0�

คณะทปรกษา: พงศเทพ อครธนกล, วชย โฆสตรตน, จลภาค คนวงศ, พศาล ศรธร, พทยา สรวมศร, วฒนาลย ปานบานเกรด, สมตรา ภวโรดม,

เสรมศร จนทรเปรม, พระศกด ศรนเวศน, สนทร ยงชชวาลย, จรสศร นวลศร, ประวตร พทธานนท, ปยะดา ตนตสวสด, พจมาลย สรนลพงศ,

ดจฤด ปานพรหมมนทร บรรณาธการ: สจนต ภทรภวดล ผชวยบรรณาธการ: จฑาเทพ วชระไชยคปต, อรอบล ชมเดช กองบรรณาธการ:

จรยา หมนแกว, ชตพนธ คตวฒน, นช ศตคณ, เนตรนภา ปญญามล, พรทพย ทองคำ, พรรณทพย กาญจนอดมการ, ศรณยพร ทวจรกล,

ศรชา เสนกนหา, สคณา ศรทบ, อมรรตน จนทนาอรพนท, อรอษา ลาวนจ, อญชนา อนทรกำแหง, อญชล วงษา

ออกแบบและจดทำโดย: บรษท โกลด ฟกเกอร จำกด โทรศพท 0 2883 5163-4 โทรสาร 0 2883 0419

(บทความและขอความทตพมพในขาวสารเทคโนโลยชวภาพเกษตร เปนความคดเหนสวนตวและลขสทธของผเขยน ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลย

ชวภาพเกษตร ไมมสวนรบผดชอบหรอผกพนอยางใด ขอมลบางสวน อาจตพมพผดพลาด ศนยฯ ยนดแกไขให ในฉบบตอไป)

PERDO TODAY

กวาทศวรรษทผานมา ศนยความเปนเลศฯ (Centre of Excellence) ซงมรปแบบการดำเนนงานในลกษณะเปนเครอขายวชาการระหวางสถาบนอดมศกษา/วจย (Inter university Consortium) ไดเรมพฒนาจดตงขนเปนครงแรกในประเทศไทยภายใตการกำกบดแลของ สบว. ไดสรางความพรอมดานโครงสรางพนฐานการวจย และความเขมแขงทางวชาการทโดดเดนทงในเชงปรมาณและคณภาพ สามารถตอบสนองยทธศาสตรการพฒนาประเทศและความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในปจจบน ไดในระดบหนง ซงจะชวยเสรมสรางความแขงแกรงของสมรรถภาพในการแขงขนของประเทศมากยงขน ทงนสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ไดเลงเหนพฒนาการของศนยความเปนเลศฯดงกลาว จงไดกำหนดทศทางการดำเนนงานของศนยความเปนเลศฯในอนาคตใหสอดคลองกบยทธศาสตรหลกในการพฒนาประเทศ 4 ดาน คอ 1. ดานสภาวะแวดลอมและความมนคงของมนษย (Environmental and Human Security) 2. ดานความมนคงทางอาหาร (Food Security) 3. ดานความมนคงทางพลงงาน (Energy Security) 4. ดานการเพมคณคาอตสาหกรรม (High Value-added Industry) อนง คณะกรรมการกำหนดทศทางทางวชาการเพอพฒนาศนยความเปนเลศฯ ซงไดรบการแตงตงจาก สกอ. ตามมต กกอ. ตามคำสงท สกอ.20/2554 ลงวนท 17 มกราคม 2554 ไดศกษาวเคราะห ความเชอมโยงระหวางพนธกจการดำเนนงานเดมของศนยฯ และยทธศาสตรการพฒนาประเทศ โดยประมวลมาจากแผนการพฒนาและแผนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศจากหนวยงานตางๆ เชน รางแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) ของสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) รางแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (2555-

2564) ของสำนกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน) และรางนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต (2555-2559) ของสำนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช) เปนตน และไดสงเคราะหออกเปน 8 ประเดนยทธศาสตร (Strategic Themes) ดงน

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) พลงงาน (Energy) การเกษตร (Agriculture) อตสาหกรรมสเขยว (Green Industry) การบรการ (Services) สงคมและชมชน (Social & Community) สภาพการแขงขนดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและ

นวตกรรมของประเทศ (National STI Competitiveness) ความรวมมอระหวางประเทศในกลมอาเซยนและประเทศ

คคาอนๆ (ASEAN+) ทศทางการดำเนนงานดานวชาการของศนยความเปนเลศฯในอนาคตจะถกกำหนดโดยยทธศาสตรชาต โดยทเปาหมายเชงผลผลตของศนยฯ ทงทางดานนวตกรรม (Innovation) ดานองคความร (Knowledge) และการพฒนาทรพยากรบคคลดานการวจย (HRD) จะตองสามารถเชอมโยงและตอบสนองยทธศาสตรชาตไดในทางใดทางหนง โดย สกอ. จะสรางกลไก ในการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลทเขมขน เพอชวยขบเคลอน ยทธศาสตรการดำเนนงานดานวชาการในอนาคตของศนยฯ ใหดำเนนไปอยางมประสทธภาพ

บทบาทของศนยความเปนเลศฯในการตอบสนองยทธศาสตร

การพฒนาประเทศ

ขาวสารเทคโนโลยชวภาพเกษตร ของเรากาวขนสปท 3 แลว โดย มงเนนนำเสนอ ขอมล ขาวสารงานวจยดานการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพเกษตรทนำสมย และสามารถนำมาบรณาการเพอพฒนาวงการเกษตรของเราใหมนคงตอไป ขาวสารฯ ฉบบนนำเสนอ เทคโนโลยชวภาพยคแรกๆ ทออกตวแรง

จนทำใหเกดกระแสความสนใจตอเทคโนโลยชวภาพไปทวโลก นนคอ เทคโนโลย พนธวศวกรรม (genetic engineering technology) ซงนำมาใชในการพฒนาสงมชวตเพอวตถประสงคตางๆ กน ทำใหเกดสงมชวตดดแปลงพนธกรรม (จเอมโอ) หรอ genetically modified orgarnism (GMO) หวงวาขอมลในฉบบนจะทำใหเราๆ ทานๆ รวมกนเรยนรเรองราวเกยวกบพชจเอมโอกนมากขน ดฉนไดไปสมภาษณ รศ.ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร เพอขอใหอาจารยใหความกระจาง ในสถานภาพของประเทศไทย ตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ในฐานะทอาจารยเปนคณะกรรมการการปฏบตตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ และในสวนของ เรองนาร Agbiotech รศ.ดร.สพฒน อรรถธรรม นกวจยรนแรกๆ ทพฒนาพชดดแปลงพนธกรรมในประเทศไทย และผกอตงศนยขอมล เทคโนโลยชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ ไดนำเสนอเรอง “ตามตดสถานการณ GMOs กบ ศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ” สวนผลงานเดน ในเลมนเปนผลงานวจยพชดดแปลงพนธกรรม ของ ผศ.ดร.เสรมศร จนทรเปรม เรอง “พช GMOs… ความพยายาม สความสำเรจ“ นอกจากนใน Agbiotech Hot News ยงมบทความเรอง “คณกลวไหมทจะกนอาหารจเอมโอ” โดย ดร.อรชส นภสนธวงศ อรรถจนดา สวน ผอ.ศนยฯ ออกมาหยกผคนในแวดวง ในคอลมนคยกบผอำนวยการศนยฯ เรอง “ชวยกนปลกวฒนธรรมวจยทถกฝง“ ทายสดน ขอขอบคณทานผสนใจทตดตามขาวสารฯ และทสงขอตชม-เสนอแนะตางๆ มาทาง email เรารอรบขอแนะนำตางๆ เพอพฒนาขาวสารฯ ใหเปนประโยชนตอแวดวงวชาการเกษตรไทยตอไปคะ พบกนใหมฉบบหนา สวสดคะ สจนต ภทรภวดล agrsujp@ku.ac.th

CONTENTS

0�

January-March2011

14 แนะนำสถาบนภาค ศนยความเปนเลศ ดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร มหาวทยาลยพะเยา (มหาวทยาลย

นเรศวร พะเยา)

15 AgBiotechHotNews

คณกลวไหมทจะกนอาหาร

จเอมโอ

0� PERDOTODAY

บทบาทของศนยความเปนเลศฯ

ในการตอบสนองยทธศาสตร

การพฒนาประเทศ

18 เรองนาร AgBiotech

ตามตดสถานการณ GMOs กบ

ศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพ

และความปลอดภยทางชวภาพ

�0 ภาพขาวกจกรรม

ตดตอขอรบขาวสารฯ ไดท หนวยประสานงาน : ศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร ต ปณฝ. 1028 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จตจกร กรงเทพฯ 10903 สำนกงาน : บางเขน อาคารพพธภณฑแมลง 60 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 02-942-8361, 02-942-7133 โทรสาร 02-942-8258 สำนกงาน : กำแพงแสน ชน 1 อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม 73140 โทรศพท 0 3428-2494 ถง 7 โทรสาร 0 3428-2498 www.cab.kps.ku.ac.th

ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร สำนกพฒนาบณฑตศกษาและวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

10 สมภาษณพเศษ รศ.ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร สถานภาพของประเทศไทยตามพธสาร คารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ

04 คยกบ ผอ. ชวยกนปลกวฒนธรรมวจย

ทถกฝง

08 ผลงานเดน พช GMOs …ความพยายาม

สความสำเรจ

คยกบบรรณาธการ

04 05

คยกบ ผอ.

กลมประเทศกาวหนาทางเทคโนโลย เขา

ลงทนวจยกนรอยละ 3-5 ของมลคา

ผลตภณฑมวลรวมหรอจดพ หรอมากกวา

กลมประเทศกำลงพฒนามกจะลงทนกน

รอยละ 1 เปนอยางนอย แตของไทยเรา

ลงทนรอยละ 0.21-0.25! ดคาตวเลขแคน

ไมตองอาศยความฉลาดเทาไอนสไตน

กสามารถสรปอานเหตการณไดวาการวจย

ไมเปนวฒนธรรม ฝงรากลกในสงคมไทย

การวจยไทยไมไดรบการสนบสนนจาก

ผบรโภค ผผลต ผประกอบการ นกการเมอง

ชาวบานรานถน

เปนไปได ไหมวาทผานมา ทงอดต

และป จจบ น ประชาคมนกว จ ยไทย

ไมพยายามมากพอ? หรอถาพยายามก

ประสบความลมเหลว ในการทจะสอสาร

สาธตความสำคญของการวจยใหกบผม

สวนไดสวนเสยทกภาคสวน ตงแตผเสย

ภาษ ผผลต ผประกอบการ ผบรโภค

และผกำหนดนโยบายบานเมอง ใหตระหนก

ถงความสำคญของการวจยทมตอความ

ววฒนาผาสกของสงคม?

พอมปจฉาถงประเดนนกมกจะมเสยง

คดคานวา “ไมจรง ไมจรง” ประชาคม

นกวจยไทยตงแต รนปคร รนพอคร ไดทมเท

และพยายามตงแตปมะโว และทำมา

อยางตอเนองทจะสนบสนนการวจย

พวกเธอเปนใครมาจากไหน เทยวตอวา

ผมเคยตงคำถามกบตวเอง และถามพรรคพวกในแวดวงนกวทยาศาสตรเกษตร วาประเทศเราม

วฒนธรรมวจยเขมแขง? หรอออนแอ? และมกนมานานแคไหน? ถานานมากพอสมควรแลว ทำไม

สยามประเทศแหงน ไมใหการสนบสนนการวจยเหมอนอยางบานอน เมองอน ทมความอารยะทงหลาย

ตอขาน วาประชาคมวจยไทยลมเหลวใน

เรองน ไมได! ไมยอมหรอกนะจะบอกให!

ถาจะใหยกหลกฐานมาอางหรอ กมใหเหน

อยทนโท หนวยงานทมคำวา “วจย” ถก

กอตงขนมาตงนานแลว อยางสำนกงาน

คณะกรรมการวจยแหงชาต หรอทรจกวา

สภาวจย หรอ วช. โนนไง ถกกอตงขนมา

ตงแตยคจอมพลผาขาวมาแดง พรอมๆ กบ

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต หรอสภาพฒนฯ ม

อายขยเลยวยกงศตวรรษไปแลว สงสม

ประสบการณมากมาย สำนกงานกองทน

สนบสนนการวจย (สกว.) สำนกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

(สวทช.) ลวนแลวแตเปนองคกรมอายวย

ฉกรรจใกลหรอเลยวยเบญจเพส กลามเนอ

ลำบก หนไปมองทกระทรวงเกาแก อยาง

กระทรวงเกษตรและสหกรณ กมเครอ

ขายสถานทดลอง ตงแตหลงจากการเปลยน

ระบบบรหารแบบจตสดมภ กอนการตง

เกษตรกลางบางเขน ในป พ.ศ.2486 ท

เจตนาใหมการบรณาการการศกษา

เกษตรศาสตร กบการคนควาทดลองและ

บรการ ทคนไมคอยร หลงสงครามโลก

ครงท 2 ไทยเราฮดขนมา คดกาวหนา

อยากเอาชนะพมา ในการเปนผสงออกขาว

ทมงบประมาณวจยการเกษตร ตามสดสวน

จดพมากทสดในทวปเอเชย ขาวเจาหอม

มะล 105 กถกคนพบจากนาของเกษตรกร

มาปรบปรงพนธ มาขยายพนธจนไดกน

กนทว ฯลฯ

เอาละ! ถาความออนแอของระบบวจย

ไทย ไมไดตกอยกบความรบผดชอบบน

ไหลของประชาคมนกวจย วาไมใช ไมได

พยายามมากพอทจะใหทกภาคสวนเขาใจ

และรวมพฒนาวฒนธรรมการวจย แตม

ความพยายามอยตลอดทจะสอสาร สาธต

ความสำคญอยางยงยวดของพนธกจดานน

แลวถาอยางนนจะใหสรปวา ความออนแอ

ของวฒนธรรมการวจยของไทย ซงสะทอน

ใหเหนจากการทผคนในสงคมไทย และ

ผบรหารบานเมองทสวนใหญไมใหความ

สำคญตอการวจย ทำใหมนกวจยนอย

เงนวจยนอย เครองมอเกา สถานทดลอง

โทรม ขาดคน ฯลฯ เหตการณนเกดขนเปน

เพราะ คนไทย ขาราชการ นกการเมองไทย

และผประกอบการ เบาปญญา ไมฉลาดพอ

ไมมความคดอานศวไลซ ทจะเหนอยาง

ทะลปรโปรง ถงความสำคญของการวจย?

เคาเขลากนจรงๆ อยางนนหรอ? ถาไมใช

แตเปนเพราะสาเหตอน เรามาลองวเคราะห

คนหาสาเหต จะไดชวยกนคนละไมคนละมอ

พยายามแกไขตอไปกนดไหม?

ผมเองคนหนงละทอยากมองสงคมไทย

ผประกอบการ และผบรหารบานเมอง ในแง

ทวาไมไดเปนกลมคนเขลา ตรงกนขาม

โดยเฉพาะนกการเมอง ผมคดวาแตละคน

ฉลาดจะตาย ไหวพรบแพรวพราว พด

ปราศรยแตละครงทงแหลมทงคม แลว

ไม ใชแคดแตพดอย างท กล าวหากน

ทำงานกเกงนะจะบอกให! แลวอยางนน

ในเม อประชาคมว จ ย

กพยายามเตมท ผคน

ในสงคม ขาราชการ

นกอตสาหกรรม

นกธรกจ และ

ผบรหารประเทศ

กไมเขลาเบาปญญา

เหตไฉนทงเขาและเราปลอยใหประเทศ

ออนแอในเรองวจยกนไดอยางไร? เปนไป

ไดหรอเปลา ทออนแอบอทานนอยเฉพาะ

ทตวนกวจยในปจจบนเทานน? โครงสราง

การบรหาร วฒนธรรม software และ

hardware อยางอนยงแขงเปกอย หรอ

วากนจรงๆ แลวเราไมไดออนแอ?

ในบทความน ผมอยากยกประโยชน

วาทงประชาคมนกวจย ผบรหาร ผกำหนด

นโยบาย นกอตสาหกรรม นกธรกจ

ขาราชการ และทกภาคสวนของสงคม

ไมสมควรไดรบการกลาวหา เรามาลอง

วเคราะหคนหาสาเหตหรอขอจำกดอยาง

อนกนด มองออกไปขางนอก ไมวาใน

บานไหนเมองไหน งานวจยเปนภารกจ

ของนกว จ ย ท งท อย ในและนอกร ว

มหาวทยาลย ทงภาครฐ รวมถงองคกรท

ไมหวงม ง เอากำไร และภาคเอกชน

ประเทศทมความเขมแขงทางเทคโนโลย

และอตสาหกรรม จะมจำนวนนกวจยท

ทำงานวจยอยางขะมกเขมนทงสองฝงฟาก?

แนนอน เปาหมายของการวจยของภาค

เอกชน คอการเสรมสรางความไดเปรยบ

สรางโอกาส และศกยภาพใหเหนอคแขงขน

ทจะทำของด ทงของกน หยกยา ของใช

ออกสตลาด ขายไดดวยราคาแพง และ

เมอวจยพฒนาไดของดตดตลาดแลว

กไมหยดนง ทำตอไป ปรบปรง เพราะรดวา

คแขงตองตามทนสกวนหนง ถาอตราเรง

ของการวจยพฒนาไมเรวพอ คแขงเขาก

จะแซงเอาได ดตวอยางวงการอตสาหกรรม

ยานยนต คอมพวเตอร โทรศพทมอถอ

เครองโทรทศน ททำจอหนาใหเปนจอแบน

แลวแบนอก ทคดวาแบนวนน อกเดอน

สองเดอนกมทแบนกวาออกขาย

หนมามองงานวจยภาครฐ ซงเปนการ

ใชเงนภาษทเกบจากประชาชน นกวจย

มหนาทตองวจย เพอใหเกดประโยชนกบ

ประชาชนผเสยภาษ ใหคมกบเงนทเขา

จายไป ผลงานวจยภาครฐเปนสมบต

สาธารณะ เปนความร หรอเทคโนโลยท

มหาชนตองไดรบประโยชน และตองจดการ

ใหด ไมใชเงนภาษไปทำการวจยเพอชวย

เฉพาะบางสวน โดยเฉพาะทรวยแลว

มกำลงแลว นกวจยภาครฐตองไมทำตว

เปนโรบนฮดจตเพยน ปลนเอาเงนภาษ

จากคนจนไปชวยคนรวย หรอมงหวงแค

ตว เองโดงดงดวยการใช เงนจากคน

ทลำบากกวา นกวจยทดตองไมวางเปาหมาย

การวจยมงเพยงแคการตพมพ เพราะ

การตพมพในวารสารวชาการเปนเพยง

กลไกหนงในการเสนอผลงาน เพอตรวจสอบ

หรอสอสารกบประชาคมวชาการเทานน

อยาวจยหวง เพยงเพอขยบตำแหนง

ทางวชาการ เลอนระดบในระบบซ หรอ

ระบบแทง ตองสำนกอยตลอดเวลาวา

ผเสยภาษจากทกสวนของสงคมรวมถง

เกษตรกร ผใชแรงงานและผบรโภคเปน

ผมสวนไดสวนเสยของระบบวจย ตอง

อธบายตอบคำถามใหไดวาเขาไดประโยชน

อะไร? กนดอยดขน? ผลตไดดขน?

ทำงานไดสะดวกขน? หรอรอบรฉลาดขน?

ตรงนละครบทผมคดวาเปนหวใจ

สำคญของประเดน ของการปลกบมเพาะ

วฒนธรรมการวจยของเรา เปนไปไดมยครบ

ททงผควกกระเปา (ประชาชน) และผใชเงน

(นกวจย) ทงสองฝายตางอยในภวงคของ

อาการเลอนลอย ลมปจฉา ลมวสจฉนา?

ชวยกนปลกวฒนธรรมวจยทถกฝง

0� 0�

คยกบ ผอ.

ตอประชาชน หรอภาคสวนทเขาเสยภาษ พรอมๆ กบตอบคำถามทางวชาการ หรอ

จากภาคสวนอนๆ ควบคไปดวย

ทกวนนคนไทยทกคนชำระภาษทงนน มากนอยตางกน มนษยเงนเดอนถกหกภาษ

เงนไดรายเดอน กรสกไดชดเจนวาเงนรายไดของเขาจะถกหกไป พวกซอบหร ซอเหลา-

เบยรกเสยภาษสรรพสามต แมบานซอของซปเปอรมาเกต ลกเดกเลกแดงซอขนม ซอ

บะหมอบแหงจากหางสะดวกซอหวมมถนน กเสยภาษมลคาเพม คนจนเตมนำมนรถไถ

รถมอเตอรไซด คนเมองขนรถแทกซ ลงเรอเมล คนมสตางคขนเครองบน กเสยภาษ

ดวยกนทงนน แลวทำไมไมกวดขน ไมสงเสยงบอกใหประชาคมนกวจยทำงานวจยท

จะสงผลกระทบแกตวเองละ? ทกคนเปนผบรโภคตองกน ตองใชสนคาจากภาคผลต

ทางการเกษตร ทำไมไมเรยกรองใหวจยใหทำของดมากน มาใช เกษตรกรเองกเสยภาษ

ทางออมอยทกวน เตมนำมนดเซลใสควายเหลกกเสยภาษ ซอปย เมลดพนธ กเสยภาษ

ขบรถกระบะ บรรทกของไปขายกเสยภาษทางออมเปนขยม ทำไมไมเรยกใชบรการวจย

ภาครฐใหมากกวาน!

ผมมความเหนวาถาเมอไหรผเสยภาษจากทกภาคสวนเกดการเรยกรองตอประชาคม

วจย และผมบทบาทในการสนบสนนการวจยใหมาก สงเสยงใหดง สงสญญาณใหชด

เรองความตองการบรการวจย จะเปนการสรางกระแสอปสงคทเขมแขง หรอ strong

demand ในทสดกจะมการตอบสนอง และเมอมการตรวจตดตามขบวนการตอบสนอง

กจะสงผลใหเกดการบรการทด หรอ strong supply มสงคมทเขมแขงทงอปสงคและอปทาน

หรอเขมทง demand supply ในเรองการวจยและบรการ เรากจะมวฒนธรรมวจยทเขมแขง

ประเทศจะอยบนเศรษฐกจฐานความร อยางทพรำพด พรำเพอ ฝนกนกวาทศวรรษแลว

ถาพวกเราจะขอหรอหวงเพยงแคน จะชวยบรรเทา หรอเรมจดประกายแกปญหา

วฒนธรรมวจยทออนแอไดไหมครบ? หรอวาทงหมดนเปนความหวงทเพอเจอ ไรเดยงสา

เชย อยางทฝรงเรยกวา wishful thinking

พงศเทพ อครธนกล

จำเปนตองชวยกนปลกใหตนกนไดแลวมงครบ ไมงนประเทศเราจะถดถอยไปเรอยๆ

จนอยในกลมเดยวกบประเทศอกนดา ดงเชน รายงานทหนวยสบราชการลบของ

สหรฐอเมรกา หรอ CIA วเคราะหคาดการณไวเมอเรวๆ น

ผมมสมมตฐานวาผเสยภาษ ทงทจายภาษ ทงทางตรงและทางออมหลายสบลานคน

ไมรสกตว วาตนเปนผจายเงนใหบรรดานกวจยของหนวยงานภาครฐเอาไปใช ฝายนก

วจยภาครฐกคนกบการใชเงนภาษทฟอกแลวตงชอใหมวา “งบประมาณ หรอเงน

หลวง” มาจนเคยชน จนเผลอลมสำนกไปวา แททจรงเปนเงนมาจากประชาชน

ไมใชเงนของหนวยงานราชการสนบสนนการวจย สำนกงบประมาณ กรมบญชกลาง

กรรมาธการงบประมาณ หรอสถาบนทางการเมอง

มหลกฐานทนาจะเปนตวบงชชดวาคนไทยผเสยภาษเผลอตว มกลมไปวางบวจย

ภาครฐเปนเงนมาจากกระเปาของพวกเขา กแคลองสำรวจดสวาแตละปมกลมประชาชน

ผบรโภค หรอกลมผประกอบการ เรยกรองใหหนวยวจยภาครฐแตละแหงทำงานวจย

เรองตางๆ ทตรงตามความตองการของเขากครง? ตลอดเวลาสามสบกวาปในแวดวง

วชาการ ผมไมเคยไดยนขาวคราวทกลมผบรโภค กลมผผลต กลมเกษตรกร เรยกรอง

ขอสงตวแทนของกลมผมสวนไดสวนเสยเขาไปนงรวมกำหนดนโยบายกบนกวจยของ

หนวยวจยภาครฐ! สถานการณอยางนนกเศรษฐศาสตรเรยกวา เกดสภาวะอปสงค

ออนกำลง (weak demand) หรอภาษาชาวบานบอกวา เหมอนเดกทารกหวนม

แตไมสงเสยงรอง ในเมอไมรสกตววาเปนเจาขาวเจาของ ถงแมประชาคมวจยไดรบ

การสนบสนนนอย งบประมาณนอย ซงสงผลกระทบถงทกภาคสวน กไมมใครรสก

ทจะตองแยแส ไมเขาใจวาเอาใจใสแยแสแลวตวจะไดอะไร?

หนไปดอาการเผลอลมของหนวยวจยภาครฐ เรากไมเหนโครงสรางการบรหาร

หนวยวจยภาครฐทมภาคตวแทนของผบรโภค และผผลต ไดเขามารวมกำหนด

นโยบายของการวจยกนอยางเอาจรงเอาจง ในกรมกองตางๆ และมหาวทยาลยของรฐ

ททำวจย

ในซกมหาวทยาลย ลาสดมประกาศ ยกอนดบใหเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต

9 แหง ถามจรงๆ แตละแหงมองคกรควบคมการวจยทมตวแทนผมสวนไดสวนเสย

อยรวมดวยไหม? เหนวากำหนดใหมทปรกษาตางประเทศจำนวนหนง มองไปทระบบวจย

ของกระทรวง บรรดาสำนกวจย ศนยสถาน มกลไกทเออใหผมสวนไดสวนเสยเขามา

เปนหนสวนไดอยางไร ลองตงคำถามและหาคำตอบกนอยางตรงไปตรงมากนสวา

ทกวนนใครเปนผตงโจทย หรอหวขอวจยใหกบนกวจยและหนวยงานวจยของรฐ?

นกวจยตงโจทยเอง? หวหนาหองปฏบตการ หรอหวหนาสถานวจยเปนคนตง?

เกดปรากฎการณทภาคราชการและการเมอง

รวมกนทำตวเปนเจาของเงน อยางชนด

สมบตของขาใครอยาแตะ! เมอผเสยภาษ

ไมรสกวาเปนเจาของเงนงบประมาณกไม

กระตอรอรนทจะตดตามใชเงน ไมเรยกรอง

ใหใชเงนสวนหนงวจยสรางทนทางปญญา

เพอวนน และวนหนา อยาวาแตรอยละ 2-3

ของจดพ แครอยละ 1 กยงไมมวแวว!

กลายเปนวาเงนภาษเปนของฟร ใครมอยาว

สาวไดสาวเอา เอาไปลงทนวจยนอย

ใครอยากซอรถหมเกราะ เครองบนขบไล

เรอดำนำ เครองตรวจระเบด กตามสะดวก

ไมร ไมสน มกคนทรวางบวจยเรองขาว

ของเราแตละปถกกวาราคาเรอดำนำ!

เจาของเงนทแทจรงนอนหลบไมร นอนค

ไมเหน ไมคาน แถมยงไมขดของทใคร

จะเอาเงนภาษทเจยดใหไปวจยนอยมาก

อยแลว ถกเอาไปใชวจยเพอตพมพอวด

ศกดานภาพทางวชาการใหกบประชาคม

วจยนานาชาต อยากขยบอนดบ ranking

เพมปมเดน ลดปมดอย คดอยางฉาบฉวย

เฉพาะดาน ปรบปรงภาพลกษณใหบรษท

จดอนดบของฝรงด โดยใจจดใจดำ ไมวางแผน

วจยใหเกดประโยชนกบคนไทยอยางเอาจรง

เอาจง ไมถายทอดความรใหกบผมสวน

ไดส วนเสยในเมองไทยให ได เรยนร

ทำกนอยางนประกาศครกโครม กไมมใคร

ลกขนโวยตอวานกวจยไทย ถอบตรแขง

ผคนในสงคมใหเกยรต ยกยอง ทงอยใน

และนอกมหาวทยาลย สวนใหญถกเรยกวา

“อาจารย” ทสงคมคนไทยเกรงใจ จงมก

รอดพนจากการถกทวงบญคณ ทวงสำนก

รบผดชอบจากผเสยภาษ แถมบอยครง

บางหนวยงานยงเผลอยกยอง สรรเสรญ

ใหรางวล ใหตำแหนงกนอก เจาของเงนภาษ

บางสวนยงไมมปญญาซอรถไถ ยงตอง

ผอนรถปกอพ นกวจยวนๆ นอกจากใช

เวลาสวนใหญ ทำงานวจยแลวนงหลงขด

หลงแขงมงพฒนาเขยนขอเสนอโครงการ

สนบสนนการวจย ยงจนไมมเวลา บางครง

เผลอตวลมไปวาตองมหนาทตอบคำถาม

ผอำนวยการ? หรออธบด? หรอวาโจทย

วจยนนไดจากตวแทน ภาคผลต ภาคการ

บรโภค ภาคสาธารณะ สงมาให?

บอยครงงานวจยภาครฐถกกลาวหาวา

เปนการเสนอคำตอบ ทไมตอบสนองตอ

คำถามหรอตอบโจทยของผมสวนไดสวนเสย

หรอพดเปนภาษาองกฤษปนไทยวา supply

กบ demand มกไมตรงกน! ดวยเหตนละมง

ชาวบานรานถน และนกการเมอง จงไม

ศรทธา ไมสนบสนน พฒนาวฒนธรรม

วจยใหเขมแขง

เราอยในประเทศทเลอกใชระบบบรหาร

แผนดนทมรฐบาลเปนศนยรวมอำนาจ

ในการบรหารทงหมด ถงแมจะมการ

มอบหมาย เพมบทบาทขององคการบรหาร

สวนทองถน อนเปนผลมาจากรฐธรรมนญ

ฉบบประชาชน พ.ศ.2540 กยงไมคอยไดเหน

ไดยน อบต. อบจ. ไหนเรยกรองขอ

บรการ การวจย หรอจดสรรงบของตวเอง

ลงไปใชในการวจย งบ อบต. อบจ. ยงถกใช

กบการสรางถนน ทำสะพาน

การบรหารการวจยภาครฐกยงเปน

การบรหารแบบรวมศนย ถงแมหนวยงาน

วจยบางแหงพยายามจดตงเครอขาย หรอ

สำนกงานสาขาในภมภาค แตงบประมาณ

ท ใชกถกสงตรงไปจากสวนกลางอยด

และถกสงไปนอย เพราะทสวนกลางกได

รบเงนนอย เงนภาษผคนทงประเทศทจายกน

ทงทางตรงและทางออม ถกสงมาเกบรวมท

สวนกลาง ไมมการจบแยก จบดม แยกกอง

แยกสวน วาทรวมเปนงบประมาณปละ

2 ลานลานบาทนน กอนไหนมาจากภาษ

สวนไหน จากภาคการผลตอะไร เปน

สดสวนเงนเทาไหร ควรลงทน กลบไปวจย

เพอพฒนาผลตภณฑ และสนองตอบตอผ

บรโภคผลตภณฑนนๆ เทาไหร?

จากสภาพ ขาดกลไกน ทำใหเงนทเกบ

จากราษฎร กลายสภาพเปน “เงนงบประมาณ

หรอ เงนหลวง” เปนเงนกอนใหญ กอนกลาง

ความเปนเจาขาวเจาของจรงๆ ของเงน

กอนนของผชำระภาษกเจอจางเลอนหายไป

8 �

ดวยเหตโดยพนฐานแลวรหสพนธกรรม

มความเปนสากล สงมชวตทกชนด

มระบบการสราง และสงตอคำสงทเปน

รหสชวตในรปแบบเดยวกน นบจากวนท

Watson และ Crick ไดเปดเผยความจรง

ของธรรมชาตขอนเมอ 50 กวาปมาแลว

สงมชวตทมลกษณะใหมไดถกสรางขน

ยาและการบำบดรกษาแนวใหมถกพฒนา

ขนอยางรวดเรวและตอเนอง นำมาเปน

ประโยชนสมวลมนษยชาตอยางมาก

ในวงการเกษตร พชพรรณหลากหลาย

ชนดไดรบการพฒนาเพอใหทนตอ

ความตองการอาหารของประชากรโลก

ดวยเทคนคน ปจจบนมพชดดแปลง

พนธกรรมจำนวนมากทผานขนตอน

การทดสอบความปลอดภยตอผบรโภค

สภาพแวดลอม บนพนฐานขอมลทาง

วทยาศาสตร รวมทงมกฎระเบยบขอ

ตกลงในการควบคมดแลพชจเอมโอ

ระหวางประเทศ เพอปองกนปญหาท

อาจเกดขนโดยคาดไมถงเปนอยางด

ซงจะอานไดจากบทสมภาษณพเศษ

ของอาจารย ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร

ในฉบบน ในป พ.ศ. 2553 พชดดแปลง

พนธกรรมไดรบการยอมรบปลกเปน

การคาใน 29 ประเทศทวโลก บนเนอท

มากกวา 925 ลานไร และมการคาขาย

ผลผลตจากพชดดแปลงพนธกรรมอยาง

แพรหลายทวโลก ผเขยนในฐานะทเปน

ผหนงทคลกคลทำงานเกยวของกบการ

สรางพชจเอมโอมาเปนเวลาพอสมควร

จงขอมาเลาถงประสบการณ และแนวทาง

การพฒนาพชดดแปลงพนธกรรมทมสวน

เกยวของ

สรางพชจเอมโอไดอยางไร?: การสรางพช

จเอมโอสามารถทำได 2 วธหลก คอ

การถายยนโดยไมอาศยพาหะ และการ

ถายยนโดยใชพาหะ หรอตวพาเขาชวย

แตละวธมขอด ขอจำกดทแตกตางกนไป

การถ ายยนโดยไมต องใชพาหะน น

หลกการคอใชวธการตางๆ ในการสงยน

ทเราสนใจใหผานผนงเซลลพชเขาไปยง

นวเคลยส เพอใหยนเหลานนสามารถ

เขาไปรวมตวกบจโนมหรอพนธกรรมของ

พชได สงทนำมาใชในการสงยนเขาเซลล

พช เชน ใชแรงดนกาซรวมกบแรงกระแทก

ของอนภาคโลหะ หรอใชวธการเจาะผนง

เซลลใหเปนชองเปดโดยใชกระแสไฟฟา

ชอต หรอใชผลกผงหนกากเพชร (ซลกอน

คารไบด) ทมลกษณะแหลมเหมอนเขม

ขนาดเลกเจาะใหผนงเซลลเปนร จากนน

อาศยหลกการแพรของสารละลายในการ

สงยนเขาไปภายในเซลล ในปจจบนวธ

การทนยมทสดและประสบความสำเรจ

มากทสด คอการใชแรงดนจากกาซฮเลยม

ซงเปนกาซเฉอยในการขบดนอนภาคทอง

ทเคลอบผวดวยยนหรอดเอนเอทตองการ

ถายใหทะลผานเขาไปในเซลลพช วธการ

นเรยกวาวธการยงอนภาค หรอ particle

bombardment

อกวธในการนำยนเขาสเซลลพช คอการ

ใชพาหะเปนตวพายนทเราสนใจเขาไป

วธการนมาจากการศกษาทพบวา ใน

ธรรมชาตมเชอแบคทเรยทสามารถนำยน

เขาไปในเซลลพชได คอเชออะโกรแบคทเรยม

(Ag robacter ium tumefac iens)

ซงเปนแบคทเรยทใกลชดกนมากกบเชอ

ไรโซเบยมทตรงไนโตรเจนในปมรากถว

โดยเชอชนดนเขายดจบกบเซลลพชและ

ยายยนบางสวนเขาไปรวมตวกบสารพนธกรรมของพชได และเพมคำสงทาง

พนธกรรมใหพชนนสรางปมปม และกรดอะมโนทจำเพาะเพอใชในการเจรญเตบโตของเชอ

เมอความกาวหนาทางวทยาศาสตรมมากขน เราจงสามารถตดเอายนทกอโรคปมปม

ออกไปและใสยนทเราสนใจเขาไปแทนท แบคทเรยทไดรบการตดตอยนใหมกจะ

ทำหนาทสงถายยนเขาสพชตามปกต แตคราวนยนทถกสงถายเขาไปไมใชยนทกอให

เกดอาการปมปม แตเปนยนทเราสนใจทจะทำใหเกดประโยชน จะวาไปแลวการถาย

ยนโดยวธนเปนการลอกเลยนแบบจากธรรมชาตมากทสด และในทางปฏบตเมอเชอ

สงถายยนเขาเซลลพชแลว เราจะกำจดตวเชอออกใหหมดสน เชอดงกลาวจงไมเหลอ

ตดคางอยกบเซลลพช มแตเพยงดเอนเอหรอยนบางสวนเทานนทถกเคลอนยายเขาไป

เปนยนใหมของพช ดงนนความกงวลเรองเชอจะตดไปกบพช และเชอหลดออกไปถาย

ยนเขาสพชอนๆ จงไมเกดขน

ความยากของการสรางพชจเอมโอ: จากการทคลกคลกบการสรางพชจเอมโอมาเปน

เวลาพอสมควร ทำใหสามารถกลาวไดวาการสรางพชจเอมโอแมหลกการจะดไมยาก

แตในทางปฏบตนนในพชบางชนดคอนขางยาก การถายยนเขาสพชไมวาจะดวยวธการ

ใดกตาม เปนการนำยนเขาสเซลล ซงความสำเรจเกดขนเพยงไมกเซลลในเนอเยอท

นำมาเปนเปาหมาย โดยแตละชนเนอเยอมเซลลอยจำนวนมาก ทำอยางไรจงจะกำจด

เซลลทไมมยนทเราสนใจออกไป ใหเหลอไวแตเพยงเซลลทมยนทเราสนใจเทานน ซงจะ

ตรวจสอบไดงายดวยเทคนคอณชววทยา สงทยงจดวาเปนปญหาสำคญคอการชกนำให

เซลลทมยนทเราสนใจพฒนาขนมาเปนตนพชทสมบรณ ซงตองมสตรอาหารและ

สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอพชนนๆ และจากประสบการณพบวาเซลลพชทผาน

กระบวนการในการคดเลอกและตรวจสอบตางๆ นานานน จะชกนำใหพฒนาเปน

ตนใหมไดยากกวาปกต ในพชบางชนดทเพาะเลยงเนอเยอไดยากนน อาจตองใชเนอเยอ

เรมตนในการถายยนมากถงหลายหมนชน จงจะไดเนอเยอทสามารถพฒนาจากเซลล

ทมยนทสนใจเพยงไมกยอดเทานน

ความพยายาม….สความสำเรจ: ทามกลางการพยายามทจะนำเทคโนโลยนมาใชประโยชน

แตประเทศไทยกยงประสบกบกระแสการตอตานเทคโนโลยทเกดจากการไดรบขอมล

ขาวสารทไมถกตอง ไมมขอมลเพยงพอ หรอ “อวชชา” หองปฏบตการเพาะเลยง

เนอเยอพชและถายยน ของศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร ซงตงอยท

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน ไดดำเนนงานวจยและประสบความ

สำเรจในการสรางพชจเอมโอ ทจะเปนประโยชนตอการเกษตรหลายชนดดวยกน เชน

กลวยไมสกลหวายพนธเอยสกลซงเปนพนธการคาทมยนยบยงการสรางฮอรโมน

เอธลน ซงเปนฮอรโมนททำใหเกดการหลดรวงของดอกกลวยไม ทำใหกลวยไม

พนธใหมทไดบานทนกวากลวยไมปกต ขณะนอยระหวางการปลกทดสอบในโรงเรอน

ชวนรภยเพอประเมนความปลอดภยทางดานชวภาพ

อยระหวางการสรางพนธยคาลปตสทมการดดแปลงองคประกอบของเนอไมใหม

คณสมบตเหมาะสมสำหรบทำเยอกระดาษมากขน โดยใชพลงงานในการตมเยอ

ลดลงและใชสารเคมในการฟอก ตม

เยอนอยลง ทำใหกระบวนการผลต

กระดาษเปนมตรตอสงแวดลอมมากขน

การสรางพชทเปน “วคซนกนได”

โดยนำสวนหน งของยนโปรตน

เปลอกหมไวรสของเชอไวรสโรคปาก

และเทาเปอยในสตวเทากบ (Foot and

Mouth Disease Virus, FMDV) ถาย

เขาสพช พชทสรางขนมาทมยนดงกลาวน

ไมสามารถกอโรคในสตวหรอแมกระทง

สงมชวตอนใดได แตเมอสตวเทากบกน

พชทมชนสวนของยนน เขาไป ระบบ

ภมคมกนของสตวจะตรวจจบสวนโปรตน

ทผลตจากยนนได และรบรเสมอนหนงวา

มเชอโรคบกรกเขามา และกระตนภม-

คมกนตอตานเชอไวรสชนดน ได ซง

เปนการทำวคซนนนเอง โดยวธการน

หองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอพชและ

ถายยนอยระหวางการสรางพนธพช

อาหารสตวหลายชนด เพอใหเปนวคซน

กนได ใชในการกระตนภมคมกนตอเชอ

FMVD และไดเตรยมความพรอมดาน

วชาการเพอใหมขดความสามารถใน

การผลตพชวคซนสำหรบมนษย โดย

การพฒนาเทคนคการถายยนเขาสพชผก

ทนยมรบประทานสด เชน ผกกาดหอม

ซงอาจพฒนานำไปใชปองกนโรคไดใน

อนาคต

แตขณะทนงเขยนตนฉบบนอยไดยน

เสยงโปรยหวขาวโทรทศนชองหนงแวว

มาวา “จนสงขาวจเอมโอเขาตลาดโลก

เกรงกระทบการคาขาวไทย” ฟงแลว

ตองตนจากภวงค และไดแตทอดถอนใจ

โลกเปลยนไป สงคมเปลยนไป การหยด

อยกบทไมตางอะไรกบการกาวถอยหลง

โลกปจจบนนประเทศตางๆ ใชเทคโนโลย

ในการกาวกระโดด จงจำเปนทประเทศ

ไทยจะตองเตรยมความพรอม และพฒนา

ศกยภาพในการนำเทคโนโลยมาใชประโยชน

เพอใหสามารถแขงขนในตลาดโลก

เสรได

พช GMOs…ความพยายาม สความสำเรจ ผศ.ดร.เสรมศร จนทรเปรม ภาควชาพชสวน คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน

การสรางสงมชวตทเรยกวา จเอมโอ (GMOs) หรอสงมชวตดดแปลงพนธกรรมนน

ถอเปนการปรบปรงพนธแนวใหมทชวยใหเราสามารถกาวขามปราการทางดาน

พนธกรรมของสงมชวตไดอยางอสระ

ผลงานเดน

10 11

สมภาษณพเศษ

สถานภาพของประเทศไทยตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ

รศ.ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร กรรมการ ในคณะกรรมการการปฏบตตาม ภายใตพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ (Member, Compliance Committee under the Cartagena Protocol on Biosafety)

คณะกรรมการการปฏบตตาม

(Compliance Committee)

ภายใตพธสารคารตาเฮนา

วาดวยความปลอดภยทางชวภาพ

มหนาทอะไร?

คณะกรรมการการปฏบตตามฯ

มทงหมด 15 คน มการคดเลอก

เปนผแทนของกลมประเทศตามพนท

ทางภมศาสตรตางๆ ทวโลก ปจจบนในสวนของเอเชยและแปซฟก

มภาคทงหมด 53 ประเทศ มผแทนในคณะกรรมการ 3 คน

จากอนเดย ซาอดอาระเบย และประเทศไทย มหนาทใหคำปรกษา

แนะนำ แกใข และสรางสมรรถภาพ ในการปฏบตตามพนธกรณ

ของพธสารฯ ตลอดจนการเฝาระวง ตดตาม การไมปฏบตตาม

และ การประเมนผลการปฏบตตาม โดยการใชรายงานแหงชาต

(national reports) ของประเทศภาคดวย

ศพทภาษาองกฤษคำวา genetically modified organism

(GMO) มการใชในภาษาไทยแตกตางกนไปอยางไมคอย

จะถกตองนก ในปจจบนการเรยกชอทถกตองของคำศพทน

ควรเปนอะไร?

ในอดต มการเรยก และการใชคำศพทภาษาองกฤษคำนใน

ภาษาไทยแตกตางกนไป เปน “สงมชวตตดแตงพนธกรรม” หรอ

“สงมชวตตดตอ สารพนธกรรม” หรอ “สงมชวตจำลองพนธ” หรอ

“สงมชวตดดแปลงพนธกรรม” หรอ “สงมชวตทมการดดแปลง

พนธกรรม” เปนตน จนกระทงเมอวนท 26 กนยายน 2544

ศาสตราจารย นายแพทยอรรถสทธ เวชชาชวะ ในฐานะนายก

ราชบณฑตยสถาน ไดทำหนงสอแจงสำนกงานคณะกรรมการ

อาหารและยา (อย.) ใหทราบวา คณะกรรมการบญญตศพท

วทยาศาสตร ของราชบณฑตยสถานไดบญญตศพทคำ “genetic

modified organism (GMO)” วา “สงมชวตดดแปรพนธกรรม

(จเอมโอ)” ในภาษาไทย และขอความรวมมอใหแกไขชอและ

ขอความทกแหงทใชในความหมายของคำ genetic modified

organism หรอ GMO เปน “... ดดแปรพนธกรรม” ดวย ซงผม

ในฐานะประธาน คณะกรรมการกลางดานความปลอดภยทางชวภาพ

(National Biosafety Committee-NBC) ในขณะนน เหนวา

ไมนาจะถกตองนก จงไดเสนอเรองทกทวงไปถงนายกราชบณฑตย-

สถาน ขอใหทบทวน ตงแตแกไขคำภาษาองกฤษ genetic modified

organism ซงเปนคำทผดไวยากรณ ใหถกตองเสยกอน เปน

genetically modified organism (GMO) และ ในภาษาไทยควร

ใชเปน “สงมชวตดดแปลงพนธกรรม” แต ไม ใช “สงมชวต

ดดแปรพนธกรรม” ตอมา ราชบณฑตยสถาน ไดจดพมพหนงสอ

ศพทวทยาศาสตร องกฤษ-ไทย ไทย-องกฤษ ฉบบราชบณฑตยสถาน

พมพครงท 5 (แกไขเพมเตม) พ.ศ. 2546 ไดเปลยนคำภาษาองกฤษ

ใหถกตองตามหลกไวยากรณ เปน genetically modified organism

(GMO) แตในภาษาไทยยงคงใชเปน “สงมชวตดดแปรพนธกรรม

(จเอมโอ)” อยางไมถกตอง เชนเดม ซงศพทคำนไมเปนทยอมรบ

ของนกเทคโนโลยชวภาพสวนใหญ ตลอดจนสาธารณชนทวไป

เทาใดนก

การดดแปลงทางพนธกรรม (genetic modification) ครอบคลม

ไปถงพช สตว และจลนทรย ดงนนคำวา genetically modified

plant หรอ GM plant ควรเรยกเปน พชดดแปลงพนธกรรม และ

genetically modified animal หรอ GM animal ควรเรยกเปน

สตวดดแปลงพนธกรรม สวนอาหารท ใชพชหรอสตวดดแปลง

พนธกรรมเปนองคประกอบหลก อาจอนโลมเรยกเปน “อาหารดดแปร

พนธกรรม” ได

สวนในพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ตาม

อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ ซงเกยวของกบ

ความปลอดภยทางชวภาพ (biosafety) ของสงมชวตดดแปลงพนธกรรม

ไมมการใชคำวา genetically modified organism (GMO)

ภายใตพธสารน แตจะใชคำวา living modified organism (LMO)

หรอ “แอลเอมโอ” หรอ “สงมชวตดดแปลงทยงมชวตอย” แทน

โดยนยดงกลาว ทง GMO และ LMO ถอไดวาเปนคำพอง และ

เปนสงมชวตดดแปลงพนธกรรม เชนเดยวกน นอกจากนในชวงเวลา

ตอมา ไดมการเปลยนคำศพทจาก “พนธวศวกรรม (genetic

engineering)” ใหเปน “เทคโนโลยชวภาพสมยใหม (modern

biotechnology)” ซงขณะน ยงไมเปนทรกนอยางกวางขวาง

เทาใดนก ในปจจบน จงมการพยายามเรยกใชชอ พชดดแปลง

พนธกรรม หรอ พชจเอมโอ ใหเปน “พชเทคโนชวภาพ (biotech

crop)”

ขอตกลงระหวางประเทศทสำคญ และเกยวของกบพชเทคโนชวภาพ

มอะไรบาง?

ขอตกลงระหวางประเทศทเกยวของโดยตรง คอ อนสญญาวาดวย

ความหลากหลายทางชวภาพ (Convention on Biological

Diversity-CBD) ซงประเทศไทยลงนามเปนผลงนาม (signatory)

เมอวนท 12 มถนายน 2535 และ ใหสตยาบน (ratification) เกอบ

12 ปตอมา เมอวนท 31 ตลาคม 2546 เพอเขาเปนภาค (party)

เมอวนท 29 มกราคม 2547 เปนลำดบท 188 จากทงหมด 193 ภาค

วตถประสงคหลกๆ ของอนสญญาฉบบนคอ ใหมการอนรกษ

ความหลากหลายทางชวภาพ การใชองคประกอบของความหลากหลาย

ทางชวภาพอยางยงยน และการแบงปนผลประโยชนทยตธรรม

และทดเทยมกน ในการใชประโยชนและการเขาถงทรพยากรทาง

พนธกรรมทเหมาะสม เปนตน

ภายใตอนสญญาฉบบน มการจดทำ พธสารคารตาเฮนาวาดวย

ความปลอดภยทางชวภาพ (Cartagena Protocol on Biosafety)

ซงปนขอตกลงระหวางประเทศ ในรปของพธสาร (protocol) ซงม

วตถประสงคหลกคอ สนบสนนใหมความแนใจในการปองกนท

เพยงพอ การเคลอนยายทปลอดภย การดแล และการใชประโยชน

จากสงมชวตดดแปลงพนธกรรม ทอาจมผลกระทบในทางลบ โดยเนน

การเคลอนยายขามเขตแดน (transboundary movement) ซง

เปนการแสดงถง การทประชาคมโลกใหคำยนยนรวมกน ทจะควบคม

และดแล การเคลอนยาย การบรรจหบหอ การจำแนกระบ และ

การใชประโยชน LMO หรอ GMO อยางปลอดภยตอสงแวดลอม

โดยพจารณาถงสขอนามยของมนษยดวย โดยไดรบการรบรองเมอ

วนท 29 มกราคม 2543 และมผลบงคบใชเมอวนท 11 กนยายน

2546 โดยประเทศไทยไมสามารถลงนามได เพราะในขณะนนยงไมได

เขาเปนภาคของอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ จงตอง

ใหภาคยานวต (accession) แทน เมอวนท 10 พฤศจกายน 2548

เพอเขาเปนภาคพธสาร เมอวนท 8 กมภาพนธ 2549 เปนลำดบท

128 จากทงหมด 160 ภาค

มขอตกลงพหภาคดานสงแวดลอมอนๆ (Multilateral Environmental

Agreements-MEAs) ทเกยวของอกมากพอสมควร แตทสำคญคอ

อนสญญาวาดวยการอารกขาพชระหวางประเทศ (International

Plant Protection Convention-IPPC) ซงมวตถประสงคในการ

รวมมอกนทจะปองกนการแพรกระจาย การนำเขาศตรพชตางๆ ของ

พชและผลตผลพชตางๆ และทจะสงเสรมมาตรการทเหมาะสม

ในการควบคมศตรพชเหลานน เปนอนสญญาทเกยวของกบการคา

ระหวางประเทศของสนคาทางการเกษตร และอยภายใตความ

รบผดชอบขององคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO)

ซงงานรบผดชอบหลก คอ การจดทำมาตรฐานระหวางประเทศ

วาดวยมาตรการสขอนามยพช (International Standards for

Phytosanitary Measures-ISPMs) ตางๆ ของพช และ ผลผลตพช

รวมถงพชดดแปลงพนธกรรม หรอ พชจเอมโอ ทมการนำมาตรการ

เหลานนมาบงคบใชภายใต ขอตกลงขององคการการคาโลก เรองการ

ประยกตใชมาตรการสขอนามย และสขอนามยพช (WTO-SPS

Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary

Measures) ดวย

พนธกรณของประเทศไทยตามพธสารคารตาเฮนา?

หลงจากทประเทศเขาเปนภาคของพธสารนเมอวนท 8 กมภาพนธ

2549 แลว คณะรฐมนตรไดอนมตให สำนกงานนโยบายและ

แผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) กระทรวงทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนศนยกลางระดบประเทศ

(National Focal Point) ของอนสญญาวาดวยความหลากหลาย

ทางชวภาพอยแลว ทำหนาทเปนศนยกลางระดบประเทศของพธ-

สารคารตาเฮนาดวย และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตฯ โดย

คณะกรรมการอนรกษและใชประโยชนความหลากหลายทาง

ชวภาพแหงชาต ซงมรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตฯ

เปนประธาน ไดแตงตง คณะอนกรรมการพธสารคารตาเฮนา

วาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ขนในป 2549 ใหมหนาทดแล

กจกรรมตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภยทางชวภาพของประเทศไทย

ตลอดจนการดำเนนการตามพนธกรณของพธสาร โดยม

ปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตฯ เปนประธาน และผมไดรบ

แตงตงใหเปนอนกรรมการดวย ตอจากนน สผ. ไดจดตงสำนกงาน

ประสานและแลกเปลยนขอมลดานความปลอดภยทางชวภาพ

หรอ Biosafety Clearing-House (BCH) ขนมา ตามพนธกรณ

ของพธสารฯ ดแลกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภย

ทางชวภาพของจเอมโอ ในประเทศไทย

ในการประชมสมชชาภาคอนสญญาวาดวยความหลากหลาย

ทางชวภาพ (Conference of the Parties to the Convention

on Biological Diversity- COP) ทำหนาทในฐานะทประชม

ของสมชชาภาคพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทาง

ชวภาพ [Conference of the Parties to the Convention on

Biological Diversity (COP) serving as the Meeting of the

Parties to the Cartagena Protocol on Biosafety (MOP)]

ครงท 5 หรอ COP-MOP 5 ระหวางวนท 11-15 ตลาคม 2553

กอนการประชม COP 10 ระหวางวนท 18-29 ตลาคม 2553

ณ เมองนาโงยา ประเทศญปน ไดมการรบรองพธสารเสรมทเกยวกบ

ความปลอดภยทางชวภาพเพมเตม เมอวนท 15 ตลาคม 2553

คอ พธสารเสรมนาโงยา-กวลาลมเปอรวาดวยการรบผดชอบ

และการชดใชคาเสยหาย ตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความ

ปลอดภยทางชวภาพ (Nagoya-Kuala Lumpur Supplementary

Protocol on Liability and Redress to the Cartagena

Protocol on Biosafety) ซงมวตถประสงคใหมการอนรกษและ

การใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน โดย

คำนงถงความเสยงตอสขอนามยของมนษยดวย โดยการใหมกฎ

ระเบยบ และ วธการระหวางประเทศตางๆ ในเรองของการ

รบผดชอบและการชดใชคาเสยหาย ทเกยวของกบผลกระทบใน

ทางลบตอสงแวดลอม และสขอนามยของมนษย ในการใช

สงมชวตดดแปลงพนธกรรม พธสารเสรมฉบบน เปดใหมการลงนาม

(signatory) ตงแตวนท 7 มนาคม 2554-วนท 6 มนาคม

2555 โดยจะมผลบงคบใชในวนทเกาสบ หลงจากการยนสาสน

การใหสตยาบน (ratification) หรอ การยอมตกลง (acceptance)

1� 1�

สมภาษณพเศษ

หรอ การเหนชอบ (approval) หรอ การเขามามสทธ หรอ ภาคยา-

นวต (accession) รายท 40 โดย ณ วนน ม 24 ภาคทไดลงนาม

เปนผลงนาม (signatory) แลว แตประเทศไทยยงไมไดลงนาม

สถานภาพทางกฎหมายควบคมดแลจเอมโอในประเทศไทย?

ประเทศไทยมหนวยงานและกฏหมายมากมาย ทสามารถนำ

มาใชควบคมและดแลจเอมโอ โดยไมตองมการออกกฎหมาย

ใหมได แตเพอใหเกดความเดนชดเกยวกบพชจเอมโอ กระทรวง

เกษตรและสหกรณ ไดออกประกาศ ตามพระราชบญญตกกพช

พ.ศ. 2507 เมอวนท 10 พฤษภาคม 2537 มผลบงคบใชตงแต

วนท 7 มถนายน 2537 กำหนดพชจเอมโอ 40 ชนด ใหเปน

“สงตองหาม” และ หามนำเขา ยกเวนเพอการศกษาและวจย

ตอมา คณะกรรมการนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศ โดย

คณะอนกรรมการนโยบายสนคาเทคโนโลยชวภาพ ในการประชม

เมอวนท 18 ตลาคม 2542 เหนชอบ ไมยนยอมใหมการนำเขา

เมลดพนธพชจเอมโอ มาทำการเพาะปลกในเชงพาณชย จนกวา

จะพสจนไดวามความปลอดภย แตสามารถนำเขาไดเพอการวจย

เทานน สวนเมลดถวเหลองและขาวโพดดดแปลงพนธกรรม ทนำ

มาใชเปนอาหารคน อาหารสตว และสำหรบการแปรรป สามารถ

นำเขาได และการตรวจสอบวาเปนเมลดดดแปลงทางพนธกรรม

หรอไม ใหเปนไปโดยความสมครใจ

ตอจากนน มประกาศเพมเตม คอ ประกาศกระทรวงเกษตร

และสหกรณฯ ขอยกเวนและเงอนไข ตามพระราชบญญตกกพช

พ.ศ. 2507 ลงวนท 17 มนาคม 2543 มผลบงคบใชวนท 29

มนาคม 2543 และประกาศฯ ขอยกเวนและเงอนไขตาม

พระราชบญญตกกพช พ.ศ. 2507 (ฉบบท 4) พ.ศ. 2546 ลงวนท

14 ตลาคม 2546 มผลบงคบใชวนท 28 ตลาคม 2546 ใหพช

จเอมโอ รวม 89 ชนดเปนสงตองหาม โดยมขอยกเวนในกรณ

ทใชเปนอาหารสำเรจรป และ ขาวโพดและถวเหลองทใชเปน

วตถดบในการผลตอาหารสำหรบมนษย หรอ อาหารสตว หรอ

ใชในกระบวนการอตสาหกรรม ทงนอาหารสำเรจรปททำจาก

พชตามรายการ ไดรบการยกเวนไมเปน สงตองหาม

เพอปองกนความเสยหายทอาจจะเกดขน รวมถงเพอเปนการ

ใหขอมลตอผบรโภคเกยวกบอาหารทไดมาจากเทคนคการดดแปลง

ทางพนธกรรม โดยอาศยอำนาจตามพระราชบญญตอาหาร

พ.ศ. 2522 ไดมประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 251)

พ.ศ. 2545 ใหมการแสดงฉลากอาหารทไดมาจากเทคนคการ

ดดแปลงพนธกรรม ใชกบถวเหลองและขาวโพดดดแปลงพนธกรรม

และผลตภณฑ แสดงขอความ “ดดแปรพนธกรรม” ถาม

องคประกอบมากกวา 5 เปอรเซนตของแตละสวนประกอบหลก

3 อนดบแรก แตไมใชบงคบกบผผลตรายยอย และหามใช

ขอความ “ปลอดอาหารดดแปรพนธกรรม” หรอ “ไมใชอาหาร

ดดแปรพนธกรรม”

แตสบเนองมาจากการกดดนของกลมองคกรผตอตานจเอมโอ

และการไมมนโยบายทเแนนอน ตลอดจนการแทรกแซงของผตอตาน

จเอมโอในองคกรตางๆ และบคลากรทมแตความเปนอวชชา ใน

หนวยงานหลายแหง ทำใหตองมการยกรางกฎหมายทจะนำมาใช

ควบคมและดแลจเอมโอ และ คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบ ราง

พระราชบญญตวาดวยความปลอดภยทางชวภาพของเทคโนโลย

ชวภาพสมยใหม พ.ศ...... เมอ วนท 22 มกราคม 2551 และ ขณะน

ยงอยในการพจารณาของคณะกรรมการกฤษฎกา ตรวจทาน กอนเสนอ

ใหทประชมสภาผแทนราษฎร พจารณาออกเปนกฎหมายตอไป

ดวยเหตน จงมความจำเปนในการจดทำ กรอบงานแหงชาต

วาดวยความปลอดภยทางชวภาพ (National Biosafety Framework-

NBF) เพอใหกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภยทาง

ชวภาพของจเอมโอ เปนระบบทมเอกภาพชดเจน และอยในกรอบ

เดยวกน โดยกรอบงานแหงชาตของประเทศไทย มองคประกอบ

สำคญ 5 เรอง คอ 1) นโยบายดานความปลอดภยทางชวภาพ

(biosafety policies); 2) ระบอบการควบคมและกำกบดแล

(regulatory regimes); 3) ระบบดแลคำรองตางๆ การบรหารงาน

การประเมน และการบรหารจดการความเสยง การตดสนใจ ฯลฯ

(systems to handle requests); 4) การตดตาม การตรวจสอบ

และการบงคบใช (follow-up actions); และ 5) การสรางจตสำนก

และการมสวนรวมของสาธารณชน (public awareness and

participation) โดยมการเรมดำเนนการมาตงแตป 2544 โดย

ศนยความหลากหลายทางชวภาพ ในขณะนนอยในความดแลของ

ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (BIOTEC) แต

ตองชะงกไป เพราะมการโอนถายงานความปลอดภยทางชวภาพ

ของจเอมโอ ใหไปอยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ซงตงขนมาใหมในป 2545 ตอมา สำนกงานนโยบายและแผน

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) ดำเนนการตอ โดย

แตงตงใหผมทำหนาทเปนประธานคณะทำงานทปรกษาและกำกบ

โครงการจดทำกรอบงานแหงชาตวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ

ของประเทศไทย เมอป 2548 โดยการสนนสนนจากโครงการ

UNEP-GEF Global Project for the Development of National

Biosafety Frameworks และดำเนนการจดทำในชวงเวลาตงแต

เดอนกรกฎาคม 2548 เสรจสมบรณในเดอนมกราคม 2550 สผ.

เสนอ กรอบงานแหงชาตตอ คณะอนกรรมการพธสารคารตาเฮ

นาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ซงใหความเหนชอบแลว และ

ในป 2551 เสนอคณะกรรมการอนรกษและใชประโยชนความ

หลากหลายทางชวภาพแหงชาต พจารณาใหความเหนชอบ เพอ

เสนอ ครม. ใหอนมตในหลกการ ใหใชเปน เอกสารหลกสำหรบ

การดำเนนงานทเกยวของกบความปลอดภยทางชวภาพของจเอมโอ

ของประเทศไทย ตอไป แตไมทราบความกาวหนาแตอยางใดทงสน

ความเปนไปไดในการทดสอบพชดดแปลงพนธกรรมใน

ภาคสนาม?

ในประเทศไทย มการทดสอบพชดดแปลงพนธกรรมหรอพชจเอมโอ

ในภาคสนาม เกอบ 20 ปมาแลว ตงแตป 2536 พชจเอมโอชนดแรก

ททำการทดสอบคอ มะเขอเทศชะลอการสก พนธ FLAVR SAVR

ซงนำเขามาโดยบรษท Calgene จากประเทศสหรฐอเมรกา เปนการ

ทดสอบเพอการผลตเมลดพนธ โดยทำการทดสอบและประเมน

ความเสยงในแปลงทดลองภาคสนาม ทอำเภอบางระกำ จงหวด

พษณโลก และมการกำกบดแลการทดสอบ และการใชมาตรการ

ความปลอดภยทางชวภาพ ควบคมโดยคณะกรรมการกลางดาน

ความปลอดภยทางชวภาพของไบโอเทค โดยการใช แนวทางปฏบต

เพอความปลอดภยทางชวภาพ (Biosafety Guidelines) ภาคสนาม

ป 2535 ของคณะกรรมการกลางฯ เปนมาตรการควบคมการทดสอบ

ซงในขณะนน ยงไมมกฎหมายควบคมการนำเขาเมลดพนธพช

จเอมโอ ใหเปนสงตองหาม ในประเทศไทย

ตอมาเมอวนท 10 พฤษภาคม 2537 กระทรวงเกษตรและ

สหกรณ ไดออกประกาศ ตามพระราชบญญตกกพช พ.ศ. 2507

กำหนดพชจเอมโอ 40 ชนด ใหเปนสงตองหาม และหามนำเขา

ยกเวนเพอการศกษาและวจย โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 7

มถนายน 2537 เปนตนมา และประกาศเพมอก 49 ชนดในป 2546

รวมเปนทงหมด 89 ชนด ยกเวนอาหารสำเรจรปททำมาจาก

พชเหลานน

ตอจากนน มการขออนญาตจากกรมวชาการเกษตร นำเขาพช

จเอมโอหลายชนด เพอการประเมนความปลอดภยทางชวภาพ

และการทดสอบในโรงเรอน หรอ หองปฏบตการ การทดสอบในแปลง

ทดลองภาคสนามขนาดเลก และการทดสอบในภาคสนามขนาดใหญ

ซงการทดสอบทระดบตางๆ ดำเนนการไปไดเปนทนาพอใจ จนกระทง

เมอวนท 3 เมษายน 2544 ไดม มต ครม. ”หามการทดสอบพช

จเอมโอในภาคสนาม” ตามคำเรยกรองของสมชชาคนจน และองคกร

เอกชนทตอตานพชจเอมโอ จนกวาจะมกฏหมายวาดวยความปลอดภย

ทางชวภาพ ออกมาบงคบใช เพราะพบวามการเลดลอดของฝาย

จเอมโอจากแปลงทดลองของกรมวชาการเกษตร เขาไปปนเปอน

อยในแปลงฝายของเกษตรกร ดวยเหตน การทดสอบภาคสนาม

ของพชจเอมโอทนำเขามาจากตางประเทศ ประกอบดวย มะเขอเทศ

1 สายพนธ ฝาย 4 สายพนธ ขาวโพด 10 สายพนธ และพชจเอมโอ

ทพฒนาขนมาในประเทศ โดยกรมวชาการเกษตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร มหาวทยาลยมหดล และมหาวทยาลยเทคโนโลย

ราชมงคลศรวชย เชน ขาว พชสกลแตง ฝาย มะละกอ พรก

มะเขอเทศ และสบปะรดดดแปลงพนธกรรม ไมสามารถดำเนนการได

จนทกวนน และการทดสอบพชจเอมโอสามารถทำไดเฉพาะในโรง

เรอนทมดชด และหองปฏบตการเทานน

แตกลมตอตานพชจเอมโอกาวราวมากขนอก โดยกลมกรนพช

ไดบกเขาทำลายมะละกอจเอมโอ ในแปลงทดลองของกรมวชาการ

เกษตร ทตำบลทาพระ จงหวดขอนแกน เมอวนท 27 กรกฎาคม

2547 และเมอวนท 2 สงหาคม 2548 กลมกรนพชเอเชยตะวนออก

เฉยงใต กดดนทประชม ครม. สญจร ทจงหวดจนทบร ใหสงทำลาย

พชจเอมโอ ทมการทดลองในหองปฏบตการของหนวยราชการ

และมหาวทยาลยตางๆ ดวย

ชวงเวลาตงแตวนท 3 เมษายน 2544 เปนตนมาจนถง ณ

วนน รวมเปนเวลาหนงทศวรรษ จงอาจเรยกไดวาเปน “ยคมด”

ของการวจยและพฒนา และการใชประโยชนจากเทคโนโลย

ชวภาพสมยใหมของประเทศไทย จดไดวาเปนการสญเสยโอกาส

การใชเทคโนโลยสมยใหม และถาหากจะเรมตนกนใหม ณ วนน

เพอใหถงความกาวหนาทควรจะไดมาแลว ณ วนน เราจะตอง

เสยเวลาในอนาคต ทวคณเปนสองทศวรรษ

ตอมาอกครง หลงการปฏวตเมอวนท 19 กนยายน 2549 ครม.

”ขงแก” เมอวนท 25 ธนวาคม 2550 ไดทบทวนมต ครม. เมอ

วนท 3 เมษายน 2544 ซงหามการทดสอบพชจเอมโอในภาค

สนาม จนกวาจะมกฎหมายวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ

ออกมาบงคบใช โดยมมตผอนผน ใหมการขยายการทดลองวจย

พชจเอมโอ ใหไปสระดบแปลงทดลองของราชการได โดยใหมการ

ระบพนทและชนดของพช และมมาตรการควบคมอยางเขมงวด

รวมทงจดใหมกระบวนการรบฟงความเหนของประชาชน และผม

สวนไดเสยตามมาตรา 67 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย

พทธศกราช 2550 และ ใหสำนกเลขาธการ ครม. เรงใหหนวยงาน

ทเกยวของรบดำเนนการเกยวกบ ราง พรบ. วาดวยความปลอดภย

ทางชวภาพของเทคโนโลยชวภาพสมยใหม พ.ศ. ..... ดวย

กรมวชาการเกษตร ศนย ไบโอเทค และมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร ไดเรมจดทำขอเสนอโครงการทดสอบพชจเอมโอ

ในภาคสนามในแปลงทดลองของราชการ เมอ 1 เมษายน 2551

โดยเลอกมะละกอ และมะเขอเทศจเอมโอ ทพฒนาขนมา

ในประเทศเปนพชทดลอง เพอจะเสนอให ครม. พจารณา แตจน

ณ วนนยงไมมความกาวหนาเทาทควร และการตความราง

พรบ. วาดวยความปลอดภยทางชวภาพของเทคโนโลยชวภาพ

สมยใหม พ.ศ. .... กยงไมเสรจสมบรณเชนกน และโดยเชนน

เปนเวลาสามปกวาแลว ตอจากนเราจะไปทไหนกน?

หมายเหต

การกลาวหาลอยๆ หรอ การเชอกนอยางทไมรความจรง และ

ไมมเหตผลวา “จเอมโอ” ไมด หรอรายแรง ทสาธารณชนทวไป

หรอกลมคนทตอตานจเอมโอเขาใจผดๆ และทำกนอยในขณะน

จะไมแตกตางไปจากการกลาวหาวา “คน” เปนคนไมดแลว

คนทกคนทเหลอตองเปนคนไมดไปดวยหรอ? ควรตองแยกออก

เสยกอนวา “จเอมโอ” หรอ “คน” นนๆ คอ จเอมโอตวไหน? หรอ

คนคนไหน? แลวจเอมโอตวนน หรอ คนคนนน ไมด หรอเลว

อยางไรบาง? และไมดในระดบมากนอยแคไหนบาง? พรอมกบ

ตองมประจกษพยาน และหลกฐานประกอบ และสนบสนนดวย!!!

จะไดมการใชมาตรการทเหมาะสมมาควบคมดแลจเอมโอตวนน

หรอคนคนนนได………

14

แนะนำสถาบนภาค

มหาวทยาลยพะเยาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดย

ยกฐานะจากมหาวทยาลยนเรศวร พะเยา เปน มหาวทยาลยพะเยา

เมอวนท 16 กรกฎาคม 2553 ตงอยทตำบลแมกา อำเภอเมอง

จงหวดพะเยา มหาวทยาลยพะเยาไดเขารวมเปนสถาบนภาค

ของศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร สำนกพฒนา

บณฑตศกษาและวจยด านวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ศนยความเปนเลศ ดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร:มหาวทยาลยพะเยา (มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา)

สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ในป พ.ศ.2551

โดยมคณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาตทำหนาทเปน

ผประสานงาน โดยไดรบการสนบสนนดานครภณฑบางสวน

เพอสงเสรมการทำงานวจยของอาจารยและนสต โดยแบงงานวจย

ได 2 ดาน คอ

งานวจยดานสตวนำ การศกษาคณลกษณะและการแสดงออก

ของยนตางๆ ในปลาดกอย เพอใชเปนดชนชวภาพตรวจการ

สมผสโลหะหนกในแหลงนำ ไดแก ยน Metallothionein,

Catalase, Glutathione peroxidase เปนตน การศกษาผลของ

การผสมสารสกดจากสมนไพรในอาหารเลยงสตวนำ เพอศกษา

อตราการเจรญเตบโต อตรารอด ระบบภมคมกน การแสดงออก

ของยนตางๆ และความตานทานตอเชอกอโรค

งานวจยดานพช การศกษาเกยวกบการคดเลอกพช

ททนทานตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมโดยใชเทคนค

เพาะเลยงเนอเยอพช การสำรวจการเกดโรคพชในระดบ

แปลงและตรวจวนจฉยโรคพชโดยใช เทคนค

Nested PCR และการชกนำใหเกด hairy root

โดยใช Agrobacterium rhizogenes ในพช

สมนไพร เพอกระตนการผลตสารทตยภมทม

ความสำคญทางดานเภสชกรรม

15

AgBiotech Hot News

พชจเอมโอ หรอพชท ไดรบการตดตอสาร

พนธกรรม ไดมการปลกทดสอบในประเทศไทย

ครงแรกตงแตป 2537 โดยมะเขอเทศ Flavr Savr ทมคณสมบตยดอายหลงการเกบเกยว

ของบรษท Calgene เปนพชชนดแรกท ไดรบอนญาตใหมการปลกทดสอบใน

ประเทศไทย ตามดวยการปลกทดสอบฝายบทของบรษท Monsanto ในป 2539

ตอมาการทดสอบพชจเอมโอในแปลงเปดไดถกยบยงในวนท 3 เมษายน 2544 จากการ

เรยกรองของสมชชาคนจน เนองจากในขณะนนประเทศไทยยงไมมกฎหมายวาดวย

ความปลอดภยทางชวภาพ และพบวามการปนเปอนของฝายบทในแปลงของเกษตรกร

กอนทจะไดรบอนญาตใหมการผลตเชงพาณชยได นกวชาการยงคงเลงเหนความสำคญ

ของการวจยพชจเอมโอและไดพยายามผลกดนใหมการวจยและพฒนาอยางตอเนอง

การวจยพชจเอมโอจงดำเนนไปอยางชาๆ ในระดบหองปฏบตการและในแปลงปด

จนกระทง 25 ธนวาคม 2550 รฐบาลไทยไดอนญาตใหมการทดสอบพชจเอมโอในแปลง

เปดอกครง แตจำกดเพยงการทดสอบในแปลงทดลองของราชการเทานนและตองม

มาตรการปองกนแกไขอยางเขมงวด ทำใหยงไมมหนวยงานใดยนขออนมตการทดลอง

ในแปลงเปด

แมวาปจจบนประเทศไทยยงไมอนญาตใหมการผลตพชจเอมโอในเชงพาณชย เรา

อาจเขาใจวาไมมอาหารจเอมโอจำหนายในประเทศไทย แตนนเปนความเขาใจทผด

พระราชบญญตกกพช 2507 แกไขเพมเตม 2542 ไดประกาศหามการนำเขาพช

จเอมโอ 40 ชนด และตอมาไดประกาศเพมเตมหามการนำเขาพชจเอมโออก 49 ชนด

เมอ 14 ตลาคม 2546 นอกจากนนในเดอนมกราคม 2544 กระทรวงสาธารณสขได

ประกาศหามการนำเขาอาหารทมสวนประกอบของ Cry9C DNA sequence (สาร

พนธกรรมของ StarLink corn หรอขาวโพดจเอมโอชนดหนง) หรอโปรตนทสรางมา

จากสารพนธกรรมนในผลตภณฑจากขาวโพด 7 ประเภท ขอบงคบทกลาวมาไดปรบ

เปนประกาศพชตองหาม 85 รายการในเดอนมนาคม 2553 ซงขอบงคบหามการนำเขา

คณกลวไหม ทจะกนอาหารจเอมโอ

ดร.อรชส นภสนธวงศ อรรถจนดา ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตร และทรพยากร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

อาหารจเอมโอมขายในไทยแลวหรอ

อาหารทมสวนประกอบของสารดดแปลงพนธ หรอเรยกงายๆ วา

อาหารจเอมโอ เปนคำทนากลวสำหรบคนไทยหลายๆ คน แต

คนไทยสวนมากคงไมตระหนกดวยซำไปวาอาหารจเอมโอมวางขายและปะปน

อยในตลาดในประเทศแลว

1� 1�

AgBiotech Hot News

โอกาสทจะยอมรบอาหารจเอมโอมากกวา

ดวย การศกษาของ Krualee and Napasin

tuwong (2010) ทำใหเราเขาใจการ

ยอมรบของผบรโภคมากขน จากการ

สอบถามโดยตรง อยางไรกตามการศกษาน

ก อาจไมสะทอนการยอมรบอาหาร

จเอมโออยางแทจรงเพราะไมไดสำรวจ

จากพฤตกรรมการซอ แตเปนการสอบถาม

วาจะซอหรอไม ในสถานการณจรงผบรโภค

สวนมาก อาจไมไดตระหนกวาอาหาร

จเอมโอมจำหนายในทองตลาดและอาจ

ไมไดสงเกตขอความทแสดงบนฉลากวา

เปนอาหารจเอมโอดวยซำ ดงนนแมเขา

คดวาเขาจะไมซออาหารจเอมโอ แตเขา

อาจจะตดสนใจซอ โดยไมไดตระหนกวา

เปนอาหารจเอมโอ และในอนาคตเมอ

อาหารจเอมโอมราคาทถกกวาสนคา

ปกตแบบเดยวกน (โดยทวไปพชจเอมโอ

มตนทนการผลตทตำกวาและใหผลผลต

สงกวาพชปกต) ผบรโภคอาจจะเลอกซอ

อาหารจเอมโอมากขน

พชจเอมโอทกลาวมานไดยกเวนอาหารสำเรจรปทมสวนประกอบของพชจเอมโอ สำหรบ

ขาวโพดและถวเหลองจเอมโอทใชเปนวตถดบในการผลตอาหารคน อาหารสตว หรอ

เพอการอตสาหกรรมกไดรบการยกเวนเชนกน แตจะตองมใบรบรองปลอดศตรพชจาก

ประเทศสงออก สงเกตไดวาถวเหลองและขาวโพดเปนสนคาทไดรบการยกเวนทงๆ

ทเปนพชจเอมโอทสำคญ เหตผลคงเปนเพราะเปนสนคาทประเทศไทยไมสามารถผลต

ไดเพยงพอกบความตองการภายในประเทศ และเปนททราบกนวาประเทศสงออก

รายสำคญกเปนผผลตจเอมโอ เชนในกรณของถวเหลอง แตละปประเทศไทยนำเขา

ผลตภณฑอาหารและอาหารสตวจากถวเหลอง เชน นำนมถวเหลอง และนำมนถวเหลอง

กากถวเหลองกวา 1 ลานตน จากบราซล อารเจนตนา และสหรฐอเมรกา ซงเปน

ผผลตพชจเอมโอรายใหญ โดยสรปประเทศไทยไมอนญาตใหมการนำเขาและผลต

พชจเอมโอ แตไดยกเวนอาหารสำเรจรป ถวเหลองและขาวโพด เราสามารถพบเหน

อาหารจเอมโอแปรรปทนำเขาจากตางประเทศ หรอคาดเดาไดวาอาหารแปรรปทผลต

ในประเทศ แตใชวตถดบจากถวเหลองและขาวโพดนำเขากอาจมสวนประกอบของพช

จเอมโออยดวย

ประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยการ

แสดงฉลากอาหารทไดจากเทคนคการ

ดดแปลงพนธกรรมหรอพนธวศวกรรม

เดอนพฤษภาคม 2546 กำหนดใหผลตภณฑอาหารทมสวนประกอบของถวเหลองหรอ

ขาวโพดจเอมโอ (และผลตภณฑ) เกนรอยละ 5 โดยนำหนกของสวนประกอบหลก

3 อนดบแรก (แตละสวนประกอบมปรมาณตงแตรอยละ 5 โดยนำหนก) ตองตดฉลาก

แสดงขอความวา “ดดแปรพนธกรรม” ซงขอความทแสดงบนฉลากจะตองสามารถอาน

ไดชดเจน นอกจากนนประกาศนไมอนญาตใหมการตดฉลากโฆษณาขอความวาเปน

อาหารทไมใชจเอมโอ เชน “ปลอดอาหารดดแปรพนธกรรม” หรอ “ไมใชอาหาร

ดดแปรพนธกรรม” หรอขอความอนในทำนองเดยวกน เปนตน ดงนนหากผลตภณฑอาหาร

ทเราซอตามทองตลาดไมไดตดฉลากวาเปนอาหารจเอมโอ ไมไดหมายความวาไมม

สวนประกอบของจเอมโอเลย เพราะหากเปนสนคาทมการใชวตถดบจากพชจเอมโอ

ไมถงรอยละ 5 โดยนำหนกขององคประกอบหลก 3 อนดบแรกกไมจำเปนตองตดฉลาก

จากการสำรวจสนคาในซปเปอรมารเกตในกรงเทพมหานครเดอนพฤศจกายน

2553 ไดพบอาหารทแสดงฉลากวา “มสวนประกอบของขาวโพดดดแปรพนธกรรม”

นอกจากนนยงพบวามอาหารทแสดงฉลากวา “ไมมสวนประกอบของถวเหลองดดแปร

พนธกรรม” อยางไมถกระเบยบขอบงคบดวย (ขอไมระบชอสนคา ผอานสามารถ

ตรวจสอบจากฉลากอาหารได) ขอบงคบเรองการตดฉลากอาหารจเอมโอนไดยกเวน

สนคาทผลตโดยผผลตรายยอยทจำหนายตอผบรโภคโดยตรงในวงแคบ เพราะถอวา

ผซอสามารถรบขอมลเกยวกบสวนประกอบจเอมโอไดจากผขายโดยตรง ดงนนอาหาร

ททำจากถวเหลองหรอขาวโพดจเอมโอทวางขายตามแผงลอย หรอตลาดนด ไมวาจะ

เปนเตาหหรอนำนมถวเหลองกไมจำเปนตองตดฉลาก

กลมตอตานจเอมโอในประเทศไทยมอทธพลคอนขางมาก

ตอการกำหนดนโยบายการวจยและพฒนา รวมถงการผลต

พชจเอมโอในประเทศ โดยใหเหตผลวายงไมมหลกฐาน

พสจนถงผลกระทบแงลบในระยะยาวทงตอสขภาพและสงแวดลอม ทำใหผบรโภคไทย

หวาดระแวงและเปนเหตผลทประเทศไทยไมควรผลตอาหารจเอมโอ ดวยเหตน

จะทราบไดอยางไรวาอาหารทเราซอ เปนอาหารจเอมโอ

ความเหนของผบรโภคตออาหารจเอมโอ

จงมการศกษาหลายชนทตองการพสจน

ส ำรวจความค ด เห น ท แท จ ร ง ของ

ผบรโภคตออาหารจเอมโอ การสำรวจโดย

ชนานนท คงธนาฤทธ (2543) Damrongchai

et al. (2001) Thai Topic (2547) และ

สดใจ จงวรกจวฒนา (2548) โดยภาพรวม

พบวาผบรโภคไทยมความหลากหลาย

ในระดบความรเกยวกบจเอมโอ และการ

รบรเกยวกบจเอมโอ มทศนคต ความกงวล

และการยอมรบอาหารจเอมโอแตกตาง

กนเชนกน

การศกษาดงกลาวทำใหเราทราบ

ความคดเหนและความรของผบรโภค

เกยวกบจเอมโอ แตไมสามารถบอกไดวา

ผบรโภคจะตดสนใจเลอกซออาหารจเอมโอ

หรอไม Krualee and Napasintuwong

(2010) ไดสำรวจผบรโภคทซอสนคาใน

ซปเปอรมารเกตในเขตกรงเทพมหานคร

จำนวน 340 ราย เพอทดสอบวาปจจยใด

กำหนดการตดสนใจเลอกซออาหาร

จเอมโอ การศกษาพบวาผบรโภคกวารอยละ

60 ตอบวาจะไมซออาหารจเอมโอ แตม

โอกาสจะตดสนใจซออาหารจเอมโอมากขน

หากเขาเช อว าอาหารจ เอมโอทำให

สนคาราคาถกลงและมโอกาสจะเลอกซอ

อาหารจเอมโอนอยลงหากเขาเชอวา

อาหารจ เอมโออาจกอให เกดภมแพ

นอกจากนนผบรโภคทมอายนอยกวากม

เอกสารอางอง ชนานนท คงธนาฤทธ. (2543). การเปดรบ

ขาวสาร ความร ทศนคต และการยอมรบการบรโภคสงมชวตทตดตอพนธกรรม (GMOs) ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สดใจ จงวรกจวฒนา. (2548). การศกษาพชตดตอพนธกรรม (GMOs) กบการเกษตรของไทย. สำนกวจยเศรษฐกจการเกษตร. สำนกงานเศรษฐกจการเกษตร.

Damrongchai, N., T. Noppagornvisate, and M. Chumsukhon. (2001). Public awareness, perception, and attitude toward GMOs in Thailand. Paper presented at the Ninth International Conference of Greening of Industry Network Bangkok. January 21-25, 2001. Bangkok.

Krualee, S. and Napasintuwong, O. (2010). Factors determining the acceptance of GM soybean milk among Bangkok consumers. Contributed paper prepared for presentation at the International Conference on Business and Economic Research. March 15-16, 2010. Sarawak, Malaysia.

Thai Topic. (2547). การรบร ความเขาใจ การยอมรบตอพชและสตวทดดแปลงพนธกรรม. รายงานฉบบสมบรณเสนอตอ ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต.

18 1�

เรองนาร AgBiotech

รศ.ดร.สพฒน อรรถธรรม ผอำนวยการโครงการ ศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพ และความปลอดภยทางชวภาพ ภาควชาโรคพช คณะเกษตร กำแพงแสน ม.เกษตรศาสตร

นบจากปทเรมปลกพชเทคโนโลยชวภาพเมอ พ.ศ. 2539 จนถงป 2553 รวมเปนเวลา 15 ป

พนทปลกพชเทคโนโลยชวภาพนบรวมแลวสงถง 6,250 ลานไร เทยบเทากบพนทของประเทศ

สหรฐอเมรกาหรอจน เฉพาะในป 2553 มพนทปลก 925 ลานไรใน 29 ประเทศ

มประเทศทเรมปลกพชเทคโนโลยชวภาพใหม 3 ประเทศคอ ปากสถาน พมา และสวเดน

หากนบรวมประเทศทอนญาตใหมการนำเขาพชเทคโนโลยชวภาพเพอการใชบรโภคหรอ

เปนอาหารสตวภายในประเทศอก 30 ประเทศ จำนวนประเทศทมการใชพชดดแปลง

พนธกรรมเปนทางการ รวม 59 ประเทศทวโลก

สำหรบประเทศไทย มการวจยและพฒนาดานเทคโนโลยชวภาพมาเปนระยะเวลานาน

แตปจจบนไมไดรบอนญาตใหมการปลกพชเทคโนโลยชวภาพในเชงการคา ยกเวน

เพอการวจย ซงตองไดรบอนญาตเฉพาะเปนรายๆ ไป ตามเงอนไขทคณะรฐมนตรได

กำหนดไวเมอ 25 ธนวาคม 2550 สรปไดวา พฒนาการดานเทคโนโลยชวภาพพชของ

ไทยลาหลงกวาหลายๆ ประเทศทมพนฐานการผลตทางการเกษตรเปนหลก

10 ป ของศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ

(Biotechnology and Biosafety Information Centre-BBIC)

ศนยขอมลฯ มเปาหมายในการนำเสนอขอมลขาวสารทถกตองเปนจรงตามวธการ

ทางวทยาศาสตร ของเทคโนโลยชวภาพและผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพ โดยเฉพาะ

เทคโนโลยชวภาพดานพชใหกบสาธารณชนทวไปไดรบทราบ ในรปแบบของเวบไซต

(www.safetybio. agri.kps.ku.ac.th) และจดหมายขาว

นอกจากน ศนยขอมลฯ ไดจดฝกอบรมและสมมนาทางวชาการดานเทคโนโลย

ชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ ใหกบกลมหรอคณะบคคลทสนใจ เชน นสต

นกศกษา เกษตรกร และหนวยงานราชการทเกยวของ เปดโอกาสใหมการฝกปฏบตการ

และเรยนรของจรงเกยวกบพชดดแปลงพนธกรรมหรอพชจเอมโอ เปนตน

ผลงานทวดไดของการดำเนนงานในระยะเวลา 10 ปทผานมามหลายกรณ เชน

GMOsกบ ศนยขอมล เทคโนโลยชวภาพ

และความปลอดภยทางชวภาพ

ตามตดสถานการณ จำนวนผเขาชมเวบไซต ซงปจจบนนมมากกวา 5 ลานคนจาก 134 ประเทศ สำหรบ

ประเทศไทยมผรบขาวสารผานทางอเมลคดเปน 0.18% ของประชากร หรอเทากบ

13,000 คนตอลานคน นบวาเปนสดสวนทสงทสดในโลก สำหรบจดหมายขาวนน

ศนยขอมลฯ ไดจดทำขอมลออนไลนเพอใหผสนใจเขาชมไดฟรจำนวน 30 ฉบบ

ศนยขอมลฯ ยงเปนเครอขายของ Global Knowledge Center (KC) ขององคกร

ISAAA ซงมสมาชกมากกวา 20 ประเทศทวโลก ทำใหการรบรและแลกเปลยนขอมล

ขาวสารเปนไปไดรวดเรวยงขน

อนาคตในการกาวยางสปท 11 ของศนยขอมลฯ

ภารกจทศนยขอมลฯ ไดเคยดำเนนงานมาจะตองดำเนนงานตอไปอยางตอเนอง

และมประสทธภาพ มการกำหนดกลมเปาหมายชดเจนขน เชน กลมผบรโภค เพอให

ไดทราบและเขาใจถงความปลอดภยของอาหารทไดจากสงมชวตดดแปลงพนธกรรม

และหนวยงานทรบผดชอบตอการทดสอบภาคสนามของพชเทคโนโลยชวภาพ เพอ

เสรมสรางความเขาใจเกยวกบความปลอดภยทางชวภาพ

การแสวงหาเครอขายภายในประเทศจดเปนเปาหมายสำคญอกประการหนงของ

ศนยขอมลฯ การสรางเครอขายจะชวยใหการแลกเปลยนขอมลเกดขนไดอยางรวดเรว

แกกลมเปาหมาย ศนยขอมลฯ ตองปรบปรงขอมลใหทนสมยอยเสมอ เพอใหผใชบรการ

มความมนใจวาขอมลทไดรบทนตอเหตการณ เปนจรง และอางองได

การเปลยนแปลงทอยากเหนของเทคโนโลยชวภาพดานพชในประเทศไทย

มหลายเรองทอยากใหเกดขนกบเทคโนโลยชวภาพดานพชในประเทศไทยเรา

แมวาอาจเปนไปไดยาก แตโดยความเหนสวนตวแลวมอย 3 เรอง ทคาดหวงวานาจะ

เกดขน เพอความเจรญกาวหนาทางการเกษตรของประเทศ คอ

ความเขาใจตรงกนวา เทคโนโลยชวภาพเปนเครองมออยางหนงในการพฒนา

พนธพชใหมลกษณะตรงตามทเราตองการในระยะเวลาทสามารถคาดคะเนได เชน

ลกษณะการตานทานตอโรค แมลงศตรพช ทนความแหงแลง และมคณคาทางอาหาร

และโภชนาการสง เปนตน เมอไดพนธดแลว เกษตรกรจะนำไปปลกในระบบการผลต

แบบตางๆ เชน เกษตรเคม เกษตรอนทรย หรอ เกษตรกรผสมผสาน กยอมจะทำได

รฐบาลใหการสนบสนนการคนควาและวจยดานนอยางเตมศกยภาพ ทงนเนองจาก

เรามทรพยากรบคคล แหลงวตถดบ ตลอดจนปญหาดานการผลตตามลกษณะ

พนทและภมประเทศของเรา การสรางองคความรและเปนเจาของทรพยสนทางปญญา

ในเรองดงกลาวจะชวยลดการพงพาเทคโนโลย ไมวาเมลดพนธพชและเทคโนโลย

การผลตในรปแบบตางๆ ในขณะเดยวกน จะเปนการเพมรายไดใหแกเกษตรกร ในรป

ของการเพมผลผลต ลดตนทนการผลต และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

เกษตรกรไทยมโอกาสไดใชผลตภณฑ

เทคโนโลย เชน สามารถปลกพช

เทคโนโลยชวภาพไดตามความตองการ ซงเปน

เรองทแปลกแตจรง เพราะในขณะทมการ

หามปลกพชเทคโนโลยชวภาพในเชงการคา

แตประเทศกลบอนญาตใหนำเขาขาวโพด

และถวเหลองเทคโนโลยชวภาพมาใชภายใน

ประเทศมานานนบ 10 ป เกษตรกรยอมรด

กวาใครวา การใชพนธพชชนดใดจะ

เหมาะสมตอระบบการผลตของพวกเขา

แตถาไมเปดโอกาสใหเกษตรกรไดทดลอง

ปลก เทากบเปนการปดโอกาสทจะไดเรยนร

ใหเทาทนกบเกษตรกรจากประเทศอน

ซงอาจเปนคแขงสำคญของเกษตรกรไทย

ทงในปจจบนและอนาคต

�0

ภาพขาวกจกรรม

14 มนาคม-2 เมษายน 2554 : มหาวทยาลยเกษตรศาสตรศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร จดอบรมเชงปฏบตการชววทยาโมเลกลและชววทยาของเซลล

(Molecular and Cellular Biology Laboratory) ณ อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยมวตถประสงคเพอใหความรพนฐานดานอณชววทยาและนวชวศาสตร ใหกบนสตนกศกษา ของสถาบนเครอขาย ศนยความ

เปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร และผสนใจอนๆ และไดลงมอปฏบตอยางจรงจง ซงมนสตนกศกษาจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยสงขลานครนทร และนกวชาการจากกรมวชาการเกษตร เขารวมชนเรยน รวมจำนวน 26 คน

13 มกราคม 2554 : มหาวทยาลยเกษตรศาสตรศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร รวมกบ คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร จดฝกอบรมเรอง

“Novel Chromosome Technologies for Plant Breeding“ โดยม Professor Dr.Hans de Jong, Head of the Cytogenetics team, Laboratory of Genetics, Wageningen University, The Netherlands เปนผบรรยาย ณ หอง A -106 อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยมผเขารบการฝกอบรมจากหนวยงานทงจากภาครฐและเอกชน จำนวน 41 คน

25-28 มกราคม 2554 : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร รวมกบ คณะเกษตร กำแพงแสน จดการสอน mini-course

เรอง “Molecular Basis of Plant Defense” โดยเชญนกวทยาศาสตรผเชยวชาญ Professor Jean-Pierre Metraux, จาก Department of Biology, University of Fribourg, Fribourg, Switzerland มาเปนอาจารยผสอน ณ หอง A-420 อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยมนกวชาการ นกวจย และนกศกษาจากภาครฐและเอกชนเขารวมจำนวน 55 คน

1 กมภาพนธ 2554 : มหาวทยาลยเชยงใหม โครงการศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยชวภาพเกษตร และศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร

คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม จดบรรยายเรอง Molecular Basis of Plant Defense โดยเชญนกวทยาศาสตรผเชยวชาญ Professor Jean-Pierre Metraux, จาก Department of Biology, University of Fribourg, Fribourg, Switzerland เพอใหเขาใจในดานเทคนคและวธการทใชในการวจยเกยวกบงานดานความตานทานพชมากยงขน และไดรบความรวชาการใหมๆ สามารถนำไปพฒนางานวจยทางดานเทคโนโลยชวภาพเกษตรและสรางเครอขายงานวจยรวมกนตอไปในอนาคต โดยมผเขารวมอบรม 100 คน

11-20 กมภาพนธ 2554 : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

ศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ไดเขารวมงานนทรรศการเกษตรเจาคณทหารแฟร 2554 ของคณะเทคโนโลยการเกษตร ในหวขอ “เกษตรเมองกรง มงพฒนาเกษตรไทย เทอดไทองคราชน” โดยไดแสดงนทรรศการใหความรเกยวกบเทคนคทางดาน

ชวโมเลกล เชน การสกดดเอนเอจากผกและผลไม นอกจากนยงมการนำเสนอผลงานของนกศกษาหลกสตรเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร ทไดรบการสนบสนนงบประมาณการวจยจากศนยฯ โดยมผสนใจเขาชมการนำเสนอเปนจำนวนมาก

8 มนาคม 2554 : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

อาจารยและนกศกษาระดบปรญญาโทสงกดศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง จำนวน 15 คน ไดเขารวมโครงการศกษาดงานกบสำนกบรหารวชาการและวจย เรอง การบรหารจดการระบบการกำจดของเสยอนตรายในโรงพยาบาล ณ โรงพยาบาลศรราช ตงแตเวลา 08.30 - 13.30 น. และรวมลงนามถวายพระพร พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ณ ศาลาศรราช 100 ป