1st revision institute of standards and industrial

اسلامی ایرانجمهوری

Islamic Republic of Iran ISIRI استاندارد ملی ایران

2509 مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران 2509

Institute of Standards and Industrial Research of Iran 1st Revision تجدید نظر اول

بسته بندی ـ پوشش های مورد مصرف در بسته بندی فلزی ـ

روش های آزمون

Packaging – Can coating for metal packaging - Test method

31585-163پستی شهر صنعتی، صندوق - جکر: نشانی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران 14155-6139صندوق پستی -ضلع جنوبی میدان ونک -تهران : دفتر مرکزی

0261-2806031-8: تلفن مؤسسه در کرج 021-8879461-5: تلفن مؤسسه در تهران

021-8887080-8887103: تهران - 0261-2808114: دورنگار کرج 0261-2807045: دورنگار 0261-2807045: تلفن-بخش فروش

Standard @ isiri.or.ir : پیام نگار ریال 7375 : بهاء

Headquarter : Institute of Standards and Industrial Research of Iran P.O.Box : 31585-163 Karaj – Iran

Tel : 0098 (261) 2806031-8 Fax : 0098 (261) 2808114 Central Office : Southern corner of Vanak square , Tehran P.O.Box : 14155-6139 Tehran – Iran

Tel : 0098 (21) 8879461-5 Fax : 0098 (21) 8887080 , 8887103 Email : Standard @ isiri.or.ir Price : 7375 RLS

»بسمه تعالی « د و تحقیقات صنعتی ایرانآشنایی با مؤسسه استاندار

است که عهده دار مرجع رسمی کشور تحقیقات صنعتی ایران به موجب قانون، تنها و مؤسسه استاندارد

.میباشد) رسمی(استانداردهای ملی نشر وظیفه تعیین، تدوین وتدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان مؤسسه،

ظران مراکز و مؤسسات علمی، پژوهشی، تولیدی واقتصادی آگاه ومرتبط با موضوع صورت صاحبنسعی بر این است که استانداردهای ملی، در جهت مطلوبیت ها و مصالح ملی وبا توجه به . گیرد می

: شرایط تولیدی، فنی و فن آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل .مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمانهای دولتی باشد ان،تولیدکنندگ

پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع واعضای کمیسیون های فنی مربـوط در پیشنهادهـا در کـمیته ملـی مرتبـط بـا آن رشته طرح و شود و پس از دریـافت نظـرات و ارسال می

.چاپ و منتشر می شود) رسمی(صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی پیش نویس استانداردهایی که توسط مؤسسات و سازمانهای علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح و بـررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب، به

بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس . می گردد منتشر وعنوان استاندارد ملی چاپ تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط مؤسسه تشکیل میگردد »5«مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره

.به تصویب رسیده باشدندارد میباشد که در مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استا

تدوین استانداردهای ملی ضمن تـوجه به شرایط کلی ونیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای .علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهـای بین المـللی استفـاده می نماید

قانون به منظور مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در عمومی، حصول اطمینان از کیفیت حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی و

محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای ی محصولات مؤسسه می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برا . عالی استاندارد اجباری نماید

.کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آنرا اجباری نمایدهمچـنین بمنظـور اطـمینان بخـشیدن به استفاده کنندگـان از خـدمات سازمانها و مؤسسات فعال در

ان سیستم های مدیریت کیفیت ومدیریت زیست گزمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنند حیطی، آزمایشگاهها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، مؤسسه استاندارد اینگونه سازمانها و مؤسسات م

را بر اساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، ترویج سیستم بین .گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید

المللی یکاها ، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای .ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این مؤسسه می باشد

کمیسیون استاندارد بسته بندی ـ پوشش های مورد مصرف در بسته بندی فلزی ـ

روش های آزمون

)تجدیدنظر(

سمت یا نمایندگی رئیس

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران محمدی کاظم

)فوق لیسانس مهندسی مکانیک و ماشین آلات کشاورزی(

اعضاء

گروه تولیدی مهرام پوررسول ، مهریار

)فوق لیسانس صنایع غذایی(

آذرشرکت مجتمع صنایع قوطی سازی توکلی ، محمدحسین

)فوق لیسانس محیط زیست(

شرکت تولیدی سپند رنگ رسولی ، بهنام

)لیسانس مهندسی شیمی(

شرکت تولیدی و صنعتی گوهرفام زرین نژاد ، سپیده

)لیسانس مهندسی پلیمر ـ صنایع رنگ(

آزمایشگاه کنترل غذا و دارو ـ وزارت بهداشت شهرستانی ، مرتضی

درمان و آموزش پزشکی )فوق لیسانس شیمی(

شرکت ماندانا شیمی علمی زاده ، زهرا

)لیسانس مهندسی پلیمر(

شرکت ماندانا شیمی فتحی ، ماندانا


آزمایشگاه کنترل مواد غذایی ، آشامیدنی، آرایشی فرامرزی ، طاهره

شکی ایرانبهداشتی دانشگاه علوم پز )دکتری داروسازی(

صنایع بسته بندی گلشید قلعه ای ها ، مریم

)لیسانس مهندسی شیمی ـ صنایع غذایی(

شرکت صنایع بسته بندی ایران وزیری ، نادره

)لیسانس مهندسی شیمی ـ صنایع غذایی(

تجهیزات آزمایشگاهی تبریز یوسفی ، حسین

)لیسانس شیمی کاربردی(

دبیر

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران عبدی ، منیژه

)لیسانس علوم تغذیه(

11/7/1384اعضای بیست و نهمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد بسته بندی مورخ

سمت یا نمایندگی رئیس

سرپرست آزمایشگاه کنترل مواد غذایی، آشامیدنی، فرامرزی ، طاهره

ی ـ بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایرانآرایش )دکترای داروسازی(

اعضاء

کارشناس مسئول بسته بندی استاندارد تهران اهرابی اصل ، هلن


شرکت مجتمع صنایع قوطی سازی آذر توکلی ، محمدحسین

مدیر آزمایشگاه کنترل کیفیت )فوق لیسانس محیط زیست(

لیدی سپند رنگ ـ مدیر عاملشرکت تو رسولی ، بهنام

)لیسانس مهندسی شیمی(

شرکت تولیدی و صنعتی گوهرفام زرین نژاد ، سپیده

مدیر بخش لاک و ورنی )لیسانس مهندسی پلیمر ـ صنایع رنگ(

آزمایشگاه کنترل غذا و دارو ـ وزارت بهداشت شهرستانی ، مرتضی

ی ـ کارشناس مسئولدرمان و آموزش پزشک )فوق لیسانس شیمی(

شرکت صنایع بسته بندی ایران ـ رئیس آزمایشگاه شاکری ، علی

)لیسانس شیمی(

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران عبدی ، منیژه

کارشناس مسئول آزمایشگاه )لیسانس علوم تغذیه(

شرکت ماندانا شیمی ـ مسئول فنی علمی زاده ، زهرا

)س مهندسی پلیمرلیسان(

شرکت ماندانا شیمی ـ مدیر تحقیقات و توسعه فتحی ، ماندانا


گروه تولیدی مهرام ـ کارشناس ارشد تحقیقات کهن نیا ، ناصر

)فوق لیسانس میکروبیولوژی(

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ـ موفقی ، محمدعلی

معاون صنایع بسته بندی و سلولزی )شیمیلیسانس (

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ـ میرکمالی ، منیرالسادات

منشی کمیته ملی )دیپلم تجربی(

کارشناس وزارت صنایع و معادن ناصح ، محمود

)لیسانس مدیریت(

آزمایشگاه شرکت صنایع بسته بندی ایران ـ مدیر وزیری ، نادره

کنترل کیفیت )لیسانس مهندسی شیمی ـ صنایع غذایی(

تجهیزات آزمایشگاهی تبریز ـ مدیر عامل یوسفی ، حسین


دبیر کمیته ملی

مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نازی ، ملیحه

)فوق لیسانس مهندسی نساجی(

تفهرست مندرجا صفحه

پیشگفتار ب

1 هدف 1

2 دامنه کاربرد 1

3 مراجع الزامی 1

4 اصطلاحات و تعاریف 2

5 نمونه برداری 9

6 کلیات 9

7 روش های آزمون 14

پیوست الف 50

پیوست ب 57

الف

پیشگفتار

نخستین بار “ آزمون بسته بندی ـ پوشش های مورد مصرف در بسته بندی فلزی ـ روش های ”استاندارد

این استاندارد براساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تایید کمیسیون های مربوط . تهیه شد 1364در سال

برای اولین بار مورد تجدیدنظر قرار گرفته و در بیست و نهمین جلسه کمیته ملی استاندارد بسته بندی مورخ

قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه 3د بند یک مادۀ مورد تایید قرار گرفت، اینک به استنا 11/7/1384

. بعنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود1371استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه

برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینۀ صنایع، علوم و در مواقع لزوم تجدیدنظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای خدمات، استانداردهای ملی ایران

اصلاح یا تکمیل این استاندارد ها ارائه شود، در هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین تجدیدنظر آنها . قرار خواهد گرفت

.استفاده کرد

در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود ونیازهای جامعه، در .حد امکان بین این استاندارد و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود

:منابع و مأخذی که برای تهیه این استاندارد به کار رفته به شرح زیر است

).روش آزمون( لاک های مصرفی در ظروف فلزی مواد غذایی 1364 سال 2509رد ملی ایران استاندا-1

2- ISO 4628/1 : 2003 , Paints and varnishes – Evaluation of degradation of coatings – Designation of quantity and size of defects , and of intensity of uniform changes in appearance part 1 : General introduction and designation system . 3- ISO 4628/2 : 2003 , Paints and varnishes – Evaluation of degradation of coatings – Designation of quantity and size of defects , and of intensity of uniform changes in appearance part 2 : Assessment of degree of blistering . 4- ISO 4628/3 : 2003 , Paints and varnishes – Evaluation of degradation of coatings – Designation of quantity and size of defects , and of intensity of uniform changes in appearance part 3 : Assessment of degree of rusting . 5- ISO 4628/4 : 2003 , Paints and varnishes – Evaluation of degradation of coatings – Designation of quantity and size of defects , and of intensity of uniform changes in appearance part 4 : Assessment of degree of crackting .

ب

6- ASTM D3333 : 1991 , Clear and pigmented lacquers . 7- Yfantis , D.K/karakaslidis, N.A, total assessment of several types of lacquers used for tomato paste tin cans , National technical university of ATHENS . 8- Nowak , I/Minther , H/Ambrosi , P/Janker, V,R, test method , DAREX : 2002 . 9- FDA food and drug administration , HHS , 21 CFR CH.1 (4-1-94) Edition) : 2004 . 10- Container coatings , standard test method , BASF : 1987 . 11- Schmid , u/Nohler P/ test method , Vernicolor , Switzerland : 1993 . 12- Test method , Vernicolor, Switzerland : 1976 . 13- Coatings and inks for food packages , Valspar , Austeria : 2002 . 14- Turner , T.A, Can making the technology of metal protection and decoration , Blakie Academic Professional m UK : 1998 . 15- Larousse , J/Brown Bruce E, food canning technology , Wiley – Vch , Canada : 1997 . 16- Metal and glass containers , courtesy American Can Company . 17- Quality Control Methodology Society of Soft drink technologlsts .

پ

پ

1

بسته بندی ـ پوشش های مورد مصرف در بسته بندی فلزی ـ روش های آزمون

)تجدید نظر(

هدف 1

یا خارج / هدف از تدوین این استاندارد تعیین روش آزمون های عمومی پوشش های مصرفی در داخل و

.بسته بندی فلزی مواد غذایی و آشامیدنی می باشد

دامنه کاربرد 2

وش های آزمون برای پوشش های پودری، چند لایی، سیال، فیلم های خشک و تر بر این استاندارد شامل ر

.یا خارجی ورق فلزی یا بسته بندی های فلزی می باشد/ روی سطح داخلی و

از این استاندارد می توان برای پوشش های مصرفی در بسته بندی فلزی غیر غذایی و غیر آشامیدنی نیز یادآوری ـ

.وط به اینکه با ویژگی های کاربردی استاندارد تخصصی نوع پوشش مزبور مغایرت نداشته باشداستفاده کرد مشر

مراجع الزامی 3

بدین . مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است

یا / دارای تاریخ چاپ و در مورد مراجع . ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود

معهذا بهتر است کاربران . تجدیدنظر، اصلاحیه ها و تجدیدنظرهای بعدی این مدارک مورد نظر نیست

ذینفع این استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها و تجدیدنظرهای مدارک الزامی زیر را مورد

یا تجدیدنظر آن / تجدیدنظر، آخرین چاپ و یا / در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و . بررسی قرار دهند

.مدارک الزامی ارجاع داده شده موردنظر است

:استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است

2

ظروف فلزی غیر قابل نفوذ جهت نگهداری مواد غذایی 1381سال : 1881استاندارد ملی ایران

)ویژگی ها(

روش های ( قوطی فلزی ـ بسته بندی مواد غذایی وغیر غذایی 1382سال : 2327استاندارد ملی ایران

).آزمون

رنگ ها و جلاها ـ اندازه گیری زمان جاری شدن با استفاده ازکاپ1381سال : 6085استاندارد ملی ایران

چگالی پوشش سیال1381سال : 6454-1استاندارد ملی ایران

چگالی پوشش پودری1378 سال : 4915استاندارد ملی ایران

تعیین اندازه ذرات در پوشش پودری1381سال : 6460استاندارد ملی ایران

بسته بندی ـ پوشش های مورد مصرف در بسته بندی فلزی مواد 1384سال : 2455استاندارد ملی ایران

غذایی و آشامیدنی ـ ویژگی ها

اصطلاحات و تعاریف 4

:یا واژه ها با تعاریف زیر بکار می روند / و در این استاندارد اصطلاحات

1ابری شدن 4-1

به تار شدن پایدار قسمتی یا تمام سطح فیلم خشک بدلیل جذب رطوبت بعد از شرایط کاربردی ماده

.یا شرایط محلول های معادل سازی شده با آن بوجود می آید، ابری شدن گویند/ غذایی و

فیلم خشک 2انعطاف پذیری 4-2

.به قابلیت فیلم خشک در برابر کشش، خمش و تغییر شکل، انعطاف پذیری گفته می شود

1- Blushing

2- Flexibility

3

بسته بندی فلزی 4-3

، درپوش آلومینیومی برای 2، تیوپ آلومینیومی، درپوش پیچی فلزی 1به قوطی فلزی، درپوش فلزی شیشه

، تشتک 6پوش آسان بازشو ، در 5، بشکه فلزی 4، درپوش آلومینیومی با حلقه نگهدارنده 3شیشه های استریل

. و مانند آنها گفته می شود8، قوطی آئروسل7فلزی

9براقیت 4-4

به میزان بازتاب نور از روی سطح فیلم خشک که متناسب با زاویه تابش و مشخصات منبع نور بوده و

.براساس مشخصات فنی که از طرف تولید کننده پوشش اعلام می گردد، گفته می شود

پوشش 4-5

زه ی شیمیائی همگن از پلیمرهای مختلف، حلال ها، رنگدانه ها، پر کننده ها، روان کننده ها، پایدار آمی

کننده ها، بازدارنده ها، نرم کننده ها، کاتالیزورها و دیگر ترکیبات مورد نیاز است که بمنظور حفاظت ورق

دما و زمان مشخص یا بسته بندی فلزی از خوردگی بر روی سطوح داخلی تحت شرایط / فلزی و

.نشانده می شود

1- Twist-Off Cap

2- Screw Cap

3- Aluminium Cap

4- Pilfer Proff

5- Drum

6- Easy Open

7-Crown Closures

8- Aerosol Can

9- Gloss

4

6، پوشش 5، پوشش پودری 4، لاک 3، لعاب 2، سایز 1 معمولاً پوشش ها با عناوین زیر نام برده می شوند ورنی یادآوری ـ

.و مانند آنها

پوشش پودری 4-6

به پوشش همگنی از انواع رزین، رنگدانه و مواد افزودنی که بصورت ذرات جامد بسیار کوچک توسط

.روش الکترواستاتیک بر روی ورق فلزی یا بسته بندی فلزی اعمال می گردد، گفته می شود

پوشش سیال 4-7

و مواد افزودنی در فاز مایع می باشد که ) یا آبی / آلی و (مخلوط همگنی از انواع رزین، رنگدانه، حلال

ی یا بسته بندی فلزی توسط سیلندرهای غلطکی یا اسپری یا روش های معمول دیگر بر روی ورق فلز

.نشانده می شود

پوشش7پخت 4-8

یا سخت شدن فیلم تر / به مجموعه عملیاتی مانند پلیمریزاسیون، افزایش وزن ملکولی، خشک شدن و

.گفته می شود

پوشش چند لایی 4-9

بر اثر حرارت به لایه های پلیمری مانند پلی اتیلن ترفتالات یا پلی پروپیلن و مانند آنها گفته می شود، که

.یا روش های معمول دیگر بر روی ورق فلزی یا بسته بندی فلزی نشانده می شود/ و فشار و

1- Varnish

2- Size

3- Enamel

4- Lacquer

5- Powder Coating

6- Coating

7- Curing

5

1پوشش های گرما سخت 4-10

به پوشش هائی که پلیمرهای موجود در آن بر اثر عواملی مانند حرارت با افزایش وزن مولکولی همراه

.ند پوشش های گرماسخت گویندبوده و واکنش های انجام شده برگشت ناپذیر می باش

2ترک 4-11

.به گسیختگی فیلم خشک بر اثر کشش یا خمش، ترک گویند

3 جوش و تاول 4-12

به برآمدگی های کوچک و بزرگ توخالی در سطح فیلم خشک که با توجه به اندازه آن با چشم مسلح و

. گفته می شودیا غیر مسلح قابل تشخیص باشد،/

4 چسبندگی 4-13

.یا بسته بندی فلزی گفته می شود/ تصال پایدار فیلم خشک بر روی ورق فلزی و به ا

5 حلال 4-14

حلال بستر حل کننده و حمل کننده رزین و رنگدانه موجود در پوشش ها می باشد و یکنواختی لازم را

حلال ها پس از انجام پخت رزین ها و تشکیل فیلم موردنظر بر سطح بسته بندی فلزی ایجاد می کند،

.شامل بوتیل گلیکول، اتیل گلیکول و مانند آنها می باشد

6 خراش 4-15

.به شیارهای عمقی در فیلم خشک که به سطح فلز رسیده باشد، خراش گویند

1- Tehrmoset

2- Crack

3- Blister and Bubble

4- Adhesion

5- Solvent

6- Scratch

6

1 خش یا سائیدگی 4-16

.به شیارهای سطحی در فیلم خشک، خش یا ساییدگی گویند

2 خوردگی 4-17

یا سایر عوامل که باعث / عوامل محیطی، مواد شیمیائی، اکسیداسیون و به هرگونه آسیب ناشی از اثرات

.تشکیل لایه های سست ترکیبات فلزی در سطح یا عمق فلز پوشش دار می گردد، خوردگی گفته می شود

3 خلل و فرج 4-18

شد، به نقاط بسیار ریز بدون پوشش روی سطح فیلم خشک که فقط با دستگاه الکترولیز قابل تشخیص با


. خلل و فرج فقط برای پوشش های مخصوص نوشابه های گازدار قابل بررسی استیادآوری ـ

4 رزین 4-19

بخش عمده ای از پوشش های مورد مصرف جهت بسته بندی فلزی را رزین های طبیعی و مصنوعی

.تشکیل می دهد

سی فنل ها، اپوکسی ها، پلی استرها و مانند آنها که انواع رزین طبیعی و مصنوعی عبارتند از وینیل ها، اپوک

.در ساخت پوشش ها مورد استفاده قرار می گیرند

5 رقیق کننده 4-20

.مخلوطی از حلال های مختلف می باشد که جهت کاهش گرانروی پوشش سیال بکار می رود

1- Abrasion

2- Corrosion

3- Porosity

4- Resin

5- Thinner

7

1 )پیگمان( رنگدانه 4-21

به منظور تأمین رنگ و پوشانندگی مناسب به آمیزه رنگدانه ها ذرات پودری شکل و رنگی هستند که

رنگدانه ها از قبیل دی اکسید تیتان یا تیتانیم دی اکساید، اکسید روی، آلومینیوم و . پوشش اضافه می شوند

.مانند آنها می باشند

2 زنگ زدگی 4-22

پوشش ناقص سطح فلز، به تشکیل لایه اکسید آهن قرمز مایل به قهوه ای، ناشی از اکسیداسیون نقاط با


پوشش سیال3 ژله ای شدن 4-23

.به تغییر حالت پوشش سیال از حالت سیالیت بصورت دلمه، ژله ای شدن گفته می شود

فیلم خشک4 سختی 4-24

.به مقاومت فیلم خشک در مقابل سایش و خراش، سختی گفته می شود

فیلم تر 4-25

.یا بسته بندی فلزی گفته می شود/ روی ورق فلزی و به قشری از پوشش خام بر

فیلم خشک 4-26

یا بسته بندی / به قشر نازکی از پوشش که پس از پخت پوشش سیال یا پودری بر روی ورق فلزی و

.فلزی ایجاد می گردد، گفته می شود

5 گرانروی 4-27

.انروی گویند گربه مقاومت سیال در برابر جاری شدن تحت تأثیر نیروی معین،

1- Pigment

2- Rusting

3- Gellation

4- Hardness

5- Viscosity

8

فیلم خشک1 لغزندگی 4-28

.به میزان مقاومت فیلم خشک در برابر اصطکاک، لغزندگی گفته می شود

2 مواد افزودنی 4-29

مواد افزودنی در پوشش ها موادی هستند که باعث تسریع فعل و انفعالات، انتشار، توزیع مواد متشکله،

گی در پوشش و بهبود خواص مکانیکی آن می شود مواد و ایجاد حالت لغزند 3افزایش خاصیت همترازی

.افزودنی شامل انواع واکس ها، ضد کف ها، پخش کننده های رنگدانه و مانند آنها می باشند

4 ماتی 4-30

.به کاهش میزان براقیت در سطح فیلم خشک بعد از پخت، ماتی گفته می شود

5 نقاط بدون پوشش 4-31

.یا بسته بندی فلزی گفته می شود/ یلم خشک روی سطح ورق فلزی و به عدم پوشانندگی کامل ف

6 نرم شدن 4-32

یا بسته بندی فلزی بعد از شرایط کاربردی ماده / به کاهش سختی فیلم خشک بر روی ورق فلزی و

. گفته می شود با آن،7غذایی یا محلول های معادل سازی شده

8 نوچی 4-33

ه قبل و بعد از شرایط کاربردی ماده غذایی و یا محلول های معادل به چسبناکی سطح فیلم پخت شد

.سازی شده، گفته می شود

1- Mobility

2- Additives

3- Leveling

4- Opacity

5- Pin Hole / Crater

6- Softening

7- Simulation

8- Tackiness

9

ورق فلزی 4-34

. و ورق آلومینیوم گفته می شود2، ورق فولادی کرم اندود1به ورق فولادی قلع اندود

یکنواختی ضخامت فیلم 4-35

. گفته می شودبه یکسان بودن ضخامت فیلم بر روی ورق فلزی پوشش دار،

نمونه برداری 5

در مورد چگونگی نمونه برداری از قوطی های فلزی و بسته بندی های فلزی باید به استاندارد ملی ایران

. مراجعه شود1381سال : 1881

. مراجعه شود3...در مورد چگونگی نمونه برداری از پوشش های سیال باید به استاندارد ملی ایران

کلیات 6

پوشش های سیال 6-1

.قبل از مصرف پوشش های سیال از همگن بودن آن اطمینان حاصل نمایید

ورق فلزی 6-2

تمیزی ورق فلزی 6-2-1

از تمیزی ورق فلزی جهت اندود پوشش سیال، پودری یا چند لایی اطمینان حاصل نمائید زیرا سطوح

.وندکثیف و روغنی مانع چسبندگی مناسب پوشش ها بر ورق فلزی می ش

1- Tin Plate

2- Tin Free Steel (TFS) or Electrolytic Chromium Coated Steel (ECCS)

. مراجعه شودISO 15528-2000 تا تهیه و تدوین استاندارد ملی مربوطه باید به استاندارد بین المللی -3

10

مقاومت مکانیکی اولیه 6-2-2

ورقی است که مقاومت مکانیکی اولیه ) به غیر از ورق آلومینیوم (ورق فلزی مناسب در این استاندارد

مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر کنگره ای شدن، مقاومت در برابر جامی شدن گرد یا فنجانی (

و سایر مقاومت های مکانیکی ) کشش عمیق و نیمه عمیق (ر شدن و در مواقع مورد نیاز مقاومت در براب

دیگر بسته به کاربرد ورق فلزی را داشته و هیچگونه پارگی، شکستگی و ترک خوردگی در آن دیده

.نشود

. مراجعه شود1... در مورد ویژگی های ورق فلع اندود به استاندارد ملی ایران یادآوری ـ

2برسنجی 6-3

تمامی این ابزارها باید . اید از تنظیم بودن ابزار اندازه گیری اطمینان حاصل نمود قبل از شروع کار ب

شناسنامه برسنجی داشته باشند و در دوره های زمانی معین براساس نحوه مصرف و شرایط نگهداری و

.غیره و خطای داده های آن مورد بررسی قرار گرفته و ثبت شده باشند

ریدقت ابزارهای اندازه گی 6-4

.وسایل و ابزارهای اندازه گیری مورد کاربرد باید دقت تعیین شده برای هر آزمون را داشته باشند

مشخصات آزمونه 6-5

100جهت آزمون فیلم خشک بر روی ورق فلزی یا بسته بندی فلزی آزمونه را به ابعاد 6-5-1

. میلی متر جدا نمائید75میلی متر در

75 میلی متر مربع یا 7500ح آزمونه کوچک باشد مجموع سطوح مورد بررسی باید در صورتیکه سط -1یادآوری

.سانتی مترمربع باشد

. مراجعه شودISO 11949-1999 تا تهیه و تدوین استاندارد ملی مربوطه باید به استاندارد بین المللی -1

2- Calibration

11

آزمونه ها باید از نواحی مانند سطح صاف، لبه های برگشته، کنگره ها، درز بدنه و انواع فرم ها و مانند آن -2یادآوری

.از بسته بندی فلزی نمونه برداری شود

رش نتایج آزمون ضخامت و نوع ورق آزمونه، ضخامت فیلم خشک، شرایط پخت پوشش و در گزا -3یادآوری

.دمای محیط آزمایش باید مدنظر قرار گیرد

جهت آزمون فیلم خشک بر روی ورق فلزی، آزمونه باید بصورت سطح صاف، فنجانی شده، 6-5-2

.ر جدا شود میلی مت75 میلی متر در 100ضربه زده شده و گوه ای شده به ابعاد

قبل از انجام هرگونه آزمون شیمیائی، مکانیکی و فیزیکی بر روی آزمونه، سطح فیلم خشک را 6-5-3

در زیر دستگاه بزرگنما مورد بررسی قرار دهید آزمونه ها باید فاقد اشکالات ظاهری مانند خراش، خلل و

.فرج، جوش و تاول و مانند آن باشند

نباید استفاده 5 کمتر یا مساوی pHیگمان آلومینیوم برای مواد غذایی با از پوشش های با پ 6-5-4

.غالباً این نوع پوشش ها برای مواد غذایی حاوی ترکیبات سولفوره بکار می رود. نمود

.مربوط به آن جهت اطلاع در پیوست الف داده شده است pHتعدادی از مواد غذایی و

ر روی ورق کروم اندود ابتدا باید از غیر قابل نفوذ بودن جهت آزمون پوشش فیلم خشک ب 6-5-5

بهتر است که ورق فلزی پوشش داده شده را بصورت بسته بندی . کناره های ورق اطمینان حاصل نمائید

درآورید سپس آن را با محلول های مشابه سازی شده پرنموده و در شرایط پاستوریزاسیون و

.رارتی دیگر قرار دهیدیا هر فرآیند ح/ استریلیزاسیون و

یا ورق پوشش داده شده / در صورتی که نوع ماده غذایی یا آشامیدنی در بسته بندی فلزی و 6-5-6

و یا پوشش چند لایی مشخص باشد با رعایت شرایط پاستوریزاسیون یا استریلیزاسیون یا هر فرآیند

20-7ون را انجام دهید و مطابق با بند تولیدی دیگر که ویژه آن ماده غذایی یا آشامیدنی باشد، آزم

.بررسی کنید

12

همچنین می توان از محلول های مشابه سازی شده با توجه به نوع اسید و ترکیب شیمیایی غالب ماده

یا پاستوریزاسیون آزمون را انجام / تحت شرایط استریلیزاسیون و 9-5-6غذایی یا آشامیدنی طبق بند

رج نموده، شسته و خشک نمائید و با بزرگنما با درجه درشت نمائی بیست و سپس آزمونه ها را خا . دهید

. بررسی کنید5-12-7پنج برابر طبق بند

محصولات غذایی خشک، محصولات نانوائی، روغن ها و چربی ها نیاز به شرایط 6-5-7

.یا هرگونه فرآیند حرارتی دیگر ندارد/ یا استریلیزاسیون و / پاستوریزاسیون و

جهت مشابه سازی محلول های در ارتباط با بسته بندی فلزی یا پوشش فیلم خشک، پودری و 6-5-8

در صورتیکه نوع ماده غذایی یا آشامیدنی . یا چند لایی بر روی ورق فلزی، موارد ذیل را رعایت نمایید

ستوریزاسیون و تحت شرایط پا 10-5-6 و 9-5-6تعیین نشده باشد، باید آزمونه ها به تفکیک و طبق بند

.استریلیزاسیون قرار گیرد

محلولهای مشابه سازی شده جهت استریلیزاسیون6-5-9

3و ) 05/1 درصد با وزن مخصوص 100 (1 میلی لیتر اسید استیک گلاسیال 9/1 گرم یا 2 6-5-9-1

. میلی لیتر برسانید100گرم نمک طعام با خلوص آزمایشگاهی را با آب مقطر به حجم

گرم نمک 2) 21/1 درصد با وزن مخصوص 90 (2 میلی لیتر اسید لاکتیک 1/1 گرم یا 34/1 6-5-9-2

. میلی لیتر برسانید100طعام با خلوص آزمایشگاهی را با آب مقطر به حجم

گرم نمک طعام با خلوص آزمایشگاهی را با آب مقطر به 3 و 3 اسید سیتریک یک آبه 2 6-5-9-3

.رسانید میلی لیتر ب100حجم

1- Acetic acid glacial

2- Lactic acid

3- Citrie acid monohydrate

13

حل نموده و به (PH=7) توسط بافر فسفات با 1 یک آبه (L) گرم کلرور سیستئین 5/0 6-5-9-4

ساعت قبل از انجام آزمایش تهیه شود یا باید 4 میلی لیتر برسانید این محلول باید حداقل 1000حجم

. درجه سلسیوس گرم کرده و پس از سرد کردن، استفاده نمائید70آنرا تا دمای

گرم ارتو 22/7 را با 2 گرم فسفات دی هیدروژن پتاسیم PH=7 : 56/3طرز تهیه محلول بافر فسفات با

. مخلوط نمائید3فسفات هیدرات دی سدیم

محلولهای مشابه سازی شده جهت پاستوریزاسیون6-5-10

را با ) 05/1 درصد با وزن مخصوص 100( گرم اسید استیک گلاسیال 3 میلی لیتر یا 9/2 6-5-10-1

. میلی لیتر برسانید100آب مقطر به حجم

اسید لاکتیک را با آب ) 21/1 درصد با وزن مخصوص 90( میلی لیتر 1/1 گرم یا 34/1 6-5-10-2

. میلی لیتر برسانید100مقطر به حجم

. میلی لیتر برسانید100 گرم اسید سیتریک یک آبه را با آب مقطر به حجم 2 6-5-10-3

میلی لیتر 100 گرم شکر را با آب مقطر به حجم 10 گرم اسید سیتریک، یک آبه و 2 6-5-10-4

.برسانید

لیست تعدادی از محلول های مشابه سازی شده براساس شرایط کاربردی در آزمون بسته بندی فلزی،

.ذکر شده است» ب«فیلم خشک، پودری و چند لایی جهت اطلاع در پیوست

ه باشید در طول مدت زمان آزمون غلظت محلول باید ثابت بماند و محلول باید به صورت تازه توجه داشت یادآوری ـ

.در روز آزمایش تهیه شده باشد

1- Cystein Cloride L – monohydrate (C3H8CL NO25 , 1H2O)

2- PO4H2K

3- PO4 HNa2

14

روش های آزمون 7

)وزن مخصوص(چگالی 7-1

. مراجعه شود1381سال : 6454-1جهت اندازه گیری چگالی پوشش سیال به استاندارد ملی ایران

. مراجعه شود1378سال : 4915ی پوشش پودری به استاندارد ملی ایران جهت اندازه گیری چگال

گرانروی 7-2

. مراجعه شود1381سال : 6085جهت اندازه گیری گرانروی پوشش سیال به استاندارد ملی ایران

آزمون تعیین درصد مواد جامد 7-3

اساس کار 7-3-1

.در پوشش های سیال انجام می شوداین آزمون به منظور تعیین مواد غیر فرار موجود

وسایل مورد نیاز7-3-2

گرم001/0 ترازو با دقت 7-3-2-1

فویل آلومینیوم 7-3-2-2

1 گرمخانه با جریان هوا 7-3-2-3

دسیکاتور 7-3-2-4

روش آزمون7-3-3

100× میلی متر 100 حدوداً یک گرم از پوشش سیال را روی یک قطعه فویل آلومینیوم به ابعاد تقریبی

ریخته و پخش نمایید تا لایه نازک و یکنواختی حاصل شود، سپس ) که قبلاً توزین شده است (میلی متر

آن را در داخل گرمخانه در دما و زمان مشخص شده از طرف تولید کننده پوشش قرار دهید تا پوشش

1- Air circulated oven

15

کاتور قرار دهید تا به دمای محیط سیال خشک شود سپس آن را از گرمخانه خارج نموده و در داخل دسی

:درصد مواد جامد را از فرمول ذیل بدست آورید . برسد و بعد آن را توزین نمایید

100×−D

BA = درصد مواد جامد

:که در آن

A : وزن فویل آلومینیوم و پوشش سیال پس از خشک شدن

B : وزن فویل آلومینیوم

D : وزن آزمونه تر

نحوه ارزیابی 7-3-4

.عدد بدست آمده باید در محدوده اعلام شده از طرف سازنده پوشش باشد

نقطه اشتعال 7-4

اساس کار7-4-1

.این آزمون به منظور تعیین نقطه آتش گیری و یا سوختن پوشش سیال و حلال ها انجام می شود

لوازم و تجهیزات مورد نیاز7-4-2

گیری نقطه اشتعال که تصویر نوعی از آن در شکل یک داده شده است که دستگاه اندازه 7-4-2-1

در قسمت بالائی ظرف فنجانی شکل تعبیه شده است که توسط . شامل دو قسمت بالائی و پائینی است

که بخارات حاصل از گرم شدن . صفحه ای روی آن پوشانده شده و کنار ظرف لوله باریکی قرار دارد

.را به سمت شمع در قسمت بالائی دستگاه هدایت می کندپوشش سیال در یک ظرف

بسته به ) ولتی و جریان برق متناوب 12جریان برق مستقیم (در قسمت پایین دستگاه دو منبع الکتریکی

.نیاز دستگاه جهت گرم نمودن آزمونه قرار دارد که توسط دکمه های مخصوص روشن و خاموش می شود

16


را در روی سطح تراز و محکم و به دور از کوران هوا نصب نمایید و محلی برای خروج دوده یا دستگاه

جریان الکتریکی را به دستگاه وصل نمائید تا دستگاه . بخارات ناشی از انجام آزمایشات درنظر بگیرید

نیاز را در آزمونه مورد ) محدوده نزدیک به نقطه اشتعال (بعد از رسیدن دما به حد مطلوب . گرم شود

به محض شنیدن صدای انفجار و . مخزن دستگاه بریزید و سپس شمع بالای دستگاه را روشن نمائید

.خاموش شدن، شمع، عدد روی دستگاه را که نشان دهنده نقطه اشتعال است بخوانید

اشتعال تصویر نوعی از دستگاه اندازه گیری نقطه-1شکل

ارزیابی نحوه 7-4-4

.عدد بدست آمده باید در محدوده اعلام شده از طرف سازنده پوشش در برگ مشخصات فنی باشد

دانه بندی 7-5

. مراجعه شود1381 سال : 6460جهت تعیین اندازه ذرات درپوشش سیال به استاندارد ملی ایران 7-5-1

ص با سوراخ های معین جهت تعیین اندازه ذرات در پوشش پودری از الک های مخصو 7-5-2

.استفاده نمائید

شمع لوله انتقال دهنده بخار

ظرف فنجانی

17

ضخامت پوشش و یا وزن فیلم خشک 7-6


این آزمون به منظور تعیین ضخامت و یا وزن فیلم خشک بر روی ورق فلزی یا بسته بندی فلزی انجام

.می شود


دستگاه ضخامت سنج7-6-2-1

آهنی و 1ستگاه ضخامت سنج که تصویر آن در شکل دو نشان داده شده است شامل دو پروب نوعی از د

می باشد که براساس خاصیت مغناطیسی و یا الکتریکی کار می کند این ) بسته به کاربرد آن (غیر آهنی

دستگاه شامل صفحه نمایشگر ضخامت، دکمه ای جهت روشن یا خاموش کردن دستگاه و دکمه ای به

. برسنجی دستگاه می باشدمنظور

گرم0001/0ترازوی دقیق آزمایشگاهی با دقت 7-6-2-2

این . دستگاه الکترولیز تصویر نوعی از این دستگاه در شکل سه نشان داده شده است 7-6-2-3

دستگاه از یک ظرف پلاستیکی که در آن محلول بی کربنات سدیم دو درصد وجود دارد تشکیل یافته

ولتی وصل می باشد 12طرف ظرف فوق به دو قطب مثبت و منفی یک منبع تغذیه برق مستقیم دو . است

.که این منبع تغذیه توسط یک سو کننده جریان به برق شهر متصل می شود

1- Probe

18

تصویر دستگاه ضخامت سنج-2 تصویر نوعی از دستگاه الکترولیز شکل -3شکل

مواد و محلول های لازم 7-6-3

محلول بی کربنات سدیم دو درصد 7-6-3-1

1محلول اکسیتول 7-6-3-2

گرم5ـ سود سوزآور

میلی لیتر70ـ آب مقطر

میلی لیتر25 اتوکسی اتانول یا اتیلن گلیگول منو اتیل اتر با نام تجاری اکسیتول 2 ـ

میلی لیتر آب مقطر اضافه 70 میلی لیتر اکسیتول و 25 گرم سود سوزآور، 5برای تهیه محلول اکسیتول به

).ابتدا سود سوزآور را در مقدار کم آب مقطر حل نموده و سپس به حجم برسانید(و مخلوط نمائید

گرم بر 84/1 و 40/1ـ اسید نیتریک غلیظ یا اسید سولفوریک غلیظ به ترتیب به وزن مخصوص

سانتیمتر مکعب

)1:1( درصد و الکل اتیلیک به حجم مساوی 10محلول سود 7-6-3-3

1- Oxitol

صفحه نمایشگر

پروب

صفحه نمایشگر

19

روش آزمون تعیین وزن فیلم خشک7-6-4

روش آزمون با استفاده از دستگاه الکترولیز7-6-4-1

آزمونه را به ابعاد مشخص بر حسب سانتی متر مربع جدا نمائید و برحسب میلی گرم توزین کنید سپس

میلی متر و به عمق 3 میلی متر به 3ه فواصل حدود توسط تیغ موکت بری سطح فیلم خشک را ب

. ضخامت فیلم برش دهید سپس آزمونه را توسط گیره دستگاه به قطب مثبت نزدیک نموده ثابت کنید

عبور جریان از داخل محلول بی کربنات سدیم باعث جدا نمودن فیلم خشک از روی سطح ورق می شود

یکبار آزمونه را خارج نموده و با ناخن جدا شدن فیلم خشک را در طول زمان عبور جریان، هر چند ثانیه

بلافاصله بعد از آن که از کاهش چسبندگی فیلم خشک به ورق فلزی اطمینان حاصل . بررسی نمائید

گردید فیلم خشک را از سطح ورق جدا نموده، آزمونه را شسته، خشک نموده و آن را مجدداً توزین

: گرم بر متر مربع از فرمول ذیل محاسبه می شود وزن فیلم خشک برحسب. نمائید

× 000/10سانتی متر مربع = وزن فیلم خشک برحسب گرم بر مترمربع

روش آزمون7-6-4-2

درصد با الکل اتیلیک به حجم مساوی برای ورق های 10با استفاده از محلول اکسیتول و یا محلول سود

ی کروم اندود آزمونه ای به ابعاد معین برحسب سانتی متر مربع جدا فولادی قلع اندود و ورق های فولاد

قبل از انجام آزمون، سطح آن را تمیز و سپس آزمونه را برحسب میلی گرم توزین نمایید و در . نمایید

. محلول تهیه شده که قبلاً گرم شده است قرار دهید تا فیلم خشک از روی سطح ورق فلزی جدا شود

وزن فیلم خشک را برحسب گرم برمترمربع از فرمول . سته، خشک نموده توزین نمائید سپس آزمونه را ش

. محاسبه می شود1-4-6-7بند

احتیاط لازم

.محلول را به مقداری آماده کنید که مورد استفاده قرار می گیرد) الف

اختلاف دو توزین برحسب گرم

مربعسطح آزمونه بر حسب سانتی متر

20

.در ظروف محتوی محلول و آزمونه باید بسته باشد) ب

. که حتماً مجهز به هواکش باشددر محلی آزمون را انجام دهید) پ

محلول اکسیتول نباید بجوشد زیرا باعث کاهش مقدار اکسیتول شده و در نتیجه از اثر محلول کاسته ) ت

.می شود

روش آزمون با استفاده از اسید نیتریک یا اسید سولفوریک غلیظ برای ورق های 7-6-4-3

ی متر مربع جدا نمائید قبل از انجام آزمون سطح آن را آلومینیومی، آزمونه را به ابعاد معین برحسب سانت

ثانیه در اسید 30 تا 10تمیز کرده و آن را برحسب میلی گرم توزین کنید سپس آزمونه را به مدت

دقیقه در اسید سولفوریک غلیظ با 3 تا 1 درجه سلسیوس و یا به مدت 60نیتریک با درجه حرارت

.دهید درجه سلسیوس قرار 20درجه حرارت

. وزن فیلم خشک را محاسبه نمایید1-4-6-7نهایتاً مطابق فرمول بند

. را برای این آزمون نیز رعایت نمایید2-4-6-7 احتیاط های لازم بند یادآوری ـ

روش آزمون جهت تعیین ضخامت7-6-5

ه، قسمت جهت تعیین ضخامت ابتدا پروب مناسب را به دستگاه وصل نمائید بعد از برسنجی دستگا

پروب را روی قسمت های مختلف آزمونه قرار داده و با وارد نمودن فشار عمودی بر روی 1حساس

.پروب ضخامت نقاط موردنظر که روی صفحه نمایشگر نمایش داده می شود را ثبت نمائید

نحوه ارزیابی7-6-6

یا / ود قابل قبول وزن و وزن و یا ضخامت فیلم خشک بدست آمده از نقاط مختلف آزمونه باید با حد

.ضخامت اعلام شده از طرف سازنده پوشش مطابقت داشته باشد

1- Sensor

21

روش آزمون چسبندگی فیلم خشک به روش چهار خانه ای 7-7


این آزمون برای بررسی میزان چسبندگی فیلم خشک بر روی ورق فلزی یا بسته بندی فلزی یا سطح

.انجام می شود) دیگرهر فیلم خشک (زیرین آن

مواد و تجهیزات مورد نیاز7-7-2

) میلی متر2 تا 1 لبه برش با فواصل 6با (1وسیله برش چهار خانه 7-7-2-1

یا مشابه آن4104نوار چسب سلولزی ـ تسا 7-7-2-2

یک عدد برس نرم 7-7-2-3

آزمونه 7-7-2-4

(6x)ی شش برابر بزرگنما با درجه درشت نمائ 7-7-2-5

1-3-10-7محلول سولفات مس اسیدی تهیه شده مطابق با بند 7-7-2-6


روی فیلم خشک، توسط وسیله برش تا حدی خراش دهید که سطح براق فلزی زیر پوشش آشکار

چهار سپس نوار چسب را روی . در صورت لزوم می توان با برس، خط خراشها را تمیز نمود . گردد

خانه های ایجاد شده بطور مورب چسبانیده و با مالش آرام چوب پنبه و یا هر وسیله مشابه دیگر بر روی

آن، حباب های زیر نوار چسب را بطور کامل از هوا خالی نمایید تا نوار چسب روی کار کاملاً بخوابد و

نیروی (جهت چسباندن چسب درجه با یک حرکت ناگهانی و سریع در 60سپس نوار چسب را با زاویه

به طرف خود بکشید تا از روی سطح جدا شود سپس پنبه آغشته به سولفات مس اسیدی را بر ) برشی

. دقیقه آزمونه را با آب بشویید10روی سطح موردنظر بمالید و پس از

1- Cross cut tester

22

ب، ورق را روی میز در صورت انجام این آزمون بر روی میز آزمایشگاه بهتر است قبل از کندن نوار چس یادآوری ـ

.مغناطیسی قرار دهید


میزان چسبندگی فیلم خشک روی ورق یا (6x)با استفاده از بزرگنما با درجه درشت نمائی شش برابر

. قابل قبول می باشد(CT2) 3 حداکثر تا درجه 4بسته بندی فلزی مطابق شکل

ن چسبندگی فیلم خشک شمایی از میزا-4شکل

روش آزمون چسبندگی فیلم خشک در محل لبه برش 7-8


این آزمون برای بررسی میزان چسبندگی فیلم خشک روی ورق فلزی در محل لبه برش با گیوتین انجام

.می شود

23


مشابه آنیا ) 4204سلولزی ـ تسا (نوار چسب 7-8-2-1

برس نرم 7-8-2-2

(6x)بزرگنما با درجه درشت نمایی شش برابر 7-8-2-3

)بدون انحنای لبه(گیوتین جهت برش آزمونه 7-8-2-4


.د استفاده کرد از قیچی های ورق بُر آزمایشگاهی برای این آزمون نباییادآوری ـ


میلی متر باشد، جهت 25/0آزمونه باید صاف و بدون انحنا بوده و چنانچه ضخامت آن کمتر از

جلوگیری از احتمال انحناء و یا خم شدگی ورق، لازم است آزمونه روی یک سطح ثابت و صاف قرار

ر وسیله مشابه دیگر بر روی آن حباب های پس ازچسباندن چسب با مالش آرام چوب پنبه و یا ه . گیرد

زیر نوار چسب را بطور کامل از هوا خالی نمائید تا نوار چسب روی کار کاملاً بخوابد و سپس نوار

به ) نیروی برشی ( درجه با یک حرکت ناگهانی و سریع در جهت چسبانیدن چسب 60چسب را با زاویه

اسیدی را بر روی سطح موردنظر بمالید و پس از طرف خود بکشید سپس پنبه آغشته به سولفات مس

. دقیقه آزمونه را با آب بشویید10


میزان جدا شدن فیلم خشک در محل لبه (6x)با استفاده از بزرگنمایی با درجه درشت نمائی شش برابر

یک میلی متر از لبه برش میزان جدا شدن فیلم خشک نباید بیش از . برش را مورد ارزیابی قرار دهید

.باشد

24

قابلیت تکرار آزمون بستگی به فشار دست آزمایش کننده دارد، لذا پیشنهاد می گردد که همیشه آزمونه ها با یادآوری ـ

.یک آزمونه مورد تائید بصورت همزمان و با شرایط یکسان مقایسه گردد

آزمون نوچی فیلم خشک 7-9


رای بررسی نوچی فیلم خشک در اثر فشار ناشی از انبارش ورق های فلزی پوشش داده شده این آزمون ب

.انجام می شود


. که تصویر نوعی از آن در شکل پنج نشان داده شده است1دستگاه آزمون نوچی 7-9-2-1

. عدد 3آزمونه به تعداد حداقل 7-9-2-2

2گرمخانه 7-9-2-3

تصویری نوعی از دستگاه آزمون نوچی-5شکل

1- Tackiness tester or blocking tester

2- Oven

اهرم فک ها

ورق های فلزی

25


. اهرم دستگاه را در جهت خلاف عقربه های ساعت بچرخانید تا فک ها کاملاً از هم فاصله پیدا نمایند

هت باشند آزمونه ها را طوری روی هم قرار دهید که فیلم خشک روی ورق های فلزی همگی در یک ج

اهرم را در جهت عقربه های ساعت بچرخانید تا فک ها . سپس آزمونه ها را بین فک های دستگاه قرار دهید

اطمینان حاصل نمائید که فشار . در این وضعیت فنرهای فشارنده درگیر می گردند . به آزمونه ها بچسبد

با . آزمونه ها وارد می گردد نیوتن بر سطح 6500در این نوع دستگاه نیروی معادل . ثابت شده است

:دانستن ابعاد سطح درگیر ورق ها فشار وارد بر سطح را می توان از طریق فرمول زیر محاسبه نمود

AP 6500=

:که در آن

P = فشار وارده بر حسب نیوتن بر مترمربع

A = سطح درگیر برحسب متر مربع

درجه سلسیوس قرار دهید پس از 50 ساعت در داخل گرمخانه 24 دستگاه را به همراه آزمونه ها به مدت

.گذشت زمان معین دستگاه را از آون خارج نموده و فک ها را از هم باز نمائید

.از گذشت زمان معین دستگاه را از آون خارج نموده و فک ها را از هم باز نمائید


ان چسبندگی آنها به یک دیگر که ناشی از نوچی سطح فیلم خشک با جدا کردن آزمونه ها از هم میز

.هیچگونه چسبناکی نباید بین ورق ها وجود داشته باشد. می باشد را مورد بررسی قرار دهید

توسط دستگاه آزمون نوچی در آزمایشگاه با فشار انبارش ورق ها در خط (P) مقایسه فشار ایجاد شده یادآوری ـ

این آزمون برای تولید کننده پوشش و سازنده بسته . اهنمای مناسبی برای نحوه انبارش ورق ها باشد تولید می تواند ر

.بندی فلزی کاربرد دارد

26

)گوی در حال سقوط(آزمون ضربه 7-10


این آزمون برای بررسی پایداری فیلم خشک بر روی ورق فلزی در برابر نیروی ضربه حاصل از وزنه در

.حال سقوط انجام می گیرد


که تصویر نوعی از آن در شکل شش داده شده، شامل صفحه پایه و 1دستگاه آزمون ضربه 7-10-2-1

کیلوگرم 9/0 میلی متر به وزن مشخص 20استوانه فلزی که درجه بندی شده و یک گوی کروی به قطر

وی در طول شیار استوانه فلزی قابل حرکت بوده و پرتاب آن از هر ارتفاعی می باشد که این گوی کر

.می تواند انجام شود

میلی متر 70 میلی متر در 70ورق فلزی پوشش داده شده به ابعاد تقریبی 7-10-2-2

(6x)بزرگنما با درجه درشت نمائی شش برابر 7-10-2-3

دستگاه آزمون نوچی تصویری نوعی از-6شکل

1- Impact tester

صفحه پایه

استوانه فلزی

27

مواد لازم7-10-3

98 تا 95 آبه ـ اسید سولفوریک 5شامل سولفات مس (محلول سولفات مس اسیدی ـ 7-10-3-1

برای تهیه ) گرم بر سانتی متر مکعب ـ اسید سیتریک یک آبه ـ آب مقطر 84/1درصد به وزن مخصوص

میلی لیتر اسید 5/0 اسید سیتریک و گرم 50 گرم سولفات مس و 100محلول سولفات مس اسیدی

.سولفوریک غلیظ را با هم مخلوط کرده و در بالن ژوژه یک لیتری به حجم برسانید

چربی حیوانی یا پارافین 7-10-3-2

مخلوط نموده و پس از ذوب ) 1:1(برای تهیه پارافین باید پارافین مایع و جامد را به نسبت مساوی

.کردن همگن نمایید

پارچه نرم 7-10-3-3

یا مشابه آن4104نوار چسب سلولزی ـ تسا 7-10-3-4


پشت و روی ورق فلزی پوشش داده شده را به مقدار کم به پارافین یا چربی حیوانی آغشته نمایید

بالای آزمونه را در محل مخصوص قرار داده بطوری که سمتی از آزمونه که پوشش داده شده است رو به

این مورد بستگی به روش (قرار گیرد ) ضربه از پشت (و یا به سمت پایین قالب ) ضربه از رو (قالب

متری بالا برده و از آنجا رها کنید 89/0، سپس وزنه سقوط کننده را به ارتفاع )آزمون مورد توافق دارد

جه داشته باشید ضخامت ورق نیز تو. آنگاه آزمونه را از زیر قالب بیرون آورده و مورد بررسی قرار دهید

.باید مشخص باشد


:محل فرود آمدن ضربه را بصورت زیر بررسی نمائید

و سپس نوار چسب را ) بدون ایجاد خراش چهارخانه (نوار چسب را روی سطح ضربه خورده بچسبانید

به طرف ) نیروی برشی (دن چسب درجه با یک حرکت ناگهانی و سریع در جهت چسبانی 60با زاویه

خود بکشید و سپس پنبه آغشته به محلول سولفات، مس اسیدی را بر روی محل مزبور بکشید و پس از

28

ده دقیقه آزمونه را با آب بشوئید وجود هرگونه ترک یا شکستگی احتمالی را با بزرگنما با درجه درشت

. بررسی نمایید(6x)نمایی شش برابر

مون پایداری فیلم خشک در برابر گوه ای شدنروش های آز 7-11


این آزمون برای بررسی میزان انعطاف پذیری و پایداری فیلم خشک در برابر ضربه های وارده در عملیات

ساخت بسته بندی فلزی از جمله درزبندی، لبه خمیده بدنه، دوخت سر و کف به بدنه و مانند آنها انجام

.می گیرد


نوعی از دستگاه اندازه گیری میزان انعطاف پذیری و پایداری فیلم خشک در برابر ضربه در 7-11-2-1

650±5 گرم و ارتفاع سقوط 2300±100 نشان داده شده است در این دستگاه وزن چکش 7شکل

.میلی متر است

به . ر دارد بایستی پیچ های وزنه را تا نشانه صفر لوله بالا بیاورید وقتی وزنه دستگاه روی دکمه کنترل قرا

این ترتیب که پیچ های لوله را باز کرده و با حرکت دادن آن به سمت بالا و پایین محل قرارگیری آنرا

.تنظیم کنید

ورق پوشش داده شده 7-11-2-2


مواد و محلول های لازم7-11-3

1-3-10-7محلول سولفات مس اسیدی مطابق با بند 7-11-3-1


میلی متر از ورق پوشش داده شده جدا کنید و حول استوانه 70 میلی متر در 100آزمونه را به ابعاد

را روی سندان قرار دهید خمش بطوری که فیلم خشک به سمت خارج باشد خم نمایید آزمونه خم شده

29

در مواقعیکه از آزمونه ). نقطه ج (به طوریکه لبه تیز آزمونه در آن سوی لبه سندان امتداد داشته باشد

میلی متر خارج از لبه 5کوچکتر استفاده می شود باید آن را طوری روی سندان قرار دهید که حدود

کنید به طوریکه وزنه بطور مستقیم بر روی ورق سپس وزنه دستگاه را آزاد . سندان امتداد داشته باشد

در خواهد (v)آزمونه پس از سقوط چکش به شکل گوه یا . پوشش داده شده مخروطی شکل فرود آید

دقیقه بشویید و بلافاصله پس 10آمد سپس آزمونه را به محلول سولفات مس اسیدی آغشته کرده پس از

وارد شده به فیلم خشک در اثر سقوط چکش به نوع و میزان صدمات . از خشک کردن بررسی نمایید

.ضخامت ورق نیز بستگی دارد


صدمات وارد بر فیلم خشک در اثر سقوط چکش بوسیله محلول سولفات مس قابل رؤیت می شود که

د بررسی بوسیله خط کش تا محلی که صدمات به شکل نقاط ریز جدا از هم نمایان می گردد باید مور

هر چه طول خطوط ایجاد شده تا نقاط ریز جدا از هم کوتاهتر باشد پوشش، مناسب تر . قرار دهید

قسمت های ترک خورده را تا جایی که ترک ها تمام و یا محو شده اند علامت گذاری نمایید . خواهد بود

یا همان نقطه از ابتدا گوه ای شدن (و قسمت های آسیب دیده ورق را بر حسب درصد مشخص کنید

تعیین میزان انعطاف و رؤیت ترک های ناشی از ضربه ) درصد کل طول آزمونه باشد 25 حداکثر 1صفر

. بررسی گردد(6x)باید توسط بزرگنما با درجه درشت نمایی شش برابر

1- Mandrel

30

تصویری از دستگاه اندازه گیری پایداری فیلم خشک در برابر گوه ای شدن-7شکل

)میلی متر( شمای مقطع عرض سندان -الف-7شکل

تصویری از دستگاه قبل از افتاد چکش-پ-7 تصویری از دستگاه بعد از افتادن چکش شکل - ب -7شکل

فنر نگهدارنده

چکش

سندان

31

شمائی از چکش ، آزمونه و سندان-ت-7شکل

روش آزمون جامی شدن گرد یا فنجانی شدن گرد 7-12


.این آزمون بمنظور بررسی قابلیت فنجانی شدن فیلم خشک بر روی ورق فلزی انجام می شود


8 یا فنجانی شدن گرد که تصویر و شمای نوعی از آن در شکل 1دستگاه جامی شدن گرد 7-12-2-1

و پائینی است که در قسمت بالائی دسته چرخنده در اطراف نشان داده شده که شامل دو قسمت بالائی

بین شیار قسمت بالائی و ) ورق فلزی (مخروط فلزی وارونه سوراخ دار بمنظور ثابت نگه داشتن آزمونه

در قسمت پائینی دسته چرخنده دیگری است که روی ستون مرکزی آن اعداد . پائینی تعبیه شده است

میلی متر نوشته شده است که در زیر این 9/0 تا 1/0اره دسته چرخنده اعداد میلی متر و در کن 15صفر تا

قسمت سمبه کروی وجود دارد، این دسته چرخنده بمنظور حرکت و هدایت سمبه کروی از قسمت

پائین دستگاه بسمت سوراخ و شیار بین دو قسمت بالا و پائین که آزمونه در آنجا وجود دارد، تعبیه شده

.است

1- Cupping tester

آزمونه

چکش

سندان

32

میلی متر100 میلی متر در 65ورق فلزی صاف و تخت به ابعاد 7-12-2-2

در صورت استفاده از ورق های با ضخامت متفاوت باید ورق فلزی قبل از پوشش دادن بوسیله دستگاه یادآوری ـ

میلی متر تحت کشش قرار گیرد تا از قابلیت کشسانی ورق فلزی اطمینان حاصل شود 4فنجانی شدن، تا عمق

.یا شکستگی در آن دیده نشود/ وریکه ترک و بط


(25x)بزرگنما با درجه درشت نمائی بیست و پنج برابر 7-12-2-4

اتو کلاو 7-12-2-5

مواد لازم7-12-3


2-3-10-7چربی حیوانی یا پارافین مطابق با بند 7-12-3-2

پارچه نرم 7-12-3-3

و یا مشابه آن4104نوار چسب سلولزی ـ تسا 7-12-3-4

شمایی از سمبه کروی-الف-8شکل تصویر نوعی از دستگاه جامی شدن گرد -8 شکل

آزمونه

سمبه

دسته

33


: کروی را در شرایط زیر بررسی نمائید محل فنجانی شده

آزمونه ها را به محلول سولفات مس اسیدی ) : حالت عادی (پس از خروج از زیر دستگاه 7-12-4-1

آغشته نمایید، میزان صدمه دیدن فیلم خشک نسبت به عملیات ساخت و نیز میزان چسبندگی فیلم

.خشک در این مرحله مورد بررسی قرار می گیرد

برای پوشش های خارجی آن را در مجاورت با آب و برای : تحت شرایط پاستوریزاسیون 7-12-4-2

به محض . پاستوریزه نمایید 10-5-6پوشش های داخلی آنرا در محلول های مشابه سازی شده مطابق بند

آن را به جوش آمدن محلول ها در شرایط پاستوریزاسیون آزمونه ها را در داخل محلول قرار دهید و سپس

دقیقه در وضعیت جوشان نگه دارید سپس آزمونه ها را خارج نموده و با آب معمولی شسته و 30مدت

.خشک نمایید

برای پوشش های خارجی آن را در مجاورت با بخار آب و : تحت شرایط استریلیزاسیون 7-12-4-3

استریلیزه نمایید 9-5-6ا بند برای پوشش های داخلی آن را در محلول های مشابه سازی شده مطابق ب

دقیقه و برای محلول های 60آزمونه های غوطه ور در محلول های مشابه سازی شده اسیدی باید به مدت

) در دمای محیط (پس از سرد شدن . دقیقه در اتوکلاو قرار گیرد 90پروتئینی یا سیستئین باید به مدت

توجه داشته باشید که زمان استریلیزاسیون از هنگامی . آزمونه ها را خارج نموده، شسته و خشک نمایید

. رسیده باشد(Bar) بار 2/1 درجه سلسیوس و فشار آن به 121محاسبه می شود که دمای اتوکلاو به

ساعت در 24 آزمونه های مربوط به محلول های پروتئینی با سیستئین پس از خروج از اتوکلاو باید مدت یادآوری ـ

.ول باقی مانده و سپس مورد ارزیابی گیرددمای محیط در محل


) بدون ایجاد خراش چهارخانه (پس از طی مراحل فوق نوار چسب را روی سطح مورد آزمون بچسبانید

درجه با یک حرکت ناگهانی و سریع در جهت چسبانیدن چسب 60و سپس نوار چسب را با زاویه

34

شید و سپس پنبه آغشته به محلول سولفات مس اسیدی را بر روی آن به طرف خود بک ) نیروی برشی (

بکشید و پس از ده دقیقه آزمونه را با آب بشویید و وجودهرگونه ترک، کندگی و یا شکستگی احتمالی

و مراحل بعد از پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون پوشش های خارجی 1-4-12-7را برای مرحله یک بند

و برای مراحل (6x) را با بزرگنما با درجه درشت نمایی شش برابر 3-4-12-7 و 2-4-12-7بندهای

با بزرگنما 3-4-12-7 و 2-4-12-7بعد از پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون پوشش های داخلی بندهای

با ( مورد بررسی قرار دهید به گونه ای که ابری شدن (25x)با درجه درشت نمایی بیست و پنج برابر

، لکه های سیاه و یا قهوه ای در محیط های فاقد مواد پروتئینی، لکه های سیاه و قهوه ای )ر مسلح چشم غی

درصد لکه های سیاه و قهوه ای نسبت به آزمونه شاهد مشروط 10تا (در محیط های حاوی مواد پروتئینی

، نرمی و ، پوسته شدن، خوردگی )به آن که باعث کاهش قدرت چسبندگی نشود مورد قبول می باشد

9یا تاول وجود نداشته باشد و یا حداکثر مطابق شکل / کندگی در آنها دیده نشود و همچنین جوش و

.باشد

2-2 (S2) تصویر -9شکل

جوش

تاول

35

)سختی پوشش( روش آزمون تعیین مقاومت در برابر خراش 7-13


.مت فیلم خشک در برابر خراش بر روی ورق فلزی انجام می گیرداین آزمون به منظور تعیین میزان مقاو


1قلم سختی سنج 7-13-2-1

ورق مسطح پوشش داده شده 7-13-2-2



نشان داده شده است این دستگاه متشکل از 10مقاومت در برابر خراش در شکل نوعی از دستگاه تعیین

فنر به رنگ های قرمز، آبی، و بی رنگ 3فنر و نوک گوی مانند با قطر یک میلی متر می باشد و دارای

گرم را 2000 گرم و فنر آبی تا نیروی 1000 گرم، فنر قرمز تا نیروی 300است که فنر بی رنگ تا نیروی

آزمونه را روی یک سطح صاف قرار داده و قلم سختی سنج را با یک . ر سطح فیلم خشک وارد می آورد ب

. میلی متر بکشید 30 تا 20فنر با کمترین نیرو روی سطح بگذارید سپس به طور عمودی قلم را به طول

ائید تا جائیکه اثر بار در نقاط مختلف تکرار نموده و هر بار نیروی فنر را زیاد نم 4 تا 3این عمل را

میزان وزن فنر قبل از ایجاد خراش، . خراش بر روی فیلم خشک منجر به آشکار شدن سطح فنر گردد

.مقاومت فیلم خشک را در برابر خراش پذیری نشان می دهد

. از وجود خراش ایجاد شده توسط آزمون سولفات مس اسیدی می توان اطمینان حاصل نمودیادآوری ـ

1- DUR-O-TEST

36

تصویر نوعی از دستگاه تعیین مقاومت در برابر خراش-10شکل


عدد بدست آمده نباید از حداقل محدوده اعلام شده از طرف سازنده پوشش، در برگ مشخصات فنی

.کمتر باشد

آزمون کنگره ای نمودن فیلم خشک 7-14


برای بررسی میزان انعطاف پذیری و پایداری پوشش های داخل و خارج بسته بندی های فلزی این آزمون

.در عملیات ایجاد کنگره های روی بدنه انجام می شود


این . نشان داده شده است 11دستگاه کنگره زنی آزمایشگاهی که نوعی از آن در شکل 7-14-2-1

الف بر روی ورق -11 عدد کنگره موازی را طبق مشخصات ارائه شده در شکل 4تگاه قادر است دس

.پوشش داده شده ایجاد نمایید

فنرها

نوک قلم

قلم

37



(25x)بزرگنما با درجه درشت نمائی بیست و پنج برابر 7-14-2-4

اتوکلاو 7-14-2-5


پنبه یا پارچه نرم 7-14-2-7

تصویر نوعی از دستگاه کنگره زنی -11 شمایی از کنگره های ایجاد شده شکل -الف-11 شکل


موردنظر برای ایجاد کنگره با عمق های متفاوت قابل تنظیم می باشد، که قبل از شروع به کار، باید دستگاه

پس از تنظیم صفر دستگاه و عمق کنگره، ورق پوشش داده شده را روی میز دستگاه قرار . برسنجی شود

دگمه . ماییدداده و پیچ های تنظیم عرض ورق را کمی باز نموده و به لبه های ورق مماس و محکم ن

ورق را بین هدایت کننده ها قرار . استارت علاوه بر روشن نمودن دستگاه، سرعت آن را نیز تغییر می دهد

داده و به سمت غلطک ها فشار دهید غلطک در حال چرخش، ورق را گرفته و به داخل دستگاه می کشد

. را در شرایط زیر بررسی نمائیدسپس محل کنگره شده. شیار کنگره ای بر روی ورق ایجاد می گردد4و

کنگره های ایجاد شده دسته

آزمونه

38

1-4-12-7مطابق با بند ) حالت عادی(پس از خروج از زیر دستگاه 7-14-3-1

2-4-12-7تحت شرایط پاستوریزاسیون مطابق با بند 7-14-3-2

3-4-12-7تحت شرایط استریلیزاسیون مطابق با بند 7-14-3-3


. مورد ارزیابی قرار دهید5-12-7شده را مطابق با بند محل کنگره

1 روش آزمون پایداری فیلم خشک در عملیات کشش نیمه عمیق و عمیق 7-15


این آزمون به منظور بررسی و ارزیابی انعطاف و کشش پذیری پوشش های داخل و خارج بسته بندی های

. سانتیمتر وجود دارد استفاده می شود5/2 بیش از فلزی که در آنها عمل کشش عمیق


. نشان داده شده است12دستگاه کشش نیمه عمیق و عمیق که نوعی از آن در شکل 7-15-2-1

بریده ) بلانکت(این نوع دستگاه می تواند شرایط کشش عمیق را در آزمایشگاه روی یک ورقی که گرد

بار و حداکثر 200حداکثر فشار پمپ هیدرولیک دستگاه . میلی متر مشابه سازی نماید 64شده به قطر

تن 6نیروی نگهدارنده ورق نیز تا میزان حداکثر . می باشد) کیلونیوتن 130( تن 13نیروی کشش آن

میلی متر پس از 64از ورقی که گرد بریده شده با قطر . توسط سیستم هیدرولیکی دستگاه تأمین می شود

جهت . میلی متر تهیه نمود 33 میلی متر و قطر داخلی 25عملیات کشش می توان یک عدد جام به ارتفاع

معرفی . دستیابی به ارتفاع و قطرهای متفاوت کاربردی از قالب هایی با ابعاد مختلف استفاده نمایید

.الف نشان داده شده اند-12کل و شمایی از ورق جامی شده در ش12قسمتهای خارجی دستگاه درشکل


پارافین 7-15-2-3

1- Drawing and deep drawing

39

(6x) برابر 6بزرگنما با درجه درشت نمائی 7-15-2-4


:معرفی قسمت های خارجی دستگاه

ادن نمونه محل قرار د-2 جک هیدرولیک بالا-1

شیر تنظیم فشار ورق گیر-4 پانل سوئیچ های فرمان-3

تابلو برق دستگاه-6 کلید اصلی جریان برق-5

تصویر نوعی از دستگاه کشش نیمه عمیق و عمیق-12شکل

1

2

3

4

5

6

40

Fz = نیروی کشش عمیق d1 = قطر سمبه

Fn = نیروی ورق گیر dN = قطر نشیمن مؤثر ورق گیر

D = برش(قطر گرده( S = ضخامت ورق

Rm = استحکام کششی ورق P = فشار ورق گیر

β = نسبت کشش βmax = نسبت کشش حداکثر

P).dD(.4

F

1.2.1.R.S.)Sd(.F

2N

2N

maxm1z

−π

=

β−β

+π=

شمایی از ورق فلزی کشش داده شده-الف-12شکل

روش آزمون 7-15-3

کلید . قرار دهید » دستی«را در وضعیت » دستی ـ اتوماتیک «دستگاه را روشن نموده و کلید تغییر حالت

جک هیدرولیک پایین را فشاردهید و در همان حالت نگه دارید و با توجه به فشار سنج مربوطه فشار

کلید تغییر حالت . ه تنظیم نمایید ورق گیر را بوسیله شیر تنظیم براساس سختی و ضخامت ورق آزمون

قبل از قرار دادن ورق سطح قالب ها را تمیز . قرار دهید » اتوماتیک«را در وضعیت » دستی ـ اتوماتیک «

سپس با فشردن همزمان دو دکمه مربوطه . نمایید و روی آزمونه را با لایه نازکی از پارافین آغشته نمائید

هنگام کار کردن با ( تحت کشش قرار گرفته را خارج نمایید عمل کشش را انجام دهید و آزمونه ی ،

و سپس محل ) دستگاه بایستی به اصول ایمنی کار کردن با آن طبق توصیه های سازنده توجه کافی شود

.تحت کشش قرار گرفته را در شرایط زیر بررسی نمایید

41





. مورد ارزیابی قرار دهید5-12-7محل کشش را مطابق با بند

.زارش نتایج آزمون باید مدنظر قرار گرفته شود فشار اعمال شده و نیروی کشش وارد شده در گیادآوری ـ

مقاومت در برابر عملیات ساخت بدنه و سر و کف 7-16


این آزمون بمنظور بررسی پایداری فیلم خشک روی ورق فلزی در برابر عملیات ساخت بدنه و سر و

نه، سر و کف و مانند آنها می باشد، کف که شامل لبه خمیده بدنه، قسمت های رول شده، دوخت درز بد

.انجام می شود

لوازم و تجهیزات مورد نیاز 7-16-2



(25x)بزرگنما با درجه درشت نمایی بیست و پنج برابر 7-16-2-3

ا آزمونهی/ بسته بندی فلزی و 7-16-2-4



آزمونه را از نقاط مختلف بسته بندی فلزی مثل نقاط صاف، لبه خمیده بدنه، دوخت درز بدنه،

.ی قرار دهیدقسمت های رول شده، سر و کف و مانند آنها جدا نمایید و تحت شرایط زیر مورد بررس

42





. مورد ارزیابی قرار دهید5-12-7 مطابق با بند نقاط مختلف بسته بندی فلزی را

آزمون مقاومت فیلم خشک در برابر حلال استون 7-17


.این آزمون به منظور تعیین مقاومت فیلم خشک در برابر حلال استن انجام می شود


رجه خلوص بالا با د1حلال استن 7-17-2-1


پنبه 7-17-2-3

نشان داده شده است از یک 13دستگاه آزمون استن که نوعی از این دستگاه در شکل 7-17-2-4

در زیر آن پنبه وزنه ثابت تشکیل شده است، که توسط دسته عمودی به جلو و عقب کشیده می شود و

. حرکت می کند ) فیلم خشک بر روی ورق فلزی (فشرده طوری تعبیه شده است که براحتی روی آزمونه

.همچنین دستگاه فوق دارای شماره اندازه جهت ثبت تعداد دفعات رفت و برگشت می باشد

میلی متر در 120ورق فلزی پوشش داده شده کاملاً مسطح و بدون فرم حداکثر به ابعاد 7-17-2-5

. میلی متر 50

1- Acetone (CH3CoCH3)

43

تصویر نوعی از دستگاه آزمون استن-13شکل


آزمونه را در جایگاه مخصوص قرار داده روی پنبه فشرده آنقدر استن اضافه کنید تا کاملاً خیس شود

شده است توسط دسته دستگاه جلو و عقب سپس وزنه روی پنبه فشرده را که بر روی آزمونه مماس

. بار رفت و برگشت، سطح فلز مشاهده نشود10بکشید به گونه ای که با وزنه پانصد گرمی و حداقل


دقیقه سطح آزمونه را شسته و با چشم 10پس از . آزمونه را به محلول سولفات مس اسیدی آغشته نمایید

بر روی ورق فلزی ) تشکیل رسوب مس (هیچگونه از بین رفتگی فیلم خشک . نمائیدغیر مسلح بررسی

.نباید مشاهده شود

. تغییر رنگ پنبه آغشته به استن معیاری برای ارزیابی نمی باشدیادآوری ـ

پنبه

شماره انداز

آزمونه

وزنه

44

آزمون تعیین نقاط بدون پوشش 7-18


.یا بسته بندی های فلزی انجام می شود/ در ورق فلزی و این آزمون به منظور تعیین نقاط بدون پوشش



یا بسته بندی فلزی/ ورق فلزی پوشش داده شده و 7-18-2-2

(6x)برابر بزرگنما با درجه درشت نمایی شش 7-18-2-3


ورق فلزی پوشش داده شده و یا بسته بندی موردنظر را در مجاورت با محلول سولفات مس اسیدی قرار

. دقیقه آن را شسته و خشک نمائید10داده و پس از


مایی شش برابر مورد بررسی قرار یا بسته بندی موردنظر را با بزرگنما با درجه درشت ن / ورق فلزی و

.دهید محل رسوب مس، نشان دهنده نقاط بدون پوشش می باشد

آزمون تعیین خلل و فرج فقط برای بسته بندی نوشابه های گازدار 7-19


م این آزمون به منظور تعیین خلل و فرج در بسته بندی های فلزی مخصوص نوشابه های گازدار انجا

.می شود


1دستگاه تعیین خلل و فرج 7-19-2-1

1- Porosity tester or Enamel rater

45

نشان داده شده است که شامل الکترودی از 14دستگاه تعیین خلل و فرج که شمای نوعی از آن در شکل

. می باشد001/0جنس آلیاژ نقره و یک میلی آمپر متر به دقت

سب دستگاهالکترولیت منا 7-19-2-2

عدد بسته بندی آلومینیومی یا قلع اندود مخصوص نوشابه گازدار100 7-19-2-3

شمای دستگاه تعیین خلل و فرج-14شکل


4 ولت را به مدت 3/6بسته بندی های مورد نظر را از محلول الکترولیت پر نماید جریان برق با ولتاژ

. از محلول الکترولیت عبور دهیدثانیه

در صورت وجود خلل و فرج مقدار جریان عبوری روی نمایشگر دستگاه برحسب میلی آمپر ثبت

.می شود

. هر یک از بسته بندی های نوشابه های گازدار فقط یکبار قابل آزمون با این دستگاه می باشدیادآوری ـ


.رج برای بسته بندی نوشابه های گازدار براساس درصد و به ترتیب زیر بیان می شودارزیابی خلل و ف

. میلی آمپر باشد3-5 درصد از آزمونه ها باید بین 80مقدار جریان عبوری در حداقل 7-19-4-1

.د میلی آمپر باش10 درصد از آزمونه ها می تواند تا 16مقدار جریان عبوری در حداکثر 7-19-4-2

قوطی

الکترود

محلول الکترولیت

46

. میلی آمپر باشد25 درصد از آزمونه ها می تواند 4 تا 3مقدار جریان عبوری در حداکثر 7-19-4-3

. میلی آمپر باشد50مقدار جریان عبوری در حداکثر یک درصد از آزمونه ها می تواند تا 7-19-4-4

د غذایی و بررسی مقاومت پوشش داخلی بسته بندی فلزی پر شده در برابر موا 7-20 آشامیدنی


این آزمون به منظور بررسی اثر متقابل ماده غذایی یا آشامیدنی بر روی فیلم خشک و یا پوشش های چند

.لایی و بالعکس انجام می گیرد


1انکوباتور 7-20-2-1

خلاء سنج ـ فشار سنج 7-20-2-2

دربازکن 7-20-2-3

(25x)بزرگنما با درجه درشت نمای بیست و پنج برابر 7-20-2-4

روش آزمون و نحوه ارزیابی7-20-3

درجه 45 روز در دمای 30قبل از انجام آزمون بر روی بسته بندی فلزی پر شده ، آزمونه را به مدت

.ن ذکر شده موارد ذیل رعایت کنیدپس از سپری شدن مدت زما. سلسیوس نگهداری نمایید

. نگهداری نمایید2در شرایط اتاق) جهت مقایسه(همواره آزمونه هایی را بعنوان شاهد 7-20-3-1

پس از سپری شدن مدت انکوبه گذاری، باید آزمون از انکوباتور اندازه گیری خلاء ـ 7-20-3-2

را توسط ) و یا فشار در مورد نوشابه های گازدار (ء خارج شده و به دمای محیط برسد، در این زمان خلا

وجود فشار مثبت برای . خلاء سنج ـ فشار سنج اندازه گیری نموده و با آزمونه شاهد مقایسه کنید

.برای انواع کمپوت ها و کنسروها ضروری است) خلاء(نوشابه های گازدار و وجود فشار صفر یا منفی

1- Incobator

2- Ambient temperature )25-18درجه سلسیوس (

47

. و نشتی آزمونه نسبت به آزمونه شاهد نباید وجود داشته باشدباد کردگی پایدار 7-20-3-3

جداره داخلی بسته بندی فلزی را بعد از خارج نمودن محتویات با مواد شستشوی 7-20-3-4

.معمولی تمیز و خشک نمایید

سر، کف، بدنه، درز بدنه و مانند آنها را : پوشش سطح داخلی بسته بندی فلزی شامل 7-20-3-5

. مورد بررسی قرار دهید5-12-7مطابق با بند

برای بسته بندی های پر شده که کمتر از یک چهارم عمر نگهداری آنها باقی مانده است 7-20-3-6

.نیاز به انکوبه گذاری نمی باشد

یا استریلیزاسیون /فقط بسته بندی های فلزی پر شده ای که تحت شرایط پاستوریزاسیون و 7-20-3-7

. می باشد20-7یا هر فرآیند حرارتی دیگر قرار می گیرند مشمول بند / و

تعیین نوع رزین فیلم خشک بر روی ورق پوشش داده شده 7-21


.این آزمون به منظور تعیین نوع رزین پوشش روی ورق فلزی انجام می شود


میلی لیتر 1 میلی لیتر متیلن کلراید و 10مخلوط متیلن کلراید و متانول صنعتی به نسبت 7-21-2-1

متانول

درصد10سود سوزآور 7-21-2-2

).1 به 1( درصد همراه با محلول سلوسلو با نسبت حجمی مساوی 10مخلوط سود 7-21-2-3

)ورق فلزی پوشش داده شده(آزمونه 7-21-2-4

اسید سولفوریک غلیظ 7-21-2-5

کاغذ صافی 7-21-2-6

صفحه نازک مسی 7-21-2-7

48

انتخاب و جداگانه تحت ) میلی متر 38× میلی متر 88(هفت آزمونه به ابعاد : روش آزمون 7-21-3

ش محلول را درون لوله آزمای . شرایط ذکر شده و با توجه به جدول شماره یک مورد بررسی قرار دهید

.ریخته و هر آزمونه را داخل یکی از محلولها قرار دهید

. ثانیه قرار دهید30 به مدت 1-2-21-7آزمونه اول را داخل محلول تهیه شده مطابق با بند 7-21-3-1

. ثانیه بجوشانید30 درصد سود سوزآور گرم به مدت 10آزمونه دوم را داخل محلول 7-21-3-2

. ثانیه بجوشانید30به مدت3-2-21-7 راداخل محلول گرم تهیه شده مطابق بابندآزمونه سوم 7-21-3-3

دقیقه قرار داده 10 درصد سود سوزآور سرد به مدت 10آزمونه چهارم را داخل محلول 7-21-3-4

.و سپس با آب بشوئید

حالت برای مشخص شدن . آزمونه پنجم را بوسیله لامپ ماوراء بنفش بررسی کنید 7-21-3-5

.فلوئورسانسی پوشش روی ورق فلزی، از آزمونه شاهد می توان استفاده نمود

بر روی آزمونه ششم کاغذ صافی تمیز و خشک گذاشته و یک قطره اسید سولفوریک 7-21-3-6

.چنانچه در محل رنگ بنفش ایجاد شود پایه پوشش روی ورق فلزی از نوع اپوکسی است. غلیظ بریزید

سمتی از پوشش آزمونه هفتم را تراشیده و بر روی صفحه نازک مسی بریزید سپس ق 7-21-3-7

تغییر رنگ شعله از آبی به سبز نشان دهنده آن است . صفحه را مستقیماً روی شعله آبی چراغ نگه دارید

.که پایه پوشش مصرفی از نوع وینیلی است


.یابی و بررسی قرار دهیدآزمونه ها را طبق جدول دو مورد ارز

49

تعیین نوع رزین پوشش ها روی ورق قلع اندود-2جدو ل

)جوشان(سودسوزآور + سلوسلو درصد سرد10سود سوزآور در معرض اشعه ماوراء بنفش نوع رزین متانول صنعتی+ متیل کلراید درصد جوشان10سود سوزآور

تیره شده و بĤهستگی بشکل ورقه ه شده و سریع حل می شودتیر تغییر رنگ مشاهده نمی شود فلوئورسانس می شودکامل بلند می شود اما حل

نمی شود

فنلیک روغنی به آسانی بلند می شود

پوشش تیره و حل نمی شود ولی مثل ستون قبل عمل می کند تغییر رنگ مشاهده نمی شود فلوئورسانس نمی شودممکن است به صورت نواری از

روی ورق بلند شود

وینیل بسرعت حل می شود

تیره شده و سپس بصورت ورقه تغییر رنگ مشاهده نمی شود فلوئورسانس می شود از حلب ورق جدا می شود

پوشش تیره نمی شود اما بصورت کامل از روی ورق جدا می شود

پلی بوتادین خیلی آرام نرم می شود

تیره شده و بسرعت خیلی جزئی تغییر رنگ مشاهده نمی شود فلوئورسانس می شود ور می آید ولی حل نمی شود

پوشش تیره نمی شود اما بĤهستگی از روی ورق جدا می شود

اپوکسی فنلیک به آرامی نرم می شود

تیره و حل نمی شود اما بĤهستگی تغییر رنگ مشاهده نمی شود فلوئورسانس نمی شود از روی حلب ورق جدا می شود

اپوکسی اوره اصلاح شده آرام نرم می شودخیلی از روی ورق جدا نمی شود

پوشش تیره می شود ولی اطراف مثل ستون قبل عمل می کند تغییر رنگ مشاهده نمی شود فلوئورسانس می شود آن از روی ورق جدا می گردد

اپوکسی وینیل به آرامی نرم می شود

پلی استر اشباع شده ودکمی نرم می ش اثر ندارد اثر ندارد اثر ندارد فلوئورسانس نمی شود

اپوکسی استر کمی نرم می شود کمی نرم می شود اثر ندارد اثر ندارد فلوئورسانس نمی شود

اپوکسی اکریلیک کمی نرم می شود اثر ندارد اثر ندارد اثر ندارد فلوئورسانس می شود

ولکوزین ها چروکیده شده ور می آید عاً حل می گرددسیاه شده و سری سرعت حل می شود تغییر رنگ مشاهده نمی شود فلوئورسانس می شود

50

پیوست الف

)اطلاعاتی(

تعدادی از مواد غذایی بسته بندی شده در قوطیpHدامنه

ردیف نام ماده غذایی pHدامنه

1 آبمیوه سیب 5/3-3/3

2 سیب ها 5/3-4/3

مارچوبه سبز 8/5-0/5

لوبیاها

3

4 لوبیای پخته شده 5/5-8/4

5 لوبیا سبز 5/5-9/4

6 لوبیای لیما 3/6-4/5

7 لوبیای سویا 6/6-0/6

8 لوبیا با گوشت خوک 8/5-1/5

9 گوشت گاو، گوشت گاو نمک زده، خوراک گوشت خرد کرده و سبزیجات 0/6-5/5

10 چغندرها 8/5-9/4

11 توت سیاه 2/4-0/3

12 توت آبی 6/3-2/3

)نوعی توت (Boysenتوت 3/3-0/3

ن هانا

13

14 نان سفید 0/6-0/5

15 نان خرما و میوه های مغزدار 6/5-1/5

16 کلم 0/6-2/5

17 آب هویج 8/5-2/5

51


هویج قطعه شده 6/5-3/5

پنیرها

18

19 پنیر خشک و سفت 3/5-2/5

20 پنیر با کپک مجاز خوراکی 8/4-7/4

21 آب گیلاس 6/3-4/3

22 مرغ 4/6-2/6

23 مرغ با رشته فرنگی 7/6-2/6

24 )قطعه(سویای خرد شده 6/5-4/5

25 آب سیب 3/3-9/2

26 صدف ها 1/7-9/5

روغن ماهی 1/6-0/6

ذرت ها

27

28 نوع کرم رنگ 5/6-9/5

(on - the - cob) بلال 8/6-1/6

غلات با سبوس

29

30 ت خلاءبسته بندی با آب نمک و بسته بندی تح 4/6-0/6

و طعم دهنده(crapapple)سیبچه 7/3-3/3

ذغال اخته

31

32 آب میوه ذغال اخته 7/2-5/2

33 سس ذغال اخته 3/2

34 آب انگور فرنگی 0/3

35 خرماها 4/6-2/6

36 گوشت مرغابی 1/6-6

52


37 انجیرها 0/5-9/4

38 سوسیس های دودی 3/6-2/6

39 پیش خوراک میوه 0/4-6/3

انگور فرنگی 1/3-8/2

گریپ فروت

40

41 آب گریپ فروت 4/3-9/2

42 پالپ گریپ فروت 4/3

43 قستها 5/3-0/3

44 انگورها 5/4-5/3

45 مربای میوه 0/4-5/3

46 ژل میوه 5/3-0/3

47 آب لیمو 6/2-2/2

48 لیموها 4/2-2/2

5/3-7/2 Loganberries) 49 )ع توت فرنگییک نو

ماهی ماکول 2/6-9/5

شیرها

50

51 شیر گاو 8/6-4/6

52 شیر تبخیر شده 3/6-9/5

53 )شیره چغندر(ملاس 4/5-0/5

54 قارچ 5/6-6

55 زیتون رسیده 3/7-9/5

56 آب پرتغال 0/4-0/3

57 صدف خوراکی 7/6-3/6

58 هلوها 2/4-4/3

53


59 (bar lett)گلابی ها 6/4-8/3

نخود فرنگی ها 5/6-6/5

ترشی ها

60

61 ترشی شوید 8/3-6/2

62 ترشی تخمیر شده 5/3-0/3

63 ترشی تخمیر نشده 0/3-5/2

فلفل قرمز شیرین 9/4-3/4

آناناس ها

64

65 آناناس له شده 0/4-2/3

66 آبمیوه آناناس 7/3-4/3

67 شدهآناناس برش داده 1/4-5/3

آلوها 0/3-8/2

سیب زمینی ها

68

69 سالاد سیب زمینی 6/4-9/3

70 پوره سیب زمینی 1/5

71 سیب زمینی سفید 9/5-4/5

72 آب آلو بخارا 3/4-7/3

73 کد حلوایی 5/5-2/5

7/3-9/2 Rasp berries) 74 )نوعی توت فرنگی

75 ریواس 3/3-9/2

76 ماهی آزاد 5/6-1/6

77 ردین هاسا 6/6-7/5

78 کلم پیچ نمک زده 7/3-1/3

54


79 آبمیوه کلم پیچ نمک زده 4/3-3/3

میگو 0/7-8/6

سوپ ها

80

81 سوپ لوبیا 8/5-7/5

82 سوپ گوشت با گوشت گاو 2/6-0/6

83 سوپ رشته فرنگی با مرغ 5/6-5/5

84 سوپ آبگوشت صدف 9/5-6/5

85 وپ گوشت مرغابیس 7/5-0/5

86 سوپ قارچ 7/6-3/6

87 سوپ رشته فرنگی 8/5-6/5

88 سوپ صدف خوراکی 2/6-7/5

89 سوپ نخود فرنگی 2/6-7/5

90 سوپ اسفناج 8/5-8/4

91 سوپ کدو 8/5-0/5

92 سوپ گوجه فرنگی 2/5-2/4

93 سوپ لاک پشت 3/5-2/5

94 سوپ سبزیجات 6/5-7/4

95 ادویهژامبون با 3/6-0/6

96 ذرت پوست کنده 9/7-9/6

97 دغال اخته امریکایی 9/2-8/2

98 توت فرنگی ها 9/3-0/3

99 سیب زمینی شیرین 6/5-3/5

100 آب گوجه فرنگی 4/4-9/3

55


101 گوجه فرنگی ها 4/4-1/4

102 تن ماهی 5/6-6/4

103 ترب سبز 6/5-4/5

104 آب سبزیجات 3/4-9/3

105 مخلوط سبزیجات 6/5-4/5

106 سرکه 4/3-4/2

107 (youngberry)نوعی توت فرنگی 7/3-0/3

108 آبجوها 0/5-0/4

109 لیموناد زنجبیلی 0/4-0/2

110 تن ماهی 5/6-6/4

111 لوبیا چیتی < 5/4

112 خورش قیمه 5

113 سس ماکارونی با سویا > 6/4

114 قارچلوبیا با < 6/4

115 کنسرو باقلا 8/5-8/4

116 رب گوجه فرنگی > 6/4

117 بادمجان 5-4

118 نخود سبز 6-5/5

119 کنسرو قارچ 6-5/4

120 کله پاچه 5/6-5/5

121 قورمه سبزی با سویا 5/5-5

122 مایه لوبیا پلو 5

123 آبگوشت 5

56


124 ذرت < 5/4

125 عدسی 6-5

126 سالاد مرکبات 5/3

127 آش شله قلمکار 6

128 حلیم 6

129 مرغ با سیب زمینی 5/5

130 ماهی کلیکا در سس 6-5

131 ماهی قباد 6-5/5

132 اسفناج 5/4-7/3

133 میوه ≤ 5/4

134 ماهی تن با لوبیا چیتی در سس گوجه 8/5-7/4

135 میگو در سس گوجه فرنگی 5/5-5/4

136 میگو در آب نمک 7-8/6

137 ماهی آزاد پرورشی در روغن 5/6-5/5

57

پیوست ب

)اطلاعاتی(

جدول محلولهای مشابه سازی شده

نوع آزمایش pH نوع پروسس درجه حرارت و زمان بررسی

)c 131) (hr 5/1( ـــ استریلیزاسیون

)c 100) (hr 6( 2اسید استیک%

)c 100) (hr 4( 2 اسید تارتاریک -% 5ید استیک اس%

)c 121) (min 60( آب دیونیزه شده 6 استریلیزاسیون

)c 121) (min 30( » 2/7 3محلول سدیم کلراید%

%1اسید استیک 69/2 « «

%1اسید استیک % +3محلول سدیم کلراید 75/2 « «

%20محلول شکر %+1اسید سیتریک 32/2 « «

%20محلول شکر %+1الیک اسید م 25/2 « «

)c 98) (hr 6( 2اسید استیک 53/2 آب جوش%

)c 98) (hr 4( » 82/1 2اسید تارتاریک % + 5اسید استیک%

x 20 » استن تست

دقیقه اول بعد از 15در

آزمایش جوشها، جلاء،

تغییر رنگ، چسبندگی،

dur-o-testخراش

)c 121) (min 60( یداری در استریلیزاسیون پا

برابر احیاء مثل رب گوجه

فرنگی

گرم، اسید 16اسید سیتریک منوهیدرات 2/2

گرم، آب برای پر کردن 2/3اسوربیک

)1/1قوطی کنسرو (قوطی

»

و ازنظر بو و طعم نیز

.بررسی شود

)c 121) (min 60( استریلیزاسیون مقاومت در

برابر بخار آب

آب مقطر 6

58

نوع آزمایش pH نوع پروسس اندرجه حرارت و زم بررسی

دقیقه اول بعد از 15در آزمایش جوشها، جلاء، تغییر رنگ، چسبندگی،

dur-o-test و خراش ازنظر بو و طعم نیز

.بررسی شود

)c 121) (min 60( استریلیزاسیون پایداری در برابر اکسیداسیون

گرم، 16اسید سیتریک منو هیدرات 2O2H گرم، 8/0نیترات آمونیوم

،آب برای stab( gr1+ در آب % 6(

پُر کردن

» )121) (min 60( گرم ، 24ژلاتین 8/2 استریلیزاسیون Nacl 24گرم

گرم40اسید استیک گلاسیال

S2Na) 10 %گرم،آب برای 4) در آب

)1/1قوطی کنسرو (پُر کردن

» )c 128) (min 60( استریلیزاسیون) اسم دیگر آزمایش اسید استیک

درصد و نمک طعام 3

) درصد2

Nacl 16 24 گرم اسید استیک گلاسیال گرم، آب برای پرکردن قوطی

)1/1قوطی کنسرو (

» )c 128) (min 60( استریلیزاسیون) اسم دیگرآزمایش اسید استیک یک

)درصد

گرم،آب جهت 9 درصد 90اسید لاکیتک )1/1قوطی کنسرو (پر کردن قوطی

بعد از دقیقه اول15در آزمایش جوشها، جلاء، تغییر رنگ، چسبندگی،

dur-o-testخراش

)c 128) (min 60( استریلیزاسیون) در اینقسمت حتماً از آب مقطر

استفاده شود چون فسفات ها باعث رسوب

)کلسیم آب می شود

گرم، دی 2/3پتاسیم دی هیدروژن فسفات گرم، سیستین 5/6سدیم هیدروژن فسفات

گرم، آب برای 45/0نو هیدرات کلرید م )1/1قوطی کنسرو (پر کردن قوطی

)c 129) (hr 1( 2اسید لاکتیک 25/2 استریلیزاسیون%

)c 121) (min 90( » 8/6 مقاومت در برابر تشکیل لکه سولفور

، پتاسیم دی هیدروژن فسفات05/0%

گرم، دی سدیم هیدروژن فسفات 56/3 ات گرم، دو دی کی هیدر22/7

)هر لیتر آب مقطر(

L-cysteinum chlorld گرم 05/0

59

نوع آزمایش pH نوع پروسس درجه حرارت و زمان بررسی

)c 131) (min 30( 5/1اسید استیک 63/2 استریلیزاسیون%

%3سدیم کلراید

)c 131) (min 30( » 51/2 3اسید استیک%

%2سدیم کلراید

)c 131) (min 30( » 2/7 3م کلراید سدی%

)c 131) (min 30( » 6 آب مقطر

)c 131) (min 30( » 07/2 1اسید تارتاریک%

%40شکر

)c 131) (min 30( » 44/2 1اسید لاکتیک%

59: صفحه

ICS:55.120 ; 67.250

1st revision institute of standards and industrial

Documents