3/fo;l rkl{ lgdf {0f ;dagwl ldl:qx?sf ] nflu ;gbe{ k 'l:tsf book_15 april, 2013.pdf · 1!=...

54
3/fo;L rkL{ lgdf{0f ;DaGwL ldl:qx?sf] nflu ;Gbe{ k'l:tsf g]kfn ;/sf/ zx/L ljsf; dGqfno vfg]kfgL tyf 9n lgsf; ljefu jftfj/0fLo ;/;kmfO{ tyf b}jLk|sf]k Joj:yfkg zfvf kfgLkf]v/L, sf7df8f}, kmf]g g+= $$!#^&), O{d]nM [email protected]

Upload: hoangcong

Post on 18-Mar-2019

213 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

3/fo;L rkL{ lgdf{0f ;DaGwL ldl:qx?sf] nflu ;Gbe{ k'l:tsf

g]kfn ;/sf/zx/L ljsf; dGqfno

vfg]kfgL tyf 9n lgsf; ljefujftfj/0fLo ;/;kmfO{ tyf b}jLk|sf]k Joj:yfkg zfvf

kfgLkf]v/L, sf7df8f}, kmf]g g+= $$!#^&), O{d]nM [email protected]

3/fo;L rkL{ lgdf{0f ;DaGwL

ldl:qx?sf] nflu

;Gbe{ k'l:tsf

@)^(

k|sfzsLo

g]kfndf ;/;kmfO k|j4{gsf If]qdf lj:tf/} pknAwLx? xfl;n x'Fb} cfPtf klg cem} klg

b]zsf sl/a #* k|ltzt hgtf rkL{sf] cfwf/e"t ;'ljwfaf6 6f9f /x]sf 5g\ . v'Nnf 7fpFdf

lb;f lk;fj Pj+ Jojl:yt rkL{sf] cefjdf emf8fkvfnf,cfpF,x}hf,h'sf, 6fOkmfO{8, sdnlkQ

/ c? cg]s k|sf/sf k]6 ;DaGwL /f]u ;g]{ / k}mlng] ub{5 h;sf sf/0f dflg;x? zf/Ll/s /

dfgl;s ?kdf sdhf]/ x'g'sf ;fy} jftfj/0fLo ;/;kmfOdf klg gsf/fTds k|efj kb{5 . o:tf

;d:of / gsf/fTds kIfx?nfO{ ;dfwfg ub}{ ;/;kmfO k|j4{gsf ls|ofsnfknfO{ k|efjsf/L

agfpg ;/;kmfO ;DaGwL r]tgfd"ns sfo{s|dsf ;fy} rkL{ lgdf{0f ;DaGwL ;}4flGts tyf

Jojxfl/s 1fg x'g' ckl/xfo{ x'G5 .

of] k'l:tsf d"ntM rkL{sf] cf}lrTo,rkL{ k|ljlwsf] 5gf]6,rkL{sf lsl;dx? -afof]Uof; hl8t,

czQmsf nflu, ;fd'bfoLs rkL{, cfkt\sfnLg rkL{ ;d]t_,ljleGg k|sf/sf rkL{ lgdf{0f ug]{ tl/sf,

rkL{ lgdf{0f ubf{ cfjZos kg]{ ;fdu|Lx?, ljleGg k|sf/sf rkL{x?sf] kmfObf tyf j]kmfObfx?,

rkL{sf] n]cfp6sf ;fy} dd{t ;Def/ ubf{ Wofg lbg' kg]{ kIfx?df s]lGb|t /x]sf] 5 .

b]zsf ljleGg :yfgLo kl/j]z / pQm If]qdf pknAw ;fwg, ;|f]t tyf ;fdu|L cg';f/ rkL{

lgdf{0fsf x]t' Jofks k|rf/ k|;f/ ug{sf nflu of] k'l:tsf pkof]uL ;fwg x'g]5 eGg] ljZJff;

5 .

vfg]kfgL tyf 9n lgsf; ljefu

kfgLkf]v/L, sf7df8f}

ljifo ;"rLqm=;+ k]h g+=

!_ k[i7e"ld ========================================================================= !

@_ rkL{sf] cf}lrTo ================================================================ #

#_ rkL{sf] k|ljlw 5gf]6========================================================== $

#=!= vfN6f]dfly rkL{ 3/ ePsf]] vfN6] rkL{ (Direct Pit Latrine) &

#=@= vfN6f]dfly rkL{ 3/ ePsf] ;'wfl/Psf] vfN6] rkL{ (Direct Pit VIP Latrine) !!

#=# rkL{ 3/dfly b'u{Gw/lxt Kofg;lxtsf] Ps vfN6] rkL{ !%

(Water Seal Single Pit Latrine)

#=$ rkL{ 3/b]lv s]xL 6f9f Kofg;lxtsf] Ps vfN6] rkL{ !(

(Water seal offset Single Pit Latrine)

#=% rkL{ 3/b]lv s]xL 6f9f Kofg;lxtsf] b'O{ vfN6] rkL{ @%

(Water seal offset Double Pit Latrine)

#=^ ;]lK6s 6ofª / ;f]slk6 hl8t rkL{ #)

(Latrine with Septic Tank and Soakpit)

#=& dn rkL{ (Eco-San Latrine) #%

#=* jfof]UofF; hl8t rkL{ (Attachment of a Toilet to Bio-Gas Plants) $)

#=( czQmsf nflu rkL{ (Latrine for Disable people) $@

#=!) ;fd'bflos rkL{ (Communal Latrine) $%

#=!! cfkt\sflng rkL{ (Emergency Latrine) $&

1

!= k[i7e"ld

g]kfndf jif]{gL kfgLhGo /f]u tyf emf8f kvfnfsf sf/0fn] % jif{ d'lgsf sl/a !),%))

afnjflnsfsf] d[To' x'g] u/]sf] 5 . o;/L emf8fkvfnf x'g'sf k|d'v sf/0fx?df s'kf]if0f, k|of{Kt

:jR5 lkpg] kfgLsf] cefj, bogLo :jf:Yo ;/;kmfO{sf] l:yltnfO{{ lhDd]jf/ 7flgPsf] 5 .

:jR5 lkpg] kfgL / ;/;kmfO{sf] sdLn] afnaflnsfx?nfO{{ nfUg] sl/j &@Ü /f]uxx?sf] k|sf]k

a9\g] ub{5 / ;/;kmfOs} cefjsf sf/0fn] afnaflnsfsf] zf/Ll/s / dfgl;s ljsf;nfO{{ klg

t'ngfTds?kn] cj?4 kfb{5 .

lj=;+= @)^* sf] hgu0fgf cg';f/ g]kfndf s"n ^@Ü hgtfn] dfq rkL{sf] k|of]u ub{5g\ .

cGo #*Ü n] cem} klg 3/ 5]p glhs, glhs}sf] h+undf / afFsLn] v]tjf/Ldf lb;f ub{5g\ .

To;}u/L, g]kfnsf sl/a ^@Ü ljBfnox?df dfq zf}rfnosf] ;'ljwf 5 . afFsL em08} #*Ü

ljBfnosf afnaflnsfx? of t v'nf?kdf lb;f lk;fa u5{g\ of s]xLn] rkL{sf] k|of]u ul//x]sf

ePtf klg tL rkL{sf ;'ljwfx? k|of{Kt gePsf] jf afnaflnsfx?sf] nflu k|of]u cg's"n gePsf]

kfO{{Psf] 5 .

o:tf] l:yltdf ax';+Vos ljBfnox? klg :jf:Yo ;/;kmfOsf b[li6n] c;'/lIft :ynsf

?kdf b]vf k/]sf 5g\ . kl/0ffd:j?k /f]u ;g]{ ultdf ltj|tf x'g'sf ;fy} ljBfnodf ljBfyL{ egf{

b/df sdL cfPsf] / vf;u/L dlxnf afnaflnsfnfO{{ ljBfnok|lt cfslif{t ug{ ;lsPsf] 5}g .

o; l:yltdf, 5f]6f] ;dofjlwdf ;/;kmfOsf ;'ljwf lj:tf/ ug{ 7"nf] r'gf}tL b]vf k/]sf] 5,

tfklg g]kfn ;/sf/n] ;g\ @)!& ;Dd ;tk|ltzt ;/;kmfO{ nIo xfFl;n ug]{ p2]Zo /fvL] tb\

cg'?k u|fdL0f vfg]kfgL tyf ;/;kmfO /fli6«o gLlt tyf /0fgLlt @)^), u|fdL0f vfg]kfgL tyf

;/;kmfO /0fgLlts sfo{ of]hgf @)^) / ;/;kmfO u'?of]hgf @)^* n] p4]Zo /fv] cg';f/

ljleGg k|ljlwsf] 5gf]6sf] af/]df ;"rgfx? / ;fdu|Lx? pknAw u/fpg] of] k|of; xf] . oL ;a}

/fli6«o gLlt, /0fgLlt tyf /0fgLlts sfo{of]hgfx?n] ;/;kmfO{ If]qdf b]vf k/]sf afwf c8\rg

x6fpg / tf]lsPsf] cjlwleq hgtfsf] ;/;kmfOdf kx'Fr lj:tf/ ug{ dfu{ k|z:t u/]sf 5g\ .

;g\ @)!& ;Dddf g]kfn ;/sf/n] lnPsf] nIo k"/f ug{ tyf ;f] cjlw;Dddf ;Dk"0f{

g]kfnLn] ;/;kmfO{sf ;'ljwfx?sf] k|of]u u/]sf] ;'lglZrt ug{ ;/;kmfOsf ljleGg sfo{qmdx?sf]

th"{df e} xfn ;+rfng e}/x]sf 5g\ . vfg]kfgL tyf 9n lgsf; ljefu cGtu{t ;+rflnt ljleGg

2

vfg]kfgL tyf ;/;kmfO cfof]hgfn] klg :jf:Yo tyf ;/;kmfO sfo{qmdnfO{{ k|d'vtfsf ;fy cl3

;f/]sf 5g\ . xfn ;+rfng e}/x]sf] cfof]hgf cGt{ut :jf:Yo ;/;kmfO{ ;DaGwL hgr]tgfd"ns

sfo{qmdsf ;fy} ;/;kmfO{sf ;'ljwfx?df pkef]Qmfx?sf] kx'+r a9fpg ljz]if hf]8 lbO{ sfo{qmd

;+rfng e}/x]sf 5g\ . ;/;kmfOsf ;'ljwfdWo] rkL{nfO{{ Hofb} dxTjk"0f{ dflgG5, lsgeg] rkL{sf]

plrt k|of]un] dfq k|foM :jf:Yo ;d:ofx?sf] lg/fs/0f ug{ d2t k'¥ofpF5 . To;}n] vfg]kfgL

;+/rgfsf] ;fy;fy} rkL{ lgdf{0fnfO{{ clgjfo{ zt{sf ?kdf lnO{ o;sf] ljsf; / lj:tf/ ug{

cfjZostf 5 .

3

@= rkL{sf] cf}lrTo

/f]usf sL6f0f'x?sf] d"n ;|f]t dfgj dnd'q xf] . emf8fkvfnf, cfpF, x}hf, h'sf, Dofb]Hj/f]

-6fOkmfO{8_, sdnlkQ / c? cg]s k|sf/sf k]6 ;DaGwL /f]u ;g]{ / k}mlng] d'Vo ;|f]t lb;f lk;fj

g} xf] . o:tf %) j6f eGbf a9L /f]ux?, /f]uLsf] lb;flk;fj;Fu n;k; x'Fbf c? dflg;df ;g]{

ub{5g\ / lg/f]uL, alnof, k"mlt{nf dflg;x?nfO{{ klg /f]uL, sdhf]/ agfO{ zf/Ll/s / dfgl;s?kn]

sfd ug{ czSt t'NofO{ d[To'j/0f ug{ afWo agfpF5 . o;f] x'g'sf] sf/0fdf kmf]x/L cfgLafgL /

kmf]x/L jftfj/0fn] k|d'v e"ldsf v]Nb5 .

xfd|f] b]zsf clwsf+z ufpF 3/ tyf zx/ ahf/df ;d]t dflg;x? hxfF dg nfUof] ToxL lb;f

lk;fj ub{5g\ . o;/L hxfF kfof] ToxL lb;f lk;fj ugf{n] xfd|f rf]s, cfFug, v]tjf/L, kfgLsf

d'xfg, vf]nf gbL, af6f]sf] 5]p5fpdf kmf]x/d}nf e} tL kmf]x/d}nfdf ePsf /f]usf sL6f0f'x? vfg]

s'/f, kfgL, df6f], ;fu;JhL, sL/f÷lem+uf, kz', xft, cflbsf] dfWodaf6 csf]{ JolQmdf ;5{g\ . oL

tYoaf/] xfdLdWo] sf]xL a'emL–a'emL j'‰krfp+5f}+ eg] sf]xL c1fgtfsf sf/0fn] ;fwf/0f ;DemL

jf:tf /fVb}gf} . of] sxfF;Dd 7Ls 5 < t;y{ xfdLn] /fd|/L dgg\ u/L, b'u{Gw km}nfp+g] / Hofg} lng]

oL /f]usf ;|f]t lb;f lk;fjnfO{{ ;'/lIft?kn] yfGsf] nufpg] ;lhnf] pkfosf] ?kdf rkL{sf] k|of]u

u/L ;kmf ;'U3/ eP/ a:g' kb{5 . /f]u nfu]/ pkrf/ u/fpg'eGbf /f]u g} nfUg glbg' a'l4dfgL

xf] . t;y{, lgDg sf/0fnfO{{ ;d]t Wofgdf /fvL rkL{ agfpg cfjZos 5 .

s_ vt/gfs h+unL hLjhGt'x?af6 aRg,

v_ kfgL, x'/L, jtf;af6 aRg / ;lhnf]sf] nflu,

u_ la/fdL kbf{ / aRrf, a'9fj'9Lsf nflu,

3_ jftfj/0f ;'Gb/ kf/L b'u{Gw x6fp+g,

ª_ 3/ cfFug ;kmf /fvL sfdsfh ug{,

r_ uf]Kotf / nfhaf6 aRg,

4

#= rkL{] k|ljlw 5gf]6

g]kfnnfO{{ ef}uf]lns ljljwtfsf] b]z dflgG5 . oxfFsf] lxdfnL If]qb]lv t/fO{ If]q;Dd

dflg;sf] /xg;xg / hLjgofkg z}nLdf lgs} cGt/ 5 . e"–jgf]6sf b[li6sf]0fn] klg lgs} km/s

5 . To;}n] lxdfnL e]udf k|of]u x'g] k|ljlw t/fO{df pko'Qm gx'g ;S5g\ eg] t/fO{df pknJw

x'g] ;fdu|Lx? b'u{d, lxdfnL If]qdf kfpg sl7g x'G5 . jf:tjdf s'g} klg ljsf; k|ljlwsf] 5gf]6

ubf{ ef}uf]lns cj:yf cg';f/ ug'{ lgtfGt h?/L x'G5 . oL tYosf ;fy} afnaflnsf, a'9fa'9L,

dlxnf, k'?if / zf/Ll/s c;QmtfnfO{{ ;d]t Wofgdf /fvL ;/;kmfO{ k|ljlwsf] 5gf]6 ug{' kb{5 .

rkL{sf gd'gfsf] 5gf]6 ubf{ pkef]Qmfsf] cfly{s l:yltn] wfGg ;Sg] / lbuf]kgfnfO{{ klg Vofn

ug'{ h?/L 5, t;y{ rkL{ lgdf{0f k"j{ vf; u/L lgDg j'Fbfx?df Wofg lbg' kb{5 .

!= xfjfkfgLsf] cj:yf

@= lgdf{0f :ynsf] df6f]sf] u'0f, l:y/tf, l6sfpkgf

#= hldg d'lgsf] kfgLsf] tx

$= e"Ifoaf6 /f]lsg ;Sg] cj:yf

%+ jftfj/0fLo k|b'if0f a9\g ;Sg] cj:yf

^= kfgLsf] pknJwtf

&= ;8]un]sf jf s'x]sf] lb;f lk;fjnfO{{ dnsf] ?kdf k|of]u ug{ ldNg] gldNg] cj:yf

*= k|ljlwk|lt ;d'bfosf JolQmx?sf] cle?rL

(= rkL{sf gd'gf÷9fFrfk|ltsf] cle?rL

!)= lgdf{0f ;fdu|Lsf] pknAwtf

!!= lgdf{0f nfut -pkef]Qmfn] wfGg ;Sg]÷g;Sg]_

!@= afnaflnsf, j[4j[4f, ckfËtf, dlxnf, k'?if tyf n}lËs leGgtf

!#= zf/Ll/s c;Qmtf

!$= k|of]u ug{ ;lhnf]

!%= lbuf]kgf, cflb

5

6

7

#=! vfN6f]dfly rkL{ 3/ ePsf]] vfN6] rkL{ (Direct Pit Latrine)

o; k|sf/sf] rkL{ kxf8L, lxdfnL / kfgL ghDg] 7fpFFsf] nflu pko'Qm x'G5 . of] ;fdfGotM

;a}n] ;lhn};Fu :yfgLo ;fdu|Lx?af6 agfpg ;S5g\ . of] rkL{ vf; u/L lxdfnL If]qsf] ;fy

;fy} kxfl8 If]qdf pko'Qm x'G5 .

s_ lgdf{0f ug]{ tl/sf M -x]g'{xf]; n]cfp6 gS;f !_

!= rkL{ agfpg] 7fFpsf] hldgdf sf7 jf lsnf ufl8 rkL{sf] s]Gb|ljGb' agfpg] / 8f]/Lsf]

;xfotfåf/f hldgdf nueu ! ld6/ uf]nfO{ ePsf] /]vfÍg ug]{ . ;f]xL /]vfÍg adf]lhd

hldgaf6 nueu !=! ld6/sf] vf8n vGg' kb{5 / aflx/sf] kmf]xf]/kfgL cfpg glbgsf

nflu vfN8f] leqsf] e"OF{sf] ;txdf !) b]lv @) ;]=ld=hlt lu§L cyjf dl;gf] 9'Ëf

/fvL ;f]nLË ug{ ;lsG5 .

8

@= vfN6f] leqkl§ afF;sf] esf/L h:tf] agfO{ /fVg' kb{5 .

#= afF;sf] esf/L hldgsf] e"O{F tx;Dd k'¥ofPkl5 hldgsf] txb]lv ! laQf hlt cUnf]

kfg{ 9'Ëf rf/}lt/ ldnfP/ /fVg' kb{5 .

$= To;kl5 afF;sf] sK6]/f] jf sf7 jf 9'Ëfn] vfN6f] /fd|/L 9flsg] u/L :Nofj /fVg' kb{5 .

:Nofjsf] k5fl8 kl§sf] leQf glhs x'g] u/L ! ljQfeGbf sd rf}8f / 8]9 ljQf hlt

nDafO{sf] Kjfn /fVg' kb{5 . Kjfnsf] jl/kl/ $ j6f l7Ss ;fO{hsf] r]K6f 9'Ëfx? ldnfO{

/fVg' k5{, clg af/ nufpg rf/} s'gfdf afF; jf sf7sf vDaf uf8\g' kb{5 .

%= vfN6f] /fd|/L 9fs]kl5 df6f]n] ;dy/ agfO{ k'g'{ kb{5 / s'g} lrhn] a];/L lyr]/ alnof]

/ ;dy/ agfpg' kb{5 .

^= hldg eGbf dflysf] efu cyf{t rkL{sf] aflx/L efu dWo] tLgtk{m 9'Ëfsf] uf/f] nufpg]

jf To;nfO{ v/, k/fn, dfGb|f], :ofpnfn] -cfk"m;Fu h] 5_ af/ nufpg' kb{5 . rk{L{sf]

cufl8sf] efu nueu @=!ld6/ cUnf] / k5fl8sf] efu !=* ld6/ cUnf] /xg] ul/ uf/f]

jf afF; jf sf7sf vDJffåf/f lgwf{/0f ug]{ ;fy} 5fgf / af/sf] aLrdf xfjf / pHofnf]

k:g] ;fgf] ‰ofn /fVg' kb{5 . To;kl5 aflx/tk{m v'Ng] u/L 9f]sf agfpg' kb{5 . 9f]sf

agfpFbf ! ld6/ rf}8fO tyf !=* ld6/ prfO ePsf] / rkL{sf] ;txaf6 nueu !)

;]=ld= vfnL /fvL uf/f] jf sf7sf] vDafdf hf]8g' kb{5 .

&= rkL{sf] 5fgf :yfgLo :t/df pknAw ;fdu|Lx? h:t} afF; jf sf7 k|of]u ul/ agfpg

;lsG5 .

*= rkL{sf] KjfnnfO{ 6Dd 9fSg] u/L KjfneGbf cln 7"nf] u/L 9sgL agfpg' k5{ .

(= lb;f ug]{ Kjfndf afnaRrf, d';f, s'v'/f, cflb leq k:g g;Sg] u/L agfpg' k5{ .

!)= rkL{sf] leqL / aflx/L efudf df6f], uf]j/ kfgLn] d'5L cln afSnf] u/L lnk]/ lrl6Ss

/fVg'kb{5 .

9

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5 M

-n]cfp6 gS;f !_

10

v_ kmfObfx? M

• afgL Jojxf/ kl/jt{gsf] nflu ;xof]u u5{ .

• lgdf{0f ug{ ;lhnf] x'G5 .

• lgDg cfo>f]t ePsf hgtfnfO{ pko'Qm x'G5 .

• kfgLsf] k|ofKttf sd ePsf] 7fpFdf pko'Qm x'G5 .

• ;lhn};Fu dd{t ;Def/ ug{ ;lsg] 5 .

u_ a]kmfObfx?M

• uGw al9 cfpg]

• vfN8f]df leq v:g ;Sg] ;Defjgf al9 x'G5 .

• leFmuf tyf nfdv'§]sf] al9 ;Defjgf x'G5 .

• lb;fhGo /f]usf] ;Defjgf al9 x'G5 .

3_ dd{t ;Def/ ubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? M

• rkL{ alg ;s]kl5 rkL{df dfq lb;f ug'{kb{5 .

• lb;f a:g] 7fpF nuftf/ ;kmf ul//fVg' kb{5 .

• vfN8f] cfwf cyjf ltg rf}yfO el/Pdf vfN8f]nfO{ df6f]n] k'/Llbg'kb{5 / gofF vfN8f]

k"gM agfO k|of]u ug'{ kb{5 .

• lb;f w'gsf] nflu w]/} kfgL k|of]u ug'{ x'Fb}g, w]/} kfgL ePdf lb;f s'lxg ;do al9

nfU5 .

• lb;f k'5\gsf] nflu 9'Ëf tyf 3fF;kft k|of]u ug'{ xF'b}g .

rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos hgzlSt tyf ;fdu|Lx? M

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

! bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg )=%#

@ cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg @=#@

# sf7sf] 9sgL ;+Vof !=))

$ afF; ;+Vof *=))

% rkL{ jl/k/Lsf] nflu sf7 jf cGo :yfgLo ;fdu|L a08n @=))

^ Knfli6s :Sjfo/ ld6/ !=#%

& gfOng lsnf] uf| !=))

11

* lsnf sfFl6 lsnf] uf| !=))

( hu / aflN6 ;+Vof !=))

#=@ vfN6f]dfly rkL{ 3/ ;'wfl/Psf] vfN6] rkL{ (Direct Pit VIP Latrine)

o; k|sf/sf] rkL{ kxf8L, lxdfnL / kfgL ghDg] 7fpFsf] nflu pko'Qm x'G5 . of] ;fwf/0ftof

;a}n] ;lhn};Fu :yfgLo ;fdu|Laf6 agfpg ;S5g\ . of] rkL{ vf; u/L lxdfnL tyf kxf8L If]qdf

pko'Qm x'G5 .

s_ lgdf{0f ug]{ tl/sfM -x]g'{xf];\ n]cfp6 gS;f @_!= rkL{ agfpg] 7fpFsf] hldgdf cUnf] sf7 jf lsnf ufl8 rkL{sf] s]Gb|ljGb' agfpg] /

8f]/Lsf] ;xfotfåf/f hldgdf vfN8f] leq s'g lsl;dsf] nfO{lgË ug]{ xf] ;f]xL adf]lhd

)=% b]lv )=* ld6/ ;Ddsf] uf]nfO{ /]vfÍg ug'{ kb{5 . ;f]xL /]vfÍg adf]lhd hldgaf6

nueu !=@ ld6/ b]lv !=% ld6/ ;Ddsf] vf8n vGg' kb{5 . aflx/sf] kmf]xf]/kfgL

vfN8f] leq cfpgaf6 /f]Sg vfN8f]sf] leqL e"OF ;txdf !) b]lv @) ;]=ld= hlt lu§L

cyjf dl;gf] 9'Ëf /fvL ;f]nLË ug{' kb{5 .

vfN8f]sf] uf/f] cw{ uf]nfO{ ulx/fO pko"Sttf

afF; )=% ld6/ !=@ ld6/ kxf8L If]q

cf/=l;=l;= )=% ld6/ !=@ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

O§f )=&# ld6/ !=@ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

9'Ëf )=* ld6/ !=% ld6/ lxdfn tyf kxf8L If]q

#= vfN8f]sf] uf/f] hldgsf] tx;Dd k'¥ofPkl5 hldgsf] txb]lv ! laQf hlt cUnf] kfg{

rf/}lt/ 9'Ëf ldnfP/ /fVg' kb{5 .

$= To;kl5 afF;sf] sK6]/f] jf sf7 jf 9'Ëfn] vfN6f] /fd|/L 9flsg] u/L :Nofj /fVg' kfb{5 .

clg :Nofjsf] k5fl8kl§sf] leQf glhs x'g] u/L ! ljQf eGbf sd rf}8f / 8]9 ljQf

hlt nDafO{sf] Kjfn /fVg' kb{5 . Kjfnsf] jl/kl/ $ j6f l7Ss ;fO{hsf] r]K6f 9'Ëfx?

ldnfO{{ /fVg' kb{5 . clg af/ nufpg rf/} s'gfdf afF; jf sf7sf vDaf uf8\g' kb{5 .

%= rkL{ 3/sf] 7Ls k5fl8kl§ b'u{Gw lgsf; -Vent_ kfOk /flvG5 . o;n] rkL{nfO{{ b'u{Gw

/lxt agfpF5 . ;fwf/0ftof () ld=ld= Pr=l8=lk=kfOk b'u{Gw lgsf;sf] nflu k|of]u

ul/G5, h;sf] dfly dR58 hfnL -Mosquito Net_ sf] ;xfotfn] aGb ul/ 5fgf eGbf

%) ;]=ld= cUnf] agfpg' kb{5 .

^= hldg eGbf dflysf] efu (Superstructure) cyf{t rkL{sf] aflx/L efu dWo] tLglt/

12

uf/f] nufO To;nfO{{ v/, k/fn, dfGb|f], :ofpnf -cfk"m;Fu h] 5_ n] af/ nufpg' kb{5 .

rkL{sf] cufl8sf] efu nueu @=! ld6/ cUnf] / k5fl8sf] efu !=* ld6/ cUnf] /xg]

ul/ uf/f] jf afF; jf sf7sf vDafåf/f lgwf{/0f ug'kb{5 ;fy} 5fgf / af/sf] aLrdf

xfjf / pHofnf] k:g] ;fgf] ‰ofn /fVg' kb{5 . To;kl5 aflx/tk{m v'Ng] u/L 9f]sf

agfpg' kb{5 . 9f]sf agfpFbf ! ld6/ rf}8fO tyf !=* ld6/ prfO ePsf] / rkL{sf]

;txaf6 nueu !) l;=ld= vfnL /fvL uf/f] jf sf7sf] vDafdf hf]8\g' kb{5 .

&= rkL{sf] 5fgf :yfgLo :t/df pknAw ;fdu|Lx? h:t} afF; jf sf7af6 agfpg ;lsG5 .

*= rkL{sf] KjfnnfO{{ 6Dd 9fSg] u/L KjfneGbf cln 7"nf] u/L 9sgL agfpg' kb{5 .

(= lb;f ug]{ Kjfndf afnaRrf, d';f, s'v'/f cflb leq v:g g;Sg] u/L agfpg' kb{5 .

!)= rkL{sf] leqL / aflx/L efudf df6f], uf]j/ kfgLn] d'5L cln afSnf] u/L lnk]/ lrl6Ss

/fVg' kb{5 .

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5

n]cfp6 gS;f @

13

v_ kmfObfx? M

• ;fwf/0f vfN8] rkL{ eGbf uGw sd cfpF5 .

• yf]/} hldgdf tyf lgdf{0f ug{ ;lhnf] x'G5 .

• Go"g cfo>f]t ePsf hgtfnfO{ pko"St x'G5 .

• ;lhn};Fu dd{t ;Def/ ug{ ;lsG5 .

u_ a]kmfObfx?M

• uGwnfO{ k"0f{?kdf lgoGq0f ug{ ;lsb}g .

• vfN8f]df v:g ;Sg] al9 ;Defjgf x'G5 .

• hldgd'lgsf] kfgLdf k|b'if0f x'g] ;Defjgf al9 x'G5 .

• lb;fhGo /f]usf] ;Defjgf al9 x'G5 .

14

• vfN8] rkL{ eGbf s]xL dxuf+] x'G5 .

• lgdf{0f ug{ k|fljlws ;xof]u cfjZos kb{5 .

3_ dd{t ;Def/ ubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? M

• lb;f ul/;s]kl5 9sgL /fd|f];Fu aGb ug'{ kb{5 .

• b'u{Gw lgsf; x'g] kfOkdf lem+u] hfnL /fVg' kb{5 .

• lb;f a:g] 7fpF nuftf/ ;kmf u/L /fVg' kb{5 .

• vfN8f] cfwf cyjf ltg rf}yfO el/Pdf vfN8f]nfO{ df6f]n] k'g{'kb{5 / gofF vfN8f] k"g

agfO k|of]u ug'{ kb{5 .

• lb;f ul/;s]kl5 ;fa'g kfgL jf v/fgL kfgLn] /fd|f];Fu xft w'g] ug'{ kb{5 .

• lb;f w'gsf] nflu w]/} kfgL k|of]u ug'{ xF'b}g, w]/} kfgL ePdf lb;f s'lxg ;do al9

nfU5 .

• lb;f k'5\gsf] nflu 9'Ëf tyf 3fF;kft k|of]u ug'{ xF'b}g .

rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos hgzlSt tyf ;fdu|Lx? M

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

! bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg )=%

@ cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg @=%

# sf7sf 9sgL ;+Vof !=))

$ afF; ;+Vof $=))

% rkL{ jl/k/Lsf] nflu sf7 jf cGo :yfgLo ;fdu|L a08n @=))

^ Knfli6s :Sjfo/ ld6/ !=#%

& Prl8lk kfOk ld6/ #=))

* gfOng lsnf] u|fd !=))

( lsnf sfFl6 lsnf] u|fd !=))

!) hu / aflN6 ;+Vof !=))

15

#=# rkL{ 3/dfly Kofg ePsf] b'u{Gw/lxt Ps vfN8] rkL{ (Water Seal Single Pit Latrine)

kfgLsf] sd pknAwtf x'g] / :yfgLo ;fdu|Lx? h:t}M sf7, afF;, 9'Ëf, v/, :ofpnf cflb

;lhn} pknJw x'g] 7fpFx?sf nflu lgs} pko'Qm x'G5 . kxf8L tyf lxdfnL e]usf lhNnfx?df

o;k|sf/sf] rkL{ k|of]udf NofpFbf sd nfutdf w]/} kmfO{bf lng ;lsG5 . rkL{sf] Kofgdf

hf]l8Psf] o" -U_ cfsf/sf] agf]6n] ubf{ yf]/} kfgLn] lb;f ;kmf x'g] / b'u{Gw /lxt (water sealed) x'g] x'gfn] o;nfO{{ w]/}n] dg k/fpF5g\ .

s_ lgdf{0f ug]{ t/Lsf M -x]g'{xf]; n]cfp6 gS;f #_

!= rkL{ agfpg] 7fpFsf] hldgdf @ ljQf cUnf] sf7 jf lsnf ufl8 rkL{sf] s]Gb|ljGb'

agfpg] / 8f]/Lsf] ;xfotfåf/f hldgdf vfN8f] leq s'g lsl;dsf] nfO{lgË ug]{ xf]

;f]xL adf]lhd )=% ld6/ b]lv )=* ld6/ ;Ddsf] uf]nfO{ /]vfÍg ug{'kb{5 . ;f]xL

/]vfÍg adf]lhd nueu hldgaf6 nueu !=@ ld6/ b]lv !=% ld6/ ;Ddsf] vf8n

vGg' kb{5 . aflx/sf] kmf]xf]/ kfgL gcfpgsf] nflu vfN8f] leq e"FO{ ;txdf !% b]lv #)

;]=ld= hlt lu§L cyjf dl;gf] 9'Ëf /fvL ;f]nLË ug{ ;lsG5 .

vfN8f]sf] uf/f] aflx/sf] uf]nfO{ ulx/fO pko"Sttf

cf/=l;=l;= )=% ld6/ !=@ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

;'Vvf O§f )=&# ld6/ !=@ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

;'Vvf 9'Ëf )=* ld6/ !=% ld6/ lxdfn tyf kxf8L If]q

@= of] rkL{ lgdf{0f ubf{ ;fwf/0f vfN6] rkL{e}m+ vfN6f]dfly rkL{ 3/ lgdf{0f ul/G5 . t/

o;sf] :Nofjdf o' cfsf/sf] d'v (water sealed) ePsf] Kofg hf]l8G5 .

#= vfN8f]sf] uf/f] O§f jf 9'Ëfn] hf]8\bf hldg dfly #) ;]=dL= ;Dd / hldg d'gL #)

;]=dL= ;Dd !M^ l;d]G6 afn'jfåf/f hf]8L afFsL efudf ;'Vvf O§f jf 9'Ëf nufpg' kb{5 .

uf/f]nfO{{ alnof] agfpgsf] nflu 7fpF 7fpFdf % ;]=ld= lk=l;=l;= ug{ ;lsG5 .

$= vfN8f]sf] uf/f] olb cf/=l;=l;= agfpg] ePdf % ;]=ld= df]6fO #) ;]=ld= cUnf] / !

ld6/ uf]nfO{ ePsf] cf/=l;=l;= l/Ëx? k|of]u ug{ ;lsG5 . ;fwf/0ftof l/Ëx? Psdfly

csf]{ ub}{ /flvG5 / # b]lv $ j6f hlt l/Ëx? k|of]udf nufpg ;lsG5 .

%= vfN8f]df s'g lsl;dsf] nfO{lgË -leq sf] uf/f]_ul/Psf] 5 Tolx cg';f/ cf/=l;=l;=:nfofj

agfpg ;lsG5, To;sf] nflu * ld=ld= sf] /8nfO{{ @) ;]=ld=sf] b"/Ldf /flv &% ld=ld=

df]6fO ePsf] :Nofj agfpg ;lsG5 . :Nofj agfpFbf Kofgsf] nflu $$ ;]=ld=×@)

;]=ld=sf] v'nf 7fpF vfnL 5f]8g' kb{5 .

16

vfN8f]sf] uf/f] cf/=l;=l;=:Nofjsf] ;fOh pko"Sttf

cf/=l;=l;= l/Ë !=)) ld6/ t/fO u|fld0f If]q

O§f !=$^ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

9'Ëf !=^) ld6/ kxf8L tyf lxdfnL If]q

^= hldg eGbf dflysf] efu cyf{t rkL{sf] aflx/L efu dWo] tLgtk{m uf/f] nufpg] jf

To;nfO{{ pknAw v/, k/fn, dfGb|f], :ofpnf -cfk"m;Fu h] 5_ n] af/ nufpg' kb{5 .

rkL{sf] cufl8sf] efu nueu @=! ld6/ cUnf] / k5fl8sf] efu !=* ld6/ cUnf] /xg]

u/L uf/f] afF; jf sf7sf vDafåf/f lgwf{/0f ug'{ kb{5 . ;fy} 5fgf / af/sf] aLrdf xfjf

/ pHofnf] k:g] ;fgf] ‰ofn /fVg' kb{5 . To;kl5 aflx/tk{m v'Ng] u/L 9f]sf agfpg'

kb{5 . 9f]sf agfpFbf ! ld6/ rf}8fO tyf !=* ld6/ prfO ePsf] / rkL{sf] ;txaf6

nueu !) l;=ld= cGt/ /fvL uf/f] jf sf7sf] vDafdf hf]8\g' kb{5 .

&= rkL{sf] 5fgf :yfgLo :t/df pknAw ;fdu|Lx? h:t} afF; jf sf7af6 agfpg ;lsG5 .

*= rkL{sf] leqL / aflx/L efudf df6f], uf]a/ kfgLn] d'5L cln afSnf] u/L lnk]/ lrl6Ss

/fVg'kb{5 .

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5M

-n]cfp6 gS;f #_

17

v_ kmfObfx? M

• rkL{af6 cfpg] g/fd|f] uGw lgoGq0f x'G5 .

• yf]/} hldgdf klg lgdf{0f ug{ ;lsG5 tyf lgdf{0f ug{ ;lhnf] x'G5 .

• Go"g cfo>f]t ePsf hgtfnfO{{ pko'Qm x'G5 .

• ;lhn};Fu dd{t ;Def/ ug{ ;lsG5 .

• al9 ;do l6sfp, ;'/lIft tyf :j:y jftfj/0f x'G5 .

u_ a]kmfObfx?M

• hldgd'lgsf] kfgLdf k|b'if0f x'g] ;Defjgf al9 x'G5 .

• w]/} kfgLsf] cfjZostf kb{5 .

• vfN8] rkL{ tyf lecfO{kL rkL{ eGbf s]xL dxFuf] x'G5 .

• lgdf{0f ug{ k|fljlws ;xof]u cfjZos kb{5 .

18

dd{t ;+Def/ ubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? M

• lb;f a:g] 7fpF nuftf/ ;kmf ul//fVg' kb{5 .

• rkL{df lb;f ug'{eGbf klxn] yf]/} kfgL xfnL KofgnfO{{ lr;f] agfO{ /fVg' kb{5 h;n] ubf{

lb;f Kofgdf /fd|f];Fu aUg ;Sb5 .

• vfN8f] cfwf cyjf tLg rf}yfO el/Pdf vfN8f]nfO{{ df6f]n] k'g{'kb{5 / gofF vfN8f] k'g

agfO{ k|of]u ug'{ kb{5 .

• lb;f ul/;s]kl5 ;fa'g kfgL jf v/fgL kfgLn] /fdf];Fu xft w'g] ug'{ kb{5 .

• lb;f k'5\gsf] nflu 9'Ëf tyf 3fF;kft k|of]u ug'{ x'Fb}g .

rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos hgzlSt tyf ;fdu|Lx? M

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 0.27

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 1.18

3 O§f ;+Vof 44.24

4 l;d]G6 Aofu 0.32

5 sf7sf 9sgL ;+Vof 1.00

6 jfn'jf 3gld6/ 0.20

7 lul6 3gld6/ 0.04

8 /8 lsnf] u|fd 10.30

9 afOlG8Ë jfo/ lsnf] u|fd 0.10

10 :Sofl6Ë Kofg ;+Vof 1.00

11 afF; ;+Vof 1.66

12 rkL{ jl/k/Lsf] nflu sf7 jf cGo :yfgLo ;fdu|L a08n 2.00

13 Knfli6s :Sjfo/ ld6/ 1.35

14 5fgf a08n 1.00

15 gfOng lsnf] u|fd 1.00

16 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 1.00

17 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

18 nfOlgË cg';f/sf] ;fdu|L cfjZos dfqfdf

19

#=$ rkL{3/ b]lv s]xL 6f9f Kofgjfnf Ps vfN6] rkL{ (Water seal offset Single Pit Latrine)

o; k|sf/sf] rkL{ ljz]if u/L :yfgLo 9'Ëf, df6f], sf7sf ;fy} k|of{Kt hldg pknAw ePsf

7fpFdf lgdf{0f ug{ ;lhnf] x'G5 .

lgdf{0f ug]{ t/Lsf M -x]g'{xf]; n]cfp6 $=!, $=@, $=#_

!= rkL{ lgdf{0f ubf{ rkL{ 3/ agfOg] 7fpFsf] ;fdfGotof ! ld6/ k5fl8kl§ cnUu} j[Qfsf/

jf uf]nfsf/ vfN6f] agfOG5 . h'g () ld=ld= Jof;sf] Pr=l8=lkO{= -HDPE) kfOkåf/f rkL{;Fu hf]l8G5g\ . of] rkL{ 3/ b]vL s]xL 6f9f cfjZostf cg';f/ tn pNNf]lvt

tl/sf cg';f/ agfpg ;lsG5 . vfN8f] vGg] hldgdf s]lx cUnf] sf7 jf lsnf uf8L

vfN8f]sf] s]Gb| ljGb' agfpg] / 8f]/Lsf] ;xfotfåf/f hldgdf vfN8f] leq s'g lsl;dsf]

nfO{lgË ug]{ xf] ;f]xL adf]lhd ! ld6/ b]lv !=^ ld6/ ;Ddsf] uf]nfO{ /]vfÍg ug'kb{5 .

;f]xL /]vfÍg adf]lhd hldgaf6 nueu !=@ ld6/ b]lv !=% ld6/ ;Ddsf] vf8n vGg'

kb{5 . aflx/sf] kmf]xf]/ kfgL cfpg glbgsf] nflu vfN8f] leq ;txdf !% b]lv #)

;]=ld=hlt lu§L cyjf dl;gf] 9'Ëf /fvL ;f]nLË ug{ ;lsG5 .

vfN8f]sf] uf/f] aflx/sf] uf]nfO{ uf/f]sf] df]6fO ulx/fO pko'Qmttf

cf/=l;=l;= ! ld6/ % ;]=ld= !=@ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

O§f ;'Vvf !=$^ ld6/ @# ;]=ld= !=@ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

9'Ëf ;'Vvf !=^) ld6/ #) ;]=ld= !=%ld6/ lxdfnL tyf kxf8L If]q

@= of] rkL{ lgdf{0f ubf{ rkL{ 3/ / vfN8f] cnu cnu lgdf{0f ul/G5 . o;sf] :Nofjdf o"

-U_ cfsf/sf] d'v (water sealed) ePsf] Kofg hf]l8G5, h;nfO{{ () ld=ld= b]lv

!!) ld=ld= ;DDfsf] @=% s]=lh=jf $ s]=lh=Pr=l8=lk=kfOkåf/f hf]l8G5 . kfOk hf]8\bf

slDtdf @ ;]=ld=kfgL kfOkdf cl8g' kb{5 tyf kfOknfO{{ !M!% sf] :nf]kdf /fVg' kb{5 .

#= vfN8f]sf] uf/f] O§f jf 9'Ëfn] hf]8\bf hldg dfly #) ;]=ld=;Dd / hldg d'lg #) ;]=ld=

;Dd !M^ l;d]G6 afn'jfåf/f hf]8g' kb{5 / afFls efu ;'Vvf O§f jf 9'Ëf nufpg' kb{5 .

uf/f]nfO{{ alnof] agfpgsf] nflu 7fpF 7fpFdf % ;]=ld= lkl;l; ug{ ;lsG5 .

$= vfN8f]sf] uf/f] olb cf/=l;=l;= agfpg] ePdf % ;]=ld= df]6fO{ #) ;]=ld= cUnf] / !

ld6/ uf]nfO{ ePsf] cf/=l;=l;= l/Ëx? k|of]u ug{ ;lsG5 . ;fwf/0ftof l/Ëx? Ps dfly

csf]{ ub}{ /flvG5 / # b]lv $ j6f hlt l/Ëx? k|of]u ug{ ;lsG5 .

20

%= cf/=l;=l;=:Nofj agfpFbf !=$^ ;]=ld=×!=@# ;]=ld= hltsf] jgfpg' k5{ . To;sf] nflu

* ld=dL= sf] /8nfO{{ @) ;]=ldsf] b"/Ldf /flv %) ld=ld= df]6fO ePsf] :Nofj agfpg

;lsG5 .

^= rkL{ 3/ lgdf{0f ubf{ ;se/ kSsL 3/ lgdf{0f ug'{kb{5 . rkL{ 3/sf] uf/f] nufpFbf

9'Ëf jf O§f jf df6f]sf] ;fy !!=% ;]=ld= -O§fdf_ / #) ;]=ld=-9'Ëfdf_ df]6fOsf] uf/f]

nufpg' kb{5 . 9f]sfsf] nflu )=&% ld6/ rf}8fO tyf !=* ld6/ cUnf] v'NNff 7fpF /

flv uf/f] nufpg' kb{5 .

&= rkL{3/ leqsf] 7fpF km/flsnf] agfpgsf] nflu 9f]sf aflx/tkm{ v'Ng] agfpg' kb{5 .

sf7sf] k|m]ddf h:tfkftf nufO ̂ nf]/ ;tx b]lv % ;]=dL= vfnL /fVg' kb{5 . e]lG6n];gsf]

nflu ̂ nf]/ ;tx b]lv !=^ ld6/ prfOdf #) ;]=ld=×$);]=ld=sf @ j6f v'nf e]lG6n]zg

/fVg' kb{5 ;fy} e]lG6n]zgnfO{{ kbf{ jf h'6n] aGb ug'{ kb{5 .

*= rkL{ 3/sf] 5fgfnfO{{ ;se/ :yfoL ?kdf -h:tfkftfn]_ 5fpFbf /fd|f] x'G5 . :yfgLo

;fdu|Lx?nfO{{ clwstd k|of]udf NofO 5fgfnfO{{ Jojl:yt u/fpg ;lsG5 .

(= rkL{sf] leqL / aflx/L efudf cfjZostf adf]lhd df6f], uf]j+/ kfgLn] d'5L afSnf] u/L

lnk]/ lrl6Ss /fVg'kb{5 .

-n]cfp6 $M!_

21

-n]cfp6 $M@_

-n]cfp6 $M#_

22

23

kmfObfx? M

• uGw lgoGq0f x'G5 .

• k|ofKt kfgL pknAw x'g] 7fpFdf al9 pkoSt x'G5 .

• dWod cfo>f]t ePsf u|fdL0f tyf ;fgf zx/L If]qsf hgtfnfO{{ pko"St x'G5 .

• al9 ;do l6sfpF, ;'/lIft tyf :j:y jftfj/0f x'G5 .

• s'lxP/ ;'Vvf ePsf] n]bf] -:nh_ nfO{{ dnsf] ?kdf k|of]u ug{ ;lsG5 .

a]kmfObfx?M

• vfg]kfgLsf] >f]t glhs} agfPdf hldgsf] kfgL tyf hldgd'lgsf] kfgLdf k|b'if0f x'g]

;Defjgf al9 x'G5 .

• w]/} kfgL tyf hldgsf] cfjZostf kb{5 .

• vfN8] rkL{ tyf lecfO{lk rkL{ eGbf s]xL dxuf+] x'G5 .

• kfgLsf] ;txdfly ePsf] 7fpFdf lgdf{0f ug{ uf¥xf] kb{5 .

• lgdf{0f ug{ k|fljlws ;xof]u cfjZos kb{5 .

24

dd{t ;Def/ ubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? M

• rkL{df ;w} el/ Go"gtd Ps aflN6 kfgL /fvL /fVg' kb{5 .

• rkL{sf] k|of]u kl5 k|To]s k6s kfgL xfNg' k5{ .

• rkL{df lb;f ug'{eGbf klxn] yf]/} kfgL xfnL KofgnfO{{ lr;f] agfO /fVg' kb{5 h;n] ubf{

lb;f Kofgdf /fd|f];Fu aUg ;Sb5 .

• lb;f a:g] 7fpF nuftf/ ;kmf ul//fVg' kb{5 .

• vfN8f] el/Pdf gofF vfN8f] t'?Gt agfO{ k|of]u ug'{ kb{5 .

• lb;f ul/;s]kl5 ;fa'g jf v/fgL kfgLn] /fd|f];Fu xft w'g] ug'{ kb{5 .

• Kofg tyf kmnf]/ ;w} ;kmf /fVg'kb{5 .

• ljleGg lsl;dsf /;fog, Pl;8x? rkL{ tyf Kofgdf k|o]fu ug'{ xflgsf/s x'G5 .

• Kofgdf grflxg] lsl;dsf sk8f, 9'Ëf cflb xfNg' x'Fb}g .

• cfsf;] kfgL, efG;f tyf afy?dsf] kfgLnfO{{ rkL{df xfNg' x'Fb}g.

• lb;f k'5\gsf] nflu 9'Ëf tyf 3fF;kft k|of]u ug'{ xF'b}g .

rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos hgzlSt tyf ;fdu|Lx? M

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

cf/l;l; nfOlgË

;'Vvf O6fsf] nfOlgË

;'Vvf 9'Ëfsf] nfOlgË

vfN8f]df nfOlgËsf] nflu 1 bIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 0.1 1.83 2.54

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 1.15 3.61 8.36

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 44.24 149.52 1.88

4 l;d]G6 lsnf]u|fd 0.17 0.95 2.37

5 jfn'jf 3gld6/ 0.04 0.17 0.32

6 /8 lsnf]u|fd 4.00 18.55 20.55

7 jfOlG8Ë jfo/ lsnf]u|fd 1.00 0.18 0.2

25

rkL{ dflysf] c:yfoL ;+/rgfsf] nflu 1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 1.39 1.39 1.96

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 4.06 4.06 7.93

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 374.04 374.04 1.32

4 l;d]G6 Aofu 1.56 1.56 2.91

5 jfn'jf 3gld6/ 0.07 0.07 0.64

6 lul6 3gld6/ 0.09 0.09 0.1

7 :Sofl6Ë Kofg ;+Vof 1.00 1 1

8 afF; ;+Vof 4.00 4 4

9 rkL{ jl/kl/sf] nflu

sf7 jf cGo :yflgo

;fdu|L

a08n 2.00 2 2

10 Knfli6s :sjfo/ ld6/ 1.35 1.35 1.35

11 () ldld kfOk

Prl8lk

ld6/ 1.50 1.5 1.5

12 5fgf a08n 1.00 1 1

13 gfOng lsnf] u|f 1.00 1 1

14 lsnf sfFl6 lsnf] u|f 0.50 0.5 0.5

15 hu / aflN6 ;+Vof 1.00 1 1

#=% rkL{3/ b]lv s]xL 6f9f ePsf] Kofgjfnf b'O{ vfN6] rkL{ (Water seal offset Double Pit Latrine)lgdf{0f ug]{ t/Lsf M-x]g'{xf]; n]cfp6 % / ^_

!= rkL{ lgdf{0f ubf{ rkL{ 3/ agfOg] 7fpFsf] ;fdfGotof ! ld6/ k5fl8kl§ cnUu}

j[Qfsf/ jf uf]nfsf/ b'O{j6f vfN6f] agfOG5 . o; k|sf/sf] rkL{ 3/ b]lv s]xL 6f9f

cfjZostf cg';f/ Ps vfN6] rkL{ h:t} u/L agfpg ;lsG5 . tL vfN6f]x?nfO{{ !!)

ld=ld= HDPE kfOkåf/f rkL{ Kofgaf6 !M!% sf] le/fnf] (Slope) x'g] u/L d+undf

hf]l8G5 / d+unaf6 jfO -Y) cfsf/df ljefhg u/L b'O{ cnu cnu vfN6f]df hf]l8G5 .

@= jfO -Y) cfsf/sf] hS;g÷d+undf tTsfn} k|of]u x'g] Pp6f gfnL v'nf / csf]{ gfnL

26

kfgL gr'lxg] u/L aGb u/]sf] x'g'kb{5 . jfO cfsf/sf] hS;g agfpFbf vf]Ng ;lsg]

x'g'k5{, lsgeg] kl5 aGb ePdf jf ;d:of cfPdf vf]n]/ x]g{ ldN5 . o;k|sf/sf]

zf}rfno lgdf{0f ug{] tl/sf Ps vfN8] rkL{ h:t} xf] .

kmfObfx?M

• uGwx? lgoGq0f x'G5 .

• k|ofKt kfgL pknAw x'g] 7fpFdf al9 pko'St x'G5 .

• b'O{ j6f vfN8f] dWo] s'g} vfN8f] j}slNks ?kdf k|of]u ug{ ;lsG5 .

• dWod cfo>f]t ePsf u|fdL0f tyf ;fgf zx/L If]qsf hgtfnfO{{ pko'St x'G5 .

• al9 ;do l6sfp, ;'/lIft tyf :j:y jftfj/0f x'G5 .

• s'lxP/ ;'v]sf] :nhnfO{{ dnsf] ?kdf k|of]u ug{ ;lsG5 .

a]kmfObfx?M

• vfg]kfgLsf] >f]t glhs} ePdf hldgsf] kfgL tyf hldg d'lgsf] kfgLdf k|b'if0f x'g]

;Defjgf al9 x'G5 .

• w]/} kfgL tyf hldgsf] cfjZostf kb{5 .

• vfN8] rkL{ tyf lecfO{kL rkL{ eGbf s]xL dxuf+] x'G5 .

• kfgLsf] ;tx dfly ePsf] 7fpFdf lgdf{0f ug{ uf¥xf] kb{5 .

• lgdf{0f ug{ k|fljlws ;xof]u cfjZos kb{5 .

dd{t ;Def/ ubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? M

• ;w} el/ Go"gtd\ Ps aflN6 kfgL rkL{df /flv /fVg' kb{5 .

• k|To]s k6s rkL{sf] k|of]u kl5 kfgL xfNg' kb{5 .

• rkL{df lb;f ug'{eGbf klxn] yf]/} kfgL xfnL KofgnfO{{ lr;f] agfO /fVg' kb{5 h;n] ubf{

27

lb;f Kofgdf /fd|f];Fu aUg ;Sb5 .

• lb;f a:g] 7fpF nuftf/ ;kmf ul//fVg' kb{5 .

• vfN8f] el/Pdf gofF vfN8f] t'?Gt agfO k|of]u ug'{ kb{5 .

• lb;f ul/;s]kl5 ;fa'gkfgL jf v/fgL kfgLn] /fd|f];Fu xft w'g] ug'{ kb{5 .

• Kofg tyf ˆnf]/sf] ;tx ;w} ;kmf /fVg' kb{5 .

• ljleGg lsl;dsf /;fog, Pl;8x? rkL{ tyf Kofgdf k|of]u ug'{ xflgsf/s x'G5 .

• Kofgdf grflxg] lsl;dsf sk8f, 9'Ëf cflb xfNg' x'Fb}g .

• cfsf;] kfgL, efG;f tyf afy?dsf] kfgLnfO{{ rkL{df xfNg' xF'b}g .

• lb;f k'5\gsf] nflu 9'Ëf tyf 3fF;kft k|of]u ug'{ x'Fb}g .

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5 M

-n]cfp6 %_

28

-n]cfp6 ^_

29

vfN8f]df ljleGg uf/f] ePsf]

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

cf/l;l; uf/f] cf/l;l; uf/f]

vfN8f] nfOlgËsf] nflu 1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 0.2 0.2

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 2.3 2.3

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 88.48 88.48

4 cf/l;l; l/Ë ;+Vof 8.00 8.00

5 jfn'jf 3gld6/ 0.70 0.35

6 cf/l;l; l/Ë se/ ;+Vof 2.00 2.00

rkL{ dflysf] ;+/rgfsf] nflu 1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 1.39 6.16

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 4.06 5.14

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 374.04 978.03

4 l;d]G6 Jofu 1.56 1.64

5 jfn'jf 3gld6/ 0.07 0.38

6 lul6 3gld6/ 0.09 0.11

7 :Sofl6Ë Kofg ;+Vof 1.00 1

8 afF; ;+Vof 4.00

9 rkL{ jl/k/Lsf] nflu sf7

jf cGo :yflgo ;fdu|L

a08n 2.00

10 Knfli6s :Sjfo/ ld6/ 1.35

11 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 1.50 2.6

12 5fgf a08n 1.00

13 gfOng lsnf] u|fd 1.00

14 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 0.50 1

15 hu / aflN6 ;+Vof 1.00 1

16 () ldld Prl8lk PNjf] ;+Vof 1.00 1

17 lh=cfO=Kn]gl;6 -@=%*&_ ld6/ @ 1.00 2

3030

18 l;lhcfO Kn]gl;6 ;+Vof 1.00 1.07

19 h] x's ;+Vof 1.00 12

20 lj6'ldg jf;/ ;+Vof 1.00 25

21 g6 af]N6 ;+Vof 1.00 14

22 sf7sf] sfd 3gld6/ # 1.00 0.08

23 Pn 8|k ;+Vof 1.00 2

24 sAhf ;+Vof 1.00 2

#=^ ;]lK6s 6ofª / ;f]slk6 hl8t rkL{ (Latrine with Septic Tank and Soakpit)

zx/L tyf cw{zx/L If]qdf hxfF 9nsf] Joj:yf 5}g jf lb;f lk;fanfO{ k|zf]lwt gu/L l;w}

9ndf /fVg kfOg] k|fjwfg 5}g . o:tf] :yfgdf ;]km\6L 6\ofÍ ;lxt ;f]slk6 ;d]t hf]l8Psf]

rkL{ agfpg pko'Qm x'G5 . ;]lK6s 6\ofÍn] lb;fnfO{ s'xfpg d2t ub{5 eg] ;f]slk6n] t/n

kbfy{nfO{ ;f]:g] sfd ub{5 .

lgdf{0f ug]{ t/Lsf M -x]g'{xf]; n]cfp6 &_;f]slk6 -Soakpit)!= rkL{ agfpg] 7fpFsf] hldgdf cUnf] sf7 jf lsnf ufl8 rkL{sf] s]Gb|laGb' agfpg] /

8f]/L jf /l;sf] ;xfotfåf/f hldgdf vfN8f] leq s'g lsl;dsf] nfO{lgË -uf/f]_ ug]{ xf]

;f]xL adf]lhd )=% ld6/ b]lv )=* ld6/ ;Ddsf] cw{uf]nfO{sf] /]vfËg ug'{kb{5 .

;f]xL /]vfËg adf]lhd nueu hldgaf6 nueu !=@ ld6/ b]lv !=% ld6/ ;Ddsf]

vf8n vGg' kb{5 . aflx/sf] kmf]xf]/ kfgL cfpg glbgsf nflu vfN8f] leq ;txdf !%

b]lv #) ;]=ld=hlt lu§L cyjf dl;gf] 9'Ëf /fvL ;f]nLË ug{ ;lsG5 .

vfN8f]sf] uf/f] vfN8f]sf] cw{ uf]nfO{ ulx/fO pko"Sttf

cf/=l;=l;= )=% ld6/ !=@ ld6/ t/fO u|fdL0fIf]q

O§f ;'Vvf )=&# ld6/ !=@ ld6/ t/fO u|fdL0f If]q

9'Ëf ;'Vvf )=* ld6/ !=% ld6/ lxdfn tyf kxfl8 If]q

@= vfN8f]sf] uf/f] O§f jf 9'Ëfn] hf]8\bf hldg eGbf dfly #) ;]=ld= ;Dd / hldgd'lg

#) ;]=ld= ;Dd !M^ l;d]G6 afn'jfåf/f hf]8\g] / afFsL efu ;'Vvf O§f jf 9'Ëfsf] uf/f]

nufpg' kb{5 . uf/f]nfO{{ alnof] agfpgsf] nflu 7fpF 7fpFdf % ;]=ld=lkl;l; ug{

;lsG5 .

#= vfN8f]sf] uf/f] olb cf/=l;=l;= agfpg] ePdf % ;]=ld= df]6fO{ #) ;]=ld= cUnf] / !

31

ld6/ uf]nfO{ ePsf] cf/=l;=l;= l/Ëx? k|of]u ug{ ;lsG5 . ;fwf/0ftof l/Ëx? Psdfly

csf]{ ub}{ /flvG5 / # b]lv $ j6f hlt l/Ëx? k|of]udf Nofpg ;lsG5 .

$= cf/=l;=l;=:Nofj agfpFbf nfO{lgË cg';f/ tn pNn]lvt adf]lhd agfpg ;lsG5 .

To;sf] nflu * ld=ld=sf] /8nfO{{ @) ;]=ld=sf] b"/Ldf /flv %) ld=ld= df]6fO ePsf]

:Nofj agfpg ;lsG5 .

uf/f] :Nofj ;fOh

cf/=l;=l;= !=)) ld6/

O§f ;'Vvf !=@# ld6/

9'Ëf ;'Vvf !=# ld6/

;]lK66ofÍ (Septitank):!= ;]lK66\ofÍ agfpFb rkL{ k|of]u ug]{ hg;+Vofsf] cfwf/df tn lbO{Psf] tflnsf adf]lhd

;]lK66\ofÍsf] vfN8f] agfpg' kb{5 . ;]lK66ofÍsf] e"O{df 9'Ëfsf] ;f]lnË dfly &% ld=ld=

df]6fO ePsf] !M@M$ lkl;l; ug{' kb{5 .

k|of]ustf{ ;+Vof nDjfO rf}8fO ;]lK6s 6ofªsf] kmf]xf]/ x6fpg] ;do

! jif{ @jif{

% !=% )=( ! !=!

!) @ )=( ! !=$

!% @ )=( ! !=# @=^

@) @=# !=! ! !=# @=*

@= ;]lK6 6\ofÍdf O§f jf 9'Ëfsf] uf/f]nfO{{ !M^ sf] l;d]G6 d;nfåf/f h8fg ug'{ kb{5 ;fy} !@ ld=ld=sf] -!M^_ n] leqsf] KNffi6/ ug'{ kb{5 . ;]lK66\ofÍ / kfgL ;f]:g] vf8nnfO{ () ld=ld=sf] Pr=l8=lk=kfOkåf/f hf]8g' kb{5 .

#= OGn]6 kfOksf] @) b]lv #) ;]=ld=6f9f uf/f];Fu hf]8]/ Aofkmn uf/f] -Baffl e wall) agfpg' kb{5 . h'g kfgLsf] ;tx eGbf !% ;]=ld=dfly / #) ;]=ld= kfgLsf] tn x'g] u/L agfpg' kb{5 .

$= l6 cfsf/sf] OGn]6 kfOknfO{ !% b]lv @% ;]=ld=nfO{ 8'afpg' kb{5 / OGn]6 kfOknfO{ cfp6n]6 kfOk eGbf Go"gtd !)) ld=ld= tn /fVg' kb{5 .

%= ;]lK6 6\ofÍdf xfjf gl5g]{ agfpg &% ld=ld=sf] df]6fOsf] cf/=l;=l;=:Nofj agfpg'

kb{5 / To;nfO{ &%) b]lv ()) ld=ld=sf] kmnfdsf] se/n] aGb ug'{ kb{5 .

^= Kofgjfnf vfN6] rkL{ h:t} u/L rkL{3/ agfpg' ;lsG5 .

32

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5 M

-n]cfp6 &_

33

kmfObfx? M

• ;a} eGbf ;'/lIft tyf :j:y rkL{sf] ljsNksf] ?kdf k|of]u ug{ ;lsG5 .

• uGwx? lgoGq0f x'G5 .

• kfgL hDg] If]qdf klg /fd|]f;Fu sfd ub{5 .

• dWod tyf pRr cfo;|f]t ePsf u|fdL0f tyf ;fgf zx/L If]qsf hgtfnfO{ pko'St

x'G5 .

• al9 ;do l6sfp, ;'/lIft tyf :j:y jftfj/0f x'G5 .

a]kmfObfx?M

• cGo rkL{sf] t'ngfdf dx+uf] x'G5 .

• w]/} kfgL tyf hldgsf] cfjZostf kb{5 .

• kfgLsf] ;tx dfly ePsf] 7fpFdf lgdf{0f ug{ uf¥xf] kb{5 .

• lgdf{0f ug{ bIf k|fljlws ;xof]usf] cfjZostf kb{5 .

dd{t ;Def/ ubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? M

• ;w} el/ Go"gtd Ps aflN6 kfgL rkL{df /fvL /fVg' kb{5 .

• rkL{df lb;f ug'{ eGbf klxn] yf]/} kfgL xfln KofgnfO{ lr;f] agfO /fVg' kb{5 h;n]

ubf{ lb;f Kofgdf /fd|f];Fu aUg ;Sb5 .

• k|To]s rkL{sf] k|of]u kl5 kfgL xfNg' kb{5 .

• lb;f a:g] 7fpF nuftf/ ;kmf ul//fVg' kb{5 .

• vfN8f] el/Pdf gofF vfN8f] t'?Gt agfO{ k|of]u ug'{ kb{5 .

• lb;f ul/;s]kl5 ;fa'g jf v/fgL kfgLn] /fd|f];Fu xft w'g] ug'{ kb{5 .

• Kofg tyf kmnf]/ ;w} ;kmf /fVg' kb{5 .

• ljleGg lsl;dsf /;fog, Pl;8x? rkL{ tyf Kofgdf k|of]u ug'{ xflgsf/s x'G5 .

• Kofgdf grflxg] lsl;dsf sk8f, 9'Ëf cflb xfNg' x'Fb}g .

• cfsf;] kfgL, efG;f tyf afy?dsf] kfgLnfO{ rkL{df xfNg' x'Fb}g .

• lb;f k'5\gsf] nflu 9'Ëf tyf 3fF;kft k|of]u ug'{ x'Fb}g .

34

:yfoL ;+/rgfsf] nflu

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 6.16

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 5.14

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 978.03

4 l;d]G6 Aofu 1.64

5 afn'jf 3gld6/ 0.38

6 lul6 3gld6/ 0.11

7 :s'ofl6Ë Kofg ;+Vof 1.00

8 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 2.50

9 Prl8lk l6 ;+Vof 1.00

10 lh=cfO=Kn]gl;6 -@=%*x&_ :Sjfo/ ld6/ 1.07

11 l;lhcfO Kn]gl;6 ;+Vof 2.00

12 h] x's ;+Vof 12.00

13 lj6'ldg jf;/ ;+Vof 25.00

14 Pn 8«k ;+Vof 2.00

15 sAhf ;+Vof 2.00

16 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 1.00

17 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

18 sf7sf] sfd 3gld6/ 0.08

;]lK66\ofÍ lgdf{0fsf] nflu

1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 12.66

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 5.17

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 1125.20

4 l;d]G6 Aofu 6.85

5 jfn'jf 3gld6/ 0.99

6 lul6 3gld6/ 0.53

7 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 3.00

8 Prl8lk l6 ld6/ 3.00

35

#=& dn rkL{ (Eco-San Latrine)

dn rkL{ -Eco -San) sf] dxTj s]xL jif{otf a9\b} cfPsf] 5 . oBlk dn rkL{ lgdf{0f

nfut a9L x'g' / k|of]u tyf ;/;kmfOdf s]xL a9L hl6ntf ePsfn] To;k|lt dflg;sf] e'msfj

Tolt a9\g ;s]sf] lyPg . xfn cfP/ dn rkL{sf] gd"gf (Model) df lgs} ;'wf/ cfPsf] 5 . dn

rkL{sf] p2]ZonfO{{ ;d]t Wofgdf /fvL ;'ne zf}rfnosf] ;+/rgfdf s]xL ;'wf/ NofO{ ljsNksf]

?kdf k|of]u ug{ ;lsg] ePsf] 5 . o;df dfgj dnd"qnfO{{ 5'§f5'§} sf]7fdf hDdf x'g] Joj:yf

ldnfO{Psf] x'G5 . o; gd"gfdf cGo rkL{df e}+m kfgLn] ;kmf ug{ ;lsG5 / lb;fnfO{{ ;'Vvf /fVg

h?/t kb}{g lsgeg] ;'ne rkL{df lgdf{0f ul/Psf b'O{j6f j}slNks vfN6f] x'gfn] 8]9 b'O{ jif{sf]

cjlw kl5 vfN6f]sf] j:t' k"0f{tof dndf kl/0ft x'G5 . lk;fj 5'l§P/ cnu} efF8f]df hDdf x'g]

ePsfn] To;nfO{{ lk;fadf ()Ü hlt kfgL ld;fP/ tTsfn} klg dnsf] ?kdf k|of]u ug{ ;lsG5 .

Osf];fg rkL{ ;fwf/0ftof ;'Vvfsf] ;fy;fy} kfgL k|of]u ug{] u/L b'j} cj:yfdf agfpg ;lsG5 .

-x]g'{xf]; n]cfp6 *_

!= lgdf{0fsf] sfo{x? Kofgjfnf rkL{ h:t} xf], cfjZos If]qkmndf b'O{j6f sf]7f hltdf

9'Ëf jf O§f ;f]lnË dfly &% ld=ld=hlt lkl;l; ug]{ . sf]7fsf] ;fOh !=)ld6/ ×!=@

ld6/ tyf prfO cfjZostf adf]lhd !=* ld6/ hlt /fVg] ;fy} sf]7fsf] k5fl8 k§L

lb;fnfO{ x6fpg #) ;]=ld=×#) ;]=ld=sf v'NNff 7fpF /fVg'kb{5 .

@= rkL{ 3/sf] aflx/L efu Kofgjfnf rkL{ h:t} cfjZostf adf]lhd agfpg' kb{5 .

#= lb;f ul/;s]kl5 u'åf/ ;kmf ubf{ k|of]u ePsf] kfgL lg:sf;gsf nflu ;fgf] Kjfn

/fVg] tyf To;nfO{ 8«]gkfOksf] ;xfotfaf6 aflx/ jf kmf]xf]/ hfg] vfN8f]df hDdf ug{

;lsG5 .

$= lk;fanfO{ 8«]gkfOksf] ;xfotfaf6 aflx/ /flvPsf] Knfli6ssf] ef8f]df hDdf ug{

;lsG5 . pQm efF8f]sf] cfsf/ cfjZostf adf]lhdsf] x'G5 .

%= lb;f ;'VVff ?kdf g} vfN8f]df /xg] ePsf]n] o; k|sf/sf] rkL{nfO{ ;'Vvf Osf];fg

elgPsf] xf] .

^= kfgL k|of]u ug]{ -Wet) k|sf/sf] rkL{df ljz]if k|sf/sf] Kofg k|of]u ul/G5 h;n] lk;fa

tyf lb;fnfO{ cnu agfpFb5 . o;sf] nflu lk;fasf] nflu cnUUf} Kjfn agfOPsf] x'G5

h'g kfOksf] ;xfotfaf6 KNffli6s 8«ddf hDdf ug{ ;lsG5 . c? ;+/rgfx? Kofg jfnf

rkL{ h:t} agfpg ;lsG5 .

36

-x]g'{xf]; n]cfp6 *_

37

kmfObfx? M

• kfgL sd x'g] tyf al9 x'g] b'j} :yfgdf k|of]u ug{ ;lsG5 .

• jftfj/0fLo d}qL rkL{sf] ljsNk xf] .

• k|fs[lts vfB rqm -k]6 b]lv v]t;Dd_ sf] sfd ub{5 .

• lb;f tyf lk;fanfO{ /fd|f] dnsf] ?kdf k|of]u ug{ ;lsG5 .

• ;a} ju{sf u|fdL0f tyf ;fgf zx/L If]qsf hgtfnfO{ pko'St x'G5 .

a]kmfObfx?M

• /fd|f] ;Grfngsf] nflu lb;f tyf lk;fasf] dxTj, kmfObf tyf a]kmfObfsf] af/]df

hfgsf/L x'g'kb{5 .

• dfgj dnd"q klg dnsf] ?kdf k|of]u ug{ ;Sg] r]tgf ePsf] ;d'bfodf al9 k|efjsf/L

x'G5 .

• ;fwf/0f rkL{sf] t'ngfdf dxuf]+ x'G5 .

• lgdf{0f ug{ bIf k|fljlws ;xof]u cfjZos kb{5 .

dd{t ;Def/ ubf{ Wofg lbg'kg]{ s'/fx? M

• lk;fjnfO{ cnUu} 8«ddf hDdf ug'{kb{5 ,

• olb rkL{af6 uGw cfpg yfn] v/fgL xfNg' kb{5

• s]6f s]6LnfO{ l7s 7fpFdf dfq lb;f ug{ cx|fpg' kb{5

• lb;f ul/;s]kl5 u'åf/ ;kmf ug{ cnUu} agfOPsf] Kjfn ;kmf ug'{ kb{5 .

• vfN8f] cfwf tyf tLg rf}yfO el/;s]kl5 vfN8f]nfO{ df6f] tyf v/fgLn] eg{'kb{5 .

• lb;f a:g] 7fpF nuftf/ ;kmf ul//fVg' kb{5 .

• lb;f ul/;s]kl5 ;fa'gkfgL jf v/fgL kfgLn] /fd|f];Fu xft w'g] ug'{ kb{5 .

• Kofg tyf km\nf]/ ;w} ;kmf /fVg'kb{5 .

• ljleGg lsl;dsf /;fog, Pl;8x? rkL{ tyf Kofgdf k|o]fu ug'{ xflgsf/s x'G5 .

• Kofgdf grflxg] lsl;dsf sk8f, 9'Ëf cflb xfNg' x'Fb}g .

• lb;f k'5\gsf] nflu 9'Ëf tyf 3f;kft k|of]u ug'{ x'Fb}g .

38

rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos hgzlSt tyf ;fdu|Lx?

;'Vvf dn rkL{

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

vfN8f] nfOlgËsf] nflu 1 bIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 6.83

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 12.33

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 1064.00

4 l;d]G6 Aofu 5.38

5 jfn'jf 3gld6/ 0.76

6 lul6 3gld6/ 0.36

7 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 2.50

8 %) ldld kfOk Prl8lk ld6/ 3.00

9 Prl8lk l6 ;+Vof 1.00

10 lh=cfO=Kn]gl;6 -@=%*&_ ld6/ 1.07

11 l;lhcfO Kn]gl;6 ;+Vof 3.00

12 h] x's ;+Vof 14.00

13 lj6'ldg jf;/ ;+Vof 30.00

14 Pn 8«k ;+Vof 2.00

15 sAhf ;+Vof 1.00

16 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 1.00

17 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

18 sf7sf] sfd 3gld6/ 0.09

19 g6 af]N6 ;+Vof 17.00

20 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

21 KNffli6s 8«d -%) ln6/_ ;+Vof 1.00

22 afOlG8Ë jfo/ lsnf] u|fd 0.34

kfgL k|of]u ug]{ k|sf/sf] dn rkL{ -cf/l;l; l/Ësf] vfN8f]_

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 0.2

39

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 2.3

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 88.48

4 afn'jf 3gld6/ 0.35

5 cf/l;l; l/Ë ;+Vof 8.00

6 cf/l;l; l/Ë se/ ;+Vof 2.00

:yfoL ;+/rgfsf] nflu

qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f1 bIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 6.16

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 5.14

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 978.03

4 l;d]G6 Aofu 1.64

5 jfn'jf 3gld6/ 0.38

6 lul6 3gld6/ 0.11

7 :s'ofl6Ë Kofg ;+Vof 1.00

8 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 2.60

9 %) ldld kfOk Prl8lk ld6/ 1.00

10 Prl8lk l6 ;+Vof 1.00

11 lh=cfO=Kn]gl;6 -@=%*&_ :s"kfj/ ld6/ 1.07

12 l;lhcfO Kn]gl;6 ;+Vof 2.00

13 h] x's ;+Vof 12.00

14 lj6'ldg jf;/ ;+Vof 25.00

15 Pn 8«k ;+Vof 2.00

16 sAhf ;+Vof 2.00

17 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 1.00

18 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

19 sf7sf] sfd 3gld6/ 0.08

20 Knfli6s 8|d ;+Vof 1.00

21 g6 af]N6 ;+Vof 14.00

40

#=* rkL{ hl8t jfof]UofF; Knf06(Attachment of a Toilet to Bio-Gas Plants)

u|fdL0f If]qsf ;d'bfodf :jf:y ;/;kmfOsf] k|j4{g ug{ rkL{ hl8t jfof] UofF; Knf06 j/

bfg ;fljt x'G5 . dfgj dnd"qnfO{{ jfof]UofF; Knf06df ld;fpFbf k"0f{tof 3'lnt e} To;df ePsf]

b'u{Gw x/fpg'sf ;fy} jfof] UofF; 6\ofÍleqsf] clS;hg ljlxg (Anaerobic) cj:yfdf w]/}h;f]

lhjf0f'x? db{5g\ . kmn:j?k jfof]UofF; Knf06af6 lg:sg] n]bf] (sludge) v]tjf/Ldf ;'/lIft?kn]

k|of]u ug{ ;lsG5 . jf:tjdf eGg] xf] eg] rkL{ hl8t jfof] UofF; Knf06sf] lgdf{0f / k|of]u Hofb}

lskmfotL ljsNksf] ?kdf lng ;lsG5 . lsgeg] o;sf] k|of]uaf6 k|ToIf?kdf lah'nL alQ afNg],

r'nf] afNg] cflb sfo{x? ug{ ;lsG5 eg] lb;f lk;fasf] plrt k|of]u e} jftfj/0fLo k|b'if0f

x'gaf6 /f]lsG5 .

lgdf{0f ug]{ tl/sfM -x]g'{xf]; n]cfp6 (_

rkL{ hl8t jfof] UofF; Knf06 lgdf{0f ubf{ rkL{ tyf jfof] UofF; Knf06sf cGo ;+/rgfx?

oyfjt x'G5g\ eg] rkL{af6 Pp6f j}slNks kfOk jfof] UofF; 6\ofÍLdf hf]8LlbP k'U5 . o;n] ubf{

jfof] UofF; Knf06df yk ;|f]t k|fKt e} phf{ pTkfbgdf ;xof]u k'U5 . o2lk xfd|f] ;dfhdf rkL{

hl8t jfof] UofF; r'nf]df ksfPsf] vfgf vfg s]xL cK7\of/f] dfGg] k|j[lQ obfsbf b]lvPtf klg

;f] wf/0ffdf lj:tf/ ;'wf/ x'+b} cfPsf] 5 . KNffG6 sqf] ;fOhsf] lgdf{0f ug]{ xf] ;f]xL adf]lhdsf]

ljleGg cjojx? kl/jt{g ug'{ kg]{ x'G5, ;fwf/0ftof tn pNN]flvt tflnsf adf]lhd ljleGg

cjojx?nfO{ lgwf{/0f ug{ ;lsG5 .

Different part of Plant Plant Size (m3)

A Length of Outlet (inside) 148 140 150 170

B Width of Outlet (inside) 148 120 120 130

C Digester Layout Radius 105 130 150 165

D Floor Outlet-Bottom of Overfl ow 40 50 60 65

E Depth of Digester 150 150 60 65

F Radius of Round Wall 80 102 122 135

G Center Digester-Manhole Wall - 185 208 221

H Floor Manhole-Bottom Dome 65 86 92 105

41

I Floor Manhole-Floor Outlet - 112 116 127

J Floor Digester-Top Dome 150 151 160 175

K Width of Outlet Slab 58 55 58 65

L Length of Outlet Slab 174 145 145 155

M Length of Compost Pit 100 200 200 200

N Width of Compost Pit 100 100 150 200

O Thickness of Bottom of Dome 20 23 26 26

P Pressure Height 35 26 24 22

R Dome Template Radius 81 113 144 167

->f]tM BSP Nepal_

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5

-x]g'{xf]; n]cfp6 (_

42

#=( km/s k|s[ltsf zStsf nflu rkL{ (Latrin for Disable people)

;fwf/0ftof ;kfËx?n] k|of]u ug]{ rkL{x? km/s k|s[ltsf zSt JolStsf nflu cK7of/f] x'g] ePsf]n] cnUu} k|sf/sf] rkL{ lgdf{0f ug{ cfjZos kb{5, To;sf] nflu ljz]if k|sf/sf] lXjn lro/ g} cfjZos kb{5 . -x]g'{xf]; n]cfp6 !)_

!= rkL{ 3/sf] leqsf] ;fOh Go"gtd @=@ ld6/ × !=^ ld6/sf] x'g'kb{5 / !=% ld=× !=% ld=sf] lxjnlro/ 3'Dg] 7fpF x'g' kb{5 . rkL{ 3/ leq ^) ;]ldsf] l:6nsf] ;dfpg] 8l08 slDtdf km\nf]/ af6 *) ;]=ld=dfly /flvPsf] x'g' kb{5 h;n] ubf{ dflg;n] To;nfO{ ;dft]/ lb;f ug{ ;sf]; . rkL{ 3/sf] csf]{ s'gfdf lb;f ug]{ Kofgsf] Joj:yf ePsf] Kjfn ;lxtsf] s'rL{ x'g' kb{5 . h;dfly a;]/ lb;f ug{sf] nflu pko"St x'g' kb{5 . aflx/ lgsfNg tyf x6fpg ldNg] ePsfn] lb;f ul/;s]kl5 s'rL{nfO{ ;kmf ug{ ;lsG5 .

@= rkL{ 3/df lxjn lro/ ;lxt hfgsf] nflu slDtdf !=% ld6/ km/flsnf] tyf cfjZos dfqfsf] :nf]k -!M!%_ ePsf] af6f] cfjZos kb{5 h;nfO{ 9'Ëf jf O§f ;f]lnËdfly &% ld=ld=df]6fO ePsf] !M#M^ sf] lkl;l;åf/f agfpg ;lsG5 . 9f]sfsf] glhs slDtdf

!=%ld=×!=%ld6/sf] Landing pknAw u/fpFbf leq k:gsf] nflu ;lhnf] x'G5 .

43

#= aflx/ tkm{ v'Ng] slDtdf ! ld6/ rf}8fO ePsf] 9f]sfsf] ;fy} 9f]sfsf] x]lG8n lXjnlro/df

cfPsf] dflg;n] ;dfpg ;Sg] / s'g} cj/f]w lagf leq k:g ;Sg] ul/ lgdf{0f ePsf]]

x'g' kb{5 .

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5M

-n]cfp6 –!)_

44

rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos ;fdu|L tyf hgzlStx? M

cf/l;l; l/Ësf] vfN8f]qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 0.1

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 1.15

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 44.24

4 jfn'jf 3gld6/ 0.17

5 cf/fl;l; l/Ë ;+Vof 4.00

6 cf/fl;l; l/Ë se/ ;+Vof 1.00

:yfoL ;+/rgf tyf :nf]ksf]sf] nflu1 bIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 9.47

2 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 25.88

3 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 318.39

4 l;d]G6 Aofu 18.87

5 afn'jf 3gld6/ 2.48

6 lul6 3gld6/ 3.52

:s'ofl6Ë Kofg ;+Vof 1.00

7 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 1.50

9 Prl8lk l6 ;+Vof 1.00

10 lh=cfO=Kn]gl;6 -@=%* &_ ld6/ 1.07

11 l;lhcfO Kn]gl;6 ;+Vof 3.00

12 h] x's ;+Vof 14.00

13 lj6'ldg jf;/ ;+Vof 30.00

14 Pn 8«k ;+Vof 2.00

15 sJhf ;+Vof 2.00

16 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 17.00

17 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

18 sf7sf] sfd 3gld6/ 0.15

19 g6 af]N6 ;+Vof 17.00

20 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

45

#=!)= ;fd'bflos rkL{(Communal Latrine)

olb ;d'bfosf] k|To]s 3/df rkL{ jgfpg hUuf pknAw gePdf ;j} 3/w'/L ldn]/ Ps sf]7f

eGbf al9 sf]7f ePsf] ;fd'bflos rkL{ jgfpg ;lsG5 .

-x]g'{xf]; n]cfp6 !!_

!= rkL{ lgdf{0fsf sfo{x? rkL{ 3/b]lv 6f9f vfN8f] ePsf] Kofg ;lxtsf] rkL{ h:t} xf]

t/ rf/j6f rkL{x? ;fy;fy} Ps} 7fpFdf aLrdf uf/f]sf] dfWodaf6 5'§fOG5 . h;sf]

nflu Go"gtd $=^& ld6/×!=%$ ld6/ If]qkmn cfjZos kb{5 . rf/j6} rkL{ 3/af6

cfPsf] lb;fnfO{ Pp6f d]gxf]n -d+un_df kfOksf] ;xfotfaf6 hDdf ul/ Ps jf b'O{j6f

vfN8f]df hDdf ug{ ;lsG5 . vfN8f] agfpg] tl/sf cGo Kofgjfnf rkL{ h:t} ePtfklg

o;df vfN8f]sf] uf]nfO{ s]lx 7"nf] x'G5, h'g rkL{ k|of]ustf{sf] ;+Vofdf e/ kb{5 .

@ vfN8f]sf] nflu :nfj ;fOh cg';f/ * ld=ld=sf] /8åf/f cf/l;l; ul/G5 / vfN8f]

leqsf] nfO{lgË klg 9'Ëf, O§f, l/Ë cfjZostf cg';f/ k|of]u ug{ ;lsG5 .

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5 M

-x]g'{xf]; n]cfp6 !!_

46

rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos ;fdu|L tyf hgzlStx? M

;'Vvf O6Ffsf] uf/f]sf] vfN8f]qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

1 bIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 5.682 cbIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 16.473 O§f ;+Vof÷3gld6/ 270.654 l;d]G6 Aofu 2.345 afn'jf 3gld6/ 1.216 lul6 3gld6/ 2.017 /8 lsnf] u|fd 53.538 jfOlG8Ë jfo/ lsnf] u|fd 0.519 &% ;]ld d]gxf]n se/ ;+Vof 1.0010 hu / aflN6 ;+Vof 1.00

47

:yfoL ;+/rgf O6fsf] uf/f] nflu 1 bIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 16.462 cbIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 15.883 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 3147.984 l;d]G6 Aofu 5.025 jfn'jf 3gld6/ 1.396 lul6 3gld6/ 0.077 :s'ofl6Ë Kofg ;+Vof 4.008 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 12.009 lh=cfO=Kn]gl;6 -@=%* &_ ld6/ 1.0710 l;lhcfO Kn]gl;6 ;+Vof 7.0011 h] x's ;+Vof 27.0012 lj6'ldg jf;/ ;+Vof 60.0013 Pn 8«k ;+Vof 8.0014 sJhf ;+Vof 8.0015 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 4.0016 hu / aflN6 ;+Vof 4.0017 sf7sf] sfd 3gld6/ 0.1518 g6 af]N6 ;+Vof 33.00

#=!! cfktsflng rkL{(Emergency Latrine)

b}jL k|sf]k tyf cGo k|fs[lts k|sf]ksf] ;dodf ljz]if ;Gbe{df cfkt\sflng zf}rfnosf]

clt g} cfjZos kb{5 . -x]g'{xf]; n]cfp6 !@_

!= o;df rkL{ 3/sf] aflx/L efu lgdf{0fsf] nflu :yfgLo ;fdu|Lx? h:t} af]/f, h'6,

afF;, sf7 cflb k|of]u ug{ ;lsG5 eg] lb;f ug{sf] nflu %) b]lv @)) ln6/ ;Ddsf

Knfli6s jf t]nsf 8«dx?nfO{ pko'St ulx/fOdf ufl8 k|of]udf Nofpg ;lsG5 . lb;f

ug{ a:gsf] nflu 8«dsf] dflyNNff] efu cfjZostf adf]lhd sf6]/ To;df sf7 jf s'lr{

h:tf] agfO k|of]udf Nofpg ;lsG5 .

48

tnsf] n]cfp6 cg';f/ ljleGg k|sf/sf ljleGg gfkx? /fVg ;lsG5

-x]g'{xf]; n]cfp6 !@_

49

->f]tMWASH Cluster af6 tof/ ul/Psf] >f]t k'l:tsfaf6 ;fef/_ rkL{ lgdf{0fsf] nflu cfjZos ;fdu|L tyf hgzlStx? Mcfktsflng rkL{ -6fOk P_qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

1 bIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 0.12 cbIf sfdbf/ sfdbf/÷k|ltlbg 1.823 afF; ;+Vof 44 :s'ofl6Ë Kofg ;+Vof 15 rkL{ dfyLsf] ;+/rgf sf] nflu sf7 jf cGo :yflgo ;fdu|L a08n 26 5fgf a08n 17 Knfli6s 8«d @)) ln6/ ;+Vof 18 &% ldld Prl8lk PNjf] ;+Vof 19 &% ldld Prl8lk e}G6 kfOk ;+Vof 2.510 Knfli6s ld6/ 1.3511 lsnf sfFl6 lsnf] uf|d 112 hu / aflN6 ;+Vof 13 O§f÷9'Ëf ;+Vof÷3gld6/ 3147.984 l;d]G6 Aofu 5.025 afn'jf 3gld6/ 1.396 lul6 3gld6/ 0.077 :s'ofl6Ë Kofg ;+Vof 4.008 () ldld kfOk Prl8lk ld6/ 12.009 lh=cfO=Kn]gl;6 -@=%* &_ :s"kfj/ ld6/ 1.0710 l;lhcfO Kn]gl;6 ;+Vof 7.0011 h] x's ;+Vof 27.0012 lj6'ldg jf;/ ;+Vof 60.0013 Pn 8«k ;+Vof 8.0014 sJhf ;+Vof 8.0015 lsnf sfFl6 lsnf] u|fd 4.0016 hu / aflN6 ;+Vof 4.0017 sf7sf] sfd 3gld6/ 0.1518 g6 af]N6 ;+Vof 33.00

cfktsflng rkL{ -6fOk lj_qm=;+= ljj/0f OsfO kl/df0f

1 cbIf sfdbf/ sfdbf/ ÷k|ltlbg 0.032 %) ln6/ Ifdtfsf] 8«d ;+Vof 13 x6fpg ;lsg] s'lr{ ;+Vof 14 Kjfn ePsf] 6j jf ;f]ln cfsf/sf] eFf8f] ;+Vof 1