9 yiddish songs - ulrich greve9 yiddish songs for piano and voice 'hu)hwwhuÄ0hlodfk³ der...
TRANSCRIPT
9 YIDDISH SONGS for piano and voice
Der Fetter „Meilach“
Der Peddler
Das Goldene Land
Dos Lid Fun Den Broit
Dos Lied Fun´m Loin-Shklav
Awreimele
Di Jiddishe Freiheit
Ellis Island
Moischelach And Schloimelach
Musikverlag Ulrich Greve
http://ulrich-greve.eu/free/9-yiddish-songs.html
Table Of Contents Page Scores Lyrics
Der Fetter „Meilach“ 1 30
Der Peddler 3 32
Das Goldene Land 6 35
Dos Lid Fun Den Broit 10 40
Dos Lied fun´m Loin-Shklav 13 41
Awreimele 18
Di Jiddishe Freiheit 21
Ellis Island 23
Moischelach and Schloimelach 27
Transformed to Unicode text, MuseScore and PDF format: Musikverlag Ulrich Greve, © 2017
Musikverlag Ulrich Greve, Keßlerstr. 14, 90489 Nürnberg, Germany
http://ulrich-greve.eu
Free MuseScore files at http://ulrich-greve.eu/free/9-yiddish-songs.html
Der Fetter "Meilach"
8
Words and Music by Sigmund Mogulesco (1858-1914)
13
18
23
2424
Derfe Meiter lach hot uns a le un glick lach ge macht zi gehtim in
loift a je der
inplagmich on ain
ba tug in ba nacht
ek in punkt ein
awek Weistin ir win ant lo fin is
Wen ich fir shoin
stun de far der chi pe
ois a shi dech
ant loift der chosen
der si ser sin
INTROAllegro
VOICE
1
28
33
38
43
48
54
zim fe ter Mei lach men erst mentrinkt
toig a heim lesa gits fintge men nor
sis frei lach Wus toig aWeib wus
ba im erfirt ois shi chimdi on
shad
Mei
chen
lach.
on she li chim bu chi rimMei den menleibtin frei den bam fe ter
2
2
רעלדעפ םוצ
10
Words and Music: Eliokum Zunser (1836-1913)
Arr.: Henry A. Russotto (1867-1922)
16
343434
Wie lang west
Last bei die
du I del a rum
Schchei nim in Land,
gehn und ped len und
wos schreien in Zei tung
fal len zu
und schte chen wie
Moderato
3
22
28
34
40
Nod len, der jid is a Schnor rer und
ped len nor be ten Ne do wes, an
schtelt aus a Hand, den wos is den
Al ter, a Kran ker, geht ped len beim
Christ, men nehmt von sein Bas ket
heis sen men schenktihm um sist,
a pin auf ka to wes, as dos soll nit
men nehmt von sein bas ket a pin af ka
2
4
46
westo as dos soll nit heis sen men schenkt ihm um sist.
D.C.
D.C.
3
5
דנאל ענעדלאג סאד FOR PIANO, VIOLIN or VOICE
6
Arranged by FERDINAND STAUB (1862-1932)
11
242424
34
3434
Fon A me ri
glick kich men
ka hob ich als kind ge hert,
lebt auf Co lum bus es
wenn zweifle gen re den
Erd sie is a gold e
ba nand, Wie
ne land. Ich
3
3
3
3 3
3
3
3
3
3 33
3
3
3
3
INTROAndantino
Words and Music: Eliokum Zunser (1836-1913)
6
15
21
26
31
34
3434
bin hera ge kummen, dem se ferdurch
is auf ye demBlat ge drukt;
ge kukt, Tre ren, Troi er
in endie ge Gas sen, wodie mas stehtse ge
dicht, fiel reo me, fin ste re,
ste henfun frih bis bei nacht, Die
das un glik ligt auf dem ge sicht, Sei
lip pen fer brentun fer shmacht, der is
2
7
39
47
55
61
maf kir sein kind afar cent. Dem
grie ne mit schwere ge mith
warftmenfun wohnung far rent. Fiel
fal len fun hun ger in street fiel
da les mit krank heit be nand
land.
als demin gol de nem
3
8
66
D.S.
4
9
טױרב םעד ןופ דעיל סאד
4
Words and Music by M. Warshawsky (1848 - 1907)Arranged for Piano by Platon Brounoff (1859-1924)
8
343434
GroiLoss
Gott!serzinndie
mir zinbri
genehen
liebrot
derten;
Maestoso
10
11
14
17
un zer hilfsie hot unz
bist du lein!alge sheint zumglick
nehmt zuzent dos
noif diebroit ist
unzsno
gepes
robrie
nehmtzent dos broit
naufzu
tender
kinbis
derdie
isdie
unzsno pes
ge robrie
keinzinn
malwet
nitun
tender
kinbis
derdie
kein
zuter
rickgehn;
zinnmalwet
nitun
zuter
CHORUS
2
11
20
gehen!rick.
3
12
Dos Lied fun´m Loin-Shklav
5
Verter fun Morris Winchevsky (1856-1932)
Music fun Platon Brounoff (1859-1924)
10
686868
him mel ge hert zum ra boi nu shel oi lom, zum po riz
Der
ge hert gor die
Andante (Langsam mit gefihl)
ritard.
13
13
16
20
24
erd die gwu ru liegt
koich fin zen dli ge ferd
haint in an ei ser nem goi lom, a
die hai ser, die btai ser, sei
san nen nit mei ne, dem iam hot far nu men
ei de le fei ne, ge hu bel te hun dert
die kroin, in als ding far me gen die
par shoin. Mein
2
14
28
32
35
38
444444
koich, meinmoich, mein guf,mein ne shu mu
fregt ihr in wos sze besh teit main ne
fer ding ich far koif demich gwir izt
cho mu, wos blaibt dacht sich i ber far
mir? Izt fregt ihr, in
blaibt dacht sich i ber far mir?
wos sze besh teilt mein ne cho mu: wos
Der
3
3
cresc.
ritard.
(lebedig mit feier)Marciale con Spirito
3
15
41
44
47
51
frei er gaist, der fri sher
i ber, die kraft wos
muth, der kampf lustblaibt mir
shaft un kempft un thut un
shrekt sich nit far rut un knut; der
zu kunft blaibtmir i ber.
muth zumkrieg, der nohn ter sieg, die
Der muth zumkrieg, der nohn ter sieg, die
4
16
55
zu kunft mirblaibt i ber!
3 3 Fine
5
17
Awreimele
Yiddishe poesie fun Morris Rosenfeld (1862-1923)
Music by Platon Brounoff (1863-1924)
5
7
44
4444
EsAw
horei
io,benme
hostIch
bechdir
newill
mainleusi ni
mies
iuun
gefar
lige
tenben
undain
be delthanfolg
dichnor dain
shier;chet;
drumes
mita
es,ten,
hobwet
ichdir
incho
Allegretto
18
9
13
15
li lu keinbeishi mel der hert
mer nit sha ten; Ichdai ne bchi os, dein
hob shoinder hert dain gesifz is ge ku men far
belt; saimir iezt
wellwis
ichsen
homir
bennur
michmain
rechkind
nenas
ferge
folgtfins
dich untu
shtrengbrech
mitnit kain
die lait,wort,
dainzuhl,glik, io,
in
wusin
dire
wetmes
dainin
2
19
17
21
25
28
hob dich farju gendnoch
iugt fin dain ort, dochwe ren ba nait west
I du main,niu a mensh soldt tu sein;
Ich welldich brein gen zuof bli hen punkt wie a
rik. Normul. Nor
du e lend shwach le me le dan
hit ich a lein, dain ku men
rei mei le! woil is dir, woil is dir,
und gein; woil is dir, woil is dir, Aw
Aw rei me le! Nor rei me le!
Refrain
1. 2.
3
20
טײהײרפ עשידיא יד
5
Arranged for Piano by Platon Brounoff (1863-1924)
Words by Philip Max Raskin (1880-1944)
8
444444
Mir ho ben nügge shoin für
Andante
21
11
14
17
20
frem de ge shu fen un ze hen ganz
wil len nisht len ger fer blai ben kein
git wos iz un zer loin. Mir
shklaf en, un raich ma chenfrem de un
bet len al lein, Mir wil len nisht
raich mach en frem de un bet
len ger fer blai ben kein shklaf en un
tlen lein.al
2
22
דנאלײא סיללע
7
Words and Music by Solomon Small (1868-1943)
Arranged by Henry A. Russotto (1867-1922)
11
15
68
68
WieDer
shwea
rere
vermer
breJid
cherne bach
mit
loift
ma
wieei ser ne
vongrafa
mesa
undmente
tafra
tesjer
verder
shloshlu
tesier
achsein
finsheim
sengen
verund
zamtshrek
undlich
teris
azu
soibro
viechen
ganz essin o
ver meder tech
gen,ter wus
ge lowi
sen inlen sei
e lendne men
bever
wachtwiert
dieru
nachtnirt
verer
zweisucht
SeiA
hovek
felvo ein
shteteort
benge
doraubt
eihot
gemen
henke
dortnen
seinne
undzu
noitsich und
a nafregt
ie heima be
suchtam ten
er, seinis
Intro VOICE
23
19
22
26
30
33
kop wo zugrob mit ge lech
lei gen und vo zu verter sein ant vort oh
suchthat sei
zuverbe
halshit
tenzen
mensein
darfa
seire
vermes
hele
renben
di nen auf broitnot a soi grob
ermen
menund
shikttre ren
sei zuver
nochrikgist er
fia
laichttaich
duer
weiswei nen
indieA
kinme
Washzu
ingres
tonder
derri
mitka
bisei
tenen
rege
trege
renben
shreibtshlugt
men,er
mensich
faltgur
faron
gitgit
ihmihm
her,freg
aa
nurzi kens
ot dieistu
sachshracha
menzi
seidie
marech
chente
denvür
boa
denle
dortmen
dema
herbreg
lostdo
fraikomt
mirEl
faicht.gleich.
nochmit
meinlis
taIs
teland
niuund
rethos
nittu
keina
sachfach
erzi brengst
ist fardu
dernit
landgelt mit
lei dera
2
24
37
40
45
51
57
2424
24
24
sachshwach
der Jid ent fert nein,und sugt men shoin nein,
Oh! El lis Is land, du gre
dan heist men ihmdan heist men ihm
gehn.gehn.
nez von frai land wie graus un wie
shrek lich du
rü ches du
bist. a
plagst die ge klag te
ki men, dem Jam koim der shwim
sel che re zi ches
um sist
dus ke nen nur
mit zu res ge
men die göt tin der frai hait der
REFRAIN
3
25
62
68
sehn do komt E Islis
halt kenstdu wai ter nit gehn.
land der gre vonnez frai land sugt
gehn.
1. 2.
4
26
Poetry by CHAIM NACHMAN BIALIK (1873-1934)
MOISCHELACH and SCHLOIMELACH
7
Music by PLATON BROUNOFF (1859-1924)
12
18
23
2424
Un dieter gri nin ke bei me lech Schpi len sichMoi sche lech Schlo mei lech zisZi kapot ke lach
pe lechie i de
fei der lich;
lechfrish fin die ieelech
nem zein blus sei of gli
un es ze tru gensei fei gelech
Oi!
Gu
der lich, Cha pensei of
fim lich, shtroi,roichin
gringe win te lech
Cha pen sei of gringe win te lech
3 33
3
33
Andantino (Not too fast)
27
28
35
40
45
50
un zeestrugen sei fei ge lach
Nor einsach mufer gensei ei ge lech, die genoi mufer gen zwei pin te lech, wus
gli henun finklen
fer
un tu ken sich un e
trach tensichtief un fer ku ken
mir sol sein, i shedi kin der lech far ei re sheku
funpis no vi esh un wun der
sich oif nech ti tegge un
lich
oif fei ge lech, Oi
reei ge lech
Oi, mir sol sein dii she
33
3
3
3
2
28
56
kin lichder far reei sheku re
geei lech!
rit.
FINE
3
29
Der Fetter „Meilach“ Words and Music by Sigmund Mogulesco (1858-1914)
1.
Der feter Meilach hot uns ale ungliklach gemacht
Zi im geht in loift a jeder ba tug in ba nacht
Wen ich fir shein ois a shidech in plag mich on ain ek
In punkt ein stunde far der chipe antloift der chosen awek
In weist ir win antlofin is der siser sin
Zim feter meilach
Men est men trinkt sis freilach
Wus toig a Weib wus toig a heim
Ales gits gefint men nor ba im
Er firt ois shidichim
On shadchen on shelichim
Buchirim meiden
men leibt in freiden
Bam feter meilach
2.
Auf kechens, diensten, shikses meiden
A jakres is arois
Sei senen shtolz, es is nit zum reden
In preisen azsoi grois
Anschtat zehn verlangt sie dreisig
In kaum men krigt sei doch
In pluzim wert sie gor a pritze
In bleibt nit mehr wie a woch
Wihin sie geht fort
Nor ich weis von dem theieren ort
Zim feter meilach
Sie est in trinkt, sie is frehlich
Wos toig ihr dinen, sie darf kein heim
Fin aldes gits ……………….
3.
Shabes in der schil men wart
Auf dem Chasen zwei, drei schu
Dem Chasen heren jeder gart
In er is gornisht du
30
Der schames loift a heim zu ihm
Is er dort auch nit gewehn
Gesicht hot men ihm imedim
Oi, hert wos es is geschen
men hot ihm dertapt
In weist ihr wi men hot ihm gechapt
Bam feter meilach
Er frest un trinkt s´is frehlach
Wus toig a schil, men darf kein heim
As alles gits ………………………..
4.
A bucher is gewehn stim
Un toib gor wie die wand
Geredt a Kale hob ich ihm
A medel, schen galant
Der schtimer zeigt er hot kein zeit
Dem schiduch obgelegt
Geschen hob ich ihm gehen ganz weit
No, hob ich ihm gefregt
Wohin er geht
Gezeigt hot er mir schtimerheit
31
צום פעדלערWords and Music: Eliokum Zunser (1836-1913)
Arr.: Henry A. Russotto (1867-1922)
1
װי לאנג װעסטו, אידעל,ארומגעהן און פעדלען?
און פאלען צו לאסט בײ די שכנים אין לאנד,
װאס שרײען אין צײטונגען און שטעכען װי נאדלען;
שנארער, ער שטעלט אױס די האנט"!"דער איד איז א
נאר בעטען נדבות! –דען װאס איז דען פעדלען?
ן קריסט,´אן אלטער, א קראנקער, געהט פעדלען בײ
מען נעהמט פון זײן באסקעט א פין אױף קאטאװעס,
אז עס זאל ניט הײסען: מען שײנקט איהם אומזיסט!
מען נעהמט פון זײן באסקעט, א.ז.װ.
2
ר פעדלער אין קאונטרי, װאס רײזעןעס גיט בײ די
קופער פאר גאלד; –און פערקױפען דזשולערי
און טארען זיך שױן קײן מאל אין קאונטרי ניט װײזען,
דען ער װאלט מיט זײן לעבען בעצאהלט...
קומט נאך איהם דארטען א פעדלער, א צװײטער,
–ער מעג זיך שױן גראדע װי ארענטליך זײן
דרױסען, אין שלעכטסטען װעטער,נעכטיגט אין
און קײנער לאזט איהם אין שטוב ניט ארײן!
נעכטיגט אין דרױסען, א.ז.װ.
3
װי שװער װי ביטער איז דער פעדלישער לעבען
פערװאגעלט װי קין, װאו טאג און װאו נאכט;
צו הײן און צו קעלט איז ער איבערגעגעבען,
ערשמאכט!קײן הײם און קײן רוה, און איז שטענדיג פ
ן כוח,´שלעפט אױף זיך פעק, װעלכע איבער
בעקומט נאך פון לױפער א "ײשר" דערפאר;
דער װארפט איהם מיט שטײנער, דער שפאלט איהם
דעם מוח,
זײן ארעמעס לעבען איז רק אין געפאהר;
דער װארפט איהם, א.ז.װ.
4
װאס זוכסטו זיך אידעל אזעלכע פרנסות,
שפאט און צו שאנד! װאס מאכען דײן נאמען צו
32
געה לעז אין די צײטונג אױף דיר ליעבע דרשות...
זײ בעסער א פארמער און נעהם זיך צו לאנד!
האב דיר דײן הױז, און דײן פעלד, און דײן גארטען,
מיט אלעמען גלײך! –זעע דארט און פלאנץ דארט
װי עהרליך, װי זיכער, דײן לעבען איז דארטען,
טשאנזש מיט דער צײט װערען רײן!און האסט נאר א
װי עהרליך, װי זיכער, א.ז.װ.
5
עס קומען צו טעגליך רק גרינע און גרינע,
און יעדערער כאפט באלד דעם באסקעט אין האנט;
זעה, זאלסט ניט לײדען, װי יענע פון כינא...
װאס זענען פערװעהרט היער צו קומען אין לאנד!
אלע װעלט־טהײלעןפערגעס ניט, דו איך, אז פון
–איז היער צו אנטלױפען דײן אײנציגער פלײס
װען דו זאלסט חלילה, אט די לאנד פערשפילען,
װאו לױפט מען שױן דאמאלסט? אױ, זאגט, װער עס
װײס!
װען דו זאלסט, א.ז.װ.
6
ס גרױסע נדבות,´װאו איז דעם באראן הירש
װארום לאזט איהר שלאפען אט דעם קאפיטעל?!
ט איהר, גבאים, איהר שטאט־בעלי־טובות!װאו זײ
װאס זוכט איהר ניט מיטלען צו העלפען דעם כלל.
לאנד אין אמעריקא איז לײכט צו קריגען,
בעזעצט עמיגראנטען, גיט לעהרער צו זײ!
זײ זאלען זיך לערנען, זײ זאלען זיך קליגען,
צו זעען, צו פלאנצען דארט פרוכט אלערלײ!
א.ז.װ. זײ זאלען זיך לערנען,
7
װאס זינגט איהר, פאעטען, פון בלומען פון פױגלעך,
דאס ליעד האט לאנג שױן איהר צײט אפגעלעבט!
דאס פאסט צו פארשלעפערען קינדער אין װיגלאך,
גיט בעסער דעם קראנקען זײן הײלונגס־רעצעפט!
איהר זעהט, אײער פאלק ליעגט יעצט אין סכנות,
קען זײן דער סוף? מען רעדט פון זײ העכער... װאס
גיסט צו דער מוזע אײן טראפען רחמנות,
און פיהרט אױף א װעג די פערבלאנדזשעטע שאף!
גיסט צו, א.ז.װ.
33
8
װער שלײפט מיר די אױגען צו קוקען פון װײטען?
אך! װער װאלט מיר געבען אזא טעלעסקאפ!
איך זאל קענען זעהען די גליקליכע צײטען,
אראפ! –ן בײ אידען װי פעדלען און שװינדלע
איבעראל זאל איך זעהען נאר פארמער פון אידען,
און לעבען צוזאמען, אין שלום און פרײד...
-דאן װאלט מײן הארץ זײן בערוהיגט, צופריעדען,
ס" א ליעד!´און איך װאלט זײ זינגען דעם "שניטער
דאן װאלט מײן הארץ, א.ז.װ.
1890
34
דאס גאלדענע לאנד
DAS GOLDENE LAND
Words and Music: Eliokum Zunser (1836-1913)
Arranged by FERDINAND STAUB (1862-1932)
1
Fun Amerika hob ich als kind
gehert,
Wen zwei flegen reden benand,
„Wie gliklich men lebt auf
Columbuses erd,
Sie is a goldene land”
Ich bin aber gekumen, dem sefer
durchgekukt,
Treren, trauer, is auf yedes blatt
gedrukt,
In die enge gassen, wu die masse
shteht gedicht,
Fiel oreme, finstere, dos unglik
liegt auf´n gesicht.
Stehen fun frih bis bei nacht,
Die lipen ferbrent un fershmacht,
Der is mafkir sein kind far a cent,
Dem warft men fun woinung far
rent,
Fiel grine mit shvere gemit,
Fallen fun hunger in street,
Fiel dales mit krankheit benand,
Alz in der Goldener Land!
2
Dem arbeiter´s yohren shwimt hier
awek,
In a teich fun sein eigenem
shweiss,
1
יקא האב איך אלס קינד פון אמער
געהערט,
װען מענשען פלעגען רעדען באנאנד:
"װי גליקליך מען לעבט אױף
–עס ערד ´קאלאמבוס
דאס איז א גאלדענע לאנד",
איך בין אהער געקומען, דעם ספר
דורכגעקוקט,
טרערען, טרױער, איז אױף יעדען בלאט
געדרוקט.
אין די ענגע גאסען, װאו די מאסע שטעהט
ט,געדיכ
פיעל ארימע, פינסטערע, דער אונגליק
ליגט אױפן
געזיכט;
שטעהען פון פריה ביז בײנאכט,
די ליפען פערברענט און פערשמאכט.
דער איז מפקיר זײן קינד פאר א סענט,
דעם װארפט מען פון װאױנונג פאר רענט,
פיעל גרינע מיט שװערען געמיט
פאלען פון הונגער אין סטריט,
קראנקהײט בײנאנד,פיעל דלות מיט
אלץ אין דער גאלדענער לאנד.
2
ס לעבען שװימט דא ´דעם ארבײטער
אװעק
אין א טײך פון זײן אײנענעם שװײס;
הארעװעט אין ביזי און הונגערט אין
35
Horewet in bisi, un hungert in slek,
Un is shtendig in shrek mit sein
pleis.
Wie a mashin a naye leigt for ihr
proyekt,
Fiel arbeiter, hunderter, weren fun
fabrik gesekt,
Lest nur die statistik, seht men
yedes mol,
Fiel gassen tramps, kalikes,
fergressert sich shtendig der zoll,
Der arbeiter hot do a werd,
Punkt wie in omnibus a ferd,
Loift, loift bis wanen er fallt,
Kein arbeiter wert do nit alt,
Dem git a mashine a riss,
Do bleiben die shtepers ohn fiss,
Der wert blind, der ohn a hand,-
Un alz in der Goldener Land!
3
Der griner fallt do fun mut arop,
Wen loifers ihm ringlen arum,
Der policeman seht, kehrt er op
die kop,
Wie hefker der man wos is
shtum!
Dem pedler mit´n wegel rak men
shlept in kort,
Pedelt er am Sontag, shenkt man
ihm in Tombs an ort.
In die South ferreist er, den do is
ihm nit gut,
Fiel pedler dort harugim, keiner
weint nit auf das blut.
סלעק,
און איז שטענדיג אין שרעק מיט זײן
פלײס,
װי א מאשין א נײע לעגט פאר איהר
פראיעקט.
װערען פון פיעל ארבײטער הונדערטער,
פאבריק
געסעקט,
לעזט נאר די סטאטיסטיק, זעהט מען
יעדען מאל,
פיעל גאסען־טרעמפס, קאליקעס,
פערגרעסערט זיך
שטענדיג די צאהל.
דער פראלעטאר האט דא א װערט,
פונקט װי אין סטריט־קארס די פערד,
לױפט, לױפט, ביז װאנען ער פאלט.
קײן ארבײטער װערט דא ניט אלט,
א מאשינע א ריס, דעם גיט
דער בלײבט פון ארבײט אהן פיס,
דער װערט בלינד, דער אהן א האנט,
און אלץ אין דער גאלדענער לאנד.
3
דער גרינער פאלט דא פון מוט אראפ,
װען לױפער איהם רינגלען ארום,
דער פאליסטאן זעהט, קעהרט אפ די קאפ,
װי הפקר דער מאן װאס איז שטום!
ן װעגעל, רק מען ´דעם פעדלער מיט
שלעפט אין קאורט.
פעדעלט אום זונטאג, שענקט מען איהם
אין "טומס"
אן ארט,
אין די סױטה פעררײזט ער, דער דא איז
איהם ניט גוט,
קײנער פיעל פעדלער דארט; הרוגים,
36
Hot einer dem kleinsten treil,
Shtelt er sein eigens in beil,
Der lawyer dos seinige tut,
Soigt ihm sein letzt bissel blut,
Hob ich ihm mit gold nit erfielt,
Dann is shoin mein mishpet
fershpielt,
Zurik geht sie warheit mit shand-
Un dos ruft men Goldenes Land!
4
Fiel hot do a wert a menshen´s
kop,
Nit sicher kein ein minut,
Ale weile a train fun weg arop,
A teich mit menschen blut.
Bei street-car un fabriken, wos
lebens men ferliert,
Der ambulans is bisi, rak men seht
er tut un fiert,
Dorten grobt men kohlen,
plutzlung explodiert –
Hunderter familien weren shoin
zuruiniert,
Fiel opfer hot New York gebracht,
Fun ihre feiers bei nacht,
Die shpringen fun drei floor hoich,
Die bleiben dershtikte fun roich,
Fun feier escape fallen auf´n gass,
Kinder ferbrente auf ash,
Wie gefehrlich der lebens
beshtand,
Hier in der Goldener Land!
5
מאהנט ניט אױף
דאס בלוט.
האט אײנער דעם קלענסטען טרײעל,
שטעלט ער זײן אײגענעם אין בײל,
דער לױער דאס זײניגע טהוט,
סאקט איהם זײן לעצט ביסעל בלוט.
האב איך איהם מיט גאלד ניט ערפילט,
דאן איז שױן מײן משפט פערשפיעלט,
צוריק געהט די װארהײט מיט שאנד,
ט מען: גאלדענע לאנד!און דאס רופ
4
פיעל האט דא א װערטה א מענשענס
קאפ,
ניט זיכער קײן אײן מינוט.
דארט געהט א טרײן פון װעג אראפ,
א טײך מיט מענשען־בלוט,
בײ סטריט־קארס און פאבריקען װאס
לעבענס מען
פערליערט,
דער אמבולאנס איז ביזי רק מען זעהט ער
טהוט
און פיהרט.
גראבט מען קױהלען, פלוצלונג דארטען
עקספלאדורט,
הונדערטער פאמיליען װערען שױן
צורואינירט.
פיעל אפפער האט נו־יארק געבראכט
פון איהרע פײערס בײ נאכט;
די שפרינגען פון דרײ פלאר הױך,
די בלײבען דערשטיקטע פון רױך,
פון פײערעסקײפ פאלען אױפן נאם
–קינדער פערברענטע אױף אש.
עפעהרליך דער לעבענס־בעשטאנד,װי ג
היער אין דער גאלדענער לאנד!
5
37
Doe frauen geshlecht git hier a
blik!
Wu is seier blumen geshtalt?
Als kind noch arbeit sie in fabrik,
Ohn yohren wert sie alt.
Die shteinglach fun der chupe
erkleren ihr shtillerheit,
As ihr heirathen is opium, derfun
wert mehr die kop ferdreht.
Ihr horewen bis itzter iz wie ein
nul geshetzt.
Kegen die lasten welche ihr
erwartet – yetzt.
Wie gich es ferwelkt shoin die
roiz!
Sie mus shoin attenden a hois,
Die baby git ihr nit kein ruh,
Un halt a drei border derzu,
Mus washen die wesh un dem
floor,
Die kreften weren shwacher fun
yohr,
Wie traurig dos frauen beshtand.
Hier in der Goldener Land!
6
In New Yorker down-town, kukt
dort arop,
Wie die luft is a regele pest,
Men liegt in die tenements a kop
auf a kop,
Wie die hering in berlach
gepresst,
Die alle sorten shpeisen, wos der
oreman geniest,
Is mit humbug, mit falshkeit,
sogar mit risike fermisht,
דאס פרױען־געשלעכט, ניט היער א בליק,
–װאו איז זײער בלומענגעשטאלט?
אלס קינד נאך ארבײט זי אין פאבריק,
אהן יאהרען װערט זי אלט,
די שטענגלעך פון דער חופה, ערקלערען
איהר
שטומערהײט,
אפיום, דערפון אז איהר הײראטען איז
װערט מעהר די
קאפ פערדרעהט;
אוהר הארעװען ביז איצטער, איז װי א
נול געשעצט,
געגען די לאסטען, װעלכע איהר
ערװארטען יעצט.
װי גיך עס פערװעלקט שױן די רױז,
זי מוז שױן אטענדען א הױז,
די בײבי גיט איהר קײן רוה,
און האלט א דרײ בארדערס דערצו;
װעש און דעם פלאר,מוז װאשען די
די קרעפטען װערט שװאכער פון יאהר,
װי טרױעריג דער פרױען בעשטאנד,
היער אין דער גאלדענער לאנד!
6
אין נו־יארק דאון־טאון קוקט דארט
אראפ,
װאו די לופט איז א רעגעלער פעסט;
מען ליעגט אין די טענעמענטס א קאפ
אױף א קאפ,
סט.װי די הערינג אין בארלאך געפרע
און די אלע סארטען שפײזען, װאס דער
ארימאן געניסט,
איז מיט פאלשקײט, מיט הומבאג, זאגאר
מיט ריזיקע
געמישט,
ער איז פון דער פאמיליע דער שפײזער
38
Er is fun der familie der shpeiser
in der noit,
Shtopt men ihm mit shedliches as
er bleibt a kranker bis in toit.
Wer ken es zusehen dem zaar,
Wie kinderlach shpringen fun car,
Mit die zeitungen full in die hend,
Risikeren sich ferdienen a cent,
Dan heist men ob kinder fun skul,
Sei bleiben fergrebt, ojn
fershtand,
Un altz in der Goldener Land!
7
Nor gliklich lebt do der gwir in
ihr,
Er besitzt do a kenigreich,
Wos in yurop a firsht, is in
Amerika a gwir,
Die macht is fun beiden gleich.
In dem groissen welt-yam, alle
teichen fliesst,
Un dos reichtum fun alemen ziet
sich zum capitalist.
Ihm shadt kein conkurentzie, sein
kapital is groiss,
Er git a shpiel, a weilinke, weren
kleininke bald aus.
Wie shtark is sein macht un dein
wort,
Er hot die deye in court,
In City Hall gilt nur sein shtim,
Zeitungen chanfenen ihm,
Trains hot er un koihlen meins,
Land wu men fohrt is nur seins,
Iber ihm git nit in shtand,
Far ihm is a Goldene Land!
אין דער נױט,
שטאפט מען איהם מיט שעדליכעס,
בלײבט א קראנקער
ביז אין טױט.
װער קען עס צוזעהן דעם צער,
שפרינגען פון קאר,װי קינדערלעך
מיט ניוספײפערס פול אין די הענט,
ריזיקערען זיך פערדינען א סענט,
אין הױז איז דער דרות דארט פול
דאן רײסט מען אפ קינדער פון סקול,
זײ בלײבען פערגרעבט, אהן פערשטאנד
און דאס רופט מען: גאלדענע לאנד!?–
7
נאר גליקליך לעבט דער רײכער אין
איהר,
בעזיצט א קעניגרײך,ער
איז אין –װאס אין יוראפ א פירסר
אמעריקע א גביר
די מאכט איז פון בײדען גלײך.
אין דעם גרױסען װעלט־ים אלע טײכען
פליסט,
און דער רײכטהום פון דעם מיטעלשטאנד
ציהט זיך
צום קאפיטאליסט.
איהם שאדט קײן קאנקורענציע, זײן
קאפיטאל איז גרױס,
ל א װײלינקע, װערען ער ניט א שפיע
קלײנינקע באלד אױס;
װי שטארק איז זײן מאכט און זײן װארט
ער האט די דעה אין קאורט,
אין סיטי־האל גילט נאר זײן שטים,
צײטונגען חנפענען איהם,
באהנען פיעל, און קױהלען־מײנס,
לאנד װאו מען פאהרט איז נאר זײנס,
-איבער איהם גיט ניט אין שטאנד,
יהם איז די גאלדענע לאנד!אט פאר א
1892
39
דאס ליד פון דעם ברױטWords and Music by M. Warshawsky (1848 - 1907)
Arranged for Piano by Platon Brounoff (1859-1924)
גרױסער גאט, מיר זינגען לידער -
אונדזער הילף ביסטו אלײן!
נעמט צונױף די סנאפעס, ברידער,
ביז די זון װעט אונטערגיין!
, די זון אונדז ברענען, בראטן לאז
זי האט אונדז געשיינט צום גליק;
זעט, דאס ברויט איז אונדז געראטן
קינדער, קיין מאל ניט צוריק!
גרױסער גאט, דו העלפסט דעם מענטשן,
װען ער רופט צו דיר אין נױט,
זאלסט אונדז ווײטער טאקע בענטשן
מיט הצלחה און מיט ברויט!
נעמט צונױף אייך אלע אין איינעם,
נחת האבן מיר שוין פיל,
און דעם גאלדענעם קראנץ דעם שיינעם
פון די זאנגען טראגט אין שיל!
לאזן אונדזערע קינדער װיסן
פון א לעבן אױף דער װעלט,
אז דאס ברױט און יעדער ביסן
איז פון אונדזער אייגן פעלד!
Dos Lied fun´m Loin-Shlav Music fun Platon Brounoff (1859-1924)
40
Verter fun Morris Winchevsky (1856-1932)
שקלאף-ם לױן´דאס ליעד פונ
פון מ. װינטשעװסקי
דער היממעל געהערט צום רבונו־של־עולם,
צום פריץ געהערט גאר דיא ערד;
דיא גבורה ליעגט הײנט אין אן אײזערנעם גולם,
א כוח פון צעהנדליגע פערד.
זײ זײנען ניט מײנע, –דיא הײזער, דיא ברײזער
דעם ים האט פערנומען דיא קרױן ,
אין אלצדינג פערמעגען דיא אײדעלע, פײנע,
געהובעלטע הונדערט פארשױן.
ײן גוף, מײן נשמהמײן כוח, מײן מוח, מ
פערדינג איך, פערקױף איך דעם גביר.
איצט פרעגט איהר, אין װאס־זשע בעשטעהט מײן נחמה:
װאס בלײבט, דאכט זיך, איבער פאר מיר?
)כאר:(
דער פרײער גײסט, דער פרישער מוטה,
דיא קאמפפלוסט בלײבט מיר איבער;
דיא קראפט װאס שאפט, און קעמפפט און טוט,
שרעקט זיך ניט פאר רוט און קנוט;און
דער מוטה צום קריעג;
דער נאהנטער זיעג,
דיע צוקונפט בלײבט מיר איבער.
_____________________________________
דיא װיסענשאפט ליעגט בײ א טוץ פראפעסארען,
זיא איז ניט מײן זאך; –דיא בילדונג
איך, ארבײטער, װער אהן א לשון געבארען
שטארב מיר אװעג אהן א שפראך.און
אביסעלע "שול" װארפט מען צו מיר אלס צדקה,
איך נעהם עס און דאנק זײ דערפאר,
זײ האבען אױף אלץ א חזקה, –דיא רײכע
זײ שטאפען זיך, איך דאר און קװאר.
מײן קראפט, און מײן זאפט, און מײן לײב, און מײן לעבען,
דאס אלץ איז מײנס נור אױף פאפיר:
איך לעב ניט צו לעבען, איך לעב נור צו געבען
אלץ גיב איך און װאס בלײבט פאר מיר?
)כאר:(
41
דער פרײער גײסט, דער פרישער מוטה,
דיא קאמפפלוסט בלײבט מיר איבער;
דיא קראפט װאס שאפט, און קעמפפט און טוט,
און שרעקט זיך ניט פאר רוט און קנוט;
דער מוטה צום קריעג;
נאהנטער זיעג,דער
דיע צוקונפט בלײבט מיר איבער.
_____________________________________
פון ליטעראטור קריעג איך קנאפ־װאס צו נאשען,
ס מאנאפאל;´דיא קונסט איז דעם גביר
דיא לופט אין דיא הײזער, דער װײן אין דיא פלאשען,
דיע סאמעט, דיא זײדענס, דיע װאלל
אנקען, אין זײ דיא מטבעות,אין באנקען דיא שר
דיא אוצרות געהערען צו איהם;
איך צאהל אױביג מכס און זאג ניט קײן דעות,
צום קלאג נור בענוץ איך מײן שטים.
מײן קינד, מײן געזינד מוז זיך אפט פון מיר שײדען
צו דיענען דעם דאזיגען גביר:
מיר גיט מען אן אנװײזונג אױפען גן־עדן,
ײן לעבען פאר מיר?דאך װאס בלײבט ב
)כאר:(
דער פרײער גײסט, דער פרישער מוטה,
דיא קאמפפלוסט בלײבט מיר איבער;
דיא קראפט װאס שאפט, און קעמפפט און טוט,
און שרעקט זיך ניט פאר רוט און קנוט;
דער מוטה צום קריעג;
דער נאהנטער זיעג,
דיע צוקונפט בלײבט מיר איבער.
_____________________________________
דער היממעל געהערט צום רבונו־של־עולם,
צום פריץ געהערט גאר דיא לאנד;
דיא קצינים פערמעגען דעם אײזערנעם גולם,
איך דיען דער מאשין, בין איהר האנד.
דיא רעדער מיט לעדערנע רימענס און פאסען,
געשניטען כמעט פון מײן הױט,
מילי־מילואסעןבעשאפען אן אײגענס פון
אין הײזער װאס איך האב געבױט;
אין ריעזען־פאבריקען, װאס יענע פערמעגען,
געװינענדיג װאס איך פערליער.
און דאך איז מײן ענטפער, װער איהר װעט מיך פרעגען,
א שטײגער: װאס בלײבט דא פאר מיר?
42
)כאר:(
דער פרײער גײסט, דער פרישער מוטה,
יר איבער;דיא קאמפפלוסט בלײבט מ
דיא קראפט װאס שאפט, און קעמפפט, און טוט,
און שרעקט זיך ניט פאר רוט און קנוט;
דער מוטה צום קריעג;
דער נאהנטער זיעג,
דיע צוקונפט בלײבט מיר איבער.
43
Books of Musikverlag Ulrich Greve:
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, 2nd Edition, 18 Pieces eBook UG 1026Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1027
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Second Book, 2nd Edition, eBook UG 102813 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1029
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Third Book, 2nd Edition, eBook UG 103012 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1031
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Fourth Book, 2nd Edition, eBook UG 103212 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1033
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Fifth Book, 2nd Edition, eBook UG 103413 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1035
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Sixth Book, 2nd Edition, eBook UG 103613 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1037
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Seventh Book, eBook UG 104013 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1041
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Eighth Book, eBook UG 104211 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1043
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Ninth Book, eBook UG 104413 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1045
Beautiful Music For 10-string Classical Guitar, Tenth Book, eBook UG 105512 Pieces, Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1056
Beautiful Music For 6-string Classical Guitar, 2nd edition, 14 Pieces eBook UG 1024Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1025
14 Songs By Mordechai Gebirtig, arranged for classical guitar, eBook UG 10383rd edition Paper book UG 1039
Original Pieces For 10-string Guitar, Compilation of books „Beautiful eBook UG 1053Music For 10-string Classical Guitar“ 1 to 9 + 5 extra pieces + New Paper book UG 1054compositions for 6-string classical guitar + 14 Songs By MordechaiGebirtig, arranged for classical guitar + One new composition forRenaissance and one for Baroque lute
New Original Music For 11-string Alto Guitar, 30 Pieces eBook UG 1049Composer: Heinz-Gerhard Greve Paper book UG 1050
New Original Music For 13-string Classical Guitar, First Book eBook UG 1058(baroque tuning in D minor), 30 Pieces Paper book UG 1059Composer: Heinz-Gerhard Greve
New Original Music For 13-string Classical Guitar, Second Book eBook UG 1060(baroque tuning in D minor), 30 Pieces Paper book UG 1061Composer: Heinz-Gerhard Greve
New Original Music For 13-string Classical Guitar, Third Book eBook UG 1064(regular e tuning), 30 Pieces Paper book UG 1065Composer: Heinz-Gerhard Greve