ΚΕΪΤ ΕΜΠΕΡΛΕΝmedia.public.gr/books-pdf/9786180116779-1222854.pdf · 2017. 7. 31. ·...

pages 456 spine 29cm MUNKENTAL Premium_Cream 80gsm 16σέλιδο 175Bulk (NTINA)

ΚΕΪΤ ΕΜΠΕΡΛΕΝΗ Τες και ο Γκας είναι γραφτό να είναι μαζί Απλώς δεν έχουν γνωριστεί ακόμα Και μπορεί να μη γνωριστούν ποτέhellip

Η Τες είναι στη Φλωρεντία για τις τελευταίες ανέμελες διακοπές της προτού ξεκινήσει το πανεπιστήμιο Μια νέα ζωή απλώνεται μπροστά της ndash όχι όμως με τον τρόπο που αυτή νομίζει

Ο Γκας βρίσκεται επίσης στη Φλωρεντία για διακοπές με τους γονείς του Οι ζωές τους έχουν ήδη αλλάξει αναπάντεχα και δρα-ματικά Ο Γκας θέλει να είναι καλός γιος αλλά λαχταρά να δρα-πετεύσει και να ανακαλύψει τον πραγματικό εαυτό του

Για μία μόνο μέρα οι δρόμοι τους διασταυρώνονται προτού κι οι δύο επιστρέψουν στην Αγγλία

Μέσα στα επόμενα δεκαέξι χρόνια η ζωή κι ο έρωτας θα τους φέρουν αντιμέτωπους με εντελώς διαφορετικές προκλήσεις Με την απόσταση και τη μοίρα να τους χωρίζουν συνεχώς φαίνεται αδύνατο να γνωριστούν κανονικά αυτοί οι δύοhellip Ή μήπως όχι

copy L

eann

e D

ixon

Η ΚΕΪΤ ΕΜΠΕΡΛΕΝ μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη έξω από το Λονδίνο και πέρασε την παιδική της ηλικία διαβάζοντας βιβλία και λαχταρώντας να δραπετεύσει από την κλειστή κοινωνία Απέκτησε πτυχίο Κλασικών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στη συνέχεια εργάστηκε στον εκδοτικό τομέα Πρόσφατα η Κέιτ εκπαιδεύτηκε στη διδασκαλία των αγγλικών ως ξένης γλώσσας με στόχο να περνάει περισσότερο χρόνο στην Ιταλία μια χώρα την οποία αγαπά και έχει επισκεφτεί πολλές φορές Είναι παντρεμένη και έχει έναν γιο

ΜΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΕΪΤ ΕΜΠΕΡΛΕΝ

Πάντα έβρισκα συναρπαστικό το πώς οι ζωές μας διασταυρώνονται κάθε μέρα

Το σκέφτομαι πολύ ειδικά στις διακοπές Όταν είσαι διακοπές ας πούμε στη Φλωρεντία

το πιθανότερο είναι ότι κάθε μέρα θα κάνεις το ίδιο δρομολόγιο με άλλους ανθρώπους

Θα τους συναντήσεις μία φορά μετά πιθανόν να τους ξανασυναντήσεις και στο τέλος

θα φτάσεις να ανταλλάξεις μαζί τους και ένα χαμόγελο Μπορεί ακόμα και να τους ζητήσεις να σε βγάλουν μια φωτογραφία

Έτσι γίνεσαι κομμάτι της ζωής κάποιου άλλου έστω και για μια στιγμή Χαζεύοντας μια μέρα έξω από το παράθυρο του τρένου

σπίτια και τους ενοίκους τους σκέφτηκα Άραγε να έχω συναντήσει ποτέ τυχαία

κάποιον από αυτούς τους ανθρώπους Και μετά μου ήρθε η ιδέα Κι αν υπάρχουν

εκεί έξω δύο άνθρωποι που είναι τέλειοι ο ένας για τον άλλο αλλά δεν καταφέρνουν

να συναντηθούν Ξέρω ότι η έννοια του laquoπεπρωμένουraquo συνηθίζεται πολύ στα

ρομαντικά μυθιστορήματα ωστόσο θα ήθελα οι αναγνώστες του βιβλίου μου

να πιστέψουν ότι η Τες και ο Γκας είναι το laquoπεπρωμένοraquo ο ένας του άλλου στο τέλος του βιβλίου κι όχι από την αρχή

Γιατί πιστεύω πως αν τα έφτιαχναν στη Φλωρεντία θα άντεχαν

περίπου δύο εβδομάδες

Απόσπασμα από συνέντευξη της συγγραφέως στο wwwthebooksellercom

ΚυΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΕ 23 ΧΩΡΕΣ ΕΝΑ βΙβΛΙΟ

ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ tΟυΜΙΑ ΜΕΡΑ

Ε Σ Ε Ι Σ Κ Ι Ε Μ Ε Ι Σ Π Α Ν Τ Α Σ rsquo Ε Π Α Φ Η

Χαμένα χρόνιαΧαμένα χρόνια

ΚΕΪΤ ΕΜΠΕΡΛΕΝ

Μ Υ Θ Ι Σ Τ Ο Ρ Η Μ Α

Eκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣw w w p s i c h o g i o s g r

KΩΔ

ΜΗ

ΧΣΗ

Σ 1

7835

copy Kate Eberlen 2016copy ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΑΕ Αθήνα 2017

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ MISS YOUΑπό τις Εκδόσεις Mantle Λονδίνο 2016

ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ Χαμένα χρόνιαΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Kate Eberlen

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Χρύσα ΜπανιάΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ndash ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Φίλια Μπουγιούκου

ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Νέλλυ ΒασιλείουΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ραλλού Ρουχωτά

copy Kate Eberlen 2016copy Φωτογραφιών εξωφύλλου Mark OwenTrevillion Images

pitrs123rf zoomteam123rfcopy ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΑΕ Αθήνα 2017

Πρώτη έκδοση Μάρτιος 2017

Έντυπη έκδοση ΙSBN 978-618-01-1677-9Ηλεκτρονική έκδοση ΙSBN 978-618-01-1678-6

Τυπώθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε χαρτί ελεύθερο χημικών ουσιών προερχόμενο αποκλειστικά και μόνο από δάση που καλλιεργούνται για την παραγωγή χαρτιού

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Νόμου (Ν 21211993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματι-κής ιδιοκτησίας Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής αδείας του εκδότη κατά οποιονδήποτε τρό-πο ή μέσο αντιγραφή φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή διανομή εκμίσθωση ή δανεισμός μετάφραση διασκευή αναμετάδοση παρουσίαση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική μη-χανική ή άλλη) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΑΕΈδρα Τατοΐου 121 144 52 Μεταμόρφωση

Βιβλιοπωλείο Εμμ Μπενάκη 13-15 106 78 ΑθήναΤηλ 2102804800 bull fax 2102819550 bull e-mail infopsichogiosgr

wwwpsichogiosgr bull httpblogpsichogiosgr

PSICHOGIOS PUBLICATIONS SAHead Office 121 Tatoiou Str 144 52 Metamorfossi GreeceBookstore 13-15 Emm Benaki Str 106 78 Athens Greece

Tel 2102804800 bull fax 2102819550 bull e-mail infopsichogiosgrwwwpsichogiosgr bull httpblogpsichogiosgr



ΜετάφρασηΧρύσα Μπανιά


Στη μνήμη της υπέροχης γιαγιάς μουπου έκανε τα συνηθισμένα πράγματα ξεχωριστά


ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ


1Αύγουστος 1997

ΤΕΣ

Στην κουζίνα του σπιτιού είχαμε ένα πιάτο που είχε αγοράσει η μαμά όταν είχε πάει διακοπές στην Τενερίφη με ένα μήνυμα ζωγραφισμένο στο χέρι Σήμερα είναι η πρώτη μέρα της υπό-λοιπης ζωής σου

Δεν το είχα προσέξει ποτέ περισσότερο από ότι το βραβείο του μπαμπά στο τραγούδι ή την μπάλα με το ψεύτικο χιόνι που έστειλε από τη Νέα Υόρκη ο αδελφός μου ο Κέβιν κάποια Χρι-στούγεννα αλλά την τελευταία μέρα των διακοπών δεν μπορού-σα να το βγάλω από το μυαλό μου

Όταν ξύπνησα το εσωτερικό της σκηνής θαμπόφεγγε πορτοκα-λί σαν φανάρι από κολοκύθα Κατέβασα το φερμουάρ αργά και προσεκτικά για να μην ξυπνήσω την Ντολ κι έβγαλα το πρόσωπό μου στο εκτυφλωτικό φως του ήλιου Ο αέρας τρεμούλιαζε ακό-μα λιγάκι κι άκουγα καμπάνες κάπου μακριά Έγραψα τη λέξη laquoγοερόςraquo στο ημερολόγιό μου με έναν αστερίσκο στο πλάι για να την ψάξω στο λεξικό όταν επέστρεφα στο σπίτι

Η θέα της Φλωρεντίας από το κάμπινγκ οι θόλοι από τερα-κότα και οι λευκοί μαρμάρινοι πύργοι που αχνόφεγγαν με φόντο έναν επίπεδο γαλάζιο ουρανό έμοιαζε τόσο με αυτό που περίμε-να ώστε είχα μια περίεργη αίσθηση θλίψης σαν να είχε ήδη αρ-χίσει να μου λείπει

Ήταν πολλά εκείνα που δε θα μου έλειπαν όπως ο ύπνος στο έδαφος ndashέπειτα από μερικές ώρες νιώθεις ότι οι πέτρες γίνονται ένα με την πλάτη σουndash και το ντύσιμο σε έναν χώρο που δεν είχε ύψος πάνω από ένα μέτρο ή η διαδρομή ως τις τουαλέτες πριν

12 ΚΕΪΤ ΕΜΠΕΡΛΕΝ


θυμηθώ ότι είχα ξεχάσει το χαρτί υγείας στη σκηνή Είναι περίερ-γο μα όταν φτάνεις προς το τέλος των διακοπών ο μισός εαυτός σου δε θέλει να τελειώσουν ποτέ κι ο άλλος μισός ανυπομονεί να γυρίσει στην άνεση του σπιτιού

Κάναμε Interrail επί έναν μήνα Κατεβήκαμε τη Γαλλία κι έπει-τα μπήκαμε στην Ιταλία κοιμηθήκαμε σε σιδηροδρομικούς σταθ-μούς ήπιαμε μπίρες με Ολλανδούς σε κάμπινγκ παλέψαμε το κάψιμο από τον ήλιο σε αργά αποπνικτικά τρένα Η Ντολ ήθε-λε παραλίες και κοκτέιλ Μπελίνι εγώ ήθελα περισσότερο χάρ-τες και μνημεία αλλά τα πηγαίναμε καλά όπως πάντα από τότε που γνωριστήκαμε την πρώτη μέρα στο St Cuthbertrsquos όταν ήμα-σταν τεσσάρων χρονών και η Μαρία Ντολόρες ΟrsquoΝιλ ndashεγώ ήμουν εκείνη που το συντόμευσε σε Ντολndash ρώτησε laquoΘέλεις να γίνεις η καλύτερη φίλη μουraquo

Ήμασταν διαφορετικές αλλά αλληλοσυμπληρωνόμασταν Όπο-τε το έλεγα αυτό η Ντολ απαντούσε laquoΝαι πάντα δανείζουμε πράγματα η μία στην άλληraquo Κι όταν εγώ της έλεγα ότι δεν το εννοούσα έτσι ακριβώς εκείνη γελούσε κι έλεγε ότι το ήξερε μα εγώ δεν ήμουν ποτέ σίγουρη Οι καλοί φίλοι αναπτύσσουν τη δι-κή τους γλώσσα σωστά

Οι αναμνήσεις από τα άλλα μέρη που είδαμε σε εκείνες τις διακοπές μοιάζουν με καρτ ποστάλ η ολόφωτη αρένα της Βερό-νας πάνω στον εβένινο ουρανό ο σμαραγδένιος κόλπος της Νά-πολης και τα αναπάντεχα ζωντανά χρώματα στο ταβάνι της Κα-πέλα Σιστίνα Εκείνη όμως την τελευταία ανέμελη μέρα που φτάσαμε στη Φλωρεντία τη μέρα πριν αλλάξει η ζωή μου μπο-ρώ να την περιγράψω ξανά ώρα την ώρα βήμα το βήμα σχεδόν

Το πρωί η Ντολ χρειαζόταν πάντα πολύ περισσότερη ώρα για να ετοιμαστεί από ότι εγώ γιατί δεν έβγαινε ποτέ χωρίς πλήρες μακιγιάζ ακόμα και τότε Εμένα μου άρεσε να περνάω χρόνο μό-νη μου ειδικά εκείνο το πρωινό γιατί ήταν η μέρα που έβγαιναν τα αποτελέσματα των εξετάσεων στο σχολείο και προσπαθούσα να προετοιμαστώ για να ακούσω αν τα είχα πάει αρκετά καλά ώστε να μπω στο πανεπιστήμιο

Στον δρόμο για το κάμπινγκ το προηγούμενο βράδυ είχα προ-σέξει την κατάφωτη πρόσοψη μιας εκκλησίας ψηλά πάνω από τον δρόμο χαριτωμένη κι αταίριαστη σαν κοσμηματοθήκη μέσα στο δάσος Στο φως της ημέρας η βασιλική ήταν πολύ μεγαλύτερη από

ΧΑΜΕΝΑ ΧΡΟΝΙΑ 13


ότι είχα φανταστεί κι όσο ανέβαινα τις μεγαλόπρεπες μπαρόκ σκάλες έκανα την αλλόκοτη σκέψη ότι θα ήταν τέλειο σκηνικό για γάμο μια σκέψη που δε μου ταίριαζε γιατί εκείνη την εποχή δεν είχα φίλο και φυσικά δεν είχα φανταστεί τον εαυτό μου με το μακρύ λευκό φόρεμα

Από το πλάτωμα στην κορυφή η θέα ήταν τόσο μαγευτική ώστε ένιωσα μια παράλογη ανάγκη να κλάψω και υποσχέθηκα σοβαρά στον εαυτό μου ndashόπως κάνει κανείς στα δεκαοκτώ τουndash να ξα-ναπάω κάποια μέρα

Τριγύρω δεν ήταν κανείς αλλά η βαριά ξύλινη πόρτα της εκ-κλησίας άνοιξε όταν την έσπρωξα Μετά την εκτυφλωτική λιακά-δα ήταν τόσο σκοτεινά μέσα ώστε τα μάτια μου χρειάστηκαν λί-γη ώρα για να προσαρμοστούν στο μισοσκόταδο Ο αέρας ήταν λίγο πιο δροσερός σε σχέση με τη ζέστη έξω και μύριζε εκκλησία minus σκόνη ανακατεμένη με λιβάνι Μόνη στον Οίκο του Θεού είχα συναίσθηση του ασεβούς ήχου των σανδαλιών μου καθώς ανέβη-κα τα σκαλιά προς το υπερυψωμένο ιερό Κοιτούσα το γιγάντιο απαθές πρόσωπο του Ιησού και προσευχόμουν να ήταν καλοί οι βαθμοί μου όταν ξαφνικά μαγικά η αψίδα γέμισε φως

Γύρισα απότομα και σάστισα όταν είδα ένα ψηλόλιγνο αγόρι περίπου στην ηλικία μου να στέκει πλάι σε ένα κουτί στον τοίχο στο οποίο μπορούσες να βάλεις ένα κέρμα για να ανάψει το φως Είχε τραβήξει πίσω τα ιδρωμένα καστανά μαλλιά κι ήταν ακό-μα πιο ανάρμοστα ντυμένος από ότι εγώ με σορτσάκι μπλου-ζάκι και αθλητικά παπούτσια Πέρασε μια στιγμή που θα μπο-ρούσαμε να χαμογελάσουμε ή τουλάχιστον να πούμε κάτι μα τη χάσαμε καθώς στρέφαμε και οι δύο αμήχανα την προσοχή μας στον τεράστιο θόλο με το χρυσό ψηφιδωτό και το φως έσβησε ξανά με μια δυνατή κλαγγή εξίσου αποφασιστικά κι απρόσμενα όσο όταν είχε ανάψει

Στο μισοσκόταδο που έπεσε έριξα μια ματιά στο ρολόι σαν να υπονοούσα ότι θα ήθελα να κοιτάξω πιο προσεκτικά την ει-κόνα ίσως μάλιστα να συνεισφέρω κι εγώ με ένα λεπτό ηλεκτρι-σμού αλλά είχα αργήσει Όταν έφτασα στην πόρτα άκουσα ξα-νά την κλαγγή και σηκώνοντας τα μάτια στα σοβαρά φωτισμέ-να χαρακτηριστικά του Ιησού ένιωσα ότι Τον είχα απογοητεύσει



Η Ντολ ήταν χτενισμένη και βαμμένη στην εντέλεια όταν επέστρε-ψα στο κάμπινγκ

laquoΠώς ήτανraquo ρώτησεlaquoΒυζαντινή νομίζωraquolaquoΚαλό είναι αυτόraquolaquoΠανέμορφοraquoΜετά τον καπουτσίνο και τα σφολιατάκια με κρέμα ndashείναι απί-

στευτο αλλά ως και τα σνακ στα κάμπινγκ είναι φανταστικά στην Ιταλίαndash τα μαζέψαμε κι αποφασίσαμε να πάμε κατευθείαν στην πόλη στο κεντρικό ταχυδρομείο από όπου θα μπορούσα να κά-νω τη διεθνή κλήση και να μάθω τα αποτελέσματα για να μην το έχουμε στο μυαλό μας όλη μέρα Ακόμα κι αν τα νέα ήταν άσχη-μα ήθελα να τα μάθω Εκείνο που δεν άντεχα να αντιμετωπίσω ήταν η μετέωρη αίσθηση του να μην ξέρω τι μου επεφύλασσε το μέλλον Κατεβήκαμε λοιπόν στο centro storico κι εγώ φλυαρούσα για τα πάντα εκτός από το θέμα που με απασχολούσε

Ο φόβος ήταν τόσο δυνατός στο μυαλό μου ώστε όταν κά-λεσα τον αριθμό του σπιτιού μας ένιωθα ανήμπορη να μιλήσω

Το σήκωσε η μαμά στο πρώτο χτύπημαlaquoΗ Χόουπ θα σου διαβάσει τους βαθμούς σουraquo είπεlaquoΜαμάraquo φώναξα μα ήταν πολύ αργάΗ μικρή μου αδελφή η Χόουπ είχε πάρει το ακουστικόlaquoΤους βαθμούς σουraquo είπεlaquoΩραία περιμένωraquolaquoldquoΑrdquo ldquoΒrdquo ldquoΓrdquohellipraquo είπε αργά σαν να μάθαινε το αλφάβητοlaquoΔεν είναι τέλειοιraquo είπε η μαμάlaquoΤι πράγμαraquolaquoΠήρες ldquoΑrdquo στη Γλώσσα ldquoΒrdquo στην Ιστορία Τέχνης και ldquoΓrdquo στα

Θρησκευτικά και τη ΦιλοσοφίαraquolaquoΠλάκα μού κάνειςraquo Μου είχαν προσφέρει θέση στο University

College of London με την προϋπόθεση να βγάλω δύο laquoΒraquo κι ένα laquoΓraquo άρα τα είχα πάει καλύτερα από ότι χρειαζόταν

Έσκυψα κάτω από τον πλαστικό θόλο και σήκωσα τους αντί-χειρες προς το μέρος της Ντολ

Στην άλλη άκρη της γραμμής η μαμά ζητωκραύγαζε κι έπειτα άρχισε και η Χόουπ Τις φαντάστηκα να στέκουν στην κουζίνα πλάι στο ράφι με τα μπιχλιμπίδια και το πιάτο που έλεγε Σήμε-ρα είναι η πρώτη μέρα της υπόλοιπης ζωής σου



Για να το γιορτάσουμε η Ντολ πρότεινε να καθίσουμε σε ένα τραπεζάκι στο πεζοδρόμιο της Πιάτσα Σινιορία και να ξοδέψου-με όσα χρήματα μας είχαν μείνει σε ένα μπουκάλι Spumante Είχε περισσότερα χρήματα από εμένα γιατί δούλευε μερικές ώρες την ημέρα σε ένα ινστιτούτο μέχρι να πάρει το δίπλωμα της αισθη-τικού και λαχταρούσε άλλο ένα τραπέζι έξω από τότε που άθε-λά μας ξοδέψαμε τον προϋπολογισμό μίας ολόκληρης ημέρας σε έναν καπουτσίνο στην πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία Ήδη από τα δεκαοκτώ η Ντολ είχε αδυναμία στην πολυτέλεια Μα ήταν μόλις δέκα το πρωί κι εγώ σκέφτηκα ότι όσο κι αν το τρα-βούσαμε θα είχαμε μπροστά μας κάμποσες ώρες ως το νυχτερι-νό τρένο για το Καλαί και μάλλον θα μας έπιανε πονοκέφαλος Είμαι πρακτική με κάτι τέτοια

laquoΕσύ αποφασίζειςraquo είπε η Ντολ απογοητευμένη laquoΕσύ το γιορ-τάζειςraquo

Ήταν τόσα τα πράγματα που ήθελα να δω τα Ουφίτσι το Μπαρτζέλο το Ντουόμο το Βαπτιστήριο η Σάντα Μαρία Νοβέλαhellip

laquoΕκκλησίες δεν είναι όλα αυτάraquo Την Ντολ δεν επρόκειτο να την ξεγελάσω με τα ονόματα στα ιταλικά

Και οι δύο είχαμε καθολική ανατροφή αλλά σε εκείνο το ση-μείο της ζωής μας η Ντολ έβλεπε την εκκλησία σαν κάτι που την εμπόδιζε να κοιμηθεί λίγο παραπάνω την Κυριακή κι εμένα μου άρεσε να χαρακτηρίζομαι ως αγνωστικίστρια αν κι ακόμη έπιανα πολύ συχνά τον εαυτό μου να προσεύχεται για διάφορα πράγματα Για μένα οι εκκλησίες της Ιταλίας ήταν οίκοι όχι τόσο του Θεού όσο της Τέχνης Για να είμαι ειλικρινής έκανα λιγάκι τη σπου-δαία αλλά μου το επέτρεπα γιατί σε λίγο θα γινόμουν φοιτήτρια

Αφήσαμε τα σακίδιά μας στην αποθήκη των αποσκευών του σταθμού κάναμε έναν γρήγορο γύρο του Ντουόμο και φωτογρα-φηθήκαμε έξω από τις χρυσές πύλες του Βαπτιστηρίου Όταν πή-ραμε τα απόμερα δρομάκια για τη Σάντα Κρότσε σταματήσαμε σε μια μικροσκοπική gelateria που άνοιγε εκείνη την ώρα Το πα-γωτό πρωί πρωί ικανοποίησε τη λαχτάρα της Ντολ για κρεπάλη Πήραμε τρεις γεύσεις η καθεμία από τα κυλινδρικά δοχεία πίσω από τη βιτρίνα που έμοιαζαν με γιγάντιο κουτί με νερομπογιές

Διάλεξα δροσερό μανταρίνι λεμόνι και ροζ γκρέιπ φρουτlaquoΕίναι σαν να τρως πρωινόraquo είπε η Ντολ απολαμβάνοντας

μαρσάλα κεράσι και λιωμένη σοκολάτα Το παγωτό της το οποίο



περιέγραψε ως οργασμικό την κράτησε σε καλή διάθεση για τη μία ώρα που βλέπαμε τις τοιχογραφίες του Τζιότο

Το διασκεδαστικό όταν έβλεπα έργα τέχνης με την Ντολ ήταν ότι έκανε σχόλια όπως laquoΔεν του έβγαιναν πολύ καλά τα πόδια έτσιraquo μα όταν βγήκαμε από την εκκλησία κατάλαβα ότι δεν άντε-χε άλλη κουλτούρα και η μεσημεριανή ζέστη της πόλης ήταν απο-πνικτική γιrsquo αυτό πρότεινα να πάρουμε το λεωφορείο και να ανέ-βουμε στον λόφο στην αρχαία πόλη Φιέζολε για την οποία είχα διαβάσει στον οδηγό Ήταν μεγάλη ανακούφιση το παράθυρο του λεωφορείου κι ο αέρας που μας φυσούσε στο πρόσωπο

Η κεντρική πλατεία του Φιέζολε ήταν εκπληκτικά γαλήνια με-τά τους γεμάτους δρόμους της Φλωρεντίας

laquoΈλα να φάμε ένα εορταστικό menu turisticoraquo είπα αποφα-σίζοντας να ξοδέψω το τελευταίο μικροποσό που είχα κρατήσει για ώρα ανάγκης

Καθίσαμε στην αυλή του εστιατορίου Πέρα μακριά η Φλωρε-ντία έμοιαζε με μινιατούρα σαν φόντο σε πίνακα του Λεονάρντο

laquoΈχουμε σχέδια για εκπαιδευτικές δραστηριότητες το απόγευ-μαraquo ρώτησε η Ντολ σφουγγίζοντας τις άκρες των χειλιών της αφού καταβρόχθισε ένα βαθύ πιάτο με σπαγκέτι pomodoro

laquoΥπάρχει ένα ρωμαϊκό θέατροraquo παραδέχτηκα laquoΑλλά δεν έχω πρόβλημα να πάω μόνη μου αλήθειαhellipraquo

laquoΚαι πού δεν έφτασαν οι αναθεματισμένοι οι Ρωμαίοιraquo εί-πε η Ντολ αλλά δέχτηκε μετά χαράς να με ακολουθήσει ως εκεί

Ήμασταν οι μόνοι επισκέπτες του μνημείου Η Ντολ ξάπλωσε για να κάνει ηλιοθεραπεία σε μια πέτρινη κερκίδα όσο εγώ εξε-ρευνούσα Όταν βρήκα τον δρόμο για τη σκηνή ανακάθισε κι άρ-χισε να χειροκροτεί Έκανα υπόκλιση

laquoΠες κάτιraquo φώναξεlaquoΑύριο και αύριο και αύριοraquo φώναξαlaquoΚι άλλοraquo φώναξε η Ντολ κι έβγαλε τη φωτογραφική της μη-

χανήlaquoΔε θυμάμαι τι λέει παρακάτωraquoΚατέβηκα από τη σκηνή με ένα πήδημα κι ανέβηκα τα από-

κρημνα σκαλιάlaquoΝα σε βγάλω μια φωτογραφίαraquolaquoΈλα να βγούμε μαζίraquoΜε τη μηχανή στημένη τρία σκαλιά πιο πάνω η Ντολ κατέληξε



ότι το πλάνο θα μας έπιανε με φόντο τους λόφους της ΤοσκάνηςlaquoΤι λένε οι Ιταλοί για να χαμογελάσουνraquo ρώτησε βάζοντας

τον χρονοδιακόπτη κι έπειτα κατέβηκε τρεχάτη και στάθηκε πλάι μου ώσπου να ακούσουμε τον ήχο του κλείστρου

Στο άλμπουμ με τις φωτογραφίες μου μοιάζουμε να στέλνουμε φιλιά στον φακό Η κόλλα έχει κιτρινίσει και η ζελατίνα έχει ρα-γίσει αλλά τα χρώματα ndashλευκή πέτρα γαλάζιος ουρανός μαυρο-πράσινα κυπαρίσσιαndash είναι τόσο ζωντανά όσο τα θυμάμαι

Αόρατοι γρύλοι φλυαρούσαν στα δέντρα γύρω μας όσο περιμένα-με το λεωφορείο της επιστροφής για τη Φλωρεντία μέσα σε μια ασυνήθιστη σιωπή

Η Ντολ αποκάλυψε επιτέλους τι είχε στο μυαλό της laquoΤι λες θα είμαστε ακόμα φίλεςraquo

laquoΤι εννοείςraquo Έκανα πως δεν είχα καταλάβει τι ρωτούσεlaquoΌταν πας στο πανεπιστήμιο και γνωρίσεις κόσμο που ξέρει

από βιβλία και ιστορία κι όλα αυτάhellipraquolaquoΜην είσαι χαζόraquo είπα με σιγουριά αλλά από το μυαλό μου εί-

χε ήδη περάσει η δόλια σκέψη ότι του χρόνου μάλλον θα πήγαινα διακοπές με άτομα που θα ήθελαν να δουν τη μικρή συλλογή των ελληνικών αγγείων στο μουσείο του αρχαιολογικού χώρου ή που θα χαίρονταν να συγκρίνουν τα έργα του Μιχαήλ Άγγελου και του Ντονατέλο αντί να τους αποκαλούν χελωνονιντζάκια όπως η Ντολ

Σήμερα είναι η πρώτη μέρα της υπόλοιπης ζωής σουΚάθε φορά που επέτρεπα στον εαυτό μου να σκεφτεί το μέλλον

ένιωθα έναν μικρό κόμπο ενθουσιασμού και φόβου στο στομάχιΠίσω στη Φλωρεντία κάναμε μια μικρή παράκαμψη για άλλο

ένα παγωτό Η Ντολ δεν κατάφερε να αντισταθεί ούτε τώρα στη σοκολάτα αυτή τη φορά με πεπόνι κι εγώ διάλεξα ένα αχλάδι που είχε τη γεύση της καρδιάς εκατό ώριμων φρούτων μαζί με μούρο οξύ και γλυκό σαν παιδική ανάμνηση καλοκαιριού

Το Πόντε Βέκιο ήταν λίγο πιο ήσυχο από ότι το πρωί και μπο-ρέσαμε να δούμε τις βιτρίνες των μικροσκοπικών κοσμηματοπω-λείων Όταν η Ντολ εντόπισε ένα ασημένιο βραχιολάκι που ήταν πολύ πιο φθηνό από το υπόλοιπο εμπόρευμα περάσαμε το κα-τώφλι και χωθήκαμε μέσα

Ο ιδιοκτήτης σήκωσε τη λεπτεπίλεπτη αλυσίδα με τα μικρο-



σκοπικά αντίγραφα του Ντουόμο του Πόντε Βέκιο ενός μπουκα-λιού Chianti και του Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου

laquoΕίναι για παιδίraquo είπεlaquoΛέω να το πάρω για τη Χόουπraquo είπε η Ντολ που ανυπομο-

νούσε να βρει λόγο για να ξοδέψει τα υπόλοιπα χρήματά τηςΌσο παρακολουθούσαμε τον άντρα να τοποθετεί το βραχιό-

λι πάνω σε ύφασμα και να το βάζει σε ένα χαρτονένιο κουτάκι σφραγισμένο με χρυσά φλερ ντε λι μάλλον φανταζόμασταν ότι η αδελφή μου θα το φυλούσε σε ένα ειδικό σημείο και κάπου κά-που θα το ξετυλίγαμε όλοι μαζί και θα το κοιτούσαμε με σεβα-σμό σαν πολύτιμο κειμήλιο

Έξω το φως είχε εγκαταλείψει τα παμπάλαια κτίρια κι ο θόρυ-βος της πόλης είχε μαλακώσει Η γλυκιά τζαζ μελωδία του κλαρι-νέτου ενός πλανόδιου μουσικού έπλεε στον μυρωμένο αέρα Στο κέντρο της γέφυρας περιμέναμε να δημιουργηθεί ένα κενό στο πλήθος για να φωτογραφηθούμε με φόντο τον χρυσό ουρανό που έσβηνε Ήταν περίεργη η σκέψη ότι θα εμφανιζόμασταν σε έναν σωρό κορνίζες ανά τον κόσμο από το Τόκιο ως το Τενεσί στο φό-ντο φωτογραφιών άλλων ανθρώπων

laquoΜου έχουν μείνει δύο στάσειςraquo ανακοίνωσε η ΝτολΧτένισα το πλήθος και τα μάτια μου έπεσαν σε ένα πρόσωπο

κάπως γνώριμο το οποίο όμως κατάφερα να αναγνωρίσω μόνο όταν του χαμογέλασα κι εκείνο συνοφρυώθηκε μπερδεμένο Ήταν το αγόρι που είχα δει το ίδιο πρωί στο Σαν Μινιάτο αλ Μόντε Στις τελευταίες ηλιαχτίδες τα μαλλιά του έπαιρναν μια κοκκινω-πή απόχρωση Τώρα φορούσε χακί μπλουζάκι και κολλητό παντε-λόνι κι έστεκε αδέξια δίπλα σε ένα μεσήλικο ζευγάρι που έμοια-ζε να είναι οι γονείς του

Του έτεινα τη φωτογραφική μηχανή laquoΜπορείς να μας βγάλειςraquoΗ σαστισμένη ματιά με έκανε να αναρωτηθώ αν ήταν Άγγλος

κι έπειτα το χλωμό γεμάτο φακίδες πρόσωπό του κοκκίνισε από αμηχανία και είπε laquoΝαι φυσικάraquo με μια φωνή που η μαμά θα αποκαλούσε laquoγλυκομίλητηraquo

laquoΧαμογελάστεraquolaquoFormaggioraquo είπαμε η Ντολ κι εγώ εν χορώΣτη φωτογραφία έχουμε βγει με τα μάτια κλειστά γελώντας

με το αστείο μας



Είχαμε όλη δική μας μια εξάκλινη κουκέτα Ξαπλώσαμε στα κά-τω κρεβάτια για να μοιραστούμε ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί και να θυμηθούμε τις καλύτερες στιγμές των διακοπών όσο το τρέ-νο κυλούσε μέσα στη νύχτα Εγώ θυμόμουν εικόνες και μνημεία

laquoΘυμάσαι τα λουλούδια στην Πιάτσα ντι ΣπάνιαraquolaquoΠοια λουλούδιαraquolaquoΚαλά μαζί δεν πήγαμε διακοπέςraquoΗ Ντολ θυμόταν τους άντρεςlaquoΘυμάσαι την έκφραση του σερβιτόρου στην Πιάτσα Ναβόνα

όταν του είπα ότι μου αρέσει το ψάριraquoΚαταλαβαίναμε τώρα ότι εκείνη η φράση σήμαινε κάτι άλλο

στα ιταλικάlaquoΤο καλύτερο φαγητόraquo είπε η ΝτολlaquoΤο προσούτο με τα αχλάδια στην υπαίθρια αγορά στην Μπο-

λόνια ΕσύraquolaquoΕκείνο που έμοιαζε με πίτσα στη Νίκαια με τα κρεμμύδια

και τις αντζούγιεςhellipraquolaquoΗ pissaladiegravereraquo είπα εγώlaquoΣαν βρισιά ακούγεταιraquolaquoΗ καλύτερη μέραraquolaquoΣτο Κάπριraquo είπε η Ντολ laquoΕσύraquolaquoΝομίζω σήμεραraquolaquoΤο καλύτεροhellipraquoΗ Ντολ αποκοιμήθηκε μα εμένα δε με έπαιρνε ο ύπνος Κάθε

φορά που έκλεινα τα μάτια βρισκόμουν στο μικρό δωμάτιο που είχα κλείσει στην εστία του πανεπιστημίου και το οποίο έως τώ-ρα δεν είχα επιτρέψει στη φαντασία μου να κατοικήσει Άρχισα να βάζω ενθουσιασμένη τα υπάρχοντά μου στα ράφια την πα-πλωματοθήκη στο κρεβάτι και κόλλησα στον τοίχο με Blu Tack την Άνοιξη του Μποτιτσέλι την καινούργια μου αφίσα που τώρα κυλούσε απαλά δεξιά κι αριστερά στο ράφι με τις αποσκευές πά-νω από το κεφάλι μου Σε ποιον όροφο θα ήμουν Άραγε θα είχα θέα πάνω απο τις στέγες προς τον Telecom Tower όπως το δω-μάτιο που μας είχαν δείξει στην ενημέρωση Ή μήπως θα ήμουν στην πλευρά που βλέπει στον δρόμο Θα περνούσαν αργά μπρο-στά από το παράθυρό μου οι οροφές των κόκκινων διπλών λεω-φορείων και η ξαφνική τσιρίδα από τις σειρήνες της αστυνομίας θα με έκανε να νιώθω σαν να βρίσκομαι σε ταινία



Μέσα στο βαγόνι άρχισε να κάνει ψύχρα καθώς το τρένο πή-ρε να ανεβαίνει τις Άλπεις Σκέπασα την Ντολ με το φλις της Μουρμούρισε ένα laquoευχαριστώraquo μα δεν ξύπνησε κι εγώ χάρηκα γιατί ήταν ιδιαίτερη αίσθηση να έχω λίγο χρόνο μόνη μου με τον εαυτό μου και τα σχέδιά μου να ταξιδεύω από το ένα στάδιο της ζωής μου στο επόμενο

Πρέπει να αποκοιμήθηκα τις μικρές ώρες Με ξύπνησε το κα-ρότσι με το πρωινό που περνούσε κροταλίζοντας Η Ντολ κοι-τούσε σκυθρωπά τις κολλώδεις στάλες της βροχής που κυνηγιού-νταν κυλώντας στο παράθυρο ενώ το τρένο διέσχιζε με ταχύτητα τα επίπεδα χωράφια της βόρειας Γαλλίας

laquoΤον είχα ξεχάσει τον καιρόraquo είπε και μου έδωσε ένα πλα-στικό κυπελλάκι με άγευστο καφέ κι ένα κρουασάν τυλιγμένο σε μεμβράνη

Δεν είναι ότι περίμενα σημαιοστολισμούς ή τους γείτονες πα-ρατεταγμένους στην άκρη του δρόμου για να με καλωσορίσουν μα όταν ανέβηκα την Κόνιφερ Ρόουντ αφού άφησα την Ντολ έξω από το σπίτι της στη Λάμπερνουμ Ντράιβ ένιωσα απογοη-τευμένη άθελά μου γιατί ήταν όλα ακριβώς τα ίδια Οι εργατι-κές κατοικίες μας είχαν χτιστεί στο τέλος της δεκαετίας του rsquo60 Εκείνη την εποχή τα συμμετρικά ορθογώνια σπίτια από ανοιχτό-χρωμο τούβλο και ασβεστοκονίαμα με τους κοινόχρηστους χώ-ρους πράσινου αντί για μπροστινές αυλές ήταν μάλλον το από-γειο της σύγχρονης κατασκευής Όλοι οι δρόμοι είχαν ονόματα δέντρων μα με εξαίρεση μερικές ψιλόλιγνες ανθισμένες κερα-σιές κανείς δεν είχε μπει στον κόπο να φυτέψει κανένα Σε κά-ποια σπίτια είχαν προσθέσει μια τζαμαρία στην μπροστινή βε-ράντα ή ένα θερμοκήπιο από PVC στο χολ της εισόδου στο ισό-γειο αλλά έμοιαζαν όλα με σπιρτόκουτα βαλμένα πλάι πλάι Τώρα που είχε περάσει ένας μήνας καταλάβαινα ότι εκείνο το μέρος μού έπεφτε μικρό

Η μαμά δεν ήξερε ακριβώς τι ώρα θα επέστρεφα αλλά ένιωσα μια μικρή έκπληξη που η ίδια και η Χόουπ δεν είχαν πάρει θέση στο παράθυρο δεν κάθονταν καν στον μπροστινό κήπο περιμένο-ντάς με Μήπως είχε γεμίσει η μαμά την παιδική πισίνα στην πίσω αυλή Μήπως δεν άκουγαν το κουδούνι από τα πλατσουρίσματα



Κάποια στιγμή μια μικρή γνώριμη φιγούρα εμφανίστηκε πί-σω από το αδιαφανές τζάμι

laquoΠοιος είναιraquo είπε η ΧόουπlaquoΕγώraquolaquoΕγώraquo φώναξεΔεν ήταν ποτέ τελείως ξεκάθαρο αν η Χόουπ έπαιζε κάποιο

παιχνίδι ή αν ήταν σχολαστικήlaquoΗ Τριraquo είπα laquoΈλα Χόουπ άνοιξε την πόρταraquolaquoΗ ΤριraquoΚαταλάβαινα ότι η μαμά απαντούσε από κάπου μέσα στο σπί-

τι αλλά δεν άκουγα τι έλεγεΗ Χόουπ γονάτισε για να μιλήσει μέσα από τη σχισμή για τα

γράμματα στο κάτω μέρος της εξώπορτας laquoΦέρω καρέκλα από κουζίναraquo

laquoΠάρε αυτή που είναι στο χολraquo της έδωσα οδηγίες μέσα από τη σχισμή

laquoΗ μαμά είπε κουζίναraquolaquoΕντάξει εντάξειhellipraquoΓιατί δεν κατέβαινε η ίδια η μαμά Ξαφνικά ένιωσα κουρα-

σμένη κι ενοχλημένηΚάποια στιγμή η Χόουπ κατάφερε να ανοίξει την πόρταlaquoΠού είναι η μαμάraquo ρώτησα Μέσα στο σπίτι έκανε λίγη ψύ-

χρα και στον αέρα δεν πλανιόταν η ζεστή μυρωδιά του βραδινούlaquoΤώρα σηκώνεταιraquo είπε η ΧόουπlaquoΕίναι άρρωστηraquolaquoΑπλώς κουρασμένηraquolaquoΟ μπαμπάς δε γύρισε ακόμαraquolaquoΜάλλον είναι στην παμπraquo είπε η ΧόουπΠάσχισα να κατεβάσω το σακίδιο από την πλάτη μου και τό-

τε είδα τη μαμά στην κορυφή της σκάλας αλλά αντί να κατέβει τρέχοντας ενθουσιασμένη πήρε τα σκαλιά ένα ένα κρατώντας την κουπαστή Το απέδωσα στις παντόφλες που φορούσε κάτω από την ξεβαμμένη ροζ φόρμα που είχε για το αερόμπικ Φαινόταν απόμακρη έξω φρενών σχεδόν και δε με κοίταξε στα μάτια ενώ γέμιζε την τσαγιέρα στον νεροχύτη

Κοίταξα το ρολόι μου Ήταν περασμένες οκτώ Είχα ξεχάσει ότι στην Αγγλία δε νύχτωνε τόσο νωρίς Άρχισα να σκέφτομαι ότι έπρεπε να βρω τηλεφωνικό θάλαμο και να τηλεφωνήσω στο σπί-



τι όταν κατεβήκαμε από το φέρι αλλά δε μου φαινόταν κάτι τό-σο σοβαρό ώστε να μη μου μιλάει η μαμά

Πρόσεξα ότι τα μαλλιά της ήταν αχτένιστα από πίσω Όταν έφτασα ήταν στο κρεβάτι laquoΑπλώς κουρασμένηraquo είχε πει η Χόουπ Εδώ και τέσσερις εβδομάδες έπρεπε να τα βγάλει πέρα μόνη της

laquoΜπορώ να το κάνω εγώ αυτόraquo προσφέρθηκα και της πήρα την τσαγιέρα

Ένιωσα τον πρώτο ψίθυρο συναγερμού όταν πρόσεξα τη συλ-λογή από άπλυτες κούπες στον νεροχύτη της κουζίνας Η μαμά πρέπει να ήταν πραγματικά εξουθενωμένη γιατί κρατούσε πά-ντα το σπίτι άψογο

laquoΠού είναι ο μπαμπάςraquo ρώτησαlaquoΜάλλον στην παμπraquo είπε η μαμάlaquoΘέλεις να ανέβεις ξανά και να σου φέρω εγώ το τσάιraquoΠρος μεγάλη μου έκπληξη γιατί τίποτα δεν ήταν ποτέ πολύς

κόπος για τη μαμά είπε laquoΕντάξειraquo Και πρόσθεσε λες και μό-λις εκείνη τη στιγμή θυμήθηκε ότι είχα λείψει laquoΠώς πέρασες στις διακοπέςraquo

laquoΤέλεια Ήταν τέλειαraquoΤο πρόσωπό μου πονούσε γιατί της χαμογελούσα και δεν έπαιρ-

να πίσω τίποταlaquoΤο ταξίδιraquolaquoΜια χαράraquoΕίχε ήδη αρχίσει να ανεβαίνει τις σκάλεςΌταν ανέβασα το τσάι η πόρτα του δωματίου των γονιών μου

ήταν ανοιχτή και πριν μπω είδα για μια στιγμή την αντανάκλα-ση της μητέρας μου στον καθρέφτη της τουαλέτας Καμιά φορά όταν βλέπεις κάποιον που δεν έχει καταλάβει ότι τον κοιτάς φαί-νεται διαφορετικός έτσι δεν είναι Η μαμά ήταν ξαπλωμένη με τα μάτια κλειστά λες και κάποια ζωτική ουσία είχε στραγγίξει από πάνω της κι είχε μείνει άυλη σαν μια ηχώ του εαυτού της Για ένα-δυο δευτερόλεπτα έμεινα να την κοιτώ κι έπειτα αναδεύτη-κε κι αντιλήφθηκε ξαφνικά ότι έστεκα εκεί

Τα μάτια της έλαμπαν από ανησυχία Καρφώθηκαν στα δικά μου προστάζοντας μη ρωτήσεις μπροστά στη Χόουπ Κι έπειτα όταν είδε ότι ήμουν μόνη έκλεισαν ξανά ανακουφισμένα

laquoΈλα να σε βοηθήσω να ανακαθίσειςraquo είπαΣτηρίχτηκε πάνω μου όσο αφράτευα τα μαξιλάρια πίσω της



κι ένιωθα το κορμί της ελαφρύ κι εύθραυστο Πριν από μισή ώρα ανέβαινα την Κρέσεντ κι απεχθανόμουν το ότι ήταν τόσο γνώριμη και τακτική και τώρα τα πάντα άλλαζαν γύρω μου σαν να γινόταν σεισμός και ήθελα απελπισμένα να επιστρέψουν στο φυσιολογικό

laquoΕίμαι άρρωστη Τεςraquo ψιθύρισε απαντώντας στην ερώτηση που φοβόμουν τόσο να κάνω

Περίμενα να πει laquoΑλλά όλα θα πάνε καλά γιατίhellipraquo Μα δεν το είπε

laquoΤι εννοείς ldquoάρρωστηrdquoraquo ρώτησα παραζαλισμένη από τον πα-νικό

Η μαμά διαγνώστηκε με καρκίνο του στήθους όταν ήταν έγκυος στη Χόουπ Περίμενε να γεννήσει για να κάνει τη χημειοθεραπεία ωστόσο το ξεπέρασε Έπρεπε να πηγαίνει τακτικά για τσεκάπ αλλά το τελευταίο μόλις πριν από λίγους μήνες ήταν καθαρό

laquoΈχω καρκίνο στις ωοθήκες κι έχει περάσει στο συκώτιraquo εί-πε laquoΈπρεπε να πάω στον γιατρό νωρίτερα αλλά νόμιζα ότι ήταν μια απλή δυσπεψίαraquo

Στο ισόγειο η Χόουπ τραγουδούσε έναν γνώριμο σκοπό μα εγώ δεν τον αναγνώριζα

Έφερα στο μυαλό μου τη μαμά πριν φύγω Λίγο κουρασμένη ίσως και ανήσυχη αλλά νόμιζα ότι ήταν έτσι για τις εξετάσεις μου Ήταν πάντα στο πλάι μου Στην κουζίνα το πρωί να απα-σχολεί τη Χόουπ όσο ξαναδιάβαζα πεταχτά τις σημειώσεις μου κι όταν επέστρεφα είχε φτιάξει τσάι και καθόταν να με ακούσει αν ήθελα να μιλήσω ή αν δεν ήθελα απλώς τριγύριζε κι έπλενε τα πιάτα ή ψιλόκοβε λαχανικά μια παρουσία ήσυχης υποστήριξης

Ήμουν τόσο εγωίστρια που δεν το πρόσεξα Πώς ήταν δυνα-τόν να πάω διακοπές

laquoΔεν μπορούσες να κάνεις τίποταraquo είπε η μαμά διαβάζοντας τις σκέψεις μου

laquoΝαι αλλά στην τελευταία μαγνητική ήσουν μια χαράraquolaquoΉταν στο στήθοςraquolaquoΚαι δεν ελέγχουν τα υπόλοιπα όργαναraquoΗ μαμά πήγε το δάχτυλο στα χείληΗ Χόουπ ανέβαινε τις σκάλες Τραγουδούσε ένα παιδικό τρα-

γουδάκι μα είχε αλλάξει λιγάκι τους στίχους κι ακουγόταν αστείοΧαμογελάσαμε βεβιασμένα όταν μπήκε στο δωμάτιοlaquoΠεινάωraquo είπε



laquoΩραίαraquo Πετάχτηκα πάνω laquoΠάω να φτιάξω κάτιraquoΑν χρειαζόμουν περαιτέρω αποδείξεις για το πόσο άσχημα ήταν

τα πράγματα τις βρήκα στο άδειο ψυγείο Παρότι η οικογένειά μας δεν είχε ποτέ πολλά χρήματα είχαμε πάντα φαγητό Ξαφνι-κά ένιωσα να θυμώνω με τον πατέρα μου Στο σπιτικό μας γινό-ταν πολύ παραδοσιακός καταμερισμός της δουλειάς Ο μπαμπάς έβγαζε τα προς το ζην η μαμά τα μαγείρευε αλλά δεν μπορεί να μην είχε κινητοποιηθεί υπό αυτές τις συνθήκες Τον φαντάστηκα στην παμπ να εκμεταλλεύεται την αυτολύπηση και τους φίλους του να τον κερνούν μπίρες Ο μπαμπάς παραπονιόταν πάντα για τα χαρτιά που του είχε μοιράσει η ζωή

Βρήκα μια κονσέρβα με έτοιμη σάλτσα για μακαρόνια στο ντου-λάπι κι έβαλα μια φέτα ψωμί στη φρυγανιέρα

Η Χόουπ είχε καρφώσει τα μάτια της πάνω μου αλλά το μυα-λό μου είχε γεμίσει τόσο πολύ με τα νέα δεδομένα ώστε δεν μπο-ρούσα να σκεφτώ κάτι για να της πω

Η σάλτσα άρχισε να κοχλάζει πάνω στο μάτιΤην άλειψα στο φρυγανισμένο ψωμί και θυμήθηκα το πιάτο με

την τέλεια al dente μακαρονάδα που είχαμε φάει στο Φιέζολε την προηγουμένη με τη σάλτσα που είχε γεύση από χίλιες ντομάτες σε μια κουταλιά και με τη Φλωρεντία πέρα μακριά σαν φόντο σε πίνακα του Λεονάρντο Τώρα μου φαίνονταν τόσο μακρινά όλα εκείνα ώστε ένιωθα ότι είχαν γίνει σε μια άλλη ζωή

Το λεξικό επιβεβαίωσε ότι laquoγοερόςraquo σημαίνει ηχηρός και θρηνητι-κός Είναι από τη λέξη laquoγόοςraquo που σημαίνει θρήνος σπαραγμός



ΓΚΑΣ

Άρχισα να τρέχω μεγάλες αποστάσεις λίγο αφού πέθανε ο αδελ-φός μου γιατί ήταν ένας αποδεκτός τρόπος για να μένω μόνος Εκείνο που μου φαινόταν πιο δύσκολο σχεδόν να αντιμετωπί-σω ήταν το ενδιαφέρον των άλλων Αν έλεγα ότι ήμουν καλά με κοιτούσαν σαν να βρισκόμουν σε άρνηση αν παραδεχόμουν ότι μου φαίνονταν όλα αρκετά δύσκολα δεν είχαν κανένα τρό-πο να τα βελτιώσουν Όταν έλεγα ότι είχα αρχίσει προπονήσεις για έναν ημιμαραθώνιο τα έσοδα του οποίου προορίζονταν για άτομα που είχαν υποστεί τραυματισμούς ενώ αθλούνταν τότε κουνούσαν το κεφάλι ικανοποιημένοι γιατί ο Ρος είχε σκοτωθεί κάνοντας σκι άρα ήταν λογικό

Στην ιδανική ταχύτητα ο ρυθμικός χτύπος της σόλας στον δρό-μο μού χάριζε ένα είδος λήθης που είχε γίνει εθιστική Ήταν εκεί-νο που με έκανε να σηκώνομαι από το κρεβάτι κάθε πρωί ακό-μα και στις διακοπές παρόλο που στη Φλωρεντία οι λιθόστρωτοι δρόμοι και οι ξαφνικές εκπληκτικές συναντήσεις με το κάλλος δε με διευκόλυναν να κρατώ έναν ρυθμό που θα με έκανε να ξεχά-σω πού ή ποιος ήμουν

Την τελευταία μέρα των διακοπών κατέβηκα τρέχοντας τον Άρ-νο το ξημέρωμα περνώντας το ποτάμι πότε από τη μία γέφυρα και πότε από την άλλη κι έπειτα έκανα μεταβολή κι άρχισα την αντί-στροφη διαδρομή με τη χλωμή λάμψη του ήλιου στα μάτια μου προς τη μία κατεύθυνση και τη ζεστασιά του στην πλάτη μου προς την άλλη Με μόνη συντροφιά κανέναν οδοκαθαριστή κάπου κάπου ένιωθα κύριος της πόλης ή ίσως κυριευμένος από αυτή Όταν έφτα-



σα στο επίπεδο της καρδιαγγειακής προσπάθειας που απελευθέ-ρωνε ιδέες στο μυαλό μου σκέφτηκα ότι κάποια μέρα θα μπορού-σα να επιστρέψω στη Φλωρεντία ακόμα και να ζήσω εκεί αν ήθε-λα Σε αυτή την ιστορική πόλη θα μπορούσα να γίνω ένας άνθρω-πος δίχως ιστορία ο άνθρωπος που ήθελα να είμαι όποιος κι αν ήταν αυτός Στα δεκαοκτώ μου εκείνη η σκέψη ήταν αποκάλυψη

Την τρίτη φορά που πέρασα από το Πόντε Βέκιο επιβράδυνα κι άρχισα να περπατώ για να χαλαρώσω Τριγύρω δεν υπήρχε ψυ-χή Στιβαρές σανίδες έκρυβαν τα γυαλιστερά εμπορεύματα των κοσμηματοπωλείων Τίποτα δεν αποδείκνυε ότι δεν είχα γυρίσει πεντακόσια χρόνια πίσω στον χρόνο Για κάποιον λόγο όμως η γέφυρα έδινε μια αίσθηση λιγότερο πραγματική από ότι το προη-γούμενο απόγευμα όταν ήταν ασφυκτικά γεμάτη από τουρίστες Έμοιαζε με παρατημένο σκηνικό ταινίας

Μάλλον ήλπιζα να ξαναβρώ εκεί το κορίτσι Όχι ότι θα ήξερα τι να πω ακριβώς όπως και στις άλλες δύο περιστάσεις Τη στιγ-μή που της επέστρεψα τη φωτογραφική μηχανή δεν είχα καν το θάρρος να την κοιτάξω στα μάτια κι έπειτα όταν μου δόθηκε και τρίτη ευκαιρία την άφησα κι εκείνη να πάει χαμένη

Είχα σταθεί στην ουρά για παγωτό πλάι στη γέφυρα όταν ένιω-σα ένα χέρι στον ώμο και την είδα ξανά μπροστά μου χαμογελα-στή σαν να γνωριζόμασταν σε όλη μας τη ζωή κι ετοιμαζόμασταν να ξεκινήσουμε μαζί κάποια εκπληκτική περιπέτεια

laquoΑν κατέβεις τη Βία ντέι Νέρι θα βρεις ένα φανταστικό μέρος για gelato Άσε που με τα χρήματα που θα δώσεις εδώ εκεί θα πάρεις έξι παγωτάraquo με πληροφόρησε

laquoΔε νομίζω ότι μπορώ να φάω έξι παγωτάraquoΗ προσπάθειά μου να κάνω πνεύμα ακούστηκε πομπώδης και

απορριπτική Δεν είχα μεγάλη εμπειρία στην κουβέντα με τα κο-ρίτσια

laquoΆκου που σου λέω εκεί θα μπορέσειςraquoΘα μου δείξεις πού είναι Τέλεια πάμε μαζί Καμία από τις

απαντήσεις που θα ήθελα να δώσω δεν ήταν διαθέσιμη γιατί ακρι-βώς δίπλα μου στέκονταν οι γονείς μου Αντίθετα είχα μείνει να την κοιτώ σαν ηλίθιος και οι προτάσεις σπρώχνονταν να πάρουν θέση στο μυαλό μου καθώς το χαμόγελό της έσβηνε κι από λαμπερό γινόταν λιγάκι μπερδεμένο πριν τρέξει να προλάβει τη φίλη της

Στη βόρεια πλευρά του ποταμού η Φλωρεντία ξυπνούσε με



τον μηχανικό ήχο από τα ρολά που ανέβαζαν οι καφετέριες κα-θώς άνοιγαν σιγά σιγά Τη στιγμή που μπήκα στην πλατεία του Ντουόμο οι αχτίδες του ήλιου φώτιζαν τις ασπρόμαυρες λωρίδες του Καμπανίλε και ξαφνικά ο αέρας γέμισε καμπάνες Η πόλη έμοιαζε με επίγειο παράδεισο και σκέφτηκα ότι θα ήταν αδύνα-το να είναι δυστυχισμένος όποιος ζούσε εκεί

Βρήκα τους γονείς μου στο λόμπι του ξενοδοχείου την ώρα που έμπαιναν για πρωινό

laquoΗ μοναξιά του δρομέα μεγάλων αποστάσεωνraquo παρατήρησε ο πατέρας μου

Πάντα αυτό έλεγε όταν με έβλεπε μετά το τρέξιμο λες και σή-μαινε κάτι ενώ στην πραγματικότητα δεν ήταν παρά ο τίτλος μιας ταινίας που είχε δει στα νιάτα του

Πάντα ένιωθα ευερέθιστος με τους γονείς μου σαν μια παβλο-φική αντίδραση στη συντροφιά τους

Από τις συζητήσεις που είχα ακούσει φευγαλέα στο σχολείο ήξερα ότι κανονικές διακοπές στην Τοσκάνη σήμαινε να νοικιάσεις μια βίλα με πισίνα αν δεν είχες τη δική σου μέσα σε ελαιώνες με θέα τους ατέλειωτους λόφους Ο πατέρας μου αντίθετα είχε κλεί-σει δωμάτια σε ένα ακριβό ξενοδοχείο στο κέντρο της Φλωρεντίας Δεν ήμουν ποτέ απόλυτα σίγουρος πώς καθοριζόταν το κοινωνικά αποδεκτό αλλά από αρκετά νεαρή ηλικία είχα καταλάβει ότι υπήρ-χε κοινωνικά αποδεκτό και ότι συχνά ο πατέρας μου δεν το έκανε απόλυτα σωστά Επειδή ο ίδιος δεν είχε πάει σε ιδιωτικό σχολείο μα τώρα είχε τη δυνατότητα να στείλει τους γιους του εκεί εμφα-νιζόταν στις αθλητικές εκδηλώσεις με σακάκι και γραβάτα ενώ οι κουλ μπαμπάδες εκείνοι που πήγαιναν στο Φεστιβάλ των Καννών ή είχαν οφσόρ λογαριασμούς στις Νήσους Κέιμαν έρχονταν με τζιν μπλουζάκι και μοκασίνια χωρίς κάλτσες σαν να συναγωνίζονταν για το βραβείο της πιο ανέμελης ένδυσης Ως φιλελεύθερος τελειό-φοιτος επιδοκίμαζα το δικαίωμα οποιουδήποτε να ντύνεται όπως του άρεσε ως γιος του ένιωθα ταπεινωμένος

laquoΜα ποιος μπορεί να θέλει τυρί πρωί πρωίraquoΟ πατέρας μου επιθεώρησε τον μπουφέ Είναι από τα άτομα

που δεν κάνουν τα σχόλιά τους χαμηλόφωνα σαν να προσκαλού-σε τον χώρο να συμφωνήσει μαζί του

laquoΕγώ νομίζω ότι αυτά τα τρώνε οι Γερμανοίraquo Η μητέρα μου μιλούσε με χαμηλή φωνή για να μην ακούγεται



laquoΚαι δεν ακούμε ποτέ για τα ποσοστά του καρκίνου του πα-χέος εντέρου στους Γερμανούς έτσι δεν είναιraquo συλλογίστηκε ο μπαμπάς laquoΚαι τόσα καπνιστά λουκάνικαhellipraquo

laquoΠού θα πάτε σήμεραraquo ρώτησα ενώ επιστρέφαμε στο τρα-πέζι με γεμάτα πιάτα

Η τιμή του πακέτου laquoΘησαυροί της Τοσκάνηςraquo περιλάμβανε εκδρομές στις άλλες σημαντικές τουριστικές πόλεις της περιοχής Από τότε που αναγκάστηκα να σταματήσω το πούλμαν δύο φο-ρές για να κάνω εμετό στην πρώτη εκδρομή στην Ασίζη περνού-σα τις μέρες μου στη Φλωρεντία μονάχος πήγαινα να δω τα μου-σεία και τις εκκλησίες με τον δικό μου ρυθμό και χαιρόμουν την υπέροχη ανάλαφρη αίσθηση που ένιωθα κάθε φορά που ξέφευγα από τους γονείς μου

laquoΣτην Πίζαraquo είπε ο πατέρας μουΩς άνθρωπος που δεν πίστευε πολύ στη ναυτία δεν μπορού-

σε να κρύψει την ενόχλησή του για το γεγονός ότι εγώ δεν είχα καταφέρει να κάνω πλήρη απόσβεση των διακοπών αλλά και για την άρνηση του ταξιδιωτικού γραφείου να επιστρέψει ένα μέρος του κόστους

Το κέντρο της πόλης γέμιζε με γκρουπ από τουρίστες που ακο-λουθούσαν υπάκουα τις υψωμένες ομπρέλες των ξεναγών τους μα δε δυσκολεύτηκα καθόλου να ξεγλιστρήσω και να χωθώ σε κάποιο σκιερό δρομάκι Την τελευταία εβδομάδα είχα περπα-τήσει τόσο πολύ ώστε είχα τον χάρτη της Φλωρεντίας στο μυα-λό μου Η σκεπαστή αγορά κοντά στο Σαν Λορέντσο ο δροσε-ρός αέρας της γεμάτος λιχουδιές με καπνιστή μυρωδιά ήταν το πρώτο ημερήσιο προσκύνημά μου Τώρα πια με αναγνώριζαν οι ιδιοκτήτες κάποιων πάγκων Στο οπωροπωλείο ο εξασκημένος αντίχειρας του ηλικιωμένου σεριάνιζε πάνω από μια πυραμίδα ροδάκινα για να διαλέξει ένα τέλεια ώριμο φρούτο Στη salumeria η φιλική Ιταλίδα ακολουθούσε πολύ προσεκτικά την αναζήτηση της γέμισης για το ψωμάκι μου προσφέροντάς μου λεπτές φε-τούλες από διάφορα αλλαντικά για να δοκιμάσω ή να μυρίσω σαν να ήταν καλό κρασί Μιας κι ήταν η τελευταία μου μέρα αποφάσισα να απολαύσω ακριβό προσούτο Σαν Ντανιέλε Η γυ-ναίκα τακτοποίησε προσεκτικά τις λεπτές σαν χαρτί διάφανες



σχεδόν φέτες τη μία πάνω στην άλλη σε ένα γυαλιστερό χαρτίlaquoUltimo giornoraquo της είπα τολμώντας λίγες λέξεις στα ιταλικά

Είναι η τελευταία μου μέραlaquoΜa ritornoraquo πρόσθεσα ndashαλλά θα γυρίσωndash λες κι αν έλεγα δυ-

νατά την πρόθεσή μου θα την έκανα πιο πραγματική

Είχα αγοράσει ένα μπλοκ ντυμένο με φλωρεντινό χαρτί ζωγραφι-σμένο στο χέρι για να το παίρνω μαζί μου στα μουσεία γιατί η ζωγραφική με έκανε να κοιτώ τους πίνακες πιο προσεκτικά και να νιώθω λιγότερη αμηχανία γιrsquo αυτό Τα Καλλιτεχνικά ήταν πά-ντα το καλύτερό μου μάθημα στο σχολείο αν δηλαδή το θεωρού-σε κανείς μάθημα κάτι που δεν έκανε ο πατέρας μου Όσο πε-ρισσότερο πρόσεχα την Τέχνη στη Φλωρεντία τόσο περισσότερο ευχόμουν να είχα βρει το κουράγιο να κάνω αίτηση για τη σχο-λή Ιστορίας της Τέχνης στο πανεπιστήμιο Εκείνο που με συνάρ-παζε δεν ήταν απλώς η επιδέξια εφαρμογή του χρώματος πάνω στον καμβά ή το φρέσκο ήταν οι σκέψεις του καλλιτέχνη Άρα-γε πίστευαν τις θρησκευτικές ιστορίες που τις έκαναν τόσο αν-θρώπινες με αγίους και αποστόλους ντυμένους σαν Φλωρεντινούς αστούς ή μήπως το έκαναν μόνο για να βγάζουν τα προς το ζην

Με είχαν κατευθύνει προς την Ιατρική γιατί laquoήταν οικογενεια-κό μαςraquo όπως έλεγε ένας καθηγητής μου στην τρίτη λυκείου λες κι ήταν κάποιου είδους γενετική μετάλλαξη Όπως έλεγαν πάντα όλοι θα μπορούσα να κοιτάζω πίνακες στον ελεύθερο χρόνο μου Τώρα με την έμπνευση μιας πόλης στην οποία τέχνες κι επιστή-μες είχαν ανθήσει πλάι πλάι αναρωτιόμουν αν υπήρχε καν τρό-πος να τα συνδυάσει κανείς αυτά τα δύο Ίσως μια μέρα θα επέ-στρεφα στα Ουφίτσι ως επισκέπτης καθηγητής Ανατομίας Αν γι-νόμουν γιατρός τουλάχιστον θα είχα τη δυνατότητα να ξανάρθω Η τέχνη δεν είχε χρήμα έλεγε πάντα ο πατέρας μου laquoΟύτε καν ο Βαν Γκογκ δεν κατάφερε να ζήσει από αυτήraquo

Κάθισα στα σκαλιά του Παλάτσο Βέκιο να φάω το panino μου και για να δείχνω ότι κάνω κάτι χτυπούσα κάπου κάπου το πό-δι στον ρυθμό της μουσικής ενός πλανόδιου μουσικού που έπαιζε κιθάρα Ο χρόνος που είχα μόνος μου έδειχνε να περνά πολύ αρ-γά και ήμουν απαράδεκτα ντροπαλός ώστε να πιάσω κουβέντα με έναν ξένο Αναρωτήθηκα αν θα τα πήγαινα καλύτερα εάν ήταν μα-



ζί ο φίλος μου ο Μάρκους Είχαμε κανονίσει να κάνουμε Interrail αλλά εκείνος τα είχε φτιάξει με ένα κορίτσι από το σχολείο με το οποίο είχαμε αδελφοποιηθεί στο τέλος του σχολικού χορού και όπως ήταν φυσικό είχε επιλέξει το σεξ στην Ίμπιζα από τον γύρο της Ευρώπης με τρένο μαζί μου Κανείς από τους δυο μας δεν εί-χε πραγματική εμπειρία με τα κορίτσια και νομίζω ότι και οι δύο είχαμε υποθέσει πως το σεξ ήταν κάτι που δε θα συνέβαινε πριν από το πανεπιστήμιο γιrsquo αυτό έτρεφα έναν μνησίκακο θαυμασμό για τον Μάρκους ο οποίος ωστόσο με είχε ωθήσει στη διόλου ευ-χάριστη απόφαση να ακυρώσω τις διακοπές μας ή να πάω μόνος

Τον ίδιο περίπου καιρό ένας πελάτης του πατέρα μου ο οποίος είχε σπάσει μια γέφυρα μασώντας μια φέτα πανφόρτε εξέφρασε την κατάπληξή του που ο πατέρας μου δεν είχε πάει ποτέ στην Τοσκάνη Η συνεπακόλουθη κατάκριση υποχρέωσε τον πατέρα μου να δράσει

laquoΤι λεςraquo ρώτησε ένα πρωί σπρώχνοντας ένα φυλλάδιο πάνω στο τραπέζι της κουζίνας την ώρα που εγώ καταβρόχθιζα δημη-τριακά πριν πάρω το ποδήλατο για το καινούργιο γκουρμέ εστια-τόριο της μικρής μας πόλης όπου θα δούλευα για το καλοκαίρι

laquoΤέλεια ιδέαraquo Χαιρόμουν που τον έβλεπα να συγκεντρώνε-ται σε ένα σχέδιο ξανά

laquoΘέλεις να έρθεις μαζί μαςraquolaquoΑλήθειαraquo Με κάποιον τρόπο έτσι όπως ήμουν μπουκωμέ-

νος με κορν φλέικς έκανα τον τρόμο να ακουστεί σαν έκπληξη γεμάτη ενθουσιασμό

Όντας οδοντίατρος ο μπαμπάς δεν περίμενε ποτέ κάτι περισ-σότερο από ένα ελαφρύ κούνημα του κεφαλιού ως απάντηση στις ερωτήσεις του κι έτσι μέχρι να γυρίσω από τη δουλειά είχε κλεί-σει και πληρώσει τις διακοπές

Εγώ έλεγα στον εαυτό μου ότι θα ήταν μεγάλη αγένεια να μη δεχτώ τη γενναιοδωρία των γονιών μου αλλά η αλήθεια ήταν ότι πολύ απλά ήμουν κότα

Όσο χτένιζα τα πλήθη των τουριστών που φωτογραφίζονταν με το αντίγραφο του αγάλματος του Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου άρχι-σα να αναρωτιέμαι αν θα αναγνώριζα όντως την κοπέλα σε πε-ρίπτωση που την ξανάβλεπα Ήταν ψηλή και τα μαλλιά της ήταν



αρκετά μακριά και προς το καστανό σκέφτηκα Τα χαρακτηρι-στικά του προσώπου της δεν είχαν κάτι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο εκτός του ότι όταν χαμογελούσε έπαιρνε άξαφνα μια όψη ζαβο-λιάρικη και οικεία σαν να υπήρχε ένα συναρπαστικό μυστικό που ήξερε μόνο εκείνη και ήταν έτοιμη να το μοιραστεί μόνο μαζί σου

Η Βία ντέι Νέρι ήταν ένας στενός δρόμος που φιδογύριζε προς την Πιάτσα Σάντα Κρότσε κι όταν κατέβαινα δεν είδα την gelateria Ήταν μια μικρή πόρτα με σκοτεινό εσωτερικό Για το πρώτο χω-νάκι διάλεξα nocciola και limone γιατί αυτό παρήγγειλε ο Ιταλός μπροστά μου Την υπέροχη κρεμώδη υφή του φουντουκιού συ-μπλήρωνε τέλεια η αναζωογονητική γεύση του εσπεριδοειδούς Έφαγα το παγωτό γυρίζοντας στη Σάντα Κρότσε κι έπειτα επέ-στρεψα και πήρα άλλο ένα φιστίκι και πεπόνι και κοντοστάθη-κα στην ψυχρή σκιά του καταστήματος ρίχνοντας κλεφτές ματιές στους νέους πελάτες με την ελπίδα να δω ξανά το κορίτσι

Στη ζέστη του απογεύματος διέσχισα τα πλήθη στο Πόντε Βέ-κιο για να φτάσω στους κήπους Μπόμπολι Όσο ανέβαινα τόσο έφθινε ο αριθμός των τουριστών και στο τελευταίο επίπεδο βρέ-θηκα τελείως μόνος πλάι στη διακοσμητική λίμνη Ο ήλιος έκαιγε ακόμα πολύ μα τώρα ήταν αόρατος πίσω από ένα πέπλο υγρα-σίας που θάμπωνε τη θέα της πόλης σαν την πατίνα του χρόνου πάνω σε κάποιο παλιό αριστούργημα Μακρινοί κεραυνοί αντη-χούσαν γύρω από τους λόφους κι ο αέρας είχε βαρύνει από την επικείμενη βροχή Άνοιξα το μπλοκ μου και κατέγραψα το θολό περίγραμμα του Ντουόμο

Ξαφνικά μια λαμπερή αστραπή έσκισε το αφύσικα κιτρινω-πό λυκόφως Είδα να διαγράφονται απόκοσμα οι καλοκουρεμέ-νοι τετράγωνοι θάμνοι και να φωτίζεται το γαλαζοπράσινο νερό Όταν σήκωσα τη φωτογραφική μηχανή ένας λευκός ερωδιός τον οποίο είχα θεωρήσει στατικό στοιχείο του περίτεχνου μαρμάρι-νου σιντριβανιού στο κέντρο της λίμνης υψώθηκε στον αέρα σα-στίζοντάς με Πέταξε πάνω από το νερό και το πετάρισμα των φτερών του ήταν ο μόνος ήχος η μόνη κίνηση στον ακίνητο αέρα

Τότε συνειδητοποίησα ότι δεν είχα σκεφτεί καθόλου τον Ρος από την ώρα του πρωινού

Για μια στιγμή είδα το πρόσωπο του αδελφού μου να γυρνά να με κοιτάζει μέσα από ένα σύννεφο χιονιού που έπεφτε πυκνό τα δόντια του λευκά οι νιφάδες να κάθονται πάνω στα σκούρα



χτενισμένα πίσω μαλλιά του τα μάτια του κρυμμένα πίσω από τα γυαλιά του σκι που καθρέφτιζαν τα πάντα γύρω τους

Μια παχιά σταγόνα βροχής πιτσίλισε το σκίτσο μου Έκλεισα το μπλοκ και για λίγες στιγμές στάθηκα με το πρόσωπο σηκωμέ-νο στον ουρανό Απολάμβανα το χλιαρό νερό που με μούσκευε ώσπου μια αστραπή μού θύμισε ότι λίγα αντικείμενα εκεί γύρω ήταν τόσο ψηλά όσο εγώ και μάλλον έπρεπε να καλυφθώ Ενώ κατέβαινα τα μαρμάρινα σκαλιά που ξαφνικά γλιστρούσαν ορ-δές από τουρίστες αναδύονταν από τους κήπους κρατώντας πά-νω από τα κεφάλια γυαλιστερούς τουριστικούς οδηγούς

Με αίσθηση συντροφικότητας μαζευτήκαμε όλοι μαζί στο ελά-χιστο καταφύγιο που πρόσφεραν οι τοίχοι του Παλάτσο Πίτι και όλο και κάποιος άπλωνε κάπου κάπου ένα γυμνό χέρι για να δο-κιμάσει πόσο βαριά ήταν η μπόρα και να κρίνει αν έπρεπε να βά-λει τα πόδια στην πλάτη και να τρέξει ή να περιμένει

Πλάι μου τρεις Αμερικανίδες περίπου συνομήλικες μου με δυ-σκίνητα σακίδια στους ώμους συμβουλεύονταν τον οδηγό και προ-σπαθούσαν να καταλάβουν πώς θα έφταναν στο κάμπινγκ Ήξε-ρα τη διαδρομή αφού είχα περάσει από εκεί στον δρόμο για το Πιατσάλε Μικελάντζελο όταν βγήκα για τρέξιμο το προηγούμενο πρωί μα δεν ήμουν σίγουρος αν θα ήταν ευγενικό ή αδιάκριτο να τους τη δείξω Ένα από τα κορίτσια ήταν πολύ όμορφο Ένιωσα να κοκκινίζω πριν ακόμη μιλήσω

laquoΆθελά μου σας άκουσα Χρειάζεστε βοήθειαraquoΗ φωνή μου ακούστηκε σαν να έβγαινε από κάποιον άλλο άν-

θρωπο βραχνή στην αρχή κι έπειτα πολύ δυνατή σαν να ήμουν σε δημόσιο σχολείο

laquoΕίσαι Άγγλος σωστάraquo είπε το όμορφο κορίτσι laquoΈχεις ΤΟ-ΣΟ χαριτωμένη προφοράraquo

laquoΚάνεις κι εσύ κάμπινγκraquolaquoΌχι εγώ είμαι σε ξενοδοχείοraquo παραδέχτηκα γιατί δεν κατά-

φερα να σκεφτώ να πω κάτι πιο εντυπωσιακό αρκετά γρήγοραlaquoΘέλετε να πάμε όλοι μαζί για ένα aperitivoraquo πρότεινε εκείνη

που μιλούσε δυνατάlaquoΔυστυχώς δεν μπορώ Θα συναντήσω τους γονείς μου για

βραδινόraquoΗ βροχή είχε αρχίσει να αραιώνει κι έφυγα βιαστικός πεπει-

σμένος ότι θα με περιγελούσαν Ο Ρος θα ήξερε ακριβώς πώς να



συμπεριφερθεί Άραγε η γοητεία είναι κάτι με το οποίο γεννιέσαι ή αποτελεί απλώς θέμα εξάσκησης

Η καταιγίδα είχε διώξει τα πλήθη από το Πόντε Βέκιο Στα-μάτησα για να δω τη θέα για τελευταία φορά μα οι λόφοι πέρα από τα τείχη της πόλης ήταν χωμένοι μέσα σε ένα χαμηλό σύν-νεφο και οι λευκοπράσινες ρίγες της πρόσοψης του Σαν Μινιάτο αλ Μόντε που φαινόταν κατάφωτο τη νύχτα από την πισίνα στην ταράτσα του ξενοδοχείου είχαν εξαφανιστεί

Οι κυριότερες εμπειρίες κάθε επισκέπτη της Τοσκάνης απαριθ-μούνταν στο εξώφυλλο του δωρεάν έγχρωμου οδηγού που είχε πέσει με έναν γδούπο στο γραμματοκιβώτιό μας μέσα σε έναν λευκό χαρτονένιο φάκελο μαζί με τα εισιτήριά μας Όταν μαζευό-μασταν για βραδινό ο πατέρας μου ανακεφαλαίωνε τις δραστη-ριότητες της ημέρας μετρώντας στα δάχτυλα τους στόχους που είχαμε επιτύχει σαν ευσυνείδητος πρόσκοπος που μετρά τα πα-ράσημά του

Οι λιθόστρωτοι δρόμοι του Σαν ΤζιμινιάνοΤους περπατήσαμεΟ ψηλότερος πύργος της ΤοσκάνηςΤον ανεβήκαμεΗ διάσημη νωπογραφία του Τζιότο με θέμα τον κύκλο της ζωής

του Αγίου ΦραγκίσκουΤην είδαμε (Και μαζί είδαμε αρκετές αγιογραφίες για μια

ζωή)Ο καταιγιστικός αχός των οπλών των αλόγων στην Πιάτσα ντελ

Κάμπο της ΣιέναΑκούγεται μόνο δύο συγκεκριμένες μέρες τον χρόνοΈνα χαλαρωτικό απεριτίφ στη διάσημη πλατεία με σχήμα βε-

ντάλιαςΤο καταναλώσαμε παρά τη ληστρική τιμή του τζιν τόνικ

laquoΠώς ήταν η Πίζαraquo ρώτησα εκείνο το βράδυ ενώ περιμέναμε τους καταλόγους σε ένα ακριβό εστιατόριο με δοκάρια και γυ-μνό τούβλο στους τοίχους που του έδιναν την αίσθηση μεσαιωνι-κής αίθουσας συμποσίων



laquoΠιο μεγάλη από ότι φαντάζεσαιraquo Ο πατέρας μου φόρεσε τα γυαλιά του παρόλο που ήξερε ήδη τι ακριβώς θα διάλεγε

laquoΟ Κεκλιμένος Πύργος ήταν μικρότερος από ότι νόμιζαraquo εί-πε η μητέρα μου

laquoΠρέπει να βάλουν τάξη στο σύστημα αναμονήςraquo ανακοίνω-σε ο πατέρας μου κι εγώ συμπέρανα ότι δεν είχαν καταφέρει να ανέβουν στο μνημείο και κατά συνέπεια δεν μπορούσαν να θεω-ρήσουν ότι είχαν ολοκληρώσει την αποστολή τους

Ο Κεκλιμένος Πύργος της ΠίζαςΤον φωτογραφίσαμε αλλά δεν τον ανεβήκαμεΗ ολοκλήρωση των διακοπών δεν ήταν απόλυτα ικανοποιητικήlaquoΈχει κι ένα σωρό άλλα κτίριαraquo είπε η μητέρα μουlaquoΈναν καθεδρικό και τα λοιπά Εννοείται ότι υπήρχαν αμέ-

τρητοι τουρίστεςraquoΤίποτα στην περιγραφή τους δε μου έδινε λόγο να πω ότι

μια μέρα θα ήθελα να πάω στην Πίζα και ακόμα κι αν το έλεγα απλώς θα θύμιζα στον πατέρα μου τη θέση που είχε πάει χαμέ-νη στο πούλμαν γιrsquo αυτό δεν είπα τίποτα

laquoΝαι buona sera και σrsquo εσάςraquo είπε ο πατέρας μου όταν έφτα-σε ο σερβιτόρος για να πάρει την παραγγελία μας laquoΘα πάρου-με την μπριζόλα Φλωρεντίαςraquo

Το καλύτερο μέρος για να δοκιμάσουμε αυτό το laquoτόσο φημι-σμένο παραδοσιακό πιάτοraquo ήταν στόχος από την αρχή των δια-κοπών Ο μπαμπάς είχε ζητήσει τη συμβουλή του οδηγού που μας είχε συναντήσει στο αεροδρόμιο το πρώτο βράδυ και όλων των ρε-σεψιονίστ του ξενοδοχείου Και τώρα βρισκόμασταν στο εστιατό-ριο που είχε προτείνει μια πλειοψηφία πέντε εναντίον ενός

Η bistecca alla Fiorentina χρεωνόταν με το κιλό και δεν ήταν ένα απλό γεύμα μα ένα θέαμα που παρουσιαζόταν σε μια υπερυψω-μένη πλατφόρμα στον χώρο των τραπεζιών στο εστιατόριο Πρώ-τα ένας σεφ με ψηλό λευκό καπέλο κρατούσε ψηλά το βοδινό πλευρό τρόχιζαν ένα μεγάλο μαχαίρι με γοργές δραματικές κι-νήσεις έπειτα έκοβαν και ζύγιζαν μια πολύ παχιά φέτα κρέας σαν μπριζόλα για έναν γίγαντα την οποία τελικά τοποθετούσαν σε ένα τροχήλατο τραπεζάκι και την έφερναν στο τραπέζι για να πάρει έγκριση Ο πατέρας μου φούσκωνε σαν διάνος από ευχα-ρίστηση ακούγοντας τα πρόθυμα επιφωνήματα θαυμασμού από τα άλλα τραπέζια σε κάθε φάση της ιεροτελεστίας Εγώ δεν του



κράτησα κακία για εκείνη τη μικρή χαρά αλλά τα σωθικά μου αναδεύονταν από ντροπή

laquoΤι έκανες εσύraquo ρώτησε ο πατέρας μου όταν το τροχήλατο με το κρέας απομακρύνθηκε προς την κουζίνα κι αναγκαστήκα-με να κουβεντιάσουμε ξανά

laquoΠερπάτησα βασικά Πήγα στους κήπους ΜπόμπολιraquoΣιωπήlaquoΚι είδα έναν ερωδιόraquolaquoΕρωδιό Δεν είμαστε πολύ μακριά από τη θάλασσα Είσαι σί-

γουρος ότι δεν ήταν πελαργόςraquo είπε ο πατέρας μουlaquoΉταν κάπως περίεργο γιατί στην αρχή νόμιζα ότι ήταν κομ-

μάτι του αγάλματος κι έπειτα απλώς πέταξε κι έφυγε λες και είχε ζωντανέψει η πέτραraquo

Οι γονείς μου κοιτάχτηκαν laquoΑλαφροΐσκιωτοςraquo ήταν η λέξη που χρησιμοποιούσε καμιά φορά η μητέρα μου για να με περι-γράψει Οι εκφράσεις του πατέρα μου ήταν laquoονειροπαρμένοςraquo ή laquoψωροκαλλιτέχνηςraquo Στις στενογραφικές περιγραφές που δίνουν οι γονείς στα παιδιά τους εγώ ήμουν εκείνος που είχε το κεφά-λι μες στα σύννεφα

Έκανα το λάθος να αυτοσχεδιάσωlaquoΉταν από εκείνα τα πράγματα που σε κάνουν να πιστεύεις

ότι ίσως έχεις δει κάποιο όραμα ξέρετεhellip Θέλω να πω μπορεί όλα αυτά τα οράματα που έβλεπε ο Άγιος Φραγκίσκος να έχουν κάποια νευρολογική εξήγηση Μπορεί το μυαλό του να είχε κά-τι το διαφορετικόhellipraquo

Συνειδητοποίησα πολύ αργά ότι η λέξη laquoμυαλόraquo ήταν από εκείνες που είχαμε πάψει να λέμε Ορισμένες λέξεις πυροδοτού-σαν αναπόφευκτους συνειρμούς Τους τελευταίους μήνες το λεξι-λόγιο της οικογένειάς μου είχε συρρικνωθεί δραματικά

Τώρα και οι δύο γονείς μου κοιτούσαν με απλανές βλέμμαΗ απροσεξία μου τους είχε κάνει να σκεφτούν το κεφάλι του

Ρος και τον παχύ επίδεσμο στο πλάι που δεν κατάφερνε να μα-σκαρέψει το γεγονός ότι έλειπε ένα κομμάτι

Αναρωτήθηκα αν είχε χυθεί στο χιόνι λιγάκι από το μυαλό του αδελφού μου Η ομάδα διάσωσης είχε άραγε ρίξει κι άλλο χιόνι από πάνω Κι όταν το χιόνι έλιωνε την άνοιξη θα υπήρχαν ακό-μη κομματάκια κρανίου στο βουνό

Αν αυτές οι διακοπές ήταν μια προσπάθεια να προχωρήσουμε



δεν είχαν στεφθεί με μεγάλη επιτυχία Την τελευταία φορά που είχαμε πάει διακοπές ήταν μαζί μας ο Ρος Ήταν χειμερινές τό-σο διαφορετικές από την αποπνικτική ζέστη της Φλωρεντίας μα δεν έπαυαν να είναι οικογενειακές Όταν θυμάται κανείς τις δια-κοπές του σκέφτεται συνήθως τα αξιοθέατα και τον καιρό αλ-λά για κάποιον λόγο ξεχνά τον περιορισμό των κοινών γευμάτων Άλλοτε στη συζήτηση κυριαρχούσε ο Ρος που αστειευόταν με τον πατέρα μου και πείραζε εμένα όσο η μητέρα μου τον κοιτούσε με λατρεία Τώρα η απουσία του τον έκανε να μοιάζει σχεδόν περισσότερο παρών

Έχεις ακούσει την έκφραση laquoΟ ελέφαντας στο δωμάτιοraquo Ο ελέφαντας είσαι εσύ Ρος

Μου φαίνεται ότι θα του άρεσε πολύ αυτή η περιγραφή Κά-που κάπου έπιανα τον εαυτό μου να μιλάει στον Ρος στο μυα-λό μου παρόλο που δεν είχαμε τέτοια σχέση όσο ζούσε Τώρα εκ των υστέρων εκπλησσόμουν όταν καταλάβαινα πόσα πράγ-ματα είχαμε κοινά απλώς και μόνο επειδή ανήκαμε στην ίδια οι-κογένεια Μόνο ο Ρος θα καταλάβαινε πόσο αξιολύπητοι ήταν οι γονείς μου στο πένθος τους και συνάμα πόσο ενοχλητικοί κατά-φερναν να γίνουν

laquoΚαλό είναι να αντιμετωπίζει κανείς την πραγματικότηταraquo εί-πε κάποια στιγμή ο πατέρας μου Δεν ήμουν σίγουρος αν το προό-ριζε ως μομφή για εμένα ή ως οδηγία για τον εαυτό του laquoΝα κα-ταπιαστεί με αυτό που έχει μπροστά τουraquo

Αυτό που είχε μπροστά του ο ίδιος εκείνη τη στιγμή ήταν η γι-γάντια μπριζόλα που έσταζε αίμα καρβουνιασμένη πάνω στην ξύλινη επιφάνεια κοπής στην οποία την είχαν σερβίρει

Ο πατέρας μου σήκωσε τα μάτια στον σερβιτόροlaquoΘα θέλαμε να μας την ψήσει ο σεφ αν δεν είναι μεγάλος κό-

ποςraquo γάβγισεΦαντάστηκα την έκφραση του σεφ όταν ο σερβιτόρος επέστρε-

φε στην κουζίνα Το καλοκαίρι που δούλεψα έμαθα ότι οι πελά-τες που έστελναν πίσω την μπριζόλα τους για να ξαναψηθεί βρί-σκονταν στην ιεραρχία της καταφρόνιας ακόμα πιο χαμηλά και από τους λαντζέρηδες

Όταν μας επεστράφη η μπριζόλα είχε ένα ανοιχτό καφετί χρώ-μα μέχρι μέσα σαν να την είχαν βάλει δέκα λεπτά στον φούρνο μικροκυμάτων



Ο πατέρας μου βάλθηκε να μοιράζει τις φέτες που έμοιαζαν με πετσί

laquoΠόσες θέλεις ΆνγκουςraquolaquoΜίαraquolaquoΜόνο μίαraquolaquoΟ Άνγκους δεν τρώει ποτέ πολύraquo του θύμισε η μητέρα μουΟ Ρος έτρωγε σαν λύκος Ήμουν άραγε υπερευαίσθητος που

άκουγα μια ανέκφραστη σύγκρισηΉμουν εντελώς διαφορετικός από τον Ρος Ο αδελφός μου

ήταν μελαχρινός ωραίος και γεροδεμένος εγώ είχα κληρονομή-σει το λυγερό ύψος της μητέρας μου και παρότι τα μαλλιά μου δεν ήταν πορτοκαλί σαν του πατέρα μου είχα πάρει από το δι-κό του πρόσωπο αρκετές φακίδες ώστε στο σχολείο να με απο-καλούν laquoκοκκινομάλληraquo

Ο Ρος ήταν αρχηγός στην ομάδα του ράγκμπι και της κωπηλα-σίας και πρόεδρος του Δεκαπενταμελούς εμένα μου άρεσε το πο-δόσφαιρο και δεν ήμουν ποτέ υποψήφιος για το τέλειο κορμί Το καλοκαίρι που τελείωσε το σχολείο ο Ρος έπιασε δουλειά ως ναυα-γοσώστης στην ανοιχτή πισίνα της γειτονιάς Το γεγονός ότι έσω-ζε ζωές ήταν κάτι για το οποίο μπορούσε να καυχηθεί σε αντίθε-ση μrsquo εμένα που ήμουν το παραπαίδι στην κουζίνα Όχι ότι ο Ρος έσωσε ποτέ κανέναν αν και πολλά κορίτσια έκαναν ότι πνίγονταν με την ελπίδα να τους δώσει το φιλί της ζωής Ο Ρος είχε πρωτα-γωνιστήσει στη δική του εκδοχή του Baywatch Στο Γκίλφορντ

Δεν κατάλαβα ποτέ αν η αλήθεια ήταν ότι οι γονείς μου δεν κατάφερναν καλά να κρύψουν την προφανή προτίμησή τους ή ότι πράγματι ήμουν πολύ μέτριος σε σύγκριση με τον Ρος Ήταν κάτι για το οποίο αν μιλούσα θα ακουγόμουν παραπονιάρης γιrsquo αυτό και δεν το έκανα ποτέ με εξαίρεση κάπου κάπου στον Μάρκους ο οποίος γνώριζε καλά τον Ρος Καμιά φορά κάναμε τη σκέψη ότι ίσως ήταν η αθλητική ανδρεία του εκείνο που είχε κάνει τους κα-θηγητές στο σχολείο τόσο πρόθυμους να κάνουν τα στραβά μά-τια στις άλλες δραστηριότητές του Ή μήπως ζούσαν κι εκείνοι με τον φόβο του Μήπως ο Ρος και οι αυλικοί του κρατούσαν αρχείο των αξιόποινων παραπτωμάτων που διέπραττε και το προσωπι-κό εκτός από τα αγόρια των μικρότερων τάξεων Δε θα το μά-θαινα ποτέ γιατί κανείς δεν έλεγε τίποτα έστω κι ελάχιστα επι-κριτικό απέναντί του τώρα που είχε πεθάνει



Μείναμε σιωπηλοί κι αρχίσαμε να μασάμε την μπριζόλα μαςlaquoΦαντάζομαι ότι ανυπομονείς να πας στο πανεπιστήμιοhellipraquo

είπε η μητέρα μουΤόσο πολύ φαινόταν η δυσαρέσκειά μουΗ αλήθεια ήταν ότι παρόλο που μετρούσα τις ώρες ώσπου να

τελειώσουν οι κλειστοφοβικές εκείνες διακοπές ένιωθα και με-γάλη ανησυχία για το μέλλον Πίστευα ότι μάλλον θα τα πήγαινα καλά στην Ιατρική γιατί ήμουν καλός στη Βιολογία και με ενδιέ-φερε ο τρόπος λειτουργίας των ανθρώπων

laquoΑκούγεσαι σαν γριά ψυχολόγοςraquo μου είχε πετάξει ο Ρος μόλις τον περασμένο Νοέμβριο μια εποχή που τώρα ένιωθα ότι ανήκε σε κάποια άλλη ζωή γιατί κατά κάποιον τρόπο ακριβώς έτσι ήταν

Παρόλο που με κορόιδευε ή ίσως επειδή με είχε κάνει να σκε-φτώ περισσότερο τα είχα πάει καλά στη συνέντευξη και μου εί-χαν προσφέρει μια θέση με τον όρο να πάρω τρία άριστα στις απολυτήριες εξετάσεις Εγώ όμως δεν ένιωθα ποτέ άνετα με την ιδέα να ακολουθήσω τα βήματα του αδελφού μου Εκείνα τα Χρι-στούγεννα μάλιστα στις διακοπές είχα αποφασίσει να ζητήσω να καθυστερήσω κατά έναν χρόνο την έναρξη των σπουδών μου και να χρησιμοποιήσω εκείνο το διάστημα για να αποφασίσω αν ήθελα πράγματι να σπουδάσω Ιατρική

Και τότε έγινε το ατύχημαΌταν γύρισα στο σχολείο η προθεσμία των αιτήσεων κρεμό-

ταν σαν δαμόκλειος σπάθη Ο πατέρας μου ήταν πολύ περήφα-νος στη σκέψη ότι και οι δύο γιοι του θα γίνονταν γιατροί Το να σπουδάσω Ιατρική ή τουλάχιστον να μην αποφασίσω να μην τη σπουδάσω ήταν ο μόνος μικρός τρόπος με τον οποίο θα μπορού-σα να τον αποζημιώσω

Την προηγούμενη μέρα όταν τηλεφώνησα στο σχολείο για να μάθω τα αποτελέσματα των απολυτήριων εξετάσεων όσο οι γονείς μου τριγύριζαν στον διάδρομο του ξενοδοχείου ακριβώς έξω από την πόρτα ένα μικροσκοπικό κομμάτι μου ήλπιζε ακόμη να μου δοθεί κάποια αναστολή Αλλά οι βαθμοί μου ήταν αρκετά καλοί

Συνειδητοποίησα ότι δεν είχα απαντήσει στη μητέρα μουlaquoΝαι τώρα ανυπομονώ πραγματικάraquo τη διαβεβαίωσαΤουλάχιστον θα έκανα σεξ Αν έκρινα από την εμπειρία του

Ρος οι φοιτητές της Ιατρικής δεν έκαναν άλλο πράγμα


3Σεπτέμβριος 1997

ΤΕΣ

Την πρώτη μέρα που η Χόουπ πήγε στο σχολείο ήταν αναπάντε-χα πειθήνια όταν φόρεσε τη μικρή γκρίζα φούστα της τη λευκή μπλούζα και το μπλε φούτερ Έτρεξε στο δωμάτιο της μαμάς για να τη φιλήσει πριν φύγει

laquoΒγάλε μια φωτογραφία Τεςraquo είπε η μαμάΕίχαμε αποφασίσει ότι η μαμά δε θα προσπαθούσε καν να έρ-

θει γιατί τότε η Χόουπ θα το συνήθιζε Η Χόουπ φαινόταν να έχει αποδεχτεί ότι θα πήγαινα εγώ μαζί της Ίσως της φαινόταν φυσι-κό αφού δεν είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που ήμουν εγώ εκείνη που έφευγε για το σχολείο κάθε πρωί Είχα προετοιμαστεί για τσιρίδες και κλάματα αλλά όταν φεύγαμε από το σπίτι και η μαμά φώναξε laquoΓεια σας κορίτσιαraquo ήταν η δική της φωνή εκεί-νη που έτρεμε από τα δάκρυα

Η μαμά και η Χόουπ ήταν αχώριστες Η μαμά την έκανε στα σαράντα τρία laquoΣαν υστερόγραφοraquo όπως το έθετε η ίδια γιατί δε θα έλεγε ποτέ ότι η Χόουπ ήταν ατύχημα Με τα υπόλοιπα παι-διά της μεγαλωμένα σχεδόν η μαμά είχε προλάβει να κάνει πολ-λά πράγματα μαζί της όπως να της διαβάζει βιβλία από τη βι-βλιοθήκη και να φτιάχνουν γλυκά μαζί Οι περισσότεροι θεωρού-σαν τη Χόουπ κακομαθημένη Ήταν χαριτωμένο μωρό με πλούσιες ξανθές μπούκλες και με πέντε μεγάλους στο σπίτι έξι αν υπο-λόγιζε κανείς και την Τρέισι την κοπέλα του Μπρένταν η Χόουπ λάμβανε πολλή προσοχή Όλοι τρελαινόμασταν να την παίρνου-με αγκαλιά και να την κουνάμε για να την κάνουμε να γελάσει Όλοι έλεγαν ότι γιrsquo αυτό άργησε να περπατήσει και να κάνει διά-



φορα άλλα πράγματα αφού τα έβρισκε όλα έτοιμα Η μαμά είχε προσπαθήσει να την πάει στο νηπιαγωγείο μα η Χόουπ δε δεχό-ταν να μείνει Μέχρι να κλείσει τα τέσσερα μπορούσε να μετρή-σει ως το χίλια και ήξερε όλα τα τραγουδάκια του νηπιαγωγείου κάτι που ήταν μάλλον περισσότερο από ότι κατάφερναν τα πιο πολλά παιδάκια της ηλικίας της

Έκανε μαζί μου αρκετά ευχαριστημένη τη διαδρομή με τα πό-δια και τράβηξε για να μπει στη γραμμή με τα άλλα μικροσκο-πικά παιδάκια στην αυλή του σχολείου Εγώ περίμενα πλάι στην πύλη με τα δάχτυλα σφιχτά σταυρωμένα και προσευχήθηκα να πάνε όλα καλά και να γίνει το σχολείο η προστασία της από όλα όσα επρόκειτο να συμβούν

Ένιωσα σαν δώρο την τέλεια σιωπή των πρώτων στιγμών με-τά το κουδούνι σαν θαυμάσιο δώρο σταλμένο από τον Θεό τον οποίο δεν έπρεπε να εγκαταλείψω ποτέ Έπειτα η σιωπή έγινε κομμάτια από έναν γνώριμο ήχο

Η μαμά έλεγε ότι εκείνο που έδιωξε τους αδελφούς μου από το σπίτι ήταν η φλυαρία της Χόουπ Δεν κατάλαβα ποτέ αν αστειευό-ταν γιατί πάντα πρόσθετε ότι καιρός ήταν να ανοίξουν τα φτε-ρά τους Η μαμά είχε ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ Νομίζω ότι αυτό συνέβαινε επειδή η ίδια ήταν έξυπνη αλλά δεν είχε μεγά-λη αυτοπεποίθηση γιrsquo αυτό έριχνε το σχόλιο κι έπειτα έκανε πως αστειευόταν αν έβλεπε τη λάθος αντίδραση

Ο Κέβιν ήταν ο πρώτος που έφυγε πρώτα για το Λονδίνο όταν πήρε υποτροφία κι έπειτα για την Αμερική Δεν τα έβρι-σκε ποτέ με τον μπαμπά ειδικά όταν αρνήθηκε να πιάσει δου-λειά στις κατασκευές Άρα στην ουσία τα πράγματα στο σπίτι έγιναν πιο εύκολα Έπειτα η Τρέισι έμεινε έγκυος και ο Μπρέ-νταν έριξε τη βόμβα ότι θα μετανάστευαν στην Αυστραλία Ανέ-καθεν ένιωθε να βρίσκεται στη σκιά του Κέβιν με αυτή την κί-νηση τον ξεπερνούσε Έτσι η Χόουπ είχε δικό της δωμάτιο αντί να κοιμάται στο δικό μου αλλά και πάλι το σπίτι είχε πολύ θό-ρυβο Περνούσα όσο περισσότερες ώρες μπορούσα στη βιβλιοθή-κη του σχολείου Ο μπαμπάς περνούσε όσο περισσότερες ώρες μπορούσε στην παμπ Και ο κόσμος έλεγε ότι η μαμά είχε ιώ-βεια υπομονή



Ήταν φυσικό να είναι ταραγμένο ένα παιδί μου είπε η κυρία Κορ-κόραν η διευθύντρια του St Cuthbertrsquos από τη στιγμή που υπήρχε τόση ανησυχία στο σπίτι Πίστευε ότι η καλύτερη ιδέα θα ήταν να πήγαινα στο σχολείο μαζί με τη Χόουπ για να την ησυχάζω Μπο-ρούσα να βοηθάω με τα μικρότερα παιδιά Η βοηθός νηπιαγωγού είχε πάρει άδεια μητρότητας και χρειάζονταν άλλο ένα άτομο

Ήταν ένας ευπρόσδεκτος αντιπερισπασμός Σε μια τάξη με τριάντα μικρά παιδιά δεν προλάβαινα να σκεφτώ τίποτα εκτός από το πώς θα έβαζα και θα έβγαζα παλτά καπέλα γάντια πο-διές ζωγραφικής και ρούχα γυμναστικής πώς θα εντόπιζα χαμένα παπούτσια ποιο παιδάκι θα συνόδευα στην τουαλέτα αν ήταν όλα τα χέρια καθαρά και πόσες φέτες μήλο θα μοίραζα στο διάλειμμα

Στο σπίτι η μαμά κοιμόταν πολύ εξαιτίας της μορφίνης Θα έλε-γε κανείς ότι όταν ξέρεις πως κάποιος θα πεθάνει σε λίγες εβδο-μάδες ή μέρες θα προσπαθήσεις να πεις ότι έχεις να πεις μα δεν ήταν έτσι Ήταν σχεδόν λες και δε θέλαμε να το τελειώσουμε πριν τελειώσει και φοβόμασταν να ετοιμάσουμε τα πάντα κι έπει-τα να μην έχουμε να κάνουμε τίποτε άλλο παρά να περιμένουμε

Εγώ έλεγα στη μαμά ότι την αγαπούσα Της το έλεγα κά-θε μέρα κι έπειτα άρχισα να το λέω κάθε φορά που έπεφτε για ύπνο ή όποτε ήμουν αναγκασμένη να φύγω από το δωμάτιο για να φτιάξω βραδινό στη Χόουπ ώσπου άρχισε να ακούγεται λιγά-κι ανόητο Φαντάζεται ποτέ κανείς ότι το laquoσrsquo αγαπάωraquo μπορεί να χάσει τη σημασία του

Εννοείται πως έλεγα κι άλλα πράγματα όπως laquoΔε χρειάζεται να ανησυχείς για εμάς θα τα καταφέρουμεraquo

Κάτι στο οποίο η μαμά απαντούσε laquoΤο ξέρωraquoΔε μιλούσαμε ποτέ σε βάθος για το πώς θα γινόταν αυτό για-

τί δεν ήθελα να ακουστεί λες και ήμουν εγώ εκείνη που είχε το πρόβλημα

Κάποια φορά η μαμά πήρε το χέρι μου και είπε με τα μάτια καρφωμένα πάνω μου για να δείξει ότι το εννοούσε laquoΠρέπει να πας στο πανεπιστήμιοraquo

laquoΘα πάω μην ανησυχείςraquo Το άφησα έτσι αόριστο για να μην αναγκαστεί καμία από τις δυο μας να αντιμετωπίσει το εξόφθαλ-μο θέμα του πώς θα το κατάφερνα

Βοήθησα τη μαμά να φτιάξει ένα κουτί με αναμνήσεις για τη Χόουπ Ντύσαμε ένα κουτί από παπούτσια με απομεινάρια από



το ροζ ριγέ βαμβακερό ύφασμα με το οποίο η μαμά είχε φτιά-ξει τις κουρτίνες όταν το δωμάτιο των αγοριών μετατράπηκε σε δωμάτιο της Χόουπ Η μαμά κέντησε τη λέξη laquoΧόουπraquo στο ορ-θογώνιο ύφασμα που κόψαμε για το καπάκι με κίτρινη μεταξωτή κλωστή από το κουτί με τα ραφτικά της Εγώ κόλλησα και καρφί-τσωσα το ύφασμα Το κουτί ήταν πολύ όμορφο η δυσκολία ήταν να αποφασίσουμε τι θα βάζαμε μέσα Δεν υπήρχαν πολλές απτές αποδείξεις του χρόνου που είχε περάσει η μαμά με τη Χόουπ Οι γονείς βγάζουν πολλές φωτογραφίες του πρωτότοκου παιδιού τους αλλά αυτό αρχίζει να φθίνει με τα επόμενα παιδιά Βρήκα-με όμως μια υπέροχη φωτογραφία της μαμάς με τη Χόουπ μω-ρό να χαμογελά Η μαμά μού υπαγόρευσε και τη συνταγή για το αγαπημένο γλυκό της Χόουπ Χρησιμοποιώντας το μικρόφωνο και το παιδικό κασετόφωνο της Χόουπ μαγνητοφώνησε ένα μήνυμα για εκείνη Τέλος έβγαλε τον χρυσό σταυρό που φορούσε πάντα και μου ζήτησε να τον βάλω κι εκείνον μέσα

laquoΔε νομίζω να τον θέλεις εσύ έτσι δεν είναι ΤεςraquoΔεν ήξερα αν θα την έκανα να χαρεί περισσότερο λέγοντας laquoναιraquo

ή αν είχε την παρηγοριά ότι ο σταυρός θα πήγαινε στη Χόουπ Τε-λικά μπήκε στο κουτί Τότε όμως η Χόουπ πρόσεξε ότι η μαμά δεν τον φορούσε και η μαμά δεν επρόκειτο να της πει το γιατί πριν φτάσει η ώρα να το μάθει γιrsquo αυτό ο σταυρός ξαναβγήκε και το κουτί γύρισε στην κρυψώνα του κάτω από το κρεβάτι Μια-δυο φο-ρές η μαμά είπε laquoΜπορούμε να σκεφτούμε κάτι άλλο για το κου-τί Κανένα CD Τις Μεγαλύτερες Επιτυχίες των Abba Της αρέσει τόσο πολύ το τραγούδι με την παιδική χορωδίαhellipraquo

Κατά κάποιον τρόπο ευχόμουν να μην είχαμε καταπιαστεί πο-τέ με το κουτί ή να είχαμε διαλέξει ένα μικρότερο γιατί τα λι-γοστά αντικείμενα που κροτάλιζαν εκεί μέσα ήταν πολύ ανεπαρ-κείς αποδείξεις της αγάπης της μαμάς

Μία από τις ερωτήσεις που έκανα όμως όσο ράβαμε και καρ-φιτσώναμε ndashσαν βικτοριανές κυρίες όπως είπε η μαμάndash αφού ήταν ευκολότερο να μιλήσουμε γιατί ήμασταν και οι δύο απασχο-λημένες με μια άλλη δραστηριότητα ήταν η εξής Αν υπήρχε με-τά θάνατον ζωή θα ήθελα να βρει η μαμά κάποιον τρόπο να μου δώσει ένα σημάδι για να ξέρω

Αυτό την έκανε να γελάσειlaquoΔεν μπορώ να σου μεταδώσω πίστη Τεςraquo είπε laquoΕίναι ένα



βήμα που πρέπει να κάνεις μόνη σου κι έπειτα ακολουθούν και όλα τα άλλαraquo

laquoΜα δεν μπορείς να προσπαθήσεις σε παρακαλώ Ένα σημα-δάκι μόνοraquo

laquoΑν έβαζες στην πίστη τη φαντασία που βάζεις στην αμφιβο-λίαhellipraquo είπε με έναν ελαφρώς απελπισμένο τρόπο που έκανε την επίκριση να ακουστεί σαν κομπλιμέντο

Ο Μπρένταν και ο Κέβιν κατέφθασαν κουστουμαρισμένοι από τις δύο άκρες της γης Ο Μπρένταν γεροδεμένος κι επιτυχημένος τα-λαντευόταν ανάμεσα στην επιδεικτική κομπορρημοσύνη του άσω-του υιού και το συντετριμμένο σάστισμα της επικείμενης κατα-στροφής κι ο Κέβιν μαυρισμένος και καλοντυμένος με κανελί λιγάκι μυτερά παπούτσια κι εφαρμοστό γκρίζο παντελόνι που έδειχνε τους μυς στις γάμπες του μέσα από το ελαφρώς γυαλι-στερό ύφασμα και με πολλή κουβέντα για τα θέματα ndash τα δικά του δηλαδή όχι της μαμάς

Αφού επισκέφθηκαν τη μαμά στην κλινική ο μπαμπάς τούς πή-γε στην παμπ κι είχε κάτι παράξενα χαρωπό η εικόνα των τριών τους όταν γύρισαν στο σπίτι αργά τη νύχτα μυρίζοντας μπίρα

laquoΣαν τον παλιό καλό καιρόraquo είπε ο μπαμπάς με ένα χέρι πε-ρασμένο γύρω από κάθε γιο αναπολώντας μια ευτυχισμένη πα-ράδοση που θα του άρεσε μα που δεν είχε γίνει ποτέ στην πραγ-ματικότητα

Στο τέλος ήμουν μόνο εγώ πλάι στο κρεβάτι της μαμάς Δεν ξέρω αν το ήθελε έτσι ή αν δεν πρόλαβε να αποχαιρετήσει τον καθέ-να ξεχωριστά Ήταν σχεδόν λες και περίμενε να δει όλα τα παι-διά της κι έπειτα την έπιασε η βιασύνη να φύγει Ίσως σκεφτό-ταν ότι τα αγόρια έπρεπε να επιστρέψουν στη δουλειά Η μαμά έβαζε πάντα τους άλλους πάνω από τον εαυτό της

Το παραπέτασμα γύρω από το κρεβάτι έδινε μια ψεύτικη αί-σθηση ιδιωτικότητας κι ακούγαμε όλα όσα έλεγαν οι άλλοι ακρι-βώς απrsquo έξω

Όπως τον Μπρένταν να λέει laquoΛέτε να προλαβαίνω να πάρω έναν καφέraquo



Μάλλον θα έπρεπε να τον ευγνωμονώ γιατί της χάρισε το τε-λευταίο φευγαλέο χαμόγελο συνωμοτικό ndash μα τον ακούς τι λέει

Τη μία στιγμή ήταν εκεί και την επόμενη το φως στα μάτια της έσβησε

Νόμιζα ότι είχα προετοιμαστεί για τη στιγμή που θα έφευγε μα όταν κατάλαβα ότι ήταν νεκρή ένιωσα σοκαρισμένη σαν να είχε συμβεί τελείως αναπάντεχα Καθόμουν και κρατούσα το χέ-ρι της ώσπου σκέφτηκα ότι δεν ήταν πια σωστό να μην τη μοι-ραστώ με τους άλλους

Οι άντρες έκλαψαν αμέσως Εγώ όχι Όλοι οι ετεροχρονισμέ-νοι στεναγμοί και τα κλαψουρίσματα έμοιαζαν με πλήγματα πά-νω στο μούδιασμα που κρατούσα σαν ασπίδα

Ούτε στη Χόουπ άρεσε και τους φώναξε να σταματήσουνlaquoΣσστraquo είπε με το δάχτυλο στα χείλη laquoΗ μαμά θέλει να κοι-

μηθείraquoΤης είπα να δώσει ένα φιλί στη μαμά κι έπειτα την πήγα στην

καφετέρια της κλινικής για χοτ ντογκ και πατατάκια και προς μεγάλη της έκπληξη ένα ολόκληρο σακουλάκι ζελεδάκια

Εκείνο το βράδυ όταν έβαλα τη Χόουπ για ύπνο με ρώτησε τι ώρα θα βλέπαμε τη μαμά την επόμενη μέρα (είχαμε αρχίσει να μαθαίνουμε την ώρα στο νηπιαγωγείο) κι εγώ της είπα ότι η μα-μά είχε πάει στον ουρανό

laquoΓιατίraquolaquoΓια να δει τους αγγέλουςraquo αυτοσχεδίασαlaquoΚαι τον Χριστούληraquo είπε η ΧόουπlaquoΚαι τη γιαγιά και τον παππού και τη Λαίδη Ντι και τη Μη-

τέρα Τερέζαhellipraquo Η Χόουπ απαρίθμησε όλα τα άτομα για τα οποία πρόσφατα είχαν προσευχηθεί μαζί

Δεν καταλάβαινα ποτέ τι νόημα είχε ο ουρανός μα τώρα άλ-λαζα γνώμη Αυτό ήταν άραγε το σημάδι

Περίμενα τη γαλήνη που έλεγε ότι η Χόουπ είχε αποκοιμηθεί κι έπειτα τράβηξα προς την πόρτα νυχοπατώντας

laquoΤριraquolaquoΟρίστεraquolaquoΠότε θα γυρίσει η μαμάraquoΤι έπρεπε να πω



laquoΔε θα γυρίσει Χόουπ Μας αγαπά ακόμη όμωςraquolaquoΠοτέ δε θα πάψει να μας αγαπάraquo είπε η ΧόουπΑν και το δωμάτιο ήταν σκοτεινό καταλάβαινα ότι δεν έκλαι-

γε Για τη Χόουπ ήταν απλώς η δήλωση ενός γεγονότος γιατί το είχε πει η μαμά και θα το έλεγε ξανά και ξανά στο μαγνητόφωνο

Πολλοί συγγενείς έκαναν από την Ιρλανδία το ταξίδι που δεν είχαν κάνει ποτέ όσο ζούσε η μαμά Το γεγονός ότι είχε φύγει για την Αγγλία με τον μπαμπά τη δεκαετία του rsquo70 είχε κάνει τα αδέλ-φια της να χολώσουν γιατί ως η μεγαλύτερη αδελφή ήταν εκείνη που έπρεπε να φροντίσει τον πατέρα τους όταν και η δική τους μητέρα πέθανε νέα Εγώ γνώριζα ελάχιστα τους θείους τις θείες και τα ξαδέλφια μου από τις φορές που καθόμουν σε κρύα σαλό-νια κι έπινα τσάι από το καλό πορσελάνινο σερβίτσιο που έβγαι-νε μόνο για τους καλεσμένους στο βαρετό κομμάτι των παιδικών διακοπών στην Ιρλανδία που η μαμά και ο μπαμπάς αποκαλού-σαν laquoκοινωνικές υποχρεώσειςraquo Κανείς τους δεν είχε ξαναδεί τη Χόουπ παρrsquo όλα αυτά διεκδικούσαν το δικαίωμα να τη χαϊδεύουν στο κεφάλι με δάκρυα στα μάτια ή να τη σηκώνουν και να την παίρνουν αγκαλιά κάτι που δεν της άρεσε καθόλου

laquoΔε θέλω άλλα φιλήματαraquo φώναζε κι έμενε ακίνητη σαν ξύλοlaquoΈχει προσωπικότηταraquo είπε η αδελφή της μητέρας μου η Κα-

τριόνα και πρόσθεσε με έναν δυνατό μοιραίο ψίθυρο laquoΘα πρέ-πει να την προσέχεις τώρα Τερέζα και να προσέχεις και τον εαυ-τό σου γιατί λένε ότι είναι κληρονομικά αυτά Είναι φρικτό αυ-τό που έχουμε τώρα όλοι στο κεφάλι μαςraquo

Ακόμα και τώρα που η μαμά ήταν νεκρή ένιωθα ότι προσπα-θούσε να της ρίξει το φταίξιμο

Πίστευα ότι η Χόουπ δεν έπρεπε να πάει στην κηδεία αλλά ο μπαμπάς και ο Μπρένταν ήθελαν να την πάρουμε και ο Κέβιν είπε ότι έτσι κι αλλιώς κανείς δεν έδινε σημασία στη γνώμη του που ήταν ένας καλός τρόπος για να μην τη δώσει Άρα ήμουν η μειοψηφία κατά κάποιον τρόπο Μόνο που ήμουν σίγουρη ότι ού-τε η μαμά θα το ήθελε

laquoΣου το είπε αυτόraquo θέλησε να μάθει ο πατέρας μου



laquoΌχιraquoΉταν ένα από τα πολλά πράγματα που έπρεπε να τη ρωτήσω

Ήταν τελείως ηλίθιο Είχαμε τόσο χρόνο κι εγώ δεν είχα τολμή-σει ποτέ να ρωτήσω τι ήθελε για την κηδεία της

laquoΩραία λοιπόνraquo είπε ο μπαμπάς

Η Χόουπ ήταν μια χαρά Τη στιγμή που μπήκαμε λικνιζόταν στην κάπως αργή και διστακτική ερμηνεία του laquoI Have a Dreamraquo των Abba από το όργανο της εκκλησίας Στάθηκε ανάμεσα σrsquo εμέ-να και τον μπαμπά όσο ψάλλαμε τον αγαπημένο ύμνο της μαμάς Είπαμε όλοι μαζί το laquoΠάτερ Ημώνraquo και η Χόουπ το είπε και αυ-τό με τον μπαμπά να μου ρίχνει ματιές πάνω από το κεφάλι της σαν να έλεγε Σου τα rsquoλεγα εγώ

Νομίζω ότι δεν είχε προσέξει καν το φέρετρο πριν σηκωθεί ο Μπρένταν για να διαβάσει το ποίημά του

Όταν το ξανασκέφτηκα κατάλαβα ότι είτε ο Κέβιν είτε εγώ έπρεπε να τον εμποδίσουμε Νομίζω ότι είχαμε σοκαριστεί και οι δύο τόσο πολύ από την ιδέα ότι ειδικά ο Μπρένταν είχε γράψει ένα ποίημα ώστε κανείς από τους δύο δε σκέφτηκε να του ζητή-σει να το διαβάσουμε πρώτα Μάλιστα νιώσαμε και οι δύο μάλ-λον ντροπή γιατί δεν είχαμε κάνει κι εμείς το ίδιο

Αν κοιτάξει κανείς τις νεκρολογίες στην τοπική εφημερίδα θα δει ότι επειδή δύο λέξεις ομοιοκαταληκτούν δε σημαίνει ότι έχουν και βαθύ νόημα για κάποιον πέρα από τον συγγραφέα Η στροφή του Μπρένταν στην οποία το laquoΉσουν πάντοτε εκείraquo έκανε ρίμα με το laquoΤώρα είσαι στο κουτίraquo τράβηξε την προσο-χή της Χόουπ

laquoΣε ποιο κουτίraquo επανέλαβε και η φωνή της αντήχησε στη σιωπή

laquoΣσστraquo είπε ο μπαμπάςlaquoΤρι η μαμά είναι σrsquo εκείνο το κουτίraquolaquoΚάνε ησυχία Χόουπ είμαστε στην εκκλησίαraquoΈπιανε όταν το έλεγε η μαμά αλλά η δική μου φωνή δεν ήταν

αρκετά πειστικήlaquoΗ μαμά είναι στον ουρανό με τον Ιησούraquo δήλωσε η ΧόουπΟ πατέρας Μάικλ μάς πλησίασε νυχοπατώνταςlaquoΤο σώμα της μητέρας σου είναι στο κουτί Χόουπ μα η ψυ-



χή της έχει πάει στον ουρανόraquo ψιθύρισε λούζοντάς τη με τη δύ-σοσμη ανάσα του

Όσο έβγαζα από την εκκλησία τη Χόουπ που χτυπιόταν σαν το ψάρι ακούγονταν εκκωφαντικές τσιρίδες Πώς ήταν δυνατόν να καταλάβει ένας τόσο μικρός άνθρωπος τον διαχωρισμό ψυχής και σώματος Έπρεπε να εμπιστευτώ το ένστικτό μου Ένα παι-δί δεν είχε θέση σε μια κηδεία Και το χειρότερο από όλα ένιω-θα ότι είχα απογοητεύσει τη μαμά

Ήταν μια δροσερή μέρα στα τέλη Σεπτεμβρίου Λιγοστά λευ-κά σύννεφα έτρεχαν στον γαλανό ουρανό και τα δέντρα μόλις εί-χαν αρχίσει να παίρνουν χάλκινο χρώμα Η μέρα ήταν πολύ όμορ-φη για κάτι τόσο θλιβερό Η Χόουπ σταμάτησε να ουρλιάζει μό-λις βγήκαμε από την εκκλησία κι άρχισε να πασχίζει να βγει από την αγκαλιά μου Στο ασφαλτόστρωτο μονοπάτι ήταν τσαλαπα-τημένα μικρά κομφετί ροζ πέταλα λευκές πεταλούδες και κίτρι-νες καρδιές Η Χόουπ ξεμάκρυνε από την εκκλησία με σκιρτήμα-τα κι άρχισε να κυνηγά κάπου κάπου φύλλα που έπεφταν Στά-θηκα και την κοίταξα και σκεφτόμουν ότι αν έπιανε ένα φύλλο τότε το δίχως άλλο ήταν σημάδι Και φυσικά δεν έπιασε κανέ-να Τα φθινοπωρινά φύλλα έχουν τη συνήθεια να ξεφεύγουν τρε-χάτα πάνω που εσύ νομίζεις ότι τα έπιασες και ο συντονισμός δεν ήταν ποτέ το δυνατό σημείο της Χόουπ Πριν η απογοήτευση γίνει οργή την πήρα και την πήγα στα McDonaldrsquos

Έτσι χάσαμε τα όποια τετριμμένα λόγια είχε να πει ο πατέρας Μάικλ για τη μαμά που ήταν αφοσιωμένη σύζυγος και μητέρα και το CD με τη Σαρλότ Τσερτς να τραγουδά ένα ρέκβιεμ και το φέρετρο να χαμηλώνει στο χώμα κάτι που υποτίθεται ότι πρέπει να δεις για να συνειδητοποιήσεις την απώλεια Αναρωτιέμαι αν γιrsquo αυτό η μαμά εμφανίζεται ακόμη στα όνειρά μου καμιά φορά κι εγώ ξυπνώ με μια υπέροχη στιγμή ανακούφισης ndashτο ήξερα ότι δεν ήταν αλήθειαndash πριν τα κύτταρα του εγκεφάλου μου ανασυ-νταχθούν κι επιστρέψουν στην πραγματικότητα

Η μαμά ήταν δημοφιλής στην ενορία και οι φίλοι της ανέλαβαν να οργανώσουν τον καφέ στην αίθουσα της εκκλησίας Το κουζι-νάκι πλάι στην εξέδρα έμοιαζε με γραμμή παραγωγής Γυναίκες με ποδιές έβγαζαν πιατέλες με σάντουιτς και μικρά κις γλυκά ψωμάκια και σπιτικά κέικ μεγάλα πλαστικά μπολ με πατατάκια και δίσκους με ζεματιστές λουκανικόπιτες ενώ άλλες κρατούσαν



τις μεγάλες μεταλλικές τσαγιέρες που χρησιμοποιούσαν στη χρι-στουγεννιάτικη αγορά κι έβαζαν σε ποτηράκια σέρι για τις γυ-ναίκες και ουίσκι για τους άντρες

Η ατμόσφαιρα δεν άργησε να μετατραπεί από κατηφής σε κε-φάτη και ο κόσμος άρχισε να λέει τις ιστορίες του Η αδελφή της μαμάς η Κατριόνα είπε πως όταν έμαθε ότι η μαμά είχε φύγει πήγε στο δωμάτιο του σπιτιού που άλλοτε ήταν δικό της κι ένιω-σε μια έντονη μυρωδιά Δε λένε ότι όταν οι ψυχές επιστρέφουν μερικές φορές φέρνουν μαζί ένα άρωμα Για μια στιγμή ήταν βέ-βαιη ότι η Μέρι ήταν εκεί κι έπειτα θυμήθηκε ότι είχε βάλει στην πρίζα ένα αρωματικό χώρου γιατί δε χρησιμοποιούσαν το δωμά-τιο κι είχε αρχίσει να μυρίζει κλεισούρα

Ο μπαμπάς διηγούνταν στους πάντες την ιστορία της γνωρι-μίας τους Είχε γυρίσει στη γενέτειρά του στην Ιρλανδία για την κηδεία της γιαγιάς του είχε προσέξει τη μητέρα μου μέσα σε ένα γεμάτο δωμάτιο και στα μάτια της έλαμπε το φως της αγάπης

Εκείνη η φράση laquoτο φως της αγάπηςraquo με έκανε να σκεφτώ τα μάτια της μαμάς λίγο πριν από το τέλος Ήταν καλή περιγραφή Ο μπαμπάς σε εξέπλησσε με κάτι τέτοια Τον κοιτούσες κι ανα-ρωτιόσουν τι ήταν αυτό που είχε τραβήξει κοντά του μια γυναίκα τόσο ευγενική κι έξυπνη όσο η μαμά κι έπειτα έπαιρνες μια ιδέα

laquoΓνωριστήκαμε σε μια κηδεία και τώρα αποχαιρετιόμαστε σε μια άλληraquo

Η τελευταία ατάκα γινόταν πιο δακρύβρεκτα συγκαταβατική όσο περνούσαν οι ώρες κι ο κόσμος έσφιγγε το μπράτσο του κι έλεγε σοφά λόγια όπως laquoΟ κύκλος της ζωής Τζιμraquo ή laquoΈχεις πολ-λές ευτυχισμένες αναμνήσεις να σε συντροφεύουνraquo

laquoΔεν ξέρετε πόσο υπέροχη σύζυγος ήτανraquo τους έλεγε Ήταν αλήθεια αν και δεν τον είχα ακούσει ποτέ να το λέει στην ίδια

Πίστευα ότι εκείνος δεν ήταν ούτε κατά διάνοια εξίσου υπέρο-χος σύζυγος αλλά η μαμά δεν είχε παραπονεθεί ποτέ

laquoΟ πατέρας σου έχει πολλά στο μυαλό τουraquo ή laquoΟ πατέρας σου δουλεύει πολύ σκληρά για να φέρει φαγητό στο τραπέζι μαςraquo ήταν οι συνηθισμένες δικαιολογίες για το γεγονός ότι ο μπαμπάς ήταν πιο συχνά στο γραφείο στοιχημάτων ή στην παμπ από ότι στο σπίτι Όχι ότι λαχταρούσε κανείς μας την παρουσία του για-τί γύρω από τον μπαμπά έπνεε πάντα ένας αέρας απειλής

laquoΜιλά το ποτό όχι ο άνθρωποςraquo τον είχε υπερασπιστεί μάλι-



στα η μαμά μετά τη φρικτή νύχτα που είχε αποκαλυφθεί ότι εκείνη πλήρωνε κρυφά τα μαθήματα μπαλέτου του Κέβιν με τα χρήμα-τα για το νοικοκυριό κι ο Μπρένταν είχε αναγκαστεί να πηδήξει πάνω στον μπαμπά και να αρχίσει να τον κλοτσά για να τον συ-γκρατήσει κι εγώ είχα βγει στον δρόμο φωνάζοντας στους γείτο-νες να καλέσουν την αστυνομία γιατί νόμιζα ότι θα τους σκότωνε

Όταν έξω νύχτωσε η ατμόσφαιρα θύμιζε πάρτι με τον αποπνι-κτικό αέρα του αλκοόλ και των υπερβολικών συναισθημάτων που πηγάζουν συχνά σε γάμους ανάμεσα σε συγγενείς που έχουν πο-λύ καιρό να ιδωθούν

Ο Κέβιν έφερε σπρώχνοντας το πιάνο στη σκηνή κι έπαιξε το laquoDanny Boyraquo το κομμάτι που έπαιζε στις γιορτές και που μάλ-λον είχε τραγουδήσει αρκετές φορές στη Νέα Υόρκη την ημέρα του Αγίου Πατρικίου γιατί εκεί είναι πολύ μεγαλύτερη γιορτή από ότι στην Ιρλανδία Δεν ήταν ποτέ τόσο καλός στο τραγούδι όσο ήταν στον χορό αλλά κράτησε αρκετά καλά τον ρυθμό και η εκτέλεση έφερε στον χώρο μια σαστισμένη σιωπή πριν οι παρευ-ρισκόμενοι αρχίσουν να χειροκροτούν και να του λένε πόσο πε-ρήφανη θα ήταν η μητέρα του

laquoΘα μας πεις κι εσύ κάτι Τζιμraquo φώναξε κάποιοςΈπειτα από μια στιγμιαία μόνο διαμαρτυρία ο πατέρας μου

είπε laquoΚαλά εντάξειraquo κι ανέβηκε στη σκηνή Στάθηκε εκεί ακού-μπησε στο πιάνο και με τη συνοδεία του Κέβιν τραγούδησε το laquoI Will Love Youraquo των Fureyrsquos

Ύστερα από αυτό όλα τα μάτια εκεί μέσα δάκρυσαν Για μένα δεν ήταν τόσο τα λόγια του τραγουδιού όσο το γεγονός ότι έβλεπα τον Κέβιν και τον μπαμπά μαζί και ήξερα πόσο θα το χαιρόταν αυτό η μαμά Στο τέλος τη στιγμή της συλλογισμένης σιωπής τη διέκοψε μια φωνούλα αναπάντεχα δυνατή και καθάρια πλάι μου

laquoΜια ωραία πεταλούδα μια ωραία πεταλούδα μια ωραία πε-ταλούδα σrsquo έναν κήπο μια φορά καμαρώνει και απλώνει τα γα-λάζια της φτεράraquo

Η σοβαρότητα στο πρόσωπο της Χόουπ και το παχουλό κορ-μάκι της τα δάχτυλα που μιμούνταν τα φτερά της πεταλούδας έτσι όπως είχε μάθει στο σχολείο είχαν κάτι που θα έκανε την ει-κόνα κωμική αν δεν ήταν τόσο συγκινητική



Όταν τελείωσε όλοι χειροκρότησαν αλλά σε αντίθεση με τον Κέβιν και τον μπαμπά η Χόουπ δεν καμάρωνε για την προσο-χή Στην πραγματικότητα δεν έδειξε να την αντιλαμβάνεται καν

laquoΕσύ Τερέζαraquo φώναξε η θεία μου η Κατριόνα laquoΔε θα μας πεις τίποταraquo

Για να είμαι ειλικρινής μάλλον ήθελε απλώς να μου δώσει την ευκαιρία αλλά έτσι όπως το είπε ακούστηκε λες κι εγώ δεν ήθε-λα να συνεισφέρω

laquoΕγώ δεν τραγουδάω καλάraquo διαμαρτυρήθηκαlaquoΔεν πειράζει Τριraquo πετάχτηκε η Χόουπ laquoΌλοι είναι καλοί σε

κάποια πράγματα και όχι τόσο καλοί σε άλλαraquoΜια δήλωση που ακούστηκε τόσο πολύ της μαμάς ώστε γέλα-

σαν όλοι εκτός από τη ΧόουπlaquoΩραία Θα πω το αγαπημένο ποίημα της μαμάςraquo είπα κι ανα-

ρωτήθηκα γιατί δεν είχα σκεφτεί να το προτείνω για την κηδείαlaquoldquoΊνισφρι Το νησί στη λίμνηrdquoΘα φύγω τώρα και θα πάω θα πάω στο Ίνισφρι κι εκείΘα χτίσω μια μικρή καλύβα φτιαγμένη από λάσπη και κλα-

διάΕκεί θα rsquoχω φασόλια εννιά σειρές και μια κυψέλη μέλισσεςΜόνος θα ζω στο ξέφωτο μέσα στο βουητό τουςΘα βρω λίγη γαλήνη εκεί γιατί η γαλήνη κατεβαίνει αργάhellipraquoΌσο έλεγα τα λόγια αργά και μαλακά προσπαθώντας να διώ-

ξω το τρέκλισμα από τη φωνή μου και να την κάνω περήφανη αναρωτήθηκα αν η μαμά λαχταρούσε τη γαλήνη και τη μοναξιά μακριά από το διαρκές θορυβώδες χάος της οικογένειάς μας Κι όταν κοίταξα τριγύρω τα πρόσωπα συγγενών και φίλων σκέφτη-κα πως ίσως πιστεύαμε όλοι ότι το ποίημα περιέγραφε κάποιο είδος ουρανού για εκείνη κάτι που μας έκανε να νιώσουμε πιο ήρεμοι για την αδικία του όλου θέματος Μάλλον γιrsquo αυτό μιλούν για την παρηγοριά της ποίησης

Όταν τελείωσα στον χώρο είχε πέσει σιωπήlaquoΏρα για ύπνοraquo είπα στη Χόουπ κι άδραξα την ευκαιρία να

χαιρετήσουμε πριν αρχίσουν πάλι αναπόφευκτα τα τραγούδια πριν πιουν όλοι κι άλλο και πριν πιθανότατα η διάθεση αλλάξει από στοργή σε προσβολή σε μία και μόνο φράση



Η Χόουπ εντόπισε την πεταλούδα στη γωνία του παραθύρου στο μπάνιο την ώρα που την έλουζα Ήταν από εκείνες τις λευκές που έχουν από μία μικροσκοπική μαύρη βούλα σε κάθε φτερό Μια πιερίδα

laquoΒγει έξωraquo είπεΚι έτσι χωρίς να το πολυσκεφτώ άνοιξα το παράθυρο και η

πεταλούδα βγήκε στο φως που χανότανΜόνο όταν γονάτισα ξανά κι άρχισα να λούζω τα μαλλιά της

Χόουπ αναρωτήθηκα πώς είχε μπει η πεταλούδα Στον πίσω κή-πο είχαμε μια μπουντλέια που τραβούσε πεταλούδες το καλο-καίρι μα εκείνες ήταν συνήθως πορτοκαλί και ήταν η πρώτη φο-ρά που έβλεπα πεταλούδα μέσα στο σπίτι Και στο κάτω κάτω δεν είχε περάσει η εποχή τους Μήπως είχε μπει για να ζεσταθεί

Ή ίσως η πεταλούδα ήταν το σημάδι που είχα ζητήσει από τη μαμά κι εγώ το μόνο που είχα κάνει ήταν να τη βγάλω έξω στο κρύο

Το επόμενο πρωί ενώ ο μπαμπάς ροχάλιζε ακόμη στον επάνω όροφο και η Χόουπ έβλεπε παιδικά στην τηλεόραση ήρθε ο Μπρέ-νταν από το πανδοχείο κι ανακοίνωσε ότι ο Κέβιν είχε ήδη φύγει για το αεροδρόμιο

Φαίνεται πως είχε γίνει γερός καβγάς στην αίθουσα της εκκλη-σίας μια-δυο ώρες αφού φύγαμε για το σπίτι όταν ο Κέβιν βρή-κε το κουράγιο να ανακοινώσει ότι ο Σον ο άντρας με τον οποίο μοιραζόταν το δωμάτιο του ξενοδοχείου στην πραγματικότητα δεν ήταν ένας συνάδελφος καθrsquo οδόν για μια επαγγελματική συ-νάντηση αλλά ο σύντροφός του εδώ και δύο χρόνια ένας σύντρο-φος φώναξε δακρύβρεχτα τον οποίο δεν μπορούσε ούτε καν να συστήσει στην οικογένειά του στην κηδεία της μητέρας του

Το γεγονός ότι ο Κέβιν ήταν γκέι δε σόκαρε ιδιαίτερα ούτε εμέ-να ούτε τον Μπρένταν (ούτε τελικά όπως υποπτεύομαι τον πα-τέρα μου που ήταν πάντα καχύποπτος εξαιτίας του χορού) αλ-λά το γεγονός ότι το αποκάλυψε σε μια κηδεία είπε ο Μπρένταν δεν ήταν και πολύ σωστό έτσι δεν είναι

Ο μπαμπάς που τώρα έκανε διπλά το παραπονεμένο θύμα είχε κλαψουρίσει στον πατέρα Μάικλ laquoΤην ίδια μέρα έχασα και τη γυναίκα μου και τον γιο μουraquo



Αυτό λοιπόν είχε δώσει στον Κέβιν την ευκαιρία να απαριθ-μήσει κάθε κακία που κρατούσε από την εφηβεία του Η ειρωνεία της τύχης ήθελε να είναι ο Σον εκείνος που έσωσε τα πράγματα γιατί έφτασε με ένα ταξί και μάζεψε τον Κέβιν για να γυρίσουν μαζί στο πανδοχείο όταν άκουσε τις πολεμόχαρες ασυναρτησίες του από το τηλέφωνο

Ο Μπρένταν είπε ότι φαινόταν αρκετά αξιοπρεπής τύποςΑργότερα πέρασε από το μυαλό μου ότι ίσως ο Κέβιν συνει-

δητά ή ασυνείδητα είχε δημιουργήσει την ευκαιρία για μια δρα-ματική έξοδο ndashπάντα ήταν ιστριονικόςndash για να απαλλαγεί από οποιοδήποτε οικογενειακό καθήκον Ή ίσως δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό του όπως δεν έδειχνε να περνά ούτε από το μυαλό του Μπρένταν ότι είχαμε και οι τρεις μια αδελφή που σύντομα θα έκλεινε τα πέντε κι έναν πατέρα που έπινε

laquoΉθελα να σου μιλήσω για τη Χόουπraquo είπα προσπαθώντας να προσεγγίσω το θέμα

laquoΘα το ξεπεράσει πιο σύντομα από ότι νομίζειςraquo είπε ο Μπρέ-νταν laquoΈτσι είναι τα παιδιάraquo

Τώρα ήταν πατέρας είχε και ο ίδιος δύο μικρά παιδιά άρα ήξερε από τέτοια θέματα Και ζούσε στην άλλη άκρη του κόσμου Τι νόμιζα δηλαδή ότι επρόκειτο να κάνει Θα ήταν ωραίο όμως να με ρωτούσε απλώς αν ήμουν καλά

Περίμενα ως την τελευταία στιγμή για να ακυρώσω τη θέση μου στο πανεπιστήμιο Όχι επειδή το ξέχασα ούτε επειδή αφαιρέθη-κα αλλά γιατί μάλλον περίμενα ένα θαύμα

Περίμενα να φύγουν ο μπαμπάς και η Χόουπ για να πάνε τον Μπρένταν στο αεροδρόμιο για να είμαι μόνη στο σπίτι

Η υπάλληλος στο γραφείο στέγασης ήταν απότομη laquoΜας το λέτε την τελευταία στιγμήraquo

laquoΠέθανε η μητέρα μου και ήμουν απασχολημένη με την κη-δείαraquo της είπα

laquoΜάλιστα ΛυπάμαιraquoΔεν είχα αποφασίσει ακόμη πώς θα απαντούσα όταν μου το

έλεγε αυτό ο κόσμος Το laquoΔεν πειράζειraquo δεν έκανε Το laquoΚι εγώ το ίδιοraquo ακουγόταν αυθάδες

laquoΔε φταίτε εσείςraquo είπα Ούτε αυτό βέβαια ήταν σωστό



Μεσολάβησε μια αμήχανη παύσηlaquoΦοβάμαι πως δε θα μπορέσουμε να σας επιστρέψουμε την

προκαταβολή αν δε βρούμε κάποιον άλλο για να δώσουμε το δω-μάτιοraquo είπε τελικά laquoΚάτι που πρέπει να σας πω είναι ιδιαίτε-ρα απίθανο αυτή τη στιγμή Εννοείται πως θα σας ενημερώσω αν αλλάξει η κατάστασηraquo

laquoΕυχαριστώ πολύraquoΚατέβασα το ακουστικό και τότε έβαλα τα κλάματα Τρομε-

ροί συγκλονιστικοί λυγμοί Δεν ακούγεται εγωιστικό Μα δεν τε-λείωνε μόνο το δικό μου όνειρο Τελείωνε και το όνειρο της μα-μάς Το πανεπιστήμιο ήταν σχέδιο και των δυο μας

Δεν ξέρω πόση ώρα έκλαιγα καθισμένη στην κουζίνα που έμοιαζε τόσο άδεια χωρίς εκείνη ώσπου επιτέλους σταμάτησα και βρέθηκα να κοιτώ το πιάτο που έλεγε Σήμερα είναι η πρώ-τη μέρα της υπόλοιπης ζωής σου

Όλα τα βιβλία περί απώλειας λένε ότι όταν ένα μικρό παιδί χάνει έναν γονιό το χειρότερο που μπορείς να του κάνεις είναι να αλ-λάξεις τα πράγματα Όλοι πιστεύουν ότι ένα νέο ξεκίνημα ή μια αλλαγή σκηνικού είναι καλή ιδέα μα τα βιβλία λένε το αντίθετο Το παιδί πέρασε ήδη αρκετές αλλαγές Εκείνο που χρειάζονται είναι λίγη σταθερότητα Φαντάζομαι ότι κάπως έτσι ήταν για τη Χόουπ με εκείνο το πιάτο

Το έκρυψα σε ένα ντουλάπι αλλά η Χόουπ το παρατήρησε μό-λις γύρισε στο σπίτι και απαίτησε την επιστροφή του Έτσι το πιάτο έμεινε στο ράφι με τα μπιχλιμπίδια στην κουζίνα Καμιά φορά μού προκαλούσε λύπη καμιά φορά μού προκαλούσε κατά-θλιψη κι άλλες φορές ένιωθα τέτοιο θυμό ώστε ήθελα να το κά-νω κομματάκια στο πάτωμα κι όλα αυτά είναι στάδια του πέν-θους σύμφωνα με τα βιβλία



ΓΚΑΣ

Είναι δύσκολο να το παίξεις χαλαρός όταν σε ακολουθεί κατά πόδας η μητέρα σου με την αγκαλιά γεμάτη πράγματα που έχει αγοράσει για τη φοιτητική σου ζωή όπως διακοσμητικά μαξι-λαράκια ένα κουτί πρώτων βοηθειών ένα σετ οργάνωσης γρα-φείου κι ένα πιγκάλ με κεραμική βάση

Όταν τα υπάρχοντά μου στοιβάχτηκαν σε έναν σωρό στη μέση του δωματίου για μια στιγμή σταθήκαμε και οι τρεις χωρίς να ξέρουμε τι να πούμε Το δωμάτιο ήταν απλό Είχε ένα μονό κρε-βάτι εντοιχισμένη ντουλάπα και γραφείο και ήταν το προτελευ-ταίο σε έναν μακρύ διάδρομο με παρόμοια δωμάτια που περίμε-ναν τους νέους ενοίκους τους με τις πόρτες ανοιχτές Ήταν στον δεύτερο από τέσσερις ορόφους άρα δεν είχε τόση θέα όση το δω-μάτιο που εμφανιζόταν στο φυλλάδιο μα ήταν στην πίσω πλευ-ρά του κτιρίου μακριά από τον δρόμο Ο πατέρας μου κι εγώ σταθήκαμε να κοιτάξουμε από το παράθυρο και είδαμε τα κλα-διά δύο μεγάλων δέντρων που μόλις είχαν αρχίσει να καφετίζουν

laquoΤουλάχιστον δεν είσαι στο ισόγειοraquo είπε η μητέρα μου laquoΓια ελάτε να τακτοποιήσουμε όλα αυτάraquo

Ο πατέρας μου κι εγώ μοιραστήκαμε μια σπάνια στιγμή αλ-ληλοκατανόησης

laquoΦαντάζομαι ότι ο Άνγκους θα θέλει να τα τακτοποιήσει όπως του αρέσειraquo είπε πιάνοντας τη μητέρα μου από το μπράτσο μα-λακά αλλά αποφασιστικά

laquoΝαι βέβαιαraquo Τα μάτια της δάκρυσαν ξαφνικά όταν συνειδη-τοποίησε ότι η ώρα του αποχαιρετισμού είχε έρθει νωρίτερα από



ότι περίμενε laquoΝα μην τον κεράσουμε μεσημεριανό τουλάχιστονraquoΗ γραμμή του τερματισμού απομακρυνόταν διαρκώς Η καρδιά

μου βούλιαξε στην προοπτική να χτενίσουμε τα κοντινά εστιατό-ρια κοιτώντας τους καταλόγους με τον πατέρα μου να βγάζει τα γυαλιά του και να διαβάζει δυνατά τα πιάτα Μα δεν είπα λέξη Προτιμούσα να περάσω άλλες μια-δυο ώρες αμηχανίας παρά να χωριστούμε και να μου μείνει η ενοχή ότι δεν είχα συμπεριφερ-θεί όπως έπρεπε

Ο πατέρας μου κοίταξε το ρολόι του laquoΈχουμε δωρεάν πάρ-κινγκ για είκοσι λεπτά ακόμαraquo Είχαμε παρκάρει το αυτοκίνητο κάτω από τα Sainsburyrsquos

laquoΕντάξει τότεraquo Η μητέρα μου σηκώθηκε στα δάχτυλα των ποδιών για να μου δώσει ένα φιλί στο μάγουλο και με κράτησε μπροστά της για μια στιγμή σαν να έκανε κάποια εκτίμηση Ως συνήθως ένιωσα ότι με είχε βρει ελαφρώς ανεπαρκή

Πάνω από τον ώμο της πρόσεξα ένα κορίτσι με ροζ μαλλιά και σακίδιο να σταματά έξω από την πόρτα μου να με κοιτά να κοι-τά τον αριθμό στην πόρτα κι έπειτα το χαρτί που κρατούσε πριν προχωρήσει παρακάτω

Περίμενα ότι ο πατέρας θα μου έσφιγγε το χέρι όπως έκα-νε με τα φιλαράκια στη λέσχη του γκολφ όταν από το πουθενά έβγαλε μια πορτοκαλί πλαστική σακούλα για τα ψώνια laquoΠρέπει να κάνεις αγορές αξίας πέντε λιρών για το δωρεάν πάρκινγκhellipraquo

Έβγαλα ένα μπουκάλι σαμπάνιαlaquoΕίναι πολύhellipraquo Πολύ πιο ακριβό από πέντε λίρες ήμουν έτοι-

μος να πω Φυσικά και ήταν laquohellipπολύ γενναιόδωροraquolaquoΜην την πιεις μονοκοπανιάraquoΌταν τον είδα να λάμπει με την επιτυχία της έκπληξής του

θυμήθηκα ότι κάποτε ήταν άνθρωπος που ήξερε να περνά καλάΚατεβήκαμε όλοι μαζί στην είσοδοlaquoΈχεις τα κλειδιά σουraquolaquoΝαιraquolaquoΑρχίζει ένα νέο μέλλον για σέναraquo ξεκίνησε η μητέρα μου κι

έπειτα τα λόγια της έσβησαν και κατάλαβα ότι στην πραγματικό-τητα σκεφτόταν το μέλλον του Ρος το οποίο είχε στερηθεί

laquoΚαλό διάβασμαraquo είπε ο πατέρας μουlaquoΔε νομίζω ότι με παίρνει να μη διαβάζωraquo απάντησα και φά-

νηκε να μένει ευχαριστημένος



Κοίταξα την πλάτη τους όσο ξεμάκραιναν κι είδα το καμηλό παλτό της μητέρας μου και το σακάκι του πατέρα μου σαν δια-κριτικά της προέλευσής τους με φόντο το αστικό γκράφιτι Έπει-τα ανέβηκα ξανά στο δωμάτιο νιώθοντας παράξενα άδειος Τώ-ρα που είχα απελευθερωθεί από την πνιγηρή θλίψη της οικογέ-νειάς μου ήλπιζα ότι θα μπορούσα να δημιουργήσω μια νέα δι-κή μου ταυτότητα αλλά παραδόξως ένιωθα ότι μέσα μου δεν εί-χα απολύτως τίποτα

Το κορίτσι με τα ροζ μαλλιά κολλούσε στην πόρτα της με σε-λοτέιπ ένα κομμάτι χαρτί που έλεγε Το δωμάτιο της Νας με με-γάλα παχιά γράμματα

laquoΔε μοιάζει λιγάκι με ίδρυμαraquo είπε ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα για να μου δείξει το δωμάτιό της που είχε ένα παράθυ-ρο παραπάνω γιατί ήταν γωνιακό Είχε ήδη κρεμάσει ένα κινού-μενο αντικείμενο αποτελούμενο από καθρεφτάκια που έπιαναν τις αδύναμες αχτίδες της φθινοπωρινής λιακάδας κι έριχναν στη βρόμικη γκρίζα μοκέτα ένα φωτεινό σχέδιο που φτεροκοπούσε

laquoΣτάθηκα πολύ τυχερήraquo είπε laquoΜέχρι χθες δεν είχα καν δω-μάτιο αλλά κάποιος ακύρωσε την τελευταία στιγμή Παρεμπιπτό-ντως με λένε ldquoΝαςrdquo Από το ldquoΝατάσαrdquoraquo

Έδειξα με το κεφάλι το σημείωμα στην πόρτα τηςlaquoΤι χαζή που είμαιraquo Έριξε πίσω τα ροζ μαλλιά της με τό-

σο δραματικό τρόπο ώστε αναρωτήθηκα αν έπρεπε να κάνω κά-ποιο σχόλιο

laquoldquoΆνγκουςrdquoraquo είπαlaquoΣοβαράraquoΤόσο αστείο όνομα ήτανlaquoΑκούγεται σκοτσέζικοraquo είπε μάλλον για να εξηγήσει ότι δεν

είχε ακούσει να έχω σκοτσέζικη προφοράlaquoΟ πατέρας μου κατάγεται από τη ΣκοτίαraquolaquoΠώς να σε λέω λοιπόνraquoΉταν προφανές ότι το laquoΆνγκουςraquo δεν της έκανεΣτο σχολείο ξέραμε ο ένας τον άλλο με τα επίθετά μας Το δι-

κό μου ήταν laquoΜακντόναλντraquo και καμιά φορά το συντόμευαν σε laquoΜακraquo Ή καμιά φορά με αποκαλούσαν laquoαγρότηraquo από ένα πα-λιό παιδικό τραγουδάκι Αυτό όμως δε θα της το έλεγα

laquoΝα σε λέω ldquoΓκαςrdquoraquo πρότεινε Κανείς ποτέ δε με είχε απο-καλέσει laquoΓκαςraquo Μου άρεσε Η νέα μου ταυτότητα είχε όνομα



laquoldquoΓκαςrdquo βέβαιαraquo είπα γρήγορα και της έδωσα το χέρι για να σφραγίσουμε τη συμφωνία

laquoΤι ύψος έχειςraquoΌλοι πιστεύουν ότι δεν είναι κακό να κάνει κανείς αυτή την

ερώτηση παρόλο που ποτέ δε θα διανοούνταν να ρωτήσουν πό-σα κιλά είναι ένας παχύς άνθρωπος ούτε καν τι ύψος έχει ένας κοντός άνθρωπος

laquoΈνα και ενενήντα τρίαraquo Δεν μπορούσα να σκεφτώ κάτι να τη ρωτήσω εγώ

laquoΘα σου πρόσφερα έναν καφέraquo είπε εκείνη laquoΑλλά δεν έχω καφέraquo

laquoΠίνεις σαμπάνιαraquo άκουσα τον εαυτό μου να ρωτάlaquoΤι ερώτηση είναι αυτήraquoΟ πατέρας μου θα τρομοκρατούνταν αν μάθαινε ότι άνοιξα

το μπουκάλι πριν από τις έξι το απόγευμα αλλά και ότι ήπια τη σαμπάνια ζεστή στις πορσελάνινες κούπες από την ξύλινη θήκη στην οποία τις είχε κρεμάσει η μητέρα μου Αυτό όμως έκανε τη γεύση της ακόμα καλύτερη

laquoΠαραδεισένια παρακμή αγαπητέ μουraquo είπε η ΝαςΈμοιαζε λίγο με τη Σάλι Μπόουλς στο Καμπαρέ Δεν εννοώ

ότι έμοιαζε με τη Λάιζα Μινέλι με το μαύρο φαρδύ μονοκόμμα-το κουστούμι και τα αθλητικά παπούτσια χωρίς κορδόνια μα είχε λίγη από εκείνη την αμήχανη εκκεντρικότητα Από το μυαλό μου πέρασε η ιδέα ότι ίσως με έβλεπε σαν τον αθώο ίσως ομοφυλό-φιλο Μάικλ Γιορκ άρτι αφιχθέντα στη μεγάλη πόλη

laquoΤι σπουδάζειςraquo ρώτησα μορφάζοντας με την τετριμμένη ποιότητα του θέματος

laquoΜάντεψεraquo είπε και ξάπλωσε πίσω στο κρεβάτι της το οποίο είχε ήδη στρώσει με μαύρα σεντόνια και κόκκινη παπλωματοθήκη Ακριβώς πίσω από το κεφάλι της ήταν μια αφίσα του Τσε Γκεβάρα

laquoΠολιτικές επιστήμεςraquoΈδειξε να ξαφνιάζεταιlaquoΑγγλική Φιλολογία και Θέατρο βασικάraquo Με κοίταξε έντο-

να laquoΨυχολογίαraquoΚολακεύτηκα που της φαινόμουν τέτοιος τύπος Μου άρεσε η

ιδέα να μοιάζω με τύπος Ψυχολογίας laquoΙατρικήraquolaquoΜάλιστα Θα είσαι έξυπνος τότεraquolaquoΌχι ιδιαίτεραraquo



laquoΕγώ θα γίνω ηθοποιόςraquo ανακοίνωσεΘέλοντας ίσως να φανώ λίγο μυστήριος είπα laquoΕγώ δεν εί-

μαι σίγουρος τι θέλω να γίνωraquoΓέλασεlaquoΤι είναιraquolaquoΠροφανέστατα θα γίνεις γιατρόςraquoΤώρα που το άκουγα από κάποιον που μόλις είχα γνωρίσει

στην αρχή της νέας μου ταυτότητας το αναπόφευκτο του γεγο-νότος μού προκαλούσε κατάθλιψη

Έβαλα την υπόλοιπη σαμπάνια και την κατέβασα σαν να ήταν λεμονάδα

laquoΜήπως να βρούμε κάτι να φάμεraquo είπε η Νας που ξαφνικά έγινε η λιγότερο πιωμένη η πιο συνετή

Το κοντινότερο εστιατόριο ήταν ελληνικό Η κουζίνα δεν άνοι-γε πριν από τις έξι μα ο σερβιτόρος είπε ότι μπορούσαμε να κα-θίσουμε να πιούμε κάτι Η Νας που είχε πάει στην Ελλάδα είπε ότι έπρεπε να παραγγείλουμε ρετσίνα Η ξινή γεύση από πεύκο έμοιαζε με την ατμόσφαιρα στα ντους του σχολείου αφού είχαν περάσει οι καθαρίστριες

Η Νας ήταν πολύ άμεση laquoΤι ψήφισεςraquoΓεννημένοι το 1979 ήμασταν η γενιά της Θάτσερ Οι μόνες κυ-

βερνήσεις που είχαμε γνωρίσει ήταν Συντηρητικές μα εκείνο τον Μάιο η αλλαγή είχε σαρώσει τη χώρα

laquoΔεν ασχολούμαι πολύ με την πολιτικήraquo Προσπάθησα να απο-φύγω την ερώτηση γιατί στην πραγματικότητα δεν είχα ψηφίσει

laquoΆρα είσαι Συντηρητικόςraquo είπε η Νας laquoΑν δεν είσαι αποφα-σισμένος να αλλάξεις το status quohellipraquo

Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ έτσι Με είχαν αναθρέψει λέγοντάς μου ότι ήταν αγενές να ρωτάω για τις πολιτικές πεποιθήσεις των άλλων

laquoΠοδόσφαιρο ή ράγκμπιraquo θέλησε να μάθειlaquoΠοδόσφαιρο και τρέξιμοraquolaquoΆρα είσαι ένα αγόρι από ένα άσημο δημόσιο σχολείο που

δεν ταίριαξε ποτέ απόλυταraquo συμπέρανε τινάζοντας την πετσέ-τα της και κάνοντας νόημα στον σερβιτόρο που έστρωνε ένα με-γάλο τραπέζι

Μόρφασα με την ακρίβεια της άθροισής τηςlaquoΠάω στοίχημα ότι ο πατέρας σου είναι γιατρόςraquo



laquoΟδοντίατρος είναιraquolaquoΑποτυχημένος γιατρός τότε Ακόμα χειρότεραraquoΠοτέ δεν είχε περάσει από το μυαλό μου ότι ίσως η επιθυμία

του μπαμπά να γίνουν γιατροί και οι δύο γιοι του είχε στην πραγ-ματικότητα σχέση με τη δική του φιλοδοξία Άραγε εκείνος δεν είχε βγάλει αρκετά καλούς βαθμούς Και η Νας ήταν πολύ οξυ-δερκής ή απλώς αγενής

laquoΤι θα πάρουμεraquo ρώτησε κοιτώντας τον κατάλογο laquoΠαρεμπι-πτόντως εγώ είμαι χορτοφάγοςraquo Οι δηλώσεις της έβγαιναν σαν προκλήσεις λες και περίμενε να διαφωνήσω μαζί της

Εκτός από ένα πιάτο που λεγόταν laquoμουσακάςraquo και το οποίο ήταν σχεδόν ίδιο με όλα τα άλλα νερουλά πιάτα με κιμά που μας σέρβιραν στο σχολείο δεν είχα ξαναφάει ελληνικό φαγητό γιrsquo αυ-τό άφησα τη Νας να παραγγείλει Οι σερβιτόροι μάς έφεραν πια-τάκια με λαδερές σάλτσες κομμάτια από τηγανητό μαλακό τυρί και καλαθάκια με ζεστές πίτες που κατακάθισαν παρηγορητικά στο στομάχι μου τραβώντας την επίγευση του πεύκου κι επιτρέ-ποντάς μου να συμφωνήσω ότι ένα καραφάκι χύμα κόκκινο κρα-σί θα ήταν καλή ιδέα

Οι αναμνήσεις από εκείνο το απόγευμα είναι θολές Υπήρξαν λογομαχίες γέλια αλλά και κλάματα Οι γονείς της Νας ήταν χω-ρισμένοι ο πατέρας της είχε κάνει άλλους δύο γάμους και η μη-τέρα της ζούσε τώρα με μια άλλη γυναίκα Φαινόταν να έχει ένα σωρό ετεροθαλή αδέλφια σε διάφορες χώρες του κόσμου Χαρα-κτήριζε τον πατέρα της κάθαρμα αλλά ήταν προφανές ότι λαχτα-ρούσε την αγάπη του Με έλουσε μια αίσθηση ανακούφισης όταν συνειδητοποίησα ότι αυτή η γυναίκα που έδειχνε τόσο ψαγμένη ήταν και ανασφαλής

laquoΓια πες λοιπόν για τη δική σου οικογένειαraquo με ρώτησεlaquoΔεν έχω να πω κάτιraquolaquoΠολύ μυστηριώδης είσαιraquolaquoΉ μήπως πολύ συνηθισμένοςraquolaquoΔεν έχεις αδέλφιαraquoΠέρασε ένα δευτερόλεπτοΕίδα το πρόσωπο του Ρος να γυρνά και να μου ρίχνει μια φευ-

γαλέα ματιά μέσα από το χιόνι που έπεφτε πυκνό τα δόντια του λευκά τα μάτια του κρυμμένα πίσω από τα γυαλιά του σκι

laquoΌχιraquo είπα



Στην πραγματικότητα δεν είναι ψέμα ΡοςlaquoΆκουσεraquo είπα αμέσως laquoΔε θέλω να με καθορίσει η κατα-

γωγή μου ή η ζωή των γονιών μου Ένιωθα πάντα ξένος και στην οικογένεια και στο σχολείο μου Τώρα είμαι ελεύθερος να είμαι ο πραγματικός μου εαυτόςraquo

laquoΠοιος είναι λοιπόν ο πραγματικός σου εαυτόςraquo ρώτησεlaquoΔεν έχω ιδέαraquoΗ Νας πήρε την απάντησή μου για πνεύμα

Το επόμενο πρωί ξύπνησα φορώντας όλα μου τα ρούχα αλλά νιώθοντας καλά σχεδόν εκθαμβωτικά ξύπνιος ώσπου προσπάθη-σα να σηκωθώ και ανακάλυψα ότι το κρανίο μου είχε αντικατα-σταθεί από ένα άκαμπτο μεταλλικό κουτί που κοπανούσε στους ιστούς του εγκεφάλου μου με την παραμικρή κίνηση Ζύγισα τις εναλλακτικές Ή θα χωνόμουν ξανά κάτω από το πάπλωμα ή θα έβγαινα για τρέξιμο για να ξεπλύνω τα απομεινάρια του αλκοόλ

Ανάμεσα στα πακεταρισμένα ακόμα υπάρχοντά μου στο πά-τωμα εντόπισα τον σάκο με τα αθλητικά και φόρεσα ένα σορτσά-κι και αθλητικά παπούτσια Έπειτα από μια πανικόβλητη ανα-ζήτηση του κλειδιού είδα ότι το είχα αφήσει πολύ συνετά πάνω στην πόρτα όταν την κλείδωσα παρόλο που δε θυμόμουν να κά-νω εκείνη την κίνηση Στην πραγματικότητα δε θυμόμουν καν να γυρίζω στο δωμάτιο παρόλο που όταν βγήκα στη βροχή κι άρ-χισα να τσαλαβουτώ κάνοντας τζόκινγκ στο μυαλό μου άρχισαν να παίζουν νοερά σκηνές της προηγούμενης βραδιάς και να πα-γώνουν τυχαία σε μεμονωμένες λήψεις απόλυτης αμηχανίας Εί-χαν πράγματι μπλεχτεί τα μαλλιά μου στον πλαστικό κισσό που διακοσμούσε το ταβάνι του ελληνικού εστιατορίου όταν σηκώθη-κα για να πάω στην τουαλέτα Είχαμε όντως σπάσει πιάτα κι εί-χαμε χορέψει σε έναν μανιασμένο κύκλο μαζί με τους καλεσμέ-νους στον γάμο

Τα πεζοδρόμια της πόλης γλιστρούσαν γεμάτα λάσπη που πι-τσίλιζε τα πόδια μου και μούλιαζε το δικτυωτό ύφασμα των λευ-κών παπουτσιών μου αλλά η βροχή ήταν δροσερή και καθαρτική ίσιωνε τα μαλλιά μου κι έπεφτε σαν καταρράκτης στο πρόσωπό μου όταν έγερνα πίσω το κεφάλι

Οι δρόμοι ήταν σχεδόν άδειοι μόνο κανένα λεωφορείο με προ-



σπερνούσε κάπου κάπου πλατσουρίζοντας Δεν είχα ιδέα προς τα πού έτρεχα αλλά αποφάσισα να στρίψω αριστερά όταν έφτασα σε μια μεγάλη διασταύρωση σε μια πιο καλοβαλμένη περιοχή με μεσιτικά γραφεία μια παμπ με τραπεζάκια έξω ζαρντινιέρες με κακοπαθημένα κόκκινα γεράνια που λικνίζονταν στο νοτισμένο αε-ράκι κι ένα πρακτορείο Τύπου που άνοιγε εκείνη τη στιγμή Ξε-φύλλισα έναν χάρτη της περιοχής και διαπίστωσα ότι είχα κάνει τα τρία τέταρτα της διαδρομής ενός τετράγωνου σχεδόν κύκλου Η φοιτητική εστία ήταν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου Αγόρασα ένα μπουκάλι γάλα Η βροχή είχε αρχίσει να αραιώνει καθώς γύριζα και ο πονοκέφαλός μου είχε φύγει

Στα ανδρικά ντους ένας μεγαλόσωμος τύπος που φαινόταν ανοιχτόκαρδος σκουπιζόταν επιδεικτικά όπως έκαναν οι παίκτες του ράγκμπι στο σχολείο για να βεβαιωθούν ότι είχαν δει όλοι το μέγεθος των μυών και του πουλιού τους

Κοίταξε τα καταλασπωμένα πόδια μουlaquoΈγινα λιώμα χθες βράδυ Βγήκα να τρέξω για να συνέλθωraquo

είπα και είδα ότι είχα ανέβει στην εκτίμησή τουΠίσω στο δωμάτιό μου βρήκα έναν ολοκαίνουργιο βραστήρα

σε ένα κουτί που έγραφε Κουζίνα μαζί με ένα μεγάλο βάζο στιγ-μιαίου καφέ καλής ποιότητας ένα μεταλλικό κουτί με γάλα σε σκόνη και μερικές κονσέρβες μαγειρεμένα φασόλια Η μητέρα μου τα είχε σκεφτεί όλα και τώρα μετάνιωνα την απροθυμία μου να την αφήσω να με βοηθήσει να τα ανοίξουμε και να τα τακτοποιή-σουμε όπως θα της άρεσε

Με δύο κούπες καφέ στα χέρια ήμουν έτοιμος να δώσω μια απότομη κλοτσιά στην πόρτα της Νας όταν θυμήθηκα κάτι ακόμα

Φιληθήκαμε Φιληθήκαμε Εκεί ακριβώς έξω από την πόρτα της Στην αρχή ένα πεταχτό φιλί έπειτα ένα γαλλικό κι έπειτα εκείνη με κοίταξε με βλέφαρα βαριά και με ρώτησε αν ήθελα να περάσω μέσα κι ήταν ξεκάθαρο ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε σεξ αλλά εγώ μουρμούρισα ότι δεν ήταν καλή ιδέα

Η Νας δεν ήταν ο τύπος μου Μέχρι τότε δεν ήξερα καν ότι είχα τύπο

Ήπια και τους δύο καφέδες κι έπειτα ξεκίνησα να πάω στην εισαγωγική διάλεξη του τμήματος Ιατρικής



Ο βόμβος της νευρικότητας μέσα στο πλήθος των αγνώστων που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το αμφιθέατρο ήταν σχεδόν χειρο-πιαστός κι όταν ο φοιτητής που έστεκε πιο κοντά από όλους στη μεγάλη ξύλινη πόρτα δοκίμασε το χερούλι κι ανακάλυψε ότι ήταν ανοιχτή στο πλήθος απλώθηκε ένα ρίγος γέλιου

laquoΤο πρώτο σας βήμα στον δρόμο της ανεξάρτητης μάθησηςraquo παρατήρησε δηκτικά από την έδρα του ο καθηγητής όσο εμείς μπαίναμε ένας ένας στις σειρές με τα έδρανα ρίχνοντας κλεφτές ματιές τριγύρω για να δούμε αν οι άλλοι έβγαζαν το πανωφόρι τους ή αν είχαν φέρει μαζί σημειωματάρια

Μέσα στις σειρές των φοιτητών αναγνώρισα ένα-δυο γνώριμα πρόσωπα από την ημέρα της συνέντευξης Ένα αγόρι με γυαλιά ανταπέδωσε σοβαρό το νεύμα αναγνώρισης που του έριξα ένα κορίτσι που φορούσε φουλάρι κοίταξε αλλού ντροπαλό

laquoΠοιος από εμάς λες ότι θα λιποθυμήσει Όλοι λένε ότι πάντα κάποιος λιποθυμάει την πρώτη φορά που βλέπει πτώμαhellipraquo ψιθύ-ρισε ο τύπος δίπλα μου

Ξετύλιξα τον δείκτη του χεριού μου κι έδειξα το γυαλιστερό ξανθό καρέ του κοριτσιού που καθόταν ακριβώς μπροστά μας και που γύρισε ξαφνικά λες κι είχε νιώσει την ανεπαίσθητη κίνη-ση προς την κατεύθυνσή της Είχε την κλασική ομορφιά ενός αγ-γλικού μήλου Τα μάτια της έμειναν στα δικά μου για μια στιγμή κι ένιωσα το χρώμα να απλώνεται στο πρόσωπό μου

Λεγόταν laquoΛούσιraquo όπως ανακάλυψε ο διπλανός μου όταν κά-ναμε διάλειμμα για καφέ και καταλήξαμε να μοιραζόμαστε το τραπέζι στην καφετέρια Εκείνος λεγόταν laquoΤόμπιraquo

Αν είχα φτάσει ένα λεπτό αργότερα έξω από το αμφιθέατρο ή αν είχα στριμωχτεί στο τέλος μιας σειράς από έδρανα αντί να πάω στην αρχή μιας καινούργιας μάλλον θα είχα περάσει τα φοιτητικά μου χρόνια με άλλους ανθρώπους Ή δε γίνεται έτσι Ήταν γραφτό να γνωρίσω τη Λούσι και να πιούμε καφέ μαζί Αν είχα καθίσει πλάι στον Τζόναθαν τον τύπο με τα γυαλιά θα εί-χα περάσει τα χρόνια μου στο πανεπιστήμιο παίζοντας σκάκι και θα είχα γίνει κι εγώ ένας φημισμένος ογκολόγος Πιστεύου-με πως διαλέγουμε τους φίλους μας αλλά ίσως είναι πάντα θέ-μα συγκυριών



Την πρώτη εβδομάδα μάς πήγαν στο εργαστήριο ανατομίας Το σκεπτικό τους ήταν μάλλον να το αντιμετωπίσουμε αμέσως Στον διάδρομο απrsquo έξω όλοι μιλούσαν δυνατά αλλά όταν μπήκαμε σε ομάδες έπεσε σιωπή Ο αέρας ήταν βαρύς από τα χημικά

Όταν προσπάθησα να προετοιμαστώ για εκείνη τη στιγμή φα-ντάστηκα κάθε λογής διαφορετικούς ανθρώπους όταν άνοιγε η πλαστική θήκη αλλά τα πρόσωπα που είχα φέρει στη φαντασία μου ήταν ηλικιωμένα Τώρα είχαμε μπροστά μας έναν νέο άντρα που το πρόσωπό του στο πλάι ήταν παραμορφωμένο εκεί όπου το κεφάλι του είχε χτυπήσει στο πεζοδρόμιο όταν ένα φορτηγό έστριψε αριστερά κι έπεσε πάνω στο ποδήλατό του

Πλάι μου ο Τόμπι λιποθύμησε Βοήθησα να τον βγάλουν από το εργαστήριο να τον ξαπλώσουν στο πάτωμα με τα πόδια ψη-λά σε μια καρέκλα και κάθισα μαζί του κάνοντας τον ψύχραιμο ώσπου αποφάσισε ότι μπορούσε να ξαναμπεί Μέχρι τότε είχαν επιτρέψει στους άλλους φοιτητές στο τραπέζι μας να αγγίξουν το πτώμα και τους είχαν εξηγήσει πώς θα προσέγγιζαν τα όργα-να σε μια χειρουργική διαδικασία Η διδασκαλία της ανατομίας δε θα ξεκινούσε σοβαρά πριν από το δεύτερο εξάμηνο μας δια-βεβαίωσε ο καθηγητής μας κι ως εκείνο το στάδιο θα μας δίνο-νταν αρκετές ευκαιρίες να συνηθίσουμε την εμπειρία

laquoΕίσαι καλάraquo με ρώτησε η Λούσι την ώρα που στεκόμαστε στην ουρά της τραπεζαρίας αργότερα

Η ανησυχία στο πρόσωπό της με έκανε να αναρωτηθώ αν είχε προσέξει και τη δική μου πάλη στο εργαστήριο Ήταν τόσο γλυκιά και τόσο χαριτωμένη ώστε για μια στιγμή σε μια κυνική προσπά-θεια να την κάνω να με συμπαθήσει περισσότερο από τον Τόμπι μπήκα στον πειρασμό να της πω για τον Ρος Κρατήθηκα όμως γιατί δεν άντεχα την ιδέα να με συμπονούν οι καινούργιοι φίλοι μου ή να περιορίζουν το λεξιλόγιό τους μπροστά μου

Πέρασα όλη μου τη ζωή στη σκιά σου Ρος Τώρα θα πάψω να το κάνω αυτό


5Δεκέμβριος 1997

ΤΕΣ

Η Χόουπ ήταν το γαϊδουράκι στο πρώτο χριστουγεννιάτικο θεα-τρικό της Κανείς δεν πίστευε ότι θα το έκανε μετά την αναστά-τωση που προκάλεσε γιατί δεν της επέτρεψαν να είναι αγγελάκι Για να είμαι ειλικρινής εγώ δεν καταλάβαινα γιατί δεν μπορού-σε να είναι αγγελάκι μιας και ήταν αρκετά αλλά η κυρία Μά-ντεν η δασκάλα του νηπιαγωγείου είπε ότι ο κόσμος δεν έκα-νε χάρη στη Χόουπ αν της έκανε συνέχεια όλα τα χατίρια Για να είμαι δίκαιη απέναντι στην κυρία Μάντεν δε νομίζω ότι αυ-τό είχε γίνει επειδή η Χόουπ δεν έμοιαζε ούτε συμπεριφερόταν σαν άγγελος νομίζω ότι απλώς είχε κουραστεί με τις ερωτήσεις

Τα Χριστούγεννα ήταν μια εποχή που μπέρδευε τη ΧόουπlaquoΗ μαμά είναι με αυτούς τους αγγέλους με την τρομπέταraquo ρω-

τούσε και τους έκανε να ακούγονται σαν τμήμα ορχήστρας Και laquoΗ Παρθένος Μαρία μοιάζει πολύ με την Παναγίαraquo

laquoΕπειδή είναι το ίδιο ΧόουπraquolaquoΜα γιατί τη λένε ldquoΠαρθένοrdquoraquolaquoΕίναι άλλο όνομαraquoΤης έφτιαξα μια μάσκα γαϊδάρου από χαρτόνι για την περί-

πτωση που άλλαζε γνώμη και όταν στην πρόβα των ρούχων η κυρία Μάντεν υπέδειξε σε μια τελευταία απέλπιδα προσπάθεια να τη συμπεριλάβει ότι το γαϊδουράκι ήταν το μόνο εκτός από τον μικρό Ιησού για το οποίο έλεγαν χριστουγεννιάτικα κάλαντα η Χόουπ αποφάσισε ότι τελικά θα ανέβαινε στη σκηνή στα τέσ-σερα πήρε τον ρόλο της πολύ σοβαρά κι έγινε έξω φρενών όταν τα άλλα παιδιά άρχισαν να τραγουδούν κι αυτά το δικό της τρα-



γούδι Στο τέλος έγινε συμβιβασμός Η Χόουπ θα τραγουδούσε τον πρώτο στίχο μόνη της και η υπόλοιπη τάξη θα μπορούσε να μπει στο ρεφρέν

Όσο η Χόουπ δε συμμετείχε είχε παρακολουθήσει τόσες πρό-βες ώστε ήξερε πού έπρεπε να σταθεί ο καθένας Ανάμεσα στους στίχους ενός τραγουδιού ακουγόταν να λέει στην καμήλα ότι δεν έστεκε στο σωστό σημείο Αρκετές μητέρες με πλησίασαν αργότε-ρα και μου είπαν ότι η μαμά θα ήταν περήφανη με παγωμένα χα-μόγελα που έλεγαν ότι θα το άφηναν να πέσει κάτω αυτή τη φορά

Η Χόουπ δεν ήταν δημοφιλής ούτε καν ανάμεσα στα άλλα παι-διά Θα πίστευε κανείς ότι τα τετράχρονα και τα πεντάχρονα εί-ναι πολύ μικρά για τέτοια πράγματα αλλά δεν είναι Όταν είχα βάρδια στην αυλή την έβλεπα να ορμά και να τρέχει γύρω από τις γραμμές που ήταν σχεδιασμένες στην άσφαλτο σε κάποιο δικό της αποφασισμένο κυνήγι και προσευχόμουν να της ζητήσει κά-ποιο από τα άλλα παιδάκια να γίνουν φίλοι Η Χόουπ δεν έδει-χνε να το αντιλαμβάνεται εμένα όμως μου ράγιζε την καρδιά

Όταν ανέφερα την απομόνωση της Χόουπ στον μπαμπά εκεί-νος άρχισε απλώς να λέει τα συνηθισμένα ότι η Χόουπ ήταν κα-κομαθημένη και παραχαϊδεμένη Αν οι άλλοι την άφηναν μόνη της είπε θα έβρισκε την άκρη της πολύ σύντομα Δεν έβλεπε όμως πως το θέμα ήταν ακριβώς ότι την άφηναν μόνη Τον μπαμπά όμως δεν τον προκαλούσες με κάτι τέτοια

Ο Μπρένταν τηλεφωνούσε από την Αυστραλία κάθε δεκαπέντε μέρες αλλά δε με βοηθούσε πολύ όταν του έλεγα τις ανησυχίες μου για τη Χόουπ

laquoΦυσικό είναι να είναι μοναχικό παιδάκι είναι πέντε χρονών και μόλις έχασε τη μαμά τουraquo είπε laquoΑνησυχείς πάρα πολύraquo

laquoΦυσικό είναι να ανησυχώ είμαι δεκαοκτώ χρονών κι έχω φορ-τωθεί τη φροντίδα της μικρής μου αδελφήςraquo ήθελα να του πω Αυτό όμως θα ήταν παιδιάστικο

Την ώρα του μεσημεριανού την τελευταία μέρα του τριμήνου η κυρία Κορκόραν έστειλε να με ειδοποιήσουν ότι ήθελε να με δει Όσο περίμενα στη σκληρή καρέκλα έξω από το γραφείο της ήμουν σίγουρη ότι θα με προειδοποιούσε για τη συμπεριφορά της Χόουπ ή κάτι χειρότερο μα όταν με κάλεσε μέσα μού είπε ότι το



σχολείο θα έβαζε αγγελία για μια βοηθό δασκάλου αλλά αν εγώ ήθελα τη δουλειά ήταν δική μου

laquoΈνας διακανονισμός που ωφελεί και τις δύο πλευρέςraquo όπως το αποκάλεσε

laquoΠάλι καλά που θα σε πληρώνουν τόση δουλειά κάνειςraquo είπε η Ντολ ενώ καθόμαστε να δούμε το Άγρυπνος στο Σιατλ Είχε αποκτήσει τη συνήθεια να περνάει από το σπίτι φέρνοντας φαγη-τό απrsquo έξω και μια βιντεοκασέτα κάθε Παρασκευή βράδυ όταν ο μπαμπάς ήταν στην παμπ διαλέγοντας συνήθως κάτι ρομαντι-κό με το σκεπτικό ότι θα μπορούσαμε και οι δύο να πλαντάξου-με λιγάκι στο κλάμα laquoΜέχρι να βρει τον δρόμο της η Χόουπraquo πρόσθεσε

Όλοι χρησιμοποιούσαμε πολύ εκείνη την πρόταση laquoΌταν βρει τον δρόμο της η Χόουπraquo Λες και ήταν απλώς ένας προσωρινός διακανονισμός Δανειζόμουν βιβλία από τη λίστα της βιβλιογρα-φίας της σχολής από τη βιβλιοθήκη για να μη μείνω πίσω αν κά-ποιο θαύμα μού επέτρεπε να χωθώ ξανά στο πανεπιστήμιο

Φαντάζομαι ότι μάλλον περίμενα πως η Ντολ θα προέβαλλε κά-ποιο επιχείρημα μα ξέραμε και οι δύο ότι στην πραγματικότητα δεν είχα άλλη επιλογή Ο μπαμπάς έπρεπε να πάει για δουλειά γιrsquo αυτό και δεν μπορούσε να προσέχει τη Χόουπ ακόμα κι αν είχε την ικανότητα ή την κλίση να αντιμετωπίσει ένα μικρό παι-δί Οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική ήταν αδιανόητη

laquoΞέρω πόσο ήθελες να πας στο πανεπιστήμιο και λυπάμαι αλ-λά χαίρομαι για μέναraquo είπε η Ντολ παίρνοντας ένα κομμάτι πί-τσα laquoΤι με κάνει αυτό πιστεύεις Καλή φίλη ή φρικτή εγωίστριαraquo

laquoΦρικτή εγωίστρια φυσικάraquo είπα με ρηχό γελάκιΚαθίσαμε και οι δύο με το βλέμμα καρφωμένο στην οθόνη για

λίγοlaquoΠιστεύεις στον ένα και μοναδικόraquo ρώτησε τελικά η ΝτολlaquoΕξαρτάται τι σημαίνει ldquoένας και μοναδικόςrdquoraquo είπα με την

αθέλητα δύστροπη φωνή που σου βγαίνει όταν προσπαθείς να συγκρατήσεις τα δάκρυά σου όχι εξαιτίας του ρομάντζου στην οθόνη στο οποίο δεν έδινα μεγάλη προσοχή αλλά επειδή ένιω-θα πως είχαμε επιβεβαιώσει επιτέλους ότι είχα ξεμείνει εκεί για το προσεχές μέλλον



laquoΣημαίνει ότι εκεί έξω υπάρχει ένας άνθρωπος που είναι προο-ρισμένος για σέναraquo

laquoΦαίνεται κάπως απίθανο έτσι δεν είναιraquolaquoΓιατίraquo ρώτησε η Ντολ επιχειρώντας να χειριστεί χαριτωμέ-

να ένα ατέλειωτο κορδόνι από μοτσαρέλαlaquoΠώς μπορεί να υπάρχει μόνο ένα άτομο σε ολόκληρη την αν-

θρωπότητα Θέλω να πω κι αν το δικό σου άτομο τυχαίνει να ζει στη ζούγκλα του Αμαζονίου ή να μιλά αραβικά ή κάτι τέτοιο Και πώς θα το καταλάβεις έτσι κι αλλιώς γιατί αν πιστεύεις ότι κάποιος είναι ο ένας και μοναδικός και δεν είναι τότε μπορεί να έχεις παραιτηθεί από την ευκαιρία να γνωρίσεις τον ένα που εί-ναι στην πραγματικότηταhellipraquo

laquoΚαι με τον κύριο Ντάρσι τι γίνεται λοιπόνraquoΌπως όλες είχαμε ερωτευτεί αθεράπευτα και οι δύο τον Κό-

λιν Φερθ στην τηλεοπτική μεταφορά του Περηφάνια και προκα-τάληψη

laquoΑυτά γίνονταν το 1800raquo είπα laquoΤότε δε γνώριζες τόσο κό-σμοraquo

laquoΔεν είσαι καθόλου ρομαντικήraquoΤο μυαλό μου περιπλανήθηκε στα σπουδαία ρομαντικά ζευγα-

ρώματα της λογοτεχνίας Είχαν γνωριστεί πράγματι επειδή προο-ρίζονταν ο ένας για τον άλλο ή απλώς και μόνο επειδή ζούσαν κο-ντά Η Κάθι και ο Χίθκλιφ μοιράζονταν το ίδιο σπίτι ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα ζούσαν και οι δύο στη Βερόνα Ο ένας και μοναδι-κός δεν είχε περισσότερη σχέση με το γεγονός ότι το συναίσθημα που αποκαλούμε έρωτα και το οποίο εγώ δεν είχα βιώσει ακόμα ήταν τόσο δυνατό ώστε σε έκανε να πιστεύεις πως αυτός ήταν ο μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο για σένα Δεν ήταν περισσότε-ρο θέμα ορισμού παρά πεπρωμένου

Στην οθόνη η Μεγκ Ράιαν και ο Τομ Χανκς συναντιόνταν επι-τέλους στην κορυφή του Empire State Building

laquoΘα μπορούσε να βρει και κάποιον καλύτερο τι λεςraquo είπε η Ντολ πάνω από τους τίτλους τέλους laquoΘέλω να πω είναι καλός ηθοποιός αλλά δεν είναι σέξι έτσιraquo

laquoΣυγγνώμη ποια από τις δύο δεν είναι καθόλου ρομαντικήraquo ρώτησα

laquoΛοιπόν αν ήταν οποιοσδήποτε σε ολόκληρο τον κόσμο αυτή τη στιγμή ποιος θα ήτανraquo θέλησε να μάθει η Ντολ



Τέτοιες συζητήσεις κάναμε όταν επιστρέφαμε με τα πόδια από το σχολείο Εκείνες τις ημέρες ήταν πάντα ο Ρόμπι Γουίλιαμς αν κι εγώ υπέθετα ότι αν είχαν συναντηθεί οι δρόμοι μας εκείνος θα διάλεγε την Ντολ γιατί η Ντολ ήταν μικροκαμωμένη και ξαν-θιά και άρεσε στα αγόρια

laquoΟ Τζορτζ Κλούνεϊraquo πρότειναΗ Εντατική ήταν η σειρά για την οποία συζητούσαν οι βοηθοί

δασκάλων στο St Cuthbertrsquos Η λαχτάρα για τον Τζορτζ Κλούνι ήταν το κοινό σημείο μου με την αίθουσα του προσωπικού γε-μάτη συμπαθείς μεσήλικες γυναίκες εκεί όπου η συζήτηση συ-χνά περιστρεφόταν γύρω από τους κιρσούς και την εμμηνόπαυση

laquoΔε σου πέφτει λιγάκι μεγάλοςraquo είπε η ΝτολlaquoΓιατί πρόκειται να τον γνωρίσω ποτέraquolaquoΠάντα είχες αδυναμία στους μεγαλύτερους άντρεςraquo συλλο-

γίστηκε η ΝτολlaquoΚαι πώς το κατάλαβες αυτόraquolaquoΘυμάσαι τις Μικρές Κυρίες Δε σε πείραξε όταν η Τζο πή-

ρε εκείνον τον μεγάλο καθηγητή αντί για τον ωραίο Λόρι Είναι το μοναδικό βιβλίο που έχω διαβάσει ως το τέλοςraquo παραδέχτη-κε όταν με είδε να την κοιτώ κατάπληκτη laquoΜόνο και μόνο επει-δή με ανάγκασες εσύraquo

laquoΓια σένα λοιπόν ποιος θα ήτανraquo ένιωσα την υποχρέωση να ρωτήσω

laquoΑν μιλάμε για κάποιον διάσημο ο Τομ ΚρουζraquolaquoΝαι είναι κούκλοςraquolaquoΕσένα σου πέφτει κοντόςraquo είπε αμέσως η Ντολ λες και σχε-

δίαζα να της τον αρπάξωΣηκώθηκε κι έβγαλε τη βιντεοκασέτα από το μηχάνημαlaquoΚαι από τα αγόρια που γνωρίζουμεraquo ρώτησεΉμουν έτοιμη να πω ότι τις τελευταίες εβδομάδες οι άντρες

δεν ήταν κυρίαρχη σκέψη στο μυαλό μου όταν άκουσα τον μπα-μπά να ψαχουλεύει για τα κλειδιά του στην εξώπορτα γιrsquo αυ-τό πετάχτηκα πάνω για να τακτοποιήσω τα απομεινάρια της πί-τσας Ποτέ δεν ήξερα σε τι διάθεση θα ερχόταν μετά την παμπ

Ένα συννεφάκι από κάρι μπήκε στον χώρο μαζί τουlaquoΦάγατε πίτσα κορίτσιαraquo ρώτησε βλέποντας το κουτί πά-

νω στο τραπέζιlaquoΝαιraquo



laquoΚαι δεν αφήσατε τίποτα για μέναraquo Σήκωσε το καπάκι του κουτιού με τρόπο περισσότερο πειρακτικό παρά απειλητικό

laquoΜας συγχωρείτεraquolaquoΚαι για πείτε πόσο κάνει μια τέτοια πίτσαraquolaquoΠλήρωσε η Ντολraquo έσπευσα να πω εγώlaquoΈπιασες δουλειά εσύ έτσι δεν είναιraquo τη ρώτησε ο μπαμπάςlaquoΜάλιστα κύριε Κοστέλο Τώρα δουλεύω πλήρες ωράριο στο

κομμωτήριοraquoΌσο εγώ ήμουν στην τρίτη λυκείου η Ντολ είχε πάει στην το-

πική τεχνική σχολή για να πάρει το πτυχίο της αλλά πάντα δού-λευε τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα στο πιο κυριλέ κομ-μωτήριο της μικρής μας πόλης από τότε που ήταν δεκατριών ετών κι είχε ανέβει από το κορίτσι που σκούπιζε το πάτωμα σε μαθη-τευόμενη στιλίστρια

laquoΕίδεςraquo είπε ο μπαμπάς και με κοίταξεlaquoΜου πρόσφεραν κι εμένα μια δουλειάraquo άκουσα τον εαυτό

μου να του λέει και η καρδιά μου βούλιαξε μπροστά στο αναπό-φευκτο Θα δεχόμουν την προσφορά της κυρίας Κορκόραν laquoΜε-τά τα Χριστούγεννα θα δουλέψω επίσημα ως βοηθός δασκάλουraquo

laquoΩραία τότε θα κερνάς εσύ την πίτσαraquo είπε ο μπαμπάςΌχι laquoμπράβο σουraquo ή κάτι τέτοιο Ο μπαμπάς δε με είχε συγ-

χωρήσει που είχα διαλέξει το πανεπιστήμιο αντί για τη δουλειά παρόλο που τελικά δεν είχα πάει

Η Ντολ κι εγώ κοιταχτήκαμεlaquoΕγώ να πηγαίνωraquo είπε η ΝτολlaquoΘα σε συνοδεύσωraquo είπα ελπίζοντας ότι ο μπαμπάς θα εί-

χε αποκοιμηθεί ώσπου να γυρίσω πίσω Θα έλεγε κανείς ότι με-τά τον θάνατο της μαμάς εμείς οι δύο θα τα πηγαίναμε καλύτε-ρα αλλά σε κάθε περίπτωση ο μπαμπάς έδειχνε πιο δύστροπος από ποτέ Ίσως ήταν ένα από τα στάδια του δικού του πένθους

Είχαμε περάσει όλο το απόγευμα μέσα στο σπίτι και ο ψυχρός αέρας ήταν αναζωογονητικός

laquoΠαραλίγο να το ξεχάσω Η μαμά είπε να έρθετε στο σπίτι τα Χριστούγενναraquo

laquoΑλήθειαraquolaquoΌλοι μαζίraquo



Κόντεψα να δακρύσω από ευγνωμοσύνη Ανησυχούσα πάρα πολύ για τα Χριστούγεννα Δεν είχα καταφέρει να αποφασίσω αν έπρεπε να κατεβάσω το δέντρο από τη σοφίτα ή να στολίσω το σαλόνι με φωτάκια γιατί ίσως φαινόταν ασεβές Και κάθε φορά που δοκίμαζα να μιλήσω γιrsquo αυτό στον μπαμπά εκείνος έλεγε laquoΤα Χριστούγεννα Κάθε χρόνο πέφτουν και πιο νωρίςraquo

Και πάντα υπήρχε κάποια δικαιολογία ndashη παμπ το μπιλιάρ-δο το ματςndash για να μην το κουβεντιάσουμε ακόμα

Οι κάρτες που είχαμε λάβει σχημάτιζαν έναν σωρό στο τραπέζι του χολ εκτός από εκείνη που είχε φτιάξει η Χόουπ στο σχολείο σε σχήμα χριστουγεννιάτικου δέντρου με τόση κόλλα και χρυσό-σκονη που δε στέγνωσε ποτέ τελείως Εκείνη ανέβηκε στο ράφι με τα μπιχλιμπίδια στην κουζίνα και κάθε πρωί όσο η Χόουπ έτρωγε τα σοκολατένια δημητριακά της την κοιτούσε κι έλεγε κάνοντας μια αρκετά καλή μίμηση της ιρλανδικής τραγουδιστής προφοράς της κυρίας Κορκόραν laquoΤι ωραία που είναι η κάρτα σου Χόουπraquo

Έτρεμα στη σκέψη του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού Οι ικα-νότητές μου στη μαγειρική ήταν ανύπαρκτες Ευτυχώς που το με-σημέρι σέρβιραν ζεστά πιάτα στο σχολείο γιατί τα απογεύμα-τα κατέφευγα πάντα σε φρυγανισμένο ψωμί με φασόλια με μα-καρόνια ή με κάποιο άλειμμα Καμιά φορά όταν ο μπαμπάς εί-χε κερδίσει χρήματα στα άλογα έφτανε στο σπίτι με ένα μεγάλο κουτί με τηγανητό ψάρι και πατάτες αλλά συνήθως έτρωγε στην παμπ ή στο Taj Mahal μετά το κλείσιμο

Μια Κυριακή προσπάθησα να φτιάξω ψητό για βραδινό το αγαπημένο της Χόουπ κοτόπουλο με λουκανικάκια αλλά έκανα λάθος σε όλους τους χρόνους ψησίματος και παρέλειψα να αφαι-ρέσω το πλαστικό δισκάκι κάτω από το κοτόπουλο πριν το βάλω στον φούρνο Η κρέμα για το γλυκό ήταν χτυπημένα αυγά με ζά-χαρη αλλά εγώ χτύπησα πολύ τη σαντιγί κι αντί να γίνει αφράτη έγινε παχύρρευστη και στάθηκε αδύνατο να την απλώσω Ύστερα από αυτό ο μπαμπάς άρχισε να μας πηγαίνει σε ένα εστιατόριο με ψητά τις Κυριακές το οποίο είχε ανοιχτό μπουφέ προς τέσ-σερις λίρες και ενενήντα εννέα πένες και τα παιδιά έτρωγαν δω-ρεάν Είχε μάλιστα και μηχανή για μαλακό παγωτό στην οποία η Χόουπ πηγαινοερχόταν ώσπου ο μπαμπάς αποφάσισε ότι κα-λές ήταν οι χαμηλές τιμές αλλά όλα είχαν και ένα όριο Το εστια-τόριο δεν ήταν ανοιχτό την ημέρα των Χριστουγέννων



Τα χριστουγεννιάτικα ψώνια στο Λονδίνο ήταν κάτι που έκανα πάντα με τη μαμά πριν γεννηθεί η Χόουπ Σπάνια αγοράζαμε κάτι αλλά κοιτούσαμε όλες τις χριστουγεννιάτικες βιτρίνες των πολυκαταστημάτων και καμιά φορά τολμούσαμε να μπούμε για να ψεκαστούμε στα κρυφά με Channel Νο 5 ndashlaquoΑν πάρεις πλού-σιο άντρα Τες αυτό το άρωμα θα σου αγοράζειraquondash πίσω από την πλάτη της υπαλλήλου στο τμήμα με τα αρώματα Ήξερα ότι ήταν ρίσκο να πάρω μαζί τη Χόουπ αλλά σκέφτηκα ότι ίσως της άρε-σαν οι διακοσμήσεις και η αλλαγή σκηνικού

Ήταν λάθος μου να σταματήσω έξω από τα Hamleys Όταν προσπάθησα να την κάνω να προχωρήσει η Χόουπ κυριολεκτικά κόλλησε στο πεζοδρόμιο και η δύναμη της θέλησής της την έκανε πιο βαριά από ότι ήταν στην πραγματικότητα Όταν μπήκαμε η Χόουπ εντόπισε αμέσως το βουνό με τα λούτρινα

laquoΜπορείς να τα ακουμπήσεις Χόουπ αλλά πολύ προσεκτικά και απαλά Απαλά Χόουπ Μαλακά Και τώρα πήγαινέ το πίσω σε παρακαλώ Χόουπhellip Πήγαινέ το πίσωraquo

Τελικά αναγκάστηκα να αγοράσω την καμηλοπάρδαλη που κόντευε να χάσει την ουρά της μέχρι να την πάμε στο ταμείο Η τιμή ήταν απίστευτη Ο μπαμπάς μάς είχε δώσει ένα εικοσάλι-ρο για να περάσουμε καλά αλλά τώρα μας έμεναν χρήματα για να φάμε στα McDonaldrsquos Σε εκείνο το σημείο θα ήταν πιο συνε-τό να γυρίσουμε στο σπίτι αλλά ήταν ήδη 23 Δεκεμβρίου και δεν είχα πάρει τίποτα ακόμα για την κυρία ΟrsquoΝιλ και την Ντολ και ήθελα να τους αγοράσω κάτι από τα Selfridges

Όταν η Ντολ κι εγώ κλείσαμε τα δεκαπέντε μας επέτρεπαν να ανεβαίνουμε στο Λονδίνο μέσα στις διακοπές αν είχαμε απο-ταμιεύσει αρκετά από τις δουλειές μας το Σάββατο Τρελαινόμα-σταν να κάνουμε βόλτες στην πόλη να ανακαλύπτουμε τις μικρές περιοχές που θύμιζαν χωριό και να φανταζόμαστε ότι μια μέρα θα συγκατοικούσαμε εκεί Η Ντολ ήθελε ένα μοντέρνο διαμέρισμα με θέα στο Χάιντ Παρκ εγώ προτιμούσα την ιδέα ενός από τα σπιτάκια στην κορυφή της Πορτομπέλο Ρόουντ που ήταν βαμμέ-να το καθένα σε διαφορετικό έντονο χρώμα Το όνειρό μας ήταν ότι εγώ θα ήμουν βιβλιοθηκονόμος ή θα δούλευα σε ένα βιβλιοπω-λείο και η Ντολ θα ήταν μία από τις υπαλλήλους στα αρωματο-πωλεία των Selfridges που φορούν λευκή ρόμπα η οποία μοιάζει με ιατρική και σου προσφέρουν δωρεάν καθαρισμό



Η Όξφορντ Στριτ ήταν ασφυκτικά γεμάτη με κόσμο που έκανε ψώνια της τελευταίας στιγμής Έπρεπε να προχωράει κανείς μα-ζί με το πλήθος κάτι που ήταν αρκετά κουραστικό για έναν άν-θρωπο ψηλό όσο εγώ αλλά πολύ χειρότερο για τη Χόουπ Όταν πια δεν άντεχε το στριμωξίδι και τον θόρυβο ρίζωσε στη θέση της

laquoΈλα Χόουπ ΦτάνουμεraquoΟι κολόνες της εισόδου των Selfridges ήταν μπροστά μαςlaquoΧόουπ Καθυστερούμε τον κόσμοraquoΟι αρχικές ματιές συμπόνιας έγιναν αποδοκιμαστικές όταν άρ-

χισαν οι τσιρίδεςlaquoΧόουπ Έλα τώρα Τι θα έλεγε η μαμά για αυτή τη συμπε-

ριφοράraquoΕίχα ορκιστεί να μη χρησιμοποιήσω ποτέ το όνομα της μαμάς

ως απειλή και μόλις το είπα θέλησα να το πάρω πίσω αλλά η ερώτηση είχε τραβήξει την προσοχή της για το ένα δευτερόλεπτο που χρειαζόμουν για να τη σηκώσω από κάτω και να την πάρω αγκαλιά Άρχισε να πολεμάει και να με κλοτσάει

laquoΆσε με κάτωraquolaquoΜόνο αν μου υποσχεθείς ότι θα είσαι καλό παιδίraquolaquoΆσε με κάτωraquoΟι τσιρίδες δυνάμωναν το πρόσωπό της είχε γίνει κατακόκκινο

κι είχε μουσκέψει από τα δάκρυα κι έπειτα σταμάτησε άξαφνα γέρνοντας το κεφάλι στο πλάι σαν κοκκινολαίμης Τα αυτιά μου έψαξαν τον ορυμαγδό της κίνησης και ανίχνευσαν τον ήχο μιας μπάντας που έπαιζε την laquoΆγια Νύχταraquo κάπου προς την κατεύ-θυνση των Selfridges

Πρέπει να μείναμε τουλάχιστον μισή ώρα να ακούμε τα κά-λαντα και το πρόσωπο της Χόουπ φωτιζόταν καθώς αναγνώριζε τις γνώριμες μελωδίες Ήξερε όλα τα λόγια από όλα τα κάλαντα και τα τραγουδούσε χωρίς καμία αμηχανία Όταν η μπάντα στα-μάτησε για να κάνει διάλειμμα της έδωσα πενήντα πένες για να πάει και να τις βάλει στο κουτάκι με τα χρήματα

laquoΑγγελάκι μουraquo είπε η κυρία από τον Στρατό της ΣωτηρίαςlaquoΔεν είμαι αγγελάκι είμαι γαϊδουράκιraquo της είπε η ΧόουπΜέσα τα Selfridges ήταν ασφυκτικά γεμάτα και όλοι οι πάγκοι

με τα καλλυντικά ήταν ελάχιστα πιο ψηλοί από τη Χόουπ Όταν δοκίμασα να τραβήξω το ενδιαφέρον της ψεκάζοντας λίγο άρωμα στην ανάστροφη του χεριού της εκείνη άρχισε να βήχει με ανόητη



υπερβολή Διάλεξα γρήγορα ένα κουτί με σαπουνάκια με όμορφο λουλουδένιο περιτύλιγμα για την κυρία ΟrsquoΝιλ και μια συσκευα-σία δώρου με eau de parfum και λοσιόν σώματος Rive Gauche που ήταν το αγαπημένο άρωμα της Ντολ εκείνη την εποχή

laquoΘα τα ήθελα σε χωριστές τσάντες παρακαλώraquo είπα στην υπάλληλο όταν τελικά ήρθε η σειρά μας στην ουρά

Το όλο ζήτημα ήταν οι κατακίτρινες τσάντες των SelfridgeslaquoΕίκοσι οκτώ λίρες κυρία μουraquoΆρχισα να ψαχουλεύω την τσάντα μου και αισθάνθηκα την ανυ-

πομονησία στην ουρά πίσω μου Για μια στιγμή ένιωσα έντρομη ότι ίσως κάποιος έξυπνος πορτοφολάς μού είχε πάρει το πορτο-φόλι μέσα στον συνωστισμό των αγοραστών Τελικά το άγγιξα στον πάτο της τσάντας μου

laquoΟρίστεraquoΈριξα δύο χαρτονομίσματα στην υπάλληλο και ξαφνικά συ-

νειδητοποίησα ότι η Χόουπ δε με κρατούσε πια από το χέρι ού-τε στεκόταν πλάι μου

laquoΧόουπraquoΕίχε γίνει άφαντηΈνιωσα ένα σφίξιμο στο στήθος σαν να μη θυμόμουν πώς ανέ-

πνεα Ηρέμησε Κάπου εδώ πρέπει να είναι Χτένισα τα πλήθη με τα μάτια Υπήρχαν εκατοντάδες ίσως χιλιάδες άτομα στο ισό-γειο του πολυκαταστήματος Πού είχε πάει Οι κυλιόμενες σκά-λες ήταν ασφυκτικά γεμάτες με κόσμο που ανεβοκατέβαινε και παντού υπήρχαν καθρέφτες που αντανακλούσαν ακόμα περισσό-τερο κόσμο Μα όχι τη Χόουπ

laquoΧόουπraquoΜε τα μετρητά ακόμα στο χέρι άρχισα να κινούμαι μέσα στο

πλήθος κοιτώντας πάνω από την κορυφή των γυαλιστερών γυάλι-νων προθηκών αναζητώντας τη Μήπως είχε κρυφτεί Μα η Χόουπ δεν κρυβόταν ποτέ Όποτε προσπαθούσα να παίξω μαζί της κρυ-φτό δεν καταλάβαινε τι έπρεπε να κάνει

laquohellipεννέα δέκα φτου και βγαίνωraquolaquoΕδώ είμαιraquo φώναζε η Χόουπ πίσω από την κουρτίναΤο είχε σκάσει Η Χόουπ δεν το έσκαγε ποτέ Μπορεί να στρι-

φογύριζε και να κλοτσούσε αλλά δεν το έσκαγεΈμοιαζε με εφιάλτη μόνο που αντί να φωνάζω και να μη βγαί-

νει κανένας ήχος φώναζα και κανείς δε μου έδινε σημασία



Κάποιος πρέπει να την πήρε Σε παρακαλώ Θεέ μου ας μην την πήραν Ας μην την πήραν

Η περιστρεφόμενη πόρτα έβγαζε το ρεύμα του κόσμου προς τον δρόμο Άραγε είχε κάποιος ένα αυτοκίνητο που περίμενε απrsquo έξω ένα αυτοκίνητο με μαύρα παράθυρα Δεν μπορεί να μην την είδε κάποιος αν την πήραν Μα όλοι με είχαν κοιτάξει αποδοκιμαστι-κά και κανείς δεν είχε ρωτήσει laquoΕίναι δικό σας αυτό το παιδίraquo Ήταν όλοι απασχολημένοι με τα ψώνια τους

Σε παρακαλώ Θεέ μου Θα πιστέψω σrsquo εσένα αν μου τη φέρεις πίσω

Όταν άρχισα να λέω το ένα laquoΆβε Μαρίαraquo μετά το άλλο μέσα στο μυαλό μου μου ήρθε μια ξαφνική αναλαμπή έμπνευσης Αγ-γελάκι μου

Βγήκα κι άρχισα να στρίβω μία από δω και μία από κει χω-ρίς να με νοιάζει πάνω σε ποιον έπεφτα μέσα στη βιασύνη μου να γυρίσω ξανά κοντά στην μπάντα του Στρατού της Σωτηρίας

Κάπου εκεί κοντά ούρλιαξε η σειρήνα ενός ασθενοφόρου Σε παρακαλώ Θεέ μου ας μην προσπάθησε να περάσει απένα-ντι ας μην κατέληξε στις ρόδες κανενός μεγάλου κόκκινου λεω-φορείου

Ηρέμησε Θα στέκεται πλάι στον κάδο των σκουπιδιών εκεί όπου ακούσαμε την μπάντα

Δεν ήταν Την έχασα Την έχασα στrsquo αλήθεια Και ήταν ηλίθια ιδέα να βγω από το πολυκατάστημα γιατί τώρα δε θα με έβρι-σκε ακόμα κι αν με έψαχνε

Η μπάντα άρχισε να παίζει άλλα κάλαντα τώρα κι ήταν εκεί-να για το γαϊδουράκι

Μέσα στον πανικό μου δεν είχα δει τη Χόουπ να στέκει ακρι-βώς πλάι στον μαέστρο Αρνούνταν κατηγορηματικά να πιάσει το χέρι της γυναίκας με το κουτί για τα χρήματα που έμοιαζε ανήσυχη

laquoΣταμάτα τα αγκαλιάσματαraquo φώναξε η Χόουπ όταν την έσφιγγα στην αγκαλιά μου περισσότερο από ποτέ laquoΣταμάτα είπαraquo

Την πήρε ο ύπνος στο τρένο της επιστροφής η αθωότητα προσω-ποποιημένη με το χέρι σφιχτά περασμένο γύρω από τον λαιμό



της καμηλοπάρδαλης και το μαλακό λούτρινο πρόσωπο πλάι στο δικό της Όταν το σκεφτόμουν ήρεμα ήταν εκπληκτικό το γεγονός ότι είχε βρει τον δρόμο για να βγει από το πολυκατάστημα και να επιστρέψει κοντά στην μπάντα Αυτό δεν αποδείκνυε ότι ήταν τόσο έξυπνη όσο οποιοδήποτε άλλο παιδί αν όχι περισσότερο Η κυρία Κορκόραν θα έπρεπε να το ακούσει αυτό

Ή ίσως όχι Γιατί αυτό θα σήμαινε ότι θα παραδεχόμουν πως την είχα χάσει

Μια μεσήλικη γυναίκα που καθόταν απέναντί μας με τα χρι-στουγεννιάτικα ψώνια της κούνησε το κεφάλι και χαμογέλασε

laquoΝα είναι ευλογημένοraquolaquoΠού να τη βλέπατε νωρίτεραraquo είπα laquoΤσίριζε σαν δαιμονι-

σμένηraquolaquoΠοτέ μην επικρίνεις τα δικά σου παιδιάraquo με νουθέτησε laquoΘα

βρουν στη ζωή τους αρκετούς ανθρώπους που θα το κάνουν αυτόraquoΥπό φυσιολογικές συνθήκες θα εξηγούσα ότι δεν ήμουν η μη-

τέρα της Χόουπ μα εκείνα τα κατακλυσμιαία δευτερόλεπτα τα λεπτά ndashκι εγώ δεν ξέρω πόσο κράτησεndash χωρίς εκείνη με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι η Χόουπ ήταν πολύ πιο σημαντική από οτιδήποτε άλλο Ξαφνικά μου φάνηκε ξεκάθαρο σαν αποκάλυψη Είχα επιλογή Είτε μπορούσα να συνεχίσω να πιστεύω ότι η ζωή ήταν άδικη και να νιώθω πικρία και μνησικακία είτε να τραβή-ξω μπροστά και να τη φροντίζω Στην πραγματικότητα ήταν μια ανακούφιση Και ήταν αλήθεια αυτό που είπε ο Μπρένταν την τελευταία φορά που είχα βαρυγκομήσει λιγάκι στο τηλέφωνο Το γεγονός ότι δε θα σπούδαζα Αγγλική Φιλολογία δε θα με εμπό-διζε να διαβάζω βιβλία έτσι δεν είναι

Σκέφτηκα κάτι που έλεγε συχνά η μαμά Αν κάνεις κάτι με ευχαρίστηση θα σου φέρει χαρά

Ή όπως το έθεσε η Ντολ γιατί ήταν ο μόνος άνθρωπος στον οποίο μίλησα για το περιστατικό

laquoΈχασες τη Χόουπ μα έπειτα τη βρήκες ξανάraquo

laquoΧόουπraquo στα αγγλικά σημαίνει ελπίδα (ΣτΜ)



ΓΚΑΣ

Όσο οι μέρες γίνονταν μικρότερες άρχισα να νιώθω ότι το Λονδίνο ήταν το σπίτι μου Το φθινόπωρο ενέτεινε την εμπειρία της ζωής στην πόλη Όταν βγαίναμε από τις απογευματινές παραδόσεις έξω ήταν νύχτα τα φώτα στους δρόμους γυάλιζαν στη βροχή και ο αέρας άχνιζε γεμάτος μυρωδιές πικάντικου φαγητού που άνοιγαν την όρεξη Πλήθη που ριγούσαν από το κρύο σε στάσεις λεωφο-ρείων που έσταζαν από τη βροχή ενώνονταν χαρωπά στο βάσανό τους Το καλοκαίρι ένιωθες περισσότερο σαν να ήσουν τουρίστας αν βρισκόσουν εκεί όσο πλησίαζε ο χειμώνας ήταν επειδή έπρεπε

Τη Νύχτα του Γκάι Φοκς η Λούσι ο Τόμπι κι εγώ γίναμε ένα με τα πλήθη των ανθρώπων που ανέβαιναν αργά το Πρίμροουζ Χιλ και κοιτάξαμε τον απέραντο ολόφωτο χάρτη του Λονδίνου που απλωνόταν στα πόδια μας Όσο παρακολουθούσαμε την επί-δειξη των πυροτεχνημάτων με επιφωνήματα έκπληξης ήταν προ-φανές ότι η Λούσι άρεσε τόσο στον Τόμπι όσο και σrsquo εμένα Ανά-μεσά μας γινόταν ένας άφατος συναγωνισμός τον οποίο εκείνη έκανε πως δεν έβλεπε

Την πρώτη μέρα των διακοπών οι περισσότεροι φοιτητές πακέτα-ραν τα άπλυτά τους κι έφυγαν από την πόλη Η Λούσι ανυπομο-νούσε να δει την οικογένειά της ο Τόμπι να βρεθεί ξανά με τους φίλους του από το σχολείο η Νας θα έπαιρνε το αεροπλάνο για να δει τον πατέρα της Όλοι οι άλλοι ανυπομονούσαν για εκείνο που εγώ έτρεμα τα Χριστούγεννα στο σπίτι



Έβρισκα διαρκώς λόγους για να μη φύγω περνούσα τα πρωινά διαβάζοντας στη βιβλιοθήκη για την εξεταστική του Ιανουαρίου και τα μεσημέρια στην Εθνική Πινακοθήκη προχωρώντας από την Ανα-γέννηση στο Παρίσι των τελών του 19ου αιώνα Όταν ανακάλυψα ότι το Εθνικό Θέατρο διέθετε έναν αριθμό φθηνών εισιτηρίων μέσα στην ημέρα για τη βραδινή παράσταση κατευθυνόμουν νότια αντί για βόρεια το πρωί που έβγαινα για τρέξιμο διέσχιζα τον ατσάλι-νο γκρίζο Τάμεση καθώς ο κόσμος που έφευγε για δουλειά άρχιζε να πλημμυρίζει τη γέφυρα και στεκόμουν στην ουρά του ταμείου με τον παγωμένο αέρα του ποταμού να με τρυπά ως τα κόκαλα

Την προπαραμονή των Χριστουγέννων θυμήθηκα ότι δεν εί-χα πάρει ακόμη κανένα δώρο κάτι που μου έδωσε μια δικαιολο-γία να καθυστερήσω την αναχώρησή μου για μια-δυο ώρες ακό-μα Στο παρελθόν η μητέρα μου αγόραζε πάντα τα δώρα για λο-γαριασμό μας Από μένα σοκολατάκια με μέντα για την ίδια και με λικέρ για τον πατέρα μου Από τον Ρος ένα πακέτο σαπουνά-κια κι ένα σετ μπαλάκια του γκολφ Στη θεωρία την πληρώνα-με με χρήματα από το χαρτζιλίκι μας αλλά δεν το κάναμε ποτέ Είχαμε την ευθύνη να τα τυλίξουμε παρόλο που το χαρτί το ψα-λίδι και το σελοτέιπ εμφανίζονταν προνοητικά πάνω στα κρεβά-τια μας πλάι στα δώρα και το πρωί των Χριστουγέννων η μητέ-ρα μας προσποιούνταν την έκπληκτη ανοίγοντάς τα Φέτος ήμουν αποφασισμένος να καταπλήξω πραγματικά τη μητέρα μου με το δώρο της αν και δεν είχα την παραμικρή ιδέα τι να της πάρω

Έφτασα ως τα Selfridges εκεί όπου μας πήγαιναν για να δούμε τον Άγιο Βασίλη όταν ήμασταν παιδιά Έπειτα ο πατέρας μου ο Ρος κι εγώ πηγαίναμε στο Brass Rail για να καταβροχθίσουμε γεν-ναιόδωρα σάντουιτς με αλατισμένο βοδινό και άφθονη μουστάρδα και πίκλες όσο η μητέρα μου αναζητούσε συμβουλές για κρέμες προσώπου και δοκίμαζε τα χρώματα των κραγιόν στην ανάστρο-φη του χεριού της στο τμήμα των αρωμάτων Έπειτα κατεβαίνα-με με το αυτοκίνητο τη Ρίτζεντ Στριτ κι από το πίσω κάθισμα ο Ρος κι εγώ γυρίζαμε το κεφάλι για να δούμε τα φώτα

Η παλιομοδίτικη περιστρεφόμενη πόρτα στο κέντρο του πο-λυκαταστήματος πυροδότησε την ανάμνηση του Ρος να τη σπρώ-χνει όσο πιο γρήγορα μπορούσε για να ζαλίσει τους ανυποψία-στους πελάτες και να τους κάνει να χάσουν την ισορροπία τους Ο ένας τομέας του ισογείου ήταν ένα ρωμαλέο αρσενικό μέρος



όπου βρήκα μια ποικιλία από δώρα για άντρες και αγόρασα ένα ασορτί καρό φλασκί και μια θήκη για τις κάρτες με το σκορ του γκολφ σε ένα κουτί από τεχνητό ξύλο Στο πιο θηλυκό τμήμα της αίθουσας διάλεξα ένα κουτί που περιείχε ένα σετ με ταλκ και έλαια για το μπάνιο δεμένα με βιολετί κορδέλα και στάθηκα στην ουρά για το ταμείο

Μπροστά μου βρισκόταν μια ψηλή γυναίκα με ένα ανήσυχο κοριτσάκι στο ένα χέρι κι ένα-δυο κουτιά στο άλλο Τα δώρα της έδειχναν πολύ πιο ψαγμένα από τα δικά μου κι άρχισα να ανη-συχώ λιγάκι για το ταλκ και τα έλαια Μιλούσε στο παιδί με τό-ση υπομονή ώστε ήμουν έτοιμος να μαζέψω θάρρος και να ζητή-σω τη γνώμη της μα τότε έφτασε η σειρά της στο ταμείο και την ώρα που άρχισε να ψάχνει στην τσάντα που είχε στον ώμο της το κοριτσάκι πέρασε ανάμεσα στους άλλους πελάτες κι έγινε καπνός

Ξαφνικά βρέθηκα πρώτος στη σειράlaquoΠώς μπορώ να σας εξυπηρετήσωraquoΣήκωσα το μαύρο γαλάζιο και ασημί κουτί που είχε εγκατα-

λείψει η γυναίκα και το ζύγισα με το δικό μουlaquoΓια το κορίτσι σας ή για τη μητέρα σαςraquo θέλησε να μάθει η

ταμίαςΈνιωσα το χρώμα να απλώνεται στο πρόσωπό μου και να καίει

τις άκρες των αυτιών μουlaquoΓια τη μητέρα μουraquo μουρμούρισαΈνα μικρό σοφό χαμόγελο ολοκλήρωσε την ταπείνωσή μουlaquoΝομίζω ότι το ταλκ και τα έλαια είναι πιο ασφαλής επιλο-

γήraquo είπε και τα πήρε από το χέρι μουΓια μια στιγμή μπήκα στον πειρασμό να αγοράσω το άλλο κου-

τί από αψηφισιά και μόνο Κι αν η μητέρα μου ήταν πιο νέα και μοντέρνα από ότι υπέθετε εκείνη Κι αν το έδινα στη Λούσι Εί-χαμε κάνει διστακτικά σχέδια να συναντηθούμε ανάμεσα στα Χρι-στούγεννα και την Πρωτοχρονιά Αλλά δεν είχα ιδέα τι άρωμα έβα-ζε αν έβαζε

Ο πατέρας μου ήρθε να με πάρει στον σταθμό του τρένου κι έσκυψε πάνω από το κάθισμα του συνοδηγού για να μου ανοίξει την πόρτα

laquoΛένε ότι μπορεί να χιονίσειraquo Ήταν κάτι σαν ερασιτέχνης με-τεωρολόγος και στο χολ του σπιτιού είχαμε ένα μαονένιο βαρό-



μετρο μα εκείνη η δήλωση ήταν φορτωμένη με βαθύτερα επίπε-δα σημασίας

laquoΕλπίζω να μη χιονίσειraquo είπα εγώΚαθίσαμε και οι δύο σιωπηλοί και κοιτούσαμε ευθεία μπρο-

στά σαν να θέλαμε να αντιμετωπίσουμε τις τυχόν αδέσποτες νι-φάδες στη διάρκεια της σύντομης διαδρομής ως το σπίτι

Στην πόρτα είδα το συνηθισμένο στεφάνι από λιόπρινο με την καρό κορδέλα και στο χολ ένα αληθινό χριστουγεννιάτικο δέντρο αλλά το στεφάνι που είχα φτιάξει με τον Ρος τον χειμώνα που εί-χαμε και οι δύο ιλαρά είχε αποσυρθεί Η μητέρα μου βγήκε από την κουζίνα φορώντας την εορταστική ποδιά της Τα χέρια της ήταν γε-μάτα αλεύρι γιrsquo αυτό δώσαμε δυο πεταχτά φιλιά κι έπειτα με κοί-ταξε από την κορυφή ως τα νύχια σαν να περίμενε να έχω αλλάξει

Στο βραδινό στην τραπεζαρία που σπάνια χρησιμοποιούσαμε ο πατέρας μου ανυπομονούσε να με πιάσει να απαντάω λάθος στις ερωτήσεις για τη λειτουργία των οργάνων και των αδένων Θυμά-μαι ότι κάπως έτσι συμπεριφερόταν και στον Ρος τον πρώτο και-ρό των σπουδών του Μήπως είχε δίκιο η Νας ότι ο μπαμπάς ήταν ένας αποτυχημένος γιατρός Ο Ρος ήταν πιο μαχητικός από εμέ-να δε φοβόταν να τον προκαλέσει Η δική μου επιφυλακτικότητα απλώς τον έκανε πιο επίμονο Και παρrsquo όλα αυτά όταν η μητέρα μου είπε laquoΓια όνομα του Θεού Γκόρντον άφησέ τον στην ησυχία τουraquo εγώ ευχήθηκα σχεδόν να συνέχιζε γιατί η σιωπή στον χώρο ήταν τόσο οξεία ώστε έμοιαζε με σιωπηλή κραυγή πόνου

Το τραπέζι της τραπεζαρίας άστραφτε από το γυάλισμα τα ποτήρια και τα μαχαιροπίρουνα γυάλιζαν Με την τόση προσοχή της στην καθαριότητα και την ευπρέπεια η μητέρα μου είχε κάνει το σπίτι τόσο αποστειρωμένο όσο και το ιατρείο του πατέρα μου

laquoΘέλεις άλλο κρασίraquo ρώτησε η μητέρα μουΜετά βίας είχα αγγίξει το ποτήρι μου μα το δικό της είχε γε-

μίσει κι αδειάσει τρεις φορές Ο λαιμός του μπουκαλιού κουδού-νισε ελαφριά πάνω στο ποτήρι Ο πατέρας μου το κοίταξε Η μη-τέρα μου κατέβασε προσεκτικά το μπουκάλι και σήκωσε το πο-τήρι της Τότε χτύπησε το κουδούνι

laquoΠοιος στον άνεμο να είναιraquo είπε ο πατέρας μουlaquoΜάλλον για τα κάλανταraquo Η μητέρα μου σχεδόν έδειχνε σαν

να είχε πυρετό με εκείνον τον αντιπερισπασμό Όταν άνοιξε την εξώπορτα ο ήχος που πέρασε από το χολ ως την τραπεζαρία



δεν ήταν κάποιο τραγούδι αλλά μια υπερβολική τσιρίδα χαράςlaquoΤι ωραία έκπληξηraquo Η φωνή της δυνάμωσε καθώς διέσχιζε το

χολ πλησιάζοντας την τραπεζαρία laquoΓκόρντον Άνγκους Για μα-ντέψτε ποιος είναιraquo

Στον χώρο την ακολούθησε η Σαρλότ η κοπέλα του Ρος Φορού-σε ένα μακρύ λιλά παλτό με φαρδύ γυριστό γιακά που σε οποια-δήποτε λιγότερο κομψή ή αδύνατη γυναίκα μπορεί να έμοιαζε με ρόμπα Εκείνη όμως την έκανε να μοιάζει με αστέρα του κινη-ματογράφου Κρατούσε ένα τετράγωνο κουτί τυλιγμένο με αταί-ριαστα φθηνό και φανταχτερό χαρτί περιτυλίγματος

laquoΜη σηκώνεστε σας παρακαλώraquo είπε laquoΔε θέλω να διακό-ψω το βραδινό σαςraquo

laquoΔε διακόπτειςraquo ξεφούρνισα εγώ με μια γελοία ευγνωμοσύ-νη γιατί είχε αλλάξει τη δυναμική της βραδιάς

laquoΤι θα πιειςraquo Ο πατέρας μου μετατράπηκε στον χαρωπό οι-κοδεσπότη που είχα ξεχάσει ότι έκρυβε μέσα του

Η τραπεζαρία έγινε ξανά ένας ωραίος φυσιολογικός χώροςlaquoΚάτι ελαφρύraquo Η Σαρλότ άφησε το πακέτο κι έβγαλε μαλακά

τα απαλά μαύρα δερμάτινα γάντια της laquoΉρθα με το αυτοκίνητοraquolaquoΠήρες αυτοκίνητο Τι ωραίαraquo είπε η μητέρα μουlaquoΈνα μικρό Peugeot είναι μόνοraquoΟ πατέρας μου άνοιξε ένα μπουκάλι ανθρακούχο νερό Πα-

γάκια κροτάλισαν στο ποτήρι καθώς το ανθρακικό άφρισε πάνω τους κι ένα ανεπαίσθητο πικρό άρωμα πλανήθηκε πάνω στο τρα-πέζι laquoΏστε Peugeot λοιπόνraquo

Η Σαρλότ ανασήκωσε τους ώμους και το παλτό κρεμάστηκε μόνο του στη ράχη της καρέκλας της αποκαλύπτοντας μια λεία σατέν φόδρα Από κάτω φορούσε ένα απλό μαύρο ζιβάγκο και μαύρο τζιν Τα μακριά μαλλιά της ήταν τόσο μαύρα και στιλπνά που έμοιαζαν μπλε σχεδόν το πρόσωπό της δεν είχε ψεγάδι Στη φωτογραφία της με τον Ρος στο τζάκι του καθιστικού τότε που είχαν ντυθεί Οικογένεια Άνταμς για έναν αποκριάτικο χορό η ομορφιά της είχε σχεδόν κάτι από βρικόλακα αλλά τώρα που τα χείλη της ήταν χλωμά από το κρύο έμοιαζε με μοντέλο σε φωτο-γραφία του Ντέιβιντ Μπέιλι τη δεκαετία του rsquo60 εκθαμβωτική και για κάποιον λόγο και λίγο ευάλωτη

laquoΛοιπόν έγινες ειδικευόμενη γιατρόςraquo είπε ο πατέρας μου laquoΉ μήπως πρέπει να πω ldquoγιατρίναrdquoraquo



Τα χλωμά χείλη σχημάτισαν ένα ανόρεχτο χαμόγελοlaquoΥπάρχει κάποιος τομέας στον οποίο θέλεις να ειδικευτείς Η

ΠαθολογίαraquolaquoΗ Καρδιοχειρουργικήraquo απάντησε εκείνη μαλακάΓια κάποιον λόγο μου ξέφυγε ένα ρουθούνισμα γέλιουΗ Σαρλότ μού προκαλούσε δέος από την πρώτη φορά που ο

Ρος την έφερε στο σπίτι το καλοκαίρι μετά το δεύτερο έτος Ο μπαμπάς μόλις είχε φτιάξει το τζακούζι στην αυλή Η Σαρλότ φο-ρούσε ένα μικροσκοπικό λευκό μπικίνι Πρώτη φορά έβλεπα γυ-ναίκα να φορά τόσο λίγα ρούχα Ήταν βασανιστικά ακατάδεκτη Δεν καταλάβαινα καν αν με είχε αντιληφθεί πίσω από τα γυαλιά ηλίου που θύμιζαν σταρ του σινεμά

laquoΠώς σου φαίνεται η Ιατρική Άνγκουςraquo ρώτησεlaquoΜια χαρά Πολλή δουλειά εννοείταιraquo μουρμούρισα δεκα-

τριών χρονών ξανάlaquoΔεν είναι τόσο δύσκολη όσο η Καρδιοχειρουργική όμωςraquo εί-

πε η μητέρα μου laquoΑν είναι δυνατόν Εμένα μου φαίνεται το πιο δύσκολοndashraquo

laquoΕίναι τομέας με μεγάλο ανταγωνισμόraquo παραδέχτηκε η ΣαρλότlaquoΑναρωτιέμαιhellipraquo άρχισε η μητέρα μουΤα μάτια της είχαν το υγρό απλανές βλέμμα που σήμαινε ότι

σκεφτόταν ποιο μονοπάτι θα είχε ακολουθήσει ο ΡοςlaquoΤέλος πάντωνraquo είπε η Σαρλότ κι ήπιε μια γουλιά από το αν-

θρακούχο νερό της laquoΑυτά είναι για το μέλλονraquolaquoΕίναι καλό να έχεις φιλοδοξίες παρrsquo όλα αυτάraquo είπε ο πατέ-

ρας μου Δεν ακούστηκε να υπολογίζει τις πιθανότητές της laquoΛοι-πόν γύρισες για Χριστούγενναraquo

Το σπίτι της μητέρας της ήταν λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά από το δικό μας αν και η Σαρλότ κι ο Ρος είχαν γνωριστεί στο πανε-πιστήμιο

laquoΈχω πηδήξει γυναίκες στις πέντε ηπείρουςraquo μου είχε πει κά-ποτε ενώ ξυριζόταν πριν από ένα ραντεβού laquoΌταν το καλύτερο πήδημα μένει πέντε λεπτά από το σπίτι μουraquo

laquoΜόνο σήμερα και αύριο Ανήμερα τα Χριστούγεννα δουλεύωraquo απάντησε η Σαρλότ

laquoΚαλώς ήρθες στην πραγματική ζωήraquo είπε ο πατέρας μουΘυμόμουν να τον έχουν καλέσει μόνο μία χρονιά ανήμερα τα

Χριστούγεννα για να γράψει αντιβίωση για ένα απόστημα



laquoΚαι την Πρωτοχρονιάraquo ρώτησε ήσυχα η μητέρα μουlaquoΝαι και την ΠρωτοχρονιάraquolaquoΊσως δεν είναι και τόσο κακόraquo είπε ο πατέρας μουlaquoΝαιraquo είπε η ΣαρλότΗ σιωπή έδειχνε ατελείωτηlaquoΤι ωραία που ήρθες να μας δεις όμως Δεν είναι πολύ ωραία

ΓκόρντονraquoΗ Σαρλότ έσπρωξε το πακέτο προς τη μητέρα μουlaquoΣας έφερα κάτι μικρόraquo είπεlaquoΔεν έπρεπε να μπεις σε κόπο Τι ωραία όμωςraquo είπε η μητέ-

ρα μου laquoΠάω να φέρω το δικό σουraquoΑπό το χρονικό διάστημα που έλειψε από το δωμάτιο ανα-

ρωτήθηκα αν η μητέρα μου είχε πράγματι αγοράσει κάποιο δώ-ρο για τη Σαρλότ ή αν τύλιγε κάτι που είχε αγοράσει για το μα-κρινό ενδεχόμενο να είχε παραβλέψει κάποιον παρά τις σχολα-στικές χριστουγεννιάτικες λίστες της

laquoΠού μένειςraquo ρώτησα τη Σαρλότ για να σπάσω τη σιωπήlaquoΣτο Μπάτερσι Το ξέρειςraquolaquoΌχιraquolaquoΕίναι αρκετά βολική γειτονιάraquolaquoΈχω πάει στο Εθνικό ΘέατροraquoΓια να παραχθεί αυτή η κραυγαλέα ανακολουθία η διαδικα-

σία σκέψης μου είχε περάσει από το Μπάτερσι στο μοναδικό μέ-ρος που γνώριζα νότια του ποταμού

Η Σαρλότ με κοίταξε περιφρονητικάlaquoΩραία τυχερός είσαιraquo είπε με μια λεπτή απόχρωση ειρωνείαςlaquoΤη μέρα της παράστασης τα εισιτήρια είναι πιο φθηνάraquo είπα

προς όφελος του πατέρα μου που φαινόταν σαστισμένος laquoΒγαί-νω και για τρέξιμοraquo πρόσθεσα

laquoΚι εγώ βγαίνω για τρέξιμοraquo είπε η ΣαρλότlaquoΜπορεί μια μέρα να βγείτε μαζίraquo προσπάθησε να συμμε-

τάσχει ο πατέρας μου μα η απόπειρά του να αστειευτεί απλώς έκλεισε τη συζήτηση

Η μητέρα μου επέστρεψε με ένα μαλακό πακέτο και το έδω-σε στη Σαρλότ

laquoΝα το ανοίξω τώραraquo ρώτησε εκείνηΈσκισε το χαρτί και αποκάλυψε ένα κόκκινο πλεκτό σετ με

γάντια και κασκόλ από τα Marks amp Spencer



laquoΤι όμορφοraquo είπε βάζοντας το κασκόλ γύρω από τον λαιμό της laquoΚαι πολύ ζεστόraquo

Έδειξε το τετράγωνο κουτί στο τραπέζι το οποίο η μητέρα μου ξετύλιξε για να αποκαλύψει ένα κουτί με μια ροζ αμαρυλλίδα

laquoΦυτεύετε τον βολβό και πετάει ένα υπέροχο λουλούδιraquo εί-πε η Σαρλότ

laquoΠάντα αναρωτιόμουν αν γίνεται όντωςraquo είπε η μητέρα μου δύ-σπιστα κι έπειτα γύρισε ανάποδα το κουτί και διάβασε τις οδηγίες

laquoΠώς δε γίνεταιraquo είπα βλέποντας δυσαρεστημένος τη Σαρλότ να ρίχνει το σατέν παλτό πάνω στους λεπτούς της ώμους Το πλε-χτό κόκκινο κασκόλ έδειχνε τόσο αταίριαστο πάνω στο σύνολο που φορούσε όσο και το πακέτο στα χέρια της όταν μπήκε Αναρωτή-θηκα πόσο δρόμο θα έκανε με το αυτοκίνητό της πριν το βγάλει

laquoΛοιπόν εγώ πρέπει να πηγαίνωraquo είπεΗ Σαρλότ φίλησε πεταχτά τη μητέρα μου κι έπειτα αφού έδωσε

το χέρι στον πατέρα μου του επέτρεψε τυπικά να την αγκαλιάσειΓια να μην υπάρξει περίπτωση να φανεί ότι περίμενα κι εγώ ένα

φιλί ή μια αγκαλιά έτρεξα στην εξώπορτα να την ξεπροβοδίσωlaquoΣrsquo ευχαριστώ που ήρθεςraquo είπα laquoΔεν ξέρεις πόση χαρά τούς

έδωσεςraquoΗ Σαρλότ σήκωσε το βλέμμα σrsquo εμένα Τα μάτια της παρατή-

ρησα είχαν ένα πρασινωπό χρώμα σαν της γάταςlaquoΨήλωσες πολύ Άνγκουςraquo είπε laquoΚοίτα να δεις νομίζω ότι

έχεις περάσει τον ΡοςraquolaquoΘα το απεχθανόταν αυτόraquoΗ φράση βγήκε έτσι απλά και ντράπηκα αμέσως γιατί είχα

κάνει τη μόνη μου αναφορά σrsquo εκείνον να ακουστεί ασεβήςΗ Σαρλότ συνοφρυώθηκε λιγάκι σαν να συλλογιζόταν την αλή-

θεια της δήλωσης κι έπειτα προς μεγάλη μου ανακούφιση χαμο-γέλασε ένα χαμόγελο γνήσιο σαν να θυμήθηκε κάτι ευχάριστο

laquoΈχεις απόλυτο δίκιο Θα το απεχθανότανraquo είπε κι έσφιξε ελάχιστα το χέρι μου πριν βγει έξω στο κρύο

Παρόλο που ήμαστε μόνο οι τρεις μας ανήμερα τα Χριστούγεν-να η μητέρα μου σηκώθηκε αξημέρωτα για να βάλει στον φούρ-νο μια πελώρια γαλοπούλα Εγώ δεν είχα κοιμηθεί καλά και κα-τέβηκα μόλις άκουσα την κλαγγή των ταψιών Η κουζίνα είχε ήδη



βυθιστεί στον ζεστό αχνό από τα εντόσθια από τα συκωτάκια πουλιών που έβραζε για τη σάλτσα Ήπια την κούπα με το τσάι που έβαλε μπροστά μου και της είπα ότι θα πήγαινα για τρέξιμο

laquoΝα ξαραχνιάσειςraquo είπεΈξω ο αέρας ήταν θαμπός από την παγωμένη ομίχλη το πε-

ζοδρόμιο ντυμένο με πάγο που κολλούσε ελαφρά στις σόλες των αθλητικών μου Με μηδενική ορατότητα κατέληξα να κάνω ένα αργό τζόκινγκ λες κι είχε ξυπνήσει μέσα μου κάποιο πρωτόγο-νο ένστικτο κάνοντας το μυαλό μου να θεωρεί ότι ήμουν τυφλός και χρειαζόμουν προστασία από εμπόδια που ίσως καραδοκού-σαν στον δρόμο μου Δεν μπορούσα να πιάσω την υπέροχη εκείνη ταχύτητα στην οποία οι σκέψεις έφευγαν από το κορμί μου και το μόνο πράγμα που είχε σημασία ήταν ό ρυθμικός ήχος των πο-διών που βρίσκουν το έδαφος

Όταν άξαφνα άκουσα τα βήματα κάποιου άλλου ατόμου έκο-ψα ταχύτητα και σταμάτησα

Μπορεί μια μέρα να βγείτε μαζίΜε προσπέρασε τρέχοντας ένας άγνωστος άντρας Την προη-

γούμενη νύχτα πρέπει να είχε φάει σκόρδο Η δριμεία οσμή έμει-νε να αιωρείται στην ακίνητη λευκότητα όσο το αγκομαχητό του ξεμάκρυνε κι έγινε σιωπή

Όταν γύρισα στο σπίτι μύριζε καμένο Η μητέρα μου έστεκε πάνω από τον νεροχύτη στην κουζίνα κι έτριβε το μαυρισμένο τηγάνι με τα συκωτάκια Δε σήκωσε το βλέμμα τη στιγμή που στάθηκα στην πόρτα αλλά από τη γωνία των ώμων της κατάλαβα ότι έκλαιγε

Έμεινα στο ντους πολλή ώρα απολαμβάνοντας το ζεστό νερό που κυλούσε πάνω στο παγωμένο πρόσωπό μου

Όταν κατέβηκα ο πατέρας μου καθόταν στο τραπέζι της κουζί-νας με τη συνήθη χριστουγεννιάτικη περιβολή του ένα χοντρό τουίντ πουλόβερ πάνω από ένα καρό πουκάμισο και κοτλέ παντελόνι

Μετά την επιστροφή μου είχα αντιληφθεί έναν ελαφρύ αέρα ανυπομονησίας γύρω του σαν κάποιον που περιμένει την οδική βοήθεια στην άκρη ενός αυτοκινητόδρομου

Η μητέρα μου κράδαινε ένα από τα χριστουγεννιάτικα πιάτα της laquoΠοιος θέλει καπνιστό σολομό και σαμπάνιαraquo

laquoΔεν είναι λίγο νωρίς γιrsquo αυτάraquo είπε ο πατέρας μου



laquoΚάποιος εδώ μέσα έχει σηκωθεί εδώ και ώρεςraquoΆκουγα τον ίδιο διάλογο κάθε χρόνο το πρωί των Χριστουγέν-

νων από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μουlaquoΕντάξει λοιπόν μια ζωή την έχουμεraquo ήταν η κλασική απά-

ντηση του πατέρα μου Φέτος όμως εννοείται πως δεν επρόκει-το να την πει

Στο παρελθόν μου επέτρεπαν μόνο μισό ποτήρι σαμπάνια μα τώρα που είχα κλείσει τα δεκαοκτώ όλα έδειχναν ότι μπορούσα να πιω όσο ήθελα Γλίστρησε στον λαιμό μου σαν κρέμα

laquoΔε νομίζω ότι αξίζει να ανάψουμε το τζάκι στο καθιστικόraquo έλεγε η μητέρα μου

Τα τελευταία χρόνια αυτό ήταν δουλειά του Ρος Δεν μπορού-σα να αποφασίσω αν υπονοούσε ότι φέτος έπρεπε να το κάνω εγώ ή αν δήλωνε ότι θα προτιμούσε να μην μπει στο καθιστικό εκεί όπου θα ήμαστε περιτριγυρισμένοι από φωτογραφίες του

laquoΓιατί δεν ανοίγουμε τα δώρα μας στην κουζίναraquo πρότειναlaquoΕδώ που είναι ωραία και ζεστάraquo είπε αμέσως ο πατέρας μουlaquoΤώρα που το λέτε γιατί όχιraquo Η μητέρα μου έδειχνε σχεδόν

ενθουσιασμένη για τη διακοπή της παράδοσηςΜου είχε πάρει ένα ζευγάρι πιτζάμες ένα κουπόνι για δέκα

μαθήματα οδήγησης στη Βρετανική Σχολή Αυτοκίνησης και εκ μέ-ρους του πατέρα μου έναν βηματομετρητή

laquoΓια να το δούμεraquo είπε εκείνος για να μην αφήσει αμφιβολία ότι ήταν η πρώτη φορά που το έβλεπε

laquoΜετρά τα βήματα που κάνειςraquo είπε η μητέρα μουΔε θα το χρησιμοποιούσα ποτέ αλλά εκτίμησα τη σκέψη που

έκρυβε πίσω του το δώρο Άκουγα σχεδόν τη μητέρα μου να λέει στις φίλες της laquoΔεν μπορώ να σκεφτώ τι να πάρω στον Άνγκους Αυτές τις μέρες το μόνο που κάνει είναι το τρέξιμοraquo

Ο πατέρας μου φάνηκε ευχαριστημένος με το δώρο του από μένα αλλά υπήρχε κάτι στον τρόπο που η μητέρα μου είπε laquoΑχ Λεβάνταraquo όταν ξετύλιξε το δικό της που με έκανε να καταλά-βω ότι δεν της άρεσε εκείνη η μυρωδιά Άρχισε να στριφογυρνά το όμορφο κουτί μέσα στα χέρια της

laquoΟ Ρος μού αγόραζε πάντα σαπουνάκια Yardleyraquo ψιθύρισε βραχνά

Ένα αγκάθι μνησικακίας καρφώθηκε στο βαμβακερό κουκού-λι που είχε υφάνει γύρω μου η σαμπάνια



laquoΌχι δεν τα έπαιρνε εκείνοςraquo ήθελα να πω laquoΕσύ τα έπαιρ-νες Γιατί πρέπει να είναι άγιοςraquo

Το ρολόι στον τοίχο μετρούσε τα δευτερόλεπτα Η γαλοπούλα τσιτσίριζε στον φούρνο

laquoΠώς πέρασε έτσι η ώραraquo είπε ξαφνικά ο πατέρας μου laquoΈχω κανονίσει να πάω για καφέ με τον Μπράιανraquo

laquoΓιατί δεν παίρνεις μαζί και τον Άνγκουςraquo πρότεινε η μητέ-ρα μου

Ένιωσα έναν στιγμιαίο δισταγμόlaquoΘέλεις να έρθειςraquoΉξερα ότι θα προτιμούσε να πω laquoόχιraquo αλλά η μητέρα μου

έδειχνε εξίσου πρόθυμη να φύγωΠερίμενα στο χολ μέχρι να κατέβει παίζοντας με τα κλειδιά

του αυτοκινήτου του μέσα σε ένα έντονο συννεφάκι κολόνιας που δεν είχα ξαναμυρίσει πάνω του

Κάναμε αρκετά χιλιόμετρα με το αυτοκίνητο μέχρι τη λέσχη του γκολφ Στο σαλόνι της λέσχης υπήρχαν μερικοί αμετανόητοι και μία γυναίκα που καθόταν μόνη σε ένα τραπέζι πλάι στη φω-τιά Όταν έσπρωξα την πόρτα για να την ανοίξω σήκωσε τα μά-τια γεμάτη προσμονή κι έπειτα κοίταξε πάλι κάτω όταν είδε πως δεν ήμουν το άτομο που περίμενε

laquoΤι θα πάρειςraquo Ο πατέρας μου πέρασε το μπράτσο γύρω από τους ώμους μου συνοδεύοντάς με προς το μπαρ

Ζήτησα ένα μικρό ποτήρι ξανθιά μπίρα ξέροντας ότι δε θα δίσταζε να εκφράσει δυνατά τις σκέψεις του για τους πότες της μπίρας σε όποιον ήθελε να ακούσει

laquoΔύο μικρά από την καλύτερη ξανθιά παρακαλώraquo είπε δυνατά στον μπάρμαν κι έπειτα γύρισε προς το μέρος μου laquoΜου φαίνε-ται ότι δεν έχουμε ξαναπιεί κανονικά εμείς οι δύο έτσι δεν είναιraquo

laquoΔε νομίζωraquoΞέραμε και οι δύο ότι έτσι ήταν Τα δέκατα όγδοα γενέθλιά

μου τον Απρίλιο είχαν έρθει κι είχαν φύγει χωρίς να το καταλά-βει κανείς

laquoΛένε τίποτα οι παμπ στο Λονδίνο ή είσαι περισσότερο τύπος του κρασιούraquo ρώτησε

laquoΔεν έχω πάει και σε πολλέςraquolaquoΕίναι πιο φθηνά στη λέσχη εraquoΔεν ήξερα αν ήθελε να είμαι γερό ποτήρι ή αν ήταν παγίδα



laquoΈτσι φαντάζομαιraquolaquoΈτσι φαντάζεταιraquo είπε ο πατέρας μου σαν να ήθελε να προ-

σκαλέσει και τους άλλους στο μπαρ στο ανδρικό τετ α τετ μαςΚάποιοι χαμογέλασαν μα κανείς δεν τσίμπησεΤελείωσε το ποτήρι τουlaquoΘέλεις άλληraquo ρώτησαlaquoΚαλύτερα να μην πιω άλλοraquo είπε laquoΘα οδηγήσω Άκουσε

μέχρι να τελειώσεις εγώ θα πάω στο μπάνιοraquoΣτάθηκα στο μπαρ προσπαθώντας να αγνοήσω την ξηρή γεύ-

ση της ζεστής μπίρας καθώς τελείωνα το ποτήρι μου μονορούφιΟ πατέρας μου επέστρεψε με τη γυναίκα που είχα προσέξει

όταν μπήκαμεlaquoΆνγκους δε θα το πιστέψεις Να σου συστήσω τη Σαμάνθα

την καινούργια βοηθό στο ιατρείο μουraquolaquoΌχι και τόσο καινούργιαraquo είπε εκείνη με ένα γελάκι κοιτώ-

ντας εκείνον και όχι εμένα καθώς σφίγγαμε τα χέριαΌπως οι περισσότερες βοηθοί οδοντιάτρων που είχα γνωρί-

σει ήταν χαριτωμένη με τρόπο σχεδόν κλινικό με κοντά μαλλιά ωραία δόντια και διακριτικά μικρά σκουλαρίκια Φορούσε κολλη-τό καθαρό τζιν χωμένο σε δερμάτινες μπότες κι ένα απαλό γα-λάζιο αφράτο πουλόβερ Γύρω από τους ώμους της ήταν ριγμέ-νο ένα μεταξωτό φουλάρι με μπλε μαρέν μπορντούρα και σχέδιο με χρυσές αγκράφες ελαφρώς αταίριαστο με το υπόλοιπο σύνο-λο Φαντάστηκα ότι ήταν το χριστουγεννιάτικο δώρο του πατέρα μου Δεν ήταν ακόμη σε ηλικία για μεταξωτά φουλάρια

laquoΠόσο καιρό έχεις που ήρθεςraquo τη ρωτούσε ο πατέρας μουlaquoΕπτά μήνεςraquolaquoΝαι ε Και δε μου λες είσαι μέλος στη λέσχηraquo ρώτησε λες

κι επρόκειτο να πιστέψει κανείς ότι ήταν το είδος του κοριτσιού που θα έβγαινε μονάχο για να παίξει γκολφ το πρωινό των Χρι-στουγέννων

laquoΌχι εγώ ο μπαμπάςraquo απάντησε laquoΉρθα να περάσω τα Χρι-στούγεννα με τους γονείς μουraquo Με κοίταξε στα μάτια για πρώ-τη φορά σαν να ξέραμε και οι δύο πόσο δυσάρεστο ήταν αυτό laquoΛοιπόν εγώ πρέπει να πηγαίνωraquo

Ενώ γυρίζαμε με το αυτοκίνητο δεν μπορούσα να αποφασί-σω τι ένιωθα αν ένιωθα οτιδήποτε δηλαδή Αν η Σαμάνθα ήταν ο τρόπος με τον οποίο είχε βρει κάποια παρηγοριά τότε μπρά-



βο του Μάντεψα ότι δεν ήταν η πρώτη Η μητέρα μου μάλλον το υποπτευόταν ndashήταν και η ίδια βοηθός στο οδοντιατρείο τουndash άρα μήπως ήταν δόλια η πρότασή της να τον συνοδεύσω Το μό-νο πράγμα για το οποίο ήμουν σίγουρος ήταν ότι δε θα ήθελε να το μάθει από εμένα

laquoΚαλή κοπέλα φαίνεται η Σαμάνθαraquo δοκίμασα να πω με ένα υπονοούμενο συνενοχής

laquoΤι πράγμα Α ναι δεν είναι καθόλου κακήraquo αποκρίθηκε ο πατέρας μου χωρίς να παίρνει τα μάτια από τον δρόμο

Το φως που έσβηνε είχε μια κιτρινωπή θαμπή λάμψη από το επικείμενο χιόνι

Όταν στρίψαμε στον δρόμο μας ο πατέρας μου θυμήθηκε ξαφ-νικά το άλλοθί του

laquoΠού να χάθηκε ο Μπράιανraquo αναφώνησεlaquoΠήγαμε κι εμείς αργάraquo είπαΟ πατέρας μου γύρισε και μου χαμογέλασε με το ανδρικό ύφος

που τον είχα δει να παίρνει μόνο με τον ΡοςlaquoΑυτό πρέπει να είναιraquo

laquoΤηλεφώνησε ένα κορίτσι και σε ζήτησεraquo ανακοίνωσε η μητέρα μου όταν μπήκαμε μαζί στο χολ του σπιτιού

laquoΑλήθειαraquo είπε ο πατέρας μουlaquoΌχι εσένα Γκόρντον Τον Άνγκους Τον ζήτησε ένα κορίτσιraquolaquoΚορίτσι εraquo Ο πατέρας μου μου χαμογέλασε ξανάlaquoΈπιασες το όνομά τηςraquo ρώτησαlaquoΑν έπιασε το όνομά τηςraquo αντήχησε εκείνος καταχαρούμε-

νος Μέσα σε μια πρόταση είχα μετατραπεί από τον γιο για τον οποίο δεν ήταν βέβαιος σε Καζανόβα

laquoΔεν ήταν καλή η σύνδεση Είπε ότι θα ξαναπάρει Ελπίζω όχι όσο τρώμεraquo

Το τηλέφωνο χτύπησε όταν η μητέρα μού πρόσφερε κρέμα σα-ντιγί ή και τα δύο για την πουτίγκα των Χριστουγέννων

laquoΓια σένα είναιraquo είπε ο πατέρας μου κλείνοντάς μου το μά-τι καθώς μου έδινε το ακουστικό

Το σήκωσα από το χολ με ένα σύντομο καρδιοχτύπι καθώς καθάριζα τον λαιμό μου πριν μιλήσω Μα δεν ήταν η Λούσι ήταν η Νας



laquoΓια πες πώς είναι τα πράγματα Περνάς καλάraquolaquoΜια χαράraquo είπα laquoΑρκετά ήσυχα ΕσύraquolaquoΜαύρα χάλια Ούτε δύο μέρες δεν έχω εδώ Η καινούργια φι-

λενάδα του μπαμπά είναι μεγάλη σκύλα Και δεν ξέρω κανέναν Να σου πω ο μπαμπάς λέει ότι αν κάποιος φίλος θέλει να έρθει για την Πρωτοχρονιά θα του κάνει τα εισιτήριαhellipraquo

laquoΠού ακριβώς είσαιraquo ρώτησα και σκέφτηκα τη Νέα Υόρκη τις Βρυξέλλες ή κάποια από τις πολλές άλλες πόλεις στις οποίες ο πατέρας της Νας είχε σπίτια

laquoΣτο σαλέ του Βαλ ντrsquo Ιζέρraquo είπε εκείνη laquoΚάνεις σκι έτσι δεν είναιraquo

laquoΌχιraquo είπα ψέματα laquoΆρα δε θα ήμουν η καλύτερη παρέαndashraquolaquoΈλα τώρα Γκας Σκέψου τα κρουασάν τον καλό καφέ και το

άφθονο κόκκινο κρασί Σε παρακαλώ έλα σε παρακαλώraquolaquoΔε γίνεται Νας λυπάμαι πολύhellip Σrsquo ευχαριστώ για την πρό-

τασηraquoΚατέβασα το ακουστικό κι έμεινα να κοιτάζω το χολ που ήταν

σημαιοστολισμένο με χριστουγεννιάτικες κάρτες Χιόνι πάνω στις εκκλησίες χιόνι στα δέντρα χιονισμένοι πίνακες του Μπρούγκελ με παγοδρόμους ένα χιονισμένο κλαδί πάνω στο οποίο είχε κουρ-νιάσει ένας κοκκινολαίμης χιόνι που τρεμόλαμπε στη στέγη μιας φάτνης ndashάραγε χιόνιζε ποτέ στη Μέση Ανατολήndash ένα χαριτωμέ-νο κουτάβι λαμπραντόρ με κόκκινο σκούφο να γλιστρά στο χιό-νι Στη μία σειρά πίσω από την άλλη μαλακές λευκές εικόνες άστραφταν γεμάτες χιονισμένες ευχές Δεν το είχε σκεφτεί κανείς

Είδα το πρόσωπο του Ρος να γυρίζει να με κοιτάξει μέσα από το χιόνι που έπεφτε πυκνό τα λευκά του δόντια τα μάτια του κρυμμένα πίσω από τα γυαλιά του σκι που καθρέφτιζαν τα πάντα Νιφάδες είχαν αρχίσει να κάθονται πάνω στα μαύρα μαλλιά του

laquoΤι πρόταση ήταν αυτή λοιπόνraquo ρώτησε ο πατέρας μου όταν επέστρεψα στο τραπέζι

Το μυαλό μου έπαιξε ξανά τη συνομιλία με τη Νας για την περίπτωση που είχαν ακούσει και κάτι ακόμα που θα αναγκαζό-μουν να εξηγήσω

laquoΤίποταraquo είπαlaquoΤίποτα εraquoΑπεχθανόμουν την ιδέα να είμαστε δυο άντρες με μυστικά

εμείς οι δύο



laquoΝα σας πω πειράζει να το φάω αργότερα αυτό Έχω σκάσειhellipraquoΟ πατέρας μού έριξε μια πληγωμένη ματιά Η φυσαλίδα της

συντροφικής καλής διάθεσης ήταν εύθραυστη και τώρα εγώ την είχα σπάσει

Στο δωμάτιό μου έμεινα να κοιτώ τις χιονονιφάδες που έπε-φταν πέρα απο το παράθυρο και να σκέφτομαι τι συνέβαινε τέ-τοια εποχή πριν από έναν χρόνο

Το χιόνι είχε αρχίσει να πέφτει το σούρουπο Το σκι εκτός πίστας δεν ήταν ασφαλές έτσι κι αλλιώς αλλά ήταν η απόλυτη τρέλα αν το έκανες όταν δεν έβλεπες καν πού πήγαινες

laquoΓιατί ανέβηκες τότε αφού δε θέλεις να κατέβεις με τα σκιraquo θέλησε να μάθει ο Ρος

Η στρατηγική του αδελφού μου ήταν πάντα να με κάνει να νιώθω πρώτα ηλίθιος

laquoΝόμιζα ότι ήθελες να κατέβουμε όπως πάνταhellipraquolaquoΈχουμε κατέβει ldquoόπως πάνταrdquoraquo κλαψούρισε κοροϊδεύο-

ντάς μεlaquoΌχι με αυτές τις συνθήκες Και πάλι θα είναι αρκετά επι-

κίνδυνοhellipraquolaquoldquoΘα είναι αρκετά επικίνδυνοrdquoraquo Άλλη μια κοροϊδευτική ηχώ

κι έπειτα ο αναπόφευκτος σαρκασμός που κατάφερνε πάντα να με ωθεί να κάνω πράγματα που δεν ήθελα να κάνω laquoΑν είναι δυνατόν τι κλαψομούνης που είσαιraquo

Ο Ρος κοίταξε την πλαγιά πιο κάτω Την κοίταξα κι εγώ Έπειτα γύρισε προς το μέρος μου και στα μάτια του γυάλιζε η πρόκληση

laquoΟ τελευταίος που θα φτάσει κάτω κερνάει τα ποτάraquo Κατέ-βασε τα γυαλιά του κι εξαφανίστηκε έχοντας φτάσει στο laquoτρίαraquo όταν εγώ ήμουν ακόμα στο laquoέναraquo ακριβώς όπως σε κάθε αγώ-να που κάναμε ποτέ

Κόντεψα να ακολουθήσω Κόντεψα να ακολουθήσω Μα δεν ακολούθησα

Είχα ακούσει τους σαρκασμούς του τόσες πολλές φορές ώστε είχαν χάσει τη δύναμή τους Δεν κατέβηκα καν από τη σημειωμέ-νη διαδρομή Το θριαμβευτικό κυματάκι υποχώρησε την ώρα που έστεκα μόνος στο τελεφερίκ κατεβαίνοντας αργά μέσα στην πυ-κνή ομίχλη σαν να είχα αποδεχτεί επιτέλους την ήττα μου



Πίσω στο ξενοδοχείο κάθισα στην τζαμαρία του μπαρ και κοι-τούσα τη μηδενική ορατότητα

Λίγα λεπτά αργότερα με βρήκαν η μαμά και ο μπαμπάς Η μαμά είχε περάσει όλο το απόγευμα στο σπα και ήταν κάπως ροδαλή και λαμπερή ο μπαμπάς είχε αποσυρθεί όταν άρχισε να χιονίζει και είχε κάνει ήδη μπάνιο κι είχε αλλάξει για το βραδινό

laquoΠού είναι ο ΡοςraquolaquoΉθελε να κατέβει με τα σκι Εγώ βαρέθηκαraquoΔεν τους είπα ότι ο Ρος θα έκανε σκι εκτός πίστας Σκέφτηκα

ότι δεν είχε νόημα να τους κάνω να ανησυχήσουν άδικαΈπειτα από σχεδόν μία ώρα τη μαμά την έπιασε νευρικότητα

κι άρχισε να κοιτά το ρολόι κάθε λίγα λεπτάlaquoΜάλλον θα βρήκε κάποιον γνωστό και θα πήγαν να πιουν

κάτιraquo είπαlaquoΜάλλον θα γύρισε στο δωμάτιο για να στεγνώσειraquo είπε ο

μπαμπάςlaquoΗ χιονοθύελλα φαίνεται να σταματάraquo είπε η μαμά laquoΊσως

βρήκε καταφύγιο κάπου και περίμενε να περάσειraquoΌλοι μας φανταζόμαστε πρόθυμα πιθανά σενάρια που θα εξη-

γούσαν την αφύσικη καθυστέρησηΝομίζω ότι ίσως όλοι μας φοβόμαστε τον Ρος Η μητέρα μου

δεν τολμούσε να δείξει ότι ανησυχούσε ο μπαμπάς μου τρελαι-νόταν για το θάρρος και την ανδρεία του μεγαλύτερου γιου του και δεν ήθελε να φανεί ότι τα αμφισβητούσε το δικό μου όλο και πιο μεγάλο άγχος μπερδευόταν με το γεγονός ότι δεν τους είχα πει όλα τα δεδομένα

laquoΜήπως πρέπει να ειδοποιήσουμε κάποιονraquo ρώτησα τελικά laquoΝομίζω ότι είχε σκοπό να κατέβει εκτός πίσταςhellipraquo

laquoΤι πράγμα Και γιατί στον διάβολο δεν το είπες νωρίτερα αυτόraquo

Ο πατέρας μου είχε ήδη αποφασίσει να κατηγορήσει εμέναΌταν διαπιστώσαμε τι έπρεπε να κάνουμε σrsquo εκείνες τις συν-

θήκες κι αφού έφυγε η ομάδα διάσωσης είχαν περάσει τρεις ώρες από την τελευταία φορά που είχα δει τον αδελφό μου Τον βρήκαν στις εννιά εκείνο το βράδυ ακόμη ζωντανό αλλά με υποθερμία με θρυμματισμένο χέρι και καταστροφικά τραύματα στο κεφά-λι Όπως φαίνεται ένα-δυο λεπτά μόλις μετά τη στιγμή που χω-ριστήκαμε ο Ρος είχε πέσει πάνω σε ένα δέντρο με μεγάλη ταχύ-



τητα Κατάφεραν να καθορίσουν με ακρίβεια την ώρα γιατί είχε σταματήσει το ρολόι στο σπασμένο χέρι του Πάντα τον φανταζό-μουν να εκσφενδονίζεται μέσα στη λευκότητα να ρίχνει μια ματιά πάνω από τον ώμο του για να δει αν τον έφτανα και να του ξε-φεύγει το κρίσιμο κλάσμα του δευτερολέπτου που χρειαζόταν για να αποφύγει το εμπόδιο που εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά του

laquoΓιατί τον άφησες να πάειhellipraquo ούρλιαξε προς το μέρος μου η μητέρα μου όταν είδε το φορείο

laquohellipμόνος τουraquo πρόσθεσε ο πατέρας μουΔεν μπορεί να μην ήξεραν ότι ήταν αδύνατο να τον εμποδίσω

αλλά είχαν ανάγκη να κατηγορήσουν κάποιον και δεν μπορούσαν να κατηγορήσουν τον Ρος γιατί ήταν προφανές ότι ο Ρος θα πέ-θαινε Κι όσοι πεθαίνουν νέοι πρέπει πάντα να είναι ήρωες



ΤΕΣ

Το πρωινό των Χριστουγέννων ξύπνησα ακούγοντας τη μακρινή κλαγγή των τηγανιών Πετάχτηκα από το κρεβάτι έτρεξα κάτω με το νυχτικό και ξυπόλυτη Στην κουζίνα η μαμά είχε σκύψει και κοιτούσε την πρόοδο της γαλοπούλας μέσα από τη γυάλινη πόρτα του φούρνου Γύρισε και μου χαμογέλασε laquoΠώς ήταν η Λειτουργία χθες βράδυraquo

laquoΤο ήξερα ότι δεν ήταν αλήθειαraquo Έτρεξα προς το μέρος της ξεχειλίζοντας από χαρά με απλωμένα χέρια Και τότε ξύπνησα και το κουκούλι της υπέροχης ευτυχίας έγινε θρύψαλα από μια κατακλυσμιαία απογοήτευση

Το δωμάτιο ήταν σκοτεινό οι κουβέρτες και το ροζ καπιτο-νέ κουβερλί πιο βαριά από το πάπλωμά μου στο σπίτι Το ζεστό άρωμα της ψητής γαλοπούλας και η διακριτική κλαγγή του μα-γειρέματος ανέβαιναν από την κουζίνα στον κάτω όροφο Θυμή-θηκα ότι βρισκόμουν στον ξενώνα της οικογένειας ΟrsquoΝιλ

Αναρωτήθηκα πόσο είχε κρατήσει το όνειρό μου Ήταν άραγε μερικά λεπτά ή ένα δευτερόλεπτο μόνο Πώς το κάνει αυτό το μυαλό Πώς καταφέρνει το κοιμισμένο συνειδητό να κατασκευά-σει μια ιστορία για να ερμηνεύσει τις μυρωδιές και τους ήχους γύρω του Και γιατί έπρεπε να ξυπνήσω τόσο γρήγορα Έκλει-σα σφιχτά τα μάτια προσπαθώντας να φέρω πίσω στη φαντασία μου τη μαμά μα εκείνη είχε χαθεί

Άραγε ήταν αυτό το σημάδι σκέφτηκα ξαφνικάΗ μαμά θα μπορούσε να είχε πει οτιδήποτε μα είχε αναφέ-

ρει τη Λειτουργία



Η Χόουπ κοιμόταν στο απέναντι κρεβάτι μισό μέτρο μακριά μου

laquoΧρόνια πολλά Τριraquo είπε ανοίγοντας τα μάτια laquoΕίναι Χρι-στούγενναraquo πρόσθεσε καταχαρούμενη

Δε νομίζω ότι είδα ποτέ τη Χόουπ θλιμμένη Πεισμωμένη ναι θυμωμένη χωρίς λόγο ναι μα ήταν πάντα έτσι Καμιά φορά κοι-τούσα την αδελφή μου κι αναρωτιόμουν αν της έλειπε καθόλου η μαμά Δεν τη ρωτούσα γιατί δεν είχα λόγο να εισαγάγω τη δυστυ-χία εκεί όπου δεν υπήρχε Καμιά φορά ρωτούσα τον εαυτό μου Αν μπορεί να το ξεπεράσει ένα πεντάχρονο εσύ γιατί δεν μπορείς

laquoΠώς ήταν η Λειτουργία χθες βράδυraquo είπε η κυρία ΟrsquoΝιλ όταν μαζευτήκαμε στο σαλόνι τους για να ανοίξουμε τα δώρα

laquoΌπως κάθε χρόνοraquo είπε αμέσως η ΝτολΑνέκαθεν ήταν πολύ καλύτερη από εμένα στα ψέματα Κρα-

τούσε τα πράγματα απλά και πόνταρε στο ότι θα τη γλίτωνε αντί να πλάσει μια ιστορία για να εξηγήσει την απουσία μας στην πε-ρίπτωση που την ανέφερε κάποιο μέλος του ποιμνίου

Αναρωτήθηκα αν εκείνο που ασυνείδητα είχε βάλει τα λόγια στο στόμα της μαμάς ήταν οι ενοχές μου γιατί το προηγούμενο βράδυ είχα πάει στην παμπ αντί να πάω στην εκκλησία Ένιω-θα ακόμη τόσο έντονη την παρουσία της ώστε ήμουν παράξενα αποπροσανατολισμένη

laquoΠοια δώρα είναι δικά μουraquo ρώτησε η ΧόουπΜε χρήματα που μου είχε δώσει ο μπαμπάς είχα πάρει στη

Χόουπ ένα CD player εκ μέρους του Εγώ της είχα αγοράσει μια συλλογή από κάλαντα Ο Άγιος Βασίλης τής είχε πάρει μια υπέ-ροχη κάλτσα αν και στην πραγματικότητα δεν ήρθε ούτε στο δικό μας σπίτι ούτε στης Ντολ γιατί δεν είχαμε καμινάδα Στο μυα-λό της Χόουπ βασίλευε η κυριολεξία και η ιδέα ενός μεγαλόσω-μου άντρα με γενειάδα που τριγυρίζει μέσα στη νύχτα τής φαι-νόταν απίστευτα τρομακτική

Είχα πάρει στον μπαμπά ένα ζευγάρι κάλτσες με τον Χόμερ Σίμπσον εκ μέρους της Χόουπ κι ένα μπουκάλι Jameson από μένα γιατί ήταν το ουίσκι που του αγόραζε πάντα η μαμά Ο μπαμπάς φάνηκε να εκπλήσσεται ευχάριστα σαν να μην περίμενε τίποτα

Έπειτα ήταν η σειρά μου να ανοίξω τα κρεμαστά σκουλαρίκια



από τα Accessorize που μου είχα αγοράσει εκ μέρους της ΧόουπlaquoΤο δικό σου δώρο για την Τρι πού είναιraquo ρώτησε η Χόουπ

τον μπαμπάΚατάλαβα ότι έπρεπε να πάρω και για μένα κάτι εκ μέρους

του Ένιωσα ηλίθια που πίστευα τα έκπληκτα επιφωνήματα της μαμάς όταν άνοιγε το φθηνό άρωμα που της έκανε δώρο κάθε χρόνο

laquoΝα ξέρετεraquo είπε ο πατέρας μου άβολα laquoΔεν ήξερα τι να σου πάρω Τες γιrsquo αυτό είναι καλύτερα να πάρεις μόνη σου κάτιraquo

Σηκώθηκε έβγαλε τα χρήματα από την πίσω τσέπη του και τρά-βηξε πρώτα πέντε κι έπειτα νιώθοντας την κυρία ΟrsquoΝιλ να τον πα-ρακολουθεί κι άλλα πέντε δεκάλιρα κάτι που ήταν γενναιόδωρο μα εγώ θα προτιμούσα να είχε σκεφτεί να μου πάρει κάποιο δώρο

Η μαμά μού έπαιρνε πάντα ένα ημερολόγιο σε συνηθισμέ-νο μέγεθος με κάθε μέρα σε διαφορετική σελίδα και το προσω-ποποιούσε με ένα υφασμάτινο κάλυμμα στο οποίο κεντούσε το όνομά μου και τη χρονιά Ήταν τα πρώτα Χριστούγεννα που δεν έπαιρνα ημερολόγιο από τότε που ήμουν δέκα χρονών

Στο τραπέζι του φαγητού υπήρχε ένα κουτί με δώδεκα χρι-στουγεννιάτικα κράκερ που εμείς δεν αγοράζαμε ποτέ γιατί ήταν ακριβά Μετά το αρχικό σοκ του κρότου η Χόουπ έπαθε εμμονή και γυρνούσε γύρω γύρω από το τραπέζι επιμένοντας να τα ανοί-ξει εκείνη όλα μαζεύοντας τα μικροδωράκια στη ροζ τσάντα που της είχε αγοράσει η Ντολ Μας επέτρεψε όμως ύστερα από μια μικρή διαπραγμάτευση να κρατήσουμε τις χάρτινες κορόνες μας

laquoΓιrsquo αυτό δεν είναι τα Χριστούγεννα για τα παιδιάraquo παρα-τήρησε ο κύριος ΟrsquoΝιλ σε αρκετές περιστάσεις σαν να ήθελε να το υπενθυμίσει στον εαυτό του

Η κυρία ΟrsquoΝιλ είχε φτιάξει γαλοπούλα με όλες τις γαρνιτού-ρες μαζί με μικρά λουκάνικα για τη Χόουπ και για επιδόρπιο ένα παγωτό ειδικά για την ίδια που ήταν μια συσκευασία μαλα-κό παγωτό βανίλια και μια ποικιλία από Smarties ζελεδάκια και σοκολατένια κουμπιά γιατί η κυρία ΟrsquoΝιλ είχε κάνει αρκετά παι-διά ώστε να ξέρει ότι το παραδοσιακό γλυκό των Χριστουγέννων δεν άρεσε σε όλα

Μετά το φαγητό ο μπαμπάς και ο κύριος ΟrsquoΝιλ πήγαν στην παμπ και η Χόουπ βολεύτηκε μαζί με την κυρία ΟrsquoΝιλ μπροστά στη μεγάλη τηλεόραση για να δουν την ταινία με τα κινούμενα



σχέδια Όταν η Ντολ κι εγώ τελειώσαμε το πλύσιμο των πιάτων εκείνη πρότεινε να πάμε μια βόλτα

Ένα χλωμό ασημένιο μονοπάτι διέσχιζε το νερό προς τον χειμω-νιάτικο ήλιο Όταν τα χρώματα ήταν έτσι θολά και θαμπά κατα-λάβαινε κανείς γιατί η μικρή μας πόλη είχε γίνει στο απόγειό της πόλος έλξης καλλιτεχνών συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Τέρνερ Σήμερα οι περισσότερες βικτοριανές βίλες στις οποίες άλ-λοτε απολάμβαναν τις διακοπές τους οι εύποροι Λονδρέζοι είχαν γίνει οίκοι ευγηρίας ή ξενώνες για άτομα που όπως έλεγαν όλοι laquoέχρηζαν βοηθείαςraquo δηλαδή για μια ετερόκλητη συλλογή ναρκο-μανών και ανθρώπων με νοητικά προβλήματα που περιπλανού-νταν στην πόλη κατά τη διάρκεια της μέρας Ξεθωριασμένες χρι-στουγεννιάτικες γιρλάντες κρέμονταν σε άχαρα παράθυρα

Είχε βγει κι άλλος κόσμος για να περπατήσει και να χωνέψει το μεσημεριανό Τώρα που δεν ακουγόταν το συνηθισμένο βουη-τό και το τρίξιμο από τα μηχανήματα με τα φρουτάκια από τα μπιλιαρδάδικα τα αυτιά μου άρχισαν να πιάνουν μικρά αποσπά-σματα από τις συζητήσεις γύρω μου

laquoΕίναι κρίμα για αυτά τα αγόριαhellipraquo έλεγε μια ηλικιωμένη σε αναπηρικό αμαξίδιο στη νεότερη γυναίκα που την έσπρωχνε

laquoΤραγωδίαhellipraquoΆραγε κουβέντιαζαν για κάποια δική τους απώλεια αναρωτή-

θηκα ή για εκείνη της βασιλικής οικογένειαςΦαντάστηκα ότι οι δύο τριαντάρηδες που προχωρούσαν προς

το μέρος μας ήταν αδέλφια που είχαν επιστρέψει στο σπίτι για τα Χριστούγεννα Ή μήπως ομοφυλόφιλο ζευγάρι Όσο πλησίαζαν ο ένας τους κοίταξε την Ντολ Άρα δεν ήταν γκέι Ο άλλος μιλούσε

laquohellipέτσι γίνεται όταν ζεις το όνειρό σουhellipraquo Από την εμφάνισή του ndashφθηνό τζιν κι ένα δερμάτινο σακάκι στο χρώμα της διάρ-ροιαςndash μου φάνηκε ότι τα πράγματα δεν είχαν πάει όπως ήλπιζε

laquoΠοιο λες να ήταν το όνειρό τουraquo ρώτησα την ΝτολlaquoΠοιο όνειροraquolaquoΆσrsquo τοraquoΠάντα ακούω τις συζητήσεις των άλλων και φτιάχνω ιστορίες

στο μυαλό μου για να εξηγήσω το παρελθόν τους Το ίδιο έκανε και η μαμά Πηγαίναμε για τσάι σε κάποια καφετέρια μπροστά



στη θάλασσα και κάναμε μια απόλυτα φυσιολογική κουβέντα μα όταν έφευγε το ζευγάρι από το διπλανό τραπέζι αρχίζαμε αμέσως να συζητάμε όλα όσα είχαμε κρυφακούσει laquoΑυτός νιώθει ενοχές για κάτιhellip Δεν τον πίστεψα όταν της ζήτησε συγγνώμη εσύ Λες να είναι παντρεμένος και να είναι η ερωμένη τουraquo

Η Ντολ δεν το έκανε αυτό γιατί συνήθως είχε η ίδια να πει πολλά

Κατεβήκαμε ως την παραλία Η παλίρροια είχε κατέβει και η θά-λασσα ήταν πολύ ήρεμη Τα κύματα δεν ήταν μεγαλύτερα από αση-μένιους παφλασμούς που έσπαζαν πάνω στην επίπεδη υγρή άμμο

laquoΝrsquo αγγίζει με ήχους απαλούς την όχθηhellipraquolaquoΤι πράγμαraquo είπε η ΝτολlaquoΕίναι από το ποίημα της μαμάςraquolaquoΚατάλαβαraquoΈχει χρονικό όριο η θλίψη Τρεις μήνες Έξι Ακόμα και η Ντολ

δε θα έκανε υπομονή για πάντα Δεν ήταν καιρός laquoνα συμβιβα-στώ με αυτόraquo laquoνα το ξεπεράσωraquo ή μήπως όλα αυτά δεν ήταν παρά μόνο φράσεις στις οποίες προσκολλώνται εκείνοι που δεν έχουν νιώσει ποτέ την απώλεια

laquoΣτην Ιταλία ανήμερα τα Χριστούγεννα επισκέπτονται τους νεκρούς συγγενείςraquo είπε η Ντολ laquoΈξω από τα νεκροταφεία στή-νουν πάγκους με λουλούδια Δεν είναι κακή ιδέα τι λεςraquo

Σκέφτηκα τον τάφο της μαμάς στο τέλος μιας σειράς στο κοι-μητήριο Όπως μας είχαν πει έπρεπε να αφήσουμε το χώμα να κατακαθίσει πριν βάλουμε το μνήμα γιrsquo αυτό δεν το είχαμε φτιά-ξει ακόμα Μου φαινόταν φρικτή η σκέψη ότι κειτόταν εκεί με κόσμο που δεν ήξερε κάτω από μια στοίβα μαραμένα λουλού-δια και αρκουδάκια μουλιασμένα από τη βροχή Στον ακριβώς επόμενο τάφο είχαν βάλει ένα γυαλιστερό μαύρο μνήμα σε σχή-μα καρδιάς με το μήνυμα Πάντα στης καρδιές μας το οποίο η μαμά θα απεχθανόταν γιατί ήταν πολύ ιδιότροπη με την ορθο-γραφία και τη στίξη Σκέφτηκα ότι έπρεπε να πάω αυτή τη μέ-ρα Δεν είχε περάσει καν από το μυαλό μου γιατί στην πραγμα-τικότητα δεν είχα την αίσθηση ότι ήταν εκεί

laquoΟ Φρεντ λέει ότι είναι σαν να τους υπολογίζεις κι αυτούς στη γιορτήraquo συνέχισε η Ντολ

laquoΟ Φρεντraquo μπήκα ξανά στη συζήτησηlaquoΟ Φρεντ Μαρινέλο Ο μπαμπάς του είναι Ιταλόςraquo



laquoΈλεοςraquoΕκείνο που ρωτούσα κι εκείνη ήξερε καλά τι ρωτούσα ήταν

Πώς έγινε κι έχεις ξαφνικά τόση οικειότητα με τον Φρεντ Θα έπρεπε να εξηγήσω ότι ο Φρεντ ήταν αρχηγός της ομάδας ποδο-σφαίρου και το πιο δημοφιλές αγόρι της χρονιάς μας στο σχολείο Στα δεκαέξι του είχε υπογράψει σε μια τοπική ημιεπαγγελματι-κή ομάδα ποδοσφαίρου Ήταν ο νεαρότερος παίκτης με συμβό-λαιο και πρόσφατα όπως έλεγαν οι φήμες τον ακολουθούσαν οι σκάουτερ της Άρσεναλ Το νέο είχε γίνει πρωτοσέλιδο στην τοπι-κή εφημερίδα κάτω από τον τίτλο Ο Φρεντ στην Premiership Ο Φρεντ ήταν ότι πιο κοντινό είχε η μικρή μας πόλη σε διασημότη-τα και άρεσε σε όλα τα κορίτσια της τάξης μας

Τώρα που το ξανασκεφτόμουν το προηγούμενο βράδυ ο Φρεντ ήταν στο Crown με μια αντροπαρέα κι είχα προσέξει ότι η Ντολ είχε πει δυο λόγια μαζί του πηγαίνοντας στην τουαλέτα και είχε γυρίσει να με δείξει σαν να έλεγε laquoΕκεί καθόμαστεraquo

laquoΈρχεται στο ινστιτούτο για να κάνει αποτρίχωση στα πό-διαraquo είπε κεφάτα laquoΤο κάνουν όπως φαίνεται κάποιοι παίκτες της Premiership για την αεροδυναμικήraquo

laquoΉ για πλάκαraquo γέλασα εγώΗ Ντολ δε γέλασε Έπαιρνε το επάγγελμά της στα σοβαρά

Ήθελε να γίνει αισθητικός από τότε που ήταν πέντε χρονών και πήρε δώρο για τα Χριστούγεννα μια κούκλα με μαλλιά που με-γάλωναν όταν τα έκοβες Όντας το μωρό της οικογένειας και το μόνο κορίτσι την άφηναν να πειραματιστεί με τα παλιά μισοτε-λειωμένα κραγιόν και τα μπουκαλάκια με το ξεραμένο άι λάινερ της κυρίας ΟrsquoΝιλ Κάποια στιγμή όταν ήμασταν περίπου επτά χρονών η Ντολ με είχε χρησιμοποιήσει ως μοντέλο τρομοκρατώ-ντας τη μητέρα μου και κάνοντας τις οικογένειές μας να καθίσουν σε χωριστά στασίδια στη Λειτουργία για κάμποσες εβδομάδες

laquoΚι αν θες να ξέρειςraquo είπε η Ντολ laquoμας έχει καλέσει σε ένα πάρτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάςraquo

laquoΟ Φρεντ ΕμάςraquolaquoΕμένα βασικά αλλά εγώ είπα ότι μπορεί να έρθεις κι εσύraquolaquoΕυχαριστώ αλλά δε θα πάρωraquo είπα εγώlaquoΈλα τώρα Αν έρθεις κι εσύ θα μπορέσουμε να μείνουμε όσο

θέλουμε Την ξέρεις τώρα τη μαμά μουraquoΗ δική μου μαμά ανησυχούσε λιγάκι για την επιρροή της Ντολ



πάνω μου ενώ η κυρία ΟrsquoΝιλ ενθάρρυνε ανέκαθεν τη φιλία μας γιατί εγώ ήμουν εκείνη που διάβαζε βιβλία και ήξερε ποιες ασκή-σεις μάς είχαν δώσει από το σχολείο και τι έπρεπε να πάρουμε για τα μαθήματα μαγειρικής και τα λοιπά

laquoΚαι η Χόουπraquo είπα αναζητώντας μια δικαιολογία laquoΟ μπα-μπάς σίγουρα θα θέλει να πάει στην παμπraquo

laquoΔεν μπορεί να μείνει στο σπίτι μαςraquo είπε η ΝτολlaquoΜα δεν έχω τι να βάλωraquolaquoΤώρα κάνεις σαν τη ΣταχτοπούταraquolaquoΔηλαδή έχουν κανονιστεί όλαraquo είπαlaquoΘα έρθεις στον χορόraquo είπε η Ντολ

Μόνο όταν ο Φρεντ Μαρινέλο άνοιξε την πόρτα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το πήρα χαμπάρι Το χαμόγελό του άστραφτε Όταν ήταν μικρός είχε στραβά δόντια αλλά τα είχε χάσει πρόσφατα σε μια σύγκρουση στη μικρή περιοχή κι έτσι τώρα είχε μια σει-ρά από ομοιόμορφες λευκές θήκες

Τα μάτια του κοίταξαν το κορμί της Ντολ από την κορυφή ως τα νύχια

Κι έπειτα λες και μόλις με είχε δει πίσω της laquoΤεςraquoΑκόμα και με ίσια παπούτσια τον έφτανα σε ύψος και οι άντρες

σαν τον Φρεντ δεν ήξεραν πολύ καλά πώς να το χειριστούν αυτόlaquoΛυπάμαι για τη μητέρα σουraquo είπε laquoΉταν καλή γυναίκα Πα-

ρεμπιπτόντως σου πάνε πολύ τα μαλλιά έτσιraquoΣυνήθως έπιανα πίσω τα μακριά σγουρά μαλλιά μου για να

τα κρατάω υπό έλεγχο αλλά αυτό το βράδυ η Ντολ είχε επιμείνει να ισιώσει την κάθε τούφα και να κάνει χωρίστρα στο πλάι ώστε να πέφτουν τα μισά στο πρόσωπό μου Όταν κουνούσα το κεφά-λι έπιανα ακόμα μια ανεπαίσθητη μυρωδιά καμένου

laquoΤα έφτιαξε η Ντολraquo είπαlaquoΤαλαντούχα αλλά και όμορφηhellipraquo Ο Φρεντ φίλησε την Ντολ

στα χείληΈνιωσα τελείως ηλίθια Ήμουν τόσο καλή στο να εφευρίσκω

ιστορίες για τη ζωή ανθρώπων που δεν είχα γνωρίσει ποτέ αλλά μου είχε ξεφύγει ο πρώτος μεγάλος έρωτας της καλύτερής μου φί-λης Όταν θυμήθηκα τη συζήτηση που είχαμε κάνει πρόσφατα για τον ένα και μοναδικό αλλά και τα τόσα πράγματα για τις ιταλικές



οικογένειες κατάλαβα ότι στην πραγματικότητα ήταν προφανέςlaquoΠόσος καιρός πάειraquo ρώτησα την Ντολ στο υπνοδωμάτιο των

γονιών του Φρεντ όπου αφήσαμε τα παλτά μας και κοιτάξαμε αν έχουν λερωθεί με κραγιόν τα δόντια μας στον καθρέφτη της τουαλέτας

laquoΔεν ήμουν σίγουρη αν ήταν σοβαρόraquo ήταν η δικαιολογία της Ντολ για το ότι δε μου το είχε πει

laquoΕίναι σοβαρόraquolaquoΜε λέει ldquoΜαρία ΝrdquoraquolaquoΚι εσένα σου αρέσειraquoΈτσι την έλεγαν οι δάσκαλοι όταν έπαιρναν παρουσίες Για να

την ξεχωρίζουν από τη Μαρία Λούρδη που ήταν Μαρία ΛlaquoΜου φαίνεται ότι ακούγεται πιο ενήλικοraquo είπε η Ντολ ισιώ-

νοντας το κολλητό μαύρο δαντελένιο φόρεμά τηςΚοίταξα την αντανάκλασή μου Όταν έστεκα πλάι στην Ντολ

έμοιαζα να τονίζω το ύψος μου γιατί εκείνη ήταν τοσοδούλα και τέλεια Στις κοινωνικές περιστάσεις ένιωθα πάντα αμήχανα πλάι της σαν μια κάπως αυστηρή συνοδός αντί για κολλητή φίλη Εί-χα φορέσει μαύρο τζιν κι ένα κόκκινο βελούδινο μπλουζάκι με χα-λαρή λαιμόκοψη μπροστά που το έκανε να μοιάζει λιγάκι από τη δεκαετία του rsquo50 και είχα βάλει ασορτί κατακόκκινο κραγιόν από την παλέτα με τα χρώματα για τα χείλη που μου είχε κάνει δώρο για τα Χριστούγεννα η Ντολ Καμιά φορά ένιωθα ότι είχα γεννηθεί στη λάθος εποχή όσον αφορά τη μόδα Με μακριά πόδια και στε-νούς γοφούς μου πήγαιναν πολύ όλα τα παντελόνια αλλά το επά-νω μισό ήταν δύο μεγέθη πιο μεγάλο Η μαμά έλεγε ότι είχα κορ-μί κολυμβήτριας όταν μία Ολυμπιονίκης της Βαρκελώνης έγινε αρ-κετά διάσημη και στη συνέχεια άρχισε να διαφημίζει καλλυντικά

Δεν μπορούσα να καταλάβω αν η περίεργη αίσθηση που είχα ήταν επειδή ζήλευα που η Ντολ προχωρούσε χωρίς εμένα ndashόχι ότι μου άρεσε εμένα ο Φρεντ κι ακόμα κι αν μου άρεσε δεν ήταν για τα δόντια μουndash ή επειδή είχα ενοχληθεί που δε μου το είχε πει αμέ-σως Άραγε φερόμουν τόσο αξιολύπητα ώστε η καλύτερή μου φίλη δεν τολμούσε να μου πει ότι έβγαινε με το αγόρι των ονείρων της

Τα περισσότερα άτομα στο πάρτι ήταν από τη δική μας τάξη αν και υπήρχαν και μερικές προσθήκες που έμοιαζαν μάλλον με πο-



δοσφαιριστές Από πλευράς μου χωρίζονταν σε τρεις βασικές κα-τηγορίες Όσοι ήξεραν για τη μαμά βασικά μου χαμογελούσαν ή μου έλεγαν laquoείσαι καλάraquo στο οποίο η μόνη απάντηση ήταν laquoμια χαράraquo Έπειτα ήταν εκείνοι που δεν ήξεραν για τη μαμά που με ρωτούσαν αν μου άρεσε το πανεπιστήμιο κι έτσι εγώ αναγκαζό-μουν να τους πω παρόλο που δεν ήθελα να το αναφέρω διαρκώς Αποφάσισα ότι το laquoευχαριστώ πολύraquo ήταν η καλύτερη απάντη-ση όταν κάποιος με συλλυπούνταν αλλά αυτό ακουγόταν λες και είχαν πει laquoωραία μπλούζαraquo ή κάτι τέτοιο Κι έπειτα ήταν και οι άγνωστοι αλλά δεν είχα την αυτοπεποίθηση που χρειαζόταν για να τους συστηθώ

Οι περισσότεροι συνομήλικοί μου είχαν κανονικές δουλειές πια και η φιλοδοξία τους ήταν ένα στεγαστικό δάνειο και μια τραπε-ζαρία με άτοκες δόσεις ενώ εγώ είχα πάει προς τα πίσω και μά-λιστα τόσο πολύ ώστε περνούσα τις μέρες μου στο δημοτικό στο οποίο είχαμε φοιτήσει όλοι

laquoΑν είναι δυνατόν Τη θυμάμαι την κυρία Κορκόραν την έτρε-μα πάνταraquo είπε η Σερίζ Μακουάρι

laquoΕγώ ακόμη την τρέμωraquoΠίναμε Roseacute Cava στην κουζίνα Εκείνες τις μέρες όλοι έπιναν

Cava Κανείς δεν είχε ακούσει το ProseccolaquoΤυχερούλα η Ντολ εraquo είπε η Σερίζ laquoΗ Υποψήφια Σύζυγος

ΕκατομμυριούχουraquolaquoΠρέπει όμως να υποθέσουμε ότι ο Φρεντ θα γίνει εκατομμυ-

ριούχος κι ότι θα παντρευτούνraquo είπαΗ Σερίζ μού έριξε ένα βλέμμα από αυτά που θυμόμουν από το

σχολείο Εκείνη ήταν το Υποψήφιο Μοντέλο και μάλλον γιrsquo αυτό είχε αναφέρει το σχολικό λεύκωμα στο οποίο εμφανίζονταν όλα αυτά Προς το παρόν όμως δούλευε πίσω από το ταμείο με τον αριθμό laquo7raquo στο κατάστημα καλλυντικών

Εγώ ήμουν η Υποψήφια Δασκάλα μάλλον γιατί ήμουν λιγάκι σπασίκλας και σχολαστική Το επάγγελμα της δασκάλας ήταν εκείνο που ήθελε ανέκαθεν για μένα η μαμά αλλά εγώ δεν ήμουν ποτέ σίγουρη Και τώρα ακόμα λιγότερο Η αίθουσα προσωπικού στο St Cuthbertrsquos χωριζόταν από μια αυστηρή ιεραρχία Εμείς οι βοηθοί δασκάλων καθόμαστε μαζί για να φάμε το κολατσιό μας ενώ οι δασκάλες κάθονταν στην άλλη άκρη και γκρίνιαζαν για το Εθνικό Πρόγραμμα Σπουδών και τη δουλειά που είχαν



να κάνουν στο σπίτι Δεν ακουγόταν πολύ συναρπαστική ζωήΠοτέ δεν ήμουν καλή στα πάρτι Αν είσαι ψηλή και ντροπαλή

είναι χειρότερo από ότι αν είσαι κοντή και ντροπαλή γιατί όταν είσαι ψηλή ο κόσμος σε πλησιάζει υποθέτοντας ότι έχεις και αυ-τοπεποίθηση κι όταν βλέπουν ότι διστάζεις λιγάκι να μιλήσεις νο-μίζουν ότι είσαι ψυχρή Το άλλο πρόβλημα είναι ότι πολλοί άντρες είναι μάλλον κοντοί και κάνουν σχόλια όπως laquoΠέταξες μπόι εraquo που με κάνουν να πάρω αμυντική στάση

Παρrsquo όλα αυτά υπήρχε ένας τύπος στο πάρτι που ήταν τόσο ψηλός ώστε αναγκαζόταν να σκύβει όταν περνούσε από το ένα δωμάτιο στο άλλο Τα δάχτυλά μας αγγίχτηκαν όταν κάναμε να πιάσουμε και οι δύο την τελευταία λουκανικόπιτα κι έπειτα αρ-χίσαμε αυτό το laquoπάρrsquo την εσύ όχι εσύ όχι αλήθειαraquo Εγώ δεν πεινούσα καν αλλά όταν κοιτούσα το φαγητό έδειχνα ότι έκανα κάτι αντί να στέκομαι μονάχη μου

laquoΟ Φρεντ μού είπε ότι είσαι φίλη της ΜαρίαςraquoΜου πήρε λίγο χρόνο για να καταλάβωlaquoΕγώ τη λέω ldquoΝτολrdquoraquo είπα laquoΒγαίνει από το ldquoΝτολόρεςrdquo Ήξε-

ρες ότι ldquoΜαρία Ντολόρεςrdquo σημαίνει ldquoΜαρία της Θλίψηςrdquoraquo συνέ-χισα να φλυαρώ

laquoΤώρα πάντως δεν τη βλέπω πολύ θλιμμένηraquo είπε ρίχνο-ντας μια ματιά προς το καθιστικό laquoΠαρεμπιπτόντως με λένε ldquoΓουόρενrdquoraquo

laquoΚαι από πού ξέρεις τον ΦρεντraquolaquoΕίμαι ο τερματοφύλακαςraquoΧορέψαμε και ήταν αρκετά ωραία η αίσθηση του μεγάλου

στιβαρού χεριού γύρω από τη μέση μου και το κανονικό φιλί που μου έδωσε στην αλλαγή του χρόνου Ο Γουόρεν ήταν τόσο ψηλός και γεροδεμένος ώστε με έκανε να νιώθω σχεδόν εύθραυστη και μικροκαμωμένη στην αγκαλιά του

laquoΈλα πάρε το παλτό σουraquo μουρμούρισε μέσα στον λαιμό μουlaquoΔε νομίζω ευχαριστώ πολύraquo είπα κι απομακρύνθηκα ευ-

πρεπής σαν καλόγρια

laquoΠίστεψε στrsquo αλήθεια ότι θα έκανα σεξ μαζί του έπειτα από ένα γλωσσόφιλοraquo ρώτησα την Ντολ στον δρόμο για το σπίτι

Η σιωπή της τα έλεγε όλα



laquoΑν είναι δυνατόν ο Φρεντ κι εσύ Τοhellipraquo είπα νιώθοντας πο-λύ νηφάλια ξαφνικά Ο λόγος που είχα νιώσει στο περιθώριο στο πάρτι δεν είχε καμία σχέση με τον θάνατο της μαμάς Όλοι τους έκαναν σεξ Κι εγώ ήμουν ακόμη εντελώς παρθένα

laquoΛυπάμαι πολύ Τεςraquo είπε η ΝτολΠου δε μου το είχε πει εννοούσεΘυμάμαι ότι όταν είχαμε αρχίσει να σκεφτόμαστε τα αγόρια

για πρώτη φορά κάναμε εξάσκηση εναλλάξ στην τεχνική του φι-λιού στον καθρέφτη στο δωμάτιο της Ντολ κάτι που είναι αλλόκο-το αν το σκεφτεί κανείς γιατί κάτι ψυχρό κι επίπεδο δεν επρόκει-το να μοιάσει ποτέ με τα ανθρώπινα χείλη κι άλλωστε κρατούσα-με τα μάτια ανοιχτά για να δούμε πώς τα πηγαίναμε κάτι που δεν κάνουν συνήθως οι άνθρωποι στους ρομαντικούς εναγκαλισμούς

Από τότε τόσο η Ντολ όσο κι εγώ είχαμε βγει ραντεβού αλλά δεν ήταν τίποτα πιο σοβαρό από ένα μιλκ σέικ κοντά στη θάλασ-σα ή μια ταινία Αποκαλύπταμε πάντα η μία στην άλλη το μέτρο της φυσικής επαφής συγκρίναμε πιπιλιές και τον δρόμο που εί-χαμε διανύσει στην κλίμακα από το ένα ως το δέκα αν και μιας και καμία από τις δύο δεν είχε φτάσει laquoμέχρι το τέλοςraquo καμιά φορά ήταν δύσκολο να εκτιμήσουμε την εμπειρία Εκείνο που μας φαινόταν πέντε τη μία χρονιά δεν ήταν παρά δύο την επόμενη

Και τώρα η Ντολ είχε φτάσει στο δέκα κι εγώ μάλλον δεν ήμουν ούτε στο έξι γιατί δε μου άρεσε πολύ η ιδέα να αγγίξει ένα αγό-ρι το στήθος μου και πολύ περισσότερο εκεί κάτω

laquoΕίναι ωραίοraquo ρώτησαlaquoΕίναι τέλειο Πολύ καλύτερο απrsquo όσο πίστευαraquolaquoΤον αγαπάς τον Φρεντraquo ρώτησα νιώθοντας ότι είχα ξαναγί-

νει δώδεκα χρονώνlaquoΈτσι νομίζωraquo είπε η Ντολ laquoΚαμιά φορά δεν το πιστεύω Ο

Φρεντ ΜαρινέλοraquoΈκανε κρύο εκείνη τη νύχτα Η ανάσα μας άχνιζε στον αέρα

και τα βήματά μας έτριζαν στον πάγο του πεζοδρομίου Σήκωσα τα μάτια στο έναστρο στερέωμα

laquoΔεν είναι περίεργο Απόψε θα γνωριστούν χιλιάδες ζευγάριαraquo είπα laquoΚάποια θα θα μείνουν μαζί δύο εβδομάδες κάποια θα εί-ναι ακόμη μαζί σε είκοσι χρόνια αλλά αυτή τη στιγμή δεν το ξέ-ρει κανένα από αυτάhellipraquo

Η Ντολ με κοίταξε σαν να τα είχα χάσει



laquoΟ Γουόρεν δεν είναι κακόςraquo είπε laquoΔουλεύει στις τηλεπω-λήσειςraquo

Δε σκεφτόμουν τον Γουόρεν Δε σκεφτόμουν καν τον εαυτό μου Απλώς όταν καμιά φορά κοιτάω τον καθάριο ουρανό τη νύχτα με όλα αυτά τα αστέρια το σύμπαν μοιάζει τόσο απέραντο και τυ-χαίο ώστε είναι περίεργη η σκέψη ότι οι δικές μας μικροσκοπικές στιγμές εδώ κάτω στη γη μπορεί να έχουν τόσο πολλή σημασία

laquoΈχει και εταιρικό αυτοκίνητοraquo είπε η Ντολ σαν να ήθελε να το σιγουρέψει

laquoΆκουσε το ξέρω ότι με θεωρείς επιλεκτικήraquo είπα laquoαλλά όταν ο Γουόρεν είπε ldquo Έλα τώρα Ο Φρεντ λέει ότι θα σου κά-νει καλό ένα πήδημαrdquo δεν ήταν και η πιο ρομαντική ατάκα που έχω ακούσει ποτέraquo

laquoΩχraquo είπε η Ντολ laquoΛυπάμαιraquolaquoΧαίρομαι πολύ για σένα και τον Φρεντ όμωςraquo είπα γιατί νό-

μιζα ότι αυτό έπρεπε να πω laquoΑπλώς στενοχωριέμαι λιγάκι για-τί δε θα σε βλέπω τόσο πολύ Κι αυτό μάλλον με κάνει μια φρι-κτή εγωίστριαraquo

laquoΩραία λοιπόν τότε είμαστε πάτσιraquoΓελάσαμε και για μια στιγμή γυρίσαμε στα κανονικά μας μα

έπειτα σωπάσαμε ξανά και οι δύο γιατί στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν ήταν τόσο συμμετρικά

Η Χόουπ ακουγόταν από την άλλη άκρη του δρόμου Ο μπαμπάς και ο κύριος ΟrsquoΝιλ είχαν πάει στην παμπ και η κυρία ΟrsquoΝιλ δεν ήθελε να βάλουν το CD γιατί η τηλεόραση θα μετέδιδε τους χτύ-πους του Μπιγκ Μπεν

laquoΤρελαίνεται για τα κάλαντα έτσι δεν είναιraquoΗ κυρία ΟrsquoΝιλ είχε μεγαλώσει και τέσσερα αγόρια εκτός από

την Ντολ αλλά δεν την είχα ξαναδεί ποτέ τόσο εξουθενωμένη όσο ύστερα από ένα βράδυ με τη Χόουπ

laquoΜήπως να την πάρω και να πάμε στο σπίτιraquo πρότειναlaquoΤέτοια ώραraquo είπε η κυρία ΟrsquoΝιλ laquoΑφού έχω ετοιμάσει τον

ξενώναraquoΕίπα στη Χόουπ ότι θα την άφηνα να βάλει το CD στην κρεβα-

τοκάμαρα αν πρώτα σταματούσε την γκρίνια βούρτσιζε τα δό-ντια της και φορούσε τις πιτζάμες της Για να βεβαιωθώ ότι θα



καθόταν καλά έπεσα αμέσως στο διπλανό κρεβάτι αντί να πιω ένα κοκτέιλ με την Ντολ και τη μαμά της

Το CD κόντεψε να τελειώσει μέχρι να αποκοιμηθεί επιτέλους η Χόουπ

Έμεινα ξαπλωμένη και σκέφτηκα τις αποφάσεις για τον καινούρ-γιο χρόνο

Όταν ήμουν μικρή τις έγραφα με τα καλύτερά μου γράμμα-τα τις έκανα μικρά ρολά τα οποία έδενα με χρωματιστή κλωστή από το κουτί με τα ραφτικά της μαμάς κι έπειτα τις κρεμούσα από τα πόμολα στη συρταριέρα στο δωμάτιό μου

Θα πλένω πάντα τα πιάταΘα βοηθάω περισσότερο τη μαμάΘα κάνω οικονομίες από το χαρτζιλίκι μουΕίχα σταματήσει από καιρό να γράφω τις αποφάσεις μου αλ-

λά τις έπαιρνα ακόμη μέσα στο μυαλό μου ndash όπως όλοι φαντά-ζομαι Τώρα όμως δεν μπορούσα να σκεφτώ καμία

Πριν από έναν χρόνο η μαμά κι εγώ είχαμε υποδεχτεί μα-ζί τη νέα χρονιά με την ασημοκλωστή να γυαλίζει πάνω στο δέ-ντρο το εορταστικό πρόγραμμα στην τηλεόραση κι ένα ποτηράκι Baileys Οι αποφάσεις μου ήταν πολύ συγκεκριμένες Να διαβά-σω πολύ για τις εξετάσεις ώστε να βγάλω καλούς βαθμούς για να μπω στο πανεπιστήμιο και να βάλω στην άκρη αρκετά χρή-ματα από τη σαββατιάτικη δουλειά στο σούπερ μάρκετ ώστε να ταξιδέψω το καλοκαίρι

laquoΟι δικές σου ποιες είναιraquo θυμάμαι να τη ρωτάωlaquoΟι δικές μου είναι πάντα οι ίδιες Τεςraquo είχε απαντήσει laquoΝα

είμαι ευτυχισμένη με όσα έχωraquoΓια να είμαι ειλικρινής με είχε απελπίσει λίγο η μαμά για-

τί πίστευα ότι αν δεν ήταν τόσο καλόβολη θα είχε καταφέρει κά-πως περισσότερα πράγματα Ήταν έξυπνη γυναίκα τόσο γρήγορη αναγνώστρια που έβγαζε δύο με τρία βιβλία κάθε εβδομάδα από τη βιβλιοθήκη Ήξερε όλες τις απαντήσεις στο Ποιος Θέλει να Γί-νει Εκατομμυριούχος Θα μπορούσε να είχε κάνει κάτι καλύτε-ρο στη ζωή της

Τώρα σκέφτηκα ότι ίσως δεν είχα καταλάβει τι εννοούσεΜήπως το γεγονός ότι η μαμά αναγκαζόταν να αποφασίσει να



είναι ευτυχισμένη σήμαινε ότι δεν ήταν πραγματικά ευτυχισμένηΔεν ένιωθε ολοκληρωμένη στη ζωήΓιατί δεν τα είχαμε συζητήσει όλα αυτάΓιατί δε μου έλεγε τι σκεφτόταν αντί να μου ρίχνει εκείνο το

εξοργιστικό χαμόγελο που έλεγε Πολύ σύντομα θα καταλάβειςΓιατί τη στιγμή που θα μπορούσε να είχε πει οτιδήποτε άλ-

λο με ρώτησε αν είχα πάει στη Λειτουργία των ΧριστουγέννωνΚαι τι στα κομμάτια έπρεπε να συμπεράνω εγώ από μια ανα-

θεματισμένη πεταλούδαΓύρισα το πρόσωπο προς τον τοίχο και ξέσπασα σε σιωπηλά

αναφιλητά Οι ώμοι μου τραντάζονταν και καυτά δάκρυα έτρεχαν ποτάμι στα μάγουλά μου Κουλουριασμένη σαν μωρό με τα πό-δια μαζεμένα στο στέρνο έκλαιγα και δεν έσωνα ώσπου ένιωσα σχεδόν τη μαμά να σκύβει πάνω μου ανήσυχη όπως έκανε όταν ήμουν μικρή και είχα πυρετό

Στο Truly Madly Deeply το οποίο νοίκιασε μια Παρασκευή η Ντολ γιατί το είχε περάσει για ρομαντική κωμωδία η Τζούλιετ Στίβενσον είχε κλάψει τόσο πολύ ώστε ο Άλαν Ρίκμαν γύρισε από τους νεκρούς για να είναι μαζί της

Μα εγώ δεν ένιωσα τη δροσερή υγρή κομπρέσα στο μέτωπό μου ούτε άκουσα ένα παρηγορητικό laquoΈλα έλα Θα γίνεις καλά πολύ σύντομα σου το υπόσχομαιraquo

Στο ελαφρύ κρύο ενός δωματίου όπου συνήθως δεν κοιμόταν κανείς λαχταρούσα την παρουσία της μαμάς τόσο πολύ που πο-νούσε κυριολεκτικά η καρδιά μου

laquoΔεν είναι ότι δεν τα καταφέρνωraquo της είπα σιωπηλά laquoΕίναι που μου λείπει να σε βλέπω όταν γυρίζουμε από το σχολείο γιατί το σπίτι είναι άδειο Μου λείπουν οι κουβέντες μας στην κουζίνα και οι στιγμές που δε μιλάμε γιατί κρυφακούμε και οι δύο Μου λείπεις τόσο πολύ μαμά Δεν είναι το ίδιο όταν δεν είσαι εδώhellipraquo

Σκέφτηκα ξαφνικά πόσο θα λυπόταν αν με έβλεπε έτσι να κλαίω με μαύρο δάκρυ και να μουσκεύω τα μαξιλάρια της κυ-ρίας ΟrsquoΝιλ

laquoΛυπάμαι μαμάraquo είπαΚαι σχεδόν την άκουγα να απαντά laquoΚι εγώ λυπάμαι Τες Ού-

τε εγώ ήθελα να έρθουν έτσι τα πράγματαraquo








copy L

eann

e D

ixon

























KΩΔ

ΜΗ

ΧΣΗ

Σ 1

7835


ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ MISS YOUΑπό τις Εκδόσεις Mantle Λονδίνο 2016

ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ Χαμένα χρόνιαΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Kate Eberlen

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Χρύσα ΜπανιάΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ndash ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Φίλια Μπουγιούκου

ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Νέλλυ ΒασιλείουΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ραλλού Ρουχωτά

copy Kate Eberlen 2016copy Φωτογραφιών εξωφύλλου Mark OwenTrevillion Images

pitrs123rf zoomteam123rfcopy ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΑΕ Αθήνα 2017

Πρώτη έκδοση Μάρτιος 2017

Έντυπη έκδοση ΙSBN 978-618-01-1677-9Ηλεκτρονική έκδοση ΙSBN 978-618-01-1678-6

Τυπώθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε χαρτί ελεύθερο χημικών ουσιών προερχόμενο αποκλειστικά και μόνο από δάση που καλλιεργούνται για την παραγωγή χαρτιού

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Νόμου (Ν 21211993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματι-κής ιδιοκτησίας Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής αδείας του εκδότη κατά οποιονδήποτε τρό-πο ή μέσο αντιγραφή φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή διανομή εκμίσθωση ή δανεισμός μετάφραση διασκευή αναμετάδοση παρουσίαση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική μη-χανική ή άλλη) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΑΕΈδρα Τατοΐου 121 144 52 Μεταμόρφωση

Βιβλιοπωλείο Εμμ Μπενάκη 13-15 106 78 ΑθήναΤηλ 2102804800 bull fax 2102819550 bull e-mail infopsichogiosgr

wwwpsichogiosgr bull httpblogpsichogiosgr

PSICHOGIOS PUBLICATIONS SAHead Office 121 Tatoiou Str 144 52 Metamorfossi GreeceBookstore 13-15 Emm Benaki Str 106 78 Athens Greece

Tel 2102804800 bull fax 2102819550 bull e-mail infopsichogiosgrwwwpsichogiosgr bull httpblogpsichogiosgr










ΤΕΣ























































































































































ΓΚΑΣ


















































































































































ΤΕΣ































































































































































ΓΚΑΣ


















































































































ΤΕΣ













































































































































ΓΚΑΣ





































































































































































































































ΤΕΣ



















































































































































































copy L

eann

e D

ixon

























KΩΔ

ΜΗ

ΧΣΗ

Σ 1

7835










ΤΕΣ























































































































































ΓΚΑΣ


















































































































































ΤΕΣ































































































































































ΓΚΑΣ


















































































































ΤΕΣ













































































































































ΓΚΑΣ





































































































































































































































ΤΕΣ



















































































































































































copy L

eann

e D

ixon

























KΩΔ

ΜΗ

ΧΣΗ

Σ 1

7835

ΚΕΪΤ ΕΜΠΕΡΛΕΝmedia.public.gr/books-pdf/9786180116779-1222854.pdf · 2017. 7. 31. ·...

Documents