05 cavalcante. burocracia de mã©dio escalã£o. 2015 - capítulos 1,2 e 3

46

Upload: thiago-mauer

Post on 16-Dec-2015

218 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

p

TRANSCRIPT

  • 23

    Captulo

    1

    Buro

    cra

    tas d

    e m

    dio

    escal

    o:

    novos o

    lhare

    s s

    obre

    velh

    os a

    tore

    s d

    a p

    roduo d

    e p

    olt

    icas p

    blic

    as

    CA

    PT

    ULO

    1 !

    BU

    RO

    CR

    ATA

    S D

    E M

    DIO

    ESC

    AL

    O:

    NO

    VO

    S O

    LHA

    RES

    SO

    BR

    E V

    ELH

    OS

    ATO

    RES

    DA

    PR

    OD

    U

    O

    DE

    PO

    LTI

    CA

    S P

    B

    LIC

    AS1

    Ga

    bri

    ela

    Sp

    an

    gh

    ero

    Lo

    tta

    Ro

    be

    rto

    Ro

    cha

    Co

    elh

    o P

    ire

    s

    Va

    ne

    ssa

    Eli

    as

    de

    Oli

    ve

    ira

    O p

    rese

    nte

    cap

    tu

    lo t

    em c

    om

    o o

    bje

    tivo

    ap

    rese

    nta

    r o

    s re

    sult

    ado

    s

    de

    um

    a re

    vis

    o d

    a lit

    erat

    ura

    nac

    ion

    al e

    in

    tern

    acio

    nal

    so

    bre

    bu

    rocr

    atas

    de

    m

    dio

    esc

    alo

    (B

    MEs

    ). T

    rata

    -se

    do

    s at

    ore

    s q

    ue

    des

    em

    pe

    nh

    am f

    un

    -

    o

    de

    gest

    o e

    dir

    eo

    in

    term

    edi

    ria

    (co

    mo

    ger

    ente

    s, d

    iret

    ore

    s, c

    oo

    r-

    de

    na

    do

    res

    ou

    su

    pe

    rvis

    ore

    s) e

    m b

    uro

    cra

    cia

    s p

    b

    lica

    s e

    pri

    va

    da

    s.

    A s

    iste

    mat

    iza

    o d

    a lit

    era

    tura

    se

    ori

    en

    tou

    a p

    arti

    r d

    e u

    ma

    pe

    rsp

    ect

    iva

    de

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    ! i

    sto

    ,

    volt

    ada

    par

    a a

    com

    pre

    en

    so

    da

    exis

    tn

    cia

    e a

    tua

    o d

    ess

    es

    ato

    res

    e d

    as s

    uas

    in

    flu

    n

    cias

    so

    bre

    os

    pro

    cess

    os

    de

    pro

    du

    o

    de

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    e a

    es

    go

    vern

    amen

    tais

    .

    Os

    estu

    do

    s d

    e p

    olt

    icas

    p

    blic

    as t

    m g

    anh

    ado

    esp

    ao

    ap

    enas

    re-

    cen

    tem

    en

    te e

    , ap

    esa

    r d

    o c

    resc

    ime

    nto

    das

    pe

    squ

    isas

    nas

    lt

    imas

    d

    ca-

    da

    s n

    o B

    rasi

    l, o

    ca

    mp

    o d

    as

    po

    lti

    cas

    p

    bli

    cas

    ain

    da

    so

    fre

    , e

    m c

    ert

    a

    med

    ida,

    da

    gran

    de

    frag

    men

    ta

    o o

    rgan

    izac

    ion

    al e

    tem

    tic

    a (F

    AR

    IA, 2

    00

    3).

    Al

    m d

    isso

    , h

    ta

    mb

    m

    lac

    un

    as q

    uan

    do

    ob

    serv

    amo

    s o

    re

    cen

    te e

    spa

    o

    qu

    e a

    liter

    atu

    ra d

    e p

    olt

    icas

    p

    blic

    as t

    em d

    ado

    par

    a am

    plia

    r as

    fo

    rmas

    de

    anl

    ise

    das

    a

    es

    do

    Est

    ado

    , in

    clu

    ind

    o n

    ovo

    s at

    ore

    s e

    no

    vos

    mo

    de

    los

    anal

    tic

    os.

    Alg

    um

    as p

    esq

    uis

    as t

    m d

    emo

    nst

    rad

    o a

    in

    cap

    acid

    ade

    qu

    e o

    s

    mo

    de

    los

    tra

    dic

    ion

    ais

    d

    e

    inte

    rpre

    ta

    o

    do

    s m

    eca

    nis

    mo

    s d

    e

    *A

    gra

    de

    cem

    os

    ao

    CN

    PQ

    o a

    po

    io p

    ara

    o d

    ese

    nvo

    lvim

    en

    to d

    est

    a p

    esq

    uis

    a.

    1Te

    xto

    ori

    gin

    alm

    en

    te p

    ub

    licad

    o n

    a R

    evis

    ta d

    o S

    erv

    io

    P

    bli

    co,

    v. 6

    5,

    n.

    4,

    p.

    407

    -437

    ,o

    ut/

    de

    z 2

    01

    4.

    A r

    ea

    liza

    o

    de

    ste

    tra

    ba

    lho

    co

    nto

    u c

    om

    a v

    ali

    osa

    ass

    ist

    nci

    a d

    e e

    sta

    gi

    rio

    s e

    bo

    lsis

    tas

    de

    in

    icia

    o

    cie

    nt

    fica

    . R

    eg

    istr

    am

    os

    no

    sso

    s a

    gra

    de

    cim

    en

    tos

    a E

    veli

    ne

    Rib

    eir

    o d

    os

    San

    tos,

    Cle

    ito

    n D

    ua

    rte

    e L

    uiz

    Fe

    rna

    nd

    o B

    isca

    rdi.

    24

    Bu

    rocr

    aci

    a d

    e M

    d

    io E

    sca

    lo

    : p

    erf

    il,

    tra

    jet

    ria

    e a

    tua

    o

    inte

    rmed

    ia

    o d

    e in

    tere

    sses

    ! c

    om

    o p

    lura

    lism

    o,

    mar

    xism

    o e

    teo

    ria

    das

    elit

    es

    ! t

    m

    de

    dar

    co

    nta

    da

    div

    ers

    ific

    ao

    e c

    om

    ple

    xifi

    ca

    o d

    os

    pro

    -

    cess

    os,

    mar

    cad

    os

    po

    r in

    tera

    e

    s n

    o h

    ier

    rqu

    icas

    , "p

    or

    um

    bai

    xo g

    rau

    de

    form

    aliz

    ao

    no

    in

    terc

    mb

    io d

    e re

    curs

    os

    e in

    form

    a

    es,

    bem

    co

    mo

    pel

    a p

    arti

    cip

    ao

    de

    no

    vos

    ato

    res.

    # (F

    AR

    IA,

    20

    03

    ).

    Na

    ten

    tati

    va d

    e el

    uci

    dar

    car

    acte

    rst

    icas

    do

    pro

    cess

    o d

    e p

    rod

    u

    o

    das

    po

    ltic

    as,

    entr

    aram

    na

    agen

    da

    de

    pes

    qu

    isas

    exp

    ress

    es

    co

    mo

    iss

    ue

    ne

    two

    rks,

    po

    licy

    co

    mm

    un

    itie

    s, a

    lm

    de

    qu

    est

    e

    s co

    mo

    div

    ers

    ific

    ao

    do

    s at

    ore

    s e

    nvo

    lvid

    os,

    pad

    ro

    de

    re

    laci

    on

    ame

    nto

    en

    tre

    re

    as e

    tc.

    No

    enta

    nto

    , es

    sa n

    ova

    age

    nd

    a d

    e p

    esq

    uis

    a p

    arec

    e ai

    nd

    a es

    tar

    cen

    trad

    a n

    as

    anl

    ises

    , so

    bre

    tud

    o e

    mp

    ric

    as,

    acer

    ca d

    os

    pro

    cess

    os

    de

    tom

    ada

    de

    dec

    i-

    so

    , co

    m r

    estr

    ita

    aten

    o

    dad

    a ao

    s p

    roce

    sso

    s d

    e im

    ple

    men

    ta

    o.

    Qu

    and

    o a

    nal

    isam

    os

    a lit

    erat

    ura

    so

    bre

    as

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    , p

    erce

    -

    bem

    os

    a m

    eno

    r re

    lev

    nci

    a d

    ada

    fa

    se d

    a im

    ple

    men

    ta

    o,

    vist

    a a

    qu

    an-

    tid

    ade

    ain

    da

    rela

    tiva

    men

    te li

    mit

    ada

    de

    trab

    alh

    os

    sob

    re o

    ass

    un

    to,

    des

    de

    o m

    emo

    rve

    l tra

    bal

    ho

    de

    Lip

    sky

    sob

    re a

    Str

    ee

    t-Le

    ve

    l B

    ure

    au

    cra

    cy (

    19

    80

    ),

    esp

    ecia

    lmen

    te q

    uan

    do

    an

    alis

    ada

    a p

    rod

    u

    o n

    acio

    nal

    so

    bre

    o t

    em

    a. H

    ,

    po

    rtan

    to,

    um

    a la

    cun

    a n

    os

    estu

    do

    s em

    pr

    ico

    s

    bra

    sile

    iro

    s a

    resp

    eito

    do

    s

    div

    erso

    s el

    emen

    tos

    e fa

    tore

    s q

    ue

    infl

    uen

    ciam

    a f

    ase

    da

    imp

    lem

    enta

    o

    ,

    mu

    ito

    em

    bo

    ra a

    lgu

    ns

    trab

    alh

    os

    pio

    nei

    ros

    bu

    squ

    em t

    raze

    r o

    olh

    ar p

    ara

    as p

    oli

    cy n

    etw

    ork

    s (M

    AR

    QU

    ES,

    20

    03

    ; C

    AR

    PIM

    , 2

    00

    3),

    par

    a a

    imp

    ort

    nci

    a d

    a

    apre

    nd

    izag

    em e

    co

    nh

    ecim

    ento

    (FA

    RIA

    , 2

    00

    3)

    ou

    par

    a in

    corp

    ora

    o

    de

    va-

    lore

    s d

    os

    bu

    rocr

    atas

    (M

    EIER

    ; O

    $TO

    OLE

    , 20

    07;

    LOTT

    A, 2

    01

    0).

    Essa

    lim

    ita

    o d

    a lit

    erat

    ura

    se

    d

    tam

    bm

    em

    rel

    ao

    ao

    olh

    ar q

    ue

    tem

    sid

    o d

    ado

    ao

    pap

    el

    das

    dif

    ere

    nte

    s b

    uro

    crac

    ias

    no

    pro

    cess

    o e

    ntr

    e

    form

    ula

    o

    e i

    mp

    lem

    en

    ta

    o d

    as p

    olt

    icas

    .

    Co

    nfo

    rme

    exp

    s

    Oliv

    eir

    a (2

    00

    9),

    a m

    aio

    ria

    das

    pe

    squ

    isas

    de

    sen

    vol-

    vid

    as s

    ob

    re b

    uro

    crac

    ia p

    b

    lica

    no

    Bra

    sil

    cen

    tra-

    se n

    a b

    uro

    crac

    ia d

    eal

    to e

    scal

    o,

    e m

    ais

    esp

    eci

    fica

    me

    nte

    a b

    uro

    crac

    ia f

    ed

    era

    l e

    co

    mo

    ess

    a at

    ua

    no

    pro

    cess

    o d

    e p

    rod

    u

    o d

    e p

    olt

    icas

    p

    bli

    cas

    (GO

    UV

    A,

    19

    94

    ; SC

    HN

    EID

    ER,

    19

    94

    ; LO

    UR

    EIR

    O;

    AB

    RU

    CIO

    ; R

    osa

    , 1

    99

    8;

    LOU

    RE

    IRO

    ; A

    BR

    UC

    IO,

    19

    99

    ; BR

    ESSE

    R P

    EREI

    RA, 2

    00

    7; O

    LIV

    IER

    I, 2

    00

    7).

    Ou

    tro

    s tr

    abal

    ho

    s vo

    ltam

    -se

    ,ai

    nd

    a, p

    ara

    a ch

    amad

    a "b

    uro

    crac

    ia d

    e n

    ve

    l de

    ru

    a# (

    L IP

    SKY, 1

    98

    0),

    qu

    eim

    ple

    me

    nta

    as

    po

    ltic

    as d

    ese

    nh

    adas

    "ce

    ntr

    alm

    en

    te#

    pe

    lo a

    lto

    esc

    a-l

    o (

    LOT

    TA, 2

    01

    0) (

    OLI

    VEI

    RA; A

    BR

    UC

    IO, 2

    01

    1, p

    .2).

  • 25

    Captulo

    1

    Buro

    cra

    tas d

    e m

    dio

    escal

    o:

    novos o

    lhare

    s s

    obre

    velh

    os a

    tore

    s d

    a p

    roduo d

    e p

    olt

    icas p

    blic

    as

    No

    en

    tan

    to,

    po

    uco

    s s

    o o

    s es

    tud

    os

    volt

    ado

    s a

    com

    pre

    end

    er a

    bu

    -

    rocr

    acia

    inte

    rmed

    iri

    a, q

    ue

    gere

    nci

    a o

    s b

    uro

    crat

    as d

    e n

    vel

    de

    rua

    e q

    ue

    faz

    o e

    lo e

    ntr

    e es

    ses

    imp

    lem

    enta

    do

    res

    e o

    s fo

    rmu

    lad

    ore

    s (H

    OW

    LETT

    , 20

    11

    ;

    MEI

    ER, 2

    00

    9; P

    IRES

    , 20

    11

    ; OLI

    VEI

    RA; A

    BR

    UC

    IO, 2

    01

    1).

    Des

    sa b

    uro

    crac

    ia d

    e m

    dio

    esc

    alo

    , fa

    zem

    par

    te o

    s ge

    ren

    tes,

    dir

    ige

    nte

    s, s

    up

    erv

    iso

    res

    e a

    gen

    tes

    en

    carr

    ega

    do

    s d

    e o

    pe

    raci

    on

    aliz

    ar a

    s e

    stra

    tgi

    as q

    ue

    o a

    lto

    esc

    alo

    da

    bu

    rocr

    acia

    fo

    rmu

    la (

    PIR

    ES,

    20

    10

    ).

    Tra

    ta-s

    e d

    e u

    m c

    on

    jun

    to c

    en

    tra

    l d

    e a

    tore

    s n

    os

    pro

    cess

    os

    de

    imp

    lem

    en

    ta

    o d

    e p

    olt

    icas

    p

    blic

    as,

    po

    rm

    po

    uco

    co

    nsi

    de

    rad

    o n

    os

    mo

    del

    os

    de

    anl

    ise.

    Os

    estu

    do

    s p

    ion

    eiro

    s d

    os

    ano

    s 1

    97

    0 t

    end

    iam

    a f

    oca

    r

    no

    s p

    roce

    sso

    s d

    e to

    mad

    a d

    e d

    ecis

    o e

    a a

    ssu

    mir

    a im

    ple

    men

    ta

    o c

    om

    o

    um

    pro

    cess

    o h

    ier

    rqu

    ico

    , qu

    e vi

    nh

    a d

    e ci

    ma

    par

    a b

    aixo

    (ab

    ord

    agem

    to

    p-

    do

    wn

    ). N

    ess

    a p

    ers

    pe

    ctiv

    a, o

    s b

    uro

    crat

    as e

    ram

    cla

    ram

    en

    te s

    ub

    ord

    ina-

    do

    s a

    os

    tom

    ad

    ore

    s d

    e d

    eci

    so

    , p

    ress

    up

    on

    do

    um

    a s

    ep

    ara

    o

    en

    tre

    adm

    inis

    trad

    ore

    s e

    po

    ltic

    os

    e u

    ma

    trad

    u

    o a

    uto

    mt

    ica

    entr

    e d

    ecis

    o e

    ao

    (H

    ILL;

    HA

    M, 1

    99

    3).

    Na

    s d

    ca

    da

    s se

    gu

    inte

    s, p

    ass

    ou

    -se

    a v

    alo

    riza

    r o

    olh

    ar

    pa

    ra a

    efet

    ivid

    ade

    e av

    alia

    o

    das

    po

    ltic

    as,

    per

    ceb

    end

    o-s

    e q

    ue

    algu

    ns

    fato

    res

    leva

    vam

    o p

    roce

    sso

    de

    imp

    lem

    enta

    o

    a fa

    lhas

    (P

    RES

    SMA

    N; W

    ILD

    AV

    SKY,

    19

    84

    ;

    GU

    NN,

    197

    8;

    SAB

    ATIE

    R;

    MA

    ZMA

    NIA

    N,1

    979

    ). A

    par

    tir

    de

    anl

    ise

    de

    "bai

    xo p

    ara

    cim

    a#,

    os

    ato

    res

    resp

    on

    sve

    is p

    ela

    imp

    lem

    enta

    o

    pas

    sara

    m a

    ser

    co

    m-

    pre

    en

    did

    os

    com

    o e

    lem

    en

    tos-

    chav

    e.

    Lip

    sky

    (19

    80

    ) d

    em

    on

    stro

    u q

    ue

    os

    age

    nte

    s d

    e r

    ua

    (str

    ee

    t-le

    ve

    l b

    ure

    au

    cra

    ts)

    so

    fu

    nci

    on

    rio

    s q

    ue

    tra

    ba-

    lham

    dir

    eta

    me

    nte

    no

    co

    nta

    to c

    om

    os

    usu

    rio

    s d

    os

    serv

    io

    s p

    b

    lico

    s

    (po

    licia

    is,

    pro

    fess

    ore

    s, p

    rofi

    ssio

    nai

    s d

    e s

    ad

    e e

    tc.)

    , e

    afe

    tam

    dir

    eta

    -

    men

    te o

    des

    emp

    enh

    o,

    a q

    ual

    idad

    e e

    o a

    cess

    o a

    os

    ben

    s e

    serv

    io

    s p

    rovi

    -

    do

    s p

    elo

    go

    vern

    o.

    Ass

    im,

    a a

    bo

    rda

    gem

    bo

    tto

    m-u

    p d

    esa

    fio

    u a

    vis

    o

    tra

    dic

    ion

    al

    cen

    tra

    da

    em

    pro

    cess

    os

    hie

    rrq

    uic

    os

    e s

    ug

    eri

    u q

    ue

    a

    imp

    lem

    en

    ta

    o d

    eve

    ria

    ser

    vist

    a co

    mo

    par

    te c

    on

    tn

    ua

    e i

    nte

    gran

    te d

    o

    pro

    cess

    o p

    olt

    ico

    , en

    volv

    end

    o b

    arga

    nh

    a e

    neg

    oci

    ao

    en

    tre

    os

    qu

    e q

    ue-

    rem

    co

    loca

    r a

    po

    ltic

    a em

    a

    o e

    os

    de

    qu

    em a

    s a

    es

    dep

    end

    em.

    Ten

    do

    em

    vis

    ta e

    ssas

    po

    si

    es e

    xtre

    mas

    , p

    ou

    co s

    e p

    reo

    cup

    ou

    em

    com

    pre

    en

    de

    r u

    m c

    on

    jun

    to d

    e a

    tore

    s q

    ue

    , "p

    or

    ocu

    par

    um

    a p

    osi

    o

    inte

    rme

    di

    ria,

    se

    sit

    ua

    em

    um

    %lim

    bo

    $ co

    nce

    itu

    al e

    ntr

    e a

    s ab

    ord

    age

    ns

    26

    Bu

    rocr

    aci

    a d

    e M

    d

    io E

    sca

    lo

    : p

    erf

    il,

    tra

    jet

    ria

    e a

    tua

    o

    top

    -do

    wn

    e b

    ott

    om

    -up

    , o

    s b

    uro

    crat

    as d

    e m

    dio

    esc

    alo

    (..

    .) q

    ue

    des

    ig-

    nam

    um

    a p

    osi

    o

    inte

    rmed

    iri

    a en

    tre

    o t

    op

    o e

    a b

    ase#

    (P

    IRES

    , 2

    01

    1,

    p.4

    ).

    Oliv

    eira

    (2

    00

    9),

    Pir

    es (

    20

    11

    ) e

    Oliv

    eira

    e A

    bru

    cio

    (2

    01

    1)

    tam

    bm

    des

    ta-

    cam

    qu

    e h

    u

    ma

    vari

    ed

    ade

    e h

    ete

    roge

    ne

    idad

    e d

    e a

    tore

    s q

    ue

    ocu

    pam

    ess

    a p

    osi

    o

    in

    term

    ed

    iri

    a d

    en

    om

    inad

    a b

    uro

    crac

    ia d

    e m

    d

    io e

    scal

    o.

    Ess

    a h

    ete

    rog

    en

    eid

    ad

    e s

    e d

    t

    an

    to p

    elo

    s co

    nte

    xto

    s se

    tori

    ais

    e

    inst

    itu

    cio

    nai

    s q

    uan

    to p

    elo

    s p

    rp

    rio

    s ca

    rgo

    s e

    xerc

    ido

    s p

    or

    cad

    a u

    m d

    e-

    les.

    Ess

    e r

    eco

    nh

    eci

    me

    nto

    , n

    o e

    nta

    nto

    , im

    plic

    a a

    ne

    cess

    idad

    e d

    e e

    sfo

    r-

    os

    com

    par

    ativ

    os

    e c

    on

    sist

    en

    tes

    par

    a ca

    ract

    eri

    za

    o e

    mp

    ric

    a d

    ess

    es

    per

    fis,

    de

    form

    a a

    con

    stru

    irm

    os

    con

    ceit

    os

    mai

    s p

    reci

    sos

    com

    pre

    end

    en-

    do

    su

    as g

    en

    era

    lidad

    es

    e e

    spe

    cifi

    cid

    ade

    s.

    Par

    a al

    m d

    a re

    lev

    nci

    a te

    ri

    ca d

    o o

    bje

    to,

    ob

    serv

    a-se

    atu

    alm

    en-

    te,

    no

    pla

    no

    em

    pr

    ico

    , u

    m p

    roce

    sso

    de

    exp

    ans

    o d

    essa

    bu

    rocr

    acia

    inte

    r-

    me

    di

    ria

    no

    Bra

    sil.

    De

    19

    97

    a 2

    01

    2,

    oco

    rre

    u,

    no

    Go

    vern

    o F

    ed

    era

    l

    bra

    sile

    iro

    , u

    ma

    fort

    e ex

    pan

    so

    do

    n

    mer

    o d

    e ca

    rgo

    s as

    soci

    ado

    s a

    essa

    po

    si

    o i

    nte

    rmed

    iri

    a n

    as h

    iera

    rqu

    ias

    bu

    rocr

    tic

    as !

    10

    7&

    de

    aum

    ento

    no

    n

    mer

    o d

    e ca

    rgo

    s d

    e d

    ire

    o e

    ass

    esso

    ram

    ento

    su

    per

    ior

    (DA

    S) n

    vel

    4,

    e 9

    1&

    par

    a o

    nv

    el 5

    . Es

    sa e

    xpan

    so

    ob

    serv

    ada

    no

    s n

    vei

    s in

    term

    edi

    -

    rio

    s su

    per

    a o

    au

    men

    to o

    corr

    ido

    no

    n

    mer

    o d

    e ca

    rgo

    s em

    ou

    tro

    s n

    vei

    s

    de

    DA

    S (1

    , 2

    , 3

    e 6

    ) e

    se s

    itu

    a em

    pat

    amar

    mu

    ito

    su

    per

    ior

    m

    dia

    ger

    al

    (27

    &)

    de

    cre

    scim

    en

    to d

    e D

    AS.

    A e

    xpan

    so

    de

    stac

    ada

    no

    se

    gme

    nto

    de

    ger

    nci

    a in

    term

    ed

    iri

    a su

    gere

    qu

    e a

    bu

    rocr

    acia

    de

    m

    dio

    esc

    alo

    te

    m

    sid

    o a

    lvo

    de

    tran

    sfo

    rma

    es

    im

    po

    rtan

    tes

    e ga

    nh

    a re

    lev

    nci

    a p

    ara

    a at

    i-

    vid

    ade

    go

    vern

    ame

    nta

    l n

    o p

    er

    od

    o r

    ece

    nte

    .2

    Ass

    im,

    ess

    e c

    on

    jun

    to d

    e i

    nq

    uie

    ta

    es

    te

    rica

    s e

    mo

    vim

    en

    ta

    es

    do

    fe

    n

    me

    no

    em

    pr

    ico

    in

    dic

    am a

    ne

    cess

    idad

    e d

    e a

    mp

    liarm

    os

    a n

    oss

    a

    com

    pre

    ens

    o s

    ob

    re q

    uem

    so

    ess

    es a

    tore

    s, o

    qu

    e fa

    zem

    , co

    mo

    atu

    am,

    2 N

    a e

    stru

    tura

    de

    ca

    rgo

    s co

    mis

    sio

    na

    do

    s d

    o G

    ove

    rno

    Fe

    de

    ral,

    h

    se

    te p

    osi

    e

    s,a

    sso

    cia

    da

    s a

    os

    de

    no

    min

    ad

    os

    carg

    os

    de

    dir

    e

    o e

    ass

    ess

    ora

    me

    nto

    su

    pe

    rio

    r(D

    AS)

    e c

    arg

    os

    de

    na

    ture

    za e

    spe

    cia

    l (N

    E).

    H

    se

    is n

    ve

    is d

    e D

    AS,

    se

    nd

    o q

    ue

    oD

    AS

    1

    o m

    en

    or

    carg

    o n

    a es

    tru

    tura

    hie

    rrq

    uic

    a e

    o D

    AS

    6,

    o m

    aio

    r. O

    s ca

    rgo

    s d

    en

    atu

    reza

    esp

    eci

    al

    so

    su

    pe

    rio

    res

    ao

    DA

    S 6

    . N

    um

    olh

    ar

    a p

    art

    ir d

    a e

    stru

    tura

    , o

    sca

    rgo

    s p

    od

    em s

    er v

    isto

    s co

    mo

    : D

    AS

    1 a

    3 c

    orr

    esp

    on

    de

    m a

    car

    gos

    de

    bai

    xo e

    scal

    o;

    DA

    S 4

    e 5

    , d

    e m

    d

    io e

    scal

    o;

    DA

    S 6

    e N

    E,

    alto

    esc

    alo

    .

  • 27

    Captulo

    1

    Buro

    cra

    tas d

    e m

    dio

    escal

    o:

    novos o

    lhare

    s s

    obre

    velh

    os a

    tore

    s d

    a p

    roduo d

    e p

    olt

    icas p

    blic

    as

    com

    qu

    em s

    e re

    laci

    on

    am e

    de

    qu

    e fo

    rma

    infl

    uen

    ciam

    a g

    est

    o d

    e p

    olt

    i-

    cas

    p

    blic

    as.

    Esse

    o

    sen

    tid

    o d

    a in

    vest

    iga

    o p

    rop

    ost

    a p

    or

    este

    tra

    ba-

    lho

    , o q

    ual

    se

    bas

    eia

    em e

    xten

    sa e

    sis

    tem

    tic

    a re

    vis

    o d

    a lit

    erat

    ura

    so

    bre

    o t

    ema

    em d

    isti

    nta

    s r

    eas

    de

    con

    hec

    imen

    to a

    plic

    adas

    g

    est

    o d

    e p

    olt

    i-

    cas

    p

    blic

    as.

    Na

    se

    o s

    egu

    inte

    , d

    esc

    reve

    mo

    s a

    me

    tod

    olo

    gia

    uti

    lizad

    a p

    ara

    o

    leva

    nta

    men

    to b

    iblio

    grf

    ico

    e o

    s p

    roce

    dim

    ento

    s em

    pre

    gad

    os

    par

    a a

    sis-

    tem

    atiz

    ao

    e a

    nl

    ise

    do

    mat

    eria

    l. Em

    seg

    uid

    a, o

    s re

    sult

    ado

    s d

    e ta

    l rev

    i-

    so

    e a

    sis

    tem

    atiz

    ao

    da

    liter

    atu

    ra s

    o a

    pre

    sen

    tad

    os.

    Em

    um

    pri

    mei

    ro

    mo

    men

    to,

    foca

    mo

    s n

    as d

    efin

    i

    es e

    nco

    ntr

    adas

    par

    a o

    co

    nce

    ito

    de

    bu

    -

    rocr

    ata

    s d

    e m

    d

    io e

    sca

    lo

    e s

    ua

    op

    era

    cio

    na

    liza

    o

    , a

    ssim

    co

    mo

    na

    cara

    cter

    iza

    o d

    o c

    on

    text

    o,

    evo

    lu

    o e

    des

    cri

    o d

    os

    pap

    is

    des

    emp

    e-

    nh

    ado

    s p

    or

    esse

    s at

    ore

    s, a

    lm

    do

    s d

    ilem

    as d

    e co

    nst

    ru

    o d

    e su

    as i

    den

    -

    tid

    ades

    e s

    uas

    fo

    rmas

    de

    atu

    ao

    . Em

    um

    seg

    un

    do

    mo

    men

    to,

    bu

    scam

    os

    sist

    em

    atiz

    ar a

    s tr

    s

    pri

    nci

    pai

    s ab

    ord

    age

    ns

    ou

    pe

    rsp

    ect

    ivas

    (e

    stru

    tura

    l,

    ind

    ivid

    ual

    e r

    elac

    ion

    al)

    par

    a a

    anl

    ise

    da

    atu

    ao

    e i

    nfl

    un

    cia

    do

    s b

    uro

    -

    crat

    as d

    e m

    d

    io e

    scal

    o s

    ob

    re o

    s p

    roce

    sso

    s d

    e p

    rod

    u

    o d

    e p

    olt

    icas

    p

    blic

    as,

    com

    o f

    oco

    em

    alg

    un

    s e

    stu

    do

    s se

    tori

    ais.

    Po

    r fi

    m,

    con

    clu

    mo

    s

    com

    um

    a s

    nte

    se d

    os

    pri

    nci

    pai

    s e

    lem

    en

    tos

    leva

    nta

    do

    s a

    par

    tir

    da

    revi

    -

    so

    bib

    liogr

    fic

    a, o

    s q

    uai

    s, s

    imu

    ltan

    eam

    en

    te,

    sust

    en

    tam

    a i

    mp

    ort

    nci

    a

    do

    fo

    co n

    ess

    e a

    tor

    esp

    ec

    fico

    e c

    on

    trib

    ue

    m p

    ara

    o p

    ree

    nch

    ime

    nto

    de

    lacu

    nas

    no

    de

    bat

    e s

    ob

    re p

    olt

    icas

    p

    blic

    as,

    apo

    nta

    nd

    o u

    ma

    age

    nd

    a d

    e

    pes

    qu

    isa

    futu

    ra s

    ob

    re b

    uro

    crat

    as d

    e m

    dio

    esc

    alo

    .

    Met

    od

    olo

    gia

    Par

    a an

    alis

    ar o

    qu

    e j

    fo

    i p

    ub

    licad

    o e

    m p

    eri

    dic

    os

    sob

    re o

    tem

    a,

    bu

    scam

    os

    em b

    ases

    dig

    itai

    s ac

    adm

    icas

    to

    das

    as

    pu

    blic

    a

    es n

    acio

    nai

    s

    e in

    tern

    acio

    nai

    s co

    nce

    itu

    adas

    co

    mo

    Qu

    alis

    A o

    u B

    do

    s ca

    mp

    os

    de

    Ci

    nci

    a

    Po

    ltic

    a, C

    in

    cias

    So

    ciai

    s, A

    dm

    inis

    tra

    o P

    b

    lica,

    Ci

    nci

    as S

    oci

    ais

    Ap

    lica-

    das

    e i

    nte

    rdis

    cip

    linar

    . Se

    leci

    on

    amo

    s as

    pu

    blic

    a

    es c

    om

    mai

    s af

    inid

    ade

    an

    lis

    e d

    e p

    olt

    icas

    p

    blic

    as e

    def

    inim

    os

    um

    co

    nju

    nto

    de

    64

    per

    id

    ico

    s

    a se

    rem

    co

    nsu

    ltad

    os.

    Em

    cad

    a u

    m d

    eles

    , fo

    i re

    aliz

    ada

    um

    a b

    usc

    a, u

    tili-

    zan

    do

    co

    mo

    pal

    avra

    s-ch

    ave

    "bu

    rocr

    acia

    #, "

    gere

    nte

    #, "

    bu

    rocr

    ata#

    , "ge

    sto

    r#

    28

    Bu

    rocr

    aci

    a d

    e M

    d

    io E

    sca

    lo

    : p

    erf

    il,

    tra

    jet

    ria

    e a

    tua

    o

    ou

    "d

    irig

    en

    te#,

    se

    mp

    re c

    om

    bin

    adas

    co

    m "

    org

    aniz

    a

    es p

    b

    licas

    #, "

    ad-

    min

    istr

    ao

    p

    blic

    a#,

    "Est

    ado

    # o

    u "

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    # e

    suas

    res

    pec

    tiva

    s

    trad

    u

    es p

    ara

    a b

    usc

    a in

    tern

    acio

    nal

    .

    De

    to

    do

    s o

    s p

    eri

    d

    ico

    s an

    alis

    ado

    s, f

    ora

    m e

    xtra

    do

    s 8

    5 a

    rtig

    os,

    no

    vam

    ente

    filt

    rad

    os,

    em

    fu

    n

    o d

    os

    resu

    mo

    s, p

    ela

    ader

    nci

    a ao

    tem

    a !

    o q

    ue

    resu

    lto

    u n

    um

    a se

    le

    o d

    e 6

    art

    igo

    s n

    acio

    nai

    s e

    28

    art

    igo

    s in

    tern

    a-

    cio

    nai

    s. Al

    m d

    isso

    , re

    aliz

    ou

    -se

    um

    a b

    usc

    a n

    o p

    ort

    al C

    ape

    s p

    or

    me

    io d

    e

    trs

    pal

    avra

    s- c

    hav

    e: !

    mid

    -le

    ve

    l b

    ure

    au

    cra

    ts",

    !m

    idd

    le l

    eve

    l b

    ure

    au

    cra

    cy"

    e !

    bu

    rea

    ucr

    ati

    c b

    eh

    avio

    r". P

    ara

    cad

    a u

    m d

    os

    term

    os,

    fo

    ram

    an

    alis

    adas

    as

    10

    0 p

    rim

    eira

    s o

    corr

    nci

    as c

    lass

    ific

    adas

    au

    tom

    atic

    amen

    te p

    or

    ord

    em d

    e

    rele

    vn

    cia,

    res

    ult

    and

    o e

    m m

    ais

    44

    art

    igo

    s in

    tern

    acio

    nai

    s.

    A e

    sse

    con

    jun

    to,

    fora

    m s

    om

    ado

    s ar

    tigo

    s in

    tern

    acio

    nai

    s d

    a lit

    era-

    tura

    da

    Ad

    min

    istr

    ao

    e d

    a C

    in

    cia

    Po

    ltic

    a p

    revi

    ame

    nte

    se

    leci

    on

    ado

    s

    po

    r es

    pec

    ialis

    tas

    do

    tem

    a, c

    heg

    and

    o-s

    e a

    um

    to

    tal

    de

    83

    art

    igo

    s3.

    Tod

    os

    os

    arti

    gos

    fora

    m li

    do

    s e

    sist

    emat

    izad

    os,

    ten

    do

    co

    mo

    bas

    e a

    iden

    tifi

    ca

    o

    do

    s se

    gu

    inte

    s e

    lem

    en

    tos

    em

    ca

    da

    art

    igo

    : o

    bje

    tivo

    , o

    bje

    to c

    en

    tra

    l,

    met

    od

    olo

    gia,

    var

    ive

    l d

    epen

    den

    te e

    var

    ive

    l ex

    plic

    ativ

    a, p

    rin

    cip

    ais

    con

    -

    clu

    ses

    so

    bre

    os

    BM

    Es.

    A p

    arti

    r d

    esse

    s p

    roce

    dim

    ento

    s, b

    usc

    ou

    -se

    iden

    tifi

    car

    com

    o a

    lit

    e-

    ratu

    ra t

    rata

    os

    BM

    Es.

    Po

    r u

    m la

    do

    , p

    erce

    beu

    -se

    qu

    e ab

    ord

    agen

    s d

    isci

    pli-

    nar

    es d

    isti

    nta

    s te

    nd

    em a

    en

    foca

    r d

    ifer

    ente

    s as

    pec

    tos

    no

    est

    ud

    o d

    esse

    s

    bu

    rocr

    atas

    . En

    qu

    anto

    est

    ud

    os

    da

    Ci

    nci

    a P

    olt

    ica

    ten

    de

    m a

    atr

    ibu

    ir m

    ai-

    or

    rele

    vn

    cia

    p

    arti

    cip

    ao

    do

    s B

    MEs

    no

    s p

    roce

    sso

    s d

    ecis

    ri

    os

    inte

    rno

    s

    s b

    uro

    crac

    ias

    (co

    nfl

    ito

    s, c

    oal

    iz

    es e

    tc.)

    ,

    rela

    o

    del

    es c

    om

    ato

    res

    ex-

    tern

    os

    (co

    mo

    po

    ltic

    os,

    par

    tid

    os

    e ci

    dad

    os)

    e a

    os

    dile

    mas

    en

    tre

    auto

    no

    -

    mia

    e c

    on

    tro

    le d

    as b

    uro

    crac

    ias;

    est

    ud

    os

    na

    re

    a d

    e A

    dm

    inis

    tra

    o e

    Psi

    colo

    gia

    ten

    dem

    a r

    essa

    ltar

    tem

    as c

    om

    o m

    oti

    va

    o,

    lider

    ana

    , ap

    ren

    -

    diz

    ado

    , se

    nti

    men

    tos

    em r

    ela

    o a

    o t

    rab

    alh

    o,

    mo

    del

    os

    de

    rec

    ruta

    men

    to

    e o

    utr

    os

    tem

    as

    ass

    oci

    ad

    os

    g

    est

    o

    de

    re

    curs

    os

    hu

    ma

    no

    s, a

    lm

    de

    3N

    o

    p

    oss

    ve

    l a

    na

    lisa

    r a

    se

    pa

    ra

    o d

    os

    art

    igo

    s e

    ntr

    e a

    s

    rea

    s d

    e c

    on

    he

    cim

    en

    -to

    (C

    in

    cia

    Po

    lti

    ca,

    Ad

    min

    istr

    a

    o e

    tc.)

    , j

    qu

    e a

    me

    sma

    re

    vis

    ta p

    od

    e e

    sta

    rp

    rese

    nte

    em

    ma

    is d

    e u

    ma

    re

    a d

    e c

    on

    he

    cim

    en

    to a

    o m

    esm

    o t

    em

    po

    .

  • 29

    Captulo

    1

    Buro

    cra

    tas d

    e m

    dio

    escal

    o:

    novos o

    lhare

    s s

    obre

    velh

    os a

    tore

    s d

    a p

    roduo d

    e p

    olt

    icas p

    blic

    as

    en

    foq

    ue

    s vo

    ltad

    os

    s

    est

    rutu

    ras

    e p

    roce

    sso

    s ad

    min

    istr

    ativ

    os.

    Te

    mas

    asso

    ciad

    os

    s e

    stru

    tura

    s o

    rgan

    izac

    ion

    ais,

    id

    enti

    dad

    es,

    pap

    el d

    as p

    rofi

    s-

    ses

    , cu

    ltu

    ra o

    rgan

    izac

    ion

    al o

    u o

    cup

    acio

    nal

    so

    tam

    bm

    fre

    qu

    ente

    men

    -

    te a

    bo

    rdad

    os

    po

    r so

    ci

    logo

    s.

    Tod

    avia

    , ap

    esar

    des

    sa v

    arie

    dad

    e d

    e ab

    ord

    agen

    s, a

    sis

    tem

    atiz

    ao

    da

    liter

    atu

    ra s

    e p

    auto

    u p

    or

    pre

    ocu

    pa

    es

    tp

    icas

    das

    ref

    lex

    es s

    ob

    re a

    pro

    du

    o

    e a

    nl

    ise

    de

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    , d

    ado

    qu

    e, c

    om

    o p

    revi

    amen

    te

    apo

    nta

    do

    , tr

    ata-

    se d

    e u

    m c

    amp

    o d

    e co

    nh

    ecim

    ento

    no

    qu

    al o

    fo

    co n

    os

    BM

    Es t

    em s

    ido

    po

    uco

    exp

    lora

    do

    . A

    ssim

    , a

    inte

    rpre

    ta

    o d

    os

    con

    te

    do

    s

    extr

    ad

    os

    da

    bib

    liogr

    afia

    lev

    anta

    da

    foi

    ori

    enta

    da

    no

    sen

    tid

    o d

    a ex

    tra

    o

    de

    con

    ceit

    os,

    cat

    ego

    rias

    e a

    bo

    rdag

    ens

    qu

    e p

    erm

    itam

    am

    plia

    r a

    com

    pre

    -

    ens

    o s

    ob

    re q

    uem

    so

    os

    BM

    Es, o

    qu

    e fa

    zem

    , co

    mo

    atu

    am e

    co

    mo

    infl

    u-

    enci

    am o

    des

    enh

    o e

    a i

    mp

    lem

    enta

    o

    de

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    .

    Os

    bu

    rocr

    atas

    de

    md

    io e

    scal

    o n

    a lit

    erat

    ura

    so

    bre

    ges

    to

    ep

    olt

    icas

    p

    blic

    as

    Esta

    se

    o

    ap

    rese

    nta

    re

    sult

    ado

    s d

    a si

    ste

    mat

    iza

    o d

    a lit

    era

    tura

    pe

    squ

    isad

    a. P

    rim

    eir

    ame

    nte

    , fo

    cam

    os

    con

    text

    o,

    evo

    lu

    o e

    de

    scri

    o

    do

    s p

    api

    s d

    esem

    pen

    had

    os

    po

    r b

    uro

    crat

    as d

    e m

    dio

    esc

    alo

    , al

    m d

    os

    dile

    mas

    de

    con

    stru

    o

    de

    suas

    iden

    tid

    ades

    e s

    uas

    fo

    rmas

    de

    atu

    ao

    . Na

    segu

    nd

    a su

    bse

    o

    , ap

    rese

    nta

    mo

    s tr

    s p

    ersp

    ecti

    vas

    anal

    tic

    as p

    ara

    a co

    m-

    pre

    en

    so

    da

    atu

    ao

    do

    s B

    MEs

    na

    pro

    du

    o

    de

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    . P

    or

    fim

    , ap

    rese

    nta

    mo

    s al

    gum

    as a

    nl

    ise

    s se

    tori

    ais.

    O b

    uro

    crat

    a d

    e m

    d

    io e

    scal

    o:

    pap

    is

    , fu

    n

    es

    e "

    luga

    res#

    Nes

    ta p

    rim

    eira

    su

    bse

    o

    , se

    r a

    pre

    sen

    tad

    o u

    m r

    etra

    to m

    ais

    gera

    l

    do

    qu

    e a

    liter

    atu

    ra j

    tem

    co

    ncl

    ud

    o a

    res

    pei

    to d

    os

    BM

    Es. E

    la e

    st

    org

    ani-

    zad

    a em

    tr

    s p

    arte

    s q

    ue

    apre

    sen

    tam

    , ca

    da

    um

    a, e

    lem

    ento

    s es

    pec

    fic

    os

    qu

    e e

    ssa

    lite

    ratu

    ra b

    usc

    a si

    ste

    mat

    izar

    : a)

    de

    fin

    i

    es

    e i

    nd

    efi

    ni

    e

    s d

    a

    lite

    ratu

    ra s

    ob

    re o

    s B

    MEs

    ; b

    ) p

    ap

    is q

    ue

    a l

    ite

    ratu

    ra i

    de

    nti

    fica

    par

    a o

    s

    BM

    Es;

    c) v

    alo

    res

    e co

    mp

    ort

    amen

    to d

    os

    BM

    Es.

    30

    Bu

    rocr

    aci

    a d

    e M

    d

    io E

    sca

    lo

    : p

    erf

    il,

    tra

    jet

    ria

    e a

    tua

    o

    a)

    Os

    BM

    Es

    em

    co

    nte

    xto

    : d

    efi

    ni

    e

    s e

    in

    de

    fin

    i

    es

    Um

    a p

    rim

    eira

    co

    ncl

    us

    o q

    ue

    se p

    od

    e ex

    trai

    r d

    a lit

    erat

    ura

    diz

    res

    -

    pei

    to

    am

    big

    uid

    ade

    e

    dif

    icu

    ldad

    e d

    e d

    efin

    ir c

    om

    exa

    tid

    o o

    qu

    e ca

    -

    ract

    eri

    za u

    m b

    uro

    crat

    a d

    e n

    ve

    l m

    d

    io.

    Par

    a e

    feit

    os

    de

    sim

    plif

    ica

    o e

    op

    erac

    ion

    aliz

    ao

    , a

    form

    a m

    ais

    freq

    uen

    te d

    e se

    def

    inir

    um

    BM

    E o

    corr

    e

    pel

    a id

    enti

    fica

    o

    daq

    uel

    es f

    un

    cio

    nr

    ios

    situ

    ado

    s n

    o m

    eio

    da

    estr

    utu

    ra

    hie

    rrq

    uic

    a d

    a o

    rgan

    iza

    o.

    Isto

    ,

    pel

    a el

    imin

    ao

    do

    s ca

    rgo

    s e

    fun

    es

    asso

    ciad

    os

    aos

    extr

    ato

    s su

    per

    iore

    s e

    infe

    rio

    res,

    ou

    pel

    o f

    oco

    no

    s ca

    rgo

    s

    de

    ger

    nci

    a in

    term

    edi

    ria

    na

    estr

    utu

    ra a

    dm

    inis

    trat

    iva

    (co

    mo

    dir

    eto

    res,

    coo

    rde

    nad

    ore

    s, g

    ere

    nte

    s, s

    up

    erv

    iso

    res

    etc

    .).

    No

    s es

    tud

    os

    da

    adm

    inis

    tra

    o d

    e o

    rgan

    iza

    es

    pri

    vad

    as,

    os

    fun

    cio

    -

    nr

    ios

    de

    md

    io e

    scal

    o t

    m s

    ido

    def

    inid

    os

    com

    o o

    cup

    ante

    s d

    e ca

    rgo

    s d

    e

    ger

    nci

    a si

    tuad

    os

    entr

    e o

    gru

    po

    de

    dir

    igen

    tes

    estr

    atg

    ico

    s d

    o t

    op

    o (

    po

    r

    exem

    plo

    , o

    s C

    EOs)

    e a

    pri

    mei

    ra l

    inh

    a d

    e su

    per

    vis

    o (

    chef

    es d

    e d

    ivis

    o,

    coo

    rde

    nad

    ore

    s d

    e p

    roje

    tos

    etc

    .),

    acim

    a d

    os

    em

    pre

    gad

    os

    en

    carr

    ega

    do

    s

    dir

    etam

    ente

    co

    m a

    pro

    du

    o

    (V

    IE,

    2010

    ). E

    m e

    stu

    do

    s vo

    ltad

    os

    par

    a b

    uro

    -

    crac

    ias

    do

    set

    or

    p

    blic

    o,

    a d

    efin

    io

    e o

    per

    acio

    nal

    iza

    o d

    o c

    on

    ceit

    o d

    e

    BM

    E m

    ais

    usu

    al t

    em f

    oca

    do

    nas

    cat

    ego

    rias

    in

    term

    edi

    rias

    das

    est

    rutu

    ras

    de

    carg

    os

    de

    ger

    nci

    a. P

    or

    exem

    plo

    , Le

    wis

    (19

    92),

    ao

    est

    ud

    ar o

    s m

    idd

    le

    ma

    na

    ge

    rs n

    o g

    ove

    rno

    fed

    eral

    no

    rte-

    amer

    ican

    o,

    del

    imit

    ou

    su

    a an

    lis

    e ao

    s

    carg

    os

    de

    ger

    nci

    a id

    enti

    fica

    do

    s co

    mo

    GS-

    13 a

    15,

    sen

    do

    qu

    e G

    S-16

    a 1

    8

    corr

    esp

    on

    dem

    ao

    Se

    nio

    r E

    xecu

    tive

    Se

    rvic

    e e

    os

    grau

    s m

    eno

    res

    qu

    e 13

    se

    refe

    rem

    a f

    un

    e

    s d

    e p

    rim

    eir

    a lin

    ha

    de

    ge

    rn

    cia.

    No

    cas

    o d

    o G

    ove

    rno

    Fed

    eral

    bra

    sile

    iro

    , es

    se e

    xtra

    to i

    nte

    rmed

    iri

    o c

    orr

    esp

    on

    der

    ia a

    os

    carg

    os

    de

    DA

    S d

    e n

    vel

    4 e

    5 (

    na

    esca

    la q

    ue

    vai d

    e 1

    a 6)

    .

    No

    en

    tan

    to,

    a lit

    era

    tura

    re

    con

    he

    ce q

    ue

    , ap

    esa

    r d

    e n

    ece

    ssr

    ias,

    ess

    as s

    imp

    lific

    a

    es,

    a p

    arti

    r d

    e p

    osi

    e

    s n

    a e

    stru

    tura

    ad

    min

    istr

    ativ

    a,

    no

    re

    fle

    tem

    a c

    om

    ple

    xid

    ade

    ass

    oci

    ada

    aos

    nv

    eis

    in

    term

    ed

    iri

    os.

    Na

    pr

    tica

    e n

    o c

    oti

    dia

    no

    das

    org

    aniz

    a

    es p

    b

    licas

    e p

    riva

    das

    , p

    erce

    be-

    se

    qu

    e h

    co

    nfu

    sos

    limit

    es e

    m t

    orn

    o d

    o t

    erm

    o "

    md

    io#

    ou

    "in

    term

    edi

    rio

    #

    e am

    big

    uid

    ades

    na

    def

    ini

    o d

    e q

    uem

    so

    ou

    no

    so

    ess

    es b

    uro

    crat

    as

    de

    m

    dio

    esc

    alo

    .

    Isso

    se

    dev

    e ao

    fat

    o d

    e q

    ue

    as c

    amad

    as i

    nte

    rmed

    iri

    as d

    e o

    rgan

    i-

    za

    es

    p

    blic

    as e

    pri

    vad

    as t

    m

    pas

    sad

    o p

    or

    div

    ers

    as t

    ran

    sfo

    rma

    e

    s,

    acar

    reta

    nd

    o i

    nst

    abili

    dad

    e n

    os

    pap

    is,

    fu

    n

    es e

    id

    en

    tid

    ades

    do

    s at

    ore

    s

  • 31

    Captulo

    1

    Buro

    cra

    tas d

    e m

    dio

    escal

    o:

    novos o

    lhare

    s s

    obre

    velh

    os a

    tore

    s d

    a p

    roduo d

    e p

    olt

    icas p

    blic

    as

    qu

    e o

    cup

    am e

    sses

    esp

    ao

    s o

    rgan

    izac

    ion

    ais

    (TH

    OM

    AS;

    LIN

    STEA

    D,

    20

    02).

    Tai

    s

    pro

    cess

    os

    tm

    sid

    o m

    ais

    inte

    nso

    s n

    o s

    eto

    r p

    riva

    do

    , m

    as t

    amb

    m

    se

    fa-

    zem

    pre

    sen

    tes

    nas

    bu

    rocr

    acia

    s p

    b

    licas

    , so

    bre

    tud

    o a

    par

    tir

    do

    par

    adig

    ma

    da

    No

    va G

    est

    o P

    b

    lica.

    Nas

    lt

    imas

    d

    cad

    as,

    mo

    vim

    en

    tos

    com

    o d

    e

    ree

    nge

    nh

    aria

    , d

    ow

    nsi

    zin

    g,

    de

    sbu

    rocr

    atiz

    ao

    , ge

    ren

    cial

    ism

    o t

    m

    pro

    -

    mo

    vid

    o o

    en

    xuga

    men

    to d

    e ca

    mad

    as h

    ier

    rqu

    icas

    qu

    e se

    co

    ncr

    etiz

    a, p

    rin

    -

    cip

    alm

    ente

    , em

    um

    ach

    atam

    ento

    das

    est

    rutu

    ras

    org

    aniz

    acio

    nai

    s. N

    ova

    s

    tecn

    olo

    gias

    tm

    per

    mit

    ido

    o m

    on

    ito

    ram

    ento

    e a

    co

    nd

    u

    o d

    as a

    tivi

    da-

    des

    op

    erac

    ion

    ais

    na

    po

    nta

    po

    r p

    arte

    de

    dir

    igen

    tes

    sup

    eri

    ore

    s. A

    lm

    dis

    -

    so,

    me

    tod

    olo

    gia

    s d

    e t

    rab

    alh

    o e

    m e

    qu

    ipe

    , e

    stru

    tura

    s m

    atr

    icia

    is o

    u

    bas

    ead

    as e

    m p

    roje

    tos

    e m

    uit

    as o

    utr

    as r

    efo

    rmas

    qu

    e re

    du

    zira

    m e

    stru

    tu-

    ras

    hie

    rrq

    uic

    as t

    m c

    om

    o c

    on

    seq

    un

    cia

    a p

    rp

    ria

    red

    u

    o d

    os

    carg

    os

    de

    nv

    el in

    term

    edi

    rio

    ! o

    qu

    e si

    gnif

    icar

    ia a

    po

    ten

    cial

    ext

    in

    o d

    os

    BM

    Es

    (SO

    FER, 1

    974

    ; VIE

    , 20

    10

    ).

    Po

    r o

    utr

    o l

    ado

    , a

    inte

    nsi

    dad

    e d

    ess

    as t

    ran

    sfo

    rma

    e

    s te

    m c

    riad

    o

    tam

    bm

    op

    ort

    un

    idad

    es p

    ara

    o r

    epo

    sici

    on

    amen

    to d

    esse

    s at

    ore

    s, a

    par

    tir

    do

    s d

    iscu

    rso

    s d

    o e

    mp

    reen

    ded

    ori

    smo

    , d

    a lid

    eran

    a e

    do

    en

    gaja

    men

    to e

    s-

    trat

    gic

    o,

    no

    set

    or

    pri

    vad

    o (

    T HO

    MA

    S; L

    INST

    EAD,

    2002

    ); o

    u d

    a ex

    pec

    tati

    va d

    e

    emer

    gn

    cia

    de

    ne

    w p

    ub

    lic m

    an

    ag

    ers

    , n

    o s

    eto

    r p

    b

    lico

    (T H

    IEL;

    STE

    IJN

    ; A

    LLIX

    ,

    2005

    ). A

    ssim

    , em

    bo

    ra o

    s au

    tore

    s co

    nsi

    der

    em q

    ue

    os

    pro

    cess

    os

    de

    refo

    r-

    ma

    do

    Est

    ado

    tm

    tra

    zid

    o m

    ud

    ana

    s q

    ue

    imp

    acta

    m a

    atu

    ao

    , p

    erfi

    l e

    pap

    el d

    os

    BM

    Es, n

    a lit

    erat

    ura

    vo

    ltad

    a ao

    set

    or

    p

    blic

    o, n

    o h

    n

    eces

    sari

    a-

    men

    te u

    m e

    nte

    nd

    imen

    to d

    e q

    ue

    essa

    s fu

    n

    es e

    sto

    se

    red

    uzi

    nd

    o,

    mas

    ,

    sim

    , se

    tra

    nsf

    orm

    and

    o e

    ad

    qu

    irin

    do

    ou

    tra

    imp

    ort

    nci

    a. A

    ssim

    , p

    erce

    be-

    se a

    co

    mp

    lexi

    dad

    e d

    o d

    ebat

    e so

    bre

    a b

    uro

    crac

    ia i

    nte

    rmed

    iri

    a e

    as d

    ifi-

    culd

    ades

    de

    def

    ini

    o e

    op

    erac

    ion

    aliz

    ao

    do

    co

    nce

    ito

    .

    b)

    Os

    pa

    p

    is e

    fu

    n

    es

    do

    s B

    ME

    s

    Co

    m r

    ela

    o

    ao

    s p

    ap

    is e

    fu

    n

    es

    de

    sem

    pe

    nh

    ado

    s p

    elo

    s B

    MEs

    ,

    enco

    ntr

    amo

    s d

    isti

    n

    es i

    mp

    ort

    ante

    s en

    tre

    os

    estu

    do

    s q

    ue

    foca

    ram

    bu

    -

    rocr

    acia

    s p

    b

    licas

    e o

    rgan

    iza

    es

    pri

    vad

    as.

    O e

    stu

    do

    de

    Min

    tzb

    erg

    (197

    3) s

    ob

    re o

    s p

    api

    s d

    esem

    pen

    had

    os

    po

    r

    gere

    nte

    s

    pro

    vave

    lme

    nte

    um

    do

    s m

    ais

    infl

    ue

    nte

    s n

    o d

    eb

    ate

    so

    bre

    o

    pap

    el d

    os

    BM

    Es n

    o s

    eto

    r p

    riva

    do

    . D

    ifer

    ente

    men

    te d

    os

    estu

    do

    s cl

    ssi

    cos

    32

    Bu

    rocr

    aci

    a d

    e M

    d

    io E

    sca

    lo

    : p

    erf

    il,

    tra

    jet

    ria

    e a

    tua

    o

    na

    Ad

    min

    istr

    ao

    , q

    ue

    pre

    scre

    viam

    co

    mo

    fu

    n

    es e

    sse

    nci

    ais

    de

    ger

    n-

    cia

    o p

    lan

    ejam

    ento

    , co

    ord

    ena

    o e

    mo

    nit

    ora

    men

    to,

    Min

    tzb

    erg,

    a p

    arti

    r

    de

    um

    a m

    eto

    do

    logi

    a o

    bse

    rva

    cio

    na

    l, d

    esc

    reve

    u e

    ssa

    ati

    vid

    ad

    e c

    om

    o

    alta

    men

    te f

    ragm

    enta

    da,

    var

    iad

    a e

    bas

    ead

    a em

    ten

    tati

    vas

    de

    curt

    o p

    razo

    de

    lidar

    co

    m p

    rob

    lem

    as e

    mer

    gen

    tes.

    Em

    vez

    de

    des

    emp

    enh

    ar f

    un

    es

    tp

    icas

    de

    ad

    min

    istr

    ao

    , co

    mo

    pe

    nsa

    me

    nto

    an

    alt

    ico

    e a

    o

    , o

    pap

    el

    do

    s ge

    ren

    tes

    po

    de

    ria

    ser

    de

    fin

    ido

    a p

    arti

    r d

    e t

    rs

    cate

    gori

    as g

    era

    is d

    e

    fun

    o

    : in

    terp

    ess

    oa

    is,

    info

    rma

    cio

    na

    is e

    de

    cis

    ria

    s. A

    dim

    en

    so

    inte

    rpes

    soal

    su

    gere

    qu

    e a

    ativ

    idad

    e d

    e ge

    rn

    cia

    envo

    lve

    cap

    acid

    ade

    de

    inte

    ra

    o

    com

    su

    pe

    rio

    res,

    su

    bo

    rdin

    ad

    os

    e

    pa

    res.

    A

    d

    ime

    ns

    o

    info

    rmac

    ion

    al c

    ham

    a at

    en

    o

    par

    a o

    pap

    el

    do

    s ge

    ren

    tes

    na

    rece

    p

    o,

    sist

    em

    atiz

    ao

    e d

    isse

    min

    ao

    de

    in

    form

    a

    es

    rele

    van

    tes

    par

    a a

    org

    a-

    niz

    ao

    . Fi

    nal

    men

    te,

    a d

    imen

    so

    dec

    is

    ria

    evo

    ca o

    car

    ter

    em

    pre

    end

    e-

    do

    r e

    ne

    goci

    ado

    r d

    os

    gere

    nte

    s, a

    lm

    de

    su

    as h

    abili

    dad

    es

    de

    lid

    ar c

    om

    con

    flit

    os

    e a

    loca

    r re

    curs

    os

    est

    rate

    gica

    me

    nte

    (C

    HA

    RE

    AN

    PU

    NSI

    RIK

    UL;

    WO

    OD

    ,

    20

    02

    ). U

    m a

    mp

    lo c

    on

    jun

    to d

    e es

    tud

    os

    mai

    s re

    cen

    tes

    tem

    arg

    um

    enta

    do

    qu

    e, n

    as

    ltim

    as d

    cad

    as,

    o p

    apel

    do

    s ge

    ren

    tes

    vem

    mig

    ran

    do

    gra

    du

    al-

    men

    te p

    ara

    mai

    or

    nfa

    se e

    m a

    tivi

    dad

    es d

    e co

    nta

    to i

    nte

    rpe

    sso

    al,

    di

    lo-

    go e

    lid

    eran

    a d

    o q

    ue

    em a

    tivi

    dad

    e d

    e ge

    sto

    de

    pro

    cess

    os

    roti

    nei

    ros

    e

    con

    tro

    les

    bu

    rocr

    tic

    os

    (VIE

    , 2

    01

    0).

    De

    fat

    o,

    os

    est

    ud

    os

    pio

    ne

    iro

    s n

    a A

    dm

    inis

    tra

    o v

    olt

    ado

    s p

    ara

    o

    com

    po

    rtam

    ento

    do

    s B

    MEs

    j

    hav

    iam

    id

    enti

    fica

    do

    qu

    e ge

    ren

    tes

    ded

    ica-

    vam

    um

    a m

    aio

    r p

    rop

    or

    o d

    e s

    eu

    te

    mp

    o d

    e t

    rab

    alh

    o a

    co

    nve

    rsa

    e

    s,

    em s

    ua

    mai

    ori

    a en

    volv

    end

    o s

    eus

    par

    es e

    m c

    om

    un

    ica

    e

    s la

    tera

    is e

    um

    a

    me

    no

    r p

    arte

    co

    m s

    eu

    s su

    bo

    rdin

    ado

    s im

    ed

    iato

    s (B

    UR

    NS,

    19

    54

    ap

    ud

    VIE

    ,

    20

    10

    ); o

    u,

    ain

    da,

    qu

    e "

    gere

    nte

    s p

    assa

    m a

    mai

    or

    par

    te d

    o s

    eu

    te

    mp

    o

    con

    vers

    and

    o,

    na

    mai

    ori

    a d

    as v

    ezes

    em

    inte

    ra

    es f

    ace

    a fa

    ce.

    Eles

    par

    e-

    cem

    no

    est

    ar s

    ob

    reca

    rre

    gad

    os

    com

    pap

    ela

    das

    ou

    re

    un

    ie

    s fo

    rmai

    s#

    (HO

    RN

    E; L

    UP

    TON, 1

    96

    5, p

    . 32

    ap

    ud

    VIE

    , 20

    10

    ). E

    stu

    do

    s m

    ais

    con

    tem

    po

    rn

    eos,

    segu

    nd

    o V

    ie (

    201

    0),

    co

    nfi

    rmam

    a m

    anu

    ten

    o

    des

    ses

    mes

    mo

    s p

    adr

    es

    de

    com

    po

    rtam

    ento

    no

    set

    or

    pri

    vad

    o.

    No

    s e

    stu

    do

    s co

    m f

    oco

    nas

    bu

    rocr

    acia

    s go

    vern

    ame

    nta

    is,

    gan

    ham

    rele

    vn

    cia

    refl

    ex

    es

    a p

    arti

    r d

    a d

    ico

    tom

    ia t

    cn

    ico

    -po

    ltic

    a. N

    ess

    es

    ca-

    sos,

    po

    r o

    cup

    arem

    po

    si

    es i

    nte

    rmed

    iri

    as,

    esse

    s B

    MEs

    des

    emp

    enh

    am

  • 33

    Captulo

    1

    Buro

    cra

    tas d

    e m

    dio

    escal

    o:

    novos o

    lhare

    s s

    obre

    velh

    os a

    tore

    s d

    a p

    roduo d

    e p

    olt

    icas p

    blic

    as

    um

    pap

    el t

    cn

    ico

    -ger

    enci

    al e

    ou

    tro

    tc

    nic

    o-p

    olt

    ico

    (P

    IRES

    , 2

    01

    1).

    No

    pri

    -

    mei

    ro c

    aso

    , as

    a

    es d

    izem

    res

    pei

    to a

    co

    mo

    ess

    es b

    uro

    crat

    as t

    rad

    uze

    m

    as d

    ete

    rmin

    a

    es

    est

    rat

    gica

    s e

    m a

    e

    s co

    tid

    ian

    as n

    as o

    rgan

    iza

    e

    s,

    con

    stru

    ind

    o p

    adr

    es

    de

    pro

    ced

    ime

    nto

    s e

    ge

    ren

    cian

    do

    os

    serv

    io

    s e

    ,

    po

    rtan

    to,

    os

    bu

    rocr

    atas

    im

    ple

    men

    tad

    ore

    s (W

    ILSO

    N,

    19

    68

    ; K

    AU

    FMA

    N,

    19

    60

    ;

    DA

    LTO

    N,

    19

    59;

    CH

    ETKO

    VIT

    CH;

    KIR

    P,

    200

    1;

    OLI

    VEI

    RA,

    20

    09

    ). N

    o s

    egu

    nd

    o c

    aso

    , o

    pap

    el

    tcn

    ico

    -po

    ltic

    o d

    iz r

    esp

    eit

    o a

    co

    mo

    ess

    es

    ato

    res

    con

    stro

    em

    ne

    -

    goci

    a

    es e

    bar

    gan

    has

    rel

    acio

    nad

    as a

    os

    pro

    cess

    os

    em q

    ue

    est

    o e

    nvo

    l-

    vid

    os

    e su

    a re

    la

    o c

    om

    o a

    lto

    esc

    alo

    . N

    essa

    per

    spec

    tiva

    , va

    le r

    essa

    ltar

    qu

    e o

    pap

    el

    tcn

    ico

    -po

    ltic

    o e

    su

    a re

    lev

    nci

    a d

    ep

    en

    de

    m d

    ire

    tam

    en

    te

    da

    po

    si

    o d

    ess

    es

    bu

    rocr

    atas

    no

    de

    sen

    ho

    in

    stit

    uci

    on

    al d

    as p

    olt

    icas

    e,

    po

    rtan

    to,

    na

    cad

    eia

    de

    ato

    res

    en

    tre

    a f

    orm

    ula

    o

    e a

    im

    ple

    me

    nta

    o

    (RO

    CH

    A, 2

    00

    3; B

    IAN

    CC

    HI,

    2002

    ; SC

    HN

    EID

    ER, 1

    994

    ).

    Nu

    ma

    pe

    rsp

    ect

    iva

    um

    po

    uco

    dif

    ere

    nte

    , p

    arte

    da

    lite

    ratu

    ra c

    on

    -

    sid

    era

    qu

    e h

    m

    ud

    ana

    s re

    cen

    tes

    no

    Est

    ado

    qu

    e f

    ragi

    lizam

    a i

    de

    ia d

    e

    um

    a d

    ico

    tom

    ia t

    cn

    ico

    - p

    olt

    ica

    (HO

    WLE

    TT, 2

    01

    1; D

    EM

    IR; R

    ED

    DIC

    K, 2

    01

    2).

    Es-

    sas

    mu

    da

    na

    s ta

    mb

    m

    ap

    on

    tam

    a n

    ece

    ssid

    ad

    e d

    e c

    om

    pre

    en

    de

    r o

    s

    gest

    ore

    s n

    o p

    roce

    sso

    de

    pro

    du

    o

    de

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    (H

    OW

    LETT

    , 20

    11

    ).

    O a

    uto

    r as

    sin

    ala

    tr

    s m

    ovi

    me

    nto

    s e

    m c

    urs

    o q

    ue

    re

    for

    am a

    imp

    ort

    nci

    a

    de

    sse

    s at

    ore

    s:

    1)

    O p

    roce

    sso

    de

    de

    sce

    ntr

    aliz

    ao

    pro

    mo

    vid

    o n

    os

    lt

    imo

    s an

    os

    em d

    iver

    sos

    pa

    ses

    tran

    sfer

    iu p

    api

    s im

    po

    rtan

    tes

    par

    a o

    s ge

    sto

    res

    situ

    -

    ado

    s n

    os

    nv

    eis

    bai

    xos

    e m

    dio

    s d

    as a

    gn

    cias

    go

    vern

    amen

    tais

    , q

    ue

    pas

    -

    sam

    a s

    e re

    spo

    nsa

    bili

    zar

    po

    r d

    ecis

    es

    cen

    trai

    s d

    as p

    olt

    icas

    p

    blic

    as.

    2)

    A e

    me

    rg

    nci

    a d

    e r

    ed

    es

    de

    go

    vern

    o c

    ola

    bo

    rati

    vo c

    om

    o n

    ova

    form

    a d

    e go

    vern

    ana

    au

    men

    tou

    o e

    sco

    po

    de

    infl

    un

    cia

    des

    ses

    gest

    ore

    s

    inte

    rmed

    iri

    os

    no

    seu

    exe

    rcc

    io d

    e au

    tori

    dad

    e !

    qu

    e a

    gora

    no

    a

    pen

    as

    top

    -do

    wn

    , m

    as t

    amb

    m

    bo

    tto

    m-u

    p.

    3)

    A o

    rie

    nta

    o

    vo

    ltad

    a ao

    s u

    sur

    ios

    do

    s se

    rvi

    os,

    co

    mp

    on

    en

    te

    imp

    ort

    ante

    do

    mo

    vim

    ento

    do

    Ne

    w P

    ub

    lic

    Ma

    na

    ge

    me

    nt,

    tam

    bm

    fo

    rta-

    lece

    u a

    vo

    z e

    o n

    vel

    das

    ag

    nci

    as q

    ue

    entr

    egam

    ser

    vio

    s e

    os

    gest

    ore

    s

    qu

    e as

    dir

    igem

    , de

    form

    a q

    ue

    os

    gest

    ore

    s ag

    ora

    tm

    gra

    nd

    e p

    ote

    nci

    al d

    e

    exer

    cer

    infl

    un

    cia

    no

    pro

    cess

    o p

    olt

    ico

    em

    ter

    mo

    s o

    rgan

    izac

    ion

    ais,

    po

    l-

    tico

    s e

    tcn

    ico

    s (H

    OW

    LETT

    , 20

    11

    ; WU

    et

    al.

    , 2

    01

    0).

    34

    Bu

    rocr

    aci

    a d

    e M

    d

    io E

    sca

    lo

    : p

    erf

    il,

    tra

    jet

    ria

    e a

    tua

    o

    An

    alis

    and

    o o

    s es

    tud

    os

    rece

    nte

    s so

    bre

    a b

    uro

    crac

    ia, H

    ow

    lett

    (2

    01

    1)

    afir

    ma

    qu

    e m

    uit

    os

    tm

    lev

    ado

    a u

    m q

    ues

    tio

    nam

    ento

    da

    dic

    oto

    mia

    tc

    -

    nic

    o-p

    olt

    ica

    e s

    eu

    en

    ten

    dim

    en

    to d

    as p

    olt

    icas

    p

    bli

    cas.

    Par

    a o

    au

    tor,

    falt

    a ai

    nd

    a

    liter

    atu

    ra u

    ma

    cara

    cter

    iza

    o m

    ais

    pro

    fun

    da

    a re

    spei

    to d

    os

    pap

    is

    atu

    ado

    s p

    or

    gest

    ore

    s in

    term

    edi

    rio

    s, o

    qu

    e M

    eier

    (2

    00

    9)

    cham

    ou

    de

    "mis

    sin

    g v

    ari

    ab

    le#

    no

    s es

    tud

    os

    de

    po

    ltic

    as p

    b

    licas

    .

    Alg

    un

    s e

    stu

    do

    s t

    m s

    e d

    ed

    icad

    o a

    co

    mp

    ree

    nd

    er

    qu

    and

    o e

    so

    b

    qu

    e co

    nd

    i

    es o

    s B

    MEs

    co

    nse

    guem

    in

    flu

    enci

    ar a

    s d

    ecis

    e

    s es

    trat

    gic

    as

    das

    org

    aniz

    a

    es.

    Kel

    ly e

    Gen

    nar

    d (

    20

    07

    ), e

    m e

    stu

    do

    qu

    alit

    ativ

    o s

    ob

    re

    dir

    eto

    res

    de

    em

    pre

    sas

    pri

    vad

    as,

    ide

    nti

    fica

    ram

    qu

    e a

    qu

    ele

    s q

    ue

    co

    nse

    -

    guem

    co

    mb

    inar

    su

    a in

    ser

    o t

    cn

    ico

    - es

    pec

    ializ

    ada

    na

    org

    aniz

    ao

    co

    m

    hab

    ilid

    ades

    gen

    ric

    as d

    e ge

    sto

    ap

    rese

    nta

    m m

    aio

    r ca

    pac

    idad

    e d

    e in

    flu

    -

    nci

    a, p

    ois

    ass

    egu

    ram

    l

    ider

    ana

    est

    rat

    gica

    da

    org

    aniz

    ao

    pre

    ocu

    pa-

    es

    no

    ap

    enas

    tc

    nic

    as c

    om

    o t

    amb

    m o

    rien

    tad

    as p

    ara

    o n

    eg

    cio

    .

    Cu

    rrie

    e P

    roct

    er (

    20

    05

    ), a

    par

    tir

    de

    anl

    ises

    fo

    cad

    as e

    m h

    osp

    itai

    s

    p

    blic

    os,

    ind

    icam

    qu

    e o

    s B

    MEs

    co

    m f

    req

    un

    cia

    infl

    ue

    nci

    am a

    s es

    trat

    gia

    s

    gera

    is d

    e su

    as o

    rgan

    iza

    es

    . Seg

    un

    do

    os

    auto

    res,

    os

    BM

    Es f

    req

    uen

    tem

    en-

    te "

    ven

    dem

    # id

    eias

    ao

    s ex

    ecu

    tivo

    s d

    e su

    as o

    rgan

    iza

    es

    e,

    mu

    itas

    vez

    es,

    se t

    orn

    am o

    s re

    spo

    ns

    veis

    pel

    a el

    abo

    ra

    o (

    e m

    od

    ific

    ao

    ) d

    o c

    on

    te

    do

    det

    alh

    ado

    das

    est

    rat

    gias

    def

    inid

    as a

    cim

    a. O

    gra

    u d

    e in

    flu

    nci

    a d

    esse

    s

    ato

    res

    inte

    rmed

    iri

    os

    po

    de

    dep

    end

    er d

    o s

    eu p

    osi

    cio

    nam

    ento

    na

    estr

    utu

    ra

    org

    aniz

    acio

    nal

    , do

    nv

    el d

    e co

    nfl

    ito

    co

    m o

    s p

    rofi

    ssio

    nai

    s re

    spo

    ns

    veis

    pel

    as

    op

    era

    es

    co

    tid

    ian

    as e

    da

    sua

    sen

    sib

    ilid

    ade

    par

    a co

    mp

    reen

    der

    o c

    on

    text

    o

    estr

    atg

    ico

    no

    qu

    al s

    e in

    sere

    a o

    rgan

    iza

    o (

    KU

    RAT

    KO e

    t a

    l.,

    2005

    ).

    c) C

    om

    po

    rta

    me

    nto

    , va

    lore

    s e

    mo

    tiva

    o

    Ou

    tro

    en

    foq

    ue

    abo

    rdad

    o n

    a lit

    erat

    ura

    at

    m-s

    e ao

    co

    mp

    ort

    amen

    -

    to d

    ess

    a b

    uro

    crac

    ia e

    m c

    on

    text

    os

    org

    aniz

    acio

    nai

    s, e

    spe

    cial

    me

    nte

    nu

    m

    con

    text

    o d

    e r

    efo

    rma

    e m

    ud

    ana

    s in

    stit

    uci

    on

    ais.

    A m

    aio

    ria

    do

    s te

    xto

    s

    anal

    isad

    os

    bu

    sca

    com

    pre

    end

    er c

    om

    o o

    s va

    lore

    s d

    esse

    s b

    uro

    crat

    as t

    m-

    se a

    lter

    ado

    (o

    u n

    o),

    co

    nsi

    der

    and

    o o

    s p

    roce

    sso

    s d

    e re

    form

    a d

    o E

    stad

    o

    em c

    urs

    o,

    no

    rtea

    do

    s p

    or

    no

    vos

    valo

    res

    do

    Ne

    w P

    ub

    lic

    Ma

    na

    ge

    me

    nt.

    Um

    do

    s p

    rin

    cip

    ais

    inst

    rum

    en

    tos

    aplic

    ado

    s e

    an

    alis

    ado

    s

    o P

    SM

    (Pu

    bli

    c S

    erv

    ice

    Mo

    tiv

    ati

    on

    ) e

    su

    as v

    aria

    e

    s, c

    om

    o P

    SV (

    Pu

    bli

    c S

    erv

    ice

    Va

    lue

    s),

    a p

    arti

    r d

    o q

    ual

    a l

    iter

    atu

    ra b

    usc

    a m

    etr

    ific

    ar v

    alo

    res

    em

    cu

    rso

  • 35

    Captulo

    1

    Buro

    cra

    tas d

    e m

    dio

    escal

    o:

    novos o

    lhare

    s s

    obre

    velh

    os a

    tore

    s d

    a p

    roduo d

    e p

    olt

    icas p

    blic

    as

    em d

    eter

    min

    adas

    org

    aniz

    a

    es e

    co

    mo

    ele

    s se

    alt

    eram

    (G

    AIN

    S; J

    OH

    N, 2

    01

    0;

    WIT

    ESM

    AN

    ; WA

    LTER

    S, 2

    01

    3; M

    EYER

    et

    al.

    , 20

    13

    ; JA

    CO

    BSO

    N, 2

    01

    1).

    Ain

    da

    na

    linh

    a d

    e co

    mp

    reen

    so

    do

    s va

    lore

    s e

    mo

    tiva

    e

    s d

    os

    ser-

    vid

    ore

    s, h

    es

    tud

    os

    qu

    e se

    vo

    ltam

    a c

    om

    par

    ar g

    esto

    res

    inte

    rmed

    iri

    os

    de

    org

    aniz

    a

    es p

    b

    licas

    co

    m a

    qu

    eles

    da

    inic

    iati

    va p

    riva

    da

    e d

    o t

    erce

    iro

    seto

    r (L

    EE;

    WIL

    KIN

    S, 2

    01

    1;

    CH

    EN;

    BO

    ZEM

    AN

    , 2

    01

    4;

    OLI

    VEI

    RA e

    t a

    l.,

    20

    10

    ). P

    ara

    esse

    s au

    tore

    s, o

    s ge

    sto

    res

    qu

    e at

    uam

    no

    set

    or

    p

    blic

    o t

    m p

    refe

    rn

    ci-

    as,

    mo

    tiva

    es

    e v

    alo

    res

    bas

    tan

    te d

    isti

    nto

    s, q

    ue

    po

    dem

    lev

    ar a

    res

    ult

    a-

    do

    s d

    ifer

    ente

    s d

    as d

    emai

    s o

    rgan

    iza

    es

    . Es

    sa d

    ifer

    en

    a d

    e va

    lore

    s es

    t

    rela

    cio

    nad

    a ta

    nto

    ao

    qu

    e o

    s ge

    sto

    res

    pe

    nsa

    m a

    re

    spe

    ito

    de

    sal

    rio

    e

    ben

    efc

    ios,

    co

    mo

    a s

    eus

    com

    pro

    mis

    sos

    com

    o i

    nte

    ress

    e p

    b

    lico

    e s

    enti

    -

    men

    to d

    e re

    spo

    nsa

    bili

    dad

    e (L

    EE;

    WIL

    KIN

    S, 2

    01

    1),

    ou

    , ai

    nd

    a, e

    st

    rela

    cio

    na-

    da

    a "t

    ipo

    s d

    e b

    uro

    crat

    as#

    qu

    e se

    car

    acte

    riza

    m p

    or

    suas

    pre

    fer

    nci

    as e

    pel

    a al

    oca

    o

    de

    tem

    po

    de

    trab

    alh

    o e

    m d

    ifer

    ente

    s fu

    n

    es (

    GA

    INS;

    JO

    HN

    ,

    20

    10

    ). P

    or

    ou

    tro

    lad

    o, g

    esto

    res

    p

    blic

    os

    ten

    dem

    a t

    er u

    ma

    per

    cep

    o

    de

    qu

    e s

    uas

    hab

    ilid

    ade

    s s

    o m

    en

    os

    apro

    veit

    adas

    e s

    eu

    tra

    bal

    ho

    m

    en

    os

    est

    imu

    lan

    te,

    o q

    ue

    po

    de

    afe

    tar

    a q

    ual

    idad

    e d

    o s

    erv

    io

    qu

    e d

    ese

    mp

    e-

    nh

    am (

    CH

    EN; B

    OZE

    MA

    N, 2

    01

    4).

    Ou

    tra

    qu

    est

    o a

    nal

    isad

    a p

    ela

    liter

    atu

    ra a

    res

    pei

    to d

    os

    bu

    rocr

    atas

    de

    m

    dio

    esc

    alo

    d

    as c

    om

    pe

    tn

    cias

    re

    laci

    on

    adas

    s

    suas

    ati

    vid

    ade

    s.

    Pa

    ra a

    lit

    era

    tura

    , a

    s d

    isti

    nta

    s co

    mp

    et

    nci

    as

    se r

    ela

    cio

    na

    m t

    an

    to

    s

    cara

    cte

    rst

    icas

    pe

    sso

    ais

    qu

    anto

    q

    ue

    las

    en

    volv

    idas

    na

    cap

    acid

    ade

    de

    inte

    ra

    es

    inte

    rpe

    sso

    ais

    , o

    qu

    e e

    nvo

    lve

    a i

    nfl

    u

    nci

    a e

    xerc

    ida

    pe

    los

    mid

    dle

    ma

    na

    ge

    rs "

    par

    a ci

    ma#

    , n

    a re

    la

    o c

    om

    o a

    lto

    esc

    alo

    (e

    xecu

    tive

    ma

    na

    ge

    rs),

    e "

    par

    a b

    aixo

    #, c

    om

    a b

    uro

    crac

    ia d

    e n

    vel

    de

    rua,

    co

    mo

    pro

    post

    o

    Figu

    ra 1

    : T

    ipo

    logi

    a d

    a in

    flu

    n

    cia

    da

    bu

    rocr

    acia

    de

    m

    dio

    esc

    alo

    Fon

    te: F

    loyd

    e W

    oo

    ldri

    dge

    (1

    99

    2)

    ap

    ud

    Cu

    rrie

    e P

    roct

    er (

    20

    03

    ).

    36

    Bu

    rocr

    aci

    a d

    e M

    d

    io E

    sca

    lo

    : p

    erf

    il,

    tra

    jet

    ria

    e a

    tua

    o

    po

    r Fl

    oyd

    e W

    oo

    ldri

    dge

    (19

    92).

    Des

    sa in

    tera

    o

    "pa

    ra c

    ima#

    e "

    par

    a b

    aixo

    #

    (dim

    en

    so

    "d

    ire

    o

    da

    in

    flu

    n

    cia

    #),

    h

    ain

    da

    du

    as

    po

    ssib

    ilid

    ade

    s d

    e

    rela

    o

    co

    m e

    sse

    s e

    stra

    tos

    da

    bu

    rocr

    acia

    , q

    ue

    so

    re

    laci

    on

    adas

    co

    m o

    po

    sici

    on

    amen

    to d

    a B

    ME

    dia

    nte

    das

    est

    rat

    gias

    par

    a a

    org

    aniz

    ao

    e/o

    u

    po

    lti

    cas

    p

    bli

    cas

    form

    ula

    da

    s. E

    squ

    em

    ati

    cam

    en

    te,

    a c

    om

    pre

    en

    so

    de

    ssas

    dim

    ens

    es e

    atu

    ao

    da

    BM

    E fi

    ca m

    ais

    clar

    a (F

    igu

    ra 1

    ).

    Par

    a Fl

    oyd

    e W

    oo

    ldri

    dge

    (1

    9