การคุมกําเนิด ( ตอนที่ 1 ) แพทยหญิงธันยารัตน วงศวนานุรักษ ตําแหนง อาจารย สาขาเวชศาสตรเจริญพันธุ ภาควิชาสูติศาสตร -นรีเวชวิทยา Faculty of Medicine Siriraj Hospital คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล แบงออกไดเปน 2 กลุมใหญ ๆ คือ 1. การคุมกําเนิดแบบถาวร คือ การทําหมันชายและหมันหญิง 2. การคุมกําเนิดชั่วคราว ไดแก การกินยาคุมกําเนิด ฉีดยาคุมกําเนิด ใสหวงคุมกําเนิด ฝง ยาคุมกําเนิด แปะแผนยาคุมกําเนิด ใสถุงยางอนามัย การนับวัน การหลั่งภายนอก เปนตน การทําหมัน การทําหมันเหมาะสําหรับครอบครัวที่มีบุตรเพียงพอแลว การคุมกําเนิดวิธีนี้มีผลดี คือ เจ็บ ครั้งเดียว สะดวก ปลอดภัย ไมมีผลตอสุขภาพหรือสมรรถภาพทางเพศตามความเชื่อที่ไมถูกตอง การทําหมันหญิง คือ การผูกและตัดทอนําไขทั้งสองขาง (รูปที่ 1) สามารถทําไดตั้งแตหลัง คลอดใหม ๆ เรียกวา การทําหมันเปยก และถาทําหมันในชวงที่พนระยะหลังคลอดไปแลว เรียกวา การทําหมันแหง การทําหมันชาย คือ การผูกและตัดทอนําเชื้อทั้งสองขางในถุงอัณฑะ สามารถทําได ตลอดเวลา ไมตองนอนพักในโรงพยาบาล ยากินคุมกําเนิด ยากินคุมกําเนิดจะมีอยู 3 แบบ คือ 1. ยากินคุมกําเนิดหลังมีเพศสัมพันธหรือยากิน คุมกําเนิดแบบฉุกเฉิน 2. แบบที่มีฮอรโมนเดี่ยว 3. แบบที่มี ฮอรโมนรวม ซึ่งเปนแบบที่ใชกันมาก ที่สุด ยากินคุมกําเนิดอาจไมเหมาะสําหรับผูที่ตองการคุมกําเนิดในระยะยาว เพราะตองกินยาทุก วันจึงมีโอกาสที่จะลืมกินได สําหรับผูที่ตองเลี้ยงลูกดวยนมแมยาคุมกําเนิดชนิดฮอรโมนรวมอาจไม เหมาะเพราะจะทําใหน้ํานมออกนอยลง อาจจะใชเปนยากินคุมกําเนิดแบบฮอรโมนเดี่ยวแทน ซึ่ง สามารถใชไดตั้งแตหลังคลอด แตผลขางเคียงคือการลืมกินยา และอาจมีเลือดออกทางชองคลอด กระปริกระปรอยไดบอย ยากินคุมกําเนิดแบบฉุกเฉินสามารถใชไดในชวงไมเกิน 72 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ การ คุมกําเนิดโดยวิธีนี้ไมควรใชเปนวิธีคุมกําเนิดเปนประจํา เพราะมีผลขางเคียงเชน รบกวนรอบระดู
