5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (lower...

23
ธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็ บทที่ 5 ปัญญา จารุศิริ และคณะ 5-44 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) หินที่พบในมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic rocks) นั้นส่วนใหญ่กระจาย ตัวบริเวณทางเหนือของแผ่นอินโดจีน (North of Indochina) และบางส่วนของ Truongson, Stungtreng, West Cambodia West Bacbo และ Vietbac การกาหนดอายุของหินที่พบส่วนใหญ่ ถูกกาหนดโดยซากดึกดาบรรพ์ดัชนี (Index fossils) โดยในช่วงยุคแคมเบรียนตอนล่าง (Lower Cambrian) มักถูกกาหนดโดยอะคริตาช (Acritarch) และออนโคลิทศ (Oncolit) ในช่วงยุคแคม เบรียนตอนบน (Upper Cambrian) มักถูกกาหนดโดยไตโลไบต์ (Trilobites) และBrachiopods ในช่วงยุคออโดวิเชียนและไซลูเรียน (Ordovician and Silurian) มักถูกกาหนดด้วยแกรบโตไลด์ (Graptolites), โคราล (Corals) และหอยสองฝา Bivalves เป็นต้น ยุคแคมเบรียนตอนบนถึงออโดวิเชียนตอนล่าง (Upper Cambrian Lower Ordovician) หินตะกอนในช่วงยุคนี้ของเวียดนามมักโผล่ให้เห็นตามแนวแม่นาแดง ประกอบด้วยหินค วอร์ตไซต์ หินทราย เซริไซต์ชิสต์ และหินฟอสเฟต (phosphorite) มีความหนารวม 600 เมตร พบ ซากดึกดาบรรพ์จาพวก (Acritarcha และ Oncolithium) ที ่บ่งบอกอายุ แครมเบรียนตอนต้น ส่วน ทางตอนเหนือและตะวันตกของประเทศ พบหินเซริไซติกชิสต์ แทรกสลับกับหินสีเขียว (greenstone) และหินชีสมีซิลิกา (siliceous schist) โดยมีแหล่งแร่แมงกานิสบ้างในบางพื้นที่ และ บางบริเวณพบหินเนื้อประสมแทรกสลับกับหินปูน ความหนาของชั้นหินประมาณ 2,000 – 3,000 เมตร พบซากดึกดาบรรพ์จาพวก Ptychoparia sp.และ Metanomocare grandiformia Inovyinia sp. สาหรับทางตะวันออกและตอนเหนือของประเทศ พบหินเซริไซต์ชิสต์ แทรกสลับกับหินควอร์ต ไซต์ มีซากดึกดาบรรพ์เช่น Ptychang-nostus atavus, Prohedinia cf., attenuate ซากดึกดาบรรพ์ เหล่านี้อยู่ทางตอนบนและกาหนดอายุได้ว่าประมาณกลางยุคแคมเบรียน (Tran Van Tri, 1977 และ Pham Kim Ngan, 1986) และยุคแคมเบรียน-ออร์โดวิเชียนตอนล่าง โดยหินส่วนใหญ่เป็นหิน ตะกอนกึ่งแปรซึ่งประกอบด้วยหินเซริไซต์ชิสต์ หินทรายเนื้อควอตซ์ หินกรีนชิสต์ (เมตาบะซอลต์) หินซิลิเชียสชิสต์ และหินปูน และมีความหนาประมาณ 4,500 เมตร พบซากดึกดาบรรพ์จาพวก Drepanura premesnili, Walcotti, Lotagnostus Isotelus stenocephanus, และ Asaphopsis Jacobi(O 1 ) โดยเฉพาะแถบบริเวณขอบทางตอนเหนือของเขตที่สูงคอมทุ่ม ตอนล่างเป็นหินซิลิ เชียสชิสต์ และหินภูเขาไฟจาพวกแอนดีไซต์ -บะซอลต์และส่วนตอนบนเป็นหินชิสต์เนื้อดินเหนียวสี ดา มีซากดึกดาบรรพ์ Didymograptus abnornis, Dictyonema asiaticum (Nguyen Van Phuc, 1981) ความหนาที่บริเวณนี้รวม 4,000 เมตร (Nguyen Van Trang, 1984) ในประเทศลาว หินตะกอนมหายุคพาลิโอโซอิคตอนล่างมักเป็นหินตะกอนกึ่งแปร เช่น หินควอร์ตซ์ชีส หินชีสต์ (schist) หินปูนเนื้อซิลิกา (siliceous limestone) และหินปูนสีเทา (grey

Upload: others

Post on 30-Aug-2019

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-44

5.2.1 หนมหายคพาลโอโซอกตอนลาง (Lower Paleozoic) หนทพบในมหายคพาลโอโซอกตอนลาง (Lower Paleozoic rocks) นนสวนใหญกระจายตวบรเวณทางเหนอของแผนอนโดจน (North of Indochina) และบางสวนของ Truongson, Stungtreng, West Cambodia West Bacbo และ Vietbac การก าหนดอายของหนทพบสวนใหญ ถกก าหนดโดยซากดกด าบรรพดชน (Index fossils) โดยในชวงยคแคมเบรยนตอนลาง (Lower Cambrian) มกถกก าหนดโดยอะครตาช (Acritarch) และออนโคลทศ (Oncolit) ในชวงยคแคมเบรยนตอนบน (Upper Cambrian) มกถกก าหนดโดยไตโลไบต (Trilobites) และBrachiopods ในชวงยคออโดวเชยนและไซลเรยน (Ordovician and Silurian) มกถกก าหนดดวยแกรบโตไลด (Graptolites), โคราล (Corals) และหอยสองฝา Bivalves เปนตน ยคแคมเบรยนตอนบนถงออโดวเชยนตอนลาง (Upper Cambrian – Lower Ordovician) หนตะกอนในชวงยคนของเวยดนามมกโผลใหเหนตามแนวแมน าแดง ประกอบดวยหนควอรตไซต หนทราย เซรไซตชสต และหนฟอสเฟต (phosphorite) มความหนารวม 600 เมตร พบซากดกด าบรรพจ าพวก (Acritarcha และ Oncolithium) ทบงบอกอาย แครมเบรยนตอนตน สวนทางตอนเหนอและตะวนตกของประเทศ พบหนเซรไซตกชสต แทรกสลบกบหนส เขยว (greenstone) และหนชสมซลกา (siliceous schist) โดยมแหลงแรแมงกานสบางในบางพนท และบางบรเวณพบหนเนอประสมแทรกสลบกบหนปน ความหนาของชนหนประมาณ 2,000 – 3,000 เมตร พบซากดกด าบรรพจ าพวก Ptychoparia sp.และ Metanomocare grandiformia Inovyinia sp. ส าหรบทางตะวนออกและตอนเหนอของประเทศ พบหนเซรไซตชสต แทรกสลบกบหนควอรตไซต มซากดกด าบรรพเชน Ptychang-nostus atavus, Prohedinia cf., attenuate ซากดกด าบรรพเหลานอยทางตอนบนและก าหนดอายไดวาประมาณกลางยคแคมเบรยน (Tran Van Tri, 1977 และ Pham Kim Ngan, 1986) และยคแคมเบรยน-ออรโดวเชยนตอนลาง โดยหนสวนใหญเปนหนตะกอนกงแปรซงประกอบดวยหนเซรไซตชสต หนทรายเนอควอตซ หนกรนชสต (เมตาบะซอลต) หนซลเชยสชสต และหนปน และมความหนาประมาณ 4,500 เมตร พบซากดกด าบรรพจ าพวก Drepanura premesnili, Walcotti, Lotagnostus Isotelus stenocephanus, และ Asaphopsis Jacobi(O1) โดยเฉพาะแถบบรเวณขอบทางตอนเหนอของเขตทสงคอมทม ตอนลางเปนหนซลเชยสชสต และหนภเขาไฟจ าพวกแอนดไซต-บะซอลตและสวนตอนบนเปนหนชสตเนอดนเหนยวสด า มซากดกด าบรรพ Didymograptus abnornis, Dictyonema asiaticum (Nguyen Van Phuc, 1981) ความหนาทบรเวณนรวม 4,000 เมตร (Nguyen Van Trang, 1984) ในประเทศลาว หนตะกอนมหายคพาลโอโซอคตอนลางมกเปนหนตะกอนกงแปร เชน หนควอรตซชส หนชสต (schist) หนปนเนอซลกา (siliceous limestone) และหนปนสเทา (grey

Page 2: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-45

limestone) มความหนาของชนหนประมาณ 1,100 เมตร และพบกระจายตวบรเวณแถบเมองสามเหนอ (Xamnua) ทางตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศลาว (รปท 5-12) สวนในประเทศกมพชา หนทพบในชวงยคแคมเบรยน ถง ยคออโดวเชยนตอนลาง (Cambrian–Lower Ordovician) ประกอบดวย หนควอรตชสต (quartz schist) และหนไบโอไทตควอรตไซต (biotite quartzite) พบกระจายตวบรเวณเมองสตงเตรง (Stungtreng) (รปท 5-13) นอกจากนยงพบซากสงมชวตจ าพวก Blainia aff Gregaria (ก าหนดโดย T. Kobayashi) สามารถบอกอายในชวงแคมเบรยนตอนบน (Upper Cambrian) ในประเทศลาวหนยคแคมเบรยนพบไดทวไปตามแนวหบเขาน ามา (Nam Ma Valley) นบตงแตสวนทอยทางตะวนตกเฉยงเหนอของประเทศเวยดนาม ประกอบดวยหนปน หนดนดาน (หนกรนชส) หนทราย (หนควอรทไซต) และหนกรวดมน เนองจากลกษณะหนเหมอนหนทางตะวนตกเฉยงใตของประเทศเวยดนาม ทางตอนกลางของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวพบหนแปร เรยกรวม ๆ วา หนในมหายคนโอโปรเทอโรโซอก – ยคแคมเบรยนตอนปลาย (Neoproterozoic - Lower Cambrian) โดยเฉพาะบรเวณทางตอนเหนอ ต าบลค าเกด แขวงบอลค าไซ ยคออโดวเชยน (Ordovician) ในประเทศเวยดนาม หนชวงอาย ยคออรโดวเชยน – ยคไซลเรยนตอนกลาง พบการล าดบชนชดเจนในเมองแบคไท (Bac Thai) , และแองแมน าดา (Da River) สวนใหญประกอบดวยหนกรวดมน หนทรายหนดนดานและหนปน และพบซากดกด าบรรพจ าพวก Syenohomalonotus birmanica, Plasmorella kiaeri เปนตน และมชนตะกอนแตกหลดและเถาภเขาไฟ (flysh-type terrigenous – tuffogenous sequence) อยตรงขอบทางตะวนตกเฉยงเหนอของอาวตงเกย โดยแทรกสลบกบหนแอนดไซต เดไซต และซลเชยสชสต และบรเวณตอนเหนอของ Truong Son มซากดกด าบรรพแกรบไตไลตจ าพวก Monograptus boreus, และ Pristiograptus sp., ชนหนตะกอนเนอผสมเหลานมความหนารวม มากกวา 2,500 เมตร สวนบรเวณเวยดแบค Vietbac ประกอบดวยหนเซรไซต ซลเชยส ชสต แทรกสลบกบหนควอรตไซต, และอยปะปนอยกบหนภเขาไฟแทรคไกตและหนเนอดอก orthophyre ทมแรเหลกและแมงกานส (อางองจาก Geology of Cambodia, Lao and Vietnam, 1991) เนองจากหนทพบสวนใหญเปนหนชสต หนควอรตไซต หนฟลไลต และมบางสวนเปนหนคารบอเนต ท าใหเชอวาหนเดมนาจะเปนหนทตกตะกอนสะสมตวในน าทะเลจ าพวกหนทราย หนดนดาน และหนปน แทรกสลบ เมอพจารณารวมกบซากดกด าบรรพทพบในหน เชน ไตรโลไบต บราคโอพอด และแกรบโตไลต แสดงวาหนเดมนาจะเปนหนตะกอนน าทะเลเปด

Page 3: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-46

Lovatt Smith และคณะ (1996) ไดก าหนดหนทพบบรเวณรอบ ๆ เมองเวยงจนทน (Vientiane) ประเทศลาวใหเปนหนชดน าซอย (Nam Xoi Formation) ซงพบเปนหนแปรเปนสวนใหญ และจดใหเปนหนฐาน อายในมหายคพาลโอโซอคของบรเวณน (รปท 5-12) จากการศกษาของ Fontaine และ Workman (1978) พบซากไตรโลไบต (trilobite) ทชอ Trinucleous cf. ornatus โดยถกก าหนดใหมอายในยคออโดวเชยน ซงพบในหนดนดานมไมกา (sericitic shale) บรเวณเมองเชยงของ (Xiengkhouang) ตอนกลางประเทศลาว (รปท 5-12) ในประเทศกมพชา ไมมขอมลหนยคน (อางองจาก Geology of Cambodia, Lao and Vietnam, 1991) 5.2.2 ยคพาลโอโซอกตอนกลาง (Middle Paleozoic) เนองจากหนตะกอนทพบสวนใหญในมหายคพาลโอโซอกตอนกลาง (Middle Paleozoic) นมความไมตอเนองของชนหนระหวางมหายคพาลโอโซอกตอนลาง (Lower Paleozoic) กบ ยคดโวเนยน (Devonian) ดงนนหนทปรากฏในยคนจงจดใหอยในยคไซลเรยน-ดโวเนยน (Silurian-Devonian) ยคไซลเรยน-ดโวเนยน (Silurian-Devonian) ประเทศเวยดนาม หนยคไซลเรยน พบบรเวณแบคโบ (Bacbo), แองแมน าดา (Da River basin) และเทอกเขาในจงหวดตรงซอน (Truong Son) ใกลชายแดนเวยดนาม-ลาวชดหนประกอบดวยหนชสตเนอดนเหนยว หนชสตเนอมารล และหนปนแทรกสลบกบหนทราย และพบซากดกด าบรรพจ าพวก Retziella webri, Encrinurus cf. sinicus, Nipponophyllum sp., โดยชนหนหนาตงแต 800 จนถง 2,500 เมตร และตรงบรเวณขอบแบคโบตะวนตก (West Bacbo) และนามโบตะวนตก (Western Nambo) มกประกอบดวยชดหนจ าพวกตะกอนแตกหลด - เนอเถาภเขาไฟทมอายไซลเรยน หนยคดโวเนยนตอนลาง – ตอนกลาง หนารวมกนประมาณ 1,500 – 2,500 เมตร พบวางตวไมตอเนองกบชนหนแกกวาในแถบแบคโบตะวนตก และหกวางตร (Hue – Quang Tri) ซงชนตะกอนตอนลางประกอบดวยตะกอนเมดแตกหลด (Detrital terrigenous sediments) สแดง มซากดกด าบรรพจ าพวกปลา และตนไม สวนชนตะกอนตอนบนประกอบดวยหนดนดานเนอดนเหนยว และ หนปน โดยซากดกด าบรรพทพบ ไดแก Hysterolite wangi, Euryspirifer tonkinensis, Pachyfavosites polymorphus และ Caliapora battersbyi นอกจากนยงพบชนหนประมาณอายน ในบรเวณเทอกเขาจงหวดตรงซอน ซงลกษณะของชดหนแตกตางจากทางแบคโบและมซากดกด าบรรพตางๆ นอยกวา เชน Monograptus sp., Nowakia, Styliolina, Schiospirifer, Stringocephalus, Favosites, Calceola เปนตน (Tong Dzuy Thanh, 1986)

Page 4: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-47

ส าหรบในประเทศลาวหนทพบสวนใหญเปนหนดนดาน และหนทรายแปง พบกระจายตวบรเวณแถบเมองเชยงของ (Xiengkhouang) ทางตอนลางประเทศลาว (รปท5-12) นอกจากนยงพบซากดกด าบรรพจ าพวกไครนอยด (crinoid) และไตรโลไบต (trilobite) ทมชอวา Encrinurus punctatus var. laosensiss และ Lichard cf. scabra รวมทงหอยบราคโอพอด ทมชอวา Spirifer sulcatus ส าหรบในยคดโวเนยนตอนลาง ถง ตอนกลาง (Lower-Middle Devonian) นนมหลกฐานทพบเปนลกษณะปรากฏของหน รวมถงซากดกด าบรรพ ไดแก ซากดกด าบรรพทมชอวา Schellwienella umbraculum และ Atrypa reticularis ในหนทรายเนอปนบรเวณเมองอดทะปอ (Attapu) ทางตอนใตของประเทศลาว (รปท5-12) และซากดกด าบรรพจ าพวกปะการง ทมชอวา Favosites eifeliensis, F. goldfussi และ Stringgocephalus burtini ในหนปน และหนทราย ซงซากดกด าบรรพเหลานเปนทรจกเพอใชในการก าหนดอายในชวงยคดโวเนยนตอนกลาง บรเวณแถบเมองเชยงของ ทางตอนกลางประเทศลาว (รปท5-12) นอกจากนยงพบปะการง จ าพวก Xysstriphyllum ในหนปนปะปนอยกบปะการงชนดแทง (tabulate coral) และชนด Favossites ซงก าหนดอายใหเปนยคดโวเนยนตอนกลางพบบรเวณทางตะวนตกของนครเวยงจนทน บรเวณบานวงเหนอ (Ban Vang Nua) ในประเทศลาว (Fontaine and Workman, 1978) (รปท 5-12) จากเอกสารขอมลหลมทปรากฎพบซากดกด าบรรพในทะเลจ าพวกไตรโลไบต (trilobite) บราคโอพอด (brachiopod) และปะการง (corals) มอายในยคออรโดวเชยนและยคไซลเรยนซงสวนใหญพบใน หนปน หนทราย และหนดนดาน เปนตน ทางตอนเหนอและตะวนออกของประเทศลาว โดยเฉพาะอยางยงบรเวณภเขาทางตอนเหนอของต าบลโพนสะหวน แขวงเชยงขวาง และบรเวณทตดกบประเทศเวยดนามทางดานตะวนออกของแมน าเซกอง (รปท 5-12) ในประเทศกมพชาชดหนทแสดงความไมตอเนองของชนหน จดอยในมหายคพาลโอโซอกตอนลาง ถง ตอนกลาง ซงพบกระจายตวตามเกาะตาง ๆ ในเขตนาน าในอาวไทย ไดแก เกาะน าด (Namdu islands) และเกาะบาลว (Balua islands) โดยใหชอชดหนตะกอนทเกดในชวงอายนวา หมวดหนน าด (Namdu Formation) และสามารถเทยบเคยงไดกบชดหนทปรากฏในแถบตะวนตกเฉยงเหนอของลาว และทางตะวนตกเฉยงใตของกมพชา ส าหรบหมวดหนน าด (Namdu Formation) นสวนใหญประกอบดวยตะกอนบก (terrigenous sediments)และหนภเขาไฟสจาง เปนสวนใหญ ซงมความหนารวมประมาณ 1,000 เมตร การล าดบชนหนมหายคพาลโอโซอกตอนลาง-ตอนกลางในประเทศลาว สามารถแบงไดออกเปน 3 ชวง คอ ยคออรโอวเชยรตอนบน-ไซลเลยน ยคไซลเลยน-ดโวเนยนตอนลาง และยคดโวเนยน และไมสามารถแยกแยะหนในยคดโวเนยน-คารบอนเฟอรส โดยหมวดหนทพบในมหายคพาลโอโซอกตอนลาง-ตอนกลาง แบงได 2 หมวดหน (รปท 5-14) ดงน

Page 5: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-48

1) หมวดหนน าซอย/หมวดหนนาโม/หนดนดานบานหนอง (Nam Xoi Formation/ Namo Formation/Ban Nong Shale) ประกอบดวย หนฐานจ าพวกหนแปรยคออรโดวเชยร-ไซลเลยน พบซากดกด าบรรพแกรบโตไลดจ าพวก Monograptus testis (Barrande), Sactograptus sp. และPristiograptus sp., เปนตน โดยหมวดหนนสามารถหาความสมพนธไดกบหมวดหนนาโม (Namo Formation) หรอหนดนดานบานหนอง (Ban Nong Shale) ในแถบจงหวดเลยของประเทศไทย หมวดหนน าซอยพบทางดานตะวนออกของปากชมตามแนวขอบของรอยเลอนยอนกบเซนลร (Cenrury Thrust Fault) และขยายตวออกไปทางทศใตตดผานแมน าโขงไปทางทศตะวนออกของอ าเภอปากชมในประเทศไทย ชนหนทพบสวนใหญเปนหนฟลไลต หนชนวน สน าตาลเหลอง-น าตาลแดง และหนฟลลตกชสต (phyllitic schist) 2) หมวดหนบานแวง/หมวดหนนาซา (Ban Vang Formation/ Nasa Formation) ประกอบดวย มวลหนปนชนหนาสเทาออน-เทาเขม และหนเชรตชนบางทมซากดกด าบรรพของเรดโอราเลยน ความหนาของหมวดหนนประมาณ 100-200 เมตร ซงเปนชนทหนามากกวาในบรเวณเวยงจนทรทหนาประมาณ 900 เมตร หนโผลทพบตามถนนทางตอนเหนอของบานแวงโดยพบหนเชรตชนบางซงมหนโคลนและหนดนดานแทรกอย สวนหนปนพบทางดานตะวนออกของพนทบานแวงมสเทาออน-เทา เปนชนหนา และมซากดกด าบรรพจ าพวกปะการง ไครนอยส และสาหราย สามารถก าหนดอายยคดโวเนยนและเทยบเคยงไดกบหมวดหนปากชมในประเทศไทยซงประกอบดวยชนหนเชรต หนดนดานเนอเถา (tuffaceous shale) ทมซากดกด าบรรพ ซงก าหนดอายในยคดโวเนยนและวางตวไมตอเนองหนปนชวงยคคารบอนเฟอรส-เพอรเมยน 5.2.3 มหายคพาลโอโซอกตอนบน (Upper Paleozoic) หนทปรากฏในมหายคพาลโอโซอกตอนบน สวนใหญทกระจายตวในแถบประเทศเวยดนาม กมพชา และลาว มกประกอบดวยหนปนในชวงยคคารบอนเฟอรส -เพอรเมยน (Carboniferous-Permian limestone) และยคดโวเนยน-ยคคารบอนเฟอรส หนยคดโวเนยน-ยคคารบอนเฟอรส (Devonian-Carboniferous) ในหนงสอ Geology of Cambodia Lao and Vietnam (1991) ไดกลาวถงประเทศเวยดนามวา หนยคดโวเนยนตอนบน ประกอบดวย หนปนแทรกสลบกบหนดนดานมซลกาและแรแมงกานส และพบซากดกด าบรรพจ าพวกหอยสองฝาไดแก Crytospyrifer aff Chaoi, Palmatolepis gracilis และQuasiendothyra sp. ในแถบเทอกเขาของจงหวดตรงซอน มตะกอนจากบนบกและจากภเขาไฟแทรกสลบดวยซากดกด าบรรพและถานหนรวมอยดวย และชนหนดนดาน มซากดกด าบรรพของ xxxx จ าพวก Emanuella haugi และ Desquamatia (Dzuong Xuan Hao, 1980)

Page 6: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-49

ส าหรบในประเทศกมพชาหนทพบในยคนประกอบดวย หนตะกอนบก-ภเขาไฟ (vocalno-terrigenous) และหนคารบอเนต เปนสวนใหญ ซงพบกระจายตวบรเวณเมองสตงเตรงเหนอ (North Stungtreng) ปอยเปต (Poipet) ไพลน (Pailin) และกมพต (Kampot) (รปท 5-13) หนรวมทงเมองน าทา (Namtha) และชยบร (Xaignabouli) ในประเทศลาว (รปท 5-12) จากการศกษาของ Gubler (1935) พบวาในกมพชาหนตะกอนในยคดโวเนยน-คารบอนเฟอรส สวนใหญประกอบดวย หนดนดาน แทรกสลบกบหนมารล (marl) ทมซากดกด าบรรพจ าพวกราดโอลาเรย นอกจากนยงพบหนทรายเนอละเอยด และหนปน ทพบซากดกด าบรรพจ าพวก ราดโอลาเรย และฟองน า ซงวางตวอยในสวนบน และการศกษาของ Alabouvette และ Dottin (xxx) ในแถบตะวนตกของกมพชา พบหนกรวดมน (conglomerate)และหนกรวดเหลยม (breccia) ซงวางตวอยดานลาง นอกจากนยงพบหนทปรากฏในบรเวณตางๆ ไดแก หนกรวดมน (conglomerate) และหนแขงจ าพวกซลกา (siliceous rock) ทพบซากดกด าบรรพจ าพวกไครนอยด และบราคโอพอด กระจายตวแถบเมองก าพต และเทอกเขาครวง (Kirivong Mountain) และเขาทาปก (Tapok Mountain) (รปท 5-13) นอกจากนย งพบหนชสต (schist) หนทราย และหนปน พบกระจายตวบรเวณเมองปากเล (Paklay) ทางตอนเหนอของประเทศลาว (รปท 5-12) ซงจากลกษณะการสะสมตวของตะกอนนน แสดงวาหนชดนวางตวอยใตหนปนในยคคารบอนเฟอรส-เพอรเมยน หนยคคารบอนเฟอรส-ยคเพอรเมยน (Carboniferous-Permian) ในประเทศเวยดนามตะกอนยคคารบอนเฟอรรส-ยคเพอรเมยนตอนกลาง แบงอยางงายเปน 2 ตอน ตอนลางประกอบดวยหนปนและหนดนดานเนอซลกา ความหนาของชนหน 1,000 เมตร โดยตอนบนของชดหนเปนหนดนดานเนอถานซงพบมากทตรงซอนพบบรเวณ และทพบบรเวณแดกแลคตะวนตก (West Dac Lac) เปนหนดนดานเนอซลกาแทรกสลบกบหนปน และทบรเวณตอนกลางของแองแมน าดา พบหนบะซอลต หนชสต และหนทรายแปง ทมซากดกด าบรรพจ าพวกฟซลนด (คตขาวสาร) พวก Tournayella, Profusulinella, Triticites และNeoschwagerina (Ngvyen Van Liem, 1981) หนยคคารบอนเฟอรส-เพอรเมยนทพบในประเทศลาว สวนใหญเปนหนดนดาน หนปน และหนปนเนอแขงซลกา ซ งสะสมตวในทะเล โดยพบกระจายตวบร เวณเมองค ามวน (Khammuon) เมองเซน (Muongsen) และเมองเชยงของ (รปท 5-12) สวนในประเทศกมพชาพบหนจ าพวกคารบอเนตเหมอนกน โดยกระจายตวในแถบเมองสตงเตรง (Stungtreng) และเมองก าพต (Kampot) (รปท 5-13) โดยมหนวยหนพบจากแกไปออนดงน

Page 7: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-50

1) หนวยหนทราย (sandstone) ทแทรกสลบกบหนคารบอเนต หนดนดาน และชนถานหน ทมซากดกด าบรรพจ าพวก Carbonicola รวมทงพบหนไรโอไลต แอนดไซต หนเถาภเขาไฟ หนทราย และหนดนดาน ทมซากดกด าบรรพหอยจ าพวก Orthocerus sp. และ Productus aagardi โดยพบกระจายตวบรเวณเมองไทรบร (Xaignabouli) และเมองนาโม (Namou) ทางตอนเหนอของประเทศลาว (รปท 5-12) 2) หนวยหนปนในยคเพอรเมยน-คารบอนเฟอรส (Permian-Carboniferous limestone) ทมซากดกด าบรรพจ าพวก Fusulina, Endothyra, Triticites, Schwagerina, Verbeekina และ Neoschwagerina ซงถกก าหนดโดย Fromaget และคณะใหมอายประมาณอนยค Artinskian และ Sakmarian โดยพบกระจายตวแถบเมองวงเวยง (Vangvieng) และน าลก (Namlik) ทางตอนเหนอของประเทศลาว รปท 5-12) และ 3) หนวยหนปน ซงแทรกสลบกบหนภเขาไฟจ าพวกแอนดไซต หนกรวดเหลยมภเขาไฟ และหนกรวด ทกอนกรวดเปนหนปนทมซากดกด าบรรพจ าพวกฟซลนด โดยพบกระจายตวทางเหนอของเมองสตงเตรง แถบแมน าโขง ในประเทศกมพชา (รปท 5-13) ยคเพอรเมยน (Permian) ในประเทศเวยดนาม หนตะกอนของยคเพอรเมยนตอนบน พบวางตวไมตอเนองบนชนหนทแกกวา โดยกระจายตวอยเปนบรเวณกวาง ในแบคโบ และในบางพนทของตรงซอน โดยพบหนปนเปนหลก แตในหลายพนทพบวามแหลงแรอะลมนมจ าพวกบอกไซด (Bauxite) หรอชนถานในตอนลางของการล าดบชน (Le Hong, 1986) นอกจากนพบซากดกด าบรรพ Codonofusiella, Leptodus, Palaeofusulina และซากพชจ าพวก Gigantopteris nicotinoefoliae เปนตน (Phan Cu Tien, 1986) สวนในแองแมน าดาพบหนบะซอลตเปนบรเวณกวางและเปนชนหนาหลายชนรวมมความหนามากกวา 1,000 เมตร (Dao Dinh Thuc, 1985) หนตะกอนในยคนทพบมก ประกอบดวยหนปนทมซากดกด าบรรพ (fossiliferous limestone) คลายกบทางฝงไทยเชนทพบทเขาฉะกนสวนใหญกระจายตวในแถบเมองพระตระบอง (Battambang) และเมองก าพต (Kampot) ในประเทศกมพชา (รปท 5-13) รวมทงพบหนแอนดไซต และหนไรโอไลต ทแทรกสลบกบหนปน กพบกระจายตวแถบเมองเชยงของ (Xiengkhoung) ในประเทศลาว (รปท 5-12) ส าหรบหนปนเพอรเมยน (Permian limestone) ในประเทศกมพชา Gubler (1935)ไดรายงานวา พบกระจายตวอยางตอเนองบรเวณเมองพนมซา (Phnomxa) โดยชนหนประกอบดวย หนกรวดฐาน (basal conglomerate) รองรบอยทางดานลาง และมหนจ าพวกควอรตไซต หนทราย และหนไรโอไลต แทรกระหวางชนหน หนปนทพบมาเปนหนปนเนอไขปลา (oolitic limestone) หนปนมซากดกด าบรรพ (fossiliferous limestone) หนปนมารล (marl) หนปนเนอซลกา มราดโอลาเรย และ ฟองน าและหนปนชนหนามาก (massive limestone) สวนทพบในบรเวณเมองพระ

Page 8: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-51

ตระบอง (Battambang) มกเปนหนปนมซากดกด าบรรพ (เชน Yangchienia sp., Cancellina sp. ในอนยค Artinskian ถง Kungurian) และหนปนทมซากดกด าบรรพจ าพวกหอยบราคโอพอด รวมทงมารล หนทราย และหนชสต (Saurin, 1963) ส าหรบหนตะกอนยคเพอรเมยน ในประเทศลาว พบกระจายตวทางตอนเหนอของประเทศ บรเวณหลวงพระบาง ทราบจาร (Plain of Jars) เมองเชยงของ (Xiengkhoung) เมองปากเล (Paklay) และเมองแคงเข (Khangkhay) (รปท 5-12) ซงสามารถจดใหอยในชดหนแคงเข (Khangkhay Formation) ประกอบดวยตะกอนจ าพวกคารบอเนต (carbonate sediments) หนปนคารบอเนต (cabonaceous limestone) หนภเขาไฟ (เชน หนแอนดไซต หนเดไซต และหนบะซอลต) และตะกอนบก-ภเขาไฟ (vocalno-terrigenous) สวนหนไรโอไลตและหนเดไซตจ านวนมากพบบรเวณสามเหนอซงอยทางดานตะวนออกเฉยงเหนอ มอายอยในยคไตรแอสสก นอกจากนนยงพบซากดกด าบรรพหอยหลายสายพนธเปนจ านวนมากจ าพวกบราคโอพอด แกสโตรพอด พลซพอด ไบรโอไฟต (Bryophytes) และ ฟซลนา (Fusulina) (Nguyen Xuan Lien, 1983) ซง Dussault & Jacob (19xx) ไดศกษาลกษณะหนโผลทปรากฏตามเสนทางพนสะวน-แคงเข (Phonsavan-Khangkhay)ในประเทศลาว พบวาหนบรเวณนสามารถแบงออกเปน 3 หมวด โดยหนทง 3 หมวดนมความหนารวมกนมากกวา 1,000 เมตร ไดแก หมวดลางสดคอหนดนดานสเทา และหนปนมารล ทมซากดกด าบรรพจ าพวก Plicatifera sp., Schuhertella sp., Anatsalites sp. หนหมวดลางนวางตวอยขางใตหนหมวดกลางซงประกอบดวยหนทรายคารบอเนต หนดนดาน หนทรายแปง เถาภเขาไฟทฟ แทรกสลบกบหนไรโอไลตเนอดอก หนเดไซต และหนแอนดไซต และปดทบดวยหนหมวดบนซงเปนพวกหนทรายแปง (siltstone) แทรกสลบกบ หนทรายทไมพบซากดกด าบรรพ การเทยบเคยงล าดบชนหนมหายคพาลโอโซอกตอนบนของประเทศลาวและไทย สามารถแบงได 4 หมวดหน (รปท 5-14) ดงน 1) หมวดหนน าโทมกบหมวดหนวงสะพง (Nam Thom Formation VS. Wang Saphung Formation) หมวดหนนพบตามขอบรอยเลอนสานาค า-เมองไคต (Sanakham-Mueng Khi Fault) ทางตะวนตกและรอยเลอนยอนกลบปากชม-เมองเฟอง (Pakchom-Mueng Fueng Thrust Fault) ทางตะวนออก ดานบนของหมวดหนนพบหนคารบอเนตทวางตวตอเนองกบหมวดหนนาลาง (Nalang Formation) โดยก าหนดความหนาของหมวดหนนวาประมาณ 500 เมตร หนสวนใหญหมวดหนไดแก หนทรายและหนดนดาน โดยอาจพบหนปนชนบางหรอเปนเลนส หนกรวดมน และหนภเขาไฟ ไดทนครเวยงจนทรพบหมวดหนนหนาประมาณ 50 เมตร โดยหมหนตอนลางประกอบดวยหนทรายแปง หนดนดาน และหนกรวดเลนส สวนหมหนดานบนเปนพวกหนทราย หนทรายแปง หนปนเปนเลนส หนโคลนสด า และชนถานหน อาจพบหนกรวดมนทมซากดกด าบรรพ

Page 9: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-52

ลกษณะทพบของหมหนทง 2 สวนคลายกบหมวดหนวงสะพงในประเทศไทยทตอนลางสดของหมวดหนน ประกอบดวยหนดนดาน หนทรายและหนปนลกษณะเปนเลนสทมซากดกด าบรรพจ าพวกไคนอยส ไบโอซว ปะการง และแบคโอพอตยคคารบอนเฟอรส ทางตอนใตของอ าเภอปากชมพบมวลหนปนภายในหนดนดานและหนทรายทประกอบดวยซากดกด าบรรพยคคารบอนเฟอรส (ดรายละเอยดในหวขอ 5.1.3) ดงนนหมวดหนน าโทนจงมอายยคคารบอนเฟอรส 2) หมวดหนนาลางกบหมวดหนผานกเขาและหมวดหนน ามโหราฬ (Nalang Formation VS. Pha Nokkhao & Nammaholan Formation) หมวดหนนประกอบดวยหนปนชนหนา สเทาเขม-เทาออน ยคคารบอนเฟอรส-เพอรเมยนและพบซากดกด าบรรพ มความหนาของชนหนประมาณ 400-500 เมตร ซากดกด าบรรพขนาดเลกทพบ ไดแก ฟซลนต ฟอรามนเฟอรา ไคนอยต สาหรายและแบคโอพอต เปนตน หมวดหนนาลางสามารถเทยบเคยงการล าดบชนหนไดกบหมวดหนผานกเขาและหมวดหนน ามโหราฬ และมสภาพแวดลอมการตกตะกอน ทคลายคลงกนมากคอสะสมตวแบบทะเลน าตนใกลไหลทวป ซงอยทางดานตะวนตกของแผนธรณอนโดจน 3) หมวดหนบวลาวกบหมวดหนอ-เลส (Baum Lao Formation VS. E-Lert Formation) หมวดหนนพบทบานบวลาวซงอยหางจากหบเขาทางดานตะวนตกประมาณ 10 กโลเมตร จากของเมองปากเล ชนหนของหมวดหนนสวนใหญเปนหนคารบอเนตและตะกอนเนอซลกา พบทางตะวนตกของเมองปากเลทมแนวระดบในแนวตะวนออกเฉยงเหนอ และเกดการขยายออกไปทางทศเหนอถงบานโฟนซงพบหนโผลของหนปนและหนโดโลไมต ความหนาของหมวดหนนประมาณ 400-500 เมตร และซากดกด าบรรพทพบสวนใหญเปนหอยแบคโอพอตยคเพอรเมยน คลายกบหมวดหนอเลศของประเทศไทยมาก 4) หมวดหนปากเลกบหมวดหนผาดกบหมวดหนดานซาย (Pak Lay Formation VS. Pha Due Formation/Dan Sai Shale) หมวดหนของประเทศลาวหมวดนอายยคเพอรเมยนตอนบนโดยในทนมชอเดยวกบเมองปากเล สวนใหญประกอบดวยชนหนทราย หนทรายแปง และหนโคลนทวางตวขนานกนกบหนทแปรสภาพไปในบางพนท ขอบทางดานตะวนตกเปนชนหนตะกอนบกแดงอายมหายคมโซโซอก นอกจากนยงพบรอยชนไมตอเนอง โดยทางตะวนออกของหมวดหนแสดงรอยสมผสกบหนตะกอนยคคารบอนเฟอรสแบบรอยเลอน ขนาดของตะกอนทรายมตงแตขนาดละเอยด-ปานกลาง สเขยวปนเทา ระหวางชนมการแทรกสลบดวยหนโคลนเปนชนบางสเขม ซากดกด าบรรพทพบ ไดแก แอมโมไนตในหนโคลนชนบางสเขยวปนเทา ทอยทางทศตะวนตกของเมองปากเล ก าหนดใหมอายในยคเพอรเมยนตอนบน นอกจากนยงพบซากดกด าบรรพจ าพวกฟซลนตและหอยแบคโอพอตซงบงบอกอายในยคเพอรเมยน หมวดหนปากเลนสามารถเทยบเคยงไดกบหมวดหนผาด และหมวดหนดานซายในประเทศไทยทขอบดานตะวนตกสมผสแบบไม ตอเนองกบหนตะกอนสแดงของกลมโคราชเหมอนกน หมวดหนปากเวจ

Page 10: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-53

สภาพแวดลอมการสะสมตวตะกอนเปนในทะเลรปพดทบนแองมหาสมทรพาลโอททสและรองลกใตมหาสมทรทเกดการปดของแผนอนโดจน

รปท 5-12 แผนทธรณวทยาอยางงายของประเทศลาวแสดงการกระจายตวของหนมหายคพาลโอโซอก (Paleozoic rocks)

Page 11: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-54

รปท 5-13 แผนทธรณวทยาอยางงายของประเทศกมพชาแสดงการกระจายตวของหนมหายคพาลโอโซอก (Paleozoic rocks)

Page 12: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-55

รปท 5-14 แทงล าดบชนหน (stratigraphic section) ทบรเวณปากเลในประเทศลาวกบบรเวณเลย-พษณโลก-อตรดถตในประเทศไทย

Page 13: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-56

รปท 5-15 การกระจายของหนมหายคพาลโอโซอก (Paleozoic rocks) ในแถบประเทศไทย พมา ลาว กมพชา และเวยดนาม (Wongsomsak and Innok, 1999)

Page 14: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-57

รปท 5-16 แผนทธรณวทยาผนแผนดนเอเชยตะวนออกเฉยงใตแสดงการกระจายตวของหนตะกอนของมหายคพาลโอโซอคตอนกลาง

SCALE 1:1,500,000

Page 15: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-58

รปท 5-17 แผนทธรณวทยาผนแผนดนเอเชยตะวนออกเฉยงใตแสดงการกระจายตวของหนตะกอนของมหายคพาลโอโซอคตอนลาง

Page 16: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-59

รปท 5-18 แผนทธรณวทยาผนแผนดนเอเชยตะวนออกเฉยงใตแสดงการกระจายตวของหนอคนบาดาล (plutonic rocks) ซงสวนใหญมอายอยในมหายคพาลโอโซอคตอนบนจนถงมหายคเมโสโซอคตอนลาง

Page 17: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-60

รปท 5-19 แผนทธรณวทยาผนแผนดนเอเชยตะวนออกเฉยงใตแสดงการกระจายตวของหนตะกอนมหายคพาลโอโซอคตอนกลาง 5.3 หนมหายคพาลโอโซอกในประเทศพมา

Page 18: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-61

5.3.1 กลมหนแคมเบรยน/ออรโดวเชยน

หนกลมนในพมาดเหมอนจะสมบรณเปนแบบฉบบมากทสด กลมหนดงกลาวมความหนา

มากกวาพนเมตรและวางตวแบบไมตอเนองกบหนกลมแรกทแกกวา โดยประกอบดวยกลมหน 2

กลมใหญทส าคญ คอ กลมหนชวงมะย(Chaungmagyi Group) และกลมหนโมโลเฮยน

(Molohein Group)

ก. กลมหนชวงมะย ประกอบดวยหนน าทะเลลกไรซากดกด าบรรพ ซงไดแก หนทราย

สกปรก และหนทรายเฟลดสปาร สลบกบหนโคลน และหนดนดาน หนปน และหนทรายแปง

บางชวงชนตะกอนมการวางชนเฉยงระดบ (cross-bedding) และรไชชอน (burrow) ในหนทราย

แปง อนอาจแสดงถงการสะสมตวในน าทะเลตนดวย ท าใหคดวาอาจเปนลกษณะแองคอยจม

(gradually filling basin) และเฟลดสปารในหนทรายแสดงวามาจากหนแกรนต ซงอาจมาจาก

กลมหนโมกอกไดความหนาของกลมหนชวงมะย ประมาณ 2,000 – 2,200 เมตร

ยงมหนอกชดหนงทวางตวอยบนกลมหนชวงมะย เรยก กลมหนปางยน (Pangyun

Beds) (ค าวาปางยนมาจากชอแมน าทไหลลงแมน านาต) ซงเปนพวกหนทรายสชมพถงสเทาม

ไมกาปน หนทรายแปงสแดง และหนดนดานสเขยนเทาและเขยวน าตาล และมหนกรวดมน หน

โดโลไมตชมพเทา และหนตะกอนภเขาไฟอยในชนลาง ๆ ความหนาของหนทงหมด ประมาณ

2,500 เมตร เชอกนวากลมหนชวงมะยแสดงถงการสะสมตวแบบใกลชายฝงทะเล(ชวงน าทะเลขน

ลง)จนถงการสะสมตวโดยแมน า (fluviatile deposition) กลมหนชวงมะยวางตวสลบกบชดหน

ภเขาไฟบอรดวน (Bawdwin) ซงพบในทางตอนเหนอของรฐฉานซงเปนหนจ าพวกไรโอไลตและ

เถาภเขาไฟ จนถงกรวดภเขาไฟ อาจสลบกบหนทรายบาง

ข. กลมหนอกกลมหนงทอายใกลเคยงกนคอ กลมโมโลเฮยน (ชอยอดเขาแถบเมองหลอ

สก ( lawksawk) ซงเปนชนหนทรายสลบกบหนดนดานซงมซากไทรโลไบต ชอ Eosaukia

Buravasi อายแคมเบรยนตอนบน และสวนลางของกลมหนเปนหนกรวดมนสลบกบหนโดโลไมต

เหมอนกลมหนปางยน

กลมหนทวางตวอยบนกลมหนยคแคมเบรยน คอ กลมหนนางกางย (Naungkangyi

Group) ซ งแบงออกเปนหมวดหนได 2 หมวด คอ หมวดลางเรยก หมวดหนตวงข อน

(Taungkyun Formation) และหมวดบนเรยกหมวดหนลล (Lilu Formation) ค าวานางกางย เปน

ชอหมบานของเมองมะอมโย (Maymyo) หมวดหนตวงขอนประกอบดวยหนปนเนอทรายสเหลอง

ถงเหลอออน ซงอาจผพงไปเปนหนมารล ชนหนวางตวตอเนองกบกลมหนปางยน โดยเฉพาะ

แถบหบเขาน าปางยนใกลเมองบอรดวน พบซากดกด าบรรพจ าพวก ไบรโอซว (bryozoa) ซ

Page 19: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-62

สตอน(cystoid) ไทรโลไบต และบราคโอบอด สวนในหมวดหนลลประกอบดวยหนดนดาน และ

หนดนหลากส (เชน แดง เหลอง สม มวง ฟา) วางตวตอเนองกบหมวดหนตวงขอน พบมาก

แถบเมองลาซโอ (Lashio) ทงทางตะวนตกและตะวนออก ชนดของกลมซากดกด าบรรพคลายกบ

ของหมวดหนชดลางเพยงแตคนละสกลกน และทส าคญ คอ ซากเซฟาโลพอดทชอ ออโทเซอรส

(Orthoceras) และเอคทโนเซอรส (actionceras) ทท าใหคดวากลมหนนแสดงถงการสะสมตวใน

น าทะเลตน ความหนารวมทงหมดของกลมหนนประมาณ 2,500 เมตร

5.3.2 กลมหนไซลเรยน-ดโวเนยน

ตะกอนในยคไซลเรยน ของพมาแบงไดเปน 3 หมวดหนคราว ๆ คอ หมวดชดหนลนว

(Linwe Formation) หมวดหนปางสา-ปว (Pangsha-Pye Formation) และหมวดหนนามซม

(Namhsim Formation)

หมวดหนลนว (มาจากชอ บานลนว เมองหยงาน-Ye-ngan) หนาประมาณ 550-650

เมตร และสวนใหญประกอบดวยหนปนเนอดน สชมพปนเทา ซงมซากฟาคอยดล (Phacoidal)

หนโคลนเนอปน และหนดนดาน พบซากแกรบโตไลต (graptolite) มากมาย เชน โมโนแกรบตส

ไคลมาโคแกรบตส และบางครงพบวา เปนหนดนดานสแดงอยขางลาง (red shale Member)

และหนมารลเนอทราย อยขางบน (Sandy Marl Member)

หมวดปางสา-ปว (ชอมาจากหมบานปางสา-ปว หางจากเมองสปอ – Hsipaw ทางทศ

ตะวนตกเฉยงใต 12 กโลเมตร) สวนใหญเปนหนดนดานสมวงจนถงด า อาจมไมกาในบางชน

และมแกรบไลตมากมาย เชน โมโนแกรบตส และไตโปลแกรบตส ความหนาของชดหนรวมไม

เกน 100 เมตร

หมวดหนนามซม (ชอมาจากแมน าในรฐฉาน) ประกอบดวยหนทรายแกว ชนหนามาก

สขาวจนถงน าตาลความหนารวมประมาณ 500 เมตร ปรากฏใหเหนแถบรฐฉานตอนเหนอ พบ

ซากออโทเซอรส บราดโอปอด และแกสโตปอด หนหมวดนในบางชวงแสดงการวางชนเฉยงระดบ

ชดเจน เชน ในรฐฉานตอนใต ชนหนชดนหนาถง 1,000 เมตร ประกอบดวยหนทรายเมด

ละเอยด และมหนปนฟาคอยดลสลบอยชวงลาง

ส าหรบหนชดดโวเนยนในพมา โผลกระจายอยางแพรหลายสามารถไดเปน 3 ชดหน

เหมอนกน คอหมวดหนซบงย (Zebingyi Formation) ในตอนลาง หมวดหนปาดกปน

(Padaukping Formation) ในตอนกลาง และหมวดหนเวตวน (Wetwin Formation) ในตอนบน

โดยทหมวดหนซบงยประกอบดวยหนปนชนขาวปน สเทาในชวงลาง และวางตวอยใต

หนปน/หนดนดานสด า และหนปนชนบางสขาวในชวงบน ๆ บางชวงมซากแกรบไตไลต (โมโนแก

Page 20: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-63

รบตส), เซบฟาโลปอด (ออโทเซอรส และไทรโลไบต) พบมากบรเวณขอบทราบสงและแถบรอย

เลอนสะกายทางตะวนออก ของเมองมณฑะเลย Pascoe (1959) ไดก าหนดอายหนชดนใหเปน

ยคดโวเนยนตอนลาง อาจถอไดวาแกรบ-โตไลตทพบเปนครงแรกของเอเชยตะวนออกเฉยงใตพบ

ในชดหนน โดย La Touche (1913)

หมวดหนปาดกปน ประกอบดวยหนปนปนโดโลไมตบรเวณแถบหมบานปาดกบน

ประมาณ 17 กโลเมตร ทางตะวนออกคอนไปทางตะวนออกเฉยงเหนอของเมองเมยมโอ

(Maymyo) พบซากคอนโนดอนตมากมาย ปะปนกบหอยเซบฟาโลบอด ปะการงโครอล ฟองน า

สาหรายสโตมาโตไลต หอยแกสโตบอด เทนตาคไลต ฯลฯ ซงทงหมดใหอายดโวเนยนตอนกลาง

สวนหมวดหนวน (เวต ชอนมาจากเมองซงอยหางจากเมองปาดกปนไปทางทศตะวนตก

คอนไปทางตะวนตกเฉยงใตประมาณ 1.5 กโลเมตร) สวนใหญเปนหนดนดานทวางตวอยบน

หนปนในหมวดหนปลาดกปน และพบซากไบรโอซว หอยบราคโอปอด หอยแกสโตปอด ซง

ก าหนดใหมอายดโวเนยนตอนบน

5.3.3 กลมหนยคคารบอนเฟอรสและยคเพอรเมยน

ทางตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศพมายงไมพบซากดกด าบรรพทสามารถบงบอกอาย

หนวาอยในยคคารบอนเฟอรสเลย อยางไรกตามชนหนยคคารบอนเฟอรส พบอยมากในบรเวณ

ตอนใตของพมาโดยเฉพาะแถบเทอกเขาหนซะลม ซงสวนใหญประกอบดวยหนตะกอนเมดและ

ตะกอนเนอประสมหนาหลายพนเมตร ในทนเราอธบายเฉพาะ 4 กลมหนหลกไดแก กลมหนเลบ

ยน (Lebying Group) กลมหนตวงนโอ (Taungnyo Series) กลมหนเมอรกย (Mergui Series)

และ กลมมอช (Mawchi Series) ซงกลมหนทงหมดนวางตวอยขางใตหนปนทเรยกกลมหนมะละ

แหมง (Moulmein Limestone) ซงในทนเราจดรวมกนเปนหนคารบอนเฟอรส แมวาอาจมความ

ตอเนองของชนหนไปจนถงมหายคพาลโอโซอกตอนตนกตาม และเมอดจากลกษณะชนหนแลว

เปนตะกอนทสะสมในน าทะเลลกทงหมด

(2) กลมหนตวงนโอ (ใหชอตามภเขาทางใตของเมองมะละแหมง ) ประกอบดวยหน

ทราย ควอรดไซต และหนดน หนทรายเนอปนมซากหอยแกสโตปอด ไบโอซว ปะการง และ

ออสทาคอด หนาเปนพนเมตรทางตะวนออกของเมองยามตนเปนหนตะกอนน าลก (flysch) โดย

มาเปนหนชนวนควอรตไซต และหนทรายสกปรก และอาจมหนปนแทรกอยบาง

(3) กลมหนเมอรกย (Mergui Group) ซงมความหนาประมาณ 3,000 เมตร โดยชน

ลางสดประกบดวยหนโคลน ปราศจากชน มกมสเทาด าสด าหรอเทาอมน าตาล และมหนปนและ

หนทรายแทรกสลบอยหนาหลายเมตร ซงบางสวนถกแปรสภาพเปนหนควอรตไซด ชนถดมาคอ

Page 21: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-64

หนทรายสกปรกสเทาเขม แทรกสลบกบหนกรวดเหลยมเนอละเอยด ถดขนมาเปนชนหนกรวดมน

สลบกบหนทราย(สกปรก) และมกมกอนแกรนตอยในเนอหนคลายกบกลมหนแกงกระจานของ

ไทย เหนอขนไปคอชนหนปนเนอดนแทรกโดยอาจสลบกบหนภเขาไฟบาง ทางตอนใตโดยเฉพาะ

ในแถบแหลมเมอรกย (ทางใตของประเทศพมา) กลมหนเมอรกยมกกถกแทรกดนดวยหนแกรนต

เหมอนทพบในประเทศไทย และนาจะเทยบเคยงไดกบกลมหนแกงกระจานในประเทศไทย

(4) หนกลมสดทายคอ กลมหนมอช (ค าวามอชมาจากชอเทอกเขาทางตะวนออกของ

พมา ใกลพรมแดนไทยบรเวณดานตะวนตกของแควนคะยก-Kayak) ประกอบดวย หนโคลน หน

ทรายแปง หนควอรตไซต หนปนเนอทราย หนปน หนกรวดและหนทราย ซงเมดกรวดสวนใหญ

เปนหนปน

สวนหนอายเพอรเมยนทางภาคตะวนออกของพมา เมอกอนจดรวมอยในสวนทเรยก

หนปนทราบสง (Plateau Limestone) ซงรวมเอาหนปนยคออรโดวเชยนเขามาดวย Garson และ

คณะ (1976) ไดแบงชดหนปนยคเพอรเมยน ในแถบเมองหยงาน (90 กโลเมตรทางตะวนออก

เฉยงใตของเมองมณฑะเลย) ออกเปน 2 หมวดหน หมวดหนแกเรยก หมวดหนทซพน (Thisipin

Formation) ซงประกอบดวยหนปนชนหนามากมซากหอยบราคโอพอดและปะการง ชนถดมาเปน

หนปนเนอเชรต และชนบนเปนหนปนชนบาง บางชวงมการวางชนเฉยงระดบจากซากปะการง

และฟอแรมมนเฟอรา (จ าพวก Psendoschwagerina) ท าใหเชอวามอายเพอรเมยนตอนปลาย

ทสะสมตวในทะเลตน ความหนารวมประมาณ 500 เมตร หนปนอกหมวดทออนกวาเรยกวา

หมวดหนนาวางย (Nwabangyi Formation) ซ งถกกลายสภาพใหเปนหนโดโลไมต

(dolomitized)ในหลายบรเวณ มความหนารวมประมาณ 2,500 เมตร (และอาจถง 5,000 เมตร

ในบางแหง) หมวดหนนประกอบดวยหนปนชนบาง ๆ มซากฟอแรมมนเฟอรา และหอยแกสโต

ปอด ชนถดขนมาเปนหนปนน าลกสเทาเขมจดเปนพวกมไคร (micrite) และชนบนเปนพวกหนปน

กรวดเหลยม และแทรกกลางชนดวยหนปนเนอละเอยดสเทา พบซากดกด าบรรพจ านวนฟอแรม

มนเฟอรา ชนดชานตา อะมอซ (Shanita amosi) ซงแสดงอายเพอรเมยนตอนปลายและพบ

เฉพาะในแผนฉานไทย (หรอแผนไซบมาส) เทานน

หนปนทพบบรเวณตอนใตของพมาโดยเฉพาะแถบกะเหรยงและกะยด (Kayah) มชอวา

หนปนมะละแหมง (Moulmein Limestone) มลกษณะคลายกบหนปนชดวาบางยและชดหนซฟน

สวนใหญประกอบดวยซากดกด าบรรพคลาย ๆ กน

ยงมหนตะกอนเนอประสมเมดเลกทวางตวอยบนหนปนมะละแหมงเรยกกลมหนมะตะบน

(Mataban Bed) ซงโผลใหเหนยาวมากกวา 70 กโลเมตร ทางตอนเหนอของเมองมะตะบน และ

Page 22: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-65

ยงพบซากดกด าบรรพจ าพวกพชทยงไมสามารถสรปไดเดนชดในบรเวณแถบสถานรถไฟปะปนอย

กบหอยน ากรอย นอกจากนนในบรเวณแถบตะวนตกของเมองลอยลอ (Loilaw) เปนหนดนดาน

สลบกบหนทราย และพบซากหอยบราดโอปอด จ าพวกสไปรเฟอร (Spirifer) และมารตนา

(Martina) ซงแสดงวากลมหนมะตะบนนนาจะมความตอเนองจากยคเพอรเมยนจนถงยคไทรแอ

สสก

Page 23: 5.2.1 หินมหายุคพาลีโอโซอิกตอนล่าง (Lower Paleozoic) Asia_pdf/SE_Asia_5.2.pdfธรณีวิทยาเอเชียตะวันออกเฉียงต็

ธรณวทยาเอเชยตะวนออกเฉยงต บทท 5 ปญญา จารศร และคณะ

5-66

รป 5-20 แผนทธรณวทยาแสดงการกระจายตวของหนยคตางๆในประเทศพมา (Bender, 1983)