Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... -...

51
Διαχρονική Διαχρονική ανάγνωση ανάγνωση του του αστικού αστικού χώρου χώρου Προσεγγίζοντας Προσεγγίζοντας την την τοπική τοπική ιστορία ιστορία της της Βέροιας Βέροιας 5 ο Γενικό Γενικό Λύκειο Λύκειο Βέροιας Βέροιας, Σχολικό Σχολικό Έτος Έτος 2011 2011 – 12 12

Upload: others

Post on 03-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΔιαχρονικήΔιαχρονική ανάγνωσηανάγνωση τουτου αστικούαστικού χώρουχώρου

ΠροσεγγίζονταςΠροσεγγίζοντας τηντην τοπικήτοπική ιστορίαιστορία τηςτης ΒέροιαςΒέροιας

55οο ΓενικόΓενικό ΛύκειοΛύκειο ΒέροιαςΒέροιας,, ΣχολικόΣχολικό ΈτοςΈτος 20112011 –– 1212

Page 2: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΟΟ ΤΟΠΟΣΤΟΠΟΣ ΚΑΙΚΑΙΗΗ ΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥΤΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ&& ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Page 3: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΒΕΡΟΙΑΒΕΡΟΙΑ ΚΑΙΚΑΙ ΗΜΑΘΙΑΗΜΑΘΙΑ

Page 4: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Ο ΧΩΡΟΣ“Μισής ώρας ανηφοριά μας έφερε στηνκορφή χλοερού μαστού γης, σε φυσικόεξώστη θαυμάσιο, που για κάμποσα λεπτάμας δόθηκε να απολαύσουμε εικόναγοητευτική…”

Περιγραφή του Σπύρου Μελά, μόλις αντίκρισε τη Βέροια

Page 5: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η ΒΕΡΟΙΑΗ Βέροια είναι μία από τις

αρχαιότερες πόλεις του ελλαδικούχώρου. Για διάστημα μεγαλύτερο από 25αιώνες κατοικείται διαρκώς στο ίδιογεωγραφικό σημείο. Είναι χτισμένηστους πρόποδες του Βερμίου όρους.Σήμερα, ως πρωτεύουσα του νομούΗμαθίας, υπάγεται στην ευρείαΔιοικητική Περιφέρεια της ΚεντρικήςΜακεδονίας.

Page 6: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η θέση της Βέροιαςστο νομό Ημαθίας

Page 7: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΒέροιαΒέροια :: σύγχρονησύγχρονη άποψηάποψη τηςτης πόληςπόλης

Page 8: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΟΟ ΝομόςΝομός ΗμαθίαςΗμαθίας

Page 9: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η ΗΜΑΘΙΑ

Ο Όμηρος χαρακτηρίζει την Ημαθία «ερατεινήν»,

δηλαδή περιοχή ελκυστική και αξιαγάπητη. Πλούσια

χλωρίδα, άφθονα νερά, καταπράσινα βουνά και εύφορες

πεδιάδες συνθέτουν ένα τοπίο ευχάριστο, που δικαιώνει

αυτόν το χαρακτηρισμό. Ο νομός Ημαθίας είναι κυρίως

πεδινός και ιδιαίτερα γόνιμος. Το Βέρμιο και τα Πιέρια

όρη σχηματίζουν τον ορεινό του όγκο.

Page 10: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Αφροδίτη

Αφροδίτη καικαι Έρως

Έρως, 2, 2οςος αιαι.. πΧπΧ

Αρχαιολογικό

Αρχαιολογικό Μουσείο

ΜουσείοΒέροιας

Βέροιας

Page 11: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

…και άλλα για την ΗΜΑΘΙΑ

O Αλιάκμονας και οι παραπόταμοί του, Τριπόταμος (ή

Μπαρμπούτα) και Αράπιτσα, διασχίζουν το μεγαλύτερο τμήμα

του νομού. Τα γόνιμα εδάφη σε συνδυασμό με το εύκρατο κλίμα

ευνόησαν την ανάπτυξη της γεωργίας. Πρόκειται για μία

αγροτική περιοχή με δυναμική οικονομική δραστηριότητα.΄Ηδη

κατά την αρχαιότητα οι Αιγές (στη σημερινή Βεργίνα) υπήρξαν

η ιστορική πρωτεύουσα των Μακεδόνων βασιλέων. Όμως και η

Νάουσα είναι μία από τις πιο όμορφες και ενδιαφέρουσες πόλεις

της Ημαθίας, με πλούσια ιστορική παράδοση.

Page 12: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΑιγέςΑιγές:: ηη χρυσήχρυσή λάρνακαλάρνακα

Page 13: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Αλιάκμονας και Τριπόταμος (Μπαρμπούτα)

Page 14: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΝάουσαΝάουσα

τηςτης φύσηςφύσης,, τηςτης παράδοσηςπαράδοσης,, τουτου πολιτισμούπολιτισμού……

Page 15: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΣτηνΣτηναρχαιότητααρχαιότητα

ΣτοΣτομεσαίωναμεσαίωνα

ΣτηνΣτηντουρκοκρατίατουρκοκρατία

ΙΣΤΟΡΙΚΑΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ

Page 16: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η ιστορία της Βέροιας είναιπολυσήμαντη. Τα μνημεία, πουδιασώζονται, αποτελούν ζωντανέςμαρτυρίες για το παρελθόν της πόλης.

Στη σύντομη περιήγηση, που ακολουθεί,θα δούμε ορισμένα στιγμιότυπα αυτής τηςπλούσιας και μακροχρόνιας διαδρομής.Το ταξίδι στην ιστορική περιπέτειααρχίζει…

Page 17: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΣΤΗΝΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ……

Page 18: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Το όνομα της πόληςΟι μύθοι παραδίδουν δύο εκδοχές για την

ονομασία της Βέροιας: ο Βέρης, ο γιος του μυθικού

Μακεδόνα, δημιούργησε την πόλη στο υψίπεδο του

Βερμίου, όπου είναι χτισμένη και σήμερα. Η επιλογή

αυτής της θέσης οφείλεται στη γεωστρατηγική της

σημασία, καθώς αποτελεί φυσικό οχυρό. Κατά μία

άλλη θεώρηση, η πόλη κτίστηκε από τον Θράκα

Φέρωνα, ο οποίος την ονόμασε Φέρροια. Στη

μακεδονική δωρική διάλεκτο το Φ τρέπεται σε Β και

συνεπώς επικράτησε ο τύπος Βέρροια – σήμερα

Βέροια.

Page 19: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Επιτύμβιες αναθηματικές στήλες καιτμήματα των τειχών της αρχαίας πόλης

Page 20: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η Βέροια στην αρχαιότηταΗ πόλη αναφέρεται στα έργα των αρχαίων

ιστορικών Ηροδότου και Θουκυδίδη. Κατά τηνελληνιστική περίοδο γνώρισε τη μέγιστη ακμή της.Από τη Βέροια καταγόταν η μακεδονική δυναστείατων Αντιγονιδών. Εκεί βρισκόταν η έδρα του«Κοινού των Μακεδόνων» και της Βουλής. Η πόληέκοβε δικό της νόμισμα, ενώ τελούνταν καιαθλητικοί αγώνες, που ονομάζονταν "Ολύμπια" ήκαι "Αλεξάνδρεια" προς τιμήν του ΜεγάλουΑλεξάνδρου.

Page 21: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΧρυσόΧρυσό αθλητικόαθλητικό μετάλλιομετάλλιο μεμε πορτρέτοπορτρέτο τηςτης ΟλυμπιάδαςΟλυμπιάδας

Page 22: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Κοινωνία, Οικονομία, Τέχνη

Τα οικοδομικά υπολείμματα από την αρχαία πόλησώζονται εντελώς σε αποσπασματική μορφή. Έχουνόμως αποκαλυφθεί σημαντικά τμήματα δημόσιωνκτιρίων που θα πρέπει να ανήκαν στην αρχαία αγορά,ενώ η ύπαρξη γυμνασίου, θεάτρου και πολλών ιερώνμαρτυρείται μόνο από επιγραφές. Η πόλη είχεαναπτυχθεί γύρω από μία οδική αρτηρία με αρκετούςπαράλληλους και κάθετους σε αυτή δρόμους.

Page 23: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Όψεις της αρχαίας πόληςΑπό την αρχαία Βέροια θα μπορούσε κανείς να δει

σήμερα τα κατάλοιπα του κάθετου άξονα, που συνέδεε

την πόλη απευθείας με την Εγνατία Οδό.

Επίσης σώζονται και τμήματα των τειχών που

περιέβαλαν την ακρόπολη. Ξεχωρίζουν ασφαλώς η

γιγαντιαία κεφαλή της Μέδουσας όπως και η προτομή

του μυθικού Όλγανου.

Πολλές επιτύμβιες στήλες καθώς και λοιπές

επιγραφές εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της

πόλης.

Page 24: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Ο κάθετος δρόμοςστην αρχαίαΕγνατία οδόσυνέδεε τη Βέροιαμε το άλλοσημαντικό κέντροτου ρωμαϊκούκράτους στηνΕλλάδα, τηΘεσσαλονίκη.(Φωτογραφία του 2001)

Page 25: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η Μέδουσα θεωρείτο μίααπό τις προστάτιδες καιτης αρχαίας Βέροιας. Ητρομακτική της όψη με ταφιδόμορφα μαλλιάδέσποζε πάνω από τηνκεντρική πύλη των τειχώντης πόλης. Λειτουργούσεως “αποτρόπαιον” για τουςεχθρούς και τουςεπιδρομείς.Αρχαιολογικό Μουσείο Βέροιας

Page 26: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Ο μυθικόςΌλγανος, γιοςτου Φέρωνακαι αδελφόςτης Βέροιαςκαι της Μίεζας

Αρχαιολογικό ΜουσείοΒέροιας

Page 27: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Εκθέματα από το ΑρχαιολογικόΜουσείο της Βέροιας

Page 28: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΣΤΗΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗΕΠΟΧΗ……

Page 29: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η πόλη στα βυζαντινά χρόνιαΚατά τη βυζαντινή περίοδο η Βέροια υπήρξε σημαντικό κέντρο

εμπορίου και πολιτισμικής κίνησης. Η αστική ζωή της πόλης ήταν

συνυφασμένη με τη διάχυτη θρησκευτικότητα των κατοίκων.

Μαρτυρείται η ύπαρξη 72 εκκλησιών, οι 48 από τις οποίες σώζονται

έως σήμερα ακέραιες. Δεν είναι τυχαίο ότι ονομάστηκε «Μικρή

Ιερουσαλήμ». Ήδη από τον 1ο αιώνα μΧ, με την επίσκεψη του

Απόστολου Παύλου, προσδιορίστηκε ο ρόλος του Χριστιανισμού στην

ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Είναι επίσης διαπιστωμένο ότι ο

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, επικεφαλής του θρησκευτικού

κινήματος του ησυχασμού, ασκήτευσε και δίδαξε στην Ιερά Μονή του

Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στα Πιέρια, κατά το 14ο αιώνα.

Page 30: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Βυζαντινά μνημεία

Το Βήμα, όπου ο Απόστολος των Εθνών δίδαξε το χριστιανικόλόγο, αποτελεί σημείο αναφοράς για την ιστορία της Βέροιας.Σπουδαίο μνημείο είναι αναμφίβολα και η παλαιά Μητρόπολη,χτισμένη κατά τον 11ο αιώνα.

Πολλοί χριστιανικοί ναοί της υστεροβυζαντινής και τηςμεταβυζαντινής περιόδου (1204 – 1700) συνιστούν αδιάψευστεςμαρτυρίες για τη διαρκή κοινωνική ανάπτυξη της πόλης και τηνκαλλιτεχνική της εξέλιξη.

Η Εκκλησία του Χριστού είναι εξαιρετική ως προς τηναρχιτεκτονική της μορφή και τη διακοσμητική επένδυση. Οιτοιχογραφίες της φιλοτεχνήθηκαν από τον περίφημο ζωγράφοΓεώργιο Καλλιέργη στα 1314 – 15.

Page 31: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Άγιοι Κήρυκος και Ιουλίττα,14ος αιώνας

ΆγιοςΆγιος ΣάββαςΣάββαςστηνστην ΚυριώτισσαΚυριώτισσα..ΛεπτομέρειαΛεπτομέρεια απόαπό τοτοκεραμοπλαστικόκεραμοπλαστικόδιάκοσμοδιάκοσμο τουτου ιερούιερού..ΠερίοδοςΠερίοδος τηςτηςΠαλαιολόγειαςΠαλαιολόγειαςΑναγέννησηςΑναγέννησης,,1414οςος αιώναςαιώνας

Page 32: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Τοιχογραφίες από την Εκκλησία του Χριστού,14ος αιώνας

Page 33: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Το Βήμα τουΑποστόλου

Παύλου

Page 34: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΠαλαιάΠαλαιά ΜητρόποληΜητρόπολη,,1111οςος αιώναςαιώνας..ΚατόπινΚατόπιν,, στηνστηνΤουρκοκρατίαΤουρκοκρατία,,μετονομάστηκεμετονομάστηκε σεσεΧουνκιάρΧουνκιάρ ΤζαμίΤζαμί(=(= τοτο τέμενοςτέμενος τουτουνικητήνικητή))

ΆγιοςΆγιος ΣτέφανοςΣτέφανος,,1616οςος αιώναςαιώνας

Άγιος Δημήτριος

Page 35: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Η εκκλησία της Αναστάσεως του Χριστού,14ος αιώνας

Page 36: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Ο Πύργος του σέρβου κράλη ΣτέφανουΝτουσάν, 14ος αιώνας. Φωτογραφία τηςΒέροιας από τις αρχές του 20ου αιώνα –πριν το 1908

Τα σωζόμενα κατάλοιπα τωνβυζαντινών τειχών της Βέροιας

Ό,τι διασώζεται από τον Πύργοσήμερα – Πλατεία Ωρολογίου

Page 37: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΣΤΗΝΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

Page 38: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

HH ΒέροιαΒέροια σταστα χρόνιαχρόνια τηςτηςΤουρκοκρατίαςΤουρκοκρατίας

ΣταΣτα μέσαμέσα τουτου 1414ουου αιώνααιώνα οιοι ΟθωμανοίΟθωμανοί ΤούρκοιΤούρκοι εγκαθίστανταιεγκαθίστανταιοριστικάοριστικά σταστα εδάφηεδάφη τηςτης διαλυμένηςδιαλυμένης πλέονπλέον ΒυζαντινήςΒυζαντινήςΑυτοκρατορίαςΑυτοκρατορίας..

ΚατέβαλλανΚατέβαλλαν πολλέςπολλές καικαι συστηματικέςσυστηματικές προσπάθειεςπροσπάθειες,, προκειμένουπροκειμένουνανα κυριεύσουνκυριεύσουν καικαι τητη ΒέροιαΒέροια,, καθώςκαθώς φημιζότανφημιζόταν γιαγια τοντον πλούτοπλούτο τηςτηςκαικαι ήτανήταν χτισμένηχτισμένη σεσε επίκαιροεπίκαιρο γεωγραφικόγεωγραφικό σημείοσημείο..

ΗΗ περιοχήπεριοχή πολιορκήθηκεπολιορκήθηκε τρειςτρεις φορέςφορές απόαπό τοτο 13831383 έωςέως τοτο 1389.1389. ΗΗπόληπόλη καταλήφθηκεκαταλήφθηκε οριστικάοριστικά τοτο 14301430.. ΟιΟι κατακτητέςκατακτητές φόνευσανφόνευσαν μεμεαπαγχονισμόαπαγχονισμό –– στονστον πλάτανοπλάτανο απέναντιαπέναντι απόαπό τηντην παλαιάπαλαιά μητρόπολημητρόπολη ––τουςτους προκρίτουςπροκρίτους τηςτης ΒέροιαςΒέροιας καικαι τοτο μητροπολίτημητροπολίτη ΑρσένιοΑρσένιο.. ΣτηνΣτηνπερίοδοπερίοδο τηςτης πρώιμηςπρώιμης ΤουρκοκρατίαςΤουρκοκρατίας (16(16οςος αιώναςαιώνας)) αναδείχθηκεαναδείχθηκε μεμετητη θυσίαθυσία τουτου καικαι οο ΆγιοςΆγιος ΑντώνιοςΑντώνιος οο ΝέοςΝέος,, πολιούχοςπολιούχος τηςτης ΒέροιαςΒέροιας.. ΟΟτάφοςτάφος τουτου σώζεταισώζεται στοστο προαύλιοπροαύλιο τουτου ομώνυμουομώνυμου ναούναού..

Page 39: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Οι Τούρκοι στη Βέροια

Η πόλη έπεσε στα χέρια των Τούρκων έπειτααπό προδοσία. Οι μαρτυρίες της εποχήςαναφέρουν ότι ο Γαζή Εβρενός, ωςαπεσταλμένος του Σουλτάνου, παραχώρησε στηΒέροια σημαντικά προνόμια.

Πάντως, στους αιώνες που ακολούθησαν,εξελίχθηκε σε αστικό κέντρο οργανωμένο καιδυναμικό, με ιδιαίτερη οικονομική άνθιση.Χτίστηκαν τζαμιά και δημόσια οικοδομήματα,ενώ υπήρξε και η έδρα του καδή, δηλαδή τουανώτερου δικαστικού λειτουργού. Σήμερα τοιστορικό αρχείο της πόλης κατά την οθωμανικήπερίοδο θεωρείται από τα σημαντικότερα στηνΕλλάδα.

Page 40: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΟιΟι ΔίδυμοιΔίδυμοι ΛουτρώνεςΛουτρώνες, 17, 17οςος αιώναςαιώνας..ΧαμάμΧαμάμ μεμε ανδρικόανδρικό καικαι γυναικείογυναικείο τμήματμήμα

χτισμένοχτισμένο απόαπό τοντον αρχιτέκτονααρχιτέκτονα ΣινάνΣινάν τοντον ΑλατάΑλατά..ΛειτουργούσανΛειτουργούσαν στηστη ΒέροιαΒέροια έωςέως τοτο 1935.1935.

Page 41: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΟδόςΙεραρχών

Τουρκικό

Ιεροδιδασκαλείο –

Μεντρεσέ Τζαμί,

18ος αιώνας

Page 42: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Εβραϊκή συνοικία

της Μπαρμπούτας:

άλλοτε και σήμερα…

Page 43: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Ο ρόλος της Βέροιας κατά τηνΟθωμανική κυριαρχία

Η Βέροια υπέφερε από το παιδομάζωμα, που επέβαλετο σουλτανικό φιρμάνι του 1601. Εντούτοις λειτουργούσανστην πόλη ελληνικά σχολεία ήδη από το 1650. Επιφανείςπροσωπικότητες, όπως ο Ιωάννης Κωττούνιος και οΚύριλλος, Πατριάρχης των Ιεροσολύμων, αναδείχθηκανσε αυτήν την περίοδο. Εδώ δίδαξε και ο φωτισμένοςδάσκαλος του Γένους, ο Κοσμάς ο Αιτωλός.

Η πόλη μεταμορφώθηκε σε κέντρο εμπορίου καιπνευματικής ζωής, με έντονο το κοσμοπολίτικο στοιχείο.Έλληνες, Οθωμανοί και Εβραίοι συμβίωναν αρμονικά καιπροσέδωσαν τελικά στη Βέροια την ιδιότυπηπολυπολιτισμική της ταυτότητα.

Page 44: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΑναπαλαιωμέναΑναπαλαιωμένα

αρχοντικάαρχοντικά

τηςτης πόληςπόλης

Page 45: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΔημόσιαΔημόσια κτίριακτίρια τηςτης όψιμηςόψιμης τουρκοκρατίαςτουρκοκρατίας στηστη ΒέροιαΒέροια ––1919οςος καικαι 2020οςος αιώναςαιώνας

ΤοΤο ΔιοικητήριοΔιοικητήριο ––ΠαλαιόΠαλαιό ΔικαστικόΔικαστικό ΜέγαροΜέγαρο

ΣχολείοΣχολείο

ΜέγαροΜέγαρο ΡακτιβάνΡακτιβάν –– σημερινόσημερινό ΔημαρχείοΔημαρχείο

Page 46: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Ερατεινή Βέροια…

Page 47: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

!...!...

Page 48: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ• Αναστασόπουλου Α., (2003) «Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί στη Βέροια του Β΄ μισούτου 18ου αιώνα», Βέροιας Μελετήματα, εκδ. Φίλων του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας,Βέροια• Χιονίδη Χ. Γ., «Συνοπτική Ιστορία της Βέροιας» (Τόμοι Α και Β), (1981), ΕλληνικήΙστορική Εταιρεία, Θεσσαλονίκη• Χιονίδη Χ. Γ., (1996) «Η Απελευθέρωση της Βέροιας και της Νάουσας», εκδ. ΟμίλουRotary Βέροιας, Βέροια• Γαβριηλίδη Θ., (1996) «Προσκύνημα στα ιερά της θεοσώστου πόλεως Βεροίας»,Αιγαίο – Θρακική Εστία, Βέροια• Γαβριηλίδη Θ., (1997) «Βασίλισσα Βεργίνα», εκδ. ΛΑΟΣ, Βέροια• Γαβριηλίδη Θ., (1999) «Η Βέροια στους αιώνες», εκδ. ΛΑΟΣ, Βέροια• de Flassieux – Brocas L., (1999) «Αρχαία Βέροια – Μελέτη Τοπογραφίας», εκδ.Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Βέροια• «Ημαθία – Ταξίδι στην ιστορία, στον πολιτισμό, στην ομορφιά της φύσης και τηςζωής», (1999) εκδ. Δήμου Βέροιας• «Mathieu Le V. – Vincent G., (1987) «Voir Veria», εκδ. College et Marie de Rognac,Rognac• Θεολογίδου Κλ., (2008) «Περιβαλλοντικά μονοπάτια στη Βέροια με έμφαση στηναρχιτεκτονική κληρονομιά», εκδ. Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού,Βέροια• Ζαρζώνη Γ. & Ι., (2007) «Βέροια», εκδ. Δήμου Βέροιας, Βέροια

Page 49: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ(επιλεκτικά)

• http://www.verianet.grhttp://www.verianet.gr

ΠαρέχονταιΠαρέχονται γενικέςγενικές πληροφορίεςπληροφορίες γιαγια τηντην πόληπόλη τηςτης ΒέροιαςΒέροιας,,φωτογραφικόφωτογραφικό υλικόυλικό καθώςκαθώς καικαι ανακοινώσειςανακοινώσεις γιαγια τιςτις ποικίλεςποικίλεςπολιτιστικέςπολιτιστικές εκδηλώσειςεκδηλώσεις καικαι δραστηριότητεςδραστηριότητες,, πουπου οργανώνονταιοργανώνονται απόαπόθεσμικούςθεσμικούς φορείςφορείς στηνστην πόληπόλη.. ΣυμπεριλαμβάνεταιΣυμπεριλαμβάνεται μιαμια ενότηταενότητααφιερωμένηαφιερωμένη στηνστην παραδοσιακήπαραδοσιακή αρχιτεκτονικήαρχιτεκτονική..

•• http://www.veriahttp://www.veria--online.gronline.gr

ΠρόκειταιΠρόκειται γιαγια τηντην πληρέστερηπληρέστερη πύληπύλη τουτου διαδικτύουδιαδικτύου γιαγια τηντην πόληπόλη τηςτηςΒέροιαςΒέροιας.. ΗΗ σελίδασελίδα περιέχειπεριέχει πληροφορίεςπληροφορίες σχετικάσχετικά μεμε τοντον τουρισμότουρισμό,, τητηβιομηχανίαβιομηχανία,, τητη βιοτεχνίαβιοτεχνία,, τατα εμπορικάεμπορικά καταστήματακαταστήματα,, τηντην ψυχαγωγίαψυχαγωγίακαικαι τοντον πολιτισμόπολιτισμό στηστη ΒέροιαΒέροια καικαι τοτο νομόνομό ΗμαθίαςΗμαθίας συνολικάσυνολικά.. ΕπίσηςΕπίσηςπεριλαμβάνονταιπεριλαμβάνονται χάρτεςχάρτες καικαι σχεδιαγράμματασχεδιαγράμματα,, δρομολόγιαδρομολόγιαλεωφορείωνλεωφορείων καικαι τρένωντρένων,, καθώςκαθώς καικαι τηλέφωνατηλέφωνα πρώτηςπρώτης ανάγκηςανάγκης..

Page 50: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Μουσική επένδυση «Adagio», «Song from a secret garden» & «Ode to

simplicity», Secret Garden «Κέλομαί σε Γογγύλα», ποίημα της Σαπφώς μελοποιημένο

από το Μάνο Χατζηδάκι σε ερμηνεία της ΝέναςΒενετσάνου, Εικόνες

«Πολίτικη κουζίνα», το μουσικό θέμα της ομώνυμης ταινίαςσε σύνθεση της Ελένης Καραϊνδρου

«Βορειοηπειρώτικο μοιρολόι», από το δεξιοτέχνηΠετρολούκα Χαλκιά

«Αποχαιρετισμός», σύνθεση του Τάκη Φαραζή, Ονειρέματα

Page 51: Διαχρονική ανάγνωση του αστικού ... - sch.gr5lyk-veroias.ima.sch.gr/files/Projects/2011-12/Veria-Eikones mesa st… · κατά την αρχαιότητα

Σχεδιασμός – Οργάνωση – Παρουσίαση

Αριστοτέλης Αλ. ΠαπαγεωργίουΦιλόλογος