03 periyar dam report - india environment portal | news ... article on periyar dam issue.pdf · 2...

1

ØØppûûXXll ùùTT¬¬VVôôßß AAûûQQ

YYWWXXôôttßß ®®YYWWeeLLÞÞmm,, CCuuûû\\VV ®®YYLLôôWWeeLLÞÞmm

Bo.ùYeLPNôª

LiLô²l×l ùTô±Vô[o (T¦ ¨û\Ü),

úY[ôuûU ùTô±«Vp Õû\, UÕûW.

ØpûXl ùT¬Vôß AûQ«u ©WfNû] EfN¿§Uu\m YûW ùNuß ClúTôÕ,

RªZLm, úLW[ô B¡V CÚ Uô¨X AWÑLÞm úTfÑYôojûRLs êXm

©WfNû]LÞdÏj ¾oÜ LôQ ØVuß ùLôi¥Úd¡u\]. Ck¨ûX«p CÚ Uô¨X

AW£Vp RûXYoLs, UdL[ûUl×L°u ©W¨§Ls B¡úVôo £XúSWm RodL

Ã§«Ûm, TX úSWeL°p EQof£LWUôLÜm úT£YÚm LÚjÕdLû[ Tj§¬ûLLs

Au\ôPf ùNn§L[ôd¡d ùLôi¥Úd¡u\]. AûQl ©WfNû]Vôp úSW¥VôLl

Tô§dLlTPôR ùTôÕUdLÞdÏm Tj§¬dûLf ùNn§Ls BReLjûRÙm

BoYjûRÙm EiPôd¡ YÚ¡u\].

B]kR ®LPu 15.10.2006 Sô°hP CR¯p, ùT¬Vôß AûQ ARu ØÝd

ùLôs[[ûYÙm RôeLØ¥VôUp úLôTØtß EûPkRôp 30 XhNm úLW[ UdL°u

NPXeLs AW©dLPp ªRdÏùU] úLW[ ØRpYo úL.Gv.AfÑRô]kRu R]Õ

Uô¨X UdL°Pm À§ûVj çiÓm ®Rj§p úT£VûRÙm, ùT¬Vôß AûQ«p

úRdLlTÓm ¿ûWf NhPéoYUôLl TVuTÓj§ Y\h£ûV G§ojÕ YôrkÕ

ùLôi¥ÚdÏm XhNd LQdLô] RªZL UdLs úLôTm AûPkRôp Gu]YôÏm

Guß ùT¬Vôß ûYûLl TôN] ®YNô«L°u NeLl ùTôßlTô[o úL.H.AlTôv,

RªZL UdL°u EQof£Lû[j çiÓm ®Rj§p á±VûRÙm CûQjÕ,

®LPàdúL E¬V Tô¦«p “úLôT AûQ EûPkRôp” Guß RûXl©hÓ JÚ

LhÓûW ùY°«h¥ÚkRÕ.

ùTôÕ UdLÞdÏm, TXNUVeL°p ©WfNû]«p NmTkRlThPYoLÞdÏm áP

Tj§¬ûLf ùNn§LsRôu ©Wf£û]«u LôWQeLÞdLô] BRôWeL[ôL AûUkÕ

®Ó¡u\]. £X úSWeL°p Tj§¬ûLL°p YÚm ùNn§ YôNLeLs ©WfNû]«u

RuûUûVúV UôtßYRôLúYô ApXÕ ÏZl×YRôLúYô B¡®Ó¡\Õ.

×ÕùPp«p ùY°VôÏm ÑtßfãZp NmTkRlThP Tj§¬ûL«ÚkÕ Yk§ÚkR

JÚ ùNn§Vô[o, ùT¬Vôß AûQ«u EVWjûR 136 A¥«ÚkÕ 142 A¥VôL

EVojÕm RªZL AW£u SPY¥dûLVôp A§L ¨XlTWl× ¿¬p êr¡ Ñtßl×\f

ãZûX úUÛm Tô§dÏm ATôVjûR HtTÓj§®PôRô? ClT¥ SUÕ Sôh¥p

“TôN] Y[of£dLôL” Guß ùNôp SoURô NôLo, AXUh¥ úTôu\ AûQL°u

EVWeLû[ EVojÕm Uô¨X AWÑL°u SPY¥dûLLû[ TX UdLû[ûUl×Ls

G§ojÕ YÚm ¨ûX«p, RªZL AW£u SPY¥dûL N¬Vô]RpX Gu\ôo. EPú]

Sôu, AYÚdÏd ¡ûPjR Tj§¬ûLjRLYpRôu RY\ô]Õ Guß á±, EiûU

¨XYWjûR ®[d¡V ©u×, RªZL AW£u SPY¥dûL«p RYú\ÕªpûXùVuTûR

Jl×dùLôiÓ, C§p úLW[ AW£u G§ol×dLô] LôWQeLû[ E¬V YûL«p

T¬ºjÕ EiûUL°u A¥lTûP«p Cl©WfNû]dÏj ¾oÜ LôQXôm Gu\ôo.

152 A¥ EVWj§tÏ ¿ûWjúRdÏYRtLôL, 1895-m BiÓ 162 A¥ EVWj§p ùT¬Vôß

AûQ LhPlThÓ ARu©u ÑUôo 80 BiÓL°p ØÝûUVôLl

2

TVuTÓjRlThÓYkR AkR AûQ TXÅ]lTh¥ÚdLdáÓm G] NkúRLm

GÝlTlThPRôp, A§p 152 A¥ EVWj§tÏ ¿ûWjúRdLôUp 136 A¥ EVWm

YûWUhÓm ¿ûWjR úRd¡l TVuTÓjÕYùR]Üm, AûQûV TXlTÓj§V©u×

A§L EVWj§tÏ ¿ûWj úRdLXôm G]Üm Ø¥Ü ùNnVlThPRuT¥ 17.12.1979 ØRp

AûQ«p 136 A¥YûW UhÓúU ¿o úRdLlThÓ YÚ¡\Õ. AûQûVl

TXlTÓjÕY§p Ød¡Vl T¦Ls Aû]jÕm Ø¥YûPkÕ ®hP ¨ûX«p, 136

A¥dÏ úUp ¿ûWj úRdÏYRtÏ úLW[ AWÑ Ußl× ùR¬®jÕ YÚYÕ Rôu

ClúTôûRV ©WfNû]VôÏm. B]ôp Tj§¬ûLf ùNn§L°p AqYlúTôÕ

ùT¬Vôß AûQ«u EVWjûRúV 136 A¥«ÚkÕ 142 A¥VôL EVojÕm ©WfNû]

Gàm ùTôÚsTÓmT¥ AûUkÕ®Óm YôNLeLs, ùT¬Vôß AûQ NmTkRlThP

©WfNû]ûV A±VôRYoLÞdÏ ©WfNû]«u A¥lTûPûVúV RY\ô]

úLôQj§p LôhÓYúRôÓ, TXÚdÏd ÏZlTjûRÙm EiPôdLXôm.

ùT¬Vôß AûQ Lh¥Ø¥dLlThÓ èß BiÓLÞdÏ úUXô¡®hPRôp,

AûQ«u TXj§u ÁÕ HtTPd á¥V ¨VôVUô] NkúRLeLû[ A¥lTûPVôL

ûYjÕ LPkR £X BiÓL[ôLd úLW[ AWÑ ©WfNû]Lû[ GÝl© YÚ¡\Õ.

úUÛm, úLW[ AWÑ ©WfNû]dLô] LôWQeLÞdÏj §hPªhÓ YÛ úNolTúRôÓ

AqYlúTôÕ ©WfNû]ûV §ûN §Úl×m YûL«p Tj§¬ûLLÞdÏf ùNn§

A°jÕYÚ¡\úRô Gàm NkúRLØm YÛYûPkÕ Es[Õ.

ùT¬V AûQjúRdLeLû[lTt± A±k§WôR AdLôX UdLs, ùYs[ LôXeL°p

AûQ«ÚkÕ ¨Wm© Y¯Ùm ¿¬u úYLjûRlTôojR À§«p AûQ EûPkÕ®Óm

Guß á±V LÚjÕdLû[ ØRp 10.5.1925 Auß úLW[lTj§¬dûLLs ùNn§VôL

ùY°«hP]. CúRúTôp 1961-m Bi¥p HtThP ùTÚm ùYs[jRôp UdL°u

À§ A§LUô¡ AÓjR BiÓ HtTPdáÓm ùYs[jûRlTt± TVkR¨ûX«p

CÚkRúTôÕ 11.5.1962 Auß TmTô«ÚkÕ ùY°Vô] “ûPmv Bl Ck§Vô“ Tj§¬dûL, AûQ TûZVRô¡ ®hPRôÛm, AûQdLh¥PjûR úNôRû]

ùNnYRtÏ HÕYôL AûQ«p úRe¡Ùs[ ¿ûW ØÝûUVôL ùY°úVt\

YN§«pXôRRôÛm, AÕ ÑiQôm×d LôûWVôp LhPlThPRôÛm, AûQ ATôV

¨ûX«p CÚlTRôLÜm, AÕ GkR úSWj§Ûm EûPkÕ®Óm Gußm ùNn§

ùY°«hÓ UdLû[ À§dÏs[ô¡VÕ. EPú] CÚ Uô¨X AWÑLs áhPôL

AûQ«p TX ùRô¯pÖhT BnÜLs úUtùLôiP©u× 10.4.1964 Auß AûQ

Tj§WUô]ùRuß ©WLP]m ùNnV úYi¥VRô«tß.

ARu©u× 16.10.1979 Sô°hP “UûXVô[ Uú]ôWUô“ Gàm ©WTXUô] Sô°R¯p

©.´.Ï¬VôdúLôv GuTYo ùTônVô] RLYpLÞPu ùTÚm ×W°ûVd ¡[l×m

YûL«p JÚ LhÓûW GÝ§«ÚkRôo. AdLhÓûW«p AûQ TûZVRô¡®hPRôp

A§p ùTÚm ùY¥l×Ls HtThÓs[RôLÜm, JqùYôÚ ùY¥l©Ûm JÚ Vôû]

KnùYÓdLdá¥V A[®tÏ ùY¥l×Ls ùT¬Rô]ûYùVußm EiûUdÏl

×\mTô] LtTû]j RLYpLû[ UdLs Sm×m YûL«p GÝ§«ÚkRôo. CÕ

UdL°ûPúV ùTÚm À§ûVd ¡[l©VRôp úLW[ NhPUu\j§p ©Wf£û]

GÝlTlThÓ AlúTôûRV úLW[ ØRXûUfNo CdLhÓdÏs[ôdLlThPôo. ÑjRl

ùTônL[ôp êhPlThP AkRl×W°j¾ûV Auú\ AûQdLôUp ®hPúRôÓ

A§p ùRôPokÕ Es úSôdLjÕPu á¥V AW£Vp Gàm ùSnÙm Ft\lThÓ

3

Y[odLlTÓ¡\Õ. CÕRôu ùT¬Vôß AûQ«u TXÅ]l©Wf£û] YÛYûPkÕ

Cuû\V¨ûXdÏ YkÕ®hPRu ÑÚdLUô] A¥lTûPVôÏm. UdLs LÚjÕdLû[

ùY°«ÓYÕ Tj§¬dûLL°u LPûU Gàm úTôoûY«p £X NUVm £X ©WTX

Tj§¬dûLLsáP ùNn§Ls TWTWlTôL CÚdL úYiÓùUu\ úSôdLjÕPu,

A±VôûU«p Es[ £X UdL°u LÚjÕdLû[ ùNn§L[ôL ùY°«Ó¡u\].

A±YôokR Tj§¬dûLLs AfùNn§ûV ùY°«hÓs[ LôWQj§u A¥lTûP«p

A±ÜdÏ JqYôR LÚjÕdLs áP SmTLjRuûU ùTtß TX UdL°ûPúV EQoÜ

éoYl Tô§lûT HtTÓj§ ®Ó¡u\].

Cl©WfNû]dÏ EiûUL°u A¥lTûP«p A±ÜéoYUô] ¾oÜLÞdÏ

Y¯«ÚdÏmúTôÕ, UdL°u EQof£ éoYUô] Y¯Ls Cl©WfNû]«p ÅQôQ

£dLpLû[Ùm, ®WVeLû[ÙmRôu HtTÓjÕm.

G]úY, RtúTôÕ CÚUô¨X AWÑLÞd¡ûPúV úTfÑYôojûR SPjRlTÓm

ãr¨ûX«p, EQof£YNlTPôUp ©WfNû]dLô] ¨VôVUô] ¾o®tÏ ERÜm

YûL«p TX RWl× UdLÞdÏm ©WfNû]«u EiûU ¨XYWm ùR¬V úYi¥V

AY£VjûRd LÚj§p ùLôiÓ, YWXôtßf £\l×ªdL ùT¬Vôß AûQTt±V TX

RLYpLú[ôÓ, ©WfNû] NmTkRUôL GÝ¡u\ LÚjÕLû[Ùm TôolúTôm.

ùT¬Vôß AûQlTt±V RLYpLs TXÜm ÕiÓ ÕiPôL TX LôX LhPeL°p

LhÓûWLs, Tj§¬dûLLs êXUôL TXÚdÏm ùR¬k§ÚkRôÛm, AYtû\ùVpXôm

BRôW RLYpLÞPu N¬TôojÕ, Aû]YÚm SÓ¨ûXÙPu £k§lTRtÏ HÕYôL

ØÝûUVôL RLYpLû[ ùR¬®lTÕRôu CdLhÓûW«u úSôdLUôÏm.

ØpûXl ùT¬Vôß AûQl TôN]j§hPj§u YWXôtßf £\l× :

ClúTôÕm “EX¡u LhÓUô]l ùTô±«Vp At×Rm” Guß ¿¬Vp

ùTô±Vô[oL[ôÛm, “§hPªhP NêLl ùTôÚ[ôRôW úUmTôh¥tLô] ùTô±«Vp

LhPûUl×” Guß A±OoL[ôÛm Yo¦dLlTÓ¡\ ùT¬Vôß AûQVô]Õ,

úUtÏjùRôPof£ UûXlTÏ§«u ÁÕ ùT¬Vôß Gàm LhÓdLPeLôR LôhPôt±u

ÏßdúL LhPlThP ªLlùT¬V RÓlTûQVôÏm. AúR UûXlTÏ§«p

EtTj§VôÏm ØpûXVôß Gàm ¡û[ S§, Ød¡VS§Vô] ùT¬VôßPu úNokÕ

ARu ¿oY[jûRl ùTÚdÏYRôp AkR AûQûV “ØpûXl ùT¬Vôß AûQ” Gußm ùNôpYÕiÓ. £Xo, RkûR D.ùY.Wô. ùT¬Vôo AYoL[Õ ùTVo ãhPlThP

AûQ Guß ¨û]lTÕ N¬VpX. úUtÏjùRôPof£ UûXlTÏ§L°p EtTj§VôÏm

TX BßL°p, CÕ ùT¬V Bß GuTRôp, CRtÏl ùT¬Vôß Guß

ùTV¬h¥Úd¡\ôoLs. ØpûXl ùT¬Vôß, úUtÏj ùRôPof£ UûXj ùRôPo úUp

AûUkÕs[ ÏußLÞd¡ûPúV ùRt¡ÚkÕ YPdÏ úSôd¡ ¿iPçWm TônkÕ,

Cß§«p £±Õ çWm UhÓm úUtÏ §ûN«p ùNuß ©u× UûXlTÏ§«ÚkÕ

C\e¡ úLW[ NUùY°ûV AûPkÕ ARu©u× CÚ©¬ÜL[ôL AW©d LPp

LXd¡\Õ. UûXlTÏ§«p úUtÏ úSôd¡lTôÙm TÏ§«p êuß ÏußLû[

CûQjÕ ùT¬Vôß AûQ LhPlThÓs[Õ. ØpûXVôß, ùT¬Vôß, ARu

ÏßdúL LhPlThÓs[ AûQ Utßm AR]ôp HtThÓs[ ¿ojúRdLm

Aû]jÕm LPp UhPj§ÚkÕ ÑUôo 2200 A¥ EVWm ùLôiP úUtÏjùRôPof£

UûXlTÏ§L°p Es[ûYVôÏm.

4

ùT¬Vôt±u ¿oY[jûRlTt±f ùNôpX úYiÓùU²p, A§p TôÙm A§LThN

ùYs[Uô]Õ Ce¡Xôk§p Es[ ªLlùT¬V B\ô] úRmv S§«u

ùYs[jûR®P 15 UPeLô]Õm, EX¡u ªLl ùT¬V ¿o AÚ®ûV EÚYôd¡d

ùLôi¥ÚdÏm SVôLWô®u ùYs[ A[®p Tô§V[Yô]Õm BÏm.

úR² UôYhPj§p Es[ LmTm, áPío B¡V FoLû[ AÓjÕ, UûXlTôûR«p

ÑUôo 20 ¡. ª ùNuß úLW[ GpûX«p Es[ Ïª° FûWd LPkÕ ÑUôo 4 ¡.Á.

çWm ùNu\ôp ùT¬Vôß AûQ«u ¿ojúRdLlTÏ§«u GpûLûV AûPVXôm.

CkR ¿ojúRdLj§p TPÏêXm 14 ¡.Á. ùNuß Cß§VôL ùT¬Vôß AûQd

Lh¥PjûRl TôodLXôm. LôÓLs APokR ÏußLs ãrkÕs[ CkR

¿ojúRdLlTÏ§Rôu “úRdL¥” G]lTÓm ©WTXUô] ÑtßXôl TÏ§VôÏm. CkR

¿ojúRdLj§p TP¡p ùNpÛm úTôÕ, AÚ¡p Es[ UûXfN¬ÜL°p CVtûLf

ãr¨ûX«p áhPm áhPUôL LôhÓVôû]Ls, UôuLs Utßm LôhÓ

®XeÏLû[Ùm TôodLXôm.

N¬Vô] úTôdÏYWjÕ YN§Ls Es[ CkRdLôXj§úXúV LôÓ, UûXLû[j Rôi¥

AûUkÕs[ AûQd Lh¥PjûR AûPYÕ ©WªlTôL CÚdÏm úTôÕ, GkRd

LhPûUl× YN§LÞm CpXôR AdLôXj§p CkR AûQûVd LhP GqY[Ü

£WUeLû[ Nk§j§ÚlTôoLs GuTûR Sôm LtTû] ùNnÕRôu L¦dL Ø¥Ùm.

ùT¬Vôß AûQVô]Õ, ØpûXl ùT¬Vôß S§ úUtÏ úSôd¡l TôVdá¥V

TÏ§«p ùRtÏ YPdLôLd LhPlThPRôÏm. AûQdÏ úUtÏl×\m ÑUôo 200 A¥

ARX TôRô[Uô] ØpûX, ùT¬Vôß S§jRPm ùRôPokÕ ùNp¡\Õ.

AûQ«ÚkÕ ¨Wm© Y¯Ùm ¿o Ae¡ÚkÕ úUtÏúSôd¡ UûXfN¬®p ùT¬Vô±u

S§jRPm Y¯úV TônkÕ úLW[ Uô¨Xj§u Ïß¡V NUùY°lTÏ§ûV AûPkÕ

ùLôf£ AÚ¡p AW©d LPp LXd¡\Õ. úLW[ NUùY°lTÏ§, úUtÏjùRôPof£

UûXdÏm, AW©dLPÛdÏm CûPlThP ªLdÏß¡V ¨XlTÏ§ GuTRôp AeÏ

®YNôVj§tLô] TôN]¿ojúRûY ªL ªLd Ïû\Yô]úRVôÏm.

BiÓdÏf NWôN¬VôL 3000 ª.Á UûZ ùTnVdá¥V úUtÏjùRôPoN£ UûXl

TÏ§L°p ØpûX, ùT¬Vôß S§Ls EtTj§Vô¡ AT¬RUô] ùYs[lùTÚdÏPu

úUtÏúSôd¡lTônkÕ A§LThNUôL AW©dLPp LXkÕ ÅQô¡dùLôi¥ÚkR

AúR úYû[«p, AlúTôûRV ùNuû] UôLôQj§p UÕûW, CWôUSôR×Wm

UôYhPeL°p ùTnVdá¥V BiÓ NWôN¬ UûZV[Ü ÑUôo 750-800 ª.Á UhÓúU

BÏm. AÕÜm YÚPj§p UûZ ùTnÙm ùUôjR SôhLs ÑUôo 40 UhÓúU. CR]ôp

AlTÏ§L°p A¥dL¥ Y\h£ HtThÓ, UdLs Th¥²Vôp Yô¥YkRúRôÓ,

FoLû[®hÓ CPm ùTVoYÕm, YßûU LôWQUôL Ït\ SPY¥dûLL°p

DÓTÓYÕm Yô¥dûLVôL CÚkÕ YkR].

KÚTdLm AT¬RUô] ¿oY[m LPp LXkÕ ÅQô¡\Õ. UßTdLm úTô§V

UûZ«u± UdLs AY§lTÓm ¨ûX. CûRdLiP AlúTôûRV Be¡úXV

Bh£Vô[oLs ØpûXl ùT¬Vôß ¿ûW UÕûW UôYhPj§tÏj§Úl© ®hÓ UdLs

©WfNû]Lû[j ¾odLXôm Guß LÚ§]o. CÕ, ØRp 1800-m BiÓ Yôd¡úXúV

CWôUSôR×Wm úNÕT§ Uu]Wôp ØuûYdLlThP LÚjRôÏm. CÚl©àm TX

BiÓLÞdÏl©u, ÑUôo 90 BiÓLs L¯jÕjRôu AkRd LÚj§tÏ ùT¬Vôß

5

AûQ êXm ùNVpY¥Ym ¡ûPjRÕ. AûQûVd Lh¥ ¿ûWj úRd¡VúRôÓ

ARû] AlúTôûRV UÕûW, CWôUSôR×m UôYhPeL°p TVuTÓjÕYRtLô]

URÏ AûQLs, LôpYônLs, UûPLs úTôu\ LhPûUl×Lû[Ùm Be¡úXV

AWÑ ¨ß®, §hPªPlThP T¦Ls Aû]jûRÙm 1895m BiÓ Ø¥jRÕ.

ùT¬Vôß AûQl TôN]j§hPUô]Õ JÚ Y¥¨XlTÏ§«ÚkÕ, Utù\ôÚ

Y¥¨XlTÏ§dÏ ¿ûW Uôt\m ùNnVdá¥V AûUlTôÏm. CÕúTôu\ AûUl×

EXLj§u ªLlTZûUVô] Øuú]ô¥j§hPUôL LÚRlTÓ¡\Õ. CmUô§¬

AûUl×Ls ©u SôhL°p EXLj§u TX SôÓL°p AûUdLlThÓs[]. Ck§Vô

®ÓRûXVûPkR©u, ùT¬Vôß S§¿o ETúVôLjûR úUÛm ®¬ÜTÓjÕm ùTôÚhÓ

TX LhPûUl×Ls HtTÓjRlThP]. ARû]lTt± R²VôL ©u]o TôodLXôm.

CûYVû]jûRÙm Tt±j ùR¬kRôpRôu RtúTôÕs[ ©WfNû]Lû[ ØÝûUVôL

A±VØ¥Ùm.

AlúTôûRV Be¡úXV AWÑ ¨ß®V AûQ Utßm ©\LhPûUl×Ls Tt±

ØRpTôodLXôm. ùT¬Vôß AûQûVlTt± ®¬YôLÜm, Ut\

LhPûUl×Lû[lTt± ÑÚdLUôLÜm TôolúTôm. CeÏ ®Y¬dLlTPÜs[ûY

GûYÙm LtTû]VpX. ùT¬Vôß AûQdLhPlThPúTôÕ TWôU¬dLlThP AWÑ

úLôl×L°ÚkÕ A±VlThP EiûUL°u ÑÚdLúUVôÏm.

ùT¬Vôß AûQ JÚ UôùTÚm NôRû]f £u]m

ØRu ØRXôL No.ú_mvLôpÓùYp Guàm ùTô±Vô[oRôu 1808-Bm BiÓ

ùT¬Vôß TÏ§dÏfùNuß BnÜ ùNnÕ®hÓ, ùT¬Vôtß¿ûW UÕûW

UôYhPj§tÏdùLôiÓ YÚYÕ GuTÕ ARtÏ úRûYlTÓm £WjûRLû[

Jl©ÓmùTôÝÕ E£RUt\ ùNVXôÏm G]j§hPjûR ¨WôL¬jÕ ®hPôo.

CÚkRôÛm, Cj§hPjûRlTt± AqYlúTôÕ YÙßj§ YkRRôp., 1850-Bm

BiÓ £u] ØpûXVôß Gàm ¡û[ S§«p £±V AûQûVd Lh¥ A§ÚkÕ

¿ûWj§Úl©®Óm T¦ BWm©dLlThPÕ. B]ôp LôhÓ UûXlTÏ§L°u

ãr¨ûX JjÕd ùLôs[ôUp úYûXVôhLs TXo úSônYônlThPRôp, BWmT

LhPj§úXúV §hPm ¨ßjRlThPÕ.

úU_o ûWqv Guàm ùTô±«Vp A±Oo, UÕûW UôYhPj§p ®YNô«Ls TÓm

úYRû]Ls, 1860 Utßm 1861-Bm BiÓL°p HtThP Th¥²fNôÜLs úTôu\

YßûU«u ùLôÓûULû[V±kÕ, ùT¬Vôtß ¿ûW GlT¥Ùm UÕûW UôYhPj§tÏd

ùLôiÓ YWúYiÓùUuß Eß§ éiPôo. JÚ ùT¬V ¨XlTWl©p, UûZ ùTnÙm

A[ûYl ùTôßjÕ A§LThNUôL GqY[Ü ¿o ¨XlTWl©ÚkÕ ùY°úVßm

GuTûR LQd¡ÓYRtLô] ãj§WjûRd LiÓ©¥jRYoRôu CkR úU_o ûWqv.

AYo A°jÕs[ ãj§WmRôu Cuàm EXLm ØÝYÕØs[ ¿¬«Vp

ùTô±Vô[oL[ôp TVuTÓjRlThÓ YÚ¡\Õ GuTûR CeúL Ï±l©P úYiÓm.

AYWÕ NØRôV Y[of£lTôoûYÙm TôWôhPlThP Ju\ôÏm. AYoRôu ©¬h¥x

AWûN YÙßj§ ùT¬Vôß §hPjûRlTt± ÁiÓm BnÜ ùNnRôo. ClúTôÕs[

ùT¬Vôß AûQ«u EVWUô] 162 A¥ûV L¦jRÕm AYoRôu. 1862 ÚkÕ 1867

YûW AYÚm, úU_o ûTu Guàm Utù\ôÚ ùTô±Vô[Úm úNokÕ

UûXlTÏ§L°p Ï§ûWL°úXúV ùNuß AlTÏ§ ØÝYÕm ¨Xm UhP A[ûY

ùNnRúRôÓ TX BnÜLû[ úUtùLôiÓ, 162 A¥ EVWj§p JÚ ùT¬V Ui

6

AûQûVd Lh¥, A§p 142 A¥ EVWj§tÏ ¿ûWj úRd¡V©u×, úRdLj§u

©uTÏ§«ÚkÕ ¿o ùY°úV± ûYûL S§ûV AûPYRtLô] ì.17.49 CXhNm

ùNXYôLdá¥V JÚ ®¬Yô] §hP U§lÀhûPj RVô¬jÕ 1867-Bm Bi¥p

úU_o ûWqv AWÑdÏ ùLôÓjRôo. B]ôp AkR U§lÀh¥p Cuàm A§L

®YWeLs úRûYlTÓ¡\Õ G]dLÚ§, úUÛm BnÜLû[ úUtùLôsÞmT¥

ùXl¥]uh.ú_.ùTu²Ï«d Guàm ùTô±Vô[ûW AWÑ úLhÓd ùLôiPÕ.

B]ôp AYo Ce¡XôkÕ ùNuß®hPRôp Bo.vªj Guàm ùTô±Vô[¬Pm AWÑ

ùTôßlûT JlTûPjRÕ. AYo úUÛm £X BnÜLû[, Ï±lTôL RªrSôh¥Ûm

úUtùLôiÓ ì.54 CXhNm ùNXYôLdá¥V JÚ §hP U§lÀhûP 1872 m BiÓ

AW£Pm ùLôÓjRôo.

AYWÕ U§lÀh¥p ¿¬p A¥jÕYÚm UiT¥kÕ TXm úNodLdá¥V

ùRô¯pÖhTm ùLôiÓ 175 A¥ EVW Ui AûQ, úRdLlThP ¿ûW RªZLm

úSôd¡ GÓjÕf ùNpXdá¥V ÑWeLdLôpYôn, ÑWeLdLôpYôndÏs ×Ïm ¿¬u

A[ûYd LhÓlTÓjÕm URÏLs, RªrSôh¥p Ju\ûW XhNm HdLo ¨XeLs

TôN]m ùTßYRtÏj úRûYVô] RÓlTûQLs, LôpYônLs Utßm URÏLs

B¡VûY úNodLlTh¥ÚkR]. B]ôp AlúTôûRV ùNuû] UôLôQ

RûXûUlùTô±Vô[WôL CÚkR ù_]Wp YôpdLo GuTYo, Ui úNokÕ TXm

áhÓm ùRô¯pÖhTm ùLôiP CqY[Ü ùT¬Rô] Ui AûQ LhÓY§p úTô§V

AàTYm CpXôRRôp, Cj§hPjûR ¨WôL¬jÕ®hÓ, Ui AûQdÏl T§XôL, Lp,

Utßm LôûWûVl TVuTÓj§ AûQ LhÓYRtÏ BúXôNû] á±, vªj Utßm

ùXl¥]uh ú_.ùTu²Ï«d CÚYÚm úNokÕ ×§V §hPjûRj RVô¬dÏmT¥

úLhÓd ùLôiPôo. B]ôp AYoLs CÚYÚm úNokÕ RVô¬jR ×§V §hPj§tÏm

TX Ußl×Ls ùNôpXlThÓ, Cß§VôLj §hPY¥ûY Ce¡Xôk§p Es[

ùTô±«Vp YpÛSoLs ÏÝ®u Cß§ Ø¥®tÏ Aàl© ûYjR§p £X LôXm

úRdL¨ûX HtThPÕ.

©u× 8.5.1882 Auß §hPm NmTkRUôL úUÛm £X ®YWeLû[d úLô¬ Aû]jÕ

BYQeLû[Ùm AWÑ Lp]p ùTu²dÏ«d¡Pm JlTûPjRÕ. AYo, ùTÚm

£WjûRÙPu úRûYVô] ®TWeLû[d ùLôÓjÕ AúR 1882-Bm Bi¥úXúV

§hPj§tÏ Jl×RÛm ùTt\ôo. CqYôß Jl×Rp ùT\lThP §hPm Utßm

U§lÀÓL°u ÁÕ úUÛm ØÝ ®YôRm úUtùLôs[lThP]. AûQdLhÓ,

¿ojúRdLlTÏ§, Utßm ÑWeLdLôpYô«u JÚ TÏ§ B¡VûY AûUVÜs[

CPeLs §ÚYôeáo úTWW£u LhÓlTôh¥p CÚkRRôp, AkR AW£Pm ùNuû]

UôLôQjûR Bh£ ùNnÕ YkR Be¡úXV AWÑ úTfÑYôojûRLû[j ùRôPe¡

1886-Bm Bi¥p CÚ AWÑLÞm JlTkRm ùNnÕ ùLôiP]. CkR JlTkRm Tt±

ÑÚdLUôL ©u]o TôodLXôm. CkR JlTkRm ûLùVÝjRô]©u×, 1887-Bm

Bi¥u ©tTÏ§«p Cj§hPjûRf ùNVpTÓjÕYRtÏ AW£u A§LôWéoY

Jl×Rp ùT\lThÓ 1887-Bm BiÓ ùNlPmTo UôRj§p Lp]p ùTu²dÏ«d¡u

úUtTôoûY«p úYûXLs ùRôPeLlThP].

B[WYUt\ APokR LôÓLs ¨û\kR UûXlTÏ§«p T¦Lû[f ùNVpTÓj§V§p

ùT¬V ©Wf£û]Lû[f Nk§dL úYi¥«ÚkRÕ. ùLô¥V Y]®XeÏLs R®W,

ùLôÑdLÞm, ®`léf£LÞm ùRôpûXLs ùLôÓjR]. ØRp LmTm

Ts[jRôd¡p CÚkR FoL°ÚkÕ úYûXVôhLû[ YWYûZjÕ T¦Ls

ùRôPeLlThP]. LmTm TÏ§«p §]dá ÅRm 2 AQô®ÚkÕ 3 AQô YûW

7

CÚkRúTôÕ, ùT¬Vôß AûQdLhÓ úYûX«p DÓThP úYûXVôhLÞdÏ

§]dáVôL 6 AQô ùLôÓdLlThPÕ. JÚ AQô GuTÕ ClúTôûRV TQj§p

6.25 ûTNôYôÏm. B]ôp ùLôÑdL¥, éf£dL¥ Gußm, úYß £ß £ß

LôWQeLû[d á±Ùm A¥dL¥ áVôhLs ùNôkR FÚdÏf ùNuß YkRôoLs.

AYoLs ùNnR úYûXV[Üm Ïû\YôL CÚkRRôp, ØRp BWm©dLlThP Ui

úRôiÓm úYûXdLô] ùNXÜ, U§lÀhûP®P 5 UPeLô¡d ùLôi¥ÚkRÕ.

AR]ôp LmTm TÏ§«ÚkÕ YkR úYûXVôhLû[ ¨ßj§®hÓ, §ÚùSpúY

UôYhPj§ÚkÕ úYûXVôhLû[ ¨WkRWd ÏÝYôL AûZjÕ YkÕ T¦Ls

ùRôPWlThP]. 1889-Bm BiÓ YûW NôûXLs AûUjRp, ¿ojúRdLlTÏ§ûVj

úRôi¥ ARu YPdÏdLûP£«ÚkÕ ÑWeLd LôpYôûV CûQdÏm LôpYôn

úRôiÓmT¦ B¡VûY SûPùTtß ùRôPokÕ ÑWeLd LôpYôn ùYhÓm T¦Ùm

BWm©dLlThPÕ. T¦ûV úYLUôL Ø¥dL 1889-1890-Bm BiÓL°p

CWôÔYj§ÚkÕ ®Ó®dLlThPYoLs ClT¦L°p DÓTÓjRlThPôoLs.

B]ôp AYoLs BoYªu± úYûX ùNnRRôp AYoLû[ úYûX«ÚkÕ ¨ßjR

úYi¥VRô«tß.

úYûX ØÝÅf£p SûPùTt\ NUVeL°p §]Øm ÑUôo 5000 úTo úYûX

ùNnÕs[ôoLs. úYûXVôhLs Y£lTRtÏ úUhÓlTÏ§L°p KûXdÏ¥ûNLû[

AûUjÕd ùLôÓjÕs[ôoLs. UûX«u RªrSôhÓ A¥YôWj§p Es[

ÏÚYòjÕ Gàm CPj§ÚkÕ ÑiQômûTÙm, A¥YôWj§p RVô¬dLlThP

Ño¡ûVÙm (ÑhP £±V ùNeLtLs) Yi¥Ls êXUôLÜm, Lm©L°p ùNpÛm

ùT¬V áûPLs (úWôl Lôo) êXØm AûQdLhÓl TÏ§dÏd ùLôiÓYWlThPÕ.

ÑiQôm× Lôu¡Ãh LXlTRtÏm, ÑWeLm ùYhÓm T¦LÞdÏm, úWôl LôoLû[

CVdLÜm, ùT¬V Gk§WeLs TVuTÓjRlThP]. AkR Gk§WeLs Aû]jÕm ¿¬u

Nd§Vôp CVdLlTÓm PoûTuLs êXm CVdLlThÓs[]. CkR PoûTuLû[

CVdÏYRtÏj úRûYVô] ¿ûW EVWj§ÚkÕ ÏZônLs êXm ùNÛjÕYRtÏ

HÕYôL £±V ¿ojúRdLeLs AûUdLlThP]. ¿olTt\ôdÏû\Ùs[ UôReL°p

Gk§WeLû[ CVdÏYRtÏ ¿Wô® Gu´uLs TVuTÓjRlThÓs[].

AûQdLhÓl T¦LÞdÏj úRûYlTÓm UWeLû[ AÚ¡p Es[ LôÓL°p

ùYh¥d ùLôiÓYW Vôû]Lû[lTVuTÓj§Ùs[ôoLs. UW úYûXLÞdÏ

úTôojÕd¸£V RfNoLs ¨VªdLlThPôoLs. CÚm× úYûXLÞdÏ úUûXSôhÓd

LmùT²Lû[l TVuTÓj§]ôoLs. Øuú]±V SôÓL°p ©uTt\lThP

ùRô¯pÖhTeLs TXYtû\ Jl©hÓlTôojÕ A§ÚkÕ N¬Vô]

ùRô¯pÖhTjûRj úRoÜ ùNnÕl TVuTÓj§Ùs[ôoLs.

LhÓUô]lùTôÚsLû[j úRoÜ ùNnY§Ûm, LhÓUô]l T¦Lû[f

ùNVpTÓj§V§Ûm, RWdLhÓTôÓ ªLdLÓûUVôL CÚkRûRÙm, TX UhPeL°p

Es[ ùTô±Vô[oL[ôp T¦Ls ØÝ DÓTôhÓPu LiLô¦dLlThÓ YkRûRÙm,

AqYlúTôÕ ùTô±Vô[oLÞd¡ûPúV ªLj ÕpVUô] ®YôReLs

úUtùLôs[lThÓ Ø¥ÜLû[ GÓjR ®TWeLû[Ùm úLôl×dÏ±l×Ls ùRs[j

ùR°YôL ®[dÏ¡u\]. CÕúTôu\ T¦L°p AW£Vp Ïßd¸ÓLs GuTÕ

AlúTôÕ ¡ûPVôÕ GuTÕÜm Ï±l©PjRdLRôÏm.

úYûXVôhLs CWÜ úSWeL°p ùLôÑdL¥VôÛm, Ï°WôÛm E\dLªu±

AY§lThÓ YkRûRlTôojR ©¬h¼`ôo, Ce¡Xôk§p ©Wj§úVLUôLj

RVô¬dLlThP UÕûY LlTp êXm ètßdLQdLô] ÀlTônL°p ùLôiÓ YkÕ,

8

CWÜ úSWeL°p úYûXVôhLÞdÏd ùLôÓjÕ EQof£«u± E\eL HtTôÓ

ùNnÕs[RôL A±VlTÓ¡\Õ. YÚPkúRôßm A§L UûZ ùTnÙm TÏ§ GuTRôp,

CVtûLVôLúY LhÓUô]lT¦L°p £dLpLs CÚkÕ YkR].

1891-Bm YÚPm AdúPôTo UôRm ùTnR L]UûZ LôWQUôL, ©WRô]

AûQdLhÓlT¦dÏ CûPgNu± ¿ûWj RÓjÕ ¨ßjÕYRtLôL

AûUdLlTh¥ÚkR JÚ £±V úRdL AûQ EûPkRRôp T¦Ls ùYÏYôLl

Tô§dLlThP]. ARû]f N¬ùNnÕ T¦Lû[ ÁiÓm ùRôPe¡]o. ARu ©u]o

TÚY ¨ûXLÞm JjÕûZjRRôp ùTÚm ©Wf£û]L°u± T¦Ls úYLUôL

SûPùTtß UûXlTÏ§«p §hPªPlThP ùT¬Vôß AûQdLh¥Pm, AûQ

¿ojúRdLj§ÚkÕ ÑWeLdLôpYôndÏf ùNpÛm CûQl×dLôpYôn,

RªrSôhÓlTÏ§dÏs ¿ûWf ùNÛjRj úRûYVô] ÑWeLdLôpYôn B¡VûY 1895-

Bm Bi¥p ùYt±LWUôL Ø¥dLlThP]. CkR úYûXL°uúTôÕ ®TjÕLÞm,

A¥dL¥ HtThP ùYs[lùTÚdÏm, Gk§WeLû[ CVdÏY§Ûm TÝÕ

TôolT§Ûm HtThP £dLpLÞm, ùRô¯Xô[oL°u EPpSXdÏû\Üm ªLlùT¬V

NYôpL[ôL CÚkR]. Gk§WeLs Utßm ùY¥UÚkÕ ®TjÕdLs HtThPúTôÕm,

AR]ôp HtTPP E«WZl× A§LªpûX. B]ôp UúX¬Vô, LôXWô®]ôp TX

ùRô¯Xô[oLs C\kÕ ®hP]o. AWÑm Ï¥«Úl×l TÏ§L°p ¾®WUô] ÑLôRôWl

TWôU¬l×l T¦Lû[ úUtùLôiPÕ. LôXWô®]ôp C\kÕ®hPYoLs Y£jR

Ï¥ûNL°ÚkÕ ¡ÚªLs TWYôUÚdL AYtû\ AqYlúTôÕ ¾«hÓl

ùTôÑd¡Ùs[ôoLs. 1892p 76 SToLÞm, 1893p 98 SToLÞm, 1894p 145 SToLÞm,

1895p 123 SToLÞm LôXWô®]ôp C\kÕs[]o. AÕ R®W úSôÙPu

FÚdÏj§Úm×m Y¯«p ÏØ°dÏ AÚ¡p 5 SToLs C\kÕ¡PkÕs[]o. úSôn

LôWQUôL Fo úTôn úNokR©u C\kRYoL°u Gi¦dûL ùR¬V®pûX.

YÚeLôX NkR§«]o YßûU«u± YôrYRtLôL £dLp ªÏkR ãr¨ûX«p

EûZjÕ E«ûW®hP ØLm ùR¬VôR U²RoLû[ YQeÏúYôm.

ùT¬Vôß AûQ LhPlThÓs[ ®Rm, ARu ¿ojúRdLm Utßm TôN]j§tÏ ¿o

®¨úVôLm ùNnYRtLô] CRW LhPûUl×Ls B¡VYtû\ EjúRN YûWTPm 1 - p

LôQXôm.

ùT¬Vôß AûQ«u LhÓUô] ®TWeLs

ùT¬Vôß AûQVô]Õ êuß TÏ§Lû[d ùLôiPRôÏm. ùT¬Vôß ¿ojúRdLj§u

ÁÕ TP¡p ùNuß Sôm TôodÏm AûQVô]Õ, CWiÓ ÏußLû[ CûQjÕd

LhPlThP 1200 A¥ ¿[m ùLôiP ©WRô] AûQVôÏm. CkRl©WRô] AûQ

CûQdLlThÓs[ ùRtÏl×\d Ïu±û] AÓjÕ CÚkR ¨Xj§u EVWm ©WRô]

AûQ«u EVWjûR®PdÏû\YôL CÚkRRôp, úRdLlThP ¿o AkR Y¯VôLf

ùNuß®PôUp CÚdL 240 A¥ ¿[m ùLôiP EVWm Ïû\Yô], úT© úPm G]

AûZdLlTÓm Ïh¥ AûQ Juß LhPlThÓs[Õ. ©WRô] AûQ«u YP×\m

Es[ Ïu±u EVWm, AûQ«u úUp UhPj§ÚkÕ ÑUôo 40 A¥YûW

(AûQ«u A¥UhPj§ÚkÕ ÑUôo 200A¥) EVok§ÚkRÕ. AûQ«u ¿ojúRdLm

144 A¥dÏúUp EVokRÜPu ¿o ùY°úVßYRtÏ Y¯ ùNnÙm YûL«p, CkRd

Ïuß 420 A¥ ¿[j§tÏ ùYh¥ Ïû\dLlThÓ RômúTôd¡ LeÏ

AûUdLlThPÕ. B]ôp ùT¬Vô±p A§L ùYs[m YkRúTôÕ, CkRdLeÏ

9

Y¯VôLl úTô§V ¿o ùY°úV\ Ø¥VôUp AûQ ¿oUhPm EVokÕ AûQdÏúUp

¿o Y¯kRÕ. UdLs À§VûPkRRôp CÕúTôu\ ¨LrÜLû[ RÓdL, AkRd Ïuû\

úUÛm ùYh¥d Ïû\kÕ ¿ojúRdLm 136 A¥ EVokRÜPú]úV ¿o ùY°úVßm

YûL«p CÚm× TXûL URÏLÞm AûUdLlThP]. CkRlT¦Ls 1906p

ùRôPe¡ 1908p Ø¥dLlThPÕ. CR]ôp AûQ«u ØÝjúRdL EVWUô] 152 A¥

A[ÜRôu AûQ«u A§LThN ¿oUhPUôLÜm B]Õ.

AûQdÏ YkÕ úNÚm A§LlT¥Vô] ¿o, AûQ«u úRdLm 136 A¥ EVWjûR®P

A§L¬dÏmúTôÕ LeÏ Y¯VôL úUtÏ úSôd¡ Y¯kúRô¥ ùT¬Vôt±u Y¯jRPm

Y¯VôL AW©dLPÛdÏf ùNp¡\Õ. CRu úUp AûUdLlThP 16 A¥ EVWm

ùLôiP 10 ùT¬V CÚm× TXûLLû[ (`hPoLs) LeÏ UhPj§uúUp C\d¡

¨ßj§]ôp, AûQ«p ¿ojúReÏm EVWm AûQ«u ØÝdùLôs[[Yô] 152 A¥

EVWUôÏm. úLW[ AWÑ, AûQ«u TXm Ï±jÕ ©Wf£û] ¡[l©VRôp, Uj§V

¿oY[d ÏÝ®u BúXôNû]lT¥ 18.12.1979 ØRp, úUúX ùNôu] CÚm×

`hPoLs (NÁTj§p 3 `hPoLs A§LUôdLlThÓ ùUôjRm 13 `hPoLs

Es[]) C\dLlTPôUp EVojRlThP ¨ûX«úXúV CÚlTRôp AûQ«p 136

A¥ EVWj§tÏ úUp Ri½o úReL Ø¥VôÕ. CÕúTôp JÚ ùT¬V AûQ«û],

êuß TÏ§L[ôL CVtûLVôL Es[ ÏußLÞPu CûQjÕd Lh¥VRôp

AûQ«u TXØm A§Lm; ùNXÜm Ïû\Ü.

AûQ«u CÚTdLeLÞm LÚeLtL[ôp ÑiQôm× LôûW ùLôiÓ

LhPlThPRôÏm. CûPlThP TÏ§dÏs ÑiQôm×, ùNeLp _p Utßm UQp

LXkR Ñod¡ Lôu¡Ãh êXm ¨WlTlThÓs[Õ.

ùTôÕYôL Bt±tÏd ÏßdLôL AûQ Lh¥, ARu KWeL°p URÏLs AûUjÕ

Bt±u JÚ ×\úUô ApXÕ CÚ×\eL°úXô ¿ûW Bt±u §ûN«úXúV

TôN]j§túLô, ªuNôWm RVô¬dLúYô LhÓlTôhÓPu ®¨úVô¡lTÕ YZdLm.

B]ôp ØpûXl ùT¬Vôß S§dÏj ÏßdLôLd LhPlThP AûQ Lh¥Pj§p

¿ûW ®¨úVô¡lTRtLô] URÏLs CpûX. ùT¬Vôß AûQVô]Õ ùT¬Vôt±u

¿ûW RªZLm úSôd¡ §Úl©®Óm úSôdLjÕPu ¿ûWj úRdÏYRtLôLd LhPlThP

JÚ RÓl× AûQVôÏm. ùT¬Vôß AûQûVdLh¥V úTôÕ, ¿o 110 A¥ EVWj§tÏ

úUp úRe¡V ©u×Rôu, Ae¡ÚkÕ ùYhPlThP CûQl× LôpYôn êXm

ÑWeLdLôpYôndÏs ¿o ùNuß UûX«ÚkÕ AÚ®VôL ®ÝkÕ

RªrSôhÓlTÏ§dÏs ûYWY]ôt±p úNokRÕ. 110 A¥YûW úReÏm ¿ûW,

AûQ«u GkRlTdLj§ÚkÕm GÓjÕf ùNpX Ø¥VôÕ. AR]ôp AûQ«p

YÚPj§u GpXô SôhdL°Ûm ¿o úRe¡«ÚdÏm. ÏußLÞd¡ûPúV úRe¡Ùs[

CkR ¿ojúRdLmRôu Y]®XeÏLs Y£lTRtÏ Ht\ ãr¨ûXûV EÚYôdÏ¡\Õ.

AR]ôpRôu CkR ¿ojúRdLm “úRdL¥” G] AûZdLlTÓm ÑtßXôlTÏ§VôL

Es[Õ.

ùT¬Vôß AûQ«u Lh¥P AûUl×, LhPlThP ®Rm, ARu TXuLs, CÚUô¨X

©Wf£û]Ls úTôu\Ytû\ ªL ÖÔdLUô] ùRô¯pÖhT ®TWeLÞPu RªrSôÓ

ùTôÕlT¦jÕû\«p RûXûUl ùTô±Vô[WôL T¦ ¨û\Ü ùTt\YÚm, RtúTôÕ

Lô®¬ ©Wf£û]«p RªrSôh¥u BúXôNLWôLÜm, ùT¬Vôß AûQ ©Wf£û]

NmUkRlThP ªhPp ÏÝ®p RªrSôhÓ ©W§¨§VôLÜm Es[ êjR ùTô±Vô[o

H. úUôL]¡ÚxQu AYoLs GÝ§, Uj§V TôN]m Utßm ¿oNd§ Yô¬Vm

10

è\ôiÓ ùNVpTôÓ ùLôiP ùT¬Vôß AûQ«u YWXôß Gàm RûXl©p

èXôL ùY°«hÓs[Õ. G]úY, ØÝ ùTô±«Vp ùRô¯pÖhT ®TWeLû[ A±V

®Úm×YoLs AkR èûX T¥dLXôm.

ÑUôo 1,49,000 HdLo UûXlTWl©p ùTnVdá¥V UûZ¿o ùT¬Vôß

AûQjúRdLj§tÏ YÚ¡\Õ. AûQ«u ØÝdùLôs[[Yô] 152 A¥ EVWj§p

¿o úReÏm úTôÕ ¿ojúRdLj§u ùUôjRlTWl× 6,534 HdLo BÏm. AûQ

¨Wm©V©u×m ùRôPokÕ L]UûZ ùTnÙm úTôÕ AûQdÏ YkÕ úNÚm ¿¬u

A[Ü AûQ«ÚkÕ ¨Wm© Y¯Ùm ¿¬u A[ûY®P A§LUôL CÚdLdá¥V

Yônl×m Es[Õ. CÕúTôu\ ANôRôWQUô] ãr¨ûX«p, AûQ«p úReÏm

¿¬u EVWm ARu ØÝdùLôs[[Yô] 152 A¥ EVWjûR®P EVokÕ, AR]ôp

¿¬Vp ®gOô]lT¥ AûQ«ÚkÕ ùY°úVßm ¿¬u A[Üm A§LUô¡®Óm.

JÚ LhPj§p AûQdÏ YÚm ¿¬u A[Üm, ùY°úVßm ¿¬u A[Üm NUuThÓ,

AkR NUu ¨ûX«p, ¿oUhP A[Ü A§LThNUôL 155 A¥«ÚdÏùU]

LQd¡PlThÓ AûQ«u EVWjûR 162 A¥VôLd L¦jÕd LhPlThÓs[Õ.

CkR A§LThNm ¿o úReÏm EVWm (155 A¥) £X U¦ úSWeLs UhÓmRôu

¿¥dÏm. ARu©u× Ïû\kÕ ØÝdùLôs[[Ü EVWUô] 152 A¥ EVWj§p

¨uß®Óm. BL AûQ«u A§LThN ¿o UhP EVWUô] 155 A¥Vô]Õ Ïß¡V

úSW RtLôLUô]RôÏm. AlúTôÕ HtTÓm ¿ojúRdLlTÏ§«u ùUôjRlTWl× 8000

HdLWôÏm. CkR A§LThPNlTWlTô] 8000 HdLo ¨XjûRjRôu ùNuû] UôLôQ

AWÑ ÏjRûLdÏl ùTtßs[Õ. B]ôp 1908m Bi¥p LeÏ UhPm

RôrjRlThÓ, URÏ LRÜLs ùTôÚjRlThP©u× AûQ«u ¿oUhPm 152 A¥dÏ

úUp ùNpXôRYôß Y¥YûUdLlThPRôp, A§LThN ¿ojúRdLlTWl× 6,534 HdLo

UhÓúU BÏm. B]ôp 8,000 HdLo ¨XlTWl©tLô] ÏjRûLjùRôûLûV

ùRôPokÕ RªrSôÓ AWÑ YZe¡ ùLôiÓ YÚYÕ ®YôRj§tÏ¬VRôÏm. TX

UhPeL°p ¿o úReÏmúTôÕ AûQ«u ùLôs[[Ü ®TWeLs ¸úZ

ùLôÓdLlThÓs[Õ.

RtúTôÕ úRdLlThÓYÚm 136 A¥ EVWj§p ¿o úReÏmúTôÕ AûQ«u ùLôs[[Ü

11210 ªpVu L]A¥

142 A¥ EVWj§p ¿o úReÏmúTôÕ AûQ«u ùLôs[[Ü

12830 ªpVu L]A¥

ØÝ A[Yô] 152 A¥ EVWj§p ¿o úReÏmúTôÕ AûQ«u ùLôs[[Ü

15562 ªpVu L]A¥

ETúVô¡dL Ø¥VôR 110 A¥ EVWj§p AûQ«u ùLôs[[Ü

5700 ªpVu L]A¥

BL, TVuTÓjRdá¥V ¿¬u A[Ü 110 A¥ EVWj§tÏ úUÛs[ ¿o UhÓúU BÏm. ARôYÕ:

¿o UhPm 136 A¥ EVWm CÚdÏmúTôÕ TVuTÓjRdá¥V ¿¬u A[Ü

5510 ªpVu L]A¥


7130 ªpVu L]A¥


9862 ªpVu L]A¥

11

GkR JÚ ¿ojúRdLØm RûWUhPj§p ÑÚe¡Ùm, úUp UhPj§p ám×úTôp

®¬kÕm CÚlTRôp, ¸rUhPj§p úReLdá¥V JÚ A¥ EVW ¿¬u

ùLôs[[ûY®P, úUp UhPj§p úReLdá¥V JÚ A¥ EVW ¿¬u

ùLôs[[Yô]Õ TX UPeÏ A§LUôÏm. CRû] úUúX Es[ ×s°®YWeLs

êXm A±VØ¥Ùm. ARôYÕ RûWUhPj§ÚkÕ 110 A¥ YûW úRe¡Ùs[ ¿¬u

A[Ü 5700 ª.L.A¥Rôu. B]ôp, 136 A¥ EVWm úRe¡Ùs[ ¿¬u A[Ü,

EVWj§p 26A¥Rôu áÓRXôL CÚkRôÛm ùLôs[[Ü, 110 A¥ EVWd

ùLôs[[ûY®P ÑUôo CWiÓ UPeLôÏm. ARôYÕ 11210 ªpVu L]A¥VôÏm.

ClúTôÕ 136 A¥ EVWm úRdÏYRtÏm, RªZLm úLôÚm 142A¥ EVWm

úRdÏYRtÏm EVWj§p 6 A¥Rôu ®j§VôNm Gu\ôÛm, ùLôs[[®p 1620

ªpVu L]A¥ Ïû\¡\Õ. CkR Ïû\ûY N¬LhÓYRtÏjRôu RªrSôÓ AWÑ

ClúTôÕ Yô§hÓ YÚ¡\Õ.

ùT¬Vôß AûQ ¿ûWl TVuTÓjÕYRtLôL Be¡úXV AWÑ AûUjÕd

ùLôÓjR CRWdLhPûUl×Ls

ùT¬Vôß AûQ«p úRdLlThP¿o 110 A¥YûW EVokRÜPu, ¿o YPdÏ

úSôd¡lTôÙm YûL«p Tôû\L°p ùYhPlThP 5342A¥ ¿[Øs[, 21A¥

ALXØs[ LôpYôn

LôpYô«ÚkÕ YÚm ¿o ÏußLû[d LPkÕ RªrSôhÓlTdLm TôÙm YûL«p

5704 A¥ ÕWj§tÏ 12 A¥ ALXm, 71/2 A¥ EVWjÕPu UûXlTÏ§ûVd

ÏûPkÕ AûUdLlThP ÑWeLdLôpYôn Utßm ARàs ùNpÛm ¿¬u

A[ûYd LhÓlTÓjRj úRûYlTÓm CÚm× URÏLs. ÑWeLdLôpYôn Y¯VôL

YÚm¿o UûXlTÏ§«p úUÛm RªZLm úSôd¡ ùNpYRtÏ HÕYôL

ùYhPlThP 500 A¥ ¿[Øs[ LôpYôn. CkRdLôpYôn Y¯VôL YÚm ¿o

ÑUôo 1700 A¥ EVWj§ÚkÕ TônkÕ RªrSôhÓ NUùY° úUh¥p Es[

ûYWY]ôt±p LXkRÕ. CkR ûYWY]ôß ©u]o LmTm Ts[jRôd¡p TôÙm

ÑÚ°Vôß, úR² SLÚdÏ AÚ¡p Es[ ùLôhPdÏ¥Vôß B¡VYtßPu LXkÕ

Cß§«p ûYûL BtßPu LXd¡\Õ. ùRuúUtÏlTÚY UûZVôp ¿o ùTßm

ùT¬Vôß AûQ«ÚkÕ ¿o YÚmúTôÕ ûYûL S§ ùTôÕYôL

YWiÓRô²ÚdÏm GuTÕ Ï±l©PjRdLÕ.

ùT¬Vôtß ¿ûW LmTm Ts[jRôdÏ ¨XeL°p ºWôL ®¨úVôLm ùNnY§p

ÑÚ°Vôt±p TpXôiÓLÞdÏ ØuúT AûUdLlThP 15 TôN]júRdL

AûQLhÓLs ªLÜm ETúVôLUôL CÚkR].

ùT¬Vôtß ¿ûW UÕûW UôYhPj§p TVuTÓjÕYtÏ, ûYûL S§«p TX

YÚPeLÞdÏ ØuúT LhPlTh¥ÚkR úTWûQ TVuTÓjRlThPÕ.

úTWûQ«u CPÕ×\ UR¡ÚkÕ ùT\dá¥V ¿ûW UÕûW UôYhPj§p

TôN]j§tÏ ®¨úVô¡dÏm ùTôÚhÓ ûYûL S§dÏ YP×\m NU EVW úUh¥p

ùNpÛmT¥VôL ùYhPlThP 58 ¡.Á çWØs[ ùT¬Vôß ©WRô]dLôpYôn

Utßm A§ÚkÕ ¿ûW ®¨úVô¡dL HÕYôL úRûYVô] UûP

AûUl×LÞPuá¥V 12 ©¬Ü YôndLôpLs. CR]ôp 1,31,300 HdLo ¨Xm

TôN]m ùTtß YkRÕ.

12

ùT¬Vôß ©WRô]d LôpYô«ÚkÕ ùT\lTÓm ¿o TôN]j§tÏl©u, ûYûL

Bt±p úNÚmT¥Vô] UhP A[®p AdLôpYôn AûUdLlThPÕ.

ùT¬Vôß AûQ 1895-m BiÓ Lh¥ Ø¥dLlTh¥ÚkRôÛm, úUúX á\lTh¥ÚkR

TôN]lT¦Ls Aû]jÕm 1898-m Bi¥pRôu ØÝûU ùTt\]. Cj§hPm

¨û\úYt\lThP LôXLhPj§p ùT¬Vôß AûQ Lh¥ Ø¥dL ì.48.00 XhNØm,

ÑWeLdLôpYôn, TôN]dLôpYônLs Utßm TôN] URÏLs B¡VYt±tÏ ì.60.00

XhNØm ùNXYô¡Ùs[] Guß Ï±l©ÓmúTôÕ ®VlTôLjRôu Es[Õ.

Cj§hPjûR Y¥YûUjR§ÚkÕ Lh¥ Ø¥dÏmYûW, JqùYôÚ LhPj§Ûm

ÖÔdLUôLf ùNVpThPÕPu, TôN]j§hPeLû[f ùNVpTÓj§«ÚkR SôÓL°u

ùRô¯p ÖhTjûR Jl©hÓ TôojÕm £\kR ùTô±«Vp YpÛ]oL°u

BúXôNû]Lû[l ùTtßm, ARu©u ®Yô§jÕ Ø¥ùYÓjÕ ùTô±Vô[oLs

ùNVpThP ®RjûR AYoLs AqYlúTôÕ AWÑdÏ Aàl©V A±dûLLs êXm

TôodÏm úTôÕ ùT¬Vôß AûQ Gußm EûPVôÕ Guß á\ Ø¥Ùm.

ùT¬Vôß AûQ LhPlThÓs[ UûX CÓdÏLÞm AûQLh¥Pj§u ÏßdÏ

ùYhÓ úRôt\Øm EjúRNdúLôhÓ YûWTPm – 2 êXm ®[dLlThÓs[].

B[WYUt\ NôûXL°pXôR APokR LôhÓUûXlTÏ§L°p ¨X®V ªL úUôNUô]

ãr¨ûX«Ûm TX Cu]pLû[f Nk§jÕ, LPp ùNuß ÅQô¡d ùLôi¥ÚkR

AT¬RUô] ØpûXl ùT¬Vôt±u ¿o TôÙm §ûNûV Uôt± RªrSôh¥u UÕûW

UôYhPj§p Y\h£Vôp Yô¥dùLôi¥ÚkR UdLÞdÏ ERÜYRtLôL ØÝ

DÓTôhÓPu Be¡úXúVl ùTô±Vô[oLs úUtùLôiP NØRôV Y[of£lT¦«p

AYoLs Lôh¥V ùTôßl×QoûYÙm, ùRô¯pÖhTjúRôÓ á¥V EPp

EûZlûTÙm, U]Eß§ûVÙm YWXôß Guù\ußm Yôrj§ AYoLû[

YôZûYjÕd ùLôi¥ÚdÏm GuTÕ Eß§.

®ÓRûXlúTôWôhP YWXôßLû[ T¥dÏmúTôÕ, Be¡úXV LùXdPoL°u

A§LôWm Tt± TXÚm A±k§ÚdLdáÓm. B]ôp A§LôWm YônkR I.C.S úR±V

LùXdPoLû[ ®P, Be¡úXV AWÑ, ùTô±Vô[oLû[jRôu EVokR U§l©p

ûYj§ÚkRÕ. UÕûW úTôu\ Ød¡V UôYhPj RûXSLWeL°p LùXdPoLs

Y£lTRtLôL Lh¥V TeL[ôdLû[ ®P, ùNVt ùTô±Vô[oLÞdLôLd Lh¥V

TeL[ôdLs ªLlùT¬RôL CÚkR§ÚkúR AûR Sôm A±V Ø¥Ùm. CR]ôp

ùTô±Vô[oLs ùTôßl×QoÜPàm, ªÏkR BoYm ùLôiP DÓTôhÓPàm

ùRô¯pÖhT Ã§VôLf ùNVpThÓ NôRû]Ls ×¬k§Úd¡\ôoLs. B]ôp CWiPôm

EXLlúTôÚdÏl©u, ùTô±Vô[oLsÁÕ ¨oYô¡Ls B§dLm ùNÛjÕm ¨ûX

HtThÓ ®hPRôp, Y[of£l T¦L°p ùTô±Vô[oL°u ùRô¯pÖhT

BúXôNû]LÞdÏ E¬V CPm ¡ûPdL®pûX. CÕ R®W, ùTô±«Vp

LhÓUô]lT¦L°p, UdLs ©W§¨§Ls Guàm A§LôWlúTôoûY«p £XWÕ

YWm× Á±V Ïßd¸ÓLÞm Y[Úm SôÓL°p YZdLUô¡ ®hPRôp, AW£u

LhÓUô]l ùTô±«Vp NôRû]L°p ùTô±Vô[oL°u BoYm Ïû\kÕ ®hPÕ.

SôÓ ®ÓRûXVûPkÕ £X BiÓLÞdÏ CmUô§¬Vô] Ïû\TôÓLs ªL

A¬RôLúY CÚkÕs[Rôp AlúTôûRV T¦L°u RWm £\lTôLúY CÚkÕs[ûR

TXÚm A±Yo. CûRÙm Á± NôRû] ×¬kR, Cuàm Nô§jÕd ùLôi¥Úd¡\ êjR

13

ùTô±Vô[oLs RªrSôh¥p CÚkÕ ùLôiÓRôu CÚd¡\ôoLs. B]ôp

AYoL[Õ AT¬RUô] NôRû]Ls UdLÞdÏj ùR¬VôR ¨ûXRôu CÚkÕ YÚ¡\Õ.

Ck§V ®ÓRûXdÏl©u ùT¬Vôß TôN]d LhPûUl©p HtTÓjRlThP

®¬YôdLl T¦Ls

ùT¬Vôß AûQjúRdLm 110 A¥ EVokR ©u×Rôu RªrSôh¥tÏ ¿ûW

GÓdÏmT¥ AûUdLlThP CûQl×d LôpYô«u BZjûR 9 A¥

A§LlTÓj§, ùT¬Vôß AûQ«u ¿ojúRdLm 101 A¥ EVokR EPú]úV ¿ûW

RªrSôh¥tÏ ¿o ùTßm YN§ ùNnVlThPÕ.

§Úl©®PlThP ùT¬Vôß ¿o ÑUôo 1700 A¥ EVWØs[ UûXlTÏ§«ÚkÕ

®ÝkÕ ûYWY]ôß S§«p úNÚªPj§p, ¿¬u Nd§ûVl TVuTÓj§d

ùLôsÞYRtLôL ùUôjRm 140 ùULôYôh ªuNôWm RVô¬dÏm ¿o ªu¨ûXVm

1958p AûUdLlThPÕ.

¿o ªu¨ûXVj§tÏ 4 CÚm×dÏZônLs êXm JúW ºWôL ¿ûW AàlTj

úRûYVô] 3.1 ªpVu L] A¥ ùLôs[[Üs[ ØuúRdL AûQ (Bore bay dam) UûXl TÏ§«p LhPlThPÕ. Øu úRdL AûQ«p ªu EtTj§dLô]

úRûYdÏ úUp ¿o YkÕ ¨Wm© Y¯kúRô¥ ûYWY]ôt±p úNÚm YûL«p

Y¥Lôp AûUl×.

ØuúRdL AûQ«ÚkÕ, úUtá±V SôuÏ CÚm×dÏZônLÞdÏs ¿ûWd

ùLôiÓ ùNpYRtLôL UûXûVd ÏûPkÕ 1.22 ¡.Á ¿[Øs[ ÑWeLdLôpYôn

ùYhPlThPÕ. TôN]júRûY CpXôR LôXeL°Ûm ªuEtTj§

úRûYlTÓYRôp, ¿oªu¨ûXVj§ÚkÕ ùY°úVßm ¿ûWf úNªlTRtLôLÜm,

ûYûL«p ùYs[m YÚmúTôÕ ARu RôdLjûR UhÓlTÓjRÜm ûYûL

S§«p, úTWûQ«ÚkÕ 25 ¡.Á çWm úUt×\j§p 6878 ª.L.A¥. ùLôs[[Ü

ùLôiP ûYûL AûQ 1958m Bi¥p LhPlThPÕ.

ûYûL AûQêXm HtTÓjRlThP ªÏ§Vô] ¿o úNªl× YN§ûV TôN]

®¬®tLôLl TVuTÓjÕm ùTôÚhÓ úTWûQ«u YXÕ úLô¥«p URÏ

AûUdLlThÓ Ae¡ÚkÕ 27 ¡.Á ¿[Øs[ §ÚUeLXm ©WRô]dLôpYôn (7

©¬Ü YôndLôpLÞPu) 1959m BiÓ ùYhPlThPÕ. CkRd LôpYô«uêXm

E£XmTh¥, §ÚUeLXm RôÛdLôdL°p 13657 HdLo ×gûN ¨XeLÞdÏlTôN]

YN§ ùNnÕ RWlThPÕ.

úUtLiP ®¬YôdLlT¦Ls Aû]jÕm, ØRp CWiÓ IkRôiÓ §hPeL°u

êXm Uj§V AWÑ ¿olTôN]j§tÏ Ød¡VjÕYm A°j§ÚkR ãr¨ûX«p

RªrSôhÓlTôN] ùTô±Vô[oL[ôp Y¥YûUjÕj RWlThP §hPY¥®tÏ

AlúTôÕ RªZL ØRpYWôn CÚkR §Ú. LôUWô_o AYoLs Ød¡VjÕYm A°jÕ

Uj§V AW£PªÚkÕ E¬V ¨§ûVÙm Jl×RûXÙm ùTtßd ùLôÓjÕ ¨û\úYt\

EßÕûQVôL CÚkRôo GuTÕ Ï±l©PjRdLÕ.

LmTm Ts[jRôdÏ TÏ§L°p ÑÚ°Vôß TôN]jûR ®¬ÜTÓjÕYRtÏ 1978 m

BiÓ ©.¥.CWô_u LôpYôÙm Utßm ARu ùRôPof£VôL 1984 m Bi¥p RkûR

ùT¬Vôo LôpYôÙm ùYhPlThP]. CR]ôp 5,146 HdLo ¨XeLs ×§RôL TôN]m

ùTt\].

14

©u]o 1976 – ÚkÕ 1992 YûW EXL Ye¡ ER®ÙPu ùT¬Vôß – ûYûL

TôN]j§hPm SÅ]lTÓjRlThPÕ. C§p Ød¡VUôL ùT¬Vôß ©WRô]dLôpYôn,

§ÚUeLXm ©WRô]dLôpYôn, ©¬Ü YôndLôpLs Utßm TôN]dLôpYônLs

Lh¥P YôndLôpL[ôL Uôt\lThPÕ. ùT¬Vôß AûQ¿o, ûYûL AûQ«p

ùT\lThÓ, ARû] ûYûL Bß Y¯VôL úTWûQdÏ GÓjÕf ùNpY§p ûYûL

BtßlTÓûL«p A§L ¿o E±gNlThÓ ¿o ÅQôÏYûRj RÓdÏm ùTôÚhÓ

ûYûL S§«ÚkÕ úTWûQûV CûQdÏm ÑUôo 25 ¡.Á ¿[Øs[ Lh¥P

CûQl× LôpYôn ×§RôL AûUdLlThPÕ. TôN]lTÏ§Ls ¿ûWj §\mTP

ETúVô¡dÏm ùTôÚhÓ TiûQ úUmTôÓ §hPlT¦Ls ùNVpTÓjRlThPÕ.

CkR SÅ]lTÓjÕm §hPjRôp úNªdLlTÓm ¿¬u êXm £YLeûL Utßm UÕûW

UôYhPeL°p 44,000 HdLo ¨Xj§tÏ TôN]jûR ®¬ÜTÓjÕm úSôdLj§p

ùT¬Vôß ¿hf£dLôpYôn Utßm ×§V YôndLôpLs AûUdLlThP].

CkRlT¦Ls ÑUôo ì.107 úLô¥ ùNX®p CWiÓ LhPeL[ôL

¨û\úYt\lThPÕ. B]ôp §hPj§u úSôdLm ¨û\úY\®pûX. CRtÏ Ød¡V

LôWQm, úLW[ AW£u Yt×ßjRXôp ùT¬Vôß AûQ«p 152 A¥ EVWj§tÏ

T§XôL 136 A¥ EVWj§tÏ UhÓúU ¿o úRdL úYiÓm Gu\ LhPôVm

HtThPúRVôÏm.

ûYûL S§«ÚkÕ YÚm ¿Úm, ùT¬Vôß AûQjúRdLj§ÚkÕ YÚm ¿Úm

R²jR²VôL §]Øm LQd¸Ó ùNnVlThÓ ûYûL AûQ«p úRdLlTÓ¡\Õ.

ùT¬Vôß LQd¡p YWÜ ûYdLlTÓm ¿o úTWûQ«ÚkÕ ùT¬Vôß ©WRô]

LôpYôn Utßm §ÚUeLXm ©WRô] LôpYôn B¡VûYL°u Y¯VôL TôN]j§tÏ

®PlTÓ¡u\]. ûYûL S§ LQd¡p YWÜ ûYdLlTÓm ¿o úTWûQ«u SÓ

URÏLs Y¯VôL ûYûL S§dÏs ®PlThÓ, UÕûW, CWôUSôR×Wm UôYhPeL°p

TôN]j§tÏ TVuTÓjRlThÓ YÚ¡\Õ. TôN]lTÏ§L°p Es[ B«WdLQdLô]

LiUônLs ùT¬Vôß – ûYûL TôN]j§hPj§u ªLf £\kR AmNUôÏm.

TôN]lTÏ§L°p JÚ úTôL NôÏT¥, CÚ úTôL NôÏT¥ ¨XeLs G]Üm, úSW¥

YôndLôp TôN]m, LiUôn Y¯ TôN]m G]Üm ©¬ÜTÓjRlThÓs[]. TôN]m

R®W, Ï¥¿o, ªuEtTj§, ùRô¯tNôûXLs úTôu\ ETúVôLeLÞdÏm ¿o

®¨úVô¡dLlThÓ YÚ¡\Õ. C§p Øuà¬ûULÞm Es[]. CYtû\ùVpXôm

LÚj§p ùLôiÓ ùT¬Vôß, ûYûL AûQL°ÚkÕ ¿ûW ®¨úVôLm ùNnYRtÏ

100 dÏm úUXô] ®§Øû\Ls Es[].

ùT¬Vôß Y¥¨XlTÏ§«p úLW[ô®p HtTÓjRlThP LhPûUl× T¦Ls

SôhÓ ®ÓRûXdÏl©u úUúX LiPT¥ RªrSôh¥p ùT¬Vôß-ûYûL

TôN]j§hPj§p HtTÓjRlThP ®¬YôdLlT¦Lû[lúTôp, ùT¬Vôß AûQdÏ

úUtÏl×\j§p úLW[ô®Ûm ®¬YôdL LhPûUl×Ls HtTÓjRlThP]. A§p ªL

Ød¡VUô]Õm, ClúTôûRV ùT¬Vôß AûQl©Wf£û]dÏ êX LôWQm G]

LÚRlTÓYÕUô] CÓd¡ AûQ Utßm ARú]ôÓ CûQkR ¿o ªu§hPØUôÏm.

CÕ ùT¬Vôß AûQ«ÚkÕ ÑUôo 40 ¡.Á ùRôûX®p ùT¬Vôß

Y¥¨XlTÏ§«u RôrÜlTÏ§«p AûUdLlThP B£Vô®úXúV ªLlùT¬V

Yû[Ü YûL (Bof úPm) AûQVôÏm. CÕ 1979 m BiÓ ùRôPeLlThÓ 1984 m

BiÓ Ø¥dLlThP LhPûUlTôÏm. CkR AûQ«u Ød¡V úSôdLúU ¿¬u

15

Nd§ûVlTVuTÓj§ ªuNôWm RVô¬lTRôÏm. CÕ Ck§Vô®u ªLlùT¬V ¿o ªu

§hPUôÏm. CkR ¿o ªu ¨ûXVj§p 130 ùULô Yôh §\u ùLôiP 6 Gk§WeLs

úNokÕ ùUôjRm 780 ùULô Yôh ªiNôWm EtTj§ ùNn¡\Õ. ùT¬Vôß

AûQ«ÚkÕ ¨Wm© Y¯¡u\ ¿Úm CÓd¡ AûQ«u Ød¡V ¿oY[ BRôWUôÏm

GuTRôp, úLW[ AWÑ ùT¬Vôß AûQ«u TXm Ï±jÕ GÝl×m ©Wf£û]LÞdÏ

EsúSôdLm CÚlTRôL RªZL AWÑ Utßm SÓ¨ûXVô[oLs LÚÕ¡\ôoLs.

ùT¬Vôß AûQ LhÓYRtLô] ¨XdÏjRûL JlTkRm

ùT¬Vôß AûQ LhÓm T¦Lû[ BWm©lTRtÏ ØuTôL 29.10.1886 Auß

§Ú®Rôeáo ULôWô_ô®tÏm (¨X E¬ûUVô[o), ùNuû] UôLôQ ©¬h¼x

Bh£Vô[ÚdÏm (ÏjRûLRôWo) CûPúV JÚ ÏjRûL JlTkRlTj§Wm

ûLùVÝjRô]Õ. ARu ÑÚdLm YÚUôß.

1. §Ú®Rôeáo NUvRô]j§tÏf ùNôkRUô] ¨XlTÏ§«p ùNuû] UôLôQ

AWÑ JÚ AûQûVdLh¥ A§p ¿ûWjúRd¡ ùNuû] UôLôQj§p

TôN]j§tÏl TVuTÓjR AàU§dLlTÓ¡\Õ. AûQ«u ¿ojúRdLm 155 A¥

YûW A§LThNUôL EVW Yônl×s[Rôp, AR]ôp HtTÓm ¿ojúRdLlTÏ§

8000 HdLo G] YûWVßdLlThÓs[RôÛm, AkR ¨Xj§ÚkÕ

LhÓUô]j§tÏj úRûYVô] UWeLs, LtLs, ÑiQôm×dLp B¡VYtû\

ÏjRûLjRôWo TVuTÓj§d ùLôs[ AàU§dLlTÓ¡\ôo. úUÛm LôpYônLs,

ÑWeLlTôûR AûUlTRtLôLÜm, úYûXdÏ YN§VôLÜm 100 HdLo ¨XjûR

ÏjRûLdLôWo TVuTÓj§d ùLôs[Xôm. ¿ojúRdLj§p Áu©¥dÏm E¬ûUÙm

ÏjRûLdLôWÚdÏ EiÓ. B]ôp ÏjRûLRôWo, AûQdLhÓ

úYûXLÞdÏjR®W úYß ETúVôLeLÞdÏ UWeLû[ ùYhPúYô, LtLû[

ALt\úYô áPôÕ.

2. ÏjRûLlTÏ§«p éªdL¥«p Es[ L²UlùTôÚhLs ¨X E¬ûUVô[ÚdÏ

ùNôkRUô]ûYVôÏm.

3. ÏjRûLRôWo úUtLiP 8000 HdLo ¨XjûRl TVuTÓYRtLô] YÚPj§tÏ

ì.40,000 Ck§V ìTôûV ÏjRûLlTQUôL ¨X E¬ûUVô[ÚdÏd ùLôÓdL

úYiÓm.

4. AûQ úYûXLs Ø¥kÕ ùT¬Vôtß¿o ùNuû] UôLôQj§tÏ ùLôiÓ

ùNpXlTÓm Sôs ØRp 999 YÚPeLÞdÏd ÏjRûL E¬ûUÙm, CkRd

ÏjRûLdLôXm Ø¥YûPkÕ AÓjR 999 BiÓLÞdÏm ÏjRûLdLôXjûR

¿h¥jÕd ùLôsÞm E¬ûUÙm ÏjRûLRôWÚdÏ YZeLlTÓ¡\Õ.

5. ÏjRûL NmTkRUôL ©u]o HtTÓm ©Wf£û]Lû[ CÚ SÓYoLs êXm

¾ojÕd ùLôs[ úYiÓm. CÚ SÓYoL°u ¾ol× ùYqúYß ®RUôL

CÚdÏmThNj§p êu\ôYÕ SÓY¬u ¾ol× Cß§Vô]RôÏm.

CkRd ÏjRûLlTj§Wm §Ú®Rôeáo NUvRô]m Nôo©p ARu §Yô]ôL CÚkR

®.WôUnVôeLôo GuTYWôÛm, ùNuû] UôLôQ ©¬h¼x LYo]o NôoTôL AWÑl

©W§¨§Vô] ú_.£.au²ePu GuTYWôÛm ûLùVÝj§PlThÓs[].

16

JÚ Uô¨X ¨XlTÏ§«p TdLjÕ Uô¨Xm CÕúTôu\ ùT¬V AûQûVdLh¥l

TWôU¬lT§p AqYlúTôÕ ¨LÝm £ß©Wf£û]Ls CVtûLúV. AlT¥ GÝkR

£ß£ß ©Wf£û]Ls ÑØLUôLúY úT£j¾ojÕd ùLôs[lThP].

AYtû\lTt±Ùm A±kÕ ùLôsYÕ AY£VUô¡\Õ.

AûQÙm ARu ¿olTWl×l TÏ§Vô] 8000 HdLo ¨XØm, YôndLôp

¨XeLs B¡VûYRôu ÏjRûLlTÏ§VôÏm. B]ôp AûRfÑt±Ùs[ ÑUôo

1,49,000 HdLo ¨Xj§p (¿oY¥lTÏ§) ùTnÙm UûZ¿oRôu AûQdÏ ¿ûWd

ùLôiÓYÚ¡\Õ. AlTÏ§ ØÝYÕm §Ú®Rôeáo AW£u E¬ûU«p

CÚkRÕ. AlTÏ§«p LôÓLs A¯dLlThÓ ÑUôo 20,000 HdLo TWl©p

HXdLôÙm, 200 HdLo TWl©p ùSpÛm T«¬PlThÓ YkRRôp Ui

A¬Uô]m HtThÓ AûQ«p Ui úNoYRôL ùNuû] UôLô] AWÑ 1900

Yôd¡úXúV ×Lôo ùNnÕ, ¿oY¥lTÏ§ûV §Ú®Rôeáo AWÑ

N¬VôLlTWôU¬jÕ YW úLôWlThPÕ. §Ú®Rôeáo AWÑ ARtÏ

Jl×dùLôiPôÛm ¿oY¥lTÏ§«p úR«ûXj úRôhPeLs ùTÚÏYÕ 1936

YûW áP ùRôPokRÕ.

AûQ«ÚkÕ ¨Wm© Y¯Ùm ¿ûW N¬VôLd LhÓlTÓjRôRRôp 1907, 1922,

1924 Utßm 1933 B¡V YÚPeL°p ùYs[l ùTÚdÏ HtThÓ UdLs

À§VûPkRRôLÜm §Ú®Rôeáo AWÑ ×Lôo ùNnRÕ. AûQ«ÚkÕ

ùY°úVt\lThP¿o JÚúTôÕm AûQdÏs úNÚm ùT¬Vôß

ùYs[jûR®P A§LUô]§pûXùV] ùNuû] UôLôQ AWÑ ¨ì©jRÕ.

ARôYÕ AûQ LhPlTPôUÚkRôpRôu §Ú®Rôeáo TÏ§«p

ùYs[lùTÚdÏ A§LUô¡«Úk§ÚdÏm G] ¨ì©jRÕ.

ÏjRûLdÏhThP ¨XeL°u JÚ TÏ§«p 1951-54p AûQ«u

T¦Vô[oLû[ ®YNôVm ùNnÕ ùLôs[ RªZLlùTô±Vô[oLs

AàU§jRûR úLW[ AWÑ BhúN©jRÕ. ARuT¥ T¦Vô[oLs ®YNôVm

ùNnYÕ ¨ßj§d ùLôs[lThPÕ.

ùT¬Vôß AûQ«ÚkÕ UÕûW UôYhPj§tÏ GÓjÕf ùNpXlTÓm ¿o

EVWUô] UûXlTÏ§«ÚkÕ ûYWY]ôt±p ®ÝYRôp, AeÏ JÚ ¿o

ªu¨ûXVjûR AûUdLdá¥V YônlûTl TVuTÓjR 1935m Bi¥p

ùNuû] UôLôQ AWÑ ®Úm©VÕ. B]ôp ARtÏ úLW[ AWÑ

Jl×dùLôs[ôRRôp, ©Wf£û] CÚ SÓYoLÞdÏ GÓjÕf ùNpXlThPÕ.

ùNuû] UôLôQj§u Nôo©p No ApXô¥ ¡ÚxQNôª AnVÚm,

§Ú®Rôeáo Nôo©p No.£.©.CWôUNôªIVÚm YôRô¥]ôoLs. Cß§«p 16.1.37

Auß ¾ol× YZeLlThP§p CÚ SÓYoL°u ¾ol×Ls úYßThPRôp,

êu\ôYÕ SÓY¬u ¾ol× 12.5.1941 Auß YZeLlThPÕ. ARuT¥,

ÏjRûLRôWoL[ô] ùNuû] UôLôQ AWÑdÏ ùT¬Vôtß ¿ûWl TôN]j§tÏ

R®W úYß TVuLÞdÏ ETúVô¡dL E¬ûU«pûXùV] A±®dLlThPÕ.

¾ol× ùNuû] UôLôQ AWÑdÏ G§WôL YZeLlTh¥ÚkRôÛm, CÚ

AWÑL°u ©W§¨§Ls ùRôPokÕ úTfÑYôojûRLs SPj§V©u×, ØkûRV

ÏjRûL ¨TkRû]L°p £X Uôt\eLÞPu ¿oªu¨ûXVm AûUlTRtÏ

§Ú®Rôeáo AWÑ Jl×Rp ùR¬®jRÕ. JlTkRm NhPéoYUôL

GÝRTPôUúXúV úTfÑYôojûRL°u A¥lTûP«p ùNVp Y¥Ym ùTt\Õ.

17

Auû\V AW£Vp, Ïß¡V UiPX GpûLLû[ LPkÕ, UdLs SXùUàm

TWkR A¥lTûP«p CÚkRRtÏ Ck¨LrÜ JÚ Nôu\ôÏm. AkR JlTkRlT¥

25.5.1959 ØRp 3 Gk§WeLs êXØm, 11.9.1965 ØRp SôuLôYÕ GkRWm êXØm

ªuEtTj§ ùRôPeLlThÓ ùNVpThÓ YÚ¡u\]. CkR JlTkR

¨TkRû]Lû[f úNodÏm ®RUôL 1886m YÚPj§V ÏjRûLl Tj§Wj§tÏj

§ÚjRm ùLôiÓ YW §Ú®Rôeáo AWÑ YÙßj§ YkRÕ. ©u]o SôÓ

®ÓRûXVûPkR©]P úLW[ AWÑm, RªrSôÓ AWÑm 29.5.1970 Auß

êXdÏjRûLl Tj§Wj§p úRûYVô] §ÚjReL[Pe¡V CûQ JlTkR

Tj§Wm ûLùVÝjRô]Õ. AûYRôu ClúTôÕm SûPØû\«p Es[].

ARu ®TWeLs ©uYÚUôß.

êXdÏjRûLl Tj§Wj§p úUtùLôs[lThP §ÚjReLs (29.5.1970)

ùT¬Vôtß ¿ûW RªZLj§p ®YNôVj§tÏ UhÓúU TVuTÓjR úYiÓm

GuTûR Uôt± ªu EtTj§tÏm TVuTÓjRXôm Gàm E¬ûUûV úLW[

AWÑ RªZL AWÑdÏ YZe¡VÕ.

ùT¬Vôß AûQ ¿ojúRdLj§p Áu ©¥dÏm E¬ûU úLW[ AWÑdÏ Uôt\m

ùNnVlThPÕ.

ùT¬Vôß AûQ ¿ojúRdLjûR ÑtßXô A©®Új§dLôL TVuTÓjÕm

E¬ûUûVÙm, ¿ojúRdLj§p RªrSôÓ AW£u AàU§ ùT\j

úRûY«pXôUp TPÏLû[ KhÓm E¬ûUûVÙm úLW[ AWÑ ùTtßd

ùLôiPÕ.

YÚPôk§W ÏjRûLlTQm 29.5.1970 ØRp ì.40,000 ÚkÕ ì.2,40,000 BL

EVojRlThPÕ (ARôYÕ HdLÚdÏ ì.30 ÅRm 8000 HdLo ¨XdÏjRûL)

ØlTÕ YÚPeLÞdÏ JÚ Øû\ ÏjRûL ÅRjûRl T¬ºXû] ùNnÕ

Uôt\úYiÓm. CRû] 999 BiÓLÞdÏl ©u ×Õl©jÕ ùLôs[Xôm.

¿ojúRdLl TÏ§ûVf Ñt±Ùs[ ¿oY¥lTÏ§«p úR£VléeLô Utßm

Y]®XeÏ NWQôXVm AûUdL úLW[ AWÑdÏ E¬ûU YZeLlThPÕ.

RªrSôÓ AWÑ AûUjR ¿oªu ¨ûXVj§p RVô¬dLlTÓm ªuNôWj§tÏ,

RªrSôÓ AWÑ, úLW[ AW£tÏ ¸rdLiP LQd¡uT¥ LhPQm ùNÛjR

úYiÓm. YÚPj§tÏ 350 ªpVu ë²h ªuNôWm YûW JÚ ¡úXô Yôh

YÚPj§tÏ (8760 ë²h) ì.12. ÅRØm, 50 ªpVu ë²hLÞdÏ úUp – JÚ

¡úXôYôh YÚPj§tÏ ì.18 ÅRØm LhPQm LQd¡PlTÓ¡\Õ.

ÏjRûL ¨XlTÏ§ûV Jh¥Ùs[ 42.1 HdLo ¨Xj§p, Y¬ HÕªu± RªrSôÓ

AWÑ ªuEtTj§dÏ úRûYVô] LhÓUô]eLû[ LhP TVuTÓj§d

ùLôs[Üm, AqYôß TVuTÓjÕmúTôÕ HtTÓ¡u\ CZlûT RªrSôÓ

AWÑ, úLW[ AWÑdÏ YZeL úYiÓm.

CkR JlTkRjûRf ùNVXôdÏY§p ©Wf£û]Ls HÕm YkRôp CÚ Uô¨X

AWÑLÞm Htßd ùLôsÞ¡u\ JÚ SÓYo êXm ¾ojÕd ùLôs[ úYiÓm.

úUtLiPûYLs 25.9.1970 Auß CÚ JlTkR Y¥YeL[ôL RVô¬dLlThÓ

ûLùVÝj§PlThP]. AûYL°p úLW[ AW£u ¿oY[m Utßm ªuÕû\ ùNVXo

18

úL. ®ÑYSôRuSôVÚm, RªZL AW£u ùTôÕlT¦jÕû\ ùNVXo

úL.Gv.£YÑl©WU¦Vàm ûLùVÝj§hP]o. CÕ 13.11.1954 ÚkúR AØÛdÏ

YÚYRôLÜm JlTkRj§p Ï±l©PlThPÕ.

ØpûXlùT¬Vôß AûQ Tt±V ClúTôûRV ©Wf£û]Ls

AW©dLPp LXkÕ ÅQô¡d ùLôi¥ÚkR ¿ûW Y\iP RªZLj§u JÚ TÏ§«p

TVuTÓjÕm ùTôÚhÓ, AlúTôÕ Ck§VôûY BiÓYkR Be¡úXV

Bh£Vô[oLs ùT¬Vôß AûQj§hPjûR 1895 m BiÓ RtúTôûRV úLW[

Uô¨XlTÏ§«p AÚmTôÓThÓ ùNVpTÓj§V YWXôtû\Ùm, AÕ NmTkRUôL

ÏjRûL EPuTôhÓ ®YWeLû[Ùm, ClúTôûRVl ©Wf£û]Lû[ N¬VôLl×¬kÕ

ùLôsÞU[®tÏ CÕYûW ®[dLlThÓ®hPÕ. C², ©Wf£û]LÞdÏl

úTôLXôm.

ùT¬Vôß AûQ«p 136 A¥dÏúUp ¿ûWjúRd¡]ôp AûQ úNRUûPÙm

Yônl×s[Rôp, AR]ôp HtTÓm ùYs[jRôp E«ofúNRm HtThÓ®ÓùUuß 30

CXhNm úLW[ UdLs AfNØm À§Ùm AûPkÕs[ôoLs GuTÕ úLW[ AW£u

YôRUôÏm. CkR YôRjûR A¥lTûPVôLd ùLôiÓ, ùT¬Vôß AûQ«p 136

A¥dÏ úUp ¿ûWjúRdLdáPôÕ GuTÕ úLW[ AW£u úLô¬dûLVôÏm. CkR

YôRj§tÏ, úLW[ AWÑ ØuûYdÏm JúW LôWQm – ÑiQôm×dLôûWVôp

LhPlThÓs[ ùT¬Vôß AûQ«u YVÕ 100 BiÓLÞdÏ úUXô¡ ®hPRôp

AÕ TXÅ]UûPkÕ ®hPÕ. ARu ØÝd ùLôs[[Yô] 152 A¥ EVW ¿¬u

BZjûRjRôeÏm Nd§ûV AûQ CZkÕ®hPÕ. úLW[ AW£u CkR AfNm

¨VôVUô]úR G]l ùTôÕYôL Aû]YÚm Jl×d ùLôs[dá¥VRôÏm. CÕRôu

úLW[ AW£u úLô¬dûL«u TXUôÏm. úLW[ ¨XlTÏ§«ÚkÕ RªrSôh¥tÏ

Ri½ûW GÓjÕfùNpYRtÏ úLW[ AW£u Ußl× HÕªpûXùV]Üm,

RtúTôÕs[ AûQdÏ AÚ¡p ×§V AûQûVdLh¥ úLW[ UdLÞdÏ¬V

TôÕLôlûT Eß§ ùNnVXôm G]Üm úLW[ ØRpYo LÚjÕ ùR¬®j§ÚlTÕ

AYWÕ úLô¬dûLdÏ úUÛm RodLÃ§Vô] YÛ úNod¡\Õ. B]ôp, ùT¬Vôß

AûQ AûUkÕs[ CPm, AÕ LhPlThP ®Rm, ARu ùRôPo TWôU¬l× Utßm

AûQ TXlTÓjRlThÓs[ ®TWeLs B¡VûY Tt± KW[Ü ùR¬kRYoLs úLW[

AW£u AfNm ¨VôVUô]Õ Rô]ô? G]d úLhTôoLs. IúVô! AûQ EûPkÕ®Óm

Gu¡\Õ úLW[ AWÑ. TVlTPjúRûY«pûX Gu¡\Õ RªrSôÓ AWÑ. CÕRôu

©Wf£û]. ClúTôÕ, CÚRWl× YôReLû[Ùm TÏjR±kÕ AXÑúYôm.

úLW[ UdL°u AfNØm À§Ùm

ùT¬Vôß AûQ ÑiQôm× LôûWVôp LhPlThPûR U]§p ûYjÕdùLôiÓ,

AûQ«u ©uTdLfÑYo TWl©p ¿o ®VoûYVôL ùY°lTÓYÕ, ARû]

TWôU¬l×l ùTô±Vô[oLs AûQ LhPlThP BWmT LôXeL°ÚkúR

AqYlúTôÕ úNôRû] ùNnÕ YkRÕ B¡VYtû\l TôojR Utßm úLs®lThP

UdL°u U]§p AfNm EiPôYÕ CVtûLúV. úUÛm JÚ AûQ«u BÙsLôXm

100 BiÓLsRôu Gàm LÚjÕ Aû]jÕl©¬Ü UdL°PØm ùTôÕYôLl

TW®Ùs[Rôp BÙsLôXm Ø¥kR ©uàm ùT¬Vôß AûQûVl TVuTÓjÕYÕ

BTjRô]Õ Gu\ A¥lTûP«Ûm AfNm TW®«ÚdLXôm.

19

ùT¬Vôß S§«u ÏßdúL AûQ LhPlThÓ ¿ûW RªrSôh¥u TdLm

§Úl©®hPRôp, Bt±u ¸rlTÏ§«p ùTôÕYôL ¿oYWjÕ A§LªÚdLôÕ. B]ôp

A§LUôL UûZùTnÙm £X YÚPeL°p AûQ«ÚkÕ ¿o §\kÕ ®PlThPRôp,

¸rlTÏ§«p Es[ UdLÞdÏ ùYs[jûRl TôojÕ AfNm HtTh¥ÚdLXôm. ªL

A§LUô] UûZLs LôWQUôL 1907, 1933, 1961 B¡V YÚPeL°p AûQ«ÚkÕ

ùY°úVt\lThP ¿o ùYs[lùTÚdûL HtTÓj§VÕ. AlúTôÕ TWlTlThP

YRk§L[ôÛm, LhÓûW«u BWmTj§p ùNôu]T¥ RY\ô] Tj§¬dûLf

ùNn§L[ôÛm §Ú®Rôeáo AWÑ AûQ«u TôÕLôl×dÏ Eß§ ùNnÙmT¥

ùRôPokÕ ùNuû] UôLôQ AWûN YÙßj§ YkRÕ. AûQ«ÚkÕ §\kÕ

®PlTÓm ¿o ¸rlTÏ§ UdLÞdÏl À§ûV HtTÓjRdáPôÕ GuTRtLôLúY 1910m

Bi¥úX AûQ«ÚkÕ A§LlT¥Vô] ¿ûW ùY°úVtßYRtLô] ®§Øû\Ls

YÏdLlThP]. A§p ùYs[ ATôV GfN¬dûL Øû\LÞm APeÏm. ©u]o

§Ú®Rôeáo AW£u úYiÓúLô°uT¥ 1920, 1932 Utßm 1939m BiÓL°p AkR

®§ Øû\L°p §ÚjRm ùLôiÓ YWlThÓ ùNVpTÓjRlThP]. 1900 m

Bi¥ÚkÕ 1962 YûW JÚ £X BiÓLû[jR®W ©\ BiÓL°p GpXôm

AûQ«u ¿oUhPm 152 A¥ YûW CÚkRÕ. 1963 ØRp 2006 YûW Es[

YÚPeL°p ùUôjRm SôuúL BiÓL°pRôu ¿o UhP EVWm 142 A¥ûV

Gh¥Ùs[Õ.

JqùYôÚ YÚPØm, AûQ«ÚkÕ ¨Wm© Y¯Ùm ¿¬u A[Ü, ùT¬Vôt±p YÚm

ùYs[jûR ®Pd Ïû\YôLúY CÚdÏm YûL«pRôu Le¡u CÚm×d LRÜLs

N¬Vô] A[®p §\kÕ ûYdLlThÓ ùYs[j§u A[Ü JÝeÏTÓjRlThÓ

YÚ¡\Õ. ùT¬Vôt±u ÏßdúL CkR AûQ LhPlTPôUÚkRôpRôu, GpXô

YÚPeL°Ûm ùT¬Vôt±p YÚm ùYs[m ØÝYÕm ¸úZ Tônk§ÚdÏm. ¨ûXûU

CqYô±ÚdÏmúTôÕ ¸rlTÏ§ UdLs À§VûPYRtÏd LôWQm, TX SôhLÞdÏ

Y\i¥ÚdÏm Bt±u ¸rlTÏ§«p ùYs[lTWl©Ûm, AÚ¡Ûm YôrkÕ

ùLôi¥ÚdÏm UdLÞdÏ £X YÚPeLs CûPùY°®hÓ ùT¬Vôß AûQ ¨Wm©

Y¯Ùm NUVeL°p TônkÕ YÚm AT¬RUô] ùYs[jûRl TôodÏmúTôÕ À§

EiPôLXôm. CkR Uô§¬ À§ HtTPdáPôÕ GuTRtÏjRôu AûQ«ÚkÕ ¿o

§\kÕ ®ÓYRtÏ Øu× ùYs[ ATôV GfN¬dûLLs ®PlTÓ¡u\]. CÕ EX¡u

GpXô AûQdLhÓlTÏ§L°Ûm NôRôWQUôL SûPùTßm ¨Lrf£L[ôÏm.

BßL°u ùYs[lTWl×l TÏ§L°p Bd¡Wªl× ùNnÕ YôrkÕ ùLôi¥ÚdÏm

YûU TûPjRYoLsRôu ùYs[m YÚmúTôÕ AeÏ YôrkÕ ùLôi¥ÚdÏm

HûZLû[ Øu²ßj§ À§ûV HtTÓjÕYôoLs GuTÕ SôP±kR Ju\ôÏm.

A±kÕm, A±VôUÛm, AàU§ ùTtßm ùT\ôUÛm BßL°u ùYs[lTWl×L°p

YôrkÕYÚm £Xo ùYs[lùTÚdÏ úSWeL°p TôÕLôlTô] CPeLÞdÏf ùNpX

UßlTûRÙm, AYoLû[ LôYpÕû\«]o TXYkRUôL ALt±YÚm ¨LrÜLû[Ùm

Sôm A±úYôm. CÕúTôu\ UdLs UûZ ùYs[ LôXeL°p ádÏWÓYûR

TWTWl×f ùNn§ úSôdLm ùLôiP £X Tj§¬dûLLs ùT¬ÕTÓj§ ùNn§

ùY°«ÓYûRÙm A±úYôm. ùT¬Vôß AûQ ®`Vj§Ûm CÕúTôu\

ùNn§Lû[ EsúSôdLjÕPu ùY°«hÓj ùRôPokÕ AW£Vp BRôVj§tLôL

ùT¬ÕTÓj§V £X Tj§¬dûLLs LôWQUô¡«ÚkR] GuTÕRôu AlThPUô]

EiûU. ùYs[ LôXeL°p ùT¬Vôß AûQ«ÚkÕ JÝeÏTÓj§

ùY°úVt\lThP ¿o NhP§hPeLÞdÏhThÓ YôÝm GkRd Ï¥UdLÞdÏm

Tô§lûT HtTÓj§«ÚdL Ø¥VôÕ GuTÕÜm AûNdL Ø¥VôR EiûUVôÏm.

20

úLW[ UdL°u AfNØm À§Ùm, AYoL°u A±VôûUVôp HtTÓTûYVôÏm.

AojRUt\ CkR AfNjûRÙm, À§ûVÙm úTôdL úYi¥V LPûUûVÙûPV úLW[

AWÑ, ùT¬Vôß AûQ TXªZkÕ ®hPÕ G]dádÏWhÓ UdL°u AfNjûRÙm

À§ûVÙm ùT¬ÕlTÓj§ YÚYÕRôu ClúTôûRV ©Wf£û]«u AfNô¦VôÏm.

úLW[ AW£u CkR ®úSôRUô] úTôdÏ ARu EsúSôdLj§tÏ Nôu\ôÏm.

ùT¬Vôß AûQ TXÅ]UûPkÕs[Rô?

CkRd úLs®dÏRôu Sôm ®ûP LôQ úYi¥Ùs[Õ. AûQ TXm CZkÕ

®hPÕ GuTRtLôL á\lTÓm JqùYôÚ LôWQjûRlTt±Ùm ®¬YôL TôolúTôm.

1. ùT¬Vôß AûQ ÑiQôm×d LôûWVôp LhPlThPÕ

ùT¬Vôß AûQ LhPlThPúTôÕ £ùUih¥u ETúVôLm ©WTXUôL®pûX.

AR]ôp AÕ ÑiQôm×dLôûWVôp LhPlThPÕ. ÑiQôm×dLôûWdÏ £ùUih

LôûW A[Ü TXm CÚdLôÕ GuTÕ AûQ TXÅ]UûPk§ÚdÏm GuTRtÏ JÚ

LôWQUôL ùNôpXlTÓ¡\Õ. CkRdLôWQm AojRØs[Õ Rô]ô G] A±YRtÏ

AûQdLhÓLû[lTt±V £X A¥lTûP ®`VeLû[l TôolúTôm. ùT¬Vôß

AûQ úTôu\ ùTÚmTôXô] AûQLs Gravity Dam Gàm YûLûVf

NôokRRôÏm. CqYûL AûQL°p úRdLlTÓm ¿¬u AÝjRjûR RôeÏYRtÏ

éªûV AÝj§ Tt±d ùLôs[ úRûYVô] AûQ«u GûPRôu ARu TXj§tÏ

Ød¡VUô]RôÏm. ÑiQôm× Lôu¡Ãh¥u APoj§Ùm GûPÙm, £ùUih

Lôu¡Ãh¥u APoj§ Utßm GûPûV ®P Ïû\Ü GuTRôpRôu AûQ«u

A¥lTôLm 145 A¥ ALXj§p LhPlThÓs[Õ. £ùUih Lôu¡Ãh

TVuTÓj§«ÚkRôp ARu ALXm 100 A¥dÏm Ïû\YôLúY CÚk§ÚdÏm.

ÑiQôm©u TXjûR LÚj§p ùLôiÓRôu AûQ«u AûUl×

Y¥YûUdLlThÓs[Õ. TVuTÓjRlTÓm Lh¥PlùTôÚsL°u

ÏQô§NVeLû[l ùTôßjÕRôu Lh¥PeLs Y¥YûUdLlTÓ¡u\]. TX

èt\ôiÓLÞdÏ Øu× LhPlThÓ Cuàm TXjúRôÓ CÚkÕYÚm úLô®p U§p

ÑYoLs ÑiQôm×dLôûWVôp LhPlThPûYRôu. AfÑYoL°u A¥lTôLm 4–5 A¥ YûW ALXm CÚdÏmT¥ LhPlThPûYVôÏm. AúR U§p ÑYoLû[

£ùUih LôûWVôp Lh¥«ÚkRôp A¥lTôLj§u ALXm CWiÓ A¥VôLjRôu

CÚk§ÚdÏm. CúRúTôX £X èt\ôiÓLÞdÏ Øu× ÑiQôm×dLôûWVôp

LhPlThÓs[ TôXeLs Cuàm TVuTÓjRlThÓ ùLôi¥ÚdÏmúTôÕ,

CdLôXj§p £ùUih¥]ôp LhPlThP TôXeLs úNRØt\ûRÙm Tôod¡ú\ôm.

ARôYÕ, Lh¥PeL°u TXj§tÏ LhÓUô]jRWØm Ød¡VUô]RôÏm. úUÛm TX

èt\ôiÓLÞdÏ Øu× ùUôLXôVoLs Bh£dLôXj§p ÑiQôm×dLôûWVôp

LhPlThP Lh¥PeLs Cuàm LmÀWUôL CÚkÕ YÚYûR Tôod¡ú\ôm. £X

B«Wm BiÓL[ôL Cuàm £RXUûPVôUp CÚkÕYÚm G¡lÕ ©WªÓLsáP

ÑiQôm×dLôûWVôp LhPlThPûYRôu. ùT¬Vôß AûQdLh¥Pj§tÏ

ÑiQôm× AûWdLlThÓ TVuTÓjRlThÓs[Õ. AûWjR ÑiQôm×dLôûW«u

TXm Sô[ôL BL áÓm GuTûRÙm, £ùUih LôûW«u TXm Ïû\Ùm GuTûRÙm

LY]j§p ùLôs[ úYiÓm. G]úY LhÓUô]eL°u TXm, AûY

ÑiQôm©]ôp LhPlThPRô ApXÕ £ùUih¥]ôp LhPlThPRô GuTûR

21

ùTôßjRRpX; LhÓUô]eL°u TXm, AYt±u Y¥YûUl×, LhÓUô]jRWm Utßm

TWôU¬l× B¡VYtû\l ùTôßjRRôÏm. ùT¬Vôß AûQdLhPlThPúTôÕ SuÏ

®Yô§jÕ úRoÜ ùNnVlThP CPm, AûQ«u Y¥YûUl×, LhÓUô]

RWdLhÓlTôÓ B¡VYtú\ôÓ ARu ùRôPo TWôU¬l× ®TWeLû[Ùm Sôm LÚj§p

ùLôiPôp ùT¬Vôß AûQ«u TXUô]Õ JÚ ×§V AûQ«u TXj§tÏ

NUUô]Õ G]dá\Xôm. CúR Uô§¬Vô] TWôU¬l×l T¦Ls E¬V LiLô¦l×Pu

ùRôPÚm ThNj§p Cuàm TpXôiÓLÞdÏ AÕ TVuRWdá¥VRôLúY CÚdÏm

GuT§p IVªpûX.

2. ùT¬Vôß AûQ«u BÙsLôXm Ø¥kÕ ®hPRô?

ùTôÕYôL JÚ AûQjúRdLj§u BÙs 50 ØRp 100 BiÓLs YûWRôu Gu\

LÚjÕlTWYXôL Es[Õ. CkRdLÚjÕ, AûQd LhÓUô]j§u TXm

NmTkRlThPRpX. JqùYôÚ AûQdÏm, ARtÏ¬V YûWVßdLlThP Y¥¨Xl

TÏ§L°ÚkÕRôu UûZ¿o £±V KûPLs, BßLs êXUôL YkÕ úNÚm.

ùTôÕYôL AûQLÞdÏ¬V Y¥¨XlTÏ§Ls, APokR LôÓLs Es[

TÏ§VôLjRôu CÚdÏm. CÚl©àm, UdLs ùRôûL ùTÚdLm LôWQUôL, LôÓLs

A¯dLlThÓ ®YNôV ¨XUôLl TVuTÓjRdá¥V ùSÚdL¥ HtTP Yônl×iÓ.

Ak¨ûX«p Y¥¨XlTÏ§L°p Ui A¬Uô]m HtThÓ UûZ ¿úWôÓ UiÔm

LXkÕ YkÕ AûQjúRdLj§p T¥Ùm. ClT¥ JqùYôÚ UûZdLôXj§uúTôÕm

£ßLf £ßL Ui YkÕ úNokÕ AûQ«u ùLôs[[ûYd Ïû\jÕ®Óm. CqYôß

úNokÕ AûQ«u ùLôs[[Ü Tô§dÏ úUp Ïû\kÕ®Óm ¨ûX«p

AûQ«ÚkÕ A§LUôL ¿o ùY°úVßm GuTRôp ùYs[ ATôVeLÞm

EiPôÏm. AûQ«p T¥kÕs[ UiûQ úRôi¥ Al×\lTÓjÕYùRuTÕ

ùTÚm ¨§ ®ûWVjúRôÓ ªÏkR £dLXô] T¦Ùm BÏm. ClT¥lThP

AûQdLhÓLs úUÛm TV]t\ûYùV]d L¯Ü ùNnVlTÓm. Y¥¨XeL°u Ui

©¥Uô]jRuûUÙm, AeÏs[ RôYW YûLLû[l ùTôßjÕm JÚ AûQdLhÓ

TV]t\RôL BYRtÏ ÑUôo 50 BiÓLs ØRp 100 BiÓLs BLXôm GuTÕ JÚ

ùTôÕYô] L¦lTôÏm. CRû]jRôu AûQdLhÓL°u BÙsLôXm Guß

ùNôpYôoLs. Y¥¨XlTÏ§L°p UiY[l TôÕLôl×m T¦Lû[ úUtùLôsY§u

êXm AûQL°p Ui úNoYûRd Ïû\jÕ AûQL°u BÙsLôXjûRd

áhÓYRtÏm Y¯Ls EiÓ. ùT¬Vôß AûQûVl ùTôßjR YûW«p ARu

Y¥¨XlTÏ§«p APokR RôYWlúTôoûYÙs[Rôp, AûQdÏ Ui YkÕ úNoYÕm

Ïû\Ü. AlT¥úV Ui YkÕ úNokÕ 100 A¥ YûW ¨Wm©]ôÛm (ARtÏ £X

èt\ôiÓL[ôÏm) AûQ«u TVu Ïû\VôÕ. Hù]²p AûQ«p RtúTôÕ

úRdLlThP ¿¬p 104 A¥ YûW ClúTôÕm TVuTÓjR Ø¥VôUp Es[ úRdLm

GuTûR ØuúT TôojúRôm.

B]ôp CkR EiûULÞdÏ Uô\ôL úLW[ ØRpYo ùT¬Vôß AûQ«u

BÙsLôXm HtL]úY Ø¥kÕ ®hPÕ Guß á± YÚYÕ, AûQ«u LhÓUô]l

ùTôÚhL°u BÙsLôXm Ø¥kÕ, AR]ôp AûQ TXªZkÕ ®hPÕ Gàm

RY\ô] ùNn§ûVl TWl© YÚYRôL Es[Õ. AYWÕ LÚjÕ Øt±Ûm

RY\ô]RôÏm.

22

3. AûQdLh¥Pj§u ùY°lTdLj§p HtTÓm ¿odL£Ü AûQ«u

TXÅ]j§]Xô?

ùT¬Vôß AûQdLh¥Pj§u ùY°lTdLj§p HtThÓYÚm ¿odL£Yôp

ÑiQôm×dLôûW LûWkÕ ÑiQôm×fNjÕ ùRôPokÕ ùY°úV± YÚYRôp

AûQ R]Õ TXjûR CZkÕ®hPÕ G]d úLW[ AWÑ á±YÚ¡\Õ.

AûQ«ÚkÕ ¿odL£Ü YÚYÕm, AR]ôp ÑiQôm×f NjÕ ùY°úVßYÕm

EiûU. CÕ Aû]jÕ YûLVô] AûQdLhÓL°Ûm HtTÓ¡u\ NôRôWQ

¨LrYôÏm. B]ôp, ùT¬Vôß AûQûV ùTôßjR Uh¥p CZkR NjÕ ùRôPokÕ

DÓLhPlThÓ YÚYRôp AûQ R]Õ TXjûR CZdL®pûX. Uô\ôL TXm

á¥Ùs[Õ GuTûRl ©uYÚm ®[dLj§ÚkÕ ùR¬VYÚm.

JÚ AûQûV £ùUihLôu¡Ãh êXm ªLlTÚU]ôLd Lh¥]ôÛm áP

ØuTdLm úRdLlTÓm ¿¬u AÝjRjRôp, ùY°lTdLj§p KW[Ü ¿odL£Ü CÚkÕ

ùLôiúP«ÚdÏm. CkR ¿odL£®u A[ÜRôu AûQ«u TXjûR SUdÏ

ùR¬®dÏm JÚ á\[YôÏm. CkR A[Ü öQ«dLlThP TôÕLôlTô]

A[ûY®P A§LUôL Es[Rô G]Üm, L£kÕ ùY°úVßm ¿¬p LXkÕ YÚm

ùUuÕLsLs GlT¥lThûY, AûY öQ«dLlThP A[®p Es[Rô G]Üm

ùTô±Vô[oLs ùRôPokÕ N¬TôojÕ YÚYôoLs. CÕ EX¡p Es[ Aû]jÕ

¿ojúRdL AûQdLh¥PeL°p SûPùTßm Au\ôP ¨LrYôÏm. AûQ«p

úRdLlTÓm ¿o UhPj§u EVWjûRlùTôßjÕ, L£Ùm ¿¬u A[Üm áÓm. CkR

úNôRû]Lû[ ùNnYRtÏ YN§VôL, AûQ«u ¿[YôhPd LhÓUô]j§tÏs

úNôRû]lTôûR (Inspection Gallery) AûUj§ÚlTôoLs. CúR Uô§¬Vô]

úNôRû]lTôûRdÏs ùNuß £X ùTôÕUdLÞm AûQ«u ùY°fÑY¬p

®VoûYjÕ°L[ôL ¿o L£kÕ YÚYûRÙm, AmUô§¬ L£kÕ YÚm ¿ûW Juß

úNojÕ ¸úZ YôndLôp AûUjÕ A[kÕ YÚYûRÙm Tôoj§ÚdLd áÓm.

CmUô§¬d L£Ü ùY°j ùR¬VôUp úNôRû]l TôûR«u ùY°fÑYo Uû\jÕd

ùLôsYRôp ùY°«ÚkÕ AûQûVl TôolTYoLÞdÏ CkR ¿odL£Ü ùR¬VôÕ.

B]ôp ùT¬Vôß AûQdLh¥Pj§p CÕ úTôu\ úNôRû]lTôûR

AûUdLlTPôRRôp (CkR ùRô¯pÖhTm AlúTôÕ CpûX), ùY°fÑY¬p

Õ°L[ôL ùY°YÚm ¿odL£ûY AûQ«u A¥lTôLj§p ùUôjRUôLf úNL¬jÕ

L£Ü ¿¬u A[ûYÙm, A§p LXkÕs[ ÑiQôm©u A[ûYÙm, AûQ

LhPlThP YÚPm ØRp ùRôPokÕ LiLô¦lTúRôÓ, úRûYlTÓmúTôÕ

Ïû\Lû[ Ÿoj§dÏm SPY¥dûLLû[Ùm úUtùLôiÓ YÚ¡u\]o. AûQ«u

ùY°lTdLj§p L£Ùm ¿ûW Uû\dÏmT¥VôL úNôRû]lTôûRfÑYo CpXôRRôp

¿odL£ûY Aû]YÚm TôodL Ø¥Ùm. ®YWm A±VôRYoLÞdÏ EsU]§p TVØm

EiPôLXôm. CûRd úLW[ AWÑm, Tj§¬dûLLÞm UdL°Pm À§ûV EiPôdÏm

®Rj§p AûQ«u Ïû\TôÓ LôWQUôLjRôu ¿odL£Ü CÚlTÕ úTôp ùTôÕ

UdLÞdÏf ùNn§ úNÚm YûL«p SPkÕ ùLôiÓs[Õ N¬VpX.

AdúPôTo 1896 ØRp CÕSôs YûW §]N¬ AûQ«ÚkÕ L£kR ¿¬u A[Ü,

A§p ùY°úV±V ÕLsL°u A[Ü, öQ«dLlThP A[ûYjRôiÓmúTôÕ

úUt ùLôs[lThP SPY¥dûLL°u ®TWeLs úLôl×L°p ùR°YôL Es[].

23

LPkR LôXj§p êußØû\ (1922, 1935, 1961) ¿odL£®u A[ÜLs öQ«dLlThP

A[ûY®P A§LUôL CÚkRRôp E¬V TXlTÓjÕm Ej§Lû[ úUtùLôiÓ

¿odL£ûY ×§V AûQ«u A[ÜdÏd Ïû\jRôoLs. AûQ«u ØuTdL ÑY¬u

LpLh¥P NkÕLs £ªih Lôu¡Ãh êXm “Luû]h¥e” (Gunniting) Gàm

Øû\lT¥ Tô«i¥e ùNnVlThPÕ. AûQ«u úUpUhPj§ÚkÕ

RûWUhPj§Ûs[ Tôû\dÏsÞm ùNpÛm YûL«p Y¬ûNVôL LmlWvô êXm

(200 A¥ BZm YûW) Õû[Ls úTôPlThÓ, AkR Õû[L°p £ùUih LûWNûX

EVo AÝjR LmlWvô êXm ùNÛjRlThPÕ. CkR Øû\dÏ ”¡WÜh¥e” (Grouting) Guß ùTVo. AûQ«u EhTÏ§«p ÑiQôm× LôûW TÏ§«p

CÚdÏm ªLf£±V CÓdÏLÞdÏsÞm APoj§Vô] £ùUih LûWNp ùNuß

AûPjÕd ùLôsÞm. AûQ LhPlThP ©u êuß Øû\ CÕúTôp ¡WÜh¥e

ùNnR§p ÑUôo 20,800 êhûP £ùUih TVuTÓjRlThÓs[Õ. CR]ôp

AûQ«u APoj§Ùm GûPÙm áÓRXô¡Ùs[]. ARu©u× ¿odL£Üm

LhÓlTôhÓ A[®p CÚkÕ YÚYÕ Ï±l©PjRdLRôÏm. ÁiÓm ¿odL£Ü

A§LUôÏm JqùYôÚ NkRolTj§Ûm CúR ¡WÜh¥e Øû\«p ¿odL£ûY E¬V

A[®tÏ LhÓlTÓjR Ø¥Ùm. BL, JqùYôÚ Øû\ TWôU¬l× ùNnÙmúTôÕ

AûQ«u GûPÙm TXØm á¥Ùs[ ®TWm ùR°Yô¡\Õ.

Sôh¥u £\kR ¿¬«Vp ùTô±«Vp YpÛ]oLû[ Es[Pd¡V Uj§V ¿oY[

BûQVm JqùYôÚ AûQdÏm A§LThN ¿odL£®u A[ûY öQ«jÕs[Õ.

AkR BûQVm ùT¬Vôß AûQdÏ öQ«jR A§LThN ¿odL£Ü JÚ ®Sô¥dÏ

748 hPo BÏm. 1.8.2000 Auß AûQ«p A§LThN ¿odL£YôL ®Sô¥dÏ 44.643

hPo A[úY CÚkRÕ. 18.8.2000 Auß AûQlTÏ§«p ¨XSÓdLm HtThPRôLd

á±VúTôÕ, ¿odL£Ü ®Sô¥dÏ 40.874 hPoRôu. GkR AûQ«Ûm

¿odL£ùYuTÕ CVtûLVô]ÕRôu GuTÕÜm, ùT¬Vôß AûQ«p ¿odL£Ü

öQ«dLlThP A[ûY®P ªLdÏû\Ü GuTÕÜm ùTôÕ UdLÞdÏj

ùR¬VôùRuTRôp, úLW[ AWÑ AûQ TXªZkÕ ®hPRôpRôu ¿odL£Ü HtThÓ

®hPÕ úTôu\ ×W°ûVl TWl© YÚ¡\Õ. EiûU ùR¬kÕm ùR¬VôUÛm úLW[

Tj§¬ûLLÞm ×W°f ùNn§Lû[ ùY°«hÓ YÚ¡u\] GuTÕRôu EiûU.

LPkR Øû\ CÚ AWÑLÞdÏm SûPùTt\ úTfÑYôojûRL°uT¥

úUtùLôs[lThP AûQ TXlTÓjÕm T¦Ls

HtL]úY Ï±l©hPT¥ 16.10.1979 Auß UûXVô[ Uú]ôWUô Tj§¬dûL«p

ùY°Vô] BRôWUt\ RLYpLû[d ùLôiP LhÓûW«u ©W§TlTôL úLW[

AWÑ AûQ«u TXm Ï±jR ©Wf£û]ûV ¾®WUôLd¡[l©VRôp, 25.11.1979 Auß

Uj§V ¿oY[dÏÝ®u RûXYo PôdPo úL.£.RôUv AYoL[Õ RûXûU«p CÚ

Uô¨X RûXûUlùTô±Vô[oLs Utßm EVo A§Lô¬L°u áhPm SPjRlThÓ

AdáhPj§p AûQûV TXlTÓjÕYRtÏ 1980 úU UôRj§tÏs EP]¥VôL

ùNnÕ Ø¥dL úYi¥V T¦Ls, CûPdLôX Utßm ¿iPLôX SPY¥dûLLs G]

Ø¥Ü ùNnVlThPRuT¥ AYtû\ ùNnÕ Ø¥dL RªZL AWÑ Jl×d ùLôiPÕ.

ClT¦Ls Ø¥Ùm YûW AûQ«u ¿ojúRdLjûR 136 A¥dÏs TWôU¬dLÜm

Jl×d ùLôs[lThPÕ. AûQ«u ØÝjúRdL EVWm 152 A¥ G²àm, 1976 m

BiÓ úXNô] ¨XSÓdLm HtThP úTôÕ AûQûV T¬úNô§jR RªZL

ùTô±Vô[oLs, ¿ojúRdLm 145 A¥dÏ úUp CÚdÏmúTôÕ AûQdLh¥Pj§p

24

HtTÓm AÝjRm ¨oQ«dLlThP A[ûY®P A§LUôL Es[RôL

L¦dLlThPRôp, 1976 m Bi¥ÚkúR ¿ojúRdL EVWjûR, AûQ Tt±V ØÝ

BnÜ Ø¥Ùm YûW 145 A¥dÏúUp AàU§dL úYiPôm G] RªZL AWÑ Ø¥Ü

ùNnRÕ. CÕ úLW[ AW£u úLô¬dûL HÕªu±úV GÓdLlThP Ø¥YôÏm GuTÕ

Ï±l©PjRdLRôÏm. AûQ«u TXm N¬Vô] A[®p Es[Rô GuT§p RªZL

ùTô±Vô[oLÞdÏm ªÏkR ùTôßl×QoÜ Es[Õ GuTRtÏ CÕ JÚ

GÓjÕdLôhPôÏm. 25.11.1979 Auß SûPùTt\ áhPj§p Ø¥Ü ùNnRR§uT¥,

17.12.1979 ØRp ¿ojúRdL EVWjûR 136 A¥dÏs CÚdÏmT¥úV AûQ«u

ùLôs[[Ü CußYûW LhÓlTÓjRlThÓ YÚ¡\Õ.

AûQ«u úUpUhPjûR JÚ ÁhPo EVWj§tÏ Rh¥ GÓjÕ®hÓ, AûQ«u

úUpUhP ALXjûR áh¥VÕPu CÚm× Lm© Lôu¡Ãh êXm AûQ«u

ØÝ¿[j§tÏm êPlThPÕ. CR]ôp AûQ«u GûP 12,300 PuLs á¥VÕ.

úL©s BeL¬e G]lTÓm CÚm× Lm© SeáWm Øû\lT¥ AûQûV

A¥jR[lTôû\ÙPu CûQdLlThPÕ. AûQ«u Le¡ÚkÕ úUÛm

A§LlT¥VôL ¿ûW ùY°úVtßYRtÏ YN§VôL Le¡u ¿[m A§L¬dLlThÓ

úUÛm êuß `hPoLs AûUdLlThP]. ©WRô] AûQdÏ ©u×\jRôeÏRXôL

20 A¥ L]Øs[ CÚm× Lm© Lôu¡Ãh ØhÓfÑYo AûQ«u ØÝ ¿[j§tÏm

LhPlThPÕ. AûQfÑY¬ÚkÕ L£Ùm ¿ûW N¬VôL A[lTRtÏ YN§VôL

úNôRû]lTôûRÙm (Inspection Gallery) LhPlThPÕ. AûQ«ÚkÕ ¨Wm©

Y¯Ùm ¿o ùY°úV± TôÙm CPj§p A¬Uô]m HtTPôUÚlTRtÏ HÕYô]

LhÓUô]eLs AûUdLlThP]. AûQ«u TXjûR LQd¡ÓYRtLô]

GXdhWô²d LÚ®Ls ùTôÚjRlThP]. 1986p ClT¦Lû[ TôoûY«hP Uj§V

¿oY[d ÏÝ®]o, ©WRô] AûQdÏ©u Lôu¡Ãh ØhÓfÑYo GÝl©VûRlúTôX

úT© AûQdÏ©uàm Lôu¡Ãh ÑYo AûUdL BúXôNû] á±]o. B]ôp

AlT¦Lû[ ùNnV®PôUp úLW[ AWÑ RÓjÕ®hPÕ. Uj§V ÏÝ T¬kÕûWT¥

AûQûV TXlTÓjÕm T¦LÞdÏ úLW[ AW£u Y]jÕû\, ¿oY[jÕû\,

LôYpÕû\ úTôu\ Õû\Ls TXYûLL°p CûPëß ùNnR]. AR]ôp RªrSôÓ

AWÑ úLW[ EVo¿§Uu\jûR AÔ¡ 25.9.1997 p ¨YôWQm ùTtß AûQûVl

TXlTÓjÕm T¦Lû[ ùRôPW úYi¥VRô«tß. CkR TXlTÓjÕm T¦LÞdÏ

RªrSôÓ AWÑ ÑUôo ì. 13.0 úLô¥ ùNXÜ ùNnÕs[Õ. úLW[ AW£]ôp

¨ßjRlThP úT© AûQdÏ ©u×\m RôdÏfÑYo LhÓYÕ R®W Uj§V

¿oY[dÏÝ 25.11.1979 Auß ùR¬®jR Aû]jÕ TXlTÓjÕm T¦LÞm

Ø¥Ütßs[]. AûQ«u TXm TôÕLôlTô] A[®p Es[Õ GuTRtÏ

Ck§Vô®p Es[ Ød¡V ùRô¯pÖhT YpÛSoLs A±®Vp Ã§VôL úNôRû]

ùNnÕ A±dûLLs A°jÕs[]o. Uj§V ¿oY[ BûQVj§p Es[ AàTYm

YônkR ùTô±Vô[oLÞm AûQ«u TXm Ï±jÕ ®Yô§jRl©u, AûQ«u

¿ojúRdL EVWjûR 142 A¥dÏ EVojR AàU§ YZe¡Ùs[]o.

EfN¿§Uu\j§u BúXôNû]Ls Utßm Uj§V ¿oY[ BûQVj§u ùRôPo

SPY¥dûLLs

1986 ØRp, RªrSôÓ AWÑ AûQûV TXlTÓjÕm T¦Lû[ ùNnYRtÏ úLW[

AWÑ TX CûPëßLû[ ùNnÕ YkR úTôÕ ùTô±Vô[oLs Utßm AûUfNoLs

A[®Xô] úTfÑYôojûRLs TV]°dLôR ãr¨ûX«p, AûQ«u ¿oUhPjûR

25

136 A¥dÏ úUp EVojR áPôÕ GuT§p úLW[ EVo¿§Uu\j§Ûm, 136 A¥dÏ

úUp EVojR úYiÓm Guß ùNuû] EVo¿§Uu\j§Ûm TX YZdÏLs

ùRôPWlThP]. 1998 m BiÓ UÕûW TôWôÞUu\ Eßl©]WôÛm ARu©u×

RªZL AWNôÛm EfN¿§Uu\j§p UàdLs RôdLp ùNnVlThP].

EVo¿§Uu\eL°p ¨ÛûY«p CÚkR YZdÏLû[ EfN¿§Uu\j§tÏ Uôt\m

ùNnÕ ®Nô¬jR EfN¿§Uu\m, CÚUô¨X ØRpYoLû[Ùm AûZjÕ úT£ ÑêL

¾oÜ LôÔmT¥ 28.4.2000 Auß Uj§V ¿oY[jÕû\ AûUfNûW úLhÓdùLôiPÕ.

ARuT¥ 19.5.2000 Auß ¥p«p SûPùTt\ CÚ Uô¨X ØRXûUfNoLs Utßm

EVo AÛYXoL°u áhPm GkR EPuTôhûPÙm GhPôRRôp, AûQ«u

TôÕLôl× NmUkRUôL ¾W BWônkÕ Uj§V ¿oY[jÕû\ AûUfNÚdÏ BúXôNû]

YZeÏm ùTôÚhÓ, Sôh¥u £\kR ¿¬«Vp ùTô±Vô[oLs Bß úTo APe¡V ÏÝ

Juû\ Uj§V ¿oY[ BûQV Eßl©]o PôdPo. ©.úL. ªhPp RûXûU«p

AûUjRÕ. CdÏÝ®p úLW[, RªrSôÓ Nôo©Ûm RXô JÚ êjR ùTô±Vô[o ÅRm

CÚkRôoLs. EfN¿§Uu\j§u Ae¸LôWm ùTt\ CdÏÝ 10.10.2000 Auß AûQûV

TôoûY«hÓ, Ø¥®p AûQ«u TXm Ï±jÕ ®Yô§jRÕ. úLW[ ©W§¨§ R®W

Aû]YÚm AûQ«u TXm Ï±jÕ §Úl§ ùR¬®jR]o. úLW[ ©W§¨§, 12

YûLVô] G§ol× LôWQeLû[ GÝjÕ êXm ùR¬®jRôo. 19.10.2000 Auß ÁiÓm

CkR YpÛ]o ÏÝ ¥p«p á¥VúTôÕ úLW[ ©W§¨§ ùR¬®jR 12 LôWQeLû[

®Yô§jRÕ. Aû]jÕ Eßl©]oLÞm úNokÕ úLW[ ©W§¨§«u JqùYôÚ

Ußl×dÏm RdL T§ûX A°jÕ 12 Ußl×Lû[Ùm RsÞT¥ ùNnR]o.

AdáhPj§p ùT¬Vôß AûQdÏ YWdá¥V A§LThN ùYs[m ®]ô¥dÏ

2,12,000 L] A¥Rôu GuTûR ÏÝ Eß§ ùNnRúRôÓ, úLW[ AW£u NkúRLjûR

N¬TôodL Uj§V Ui ®ûN«Vp BWônf£ ¨ûXVm £X BnÜLû[ úUtùLôsÞm

G]Üm, úT© AûQ«p Á§Ùs[ TXlTÓjÕm T¦Lû[ úLW[ AWÑ RÓdL

áPôÕ G]Üm Ø¥ÜLs úUtùLôs[lThP]. CdáhPj§p Ø¥Ü ùNnRT¥ JÚ

A±dûLûVÙm CdÏÝ EfN¿§Uu\j§p NUol©jRÕ.

ÏÝ®u CûPdLôX A±dûLûV RVôo ùNnV 3.11.2000 Utßm 4.11.2000 B¡V CÚ

SôhL°p ÏÝ ¥p«p á¥VÕ. úT© AûQ«p Ui ®ûN«Vp BnÜ 20.11.2000

ØRp 24.11.2000 YûW SûPùTtß A±dûL ùT\lThPÕ. £X úLW[ Tj§¬dûLLs

12.12.2000 Auß ¨XSÓdLjRôp ùT¬Vôß AûQ EûPÙm ¨ûX«p CÚlTRôL

ùTônVô] RLYpLû[ ùY°«hP]. ARû] úLW[ AWÑ Ñh¥dLôh¥,

EVoUhPdÏÝ IkRôYÕ Øû\VôL 5.1.2001 Auß ¥p«p á¥V úTôÕ

Øû\«hPÕ. B]ôp ùT¬Vôß AûQ«úXô ApXÕ AeÏs[ Lh¥PeL°úXô

¨XSÓdLm EQWlTP®pûXVôRRôp ÏÝ, úLW[ AW£u úLô¬dûLûV ¨WôL¬jRÕ.

CkRdáhPj§p Ui ®ûN«Vp BWônf£ ¨ûXVj§u CVdÏSo R]Õ ¨ßY]m

úUtùLôiP Bn®u A¥lTûP«p úT© AûQ«u TXm SpX ¨ûX«p

CÚlTRôL ùR¬®jRôo. ÏÝ Eßl©]oLs GÝl©V ®]ôdLÞdÏ E¬V ®[dLm

A°jRôo. CkR A±dûL«u A¥lTûP«p AûQ«u ¿oUhPjûR 142 A¥ YûW

EVojÕYÕ Ï±jÕ ®YôRm SûPùTtß, úLW[ Eßl©]o R®W Aû]jÕ

Eßl©]oLÞm 142 A¥ YûW ¿oUhPjûR EVojR Jl×Rp A°jR]o. úLW[

Eßl©]ÚdÏ TjÕ SôhLs AYLôNm A°jR©u×, ÏÝ®u Cß§ A±dûLûV

Ø¥Ü ùNnÙm ùTôÚhÓ 23.1.2001 Auß áhPm SPj§, ùT¬Vôß AûQ

¿oUhPjûR 142 A¥ YûW EVojRXôm G] YpÛSoLs ÏÝ T¬kÕûW ùNnRÕ.

26

CkR A±dûL«p úLW[ Eßl©]o ûLùVÝj§P UßjRRôp, EfN¿§Uu\ YZdÏm

¿¥jÕ ùLôiúP úTô]Õ.

Cß§«p 27.2.2006 Auß EfN ¿§Uu\ RûXûU ¿§T§ûV Es[Pd¡V ùTgf

ùT¬Vôß AûQ«p 142 A¥ YûW ¿ûWjúRdLXôm G] EjRWÜ YZe¡VÕ. CkR

EfN¿§Uu\ BûQûV ¨WôL¬dÏm YûL«p 15.3.2006 Auß úLW[ NhPUu\j§u

A§LôWjûR ©WúVô¡jÕ “¿oY[lTôÕLôl× (§ÚjRm) 2006” Gàm NhPjûR

EÚYôd¡VÕ. ©u×, 27.7.2006 Auß úLW[ AWÑ EfN¿§Uu\jûR AÔ¡ 27.2.2006

úR§V EjRWûY Uß T¬ºXû] ùNnV úLô¬VÕ. ARû] EfN¿§Uu\m RsÞT¥

ùNnÕ®hPÕ. ÁiÓm RªrSôÓ AWÑ EfN¿§Uu\jûR AÔ¡ 27.7.2006 úR§V

EjRWûY SûPØû\lTÓjR úLô¬VÕ. AmUàûY ®Nô¬jR EfN¿§Uu\m,

£dLXô] ãr¨ûX«p CÚUô¨X AWÑLÞm Cl©Wf£û]«p úT£ Ø¥Ü ùNnYÕ

ELkRÕ Gußm, úTfÑYôojûRdÏl©u EfN¿§Uu\m ¾ol× YZeÏm Gußm

A±®jRÕ.

ARuT¥ 29.11.2006 Auß CÚ Uô¨X ØRpYoLÞm Uj§V ¿oY[jÕû\ AûUfNo

ûN×¾uúNôv AYoL[Õ Øu²ûX«p úTfÑYôojûR SPj§]ôoLs. A§p Ø¥Ü

GûRÙm GhPØ¥VôUp, Cl©Wf£û] ùRôPoTôL CÚUô¨X ¿oY[jÕû\

AûUfNoLs UhPj§p úTfÑYôojûRLs ùRôPoYùR] Ø¥Ü ùNnVlThPÕ.

AR]¥lTûP«p CÚ Uô¨X AûUfNoLs 18.12.2006 Auß úTfÑ YôojûRLs

SPj§VúTôÕm Ø¥Ü HÕm GÓdLlTP®pûX. Ck¨ûX«p RªZL AWÑ

EfN¿§Uu\jûR ÁiÓm AÔ¡Ùs[Õ. úLW[ AWÑ úTfÑYôojûR êXúU

©Wf£û]LÞdÏ ¾oÜ LôQXôm Guß á± R]Õ ¨ûX«úXúV Htßd

ùLôs[Ø¥VôR LôWQeLû[ Øu ûYjÕ Yô§hÓ YÚ¡\Õ.

úLW[ AW£u ©¥YôRm

NhPlT¥Vô] ¾oÜLÞdúLô ApXÕ A±®Vp Øû\lT¥L[ô] ¾oÜLÞdúLô

JjÕYWôUp úLW[ AWÑ ©Wf£û]Lû[ CÝjÕd ùLôi¥ÚlTÕ ùTôÕ UdL°Pm

®VlûT HtTÓjRXôm. Cl©Wf£û]«p Uj§V AWÑ UÜ]m LôlTÕ úTôXÜm,

EfN¿§Uu\m ¨Rô²lTÕ úTôXÜm, RªrSôÓ AWÑ §ûLjÕ ¨tTÕ úTôXÜm JÚ

úRôt\m ¨XÜ¡\Õ. ùT¬Vôß AûQ LhPlThÓ 100 BiÓLÞdÏ úUXô¡®hP

¨ûX«p AÕ TXÅ]UûPk§ÚdÏm GuTRôp, AûQ«u ¸rTÏ§«p YôÝm

UdLÞdÏ GkR®R Tô§l×m YkÕ®PdáPôÕ Gu¡\ ùTôßl×Qo®p AûQûV

Øû\VôL TXlTÓjR úYiÓm G] úLW[ AWÑ Yt×ßj§]ôp Ït\ªpûX. úLW[

©W§¨§Lû[Ùm Es[Pd¡V YpÛSo ÏÝ Ø¥Ü ùNnRT¥ AûQûV

TXlTÓjÕYRtÏ úRûYVô] T¦Lû[ RªrSôÓ AWÑ ùNnV®PôUp RÓjÕ

YÚYÕm, ×§Õ ×§RôL LtTû] ùNnÕ NôRôWQ ùTôÕUdLs Sm×m YûL«p

ùTônLû[ TWl© YÚYÕm ®TWm A±kRYoLÞdÏ LYûXûVjRôu RÚm. AûQ

TXªZkÕ®hPÕ GuTRôp, A§p 136 A¥ YûW UhÓúU ¿ûWjúRdLXôm GuTÕ

A±®Vp Ã§Vô] ApXÕ TÏjR±Ü Ã§Vô] YôRUpX. AûQ TXªZkÕ®hP

LôWQj§]ôp 136 A¥ EVW ¿ojúRdLm Es[ ¨ûX«p AûQ EûPkÕ®hPôp

Gu]YôÏm?. ClT¥ £X úLW[ AW£VpYô§Lú[ úLhÓ ®hPRôp, ClúTôÕ

úLW[ AWÑ, ùT¬Vôß ¿ûW RªrSôhÓdÏ GÓjÕfùNpX ×§V AûQûVd

LhPúYiÓm Guß ùNôp¡\Õ. ©Wf£û] Tt±V ØÝ ®TWeLû[Ùm úLW[

27

AW£u EsúSôdLjûRÙm A±VôR ©\ Uô¨X UdLÞdÏ úLW[ AW£u

úLô¬dûL«p ¨VôVm CÚlTRôLúY úRôußm. CRû] úLW[ AWÑ R]Õ TXUôL

¨û]jÕ R]dÏ NôRLUôL TVuTÓj§ YÚYÕRôu EiûU ¨ûXVôÏm. ×§V

AûQdLô] úVôNû]«u EiûU ¨XYWjûRÙm EsúSôdLjûRÙm A±kÕ

ùLôsYÕ AY£VUôÏm.

ùT¬Vôß AûQdÏ AÚ¡p ×§V AûQ Juû\ Lh¥ ©Wf£û]dÏ ¾oÜ

LôQXôm Gàm úLW[ AW£u EsúSôdLm

ùT¬Vôß AûQl©Wf£û]«p úLW[ AW£u úLô¬dûLdÏ Ød¡V RûPL[ôn

CÚlTûY (1). RªrSôh¥tÏ ùT¬Vôß ¿ûWjRÚYRtLôL 1886 p HtThP JlTkRm.

(2). TXlTÓjRlThÓs[ ùT¬Vôß AûQ RtúTôÕ Gq®R Tô§l×ªu± 142 A¥

EVWj§tÏ ¿ûWjúRdÏYRtÏ Ht\RôL Es[Õ Gàm EfN¿§Uu\j§u LÚjÕ.

CkR CWiÓ RûPLû[Ùm RLolTÕRôu “×§V AûQ” úLô¬dûL«u

EsúSôdLUôÏm. CRû] ®¬YôL TôolúTôm.

Bt±u ÏßdúL JÚ AûQ LhÓY§p ªL ªL Ød¡VUô] A¥lTûP ®`Vm

N¬Vô] CPjûR úRoÜ ùNnYÕRôu. Bß JÚ £X CPeL°p Ïß¡Ùm, TX

CPeL°p ALXUôLÜm KÓm. CÚ ÏußLÞd¡ûP«p Ïß¡ ùNpÛm TÏ§«p

AûQûV Lh¥]ôpRôu ùNXÜ Ïû\Ùm. úRoÜ ùNnÙm CPj§p CVtûLVôL

AûUkR YÛYô] Tôû\ CÚkRôpRôu AûQ«u Av§YôWm TXm YônkRRôL

CÚdÏm. ùLh¥Vô] Tôû\ Es[ ªLdÏß¡V UûX CÓd¡pRôu RtúTôÕ

ùT¬Vôß AûQ LhPlThÓs[Õ. AûQ«u úUt×\j§p (¡ZdÏ §ûN«p)

ùLh¥lTôû\ Es[ TÏ§úV CpûX. AûQ«u ¸r×\j§p (úUtÏ §ûN«p) Bß

Ts[j§p ùNpYRôp AeÏ N¬Vô] Tôû\ ¡ûPjÕ AûQûV Lh¥]ôÛm,

¡ûPdLdá¥V ¿oUhPm ªLÜm RôrYôL CÚdÏm GuTRôp RªZLj§tÏ ¿o

TôVôÕ. BL, ùT¬Vôß ¿ûW RªrSôh¥tÏ GÓjÕfùNpÛm YûL«p ×§V AûQ

LhPúYiÓùU²p TpXô«Wm úLô¥ TQm ùNXYôÏm. ùTôÚ[ôRôWm Utßm

ùRô¯pÖhT Ã§«p Nôj§VªpXôR ClT¦dÏ GkR ¨§ ¨ßY]Øm ERYôÕ.

ClT¥ JÚ AûQûV Lh¥]ôp 1886 m Bi¥p HtThP JlTkRm

LôXôY§VôÏm. JÚ ×§V JlTkRm HtTP úYiÓùUu\ôp úLW[ AWÑ GjRû]

®RUô] ©Wf£û]Lû[ GÝl×m?. AlT¥úV JÚ ×§V AûQûV Lh¥®hPôp,

©u]o ARu TXm Tt± ©Wf£û]Ls GZôÕ GuTÕ GlT¥ ¨fNVUôÏm? ×§V

AûQ LhPØ¥VôÕ GuTÕ úLW[ AWÑdÏm Su\ôL ùR¬Ùm. ×§V AûQ

úLô¬dûLûV EfN¿§Uu\j§tÏ ùLôiÓ YkRôp AÕ Nôj§VUô Guß A±YRtÏ

£X BiÓLÞm, ©u]o ×§V JlTkRjûR Ø¥Ü ùNnYRtLôL £X BiÓLÞm

BÏm. AÕYûW ùT¬Vôß AûQ«p 136 A¥dÏ úUp ¿ûWjúRdLôUp TôojÕd

ùLôs[Xôm GuTÕRôu “×§V AûQ” LÚjÕ êXm úLW[ AWÑ Nô§dL

¨û]lTRôÏm.

ùT¬Vôß AûQ NmUkRUôL “CpXôR” JÚ ©Wf£û]ûV GÝl© CqY[Ü

©¥YôRUôL úLW[ AWÑ CÚkÕ YÚYRtÏ Gu]Rôu LôWQUôL CÚdL Ø¥Ùm

Gu\ úLs® GÝYÕ CVtûLúV. CRû] Tt± ®¬YôL TôolúTôm.

28

ùT¬Vôß AûQ ©Wf£û]ûV GÝl©V§p úLW[ AW£u A¥lTûP

EsúSôdLm

RtúTôÕs[ ùT¬Vôß AûQdÏ ¸úZ, CÓd¡ Guàm CPj§p B£Vô®úXúV

ªLlùT¬VÕ Guß ùNôpXdá¥V JÚ Yû[Ü AûQûV úLW[ AWÑ 1979 m

BiÓ LhP BWm©jÕ 1984 BiÓ Ø¥j§ÚkRÕ GuTûR LhÓûW«u

BWm©j§úXúV TôojúRôm. AkR AûQ«u ©WRô] úSôdLúU ªuNôWm

RVô¬lTÕRôu. CeÏ LhPlThÓs[ ¿o ªu¨ûXVm Ck§Vô®p ªLlùT¬V ¿o

ªu§hPeL°p Ju\ôÏm. 780 ùULô Yôh ªuNôWm RVô¬lTRtLôL

LhPlThPRôÏm. CkR ªu¨ûXVm ØÝ A[®p CVeL ®]ô¥dÏ ÑUôo 10,000

L] A¥ ¿o ùRôPokÕ TônkÕ ùLôi¥ÚdL úYiÓm. CkR AûQûV Jh¥Ùs[

LôhPôßL°u ¿oY[m Utßm ùT¬Vôß AûQ«ÚkÕ ¨Wm© Y¯Vdá¥V ¿o

B¡VYtû\ GRôojR ¨ûXdÏ Uô\ôL áÓRXôL LQdÏ Lôh¥Rôu AûQ

LhPlThPRôL á\lTÓ¡\Õ. úUÛm, AûQûV Lh¥V©\Ï, LôÓL°p UdL[ôp

EiPôdLlThP Uôt\eL[ôp ¿oY[Øm Ïû\kÕ ªu EtTj§Ùm ªLÜm

Tô§l×Ïs[ô¡VÕ. CûR KW[Ü N¬LhP úYiÓùUu\ôp ùT¬Vôß AûQ«p

¿ojúRdLjûRd Ïû\dL ûYjÕ, Ae¡ÚkÕ ¿ûW ùTßYÕ AY£VUô¡\Õ. B]ôp,

NhPlT¥ SûPØû\«p CÚdÏm 1886-m YÚPj§V ùT¬Vôß JlTkRjûR Á\

Ø¥VôR CdLhPô] ¨ûX«p, ùT¬Vôß AûQLhPlThÓ 100 BiÓLÞdÏ úUp

B¡®hPûRf Ñh¥dLôh¥, AûQ TXªZkÕ EûPkÕ úTôÏm ¨ûX«p

CÚlTRôLÜm, 30 XhNm úLW[ UdLs À§«p CÚlTRôLÜm ©WfNû]ûVd¡[l©

R]Õ EsúSôdLjûR AûPYRtÏd úLW[ AWÑ LÓm ØVt£Lû[ úUtùLôiÓ

YÚ¡\Õ. G]úY ùT¬Vôß AûQ ©Wf£û]ûV úLW[ AWÑ GÝl©VRtÏ CÕRôu

A¥lTûP LôWQm G]Xôm. B]ôp úLW[ AWNôp GÝlThP Cl©Wf£û]«p

ARu AojRUt\ YôReLs GûYÙm G§oTôojRT¥ GÓTP®pûX.

AûQ úTô§V TXØPu CÚlTRôL Uj§V AWÑ ¨VªjR YpÛSoLs ÏÝ

ùR¬®jRÜPu, ùT¬Vôß ùYs[l Tô§l×Lû[ ùT¬ÕTÓj§ úLW[ AWÑ

©WfNû]ûV CÝjRÕ.

ùT¬Vôß S§«p A§LThN ùYs[UôL ®]ô¥dÏ 2,12,000 L] A¥ G]d

LQd¡PlThÓ AkR ùYs[m ùY°úVßm A[®tÏ ùT¬Vôß AûQ«u LeÏ

¿[jûR A§LlTÓj§ áÓRXôL êuß `hPoLû[ AûUdL úYiÓm G]

25.11.1979 Auß §ÚY]kR×Wj§p SûPùTt\ úL.£.RôUv ÏÝdáhPj§p Jl×d

ùLôs[lThPÕ. RªrSôÓ AWÑm E¬V T¦Lû[ ùNnÕ Ø¥jÕ®hPÕ. ARu©u

19.10.2002 Auß ¥p«p SûPùTt\ ªhPp RûXûU«Xô] EVoUhPdÏÝ

áhPj§p ¸úZÙs[ CÓd¡ AûQ«ÚkÕ A§LThNUôL ®]ô¥dÏ 1,80,000 L]

A¥ ¿o UhÓúU ùY°úVßmT¥Rôu ARu LeÏ AûUdLlThÓs[Rôp,

ùT¬Vôß AûQ«ÚkÕ A§LThN ¿o ùY°úVßmúTôÕ CÓd¡ AûQ

EûPkÕ®Óm Yônl×s[Õ G] ùTôÕ A±ÜdÏ JqYôR YôRjûR ØuûYjRÕ.

ùT¬Vô¬p YÚm A§LThN ùYs[m ®]ô¥dÏ 2,12,000 L] A¥ GuTûR

Jl×dùLôiP©u×, ClúTôÕs[ ùT¬Vôß AûQ LhPlTPôUÚkRôÛm úUúX

Ï±l©hÓs[ A§LThN ùYs[m YÚm GuTÕ ùR¬kRúR. CkR A§LThN

ùYs[jûR CÓd¡ AûQ«ÚkÕm ùY°úVßm A[®tÏ CÓd¡ AûQ«u

Le¡p UôßRp ùNnV úYi¥VÕ úLW[ AW£u ùTôßlTôÏm. AqYôß

29

ùNnV®hPôp, ùT¬Vôt±p YÚm ùYs[jRôp úLW[ UdLÞdÏ BTjÕ GuTÕ

CÓd¡ AûQ EûPYRôp UhÓúU ¨LZ á¥V Ju\ô¡®Óm. G]úY úLW[ AW£u

CkR EfN LhP ùTôßlTt\ YôRjûR EVoUhPdÏÝ LÓûUVôL ®Uo£jÕ JÕd¡

Rs°VÕ Ï±l©PjRdLRôÏm. ùT¬Vôß AûQl©Wf£û]ûV úLW[ AWÑ

¡[l©VRtÏ EsúSôdLúU LôWQm GuTRtÏ CÕ JÚ áÓRXô] Nôu\ôÏm.

CÓd¡ AûQ NmTkRlThP BYQeLû[l TôojRôp úLW[ AW£u

EsúSôdLj§tLô] ®TWeLs ¡ûPdLXôm.

©Wf£û]ûV Ø¥ÜdÏ ùLôiÓYWdá¥V ¾oÜLs

Sôh¥p TXÚm Sm×m YûL«p ùT¬Vôß AûQûVlTt± TX ùTônVô]

RLYpLû[ TWl©, úLW[ AWÑ EsúSôdLjÕPu ùNVpThÓ YÚYûR CÕYûW

ùR¬®dLlThP ®YWeL°ÚkÕ ùR°YôL A±k§ÚdL Ø¥Ùm. CkR ®TWeLû[

A±kÕs[ RªZL UdLs TXÚdÏ, LPpLXkÕ ÅQôÏm ¿ûW Y\iP

TÏ§UdLÞdÏ YZeÏYRtLôL U²R úSVjÕPu LhPlThÓs[ JÚ ×Lr YônkR

AûQ úTô§V TV²u± ÅQ¥dLlTÓ¡\úR Gàm LYûX CÚdLXôm. £XÚdÏ,

úLW[ AW£u SPY¥dûLLs APôY¥jR]UôLÜm, ARû]d Li¥l×Pu

ûLVô[ôR Uj§V AW£u úTôdÏ ùUjR]Uô]RôLÜm, ¿§ Uu\ SPY¥dûLLs

RôURôU]RôLÜm Es[úR Gàm úLôTm CÚdLXôm.

úLW[ AW£u EsúSôdLm Utßm ARu AojRUt\ Y\hÓ YôReLs Tt±

SmûU®P Uj§V ¿oY[ BûQVj§tÏ BZUôLúY ùR¬Ùm. AR]ôp Uj§V

AW£tÏm ùR¬k§ÚdÏm. B]ôp Uj§V AWÑ, NhPÃ§VôLÜm, RtúTôûRV AW£Vp

Ã§VôLÜm, úLW[ Utßm RªZL AWÑLû[l ùTôßjRUh¥p ©WfNû]ûV SÓ

¨ûXûUÙPuRôu AÔÏm GuTRôp, ARu NUôRô] AÔÏØû\dÏf N¬Vô]

LôWQªÚdÏm Guú\ á\Xôm. AkRd LôWQjûR ë¡lTRtÏ, úLW[ AW£u

úLôQj§ÚkÕRôu Sôm ©WfNû]ûVl TôodL úYi¥Ùs[Õ.

úLW[ ¿oY[j§u JÚ TÏ§ûV, 100 BiÓLÞdÏ Øu©ÚkR ãr¨ûXL°uT¥

RªrSôh¥p 999 YÚPeLÞdÏl TVuTÓjÕYRtLôL HtThP 1886-m YÚPj§V

JlTkRm Cuû\V ãr¨ûX«p NhPlT¥ N¬ ùVu\ôÛm, CVtûL ¿§lT¥

N¬«pûX GuTRôp, Uô±YÚm ãr¨ûX«p JlTkRj§Ûm Uôt\eLû[ HtTÓjR

úYiÓùUuTÕRôu úLW[ AW£u úSôdLUôLj ùR¬¡\Õ. Sôh¥u AW£Vp NhPm

×²RUô]Õ Gu\ôÛm, LôXj§túLt\T¥ A§p Uôt\eLs ùNnYÕ N¬úV GuTÕ

Jl×dùLôs[lThP SûPØû\VôÏm. G]úY, CÚ Uô¨XeLÞd¡ûPúV HtThP

JlTkRm UhÓm 999 YÚPeLÞdÏ JúW ¨ûX«p CÚdLúYiÓùUuTÕ

GlT¥fN¬VôÏm GuTÕ úLW[ AW£u GiQUôL CÚdLXôm. ãr¨ûXLs

úYLUôL Uô±YÚYRôp, Ck§V AW£Vp NhPjûRúV ×§RôL

Y¥YûUdLúYiÓùUu\ úLô¬dûL áP ClúTôÕ GÝkÕssÕ. Ck¨ûX«p

úLW[ AW£u GiQj§p Sôm RYß LôQØ¥VôÕ. CûRdúLW[ AWÑ úSW¥VôLd

á\ôUp, ªuNôWm RVô¬dL CÓd¡ AûQ«p A§L ¿o úRûYlTÓ¡u\ ¨ûX«p,

1886-m YÚPj§V JlTkRjûR Á± ùT¬Vôt±ÚkÕ ¿ûWl ùT\ ØVt£ ùNn¡\Õ.

CkR ØVt£«u JÚ TÏ§VôL, HúRô LôWQeLû[f ùNôp ùT¬Vôß AûQ«p

136 A¥dÏ úUp ¿ûW úRdL ®PôUp ùNnRôp ùT¬Vô±u ET¬ ¿ûW CÓd¡

AûQ«p úRd¡l TV]ûPVXôm G]d úLW[ AWÑ ¨û]d¡\Õ.

30

JlTkRlT¥ RªrSôhÓdÏ ¡ûPdL úYi¥V ¿¬u JÚ TÏ§ûV ªuNôWm

RVô¬lTRtÏ úLW[ AWÑ TVuTÓj§]ôÛm, ªu ¨ûXVj§ÚkÕ ùY°úVßm

¿ÚdÏl úTô§V TôN] ETúVôLªu± LPp LXkÕ ÅQôÏm. CúR ¿ûW

RªZLj§p TVuTÓj§]ôp, ªuNôWm RVô¬lTúRôÓ TôN]j§tÏm TVuTÓm. 1886

m YÚP JlTkRjRôp ùT¬Vôß ¿¬u ùTÚmTÏ§ûV CZkÕ ®hPRôL ¨û]dÏm

úLW[ AWÑ, JlTkRlT¥ ùT¬Vôß AûQ«p ¿ûW úRdL®PôUp ùNnYRtÏ

ØuûYdÏm LôWQeLs AojRUt\ûY Gu\ôÛm, ARu BReLm

¨VôVUô]ÕRôu G] Uj§V AWÑ ¨û]dLXôm. B]ôp JlTkRlT¥Vô] ¿o

ØÝYûRÙm RªZLj§tÏd ùLôÓjRôpRôu ªu EtTj§dÏl TVuTÓjRlTÓm

AúR ¿ûWl TôN]j§tÏm TVuTÓj§ A§LUô] ¿o ETúVôLj§\û]l

ùT\Ø¥Ùm GuTRôp CÚAWÑLÞm úT£, CÚYÚdÏm ùYt± A°dLdá¥V JÚ

Ø¥ÜdÏ YWhÓúU Guß ¨û]jÕ Uj§V AWÑ JÕe¡«ÚdLXôm. CÕ SUÕ

ëLúU. EfN¿§ Uu\jûR ùTôßjRUh¥p, AW£Vp NhPlT¥ JÚ Uô¨Xj§u

¿oY[l TVuTôÓ Uô¨Xj§u LhÓlTôh¥p YÚYRôÛm, YZdÏLû[l ùTôßjÕ

NhPeLû[ UhÓªu± NêL, ùTôÚ[ôRôW úUmTôÓLû[Ùm LÚj§p ùLôiÓ ¿§

YZeÏm LPûUÙûPVÕ GuTRôÛm, UdL[ôp úRokùRÓdLlThP CÚ AWÑLÞm

úT£ JÚªjR Ø¥ÜdÏ YW JÚ YônlT°jÕ EfN¿§Uu\m ¨Rô]jûRd

LûP©¥dLXôm. CÕÜm SUÕ ëLúU. BL CÚ AWÑLÞm ùRôPokÕ úT£,

CÚYÚdÏm ùYt±Rôu Guß ùNôpXdá¥V JÚ ÑêLUô] Ø¥ûY ®ûW®p

GÓlTÕRôu ©WfNû] ¾oYRtLô] A±ÜéoYUô] Y¯VôÏm.

GlT¥lThP ©WfNû]LÞdÏU úTfÑYôojûRL°u êXmRôu ÑØLUô]j

¾oÜLû[ LôQØ¥Ùm GuTÕ YWXôß áßm ¿§VôÏm. A¯ûY HtTÓj§®hÓ

ARu©u úTfÑYôojûR êXm ¾oÜLôiTÕRôu úTô¬u Y¯VôÏm. CXeûL,

LôxÁo ©WfNû]Ls §dÏj ùR¬VôUp ÑZuß ùLôi¥ÚdÏm úTôdÏ Cuû\V

SûPØû\lTôPUôÏm. SUÕ ùT¬Vôß AûQl ©WfNû]«úXúV, Sôm HtL]úY

TôojRT¥ RªrSôh¥p ùT¬Vôß ¿ûW ªiNôWm RVô¬lTRtdÏl TVuTÓjR 1941-m

YÚP SÓYo ¾ol×j RûPVôL CÚkRúTôÕm, ùRôPof£Vô] úTfÑYôojûRLs

êXm ¾oÜ LôQlThÓ 1959 ØRp Rªr Sôh¥p ªuNôWm RVô¬dLlThÓ YÚYÕ

úTfÑYôojûRL°u Ød¡VÕYjûR Tû\Nôt±d ùLôi¥ÚdÏm ¨LrYôÏm.

úTfÑYôojûRLû[ ùYt±LWUôL SPj§ EPuTôhûP GhÓYRtÏ, ©WfNû]«p

NmTkRlThP CÚ SToLÞdÏm ùTôßûUÙm, AúRôÓ CWiÓ A¥lTûP

ÏQô§£VeLÞm úYiÓm. ARôYÕ (1). G§o ST¬u YôRj§p KW[YôYÕ

EiûU«ÚdÏm Gu\ TWkR U]lTôuûU (2). úTfÑ YôojûR R®W úYß Y¯L°p

©WfNû]dÏj ¾oÜLôiTRôp HtTPdá¥V CZl×Lû[ EjúR£jÕ,

ARtúLt\ôtúTôp GkR A[Ü YûW ®hÓd ùLôÓdLXôm Guß Øuáh¥úV

¾oUô²jÕ ©WfNû]ûV AÔÏm U]lTôuûU.

JÚ STo Ut\ ST¬PªÚkÕ GqYôß BRôVm ùT\Xôm Guß ¨û]jÕl

úTfÑYôojûR«p DÓThPôp Li¥lTôL GkR EPuTôÓm HtTPôÕ. JúW Ñt±p

EPuTôÓ HtThÓ®Óm Gu\ G§oTôol×m áPôÕ. úTfÑYôojûR TX ÑtßdLs

SûPùT\Xôm. ùT¬Vôß AûQ ©WfNû] úTôu\Yt±p, CÚUô¨X AWÑLs

31

NmTkRlThÓs[Rôp, ÅQô] AW£VûXjR®ojÕ G§odLh£L°u ¨VôVUô]

LÚjÕdLû[Ùm LY]j§p ùLôs[ úYi¥V§ÚdÏm.

SUÕ ùT¬Vôß AûQl©WfNû]ûVl ùTôßjRUh¥p, úLW[ô®p ªu EtTj§

Ïû\Ü GuTRôp, TôN]jûR®P ªu EtTj§dÏjRôu ùT¬Vôß ¿o

Ød¡VUô]RôÏm. Rªr Sôh¥p, ùT¬Vôß ¿¬u úRûY ªu EtTj§ûV ®P

TôN]j§tÏjRôu Ød¡VUô]RôÏm. TôN]j§tLôL ¿o ¡ûPdÏm úTôÕ, AúR ¿ûW

ªu EtTj§dÏm ETúVôLlTÓj§ ¿o ETúVôLj§\û]Ùm A§L¬dL Ø¥Ùm

GuTÕ RªZLjûRl ùTôßjRUh¥p NôRLUô] ®NVUôÏm. úUÛm, RªrSôh¥p

Es[ ªu ¨ûXVj§tÏ ÑUôo 1700 A¥ EVW UûXlTÏ§«ÚkÕ ¿o TônYRôp

ªu EtTj§dÏ A§L ¿oNd§ ¡ûPd¡\Õ. B]ôp CúR A[Ü ¿ûW CÓd¡

AûQ«p ùTtß ªu EtTj§dÏl TVuTÓj§]ôp, ¿ojúRdL EVWdÏû\Ü

LôWQUôL ªu EtTj§Ùm Ïû\YôLúY CÚdÏm. CkR EiûUVôp, ùT¬Vôß

úRdL ¿o ØÝYûRÙm RªZLj§tÏ A°jRôpRôu úR£V A[®p ¿¬u EtTj§j

§\u A§L¬dÏm. CÕÜm RªZLj§tÏ NôRLUô] Ød¡V ®NVUôÏm.

CkR YûL«p £k§dÏmúTôÕ, ¸úZ ùNôpXlThÓs[ ¾oÜ áP JÚ ÑØLUô]

EPuTôh¥tÏ Y¯YÏdLXôm.

25.11.1979 Auß á¥V YpÛSoLs ÏÝ Ø¥Ü ùNnRT¥, ùT¬Vôß AûQ

TXlTÓjRlThPÓj ùRôPokÕ úLW[ AW£u ØÝ JjÕûZl×Pu TWôU¬dLlTÓm

ThNj§p, AkR AûQ Cuàm TX è\ôiÓLs £\lTôL ùNVpTP Yônl×s[Õ.

G]úY, ÁRØs[ TXlTÓjÕm T¦Ls Aû]jûRÙm Cuàm BßUôReLÞdÏs

Ø¥jÕ, AûQ«u ØÝdùLôs[[Yô] 152 A¥ (EfN¿§Uu\m á±V 142 A¥dÏm

úUp) YûW ¿ûWjúRd¡ 1886 Utßm 1970-m BiÓL°u JlTkReL°uT¥

RªrSôh¥p ªu EtTj§tÏm, ®YNôVj§tÏm TVuTÓjR úYiÓm. ùT¬Vôß

¿ûWlTVuTÓj§ RªrSôh¥p RVô¬dLlTÓm ªuNôWj§p, CÚ AWÑLÞm Jl×d

ùLôsÞm JÚ TÏ§ûV úLW[ AWÑdÏ CXYNUôL ùLôÓjÕ ®P úYiÓm. CkR

Ø¥®p, ¿oúNL¬l× Utßm ¿o ETúVôLj§\u A§LThNUôL CÚdÏm GuTRôp

CÕ JÚ SpX ¾oYôL AûUV Yônl×s[Õ.

CdLhÓûW«p ùR¬®dLlThÓs[ ®TWeLû[ùVpXôm LÚj§p ùLôiÓ

EQof£YNlTPôUÛm, SÓ¨ûXúVôÓm ¨Rô]UôL £k§jRôp £XÚdÏ Cuàm

£\lTô] ¾oÜLs úRôu\Xôm. AqYôß úRôußm ¾oÜLû[ ®[dLUôL

Tj§¬dûLLs Yô«XôL AWÑdÏm ùR¬®jRôp ¨fNVUôL TXu CÚdÏm.

CÚUô¨XeLÞdÏm TVu ¡ûPdÏm GuTÕÜm ¨fNVm.

YôrL ûYVLm.

03 periyar dam report - india environment portal | news ... article on periyar dam issue.pdf · 2...

Documents