{ |ÌËÂf·{Á ÂezÀÌb yy a ,Ê¿z«Â§ Â Ë ay ecÔ ®Ì¿Â y f·Áyd
TRANSCRIPT
و همكاران يرهاشميم بهيط ٣٣٨
٣٤٥تا ٣٣٨ ،٥، شماره ٧٦، دوره ١٣٩٧ ردادمي تهران، كي، دانشگاه علوم پزشكده پزشكمجله دانش
در دييو دلتو ناتوسيسوپرااسپ ،يفوقان وسيعضلات تراپز كيدرون آزمونگر ضخامت اولتراسون ييايپا
زنان مبتلا به شانه منجمد و زنان سالم
*٢يقاسم ي، مهر١يرهاشميم بهيط
٢يدهقان منشاد دهيفر
٣اكبرزاده باغبان رضايعل
٥عليرضا صباغيان، ٤يضيمحمد ف يعل
،ييدانشجو قاتيدفتر تحق ،يراپوتيزيگروه ف - ١
يدانشگاه علوم پزشك ،يدانشكده علوم توانبخش
.رانيتهران، ا ،يبهشت ديشه
اپي، مركز تحقيقات فيزيوتراپي، گروه فيزيوتر- ٢
پزشكي مدانشكده علوم توانبخشي، دانشگاه علو
تهران، ايران. شهيد بهشتي،
،تئوميكسوپرمركز تحقيقات ،پايه گروه علوم -٣
يدانشگاه علوم پزشكشكده علوم توانبخشي، دان
.رانيتهران، ا ،يبهشت ديشه
(ع)، نيامام حس مارستانيب ،يولوژيرادگروه -٤
.رانيتهران، ا ،يبهشت ديشه يدانشگاه علوم پزشك
تهران، روه جراحي ارتوپدي، بيمارستان اختر،گ -٥
ايران.
يروبهدماوند، رو ابانيتهران، خ نويسنده مسئول:*
،يبهشت ديشه يدانشگاه علوم پزشك ،يبوعل مارستانيب
.يوتراپيزيف گروه ،يدانشكده علوم توانبخش
٧٧٥٦١٧٢٣-٠٢١: تلفن ١٦١٦٩١٣١١١ :يكدپست
E-mail: [email protected]
نيــســتفاده از اا يعضلات است. لازمــه كيضخامت اولتراسون نييتع ،يعضلان راتييتغ يابيراه ارز كي :زمينه و هدف
كيوناولتراســ ضــخامت يريتكرارپــذ يبــه بررســ ياباشــد. تــاكنون مطالعــهيآن م يبــالا بــرا يريپذروش وجود تكرار
ت عضــلات ضخام كياولتراسون يريتكرارپذ يمنظور بررسمطالعه به نيدر شانه منجمد نپرداخته است. ا ريعضلات درگ
ان سالم انجام شد.در زنان مبتلا به سندرم شانه منجمد و زن ريدرگ
زن مبــتلا بــه ١٠ ي) رو١٣٩٦ماه (خــرداد تــا مهــر چهاره مدت بازآزمون ب-صورت آزمونبه مطالعه نيا :روش بررسي
كننــدگان بــه چنــد شــامل مراجعه مــارانبي. شد انجام) سال ٥/٣٥±٢٢/٨( سالم زن ١٠ و) سال ٦/٥١±٤١/٩شانه منجمد (
يزشــكاه علــوم پدانشگ يان دانشكده توانبخشيراد سالم شامل كاركنان و دانشجودر شهر تهران و اف مارستانيو ب كينيكل
كيســاده در دســترس در مطالعــه شــركت كردنــد. ضــخامت اولتراســون يتصــادفريصــورت غبودند كــه به يبهشت ديشه
٤٨ يآزمــونگر بــا فاصــله كيــاســتراحت توســط تيدر وضــع دييــو دلتو ناتوسيسوپرااسپ ،يفوقان وسيعضلات تراپز
ر مگاهرتز در حالــت اســتراحت انجــام و ضــخامت عضــلات بــ ٥/٧ يبا پروب خط يشد. سونوگراف يريگساعت اندازه
به دست آمد. مترميليحسب
وسيــتراپز كيضــخامت اولتراســون يريگآزمونگر در انــدازهدرون ييايضريب پا بيترتو سالم به ماريدر افراد ب ها:يافته
ييايــپا بيدست آمــد. ضــر) به٩٦/٠و ٩٣/٠( يانيم ديي) و دلتو٩٢/٠ و ٩٠/٠( ناتوسياسپ)، سوپرا٨١/٠ و ٨١/٠( يفوقان
بود. مارانيتر از بشيدر افراد سالم ب يانيم دييو دلتو ناتوسيسوپرااسپ كيضخامت اولتراسون
شــانه بــه مبــتلا مــارانيضخامت عضــلات فــوق در ب يبررس يبرا يروش مناسب يتوان گفت سونوگرافيمگيري: نتيجه
باشد.يمنجمد و افراد سالم م
ــاتك ــديك لم ــد :لي ــله دلتويي ــد ،عض ــانه منجم ــذ ،تعضــلا، ش ــپ ،يريتكرارپ ــوس ناتوس،يسوپرااس ،عضــله تراپزي
.ياولتراسونوگراف
ايسلامت نييتع يبرا يارزشمند اريعضله مع ياندازه نييتع
يهاروش نيداده شده است كه ب رود. نشانيشمار مآن به يماريب
MRIضخامت يريگجهت اندازه ياسكن و اولتراسونوگراف يتي، س
ريبا سا سهـيدر مقا يگرچه اولتراسونوگراف ،وجود ندارد يعضله تفاوت
نيدر ع ١.باشديتر مو ارزان يتهاجمريغدر دسترس، يها، روشروش
يريتكرارپذ ياراد ياند كه روش سونوگرافحال مطالعات نشان داده
جيچنانكه در نتا ،باشديضخامت عضلات م نييمناسب جهت تع
كياولتراسون يدارربريتصو نهيدر زم ريحاصل از مطالعات سه دهه اخ
يريتكرارپذ يدارا شرو نينشان داده شده است ا يعضلان-ياسكلت
٢- ٤.باشديم يضخامت عضلات اسكلت يبررس يبالا برا
مقدمه
٣٤٥تا ٣٣٨هاي ، صفحه٥شماره ،٧٦دوره ، ١٣٩٧ ردادمي تهران، كي، دانشگاه علوم پزشكده پزشكمجله دانش مقاله اصيل
١٨/٠٥/١٣٩٧: آنلاين ٠٨/٠٥/١٣٩٧پذيرش: ٢٢/١١/١٣٩٦: ويرايش ١٥/١١/١٣٩٦دريافت: چكيده
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
1 / 8
٣٣٩ شانه منجمد و سالم ادر زنان ب شانهعضلات كيضخامت اولتراسون ييايپا
http://tumj.tums.ac.ir
Tehran Univ Med J (TUMJ) 2018 August;76(5):338-345
ماريب ياست كه برا ياشروندهيپ كيوپاتيديا يماريمنجمد ب شانه
جاديروزانه را ا يهاتيمانند اختلال خواب و فعال ياديمشكلات ز
هنوز ،يماريب نيها از شناخت ابا وجود گذشت سال ٦و٥.كنديم
در شانه ٧.مانده است يآن ناشناخته باق يو پاتولوژ صيتشخ يهاراه
ضخامت شي، افزادر عضلات روتاتوركاف يريدرگ بيشترينمنجمد
تينقص فعال ١٠- ٨.عضلات گزارش شده است نيو كاهش قدرت ا
شدت شيمنجر به اختلال عملكرد شانه و افزا توانديعضلات م نيا
١٢و١١.درد شود
را به شكل يفوقان وسيعضله تراپز يريمطالعات درگ يبرخ
علت ١٤و١٣.اندشانه منجمد گزارش كرده درمآن در سن تيفعال شيافزا
يحركات اسكپولا برا ينيگزيعضله مشاركت در جا نيا يريگدر
جبران اختلال عملكرد و حركات مفصل گلنوهومرال عنوان شده
از استفاده يناش يو آتروف ناتوسيعضله سوپرااسپ يآتروف ٣.است
١٥و١٢و٥.شوديم دهيد جمدمن يدر شانه دييدلتو ينكردن از عضله
و دييهش قدرت عضلات دلتوضعف و كا ،يوگرافيمطالعات الكتروم
١٦.اندرا در افراد مبتلا نشان داده يفوقان وسيتراپز
نيا كيضخامت سونوگراف نييمطالعات فوق تع جيتوجه به نتا با
يبررس يبرا يتواند روشيعضلات در افراد مبتلا به شانه منجمد م
يباشد. لازمه مارانيعضلات فوق در ب يساختار راتييتغتر شيب
آن است. يريتكرارپذ زانيبالا بودن م ،يابيروش ارز كيه از استفاد
يبرا يروش سونوگراف يريتكرارپذ زانيم يبه بررس ياتاكنون مطالعه
يمبتلا به شانه مارانيضخامت عضلات اطراف شانه در ب نييتع
يريتكرارپذ يحاضر با هدف بررس يهمنجمد نپرداخته است. مطالع
وسيعضلات تراپز كيسونوگرافضخامت يدرون آزمونگر برا
در زنان مبتلا به شانه منجمد يانيم دييو دلتو ناتوسيسوپرااسپ ،يفوقان
.و زنان سالم انجام شد
صورت مقطعي به بازآمون است كه به -اين مطالعه از نوع آزمون
خشي ) در دانشكده علوم توانب١٣٩٦ماه (خرداد تا مهر چهارمدت
زن كه همه راست ٢٠ دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي انجام شد.
فرد مبتلا به شانه منجمد كه ١٠دست بودند در دو گروه شامل
گيري فرد سالم از طريق نمونه ١٠ درگيري يك طرفه داشتند و
نامه در مطالعه شركت غيرتصادفي ساده در دسترس و با توزيع دعوت
كنندگان به چند كلينيك و بيمارستان در جعهكردند. افراد بيمار، مرا
شهر تهران و افراد سالم شامل كاركنان و دانشجويان دانشكده
توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي بودند. شرط ورود به
مطالعه براي افراد هر دو گروه نداشتن سابقه ابتلا به هر نوع
، ستون فقرات گردني پاتولوژي، آسيب، درد و جراحي در اندام فوقاني
و پشتي، مشكل شنوايي يا بينايي، پاتولوژي تاندوني، عفونت، سرطان،
و هر نوع بيماري روماتيسميعروقي و نورولوژيك، -بيماري قلبي
براين از شرايط ورود به مطالعه افزونبيماري خوني و التهابي بود.
به نه شامحدوديت دامنه حركتي اكتيو و پسيو براي بيماران داشتن
وجود ه حركتي،صفحو لااقل در دو ي كامل دامنه %٢٥ل حداق ميزان
ي شانه، گذشت چرخش خارجمحدوديت حركت %٥٠حداقل
و درگيري شانه در سفتي شانه ماه از شروع درد و سهحداقل
صورت داوطلب هي انجماد بود. بيماران با تشخيص پزشك و بمرحله
شهر تهران به آزمايشگاه از چند كلينيك و بيمارستان در سطح
فيزيوتراپي دانشكده علوم توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي شهيد
بهشتي مراجعه كردند.
از انجام پژوهش پيشساعت ٤٨افراد هر دو گروه حداقل
ين استفاده نكردند. يكننده عضله، الكل و كافبخش و شلهاي آرامدارو
شد و به افراد اطمينان مراحل انجام پژوهش براي افراد توضيح داده
آمده از ايشان محفوظ خواهد ماند. ايشان دستبههاي دادهداده شد كه
ي همكاري يا شركت در توانستند در صورت عدم تمايل، از ادامهمي
نامه شركت در كنندگان رضايتپژوهش منصرف شوند. تمام شركت
با كد كنونينامه را تكميل كردند. پژوهش پژوهش را امضا و پرسش
IR.SBMU.RETECH.REC.1396.569 در كميته اخلاق دانشگاه
علوم پزشكي شهيد بهشتي به تصويب رسيد.
ضخامت اولتراسونيك عضلات از دستگاه سونوگرافي مدلبراي
HS-2100 ساخت شركت هونداي كشور ژاپن با اپليكاتور خطي و
ي ازوتروزن از يگيرازهندا ايبر. مگاهرتز استفاده شد ٥/٧فركانس
ايبرو كشور چين Soehnleساخت شركت TH0614 مدل
دامنه .شد دهستفاا اريوروي د هنصب شد يارنو متراز قد يگيرازهندا
حركتي مفصل شانه در حركات فلكشن، ابداكشن، چرخش داخلي و
كشور كره MSDخارجي توسط گونيا متر دستي ساخت شركت
٤٨ي زماني ت با فاصلهدر دو نوب هايگيرازهنداگيري شد. اندازه
بررسيروش
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
2 / 8
و همكاران يرهاشميم بهيط ٣٤٠
٣٤٥تا ٣٣٨ ،٥، شماره ٧٦، دوره ١٣٩٧ ردادمي تهران، كي، دانشگاه علوم پزشكده پزشكمجله دانش
يفوقان وسيضخامت عضله تراپز نييتع يبرا وسريقرار دادن ترنسد تيوضع: ١شكل
: وضعيت قرار دادن ترنسديوسر براي تعيين ضخامت عضله سوپرااسپيناتوس٢شكل
وعشراز پيش كه يددگر منجاا پيستافيزيوتر يك توسطساعت
فرا گرفته بود فياسونوگر تتحقيقا يمينهدر ز اآموزش لازم ر وژه،پر
صليا يمطالعه ،نفر پنجروي هايگيرازهندا انجامتمرين از پسو
يد.دگر زغاآ
نامه كتبي و تكميل پس از توضيح مراحل پژوهش، كسب رضايت
ساخته، پژوهش اجرا شد. از افراد خواسته شد درنامه دست پرسش
از صحبت كردن، تنفس عميق، حركت تمام مراحل انجام سونوگرافي
اندام فوقاني، تنه و سر اجتناب نمايند. براي ضخامت عضله تراپزيوس
نشست ومي ه دادن روي صندليـفوقاني، فرد با تنه صاف بدون تكي
: وضعيت قرار دادن ترنسديوسر براي تعيين ضخامت بخش مياني عضله دلتوييد٣شكل
گرفت. سپس يشن روي دسته صندلي قرار ميساعد در وضعيت پرون
زايده خاري مهره هفتم گردن و زايده آكروميون روي پوست فرد
گذاري شده و نقطه وسط بين اين دو مشخص گرديد. علامت
عضله قرار گرفت و ترنسديوسر روي نقطه وسط، موازي فيبرهاي
فاصله بين دو لايه فاسياي بيشترينعنوان ضخامت عضله به
٢).١شكل ( گيري شداكوييك اندازههايپر
نشست، مي براي ضخامت سوپرااسپيناتوس، فرد روي صندلي
دست در كنار بدن و كف دست رو به داخل بود و سر و گردن در
مشخصپس از پيدا كردن خار اسكپولا، آن را .وضعيت خنثي بودند
كه محور كرديم. درحالي اريعلامتگذ پوستروي كررما باو دهكر
اه افقي ترنسديوسر موازي فيبرهاي عضله بود، ترنسديوسر در كوت
ضخامت عضله در .گرفتحفره سوپرااسپيناتوس در بالاي خار قرار
متري از زاويه بين فاسياي فوقاني عضله و بخش سانتي دو يفاصله
شكل مثلثي ينماي شاهدهداخلي حفره سوپرااسپيناتوس پس از م
٣).٢(شكل دش گيريندازها هستگاد رمانيتوروي عضله
گيري ضخامت اولتراسونيك بخش مياني عضله دلتوييد، براي اندازه
كه فرد روي صندلي نشسته، دست در كنار بدن و كف دست به درحالي
صورت عمودي و موازي با فيبرهاي سمت داخل بود. ترنسديوسر به
روزيته ي فاصله بين لبه خارجي زايده آكروميون و توبعضله در ميانه
گرفت گذاري شده بود، قرار ميدلتوييد كه توسط ماركر از پيش علامت
١٧).٣(شكل
ضخامت عضلات در تمام تصاوير با كمترين فشار پروب و به
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
3 / 8
٣٤١ شانه منجمد و سالم ادر زنان ب شانهعضلات كيضخامت اولتراسون ييايپا
http://tumj.tums.ac.ir
Tehran Univ Med J (TUMJ) 2018 August;76(5):338-345
صورت بيشترين فاصله بين غشاي هايپراكوييك عضله، بر حسب
براي هر عضله سه تصوير ثبت و ميانگين ١٨و٢متر محاسبه شد.ميلي
١٩دست آمده در سه تصوير محاسبه گرديد.ضخامت به
ساعت توسط همان ٤٨ضخامت اولتراسونيك عضلات پس از
ضخامت آزمونگر تكرار گرديد. بررسي ميزان تكرارپذيري اولتراسونيك
با فاصله اطمينان (ICC) عضلات فوق توسط محاسبه ضريب همبستگي
,SPSS softwareها با استفاده از تحليل داده. صورت گرفت %٩٥
version 20 (IBM SPSS, Armonk, NY, USA) انجام شد.
بررسي تكرارپذيري ضخامت اولتراسونيك عضلات تراپزيوس
به بتلايد مياني و سوپرااسپيناتوس در دو گروه زنان ميفوقاني، دلتو
فراد و اك دموگرافي هايويژگيي منجمد و زنان سالم انجام شد. شانه
آمده ٢ و ١ميانگين ضخامت اولتراسونيك عضلات فوق در جداول
ن انگيـي حركات شانه در افراد سالم كامل بود. مياست. دامنه همه
دامنه حركات فلكشن، ابداكشن، چرخش داخلي و خارجي در افراد
درجه بود. تكرارپذيري ٥/٤١و ٥/٦٠، ١٣١، ١٥١ترتيب بيمار به
امت عضلات سوپرااسپيناتوس و دلتوييد مياني در اولتراسونيك ضخ
ي تراپزيوس كه براي عضلهدرحالي ،زنان سالم بيشتر از زنان بيمار بود
اختلاف موجود در فوقاني بين دو گروه تفاوتي وجود نداشت.
دار نبود و اشاخص توده بدني افراد سالم و بيمار از نظر آماري معن
Independent samples t‐test ن داد كه تاثيري بر تعيين ضخامت نشا
).٣عضلات نداشته است (جدول
ها با تقسيم ضخامت عضله بر شاخص توده بدني سازي دادهنرمال
ها مورد بررسي قرار گرفتند و ضريب پايايي انجام شد و سپس متغير
اولتراسونيك محاسبه شد. در هر دو گروه بيمار و سالم تصويربرداري
تراپزيوس فوقاني داراي تكرارپذيري خوب و براي تعيين ضخامت
براي عضلات سوپرااسپيناتوس و دلتوييد مياني داراي تكرارپذيري عالي
بود. در هر دو گروه بيشترين شاخص تكرارپذيري در ضخامت دلتوييد
هاي تكرارپذيري افراد سالم و بيمار در دست آمد. شاخصمياني به
.آورده شده است ٤جدول
)=٢٠nدر دو گروه ( كيدموگراف اتيخصوص يآمار يهااخص: ش١جدول
)=٢٠n( يابيو سالم در دو زمان ارز ماريعضلات در دو گروه ب كيضخامت اولتراسون نيانگي: م٢جدول
گيري دوماندازه گيري اولاندازه (mm) ضخامت عضله
افراد بيمار افراد سالم
P افراد بيمار افراد سالم
P
٩٧/٠ ٤٥/٨ ٨٥/٩ ٨٥/٠ ٩٨/٧ ٩٢/٨ تراپزيوس فوقاني
٦٣/٠ ٨٠/٩ ٨٩/١٠ ٨٤/٠ ٧٧/٩ ٥٤/١٠ سوپرااسپيناتوس
٣٦/٠ ٢٥/١٨ ٧٣/١٩ ٠٨/٠ ٩٠/١٧ ٢٠ دلتوييد مياني
نفر) ١٠بيمار ( نفر) ١٠سالم ( گروه
P
معيارانحراف ميانگين يشترينب- كمترين معيارانحراف ميانگين يشترينب- كمترين متغيرها
٥٣/٠ ٤١/٩ ٦٠/٥١ ٣٨- ٦٣ ٢٢/٨ ٥٠/٣٥ ٢٥- ٤٩ (سال)سن
٦٢/٠ ٢٤/٤ ٧٠/١٥٧ ١٥٠- ١٦٣ ٦٤/٣ ٩٠/١٦١ ١٥٦- ١٦٩ (cm)قد
٤٥/٠ ٣٩/٥ ٨٠/٥٩ ٤٨- ٧٠ ٣٣/٦ ٦٠/٥٩ ٥٠- ٧٠ (kg)وزن
٢٦/٠ ٦٢/١ ٠٢/٢٤ ٣٣/٢١- ٣٤/٢٦ ٧٤/٢ ٨٦/٢٢ ١٠/١٩- ٥١/٢٨ )2kg/cm( شاخص توده بدني
هايافته
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
4 / 8
و همكاران يرهاشميم بهيط ٣٤٢
٣٤٥تا ٣٣٨ ،٥، شماره ٧٦، دوره ١٣٩٧ ردادمي تهران، كي، دانشگاه علوم پزشكده پزشكمجله دانش
)n=٢٠ها (انسيوار يضخامت عضلات با فرض برابر نييافراد بر تع يشاخص توده بدن ريتاث ي: بررس٣ جدول
٠٠١/٠ با سطح معناداري )n=١٠و سالم ( ماريد بضخامت عضلات در افرا كياولتراسون يريگاندازه يريتكرارپذ يها: شاخص٤ جدول
گيريحداقل تغيير قابل اندازه گيريخطاي معيار اندازه %٩٥فاصله اطمينان آزمونگرضريب پايايي درون (mm)ضخامت عضله گروه
حد بالا حد پايين
سالم
٤٧/٠ ١٧/٠ ٩٥/٠ ٤١/٠ ٨١/٠ تراپزيوس فوقاني
٣٦/٠ ١٣/٠ ٩٨/٠ ٧٢/٠ ٩٢/٠ سوپرااسپيناتوس
٤٩/٠ ١٨/٠ ٩٩/٠ ٨٦/٠ ٩٦/٠ دلتوييد مياني
بيمار
٤٠/٠ ١٤/٠ ٩٥/٠ ٤٢/٠ ٨١/٠ تراپزيوس فوقاني
٣٦/٠ ١٢/٠ ٩٧/٠ ٦٧/٠ ٩٠/٠ سوپرااسپيناتوس
٥٥/٠ ٢٠/٠ ٩٨/٠ ٧٦/٠ ٩٣/٠ دلتوييد مياني
ري عضله تراپزيوس ميزان شاخص تكرارپذي پژوهش كنونيدر
Adigozali فوقاني در افراد سالم خوب بود كه با نتايج مطالعه
براي پژوهش كنونيدر مقدار شاخص تكرارپذيري ٢داشت.همخواني
شايد بتوان گفت ٢بود. ٩٨/٠و در مطالعه ايشان ٨١/٠افراد سالم
اختلاف نتايج اين دو مطالعه به اين دليل است كه در مطالعه
Adigozali تصاوير سونوگرافي از فرد دوبارهدقيقه ٢٠پس از گذشت
ساعت ٤٨پس از كنونيكه در مطالعه گرفته شده، درحالي
تواند موجب كمتر شدن پذيري بررسي شد. همين موضوع ميتكرار
جايي محل ترانسديوسر بر هدليل جابشاخص تكرارپذيري احتمالا به
گيري ضخامت عضله ازهروي پوست باشد. همچنين تكرارپذيري اند
هاي تكرارپذيري آن بررسي شد كه شاخص Osullivanفوق توسط
نيز Seifolahiدر مطالعه ٢٢دست آمد.به كنونيمشابه مطالعه
ي مذكور توسط دو آزمونگر در يك روز تكرارپذيري ضخامت عضله
اي نهفته در با فاصله زماني دو ساعت در افراد مبتلا به نقاط ماشه
و نتيجه براي هر دو آزمونگر ٢٣تراپزيوس فوقاني بررسي شد عضله
شاخص تكرارپذيري براي كنونيي ما بود. در مطالعه مشابه مطالعه
ضخامت تراپزيوس فوقاني در افراد مبتلا به شانه منجمد نيز خوب
هاي ي تراپزيوس فوقاني در پاتولوژيبود. تاكنون سونوگرافي عضله
معياري براي مقايسه اين يافته در دست شانه بررسي نشده است و
نيست.
پذيري اولتراسونيك براي ضخامت عضله شاخص تكرار
در سطح عالي و پژوهش كنوني سوپرااسپيناتوس در افراد سالم در
دست آمده در مطالعه بسيار نزديك به شاخص تكرارپذيري به
Schneebeli .ي ايشان ميزان تكرارپذيري درون در مطالعه ٣بود
گزارش شد. ٩٢/٠و ٩١/٠ترتيب آزمونگر براي دو آزمونگر به
نيز روي افراد سالم شبيه به نتايج Yiو Temesي ي مطالعهنتيجه
نشان داد ضخامت كنونينتايج مطالعه ٢٥و٢٤بود. كنونيمطالعه
به شانه منجمد داراي اولتراسونيك سوپرااسپيناتوس در افراد مبتلا
شاخص تكرارپذيري كمتري نسبت به افراد سالم است.
گيري ، مقدار شاخص تكرارپذيري اندازهكنونيدر مطالعه
ي دست آمده در مطالعهضخامت عضله دلتوييد مياني مشابه مقدار به
Obrien بود كه توسط سه آزمونگر در دو روز متفاوت بر روي افراد
معيارانحراف ميانگين متغير گروه
P
٢٦/٠ ٧٤/٢ ٨٦/٢٢ )2kg/m(شاخص توده بدني سالم
٦٢/١ ٠٢/٢٤ )2kg/m(شاخص توده بدني بيمار
بحث
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
5 / 8
٣٤٣ شانه منجمد و سالم ادر زنان ب شانهعضلات كيضخامت اولتراسون ييايپا
http://tumj.tums.ac.ir
Tehran Univ Med J (TUMJ) 2018 August;76(5):338-345
ي ايشان ميزان تكرارپذيري درون ر مطالعهسالم انجام گرفت. د
آزمونگر براي سه آزمونگر جهت بررسي ضخامت عضله دلتوييد در
٢٦سطح عالي گزارش شد.
گيري اولتراسونيك مقادير تكرارپذيري اندازه پژوهش كنونيدر
ضخامت عضلات سوپرااسپيناتوس و دلتوييد مياني در افراد مبتلا به
اد سالم بود. در توضيح اين موضوع شايد شانه منجمد كمتر از افر
دليل اسپاسم محافظتي بتوان گفت ويسكوزيتي عضلات اطراف شانه به
٢٠و٩.يابدي منجمد افزايش ميايجاد شده در مبتلايان به شانه
براين همراه با آتروفي فيبرهاي عضلات كه ناشي از عدم افزون
ال درد در مبتلايان به ي كامل يا در بعضي موارد به دنبحركت در دامنه
تواند باعث افزايش نسبي ميزان شود، ميي منجمد ايجاد ميشانه
آن حجم پيدرين عضله شود و يچربي در مقايسه با ميزان پروت
تواند موجب تغيير اين مساله مي ٢١يابد.فيبرهاي عضلاني كاهش مي
د سالم تصاوير سونوگرافي در افراد مبتلا به شانه منجمد نسبت به افرا
شود و بررسي ضخامت عضله را در بيماران دشوارتر نمايد. همچنين
ي ما ميانگين سني افراد مبتلا به شانه منجمد بيشتر از افراد در مطالعه
رو شايد بتوان گفت سن نيز در كمتر بودن گروه سالم بود، از اين
ميزان شاخص تكرارپذيري در افراد مبتلا نسبت به گروه افراد سالم
احتمالاً برابر بودن مقادير تكرارپذيري عضله ٤.قش داشته استن
علت درگيري كمتر اين عضله تراپزيوس فوقاني در هر دو گروه به
با ١٥و٢.باشدنسبت به دو عضله ديگر در افراد مبتلا به شانه منجمد مي
توان دست آمد ميي حاضر بهتوجه به ضريب پايايي بالا كه در مطالعه
را براي تعيين ضخامت عضلات شانه در بيماران توصيه سونوگرافي
اي براي انجام مطالعات تشخيصي در آينده باشد. نمود تا پايه
روش با كتواند يمي ينشان داد كه سونوگراف پژوهش نيا جيتان
ت تراپزيوس ضخامت عضلا يجهت بررس مناسب يريتكرارپذ
در كم يريگاندازه يابا خط فوقاني، سوپرااسپيناتوس و دلتوييد مياني
.باشد زنان سالم و زنان مبتلا به شانه منجمد
مقايسه "نامه تحت عنوان پاياناين مقاله بخشي از سپاسگزاري:
سونوگرافيك ضخامت عضلات تراپزيوس فوقاني، سوپرااسپيناتوس،
"يد در افراد مبتلا به شانه منجمد و افراد سالميدلتو اينفرااسپيناتوس و
باشد كه با مي ٣٣٨و كد ١٣٩٦ارشناسي ارشد در سال ك در مقطع
حمايت دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد
بهشتي اجرا شده است.
1. Dupont AC, Sauerbrei EE, Fenton PV, Shragge PC, Loeb GE, Rich-mond FJ. Real-time sonography to estimate muscle thickness: com-parison with MRI and CT. J Clin Ultrasound 2001;29(4):230-6.
2. Adigozali H, Shadmehr A, Ebrahimi E, Rezasoltani A, Naderi F. Ultrasonography for the assessment of the upper trapezius proper-ties in healthy females: a reliability study. Muscles Ligaments Ten-dons J 2016;6(1):167-72.
3. Schneebeli A, Egloff M, Giampietro A, Clijsen R, Barbero M. Rehabilitative ultrasound imaging of the supraspinatus muscle: In-tra- and interrater reliability of thickness and cross-sectional area. J Bodyw Mov Ther 2014;18(2):266-72.
4. Morise S, Muraki T, Ishikawa H, Izumi SI. Age-related changes in morphology and function of scapular muscles in asymptomatic people. PM R 2017;9(9):892-900.
5. Lubiecki M, Carr A. Editorial: Frozen Shoulder: Past, Present, and Future. London, UK: SAGE Publications; 2007.
6. Kelley MJ, Shaffer MA, Kuhn JE, Michener LA, Seitz AL, Uhl TL, et al. Shoulder pain and mobility deficits: adhesive capsulitis: clini-cal practice guidelines linked to the International Classification of Functioning, disability, and health from the orthopaedic section of the American Physical Therapy Association. J Orthop Sports Phys Ther 2013;43(5):A1-A31.
7. Dias R, Cutts S, Massoud S. Frozen shoulder. BMJ 2005;331(7530):1453-6.
8. Davies C. Frozen Shoulder Workbook: Trigger Point Therapy for Overcoming Pain and Regaining Range of Motion. Oakland, CA: New Harbinger Publications; 2006.
9. Frontera WR. The Encyclopedia of Sports Medicine: An IOC Med-ical Commission Publication, Rehabilitation of Sports Injuries. Sci-entific Basis: John Wiley & Sons; 2008.
10. Sahrmann S. Diagnosis and Treatment of Movement Impairment Syndromes. Philadelphia, PA: Elsevier's Health Sciences; 2002.
11. Lin HC, Li JS, Lo SF, Shih YF, Lo CY, Chen SY. Isokinetic char-acteristics of shoulder rotators in patients with adhesive capsulitis. J Rehabil Med 2009;41(7):563-8.
12. Rawat P, Eapen C, Seema KP. Effect of rotator cuff strengthening as an adjunct to standard care in subjects with adhesive capsulitis: A randomized controlled trial. J Hand Ther 2017;30(3):235-241.e8.
13. Lin JJ, Wu YT, Wang SF, Chen SY. Trapezius muscle imbalance in individuals suffering from frozen shoulder syndrome. Clin Rheu-matol 2005;24(6):569-75.
14. Clewley D, Flynn TW, Koppenhaver S. Trigger point dry needling as an adjunct treatment for a patient with adhesive capsulitis of the shoulder. J Orthop Sports Phys Ther 2014;44(2):92-101.
15. Harmon PH. Methods and results in the treatment of 2,580 painful shoulders, with special reference to calcific tendinitis and the frozen shoulder. Am J Surg 1958;95(4):527-44.
16. Sokk J, Gapeyeva H, Ereline J, Kolts I, Pääsuke M. Shoulder mus-cle strength and fatigability in patients with frozen shoulder syn-drome: the effect of 4-week individualized rehabilitation. Electro-myogr Clin Neurophysiol 2007;47(4-5):205-13.
17. Ishikawa H, Muraki T, Sekiguchi Y, Ishijima T, Morise S, Yama-moto N, et al. Noninvasive assessment of the activity of the shoul-der girdle muscles using ultrasound real-time tissue elastography. J Electromyogr Kinesiol 2015;25(5):723-30.
References
Mirhashemi T, et al.
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
6 / 8
٣٤٤
٣٤٥تا ٣٣٨ ،٥، شماره ٧٦، دوره ١٣٩٧ مردادي تهران، كي، دانشگاه علوم پزشكده پزشكمجله دانش
18. Audenaert EA, De Roo PJ, Mahieu P, Cools A, Baelde N, D'Herde K, et al. Deltoid muscle volume estimated from ultrasonography: in vitro validation and correlation with isokinetic abduction strength of the shoulder. Med Biol Eng Comput 2009;47(5):557-63.
19. Dehghan Manshadi F, Mikaili S, Faghihzadeh Gorji I. Ultrasonic thickness of middle trapezius muscle in young healthy men. J Ma-zandaran Univ Med Sci 2017;27(148):148-53.
20. Pigula-Tresansky AJ, Wu JS, Kapur K, Darras BT, Rutkove SB, Anthony BW. Muscle compression improves reliability of ultra-sound echo intensity. Muscle Nerve 2018;57(3):423-429.
21. Huang CC, Ko SF, Ko JY, Huang HY, Ng SH, Wan YL, et al. Contracture of the deltoid muscle: sonographic evaluation with MRI correlation. AJR Am J Roentgenol 2005;185(2):364-70.
22. O'Sullivan C, Meaney J, Boyle G, Gormley J, Stokes M. The validi-ty of rehabilitative ultrasound imaging for measurement of trapezi-us muscle thickness. Man Ther 2009;14(5):572-8.
23. Seifolahi A, Naimi SS, Soltani A, Hosseini S, Bagheban AA, Sadria G. Reliability of upper trapezius muscle thickness measure-ment using B-mode ultrasound images in patient with latent trigger point. J Rehabil Med 2015;4(1):1-11.
24. Temes WC, Temes Clifton A, Hilton V, Girard L, Strait N, Kardu-na A. Reliability and validity of thickness measurements of the su-praspinatus muscle of the shoulder: an ultrasonography study. J Sport Rehabil 2014;Technical Notes(8). pii: 2013-0023.
25. Yi TI, Han IS, Kim JS, Jin JR, Han JS. Reliability of the suprasp-inatus muscle thickness measurement by ultrasonography. Ann Re-habil Med 2012;36(4):488-95.
26. O'brien TG, Cazares Gonzalez ML, Ghosh PS, Mandrekar J, Boon AJ. Reliability of a novel ultrasound system for gray-scale analysis of muscle. Muscle Nerve 2017;56(3):408-12.
Sonographic measurement of shoulder muscles in women with or without frozen shoulder
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
7 / 8
٣٤٥
http://tumj.tums.ac.ir
Tehran Univ Med J (TUMJ) 2018 August;76(5):338-345
Intra-rater reliability of sonographic measurement of the upper trapezius,
supraspinatus and deltoid muscles in women with frozen shoulder and healthy women
Tayebeh Mirhashemi M.Sc.1 Mehri Ghasemi Ph.D.2* Frideh Dehghan-manshadi Ph.D.2 Alireza Akbarzadeh- Baghban Ph.D.3 Alimohammad Faizi M.D.4
Alireza Sabbaghian M.D.5 1- Department of Physiotherapy, Student’s Research Office, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Department of Physiotherapy, Physiotherapy Research Centre, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 3- Department of Basic Sciences, Proteomics Research Centre, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 4- Department of Radiology, Imam Hossein Hospital, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 5- Department of Orthopedic Sur-gery, Akhtar Hospital, Tehran, Iran.
* Corresponding author: Department of Physiotherapy, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Opposite to Bouali Hospital, Damavand Ave., Tehran, Iran. Post Code: 1616913111 Tel: +98 21 77561723 E-mail: [email protected]
Background: Some studies show that frozen shoulder is due to the pathologic changes
in the muscles around the shoulder. Measurement of the ultrasonic thickness of a mus-
cle is a method for measuring the muscle changes. There is no study about the reliabil-
ity of measurement of the muscle’s ultrasonic thickness around the shoulder in patients
with frozen shoulder. The present study aims to investigate the intra-rater reliability of
the ultrasonic thickness measurement of the supraspinatus, deltoid and upper trapezius
muscles in women with frozen shoulder and healthy women.
Methods: This study was carried out during 4 months (June to October 2017). Twenty
women consisted of 10 patients with frozen shoulder (mean age: 51.6±9.41 years) and 10
healthy subjects (mean age: 35.5±8.22 years) participated in this study. The patients from
some clinics and hospitals in Tehran, and healthy subjects consisted of some personals and
students in the School of Rehabilitation of Shahid Beheshti university of Medical Sciences
participated in the present study. Measurements of ultrasonic thickness of the upper trapezi-
us, supraspinatus and deltoid muscles in rest position carried out by the same rater two times
in 48 hours. Ultrasonography instrument with linear probe (frequency: 7.5 MHz) were used
for measurement of muscle thickness in millimeter.
Results: Reliability of the ultrasonic measurements of the muscle thickness in patients
and healthy subjects was respectively as follow: The upper trapezius muscle (0.81,
0.81), the supraspinatus muscle (0.90, 0.92) and the middle deltoid muscle (0.93, 0.96).
The reliability of the ultrasonic measurements of the muscle thickness for the upper
trapezius muscle and the supraspinatus muscle was higher in healthy subjects compared
to the patients with frozen shoulder. The reliability of the ultrasonic measurements of
the middle deltoid thickness for the patients and healthy subjects was similar.
Conclusion: It seems that ultrasonography is a reliable method for measuring the thickness
of the muscles around the shoulder in patients with frozen shoulder and healthy subjects.
Keywords: deltoid muscle, frozen shoulder, muscles, reproducibility, supraspinatus, trape-
zius muscle, ultrasonography.
Abstract Received: 04 Feb. 2018 Revised: 11 Feb. 2018 Accepted: 30 Jul. 2018 Available online: 09 Aug. 2018
Original Article
Tehran University Medical Journal, August 2018; Vol. 76, No. 5: 338-345
[ D
ownl
oade
d fr
om tu
mj.t
ums.
ac.ir
on
2022
-04-
28 ]
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
8 / 8