บทที่ 2 - sripatum universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.ch2...

61
บทที2 แนวคิด ทฤษฎี และผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้การดาเนินการศึกษาวิจัยเป็นไปอย่างเป็นระบบและสามารถบรรลุวัตถุประสงค์ตาม ที่ได้กาหนดไว้ ผู้วิจัยจึงได้ทบทวนแนวคิดทฤษฎีและผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดแนวคิดและ ความเข้าใจที่จะสามารถนาไปใช้ในการวางแผนการศึกษาวิจัยได้อย่างชัดเจนและครบถ้วน โดยได้มี การทบทวนวรรณกรรมออกเป็น 7 ส่วน ดังนี ส่วนที1 ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา 1.1 การบริหารทรัพยากรมนุษย์เชิงกลยุทธ์ (Strategic Human Resource Management) 1.2 แนวคิดเกี่ยวกับรูปแบบของการบริหารทรัพยากรมนุษย์ 1.3 ทฤษฏีการใช้ทรัพยากรเป็นฐาน (Resource-Based View Approach) เพื่อการ ได้เปรียบในการแข่งขัน 1.4 กล่องดา (Black Box) ระหว่างวิธีปฏิบัติด้านทรัพยากรมนุษย์ และผลการปฏิบัติ งานขององค์การ ส่วนที2 วิธีปฏิบัติด้านทรัพยากรมนุษย์ (Human Resource Practice) 2.1 ทฤษฏีความเป็นสากล (The Universalistic Approach) 2.2 ทฤษฏีการบริหารเชิงสถานการณ์ ( The Contingency Approach) 2.3 วิธีปฏิบัติด้านทรัพยากรมนุษย์ (Human Resource Practices) ส่วนที3 การทางานเป็นทีมและการมีส่วนร่วม (Teamwork & Participation) ส่วนที4 พฤติกรรมการเป็นพนักงานที่ดีขององค์การ (Organizational Citizenship Behavior) ส่วนที5 ผลการปฏิบัติงานขององค์การ (Organizational Performances) 5.1 ความหมายของผลการปฏิบัติงานองค์การ 5.2 การวัดผลการปฏิบัติงานองค์การโดยการวัดแบบสมดุล (Balanced Scorecard– Organizational Performance) ส่วนที6 ความสัมพันธ์ระหว่างวิธีปฏิบัติด้านทรัพยากรมนุษย์ การทางานเป็นทีมและการมี ส่วนร่วม พฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีขององค์การ และผลปฏิบัติงานองค์การ 6.1 ความสัมพันธ์ระหว่างวิธีปฏิบัติด้านทรัพยากรมนุษย์ และผลการปฏิบัติงาน ขององค์การ 6.2 ความสัมพันธ์ระหว่างการทางานเป็นทีมและการมีส่วนร่วม กับผลการปฏิบัติ งานขององค์การ 6.3 ความสัมพันธ์ระหว่างวิธีปฏิบัติด้านทรัพยากรมนุษย์ และพฤติกรรมการเป็ น

Upload: others

Post on 18-Mar-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

เพอใหการด าเนนการศกษาวจยเปนไปอยางเปนระบบและสามารถบรรลวตถประสงคตาม

ทไดก าหนดไว ผวจยจงไดทบทวนแนวคดทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของ เพอใหเกดแนวคดและความเขาใจทจะสามารถน าไปใชในการวางแผนการศกษาวจยไดอยางชดเจนและครบถวน โดยไดมการทบทวนวรรณกรรมออกเปน 7 สวน ดงน

สวนท 1 ทฤษฎทเกยวของกบการศกษา 1.1 การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ (Strategic Human Resource Management) 1.2 แนวคดเกยวกบรปแบบของการบรหารทรพยากรมนษย 1.3 ทฤษฏการใชทรพยากรเปนฐาน (Resource-Based View Approach) เพอการ

ไดเปรยบในการแขงขน 1.4 กลองด า (Black Box) ระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และผลการปฏบต

งานขององคการ สวนท 2 วธปฏบตดานทรพยากรมนษย (Human Resource Practice)

2.1 ทฤษฏความเปนสากล (The Universalistic Approach) 2.2 ทฤษฏการบรหารเชงสถานการณ (The Contingency Approach) 2.3 วธปฏบตดานทรพยากรมนษย (Human Resource Practices)

สวนท 3 การท างานเปนทมและการมสวนรวม (Teamwork & Participation) สวนท 4 พฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) สวนท 5 ผลการปฏบตงานขององคการ (Organizational Performances) 5.1 ความหมายของผลการปฏบตงานองคการ 5.2 การวดผลการปฏบตงานองคการโดยการวดแบบสมดล (Balanced Scorecard–

Organizational Performance) สวนท 6 ความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย การท างานเปนทมและการม

สวนรวม พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และผลปฏบตงานองคการ 6.1 ความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และผลการปฏบตงาน

ขององคการ 6.2 ความสมพนธระหวางการท างานเปนทมและการมสวนรวม กบผลการปฏบต

งานขององคการ 6.3 ความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และพฤตกรรมการเปน

Page 2: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

13

สมาชกทดขององคการ 6.4 ความสมพนธระหวางการท างานเปนทมและการมสวนรวม กบพฤตกรรมการ

เปนสมาชกทดขององคการ 6.5 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและผลการ

ปฏบตงานขององคการ สวนท 7 สรปการทบทวนวรรรกรรม รายละเอยดของตวแปรและสมมตฐานทใชในการศกษา

สวนท 1 ทฤษฎทเกยวของกบการศกษา 1.1 การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ

Schuler & Walker (1990) กลาวไววา การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ คอ ชดของกระบวนการหรอกจกรรมทแผนกทรพยากรมนษยและผจดการตามสายงานมสวนรวม เพอแกปญหาดานทรพยากรมนษยทเกยวของกบปญหาขององคการ เชนเดยวกบ Wright & McMahan (1992) กลาววา การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ หมายถง รปแบบหรอการวางแผนดานการใชทรพยากรมนษยและกจกรรมตางๆทเกยวของเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ Noe et al. (2006) กลาววาการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ คอ แบบของการแผนกจกรรมและประโยชนทาง ดานทรพยากรมนษยทถกวางแผนไวลวงหนา เพอทจะมงหวงใหองคการประสบความส าเรจตามเปาหมายทตงไว

กลาวโดยสรปการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ จะเนนความเชอมโยงระหวางงานดานการบรหารทรพยากรมนษย และกลยทธขององคการ เพอสนบสนนใหองคการประสบความ ส าเรจตามเปาหมายทตงไว

จากความหมายของการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ ทกลาวมานน จะเหนวาการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ นนเปนเครองมอในการพฒนาและรวมกลยทธของการบรหารทรพยากรมนษยเขาไวดวยกน โดย Ondrack & Nininger (1984) ไดใหหลกการเบองตนของการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธไว 7 ขอ คอ

1. มการรวมเปาหมายและขอบขายเปาหมายของการบรหารทรพยากรมนษยอยางชดเจน 2. องคการมกระบวนการในการพฒนากลยทธขององคการอยางเปนทเขาใจและชดเจน

และมการตระหนกถงงานทางดานทรพยากรมนษยดวย 3. มการเชอมโยงทมประสทธภาพและตอเนองเพอใหมนใจวามการรวมกลยทธทางดาน

ทรพยากรมนษยเขากบกระบวนการการตดสนใจขององคการ 4. ผบรหารระดบสงมความทาทายทจะรวมความตระหนกของงานดานทางดานทรพยากร

มนษยเพอตอบสนองความตองการขององคการ 5. หนวยงานทกระดบขององคการมความรบผดชอบและเขาใจงานดานทรพยากรมนษย

Page 3: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

14

6. องคการสงเสรมใหมความคดรเรมในงานทางดานทรพยากรมนษย 7. การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ จะตองรวมความรบผดชอบและการมปฏสมพนธ

ระหวางสงแวดลอมทางสงคม การเมอง เทคโนโลย และเศรษฐกจ ทองคการนนๆ ตงอยดวย จะเหนไดวาการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ เปนมมมองทน าเอาประเดนทางดาน

ปจจยแหงความส าเรจทเกยวของกบพนกงานมาพจารณา และตดสนใจเพอสนบสนนใหองคการประสบผลส าเรจ โดยมความยดหยนกวากวาคแขงขน (Boxall, 1996)

Schuler (1992) ไดใหความเหนวา การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธนน มความกวางมาก ดานการรวมตวและการดดแปลง โดยจะมสงทควรตระหนกอย 3 สวน คอ งานดานการบรหารทรพยากรมนษย จะตองมการรวมเขากบกลยทธขององคการอยางเตมท นโยบายทางดานทรพยากรมนษย มความสอดคลองกบนโยบายทางดานอนๆ และมความทวถงทงองคการ และสดทายวธปฏบตดานทรพยากรมนษย ไดมการดดแปลงและเปนทยอมรบของผบรหารในแตละสวนงานและจดเปนสวนหนงในการท างานประจ าวน

จากการศกษาของ Boxall (2012) พบวา การทองคการมการบรหารทรพยากรมนษยเชง กลยทธ และมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทมประสทธภาพ จะสงผลตอผลประกอบการขององคการ

1.2 แนวคดเกยวกบรปแบบ (Model) ของการบรหารทรพยากรมนษย ไดมผแนะน าแบบจ าลองซงอธบายแนวคดในการบรหารทรพยากรมนษยไวมากมาย

แตทไดรบความนยม คอ แบบจ าลองของ Michigan (Michigan Model) ซงน าเสนอโดย Fombrun และคณะ (1984) และแบบจ าลองของ Harvard (Harvard Model) ซงน าเสนอโดย Beer และคณะ (1984)

1.2.1 แบบจ าลองของ Michigan (Michigan Model) รปแบบของการบรหารทรพยากรมนษยน ไดมการเผยแพรในครงแรกโดย Fombrun และคณะ (1984) ซงเปนกลมนกวชาการจาก Michigan School โดยกลาววาระบบทรพยากรมนษยและโครงสรางองคการควรจะไดรบการบรหารใหเปนไปในแนวทางเดยวกนและสอดคลองกบกลยทธขององคการ หรอเรยกวา Matching Model โดยไดมการอธบายเพมเตมวาควรจะตองมสงทเรยกวา Human Resource Cycle (ภาพประกอบท 2) ซงประกอบดวยหนาท 4 อยางทตองปฏบต คอ

1. การคดเลอกพนกงาน (Selection) เปนการเลอกพนกงานเพอปฏบตงานในหนาทตางๆ

2. การประเมนผลงาน (Appraisal) เปนการประเมนผลการปฏบตงานของพนกงาน 3. การใหรางวล (Reward) เปนการจายผลตอบแทนใหแตพนกงาน 4. การพฒนา (Development) เปนการพฒนาพนกงานเพอเพมคณภาพของผลการ

ปฏบตงาน

Page 4: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

15

รปแบบของ Human Resource Cycle นจะแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางการคดเลอกคน การประเมนผลงาน การใหรางวลหรอคาตอบแทน และการพฒนาทรพยากรมนษย ซงเปนหนาทของฝายทรพยากรมนษยทจะปฏบตเพอใหองคการบรรลผลตามเปาหมาย นอกจากนนยงไดมการอธบายถงปจจยตางๆ เชน การเมอง วฒนธรรม ทอาจสงผลกระทบตอโครงสราง ระบบทรพยากรมนษย และกลยทธขององคการอกดวย โดยแบบจ าลองนยงเปนทถกใชอางองจนถงปจจบน

ภาพประกอบท 2 แบบจ าลองการบรหารทรพยากรมนษยของ Michigan ทมา : Fombrun และคณะ (1984)

1.2.2 แบบจ าลองของ Harvard (Harvard Model) แบบจ าลองนเปนแนวคดของ Beer และคณะ (1984) จาก Harvard School ซงมแนวความคดวา ปจจบนมแรงกดดนหลายอยางทท าใหฝายทรพยากรมนษยขององคการตองมมมมองทกวางและเปนเชงกลยทธมากขน โดยแรงกดดนนจะท าใหองคกรตองวางแผนดานการบรหารคนในระยะยาวและมมมมองทมองวาพนกงานเปนสนทรพยทมคณคาขององคการมากวาทจะเปนคาใชจาย รวมถงยงกลาววาการบรหารทรพยากรมนษย มความเกยวพนกนการตดสนใจดานการบรหารทสงผลกระทบตอองคการและพนกงาน แบบจ าลองนแสดงใหเหนวาการบรหารทรพยากรมนษยนนจะตองใหความส าคญกบการบรหารทวไปดวย ไมไดมงเนนแตการบรหารพนกงานเฉพาะบคคล

แบบจ าลองของ Harvard แนะน าวาการบรหารทรพยากรมนษย มลกษณะส าคญ 2 อยาง คอ

1. ผจดการตามสายงาน (Line Manager) ตองมหนาทรบผดชอบงานมากขนโดยก าหนดนโยบายในสอดคลองกบกลยทธในการแขงขนขององคการ

Page 5: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

16

2. ฝาย HR มหนาทในการก าหนดนโยบายตางๆ ซงควบคมกจกรรมดานการพฒนา และการน าไปปฏบตเพอใหเกดแรงเสรมในการท างานของพนกงาน

Boxall (1992) ไดอธบายแบบจ าลองของ Harvard วา มขอด คอ ใหความตระหนกถงผมสวนไดสวนไดสวนเสย ใหความส าคญถงผลกระทบระหวางสงทองคการมงหวง พนกงาน และกลมอนๆ ทเกยวของ แสดงใหเหนถงอทธพลของพนกงานทสงผลตอองคการ แบบจ าลองของ Harvard ไดแสดงไวตามภาพประกอบท 3

ภาพประกอบท 3 แบบจ าลองการบรหารทรพยากรมนษยของ Harvard ทมา : Beer และคณะ (1984)

1.3 ทฤษฎการใชทรพยากรเปนฐาน (Resource - Based View Approach, RBV) เพอการแขงขนอยางยงยน

แมจะมทฤษฎหลายทฤษฎทถกน ามาใชในการอธบายถงความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการ แตทฤษฎทถกน ามาใชอยางมาก คอ ทฤษฎการใชทรพยากรเปนฐาน (RBV) โดย RBV กลาวอางถงกรอบทางทฤษฎทอธบายถงองคการทจะประสบความส าเรจในการสรางความไดเปรยบเชงการแขงขน (Competitive Advantage) และสามารถกอให เกดความย งยน (Eisenhardt & Martin, 2000) โดยอธบายถงทรพยากรภายในองคการเปนเสมอนความสามารถทางกลยทธขององคการทมสวนส าคญในการสรางความความไดเปรยบเชงการแขงขน ทฤษฎนกลาววาองคการสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนโดยการพฒนาทรพยากรภายในและความสามารถซงคแขงไมสามารถท าได (Barney, 2001) โดย Barney ไดแบงทรพยากรขององคการออกเปน 3 สวน คอ

Page 6: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

17

1. ทรพยากรทางกายภาพซงประกอบดวยอาคาร เครองจกร และวตถดบตางๆ 2. ทรพยากรดานทนมนษย คอ พนกงานและความรความสามารถทอยในตวพนกงาน 3. ทรพยากรดานโครงสรางขององคการ คอ ระบบการบรหารงานขององคการตงแต

การวางแผน แนวคดนเนนวา ถาองคการสามารถพฒนาทรพยากรภายใน ซงรวมถงทรพยากรมนษย

ไดเปนอยางด จะท าใหองคการเกดความไดเปรยบในการแขงขน สมมตฐานทส าคญในการใชทรพยากร เปนฐาน คอ บรษทเปนววธพนธ (Heterogeneous) ในแงของแหลงทรพยากรทางกลยทธซงองคการด าเนนการอย และแหลงทรพยากรทางกลยทธเหลานไมเคลอนทขามองคการ เชนเดยวกบแหลงทรพยากรทมศกยภาพของขอไดเปรยบทางการแขงขน ถาถกจดการอยางเหมาะสม แหลงทรพยากรภายในทอยในบรษทสามารถจดใหมการยอนกลบทเกนพอสองคการ

Barney ไดเสนอวาทรพยากรมนษยจะสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนจะตอง มคณสมบต 4 อยาง คอ ตองมคณคาเพม (Valuable Resource) ตองมนอย (Rare Resource) และโดดเดนไมเหมอนใคร ตองลอกเลยนแบบไดยาก (Imperfectly Imitable resource) และสดทายตองไมสามารถหาสงอนมาทดแทนได (Non-substitutable) การใชทรพยากรเปนฐานเปนสงทแนะน าใหองคการพจารณาททรพยากรภายใน ทงทางดานกายภาพและดานสนทรพยทางปญญา เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน (Allen and Wright, 2008)

ทฤษฎการใชทรพยากรเปนฐานไดถกน ามาใชเปนอยางมากในงานวจยทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ (Allen and Wright, 2008) และยงใชในการศกษาเปนจ านวนมากถงความเชอมโยงระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและความส าเรจขององคการ (Guthrie et al., 2009) Huselid (1995) ไดแสดงใหเหนวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษย สงผลในดานบวกอยางมนยส าคญกบองคการในเรอง การลาออกของพนกงานทลดลงและก าไรขององคการทเพมขน ทฤษฎนยงสามารถอธบายไดวา จะท าอยางไรใหองคการสามารถไดเปรยบทางการแขงขนอยางย งยน โดย Rayner & Adam-Smith (2005) กลาววาทฤษฎนแนะน าวาการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ เปนแนวทางทจะน ามาใชตรวจสอบทรพยากรและความสามารถขององคกรเพอทเสรม สรางใหองคกรมความไดเปรยบในการแขงขนอยางย งยน

Lado & Wilson (1994) กลาววา การรวมกนระหวางระบบของการบรหารทรพยากรมนษยและวธปฏบตดานทรพยากรมนษยจะท าใหองคการนนเปนทโดดเดนและไมสามารถเลยน แบบได ซงจะท าใหองคการนนเกดความไดเปรยบทางการแขงขนอยางย งยน ในขณะท Wright, McMahan & Mcwilliams (1994) ไดโตแยงวา ถงแมวาระบบการบรหารทรพยากรมนษย หรอวธปฏบตดานทรพยากรมนษยตางๆ นน เปนสงทสามารถเลยนแบบไดงายและไมนาจะท าใหเกดการไดเปรยบในการแขงขน สงทท าใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนนาจะเปนทกษะและความสามารถของพนกงานแตละคนมากกวา ในประเดนน Becker & Gerhart (1996) กลาววามเหตผล 2 ประการ

Page 7: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

18

ทท าใหการบรหารทรพยากรมนษยในองคการทประสบความส าเรจเปนอยางสงไมสามารถลอกเลยน แบบได คอ ประการแรก องคการอนจะไมสามารถเขาใจไดวาองคประกอบทางทรพยากรมนษยขององคการนมความสมพนธหรอเชอมโยงกนอยางไร ประการทสอง องคการนมทศทางการพฒนาดานทรพยากรมนษยมาไดอยางไร เนองจากการพฒนาดานทรพยากรมนษยจะตองใชระยะเวลาในการพฒนาทไมสามารถท าไดในชวงระยะเวลาสนๆ

การททฤษฎการใชทรพยากรเปนฐาน มงเนนและใหความส าคญกบทรพยากรภายในนเองท าใหเปนทเขาใจมากขนวาท าไมทรพยากรมนษยจงเปนสงทท าใหองคกรเกดการไดเปรยบในการแขงขนอยางย งยนไดและเปนสงทนกวจยตองการพสจนวากลไกหรอองคประกอบในสวนใดทท าใหระบบทรพยากรมนษยน าพาองคการไปสความส าเรจ (Becker & Gerhart,1996)

1.4 กลองด า (Black Box) ระหวางการบรหารทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการ

ประเดนทเปนทถกเถยงในการศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานกคอ สงทเชอมตอระหวางปจจยทงสอง (Paauwe & Baselie, 2005) อยางไรกตามยงมขอขดแยงระหวางผศกษา 2 กลม (Chand & Katua, 2007) คอ กลมแรกซงเหนวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยมผลโดยตรงกบผลการปฏบตงานขององคการ และกลมทสอง ซงเหนวาวธปฏบต ดานทรพยากรมนษยนนไมไดมผลโดยตรงกบผลการปฏบตงานขององคการ (Edward & Wright, 2001) ผสนบสนนในกลมแรกจะเชอตามทฤษฎความเปนสากลและทฤษฎการบรหารตามสถานการณ สวนผสนบสนนกลมทสองจะเชอวามปจจยทข นกลางระหวางความสมพนธของทงสองสง ซงจะสามารถท าใหอธบายความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานขององคการไดสมบรณและเปนทเขาใจไดมากขน (Becker & Gerhart, 1996) โดยมผศกษาหลายคนทสนนสนนแนวคดในกลมทสอง เชน Boselie et al. (2005) กลาววา “ระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและตวชวดผลการปฏบตงานขององคการนน วธปฏบตดานทรพยากรมนษยไมไดสงผลโดย ตรงตอตวชวดผลการปฏบตงานขององคการ แตจะมตวสนบสนนซงเปนตวแปรแทรก ซงจะตองมการศกษาวาท าไมและอยางไร แตกมการศกษาจ านวนนอยทจะแสดงถงกลไกการเชอมโยงและผลกระทบทเกดจากตวแปรกลางทเชอมโยงความสมพนธ” ในขณะท Lytras & Ordonez de Plos (2008) กลาววา “มชองวางทตองอธบายวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลตอการไดเปรยบในการแขงขนไดอยางไร” และถงแมวาจะมปรมาณและความแตกตางจ านวนมากทศกษาถงผลกระทบของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทแตกตางกนกบผลการปฏบตงานขององคการ แตกมงานวจยจ านวนนอยมากทจะมงเนนเพอแสดงใหเหนถงหลกการหรอกลไกทแสดงใหเขาใจความสมพนธระหวางตวแปรทงสอง (Theriuo & Chatzoglou, 2009)

Appelbaum และคณะ (2000) Boxall & Purcell (2003) ไดใหความเหนวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยไมไดมอทธพลโดยตรงตอผลการปฏบตงาน แตยงตองผานผลทเกดขนโดยตรง

Page 8: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

19

จากวธปฏบตดานทรพยากรมนษย ซงยงมหลกฐานจากการศกษาไมมาก โดย Wright et al. (2005) เรยกกลมปจจยทแทรกอยระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการด าเนนงานขององคการวากลองด า (Black Box) ซงตอมาไดมนกวจยจ านวนมากพยายามทจะศกษาท าการศกษาวากลมตวแปรแทรกเหลานมตวแปรไหนบาง เชน Wright & Kehoe (2008) วเคราะหความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการโดยผานความผกพนของพนกงานในองคการ

การทพนกงานขององคการมความรและทกษะในการท างานทไมสามารถลอกเลยน แบบไดนนถอวาพนกงานเปนทนมนษย (Human Capital) ทกอใหเกดการไดเปรยบในการแขงขนขององคการ (Barney, 2001) การทพนกงานใชทกษะ ประสบการณ และความร ในการท างานนนถอวาพนกงานเปนทนทส าคญ ในการกอใหเกดคณคาทางดานเศรษฐศาสตรแกองคการ โดยทนมนษยเปนการลงทนในตวบคคล โดยเพมศกยภาพของบคคลเพอการเพมคณคาตอผลผลตขององคการ (Becker, 2006) แตการทพนกงานจะน าความรความสามารถออกมาใชในการปฏบตงานนน ขนอยกบความยนยอมโดยสมครใจของพนกงานทจะน าออกมาใชในเกดประโยชนตอองคการ ซงเปนไปตามทฤษฎ AMO (Guest, 1997; Appelbaum et al., 2000) โดยทฤษฎ AMO กลาววาผลตผลขององคการเกดจากความรความสามารถ (Ability) แรงจงใจ (Motivation) และโอกาสในการมสวนรวมทจะไดใชความรความสามารถทมอย (Opportunity) ของพนกงานในองคการ องคการสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนโดยพฒนาความรความสามารถ แรงจงใจ และการมสวนรวมในการพฒนางาน ซงจะท าใหองคการมผลผลตและผลประกอบการทเพมขน

Guest (1997) ไดอธบายถงผลการปฏบตงานทเกดจากวธปฏบตดานทรพยากรมนษยโดยผานทฤษฎ AMO วา เมอพนกงานมความรความสามารถในการท างาน กจะสามารถน าไปใชในการปฏบตงาน โดยถามแรงจงใจในการท างานกจะท าใหพนกงานคนนนปฏบตงานในหนาทไดด และสดทายถาพนกงานคนนนไดรบโอกาสจากหวหนาและเพอนรวมงาน กจะสามารถใชความรความ สามารถ และแรงจงใจในการปฏบตหนาทใหบรรลเปาหมายขององคการ

Appelbaum et al. (2000) ไดอธบายความสมพนธของปจจยทงสามดาน คอ ทกษะ แรง จงใจ และโอกาสในการมสวนรวม กบผลการปฏบตงานขององคการไวตามกรอบแนวคดตามภาพ ประกอบท 4

Page 9: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

20

ภาพประกอบท 4 กรอบแนวคดตามทฤษฎ AMO ทมา : Appelbaum และคณะ (2000)

จากภาพประกอบท 4 อธบายไดวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยจะท าใหพนกงาน ม

ทกษะ แรงจงใจ และโอกาสในการมสวนรวม ซงจะท าใหพนกงานเกดความเกดความอตสาหะอยางเตมใจในการทจะท างานใหเกดประสทธภาพ ซงจะกอใหเกดผลการปฏบตงานขององคการทดขน

Wright & Nishii (2006) ไดแสดงแบบจ าลองทท าใหเหนถงตวกลางทอยระหวางความ สมพนธระหวางกลมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการ โดยไดแสดงไวเปนแบบหลายขนตอน ดงทแสดงไวในภาพประกอบท 5

ภาพประกอบท 5 กรอบแนวคดแสดงสงทเชอมโยงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากร

มนษยและผลการปฏบตงานขององคการ ทมา : Wright & Nishii (2006)

Page 10: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

21

จากภาพประกอบท 5 อธบายไดวา การรบรถงผลของกลมวธปฏบตดานทรพยากรมนษย นน จะแสดงผานปฏกรยาหรอพฤตกรรมการแสดงออกของพนกงาน เพอผลกดนใหองคการประสบ ผลส าเรจตามเปาหมาย

ยงมขอมลเชงประจกษอกมากทแสดงวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยไมไดสงผลโดย ตรงตอความส าเรจขององคการแตละมตวกลางซงกคอ ทศนคต และพฤตกรรมของพนกงานทเปนตวเชอมระหวางตวแปรทงสอง (Agarwala, 2003) และการศกษาถงระบบการบรหารงานดานทรพยากรมนษยมผลตอบรรยากาศการท างานของพนกงานในองคการอยางไรนนเรมมความส าคญและมผ ศกษาคนความากขน (Mossholder, Richardson & Settoon, 2011)

จากทกลาววาจะสามารถอธบายไดวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยท าหนาทโดยผานพฤตกรรมของพนกงานแตละคน ซงมความมงมนใจการปฏบตงานอยางเตมทโดยจะสงผลตอการปฏบตงานขององคการ

สวนท 2 วธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย

ในการศกษาความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และผลการปฏบตงาน ขององคการนน มทฤษฎทกลาวถงวธปฏบตดานทรพยากรมนษยอย 2 ทฤษฎ คอ ทฤษฏความเปนสากล (The Universalistic Approach) หรอวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทดทสด (Best fit) ซงสนบ สนนความสมพนธโดยตรงระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการ โดยองคการทน าวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทศกษาไวไปใชจะมผลการปฏบตงานทดกวาองคการ อนๆ (Youndt et al., 1996) และทฤษฏการบรหารเชงสถานการณ (The Contingency Approach) ซงมความเหนวาความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลประกอบการขององคการนน ไมสามารถก าหนดวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทดทสดไวกอนได เพราะยงมสภาวะแวดลอมอนๆ ขององคการมาเกยวของดวย (Youndt et al., 1996) ซงในมมมองของ Youndt เหนวา ทฤษฎทง สองไมไดขดแยงกนแตเปนการเสรมซงกนและกน โดยมผวจยหลายทานทพยายามศกษาทฤษฎทงสองเพอท าใหเกดความกระจาง แตกยงไมเปนทยอมรบรวมกน (Huselid, 1995; Ichniowski, Shaw, & Prennushi, 1997; Jackson & Schuler, 1995; MacDuffie, 1995; Pfeffer, 1994; Datta, Guthrie, & Wright, 2005, Boxall & Macky, 2009)

2.1 ทฤษฎความเปนสากล (The Universalistic Approach) ทฤษฎน ในทางบรหารงานทรพยากรมนษยจดเปนการปฏบตทดทสด (Best Practice)

โดยกลาววาชดของวธปฏบตดานทรพยากรมนษย (HR Practice Bundle) ใชไดกบองคการทกประเภท ไมวาจะมขนาดเลกหรอใหญ จะผลตสนคาหรอบรการ เมอน าไปใชแลวจะกอใหเกดผลลพธในทาง บวกกบองคการ ซงไดมผศกษาและเปนไปตามทกลาวถงจ านวนมาก เชน การศกษาของ Pfeffer (1998), Wood & Albanese (1995), Huselid (1995) พฒนาการของ Best Practice ไดรบอทธพลความคดจาก

Page 11: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

22

นกวชาการกลมจตวทยาอตสาหกรรม ทมความพยายามในการศกษาคนควาเกยวกบปจจยตางๆทมผลตอผลการปฏบตงานของมนษย ในทางปฏบตยงมความสบสนและความซบซอนในการก าหนดปจจยทควรน ามาใชในตวแบบ เนองจากการก าหนดปจจยทสามารถน าไปใชไดกบทกองคการและในทกสถานการณเปนเรองทมความยงยาก เพราะธรรมชาตของแตละองคการมความแตกตางกนอยางมาก โดยพบวานกวชาการบางทานเสนอตวแบบทมปจจยใชเพยง 4 ปจจยในขณะทบางตวแบบ มปจจยทเกยวของถง 16 ปจจยดวยกน เชน Pfeffer (1994) ไดน าเสนอ “Pfeffer’s 16 Practices for Competitive Advantage through People” ซงอธบายปจจยทเกยวของกบคนในองคการ 16 ประการทจะท าใหเกดความไดเปรยบในการแขงขน ประกอบดวยรายละเอยดดงน

1. ความมนคงในงานและการท างาน 2. ความสามารถในการคดเลอกพนกงาน 3. การจายคาจางในระดบสง 4. การจายคาตอบแทนเสรม และคาจางจงใจ 5. ความรสกเปนเจาขององคการของบคลากร 6. การแบงปนขอมล สารสนเทศขององคการ 7. การมสวนรวมและการมอบอ านาจ 8. ทมและการออกแบบงาน 9. การฝกอบรมและการพฒนาทกษะพนกงาน 10. การใชประโยชนและการฝกอบรมบคลากรในลกษณะขามสายงาน 11. ความเสมอภาคเปนธรรม 12. การควบคมคาแรง 13. การเลอนขนจากภายในองคการ 14. การมองระยะยาว 15. การวดผลการปฏบตงาน 16. การยดหลกปรชญาขององคการ ตอมาในป 1998 Pfeffer (1998) ไดลดจ านวนการปฏบตจาก 16 ขอ เหลอ 7 ขอ หรอเรยก

วา “Pfeffer’s 7 Practices for Building Profit by Putting People First” ซงประกอบดวย 1. ความมนคงในงาน 2. การคดเลอก 3. การบรหารจดการดวยตนเองและการท างานเปนทม 4. การจายคาตอบแทนโดยเชอมโยงกบผลประกอบการขององคการ 5. การฝกอบรมอยางเขมขน 6. การลดความเหลอมล าของบคคลในองคการ

Page 12: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

23

7. การแบงปนขอมลขาวสาร แตกมผศกษาบางคนทกลาววาแนวคดวธปฏบตทดทสดนน เปนในแตละดานของวธ

ปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานขององคการมากกวาทจะเปนในทงชดของวธปฏบตดานทรพยากรมนษย (Gooderham, Parry & Ringdal, 2008) โดยไดมการระบวามดานตางๆ ของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยเดยวๆ หลายตว ทสามารถน าไปใชแลวท าใหผลการปฏบตงานขององคการ ดขน อยางไรกตาม งานวจยสวนใหญแนะน าวา การใชชดของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทมดรวมกน (Bundle) จะมประสทธภาพมากกวา (Delery & Doly 1996) โดย Delery & Doly ไดเสนอใหใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษย จ านวน 7 ตว เพอใหองคการน าไปใช ซงประกอบดวย 1) โอกาสเตบโตในหนาท 2) การฝกอบรม 3) การประเมนผลงาน 4) การมสวนรวมในผลก าไร 5) ความมนคงในงาน 6) การมสวนรวมในการเสนอความคดเหน และ 7) การก าหนดหนาทของงานอยางชดเจน โดยตอมาชดของวธปฏบตทดทสด กกลายเปนแกนของการบรหารทรพยากรมนษย โดยนกวจยสวนใหญแนะน าวา ทฤษฎความเปนสากลเปนการรวบรวมเอาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยเขาเปนชดเพอใหเกดการบรหารงานทมประสทธภาพ ท าใหเกดการจดกลมของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยตางๆ เพอใหสามารถอธบายและเชอมโยงกบผลการปฏบตงานดานทรพยากรมนษยได (Gooderham, Parry & Ringdal, 2008)

นกวจยหลายกลมรวมถง Guthric (2001) Guest et al. (2003) ไดก าหนดชดของวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และพยายามทจะเชอมโยงกบผลประกอบการขององคการ และมนกวจยทพยายาม จะใหใชชดวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทดทสดเพอทจะเพมประสทธภาพในการบรหารองคการ (Delery & Doty, 1996; Yang 2005)

2.2 ทฤษฎการบรหารเชงสถานการณ (The Contingency Approach) ทฤษฎการบรหารเชงสถานการณ เปนทฤษฎซงตรงกนขามกบทฤษฎความเปนสากล

โดยถอเปนทฤษฎการบรหารทขนอยกบสภาพขอเทจจรง อาศยแนวคดทวา ไมมวธใดทดทสดเพยงวธเดยว ขนอยกบลกษณะขององคการ ชนดของธรกจ และบรบทของแตละประเทศ การบรหารเชงสถานการณจะค านงถงสงแวดลอมและความตองการของบคคลในหนวยงานเปนหลกมากกวาทจะแสวงหาวธการอนดเลศมาใชในการท างาน โดยทฤษฎนในดานการบรหารทรพยากรมนษยจะรจกในนามของ Best fit (Burns & Stalker, 1994)

ทฤษฎนจะแตกตางจากแนวคดแบบ Best practice เนองจากเปนแนวคดทเหนวาวธปฏบต ดานทรพยากรมนษยนน จะมความหลากหลายไมเหมอนกนและจะจ าเพาะกบกลยทธขององคการนนๆ (Khatri, 2000; Youndt et al., 1996) ทฤษฎนจะกลาวถงความสมพนธระหวางมตตางๆ ของสงแวดลอมภายนอกองคการ กบคณสมบตดานตางๆ ภายในขององคการ โดยการทองคการจะมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและนโยบายทมประสทธผลอยางไรนน จะตองมความพองกนกบปจจยอนๆ ขององคการดวย (Delery and Doty, 1996) ทฤษฎนสนบสนนวาทรพยากรและความสามารถ

Page 13: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

24

ในองคการมสวนเกยวของกบการเพมประสทธภาพขององคการ (Barney, 1991) โดยทรพยากรในทน คอ ทรพยสนหรอปจจยน าเขาทใชเพอการผลตทองคการเปนเจาของ และความสามารถ คอ ศกยภาพทองคการจะใชทรพยากรเหลานนใหบรรลตามเปาหมายขององคการ แนวคดนเชอวาทรพยากรขององคการไมไดอยอยางโดดเดยว แตจะตองมสงอนๆ ประกอบดวย (Yang, 2005)

Katila & Shane (2005) กลาววาสงแวดลอมทอยกบทรพยากรขององคการทถกน าวาใชจะเปนตวก าหนดคณคาของทรพยากรเหลานน เชนเดยวกบ Guthrie (2001) ทพบวามความเชอมโยง กนระหวางกลยทธขององคการและความส าเรจขององคการ Schuler (1989) กลาววา วธปฏบตดานทรพยากรมนษยทไมสอดคลองกบกลยทธขององคการและวธปฏบตดานทรพยากรมนษยดานอนๆ นน จะสงผลทางดานลบตอเปาหมายของการบรหารทรพยากรมนษยและขององคการ ซงมนกวจยจ านวนมากทแสดงความเหนวาทฤษฎในการบรหารเชงสถานการณซงเลอกใชวธปฏบตดานทรพยากร มนษยทเหมาะสมกบองคการและอตสาหกรรมน มความเหมาะสมมากกวาทฤษฎความเปนสากล (Jackson & Schuler, 1995)

2.3 วธปฏบตดานทรพยากรมนษย Ulrich (1998) กลาววาวธปฏบตดานทรพยากรมนษย หมายถง กจกรรมตางๆ ดานการ

บรหารทรพยากรมนษยทมผลกระทบตอบคลากรขององคการ Schuler (1989) กลาววาวธปฏบตดานทรพยากรมนษย คอ กจกรรมขององคการทเกยวของกบการบรหารทรพยากรในสวนรวม เพอทจะท าใหมนใจวาทรพยากรมนษยเหลานนจะเปนสงทผลกดนใหองคการประสบความส าเรจตามเปาหมาย จงสามารถกลาวโดยรวมวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษย คอ กจกรรมทองคการปฏบตตอพนกงานในองคการเพอใหองคการประสบความส าเรจตามเปาหมาย

Guest et al. (1999) ไดวเคราะหผลการส ารวจจากรายงาน “The 1998 Workplace Employee Relation Survey (WERS)” ซงส ารวจขอมลวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในองคการทงภาครฐและเอกชนมากวา 2,000 แหง และไดพบขอมลวาองคการตางๆ มการใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทหลากหลายและตางกนระหวางองคการภาครฐและเอกชน โดยไดสรปผลตามตารางท 1

Page 14: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

25

ตารางท 1 ผลการส ารวจจากรายงาน “The 1998 Workplace Employee Relation Survey (WERS)

วธปฏบตดานทรพยากรมนษย รอยละของหนวยงานทใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษย

ภาครฐ ภาคเอกชน

การประเมนความสามารถในการเลอกคนเขาท างาน 58 44

การเลอนต าแหนงจากพนกงานภายใน 16 30

การก าหนดเกณฑในการสรรหาพนกงานอยางชดเจน 80 76

พนกงานมากกวารอยละ 40 ไดรบการอบรมในปทผานมา 68 37

พนกงานไดท างานในทหลากหลาย 52 41

พนกงานมากกวารอยละ 40 ไดรบการท างานเปนทม 54 40

ผบรหารใชเวลาอยางนอยรอยละ 25 ใชในการตอบค าถามพนกงาน

63 49

พนกงานมากกวารอยละ 40 มสวนรวมกบกลมในการแกปญหา 28 16

การส ารวจทศนคตในงานในสามปทผานมา 54 40

พนกงานทไมใชผบรหารมากกวารอยละ 40 ไดรบการประเมน ผลการปฏบตงาน

77 87

องคการมระเบยบในการใหพนกงานรองเรยน 100 90

มการประกนความมนคงในการท างาน 15 5

มการจายคาตอบแทนตามผลการปฏบตงานในกลมพนกงานทไมใชผบรหาร

20 38

พนกงานทกคนไดรบการแบงปนหนในองคการ ไมม 25

ทมา : Guest และคณะ (1999)

เนองจากวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทแตกตางกนนเอง ท าใหมแนวคดทจะรวมวธ

ปฏบตดานทรพยากรมนษยเพอใหเปนระบบและเกดวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทดทสด (Capilli & Neumark, 2001) ซงเชอวาเมอน าไปใชแลวจะไดผลทดตอองคการ โดยมนกวชาการและนกวจยไดเสนอวธปฏบตดานทรพยากรมนษยหลายคน ตามทผวจยในครงนไดศกษาและไดสรปไวตามรายละเอยดในตารางท 2

Page 15: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

26

ตารางท 2 การน าเสนอวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในยคแรกกอนป 2000

HR Pracitces Husselid

(1995) McDuffie

(1995) Delery & Doty

(1996) Youdt (1996)

Guest (1997)

Pfeffer (1998)

การสรรหาและคดเลอกดวยกระบวนการทเขมขน

การใหความส าคญระดบสงกบการฝกอบรม เรยนรและการพฒนา

การฝกอบรมพนกงานใหม

การฝกอบรมพนกงานเกาเพอเพมประสบการณ

การออกแบบงาน

การหมนเวยนงาน

การท างานเปนทม

ทมทมอ านาจในการจดการตนเองและการมสวนรวม

การสอสาร

การก าหนดเปาหมาย การประเมนผลการปฏบตงานและแจงผล

การก าหนดคาตอบแทนทยดหลกผลการปฏบตงาน

การเลอนต าแหนงงานจากภายใน

ความมนคง

ความเสมอภาคเทาเทยม

การแบงปนขาวสารภายในองคกร

Page 16: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

27

จากตารางท 2 แสดงใหเหนวายงไมเปนทยอมรบรวมกนถงวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทดทสด เนองจากมการใชทตางกน วธการปฏบตดานทรพยากรมนษยน ไดถกน าไปอางองในหลายงานวจย ในเวลาตอมาไดมการศกษาเพมเตมจากนกวจยอกหลายทาน โดยก าหนดวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทน ามาใชในการศกษาทมความหลากหลาย ซงผท าการวจยในครงนไดสรปเปนตารางท 3

ตารางท 3 การน าเสนอวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในยคหลงป 2010

HR Pracitces

Nai-Wan Chi &

Carol Yeh-Yun Lin (2010)

Gong, Chang,

& Cheung (2010)

Gitell, Seidner,

& Wimbush

(2010)

Chuang & Liao (2010)

Shih, Chiang, & Hsu (2011)

การสรรหาและคดเลอก

การฝกอบรม เรยนรและการพฒนา

การมสวนรวมของพนกงาน

การมสวนรวมและตดสนใจผานทม

การท างานเปนทม

การจงใจพนกงาน

ประเมนผลการปฏบตงาน

การวางแผนอาชพ ประเมนผลการปฏบตงานอยางสม าเสมอเพอประกอบการจายคาตอบแทน

การก าหนดคาตอบแทนทยดหลกผลการปฏบตงาน

การก าหนดคาตอบแทนทดงดด

การเลอนต าแหนงงานจากภายใน

การออกแบบโครงสรางงาน

Page 17: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

28

ตารางท 3 (ตอ)

HR Pracitces

Nai-Wan Chi &

Carol Yeh-Yun Lin (2010)

Gong, Chang,

& Cheung (2010)

Gitell, Seidner,

& Wimbush

(2010)

Chuang & Liao (2010)

Shih, Chiang, & Hsu (2011)

ระบบการจายคาตอบแทน

การประชม

การดแลเอาใจใส

การแกปญหารองเรยน

จากทกลาวมาขางตน เนองจากยงไมมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทเปนทยอมรบวาดทสด (Best practice) ดงนนในการศกษาทผานมาดานการบรหารทรพยากรมนษย จงไดมการใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในรปแบบทตางกน แตจะมวธปฏบตทซ าๆ และมความคลายคลงกนในหลายดาน ในการศกษาครงน ไดรวบรวมและสรปวธปฏบตดานทรพยากรมนษยเปน 5 ดาน เพอประกอบเปนวธปฏบตดานทรพยากรมนษย โดยใหครอบคลมงานทางดานการบรหารทรพยากรมนษย จากการทบทวนวรรณกรรมของผ วจยหลายทาน (e.g. Huselid, 1995; McDuffie, 1995; Delery & Doty, 1996; Youndt et al., 1996; Guest, 1997; Ichnoiwski et al., 1997; Pfeffer, 1998; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010; Gong, Chang, & Cheung, 2010; Gitell, Seidner, & Wimbush, 2010; Chuang & Liao, 2010; Shih, Chiang, & Hsu, 2011) โดยมรายละเอยดแตละดาน ดงน

1. การคดเลอกคนเขาท างาน (Human Resource Selection) การคดเลอกเปนกระบวนการทองคการจะใชวธการและเครองมอในการคดเลอกผสมคร

โดยก าหนดเกณฑในการคดเลอกและด าเนนการคดเลอกเพอใหไดพนกงานทมคณสมบต มความรความสามารถ ทกษะทตรงกบลกษณะงานทวางอยและตองการพนกงานไปปฏบตงาน ใหไดคนทเหมาะสมและดทสด (Werther & Davis, 1996; Mondy, 2012)

การคดเลอกพนกงานเปนกระบวนการทองคการใชเปนเครองมอทเฉพาะในการเลอกผ สมครใหไดตรงตามคณสมบตของงาน สามารถท าใหงานของตนเองและองคการประสบความส าเรจ องคการทมระบบการคดเลอกพนกงานทด ท าใหไดพนกงานทมคณภาพจะสงผลตอผลตภาพขององคการ (Huselid, 1995; Ichnoiwski et al., 1997) เชนเดยวกนกบการศกษาของ Koch & McGreth

Page 18: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

29

(1996) พบวา องคการทมนโยบายการคดเลอกคนเขาท างานอยางเขมขมจะมความสมพนธในทาง บวกกบผลตภาพแรงงานขององคการ ในงานวจยสวนมากจะน าการคดเลอกคนเขาท างานเขาเปนสวนหนงของวธปฏบตดานทรพยากรมนษย (e.g. Huselid, 1995; McDuffie, 1995; Delery & Doty, 1996; Youndt et al., 1996; Guest, 1997; Ichnoiwski et al., 1997; Pfeffer, 1998; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010; Gong, Chang, & Cheung, 2010; Gitell, Seidner, & Wimbush, 2010; Chuang & Liao. 2010) 2. การฝกอบรม พฒนา และสงเสรมความกาวหนา (Training/ Development and Promotion)

การฝกอบรมและพฒนาเปนกระบวนการทจดท าขนอยางเปนระบบ เพอเสรมสรางสมรรถภาพทางดานความร ทกษะ ทศนคตและพฤตกรรมโดยผานประสบการณการเรยนร ทจะชวยบคลากรปฏบตงานหรอรวมท ากจกรรมตางๆ ใหเกดประสทธภาพและประสทธผล เพอพฒนาศกยภาพของพนกงานและตอบสนองตอความตองการขององคการ (Cascio, 2003., ธญญา ผลอนนต, 2546)

เมอองคการมการคดเลอกพนกงานทเหมาะสมแลว กจะตองมนใจวาพนกงานเหลานนสามารถท างานอยในระดบแนวหนาของงานทปฏบตได ซงไมใชเฉพาะงานดานวชาชพเทานนแตจะตองรวมถงความรในดานการมปฏสมพนธกบผอนดวย (Boxall & Purcell, 2003) การฝกอบรมพนกงานอยางทวถง ถอเปนวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทใชกนอยางกวางขวางในกลมวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย (Wright et al., 2005) มงานวจยหลายงานทสนบสนนวาการฝกอบรมอยางทวถงสงผลตอผลการปฏบตงานขององคการ เชน McDuffie, 1995; Delery & Doty, 1996; Wood, 1996; Guest, 1997, Ichinoiwski et al., 1997 Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010; Gong, Chang, & Cheung, 2010; Chuang & Liao, 2010)

ส าหรบการสงเสรมความกาวหนา (Promotion) หมายถง การทบคลากรไดรบการเปลยน แปลงฐานะหนาทการงานสต าแหนงทสงกวาเดม พนกงานไดรบการขยายขอบขายหนาทและความรบผดชอบในต าแหนงงานใหสงขน มระดบรายไดและคาตอบแทนทดขน การสงเสรมความกาวหนา ในหนาทการงานโดยการเลอนขนจากพนกงานภายในจะเปนสงทสงเสรมใหพนกงานมแรงจงใจในการท างานและยงคงอยในองคการเพอชวยใหองคการประสบผลส าเรจ (Guest, 1997) Miller & Wheeler (1992) พบวาการขาดคณคาในการท างานหรอการขาดโอกาสความกาวหนาในการท างาน จะท าใหพนกงานขาดแรงจงใจในการท างาน ซงจะสงผลถงผลการปฏบตงาน และการลาออกจากงานในทสด ในขณะเดยวกนกจะแสดงถงความความรสกดานความยตธรรมทพนกงานมตอองคการในแงมมทวาตนเองเปนสงทมคณคาตอองคการ ดงนน องคการจงควรเหนคณคาในตวพนกงานดวย (Pfeffer, 1998) ผศกษาหลายทานไดศกษาโดยน าการสงเสรมความกาวหนาในหนาทเขาเปนสวนหนงในวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยซงสงผลตอผลการปฏบตงานขององคการ เชน

Page 19: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

30

Huselid, 1995; Delery & Doty, 1996; Guest, 1997; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010; Gong, Chang, & Cheung, 2010)

3. การประเมนผลการปฏบตงานตามผลงาน (Results-Based Appraisal) การประเมนผลการปฏบตงาน หมายถงระบบในการทบทวน ตรวจสอบและประเมนผล

บคคลหรอทมงานทเกยวของกบการปฏบตงาน (Mondy, 2012) พยอม วงศสารศร (2544) กลาววาการประเมนผลพนกงาน หมายถงระบบประเมนตวบคคล อนเนองมาจากผลการปฏบตงาน โดยอาศยหลกการและวธการอยางปราศจากอคตใดๆ ทงสน เพอด าเนนการตดสนใจ ปรบปรง สงเสรม และพฒนาพนกงานใหมคณภาพมากขน

การประเมนผลการปฏบตงานเปนสวนหนงทจะท าใหผบรหารสามารถตดตามผลการปฏบตงานของพนกงาน และเปนเครองมอทท าใหพนกงานมการพฒนาผลการปฏบตงานของตนเองดวย การประเมนผลการปฏบตงานทมการแจงขอมลยอนกลบใหกบพนกงาน ใหพนกงานไดรบทราบ ผลของการประเมน จะเปนการกระตนใหพนกงานรบรถงสงทตองปรบปรงในการท างาน การประเมน ผลการปฏบตงานตามผลงาน สามารถใชเปนเครองมอในการประกอบการตดสนใจของผบรหารในการเลอนขน ลดขน ยายต าแหนง และจายคาตอบแทน ดงนนการประเมนผลการปฏบต งานตามผลงาน จงสามารถกระตนใหพนกงานพฒนาตนเองและจะสงผลตอผลการปฏบตงานขององคการในทสด การประเมนผลการปฏบตงานตามผลงานซงกระท าอยางสม าเสมอจะสงผลใหพนกงานมความพนธะสญญากบองคการและชวยเพมผลตภาพขององคการ (Brown & Benson, 2003) มนกวจยหลายทานทเลอกการประเมนผลการปฏบตงานตามผลงาน เขาเปนสวนหนงของกลมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยซงสงผลตอผลการปฏบตงานขององคการ (e.g. Huselid, 1995; Youndt et al., 1996; Guest, 1997; Chuang & Liao, 2010; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010) 4. การจายคาตอบแทน ผลประโยชน และความมนคงในงาน (Competitive Compensation/ Benefit and Job Security)

คาตอบแทนพนกงานหมายถงรปแบบตางๆ ของการจายคาจางหรอรางวลทน าไปสพนกงาน ซงเกดขนจากการจางงาน มองคประกอบส าคญ 2 ประการ สวนแรก คอ การจายในรปตวเงนโดยตรง ในรปของคาจาง เงนเดอน สงจงใจ คาคอมมชชน และโบนส สวนทสอง คอ การจายทางออมในรปของผลประโยชนทคลายกบดานตวเงน เชน การจายคาเบยประกนชวต การใหพกรอน (Dessler, 2010)

Snell & Bohlander (2010) กลาววา การจายคาตอบแทนพนกงานนนเปนการรวมการจายเงนและรางวลใหกบพนกงานส าหรบผลการปฏบตงานของเขา ซงรวมตงแตการคาตอบแทนโดยตรง เชน คาจางและเงนเดอน เงนจงใจ โบนส คาคอมมชชน และคาคาตอบแทนทางออม เชน สวสดการตางๆ อาหารกลางวน สถานทท างานทสวยงาม โดยปจจยเหลานจะท าใหมการเพมคณภาพของงาน โดยถาองคการมการจายคาตอบแทนและผลประโยชนทดงดดและพนกงานมความพงพอใจ

Page 20: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

31

ในสงเหลานน กจะเปนแรงจงใจในการปฏบตงานใหเมประสทธภาพ มงานวจยหลายชนไดรวมการจายคาตอบแทนทดงดดเขาไวในกลมวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยซงสงผลตอผลการปฏบตงานขององคการ (e.g. Arthur, 1994; Huselid, 1995; MacDuffie, 1995; Delery & Doty, 1996; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010) โดยไดเนนวาการจายคาตอบแทนทดงดดตามผลการปฏบต งาน เปนตวพยากรณผลการปฏบตงานขององคการไดเปนอยางด

ส าหรบความมนคงในงาน (Job Security) นน Pfeffer (1998) กลาววา “ความมนคงในงาน เปนพนฐานทส าคญซงสงผลตอวธปฏบตดานทรพยากรมนษยดานอน เนองจากองคการจะไมสามารถคาดหวงใหพนกงานท างานหนกหรอมความผกพนกบองคการไดถาพนกงานไมมความมนคงในงาน ซงเปนสวนส าคญในชวตการท างานในอนาคตของพวกเขา” นอกจากนนยงกลาวอกวา การใหพนกงานออกจากงานถอเปนคาใชจายทสงในองคการทมระบบการคดเลอกและฝกอบรมพนกงานทมประสทธภาพ จากการศกษาของ Delery & Doty (1996) พบวา ความมนคงในงานสงผลตอผลตภาพขององคการ มการศกษาวจยทรวมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในสวนความมนคงในงานไวในกลมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยซงสงผลตอผลการปฏบตงานขององคการหลายการวจย (e.g. Becker & Huselid, 1998; Zacharatos, 2005; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010)

5. การแกไขขอรองเรยน (Complaint Solution) การรองเรยนปญหา คอ การทพนกงานแจงเรองทตนเองไดรบความไมเปนธรรมหรอ

ปญหาในงานตอผบงคบบญชาหรอระดบเหนอกวา ซงเปนสวนหนงทจะท าใหพนกงานสามารถบอกถงความสงสยหรอความไมพงพอใจในงาน โดยสาเหตทท าใหพนกงานเกดขอรองเรยนมหลายสาเหต เชนปญหาคาจาง ชวโมงการท างาน เงอนไขการจางงาน ปญหากบเพอนรวมงาน สภาวะแวดลอมในการท างาน การมระบบการรองเรยนปญหาทชดเจนจะท าใหพนกงานสามารถแจงปญหาทตนเองประสบอยและเปนสงส าคญทท าใหพนกงานสามารถปฏบตงานตออยางมประสทธภาพ (Arthur, 1994; Huselid, 1995; Delaney & Huselid, 1996) การรองเรยนปญหาไดถกน ามารวมอยในวธปฏบตดานทรพยากรมนษย เพอแสดงความสมพนธกบผลการปฏบตงานขององคการโดยผวจยหลายทาน (e.g. Datta et al., 2005; Guthie et al., 2002; Huselid, 2005) ระบบการรองเรยนเปนสวนหนงทท าใหการมสวนรวมของพนกงานมประสทธภาพมากขนเนองจากจะเปนการสอสารระหวางพนกงานและองคการในประเดนทเปนปญหาเกยวกบการท างาน (Huselid, 1995) เมอพนกงานทปญหาดานการท างานแตไมมระบบการรองเรยนขององคการ จะท าใหเกดผลตามมา คอ ผลตภาพและคณภาพของสนคาและบรการลดลง เกดความไมพงพอใจในงาน ท าใหเกดปญหาในกระบวนการท างาน พนกงานทการขาดงาน และการลาออกเพมขน จากผลการศกษาของ Guthie et al. (2002) Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin (2010) พบวา การมระบบรองเรยนทชดเจนในองคการมผลตอการเพมผลตภาพขององคการ

Page 21: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

32

สวนท 3 การท างานเปนทมและการมสวนรวม (Team & Participation) ความสมพนธระหวางการมสวนรวมของบคลากรกบผลการปฏบตงานนน มแนวคดจ านวนมากทมลกษณะของตวแปรและความสมพนธทมลกษณะทคลายกน เชน Employee Partici- pation, Employee Involvement ซงท าใหความชดเจนของการอธบายระหวางความสมพนธระหวางตวแปรอสระในกลมนและตวแปรตามยงคงมความก ากวมอย Marchington & Wilkinson (2008) กลาววามเหตผลจ านวนมากทกลาวถงความส าคญของการมสวนรวมของบคลากรตอผลการปฏบตงาน แตแททจรงแลว องคประกอบของการมสวนรวมควรจะตองประกอบดวยปจจย และวดการมสวนรวมอยางไรบาง Mondy (2012) ไดแสดงทศนะขององคประกอบการมสวนรวมของพนกงานไววา การมสวนรวมของพนกงานทจะน าไปสการเกดผลกระทบตอผลการปฏบตงานประกอบดวย 1) การออกแบบงานทเปดโอกาสใหพนกงานเขามามสวนรวมในดานตางๆ ของทมงาน คอ การแกปญหาโดยทม การตดสนใจรวมกนของทม 2) การตดตอสอสารทเปดเผยและการแบงปนขอมลขาวสารทบคลากรสามารถรบทราบขอมลเกยวกบภาพรวมขององคการได เชน ขอมลผลการด าเนนการดานการเงน, ดานกลยทธและแผนปฏบตการ การศกษาครงนจงสนใจทจะศกษาการท างานเปนทมและการมสวนรวมของพนกงานเพอเชอมโยงถงผลการปฏบตงานขององคการ โดยมรายละเอยดดงน

3.1 การท างานเปนทม Parker (1990) ไดใหความหมายวา ทม คอ กลมบคคลทมความสมพนธกนและตองพงพา

กนเพอปฏบตงานใหบรรลเปาหมายหรอปฏบตงานใหเสรจสมบรณ บคคลกลมนมเปาหมายรวมกนและยอมรบวามวธเดยวทจะท าใหงานบรรลเปาหมาย คอ การตองท างานรวมกน

Armstrong (2009) ไดใหความหมายวา ทม คอ กลมของบคคลจ านวนนอยทมปฏสมพนธ ตอกน ใชทกษะในการท างานรวมกน มความเปนอนหนงอนเดยวกนทจะมงมนใหบรรลวตถประสงค ผลงานและเปาหมายรวมกน

Daft (2012) กลาววา ทม คอ หนวยซงคนสองคนหรอมากกวามามปฏสมพนธประสานงาน ท างานรวมกนเพอใหบรรลวตถประสงคซงมรวมกน

Robbins & Judge (2012) ใหความเหนวา ทมงาน คอ กลมของคนทรวมกนโดยสมาชกไดท างานรวมกนบนเปาหมายทเฉพาะและมรวมกน โดยอาศยการรวมพลงในดานบวก ใชทกษะในการท างานรวมกน มความรบผดชอบทงสวนตวและรวมกน ทมสามารถเปนทมงานทมผลปฏบตงานยอดเยยม ถาสามารถมการประสานงานกน มการแบงปนขอมล และมการแลกเปลยนปจจยตางๆ ทจ าเปนเพอใหงานบรรลผลตามเปาหมายทไดตงไว โดยการท างานเปนทมสามารถออกแบบสนคา ออกแบบงานบรการ ประสานงานโครงการตางๆ และสามารถเสนอขอมลส าหรบประกอบการตดสน ใจไดด

Woodcock (1996) กลาววา การท างานเปนทม คอ การทแตละบคคลมาท างานรวมกน เพอจะน าพาใหงานไปสผลส าเรจไดมากกวาการทจะท างานคนเดยว วราภรณ ตระกลสฤษด (2549) ได

Page 22: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

33

ใหความหมายของการท างานเปนทมวา หมายถง การทบคคลมารวมกลมกนเพอรวมมอกนในการกระท าสงใดสงหนงใหส าเรจลลวงดวยด โดยการรวมมอกน ประสานงานกน มงดงศกยภาพทมจากบคคลแตละคนภายในกลมออกมาชวยในการด าเนนกจกรรมใหงานบรรลเปาหมาย มลลกา วชชกรองครต (2553) ใหความหมายไววาการท างานเปนทม หมายถง การทบคคลตงแตสองคนขนไปมา รวมท ากจกรรม โดยมวตถประสงคเดยวกน สนบสนน ชวยเหลอ ใชทกษะรวมกนอยางเตมความ สามารถ มการประสานงานทด เพอแกไขปญหาตางๆ และพฒนาองคการใหบรรลเปาหมายสงสด

สรปไดวาการท างานเปนทม หมายถง การทกลมบคคลทมความแตกตางกนในหลายๆ ดานมารวมตวกน ท างานอยางใดอยางหนงในองคกรเดยวกน โดยมวตถประสงคและจดมงหมายท ตงไวรวมกน สมาชกทกคนในทมตางใชทกษะ ประสบการณ และความสามารถ ชวยกนท างาน แกไขปญหา และรบผดชอบตอเปาหมายทตงไว เพอใหงานบรรลเปาหมายเดยวกนอยางมประสทธภาพ

ส าหรบประโยชนของการท างานเปนทมนน Woodcock & Francis (1994) กลาวถงความ ส าคญของการท างานเปนทมวา การทสมาชกมประสบการณ ทกษะ และความรทตางกน เมอมารวม กลมกน จะสามารถใชประสบการณ ทกษะ และความรทมอยมาเรยนรแลกเปลยนซงกนและกน ท าใหพนกงานมความรสกวาเปนสวนหนงของทม มความรบผดชอบและผกพนกนทางใจ น ามาซงผลประโยชนขององคการ เนองจากสมาชกในทมจะปฏบตงานอยางเตมท สงเสรมใหงานประสบความส าเรจตามเปาหมายทไดตงไว Davis (2006) กลาววา ผลการปฏบตงานขององคการจะดขนเมอพนกงานมการท างานเปนทม เนองจากในการท างานเปนทมนนสมาชกในทมจะรวาสงใดเปนสงทจ าเปนตองปฏบตกอนในปจจบน และสงใดทสมาชกตองท ารวมกนเพอใหทมบรรลผลตามเปาหมายทตองการ

การท างานเปนทมมความส าคญตอการท างานในองคการเปนอยางมาก ไมเพยงแตทมงานจะชวยท าใหวตถประสงคของหนวยงานบรรลเปาหมายเทานน แตทมงานยงจะเปนองคประกอบทมอทธพลตอบรรยากาศการท างานของหนวยงานนนอกดวย หนวยงานมความจ าเปนทจะตองสรางทมงานดวยเหตผลตอไปน คอ (สนนทา เลาหนนทน, 2549)

1. งานบางอยางไมสามารถท าส าเรจเพยงคนเดยว 2. หนวยงานมงานเรงดวนทตองการระดมบคลากร เพอปฏบตงานใหเสรจทนเวลาท

ก าหนด 3. งานบางอยางตองอาศยความรความสามารถและความเชยวชาญจากหลายฝาย 4. งานบางอยางเปนงานทมหลายหนวยงานรบผดชอบ ตองการความรวมมออยางจรงจง

จากทกฝายทเกยวของ 5. เปนงานทตองการความคดรเรมสรางสรรค เพอแสวงหาแนวทาง วธการ และเปาหมาย

ใหม ๆ 6. หนวยงานตองการสรางบรรยากาศของความสามคคใหเกดขน ซงสามารถเกดขนได

Page 23: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

34

จากการท างานเปนทม บตร จารโรจน (2549) กลาววา หนวยงานมความจ าเปนตองสรางทมงานดวยเหตผลวา

1) งานบางอยางไมสามารถท าส าเรจเพยงคนเดยว 2) หนวยงานมงานเรงดวนทตองการระดมบคลากรเพอปฏบตงานใหเสรจตามเวลา 3) งานบางอยางตองอาศยความรความสามารถและความเชยวชาญจากหลายฝาย 4) งานบางอยางเปนงานทหลายหนวยงานรบผดชอบ ตองการความชวยเหลอจากหลายฝายทเกยวของ 5) งานบางอยางเปนงานทตองการความคดรเรมสรางสรรค เพอแสวงหาวธการและเปาหมายใหมๆ และ 6) หนวยงานตองการสรางบรรยากาศของความสามคคใหเกดขน

ยงยทธ เกษสาคร (2554) กลาววา การท างานเปนทมกอใหเกดพฤตกรรมการท างานทผปฏบตงานมทศทางเดยวกน มการตดสนใจรวมกน เพอมงสเปาหมายเดยวกนพฤตกรรมเชนน ยอมกอใหเกดประโยชนตอบคคลและองคการโดยภาพรวม ดงน

1) งานดมคณภาพ การท างานเปนทมท าใหเรามองเหนเปาหมายของงานแตละงานอยางชดเจนและรวมไปถงเปาหมายขององคการนนดดวย เมอเราเขาใจเปาหมายของงานแตละงาน กจะท าใหเราสามารถปฏบตงานให บรรลเปาหมายนนได อยางมประสทธภาพ

2) เพมผลผลตของงาน การท างานเปนทมจะชวยเพมผลผลตของงานทด และประสบความส าเรจตามวตถประสงคทต งไว

3) ลดความขดแยงในองคการ การท างานเปนทม ท าให ไมเกดความขดแยงกบเพอนรวม งานทอยในทมเดยวกน

4) รบทบาทหนาทของตนเอง การท างานเปนทมท าใหพนกงานทราบบทบาทหนาทของตน และพรอมทจะชวยเหลอผอนในทมงานได

5) ปลกฝงความรบผดชอบ การท างานเปนทม ท าใหพนกงานเกดความรบผดชอบตองาน ในหนาทระดบทพอใจ

6) สรางมตรสมพนธ การท างานกบคนทรใจจะท าใหพนกงานไดเพอนรวมงานทสามารถ ท างานดวยกนอยางมความสข

7) พฒนาความคดสรางสรรค การท างานทมความสขจะเปนพลงสรางความสนใจใหเกดความรกงานในหนาท ซงจะสงผลใหพนกงานสบายอกสบายใจและมสตปญญาในการสราง สรรคงานอยางเตมศกยภาพ

การท างานเปนทมนนมความส าคญตอองคการหลายประการ คอ 1) การเพมผลตภาพ โดยบรษทเจอเนอรล อเลกทรก ทโรงงานเปอรโตรโก มการใชการท างานเปนทม ท าใหผลตภาพเพมขนถง 20 เปอรเซนต 2) การเพมความเรว บรษทสามเอม บรษทเดมเมอรไครสเลอร และบรษท อกหลายแหง ตางใชทมเพอสรางสนคาใหมใหรวดเรวขน บรษทกยมเงนสามารถลดเวลาในการอนมตสนเชอบานอาศยจากสปดาหเหลอเพยงชวโมงเดยว และบรษทประกนภยสามารถลดเวลาในการออกกรมธรรมประกนภยจาก 6 สปดาห เหลอเพยงหนงวน 3) การลดตนทน บรษทโบอง ใชทมขามฟงกชน

Page 24: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

35

ในการพฒนาเครองบนรน 777 สามารถลดตนทนลงได บรษทเฟดเอกซ สามารถลดขอผดพลาดและสงของสญหายไดถง 13 เปอรเซนต 4) การเพมคณภาพ บรษทเวสตงเฮาส ใชทมงานในดวชนรถกระบะ รถเทรนเลอร และประกอบอเลกโทรนก เพอปรบปรงคณภาพ นอกจากนน ดวชนพลงงานนวเคลยรยงไดรบรางวลคณภาพแหงชาต มอลคอลม เบลครจ ควอลต อะวอรดส (Malcolm Baldrige Quality Awards) รวมถงบรษทเชนแนนโด ไลฟ อนชวเรนซ ท าใหพนกงานสามารถรบเรองเคลมประกนของลกคาไดเพมขน 50 เปอรเซนตจากการใชทม และมคณภาพเพมขน 50 เปอรเซนต 5) การลดการแขงขนทไมสรางสรรคในบรษท รานคาเสอผาสภาพบรษชอ เมน แวรเฮาซ จะไลพนกงานทไมสามารถท างานเปนทมไดออก แมวาพนกงานคนนนจะเปนพนกงานทท ายอดขายไดมากทสดกตาม เพราะพนกงานขายทค านงแตผลประโยชนของตนเองนน จะกอใหเกดการแขงขนทไมสราง สรรค เปนการแขงขนเพอผลประโยชนตอตนเอง ภายจากทไลพนกงานดงกลาวออก ยอดขายรวมของบรษทกลบเพมขนอยางมนยส าคญ (สาโรจน โอพทกษชวน, 2555)

McShane & Von Glinow (2010) ไดใหความเหนวาสาเหตทการท างานเปนทมมความ ส าคญ เนองจากทมสามารถตดสนใจไดดกวา สามารถพฒนาสนคาและบรการไดดกวา และสามารถสรางความผกพนระหวางพนกงานกบองคการไดดกวาการท างานคนเดยว รวมถงสมาชกภายในทมสามารถใหขอมลทเปนประโยชนไดมากกวา นอกจากนนการท างานเปนทมยงสามารถใหบรการลกคาไดดกวาคนทปฏบตงานไดยอดเยยมเพยงคนเดยว เนองจากการท างานเปนทมนนจะมการใชความรและประสบการณในการท างานรวมกนอยางเตมทในการใหบรการลกคา

Butler & Rose (2011) กลาววาการท างานเปนทมมประโยชนตอองคการหลายประการรวมถงการเพมประสทธผลในกระบวนการท างาน การยดหยนในการเปลยนแปลง เพมประสทธภาพในการลดคาใชจาย เพมนวตกรรม เพมการมสวนรวมของลกคา เพมความยดมนดานจตใจระหวางพนกงานกบองคการ และเพมการใชทกษะความสามารถของพนกงานไดอยางเตมทมากขน

จากทกลาวมาจะเหนวาทมเปนกลไกทดในการเรยนรของพนกงานสมาชกในทมสามารถเรยนรตนเองและบรษท และไดมาซงความรและทกษะใหมๆ ซงไมสามารถหาไดจากการท างานล าพงเพยงคนเดยว โดยเฉพาะการท างานเปนทมในโรงพยาบาลนนมความส าคญตอผลความ ส าเรจขององคกรเปนอยางมาก ในรายละเอยดของมาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป (สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล, 2549) ไดใหความส าคญตอการท างานเปนทมโดยระบใหมการสอสารใหขอมลและการแกปญหาทไดผลทงภายในหนวยงานวชาชพ ระหวางหนวยงานวชาชพ ระหวางผปฏบตงานกบผบรหาร และองคกรควรสงเสรมใหมทมพฒนาคณภาพทหลากหลาย ทงทมทรวมตวกนเองและทมทไดรบมอบหมาย ทมภายในหนวยงานและทมครอมสายงานสหสาขาวชาชพ ทมทางดานคลนกและดานอนๆ

3.2 การมสวนรวมในงานและการแบงปนขอมล Newstrom & Davis (1997) ใหความหมายของการมสวนรวมวา เปนการเกยวของใน

Page 25: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

36

ดานจตใจ และอารมณความรสกของบคคลในสถานการณกลม ทจะกระตนใหเกดการสรางสรรคทจะกระท าในสงทบรรลเปาหมายของกลม และแบงความรบผดชอบกนระหวางสมาชกในกลมท าใหเกดการมสวนรวม Phillips & Gully (2012) กลาววา การมสวนรวมของพนกงาน คอ การทพนกงานสามารถแสดงความคดเหนในการตดสนใจในงานได

ทองใบ สดชาร (2543) กลาววา การมสวนรวม (Participation) เปนวธการทผน าสามารถน ามาปรบใชในการจงใจและสรางขวญก าลงใจใหแกบคลากร เปนกลยทธทจะชวยใหมแรงจงใจในการท างานมากขน มลกษณะเปนกระบวนการทจะท าใหพนกงานมสทธมเสยงในการตดสนใจทเกยวของกบงานของตน บคลากรทมสวนรวมในการตดสนใจอาจมความผกพนในการท างานยงกวาการเขามสวนรวมในการตดสนใจเทานน ยงไปกวานนการเขาไปมสวนรวมจะท าใหเกดทศนะตอการบรหารงานขององคกรดขน สงผลใหบคคลเกดความพอใจในการท างานและมแรงใจทจะมงสความส าเรจในชวตการท างาน ตลอดจนท าใหไดรบการยอบรบ (Recognition) มความรบผดชอบ (Responsibility) และเกดความนบถอตนเองมากขน (Self-Esteem) นอกจากน ยงพบวา การมสวนรวมของบคลกรสงผลใหเขามความชดเจนในความคาดหวงมากยงขนกลาวคอ การมสวนรวมในการตดสนใจจะท าใหบคคลกรเกดความเขาใจการท างาน และการบรหารงานในองคการไดดยงขนอกทงจะเชอมโยงไปสความเขาใจในการท างาน

การทพนกงานมสวนรวมในการท างาน ไดรบขอมลขาวสารในองคการ จะท าใหพนกงานรสกวาตนเองมคณคาและรวมกนปฏบตงานตามเปาหมายใหบรรลผลส าเรจได จากการ ศกษาของ Newstrom & David (1997) ถาพนกงานมระดบสวนรวมในการท างานสง จะเกดความ รสกวาตนเองมคณคาในการปฏบตงาน ซงจะสงผลใหพนกงานปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ Cumming & Worley (2009) กลาววาการมสวนรวมในการแสดงความคดเหนในงานของพนกงาน เปนปรชญาในการบรหารแนวใหม ซงใหพนกงานมสวนรวมในการออกแบบงาน ตดสนใจ และแกไขปญหาเพอพฒนาการปฏบตงานและเพมผลผลตของงาน พนกงานควรจะไดรบขอมลและมความเขาใจในเปาหมายของงานไปในทศทางเดยวกน

Strauss (2006) กลาววาการมสวนรวมเปนกระบวนการซงอนญาตใหพนกงานไดแสดง ออกซงความคดเหนในงานทปฏบต ซงจะเปนแรงจงใจใหพนกงานมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจ โดยมผลโดยตรงตอสภาวะแวดลอมในการท างาน การมสวนรวมของพนกงานสวนใหญในองคการในการท างานเปนสวนส าคญทท าใหเกดการประสานงานระหวางพนกงานตางแผนกและท าใหพนกงานท างานอยางมประสทธภาพ มความพงพอใจในงานและองคการ และยงเปนวธการทพนกงานจ านวนมากสามารถเสนอความคดเหนทเปนประโยชนตอการในการตดสนของผบรหารดวย

McShane & Von Glinow (2010) กลาววาการมสวนรวมของพนกงาน คอ ระดบของการทพนกงานไดมสวนในการจดการและท าใหงานประสบความส าเรจ โดยระดบของการมสวนรวมอาจจะอยในระดบต า คอ พนกงานเพยงแตใหขอมลกบผบรหารโดยไมไดรบทราบถงปญหา

Page 26: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

37

หรอประเดนทเกยวของ สวนการมสวนรวมในระดบสง คอ การทพนกงานไดมโอกาสเขารวมในกระบวนการตดสนใจทกขนตอน โดยการมสวนรวมของพนกงานจะมประโยชนตอองคการอยางมากเนองจากจะท าใหการตดสนใจในการด าเนนงานขององคการมคณภาพ ถกตองและรวดเรวมากขน เมอองคการมการด าเนนกจกรรมทไมสอดคลองกบความตองการของลกคาผทจะพบรบรเปนคนแรก คอ พนกงาน โดยการมสวนรวมของพนกงานจะท าใหองคการสามารถแกไขปญหาทเกดขนกบลกคาไดอยางรวดเรวรวมถงเพมศกยภาพในการหาแนวทางแกไขทมคณภาพ กลาวโดยรวม คอ การทพนกงานทกคนมสวนรวมในการบรหารงานขององคการ ไดรบขอมลและมสวนในการตดสนใจจะสามารถท าใหพนกงานสามารถชวยองคการในการแกไขปญหาไดดกวา นอกจากนนแลว การมสวนรวมของพนกงานยงสงผลตองแรงจงใจในการท างานในดานบวกกบพนกงาน เพมความพงพอใจในการท างานโดยท าใหพนกงานมความรสกวาเปนสวนหนงในความส าเรจขององคการและท าใหพนกงานมความผกพนกบองคการมากยงขนดวย Shivangee & Pankaj (2011) ใหความเหนวา การมสวนรวมของพนกงาน ในการไดรบขอมล ทเปนประโยชนรวมถงมสวนรวมในการตดสนใจและวางแผนการท างาน จะท าใหพนกงานมสวนในการพฒนาคณภาพของงานอยางตอเนองและสงผลตอความส าเรจขององคการ โดยท าใหคณภาพและผลผลตของงานดขนเนองจาก 1) พนกงานจะมการตดสนใจทดขนดวยการใชความรเฉพาะทตนมอย 2) พนกงานจะชวยผลกดนงานใหส าเรจ เนองจากตนเองมสวนในงานนนๆ 3) พนกงานสามารถ ทราบถงงานในสวนทควรจะมการปรบปรงแกไข 4) พนกงานสามารถแกไขปญหาของงานไดอยางรวดเรว 5) สามารถลดความขดแยงระหวางพนกงานเนองจากทราบถงจดมงหมายในการท างาน มการสอสารและประสานงานกนมากขน 6) พนกงานมขวญและก าลงใจในการท างานดขน เนองจากมความรสกเปนสวนหนงของงานและองคการ 7) พนกงานจะยอมรบการเปลยนแปลงมากขนเนอง จากพวกเขาเปนสวนหนงในการควบคมสภาพแวดลอมในการท างาน และ 8) พนกงานมพนธสญญากบเปาหมายรวมกบหนวยงานมากขน เพราะพวกเราไดรบรขอมลและมสวนรวมในเปาหมายนนๆ กลาวโดยสรป คอ การเพมการมสวนรวมของพนกงาน จงมจดมงหมายทจะเพมพนธสญญาและผลการด าเนนงานของพนกงาน ซงจะกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาและเปลยนแปลงองคการได

Newstrom (2011) กลาววา การมสวนรวมของบคคลในองคการนน จะประกอบดวย 3 สงทส าคญ ไดแก ประการแรก คอ การมความเกยวของกน (Involvement) ซงตองมเปนสวนแรกและมความส าคญมาก ในสวนนผบรหารจะตองแสดงใหเหนวาตองการใหพนกงานมสวนรวมในงานอยางแทจรง เนองจากผบรหารบางคนไดพยายามแสดงวาตองการใหพนกงานมสวนรวม เชน การใหพนกงาน แสดงความคดเหน แตทจรงแลวผบรหารมความคดเหนของตวเองอยแลว ซงเปนการใหพนกงานมสวนรวมอยางไมจรงใจ ประการทสอง คอ การสรางแรงจงใจใหพนกงานมสวนรวม (Motivation to Contribute) พนกงานทมสวนรวมในงานจะแสดงความคดเหนเชงสรางสรรคทเปนประโยชนตองาน ดงนนผบรหารควรสรางแรงจงใจใหพนกงานมการน าเสนอความคดทเปนประโยชนตอเปาหมาย

Page 27: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

38

ขององคการ แสดงใหพนกงานเหนวาถาพวกเขาแสดงความคดเหนทเปนประโยชนตอองคการ กจะท าใหพวกเขาไดรบประโยชนจากการทองคการประสบความส าเรจตามเปาหมายดวย ประการทสาม คอ การยอมรบในความรบผดชอบ (Acceptance of Responsibility) การมสวนรวมของพนกงานจะกระตนใหพนกงานเกดการยอมรบความรบผดชอบทเกดจากการท างานรวมกนเปนกลม ซงเปนกระบวนการทางสงคมโดยเมอพนกงานมความรสกเกยวของกน มสวนรวมในองคการ ยนดทจะมสวนรวมในการท าใหงานประสบความส าเรจ มความรสกเปนสวนหนงของงานและองคการกจะท าใหพนกงานเกดความรบผดชอบในงาน แสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการออกมา สงเสรมใหองคการประสบความส าเรจ สวนท 4 พฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการ (Organizational Citizenship Behavior) 4.1 ความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Katz & Kahn (1978) ไดใหความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการวาเปนพฤตกรรมทไมเปนทางการในการแสดงความรวมมอ หรอใหความชวยเหลอ รวมถงแสดงความเปนมตร ซงอาจปรากฏอยในการปฏบตงานในสถานทตางๆ แตอาจไมเปนทสงเกตหรอถกระบไวในหนาทของบคคลทจะตองปฏบต เพยงแตพฤตกรรมเหลานเปนสงทมความจ าเปนส าหรบการด าเนนงานภายในองคกร หากขาดซงพฤตกรรมเหลานแลว ระบบการด าเนนงานตางๆ ภายในองคกรกจะไมสามารถด าเนนการตอไปได

Organ (1988) ใหความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการวา เปนพฤตกรรมของพนกงานทเกดขนจากตวของพนกงานเอง ซงองคการไมไดก าหนดไวใหปฏบตเปนพฤตกรรมทพนกงานเตมใจปฏบตเพอองคการโดยพฤตกรรมเหลานนเปนพฤตกรรมทสนบสนนหรอสงผลตอประสทธผลขององคการ

องคการจะไมสามารถมผลการด าเนนงานทสมบรณหรอใชทรพยากรอยางคมคาในการสรางประโยชนกบผมสวนไดสวนเสยถาพนกงานปฏบตงานแตเพยงหนาททไดรบมอบหมายการทพนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการนนจะท าใหองคการประสบผลส าเรจดงกลาวขางตน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ เปนพฤตกรรมทเกดขนจากตวบคคลเองทอยนอกเหนอจากบทบาททองคกรไดมการก าหนดไว และเปนพฤตกรรมทมความจ าเปนตอการพฒนาประสทธผลขององคกร พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการจะมหลายรปแบบซงพฤตกรรมดงกลาวนอกจากจะเปนการแสดงพฤตกรรมทอยนอกเหนอจากหนาททไดมการก าหนดไวแลว ยงประกอบดวยพฤตกรรมของบคคลทหลกเลยงความขดแยงทไมจ าเปน รวมถงเปนพฤตกรรมทมความมงมนในการใหความรวมมอ ใหความชวยเหลอตอผอน การท างานอยางเตมใจนน จะชวยใหองคการหลกเลยงปญหาตางๆ สรางภาพพจนทดแกองคการ และสนบสนนการพฒนาสงใหมๆ ชวยใหองคการประสบผลส าเรจ (McShane & Von Glinow, 2010)

Page 28: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

39

Phillips & gully (2012) กลาววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการ เปนพฤตกรรมทเกดจากพนกงานเอง เชน การชวยเหลอเพอนรวมงาน โดยไมไดมงหวงผลรางวลทเปนทางการ ซงกอใหเกดประโยชนตอองคการ Robbins & Judge (2012) ไดใหนยามของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดตอองคการวา เปนการกระท าของพนกงานอยางอตสาหะและเตมใจ ซงกอใหเกดประโยชนทาง ดานจตใจและสภาพแวดลอมทางสงคมทดในองคการ

จากความหมายทกลาวมาทงหมด สรปไดวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ หมายถง พฤตกรรมของพนกงานทเกดขนจากตวของพนกงานเอง ซงองคการไมไดก าหนดไวใหปฏบตอยางเปนทางการ แตเปนพฤตกรรมทเกนกวาบทบาทหนาทของพนกงานและพนกงานเตมใจปฏบตตอเพอนรวมงานและองคการ โดยพฤตกรรมทเกดขนนนเปนพฤตกรรมทสนบสนน และกอใหเกดประสทธผลและประสทธภาพ รวมถงมประโยชนอยางยงตอองคการ 4.2 แนวคดของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Organ (1988) ไดจ าแนกองคประกอบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปน 5 องคประกอบ ดงน

1. พฤตกรรมดานการใหความชวยเหลอ (Altruism) หมายถง พฤตกรรมการใหความชวย เหลอผรวมงานเมอเกดปญหาในการปฏบตงาน ชวยแนะน าพนกงานใหมเกยวกบวธการใชเครองมอและอปกรณตางๆ เพอประโยชนโดยรวมขององคการ

2. พฤตกรรมดานการค านงถงผอน (Courtesy) หมายถง พฤตกรรมความค านงถงผอน เคารพสทธของผอน การทพนกงานใหความส าคญกบการท างานของตนเอง ไมสรางปญหาใหกบเพอนรวมงาน ค านงถงผลกระทบจากการท างานของตนทจะไมสรางปญหาใหกบเพอนรวมงานคนอน จะท าใหการท างานรวมกนมประสทธภาพ

3. พฤตกรรมความมน าใจนกกฬา (Sportsmanship) หมายถง พฤตกรรมทพนกงานมความ เตมใจทจะอดทนอดกลนตอปญหาทเกดจากการท างานหรอการประสานงานกบบคคลอน หลกเลยงทจะกระทบกระทงกบบคคลอน เนองจากในการปฏบตงานนนตองมการพงพากนและกน ทงทมสทธ ทจะเรยกรองสทธและความเปนธรรมหรอรองทกขได แตเนองจากการรองทกขจะเพมภาระใหกบผบรหารและจะเกดการโตแยงกนยดเยอ จนละเลยความสนใจในการปฏบตงาน

4. พฤตกรรมดานการใหความรวมมอ (Civic Virtue) หมายถง การทพนกงานมสวนรวม กบกจกรรมตางๆ ขององคการอยางรบผดชอบโดยไมตองรองขอ ใหความสนใจกบนโยบายตางๆ และประกาศตางๆ ขององคการ พรอมทจะรกษาภาพลกษณขององคการ แสดงความคดเหน และเขารวมประชมหรอเปนฝายเดยวกนกบองคการ เชน มสวนรวมในการเขาประชม เกบความลบ มความ รสกตองการพฒนาองคการ และมการแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะทเหมาะสมตอองคการ ดงนนพฤตกรรมนจงเปนพฤตกรรมการมสวนรวมของพนกงาน

Page 29: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

40

5. พฤตกรรมดานความส านกในหนาท (Conscientiousness) หมายถง พฤตกรรมทพนกงาน ปฏบตตามกฎระเบยบ สนองนโยบายขององคการ ขยนท างาน ตรงตอเวลา การประหยด รกษาทรพยากร และดแลสงของทเกยวของรวมถงไมใชเวลาในการปฏบตงานไปกบงานสวนตว ซงคนทมส านกในหนาทจะปฏบตตามกฎระเบยบและนโยบายขององคการไดเปนอยางด

Williams & Anderson (1991) ไดแยกแนวคดเกยวกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดของ องคการออกเปน 2 รปแบบ คอ

1. พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมงสบคคล (Organizational Citizenship Behavior Directed toward Individuals, OCB-I) เปนพฤตกรรมทเปนประโยชนเฉพาะหนาตอบคคล เชน การชวยเหลอผอนในเรองทเกยวกบงานหรอปญหาในงาน เปนตน

2. พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมงสองคการ (Organizational-Citizenship Behavior Directed toward Organization, OCB-O) เปนพฤตกรรมทเปนประโยชนตอองคการโดย ทวไป ตอมา Organ (1997) ไดอธบายถงแนวคดดงกลาววา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมงสบคคลนน ไดแก มตของพฤตกรรมการใหความชวยเหลอ และพฤตกรรมความสภาพออนนอม สวนพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมงสองคการ ไดแก มตของพฤตกรรมความส านกในหนาท

พฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการ เปนพฤตกรรมทใหผลลพธทดตอองคการ หากองคการไดใหงานทพนกงานพงพอใจ มการดแลรกษาพนกงานอยางเปนธรรม พนกงานเหนวางานทท านาสนใจ จะท าใหพนกงานเกดพฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการ เมอพนกงานมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ จะท าใหองคการมประสทธภาพและแขงขนกบองคการอนไดดขน (Halbesleben et al., 2010) นกวชาการหลายทานกลาววาพนกงานจะทมเทความสามารถ และความพยายาม ผานพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการถาพนกงานเหนวาองคการเหนถงความส าคญ ดแลเอาใจใส และสนใจในความกาวหนาและความเปนอยในองคการ (Coyle-Shapiro, Morrow, & Kessler, 2006: Messersmith, Patel, & Lepak, 2011)

จากทกลาวมาจะเหนไดวา การทพนกงานททกษะ แรงจงใจ และการมสวนรวมในการท างาน สามารถตรวจวดไดดวยพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เนองจากเปนการตรวจวดการทพนกงานพยายามทจะปฏบตตนในการชวยสงเสรมใหองคการประสบผลส าเรจ ท าใหมการ ศกษาทพยายามแสดงถงความเชอมโยงระหวางการบรหารงานดานทรพยากรมนษยกบพฤตกรรมการเปนสมาชกท ดขององคการ เชน Biswas & Varma, 2007; Nishii, Lepak & Schneider, 2008; Uen, Chien & Yen, 2009; Boselie, 2010; Gong, Chang & Cheung, 2010; Dizgah et al., 2011 4.3 ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange Theory)

ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange Theory) โดย Blau (1964) เปนทฤษฎทสามารถน ามาใชเพอท าความเขาใจกบการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ Blau ได

Page 30: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

41

น าเสนอสาระทส าคญของทฤษฎนวา การแลกเปลยนระหวางบคคลสามารถจ าแนกได 2 รปแบบ ประกอบดวยการแลกเปลยนทางเศรษฐกจ (Economic Exchange) และการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange) ซงการแลกเปลยนทง 2 ประเภทอยบนพนฐานความคาดหวงผลแบบตอบประโยชนตางตอบแทน โดยการแลกเปลยนทางสงคมเกดขนจากความสมครใจของบคคลทมความคาดหวงวาจะไดรบผลประโยชนตอบแทนจากผอนเมอไดใหบางสงบางอยางกบผนนไป โดยอาศยภาระผกพน และความรสกเปนหนบญคณ เกดความกตญญและไววางใจ ส าหรบขอแตกตางระหวางการแลกเปลยน ทางเศรษฐกจและการแลกเปลยนทางสงคมนน คอ การแลกเปลยนทางสงคมจะก าหนดผลตอบแทนไวอยางชดเจน เชน การแลกเปลยนสนคากบเงน แตส าหรบการแลกเปลยนทางสงคมนนไมมการก าหนดพนธะผกพนไวอยางชดเจน แตอาศยความไววางใจทมตอกน และไมมการก าหนดชดเจนวาสงทใหตอบแทนนนเปนสงใด การแลกเปลยนในองคการนนเกดขนทงแลก เปลยนทางเศรษฐกจและการแลกเปลยนทางสงคม ซงกระบวนการแลกเปลยนของบคคลในองคการโดยพนฐานของความสมพนธระหวางกนพบวา เกดจากการแลกเปลยนทางเศรษฐกจเปนหลก ซงเนนทผลตอบแทนทชดเจน เชน เงนเดอน คาจาง แตการแลกเปลยนทางสงคมทเกดขนในองคการจะเปนสงทสรางความ รสกทดและพนธะผกพนระหวางพนกงานกบองคการ น าไปสการมทศนคตและพฤตกรรมในการท างานทด ซงสงผลใหองคการมผลการปฏบตงานทดไปดวย (Sparrowe & Liden, 1997) Lavelle และคณะ (2007) กลาววาเมอพนกงานมการรบรวา องคการมการปฏบตทดและยตธรรมตอพวกเขา พวกเขาจะแสดงออกถงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเพอทดแทนองคการเปนการแลกเปลยน ทฤษฏการแลกเปลยนทางสงคมถกน ามาใชในงานวจยทางดานองคกรเพอเปนพนฐานส าหรบความเขาใจในบทบาทขององคกรทมตอการสรางความรสกเปนภาระหนาทของพนกงานทจะชวยเหลอองคการ และแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และเมอน าทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคมมาใชในองคกรกจะพบความสมพนธในการแลกเปลยน 2 ประเภท คอ การแลกเปลยนระหวางองคการกบพนกงาน และระหวางหวหนากบลกนอง การแลกเปลยนทางสงคมอยบนพนฐานของความเชอมนวาการใหประโยชนหรอการแสดงไมตรจตจะไดรบการตอบแทนในอนาคต การแลกเปลยนทางสงคมจงสามารถน ามาใชในการอธบายการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการไดเปนอยางด (Lambert, 2000)

สวนท 5 ผลการปฏบตงานขององคการ 5.1 ความหมายของผลการปฏบตงานองคการ

Rampsey (2008) กลาววา ผลการปฏบตงานหมายถง การบรรลความตองการตามทตงไว ซงเกดขนจากการใชความสามารถหรอทรพยากรทงหลายเพอใหไดผลลพธตามทตองการ

Singer & Edmondson (2008) กลาววา ผลการปฏบตงานขององคการ คอ การบรรลซงเปาหมายขององคการ โดยผลการด าเนนงานขององคการมกจะประกอบไปดวยการชวดดวยมตตางๆ

Page 31: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

42

บางมตอาจมความส าคญกบองคการหนงในขณะทไมมความส าคญกบอกองคการกเปนได ยกตวอยางเชน ในองคการการศกษาภาครฐผลการด าเนนงานขององคการจะไมไดถกชวดดวยสถานะหรอประสทธภาพทางการเงน ในขณะทในองคการโรงพยาบาล เปาหมายทางการเงนและผลของการรกษาจะเปนการชวดผลการด าเนนงานขององคการทมความเหมาะสม

ผลปฏบตงานขององคการ เปนสงทสะทอนถงสถานภาพและศกยภาพของหนวยงานและยงเปนสงทเปนประโยชนตอการวางกลยทธในแตละดานเพอขบเคลอนองคการตอไปในอนาคต จงมความจ าเปนอยางยงทจะตองมการประเมนผลปฏบตงานองคการ (Cameron & Whetten, 1996) การวดผล การปฏบตงานองคการนอกจากจะบอกวาองคการประสบความส าเรจหรอไมแลว การออก แบบการวดผลทเหมาะสมยงท าใหองคการสามารถเอากลยทธไปใชในทางปฏบตไดอยางครบถวนและสมบรณ (นภดล รมโพธ, 2554)

การทองคการมวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทด มการคดเลอกพนกงานเขาท างานและ รกษาคนทท างานทดไวในองคการ จะท าใหพนกงานมผลการปฏบตงานทดในการใหบรการหรอผลตสนคาซงมคณภาพและตอบสนองตอการแขงขนและสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป (Batt, 2002) รวมถงถาพนกงานมแรงจงใจในการท างานทด มความผกพนสงกบองคการ กจะแสดงพฤตกรรมทเปนประโยชนตอองคการ ซงจะท าใหองคการมผลการปฏบตการทดขนทงในดานการสรางนวตกรรม การบรการลกคา และคณภาพของสนคา (Batt, 2002; MacDuffie, 1995; Arthur, 1994)

การวดผลการปฏบตงานขององคการนน สามารถวดไดในหลายมมมอง ในการวดผลทเกดจากผลของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยนน อาจจะสามารถแบงไดเปนหลายประเภท คอ (Dyer & Reeves, 1995)

1. ผลลพธดานการเงน (Financial Outcomes) เชน ยอดขาย ผลก าไร ผลตอบแทนจากการลงทน หรอการวดมลคาของหนส าหรบบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย

2. ผลลพธดานปฏบตการขององคการ (Operational Outcomes) เชน ผลตภาพ คณภาพ และการบรการ

3. ผลลพธดานทรพยากรมนษย (Human Resource Outcomes) เชน อตราการลาออก ความพงพอใจ ทศนคตของพนกงาน และผลการปฏบตงานของแตละคนหรอกลมคน Boselie, Dietz & Boon (2005) กไดแสดงความคดเหนวา การวดผลลพธทเกดจากวธปฏบตดานทรพยากรมนษยนน สามารถแบงไดเปน 3 ประเภท คอ

1. การวดผลระดบบคคลหรอระดบกลม (Individaul and Group Outcomes) ซงสามารถวดไดจากการออกจากงานของพนกงาน

2. การวดผลระดบองคการ (Organizational Outcomes) โดยวดจากผลตภาพและคณภาพของสนคาหรอบรการ

Page 32: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

43

3. การวดผลดานการเงน (Financial Outcomes) เปนการวดในรปของตวเงนหรอผล ตอบแทนทบรษทไดรบ เชน ผลตอบแทนจากการลงทน

Tangen (2005) ไดท าการศกษาถงเรองความสมพนธระหวางผลตภาพ ผลการด าเนนงาน ผลก าไร ประสทธภาพและประสทธผล และพบวาปจจยทงหมดแมวาจะมความหมายในบางนยทใกลเคยงกน หากแตในความเปนจรงแลวมความแตกตางกนในรายละเอยด รวมทงมความส าคญในการน าไปประเมนในประเดนทแตกตางกนและปจจยทงหมดนลวนแลวแตมความสมพนธกนทงสน โดยสรปเรยกไดเปนกรอบแนวคดวา กรอบแนวคดสามพ (Triple-P Model) ผลตภาพ (Productivity) จะเปนศนยกลางของกรอบแนวคดซงเนนถงการจดการการปฏบตงานทวเคราะหถงความสมพนธระหวางปจจยน าเขาและปจจยน าออก ผลก าไร (Profitability) จะเนนทปจจยน าเขาและปจจยน าออกทเปนรปของตวเงนและผลการด าเนนงาน (Performance)

นอกจากนแลวยงมการวดผลการปฏบตงานทแตกตางกนในงานวจยอกมาก เชน ผลการ ปฏบตงานจากการรบร (Som, 2008) การประเมนผลการปฏบตงานขององคการจากลกคา (Schneider & Bowen, 1993) ก าไรและผลปฏบตงานดานการด าเนนการ (Wright, Gardner, & Moynihan, 2005) โดยในการวจยอาจจะมตววดผลการปฏบตงานขององคการบางตวทไมสามารถวดเปนรปธรรมในเชงตวเลขได จงอาจมการใชในรปแบบของตวชวดแบบการรบร (Perceptual performance Indicator) ซงถกใชแพรหลายในหลายงานวจย (Bae & Lawler, 2000; Delaney & Huselid, 1996)

ขอมลในตารางท 4 ซงเกดจากการรวบรวมของผวจยจะแสดงใหเหนถงการใชตววดผลการปฏบตงานขององคการทหลากหลาย ทถกน ามาใชในการศกษาเพอใชวดความสมพนธกบวธปฏบตดานทรพยากรมนษย

ตารางท 4 ตวอยางงานวจยทใชตววดผลการปฏบตงานขององคการทแตกตางกน ในการแสดง

ความสมพนธกบวธปฏบตดานทรพยากรมนษย

ผวจย ป การวดผลการปฏบตงาน

Arthur 1994 ผลตภาพแรงงาน อตราของเสย Huselid 1995 ผลตภาพแรงงาน อตราการลาออกจากงาน ตวชวดดาน

การเงน Delery & Doty 1996 ผลก าไร McDuffie 1995 ผลตภาพแรงงาน Youdt 1996 ผลลพธดานการเงน คอ อตราผลตอบแทนจากสนทรพย

(ROA) และอตราผลตอบแทนจากสวนของเจาของ (ROE) Perry-Smith & Blum 2000 ผลการปฏบตงานดานการตลาด และการเตบโตของยอดขาย

Page 33: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

44

ตารางท 4 (ตอ)

ผวจย ป การวดผลการปฏบตงาน

Guthire 2001 ผลตภาพแรงงานและอตราการลาออก Bhattacharya, Gibson & Doty

2005 ผลตอบแทนดานการเงน ซงประกอบดวย อตราผลตอบแทนตอยอดขาย ก าไรจากการด าเนนงานตอพนกงาน

Datta, Guthrie & Wright 2005 ผลตภาพแรงงาน Wood, Holman & Stride 2006 ผลตภาพแรงงาน อตราการลาออกจากงาน และความพง

พอใจของลกคา Katou & Budhwar 2009 ผลลพธดานผลการด าเนนงาน ซงประกอบดวย

ประสทธภาพ ประสทธผล การพฒนา ความพงพอใจลกคา คณภาพ นวตกรรม

Gong, Law, Chang, & Xin 2009 ผลตภาพแรงงานและผลลพธดานการเงนในภาพรวม Yan & Lin 2009 ผลลพธดานผลการด าเนนงาน Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin

2010 ผลลพธดานการเงน ซงประกอบดวยอตราผลตอบแทนจากสนทรพย อตราผลตอบแทนจากสวนของเจาของ และก าไร

Shih, Chiang, & Hsu 2011 ผลการปฏบตงานของพนกงาน Abdalkrim 2012 อตราการลาออก อตราการขาดงาน ความพงพอใจในงาน

ของพนกงาน ผลตภาพแรงงาน ผลลพธดานการเงน (ก าไร, ROA, ROE)

จากตารางท 4 จะเหนไดวางานวจยทกลาวถงท งหมด ซงศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานขององคการนน มการใชตววดผลการปฏบตงานขององคการทแตกตางกน นอกจากผลการดานการเงนแลว การวดผลทเกดจากผลของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยยงนยมวดในผลดานการด าเนนงานอน ๆ อกเชน ความพงพอใจลกคา ดานการแขงขน ดานคณภาพของการใหบรการ ดานความพงพอใจของพนกงาน ประสทธผลในการด าเนนงาน เปนตน

Katou & Budhwar (2009) ไดท าการศกษาผลท เกดจากการวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานขององคการตางๆ ในประเทศกรซ โดยใชตวชวดเปนการรบรผลการด าเนนงานในดานตางๆ ซงประกอบดวยประสทธภาพ ประสทธผล การพฒนา ความพงพอใจของลกคา การสรางนวตกรรม และคณภาพของสนคา

Page 34: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

45

Yan & Lin (2009) ไดวดผลการปฏบตงานขององคการดานสขภาพซงเกดจากวธปฏบตดานทรพยากรมนษย โดยท าการวดใน 4 ดาน คอ ผลการด าเนนงานเมอเทยบกบคแขง การใชศกยภาพของบคลากร ความพงพอใจของพนกงาน และความพงพอใจของลกคา

McClean & Collins (2011) ไดศกษาความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการ โดยใชการวดผลลพธจากการปฏบตงานขององคการเปนการรบรของผลการปฏบตงานในชวงทผานมา (Previous Perceptual measures) ในดานการแขงขน การใชศกยภาพของทรพยากร ความพงพอใจของพนกงานและลกคา

ดงทกลาวมาจะเหนวาในชวงหลง การวดผลการปฏบตงานขององคการจะนยมใชตวชวด ทเปนการวดการรบรในหลายๆ ดาน (Perceived Multiple Organizational Performances) จากมมมองของผบรหารองคการมากขน เชน การรบรดานการแขงขน ดานความพงพอใจของพนกงานและลกคาดานคณภาพ ประสทธภาพ ดานการตลาด ดานการเงน (Katou & Budhwar, 2009; Mc Clean & Collins, 2011)

5.2 การวดผลการปฏบตงานองคการโดยการวดแบบสมดล การประเมนผลความส าเรจขององคกรในปจจบน จะไมสามารถใชแตตวชวดดานการ

เงนไดเพยงอยางเดยว ผบรหารจะตองพจารณามมมองอนๆ ประกอบดวย ซงประเดนน คอ จดเรมตนหรอทมาของดชนวดความส าเรจแบบสมดล (Balanced Scorecard) ท Kaplan and Norton (1996) ไดพฒนาขนมาเพอใชเปนเครองมอในการประเมนผลองคการ Kaplan & Norton แบงการวดการปฏบตงานองคการตามตวแบบสมดลออกเปน 4 มมมอง (Perspectives) คอ มมมองดานการเรยนรและการเตบโต (Learning and Growth Perspective) มมมองดานกระบวนการภายใน (Internal Process Perspective) มมมองดานลกคา (Customer Perspective) และมมมองดานการเงน (Financial Perspective) โดยแตละมมมองมความสมพนธแบบเหตและผล ชวยท าใหทราบวา ผลการปฏบตงานองคการมความ สอดคลองกบวสยทศนและกลยทธขององคการมากนอยเพยงใด (ตามภาพประกอบท 6) นอกจากน Kaplan & Norton ยงกลาววา การวดผลแบบ Balance Scorecard เปนมาก กวาเครองมอในการวด แตเปนระบบบรหารผลการปฏบตงานโดยรวม (Holistic Approach) คอ สามารถใชไดตงแตในการวางแผน ก าหนดเปาหมายและสรางความสอดคลองกบกจกรรมทองคการจะด าเนนการดวย ดงนน จดเดนของตวแบบดลยภาพยงเชอมโยงใหเหนความสมพนธของตวแปรยอยทงในมตเดยวกน และขามมตอกดวย ท าให Balanced Scorecard มความนาสนใจเนองจากสามารถคาดหวงผลลพธดานการเงนได โดยการพฒนาทจะสงเสรมในเรองดงกลาวนไดอยางถกทางและเปนระบบ

ส าหรบขอดของ Balanced Scorecard สรปไดเปน 4 ดาน กลาวคอ 1) เปนการประเมนในองครวม (holistic approach) ครอบคลมมตท งดานการเงนและไมใชการเงนเพอใหเกดความสมดล 2) เชอมโยงระหวางการประเมนผลกบกลยทธขององคการอยางเปนระบบท าใหการประเมนผลมจดมงหมายทชดเจน 3) มการพฒนาแนวคดอยางตอเนองโดยน าผลจากประสบการณ

Page 35: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

46

ในอดตมาปรบปรง 4) ท าใหกลยทธขององคการสอดคลอง (Align) กบเปาหมายขององคการและท าใหผทเกยว ของมองเหนผลการด าเนนงานทงในระยะสน ปานกลาง และระยะยาว (ทพวรรณ หลอสวรรณรตน, 2556)

ภาพประกอบท 6 ระบบการวดผลปฏบตงานขององคการแบบสมดล (Balanced Scorecard) ทมา : Kaplan & Norton (1996)

Johanson & Thovan (1998) ไดใหขอคดเหนวา การวดผลลทธทเกดจากทรพยากรมนษย

ขององคการควรมการเชอมโยงระหวางขอมลของตนทนทางบญชทเกดจากกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษยเขากบมตในการวดผลแบบสมดล (Balance Scorecard) ซงครอบคลมการวดผลลพธใน 4 ดานตามแนวคดของ Kaplan and Norton (1996)

เพอใหการวดผลการปฏบตงานขององคการซงเปนผลจากวธปฏบตดานทรพยากรมนษยมความสมบรณ ในการวจยครงนจงไดใชการวดผลองคการในทง 4 ดาน ตามแนวคดของ Balanced Scorecard ดงน

1. การวดผลการปฏบตงานขององคการดานการเงน (Financial Perspective) ถงแมมมมองดานการเงนจะมขอจ ากดมากมายในปจจบน แตกยงเปนมมมองทมความ

ส าคญอยางยงโดยเฉพาะส าหรบองคกรธรกจทมงแสวงหาก าไร ทงนเนองจากมมมองดานการเงนจะเปนตวทบอกวากลยทธทไดก าหนดขนมาและการน ากลยทธไปใชในทางปฏบต กอใหเกดผลดตอการด าเนนงานขององคกรหรอไม ภายใตกลยทธดานการเงนนนมกประกอบไปดวยวตถประสงคทส าคญในดานการเพมขนของรายได และการเพมขนของก าไร

Page 36: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

47

จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบผลการด าเนนงานขององคการและการวดผลการด าเนนงานขององคการจะพบวา ประสทธภาพทางการเงน เปนเครองมอหนงทมความส าคญและเปนทนยมใชในการชวดในการท าวจยทเกยวกบผลการด าเนนงานขององคการเปนอยางมาก การวดประสทธภาพทางการเงนจะเกดขนไดจากการวเคราะหอตราสวนทางการเงนซงประกอบไปดวยอตราสวนทหลากหลาย แลวแตความเหมาะสมและจดประสงคในการเลอกใช

ในสวนของการใชตวชวดผลการปฏบตงานดานการเงนนน Ramsden (1998) กลาวถงอตราสวนทางการเงนวา คอ วธการพนฐานในการอธบายถงความสมพนธระหวางจ านวนสองจ านวน ซงการประเมนไดถงความหมายของอตราสวนทางการเงนนนจะตองอาศยพนฐานของการเปรยบเทยบ (Benchmark) เปนส าคญ เพอทจะสามารถตดสนผลการด าเนนงานขององคการไดอยางชดเจน โดยทการเปรยบเทยบนสามารถเปนไปไดในลกษณะตาง ๆ เชน การเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงนกบปกอน การเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงนตองบประมาณทไดคาดการณไว การเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงนกบคแขง และการเปรยบเทยบอตราสวนทางการเงนกบคาเฉลยอตสาหกรรม เปนตน ทงหมดนกเพอใหทราบถงระดบผลการด าเนนงานทองคการเปนอยนนเอง โดยสรปแลว อตราสวนทางการเงนจะชวยใหองคการสามารถท านายภาพรวมและแนวโนมขององคการในอนาคต ตลอดจนปจจบนเพอชวยใหฝายบรหารสามารถใชเปนขอมลทส าคญในการตดสนใจและวางแผนกลยทธไดอยางแมนย ามากยงขน

Penman (2007) ซงกลาววา การวเคราะหสถานการณการเงนขององคการจะเปนการน าขอมลการเงนทมอยมาวเคราะหเพอชใหเหนถงสถานะขององคการ ตลอดจนความสมพนธของปจจยตางๆโดยเปรยบเทยบการวเคราะหการเงนเสมอนการใชแวนขยายในการสองขยายธรกจเพอชวยใหเกดความเขาใจตอธรกจทดยงขน นอกจากน บคคลจ านวนมากลวนแลวแตเกยวของกบการวเคราะหประสทธภาพทางการเงนขององคการโดยมวตถประสงคทแตกตางกนออกไปทงเพอการควบคมทางการเงน การประเมนผลการด าเนนงานรายบคคลและความสามารถในระดบองคการ Wild, Subramanyam & Halsey (2009) กลาววาการวเคราะหดานทางการเงนเปนสงทจะแสดงใหเหนถงการประเมนความส าเรจของการตดสนใจ การวางกลยทธและการจดการของฝายบรหาร ทงน ในการวเคราะหการเงนนนมวธการและเครองมอตางๆ จ านวนมาก ทวาเครองมอทเปนทนยมจะประกอบ ดวย การเปรยบเทยบสถานะทางการเงน การวเคราะหสถานะทางการเงนแบบสดสวน การวเคราะหดวยอตราสวน และการวเคราะหดวยการประเมนคา ทงน การวเคราะหการเงนโดยทวไปจะสามารถแบงไดเปน การวเคราะหความเสยง ประกอบดวยการวเคราะหสภาพคลองและโครงสรางเงนทน การวเคราะหผลก าไร ประกอบดวยการวเคราะหผลตอบแทนจากการลงทน การวเคราะหผลการด าเนนงานเชงปฏบตการ การใชประโยชนจากสนทรพย และการประเมนคา ซงเปนการประมาณมลคาโดยรวมขององคการ

Page 37: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

48

Boselie, Paauwe & Richardson (2005) และ Wright & Kehoe (2008) ไดใหความเหนวางานวจยสวนใหญจะใชผลลพธดานการเงน เชน ผลก าไร เปนตววดผลการปฏบตงานขององคการ แมวาการใชผลลพธทางดานการเงนเพยงดานเดยวนนจะถกโตแยงได เนองจากผลการด าเนนงานขององคการทเปนดานตวเงนนนอาจจะไมไดเกดจากผลการปฏบตงานดานการบรหารทรพยากรมนษยเพยงอยางเดยว ยงมงานทางดานอนทอาจสงผลกระทบดวย เชน กลยทธดานการตลาด ดงนนการใชตวชวดดานการเงนเพยงดานเดยวจงตองมความระมดระวงอยางมาก

ในการศกษาทผานมามงานวจยจ านวนมากทวดผลการปฏบตงานองคการทเปนผลจากการบรหารทรพยากรมนษยโดยใชตวชวดดานการเงน (e.g. Youdt, 1996; Gong, Law, Chang, & Xin, 2009; Gong, Law, Chang, & Xin, 2010)

2. การวดผลการปฏบตงานขององคการดานลกคา (Customers Perspective) Kaplan and Norton (1996) กลาววา ภายในมมมองดานลกคานน องคการจะตองวเคราะห

ใหชดเจนวาใคร คอ ลกคาหลกขององคการ และอะไรคอคณคาทองคกรจ าเปนตองน าเสนอใหลกคาหลกกลมน น เพอใหลกคามความพงพอใจ (Customer Satisfaction) เปนลกคาขององคกรนานๆ สามารถหาลกคาใหมไดเพมขน (Customer Acquisition) มสวนแบงตลาดทสงขน และท าใหเกดก าไรตอลกคา (Customer Profitability) สงขน การรกษาลกคาเกา (Customer Retention) เปนการวดความสามารถในการรกษาฐานลกคาเดมขององคการ ซงในปจจบนการรกษาฐานลกคาเดมเปนสงทส าคญมาก การเพมขนของลกคาใหมเปนการวดความสามารถขององคการในการแสวงหาลกคาใหมโดยอาจดจากจ านวนลกคาทเพมขน การวดความพงพอใจของลกคากเปนตวชวดอกดานหนงในการวดผลการปฏบตงานขององคการดานลกคา โดยดจากความพงพอใจของลกคาทมตอสนคาและบรการขององคการ กลาวโดยสรปแลวตววดทส าคญของมมมองดานลกคาจะประกอบดวยความพงพอใจของลกคา การเพมขนของลกคาใหม การรกษาลกคาเกา การลดปญหาขอรองเรยนจากลกคา เปนตน (Kaplan & Norton, 1996; Kaplan & Norton, 2006; พส เดชะรนทร, 2546)

3. การวดผลการปฏบตงานขององคการดานกระบวนการภายใน (Internal Process Perspective) Kaplan and Norton (1996) กลาววาภายใตมมมองนจะตองพจารณาวา อะไรคอกระบวน

การทส าคญภายในองคการ ทจะชวยท าใหองคการสามารถน าเสนอคณคาทลกคาตองการ และชวยใหบรรลวตถประสงคภายใตมมมองดานการเงน กระบวนการทส าคญภายในของธรกจนน จะท าใหธรกจสามารถน าสงคณคาทลกคากลมเปาหมายตองการ และสามารถสรางความพงพอใจใหกบผถอหน มมมองนจะใหความส าคญกบกระบวนการภายในองคการทมความส าคญทจะชวยน าเสนอคณคาทลกคาตองการ โดยการวดผลดานกระบวนการภายในจะประกอบไปดวยคณภาพของสนคา (Quality) ในมมมองของลกคา นวตกรรมของผลตภณฑ (Product Innovation) เปนตน (Kaplan & Norton, 1996; Kaplan & Norton, 2006)

Page 38: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

49

ตวชวดผลการปฏบตงานอกอยางหนงภายใตมมมองดานกระบวนการภายใน คอ ตวชวด ดานผลตภาพ Claros (2005) อธบายโดยสรปใจความไดวา ผลตภาพจะสามารถบงบอกไดถงความเจรญกาวหนา หรออตราผลก าไรทนาจะไดรบ โดยความสามารถในการแขงขนทแทจรงนนมจดเรมตนอยทผลตภาพซงสามารถวดไดดวยคณคาของสนคาและบรการตอหนงหนวยพนกงาน ซงขนอยกบประสทธภาพในการผลตทพนกงานสามารถท าไดทงในดานคณภาพและปรมาณ Drucker (2006) อธบาย วา ผลตภาพเปนสงทสรางใหเกดความสามารถในการแขงขนทแทจรงใหแกองคการ ทงน ยงไดกลาว อกวาองคประกอบทส าคญอยางแทจรงของผลตภาพกคอ การเขาใจถงกระบวนการในการท างาน โดยใชเงนทนและเทคโนโลยเปนพนฐานเพอสรางหรอพฒนากระบวนการท างานเดมใหดยงขน

ผลตภาพเปนตววดผลการปฏบตงานขององคการทใชกนมาก โดยจะสะทอนถงความ สามารถขององคการในการผลตสนคาหรอบรการในจ านวนทเทาเทยมกนของแรงงาน เงนทน วสด เวลา พนท ความร หรอการรวมกนของแตละสงทกลาวมา (Lindsay, 2004) ในการศกษาวจยหลายครง (e.g. Huselid, 1995; Datta et al., 2005; Gong, Law, Chang, & Xin, 2009) ไดใชผลตภาพดานแรงงาน ซงหาไดจากการวดอตราสวนระหวางยอดขายและจ านวนพนกงานในองคการเปนตวชผลการปฏบต งานขององคการ

4. การวดผลการปฏบตงานขององคการดานการเรยนรและการเตบโต (Learning and Growth Perspective)

เปนมมมองสดทายภายใตดชนวดความส าเรจแบบสมดล แตเปนมมมองทมความส าคญมาก โดยเฉพาะอยางยงเปนมมมองทใหความส าคญตออนาคตขององคการ และถาขาดมมมองนไปจะท าใหไมสามารถบรรลวตถประสงคภายใตมมมองอนๆ ขางตน (Kaplan and Norton, 1996; Kaplan & Norton, 2006) ภายใตมมมองนองคกรจะตองพจารณาวาในการทจะบรรลวตถประสงคภายใตมมมอง ดานการเงน ดานลกคา และดานกระบวนการภายใน องคการจะตองมการเรยนร พฒนา และมการเตรยมตวอยางไรบาง ตวชวดในมมมองนจะใหความส าคญกบบคลากรภายในองคการ โดยเหนวาบคลากรเปนปจจยทมความส าคญทสด ท าใหองคการตางๆ มกจะพจารณาตวชวดในดานน เชนทกษะ ความสามารถของพนกงาน ทศนคตและความพงพอใจของพนกงาน อตราการหมนเวยนเขาออกของพนกงาน (Kaplan & Norton, 1996; Kaplan & Norton, 2006; พส เดชะรนทร, 2546)

Page 39: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

50

สวนท 6 ความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย การท างานเปนทมและการมสวนรวม พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และผลปฏบตงานองคการ 6.1 ความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการ

ผลงานวจยชนส าคญทไดรบการอางองมากในการศกษาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทมตอผลการปฏบตงานขององคการ คอ งานวจยของ Huselid (1995) ซงในขณะนนไดใชค าวา ระบบ การปฏบตงานทมประสทธภาพสง (High Performance Work Practices) ในการเรยกวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทใชในการศกษา โดยไดศกษาวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทครอบคลมทงการสรรหาคดเลอกพนกงานและการฝกอบรมอยางเขมขน การมสวนรวมของพนกงาน แบงปนขอมล การรองทกข การจดการผลงานและการจายคาตอบแทนแบบจงใจ โดยเหนวาวธปฏบตเหลานจะสงผลตอการลาออกของพนกงาน ผลตภาพ และผลลพธดานการเงน ซงใชตวอยางเปนบรษทกวาพนแหง โดยพบวาระดบของวธปฏบตดานทรพยากรมนษย สงผลในดานบวกตอผลตภาพและผลประกอบการดานการเงนขององคการ โดยมความสมพนธในดานลบกบอตราการลาออกของพนกงาน

Kling (1995) ไดส ารวจบรษท 1000 บรษทในอเมรกา พบวาบรษทจ านวนรอยละ 60 ซงมการใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยอยางนอยหนงดานในการเพมความรบผดชอบของพนกงาน มการเพมขนของผลตผลในการท างาน ในขณะทรอยละ 70 พบวามการปรบปรงคณภาพมากขน และจากการศกษาผลกระทบจากการใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยเพยงดานใดดานหนงในบรษททผลตสนคาจ านวน 155 บรษท พบวาบรษททมหลกสตรการฝกอบรมพนกงานอยางชดเจนจะมผลตผล ในการท างานเพมขนรอยละ 19 ภายใน 3 ปเมอเทยบกบบรษททไมมการฝกอบรมพนกงาน และพบวาบรษทผลตสนคาจ านวน 112 แหงมการลดลงของการเสยหายของเครองจกรและหยดการผลตรอยละ 23 ในปแรกหลงจากทมการแบงผลก าไรใหกบพนกงาน เขายงไดทบทวนงานวจยจ านวน 29 ฉบบ เพอหาผลกระทบระหวางการมสวนรวมในงานกบผลผลตในงาน ซงพบวาการวจย 14 ฉบบมความ สมพนธทางบวกระหวางการมสวนรวมในงานกบผลผลตในงาน มเพยง 2 งานวจย ทความไมสมพนธกนสวนงานวจยทเหลอใหผลไมชดเจน นอกจากนน ยงสรปงานวจยหลายงานทเกยวของกบผลกระทบ ตอระบบการบรหารงานทมประสทธภาพสงตอผลการปฏบตงาน พบวาการวเคราะหโดยการจบกลมของวธปฏบตดานทรพยากรมนษย จะสงผลตอผลตผลขององคการมากกวาการวเคราะหโดยใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยเพยงดานใดดานหนง

Ramsay, Scholarios & Harley (2000) ไดศกษาบรษทในองกฤษทงขนาดเลกและขนาดใหญ โดยไดทดสอบความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานของบรษท โดยใชตวชวดผลการด าเนนงานของบรษทเปนผลประกอบการดานการเงน คณภาพของสนคาและบรการ รวมถงผลตผลของแรงงาน ซงผลการศกษาแสดงใหเหนถงความสมพนธระหวาง วธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานขององคการ โดยบรษททมระดบของวธปฏบตดานทรพยากร

Page 40: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

51

มนษยสงจะสงผลตอการเพมขนของผลประกอบการดานการเงน คณภาพของสนคาและบรการ และผลตผลของแรงงาน

Hsi-An Shih และคณะ (2006) ไดศกษาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบต งานขององคการ โดยไดใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยหลายดาน คอ การคดคนเขาท างาน การฝก อบรม การใหขอมลอยางทวถง การจายคาตอบแทนแบบจงใจและความมนคงในงาน ซงการวดผลการปฏบตงานขององคการไดใชการวดทางดานการเงน คอ ROE และ ROA พบวาวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยมความสมพนธในทางบวกกบผลการปฏบตงานขององคการทางดานการเงน

Ericksen (2007) ไดศกษาบรษทขนาดเลกจ านวน 196 บรษทเพอพสจนวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกอใหเกดการไดเปรยบจากทรพยากรมนษย โดยศกษาการเลอกคนเขาท างานทตรงกบงานทปฏบต ซงท าใหพนกงานปฏบตงานไดสอดคลองกบเปาหมายของบรษทในขณะทบรษทมการเปลยนแปลง ซงผลการวจยแสดงใหเหนถงความสมพนธในทางบวกอยางมากระหวางการปรบวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในเรองดานการคดเลอกคนเขาท างานทมประสทธภาพกบยอดการขายของบรษท

Babaei และคณะ (2012) ไดท าการศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลปฏบตงานขององคการในธนาคารจ านวน 179 สาขาในประเทศอหราน โดยไดเลอกการใหรางวลและการประเมนผลการปฏบตงานเปนวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทใชในการศกษา และไดใชคณภาพของการบรการเปนตวชวดผลการปฏบตงานขององคการ ซงพบความสมพนธในดานบวกระหวางตวแปรทงสอง

ผวจยยงไดท าการศกษาคนควางานวจยทมการศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานองคการเพมเตมในอกหลายงานวจย โดยมรายละเอยดตามตารางท 5

Page 41: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

52

ตารางท 5 ตวอยางงานวจยทศกษาความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการ ปฏบตงานขององคการ

ผศกษา วธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษยทใชศกษา

วธวด

ตวแปรตาม

สงทพบ

Combs, Liu, Hall, & Ketchen (2006)

1. การจายคาตอบแทนทจงใจ 2. การฝกอบรม 3. การมสวนรวม 4. การคดเลอกพนกงาน 5. การสงเสรมพนกงานภายในองคการ 6. การวางแผนดานทรพยากรมนษย 7. ความยดหยนในงาน 8. การประเมนผลการปฏบตงาน 9. การรองเรยน 10. การท างานเปนทม 11.การแบงปนขอมลขาวสาร 12.ความมนคงในงาน

วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหอภมาน ใชคาเฉลยในการแสดงความสมพนธ แตละงาน

วดผลสมฤทธองคการเปน 5 ดาน คอ 1. ผลตผล 2. การรกษาพนกงาน 3. ดานการเงน 4. การเตบโต 5. สวนแบงตลาด

1. พบวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลตอผลสมฤทธองคการ 2. ความสมพนธจะสงมากเมอมการศกษาในองคการดานการผลต

Sun, Aryee, & Law (2007)

1. การเลอกคนเขาท างาน 2. การฝกอบรม 3. โอกาสในความ กาวหนาจากภายใน 4. ความมนคงในงาน 5. การะบลกษณะงาน 6. การประเมนผลการปฏบตงานแบบมงผลลพธ

สงแบบสอบถามใหผตอบหลายระดบ ไดแก 1. ผจดการดานทรพยากรมนษย 2. หวหนางาน 3. ลกคา

1. วดอตราการลา ออกของพนกงาน 2. วดผลตภาพแรงงานโดยดยอดขายตอพนกงาน

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลใหอตราการลาออกของพนกงานลดลงและเพมผลตภาพแรงงาน

Page 42: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

53

ตารางท 5 (ตอ)

ผศกษา วธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษยทใชศกษา

วธวด

ตวแปรตาม

สงทพบ

Nishii, Lepak, & Schneider (2008)

1. การคดเลอกพนกงาน 2. การฝกอบรม 3. การจายผลตอบแทน 4. การจดเวลาท างาน

แจกแบบสอบถามใหพนกงาน ผจดการและลกคาในองคการ

ความพงพอใจของลกคาทมตอองคการ

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยกอให เกดการเพมคณภาพของการบรการและสงผลตอทศนคตของพนกงานในดานบวก ท าใหพนกงานเปนพนกงานทดขององคการ

Gong, Law, Chang & Xin (2009)

1. ความมนคงในงาน 2. การลดความเหลอมล า 3. การคดเลอกพนกงาน 4. การมสวนรวมและทม 5. การจายคา ตอบแทน 6. การฝกอบรม 7. การวางแผนอาชพ 8. การประเมน ผลงาน

สงแบบสอบถามใหผบรหารสงสดและผบรหารดานทรพยากรมนษยเปนผตอบแบบสอบถาม

วดผลการปฏบตงานองคการจากการเพมขนของยอดขาย สวนแบงการตลาด ผลตอบแทนจากทรพยสน และ ผลตภาพแรงงาน

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลในดานบวกตอผลการปฏบต งานขององคการ คอ เพมขนของยอดขาย สวนแบง การตลาด ผลตอบแทนจากทรพยสนและ ผลตภาพแรงงาน

Page 43: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

54

ตารางท 5 (ตอ)

ผศกษา วธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษยทใชศกษา

วธวด

ตวแปรตาม

สงทพบ

Takeuchi, Chen, & Lepak (2009)

1. ทกษะพนกงานและโครงสรางองคการ 2. แรงจงใจ

แจกแบบสอบถามใหพนกงานตอบ

วดความพงพอใจในงานและความผกพนของพนกงาน

พบความสมพนธในดานบวกของระดบ วธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบความพงพอใจในงานและความผกพนธของพนกงาน

Liao, Toya, Lepak, and Hong (2009)

1. การฝกอบรม 2. การแบงปนขาวสารขอมล 3. การบรหารทมดวยตนเองและการมสวนรวม 4. การจายคา ตอบแทนตามผลงาน 5. การออกแบบงาน 6. การประเมน ผลการปฏบต งาน 7. การบรการภายใน 8. การเลอกคนเขาท างาน 9. ความมนคงในงาน 10. ความเสมอภาค

สงแบบสอบถามใหพนกงานหลายระดบไดแก 1. ผจดการอาวโส 2. หวหนางาน 3. พนกงานตอนรบ 4. ลกคา

ผลการปฎบต งานของพนกงานในภาพรวม และ ความพงพอใจของลกคา

วธปฏบตดาน ทรพยากรมนษยมผลในดานบวกตอผลการปฏบตงานดานการบรการของพนกงาน และมผลในดานบวกตอผลการปฏบต งานของพนกงานดานความรในการบรการและผลการปฏบตงานในภาพ รวมของพนกงานมความสมพนธกบความพงพอใจของลกคา

Page 44: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

55

ตารางท 5 (ตอ)

ผศกษา วธปฏบตดานทรพยากรมนษย

ทใชศกษา วธวด

ตวแปรตาม

สงทพบ

Chunag & Liao (2010)

1. การจดคนเขาท างาน 2. การฝกอบรม 3. การมสวนรวม4. การประเมน ผลการปฏบต งาน 5. การจายคา ตอบแทน 6. การเอาใจใสพนกงาน 7. การใหรางวล

เกบขอมลโดยใหผจดการและพนกงานของรานคาเปนผตอบแบบสอบถาม

วดจากการเตบโตของยอดขาย สวนแบงการตลาด ก าไร

พบวา วธปฏบตดานทรพยากรมนษยมความสมพนธในดานบวกกบความรบรของพนกงาน และ สงผลในดานบวกตอผลสมฤทธดานการตลาดและก าไรขององคการ

การศกษาความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานของโรงพยาบาลและสถานพยาบาล

ไดมนกวจยหลายทานทสนใจศกษาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในสถานพยาบาลเพอตองการพสจนวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยนนสามารถมความเชอมโยงกบผลประกอบการขององคการโดยสามารถท าใหองคการมผลประกอบทดขน แตกยงมการมการวจยดานนในสถานพยาบาล ทวโลกเปนจ านวนนอยมากเมอเทยบกบการวจยในอตสาหกรรมอน (Leggat, Bartram, & Stanton, 2011)

ไดมการศกษาในสถานพยาบาลในสหรฐอเมรกาจ านวน 113 แหง เพอตองการทราบวา วธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลตอความพงพอใจและความจงรกภกดของผรบบรการไดอยางไร โดยไดแจกแบบสอบถามใหพนกงานในสถานพยาบาลเปนผตอบ จากผลของการศกษาพบวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยมผลในดานบวกตอความรสกของพนกงาน (Employee Perception) ในการปฏบตงานเพอใหการบรการมคณภาพสง และยงสงผลตอความพงพอใจและความจงรกภกดของผรบ บรการในดานบวกอกดวย (Scotti, Harmom, & Behson, 2007)

Leggat, Bartram & Stanton (2011) ไดศกษาโดยใชกลมตวอยางเปนโรงพยาบาลรฐบาลในประเทศออสเตรเลย โดยการแจกแบบสอบถามไปยงผบรหารโรงพยาบาลและพยาบาลวชาชพ

Page 45: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

56

เพอศกษาความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยกบความพงพอใจของพนกงานและคณภาพของผลการใหการบรการทางการแพทยโดยใชการวเคราะหถดถอย ซงในการศกษาใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยจ านวน 9 ดาน โดยผลของการศกษาพบวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทกดานมความสมพนธในดานบวกกบความพงพอใจของพนกงานและคณภาพของผลการใหการบรการทางการแพทย

นอกจากทกลาวมา ผวจยไดคนควางานวจยทท าการศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลการปฏบตงานขององคการในสถานพยาบาลดงน (ตารางท 6) ตารางท 6 ตวอยางงานวจยทศกษาความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผล

การปฏบตงานขององคการในสถานพยาบาล

ผศกษา วธปฏบตดาน ทรพยากรมนษย

ผลลพธของวธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษยทใชศกษา

กลมตวอยาง และวธเกบขอมล

ผลลพธ

Laschinger et al. (2001)

1. การบรหารตนเองในการท างาน 2. การควบคมดแล 3. ความสมพนธระหวางพนกงาน

ความพงพอใจของพนกงาน และคณภาพของงาน

แจกแบบสอบ ถามใหพยาบาล 3,016 คน

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลตอความพงพอใจพนกงานและคณภาพของงาน

West et al. (2002)

1. การกระจายอ านาจ 2. การประเมนผลการปฏบตงาน 3. การฝกอบรมอยางเขมขน 4. การท างานเปนทม 5. การส ารวจความตองการในการอบรม 6. นโยบายในการฝกอบรม

อตราการตาย แจกแบบสอบ ถามใหผบรหารดานทรพยากรมนษยจาก 137 โรงพยาบาล

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลในดานลบตอผลปฏบตงานดานอตราการตายของผปวย

Page 46: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

57

ตารางท 6 (ตอ)

ผศกษา วธปฏบตดาน ทรพยากรมนษย

ผลลพธของวธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษยทใชศกษา

กลมตวอยาง และวธเกบขอมล

ผลลพธ

Boselie et al. (2003)

ปจจยชดท 1 1. การมสวนรวมตดสนใจ 2. การฝกอบรม 3. การเขารวมการ

การขาดงาน แจกแบบสอบ ถามใหผจดการทรพยากรมนษย 132 คน จากโรงพยาบาล

ปจจยชดแรกไมสง ผลตอการขาดงาน แตปจจย ชดทสองมผลตอการขาดงานของพนกงาน

สมมนา 4. การพฒนาทกษะการท างาน 5. การมสวนรวมของพนกงาน 6. การท างานเปนทม 7. ระบบการจายคาตอบแทน ปจจยชดท 2 1. การควบคมดแล 2. ระบบงานคณภาพ

โรงแรม หนวยงานราชการ

Rondeau & Wagar (2006)

1. ระบบแสดงความคดเหนจากพนกงาน 2. ระบบเชดชเกยรตพนกงาน 3. ทมพฒนาคณภาพ 4. การส ารวจทศนคตพนกงาน 5. การบรหารตนเอง 6. การยดหยนเวลาท างาน

ผลการปฏบต งานของโรงพยาบาลตามมาตรฐานแมคเนท (Magnet)

แจกแบบสอบ ถามใหผบรหารโรงพยาบาล 125 คน

ไมพบความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และผลการปฏบต งานของโรงพยาบาลตามมาตรฐานแมคเนท (Magnet)

Page 47: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

58

ตารางท 6 (ตอ)

ผศกษา วธปฏบตดาน ทรพยากรมนษย

ผลลพธของ วธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษยทใชศกษา

กลมตวอยาง และวธเกบขอมล

ผลลพธ

7. การขยายความ กวางและลกของงาน 8. การจดเวลาท างานเอง 9. การรวมบรหาร 10. การจายคาตอบ แทนตามผลงาน

Scotti et al. (2007)

1. การจายคาตอบ แทนตามผลการปฏบตงาน 2. ความสอดคลองของงาน 3. ระบบขอมล 4. การมสวนรวม 5. การใหอ านาจ 6. การท างานเปนทม 7. การพฒนา 8. ความไววางใจ 9. ความคดสราง สรรค 10. ตววดผลการปฏบตงาน

ความพงพอใจของพนกงานและตนทน

แจกแบบสอบ ถามโรงพยาบาลทวสหรฐอเมรกา

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลในดานบวกตอความพงพอใจของพนกงาน ตนทนทลดลงและคณภาพการบรการทเพมขน

Page 48: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

59

ตารางท 6 (ตอ)

ผศกษา วธปฏบตดาน ทรพยากรมนษย

ผลลพธของ วธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษยทใชศกษา

กลมตวอยาง และวธเกบขอมล

ผลลพธ

Scotti et al. (2009)

1. การจายคาตอบ แทนตามผลการปฏบตงาน 2. ความสอดคลองของงาน 3. ระบบขอมล 4. การมสวนรวม 5. การใหอ านาจ 6. การท างานเปนทม 7. การพฒนาตนเอง 8. ความไววางใจ 9. ความคดสรางสรรค 10. ตววดผลการปฏบตงาน

ความพงพอใจของพนกงานและตนทน

แจกแบบสอบ ถามโรงพยาบาลทวสหรฐอเมรกา

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยสงผลในดานบวกตอความพงพอใจของพนกงาน ตนทนทลดลงและคณภาพการบรการทเพมขน

McClean & Collins (2011)

1. การคดเลอกพนกงาน 2. การฝกอบรม 3. การจายคาตอบแทน 4. การพฒนาพนกงาน 5. การประเมนผล การปฏบตงาน

1.ความพยายามของพนกงาน 2.การไดเปรยบในการแขงขนจากคณคาของพนกงาน 3.การสมผสรในผลการปฏบตงานขององคการ

แจกแบบสอบ ถามใหผจดการดานทรพยากรมนษยในสถาน พยาบาล 94 แหง และบรษทดานกฏหมาย 86 แหง ซงเปนองคการดานงานบรการ

วธปฏบตดานทรพยากรมนษยมผลตอความพยายามของพนกงานและการไดเปรยบในการแขงขนจากคณคาของพนกงาน ซงสงผลในดานบวกตอผลการปฏบตงาน ขององคการ

Page 49: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

60

ตารางท 6 (ตอ)

ผศกษา วธปฏบตดาน ทรพยากรมนษย

ผลลพธของวธปฏบตดาน

ทรพยากรมนษย ทใชศกษา

กลมตวอยาง และวธเกบขอมล

ผลลพธ

Naser, I. S., & Khaled, S. S. (2013)

1. การวางแผน 2. การสรรหา 3. การคดเลอก 4. การฝกอบรม 5. การประเมนผลการปฏบตงาน 6. การจงใจ 7. การจายคาตอบ แทน

ผลการปฏบต งานของโรง พยาบาลในดานคณภาพของการรกษา

แจกแบบสอบสอบใหพนกงานในโรงพยาบาลเอกชน 5 แหง

วธปฏบตดานทรพยากรมนษย เกอบทกดานสงผลในดานบวกกบกบผลการปฏบตงานของโรงพยาบาลในดานคณภาพของการรกษา ยกเวนการฝกอบรมและการจงใจไมสงผลตอผลการปฏบตงานของโรงพยาบาล

จากทกลาวมาทงหมดจะเหนไดวางานวจยสวนใหญจะมความสอดคลองตรงกนวาวธปฏบต ดานทรพยากรมนษย มความสมพนธทางบวกกบระดบผลการปฏบตงานขององคการ แตกมการใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและตวชวดผลการปฏบตงานในการศกษาทแตกตางกนไป

สมมตฐานท 1: วธปฏบตดานทรพยากรมนษย มอทธพลทางบวกกบระดบผลการปฏบต

งานขององคการ 6.2 ความสมพนธระหวางการท างานเปนทมและการมสวนรวม กบผลการปฏบตงานขององคการ

การท างานเปนทมถอเปนแนวปฏบตทไดรบความนยมอยางกวางขวาง ทงนเนองจากมขอมลเชงประจกษทแสดงใหเหนวาการพฒนาทมงานใหท างานไดคลองตวชวยใหผลการปฏบตงานดขนหลายประการ Woodcock & Francis (1994) กลาววาการท างานเปนทม คอ การรวมกลมการท างานทแตละบคคลรวมกนท างาน เพอทจะน าไปสความส าเรจไดมากวาการท างานตามล าพง การ

Page 50: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

61

ท างานเปนทมนนควรเกดขนทวทงองคการ ทงภายในหนวยงานและระหวางหนวยงาน การท างานเปนทมเปนสวนหนงซงถกระบโดยหลายองคการวาเปนสวนหนงทน าใหองคการประสบความส าเรจ (Marchington & Wikison, 2008) และยงเปนสวนทท าใหมการตดสนใจทด และสามารถแกปญหาตางๆ ไดอยางสรางสรรค (Pfeffer, 1998) รวมถงมรายงานทสนบสนนวาการท างานเปนทม จะชวยใหพนกงานเกดความพงพอใจและท าชวยกนท างานหนกขน (Geary & Dobbins, 2001) ผศกษาหลายทานไดศกษาโดยใชการท างานเปนทมเปนสวนหนงในการศกษาถงผลกระทบตอผลการปฏบตงานขององคการ เชน MacDuffie, 1995; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010

ส าหรบการมสวนรวมของพนกงานและการแบงปนขอมล (Staff Participation & Information Sharing) นน Tomer (2001) กลาววา การบรหารทรพยากรมนษยเปนการสรางสภาวะแวดลอมขององคการทไมใชการควบคมพนกงาน แตตงอยบนหลกการทใหพนกงานมสวนรวมและทมเทใหกบองคการ รวมถงการสงเสรมใหพนกงานมแรงจงใจในการท างาน โดยใชการบรหารงานแบบสรางความสมพนธระหวางพนกงานและผบรหาร และลดล าดบชนของการควบคมดแล O'Leary (2012) ไดใหความเหนวา องคการทางการแพทยในอเมรกา เชน American College of Physician Executives (ACPE), the American Hospital Association (AHA), the American Organization of Nurse Executives (AONE) และ the Society of Hospital Medicine (SHM) ตางเหนตรงกนวาการท างานเปนทมท งแบบภายในวชาชพเดยวกนและการท างานเปนทมแบบครอมสายงานทมประสทธภาพมความจ าเปนตอความส าเรจในโรงพยาบาลมาก โดยจะกอใหเกดความพงพอใจตอผรบบรการ การรกษาพนกงานไวในองคการไดมากขน และสามารถลดตนทนการด าเนนงานขององคการ

Batt (2002) ไดยกใหการมสวนรวมของพนกงาน เปนเครองมอทส าคญในการแสดงความ คดเหนในการท างาน ซงการทพนกงานมสวนรวมในการแกปญหาของงานจะท าใหพนกงานมความเปนอสระในการดแลงานของตนเอง และเพมความพงพอใจในงาน Machinton & Wilkinson (2008) กลาววา มเหตผลหลายอยางทท าใหการมสวนรวมของพนกงานมความส าคญในความส าเรจขององคการ ประการแรก คอ การไดรบขาวสารขององคการในดานตางๆ เชน ดานการเงน กลยทธ และผลการปฏบตงานขององคการ นนจะท าใหพนกงานไดรบขาวสารทส าคญในองคการและเกดความเชอมนในองคการ ประการทสอง การท างานของพนกงานจะประสบผลส าเรจจะตองไดรบขอมลตางๆ ทจะท าใหพนกงานสามารถน าไปใชในการประกอบขอเสนอแนะ เพอท าใหเกดการปรบปรงผลการปฏบตงานขององคการได ประการทสาม การมสวนรวมของพนกงานจะท าใหผบรหารไดรบขอมลทเปนประโยชนตอองคการ เพอน ามาประกอบกอนทจะตดสนใจขนสดทายได มงานวจยหลายงานทระบวา การมสวนรวมของพนกงานของพนกงานเปนสวนส าคญในการท าใหองคการประสบความ ส าเรจ (Arthur, 1994; MacDuffie, 1995; Pfeffer, 1998: Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010)

Huselid (1995) ไดใชการมสวนรวมของพนกงานและการแบงปนขอมลเปนสวนหนงของตวแปรตนเพอศกษาผลกระทบตอการลาออกของพนกงาน ผลตภาพ และผลลพธดานการเงน

Page 51: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

62

ซงใชตวอยางเปนบรษทในอเมรกากวาพนแหง โดยพบวาระดบของการมสวนรวมของพนกงานและการแบงปนขอมล สงผลในดานบวกตอผลตภาพและผลประกอบการดานการเงนขององคการ โดยมความสมพนธในดานลบกบอตราการลาออกของพนกงาน

Combs, Liu, Hall, & Ketchen (2006) วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหอภมาน เพอพสจนวาปจจยดานการบรหารทรพยากรมนษยมความสมพนธกบผลสมฤทธองคการใน 5 ดาน คอ ผลตผล การรกษาพนกงาน ดานการเงน การเตบโต สวนแบงตลาด พบวาการท างานเปนทม การมสวนรวม และการแบงปนขอมลขาวสารภายในองคการมความสมพนธในดานบวกกบผลสมฤทธองคการทง 5 ดาน

Scotti et al. (2009) ไดศกษาการบรหารงานทมประสทธภาพ โดยมการมสวนรวมของพนกงานและการท างานเปนทมรวมอยดวย วาสงผลตอความพงพอใจของพนกงาน คาใชจาย คณภาพการบรการ และความพงพอใจของลกคาหรอไม จากผลของการศกษาพบวาการท างานเปนทมและการมสวนรวมของพนกงานสงผลในทางบวกตอความพงพอใจของพนกงาน คาใชจาย คณภาพการบรการ และความพงพอใจของลกคา Douglas, Kruse & Richard (2012) ไดศกษาขอมลจากบรษททสมครเขารบการจดล าดบ 100 บรษททดทสดในอเมรกาในระหวาง ป 2005-2007 เพอศกษาความสมพนธระหวางการจายคา ตอบแทน การสงเสรมใหพนกงานไดรบขอมล และมสวนรวมในการตดสนใจ กบการลาออกจากงาน และผลปฏบตงานดานการเงนโดยดจากอตราผลตอบแทนจากสวนของเจาของ (ROE) ไดผลการ วจยวาองคการทมการจายคาตอบแทนทด และมการสงเสรมใหพนกงานไดรบขอมล และมสวนรวมในการตดสนใจในงานยงมาก ยงท าใหพนกงานคงอยในองคการมากขน การลาออกลดนอยลง และมผลปฏบตงานดานการเงนมากขน

สมมตฐานท 2: การท างานเปนทมและการมสวนรวม มอทธพลทางบวกกบระดบผลการปฏบตงานขององคการ

6.3 ความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

จากความหมายของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ทกลาววาเปนพฤตกรรมของพนกงานทเกดขนจากตวของพนกงานเอง ซงองคการไมไดก าหนดไวใหปฏบต เปนพฤตกรรมทพนกงานเตมใจปฏบตเพอองคการโดยพฤตกรรมเหลานนเปนพฤตกรรมทสนบสนนหรอสงผลตอประสทธผลขององคการนน มนกวจยหลายทานทศกษาเพอแสดงใหเหนวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยนนสงผลท าใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Biswas & Varma, 2007; Uen, Chieng & Yen, 2009) จากการศกษาของ Nishii, Lepak & Schneider (2008) ไดตรวจสอบหาความ สมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยซงมองผานความรสกของพนกงานวามความสมพนธ

Page 52: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

63

ในดานบวกกบการเปนสมาชกทดขององคการหรอไม โดยไดท าการศกษารานคาจ านวน 95 แหงในประเทศสหรฐอเมรกา ซงพบวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษยซงมองผานความรสกของพนกงานนนมความสมพนธในดานบวกกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Biswas & Varma (2007) ไดท าการศกษาในกลมโรงงานและบรษทดานงานบรการในประเทศอนเดย เพอดระดบความสมพนธวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยไดสอบถามจากพนกงานระดบบรหารจ านวน 357 คน จากผลการวเคราะหขอมลพบวา มความสมพนธในดานบวกระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ นอกจากนแลว Oikarinen, Hyypia & Pihkala (2007) ไดท าการศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และเงอนไขในการปฏบตงาน กบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ จากผปฏบตงานในธรกจหลายดาน ซงพบวามความสมพนธอยางมนยส าคญระหวางวธปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษย และเงอนไขในการปฏบตงานกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Uen, Chien & Yen (2009) ไดศกษาถงความสมพนธระหวางของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยซงกอใหเกดความผกพนกบองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ในอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยสงในประเทศไตหวน โดยสอบถามจากกลมของผบรหารระดบกลางในโรงงาน 28 แหง พบวามความสมพนธดานบวกระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยซงกอใหเกดความผกพนกบองคการกบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในระดบสง

ไดมการศกษาในสาธารณประชาชนจนถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการโดย Gong, Chang, & Cheung (2010) ซงไดท าการวจยในผบรหารระดบอาวโส ผบรหารระดบกลาง และผจดการดานทรพยากรมนษย ของบรษทจ านวน 239 แหง โดยใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยจ านวน 6 ดานซงประกอบดวยการสรรหาและคดเลอก การฝกอบรมเรยนรและการพฒนา การมสวนรวมในการตดสนใจผานทม การประเมน ผลการปฏบตงาน การก าหนดคาตอบแทน และการแกปญหารองเรยน โดยไดวดระดบการสะสมของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการใน 5 ดาน คอ พฤตกรรมดานการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมการมน าใจนกกฬา และพฤตกรรมดานการใหความรวมมอ พฤตกรรมดานการค านงถงผอน และพฤตกรรมดานความส านกในหนาท จากการศกษาพบความสมพนธทางดานบวกระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Dizgah et al. (2011) ไดท าการศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และผลการปฏบตงานขององคการ โดยมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรกลาง โดยไดศกษาในธรกจขนาดกลางและเลกจ านวน 93 แหง ในการศกษาครงนเลอก ใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยจ านวน 8 ดานเพอประกอบเปนวธปฏบตดานทรพยากรมนษย ไดแก การคดเลอกพนกงาน การฝกอบรม การคลองตวในการปฏบตงาน ความมนคงในงาน การออกแบบงาน การประเมน

Page 53: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

64

ผลการปฏบตงาน การใหรางวล และการมสวนรวมของพนกงาน ซงพบความ สมพนธในดานบวกระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย และพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

ส าหรบการศกษาในโรงพยาบาลนนพบวา Boselie (2010) ไดท าการศกษาถงผลของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในโรงพยาบาลแหงหนงของประเทศเนเธอรแลนด โดยสงแบบสอบถามใหพนกงานเปนผตอบแบบสอบถาม ซงพบผลการ ศกษาวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษย ของการพฒนาทกษะในการปฏบตงานและการสงเสรมใหพนกงานมสวนรวมในการตดสนใจในการปฏบตงาน มความส าคญในการสงเสรมใหเกดบรรยากาศในการท างานใหมประสทธภาพ รวมถงสงเสรมการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เนองจากพบความสมพนธในดานบวกระหวางตวแปรทงสอง

เชนเดยวกบการศกษาของ Babaei et al. (2012) ซงไดศกษาถงความสมพนธระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและผลปฏบตงานขององคการ โดยไดเลอกการใชรางวลและการประเมน ผลการปฏบตงาน เปนวธปฏบตดานทรพยากรมนษยในการศกษา และไดใชคณภาพของการบรการเปนตวชวดผลการปฏบตงานขององคการ รวมถงใชพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการเปนตวแปรทเชอมโยงระหวางตวแปรทงสอง โดยไดท าการศกษาในธนาคารจ านวน 179 สาขา ซงแจกแบบสอบถามใหกบพนกงานระดบปฏบตงาน พนกงานระดบบรหาร และผรบบรการเพอตอบแบบ สอบถาม โดยไดวดระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการใน 3 ดาน คอ พฤตกรรมดานการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมการมน าใจนกกฬา และพฤตกรรมดานการใหความรวมมอ จากผลของการศกษาสรปไดวามความสมพนธในดานบวกระดบสงระหวางระดบของวธปฏบตดานทรพยากรมนษยและระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และไดสรปวาวธปฏบตดานทรพยากรมนษย มบทบาทส าคญในการสงเสรมใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

สมมตฐานท 3: วธปฏบตดานทรพยากรมนษย มอทธพลทางบวกกบระดบพฤตกรรมการ

เปนสมาชกทดขององคการ 6.4 ความสมพนธระหวางการท างานเปนทมและการมสวนรวมกบพฤตกรรมการเปนสมาชก

ทดขององคการ ไดมนกวจยหลายทานศกษาถงความสมพนธระหวางทมและการมสวนรวมกบพฤตกรรม

การเปนสมาชกทดขององคการ Gong, Chang, & Cheung (2010) ไดท าการวจยในผบรหารระดบอาวโส ผบรหารระดบกลาง และผจดการดานทรพยากรมนษย ของบรษทจ านวน 239 แหง โดยใชตวแปรตนซงมการท างานเปนทม และการมสวนรวมในการตดสนใจรวมอยดวย โดยไดวดระดบการสะสมของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการใน 5 ดาน คอ พฤตกรรมดานการใหความชวย เหลอ พฤตกรรมการมน าใจนกกฬา และพฤตกรรมดานการใหความรวมมอ พฤตกรรมดานการค านง

Page 54: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

65

ถงผอน และพฤตกรรมดานความส านกในหนาท จากการศกษาพบความสมพนธทางดานบวก ระหวางการมสวนรวมในการตดสนใจผานทมและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Boselie (2010) ไดท าการศกษาถงผลของการสงเสรมใหพนกงานมสวนรวมในการตดสนใจในการปฏบตงานทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในโรงพยาบาลแหงหนงของประเทศเนเธอรแลนด โดยสงแบบสอบถามใหพนกงานเปนผตอบแบบสอบถาม ซงพบผลการ ศกษาวาการสงเสรมใหพนกงานมสวนรวมในการตดสนใจในการปฏบตงาน มความส าคญในการสงเสรมใหเกดบรรยากาศในการท างานใหมประสทธภาพ รวมถงสงเสรมการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เนองจากพบความสมพนธในดานบวกระหวางตวแปรทงสอง

Kehoe & Wright (2010) ไดศกษาขอมลจากพนกงานในองคการดานการบรการอาหารขนาดใหญถงปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ซงไดผลจากการศกษาวาการมสวนรวมของพนกงาน และการไดรบขอมลขาวสารทเปนประโยชนในการท างาน สงผลในดานบวกตอระดบการเปนสมาชกทดขององคการ

Mohsan และคณะ (2011) ไดศกษาเพอหาผลกระทบของการมสวนรวมของพนกงานและการท างานเปนทม ทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ โดยไดแจกแบบสอบถามใหพนกงานของธนาคารจ านวน 112 คน ในประเทศปากสถาน ซงไดผลจากการศกษาวาระดบการมสวนรวมในงานและการท างานเปนทมของพนกงานมความสมพนธในทางบวกกบระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Yutaka (2012) ไดศกษาถงความสมพนธระหวางการมสวนรวมในงานของพนกงานและพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการใน 3 ดาน คอ พฤตกรรมดานการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมความมน าใจนกกฬา และพฤตกรรมดานการใหความรวมมอ โดยไดวเคราะหผลจากแบบสอบถามทไดจากพนกงานมหาวทยาลยเอกชนในเมองโตเกยว ประเทศญป น จ านวน 132 คน จากผลการวเคราะหพบวาการมสวนรวมในงานของพนกงานสงผลใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Teoh และคณะ (2013) ไดศกษาถงปจจยทสงผลกระทบตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในกลมธนาคารในประเทศมาเลเซย ซงผลทไดจากการศกษาพบวาการมสวนรวมในงานของพนกงานผานการตดสนในงานสงผลในดานบวกตอพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Page 55: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

66

สมมตฐานท 4: การท างานเปนทมและการมสวนรวม มอทธพลทางบวกกบระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

6.5 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและผลการปฏบตงานขององคการ

Podsakoff, Ahearne & Mackenzie (1997) ไดสรปวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมอทธพลทางตรงในการสงเสรมประสทธผลขององคการเนองจากเปนการลดจ านวนทรพยากรบคคลทปฏบตงานเพยงหนาทเดยว ใหบคลากรสามารถท างานไดหลายบทบาท ชวยเสรมสรางผลตภาพในดานการจดการ ท าใหมทรพยากรบคคลเพมขนอยางไมจ ากด มเปาหมายมงไปในการสรางผลงาน มการชวยเหลอการท างานของผรวมงานทงภายในและภายนอกกลมงาน ชวยเสรมสรางผลตภาพของผรวมงาน เนองจากมการชวยเหลอในการท างาน ท าใหเกดการเรยนรครบวงจรอนท าใหบคลากรสามารถสรางผลงานไดอยางรวดเรวขน สามารถรกษาและดงดดใหบคลากรทดใหคงอยในองคการสนบสนนความคงทเพมเสถยรภาพของการปฏบตงานในองคการจากทกลาวมาเหนไดวาพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ มสวนชวยใหเกดประสทธผลขององคการอยางมาก (Organ, 1988; Netemeyer et al., 1997)

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ เปนพฤตกรรมทใหผลลพธทดตอองคการ เปนการชวยเหลอเกอกลกนของพนกงานในองคการท าใหเกดประโยชนตอองคการมากกวาประโยชนสวนตว (Bolino & Turnley, 2003) ถาองคการท าใหพนกงานพงพอใจ มความเปนธรรมในการดแลพนกงาน พนกงานมความรสกวางานทตนเองท านนเปนงานทนาสนใจกจะท าใหพนกงานเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ และเมอพนกงานเกดพฤตกรรมดงกลาว กจะท าใหองคการมผลการปฏบตงานทมประสทธภาพและมการไดเปรยบในการแขงขนทดขน (Halbesleben et al., 2010)

นกวจยหลายทานไดสรปในแนวทางเดยวกนวา พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมความส าคญในการปรบปรงผลการปฏบตงานขององคการ (Podsakoff et al., 2009) โดยมสาเหตหลายประการ เชน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการนนสามารถปฏบตไดโดยไมขนอยกบกระบวนการท างานหรอระดบของเทคโนโลยทใชในองคการ รวมถงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการจะสงเสรมใหพนกงานมการท างานรวมกนเปนทมไดอยางมประสทธภาพ ท าใหชวย เหลอกนในการแกปญหา ซงการแบงปนและชวยเหลอกนในการท างานนเองจะชวยท าใหงานในองคการส าเรจลลวงไปไดดวยด ท าใหองคการมผลตภาพทด (Ostroff, 1993; Ryan et al., 1996; Podsakoff et al., 2009) นอกจากนน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ สามารถสงเสรมใหเกดความรความสามารถและรกษาพนกงานทดไวในองคการ เนองจากการชวยเหลอกนในองคการจะท าใหพนกงานมเครอขายกนในองคการ มขวญและก าลงใจในการท างาน ท าใหองคการเปนองคการทนาอยสงผลตอผลการปฏบตงานขององคการ

Page 56: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

67

จากการศกษาวจยของนกวจยหลายทาน จะสรปวาเมอพนกงานเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ กจะสงผลตอผลการปฏบตงานของพนกงานเหลานน และมผลในทางบวกตอผลการปฏบตงานขององคการ (Podsakoff et al., 2009; Whitman et al., 2010)

จากการศกษาวเคราะหอภมานของ Podsakoff et al. (2009) พบวาระดบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสงผลในดานบวกตอผลการปฏบตงานขององคการในดานตางๆ ซงประกอบดวย ผลตภาพ ประสทธภาพ ก าไร และการลดคาใชจายขององคการ ยงมงานวจยอกงานหนง ซงศกษาวเคราะหแบบอภมานเชนกน แตเปนการศกษาจากงานวจยจ านวน 112 งาน เพอจะดความ สมพนธระหวางระดบของการมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและระดบของผลการปฏบตงานของพนกงาน ซงพบวามความสมพนธกนอยางสง (Hoffman et al., 2007)

นอกจากนนยงมการศกษาอกในหลายประเทศและหลายอตสาหกรรม เชน Sun et al. (2007) ไดศกษาถงระดบความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและผลการปฏบต งานขององคการ ในกลมโรงแรมของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนจน ซงจากผลของการศกษาพบวามความสมพนธอยางมากในดานบวกระหวางระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและผลตภาพขององคการ ในขณะทมความสมพนธในทางลบระหวางระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและอตราการลาออกของพนกงาน

ส าหรบในประเทศโปรตเกส ไดมการศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและประสทธผลขององคการในอตสาหกรรมการประกนภย ซงพบวาสาขาของบรษทประกนภยทมพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทมากกวาจะมยอดขายตอพนกงานทสง และมคาใชจายส าหรบการบรหารและการจดการดานทรพยากรมนษยทต ากวาสาขาทมระดบของพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทต ากวา (Rego, Ribeiro & Cunha, 2008)

มการศกษาถงความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและผลประกอบการขององคการในกลมธนาคารของประเทศไตหวนโดย Yen & Niehoff (2004) จากผลของการศกษาท าใหทราบถงความสมพนธระดบสงในดานบวกระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและก าไรของธนาคาร รวมถงยงพบวาสาขาของธนาคารทมระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการสงจะมระดบของความรสกในดานการบรการทดจากผใหบรการในระดบทสงดวยเชนกน

Messersmith, Patel & Lepak (2011) ไดศกษาเพอจะคนหาสงทเชอมโยงระหวางวธปฏบต ดานทรพยากรมนษยกบผลการปฏบตงานขององคการ โดยไดสนใจทจะศกษาในดานพฤตกรรมของพนกงานทสงผลท าใหองคการประสบความส าเรจ ซงไดใชพฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการมาเปนตวกลาง โดยใชตวชวด 3 ตว คอ ความพงพอใจในงาน การมพนธะสญญากบองคการ และการใหอ านาจแกพนกงานเพอประกอบเปนพฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการ โดยไดท าการศกษาในองคการของรฐจ านวน 16 แหง ในแควนเวลส สหราชอาญาจกร จากการวเคราะห

Page 57: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

68

ผลพบวามความสมพนธอยางมนยส าคญระหวางพฤตกรรมการเปนพนกงานทดขององคการและผลการปฏบตงานของหนวยงาน

Babaei และคณะ (2012) ไดศกษาถงความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและผลปฏบตงานขององคการในธนาคารจ านวน 179 สาขาในประเทศอหราน โดยไดเลอกพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ 3 ดาน คอ พฤตกรรมดานการใหความชวยเหลอ พฤตกรรมความมน าใจนกกฬา และพฤตกรรมดานการใหความรวมมอทรพยากรมนษย เพอใชในการศกษา และไดใชคณภาพของการบรการเปนตวชวดผลการปฏบตงานขององคการ ซงพบความ สมพนธในดานบวกระหวางตวแปรทงสอง

จากทกลาวมา เปนสงทสนบสนนไดอยางชดเจนถงความสมพนธในดานบวกระหวางระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและระดบผลการปฏบตงานขององคการ

สมมตฐานท 5: ระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ มอทธพลทางบวกกบระดบ

ผลการปฏบตงานขององคการ

สวนท 7 สรปการทบทวนวรรณกรม รายละเอยดของตวแปรและสมมตฐานทใชในการศกษา จากการศกษาคนควาและทบทวนแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบความสมพนธ

ระหวางวธปฏบตดานทรพยากรมนษย การท างานเปนทมและการมสวนรวม พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ กบผลการปฏบตงานขององคการนน พบวายงมการใชวธปฏบตดานทรพยากรมนษยทแตกตางกน และมการใชตวชวดผลการปฏบตงานองคการทหลากหลาย รวมถงยงมการศกษาในองคการประเภทโรงพยาบาลคอนขางนอย การศกษาครงนจงเปนการศกษาครงแรกทศกษาถงผล กระทบของวธปฏบตดานทรพยากรมนษย การท างานเปนทมและการมสวนรวม พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการในมมมองของผบรหารทมตอผลการปฏบตงานองคการโดยการวดแบบสมดลของโรงพยาบาลเอกชนในประเทศไทย ผวจยไดสรปรายละเอยดในสวนของตวแปรและสมมตฐานทใชในการศกษาครงน ตามตารางท 7 และตารางท 8

Page 58: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

69

ตารางท 7 สรปตวแปรทใชในการศกษา

ประเภท ตวแปร

ชอตวแปร การอางอง

ตวแปรตน

วธปฏบตดานทรพยากรมนษย

Huselid, 1995; McDuffie, 1995; Delery & Doty, 1996; Youndt et al., 1996; Guest, 1997; Ichnoiwski et al., 1997; Pfeffer, 1998; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010; Leggat, Bartram, & Stanton, 2011

ตวชวดประกอบดวย

1. การคดเลอกคนเขาท างาน 2. การฝกอบรม พฒนา และสงเสรมความกาวหนา 3. การประเมนผลการปฏบตงานตามผลงาน 4. การจายคาตอบแทน ผลประโยชน และความมนคงในงาน 5. การแกไขขอรองเรยน

Huselid, 1995; Ichnoiwski et al., 1997; Gong, Chang, & Cheung, 2010; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010 Huselid, 1995; McDuffie, 1995; Delery & Doty, 1996; Guest, 1997; Ichnoiwski et al., 1997 Chuang & Liao, 2010 Huselid, 1995; Youndt et al., 1996; Guest, 1997; Chuang & Liao, 2010; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010 Huselid, 1995; McDuffie, 1995; Delery & Doty, 1996; Takeuchi et al., 2008; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010 Huselid, 1995; Datta et al., 2005; Takeuchi et al., 2008; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010

Page 59: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

70

ตารางท 7 (ตอ)

ประเภท ตวแปร

ชอตวแปร การอางอง

การท างานเปนทมและการมสวนรวม

ตวชวดประกอบดวย 1. การท างานเปนทม 2. การมสวนรวมของพนกงานและการแบงปนขอมล ผลการปฏบตงานขององคการ ตวชวดประกอบดวย 1. ผลการปฏบตงานดานการเงน 2. ผลการปฏบตงานดานลกคา 3. ผลการปฏบตงานดานกระบวนการภายใน 4.ผลการปฏบตงานดานเรยนรและเตบโต

Huselid, 1995; MacDuffie, 1995; Scotti et al., 2009; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010 Huselid, 1995; McDuffie, 1995; Scotti et al., 2009; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010 Youndt et al., 1996; Ramsay, Scholarios & Harley, 2000; Hsi-An Shih et al., 2006; Gong, Law, Chang, & Xin, 2009; Nai-Wan Chi & Carol Yeh-Yun Lin, 2010 Powell, 1992; Yang & Lin, 2009; McClean & Collins, 2011 Yang & Lin, 2009; Katou & Budhwar, 2009; McClean & Collins, 2011 Yang & Lin, 2009; Katou & Budhwar, 2009; McClean & Collins, 2011

Page 60: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

71

ตารางท 7 (ตอ)

ประเภท ตวแปร

ชอตวแปร การอางอง

พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ตวชวดประกอบดวย 1. พฤตกรรมดานการใหความชวยเหลอ 2. พฤตกรรมดานการค านงถงผอน 3. พฤตกรรมความมน าใจนกกฬา 4. พฤตกรรมดานการใหความรวมมอ 5. พฤตกรรมดานความส านกในหนาท

Biswas & Varma,2007; Nishii, Lepak & Schneider, 2008; Uen, Chien & Yen, 2009; Boselie et al., 2010; Gong, Chang & Cheung, 2010; Babaei et al., 2012

ตารางท 8 สมมตฐานทใชในการศกษา

สมมตฐาน การอางอง

สมมตฐานท 1 วธปฏบตดานทรพยากรมนษยมอทธพลทางบวกกบระดบผลการปฏบตงานขององคการ

Huselid, 1995; McDuffie, 1995; Delery& Doty, 1996; Youndt et al., 1996; Guest, 1997; Ichnoiwski et al., 1997; Nishii, Lepak, & Schneider 2008; Gong, Law, Chang, & Xin, 2009; Chunag & Liao, 2010; McClean & Collins, 2011

สมมตฐานท 2 การท างานเปนทมและการมสวนรวม มอทธพลทางบวกกบระดบ ผลการปฏบตงานขององคการ

Combs, Liu, Hall, & Ketchen (2006); Scotti et al. (2009); Douglas, Kruse, & Richard (2012)

Page 61: บทที่ 2 - Sripatum Universitydspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5450/5/6.CH2 p12-72.pdf1.1 ารบริหารทรัพยา รมนุษย์เชิง

72

ตารางท 8 (ตอ)

สมมตฐาน การอางอง

สมมตฐานท 3 วธปฏบตดานทรพยากรมนษยมอทธพลทางบวกระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Biswas & Varma, 2007; Uen, Chien & Yen, 2009; Gong, Chang, & Cheung, 2010; Dizgah et al., 2011; Babaei et al., 2012

สมมตฐานท 4 การท างานเปนทมและการมสวนรวม มอทธพลทางบวกกบระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ

Gong, Chang, & Cheung (2010); Mohsan et al., 2011

สมมตฐานท 5 ระดบพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ มอทธพลทางบวกกบระดบผลการปฏบตงานขององคการ

Yen & Niehoff, 2004; Hoffman, Blair, Meriac & Woehr, 2007; Sun et al., 2007; Rego, Ribeiro & Cunha, 2008; Podsakoff et al., 2009; Whitman et al., 2010; Babaei et al., 2012; Teoh et al., 2013.