z% . . »* A ''

-^ • : ;«>.

.• -r •

j.'"|. •. ,

n.^..'

)

i:-

! '• :»-

•• * •- - T»

.• .-.V'

•T': ^. .-

.-.^c/.-.- -,*«- ..-.... ^. -,-;-- -••^--..- .#-.>...'^ '--"^,'-

r-:.f..-/*';:i'...

*;..t

-'- V -•- - '

•^*.>

" kh

'r::v" ^* .-d.

•^'

•-^,• %:.'^-- -

••£.. •> k^ ^- •.Ay i

.'t j:? r.'«^-..

'-i

,.

y« .

* :

,-v.l-^' i

''

r-sf.. .'^

.* ; ...

^^

4-'' ^

"^::.;<^>v ^ .'•

«i^/ *

-- <•;

m**

^r.^f

tl»»'*

i,^;:.^ n,if\t- .•1i

/y^r*'-

"^.•'"^^^ - -''..^'^%.m'i «-^^•'-^^*^

-

' '*'

-' f l^v"

.%

Ul:1*-/f3^^-r.fta^ei::'

. *

rtfi '-

,' .-^ »**;?«• :?-»v >»•.>m

'

^'

- \

«?

< #

-< :^^> ; -4. -^^'

•. r*, t>

^^.

.-«*. •^..r49LA'^J%-»i,*>>. l*-->'--- -J.^ •*--;*»

i^i: ?i.

..^A-: .:, --..'iiifej^i^'';.

I l/ A . :::.;-> >4fc 4''-. UNIVERSlTy OF (ILINOIS . ^ .'

^: -^ '^i. ' 1"**

8 - ''

PROBLESLiTISP^ARISTOTEUS

DISAERfA^O

QUAM

ad «cmmos in puilosophia honores inter

pi^bliga solennia egclesiii: ante treceivtosannos in dania reformatye rite obtinendos

'

sCripsit J?

-.'^:\ .^'. :-^ rr .•' ^

DIE^^ OCT. BORA LOGOQUE SOLITO

tUBLICE DEFEIWERiB STCDEBn'

HAG. ABT.

RESPONOENTE ORNATISSIMO

FHILOK. STVD.

H A F ]ir IJS.TVPI8 BXCODEAANT BIANCO f,UNO f iOBirBtDSR*

f- .

'

-T • »

'•

* .

-

- -

:^>-

. -A r .... "^

/faftc dissertationem ordo philosophorum in aea-

denua Hauniensi di^nam cfBnset, qute ad mmm9S in

philosophia honores auctori ptirandos puhUcee disputa-

tioni subjiciatur. :f•

',T''"' *

Baun. die XI Sept. MDCCCXXXFI.JT, W* Mornemann»

h. a. Dec. facult. philosophicae.

> ^

.

•

V j'

~ :x

f* t

*' \

.r>

:^«il^ffjiw^-j .,-jf'il..,l>i^|-:;4f; .iWf*fc:i*-5i<f.:! - ...^y v,*'::>

*^^^'

Cohspecius operis.• /

Prsfatiuncula. ^

•*•

' ',

§ 1. Explicatur toc. nQofihj/ta. Describitur niiiTerse proble-

" matum Aristotelicorum forma et ratio.

§2. Affemntur loci ipsius AristoteUs, ubi problemata com-

memorantur.

§ 3. Loci script<Hrum Latinorum.

§ 4.' Loci scpiptorum Gnecorum.

§ 5. Testimonia ex antiquis librorum Aristotelicorum indicibus i^

desumpta. Num plures fuerint problematum collectiones.

§ 6. Testimonia ex ipsorum problematum natura et dicendi

genere desumpta.

§ 7. De textu, qui dicitur, horum problematum.

§ 8. Queritur, unde prta sit baec disputandi forma et ratio.

.«

''

'

<t-

' ^':.0«ctlo xn problem»tam Artototells coBimei*'^vi>

«"^" t»rUB iUa«tr»t».

* -

^.i ProIegomeHa. - *-^

^u

$ 1. a^ argumento sectionis XIX*».

2. Qttttritnr, quanta harmonicae arlis scientia instmctns fue-

rit Arisfoteles. > "

§ 3. Ezplicantur qusedam ad harmonicam TCterum pertinentia.

§ 4. De tezttt et interpretandi praesidiis.'^ ,

Commentarii.

j^

"#'•*'•

r'

•;. '^--

.JU&.

l-' -^t^'

'

'-

.... «^ •„

'

-? , * .\j^'-i'--*"

•^#>iL • •

* * - ' ' ' # •

^j^:4

9Q|^ I<^oribu8 erroribas igno8c^ri|iion diAttaJturaaife'

Qdo4«coinmentar«s explicare Qonatos sum sectio-' ,

nem ^IX***™, qux s^ctio omninm facile obscuds-

sima est, id non solnm ipsius arjrumenti cansa feci,

sed etiam qnod universam problematttm, naturam

et.textns, qui dicitur, conditionem hoc exemplo op^

time illustrari posse putabam. Yak! ^ .. ;.#•V.

'4

/-

ik.

'

'

•••£ ..("u •;?•;• r»itr,

., -f.,./-vi(;. :^r'^-,:r*, .,:;;>

. *

, r *. "•

t

rohteiAa ^) uniTcrse dicltor qnaestio ad dlspntandnni

proposifa. Accnrathis autem problema diaiecticum ab

Arlstotelc liis Terbls diefinltur: Tcpo^XifjjjLa 8 sort 8taX6XTt.xov

Bsopirjfi.axo auvteivov

t) Tcpo? aipsfftv xat ^uyTQV t) Tcpo^

otXi^OsuKv xat yvcjfftv •»]'btuto ^ dc; CTuvepyov Tcpoc xt srspov

tov tbtoutov, Ttspt Ou7] ouSstspoj 8o^a^oufftv t) s^vavTfoij

"oC TcoXXot totc ffb(pot^ T,bt ffb^ot toti; icoXXotc *?] sxaxspot

auToi fauTotij Top. Ij H (edi Bek.). Priorls generls

hoc (m ^xempkiih: litrum Voluptas sit boniim necne^

posterloris boc: sltnfe mtandns aeternus annon. Mani-

festnm estijjitut*, ejusmodi esse oportcrc problemata, dc

qiiibns dubitatlo aliqua moveri jure possll; ou8st; yap av

vouv Ixov TcpbPaXbt Tb icafft (pavspov '^ toij TcXsfffTotj Tcm.

1, 10. rVeqUe eniih omnla quaerenda videntur Aristotell,

scd ea sola, quae diibitationem afferrc 'possint ei, qui

1) Diogencs Laertius in recensione librorum Aristotelis nomi-

uat librum ni^l it^o^Xrjftaimv. Iluno tamen non peouliaremlibrum fuisse probabile est, scd aut ad initium lib. 2^1 Yo-

picorum referendutn (Vide Buhic de libris Aristotelis deper-dililt Sit commentt. Soc. Gott. Vol. XV) aut ad lib. I Topp.

(vide Titze de Aristotelis operukn Serie ct distinctione Lips.

et Prag. I(i26). Eundem librutta inAnonymi vita Aristotelis,

quam in a&imadvv. ad Diog. Lae^t. primus edidit Slenagius,

desiguari voc. nfo^lij/taTwv ct excidisse n»^l putat Buble»

1

'*

doctrina et demonstratione, non a«i poena aut sensaum

perceptione ^) eg^eat. Top. i, II. Snnt autem proble'

mata aut ethica, ut sitne parentibus potius an lcgibus,

si inter se discrepent, parendum, aut logica, ut eaderane

scientia contraria contineantur nccne, aut pbysica, ut

sitne aeternns mundus annon Top. I, 14. Quo accura-

tius autem percipiatur problematis vis ct natura, breviter

explicanda vidcntur ea vocabula, quae ad problematis

signlficationem cognatione quadam propins accedunt.

Sunt autem O^ic, TrpoTaatc (SiaXsxTixifj), a7co{3t'a *)* /;«».v

Thesis est utcoXyjvjjiij -TCapaSo^oc xov Yvwpcjjiwv Ttvcc

xaTa (p(.Xoff09iav,ut illud Heracliti: omnia moveri. Top.

1, II. Itaque qnaevis thesis ad problemata revocari

pptest; continet enim sententiam a vnJgari opinione

abborrentem, non vero quodvis problema ad tbcses,

quoniam problemata sunt, de quibus nulla sit in utramvis

partcm opinio.

Protasis est Xoyoij xaTa^a-ctxcc •») a7i:o9aTtH|C Tivoj

xaTa Tivo^. Distinguenda est autem apodictica pro-

tasis a dialectica. Apodictica est X'^^'^^ OaTepou [xcpiou

T^C avTt^aasoi;, dialectica 7cuv0avo(j.6vo pisv ^pwTirjffti; t^iJ

avTi^affsoc, ffuXXoYi^c[ji,svo 8sX-Jjvptc

Toij 9aivcjj.lvou xat

iv5o^ou AnaJyt. pr. I, I. Qnae quum ita sint, protasis

simplex a problemate ipsa forma differt; nam si quae-

ritur: sitne ^^animal bipes" definitio hominis, boc inter-

rogandi g^enus ad protases referendnm est; sin ad

1) Sensuum ope non pervcniri ad scientiam, sed fieri tamen

interdum^ ut alia propter sensuum imbecillitatem ad proble-

mata referantur, alia, quia in sensus incurrant, non quaeran^

tur, docet Aristoteles Analyt. post. 1, 31 et 2, 2.

2) In recensionibus librorum Aristotelicorum varia enumeran»

tur aporemata , theses , protases. ;- i . i-

htine «}ttae^ioiiem adjfieias voe. *<neene", problematis

fo»ma iextstit. Top. 1, 4. Hae enim voce addita signi'^

ficatnr noB simpliciter lnterrogarj, sed postulari, nt rei

ipsa atal; itfeerta opinionnm varietate agitata ant a nentra

parte tentata ilkistrCtur. Intcr dialecticam antem pro-

Ijisin et diaiecticum problema quid intersit, Cx Top. 1, 10

coHigimus, nbi protasis dialectica dicitur qnaestio pro-

fa^bitfs (lvS6^oc) ant omnibns ant plerisque ,a communi

opinione non abhorrens. Problematis nomine antem vo-

cari constat dnbiam mag^is ct impeditam qusestionem, a

doctis aut nondttm tractatam aUt ancipiti disptttatione

jactatam.

Restat ^poriVi, quo vocabulo saepissime utitnr AristO"

telcs ad designandam «niversam aliquam dubitationem

disserendi ralione accuratitts tractandam (aTt&psttat hi,

lott Ss Ttf dTtopia, OLTZopriastz yoip ci)> ttc, axop^&v'

l^si). Ita*

que quum liac Yoce minus definita ct circumscripta con-

tineaturqnodammodo problema, apnd Athenaeum I, p. 19

Matreas qnidem Alexandrinns aTtopfac composnisse dici'-

tw ad similitudincm Aristotelicarum, ac postea qnidcm

haec vocabnla in librorttm titulis sine ullo discrimrne

nsttrpata, intcrdum, ttt in libris Cassii latrosophistse,

conjondta videmtt^

Quae quum ita essent, problematum nomen aptumvidcri potttit Aristoteli ad cjosmodi qttaestionttm collec-

tioncm dCsig^nandam , quae vel in vitae ttsn vel in scien->

tiarum studiis oblatae varia disputatione pcrvestig^apdae

visas essent, sed eaedem mintts idoneae, quae perpetua

artis tractatione includcrcntur, quod vel ipsae per sc

nimis dnbiae et obscurse essent vel cum ejtts artis ratlone,

in qiia...tum raaxime vcrsaretur, non apte conJDngi pos-

sent. HasG disserendi ratio ct forma iab Aristotele pro-

fecta ct tradita a miiltis deincepsnsn reeepta csse vide-

tur. Ita jam TheopLrastus problcmatnm collcctionem

composuisse traditur (Oiog^. Laert. V, 47. 48); alia a

Alatrca scripta commemoravimus ^); alia PJiitarcho, alia

Alcxandro Aphrodisiensi t(5 ^^iqY'"]'^» alia aliis tri-

biiuntur^); e\ eodem g^encre snnt grammaticorum Trpo-

^Xr^ara v.aTCopi^^JLaTa xat Xuastc^)? varias dcniqne

exstitisse scriptas problematum collectiones vel ex Apir-

leji verbis*) (Apol. p. 41 [Bip. p. 477 Oud.) colli-

g-itur vel ex Gellii praefat. noctt. Att., nbi zpo^X^iQ^JiaTa

enumerat inter nsitatoS eorum librornm titnlos,'

quibus

variae ct undique congcstae doctrinae monuinenta con-

tinerentur ^). Verum nt jam ab universa problcmatnm

commemoratione ad Aristotelem orationem refcram, col-

lectio problematnm Aristotelicornm , qnse quidem hodie

exstant, mtkgpnum numcrum variarum quaestionum 38 scc-

1) Qualia fucrint hujus problcmata ridicula ad similitudinem

Aristotelicorum facta, colli{<;as cx exeraplis ab Athena;o I, 19

allatis. Videntur autem in unius fere verbi ambiguitate po-sita fuisse.

2) In Fabr. bibl. Graec. Vol. 3 pag;. 254 (Ilarl.) TheopkylactusSimocatta in secundo libro dnoQiwv q^vamwv varios pi;obIe- .

matum scriptores nominasse traditur. Sed res non ita se

habet. Nominat tantummodo cos scriptores, ex quorum libris

aporias suas concinnaverit

3) Vide commentationem , quani in Jahnii ^a^thii6)tt 1830

p. 102— 1 19 scripsit Lehrs. /

4) Vide tamen quse de Apuleji loco disputavimus ad § 3.

A) ^uum frequenti usu cclebrata esSet hsec disputandi forma,

non mirum est, ipsorum problematum rationem accuratius

quaesitam es^e: id quod ab Alcxandro Aphrodisiensi factum

videmus, qui in praifatione problematum vim et naturaqi

, definit eaque vetat ejusmodi esse , ut aut a quovis statim

explicari aut nullo modo solvi expedirique possint.

tionibus*) complectitnr, qnarnni pleraeqnc in remm na-

tnris iilnstrandis et in singpnlis rehns ad universam aliqnam

ct commnnem natnrae legem revocandis vcrsanfnr, rcilqnae

vel mathematicam vel faarmonicam vel ethicam doctrinani

com]>Iectnntnr^). Et qnum ipso Aristotele anctore (Analyt.

post. 2, I) quattnor slnt, quae In quaestionem venirc pos-

sintt Tc OTi, To StoTi, si lcTTtv, Tt lorTiv,non mirandum

est, secundam saepissime agitari qnaestionem, ita ut long^e

maxima problcmatum pars Incipiat a: Sia Ti, pauca aliter,

ut I, 30—33. IVam quls ncscit saepe fieri, praeclpnc in

ils lltteris, quae in naturae obscurltate investiganda positae

1) Sertionum tituli hi sunt: t) oaa laxQiMa 2) oaa •ntQl tSQaka

(iSgojTojv cod. Marcian. Q. ap. Bekkerum et vef. Sylb.) 3) oaa

nsgl oivonoaiav ttal fjUdrjV (Genitiv. habent cod. Laurent. C»

et Sylb.) 4) oaa nsgl dtpgoSiata 5) iiaa dno xottov (sed Mar-

cian. iV» ct ref. Sylb. habent nsgi) 6) oaa ix t» Ttcus «iiodat

xal iax^/iariadat avft^aivit 7) oaa ix avfinadsias 8) oaa ix

giyus xai tpgixTjS 9) oaa nsgl vnwTtta xal sXde xai fMuXomas

10) iirtTOfi^ (fvatxojv (Marc. x. et vet. Sylb. oaa iv i. y.)

\V) oaa itsgl tpujv^s ((po)Vj)vT) 12) oaa irsgl Ta tvwdtj 13) oaa

ntgi Tfic SvawSt] 14) 6. n. xgdasis (Sylb. xgdatws) 15) oaa ftadti-

ftaTtXTjs fiSTixst deojgias 16)ooo nsgl rd aypvxa 17) o. n. sfixfjvxa

18) b. n- (ftXoXoyiav IJ)) o^. n. dgftoviav 20) t> n. ddftvss xal

XaxaVwStj 21) o. n. aXtptra xal fia^av xai rd ofiota^ 22) o. n.

onojgav 23) b. n. ro dXftvgoV vSwg xal ddXarTav 24) o. n. rd'

OsQftd vSara 25) o" n. t6v diga 26) o. n. tovs dvifipvs 27) o. n.

tpo^ov xaV dvSgsiav 28) o. n. aojtpgoavvrjv xal dxoXaaiav xah

iyxgaTSiav xal dxgaaiav 29) o. n. StxatoavvTjV xal aStxiav 30)o. n. tpgovtjatv xai vav xal- ao^iav 31) o. tt. otpdttXfiis^ 32) o. n.

wra 33) b. n. fivxvijga 34) o. n. tq c;o/Mt xai td iv avTw- 3S)

o. JT. Ttt i?»ro Ttjv dqitj^t/ Z&) 0. n- ngoawnov 37) o. ^. oJlo« to aw/tMt'

38) o. Jr. xgoavi. ,

•

2) 'IVonnulla , quse, si tituhim re^icias-, etfaiei argumcBti esse

Tidentur^ ut quae de timore et fortitudjne sunt, re vera ad

pbysica problemata referenda sunt. Logici generis nulla

fere exstant probll., ut minus accurate, et crassa Minerva,

ttt ajuiit, omnia prohll. physica ^uodammodo dici potuerint.

sunt, ut rem aUqadin expcrientia cog^nitam babeamiis,

causam autem non seientia comprebendamug, sed opi-

nione quadam vel conjeetiira asscquamur, atque id vel

inprimis Aristofelis setate usu venire poterat, qna reeon-

ditae mag^is et abstrusae naturae vel Je^es vel vires, quae

bodie in scientiarum'luce versantur^ nondum crutae et

explicatae erant. Praeterca baud raro factum esse vid^or,

ut qnum in rebus pbysicis docte describcndis se coUa-

casset pbilosophus, rationis pcrvestigatioi^m ex alio

scientiae genere repetendam esse intellijgfcret (Sta^spet ro

hiou TOTJ oTt T<5 6i aXkr^^ eTCtffnqfi.if)^ exaTepov Oeopetv

Analyt. post. 1, 13) eamque in problemata conjiceret.'

Itaqne saepissime qnaeritur, cur aliquid fiat, rarius (nt

12, 3^ 19, 7) primiini dubitatiir, niim fiat, deinde, si

fiat, cur fiat. Pfon vero in scientiae certitudine, sed in

opinionis varietate versari problemata, illnd indicio est,

quod aut per particulam r^ respondetur^ aut, ubi duplex

explicatio tentatur, per: xccTspov—

'«].Ex iis, quae de-

monstratione comprobata sunt, obiter nonnnnquam aliud

quoddam tbeorema colligitur, quod Graece TCopicT^a v.

ep[JLa(.ov,Latine corrolarium diciint/). Simplicissimae

formae exemplum illud esto: hioi xt tov (ptXoaotpov tou

^TjtopocorovTat Sia^^pstv ; t^

oTt o[jlsv cptXoffo^o^ TCspi auTa

TOt eibri Twv TcpayfJiaTov StaTpt^st, p Ss.TcspiTa (jl6tsx,ov-

Ta, otov[Jiev

t^ ^ffTtv aStxta, o Se «c aStxo? o -Sstva,

xat [JLSVxi

y^ Tupavv^f, o hk otov Tt o Tupawo^; -30, 9.

Triplex explicatio fentatnr 30, 8ia Tt av&poTCW xstOTsov

{jLaXXov TQaXXo C<^w; TcoTspov «(jTCsp IIXaTwv NsoxXel ajcs-

xptvaTi^, oTt aptO[JLstv [jlovovsTctOTaTat twv aXXipv C"wv;

riOTt Osoui; vo[JLf^ac[ [jlqvov] tj

oTt [jLt^jLifjTtxwtaTovj [JiavOavstv

1) Vide prxf. Sylburgi. »

YOf ^uvaxaci 5ia touto. Gorrelariuiii additnr 31, 1: hiaL

vi Tpc'*|»avte^ tov o^OaXfJLov TCauojJieOa tov Tcrapixwv; t^

OTt avarevoiQ rauT») y^vsTai to uypw ; Saxpust- yap 6 oipOaX-

(loc [JLSTa .TT(]V xpO]>v^. hk 7CTap(i.oc Staizkrfioi^ uypoii. tj

OTt To sXarcov Ospixov ^OsipsTat utco tou tcXscovoc; o 5s 09-

6aX{jLoc Tpt^Ostc TcXsfo Xajji^avst OspixonrjTa rJj? s'v t^ ptv^.

8ta ToijTO 8s xav Ttc aunijv t»)v ptva Tpt^liir),icausTat

TCTapjxoj.

Atque Laec qnidem ad nniversam problematum for-

mam breviter adnmbrandam snfficiant. Bestant quaedam,

qnae problemata dici ipsa suo jure possint, siquidem boc

nomine ejnsmodi vocantur qnaestiones, de qnibns aut

nulia sit in utramque partera opinio aut diversae et mnl-

tnm inter se dispares doctoram sententiae. Quaeritnr

igpitur, sitne hsec problematum coilectio ab ipso Aristotele

conscripta, qno consilio confecta sit, unde orta ea formae

ratio, qnae hodle exstat. Ib qua disqnisifione Jllud pri-

mum faciendum videtnr, ut eos locos etploreknus, qui-

bus haec problemata vel ab ipso Aristotele vel ab aiiis

scriptoribus Graecis et Latinis affernntur^ qiii loci magnaex parte jam in Patricii discussionibus Peripateticis,

Sylburg^i praefatione, Fabricii bibiioth. Graeca i>reviter

ennmerati, a nobis antem cum numero ancti tum dili-

gentins excussi rei propositae nonnlhii incis affnndent

Scripta esse ab Aristotele probiemata quaedam, ipsius

Aristotelis tcstimonio novimus^). Quae autem ab- ipso

1) Enumerationem eorum locorum, ubi libri Aristoteliei ab

ipso Aristotele nominantur, quanquam non satis plenam,inveuias Apu4 Ritterum @(f(j^id^te Ux 9^ttofof>^ie 3 Z^dl pag.

83~—37. -t i:; vii .

9

Aristotele ex illis problematis aiferuntnr, eornm veati-

g^ium in iis, qnae cxstant, rcpcriri ulluui neg-arnnt viri

docti, quos naper commcmoravi, eoqne argiimento nsus

Patricins, doctissimns Peripateticornm advcrsarins, Iiaeo.

problemata a numero librorum Aristotelicornm segfre-

ganda arbitratnr. Jajp vero locos ipsos paullo dilig;en-v

tius inspiciamus.

De part. animal. S, £S ait in problematis a se

expositum: Sioxt. Twv xoXuxotXfwv ^v to ^x^"^9 7^v£Tai r\

TCU&Tia. Hac de ro in problcmatis, qns^ bodie exstant,

Rihil legitur.

De generat. animal. 2, 8 reprehendit Empedoc«

fem, qni de stanno aeris admixtione dnrato male dispu-

tasset, idque a sc in problematis explicatnm ait. INe hoo

quidem in bis problematis reperitur. Qnod vero SyU

burgpns etiani de mularnm sterilitate excidisse qnsedara

putat, ^) in eo falli videtur; nam si hunc locum dili->

gentius inspexeris, non illud a se in problematis trao-

tatum dicere Aristotelem invenies; idemqne Sylbnrgu&

qnod problemata qnaedam ex bac collcctione cxcidisse

ita demonstrari posse putat, ut quae Analyt. post. S^

14—15 ennmerentur, eornm mentionem hic fieri negpct,

mirum quantum a rccta ratione aberrat, qnum proble-

mata ista tantnmmodo exempli cansa affcrantur.

De generat. anim. 4, 4: commemoratis cansis, cur

in aliis aniraalibns alins sit nnmerus eoram, qnae proi

ereentur, rationem explicat, cnr in hominibns non so-

Inm varius sit procreatornm niimcrns, sed eadem de

causa varia etiam g;raviditatis tempora; nam et septime-

strcs partus edi et decemmestres et qni his finibus con-

}) lu prublematis Alexaudri (|U8e4aDi leguntur de mularuni

stcrJIitate pag. ,295 ed. ^ylbv

Uneantar, etiani oeii«iestres partas viTere, sed tamcn

minus esse vivaees. Addit deinde : to 5aruov ix tuv Xex-

^svTov aiiv^Sotl Tt<; av, eUptiTai 8s Tcspt auTov ^v toii; jcpo-

^Xi]{j.aat,In problematum autcm sectione lOma plari-

bas locis ejusmodi res in quaestionem veniunt, ut 9,

car aliis animalibas alia constituta sint graviditatis tem-

pora, 144:ar alia pl^res, alia paueiorcs edant partas,

41 bominem solnm varia babcre graviditatis tempora.

Apud Alexandram pag. 313 (Sylb.) quaeritur, car octime-

stres partns sint minus vivaces, sed etsi fninime negamusfieri potuisse, nt illorum problematnm scriptor ipsam

qaaestionera ex Aristotelico fonte hauserit, unde mnltas

quaestioncs hansisse videtur, tamen illnd manifestam

est, respondendi rationem ab Aristotelc nnllo modo

sumptam esse. Verum, nt ad rem propositam redeam,

accttratius perspecto Aristotclis loco, manifestnnr mibi

videtur, scriptorem non explicatam a se in problcmatis

eausam dixisse, cnr octimestres partns minns essent viva-

ces, sed tantummodo de iis ipsis rebns, quas tam

maxime tractaret, dispntatnm. Quae quum ita sint, ab

Aristotele seripta esse baec problemata locns, quem al-

talimas, non redargnit^ sed potins confirmat.

' De generat. anim. -4, 7 doeet, in mnlieribus

ventrem ferentibns existere molam((jluXiqv) afqne addit,

rspi {j,ev ouv^T^f TouxaOou? amac,sl'pYiTat, h Tot^; Tcpo-

^X7];j.aaiv, In sectione problematnm lOma, quae inscri-

bKuriiw,TO(jLiq ^yaixwv, probl. 61, de cansa twv TspaTov

dispntatur, de mola nihiJ traditur.

. Meteorolof. 2, 6: Trspt 8s Oiasoc auTwv (tmv

ave(Ji.(i>v)xal rtvsic ^vavrtoi Ttaiv xai Tcoiou^ aH-a tcvsIv

6v8lxsTat xai tcocou^ ou, sti 8s tivsc xat icoaot Tuyx*-

vQuaw ovTsc xal Tcpcc TOUTOic TCspi Tov aXXov icaOtjiJiaTov

10

oaa(jLiT] au(j.^^Y]xsv ^v tot^ 7cpo^Xiq(].aaiv e^p^^aOaiTO^C xaToc

fji^pO(;,vuv X^Y^^C-^'^* Qnibus verbis raaBifestnni 'est re-

spici secf. 26tam, quse inscribitnr oaa zepi rou^ avsfjLOu;.

Z>e «omno eap. 2 (pag^. 4^56 Bck.) hivzi hk Ta fiiv

ivuTcvia (jivt|[jioveuouatv ^Y^P^svrsf , Tac 5'^YP''1T®?i^°''? '^P*"

^etc ou {i.vY)(j,ov6uouaiv, ^v toI? TCpo^Xi)|j.aTtxolc etpTjTai.

Quum PJntarchns qnoquc dc somniis afferat ex probJe-

matis qnaedam, qnae hodie non exstant, de hoc argii-

mento plura olim in problematis fnisse videri possunt,

ex qnibus sect. 30, 14 leg^itur problema, cnjns initinm

tn textn Graeco decst. Sed e& aJia parte oritur dubita-

tio quaedaib; nam primum offendit ilJud: tt Tot^ icpo-

§Xir][j.aTtxoti;, qnum omnibus aliis Jocis scribat: £v Tot^

xpo^Xi][j.aat; deinde ab Ising^rinii edit. abest voc. elpYjTat

(vide de somno et ^igil* ed. G. A. Beclter Lips. 1823*

8), qnod sane addi faciJJime potuit. Quod si vernm

est, interpretandum : dnbinm v. dubitationibns obnoxinm

est, ita nt totns Jocus ab homm probJematum eommiv

moratione alienus sit.

Gravissimus est autem aJiua Jocus, qnem pnetermi-

«it Sylbnrgus, de vita et morte cap. S, ubi cansam a

se in problematis explicatam ait, cur contraria sit ratio

ig^is cincre tecti et obruti vcJ suffocati, ita ut hic ex-

«tingvatur, ilJe conservetnr. IVe hoc qnidem in Aristo-

telicis hodie reperitnr, sed^ quod ad totam hanc dispn-

tationcm mag^no opere pertinet, res a Theophrasto in

lihello de Jg^ne (Theopbrasti opp. ed. Schneider Tom.

lY pagf. 594) aecurate explicata legitnr.: Jani< si eni

mirum videatur, quae Aristoteles se dixisse professus

sit, ea apud Theophrastum reperiri, huic siiie nlla du-

bitatione rcspondemus , Theophrastnm , qnse de. igfne

«cripserit, ab his ipsis probiematis Aristoteiicis mntua-

t^

tam esse. I^hi c6rtiim est ex hae^ ipda colieetioDc

perisae de i^neqnaedakn; sect enim 30, I ait, quaedam

a sc «ecuratitt^ traetata £v Tot^ T^pi xupo^j 'et ad finem

sect Sl5 Camoliana ed. haec liabet verba : svTauOa 9^71

Ttvec tov aoa^xoivov '^Xstroiv 'ApioroTeXoyf oaa icepl xo

TcOp xai ocFa icspt to 9«^ xai Taum 8uo xdXXforra sZvat

Tov irpo^XYjiiaTWV. Itaqne j»re nosteo CDlli^imus, Theo-

pfapastnm ex his problematis hausisse: id quod non

^olnm 1» tibello de jgrne factum vidcmas, sed etiam

in iibellis de labere, de sudore, de ventis^ quos si

tem bis problematis cpntnleris, n:ninifestum crit, istos

libellos st non totos, attamen mag^na ex parte ex ho-

rnm problematum eoliectione natos esse. Sed ad kanc

irem postea redeundnm erit nobis. Quae cnm ita sint,

magno opere eorum opinionem iniirmassc nobis vide-

mttr, ^ui vei nibii eornm, qu^ Aristoteles in proble-

«Mitis se tractasse dicit^ eXstare putant vel etiam hac

opiaiQoe. dncti de proi>lraiatum seriptore dubitant.

-§ 3*

•; Apud varios seriptores vei Graseos vel Latinos tam

«Mika ex problemaCis Aristotelis passim allata inveni-

«aHS; Bt ea doctornm raanibns mnltum et dilig^enter

versata fuisse facile inteilig^amus, eamque Jeetionem iiJa

Inprimis aetate freqncntatam fnisse apparet, qua, sene-

«ccntibos et prope jam cffoctis litteris, scriptores qtmm

ipsi reeentes vires expromere et novas seientiae formas

|»roereare. non possent, in veternm monnmentis cong^e-

reQdi8,i4ract«Bdis, pn^serutandis versarentur et, nt GeJiii

veriM^ utar^ T«riaui' et miscellam et confusaneam quaiv

4«IA doctrinam \ eoAqnirereht Itaqne non mirnm est,

Iios scriptores ex probkmabum Aristoteiicorsm velut

§9

nberrirao fonte mnlta bausisse. Hos locos si breviter

exposiierimns, aliquid eerte profecerimus cum ad cae-

tera, qnse nobis proposuimns, tum ad intelligendum,

qnas formse mntationes bsec problematnm collectio tem-

porum decursn subierit. Ac primum quidem Latinos

scriptores videamus. -

Cicero de divin. i, 57 baec scribit: '^Aristoteles

quidem eos etiam, qui valetudinis vitio fnrerent et me-

lancholici dicerentur, censebat habere ia animis aliqnid

prsesag^icns atqiie divinnm", et Tusc. disp. 1, 55: ^'Aristo-

teles quidem ait,- omnes ingeniosos melanclioli<ios esse".

Qnibns verbis etsi non nominantur problemata, respici

tamen videtnr section. 50 probl. I, in qno qnaeritur:

8ia xC TcavTsc» oaoi izepvzTol ysyovajiv avSpe^ t]xara

^tXoffo^tav T] TCoXiTtxifjv ri TcotTfjotv r\ xifyoLQ (pafvovrat

(jisXaYxoXtxot ovtcc; >«at oC [xsv outo(J^ oaTS XajjiPaveaOat

Totc aTTO {JLeXatv"»]^ tP^^ aj5^offn]jjLaai, olov XsysTat twv

Te iqpoixwv Tot Tcspt Tov 'HpaxXsa. Bodem referenda

videntur verba Favorini apud Gellium (^noctt. Att.

i8f 7J: ''scitote tamen, ihtemperiem istam> qnae jjieXaY-

XoXia dicitnr, non parvis ncc abjectis ingeniis acci-

dere, aXXa efvai ffx,s5ov ti to xaOo^;- toOto jqpoMlxov''. Vide

Stahr Aristoteles bep brn SJoniern . pag-. 52/ ejusdemqne

Aristotelia p. 158 not.. 3.

IVum Seneca ha;c problemata legerit, baitd ego pro

certo confirmaverim. INam qui a Stahrio afTenintur

loei, Quaest. nat. V, 1, de^ tranqnillitate- animi eapi Wextr. (probl. 30, 1), de ira i, 7 (probl. 13), ejusmodi

snnt, nt ad problemata Aristotelis revocari aisl admo-^

ninm Incerta conjectura non possint; In Ubro d«- Iitir

saltein nec Seneca Aristotelem respexisse nec o«iuiiutt>

Llpsins hoc slgnificasse videtun.

.. ««

IS

.i^ Apnd Aptdejum in Apelogia haec leg^ntur (pag. 477

Oudencl.): |~^'Bene, quod apnd te maxime cansa agitnr,

qni pro tua eruditione leg^isti profecto Aristetelis xepi

J«uv yevlo-ewc, icspi dvaTOjx-^c, wepi ^owv fcjToptac multi-

jnga volumina, praeterca probJemata innumera ejnsdem,

tum ex eadem secta caeterorum, in qnibns id genus

Taria tractantur." Ilinc manifestnm est, magnam fnisse

Apuleji tcmpore problematum collectioncm; varias an«

tem fnisse ilJo tempore probJematum coIJecfiones a Pe-

ripateticis confcctas (qnod Iioc Apulcji loco demon*

strari posse putat Stahr Aristot. bep ten ^om. pag.

154), non equidem his verbis usus confirmaverim, qno-

niam ad voc. cteterorum non solum problcmata, sed

etiam volumina vel scripta ex antecedeutibns apte snp-

pleri posse puto.

In eadem Apologia pag. dlO: '^Aristoteles adco in

problematis scriptum reliquit, qnibus seqnc cadncis a

dextero morbus (comitialis) occipiat, eoruin esse difBci-

lem medelam." Hic- locus ex iatricis problcmatis exei-

disse videtnr. Caetemm bcne observavit Stahr (I. c

pag. 155 not.), hanc ipsam scntentiam: dcxtras corporis

partcs sinistris firmiores et pnestantiores esse, plane

Anstotelicam esse et saepe.apnd cnm legi, etiam in his

ipsis problematis 3fl, 12. 13.

IMnlta ex hi^ problematis excerpsit Gellius in noctt.

Attici$. Ita Ub. 1, id, nbi de tibiamm nsu quaedam

disputat: '^Morem antem illnm, inqnit, ingredicndi ad tibi-

cinnm modulos proeJii institntura a Lacedaemoniis Ari-

stoteles in libris problematum scripsit, quo manifestior

fieref exploratiorque militum securitas et alacritas. JNam

diHfidentiae, inquit, et timori cnm ingressione hnjusmodi

minime conveoit ,et moesti atque formidantes ab hac

i4

fom inb^epida ae tam dccora inc^di^di nmMittratioiie

aJieni snnt. Vcrba panca Aristotetis snper eii re ap|)o*>

sni: 8ta 'd ^TOi8av 7roX6ji.£tv |j.lXX6)ffi , Tcpo^ ooXoyijJLpoli*-

vouotv; 1]Tva xouc SelXouj atjxifjji.ovouvtaf YiYVtxJxtwrt"»

Res ipsa satis nota cst; nam prteter T|incydid«nV cdjifli

verba in eod. cap. attulit Gellins, etiam Plntarcbn^ de

mns; cap. 26 apnd Lacedaemonios pugnam ingpressnr^A

Castoreum melos canl solitnm esse tradil. fdem Atb^

naeus 14, 627 aliiqne meraorise prodidernnt. Aristote^

lis autem locus periit. Qnod vero Stahr, vir rernm

Aristotelicarum peritissimns (I. c* pag^. 132) bbc pro>-

blcma ex perdito Aristotelis libro, qui inscripttis etfk

AaxeSaiptovfwv TCoXtTe^a, excerptnm essc pntat, id cnm

per se incertttm est, tum admodtim incerta snspicioiKe

nititur, dc qua postea diccndum eril. •' ''''''. ''

'

Idem S, 50 ex libris problematnm, quos «e praecer>i

psisse ait, haec afTert: ^'Cur austro spirante mare Caern^

lenm fit, aquilone [obseurins jatriudque?' An propterea

qnod aqnilo minus mare perturbat? omne atitem, qttod

tranquiUius est, atrnm esse videtnr". Hic locus inTeni«'

tur probl. 5^, 37; est antem ad verbum translatus, $i

apnd Aristotelem pro aTaxTorepov, quod omnes codd. et

cdd. tcnerft, legas id, qnod etiam sertsns loci postnla^

otTapotxTOTspov.' •

Idem 5, 6: '^Per hercle rem mirahdam Arl^i»tele^

iu septimO problematomm et Plntarchus in octavo Sym-

posiacorirai dicit. Si superpalmse-, inqninnt,' arborid

ligpnnm magna pondera imponas ac tam graviter ilrgeifiis

oneresque ,nt mag^nitndo oncr» snstineri non poss^

non deorsum palma cedit nec intra flectitnr, 6ed adver^

8U9 pondu^ resnrgit et snrsom nititur recnri^atttrqne*'.

Ne hic qnidem rem ignotam tradit' I^UuM'pnete^'Pltt'

tarchi iDcaai (Symp. 8,' 4) vide etiam S^ndtter ad

Xenopb. Cyrop. 7, 5, 11, et Strab. Jib. 15 p.filOUps*

Gaetemm boc qiioqnc Aristotelis problcma periit ;sed

apnd Tbeopfarastuih de plant. 5, 61 eadem traduntnr;

nt prebabile sit^ bic quoque cx probleraatis Aristoteli-

cis bansisse Theopbrastnm. Praeterea ex boc Joco in-

telJigimus, GeJIii tenipore Jn libros deseripta fnisse pnKbJemata.

: Jdem 19f 2 , decet, ex qninqne corporis sensibns

duos esse cum beJJnis maxime commnncs. Qna de re

afferuntur AristoteJis verba, qnse legpuntiir secL 28, 7.

Hunc GelJii Jocnm exscripsit Hlacrobius Saturn. 2, 8.

: Ejusdem libri eap. -4 haec Jeguntnr: '^Aristotelis

libri sunt, qni problJ. pA^«ica inscribantnr, lepidissimi

et eJegpantiarum omne genns referti; in bis quaerit,

qnam ob cansam CTcniat^ nt qnibus invasit repenlinus

rei magrnae timor, pleruBique aJvo statim cita fiant, item

quaerit, cur accidat, ut cnm, qni propter igncm dintins

stetit, libido urinae Jaccssat? ac de alvo qnidem inter

timendum prona atqu^ praecipiti cansam csse dieit, quod

timor omnis sit algpificns, qncm ille appellat ^vrjipoxot.cv,

eaque vis frigoris sangninem caloremque omncm de

summa eorporis cnte cogat penitus et depellat, faciat

qne simnl, ut qui timent, sanghine ex orc deccdente,

pallescant. Is antem, inquit, sang-nis et calor in intima

coactns movet plernmque alvum et incitat. De nriua

crebra ex ig^ni proximo facta verlMi baec posnitt xo hk

Twp SiaxaXif To TCsinjYOf , oarTcep o ^wc rr^ x^ova." Exhis dnobus^ qnaa quaeruntnr, prins hand dnbie desnihp*

tum est -ex seciione 27e-oaa icepi -^o^v xai avSpeiav;

Ibi enim siugula reperinnCnry sed non tam in nnnm

C0Ji9«iieta,q«amvpec vam.:proI^8mata'(i, 4^ 6^ inpri«

mis fO) dispersa. Itaqne aut e meUlofia Lnn^ locnnt

laudavit GelJius, ant, qnod potius adducor^ ttt crcdam

(dcsideratnr enim inprimis ilJnd:t]jux(>07UOiov)^ probJema

aliquod caeterorum simile cxcidit. AJtera qnaestio, qaae

erat de nrina ex ignis propinqnitate mota, ad Verbum

legitur probl. 7, 3, nisi quod post voc. icsTTtjyoC in

probl. additnr: ^v to ffwfxaTi.

Ejusdem Khr. cap. S cx Aristotcle k^c afiernntlibi

8ta T^ xa arco x^-ovoc xai ypuaxaXXov uSara ^aiJXa ^cmv;

oTt TcavTOf uSaTOC 7cyjyvu|i.svou to XeTCToVaTOv StaTCvetTal

xa'. xou^oTaTov ^^aTjji^^si* cnrjpistov 6s OTt sXaTTov ytvsTat

7) TcpoTspov OTav TaxTj -jcaysv, azsXifiXuOoTOC ouv tou tjytst-

voTotTOU, avayxT] to xaTaXsiTO^xsvov x^^po^ eJvat. Haec

verba in problcmatis bodie non rcperiuntnr; scd nt so-'

iitam habcnt problematum formam, ita a Macrobio Sat.

7, 112 afferunlnr cx pbysicis quaestionibus dcsumpta.

Ejusdem lib. cap. 6. In problcmatis Aristotelis

philosophi ita scriptum est: 5ia Tt ot [xsv ataxuvo[Jievol

ipuOptooxv, ot 8s 9o^ou|jLsvot oxptoat, TcapaTcXiiff^ov twv

7caO«v ovTov; OTt twv jxev ataxuvo{i.£vov StaxstTat tocd\i.(Xi

iy. T^c xap8(ac st^; azavTa Tot(JiepY)

Tou ffojxaTOf, «(Tts

^micoXa^stv. Totc 85 ^o^YjOetfft ouvTpsxst dg nqv xap8(av

oot' ^xXstTcstv iy. Tcjv dtXXov (xspov. In scctione 27 id

g^enns nonnnlla reperiuntnr; scct. II, 53 eadem fere

aliis vcrbis leguntur; sed ipsum problema excidisse

videtnr.

Quae dcniqne Itbr. 20 cap. 4 ex problematis en*

cycliis afferuntnr, cur artifices Dionysiaci plcrumquc

malis sint moribus, ea apud Aristotelem 30, 10 repe^

rinntur, nisi qnod apnd Gellinm: Xoyou xat (ptXoao^^a;

legitur, apud Aristotclem (fortassescribamm vitio): Xoyou

aotpto^. Caeteraediscrepantiaeadmodamexiguae essevidentnr.

17

. ': Praeter daos JHiacrobu locos, qnos jam attolimus,

Sfatnrn. 2, 8, (Gcll. 19, 2) et 7, 12 (Gell. 19, 5) ter-

t!us exstat, Saturn. 7, 1 3. ubi haec quaestio ab Aristotele

et proposita et soluta dicitur, car mi^is dnlcis qnamsalsa aqua idonea sit sordibus abluendis. Respondetur,

aquam marinam, qnum sit natura spissior, difficilius pur-

gando penetrare. Etsi autem a Hlacrobio modo Ari-

stoteles nbminatur, non problemata, tamen \ix dubium

est^ quin qnaestio proposita exciderit ex scctione 23,

quae inscribitur oaa TCspl xo aXjJiupov u5op xat OaXarrav ;

ibi etiam prob. 7, cur minus frigida sit aqua salsa, ratio

affertur haec: ou TCuxvoTspov iqOaXarra xai [xaXXov ffojia;

vide etiam problem. 13. Inprimls antem probl. 22 si>-

milllma ratione explicatur, cur aqua salsa salcm celcrlus

liqnefaclat.

'

§4.

Jam ad Graecos orationem referamtts, qUorum prin-

ceps est Plutarchus f qui in probl. 10 libr. 8 Sympo''

siac. ex probl. phys. hoc affert, somnia lis menslbus,

quibus decidant folla, Inconstanila maxlnie et mendacla

esse. Ratlonem repetiere dicitur Arlstoteles ex fructlbusj

qul recentes et humore turgldl In corpore splrifum pro*-

generent. Hac de vt in probll. nlhll exstat. JMorborum

Causae commemorantur ot veoi xapxoi sect. 1, 25»

Idem Symp. 8, 5 Aristotelem hoc problema soI«

vlsseait: 8ia t{ tov 6|oOsv cvtwv s^axououatv of ^vrcV, of

5e i^Q Tuv ^vToc oux ofJLOiu^. Hoc tractavlt Arlstoteles

probl. 11, 37. Illnd mlror, scriptorcm, qnl hoc pro-

blemate quaerat : 8t,a xtx-^i; i^fJispai; r(iah&<JTipoL iq vu|, non

kntelligere vlderl, idem argumcntum ab Arlstotele acute

2

tractatuni esele prolil. 11^5 et inprimis 33. Ac pescio

an tamen hic quoqnc Aristotelem secntus sitPlutarchus.

Idem Symp, 5, 8 init. ex Aristotele de semicbriis

qnaedam disputat, quar probJ. 3, 2 et 27 reperiuntur.

Jdem icepi aopyi^^iac cap. 10 de Satyro, auctore

Aristotele, ea fere refert, quae prot^l. 3, 27 legnntur.

Sequitur Galenus, qui ex problematis quaedam affert

(Hipp. Epidem. 3 Yol. 17, 2 pag. 29 ed. Kiibn), in

quibus quaeritur, cur meJancbolici sint ad rem venengin»'

propensi. Haec ad verbnm exstant probl. 4 , 30.

Apnd ApoUonium Dyscolum in bistor. mirabil. multa

reperiuntnr c\ his problematis, pleraquc autem e me-

moria, non ad verbum allata.

Cap. 7: ex probJ. phys. docet eos, qni in hordeo

serendo versentnr, pallidiora habcre corpora, quam qni

iu tritico. Hoc quaerit Aristoteles probl. 21, 24 ct

38, 10. Yide ApoII. hist. mir. ed.Tcucher Lips. 17})2.

Cap. 9: ex probl. phys. oC {iovoff(.TOuvT6? TCixpoTspa

xa fOt] £'xouat {xaXXov t)oC hli; Tpp^atc XP*^t^®^°^ P'**^

de rc nibil cxstat apud Aristotelem.

Cap, 21: in probl. phys. rationem reddere dici|ur

Aristoteles^ cur ea animalia, quae bifidas habeant ung-u-

las in posterioribus pedibus, in anterioribns non habeant

talos. Problcma non exstat, sed ratio explicatur in lib.,

de part anim. 4, 10, Verisimile est autem, quod vel^^

ex ipsius Aristotelis, quos attulimiis, locis conjicere licet,

rationem quandam intercessisse libris de animalibns cum

his problematis. Itaque scctio^ quae inscribitnr imzo^fi

^vaixuv, iii animajibtts et in comparanda inter se homi-

num et bestiarum natura fere tota est. .. f.

;.

- '>

Cap, 22: in probl. rationem reddere Aristoteles

jSi^r, <^r nnlliimammar c^ pedat. Hoc pier*

tinef ad icdL 10, 44 -

'•- Vap. ^5: noR nominatlir AristotelCs; sed qood

bbso^atnr, solem eorpora nbstra adarere, ignem non

item^ id ex probl. 3d, 7 tracttim esse apparet'

Vap^^ltB: in pb^s. probh ratlonem reddere dici-

tur Aristoteles ejus rci, quam ^v TOii^ Zuixotc tradiderit,

sordes anridm alias amaras moritbris in dinttirnis morbis

neii dulces. Amarad esse aurium sordes docet Aristo-

teles probl. 32, 4. Caetcra nou reperiuntbr, sed Tix

dnbitari potesf, qnin piroblema, quod ex Aristotelicis

exddSt, in Gassiana transierit, nbi pa{f. ^43 Sylb. quaeri^'

ttir: 8i^ zi cd xu<];sXat, itpuouoat raxpa^,' yXuxstai Ytvovxai

iid Tov otTCoXXupilvwv. tJt ab Aristotele ad Gassinm lioc

prdblema translatum esse pntem, ea ratione adducor,

quod in Gassianis problematis quaedam ex Aristotelicis

ad Tcrbum dcsnmpta inveni, velut apud Gass. pag. 347

6ta "d tpf^iavtstj tov o^OaXpLOv ftauojjisOa rwv luva.p^m

etc. vide Aristot. probl. 31, 1. Itaquc bic quoqnc ra-

tionem reddidisse videtnr Corum) qnae in animalium na>-

tura describenda tradidit.

*'

Cap. (57 qUaesisse tradittir Aristotcles in probK

pli^s., cdr gibberorUm ex ore gravis exeat halitns. Hoc

inveuitur prbjbi. 13-, 10.

^ Cap. ^i dicitdr Aristotcles in probl. phys^ ratio-

. liem expontsre conatns Csse, cbr liomini, sumpto cibo ct

pottt,idem sit pondns qttod jejtano. Hoc problema periiti

'-'Apni AikSniifUm libr. 10, p^ 435, iibi de temii-

tentiifi Alexandri ma^j^ni dispdfatur^ additdi* eum fortasse

hac ip^a de eatisa ad Venerem miniis firisse propensdm \

I^Sop^uiJ^at Ya^ ^i^fftv 'Q *A^tatotlXt|f iv xoX<; ^usxxotc icpo-

fJXij|xatft tov toioutwv trjv yovTjVv Hoc I^tdr probl. 3, 4^

»0

nisiijnod pro^uSapouarOai apud Aristotelem exstat i^ypaC-

veffOau Gaeterum scriptor, nt solet esse colligpendi cnpidior

qnam in cogpitando / acntior, diversas rcs temere inter se

miscuisse videtnr.. Nam alio loco (3, 4) qnaBrit Aristo-

teles, cur semen ebriosorum non sit ad gignendum ap-

tum, alio (3, 33), cn^ ebrii sint ad rem veneream parum

idonei. Quod qnia uon vidlt Sylburg-us nec omnino

attendit ad probl. 3, 4, hunc locum male posnit in

eorum numero, in quibus laudantur, quae bodie a |]^-

blematis absunt. . >, >

Apud eundem IS, 692 faaec lcgnntur: ^r(ZzX ho

TCoXu|jLaOlffTaTOf 'AptaTOTrlXtjC ^v Tct^j ^uatxotf TCpopXi^{JL'a(ji

8ta "zL 01 |JLupi?6{jL6voi TCoXiwTepoi; t)on to [jLupov 8ta Tot

otpwjjLaTa ^YjpavTtxov ^oTt, 8to xat auxf^-iQpoi oC jJLupt^o-

jxevot. Se au^fJLO*; TCoXtwTlpou^j xotst. sUts yap auavotc

Tptxoc »]TcoXta £iT evSeta Oepjxou, -q ^Triporrjc {xapatvst. 8to

xat Ta TctXta Ooittov Tcotst TcoXtouC' ^XTC^vsTat yotp i^otxsfa

T^(^ Tptxoc UYpoTTfjtj.Haec ipsa in problematis non legun-

tur; sed non solum forma cst horum problematum pro-

pria, sed ettam sententiae plane Aristotelicae. < Nam in

libro de coloribus cap. 6 canitiui cansa ponifur ^pavortc

et de generat. animal. 5, 45 canities existere dieitur

putredine quadam ex derectu caloris orta. Ibi quoquc

citins canescere dicuntnr, qui pileis ntunfur.

Quae Sylburgos et Fabritins ex problematis &bAlex-

andro Aphrodisiensi (pag. 295 Sylb.) allata esse putant

de causa, cur sues stercore gaudeant, ea ab Aristotele

qHidem desnmpta sunt (hic enim nominalur), ex proble-

matis autem hausta esse probari nnllo modo potest.

Afiror, illos non potlus ea, qnae de numero denario

disputat Alexander (pag314),' -ad probL 15^ 3 referenda

duxisse. .... .,;.

W^>^< ApnASwdam ad Teic. vofiioi }eiOap95ixo{ haee li^^a-^

toi^f ApoIlMein^ adhibita iyra, leg^es hominibas dedisse,

ad qnas vlrcrent^ mitigantem simnl eantn immanitateu

ilJi^ iositam, et nomerorttm mosicornm saavitate effict-

entem, ut praecepta facilins admitterent; iade nomea

traxisse vopiou^; }«t9ap(i>§ixou^. Addit detnde: Ixstdev hk

<j8tJLvoXoYtK«c, 0(j xod 'ApiffTOTsXst Soxst, vo(i.©t xaXomrcat

Ct ixoufftxoiTpoTOi, xo»$' «WGTtvac (^0|i,8V.Hoe ex probL

il|| 28 desnmptam esse appare^ in qao Aristoteles car»^

mioant nomen ex legibns dacit. .• ; -.

tt '.^ddam aanm locnm, in qnem easa qoodam incidi.

Stihth34ristophan. adVespas v. 145 ort, inquit, o ^x

Tov ffuxfvov §uX<a> xaTCvoc 8ptjjLUTaT0(j xat ApioTOTsXi)t*

^tjfftv ^v TcpopXTjfxaTC. Qnod in section. 20, 18 reperi^^

tur. Idem docet Tbeophrastns plant. hist» 5, 9.

Sed jam haic locornm- ennmerationi finem impoaa»^

mns, Qnanqnam enim vix dubito, qain iinas et altev

locus addi pessit, si qois omnia anqnirat, tamen satis

mnlta attulisse nobis videnaur, ut perspici possit ea,

quae his probTeffiatis eoatineantnr, jam antiqaitas Aristo-

teli tribata fuisse, sed aoo panca oJim ia hac collectitHie

inclusa fiiisse, quae hodie desiderentar.

> r <Ia recensiOBe Kbroraih ab Aristotele scriptorunty

qaae apud'-Diogenem Laertium ia vita Aristotelis exstat^

/ doo leaumeraatur libri ^mTedea[xsv(i)v Tcpo^Xiijp.oeTuv, tati-

dem iy^^uxXffOV, totidem ^x tuv AtjiJLOxp^TOU. Pfominantur

etiam «puatxtlv xctTa OTOtxstov oxtw >

Tcpoij Totc TpiotxovTa,,

qui nuQieros sane convenit cnm numero earum sectlo»

num, ia quas hodie descrlpta sttnt problemataj quaa-^

qnam kaic l>el non Iniiltuin trilmo. Etiam 'a|»nd sqH^ -

torem aBonymnm, qnem primus edidit MeminBs in^ani-

mad?y. ad Dio^enem Laertinm^ et ^TCiTs^aiiAa xpo^)(KJ^

jjiaTa et encyelionim et Democriticorum biiii.libri ^famt

memorantur. Adduntnr ouffat.TUCcSv icpo^XTjjjLaTuvtres.Itbri^)^

Homericornm decem^). In Arabiea denique irecenaioae,

qnam in bibl. Arab; Hisp. Tom. 1 p. 306^.f|Kdit Gas»

sirins^ nominantnr problematum libri XXYIIf, proble>t

mata encyclia, |nvbiematnm iatricornm libri V. Jta^iie

bi qnoqne indices conscripta esse ab Aristotele proble^

mata sig-nifieant, at •qnantam problematom farragfiaem!

Tenendnm est tamen^ indlces istos^ inprimia GnBdM^^ita

compositos esse^ nt Kbromm titnli sine utlo criticae artis

usn nndiqne corrasl, sinc ulla digerendi deacribendiqne

via et ratione teihere congestl Tidealhtur , iia ut nec

inter se consentiant nec cnm Aristoteiis- Jibris , qni vel

ipsi exstant tcI apnd aiios scriptores nominastur, aple

congmant, deniqne nt manifestnmifere sit, enfidem Jibrnm

titnlornm varietate mnltiplicatum esse; vidiei Buble t<ia

comment. soc. R. Gott. Tom. XV ;p. 57, >Brahdis;in

fRf)mi^d)ti 2)2ufeum, 1 Sa^*^d. p« fiGO. Itaqne in- bis qno-

que problematis nsu venire potuit, nt, quun ab Aristo-

tele nna conscripta esset problematnm collectio, in qnam,

ut initio diximns, ea conjeclsset, qnae vei in litterarnm

studiis vel in vitae nsu vel in . discipnlorum sermonibns ^ancipiti disserendi ratione pervestiganda visa essent, ex

boc nno nomine plnres iibromm tituii nascerentiir, qnnm

ad'buJHs coflectionis natnram iiccuratius defimondam «iii

1) Quaestiones «onvivales fiominantur etiam a A|acr(^io - Sa-

turn. 7, 3.

?) Problemata sive aporemata Ilomerica nominaBfur a Phry-nicho et f*orphyrio, f. .,.*.

ali%noiiiiaa (ai ^mTeOsa(i.^a, ^ufftxa, i-pcoxkia,^), for-

^ Uagt etiam oufffftTUca) adjicerent. Haec saspieio eo coo-

firmatur^ 'il^aodAristoteles ipse problemat» semper no-

Buapt^ Dulla addita nominis definitione. Quae autem ad

4Hios pervenemnt problemata, ea in codd. mana scriptis

«at timplicitcr Tcpo^XijpLaxa inscribuntnr aut (puffixa Tcpo-

§Xif}piaTay»qttibus Tcrbis multi codd. addunt: xaV tlbo^

ouvaYUY^^ *). Ex iis scriptoribas, apud cjnos meritio fit

horum problematum, problemata simpliciter nominant

Apyoleius et Gellius, physica addunt Plutarchus, Apol-

Jooius, Athenaeus, une loco Gellius, encyclia denique

nno loco GeJlius. In his autem, quae exstao^, proble-

matis inTeniuntur qnae et ex probJematis et ex physicis

et ex. encydiis problematis affernntnr. Quae qanm ita

sint, duspicari licet, aut nniversa probJemata ab alib

encyclia appeJIata fuisse, ab aliis physica ^ex parte Jonge

maxima; nam pleraqae et eorum, quae exstant, et eorum,

quae ab Aristotele aliisqne affernntnr, physica esse jam

ostendimns ') , ita nt physica et encydia eadem sint ^),

ant, ut StaJirio yisnm est (Zti^oUUi bei ben 9i6mecn pagf.

134), aniversornm probJematam tituJum foisse : ^yxuxXia,

haec autem ia physica, etJiica, poJitica divisa fnisse.

'^J^

i) De ha^ voce ab Aristotdis interpretibus Tarie dTsputatum

. esse c^nstat. Nobis hanc rem in medio relinquere licet.

2) Yid^ Bekkeri Aristot. Vol. 2 pag. 859.

8) Jaija diximus, nonnulla, quae ethicum tituTum prae se ferant,

pijrysica esse. Addam, codicem Parisiensem 2036 (apud Belc-

• Iferum Ya), quem codicem paullo accuratius quam Bekkerus

. contulit Levesque (vide notices et extraits des mss. de la

' bibl. du roi Tom Yll P. 11) sectionis 29 hunc habere titu-

lum : oaa- ne^t' dtMoioa^^V! ttal ddtniav tpwtna n^ofily/iaTa.

^) Hoc jara Slenrgius suspicatu» est.} vide bibl. Graec. pag. 1 148,

Fabricius aiutem. Qc^at.^

.

Si intelinain horum problematam natnram, si ora-

tionem et dlcendi gpenus panilo diligentius spectes, mnlta

snnt, quee ab ipso Aristotele scripta problemata tibi

pcrsnadeant. Nam etsi in his problematis divnlsis. qui-

dem et late difinsis nec ullo necessario rationis TiHctilo

inter se cOhaerentibus minus eminet, quae Aristotelis pro*

pria est, ineredibilis ingenii vis, qna, qunm in intimos

singnlarum rerum nervos pcnetret, universam rei pro-

positae naturam amplecti et singpnlas parte^ dialectica artc

huc iiluc versatas pertractare solet, tamen non dubito, quin

qnisqnis Aristotelis lectione imbutns ad haec proble-

lAata accedat, is non hic et illic sed omnibus fcre locis

Aristotelem agaosccrc videatur. Nam sivc acerrimam

illam in rebns nndique collig^endis et conquirendis dili-

gentiam, sive ingenii acumen in rationibns explicandis

et in rebns singulis ac saepe minutis ad nniversam ali-

quam et abstmsam legem rererendis, sive scriptoris men-

tem poetarunrphilosophorumque lectione^) subactam, sive

denique singnlas sententias et opiniones ex variis vel

usus et experientiae vel artium scientiarumque fontibns

1) lu his probleraatis, ut in caetcris Arist. libris, argumea-tandi ratio cum sentcntiis poctarum ct philosophurum saepeconnectitur. £x poetis laudantur Homcrus 9, 8; 10, 36* 23,

23 j 26, 31; 30, 1; praiterea Chaeremun 3, 16; poeta 3:

Hesiodus 4, 25; nominantur Phrynichus 19, 31 ^ Terpan-dcr 19, 32^ Gcryones tragoedia i9, 48; ex pbilosophig af-

feruntur Alcmsenn 17, 3; Anaxagoras 11, 33; 16, 8; Ar>

chytas 16, 9; Empedoeles 21 , 22j 14, 14; 24, 11; Plato

80, 6; Pythagoras 15, 3; praetcrea o* jreQl qiiaswg Xiyovne

10, 13$ Tivie xfuv iJQaHiitTtCovTwv 13, 6; 23, 30. Continenl

praeterea haud exiguam copiam rerum ex historia et geo-

grapbia pctitarum, quaruni nuUa, quantum cgo intelligo,

rfcentiorem aetateni prodere videtur. . . a... . :< <.,..

baostas Gontemplamar *), plunma ex Aristotelis ingenio

penitns deprpmta yidentor. Si deniqne ipsam oratio-

nem respicimns, dicendi genos totnm est Aristotclicum ;

eadem^ dicendi simplicitas, eadem atqne hand scio an

solita major brevitas ct nervositas, ut ita nostrom nsmn

convertere liceat Simplicii verba (prooem. in praed.):

OTt 8s YVTQfftov Tou 9iXoffo'9oi) Pt^X^ov jjiaXi^a (xsv iqTtoV

^wotuv TuuxvoTtj^; xat to ,auvsoT:pa(X{i,ivov Tfj(j <ppaffs«f 8i)-

Xot, deniqne idem verbornm nsns, eadem sententiamm

connectendarum ratio^). Haec autem sig^nificasse satis

1) Facile videt, quisquis in Aristotelis lectione paullum rersa-

tus est, non solum prineipia illa et elementa, quibus phy-sicani scicntialn supcrstruxit pliilosopl^us', in Iiis probl.

ad varias rcrum naturas et mutationes explicandas satis

acute saepe trahi, sed ctiam in sing^ulis fere probl. oceur-

rere, quae cx variis libris Aristotelicis cognit^ habeat. Vide

etiam Sylbur{;i notas. Optandum erat autem, ut aliquis non

fiolnm ling^uae Graecae et criticae artis peritus, scd etiam in

Aristotele legendo bene versatus et naturae scientia instrue-

.tus, probl. phys. ita excutcret, ut quid in singulis rebus

novi, quid noti continerent, recte perspici posset.

2) In transcursu et breviter h. I. attingam, Aristotelis nratio-

nem in vituperationem justo majorem interdum incidisse

mihi videri. Ita Brandis in praef. ad Aletaph. ait, eum ple-

mmque minus elegantcr scripsisse (boc quodammodo con-

cedo) et neglexisse bene uti orationis instrumento; Ritterus

autem (©ef^id^te ber ^fttl. 3 3!^. pag. 27): SEBenn wic md) ben

un« cr^artenen ©d^riffen oUctn urtfieilcn fotlten, fo wtirben trtc im

@ansen unb blof in 9t&<S^d)t auf bte S)arfleaung ben 2Criflotele«

ffir efnen f(J(>led|ten ©d^rtftflcUer fealten mfiffen. Sed difficile est

sane, ut corpus ab animo, ita scriptoris orationem et elncu-

tionem ab universa ejus natura et ingenii proprietate sejun-

gere et separatim judicium ferre. Nobis quidem dc Ari-

stotelis oratioae hoc universe statuendum videtnr. Diccndi^

^aos est breve, concisom, tot fere sententias, quot verba

ha^f. Ut ip«ius BcriptoHs proprium cst, quod cx singuli»

rebus pcnitus perspectis ct veluti mentis «cie in roinimav«

sw

fv«rit. Exempl» et docnmetitis lianim .tlMivami{ite m-

miiiam rermn sapersedere nobis licet^ qaoniae» aJia jaBi

in iis problematis ipse depreheadas, qwe ex variis

acriptoribas attalimus, alia eaqoe longe plnra in cobi-

mentariis sectionis XIX a nobis afferentur; cnjns seo-

tionis explicatio, etsi n»n solnm omninm faoile obsea-

rissima est, sed etiain in ea re tractanda versatur, de

qua in iis qnidem, qui exstant, Aristotelis libris nihil

fere nisi obitor attingitup, lamen pl»aqne eorum, qnae

parliculas dissectis ad totam rei universse naturam contcm-,

plandam progrcditur, ita etiam oratio in minutiores partcs

discei'pta, in sinjrqlis rebus accurate et separatim consistens

et commorans lonjrioris ambitus vt continuationis arte carct i

haud raro dijrieditur seriptor ct alias res propinquitate

quadam conjunctas assumit, interdum etiam totas rei pro-

posita» partcs minus cleganter et artificiose inter se connee-

tit. Ut srriptor in pbilosopliiae ratione, quam a Platone

discedens in una scicntia positam putabat, tota mcntis acie

defixus est, ita oratio, non dedita opera sed natura duce,

non soluhi rhetoricnm ornatum, sed etiam omnem vehe-

mcntiorem commotionem ct impetum respuit; placida tamen

ct fequabili quadam svavitate commendatur. Aceuratus cst

et ad artis rationem accommodatus verborum usus, cnjus

cognitio ad intelligendum scnptorem necessaria et tamen

ex ipsius lectidne percipienda, initio irapedire legentem vi-

detur, postea magno opere adjuvat. Ne vero qnis erationem

satietate quadam et fastidio aures obtundere putet, ^raeter

hnnc loqucndi usum certum et definitum magna''est ora-

tionis varietas, ita ut vcrborum usus arlis proprius tantura-

modo rem magis perspicue declarare, et quasi ubi .simus

commonstrare, non ori^tionis copiam et vacietatem ulla vin-

culo constringcre videatur. Itaque ut Bittcrus Ciceroncui

inprimis exoteHcos libros spectantem Aristotelieara brevi-

tatem, copiam, svavitatcm laudare putat, ita Bobis vel ex

acroamaticis scriptis, qus exstant, et quorura mnlta ctiani

Ciceroni nota erant, eadem laus in Qnivecso quidem judielu

fcrendo nasci potuisse videtur. - ' -'•

Ue idispatMiiHS,> «onHNenterii looo ilkistrare peterit.

iQii«^ qaMHsit* «int,- tn ipsis probJenMtis impressa «erip-

torisTcstiig^ia

et «pMsi^notas pQtamas, qf«anq«am non

j^oramus^^ Pcripatettcoram ninilos non solnra senfcntiis

et dispntandi ratione sed etiam scribendi genere et ver-

bonun n^ AristetdeM iAHtates esse; id qnod Yel ex

Theophrasti libris manifestnm est. Quod vero Henrice

Stepbano (preefat. in Aristotelis et Tbeophrasti scripta

qnaedam 1557. 8) aliisqne multa visa snnt ''maximam

styli differentiam habere, mnlta ne mediocri quidcm pbi-

losopho, nednm Aristotele digna esse*', id non solum

^ne ullo argnmento. ct explicatione jacfnm, sed etiam

pamm caute et -prudenter jndicatnm videtnr. Eqnidemnoti negaverim qoaedain esse, sed pauca tamen, qnae ab

Aristotelis seribendi genere abhorreanti), alia interdum

qnaeri, quae vix qnaerenda fnisse videantar^), alia expli-

cationem minns aptam et Idoneam habere; deniqne esse

pauea, quae ioter sc conciliari difficnltcr possint^ sed

idem contendo, pleraqne Aristotelica , multa acnte et

ing«niose tractata esse; de reliqnis prsesertim in tanta

hnjns libri cormptione ct mutilatlone judicinm satis cer>

tnm ferre difiGoilius esse. Deinde illud teoendom est,

ab Aristotelis aetate ita anctam et excwltafm esse natnra-

linm cum rernm tnm legnm et virinm cognitionem, ut

qaaetnncaccnratins qnaerenda Tideripotnennt, eornm alia

nnac Joiig« 4diter explicanda ^ «tia non qnaerenda esse

iatielligaiQHS^ ^doniqne, qnod bene observavit Riftems

}) Ab ingenio.- et.-scribeudi genere ATigtotelis abbor«ore mihi

, videtiir prohl. 4 sect 20. Ex eod^m genere est ejusdcmsectiopis probl. S.

%) liuc JbrUsse referri possiuit 5, 42} Id, 25; 10, 48$ 14, 5;

(^fd>t4)t< bec ^^{(of. 3Zm pag. ^QQ), Aristoteiein, qomii

physicam doctrinam in opinionis varietate potius quamin scientiae certitudine versari nniverse concederet, ile

singnlis rebus eo audacins jndicassc. Quod cnin^^in

aliis iibris faceret, quanto liberius in problemfti» vagari

licebat, qnorum ipsa forma declarat, dubias, et ancipites

opinioncs agitari?• ^i . i,- .^r^^rf . ^^.v»

Jam ad ipsnm textum, qui dicitur, qnalem bodie

habemus, pancis verbis commemorandum transeamns.

Ac manifestnm est quidem, hoc Aristotelis opns, siv»

sententias ct verba respicias, sive ordinem et collocationem

problematum, vehcmenter turbatum et mu]tis iocis mi-

sere mutilatum ad nos pervenisae. IVam primum habita

eorum locorum ratione, quos et ex ipso Aristotele et

ex aliis scriptoribus attniimus, apparet multa hodie de-

siderari, quae olim in his problematis fucrint; ita ut in-

terdum eo deducamur, ut colle(^tionem eam, (juae hodie

exstat, majoris alicujns epitomen esse arbitrcmur) a qua

suspicione non abhorret, quod sectio lOma inscnbitur

^7CLT0[i.i^ 9ua(,X(3v. Deinde in iis ipsis, quae astatem tule-

riint, perspicuum cst multa excidisse, multa corrnpta^

multa temere confusa in codicibas legi, adeo ut faaod

pauca omnem sanandi cnram respuere videantar. Hvjus

corruptionis signa quum per se in ipsis scriptoris ver-

bis apparent, in quibns multa snnt aperta vitia, alia^

quae tolerabili specie uiccra tegant, tum manifestiora

etiam finnt collata Theodori Gazae versione Latina, ex

qua, qunm is melioribus et plenioribus codicibus usns

esse videatur, alia transposita, alia omissa, alia male ad-

dita, alia aiitcr depravata esse iptelliglmus 3 , quai'un( reriim

)>lariina exempla ex ea, qmm explicatnri snmns, pro-

Memntiini «ectione-repeteFe lieebit. In mnltls codici-

bns, iis qnidem, qni antiqnitatera prae se ferant, non

panea eorum, quae in editionibns icganttir, desiderari,

alia mntato ordinev.leg^ docet Henricns Stephanns in

praefatione, qnam nuper commemora?imns. Ita certe

cbd. Bled. Lanrent. IV pint. LXXXYII desinit in sect.

^, Marcian. 216 in sect. 33. Med. cod. XX plnt.

LXXXVII continet partem problematnm physicorum,

sed diverso plane ordine ab eo, qui in edd. receptns

est. Vidc fiandin. Catal. biblioth. Lanrent. Tom. III

pagf. 405. In antlquissimo codicc Paris. MJHXXXVI,

cnjns accuratam collationem habemns a Lcycsqnc fac-

tam in IVoticcs ct extraits des Mss. de la biblioth. dn

roi Tom. VII P. II et octo aliis codd. post «ection. 6

probl. 7 aliud inseritur problema, quod nonnnllis mn-

tafis problema Imuin rcfert; ideni cod. secfionis sep-

timae et octavae probl. ordinem praebct paullum immn-

tatnm., In alio quodam codice (vet. Sylb.) a vnlgari

ordine problematnm sectionis 26 disccdi Sylbnrgi notae

< ostendnnt. Illnd aufem mirandum cst, quod in singnlis

fere secfionibus multa problemata repetita leguntur,

qnaedam vel ter posifa ant iisdem plane verbis ant non-'

nnllis mutafis vel additis, ita nt band raro altcmm lo-

cnm alfcrins ope emendare liceat^ multa sunt etiam,

qnae in aiia sectione ex alia repetita leganturi). lllnta-

tam^) esse ordinis rafionem mnlta ostendunt. Nam

1) In editione Tauchnitziana Lips- t832 notati sunt loci vel

iniisdemvel in aliis sectionibus repetiti, non tamen omnes.'

'Caeterum constat, etiam in aliis libris Aristotelicis, inprimisin Mctaphysicis, quaedam iisdem verbis repeti.

S) Non plane confusam et fortuitam fuisse ab initio horum

praeterqnam quod Gellii et Diogpenis Latrtir aetKUbtlA

aliH fnisse probleinatnm drrisio videtnr (T)d«Oeli.9, 9%manifestum est, cam sectionnm divisibnem, i}ni^ luMiitt

exstat, non modo ad Aristotelem, sed ne ad pmttiM

qliidem bominem esserefn^ndam. Nam primnm illaip^ll

repetitio ejnsdem problematis in diversis sectionibns positi

ostendit distributorem dubium haesisse, qiiO qnaestion^

aliquam potississimnm referretj deinde, qnod inpriMii^

animadvertendum est, nonnnnqnam factnm esse vidCio^

ut problema aliquod immerito ct sine 'ttlla probabili

ratione in sectioncm aliquam intruderctnr, credo, qtiA

is^ qni problcniata in ordinem digpereret, iinam ieamqnis

fortnitam vocem potiUs quam totius problematis arg^mentum respicicns niikil videreh Ita pirobh 2 sctl. IB-,

quod ad harmoniam nifail pertinct, ad sectionCm 11 de

voce rcferendiim erat, sed distribntori frandein fecil

voc. ^bm. SccL 5 probl. 5 bilc intrusUm Vidctnr, qiiitt

in respondendo occnrrit voc. Tco^tfet. Similis tii ratio prt>*

blematis 14 dett. 21. Omnino autem nt in bis proble*»

matis nullo necessario ordine vinctis fadlitiai fieri pote»

rat, ut alia exciderent, alia intrndercnttit' (ut in sedi

XIX duo fragmenta, alterum ad probl. 4 jam in Ga^

codd., aiternm ad probl. 35 in nostros), alia male coalesctt-

rent (iit XIX, 39 et pinribus locis cddicis Parisicnsis^

quos non notavit Behkerus), alia aliter collocarentnr, tti

eaque coIioGatione et dispositione institnenda interprctum

acumiui safis amplus patcbat campus ,ita non dubito^

quin ex hoc varie dig^crendi ct ordinandi sfndio in codl-

cibus, si satis accurate coilati csscnt omnes, pinra etiam

probleinatuiu collocationem inde cotvcluiiab , quod Aristo-

tcles sect. 30, 1 qaaedam a se tractata ait iv roTe iit(fl tcvQot,

qn» ex liis probl. excidisse Tidetitiur. Vide § 2.

liaberemas impressa vestig^a* Nam pnelet eam pntinis

Tarieta^m^ quam jam commemoravimos, plma vestlgia

inveniuntmr in.God. Paris., enjus pauilo ante mentioncm

feci. Hic enira ad sect. 1 probl. 30 novum Labet tito-

lum: caa ^o!y]07][jiaTixa TcpcC Tacxcv'), non tamen inter-

rupto numerorum ordinc; idcm post sect. 15 probl. 4

titulum Labet: 07a Tcepi oupavia^), unde novns exoritur

ntnmerorura ordo; idem assentiente cnm Hafniensi tum

alio codice, cujus varietatem ex amici cujusdam libro

HOtavit Sylborg-us, ad scctt. 15, 20, 31 titulos Labet

plures sectionum inscriptiones complectentes ; ad secL

10 probi. caret novo titulo : Sxi xepi tcSv ocutuv, qnemhabent vett. edd., ct numeros continuat. Unde autem

orta sit illa problematum in iisdem sectionibus repeti-

torum confnsio^ difficile est dictn. Qni problcmata vel

ex variis Aristotelis collectionibns cong^esta ct conflata

vel ex Theophrasti aliorumque problematis interpolata

crednnt, inde fortasse aliquam hujus corruptionis causan»

repetendam pntant Ac Levesque quidem, qni haec probll.

non ab Aristotele edita, sed ab aliis collccta statnit, eadcm

probll. diversis temporibus ab Aristotele conscripta et

in varias cbartnlas conjecta essc arbitratnr, cditorem

autem non solum omnia congessisse, sed alia etiam ab

Aristotelis discipu^s et auditorlbiis collecta insernisse').

i) Assentiuntar noTem alii codd. ide BelcKer pag;. 863. Cete-

rum apud Levesque mare legitur n^ooiaaiv (ex n^ottfu') sive

ipsius sive codieis vitio.

2) Eundem ex Camotiana ed. in suam transtulit Sylburgus,non ntutata numerorum ratione. Ceterum hoe non notavit

Bekkerus. k.

8) Qua in re inprimis illud: Mar* ei9oe owayofyije, quod' in

horum problcmatum titulo addi solet, opinionem suam cun-

firmareputat. Equidem ad hanc opinionem commendandamillud potius attulerim, praeter repetitos locos magis minuff\'e

Aliua Ibrtasse cansam ex ea roiiuna, quam sofalssc nao"

ntillos Jibros Aristotelicos probabile est, repetendam

putaverit ^). Gaeterum i-em incertam iki variasopinioi^je|iB

versare licet. .! ,,-

§»• .,'"Sed nt hnjns corrnptionis et repetit*onis cansa ad

investigtindnm difficilis et dubia est^ ita ne illnd quidem

satis eonstat, quae sit totius collectionis origo et nnde

nata baec disputandi forma et ratio. Ac plerique qui-

dem, qni bsec breviter attig-erunt (nam accuratius nemo

qnaesivit), baec problemata ad genus scriptorum Aristo»

fiimiles, quos paullo autc comtncmoraTi , magnam inveniri

locorum numerum, ubi ad casdem quaestiones vel oinniqo

aJiler vel saltem aliis plane verbis rcspondcatur. Ex his

notavi: 5, 19. 24; 6, 5. 7 j 7, 1. 2. 6; 10, 27. 29; 10,

26. 30; 10, 1«. 54j 10, 29. 44; 12, 2. 4. 0; 27, e. 7j

28, 5. 6; 31, 1. 8; 33, 7. 9; 34, 2. 3$ 38, 1. 11.

1) Notissimum cst, Strabonem ]ib« 13 ct Plutarchum in vit>

Sullae cap. 26 narrare libros Aristotelis poslt Theophrastiet Nclei mortem Scepsin doportatos et in recessu quoda'm8ubterraneo depositos huniore curruptos et bltittis jarrosos

esse, postea autem in lucem protractos ab Apellicone Tfjo»

qui libros describcndos curaret, et quae deesscnt ex suo in-

genio male sgpplerct. Hanc taracn narratiottem a multls

postea repetitam l^fandis in StiStetntfci^.^ iOiUf. 1 So^tg. pag.

236 ita refellere acute conatus est, .ut eam ad graviora

ccrte srripta Aristotelica pcrtinere nrgaret, cseterum vcra

fal^is immi.xta cs^c statuerct. Totam rem accuratissime

postca persecutus est Stahr in Secundo volumine Aristote»

liorum. Jam si probicmata ve) hac vcl simili rationc mu'

tilata ct lacunas. majores minorcsve ortas statuas, fortasse

vel ^pelliconi vel alii grammatico in mentem venire potue-

rit ea, qu« dee^sent, ex iis, quse suppetereqt, plura paucio<'

rave repetendo supplere.

tolis bypoihnciiiarticam ^) retoJei^nt, eaqoe iis cpntineri

pirt(ira4^i ^aae -Afistoteles tion in vnlgas edere constitn*

isdet^ sed -in eOgitando el legendo notata breviter et

negligenter litteris coi^ignasset, ut ea postea accnratius

tractaret; deinde vero ex adversariis ad parvi temporis

memoriaoi instttatis, invito scriptore in manns bominnm

ea pervenisse. Ita, ut praeter eos, qui Gl^aecarum iitte»

rai^im historiani persecnti snnt (nl ^etecfen ^<riattb&og

i ben gccef!e &{ttecatuc^ifione pag. 328), ex rccentioribns

qaosdam nohiinem, problemata a Bnhlio (@t{d^. u. ®rtt>

bec« ©ncpclopdbte) vocantur SKatecfalfamlungen , 9?otltj>rt , TLtxit

jfige, cof)c Sntttoucfe, gar niiSjt tn fcl^tftjIcBerifcfjer ^bftcfjt »eci

fafte 2(uffa|e a(d ©egcnflanbc funfttgcc gocfd)ung. Hermannus

in dissertat. de usn Antistropbicorum in Graecsomm tra-

goedia : '''Aristotelem, inqnit, negligcntius locutum nt sta-

taamns, ipse problematnm liher admonel, quia continet,

qnae Aristoteles non in aliornm ,sed ' in sonm nsnm, ,

neqne explicate sed concise, nt quae alibi fusins trac-

tatarns esset, Jittwis mandavit." Quid Levesque bac de

re.statuat, jam dietum est a nobis paragraph. snper.

Et negari non potest multas Aristotelis cOmmentationes,

inprimis qnaein rerliin riatura investiganda versantnr,

ingenti rerain undiqnc congestarum copia instrnctas ex

ejmmoditicoUectionis velnt apparatu ita conflari potnisse.

.1} CQ&statj; Ammonium Herinese primum Aristotelis libros di-

Tisissc in hy.pomnem%tico8 et 8Ynta£;maticos, ex quibus hv-

pomnematicos vocavit eos, quos ad memoriae subsidium sibi

~^' lconfecisset philosophus, synta^aticos , qui dictionem habe-

rent ^y^mtfticam. et divisionem reete atqwordine digestam.

Haec autem.divisio adeo incerta et vaga est, ut conjectandi

libidini aroplum locum coucedat, itaque varios libros a va-

. i^tis Aristotelis interpretibus ad hypomnematicum geniu re-

8

Mut siDguIa sensim ex dissoluta ista et divulsa dissipa-

tione conglutinarentur et rationis quodam vineiiJo con-

stringerentDr, nec negamus, quosdam libros Arititotelicos

ex ejusmodi particulis magis minusve coagmentatis et

qnasi snbactis coaluisse videri. Verum tamen ex altera

parte non video, nnde viri doclissimi, qnos nnpcr com-

memoravi, aliiqne plurimi tam certo cognoverint tahtaqne

confidentia contendere audeant, baec problemata ab Ari-

stotele in sunm usum temerc in adversaria conjecta essc.

INam primum nec oratio tam leviter et negligenter trac-

tata videtur, ut ex ca dc boc potissimum Aristotelis

opere, praesertim quum scriptoris verba tam corrupta

et mutilata ad nos pcrvenerint, conjectnra fieri certa

possit, et in rebus sententiisque proferendis audaciam

quandam excusare ipsa disserendi forma et ratio potest.

Deinde quod Aristotelcs pluribus Variorum libromm

locis legentis vel audientis animum ad haec problemata

revocat in iisque quaedam a se accuratius explicata com-

memorat, quin etiam iii MeteoroII. borum problematnm

doctrinam se supplere profitetur, et quod haec dissereodi

forma, ut ab Aristotele institnta et fixa, jam a diseipulo

ejus Theopbrasto (Diog. Laert. V, 47, Plin. hist nat 6, fi8)

reccpta, deinceps a multis Peripateticis celebrata est, ne

baec quidem, inquam, commendant eornm opinionem, qui

,bis problematis nihii nisi quaedam a scriptore in sunm

usum cbartis temere tradita cOntineri pntant Yiden-

dnm est autem, nc dnas res inter se diversas parnmcaute confundamus. Nam aliud est mancam et imper-

fectam esse disputandi formam problematicam, qna non

nniversa rei natura certa disserendi via et ratione qnae»

ratur, sed discerptae quaestiones nnllo ordinis vinculo

conncfae proponantur et propositae non sine dnbkatione

35

et faaesilatiooe solvantnr, alind libros istos, in qnibns

liac dispntandi forma nsus sit scriptol', imperfectos esse

el pamm idoneos, qni Jegientibns offerantnr, qnasi nemini

in ment^B venire posslt ea edere, qnomm fontoam minns

lierfectam esse vel ipsejndicet Omnino antem illa dispn*

taudi forma ea aetate orta est et celebrata, qua homines

lilterarnra stndiosi non PJatonico qnodam ing^enii aestn

orania velut nno oJxtutu amplectenda et rcrnm cogpnitionem

ex intimo animi qnasl recessn emendam esse arbitrabantnr,

sed evperientia dnce sing^nla accnrate excntienda in eoqne

stndio varla et muItipJici doctrinae copia, exqnisito et

nndique cong-esto sclentlae apparatn opus esse, nt mnlto-

ram vel mlnntls laboribns totnm doctrinae quaisl aedificinm

perfici posset. Itaqne ut hac aetatc doctl homines ejns-

modi res non sibi solis retlnent, dum in amplius aliqnod

seientiae corpns coalescant, sed in breviores notitias et com-

mentatinncnlas conjectas atqne in varia miscellanea s. col-

leetanea, qnae vocantur, dispersas in horainnm notitiam

protrahnnt, ita Arlstoteli qnoque haec forma idonea videri

potuit ad ea capienda, qnae vcl magpis dlssolnta essent,

j^am nt artis ratione eonclndercntnr, vel non Ita per*

specta et ab opinionis arbitrio sejnncta, nt scientia com-

prehendi apte possent, sed tamen cumhoralnibns littera»

jrnm stndiosis commnnicanda viderentur. Itaqne qnamdiu

ca fuit litterarnm Graecasum ratio, nt velut vita et spirltn

instnictae aiiqoid ex se gignere posscnt, ita ex hoc nber-

rimo probiematnm fonte hauslsse scriptores probabiJe

est, «t alia ex iis mntnando, alia ex domesticis copiis ad-

dendo rem late difiusam arctins cogere conarentur. Uoc a

Tbeophrasto factnm videmns. Pfam qnae in hnjns libellis

'Tcspi XOTCUV, xepi CSpuTOV, icspi ocveiJLUVin unum conflata

et in •rdinraa qucndam reda^ legimus, ea plemmqne3*

.J^,

S6

ia fata probleifiatis partienUtim disicerpta nsdcBi fere ver*

bis inveniuntiir. Hinc etiain inteJlig^mns, rfoi fiat, xitqtiat

Aristotetes de vita ct morte cap. 5 a se in probleiiiatis

tractata dicit, ea apnd-Tbeopbrastum reperiamns, et qnae

ex Theopbrasto de senibus diHficufter steruutantihns affert

PJinins bist. nat. 28, 15, ea in probl. 33, 12 invenian-

tur, et qnae de palma a Gelllo 2, 30 ex problvmatis

aflTeruntur, ea aptid Tbcophrastum de plant. 5^ 6i>.]egan-

tnr. Postea antem, effoetis jam Httcris, quo minus idonei

ad totins scicntiae corpus comprebendendnm .atqne ad

abstrusiores litterariim fontes scrutandos erant bomines

doctrinae studiosi, co cupidiws circnm bos rivnlos voli-

talmnt, iisque temporibus ex borum problematum velnt

borreo copias suas cong-erebant quicunqne in id studinm

incnmbebant, ut novarum et mirabillum rcrom farragi-

nem undiquc conquirerent. £x eo g-enere fnerunt Gejlias,

Atbenaeus , ApolJonius Dyscolns , alii. -t^. i r :? 'Mfi at

Ne Stabrio quidem, viro doctistiirab et in AristotieliB

lectione mnltum et dilig-enter versato, baec problemata «b

Aristotcle in suum usnm conscripta videntur. Cnjus verba

haec sutit (KxiftotiUi bti ben Stontern pag^. 131): fSHan f)at

fie (pit ^robleme) wo()l fiir ^oUectaneen geljftiten, bie 2frifJoteW

}U etgnem ^ebroud^e ang«(egt) ailein bem wieberfirettet man^^unb naf)ment{id) bie ^orm» fowie femer bie baib me^r ba(b mins

bec roortlid^en ^{eber^oi)Iungen berfelben ®a(f)ett unb bie fm 2(Us

g«meinrn burd^gel)enb^ 7(rtfiole(ifc{)e ^ar&e be<$ ^JMbtn^) m(>en

einjrfnen bebeut^nben 2ibn)e{(()ungen Idift flcl^iaS @attit t^ec 4(i

^oUectaneen cined ange^enben ^eripotetifer^ au^ fA'mmti{cl)en SS«cs

fen be^ ^cijlec^; meifi mit be^fen eignen SSBocten du<ge§osen am

fe|)en. Doleo autem virum eruditissinram hrevins et oib*

scurius dixisse, quam ui sententia ejus plane perspici

possit. Si formam accnratidrem intelligfit, qaam* nt •me*

37

ris notftiis leviter ii» chartam conjectis aptc congrnat,

non ego adversor; ex repetitis problematis probabiJis con-

jectnra de bujus operis origine fieri y\x potest, quoniam

hujns repetionis eausa ct orlgo ipsa dubia cst et obscnra.

Aristotelicnm coJor^ pcr omnia fusnm recte vidit Stah-

rias, sed hoc ipsum qnid impediat, qnominus coIJectanea

Aristotelis esse statuamus, non satis perspicnum est mihi,

nec vidiso, cur tironi tribnenda sit haec collectio. Pieqne

enim, si quis hoc vel illud problema minns perfectnm.

et concinnnm judicat, idcirco totus liber Aristoteli ab-

jndicandns videtin*; nam, (ne textnm commcmorem) at

c«rtum est, multa excidisse, ita minime neg-amns fieri

potoisse, ut qiiaedam hnc illnc aliunde irreperent. Deinde

qnanqnam libenter eoncedimus, haec problemata Aristo-

,

tdicis et verbis et sententiis referta esse, tamen, si res

ita se haberet, nt problemata ex variis Acistotelis scriptis

ad verbum fere cxcerpta essent , haud dnbic ex tantopro*

blematnm nnmero mnlti ejnsmodi loei in iis, qni exstant,

Aristolelis libris eommonstrari possent; id qaod fieri

nnllo modo potest. Omnino antem^ quum problemata

ab Aristotele scripta esse et ipsius Aristotelis et aliorum

indicio n>anifestnm' sit, et in his ipsis inveniantnr, quae

in preblemati^ tractata et ipse et alli tradunt, nnllam

ego idoneam ratiouem video cnr hanc collectionem, qnae

Aristotelis nomen g^erit,nlli alii qnam ipsorum Peripa-

teticomm principi tribnamns.

Pancis dcnique verbis eornm opinlonem retractabo,

qui haec problemata a Theophrasto vel cx scriptis Theo-

phrasti coneinnata pntant, scilicct iis rationibus adducti,

de qnibus jam dispntavimus , quod et Plinius locum

quendam Itorum problematum Theophrasto tribuat^ et

Gellins ex his problematis locum afferat, qni apud Thco-

38

phrastum rep«*iafar, et omnino mnlta problematam «i

Theophrasti libeilis inveniantnr. Hac de re antem quid

mihi vidcatur jam declaravi, non problemata ex Tfaeo-

phrasti librrs compostta, scd potins Theopbrastum mnlta

passim ex his problcmatis mutnatHm esse. Hoc antem

nt vernm esse credam, eo addncor qnod quidquid de

Theophrasto constat, eo fere rcdit, ut non tam in novis

inveniendis, qnam in Aristotelicis copiis instrucndis et

explieandis versatns fuisse putandus sit^ itaque, ut jam

Cic. de fin. 1,2 a Thcophrasto locos tractari ait ab

Aristotele ante tractatos, ita dili^entissimns Aristotelis

Interpres, Boethius, docct (Gomment. in Aristot. libmnl

de inlerpret. introd.), ''Theophrastnm qnum de similihus

rcbus tractet, quae ab Aristotclc ante tractatae sint, .iisdem

aliquibns verbis uti, qnibus Aristotdes usns sit." Inpri-

mis autem id me niovet^ quod nnns locns, quem in pro>

blematis a se tracfatum esse ipse Aristoteles indicat

qucmque cum caeteris Tcepi xupo^ excldisse dnbitari non

potest, aptid Theopbraistnm exstat. '^•i*

m

Sedio XIX problematum ^tisiotelis

commentarits umstrata.

>«^^*ki -> <4i ;

Prolegomena.

§1.

"uum ad ea, quae de problematis dispnlavlmus, exem»

plis recte illustraada id nobis faciendum videretur, nt

aliquam sectionem problematum paullo accuratius ex-

plicaremus, decimam nonam eli^endam pntavimus, pri-

roum qnia nos in antiqnse harmoniae stndio mnltnm et

diligenter versati ad hnjus scctionis cxplicationem ali>

qnid afferre possc nobis videbamur, quod non cnivis

in promtu esset, deinde quia sectio ipsa ex gravissimis

hprum problematnm partibns esL In harmonica enim

arte illustranda versatur, qnae, ut ipsins artis natnram

et gravitatem taceam, tantam habet vim, ut ejus cogni-

tione xgre careant qnicunque, accnratam et plenam an-

tiquae vel poes^os, inprimis lyricae, vel philosophiae scien-

tiam percipere cupiunt. TSam et ^lyricae poeseos tanta

est cum illa arte conjunctio, ut qui nostra memoria vel

poeseos historiam vel poetam aliquem accnratins trac-

tabant, ii omnes harmoniae vel historiam veL rationem

nberius explicandam sibi pntaverint. Hod a Boeckh ^) et

Thiersch^) in Pindaro explicando, ab Heinrich in Epi-

menide, a K. O. IHulIer in hisforia gentinm Hellenica-

rum, ab Hoeck in libro, qni inscribitnr Creta, ab CJIrici ^)

in historia lyricae poeseos aiiisqne complnribns factnm

videmns. Deinde quis ignorat, quanta sit phllosophiae

'

1) Hi tres inprimi» rationcm artis attigeruut ; caeteri hane vel

.. ilhim artis historise partem tractarunt

40

cam haemooica arte^cbgnatio? IVam nc l*ythagto«am cC

Philolaum '

) ,et A)*istoxenum commemorem, qnornm phi-

losophiam cnm intima harmoniae natnra penitus conapi-

rasse constat, qnisqnis excellentissimornm totins anti-

quitatis philosophorum, PJatonis ^) et Aristotelis ^) libros

ita legere cnpiet, nt siog^nla accuratc pcrspiciat, harmo-

nicae cog^nitione carcre vix poterit, quura plurimis Ie<>i»

apnd ntrnmqqe res e musiea arfe desnmptae tractentnr,

excmpla inde afferantur, hand raro tota arg^mentandi

ratio cnm hujns artis ratione cohaereat. Sed qnanqtiam

nec nostra nec ulla aetate plane defuernnt, qni in hujns

artis Tcl rationc vcl historia qnaerenda operam' cdHoci^<^

rent, et qnanqnam sunt, qui inanem quandam commvH

nium vocabulorum vim amplexi de musica veternni ita

scribant, qnasi omnia clara sint et perspicua, tamen

potins ing^eone profitendum est, multa esse, quae vel

densis tenebris circnmfusa sint vel erroribns obsitav

Quornm etsi non panca ejusmodi snnt, nt vix nnqoam

emergpere possint (id qnod non minus in harmonia vetc^^

rnm qnam in vocis sono et verborum pi^Onnntiatiooe

fieri non sane mirandum est), multa tamen hand dnbie

melins illustrata esscnt, nisi ea, unde praecipna harnm

remm cog^nitio hanrienda essct, incnlta et sitn obdncta

jacnissent.- ^am neqne harmonici scriptores editi sunt

1) Vide BoeeMiii librum, qiii inscribitur Philolaus.

2) Vide Boeckh. in Platonis Minoem, ejusdem.que ^ommcntatio-ncm de anfmo mundano ex Timseo Platonis. "^opp in^taston8 Srjte^n96le()rc Leipzig 1833 ))ag. 9a-^134l SBad^«s

matb ^«. 2(ltert()uin6Eimbe 2 %\)> 2 2(i>t^. ©/427. S. aR^SUeif

®efd^. ber SJ^eor. bcc ^unjl bei) ben 2Clten pag. 90—126,

8) Recte Melchior Zeidler (introduct in lect. Aristot. Regio-molit. <f689. 4) sine tnusiea novi jNmcoS' Aristotelis^lbeOs

intelligi posse negat, quoram noniHilJos ej^licatt |Mg.AS*^f .

M

post Jtfeibomiam, qui qnnm^faos Jibros, nt illis temport-

bipSf fWtis bene emendaret, mnlta tamen intcrpretando

pevvertit, multa corrnpta et depraVata rcliquit^); neqne

PintarcUi librnm de musica, qui in bistpria artis expli-

canda vcrsaCur, post Burettnm quisqnam accurate ex-

^nssit; nequc quae apnd Athenaenm, Pollncem aiiosqne

scriptorea passini sparsa inveninntur, vel satis diligen-

ter coBgesta sunt vel accnrate inter se collata etexpli-^

eatfr ->— et tamcn a philologis^) mnsicae artis perit&ex-

spectanda omnia > nam qui a musica arte profecti har-

moniae vel bistoriam vel rationem persccuti Bnnt, ul

Forkel, Drieberg-, Kretzehmer, it etsi sna stqdii et diii-

gentia: et acuminis laude minime privandi snnt, tamen

vel ling^ae scientia vel accnrato et sobrio criticae artis

nsn non satis instrncti (hcruut — nec denique banc

ipsam problematum sectionem intcr recentiores qnis-

quam tractavit nisi Cfaabanon , qqi partem ejns idque

satis leviter cxplicare conatns cst Est autem faaec sec-

tio ad veteris harmoniae natnram intelligpendam non exi-

gni pretii, primnm qnia, si tennia quaedam fragmenta

e!Kcipias , antiqnissimnm est harmonicae artis Graecorum

monnmentnm et non panca continet, quae et ad mnsic»

et ad poeseos historiam magpno opere pertineant, deinde

quia aliqnid Incis aflert melopoeiae Grsecorum, qnae faar-

monicae artis pars a scriptoribus mnsicis leviter et pau-

cissimis verbis commemoraia potius qnam explicata

densa calig^ine premltur.

Ene.iS Et) tJtriasque genc.iS non pauea iA dissertat. dc karinoiiica artc'"

Graec. notavimus ct pas^m emendsvimus. ' '"•

2) In nmnca arte TeterwB illustraada nostra memoria unus

omDium optime elaboravit Bocckh. ...'',,y

48

Qnonram antcm in harmonica scientia versatur ear

problematnm sectio^ qnam cxplicaturi snmns, non alie-

nnm erit pancis exponere, qnanta hnjns artis cognitione

instmctnm fnissc Aristotelem alinnde matfifcstnm sit.

Ac primnm in frag^mcnto icspJ axouffTov, quod apnd

Porphyrinm servatnm exstat, in libro fido de anima,

in bornm ipsomm problematnm sectione lOma de soni

ocisqne natnra*) mnlta difig^enter et acnfe dispntavit

Delnde ex tribns indicibns opernm Aristotelicomm in<>

telligimns, scriptnm esse ab eo librnm de mnsica; ex

quo libro haud dnbie desumptus est locus, qui inveni-

tur apnd Plntarch. de mnsica p. 1139, nbi Aristote>

lem de sonornm interTallis Pythagoreoram ratione dis-

pntasse Tidemns*). Ex mnltis deniqne locis passim

sparsis apparet philosophnm de rebns musicis accnrate

et pcrite jndicasse, ita, nt ex mnlfis pancos afieram,

Polit. I, 5 principinm ait cssc in harmonia, qnod quale

sit explicat in Metaphys. pag^. 97 et 103 (ed. Blrandis),

Metaphys. 7, 2 symphoniam mixtnram esse gravis et

acnt» Tocis, Polit. 2, 5 symphoniam perfectiorcm cssie^

qnam homophoniam, Polit 3, 3^ harmonias esse Tarias-

1) Theoriam Aristutelis de sonis et vocis humanae natura et

ortti exposuit Kreyssig Lips. 1793, 8. Hujus dissertatiun-

' cula (rrrmanice versa exstat in ®prengel6 S3et)tri!lfge gnr @t'

fc^tc^te ber SKebictn Vol. 1, P. 2.

^j £x djscipulis ejus duo inprimis harmonicam artem via et

ratione pervestigasse videntur, Theophrastus , qui plura de

harmonica arte seripsis^e dicitur, (juae non solum a 01og«neLaertio nominantur, sed commcmoranturetiam apud PIu-

tarch. syraposiac. 1, 5 et Censorinum, et quorum locus me-

morabilis exstat apud Porphyr. in comment. ad Ptolem., ct

Aristoxenus, qui primus harmonicam ad artem acQurate rc-

dactam exposuissc videtur. ^ iw.}>.rt»iJb,.

M

ueoromdem sonornm composltiones, Polit. 4, 3 docet

fuisse^ ^tti tantnmmodo dno primaria harmoniarnm ge-

nera statnercnt, Dorinm et Phrygpium, qna de re alinnde

. nihil accepimus, Polit. 8, 5—7 de mnsicse ad forman«

dos mores vi et natnra multa gravissime dispntantur;

qnaeritnr, qucm ad filnem discenda sit harmonia, nttm

tibia ab edncatione et mornm institntione removenda sit,

qnaenam harmoni^ eligendae. Reprehenditor Plato, quodin politia ad instituendos puerornm animos adsumpserit

Phrygpiam harmoniam et quod melodias avsi[jiva^ rej^

cerit ai; {i.60uffTtxa^.

.,:.; /§3. ^. '•....

Quae I9na sectione continentur problemata, eornm

permnlta tam communia snnt, nt sine nlla harmonicae

artis scientia percipi possint. Ut rellqna qnoqnc etiam

ab iis intclligantur, qui hnjus artis cognitione carent, pan-

cis ea explieabo, quae ad hanc rem pertinere mihi videntnr.

' Constat inter omnes, acnmen et gptavitatem sono-

rum ex ea celeritate pendere, qua corpus sonnm edens

treninlo motu vibretnr; constat etiam, qno simplicior

sit ea ratio. quae inter duarum chordarnm vibrationes

s. ictus intercedat, eo majorem esse sonchrnm concen-

tum s. consonantiam. Itaque si chordarum altcra dua-

bus vibrationibus eg^itatur eodem temporc, qno aJtera

nnk movetur, (s. dnplo brevior est), ea existit sonornm

ratio, qnae vocatnr $ia Tcaffuv (octava), in qna sonorum

alter ita est ajtero acutior, nt miro tamcn consensu in-

ter se quasi coalescant sive, ut ait Aristoteles, soni

iidem videantur et tamen inter se diversi. Si altera

ter, altera eodem tcmpore bis vibratur, auditnr §ia tcsvts

(|), antiqu. hi o^etuv; si altera quater, altera ter, &ta

u

TS7aap«»v (|).Hae tee» sooorum rationes «b Anstotelo

oupKpovcai appellantar, diapason etiam ovti^av^a. .^ •.&<'^

, Sonoram systema (a: ordo sonolrmli demceps se

excipientinm), qno utitnr Aristoteles, diapason complec-

titnr. Sonornm nomina haec sunt: .< ^ i

sonus acutissimus . vi^\

l Tovdij 8ia^euxTixO(;.

, I tetracliordttmicapavTrjr») I

, > acutins.

TCapa|jLe<r»] )

Xtxavocf , .'•

, ) tetrachordum

. . t , \ erravius.sonus gravissimus UTcaT»);

".

Intcr hypaten et parhypaten haec obtinet ratiot

256< 243 3: dum acntior earum 25G, g^ravior 213 vi-

bratioiiibns ag-itatur j inter parbypaten et lichanon haec

interccdit ratio: 9: 8 (tovo<^); inter lichanon et mescn

eadcm. Itaque inter hypatcn et mescn ratio obtinct

diatcssaron (fylX ^ >< f = -f)*'nter mesen et pa-

rainesen est f. In tetrachordo acntiore iterantnr ratio-

nes tetraehordi gravioris. Ita totum systema constat

duobus tetrachordis ct spatio inter ca interjecto (a mese

ad paramesen), qnod vocant tovov Bia^evxTtxov , quia te>

trachorda disjungit. Inter hypaten et paramescn est

diapciite (Mf X I X I X f = I)."' '^-

Has vibratamm chordarnm rationes et pr^ortiones

Pythagorei experiendo et eompntando invenisse dieaD>:

tur; uaQi qui tunc artcm excrcebant, noh nuigi8'qttam

qui hoc tempore eam excrcent, haec omnia 'carafaaat,'

solo aurium sensn totam rem dijudicantes (qua de eansa

a Platone g^aviter rcprehendttntur) , iiqae rat.;|^ tonum

appellabant, m hemitoninra^ quibus, oomiiiiJbai .^Bostri

qnoqne musici ntuiitur. £x eoram ratlone totum sy-

stenui siq exponere iieett -" tJv -^ t.**v' -\' « •;

•—^if ietnch.gr&v. tctracfa. aciit.^ .m.-»

Atijue Iioc dtatontcum vocatnr systeiha.

Enharmonium systcma (qiiod, ne fractis nnmeris

ntamnr, nrasicorum s. Aristoxenioriim modo exponimns)

hanc habet divisionem:

tetrach.grav. tetrach. acut.

minimum illud spatinm Q) hUav^ vocant.

In alio quodam systemate antiquiore tetrachorda

nondum erant tono diazeuctico disjuncta, itaque systeraa

hanc speciem praebnit

Hoc systema non diapason (sivc 6 tonos) integrnm

complectebatur ,sed spatium tono minns. Tetraehorda

ejus ita comparata erant, nt gravioris sonus acntissimus

esset idem acutioris gravissimus (TeTpaxopSa cruviQ(jL{xlva);

decrat enim toniis disjnngens.

Interdum autem antiqnissimo tempore ita tempera-

tnm fnisse videtur systema, ut hanc speqiem praeberet:

i: i : 1 : 1: l^ti

qno facto systema diapason complectebatnr, omittebatur

antem nnns souus (qni postca vocatns est^nomine Tp^njc).

Haec duo sunt systemata heptachorda (ap[XQViai), qnae

pluribu^ problematum Jocis commemorantur. Systema

chrnnattcum, qnod hanc habet divisionem:

1 . 1 . {1 . { . 1 . 1 . { 1

in probleiMtis non commemoratnr. >

46

{•• ''^.' 1 ''• ''. -'^ 4t» '''•'•- - '^

"'.nf«*t. viiK *.<>«*.•

Jam de texto et ile interpretandi praesidiis pauea

dicamus. Textus is est, quem ex recensione Immanne-

iis Bekkeri edidit Academia regpia Bornssica Berol.

1831. Adjccta est cx cadem editione integfra leetionis

varietas. Bekkerum antem constat, ncglecta veterum

vel editionum vel versionum, commentariorum, laudato-

rum locorum auctoritate, in sola fide librornm manu

scriptorum acquievisse ^). Enumerat antem is in proble<-

matis codices, quos kis littfris insig^nivit: Ca X« Ya et

Q K» INa O» r s t u V w X. Sunt ki Laurentianus

87, 4, Vaticanus 1283, Parisicnsis 2036, JMarcianus

200, Alarcianus append. 4, 58, JWarcianus 215, JHar-

cianus 216, Urbinas 50, Palatinus 164, Palatinus 295,

Christinae reg^inae 124, Laurentianus 87,' 20, Lauren-

tianus 87, 15, JMarcianus 259^). Cum varietate lectio-

; 1) Ob ncglectos certe comincntatores et cdd. vett. immerito,

ut mihi quidem videlur, reprckenditur a Trendelenburg in

praef. libr. de anima p. 5. Equidem si virum cum Graecae

linguae tnm criticae artis scientia praesfantcm reprehendere

auderem, illud potius aflerrem, nonnullis cum locis rel mi-

nus accurate codicum scripturas notasse (quod et Trendelen-

^, burg demonstravit et ego ex collatiene Lcvesquii bic illfc

animadverti), vel saltem in minutiis afierendis omittendisve

niinus constantem se praebuisse, vel (quod in bis probl. pas-

sim faclum est) in tcxtu aliis locis a vitiosa omnium codd.

«criptura discessise, aliis vitia apertissima retinuisse. Sed

nec pustulandum rst a natura bumana, ut in tam immcnso

opere semper sibi constct, nec, quod nohnullis accidisse vi-

detur, ullo loco obliviscendum, quid dcbeatur . viro de Pla-

tone, Aristotele, tot aliis scriptoribus egregie merito.

2) De codd. Laurentt. et Marcc. vide catall. harum bibll. et

Buhle Arist. opp. Vol. i pag. 171 seqq. Parisiensem accu-

^ ratius descripserunt Lcvesque in notices etc. et Pearce in

prsefat. a4 Loogini libr. de sublimi. Dc reliquis, qui Vati-

nis Bek. Gontnli codicera mann gcriptnm Hafniensem >)

et accnratam coUationem codidis Parisiensis*), qnam ad

edit'onem Dnvallii Li^t Paris. 1628 (a: textum Syl-

cani sunt» vide quae exposuit Brandis in actis academ. Bcrol.

an. 1631.

1) Hic codex chartaceus, forma S^a, qui a Frederico Rostgaar-

dio an. 1688 Venetiis emptus in . bibliothcca regia Haf-

niensi servatur, satis nitide scriptus scd non admodum an-

''^'-'tiquus ad codicem Parisiensem *10Z6 omnibus fere Jocis (ut

• ' 18, 2 oilnM (Levesque; Bckkerus hoc omisit), 4 atvianot

6 ofHtkov, 23 aviiXfXMVttoii27 oftoioTara, 38 StaqSo^v, 42 avraZe,

quas scripturas solus habet Par. cx iis quidem, quos contu-

lit Bekkerus) interdum etiam in levioribus scripturae men-

dis proxime accedit: a quo taraen ubi discedit, meliorrm

ssepe scripturam sequitur, ut sect. 18, 2 Par. ^ xanx, Hafn.

om. ^; 17 Par. om. ij,Hafn. retinet; 16 Par. (ex coUat

Levesquii, nam Bekkerus nihil notavit) t^v alliiv, Hafn.

vm. TTjv; 35 Par. novov, Hafn. recte nogov. Addam pauca

exempla ex scct. I"», 23 Ps>r. i\i>vy(Uvee , Hafn. ixpvyfUvw,35 Par. ct rcliqui omncs Bekkcri cudd., si modo recte col-

lati sunt: aQ^^., Hafn. dxfirj, jn quo consentit cuni eo co-

dice, qui vetus Sylburgi a nobis appellatus ex eadem fami-

lia esse videtur, exqua Parisiensis ct Hafniensis, sed tamen

. multislocis ab utroque codioe discedit, 41 Brkkerus hasc

notavit: codices fccf ro nepiTTatfta , tj nal, Hafn. autcm ro"

quidem habet, sed recte nt^tTTwfM jj xal, 42 Par. xa-''

Bai^, Hafn. Tvcie ttaOalQtt, sect. II, 41 caret mendis scrip-

tufae cod. Par., excepto etanviovree. Caret Hafn. cum sec-

tionum, tum pr«blematum numeris, sed in titulis sectionum

conjungendis . ad sectt. 15, 20, 31 congruit cum vetere

Sylbvrgi et Parisiensi. Ephelcyst. v non rainus quam Par.

omnibus fere locis addit.

S) Hic liber prseter sectionum litulos satis memorabiles, quos

jam commemoravimus , et alia nonnulla, quae non notavit

Bekkerus (ut sect. XIX, 18 Silijv Par. t^v aXl^v, 2S'6ftoiioe

Par. ovTwe, in eod. probl. pauUo post Par. om. 9td ante

'^rcrra^cvf, et, ut ezaqrfniii ex alia sect. sumam, 36, 6 Par.

X(fttd pro Zfo*''* d« tput form» vtd. Levesque pagg. 162 et

172. Hafniensis qaoque jj^^ta habet), omnibus fere locis

"" f ephelcysticnm habet, etiam sequente littera consonante.

bavg^i) iii«titiiitXevesque in INoliees ct .esitr«ito de« nwsv

de ia bibi. da roi Toai. YII, IV 2 p^gp. 10|. Praeterea

inspeximus edit. pvincipciB Aidinani; 14^5— 1498, Bati-

lccnsem 3tiam s. Ising^rinianam 1550, C«mot!anaml551—1553, Sylburgianam 1587. Sylburgns autem, ut ex

praefationc Iiorum prublematum videmns, contulit inter

se Venetam Camotii et llasilecnsem Isin^inii editt,

praetcrca mag^no opere adjntus est libro amici cujusdam,

in quo praetcr alias correctiones quaedani' biantia vel

mutila e vetere Italiae cnjusdam bibiiothecae codice ex-

pieta erant. Versionc nsi sumus Tbeodori Gazae, ex

qua versione, licct non omnibus locis satis accurata sit

8cd modo parapbrasis potins quani vcrsio dicenda, raodo

insig^nibns textns vel depravati vcl non recte intellecti mcn-

dis maculata, tamen multa passimemandare licet; deinde

Latinis commcntariis Ludovici Septalii; sed neque bi

commcntarii nllam ferc utilitatcm nobis attulernnt ncc

commcntatio inscrta in JHempires dc FAcademie des

inscriptions Tom. XLVI, quae inscribitur: trois memoi-

rcs snr la scction XIX, dcs probl^mcs d'Arisfote, in qua

Cbabanon partcm quandam bujns scctionis neque acute

satis nec docte cxplicare conatus cst, ita ut nec accura-

tam' vetcris harmoniae cog^nitionem attuiisse nec in

Aristotclico dicendi {jfcnere satis vcrsatus ad intcrprctis

munus accessissc videatur. Syibnrgfi dcnique notas

critioas brcvissimas illas qnidcm, scd minime contem-

nendas consuluimus. Id autcm ante omnia mibi agen-

dum putavi^ nt Aristotclem ipsius Aristoteiis ope inter-

pretarer et, quantum ficri posset, omnibus locis demon-

strarem, et sententias ct verba ex Aristotciica dicendi

consvetudinc deprompta esse et collatis variis aliorum

libroruu .Aristeteliconim locis optiuie expJicari ppsse.

^tiaiii vero et obscurae sint mnUae bannoiiiae Graecae

partes, et extertia interpretandi praesidia fere Jinlla, et

tdxtos talis, qnalem paullo ante descripsimtis, non mi-

randnm est, me nec omnia explicare potnisse et in non-

niillis locis emendandis audacius yersatum esse. £men-

dationes antem in commeotariis positae snnt omnes; in

Jextum nullam recepi, ne eas quidem, quas plane,cer-

tas nec ii|Ii dnbitationi obnoxias esse mihi persTasi.

d6

ie. 021 HEPI APMONIAN. x «v

Ala t( ol TcovouvTsc xai of aTcoXauovteij au^ouvtai^''!]

Cva 01{jLsv TQTTOv XuTC«vTai, oC 8s [j.aX)vOv xafpw^f-v.

2 Atot T^ 7C0^p(i)Ts'pw auToc T^ auT^ 90V7J YsyovEt

[j.st'aXXwv a8ov xat Poov.r| [Jio'voc; t^

cti to aOpouc Tt

^cotslvt) OX^^stv ri

wOslv ou ToaauTaTcXaatov ^cttiv oao^ aptO-5

Pl6<;,aXX offTcsp Ti YpaJLjjir, t| S^tcouc ou StTcXaatov otXXa ts-

TpaTcXotfftov Tt ypot^st, outw tot ouvTtO^jJLSva 7cX£ov tCTX,USl

xaTot Tov aptOpiov t)OTav

f) 8t"if)pif)[jL^va. aOpoov ouv ovtuv

pita ytvsTat i^ ttjj ^wv^i; tax.u? xat ajia wOst tov aspa,'

offTS TCoXXaTcXotfftov xpotsvaf xat yotp i^Ix TCOtvTov qjov»]

It)

|j.tac s>cotffTir)(j TCoXXaxXocfftoc.

3 Atot TtTifjv TcapuTcotnrjv aSovTs^j (JtaXtffTa aTCo^pTJYvuv-

Tat, oux ifl^nrov t) n^v vqTTjv xat Tot avo, [JisTa 8s 8taffTotffsoc

- xXetovoc ; t)OTt ^aXsxoTaTa TauTY)v aSoufft, xat aur»] apx"»] ;

To 8s xo^^sTCOV 8ta TTiV s'TCtTafftv xat TCtsfftv rJjc ^wvrjij' sv 15

TOUTOt? 8s TCOvoc* TCOvouvTa 8s [xotXXov ^ta^OsfpsTat.

4 Ata Tt 8s TauTTjv y_aXs7C(oc, ttjv 8s uxotTif^v ^a8twc;

xatTot Stsfftc sxaTspa^. »)OTt

[jlst avsffsoc i^ uTcotTV), xai

atj.a [j.sTot n^v ffUffTafftv sXacppov to avo ^otXXstv; 8ta

' TauTO 8s Ibtxs xat Tot icpoc [J.t'av XsY6[j.sva zpoij Taunf)v t] 20

TcapaviqTTfjv. 8st yotp jxsTOt ffuvvotaij xat xaTaffTotffsoc ot'xsto- -

TOtTY)? T(3 TJOst TCpOiJ T7)v ^OuXlQfftV. TOU 8s 81^ jJ,STOt ffU[J.9W-

vtac T''c 1] atTta;

-6 Atot Tt YJ^tov axououfftv a86vTwv Offa avTcposraffTotjjLS-

VOt TUYX,0tV(Offt T(OV {J.sX(OV, t)(OV

{J.T, ETC^ffTaVTat; TCOTSpOV OTl 25

[j.aXXov hiikoi;6 TUYXavov offTcsp ffxoxou

,OTav Yvopt?offt

To a86{j.svov; touto 8s tj^u Osopstv. "^oTt

ir)8uto {xavOotvEtv;

3« no^QVJTspov Ca Xa.\ \

5. toaavta, vrXtjaiov codices.1 1

o

om pr y«.I (

7, iaxvsi ijxata Ca. Ya.

1 110. «x rftJi' n. Xa.

\ |

14. aitjj Ca, avtij ijXa.

||i6. 9a o novos Ca.

|j 18, aivianoi

Ya.II

21, oixetotdt^ Xa.Ya.\\ 24, «r om Ca.Xa.

TOUTOU hk aftiov oTt Tojjilv XapiPavstv xr^ ^TOan^jjiijv, to 8s

xp^^^ai xal avayvopf^etv ^arfv. sxi xat to auvrfi&g iq5u

jjiaXXov Tou aouvijOouc-

6 Atot xiTQ xapaxaTaXoYii] ^v Tatf o8at(j Tpaytxov; tj

8ta T»)v avojjiaXfav ; xaOtjTixov yoig to avwjjiaXsc xat Iv 5

{jLsylOct Tux*»)? "h XuTTijf. To 8s ojjiaXsc l^aTTOv yo68s<?.

7 Ata Trof apxalot srcTaxopSou^ xotouvTs? apfj-ovfa? Tirjv

uxanfjv aXX ou ttjv viQTTfjv xaTsXtxov ; xoTspov touto ^su8o? »

(ajx^oTspac yap xaTsXtxov, tt^v 8s tp^ttiv l^pouv) tj ou;

otXX' oTtyi ^apuTspa toxust tov tJj? o^uTspac ^Ooyto^»

^®

cJaTS (xaXXov i^uxanrj axs8L8ou to avTt^wvov r\ i^ vi^r»),^xst

To o^u 8uva{j.soc (j,aXXov, to 8s ^apu faov ^Osy^aoOat.

8 Atot xCri Papsia tov t^c o^stac t'axust (pOoYyov; tj

cTt (j,st^ov To Papu; r^ Yotp oc[j,pXsta sotxs, to 8s t^ o'^sfa

Y«vfa. .159 Atot Tt TjStov T^c [J.ovo8taf otxouopisv, 6'av Tt^ xpoc

auXovr^ XupaiT a8Tf)} xaiTot xpoc X0P^*C >«at to «uto pis-

Xoi; ^'8ouatv a[j,(poTspoc' st y^P s^^t (j.aXXov to auTo, xX^ov

sSst xpo? xoXXou^; auXiQTOci;, xat srt t8iov sivat.t)

oTt tuy-

Xotvov ^-^Xoc Tou oxoxoij piaXXov, oTav xpoc auXov•») Xupav >

20

To 81; xpo? xoXXouc w\rf:(X(; t) Xupac xoXXa^ ou'x ^8tov, oTt

ot<pav^^st ttJjv o'8tJv.

10 Atot T^, sC-^^tov •»] avOpoxou <povii), r^

avsu Xoyou (^8ov-

T0{ oux ''^8fov ^aTtv, otov TspsTt^ovTov, aXX' auXoc tj Xupa;

Tjou8' ^xst, ^otv

pLT) p,i[j.TJTat, opio^oi; 1^8^ ;ou piiqv otXXot xat 25-

8iot To IfYOV auTO.r] jxsv y»? ^wvt) lij^iov ri

tou avOpoxou,

xpouoTtxot 88 {j.aXXov Tot opYava tou- OTopLaTOf. 8to •^^tov

CtXOUStV>) TSpSTt^StV..

1. rovTft CaYa.j{ or* om CaXaYa.

||6. ^^ om Xa. ||

ofiaXov Ya.\\

7, d^fAOviae notavres Xa.{{

17. aStt Xa.\\ (iifios

CaXaYa.||

23. ^iuv Ya.|( ^ «V%] r^c oVdf. Ca.

\\ 25. fi^

11 Aia xi T\ awjxoijffa o|uT?ipai r[ ov. I^arrov, aoOsvft-» ^

ffTlpa Ytvoii.lvY);

12 Aioc xi Tov xopSwv tq ^apurlpa asi to {1.1X6? Xa^avgt ;

av Yctp S^TjTat qtaat tvjv TOxpa{ji,s<r»p auv^j^tX-fj t^ {*^ff7),

ytVSTttt TO {JL6J0V 0U$^ TjTTOV lotV 8^ TTjV {Jl^ff^KjV8sOV a^JL^O»,

5

<]>iXa ou yti^sTat. r^oTt tc ^apu {jL^ya icTTtv, wots xpaTSpov?

xal svscruv h Tt^ {jLeYaX(|)to {jLtxpov xal tt) JtaXvj^^st 8uq

v^Tat ^v Tfj vTOXTif) ytvovTat. . ,

13 Atot 'divvr^ 8ia TCaaov Toi3 {tsv o^so? avTt<p«)vov yAfe-

TOd To ^apu, TOUTOu 8s To o'^u ou ; t)oTt {iaXtora {jlsv

^v a{JL-10

9otv ioTt To a^x^olv {jlsXoj, st' 8s{jltJ,

^v to ^apsl* {jlsI-

?ov yap. .

•

'

•- . .

14 Ata T^ Xavftavst to 8ta Tcaawv, xat Soxst osjlo^dvov

s?vat, otov ^v To^otvtxttj)

xat ^v to avSpoxtj); Ta yap ^v

Tot? o^satv ovTa oux ojxo^ova, aXX avaXoyov aXXijXot?1»

8ta icaaov.ij oTt aoTcs^ 6 auTOij sfvat Soxst <f^yyo<;^ 8ta

To avaXoyov iVottjj ^TCt ^Ooyywv; to 8s facv TOfu svoj. TauTO

84 TOUTO xat h Tatc aupt^^tv ^ldtTiiaTovTat.

16 Ata Tt oC {xsv vo(xot oux Iv a^vTtoTpo^oic JrcoioijvTo, aC8i

aXXat «Sat af xoptxa^; tjoTt ot

jjlsv ve{jLCt aYovtorwv ijaav,20

ov•J]8t] pLt{JL5to^at 8uva{jL^v(i)v xot 8taTs^vsa^t y\ ahr\ ^yCvsTO

{xaxpa xai TCoXustSirjij; xaOocTCsp ouv xai Tot^{i,ata, xatTa

{jlIXij t^ |jLt{jLT\ast TfjxoXouOsi ast srspa Ytvo{isva. {xaXXov-Yap

T(^ {xlXst avaY**""! {'^'V'®''^^^'^ "^ '^^^ ^pLaotv. 8tc xat of 8t-

Oupo^jLjPot, ^TOtSiq {jL^xYjTtxot ^vovTO, ouxsTt i^ouatv avttdTpo-25

<pou?, TCpoTspov Ss sfxov. aUTtov 8s OTt To xaXoetov oC ^su-

^sgoi ixopsoo^v iccjxoi icoXXouc ouv otYwvtortxoc aSstv xaXsicov

iqv,oaTs ^vap{JLOvia {jlIXit] Iv^Sov. {iSTa^atXXstv Yotp TcoXXaf

8. v^TTtii Va. \\ 10, ^'om CaKuYd.

|| tl. iv^aCaXaYa.II 14. dTQQHm anargo Xa.

{|18. av(ȣtv Cir.'

{|2'^. yivifieva «m

Xa.(j 25» iyivovxit Ca.

{I 28. «v ttQfiovia CnXk.\\ fuxafiHJiet

Xa.

Totj ToTjOoi; 9uXaTTouatv.v 8io aTcXouoTspa ^xo^ouv auTot^ Ta

(jLsXi}. Tj 6s avTiffTpo^os a7cXoi3v aptOjio^ yap iott xai £vt

jj.eTp6lTat.To h auTO afuov xal 8ioTt Ta

jjisv«tco t^c

oxirjv^C o^x otvTtOTpo^a, Tct hh tou x^^po^ aVTtorpo^a* o jisv5

yap uToxptTiji; otY«vton^C >«aJpiiiiTrjTT^c,

6 Ss xopoc "^ttov jxt-.

(jistTat.

16 Ata xi r^iov to avT^^ovov tou dujJL^wvou ; ?)oTt jJiaX-

Xov StotSTfjXov Y^veTat to au(jL96)vetv t] oTav Trpoc Ttjv oujjl-

*<pov^av (^87); avotYxi) Y*? '"!'' 6Tipav ojjiotptavstv,oors 8uo 10

icpoc jJLtav ^ovTjv YWOjjLSvat ot^avtSouot rriv sTspav.

17 Aiot T^ 7CSVTS oux (fSouotv otvTtcpova; t]OTt oux "fl

auTT

•jj oujji^ovoc TTJ ovjji^wvtqt, offTCsp £v T^ 8tot Tcaoov; sxsfvt}

Yotp ^v To ^apst avotXoYOV, o? t^ o'|8ta ^v to o^sL ooicsp

euv•»] auTTQ soTtv aji.a xat aXkf\. at 8b ^v

tcJI8ta icsvts xott 15

8tot' TSTTOtpov oux sxouotv ouToc, wffts oy>« sfjL^atvsTat rijf

avTt^tovou 96oYYo<?" 0^ Y*P ^'^-"*' auTOf.

18 Ata T^iq

8tot Tcaoov ov[i.9ovta (^'8sTat (jlovyjj (jtaYa-

8^ouoi Y*? TauTT)v, dtXXiQV 8s ouSsjifav. *»)oTt (jlovt) ^^ av-

Tt^ovov ^OTi xopSwv, ^v Ss TOtf otvTt^ovotc xat nqv sTspav 20

lotv ^8^, TO auTO TOtsl; ri ya^ [xia Tpojcov Ttvot TOt^ ot(JL-

<poT5pov l!x6t 9Wvotc, woTS xat (xtoc a8o(tsv7)C ^v TauTt) rfj

c7U(X9ov(qt (fSsTat iq ou(j.9ov{a, xat oi^^txi ^ovtsc t) ttJc '.

(jLsv qt8opLsvif)C '^C 8s auXoujjLsviqc oojcsp pitav ajjL^o a8ou<nv.

8to (jLOvirj^jisXoSstTat, cTt(jLtdtc sxsi x°?^% 9ov"i)v Ta av- 25

Tt^ovo. .

19 .. Ata tC 81 'ioLl^ ctvTt^ovotc tooto (iovatc uTcotpxst; t)

OTt (lovai Coov otTC^ouoi T^c (i.ioTi)C; "iqouv (i,eff0T»)C 6(xoto'T7)Ta

1. 9 ff«?c] ^« CaXaYa.||

2. BnoiZrto Xa.||

15. 17nm

Fff.( [

cffty ev rcu afut Xa.\ \

16. Tsoed^v Xa.| ;

24. ujom^ nmi

fUav Xa.11 25. ra dvxitfotv (pagvi^v Xa.

64

Ttva TOist Tov 9O0YYOV, xai sbixsvt) axoif] X^y®^^ ^ "h

auTTQ x<xl ou ajjL^oTepai IbrxaTat.

20 Aia T^, ^av jisv ti<; tt]v [xsjtjv xivtot) t^ijlov, apjjiootx^

TCtf aXXai; xopS*f> ^*^XP"^''^*'' "^9 opYavo, ou (jlovov

oTav

xaTot Tov rJjc [*.s<7Tfl^ YS''''')'^*'' «pOoYYO"^» XuTcet xai qjafvsTat5

otvotpjxocTTOv ,aXXot xai xaTot

T-ijv aXXijv pLsXoS^av ^otv hh

TTTjv Xtxavov r^Ttva aXXov 900'YYov, tots ^atvsTat Sta<p£-

pstv jiovov, oTav xaxsfvTf) Ttc XP^'^'^^ ; *! syXoYwC touto ouji-

PaivEi; TCOtvTa yo^P "^* XP''!^'^* jJieXTfj TCoXXotxt? Tt} ^icrr\

Xp^^Tai, xai tcocvteiJ oC aYaOoi TcotifjTai Tcuxvot Tcpo^ nrjv [jls-10

<n)v otTcavTofft, xotv aTcsXOoat, Ta^u ^TcavlpxovTat , Tcpo?

86 dtXXrjv ouToc ou5E{x^av. xaOotxsp ^x tov Xoyov ^vfov ^^at-

psOsVTOV C7Uv8Eff[1.0V oux laTtv XcYOf 'EXXtJVIXOiJ, OtOV TO TS

xai To xai, Ivtot 8s ouOsv XuTcouat 8tot to toic {J^sv otvaYxatov .

e?vat 19^'^^^^ TcoXXotxt?, st ECTai Xoyoc, Totf 8s{jnfj,

outo 15

xai Tov <pOo'yy«v iq {JisffTj offTCsp ffuvSsff^jio^ ^ffTt, xai {lot-

XtffTa Tov xaXov, 8tot to xXstffTotxtij ^vuTcotpxstv tov 9O0Y-

Yov auT^?.

21 Atot Tt Tov a8o'vTov ot ^apuTspov ^8ovtsc tov o^u

aSovTOV, ^otv otTcqcSofft, {xaXXov xaTOtSirjXot YtvovTai; 6{JLo(of20

8s xai To ^uO{JLO oC ev to ^apuTspo TcXifj^iL^tsXouvTSij >^aTot-

^iqXot {JtotXXov. TCOTspov OTt TcXsfov XPQ''^'? '^otj ^apsof,

ouToc 8s {JLOtXXov atffOTfjTo'(? ; 1]oTt ^v xXs^ovt xpovw TcXsto

arffOr,fftv TcapsxEt, to 86 Ta^u xai o^u XavOotvst 8tot to

TOtxoc^2»>

22 Atot Tt oC TCoXXoi {j,aXXov a'8ovT£f tov ^uO{j.ov ffo^oufftv

T)ot o'XtYot; r(

OTt {xaXXov TCpof sva ts xai iqYSfJ-ova pXs-

Tcoufft, xai PapuTspov otpxovTat, offTs ^^ov tou auTou TUYxa-

voufftv; ^v Y*P "^^ Totxsi if) a{j.apTta TcXstov.

3. T^v fUaijv om Ca.\\ 4, nal XQfjTM] Mi%^Tat CaXaYa. \\

orav xaraj oxt Ca, omisso mox y4v7jtai \\5. tfdivsxai, ivafLfioioth

Xa.1

15. ei] ovH pr AV*. |: 28.. QaStov CaXnYa.

55

23- Atot xl hiTzkOLaiatq vi|nfj Tijc uTCatTji;; "^ Tcporov (ilIv

oTi ^x Toi3Ti^jjL^ffso^ iQ XopS"»] 'j'*^^®^^®^''^ ***^

o^*") cru^Ji-^M-

vouffa 8ia xaaov; ©[jlo^oj 8s l^xst xal iid twv

ffup^YY'*'*'' *?

yap 8ia toujjilffou rijc ffuptyyoc TpT^jJiaToc ^Mvii] Tf) 5t oXijf

XT]^ oupiYYOC ovjJL^wvsl 8t.a Tcaffwv. eti iv xotc aXXoic to 5

^iTcXafftCj) 8taffTT(][j,aTi XajjLPavsxai to 8ta TCaffwv, xat oC

auXorpuTCat outo Xafx^avoufftv. cjjLOto^ 86 xat to 8ta tcsvts

TOI^JJLtoX^O,

OTt oC TOtC ffUptyyaiJ ap[JLOTTO[JLSVOt St(J {ISV TlQV

UTCOtTifjv axpav tov xifjpov ^(JLTcXaTTOUffi, Tirjv8s

vtjttqv {Jl^xP^

TOU1^}XtffS0(J OtVaTcXYlpOUfftV. 0[JLOtWC 8s Xat

TiqV 8tOt 1CSVTS TO 10

1^JJLtoXt(j)Xat

TiqV8tOt TSTTOtpOV T(5

6'TCtTptT(j) 8taOTl^jJLaTt

XafjLPfltvoufftv.sTt ot h Totf Tptycjvot? ^j^aXrifjptotc xt^ TffiQC

^TctTotffsoij Ytvo^jLsvTfjf ffujjL^ovoufft 8tot 7caff(5v, iQ |jLsvStxXa-

ffta ouffa, T^8s

i^[JLtffstato

[xi^xsi.

24 Ata Tt , lotv Ttc ^r^KcK; ttjv vi]T»)v ^TctXot^t) , -^ uTCotT»)15

[1.0VTf|80X6t aVT»]X£'^"^J T]

OTtffU[l.<pUl^C [JLOtXtffTa YtV6Tat T^

^Ooyy^j) aTco TauTTfj? ijXoc 8tflt to ffu^JLqxovoc eJvat; to

ouv ffuvau^otvsffOat t(5o^jLOtt) <paivsTat jxovoc, oC 8s dtXXot

8tot (j.txpoTif]Ta acpavstc.

26' Atot T^[jLsffTf)

xaXslTat £v Tat? otp[xovtaic, tov 8s oxTt» 20

oux 1'ffTt [xsffov ; yiOTt eTCTaxopSot Tjffav

aC otp[JLOvtai to ica-

XatOV, TOt 85 67CT0t l'X6t [XSffOV.

26 Atot Tt sTct To o^u aica8oufftv 01 TcXsiorot ; TcoTspov ou

paov o^u affatt) §apu ; t)

oTt x^tpov tou ^apeoc ; ot^jiapTta

8s 6'ffTt Tou xs^povO(? icpa^tf. 25

27 Atot Tt TO otxouffxov [jLOvov i]0o? sxet tov atffOiQTtJv; xat .

yotp lotv7) aysu Xoyou (jlsXoc, 0[jlO(J sxst yjOo^;*

otXX' ou

2. i]filaBwe Ya.\ { ovfiqxavaat Ya.

1 1

8. ele ] or» etc CVi. 1

1

10. Sm TijvCaYa. || 12. ot] el Ca Ya.\\

io. ftXae Ca.\\ inificHti

CaYa, iiri^aXXij Xa.v.|{ 17. o om C^. {{18. ovya^leoda» Ca.

{|

(foUvttat, oxt /Mvoe Ca.\ \

23. inaSaatv Xa.| {26. 7)60« om CaXa

et pr Ya.

^6

To XP^P-^ 0^^^ ^ oa^Lyi o\ihi o X^P^o^? ^X^t- "»1ott

Jcfviriffiv

Ixei^ {lovov oux^, T]v o vpo^o^ iqfJ^aC xivet; totaur»)

li.4v yap xal Tot^ aXXoi^ uxapxsL* xtvsi; yap xal to

XP^^tJ^* '^'''i^ ovj^tv aXXa *rJjj stcoji^vtjiJ to toiouto \^09<j)

atVOavOjjLsfia xtvqaeof. aur»] 8s l'xsi ojJLOtOTKjTa Iv ts 3

Toic ^y^JJLotc >tat ^v T^ T<5v 9O0YYWV Tot^st T(3v o'^lov xal

Papsuv, oux sv Tfj (Jif^st.aXX'

iq oufji^ov^a oux sxst rfio(;.

^v 8s Totc aXXotig aiVOiQToti; touto oux lortv. aC 84'xtv^-'

ostij auTat TCpaxTtxat stVtv, af 8s Tcpot^stc tjOou? (nj[Jiaffia

IffT^V. 10

28 Aia xi vofiot xaXouvTat ou? aSouatv; 1)oTt itptv ^TC^OTa-

ffOat Ypa{jL(JiaTa, tjSov touiJ vopiouf, oxwj [l-ti ^mXaOovTat,

offTcsp ^v AyaOupffoti; sTt stoOafftv; xal tov uffrspwv ouv

cJ^ov fTOj TC£OTa^JTo auTO ^xotXsffav oTcsp Totf TcpoTai;.

29 Atot Tt ot ^uOjJLOt xat Tot jjlsXt) ^ovtq ouffa•ijOsfftv

Ibt- 1»

xev, ot 8s X^H-°^ °^> ^^^ °^^® ''•^ XP<«^f-*'^* ^o^^ aCOffpiaf;

T,OTt xtv^qffstc

stffiv ocTcsp xai af TCpot^st^ ; 1^811)8i

tq {Jiiv

^vlpysta TqOtxov xat TOtet tpoi, of 8s x^P^ol xat Tot xpw-

jjiaTa ou icotoufftv o^oia^;.

30 AtOt Tt Ou8s UTC08(i)ptffTt Ou8s UTCO^pUYtffTt oux HffTtV £v 20

TpaYw8tqt xoptxov; r^oTt oux sxst a^vT^ffTpo^ov. a'XX* ctlto

ay.i\'^rfi' pLtpLT^TtxiJ) Yap.

31 Atot Tt oC TCspt $puvtxov Ttjffav jjLaXXov iJtsXoirotoC; tj

8ta To TCoXXaKXotffta eJvat tots TotjjlsXtq ^v Tat<; TpaY«-

8fatC Tt3v [JL6Tpfc)v;25

32 Atot Tt 8tQt TCaffwv xaXstTat, otXX' ou xayot tov aptO-

JJLOV81' o'xTt), OOTCSp Xat 8tOt TSTTOtptOV Xai 8tOt TCSVTS;

11]OTt

^Trrot-^ffav

aC xopSat to otpxatov, sfr ^^eXc)v Tiijv TpCrifjv

4. T^v] nal T^^v TLa.|| 5. oftoioTaTa Ya,

|{13. YadoQaois

Ca.I! 24. To om Ca. \\ xCw nixQOiv TfaywSlate Xa. |{ 27. tiq-

adpatv Xff.

57

TlplcavSpo^ Xr(i vi)nt)v TtpoalOijxe, icai iTzl toutou^xX-^^Ot)

8tti

icaffov ttAA oy ot oxt^* ot sTrra yap irjv.

33 Ala xC euotpjjLO^oTepov aico toO o'^sof ItzI to ^apu tj

aico Toy Paploij lid to o^y ; icoTspov oti to aTco vqQ apx"»)?

Y^vstai apxs<70at; lij yap jjilcrT)xal

i^Y£|jlmv o^uTa^Tt) toO 5

TSTpaxo'p8oy. to 8s oux a7c' apx^C aXX' aTcctsXsut^^j. r^

oti

To Papu (XTCO TOu o^soc ysvvaioTspov xai 6u<povotspov;

34r Ata xi hi<; (xsv 5t o^siov xai 8t? 8ta TSTTotpov ou oufji-

9ovst, h\<; 8ta Tcaffov 8s; t)

oTti^ hli hC o^&im ou 81? 8ta

TSTTOtpOV ^OtCv, TO Ss 8t0t TSTTOtpOV Xat 8l0t 7C6VTS. 10

35 Atot t(tq

8tot xdtffov xaXXffftir) ffujji^ovfa; •»)OTt Iv

oXoi? opotc oC TautTj? Xoyot etVtv, oi 86 tov aXXov oux ^v

oXotc; iTzd yap SiTCXaff^ai^ viqt») t^(; uxotTTjC, ofa

i^ vi^r»)

8uo, Y) ulcant) sv, xat-otat) uiranf) 8uo, tj vkJtt) Tsffffapa,

xai btst ouToc. tJjc8s ^icyi^ iq|JitoXta.

to YOtp 8tot icIvts 15

i^|jLtoXtovoux iv oXotc otptOjJLOtc £ffTtv otov yotp Sv To l^aT-

tov, to p,st^ov totfoutov 86 xat ett to^jjLtffu.

offte oux

oXa Tcpo? oXa ouyxptvetat, otXX' l'7cefftt{xlp'i'|. opiofoc 81

xal ^v to 8tot tstiocpov sxst* to yotp iTcftpitov iottv offov

tsjJLstv xal stl Sv tov tsttotpov _^7Cttpitov s'ffttv.TJ

ott 20

tsXeotottit) i^ otpL^otspov ouffa, xai ott jistpov t^f jjlsXw-

hCoLq 8tot icavto? tou ^spojisvou i^xatot

jjLlffov xtvijfftc ff^o-

SpototTK), otpxopLlvo^u 8s xai Xi^yovtoc pLaXaxotspa; ots 81

ff9o8potOtt7) 11 xtvTjfft?, xati^ ^ovirj o^spa toi3 ^spojisvou.

8to xai X^P^*^ £xttstvo|jLsvat o|utspov ^OsYyovtaf Oattov 25

YOtp 71 x^vijffi? Yfvstat. tq81

^oviJj tj otspoc tjaXXou ttvo?

1. v^TTijv Ca,IITHTot Xo.

[| 3. dno ts o^ioi om CaJiaYa.||

5. yiveadat Ca.\\ 6. ita^axoQSa CaXaYa.

[j7. wro Xa. \\9i ov]

ovdi CaXnYa. \\ 12* aklott Ca. ^\ ot] ov Xa.\\ ravnje om

CaXaYa:\\

13.>;' vi}tij itnXaaia Xa.

\\ oaa GaX^a.|| \b,yaf]

8iXa. II 17. ^i] t«?||to om CaYa.\20. rs/ulv o] t iiutvo^ l|

21. e£] t) i^ Ya.|| 24. tpatvofava Xa.

-5«

9opa' nqv ava (jlIctov tov xopov o^arifjv htl yi)>ea^txX,

offTS d toOto{jlt^ (Tii^^cnivzi, oux av ehi ^opa Ttvoc.

56 Ata Tt, ^av pisv t] [jLeaif) xtvifjO'^ xat aC aik\a.i ^op^^

•jj^ouat ^OsYYoiJLSvai ,^av 8s ay

iq pisv jjisvf) TtSv 8' aXXov

Tic xtvTtjO"^, xtvTjOsiffa pLOVTj ^OsYysTat; •?)oTt to inp(i.6ff$at

5

e'aTtv aTcaaatf , to 8s sxstv 7C«c xpoc ttjv (jLsaijv otTcaaatc,

xatTQ Ttt^tc -iQ 6xa'anf)? -^7) 8t ^xs^vtjV; apOsvToij ouv to3 •

atT^ou Tou T^p{xoaOat xat tqu ouvsxovtoc ouxsTt ojjcoto^ ;

^afvsTat umxpxstv. [j.ta? Ss otvotpjjLoaTou ouaifjc, rijc Ss (JL^aTjc.;

pLSvouaTQC, suXoyoc 'co xax^ aunqv ^xXstTCOjJisvdv/ Tatc 7«*p :10

aXXatj UTCotpxst tor^p{j.6aOat.

' • -'

'.

'

37 Atot Tt Tou sv qjuvi) o^sof ovtoc xaTct To oXtyov, tov'^

8s Pap£oc xaTot t6 icoXu (t6 (xsv yotp ^apu Stot to xX-^Oo*;

Papu, t6 86 o^u 8t' oXtyoTifjTa Ta^u), SpYOv jJLOtXXov qtSeiv

Tot o^^a r^Tot Pocpla, xat oXtYOt Tot avo) 8uvavTat '^SetV,

15

xat oC vQjjLOi opOtot xai 6i o'^elc )[aX&Tcol qcaat 8iot tc ava-

TSTafjLlvot 62vat; xafrot ^XaTTOV Ipyov t6 qX^YO^ xtvstvTjTo-

TCoXu, woTs- xai otfpa. -5)ou TauT6 ys o^u^ovov e?vat qjua&t

•

xat To o'^ (^8etv, otXXot ^uast jjlsv o^u^ova aTcavTa 8t'

otaO^vsiav, t^ (ji'»)SuvaaOat toXuv xtVstv otlpot otXX' o'X6yov,

20

6 8' oX^YDf Tax6-<9spsTdtt,, ^v 8s tm ^8^v t^ o§tJ Suvoe:-. •

(jLSWf aTjjJtslTQV. TO {JLSV Yap ^908^0«; qjspojJLSvov xoix^ 9^ .

psTat,>8t6 To c^u 8uvot(jLsci>c 'flTfj{jL6lov.8t6" xai oC^XTtxol^'

6^9ovot. xal' IpYdv Tot av«; ^8^tv' m 81; §«pla xartti --t

38 '-.Aux Tr ^uO{jL9 xal (jLAst xal oXoc "^01^ cru(JL9^M(aCc'25

Xot^pouat TCOtVTSC; r^OTt TOtlf» xottotr ^uaiv xtVKjMOfr 5(a<pb{jLsy.

-

xaTot 9uatv; ffTfj(JLstovhk t6 Tot 7cat8(a suOu^ yiw^ya

Xafpstv auTot(;. 8iot 8s t6 IOoj TpoTcotc {JlsXuv x*^po|Ji«v.

1. Tov iiovov Yot TOff novaiv Ca.||

2. rtvoe tpo^ Xo.|| 5^"

HLVijBij omXa. |{6. nm om Ca.

\\ 18. te CWFto.j{

20. nivelv noXi^Ca. WIU d' oXiyot] di Xiyoe Cu.

\\iv ^ 24. oiitfcavo» om Ca.'

\\ 23. tvKTiMol XaYa.\\

26. ij om C»Y»,

Opiav sxstv, yal xtvstv riimi T8Ta7[JLsvO(j' otxsto^c^a yap t^

TSTaTpi^vT) xfvYiot? <pu(jst Tijc aTDtxTov, ooTs xat xaTot 9U-

fftv ji.aXXov. OTrgtstov 8s* tcovouvtsc yap xat TCtvovTs^ xat

^ffOtovTSC T8TaYp.6va <7o?0[X6v xaJ au^OfJLSv ttqv ^utnv xai &

TTQV 8uvajj,tv, (XTaxTa hh ^Os^pojisv xat s^toraixsv &ur»jv,

af yap voaot vif tou ao^OLXO^ ou xaTot ^uotv Tot^sof xivtq-

asic etVtv. oujjL^ovfqt Ss xat'p°{*-^"^ »'^'^ xpdoij ^OTt Xoyov

6'x6vTov ^vavTtwv TCpo(f aXXiTjXa. o{Jlsv

ouv Xoyoc Tot^ti;,^ o

TJV ^UffSt 1^8u. TO 8s XSXpa{16V0V TOU OtXpOtTOU TCOtV T]8tOV,10

aXXti)^ Ts xav atffOirjTov ov otix^oiv Totv axpotv e'| Tffou Ttjv

8uva{xtv 6Xot ^v vfi "ffU[jt<pMvtcfo Xoyoc.

39 Ata zl •Jj^tov ^ort to ffu^^wvov tou ojjio^ovou; t)xat

To{Jiev otVT^^ovov ffujji^ovov ^ffTt 8ia Tcaoov; sx TCatSov

yotp vlov xat otvSpov ^ivsTat to otvTtcpovov, ot SisffTotfft TOtf 1»

Tovotc oc v-ijnrj Tcpoc uirotTT^v. cufn^ovta 86 Tcdffa iqStov

ttTcXou ^OoYYoy (8t' a 8s, srpiijTat), xat toutoviq

8tot TCa-

ffov•^8fffr»)'

To 0JJ.09OV0V 5s otTcXouv Ixst ^OoYyov {Jia-

YaSt^ouffi 8s ^v t^ 8ta icaowv ffuji^ovfa , oTt xaOotrosp hTotf (jLeTpotc or xoSsc ^xoy'^'' '^?®'? «wTrouc Xoyov Tffov jcpo^

20

tffov7)

8uo irpo? Sv ^ xat Ttva dtXXov, outo xat ot ^ ttj

ffUfjL^ovtqt ^OoYYOt Xoyov sxoufft xtvijffeo^ Tcpo? auTouc.

Tov JJ.6Vouv otXXov ffujx^ovtov aT8X6tf at OaTspou xaTa-

ffTpo<pa{ stffiv , sif '^jjLtffu TeXsuTOffat. 8io vfi 8ovot{*.6t oux

lffat:6t'fftv. ouffat 8s aviffot,- ^ta^opot rij at'ffOTjffsi, xaOotTCsp25

^y.Tolc xop^"*^» ^"^ To xaTotXustv {jlsI^ov aXXov (pOsYYO-

{JL^VOt? ^ffTtV. S^ 8s UTCetTf] .ffUJX^atVSt TltjV aUTiqV TsXeUTTQV

2. TtTayfiivoi \a,|| 7. ot] «ai Ca.

|| nvr^aeie XaYa.||

1 1. t| taov Ttjv] i^tovgt 3i Ca.1 1

12. iv om Ca.\\

o om C^aXa

VaIf 13, To] T^v Fa.

|j J5. o?] •fov C«.|[ 16, npoe tr^v

vndttjv Xa, \\ 18, Si om CaXaYa.{{

22. tt^o; tovC avToie Xa.

IJ 25, SiatfQoQa Ca, Siatpdo^v Ya.|| 26. aXXov CaXa.

Toviv Toli; 9O0YYOIC TqspwSov l'xetv. iq' Y°^P Swr£p% tJjc -

veanQi; TcXTfjyi^toO aipo? uTCanr) ^fftiv. TsXsuToaatc S' e^^.

TauTov, ou TauTOv TCOtouffatc, Sv xal xotvov to Ipyov ^{x-

^aivst. ytvsaOai, xaOairsp Tot^ utcoTiqv «jJ^v xpououotv xal

yap ouToi Ta aXXa ou xpbffauXouvTsc, ^v eit; TauTov xa- ^

Taarps^offtv, su^pa^voufft [xaXXov to T^Xst ^ XuTOuat

Tal(j xpo Tou TsXouc Sta^opatij, to to ^x Sta^opov to

xotvov, Ij5iffToviyi tou 8ta icaffwv y^vsoOat. to f>k \i.OLfa.-

StCstv i^ ^vavTtov (povwv. 8ta TauTa Iv t^ 8ta waffov

fjLayaSt^oufftv.... 10

40 Ata T^ JjStov axououfftv aSwTov offa'av TcposTCtora-

{JLSVOt TU^Offt Tciiv [XSXOV, TJ^OtV

[JLTJ ^TCtffTOVTatJ TCOTSpOV

OTt (jiaXXov StjXoc ^ffTtv Tuyxo^vov offxsp ffXOTCou, OTav

•yvopt^offt To a8o{j.svov ; yvopt^ovTOV 8st^Su Osopslv. ^ OTt

ffU{JL7caST](?^ffTtv axpoar»)!; to to YVopt|jLOv a8ovTt ; ouvaSst 1»

Y^P auTo. 4'8st 8s Tcai^ ysyTjOoc {jlt)8ta Ttva avot-pojv

TCOtOV TOUTO.

41 Ata T^ hl<; ^h 8t' o^stov r 8tc 8ia TSTTapov ouffufji-

(povel^ hl<; 8ta Tcaffov 8s; tjOTt to

jjlsv8ta tcsvts ^ffTiv ^v

igpLtoXfo Xoyo, To 8s 8ta TSTTotpov (Jv imvp(xtf-^ ovtov bk 20

TjlxtoXfov Tpiov e^-Jjc aptOjjiov iq ^xtTptTOV, oC axpot Tcpoj

otXX-srjXouc ou'8^va Xcjyov s^oufftv* outs yotp ^7ct[i,o'ptot ouTe tcoX-

XaTcXotfftot IffovTai. to 89 8tot TCaffOv ^7cst8r IffTtv ^v StTcXa-

ff^o Xoyo, hl(; toutou ytvo[JLevou iv TSTpaxXtXffttd Xcyo av s?6v

of dtxpot Tcpoc otXXijXouc. offT ItcsI ffujjL^ovfa suXoyov 25

iyovxov ^Ooyyov TCpoc otXXi^Xouij IffT^, X(5yov hk ot(jlsv

to

8tc Stot 7caff(i)v 8totXst[jL{jLa Sio'^x&i; icpo^j otXXijXouf (pOciyyot

l'Xoufftv, oC 8e To 8t? 8tot Tsrcotpov r^ hlg 8tot tcIvts oux

1 . 8svt^^ ] OaxiQa Ca.(

I 2. TsXevrwaa CaXa Ya. !(8. r^y

CaYa, l\ fiaytSaiv XaYa, fiaSiSslv Ca.\\

17. rSzo iroUov Xa.|(

21. ij] 7 Mal Ca.|( 22. aSev aXoyov Ca.

\\ 24. teTQanlaoiov Xtt.

\ I26. tpBoyyuv Xa 11«.

l^xoucriy,oC jjiiv &ic ^i* waawv ffufn^ovot eZsv av, oC $*

erspot ou, 5ia toc elpt\^im*

42 Aia T^, ^av xk; ^y^a.^; t^v viqnfjv ^roXot^T), -^ iJTCaTir)

|jtovTi|Soxet urorjxs^v ; tI)

oni^ vsanfj XiqYouaa xal [xapaivo-

'

[JLSV1Q uTcaTi) Y^vsrai; cnrjjjLstov8s To"a7Co xyf uTcanrjC Ti^v

5

vsanrjv SuvaoOat aSstv w? yo^' ouair)!; aur^; wS-^C vsar/)!;,

TTjV 0[JLOtOTir)Ta XafJiPavouffLV octc' auT^ij. iTzd hk xai tqxo

oStq t^c ^OTtv, a^T) ^(TTi ^ov^c T^? vsaTY]<j XiTjYOucnrjC, irjxoc

«V auTO^ T<5 T^? uTcaTTr)^ ^OoyT*}* 1«^^®^ stxoToc ttj

'

6{JLOionr)Ti Tiqv u7caT7)v •») VTjrr)Soxsixtvslv. nijv jjlsv yapvsa- 10

nr)v TffjJLSVou xtvstTat ^raXir^^&stffa' n^v 8s U7canr)v aun^v

opwvTSC axaTotXiQirTOv ouaav, xat ^Oo^yyou aurijc axouovrsc,

Taunr)v otojJLS&a irlx^stv oicsp sTCt tcoXXov-iqiJLtv jupLPatvst,

^9* (uv{jLi]TS

T« XoYtffjJL^ pLir]TS T^ atffOTqffst SuvajjLsOa

stS-^ffat To otxptPs^. sTt st xXijYstffT)!; rff(? vsotnr)(; {jLOtXtora1&

^vTSTajJLsvir)? ffUfjL^afvst tov ^uyov xtvstffOat, ouOsv av 6?*)

OaufjLaffTov. xtvir)OsvToc 8s xotffac Totc X°P^°^f ffUYXtvstffOat

xat Ttv' 7)xov Tcotstv oux aXoYOV. ratij {j,svouv dtXXaic 6 rtj?

vsotTT)*; 9O6YYO? uXXoTptoi; ^ffTt xat Xiqywv xat otpx6{J.svoc,

'

rfj . 86 UTCotnf) Xrjov 6 auTOf. ou TcpoffTsOlvroc rij t8ta aurij^20

xtyi^ffst, sxs^vir)^ 8o^at jcotvT auTov sfvat ouOsv otroTcov. I^brt

81 {jLS^^uv "J)6 xotvo? Tov XotTCov 'XopSov tixo^, OTt at {jiv

U7C0 T^c vsotnr)!? xaOotTcsp ooOstffat {xaXaxoij •JjX'»)ffav, 17

8s vsotTYj TcotffT) T^ aur^i? 8uva{j.st, ouffa auTov ff^o^pOTOtnr).

offTs stxoTOi; xai ro 8suTspstov aurijc- xpstrcov otveXti •»)

25

To Tov dtXXov. ooTs xai ^paxsta? xtvstffOat, oc aur^j rs

YSYSVT^JJLSVT)?.' '

43 , Atct xC T)8tov r^c {tovo8^ac ^oriv ^otv rtf Tcpo^ auXovtJ

3, y/tXae Ca.v, Xam A>fy>op Xa. \ \ post iTtXdfiti QCaOa Ya.v.x

^ vnaxTjv httXd^t], \\6.Si>vaa6at— 7 . Xaftfidvovatv] 8vvovotCa.\\

10. Mivetv SoMtt Xa.|| 11. ov Ca.

\\ 15. ««'] »/CaXrtyw. H 20.

« C«X«ra.(I 26. airaZe Ya.

\] 28. islv] dnaofMev Xa.\\ rte omCaXaYa.

\\ ^] nal Ya.

Xupav (fS"»!; f\ott Tcav to

'»j8tov. (jliX^sv ifjSCovt &v^cmv; o

8s auXoc "ijSiov rij^ Xupac, t»OTS xaliq 981^ TouTtj) (jic)(,$ett;a

ij Xupa tqS^v avsfif), ^ijrai tc (jisjJLiYjxivov tou ajjixTou ijStov

^oTiv, ^av a[JL(potv a(i.a nrjv afoOirjatv Tt^ Xa|jLPavTf). oZvoc -

yap *T^8^ov tou o^u[i,sXtTO(; 8ta to (xsfxixOat [JuxXXov auTotc ^

Ttx IJTCO T^c 9uaso(j litx^vra -^ ujjuSv. ioTt y*? J<a^'

ofvoij pLixToc ^ o^so^ xat Y-Xux£oc X^P-o^* SijXoufft hk xat

aC otvoSstc ^oal xaXoujjLSvat. 4^ pLsv ouv ^^i^ xai auXoc

{jL^YvuvTat auToic 8t' ofjLOtOTirjTa (TCvsujjLaTi yoig ajjL^o y^-

vsTat)' hk Ttjc Xupa^; ^OoyyoC» .^TOtSirj ou 7cv6U|jLaTt YtvsTat10

r[ 1JTT0V at^ffOtjTcv TjT(3v auXov, a[j.ixTOTspoc s'aTt t^ <pwv^"

xotov 8s Sta^opotv t*^ atV^ast itjttov i^^uvst, xa^TCsp iid

Tov x^pi-wv slpifjTat. sTt(JLSV auXoc tcoXXcc t^ auToij-yixo

xat r^ cjj.otoTTfjTt ouYxpuTCTSt Tov Toij 080U a(j.apT?)(JLaT<i)v, oC

8s TYjij Xupac 9^Y7'0'' ^"^'fsc ^''•^o^ xai a(UXTOTspot tyj (povp,l^

xaO' sauTouc Oswpou^jLSVot xat ovts^ auTotc au^i^av^ Tcotouat

n^v TT\(; oSr,^ a[ji,apTtav, xaOaxsp xavovS(j ovts^ auTov. xoX-

X(5v 8s s'v rJj (^8-^ a(j,apTavo(j,5vov ,to xotvov 4^ (3t(j.9otv

av«Y>*o^^ov xst^pov ^^''''saOat.. \

-

..

44 Ata Tt T6J>v(J.6V

^TTca(j.£aTfj xaXstTat, tov 8i o'xt(0 20

oux iaTt {xsaov ; tJoTt ^;cTaxop8ot irjaav af otpjjLOV^at to xa-

Xatov, Tot 8s ^Tcrot Ixst (i^aov; srt iirst8tj T(ov (j,6Ta^u t6v

axp(ov To (jiaov (xovov otpxij Tt^ iaTtv (icm-yixp TovfiaTspov'

Tov axpov vsuovTwv iv Ttvi StaariQjjLaTt otvot (tlaov ov otpxi^,

tout' iarat (j.saov.^TCst 8' iaxara (j,laov ^artv ap(xovCa^ 25

vsa^TTfj xat UTCotrifj,toutov 8s otvot (j.Eaov oC XotTCOt 9O0YY01»

(ov-^ (j,£aTfj xaXou(j,svTfj- (iLisvTfj otpxTj s'aTt OaTspou TSTpaxop8ou,

8txato<? (jLsatjxaXstrat. T(3v y^P (JLSTa^u Ttvov axpov to

(j,saov 1JV otpxifj (J.OVOV.

2.' ijSuo CaXaYa.|

7. o oipoe 6 Ca, oivos 6 XaYa.\\ 8.

at om Ca Ya.\\

11. rwi'] twj/ alodrjrotv Ca. \\ 16. ««r' «wT«f XalV».

46 Ata xiot TCoXXob ^omc ffo^owi piaXXav tov fu^ov

VIoC oX^yot; t)

on piaXXov xpof ff«x ts xat i^YspLOva pXe-

TCOuot, xat '

PpaSurepov apxovTat, ogts ^(^oy tou auTou Tuy-

Xavouatvj ^v ptev yap tc5 Totxst icXstwv YtvsTat 'ri apiapTta,

<TU{iPa(vst 8s T9 iffsfiovt TCpo(jiisw 'zo^i^ ttoXXouV tSta^opts-5

vo^ 8s ou8sic av auTwv BtaXaji^^stsv U7cspa'paf to tcX-^Ooc.

^v Ss xoli^ oX^YOti? {jtaXXov 8taXa'pLTC0Ufftv 8to xaO auToujiv

auTolC' (jiaXXov otyov^^ovxat •Jj/Tcpoc tov iQYspLOva. '.

46 ' Atot xi iid To o^u ttTcaSouatv oC icXstoTOf, 'Jj-oTt ^aoy

o'^ «fffat Yj Papu| ^Soufft youv o^ ji.aXXov, xal sv o aSou- 10

fftVj.apiapTotvoufftv. \

47 Atot Tt oC otpxatot sTCTaxopSou^ xotouvrs^ Totc otpjjto-

vfac Ti]v u7CotTTf)v otXX' ou nf)v vtjttjv xaTsXtTcov; t|ou nijV'

UTCotTTjv aXXa tt^v vuv icapaftfoTiv xaXoujjLsvifjv a^Tjpouv xoti-

TO Tovtalov 8tocffn)(jLa; ix^mxo Ss rij ioyidvri jt^ffT) tou ^t 15

TO o^u 7CUXV0U' 8to xalfJLSffijv aun^ Tcpoonrj^opsuffav. -^

OTt

irivTou

(jLsvdtvo TSTpocxop8ou TsXsuTifj, Tou Ss xotTCi) . apxi^,

xoti(JLlffov sZxs Xd^ov tovgt tov axpuv ;

48 Atot Tt oC ^v TpaycjiS^a x^po^ o^ wcoSoptott cufr'- utco-

^puytffrt ^Soufftv; ^ oti (jlsXoc ^xtoraixoufftv auToct oC ap«'20

(jLOv(at,ou^st jjLOtXtffTa tw x°P95 '"1^°?

^® ^X^^ 'H l«v ura>-:

^puytffTi icpaxTtxov, 8to xal sv ts to rijpuov») •>) l|o8ocxatc

7) ^^OTcXtfftC ^V TaUTTf) TCS7COt7)Tat, T)81 U7Co8optGTt (jLsyaXo-

-

TcpsTcl? xal ffTotfft(XDV, 8to xat xt4apo8txoTocTtj -iori Tov otp-

(xovtov. TaijTa 8' ot^JL^o xoP9 (Jisv otvotp(jLOffTa, Totc 81 otTco 25

ffxifjvijf ofxstoTspa. ^xstvot (jlsv yotp iQpouv (JLt(JL7jTat' of 8s

•;^YS(jLOvs^T<3v apxaCov (jLOVot -ijffav '^pus^, ot 8^ Xaot dtv-

Opo^cot, ov ^ffTiv x°POf- ^^0 ^*^ ap(jLO?st auT^ to Yospov

xat Tijffuxtov irjOoc xat (jiiXoc* otvOpoictxot Yotp. TauTa 8*

14. itaXov/tiviiv naQaiiimjv Xo.|j 15« t^ ^X^V ^ M^

Ca.[| 21. ex»i om CaXaYa.

TJ

l^^*iv aC aXitat apfjiov^ai, ^yiora 8i ^ov iq vTco^puYiatf*

^vOoufftaoTtx'») yap xai paxxixij. xara pLsv ouv Taunrjv ica-

ffXopiiv Tf jcaOYjTtxoi 8s oC aaOsvst^ (jiaXXov tov 8uvaTov

siaCy 8to xai aunr) app.o'TTSt Tot^ X°P°'-?' J^a^f* 8s tyjv utco-

SoptoTt xat uTto^puYfJTt TCpa'TTO[Jisv, ouxlMjx6to'v £aTt XopW'.^

loTt Yotp 6 x°po? x-»j8suTi()(; axcpaxTo?' suvotav yap (jio'vov

Tcaplxstai ol^ 7ca'psffTtv.

49 Aia Tt T(5v TTjv ffujji^ovtav xotouvTov (pOoyyov ^ to

PapuTlpo To jjiaXaxJTspov ; •JjoTt to jjisXoc vfi (jlsv

auTou

9Uffsi (jiaXaxov ^ffTt xat T,psjJiatov, vJ) 8l Toij ^uOjjlou jjLf^si10

Tpaxu xat xtv7)Ttxo'v ; ^xst 8s o(i.6v ^apuc ^Oo^yyoc.jjl»-

Xaxo? xai•jjpgp.ato'^ ^crtv, o 8s o^u^; ^ctviriTtxo'^;, xat tov

TauTo |jlsXoc ^x^'^'^'*"^ ^^"^*^ [jLaXaxoTspoij o ^apuTspoi; h

TauTo (j.6X6t {jLaXXov* tjv yotp to ^ikot; auTo {jLaXaxo'v.

80 Atot xi Cffov TCtOcjv xat op,ot'wv ^otv jjlsvo sTspo? xsvoc ^^

7),8s STspoc stV To vjfJLtffu 8ta'[j.sffToc,

8ta xaffov ffupL^ovst

TQ TQX**'» "^°'^'- 8t7cXaffia Y^v6Tat xai

tq ^x Toi3 r\\Lla&0(; rJj^

£x Tou xsvou ; Tt yotp Sta^spst ToijTOtj

^tcI tuv ffuptyycjv ; 8o-

xst yotp r[OotTTcov xtvifjfftc o^uTspa sfvat, sv

8^6 Totc p.6{^0ffi .

Ppa8u'Tepov ootiijp otzavTtf, xal ^v Tot? 8t7cXafftotc TOffouTo, 20

xal ^ Totc aXXot(; ava^Xoyov. ffupL^wvet 86 8tot icaffwv xal

SlTcXafftOV OtffXOC TCpOC TOV TJpLtffUV.

3. di] ya^ Ca.{|

9. ro post ot( om Xh.\\

14. niro Cn.[\

20. r^ra Ca.\\ 22. SmXaalot CaYa.

**

;*

JfJommentariu1. .

k9i consideravt^fs in Lis problematis ea plerumqlie

quseri, quae cSLpIicationem habeant dnbiam aut ancipitem,

intelligcs, cur solemuis sit usns particulae ^. Hanc enim

tum usorpari doccnl grammatici, cum ad praecedentem

interrogationem baesitanter quasi interrogando ipsi respon-

deamns ut II. ol, 203, Od b, 710. Yide Jpactung ?ef)re

t)on m ^attm^ bir gr. ^prac^f. erl. 1832 2. 85. p. 61.

Huc pcrtinet illudy^ S^^Xov, ubi cxplicationem nostram

probabilem csse indicanius atque adeo ita manifestam,

nt vix opns fuerit interrogare vidc Stalb. ad Apol. Socr.

p. 44, ad Phileb. p. 8. Hinc Trendelenburg adAristot.

de aniina pag. 208 praeter neccssitatem banc particulam

solummodo rcsponsioni indicandae inservire contcndit et

interrogandi signum susfulit. Itaque in bis problematis

scriptor, si dnpliccm explicationcm habct^ ntitnr xoxspov

—Ti,

ita ut delectum dcferat ad lectorem, sin unam

faabet, Y) scribit, ita ut illud ipsum xoTtpov quodammodtf

excogitandnm relinquat Icgentibus.'^

oC (isv— oC hk. Pertinet illnd ad tibiae usum in

Inctu, funeribns, laboribus ad animum mitigandum et

reficiendnm, vel in morbis ad corpus sanandnm, faoc ad

tibiaft nsum in nuptiis, epulis, spectaculis, rebns festis ad

mentes exhilarandas^ quibus de rebus aecuratissime scrip*'

scmnt Bartholinns noster: de tibiis veterum et earam

antiqno nsu libri tres Rom. 1677, et Meurs. Gollectanea

de tibiis veternm. Vid. Gronov. tbes. antt Graecc

Teiki. VIII. p. 2493. Gaeterum quid dc ntilitate hT^5

moniae unlvcrse senserit Anstofifeles, brevissime deelarat

]ib. VIII Polit c. 5—7, ubl docet, musica utendnm esse

TCa!.5etac evsxsv xai xaOapaso^;, xp^TOv 8s Tcpoc 8taYo>YYiv,

xpoc avsafv ts xai Tcpo? ttjv t-^^ auvTovtaf avaTcauffiv. .

Caeterum boc problema est cx nnmero eorum, quae

si qnis Aristotelc parnm digna jadicet, equidem non

acritcr repugnem. NeqHC cnim perspicnum cst, quid sit

quod dubitationem moveat et in qnaestioncm vocetur.

IVam quod SeptaJius in commcntario id quaeri arbitratur,

quomodo cadem rcs (barmonia) in contrariis animi per-

turbationibus (gaudio ct Inctu) ntilrs esse possit, hoc

ncqne ex eo, quod interrogatnr, neque ex eo, qnod re-

spondetur, elici apte potest \).

Probl 2.

Quum haec probl. sectio inscribatur oaa Tcep^ o^ppio-

vfav, ct reliqua probll. in barmonia versentur omnia, hoc

solum in vocc, manircstum est, probl. 2'''"b in alienuni

locum temere irrepsisse et ad sect. ll>»*m relcgandnni

esse, in qna tractantur, quae ad vocem et sonum per-

tinent. Videtur enim, ut jam antc a nobis significatum

cst, quisqnis haec probl. disposuit et in sectiones digessit,

rem ita tractasse, ut in aliis bassitaret, in aliis erraret.

Sectionis autem 11'"^ probl. 52<''™ cnm hoc problemate

pugnare videri potest et re vera visum cst nonnullis.

Sed re accuratius perspecta invenimus, quid intersif.

Quaerit h. 1. Arjstoteles cur ejusdem hominis vox cnm

aliis clamantis vel canentis longius exaudiatnr, quam si

cantet solus. Respondet, vocem aliarum voeum vi et

1) Gaza quoque vertit: tara in laborando, quam in friiendo.

67

mpetn latam longins' exandlri , plnrinm voees in nnnm

eonjnnctas et confusas acrem nna vi impellere et plns

valere, qnara si sint discrctae voces. In sect. 1 1"** «ntcm

qnaerit, cur nao vocirerante et pluribHs^ nec aeqnalis sit

sonns, nec tamen pro portione ad longinqna eitendatnr

plnrinm vox. Aespondet, hoc fieri, qnia aer non integer

et solidns fcratur nisi brevi qnodam spatio, post autera

dissipetnr et dissolvatur. Itaqne in altero probl. com-

parat inter se voccm unins et voces plurinm,. in altero

vocera nnins per se et ejusdem vocem aliis vocibns ad-

mixtam cnm iisqne coalescentem.

ytyo^f&l"^ est ita clamare, nt pessit cxaudiri, nt

Arist. de audibil: <f^iyyovxa.C \Lh yotp aXX' ou 8uvavTat

Y$Y(Ovstv,

yg(i(^&i sc. in fignra aeqnilatera.

xard Tov aptOpiov. Duo codd.•Jj

xaTot t. a. nl

sensns sit: quam pro nnmero. Gaza haec vocc omittit

Probll 5y 4,

^[^aerenti, qnale systema h. 1. abAristotele comme'

moretiir, hoc primum respondcmus, spatium ejus tcrminos

nnins diapason excedere non videri, deinde genns hand

dnbie esse enharmoninnk Haec optime conveuinnt cum

eo, quod tradit antiqnissimns/ musicae scriptor Aristoxe-

nns in elen. harm. pag. 2. (edit.HIeihom.), antiqniores

harmonicos in nno systemate (diapason) et in nno genere

(enfaarm.) versari solitos esse* Enharm. genns h. 1. re-

spici Intelligimns vel ex voc. hUoi^ (probl. 4) ; nam etsi

non ignoramns, hoe vocabulnm ab antiqnioribns Pytha-

goreis etiam ad hemltonium trahi solitum esse (vid.

Philol. ap. P^icomachum Gerasen. pag. 17 Meib., Thebnem5*

B8

SiQyrnaeum p. 87 et 144 ed. Biilliald., Bocth. mns. lib. 3

eap. 5, Censorin. de die nat. cap. 10, Macrob. somn.

Scip. lib. 2 cap. f),

tamen Aristotelts aetate baad dubie

ad solnm enliarm. gfenns vnlg-ari nsn referebatnr. In

hoc ig^itnr gpenere qui parhypaten (quae a proximis in

utramque parteni d: hypate «t lichano qnarta toni parle

abest) canant, eorum vocem docet faciilime aTzo^^rif^a^a.i,

non miHUs quam eorum, qui neten aliosve s6no8 acn-

tiores canant. ''' ' '"

aTCO^^K^yvyffOat. Qnid hoc sit, ostendit Arist. de

audib. a7CO(3^T]yvua0at 8s ffupipaivsi xoii; ^ova^, orav piiriHr

ixi Suvavrai tov aspa [xsra TzXfifri^ ^xTc^fjiTcstv aXX o xspi

Tov 7cvsu[i,ova TOTCOC auTov U7C0 TYJ^ 8taffTaffswc iytko^H*

Itaque probl. sect. Xf, 12 post cibum facillime rumpitur

vox, et 46 ebriorum \o% rumpi solct.

Jam vcro videamns,num probabile sit parhypaten

enharm. gfeneris ad canendnm difficillimam fnisse. Una

est et consentiens vox eorum, qui de harmonica arte

scripserunt, enharm. g-cnus tam difficnlter cani potuisse,

ut a solis cxcellentissimis musicis excrccrelnr Aristid.

Quinctil. p. 19, Theon. p. 88. Quare hoc genus ut post

reliqua inventum, ita ante reliqua abolitum est et obli-

vione deletum Aristox. p. 23, Gandcnt. p. 6, Aristid.

p. 19, JMacrob. somn. Scip* 2, 4, Plnt. de livns. cap. 38.

Itaqne, ut et Graecis visum est et nobis videtur, vix

ullum spatium hemitonio minus apte et commode et na-

turae convenienter cani potcst; in enharm^ aotem qunmhemitonium Hlud parhypate in duas partes divid^retur,

non mirum est, hanc ipsam parhypaten canta difficilli-

mam fuisse.'

^ i,N^*f«'«;*•

TTxavu, piSTa 8^ etc. soni snnt acntiorcs, qui Jdn-

gius distant ab hypate.

~auTt| 7} «pX'*'' A.h hoc initio vel principio (a: diesi,

^ualis est Inter hypaten et parhypafen) proficiscitor har-

monia. Voc.oi.p)(r[ apnd Arist; late patet et significat

id, nnde aliqaid proficiscitur, nnde ad rei natnriani con-

stltnendain motus aliqnis accedit; quod vel in matcria

vel In forma vel in fine vel In ratione ccrnitur. Vidc

Aletaphys. 4, 1, Trendelenburg^ad Arist. dcanima p. 187.

Hlnc intellig^itur, ejusdem rei varlas dici posse ocpx^?*

Principlum in harmonia incsse docet Arist. Polit. 1, 5.

Qnod qnaie slt, ex JHetaphys. persplcimus. JNam qnnminter varlos ejusdem systematls sonos certa quaedam ten-

sionls ratio Intercedere debeat, haec autcm pendeat a mese,"" ad qnam temperabantnr caeteri soni (vld. probl. 36),

mesc principlum dici recte potest. IMetaphys. pag. 103

ed. Drandis. Quoniam autem omnls harmonia contlne-

tur dlversltat^ sonorum gravlorum et acutiomm, diesls

ot IntervaUum mlnimnm, unde haec omnls dlversltas

quasi initluni et orlglnem trahlt, non minus recte dlcitnr

prlncipium. JHetaphys. p. U7, i

: To hk y(^oi.\e,KOV etc. Dlfficultas Indc orltnr, quod

vox et Inteodeada et quasl comprimenda est, ne iater-

vaili angustias excedat, )' ir

Ktxt TCteatv deest In ed. pr., Atd. mln., Isiagr.

Quaerltur delnde, cur difficnlter ab hypatead par^

hypaten, faclle a parhypate «d hypatcn perveniatur,

qDnai ititer tttramque slt dteds. Respoudetnr: qma de-

scendcadQ .pervenitur ad hypaten.

. Haee: ig^itnr intelilgere mihi vldeor. Qnae sequnn-

iiir vorba haud dubie corrupta sunt et adeo obscura, nt

probabllcni sensum In IIs Invenlri posse dcsperem. Gaza

nlhil auxllli suppeditat; vertit cnim ad vcrbum: ^'afque

etiam levius a constltutlone ascenditur", nisi quod legisso

7«

videtnr: Ibixs TCpo? [ji^ocvaSsoOat Ta TCpoc rawnrjv -^ ira-

pavi]nr]v e|c56|i.eva. Quae vcro incipinDt »: heX yot.p,ea ex

longe alio probleniate fanc intrnsa esse manifestnm est^

haec antcm cormptio jam Gazae codices inTaswat.

;.• if•«..

Probl. ^,*

Quaeritor, cnr libentius audiamns eas metodias, qnas

cognovimus, quam ignotas et novas. Respondetur : quia

qui notum aliquod melos cantat, is quasi propositum

aliquem finem attingere videtnr, id quod affert delecta-

tionem.

, riov

(JL t]^Tc^ffTavTai. Fortasse ^av

(*,•»]^iTCorovTat

ex probl. 40.

•J]oTt 1^80 To (JiavOavetv. Discere est svave.

Hanc senteiitiam Aristoteles nt vita et stndiis comproba-

vit, ita vcrbis saepe expressit, ut de arte poet. 4 [xav-

Oaveiv "^SioTov. Rhet. 3. 10 to yap piavOavetv §a.hl(^i

i^§0 9uaet TzS.alv. Adde Rhet. I. II, Probl. 14. 3, irii-

tium JHIetaphys. Hoc autem loco^ qnid sibi velint haec

verba, qua ratione cum seqnentibns cohaereant aut qoae-

nam omnino afferatur ratio, equidem non video. Piam

qnod discere est svave, inde nnlla ratio repeti potest,

cur dulcior sit nota quam nova melodia; immo discit

potius, qni novam quam qui notam melodiam andit.

Itaqne quoniam locum sanare alia ratione non possnm,

ita fere scripsisse Aristotelem probabiliter, ut mihi videor,

conjicio: toOto 8s t^Sv Osopslv* ^ oTt i^Su [(taXXov] to Oso-

petv *) 7|To [xavOavstv »; qaia svavins est imaginem rei

1) OeojQetv est contemplari o: ad ea, quse jam percepimus et

seimns, animum advertere, ea mente et co{ritatiune velut

perlustrare. Itaque scientia re vera pra;cedit contemplatio

antnio eouteraplaii et iiitueri (quod fit, ub! notam et

animo conceptam me!odiam audias) qnam discere (nbt

novam percipias), quoniam boc cst scientKun accipere,

illud ad usum transferre et rem velut agnoscere. Eodem

modo opposita vidi haec vocab. in libro de sensn cap. 4

ou yap xara to (xavOavstv aXXa xara to Oewpstv 6<m to

ato^aveffOai. Facile autem excidere potcrant vcrba snpe>

riorum similia: Oeopstv -q.

Pro TOUTOU 8s aUTiov vet. Sylb. to Ss atTiov.

Adjicitnr deniquc, consvcta insolitis svaviora esse.

"Vide Bhet. 1, 11 sa^rt 8s xai tc ffuvtjOec ^v Totc i^StffTOic-

ProbL e^

Ut in plerisque probl. dmicnltas aliqna cx respon^

dcndi ratione oritur, ita in lioc ipsa interrogafio tene-

bras offnndit. Continet enim vocem quandam obscnram:

TcapaxaTaXoyT] , quae tantummodo h. 1. cxstat et apud

nemj, id quod Aristot dirit dfl anima 2 , 1 , ubi primamentelcchiam cum scientia comparat, recteque Themistius fol.

7-i a. itQoreQov yag Xa/ifidvei r^v iiriaTijfirjv ^ontgaTrjC, eWovcm

'^'€>to)Qti, nec opus cst, ut cum Trendcknbur^ in eoniment. de

. , enteleeliia Aristotelica (de anima pag. 317) hoc nihil esse

dicas et vocabulo iiiiaxi^fiT] significationem tribuas a vulgari

usu abhorrentem. In quo ambiguitas quaedam toc. dtw^tiv

viro doctissimo fraudi ftiisse videtur. Nam alia est con-

.','templatio, quae ad discendum instituitur, alia, qua rem jam

perspectam et cognitam animn retractamus et quasi intue-

mur. Itaque tres omnino suiit gradus, t6 fiavdavetv, raotus,

qiio seientiam pevcipimus, ro iirtaT^fttjv l'xstv, fttj dew^tv 9e

(Phya. 8, 3) status quietus, cum somno comparandus, ro

QeuQeiv, mentis- agitatio, quae in scientia jam comparata com-

teuplanda et tractanda versatur. Ita huiic locum intelligo,

queuk alii aliter interpretafei sunt. Vide Stahr in @eebebcd

So^rt, 1884 pag. «Mi. -

ISk

Plut., qiii de mus. cap. XXYIII ait: 'aXXa(j.t]V

xat

^Apx^Xoxoc nr]v tov Tpi.{ji.sTpwv ^uO{XOTOt.tav xpoffeleups xoa

T-^v 6tc Touf ou)(; 6iioY6vstc ^uOjJiouc svTaaiv xai TTjV TCapa<^

xaTaXoyif^v xat ttjv Tcspi TauTa xpouoiv. Quuuiain autem

apud Plut. ad rhyttunicam artem, apud Aristot.. ad har^

monlcam pertinere videtur, haud dubie in utraque TCfv

satur. Ac Burette quidem, qui Plut. Ubrum dc imis.

commcntarlis illustravit, in mem. de TAcad. des inscript.

T. X p. 244 docet, paracatalogen esse solutionem qnan-

dam vcl perturbationem ciim rbythnii tum barmonise,

cui assentitur Boeckb de mctr. Pindari Libr. 1 cap. 7.

Scbneider in lex. g^r. pntat esse rccitationem ad citha-

ram vel tibiam, collatls verbls PJut. p. 1141, quae ta-

men bulc explicationi minime favcnt. Aliam Interpre-

tationem protulit Tbiersch in ^inbar^ SSecde/ ^inlettung

p. 51. Ait enim paracataIo{)^en (ad similitudinem para-

phoniae) cerni in ejusmodi melodise exltu , qui cantetur

per sonos paraphonos. Admissas esse a vetertbus Boa

solum homopbonlas et antlpbonlas, scd intcrdum etlam

paraphonias non negamus. Vid. Boeckb. de metr. Pind.

Libr. 3 Cap. 10. Sed quid afferrc possit vir doctlssimns,

cur hanc explicatlonem cwtam csse nec quidquam dobita-

tlonls habere dlcat, viderit ipse. Accnratlus de bac voce

disputavit Hermannus element. doct. met. 2, 22; osten-

dit euim, paracatalogpen esse remissionem numeri ad in-

certos communis sermonis nnmeros accedentem (quamnostri musici gpenus canendi recltativum vocant) eamquevel in rcmlssione ccleritatls in fine quorundam nnmcro-

rum positam csse vel In solntione totius numeri, adjee<-

tis ad quosdam numeros plurlbns brevlhns syllabis.

Utrumque fit in docbmiacis, qui inprimis iu commis et

in carminibus cItzo oxiriv^i; dominantur. Yeram esse faanc

7B

explieationeni propterea probabile est, qnla apud Hesy-cliiBm xaTaXoyTj cst to Tot aap.aTa ^-^ utco (xsXei X^YStv

et xawXoYaSTjv est xs?-^ s. tcs^o Xoyo. Vidc Atticn.

L'14 p. 635—«iO, Hermann. ad Aristot. Poet. 1, 7 pag'. 98.

£ix Atheaaeo 1. c. yX&^ioL^pQ^ instrnmcnfnm ad paraca-

talogpen adhibitHm fuisse Tidetur; ait enim 14, 636 b.

^v ol<; 8s TcapsX^c^ovTO Ta ^v toi^ {ilTpotc, xXs^itaiJi^ouc

ixaXow,

Probl. 7.

- Hoc probK cnm probll. 32. et 47 collatnm obscurae

cuidam antiquissimae harmoniae parti aliqnid Incis affnn-

dit. Qiijrlia fuerit tensio antiquae lyrae (antiqui syste-

matis), ad harmoniae historiam mag^ni cst momenti. Gon-

stat autcm, antlquissimnm systema (Afercnrii) quattuor

chordarom fiRsse>i Huic systemati adjecto tetrachordo

in acotum, natnm esse didtur systcma heptachprdnm

(Yide Nieomach. Geras. p. 20), quod cx duobns tefara*

chord,is eonjnnctis constabat o: ita compositis, nt snper-

iori^ 'sonos g^avissimus esset idem inferioris acntissi-

mus* £x hoc systemate octachordnm fecissc fertur

Pytbag*oras (vid. I\icom. pagf. 9), interposito tono (dia-

zenctico) mter utrumque tetracbordum, ita ut hypate et

neto eonsonarent diapason. Sed collatis inter se non-

nullis scriptomm tocis (Boeth. de mus. 1, 20. Plnl.

mus. cap. 19. Nicom. pagg^. 17 ct 21), apparct janji

antiqnissimo tempore ita temperatum fuisse heptachor-

dum, nt soni extremi consonarent diapason, omitteretur

autemi ea ehorda, quae postea appellata est trite (nam

antiquissimo tempore paramese xpiTT]et erat et appel-

labatur), sive haec systematis collocatio cx antiquissima

lyrae tensionc orta esti) (Boeth. 1> 20), sive posterior;

74

illa lyra bcptachorda ex priore heptadtonlft nata est,

quod qaomodo fieri potaisse videatur in dissertat. de

harmoiiiea scicnt Graec. pagp. 86—87 explicare conatus

sum. Haec autem omnia iu bis probll. egregie i1tt»>

strantur. Commemoratur enim utrumqne heptachordum,

et qnod conjuncta et qnod disjuncta habebat tetrachorda.

Jam vero singpula accuratius videamns.

ap[i.ovfa(^. Heptachorda systt. proprio noniine Aar-

moniarum appeilata fuisse docet Aristox. p. 36 meTTTaxopSa ffucJTT^jxaTa a ^xaXouv appLOvtai?. De variis

sig^nlficatt. voc. apjjLOVLa disputavimus in dissert. pagp.

117—H8.

iQ ^apuTspa tffxuet. Vide probl. sequens.

•fl uTCaTT) a7C68^6ou to avT^^ovov. Vidc

probl. 13.

iTzei. Legendum fortasseeri xalvel ejusmodi quid.

Duas ciiim affcrri puto rationes, cur vetcres hypaten

retinuerint: 1) g^ravior acutioris sonum quodammodo

continet; 2) gpravior facilius cantatur. Propria est

hornm probl. doctrina, graviore sono velut contineri

acntloreni. Vide prob). 8 et 12.

To o^u Suvajxeoc {JLaXXov. Dlfficilius eani acuta

quam g^ravia docct probl. 37. spYOv piaXXov a5eiv Ta

o^sa r Ta ^apsa ct paullo post: £v hs tocf.hs.v^

to c^

8uva[xeG)c a7)p,6lov.

PtobL 8.

Hoc probl. adjectum cst ad partem quandam super-

1) Bufethius de mus. I, 20, aliam tradit lyrse Alercurii tensio-

nem, nou tctrachordum complectentcm (EFGH) sed diapa-

son (EAH£)j quod diapason interpositis sonis completumrssc docet. De hujits tcnsionis rationc vid. ctiam ®uljcv&

XUgemetne S^eoric ber f^Snen .Rfin^e ad vec. ©^flem.

mioris expJieMidam. Interdoin cnim dao probll. int«r

se eokaerent,

ut in Iiac sectione 3 et 4, in 37"^ 1 et 8«

^''a(Jt.^Xe^qc. Hajns similitadinis rationem explicat de

asima 2, 8, xal Ibtxev (to o'§0 xal to papO) avaXoyov

Sxtiv T« TCspl Tiqv a^TQV o'^et xal ajj^Xet. to (xev yap o$0

olov Xfivret, ro 8'a(jLpXy olov wOst 8ia to xtvetv to(jlIv

^v oX^yt^, To 8s ^v TCoXXo, oots ou^JiPaivst to (Jiiv TaxO to

hk ^podO e?vai. Yide etiam Top. I, 15..

Probl. 9.

Qnaeritur, cur svavior sit monoedia lyrA vel tibiik

comitata qaam sola, sed probl. 43, qnod ab iisdem fere

verbis incipit, qaaeritnr, cnr svavior sit monoedia cam

tibiS qnara cam lyra conjancta. Gaza, qni additt ad nnam

Jyram, hoc probl. paallo aliter intellexisse videtnr.

{L0v<j>8ia. Pbot. p. 274 s.i^

aTCO oxyjv^^ iihr^ ^v

Tot? 8pa(jLaai (Jiovo^ta XsysTat OTav elf (i.ovoc X^yt) nqv

o8tv xai oux c{jiou o fo^cq. Cfr. Said. et Hesych.

xa^Tot TCpof xo?S*f* Sensus hic esse mibi vide-

tur: attamen lyra vel tibia non artificiosins et deli-

catius cantum comitafur, sed singnlos monoediae sonos

exprimit. Hoc est enim 7Cp6(j X0P^*C s. TCpoffXop8a ^8etv.

Ita Plato legg'. 7, 810—12 simplicitatem barmoniae

commendans a pnerornm institutione removet t^v STSpo-

^uv^av xal xotxtX6xv t^c Xupoi^, ut tantummodo discant

a7to8t8ovat Tot ^OIy^jiaTa Totc ^O^y^Jiafftv icpoffxop^ot.

&i fa.g ixi (JiaXXov. Verba fortasse corrnpta,

certe propter brevitatem obscura, quibus hoc significare

videtur Aristotcles: si lyra et tibia idem melos (quod

monoedia) cannnt, et cantus ita svavior fit, oportebat

7tt

potius plures tibiciiies adliij>ere. Gaza: iiam si i^m ita

amplios siL - tu, -,'

^:;•

..u«*-i."^»»ln?- '.«

oc^av^^et xi^v uS^^^v. Apud antiquiores Grsecos

cantui prini» partes tribuehantnr; Lic instrumentonmi

quasi dominus ' hakcbatur. Itaqne quum postoa vulgo

quererentur scriptores, corrumpi harmoniam et in ^cjus

Jabi, hoc qiioque afferebant, justo plus adbiberi ihstru-

mcnta, inprimis tibias, ct cantui qnasi obscurifatem quan-

dam affcrrc. Pratinas ap. Athen. XIV p. 617 xai

yap ia^ (o auXo^) uTOjplTac xojjlov .{i.ovov (vid. Boeckh

ad Pind. p. 258 ct de trag*. g^raec. prim. p. 89), idem-

que aegre fert^ tibicincs non, ut olim, ouvauXelv chero sod

chorum auvaSeiv tibicinibus. Plut. mus. cap. 30 docct^

tibicines merccdem a poetis accepisse, TcpuraYovtTTOuairjc

8i)Xovon T^<j TO(,T^s«f ,T(5v 8 auXirjTtdV UTnrjpsrouvTov toI?

SiSaaxaXotc* uffTspov 5s xat touto Sts^ftapv). Hor. dcni-

que art. poet. 202: '^fibia non, ut nunc, orichalco vincfa

tubaique semula sed fenuis simplcxquc foramine paHco

adspirarc et adesse choris erat utilis atqne nondiim

spissa iiimis complere sedilia flatu.". Itaque veteres

nec instrumentorum multitndine nec sonorum artificiosa

varietate obscurari cantum volcbant. •

'

Probl. iO,' '

T]5tov 8c. Tuiv opyavuv, qiiod ex snperiore probl.

repetimus.-

. ..-

aveu Xoyou a: aveu Xl^euc Aristid. Quinct. p. $8,

aveu ^{jLOtTwv: Plat.Ieg;g-. 2, 069. '

-> • • »

TepeTt^ovTov. TfepeTtapLaTa apud Suid. sunt u5at

oticaTir)Xat tij ^afjiaTa eVtXuTa. Hesych. addit Tot rijf wMa>-

pa; xpou[JLaTa. I)c modis inflcxis ct varic crispatis cfr. Cic. 2

flt

le^.'ld «t de oratoK! 9, 25:^^QuaBfo molliores snnl

et dcHciitfores in cantu flexiones (xa[Ji7cai) et falste vo-

cuke** Omiiino a«tem hoc voc. in harmonia usitatnm

fnls6e videtnr. Apnd Pollncem 4, 10 TspeTic7{jiof, Tsps-

T(a|i.aTa ad tibiarnm cantns refcrnntnr. Alio sensn mn-

sico Ic^tur haec vox apud Bryen. harm. libr. 3 sect. 3.

-u',*<,sj|5ij8' £>esi (nnm Ixsivt]?). Haec vertendo explica-

vijt Gasia; an ne illa qnidem, quae vocabnlis articulata

emittitnr." ^

'f •

opLoioC ii]8u, tam svavis qnam potest et solet essc.

'^av pii] jJLifJi^Tat d: nisi quid ad indolem et pro-

prietatem propositae rei apte exprimit eteffing-it. HaeC

mimesis et cantum hnmannm et omriem omnino harmo-

niam ii^rimis commendat; propter haiic ipsam verba

ab harmonia seg^regari vetat Plato leg^g. 2 , 668. xaX

Sn hioLOit&ai o( TOiirjTai ^\)0[xov (xev xat axrnLaTOi (xAouc

Xopic Xoyou? vptXouc et'? [isTpa TtOlvTsc, {jlsXdc 8'au xai

^uOfJLOv avsu ^ifjjJLaTwv vjJtX-fj xtOaptcrst ts xai auXrjast Tcpoff-

XpojjLSvot, ^v ot»; bi 7caYX*Xs7cov avsu Xoyou ytvojJLsvou

^yO{JLOv Ts xat apjj.ovfav YtYvoffxstv oTt ts ^ouXsTat xai

OTO Ibtxs Twv a^toXoyMV [j.t[jL7jpLaTwv.

xpouffTtxa, Kpouo est pnlsarc; nnde apnd scriptt.

mnss. opyava xpoucTTOt s. xpouc{j.sva opponnntnr iis, qnai

inflantur. Intcrdnm tamcn etiam ad tibiam relatum vi-

demus hoc vocabiilnm. Ita Plut. Symp. lib. 2 p. 528

(cd: Reisfce^ xpou(iaTa auXTq[j,aTa xaXouot a7co t-^c Xupai;

XajXPavoVTsc Ta^ xpooTfjYoptai;. Pol. 4, 10 ffaXTaoTtxa

xp6u{JLaTa. Yide etiam Hoecfc Greta 1, 222, 226, 344.

Interdnm antem hanc vocem ad modos artificiosiores

et flexiones sonornm delicatiores traetJEim puto, qu% aut

assae ednntur instrumentis aut vocis cantnm simplicio-

rem coraitaiiittr. Yide <

Hiesycfa. nd' voc. tepsT{Gr(jLata.

78

Lucian. f , 54 (ed, Reltz) de liomine moNi et delicafo:

offuf ocxouov TspTCSTat xpou(i,aT(.)v T6 xat T6p6Tiop.aT«v xal

8i6(pOopoTuv (f^aTuv'). Plotarch. Polif. praecept. pag. 202

(ed.Reiske).neg^at, orationera ejus, qui ad popnlnm dicat, ad

theatri consvetudinem conformatam csse debere veluti co-

rollam ex delicatis ac floridis Yocabulis undique collectam,

ant argumentis ad accrriniam normam artis accurate exactis

instructam, sed, qnemadmodum oC (jLOuaixoi t^v Oi^iv a^ouat

Tov xopSwv ilOiXT^v xaTa^a^vecrtai, jjlt] xpouartXTqv, ita ejus-

modi orationem plenam esse liberalitatis et vene animi

magnitndinis oporlcre. Quae quum ita sint, xpouoTtxa

h. J. esse statno : apta ad ejusmodi flexioncs et artificiosos

cantus edendos sc. propter sonos distinctos et mobiles.

aTo^iaTO^, quam os. JIIaleGaza: instrumcnta oris.

hio rStov. Gorrupta haec vocc. ita interpretator

Gaza: quamobrem svavius cantatur, quam teretatur, ita

ut pro axouetv leg-issc videatur(^'Setv.

Probl H.

TQ otTCifjxouffa 8c. 96>vi] V. x°?^^'' Gaza: vox dc-

sinens. Alias hoc voc. ad vocem refertur aut resonan-

tem et rcpcrcussam aut abcrraDtcni, uta7cq^§6tv.

I^XaTTOV. Alinor est vox acutior cfr. probl. sequ.

TO ^apu [xeya ^OTtv. Similiter sect. 11, 6 qui imitantur

homines e long-inquo clamantes, dicuntur o^u (pOlyYeo^at

xat ojjLOtov Tolc otTnjxoufft, et 20 interrogatur, cur vox

acutior videatur iis, qui longius remoti sint. Respon-

detur: 5tot tt)v c'XtY0TTQTa tou otepoc tou xtvoujji^vou, jjux-

'

pa^veTat yotp -ig xt'v»)fft^ etc,. , -

,•

., n* ^

1) HK<f sunt aoftara iMXvrd, MartayoTa^ xsKlaoftiva fUitf, rt?*i*'

79

. ^ Profc/. 12.

Hoc problcma mihi qnidfem obscarins esse fateor.

Gaza nihil auxilii sappedltat. Qaoniam autem in ipsis

verbis vix qnidquam iuest^ qnod aut lacnnam aut majns

aliquod textns vitium apertc indicct, obscnritatem inde

ortam statuo, quod faoc probl. ex intcriore melopoeiae

natnra nobis tantnm non omnino ig^nota repetitum est.

Fortasse tamen illnd qnaeritur, cur in symphoniis o: h.

I. sonis, qui simnl canuntur, gravior quasi fundamenti

loco ponatur, ita ut probl. sequ. in symphonia diapason

sonus jg^ravior acutioris appellatnr avxL^ovoc, non gva-

vioris acntior. (Gaza vertit. i '^qnamobrem qnae gravior e

fidibus est, huic semper actus modulandi committitnr?

nam si proxima quaeque a medio pulsanda sit cnm mc-

dia tantum, nihilominns reddi medium potest; at sime-

dia subjungenda esty pcr proximam a mcdia idem reddi

non potest." Idcm Tt) SiaXirj^'^!.male vertit: si interci-

piatur). Suspicioncm meam confirmat titnlus problema-

tis cujusdam perditl, In quem nuper incidi, quum Pln-

tarchi Symposiaca perlustrariem. Exstat enim in indice

libri noni hic tituius: xl^ aCria ou^JL^ovi^ffeuc. Iv u xa^:

8ta xC Twv ffujjL^ovov c(i.ou xpouojjilvov Toij PapuTspou YivsTat

To pieXo^. Qnod problema si haberemns, hujus cxplica-

tio in promptn esset.

5£i]Tai. Fortasse Slt) v. Ssv) Tiva.

^iX'f]. Yocabulum In re musica frequens. Qnae

ex plnribus rebns composlta et velut in nnum confusa

esse in musica possunt et solent, in his sl una aliqna

pars per se exercctnr et sna tI Tiget, earj^iXi^ dicitnr,

at ^Cko^ Xoyoc, oratio solnta, <j;iXiQ 90V1] opp. o§ixii],

^iXii] Tmiyiaig opp. tc. £v 987}; inprimis trahitur ad can-

mtiim instrnincntornm, quem non comitatnr yMHM e*Atiis. nt

ipiXV] auXirjffi^^, vpvXV) xiOapiffi^. H. I. instrnmenti sonnm

indicarc "fidctnr opp. vo(5i. Yid. Lob. Phryn. p. 168.

ouOev TjTTov. De scriptnra ouOlv in Ariatot^is

libris nsitata vide Lobcck Phryn. p. 183^' Trenddenb.

ad Arist. de aninia et quae-ibi apposyit C Goeltlii^

pag. 201—202. Seqnentia fortasse ita interpangpeDdai

^av hh n^v {jilcrxjv,8£ov

a(j.<pf>> (sc. qcaat)."^•' t$«.-j«*if .va^yia*!

• «f«riT 4 *» >.

Prohh 15. ..,

Quoniam in hoc probl. et scquentibtts nomlnantur

soni antipbonf^ homopboni, symphoni, baec vocabb. miiss.

breviter expliceraus. Consonantinm sonormn'Varir snnt

g^radns, varia nomina. Hmnophoni sunt, qni tensibne

nihil inter se diffcrnnt (Gand. p. 3. 11. Baccb. p. 15);

bos Plato (Phtteb. 17) vocat ojjloxovou?. Vid. etiam

INicoiA. p. 23. Antiphoni snnt soni diapason, d^sdiap»,

trisdiap. consonantes* JHutata praeter necessitatem lo^'

qnendi eonsvetudine, Ptolemaens hos sonos postea oea'-

vit homophonos, et soiros in eadem tensioae positos

fooTOVouc. Symphoni' ik^nA Aristot. SBiit soni eonsonan-

tes et antiphonos quoque complectnntnr, opponontur

faomophouis. Apnd Ptolem. sunt sonl ditttessaron et

diapente consonantes et quae ex his et diapaison «ompo*nuntnr intervalla, quae a Theone p. 77 (ed."3iiHiald.

Par. -1044) et Psello^ p; 28 (ed. Xylaiider) vocantnr

'parliphona**'''' "' •'» *' .-- •»»M«f.!«i''.''*n.j'>T -a>t-i.»«f*3 :''•

"^*'- Discimns ex iioc probl., graviorem sonnm ^ ceHe

Avistot. tempore Toeatnm foisse aontioris aBtipfaoaon%

non contra; nos' potius eontram ralitme 'tttinHir/: CSoJM

fftt^irl^o^inde^^fortesse* repetesda ^ videtnry ^jopd^-Grwci

ab acnto soiloriim ordiocm cancre et numerare solebant.

JLacian. ^cpo^ tov eUxovta Ilpo^i.iqOeut; eX ^v Xoyoic: uats

TO T«v |JL0U<7OCc5v TOUTO 8tc Sta Tcaauv efvat.rxjv afjjiovtav

otTO xoii o'^vfaTOU^ 6i'c to ^apuTatov. Cic. de oratore 1,

^9 (de tragoedist^^Focem sedentfs ab acutissimo sono

nsqne ad gravissimum recipiuot".

•iu. pi.aXtffTa [Jiiv— et Se

[x-ij.Poet. 18 piocXicrca

jjiiv ouv aTcavra 6et Tceipacrtat e^etv, et' hh[).i^,

ra ^iyiaTOi

xai TcXetara.

ProW. 14.

. V: Hoc probl. obscnrum illnd quidem.et.a Cfaabano-

Qio plane desperatnm explicabo, ntpotero. DocetArist.

fieri int^rdtuu, ut soni diapason interyallo distantes uni-

soni esse vidcantur. Exempli loco i|ffert pboenlcium

et aliud instrumentum.

(potvtxtov. qpofvi^ .commemoratur apnd Atben. XIV,

636, b.— 637, b. Apnd Pellucem libr. 4 lyropboenicium

nominatur; apud Athen. lY, 174 d.e. 183 c lyropboenix.

Videtur boc instrumentum fuisse natura acutum, cujns

soni cum aliis instrnmentis, natnra gpravioribus, comparatt

laJIacia qnadam et deceptione aurium in ejusmodi rekus

noninsolit4 bomophoni viderentur, quuin essent diapason

intervallo acutiores. Acutum fuisse instrumentum vel

inde probabile est, qnod lyropkoenix dicitur etiam sam-

bnca apud.Atlien. lY, 174 d. e. 183 c., haec autem

Atben. XIV, 633 f. vocatur o^^u^Ooyyov opyavov.

otvOpuTCb). Probabile est in bac voce latere nomen

in^rumenti alicHJus. Cod. Yat. Xa in margf. babet aTpoTCO.

Idem I^isse Gazam videmns. Neque tamen quidquam,

quod sciani, de ejusmodi instrumcnto proditum est. .

^;ur. o^eat sc. opYotvot^, quod etiam probJ. 23 omittitur.

C

82

avaXoYov aXXi^XotV cte. Ex prop<Mr&>fie lesfNMH

dent sunili diapasoD iDstrimiciiti g-rayioris, probl. 17

^xe^vY) yap ^v tw ^apst avaXQYov o<; r^ o^sta ^ t^ o^sL

Seqnentia ita emendanda^arbitror:')] (qtl non addi-

tnm, sed alieno loco positum) uoxep (nt jLatinonim

qnasi d: fere, vide Hcindorpb. Plat. Crat p. 384)^0

auToc sZvai Soxsl <^^6yyo(; (vid. probl. 17) oti Sta to ava-

Xoyoy (a: propter hane aeqnam ratiouem eft proportie-

nem) t'ffo'n)C Sm t^^oyyov.• - •- •-

To Se taov, tou evdi;. Bene Gaza: aeqnale anfem

omne ad, unitatem rererendum cst. Simili brevitate Arist.

probl. 8, 1. To 86 Xeuxov, Toi> m>pd^, 10, 63. i^ hh im-

Ou(j,(a, Tou xaXoij, 15, 3. to 8s aef, oux aTcd tux"»)? aXXa

(puoiX7]v. Explicationem meam adjnvare videntar qn» de

syrioge . adduBtnr:

ProbL iS.

Hoc probl., qnum ad natnram carminnm antistro-

pbicornm illnstrandam magno opere pcrtineat, saepins

attigeriHit, qui de bistoria varic-rum antiquae poeseos ge-

ncrum scripserunt. v ,••

vd[iioc. De nomts vctemm, qriornm natpra non-

dnm plcne et perFcctc illnstrata videtnr, cfr. qnae !$pan-

bcim ad Callim. Hymn. in Dc\. v. 304, Dindorph ad

Pol. Onom. 4, 0, 10, Plcbn Lcsb. p. 157, Boectch de

Mctr. Pind. p. 182, 201, iJlrici @ef(f). ber ^el. iDid^thinfl

Vol. 2 p. 149, aliiqvc scripsernut. ^^obis satis erit

ea attingfcre, qnae ad bnnc Arist. locnm cxpllcandnm

pcrtinent. Intelligimus autcm cx b. L^ nomos antistro-

pbis caruisse et, qnod ctiam 'ex aliis locis concludere

licct, mimcticos variosqnc fiiisse; ita, ut paucis ex-

eniplis dcfungar , Cbrysotbcmis ludis Pythiis nomum

83

«eeinit wi inntotioneiii Apoflinis. ProcK in PLot bibl.

p. 0^.' Viiie Tbiersch ^nbor. Gfnfeftnng p. 69 seqq^

JFae. Sofib. qnaestt. p* 24. Idem perspicitnr ex ^vi»

«ione nomortun, nam TM*pattdri nomns in septon partes

divisns erat. Yide PoU. 4, 9, 4, Bnrette Hem. dc

rAcad. des Insc. X, 280, Boedsh ad Pind. p. 182;

nomns Pythius in qninqne. Vid. Strab. IX, p. 421, Poil.

X, 84. Manifestnm est igitnr, mimeticos fuisse nomos eC

pro Tarietate ai^nmenti magnam rhythmi , toni ^), melo-

poeiae Tarietatem admisisse. 'r

<' -

xadaTCep xac — vcaC. YidJStallb. ad Apol. Socr.

pagp. 31 et, nt ex Aristot. exemplnm afferam, Rhet. I,

2, xa0a7csp yap xal h toi^ (jbeOoSixot^ dptixai, xa^ ^v

ot &t9upa(i^ou De dithyrambis vid. inprimis

Welcfcer 9l«d>trag ;« ber ®t^ift ubft bcc 2fef<l(>. StcH. pag,

191, Ufa*ici p. 476. £x h. ]. ivCelligimus, antiquiores

qnOsdam dithyrambos antistrophis nsos essif, postea an^

tem, qunm mimetiei^) facti essent, abjectam antisfrophicam

formam. vEx antrqnissimo autem difhyrambo s. ex cho»

ris') dithyrambicis duo poeseos genera efflomisse con-

«lat, qnorum altemm erat tragoedia (Arisk de arte poet.

«ap. 4), altemm dithyrambns recentior, metris et rhyth-

mis Tarios magiv et solntns.^ Metram ex tctramctro

4roclNiico in ,tragoedia postea transiit in iambicnm (Arisf.

i) VlvA. cap. VIII de 'mus/ tradit, Sacadam docttisse chorum

., canere primam stropham.Ooi-icA, secundam Phrygiay- tcrtiam

Lydi& harmonia; inde hunc nomum vocatum TQt/idl7j.\ ,iil -n:* *; •

8) JMimeticos esse dithyrambos et nomos ait Arist. poet. fin.

cap. 2.

S) Diog. III, 56 ait, in antiquiore trag. bhornm soltim* ^ta^()a

IMxiltiv Vid. Athen. XIV, 630. Wddker gjac^tcag pag. 228.

6*

S4

^poct. 4, rtict. 3, I), qni Tcrsns sermonis magis proprtos

crat (rlict. 3, 8). In dithyrambo antem ex ersibm

xata axCxov procedentibns postca nata snnt metra arfv-

£ciosiora antistropbica (fortasse Arionis aetate vid. CH^

rici 2, pag. 490). Scd ue baec quidem foHna mansit;

constat enim vel ex boc problemate, postea abjcctis an-

tistropbis, qnibns in canendo mnltnm adjnvabantnr cbo-

rcutae, llbcriores et solntiores metrornm figoras exsti-

tisse (fortasse inprimis a Lasi Hermionensis tempore

yld. Ulrici p. 521). Hujus rei banc cansam aflert Ari-

«totelcs, qiiod initio liberi bomines cancrcnt; postea an»

iem, qnura cantns ad artificcs mercede condnctos del»>

fus esset, qui in boc nno g^encrc elaborantes canendl

peritiores esscnt, dif6cilioribus rbytbmi» et mag^s Tario

harmoniae nsui aditnm patcfactum. Ita etiam Pratinas

^pnd Atben: XIV, 617,' antiqnae mnaicae simplieitatem

turbatam esse ait auXifjTov xat xop®^'^^^ fJitffOo^opov

xaTexovTov raij opxiiffrpac. Omnino antem , ut recte a

K. O. JMiillero in Dor. observatnm est^ ex mnlfis

vestigiis manifestum est, cantum semper mag>is mag^i»-

qne a popnjo ad singpulos, a Jiberis ad mercenarios

transissc. Ex illo igitnr fempore major rbytbmi metri-

que 1) ct harmoniae^) licenfia, magis immodicas tibia-

mm nsns ^), cantns, qui initio fuerat tofins chori

, inler

choi^m ct cboragum vel singpulos cborcntas divisusi; mi-

mesis in immensnm aucta Plat. Pol. 3, 397.

oaxs £vapjj.o'via. Voc. ^vap[ju apod scriptores

1) Dion. Halicarn. pag. 262 Sclmf. ttai roXe ^fiote . . . . iirel

nagd ys roXe dQ%aiois rtTayftivoe tjv 6 8i6v^afifioe. nuf,

2) Dithyr. Phrygia harinonia nfeLatur Arist. Polit. 8, 7.

3) Athcn. XIV, «17. .

• ''"" '•

. :**'';• .-s^^-^r

%«

mosices ant s(i.[xeXi]C9 t^pfJioatJtivoc est, ant unuin c& tri-

bos generiliua melodiae significat. H. I. ^vap(i. (liXt)^

siint eantilenae illae- simpUciores, antistrophicae , c^to

rbytbui et harmoniae gencrc^ raris mutatiouibus ((jieTa-

^o\atO instmctae. Gaeterum yet. Sylb. babet (jiaXXov

jJiiXij 'jJSov.

.' |i.«ira^oXac* Quid sit mctabole, vid. Encl. p. 2,

Baech. p, 14, Aristox. p. 38, Dion. Halic. cd. Scbaef.

p. 259. Sunt mutationes numero quattuor, generis,

systcmatis, toni, mclopociae. Antiqnis temporibus raras

fuisse mntationes, ex multis |ocis elucct Yid. probl.

20. Apud Phit. de mus. cap. 21 vidcmus, Tyrtae-

nm Mantinccnsem aliosque antiquiores poctas absti-

Buisse cbromate, metabole, polychordia. Ac sane diffi-

cilior ierat metabole, quamdiu ijjav ihCoi auXoi xaO

IxaoTrjv apiiov^av xal exaaxotc auXirjTov uir^pxov auXoi

«xaoTT) otp(JLOvf<f TcpoV^opot ^v Tot^ aywat. Postca autem

a lyricis et dithyrambicis poetis frequentatas esse omnis

generis mutationes constat, Itaqne Dion. flalic de

comp. sect. 24 ait, vcteres melopocios, ut Alcaeum^

pancis nsos essc mntationibns, Stcsichorum antcm et

JRindarum plus operae dcdissc metabqlae; dithyrambicos

quoqne varietati studuisse, adhibitis in eadcm cantilcua

Doria, Phrygia, Lydia harmonia variisqne et g^encribus

ct rhylbmis.

-T(^ IvL 6 el^ est artifex, ot tcoXXol vnlgo homincs.

oC TotjOoc ^uXocTTOVTec sunt choreutae. Yid. probl.

48. Hor. art. poct. v. 193. Welcker dlad^tvai p. 330.

.i.i: iizoloM'^, Cod. Vat. Xa, ed. princ, Sylb., Ald.

Blin. habent ^TCOtouvTO. .

* ^ -

aptOjjLOcyap ctc "Versnum ct metrornm cst ccr-

tus et dcfinitas numerus in strophis, tum stropbae ct

anfisfrophe respondent sUm metro, rfaythmo,'foito, ffe«

nere, melodia, vid. Dion. Haiic. sect. XIX pa^. 260. "

^ £vi (lexpslTai. Hcrmannas clem. doct. meti p^'

717 Tu ^v{ necessariom putat; mihi secus fidetur. fiiUtk

rticom. 5, 8 86l apa £v^ Tivi icoivTa [xeTpstfl^u. < '«

Ta ocTCo Ttjc cy.ri)frii;. Negplig-entiiis h. J. ab Axu

sfotilc haec carmina antistrophica forma carcre diei do-

cct Hermannus clem. doct. metr. 3, 23 et in dissert.

de osn Anfistrophicorum in Graec. trag^..

xaJ jjLtpiifjTYjc om. ed. princ. .-

Prohl. 16.'

- * •

Hoc. probL obscnrara esse mihi fafeori). Siispicor

antem, aliquid vitii incsse^ neque enim alio loco hornm

probl. oppononfur sibi antiphoniae et symphoniae; immo

antiphoniae comprehendantur symphoniis probl. 18, 35,

39 ctc. Fortasse tamen ex probl. 89 aJiquid lucis

afltindi potest, abi qaaeritur, eur symphonia ef antiphonia

soavior slt quam homophonia; ita et h. I. legendam erit

^oqxdvou, 0(jL096)v{av pro 0^(1.9. . •: . .'-1* i-Jt^

ouhr^ dc tertia persona infinifum subjecfnm confi-

aenfe s., uf minus commode dicunt, de omisso pron. Ttc

vid. ZelJ ad ethica Nic Hl, i, 6 p. 82-83. Heia.

dorph ad PJat Gorg^. p. 34.

avaYKY] Y^P* ^^ YnKt quidcm perspicua sunf.

Gaza nihil anxiJii sappedifat< . <..%:: >,

»f .1 •''.' ,'.'.'><}•.. <'^.>

1) Amicits quidam doctns, ffaocum hes commcbtarios com-

municavi, suspicatus est, antipboniis hoc qiiidcm loco.et

probl. sequ. signiiicari mclodias a choris per diapason vicis-

sim decantatas. Quod quam verum sit, vidcrint' lectorcs

eruditi. '"

I^jk*?: ilii^iKi

•^t^ii a^av£^pV(7t. Soni bomopboni ita confluunt, at

alter altero obscnrctup et obruatur. Cfr. probl. 39: t^

0|f.09(>ivov dhcXouv l^ei tp^oyyov. Aofipbonia autem, nt benc

dMitnr probl. sequ., et eadem et simnl filia videtnr.

Finem probl. ita vertit Gaza: alteram enim vocem idem

sonare neccsse est, itaqne duas ad unam resouare, quae

tertiam offuscare facile possint

* '^ Probl 17.

Godd. Tclvre. Legfcndnm xo 8ia tcIvxs s. tyjv 8ta

TcevTS (au(Ji9uv{av). Gaza addit diatessaron, baud dubie

recte.

^v Tul, quod multi addnnt ante apia baud dubie cx

antecedentibus vel scquentibus intmsum.

avTKpuvou. Sylb., Ald. min., ed. princ. avTiO^TOu.

ProhL 18.

^v r Hoe qnoqne probl. in antipboniae natora illnstranda

Tersatnr. Quxritnrenim, cur sympbonia 5ia Tcaauv cantefur

sola. His verbis significari posse vidctnr, diapason sOr

lum symphoniacc cantatom esse. Sed ex multis veterum

testimoniis, quae cum alii collegerunt tnm Boeckb ia

coinmentatione de veterum barraonia, qna Pindari editio-

nem ornavit (addo insignem locum Platonislegpg'. 7, 8IOii

812), manifestnm est, etiam alias sympborijas in usn fnisse.

Quae qnnm ita sint, apparct b. I. intelligi perpetnitatem

sympboniae. Huc pertinet etiam to [jLaYaSi^eiv 3: eandem

symphoniam eontinuare; de quo h. I. accuratius disputa-

rem, nisi fioeckb ad Pind. .magadidis a: instmmenti,

qno antipboniae istae cannntur, naturam docte et lucalentcr

iUostrasset.

ware xat (j.i(2(. .".«iv rauV^ (r^ ouft^oy^. haad

inejite sostolcris) etc. «^ . .i-, , *

xal api^o (^SovTec* Haec rcrba corrnpta esse

manifcstam cst. Lcgcndam a^ji^otv (qc5o;jilvoitv).Hbwr

matationem et ipse senfentiarnm nexus ct dnplex* X(z£

sequcnte r^ei vero ctiam Gazae interpretatio siiadeti * vj: : .

Probl. i9.

yu-^-y^h.

:-«

faov aTcixo^'^^ '^^'Z IJ-.sff^ifJC*Hanc sententiam,

rfuam apnd Dionysinm HaJic. quoque (pagp.202 ed.

Schaef.) reperi, ita intcrprctor, nt [jieaorr]Taillam intcr

mesen et paramesen sitam pntem.

I^oixevi^ axoi^. Aures quodammodo scntinnty et

eandem fere esse (cliordam) et utramquc cxtrcmam (systc-

matis diapason).

Prohl 20. , ,

xtvirjaf). xivt]aic Aristid. Qninct. p. 8 est («TaPoXr,

Tov TCOtoTT^TOV et^ "^a ©[XOYevij^ atqnc ita moveri dicltnr

genus Aristox. p. 49, quum in aliud Irinm g^nernm

transit, sonus Aristox. p. 4 et h. I., qoom tcnsio ejos

mntatnr.

ap[j.oaaC' Hujus vocalnili usns in barmonica arfc

late patct. Refertur enim ad sonnm (Plut. de mos.

cap. 23 de mcse), ad cbordam (nt b.1.), ad instrnmcn-

tam (Aristox. p. 43, Probl.XlX, 23), adsystcraa (En-

clid. p. 18), ad intervalliun (Ptolem. p. 41), ad i^cnas

(Aristox. p. 49). Vide qnae de hac voce docte dispiH

tavit Bindesbdll in dissertatinneula de uso ct si^nificai'-

tione hnjus voc. Hafn. 1829. ^^}^ t.nUt- ,*< (ur»'^ ':v«^^»

Ta XP'>']^'^<^ {j.sXir] sunt mclodiac probae, sanae, «obriae,

antiqnani sunplicitfttera refereotes. Ita LaccdseinonN ab

Aristotele (Polit. 8^ 5) dicantnr Tel non erndfti.jadieare

|K»S8C xa xp^^ta xal Tocjti^ xpr^axa twv pilXov. Similiter

a{MMl<Athen. i4, 628. AaxsSaipLcvtw 8' e^ ftsv ^(XavOa-

vov r»)v jjLOUfftxiqv ouSsv Xlyooat, ou 8s xp^yetv SuvAvToct

xaXu(? n^ t6'xv7]v o{JLoXoY8lTat icap' aoTov xa( ^aff». t^I^

rihi\ ffeauxlvat 8ta90stpo[j.lv7)v auDQV. Corrumpebatnr an*'

tem ab iis, qoi tcmeraria noTandi Jibidiiie abrepti vcte^

rem simplicitatem evcrtcre studebant. Yid. S^timtd) 6ptm*

(Uid Qttta pag. 163. St, £). ffflMtt ^ocfrr 4^ 6, 3.

xal TO xaL SyU>. et Islngpr. xal xovj.

Sed Gasa

qnoqiie recte xa^.

et' ^ffTat XoYoj. Sylb. •*]oux fijTat Xcyo^ 'EXXijvixoc»

£d. princ. oux Ibrat Xoyoc*

xal (JiaXiaTa tov xaXov. Ita Rhet. I, 1 TtuTO

Ys xotvov ^OTt xaTot TcavTov Ttjv ayaOovxat |i,otXtoTa xoTot

T(5v xpriaiit,axoixm ct cod. cap. xa$a'7cep ^v ^vtat^ iaxl

Tov icoXsov xat {i.aXtOT0t Tat^ euvo{j,ou(ji6vatf.Caeternm

in Tulv xaXuv ex snperioribus mibi latere videtnr p^eXuv^

non (pOoYYuVi Qnod vero eadcm mesc saepissimc recrir»

rit, pcrtinet boc ad simplicitatem vetcris harmoniae, qnae

crcbras pLeT/x^oXot^ xaTOt tovov accoratissime vitabat. Vidc

probl. 36, ubi rci propositae alia aflertar explicatio.

'

TCOTspov-oTt TcXetov xpovci;.... ^'. Siqnaerag,

qind intersit intcr dnas rationes ab Aristotele allatas^

abstrusiorem quandam qnaestfonem tangi pnto, de qna

dissenscrint inter se istomtn temporum philosophi. Ita

cnim etiam in Jibro *2*^ de anima cap. 8 Aristotclca

coBtca Platonem (qni in Timaeo p. 67 acomcn ct g^ravi-

90

tatem 'in sola qnantifstis differentia 3: in motns celer^

tate et tanlitate ponit) et Pytbagoreos, nt vidctnr, dispn-

tans has senoram spedes ad qoalitatis natnrara tradocere

stndet. Ait enim similitndtne nsns parnm apta, ut hIu

videtnr ooTwp yap aveu 961T0C oux opa-cai ra xpo^tixtx^

ouTwc ou6' aveu ^jjo^ou x6 o^ xal to ^oi.p6. Taura hk Xly**

xai xara ixera^opav aTCo-rov txicrov. to|jl6V Yap o^ Jttval

Tijv arffOi)ffiv ^ okCytf XP^*? ^^^ tcoXu, to hk §(xpu ^v jtoXXu

h: oklyov. ou 8e Ta^u to o^, to 6i ^apu ^paSu, o^Xa Y^veTat

Tou jxev 8ta to TaxoC "^ ydrt{<Ji(; TotauTT), tou hk hiot ^paSur

Ti]Tat. Vide dissertationem meam de karm. sc. Gr. p. 34.

^* £). 2HuUec Jg>anbbud^ bec 7iti)dcU bec ^unfl p. 8, nbt

Kantii et Lcibnitzii senientiae inter se opponuntnr. Tren-

delenburgp ad Arist. de anima pagf. 388. Hanc Aristft^

tclis sententiam arripuisse et nberins expiicasse videtnr

disdpnlus ejns Tbeopbrasfus, cnjns fragmentnm ex libr. 2de mnsica aftnlit Porpbyrius (commenf. in Pfolem. barm^

pag^. 238 sqq. ed. W^allisii), in qno mnlfis verbis demon'

strare conafnr, fieri nullo modo posse, nt ad meram qnao-

titatis vim referantur acnmen ct gravitas. .

To hk Taxu xal o|v etc. Bacdi. pag. 24 to o^u

8ta nrjv ^paxuTijTa XavOavei tiqv axoijv.

Probl 22.

oC icoXXof^ universns «ihorhs, oC oX^YOi, vel actores

vcl partes chori. , » .>i>f ,,

'iQY6[i.ov i. c. xopajcx;, xopu^ato^ vid. ©(^ttffbec btt6

oftffd^e St^eaterwefen pagp. SJOO. - :**•;:

^apuTepov. Ita codd. et edd. L^. ^pdSuTepov, vid.

scqn. ^v yap tuI xax^'- ct probi. 45 et Gazamvist r>iar/^

H

t^lf.'!* .t^1««-»*%»^«Prohl 25.

De rationibos,

'

qoae infcr consonantias interccdnnt) %dispnfavinuis in dissert. pagp. 60 scqq. Qualis inter-

ccdat ratio inter nefcn et hypatcn ,cx eo manifestniB

est, qnod tota cborda et dimidia qns pars consonant

inter se diapason, iteinqne vox, qnae per mcdinm fistnlae

foramcn^ et qnas per totam eraittitnr.

ffUtJKpuvouaC Ita I^cndnm cnm. codd. Par. ct

Hafn. Reliqni codd. et cdd. oupL^ovouaa.

^v Totf aXXoiij sc. o'pYavotc-

auXoTpuTCai. De perferatione fibiarnm libmm

scrips«H>at Aristoxenns, vid. Fabr. bihliotb. graec. Proptcr

bunc in sonomm rationibus definiendis nsnm tibias fistn-

lasqne a Pythagorcis appcllatas esse instramcflfa cano-

nica, docct Ptolcmais Gyrcnaea apnd Porpb. ad •Ptolem.

pag. 207. -^^ -.,.>... y.^i, -.[f. .^:

•

o(j.oc(i>c Ss xal To 8ta tc£vt8 to ijji.toXfM, OTt.

Ifaec Ycrba el scqq. malc petila snnt et a Gaza recte

ombsa, qni modo Icgit xaC .,«...

t.> axpav. Ita codd. et edd^ qnod voc. ad u7caTY)v

refernnt, sensu loci non intellecto; legendnm videtttr

axpov.

I^Tt aC sc. xopSaf, scqultur -^ {jisv—

•qhs. Ita ega

lego. Edd. oC, Lanrenf. et Paris. et\

iv Totf TpiYovotC' Dc trigonis Vid. Atbcn. IV,

175. 182. 183, XIV, 635. 636.

- , T^C f^y"*!? Sylb. vct. Totc fffotc"

6(i.ot<i)C Ss xal T-^v 5ia 7c£vT6. Qoae dc diapcntc

<4 diate^ron, dicmitnr eum Gasae auctoritafe tnm ipso

sententiariMi bcxo addndas ad fincm probl. ablegaMU

npnto, qnnm in codd. ct edd. allcnnm locnm invascrlnt ot

:«.' fjH'X mcdlam disputatloncm de diapason Intcrruropant.

•4

naeritnr, cnr si qnis ncten pnlsaycrit, iiypate soTa

rcsonare vidcatnr. Rcspondetnr, lioc proptcrca ficri,

qnod Iiypate, natnrae quadain cognationc cnm netc coa-

lcscens et conspirans, sola appareat ct andiatnr, qnnni

rcliqui soni evanescant. Gaetcrum Loc totum ubcrius

tractatur probl. 42.^

ProbL 2^.

ap\LOvlau H. J. systemata octacliorda. Vid. probl. 7.

iKXoiiophoL Vid. probl. 32. Caetcmm cfir. proU.

44, obi adjicitur alia ratio. *'•'- • rruiHoi

Probl. 26. ^^»^ .^,^

Vidc probl. 16. » '/-;»-<

^^ov o^u ^qtcat. Tfdem dicitnr probl. 46, sed

probl. 37 Ipyov piaXXov aSsiv ta o^la •»)rd ^ap/a, et

probl. 7 To hk ^apu ^aov ^OsY^aoOai) qnn Inter ge con-

ciliari non possunt.• • >

'

'? ik*.'?^ . u^<« >•

X^^P^^? ?"'" gpravia natnra snnt majora et mascnU

mag^is cf dlgpnitatis pleniora. Ita probl. -33 to ^apu

aTco Tou o^io^ yswaioTepov xai eu^ovorspov, et de animaL

generat. 5, 7 Soxsl yewaioTlpaj sWai 9uffs«c "^ Papu^o-

vfa xat Iv Totj ji,6Xsffito papO tov ffuyrovwv P^twv. . -

ProhL 27.

Magnam fntsse apnd antiqvos barraonlae atque omniuo

mnsicae ylm ethicam cum ad varios anlni scnsns, motus,

habitns exprimcndos tum ad hominum morcs conforman-

dos negffti%'heflfio potcst^ nist cnl vel omncm LisforM»--

fidcm contemncre \tl ^Tissimas summoram piiiloso*

nim, Platonis atqnc Aristotclis, dispntationes vanas et

fntiles declarace placct*). Hanc vim co majorcm fnisse

statncndnm est, qno arctins conspirantia ct qnasi con-

flata iuter se eodcm tcndcrent singnla mnsicae artis membra,

cantns, poesis, corporis mOtns, et qno stndiosins non

solum singHli homincs^ sed etiam URiversae civitates operam

darent^ ne liarmonia infucatis aurinm blandimentis et cin«

cinnis qnasi diffnnderctur et difflncrct, scd ut antiqnae

simplieitatis et sevcritatis succnm et nervos rctincrct (vid.

prKtcr aiios3naaer« ^otin Yol. 2. p. 322, ^einric^ dpimts

nitti Qu9 Qvaa, ^acoH wvmi^dftt ^ifvifttn Y. 2 p. 275).

In meiopoeia barmonicomm vetemm tiia nominanfnr

genera tjOou^: tUastalticinn, qno exprimantnr magnitudo

animi et fortis animi elatio, res heroicae, ingcnii liabitns

tragoediae proprius: systalttcumf quod animum ad hnmi-

litatem confrabat et rebus amatoriis, iamentis, miserafio-

nibns conveniatt hesyckasticum, qnod prae se ferat animi

tranqnillitatem et bymnis, cncomiis, paeanibus, consiliis

dandis accomodatnm sit (vid.^Euclid. pag. 21, Baccli.

p. 14, Arisfid. p. 30). Si qineritur, qoibns rebus baec

etbicae. indolis diversitas significafa sit, respondeo : tn ipsts

harmoniis sive fiyuris diapason magnam fuisse vim

(vid.Boeckfa ad Piud. p. 238—242. Aristot. Polit. 8, 5

iv 8i rot^ ji,IX6crtv auroi*? iaxi- ^L\t.i^^(txa. tov i(|0«v xat

ToyT' i<7VL ^avepoV eyOtt^ T*P "h"^"^ appiov^ov 8t6ffT»)xs

9u<nc, tJoTs axouovTac aXXo^ SiaTrtsaOat xat(jltj

tov

auTov l^xsiv Tpo'7cov Tcpoc fxaarnf)v auTov efc, eaque de

cirasa hm ipsa» harroonias & veteribns eonstat oipyioi^ tuv

^(3v «lictas esse. Aristid. Qnini^. jiag. 18), deinde modovm»

'i^yute^Mi ©i mm^ «efc^» bet^. &tSmm 3 Z^ ©. 349^.-:

indeili cotntenientes rkythmos et pedeg imtrieos u vtf^

teribus eleetds esse {vkl. Plnt. de mas. cap. 91 — 31L

PJat. Jegg. 2 p. 669 seqq. Aristiil. p. 87>-iOO. AmtPolit, 8, 5 xai Ttc ^otxc cuYylveta ratc ap(i^{atc xat

TOtc puOpiol; e^vat), tum tensionis qneque varietatem eid

ethicam indoiem valuisse (Aristid. p. 13 ^repa Y^p "^Toic o^uTspot^, sTspa Tot^ PotpuTipot^ ^TCtTp^X*^ Wd. etiam

Aristid. p. 96—97) singulorum denitjue ffenetum{Gema8

diatoDi dicitor a^^evuTCov xal auon^pcTepov Aristid. Qninct

pag^. ill, (7e{j.vo'v, ^^^oijivov xal euTovov TLeo. Smyrik

pag. 65, genns «krora. TjdtTTOv xal foepov Arist. J. c.

idemr,0o;

hahet icaO^yjrtxuTepov Tbco. p. 67, genus enliarm.

SuyepTtxov xal T7cto> Aristid. I. c, vid. Plnt de mns.

eap. 32—33) singtdorum instrumentorum proprietatem

haud exiguam vim hahuisse "et cum harmomee et rhythmi

proprietate penitus conspirasse. Ita Arist probl. 19^

48 Hypodoria dicitur xtOapoStxuTa^TY) T(5v ap{JL0vt6vL

PoJit 8, 7 Ixet yap ttjv auTT|v Suvapitv iq (ppuytcrd T«t

(2p|xovtuv ^vrcep auXo^ Iv Totc cpYotvoCf. ^{1.90 YOtp opYta-

CTtxot yccd TCaOtjTtxoL Aristid. pag^. iOi xat oip{).ovt6iv

sxotaTT] xaTotryjv o^ce^av qpuatv xat ^udpio^ SxaffToc op-

ydviA Ttvl Tcpoffcpopo^. Atque haec omnia ad harmoniam

et rhytlmium referuntur, quibns si addideris eam di-

versitatem, quae in poeseos genere et natnra, in diaJeeti

delectu, in corporis motu et sahatione (in quibusdiim Jy-

ricae poescos gencribus. Athcn. XIV, 63i) cemitnr, m«>

nirestum erit profecto, qaanta fuerit in Gnecorum

mnsica varietas, qnamque accurttta et insignis ethiese

indolis deelaratio antiquioribus saltem temporibus; nam

postea cum distractas et dtTuIsad singulas ransicae par-

tes, tfun dirersos ct contrarios motos corporis, rhytli*

mos, contas temere inter se mixtos et confusos jam

9§

^writar Pkt leggp. % 669, qiia re debtliUtan et frae*

tem etlMcam mosioae Tlra^ n9» mlraiMkim est Qonmigitpr tadta sit harroenl» ^ls et natmra, qnaatam dc-

seripwmn», in educatlone ^qaoqne et moram institn-

tione celebrari nsum ejns jobent Plato et Aristotcles;

nam cnm oranis morom conformatio in eo' posita slt,

ut reete gandere, amare, odisse assveseant poeri, nibil

ad aninM»» conformandos plus Talere pntant, r|n«m si

pneri reeto et liberali ankni moto et bonis moribns,

qni rh^tbmo et cantu exprlmantnr, delectari malitre di-

scant Aristot. Polit 8, 5. Plat. Polit a, 401, Pro-

tag. 326, Legg. 2, 654. ^(aten^ @cjte^ung€(r^re t>on Dr<

A. Kapp 1633 p. 08. @cf(()(d^ bec Sl^ortV bec jtunfi bep

ben liltm \>m Dr. £. JMulJer 1834 pag. 00—122. Iltec

igitor ethica vls a Teteribns snmmls laudibus celcbrata

in quo p^sita. fuerit, jam colJatis scriptomm testimoniis

exposHlmas. Undc oriretur antem qnidve esset in har-

mOnia, quod animum tam veliementer moTeret, non dlf>

fic6lter explicare poterant, qni animi naturara harmo^

niee particlpem esse statnebant; qnam seatcntiara a mnJ-

tis receptMn et tcJ ex PJatonis Phaedone notisslmam

Arlstoteles Pol. 8, 5 commemorat (zoXXo^ ^a<n tuv

atxpuA» , oCjJLSv ap^ovtav eJvot ttjv ^'UXijv, oC &'ex«iv ap(i.o*

v£av)> in Jlbr^ de aniroa I) 4, refutat. IIoc aulem ioeo

et probJ. 20 etJucam barmonifle vlm »11» ratione exj^h>

care stndet pbilosopbus.- Yid. etiam Polit 8, 5^.

' 5ia t£ etc. Singularem quandam Tim ethleam ia

iis, quae aarlfc^s^ perciperentnr, inesse vlsam Aristoteli

docet alius locus. Polit 8, 5. 'Outi.^^^Yjxe 5e tc5v

aCoQiQTMV iv|Ji6v> Tptc aXXot; |i.n)5ev vtzol^x^^'* oi^ofufux

Tolc -^01«, olov ^v Tolc (XTCTolc 5<ai Totc ysi}axcX^, aXX'

i» Tot; QpaTot? iqp^K-^ cTX^i^iiJiocva Ya'p ^cm TOiauTa aXX*

-

*

Irt 54 ou}c CoTC TauTa 6(ii|l#{i.aTa Tuv ^Ouv ouXa (;9](j^

{jidXXov Toc YtYvo'iwv4 coc^in-'^'^* Hat XP<^V*'^* '^"'^ '"1^**^

xai TauT iffxtv ^TCt xou ff<o|^aTO? ^v Tolf TcaOegtv .... iy

5e Tot(j {xsXsfftv auTotc icrct {UjJLiQfjiaTa T<il>v<jfi(j0(5^i,j.o5* t^>

aveu Xo'you etc. Hac de rc paullo aiitet seojtU

Plato, cujas verba (lngg. 2,G69) attuji ad proLJ. 10* .,t,

..aXX' &u t6 xp^C^tx ctc. Polit, 8, 5 ali^uam taipeii^

scd long^e minorem vim etliicam tribuit ii% quae in. cpi^

porum figuris ct coloribus iv toTc TCa'Osaiv cernantopr.

Hsec antcm etliicam vim non.ipsa in sc contincpt, ae^

tantummodo sig^nis qnibusdam declarant. .<i

oux^ 'i]v,Alinus recte Bekkcrus aliiqop editores:

6 4*690C 3* "PO TcpwTov xai YsvtxoTaTOv Twv axouoTwv.

Ptol. p. I. Adrastus Peripat. ap. Porpliyr. pag. 19S.

xtvsL xtviQat; h. I. ambigpua cst tox; nam sonus

et nos s. aures nostras nkovet (de anima 2,7. TO

jj^pojjiaxtvsl TO Sta^av^C, uTco toutou 8s xtvelTat to ata-

Oir]Tt]ptov),et ipse in motn posifus est (de anima 2, 8

iffTi yoip 6 ^6(^0^ xtviQatc)* U* I» «ntem illud inpri-

mis tencndum videtur, sonum, quam sit.in motu jet »g}-

tationc positus, efficacem quandam et practicam natu-

ram babcre, eaque de causa etbicam vim in se continere et

ad animos varie aflGcicndos et formandos acpomodatum*

esse. .Similiter Aristid. Quinct. de mus. Jib. 2 p. 64

TQ (louaix'^ icpa^tv ^uO{JLotf xat xtvTQaeat . (xt{JistTQtu Sed

ide totnm locum, quem ad Arist. poet pag. 87 cmca-

dayit Hermannns. ,^ . :• . ..,, ,..»,* i>vi

auTi] Ss &x^^ ^'^* Hic mptus cernltur ^etifuxi ia

rbythmis et in sucqcssione sonorun) acutiornm, graviorumr

que .»: io. ea, quam nos mclodiam dieimas^ non in

'

'

'

* V •» ^ • '^-"

mixtione ' senormn et^ymphoiMa 9: in e», qlMr liodie *^voeatnr b«nivoid&. Hase^ i^^Mk.- lioRiiDni» qoodammoJo

stAtiva qncdam^^ pHfat^ pars iBUS^aearti» voMi'

solest;•

-^r^*-^' ''^^^ ^

,i-tj.i*i'wvj((|i»,5ti,:*ii^

-U5«^:* i^ >^s -

•

.^»':.^ IsiiS*-

'^it Caetertnn 4Hfad mihi k/Fminime {meterenndam vide-

fnr,' Plat^mem ,qno<fne, qaum musicis lltibus (poetieae,-

kannontoK, orebe»trfea»)^aammam vim ethicam et mim^

^am- BHiltis' iocis tribtiat, p}dsti<as ai^bns taotnmmodo

formaram imitandamm rnnnas addlgnare nec nllam fere iis

in riiovibas eonformandis et in javeutnte edncanda Idenm

retinqnertf. Yid. BlaUer l. c. pagf. 196.

Probl 28.

vo[JLOi. Yid. prohl. 15. Aliam hujas vocis originem

alTert Plotarchus qni-dlff mui»; cap^ 7 tradit, olim non

ncnitoe harmonias et rhythmos immntare, atqne inite dic-

tos nomos, qnia vetitnm csset en:edere to xaO* exacrcov

vevo(JLia|JLlvov dho^ r^c td^^eo^. Ad Aristotelis sententiam

propins accedit Soidas, qui ad voc. vo(Jioc xiOapoSixo^ ait

^Apollinem adhibita cithara hominibus leges tradidissCy

ifHle Bomos citharoedicos nomen traxisse.-'^' ""^^

% fjSov Touc v6(JL0UC- Antiqoissfmi hnjns moris, nt

cantarentnr memoriae cansa leges, non mnlta exstaremtipnd vetores monnmenta puto} quaedam tamen inveni.

Ita apnd iOlian. var. hist. 11 , 39 KpifK^ 51 ioxy; izaX-

hoLi Touc ^T>Olpouc (if^i^^v^v T°^ v6(jL0uc ^xlXsuov [UTa

Ttvoc (i.sX(j»5tac Tva ^x T^c p.ouffix>jf ^vfiayoy^ai xal

euxoXcuTspov auTouc Tfj (Jlviq^jlt) 7capaXa(jL^avoai etc. ApudStrab. 10, 4 § 20 piieri Cietenses discere dicnntnr Ta;

^ tfi»*v6{fc«)y f^%a^, qnae, 'collato iOliani loco, hahendae

98

sunt caniilenae ex lcgpibus desnmplae, non cantlienae legl-

bns constitntae, ut vertit Groslnird. @trabo6 Srbbefd^reiburti)

aSerlJn 1831. Apud Athen. XIV, 619^'8ovto

hk 'AOt]-

vTjoi xai oC XapwvSou vofioi icap' ofvov, «c 'EpfjLtTncc^- ^Tjfftv

6V exTM TCspl vo|j,o9sT«v. Denique Strabo 12, 2 § 10

tradit, incolas JMazacae, nrbis Gappadociae, Cbarondae lcg^i-

bns nti et vopiuSov eU^ere\ qucm locnm si cum Athe-

naei I. c. contuleris, faclle vidcbis, nollnm locum esse

conjectnrls, quas proposuit Coray, vofioSetXTTrjv , vo[JLO<pu-

Xaxa, vojj.(>)pov. Apud Agathyrsos autcm exstare hunc

morem solns, quantnm sclo, anctor est . Aristoteles.

Apud g^eog"raph. scriptores certe nihil lcg^itur, nec apud

Herodotiim, qui libr. 4, 104 tradit, Ag^athyrsis in mo-

rlbus et institutis cum Thracibus simililudincm esse.

Probl 29.

<povT| ouaa o:i^

i<jxl ^ovirj.Caeteriim vide probl. 27.

Probl 50,

Hoc probl. propter brevitatem minns perspicnnm

copiosius explicatur probl. 48.

oux ^X&i avTtaTpo^ov. His verbis in probl. 48

rcspojident: [jlsXoc 7]>c(.crTa exouai. Itaque hi modi parnm

apti erant arl chori mclodiam constituendam. Ad cer*

tam antem, qnae anribns facilc percipi posset, melodiam

proprie pertinebat forma antistrophica, qna eadem melodta

rcdibat (vid. probl. 15). Caetera ad probl. 48 accura-

tius cxplicabnntur.^

'

ProbL 51.

. Hoc probl. ex vctcris tragpo^diae historia petitnm

est, quam ex lyricac pocscos sinu panllatim qnasi cvo-

*

99

lutatn emersisse constat. Ac Pkryniclius quidem, qui a

nonnnilis dicitur Tfaespidis discipulus fuisse, aPlutarcho

(Sympos. i, 5) traditur tragoediam adduxisse e^^ (lu-

Oou^ Kcd TcaOv]. Idem a Suida tetrametrnm in tragoediam

intnlisse traditur. Itaque etsi dramaticam poeseos Tim

ct naturam excoJuisse putandus est, tamen maniCestum

est, quod.in faoc probl. dicitur, etiam tum longe ma«

jorem et velut prseponderantem fuisse lyricae poeseos

vim, eaque de cansa a schol. Aristopfa. ad Ran. v* 1334

dicitur (jisXoTOtoi; et t^Su^ ^v (JisXeau

{ilXir) a:(j)8at j^opixat, xo^iicoi offjJiaTa, pieTpa

erant, quibus actores ioquebanfnr.

Probl 52.

5ia Tcaauv alii ab octachorda lyra nomen traxisse

putant, Theo. Smyrn. p. 81; alii, quod totius harmo-

niae qoasi corpus contineret, Ptoiem. libr. 3 cap. 1, vei

quod omnes Jiaberet harnionicas rationes. Phiiopon. ad

Arist. de an. £. foi. 8 a.

iTCta iQffav. Vid. probii. 25 et 44.

TepicavSpo^ h. i. auctor dicitur pjus tcnsionis, quae

« iiobis descripta est ad probl.7. INeten adposuissc Ter-

pandrnm, Piutarchus quoque auctor est dc mus. cap. 28.

Septem fuisse chordas systematis Terpandri docent etiam

Doeth. de nius. I, 20 ct fiuclid. introd. harm. pag. 19.

£x hoc probl. satis pcrspicuum est, systema, qnumantea minus fuisset (si non chordarnm multitndine, atta-

men 'fininm ambitu), a Terpandro ad magnitudinnm §ia

Tcajuiv pcrdnctum esse, ita tamen, ut deesset trite; id

quod optime congrnit cnm iis, qvae ad probl. 7 dispu-

tavimns.^

<<. .- i ;.• '

7*

V

. .u '•,. uy Probl, 53. ''''"'^••'fww i^-^s^i

Quaeritor, cur concinnior sit cantus ab acuto, ad

g^ave quam a gravi ad acutum. Ab acntp ad (p-ave

descendere solitos esse vcteres ostendimus ad prool. 13.

Cur hanc rationcm prsetnlerint, hoe probl. explicat Ari-

stoteles.

» »•

f'i' •''' '^ -**•' ' -

suapjjL. Sylb. vet. euapjxoffxoTspa.

TO axo. Post TO omissnm u,£v.

(jisai] xal i^Y^K'^'^* ^^ mesen temperabantnr

caeteri soni. Yid. Enclid, p. 19 et probl. 36. Ad hanc

saepe revertuntor optimae quaeque melodiae j haec cormpta

totum cormmpit cantum probl. 20. Dux apud Plntar-

chnm quoque de mns. cap. 11 dicitnr mese, nbi tonus

diazencticns vocatnr rovo^ o Trepi rcv 'i^Ys^ova xet.[j.lvoc.

Eadem de cansa meseab Aristoteledicitnr apxij. IMIetaph.

pag. 103 ed. Brand.

YevvaioTspov. Vid. probl. 26.

Prohl 54.

Vid. probl. 41.

r^ oTi etc Locns corraptns et probabili sensu

carene. Gaza ita vertit: ^'JNon bisdiapente neqne bisdia»

tessaron instrni potest, sed bisdiatessaron et bisdiapente

proportione» apte ia unam diapason continentiam copni-

lantqr." Qnae versio licet fortasse commentarii loco tex-

tnm panllo nberins reddat, tamen verum sensnm cooc

tiaere videtnr. Itaqne sic Ariatotelem scripsiase conjicie:

riOTi . ou hli hl o^tuiv ou&i hl(; htoi TSTTopcDV XoYOV ixo.

(vei simile qnd), xo hi 5ca TeTTap(>)v xal Sia ic£vts a: qoia

nec diafessaron nec diapente dnplicatnm, sed, diatMSt-

roD cnm diapente co^jnnctnm habet rationem. Ralionera

I0t ^*

hftbere dicQBtttr sodI (vid. profal. 41), ^ liat in muki-

plici aot m snperparticuUri propcNrtione poaki «not.

Jam Vero nec bisdiatessaron ('^) oec bisdiapente (|)

ratiomem habet, sed dupente com diatesseron (f).Nec

desnnt vestigia codicnm. IVam v^as Sylborgi pro v] 5ic

habet ouSe^C; et pro ou tres codd. apnd Bek. et ed.

Cam(^ tenent ouSe. Ita et Hafoiensis.

hi o^etuv a; 5ia tcsvts, dor. hi o^eioiv vid. fioeckh.

PhiloJaus p. 66. JXomen a vcteribus Pythagoreis cele-

bratum. Yidi Nicom. p. 17, Aristid. p. 17, Porphyr. ad

Ptolem. harm. p. 271. «...

Probl 5S.

Itz&i yap. Vet. Sylb. ^TcetSifj.

i^pLio'Xia. Leg. 7][jiioX{a sc.'i\ vTfJTT)

Iffxiv.

TOffourov hk. Ita codd. Recte Bekb. conj. Te. Sic

IHetaphys. 4, 15 to 8'u7clp6XOv Tcpoc to uTC6p6Xo'|tevov

TOffoUTov T6 xai Irt elc ^ ^

oaov Te(Jielv o xal. Sic codd. Haud male B^k.

conj. T ixetvo xac. In quo si illud Ixetvo minus pla-

ceat, vide an praeferenda sit mea conjectnra: to (letov

T6 xai, qnae propius accedit ad versionem Gazae: <<con-

sonantia qnoqne diatessaron proportione seqnitertia con-

tinetnr, quae terminis constat, quomm major minorem

inlira se totum continet et insi^er tertiam ejus partem."

f^ «cov T«TTapwiv iic{tptTo'v ^ffTtv. Sic codd., sed

pro teTTapuv, quod voc. ab inter|Nrete male sednloI

et rei propositae pamm perito ex inani quadam veri

specie positum videtur, legendnm Twr rptuv, nt est in

Gawe versione. ^iciTp. ^ffTtv ex superioribas malerepe-

titom ^eleadumest '

^Prima igitur ratio^ cur mdius sit diapason, affN*-

102

tnr ea, qnod ration^ habeat iutegras et non fractis nn-

meris expressas j secunda, qnod perfectissimnm sit, qnippe

ex ntraqne consonantia (diapente et diatessaron) confla-

tnm (^id. probl. 34), et qnod sit(jLerpov r^*; (i,eXi^5^ac

o: qnod totnm melodiae qnasi corpns complectatnr. Yide

TCrba Ptolem. 3, I, qnae ad probl. 32 attulimns.

Qnae sequnnfur verba: Sioc TcavTO^ etc. nec nllo sen-

tentiae nexn cum hoc probl. cohaercre yidentnr et in

Gazae versione desnnt. Videntur antem ex alia qnadamsectione (fortasse ex lima) hnc temere intrnsa.

Probl. 56.

Vid. probl. 20.

"^^oxici <f^&yy6^cvai. RecteGaza: sonos incom-

positos reddnnt.

1]OTiTO -i^pfjLoaOat etc. Gaza: '^ratio concinendi

nervis omnibns apta infensione continefnr, qnae non nisi

habitndine qnadam ad mediam accommodanda esf''. Pro

To hh forf!(sse legendnm touto Ss, ejiciendnmque posfc-

rins aicaaatc- Caeterum haec verba: to 5s Ixstv .....

aTcaaai; desnnt in ed. prin., Ald. min., Isingp.'''"

I^XSiv TCOC- Vid. Enclid. pag. 19. ^* ''

ojxoioC. Vid. probl. 10. » r .^r k

uTcapxstv sc. Toi^p(jLOffOai.

-' ^^\'>"-i*-

TO xaT auTiqv. Recte Gaza: merito illins pars

dnntaxat deest. Pro ^xXetxofJievo v legendnm pnfo

^xXe^Tuet [Jiovov.»1 u

Probl. 57.

Tou ^v 9(0 v*^ o^ioQ etc. oi in gravi voce edenda

mnltnm aeris movetnr, in acuta panllnm. Probl. II,

19iq ^apuTepa ^ovti Tzkda

(jilv aepa xivel.

103

^apu altero loco mutanduia vidcri pofest iii ^pa5u

propter oppositum xaxu (hxc enim^ tocc. sexccoties

infxH' sc confunduntur), nisi forte potius pro raxu legcn-

dnm o^u, quod melius convenit' et Gazae anctoritate con-

firmatur. .

spyov [jLtxXXov. Vid. probl. 26. i

V6(1.

01 opOcou 'Acutos fuisse nomos orthios con-

stat, \id. Suid. ad b. v., Plut. de nius. cap. 28, Poll.

# cap. 9. - « i

-

.'i .; -

,.. .. j-r

'

5ia?deveiav. Acntam esse vocem infirmorum

bominum, ut puerorara, foeminarum, senum, ennnebo-

rum attjue omnino infirmornm animaiinm, mnitis Jocis

docet Aristoteles, ut in Jibro de audib. pagp. 803 ed.

BeliJt.,

in pbysiognom. pagp. 807 ejusd. cd., in probl.

scct. II, 6. 21, de generat. anim. 5, 7.

,hio xai 01 fxTixoi. Ilaec vcrba, quk in omnibus

codd. aiieno Joco poslta Jegnntur post 5uva[xe(j^ (ri(j[Jieiov,

insercnda sunt post Ta^u ^lpsTat: Hoc ct sententiarum

ncxus snadet et Gazae anctoritas confirmat.'

XOL bh ^CLpicf. xat<i). Haec verba supcrvacanea

videri possunt. Fortasse tamen non inepta vidcbuntur,

si stnimadverteris, ex satis frequenti vet<:rum Joquendi

usH grave in snmmo positnm fnisse, acntum in infimo.

IVicom. pag. 8 o ^apuTaToc ^Ooyyoc UTcari) ^x^itJOt).uTcaTov

yap To avoTaTOv — veaTov to xaTOTaTOv. AJiam ratio-

nem secnti, sant in raodoi^nm nominibns, ut ait Ptoiem.

Jib. 2 cap. 10. Tt^ U7C0 TCapaxpTjffapievoi Tcpof tt^ve^Tct

To PapuTepov «vSet^w, xt^ Se UTcep xpo? ttjv e'7ci to o'^u-

TepOV. :,., ..u.. ,'-'- ^*^^-'«k '''• '"' "

»• <•

104

f .

,

Probl 58.

hia. xi etc/ Pollt. 8, 5 ttqv 5« |j.ouaucT{y -roxvrec

6^>ai (paii&v Tuv i^Siatov , xal 4*^^*^ ouffav yoX (ikexa

(i.eXfi»5ia;.

xata 9Ufftv. Polit ^8, 5 l^ei yap ^ (louotx-i]

TQSovirjv 9uatxiQV. Poet cap. 4 xaxa <pofftv ovtO(? Tqjjitv

Tou(jL(.{jLeccrOat

xat r^c apjjLov^a; xat tou ^d(jLOu. Gic. de

oraf. 3, 51: nihil est aut^m tam cognatom mentibus

nostris qnam nnmeri atqne Toces.

8ta Se To 60o(j TpdTCo«(; (jLeXwv x*fpo(Ji6V, Tropi

snnt, qui dicnntnr toni et faarmoBiae. Qnod voc licet

minns artificiosum habendnm sit, nec in enumerandis

harmonicae ajrtis partibus a mnsicis seriptoribns nsnrpetnr,

tamen nonnunqvam apnd hos invenitnr, nt ap. Aristid^

p. 22 TpoTco^ auaTir](jLaTtx6c. -^yp* P* ^ xq>>o\. Te.^al

Tpoicot. Aristox. pag. 40, Baceh. p. IS Tpoico^ iaxi icXo-

x^^C i(JL(JieXou^ ^'^("^* ^ antem rhythmo <et cantn jain

a tenerrima setate ipsa natura dnce delectamnr, ita har^

moniarnm varietati usu adsvesdmus* Fit igpitnr in his

harmoniis id^m, quod initio libri Hdi Ethic I^icom. 4le

virtntibus ethicis ait Aristot. outs (puaei oure napa (puai-v

lYYtyvovTat, aXXa Tce^ux^sat (jiev iQ(itv ^aaOat aurac» Te-

Xetou(jLevotc hk hia. tou Hdouc.

^uO[jL(^ 5e x<3t£po(jLev etc Rhet 3, B^ «t^5ic xal

aYvooTov TO otTcapov. Tcepafverai ^ ica'vTa otptO^jL^. o Si

Tou ox^^^JLaToc T% X£§ec)(; aptd(jLOC ^udjJLO^; iort. ]>e «ensn

rhythmi et harmoniae hominum naturae peaitns insito

vid. Plat le^gp. 2, iS53 et Boechh. in Plat, qni vnlgo

fertnr, lHinoem. Pag-. 128. :.,.!' -^x'

aii)(jLetQv5e, ^equente Yap, Aristoteii famiiiarissimum.

105

Similiter Taxjxiiptov bk — yap. PolJt. 7, 16. StjXoi hk—yap. De eolor. 5.

TSTaYjJLsva jang. eam ^ofltovrs^;.

TTiQv 9uaiv xai titiv SuvapLtv »:tijv Suvajxtv ^uat-

xtv. Slmillime in iisilem rerbis Cie. de orat 1, 44,

patria, cnjas tanta estvis et tanta natnra a: vis nataralis.

" aC YGtp voaot etc. Recte^Gaza^ omisso ou: mor-

bo8 enim nataralis ordinis corpornm esse motiones, nnl-

Inm dnbiam. Etiam Isingrinii ed. omittit ou.*"

'

xpaa^C ^aTt. Similes snnt masieorum definitiones

Enelkl. p. 8, JNicom. p. 25^ Gand. p. II, Baccfa. p. 2.

v]v 9: qnam panllo ^ante dioebam esse snayem.

Haad dissimilem imperfecti nsara demonBtravit Stall-

baam ad PlaL Criton. p. IfiO in voc. aicoXXvTO.

t6 §s xsxpaiJLlvov etc Probl. 43. xo (UiLtYiL^vov

TOU a(l/XTOU ijStov.

aXXoc '^e xo^v ataOiQTOV ctc Haec ita Tertit

Gaza: praesertira si, qnam sensibile sit, pariter vim

babeat atrinsqlie extremi, qaemadraodnn consonantia ex

portioiiibnB temperatnr, et proportio ipsa ambOTum ex-

tremoEum poteniiam a^e in eonsonantiis tenet. la

qno et bis Tertisse, eadem videtnr et in priore Tcrsione

ante tocc iv tyj .aufx^ovfqt l^sse xotdetxsp. Seosns hic

esse mihi Tidetar : prsesertim si mixtam illad, qaod sep-

sibas percipitnr, ita comparatnm est, nt in diversis

rebns, «k qaiiiii& compositara est, iina qaaedam Tis

et natara j^aveat; id qtioal M in «ympfaonia diapason;

Bam in 'Caetcris sympfaoniis^ 4rt^ rn jwobl. seqn., soni

T% 6uva(ut ouK faoi e^alv, in faae aotem alter sonos

•Kncsp o auTO^ &Ttv ajta xoti aXXoc. .

*'

* 'Cartnnui <qaae Aristoteles faoc probl. breviter dis-

putat^ coiiferas Telim cum iis, quae de eodem argamento

10(1

cgfregie scripslt II. C drsted in ©fanbinao. Sttteraturfflf^.

@fr{ft«r, ^b^on. 1808. , -..v ,(-.. ..,>

Probl, 59.

8ia xi TfjSiov iaxi to aujJL^ovov, Pro aufi^ovov,

qaod pmnes codd. tcnent, sensus loci postnlat, nt cum

Gaza legpamns avTi^ovov. IVam nisi ipsa qua;stlo anti-

phoniam spectat, uulla probabilis cst ratio, cur haec in

probl. commemoretnr. Ilic est igitur scntentiarum ne^ns:

omnis symphonia (id quod ex praeccdente superioris

problematis ratiocinatione sumitur) praestat simplici sono^

jam Tero homophonia simplicis soni naturam habet;

antlphonia antem symphoniarnm perfectissima cst. Ergo

antiphonia pnestat homophoniae.

(7u'[Jl9(i)V0v, ut ad probl. 16 ostendimus, compre-

hendit etiam to avTt^ovov. j

'

Tot(; To'voic. Tovo(j h. 1. tensio. Hnju8,vocis

significationes musicae artis proprias explicat Enclid. p.

19. Est enim 1) sonus, ut apud Terpandrnm eTrraTO-

voc 9o'p[i.(,'Y^ , 2) intervallum quoddam (f) 3) Tpojco;,

dpiJiovta 4) TaffKj, ut in vocibus taoTovoc, o^'Tovof.

erpYjTai, probl. 38 to xsxpa[i^vov etc. et fortasse

etiam probl. 16. \

8id xaaov iQSiffTif].Probl. 35.

\x.ay(ihiZo-tiai etc. Hsec codd. et edd. cnmsuperio-

ribus copnlant R^cte aHtem Gaza h. 1. alios proble>

matis initium ponlt Tcrtendo: Cnr sola in diapason con-

sonantia magadari solitum est? an quia etc. Caeternm

ex coilationc codicis Parisiensis, quam commemoravi-

mus, patet in iUo quidem codice saepius factBm essc.

107

ut duo problemata temere in UDUm copnlarentur, omissa

ipsa quaestionc. £adem est ratio codicis Ilafiiiensis. i>

Oarlpou sc. ©Ooyyou.-

r

st'^ T]{j,tffv TsXsuToffai. Thicrsch, qni in introd.

edit. Pind. hnnc Jocum attingit, ante eiV interponi vult

ouk, et hunc esse Joci sensuni putat: alterius exitus esse

imperfectos, quod non in dimidium tlesinant, ut diapason.

Sed, ut omittam, antiphonum non soJum esse diapa-

son, sed etiam trisdiapason et disdiapason (quod com-

memoratur probJI. 34et4l), has vero consonantias non

in dimidinm desinere, etiam sine ulJa mntatioue Jocnm

intelligi posse puto. Itaque illud aV 'S](Jiic7UTsXeurav

refero ad Terba probl. 35 oux ^v o\oii; opoi^; oC Xoyct

eifft et oux oXa icpoc oXa auYxp^vsTai aXX' Skson [xlpij.

'H[Jitet

'^[jLtau magis uiiiversc referri ad ea, quae non

sint integra, non insolitum est, in eaque re assentientem

Iiabeo Gazam, qui Tcrtit: qnnm finiant ad partem.

T*^ 8uva'[»,ei. Suvajjit^ est vis quaedam et potestas

soni, quae oritur ex eo loco, qucm in systematis/ ordlne

tenet. Ita soni ab Enclidepagp.. 3 dicnntnr innnmera-

biles T^ Totaet, vfi hk 5uva[j.etin

singpiilis gpencribus octo-

decim (in syst. disdiapason).

OAi(ja.i hs avtaoi. Hic nominativus a Gramma-

ticis dicitnr absolut. part. vid. Bernliardy wtffenfd^ciftl.

©pntiJ): pag. 479.

(j.sl^ov aXXov (p^tyyo^ivoi^ iaxCv. Haec vocc.

satie obscnra snnt. Gaza vwtit: qvomodo in choris,

qunm ad finem deventnm est, differentia ex ampliore

voee aliquornm exsultat; ut leg^sse videatnr aXXuv vel

Tivov ^OsYYOjxfvov. Meya f^Uyysa^ai autem non ad ten-

sloBcm vocis, qnod hic locus postnlare videtnr, sed ad

magnitudinem trahi solet, qnanqnam video, Anaxandri-

108

dani Gdmicain (Athen. XIV, 634 c.) a(Uxpov xai ^kifx

dlxisse pro o^ xal ^apu.'

.

~^

Ti^v auTi^v TeXeuTigv ptc o: quo tcnipqre nele

daas, eodent liypate unam vibrationem confidt, ita ut

secundus netes ictns incidat in primum hypates. Vide

de audibil. pag. Ii03 Bekk. biai yap to TcepcouYxaTa-

XajjLPaveoOat tou? iTspou^ r^0M<; utco tov ixipav xai yty-

veaOai Ta^' xaTaTcauastt; auTuv aiia et qaae scquuntor.

Vide etiam |irobI. 42.

ou TauTOv Tcoiouaaic, quia nete cclerius movetur

quam hypate. Hsec verba desunt ia Aid. min. et ed*

princ., quae pro TeXeuTuaai^ babet TeXeuTcjaa.

xaOa^Tcep Tot(j utco etc. xpouetv uicottjv o8iqv

Yid. PJntarch. de mus. Cap. 28. Totam rem ita inter-

pretor, ut putem eos, qui cantum vocls tibiis comita-

rentnr, in reliquo cantu et variis figuris melicis et aiiis

symphoniis usos esse (Ptat leggp. 7, 810— 12), in ex-

tremo autem cantu non secus ac nostros musicos diapa-

son consonantiam adhtbnisse. *.j > !^^

Ta aXXa ou icpoaauXouvTsc- Blxc verba per

se ita explicari possnat, quasi tibiarum concentns mn-,

nino non adhibitus sit; sed, ut alia omittain, itaec non

apte dici potest iq xpo tcu tIXouc Sta^opa'. v .

.'h • 'i - : '('Probl. 40.

JVide probl. 5. >' ......•.' .. -

auv(]i5e(.h. I. aensu proprio, canere cam ali^o. Hec

verbum saepe -Itfgitur apnd Anstotelem, sed, ^naatum

memini, semper sensu translato,- ut sit consentire, eon-

gruere opp. 5i(X9«)vetv, nt Eth. .Nic. 1, 8 t^ (t<ev yap

aXijOet icavTa ouvqfSec Ta uicapxbvTa, t^ 6e t{««6ct xafy

Sia^uvet TaXi^Oec, ct paulo post eodem eapite.. > ;

WX.,.*v.#

mj^-Mi y-

-:>:||^^-

• ProbL 4i, ,

''" '

_

Vide phSl 34.

""' '

tpttJv. LegendiiQfi 8t^tv, ut paollo" post 8tc 'fo^'^©'^

Yivojjilvou; rpiov ant ex anteced. vel scqv. ^TaTptrov

ifatnm ant ab imperito interprete fntprpositnm videtnr

idqne jam ante Gazam. . *. ^TCipiopioi ouTS TroXXaTcXafftot. Vide Euclid.

can. sect. init., et Theon. Smyrn. mns. a cap. 23 ad cap.

20, et dissert. no^tr. pag^. 62. Hi ig^itur nnmeri dicnn-

tnr Xoyov l^xstv.

euXoyov ^xo^*^*^^ ^OoYyov. Legfo: Xoyov ixovxo'^

(pOoYY<>>v> qnam lectionem facile se probaturam legenti-

bns spero. Favet hnic mntationl Gaza, et voc. 986yy<>>v

prasbent dno codd. et Ald. min.

Sia'Xei{i.[JLa dicitnr^ quod mns. scriptorcs vocaresd-

lent 8t(XffTi){JLa.

Probl 42.

Vid. probl. 24.

^TCtXa^T). ^mXa^eiv significare videtnr: sonnm te-

nerej ita nt non stitim evanescat et transitns fiat ia

alinm sonnm.

uTCTiXstv ptobl. 24 dicitnr ava)X6tv.. Utrnmqne ferri

potest Gur, n^te pnlsata, resonet hypate, duplex affer-

tnr ratfo ; nam aut ipsins netes sonns desinit in hypaten,

ita nt hypate chorda anribus sonaire videatnr, nete re«

era sonet; ant hypate ipsa, jngo percnsso, ita sonat,

nt sennm snnm cann desinente netes sono conjungat.

'''^-r^^^oMaa. y.di ]fiaL^Cf.i>)o^i'»f[, Vid. probl. 39 1^ Y*?

Seuripa x^ vsamic 7cXi)YTi]tou aspoc UTca-ri) ^crct.

\j. ff;i](L£tov 5& etc; lUec verba obscnriora, qnae appo-

sita snnt, nt exemjpli loco demonstrcnt, neten dcsinere in

( ^ ^«ri

110

liypatcn, ita vcrtit Gaza : ^^inilicium, quod post hypaten

protinus nctcn cancrc aptissime licet." Qiiae intcrprctatio

satts recta milii vidctnr, qisi quod vocc. hypaten et

neten locum mutasse milii videntur. IVam neten in by<

patcn dcsincre liaud dubie ita demonstrat, ut docea^ ap-

tissimum et facillimum cssc in cantu transitum ex nete

in bypaten.

o<j yap ouffTfjc auT^(; ctc. Gaza: ietenlm qnasi

neten prae se ferat^ similltudo, ex ea pctitur. Septalius:

qnasi enim cantus illius sit ctiam bnjus. . Quae vcrsio,

nt in loco bjaud dubie cornipto, ad verum aliquanto

propius acccdere vidcri potcst.*

.

inil hk xai yJxu etc. Gaza: ^^cum autem ecbo

quoqoe ipsa cantus quidam esse pro()etur (est enim vocis

netae jam dcsincntis tactus), tinnitnsque ipse sono rcspon-

dcat bypatae, mcrito ob suam afBnitatcm nete movere

bypaten posse videtnr."

Itaque is post 0197] lcgisse yap videtur; xtvel autem

postca additum videtur ab aliquo, qucm constructionis

duritia baud immerito offenderit. Fortasse tamen in

parentbesin baec quoqne verba includenda sunt, ita ut

parentbesis extendatnr usqne ad voc. efxoTUC-

ou xivetTai. Gaza: ubi. Alale Sepfalius: nony

qnod (ou) est in. codice Laurentiano. Sed qnum vix

ullus probabilis sensus inde cxistere videatur, vnlg^aris

scriptura retinenda videtur.

Xi^Yov 6 auTQf. Vid. inil. probl. auT^c »• «•

UTCOCTTjC.• \ '

\- . •-' -;-'M

ff^oSpoTaTY), quippe {jLaXiffTa ^vTeTa[J.6V7^"^

To SeuTepetov. Vid. probl. 39.iq yap BeuTspa etc.

aXXov. offTe xai Ppaxe^a? xivetaOat, «c au-

Tr\(; Te YeYevTjfjLsv»)?. His nibil cormptius.- Emcn-

-

'f'

.

dandi vlam aperit Gaza, qii! vcrtlt: prsesertim qunmJevissimo mola ipsa movcatur. Jam manifestum est,

Jegpendum esse aXXui^ Te xaij ita ut lltterae aXX. praecc-

dentis voeabuli causa a scrlbls praeteritae sint, tum xivstoOat

o^ factum cssc cx xiviQaeb);. Yid. Aotas Syibucgl. I|er

nique pro aur^c {y&)\ quod ctiam^Gaza babet, Paris.

cod. auctoritate lego auTatc. Vcrto autcm: praesertim

. qnnm levissimo motn illae agltentur.

;', ,•. »

^ Probl 45.

H^ qnbque probl. turpissimis macnlis inquinatnni,

qnoad potcro, perpurg-abo.

^ativ. Unus cod. Vatlcanns retiauit veram ]ectio>-

num axouo(X6v.

^ Xupav. Mclius Tcpoi^ Xupav. Neque cnim quaeritur,

cur suavior sit monocdia ad tibiam vcl ]yram> quamsinc tibla vel lyra ,

sed cur suavipr sit* ad tlbiam quamad ]yram. Hoc satis declarant ea, quae respondcntur, nec

deest liujus quoque emeudationis suasor Gaza.

Tcav TO "^Slov cta Haec corrupta sunt. Argnmen-tandi ratio illa est: quo suavius est id, cui admisceas

allquid ,eo suavlus fit lllud

; jam vero tlbia suavior est

qnani lyra; ergo cantus tibiae admlxtus suavlor fit quam

lyrae admixtus. Legendum antem vldctur :cav to r^ion

(XL^Oev -ijSiov^JTiv. Non miiltum abjiorret ab bac scrlp-

tura Gazae versio: '^omne suave, quod mixtum cum sua-

^viore est, suavius redditur"; itaqne is post ro addidisse

vidctnriQSii.. ^ ,

i.r[ Xupa. Legas: 7] (y^) Xupqt. ^

'

i%s.i XQ [iS|Jiiy(x&vov etc. Hnncquoque locup, si

qnid vidoo, insignis invasit corrnptlo, cujns ne Gazae qni-

113

dem versio jmmnnis est. ]\am, oisi omnia me faHunt, altera

bicafiertur ratio. quo^qnid melius et interins permixtiim

est, eo snaTius; jam vero tibiae enm VQce accuratins qnaai

confnndnntnr et coiispirant quam lyrse; ergo hic concentns

Jifrfectiprexisfit. ttaquc legendum pro ^ice^ — Sv. rel

Iti xaf vel simile qnid. vid. probl. 7. Fallitur antenB

Septalius^ qui locum ita sanare studet, ut vocc. i/iz&l xo

.... ^h[ov iaxl uncis indudat, quanquam desnnt etiam in

vet. SyJb.

6 olvoi; (jiixTO^. Theoph. caus. plant. pag. 597

Schneid. xi^^ oivoSouc YXuxunrjTO^ ^yyuTaTa xstTat x^ o^.

ai oi'v(>)5eic ^oac ubi inveniantur, vid. ^heopli.

caus. plant. 1, 9.

T) TjTTOv atffOiQTov. Aristotelcs enim, nt vulgo

ve^eres ac recentiornm etiam multi, sonum in aeris motu

positum pntavisse videtnr.

xad' fauTOU^ Oeupoufjievoi etc. Gaza: ''sonus

Jyrae per se patens snnmque genus sincere custodiens,"

guibus verbisArist. sententiamsatisrectereddidisscvidetnr.

ovTS^ auTov. Legendum auT^i; i. c oS^Cj •«'

ejiciendum voc. cum Gaza. «^ ^ •«....,<

To xoivov i^ a(jL9otv Gaza: quod promiscue ex

erratis et recte actis provenit. i^

. ..»

\'-~

.Probl. 44,

T(3v (Jisv Itctgc. Extcrminanda sine ttlfai dubitatieoe

snnt haec verba, addita ab imperito interprete, uf haberet^

quae opponeret scquentibus verbis : tov §s o'xt(i> vid. probk

25. Itaque hic qnoque locus ex eorum est.nnmen^ qni

osteudnnt, haec problemata non «olum a negUgentibus li-

brariis sed etiam ab indoctis infcrpretibns depeappata esse.

#^',jiW

l^^nHm^'!) etc. Huiid loc^ corrnptiim ita Tcrtit

Gaza: ec^rnmnem, qnae inter extrcma continentnE,^lnm

medinm pnacipinm qnoddam est; ^od enim. in medio

sifqm^t^s^ jedrnmy qil» iii aliqiyo, |tt£ervai)o ad ntrnmqne

Tcrgnnt extremnm, hoc pnncipmni et.in^dinmcst Unde

ihtcllig^ns , enm ln^ihri repndiare .«t ante OaTepov for-

fasse inierpopere ^i- t. Trpoc; nam .veueiv .n. I. .est fcn-

cre. T occ Tpur ecTTixt {JieaovremoTcnda puto , quan-

qnam etiam apnd Gazain exig^num quqddam Testigpium

apparet jn 'tocc. et meAtwai, Terisimile cst, haec tocc.

a glossatdre \^alIqno addita (nam in Syll». Tct. leg^tur

TOUx^ioTi]) in tcxtnm irrcpsissc, tum yero, ut Tcrborum

ambitus existerety ab alio additum illud^TCeiSi^, quod

Gaza respnit. *>,y 's.5„.,a

Gaetcmm jam ad probl. 3 demonstraTimns, mesen

ab Aristotele JHetapbys. libr. 4 pag. it^ ^d. Brand.

dici principinm. «- V> ^?'

'ic^a.xai. {xlffov. Hie qnoqne expellcndum cssc

illnd (tlaov manifcstnm est..- •ta • ^ H^

irv > <!|rjt*p| p u t?T pgt^p^Jb i) i. e. Tsrp. [xlaov. Vid.

di^rt^-pa^.-»i^t'^|Ml.-B8.''^^'-^"'^»^- -''"'"'^ ^•'^'''

''l'-'

^'''^SSeiMlfti bujn^ p^Oblematis cdrrupti et fbrtassc ab

ipso script^e mihns accurate expositi fiic mifai essc

Tkliltart' eoniin^ qdae' termiiris quibusdam includuntur,

prifuripium dicitnr id> -qnod in raedio sitnm esf; jalh

Tcro itt <

diapasoiik hefe ef b^afe ferminosconstitijnnt;

*

ikiti lCM^niKKnm dst Iplililim inbd, qiiod inter %esen

et ipalrniieB«ii'

iht«Nfiedlt ; ex^ h^ auliclm :^ordis ea , qiias

d!til«rtaei«^'ltfH!'^6iikl«e^iKgfiiIor es^ Idterihs carte^

tetr«eii(»idi peinciphiHr ost: •i^^-^'^ ^' V - ; i s«^^

«^^'^4?*.' i^'proM*'«8.'^^*-'^'^^•^^'^* •"'- "'-"' '•""'

> %.!

#,•(

Tld. probl. 22. ,.,. ,j!}(r.f^ »-.,..«« -

. au(i.^aivet« I^ ^uplici si^pif. tocaru(L^(vftiv ti^

lllet#pby8. 4, 30paff. l2p Briac^ /^rendelejdb^ Qf|

Arbt

de anima paff. 188. •;. .!'

; . . . »,..!..•.,.»

"^*? TjYejjLovt TCpoa^)^stv. Xen. mem. 3^ :.5 4c!,

stndio cboreutairan» Athenien^iilm: ou^vciV 5l xa'^^5slff^

pov ^, xolc Xopo^^-C UTTifipsToudi Tot^ Sc&qtff^aXoic.,-

,

^5ia^o(jLevo; bk ou.5e!c ^tc. Sen. e^ist 84^ ^fM^vides, quam innUoriMn vocibus, cborns constet? luiai

tamen ex omnibns sonus redditnr .... siogalocnia iUina

latent YQces, oipniiim apparcnt, .>>,...

Probl. 46.

Yide probl. 26. .,•»- .t, >.»',/ .«

Pro6?. 47.

>. . . -» • »

4^ Vid. probl. 7. ..-•... . .v.. i„,.n-

1] ou TT^v uicaTYjy. Legetodiim vifnjyc W^tp^ten

enim olim omissam fuisse, nec «^ Aristot^lls JKie aJ^vlbl»

alio traditum est nnqni|m, jptoe/ iffitnf aift AmMlelesc

non dict posse eos netam. sed; |Mraj«e4en oivmtM»: ^'''\

vOv icapa{«.^aiQv. 0|im enim «Koa iMiQiii ptnMM^sca nomiQe Tocabatqr, ]ten4((MMi ^^lttif» 4ittaiiii • teoi«)(

qni sonus pogtea nopiimtm es| Tpfn} afuv>9|Jk(iiH»^

~

:

'- ^

T^ TovtaCoy 5ta(9^v)(i;,a9^Wvi9$8MiCdh)im}edi^ 'l%i;

diasert. nosta'. f^. 90. Coiynn^tlt eranl inter- ae-iB(|r4-»

^cbord^. Sfanebat nete, «qd tenai^ c<m^n9i» cmi\w^.

lono, qni postea dicebaturT^eipaivnflll Mt^e^iYt^^« «i

V1QTY] auvyjpitiivuv. Deerat autein.'Q|ni)iiliOi ea^ ^ae ^jesteft

Tocabatnr TCapapifaiQ.' " ^ - • •,.;gp,--.

«iniqli^p^iVT^ ^ tltd Recte 6«Mi: «kinifl <1. t. gpmi!^

toiMfl) ¥<i-o ile&M hi aeiBtam (i e. «Featloris teh>adiordi)

|»i«^ttnetDia iwi sant r-'

-.•,>*<• .•.>^.{i->j«l»m: . > /;

'"^ icuxvou. Qnid 1hi« git, yid. disiscM. «bstr. fiagp.

104. Pertinet ad enharm. et clroto. geftns^ propter

iJiMilftttdinetn «lii^tiani etiam ^ diatenledni traiii fK^isse

MteDdifliMis f. e.

-'-•Kp'94F^f6pQyyffmf. ij

oti. Ddletoij legendniit itp.,

Stt. Necftae eBkn alia ratio dlata et^at, cnr mesc t^CMnnBUkrii

^»- To v^f titeMOiife fld*4»r*M. W; » ^ '

^t

,V >li -site,^ / i •.. ii. . ., - :-. . r: •. ..:..-.,-' ;^..( !.«-!*i

^ Probl. 4».

^a. ftohl 90.

•»1^0 C «potxtijieov. Pt^tt 8-, ^. T^ 8e«^6ffiv

aico5ex°H^^°^ i^^ Ix^Xuv, o^ ^iatpoSaf Tivec tov ^v 91X000-

tpleLr% yJk* i^Otxa, ra 8i icpavttixa, Tflt Si ^ftoyataortxa

TtOlvTej, xal Tuv ctppLOvtov tijv yyoxv it^oc Ixaara tovtov

o&«i(av £XXii]v itpoi; dtXXo fi^poc TtOiaot. Hrjhs ^scrip-

tiejHis jbie ^o(fne vsttti^ Tiden|Bt8..

^ iv x^ Ttipya^Xi' CSnjns sit haec ISirfrtil», non constat'

Snilla teSte, Nicomacbns ^nidam Alexandrinns (Alcx-

anMbite, Troadis nH»e, natns) tra^oediam scripsit, nomine

FupioviQV. Qnod nomen ex Firjpuowjv cormptam esae,

tIx dubitari potest Ab Athepaeo saepius nomiuatur

Ephippi, mediae comoediaie poeia^ rii)p\XMn()C.

^tyaX^TtptKhi x(9tl.*Tflt^tp,ov* CHiwW virlufcs

hmdari solet Ooria kanttMna, qum ab Ai4stotele Polit

8, 7 :di<»tiir avcLm^AOVX^ et nb -M^^aclfd. PeMico apod

Alheto. 14^ 6S4 mYaXo9cp«ic^.

XiO«p^^iK«>TaT-y).. Ad pr<d>1. 27 decnlmua, Ari*

m8lid& Qaliietiliaoo! naelpra, •Uwi hvm^^a» «tUs ittsfni-

mentis aptiores: visas

;csse. ^Uk . 05p<i4ati<e < ,i^^om^

natura 'et indoles citharae optime c.oiigfruere tidebajbmv

Pltryg-iae aatem tibiae. Pelit B, 7^4^ iihu.^ .v«v!»r'-tir «'^

..^f -.Tauxa 8C, •Ji^r-c , !• .t«"^i)ii'^ im >;vh^*1 • M^i

^f!.:-. yi ^no(^piiyia.x.C, .Ita et codd. etrOaaa) sedtaAi

aperta est depravatio, ut niirum sit, IIernianBiMi.)( «foi

hoc prohl. attuilt in element. doct. raetr., non «niqftadver-

tisse, uTcp^puYiarr hic , ferri nuUQ iqpido p<>8se. ILeg^ndmn

est autem(^^\)yt.<jxC, cujns harmoniae, naturam oi^iastieam

et bacchicam et patheticam fuisse iMtis constat. > His

cnim ipsis nominibus appellatnr ab Aristot. Polit* 8, 7.

Post voc. ^axx^xii Gaza haec verba subjicit: <<at Tero

mixolydius nimirum illa praestare potest." Hoc satis

apte congruit cum iis, quae de JMixolydiae haivnOQiie na-

tara ah. aliis traduqt|ir. Haec enira .^a Platone de rep.

. 3 dicitur OpTjvo^-^^^, a Plnt.©pifjvoSwiq, TcaO^jTixiqj

ad tra^

goedias apta. Plul.de nuis. cap. 16.^ |7. Yid^ MBtoeckh»

de metr. Pind. pag. 2242. ..',.: r r

ujcoSupiffT^. Apparet igitur, Hypod<»iam hwted^ii

niam non modo magni£icam et grave, sed etiau praeltftt

cam ethos habuisso^ ,,., ^, ,,, . . _> -v- <.>v- /s" -w

, euvoiav yap pioyoy .'napex£Tai. Hor. art. fHletw

193: '^ille (chorus) bonis , layeatque et concUieibiw.

amicc etc. ., , ,. .. , ^ :•,.;» :j. ,>*... ji ..^.i

'

-ii^.iJx', . ^?^j^i'l

Prohl 49. ^.

Tc ixsXoc—

fi.a\axov iczi. Haec optime illu-

strautinr verbis Aristidis, Quiact. p^ 43. Tivi^ S& Tuv

xo^cam Tov [iX'* ^u^ov a^^6.v aTccxaXouVf to:<^6i. {l&)ioc

^Xu. To (i.ev Yap (teXo^ avsyepYv^Tov ts ^oxt xal ac^sjfKd&H,

Ttqrpv, uXiq^.uKsxov X6Yoy,.Sta.n()y Tcpoi.TjBVvavwjv^^iFirti-

«odem moddlo e6DtHlietiiri^& th inim^^ la-Mit *. v+.»*v.C.

o ; laui^V^' Codi LMvent: C> avt^. V<i. S^^lb. ttttis

auTuhr^^qaodl? etlamliB Gasee codd. fm^^ eft V«nloo« «jdi

»id€miis»'£."< vl '.- rr v'M'..vfV-v'"' "

vtf^M;-^ .Vt-??' v-'-t7'- .> '.'o^

Caetemm tota probletaiatrs BeBtentia sitis IniipGi

mibi vidctor. Res enini ^' ferc' r^ii, ut 8<intid. g^avior

mollior esse dicatnr, qnia sonas gravis mollis sit, ne^

intellig^tnr, cnr c^ntas saapte natara mollis esse h. 1;

dicatar. Itqque interdnm CiO. ddabor, nt suspicer scrip-

tom faisse (jieXixurepov pro {laXaxutepov, et totam rem

referam ad probl. 12 Sta xi tuvxog^tSv ir) papuTlpa aeV

To (jlIXo; Xa[xPav&i, et ad ea rerba ^Platarchi, qaae attali :

8ia t( tov ffupKpovtov o(jlou xpooo^jisvov Toi3 papuT^p&i) y^ve-»

Tai To (jlIXoc.Jam argamentandi ratio perspicna: cnr

sonns graTio^ est cantabilior? qnia sonns gravior est

mollior^ mollities autem cantns ipsins propria est,

ergo sonns gravior etiam cant|biKor. Ita problema et

sibi constarc et cnm iis, qaae aliande novimas, melias

consentire mihi videtnr, qnanqnam noq dif&teor, illnd

ipsnm To ^Cko^ Xa^JL^aveiv probl.' i.% Plnt. Sympos. ind.

]ibr.*9^ et(jl£Xo^ Ixetv probh48 qnid sit, non satis j^er-

spicnam mihi^csse.'- '

, ProbL SO. j\xai

r[^x. Delendam xal.

' •'

Pythagoraf consonantiam intervallomm rationes in-

venisse traditnr, appensis ad chordas ejnsdem longita>

dinis et cratoitadials variis ponderibus. nicom. p. 10,

*.

Boeth. de flip», Jtlbr. itHtpi, i^ J^acrok iBW}Mir.TS^.

•JDse qoo qnid ; j«diieandaia isit^ vid* dissert nostr. pagp.

55—57. ' Idem postea ab aliia aliter tentatinn.Hesfle tr»>

ditar. Ii« Tbfeo Smyrta. de ms^ cap. 19 (de JUso

ffiermielieiiai vel Hij^pato l)Ieta|ioaitino) r ^a(i^avt yatp

tffuv ovTuv xal o(xo(6>v Tuv aT^eCuv to(jl&v

xevov &ioac

To hk e^c ^(xiou uypov, ^vj^o^ei ikatiptf yad avti^ r^5ia

•Tca^MV a%s$^Soto av^jtfovCa elcL t>:.:- j.'.>i ti.:r: i. :1)

- ::;:.^-vpCYV«»*^ Vld. preM*183»".^* :l ..•:-.u M^m

>- i ^^ii' «r: >!: •'»;•• v"s:'-.i{n iv.-^j ','<m^j' '; *?•:;'» ^-^-^..-^J

i ''•*>'.:' i; ; .. . '•'>, r :'' \\ "': i , v<!' £-.?. ,:.

uhiHJiiii »rr ....; '• .:;.<':>-

Si»-: ... ; . j! > i

•>?:^t«; :U;.-.

V -

••?!«- •- • •- =•:.. ^*»».^»

. . . .:....:? ^\ <-'.Ti^ ..... '

;:i»--i-

:> •; .. -•' -.^ *<,'• .

•: .5«^,^.:,

ft'

*

_

.• ; V .. ...._ ..^tj-;. ...

-

t. . ^ .#_. ^

Pag. 5 not. lin. 13 leg. laxavdtSti.

— 47 nol. lin. 2« 1. v. ,•

A ^

' — 70 lin. 10 1. ^TCtcrtUVTat.

— 77 lin. 27 I. ffaXTOcmxa.

,'':r, .:<v. .,.

. f. ..»]

« .

*f *• - 1

'

-^

•fe *..,. - ^ ^*

^'^

*..<