การจัดการความรู้ knowledge management systems

ผศผศ..ดรดร..วภิาดา เวทยป์ระสทิธิ์วภิาดา เวทยป์ระสทิธิ์ภาควชิาวทิยาการคอมพวิเตอร ์ ภาควชิาวทิยาการคอมพวิเตอร ์ คณะวทิยาศาสตร ์มหาวทิยาลัยคณะวทิยาศาสตร ์มหาวทิยาลัยสงขลานครนิทร์สงขลานครนิทร์

การจดัการความรู ้Knowledge Management Systems

Chapter 1 Knowledge Management 2

Course OutlineChapter 1 : Introduction Chapter 2 : Knowledge Management in Organization Chapter 3 :Learning from Best Practices Chapter 4 : Knowledge Management in Action Chapter 5 : KM Project ManagementChapter 6 : Analyze the Existing InfrastructureChapter 7 : Align Knowledge Management and

Business StrategyChapter 8 : Design the Knowledge Management

Infrastructure


Chapter 9 : Audit Existing Knowledge Assets and SystemsChapter 10 : Design the Knowledge Management TeamChapter 11 : Create the Knowledge Management BlueprintChapter 12 : Develop the Knowledge Management SystemChapter 13 : Deploy, Using the Results-driven Incremental

MethodologyChapter 14 : Manage Change, Culture and Reward

Structures Chapter 15 : Evaluate Performance, Measure ROI, and

Incrementally Refine the KMS

Course Outline


Introduction

Chapter 1


ความรูคื้ออะไร?


What is Knowledge ?The sum of what is known : a body The sum of what is known : a body of truths, principles, and information of truths, principles, and information that, in a business context, guide that, in a business context, guide operation.operation.ผลสรุปของสิง่ที่รู ้ เป็นเนื้อหาของความจรงิ หลักการ และผลสรุปของสิง่ที่รู ้ เป็นเนื้อหาของความจรงิ หลักการ และสารสนเทศในทางธุรกิจ เป็นแนวทางในการปฏิบติัสารสนเทศในทางธุรกิจ เป็นแนวทางในการปฏิบติั

(American Society for Training and Development)(American Society for Training and Development)


What is Knowledge ?Knowledge is of two kinds. We Knowledge is of two kinds. We know subject ourselves, or we know subject ourselves, or we know where we can find know where we can find information on it.information on it.ความรูม้ ีความรูม้ ี 2 2 ประเภท ได้แก่ สิง่ท่ีเรารูอ้ยูแ่ล้ว หรอื ประเภท ได้แก่ สิง่ท่ีเรารูอ้ยูแ่ล้ว หรอื เรารูว้า่เราจะสามารถหาสารสนเทศได้ที่ไหนเรารูว้า่เราจะสามารถหาสารสนเทศได้ที่ไหน

(Samuel Johnson)(Samuel Johnson)


ชนิดของความรู ้1 .1 . วตัถ ุ วตัถ ุ 2.2. ทักษะทักษะ3.3. กฎแหง่สามญัสำานึกกฎแหง่สามญัสำานึก4.4. ประสบการณ์เป็นความรูท่ี้ประสบการณ์เป็นความรูท่ี้

ฝึกฝนฝึกฝน5.5. พรสวรรค์พรสวรรค์


ประเภทของความรู ้ขอ้มูล (Data) สารสนเทศ (Information)ความรู ้(Knowledge) 1 . โดยนัย (Tacit) 2. ชดัเจน (Explicit)


ปัญญา (Wisdom)

ขอ้มูล (Data)สารสนเทศ (Information)

ความรู ้(Knowledge)

ปฏิบติั


• ความรู.้..แหง่ชวีติ.......• แสงสวา่งเสมอด้วย....ปัญญาไมม่.ี.....

• สงัคมสารสนเทศ (Information Society) • สงัคมแหง่การเรยีนรู ้ (Knowledge Society)


ความรูยุ้คท่ี 1• นักวชิาการ• ความรูเ้ฉพาะสาขา• เน้นเหตผุล พสิจูน์ได้• เน้นขอ้มูลท่ีอยูใ่นตำารา


ความรูยุ้คท่ี 2• โดยผูป้ฏิบติั• เน้นประสบการณ์ตรง• เน้นผลลัพธท่ี์งาน และ คน• เป็นความรูแ้บบบูรณาการ• เน้นท่ีทักษะความสามารถของคน


รูปแบบความรู้

Tacit KnowledgeTK

Explicit KnowledgeEK

ความรูใ้นคน ความรูใ้นตำารา

ความรูโ้ดยนัย ความรูท่ี้ปรากฎชดัแจง้


• คน คน Employee BrainsEmployee Brains 52% 52%• เอกสารกระดาษ เอกสารกระดาษ Paper DocumentPaper Document

26%26%• เอกสารอิเลกทรอนิกส ์เอกสารอิเลกทรอนิกส ์• Electronic DocumentElectronic Document 20% 20%• Email, CD 12%Email, CD 12%

รูปแบบของความรู้รูปแบบของความรู้


ความรู ้

งาน คน

การบรหิารความรู ้

ภายในองก์กร

ภายนอกองก์กร

ล้าสมยัเรว็


ความหมายของการจดัการความรู ้• การบรหิารจดัการองค์กรเพื่อมุง่ไปสูก่ารสรา้ง

ฐานความรู ้ แหง่องค์กรใหมอ่ยา่งต่อเน่ือง• การสรา้งองค์การท่ีใหก้ารสนับสนุนความรู ้• การอำานวยความสะดวกใหกั้บสมาชกิท่ีอยูใ่น

องค์กร• การสรา้งเครื่องมอืทางด้านเทคโนโลยี

สารสนเทศ• การใหค้วามสำาคัญกับการทำางานเป็นทีม

• [Bertel, Thomas]


What is Knowledge Management?

Knowledge management is the Knowledge management is the leveraging of knowledge in an leveraging of knowledge in an organization for purpose of organization for purpose of capitalizing on intellectual capital.capitalizing on intellectual capital.การจดัการความรูค้ือการนำาความรูข้ององค์กรมาจดัระดับการการจดัการความรูค้ือการนำาความรูข้ององค์กรมาจดัระดับการทำาประโยชน์เพื่อเป็นต้นทนุทางปัญญาทำาประโยชน์เพื่อเป็นต้นทนุทางปัญญา(American Society for Training and (American Society for Training and Development)Development)


What is Knowledge Management?Systematic approaches to help Systematic approaches to help information and knowledge emerge information and knowledge emerge and flow to the and flow to the right people at the right right people at the right timetime to create value. to create value. ระบบวธิกีารท่ีชว่ยใหส้ารสนเทศและความรูเ้กิดขึ้น และมีระบบวธิกีารท่ีชว่ยใหส้ารสนเทศและความรูเ้กิดขึ้น และมีการถ่ายทอดไปยงั การถ่ายทอดไปยงั บุคคลต่างๆท่ีเหมาะสม ในเวลาท่ีเหมาะบุคคลต่างๆท่ีเหมาะสม ในเวลาท่ีเหมาะสมสม เพื่อทำาใหเ้กิดคณุค่า เพื่อทำาใหเ้กิดคณุค่า (The American Productivity and Quantity Center)(The American Productivity and Quantity Center)


What is Knowledge Management?

Focuses on how an organization identifies, Focuses on how an organization identifies, creates, captures, acquires, shares and creates, captures, acquires, shares and leverages knowledge. Systematicleverages knowledge. Systematic processes support these activities, also processes support these activities, also enabling replication of successes. All of enabling replication of successes. All of these are specific action organizations take these are specific action organizations take to manage their knowledge.to manage their knowledge.มุง่เน้นวธิกีารที่องค์กรมุง่เน้นวธิกีารที่องค์กร แยกแยะ สรา้ง จบัประเด็น แสวงหา ใชร้ว่มกัน และ แยกแยะ สรา้ง จบัประเด็น แสวงหา ใชร้ว่มกัน และ จดักลุ่มความรู ้ ขบวนการท่ีเป็นระบบน้ีจะสนับสนุนกิจกรรมเหล่าน้ีก็ใหเ้กิดจดักลุ่มความรู ้ ขบวนการท่ีเป็นระบบน้ีจะสนับสนุนกิจกรรมเหล่าน้ีก็ใหเ้กิดความสำาเรจ็อยา่งต่อเนื่อง สิง่เหล่าน้ีเป็นวธิเีฉพาะที่องค์กรปฏิบติัเพื่อความสำาเรจ็อยา่งต่อเนื่อง สิง่เหล่าน้ีเป็นวธิเีฉพาะที่องค์กรปฏิบติัเพื่อจดัการความรูข้องแต่ละองค์กรจดัการความรูข้องแต่ละองค์กร(Melissie Rumizen of Buckman Laboratories)(Melissie Rumizen of Buckman Laboratories)


รูปแบบการทำางานใหม่งานไรทั้กษะ งานท่ีต้องใชค้วามรู้งานท่ีซ้ำ�าซาก งานสรา้งสรรค์งานใครงานมนั ทีมงานงานตามหน้าท่ี งานตามโครงการงานท่ีใชทั้กษะอยา่งเดียว งานใชทั้กษะหลายอยา่งอ้ำานาจของหัวหน้า อ้ำานาจของลกูค้าการสัง่การจากเบื�องบน การประสานงานกับเพื่อนรว่มงาน

เรยีนรูน้อกงาน เรยีนรูใ้นงาน/เรยีนรูร้ว่มกัน เน้นการแขง่ขนั เน้นความรว่มมอื

แยกงานจากชวีติ ผูกงานกับชวีติ


Explicit

Explicit Knowledge Base

Knowledge Transfer

Tacit โดยนัย

External

Tacit โดยนัย

Internal

Tacit Transfe

r

Formal Transfer


1 )1 )สงัคม สงัคม SocializationSocialization : : การเปล่ียนแปลงการเปล่ียนแปลง....ความรูโ้ดยนัยความรูโ้ดยนัย ....กับกับ.... ความรูโ้ดยความรูโ้ดย

นัย นัย 2) 2) สกัดความรู ้สกัดความรู ้ExternalizationExternalization : : การเปล่ียนแปลงการเปล่ียนแปลง......ความรูโ้ดยนัยความรูโ้ดยนัย....ไปเป็นไปเป็น......ความรู้ความรู้

ท่ีปรากฎชดัแจง้ท่ีปรากฎชดัแจง้3) 3) รวมความรู้รวมความรู ้ Combination Combination : : การเปล่ียนแปลงการเปล่ียนแปลง......ความรูท้ี่ปรากฎชดัความรูท้ี่ปรากฎชดั

แจง้แจง้......กับกับ......ความรูท้ี่ปรากฎชดัแจง้ความรูท้ี่ปรากฎชดัแจง้4) 4) ฝังความรู ้ฝังความรู ้ Internalization Internalization : : การเปล่ียนแปลงการเปล่ียนแปลง........ความรูท้ี่ปรากฎชดัแจง้ความรูท้ี่ปรากฎชดัแจง้......ไปไป

เป็นเป็น......ความรูโ้ดยนัย ความรูโ้ดยนัย

เกลียวความรู ้เกลียวความรู ้ SECI SECI ModelModel

S EI C


ลงมอืปฏิบติัใชตั้วอยา่ง

ทรพัยส์นิ

สื่อ/ประชุม

เกลียวความรู ้เกลียวความรู ้ SECI ModelSECI Model

S EI C


การไหลเวยีนของความรู้


การขา้มแดนความรู ้คน คน อาวุโส เยาว์

TopMiddl

eLower

S EI C

Inter-departmental


เสน้ทางของกิจกรรม1) การบรหิารคน Management of People

: ความรูเ้ป็นขัน้ตอน Knowledge as Process

2) การบรหิารสารสนเทศ Management of Information

: ความรูท่ี้เป็นวตัถ ุKnowledge as an Object


ระดับของกิจกรรม (Level of Activities)1 )ระดับสว่นตัว Individual Perspective

2) ระดับองก์กร Organization Perspective


ขอบขา่ยการจดัการความรู้

Information/Object People/Process

Organization Re_engineering Organization Theorists

Individual AI_specialist Psychologists


มติิในการจดัการความรู้

1) KM as Technology : how-to2) KM as Discipline : AI ทฤษฎี3) KM as a Management Philosophy and Practice : ปรชัญา การปฏิบติั4) KM as a Societal and Enterprise Movement : ทนุทางปัญญา


การบรหิารความรู้

ระดับของความรู ้

Know-whatKnow-what

Know-how

Know-why

Care-why

Current state of most companyCurrent state of most companyทฤษฎี

ความเชื่อ/ค่านิยม

ปรบัตัวตามสถานการณ์

อธบิายเหตผุลได้


หลักในการจดัการความรู้

1) ใหค้นหลากหลายทักษะ หลากหลายวธิคีิดทำางานรว่มกันอยา่งสรา้งสรรค์

2) รว่มกันพฒันาวธิทีำางานในรูปแบบใหม่ๆ

3) ทดลอง / เรยีนรู้4) นำาเขา้ Know How จากภายนอก


คลังความรู ้• ทัง้ TK และ EK • ใหม ่สดเสมอ ไมเ่ก่าเก็บ• ทกุเวลา ทกุท่ี ทกุคน• เขา้ถึงง่าย ใชง่้าย


บุคคล & ทีม

เป้าหมาย ผลสมัฤทธิ์

คลังความรู ้

ใชค้วามรู้learn

before

learnduring

learnafter


พื้นท่ีประเทืองปัญญา

• “พื้นท่ี” สำาหรบัการเลือกเปล่ียนเรยีนรู ้• อิสระภาพ ความเอ้ืออาธร เชื่อถือ ไวว้างใจ• ไมอ่ายที่จะถาม ไมห่วงท่ีจะบอก • บอกแมส้ิง่ท่ีไมแ่น่ใจ

พื้นท่ีจรงิ พื้นท่ีเสมอืนWeb site

Web board

ศึกษา ดงูานประชุม

เพื่อนชว่ยเพื่อน


องค์ประกอบการจดัการองค์ประกอบการจดัการความรู ้ความรู ้ เครื่องมอื/

การสื่อสาร

•ใช้•แลกเปล่ียนเรยีนรู้•ยกระดับความรู้

คนวฒันธรรม


ความรูภ้ายนอก

กำาหนดเป้าหมายของงาน

บรรลเุป้าหมายของงาน

จดัเก็บ สบืค้น ปรบัปรุง

วดัได้


ขอ้ควรระวงัของการจดัการความรู ้

• ดำาเนินการแบบดำาเนินการแบบไมม่รีะบบไมม่รีะบบ ไมม่ี ไมม่ีโครงสรา้ง ไมม่หีลักเกณฑ์โครงสรา้ง ไมม่หีลักเกณฑ์

• การตัดสนิใจมกักระทำาโดยการตัดสนิใจมกักระทำาโดยไมไ่ด้ใช้ไมไ่ด้ใช้ความรูท่ี้ดีท่ีสดุความรูท่ี้ดีท่ีสดุท่ีมอียูใ่นองค์กรท่ีมอียูใ่นองค์กร

• ความรูท่ี้มอียูไ่มไ่ด้ถกูใชซ้ำ้า ความรูท่ี้มอียูไ่มไ่ด้ถกูใชซ้ำ้า ไมไ่ด้มกีารไมไ่ด้มกีารแลกเปล่ียนแลกเปล่ียน สมาชกิองค์กรต้องสรา้ง สมาชกิองค์กรต้องสรา้งความรูใ้หมข่ึ้นใชเ้องโดยไม ่ ความรูใ้หมข่ึ้นใชเ้องโดยไม ่

จำาเป็น ทำาใหม้กีารทำางานซำ้ากับงานท่ีจำาเป็น ทำาใหม้กีารทำางานซำ้ากับงานท่ีคนอ่ืนภายในองค์กรเคยทำาไวแ้ล้วคนอ่ืนภายในองค์กรเคยทำาไวแ้ล้ว

Carl Davidson, Phillip Voss.


ขอ้ควรระวงัของการจดัการความรู ้

• สมาชกิในองค์กรอยูภ่ายใต้สภาพท่ีสมาชกิในองค์กรอยูภ่ายใต้สภาพท่ีสารสนเทศท่วมท้นจนเกิด สารสนเทศท่วมท้นจนเกิด ความสบัสนความสบัสน มากกวา่ท่ีสารสนเทศจะชว่ยใหท้ำางานมากกวา่ท่ีสารสนเทศจะชว่ยใหท้ำางาน

ได้ดีขึ้นได้ดีขึ้น• การปกปิดการปกปิดความรูร้ะหวา่งองค์กรเป็นความรูร้ะหวา่งองค์กรเป็น

เรื่องปกติ และไมม่คีวามสนใจในกลุ่มเรื่องปกติ และไมม่คีวามสนใจในกลุ่มสมาชกิขององค์กรท่ีจะชว่ยกันเพิม่พูนสมาชกิขององค์กรท่ีจะชว่ยกันเพิม่พูน

ความรู้ความรู้Carl Davidson, Phillip Voss.


กฎในการจดัการความรู ้

• สมคัรใจ ไมใ่ชก่ะเกณฑ์• “ การรู ้” เกิดเมื่อต้องการใชค้วามรู ้• “ รู ้” มากกวา่ท่ีเราเขยีนได้ หรอื พูด

ได้• มสีารสนเทศ/ความรูเ้พิม่เติม


• Expert 5%Expert 5%• Training Training

Professional 40%Professional 40%• Expert in Expert in

Community of Community of Practice 100%Practice 100%

สรา้งชุมชนนักสรา้งชุมชนนักปฏิบติัปฏิบติั


1 .1 .ทำาเพื่อพฒันาตนเองทำาเพื่อพฒันาตนเอง2.2. ทำาเพื่อพฒันาองก์กรทำาเพื่อพฒันาองก์กร3.3. ทำาเพื่อพฒันาฐานทำาเพื่อพฒันาฐาน

ความรู ้ความรู ้4.4. ทำาเพื่อพฒันาสว่นทำาเพื่อพฒันาสว่น

รวมรวม5.5. ทำาเพื่อใหส้ามารถทำาเพื่อใหส้ามารถ

ปฏิบติัได้ปฏิบติัได้

การจดัการความรู ้การจดัการความรู ้Organization K

K at Action

Context K Individual K

Global K


จดัการความรูไ้ปทำาไม?


• ใชค้วามรู ้และ สรา้งความรู ้ณ จุดใชค้วามรู ้และ สรา้งความรู ้ณ จุดใชง้านใชง้าน

• รว่มกันแลกเปล่ียน เรยีนรู ้รว่มกันแลกเปล่ียน เรยีนรู ้• ชว่ยยกระดับความรู้ชว่ยยกระดับความรู้ TK TK และ และ EKEK• เก็บเป็นเอกสารเก็บเป็นเอกสาร

การจดัการความรู้การจดัการความรู้


กระบวนการจดัการความรู้ การจดัหาความรู ้ (Knowledge Acquisition) : internal, external

การจดัเก็บค้นคืนความรู ้ (Knowledge Storage and Retrieval)

การใชค้วามรู ้(Knowledge Usage/ Utilization) การเคล่ือนยา้ย/กระจาย/แบง่ปันความรู ้ (Knowledge Transfer/ Distribution/ Sharing) การสรา้งความรูใ้หม ่

(New Knowledge Creation)


จดัหาจดัหา//แทนแทน//ค้นคืนความรู ้ค้นคืนความรู ้

ใชค้วามรู ้ใชค้วามรู ้ แลกเปล่ียนความรู ้แลกเปล่ียนความรู ้

สรา้งความรู ้สรา้งความรู ้

การจดัการความรู้การจดัการความรู้


• บรรยากาศ บรรยากาศ : : ท่ีเราอยู่ท่ีเราอยู่//ทำางานทำางาน//องก์องก์กรกร

• วฒันธรรม วฒันธรรม : : ท่ีองก์กรคาดหวงัท่ีองก์กรคาดหวงั• ผลลัพธ ์ผลลัพธ ์ : : พฤติกรรม การกระพฤติกรรม การกระ

ทำาทำาHeartHeart

HandHandHeadHead

สนใจสิง่เดียวกัน

การจดัการการจดัการความรูส้้ำาเรจ็ความรูส้้ำาเรจ็


สรุป

เกลียวความรู ้เกลียวความรู ้ SECI ModelSECI Model

การจดัการการจดัการความรู ้ความรู ้EKTK

ความความรู ้รู ้

พื้นท่ีจรงิพื้นท่ีเสมอืน

คนวฒันธรรม องก์กรองก์กร



1 .จงหาความหมายของความรู ้(knowledge)

2. จงหาความหมายของการจดัการความรู ้(knowledge management)

3. จงหาตัวอยา่งของการจดัการความรู ้ ใหน้ักศึกษาใสเ่อกสารอ้างอิง หรอื website ด้วย

Homework 1 (2%)


ไมก่ล้า ไมม่วีนัเดินไมก่ล้า ไมม่วีนัเดินหน้าหน้า

Nothing ventured, nothing gainedNothing ventured, nothing gained..

วลิเล่ียม เชค็สเปียร์

การจัดการความรู้ knowledge management systems

Documents

leveraging of knowledge

leverages knowledge

knowledge management

external knowledge storage

tk ek knowledge acquisition

management of people

management philosophy

organization chapter