4 marti, orsabati, 2013 w., n¹3 rit (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore...

16
akademiuri registracia ucvleli dapirebebiTa da imedgacruebebiT www.tsu.ge newspaper @ tsu.ge riT (ver) akmayofileben socialurad daucvelebs? Tsu-is studentebis mier momzadebuli specialuri nomeri marti, orSabaTi, 2013 w., ¹3 4 gv. 5 gv. 3 aTonelis quCaze, yofili 68-e skolis SenobaSi Sesuli socialu- rad daucvelebi sacxovrebeli farTiT uzrunvelyofas iTxoven. usaxlkaroebi Senobis datovebas manamde ar apireben, sanam maT moTxovnebs ar daakmayofileben. boloniis procesisaken gadaudgmeli nabijebi gv. 2 balansi `samoTxesa~ da `jojoxeTs~ Soris gv. 7 samuSaos ZiebaSi gv. 10 Tavisufleba, musika, adamianebi gv. 11 studenturi solidaroba, anu „ruporiani“ Temida gv. 12 Tavdacvis ministri Tsu-Si gv. 13 `imperia daingreva”-dan `sistema unda daingres”-mde gv. 14 nomerSi universitetis laboratoriidan fotoreportaJi gv. 8-9 gv. 4 ra bedi elis xdis xeobas? `im~ studentobis kalami dRevande- lobas gv. 12

Upload: others

Post on 14-Feb-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

akademiuri registracia ucvleli dapirebebiTa da imedgacruebebiT

www.tsu.ge [email protected]

riT (ver) akmayofileben socialurad daucvelebs?

Tsu-is studentebis mier momzadebuli specialuri nomerimarti, orSabaTi, 2013 w., N¹34

gv. 5

gv. 3

aTonelis quCaze, yofili 68-e skolis SenobaSi Sesuli socialu-rad daucvelebi sacxovrebeli farTiT uzrunvelyofas iTxoven. usaxlkaroebi Senobis datovebas manamde ar apireben, sanam maT moTxovnebs ar daakmayofileben.

boloniis procesisaken gadaudgmeli nabijebi gv. 2

balansi `samoTxesa~ da `jojoxeTs~ Soris gv. 7

samuSaosZiebaSi gv. 10

Tavisufleba, musika, adamianebi gv. 11

studenturi solidaroba, anu „ruporiani“ Temida gv. 12

Tavdacvis ministriTsu-Si gv. 13

`imperia daingreva”-dan `sistema unda daingres”-mde gv. 14

nomerSi

universitetis laboratoriidan

fotoreportaJi

gv. 8-9

gv. 4

ra bedi elis xdis xeobas?

`im~ studentobis kalami dRevande-lobas gv. 12

Page 2: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisis universiteti

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

2

magda gugava

salome kusiani

boloniis procesis farg-lebSi sauniversiteto ganaT-leba uzrunvelyofs studente-bis CarTvas internacionalur komunikaciaSi. saqarTveloc 2005 wlidan cdilobs fexi au-wyos evropaSi erTiani saganma-naTleblo sistemis Camoyali-bebis process. studentebs aqvT SesaZlebloba, monawileoba mi-iRon gacvliT programebSi, saz-afxulo skolebSi da konferen-ciebSi. magram xSiria SemTxve-vebi, roca studentebi msgavsi programebis simcires uCivian.

samxatvro akademiis arqite-qturis fakultetis studenti ana grigolia gviyveba, rom mis umaRles saswavlebelSi gacv-liTi programebi saerTod ar arsebobs da Tu studentebi saz-RvargareT midian saswavleb-lad, mxolod universitetisgan damoukidebeli gzebiT.

„am semestrSi bruselSi kon-ferenciaze mivdivar. programa me vipove, akademia ar damxmare-bia“, _ ambobs ana.

aseve aris SemTxvevebi, ro-desac universitetSi gacvliTi programebi mxolod garkveuli specialobebisTvisaa.

ilias saxelmwifo universi-tetis xelovnebaTmcodneobis mimarTulebis studenti, nino maRlakeliZe aRniSnavs, rom ar aqvs saganmanaTleblo pro-gramebSi aqtiurad CarTvis Se-saZlebloba.

„profesiidan gamomdinare Teoriulad vecnobi evropis kulturas, praqtikulad ki _ am etapze jerjerobiT ver va-xerxeb. programebi aris, magram Cemi profesiis ganxriT nakle-bad“, _ gveubneba igi.

ucxoeTSi miRebuli ganaT-leba studentisTvis arsebiTad mniSvnelovania. magram survili erTia, SesaZlebloba _ meore.

Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis asocirebuli pro-

fesori nino qimeriZe gvixsnis, rom saerTaSoriso gacvliTi programebi saganmanaTleblo politikis nawilia. dargobri-vi prioritetebi xSirad sasti-pendio da sagranto fondebis mieraa arCeuli. xdeba, rom erT konkretul wels saswavlo da kvleviTi grantebi SeiZleba gamocxaddes ekonomistebisT-vis, Semdeg wels _ iuriste-bisTvis, socialur da politi-kur mecnierebaTa fakultetis studentebisTvis da ase Sem-deg. humanitarulze gacvli-Ti programebi cotaa, Tumca mainc aris. aseve arc Tu iSvia-Tia saxelovnebo mimarTulebis studentTa dafinanseba, amis magaliTad gamodgeba germaniis akademiuri gacvlis samsaxuri (DAAD).

„yvela universitets aqvs gacvliTi programebi, insti-tutTaSorisi partniorobis memorandumebi, rac erT-erTi aucilebeli pirobaa umaRlesi ganaTlebis nebismieri saganma-naTleblo programis akredita-ciis procesSi“, _ ganmarta CvenTan saubarSi asocirebulma profesorma nino qimeriZem.

programaSi monawileobis mi-saRebad saWiroa icode erTi an ramdenime ucxo ena.

erovnuli gamocdebis si-stema iTvaliswinebs, rom stu-dentebs universitetSi Caricx-visas, sul mcire, erT evropul enaze SeuZliaT komunikacia, rogorc zogad, ise dargobriv Temebze. Tumca maT did nawils ar hyofnis enobrivi kompeten-cia gacvliT programebSi mona-wileobis misaRebad. isini ver axerxeben ucxo enis codnis gamyarebas an gaumjobesebas. ra-sac studentebis ukmayofileba mosdevs.

„samwuxarod, Cems univer-sitetSi arc ise karg doneze iswavleba ucxo enebi. bavSvebi, romlebic imarjveben sxvadasx-va gacvliT programaSi, ZiriTa-dad damoukideblad emzadebian repetitorebTan“, _ gveubneba

Tbilisis saxelmwifo univer-sitetis socialur da politi-kur mecnierebaTa fakultetis meoTxe kursis studenti ana yia-saSvili.

evropuli enebis dabal do-neze swavlebis Sesaxeb lapara-koben samxatvro akademiis stu-dentebic da mizezad moZvele-bul meTodebs, arakvalificiur leqtorebsa da arasaTanado saxelmZRvaneloebs asaxeleben.

ana grigolias inglisuri kviraSi erTxel utardeboda da isic, mxolod pirvel da meore kursze. „rac vicodi, isic dama-viwyda“, _ ambobs ana.

profesor nino qimeriZis ganmartebiT, ucxo enis swavla da swavleba dRes unda emyare-bodes enebis swavlisa da swav-lebis evrosabWos mier SemoTa-vazebul sarekomendacio Car-Cos, romlis standartebi pra-qtikulad warmatebiT muSaobs nebismier qveyanaSi. sakuTriv saganmanaTleblo programis farglebSic saWiroa mravalmx-rivi kontaqtebi ucxoeTSi. is Tvlis, rom universitets unda hqondes materialur-teqnikuri baza, ucxouri enebis swavlebis strategia da unda hyavdes ser-tificirebuli, kvalificiuri kadrebi.

„ucxouri enis Sesaswavlad aucilebelia saTanado resur-sebi, rac gulisxmobs calkeuli enobrivi donis Sesabamis uax-les saxelmZRvaneloebs, audio-vizualur saswavlo masalasa da am masalisTvis saWiro teqnikas. aseve mniSvnelovania kvalifi-ciuri, gadamzadebuli, serti-ficirebuli kadrebi“, _ ambobs qalbatoni nino.

saqarTvelosTvis saintere-soa evropuli qveynebis gamoc-dileba. rogor xerxdeba yvela studentisTvis Tanabari piro-bebis Seqmna da ramdenad arian isini internacionalur komu-nikaciaSi CarTuli?

budapeStis lorand etvio-Sis saxelobis saxelmwifo uni-versitetis germanuli filo-logiis studenti balinc far-qaSi gviyveba, rom universiteti studentebs ucxo kulturis ga-sacnobad bevr gzas sTavazobs: `xSirad Camodian leqtorebi germanuli an inglisurenovani sivrcidan da 2-3 dRis ganmav-lobaSi atareben leqciebs da seminarebs sxvadasxva Temebze. aseve DAAD-sa da sxva gacvliTi programebis arseboba xels gvi-wyobs axlodan gavecnoT ucxo kulturebs“, _ ambobs balinci.

misi TqmiT, maRalia univer-sitetSi ucxouri enis swavlebis donec. „miuxedavad imisa, rom yvela SemTxvevaSi ver xerxdeba sasurveli xarisxis miRweva, uc-xouri enis leqciebi namdvilad SesaniSnavia da bakalavriatis programis mcire xangrZlivo-bis miuxedavad, Cven Zalian did codnas viRebT.“ – ambobs is.

balinci miiCnevs, rom bolo-niis procesi mas evropis sxva-dasxva sauniversiteto sivrce-Si orientirebaSi exmareba.

nino qimeriZis TqmiT, evro-pis saganmanaTleblo programe-bi ufro gaxsnilia internacio-naluri urTierTobebisTvis, evropaSi sxva tradiciebia am mimarTulebiT, rac programebs da swavlebas ufro efeqturs xdis. Sesabamisia Sedegic. misi-ve gancxadebiT, mniSvnelovania studenturi aqtiuroba. stu-dentebi unda moiTxovdnen uke-Tes pirobebs.

boloniis procesisaken gadaudgmeli nabijebi

axali Tsu.edu.ge

kursis Sefasebis kiTxvari

ivane javaxiSvilis saxe-lobis Tbilisis saxelm-wifo universiteti sai-

ubileo wlisTavis aRsaniSnavi RonisZiebebis farglebSi stu-dentebs, leqtorebsa da yvela dainteresebul pirs ganaxle-bul saits sTavazobs. igi momx-mareblebze orientirebuli, martivad aRsaqmeli da maqsi-malurad informaciuli iqneba.

veb-gverdi Tsu-is sazoga-doebasTan urTierTobis, in-formaciuli teqnologiebisa da operaciebis marTvis depar-tamentebis warmomadgenlebis TanamSromlobiT iqmneba. vi-zualuri mxare levan asaTians ekuTvnis.

`maqsimalurad vecadeT, rom veb-gverdis ganaxlebis dros momxmareblebis rekomendacie-bi da SeniSvnebi gagveTvalis-winebina. SeiZleba iTqvas, rom www.tsu.edu.ge sruliad icvle-ba, rogorc vizualurad, ise struqturulad. gaiolebulia navigacia. SevecadeT, rom yve-la saintereso da saWiro bmuli pirvel gverdze gadmogvetana”. _ ganacxada veb-gverdis re-daqtorma, Tsu-is sazogadoe-basTan urTierTobis departa-mentis warmomadgenelma Tamar cincaZem.

yvela is informacia, rac studentebs sWirdebaT, erT sivrceSia ganTavsebuli. pir-

velive gverdze vxvdebiT `stu-dentTa momsaxurebas”, sadac students SeuZlia naxos ro-gorc saswavlo cxrilebi, aseve, sagamocdo ganrigi, saganmanaT-leblo programebis aRwerilo-ba da sxva, romelTa moZiebac maqsimalurad gamartivebulia.

`kidev erTi siaxle, rac da-vamateT, aris sainformacio portal `Tsu-Online.” am gverdis saSualebiT studentebs Tu aka-demiuri personalis warmomad-genlebs SeeZlebaT informaciis miReba Tsu-Si, an misi egidiT mimdinare sxvadasxva aqtivobe-bisa da RonisZiebebis Sesaxeb (magaliTad, es iqneba grante-bi, sajaro leqciebi Tu sxva). brZanebebs, romlebsac univer-siteti gamouSvebs, niusebis meSveobiT mivawvdiT studen-tebs maTTvis gasageb enaze. aqve ganTavsdeba gazeT `Tbilisis universitetis” statiebi “PDF” formatis failebSi. Cven, sa-zogadoebasTan urTierTobis departamenti, vecdebiT, yvela siaxle studentebisTvis gasa-geb enaze gadmovTargmnoT. yve-la informacia iqneba pirvel-wyarodan. aqve ganTavsdeba sta-tiebi samecniero Jurnalidan `Tsu mecniereba” da sagazeTo CanarTidan. msurvelebs siax-leebis gamoweris SesaZleblo-bac eqnebaT”, _ ganacxada Tamar cincaZem.

xarisxis uzrunvelyofis samsaxuri ukve Tveze me-tia awarmoebs kvlevebs

sms.tsu.ge-s meSveobiT saswavlo kursis Sefasebis Sesaxeb. kvle-vis mizania, gaakeTos Sefasebebi universitetSi saswavlo pro-cesis mimdinareobis, sxvadasxva administraciuli struqture-bis Sesaxeb, rogoria studente-bis mimarT SeTavazebuli ser-visebi da sxva. raTa daigegmos strategiebi swavlis xarisxis gaumjobesebisTvis. universi-tets aqvs kvlevebis Catarebis mravalwliani gamocdileba da es tradicia wels kvlav aRsdga.

`18 dekembers damtkic-da kiTxvari saswavlo kursis Sefasebis Sesaxeb. kiTxvaris SemuSavebaSi CarTuli iyo ro-gorc universitetis saswavlo da samecniero departamentebi, aseve, yvela fakulteti, raTa SegvemuSavebina iseTi kiTxva-ri, romelic realur suraTs asaxavda. ufro mosaxerxebelia onlain gamokiTxva, radgan mib-mulia pirad meilebze da Ti-Toeul saswavlo kursTan. stu-dentis anonimuroba daculia. kiTxvari saSualebas mogvcems davadginoT, ra moswonT, an ar moswonT, ras aprotesteben studentebi. cxadia, amis gasage-bad gvWirdeba sazogadoebrivi azris kvleva. SeiZleba maTi Se-faseba subieqturi iyos, magram Tu am Sefasebis maRali maCvene-beli fiqsirdeba, arc ise subie-

qturad SeiZleba miviCnioT, ro-gorc es erTi SexedviT SeiZleba Candes~, _ ambobs Tamar vefxva-Ze, universitetis xarisxis uz-runvelyofis samsaxuris ufro-si, filologiis doqtori.

monacemebis analizi moxdeba yvela fakultetidan Sedegebis miRebidan erT TveSi da sajaro gaxdeba mxolod diagramebis da zogadi tendenciebis sa-xiT. pirvelad monacemebs kom-piuteruli programa ajamebs sami didi jgufis mixedviT, es aris dadebiTi, uaryofiTi da neitraluri informacia. stra-tegia aseTia: Tu romelime pro-fesoris mimarT iqneba uaryofi-Ti damokidebuleba, es Sedgebi Tavad mas gadaegzavneba da sa-jaro ar gaxdeba.

`meore semestris bolos vapirebT kidev erTi kvlevis Catarebas _ es iqneba kiTxva-ri, romliTac studenti Seaf-asebs _ kmayofilia Tu ara ad-ministraciuli momsaxurebiT, biblioTekiT, ramdenad efe-qturad xdeba fakultetidan informaciis miwodeba. Cveni administraciis pirobebSi es kv-leva pirvelad tardeba da didi molodini gvaqvs, radgan am ga-mokiTxvam bevri tendencia unda gamoaaSkaraos, raTa Camoya-libebuli strategia da gegma gvqondes, rogor ganvaviTaroT es yvelaferi momavalSi~, _ ga-nacxada Tamar vefxvaZem.

moamzades mariam beriam da Tamar javaxiSvilma

Page 3: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisisuniversiteti

[email protected]

3

cisia cercvaZe

salome gorgoZe

22 ianvars 31 ojaxi skolis SenobaSi Sesaxlda. socialurad daucvelebi, miuxedavad cudi pirobebisa, Senobis datovebas ar apireben. orsarTuliani sko-lis Senoba TiTqmis carielia, aivanze TeTri baneria gamo-kruli, romelsac didi, wiTeli asoebiT aweria `solidaroba socialurad daucvelebs”. Sesv-lisTanave TvalSi mogxvdebaT oTaxis erT kuTxeSi miyrili, damtvreuli saskolo inven-tari: merxebi, skamebi, dafis narCenebi. iqve, kibis kuTxeSi, erTmaneTze awyvia qimiisa da biologiis gakveTilebisaTvis gankuTvnili kolbebi, spirtiT savse qilebi, romlebSic bundo-vnad Cans zRvis mcenareebi da sxvadasxva qvewarmavlebi.

meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT mxolod gare ganaTebis imedad arian. farTo oTaxi TiTqmis carielia, car-ciT dasvril kedlebze bavSvis naxatebia gakruli. oTaxis erT kuTxeSi saxeldaxelod gake-Tebuli ramdenime sawolia, zoliani pledebiT. mopirdapi-re mxares tansacmliT dateni-li CanTebi erTmaneTze awyvia. oTaxSi aTamde adamiania, zogi merxebze Camomsxdara, zogic aivanze mzes eficxeba.

mariam aliaSvili socialu-rad daucveli, mravalSviliani dedaa. bavSvebis gamokvebas ufa-so sasadiloebidan wamoRebuli sakvebiTa da eklesiebidan miRe-buli daxmarebiT axerxebs. am-bobs, rom ukidures gaWirvebaSi cxovrobs, socialuri daxmare-ba Svilebis gamosakvebadac ar yofnis. sakuTari saxli ar aqvs, binis qiris gadaxda ki Zalian uWirs:

`yvelanair kriteriums vak-mayofileb, rom bina miviRo. Cemi socialuri qula aris 25 980. sanam mudmiv sacxovrebels ar momcemen, aqedan Cems Svileb-Tan erTad cocxali ar gaval. daviRale. `xazeikas” fuli Tu ar miveci, rom davcli binas sad wavide? gamoyon komisia, gadag-vamowmon, me ar meSinia gada-mowmebis. Tu mekuTvnis, momcen mudmivi sacxovrebeli, sadac ar meqneba imis SiSi, Tu qiras ver mivcem, gareT davrCebi~, – am-bobs igi.

mis gverdiT pensioneri ci-uri SeyilaZe zis, ambobs, rom usaxsrobis gamo binis gayidva mouxda:

„marTalia, socialurad daucvelebi varT da yovelTvi-urad daxmarebas viRebT, magram binis qiras am fuliT ver vix-diT. amitom vTxovT mTavrobas, rom mogvces TavSesafari ele-mentaruli sacxovrebeli piro-bebiT mainc. guliT avadmyofi adamiani var da Cemi aq yofna arafriT ar SeiZleba. meriaSi Segvpirdnen, rom sacxovrebeli farTi unda moecaT, magram da-pirebebi dapirebebad rCeba da kvlav am gausaZlis pirobebSi, siciveSi gviwevs cxovreba~, – gviTxra qalbatonma ciurim.

bolo ramdenime Tvis gan-mavlobaSi es ar aris pirveli SemTxveva, roca socialurad daucveli ojaxebi sxvadasxva SenobebSi saxldebian. 2 oqtom-bridan moyolebuli, mTeli

saqarTvelos masStabiT, so-cialurad daucveli ojaxebi da devnilebi aqtiurad ikavebdnen sxvadasxva farTs da axali xe-lisuflebisagan maT dakanone-bas moiTxovdnen.

mas Semdeg, rac sxvadasxva SenobebSi SeWrili adamianebis ricxvma ramdenime aseuls gad-aaWarba, axalma mTavrobam amis Sesaxeb samoqmedo gegma Seimu-Sava. saqarTvelos Sromis, jan-mrTelobisa da socialuri dac-vis ministrma daviT sergeenkom ganacxada, rom am adamianebis sakiTxs socialuri agentebi Seiswavlidnen da maT upirveles saWiroebebs gamoavlendnen.

miuxedavad imisa, rom jan-dacvis ministris gancxadebiT, 1000-ze met socialurad dau-cvel pirTan gaformda xelSe-kruleba eqvsi Tvis manZilze qiriT uzrunvelyofis Taobaze, socialurad daucveli ojaxe-bis nawili uars acxadebs aRniS-nul xelSekrulebaze, radgan eqvsi Tvis Semdeg isini kvlavac sacxovreblis gareSe rCebian.

aTonelis quCaze mdebare skolis SenobaSi Sesuli so-cialurad daucveli ojaxebis problemebiT studenturi or-ganizacia `laboratoria 1918” dainteresda. maTi organizebiT ukve Catarda ramdenime aqcia, maT Soris, Tbilisis meriasa da jandacvis saministrosTan. aqcias is socialurad daucve-li moqalaqeebic eswrebodnen, romlebic TbilisSi sxvadasxva SenobebSi arian Sesuli. aqciaze Sekrebilebi saministrosgan TavSesafris gamoyofas da binis qiriT uzrunvelyofas moiT-xovdnen.

`laboratoria 1918-is” we-vri aleqsandre cagareli am-bobs, rom usaxlkaro moqala-qeebis arseboba mniSvnelovani problemaa, romelic aucileb-lad unda mogvardes:

`Cven adgilze viyaviT mi-suli da informacia gavavrce-leT. gvinda, amas SevZinoT raRac konkretuli politiku-ri da iuridiuli forma, raTa dokumentacia davupirispi-roT im poziciebs, romelic Tbilisis meriasa da jandac-vis saministroSi aqvT. samwu-xaroa, rom jandacvis samini-stros didad ar anaRvlebs socialurad daucvelebis problemebi. es miaCniaT raRac umniSvnelo problemad, ro-melic sxva raRacebis Semdeg, odesme unda gadawydes. `sac-xovrebeli yvelas” _ es iyo Cveni mTavari devizi, rodesac usaxlkaroebis dasaxmareblad aqciebs vmarTavdiT. adamianebs saqarTvelos nebismier qalaq-sa Tu sofelSi unda gaaCndeT mudmivi sacxovrebeli, rac maT sakuTrebaSi iqneba da skolaSi sacxovreblad Sesvla saWiro aRar gaxdeba.” – ganacxada ale-qsandre cagarelma.

socialurad daucvelebi Sromis, janmrTelobisa da so-cialuri dacvis saministros socialuri dacvis departamen-tis ufross, gia kakaCias Sexvd-nen. molaparakebebs eswreboda `laboratoria 1918-is” wevri levan asabaSvili. misi TqmiT, aq-ciis monawileebs ori saxis moT-xovna hqondaT – grZelvadiani da moklevadiani:

`moklevadiani moTxovna iyo is, rom gadaiWras am adamianebis yoveldRiuri problemebi: de-nis miwodeba da pirveladi mox-marebis sagnebiT uzrunvelyo-fa. grZelvadiani moTxovna gu-lisxmobda Tavad am adamianebis

monawileobas im programebSi, romelsac socialuri dacvis departamenti axorcielebs”. – ganacxada levan asabaSvilma.

Sexvedrisas SeTanxmdnen, rom saministros socialuri dacvis departamenti iTanamS-romlebs socialurad dau-cvelTa warmomadgenlebTan da maTTan erTad ganixilavs da dagegmavs sxvadasxva programas. Tumca am dapirebas skeptiku-rad uyurebs levan asabaSvili. misi TqmiT, aqciebis Sedegi am etapze mxolod is aris, rom so-cialurad daucvelebs gamosax-lebiT aRar emuqrebian da Seno-bas policiis meTvalyureobac mouxsnes.

gia kakaCias gancxadebiT, am situacias kargi Seswavla da sa-Tanado analizi sWirdeba, razec muSaoba ukve daiwyo. misi TqmiT, aris socialurad daucvelTa kategoria, romelic marTla sa-Wiroebs sacxovrebliT uzrun-velyofas da aris SemTxvevebi,

romelic xelovnurad Seqmni-lis STabeWdilebas tovebs:

`aTonelis quCaze, rogorc TviTon amboben, 31-mde ojaxia. viyavi adgilze misuli da re-alurad vinc iq 24 saaTis ganmav-lobaSi cxovrobs, aris sadRac sami-oTxi ojaxi. ramdenime qal-batons ukve SevTavaze xandaz-mulTa pansionatSi gadasuliyo, sadac aris normaluri oTaxi, siTbo, ufaso sakvebi. komu-naluris gadaxdac ar mouwevT, pensia ki darCebaT. ar vici es mentalobis problemaa Tu risi, yovel SemTxvevaSi, uars ambo-ben xandazmulTa pansionatSi gadasvlaze~, – ganacxada gia ka-kaCiam.

misive TqmiT, gamosavali socialuri daxmarebis gazr-dasa da Tanxebis mizanmimarTul xarjvaSia, raTa socialurad daucvelTa bazaSi is adamianebi moxvdnen, romlebsac marTla sWirdebaT daxmareba:

`bazaSi arsebuli pirebi ki-

dev erTxel unda gadamowmdnen, rom es baza gaxdes realuri. bolo wlebis statistikas rom SevxedoT, sadRac 40-50%-iT aris gazrdili im adamianTa ka-tegoria, romlebsac siRatakis zRvaris bazaSi 57 000 qulaze naklebi aqvT. amas Sesabamisi ana-lizi sWirdeba. unda gairkves _ marTla ase gauaresda ori wlis ganmavlobaSi amdeni adamianis mdgomareoba, Tu aqac cifrebis xelovnurad zrdasTan gvaqvs saqme~, – ambobs gia kakaCia.

yofili skolis SenobaSi socialurad daucvelTa rao-denoba TandaTan izrdeba. isini danebebas ar apireben. oTaxis SuaSi mdgar magidasTan qali zis da jandacvis saministros saxelze morig gancxadebas wers. garSemo ramdenime mamaka-ci dgas da gancxadebis teqsts karnaxobs. imedi aqvT, rom uax-loes dReebSi maT moTxovnebs daakmayofileben...

riT (ver) akmayofilebensocialurad daucvelebs?

pirveli gverdidan

Page 4: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisis universiteti

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

4lali Sengelia

levan lorTqifaniZe

saqarTvelos mTavrobis eko-nomikuri politikis erT-erTi ZiriTadi aqcenti gasul wlebSi eleqtroenergetikis ganviTa-rebaze keTdeboda. xelisuf-lebam dargSi investorTa kapi-talis mosazidad da dasaban-deblad Sesabamisi pirobebic Seqmna.

2008 wels energetikis sami-nistrom potenciuri hesebis nusxa gamoaqveyna. siaSi aRmo-savleT saqarTvelos maRalm-Tiani zonis rigi mdinareebic aRmoCndnen. Sedegad, yazbegis raionSi eleqtrosadgurebis mSeneblobisaTvis farTo poli-goni gaiSala. Tavdapirvelad, ucxourma kompaniebma muSaoba darialisa da larsis xeobe-bis mimdebare teritoriebze daiwyes. cota xnis win ki maTi yuradRebis centrSi moeqca xdis xeoba _ saqarTvelos wi-Tel wignSi Setanili bunebis Zegli _ mdinare Tergis mar-jvena Senakadze, broliswyalze 6 megavatis simZlavris deri-vaciuli hesis, `yazbegi hesis’’ ageba igegmeba. amgvari hesebi ZiriTadad specialuri wyalsa-cavebis gareSe funqcionireben, eleqtroenergiis gamomuSaveba kalapotidan sagangebo milSi an arxSi gadasrolili wylis naka-dis turbinaze mimarTviT xdeba. sadguris aSenebis SemTxvevaSi, xdiswyalze mdinaris saSualo mravalwliuri xarjis mxolod 10% darCeba, rac araerTi ara-sasurveli ekologiuri cvli-lebis winapiroba SeiZleba gax-des. xdis xeobaSi mSenebare hese-bis mier warmoebuli el.energia saqarTvelos 6,5 centad unda moewodos, rac larebSi 10,7 Te-Tria. es yvela im tarifze ma-Ralia, romelic axla mogvewo-deba. es tarifi ruseTidan da azerbaijanidan importirebul eleqtroenergiis tarifze ma-Ralia.

xdis xeobaSi hesis mSe-neblobas sxvadasxva samoqala-qo jgufi Tu garemosdacviTi organizacia ewinaaRmdegeba. gansakuTrebiT aqtiuroben profesionali geologebi, daba stefanwmindis mkvidrni da is alpinistebi, romelTac xSirad uwevdaT am unikalur midamo-Si laSqroba. maT socialur qselebSi specialuri gverdi _ „gadavarCinoT xdis xeoba“ Seqmnes, sadac sakiTxis mimarT TavianT moTxovnebsa da damo-kidebulebebs axmovaneben. ram-denime kviris win internetSi am kampaniis monawileTa peticiac gavrcelda. peticia saqarTve-los energetikisa da bunebrivi resursebis saministros, sa-qarTvelos mTavrobis, garemos dacvis ministrisa da yazbegis municipalitetisadmia mimar-Tuli. misi avtorebi yazbegis municipalitetSi mimdinare hesebis mSeneblobas aprotest-eben da maTi SeCerebis moTxov-niT gamodian. aRniSnul peti-cias dReisaTvis ukve 700-mde xelmomweri hyavs.

saqarTvelos mTianeTis bu-nebis dacvaze orientirebul samoqalaqo moZraobaSi uamravi axalgazrdaa gaerTianebuli. maT Soris erT-erTi yvelaze ga-morCeuli gaxlavT 24 wlis SoTa buCukuri. igi acxadebs, rom xdis xeoba dausaxlebeli te-ritoriaa, sadac buneba xelux-leblad, anTropogenuri fa-qtorebis gavlenis gareSe aris SenarCunebuli. misive mtkice-biT, saqarTvelos teritoriaze

yvelaze meti unikaluri jiSis jixvi swored am, 22-kilometri-an, xeobaSi binadrobs. aqve igi yuradRebas amaxvilebs md. bro-liswylis mimdebared aRmoCe-nil mcenareTa gansakuTrebul, endemur saxeobebze. misi az-riT, 110-megavatian „darialhe-sTan“ SedarebiT, faqtobrivad, umniSvnelo simZlavris mqone eleqtrosadguris mSeneblobis gamo, umdidresi ekosistemis ga-nadgureba dauSvebelia. aqedan gamomdinare, igi xdis xeobis ga-darCenisTvis wamowyebuli kam-paniis monawilea da studenteb-sa Tu Tanatolebs ideis mxarda-Werisaken mouwodebs.

xdis xeobaSi hesis aSenebiT ekosistemis SesaZlo zianze amaxvilebs yuradRebas saqarT-velos arqiteqtorTa kavSiris, arqiteqturisa da turizmis ganyofilebis koordinatori beso tatiSvili. misi TqmiT, xe-obas didi problemebi Seeqmneba. mdinare broliswylis milebSi moqceviT Seicvleba klimati, Semcirdeba haerSi tenianobis done. `zamTarSi mosuli Tovli swored am mdinaris xeobaSi xv-deba, cocxal mdinares ki Tov-li TviTonve gaaqvs, ris Sede-gadac haerSi tenianobis done balansdeba. ra moxdeba, Tu mdinare veRar gaitans Tovls? miwaze dadebuli Tovli gamoi-

wvevs erozias, Camoileqeba mTe-bi, amas mohyveba xeebi. mogex-senebaT, es xeoba mTlianad al-puri zonaa da igi gaqreba~, _ ambobs beso tatiSvili. misive TqmiT, tenianobis SemcirebiT seriozuli ziani miadgeba ad-gilobriv mrewvelobas: qsovas, Teqasa da cxvris tyavis damu-Savebas. mdinareSi wylis donis SemcirebiT ki dazaraldeba soflis meurneoba. `Tu, vTqvaT, eleqtroenergias gamovimuSa-vebT, samagierod, aRar gveqneba soflis meurneoba, daicleba sofeli~, _ acxadebs is.

eleqtroenergiis miReba da qveyanaSi arsebuli resur-sebis saWirod gamoyeneba rom aucilebelia, amas adasturebs saqarTvelos ganaxlebadi ener-giis asociaciis damfuZnebeli da direqtori amiran tabiZe. ma-gram igi eleqtroenergiis miRe-bis erT-erT saukeTeso wyarod asaxelebs qars. misi TqmiT, mo-winave qveynebi did yuradRebas aqceven garemosdacviT faqto-rebs da upiratesobas aniWeben energiis miRebis SedarebiT usafrTxo gzebs: `hesebis mSe-nebloba ar aris is erTaderTi gamosavali, ramac SesaZloa uzrunvelyos energousafrT-xoeba. saqarTvelos aqvs sxva is resursic, ramac SesaZlebelia, qveyana energodamoukidebeli

gaxados. Tanamedrove epoqaSi saqarTvelosTvis yvelaze xel-sayrelad mimaCnia qaris da mzis energiis ganaxlebadi wyaroebi, radgan dResdReobiT ramden eleqtroenergiasac saqarTve-lo hidroenergetikiT gamoimu-Savebs, misi 60% SesaZlebelia qaris energiis gamoyenebiTac miviRoT. ase rom, Tu unda gan-vaviTaroT hidroenergetika, am sakiTxSi didi gamocdileba aqvT evropelebs da Cven Seg-viZlia misi gamoviyeneba. de-rivaciulma hesebma, rom ver gaamarTla da didi ziani miayena florasa da faunas, amas evropa-Si didi xnis win mixvdnen~, – am-bobs beso tatiSvili.

„yazbegi hesis“ dakveTiT, garemoze zemoqmedebis Sefase-bisTvis (gzS) kvleva samecniero kvleviTma institutma „Tbilwy-algeom“ Caatara. angariSi memo-randumis xelmoweridan, daax-loebiT, 15-21 dReSi momzadda.

arsebobs `mwvane alterna-tivisa~ da arasamTavrobo or-ganizacia `stefanwmindis~ er-Toblivi SeniSvnebi da komenta-rebi hidroeleqtrosadguris mSeneblobisa da eqspluataciis proeqtis garemoze zemoqmede-bis angariSTan dakavSirebiT. komentarSi aRniSnulia, rom aseT mokle vadaSi `gzS~-s Ca-tareba absoluturad arare-aluria da es angariSis xarisx-ze pirdapir aisaxa. ar aris srulfasovnad gamokvleuli zegavlenis wyaroebi, ar aris dadgenili proeqtis SesaZlo zemoqmedebis Sedegad garemoSi mosalodneli cvlilebis saxe, xasiaTi, sidide, albaToba, ze-moqmedebis areali, xangrZli-voba da Seqcevadoba. arasrul-fasovania Semarbilebeli Ro-nisZiebebi. „gadaWriT SeiZleba iTqvas, rom proeqtis garemoze zegavlena faqtobrivad Seswav-lili ar aris~, _ xazgasmulia dokumentis pirvelive nawilSi.

amasTanave, „mwvane alterna-tivis“ warmomadgenlebi mTavar safrTxes mdinaris mravalwlia-ni xarjis 90%-is SemcirebiT ga-mowveul biomravalferovnebis darRvevasa da CanCqerTa wylis gareSe darCenaSi xedaven. isini uerTdebian moTxovnas xdis xe-obaSi mSeneblobaTa akrZalvis Sesaxeb.

sazogadoebis maRali in-teresebisa da imis gaTvalis-winebiT, rom gansaxilveli sa-kiTxebi saxelmwifo da sazoga-

doebrivi interesebis farTo wres exeboda, garemos dacvis saministrom mizanSewonilad miiCnia ekologiuri eqsperti-zis daskvnis gacemis admini-straciul warmoebaSi CarTos garemosdacviT sakiTxebSi aqtiurad CarTuli sxvadasx-va dainteresebuli pirebi Tu arasamTavrobo organizaciebi. 2013 wlis 4 martamde proeqtTan dakavSirebiT sakuTari ideebis SeTavazeba saministrosTvis SeuZlia nebismier dainterese-bul pirs. igive dagvidastures yazbegis municipalitetSi: ̀ mSe-nebloba ar mimdinareobs. gare-mos dacvis saministrom gadado nebarTvis gacema. unda gamoikv-lion yvelaferi~, – ganacxada municipalitetis sazogadoeba-sTan urTierTobis samsaxuris warmomadgenelma.

saqarTvelos energetikisa da bunebrivi resursebis mini-strma kaxa kalaZem CvenTan sau-brisas aRniSna, rom hesis savar-audo mSenebloba yovelgvari normebis dacviT moxdeba: `yaz-begis raionSi dagegmili yvela mSeneblobis Sesaxeb vmuSaobT garemos dacvis saministrosa da arasamTavrobo organizacieb-Tan erTad, rom sworad gavTva-loT bunebaze zemoqmedebisa Tu sxva faqtorebi. merwmuneT, yve-laferi Seiswavleba detalu-rad da Semdeg sajarod ganixi-leba,~ – ganacxada, kaxa kalaZem.

„mcxeTa-TianeTis sainfor-macio centris“ cnobiT, aRniS-nuli arasamTavrobo organi-zaciebi investors axali hesis aSenebis nacvlad, mis sakuTre-baSi myofi „yazbegi hesis“ rea-bilitaciasa da Tanamedrove danadgarebiT aRWurvas urCe-ven. mogaxsenebT, rom xdis xeo-baSi ukve arsebobs 1,5 mgvt simZ-lavris „yazbegi hesi“, romelic biologiur da landSaftur mravalferovnebaze mniSvne-lovani zianis miuyeneblad fun-qcionirebs.

garemosdacviT sakiTxebSi profesionali arqiteqtorebis CarTvas iTxovs saqarTvelos arqiteqtorTa kavSiris, arqi-teqturisa da turizmis ganyo-filebis koordinatori beso tatiSvilic. rogorc man Cven-Tan saubrisas aRniSna igi ela-paraka investors, romelic dah-pirda proeqtSi saWiro organi-zaciebisa da arqiteqtorebis CarTvas. `CemTvis ucnobia, man proeqtis wamowyebamde icoda Tu ara SesaZlo uaryofiTi fa-qtorebis Sesaxeb, rac SeiZleba hesis agebam moutanos bunebas, magram misgan miviRe dapireba, rom proeqtis SemuSavebisTa-nave ganxilvas moawyobda. Cemi mizani ki isaa, rom SevikriboT profesionali arqiteqtorebi, saqmeSi CavrToT studentebi da realurad gamovikvlioT, arqiteqturuli TvalsazrisiT ra sikeTisa Tu zianis momtani iqneba sazogadoebisTvis, bune-bisTvis xdis xeobaSi dagegmili hesis ageba~, – ambobs beso ta-tiSvili. rogorc ki SesaZlebe-li gaxdeba da amindebic xels Seuwyobs, yazbegSi Casvlasa da yvela mSenebare hesis Seswavlas gegmavs saqarTvelos ganaxle-badi energiis asociaciac. ro-gorc misi prezidenti acxadebs, gamoqveyndeba angariSic.

manamde ki mxolod imis Tqma SeiZleba, rom proeqtis ganxor-cielebis SemTxvevaSi, mdinaAAreSi darCeba wylis nakadis mxolod 10%, rac kidev ufro gazrdis darialis xeobis biomraval-ferovnebisTvis damangreveli zianis miyenebis da, zogadad, bunebrivi katastrofebis ganvi-Tarebis safrTxes.

ra bedi elis xdis xeobas?

Page 5: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisisuniversiteti

[email protected]

5

aleqsandre qeSelaSvili

`gaiRviZe, gaiRviZe, iq xar!~

– maRviZebs dedaCemi. meRimeba, vbrundebi da Zils vagrZeleb. ukve vici – studenti var. so-cialur da politikur mecnie-rebaTa fakulteti – aRtacebu-li umeorebs deda papaCems, ro-melic vera da ver imaxsovrebs am saxels. isev meRimeba: ase iZineb erT dRes abiturienti da iRviZeb studenti. SeiZleba imaze uemociod, imaze banalu-radac ki, vidre gegona. magram mere da mere xvdebi, rogor Rr-mad Setope. mere gefiqreba, mere geCveneba universitetis didi TeTri Senoba da iseTi SegrZne-ba geufleba, ai, TiTqos dasa-pyrobi mwvervalis ZirSi idge. didi, cota pirquSi da Tan anda-luzieli lamazmaniviT eSxiani mwvervalis ZirSi.

manamde ki zafxulis saRamoa – agvisto. Separuli niaviT mo-curebuli bindi. Tvalebs xuWav, TavisTavad Cndebian fragmente-bi: svetebiT damagrebul titan-ur SenobaSi miikvlev gzas, Tan tyavis CanTa gkidia. megobarTan erTad midixar da yvebi fsi-qoanalizis gavlenas moderniz-mis epoqaze. ise gatacebuli xar, arc gaxsendeba, paraskevi romaa da texasur barSi midixar karga blomad ludis dasalevad. xval fexburTia, magram mainc aRta-cebuli yvebi Sens eqsistencur ganaazrebebs.

arada, universiteti sxvanai-rad modis: me gaWedili avto-busidan Zlivs vaxerxeb Camosv-las. pirdapir meore korpusis win Camovdivar da swrafad avrbivar kibeebze. Cemi saxe-li mesmis, ukan Cemi megobari morbis. wvims, orive uxalisod SevdivarT derefanSi. qimiuri nivTierebebis suni dgas meore korpusSi - nul sarTulze bevri laboratoriebia. sul Tavidan magrad SeSinebuli davxetial-obdi am korpusis labirinTiviT derefnebSi. Tavi romeliRac holivudur trilerSi megona. vfiqrobdi, ai an axla wavawyde-bi rame saidumlo miniSnebebs an axla-meTqi. mere miveCvie yve-lafers. mere Cveva siyvarulSi gadaizarda. axlac 048 audito-riis win vdgavarT. aq leqciis dawyebas velodebiT, xmauria. rogor wesi, 10 wuTiT gvian mo-dis leqtori, kars aRebs da Ca-moRamebul auditoriaSi Sevdi-varT, mTel oTaxs xom sul erTi

CamomxrCvali naTura anaTebs. gareT wvims da mec atalaxebul ezos vuyureb Zveli, dabinduli fanjrebidan. gogoebi Sevatare jentlmenurad da ukan momiwia dajdoma. albaT muzeumidan wa-moRebuli skami melodiurad Wrialebs, ukan leqtoris xma cota bundovnad ismis da stu-dentebic ar iklaven Tavs. vcdi-lob, movusmino da yuradRebas vZabav, magram yuradReba rxe-vadia, mec cota xanSi sadRac gamirbis _ iq, sadac zurgCanTa mokidebuli avdivar kibeebze da vuyureb uzarmazar Senobas. sidiade macbunebs da mxiblavs. saRamoa, Semodgomis saRamo da daRlili anaTebs mze. yviTlad Srialeben xeebi. simartove rom gagitacebs raRacnairad da ama-sobaSi Sedixar kidec SenobaSi, TiTqos kata mogexviao, ise ge-Wdoba siTbo da xmauri. aq er-Tianad sxvaferdeba garemo. aq droc TiTqos sxvanairad gadis. iseTi SegrZneba geufleba, wina-dadebebisgan Seqmnil mdinare-Si curavde. Tan rogoria - Ti-Toeuli CayvinTva formirebas ukeTebdes Sens cnobierebas. Cemi auditoriisken mivikvlev gzas. isev sustad momyvebian ukan mzis sxivebi. zed karTan mxvdeba megobari, Tvalebis ce-cebiT auditoriaSi SevdivarT da cariel adgils vpoulobT – iqve kuTxeSi. yavisferi fere-bi modis CemTan fanjridan da simyudroves maxvevs Tavs. mere zari irekeba da leqtoric Semo-dis. wveriTa da siRrmeSi Cakar-guli TvalebiT. Tan ucnaurad

iRimeba, TiTqos raRac eSmakuri hqondes CvenTvis Cafiqrebuli. mere gamarjobas ambobs da lapa-raks iwyebs...

ho, roca patara viyavi, zu-stad iseTi warmomedgina uni-versiteti, filmebSi rom xata-ven: farTo ezoebiT, didi kam-pusiT, fasadebis sada ferebSi areuli Wrel-Wreli studente-biT. universitetis ezo, ratom-Rac, sul mziani iyo, bilikebs Soris gazoni mudam xasxasa mwva-ne. didi da patara auditoriebi, carciT dasvrili, yavisfer Sa-lis pijakebSi gamowyobili le-qtorebi daudevrad akidebuli zurgCanTiT da TiTqosda dabn-eul saxeSi Camjdari Soreuli TvalebiT.

universitetSi ki roca mo-vedi, yvelaze Zalian dabneuli me viyavi. meeqvse korpusis mig-nebac ki gamiWirda, mesames vin Civis. wignebis magivrad gelas saxeli SemomaCeCes xelebSi. ge-lasTan rigi idga, Cemze metad da naklebad dabneuli studen-tebis rigi. swavlac mxolod pirveli Sualedurebis win da-viwye. namdvilad gamiWirda Ta-vidan alRos aReba, mere da mere SeveCvie aqaur ritms. da simarT-le rom vTqvaT, namdvilad ar hgavda Tsu platonis akademias, arc sorbonis da oqsfordis garemos. Semodgomac ki wvimia-ni daiWira maSin. jer daketili iyo pirveli korpusi, maRlivSi gamocdebze siaruli ki bavSvo-baSi naTamaSeb stalkers mago-nebda. sul sxvanairi aRmoCnda Tsu. universiteti Tavisi pro-

blemebiTa da ucnauri xibliT. didi ambebi iyo - msjelobebi, wuwuni universitetis bedze. mere aRmovaCine, xandaxan iseT cvlilebebs viTxovdiT, 5 an iq-neb 10 wlis Semdegac rom unda gatarebuliyo. Cven xom didi albaTobiT am dros aq aRarc ki viqnebodiT. magram mainc iT-xovdnen studentebi am cvlile-bebs. albaT imitom, rom Tsu-m yvelaze mTavari, Tavisufali azrovneba gvaswavla da saxli-viT Segvayvara Tavi.

Tvalebs vaxel da leqcias vubrundebi. male gamovdivarT gareT. aRar wvims. rogorc wesi, WavWavaZis gamzirs zemodanve vkveT da gelasTan avrbivar, `qseroqsebSi~, Semdeg ukan mo-vuyvebi quCas da meeqvse korpu-sTan vCerdebi.

rogorc warmomedgina, axla wesiT uzarmazari aguris Seno-bis win, SesaniSnavad gaswore-bul gazonze unda vijde. vijde sqeltaniani wignebiT da didi bloknotiT, romelic savse iq-neba eseebiT, konspeqtebiT. Cemi bloknoti marTlac didia, Tum-ca Sig ufro meti adgili tuSiT gakeTebul Canaxatebs ukaviaT. arc gazonze vzivar romelime antikuri sidiadis kampusTan. me patara da myudro meeqvse korpusis win var, civ betonze Camomjdari. vfiqrob, samyaroSi xandaxan yvelaferi sxvanairad midis, vidre gvgonia. mainc miy-vars, Zalian miyvars Cemi aqauri cxovreba.

erTi leqciablogi

fiqria fiCxaZe

megi sajaia

yoveli semestris dasawyisSi Tbilisis saxelmwifo universi-tetis studentebi erTi da imave sakiTxis irgvliv erTiandebian _ „eleqtronuli registra-cia“, anu rogor airCon sagnebi sxvaze swrafad. sagnebis arCe-vis Semdeg ki iwyeba imis mogva-rebaze fiqri, Tu rogor gadaa-nacvlon ukve wvalebiT arCeuli sagnebi ise, rom erTmaneTs ar daemTxves leqcia-seminarebi.

tradiciulad, registra-ciis dawyebidan ramdenime wuT-Si bazaze Sesvla SeuZlebeli xdeba _ kompiuteruli pro-gramis muSaoba ferxdeba da, Sesabamisad, studentebi ver axerxeben cxrilebis mowesri-gebas. saqme isaa, rom sagnebis arCeva eleqtronuli formiT mimdinareobs da aTasobiT stu-denti erTdroulad cdilobs sistemaSi Sesvlas, rac Zalian xSirad xels uSlis mis gamarTu-lad funqcionirebas.

gazeTi `Tbilisis universi-teti“ Seecada gaerkvia, rogor Caiara akademiurma registraci-am, rogori mzaoba iyo Tsu-is sa-informacio teqnologiebis de-partamentSi da gaumarTldaT Tu ara studentebs molodini.

studentebi sistemis gamar-Tulobis Sesaxeb erT azrze arian _ sagnebis arCevis ele-qtronuli forma, programis gamarTulad muSaobis SemTx-vevaSi, moewonebodaT, radgan aqvT Tavisufleba, airCion is sagnebi da leqtorebi, romle-bic surT da rac mTavaria, aagon iseTi cxrili, romelic maTTvis komfortuli da mosaxerxebe-

li iqneba. mTavaria, teqnikuri mxare mogvardes da arsebuli problemebi aRmoifxvras.

gazafxulis semestris aka-demiuri registraciisTvis studentebi Tavidanve skep-tikurad iyvnen ganwyobilni. politologiis mimarTulebis studenti, demna janeliZe re-gistraciis dawyebamde varau-dobda, rom cvlileba imdenad mciredi iqneboda (Tu saerTod Seicvleboda rame) studentebi mas ver `SeigrZnobdnen~.

akademiuri registraciis dawyebamde ramdenime dRiT adre informaciuli teqnolo-giebis da operaciebis marTvis departamentis ufrosi, zurab jiqia acxadebda, rom am seme-strSi studentebs problemebi naklebad SeeqmnebodaT. `ga-datvirTulobis Sansi naklebi iqneba. saitis gadatvirTva ser-verTan ar iqneba dakavSirebu-li. rogorc programis avtori ambobs, Tavad programasac aRar unda hqondes problema, radgan masSi raRacebi gamartivda. vi-zualurad programaSi araferi ar Seicvala, magram Sida bme-bi ufro daixvewa. samwuxarod, programis datestva jer ver xerxdeba, radganac pikuri datvirTvaa saWiro, anu bevri momxmarebelis erTdroulad Sesvla. axla datvirTva 1%-mdec ar adis. Sedegebs Teberv-lis registracia gviCvenebs.“ _ ambobda igi, Tumca studen-tebis molodini gamarTlda _ miuxedavad imisa, rom baza daT-qmul dros gaixsna, saitze Sesv-la, faqtobrivad, SeuZlebeli iyo. ramdenime wuTis Semdeg, rodesac saitma funqcionireba normalurad daiwyo, studen-tebis umravlesobisTvis axlma problemam iCina Tavi: saitze

Sesulebs sagnebze adgilebi Sevsebuli daxvdaT. ,,meoradi profesiis Sesavsebad mWirde-boda sami sagani. ori aviRe da erTi ar gamixsna, miuxedavad imisa, rom savaldebulo sagani iyo. mogvianebiT, rodesac tu-torma sxva saganze damamata, aR-moCnda rom am sagnis leqtori gaTavisuflebulia,” _ gviTxra saerTaSoriso urTierTobebis mimarTulebis meoTxe kursis studentma Jana sirbilaZem.

wina semestrebisgan gansx-vavebiT, 16 Tebervals fakul-tetTa umravlesobas saswavlo cxrilebi ukve gamoqveynebuli hqonda. Tumca rogorc erT-erTi Cveni respondenti, sofio azariaSvili ambobs, sagnebi mis mier winaswar Sedgenili cxri-lis mixedviT ver airCia. `ro-desac akademiuri registracia daiwyo, sasurveli sagnebis arCeva ver movaxerxe. ver da-vaswari sxvebs an, miuxedavad imisa, rom Cemi donis sagani iyo, saerTod ar gamixsna. ver avir-Cie savaldebulo sagani da amis gamo momiwia tutorTan misvla, Tumca iqac saaTnaxevari videqi rigSi”.

arsebobs kidev erTi pro-blema, im studentebs, romleb-mac swavlis safasuri akademi-uri registraciis dawyebamde ramdenime dRiT adre gadaixa-des, bazebi ar gaexsnaT. bazis gasaxsnelad saWiroa gadaxdili Tanxis damadasturebeli qvi-Tris mitana studentTa momsa-xurebis centrSi, rac Tavis mx-riv, damatebiT problemebTanaa dakavSirebuli. „am semestrSi Tanxa droulad gadavixade, magram baza mainc ar gamexsna. damWirda qviTris mitana, raTa gadaxdili Tanxa dafiqsirebu-liyo da baza gaexsnaT. proble-

ma aris jer rigSi dgoma, rome-lic sakmaod grZelia, Semdeg lodini, rodis dafiqsirdeba, rom Tanxa namdvilad gadaxdili maqvs. am yvelafers momsaxu-re personalis damokidebulac emateba. rodesac vikiTxe, Tu ratom ar gamexsna baza, rome-lic 2 saaTis win unda gaxsnili-yo, erT-erTi TanamSromlisgan msgavsi pasuxi miviRe: `bazas maSin gavxsniT, roca Cven mog-vindeba“. sabolood, roca baza gamexsna, kidev erTma problemam iCina Tavi _ ver avirCie iseTi sagnebi da leqtorebi, romle-bic winaswar mqonda dagegmili,“ _ ambobs humanitaruli fakul-tetis studenti sofio JRenti.

akademiur registraciamde gakeTebuli komentaris dros zurab jiqia acxadebda, rom studentebs gazafxulis seme-strSi msgavsi problemebi aRar unda hqonodaT: ,,teqnikuri kuTxiT gavakeTeT is, rom sa-finanso informaciis mqone ba-zebi mivabiT Cvens saswavlo ba-zebs, anu, profilSi Sesvlisas students SeuZlia detalurad naxos, ramdeni aqvs Tanxa gadax-dili, ramdeni darCenili a.S. es gauiolebs safinanso departa-ments saqmes. studentebs aRar dasWirdebaT qviTriT xelSi rigSi dgoma da imis Txovna, rom baza gauaqtiuron. gadaxdili Tanxa avtomaturad dafiqsir-deba studentis saswavlo baza-Si.“ – gviTxra man.

gazeTi `Tbilisis universi-teti“ esaubra Tsu-is saerTa-Soriso urTierTobebis mimar-Tulebis students, nino say-vareliZes, romelic gacvliTi programiT bratislavis uni-versitetSi imyofeba. misi Tq-miT, iq problema, rasac sagnebis damTxveva an serveris gaumar-

Taoba hqvia, ar arsebobs, radgan yvela problema elvis siwrafiT gvardeba: „CvenTan sagnebis ar-Cevis igive sistemaa, rac Tsu-Si: Tu adgilebi Seivseba, aranai-ri problema ar aris, leqtors SeuTanmxdebi da dagamatebs. problema realurad ar iqmne-ba, serverebic ar itvirTeba. sagnebis damTxvevac ar xdeba, iqidan gamomdinare, rom cxrili winaswar viciT. sagnebis winapi-robebi ar gvexeba. gamocdebisT-vis registraciac sistemidan xdeba. erTxel ise moxda, rom koordinators orjer mivwere sagnis arCevis Taobaze, radgan me ver virCevdi. im wamsve amir-Cia. aq operatiulad muSaoben. administracias miRebis saaTebi aqvs nebismieri studentisTvis. gacvliTi programis studen-tebs damatebiTi SesaZleblobe-bic gvaqvs.“

amdenad, miuxedavad dapire-bebisa, rom am gazafxulis seme-stris akademiuri registracia wina wlebTan SedarebiT ufro daxvewili iqneboda, movlenebi tradiciulad warimarTa: stu-dentTa umravlesobisTvis ele-qtronuli bazebi gaumarTavad muSaobda, ris gamoc sasurveli saleqcio kursebis arCeva ver moaxerxes da semestri kvlav uk-mayofiloebma daiwyes.

akademiuri registracia ucvleli dapirebebiTa da imedgacruebebiT

Page 6: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisis universiteti

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

6

Tornike WeiSvili

jer kidev 2011 wlis Teberval-martSi dai-wyo kuluaruli saubrebi saxelmwifo umaR-lesi saganmanaTleblo dawesebulebebis, maT Soris, ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis samarTlebrivi statusis cvlilebis Sesaxeb. kargad maxsovs, rom im periodSi amaze xmamaRla saubars eri-debodnen. mxolod daxurul kars miRma `Cur-Culebdnen~ – kabinetebSi, auditoriebSi... zu-stad aravin icoda, ra bedi eweoda Tsu-s, xom ar eloda mas `Tu~-d gardaqmna. burusiT iyo moculi statusis cvlilebis ZiriTadi moti-vebi da is samarTlebrivi Sedegebi, romelic SeiZleboda xsenebul process mohyoloda. Seqmnili informaciuli vakuumis garRveva pi-radi kontaqtebis daxmarebiT vcade, mivaSure ra qveynis umaRles sakanonmdeblo organos, raTa nacnobi deputatebisgan mainc mimeRo zusti informacia mosalodnel cvlileba-da-matebebTan dakavSirebiT, romelic `umaRle-si ganaTlebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi igegmeboda. Tumca, Cemi mcdeloba warumate-blad dasrulda, radgan, oficialuri infor-maciiT, im dros jer kidev ar iyo momzadebuli cvlilebebis Sesaxeb kanonproeqtis saboloo redaqcia ganmartebiTi baraTiTurT.

sakiTxs garkveulwilad naTeli odnav mogvianebiT moefina. kerZod, 2011 wlis 17 maiss saqarTvelos parlamentma zedmeti xmauris gareSe miiRo cvlileba-damatebebi `umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb~ kanonSi, ro-melic sajaro samarTlis iuridiuli piris – ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis arasamewarmeo (arakomerciul) iuridiul pirad reorgani-zebisTvis samarTlebriv safuZvels qmnida. ufro zustad rom vTqvaT, saxelmwifos xel-Si aRmoCnda dispoziciuri uflebamosileba, umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebis statusis mopovebis mizniT daefuZnebina ro-gorc sajaro samarTlis iuridiuli piri, ise kerZo samarTlis arasamewarmeo iuridiuli piri. am etapze ukve cxadi gaxda, rom raoden samwuxaroc ar unda yofiliyo, process Seu-qcevadi xasiaTi hqonda miRebuli. da mainc, kiTxvis niSnis qveS rCeboda, Tu vin iyo aRniS-nuli sakanonmdeblo cvlilebebis iniciato-ri da lobisti saxelisuflebo eSelonebSi. marTalia, konkretuli pirovnebebis dasa-xelebisgan yvela Tavs ikavebda, Tumca, dak-virvebul Tvals namdvilad ar gauWirdeboda garkveuli wris pirTa merkantiluri zraxve-bis amokiTxva, romelTac Tsu Tavisi avtori-tetis, statusis gamo yelSi eCxirebodaT da ambiciuri biznes-gegmis, umaRlesi ganaTle-bis bazarze monopolistad Camoyalibebis Se-saxeb, ganxorcielebaSi xels uSlidaT.

universitetis arasamewarmeo (arakomer-ciul) iuridiul pirad gardaqmnis procesi mTavrobis 412-e dadgenilebiT dasrulda, romliTac ganisazRvra, rom ssip – ivane ja-vaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwi-fo universitetis samarTalmemkvidred a(a)ip - ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti unda miCneuliyo. anu, warsuls Cabarda `Zveli~ Tsu da daibada `axali~, iuridiulad ramdenadme saxecvlili Tsu – universiteti, romelsac erTi mxriv sa-xelmwifos mxridan sakuTrebaSi gadaeca qone-ba, magram meore mxriv, is aRmoCnda erTi-erT-ze umaRlesi ganaTlebis axla ukve sruliad komercializebul bazarze fesvgamdgar, fi-nansurad welgamarTul kerZo umaRles sas-wavleblebTan. amasTan, Tsu-s mmarTveloba daeqvemdebara regentTa sabWos kontrols, ramac calsaxad negatiuri zegavlena iqonia universitetis avtonomiis xarisxze.

ramdenime sityva, Tavis mxriv, regentTa sabWos Sesaxebac unda iTqvas, romelic sa-qarTvelos mTavrobis mier Seqmnili kole-giuri organoa. Tavdapirvelad mis ZiriTad funqciad saxelmwifos mier dafuZnebuli a(a)

ip umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebe-bis qonebis gankargvasTan dakavSirebul sa-kiTxebze monitoringis ganxorcieleba moi-azreboda, Tumca, SeiZleba iTqvas, regentTa sabWom warmatebiT SeiTavsa universitetis administraciis xelmZRvanelis daniSvnisa da universitetis biujetis araTu kontrolis, aramed misi damtkicebis kompetenciebic. Se-degad, uxeSad iqna xelyofili universite-tis, rogorc safinanso-ekonomikuri, ise ad-ministraciuli avtonomia. da, rac mTavaria, Seqmnili situaciis fonze saxelmwifom uari Tqva Tsu-s winaSe aRebul valdebulebebze, universitets Seuwyda is mcire sabiujeto dafinansebac, romelsac bolo wlebis ganmav-lobaSi iRebda.

maSasadame, daimsxvra Tundac im idealist-Ta warmodgenebi, romlebic arakomerciuli iuridiuli piris statusze gadasvliT var-audobdnen, rom universitets meti safinan-so avtonomia da samomavlo ganviTarebisTvis ufro xelsayreli pirobebi Seeqmneboda. dRes aRniSnul sakiTxSi kompetentur pirTa abso-luturi umravlesoba erTxmad ambobs, rom daaxloebiT 1 wlis win samarTlebrivi sta-tusis cvlilebam arsebiTad situacia ar ga-aumjobesa, ufro metic, Tsu-s menejments da-matebiT kidev ufro meti Tavsatkivari gauCi-na. Sesabamisad, Cndeba kiTxva: rogor SeiZleba Seqmnili rTuli viTarebis gamosworeba? vfi-qrob, pasuxi sakiTxisadmi kompleqsur mid-gomaSi imaleba. ufro konkretulad ki, Tsu-s unda aRudges sajaro samarTlis iuridiuli piris statusi, rac avtomaturad gamoiwvevs universitetis mmarTvelobis gamocalkevebas regentTa sabWos kontrolidan. aRniSnulis paralelurad, saxelmwifom unda gamoiCinos keTili neba pirveli qarTuli universite-tisTvis damatebiTi sabiujeto subsidirebis Sesaxeb. es yovelive dRevandeli mocemulo-bis gaTvaliswinebiT, Seqmnis myar niadags Tsu-s samomavlo ganviTarebisa da umaRlesi ganaTlebis bazarze poziciebis kidev ufro metad gamyarebisaTvis.

ramdenime sityva Tsu-s samarTlebrivi statusis

Sesaxeb

blogiredaqtoris sveti

ukve meSvide welia, rac univer-sitetis gazeTis redaqcias vxelmZ-Rvanelob da am xnis manZilze sul vfiqrobdi _ aRgvedgina gazeT `Tbilisis universitetSi” studen-turi furclis beWdva, romelic 1988-1989 wlebSi vaxtang gogua-Zis meTaurobiTa da im periodis aqtiur studentTa iniciativiT gamoicemoda. swored im wlebis ga-zeTis furclebs aqvs SemorCeni-li studentTa gulwrfeli da Ta-visufali azrovnebis xibli, rac esoden esadageba universitetis ideasa da imijs. aqamde gazeTSi Tanamedrove studentTa aqtiuri Cabma im motiviT ver moxerxda, rom qveynis masStabiT mediasaSualebe-bisTvis iribad dawesebuli mkacri cenzura erTgvarad gvzRudavda _ Tavisufali studentebisTvis dag-veTmo asparezi im yvela satkiva-risa Tu problemis gasaSuqeblad, rac maT realurad awuxebT. 2012 wlis saparlamento arCevnebis Sem-deg, rodesac axali xelisuflebis pirobebSi sityvis Tavisuflebis mopovebisa da dacvis realuri Se-saZleblobebi gaCnda (rasac Ta-vad studenturi moZraobis axalma talRamac daudo saTave), mTlia-nad redaqciisa da piradad Cemi ideis ganxorcielebisTvis noyie-ri niadagic `aRmocenda”. vfiqrob, warsuls Cabarda is periodi, ro-desac, wlebis manZilze, gazeTs Ta-visi realuri funqcia dakarguli hqonda da rodesac masSi, umeteswi-lad, saimijo statiebi ibeWdeboda. qveyanaSi axali sios daberva Tuki universitetis gazeTsac daetyo-ba, mimaCnia, rom amiT mxolod ga-movexmaurebiT im paToss, rom yvelaze Rirebuli da aqtualuri dRes adamiani (Cvens SemTxvevaSi ki, upirvelesad, studenti) da misi satkivaris gaTavisebaa. swored am mizans emsaxureba Cveni iniciati-vac, rac `Tbilisis universitetis” erT nomerSi mTlianad studente-bis mosazrebebisa da Sexedule-bebis warmoCenas iTvaliswinebs. Tavdapirvelad es idea maSin gaCn-da, rodesac gazeT `Tbilisis uni-versitetis” saiubileo komitetis Sekrebaze vimsjeleT – Tu ra Te-matika unda gaSuqebuliyo gazeTis 85 wlisTavisadmi miZRvnil nomer-Si. gazeTis redkolegiis wevrma, profesorma iago kaWkaWiSvilma da saiubileo komitetis wevrma, so-ciologiis mimarTulebis III kursis

studentma Tekla jamruliZem Ta-visufali studentebis monawileo-biT universitetis erTi gazeTis gakeTebis iniciativa gamoTqves, rac maSinve `avitace” da es mosaz-reba sul male redaqciasTan dame-gobrebul studentebs gavuziare.

`Cvens muSaobas im SemTxvevaSi aqvs azri, Tuki imas dagvawerinebT, rac gvawuxebs!” _ gulaxdilad miTxres studentebma da mec CavT-vale, rom ukve gvaqvs ufleba sxva-Ta uflebazec Riad vilaparakoT gazeTSi, Tuki, ra Tqma unda, eTikis farglebs ar gascdeba kritikuli azrovnebis Tundac Tamamad `gad-moSla” gazeTis furclebze _ es xom universitetia, akademiuri dawesebuleba, sadac `siyviTle” arafers uxdeba, garda siZvelisa... ase rom, gadawyda _ erTi gazeTi mTlianad studentebs gaekeTe-binaT ise, rom redaqcia masSi ar Careuliyo...

iniciativis gacxadebisTanave, 5 wuTSi Seiqmna SemoqmedebiTi jgu-fi _ `Tsu redaqcia”, romelSic sxvadasxva fakultetisa da kursis studentebi CaerTvnen. redaqto-roba socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis mesame kursis studentma giorgi lolaS-vilma iTava da yvela megobarsa Tu nacnobs miawvdina xma, rom uni-versitetis gazeTis saSualebiT yvelas SeeZlo Tavisi mwvervalis dapyroba... yvelas aRmoaCnda sa-kuTari Tema da Tavisi saTqmeli... yvela maTgans hqonda nafiqrali da gansjili... TiToeuli mTeli pasuxismgeblobiT miudga Tavis sa-keTebels da gverdze gadades stu-denturi ardadegebic... ase Seiqmna studenturi gazeTi _ `Tbilisis universiteti”, romelic, vfiqrob, maTi TviTrealizebisa da TviTga-moxatvis, Tu gnebavT `TviTgad-mofrqvevis” kargi saSualeba aR-moCnda... albaT, urigo ar iqneba, xSirad davuTmoT maT is asparezi, sadac sakuTar Tavs, guls, fiqrsa da azrs warmoaCenen, xandaxan kl-anWsac gamogviCenen, magram es ar unda gvewyinos, ar SeiZleba amaze gavbrazdeT – isini xom studentebi arian... Cveni studentebi, romle-bic erTmaneTs qvecnobierad Tavi-suflebis gamoxatvaSi ejibrebian... maS rogor... isini xom axla marT-lac yvelaze Tavisufalni arian...

nino kakulia

ukve gvaqvs ufleba sxvaTa uflebazec Riad vilaparakoT

gazeTSi

Page 7: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

nino nanitaSvili

giorgi lolaSvili

22 ianvars sastumro `redisonSi~ iu-sticiis saministrom Sromis kanonmde-blobaSi gansaxorcielebeli cvlilebe-bis proeqti pirvelad waradgina. samini-stro kanonproeqtis saxiT cvlilebebis parlamentSi Setanas Tebervlis bolos gegmavs. iqamde ki, Sromis kodeqsTan da-kavSirebiT sajaro diskusiebi mimdina-reobs.

19 Tebervals sastumro `Seraton metexi palasSi~ arasamTavrobo orga-nizaciebis TaosnobiT axali mTavrobis asdRiani muSaoba Sejamda. am Sexvedra-zeve ganixiles Sromis kodeqsis axali proeqtic, romelic iusticiis mini-stris moadgilem, aleqsandre baramiZem `jojoxeTsa~ da `samoTxes~ Soris balan-sis dacvis mcdelobad Seafasa: `moqmedi kodeqsi qmnida raRac samoTxismagvars damsaqmeblebisTvis, magram TiTqmis jo-joxeTismagvars _ dasaqmebulisTvis. im cvlilebebis Sedegad, romlebic Cven unda SevitanoT (yovel SemTxvevaSi, par-laments warvudgenT, rom Seitanos), ar SevqmniT arc samoTxes, arc jojoxeTs aravisTvis. Cven SevqmniT ubralod sa-marTlian TamaSis wesebs, romelSic da-saqmebulebs da damsaqmeblebs SeuZliaT iTamaSon~.

Sexvedraze `saerTaSoriso gamW-virvaloba saqarTvelos~ wevrma, laSa natroSvilma Sromis kodeqsis axal proeqtze moxseneba waradgina. man aRniS-na, rom iusticiis saministros mier war-modgenili cvlilebebi did wilad kar-gad pasuxobs im disbalansis aRmofxvras, romelic dasaqmebulsa da damsaqmebels Soris iyo warmoqmnili: `gansakuTrebiT aRsaniSnavia e.w xelSekrulebis moSlis institutis saerTod gauqmeba. Sexsene-bisTvis getyviT, rom aqamde, ufro swor-ad, dResac moqmed Sromis kanonmdeblo-baSi aris aseTi xelSekrulebis moSlis muxli, romelic damsaqmebels aZlevs SesaZleblobas, rom yovelgvari mize-zis dasaxelebis gareSe gaaTavisuflos dasaqmebuli samsaxuridan. axali redaq-ciiT aseTi ram aRar iqneba SesaZlebe-li da yvela SemTxvevaSi damsaqmebeli valdebuli iqneba, konkretuli mizezi miuTiTos, ratom gaaTavisufla Tavisi xelqveiTi samsaxuridan, rac calsaxad gaaumjobesebs dasaqmebulTa uflebebs~. batonma laSam aseve xazi gausva im faqts, rom axali proeqtis mixedviT diskrimi-naciis akrZalva moxdeba rogorc samu-Saos Sesrulebisas, ise zogadad, winasa-muSao procedurebis drosac.

Sexvedras eswreboda saqarTvelos profkavSirebis Tavmjdomare, batoni irakli petriaSvili, romelmac gazeT `Tbilisis universitetTan~ saubri-sas aRniSna, rom Sromis kodeqsis axali proeqti 90%-iT Seesabameba evropul standartebs. batonma iraklim isaubra moqmedi Sromis kodeqsis mTavar ua-ryofiT maxasiaTebelzec: `arsebuli Sromis kodeqsi SromiTi urTierTobe-bis mxareebs konfliqtisken ubiZgebda. axla es sakiTxi gadatanilia dialogis reJimSi da iqamde, sanam dasaqmebule-bi gaficvas gadawyveten, maqsimalu-rad amowuruli unda iyos dialogis SesaZleblobebi. gaificebian maSin, Tu mxareebi ver SeTanxmdebian.~ – aRniSna

profkavSirebis Tavmjdomarem. misi az-riT, am dialogis garanti iqneba sammxri-vi komisia, romelSic warmodgenilni iq-nebian rogorc damsaqmebeli da dasaqme-buli, ise mTavrobac. Tumca igi amatebs, rom iusticiis saministros sammxrivi komisiis debuleba mxolod da mxolod ivnisSi eqneba mzad da am Temaze is maTgan pasuxs elodeba.

Sromis kodeqsis axal proeqts sapar-lamento umravlesobis wevri, gia Jor-Joliani did mniSvnelobas aniWebs: `es aris aSkarad wingadadgmuli nabiji, me vityodi, radikaluri, daqiravebulebisa da mSromelebis dasacavad~, – ganacxada batonma giam CvenTan saubarSi. man aseve aRniSna, rom am proeqtSi mniSvnelovnad aris gaTvaliswinebuli evropuli stan-dartebi da Sromis saerTaSoriso orga-nizaciis (ILO) rekomendaciebi. umravle-sobis wevrma xazi gausva imas, rom aqamde dasaqmebulebi sawarmoo procesis mniSv-nelovan nawilad ar iyvnen aRqmulebi.

saqarTvelos parlamentis wevrma, gia JorJolianma aseve isaubra gabato-nebul Sexedulebaze investiciasTan da-kavSirebiT: `Sroma sawarmoo procesis mniSvnelovani nawilia da aqamde is igno-rirebuli iyo im midgomebis safuZvel-ze, romlebic CvenSi iyo gabatonebuli: mTavaria investicia, iafi muSa xeli da investiciebisTvis xelsayreli garemos maqsimalizacia, rac Secdomaa, radgan investicia efeqturad ifunqcionirebs mxolod maSin, rodesac efeqturad fun-qcionirebs masSi Sromis komponenti.~ _ ganacxada man.

Tumca, JorJolianis mosazrebas ar iziarebs saparlamento umciresobis we-vri, zurab jafariZe. batoni zura miiC-nevs, rom Sromis axali kodeqsi SromiT resursze biznesis xarjebs zrdis, ramac SeiZleba investorTa interesis kleba gamoiwvios: `Tu xarjebi muSaxelze erTi da igive iqneba saqarTvelosa da vTqvaT, CexeTSi, ratom gaakeTebs kapitalis mflobeli investicias saqarTveloSi da ara CexeTis respublikaSi, sadac a) msoflios erTerTi udidesi evropu-li bazari ufro axlosaa; b) muSa-xelis codna/unarebi ukeTesia; g) politikuri xasiaTis riskebi naklebia; d) sagareo in-tervenciis riskebi naklebia da a.S.?~, _ acxadebs igi.

axalgazrda iuristTa asociaciis we-vri, iuristi lika wiklauri miesalmeba proeqtis mosamzadebel periodSi iu-sticiis saministros TanamSromlobas arasamTavrobo organizaciebTan. `Cven maT mivawodeT am sferoSi arsebul pro-blemebTan dakavSirebuli kvlevebis Se-degebi da mosazrebebi, rac nawilobriv gaTvaliswinebul iqna proeqtis momz-adebisas.~ _ ganacxada man `Tbilisis universitetTan~ saubrisas. Cvens Se-kiTxvaze, Tu ra konkretul cvlilebebs miiCnevs yvelaze mniSvnelovnad, man ase upasuxa: `warmodgenili cvlilebebis proeqtidan, aqtualurobis kuTxiT, gansakuTrebiT gamovyofdi Semdeg sa-kiTxebs: me-6 muxlSi Sesatan cvlilebas, romelic zRudavs gansazRvruli vadiT xelSekrulebis dadebis SesaZleblobas; aseve, me-14 muxlSi gansaxorcielebel cvlilebas, kerZod: kodeqsSi imperati-ulad iwereba, rom samuSao drois xan-grZlivoba kviraSi ar unda aRematebodes 41 saaTs (manamde mxareTa SeTanxmebiT Se-saZlebeli iyo sxva ramis gansazRvra).~

proeqtis parlamentSi wardgenam-de sajaro diskusiebs profkavSirebis Tavmjdomare irakli petriaSvili um-niSvnelovanesad miiCnevs. igi aRniSnavs, rom wina xelisuflebis pirobebSi aseTi procesebi gaumWvirvale iyo: `wlebis manZilze, ara marto Sromis kodeqsis Se-muSaveba, aramed nebismieri reforma, iq-neboda es jandacvis, ganaTlebis Tu sxva sferoebSi, xorcieldeboda sazogadoe-basTan SeTanxmebis gareSe. aqedan gamom-dinare, bunebrivia, gveqmneboda amgvari

suraTi – nacionaluri moZraoba zustad iseve fiqrobda `diad da naTel~ moma-valze, rogorc 50-60-ian wlebSi, kreml-Si, moskovSi, ori-sami kaci _ `sabWoTa xalxis keTildReobaze~.~

sajaro diskusiebis mniSvnelobas xazs usvams gia JorJolianic da aRniS-navs, rom maT Sromis kodeqsis axali va-riantebi gansaxilvelad gagzavnes foT-Si, WiaTuraSi da sxva adgilebSi.

laSa natroSvilma Tavis moxseneba-Si proeqtis im nawilebzec gaamaxvila yuradReba, romlebic, misi azriT, dasax-vewia. erT-erT aseT sakiTxad igi kole-qtiur daTxovnas miiCnevs: `koleqtiuri daTxovnis SemTxvevaSi proeqtSi weria, rom Tu erTdroulad 10 TanamSromels gauSvebs damsaqmebeli, es iTvleba ko-leqtiur daTxovnad. Tumca ar aris da-konkretebuli sityva `erTdroulSi~ ras gulisxmobs. anu, erT dRes rom 9 Ta-namSromeli gauSva da 3 dRis mere kidev 8 gauSva, es erTdroulad aTia Tu ar aris? es dasadgenia da sicxade aris Sesatani. kargi iqneba, Tu garkveuli drois monak-veTs miuTiTeben.~

amave Temaze amaxvilebs yuradRebas axalgazrda ekonomistTa asociaciis Tavmjdomare giorgi cimintiac. igi aR-niSnavs, rom ase koleqtiuri daTxovnis prevencia ver moxerxdeba. batoni gio-rgi gamoyofs aseve erT mniSvnelovan detals _ is ambobs, rom axali Sromis kodeqsis miRebis Semdeg damsaqmeblebma SeiZleba zepiri kontraqtebis meSveo-biT kodeqss Tavi aaridon: `Cven iqamde ar unda mivideT, rom dasaqmeba for-malurad Semcirdes da ZiriTadad ze-piri kontraqtebi daidos, an saerTod dasaqmebulTa raodenoba Semcirdes imis xarjze, rom damsaqmeblebma ubralod xelSekrulebebi ar gaaformon. amiT mi-viRebT imas, rom ki davicavT dasaqme-bulTa uflebebs, magram davicavT Zali-an cota dasaqmebulis uflebebs~.

amave Temaze saubrobs nacionaluri moZraobis wevri zurab jafariZec: `ro-

desac umravlesobis warmomadgenlebi

cdiloben axali kodeqsi warmoaCinon,

rogorc win gadadgmuli nabiji daqira-

vebuli SromiT dakavebuli moqalaqeebis

pirobebis gaumjobesebis TvalsazrisiT,

es aris suraTis xelovnurad damaxin-

jeba. aseTi pozitiuri Sedegi SeiZleba

marTlac dadges, magram moqalaqeTa mxo-

lod Zalian mcire nawilisTvis. realu-

ri Sedegi, romelsac miviRebT, iqneba

Semdegi: imis gamo, rom damqiravebels

gaurTuldeba samuSaos maZieblis samsa-

xurSi ayvana da daqiravebulis samsaxu-

ridan gaTavisufleba, is ecdeba Sromi-

Ti urTierTobebi gadaitanos CrdilSi

(magaliTad, ar gaaformos werilobiTi

kontraqti). amaze samuSaos maZiebelTa

umetesoba dasTanxmdeba, radgan qveya-

naSi samuSao adgilebis naklebobaa.~ ba-

toni zurabi miiCnevs, rom dasaqmebulTa

realuri problema ara samuSaodan daT-

xovna, aramed alternatiuli dasaqmebis

ararsebobaa. misi azriT, `saxelmwifos

politika mimarTuli unda iyos ara dasa-

qmebuli adamianebis erT samuSao adgil-

ze `damagrebisken~, aramed axali alter-

natiuli samuSao adgilebis gaCenisken~.

iusticiis ministris moadgile, ale-

qsandre baramiZe aRniSnavs, rom proeqti

jerjerobiT damuSavebis procesSia.

kodeqsi sxvadasxva organizaciebTan da

jgufebTan Sexvedrebisa da konsulta-

ciebis Semdeg iqneba modificirebuli da

daixveweba, `magram Cven ar vapirebT, rom

SevcvaloT misi ZiriTadi RerZi, rac md-

gomareobs damsaqmebelsa da dasaqmebu-

lebs Soris, maT uflebebsa da interesebs

Soris balansis ideaSi.~ – amatebs is.

profkavSirebis Tavmjdomare ki Cven-

Tan saubrisas viTarebas mokled afasebs:

`monoba damTavrda saqarTveloSi!~.

balansi `samoTxesa~ da `jojoxeTs~ Soris

[email protected]

Tbilisisuniversiteti 7

Page 8: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

Tbilisis universiteti8

universitetis

Page 9: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

[email protected]

Tbilisisuniversiteti 9

laboratoriebidan

Page 10: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tamar nikoleiSvili

studenturi solidarobis, rogorc samoqalaqo solidarobis „perpetuum mobiles“, or ZiriTad formas gamoyofen _ fizikursa da „socialurqselurs“. Tavis mxriv, TiToeuli maTgani sxvadasx-vagvar gamomsaxvelobiT xerxs ukavSir-deba.

„socialurqseluri“ solidaroba SeiZleba gamovlindes minimum „laiqiT“ da maqsium _ vrceli, „SeSfoTebuli“, „sulisSemZvreli“ statusiT konkretu-li problemis Sesaxeb. aseve, gavrcele-buli formebia: problemis amsaxveli fotoebisa da videoebis rac SeiZleba xSiri gaziareba; romelime studenturi jgufis mier gadaRebuli videos gavrce-leba TandarTuli wuxiliT irgvliv arsebuli „sagangaSo“ mdgomareobis Se-saxeb; aseve, popularuli politikuri

gverdebis `gamoqveynebebze~ sametyve-lo leqsikis yvelaze ucenzuro nawilis gadmolageba imaT mimarT, vinc potenci-ur „mwvaleblad“ aRiqmeba da amave `gamo-qveynebaze~ maginebel-maZagebelTaTvis xotbis Sesxma maTi mxridan, vinc Tavad ver riskavs gulidan da piridan momava-li „sitkboebis“ klaviaturaze gadata-nas.

rac Seexeba fizikur „Tanadgomas“ _ am mxriv studenturi solidaroba gamoi-xateba ramdenime ZiriTadi formiT:

1. aqciaze misvla.2. aqciaze misvla da dgoma.3. aqciaze misvla, dgoma da yvirili.4. aqciaze misvla, dgoma da mTeli Za-

liT yvirili.5. aqciaze misvla, dgoma da mTeli Za-

liT yvirili, oRond „ruporSi“.6. aqciaze misvla, dgoma da mTeli Za-

liT yvirili „ruporSi“ da rac SeiZleba meti kameris (foto, video _ ar aqvs ga-damwyveti mniSvneloba _ mTavaria, „sa-feisbuqod“ gamodges) dasanaxad.

arsebobs am tipis solidarobis Se-darebiT gulwrfeli formebic, maga-liTad, problemis subieqtebTan uSualo saubari da kiTxvebze pasuxebis miRebis arademonstraciuli gzebi. Tumca, aqcia, rogorc aseTi, sulac ar gulisxmobs fa-risevlur qveteqsts. SesaZloa, studen-ti, romelic dgas aqciaze („ruporiT“ xelSic ki, Tan bevri kameris win) gulwr-feli da problemis realuri gadawyve-tiT dainteresebuli iyos. msgavsi Sem-Txvevebi, ramdenad gasakviric ar unda iyos, arsebobs kidec.

rac Seexeba TviTon studentebs _ socialuri problemebisadmi solidar-uli studentebis oTxi ZiriTadi saxe arsebobs: „yvelaze sulSeZrulebi“, zo-mieri _ metnaklebad inteleqtualebi, indiferentulebi da „gampraveblebi“.

pirveli jgufi, rogorc wesi, quCis aqciebis organizatorad gvevlineba.

aseve maT axasiaTebT mimarTvebiT, mowo-debebiTa da xalxiT (niSnad maTi mraval-ricxovanebisa) datvirTuli videoebis gadaReba-gavrceleba, 60-iani wlebis ame-rikuli moZraobebisaTvis damaxasiaTe-beli protestis formebis gamoyeneba, intensiuri wuwuni socialur usamarT-lobaze, „Semtevi“ lozungebi, maRali xma, erTdrouli laparaki da a.S.

meore tipis studentebi, rogorc wesi, Jurnalistebis yuradRebis cen-trSi xvdebian. maTgan moelian Sedare-biT saintereso, mSvid da damajerebel pasuxebs, seriozul damokidebulebas sakiTxisadmi da amdenad, isini xSirad Ca-nan ekranze. aseve, es kategoria gavlenas axdens studenturi azris formirebaze.

indiferentuli studentebi maqsi-maluri sixSiriT (rogorc ki amis SesaZ-lebloba miecemaT) imeoreben, rom „apo-litikurebi“ arian. es aris Tavdacvis „unikaluri“ saSualeba, raTa gaamarTlo rogorc arasaxarbielo moqmedeba, ise, ubralod, umoqmedoba.

bolo kategoria ki Tavis sawyisebs poulobs „demokratiuli saqarTvelos rvawliani istoriis“(!!!) safuZvelSi. maT axasiaTebT mkveTri asociacia „liber-tarianelTa“ (qarTuli gagebiT) im ucn-aur da jerarnaxul wresTan, romelmac ukanasknel TveebSi saxeli jer gaiTqva da Semdeg gaitexa. isini, rogorc wesi, inteleqtis gamomziurebiTa da „ara, me ki ar veTanxmebi, magram...“ tipis Sesavle-biT dawyebuli mosazrebebis gamoTqmiT arian dakavebulni.

studenturi solidaroba (mZRole-bis, muSebis, devnilebis da zogadad, dasaqmebulTa Tu umuSevarTa mimarT) Zlieria jgufSi (maincdamainc sazoga-doebas ver davarqmevT). individualu-rad, rogorc wesi, Tanadgoma zemoT xse-nebuli „socialurqseluri“ solidaro-biT Semoifargleba. magaliTad, „yvelaze sulSeZrulTa“ jgufis zogierTi wevri,

wina dRiT monuri Sromis kodeqssa da meriis ulmobel politikas transfaran-tebiT rom ebrZoda, dRes ludis boTlsa da sigaretis namwvavebs universitetis kibeebze dgams, an debs (davafasoT, rom ar agdebs, an yris), sxva `Tanamdgomi” ki, quCaSi gverdiT rom edga (pirdapiri da gadataniTi mniSvnelobiT), im mZRols mg-zavrobis fuls, cxadia, ar aZlevs, prin-cipiT _ „am mTavrobas vuxado fuli?“ arafrismTqmeli faqtia, magram mec arafers vambob.

studentebs hyavT „makontrolebel-gamkicxvelni“. isini intensiurad ax-seneben maT, „patimrebisTvis rom Tavi gaikles is studentebi, Tu fuls ar iRebdnen, axla ratom aRar gamodian quCaSi da ar aprotesteben aTasgvar ums-gavsobas?“... „umsgavsoba“ ki SeZleba iyos viRac maRalCinosani `nacionalis” biZaS-vilis colis dis Svilis sardafis „da-yaCaReba“, an rame msgavsi. es makontro-leblebi, ZiriTadad, yvela wvrilman sakiTxTan dakavSirebiT „jibeSirusul-rublCanadebi“ studentebis masobrivi „mxilebiT“ arian dakavebulni.

sabolood ki, samarTlianobisT-vis mebrZoli „donkixotebi“, karieri-stuli zraxvebiT Sepyrobili „harold krikebi“, sakuTari „srulyofilebiT“ moxibluli „dorian greebi“, siyvaru-lisTvis mebrZoli „griSebi“ da sorosken gezaRebuli „miSkebi“ erT qvabSi ixarSe-bian. studentur protests, solidaro-bas, Tanadgomas Tu rac geneboT, imas, yvela saTavisod, Sesabamis konteqstSi iyenebs da iwers kidec qulebs (+/_ebiT) sxvadasxva asparezze. am viTarebaSi ki, sasworiani Temida, rogorc samarTali, veWvob, RirebulebaTa gawonasworebaze metad sakuTar wonaze zrunavs da „puris Wamas“ kidev didxans ar apirebs.

da mainc, sad arian studentebi? „aqa vdgavarT da sxvagvarad ar Zalg-

viZs!~

aleqsandre qeSelaSvili

erTnairad iwyeba yvela dila: el. fosta, yava, feisbuqi da... job.ge, hr.gov.ge, jobs.ge. lamisaa gazeTebis yidvac da-viwyo. yvelaferi martivia – samsaxuri minda. lamis yvelanair samuSaoze var Ta-naxma, arada studenti var jer. 18 wlis gaxdebi da yvelaferi iqiT midis, rom rac SeiZleba male unda dasaqmde. sko-las rom amTavreb, gagiJebul konkuren-ciasac mere grZnob. Tan yvela geubneba: es diplomi ras geyofa, staJi Tu ar ge-qna. gamocdileba rom daagrovo, samu-Sao gWirdeba. samuSaos aravin gaZlevs _ yvelgan gamocdileba sWirdebaT. ver gaigeb, saidan daiwyo. mainc yoveli dila ZebnaSi gaTendeba.

axlac leqciidan gamovdivar da maSinve gavrbivar, ar minda gasaubreba-

zeve davagviano. kisristexiT mivrbivar, avtobuss ise vewevi da vaxtebi, Tavi in-dur filmSi mgonia – fizikis yvela ka-nons rom arRveven. guli amovardnas ma-qvs, mainc moCvenebiTi simSvidiT Sevdi-var mbzinvare ofisSi. guls xeliT viWer da damsaqmeblebis win vjdebi. cotaTi mSurs imis, Tu rogor mSvidad ewevian sigarets. amaT ra uWirT, Tavi Seyves sa-muSaoze da Tvis bolos xelfass misce-men.

Cems reziumes aTvaliereben dakvir-vebiT, mere RimiliT mekiTxebian: _ aq giweria, rom studenti xar, CvenTan ki yovel samuSao dRes 10-dan 20 saaTamde mogiwevs yofna. mzad xar amisTvis?

leqciebze ver waval anu? Sualedu-rebze? gamocdebze?

moCvenebiTi sinanuliT mayoleben Tvals. magaT ra uWirT, xelfass aiReben Tvis bolos. isev megobrebs vurekav da xurdebiT Segrovebuli fuliT sadRac skverSi plastmasis WiqebiT vsvamT luds. mere meore dRe Tendeba, Tavis tkivils ar imCnev da xelaxla iwyeb:

`–iciT, CvenTan aucilebelia sam wliani gamocdileba, Zalian vwuxvarT.”

`– Cinuri iciT? espanuri? franguli mainc...

– me inglisuri vici da rus...– egeni yvelam icis genacvale! kargad

brZandebodeT.”arada, samuSao SeiZleba wlobiTac ki

eZebo. saidanme xom unda daiwyo?samsaxuri aRTqmuli miwasaviTaa,

udabnoSi wlobiT rom dabodialob. udabno qalaqia – ofisidan – ofisamde, vakansiidan – vakansiamde. SemarTebidan – eliavamde. eliavadan – aryis Wiqamde. bolos roca sikvdilis lands dalandav, amayad gageRimeba, Sen xom bolos TiT-qmis iSove samsaxuri, ager gqonda – cx-virwin. Sig ki ver Sexvedi da Tavi axla marTla mose ggonia, romelic aRTqmul miwasTan daeca.

dRes TiTqos yvela gagiJda. inter-netSi Sexval – yvelaze aqtualuri da-saqmebaa. universitetSi mixval da mTa-vari Tema iqac samsaxuria. megobrebTan mixval da iqac. sadme rigSi moxvdebi da iqac dasaqmebaa mTavari Tema. asea, dasa-qmebuloba Cveni sazogadoebrivi rolis erT-erTi mniSvnelovani atributia. sa-muSao gWirdeba dasasveneblad, gWirdeba saswavlad, gWirdeba valebis dasafarad da Semdeg axali kreditebis asaRebad, gWirdeba samuSaosganve dangreuli jan-mrTelobis aRsadgenad. samuSao yvel-afrisTvis gWirdeba, imijisTvisac ki.

ojaxSi TiTqos arc esmiT. fiqroben, 4 weli iswavli da mere TavisTavad gamoCn-deba samuSaoc. arada xSirad staJioro-bac ki saamayoa dResdReobiT. samuSaos gareSe araferi gamodis. studentoba mar-to swavlas ar niSnavs, am droidan damou-kidebeli pirovneba xar, Sens cxovrebas Senve warmarTav da mniSvnelovania, sadme, Tundac mcired xelfasze muSaobde.

samuSao am asakSi yvelaferi ar aris, magram mniSvnelovania zustad is moja-doebuli 3-wliani gamocdileba, yve-laferSi xels rom giSlis, aqedanve daagrovo. xandaxan fulze metad samsa-xuri swored mdidari reziumesTvis gv-Wirdeba studentebs. bevri universite-tebzec wuwunebs. maTi azriT, es pirveli nabijebi swored maTi daxmarebiT unda gadadga. iciT, saqme rogoraa? ai, pata-ra bavSvs orTvlian velosipedze rom damatebiT patara Tvlebs daumagreben meti simyarisa da usafrTxoebisTvis. ai, studentisTvis samuSao xSirad swored egaa, sanam studenti xar, manamdeve ase usafrTxod rom iswavlo Seni cxovrebis awyoba. bevris azriT, es patara borble-bic swored universitetma unda gaCuqos. albaT marTalicaa, dRes sityvaze nakle-bad Tu gendobian, amitom Cems axsnebs, rom sityva-sityviT vici, nebismieri si-uJeti rogor davwero, rogor Cavataro

sociologiuri kvleva an gavakeTo ar-qeologiuri aRmoCena _ bevri martivad ar ijerebs. arada, miwa Tu ar amogaTxre-vines, aRmoCenas ise rogor gaakeTeb.

dro ki gadis, dro Seni TviTSefase-bis winaaRmdegac moqmedebs. rogoria: universitetSi rom Cavabareb, samuSao-sac daviwyeb da mere Tavisufali viqnebi – vfiqrobdi adre, maSin, roca jer kidev ar vkiTxulobdi moTxovnebs 3-5 wliani gamocdilebis Sesaxeb. xandaxan meubne-bodnen, swavla da samuSao erTad rogor iqnebao, pasuxi martivi iyo: naxevari ga-nakveTi. Semdeg gavizarde da aRmovaCi-ne, CvenTan naxevar-ganakveTiani samuSao ubralod ar arsebobs. TiTqmis ar arse-bobs mcire biznesi, Sesabamisad ar arse-bobs studenturi samuSaoebic. Tumca, xandaxan naxevar-ganakveTze fiqri sasa-ciloc kia, CvenTan xom xSirad 10-12 saa-Tiani samuSao dReebia. asea... bevri Zebnis Semdeg trenings mainc poulob: `rogor vipovoT samuSao”, gagixardeba, darekav da... fasi: 300 lari. anu, sanam samsaxurs ver iSovi, am treningzec ver mixval. eZeb samuSaos da yvelas amtyuneb: saxelmwi-fos, universitets, damsaqmeblebs, sa-kuTar Tavsac ki. rTuli saTqmelia _ vis ekuTvnis meti pasuxismgebloba, isic rTulia gamosavali ipovo. gadis dro, eZeb, eZeb da bolos, romeliRac kerZo saxlis meSvide sarTulze geubnebian: _ 6 Tviani gamosacdeli periodis Semdeg xelfassac miiRebT. gilocavT!

_ da xelfasi ramdeni iqneba?_ 200 lari.geRimeba. gadaRlili brundebi fe-

xiT, avtobusis devnis Tavic aRar gaqvs. qvis uzrunvel qalbatonebs Cauvli ba-raTaSvilis xidze da SuriT gaayoleb Tvals. mere mtkvars Caxedav da mzakvru-li fiqrebic mogawveba. cota adrenalin-sac igrZnob, magram mainc gadaifiqreb _ Tu kargad moiqcevi, 6 TveSi xom samuSaos miiReb mTeli orasi lariT.

samuSaos ZiebaSi

studenturi solidaroba,anu „ruporiani“ Temida

blogi

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

Tbilisis universiteti10

Page 11: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisisuniversiteti

[email protected]

11portreti

cxovreba rom ucnauri ra-maa, ukve viciT da am ucnaur cxovrebaSi CemTvis erTi didi ucnauroba universitetia, Tsu _ Cemi, Cveni, yvelas uni-versiteti.

is ucnauri bevri ramis ga-moa. gansakuTrebiT ki imitom, rom aq kurseli SeiZleba kur-sels ar icnobdes da jgufeli _ jgufels. mec ar vicnobdi mebos, rogorc kursels, ma-gram vicnobdi, rogorc me-rab nucubiZes _ axalgazrda qarTvel kompozitor–Sems-rulebels.

pirvelad maSin gavicani, misi “Pourquoi“ rom movismi-ne. momewona qarTveli biWis frangulad nafiqri simRera... anu jer musika iyo da mere _ mebo. Tumca Tavad ambobs, rom musikac TviTonaa. wers imas, rac Signidan modis da wers maSin, roca modis.

simRera safrangeTSi fran-gulad daiwyo da mas Semdeg mReris. parizSi rom wavida, 16 wlis iyo. manamde arafers werda, arc mReroda. dadioda mxolod pianinos gakveTileb-ze, maSin ase modaSi rom iyo da mebo rom saSinlad ver itanda : `notebs vmalavdi. iq misvla ar miyvarda imitom, rom maswav-lebeli meubneboda, ra unda mekeTebina da rogor. me kidev Tavisufleba mindoda. miTi-Tebebs ver vitandi da maswav-lebladac maSin mxolodD`amien Rice~- sa da `Radiohead~-s Tu aR-viqvamdi, sxvas _ veravis~ _ ambobs igi.

mere wavida parizSi da gaTavisuflda. manamde na-wilakebad nagrovebi emociebi erTad Sekra da simRera dai-wyo. mere es musika sakuTar TavTan gaaigiva, yuri gaixvri-ta da imijic Seicvala: `erT-ferovnebas ver vitan da gavm-ravalferovndi, Cems musikas mouxda da imitom~. _ meubne-ba.

Tumca materialisti ar aris da arc is aRelvebs, ma-galiTad, ra Sarvali ecmeva dRes, magram imasac ambobs, rom zogjer materializmic saWiroa da marto sulis amara ver iqnebi: `ai, magaliTad, gi-tara materialuria da gitara rom ar mqondes, xom ver davu-kravdi?” _ mekiTxeba da Tav-adve pasuxobs _ `vera.~

parizSi amRerebamde ki sa-qarTvelo iyo, Tbilisi. oja-xuri tradiciisamebr, 23–e skoleli mebo, Cveulebrivi, Tbilisuri bavSvoba da ze-moTxsenebuli musikis gakve-Tilebi, ase rom ar uyvarda momaval musikoss.

samagierod uyvarda fex-burTi da swavla. aswrebda yve-

lafers, rac SeiZleboda Tbi-lisel mozards axal 2000-ia-nebSi ekeTebina da ecva ise, rogorc ecva maSin yvelas _ erTnairi qurTukebi, jinsebi da botasebi: `vkompleqsdebo-di Tu sxvebisnairi ar viyavi. ori klaseli rom erTmaneTs erTnairi botasebiT Sexvdeba da ee, naxe Sennairi macvia, ra magariao rom etyvis _ erT-erTi me viyavi~.

swavlisa da fexburTis garda sxva rameebisTvisac rCeboda dro. `voroncovze~ cxovrobda, uyvarda quCac da mSobliuri ubnis ezoebSi Cxu-bic. `saerTod, vfiqrob, rom kargi iyo aseTi rameebi. maSin iseTi dro iyo, vinme rom wamo-gartyamda da Sen arafers ety-odi, is mere sul wamogartyam-da da TandaTan ufro magrad, xoda mec vCxubobdi xolme da vimkvidrebdi ubanSi adgils. Tumca axla mgonia, rom marto maSin ki ar iyo egeTi dro, sul asea, mTeli cxovreba...~ – am-bobs mebo.

mere parizSic enatrebo-da is dro, dro da adamianebi, sxva arc araferi:`CemTvis ke-dlebi, quCebi araferia, arc eifelis koSki miyvars, verc vxvdebi, rogor SeiZleba rki-nis konstruqciis siyvaruli. uelbekis ar iyos, safrange-Ti sastumrod gadaiqcao, rom ambobs, ai, mag stumrebisaa eg eifelis koSki. me adamianebi miyvars da menatreba, Torem es Cemi xalxi da garemo rom erTad Semomikribo sadRac ucxo adgilas, me mainc bed-nieri viqnebi koSkebisa da ms-gavsi ramis gareSe.~

eifelis koSki ara, magram parizuli cxovreba da Tana-cxovrebac Zalian moswonda mebos.

Tanacxovreba gansxvave-buli xalxis, jgufebis. `kar-gi ra iyo ici? rok-jgufebi, pank-jgufebi, halstux–`baboCkiani~ tipebis jgufebi rom Tanacxovrobdnen mSvidad da bednierad... eg iyo kargi, eg TbilisSi ar aris.” _ meubneba. kidev arCevani moswonda, karg-musikiani, sasiamovno saRamoe-bis arCevani.

parizuli musikaluri da-sawyisisa da gamravalfero-vnebis Semdeg musikosisTvis arc ise axlobeli profesia airCia da iuridiulze Caabara. male mixvda, rom ar icoda ra-tom airCia samarTali. imasac mixvda, rom aRar undoda iq, saqarTveloSi undoda da wa-movida kidec. miatova swavla, samsaxuri, yvelaferi da arc arafers nanobs axla. saer-Tod, gadawyvetilebebs bevri

fiqris gareSe iRebs xolme da rogorc TviTon ambobs, TiT-qmis arasodes nanobs: `erT-ferovnebas ver veguebi, ar SemiZlia ofisSi davjde da mTeli dRe iq viyo, ase viya-vi strasburgSi, vmuSaobdi da musikisTvis ar mecala, me ki yvelaze cudad maSin var, roca ver vakeTeb imas, rac miyvars, xoda musika miyvars da adamianebi, egaa Cemi bed-niereba da warmoidgine, musi-kisTvis ar mecala. rogor vi-qnebodi?.. xoda, wamovedi. mo-vicale bednierebisTvis. mere amoxeTqa erTad yvelaferma, wamovida da wamovida... mqonda dro, musika. myavda sayvareli adamianebi da meti ra mindoda. es Zalian bevria CemTvis, amas roca vaRwev, maSin var marto bednieri~.

manamde kidev bevrgan mu-Saobda _ Tarjimanic iyo, mimtanic da mzareulic, sa-frangeTSi italiur picas ac-xobda. `advilia” _ meubneba. _ `ubralod aq ingredientebi Rirs Zalian Zviri~.

Camovida TbilisSi da ki-dev erTxel gadawyvita, uc-bad, ucnaurad da erovnuli gamocdebis gavliT Tsu–s studenti gaxda. axla ar icis, ratom airCia saerTaSoriso urTierTobebi, samagierod, zustad icis, rom ar undoda jarSi: `ra unda akeTos Cem-nairma jarSi? obobebis me-Sinia da jarSi ra minda?..~ _ meubneba.

jari Tsu–m Seucvala da pirveli kursidanve erT-erTi saukeTeso studenti gaxda. axla me–4 kurszea. studen-tobasTan erTad, misi musikac izrdeba da viTardeba. mebos mozardi musika, sruliad Sem-TxveviT, rogorc sCvevia xol-me, ucbad, `jeostar 2010~–Si moxvda da rogorc xSirad, aqac araferi unania.

jeostarSi misvla makom urCia. mako mebos, rogorc TviTon ambobs, `yvelaze kargi~ daa. rCeva gaiTvalis-wina da mivida... ase, sruliad moumzadeblad mivida da dar-Ca. misi musika msmenels moewo-na da mebosac ufro xSirad uxdeboda gawiTleba, aqebd-nen da imitom.: `roca maqeben, ar vici ra SeiZleba vupasuxo, xoda vwiTldebi~ _ meubneba.

`jeostarSi~ rac ar mos-

wonda, Tavisuflebis nakle-boba iyo. ambobs, rom jeosta-reli merabi sinamdvileSi arc arsebobs da es frangulis mas-wavleblisa da franguli sim-Rerebis `eqspertis~ imiji imi-tom Seuqmnes, rom ubralod proeqtisTvis ase iyo saWiro. sinamdvileSi ki `jeostarze~ pirvelad imRera franguli simRera da misi maswavleblo-bac mxolod kerZo franguli enis gakveTilebiT Semoifarg-leboda. franguls Zalian iafad, 50 larad aswavlida. `imisTvis myofnida, rom Seyva-rebuli yavaze damepatiJebina da meti ra mindoda~, _ ambobs.

Seyvarebuli ki ukve 2-jer iyo. saerTod, zodiaqosi da erTi naxviT Seyvarebis sje-ra. orivejer ase Seuyvarda: `erTi naxviT momewona da mas mere momwonda. CemTan yvela-feri ucbad xdeba, pirvelad ucbad Semiyvarda da mere uc-bad, or kviraSi damTavrda Cveni urTierToba. meored _ 6 Tve iyo siyvaruli, Tumca Tavidan yvelaferi kargi iyo da mere _ ufro sxvanairi. maqsimalisti var, saerTod, maqsimalurs gavcem da ukanac imaves veli. Tavidan am yvel-afers viRebdi da mere veRar, civdeboda mere es urTierTo-ba~.

maSin yvelaze aqtiurad werda musikas, yoveli Cxubi-sa da gabrazebis drosac ki. werda konkretulad misTvis, axla ukve aRar. 2013 jerjero-biT carielia. ambobs, rom idealistia da axla ukve ide-aluri qalis molodinSi wers musikas, idealuri ki misTvis iseTi qalia, cota misnairi rom iqneba, cvlilebebis ar SeeSeindeba da zogjer Tmaze wiTel fersac rom mosinjavs. `ra icis, iqneb uxdeba da jo-bia am oqrosfer Tmas~.

gverdiT gogo unda, rome-lic ise mouxdeba, rogorc qe-TaTo uxdeboda iraklis.

axla mTlianad musikaSia CarTuli. sakuTar studias awyobs da momavalze fiqrobs.

adre jgufic hyavda `ouble illusion~, magram maleve daiSa-la da mebo amJamad saqmianobas marto agrZelebs.

momavalSi Tavis Tavi xe-lmocarul, loT musikosad aRar warmoudgenia, rogorc adre. Tumca drodadro cari-

eli periodebic aqvs xolme: `ori Tve raRac umoqmedobis xana mqonda, vijeqi saxlSi da vfiqrobdi, mets arafers va-keTebdi. Tumca xandaxan unda CaiZiro xolme, rom amotiv-tivde. axla vtivtiveb da ime-dia, didxans vitivtiveb~.

zodiaqosi sjera-meTqi da Tavis `uswormasworo~ xasi-aTsac amiT amarTlebs. ambobs, rom erTi ki ara, Zalian be-vri viRac cxovrobs masSi da yvela sxvanairia. axlac isev profesiis Secvlaze fiqrobs. rogorc Cans, misma erT-erTma `me~-m franguli filologiis Seswavla gadawyvita.

kidev uyvars kino da erT dros isic ufiqria, kinomcod-ne xom ar gavmxdariyavio. ro-gorc Cans, gadaifiqra, Tumca kinos siyvaruli ar Seuwy-vetia, gansakuTrebiT iseTi filmebis, gonebiT ki ara, grZ-nobiT rom unda gaigo _ `ai, rogoric felinis filmebia~.

grZnobiT, filmebis garda, musikasac igebs da misi musi-kac swored aseTia _ cota sevdiani, romantikanarevi da gonebis gareSe gasagebi, grZ-nobebis ucnaurobebSi rom ga-mogzaurebs.

mogzauroba mebosac uy-vars, aRmosavleTSi unda rom wavides, manamde ki saqarTve-los Semovlac unda, `furgo-niT~.

`megobrebTan erTad min-doda `furgonis~ yidva, iseT `furgons~ ver SevwvdebiT, hipebisdroindels, magram ra-mes mainc viyidiT-meTqi, vifi-qreT... gitarebs da ramdenime sawols CavdgamT da wavalT, SemovivliT saqarTvelos. mere iq, sadRac soflebSi vimRerebdiT da mogvismenda vinme, darwmunebuli var, mo-ewonebodaT fandurze namRe-ri `sagitaro~ simRerebi da piriqiT. xalxs axali moswons, magram ar aqvT, ar esmiT da Cven movasmeninebdiT~.

manamde ki isev aq, TbilisSi mReris da optimisturad sje-ra, rom am patara qveyanaSi misi msmenelebi misive musikasTan erTad kidev ufro gaizrde-bian da gamravldebian.

mzia popova

Tavisufleba, musika, adamianebi

Page 12: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisis universiteti

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

12

Tamar kuratiSvili

sofiko abralava

`studenturi furceli” _ ase erqva CanarTs gazeT `Tbi-lisis universitetis” mesame gverdze. gverds Tbilisis sa-xelmwifo universitetis fi-lologiis fakultetTan arse-buli studenturi pres-klubi amzadebda da periodulad stu-dentebis kritikul werilebsac aqveynebda.

pirveli `studenturi furceli” 1988 wlis 25 marts daibeWda. maSin daTo turaSvi-li filologiis fakultetis mesame kursis studenti iyo da amave `studentur furcelSi” werda. werda studentebze _ `Cveulebriv axalgazrdebze, Cveulebriv Tbiliselebze, romelTagan zogierTma ukve daamTavra samxatvro akademia, zogi ki jer kidev studenti iyo.” daTo turaSvili werilSi _ `ikorTa da saerTo satki-vari” – samxatvro akademiis im studentebze wers, romlebic saqarTvelos sxvadasxva kuTxe-Si qarTuli kedlis mxatvrobis unikaluri nimuSebis restav-rirebaSi iRebdnen monawileo-bas. 1988 wels oci wlis daTo turaSvili guldawyvetili werda, Tu rogor aiZules re-stavratorTa swored es jgu-fi ikorTis mTavarangelozis eklesiis freskebis aRdgeniTi samuSaoebi Seewyvita da Zegli daetovebina. `...samarcxvino da aRmaSfoTebelia, rom 1659 wlis ajanyebis gmirTa _ qsnis sasa-xelo erisTavTa, saqarTvelos saamayo Svilis, biZina Coloy-aSvilisa da mravalTa saukuno gansasvenebeli, zogierTebs loTobisa da Rreobis adgilad uqcevia... swored maT, sity-vieri Seuracxyofa fizikurSi gadazardes da erTi restavra-tori saavadmyofoSic ki moxv-da marjvena xelis dazianebiT. arada, saqarTveloSi sul ram-denime aTeuli restavratoria, arada, ikorTis freskebs sas-wrafod sWirdebaT Svela...”

ZeglTa dacvisa da aRdgenis saqmeSi arsebuli

naklovanebebi oTxmociani wle-bis qarTveli studentebisT-vis aqtualuri Tema iyo. `uke-Tu xnavs Zali aRmarTsa, nebam dafarcxos TavdaRmarTi?”- am saxelwodebis werili dawera imave 1988 wels Tbilisis sa-xelmwifo universitetis fi-lologiis fakultetis mexuTe kursis studentma niko niko-loziSvilma. studenti ZeglTa dacvis sammarTvelosa da mis ufross, irakli ciciSvils awy-uris RvTismSoblis taZrisadmi ugulisyuro damokidebuleba-Si amxels da sayvedurobs, rom ZeglTa dacvis sammarTvelom Zeglebis umTavres miznad tu-ristuli misia miiCnia. maSin, roca Tbilisis universitetis studentebi yovel zafxuls Cadiodnen awyurSi da TavianT energias keTili saqmisTvis xarjavdnen (monawileobdnen sarestavracio samuSaoebSi), sammarTvelo upasuxismge-blod epyroboda Zegls, cu-dad iyenebda Tavis uflebas da uxeirod asrulebda Tavis moavaleobas. `rac studentebma aRma xnes, ZeglTa dacvis sam-marTvelom daRma dafarcxa da rac ufro mondomebiT da ji-utad xnaven studentebi, miT ufro mondomebiTa da jiutad farcxaven maTi mowinaaRmdege-ebi.” – wers niko nikoloziSvi-li.

studenturi furclis mo-rig nomerSi ki, romelic 1988 wlis 6 maisiT TariRdeba, uni-versitetis kursdamTavrebu-lebi _ Tengiz SarmanaSvili da daviT gamcemliZe yuradRebas amaxvileben da exmaurebian de-mokratiuli arCevnebis Temas. werilSi maT wamoWres iseTi sakvanZo sakiTxebi, rogoric iyo skkp centraluri komite-tis generaluri mdivnis Tanam-debobaze pirdapiri sayovel-Tao arCevnebis daweseba, rom-lis periodulobac, SesaZloa, 4-5-wlamde gagrZelebuliyo. Tuki sazogadoebas ndobas ar-CevnebSi gamarjvebuli piri ver gaamarTlebda, momdevno arCev-nebis dros sxva kandidaturas miscemdnen xmas. aseve, werilis avtorebi Riad afiqsireben Ta-vianT mosazrebas sabWoTa kav-

SirSi Semaval respublikebSi xelmZRvaneli organoebis ar-Cevnebis saxiT Secvlaze. es gan-cxadeba axali Taobis mxridan Zalian mniSvnelovan fons qmnis qveynisaTvis. demokratiuli arCevnebis daniSvna imperiaSi (sabWoTa kavSiri), Tavis mxriv, niSnavda sabWoTa kavSirSi Se-mavali respublikebisaTvis ga-cilebiT meti uflebebis mini-Webas. am werilSi ki swored es sakvanZo sakiTxi daisva.

am werils mohyva 20 maiss universitetis gazeT-Si pres-klubis wevrebis mier momzadebuli `studenturi furceli”, romelSic daibeWda daTo turaSvilis _ `Ria weri-li baton Wabua amirejibs”. es arc istoriul ZeglTa dacvis surviliT ganmsWvaluli weri-lia da arc reportaJi saqarT-velos romelime kuTxidan. fi-lologiis fakultetis mesame kursis studenti daTo turaS-vili Ria werils uZRvnis Wabua amirejibs da mis erT-erT per-sonaJs sandro kariZes, rogorc TviTon wers, Tavisi absurdu-li azrebis gamo akritikebs. turaSvilisTvis miuRebelia kariZis mosazreba, rom qarT-velTa qristianuli saxelm-wifos arsebobas suls udgam-da misi msoflio-istoriuli misia (saqarTvelo, rogorc qristianuli civilizaciis ga-napira godoli aRmosavleTSi da saqarTvelo, rogorc Crdi-loeT momTabareTa samxreTuli laSqrobebis makontrolebe-li). sandro kariZes saqarTve-los am msoflio-istoriuli misiis gareSe damoukideblad arseboba gaumarTleblad mi-aCnia. statiaSi, TiTqos da, winaTgrZnobasaviT gamohkivis avtoris sityvebi _ `mixaria, radgan meCveneba da RmerTma qnas, ar vcdebode – axla mainc mivxvdiT, saiT unda wavideT, mgoni, axla mainc davinaxeT is gza, taZramde rom unda migviy-vanos.” _ am werilis gamoqvey-nebidan sami wlis Semdeg, 1991 wlis 9 aprils, saqarTvelos pirvelma prezidentma qveynis damoukidebloba gamoacxada. statia sainteresoa imiT, rom masSi saubaria qarTveli eris mdgomareobaze. avtori Riad saubrobs da msjelobs yvela im mizezze, romelic qarTvele-bisaTvis erovnul sneulebad qceula. werilSi turaSvili svams sadReisodac aqtualur kiTxvas _ `gana aucilebeli iyo saqarTvelos Tavisuf-leba (1918-21)? gana ar SeeZ-lo ers erovnuli damoukide-blobis gareSe amaRlebuliyo zneobrivad, ganviTarebuliyo mecnierulad da kulturulad

da amisaTvis saWiro brZola da-kninebisa da dacemis aSkara niS-nebis winaaRmdeg, ruseTis impe-riis SemadgenlobaSive ewarmo-ebina?” _ da am kiTxviT TiTqos turaSvili epoqas, istorias iwvevs kamaTisaTvis.

`studenturi furceli” ar iyo tribuna, romelic stu-dentebs mxolod kritikisaT-vis eTmobodaT. universite-tis gazeTis es erTi furceli itevda, rogorc studenturi kritikis (aqve aRvniSnav - kon-struqciuli kritikas, radgan studentebis yvela mosazreba saTanado argumentebiTaa ga-myarebuli) qarcecxls, aseve saintereso reportaJebs sa-qarTvelos sxvadasxva kuTxi-dan. filologiis fakultetis mesame kursis studentis, me-dea imerliSvilis reportaJi wiTelwyaros raionis sofel qvemo qedidan (`folkloris xalxi gvewvia...”), irma ratianis werili – `mgzavroba Cveni Tbi-lisidan quTaisamde...”, romel-Sic filologiis fakultetis meore kursis studenti mog-viTxrobs saxelmwifo univer-sitetis filologiisa da isto-riis fakultetis studentebis samdRiani eqskursiis Sesaxeb.

`...da kvlav baxtrioni”- am saTauris werils filologi-is fakultetis mesame kursi-si studenti Tamar TiTmeria aqveynebs. zemoT ukve aRvniS-ne, Tu rogori aqtualuri iyo oTxmociani wlebis studen-tebSi kulturuli da isto-riuli Zeglebis dacvisa da SenarCunebis Tema. Tamar TiT-merias es werilic analogiuri paTosiTaa savse. studenti 1959 wels baxtrionis ajanyebidan samasi wlisTavze, baxtrionis cixesTan aRmarTuli obeliskis Sesaxeb mogviTxrobs. aRmoCnda, rom obeliski ar Seesabameboda proeqts, aklda simaRle da ar iyo mopirkeTebuli. mosapir-keTebeli samuSaoebi ki 1962 wels axmetis Telavis raionTan SeerTebis Semdeg Sewyda da mas mere aRar gagrZelebula. mogvianebiT obeliski aafeT-qes, raTa mis nacvlad axali daedgaT. studenti guldawy-vetili wers, Tu rogor aiRes obeliski da mas sadResaswaulo samkauliviT erTi-ori dRis va-diT aRirses baxtrionis cixe-sTan gamofena. `[obeliski] misi xanmokle arsebobis manZilze istoriis kuTvnilebac gaxda... gana vinmes mouva azrad, maga-liTad, gorgaslis Zeglis aRe-ba Tundac mis adgilze ukeTesi monumentis dadgmis mizniT?”

qarTuli liturgikuli mwerlobis Seswavla, xudonhe-sis mSenebloba svaneTSi, kavka-

siuri sauReltexilo rkinig-zis mSenebloba – ai, ra ainte-resebdaT da raze werdnen Tbi-lisis saxelmwifo universite-tis studentebi ocdaxuTi wlis win. es axalgazrdebi aranakleb ufrTxildebodnen TavianT kulturul memkvidreobas, vidre romelime mexuTe, meeqv-se, mesame, Tu meorekorpuseli Tsu-is studenti _ dRes. maT mkveTrad Camoyalibebuli sa-kuTari pozicia hqondaT nebis-mier sakiTxTan dakavSirebiT, romlis garSemoc sajarod eT-mobodaT tribuna, Tu gazeTis furceli. isini ar eridebodnen radikaluri gancxadebebis ga-keTebas da aravis aZlevdnen uf-lebas `sabavSvo baRis aRsazr-deliviT yuri aewia studente-bisTvis”. `gvqonoda sakuTari azri kavkasiis sauReltexilo rkinigzis mSeneblobis Sesaxeb, Cveni ufleba iyo, movaleobac ki.” – wers Tbilisis saxelmwi-fo universitetis filologi-is fakultetis meoTxe kursis studenti qeTevan gvazava 1988 wlis `studenturi furclis” 15 aprilis nomerSi.

dRevandel saqarTveloSi kvlav aqtualuri rCeba isto-riuli Zeglebis dacvis sakiT-xebi, gavixsenoT daviT garejis samonastro kompleqsTan dakav-Sirebuli problema, rodesac azerbaijanis mxridan iyo mcde-loba, qarTveli momlocvele-bisTvis taZris teritoriaze gadasvla aekrZalaT, an bagra-tis taZari _ restavraciis Se-degad saxecvlili istoriuli Zegli, romelmac pirvandeli Rirebulebebi dakarga. ori-ve SemTxvevam didi polemika warmoSva axal TaobaSi. magram dRes, studentebisaTvis gaci-lebiT aqtualuria iseTi sa-kiTxebi, rogoric aris adamian-Ta uflebebis dacva, gamoxat-vis Tavisufleba, liberaluri Rirebulebebis damkvidreba, genderuli uTanasworoba, seq-sualuri umciresoba da mrava-li kidev Zalze saWiro Rirebu-lebebis gamxilva-damkvidreba sazogadoebaSi. dRes bevri stu-denti axerxebs Tavisi kalmiT daupirispirdes politikosebs, amxilon garkveuli pirovne-bebi danaSaulSi da wamoiwyon polemika nebismier sakiTxTan dakavSirebiT. dRes gacilebiT meti gza arsebobs azris gamo-xatvisaTvis, iqneba es socialu-ri qseli, blogi Tu sxva rome-lime saSualeba. magram `im” da `am” studentobas aerTianebs is, rom isini TavianT qveyanaSi ukeTesi garemos Sesaqmnelad ibrZvian.

`im~ studentobis kalami

dRevandelobas

daTo turaSvili

Page 13: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisisuniversiteti

[email protected]

13

SurTxia beroSvili

„CemTvis simboluria, rom Cveni qveynis momavalTan _ studentebTan SemiZlia visau-bro sabWoTa okupaciis Sesa-xeb, amisTvis ki, Cemi azriT, yvelaze `swori~ adgili Tbi-lisis saxelmwifo universi-tetia. mniSvnelovania kidev erTxel gavixsenoT im iun-kerebis gmiroba, romlebmac Zlier Zalas daupirispires sakuTari qveynis gulwrfeli siyvaruli. amitom es dRe Cve-ni qveynis istoriaSi, rogorc samwuxaro, aseve, siamayis gan-cdis dRec aris. okupanteb-Tan brZolaSi qarTvelebma kidev erTxel davadastureT, Tu ramxela sabrZolo su-liskveTeba da gamocdileba gagvaCnia. mixaria, rom Sexve-dras universitetis studen-tebTan erTad erovnuli Tav-dacvis akademiis msmenelebic eswrebian, minda kidev erT-xel vuTxra maT, Tu rogori samxedro Zalebi gvinda gvyav-des momavalSi, - ganacxada irakli alasaniam.

Tavdacvis ministrma dams-wre sazogadoebas ivane java-xiSvilis is sityvebi Seaxsena, romliTac man 1921 wlis 23 Te-bervals studentobas mimar-Ta: ̀ Svilebo, Cemi movaleobaa, me Tqven wignisa da kalmis-ken mogiwodoT, magram eris cxovrebaSi aris iseTi momen-tebi, roca saWiroa yvelaferi gverdze gadado da iaraRiT xelSi mters miegebo... da ai, me dRes Tqven iaraRisken mogi-wodebT~... `samwuxarod, oku-paciis Tema mtkivneulia 92 wlis Semdegac da amitom didi humanistis sityvebi aqtual-obas dResac ar kargavs, Cven valdebulni varT kvlav gvax-sovdes Cveni warsuli _ Tu rogori brZolis JiniT da da simtkiciT Sexvda axalgazr-da damoukidebeli qveyana 40 aTasamde sabWoTa okupants, saqarTvelom mainc daudastu-ra mTel msoflios, rom Tavi-suflebismoyvare eri varT~, _ aRniSna irakli alasaniam.

Tavdacvis ministrma vr-clad isaubra _ ra mniSvne-loba hqonda 1918-1921 wlis damoukideblobis periods Cveni qveynis momavlisTvis. misi azriT, miuxedavad imisa, rom Zalian xanmokle iyo es periodi, warsulis magaliTe-bis gaxseneba imisTvisac aris saWiro, rom swori daskvnebi gavakeToT da Secdomebi aRar

gavimeoroT. `mravalaTasw-lian istorias Tu Tvals ga-davavlebT, gavixsenebT, rom Cveni qveyana araerTxel yo-fila daCagruli, samxedro agresiis msxverpli, okupire-buli, magram yovelTvis fex-ze vdgebodiT da vaxerxebdiT eris gamTlianebas, ris Semdeg vamTlianebdiT Cvens terito-riebsac... amitom, didi imedi maqvs, rom dRes, rodesac sa-qarTvelos marTlac Zlieri saerTaSoriso partniorebi da megobrebi hyavs, rodesac saqarTvelo uryevad dgas natoSi gawevrianebis gzaze, rodesac saqarTvelos evro-kavSirSi gawevrianebaze vsau-brobT da nabijebs vdgamT, qveynis winsvlas xels verafe-ri SeuSlis~, _ aRniSna irakli alasaniam.

sajaro leqciis dros irakli alasaniam Tsu-is stu-dentebs kadetTa samxedro liceumis msmenelebi daviT mebaRiSvili da valerian elizbaraSvili gaacno. maTi mamebi 2008 wlis agvistos omSi gmirulad daiRupnen, ris Sem-degac maT mSoblebis saqmis gagrZeleba gadawyvites. Tav-dacvis ministrma saqarTve-los teritoriuli mTliano-bis Sesaxebac isaubra da imedi gamoTqva, rom afxazeTTan da cxinvalis regionTan ur-TierToba saxalxo diploma-tiis gziT mogvardeba.

misi TqmiT, dRes, miuxeda-

vad mravali winaaRmdegobi-sa, mainc arsebobs resursi, rom xelisuflebam daiwyos Sinaarsiani, ndobis aRmdgeni dialogi afxazebTan da oseb-Tan, amaSi ki mniSvnelovani roli swored axalgazrdobam unda Seasrulos.

`darwmunebuli var, rom Cvens teritoriebs _ afxazeTs da cxinvals da-vibrunebT. magram es gaer-Tianeba ar moxdeba iaraRis gamoyenebiT. uaxloes war-sulSi _ 2008 wels saqarT-velo kvlav gaxda agresiis msxverpli. im mokle, ramdeni-medRianma omma dagvanaxa, Tu ramdenad Rirebulia saqarT-velo geopolitikurad da geostrategiulad, rogorc Cveni mokavSireebisTvis, ase-ve, mowinaaRmdegeebisTvis. im dReebSi Zalian bevrma qarT-velma Tu samxedrom gamoiCi-na Tavi. aseTi magaliTebi, pirvel rigSi, CvenTvis aris mniSvnelovani _ ar unda da-viviwyoT es xalxi, radgan sabolood, rogorc ivane ja-vaxiSvilic ambobda: qveynis siyvaruli martiv arCevnamde midis _ SegiZlia Tu ara Seni sicocxle samSoblos Seswi-

ro! imedia, aseTi arCevanis wi-naSe Cveni qveynis moqalaqeebi aRar dadgebian. Cemi, rogorc Tavdacvis ministris, erT-erTi amocana Cems kolegebTan erTad swored es aris, rom sa-qarTvelos mSvidobis dacva sxva gzebiT da saSualebebiT SevZloT da ara provocire-bul samxedro operaciebSi monawileobiT. istoria imasac gvaswavlis, rom Tuki qveyanas ara hyavs welSi gamarTuli Zlieri armia, maSin Semakave-beli faqtori aRar arsebobs mowinaaRmdegeebisTvis, raTa sakuTari gegmebi ganaxorcie-lon. swored amitom meamayeba Cveni Tavdacvis universite-ti, Cveni liceumi, romelic adreuli asakidan amzadebs samxedro kadrebs. madloba minda amisTvis gadavuxado Tavdacvis akademiis xelmZR-vanelobas~, _ aRniSna irakli alasaniam.

Sexvedra kiTxva-pasuxis reJimSi gagrZelda. studen-tebi saministrosa da uni-versitets Soris samomavlo TanamSromlobiT dainteresd-nen. maT kiTxvebi, ZiriTadad, natoSi integraciis perspe-qtivas, samSvidobo misiaSi

qarTveli samxedroebis mona-wileobas, saoficre kursebis gavlas da saministroSi dasa-qmebis detalebs Seexeboda, razedac Tavdacvis ministrma amomwuravi pasuxebi gasca.

`marTalia, Tsu-isa da Tav-dacvis saministros Soris oficialurad gaformebuli SeTanxmeba ar arsebobs, magram xelmZRvanelobasTan mud-mivad gvaqvs urTierToba da momavalSi ar gamovricxavT, rom es TanamSromloba ofi-cialuradac gaformdes. dRes Tavdacvis akademias axali xe-lmZRvaneli hyavs, romelTa-nac erTad uaxloes periodSi vgegmavT samoqalaqo saaTebis gazrdas akademiis msmenele-bisTvis. ase rom, TqvenTvisac xelmisawvdomi iqneba is dis-ciplinebi, rasac momavalSi ufro gavaZlierebT Tavdac-vis akademiaSi. Cven moazrov-ne jariskaci gvWirdeba, ami-tomac didi resursi swored ganaTlebis sferoSi unda Caidos. amasTan, gvaqvs ambi-ciuri da jansaRi gegma, rom 2017 wlisTvis mTlianad gada-videT sakontraqto armiaze. jari unda gaxdes elitaru-li, adamianebs unda uxarodeT jarSi wasvla da amayobdnen qveynis dacviT. gardatexa au-cilebelia Tavdacvis samini-stroSic~, _ aRniSna irakli alasaniam.

okupaciis dRisadmi miZRv-nil RonisZiebebze mowveul stumrebs Tsu-is reqtorma aleqsandre kvitaSvilma uma-spinZla, romelmac 25 Teberv-lis mniSvnelobaze isaubra da madloba gadauxada Tav-dacvis ministrs saintereso saubrisTvis. `moxaruli var, rom es Sexvedra Sedga swored Tbilisis saxelmwifo univer-sitetSi, radgan mniSvnelova-nia _ axalgazrdobam icodes qveynis warsuli da piradad Tavdacvis ministrisgan mo-isminos da gaiziaros, Tu ra gziT viTardeba Cveni qveyana. baton irakli alasanias ga-mosvlaSi sworad iyo aqcen-tebi dasmuli saxelmwifoe-brivi xedvis TvalsazrisiT, rac Zalze mniSvnelovania~, _ aRniSna aleqsandre kvitaS-vilma.

25 Tebervals Tavdacvis ministri irakli alasania okupaciis dResTan dakavSirebiT ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitets ewvia da gaerTianebuli Stabis ufrosis moadgilesTan, polkovnik vladimer CaCibaiasTan da erovnuli Tavdacvis akademiis reqtorTan zurab aglaZesTan erTad am dRi-sadmi miZRvnil RonisZiebebs daeswro.

okupaciis DdResTan dakavSirebiT Tsu-is muzeumSi bolSevi-kuri ruseTis mier saqarTvelos pirveli respublikis aneqsiis am-saxveli fotomasalis, universitetis represirebuli profesor-maswavleblebisa da studentebis cxovrebis amsaxveli gamofena moewyo. Tsu-is biblioTekis maro mayaSvilis saxelobis darbazSi ki okupaciis dRisadmi miZRvnil gamofenasTan erTad profesor malxaz macaberiZis wignis _ `universiteti 1921 wlis Teberval-Si~ prezentacia gaimarTa.

petre meliqiSvilis saxelobis darbazSi irakli alasania Tav-dacvis erovnuli akademiis kursantebs da Tsu-is studentebs Sexvda, sadac man saqarTvelos damoukideblobaze, 1921 wlis 25 Tebervals wiTeli armiis mier saqarTvelos okupaciasa da kojor-tabaxmelas midamoebSi qarTveli iunkerebis Tavdadebul brZo-laze isaubra, axalgazrdebs Tavdacvis saministros prioritete-bi gaacno da qveynisTvis SeiaraRebuli Zalebis mniSvnelobaze gaamaxvila yuradReba. bolos studentebis SekiTxvebs upasuxa.

Tavdacvis ministri Tsu-Siokupaciis dRe

Page 14: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisis universiteti

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

14

Tamar kuratiSvili

msoflios xSirad unaxavs gaaqtiurebu-li studentoba _ magaliTad, es iyo safran-geTSi 1968 wlis maisSi, aSS-Si _ 1968 wlis 23 aprils, dasavleT germania, Cexoslova-kia da poloneTi amave wlis zamTarSi... es CamonaTvali kidev ufro didia, magram Cven mier naxsenebi TariRebic sakmarisia imis saTqmelad, rom studenturma protest-ma gasuli saukunis msoflio etapobrivad moicva. am mxriv, qarTvel studentobasac Tavisi istoria aqvs, romelic, ZiriTadad, jer sabWoTa ruseTis, Semdeg ki sabWoTa kavSiris arsebobis dros viTardeboda.

istorikos vaxtang gurulis mosazre-biT, rodesac saqarTveloSi gaaqtiurebul studentobaze vsaubrobT, aTvla 1921-1924 wlebidan unda daviwyoT. `rodesac 1921 wels sabWoTa ruseTma saqarTvelos demo-kratiuli respublika daipyro da qveynis mTavroba emigraciaSi wavida, okupaciis winaaRmdeg Seugueblobas, aq darCenil

mamuliSvilebTan erTad, studentobac amJRavnebda. es student axalgazrdebis erTgvar Zalis mokrefas hgavda~. – gviam-bobs igi, Tumca, rogorc, vaxtang guruli ambobs, es iyo studentebis aqtiuroba da ara uSualod maTgan wamosuli iniciativa.

amgvari aqtiuroba studentebis mxri-dan 1937 welsac Canda, rodesac saqarTve-loSi (ise, rogorc mTels sabWoTa kavSirSi) didi represiebis periodi dadga. SedarebiT organizaciuli xasiaTi ki protestma 1942 wels miiRo. es iyo SeTqmuleba saxelmwi-fos winaaRmdeg. omis periodSi studentTa nawili (kote jogliZe, Turman SanSiaSvili, mixeil imerliSvili da sxvebi) germaniaze orientaciiT fiqrobdnen sabWoTa reJimsa da saqarTveloze Tavdasxmas. SeTqmuleba Cavarda da studentebi daxvrites.

miuxedavad amisa, studenturi aqti-uroba meore msoflio omis dasrulebis Semdegac SeiniSneba. magaliTad, 1948 wels Tbilisis saxelmwifo universitetis 11 studenti swored erovnuli ideebis gamo

daapatimres da maT 25-wliani patimroba Seufardes. vaxtang guruli ambobs, rom sabWoTa reJimis pirobebSi didi aqtiuroba studentobisa da saerTod sazogadoebisa ar iyo SesaZlebeli, radgan amas dauyov-nebliv mohyveboda represiebi, romelsac saxelmwifos winaaRmdeg mimarTuli moqme-debis mizeziT xsnidnen. `SeiZleba iTqvas, amgvari `represiuli aparatis” moqmedebis fonze, moulodnelic ki iyo studentTa gamosvlebi 1956 wels, magram, rodesac ni-kita xruSCovma 1956 wels stalinis kriti-ka daiwyo, es maleve gadaizarda qarTveli eris SeuracxyofaSi. rusebs aRar undo-daT qarTvelebTan erTad mgzavrobac ki da transportidan Casvliskenac mouwodebd-nen maT. 1956 wlis ambebi isea warmodgenili, TiTqos studentoba stalinis dasacavad gamovida; iq es faqtoric iyo, magram isini Tavmoyvareobis Selaxvam gaiyvana gareT. 9 marts ki es `gareT gasuli studentoba” tankebiTa da feTqebadi tyviebiT amoxo-ces,~ _ gviTxra batonma vaxtang gurulma.

am movlenis Semdeg studentebi gansa-kuTrebiT aqtiurebi xdebian da saqarT-veloSi iwyeba ganuwyveteli procesi protestisa. `9 marts udanaSaulo xalxis daxvretam mTeli sazogadoeba daafiqra. visac jer kidev hqonda eWvi imisa, auci-lebeli iyo Tu ara saqarTvelos damouki-debloba, darwmunda, rom uamisod qveyana daiRupeboda,” _ ase axasiaTebs maSindeli sazogadoebis ganwyobas vaxtang guruli da gvixsnis, rom am yvelafris fonze erovnu-li moZraobis axali etapi iwyeboda. es iyo etapi, romelic mWidrodaa dakavSirebuli zviad gamsaxurdiasa da merab kostavas sa-xelebTan. maT Seqmnes `helsinkis jgufi”, SemdegSi `helsinkis kavSiri” da masSi stu-dentebi gaaerTianes. ratom studentebi? amas istorikosi ase pasuxobs: `disidentur moZraobaSi romelime sxva adamianis CarTva, garda studentisa, uperspeqtivo iqneboda da daakldeboda is enTuziazmi, romelic am moZraobas SemdegSi Tbilisis saxelmwifo universitetisa da maSindeli politeqni-kuri universitetis studentebma Semates.” rogorc vaxtang guruli ambobs, im reJimis pirobebSi es martivi procesi ar yofila da uamravi studenti gauTavisuflebiaT aTasgvari umniSvnelo mizeziT universite-tebidan.

studentebi Tavidan yuradRebas amax-vilebdnen iseT problemebze, rogoric iyo daviT garejTan arsebul samxedro poli-gonze mimdinare wvrTnebiT dazianebuli

istoriuli Zeglebi da aseve ewinaaRmdege-bodnen gvirabebis gaTxras CrdiloeT kav-kasiaSi, romelsac es respublikebi rkinig-zis saSualebiT unda daekavSirebina. vax-tang guruli ixsenebs, rom zviad gamsaxur-dia da merab kostava yovelTvis iwyebdnen gamosvlebs fraziT _ `imperia daingreva!~. `Cven gvegona, rom isini amas imitom ambobd-nen, rom ase surdaT, magram Turme, mxolod ki ar surdaT, xvdebodnen, rom ase iqnebo-da~, – ambobs igi.

1978 wels ki, rodesac moskovma ineba saqarTvelos konstituciidan 75-e muxlis amoReba, romelic ambobs, rom am qveynis sa-xelmwifo ena aris qarTuli da misi rusuli eniT Secvla moisurva, `xma aimaRla stu-dentobam. swored am studentobam aiyolia ufrosi Taoba da SeZlo Tavisi gaetana. es imxela gamarjveba iyo, rom studentebma TavianTi Zala irwmunes~, _ ambobs vaxtang guruli.

amave scenariT ganviTarda movlenebi am ramdenime Tvis winac da studentebis patara jgufma SeZlo xalxis ndobis mopo-veba, sayrden Zalad gadaqceva da sazoga-doeba, nawilobriv, gamarjvebamde miiyvana. swored studentTa protestis Semdeg, am ukanonobasTan dakavSirebuli ori adami-ani _ xaTuna kalmaxeliZe (saqarTvelos sasjelaRsrulebis, probaciisa da iuri-diuli daxmarebis sakiTxTa ministri) da baCo axalaia (Sinagan saqmeTa ministri) Ta-namdebobebidan gadadgnen. am faqtis Semdeg axlandelma studentobamac irwmuna Tavisi Zala da rogorc `laboratoria 1918-isa” da `narinjisferebis” wevrebi acxadebd-nen, isini usamarTlobasTan dapirispire-bas amiT ki ar wyvetdnen, axlaRa iwyebdnen brZolas!

`imperia~, marTlac, `daingra” da es ngreva 1989 wlis 9 aprilis sisxlisRvris Semdeg daiwyo. vaxtang guruli studen-tebis aqtiurobas am gamosvlebis drosac usvams xazs, magram aRniSnavs, rom am dros xalxs studentobis mowodeba aRar dasWir-vebia da sakiTxi saqarTvelos damoukide-blobis moTxovnisa yvelasaTvis erTnairad umTavresi gaxda.

saqarTvelos studenturi moZraobebs sakuTari kultura aqvs. `imperiis ngrevi-dan~ wlebis Semdeg studentebi `sistemis ngrevis” moTxovnamde movidnen da es lo-zungi jerac aqtiuria. `laboratoria 1918-is” erT-erTi wevri, salome danelia ambobs, rom isini ecdebian miaRwion _`Tavisufle-bas, Tanasworobas, solidarobas!”

`imperia daingreva”-dan`sistema unda daingres”-mde

18 seqtembramde `laboratoria 1918” da `narinjisferebi” sazogadoebis viwro wrisT-vis iyo cnobili. orive maTgani studentebis iniciativiT Camoyalibebuli moZraobaa, Camoyalibebuli sxvadasxva mizeziT, magram saerTo mizniT _ universitetSi arsebuli problemebis winaaRmdeg sabrZolvelad. mas Semdeg ki, rac 18 seqtembers cixeebSi Za-ladobis amsaxveli kadrebi televiziiT gadaica, maTi protesti 20-30-kacian jgufs gascda da gacilebiT masStaburi xasiaTi miiRo.

patimarTa cemis, wamebisa da gaupatiurebis amsaxveli kadrebis xilvam sazogadoebis didi nawilis aRSfoTeba gamoiwvia. es kadrebi imdenad Semzaravi iyo, rom imave dRes mxolod socialuri qselebiT gavrcelebuli informaciac ki sakmarisi aRmoCnda quCaSi gamosasvlelad da Zaladobis dasagmobad. rogorc `laboratoria 1918-is” erTerTi wevri, dito xuskivaZe aRniSnavs, maT swored am dros miiRes gadawyvetileba, reaqcia moexdina qveyanaSi mimdinare procesebze, `radgan studentoba, romelsac, Cveulebriv, demokratiul saxelmwifoSi cxovrebis pretenzia unda hqondes, ar SeiZleba rCebodes movlenebs miRma da, piriqiT, aqtiurad unda monawileobdes masSi~.

`laboratoria 1918-isa~ da `narinjisferebis~ mowodebiT, TiTqmis erTi kviris man-Zilze Tbilisis saxelmwifo universitetis ezoSi ramdenime aseuli adamiani ikribeboda, gmobda Zaladobas, moiTxovda samarTlianobasa da damnaSaveTa dasjas. studentobam moaxerxa sazogadoebis mobilizeba da erTi lozungis qveS misi gaerTianeba _ `sistema unda daingres!”

oTo kobaxiZe, `narinjisferebis” erT-erTi lideri ambobs: `am lozungSi Cven ar movi-azrebdiT xelisuflebis Secvlas, rogorc es zogierTs esmoda. `sistemis ngreva” niSnavs im pirovnebebisaTvis Zalauflebis SezRudvasa da pasuxisgebas, romlebic, TavianTi piradi miznebidan gamomdinare, nergaven Zaladobas, iqneba es ekonomika, ganaTleba, kul-tura an sxva nebismieri sfero. maT amis ufleba ar aqvT! swored am usamarTlobis Secvla moiazreba `sistemis ngrevaSi” da ara xelisuflebisa~.

rodesac saxelmwifoSi msgavsi kanondarRveva xdeba da sazogadoebaSi protesti Cndeba, adamianebi xalxad iqcevian, studentebi _ studentobad. am SemTxvevaSic ase mox-da. adamianTa damokidebuleba patimrebis wamebasTan dakavSirebiT, erTmaneTs daemTxva, ramac isini sazogadoebis im nawilad gaaerTiana, romelsac protestis gamoxatvis sur-vili gauCnda. rac Seexeba studentebs, maT Soris yovelTvis arseboben movlenebisadmi kritikulad ganwyobili iseTi jgufebi, rogoric `laboratoria 1918” da `narinjisfere-bi” arian, magram isini studentobad ar moiazrebian. mxolod gansakuTrebul SemTxvevaSi xdeba studentebis SexedulebaTa Tanxvedra da es gardaqmnis maT studentobad.

Page 15: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

Tbilisisuniversiteti

[email protected]

15

TebervalSi universitetis 95 wlis iubile aRiniSna. gazeT `Tbilisis univer-sitetis~ studentur nomerSi gadavwyviteT erTi gverdi dagveTmo nebismieri msurvelisaTvis, vinc iqneboda Tsu-s studenti da gagviziarebda sakuTar azrs uni-versitetTan dakavSirebiT. Cven gamovacxadeT esseebis konkursi saTauriT `ra aris CemTvis universiteti~. bevr students miaCnda, rom konkursi paTetikiT gaJRen-Tili iqneboda, magram (miuxedavad imisa, rom gamogzavnilTa umetesoba aseTi iyo kidec) Cven gadavwyviteT agverCia iseTi esseebi, romlebSic iqneboda universite-tisadmi jansaRi da kritikuli damokidebuleba. gTavazobT Tsu-s ori studentis, ori avtoris esses.

naTia kaRaSvili

universiteti CemTvis, pirvel rigSi, aris ganaTlebis miRebis adgili da saSu-aleba. Cemi azriT, adamiani rac ufro met codnas iZens, miT metad eziareba arama-terialur Rirebulebebs, rac, ra Tqma unda, mas ufro anaTlebs da akeTilSo-bilebs.

rogorc Tsu-s inglisuri filolo-giis yvela studenti, zogjer vwuwu-neb amden sagans rom gvaswavlian da enis praqtikas ki ar gvatareben. vwuwuneb sagnebis simravlis gamo (Cven xom, fa-qtobrivad, 10 sagani gamogvdis seme-strSi), radgan xarisxian codnas veRar viRebT. Tumca vfiqrob, rom universi-teti aris mxolod ganaTlebis miRebis swor gzaze damyenebeli, mimarTulebis mimcemi adgili. ra Tqma unda, am mokle periodSi SeuZlebelia safuZvliani Ses-wavla Tundac im sagnebisa, romlebsac gavdivarT, magram universitetSi ramde-nimewliani swavliT ar sruldeba codnis SeZena... es procesi grZeldeba mTeli cxovrebis manZilze (Tu, ra Tqma unda, adamians aqvs amis survili).

universiteti CemTvis aris aseve pi-rovnebis realizaciis adgilic. saval-debulo prezentaciebi, Tu sasurveli konferenciebi, yvelaferi emsaxureba swored studentis sazogadoebaSi inte-graciasa da auditoriis winaSe Rirseul wardgenas, rac Zalian sasargebloa misi momavali cxovrebisaTvis.

sxvadasxva aqtivobebi gvaZlevs sa-Sualebas, damatebiT CaverToT CvenTvis sasurvel sferoSi. es iqneba saganmanaT-leblo (mag. mTargmnelTa, an sxvadasxva enebis Semswavleli jgufebi), Tu xelov-nebis sfero (rogoricaa Teatraluri dasi, simReris da cekvis Semswavleli

jgufebi). rogorc inglisuri specialo-bis studenti, CarTuli var mTargmnel-Ta jgufSi, rac saSualebas maZlevs am kuTxiTac warvmarTo momavalSi Cemi sa-qmianoba.

universiteti gvaZlevs saSualebas, rom CaverToT iseT aqtivobebSic, rogo-ricaa studenturi dasaqmebebi da staJi-rebis programebi, riTac aseve aqtiurad vsargebob...

universiteti CemTvis aris warmate-bisa da aseve imedgacruebis adgilic, radgan miuxedavad maRali qulebisa ver viReb stependias, riTac, ra Tqma unda, stimuli mekargeba...

universiteti, me vfiqrob, aris ara mxolod ganaTlebis miRebis, aramed adamianis pirovnebad Camoyalibebis ad-gilic. miviCnev, rom adamians survilis arsebobis SemTxvevaSi SeuZlia nebismie-ri pirovnebisa, Tu movlenisagan iswav-los raRac da es miT umetess unda iTqvas iseTi mravalferovani organizmis Sesa-xeb rogoricaa universiteti...

universiteti aris aseve uamravi me-gobris SeZenis adgilic. megobrebis, romlebTan erTadac vatarebT umetes dros da romlebTan erTadac viziarebT Cvens sixaruls (maRali qulebis gamo), Tu mwuxarebas (dabali qulebis gamo).

dasasruls, SeiZleba iTqvas, rom universiteti CemTvis es aris momaval cxovrebaSi gadasabijebeli karibWe, sa-dac aseve gvaZleven am cxovrebaSi war-matebis miRwevis gasaRebs. universite-ti es aris farTo cneba, romelSic igu-lisxmeba axalgazrdis rogorc intele-qtualuri, ise pirovnebad Camoyalibe-bis adgili. da swored am mizezebis gamo, miuxedavad imisa rom Tavi afeTqebuli maqvs uamravi sagnebis swavliT, mainc mi-yvars miyvars Cemi universiteti.

ra aris CemTvis universiteti?

TinaTin baRaSvili

wels universitets vamTavreb, mome-natreba... albaT ara... ara mainc momen-atreba. oTxi weli xom universiteti iyo Cemi cxovrebis nawili, cudi Tu kargi, albaT orive.

abiturientobisas, rogorc albaT yvelas, mec sxva imedebi, warmodgenebi, ocnebebi mqonda. universitetgamov-lili Taobebisgan bevrad meti lamazi zRaprebi mesmoda da mec am did, TeTr Senobas ocnebebis axdenis wina pirobad vxatavdi. ra Tqma unda, imedebi Tan gami-marTlda da Tan - ara.

meore semestrSive avirCie ZiriTadi da meoradi specialobebi da gulmod-gined Sevudeqi profesiebis daufle-bas. zog SemTxvevaSi Tavad leqtorebs ar ainteresebdaT leqciis Catareba, an sul ar modiodnen an sigaretis sunad yarda saleqcio oTaxi. xmas ar viRebdiT, vin amoiRebda... qulebi ganzaRvravdnen Cvens zrdilobas da Tavazianobas. Tumca xmac amoviReT...

leqciebi mexuTe korpusSi, sardafSi mimdinareobda... rogorc iqna, gamovaR-wieT da sami wlis lodinis Semdeg pirve-li korpusi dagvibrunes. aq ki frTebis gaSla movindome, Tumca savaldebulo sagnebi gavlili mqonda da ramdenime damatebiTi sagani avirCie, swavlisa da

pirveli korpusis gemos Secnobis miz-niT. raRac mainc xom miviRe.. ki SeviZine Zalian kargi megobrebi, cxovrebis meg-zurebi. codna? codna ramdenadme ki da ramdenadme _ ara, radgan zarmac leqto-rebs zogjer ar surdaT leqciis Catare-ba, zogi leqtori ki iseTi mondomebiT gvaswavlida pirdapir sisxls gvwuravda. studentis ufleba, miiRos kargi ganaT-leba, irRveoda, Tumca es ufleba da mo-valeoba ufro adamianis moralur prin-cipebze gadis, vidre qulebis weraze. Tumca, es ambebic xom karg mogonebebad gadaiqceva, rac dro gava...

univeristetis administraciamac gvaswavla bevri ram samomavlod... ro-gor unda ibrZolo, roca marTali xar da adamianebis ugulo damokidebuleba Sens sasikeTod marTo. ar apatio Seni ufle-bis Selaxva da a.S. es xom Tavad cxovreba-caa da, Sesabamisad, universiteti CemT-vis mosamzadebeli etapia, romelic yve-la adamianma unda gaiaros. `umaRlesi ga-naTlebis~ miRebis garda, bevr sxva rames swavlob, megobrebisa da nacnobebis wre izrdeba da erTmniSvnelovnad emzadebi momavlisTvis.

wels meoTxe kursze var. 255 kre-ditiT vamTavreb unviersitets. kidev uamravi sertifikatiT, diplomiT, me-gobriT, nacnobebiT, kargi da ufro kar-gi mogonebebiT da albaT rom ki... ki mo-menatreba...

Cemi universiteti

essebis konkursi`ra aris CemTvis universiteti?~

moamzades megi sajaiam da aslan arTmelaZem

Page 16: 4 marti, orSabaTi, 2013 w., N¹3 riT (ver) akmayofileben ...sxvadasxva qvewarmavlebi. meore sarTulze, saklaso oTaxSi, sadac usaxlkaroebi cxovroben, arc gaTbobaa da arc Suqi. RamiT

[email protected] www.tsu.gewww.tsu.ge

Tbilisis universiteti

16studenturi ardadegebi anu

zafxulamde darCa 5 Tve

Seqmeni mermisi – Seni gazeTis

devizi!

nino saluqvaZe

„cotac da amovisunTqeb“, „ukve gaZlebaze var“, „erTi, es dReebi gadamatanina da...“, „im wigns mainc da-vamTavreb, semestris dasawyisSi rom daviwye kiTxva“, „yvelafers movrCebi da „gonis higienas“ moviwyob“... es da kidev bevri msgavsi fraza im studentebs ekuTvnis, romlebic gamocdebma daRala da mouTmenlad elode-bian nanatri ardadegebis dadgomas, am SemTxvevaSi, zam-Tris ardadegebis.

Tumca ardadegebis „sitkbo“ rom srulad SeigrZno, jer gamocdebis mTeli „simware“ unda gamoscado (adre rom sesiebs uwodebdnen).

gamocdebi yvelaze bunebrivi da gardauvali mov-lenaa studentis cxovrebaSi. ar ginda male movides, mova da swrafad wasvlas natrob _ gRlis, ganer-viulebs. zogjer usaSvelod iweleba. maRali qulebi ginda Tu mxolod sagnis Cabarebaze xar orientirebu-li, orive SemTxvevaSi Sengan daZabulobas da erTi-or uZilo Rames mainc moiTxovs. gamocdebs „gadaagoreb“ da cdilob, daisveno „ilaos msgavsi senebisgan“. es ise-Ti Tavisuflebisa da haerovnebis SegrZnebaa... kidev ramdenime met-naklebad daZabuli dRe saboloo Sede-gebis molodinSi, da bolos, rogorc yvela qariSxlis mere, gamocdebis Semdegac simSvide daisadgurebs.

rogorc wesi, ianvris momqancveli sesiebi dasru-lebuli arcaa, rom studentTa umravlesobas daaxloe-biTi warmodgena mainc aqvs imis Sesaxeb, rogor nayo-fierad gamoiyenebs Tebervals Zalebis aRdgenisTvis. nawili mSobliur kuTxeSi miemgzavreba monatrebuli ojaxis sanaxavad, zogi megobrebTan atarebs dros, zo-

gic pasiur dasvenebas iwyebs da leqciebiT gamowveul uZilobas xangrZlivi ZiliT inazRaurebs.

ardadegebi rom araCveulebrivi „gamogonebaa“, ama-ze, albaT, aravin kamaTobs. „kargia ardadegebi. vapireb movinaxulo sxvadasxva istoriuli Zegli. vnaxoT, ram-denad movaxerxeb. aseve, vnaxav axlo naTesavebs, did dros davuTmob urTierTobebs. megobrebTan erTad tkbil dReebs moviwyob da movwydebiT internetsa da telefonebs~, – ambobs Tsu-is socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis sociologiis mimarTulebis studenti irina JorJolaZe.

Tumca ardadegebi yvelasTvis dasvenebasTan rodi asocirdeba. erTTviani xanmokle Tebervlis ardade-gebi studentebisTvis droebiTi dasaqmebis SedarebiT xelsayreli periodia, an ukve dasaqmebul students samuSaoze ukeT koncentrirebis saSualebas aZlevs. radganac cotaa iseTi studentebis ricxvi, saleqcio cxrilsa da samuSao ganrigs erTmaneTs rom uxmatkbi-lebdes. isic gantvirTvaa, ori saqmidan mxolod erTze rom giwevs energiis xarjva.

es erTTviani zamTris ardadegebi sxvadasxva kur-sis studentebisTvis gansxvavebuli gancdis momtania. magaliTad, pirvelkurselisTvis es dro kognituri disonansis periodia: fiqrobs arCeuli specialobis sisworeze, pirveli semestris mere ramdenad xedavs sa-kuTar Tavs momaval profesiaSi da, amasTan, am arCevans amarTlebs; an meore ukiduresoba iCens Tavs da ukve mofiqrebuli aqvs, romel mimarTulebaze gadaitans sa-buTebs mobilobis gamocxadebisTanave. romeli varian-tic unda iyos, pirvelkursels pirvelive ardadegebis dros sWirdeba gonze mosvla sauniversiteto swavle-bis damRleli saSemodgomo semestris Semdeg.

meore da mesame kurselebisTvis Tebervlis ardade-gebi erTgvari gardamavali periodia, roca siaxliT ga-mowveuli SiSi ar gamqrala, magram arc universitetis moaxloebuli damTavreba gaRelvebs. bakalavriatis Sua safexurze myofi studenti, romelmac arCeul spe-cialobas, garkveulwilad, alRo auRo, ZiriTadad ima-ze fiqrobs, rogorme normaluri samsaxuri ipovos, rom swavlasac SeuTavsos da damakmayofilebeli gasamrje-loc hqondes. meore mxriv ki daRlilobazec sul ufro xSirad wuwunebs.

ai, bakalavriatis damamTavrebeli kursis studen-tebisTvis Tebervali oficialurad bolo studenturi ardadegebia. zogisTvis es sixarulisa da nostalgiis narevia, kidec rom gixaria universitetis damTavreba da Tan studentobac rom mogenatreba. nawilisTvis ki Tebervlis ardadegebi dasvenebis morigi, damsaxure-buli „Svebulebis“ periodia. meoTxe kursels nanatri zamTris ardadegebis dadgomasTan erTad axali gar-dauvali safiqrali emateba: rogor da ra Temaze dawe-ros sabakalavro naSromi. „momkla sadiplomos Temaze fiqrma. rom daiwyeb sabakalavroze muSaobas, Tema mainc

xom unda SearCio kargi da guliani, marto movaleobis moxdis mizniT rom ar iyos gakeTebuli. mere imaze fi-qrob, xelmZRvaneli vin iqneba da ase Semdeg~, – ambobs socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis meoTxe kursis studenti nino giglemiani.

amgvarad, bevrisTvis arc ardadegebia maincda-mainc dasvenebisTvis gankuTvnili. ramdenia iseTi saq-me, romlis ganxorcielebasac aRsruleba mxolod ar-dadegebze uweria da uares SemTxvevaSi, erTidan meore dasvenebis dReebamde gadaideba xolme. ardadegebi im jadosnur da yovlismomcvel sityvas hgavs, romelsac „xval“ ewodeba. xSirad adamiani yvela saqmes xvalisT-vis debs, studenti – ardadegebisTvis. magaliTad, monatrebul megobars naxvas ardadegebze hpirdebi, mniSvnelovani wignis kiTxvas, an romelime sagnis kon-speqtis gadameorebasac ardadegebze iwyeb. „xval“ ar mTavrdeba... arc _ ardadegebi. momavalSi xom mas Sve-buleba Caanacvlebs dasvenebis igive moTxovniTa Tu moTxovnilebiT.

yvela studentisTvis guldasawyvetia, rom Tvalis daxamxamebaSi mirbis es „xelixel sagogmanebi“ Teberv-lis ramdenime kvira da gardauvali gazafxulis seme-stric axlovdeba. cota rTuli kia „gantvirTuli“ go-nebis isev sauniversiteto relsebze gadayvana. ardade-gebze ar gaxsovs (an iviwyeb), ra dabrkolebebi axlavs Tan yoveli axali semestris dawyebas: sagnebis arCeva/ver arCeva/Zlivs arCeva, gadatvirTuli bazebi, serve-ris lanZRva, mouwesrigebeli saswavlo cxrili, sagne-bis damTxveviT gamowveuli studentebis (zogierT-ma leqtorma xumrobiT „damTxveulebi“ rom Searqva) aRSfoTeba. Tumca sauniversiteto problemebi sxva sakiTxia, romelic ardadegebTan imdenadaa kavSirSi, ramdenadac am ukanasknelis damTavrebisTanave rigiT nomer pirveli salaparako Tema xdeba.

zamTris ardadegebi miiwura da momavalSi swavlis „simwariT“ daRlili studentoba axali semestris dawyebisTanave daiwyebs momdevno ardadegebamde drois aTvlas. maS ase, zafxulis ardadegebamde darCa 5 Tve...

ardadegebi magiuri sityvaa, sixarulnarevi, jer kidev skolis periodSi rom Segviyvarda da studen-tobis drosac udidesi popularobiT sargeblobs. ardadegebi mudam sasurveli da sanatrelia. studenti bevria, yvela gansxvavebuli SexedulebebiT, Tumca ardadegebs yvelasTvis TiTqmis erTnairi datvirTva aqvs. da mainc, ra aris studenturi ardadegebi?

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwi-fo universitetis gazeT `Tbilisis universitetis“ 85 wlis iubilesTan dakavSirebiT gazeTis redaqcia acxa-debs konkurss gazeTis devizis SesarCevad.

Seqmeni mermisi – Seni gazeTis devizi! gaxdi konkursis ga-

marjvebuli da moige prizi _ 300 lari.

devizi unda asaxavdes gazeT `Tbilisis universite-tis“ mTavar ideas, arssa da mizans, rac ideurad Sekravs sruliad sauniversiteto sazogadoebas, romlis samsa-xurSic aris da unda iyos gazeTis redaqcia.

konkursSi monawileobis msurvelebma 15 martamde gamoagzavneT gazeT `Tbilisis universitetisTvis“ Tqven mier mofiqrebuli da SerCeuli devizi sakonkur-so misamarTze [email protected]

aucilebeli moTxovnebi:SerCeuli devizi unda iyos lakonuri da unda exmi-

anebodes gazeT `Tbilisis universitetis“ Sinaarss;Tqvens mier gamogzavnil devizs daurTeT Tqveni av-

tobiografiuli monacemebi da fotosuraTi;redaqciis mxridan SerCeuli kompetenturi Jiuris

mier konkursSi gamovlenili gamarjvebuli dajildov-deba gazeT ,,Tbilisis universitetis“ 85 wlisadmi miZ-Rvnil saiubileo saRamoze 21 marts, sadac gaJRerdeba gamarjvebuli devizi, rac gazeTis quds daamSvenebs.

damatebiTi informaciisTvis mogvmarTeT:tel: 2 22 36 62gazeT `Tbilisis universitetis“ redaqcia

studenturi konkursi

[email protected]

ÒÄÃÀØÔÏÒÉÓÌÏÅÀËÄÏÁÉÓÛÄÌÓÒÖËÄÁÄËÉ

ÊÏÍÓÖËÔÀÍÔÄÁÉ

ÊÏÌÐ.ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏ×À

giorgi lolaSvili

nino kakuliamaia toraZe

zaza gulaSvili

ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ: ÉËÉÀ àÀÅàÀÅÀÞÉÓ

ÂÀÌÆ. 11À

ÍÏÌÄÒÆÄÌÖÛÀÏÁÃÍÄÍfiqria fiCxaZe, magda gugava, megi sajaia, nino nanitaSvili, salome gorgoZe, cisia cercvaZe, aleqsandre qeSelaSvili, Tamar nikoleiSvili, Tornike WeiSvili, Tamar kuratiSvili, sofiko

abralava, mariam beria, Tamar javaxiSvili, salome kusiani, nino saluqvaZe, mzia popova, salome

belqania, aslan arTmelaZe

(Tsu-is me-3

korpusi)

2 22 36 62