຢສ ນແພ

ທງສອງຂາງ ຫງຈາກນ ນໃຫເອາສອງສ ນສອດເຂາຫວາງກາງຂອງເສນທບແລວດງໃຫແໜນ

ແລະ ເສນຕໆໄປກ ເຮດຈນສດແພທງສອງຂາງ (ເວລາສອດແລນໃຫສອດຕາມຕອງຢທງ

ສອງຂາງຂອງແພໃຫເປນໄລຍະໆ).

ວທເຮດຍອຍຜາພນຄ ຮບ 1 ຜາພນຄທສາເລດ



89

ຮບ 2

ຄາຖາມ

1. ອປະກອນໃນການຖກຜາພນຄມຄອນໃດແດ?

2. ໃຫອະທບາຍວທຖກຜາພນຄດວຍເຂມຄ?

3. ຂະໜາດຂອງຜາພນຄທຖກສາເລດແລວຈະມຄວາມກວາງ ແລະ ຄວາມຍາວ

ປະມານເທາໃດ ?



90

ບບດທ 3

ວທຖກຖງ ຫ ກະເປາ

1. ວທຖກກະເປາດວຍເຂມຄ.

ການຖກກະເປານຈະຖກເປນສອງແຜນ ຈະຖກທງໝດ 2 ແຜນໆທາອດ ຈະຖກ ເປນແຜນກະເປາ ເມ ອຖກແຜນກະເປາສາເລດແລວກຈະແບງເຄ ງພບເຂາກນ ຫງຈາກນ ນກໃຊເຂມຫຍບທາງປນຂອງຂາງກະເປາ ແລວຈງປນທາງດອອກ. ອກແຜນກຈະຖກເປນສາຍກະເປາ ສາລບສາຍກະເປາຈະເປນແຜນໃຫຍ ຫ ນອຍ ແລະ ສ ນ ຫ ຍາວ ໄດຕາມຄວາມຕອງການຈະຖກປະມານ 115 ແຖວ ຫ ຈະຖກ 200 ແຖວກໄດ ສວນຄວາມກວາງຂອງສາຍຈະຖກປະມານ 6 ຫວງ ຫ 8 ຫວງກໄດ. ເວລາຖກແຜນກະເປາ ແລະ ແຜນສາຍກະເປາ ຈະຖກດວຍແລນທງ 2 ເສນ ແລະ 2 ສເປນຄໄປພອມກນເລຍ ເພາະວາຖາເຮາໃຊແຕແລນເສນດຽວ ມນຈະບາງ ແລະ ສເສນແລນຈະບສະຫບກນຕາມທຕອງການ. ເວລາຫຍບສາຍກະເປາຕດກບແຜນໂຕກະເປາ ເຮາຈະຫຍບທາງດານໃນກະດມ ກເຊນດຽວກນ ເຮາຈະຫຍບຕດດານໃນເບອງທບມຮເພາະເບອງທມຮນ ນຈະເອາໄວໃສກະດມ.

� ອປະກອນ 1. ເຂມຖກ (ເຂມຄ) = 1 ຄ 2. ແລນສອງສ = 2 ກ 3. ເຂມຫຍບແລນ = 1 ດວງ 4. ກະດມ = 1 ເມດ

� ວທຖກກະເປາດວຍເຂມຄ. ເລ ມຕ ນຂນຫວງ 36 ຫວງດວຍແລນທງສອງສ ແລະ ສອງເສນພອມກນ ໃຫຖກ

ເປນແຜນ. ແຖວທ 1-6 = “K2, P2” ໝາຍເຖງຖກລງ 2, ຖກຂນ 2 (ຖກຊ າຈນໝດແຖວ)



91

ແຖວທ 7-8 = ”K” ຖກລງທງດານໜາ ແລະ ດານຫງ (ໃຫຖກລງຈນໝດແຖວ) ແຖວທ 9 = “K1, P4, K4” ຖກລງ 1, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 5 ຫວງສດທາຍ “P4, K1” ຖກຂນ 4, ລງ 1. ແຖວທ 10 = “K4, P4, K4” ຖກລງ 4, ຂນ 4, ລງ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 2 ຫວງສດທາຍ “P2” ຖກຂນ 2. ແຖວທ 11 = “K3, P4, K4”ຖກລງ 3, ຂນ 4, ລງ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 3 ຫວງສດທາຍ“P3” ຖກຂນ 3. ແຖວທ 12 = “K2, P4, K4” ຖກລງ 2, ຂນ 4, ລງ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 4 ຫວງສດທາຍ “P4” ຖກຂນ 4. ແຖວທ 13 = “K1, P4, K4” ຖກຂນ 1, ລງ 4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 5 ຫວງສດທາຍ “K4, P1” ຖກລງ 4, ຖກຂນ 1. ແຖວທ 14 = “P4, K4, P4” ຖກຂນ 4, ລງ4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 2 ຫວງສດທາຍ “K3” ຖກລງ 2. ແຖວທ 15 = “P3, K4, P4” ຖກຂນ 3, ລງ4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 3 ຫວງສດທາຍ “K3” ຖກລງ3. ແຖວທ 16 = “P2, K4, P4” ຖກຂນ 2, ລງ4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 4 ຫວງສດທາຍ “K4” ຖກລງ 4. ແຖວທ 17 = ໃຫຖກວທດຽວກບແຖວທ 9. ແຖວທ 18 = ໃຫຖກວທດຽວກບແຖວທ 10. ແຖວທ 19 = ໃຫຖກວທດຽວກບແຖວທ 11. ແຖວທ 20 = ໃຫຖກວທດຽວກບແຖວທ 12. ແຖວທ 21 = ໃຫຖກວທດຽວກບແຖວທ 13. ແຖວທ 22 = “P4, K4, P4” ຖກຂນ4, ລງ4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 2 ຫວງສດທາຍ “K2” ຖກລງ 2. ແຖວທ 23 = “P4, K4, P4” ຖກຂນ 2, ລງ4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 3 ຫວງສດທາຍ “K3” ຖກລງ 3.



92

ແຖວທ 24 = “P2, K4, P4” ຖກຂນ 2, ລງ4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 4 ຫວງສດທາຍ “K4” ຖກລງ 4. ແຖວທ 25 = “K1, P4, K4” ຖກລງ1, ຂນ4, ລງ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 5 ຫວງສດທາຍ “P4, K1” ຖກຂນ 4, ລງ 1. ແຖວທ 26 = “K4, P4, K4” ຖກລງ 4, ຂນ 4, ລງ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 2 ຫວງສດທາຍ “P2” ຖກຂນ 2

ແຖວທ 27 = “K3, P4, K4” ຖກລງ 3, ຂນ 4, ລງ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 3 ຫວງສດທາຍ “P3” ຖກຂນ 3. ແຖວທ 28 = “K2, P4, K4” ຖກລງ 2, ຂນ 4, ລງ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 4 ຫວງສດທາຍ “P4” ຖກຂນ 4. ແຖວທ 29 = “P1, K4, P4” ຖກຂນ 2, ລງ 4, ຂນ 4, ໃຫຖກຊ າຈນຮອດ 5ຫວງສດທາຍ “K4, P1” ຖກລງ 4,ຂນ 1. ແຖວທ 30, 38, 46, 5, 62 =.ໃຫຖກຄກນກບແຖວທ 22

ແຖວທ 31, 39, 47, 55, 63 =ໃຫຖກຄກນກບແຖວທ 23 ແຖວທ 32, 40, 48, 56, 64 ໃຫຖກຄກນກບແຖວທ 24 ແຖວທ 33, 41, 49, 57 =ໃຫຖກຄກນກບແຖວທ 25 ແຖວທ 34, 42, 50, 58 =ໃຫຖກຄກນກບແຖວທ 26 ແຖວທ 35, 43, 51, 59 =ໃຫຖກຄກນກບແຖວທ 27



93

22. ວທຖກກະເປາດວຍເຂມຂ

1. ອປະກອນການຖກກະເປາດວຍເຂມຂ. - ດາຍຖກເບ 16 ຂະໜາດກລະ 100 ກາມ (ສຂຽວ, ຂາວ, ຟາ, ນ າຕານ) - ເຂມຂສາລບຖກ.



94

22. ຂະໜາດຂອງກະເປາທສາເລດ - ຮອບກະເປາ 70 ຊງຕແມດ. - ສາຍກະເປາຍາວ 30 ຊງຕແມດ.

3. ວທຖກໃຫຖກ 2 ເສນພອມກນ � ກ ນກະເປາ - ຂນຕ ນ: ໃຫໂຄງດາຍໃຫວງມນ ແຖວທ 1: ເລ ມຕ ນຖກບາດໂສ () 6 ຄ ງເຮດເປນວງມນ () ແລວຖກ ຍາດເກາະ

ທາມະດາ ( ) ຕດກບບາດໂຊບາດເລມຕ ນ. ແຖວທ 2: ຖກບາດໂສ () 1 ຄ ງແລວຖກບາດເກາະທາມະດາ ( ) 2 ຄ ງໃນຫກຕ

ໄປ (ໃຫຖກຊ າຈນໝດແຖວ). ແຖວທ 3 ຫາແຖວທ 21: ໃຫຖກວທດຽວກບແຖວທ 2 ຕາມແບບລາຍກ ນຂອງ

ກະເປາ � ໂຕກະເປາ - ຂນຕ ນ: ໃຫຖກຕຈາກກ ນກະເປາ ແຖວທ 1: ຖກບາດໂສ() 1 ຄ ງແລວຖກບາດເກາະທາມະດາ ( ) ເທງທກຫກ (ໃຫ

ຖກຊ າຈນໝດແຖວ) ຖກໃຫຕດກບບາດໂສ ແຖວທ 2-8: ໃຫຖກແບບດຽວກນກບແຖວທ 1 (ໃຫຕທາງຫງ) ແຖວທ 1-8: ໃຫຖກສຂຽວ ແຖວທ 9: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 10: ໃຫຖກສຟາ ແຖວທ 11: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 12-14: ໃຫຖກສຂຽວ ແຖວທ 15: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 16: ໃຫຖກສຟາ ແຖວທ 17: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 18-20: ໃຫຖກສນ າຕານ



95

ແຖວທ 21: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 22-27: ໃຫຖກນ າຕານ ແຖວທ 28: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 29: ໃຫຖກສນ າຕານ ແຖວທ 30: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 31-32: ໃຫຖກສນ າຕານ ແຖວທ 33: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 34: ໃຫຖກສນ າຕານ ແຖວທ 35: ໃຫຖກສຂາວ ແຖວທ 36-40: ໃຫຖກສນ າຕານ ແຖວທ 9-40: ໃຫຖກສະຫບສກນຕາມແບບລາຍກະເປາ

� ສາຍກະເປາ - ຂນຕ ນ: ໃຫຕດາຍ ແລະ ຖກຕຈາກໂຕກະເປາຕາມແບບລາຍຂອງສາຍກະເປາ

ແຖວທ 1: ບາດໂສ () 1 ຄ ງແລວຖກບາດເກາະທາມະດາ ( ) ເທງ 2 ຫກຕໄປໃຫຮອບຫວງພອມກນ ( ) ແລວໃຫຖກບາດເກາະທາມະດາເທງ 38 ຫກຕໄປ ແລວຖກບາດເກາະທາມະດາເທງ 2 ຫກຕໄປໃຫຫວງພອມກນ ( ) ແລວຖກກບຄນ.

ແຖວທ 2-75: ຖກຕາມແບບລາຍອກຂາງໜງ (ໃຫຖກແບບດຽວກນ) � ວທປະກອບ

ຫຍບສາຍກະເປາທງ 2 ຂາງຕດກນ.



96

ກະເປາທຖກດວຍເຂມຄ ກະເປາຖກດວຍເຂມຂ

ຄາຖາມ

1. ອປະກອນໃນການຖກກະເປາດວຍເຂມຄມຄອນໃດແດ ?

2. ໃຫອະທບາຍວທຖກກະເປາດວຍເຂມຄ?

3. ອປະກອນໃນການຖກກະເປາດວຍເຂມຂມຄອນໃດແດ ?



97

ບບດທ 4

ວທຖກໝວກ ອປະກອນ: - ເຂມຖກ (ເປນເຂມຄແບບມສາຍຢາງຢທາງກາງ) 1 ຄ - ໄມຖກ (ແບບມປາຍແຫມທງ 2 ສ ນ) 5 ອນ - ແລນ (2 ສ) 2 ກ ຫຈະໃຊແລນສດຽວກນກໄດ - ເຂມຫຍບແລນ 1 ດວງ 1. ວທຖກ:

- ເລ ມຕ ນຖກ ຂນຫວງ 160 ຫວງດວຍແລນ (ໃຫຖກເປນວງ)

ແຖວທ 1-4: ຖກລງ 4, ຂນ 4 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ປຽນແລນຖກກທ 2.



98

ແຖວທ 5-8: ຖກລງ 4, ຂນ 4 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ປຽນແລນຖກກທ 1

ແຖວທ 9-12: ຖກລງ 4, ຂນ 4 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ປຽນແລນຖກກທ 2 ແຖວທ 13-16: ຖກລງ 4, ຂນ 4 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ)

ປຽນແລນຖກກທ 1 ແຖວທ 17-20: ຖກລງ 4, ຂນ 4 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ)










ປຽນແລນຖກກທ 1



99





ແຖວທ 73: ຖກລງ 4, ຖກຂນຮອບ 2 ຫວງ (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ແຖວທ 74: ໄມທ 1 ຖກລງ 4, ຂນ 3 (ໃຫຖກຊ າ 2 ຄ ງ)

ໄມທ 2 ຖກລງ 4, ຂນ 3 (ໃຫຖກຊ າ 2 ຄ ງ) ໄມທ 3 ຖກລງ 4, ຂນ 3 (ໃຫຖກຊ າ 2 ຄ ງ) ໄມທ 4 ຖກລງ 4, ຂນ 3 (ໃຫຖກຊ າ 2 ຄ ງ)

ແຖວທ 75: ຖກຮອບຫວງ 2, ລງ 2, ຂນ 3 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ແຖວທ 76:ຖກລງ 2, ຂນ 3 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ປຽນແລນຖກກທ 2. ແຖວທ 77: ຖກລງ 3, ຂນ 1, ຂນຮອບ 2 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ແຖວທ 78: ຖກລງ 3, ຂນ 3 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ແຖວທ 79: ຖກລງ 1, ເລ ອນ 2 ຂດ, ລງ 2 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ແຖວທ 80: ຖກລງ 2, ຂນ 2 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ປຽນແລນຖກກທ 1. ແຖວທ 81: ຖກລງ 2, ຂນຮອບ 2 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ແຖວທ 82: ຖກລງຮອບ 2, ຂນ 2 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ແຖວທ 83: ຖກລງຮອບ 2 (ໃຫຖກຊ າຈນຮອບວງ) ຫງຈາກນຫຍບໝວກປະກອບເຂາກນຄໃຊເຂມຫຍບສອດເຂາໃນຫວງຖກທກຫວງທເຫອແລວດງໃຫເຄງ ແລະ ມວນປາຍແລນ.



100

ໝວກທຖກສາເລດ

ຄາຖາມ

1. ອປະກອນສາລບຖກໝວກມຄອນໃດແດ?

2. ວທຖກໝວກຈະເລ ມຖກຈກຫວງ ແລະ ຖກແບບໃດ?



101

ບບດທ 5

ວທຕດ ແລະ ຫຍບເສອຜຍງຄກມ (ແບບເບອງຕ ນ)

1 ວທສາງແບບເສອຄກມແບບບມເກດ

� ວທແທກເອາຂະໜາດໂຕເສອຄກມແບບບມເກດ: 1. ຄວາມຍາວເສອໃຫແທກຈາກຈດຂາງຄລງໄປຫາຄວາມຕອງການ. 2. ຮອບເອກແທກບອນເອກໃຫຍທສດ ເວລາແທກເອານວມໜງນວສອດຈບເຊອກແທກ

ໃຫພດ. 3. ຮອບຄແທກໂດຍຮອບບອນຖານຄໂດຍຜານປມຄໜາ ແລະ ຫງໃຫພດ. 4. ບາໄຫກວາງທາງດານຫງໂດຍແທກຈາກປມດກຕບອນບາໄຫ ແລະ ແຂນຂາງ ຊາຍ

ໄປຫາຂາງຂວາ. 5. ຮອບວງແຂນໃຫສອດເຊອກເຂາກອງແຂນ (ຂແຮ) ໃນຮອບວງແຂນເຖງປມຕດກ

ບອນບາໄຫ ແລະແຂນ ແທກໃຫພດ. 6. ແຂນຍາວແທກປມດກຕບອນບາໄຫ ແລະ ແຂນລງມາຕາມຄວາມຕອງການ. 7. ຮອບປາຍແຂນແທກໃຫພດບວກເພມ 6-8 cm. 8. ບາໜາໃຫແທກຈາກບອນພບແຂນເບອງຂວາໄປຫາເບອງຊາຍທາງໜາ. 9. ບາຫງໃຫແທກຈາກບອນພບແຂນເບອງຊາຍໄປຫາເບອງຂວາທາງຫງ. 10. ຮອບຕະໂພກໃຫແທກບອນຕະໂພກທໃຫຍທສດເວລາແທກໃຫເອານວມໜງນວ ສອດ

ຈບເຊອກແທກໃຫພດ.



102

� ວວທສາງແບບເສອແຜນໜາ:

1-2 = ຄວາມຍາວຂອງເສອທແທກໄດ. 1-3 = ບາໄຫຫາແອວທແທກໄດ 1-4 = ຮອບເອກຫານ 4 1-5 = ຮອບຄຫານ 6+1 1-6 = ເທາກບຈດ 1–5 (ຄວາມກວາງຂອງຄເສອ) 5-7 = ເທາກບຈດ 1-6 ແລວຂດເສນໂຄງວງຄເສອຈາກຈດ 5-6 5-8 = ແບງເຄ ງລະຫວາງຈດ 5-4 (ເສນບາໜາ) 1-9 = ເຄ ງໜງຂອງຄວາມກວາງບາໄຫ ຫ ບາໄຫຫານ 2 9-10 = ແທກລງປະມານ 4-5cm ແລວຂດເສນບາຈາກຈດ 6-10 (ເສນບາເສອແຜນໜາ) 8-11 = ເທາກບເຄ ງໜງຂອງບາໜາ ຫ ບາໜາ ຫານ 2+1,5-2cm (ຖາມນຫມ)

3 1

8

2

10

7

9

4 5

6



103

4-12 = ຮອບເອກຫານ 4+3-4 cm (ເພອຫມ) ຄວາມກວາງຂອງເສນເອກ ແລວໂຄງວງແຂນເສອຈາກຈດ 10-11-12.

2-13 = ຮອບຕະໂພກ ÷ 4+2-3 cm (ເພອຫມ) ຄວາມກວາງຂອງເສນຕະໂພກ ໃຫຂດເສນຈາກຈດ 13-12 ຜານເສນແອວເປນຈດ 14 (ເສນຂາງເສອ).

14-15 = ແທກເຂາປະມານ 1-1,5 cm ແລວຂດເສນໂຄງແອວຈາກຈດ 12-15-13 � ວວທສາງແບບເສອແຜນຫງ: - ໃຫຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 16 ຄເສນບາໄຫ - ໃຫຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 17 ຄເສນຄວາມຍາວເສອ - ໃຫຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 18 ຄເສນແອວ - ໃຫຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 19 ຄເສນເອກ - ໃຫຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 20 ຄເສນບາຫງ

16-21 = ເທາກບຮອບຄຫານ 6+1 cm ຫ ເທາກບຄວາມກວາງຂອງຄເສອແຜນໜາ. 21-22 = ປະມານ 1,5-2 cm (ຄວາມເລກຂອງຄເສອແຜນຫງ) ແລວໂຄງວງຄເສອຫງ

ຈາກຈດ 16-22. 16-23 = ເຄ ງໜງຂອງບາໄຫ ຫ ບາໄຫ ÷2 23-24 = ແທກລງປະມານ 1,5-2 cm ແລວຂດເສນຈາກຈດ 22-24 (ເສນບາເສອແຜນ

ຫງ). 20-25 = ເທາກບເຄ ງໜງຂອງບາຫງ ຫານ 2+1cm. 19-26 = ຮອບເອກຫານ 4+3-4 cm (ເພອຫມ) ແລວໂຄງວງແຂນເສອຈາກຈດ 14-15-

26 (ຄວາມກວາງຂອງເສນເອກແຜນຫງ). 17-27 = ເທາກບຄວາມກວາງຂອງເສນຕະໂພກເສອແຜນໜາຄຈດ 1-13 (ຄວາມກວາງ

ຂອງຕະໂພກແຜນຫງ) ແລວຂດເສນຈາກຈດ 27-26 ໂດຍຜານເສນແອວເປນຈດ 28.

28-29 = ແທກເຂາປະມານ 1-1,5 cm ຫ ເທາກບຈດ 14-15 ແລວຂດເສນໂຄງຈາກຈດ 26-29.



104

2. ວທສາງແບບເສອຄກມແບບມເກດ

ແບບເສອເບອງຕ ນຂອງເສອຜຍງ ເມ ອສາງສາເລດ ແລວຫຍບອອກມາຈະໄດເສອພດໂຕເຊ ງເອນວາ: ການສາງແບບຕດເບອງຕ ນເຊ ງໄດສກສາໃນບດຮຽນທຜານມາ ແລະການນາມາເຮດເປນແບບເສອ ເຊ ງເຮາເອາເປນແມແບບທນາໄປດດແປງໃຫເປນ ເສອຮບຊງແບບຕາງໆໄດຕາມຄວາມຕອງການ ສະນ ນ, ຈງຄວນຈະສກສາແບບເສອຜຍງ, ຕາມຮບຊງຂອງເສອ ແລະການສາງແບບຕດເສອ ແຕລະລກສະນະຕາງໆໄດຢາງຖກຕອງ ແລະ ໃນບດຮຽນນການສາງແບບຕດແຕລະລກສະນະເຮດພຽງ 1 ແບບເພອເປນຕວຢາງ ຖາຕອງການດດແປງເພອໃຫເປນໄປຕາມສະໄໝນຍມ ຫ ກາລະໂອກາດໃສຕາມທຕອງການ ຄວນພຈາລະນາແບບເສອນ ນສະເພາະເປນແບບໆ.

ຮບຊງຂອງເສອຜຍງເປນເສອໂຕດຽວແບບເສອອາດຈະເປນແບບສບທາງຫວ ໃສກະດມທາງໜາ ຫ ທາງຫງ ແລະ ຢບອນບາໄຫເສອອາດຈະອອກແບບມເກດ ເສນຕຕາມທາງຍາວ, ເສນຕຕາມທາງຂວາງຫ ເສອໂຕຫມມແຂນຫບມແຂນກໄດ ອາດຈະເຮດໃຫເປນແບບເສອທຫຫາ ຫ ເປນແບບລຽບໆຂນຢກບໂອກາດ, ສະຖານທ, ລະດການ ແລະ ເວລາທຈະນງລວມທງຈດປະສງໃນການນງຖ ດ ງນ ນ, ເສອໄດແບງລກສະນະ ແລະ ຮບຊງຂອງເສອຕາມລກສະນະຕາງໆ.

ແຜນຫງ ແຜນໜາ



105

22.1. ວທແທກເອາຂະໜາດໂຕເສອຄກມແບບມເກດ:

ຮບ 1 ຄວາມຍາວດານໜາໃຫແທກຈາກເຄ ງກາງຖານຄດານໜາລງມາເເຖງແອວ.

ຮບ 1

ຮບ 2 ເອກສງໃຫແທກຈາກຄໜາເຖງຈດເອກຂາງໜງ.

ຮບ 2

ຮບ 3 1. ເອກຫາງໃຫແທກຈາກຈດເອກຂາງຊາຍໄປຫາຈດ

ເອກຂາງຂວາ.

ຮບ 3



106

ຮບ 4 ບາໜາແທກຈາກບອນພບແຂນຈາກແຂນ

ຂາງຊາຍໄປຫາແຂນຂາງຂວາ (ດານໜາ).

ຮບ 4

ຮບ 5 ແທກຮອບຄໃຫແທກຮອບຖານຄພດ.

ຮບ 5

ຮບ 6 ຮອບເອກແທກສວນທໃຫຍຂອງເອກພດ

ໂດຍໃຫເຊອກແທກຢລະດບດຽວກນທາງໜາ

ແລະ ທາງຫງ.

ຮບ 6



107

ຮບ 7 ແທກຮອບແອວໃຫແທກຮອບແອວບອນ

ກວສດພດ.

ຮບ 7

ຮບ 8 ຕະໂພກເທງ (ຕ າຈາກແອວ 10 cm)

ຢລະ ຫວາງກາງຈາກແອວເຖງຕະໂພກລມ

ແທກພດໃຫເຊອກແທກເລອນໄປມາໄດ.

ຮບ 8

ຮບ 9 ຕະໂພກລມ (ຕ າຈາກແອວ 20 cm)

ແທກສວນທໃຫຍທສດແທກພດໃຫເຊອກແທກ

ເລ ອນໄປມາໄດ.

ຮບ 9



108

ຮບ 10

ຄວາມຍາວດານຫງໃຫແທກຄວາມຍາວຈາກ

ປມຄດານຫງລງມາຈນເຖງແອວ

ຮບ 10

ຮບ 11 ບາໄຫກວາງແທກຈາກປມຂແຂນຈາກຂາງຊາຍ ໄປຫາຂາງຂວາ.

ຮບ 11

ຮບ 12 ບາຫງແທກຈາກເສນຮອຍພບແຂນຂາງ

ຊາຍ ໄປຫາຂາງຂວາ (ດານຫງ) ເວລາຢນໃຫແຂນ ຊ ລງມາຕາມໂຕ

ຮບ 12



109

ຮບ 13 ຂາງຄເຖງແອວແທກຈາກຂາງຄໜາຜານຈດເອກມາຫາສາຍຫດແອວທາງລມ.

ຮບ 13

ຮບ 14 ຂາງຄຫງເຖງແອວແທກຈາກຂາງຄຫງ

ຜານລງມາຫາສາຍມດແອວທາງລມ.

ຮບ 14

ຮບ 15 ຮອບວງແຂນແທກຈາກຮອບຂແຮຜານ

ບາຫງ ໄປຫາດກຕແຂນ,ຢາໃຫຮດເກນໄປ (ຢນ

ໃຫແຂນຊ ລງມາຕາມໂຕ).

ຮບ 15



110

ຮບ 16 ຮອບຕ ນແຂນແທກຮອບແຂນເທງຕາມ

ເສນນອນ (ບອນທໃຫຍທສດ).

ຮບ 16

ຮບ 17 ຄວາມຍາວບາຫາສອກໃຫງແຂນເລກ

ໜອຍແທກຈາກດກຕແຂນເຖງຂສອກ.

ຮບ 17

ຮບ 18 ຮອບຂສອກງແຂນແລວແທກຮອບຂສອກ.

ຮບ 18



111

ຮບ 19 ແຂນຍາວໃຫແທກຈາກເທງດກຕແຂນເລກໜອຍແທກຈາກດກຕແຂນຜານຂສອກມາຫາດກຂມ.

ຮບ 19

ຮບ 20 ຮອບຂມແທກຮອບຂມເປດ (ປມຂມ) ພໝນໄດ.

ຮບ 20

ຮບ 21 ຮອບຝາມຫຝາມແລວແທກຮອບຝາມ.

ຮບ 21



112

� ວວທສາງແບບເສອແຜນໜາ

1-2 = ຍາວໜາຈາກເລກຄໜາຫາເສນແອວທແທກໄດ 36 (ເສນເລກຄໜາ-ເສນແອວ) 2-3 = ປະມານ 10 cm (ເສນແອວຫາເສນຕະໂພກເທງ) 2-4 = ປະມານ 20 cm( ເສນແອວ-ເສນຕະໂພກລມ) 2-5 = ແບງຈາກຈດ 1-2 (ເສນແອວ-ເສນເອກ) 5-6 = ແບງເຄ ງຈດ 1-5 (ເສນເອກ-ບາໜາ) ແລວຂດເສນຕ ງສາກອອກແຕລະຈດຄ: 1-

2-3-4-5-6

4-7 = (ເສອເຂາຮບ) ຖາເສອຫມ + 2.5 cm.

5-8 = (ເສອເຂາຮບ) ຖາເສອຫມ +3.5 cm (ຄວາມກວາງ

ຂອງເສນເອກ) ແລວຂດເສນຈາກຈດ 8 ຜານເສນແອວເປນຈດ 9 ລງຫາຈດ 7 9-10 = ແທກເຂາປະມານ 2 cm (ເສອເຂາຮບ) ຖາເສອຫມແທກເຂາປະມານ 1 cm ແລວຂດເສນໂຄງຂາງເສອຈາກຈດ 8-9-7. 5-11 = ເອກຫາງຫານ2 ແລວຂດເສນຕ ງສາກລງຫາເສນແອວເປນຈດ 12 ແລະ ເສນຕະໂພກເປນຈດ 13 (ໂດຍແທກຈາກເສນແອວລງປະມານ 13 cm ແລວແທກອອກຂາງລະ 1,5 cm).

ຮບ 22 ຮອບຫວແທກຮອບຫວເທງໜາຜາກພດ ເລອນໄປມາໄດ.

ຮບ 22



113

1-14 = ຄຫາຍອດເອກຫ ເອກສງ, ເປນຈດ 14 ແລະ ໃຫແທກຕາມເສນຕ ງສາກຂອງຈດ11.

1-15 = ປະມານ 6,5–7 cmຫ +0,5 cm.

15-16 = ຈດ 1-15+0,5 cm ຫ +1 cm ຫ ເທາກບຈດ 1-15+0,5

cm ແລວຂດເສນໂຄງຄເສອຈາກຈດ 1-16. 15-17 = ແບງເຄ ງລະຫວາງຈດ 15-16 ແລວຂດຈາກເສນຕ ງສາກຈາກເສນ ກາງໂຕເສອແຜນໜາອອກໄປໃຫໄດເທາກບຄວາມກວາງບາໄຫຫານ 2 ແລວຂດເສນຈາກ ຈດ 16-19 (ເສນບາເສອ ແລະ ແທກຄວາມຍາວຂອງເສນບາໄວ). 16-20 = ແບງເຄ ງລະຫວາງຈດ 16-19 ແລວຂດເສນຈາກຈດ 20-14. 20-21 = ເຄ ງໜງຂອງຮອບເອກຫານ 10 ຫ ຮອບເອກຫານໃຫ 20 ແລວຂດເສນເກດຈາກຈດ 21-14 ພບເກດຂດເສນບາໃໝໃຫຍາວເທາກບ ເສນບາເດມເປນຈດ 22 ( ໃຫຍາວເທາກບຈດ 16-19 ) 6-23 = ບາໜາຫານ 2 ແລວແທກໃນເວລາພບເກດຖາເສອຫມໃຫບວກ 0,5-1cm. 22-24 = ໃຫຂດເສນຈາກຈດ 22-23 ແລວແບງເຄ ງເປນຈດ 24 ແລະ ແທກເຂາປະມານ 0,3-0,5cm ແລະ ຂດເສນໂຄງວງແຂນແຜນໜາຈາກຈດ 22-24-23-8 (ເສນໂຄງວງແຂນແຜນໜາ). � ວວທສາງແບບເສອແຜນຫງ

ໃຫສາງແບບເສອແຜນຫງຕແບບເສອແຜນໜາຄ: ຂດເສນຈາກເສນຕະໂພກລມ, ເສນຕະໂພກເທງ, ເສນແອວ, ເສນເອກ, ເສນບາໜາ, ເສນເລກຄໜາແລວຂດເສນ ຕ ງສາກເສນກາງຫງເປນຈດ 25-26-27-28-29-30. 25-31 = ຄວາມກວາງເສນຕະໂພກລມຂອງເສອແຜນໜາ (ຈດ3-7) – 1 cm. 28-32 = ຄວາມກວາງເສນເອກຂອງເສອແຜນໜາ ( ຈດ5-8 ) -1 cmແລວຂດເສນຈາກຈດ 32 ຜານເສນແອວເປນຈດ 33 ລງຫາຈດ 31.



114

33-34 = ແທກເຂາປະມານ 2 cm ຖາເສອຫມແທກເຂາປະມານ 1 cm ແລວຂດເສນໂຄງຂາງເສອຈາກຈດ 32-34-31. 27-35 = ຍາວດານຫງທແທກໄດ 35-36 = ແບງເຄ ງລະຫວາງຈດ 35-30 ແລວຂດເສນຕ ງສາກອອກຈາກຈດ 36 ອອກໄປ 35-37 = ປະມານ 7 ຫ ເທາກບຈດ 1-15 ຂອງເສອແຜນໜາ. 37-38 = ປະມານ2 cm ແລວຂດເສນໂຄງຄຫງຈາກຈດ 35-38 38-39 = ໃຫຂດ ແລະ ແທກອອກມາເທາກບບາເສອແຜນໜາ (ຈດ16-19)+1cm ສາລບເສອມເກດຢບາເສອແຜນຫງ. 29-40 = ຄວາມກວາງບາຫງຫານ 2 ຖາເສອຫມໃຫບວກ 0.5-1 cm ແລວໂຄງວງແຂນເສອແຜນຫງຈາກຈດ 39-40-32 (ເສນໂຄງວງແຂນເສອແຜນຫງ). 27-41 = ເຄ ງໜງຂອງເອກຫາງເທາກນເສອແຜນໜາ ແລະ ແທກເກດອອກຂາງລະ 1-1,5ຊcm ເປນຈດ 43 ແລະ 44. 41-42 = ຂດຈາກເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 41-42 ໃຫຍາວປະມານ 15 cm ເປນເສນກາງເກດ ແລວຂດເສນເກດຈາກຈດ 43-42 ແລະຈດ 44-42 (ເກດເສອແຜນຫງ). 38-45 = ຈດ 16-20 ເສອແຜນໜາແລວຂດເສນຈາກຈດ 45-43 ແລະ ແບງເຄ ງເສນເອກຫາເສນບາຫງເປນຈດ 46 ແລວຂດເສນເກດຈາກຈດ 46-44 (ເກດເສອແຜນຫງ). 45-47 = ໃຫແທກລງປະມານ 7 cm (ຄວາມຍາວຂອງເກດບາເສອແຜນຫງ). 45-48 = ປະມານ 1 cm ແລວຂດເສນຈາກຈດ 45-47 ແລະ ຈດ 48-47 (ເກດບາເສອແຜນຫງ) ແລວພບເກດເຂາກນແລະຂດເສນບາໃໝເປນຈດ 38-39 ໃຫໄດເທາກບບາເສອແຜນໜາທແທກໄວ. 27-49 = ແທກເຂາປະມານ 1 cm (ສາລບເສອເຂາຮບຫ ໃສຊບເສອທາງຫງ) ແລະ ໃຫຂດເສນຈາກຈດ 49-29 ແລະ 49-25.



115

ຂຂແນະນາ: 1. ເມ ອສາງແບບເສອໃຫແທກຮອບວງແຂນເສອແຜນໜາ + ຮອບວງແຂນເສອ ແຜນ

ຫງ ເພອນາໄປສາງແບບແຂນເສອ (ສາລບເສອບມແຂນ = ຮອບວງແຂນເສອ +4-5cm ແລະຖາເສອມແຂນ = ຮອບວງແຂນເສອ+6-8).

2. ໃຫໂຄງຕນເສອແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງຖາຜທມທອງໃຫຍໃຫແທກຈາກບອນໃສ ກະດມເສອແຜນໜາລງປະມານ 1-2 cm ແລວຂດເສນໄປຫາເສນຂາງເສອ.

3. ການແບງເສນໃນການສາງແບບເສອ ເລ ມຂດເສນຕງສາກຈາກແຈຂວາມແທກຕ າລງປະມານ 10 cm ແລະ ແທກເຂາປະມານ 10 cm ເປນຈດ 1 ໃຫຂດເສນຕ ງສາກ ຂະໜານກບເຈຍ.

4. ເວລາສາງແບບເສອຕອງເລ ມຈາກຈດ 1 ແລະ ລຽງໄປຕາມລາດບແຕລະຈດ.

ເສນເລກຈາກຄໜາ

ເສນບາໜາ

ເສນເອກ

ເສນແອວ

ເສນຕະໂພກເທງ

ເສນຕະໂພກລມ

1. ເສນເລກຄຫາເສນແອວໄດມານຈາກຄວາມຍາວດານໜາທແທກໄດ. 2. ເສນແອວຫາເສນຕະໂພກລມປະມານ 20 cm. 3. ເສນແອວຫາເສນຕະໂພກເທງແບງເຄ ງເສນແອວຫາເສນຕະໂພກລມຫ 10 cm. 4. ເສນແອວຫາເສນເອກແບງເຄ ງຈາກເສນເລກຄໜາຫາເສນແອວ. 5. ເສນເອກຫາເສນບາແບງເຄ ງເສນເລກຄໜາຫາເສນເອກ.



116

ແແບບເສອແຜນຫງ ແບບເສອແຜນໜາ

ຂະໜາດມາດຕະຖານເສອສາເລດຮບຂອງຜຍງມາດຕາຖານ

ລ/ດ ຂະໜາດໂຕທແທກ S M L XL ສວນເພມ

1 ຮອບຄ 33 34 35 36

2 ຄວາມຍາວດານໜາ 34 35 36 37

3 ເອກສງ 19 20 21 22

4 ເອກຫາງ 17 18 19 20

5 ບາໜາ 32 33 34 35

6 ຮອບເອກ 80 84 88 92

14

12

13



117

7 ຮອບແອວ 60 64 68 72

8 ຮອບຕະໂພກເທງ 82 86 90 94

9 ຮອບຕະໂພກລມ 86 90 94 98

10 ບາໄຫກວາງ 36 38 40 41

11 ເສນບາ 12 13 13 14

12 ບາຫງ 34 35 36 37

13 ຄວາມຍາວດານຫງ 40 41 42 42

14 ຮອບວງແຂນ 36 38 40 42

15 ຮອບຕ ນແຂນ 26 28 30 32

16 ຮອບຂມສອກ 24 25 26 27

17 ຮອບຂມ 26 28 30 32

18 ແຂນຍາວ

19 ໄຫຫາສອກ 31 32 32 33

20 ໄຫຫາຂມ 54 35 56 56

� ຂຄວນປະຕບດໃນການສາງແບບຕດ: 1. ໂຕເລກທຢໃນວງມນອານວາ ຈດ ເຊນ: 1 ຈດໜງ, 2 ຈດສອງ. 2. ເຄ ອງໝາຍ (-) ອານວາຫາ, ເຄ ອງໝາຍ = ອານວາເທາກບເຊນ: 1 – 2 =

ອານວາຈດໜງຫາຈດສອງເທາກບ.



118

3. ການສາງແບບຈະສາງຈາກຈດນອຍໄປຫາຈດໃຫຍສະເໝເຊນ: 1 – 2 – 3 – 4 – 5.

4. ເບ ງຮບໃຫເຂາໃຈວາອນໃດຢບອນໃດເຊນ: ຕນເສອ, ຕະໂພກ, ແອວ, ເອກ, ບາຢບອນໃດ.

5. ຫາຈດຕາງໆໃນຮບວາຢບອນໃດເລ ມຫາຕ ງແຕຈດ 1 – 2 – 3 – 4 – 5 ຈນຮອດຈດສດທາຍແລວຈງລງມສາງແບບຕດ.

6. ຕອງອານຄາອະທບາຍວທສາງແບບຕ ງແຕແຖວທາອດແລວປະຕບດ ຫ ເຮດຕາມ, ຕອງເຮດໃຫແລວເສຍກອນຈ ງຈະອານໃນແຖວທສອງຕ ແລະ ປະຕບດຕາມເປນຂ ນໆ. ຫາມບໃຫຂາມຂ ນ ຫ ຈະໃຊວທເຮດຕາມແຜນຜງກໄດ.

7. ເມ ອໄດຮບຮາງແລວຄວນຕດເຈຍທເຫອອອກ ເພາະຈະສາງແບບໄດໄວກວາໃຊເຈຍແຜນໃຫຍໆ .

8. ເຊອກແທກຈະຕອງຄອງຢຄຈນກວາຈະສາງແບບແລວ ແລະ ຄວນມເຄ ອງໃຊໃຫພອມເພອຄວາມສະດວກ ແລະ ວອງໄວ.

9. ສວນທເພມຈະຕອງໃຫເຫນຊດເຈນເພອບໃຫລມເຊນ: ການເພມເກດຢແອວ, ການເພມເພອຫ ມຢເອກ ຫ ຕະໂພກ.

� ວວທຂະຫຍາຍແບບຕດແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງ 11 ເພມເສນເອກທາງດານຂາງຂາງລະ 1.5 ຊມ ເພມເສນແອວທາງ ຂາງໆລະ 0.5 ຊມ ເພມເສນຕະໂພກຂາງລະ 1 ຊມ.

2.. ເພມເສນເອກທາງດານຂາງຂາງລະ 1.5 ຊມ ເພມເສນແອວທາງຂາງໆລະ 0.5 cm ເພມເສນຕະໂພກຂາງລະ 1 ຊມ. 3. ໂຄງວງແຂນຕສວນເພມ. 4. ຂດຂາງເສອໃໝຈາກເສນເອກຫາເສນແອວ ໂຄງເສນຕະໂພກຕາມຮບຮາງ. 5. ຂດເສນຊ ຈາກເສນເອກຫາເສນຕະໂພກຈະ ເປນເສອຫມ.



119

ວວທປດເກດວງແຂນແຜນໜາ

� ວທແປງເຮດເສອເຂາຮບໃຫພດໂຕ

ເສອແຜນໜາ

5 ເພມເຈຍປາຍເກດ. 6 ກວດຄນຮອບແອວເທາກບຮອບແອວຫານ 4+1-2 cm ບວກເພອຫມ 0.5-1 cm ສວນທເຫອລວມເປນເກດທງໝດ. 7 ແປງເສນດກຂາງໃໝ ແລະ ຂດເສນເກດໃໝ.

ເສອແຜນຫງ

1.ຢວງແຂນຈາກເສນບາໜາແທກຕ າລງ 1 cm ຂດເສນເກດ 1ຊມຕາມຮບ. 2. ຕດເສນກາງເກດບາເຖງຈດເອກ. 3. ປດເກດວງແຂນໂຄງແຂນເສອໃໝ. 4. ເພມເຈຍຢບອນເກດບາ.

1. ຫດເກດກອງເອກທແນວແອວເຫອຂາງ ລະ 0.5 cm. 2. ຕດແຍກຈາກຕນເສອເຖງປາຍເກດ. 3. ພບປດເກດ 1 ຊມປດດວຍສະກອດ. 4.ວາງແບບຕດໃຫກາງໂຕແຜນໜາລຽບ ເປນເສນຊ ເລ ອນແປງເຈຍທຍໄປເປນເກດ ນອຍໆທາງຂາງ 2 ເກດ,ການດເກດຫາງຈາກ ເສນແອວຂາງລະ 2 cm ສະເລຍເກດໃຫ ເທາໆກນຈນໃຫລຽບ.



120

ວວທຂະຫຍາຍຄເສອ

ວທແປງວງແຂນ

1. ນາແບບແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງໃຫເສນ ບາຕດກນ.

2. ແທກຮອບຄຄວນຈະໄດຮອບຄ + 3 ແລວ ຫານໃຫ 2 (33 + 3 = 36 ຫານ 2 = 18).

3. ຖາຫາກເຫອໜອຍ ຫ ຫາຍເກນໄປຕອງຂະ ຫຍາຍເຂາຫອອກເປນເສນຂະໜານກບ ວງຄເດມ.

4. ສອຄກມໃກຄຈະຕອງຍບຄໃຫກວາງອອກອກເພອໃຫນງໄດສະດວກ.

5. ດານໜາລງ0.5cm. 6. ດານຂາງອອກ0.5cm. 7. ດານຫງລງ0.25cm.

1 ປະຕບດຕາມລາດບເຊນດຽວກບແຜນໜາ. 2 ກວດສອບຮອບແອວເທາກບຮອບແອວ ຫານ 4

ລບ 1-2cm ບວກເພອຫມ 0.5-1cm ສວນທເຫອລວມເປນເກດທງໝດ.

3 ແປງເສນດກໃໝ ແລະ ຂດເສນເກດໃໝ. 4 ກວດຄນເສນດກຂາງຂອງແຜນໜາ ແລະ ແຜນ

ຫງໃຫເທາໆກນ.



121

1. ນາແຂນເຊ ງພດກບຜນງ ແລະຕດຮຽບຮອຍແລວມາແທກວງແຂນຂອງໂຕເສອ. 2. ຈດແບບແຂນວາງເທງແບບເສອໃຫດານໜາຢຊ ດານໜາ, ດານຫງຢຊ ດານຫງ ແລວຄອຍໆເລ ອນແບບໄປເລອຍໆໃຫເທາກນພດທງວງແຂນດານໜາ ແລະດານຫງ. 3. ເມ ອວດແທກແລວວງແຂນຂອງໂຕເສອຍາວກວາວງແຂນເສອ ຈະຕອງໄດໂຄງວງ ແຂນຂອງໂຕເສອຂນຈນກວາຈະເທາກນ. 4. ຖາວງແຂນຂອງໂຕເສອສ ນກວາວງແຂນຂອງແຂນເສອ ຈະຕອງໂຄງວງແຂນຂອງໂຕ ເສອລງຈນກວາຈະພດ. 5. ເມ ອແນໃຈວາທກເສນດກທກຊນສວນພດແລວຈງລງມຕດແບບເຈຍນ ນໄດ.

ແທກວງແຂນເສອດວຍວທຈບເຊອກແທກຕ ງຂນຫກອອກ 1 cm (ເພອຮດຫວແຂນ). ສມໝດ: ແທກໄດ 43–1 = 42 cm ນາໄປແທກ ຮອບວງແຂນເສອ, ໂດຍນາເສນດກຂາງ ຕດແລວ ແທກດວຍວທດຽວກນໂຄງວງແຂນ ຂນ ຫລງ. ສມໝດ: ວງແຂນເສອແທກໄດ 43 cmໂຕເສອ ຍາວກວາແຂນ 1cm ຕອງໄດໂຄງວງແຂນຂນ 0.5 cm. ສມໝດ: ວງແຂນເສອແທກໄດ 40cmໂຕເສອ ສ ນກວາແຂນ 2cm ຕອງໂຄງວງແຂນລງ 1cm.



122

ວວທສາງແບບແຂນເສອ ແຂນເສອທດຄວນມຄວາມງາມ ນງ ສະບາຍ ແຂນເສອມສວນຊວຍສ ງເສມໃຫເບ ງແລວ

ໜາສນໃຈ ສະຫງາງາມສພາບຮຽບຮອຍ ແລະ ໃນຂະນະດຽວກນແຂນເສອຍງສາມາດປດບງສວນທບກຜອງຂອງແຂນໄດເປນຢາງດເສອຈະຈບງາມໄດຈະຕອງມລກ ສະນະແຂນເສອທດຄ: ຈະຕອງນງໃສແລວບຄບບເຄງ ຫ ຮດ, ເມ ອເວລານງເວລາເຄ ອນໄຫວ ເນອງຈາກ ແຂນຈະເປນສວນທປຽນອະລຍະບດຫາຍທສດ ສະນ ນ, ຄວາມຮກຽວກບຊະນດຂອງແຂນ ເສອການສາງແບບຕດ ການວາງແບບຕດ ການຕດຫຍບລວມທງເທກນກການລດແຂນເສອຕາມເສນດາຍທາງເຄອຂອງຜາ (ເສນເກນຜາ) ບບດເສຍຮບລກສະນະ ແລະ ຮບຊງຂອງແຂນເສອທດຈະຕອງຢເທງພນຖານການແທກໂຕທຖກຕອງ ວທສາງແບບທດບຜດພາດ ການອອກແບບແຂນເສອໃຫເໝາະສມກບໂຕເສອ.

� ລກສະນະ ແລະ ຮບຊງຂອງແຂນເສອທດຕອງມປດໄຈປະກອບດ ງຕໄປນ: 1. ຄວາມຍາວຂອງແຂນເສອຈະຕອງອອກແບບໃຫເໝາະກບແບບເສອ. 2. ແບບເສອແຂນຍາວບລເວນຂສອກຈະຕອງມເນອທເພອຫມ ຈະເຮດໃຫສະດວກໃນ

ເວລາຍກແຂນ, ງແຂນ ແລະ ເຄ ອນໄຫວໄດ. 3. ເນອທບວກເພອຫມຮອບຕ ນແຂນບຮດເກນໄປ. 4. ເນອທບລເວນວງແຂນຈະຕອງບວກເພອຫມໃຫສາພນກບແບບ ແລະ ຮບແບບຂອງ

ເສອ. 5. ການວາງແບບຕດ ໂດຍໃຊຕາມເສນເກນຜາທຖກຕອງເມ ອນງແລວແຂນເສອຈະບບດຍ

ຫ ເສຍຮບຜາຢບອນແຂນຄວນຕກ ຫ ຢອນລງໄປລຽບໆ ໂດຍບມຮອຍຍບລເວນ ຫວແຂນຕະຫອດເຖງປາຍແຂນເສອ.

6. ເມ ອຫຍບແຂນເສອເຂາກບວງແຂນໃນໂຕເສອເສນກາງແຂນເສອຈະຕອງຊ ກບດກບາ ຂອງໂຕເສອ.

� ລກສະນະ ແລະ ຮບຊງຂອງແຂນເສອ. ລກສະນະ ແລະ ຮບຊງຂອງແຂນເສອທດຄວາມຍາວແຂນກເປນປດໄຈຢາງໜງ ທຄວນຈະຕອງເຂາໃຈຢາງຖກຕອງ ການການດຄວາມຍາວຂອງແຂນເສອທນກອອກແບບ ໄດການດມ 2 ຊະນດ ໄດດ ງນ:



123

1. ແຂນສ ນເປນແບບແຂນເສອທມຄວາມຍາວຕ ງແຕບາເຖງຂສອກ. 2. ແຂນຍາວເປນແບບແຂນເສອທມຄວາມຍາວຕ ງແຕບາ ແລະ ຕ າຈາກຂສອກລງມາ ເຖງ

ຂມ. ລະດບຄວາມຍາວແຂນເສອຂະໜາດຕາງໆ ການດໄວເປນແບບມາດຕະຖານ ເພອເປນ

ການເຂາໃຈຄກນໃນວງການອອກແບບ ແລະ ການຕດຫຍບເຄ ອງນງທ ວໄປ. ເມ ອຮກຽວກບຄວາມຍາວຂອງແຂນເສອ ການເລອກໃຊຄວາມຍາວຂອງແຂນເສອໃຫ

ເໝາະກບຮບຮາງ ແລະ ບກຄະລກຂອງແຕລະບກຄນແຂນເສອມຜນຕການອອກແບບຮບແບບຄວາມຍາວຊະນດຂອງແຂນ, ນອກຈາກນ ນ, ຈະຕອງເລອກແຂນເສອໃຫເໝາະກບ ແບບເສອ ແລະ ເນອຜາຈງຈະເຮດໃຫເສອນ ນເບ ງແລວສວຍງາມໄດຢາງເໝາະສມ.

� ວວທສາງແບບແຂນເສອ (ແບບແຂນສ ນ)

1-2 = ພບເຈຍເປນເສນທບ 1-2 ຄວາມຍາວຂອງແຂນທແທກໄດ 1-3 = = 13 cm ແລວຂດຕ ງສາກຈາກຈດ 3 ອອກ

ໄປ. 1-4 = ເຄ ງໜງຂອງຮອບວງແຂນໃຫເສອຢເທງເສນຕ ງສາກຂອງຈດ3 ເທາກບ

4-5 = ຂດເສນຕ ງສາກລງໄປຫາເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 2.

1

3

9

8

10

4

6 5

12 9

8 7

13

14

2



124

5-6 = ແທກເຂາປະມານ 1-2 cm ຫ ແທກຈາກຈດ 2-6 ເທາກບຮອບປາຍແຂນຫານ 2 ໃຫແບງເຄ ງເສນຈດ 1-4 ອອກເປນ 3 ສວນເທາກນຄ : ຈດ 7 ແລະ ຈດ 8

7-9 = ແທກຕ ງສາກຂນປະມານ 2-2.5 cm. 8-10 = ແບງເຄ ງຈາກຈດ 8-4 10-11= ແທກລງປະມານ 0.5 cm ແລວໂຄງວງແຂນແຜນຫງຈາກຈດ 1-12-13-14-4.

ວວທໂຄງວງແຂນແຜນໜາ: 1-12 = ແບງເຄ ງຈດ 1-19 7-13 = ແບງເຄ ງຈາກຈດ 7-8 8-14 = ແທກລງປະມານ 1 cm ແລວໂຄງວງແຂນເສອແຜນໜາຈາກຈດ 1-12-14-4

ຫງໂຄງວງແຂນຕາມຈດທແທກໄວ ແລວຈງຕດວງແຂນເສອແຜນຫງແລວຈງຕດວງແຂນເສອແຜນໜາ.

ວທໂຄງວງແຂນແຜນໜາ: 1-12 = ແບງເຄ ງຈາກຈດ1-9. 7-13 = ແບງເຄ ງຈາກຈດ 7-8. 8-14 = ແທກລງປະມານ 1cm ແລວໂຄງວງແຂນເສອແຜນໜາຈາກຈດທແທກ ໄວຈງຕດ

ວງແຂນເສອແຜນໜາຈາກຈດທແທກໄວແລວຈ ງຕດວງແຂນຕາມຈດທແທກໄວແລວຈ ງຕດວງແຂນເສອແຜນຫງ ແລວຈງຕດວງແຂນ.

ວທຕດ ແລະເຮດເຄ ອງໃສໃນແບບເສອ ເມ ອສາງແບບຕດຮຽບຮອຍແລວຄວນເຮດເຄ ອງໝາຍໃນແບບຕດໃຫຮຽບຮອຍ ພອມ

ທງການເພອດກຫຍບໃຫຮຽບຮອຍ ເພອເຮດໃຫແບບຕດສາເລດພອມທຈະວາງແບບຕດ ເພອຄວາມຖກຕອງຕາມແບບທການດໃນການວາງແບບຕດ ການຕດຜາ ແລະ ການເຮດເຄ ອງໝາຍໃສຜາ ຫ ໃນກລະນທຄນເຮດແບບຕດ ແລະ ຄນຕດຜາບແມນຄນດຽວກນ ຈະໄດມຄວາມເຂາໃຈຄກນ



125

ຕຕາຕະລາງເຄ ອງໝາຍໃນແບບຕດ ເຄ ອງໝາຍ ຫ ສນຍະະລກ ຄວາມໝາຍ

� ຫ � ສນທບ � ຜາທາງຍາວ

� ຜາທາງຂວາງ ຜາທາງສະຫຽງ V ເສນກ ນປາຍເກດ // ເສນຫວແຂນເສອແຜນໜາ

\ ເສນຫວແຂນເສອແຜນຫງ

ແບງອອກເປນ 2 ສວນເທາກນ ແບງອອກເປນ 3 ສວນເທາກນ V ຕດບາກເສນກາງໂຕ ການສອດເຈຍໃສ

�-------� ການຕດແຍກ (-----●-----) ຄໜາທຂະຫຍາຍແລວ (-----�-----) ຄຫງທຂະຫຍາຍແລວ

≠ ການປດເກດ

=: ຄດເຂມມດ

--------- ເສນເພອຫຍບ

ເພອຜາສາລບພບກບ

ເພອຜາສາລບພບກບທບກາງ



126

ວວທຕດ ແລະ ເຮດເຄ ອງໝາຍໃສໃນແບບເສອ ຜທຖະໜດຂວາຈະຕອງຕດຈາກຂວາໄປຫາຊາຍສະເໝ ເພາະວາມດຕດຈະບບງ

ຮອຍຕດ ເລ ມຕ ນຈະໃຊສດາ ຫ ເຫກຂດຜາ ຂດໝາຍໄວ ໂຕຕໄປຄວນໃຊສາຍຕາກະເອາ (ເພອຄວາມວອງໄວ) ຕດແຕລະດກໃຫເປນເສນຂະໜານກບແບບ ການເພອຜາສາລບ ຫຍບດກໃຫສະເໝເທາໆກນ ຈະຊວຍໃຫຫຍບງາຍຂນ.

ເມ ອຕດສາເລດແຕລະສນສວນ ຄວນຕດບາກຕວວ V ຢເສນກາງໂຕ ເສນກາງຫວແຂນ ແລະ ເສນປາຍແຂນ ແຂນທງຂາງເທງ ແລະ ຂາງລມສະເໝເພອບໃຫເສຍເວລາໃນການຫຍບ.

ວທໂຄງວງແຂນດານໜາ ແຜແບບແຂນອອກໃຫດານໃນກບຜາທາງປນກບທາງປນຕດກນໃຫຕດພອມກນທງ

ສອງແຂນ ເຮດໃຫແຂນຂາງດຽວກນ ແລວຈຽນແຂນດານໜາ ເພອປອງກນບໃຫເຂາ ແຂນຜດ.



127

ວວທຕດສາບຄ ເອາໂຕເສອວາງເທງຜາ ໃຫໄດເກນຜາແບບດຽວກບໂຕເສອ ໂຕເສອເປນສນທບ

ສາບຕອງສນທບຕາມໂຕວງຄ ແລະ ໄຫໃຫເທາກບໂຕເສອ ໃຊເຂມມດຂດໄວ ແລວເອາໂຕເສອອອກ ແລະ ຕດສາບເສອໃຫຂະໜານກບວງຄເສອ 4-5 cm.

ວທກງເສນຫຍບ ເລອກເຈຍກງກບຜາເສອທມສຄາຍຄກນ ແລະ ຕອງກງຄອຍໆເພອບໃຫເຫນຮອຍ

ຊອດດານນອກ ແລະ ລກກງຕອງບແຫມຄມເກນໄປ ວທກງມຫາຍແບບ ຖາຕອງການໃຫຮອຍກງທງສອງຂາງໃນເວລາດຽວກນ ຕອງປກເຂມມດໄວຫາງແຄມຜາທຕດເພອຈະສອດ ເຈຍກງເລ ອນໄປໄດຄດ ງຮບລມນ:



128

ກງໃຫເສນຕດກນເພອໃຫເປນເສນມມຊດເຈນການກງເກດຄວນກງສະເພາະເສນໃດເສນໜງ ເພອສະດວກໃນການຫຍບບຕອງໝາຍ ໂດຍພບເສນກາງເປນສນທບ ແລວຫຍບຈາກຕ ນເກດໄປຫາປາຍເກດຄກນກບເກດກະໂປງ.

ວທກງຮອຍຫຍບ ກງສະເພາະດກບາໄຫເທານ ນ

ແຜນເຈຍ

ຜາເສນທບຕາມຄວາມຍາວ 1 ອນ



129

22.7 ການວາງແບບ ແລະ ຕດ ການວາງແບບຕດ (Maker) ຄການນາຊນສວນຂອງແບບຕດທກຊນສວນທຈະຕດ

ໄປວາງລງເທງຜາ ໃນການວາງແບບຕດເສອ ຖາບແນໃຈວາຜານ ນຫດ ຫ ບ ຄວນເຮດໃຫຜາຫດໂຕເສຍກອນຈ ງນາໄປວາງແບບຕດ ໂດຍປກກະຕ ຜາທຜະລດຈາກເສນໄຍທາມະຊາດເຊນ: ຜາຝາຍ, ຜາໄໝ, ຜາລນນ ເປນຕ ນ. ຄວນເຮດໃຫຜາຫດເສຍກອນຈ ງນາມາວາງແບບຕດທກເທອ ສາລບຜາທຜະລດຈາກເສນໄຍສງເຄາະ ຫ ເສນໄຍປະສມ (ໄຍທາມະຊາດກບໄຍສງເຄາະ) ໃຫເບ ງປາຍການຄາຮບຮອງວາບຫດກນາມາຕດຫຍບໄດເລຍ ແຕຖາປາຍການຄາບໄດບອກ ແລະ ບແນໃຈວາຫດຫບ ກໃຫເຮດຜານ ນຫດໂຕເສຍກອນຈງນາໄປວາງແບບຕດ.

1. ການກຽມຜາກອນວາງແບບຕດມ 2 ວທຄ: - ການເຮດຜາຢດ: ເພອໃຫເສນດາຍທາງເຄອ ແລະ ເສນດາຍທາງຕ າຕດກນ

ເປນມມສາກ ໂດຍປກກະຕການຜະລດຜາຕເສນດາຍທາງຕ າ ແລະ ເສນດາຍທາງເຄອ ຈະມລກສະນະຕດກນເປນມມສາກ ແຕໃນບາງຄ ງຈະກວດພບວາຜາທຊມານ ນ ເສນດາຍທາງຕ າ ແລະເສນດາຍທາງເຄອບຕດກນເປນມມສາກ ຊ ງເຮດໃຫມຜນຕການວາງແບບຕດ ນອກຈາກຈະວາງແບບຕດຍາກແລວຈະມຜນໃຫຮບຊງຂອງເສອເສຍຮບຊງໄດ ຈງຄວນເຮດໃຫການຜາຢດ ດ ງນ:

- ເມ ອເສນດາຍທາງເຄອຂອງຜາຢດ ຫ ງຽງໄປທາງດານໃດດານໜງ ໃຫດງຢດຜາໃນເສນສະຫຽງມາທາງດຽວກບເສນດາຍທາງເຄອຂອງຜາ.

- ດງເສນດາຍທາງຕ າອອກຈາກທາງປາຍຜາທຕດທາງຂາງໃດຂາງໜງ ເພອກວດຄນເບ ວາທາງເສນດາຍທາງຕ າ ແລະ ທາງເສນດາຍທາງເຄອຕ ງສາກກນ ຫ ບ ເມ ອກວດຄນແລວເສນດາຍທາງເຄອຜາຄງຈະບດ ຫ ງຽງງຢ ກໃຫດງກບຢດອກເທອໜງ.

- ການເຮດຜາຫດ: ເພອໃຫເສນໄຍຜາຫດໂຕບເຕມທຈະໄດເຮດໃຫຜາຫດໂຕເຕມທກອນຈງວາງແບບຕດ ຈງຄວນເຮດໃຫຜາຫດດ ງນ:

- ແຊຜາໃຫປຽກທາງດານໃນ ແລະ ດານນອກ ແລະ ແຊໃຫນ າຖວມແຊຜາໃຫດນປະມານ 3-4 ຊ ວໂມງ ຈ ງນາຜາຂນມາຕາກໃຫບບນ າອອກເບາໆ (ບຄວນບດຜາເພາະຈະເຮດໃຫຜາຍ) ກວດເບ ງຄນ ແລະ ດງຜາໃຫຜາຫອຍ ແລະ ຕກລງ



130

ທາງ 2 ຂາງໃຫເທາໆກນຈດແຄມຜາ-ແຈຜາໃຫລຽບເຄງກອນຈະຕາກ ເພອໃຫເສນດາຍຕ າຕດກບແຈສາກ ແລະ ຄວນຕາກຜາໃນບອນທຮ ມ.

ການວາງແບບຕດລງເທງຜາຈະຕອງແຜຜາເທງພນທຮາບພຽງໃຫສະເໝກນເສນດາຍທງສອງທາງຊ ລຽບວາງແບບຕດໃຫເຄ ອງໝາຍເທງແບບຕດຊ ກບເສນດານເທງຜາ. ໃນການວາງແບບຕດ ຄນນະພາບຂອງຜາມສວນໃນການພຈາລະນາກອນການວາງແບບຕດ ໂດຍສະເພາະຮອຍເປອນຫຮອຍຕານຢເທງຜາທພບກນເລອຍໆເຊນ: ເສນດາຍ ໜາເປນຈກ, ເສນດາຍຫດຂາດອອກມາບາງເສນເປນຂອດ ຫ ການຕ າບສະໝ າສະເໝ ແລະ ຮອຍເປອນຊ ງສ ງຕາງໆເຫານຈະຕອງກວດຄນໂດຍວທການເບ ງ ຫ ຍຜາຂນໃຫໄດຮບແສງສະຫວາງແລວສາຫວດເບ ງໃຫທ ວຜນຜາກອນຈະຕດ, ຖາພບຮອຍຕາໜບອນໃດໃຫເຮດເຄ ອງໝາຍສະເພາະບອນນ ນໆ ເພອຈະໄດຫກຫຽງເມ ອວາງແບບຕດເມ ອເວລາປຜາຈະຕອງໃຫວາງທາງທມຮອຍຕາໜຢທາງເບອງເທງເພອຈະໄດເບ ງເຫນໄດງາຍໃນຂະນະທວາງແບບ.

ວວທການວາງແບບຕດ ການວາງແບບຕດຜາໂດຍທວໄປທເປນຜາສລຽບ ແລະ ຜາທບມບນຫາໃນການວາງ

ແບບຕດ ໂດຍທວໄປມວທການວາງດ ງຕໄປນ: 1. ຕອງພຈາລະນາເຄ ອງໝາຍແບບຕດວາຈະວາງແບບຕດຢາງໃດເຊນ: ວາງຜາທາງ

ຍາວ, ວາງຜາທາງຂວາງ, ວາງຜາທາງສະຫຽງຕາມລກສະນະຂອງເກນຜາ ຫ ເສນຜາທການດຢເທງແບບຕດວາງຜາເທງສນທບ, ວາງຜາທາງແຄມຜາ ຫ ແຜນຂາງຊາຍ ແລະ ແຜນຂາງຂວາຕດຄກນຫບ. 2. ລດຜາໃຫລຽບເສຍກອນຈງຕດ. 3. ຖາຕອງການຜາ 2 ແຜນ ຫ ສນທບຜາໃນກລະນທວາງສນທບຜາຈະຕອງວາງໃຫພດ

ຄເບ ງຈາກແບບຕດຈະບເຫນຜາ ແລະ ເບ ງຈາກຜາຈະບເຫນແບບຕດ. 4. ວາງແບບຕດແຜນໃຫຍກອນແລວຈງວາງແຜນນອຍສອດເຂາຕາມເນອທຜາທເຫອ. 5. ວາງສວນທກວາງທສດໄວທາງບອນສ ນຜາເຊນ: ຕນກະໂປງ ຫ ຕນເສອ ເພອໃຫຜາ

ທເຫອຕດຕກນກວາງໆ. 6. ແຄມຂອງຜາສາບເສອທມລກສະນະເສນຊ ຄວນຢບອນທາງແຄມຜາສະເໝ.



131

7. ການວາງແບບຕດທມເກນຜາ ຫ ເສນຜາຊ ຕອງຂະໜານກບເສນດາຍຂອງຜາ ຖາ ຕອງການໃຫໄດເກນຜາຊ ແທໆຄວນໃຊໄມບນທດແທກຈາກເກນຜາທາງສ ນຜາທງສອງຂາງຈະຕອງໃຫເທາກນ. 8. ວາງແບບຕດໃຫຄບທກແຜນຂອງແບບ ແລະ ໃຫປະຢດເນອຜາທສດ. 9. ຂດເຂມມດໃຫຫາງຈາກແຄມທຈະເພອແບບປະມານ 2-3 cm ເພອຄວາມສະດວກໃນ

ການກງຜາເອາເສນສາລບຫຍບ.

ໝາຍເຫດ: ໃນກລະນທວາງແບບຕດໃສເນອຜາຖມໂຕ, ບາງເບາມກຈະເລອນໄປມາ ຄວນຈບໜາຜາ ແລະ ແຄມຜາທງ 2 ຂາງໃຫຊ ກນຕາມຄວາມຍາວຂອງຜາ ແລະ ໃຫເສນດາຍທາງຕ າຕດກບເສນດາຍທາງເຄອຕດກນເປນແຈສາກ (ເກນຜາ) ແລະ ໃຊເຂມໝດຂດໃຫລຽບ ແລວຈ ງວາງແຈຜາໃຫຕດກບແຈໂຕະຕດຜາຂາງໜງທສະດວກໃນການວາງແບບຕດ ເພອຄດແບບຕດກບຜາຈະຕອງໃຊເຂມໝດແຫມ ແລະ ນອຍ. 22.8 ວທຫຍບປະກອບເສອທ ວໄປ 1. ຂ ນຕອນການຫຍບເສອ

1. ຫຍບກນຫຍ ຫ ເລນແຄມຜາຕາແໜງຕາງໆດ ງນ

ທາງແຄມຜາ

ທາງສນທບຜາ



132

- ບອນດກຂາງ - ບອນດກບາ - ບອນດກຕເສນຕາງໆ - ບອນດກກອງແຂນ

22. ວທການຫຍບສວນປະກອບຂອງເສອແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງ - ຫຍບກນຢດວງຄເສອແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງ - ຫຍບຮກະດມແບບກນດວຍຜາ ຫ ຫຍບຊບ (ຖາມ) - ຫຍບເກດ ຫ ຫຍບຕເສນຕາງໆ - ຫຍບຖງ ຫ ສວນທຕກແຕງຕາງໆຕາມແບບທໄດອອກແບບໄວ

3. ວທການຫຍບສວນປະກອບຂອງແຂນເສອ - ຫຍບບາດຈກຫາງຈາກເສນຫຍບວງແຂນ ຫ ເອນວາຫຍບກນຢດ - ຫຍບສວນທຕກແຕງແຂນເສອ (ຖາມ) - ຫຍບຕດກບອນກອງແຂນ - ດາມພບປາຍແຂນລດໃຫລຽບ

4. ວທຫຍບໃບຄເສອ ຫ ສາບຄເສອ - ດາມ ຫ ລດຜາຮອງໃນ (ຜາກາວ) ຕດກບຄເສອ ຫ ຜາສາບເສອ - ຫຍບຕກແຕງຄເສອ (ຖາມ) - ຫຍບປນຄເສອ ຫ ຫຍບຕສາບເສອແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງ

5. ວທຫຍບປະກອບໂຕເສອ - ຫຍບຕດກບາ ແລວລດແບດກ - ຫຍບເຂາຄເສອ ຫ ຫຍບສາບຄເສອຕດກບໂຕເສອ - ຫຍບສາບຕນເສອ (ຖາມ) - ຫຍບດກຂາງແລວລດແບດກ - ດາມພບຕນເສອແລວລດໃຫລຽບ - ຫຍບເຂາວງແຂນເສອຕດກບວງແຂນໂຕເສອ

6. ວທຫຍບກະດມ ແລະ ຮກະດມເສອ



133

77. ວທສອຍຕນເສອ ແລະ ປາຍແຂນເສອ ເທກນກການຫຍບສວນປະກອບຂອງເສອຄກມ ວທການຫຍບສວນປະກອບຂອງເສອແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງ

1.. ຫຍບກກນຍດວງຄເສອ:: ຫຍບກນຢດຄໜາ ແລະ ຄຫງ

ຫຍບໃຫຫາງຈາກເສນທກງໄວປະ ມານ 0,2 cm.

2.. ຫຍບເກດ:: ພບເສນສນທບບອນເສນກາງ

ເກດ ໃຊເຂມມດຂດຕາມທາງຂວາງແລວຫຍບໃຫປາຍເກດແຫມໂດຍໃຫຫາງຈາກຈດເອກ 2 cm ຈະຕອງຫຍບໃຫພດກບເສນເກດ.

3.. ຫຍບກນຫຫຍຂາງເສອ - ໃນດກຜາທາງຍາວເຊນ: ເສນດກຂາງ ຈະຫດອອກໄດຫາຍຖາຜາໜາຕອງຫຍບດວຍຈກເລນແຄມ ຖາຜາບາງໃຫພບແຄມຜາເຂາປະມານ 0.5 cm, ແລວຈງຫຍຍຈກເຕງແຄມຜາໄວ.

ເສນຫຍບກນຍດ



134

6 . ຫຫຍບຜາສາບຄເສອ ດາມ ຫ ລດຜາກາວຊະນດບາງຕດກບຜາສາບຄໜາ-ຄຫງ ແລະ ຫຍບດກບາຂອງຜາສາບຄໜາຕດກບຜາສາບຄຫງແລວລດແບດກ.

4. ຫຫຍບກນຫຍປປາຍແຂນເສອ - ຫຍບກນຫຍປາຍແຂນເພອພບ

ປາຍແຂນຂນ

5. ຫຍບກນຢດວງແຂນ ເດນເສນສາລບດງຫວງ ແຂນ ໃຫເຮດບາດເຂມຫາ ງຈາກ ເ ສ ນກ ງປະ ມານ 0,2 cm



135

9 ຕດບາກຄເສອໃຫເປນເສນ

ສະຫຽງກນຮອບຄເສອທຫຍບແລວ.

8. ຕດດກໃໃຫຫດລ ນກນ

(ຕດແຜນທ1 ໃຫນອຍ ແລະ ໃຫແຜນທ 2

ຍາວລ ນກນອອກຈາກແຜນທ 1) ເພອບ

7 . ຫຫຍບຜາສາບຕດກບບໂຕເສອ

ໃຫພບຜາສາບກະດມອອກ ມາ ແລວ ວາງຜາສາບຄເສອຕດກບໂຕເສອໂດຍວາງໃຫທາງດຂອງສາບ ຄເສອ ແປະທາງດຂອງໂຕເສອ ແລວຫຍບອອມຄເສອ.



136

111 ຫຍບຕນເສອ 1). ຫຍບເສນດກຂາງຕດກນໂດຍໃຊເຂມໝດດາມ ແລະ ລດແບດກຂາງເສອ. 2). ຕດກນລຍເສນດກຂາງ ແລະ ປາຍດກໃຫແຫມ.

3). ລດພບຕນເສອຕາມເສນທເພອໄວ. 4). ການຫຍບກນລຍຮອບຕນເສອ. 5). ພບສາບອອກຂາງນອກແລວຫຍບຈກຕາມເສນຮອຍພບ. 6). ພບຕນເສອຂນດາມຕາມເສນໝາຍໄວ ໃຫດາມຕນເສອທາງລມເສຍກອນແລວຈງດາມຕນເສອທາງເທງ.

10 ຫຍບກນເຫອມ::

ປນຜາສາບຄເສອເຂາທາງໃນ ແລະ ຫຍບກນເຫອມຜາສາບໃຫຕດກບໂຕເສອ ແລະ ດາມ ຫ ລດໃຫລຽບ.



137

112 ວທເຂາແຂນເສອ - ດງຮດຫວແຂນເສອພຽງເລກນອຍ (ບໃຫເປນຮອຍ) ລດບໃຫເປນຮອຍຮດວຍວທໃຊໝອນ ຫ ປາຍເຕາລດຜາດວຍອາຍນ າເພອໃຫເຫນຮອຍຮ. - ຈບແຂນເສອເຂາໃນວງແຂນເສອ ໃຫຜາດານດຕດດານດ ລະວງຢາໃຫຜດຂາງຕອງສງເກດຮອຍບາກແຂນດານໜາຈະຕອງຢກບເສອແຜນໜາ. - ໃຊເຂມໝດກດເຂາເຄ ງກາງແຂນຢຊ ເສນດກບາໄຫ (ເສນດກກອງທອງແຂນບຈາເປນຕອງຊ ກບເສນດກຂາງ). - ໃຊເຂມໝດຂດທາງຂວາງໃຫເປນໄລຍະຕອງແນໃຈວາພດແລວຈງລງມຫຍບ, ຖາບຊານານຄວນດາມເສຍກອນຈງນາໄປຫຍບຈກ. - ວທຫຍບຈບແຂນທມຮອຍໝາຍຮດຢຂາງເທງໂຕເສອຢທາງລມ, ເລ ມຕ ນຫຍບແທກຈາກກອງແຂນເສອປະມານ 8 cm ແລວຫຍບໄປເປນຮອບໆ ແລະ ກາຍເຂາປະມານ 1 cm. - ໃນເວລາທຫຍບຕອງໃຫເສນດກທຮດເຂາທາງໃນ ເມ ອປນແຂນອອກມາຈະບເຫນຮອຍຮດ. - ລອງໂຕເມ ອແຂນພດກບຜນງໃຫຫຍບອກ 1 ເສນຫາງຈາກຮອຍຫຍບເກ າ 1 cm ຕດໃຫພດຮອຍຫຍບແລວເລນແຄມຮອບວງແຂນ.

ເສອແຜນຫງ ເສອແຜນໜາ

ຕນເສອ



138

ຂຂແນະນາ: ໃນການເຂາແສນເສອສວນໃດຂອງເສນ ໃຫຢສວນນ ນ ທໃຫທອງແຂນເຊນ:ຕວເສອສ ນຕດໃຫຕວເສອແຂນເສອສ ນ.

ວທເຈາະຮກະດມ ແລະ ການຫຍບເມດກະດມ ເຈາະຮດມຢດານຊາຍມຕາມທາງຂວາງ ຫວມນທາຍຕດຈາກເສນກາງຕວເຂາມາໃນໂຕເສອ ມຄວາມຍາວເທາກບເມດກະດມບວກຄວາມໜາ ແຕຕອງລະວງຈະຫາງກນປະມານ 7-8 cm ແຈເທງ ແລະ ແຈລມຕດກະດມແຕບ.



139

ຄຄາຖາມ

1. ການແທກຂະໜາດໂຕໃນການສາງແບບເສອຜຍງ ແບບບມເກດຕອງແທກບອນໃດ

ແດ ?

2. ການແບງເສນໃນການສາງແບບເສອ ແບບມເກດມຄເສນໃດແດ? ແຕລະເສນໄດມາ

ຈາກໃສ ?

3. ໃຫອະທບາຍວທການຂະຫຍາຍຄເສອຂອງເສອຄກມ?

4. ໃຫອະທບາຍວທສາງແບບເສອຄກມແບບບມເກດ ແບບເສອແຜນໜາ ແລະ ເສອ

ແຜນຫງ ?

5. .ໃຫອະທບາຍວທວາງແບບຕດເສອ?

6. ໃຫອະທບາຍວທຫຍບປະກອບເສອ?

7. ໃຫອະທບາຍເຕກນກການຫຍບສວນປະກອບເສອຄກມແຕລະຂ ນຕອນ?

ຂແນະນາ:: ເພອໃສກະດມ = ເສນຜາສນກາງຂອງຮກະດມ + 0.5 – 1 cm

ຮກະດມກວາງ = ເສນຜາສນກາງຂອງເມດກະດມ + ຄວາມໜາ

ສາບກະດມ = ປະມານ 6-10 cm



140

ບບດທ 6:

ວທຕດ ແລະ ຫຍບເສອຜຍງຄເປດ, ຄບວ, ຄເຊດ

6.1 ວທສາງແບບເສອຄເປດ. � ນາແບບຕດເສອແບບເບອງຕ ນມາດດແປງແບບນ:

- ນາແບບຕດເສອແບບເບອງຕ ນແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງມາດດແປງເປນແບບຕດເສອ ໂຕຫມຄ: ຂດເສນຂາງໃໝຈາກຈດ 1-2 ແລະ ຈດ 3-4. - ການດເສນປດເກດເອກໃໝຢເສນວງແຂນໃຫຕ າກວາເສນບາໜາປະມານ 1 cm, ຂດ ເສນເກດໃໝຈາກຈດ 5-6 ຈາກເສນວງແຂນຫາຈດເອກສງແລວປດເກດບາເສອ ແຜນໜາແລວຈະເປນເກດໃໝຢວງແຂນ.

1. ວາງຈດ 1 ຢເສນເລກຄໜາ 1-2 = ແທກລງປະມານ 1cm. 2-3 = ແທກອອກປະມານ 1,5–2 cm ແລວຂດເສນລງຫາເສນຕນເສອເປນຈດ 4 (ເພອ

ສາລບໃສກະດມເສອ) ຈດ 5 ເປນຈດຄວາມກວາງຄໜາ 3-6 = ແທກລງປະມານ 10-12 cm ເປນເສນເປດຄໜາ



141

ວວທສາງແບບຄເສອ ຮບ 1 ນາແບບຕດເສອແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງມາວາງເສນບາໃຫຕດກນ ແລວແທກຮອບວງຄເສອຈາກຈດ 1 ຜານຈດ 2 ໄປເຖງຈດ 3 ແລວໄດຮອບວງຄເສອເພອນາໄປສາງແບບຕດຄເສອ

1-3 = ຂດເສນຈາກຈດ 1-3 = ຮອບວງຄເສອທແທກໄດໃຫຈດ 1-2= ຮອບວງຄເສອແຜນຫງ ( ຈດ 1-2 ໃນຮບທ 1 )

1-4 = ຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 1-4 ປະມານ 7 cm (ຄວາມກວາງຂອງໃບຄເສອ) 4-5 = ເທາກບຈດ 1-3 5-6 = ແທກອອກປະມານ 2-3 cm (ຕາມຄວາມຕອງການ) 3-7 = ແທກຂນປະມານ 1 cm ແລວຂດເສນໂຄງວງຄເສອທາງລມຈາກຈດ 2-7 6-8 = ແທກຂນປະມານ 3-5 cm ແລວຂດເສນຈາກຈດ 7-8 ແລະຈດ 8-4 ຂແນະນາ: ສວນແຫມ ແລະແຈຂອງໃບຄເສອຂນກບຄວາມຕອງການ ຮບທ 3: ນາແບບຕດເສອແຜນໜາມາວາງເສນສາບກະດມ 1 ວາງຈດ 1 ຢເສນຄວາມກວາງຂອງຄໜາ

ຮບ2



142

1-2 = ປະມານ 2 cm ແລວຂດເສນຕ ງສາກລງຫາຕນເສອເປນຈດ3 ໃຫເສນຂະໜານ ກບເສນກາງໂຕເສອຕາມເສນລກສອນແລະໃຫພບເຈຍຢຈດ 4-5 ແລວກງຈາກຈດ 4-1-

2-3-5 ເມ ອແຜເຈຍອອກຈະໄດຜາສາບຕດກບໂຕເສອຕາມເສນຈດໆ. 6-7 = ຖາຕອງການຜາສາບກະດມນອຍໃຫແບງເຄ ງເສນສາບຈາກຈດ 5-8 ແລວຂດ ເສນຜາສາບໃໝຈາກຈດ 6-7 ຕາມເສນຈດໆ. - ຖາເສອມເກດຢວງແຂນໃຫປດເກດຢວງແຂນໄວເສຍກອນຈງຂດເສນຜາສາບວງແຂນ ໃຫກວາງປະມານ 3 cm ແລວຂດເສນໂຄງຕາມຮບວງແຂນເດມແລວກງເອາເສນຜາສາບ ວງແຂນເສອອອກຕາມເສນລກສອນ. - ການດຮກະດມໂດຍໃຫຂອງຮກະດມຍາວອອກມາຈາກເສນກາງໂຕປະມານ 0.2 cm. ຮຮບທ 4: ແບບຕດຜາສາບວງແຂນສາລບເສອບມແຂນ ແລະ ກງອອກຈາກຮບທ 3 cm. ຮບທ 5: ນາແບບຕດເສອແຜນຫງມາວາງເສນຜາສາບວງແຂນກວາງ 3 cm ຂດເສນໂຄງ

ຕາມເສນຮອບວງແຂນແລວກງເອາຜາສາບວງແຂນເສອອອກຕາມເສນລກສອນ. ຮບທ 6: ແບບຕດຜາສາບວງແຂນສາລບເສອບແຂນແລະກງອອກມາຈາກຮບ 5.

ຮບທ 6 ຮບທ 4

ຮບທ 5 ຮບທ 3



143

22.ວທເຮດເຄ ອງໝາຍ, ເພອຫຍບ ແລະວາງແບບຕດ 11. ວທເຮດເຄ ອງໝາຍເທງແບບຕດຕາມຮບ 2. ວທເພອດກສາລບການຫຍບຕາມຮບ

o ດກບາ 2 cm o ດກຂາງ 2,5 cm o ຮອບວງຄ 1 cm o ຕນເສອ 5 cm o ຮອບຜາສາບວງແຂນ 1 cm o ຮອບໃບຄ 2 ແລະ 1 cm

3.ການວາງແບບເສອ � ການວາງແບບໃຫວາງໃສຜາທາງຍາວ

- ນາຜາໜາກວາງ 36 ນວ ຫ ໃຫຍາວປະມານ 1,5 ແມດ ມາພບແຄມຜາເຂາຫາກນ ໃຫຄວາມຍາວຂອງຜາເປນເສນສນທບ

- ແຜນໜາວາງເສນສາບໃຫໃກກບແຄມຜາ ໃຫເສນລກສອນຂະໜານກບຄວາມຍາວ ຂອງຜາ.

- ແຜນຫງວາງເສນກາງໂຕໃກກບເສນສນທບຜາ - ການວາງແບບຕດໃບຄ ແລະ ຜາສາບວງແຂນຕາມຮບ

ການວາງແບບບຕດຜາທຖກຕອງເສນລກສອນໃນແບບຕດຈະຂະໜານກບຄວາມຍາວຂອງຜາສະນ ນການວາງແບບກບເສນລກສອນໃນແບບຕດຈງມຄວາມສາຄນທຈະຊວຍໃຫ ເສອງາມຖກຕອງຕາມແບບຕອງການ. ເມ ອວາງແບບຕດເທງຜາແລວໃຊເຂມໝດຂດແບບຕດໃຫຕດກບຜາທກແຜນໃຊເຈຍກງ (ເຈຍກາກບອນສ) ມາກງເສນເພອຫຍບໃນຜາ ທກແຜນເສຍກອນຈງນາໄປຫຍບ. 4. ວທຫຍບປະກອບໂຕເສອ

ເສອຄເປດຫງຈາກການສາງແບບຕດການວາງແບບຕດຜາເມ ອກງເສນຫຍບຮຽບຮອຍແລວນາມາຫຍບຕາມຂ ນຕອນດ ງນ:



144

ຮຮບທ 1: ນາຜາຮອງ ຫ ຜາກາວໃຫເທາກບແບບມາຕດກະດມຂອງເສອ ແລວຕດແຍກອອກ ເປນ 2 ແຜນໃຫເທງເສນກະດມເມດທ 1 cm ຕດແຍກຜາດາມ ແລະ ລດຕາມໃນຮບ.

ຮບທ 2: ຫຍບກະດມຮຽບຮອຍແລວພບຜາສາບກະດມແລວຫຍບມມສາບຕອນເທງໄວ 2 cm ຕາມຮບ.

ຮບທ 3: ວທຕດບາກແຈຜາສາບກະດມບອນຫຍບຄເສອ ເພອບໃຫແຈຜາສາບຍ ເມ ອເວລາ ປນຜາສາບອອກ (ໃຫດກຫຍບຢທາງໃນ).

ຮບທ 4: ໂຕເສອແຜນໜາຂວາມ ພບສາບຮຽບຮອຍແລວຫຍບກະດມໃສຜາສາບຕາມຮບ ຮບທ 5: ໂຕເສອແຜນໜາກບແຜນຫງມາຫຍບບາ ແລະ ເສນດກຂາງໃຫຕດກນລດແບດກໃຫລຽບກອນທຈະນາໄປຫຍບ.

ເສອທມເກດໄຫຢແຜນຫງຕອງຫຍບເກດ ແລະ ແບບລດເສນດກ ໃຫລຽບເສຍກອນຈງນາໄປຫຍບ ໃຫຕດກບເສອແຜນໜາ.



145

ຮຮບທ 77: ນາຜາສາບວງແຂນມາແປະເຂາກບໂຕເສອໃຫຜາທາງດກບທາງດດາມໃກໆ ກບຮອຍທກງໄວ ແລວເສນຮອຍກງຕາມໃນຮບ.

� ວວທຫຍບວງແຂນ

ຮບທທ 66: ສາບວງແຂນສາລບເສອບມແຂນ ເມ ອຕດຜາສາບຕາມຮບແຂນລຽບລງແລວ ນາສາບແຜນໜາກບແຜນຫງມາຫຍບຕດກບາ ແລະ ເສນດກຂາງໃຫຕດກນ ແລະ ລດແບດກຕດແຄມຜາດວຍມດຕດຊກແຊກ (ບຄວນຊກແຊກແຄມຜາດວຍຈກຈະເຮດໃຫຮມຜາແຂງ) ແລວພບແຄມສາບຫຍບ ເຕງແຄມຜາໄວ.

ຮບທ 8:: ນາເສອທຫຍບຜາສາບວງແຂນແລວມາຕດເສນດກໃຫເຫອແຄມຜາພຽງ 1 cm ແລະ ຕດແຄມຜາສາບໃຫສ ນກວາແຄມຜາຂອງຕວເສອ (ຈະຊວຍໃຫເສນດກວງແຂນລຽບດ).



146

ຮບທ 9:: ນາເສອມາຕດບາກດກວງແຂນທບາກຖໆຢເສນໂຄງບອນກອງແຂນ ແລະ ຕດບາກຫາງໆ ຢວງແຂນສວນເທງຕາມໃນຮບ ແລວປນສາບວງແຂນໄວດານໃນຂອງຕວເສອ.

ຮບທ 10:: ການຕດບາກວງແຂນຖໆຈະຊວຍໃຫສາບ ວງແຂນລຽບ ຖາຕດບາກຖໆຈະເຮດໃຫເສນດກທຫຍບເຕງໃນຜາສາບເພອຊວຍໃຫແຄມຜາທບາກໄວບຫດ ແລະ ຊວຍໃຫເສນດກວງແຂນທນທານດ.

ຮບທ 11: ເມ ອຫຍບເຕງຜາສາບວງແຂນແລວໃຫສອຍ ຜາສາບຕດກບຕວເສອເປນໄລຍະ ຫ ຈະສອຍຊກແຊກດວຍມຕາມຄວາມເໝາະສມຂອງເນອຜາ.



147

ວວທຫຍບຄເສອ ຮບທ 12: ນາໃບຄເສອແຜນເທງ ແລະ ຜາຮອງ ຫ ຜາກາວລດໃຫຕດກນ (ຖາມກຄຕ ງຄວນໃຊຜາກາວເປນຜາຮອງໃນ) ຕດແຈຄອອກປະມານ 1cm ທງສອງຂາງ ແລວນາມາແປະຕດກນກບຜາຕາມໃນຮບ

ຮບທ 13: ນາໃບຄມາຫຍບຕາມເສນທກງໄວແລວຕດແຄມຜາຮອງໃນ ໃຫໃກໆ ກບເສນ ທຫຍບໄວແລວຕດແຄມຜາໃຫເຫອປະມານ 1cm ຕດປາຍແຫມຂອງໃບຄຖມ ແລະຕດບາກສວນທເປນເສນໂຄງໃຫເລກເຂາປະມານ 0,5cm ຕາມໃນຮບ.

ຮບທ 14: ເມ ອຕດບາກດກດານໃນຂອງຄເສອ ແລວປນໃຫດກຢທາງດານໃນດາມ ໃບຄໃຫຮອບ ແລະ ລດໃບຄໃຫລຽບ. ໝາຍເຫດ: ການດາມໃບຄທງ 2 ຊ ນ ໃຫຕດກນເພອຈະນາໄປຫຍບຄວນດາມໃຫໃກໆ ຮອຍທກງໄວບຄວນດາມທບເທງຮອຍກງ ເມ ອນາໄປຫຍບຈະໄດຫຍບໃຫພດກບຮອຍກງ.



148

ຮຮບທ 15: ນາໃບຄມາດາມໃຫຕດກບຄເສອດານໃນ ແລວຫຍບໃຫຕດກນ ແລະ ຕດບາກແຄມຜາຫາງໆ ຕດດກປະມານ 1cm.

ຮບທ 16: ພບແຄມໃບຄດານນອກດາມໄວສອຍໃບຄແບບນບຄວນຫຍບດວຍຈກ ຂແນະນາ: ການໃຊຜາຮອງທາງໃນຄວນພຈາລະນາຕາມຄວາມເໝາະສມຂອງຜາເສອ

6.2 ວທສາງຄເສອຄບວ

ຄໜາ + ຄຄຫງ -- 22 ຊມ



149

1. ຂະຫຍາຍຄວາມກວາງຄຫງອອກ 1 cm, ຂະຫຍາຍຄວາມກວາງຄໜາອອກ 1cm (ໃຫເທາກນກບຄຫງ) ແລະ ແທກຈາກກາງຄໜາລງ 2-3cm ແລວໂຄງຄເສອໃໝຕາມຈດທແມກໄວ.

2. ຄຫງ + ຄໜາ ນາມາສາງຄໃຫຂດເສນຕ ງສາກຍາວເທາກບຄຫງ + ຄໜາໃຫ 2 cm ສາລບໃສດມ, ແລວແບງເປນ 4 ສວນ ແທກສງຂນ 1 ສວນ + 2 cm

3. ຂດເສນສະຫຽງມາຕາມຈດແທກໄວ ແບງເຄ ງແທກສງຂນ 2 ຊມ ໂຄງຖານຄຕາມຮບ. 4. ໃບຄກວາງ 6 – 7 cm ຂດເສນໂຄງໃຫຂະໜານກບຖານຄ 5. ໃຫແທກທາງເສນກາງໂຕແຜນໜາອອກ ແລະ ເຂາປະມານ 1,25 cm ຖາຕອງການຕດ

ແຍກເປນສາບກະດມ. ຂຂແນະນາ: 1. ການຕດຄເສອ ຖາຕດເທາກນເມ ອຫຍບແລວຈະໄດຄເສອເທາກນຈະພາໃຫຄເສອບງາມ. 2. ຄວນຕດເສອແຜນລມໃຫນອຍກວາແຜນເທງເລກນອຍໂດຍຕດກາງຄຫງເຂາ 0,5 cm

ຕາມຮບ. 3 ວທຫຍບ: 1. ຫຍບກນຍດວງຄ ແລະ ເລນແຄມບາໄຫ ແລະ ຂາງເສອ. 2. ຫຍບລະໃບ ຕດກາງໂຕເສອ ແລະ ຫຍບສາບກະດມ ຖາຈະຕດແຍກສາຍກະດມອອກ 3. ຫຍບຕດກບາໄຫ ແລະ ລດແບດກ



150

4. ລດຜາກາວຕດກບຖານຄເທງ ຖາວາບມ ກໃບຄແຂງບຕອງໃສຜາກາວ, ແລວນາຄເສອແຜນລມແປະເຂາກນຫຍບ ແລະ ລດໃຫລຽບແລວ ຕດດກໃຫນອຍຮອບໃບຄປນ ອອກ ຫຍບກນເຫອມຢແຄມໃບຄເທາທຈະຫຍບໄດ ຫຍບຄເສອເຂາຄ ແລະ ໃຊຜາສນທບທາງສະຫຽງກວາງປະມານ 2 cm ຫຍບຢທາງເທງຄ ລະວງໃຫກາງໃບຄຢຊ ກບກາງໂຕເສອຕດດກໃຫນອຍຕດບາກຮອບຄພບຜາກນລງແລວຫຍບເຕງໄວເພອບໃຫເຫນດກຫຍບ.

5. ລດໃຫລຽບ, ສອຍຮດມ ແລະ ໃສກະດມເສອ.

6.3 ວທສາງແບບເສອຄເຊດ 1. ແທກຈາກຄວາມເລກຄໜາລງປະມານ 1 cm ແລະ ແທກອອກຈາກເສນກາງໂຕ

ເສອ ແຜນໜາອອກປະມານ 1,5-2cm ສາລບໃສກະດມເສອ ແລວຂດເສນໂຄງຄເສອ ໃໝຕາມຈດທແທກໄວ (ຮບ 1)

2. ແທກຈາກເສນບາໄຫລງປະມານ 3-4 cm, ແລວຂດເສນບາໄຫເສອແຜນໜາ ໃໝຕາມຄວາມຕອງການ.(ຮບ 1)

3. ແທກຈາກຄວາມເລກຂອງຄເສອແຜນຫງລງປະມານ 6 cm, ແລວຂດເສນຕ ງສາກລງໄປ ຫາເສນວງແຂນເສອ (ຮບ 2)

4. ແທກຈາກເສນຕນເສອທາງ (ຮບ 1 ແລະ ຮບ 2) ຂນປະມານ 12 cm, ແລວຂດເສນໂຄງຕນເສອຕາາມຄວາມ ຕອງການ



151

55. ຕດແຍກຕາມລກສອນທແທກໄວແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງອອກຈາກແບບເສອ ແລວນາມາວາງໃຫເສນບາໄຫແຜນໜາກບແຜນຫງຕດກນ ແລະ ໃຫແທກຮອບວງຄເສອໄດເທາໃດ ນາໄປສາງແບບຄເສອ.

6. ເພມຄວາມກວາງຂອງບາໄຫປະມານ 1 cm, ຫ ຕາມຄວາມຕອງການ ແລວຂດເສນ ວງແຂນໃໝ.(ຮບ 3)

7. ແທກຈາກຈາກເສນກາງແຂນ ຈາກຫວແຂນລງປະມານ 1cm, ແລວໂຄງເສນ ແຂນເສອໃໝ, ຖາກລະນເຮດເສອໄຫຕກຄ: ຖາເພມບາໄຫໃນໂຕເສອເທາໃດ ກຕອງຫດຫວແຂນເທານ ນ.(ຮບ 4)

ຮບ 3

ຮບ 4 ຮບ 2 ຮບ 1



152

ວວທສາງແບບຄເສອ:

ຖານຄ: 1-2 = ເຄ ງໜງຂອງຮອບຄ 1-3 = ຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 1-3 ປະມານ 3 cm, ແລວຂດເສນຈາກຈດ 3-4 2-4 = ຈດ 1-3 ແລວແບງອອກເປນ 2 ສວນເທາກນເປນຈດ 5 4-6 = ປະມານ 2 cm, ຂດເສນໂຄງຈາກຈດ 5-6 2-7 = ປະມານ 8 cm 1-8 = ປະມານ 0,5 cm, ຂດເສນຈາກຈດ 8-7 ຫາຈດ 5 3-9 = ປະມານ 0,5 cm, ຂດເສນຈາກຈດຄຈາກຈດ 9-6 ໃບຄ: 3-10 = ໃບຄດານຫງປະມານ 5-5,5 cm 10-11 = ຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 10-11 ເທາກບຈດ 3-6 11-12 = ຂດເສນຕ ງສາກອອກປະມານ 2-2,5 cm 6-13 = ຂດເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 6 ຜານຈດ 12–13 ຍາວປະມານ 9 cm ຫ ຂນກບ

ຄວາມຕອງການ.

15



153

10-14 =ແບງເສນຈາກຈດ 10-12 ອອກເປນ 2 ສວນ, ແລວຂດເສນຈາກຈດ13-14 10-15 = ວາງຈດ 15 ໃຫໄລຍະ10-15 ກວາງ 4 cm ເປນຄວາມກວາງໃບຄດານຫງ 3-6 =ວາງຈດ16 ໃຫໄລຍະ3-16 ກວາງ 6 cm, ວາງເສນຕ ງສາກຈາກຈດ16-17 ໃຫ

ເທາກບຈດ 3-13. 6-17-15 = ຂດເສນໃບຄຈາກຈດ 6 ຜານຈດ 17–15. ວວທຕດແບບ ແລະ ສ ງປະກອບຂອງເສອ: ຖານຄ:

1. ແບບຕດຄເສອເຊດໃບຄເທງທຕດແຍກອອກສະເພາະສວນທຕອງການວາງເສນລກ

ສອນ ໃຫຂະໜານກບຄວາມຍາວຂອງໃບຄ 2. ຕດໃບຄທແຍກອອກສະເພາະສວນທຕອງການວາງເສນລກສອນໃຫຂະໜານກບຄວາມ

ຍາວຂອງໃບຄ.



154

33. ນາແບບຕດເສອແຜນໜາມາວາງເສນລກສອນໃນແບບຕດໃຫຄວາມກວາງ ເສນຂະໜານກບເສນກາງໂຕເສອແຜນໜາ.

4. ແບບສາບເສອແຜນຫງວາງລກສອນໃນແບບຕດ ໃຫຂະໜານກບຄວາມກວາງຂອງສາບເສອແຜນຫງ.

5. ນາແບບຕດເສອແຜນຫງມາວາງລກສອນໃຫຂະໜານກບເສນກາງໂຕເສອແຜນຫງ. ວທຫຍບຄເສອ:

ຮບ 1 ນາແຜນຄເສອແຜນເທງມາວາງຜາແຂງຮອງໃນ ຕດແຈຄຖມຂາງລະ 1 cm. ຮບ 2 ນາຄເສອແຜນລມມາແປະໃສກນ ຫຍບໃຫຕດກນ ຕດແຄມຜາຮອງໃນອອກ ແລະ

ຕດດກທຫຍບແລວໃຫເຫອ 1 cm ຕດບາກຕາມຮບ. ຮບ 3 ປນຄເສອອອກມາດານນອກໃຫຮຽບຮອຍ ແລວຫຍບຈກທບຄຕາມໃນຮບ



155

ໝໝາຍເຫດ: ຄເຊດເປນຄຕ ງ ສະນ ນ, ຜາຮອງໃນຄວນໃຊຜາແຂງ ຫ ຜາເຄມຄວນໃຊຜາເນອ

ແຂງເປນຜາຮອງໃນ ຄວນຕດຜາຮອງໃນໃຫພດກບແບບຕດ ແລວນາມາສອຍໄຂວຕນກາ ຫ ໃຊແປງປຽກທາຜາແຂງແລວລດຕດກບຄເສອແຜນເທງ, ເມ ອຫຍບຄຕອງຫຍບໃກໆ ກບຜາຮອງໃນເລກນອຍ.

ຮບ4 ນາເອາຖານຄເສອແຜນເທງມາວາງຜາແຂງຮອງໃນ (ຜາແຂງຮອງໃນບຕອງເພອຫຍບ) ສອຍໄຂວຕນກາ ຫ ໃຊແປງປຽກທາ ແລວລດໃຫຕດກນ

ຮບ 5 ນາຖານຄທງ 2 ແຜນມາແປະເຂາກນໃຫໃບຄດານໃນຂອງຖານຄດາມຖານຄ ໃຫຕດກນແລວຫຍບຈກຕາມຮອຍທກງໄວ.



156

ຮບ 6 ເມ ອຫຍບຄທງ 3 ແຜນຕດກນແລວຕດແຄມຜາຕາມດກທໃຫເຫອ 1 cm. ແລວຕດບາກຢມມຄຕາມຮບ ແລວປນຄເສອອອກມາດານນອກ ລດໃຫດກ ຫຍບລຽບດ.

ຮບ 7 ນາເອາໂຕເສອແຜນຫງມາຫຍບຕສາບບາແຜນຫງ ໂດຍນາເອາແບບເສອແຜນທງ 2 ແຜນມາແປະເຂາກນກບໂຕເສອໄວທງ 2 ດານແລວຫຍບຕາມຮອຍທກງໄວ

ຮບ 8 ເມ ອຫຍບເສນຕສາບບາ ແລວປນສາບບາທງ 2 ແຜນຂນ ແລວຫຍບທບຮອຍດກ ດານນອກອກເທອໜງ.

ຮບ 9 ນາໂຕເສອແຜນໜາທງສອງແຜນ ຂນມາແປະຮອງໃສຕາມຮບຂອງຜາສາບເສອ ແຜນຫງ.

ຮບ 10 ນາໂຕເສອແຜນຫງມາຫຍບຕໄຫ ໃຫຕດກບໂຕເສອແຜນໜາໂດຍຫຍບໃຫຕດກບຜາ ແຜນລມກອນ ແລວພບຜາແຜນເທງ ແລວຫຍບທບຮອຍຕດານນອກໄວອກຄ ງໜງ.



157

77 ວທຫຍບຄເສອຕດກບໂຕເສອ:

ຮບ 11 ນາເສອທຫຍຍບກຽມມາພບແຄມຜາຂອງແຂນຄແຜນເທງດາມໄວຫາງ ລດຕາມ

ເສນດາມໃຫລຽບ ນາມາຫຍບຕດກບໂຕເສອ. ຮບ 12 ນາໂຕເສອມາຫຍບໃຫຕດກບຄເສອຖານທງສອງ ດານຢຕດກບຄເສອແລວຫຍບທ

ຮອຍ ທກງຕາມຄຜາຕາມດກທຫຍບໄວເຫອປະມານ 1 cm, ຕດບາກຕາມດກທຫຍບໃຫຫາງພສມຄວນ.

ຮບ 13 ປນໂຕເສອດານໃນອອກມາດາມຄດານທພບ ແຄມຜາພບເທງສອຍ ຫຍບຄເສອເມ ອໄປນາໄປຫຍບທບບອນຕຄເສອບາດຫຍບທງ 2 ດານຢໃກກບເສນດກຄເທາກນ.

ໝາຍເຫດ: ການຫຍບຕາມແບບມາດຕາຖານ ດກທຫຍບທບເທງໃບຄຈະຕອງເປນເສນຂະ

ໜານກບຮບໃບຄ ເປນການໂຊດກຫຍບ ສະນ ນຈະຕອງຫຍບໃຫບາດຫຍບສະໝ າສະເໝ ຫຍບຕດຕກນໃຫຕະຫອດເສນ ບຄວນມຮອຍຕຂອງດາຍ ຮອຍຫຍບມາແຈໃບຄທງສອງ ຂາງຈະຕອງເທາກນ.



158

88 ວທຫຍບແຂນເສອ:

ຮບ 14 ນາແຂນເສອມາພບແຂນຕາມເສນທພບປາຍແຂນໄວດາມ ແລວຫຍບຈກທບ ໃຫ

ດກກວາງປະມານ 0,5 cm, ແຂນເສອເຊດເປນແຂນຕແບບລ ມດກ, ສະນ ນຕອງແທກກວດ ລງຂອງແຂນເສອ ໃຫເທາກບຮອບວງແຂນຂອງໂຕເສອ.

ຮບ 15 ນາແຂນເສອມາຫຍບໃຫຕດກນກບໂຕເສອ ແລວຕດແຄມຜາແຜນໂຕເສອໃຫເຫອ 0,5 cm ແລະ ຕດແຄມແຜນແຂນເສອໃຫເຫອ 1 cm, ຕາມໃນຮບບຕອງຕດບາກແຄມ ຜາແຜນແຂນຄວນຕດບາກຜາສະເພາະ ແຜນໂຕເສອເທານ ນ. ເພອປນດກເຂາຫາ ໂຕເສອ ຮອຍທບາກຈະຂະຫຍາຍອອກບໃຫດກເຄງ ແລະ ຫ

ຮບ 16 ປນດກວງແຂນເຂາຫາໂຕເສອ ແລະ ນາໄປລດໃຫລຽບ ເພອໃຫແຄມຜາຕດບາກ ໄວຍດອອກຕາມຮບໂຄງຂອງແຂນ ແລວພບແຄມຜາຫວແຂນໃຫເຫອ 0,5 cm, ດາມໄວເປນເສນປນໂຕເສອດານນອກ ມາຫຍບທບດກອກເທອໜງ.



159

ໝໝາຍເຫດ: ດກເສອເຊດທກດກຕອງຫຍບດານນອກຂອງເສອ ເພາະບາດຫຍບຈກດານເທງງາມ

ກວາດານລມ ວທຫຍບຂາງເສອ:

- ເມ ອຫຍບດກຕວງແຂນຮຽບຮອຍແລວ ນາເສອມາຫຍບຕດກຈາກປາຍແຂນຜານເສນ

ກອງແຂນໄປຈນສດດກຂາງເສອ ແລວຕດແຄມຜາຂອງໂຕເສອແຜນຫງໃຫເຫອ 0,5 ແລະ ຕດແຄມເສອແຜນໜາໃຫເຫອ 1 cm.

- ແຍກໂຕເສອແຜນໜາ ແລະ ແຜນຫງອອກຈາກກນ ປນດກໄປດານຫງ ພບແຄມຜາປດດກ 0,5 ເສນກອງແຂນໄປເຖງຕນເສອດາມໄວເປນເສນຫຍບ.

- ປນໂຕເສອດານນອກມາຫຍບທບຮອຍດາມໄວ ຈາກເສນກອງແຂນຜານລງຫາປາຍຕນ ເສອ ແລວພບຕນເສອດາມໄວ ແລວສອຍ ຫ ຫຍບຈກ.

ຄາຖາມ

1. ໃຫອະທບາຍວທສາງແບບເສອຄເປດ?

2. ໃຫອະທບາຍວທສາງແບບຄຂອງເສອຄເປດ?

3. ໃຫອະທບາຍວທຫຍບຄເສອຂອງເສອຄເປດແຕລະຂ ນຕອນ?



160

ບບດທ 7

ວທຕດ ແລະ ຫຍບເສອຄເຊດຜຊາຍ

ແບບແຂນສ ນ ແບບແຂນຍາວ

ແບບສາບເສອແຜນຫງ

ຖານຄເສອ

ໃບຄເສອ

ແບບເສອແຜນຫງ ແບບເສອແຜນໜາ



161



162

11 ຂະໜາດໂຕ: - ຄວາມຍາວເສອ = 68 cm - ບາຫາແອວ = 45 cm - ຄວາມກວາງບາໄຫ = 43 cm - ຮອບເອກ = 88 cm - ຮອບຄ = 38 cm - ຮອບກກແຂນ = 38 cm - ຄວາມຍາວຂອງແຂນ = 23 cm (ແຂນຍາວ 75 cm) - ຮອບປາຍແຂນ = 32 cm (ຮອບຂແຂນສາລບແຂນຍາວ 20 cm)

ທາງສນ

ທບຜາ

ທາງ

ແຄມ

ຜາ



163

22 ວທແທກເອາຂະໜາດໂຕ: - ກອນຈະວດແທກເອາຂະໜາດໂຕ ຜຖກແທກຢນກງໃນທາສະບາຍ ແລະ ແທກໃຫ

ຖກຕອງດ ງນ: ຄວາມຍາວເສອ: - ແທກຈາກຕ ນບາໄຫ ຫ ຂາງຄລງຫາຕະໂພກ (ເທາກບຄວາມຕອງການ) ບາຫາແອວ: - ແທກຈາກຕ ນບາໄຫ ຫ ຂາງຄລງຫາແອວ ຮອບເອກ: - ແທກຮອບເອກບອນກອງຂແຮ ໂດຍເອານວມສອງນວສອດໃສເຊອກແທກເລອນໄປມາ

ໄດ - ແທກຮອບຄພດໂດຍເອານວມ 1 ນວ, ສອດໃສເຊອກແທກ (ບໃຫແທກທບຄເສອ) ຄວາມຍາວຂອງແຂນ: - ແທກຈາກດກຕໄຫລງຫາແຂນຍາວເທາກບຄວາມຕອງການ(ເວລາເອາໂປມຮອງເຊອກ

ແທກ) ຮອບປາຍແຂນ: - ແທກຮອບປາຍແຂນໃຫພດກບຄວາມຕອງການ

1 ການສາງແບບເສອ � ການສາງແບບເສອແຜນໜາ

1. ຈດເລ ມຕ ນ (ຂດເສນອອກສອງທາງ) 1 – 2 = ຄວາມຍາວຂອງເສອທແທກໄດ 68 cm (ສ ນບາໄຫຫາເສນຕນເສອ) 1 – 3 = ຄວາມຍາວຂອງບາແອວທແທກໄດ (ຫ ເອາເທາກບ ½ຂອງຄວາມຍາວ

ຂອງເສອແລວ + 10 cm) 1 – 4 = ຮອບເອກຫານ 4–1 = 21 cm (ຄວາມເລກເສນເອກ) ຫງຈາກນຂດ ເສນ

ຕ ງສາກອອກແຕລະຈດຄ 1, 2, 3, 4. 1 – 5 = ຮອບຄຫານ 6 38 6 6,3 6,5cm� � � � ຕາມຄວາມກວາງຂອງແຜນໜາ 1 – 7 = ຄວາມກວາງຂອງບາໄຫຫານ 2 34 2 21,5cm� � �



164

7 – 8 = ແທກລງປະມານ 4 cm (ສ ນບາໄຫ) ແລວຂດເສນຫດບາໄຫຈາກຈດ 5-8 ແລະ ຂດເສນຕ ງສາກລງຫາເສນເອກແບງເຄ ງແລວຈງໂຄງວງແຂນ.

4 – 9 = ຮອບເອກຫານ 4 3 88 4 25cm� � � � ແລວຂດເສນຕ ງສາກລງຫາເສນ ເອກແບງເຄ ງແລວຈງໂຄງວງແຂນ

10 – 12 = ປະມານ 1,5 cm ແລວຂດເສນຈາກຈດ 9–12–11 6 – 13 = ປະມານ 1,5 cm 2 – 14 = ເທາກບຈດ 6–13 ແລວຂດເສນຈາກຈດ 13–14 (ສາລບໃສກະດມເສອ) 13 – 15 = ປະມານ 4–5 cm 14 – 16 = ຈາກຈດ 13–15 ແລວຂດຈາກຈດ 15–16 (ສາລບເປນສາບກະດມເສອ) ໝໝາຍເຫດ:

� ຖາຄນຕຍ ຫ ຄນທອງໃຫຍໃຫແທກຕນເສອບອນໃສກະດມລງປະມານ 1,5cm ແລວຂດເສນໄປຫາຂາງເສອຕາມຈດທແທກໄວ

# ການວາງບອນຕດປາກຖງເສອ � ແທກຈາກຈດ 4 ເຂາປະມານ 5–6 cm ແລະ ແທກຂນຈາກເອກປະມານ 2–3

cm ເປນຈດກ. � ກ-ຂ = ຮອບເອກຫານ 8 ຫ ປະມານ 12– 3 (ຄວາມກວາງຂອງປາກຖງ) � ກ-ຄ = ຈາກຈດ ກ-ຂ+2–2,5 cm (ຄວາມກວາງຂອງຖງ) � ກ-ງ = ຈາກຈດ ກ-ຄ ແລວຂດເສນຖງເສອຕາມຈດທແທກໄວແລວຂດເສນ ກ ນ

ຖງຕາມຄວາມຕອງການ.

� ການສາງແບບເສອແຜນຫງ: � ການສາງແບບເສອແຜນຫງກຄການສາງເສອແຜນໜາສະນ ນຕອງເອາແບບເສອເປນ

ຫກຂດເສນຕ ງຈາກຈດ 1,2, 3, 4 ເພອຊວຍໃຫຈງາຍແຕລະເສນເປນຈດຄ: 1, 2, 3, 4

1 – 17 = ປະມານ 4 cm 17 – 18 = ຄວາມກວາງຂອງບາໄຫຫານ 2 43 2 21,5cm� � �



165

18 – 19 = ປະມານ 1,5 cm ແລວຂດເສນໂຄງຈາກຈດ 17-19 ຂດເສນຕ ງສາກລງ ມາຫາເສນແອວແລວແບງເຄ ງແຕລະເສນໂຄງວງແຂນແຜນຫງ. 4 – 20 = ຮອບເອກຫານ 4 3 1 88 4 3 1 24cm� � � � � � � ຫ ເທາກບຄວາມກວາງ ຂອງເສອແຜນໜາລບ 1cm (ຖາມກຫມບຕອງລບ)=25–1=24cm ຫງຈາກນ ນຂດເສນຕ ງ ສາກລງຫາແອວ ແລະ ເສນຕນເສອເປນຈດ 21 ແລະ ຈດ 22

� ກການສາງສາບເສອແຜນຫງ 1 – 2 = ຄວາມກວາງບາໄຫຫານ 2 23 2 21,5cm� � � 1 – 3 = ປະມານ 11–12 m 2 – 4 = ຈດ 1–3 ແລວຂດຕາມຈດທແທກໄວຄ: 1, 2, 3, 4. 7 – 8 = ປະມານ 1cm 1 – 5 = ຮອບຄຫານ 6–2cm 8 – 6 = ບາເສອແຜນໜາ

� ການສາງແບບແຂນເສອ (ແຂນສ ນ) 1 – 2 = ຄວາມຍາວຂອງແຂນເສອທແທກໄດ 23 cm 1 – 3 = ປະມານ 11–12 cm 2 – 4 = ຮອບປາຍແຂນຫານ 2 32 2 16cm� � � 1 – 5 = ຮອບວງແຂນແຜນໜາ-ແຜນຫງ ແລະ ສາບເສອແຜນຫງຫານ 2 1 – 6 = ແທກລງປະມານ 2 cm ແລວຂດເສນຈາກຈດ 5-6 ແບງອອກເປນ 4

ສວນເທາກບສວນທ 1 ແທກຂນປະມານ 1–1,5 cm ສວນທ 3 ແທກລງປະມານ 0,5–0,7 cm ແລວຂດເສນໂຄງວງແຂນຕາມຈດທ ແທກໄວ.

� ການສາງແບບແຂນເສອ (ແຂຍາວ) 1 – 2 = ຄວາມຍາວຂອງແຂນທສາບປາຍແຂນອອກແລວ ສມມດຄວາມຍາວຂອງ ແຂນ 57 cm–6=51 cm 1 – 3 = ປະມານ 1-12 cm 2 - 4 = ຮອບປາຍແຂນຫານ 2+2 (ເພອພບກບ) + 1,5 cm ໃສກະດມ = 20 2 2 1,5 3,5cm� � � �



166

1 – 5 = ວງແຂນແຜນໜາ-ແຜນຫງຫານ2 1 – 6 = ແທກລງປະມານ 2 cm ແລວຂດເສນຈາກຈດ 5-6 ແບງອອກເປນ 4 ສວນເທາກບສວນທ 1 ແທກຂນປະມານ 1–1,5 cm ສວນທ 3 ແທກລງປະມານ 0,5– 0,7 cm ແລວຂດເສນໂຄງວງແຂນຕາມຈດທ ແທກໄວ. ## ໝາຍເຫດ:

� ແບງເຄ ງຈດ 2–4 ແລວຂດເສນຕ ງສາກ # ວທສາງແບບຄເຊດ ຖານຄ: 1 – 2 = ເຄ ງໜງຂອງຄ 1 – 3 = ຂດເສນຈາກຈດ 1–3 ປະມານ 3 cm ແລວຂດເສນຈາກຈດ 3–4 2 – 4 = ຈາກຈດ 1–3 ແລວແບງອອກເປນ 2 ສວນເທາກນເປນຈດ 5 4 – 6 = ປະມານ 2 cm ຂດເສນໂຄງຈາກຈດ 5–6 2 – 7 = ປະມານ 8 cm 1 – 8 = ປະມານ 0,5 cm ຂດເສນໂຄງຈາກຈດ 8–7 ແລວຂດຈາກຈດ 5 3 – 9 = ປະມານ 0,5 cm ຂດເສນຈາກຈດ 9–6 # ໃບຄ:

3 – 10 = ໃບຄດານຫງປະມານ 5–5,5 cm 10 – 11 = ຂດເສນຕ ງສາກຈກຈດ 10–11 ເທາກບຈດ 3–6 11 – 12 = ຂດເສນຕ ງສາກອອກປະມານ 2–2,5 cm 6 – 13 = ຂດເສນຈາກຈດ 6 ເຖງຈດ 12 ຫາຈດ 13 ຍາວປະມານ 9 cm ຂນກບ

ຄວາມຕອງການ. 10 – 14 = ແບງເສນຈາກຈດ 10–2 ອອກເປນ 2 ສວນແລວຂດເສນຈາກຈດ 13–14 10 – 15 = ວາງຈດ 15 ໃຫໄລຍະຍາວ 10–15 ກວາງ 14cm ເປນຄວາມກວາງໃບຄ

ດານຫງ 3 – 16 = ວາງຈດ 16 ໃຫໄລຍະ 3–16 ກວາງ 6cm ວາງເສນຕ ງສາກຈາກຈດ 16-

17 ໃຫເທາກບຈດ 3–15



167

6 – 17 – 15 = ຂດເສນໂຄງໃບຄຈາກຈດ 6 ຜານຈດ 17 ໄປຫາຈດ 15 ຂດເສນ ຕາງໆຮຽບຮອຍແລວໃບຄແຍກອອກມາສະເພາະສວນທຕອງການ.

## ແບບສາບປາກແຂນເສອ: � ແບບກນລບແຂນທາງລມ ຍາວເທາກບບອນຕດປາຍແຂນ � ຄວາມກວາງປະມານ 3cm � ແບບສາລບແຂນທາງເທງຍາວເທາບອນຕດປາຍແຂນບວກ 3–3,5cm � ຄວາມກວາງປະມານ 5–6cm ແລະຕດທາງເທງຕາມຮບ

# ແບບຖງເສອ: 1 – 2 = ຄວາມຍາວຂອງຖງເສອປະມານ 13–14 cm ຖາຖງເສອມຝາປດປະມານ 10 cm 1 – 3 = ປະມານ 3cm ສາລບກບຖງ ຫ ເທາກບຄວາມຕອງການ. 2 – 4 = ເທາກບຈດ 1–3 3 – 5 = ½ ຄວາມກວາງຂອງຖງເສອປະມານ 6–6,5 cm 4 – 6 = ຈດ 3–5 ຖາມກກ ນຖງມນກໂຄງກ ນຖງ ຫ ຂດກ ນຖງຕາມທຕອງການ ເພອ

ຫຍບ ບອນປາກຖງປະມານ 2–3 cm

# ແບບຝາປດຖງເສອ: 1 – 2 = ຈດ 5–6 cm 1 – 3 = ½ ຂອງຄວາມກວາງຂອງຖງເສອປະມານ 6–6,5 cm 2 – 4 = ເທາກບຈດ 1–3 4 – 5 = ປະມານ 2 cm ຂນກບຄວາມຕອງການມກ ຝາປດຖງແຫມກຂດຕາມຄວາມ

ຕອງການ ແຕຕອງໃຫຄກບກ ນຖງ



168

## ແບບທະນບາ : 1 – 2 = ເທາກບໄລຍະບາເສອແຜນຫງລບ 2 cm 1 – 3 = ປະມານ 3–4 cm ຫ ຂນກບຄວາມຕອງການ 2 – 4 = ເທາກບຈດ 1–3 cm

� ທາງປາຍຂອງທະນແທກເຂາຂາງລະ 0,2cm ແລວຂດເສນປາຍທະນຕາມຄວາມ ຕອງການ.

� ເພອຫຍບໂດຍປະມານ 1 cm ຄາຖາມ

1. ການແທກຂະໜາດໂຕໃນການສາງແບບຕດເສອຄເຊດຜຊາຍມຄບອນໃດແດ ?

2. ອະທບາຍວທສາງແບບເສອແຜນໜາ, ແບບເສອແຜນຫງ, ແຂນເສອ, ຄເສອ ແລະ

ສາບເສອແຜນຫງ?



* c . 8 $ c ? & 9?

Documents