gospelgo.comgospelgo.com/q/eskimo mackenzie mark.pdfgospelgo.com
TRANSCRIPT
LIBRARY OF THEJVi.assacnusetts
ijiDie Oociety
Catalog No ^^ K. ...- >^^K^^
Family £s$fS.IAl.O.
iSuD-xamily
JJrancn
Crroup
Language ^>si^iiy\o
Dialect^ — i^ « c Ise n^ • ^ H»v^ r "tr^
ocality ^ '..
Contents ..A/i/\f^)<r
\ersionJ^z,rh\^oJr]ve.^r*pii'ri<>i^....
Translator
Putlisked hj^J^ l^SPlace Z_o>^ctQ.K
Date ffXOAccession No. ^__ ^r^yS^
Accession Datec/uMe / /fJfPrice *..v^.3
OKAUTSIT TUSSANAKTUT
MAEK
LONDON
BRITISH AND FOREIGN BIBLE SOCIETY
1920
St. Mark's Gospel in the Dialect of theMackenzie River Eskimo.
Tentative Edition.
This version has been adapted to the use of the'
' Copper " Eskimo of Coronation Gulf by means of
interlinear renderings printed in smaller type. These
Eskimo should read the lower line of the alternative
renderings, and, in addition, always pronounce the
letter s as h, and change the final t of all plural nouns
or verbs to n; e.g., in verse 1 of chapter i. "tussa-
naktut " should be read as " tussanaktun."
OKAUTSIT TUSSANAKTUTMARK
1 TAMEDZA okautsit tussanaktut
pigiarningat Jesus Christ GodimErgninganik. ^ Soglo Nellautaijut
aglangini aglaksimangman
:
titigangini titigaksimangman
:
Ata Angeliga tilliyaga sivuningnun,Akpautiji
apkotiksangnik itkanaiyaiji sivu-
nangni.
^ Inum Ayokektuijum nippinga inu-
kangitiimi, taimak piyok: Ata-
ngum apkotiksanga itkanaiyak-
siung,
Apkosiningit nakiektissigik.
nalagoiektisigik.
^ Iiiukayiiitumi Jolin baptaisiyok,
ilitsautiblunilo baptaiyumik, kaipkalale-
koyiyumik swinaunin piyautiksamnik.
3
4 MARK 1. 5.
^ JudeamiuUo tamaita JerusalemiuUo
nelliksakpat, tamaita baptaitauyuma-
bliitik, tapsomungat, Jordanmi kugmi
koliaglugillo swinangit. ^ Johnli anno-
galik kamelim negsutim, tapsikang-
nerngmilo amivinermik ; kiktoksalik
igutaktullo uksungit negeyait. '^ Ayo-
kektuiblunilo okaktok : kingunipkun
tikkituksak pitsaktimeksauyok uwam-ayuhaitkiaktok
nin, nellopkotiyungalo, tapsoma
sangani okkolunga, ittigagutigik si-
ngeklugin. ® Tmmikmun baptaigapsi;
tapsomali baptaigomagasi Anerngni-
mun Nagoyiimun.^ Taipsomani Jesus Galleamin Naza-
retemin piyok ; baptaitauyumabluni
Johnmun Jordanmi kugmi. ^^ Kelu-
miksokluni kakkingman, kelak ang-
maktok takoya Annerngniglo Nago-
yoklo (tingmiaktun) atkaktok, Jesus-
munlo piyok. ^^ Tajvalo nippi kelang-
min piyok, okaktok: Ergnigiyaga na-
gogiyaga, koviagiyagit.
1. 19. MARK 5
^^ Tajvainak Godim Anerngningatta
inukangitumun aitiga. ^^ Tajvalo inu-
kangitumiyok ubiunik 40nik, Satan-
mullo tapudzyaulektok, negiyutillo
kolaktitaulektok,
illagiyait: Angelillo kivgaktogat.
^* Johnli parngnanaieksimavingmun
pititaulengman, Jesus Galileamun pi-
yok; ayokektuileklunilo okaiitsinik
tussanaktunik Godim Atangovinganik.^^ Okaklunilo : itkanaieksimayok, God-
imlo Atangovia kanniktumun tik-
kisimayok ; kaipkalegitehi (adlaksamik
issumakagitsi), okausillo tussanaktut
okpegissigik.
1^ Gallileamli tassikpiingatta sigja-
ngani pisliukkami, Simon takoya, nuk-
kalo Andrew, kobjanganik ningititsi-
yok immanun: ikalugniaktaugamik.^^ Jesusim okautiyak : Malliktinga,
inungnik ikalugniaktaukakaiagaptik
.
ikalukaghauniagaptik.
^^ Tajvainak kobjak kemaklugit, mal-
likpak. ^^ Tajvungalo sivudluilegami,
6 MARK 1. 20.
James takoya, Zebedesim ergninga,
nulckalo John, umiamitok, kobjanga-
nik kidlaiyaiyok ; ^^ Tajvainak kait-
koyak : Akpangaklo Zebedee umiakmunkivgat illagiblugit kemakpak, (Jesuslo)
malligiyak.
^^ Kapernaumunlo piynt; tajvainak-
lunilo Sundaymi illiniakvingmun is-
sektok, ayokektuiblunilo. ^^ Ayokek-
tutingillo tattaminiagiyait ; ingminik
okalaungman, inuit aglangnik ilisi-
titigangnik
mayutitungitoklo. ^^ Illiniakvingmilo
inukaktok aneinermik nagongitumikinukakok
illumiktumik ; tamna niblialekluni okak-
tok. ^^ Atta suliniakpita ilingnun,
hulivolegniakpita
Jesus Nazarimiuk ? assingogiaktogap-
tigut ? kiuyutin kauyimagapkin, GodimErgnigingmattin. ^^ Jesusli innektiga,
okakluni: Okayiiigin, inungmin umung-
at annin. ^^ Anerngnergumlo nagongi-
tum audlagiaktidlekpa, nibliadleklunilo
1. 34. MARK 7
anniyoklo tapsomungat. ^^ Tamaita
tattaminialekput, appeksotigileklutiglo,
okaklutiglo ; Suna Suna ? Suna Suna ?
Huna Huna ?
ayokektusektok ? Anernegit nagongitut
pitsaktudlekluni pitkoyait, nallekpalo.
^^ Tajvainak shavaktangit tussauma-havaktangit
yaulekput Gallileam ikaiii tamanullo.
^^ Tajvainak illiniakvingmin aniyut,
Bimonim Andrewsimlo iglimgangnun
piblutik, eJacob, Johnlo illagelugik.
^^ Simonimlo sakia (agnak) nellayok
uUingnaktumun kannimabluni, Tapso-
minga okautisakpan. ^^ Tikitpalo, agi-
gangitigullo tiguya makkititalo ; taj-
vainaklo ulingnaktum kemmakpa, kiv-
gaktogaillo.
^^ Unoakmallo, sikkenik nippingman,
kannimayut, nagongituni anerngnikak-
tullo tamaita tapsomimga pitigait.
^^ Iglukatigikpaidlo illogatik upkoaniavalitun
sillatanun kattilekput. ^^ Kannimayullo
8 MARK 1. 35.
inugiektut, tamaita iluaksigait; Anerng-amishunik, issuakain;
nillo inugiektut annitigait; Satanloamishunik
okkakongilait, illitagigamidzuk.
^^ Kaulel^mallo, taktilugo, makkitok
aimiblunilo, Jesuslo inukangitumun aud-
laktok, toksiaglunilo tajvani. ^^ Peter-
lo naiyoktingitalo katchungaid-
lutik mallikpat. ^'^ Nenigamidzuklo,
okautigat, kennerkpatin inuit tamaita.^^ Okautigaillo ; iglupaimm kanigingrmn
audlakta, tajvanitauk ayokektuiyuma-
blunga: taimak piblugo tikkisimaga-
ma. ^^ Gallileamlo tamaini illiniakvi-
ngini ayokektuiyok, Satanlo annitigait.
^^ Kidlektullo illangatta tikkiga, sitkok-
vigiblugolo, toksiavigiya okautiblugolo
:
Piyumaguvin, kidlagungnaiektitsung-
nagalloakpagma. ^^ Jesusimlo nagligiya,
agiganilo issakpait, aktoktalo, okak-issakain,
luni; Piyumayunga kidlagungnaiegin.
^^ Taimaglo okakman, tajvainak kidla-
2. 3. MARK 9
giuignaieksaktok tajva. ^^ Jesusimlo
innektiga, audlaktitallo. ^^ Okautiblu-
golo; Udzekshulegin, asingnun sunamik
okagniagnak : ayokektuiyumulli aigin,
takkotilutillo taipsomunga, tunergutik-
saklo Mosesim tunnerkojanga tunni-
blugo, kidlagungnaieknerngnik nello-
yungnaiekkoblugit. ^^ Tamnali anniga-
mi, pinnialektok okautigigalloaklugo,
taimailijaunignilo ilitsautiya taimain-
man, (Jesus) kingorngagim sapilektok
hapingnaktok
iglukatigikpainun issegnerngmik sapek-
saiibluni; sillatanitokli inukangitumi;
tajvungalo tikkitat ongasiktunin.
9 UBLUIDLO ikkitunik kingornga-
tigun Kapernaumun aigiyok: iglu-
mitoklo tussagamidzuk. ^ Inuit inu-
ami-
giektut kattimalekput, inniksaiegoti-
shut
blutik, pangani aglan; ayokektogaillo.
^ Illangitalo tikkitat, atshiblutik tu-
1 A
10 MARK 2. 4.
mangajumik, sittamanun akkigaktau-
yumik. ^ Tikkitsimgnanginamidzuklo
inungimn, iglu kangagun kidlekpat:
angmagamidzuklo, aumin tumangayumnellavia ningitigat. ^ Jesusimli okpegi-
ningat takkogamiuk, tumangayok okau-
tiga: Ergninga, swinaktin issumagi-
yauyungnaiekput. ^ Aglangnigli illisi-
Titigangnigli
mayut illangit tajvani iksivayut issu-
malekput umutimingni :
"' Una kanoi-
tunik okausikaga okagluktunik Godi-
mun ? Kia, Godim assiata, swinait
ahiatta,
issumagiyungiiaiegungnakpagit ? ^ Jesu-
simlo anernermini issumangit tajvai-
nak kauyilegamigit, appegiyait: Shok ?
Hog?
umatipsingni taimak issumavisi ? ^ Ned-
liak okineksauva okakluni tumang-hapingnakeauva
ayumiin : swinait issumagiyauyung-
naiekput; ubvalo : makkitin, au-
mitin pikin, pishuginlo. ^^ Nelloyiing-
2. 15. MARK 11
naiekobluchili, Inimi Ergninga shua-ayuga-
ngatikakman nunami swinaugotinerrnik,kanginman
tumangayuman okaktok: ^^ Okakpagin,
makkitin ! aumititin pikin ! iglungnu-
gin. ^2 Tautiiktilugillo mukkisaktok,
aumitinilo naksaklugin anniyok; tamai-
talo tattaminiakput, Godilo nagogid-
lekpat, okaglutiglo; Taimaitumik mat-
toma sivorngagun takkomangigalloaktu-
gut.
^^ Annigigaloaktok aiblimilo tasim-tahim
sinnanun, inuillo tamaita tikkitat,
hinanun,
ayokektogaillo. ^^ Jesusimlo kangiutile-
gami; Levi takkoya, Alfeusim ergninga,
tunniokaivingmi iksivayok, okautiblu-
golo : Mallinga ! Nikovidlunilo maliga.^^ Iglunganilo neggimavingmi iksiva-
tillugo, Tunniukaijit illuitullijullo inu-
issuitullijullo ami-
giektut Jesus illiniaktiiigillo innekka-hunik
12 MARK 2: 16.
tigiyait negimavingmun, Tapsominga
malliktut inugiengmatta. ^^ Aglangnik-amishungmatta. Titigangnigli
illisimayut Farisilo takkogamidzuk,
Tunniukaijit illuitiillijullo negekatiging-issuitullijullo
magit, illiniaktinginun okaktut: Shog,Hog,
Tunniukaijit illuitullijullo negekatigi-issuitullijullo
blugolo, immikatigivagit ?^'^ Jesusim
tamana tussagamiung, okautiyait
:
Aniangitut inulijekagiakangilat, anniak-
tut kissimik. Inul<:lait kaitkojaktok-Inushegluktun
patka, adlaksamik issumakakoblugit,
illuaktut kaitkoyaktungitpatka.issuaktun
^^ Johnimlo Farisigillo illiniaktingit
negitailivakput akkulaitumik iliingi-
talo, tikkitat, okaklutik: Shog Johnim-Hog
lo Farisillo Illiniaktingit negitaillivak-
pat akkulaitumik, illiniaktitilli nege-
tailivangilat ? ^^ Jesusimlo kioyait
:
2.25. MARK 13
Nulliagiaktumiin tikkitiit kanok nege-
yungnaitput uiksak taipkonunga illau-
jutilliigo negetailiyungnangilat. ^^ Nel-
liuniaktokli uiksamik pieksigat, tajva
liegetailiyungniakput. ^^ Annogatokak
illakpangilat nutamik illaksamik; nu-
tam alliktogniakmago nutaimgitok,
alliktogniklo pivallianiaktok. '^^ Winelopivadliaginaktok.
nutak immikautinun immiktutinging-
igat; winim nutam alliktogniakmagit
imirkautin, winelo kovituinaktok, im-
mikautillo assigoklugit, Wineli nutakahhigoklugit,
immikautinun nutanun immiktutiyuk-
sauyok.2^ Taipsomani nauyitakagvik pilourk-
sak apkotigingmagit Sundaymi, illiniak-
tingita iglaublutik okpingit natsule-
gait. 2^ Farisilo okautigat : Ata illiniak-
titin Sundaymi piyaieksaungitumik
piyut. ^^ Okautigaillo : taigoklaungi-
lachi, Davidim illiokninganik, ajoksa-
legami kalegamilo, naiyoktingillo ?
14 MARK 2. 26.
2^ Godim iglunganun ittegami, Abiatar
ayokekshoktaukaktidlugo;
publakwa
takkoyaksat negeyait, ayokektuijut
assinginun kimudlonet negeyaukoyau-ahinginun
ngitut, tiinniblugillo illangit naiyokti-
minun. ^^ Okautigaillo : inuk pib-
lugo Sunday sliavaktaiiyok, Sundayli
havaktauyok,
piblugo inuk shavaktitaungilak,
havaktitaungilak,
Inum Ergninga (Jesus) Sundaymuttauk
Atangoyok.
Q ILLINIAVINGMULLO issegiyok.
Inukaktok tajvani ajigalingmik
iglunginik tokongayunik. ^ Udjektok-
pallo, Sundaymi iluaksiniakmangago,issuaksiniakmangago.
passitiksakayumablutik tapsomunga.hapsomunga.
^ Inungmullo tokongayunik ajigaling-
mun okaktok: Tamaunga pin. ^ Apegi-Hamunga
3. 8. MARK 15
yaillo ; Sundaymi illuaktulliyuksau-
issuaktulliyuksau-
vita, illuitulliyuksauvitalonet ? inukvita, issuitulliyuksauvitalonet,
piuliblugolonet assigoklugolonet ? tap-
koali niblingilat. ^ Ningaklunilo illu-
mayini takkonakpait, kiksautigiblu-
gillo, umutingit mangaidlakmatta,kahaidlangmatta,
inuglo tamna okautiya: Ajigakin is-
sagin. Issakpaillo ; nagoktaulekpullo
iglungititun illibliitik. ^ Farisilo an-
niyut okakatigileklutiglo Herodim kiv-
gangit illagilugit illuigiakangnerngming-issuigiakangnerngmingnik
nik inugoiriablugo.
'^ Jesusli illiniaktini illagilugit tasik-
tahik-
sum sinanun aiyok: inugiektoksuillo
sum hinanun inuit amihunik
mallikpat Gallileamin Judeaminlo.
^ Jerusalemillo, Idunieamillo, Jordanim-
lo akkianin, Tirusimlo Sidonimlo ava-
tanitut, inugiektoksuit tatamnaktita-inuit amihunik
16 MARK 3. 9.
nginil^ tussaktut, tikkitat. ^ Illiniak-
tinnilo okautiyait, umiamik pikako-pipkako-^
blugit, inungnun nimniutitauyumanani.blugit,
1® Inugiektut iluaksingmagit ; taimain-
Amihunik issuaksingmagit
;
man kappiashuktitauyut tamaita ka-
glileklugit, aktogomablugo. ^^ Aner-
ngniglo nagongitum takoyakangamidzuk
pamegvigiyat, nibleklutiglo okaktut
;
Godim Ergnigivatin. ^^ Angiyumiglo
innektigait, nellonaiektauyumanani.
1^ Egerkmun maiyogaktok, kaitkoyi-
Pingoayakmun
blunilo piyumayaminik ; kaitkoyangi-
talo tikitat. ^'^ 121o annegiyait, naiyok-
tiginakomablugit okamaiiyaktoktitsoma-
blugitlo, ^^ Pitsaktutitsomablagillo kan-
nimanaktunik piyaiekoblugit, Satanlo
annititsekoblugit. ^^ Simonlo Petermik
atsikaga. ^"^ Jameslo, Zebedeem ergni-
nga, nukkalo John tapkoa malagok
atsikakpak Boanerginik, imana kallunx
3. 26. MARK 17
kittorngagingnik. ^^ Andrewio, Filiplo,
Bartholomewlo, Matthewlo, Thomaslo,
Jameslo Alpheusim ergniiiga, Thaddeus-
lo, Simonlo Canaanaimiuk. ^^ Judaslo
Isscariot, Jesusim pitkaktanga.pipkaktanga.
^^ Iglumullo angergakpiit, kattilek-
mingmatta iniksaiegotiblutik, neginer-
mik ajulekput aglan. ^^ Naiyoktingi-
talo tamanna tussagamidzuk, anni-
vigiyat innektergoniablugo ; okagamik
:
issumaiegotinektok. ^^ Aglangnigli illi-
Titigangnigli
simayut Jerusalemin atkaksimayut
okakput: Beelsibubikaktok, Satanlo
angayokangatigut Satanasit annitigait.
^^ Attausimunlo kaitkoyait, onipkago-
shegiktutigun okautibiugit : KannokSatanim Satanasiokatinni annititsung-
minakpaung ? ^^ Attaniovium inungit
ingminun illagigungnaiegunik, niingo-
niaktut. ^^ Iglumlo inungit ingming-
nun illagigungnaiekunmik iglukatigik
kelumik nungoniaktut, ^^ Satanitauk
18 MARK 3. 27.
ingminun akigaktokhuni, ingminun illa-
gigungnaiekuni, siilliyungnangilak, nun-huUiyungnangilak,
golektokli. ^^ Sangiyoksum igliinganun
Auningaitum
issektokagimgnangilal^:,
perkutinginikingilagotinginik
pieksaklugo ; kissiani sangiyoksoakauningaitok
kellaksokakumiung, kingorngagun iglu-
kellaktolegumiung,
ngatta, perkutitangit pieksanigariblugit.
ingilagotitangit
^^ Ilia okaugapsi: Inuit swinautullini-
nginin tamainin issumagiyauyungnaie-
gomakput, Grodimun mittautiksakani-
nginnillo kissimi, ^^ Anernerngmigli
illuanermik okagneglutillik issumagiyau-issuanermik
yungnaiekniangilak issokangitumun,
pititeksauyoklo erkaktuivingmun isso-
kangitumiin. ^^ Nagongitumik anerni-
kaktok okautiginginadzuk.
^^ Annangalo katangotingillo angotit
tikitut, sillatani nangeklutik, tillilek-
4. 2. MAEK 19
pullo kaitkoblugo. ^^ Inuilli iksivayut
illusimangmadzuk, okautigat: Atta !
ananavin kattangotivillo sillatanitut
appekotigivatin. ^^ Kioyaillo okakluni-
lo: Kina anananga kitkullo kattango-
titka ? ^^ Avatimiii iksivayut illiniak-
tinni takkonakpait okaklunilo ; Tautuk 1
tapkoa anananga kattangotitkalo-itut.
tahapkoa
^^ Kinalikia Godimli pitkoyanganik
nalektok taimna nukkagiyaga, najagi-
yagalo, ananagiyagalo-itok.
4 TASIKSUMLO kiglingani ama ayo-
kektuilektok ; inuit inugiektullo katti-
amishunik
lengmatta tapsomunga, umiaktumunhapsomunga
tasikpungmitumun ikkijagialektok in-
gidlunilo; inuit inugiektullo tamaitaamishunik
tasiksum kiglinganitun. ^ InugiektulloAmishunik
ayokektogait onipkagoshegiktutigun
20 MARK 4.3.
ayokektuiblunilo okaiitiyait. ^ Nalagit-
clii, atta karngasoijok karngasoijaktok-
tok. ^ Karngasoitilugolo illangit apko-
sineknmn kattaktut; tajva tingmiattingmijan
kelaum atanitut pukkumalukpait.
^ lUangillo kaiektumun ibzjokitumun
kattaktut; perkoktisakpullo, ibzjokina-
mik. ^ Sikkeniklo nuingman, nungolek-
sakput, niakonikanginamiglo pannilek-
tut. "^ Illangit kattaktut okpit akko-
nganun, okpillo kakilautigit pigogamik,
tokkotait kangiyuyamikaktinagit. ^ II-
langillo kattaktut nunamun ibzjogiktu-
mim, nuileklutiglo pigogamiklo perkok-
sakalekput kangiyuyamingni: illangit
30nik, illangillo 60nik, illangiilo 100nik._
^ Tussayungnik siutillik tiisagli.
^^ Kissimiolekmallo, naiyoktingita 12
it illagiblugit appegiyat onipkagoshe-
giktumik tammattoma tussaninganik.
^^ Kioyait okautiblugillo : illipsi GodimAtaniovingatta nellonaninganik ilisima-
kauyi-
4. 17. MARK 21
titauyusi ; taipkoali uwaptingningituttitauyuchi
onipkagoshegiktuningni okaudjaulekput
;
^^ Ijinun tautuklutik illitaksikonagit,
siutinullo angmayunun tussablutik tus-
sasitkonagit, tunutitaukonagitlo, swi-
naunin gilli issumagiyauynngnaiekon agit
.
^^ Okautigaillo : Onipkagosliegiktumik
tammakoa tussaksingigupsigik, kanok
assingit tamaita tussaksingayakpisigik ?
^^ Karngasoijum okautsik karngasogiak-
toga. ^^ Apkosinium senniaiiun kar-
hannianun
ngautigimayut tapkoagovut, (Grodim)
hapkoagovut
okausinginik tussaktut : tussakpagilli,
Satanim tajva okausinik piyagiakto-
gait, umatinginun karngaiitigimayut.
^^ Taimaktauk kaiktumun ibzjokitumun
karngaiitigimayut, tapkoagovut, okaut-hapkoagovut
sinik tussaktut, koviashuklutiglo tamma-
koninga illaliosaktut. ^' Niakonikangi-
namigii illumingni, sangusagaidlekput
;
auniglekput
22 MARK 4. 18.
kappianaktokalekangat nangiktoka -
lengmanlonet okausik piblugo, kan-
nokissimalekput. ^^ Okpilli kakkilauk-
tigit akkonganun karngautigimayut
tapkoagovut, okaiitsinik tussaktut.
hapkoagovut
^^ Nunamlo niattoma pinginik siagleg-
haping-
nigum illuitsomanigumlo uidlviginak-
naktum issuisomanigumlo
ningatta, asingitalo ikligunegit inugiek-
tunik, okautsit ippitegait, kangiiiyak-
tagatiglo pitkoktiaksakatilingnik. ^® Tb-
agilekatingnik
zyogiktumuUo karngautigimayut tap-
hap-
koagovut, okautsinik tussaktut illaliok-
koagovut
tullo sullugainektaklutiglo pitkotiaksaka-
kangi}aiyaktaklutiglo agileka-
tilingnik ; iliangat 100 ilingnik, illangalli
tingnik
60 ilingnik, illangallo 30 ilingnik.
^^ Okautigaillo : nannegun ikkitauna-
jaga, kattauyaum shinigvignunlonet
4. 29. • MARK 23
attanun iiiblugo ? nagali, nanneguving-imanak
mulli illiyat. ^^ lyeksimayokangilak nui-
miunginman angiagiyauyokanginiyok
tussaumayauyomangitumik. ^^ Tussayu-
ngnik siutillik tussagli. ^^ Okautigaillo
:
tussaktasi naleksigik ; oktoktipsingnun
oktoktauyumagivusi tappekagoiiiablu-
silo illipsi tammatominga tussaktusi.
^^ Pikaktok tunnityivioniaktok;
pika-
ngitoklo naksaktauniaktok pinganik.
^^ Okaktoklo: Godim atangovia imai-
tok, soglo inuk karngasutiiiik karnga-
soijutut nimamun, ^" Siniklanilo unu-
ngangat , makkiiegamilo kaulekangat
;
karngasutillo nuileklutik perkokput,
tamna nellotilugo kaiiok. ^^ Nunamingminik iviksukkat pitoktekakpait,
kingorngagun siillugainingit, kingornga-kangiyuyanik
gullo sullugainegit kakolaksauyunik pit-
kangiyuyanegin
koksiaksakalekput. ^^ Sullugainekma-
Kangiyuyaningma-
24 MARK 4. 30.
gilli innerkangatta, inuatta kiblogiak-ttali kipinoed-
tozagait, kattersivik nelliutingman.zevain
.^^ Okaktoklo : Sumun Godim Ata-
Humun
ngovinga ilivok ? nedliatigut nellonai-
gungnaiektiteksagivitigo ? ^^ Mustardim
karngasutiksatangatun-itok, tamna kar-
ngasoktaugami nunamim, mikinergoyok
assiminin kanigasutinin tamainin nu-
nami. ^^ Karngasotaugamilo pitkoktok,
angineksaublunilo perkoksianin kassi-
angitkiablunilo
linakotin tamainin ; kissiksotinkalegamilo
angiyumik, tingmiallo kelaum attanitut
innikagungnakput kissiktutingani.
^^ Tamaitutigut onipkagoshegiktimik
inugiektut okautsinik okagvigiyait, tus-
amishunik
sayungminaginingat malliklugo. ^^ Oni-
pkagoshegiktumik okagvigingilait ; il-
latuagigungilli, illiniaktiminun tam-
makoa tamaita tussakaktigait.
4. 41. MARK 25
^^ Ublunilo taiksomani unungmallo
okautigait; Akkianun ikakta. ^^ Inuil-
lo audlaktinamigit, umiaktumun ikkip-
kaktat; assingitalo, umiat illagiyait.
^'^ Anogigyoakalegmallo, malagit umiak-
tok ittibjuablugo piyat, ulithlugolo.
itipkaka^ hugo ulipkakhugolo
^^ Umiaktumlo akkonganitok sinikluni-
lo akkitimini, tupagiugolo okautiyat:
Ayokektuiji, issumagingilait sutailinia-
hutailinia-
ngipissigut ? ^^ Mukkidlunilo annogi in-
ngipissigut ?
nektiga immirklo okautiya: Nipangegin
nippagungnaiekliitillo. Annogikagung-
naiektok tajva, ikkublialidlalamilo.
ukhuagamilo
^^ Okautigaillo : Shog tainiak erksivu-
Hog
kisi ? suna piblugo okpegnekangilasi ?
^^ Erksilekpukpiillo okaklutiglo ingmi-
nun: Kina una ? annogiblo imirklo
nalengmakko.
26 MARK 6. 1.
p; I, TASIKSUM akkiamm piyut,
Gadarimium nunangenun. ^ Umiaktum-
illo nuingman, inum illangatta aner-
nermik nagongitumik illumiktum pad-
Igiaksaga illiivernin annibluni. ^ II-
luverni innikagami, kellaksoijung-
naktokangilaklonet tapsominga, kel-
hapsominga,
langayumillonet. ^ Inugiektut kellak-
amishunik
sortaulaugalloakangami parngnanaiek-
sutinun kelauraguj annul lo, tapsoma
kelangujat kiktogayait, parngnanaiek-kiktogayain,
sutillo ulluktoglugin assigoktigait, nu-
juititaujimgnangilaklonet. ^ Ublunilo
unuanilo egerkmi-itpukpok illuverni-
pingoani-itpukpok
itpungmilo, keaileklunilo, uyakanik ing-
minik tigluyaktok. ^ Jesusli takkoga-
miuk ongasiktuniin akpangerdluni pad-ongahiktumin
Igiaga, pamatervigilugolo niblialekluni-
5. 13. MARK 27
lo okaktok. ^ Suliniakpigin Jesus,
Hulivolekpigin
Angotiptam kotsingnigum Ergninga ?
toksiavigigipkin Godini sangani, kap-
piasuktitsekonnak uwamnik. ^ Okaiiti-
gali: Annin, inimgmin umunga aner-
nioyutin nagongitutin. ^ Jesusimlo
appeksoga ; kiuvet ? kioyali : inugiek-
amishu-
tut attikaktunga inugiektolegapta.nik amishulegapta.
^^ Toksiavigiyalo angiyumik, audla-
titauyumanatik mattoma ikanin.
^1 Mattomalo ikani kuingengigasekpu-
kaktok egerkmi negeyunik. ^^ Torngaitpingoami
tamaita toksiavigiyat, okaklutiglo
:
kuingengigasekpungnun tapkonunga
isektitigut. ^^ Jesusimlo tuavidluni
pitkoyait. Anernegin nagongitut taj-
va anniyut, kuingengini issekblutik;
kuingengigasekpuknigli pangaleklutik
sivikingitumin ingminik iyukadlekputhivikingitumin
28 MARK 5. 14.
tasikpungmiin (tapkoali 2,000) ippivlu-
tiglo immirngmi. ^^ Kuingenginigii
inuit munakchiyut kemaktat, katti-
mayuni igluminunlo okautigiyaktogat.
Taikoali anniyut illuisigiktangat tak-
koyaktoglugo. ^^ Jesuslo tikitat, tor-
ngaliolauktoglo annogakaktok issuma-
giksiblunilo iksivayok takkoyat; erksi-
blutiglo. ^^ Tapsomingalo tautuktut
okautiyait kanok tonigak annititauyok,
kuingengillo illioktauninginik. ^^ Tok-
sialekpalo, nunamingnin audlakoblugo.
^^ Umiaktumon ikkingman, inuk tor-
ngalioktum toksiavigiya, naiyogoma-
blugo okakluni. ^^ Jesusimli pitkongila,
okautibliigoli : Audlagin iglungnun il-
langnullo okautiblugillo pitsianerngnik
Atangomun nagligiyaunerniglo tapso-
mimga. ^^ Audlaktoklo kattimayunilo
Decapolini okakalektok pitsiavionerng-
minik angiyumik Jesusmun. Tama-tomingalo tussaktut tamaita tatami-
niadlekput.
^^ Jesuslo umiaktokun ikakluni ut-
5. 29. MAKE 29
termingman ; inuit inugiektut kattila-
amishunik
leklutik tikitat tasiksiim sinanitok.
"^ Atalo illiniagvium angayokangita
illangat, Jairus attilik tikitok, takko-
gamiuglo ittiganginun pamaterktok.^^ Angiyumiglo, kennuvigilugo okaktok:
Panniga tokotkiaktok ; aggigangnun
aktogiaktolaiigung inuliyaublunilo inut-
koblugo. ^^ Jesusinilo tajva audlaka-
tiya; inuit inugiektut mallikpat nim-amishunik
nioktidlugolo.
^^ Agnaklo tajvaniniyok; tamna
okiuk 12 aunga kuvikpuktok. ^^ Kap-
piashukleklunilo pitkutini tamaita nu-ingilagotini
ngolektait anniasioktinun : sokosiganili
suanginaktok. ^^ Tamna Jesusmik tus-
huanginaktok.
salegami, inuit akkongatigun annoka-
nga aktogiaktoga tunuanin. ^^ Okagami:
Annokangalonet aktogungnagupko, pi-
yungnaiegoyaktunga. ^^ Tajvainaklo
30 MARK 5.30.
aunga kiniktok; timiminilo missigilek-
tok, piyungnaiegami kappiagiyaminin.
^® Jesuslo ingminik kauyimayok, pit-
saktunik ingminin anningman, inu-
ngnunlo keviardluni okaktok: kia ario-
gaga aktokpagin ? ^^ Illiniaktingitali
okautiyat: Takkoyutin, inuit nimniutid-
lengmatin, okaktutillo: kia aktok-
panga ? ^^ Keviaktoklo aktoktiminun,
kennerdlugo. ^^ Agnagli erksilimi ulik-
tok, pinnianerngminik kanok kauyi-
magami, pamaktervigiyaktokalo, kigli-
lingmiglo okautiya. ^^ Jesusimli okau-
tiya: Panniga, okpegnivin piyungnaiek-
tigatin, nagoktikaglutin audlagin, kap-
piagiyarnilo iluaktaulegin.
issuaktaulegin.
^^ Taima okaktilugo, illiniagvium
angayokangatta kivgangita illangit tiki-
tut okaglutiglo: Pannin tokoyok, shog
ayokektuiyok padlgisakping ? ^^ Jesu-
simli okausingin tammakoa tussaktait,
illiniagviumlo angayokangan okaktok
:
Erksinak, okpegili. ^^ Illaukojingilak-
5. 43. MARK 31
lonet Petersim, Jamesimlo, Johnlo
Jamesim nukangatta, asinginik. ^® II-
ahinginik.
liniaviumlo angayokangatta iglunganiin
issegami, inuit inugiektut takkoyait,
keailektullo, niblialektullo. ^^ Issek-
lunilo okautiyait: Shog keailekichi ?
Niviaksigak una tokongitok, shiniktokli,
Agnenoak
iyogidlekpallo. '^^ Annitigait tamaita,
niviaksigam apanga, agnangalo illagiblu-
agnenoak
gik, issektok niviaksigam nelavianun.agnenoak
*^ Niviaksigamlo aggigangitigun tiguyaAgnenoak
okautiblugolo : Talitha Cumi, imai-
tok niviaksigak okakpagin makkitin.agnenoak
^^ Tajvainaklo niviaksigak makkitokagnenoak
pishuagamilo. Okiut 12 itok, tamai-
talo tattaminiadlekput angiynmik.^^ Innektigaillo angiyumik illitokaleko-
kauyiyokaleko
32 MARK 6. 1.
nago tamatominga, niviaksigaklo nege-
nago agnenoak
titaukoya.
f" TAJVUNGALO audlaktok ; inugo-
vingminun piblmii; illiniaktingitalo
mallikpat. ^ Sundaylo nelliutingman,
illiniakvingmi ayokektuilektok : Inu-
Ami-
giektullo tussaktut tamatominga, ayo-
shuniklo
keklutingit tataminiagiyait, okaklu-
tiglo, Nakin uma tammakoa pivagin ?
kanoklo, ilisimatunerngmik taimaitu-
mik tunityivionerga, taimaitumik ta-
tamnaktuniglo agigangitigun piyunik ?
^ Kedjuktiongiyok, Marium ergninga,
Jamesiumlo angayuatauk, Josephimlo,
Judamlo, Simonimlo katangotigingilan ?
Naiyangilo tamaptik uwaptingningilan ?
tamaitalo ningautigiyat. ^ Jesusim
okautiyait, Nellautaktaij i nagligiyau-
nagligiyau-
ngineksauvukpok nunakatiminun illa-
nginitkiakpukpok
6. 11. MARK 33
minullo, assinginin tamainin. ^ Taj-ahinginin
vani tatamnaktulliyungnangilak ataiisi-
miglonet, kanimayut illainangit agiga-
ngminun aktogait, piyungnaiektilu-
gillo. ^ Okpeginingillo tataminiagiyait.
Akvertaktoklo kattimayunun avati-
minitunun ayokektuiblunilo.' Illiniaktingitalo 12 kaitkoyait, malla-
goliblugillo audlakolegait ; ayugausiutiga-
illo anerngnernun nagongitunim; ^ Pitko-
lugillo shiimik naksakkonagin ingerga-
glugik, aiyopiatuinarmik kichiani; ikpia-
julliyagatiglo, kakolakjulliyagatigio, mo-
niyagatiglo tapsigutimingni; ^ Ittigagu-
Ikpigau-
serksimakoblugillo : anoganiglo malago-seksimakoblugilli
:
nik atokonagin. ^^ Okautigaillo, iglu-
mun issegupclii, inniyungnagichi aud-
lakagachi tapsomungat. ^^ Illangitalo
illaliogomangitpachi, okausichi tussago-
managilonet, annititchi tajvungat, it-
tikapchilo saningin kattergaksigik nel-
2
34 MARK 6. 12.
loyungnaiegiitiksanginun. Ilia okauti-
gapchi: Sodonamlo Gomoramlo inugi-
lauktangit piyauyumaneksaiiyumakpiit
ubiuksami erkaktuivingmi kattimayu-
nin ulckunungat. ^^ Ailekpullo, ayokek-
tuijaktoglutiglo inuit kaipkalegiaka-
nerngmik. ^^ Tornganiklo inugiektunikamisliuniklo
annititsiyok, kannimayuniklo inugiek-
amishii-
tunik piyungnaiektitsiyok, ukshungnikniklo
mingoaglugit. ^"^ Attaniglo Herod ta-
matominga tusaumalegami ; Jesusim
atinga ilitagiyaulengman : okaktok,
John baptaitergiyok tokongayunin mak-
kisimayok; tamana piblugo taimaitu-
mik tatamnaktulliyok. ^^ Illangilli okak-
put, Eliasioyok, Illangilli, Nellautak-
taiyioyok, Nellautaktaiyulonet illangi-
tigiit. ^^ Herodli tamatominga tussaga-
mi, okaktok, Johnioyok niakoerktitau-
tilauktaga, tokongayunin makisimayok,1' Herodli tiliyok Johnmik tiguyautit-
6. 23. MARK 35
siluni, pititsilunilo parngnanaieksima-
vingnun Herodiasmun, nukkami Phili-
pim nullianga piblugo: tamna nulliani-
kamiung. ^^ Johnim Herod okauti-
ngmago, illuangilak nukkagin nullianga
issuangilak
pigigangni. ^^ Herodiasim John to-
konashuagomagalloaklugo
;
aiyopali
;
2^ Herodim John erksigiya, nellungina-
miung illuaktobluni issumagiktokso-issuaktobluni
ngman, tamana piblugo saputiya, nalek-
pa tussanergiyallo. ^^ Ublukalegmanlo
pityutivingmik, Herodim inulegviani
tapsoma atanigagait, angayokangit, Gal-
lileamitullo angayokauneksat negema-
timagit; ^^ Tajva Herodiasim pannia
issektok, momigamilo, Herodimlo nege-
katingitalo tamana kuviagiyat; Tajvapamikaktan
;
atanium Herodim agnak okautiya,
issumangnik toksiaviginga, piyumayar-
nik piniagipkin. ^^ Okautigiklugolo
okaktok, Shumik toksiavigigumga,Humik
36 MARK 6. 24.
piniagipkin ilia, ataniovingma kop-
panganiglonet. ^^ Anniblunilo, agnani
apekshogiaktoga, Shumik toksiaktuk-Humik
sauvigo ? Kioya, Johnim baptitaigijum
niakoanik. ^^ Isseksagiyoklo attani-
mun, kennuvlunilo okaktok, Tajvainak
tunnityivioyumayunga Johnim bapti-
taigijum niakoanik, pogutamun illi-
mayumik. ^^ Atanik kiksalektok; okaut-
sinili okaushagimaniktani piblugo, ne-
gekatinilo piblugit, toksiakoyumayungi-
la.^'^ Ataniumlo niakoeksiji tiliya, nia-
koali aiyaukoya : Tapsoma parngnanaie-
ksimavingmun niaokoegiaktoga, ^^ nia-
koalo pogutamun ilimayok tikiutka,
tunnilugolo agnamun; agnabli anana-
minun tunniya. ^^ Tamanalo illiniak-
tingita tussagamidzuk, tikkilektut ti-
mingalo illuvermun illijaktogat.
^^ Illiniaktingitalo Jesusmun katti-
lekput; okautiblugolo tamakoninga ta-
mainik, piniaknerminiglo, ayokektuiner-
miniglo. ^^ Okautigaillo, Kisipta inu-
6. 37. MARK 37
kangitumun aita, mingoerksegluchilo.
Tikkitut otektullo, inugiengmatta,amishungmatta,
negeyungnangilalonet, agviaktaugamik.^2 Umiaktokunlo audlaktut inukangitu-
mun. ^^ Inuillo takkoyait allivaktut,
inugiektunik illitagiyat, akpangerglu-amishunik
tiglo kuttergoklutik mallikpat illagi-
klutik kattimayunin tamainin ingiaklu-
golo tikkitat. ^^ Jesuslo anioyok inuit
inugiektut takogamigit, issumagotigile-
amishunik
gait, imnaiktitun munakcliiyekangituti-
tun itpungmatta : Inugiektullo okaluvi-
Amishunik
gilegait. ^^ Ubluklilegmanlo, illiniak-
tingita tikkitat, okautiblugolo, manihamani
nekikshakanginman, ubluklilegmanlo
:
^^ audlaglit, mattoma itkat igluga-
sanginun niuvervinginullo, kakolakjak-
siniagiaktokoblugin nekiksliakangina-
mik. ^^ Jesusimli kioyait, okautiblu-
38 MARK 6. 38.
gillo, illipchi nekikshanginik tunnityi-
viogisigik. Okautigaillo, kakolakjaksi-
niagiaktoktuksauvita moningmik 200
akinginun ukkoa nekikshanginik ?
^^ Okautigaili, kapsinik kakolakjaka-
kichi ? ullernaieksijatokichi. Ullernaie-
gamigillo, okaktut, Tellimanik, ika-
luidlo malagonik. ^^ Ingitkolegaillo
negeyumaktutitun iviksukanun kunnu-hunga-
lingaitunun. ^^ Timulegiktidlutik tajvaiyaktunun.
ingitektut ingmikoleklutik 100, 100ingmigolekhutik
lo; 50, 50 lo. ^lUkkoalo kakolak tel-
limat ikaluidlo malagonik tiguyait, ke-
langmunlo arloktok, koyaliblunilo,
kakolak avgogait; tunniblugillo illiniak-
timinun mannitkoblugit tapkonunga
;
hapkonunga
;
ikaluidlo malagonik avikpak tamainun.^2 Tamaita tajva negeyut, kagungnaie-
glutiglo. ^^ Amiakuniglo kattilegait,
amargaujat 12 tetelugit, ikaluidlo il-
6. 51. MARK 39
langinik ^ Negeyullo angotainait 5000
iovut. **^ lUiniaktinnilo erginesaglugit
umiaktumun ikkiokakolegait, sivulegi-
yumagamigit Bethsaidamun, inuit aud-
laktitkoyait. ^^ Inuillo audlaktinami-
git, ergerkmun maiyogaktok toksia-
pingoamun
giaktogluni. ^^ Unulegmanlo umiak
tasium ketkanitok, Jesuslo kichimi
nunamitok. ^^ Takoyoklo ipunermik
shavakpungmatta, anogi pangmadzuk,havakpungmatta, aligongnaksiyok,
pigiavingitali sittamangiani unnuami
tikkilegait, immam kangagun pishu-
kami; kangerniakodlugit : ^^ Imamlo
pishuvigingmago takkogamidzuk, tor-
ngaktullivuktut, niblialeklutiglo :^^ Ta-
maita takkogamidzuk, kakkilekput.
Tuavilli okakatigilegait, okautiblugit,
Kovialegitchi : uwungauyunga ; erksina-
Pamikalegitchi
:
chi. ^^ Umiaktumullo ikkiyok tapko-
nunga; kassumiyok tajva: kakkileklu-
tiglo tataminialektut angiyumik
;
40 MARK 6. 52.
^^ Kakolak pityutigelugit issumangilat,
umatingit mangaidlakmatta. ^^ Ika-
kahaidlangmatta
.
gamiglo, Grenesarimiut nunanganun
piyut, nunalidlutiglo. ^^ Umiaktumilli
niungmatta, inuit ilitagiyagiekat.
^^ Akpangileklutiglo nunanun mattoma
itkanitunun tamainun, kannimayullo
aumitimingni nellayut alegait, naiyu-
gangnun tussaumayamingnun. ^^ Niu-
vervingnun, kattimayunun, iglupung-
nunlonet issegangat, kannimajiatik
illiyait iglut akkonganun toksiavigi-
blugolo, annokangatta sini aktoktau-
koblugo taipkonunga : Tapsomingalo
aktuijut tamaita piyungnaiektut.
^ FARISEELO, Aglangniglo-ilitsima-
yut illangit, Jerusalemin piyut,
tikitut. ^ Illiniaktingitalo illangit tak-
kogamigit kakolaktoktut, ubvakagnagitubvaksimangitun
agigatik, illuakingilait. ^ Farisee, Jews-issuakingilain.
7. 7. MARK 41
lo tamaita negingimatta, agigatik ub-
vakagnagit, angayokamik illugisingit
atoglugit. ^ Niuvervingmillo tikitaka-
ngamik, negingilat ubvakagatik: Asi-
ngillo inugiektunik taimaitut illuser-
amishunik
giyait, ermgutsillo, immerktautillo,
pogutallo, ikpat, ubvakpuglugit. ^ Fari-
seelo Aglangniglo-ilitsimayut apeksho-Titigangniglo-
gat, Shog illiniaktivin mallingilagit
Hog
angayokapta illusingit, shog ubvaksi-hog
mangitunik agigakaklutik kakolaktok-
pat ? ^ Kioyailli okautiblugit, illipchi
nelligoktuchi, Esaiasim okautigigalloak-
pachi, shoglo aglaksimangman,hog titigaksimangman,
Inuit ukkoa kongyeksinamingnun
kakhlumingnik,
Umatingitali ongasikpanga."^ Shumigli kivgaktokpanga,
Ayokektusituinangit ayokektuitigi-
gamigit.2a
42 MARK 7. 8.
^ Godim pitkoyangit kemakpaclii, inuit
illugisitkulungit mallikliigit, pivachi,
kattalo, ermgusiaksuillo keblagiksib-
lugit; inugiektut taimaitut atokpachi.amishunik
^ Okautigaillo, Godim pitkoyangit ato-
gungnaiektipachi, illugisitkuluchi malli-
gomablugit. ^^ Moses okangman, Apa-
ngniglo, ananangniglo nalektuksauyu-
tin; kinalikia apaminulli ananaminullo
okagnegluktok, tokotuksauyok :^^ Ayo-
kektuiyuchilo, Apaminun ananaminullo
okaktok, Korban, imaitok, tunnergu-
tautigupko, naumaneksauyok illingnun,
tamna swinautulliyok. ^^ Kingornga-
gun apaminun ananaminullo swinak-
tullitailitipaclii ;^^ taimak Godim
okausingit atoktauyungnaiektipachi il-
lugisitkuluchi piblugit : taimaliokpuk-
tuchilo inugiektunik. '^^ Inuillo tamaitaamishunik.
ingminun kaitkoyait, okautiblugit,
Tamapchi naleksinga, kongyeksiuglo
:
1^ shumiglonet inum sillatanin, illuanun
7. 22. MARK 43
piyut, shogoktingilat : tapsomangalihogotingilan
:
anniyut inuk shogotigat. ^^ Tussayu-hogotigat.
ngnik siutillik tussagli. ^^ Inuilli ke-
maklugit iglumun pingman, illiniak-
tingita apekshogat mattominga onip-
kagoshegiktiimik. ^^ Okautigaillo, illip-
chitauk kongyeksingilachili ? Nalluvichi,
tamaita sillatanin inungmun piyiit,
shogotingimadzuk ; ^^ umatanun pingi-
hogotigingmadzuk
;
namik, nadjangnulli piyut, illusegivuk-
tamiglo annititaulegiyut ? nekiktitun
tamaititun ^^ Okaktoklo, inungmin
anniyut, inuk shogotiga. ^^ Kangman-hogoktiga.
gat, inuit umatinginin issumagluktu-
nik piyut, nulliagingnerngmik asigok-
sainiglo asiuniakniklo, inuagniglo, ^^ tig-
liktuniglo, piyumatudlarniglo, nella-
ngainiglo, pingneksautogniglo, piungitu-
mik ijikangnigio, Godimik mitautik-
sakangniglo, kamashagmiglo, issumai-
44 MARK 7. 23.
niglo : 2^ Tamakoa illuanin piyut,
inuglo shogotigat. ^^ Nikovidlunilo
tajva tajvungat audlaktok, Tireimlo,
Sidonimlo itkangnun piyok, iglumullo
issekluni, inuit angigutiyumagalloak-
pait iyeksimayungnangilagli : ^^ Agnakillangatta, pannikaktum nagongitumik
anernelingmik, tussaumagamiung, tiki-
lugolo ittiganginun pamaktervigiya.
^^ Agnak tamna tajva Greek agnangita
illangat, Syropheneciomiuk. Toksiavi-
giyalo torngak annititaukoblugo pa-
ningminin. ^' Jesusimli okautiya,
illuangitok kittorngaujut kagungnaiek-issuangitok
kalit : kakolanginik naksaklugin kemi-
ngnullo igidlugin. ^^ Kioblunilo okau-
tiya, ata, Atanik: taimaigalloaktok
kemiajuilli negevium attanitut nege-
yut kittorngauyut kanganeglukunginik.kangagalaktunik.
2^ Okautiyalo, okautsitin tammakoa
piblugit, audlagin : torngak paningnin
annisimayok. ^^ Igluminullo pigami,
7. 37. MARK 45
torngak annisimayok kingogakpa,
paninilo aumitimini nellayok naipek-
toga. ^^ Tirerusim, Sidonimlo itkangnin
audlamigami Galileam tasikpungatta
sinanun piyok, iglumiut Decapolimhinanun
itkanun. ^^ Atsivullo tussayuitumik
okagungnangitumik tapsomunga ; ken-hapsomunga
;
nuvigiyallo aggigangminun aktuekob-
lugo tapsominga. ^^ Inuillo akkonganinhapsominga.
ingminun pitiga, agiganilo siiitigingnun
illiyait, tibvuagamilo, okangalo aktoga;^* kelangmullo arloktok, anersaumi-
gamilo, okautiya, Efata imaitok, ang-
malegin. ^^ Siutigiglo tajvainak ang-
maktok, okangatalo kelagutinga piek-
pok, okagilegamilo. ^^ Innektegaillo,
tamana okaktaukonago inungnun:
tajva innektigaloakmagit angiyumik,
angineksamigli akpautigiyat. ^^ Tata-
miniaglutiglo okaktut, Tamaita illuak-
tigait: tussangitut tussaktilugit, oka-
gungnangitullo okaktigait.
46 MARK 8. 1.
O UBLUNI tamakonani, inuit nekik-
shakangitut inugiektimik tajvani-
amishunik
ngmatta, iliniaktinni ingminun kait-
koyait, okautiblugit, ^ Inuit ukkoa
nagligilekatka, nekikshakagatik ublunik
pingashunik nwamningmatta :^ Nege-
tinagit audlaktigupkit, padlalaijangmat-
ta angergaklutik apkomi; illangit kan-
ningitumin pinginatta. ^ Illiniakti-
ngita kioyat, Nukin kakolaksiniakpita
mani inukangitumi ukkoa kagungnaie-
gutiksanginik ? ^ Appeksogaillo, Kap-
shinik kakolakakichi ? Kioyat, Seven-
nik. ^ Iglupugmiullo ikterkoyait nuna-
mun: kakolallo ukkoa seven tiguyait,
kengaklunilo avgokpait, illiniaktiminun
tuniblugit, inungnun ukkuninga man-
nijerkkoblugit; inungnun tajva manni-
yait. ^ Ikalungniktauk ikkitunik pika-
givut: tapkoa piblugit koviagiyok man-tahapkoa
niyaukoblugillo. ^ Negevut tajva, kagu-
ngnaieklutiglo : ammikallo kattilegait,
8. 16. MARK 47
anlargaujat seven tetelugit. ^ Negelek-
tullo 4,000 iovut: audlakolegaillo tajva.
^^ Tuavidhmilo illiniaktinni illagelugit
umiaktumiin ikkivok, Dalmanuthamlo
itkanun pibluni.
^^ Phariseelo annilutikj apekshoka-
tigiklugolo tapudzyaulugolo, takotitsi-
oktoklugolo,
koyumavallo nellunaikutamnik kelang-
min. ^^ x4nernerngmigullo annersaumi-
bliini, okaktok, Kinguvangokatigit uk-
koa skog nellunaikutamnik takkoyuma-kog
vat ? okautigapchi, Kinguvangokati-
git ukkoa nellunaikutamnik tunni-
jivioniatsangilat. ^^ Tajva kemaktait,
umiaktumullo ama ikkivok ikadlunilo
uttimun.^^ Kakolamiglo neksaglutik poigok-
tut; umiaktumillo atausinamik kako-
laktut. ^^ Pitkoyaillo, okakluni, Na-
lagitchi udzjerktoglucliilo Pharisee
swinauningnik Herodimlo swinauninga-
nik. '^ Issumatokpallo, ingminun oka-
48 MARK 8. 17.
glutik, taimak pigatigut, kakolaksa-
mik nekikskakanginapta. ^'^ Jesusimlo
tamana tussagamiimg okautiyait, Skog,Hog,
kakolakanginiclii apekshotigivisiung ?
tussangilachi kongyeksingitpichi ? man-ka-
gaitunik umatikakiclii ? ^^ Ijikakluchi
haitunik
takkongilachi ? siutikakluclii tussangi-
lachi ? ipsominga itkaunachilonet ?
^^ Kakolat tellimat avgogapkit inung-
nullo, 5,000 itut, amargaujat kapchit
amikovinerngnik tetepisigik tutkolu-
gillo ? Kioyat twelve. '^^ Kangallo
seven avgogapkit inungnun 4,000 itut,
amargaujat kapchit amikovinerngnik
tetepisigik tutkolugillo ? Kioyat seven.
^^ Tajva okautiyait, Shog tussangi-
Hoglaclii ?
^- Bethsadamullo piyok. Atchivullo
angun tautungitumik tapsomunga,
aktoktaukoblugollo tosiavigiyat. ^^ Tau-
tungitoklo agigangitigut tiguya, tasio-
8. 31. MARK 49
klugolo iglut silataniin; ijigiglo tib-
vuaglugik, ajigangminullo aktoglugo,
apegiya, Shiimik takovet ? ^^ Uid-Humik
lunilo, okaktok, inuit pishuktitun
takoyatka, napaktut ilivut. ^^ Ijigiglo
aktogivak agigangminun ; orlokomilugo,
illuaksiyauvoklo tajva, tamaita taii-
issuaksiyauvoklo
tugungnaleklugit. ^6 Angergakoyalo
okaklimi, inungnun issegniagnak, iglu-
pugmiuniglonet taimak okaujiniagnak.
^^ Jesuslo aiidlaktok, illiniaktingillo,
iglupungnun Caesarea Phillipium itkani-
timun; ingergalutiglo illiniaktini apegi-
yait okakluni, inuit kiunashuagivimga ?
^^ Kioyat, illangita Johnionashuagiva-
tin: baptaitegiyok : illangitali, Elias-
nashuagivatin; illangitali, Nellautaiju-
lonet illangat. ^^ Okaiitigaillo, Illip-
chili kiunashuagivisinga ? Petersim
kioya okakluni, Ohri^tusioyutin. ^^ In-
nektigaillo onipkangoyiimanani inung-
nun. ^1 Ayokektuilegaillo, Inum Erg-
50 MARK 8. 32.
ninga (Jesus) aniatitauniakakpok angi-
yumik adjektoktauniangidlunilo anga-
yokanun ayokektuiyokpungnullo, agla-
titiga-
ngniglo illisimayunun tokotaulu-ngniglo
nilo, ublutlo pingashuangni makiniak-
tok. ^2 Angigunagillo tamatominga
okakpok. Peterimlo ingminun pitiga,
innektilugolo taimailekonago. ^^ Kevia-
glunili, illiniaktini takonagait, Peterlo
innektiga okakluni, Tunumnun aigin
Satan, Godim pingit issumaginginani,
inuit pingit kissita. ^^ Inuillo illiniak-
tinilo kaitkoyait ingminun. okautiblu-
git, Uwamnik malligomayok issuma-
minik pinniagani, saningayoliksaminik
(kappiashuktikaminiglonet) nanmagli,
mallilungalo. ^^ Inusiminik anaudzji-
gum assigoginiakpa ; Inusiminigli as-
sigoijiyum piblunga okausilli tussanak-
tut piblugit assigoktiniangila. ^^ Inumshoksaugivaung pinginik tamaita pik-
hoksaugivaung ingilagotain
saksiniagalloakuniung, inusia assigok-
9. 3. MARK 51
paung ? ^^ Ubvalo shumik inuk tun-,
humik
niyungnaga inusimni simiutiksanganik ?
^^ Uwamnigii okausimniglo kangoshuk-
tok kinguvangokatiginni tapkonani
adlamigluni swinautulliliinilo, inuk tam-
na Inum Ergningatauk (Jesus) kangu-
giniakpa tikithuni apamni kaumani-
ngani, kelangmiut nagoyut illagilugit.
Q OKAUTIGAILLO. Okautigapchi
mani illangita tokoniangilat, Go-hamani
dim Atangovinganik pitsaktobluni tiki-
tumik tokokagatik.
^ Ublut akviniligit kingorngatigut
arkvingit
Jesusim Peterlo Jameslo Johnlo ingmi-
nun pitigait, ingmigoliblugolo egerk-
pingoa-
mun kingiktumun maiyogakatautiyait
;
mun
kaumagingorklunilo sangani: ^ ano-
ganiglo kaumagidleklutik, katektunkagosidlekpun
-62 MARK 9. 4.
aputitun; kateksaijut nunamitut tai-
kagosaijum
mak katektigiyumik piniaklutik sappek-kagotigiyumik happek-
put, shavagnaitut. * Eliaslo Moseslopun havagnaitun.
nuivuk tapkonunga: Jesiislo okakatigi-
vak. ^ Peterlo Jesusmun okakpok, Ayo-
kektuiji mani-itagluta : Pingashunik ig-
hamani-itpalegluta
:
luliolekta; illingnun atausemik, Moses
mullo atausemik, Eliasmullo atause-
mik. ^ Okausinillo ilisimangilait ; erk-
kauyimangilain
;
sigamik. '^ Nuvuyalo kaiyok ulliklu-
gillo: Nipilo nuvuyamin tussaktauyok,
okakluni, Tajva Ergniga Nagliktaga:
tamna nalekluchi. ^ Tajvainaklo ava-
timingnun takosagamik, inuksingilat,
Jesus kisiat takkoyak.
^ Egerkmillo atkaksagamik, Jesusi
Pingoamillo
innektigait takoyamingnik okauyekona-
git kimulonet, Inum Ergninga (Jesus)
9. 14. MARK 53
tokongayunin mukkikaktinago. ^® Okau,
sik tamana illumigiyat ingminullo-
apekshotiblutik kanok tajva tokonga-
yunin mukkinek. ^^ Apeksholekpallo,
okaklutik, Shok Aglangnik-ilisimayut
Hog Titigangnik-
okaktat Elias tikikaktuksauyok ?
12 Kioyaillo okautiblugit, Elias tiki-
kaktuksaugalloakpok, tamaitalo illuak-
issuak*
sitilugit; taimaktauk Inum Ergningasitilugit;
(Jesus) angiyumik kappiashuktitaunia-
kakpok, nachogiyaublunilo taimak
aglaksimangman ]^^ Okagapchili,
titigaksimangman ?
Elias tikinakekpok, issumamingnullo
piniavigiyat, taimana piblugo aglak-
titigak-
simangman.simangman.
1^ Illiniaktinilo tikinamigit, inuit
inugiektunik takkoyait, Aglangniglo-
amiskunik Titigangnik-
ilisimayut illumayait apekshonektut
54 MARK " 9. 15.
taipkoninga. ^^ Tajvainaklo inuit ta-
iiapkoninga.
maita takogamidzuk, tatamnaktut,
aivigilugolo illagiyat. ^^ Aglangniglo-
Titigangnik-
ilisimayut apegiyait, kanok tapkoningahapkoninga
apekskognikichi ? ^" Inuit illangatta
kiobluni okautiya Ayokektuiji, ergniga
tamamnga kaketkiga ilingnun, anerni-
hamiinga
kaktok okayuitumik ; ^^ tapsoma tigu-
hapsoma
legangamiuiig, audlajaktidlekpa; kap-
poalalekpoklo, niakolegamilo, tijilek-
pok, kirkelekpukpoklo : illiniaktitin
apegivatka anititsitkoblugit; pigung-
naiegalloaktut. ^^ Kioyali okakluni,
Ata ukkoa okpingitut kinguvangokati-
git, kanok sivitutigiyumik kennuivi-
giniakagapchi ? kaitigiung uwamnun.2^ Apallo tapsomunga: Tajvainaklo
hapsomunga:
anerngnegum okayuitum takogamiung,
9. 26. MARK 5§
angiyumik aiidlajaktidlekpa; nunamuUoiirgoyok, aksakagamilo kappoalalega-
milo. ^1 Jesusimlo apanga apegiya,
Kanga taimaileka ? Okakpok, Nutagau-
nerngminin. ^^ Inugiektuniglo urgovokAmishunik
ignirniullo immirmullo tokonashuaglu-
go ; Sapingitkuvilli, nagligilektigiit,
ikaiyokliitalo. ^^ Jesusimli okautiya,
Okpegungnaguvin, okpektumun aiyor-
ngnaktokangitok shumik. '^^ Tajvai-
nak nutagam apanga niblilekpok kudl-
viogluni okaklunilo, Okpekpunga
;
Atanik okpekneksauyumun ikaiyo-
okpegikiaktumun
glinga. ^^ Jesusli takkogami inuit
katilengmatta, anerngnik swinauyumik
innektiga, okautiblugo, Okayuitok
tussangitoklo anerngnik, pitkovagin,
annin ! umunga, kingornganilo issegu-
ngnaiegin umunga. ^^ Niblilekpok taj-
va, audlaj atidlarmilalo, anniyok: nuta-
gaklo tamna tokoyutitun-itpok ; inuit
56 -MABK 9,27.
inugiektunik tokoyok okautivat.
amishunik
^" Jesiisimli agigangitigun tigiiya, muk-
kitigalo; mukitoklo tajva. '^^ Iglu-
munlo pingman, illiniaktingita ingmi-
goklutik apegiyat, Shog uwagut anni-
Hog
titsungnangilavut ? ^^ Kioyoklo, Anerne-
git taimaitut annitittauyungnangilat,
kichiani toksiaknerngmun, negitaili-
nerngmullo.
^^ Tajvungalo audlagamik, Gallilea
apkotigivat; tamatomingali inuit ilisi-
kauyi-
makoyumangilait. ^^ Illiniaktini ayo-
makoyumangilain.
kektoglugit, okautiyait, Inum Ergninga
(Jesus) pititauyumakpok inuit agigang,
tokoniakpallo ; tokotaukpalli, ubluk
pingashuangni mukkiniagivok. ^^ Okau-
tsili ukkoa tussaksingilait, apegilugolo
erksigivat.
^^ Capernaumullo pigivok: Iglumid-
lunilo appegiyait, Shumik apkomiHumik
9. 41. MARK 57
okakatigikpachi ? ^^ Niblingilali : ing-
migoklutik ingmingnun okagamik,
nedlitik anginekpaungmangat. ^^ Ingid-
angitpiangmangat
.
lunilo, 12 kaitkoyait; okautiblugit,
illachi sivulioyumayok, kingorliogniak-
pok, tamaptiglo kivgaginiagait. ^^ Nu-
takamik tajva tigusiyok, akonganullo
pitiga: irkiblugolo, okautigaillo, ^" tai-
maitumik nutakamik illalioktnm atini-
ni illaliogivanga ; uwamniglo illaliok-
tum, kichima illaliongilanga, iiwamnigli
tillilektok illaliogiva.
^^ Johnimlo okautiya okakluni, Ayo-
kektuiji, angutimik takoyugut atingni
tornganik annititsiyumik maligatalo
:
mallingimatigullo, tamana piblugo
innektigavut. ^^ Jesusli okakpok, in-
nektuksaungilachi
:
tatamnaktitsiyo-
kangitok atimni, okagnegluktigisagai-
lungalo piyumik. ^^ Uwaptingnik ak-
kigaktimgitum illagigatigut. ^^ Illip-
singniglo immerktitsiyok immerngmik
,
imgusiaksum immanganik Atimni,
58 MARK 9. 42.
Christim pigingmachi, okautigapchi,
akkigaivionangilak. ^^ UwamnuUo ok-
pektut ukkoa illanginik swinaungatit-
siyumun, illuaneksauyok kaivayekpaumissuaneksauyok
uyagaktanganik kungasingagun nivi-
ngaiviogluni, igitaublunilo tagiomun
imirngmun. ^^ Ajigakpilli swinaungak-
tikpatin avigin ! illingnun nagonek-nagot-
sauyok, illakungoklutin inutsimun isse-
kiaktok,
guvin, malagonik ajigakangnegin, ania-
titsivingmullo igitaimegin, ignirmun
nungotsuitumun :^^ Kuglugangat to-
koyuitut tajvani, ignirklo nungotsuitok.
^^ Ittikavillo swinaungaktikpatin, avi-
gin ! ilingnun nagoneksauyok, tusia-
nagotkiaktok,
glutik inutsimun isseguvin, iglugingnik
itigakangnegin, aniatitsivingmuUo ignir-
mun nungotsuitumun igitaunegin.
^^ Kuglugangat tajvani tokoyuitut
ignirklo nungotsuitok. ^^ Ijivillo swi-
10. 3. MARK 59
naimgaktikpatin, pigung igidlugolo: ili-
ngnun nagoneksauyok, igluinarmiknagotkiaktok,
ijikaglutin Godim Atangovinganun
isseguvin, malagonik ijikaglutin, ania-
titsivingmullo igitaunegin. ^^ Taingani
kuglugangat tokoniangitut, ignirklo
kaminiangitok. ^^ Tamaptik ignirmun
tagiotitauniakakpok. ^® Tagiok nago-
yok; tagiok tagiongitsungnaiekpat, shu-
mun tagionitinajakpisiung ? Ilipsingni
tagiokalegitchi, ilipsingnun koviashu-
pamikaka-katigilekluchilo.
tigilekluchilo.
1A TAJVUNGAT audlagivok, Judea
itkanun pibluni, Jordanim ak-
kianun: inuillo inugiektunik tikitpat;
amishimiklo
illugisigivuktaminiklo ayokektogiyait.
^ Fariseelo tikitpat apekshoglugolo, an-
gotim nulliani avidlugo illuamangman ?
issuamangman?
tamattomungalo oktopat, ^ Kioblunilo
60 MARK 10. 4.
okautigait, Mosesim kanok pitkovachi ?
^ Okautivat, Mosesim aglangnik avit-
titigangnik
sitiksanik aglakluta, avilugolo (agnak).
titigakluta,
^ Jesusim kioyait okautiblugillo, Uma-tichi mangainingit piblugit pitkoyam-
kahainingit
nik taimaitumik aglakpok illipsingnun.
titigakpok
^ Ingilaganin Godim angun atausik
agnaklo atausik shavakpak. " Tamanahavakpak.
piblugo angotim apani anananilo ke-
mangniakpak, nulliani ungagiblugo;
^ Tapkoalo malagok uvinioniakpakHapkoali
atausimik: Tamana piblugo malagoyu-
ngnaieklutik, uviniovuk atausimik.
^ Godim katititagik inum avititiksa-
gingitpok. ^^ Iglumi illiniaktingita mat-
tominga appegingmadzuk. ^^ Okauti-
yait, Nulliaminik avitsiyum, asingalo
nullianikluni, nuUiagingnik assigokpa
10. 17. MARK 61
tapsomunga :
^'^ Nulliamlo uini ke-
hapsomunga
:
makuniung assingalo uiniklimi, nullia-
gingnik assigoigiva.
^^ Nutakaniglo atsivut tapsomunga.hapsomunga,
pattingmiyaukoblugit : illiniaktingitali
nutakanik atsijut shuadlegait. ^^ Jesu-
huadlekain.
simli tamana takogamiung, illuagi-
issuagi-
ngila, okautiblugillo, Nutakat uwamnunngila,
pilit; innektaieksigiglo : tapkoa Godimhapkoali
Atangovinga pigingmadzuk. ^^ Okau-
tigapclii ilia, Nutakatim Godim Ata-
ngovinganik pingitok, issegniangitok.
^^ Irkiblugillo, ajigangminun patting-
miyait, nagoktilugillo.
^^ Anningmallo apkosinerngmun, imuit
illangata ingiaksijum sitkoktokvigi-
lugo appegiya, Nagoyutin Ayokek-
tuiji, shumik piniaktuksauvik, inutsi-
mik nungotsuitumik pitkoblunga ?
62 MARK 10. 18.
^^ Jesusimli kioya, Shog nagonikaki-Hog
nga ? Nagoyokangitok, Godim kichimi
nagoyok. ^^ Pitkoyat ilisimagaloak-
kaujdmagaloak-
patin, Inuaktuksaungilatin, NuUiaging-patin,
nerngmik assigoiyuksaungilatin, Tiglik-
Kukik-
tuksaungilatin, Kigliluktumik okau-tuksaungilatin,
tigiyakaktuksaungilatin, Akilinegluk-
tuksaungilatin, Apalo ananalo nalekik.
^^ Kioyali okautiblugolo, Ayokektuiji,
tamaita tapkoa mallikpatka nutagau-
nerngminin. ^^ Jesusimlo takosakpa
nagligilugolo, okautiya, Atausiklo pigi-
ngilat: piksakin tamaita niuvigitigiyak-
ingilagotitin
togin, ayolektunullo piliutigilugit, tajva
iyagiahoktunullo
pikshakagniaktutin kelangmi: kaiguinlo
ingilagotikagniaktutin
mallilunga, oktoktautiksaniklo ilingnun
pin. ^^ Tamnali okausik tussagamiung
10. 27. MARK 63
annulekpok kiksagamilo kemakpa
:
inugiektunik pikagami.
amishuniklo ingilagotikagami.
^^ Jesusimli keviagluni illiniaktini
okautiyait, pikakpuktut Atangovinga-ingilagotikakpuktun
nun kelangmitunun isseglutik sappi-
ngnakpukput. ^^ Illiniaktingitali okau-
singit tammakoa tatamnaktigiyait.
Jesusimli kioyait, okautiblugillo, Nag-
liktatka, kittorngitka, Godim Atango-
vinganun issegiak aiyornakpok pingmi-ingilagotimi-
ngnik negiutikaktunun. ^^ Aiyorna-ngnik Aiyorna-
ngineksauyok tuktu mitkutini ijingagun
ngitkiaktok
piluni, pikshakakpuktok issegniagninga-
ingilagotikakpuktok
nin Godim Atangovianun. ^^ Tatam-
nakpuktut okaklutigio ingminun, Ki-
nami tajva piuliyauyungnaniakpa ?
^"^ Jesusimli takkolugit okautiyait, inu-
ngnun piyungnaiektok, Godimulli pi-
aiyornakpukpok,
64 MARK 10. 28.
vuktok : Godimun tamaita pivuktut.
2^ Tajva Peter okautiya, tamaita
kemakpavut, malligiptigin. ^^ Jesus
kioyok okaklunilo, okautigapchi, Inumiglimi kemakuniimg, kattangutinilonet,
apanilonet, agnanilonet, nullianilonet,
kittornganilonet, pinginiglonet, uwungaingilagotiniglonet,
piblunga, okautsillo tussanaktut piblu-
git, ^® Mattomanidluni inugiektunik
amishunik
100 nik piniagivok iglunik, kattangu-
tiniglonet, agnaniglonet, kittorngani-
glonet, pinginiglo, mani umigiyauner-ingilagotiniglonet,
ngmini, nunamilo piyumaktumi inugu-
mik nungotsuitumik. ^^ Inugiektuniglo
Amisliunik
sivulit kingorlioyumakput ; inugiektut
amishunik
kingorlit sivulioyumakput
.
^^ Apkomipulli, Jerusalemun maiyo-
kagiaklutik; Jesuslo sivulegiyat: ta-
tamnakpuUi ; erksiblutiglo mallikpat.
Jesusimlo tapkoa 12 ingminun piti-
10. 39. MARK 65
gait, okaiitibliigillo piyaunianerminik.^^ Takpaunga Jerusalemun aiyugut;
Inumlo Ergninga (Jesus) pititaulekpok
ayokektuiyokpungnun aglangniglo-ilisi-
titigangniglo-
mayunun ; taikoa tokotiksautigivat,
nalloyunullo unnektuyutigilekpat
;
^^ Taipkoalo mittautigilekpat, kadjuko-
blugolo, tibvuaktogliigolo, tokolekpat;
ubluklo pingashuani mukkilegivok.
^^ Jamesimlo Johnlo Zebedesim erg-
nikita tikitpak, okaklutik, Ayokektuiji,
ilingnun piniavioyumayugut kennuagi-piyumavioyumayugut
yaptingnik. ^^ Apegivak, shumik uwa-
mnun piyumavioyumavitik ? ^^ Kio-
yak, pitkogitiguk atausik tallekpikpin
tungani, aipangalo saumikpin tungani,
iksivakolunuk Atangovingni. ^^ Jesii-
simli okautivak, Toksiagiyatik nalluvi-
tik. Kadlum immanga immigaksaga
immergungnakpitiko ? baptaitauniksaga-
lo baptaitauniksagiyungnagalloakpitti-
ko ? ^^ Kioyak, Eh piyuiignagalloak-
aiyorngitgalloak-
3
66 MARK 10. 40.
tuguk, Jesusimli okautivak, Kadlumtuguk,
immanga immigaksaga immirgniagal-
loakpitik; baptaitauniksamnuUo bap-
taitauyuksaugalloaktutik :^^ Tallik-
pingmalli tungani saumingmalonet
tungani iksivayumanik uwamnun pitko-
yeksaimgitok illiptingnun : iksivako-
yauyuUo kishimik iksivayumakput.^1 Illiniaktut 10. tamana tussagamidzuk,
annutigilekpakin James Johnlo.
^^ Jesusimli kaitkoyait, okautiblugillo,
Ilisimayuchi nunam ataningit atanio-
Kauyimayucki
tingmatta ; atanikstiilli pitsaktuneka-
ngmatta. ^^ Illipchili taimailegniana-
clii : anginegoyumayugli kivgaksauyok
illipsingnun :^^ lUachilo ataniotiyuma-
yok kivgaksauyok tamapsingnun.*^ Inum Ergningatauk (Jesus) tikingit-
pok kivgaktoktauyumabluni, kivgakto-
giaktokpoklo, tunniblunilo inutsiminik
inuit inugiektunik akkiliksegutiksangi-
amisliunik
nik.
10. 52. MARK 67
^^ Jerichomullo piyut: Jerichomillo
audlangman, nangminik illiniaktingillo
inugiektuniglo, tautungitok apkotaniamishunik,
iksivayok, kennublunilo, Bartimeusmik
attilik, Timeusim ergninga. ^'^ Jesusio-
yok Nazarimiuk tussagamiung, niblia-
lekpok okaklunilo, Jesiisi Davidim
ergninga, nagliginga ! ^^ Inugiektuniglo
Amishunik
innektigat, nippangikoblugo. Niblilua-
lekpoklo, Davidim ergninga, nagliginga !
^^ Jesusimlo nutkakluni, kaitkoyau-
koya, Tajva tautungitok kaitkoyat,
okautiblugolo, Nikovidlutin koviashu-
pamikale-
gin, kaitkungmattin. ^^ Anoganilo igit-
gin,
pa, nikovigamilo, Jesusmun piyok.
^^ Jesusimlo appegiya, Shumik uwamninpiyumavet ? Tautungitum kioya, Ayo-
kektuiji, tautulegomablunga. ^^ Jesu-
sim okautiya, Audlagin; okpegnivin
ikaiyokpatin I Tajvainaklo tautulektok,
apkomi mallikpalo.
68 MARK 11. 1.
11 JEEUSALEMULLO kaglilegamik,
Bethpagemun BethanymuUo, er-
gerkmun sennianun Olives atilik, Jesus
pingoam
malagonik illiniaktiminin tillilekpok.
2 Okaglugiglo, Ailegitik iglupungnun
nedliptingnitimun : itektuaguptik, nogak
pittuksimayok nenilekpatik, kanganun
inungmik ingitokalaungitok ; Ipieglugo
tamaunga kaitikko. ^ Imaglo appegi-
yauguptik, Shog taimailivitiko ? ImakHog
kiogitik, Atanium attoyumangmago
;
Tajva tamaunga pitkolegniaga. ^ Aud-
lakpuk, nogaklo pittuksimayok issegvium
senniani silatani apkosinium kippulik-
simavia; Ipiekpaglo. ^ Tajvanitullo il-
langita okautivagit, Shog nogak ipiek-
pitko ? ^ Okautigaillo Jesusmun pitko-
yaunerngmingnik : innektingilakillo taj-
va." Nogaklo tamna atpak Jesusmun,
annogatiglo kemmerdloanun illiblugit
;
Kanganun tajva ingitpok. ^ Inugiek-
Amishuniklo
11. 15. MARK 69
tuUo annogatik isiviptilegait apkotigi-
niaktanganim ; Illangillo kissiktutinik
napaktunin kippiksiblutik apkotiginiak-
tanganun kattergaivut. ^ Sivulilo mal-
liktingillo, niblileklutik okakput, Hosan-
na; Atanik atingani tikitok nagoktauli;
^^ Apapta Davidim Atangovia, Atanium
atingani tikitok nagoktauli: Hosanna
kotchingnermi.
^1 Ataniglo Jerusalemun issekpok,
kattimavikpungmullo ; Tamaitalo ken-
nergolegait, imnulegmallo, audlakpok
Bethanymun, 12 illagiblugit.
^^ Ublum aipangani, Betlianimin aud-
lagamik, kalekpok. ^^ Napaktuniglo
Figmik mitkolingniik takkogami onga-
siktumin nellipsakpa, paungakangima-
ngman: Tikinaminglo, mitkutuinermik
takoyok;
paungakalegvinga nelliutingi-
man. ^^ Jesusimlo okautiya, Mattoma
kingorngani illingnin inuk paungak-
toktokagniagungnaiegli issokangitumun.
Illiniaktingitali tamana tussakpat.
^^ Jerusalemullo pigamik: kattiniavik-
70 MAEK 11, 16.
pungmun issekpok, pitiniaktuUo niuver-
niaktuUo kattimavikpungmiut annitigile-
gait, moningniglo tauksijut sangit,
tingmijaniglo niiivgutigit iksivautangit
urgotidlegait :^^ Kattimavikullo pitkuti-
nik akkigaktukakogingilak. ^^ Ayokek-tuiblunilo, okautiyait, Aglaksimangilak,
Titigaksimangilak,
igluga atteksauyok toksiavingmik inung-
nun tamainun ? Illipchili tigliktiotikpa-
kukigviotikpa-
chi. 18 Aglangniglo-ilisimayut ayokektu-chi. Titigangniglo-
iyoksuillo tamana tusaumalegamidzuk,
issumayalekput tokoyumablugo : Erksigi-
lalli, inuit tamaita ayokektutingit ta-
taminiagingmatigik.
1^ Unungmallo tamaita iglupungnin
audlakpok.^® Kaungmallo, napaktok imna Fig-
sak tokotkolegamidzuk, pannektok
takoyat niakonganun aglan. ^^ Peter-
imlo itkaumagamiung Jesusim okau-
singa, okautiya, Ayokektuiji, ata napak-
11. 27. MARK 71
tok Figsak okautiluktat, pannekpuk-
pok. ^^ Jesusim kiobluni okautiyait,
Godimun okpegnikakichi. ^^ Okauti-
gapchi, egerkmun iimunga okaktokak-
pat, Kangatagin immanullo kattagin;
ilumun okpeglunili, okausimi nellau-
siniagninganik ; tajva okausini malli-
klugit tunnityivioniakpok. -'* Taimak
piblugo okautigapchi Tamainik tok-
sinipsingni kennuagiyapsingnik, okpek-
tuinagitchi tunnityivioniagapchi, ta-
makoninga pilekpachi tajva. ^^ Nange-
kluchilo toksiagupchi, assipsingnun
patsitiksachi issumagiyungnaieksigik
;
Apapchi kelangmitok issumagiyungnaie-
koblugo swinaunipsingniktauk. ^^ As-
sipchilli swinauningit issumagiyungnai-
ngitkupsigik, Apapchitauk kelangmi-
tum issumagiyungnaiegnianginigait swi-
naunipsingnik.
2^ Jerusalemullo issegivut: kattimavi-
ngmullo pishuktidluni, ayokektuiyok-
suit, aglangniglo-ilisimayut, inuillo anga-titigangniglo-
72 MARK 11. 28.
yokangita tikitat; ^^ Appeksogallo,
Kimun pitkoyauvet taimailioklutin ?
Kinalonet pitsaktiinerngniik tunnityi-
vigivatin taimailiokoblutin ? ^^ Jesu-
simli kiobluni okautiyait, appegiyuma-
gapchitauk okautsimun atausimun.
kiogosinga, tajva okautiyumagapchitauk
kimin pitsaktunekagnimnik taimailio-
glunga. ^^ Johnisim baptaiyutinga, ke-
langmin piya, inungnilonet ? kiogisinga.
^^ Issumaktuivullo ingmingni okakluti-
glo, Kelangmin piyok okautigiguptigu
;
okautiniakpatigut. Shog okpegingitpi-
Hog
siung ? ^^ Inungnilli piyok okautigi-
guptigu, inuit erksigilavut ; Inuit ta-
maita John nellautaijunashuagingmad-
zuk. ^^ Jesuslo kioyat okaklutik, Na-
kin pingmangat nalluyugut. Jesusimlo
kiobluni okautiyait, Tamana piblugo
okautingilapchitauk kimin pitsaktune-
kanimnik taimailiolunga.
12. 6. MARK 73
19 ONIPKAGOSHEGIKTUNIGLOokagvigilegait Angotikakpok pi-
tuksivilioktumik kaiyoksanik iliyibluni,
avatalo avaluliudleklugo, paungalo ipti-
yaktauviksanganik shavagiyok, issegit-
havagivok,
kutiliogivoklo, pitkoksivilegijunullo pi-
mayaukogamiung, nunami asininun
audlakpok. ^ Paungallo innilegvian nel-
liutingman, kivgami illangat tiliya pit-
koksivilegiyimun, pitkoksivium paunga-
nginik piyaktokolugo. ^ Tapkoali tigu-
Tahapkoali
yat, anaudleklugolo, nekaktinagolo
adlaktivat. ^ Kivgamik asianik tillilek-
pok taipkonunga ; tamna uyakanun
millogat, niakoa killidleklugo, mittau-
tigiblugolo audlaktivat. ^ Kivgamik
asianik tillilekpok; Taimnali tokotat:
asingilo inugiektunik ; illangit kadjugait,
amishunik
;
illangillo tokodlugit. ^ Ergniktuakakpok
nagligiyaminik : tamna kingorliotileglugo
tiligiva taipkonunga, okakluni Ergniga
3a
74 MARK 12. 7.
illaginiakpat. "^ PitkoksivilekijiiUi ingmi-
nun okaktut, Tajva kingovaiyuksak
;
atta tokonialavut, kinguvaiyeksangillo
uwagut pigileklugit. ^ Tigolugolo, tokot-
pat, igidlugolo pitkoksivium silatanun.
hilatanun,
^ Pitkoksivium inua kanok tajva piyu
maka ? tikiniakpok pitkoksivilegiyut
ukoa tokodlngit, pitkoksiviglo asinun
pimayaukoyumakpa. ^® Aglaktait ukkoaTitigain
attualaungilaclii
;
Uyagak iglulioktut igitangat,
Tamna iglum tegekoa uyagaulenek-kelakaum
tok:
^^ Tajva Atanium pinianinga,
Tatamnadlekpoklo ijiptingnun ?
^^ T'gunashuagalloakpalo; inuilli erksi
giyait; tusagamidzuk onipkagoshegik-
tumun mattomunga okautigingmagit
:
kemaklugolo tajva audlakput.^^ Tilligaillo tapsomunga Farisee
Herodisimlo kivgangita illangit, okausi-
nginun passitinashuaklugo. ^^ Tapkoa
12. 19. MARK 75
tikinamidzuk, appegiyat, Ayokektuiji,
okpegnaktuyutin ilisimagaptigit, inuillo
erksingilatin : tapkoa kinauningit nagli-
ginangni, Godimullo apkotiksamik ayo-
kektuigiktutin : Atanikpuk tunnityivigi-
lugo illuakpa, illuangilaklonet ? tunniyi-
issuaka, issuangilaklonet?
yuksauvita, tunniyiyuksaungiptalonet ?
1^ Tuniniangilavut tunnilavulonet ?
Okautigaillo, Sliog oktokpisinga ?
Hog
Monik kaidzung, takkolago. ^^ Mon.'klo
kaitat. Apekshogaillo, kia adsinga, kialo
aglangit kollani ? Kioyat Ataniviumtitigain
Caesar's. ^' Jesusim tajva okautiyait,
Atanikpungmun tunnisiung atanium
pinga, Godimunlo Godim pinga. Tata-
miniagiyalo tajva.
^^ Sadusilo tikitpat, mukkiviksaka-
ngitunik okaktut; appegiyalo okaklutik
^^ Ayokektuiji, Mosesim aglavigigatigut,
titigavigatigun,
Angotim angayua tokoyok, nulliani
76 MARK 12. 20.
kittorngakangitok kemmakpago, nuka-
ngatta tajva (angayugilauktami) nulli-
anga nulliagiyeksagiva, angayuni kingu-
vaksaksilugo. ^^ Tajva nukagikaktok
seven: Angayuklik nullianivok, kittor-
nginanilo tokoyok. ^^ Tuglia nulliagile-
migamiung, tamnaktauk tokoyok kit-
torngingminani : Taimaktauk pingayuat-
ta pigiva. ^^ Tapkoa seven tamaita
nulliagivat, kittornginikagatik. Ta-
maita kingorngatigut, agnaktauk toko-
givok. ^^ Mukkivingmilli, mukkikunik
taipkoa seven nedliata nulliagiyumak-
paung ? tamaita nulliagingmadzuk.
^^ Jesusimlo kiobluni okautiyait, imai-
ngilak ? illuituchi, aglait nellogapsigik,
issuitucki, titigain
Godim ayogakanginingalonet.
2^ Tokongayunin mukkiniagunik, nuUia-
ningniangilat, uiningniangilallo ; Angeli-
titulli ilivok kelangmititun itpuktut.
26 Tokongayunik, mukkiniaktunik;
Mosesim aglanginik attuaksilamigila-
titiganginik
12. 30. MARK 77
chi ? napaktuk sennianun Godim okau-
tingmago, Abraham Godigivanga,
Isaacim Godigivanga, Jacoblo Godigi-
vanga ?'^^ Tokongayulli God Godigi-
ngilat, iniijullo Godigivat: Taimak
piblugo angiyumik illuituchi.
issuituchi.
^^ Aglangniglo - ilisimayut illangatta
Titigangniglo-
tikitpa, ingminun apekshotingmatta,
tussagamigit, illuaktumiglo (Jesusim)
issuaktumiglo
kiongmagit tussagamiung, appekshoga,
Pitkojanin tamainin nedliat anginek-angit-
sauva ? ^^ Jesusim kioya, Pitkojaninkiakpa ?
tamainin angineksauyok imaitok, Attaangitkiakpok
Israeli, Atanik Godivut Goditioyok
atausinamik: ^^ Godingnik Atanik
nagliktuksauyutin umutingnun tamanun,
inusingnullo ilumun, issumangnullo
tamanun, pitsaktunerngnullo ilumun.
78 MAKK 12. 31.
Tamna piyagiakangnergoyok pitkoyanin
tamainin ^^ Aipangalo taimaitunitok,
Inukatingnik iliktun nagliktuksauyutin.
Asianik tapkonangat angineksauyumikangitkiaktumik-
pitkoyakangitok. ^^ Aglangniglo-ilisi-
Titigangniglo-
mayut okautiya, Ayokektuiji, shaglonai-
tumik okaktutin, God atausiongman
;
tapsomalo asianik Godikangitok
:
^^ Tamna nagligilugo iimamun ilumun,
issumamnullo tamanun, inusimullo
tamanun, pitsaktimerngnullo ilumun,
inukatini ingmitun nagligilugo, tajva
angineksauyok tunigutiksanin tamainin.angitkiakpok
^^ Nagoyumiglo kiongman, Jesusim
tussagamiung, okautiya, Godim Ata-
ngovinganun kannilektutin. Kingor-
ngagullo apegilugo sapektat.
happekat.
^^ Jesuslo kattimavikpungmi ayokek-
tuibluni, kioblugillo okaktok, Shog
aglangnik-ilisimayut Christ okautigi-
12. 41. MARK 79
vadzuk, Davidim ergnigingmago ?
^^ David nangminik okangman Aner
ngnigun nagoyukun,
Atanik Atanikamnun okakpok,
Tallekpingma tunganun ingitin,
Umigiyingnik illiyekaktinanga it-
tikavin ikkovganginim.^" Ataniminik Davidim taigamiung;
kanok ergnigivaung ? inuillo tussane-
gidlekpat.
^^ Ayokektogaillo okautibliigit, agla-
titi-
ngnik-ilisimayunik udjektogitchi, anno-gangniglo-
ganik takiyunik attoyumavut, niuvivi-
ngmilli kunititauyumaynt. ^^ Illiniak-
vingmillo negemavingmillo issuklioblu-
tik iksivayumayut :^^ Uiganegit pingit
nungotait, takiyuniglo toksiagiitinik
toksiaklugit okaktut; Tamana piblugo
taipkoa pituktauneksauyumakput.^1 Jesuslo ingitpok Godim monimi-
ngnianun nellanun, inuit takkonak-
lugit, monimik illijijut Godim moni-
80 MAKK 12. 42.
mingnianun: inuit inugiektunik ayok-amishuniglo
tuitut angiyumik iliyivut. ^^ Ui-
ganiglo ayolektok tikitoktauk, moningmikiyagiahoktok
malagonik ilijingmiyok, tapkoa one
farthing-itpok. ^^ Illiniaktinilo kaitko-
blugit, okautiyait, okautigapcki, uiganik
una ayolektok Godim moningvianuniyagiahoktok
angineksauyumik ilijivok, ilijiyunin
angitkiaktumik
tamainin: ^^ Tamakoa tamaita pimi-
ngnik attogniangitamingnik illigivut
;
unali ayolektok pitkusituaminik iligivok,
iyagiahoktok
inugutiksaminik tamainik.
10 JESUSLO kattimavikpungmin
anningman, illiniaktingita illa-
ngatta okautiya, Ayokektuiji, tautuktakkogiau
iglupuk una uyakallo makkoa kanok
iglupait. 2 Jesusimlo kiobluni okautiya,
Tammakoa tamaita iglupait takogallo-
13. 8. MARK 81
akpigin ? uyakat ukkoa tamaita sit-
komitauyumakput, kalegektokagung-
naiekliitiglo.
^ Egerkmilo Olives attilik iksivang-
Pingoamilo
man kattimavium akkiani, Peterim,
Jameslo, Johnimlo Andrewlo kissimio-
blutik appekskogat ; ^ Okautitigut,
kakugo piyuksat tammakoa tamaita
piyumakat ? Shunalo nellunaikutik-
Hunalo
sauyumaka tammakoa tamaita nellaut-
silekpetta ? ^ Jesusim kioyait okakluni,
Okokchi inuk uivergiyaukonachi.
^ Inugiektut tikkiniangmatta attiga
Amihut
attigiblugo okaklutik, Christusiovunga
;
inugiektuniglo tamaktiniagait. '' Un-amihut Un-
natatiiniglo, unaktaktullo onipkau-natckionigli, unakchioyullo
tauninginik tussagomagupchi, erksinia-
gaclii
:
taimailioktokaktuksaungman
;
Nungotiksagli nelliutingitoklo. ^ Inuka-
82 MAEK 13. 9.
tigit inukatiginun assimingnun shok-
siogomakput, ataniovingmiullo atanio-
vingmiunun : Nunat ulingnanaitok
;
karngnaksimiglo : erksinaktumiglo piyo-
kakyumakpok, tamadja kappianaktum
pigianinga.
^ Illipckili nangminipsingnik udjek-
togitchi : erkaktuivingmun illiniakvi-
ngminullo pitiniakpaclii ; kadjuyauja-
giakaktuchi, ataniojunuUo attanivik-
pimgnullo ataujagiakaktuchi, uwungapiblunga, nelloyungnaiegutiksanganun.'^^ Sivorngagullo Jesum okautsit tussa-
Hivorngagullo
naktut okaktauyiiksauvut inukatiginun
tamainun. ^^ Audlagutikpachili unekto-
jutigiluchilo, sivunganianachi, shumikliivunganianaclii, humik
okausiksakagniakmangapchi, issuma-
kaksimaniagacliilo sivungagun : hourhivungagim
:
mattomani tunnergusiachi okausigisi-
gik: illipchili okanginapcki Anerngnigli
Nagoyumik. ^'^ Kattangutilli katta-
13. 19. MARK 83
ngutini tokomun pitiniakpa, apalo
ergnini; kittorngallo angayokatik ak-
kigaktogniagait, tokotkoblugillo. ^^ Ta-
maitalo umiginiagaclii atiga piblugo:
Issuanulli swinausiyuitok piuliyauniak-
pok.
^^ Nungotsiviumli nagoyungininga
takkogupsiung okautigiyumayok nellau-
taiyumun Danielmun, innikijeksagi-
ngitaminitok, (tamatominga attuasijum
tussagilekligit), taimaitat Judeamitok
kemalegli egerkmun: ^^ Iglumlo ka-
pingoamun
:
nganitok atkagniagami iglumun itteg-
niaganilo, shumik igluminin anniyuma-
bluni :^^ Pitkoksivingmitokli otegniagani
annogani pitjaktoglugit. ^^ Kappianami-
gli singaijut amamaktitsiyullo tamana
nelliutikpat. '^^ Toksiagitchili kemavik-
sachi okiumi pilekonago. ^^ Ublimi tai-
konani kappianaktokagomaman nelli-
kangitumik, nunam pigininganik tai-
mangat Godim inuit pingolvtingmagit
tamana tikidlugo taimaitokangitok,
84 MARK 13. 20.
kingornganilo taimak angitigiyumik
kappianaktokanianginivok. ^® Atani-
umlo ubiut taipkoa ikkigliniangipagit,
iniik atausilonet piuliyauniangitok
:
anergimajulli tapsoma anaudzyautangit
piblugit ublut taipkoa ikigliyauyumak-
put. ^1 Ublut taipkoa nelliutikpetta
okautaugupclii, Christ tajvanitok;
inganilonet; tamana okpeginiangitsiung
:
^^ Christusioblutik okaktut, nellau-
tainegluktut skagloyut kainiaktut,
nelliinaikutakpungniglo tatamnaktunik
pilutik, anergimayut uivigitinackuak-
liigit aiyornangitpetta. ^^ Illipchili
itkaumagitclii : Mukkoninga tamainik
okautigapchi nelliutikaktinagit.
^^ Ublut taipkoa, kappianaktut ki-
ngorngatigun, sikenik tadkiklo kauyi-hikkenik
mayungnaiegniakpuk. ^^ Ublugiallo
kelangmin kattagniakput kelaum pit-
saktuningit audlatauniakput. ^^ Inumlo
ergninga (Jesus) tajva takkoniakpat
kelaum nuvuyangitigut atkaktok.
13. 33. MAUK 85
pitsaktudlekluni kaumaktok. ^^ Kela-
ngmiullo tilliniaktait, katitilugillo anaud-
zyauyani nunaum issuanin, kelauni
issuanun.
^^ Napaktumin onipkagoshegiktumik
illiniagitchi : kissigungit iptikalega-
ngatta sigilegangattalo, ilisimayuclii
kauyimayuchi
auyak kaningman; ^^ Taimaktauk
illipchi, makkoa tamaita takogupsigik,
ilisimalegitchi (Atanium atangovinga)kauyimalegitchi
kaglilengman. ^^ Okautigapchi, kingu-
vangokatigit ukkoa nungoniangitok,
makkoa tamaita naumaksikaktinagit.
^^ Kelaklo nunalo nungoniakpuk : okaii-
sitkali nmigoniangitut. ^^ Ublumigli
taiksominga naluyok, kelangmiulonetkauyimangitok,
kelangmitut, Ergnegumlonet ilisima-
kauyima-
nginivat, Apamli kishimi tussamava.nginivan, kauyimava.
^^ Itkamnagitchi, toksiaglucliilo : kakugo
86 MARK 13. 34.
nelliutiniamangat nalliigapsiung. ^* A-
ngotitun igluminik kemaiyoktun ilivok,
nunam asianun audlakluni, kivganilo
angaj^okangoktilugit, tamaita tunnityi-
vigingmagit shavaksanginik, isseg-
havaksanginik,
viumlo udjektoktinga pitkongmago,
itkaumakoblugo. ^^ Taimak piblugo
itkaumagitchi : igiiim inuata tikilegvia
nallugapsiung unungmilonet, unnoak
ketkanilonet, ublakulonet. ^^ Kelumik
tikilektiluni, shiniktiluchi opingaktau-
konachilo. ^^ Illipsingnulli okausigiyam-
nik tamainun okaktunga, itkaumagitchi.
1/jUBLUK malagonik kingorngani
audlaviksiovik, kakolaktogvik nel-
liutilekpok : ayokektuiyoksuillo agla-
titiga-
ngniglo-ilisimayut pingitsektoklutik ti-
ngniglo-
gunasliuakpat tokotyumablugo : ^ okak-
pulli, audlaviksiovingmi pinnago, inuit
nipadlekonagit.
14. 9. MARK 87
^ Bethaniamingmallo Sidonim kidle-
kadlektum iglungani negemavingmi
iksivatilugo, tajva agnak tikitpok,
poglikagluni tipigiksaumik immali-
ngmik; poglo sitkumita, imangalo
niakoanun kuviya. ^ Tajvanitullo illa-
ngit annulekput, okaklutik, Mingoagut
tamna shog kuviyauva ? ^ Immik tamnahamna
akituyok inugiektunik moningmikamihunik
ayoktuiyunun tunniyeksanik. Okag-iyagiahoktunun
negluktigivallo. ^ Jesiisli okaktok,
Agnak una pinasiung; shog kiksatipi-
siung ? nagoyumik pivanga. " Ayok-lyagiahok-
tuiyunik illakativuktuchi nagoyuktulli-tunik
vigiyumagupsigigio pituinagiakaktuchi
:
uwungali naiyoktiginiavungniangilap-
singa. ^ Ayugagingitaminik piyok:
sivungangun timiga mingoakpa illiyak-
toktauviksaga piblugo. ^ Okautigapchi,
Nani okautsit tussanaktut ukkoa
88 MARK 14. 10.
okautigiyaukpetta nunami tamaini,
okaktokagniagivok tapsoma piniani-
nganik uwannun, itkaumayauyutik-
sanganik.
^^ Judaslo Iscariot, 12 it illangit,
ayokektuiyokpungnun aiyok, tap-
konunga pitichomablugo. ^^ Tamanatussagamidzuk, koviasliulekput, moni-
pamikalekpun,
ngniglo tunnityivigiyumablugo okaktut.
Taipkonungalo pitinashualega.
^^ Serngnaksautikangitunigli kako-
laktogviuni ublungita sivulingani, aud-
laviksiogutiksam tokotauyuksauviani,
illiniaktingita appegiyat Naung !
Naung ! akiksiojaktokovitigut audlavik-
siogutiksamnik neginiaktanik ? ^^ Mala-
goniglo illiniaktiminin tillilekpok
okautiblugigio, Iglupungnun ailegitik,
inungmiglo padlgiaktutik, immirktak-
tumik; tanina malliktikko ;^'* Issek-
vigilektangattalo iglum inuanun oka-
gitik, Ayokektuiyum okautiyaukovatin,
iglu naung negeviksaga audlavik-
14. 21. MARK 89
siogutiksamnik illiniaktitka illagelugit ?
^^ Iglumiglo angiyumik illuaksaksi-
issuaksaksi-
mayumik unektutilekpatik : tajvani
mayumik
pikchaptingnik akiksoigitik. ^^ Illini-
aktuglo aiyut, pilutiglo iglupungnun,
taimak okautingmagik : itkanailugo
audlaviksiogutiksak akiksokpak.
^^ Unnulengmallo 12 it illagelugit
tikitpok. ^^ Negemavingmi iksivagamik
negelutiglo, Jesus okaktok, Illapclii
illangatta negekatima pipkaktikpanga.
^^ Kiksaleklutiglo appegiyat nedlikak-
lutik, Uwungauniakpik ? asialo Uwu-ngauniakpik ? ^^ Kioyailli, okakluni,
12 it illangata missuksikatima. ""^^ InumErgninga (Jesus) aniagalloakpok, taimak
tapsominga aglaksimangman : inugli
titigaksimangman
:
tamna kappianamik, Inum Ergninganik
(Jesus) pitisiyok. Inungnun tapsomu-
nga illuaneksauyok ergniangongikkuni.
issuaneksauyok
90 MARK 14. 22.
^^ Negiblutiglo Jesusim kakolak
tiguya, koyaliblunilo avgokpa, tap-
konungalo tunniya okaklunilo, Tigolugo
negisiung: tamna timiga. ^^ Kadlun-hamna
miglo tigugiva, koyaliblunilo tapko-
nunga tamna tunniya: tamaitalo tap-
somungat immerktut. ^^ Okautigaillo,
Tamna auga, Testimantitam issuma-Hamna
ginaianimnun (aunga) kuviyauniaktok
inugiektunik piblugit. ^^ Okautigapcki,amihunik
mattoma kingorngagun immergniagu-
ngnaiekpunga napaktum immirksak
iptinganik, ubluk taimna nelliutikakti-
nago, nutautilugo immilegomagupku
Godim Atangovingani.
2^ Pissiklo attogmattalo, anniyut
ergerkmun. Olives attilik.
pingoamun
^"^ Jesusimlo okautiyait, Unoami ta-
matomani tamapchi sinaugayutigile-
kanokissimadyutigile-
14. 34. MARK 91
gapsinga : aglaksimangman, Imnailgit
gapsinga : titigaksimangman,
unatchiolegniakpaga, imnaitlo siamituk-
tauniakput. ^^ Mukkigumali tokonga-
yunin, sivunapsingni Galileamun aiyu-
mavunga. ^^ Peterimlo okautiya,
tamaptik sinaungayutigigalloakpatin,
kanokissimayutigigalloakpatin,
uwunga sinaungayutikagniangilanga
.
kannokissimayutikagniangilanga
.
^^ Jesusimlo okautiya, Okautivagin ilia,
unoami tamatomani, tingmiak niple-
katinago malagoektogluni, ilitagingilek-
pama pingashuektoglugit. ^^ Okagi-
yokli, tokokatigijeksagigupkilonet ilia,
ilitagingiyumangilagin. Taimaitumik
okakatigilektut.
^^ Iglumunlo avalulioksimayumuii
piyut, Gethsemanimik attilingmun
:
illiniaktinilo okautiyait, Mani ingititchi,
Hamani
toksiatoktilunga. ^^ Peterlo, Jameslo,
Johnlo illagiyait, kiksaleklunilo kappia-
lalekpok. ^ Okautigaillo, Inusiga kik-
92 MARK 14. 35.
sakpok toko tikidlugo: tamanititchi
hamanititclii
itkaumaluchi. ^^ Avungoalekluni nuna-
mun pamatektok toksiagamilo, ayor-
nangitpat (toko) nelliutok tamana ka-
ngekoblugo. ^^ Okaklunilo, Abba Apak,
ayugakanginavin ; kadlunmik una pi-
gung uwamnin: piyumajagaungitokli,
piyumayin pili. ^" Shiniktulli tikina-
migit, Peter okautiya, Simon, shinik-
pet ? mikiyumiglonet toksiakatigiyu-
ngnangitpinga ? ^^ Itkaumalucliilo,
toksiagitchi, oktoktaulungnermun pit-
konachi : Anerngnik piyumagalloakpok,
uvinigli ayogalloakpok. ^^ Toksiaktok-
pok, okautsit taimaitumik atogmilugit.
^^ Otegmigami, shiniktut tikiniyait,
ijingit okomainmatta uiganerngmun,
kiusitiglo tapsomunga nalluyait. ^^ Pi-
ngaskuniglo tikinamigit okautiyait,
Kangma shinikluchi mingoeksiyumavi-Tedja
chi: Naumaksivok ; tajva tikisimayok
;
Inum Ergninga (Jesus) pititauniakpok
14. 48. MARK 93
swinauyut ajiganginun. ^'^ Mukkititchi,
audlakta: uwamnik pitisiniaktok kag-
liyok.
^^ Taimak okaktiliigo, Judas 12 it
illangat, tikilekpok inugiektuniglo
amihuniglo
illagelugit savikpuglikaglutik aiyau-
pialekalegmiglo, ayokektuiyokpungnin
aglangniglo ilisimayunik inuillo anga-titigangniglo
yokanginin piyut. ^^ Pititsiniaktumlo
nellunaikutiksamnik okautilegait, okak-
lunilo, kunilektaga taimnauyok; ti-
ti-
gung, audlaktailugolo. ^^ Tikinami,gogiau,
kunileksakpa okakluni Rabbi; Kuni-
klugolo. ^^ Aktolekpalli tajva, tigiiyalo.
^^ Sanianitullo illangatta savikpuk
amuva, ayokektuiyoktumlo kivganga
ullimablugo siutaiekpa. ^^ Jesusimlo
kiobluni okautiyait, taimak tiglingnak-
kukingnak-
tumun anniyuchi, savikpukakluchitumun
94 MARK 14. 49.
aiyaupiakagapchilo, tigoyumablunga.^^ Ublut tamaita naiyoktigigapchi kat-
timavingmi ayokektuiblungalo, akto-
laungilapsingalo : nellautaijulli agla-
titiga-
ngnik nellautsitkoblugit. ^^ Illiniak-
ngniglo
tingitali tamaita kemmakpat, kema-
blutiglo.
^^ Inuhoktullo illangatta mallikpa,
calico annogamik uvinergum: inuhok-
tullo tamna tiguvat; ^^ Uvinergu-
nilli ippigakpa, anoganaieklunilo ke-
mayok taipkonungat.
^^ Jesuslo ayokektuiyokpungnun pi-
tigat: tajvunga ayokektuiyoksuit, a-
ngayokallo, aglangniglo-ilisimayut ta-
titigangniglo-
maita katimayut. ^^ Peterlo kinguva-
sikluni mallikpa, ayokektuiyoktum
iglupunganun piluni; tajvanilo kivgat
iksivakatigiyait, ignirvingmun kitjak-
shegluni. ^^ Ayokektuiyoksuillo ta-
maita passitiksaksiokput Jesus pi-
14 63- MARK 95
blugo, tokotchumablugo ; najvangitpalo.
^^ Inugiektut okautigiludlekpat shaglo-
Amihuniglo
blutik, okausingilli adsigengilat ^^ 11-
langillo shaglobliitik passilektut tiki-
tut, okaklutik. ^^ Tussaktavut, oka-
ngman, Atogvik ajiganginim shavaktok
assigoniagaga, ublunilo pingashuani asi-
anik shavakniaklunga ajiganginun
shavagnangitumik. ^^ Tapkoa okausi-
ngit adsigingilat. ^^ Ayokektuiyokpu-
glo akkongenin nikovitok, Jesuslo
appegiya, okakluni, Kiungilatin ? ta-
pkonunga ukkoa passilegninginun ?
^1 Nibleganili kiungilak. Ayokektuiyok-
tum kilo appegiya, okautiblugolo,
tete
Christusiovet, Nagoginadlektum Ergni-
nga ? ^^ Jesusli okaktok, TamnauvungaHamnauvunga
ilia: Inumlo Ergninga (Jesus) tako-
niakpachi iksivayok Godim pitsak-
tuyum talikpiatta tungani, kelaumlo
nuvuyangitigun atkagniaktok. ^^ Taj-
96 MARK 14. 64.
va ayokektuiyoksum anogani allili-
tait, okaglunilo, kangma passitit-
tedja
saksiotumik pishugungnaiektugut ?
^^ Godimik okakneglutikaninga tussak-
pachi: kanok issumavichi ? Tapkoa-
li tamaita nipauyat, tokotuksauyok
okautigilugo. ^^ Tajva illangita tib-
vualekpat, kinangalo mattublugo
ipigakpat, okautiblugo, Nedlautalekti-
gut: kivgallo kinanga tiglukpat.
^^ Peterlo iglumi ingitilugo, ayokek-
tuiyoksum kivgangita agnat illangat-
ta issektut; ^^ Peter kitjakejaktok
takogamiung, takonalekpa, okakluni,
Ilwillo Jesus Nazarimiul<: illagiyat.
^^ Kippaliyoktoklo okakluni, illitagi-
ngitpaga, okautsillo nallugiyaga: tok-
somunlo anningman; tingmiak nibli-
lekpok. ^^ Agnamlo takkogamiung,
inungnun okalegiyok, Tamna taipkoa
illangat. ''^ Shagloyok. Kilumioyu-
ngnaiekmallo tajvanitut Peter okauti-
vat, taipkoa illagivatin ilia; Gallilea-
15. 5. MARK 97
miogavin; okausivin nellunailivatin.
^^ IngminuUi okakneglulekluni okakpok,
Inuk, tamna okautigiyachi illitagingit-
paga. "^^ Tingmiak aipanik niblektok.
Tajva Peterim itkaumayait, Jesusim
okausingit, okautingmago, Tingmiak
maiagoektokluni niblikatinago, ilita-
gingilegingma pingashuektoklutin. Taj-
va itkaumagami keailekpok.
1 p^ KAULEKMANLO erginesugiutik
ayokektuiyoksuit, angayokallo,
aglangniglo-ilisimayut, okagvigilekpuUotitigangniglo-
tamaita, Jesuslo kelaksogiugo audla-
gutiyat, Pilatemunlo unektuyutigiyat.
^ Pilatimlo appegiya, Jewdinun atta-
niovet ? Kioyalo okautiblugo, okak-
tutin. ^ Ayokektuiyoksuillo angiyu-
mik passidlekpat : Jesus kiungilak.
^ Pilatim appegilugo okautiya, angi-
yumik passilegmatin, kiungilatin ?
^ Jesusli kiiingnaiekman ; Pilatetauk
tamatominga tataminiakpok.
4
98 MARK 15. 6.
^ Audlaviksiogangattali Pilate illusi-
kakpok parngnanaieksimavingmitut illa-
ngat, inuit piyumayangat, audlako-
blugo. ^ Parngnanaieksimadyauyokak-
pokli Barabasmik attilingmik, kippa-
liyoksuit illagiblugit tiguyauyumik,
kippaliyoksoblutik inungmik tokotsi-
gamik. ^ Inuillo niblileklutik, toksia-
vigiyat illuserminik attokoblugo. ^ Pi-
latimli okautiyait, Jewdit atani-
ngat uwamnun audlakoyaukovisiung ?
^^ Nellunginamigit ayokektuiyoksuit
illuigosungnerngmun tajvunga pitilau-
issuigosungnerngmun
ngmadzuk. ^^ Ayokektuiyoksuilli inuit
kadjungektigait, Barabasmik kennu-
ngakoblugit audlakoyaukoblugo. ^^ Pi-
latim kioyait okautiblugit, Jewdit
attaningenik taiyachi kanok uwamnunilioktaukovisiung ? ^^ Niblilegivut okak-
lutik, Kikiaktogung. ^^ Pilatimli appek-
sogait, Shumik illuitumik piniaka ?
Humik issuitumik
Nibliluagivut, Kikiaktogung ilia.
15. 21. MARK 99
^^ Pilatimlo tajva inuit naumakoyuma-blugit, Barabas audlakoya tapko-
nunga, Jesusli aklunanun kemiliksiu-
ungudlau-
nmik ippigaktaukoya , unnektutigiyalongmik
kikiaktoktaukoblugo sanningaiyoling-
mun.^^ Angotit Jesus tasiogat iglupii-
ngnun, Praetorium attilik; angotinlo
tamaita atausimun kaitkoyait. ^^ Ati-
gimiglo ivitaktumik kappitigat, nia-
kotiksamniglo kakilauktilingmik pigai-
yut, iliblugolo niakoanun ;^^ Kuniglugolo
okaktut, Kuniktauyutin, Jewdit ata-
ningat. ^^ Niakoagullo anaudlekpat
aiyaupiamun suvlulingmun, tibvua-
klugo, sitkoktokvigilugolo toksiavigi-
yat. ^^ Mittautigigamidzuklo, atigimi-
glo ivitaktumik piekpat, annoganginik
nangminingminik attigidlugo, audla-
gutiyalo kilciaktogniaklugo.
^^ Inuklo kangiuktok ikaiyoktivat,
Simon attilik Zirerimiuk, Iglumin
100 MARK 15. 22.
piyok, Alexandrimlo
ngak, tapsomunga
kil^iaktoktauviksanga. 22
Ruiimlo apa-
nanmuktautigat
EgerkmunPingoamun
niakoptali-
kassilinak-
piyuma-
Golgothamun, imaitok,
ngmun. ^^ Imirksamnigio
tumik imirktinashuakpat
:
ngitali. '^^ Kikiaktogamidzuklo, anno-
gangit avigait, immirkautigiblugillo,
kia piksaginiamangagit. ^^ Hour pi-
ngashuani ublami kikiaktogat. ^^ Ko-
ianilo kanok pass]
ATANINGAT.kikiaktoktauka-
talikpiatta tu-
aglaksimayok,titigaksimayok
yauninga, JEWDIT2^ Inuaktoglo malagok
tigilugo pivagit, aipa
nganun, aipalo saumiatta timganun.
28 Okausit agiaksimayut nellautsivut
titigaksimayut
tajva, imailiyut, swinautulliyut ako-
nganun pititauyok. ^^ Tajvungalo pi-
shuktaktut mittautigiyat, illekeblutigio
okaktut, kattimavingmik assigoiyutin
shavagniaglugolo ublut pingashuani.
15. 36. MAEK 101
^^ lUingnik piulidlegin, saningaiyoling-
min kangma atkagin. ^^ Taimaktaiik
ayokektuiyoksuit mittautigiyat ingmi-
nun okaklutik, aglangnik-ilisimayut
titigangniglo-
illagelugit, Asini ikaiyoktait; ingminigli
ikaiyognerngmik sappingnaktok. ^^ Chris
tusioguni, Israelitlo atanigikpadzuk,
saningaiyolingmin kangma atkagli,
tedja
tautukobluta okpekoblutalo. Kikiak-
tokatigik mittautigiyak.
^^ Hour six kingorngagun nimami
tamaini taksilekpukpok hour nine tikid-
lugo. ^^ Hourlo nine Jesus nipikokto-
bluni okaktok, Eloi, Eloi, Lama Sabak-
thani ? imaitok, Godiga ! Godiga !
shog kemakpinga. ^^ Tajvanitullo ilia-
hog
ngita tamana tussagamidzuk okaktut,
Elias kaitkoya. ^^ Tajva illangat
akpakchoktok, nipikumiglo serngnaktok-
talingmun missuksivok, aiyaupiamullo
kappomitaklugo, immirktiga okaklunilo,
102 MARK 15. 37.
Akugo; takonakpa, Eliasim atkaktit-
Watchiago;
saktogniakmangago ?^'^ Jesusli nipi-
koktobluni anerngnangekpok, tokoyoklo.
^^ Kattimaviksumlo upkoaksanga allik-
tok malagolibluni, pikangat taununga
tikidlugo. ^^ Angotillo angayokangatta
nedlani nangiktum, takkogamiung
anerngnangekpok taimaitumik nippik-
pungmun, okaktok, Angun tamna
Godim Ergnigiya ilia. ^^ Tajvanilo
agnakagiyok, allivasiktumin : tama-
koninga takkonaktunik tapkoa illangit
tajva Mary Magdalene, Marilo Jamesim
mikineksaiiyvim Josesimlo agnanga,mikitkiaktum
Salomilo; ^^ Malliktigiktangit Galli-
leamitilugo kivgaktoktuUo ; asingillo
inugiektut Jerusalemun maiyokatigik-
amihut
tangit.
^^ Unulengmallo, ubluk opalungaiyai-
viongman Sabathim tuglia. ^^ Josepth
Arimatlieamiuk tikitok, attaniotut
16. 2. MARK 103
illangat, nagoyok issumagiktoglo, GodimAtangovinganik negiungmiyok ; tap-
soma sivungangani Pilatim issegvigi-
yaktoga, Jesusim timinganik toksiag-
vigiblugo. ^ Pilatim tokoyagektok
tussagamiung : tataminiakpok, ango-
titlo angayokangat kaitkoya, appegi-
blugolo tokoyukamermangat ? ^^ A-
ngayokamillo tussaumalegamiung, ti-
mimga tunniyaukoya Josephmun.^^ Uvinergusaijaksiniagamilo, atkaktit-
saktoga, immirsedlugolo uvinergusai-
jamik, illiblugolo illuvermun kairktu-
mun illulimayumun ; uyagakpugmiglo
aksakatitsiyok illubvium panganun
mattuksamik. ^^ Mary Magdalenem,
Marylo Josephim agnangata takonak-
pak, namulikia illiyauniamangat.
1|^ SABATHLO kangengman MaryMagdalene, Marylo Jamesim
agnanga, Salomilo tipigiksautisiniakput,
mingoagiaktomablugo. ^ Ublungita tu-
pugiaktuk sivulekpangani ublagashu-
104 MARK 16. 3.
kun, illuvermun piyut, sikenik nuileg-
man. ^ IngminuUo okakput, kia
uyagakpuk illubvium panganin aksa-
katiniakpaung ? * Tajvungalo tako-
nagamik, uyagakpuk aksakatitavinik
:
angiyovuksongman. ^ Illuvermullo isse-
gamik, angun inusliuktok tallekpiatta
inuhoktuk
tungani iksivayok takkogamidzuk,
takiyumik katektumik anogalik; erksi-
kagoktumik
givut. ^ Tapsomali okautiyait, Erksi-
ngilachi: Jesus Nazarimiuk kikiaktok-
simayok kinnerkpaclii : mukkisima-
yok ; tamaningilak : illiyauvigiktanga-
kamaningilak
:
nik takolegitchi. '^ Okaktogitckilo illi-
niaktinginun, PetermuUo, Gallileamun
sivulegilegapsiung : tajvani takoyuniak-
pachi, taimak okautingmacki. ^ Ke-
lumik anniyut, iluvik kemaklugo; ta-
tamnaktiit ; okangitalonet inungnun
;
erksidlegamik.
^ Jesusli ublagun mukkinami, ublu-
16. 17. MARK 105
ngita sivuiekpangani, nuiyok Mary
Magdalenimun, annititsivigiktaminun
torngait seven. ^^ Tamna okakpukpok
illagil^tanginim, kiksalegmiglo keaiyu-
nun. ^^ Tapkoali, tussagamiung inu-
ngman, tapsomunga, okpegingilat.
^^ Mattoma kingorngagun tapkoa
illagingnun malagonun nuiyok, asia-
mk tautiikalekluni, ingigatilugik nu-
nami. ^^ Tapkoalutauk illamingniin
okaktogiviil^ tamatominga : tapkoatauk
okpeginginivagit.
^* Kingolegmil^ eleven nuivigiyait
negetilugit ; okpingimattalo sliuadle-
gait, umatingillo mangaicllengmatta,kahaidlengmatta,
tokongayunin mukkisimayumik tako-
yut okpegingimagit. ^^ Okaiitigaillo,
nunamun tamainun audlagitcki, okau-
sillo tussanaktut okautisigik inungnun
tamainun. ^^ Okpektok baptaitauyo-
klo piuliyauyumakpok ; okpingitokli
erkaktoktauyumakpok. ^^ Tamakoni-
ngali nellunaikutakayumakput okpek-
106 MARK 16. 18.
tut: Atimni torngait Satan attilik
annititsiyumaktait ; okanun nutanun
okayumakput. ^^ Nemegiat piyaiyu-
makput, tokonaktumiglo immirgalloa-
gunik, swinauyumangilat ; kannimayut
pattinginikpattigik piyungnaiegniakput
.
^^ Atanium taimak okautigamigit, pu-
ngmongaktitauyok kelangmun, ingit-
saktugamilo Godim talikpiatta tu-
nganun. ^^ Tapkoali tamainun okakpuk-
tut, Ataniumlo piniakatigiyait, okau-
singillo okpegnaktigait tatamnaktunun
malliktunun. Amen.
Printed in Great Britain
by
Messrs. Billing and Sons, Ltd., Guildford