Γενικά μεταδεδομένα -...

Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε

30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Αρχαία Ελληνική Γραμματεία

Γ΄ Γυμνασίου

Θεματική ενότητα:

Ευριπίδη, «Ελένη», Α΄ Στάσιμο: στ. 1220 - 1285

Τίτλος:

«Μια αντιπολεμική κραυγή από την αρχαιότητα»

ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Θεσσαλονίκη 2013

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.1. Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη.ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣΥπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας αρχαίας ελληνικής γλώσσας δευτεροβάθμιας: Λάμπρος Πόλκας,Κοσμάς ΤουλούμηςΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ http :// www . greeklanguage . gr Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, ΘεσσαλονίκηΤηλ.: 2310 459101 , Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες Γ΄ Γυμνασίου «Μια αντιπολεμική κραυγή από την αρχαιότητα»

Σελίδα 2 από 49

http://www.greeklanguage.gr/

mailto:[email protected]

Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος Μια αντιπολεμική κραυγή από την αρχαιότητα

Δημιουργός Μαρία Παναγιώτου

Διδακτικό αντικείμενοΑρχαία Ελληνική Γραμματεία

(Προτεινόμενη) ΤάξηΓ΄ Γυμνασίου

Χρονολογία Αύγουστος 2013

Διδακτική/Θεματική ΕνότηταΔραματική Ποίηση - Ευριπίδης, «Ελένη»: Α΄ Στάσιμο, στ. 1220-1285

Διαθεματικό Όχι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα —

Χρονική διάρκεια 6 διδακτικές ώρες

ΧώροςΙ. Φυσικός χώρος:

Εντός σχολείου: εργαστήριο πληροφορικής ή σχολική βιβλιοθήκη.

ΙΙ. Εικονικός χώρος: ιστολόγιο της τάξης.

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή Ταυτότητα μαθητών:




Προϋποθέσεις αποτελούν η εξοικείωση τους με την ελεύθερη και κατευθυνόμενη

πλοήγηση στο διαδίκτυο, με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο και τις συνεργατικές

δραστηριότητες και με τη χρήση συγκεκριμένων λογισμικών, όπως τον επεξεργαστή

κειμένου (Word), το λογισμικό παρουσίασης (PowerPoint), το λογισμικό μετατροπής

βίντεο σε ήχο (Freemake Video Converter ), καθώς και με τα διαδικτυακά εργαλεία

του Web 2.0 Anim ο to και Scratch για τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων και

παρουσιάσεων στον ηλεκτρονικό υπολογιστή (με αξιοποίηση των εγγράφων Google).

Ταυτότητα εκπαιδευτικού και προεργασία:

Ως προϋποθέσεις θεωρούνται η εξοικείωσή του με τη χρήση λογισμικών

επεξεργασίας βίντεο, εικόνας και ήχου, με την αξιοποίηση των συνεργατικών

εγγράφων Google και γενικότερα όλων των εργαλείων που προτείνονται στο σενάριο,

καθώς και η ενδεχόμενη συνεργασία του με τον καθηγητή Πληροφορικής για τη

χρήση του εργαστηρίου πληροφορικής. Ο εκπαιδευτικός καθ’ όλη τη διαδικασία είναι

καθοδηγητής και αρωγός. Συμβουλεύει και παρεμβαίνει, για να λύσει απορίες και να

προωθήσει τη συζήτηση και συνεργασία των ομάδων, ενθαρρύνει και επιβραβεύει

κάθε προσπάθεια συμβάλλοντας στην ομαλή διεξαγωγή της όλης δραστηριότητας.

Υλικοτεχνική υποδομή σχολικής μονάδας:

Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, σύνδεση στο διαδίκτυο, ιστολόγιο, βιντεοπροβολέας.

Εφαρμογή στην τάξηΤο συγκεκριμένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας.

Το σενάριο στηρίζεται

—

Το σενάριο αντλεί —

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι μαθητές, μέσω της εμπλοκής τους σε δημιουργικές δραστηριότητες που ευνοούν

τη φαντασία και την πρωτοβουλία, αντιμετωπίζουν το χορικό ως κατεξοχήν λυρικό




http://scratch.mit.edu/

http://animoto.com/

http://www.freemake.com/gr/free_video_converter/

μέρος της τραγωδίας, ανιχνεύουν τη συναισθηματική κατάσταση του Χορού και

επιχειρούν να αξιολογήσουν το συναίσθημα και τη διάνοια που εκφράζονται με την

έκφραση του προσώπου, την κίνηση και την ένδυση των μελών του, καθώς και από

τη μουσική υπόκρουση. Παράλληλα με τη νοηματική προσέγγιση του κειμένου,

αξιοποιούν οπτικοακουστικό υλικό από παλιότερες και σύγχρονες θεατρικές

παραστάσεις της «Ελένης» ανατρέχοντας στο διαδίκτυο, στο Ψηφιακό Αρχείο του

Εθνικού Θεάτρου και του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Η όλη διαδικασία

τους επιτρέπει να αντιληφθούν ότι το δραματικό έργο καταξιώνεται με την

παράσταση/διδασκαλία του και να διερευνήσουν τόσο τη σχέση του κειμένου με την

παράστασή του όσο και τις διαφορές ανάμεσα στην αρχαία παράσταση και στις

σύγχρονες αναβιώσεις της.




Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιοΤο προτεινόμενο σχέδιο διδασκαλίας κινείται στο πλαίσιο και τη λογική της Μάθησης

με Σχεδιασμό “Design” και των πολυγραμματισμών (Cope & Kalantzis 2000,

Kalantzis & Cope 2008, Kress & van Leeuwen 2001). Οι μαθητές συνεργαζόμενοι σε

ομάδες προσεγγίζουν το μεταφρασμένο κείμενο με μια σύγχρονη θεώρηση, η οποία

εστιάζει τόσο στον κλασικό γραμματισμό (μύηση των μαθητών στα λυρικά στοιχεία

του χορικού) όσο και στον νέο γραμματισμό (δημιουργία πολυτροπικών κειμένων,

παρουσιάσεων, διαφανειών κ.ά.). Η ολιγόλεπτη παρακολούθηση του

βιντεοσκοπημένου χορικού από την παράσταση του ΚΘΒΕ το 2008, που θα

συζητηθεί στη συνέχεια, εισάγει τα παιδιά στη θεατρική διάσταση της τραγωδίας. Με

αυτόν τον τρόπο έχουμε ολιστική προσέγγιση της γνώσης. Παράλληλα, η επιλεκτική

ανάγνωση και αξιοποίηση σχετικών ψηφιακών πόρων που καλούνται να κάνουν όλες

οι ομάδες συντελούν στην καλλιέργεια της προσοχής, ενώ η σύγκριση

εικόνων/φωτογραφιών από διαφορετικές θεατρικές παραστάσεις υποβοηθά την

ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και τη διαμόρφωση καλλιτεχνικών κριτηρίων για την

κατανόηση και την κριτική μιας θεατρικής παράστασης. Έτσι παρέχεται η ευκαιρία

στους μαθητές να μετέχουν, έστω και αμυδρά, σε μια πολλαπλή αισθητική εμπειρία

και αισθητική απόλαυση.

Ο ρόλος του διδάσκοντος κινείται στα όρια της υποβοηθούμενης ανακάλυψης

σύμφωνα με την παιδαγωγική θεωρία της ζώνης επικείμενης ανάπτυξης του μαθητή

(Κοινωνικός εποικοδομισμός του Vygotsky). Την ίδια στιγμή έχει τον ρόλο του

δημιουργού, καθώς χωρίς να ξεφεύγει από το ΑΠΣ και ΔΕΠΠΣ εμπλουτίζει και

«ζωντανεύει» το κείμενο συνδέοντάς το με τις ανάγκες και τα δεδομένα της

σύγχρονης εποχής. Ενθαρρύνει την πρωτοβουλία και την αυτενέργεια των μαθητών

και κινείται περισσότερο στον χώρο της αόρατης παιδαγωγικής πρακτικής

(Κουτσογιάννης & Αλεξίου 2012, 15-16).




Η διαθεματική προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου θεωρείται αυτονόητη,

αφού εμπλέκονται ποικίλα γνωστικά αντικείμενα (Λογοτεχνία, Εικαστικά,

Πληροφορική, Ιστορία) αλλά και τέχνες (θέατρο, φωτογραφία, μουσική). Ακόμα,

επιχειρείται η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, καθώς εξετάζονται θέματα που

απασχολούν τον άνθρωπο διαχρονικά, όπως η ματαιότητα του πολέμου, η φύση του

θείου και τα όρια της δυνατότητάς του να καθορίζει ο ίδιος τη μοίρα του.

Τέλος, οι δραστηριότητες των Φύλλων Εργασίας έχουν σκοπό να

ανακαλύπτουν οι μαθητές μόνοι τους νέες ιδέες και να φτάνουν μέσω της

ομαδοσυνεργατικής μεθόδου στη διατύπωση τελικών συμπερασμάτων.

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής Επιδιώκεται οι μαθητές / μαθήτριες:

Να αντιληφθούν ότι το θέατρο είναι ένα σύνθετο καλλιτεχνικό είδος που έχει

άμεση σχέση με την κοινωνική, πολιτική και ιστορική πραγματικότητα της

εποχής δημιουργίας του.

Να διερευνήσουν παλαιότερες και σύγχρονες θεατρικές εκδοχές του

συγκεκριμένου χορικού και να αντιληφθούν τη δυνατότητα κάθε καλλιτέχνη να

αξιοποιεί την παράδοση του αρχαιοελληνικού δράματος δημιουργικά

ανανεώνοντάς την.

Να καλλιεργήσουν την ευαισθησία τους και την αγάπη τους για την Τέχνη μέσω

της βιωματικής προσέγγισης του λυρικού κειμένου και την εμπλοκή τους σε

θεατρικές δραστηριότητες.

Να προσεγγίσουν τη σκέψη και τους προβληματισμούς του Ευριπίδη και των

συγχρόνων του για τα κοινωνικά, πολιτικά και ηθικά προβλήματα που

απασχολούσαν την πνευματική ζωή της Αθήνας κατά τη διάρκεια του

Πελοποννησιακού Πολέμου, και να εκτιμήσουν τη θεολογία και τον ουμανισμό

του τραγικού ποιητή.




Να συνειδητοποιήσουν ότι οι πολεμικές συρράξεις σε κάθε εποχή εξυπηρετούν

αντικρουόμενα ιδιοτελή συμφέροντα κάποιων ισχυρών του πλανήτη και να

ενστερνιστούν το αντιπολεμικό μήνυμα του Ευριπίδη.

Να αντιληφθούν τη διαχρονικότητα της μεταφυσικής ανησυχίας του ανθρώπου,

της αναζήτησης της ουσίας του θείου και της δυνατότητάς του να καθορίζει ο

ίδιος τη μοίρα του.

Να αντιληφθούν τη διάσταση ανάμεσα στο «εἶναι» και το «φαίνεσθαι» και

την ανάγκη αμφισβήτησης και κριτικής επεξεργασίας των πληροφοριών που

δέχονται στην καθημερινότητά τους.

Να εκτιμήσουν την επικοινωνία και τη συνεργασία με άλλα μέλη της ομάδας

κατά τη μαθησιακή διαδικασία.

Γνώσεις για τη γλώσσα Επιδιώκεται οι μαθητές / μαθήτριες:

Να βιώσουν την ποιητική λειτουργία της γλώσσας.

Να ασκηθούν στον περιληπτικό λόγο.

Να ασκηθούν στον προφορικό λόγο και τη συζήτηση στο πλαίσιο της ομάδας.

Να αποκωδικοποιούν και να παράγουν πολυτροπικά κείμενα με τη χρήση ΤΠΕ,

διαμορφώνοντας το ύφος τους ανάλογα με την περίσταση επικοινωνίας.

ΓραμματισμοίΕπιδιώκεται οι μαθητές / μαθήτριες:

Να εξοικειωθούν με το γραμματειακό είδος της τραγωδίας με έμφαση στο λυρικό

στοιχείο και ειδικότερα στη λειτουργία του χορικού, και να αντιληφθούν τη

θεατρική του διάσταση (κλασικός γραμματισμός).

Να προσεγγίσουν βιωματικά και συναισθηματικά το κείμενο με κατευθυνόμενη

αυτενέργεια.

Να επισημάνουν τις διαφορές ανάμεσα στην αρχαία παράδοση και την αναβίωση

του έργου από σύγχρονες θεατρικές σκηνές (κριτικός γραμματισμός).




Να εξοικειωθούν με την ανάγνωση εικόνων, βίντεο και ήχων και την επαγωγική

εξαγωγή συμπερασμάτων και πρόσληψη της γνώσης (οπτικός και ακουστικός

γραμματισμός).

Να εξασκηθούν στην αξιοποίηση του διαδικτύου και των υπηρεσιών του Web 2.0

προσεγγίζοντας κριτικά τις πληροφορίες και επιλέγοντας την κατάλληλη για την

εργασία τους (νέος γραμματισμός).

Να δημιουργήσουν νέους ψηφιακούς πόρους αξιοποιώντας το ιστολόγιο της

τάξης, όπου αναρτώνται τα πολυτροπικά κείμενα που παράγουν.

Να εξοικειωθούν με την αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο, που σχετίζονται

με το θέμα που διερευνούν, και να αντιληφθούν τις δυνατότητες και τους

περιορισμούς που θέτει το ηλεκτρονικό μέσο στην αναζήτηση και στον εντοπισμό

δεδομένων για ένα θέμα.

Διδακτικές πρακτικέςΕπιδιώκεται οι μαθητές / μαθήτριες:

Να αντιμετωπίσουν τα αρχαιοελληνικά κείμενα ως κείμενα ζωντανά, που

συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο σύγχρονο πολιτισμικό

περιβάλλον.

Να συνειδητοποιήσουν τα κριτήρια ανάγνωσης και αποτίμησης ενός θεατρικού

έργου, ώστε να αποκτήσουν θεατρική παιδεία.

Να περάσουν από τη βιωματική προσέγγιση και σε πιο απαιτητικές μορφές

στοχασμού και αποτίμησης ενός θεατρικού/καλλιτεχνικού έργου επισημαίνοντας

βασικά συστατικά μέρη της τραγωδίας: διάνοια, όψη, μέλος κ.ά.

Να προσεγγίζουν κριτικά το υλικό που συλλέγουν και να αρχίσουν να

αντιλαμβάνονται την αξία της διερεύνησης, της κριτικής αποτίμησης και της

σύγκρισης.

Να εξοικειωθούν με την ομαδοσυνεργατική εργασία κατά την παραγωγή υλικού

και την παρουσίασή του μέσα στην τάξη (στήριξη απόψεων, επιχειρηματολογία,

αξιολόγηση, διαχείριση διαφωνίας).




Τέλος, να γίνουν οι ίδιοι «δημιουργοί» προτείνοντας και παράγοντας δημιουργικό

ή και καλλιτεχνικό έργο.




Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

ΑφετηρίαΗ αρχαία τραγωδία –και κυρίως τα λυρικά της μέρη– αντιμετωπίζεται συνήθως ως

ένα ακόμη φιλολογικό μάθημα, το οποίο οι διδάσκοντες διαχειρίζονται

κειμενοκεντρικά και όχι «θεατροκεντρικά», λόγω του περιορισμένου διδακτικού

χρόνου, της ελλιπούς θεατρικής παιδείας των εκπαιδευτικών και της απουσίας

καλλιτεχνικού βιώματος των μαθητών. Έτσι οι μαθητές δεν έχουν την ευκαιρία

ολιστικής και βιωματικής προσέγγισης της δραματικής ποίησης, δεν αντιλαμβάνονται

ότι το στάσιμο είναι άσμα που τραγουδιόταν και συνοδευόταν από όρχηση του

Χορού στο αρχαίο θέατρο, ούτε νιώθουν κάποια αισθητική απόλαυση. Με το

προτεινόμενο σενάριο τούς δίνεται η δυνατότητα να μυηθούν στη φιλοσοφία και τον

λυρισμό του ευριπίδειου έργου και να καλλιεργήσουν τα αισθητικά τους κριτήρια

παρακολουθώντας την αναβίωσή του από μεταγενέστερες θεατρικές σκηνές.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο Το Α΄ Στάσιμο της «Ελένης» εντάσσεται στη διδακτέα ύλη. Στη συγκεκριμένη

διδακτική πρόταση γίνεται επέκταση της διδασκαλίας και αφιερώνονται επιπλέον

διδακτικές ώρες σε σχέση με τις προβλεπόμενες από το Αναλυτικό Πρόγραμμα.

Συμφωνεί με τα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, γιατί προωθεί την

ανακαλυπτική-ενεργητική μάθηση και όχι τη στείρα απομνημόνευση.

Συγχρόνως, συνδέεται με τους γενικούς στόχους του ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ για τη

διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από μετάφραση, καθώς και με τους διδακτικούς

στόχους και τους θεματικούς πυρήνες που ορίζονται στο Βιβλίο του Εκπαιδευτικού ,

σελ. 74-80.

Αξιοποίηση των ΤΠΕΣτη συγκεκριμένη πρόταση διδασκαλίας οι ΤΠΕ τίθενται στη διάθεση των μαθητών

με στόχο την αφύπνιση του συναισθήματος και της καλλιτεχνικής τους ευαισθησίας

και την ενίσχυση της δημιουργικότητά τους. Οι μαθητές επισκέπτονται ανοιχτά

περιβάλλοντα (Ψηφιοποιημένο Αρχείο Εθνικού Θεάτρου και Κρατικού Θεάτρου




http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=73

http://www.nt-archive.gr/

http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-C112/document/4be414caornb/4be414d2bb89/4be41509ps6x.pdf


http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-C112/document/4be414c5x8pe/4be414c5pj9g.pdf

Βορείου Ελλάδος, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Περσέα), που ενισχύουν την ουσιαστική

διερεύνηση στο διαδίκτυο και συγχρόνως τους βοηθούν να συνειδητοποιήσουν τα

«όριά τους», ότι απαιτείται και ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο, για να

συγκεντρώσουν το απαραίτητο υλικό για τις εργασίες τους. Παράλληλα, βλέπουν

φωτογραφίες, αγγειογραφίες και αποσπάσματα από βιντεοσκοπημένες παραστάσεις,

ακούν ηχητικά ντοκουμέντα, τα συγκρίνουν μεταξύ τους και εξάγουν την

πληροφορία επαγωγικά (οπτικοακουστικός γραμματισμός). Επιπλέον, χρησιμοποιούν

τα έγγραφα Google και τις δυνατότητες που παρέχουν για από κοινού επεξεργασία

και συνδιαμόρφωση.

Επομένως, αναπτύσσουν γνωστικές δεξιότητες υψηλού επιπέδου,

εξοικειώνονται με τον χειρισμό του ηλεκτρονικού υπολογιστή, τη χρήση νέων

λογισμικών και εφαρμογών και στο τέλος δημιουργούν πολυτροπικά κείμενα (ταινίες,

παρουσιάσεις, σχέδια κοστουμιών, μακέτες σκηνικού κ.ά) ανάλογα με την

προσωπική τους επιλογή, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους.

Κείμενα

Κείμενα σχολικών εγχειριδίων

Δραματική Ποίηση - Ευριπίδη «Ελένη» Γ΄ Γυμνασίου:

-Α΄ Στάσιμο, στ. 1220-1285

-Βιβλίο Εκπαιδευτικού

-Λεξικό Όρων της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας

Κείμενα εκτός σχολικών εγχειριδίων

«Τραγωδία και σατυρικό δράμα ως το τέλος του 5 π.Χ. αι.». Στο Κακριδής, Φ. Ι.

2005. «Αρχαία Ελληνική Γραμματολογία». Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη

Μέση Εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: ΚΕΕ / ΙΝΣ (Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη) [Ψηφίδες

για την Ελληνική Γλώσσα – Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας].




http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_047.html

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C112/347/2329,8879/



https://accounts.google.com/ServiceLogin?service=writely&passive=1209600&continue=http://docs.google.com/?hl%3Del%23&followup=http://docs.google.com/?hl%3Del&ltmpl=homepage&hl=el

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/


Σεφέρης, Γ. «Ελένη». Στο Ποιήματα. 151985. Αθήνα: Ίκαρος [Από τη συλλογή

Κύπρον, ου μ’ εθέσπισεν…. 11955. Αθήνα: Ίκαρος] [Ιστοχώρος του Ν. Μαμαλούγκου

- Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών].

Υποστηρικτικό/εκπαιδευτικό υλικό

Βίντεο

Εκπαιδευτική Τηλεόραση: Αρχαίων Ήχων Άρμοσις 2007 (διάρκειας: 21΄14΄΄),

σκηνοθεσία: Τζαννέτος Δ. Κομηνέας, έρευνα κειμένων: Ειρήνη Καραβόλου, μουσική

έρευνα – σύνθεση – επιμέλεια & κατασκευή οργάνων: Παναγιώτης Στέφος, μουσική

απόδοση: συγκρότημα «Λύραυλος», αφήγηση: Γιάννης Ζαφείρης [πηγή: YouTube].

«Ελένη» του Ευριπίδη, Α΄ Στάσιμο (διάρκειας 2΄56΄΄), Κρατικό Θέατρο Βορείου

Ελλάδος, Μονή Λαζαριστών-Σκηνή «Σωκράτης Καραντινός» 2008, μετάφραση:

Σοφία Νικολαΐδου, σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος, σκηνικά-κοστούμια:

Σοφία Παπαδοπούλου [πηγή: YouTube]. Εναλλακτικά, βλ. εδώ [πηγή: Κρατικό

Θέατρο Βορείου Ελλάδος].

«Ελένη» του Ευριπίδη, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας - ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Αγρινίου, Αμφιθέατρο

Κάστρου Καλαμάτας 2013, μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης, σκηνοθεσία:

Βασίλης Νικολαΐδης, σκηνογραφία - κοστούμια: Νίκος Σαριδάκης, μουσική: Νίκος

Ξανθούλης [πηγή: “Tharros Νews” – Καθημερινή εφημερίδα της Μεσσηνίας].

«Ελένη» του Ευριπίδη, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Λάρισας – Θεσσαλικό Θέατρο, Αρχαίο Θέατρο

Φιλίππων 2006-7, μετάφραση: Κ. Χ. Μύρης, σκηνοθεσία: Γιάννης Μαργαρίτης,

σκηνογραφία: Δημήτρης Κακριδάς, μουσική: Χρήστος Θηβαίος [πηγή: YouTube].

«Ελένη» του Ευριπίδη, Θέατρο «Θυμέλη» 2012-3, μετάφραση: Θρασύβουλος

Σταύρος, σκηνοθεσία: Έλλη Βοζικιάδου, σκηνογραφία: Χάρης Σεπεντζής, μουσική:

Διονύσης Κούτσης [πηγή: Θέατρο «Θυμέλη» - Έλλης Βοζικιάδου]. Για το τρέιλερ

της παράστασης, βλ. και εδώ [πηγή: YouTube].




http://www.youtube.com/watch?v=FSt-gSXRX9w

http://www.thymelitheater.com/pialpharhoalphasigmatau940sigmaepsiloniotasigmaf-gammaiotaalpha-sigmachiomicronlambdaepsilon943alpha.html

http://www.youtube.com/watch?v=d8f_t7aqDVo

http://www.tharrosnews.gr/news/content/%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

http://www.ntng.gr/Files/Internet/productions/PP0586/PP0586V0002v05.mov

http://www.youtube.com/watch?v=52adwq9PnsY

http://www.youtube.com/watch?v=_KXTVCET5mU

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/various.htm#%CE%95%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%97

«Ελένη» του Ευριπίδη (από τις πρόβες της παράστασης), Θέατρο «Κνωσός» 2009,

μετάφραση: Τάσος Λέρτας, σκηνοθεσία: Λάμπρος Τσάγκας, σκηνογραφία: Δέσποινα

Βολίδη, μουσική: Νίκος Ξανθούλης [πηγή: YouTube].

Scratch [Οπτική γλώσσα προγραμματισμού για τη δημιουργία διαδραστικών

ιστοριών, παιχνιδιών και κινουμένων σχεδίων]:

-Μάθημα 2 ο . Προγραμματίζοντας το Scratch – Revolution Study .

-Scratch Tutorial 2: Break Dancer [πηγή: YouTube]

Τραγούδια / Ηχητικά αποσπάσματα

«Ελένη» του Ευριπίδη, Εθνικό Θέατρο, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου 1977,

μετάφραση: Τάσος Ρούσσος, σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός, μουσική: Ιάννης

Ξενάκης, σκηνογραφική επιμέλεια: Κλεόβουλος Κλώνης, κοστούμια: Αλέξης

Φασιανός [πηγή:YouTube]

«Ελένη» του Ευριπίδη, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Αρχαίο Θέατρο

Φιλίππων 1982, μετάφραση: Δώρα Μοάτσου-Βάρναλη, σκηνοθεσία: Ανδρέας

Βουτσινάς, μουσική: Γιώργος Κουρουπός [πηγή: Κρατικό Θέατρο Βορείου

Ελλάδος].

«Ελένη» του Ευριπίδη, Α΄ Στάσιμο (διάρκειας 2΄56΄΄), Κρατικό Θέατρο Βορείου

Ελλάδος, Μονή Λαζαριστών-Σκηνή «Σωκράτης Καραντινός» 2008, μετάφραση:

Σοφία Νικολαΐδου, σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος, σκηνικά-κοστούμια:

Σοφία Παπαδοπούλου, μουσική επιμέλεια: Κοσμάς Εφραιμίδης [πηγή: YouTube].

Εναλλακτικά, βλ. εδώ [πηγή: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος].

«Τέρπανδρος» - Κυπριακή Ορχήστρα Αρχαίων Ελληνικών Μουσικών Οργάνων:

Μουσικά Όργανα (ηχητικά αποσπάσματα από μουσικά όργανα της αρχαιότητας).

Φωτογραφίες / Εικόνες




http://terpandros.com/index.php?option=com_zoo&view=frontpage&Itemid=5&lang=el

http://www.ntng.gr/Files/Internet/productions/PP0586/PP0586V0002v05.mov


http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=26&sf_p1=3932,&pg=1&item=34828

http://www.youtube.com/watch?v=neF6EfZKBLU

http://www.youtube.com/watch?v=8Y4e-mcK3e0

http://www.youtube.com/watch?v=rJVa1tgu7Ug


http://www.youtube.com/watch?v=VYBtQ7kz6XI

Απόλλων με επτάχορδη λύρα. Εσωτερικό (tondo) λευκής αττικής κύλικας από τους

Δελφούς άγνωστου ζωγράφου (ή του Ζωγράφου του Βερολίνου), περ. 480 π.Χ.,

Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών [πηγή: Wikimedia Commons]. Βλ. Επίσης, εδώ

[πηγή: «Οδυσσέας», Πολιτιστική Πύλη του Υπουργείου Πολιτισμού και

Αθλητισμού].

«Ελένη και Πάρης». Αγγειογραφία του Ζωγράφου της Στοκχόλμης από απουλικό

ερυθρόμορφο κωδωνόσχημο κρατήρα πιθανόν από τον Τάραντα, περ. 380-370 π.Χ.,

Louvre [πηγή: Wikimedia Commons].

«Ελένη» του Ευριπίδη, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας - ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Αγρινίου, Αμφιθέατρο

Κάστρου Καλαμάτας 2013, μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης, σκηνοθεσία:

Βασίλης Νικολαΐδης, σκηνογραφία - κοστούμια: Νίκος Σαριδάκης, μουσική: Νίκος

Ξανθούλης [πηγή: “Tharros Νews” – Καθημερινή εφημερίδα της Μεσσηνίας].

«Ελένη» του Ευριπίδη, Εθνικό Θέατρο, Κεντρική σκηνή 1962, μετάφραση:

Θρασύβουλος Σταύρος, σκηνοθεσία: Τάκης Μουζενίδης, σκηνογραφία: Κλεόβουλος

Κλώνης [πηγή: Ψηφιοποιημένο Αρχείο Εθνικού Θεάτρου]

«Ελένη» του Ευριπίδη, Εθνικό Θέατρο, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου 1977,

μετάφραση: Τάσος Ρούσσος, σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός, μουσική: Ιάννης

Ξενάκης, σκηνογραφική επιμέλεια: Κλεόβουλος Κλώνης, κοστούμια: Αλέξης

Φασιανός [πηγή: Ψηφιοποιημένο Αρχείο Εθνικού Θεάτρου]

«Ελένη» του Ευριπίδη, Εταιρία Θεάτρου «Η Άλλη Πλευρά» – Ίδρυμα Μ.

Κακογιάννης 2010-11, μετάφραση: Τάσος Ρούσος, σκηνοθεσία: Άρης Μιχόπουλος,

σκηνογραφία: Άρης Μιχόπουλος, μουσική: Χρήστος Θεοδώρου [πηγή: Ίδρυμα

Μιχάλης Κακογιάννης].

«Ελένη» του Ευριπίδη, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Αρχαίο Θέατρο

Φιλίππων 1982, μετάφραση: Δώρα Μοάτσου-Βάρναλη, σκηνοθεσία: Ανδρέας




http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=3932

http://www.mcf.gr/el/whats_on/?ev=eleni_toi_eiripidi_apo_tin_etairia_theatroi_i_alli_pleira

http://www.nt-archive.gr/playMaterial.aspx?playID=829#photos



http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Helene_Paris_Louvre_K6.jpg

http://odysseus.culture.gr/h/4/gh431.jsp?obj_id=4678&mm_id=489

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Apollo_black_bird_AM_Delphi_8140.jpg

Βουτσινάς, μουσική: Γιώργος Κουρουπός [πηγή: Κρατικό Θέατρο Βορείου

Ελλάδος].

«Ελένη» του Ευριπίδη, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Μονή Λαζαριστών-

Σκηνή «Σωκράτης Καραντινός» 2008, μετάφραση: Σοφία Νικολαΐδου, σκηνοθεσία:

Γιάννης Παρασκευόπουλος, σκηνικά-κοστούμια: Σοφία Παπαδοπούλου, μουσική

επιμέλεια: Κοσμάς Εφραιμίδης [πηγή: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος].

Giovanni Domenico Tiepolo, «Η προέλαση του Δούρειου Ίππου στην Τροία», 1773,

λάδι σε καμβά, National Gallery, London [πηγή: Wikimedia Commons]

Μάσκες της κωμωδίας και της τραγωδίας. Ψηφιδωτό πιθανότατα από τις Θέρμες του

Τραϊανού Δέκιου, Αβεντίνος Λόφος, Ρώμη, 2ος αι. μ. Χ., Musei Capitolini, Palazzo

Nuovo, Sala delle Colombe, Roma [πηγή: Wikimedia Commons]. Βλ. επίσης και εδώ

[πηγή: Musei Capitolini].

«Προμηθεύς Δεσμώτης» του Αισχύλου, Αρχαίο Θέατρο Δελφών, 1930 (ή 1927):

Χορός Ωκεανίδων. Η τραγωδία αναπαραστάθηκε στο πλαίσιο της αναβίωσης των

Δελφικών Εορτών από τον Άγγελο Σικελιανό και την Εύα Σικελιανού-Palmer. Η

φωτογραφία ανήκει στη διάσημη φωτογράφο Nelly (ψευδώνυμο της Έλλης

Σουγιουλτζόγλου - Σεραϊδάρη) [πηγή: Princeton University - Seeger Center for

Hellenic Studies · Scheide Caldwell House, USA]

Theatre at Athens: The Theatre of Dionysus (σχεδιαστική απεικόνιση του θεάτρου

κατά την περίοδο του Λυκούργου) [πηγή: “Theatron” – Διαδραστικές και

πολυμεσικές παρουσιάσεις μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς]

Ιστοσελίδες

Ancient Greece – Festivals and Games: An Ancient Greek Theatre (απεικόνιση του

αρχαίου θεάτρου με την τεχνική animation) [πηγή: The British Museum]

Anim ο to [Ελεύθερο λογισμικό δημιουργίας βίντεο]




http://animoto.com/

http://www.ancientgreece.co.uk/festivals/explore/exp_set.html

http://www.theatron.co.uk/dion1.htm

http://www.princeton.edu/hellenic/gallery/popups/popup24.html

http://en.museicapitolini.org/collezioni/percorsi_per_sale/palazzo_nuovo/sala_delle_colombe/mosaico_con_maschere_sceniche

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:TragicComicMasksHadriansVillamosaic.jpg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Giovanni_Domenico_Tiepolo_-_The_Procession_of_the_Trojan_Horse_in_Troy_-_WGA22382.jpg

http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225

Audacity [Ελεύθερος Επεξεργαστής Ήχου και Ηχογράφος]

Εισαγωγή στην «Ελένη» του Ευριπίδη [πηγή: “Lexifilia”–ιστολόγιο]

(αναδημοσίευση από το ιστολόγιο «ancient-dromena”).

Ευριπίδη «Ελένη» [Ιστολόγιο]

Freemake Video Converter [Ελεύθερο λογισμικό μετατροπής βίντεο σε ήχο]

Gimp [Ελεύθερο λογισμικό επεξεργασίας εικόνων]

GoogleDocs / Drive [Συνεργατικά Έγγραφα Google]

Θέατρο «Κνωσός» - Σχολικές παραστάσεις: «Ελένη» του Ευριπίδη [πηγή: Θέατρο

«Κνωσός»].

Ινστιτούτο Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής (ΙΕΜΑ) – Κατάλογος Συνθετών:

Γιώργος Κουρουπός [πηγή: ΙΕΜΑ – Composers Music Portal].

Μαρκαντωνάτου, Γ. «Οι θεοί της τραγωδίας», εφημ. «Το Βήμα», 23/11/2003.

«ΜελΟδύσσεια»: μια μουσική ιστορία για νέους [διαδικτυακή διαδραστική εφαρμογή

για την ιστορία της δυτικοευρωπαϊκής μουσικής από τον Μεσαίωνα μέχρι σήμερα] –

Ελληνική μουσική 20ος αιώνας: Γιώργος Κουρουπός [πηγή: «ΜελΟδύσσεια» -

Σύλλογος «Φίλοι της Μουσικής» - Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

«Λίλιαν Βουδούρη»].

Movie Maker [Ελεύθερο λογισμικό επεξεργασίας παρουσιάσεων, ταινιών και ήχου].

Scratch [Οπτική γλώσσα προγραμματισμού για τη δημιουργία διαδραστικών

ιστοριών, παιχνιδιών και κινουμένων σχεδίων].

Σιάφκος, Χ. «Η Κύπρος του Σεφέρη», εφημ. «Ελευθεροτυπία», 07/04/2013.

«Τέρπανδρος» - Κυπριακή Ορχήστρα Αρχαίων Ελληνικών Μουσικών Οργάνων

Μουσικά Όργανα






http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=355551


http://windows.microsoft.com/el-gr/windows-live/movie-maker#t1=overview

http://melodisia.mmb.org.gr/GreekMusic/list.asp?c=236

http://www.tovima.gr/PrintArticle/?aid=155382

http://composers.musicportal.gr/?lang=el&c=kouroupos

http://www.theatroknossos.gr/#/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-04-01/

https://accounts.google.com/ServiceLogin?service=writely&passive=1209600&continue=http://docs.google.com/?hl%3Del%23&followup=http://docs.google.com/?hl%3Del&ltmpl=homepage&hl=el

http://www.gimp.org/


http://euripideseleni.blogspot.gr/

http://lexifilia.blogspot.gr/2012/09/blog-post_30.html

http://audacity.sourceforge.net/

Theatre at Athens: The Theatre of Dionysus [πηγή: “Theatron” – Διαδραστικές και

πολυμεσικές παρουσιάσεις μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς]

Χαλιακόπουλος, Γρ. «Νίκος Ξανθούλης: Η “Ελένη” των δύο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ» ,

ηλεκτρονική εφημερίδα “Culture Now”, 23/07/2013.

Διδακτική πορεία/στάδια/φάσειςΑ΄ Φάση (1η διδακτική ώρα)

Mύηση στη θεατρική διάσταση της τραγωδίας, κατανόηση του όρου «στάσιμο»

και ένταξή του στο σύνολο του έργου.

Βασική μέριμνα του εκπαιδευτικού είναι να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές από την

αρχή ότι το κείμενο που θα μελετήσουν είναι προορισμένο για παράσταση. Αρχικά,

μπορεί να υποβάλλει τη θεατρική ατμόσφαιρα καλώντας την ολομέλεια της τάξης να

περιεργαστεί το φωτογραφικό υλικό του σχολικού εγχειριδίου (σελ. 87, 89 και 90).

Στη συνέχεια, με κατευθυνόμενες ερωτήσεις προσπαθεί να ανακαλέσει στη μνήμη

των μαθητών ό,τι διδάχθηκαν στην εισαγωγή, κυρίως για τα λυρικά μέρη της

τραγωδίας, τους ρωτά τι είναι το στάσιμο και, αν χρειάζεται, τους παραπέμπει στο

Λεξικό Όρων της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας (σελ. 144). Ακολουθεί εκφραστική

ανάγνωση του κειμένου από τον διδάσκοντα και γλωσσική εξομάλυνσή του. Οι

παραπάνω εκπαιδευτικές δραστηριότητες μπορούν να γίνουν είτε στη σχολική

αίθουσα είτε στο εργαστήριο πληροφορικής. Τέλος, εστιάζει την προσοχή των

παιδιών στα βασικά θέματα του χορικού, στη νοηματική τους συνάφεια με τα θέματα

του Β΄ Επεισοδίου και στον λειτουργικό του ρόλο μέσα στην τραγωδία,

καθοδηγώντας τη συζήτηση γύρω από τα εξής θέματα: α) την ανάγκη των θεατών για

συναισθηματική αποφόρτιση μετά την ένταση που συσσωρεύτηκε στο Β΄ Επεισόδιο,

β) την ανάγκη να ενταθεί το ενδιαφέρον τους για την έκβαση του σχεδίου απόδρασης

και γ) την ανάγκη να εξασφαλιστεί χρόνος στους υποκριτές, για να αλλάξουν σκευή

και να καλυφθεί η εξωσκηνική δράση.







http://www.culturenow.gr/22469/nikos-ksanthoylhs-h-elenh-twn-dyo-dhpethe

http://www.theatron.co.uk/athens.htm

Εναλλακτικά, ως αφόρμηση ο διδάσκων μπορεί να παρουσιάσει στην

ολομέλεια της τάξης:

o Την απεικόνιση του αρχαίου θεάτρου με animation. Στη συνέχεια,

o Την απεικόνιση του Θεάτρου του Ελευθερέως Διονύσου . Και τέλος,

o Το βίντεο «Αρχαίων Ήχων Άρμοσις» από την Εκπαιδευτική

Τηλεόραση, προκειμένου να διεγείρει το ενδιαφέρον, να υποβάλλει τη

θεατρική ατμόσφαιρα και να προκαλέσει συζήτηση με τους μαθητές για

τη θεατρική διάσταση του κειμένου.

Μια δεύτερη εναλλακτική πρόταση είναι η προβολή του βιντεοσκοπημένου

χορικού από την παράσταση της «Ελένης» το 2008 από το Κρατικό Θέατρο

Βορείου Ελλάδος.






http://www.youtube.com/watch?v=_KXTVCET5mU

http://www.theatron.co.uk/athens.htm

http://www.ancientgreece.co.uk/festivals/explore/exp_set.html

Β΄ Φάση (2η, 3η και πιθανώς 4η διδακτική ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής)

Συγκρότηση ομάδων και ανάθεση αποστολής σε καθεμιά με διαφορετικά Φύλλα

Εργασίας.

Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει συνολικά το σενάριο-πρόγραμμα, ώστε

να γνωρίζουν όλοι οι μαθητές το περιεχόμενό του και τους επιδιωκόμενους στόχους

και δημιουργούνται πέντε ομάδες των πέντε ή έξι ατόμων, καθεμιά από τις οποίες

αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας συγκεκριμένες δραστηριότητες ανάλογα με το Φύλλο

Εργασίας που δίνεται. Παράλληλα, στην κάθε ομάδα δίνεται ένα ιδιαίτερο όνομα

(Πολεμικοί Ανταποκριτές, Θεολόγοι και Ιστορικοί, Χορογράφοι και Ενδυματολόγοι,

Μουσικοί) και τα μέλη της αναλαμβάνουν να αναδείξουν ένα ιδιαίτερο συστατικό της

αρχαίας τραγωδίας (διάνοια, κίνηση, ένδυση κ.ά.). Πρωταρχικός μας στόχος είναι,

αφού τα μέλη των ομάδων συγκεντρώσουν οπτικοακουστικό υλικό από το διαδίκτυο,

να αντιληφθούν με βιωματικό τρόπο ότι το αρχαίο δράμα είναι ένα σύνθετο

καλλιτεχνικό γεγονός, στο οποίο εκτός από την τέχνη του λόγου συμμετέχουν και

άλλες τέχνες (θέατρο, χορός, μουσική) και να δημιουργήσουν νέους ψηφιακούς

πόρους, που θα αναρτηθούν στο ιστολόγιο της τάξης.

Οι μαθητές της πρώτης ομάδας, οι Πολεμικοί Ανταποκριτές, επισημαίνουν

τον θρηνητικό χαρακτήρα του άσματος και σχολιάζουν το πένθος και τη θλίψη των

γυναικών τόσο στην Τροία όσο και στην Ελλάδα. Μέσω της σύγκρισης των

αναφορών σε στίχους καλούνται να αντιληφθούν το αντιπολεμικό μήνυμα του

Ευριπίδη ότι ουσιαστικά οι γυναίκες είναι τα ανυπεράσπιστα θύματα του πολέμου και

ότι τελικά στον πόλεμο δεν υπάρχουν ηττημένοι και νικητές, παρά μόνο θάνατος,

καταστροφές και πένθος. Επιπρόσθετα, εμβαθύνουν στην ανάλυση των αιτιών του

πολέμου διαχρονικά, ώστε να αντιληφθούν τη ματαιότητά του και να υιοθετήσουν

φιλειρηνική στάση ζωής. Στο τέλος, δημιουργούν μια παρουσίαση διαφανειών με

εικόνες και αίτιες του πολέμου από το χτες στο σήμερα και αναλαμβάνουν ως

πολεμικοί ανταποκριτές να περιγράψουν τις φρικαλεότητες που βιώνουν στην πρώτη

γραμμή του πυρός.




Αξιολόγηση: Αξιολογούνται η ικανότητα εντοπισμού και αξιοποίησης

κατάλληλου υλικού, η δυνατότητα εξαγωγής τεκμηριωμένου συμπεράσματος και

γενικότερα η αντιληπτική ικανότητα των μαθητών, καθώς και η επαφή τους με τη

σύγχρονη πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, εκτιμώνται η ευχέρεια τους στον διάλογο, η

ευαισθητοποίησή τους απέναντι σε κοινωνικά φαινόμενα, καθώς και οι δεξιότητές

τους στην παραγωγή γραπτού λόγου και στην αξιοποίηση λογισμικών.

Οι μαθητές της δεύτερης ομάδας, οι Θεολόγοι και Ιστορικοί, εντοπίζουν και

διερευνούν τις απόψεις του ποιητή για τους θεούς και την πολιτική κατάσταση της

εποχής του, ώστε να αντιληφθούν την επίδραση του σοφιστικού κινήματος στη

σκέψη του και το πολιτικό πλαίσιο κατά την εποχή διδασκαλίας της τραγωδίας.

Καλούνται να διατυπώσουν προσωπικές εκτιμήσεις για την προσωπικότητα του

τραγικού ποιητή και το δριμύ «κατηγορώ» του εναντίον των εμπνευστών της

Σικελικής Εκστρατείας, ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι τελικά η τέχνη είναι πέρα

και πάνω από όλα πράξη πολιτική. Στη συνέχεια, δημιουργούν μια παρουσίαση

διαφανειών με εικόνες του ποιητή και της Σικελικής Εκστρατείας, στις οποίες

ενσωματώνουν τα κείμενά τους, καθώς και με φωτογραφίες του τραγικού Χορού, τις

οποίες οφείλουν να εναρμονίσουν με κατάλληλους στίχους του κειμένου. Τέλος,

προκειμένου να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθησή τους, υποδύονται τον ρόλο ενός

αθηναίου θεατή κατά τον 5ο αι π.Χ. και τους ζητείται να περιγράψουν τα

συναισθήματά τους.

Αξιολόγηση: Αξιολογούνται η ικανότητα εντοπισμού νοηματικά φορτισμένων

στίχων, η αποτελεσματική συλλογή και η δημιουργική αξιοποίηση πληροφοριών και

οπτικού υλικού από το διαδίκτυο, η διαμόρφωση και διατύπωση προσωπικής άποψης,

καθώς και ο εναρμονισμός έκφρασης-λόγου κατά τη χρήση του λογισμικού

παρουσιάσεων.

Οι μαθητές της τρίτης ομάδας, οι Σκηνοθέτες, συλλέγουν φωτογραφίες/μακέτες

σκηνικών από το Ψηφιοποιημένο Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου (παραστάσεις 1962

και 1977) και από το Αρχείο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1982 και




http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=3932



2008). Στη συνέχεια, παροτρύνονται να αναζητήσουν φωτογραφικό υλικό στο

διαδίκτυο από σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις και να συγκρίνουν τη σκηνογραφία

ως προς το ύφος, τη διαφοροποίησή της ανάλογα με τον χρόνο δημιουργίας της και

το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Καλούνται να εκφράσουν τεκμηριωμένα την

προτίμησή τους και να δημιουργήσουν μια παρουσίαση διαφανειών. Τέλος,

αναλαμβάνουν να σκηνογραφήσουν μια θεατρική παράσταση της «Ελένης»,

λαμβάνοντας υπόψη το κοινό τους και τα δεδομένα της σύγχρονης εποχής.

Αξιολόγηση: Εκτός από τις δεξιότητες συλλογής και κριτικής αποτίμησης

οπτικού υλικού, συνεκτιμώνται η ευχέρεια χρήσης του λογισμικού παρουσιάσεων,

καθώς και η κατανόηση της ιδιότητας του «ανοιχτού» θεατρικού έργου, το οποίο

συνδέεται με την εκάστοτε κοινωνική-πολιτική και ιστορική στιγμή, αναδεικνύοντας

συχνά και μια σύγχρονη ματιά πάνω σε αυτό.

Οι μαθητές της τέταρτης ομάδας, οι Ενδυματολόγοι και Χορογράφοι,

συγκεντρώνουν αγγειογραφίες με χορευτικές φιγούρες από την ψηφιακή βιβλιοθήκη

του Περσέα και φωτογραφίες του δραματικού Χορού από διαφορετικές παραστάσεις,

παλιότερες και πιο σύγχρονες. Στη συνέχεια, με κατευθυνόμενες ερωτήσεις

κατανοούν την ταυτότητα του Χορού, συγκρίνουν την ενδυματολογική του εμφάνιση

(βασικά σε τέσσερις παραστάσεις) και δημιουργούν πολυτροπικά κείμενα

(εμπλουτισμένο κείμενο, παρουσίαση διαφανειών ή βίντεο) ανάλογα με τις κλίσεις

και τα ενδιαφέροντά τους, στα οποία προβάλλονται ο χορός στην αρχαιότητα και ο

Χορός σε θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης». Τέλος, αναλαμβάνουν ως

σύγχρονοι ενδυματολόγοι να επιμεληθούν τη σκηνική εμφάνιση του Χορού

συνυπολογίζοντας τα δεδομένα της σύγχρονης εποχής και το κοινό στο οποίο

απευθύνονται.

Αξιολόγηση: Αξιολογούνται η ικανότητα ανεύρεσης οπτικού υλικού σε

«ανοιχτά» περιβάλλοντα (Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Περσέα, Ψηφιοποιημένο Αρχείο

Εθνικού Θεάτρου και ΚΘΒΕ κ.ά.), η δημιουργική αξιοποίηση πληροφοριών, η




http://www.ntng.gr/



http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser

http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225

επαγωγική σκέψη και η ευρηματικότητα των μαθητών, καθώς και οι δεξιότητες

παρουσίασης της εργασίας τους.

Οι μαθητές της πέμπτης ομάδας, οι Μουσικοί, συγκεντρώνουν εικόνες και

ήχους μουσικών οργάνων της αρχαιότητας, ήχους από παλαιότερες και σύγχρονες

αναπαραστάσεις της «Ελένης» (με εστίαση στο Α΄ Στάσιμο) και καταγράφουν τις

παρατηρήσεις τους σχετικά με τη μουσική επένδυση του έργου. Συγχρόνως,

γνωρίζουν επαγγελματίες μουσικοσυνθέτες, αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες που

αντιμετωπίζουν κατά τη μουσική επιμέλεια της αναβίωσης του θεατρικού έργου και

αξιολογούν τις επιλογές τους. Τέλος, δημιουργούν δύο παρουσιάσεις διαφανειών

προβάλλοντας τη μουσική των αρχαίων Ελλήνων και τις προσωπικότητες αξιόλογων

συνθετών διεθνούς φήμης και καριέρας και προτείνουν τη δική τους μουσική επιλογή

για το στάσιμο.

Αξιολόγηση: Αξιολογούνται η ικανότητα συγκέντρωσης ηχητικών

αποσπασμάτων (MP3) και οπτικού υλικού σε «ανοιχτά» περιβάλλοντα (Ψηφιακή

Βιβλιοθήκη του Περσέα, Ψηφιοποιημένο Αρχείο Εθνικού Θεάτρου και ΚΘΒΕ κ.ά.),

οι δεξιότητες αποτελεσματικής κατανόησης δημοσιευμάτων και αξιοποίησής τους, η

κριτική ικανότητα και η κατάλληλη επιλογή μουσικής επένδυσης του στάσιμου, η

οποία πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Βέβαια, για την ανάθεση της προτεινόμενης

εργασίας θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αν τα παιδιά φοιτούν σε Μουσικό

Σχολείο, μπορούν να συνθέσουν μόνα τους τη μουσική.

Γ΄ Φάση (5η και ίσως 6η διδακτική ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής)

Ανασυγκρότηση ομάδων και δημιουργική σύνθεση των προηγούμενων εργασιών

Η ολομέλεια της τάξης συγκροτεί τώρα δύο νέες ομάδες, τους Φωτορεπόρτερ και

τους Animators, που συνθέτουν και αξιοποιούν τις εργασίες των πέντε προηγούμενων

ομάδων. Με σκοπό να διεγείρουμε τη φαντασία των παιδιών και να τους δώσουμε

ευκαιρίες καλλιτεχνικής έκφρασης και κριτικής εξοικείωσης με τις ΤΠΕ, τα

παροτρύνουμε να χρησιμοποιήσουν δύο εφαρμογές/εργαλεία του Web 2.0, το

Animoto και το Scratch. Έτσι εμπλουτίζουμε τη μαθησιακή διαδικασία, ενισχύουμε





http://animoto.com/

http://www.ntng.gr/




την πρωτοβουλία και το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών μας και τους

δίνουμε την ευκαιρία να αναπαραστήσουν όσα έμαθαν, σύμφωνα πάντα με τη δική

τους οπτική. Παράλληλα, κατανοούν τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και τα

στάδια δημιουργίας στα παραπάνω περιβάλλοντα εργασίας, ώστε να είναι ικανά να

τα χρησιμοποιούν και σε άλλα προγράμματα εκπαίδευσης (Περιβαλλοντική Αγωγή,

Αγωγή Υγείας κ.ά.), που υλοποιούνται στο πλαίσιο της καθημερινής διδακτικής

πράξης.

Η πρώτη ομάδα, οι Φωτορεπόρτερ, επιλέγει από κοινού φωτογραφίες με θέμα

τον πόλεμο και δημιουργεί μια βίντεο-παρουσίαση (με Animoto), καταγράφοντας

συγχρόνως τις οδυνηρές συνέπειες του πολέμου σε μια προσπάθεια αναστοχασμού

και εμπέδωσης όσων διδάχθηκαν.

Η δεύτερη ομάδα, οι Animators , αναλαμβάνει να συνθέσει τις εργασίες των

ομάδων 3, 4 και 5 και να δημιουργήσει μια κινηματογραφική αναπαράσταση του Α΄

Στάσιμου χρησιμοποιώντας το περιβάλλον προγραμματισμού Scratch, το οποίο

επιτρέπει τη δημιουργία προγραμμάτων με βάση το υπόδειγμα της θεατρικής σκηνής.

Αξιολόγηση: Ο σχεδιασμός του Scratch ευνοεί τους αρχάριους προγραμματιστές

και εκτός από την παραγωγή εφαρμογών ως εκπαιδευτικό περιβάλλον, στοχεύει στην

ανάπτυξη βασικών ικανοτήτων, όπως είναι η δημιουργική σκέψη, η συστηματική

ανάλυση, η σαφής επικοινωνία, η αποδοτική συνεργασία και οι δεξιότητες της διά

βίου μάθησης.




ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Β΄ Φάση

1ο Φύλλο Εργασίας: Πολεμικοί Ανταποκριτές

Τα στάσιμα τα τραγουδούσε ο Χορός όταν πια είχε πάρει τη θέση του (στάσιν) στην

ορχήστρα και τα συνόδευε με χορευτικές κινήσεις. Γράφονται στη δωρική διάλεκτο

από σεβασμό στην παράδοση του διθυράμβου και σε διαφορετικά μέτρα. Ο Χορός

στη συγκεκριμένη τραγωδία αποτελείται από δεκαπέντε νέες Ελληνίδες με φτωχική

περιβολή, αφού είναι σκλάβες στην Αίγυπτο μαζί με την Ωραία Ελένη.

Η αποστολή σας είναι να σχολιάσετε τις ιδέες (διάνοια) που εκφράζουν

οι γυναίκες του Χορού στην α΄ και β΄ στροφή και να εκφράσετε τις

απόψεις σας για τα αίτια και τις συνέπειες του πολέμου.

Προσπαθήστε να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις, δημιουργώντας ένα

σύντομο κείμενο με τον επεξεργαστή κειμένου (Word).

- Στην αρχή της α΄ στροφής ο Χορός επικαλείται την αηδόνα. Γιατί

χρειάζεται τη βοήθειά της;

- Σε ποια πρόσωπα αναφέρονται οι γυναίκες του Χορού; Σκεφθείτε γιατί.

- Παρατηρήστε σε πόσους στίχους αναφέρονται τα πρόσωπα αυτά στην α΄

στροφή και σε πόσους στη β΄ στροφή. Ποιο μήνυμα θέλει να μας

μεταφέρει ο ποιητής;

- Ποιες ήταν οι αιτίες του Τρωικού Πολέμου; Θυμηθείτε και την αμάχη των

θεαινών Ήρας και Αφροδίτης για το βραβείο «περί τῆς καλλίστης».

Αναζητήστε στο διαδίκτυο δύο εικόνες για τον

Τρωικό Πόλεμο και αποθηκεύστε τες σε έναν

φάκελο με το όνομα "Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΧΤΕΣ"

στην επιφάνεια εργασίας.

Τώρα διαβάστε το ποίημα «Ελένη» του Γ. Σεφέρη.




http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/various.htm#%CE%95%CE%9B%CE%95%CE%9D%CE%97

- Ποιες ομοιότητες παρατηρείτε;

- Πώς λειτουργεί το σύμβολο της Ελένης στο Α΄ Στάσιμο και στο ποίημα

του Σεφέρη;

Αναζητήστε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τον πόλεμο στον οποίο

αναφέρεται ο Γ. Σεφέρης. Ενδεικτικά μπορείτε να συμβουλευτείτε αυτό το

άρθρο.

- Εσείς γνωρίζετε πολέμους που έγιναν στη σύγχρονη εποχή χωρίς

ουσιαστικό λόγο;

Αναζητήστε πληροφορίες στο διαδίκτυο, καταγράψτε δύο-τρία παραδείγματα,

συγκεντρώστε και αποθηκεύστε σχετικές εικόνες σε φάκελο με την ονομασία

«Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ».

Συζητήστε μεταξύ σας για ποιους λόγους γίνονται πόλεμοι στην εποχή μας

και γράψτε τις απόψεις σας σε ένα σύντομο κείμενο.

Τώρα χρησιμοποιήστε τις εικόνες που αποθηκεύσατε προηγουμένως, για να

εμπλουτίσετε τα κείμενά σας, ή δημιουργήστε μια παρουσίαση διαφανειών

(PowerPoint) ή ένα βίντεο (Movie Maker ).

Εργασία: Υποθέστε ότι εργάζεστε ως δημοσιογράφος σε μια εφημερίδα ή σε

τηλεοπτικό σταθμό και βρίσκεστε στην εμπόλεμη ζώνη. Γράψτε ένα σύντομο

άρθρο ως πολεμικός ανταποκριτής για τη φρίκη του πολέμου που βιώνετε

καθημερινά.

Αποθηκεύστε την εργασία σας σε φάκελο με το όνομα της ομάδας σας.

Παρουσιάστε τα αποτελέσματα της εργασίας σας στον διαδραστικό

πίνακα με στόχο την ανταλλαγή απόψεων με τους συμμαθητές σας και

ενδεχόμενες διορθώσεις, και στη συνέχεια αναρτήστε τες στο ιστολόγιο

της τάξης.

Η αποστολή σας ολοκληρώθηκε. Καιρός να απολαύσετε και λίγο Θέατρο!

Δείτε βιντεοσκοπημένο το Α΄ Στάσιμο από τον Χορό του ΚΘΒΕ το 2008.

2ο Φύλλο Εργασίας: Θεολόγοι και Ιστορικοί






http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=355551

Ο σκηνοθέτης Κάρολος Κουν έγραψε για τον Χορό: «Πρωταρχικός παράγοντας του

αρχαίου θεάτρου θα είναι πάντοτε ο χορός. Νοηματικά και λεκτικά, ηχητικά και

μουσικά, κινησιακά και πλαστικά ο χορός διαμορφώνει το κλίμα του έργου, φωτίζει

τους ήρωες και προβάλλει με το πάθος του τα μηνύματα του ποιητή».

Η αποστολή σας είναι να μελετήσετε τις θρησκευτικές απόψεις του

Ευριπίδη και το ιστορικό-πολιτικό πλαίσιο κατά την εποχή συγγραφής

του έργου.

Αναζητήστε στο διαδίκτυο μία εικόνα του Ευριπίδη, μία εικόνα για τη

Σικελική Εκστρατεία και δύο φωτογραφίες του Χορού από θεατρικές

παραστάσεις της «Ελένης» (παλαιότερες ή σύγχρονες) και αποθηκεύστε τες

σε έναν φάκελο με την ονομασία «Ο ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ».

Τώρα εντοπίστε και καταγράψτε σημεία του κειμένου στα οποία ανιχνεύονται

οι θρησκευτικοί προβληματισμοί και οι αναζητήσεις του τραγικού ποιητή.

- Ποιες επιδράσεις δέχτηκε;

- Γιατί επιλέγει πρόσωπα λαϊκά και ταπεινά, όπως τις ελληνίδες δούλες του

Χορού ή τον Αγγελιοφόρο στο προηγούμενο επεισόδιο, ως εκφραστές των

σκέψεων του;

- Δικαιολογούνται οι χαρακτηρισμοί «σοφός» και «από σκηνής φιλόσοφος»

που του αποδίδουν οι μεταγενέστεροι συγγραφείς;

Αναζητήστε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τη θεολογία του. Ενδεικτικά,

μπορείτε να επισκεφθείτε:

o Την Αρχαία Ελληνική Γραμματολογία από τις Ψηφίδες για την

Ελληνική Γλώσσα της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.

o Το άρθρο του Γ. Μαρκαντωνάτου «Οι θεοί της τραγωδίας».

Ποια είναι η δική σας άποψη; Μπορεί να κατηγορηθεί ως άθεος, γιατί

προσβάλλει το θρησκευτικό συναίσθημα των αθηναίων θεατών του 5ου αι.

π.χ.; Γράψτε μια σύντομη παράγραφο χρησιμοποιώντας τον επεξεργαστή

κειμένου (Word).




http://www.tovima.gr/PrintArticle/?aid=155382

http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_047.html


Η Ελένη και ο Πάρης

Στην α΄ αντιστροφή καταδικάστηκε η ματαιότητα

του Τρωικού Πολέμου, αφού έγινε για ένα

«είδωλο», «για ένα πουκάμισο αδειανό»,

προξενώντας ολέθριες συνέπειες τόσο στην

ηρωίδα του δράματος όσο σε νικητές και

ηττημένους.

Στη β΄ αντιστροφή ποια εναλλακτική λύση

προτείνει ο τραγικός ποιητής; Προσέξτε ιδιαίτερα

τους στίχους 1278-1280: «μονάχα με τα λόγια

τέλος να δώσουνε στην έχθρα».

Ποιους καταγγέλλει σε αυτούς τους στίχους; Για την απάντησή σας θυμηθείτε

την πολιτική κατάσταση στην Αθήνα τον 5ο αι. π.Χ. –και ιδιαίτερα το 413/412

π.Χ. που διδάσκεται η τραγωδία και γράψτε ένα σύντομο κείμενο. Μπορείτε

να αναζητήσετε πληροφορίες στο διαδίκτυο. Ενδεικτικά, επισκεφθείτε την

«Εισαγωγή στην “Ελένη” του Ευριπίδη» , το κεφ. «Χρονολογική τοποθέτηση

και πολιτική κατάσταση».

Δημιουργήστε μια παρουσίαση με τέσσερις διαφάνειες στο PowerPoint

εισάγοντας τα κείμενά σας στις δύο πρώτες φωτογραφίες που αποθηκεύσατε

αρχικά και, στη συνέχεια, επιλέξτε δύο χαρακτηριστικές φράσεις του

κειμένου και εισάγετέ τις στις δύο φωτογραφίες του Χορού, προσπαθώντας να

επιτύχετε τον καλύτερο συνδυασμό έκφρασης και λόγου.

Αποθηκεύστε την εργασία σας στον φάκελο της ομάδας σας.

Εργασία: Υποθέστε ότι είστε αθηναίοι πολίτες και παρακολουθείτε την

παράσταση της «Ελένης». Ποια λόγια του συγκεκριμένου τραγουδιού των

γυναικών σας «αγγίζουν» περισσότερο;






http://lexifilia.blogspot.gr/2012/09/blog-post_30.html

ενδεχόμενες διορθώσεις, και στη συνέχεια αναρτήστε τες στο ιστολόγιο

της τάξης.







3ο Φύλλο Εργασίας: Σκηνοθέτες

Η αποστολή σας είναι να συγκεντρώσετε φωτογραφίες και μακέτες

σκηνικών από θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης» σε διαφορετικές

χρονικές περιόδους, να τις αξιολογήσετε και τέλος να κάνετε τη δική σας

σκηνοθετική πρόταση.

Επισκεφθείτε το Ψηφιοποιημένο Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου: Έργα → Ε →

Αναζήτηση → Ελένη → Επιλογή της συγκεκριμένης παράστασης →

Οπτικοακουστικό υλικό → Φωτογραφίες. Αντιγράψτε και αποθηκεύστε σε

φάκελο μία φωτογραφία του σκηνικού που χρησιμοποιήθηκε: 1) για την

παράσταση της «Ελένης» το 1962 και 2) για την ομώνυμη παράσταση το

1977. Κάτω από κάθε φωτογραφία γράψτε μια λεζάντα με τη χρονολογία και

το όνομα του σκηνοθέτη.

Επισκεφθείτε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος: Αρχείο → Ψηφιακή

Βιβλιοθήκη → Φωτογραφίες μακετών σκηνικού και κοστουμιών. Αντιγράψτε

και αποθηκεύστε από μία φωτογραφία/μακέτα σκηνικού: 3) για την

παράσταση της «Ελένης» το 1982 και 4) για την παράσταση του 2008

(υπάρχει και τρισδιάστατη μακέτα). Κάτω από κάθε φωτογραφία γράψτε μια

λεζάντα με τη χρονολογία της παράστασης και το όνομα του σκηνοθέτη.

Αναζητήστε στο διαδίκτυο σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης»

και συγκεντρώστε φωτογραφίες των σκηνικών που χρησιμοποιούνται. Κάτω

από κάθε φωτογραφία γράψτε μια λεζάντα με τη χρονολογία της παράστασης

και το όνομα του σκηνοθέτη. Ενδεικτικά, μπορείτε να επισκεφθείτε το Ίδρυμα

Μιχάλης Κακογιάννης, το Θέατρο «Θυμέλη» της Έλλης Βοζικιάδου, το

θέατρο «Κνωσός» κ.ά.:

o Παράσταση της «Ελένης» σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη με τη

Φιλαρέτη Κομνηνού (2006-2007).




http://www.youtube.com/watch?v=d8f_t7aqDVo

http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=24&sf_p1=6225,&pg=1



http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=24



http://www.ntng.gr/





http://www.nt-archive.gr/workDetails.aspx?workID=5662

http://www.nt-archive.gr/works.aspx


o Παραστάσεις Αρχαίου Δράματος για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευσης,

Ίδρυμα Μ. Κακογιάννη: «Ελένη» του Ευριπίδη από την Εταιρία

Θεάτρου «Η Άλλη Πλευρά» (2011-12).

o Παραστάσεις της «Ελένης» για σχολεία από το Θέατρο «Θυμέλη»

(2012-13) και το τρέιλερ της παράστασης.

o Παραστάσεις της «Ελένης» για σχολεία από το Θέατρο «Κνωσός»

και απόσπασμα από τις πρόβες της παράστασης.

o Παράσταση της «Ελένης» από τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας και Αγρινίου

και φωτογραφίες του σκηνικού (2013).

ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

Tώρα παρατηρήστε τις φωτογραφίες που

συγκεντρώσατε και σχολιάστε τη σκηνογραφία:

α) Ο σκηνογράφος προσπαθεί να αναπαραστήσει πιστά

τον τόπο, τα κτίρια, τα αντικείμενα κ.ά. → ρεαλιστικό

σκηνικό ή χρησιμοποιεί σύμβολα και τα αποδίδει με

μεταφορικό τρόπο → συμβολικό-αφαιρετικό σκηνικό.

β) Χρησιμοποιεί πολιτιστικά στοιχεία της αρχαίας εποχής → κλασικό σκηνικό

ή της σύγχρονης εποχής → μοντέρνο σκηνικό.

γ) Το ύφος είναι πομπώδες με έντονο το στοιχείο της υπερβολής ή λιτό και απέριττο.

δ) Παρατηρείτε κάποια διαφορά ή εξέλιξη στα σκηνικά ανάλογα με τη δεκαετία που

δημιουργούνται και το κοινό στο οποίο απευθύνονται; Εσείς ποιο σκηνικό προτιμάτε

και γιατί;

Δημιουργήστε μια παρουσίαση διαφανειών στο PowerPoint με τις

φωτογραφίες που συγκεντρώσατε προηγουμένως εισάγοντας και τα σχόλιά

σας αντίστοιχα.

Εργασία: Υποθέστε ότι αναλαμβάνετε να σκηνοθετήσετε μια σύγχρονη θεατρική

παράσταση της «Ελένης». Περιγράψτε το σκηνικό που θα προτείνετε και αν

μπορείτε σχεδιάστε το. Αποθηκεύστε τα σχέδιά σας σε φάκελο με το όνομα

«ΣΚΗΝΙΚΟ».












στη συνέχεια αναρτήστε την στο ιστολόγιο της τάξης.







4ο Φύλλο Εργασίας: Ενδυματολόγοι και Χορογράφοι

Η αποστολή σας είναι να συγκεντρώσετε παραστάσεις με χορευτικές

φιγούρες από αγγεία και γλυπτά της αρχαιότητας και στη συνέχεια

φωτογραφίες του τραγικού Χορού από διαφορετικές θεατρικές

παραστάσεις της «Ελένης», να συγκρίνετε τη σκηνική του παρουσία και

να κατανοήσετε την ταυτότητά του.

Άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σκηνική παρουσία του Χορού στο αρχαίο δράμα

είναι η κίνηση/όρχηση. Ωστόσο, σήμερα ο χορογράφος μπορεί να προσεγγίσει

μόνο μέσω έμμεσων πηγών, όπως παραστάσεις αγγείων. Έτσι, η χορογραφία

αποτελεί για αυτόν γόνιμο πεδίο καλλιτεχνικής έκφρασης και πειραματισμού,

που άλλοτε θεωρείται επιτυχής και ευρηματική, άλλοτε στηλιτεύεται ως

αισθητικά άκομψη ή προσβλητική και άλλοτε χαρακτηρίζεται απλώς ως

ενδιαφέρουσα και νεωτεριστική.

Επισκεφθείτε την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Περσέα (μεταφρασμένη

ιστοσελίδα από το Google Translate), βρείτε και αποθηκεύστε παραστάσεις με

χορευτικές φιγούρες από αγγεία και γλυπτά της αρχαιότητας σε έναν φάκελο

με το όνομα «Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ», ακολουθώντας τη

διαδρομή: Συλλογές/Κείμενα → Τέχνη και Αρχαιολογία Artifact Browser →

Γλυπτική/Βάζο → Λέξη-κλειδί → Δράσεις Γλυπτική → χορεύουν / Δράσεις

Βάζο → χορεύουν.




http://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=el&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570&rurl=translate.google.gr&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser%3Bjsessionid%3DB4168065F2C074CA5E1E650319460325%3Fobject%3DVase%26field%3DKeyword%26keyclass%3DActions%26keyword%3Ddancing&usg=ALkJrhjhu_5n3bfQ1hXNOq0brf7buQW3Xg

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=el&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570&rurl=translate.google.gr&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser%3Bjsessionid%3D6D38C668AADA20BF25FA4CB450619128%3Fobject%3DVase%26field%3DKeyword%26keyclass%3DActions&usg=ALkJrhg4PuyDDw0XW17RKVab2bycbBoiGw

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=el&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570&rurl=translate.google.gr&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser%3Bjsessionid%3D52438E931FD5E076E6D49296DEAC9A86%3Fobject%3DSculpture%26field%3DKeyword%26keyclass%3DActions%26keyword%3Ddancing&usg=ALkJrhgCt_LgGahSZaF1QNUQHEpJkiGxBw

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=el&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570&rurl=translate.google.gr&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser%3Bjsessionid%3DA50C3692C6E48DB8391A39CEF772C469%3Fobject%3DSculpture%26field%3DKeyword%26keyclass%3DActions&usg=ALkJrhg9iABkRhltVwNHq5Bpd0mGgY5AAQ

http://translate.google.gr/translate?hl=el&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570






Χορός Ωκεανίδων

Επισκεφθείτε το Ψηφιοποιημένο Αρχείο του

Εθνικού Θεάτρου. Αναζητήστε τη θεατρική

παράσταση της «Ελένης» στο θέατρο της

Επιδαύρου το 1962, αντιγράψτε μια

φωτογραφία του τραγικού Χορού και

αποθηκεύστε την σε ένα φάκελο με την

ονομασία «Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ

ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ». Στη συνέχεια, αναζητήστε την

παράσταση του 1977 και αποθηκεύστε μια

φωτογραφία του Χορού στον ίδιο φάκελο.

Γράψτε κάτω από κάθε φωτογραφία μια

λεζάντα με τη χρονολογία της παράστασης και

τα ονόματα του σκηνοθέτη και του

ενδυματολόγου.

Να συγκρίνετε τις δύο φωτογραφίες και να απαντήσετε στις παρακάτω

ερωτήσεις:

α) Πώς είναι ντυμένες οι γυναίκες του Χορού (παρόμοια ή διαφορετικά

κοστούμια, χρώμα σκούρο ή ανοιχτό, ενδυμασία πολυτελής ή φτωχική;)

β) Πώς είναι η έκφραση των προσώπων;

γ) Ποια είναι η στάση του σώματος και οι χειρονομίες τους;

δ) Γιατί νομίζετε ότι οι τραγικοί Χοροί συγκροτούνται σχεδόν αποκλειστικά

από γυναίκες ή γέρους άντρες; Σκεφθείτε τη φυσική δύναμη και το ψυχικό

σθένος που μπορεί να διαθέτει ένας τέτοιος Χορός, ώστε να επηρεάζει την

πορεία των γεγονότων. Ακόμη, σκεφθείτε και το κοινωνικό του κύρος, ώστε

να εκφράζει απόψεις ή να παρέχει συμβουλές αλλάζοντας τη συμπεριφορά

των ηρώων. Γράψτε ένα σύντομο κείμενο για την ταυτότητα του τραγικού

Χορού χρησιμοποιώντας τον επεξεργαστή κειμένου (Word).






http://www.nt-archive.gr/playDetails.aspx?playID=829








Επισκεφθείτε το Αρχείο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και

αναζητήστε φωτογραφίες του Χορού από την παράσταση της «Ελένης» το

1982 [Αρχείο → Ψηφιακή Βιβλιοθήκη → Φωτογραφίες], επιλέξτε μία, γράψτε

λεζάντα με τη χρονολογία της παράστασης και τα ονόματα του σκηνοθέτη και

του ενδυματολόγου και αποθηκεύστε την στον προηγούμενο φάκελο.

Τώρα, αναζητήστε φωτογραφίες του Χορού από την ομώνυμη παράσταση το

2008 στο ίδιο Αρχείο και αποθηκεύστε μία από αυτές σε φάκελο με το όνομα

«Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ», αφού πρώτα

γράψετε τη χρονολογία της παράστασης και τα ονόματα του σκηνοθέτη και

του ενδυματολόγου. Μπορείτε να βοηθηθείτε και από αυτό το ιστολόγιο.

Να συγκρίνετε την ενδυματολογική εμφάνιση του Χορού στις τέσσερις

φωτογραφίες που συγκεντρώσατε.

- Σε ποιες φωτογραφίες τα κοστούμια του Χορού έχουν κλασική γραμμή

και σε ποιες πιο σύγχρονη/μοντέρνα;

- Σε ποιες είναι απέριττα και λιτά και σε ποιες υπάρχει το στοιχείο της

υπερβολής;

- Ποια ενδυμασία του Χορού προτιμάτε εσείς και γιατί;

Αναζητήστε ακόμα πιο σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις της ευριπίδειας

«Ελένης» στο διαδίκτυο και συγκεντρώστε φωτογραφίες του Χορού (μία

φωτογραφία κάθε φορά). Γράψτε λεζάντα με τη χρονολογία του έργου και τα

ονόματα του σκηνοθέτη και του ενδυματολόγου. Αποθηκεύστε τες στον

φάκελο με το όνομα «Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ

ΕΠΟΧΗ». Ενδεικτικά, μπορείτε να επιστρεφθείτε το Ίδρυμα Μιχάλης

Κακογιάννης, το Θέατρο «Κνωσός», το Θέατρο «Θυμέλη» της Έλλης

Βοζικιάδου ή και τα ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας και Αγρινίου.

Να δημιουργήσετε μια παρουσίαση διαφανειών στο PowerPoint με τις εικόνες

που συγκεντρώσατε και τα κείμενά σας ή να φτιάξτε μια δική σας ταινία









http://euripideseleni.blogspot.gr/







http://www.ntng.gr/

χρησιμοποιώντας το Movie Maker ή ό,τι μπορείτε εσείς οι ίδιοι να

φανταστείτε (συνδυασμός κειμένου, εικόνας, ήχου, βίντεο).

Εργασία: Υποθέστε ότι αναλαμβάνετε ως ενδυματολόγοι να ντύσετε τον

Χορό μιας σύγχρονης θεατρικής παράστασης της «Ελένης». Περιγράψτε

πώς θα ντύσετε τις γυναίκες, λαμβάνοντας υπόψη σας την κοινωνική θέση και

την ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Αν μπορείτε, σχεδιάστε

τα κοστούμια και αποθηκεύστε τα σε φάκελο με το όνομα «ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ».




ενδεχόμενες διορθώσεις, και στη συνέχεια αναρτήστε την στο ιστολόγιο

της τάξης.

Η αποστολή σας ολοκληρώθηκε. Καιρός να απολαύσετε Θέατρο!

Παρακολουθήστε το Α΄ Στάσιμο από τον Χορό του ΚΘΒΕ το 2008 και

αποσπάσματα από την παράσταση της «Ελένης» από το θέατρο

«Κνωσός» και το Θέατρο «Θυμέλη», όπου φαίνεται και η κίνηση του

Χορού.









5ο Φύλλο Εργασίας: Μουσικοί

Ο Αριστοτέλης στο έργο του «Περὶ ποιητικῆς» δίνει τον εξής ορισμό της

τραγωδίας: «Ἔστιν οὖν τραγῳδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδῶν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι' ἀπαγγελίας, δι' ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα

τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». Τι σημαίνουν η φράση «ἡδυσμένῳ

λόγῳ» και η λέξη «μέλος»;

Ο συνθέτης που αναλαμβάνει τη μουσική επένδυση μιας τραγωδίας πειραματίζεται

με ποικίλα εκφραστικά μέσα, προκειμένου να τη συνταιριάξει με το ήθος και το ύφος

της σκηνοθεσίας της.

Η αποστολή σας είναι να συγκεντρώσετε πληροφορίες για τη μουσική

των αρχαίων Ελλήνων και να αξιολογήσετε τη μουσική επένδυση των

χορικών σε διαφορετικές θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης».

Επισκεφθείτε την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Περσέα (μεταφρασμένη

ιστοσελίδα από το Google Translate), βρείτε παραστάσεις με μουσικά όργανα

σε αγγεία της αρχαιότητας, επιλέξτε μία εικόνα για κάθε όργανο και γράψτε

μία λεζάντα με την ονομασία του. Αποθηκεύστε τες σε έναν φάκελο με το

όνομα «ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ», ακολουθώντας

τη διαδρομή: Συλλογές/Κείμενα → Τέχνη και Αρχαιολογία Artifact Browser →

Βάζο → Λέξη-κλειδί → Δράσεις → παίζοντας.

Βρείτε πληροφορίες στο διαδίκτυο για αυτά και γράψτε μια σύντομη

παράγραφο για το καθένα. Τώρα αναζητήστε ήχους τους στο YouTube ή στην

ιστοσελίδα «Τέρπανδρος». Μετατρέψτε τους σε MP3 χρησιμοποιώντας το

Freemake Video Converter και αποθηκεύστε τους.

Δημιουργήστε μια παρουσίαση διαφανειών στο

PowerPoint με τις εικόνες των οργάνων και τις






http://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=2&hl=el&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570&rurl=translate.google.com&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser%3Bjsessionid%3D067B5340E84ADF2218705643EAB13E89%3Fobject%3DVase%26field%3DKeyword%26keyclass%3DActions%26keyword%3Dplaying&usg=ALkJrhjR8s0_Y42uhKTOCq5wJ5zF3DQsKg

http://translate.googleusercontent.com/translate_c?depth=1&hl=el&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570&rurl=translate.google.gr&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/artifactBrowser%3Bjsessionid%3D6D38C668AADA20BF25FA4CB450619128%3Fobject%3DVase%26field%3DKeyword%26keyclass%3DActions&usg=ALkJrhg4PuyDDw0XW17RKVab2bycbBoiGw






πληροφορίες που γράψατε για το καθένα. Αν μπορείτε, ενσωματώστε και τους

ήχους τους αντίστοιχα.


Αναζητήστε στο Ψηφιοποιημένο Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου: Έργα → Ε →

Αναζήτηση → Ελένη → Επιλογή της συγκεκριμένης παράστασης →

Οπτικοακουστικό υλικό → Δημοσιεύματα:

1. Την παράσταση της «Ελένης» στο θέατρο της Επιδαύρου το 1977 σε

σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού και διαβάστε τη συνέντευξη του συνθέτη

Γιάννη Ξενάκη για τη μουσική στην «Ελένη» στην εφημερίδα «Τα

Νέα», 16/07/1977 (πρόκειται για το 12ο κείμενο). Ποιες δυσκολίες

αντιμετωπίζουν οι συντελεστές της παράστασης, και ιδίως οι

μουσικοσυνθέτες, στην προσπάθειά τους να «αναστηλώσουν» την

αρχαία τραγωδία επί σκηνής; Ποιες επιλογές δηλώνει ότι έκανε ο ίδιος

για την απόδοση των χορικών και γιατί; Βρείτε πληροφορίες για τον

συνθέτη και μία φωτογραφία του και γράψτε ένα σύντομο κείμενο.

Ακούστε το Α΄ Στάσιμο από ηχητικό ντοκουμέντο της εποχής (διάρκειας

1:45:37, το Α΄ Στάσιμο εκτείνεται στο χρονικό διάστημα 25΄:42΄΄- 30΄:60΄΄).

Επισκεφθείτε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος: Αρχείο → Ψηφιακή

Βιβλιοθήκη → Αρχεία Ήχου.

2. Αναζητήστε την παράσταση της «Ελένης» το 1982 και ακούστε

Δείγματα από τη μουσική επένδυση του έργου και ιδιαίτερα το χορικό

του πολέμου [track 11, διάρκειας 29΄΄].

Βρείτε πληροφορίες για τον συνθέτη και μία φωτογραφία του και γράψτε ένα

σύντομο κείμενο. Ενδεικτικά, μπορείτε να επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες:

o Ινστιτούτο Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής (ΙΕΜΑ) –

Κατάλογος Συνθετών: Γιώργος Κουρουπός

o «ΜελΟδύσσεια» - Ελληνική Μουσική 20ος αιώνας: Γιώργος

Κουρουπός.






http://composers.musicportal.gr/?lang=el&c=kouroupos

http://www.ntng.gr/Files/Internet/productions/PP0240/PP0240H0002v11.mp3

http://www.ntng.gr/Files/Internet/productions/PP0240/PP0240H0002v11.mp3

http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=26&sf_p1=3932,&pg=1&item=34828


http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=26



http://www.ntng.gr/

http://www.youtube.com/watch?v=neF6EfZKBLU

http://www.nt-archive.gr/viewFiles1.aspx?playID=829&pubID=4684


http://www.nt-archive.gr/workDetails.aspx?workID=5662

http://www.nt-archive.gr/works.aspx


3. Αναζητήστε την παράσταση της «Ελένης» το 2008 και ακούστε από

τον Χορό του ΚΘΒΕ τη μουσική από το Α΄ Στάσιμο. Βρείτε

πληροφορίες για τον συνθέτη και μία φωτογραφία του και γράψτε ένα

σύντομο κείμενο. Ενδεικτικά, μπορείτε να επισκεφθείτε την

ιστοσελίδα: Συντελεστές της παράστασης του ΚΘΒΕ.

Μπορείτε, επίσης, να διαβάσετε και το άρθρο: «Η “Ελένη” ως θεατρικό

στοίχημα» της Γιάννας Τσόκου στην εφημερίδα «Αγγελιοφόρος της

Κυριακής», 25/01/2009 [Ψηφιακή Βιβλιοθήκη → Δημοσιεύματα Τύπου →

Επιλογή η συγκεκριμένη παράσταση → Είδος δημοσιεύματος: Κριτική].

Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η συνεισφορά του

καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας κ.

Νίκου Ξανθούλη, ο οποίος ερευνά με πάθος την αρχαία

ελληνική μουσική και ανακατασκευάζει αρχαία

μουσικά όργανα. Παράλληλα, έχει αναλάβει τη

μουσική επένδυση των θεατρικών παραστάσεων της

«Ελένης» στο Θέατρο «Κνωσός» σε σκηνοθεσία Λάμπρου Τσάγκα, καθώς και

την ομώνυμη παράσταση από τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας και Αγρινίου σε

σκηνοθεσία του Βασίλη Νικολαΐδη (2013). Διαβάστε τη συνέντευξή του στον

Γρηγόρη Χαλιακόπουλο και γράψτε ένα σύντομο κείμενο με τις απόψεις του για

τον ρόλο της μουσικής στο θέατρο και τα όργανα που χρησιμοποίησε για να

συνταιριάξει τη μουσική με το ύφος και το ήθος της σκηνοθεσίας. Τέλος,

αποθηκεύστε μία φωτογραφία του. Ακούστε δείγματα της μουσικής του εδώ και

εδώ. Ποιες από τις μουσικές αποδόσεις που ακούσατε σας άρεσε περισσότερο και

γιατί;

Δημιουργήστε μία παρουσίαση διαφανειών στο PowerPoint με τα κείμενά σας

και τις φωτογραφίες των μουσικοσυνθετών που συγκεντρώσατε.

Εναλλακτικά, μπορείτε να εμπλουτίσετε τα κείμενά σας με τις φωτογραφίες

τους.






http://www.culturenow.gr/22469/nikos-ksanthoylhs-h-elenh-twn-dyo-dhpethe

http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=19&sf_p1=6225,&sf3=1&pg=1


http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225&mode=19&item=35185

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225&mode=19&item=35185

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=64&item=473


Εργασία: Υποθέστε ότι αναλαμβάνετε τη μουσική επένδυση μιας σύγχρονης

θεατρικής παράστασης της «Ελένης». Τι είδος μουσικής θα επιλέγατε για το

Α΄ Στάσιμο; Μπορείτε να επιλέξετε ελεύθερα είτε αρχαία ελληνική μουσική ή

κάποιο σύγχρονο/μοντέρνο μουσικό κομμάτι, αφού λάβετε υπόψη σας και το

κοινό στο οποίο απευθύνεστε. Αναζητήστε το στο YouTube, μετατρέψτε το

σε ΜΡ3 και αποθηκεύστε το σε φάκελο με το όνομα «ΜΟΥΣΙΚΗ».

Αποθηκεύστε την εργασία σας σε φάκελο της ομάδας σας.



ενδεχόμενες διορθώσεις, και τέλος αναρτήστε την στο ιστολόγιο της

τάξης.




Γ΄ Φάση

1ο Φύλλο Εργασίας: Φωτορεπόρτερ

Η αποστολή σας είναι να δημιουργήσετε μία βιντεο-παρουσίαση με την

εφαρμογή Animoto, αξιοποιώντας φωτογραφίες που συγκέντρωσαν

προηγουμένως οι συμμαθητές σας (Πολεμικοί Ανταποκριτές και

Θεολόγοι-Ιστορικοί).

Κατεβάστε από το ιστολόγιο της τάξης τις εργασίες των ομάδων 1 και 2

(Πολεμικοί Ανταποκριτές και Θεολόγοι-Ιστορικοί) και επιλέξτε πρώτα τις

φωτογραφίες που θέλετε (από τους φακέλους «Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΧΤΕΣ», «Ο

ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ» και από τη Σικελική Εκστρατεία. Ανεβάστε τες στον

υπολογιστή σας και στη συνέχεια επιλέξτε τη σειρά εμφάνισής τους και σε

ποιες από αυτές θέλετε να δώσετε περισσότερη έμφαση.

Συνδεθείτε στο Animoto και δημιουργήστε ένα βίντεο 30 δευτερολέπτων

δωρεάν με εντυπωσιακά εφέ κίνησης (τα βίντεο με την ένδειξη Pro δεν είναι

διαθέσιμα). Προσθέστε ένα σύντομο κείμενο (ως ενενήντα χαρακτήρες ανά

καρέ), παρουσιάζοντας συνοπτικά τις συνέπειες του πολέμου. Αν θέλετε,

μπορείτε να κατεβάσετε και ένα μουσικό κομμάτι της δικής σας επιλογής με

το οποίο θα επενδύσετε το βίντεο. Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει το Animoto,

που σας ενημερώνει για τα στάδια της παραγωγής του βίντεο μέχρι την

ολοκλήρωσή του.

Αποθηκεύστε το βίντεό σας, για να το μοιραστείτε με τους συμμαθητές σας

και στη συνέχεια να το αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης.




http://animoto.com/

http://animoto.com/

http://animoto.com/

2ο Φύλλο Εργασίας: Animators

Η αποστολή σας είναι να χρησιμοποιήσετε τη γλώσσα προγραμματισμού

του Scratch, για να δημιουργήσετε τη δική σας κινηματογραφική

παρουσίαση του Α΄ Στάσιμου, συνθέτοντας προηγούμενες εργασίες των

συμμαθητών σας.

Εγκαταστήστε στον υπολογιστή σας το Scratch και στη συνέχεια κατεβάστε

τους φακέλους: «ΣΚΗΝΙΚΟ», «ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ» και «ΜΟΥΣΙΚΗ», που έχουν

αναρτήσει στο ιστολόγιο της τάξης οι προηγούμενες ομάδες 3, 4 και 5

(Σκηνοθέτες, Ενδυματολόγοι και Χορογράφοι, Μουσικοί).

Αναζητήστε τους φακέλους: «Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ» και

«Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ» (4η ομάδα) και

επιλέξτε φωτογραφίες στις οποίες, κατά τη γνώμη σας, αποτυπώνεται

περισσότερο η τραγικότητα της έκφρασης στο πρόσωπο. Στη συνέχεια,

ντύστε τες με τα κοστούμια που σχεδίασε η 4η ομάδα, κάνοντας φωτομοντάζ.

Για παράδειγμα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα προγράμματα επεξεργασίας

εικόνας Adobe Photoshop ή Gimp, που διατίθενται δωρεάν. Αν θέλετε,

μπορείτε να κάνετε φωτομοντάζ με δικές σας εικόνες. Αν θέλετε, μπορείτε να

κάνετε φωτομοντάζ με δικές σας φωτογραφίες.

Να εισάγετε αυτές τις γυναικείες μορφές ως νέα αντικείμενα (new sprites) στο

Scratch.

Στη συνέχεια, να απαγγείλετε με εκφραστικό τρόπο στίχους του κειμένου και

να τους ηχογραφήσετε. Να αναζητήσετε το μουσικό κομμάτι που αποθήκευσε

προηγουμένως η 5η ομάδα (Μουσικοί) και αφού κάνετε μίξη ήχου (π.χ. με το

πρόγραμμα Audacity) να τον ενσωματώσετε στην παρουσίαση.

Τέλος, να εισάγετε το σκηνικό που σχεδίασε η 3η ομάδα (Σκηνοθέτες) και με

κατάλληλες εντολές να προγραμματίσετε την κίνηση των αντικειμένων, ώστε

να δώσετε την αίσθηση χορευτικού ρυθμού. Το κινηματογραφικό σας έργο

είναι έτοιμο!




http://audacity.sourceforge.net/


http://www.gimp.org/

https://creative.adobe.com/products/photoshop



Αφού συζητήσετε μεταξύ σας, φροντίστε να μοιραστείτε τις εργασίες

ανάλογα με την εξοικείωση που έχετε με τα παραπάνω προγράμματα.

Κάποιοι, για παράδειγμα, θα αναλάβουν το φωτομοντάζ, άλλοι τη μίξη ήχου

και κάποιοι άλλοι τον προγραμματισμό στο Scratch.

Αποθηκεύστε την παρουσίασή σας, για να τη μοιραστείτε με τους συμμαθητές

σας και στη συνέχεια να την αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης.

Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με το περιβάλλον του Scratch, παρακολουθήστε

τα παρακάτω βίντεο στο YouTube:

o Μάθημα 2 ο . Προγραμματίζοντας το Scratch – Revolution Study .

o Scratch Tutorial 2: Break Dancer .




http://www.youtube.com/watch?v=8Y4e-mcK3e0

http://www.youtube.com/watch?v=rJVa1tgu7Ug



Δ΄ Φάση

6η ή 7η διδακτική ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής

Παρουσίαση των εργασιών των ομάδων στην ολομέλεια της τάξης

Οι μαθητές όλων των ομάδων παρουσιάζουν τις εργασίες τους και στο τέλος τις

ανεβάζουν στο ιστολόγιο της τάξης τους, στο οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση

εκτός από τους ίδιους και οι υπόλοιποι μαθητές του σχολείου και όχι μόνο, γεγονός

που τους δίνει κίνητρο για προσεγμένη δουλειά.

Στο τέλος, αξιολογείται το έργο κάθε ομάδας τόσο από τα μέλη της

(αυτοαξιολόγηση) ως προς τη γνώση που αποκτήθηκε, την αισθητική συγκίνηση που

βιώθηκε και τον βαθμό συνεργασίας που αναπτύχθηκε μεταξύ τους, όσο και από τις

άλλες ομάδες (ετεροαξιολόγηση) ως προς την ποιότητα και την επιτυχή έκβασή του.




Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Κάποιες εναλλακτικές εκδοχές που μπορεί να εφαρμόσει ο διδάσκων, προτείνονται

στην παρουσίαση της Διδακτικής πορείας/στάδια/φάσεις. Όσον αφορά τις εφαρμογές

Animoto και Scratch, που προτείνονται στη Γ΄ Φάση είναι αρκετά εύχρηστες και με

εντυπωσιακά αποτελέσματα. Αν οι μαθητές δυσκολεύονται με το φωτομοντάζ για τη

δημιουργία νέων αντικειμένων (sprites), μπορούμε εναλλακτικά να

χρησιμοποιήσουμε φωτογραφική μηχανή ή κινητό και όσον αφορά τη μίξη ήχου να

ζητήσουμε να εισάγουν μόνο μουσική.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Είναι πιθανόν οι μαθητές να αντιμετωπίσουν δυσκολία κατά την πλοήγησή τους στην

Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Περσέα και κατά τη μετατροπή και ενσωμάτωση ήχων

αρχαίων ελληνικών μουσικών οργάνων στην παρουσίαση διαφανειών. Γι’ αυτό είναι

απαραίτητη η εξοικείωση τόσο των μαθητών όσο και του διδάσκοντος με τη χρήση

των προτεινόμενων λογισμικών, ώστε να μην υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στο ήδη

επεκταμένο χρονικά σενάριο, σε σχέση με όσα προβλέπονται από το Αναλυτικό

Πρόγραμμα.





http://animoto.com/

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αυδή, Α. & Μ. Χατζηγεωργίου. 2007. Η τέχνη του Δράματος στην εκπαίδευση. 48

προτάσεις για εργαστήρια θεατρικής αγωγής. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Βακαλούδη, Α. Δ. 2003. Διδάσκοντας και μαθαίνοντας με τις Νέες Τεχνολογίες.

Θεωρία και πράξη. Αθήνα: Πατάκης.

Βαρδή, Ε. 2008. Η μέθοδος προσέγγισης της αττικής τραγωδίας από τον ακαδημαϊκό-

σκηνοθέτη Σπ. Α. Ευαγγελάτο όπως προκύπτει από τη μελέτη τεσσάρων

παραγωγών του (Βάκχες, 14-15 Αυγούστου 1993 – Ίων, 16-17 Αυγούστου 1996

– Ιφιγένεια εν Ταύροις, 18-19 Ιουλίου 1997 – Ελένη, 23-24 Ιουλίου 1999) για

το Αμφι-Θέατρο και σε σχέση με την κριτική αποδοχή τους. Διπλωματική Εργασία

(ΜΔΕ). Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Σπουδών. Τμήμα Θεατρικών

Σπουδών. Πανεπιστήμιο Πατρών.

http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/2242/3/Nimertis_Vardi.pdf

Bigge Morris L. & S. S. Shermis. 22009 [11990]. Θεωρίες Μάθησης για

Εκπαιδευτικούς. Μτφρ. Φ. Αρβανίτης. Αθήνα: Πατάκης.

Cope, B. & M. Kalantzis (eds). 2000. Multiliteracies. Literacy Learning and the

Design of Social Features. London: Routledge.

Kalantzis, M. & B. Cope. 2008. Νέα Μάθηση. Μετασχηματιστικοί Σχεδιασμοί για την

Παιδαγωγική και την Αξιολόγηση.

http://neamathisi.com/learning-by-design/

Κολίτση, Φ. 2011-2012. «Σύγκριση τεσσάρων θεατρικών παραστάσεων της Ελένης

του Ευριπίδη, με αφορμή τη 2η Σκηνή του Προλόγου: ‘Ελένη & Τεύκρος’ (στ.

83-191)», Πλαίσιο Σχεδιασμού και Αναφοράς Σεναρίου στο Σχολείο,




http://neamathisi.com/learning-by-design/

http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/2242/3/Nimertis_Vardi.pdf

Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και εφαρμογή των ΤΠΕ στη

διδακτική πράξη, ΠΑΚΕ Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας.

http://bepip-pakeep.cti.gr/mahara/artefact/file/download.php?file=28114&view=3537

Κουλάνδρου, Σ. 2011. Ένα θέατρο μύθου σε μια απομυθοποιητική εποχή: Η αρχαία

τραγωδία στη σύγχρονη σκηνή και δραματουργία. Επιστημονικό Συνέδριο «Από

τη χώρα των κειμένων στο βασίλειο της σκηνής» με αφορμή τη συμπλήρωση 20

χρόνων λειτουργίας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου

Αθηνών, 26-30/01/2011, Κεντρικό Κτήριο Πανεπιστημίου Αθηνών.

Κουτσογιάννης, Δ., Ακριτίδου, Μ. & Σ. Αντωνοπούλου. 2010. «Διαδραστικά

συστήματα διδασκαλίας και η αξιοποίησή τους στα φιλολογικά μαθήματα». Στο

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και την εφαρμογή των ΤΠΕ στη

διδακτική πράξη. Επιμορφωτικό Υλικό για την Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών

στα ΚΣΕ. Κλάδος ΠΕ 02. Πάτρα: ΕΑΙΤΥ

http://blogs.sch.gr/polharit/files/2011/11/diadrastikoipe02final-100913082431-

phpapp01.pdf

Κουτσογιάννης, Δ. & Μ. Παυλίδου. 2012. Μελέτη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη

και την εφαρμογή σεναρίων στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: για διαθεματικές

δραστηριότητες στο πλαίσιο της ζώνης φιλολογικών μαθημάτων και με άλλα

γνωστικά αντικείμενα, για ημιτυπικές και άτυπες σχολικές πρακτικές, με

διαδραστικούς πίνακες και φορητούς υπολογιστές. Θεσσαλονίκη: Κέντρο

Ελληνικής Γλώσσας.

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/

melete_gia_ta_diathematika_senaria_koutsogiannes-paulidou.pdf

Κress, G. & T. van Leeuwen. 2001. Multimodal Discourse. The Modes and Media of

Contemporary Communication. London: Arnold.




http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/melete_gia_ta_diathematika_senaria_koutsogiannes-paulidou.pdf

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/melete_gia_ta_diathematika_senaria_koutsogiannes-paulidou.pdf

http://blogs.sch.gr/polharit/files/2011/11/diadrastikoipe02final-100913082431-phpapp01.pdf

http://blogs.sch.gr/polharit/files/2011/11/diadrastikoipe02final-100913082431-phpapp01.pdf

http://bepip-pakeep.cti.gr/mahara/artefact/file/download.php?file=28114&view=3537

Lesky, A. 51988. Ιστορία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας. Μτφρ. Αγ. Τσοπανάκης.

Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

Ματσαγγούρας, Η. Γ. 2000. Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα:

Γρηγόρη.

Μυρογιάννη, Ε. & Δ. Μαυροσκούφης (επιμ.). 2004. Φιλόλογοι στον υπολογιστή.

Αθήνα: Καλειδοσκόπιο.

Murray, G. 1974. Ο Ευριπίδης και η εποχή του. Μτφρ. Κ. Ν. Παπανικολάου. Αθήνα:

Βιβλιοπωλείον της «Εστίας».

Νικολακάκης, Η. Δ. 1993. Η ιδέα περί Θεού στις τραγωδίες του Ευριπίδη. Συμβολή

στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Θεσσαλονίκη: Κυρομάνος.

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. 2006. Εκπόνηση Επιμορφωτικού Υλικού Επιμόρφωσης

Εκπαιδευτικών. Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στη χρήση και αξιοποίηση των ΤΠΕ

στην εκπαιδευτική διδακτική διαδικασία. Επιμορφωτικό υλικό για το Ειδικό μέρος

του Προγράμματος Σπουδών – Ειδικότητα ΠΕ02 – 6.6. Ένταξη χρήσης των ΤΠΕ

στα ΑΠΣ ειδικότητας μέσω σεναρίων: Σενάριο Διδασκαλίας [Αρχαία Ελληνικά]:

«Ελένη του Ευριπίδη: από το Κείμενο στην Όψη» [ΥΠΕΠΘ – Παιδαγωγικό

Ινστιτούτο – ΕΑΙΤΥ].

http://www.pi-schools.gr/programs/epeaek_b_epipedo/epim_tpe/P2/pe02.pdf

Πόλκας, Λ. & Κ. Τουλούμης. 2012. Μελέτη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την

εφαρμογή σεναρίων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για τη διδασκαλία της

αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/

3.1.3ancient_greek_polkas-touloumis_0.pdf




http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3ancient_greek_polkas-touloumis_0.pdf

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3ancient_greek_polkas-touloumis_0.pdf

http://www.pi-schools.gr/programs/epeaek_b_epipedo/epim_tpe/P2/pe02.pdf

Romilly J. de. 1996. Αρχαία ελληνική τραγωδία στο πέρασμα του χρόνου. Μτφρ.

Κατερίνα Μηλιαρέση – Αθηνά-Μπάμπη Αθανασίου. Αθήνα: Το Άστυ.

Σηφάκης, Γ. Μ. 2011. «Μέτρο, Μέλος, Όψεις: Η σημασία τους για τη σκηνική

ερμηνεία της τραγωδίας», Λογείον – Περιοδικό για το θέατρο, Πανεπιστήμιο

Πατρών, τ. Ι, 1-30 : Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

http://www.logeion.upatras.gr/images/SIFAKIS_Logeion_fin_COLOUR_2.pdf

Taplin, O. 2003 [11988]. Η αρχαία ελληνική τραγωδία σε σκηνική παρουσίαση. Μτφρ.

Β. Δ. Ασημομύτης. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδήμας.

Τραυλού, Π., «Ελένη του Ευριπίδη», “Critique”: ηλεκτρονικό περιοδικό κριτικής για

τις Τέχνες και τα Γράμματα, 27/05/2013, 138.

http://www.critique.gr/index.php?&page=article&id=1090

Φουντοπούλου, Μ.- Ζ. 2011. «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία: “Αρχαία

Ελληνικά και Νέο Σχολείο: Αδυναμία σύγκλισης ή νέες προοπτικές;” και

Σενάρια – Σχέδια Διδασκαλίας». Στο Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης

Εκπαιδευτικών. Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό. Τόμος Β: Ειδικό μέρος – ΠΕ 02

Φιλόλογοι [ΥΠΔΒΜΘ – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο – ΕΣΠΑ 2007-13].

http://www.epimorfosi.edu.gr/images/stories/ebook-epimorfotes/filologoi/pe02.pdf

Χουρμουζιάδης, Ν. Χ. 1991 [11984]. Όροι και μετασχηματισμοί στην αρχαία ελληνική

τραγωδία. Αθήνα: Γνώση.

Χουρμουζιάδης, Ν. Χ. 1998. Περί Χορού. Ο ρόλος του ομαδικού στοιχείου στο αρχαίο

δράμα. Αθήνα: Καστανιώτης.

Vygotsky, L. S. 2008. Σκέψη και γλώσσα. Μτφρ. Μ. & Α. Ρόδη. Αθήνα: Γνώση.

[16/08/2013]




http://www.epimorfosi.edu.gr/images/stories/ebook-epimorfotes/filologoi/pe02.pdf

http://www.critique.gr/index.php?&page=article&id=1090

http://www.logeion.upatras.gr/images/SIFAKIS_Logeion_fin_COLOUR_2.pdf

Γενικά μεταδεδομένα -...

Documents