ธรรมบรรณาการ | ฉบับที่ 14 ... · 2012. 2. 14. ·...
TRANSCRIPT
ธรรมบรรณาการ | FREE COPY
ฉบบท 14 | กมภาพนธ 2555 www.sdsweb.org
ความรก... คอการแบงปน
ดร. สรณรชฎ กาญจนะวณชย
เจรญ-อรวรรณ โอทอง
ทนงศกด ศภทรพย
ธนวรรธน วรรธนะภต
ในมมมองของ
Love is Sharing
issue
14
| Feb
ruar
y 20
12
2
ความรก...คอความงอกงาม
ความรก...คอพลง
รกอยางไรจงจะไมทกข...กตองรกอยางไมหลง เพราะหลงคอรกไมเปน
รากของความรกทมสตปญญา มความเขาใจ จะท�าใหเรากลาหาญทจะรก
และเมอรกดวยสตปญญา รกดวยความเขาใจ ความรก...จะท�าใหคนตาสวางได เพราะความรก
จะท�าใหคนถางใจตวเองใหกวาง และวางอคต
การมองคนทเรารกอยางทเขาเปนโดยไมเปนทกข จงท�าใหสามารถถนอมรกไวอยางทรงพลง
แมวาสงนนจะยงตองการโอกาสปรบเปลยน หรอแมแตคนทรกอาจจะยงตองการคนทจะชวยพยง
ความรกนใหเขาไดทรงตวอกครงหลงจากเกดการเปลยนแปลง
ฉะนน การตดสนคนทเรารกกบการใหโอกาสคนทเรารกจงเปนการถางใจของคนทรกเปน
ความรกไมมการบงคบ ความรกจงเปนเรองทตองมวนยมาก ถามสจจะทจะตนมาในทกเชาวาจะ
ไมท�าใหคนทเรารกเจบปวดเพราะเรา เราคงตองส�ารวมระวงกายกรรม วจกรรม ซงมมโนกรรมทม
ความสจรต ถาเราจะอธษฐานจตทจะรกใหเปน เราคงตองกลบมาส�ารวมระวงกรรมทงสามของเรา
แลวตงใจทจะท�าใหส�าเรจ โดยมคนทเรารก เปนเหมอนโจทย เหมอนการบานทเราจะตองสอบใหผาน
ถาใครคดวาวธการทกลาวนดนาเหนดเหนอย กคงตองท�าความเขาใจเสยใหม เพราะความรกทด
จะไมมความเหนดเหนอย คนทเหนดเหนอยแสดงวายงใหไดไมถงทสด ถาคนทใหจนถงทสดได แม
สงทรกจะยากเขญอยางไร เรายงขอบคณสงนนได เพราะมนเปนการบาน เปนโจทยทจะท�าใหเรา
ขวนขวายทจะปรบปรงเปลยนแปลงการกระท�าของเรา
เราตางอยากเหนความรกเชนนบนโลกมใชหรอ เราจะเหนจากทใดละ ถาไมใชทใจของเราเอง
ความรกในความหมายของการใหคงหนไมพนค�าวาใหอภย ความรกคอความกรณา ความรกคอ
การชนชมยนดในการใหโอกาสทจะเปลยนแปลง มองคนทเรารกอยางไมซ�าเตม ไมจบผด แตมศลปะ
ทจะรก ทจะสงเสรม ใหเกดการเปลยนแปลงในตน และการกลบมาใหโอกาสตวเองทจะมความอม
เอมกบความรก กเปนเมตตาภาวนาดวย
ฉะนน กลบมาเถอะคะ กลบมา...
รกชวต
รกผใหชวต คอพอแมของเรา
รกบคคลทอยเบองหลงความส�าเรจของเรา คอครบาอาจารย
รกธรรมชาต คอดน น�า ลม ไฟ ทอยในตวเรา
รกโอกาสและหนาทการงานอนยากล�าบาก ทเคยวกร�าใหเราแกรงขน
รกไดแมกระทงศตร เพราะเขาท�าใหเราใหอภยไดมากขน
รกเพอน ในฐานะของเพอนรวมทกข
แลวใหอยางไมมทสด ไมมประมาณ
เปนความรกทไมมเงอนไขของความเหนแกตว
มาภาวนากบความรกกนเถอะ
issue
14
| Feb
ruar
y 20
12
2
ถาแผนดนนไมมความรก กไมมเสถยรธรรมสถาน
และความรกทม...กเปนความรกทมความเขาใจ
เปนความรกทไมยดถอครอบครอง
เปนความรกทสงเสรม สนบสนน พรอมเกอกล ใหโอกาส
และใหความศรทธาในสงทตนเองรก
มความกตญญเปนพนฐานในการท�าใหเกด
มความกรณาเปนพนฐานในอนทจะท�าใหเกดความยงยนของความรก
เมอเราปดประตความหลงลงได
ความรทจะท�าใหเกดการถนอมรก และเปนรกทยงยนกไมเกนความสามารถของมนษยชาต
25 ปทผานมา เราไดใสเมลดพนธแหงความรกลงไปในแผนดน เตมความเขาใจ ความศรทธา
ความกรณา และความกตญญตางปย กอเกดเปนรากแหงความเปนอรยะของผคน ทไมวาจะมา
มด หรอมาสวาง แตทกคนสามารถทจะเดนทางอยบนหนทางของอรยะ บนหนทางของปญญา ศล
สมาธ ทจะท�าใหเปนอสรชนไดอยางเทาเทยม ดวยความรกทไมมเงอนไข เปนความรกทเปนอสระ
อยางแทจรง
ต�านานรกเลมนเรมตนขนเมอวนท 25 มกราคม เมอกวา 30 ปทผานมา
ไมมใครทอยขางหนาเราโดยทเราไมเคยรจกมากอน คนทอยขางหนาเราจงควรเปนคนพเศษท
นอกจากเราจะไมควรท�าใหเขาเจบปวดเพราะเราแลว ยงตองสามารถทจะใชความรกและความเขาใจ
ชวนกนเดนทางไปบนหนทางทถกตอง เมลดพนธแหงความรกทมความเขาใจจงจะเรมหยงราก และ
เปนรากของอรยชน เปนรากของโพธ
เมอเมลดพนธแหงโพธไดหยงรากเพราะมความรกและความเขาใจ กจะเปนการหยงรากของ
อรยะลงไปในแผนดน และใหรมเงากบโลก
พระแมธรณ ณ ทแหงนจงรบรไดถงอานภาพแหงรก และเมอความรกเตบโตอยบนหนทางท
เดนไปดวยกนดวยดอยางไมมความเกลยดชง และมกรณาอยางลกซงเชนน ความรกนนกน�าความ
ชมชนกลบสสงคมโลก
เมอความรกไมขามเสนไปถงความหลง การตดสนใจเปนเจาของแผนดนแหงนจงเปนการตดสน
ใจอยางมความรกและความเขาใจเปนรากฐานของการซอ
แผนดนนจงไมใชของใคร
หากแตแผนดนนจะเปนไปเพอท�าใหเกดแบบฝกหดแหงการขดเกลาจตใจของเราใหเกลยงเกลา
จากกเลส จงไดชอวารกทไมมเงอนไขของความเหนแกตว
เมอกเลสเบาบาง เมลดพนธแหงโพธไดรบการบมเพาะ กอปรกบความเสยสละ ซงความเสย
สละนมขนทใด ทนนยอมมธรรมะอนมนคง...
แผนดนนจงมธรรมะอนมนคงนก
แลวชมชนแหงรกกเกดขน...ในนาม...
เสถยรธรรมสถาน
จาก
ผกอตง
แมชศนสนย
เสถยรสต
ธรรมสวสดในเดอนแหงความรกน ดฉนไดรบเกยรตจาก ทานแมชศนสนย เสถยรสต
ใหเปนบรรณาธการรบเชญ การกลบเขาไปทเสถยรธรรมสถานครงนเหมอนไดกลบไป
เยยมบานทยงคงรมรนและสงบเยน แมจะมสงปลกสรางเพมขนตามการขยายตวของ
งานสรางโลกดวยพระธรรมตามเจตนารมณของทานแมช
สบปทแลวคณแมใหโอกาสดฉนรบใชพระพทธศาสนาดวยการท�า สาวกา นตยสาร
เพอชวตทงดงามและเปนอสระ ถอเปนมงคลชวตทไดเขาสเสนทางธรรมจากการท�างาน
ส�าหรบธรรมสวสดเลมน เมอไดปรารภกบทานในมมมองของ ความรก...คอการแบงปน
เรามองถงคนทจะท�าใหเกดการตระหนกรวาโลกของเราก�าลงปวยและตองการการเยยวยา
ดวยความรก ความกตญญตอดน น�า อากาศ ตนไม ทใหชวตแกเรา ชอของ ดร. สรณรชฎ
กาญจนะวณชย เลขาธการมลนธโลกสเขยว จงเปนชอแรกทเราเลอก ตามดวยเรองราว
ของครกนกปนจกรยานรอบโลก เจรญ-อรวรรณ โอทอง สงททงสองไดเรยนรคอธรรมะ
ในใจตนและผคนทไดผานพบและเขาไดน�าประสบการณดๆ เหลานไปเลาใหเดกๆ ทว
ประเทศ เพอสรางแรงบนดาลใจ หรออยางนอยกจดความฝนใหตวเองได จากนนเปนเรอง
ของการ ให...ดวยหวใจ ทนงศกด ศภทรพย จะท�าใหทกทานซาบซงกบค�าวา ชวตใหม
ทเกดขนจากการดบสญ ใครปตในมหากศลนสามารถแจงความจ�านงไดทสภากาชาดไทย
และปดทายดวย “โปป” ธนวรรธน วรรธนะภต หนมทไดรบการโหวตจากเราแลววา
นอกจากใบหนาอนหลอเหลาแลว ยงมหวใจทหลอหลอมดวยธรรมะ เปนแบบอยางทด
ของเยาวชนรนใหมทธรรมสวสดฉบบนภมใจน�าเสนอ
ขอบคณเพอนรวมงานจากบรษทรกลกกรปทรวมกนผลต ‘ธรรมสวสด’ ฉบบนจนส�าเรจ
ลลวง : ปวณา กลดจ�าป ปรมาภรณ รงแจง และภญโญ ถวลวฒน
ธรรมสวสดคะ
จาก
บรรณาธการ
ธดา มหาเปารยะ
บรมานนท
แผนดนน
มตำานาน
แมชศนสนย
เสถยรสต
หนงอาทตยกอนหนา
กระตกน�าสชมพถกหยบขนมาจากเปสะพายหลง กอนขอมอเรยวซงโผลพนแขนเสอตวหลวมจะหมนเปด
ฝากระตกและดมน�าในขวด...นนคอภาพทฉนเหน เมอเชอเชญใหคณออยมานงยงบรเวณทเตรยมไวรบรอง
เรยบรอยแลว
ส�าหรบคนทวไป ภาพนนอาจเปนภาพธรรมดา แตส�าหรบคนทพอจะทราบเรองราวเกยวกบผหญงผมเปย
คนนมาบาง ภาพนบงบอกถงบคลกและแสดงถงความใสใจทมตอสงแวดลอมไดดมากประการหนง
เพราะอะไรเธอจงกลายมาเปน ‘ตวจรง’ ทท�างานอนรกษมาอยางยาวนาน คอประเดนค�าถามกวางๆ ท
ฉนคดไว สวนค�าถามแรกทออกจากปากไป คอเพราะอะไรเธอจงมาสนใจเรองสงแวดลอมได
“ม 2 สวนคะ สวนแรกตองบอกวา ‘แม’ แมของออยเปนคนทเตบโตมากบธรรมชาต เขาไปโรงเรยน
ทถอใหธรรมชาต ศลปะ และดนตรเปนคร ดงนนเขาจะผกพนกบธรรมชาตมาก ไมวาท�าอะไรกเกยวของ
กบธรรมชาต เรยกวามธรรมชาตเปนคร แมชอบดอกไม ชอบเหด ชอบสงมชวตตางๆ ชอบ biology ชอบ
ชววทยา พอมลก กแนนอนวาแมตงใจถายทอดสงนมาให แมตงใจใหออยอยใกลชดกบธรรมชาต มมมมอง
ทเปนมตรกบธรรมชาต แมจะเลานทานสนกๆ ใหฟง อยางเรองปลาฉลามในหมเกาะกลเบรต เรองงใน
แอมะซอน จนไปถงเรองแมงมมหลงบาน นคอสวนของแมทดแลและถายทอดใหความรกใหเรา...
“ประการท 2 คอเรองของบรบท คอในสงคมไทย ออยคดวาเปนเดกเมองรนสดทายทโตมาแบบใกลชด
ธรรมชาต เปนคนรนสดทายทสามารถเขาถงธรรมชาตแบบทยงไมเชอง ธรรมชาตทยงเปน wilderness อย
บานออยอยสขมวท กรงเทพฯ กจรง แตสขมวทเมอกอนเปนทงนา เปนบงบว มงเยอะ แมท�าใหรกงนะคะ
ไมใชรกแบบเอามากอดมาอะไร คอตองรถงภย ไมของแวะ แตกใหความเคารพและสามารถทจะอยรวมกน
ได ฉะนน บานแมจะไมตง มแตเขยออกไปทบง แลวแมจะสอนใหจ�าแนกงเปน งพษ งไมพษ งกนปลา ไมใช
เหมารวมไปหมด เพราะฉะนนเราเลยเขาถงธรรมชาตไดงายอยแลว…
“ความทหลงบานเปนทองนา แหม! พดแลวเหนความแก (หวเราะ) ออยอยในสมยทเหนหมอกยามเชา
ในกรงเทพฯ ตอนเชาหมอกเปนสายเหมอนกบทเราเหนตามทองนาในชนบท ซงเดกเดยวนจะไมมวนเหน
แลวเพราะคอนกรตมนเยอะ พอเหนหมอก กจะเปดประตไมไผหลงบานออกไปเดนตามทองนา ของเลนก
เปนของในธรรมชาต ไดเหนแมงมมน�าทอยใตน�าและท�าสถานอวกาศใตน�าไวเกบอากาศ นาดมาก” คณออย
เลาความหลงใหฟงดวยน�าเสยงสนก กอนเรมเลาเรองคณพอของเธอตอดวยดวงตาเปนประกาย
“พอออยชอบเลนเรอใบ พอเปนวศวกร เปนนกประดษฐในโรงรถ พอจะสงเกตธรรมชาตแบบนกฟสกส
เรยนรพลงตามธรรมชาตแลวเอามาใชในการกอสราง สรางนนสรางน ท�ากงหนลมสบน�า และเพราะพอรก
ทะเล พอเลยสรางบานทศรราชา ไปทโนนแคยนทโขดหนกมปลาฉลามมาวายใกลๆ โฉบไปเฉยวมา นนคอ
เมองไทย 50 ปกอน นนคอสงทเดกๆ สามารถเขาถงได...ออยถงบอกวาออยมบรบทเปนครดวยไงคะ มพอ
มแมทใกลชดกบธรรมชาตและถายทอดใหเรา…
ถาเปนกอนหนาน การเหนผคนมากมายตอแถวหนา
เคานเตอร แลวกลบออกมาพรอมแกวพลาสตกท
ภายในบรรจเครองดมปลกความสดชนและหลอดส
เขยว...คงเปนเรองธรรมดาทไมนาสนใจเลยสกนดเดยว
แตเพราะกอนหนาไมนาน ฉนเพงมโอกาสไดสมภาษณ
ดร. สรณรชฎ กาญจนะวณชย หรอ คณออย
เลขาธการมลนธโลกสเขยว องคกรไมแสวงหาผลกำาไร
ทตงใจดแลและรกษา ‘สงแวดลอม’ มากวา 20 ป ภาพ
ทเหนเมอครนจงอดทำาใหฉนยอนนกไปถงกระตกนำา
สชมพใบยอมไมได
“บอกตรงๆ นะคะ ไมเคยเฉลยวใจแมแตนอยวาธรรมชาตแบบนนจะหายไป ตอนนนยงไปเกาะ นอน
บนหาด ไมมสงกอสราง ไมมอะไรเลย ดดาวเพลดเพลน มความสขมาก แตพออาย 20 สงเหลานนเรมถก
ท�าลายลง จากนนกถกท�าลายอยางรวดเรว มาพเศษจรงๆ ชวง 30 ปทผานมา ซงเรงท�าลายลางกนอยาง
รวดเรวมากดวยการเตบโตทางเศรษฐกจ ไมวาจะเปนธรกจทองเทยวหรอการพฒนาเมอง สงเหลานแหละ
คะทเปนแบกกราวนด ฉะนน เมอเหนมนถกท�าลายไป เลยพยายามรกษาเทาทท�าได”
แมจะรกและเคารพธรรมชาตรอบตวเปนพนฐาน ทวาเบองตนเธอไมไดเรยนเกยวกบธรรมชาตโดยตรง
แตกลบเรยนดานศลปะแทน เพราะคนรอบตวเหน ‘แววศลปน’ ทมในตว
“ออยถกโปรแกรมมาใหเรยนเปนศลปนคะ เหมอนมจรตหรอธรรมชาตบางอยาง สวนหนงอาจจะเพราะ
พอแมดวย คอบานจะไมมของเลน มแตของทพอแมใหสรางสรรคเอาเอง ของเลนส�าเรจรปมนอยมาก ของ
เลนเราคอกระดาษวาดรป คอน ตะป เศษไม เรากสรางบานบนตนไม-ใตตนไมกนไป แลวสมยนนหนงสอกไม
คอยมใหอาน เปนหนบญคณ อ.สนทวงศ มากเลย (หวเราะ) จ�าไดวาอยางแรกเลยทไดอานเองโดยทไมใชแม
เลาตอน 5 ขวบ คอเทพนยายสวเดนเรองนางพญาสมทร ยาว 30 หนา สนกเหลอเกน โตมากบเทพนยาย
เหลาน อกอยางคอเขยนหนงสอ ท�าหนงสอ วาดรปประกอบกนเอง เปนโลกทตองใชจนตนาการเยอะ...
“โตมาทกคนเลยมนใจวาเราจะเปนศลปน แตอยางไรกไมทราบ พอถงอาย 17-18 เรมไมคอยอยากเรยน
ศลปะ ไมใชเกงกาจหรออะไร แครสกวาไมทาทาย แตสดทายกยงไปตามครรลองททกคนเชอวาเราควรไป
นะคะ กเขาโรงเรยนศลปะ เขาไดแตสดทายฝนไมไหว เลยเลกเรยน เราเคารพเพอนหลายคนทสามารถ
ถายทอดความรสกนกคดจตวญญาณของตวเองเปนภาพศลปะและแปะมนไวบนขางฝาได เพราะมนให
อะไรมากมายกบคนทด แตเราท�าไมไดแลว รสกวาตองการท�าอะไรทเปนประโยชนในอกแบบหนง แบบท
เปน direct function อยางถาปนหมอ กตองเอาน�าไปใสได...
“จากนนกท�างานตางๆ นานา เปนลามใหนกขาว เดนทางทวประเทศ สนกสนาน เปดโลก แตอยางทบอก
วาขณะเดยวกนเราเหนโลกทเราเคยคนเคยถกท�าลายอยางรวดเรว เลยรสกอยากหาความรเพมเตมและอยาก
เรยนทางน แตกยงมความไมแนใจ เพราะจรงๆ ไมชอบชวฯ ชวฯ สมยเรยนมธยมฯ ทองจ�าเยอะมาก เปน
cellular biology ไมคอยสนก เลยเปลยนไปเรยนโบราณคด เพราะมนมนยายเกยวกบความสมพนธของ
คนเยอะ ระหวางคนกบปา กบไฟปา กบธรรมชาตอะไรตางๆ ไดอานหนงสอเรอง Lucy (The Beginnings
of Humankind) ทนกโบราณคดเขยนไว สนกมาก เปนฟอซซลทตงชอตามเพลง ‘Lucy in the sky with
diamonds’ ของ The Beatles (รองคลอไปดวย) ดงมาก รจกไหมคะ”
‘คนเลกๆ’ กบ
‘เรองไมเลก’
เพอ ‘โลกใบใหญ’
ดร. สรณรชฎ กาญจนะวณชย
ฉบบท 1
4 | ก
มภาพ
นธ 2
555
3
เรอง : Faung
“เพราะอะไรจงตองอานสงแวดลอมคะ” ฉนสงสย
“เพราะมนท�าใหเรารเทาทนภยอนตรายตางๆ ได มนสามารถจะเปน
ตวเตอนภยลวงหนาได อยางสมมตวาวถชวตทเราด�าเนนอยมนสราง
ปญหาใหกบสภาพแวดลอม เรากจะร และมสตเตอนตวเองไดทน เพราะ
เราสงเกตได อาจจะยงไมรวาท�าไม แตเมอสงเกตไดวามบางอยางไม
ชอบมาพากลหรอผดปกต เราจะร แลวพอเราร เราไปสบเสาะ มนกจะ
ท�าใหเราแกปญหาไดกอนปญหาจะสะสมและพอกพน อกดานหนงคอ
เมอใกลชดกบธรรมชาต เราจะรกมนคะ”
กระบวนการ ‘อาน’ สงแวดลอมของคณออย ปรากฏใหคนทวไปรจก
ภายใตชอ ‘โครงการนกสบสงแวดลอม’ ซงถงวนนพฒนาขนมาแลว 3
ชด ไดแก นกสบสายน�า ซงกระตนใหผคนตระหนกถงความส�าคญของ
สายน�า นกสบชายหาด กระตนใหผคนตระหนกถงความส�าคญของทะเล
ชายฝง หรอนกสบสายลม กระตนใหผคนตระหนกถงความส�าคญของ
อากาศทเราหายใจ
“เรยกไดวาเปนโครงการสงแวดลอมส�าหรบเดกทประสบความ
ส�าเรจมากเลยนะคะ...เลาเรองเดกๆ ในโครงการใหฟงหนอยไดไหมคะ”
ฉนขอรอง
“ตองอธบายกอนวา สาเหตทเลอกท�านกสบสายน�าเปนอนดบแรก
เพราะมองคความรเกยวกบแมลงน�าซงน�ามาใชดไดวาสขภาวะของ
สายน�านนเปนอยางไรอยแลว ในเวลาแค 2 ชวโมงทเดกๆ ไดเดนสงเกต
ลกษณะทางกายภาพของสายน�าและตวออนแมลงน�าเพอน�ามาใชเปน
ตวชวดวาสภาพน�าบรเวณนนเปนอยางไร ทศนคตของเดกเปลยนไปเลย
เพราะเดกๆ สนก แคไดเหนประกายตาใสแวบๆ เวลาสองกลองแลวเหน
แมลงครงแรก เขากตนเตนแลว จรงๆ เขาเคยเหนแมลงพวกนมากอน
นะคะ แตไมเคยดมน การไดส�ารวจดจงเปนเหมอนเขาไดเหนอกมมมอง
ใหมทไมเคยสงเกตมากอน เมอเปนอยางนน ภายใน 2 ชวโมงจะเหน
ปฏกรยาเลยวาเดกๆ ไมอยากท�าลาย ไมอยากท�าใหสายน�าบอบช�า…
“เดกชนบทกบเดกในเมองตางกนคะ เดกชนบทจะใสและ appreci-
ate การไดโอกาสออกไปเรยนนอกหองเรยนมากกวา สวนเดกในเมอง
สมาธจะสนกวา บางทมลงแมลงกเอาไมอยเหมอนกน (หวเราะ) กเปน
ธรรมดาคะ ออยไมใชคนสอนเกง พดกไมเกง แตเราท�างานรวมกนเปน
ทม พยายามใชทกษะและจดแขงของคนทกคน ออยถอวาตวเองเปน
สะพานเชอมนกวชาการกบวทยาศาสตรมาสคนทจะน�าไปสการจดการ
ศกษา เรามเพอนทเกงกจกรรม พดจาสนกสนาน มเพอนทเปนนกจดการ
เราเลยมทมทเขมแขงได ฉะนนเนยเวลาเจอเดกยากๆ เรากไดเรยนรวธ
ทเพอนเรารบมอกบเดก ซงเขากเอาอยจรงๆ นะคะ เพยงแตเรองแบบ
นมนตองใชเวลา จรงๆ เราสรางผลกระทบไดไมมาก เพราะไมไดอยกบ
เขาตลอดเวลา...
“แตอยางทบอกคะ ลองวาเขาสนใจแลว ชอบแลว รกแลว เขาก
อยากจะดแลธรรมชาต เหมอนท�ากจกรรมแลวไดหวใจมาโดยอตโนมต”
คณออยตอบยมๆ
“กวาจะพฒนากระบวนการใหส�าเรจออกมานยากมากไหมคะ” ฉน
ถาม เพราะปกตเดกกบการศกษาธรรมชาตมกไมถกมองวาเกยวของกน
“ยาก แตเปนความยากทสนกและถกจรตคะ และเวลาทปรบจาก
วทยาศาสตรมาเปนเรองส�าหรบเดกกบเปนเรองการศกษาน โจทยเรา
จะไมเหมอนนกวทยาศาสตรอยแลว เชนการจ�าแนกวาแมลงชนดน
เปนอะไร ในทางวทยาศาสตรเขาจะตองดปากมน บางทมการทงนนดง
น ซงจะท�าใหสตวเจบ ตายได พการได เราเลยตองปรบวธการ ไมไป
เอาจากวทยาศาสตรมาทงกระบง ตลอดแนว ทกวธการจะตองเปนสง
แวดลอมศกษา เราอยากใหเดกรกสตว รกธรรมชาต แตไปใชวธการท
ท�าใหสตวเจบหรอบอบช�าเพอหาความร มนกไมถก ฉะนนกเลยรอใหม
หมดเลย เปลยนเปนวาเขาจะตองจ�าแนกสตวโดยไมแตะตองตวสตว
เชน ดหนาตามนโดยทไมไปจบตวมน ไมไปดปากมน แลวไปดเพมวา
มนขยบตวอยางไร ผสมผสานกน แตตองท�าใหงายทสด...
“เราตองการใหเดกไดทงหวและหวใจ สมองโตหวใจฟบไมเอา ม
หวใจแตไมมสมองกไมเอา มนตองไปดวยกน”
แลวค�าวา ‘ไปดวยกน’ กท�าใหฉนนกถงค�าถามส�าคญทเตรยมมาได
อกหนงค�าถาม นนคอ สงแวดลอมและการพฒนาแบบกาวกระโดดไป
ขางหนาของประเทศไทยทกวนน ‘ไปดวยกน’ หรอเปลา
“ตองบอกวาบานเราไมมเปาของการพฒนาทชดเจนวาในอก 20
หรอ 50 ปขางหนาเราอยากจะเปนอยางไร ขณะททวโลกพดถงการ
พฒนายงยน บานเรากลบไมมแผน ไมมนโยบาย ไมมอะไรทออกมาขบ
เคลอนเลย เรายงคงลดภาษรถยนต แตภาษจกรยานกลบสง 30-40 %
เชอไหม บานเราเชยมากคะ (หวเราะ) สวนทางแบบกระแสเขยวเปน
รอยป ออยวาเราตองมความคดทชดเจนนะคะวาจรงๆ แลวเราอยากม
ชวตอยางไร การพฒนายงยนทพดกนปาวๆ นนแปลวาอะไรกนแน จะร
ไดยงไงวายงยน พยายามเขาใจมนจรงๆ พยายามหาความหมายจรงๆ
และหาหนทางเรยนร หาหนทางเดนทางจรงๆ...
“เราก�าลงอยในยคทเพอนออยเรยกวาเปน lost decade มอง
ยอนไปจะพบวาทกวนนเราสญเสยเวลาและพลงไปกบการแยงชง
อ�านาจอยางเดยว ซงมนกลวงมาก เรายงคงแยงชงทรพยากร ยงคง
เบยดเบยนอย ดในเมองสคะ รถยนตเขามาเบยดเบยนทรพยากรสวน
กลางเทาไหร อากาศหายใจหนงละ พนทสาธารณะอกมหาศาลดวย
เราสรางทางดวนไลทคนออกใหรถเขามาอยแทน นคอการเบยดเบยน
คอการแยงชงทรพยากร คณเรมดงรถยนตออกไปส หาทางเลอกอน
สนบสนนจกรยานสคะ สมมตนะคะ ไมไดหมายความวาทกคนตองข
จกรยาน แตมนจะเปดพนท...
“ถาเรายงคงมองไมเหนวาเราจะเดนทางไปไหน เราจะแกปญหา
แบบเฉพาะหนา อยางตอนน�าทวม เราคดไปวนๆ ทดลองไปวนๆ ไมร
ดวยซ�าวาอะไรคอตวบงชวาเราเดนถกทางหรอเปลา เจอน�าทวมมาก ก
มองวาน�าทวมคอปญหา เลยตองหามทวม ตองหาทางระบายน�าเพยง
อยางเดยว จงมแนวคดไปขดล�าน�าตรงๆ สรางซเปอรฟลดเวยเพอ
ระบายน�าลงสทะเล ซงนนเปนวธการทท�าลายระบบนเวศอยางมากมาย
และเปนวธการทฝรงในยโรปเคยท�าเมอรอยปกอน แลว ณ วนนเขาพบ
แลววาปญหาน�าทวมของเขาเกดจากสงนนแหละ และพยายามแก เขา
จงเปลยนวธคดใหม ไมตงโจทยแคบๆ วาจะท�าอยางไรใหน�าระบายเรว
ทสด แตคดวาจะจดการอยกบน�าอยางไร และจะลดความเสยงจากภย
น�าทวมอยางไร”
แลววธการจดการน�าของสหภาพยโรปกท�าใหคณออยประหลาดใจ
เนองจาก ‘ตวชวด’ ซงเขาเลอกใช เปนตวเดยวกนกบทเธอเองกใชใน
โครงการเพอสงแวดลอมของเธอ
“เขาไปอานแผนใหมของสหภาพยโรปแลวตนเตนมาก เปาหมาย
ของเขาชดเจน เขาศกษาจนรแลววานอกเหนอจาก climate change
น�าทวมทเกดขนสวนใหญเปนเพราะเขาไปปดกน สรางก�าแพง สรางแนว
ท�านบตามแนวตลง และไปขดล�าน�าใหตรง ท�าใหไมมพนทรบน�า ไมม
แกมลงตามธรรมชาต เมอรวาปญหาใหญสดมาจากตรงน ไมไดมาจาก
ธรรมชาต เขาเลยวางแผนเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนและฟนฟ
ระบบนเวศน�า พรอมทงตง indicator หรอตวชวดทจะคอยบอกวาเขา
มาถกทศทางหรอไมขนมา ซงอนนเองทนาสนใจมาก indicator ของเขา
คอความเปนอยและความปกตสขของความหลากหลายทางชวภาพของ
สตวและพชในระบบนเวศ...
“เราตนเตนเพราะมนกคอนกสบสายน�า นกสบสายลม ของเรานละ
คอสงทเราพยายามน�าเสนอ ซงจรงๆ มนคอหวใจของการพฒนายงยน
มนเตอนใหเรานกวาวถชวตหรอการด�าเนนชวตของเรานสอดคลองหรอ
เบยดเบยนผอน เราอยรวมกบธรรมชาตไดไหม อยรวมกบชวตอนๆ สาย
พนธอนๆ ไดหรอเปลา เพราะมนเปนผลประโยชนทงกบชวตเหลานน
และเปนผลประโยชนของตวเราเองดวย...
“ถาเรามเขาอยอยางแฮปป เรากขเกยจได (หวเราะ) เรามคณภาพ
ชวตทดเพราะเขาท�างานอยางมประสทธภาพ ทกคนควรรแลววาความ
หลากหลายทางชวภาพในระบบนเวศตางๆ มความส�าคญขนาดไหน
แตละตวเปนเหมอนฟนเฟอง เหมอนคนทมอาชพ มทกษะตางๆ ในระบบ
วงจรแรธาต ดน น�า ลม ไฟ ไนโตรเจน คารบอน ฯลฯ ท�าใหระบบตางๆ
ในธรรมชาตมประสทธภาพ จรงๆ ระบบมนไปของมนอยแลวละ แตเรา
จะใหมนมประสทธภาพหรอเปลา...เทานนเอง (หวเราะ)...
“ความหลากหลายทางชวภาพบอกเราเกยวกบคณภาพของอากาศ
น�า ทมนเหมาะสมกบตวเราดวยเพราะบงเอญเราไมใชแมลงสาบ
(หวเราะ) และบงเอญเรากมกจะชอบสภาพแวดลอมทไลเคนกบแมลง
น�าชอบดวยเหมอนกน”
“แสดงวาจรงๆ นโยบายไมควรจะเปนการส แตควรหาวาจะอยกบ
ธรรมชาตอยางไรมากกวา…ใชไหมคะ” ฉนพยายามสรป
“ใชคะ จะสไดอยางไร เขายงใหญกวาเราตงเทาไหร เขาเปนแมของ
เรานะ ออยคดวาคนชอบใชวธหนธรรมชาต หนปญหา อยางอากาศ
รอน คนกหนเขาไปอยในหองแอร ในรถตดแอร เราเจอปญหาอะไร
เราหนหมด เมอหนกเลยกลายเปนคนทสรางปญหาแทน ‘จะใหท�ายงไง
มลพษเยอะ ฉนกตองหนไปอยในรถตดแอรส’ แลวกกลายเปนคนปลอย
มลพษซะเอง (หวเราะ) แตเมอไรทคณออกมาเผชญหนากบปญหา มน
จะท�าใหคณเขาใจ และท�าใหหาวธแกปญหาไดตรงจดมากกวา”
“ขออนญาตยอนกลบไปถามเรองกอนหนาน...เปนไปไดไหมคะวาเปา
หมายของบานเราคอ ‘เงน’ เราอยากเปนประเทศรวยๆ” ฉนพดแทรก
ทนททนกขนได
“เงนไมใชของเสยหาย เงนเปนเครองมอทท�าใหเราแลกเปลยน
แรงงานและของมคาไดสะดวก ประเดนอยทวาเราจะท�าระบบการเงน
ในสงคมโลกมนษยของเราใหสอดคลองกบความเปนจรงในโลกธรรม-
ชาตไดไหม ถาท�าไมได ในทสดการเงนของคณกจะเกดปญหา...
“eco แปลวาอะไรทราบไหมคะ รากมาจากภาษากรก ค�าวา okios
แปลวาบาน ค�าวา ecology นเวศวทยา กบ economics เศรษฐศาสตร
มรากศพทเดยวกน คอ eco คอบาน โลกใบนคอบานของเรา economics
หมายถงการศกษากลไกการตดสนใจใชทรพยากรในสงคมมนษย หรอ
อกนยหนงเปนการดแลจดการบาน สวน ecology เปนการศกษาวาบาน
ทเปนโลกของเรามระบบท�างานอยางไร ทงสองศาสตรควรจะเปนเรอง
“ไมคะ” ฉนตอบพลางสายหว คณออยท�าทาเซงๆ ทฉนไมรจกเพลง
ดงขนาดนน กอนเลาใหฟงตอวา เธอเลอกเรยนโบราณคดในสาขามนษย
กบสงแวดลอม
“พอไปถงมหาวทยาลยลอนดอน วชาโบราณคดมสาขามนษยกบ
สงแวดลอม ซงท�าใหตอมาเปลยนไปเรยนภมศาสตรและนเวศวทยา
เพราะจรงๆ เนอหา 2 วชาเหมอนกน ตางกนแตยคสมย สรปวาจรต
เราคอแบบน ชอบดการเชอมโยง การสมพนธของสรรพสง เพราะโดย
ธรรมชาตเปนคนทมองเหนความสมพนธของเรองเหลาน”
“แปลวาตองสนกกบการเรยนมาก” ฉนถามแทรก เพราะเชอวาม
คนไมมากนกทรชดเจนวาตวเอง ‘ถกจรต’ กบอะไร และไดเรยนอยาง
ทอยากเรยนจรงๆ
“ตอนเรยนปรญญาตรสนกมากคะ แตปรญญาเอกไมชอบ เพราะ
ปรญญาตรนคณไดเรยนรเรองทสนกทสดแลว ไดรบรผลงานทคนอน
มากมายเพยรหามา แลวคณกเอามนมาเชอมโยง มนคอการไดเหนสด
ยอดของผลลพธทางวชาการ แตปรญญาเอก...ไมคะ คณตองเปนคน
บากบนไปหาองคความรนน ตองมสถตเกยวของ (หวเราะ) มนรสกทกข
ทรมานเพราะตองเกบขอมลซ�าซาก เพอนบางคนเขามพลงความอยาก
รมาก เขามจรตบางอยางทเปนนกวจยจรงๆ เขากไมเบอหรอก เพราะเขา
รวาก�าลงหาขอมลเหลานไปเพออะไร เรากเหนเปานะ แตขอโทษ เบอ
เปนบาเลย เบอสดๆ (หวเราะ) แตเมอเรมแลวกตองท�าใหเสรจ แลวก
ตองท�าใหเสรจแบบท�าดดวย ไมใชชยๆ นะคะ เลยคอยใหรางวลตวเอง
บอยๆ ไปเทยวบอยๆ...
“นนท�าใหรวาจรงๆ จรตตวเองอยตรงไหน มนเหมอนอยกงๆ อยาง
ถาท�างานสอกอาจจะไมไดเลนอะไรลก แตเปนแบบนกวจย นกวชาการ
กอาจจะลกเกนไป เรยกรองสถต ทฤษฎ มากไปหนอย เลยตองนงหา
จดทเหมาะสมซงเราจะท�างานไดดดวย สนกดวย เพราะถาเปนอยางนน
เราจะใหกบสงคมไดดทสด ชวงนนเลยเหมอนฮปป คนหาไปเรอยๆ”
แลวหนงในโอกาสทเธอเลอกใหตวเองไดเขาไปมสวนรวม ‘ท�า’ เพอ
สงคมอยางจรงจงกเกดขนในป พ.ศ. 2538 โดยเธอตดสนใจมาท�างาน
กบมลนธโลกสเขยว ซงตอมาแทบทกคนกรจกเธอจากการท�างานทน
นนเอง
“สนใจเรองการผลตสออยแลวคะ และมลนธโลกสเขยวกท�างาน
ดานนอย อกอยางเพราะ หมอมราชวงศนรศรา จกรพงษ ซงเปนผกอ
ตงและประธานมลนธเปนญาตทมจรตคลายกน คยกนรเรอง คณหญง
นรศรานเขาจะท�าพวกหนงสอวชาการ สถานการณสงแวดลอมเยอะ
สวนเราเดกกวาหนอย เลยมองวาไมควรจะมเฉพาะดานทเปนขอมล แต
ควรมกระบวนการการเรยนร การศกษาดวย เพราะพดงายๆ จดประสงค
ของโลกสเขยว คอเราพยายามไปสการเปลยนแปลงทดขน เราตองการ
เหนการเปลยนแปลงทขบเคลอนไดดวยขอมล ซงจะน�าไปสความรและ
ปญญา ซงจะเหนไดวาทกวนนเรากยงขาดเรองนอย...
“พศราท�าดานขอมลความร เยอะแลว เราเลยอยากท�าเรอง
กระบวนการการเรยนรและวธการทคนจะหาขอมลไดเองใหมๆ ออย
สนใจมานานแลววาจะมวธการไหนทท�าใหคนสามารถอานธรรมชาตได
เหมอนอานหนงสอ เราชอบหนงสอมากและรสกวาหนงสอมบญคณ
มาก ไดความรเยอะมากจากหนงสอ เลยคดวาถาอานสงแวดลอมได
เองเหมอนอานหนงสอ กเปนเรองด เชน มองไปทตนไมกรแลววาทน
เปนอยางไร มนท�าใหเราอานออก เลยน�าหลายศาสตรมาผสมกนเพอ
พฒนาวธการทจะท�าใหคนอานสงแวดลอมได”
issue
14
| Feb
ruar
y 20
12
4
เดยวกนแทๆ แลวท�าไมมนเปนเรองตรงขามกนทเหมอนเปนคศตรกน
ไปได ปญหาคอระบบการเงน ระบบเศรษฐศาสตรทเราสรางขนมนไม
สะทอนราคาทแทจรงของสงแวดลอม มนไมสะทอนคาของระบบนเวศ
พดงายๆ วาขณะน หลายสงหลายอยางทเราซอหามาไดในราคาถกน
จรงๆ มนไมไดถก ทมนถกเปนเพราะเราไมคดตนทนทางสงแวดลอม
เราไมคดตนทนทางสงคมตางหาก...
“เพราะฉะนน เราตองปฏรปการคลงเพอสงแวดลอม หมายถงระบบ
ภาษ ระบบการเงน การค�านวณตนทนของเราจะตองเปลยนวธคดใหม
เพอใหราคาสะทอนความเปนจรงของระบบนเวศ ตรงนนโยบายรฐชวย
ได ของทสกปรก ทแยๆ ทปลอยมลพษกอยาไปอดหนน ของทดๆ ทมน
green ทมนหอมๆ กไปอดหนนส มนงายแคนนเอง เพยงแตเราไมท�า
เชนเราอดหนนเกษตรทใชสารเคม ท�าใหมนราคาถก เราไปสรางระบบ
ผลตขนาดยกษทท�าใหสนคาเหลานราคาถก แตมนเปนราคาโกหกไง
ลองดงายๆ ปยท�ามาจากอะไร เราไปขดน�ามนขนมาท�าปยนะ โอย!
ถาใหเลากลไกทางนเวศจะซบซอนมาก ตองหยดๆๆ (หวเราะ) วงจร
ไนโตรเจน* เปนเรองสนกมาก แตเปนเรองทซบซอนมาก”
แตแลวคณออยกไมไดหยด (เพราะฉนขอไววาอยาเพงหยด...กเรอง
ของธรรมชาตรอบตวมนนาสนกจรงๆ นนา...ใชไหม) เธอยงคงเลาเรอง
ของวงจรไนโตรเจนใหฟงอยางสนกสนาน ซงกท�าใหฉนไดความรใหมๆ
วาปญหาโลกรอนทวานากลวนกหนานน หากจะมอบมงกฎและสาย
สะพายใหในฐานะปญหาสงแวดลอมท ‘วกฤต’ แลว คงไดครอบครอง
เพยงต�าแหนงท 3 รองมาจากอนดบ 1 คอปญหาการสญพนธของสง
มชวต เรองความหลากหลายทางชวภาพ (ทตอนนไมหลากหลายแลว)
และอนดบ 2 ปญหาวงจรไนโตรเจน ซงคณออยเพงอธบายจบลงไป
(ฉนขออนญาตไมน�ามาลงในทน เพราะพนทเราเหลอนอยเตมทแลว...
ตามอานกนเองไดในลงกทแนบไวทายบทสมภาษณนะคะ)
‘จกรยาน’ คอประเดนเกอบสดทายทฉนหยบยกมาพดคยกบคณ
ออย เชอหรอไมวาผหญงซงอาศยอยใจกลางเมองใหญคนน เลอกทจะ
ขจกรยานฝามลภาวะและความนากลวบนทองถนนไปท�างาน!
“เวลาคณออยไปไหนมาไหนดวยจกรยาน คนมองกนเยอะไหมคะ”
ถามเรองนเพราะทกครงทเหนคนน�าจกรยานพบขนรถไฟฟา ฉนมกจะ
มองตาม และมค�าถามทอยากรแตไมกลาถามเกดขนเสมอๆ
“มองแนนอนคะ มนกลายเปนเครองมอสอสารอยางหนงคะ
จกรยานเปน conversation piece อยางพนกงานรกษาความปลอดภย
ทคอยตรวจสมภาระบรเวณรถใตดน เขากจะทกทาย พดคยดวย ซงนคอ
เสนหของจกรยาน มนท�าใหเกดความสมพนธ ปกตเวลาขนรถไฟใตดน
เคยทกคนในนนบางหรอเปลา ไมมนะคะ แตพอมจกรยาน เรากเลยม
บทสนทนาแบบน”
“แลวสวนใหญพดเรองอะไรกนคะ” ฉนถามตอทนท
“อยาง รปภ. บางทเขากบอกวา ‘เออ…ดนะพ ใชจกรยานแทน’
เพราะเขามปญหาประเภทเรยกแลวแตแทกซไมยอมไป ซงกไมรมา
ขบใหเปลองน�ามนท�าไม (หวเราะ) แลวกคยเรองปญหาจราจร ปญหา
สงคม ท�าใหเราเขาใจวธคดของคนมากขน ค�าถามฮอตทผชายชอบ
ถามคอ ‘โทษนะครบ…ราคาเทาไหร’ (หวเราะ) แตสงเกตวาผหญงจะ
ถามมากกวา คงเพราะเราเปนผหญงดวย แลวสวนใหญกเปนผหญง
วยท�างาน อายประมาณ 30 กวาๆ เขามาถามวาใชเปนยงไงบาง หา
ซอทไหน และบอกวาเขาคดอยเหมอนกนวาอยากไดจกรยานพบ ออย
วาคนทใชรถไฟฟาสวนใหญจะสนใจ เพราะวามนเชอมตอได”
นอกจากบทสนทนาบนรถไฟฟาและรถไฟใตดนแลว คณออย
ยงเลาใหฟงดวยวา จากการส�ารวจทผานมา กวา 86 % ของผตอบ
แบบสอบถามกวา 4,000 คน อยากใชรถจกรยาน และผใชรถใชถนน
93 % กยนดทจะแบงพนทบนถนนใหมาเปนเลนส�าหรบผขบขจกรยาน
โดยเฉพาะดวย
นอกจากน คณออยยงเลาถงครงแรกทตดสนใจใชจกรยาน และ
ปญหาสารพนทเธอประสบจากการขจกรยานในเมองหลวง
“ครงแรกทฝกขจกรยานนไมใชเพราะสงแวดลอมหรออะไรนะคะ
แตเปนเพราะเหตผลทางเศรษฐกจและความสนกลวนๆ คอตอนนนเปน
นกศกษา ทกคนรนะคะวาเปนนกศกษานเงนนอยแคไหน ไมไดขอเงนพอ
เพมเลย ก.พ. ก�าหนดเทาไหรกเทานน อาจจะมหางานเสรมบางเลกๆ
แตความทคาครองชพทลอนดอนสงมาก รถไฟใตดนขนราคากนแบบ
บาบอ แลวขนทหนงไมไดขนบาทสองบาท ขนทละเปนปอนด เลยคด
วาไมไหวแลว และไปเอาจกรยานทมคนทงไวทบานปามาขแทน ตงแต
นนชวตแฮปป เปลยนชวตไปเลย...
“เราไดคนพบดานดอนๆ ของจกรยาน คอล�าพงขจกรยานกสนกอย
แลว มนเหมอนบนได แตนเรายงไดเจอ ไดรจกเมองในแงมมใหมๆ เมอ
กอนนะอยลอนดอนมาตงหลายป รจกแตปายรถเมล รจกแตปายสถาน
รถไฟ ถนนซอกแซกไมเคยรจกเลย แตพอขจกรยานกลบไดเจอราน
อรอยๆ ทขายโดนตโบราณไสแอปเปล ไดไปขรมน�า เรยกวาคณภาพ
ชวตดขนแบบทนตาเหน แขงแรงขน ไมเคยเปนหวดเลยในลอนดอน
ซงเปนเรองประหลาดมาก เพราะทองกฤษใครๆ กเปนหวด แตทส�าคญ
กคอไดประหยดเงน 50 ปอนด ซงส�าหรบนกเรยนตอนนนมนมหาศาล
50 ปอนดนเอาไปท�าอะไรไดเยอะมาก...
“ปญหาของการขจกรยานในกรงเทพฯ หรอคะ โห! เยอะ แตสวน
ตวคดวามลพษคอสวนทไมชอบทสด ไมชอบมากๆ และแนนอนวาพน
ผวถนนกบวนยการจราจรของเราทหวยมากๆ กเปนปญหาเหมอนกน
ซงออยมองวาอนนเปนขอเสยมหาศาลของเรา แตเรากไมยอมแพงายๆ
ไงคะ เรากเลยหาเสนทางเลยงมลพษ เลยงถนนจอแจใหมากทสด และ
ชวยกนท�าแผนทส�าหรบคนปนจกรยานในกรงเทพฯ”
การลดการใชขวดพลาสตก การสรางสรรคโครงการนกสบสง
แวดลอม และการเลอกทจะใชจกรยานแทนรถยนตนงสวนบคคล คอ
‘เรองเลกๆ’ ท ‘คนเลกๆ’ อยางคณออยเลอกท�าเพอสงแวดลอม และมน
กดจะเปนค�าตอบอนเปนรปธรรมของค�าถามทวา...แลว ‘คนเลก’ อยาง
เราๆ จะท�าอะไรเพอสงแวดลอมไดบาง ในเมอ ‘คนโตๆ’ และ ‘นโยบาย
ใหญๆ’ ตางกไมไดใหความสนใจ-ใสใจกบเรองนอยางจรงจง
“เราไมควรจะไปคาดหวงอะไรกบระบบใหญโต ระบบจะไมมความ
หมายเลย ถาคน...ซงหมายถงคนตวเลกตวนอยนนแหละลงมอท�า เรา
กเหมอนจลนทรยตางๆ ในดน เราส�าคญมาก เราเปนตวสนบสนนวงจร
แรธาต ฉะนนการพฒนาจงตองเปนการท�าใหคนตวเลกตวนอยมพลง ม
อ�านาจในการดแลตนเอง และดแลทรพยากรของพวกเขา...
“เมอทกคนมสทธ มความเทาเทยม มความสามารถทจะเขาถง
ทรพยากรไดเทาเทยมกนมากขน เรากจะไมไดอยในโครงสรางพระมด
แบบน โครงสรางแบบทท�าใหคนมองเราเปนสตวเซลลเดยวทไมมความ
หมาย เอ…เอาอยางนดกวา เปนสตวเซลลเดยวกได แตตองเปนไวรส
เราจะตองแพรเชอ (หวเราะ) เปนอะมบากนสมอง แบบทจะเปลยน
ความคดและท�าใหคนเหนถงพลงและศกยภาพของตนเอง...
“สภาพภายนอกอาจยงดแย ดเหมอนวาท�าอะไรมาเทาไหรกไมด
ขน แตถาเรามองยอนเขาไปในประวตศาสตร เราจะเหนวาไมมอะไรท
เปลยนแปลงไดอยางรวดเรว แลวชวงชวตเราจรงๆ มนกระจงเดยว เรา
ท�างานแค 5 ป 10 ป จะมาบอกวาทนไมไหว มนไมยอมเปลยนเสยท
ออยมองวามนเปนไปไมได เราตองชดวาสงทเราตงใจท�าและอยากเหน
อาจจะไมไดเกดในชวงชวตเรา แตถาไมมใครลงมอท�ามากพอ มนกจะ
ไมมทางเกด...
“มทางเลอกอยแค 2 ทางเทานน จะเลอกเปนสวนหนงของทางออก
be part of a solution หรอเปนสวนหนงของปญหา part of a problem
เราตองเลอก...
“มหาตมะคานทเคยพดวา ไมตองใชวธการรนแรง แคเราไมยอมรบ
ไมรวมมอ ไมไปเปนสวนหนงของสงทเราคดวามนเปน evil สงทมนไมด
ทมนเบยดเบยนเทานนเอง นนคอสงทเราตองท�า และถาจะพดใหเกยว
กบธรรมะ ออยกคดวาการปฏบตธรรมไมนาจะหมายถงการหนปญหาทก
อยาง แลวทงปญหาไวขางนอก การทเราเขามาดแลสงคมทเราอย การ
ทไมยอมรบความอยตธรรมทเกดขนตอสรรพสง การทเราพยายามแก
ไขอะไรๆ ใหมนด ใหเทาเทยม ใหถกตองขน นนตางหากคอการปฏบต
ธรรม...
“เพราะทสดแลว…ธรรมชาตคอธรรมะอนสงสด”
หนงอาทตยใหหลง
เมอตดสนใจไดวาจะตงใจเปน ‘สวนหนงของทางออก’ หนา
เคานเตอรรานกาแฟดงวนน จงมฉนเปนอกคนทยนตอแถวรอซอเครอง
ดม...
ทวาสงทตางออกไป คอในมอของฉนมแกวน�าทรงสงทน�าจากบาน
ตดตวไปดวย!
*อานเพมเตมเกยวกบวงจรไนโตรเจนไดท http://www.green-
world.or.th/columnist/ecological/1390 นอกจากบทความของคณ
ออยชนนแลว ทเวบไซตของมลนธโลกสเขยว www.greenworld.or.th
ยงมขอมล-ขาวสารเกยวกบสงแวดลอมดๆ ใหอานกนอกเพยบคะ
กบคชวต ‘จอบ’ วนชย ตนตวทยาพทกษ
“พจอบนพนฐานเขาเปนเดกเมองมากกวาออยเยอะเลยคะ เพราะบานออยอยชานเมอง แตพจอบเขาโตทบางรก เปนเดกสลม เขาเปนคนสอดรสอดเหน
(หวเราะ) เปนคน curious ชอบเรยนร พอมาท�างานสารคด (อดต คณวนชยเปนบรรณาธการนตยสารสารคด) เขากไดออกไปเรยนรเรองตางๆ สมภาษณคน
ตางๆ มากมาย แนนอนวานนเปนประตทท�าใหเราไดเจอกน มความสนใจบางอยางทจนกนอย แตถามวาพจอบสนใจธรรมชาตไหม พจอบ ‘แคร’ ธรรมชาต
มากกวา เขาจะไมไดมาสนใจรจกเปนตวๆ แบบทออยสนใจ เขาจะสนใจความส�าคญของมนมากกวา…
“แตทอยกนมาแลวมความสขนมนกไมไดอยทธรรมชาตหรอกคะ แตแนนอนถาเผอเขาเปนคนไมรกธรรมชาต เขาอยากท�าลาย เทยวเอาสารเคมไปราด
ตนไม เรากคงไมชอบกนตงแตแรกหรอก (หวเราะ) อนนถอวาเขาใจกนโดยพนฐานนะคะ แตโดยธรรมชาต พจอบเขาเปนคนใจเยน เขาเปนคนนง และเขา
เปนคนรวยอารมณขน เขาเปนคนแฮปป เปนคนแฮปปมาก เปนคนมศกยภาพในการหาความสข ซงไมไดแปลวาไปหาอะไรมาปรนเปรอตวเองนะคะ แตเปน
คนมความสขโดยพนฐาน...
“เวลามปญหา พจอบจะนงไดไว คอธรรมดาถาเราตงสต เรากรละวาปญหาม 2 แบบ คอแบบทเราแกไดกบแบบทเราแกไมได ถาเปนเรา กอาจจะตองม
เวลามานงนงๆ ถงจะเหนวา เฮย! เราท�าอะไรไมไดเลยจรงๆ นหวา แตพจอบเขาจะโดยอตโนมต เขาจะรทนทวาปญหานนคอของทแกไมไดในวนน เพราะฉะนน
พกไวกอน ท�าตรงนกอน ทส�าคญอกอยางคอเขาไมเกบทกข ไมเกบความเครยด อยางท�างานทใหมตองบรหารคนเยอะ จากงานทเปนรายเดอน กลายเปนราย
ชวโมง เวลาท�างานยาวกวาเดม แตพอกลบมาบานเนย เขาจะตดเลยวานคอเวลาอยบาน เดนเขาประตมาเขาจะปดสวตช คอไมไดหมายความวาตดตอเรอง
งานไมได ไมไดเฮยบอยางนน แตเขาผอนคลายได เลนกบหมาได...
“แลวเขาเปนคนตลกไง ถาไมรจกกน มองไกลๆ อาจจะนกวาพจอบเปนคนซเรยส เมอกอนตอนยงท�าสารคด เรากเอ…จะคนดศรสงคมหรอเปลา จะนาเบอ
ไปหรอเปลา (หวเราะ) แตไมใช นนแคเปนดานหนงของเขาเวลาท�างาน แตเมอรจก สนท คนเคย เขาจะเปนคนตลก ชอบแซว และชอบแกลงคน แกลงแบบ
ดๆ นะคะ อยกบเขาแลวไดหวเราะ มเรองหวเราะกนตลอดเวลา...
“แนนอนวาผหญงจะชอบผชายตลกมากกวาผชายหลอ (หวเราะ) เพราะวาความตลกจะท�าใหผชายคนนนนารก มเสนห นาหลงใหล ผหญงเลยจะเลอก
ผชายทมอารมณขนมากกวาผชายหลอมกลามโตเสมอ (หวเราะ) แตงงาน...ถา 1+1 แลวไดแค 2 มนกงนๆ 1+1 ตองเปน 3 เลอกผชายตลกๆ ทตาเปนประกาย
ปงๆ ตาใส เหมอนบรสทธ แตมความซนอยในนน”
ฉบบท 1
4 | ก
มภาพ
นธ 2
555
5
issue
14
| Feb
ruar
y 20
12
6
ชวตทตองอยดวยกน 24 ชวโมง
หากยอนกลบไปถงชวงททงคตองปนจกรยานรอบโลก แทบเรยก
ไดวาชวตของพวกเขาตองผกตดอยดวยกนตลอด 24 ชวโมง คงไมใช
เรองหวานๆ อยางทใครๆ คด เพราะสามภรรยาตอใหรกกนมากแคไหน
หากไมเขาใจกนกยอมน�าไปสปญหาชวตคไดไมยาก
คณวรรณยอนเลาเหตการณตอนนนวา “เราทะเลาะกนบอยมาก
ระหวางทางกรองไหอยเรอย เพราะหมบอกวามนไมใชความฝนของ
เคาเลย เคาไมเคยอยากจะไปตางประเทศ ไมคดอยากจะไปไหนเลย
แลวพอมาแตงงานดวย กเหมอนโดนบงคบวาฉนไมไดฝน แตตองยอม
เพราะมนเปนความฝนของเรา ภาษาองกฤษกพดไมเปน อนนคอชวง
แรกๆ ของการปน”
“ตอนนนผมมองวรรณวาเหมอนนกธรกจ ฉลาด ผมแคชอบปน
จกรยาน เดนปา แคมปง สวนวรรณมฝนวาจะไปปนรอบโลก กมอง
เรองทน เรองการวางแผนอะไรไดหมด แตพนฐานเรองจกรยาน การ
กางเตนท ผมกยงตองท�าเหมอนเดม ในทรปทไปดวยเลยรสกเหมอน
เรามเจานาย ตอนทปนชวงสองปแรกเครยดมาก และงอนกนอยเรอยๆ
ในหลายๆ สวน เพราะการทเราอยดวยกน 24 ชวโมง มนยาก ทกอยาง
ตองมค�าตอบ พอมเรองหนงปบ สองคนตองตอบและตองผานมนไปให
ได เชน คนนจะพกทไหนด พอมค�าถามขนมา เรากตองหาทพกใหได
กอนค�า แตถาคนทไมไดอยดวยกนตลอดแบบเรา เยนลงเลกงานแลว
มาเจอกน คอมนจบ แตนเราอยกน 24 ชวโมง แมจะเปนเรองเลกนด
เดยวกตองมค�าตอบ...
“เราอยเอกวาดอร เดนทางไปได 1 ใน 3 ของทรปแลว มนมค�า
ตอบเรองอน แตไมมค�าตอบในสงทผมถามมาตงแตตนวาเอาผมมาดวย
ท�าไม ทจรงผมชอบถายภาพนะ แตสาเหตทท�าไมถงถามวรรณแบบ
นน คอภาษาองกฤษผมไมได ระหวางทางตงแตมาเลเซย อนโดนเซย
ออสเตรเลย นวซแลนด ชล เปร มนมหลายครงทเหนคตเอาตรมถนน
อะไรซกอยาง Fishing กบ No Fishing มนคออะไร กถามเคา เคา
บอกเดยวกอนเดยวคอยบอก พอกลางคนผมถามอก ตกลงมนตกปลา
ได หรอหามตกปลา เคากบอกฉนงวงแลว จะนอนแลว ค�าถามพวกน
มนกองไวเปนป ตรงจดนมนกเลยท�าใหเกดความนอยใจ มนเหมอนคน
ท�าธรกจดวยกน แลวบงเอญวาคนหนงไมโปรงใส เราเดนทางรอบโลก
มนเหมอนเปนหนสวน บางทเจอคนระหวางทาง นงคยกน ผมกบอกวา
ชวยแปลค�านหนอย เคาบอกเอาไวกอน มนเปนแบบนเปนปๆ”
ขางคณวรรณกมมมมองของตวเองวา “เรองของผหญงกเปน
ปญหาเหมอนกนนะ บางทเราไมไหวแลว อยากนอนพก ไมอยากปน
ตอ แตเขาไมเขาใจเราวาอาการมนเปนยงไง ท�าไมเปนถงขนาดปนไม
ไหวเลยหรอ ซงตอนนนเราอยกลางทะเลทราย ตลอด 4 เดอนไมเหน
ตนไมเลย มนกยงแยเขาไปใหญ”
กอนเกดเหตการณทน�าไปสจดเปลยนของชวตค วนนนทงคทะเลาะ
กนจนถงขนคณหมถอดแหวนแตงงานออก และบอกวาจะกลบบาน
“วนนนทะเลาะกนเรองคอมพวเตอร มนเปนชวงทเราปนกนมานาน
มาก ทงรอนและเหนอยกเลยพก 7 วน การทอยวางๆ นแหละคอปญหา
มนจะขดคยเรองตางๆ ขนมาเยอะ ผมตองใชคอมพวเตอร กเลยถาม
วรรณวาจะใชคอมพวเตอรมย เคากลบยอนถามวา แลวเธอละเสรจหรอ
ยง ผมกจดขนมาเลย เพราะผมไมชอบใหยอน ถามอะไรกตองตอบให
ตรงค�าถาม เหมอนกบวาบงคบเรามา เราเกบความนอยใจมาตลอด แค
เรองเลกๆ นแหละแตมนสะสมมานาน เราไมอยากกนขาวกนปลาดวย
กนอกแลว กถอดแหวนแตงงาน พอกนท”
แตยงโชคดอยบางตรงท “พอถอดแหวน เคาจะกลบบานกกลบไม
ได เพราะภาษาองกฤษไมเกง กเลยจ�าเปนตองไปตอ”
ขอบคณโจรทเขามาเปลยนชวต
เมอการทะเลาะผานพนไปไดเพยงขามคน เชาวนรงขน เวลา
ประมาณ 9 โมงเชา ชวงทปนออกนอกเมองรโอเมมบา ในเอกวาดอร
ขณะพกระหวางทางเพอจะไปตอ ทงคกถกโจรปลน เปนขาวใหญลง
หนงสอพมพอยหลายฉบบ คณวรรณเลาวา
“วนนนเราใสเสอ 5 ชน หนาวมาก หอบ กจอดจกรยานพกขางทาง
กนสม ทาครมกนแดด ก�าลงจะไปตอ กเหนคนเดนมา 5 คน คดวาเปน
ชาวบาน พอเดนมาใกลเรา เขามโมงคลมหว แลวปน 5 กระบอกกมา
จอหวเรา พาเขาปา มดมอมดเทา เอาของทกอยางไปหมดเหลอแต
จกรยานใหเรา ตอนนนท�าอะไรไมถกกไดแตสวดมนต ในทสดพวกเขาก
ไมไดท�ารายเรา จากเหตการณนเรากเลยตองมสนธสญญาเอกวาดอรวา
เราจะไมทะเลาะกนอก เพราะไมอยางนนสงเลวรายมนจะเขามาในชวต”
และตรงนเองทเปนจดเปลยนของทงควาจะมาทะเลาะกนเพออะไร
ในเมอเปาหมายของพวกเขาคอการไปใหถงฝน และเมอสงรายๆ ผานไป
สงดๆ กเขามา คณวรรณบอกวา เครดตของจดเปลยนในเหตการณน
สวนหนงตองยกให คณทอม เคลยเตอร ซงเปนทปรกษาคนส�าคญ คณ
ทอมเปนนกบนทขบเครองบนเลกเดนทางรอบโลก ผานประสบการณ
ชวตมากมายทใหแงคดแกคนทงคไดเปนอยางด
ความรกชวยจดประกายความฝน
ความรก ความกระหายในความฝนเปนแรงบนดาลใจใหผคนมากมายสรางสรรคสงตางๆ ขนมาบนโลกใบน...
เพราะเอดสนฝนอยากเหนแสงสวางในเวลากลางคนไมใชหรอ โลกเราทกวนนจงมไฟฟาใช
เพราะพนองตระกลไรทฝนอยากบน ทกวนนเราจงไดเดนทางดวยเครองบน
หรอแมจะตองเอาชวตไปทงบนยอดเขาเอเวอเรสต แตกยงมผคนทวโลกยอมตายทามกลางความฝน ขอเพยงแคพชตความฝนนน
และหากสองสามภรรยา เจรญ (หม) และ อรวรรณ (วรรณ) โอทอง ไมฝนอยากเปนคนไทยคแรกทปนจกรยานรอบโลก
เรากคงไมมเรองเลาขานทจะชวยจดประกายความฝนใหเดกไทยและผคนอกมากมาย แมทงคจะพชตภารกจความฝนมา 4 ปแลว
แตพวกเขายงคงมเรองราวแสนงดงามทจะเปนแรงบนดาลใจทดในเรองมมมองของความรกและการใชชวตค
เรอง :
ปวณา กลดจำาป
ฉบบท 1
4 | ก
มภาพ
นธ 2
555
7
“ตองขอบคณคณทอม เคาเปนคนจดประกายใหเราสองคนลกขน
มา มนเหมอนเปนการขหลงเสอ ลงจากหลงเสอมนยาก เพราะเราสอง
คนประกาศใหทกคนรวาจะปนรอบโลก ถาเราท�าส�าเรจ ชวตคกส�าเรจ
คณทอมบอกใหเราไปขอบคณโจร เพราะโจรไวชวตเรา ไมไดฆา แลว
กไมไดเอาจกรยานไป...
“คณทอมเปนทปรกษาใหเราแทบทกเรอง รวมทงเรองจตใจ เพราะ
แกเดนทางรอบโลกมามาก แกรเลยวามนตองเกด ถาชวตคคณไปไม
รอด รอบโลกคณกไมส�าเรจ แตถาชวตคคณผาน รอบโลกคณกผาน ผม
และวรรณเลยไดขอคดขอธรรมะไปในตว พอโจรปลนเรารเลยวาวนาท
นตาย 99 % รอดแค 1 % เมอเรารอด เราตองท�าชวตคใหมนดขน”
เพราะมคนกปนจกรยานรอบโลกไมนอยทเดยวทเลกกนระหวางทาง
คณหมเลาวาลาสดมเพอนชาวอเมรกนเพงเลกกนหลงจากปนไปได 7 ป
โดยผชายปนตอคนเดยว แลวผหญงเดนทางกลบบาน แตในกรณของ
คณหมเปนมมกลบกน แมชวงตนจะรสกวาเหมอนถกบงคบ แตในทสด
กผานความยากล�าบากตรงจดนไปได
“ตอนนนเราเกอบถอดใจไมไปตอแลว เราอยากกลบบาน แตทอม
อเมลตอบกลบมาวา The bad thing is the good thing ผมกเอะ!
ท�าไมไมปลอบใจเราเลย เคาบอกในสงรายๆ มนจะกลายเปนสงดๆ เธอ
ไมไดตายนะ เธอตองขอบคณโจร ทอมถามวามนเอาอะไรไปบาง เราก
บอกเยอะแยะเลย เงน กลอง คอมพวเตอร บตรเครดต ทอมยงข�าเลย
วาโจรพวกนนไมไดปลนเอาความฝนเราไปได ดงนน เธอสามารถทจะเรม
ตนใหม ในททตางชาต ตางภาษา ตางวฒนธรรม ชวตเธอกจะเขมขน
ขน มความละเอยดทจะดอะไรตางๆ ไดชดเจนขน เธอมสทธทจะกลบ
เมองไทยไดไมมใครวาหรอก”
คณวรรณเสรมวา “แตคณทอมบอกใหเราฟงเสยงหวใจของตวเอง
วายงอยากทจะท�าความฝนนอยไหม เราเชกแลว บอกตวเองวายงอยาก
สตอ เพราะเราเจอคนดๆ ตง 99 % คนไมดแค 1% แลวเราสองคน
กมองตรงกนวาไปตอ ทส�าคญ คนทอยเบองหลง ใหก�าลงใจ ใหการ
สนบสนนเรามเยอะมาก เราไมอยากท�าใหพวกเขาผดหวง”
เรยนรเรองรกจากคนรอบโลก
หลงจากเหตการณโดนปลนทเขามาเปลยนชวต ความสมพนธของ
ทงคกดขนเรอยๆ อะไรทเคยขดแยงกนกดกลมกลนขน มขอมลอะไรก
แชรกนมากขน และมสตกบทกอยางทเขามาในชวต
เพราะเหตการณเฉยดตายไมใชแคเกดทเอกวาดอรเทานน แตมถง
5 ครงทแทบเอาชวตไมรอด
“แตการเจอครงหลงๆ เราเจออยางมสตมากขน ท�ายงไงใหผานมน
ไปใหไดอยางปลอดภย ทเอกวาดอรเราสบสนในวนาทนนวามนใชหรอ
เปลา แตพอหลงจากนนเรารอบคอบและละเอยดกบมนมากขน เราจะ
รแลววาชวงนโจรเยอะ ชวงนเปลยว เราจะมองอกแบบหนง กเหมอน
กบเรามกนสองคน พอทะเลาะกนมนกลายเปนศนย คะแนนหาย แต
พอบวกกนกเปนสอง เราจะมองอะไรชดเจนขน” คณหมเลา
“กลายเปนวาทกวนนเรากลวการจากกน กลวการพลดพราก ถา
วรรณไปธระทไหน ผมจะมความรสกเปนหวง จนอดคดไมไดวาใน
อนาคตมนคงจะยากมากถาใครซกคนไมอย มอยครงหนงชวงทแมผม
ปวยหนก ตอนนนเราปนจกรยานไปจนถงอเมรกาแลว ผมตองบนกลบ
มาเมองไทยเพอดแลแมประมาณเดอนนง เปนครงแรกในรอบ 3 ปท
เราหางกน ชวงเวลานนท�าใหรเลยวา ไมเคยคดถงใครมากๆ แบบนมา
กอน และมนท�าใหรวาเรารกกนมากแคไหน”
“เราไดผานทสดของชวตมาดวยกน ทกขสดๆ สนกสดๆ มความสข
สดๆ มนเปนการฮนนมนทยาวนานเกอบ 6 ป มนเหมอนกบวาสงตางๆ
ทเขามาในชวต มนแปลกมาก ท�าไมเราตองมาเจอผชายคนนทเราไมได
ชอบเคาเลยตงแตแรก สดทายเคาอยในทกชวงของเรา ผานความเปน
ความตาย เคาดแลเราทกอยาง ท�าเพอเรา เพราะถาเราท�าความฝนน
คนเดยวคงไมส�าเรจ มนเปนไปไมไดเลย” คณวรรณเสรม
เพราะหากจะเปรยบเทยบคนทงค คณหมบอกวาตวเองเปรยบ
เสมอนเตา สวนคณวรรณเปนกระตาย แมระหวางทางจะไปถงชา
หนอย อาจแวะถายรปรมทาง เรยนรวถชวตผคนทพานพบ แตสดทาย
กถงเสนชยพรอมๆ กน
เรองนคณหมขยายใหฟงวา “ระหวางทางเราเหนสงทดและไมด
มาพอสมควร เรองรายๆ เรากเจอมาดวยกน อยดวยกน ดงนน หาก
วนหนงจะเกดเรองแยๆ อกเรากไมตกใจแลว อกอยางเราไดตวอยาง
ชวตคทเราพบเจอดวย แตละครอบครวมขอดหลายอยางทเรากไดแลก
เปลยนจากพวกเขา”
สอดคลองกบคณวรรณทวา “แมวาจะเจอเรองราย แตมนกแค 1 %
แตอก 99 % เราไดรบความรก ไดรบมตรภาพจากผคนมากมาย การ
เดนทางมนบมใหเราเปน Citizen of the world คอเราไปอยางชาๆ ไป
เรยนรคนทเราไปพบเจอ เปนคนทวไป หลากหลายมากทเราเจอ เรารสก
วาเราไดเตมเตมทกสวนในชวต เราเหมอนไดไปธดงค ไดฝกสต ไดเหน
โลกกวางอยางใกลชดจรงๆ แมจะเกดเรองรายแตเรากสามารถใหอภย
กบทกอยางทเกดขน...
“ตลอดการเดนทาง เราพบเจอคนดๆ มากมาย มคนใหเราสองคน
ไปนอนทบานเขาบาง ใหเงนบาง สงตอไปอกรฐเพอใหไปนอนบานของ
เพอนอกตอหนงบาง การชวยเหลอมาหลากหลายรปแบบ ซงสวนใหญ
ทเขาเตมใจทจะชวยเราเพราะเขาบอกวา เหนเราเปนคนไทย คนไทยนา
รก และเรากเปนสาม-ภรรยากน ซงนอยคนนกทจะท�าแบบน หรออยาง
ครอบครวหนงทโคลมเบย เราเรยกเคาไดเตมปากวาพอกบแม บานน
ใหอะไรกบเราเยอะมาก แลวชวงทเราเดนทางแมหมกเสยชวตไป พอ
วรรณกเสยชวตไป แตแมทโคลมเบยบอกวา เธออยาลมนะ เธอยงม
พอกบแมทโคลมเบยอย”
สงตอความฝนแกเดกไทย
ระหวางเดนทาง และหลงกลบจากการเดนทาง เปาหมายหนงทคน
ทงควางเปนภารกจหลกคอการจดชนวนความฝนใหเกดขนในใจเดกไทย
“เราสองคนตองการจะไปจดประกายความฝนใหคนรนใหม เพราะ
เราเชอวาถาคนเรามความฝนแลว ประเทศเราจะกาวไปไกลกวาน การท
ผมยอมเดนทางไปกบวรรณดวย เพราะคณทอมเคยบอกวาหากเกดเหต
ไฟไหม น�าทวม มอาสาสมครไปชวยเยอะ นนกคอการชวยแบบหนง แต
ถาคณปนจกรยานรอบโลกส�าเรจ มนจะชวยจดประกายคนทกเพศ ทก
วย ทกเวลา ถาเราไปพดทโรงเรยน เดกเหลานนจะเกบวคซนเหลาน
ไว พอวนหนงทเคาพรอม เคาไดโอกาส เคาอาจจะไปไดไกลกวาเรา...
“แตปญหาคอเดกไทยสวนใหญมกไมรจกตวเองวาอยากท�าอะไร
ไมรวาความฝนของเคาคออะไร เราไมอยากใหเดกสญเสยโอกาสทดใน
ชวต การทเราไปปน มนคอโอกาสทดทสดในชวตชวงหนง ดงนน เราก
อยากเผอแผใหเดกๆ ทวประเทศไดรบโอกาส เพราะหลายคน อาย 25
30 40 ยงอยกบพอแม บางทยงขอเงนแม ซงพออายเยอะขนเรอยๆ
โอกาสมนจะหมดไป”
เวลาทไปพดใหเดกๆ ตามโรงเรยนหรอมหาวทยาลยตางๆ ฟง คณ
วรรณมกจะเสรมถงเคลดลบการท�าความฝนวา ไมจ�าเปนตองเปนฝนท
ยงใหญ “ขอแคใหรจกตวเอง แมเปนแคฝนเลกๆ แตเราตองมงมนท�าให
มนส�าเรจ อยางนอยเดกทนงมมหอง เคาอาจไมไดถามอะไรเรา แตเคา
ไดซมซบสงทเราเลาใหฟง แมมไมกคนทลกขนมาท�า เรากภมใจแลว”
เฉกเชนเดยวกน แมการเดนทางรอบโลกของคนทงสองจะจบลง
แตความฝนของพวกเขายงไมหมดแคนน ปจจบนทงคมโซทองคลอง
ใจ นองเยนตา ลกสาวตวนอยวย 1 ขวบเตม ความฝนครงตอไปยอม
ตองมนองเยนตาอยรวมดวย
“คงตองรอใหเยนตาโตอกหนอย เราสามคนคงจะออกทรปเลกๆ
ตามประสาครอบครวกอน ในอนาคตเราอยากใหลกเปนคนทรกการ
เดนทาง รกทจะเรยนรโลกกวาง พอเคารกการเรยนรแบบนแลว เคา
จะเขาใจคนหลากรปแบบ คนทอยในเมอง คนทอยตามชนบท คนทตก
ทกขไดยาก แลวผมกอยากท�าความฝนของตวเองดวย อยากลองเรอ
ใบพานองเยนตาไปหาคณปทนครศรธรรมราช แตตองใหนองโตกวาน
ซก 5 ขวบไปแลว” คณหมบอกเลาความฝนดวยแววตาเปนประกาย
อยางไรเสย เรากขอเอาใจชวยใหความฝนของพอ-แม-ลก
ครอบครวโอทอง ส�าเรจตามทฝน...
issue
14
| Feb
ruar
y 20
12
8
ให...ดวยหวใจโครงการ “ให...ดวยหวใจ” เปนความรวมมอระหวางศนยรบบรจาคอวยวะ สภากาชาดไทย
รวมกบคณะบคคล ศลปน ดารา และผนำาทางสงคมจากทงภาครฐและเอกชน รณรงคเชญชวนผมจตศรทธา
รวมสรางมหากศลทยงใหญดวยการบรจาคอวยวะ เพอนอมเกลาฯ ถวายเปนพระราชกศล
เนองในปมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 84 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ซงเปนการใหชวตใหมกบผปวยทกำาลงทกขทรมานและรอคอยการรกษาดวยการเปลยนและปลกถายอวยวะ
เรอง : ‘ดบสญ’
“ผมจะบอกทกคนวาแมเรายนยอมแตถาญาตไมยอมกอาจมปญหากน อยากใหทกคนเคารพความคดของ
กน ถาเปนครอบครวผม ผมจะบอกลกวาพออยากท�าบญ ถาถงวนนนลกไมอนญาตกเปนสทธของลกทจะไม
ใหเอาบางสวนของพอไปใชใหเกดประโยชนตอผอน แตลกอาจจะตองแบกความไมสบายใจไปเปนสบปเลย
นะ ลกจะรสกผดวาท�าไมไปขดบญพอละ ในทางกลบกน ถาลกจากไปกอนพอกตองเคารพความคดของลก
กจะไมตองมาทะเลาะกนในเรองนซงเปนเรองของการตดสนใจในอนาคต โชคดทครอบครวผมทกคนเขาใจ
ตรงกนในเรองน และลกๆ ทกคนกบรจาคแลว...
“การเสยชวตจะตองมาจากภาวะสมองตาย คออวยวะทกสวนยงท�างานไดโดยใชเครองชวยหายใจ ถา
ถอดเครองออกกจบชวต ในกรณอบตเหตตองไมใชเสยชวตในทเกดเหต แตอาจเปนรถคว�า หวนอกพน แลว
มภาวะขาดออกซเจนไปขณะหนงตองปมหวใจขนมา หวใจ ปอดยงท�างานไดจากเครองชวยหายใจ ซงอาจ
มชวตตอไปไดอก 1-2 เดอน ลองถามตวเองวาถาเราตองนอนอยในสภาพนนโดยไมมการตอบสนองใดๆ
เพราะสมองไมสงงาน แลวมคนทเรารกมายนอยขอบเตยง คอยพลกตว ปอนขาวปอนน�าโดยทเราไมรบร
ใดๆ เราจะอยไปเพออะไร...
“คนไทยเรามกจะเชอเรองปาฏหารย ซงอาจยอชวตไดจากเดอนเปนป แตกตองแบกรบคาใชจายทเกดขน
มนคงเปนความทรมานทตองเหนคนทเรารกมาโศกเศราเพราะเรา ท�าอะไรใหเราโดยทไมสามารถสอสารกน
ได แลวเราจะทรมานกนไปท�าไม อาจเปนเรองทท�าใจล�าบากส�าหรบลกหลานทจะตดสนใจตอบพการ แต
ขอใหมองไปทวตถประสงคของทานทตองการบรจาคอวยวะ ซงในขนตอนการรกษาของแพทย กวาจะมการ
แถลงวาสมองตาย ไมมโอกาสฟนนน ตองใชแพทยถง 3 คน รวมทงผอ�านวยการโรงพยาบาลทจะมายนยน
รบรองวาภาวะอยางนคอสมองตาย...
“ทกสงมการเกดขน ตงอย ดบไป เมอมการดบกตองมความโศกเศรา แตในขณะเดยวกนกมสงดๆ เกด
ขนกบคนอนๆ หลงจากทเราดบไป จะมคนไดตบ ไต ปอดของเราไปใชตอชวตของเขา ในความโศกเศราก
ยงมความดใจของผอน ซงนาจะสรางความภาคภมใจใหกบเราทเปนคนตดสนใจ”
คณทนงศกดบอกวาในราง 1 ราง มอวยวะภายในคอ หวใจ ลนหวใจ ตบ ปอด ไต ทสามารถน�าไปปลก
ถายสรางชวตใหมใหผอนไดถง 7 คน และผบรจาคระบไดวาตองการสละอวยวะสวนไหน
“ปอดและไตนจะถกแบงใหผรบบรจาคคนละขาง ทกขนตอนมความเปนธรรมและโปรงใส โดยจะม
การตรวจรบเมอไดอวยวะมาชนหนงวาจะเปนควของโรงพยาบาลใด หมนเวยนกนไป โรงพยาบาลรฐครง
หนง โรงพยาบาลเอกชนครงหนง ซงโรงพยาบาลรฐหลายแหงทมารวมตวกนกจะน�าเคสของผปวยทรอคว
อยมาพจารณาวารายไหนปวยหนกทสดกจะไดอวยวะนนไป โรงพยาบาลเอกชนกเชนกน จะมการจดล�าดบ
ตามความจ�าเปนเรงดวนของผปวย นอกจากนยงตองพจารณาจากความเหมาะสมของเนอเยอทเขากนได
ระหวางผบรจาคกบผปวย ซงคณะแพทยทมสวนในการตดสนใจไดใชเกยรตยศและศกดศรการท�างานของ
ทานมาใชในการพจารณา”
ในอดต คณทนงศกด ศภทรพย เปนดาราวยรนชอดง พระเอกภาพยนตรหลายเรองของศภกษร วนน
เขาเปนชางภาพนตยสารชนน�าและยงรบงานแสดงละคร แตในเสนทางกศล เขาอทศตนเพอท�าโครงการ
วงเพอคนทคณรก เมอป พ.ศ. 2549 โดยการวงมาราทอน เสนทางกรงเทพฯ – พระต�าหนกดอยตง ระยะ
ทางกวา 900 กโลเมตร เพอกระตนใหคนเหนความส�าคญของการออกก�าลงกายเพอสรางสขภาพทด หาง
ไกลจากโรคภย ระหวางเสนทางมผรวมใหก�าลงใจและบรจาคเงนเพอชวยเหลอผปวยโรคมะเรงไขกระดก
ส�าหรบโครงการ ให...ดวยหวใจ เปนอกครงหนงทเขาเชญชวนคนไทยทงประเทศใหรวมกนแบงปนความรก
ใหกบเพอนมนษยทก�าลงรอคอยชวตใหม เพยงสละสวนหนงภายในรางกายในวนทคณไมตองใชแลวเทานน
“สดทายเรากตองขอบคณผรบดวย เพราะการใหอยางแทจรงคอความสข เมอผรบไดน�าสงทเราให
ไปใชอยางมความสข”
คณทนงศกด ศภทรพย ผรเรมโครงการนเลาถงประสบการณตรงของเขาเมอเหนพทเคารพเจบปวย
ทรมานจากโรคมะเรงตบระยะสดทายและมความจ�าเปนตองเปลยนอวยวะคอตบเพอรกษาชวต แตตอนนน
เรองการบรจาคอวยวะกยงไมเขามาในความคดของเขา
“เวลาไปเยยมพไดเหนความทกขทรมานและเหนความหวงของคนทอยากมชวตอย เรากคดวาในวาระ
อยางนการไดไปชวยเหลอแบงเบาภาระหรอแบงปนทกขสขทคงคางในใจของพนาจะดกวาแคไปคารวะครง
สดทายในงานศพ ตอมาไมนานคณแมของเพอนสนทเสยชวตกะทนหน กไปงานศพ และในวนฌาปนกจ
ขณะทก�าลงวางดอกไมจนทน แวบหนงกคดขนมาวาคณแมเพอนสนชวตแลวกเผารางทง นาเสยดาย ถา
เปนไปไดนาจะขอตบหรอไตไปใชใหเกดประโยชนกบผอนตอได ซงถาทานรวามคนจ�าเปนตองใชอวยวะเหลา
น อาจจะยนดให เลยมาคดวานเปนเรองทผใหกบผรบไมรความตองการของกนและกน...
“วนรงขนผมกมาวงออกก�าลงกายทสวนลมฯ ตามปกต ระหวางวงกคดในเรองทคาใจเราอย พอออก
ก�าลงเสรจแลวกไปทสภากาชาด หาตกศนยรบบรจาคอวยวะจนพบ กไปสอบถามขอมลกอนวาสงทเราคด
จะท�าเปนไปไดแคไหน ขดตอระเบยบขอบงคบอะไรของเขาหรอไม และเขาจะยนดรบโครงการของเราไหม
ตอมากไดพบทานผอ�านวยการศนยฯ นพ. วศษฏ ฐตวฒน ทานกดใจทเราจะมาท�าสงดๆ ใหสงคม”
รวมสรางมหากศล
ศนยรบบรจาคอวยวะ สภากาชาดไทยเรมตนปฏบตงานมาเปนปท 18 แลว มองคกรเอกชนรวมสนบสนน
ในรปแบบทแตกตางกน ส�าหรบคณทนงศกด ดวยอาชพทอยในแวดวงดารา ศลปน และมความคนเคย
กบกลม celebrity ซงหลายทานชอบท�างานการกศล โครงการนจงถกคดขนในศภมงคลวโรกาสวนเฉลม
พระชนมพรรษา จงเปนทมาของ presenter 84 คน กบเปาหมายของการเชญชวนใหรวมบรจาคอวยวะให
ได 8,400 คน โดยกจกรรมนจะท�าอยางตอเนองตงแตเดอนธนวาคม 2554 ถงเดอนสงหาคม 2555
“84 คนไมนอยนะ แตกไมมากเกนความสามารถ ผมไดรบความรวมมอจากผใหญหลายทาน จากเพอนๆ
ในแวดวงตางๆ ไมใชแคดาราหรอคนดง แตเปนคนไทยทกหมเหลา ทงขาราชการ ทหาร 3 เหลาทพ และ
ต�ารวจ ซงเราอยากใหเปนผน�าทางสงคม เปนตวแทนทจะท�าใหทกคนเหนความส�าคญของการให...ดวยหวใจ
“ผลการตอบรบถอวาดมาก เพราะคนไทยสวนใหญชอบท�าบญอยแลว การแสดงเจตจ�านงขอบรจาค
อวยวะนน แมตวเลขจะมเพมขน แตผบรจาคกยงไมไดเสยชวต หรอบางทานเสยชวตเมออาย 80 อวยวะ
ตางๆ กอาจใชไมไดทงหมด จงไมไดหมายความวาจะเพยงพอตอจ�านวนผรอรบการบรจาค ปทแลวเราได
อวยวะจากผเสยชวตทแจงความจ�านงไวไมถง 100 ราย ในขณะทมผมาลงทะเบยนรอมากกวา 3,000 ราย
และจ�านวนไมนอยตองเสยชวตไปเพราะไมสามารถรอคอยได โดยเฉพาะผปวยโรคตบและหวใจ
“จดประสงคหนงของโครงการคออยากใหทกคนเขาใจศนยรบบรจาคอวยวะใหมากขน ยงไมตองตดสน
ใจตอนน หาขอมลกอน ดใหครบทกมม ไมตองเฮตามคนอน เพราะเมอคณท�าตามคนอนคณท�าไดแคคน
เดยว แตถาท�าดวยความเขาใจและเหนประโยชนทแทจรง คณจะไปชวนคนอนมาเพม ถาเราเพมฐานผแจง
ความจ�านงขอบรจาคอวยวะได โอกาสของผรอคอยทจะรอดชวตกเพมขน”
ชวตใหมทเกดขนจากการดบสญ
การปรบทศนคตตอการบรจาคอวยวะเปนเรองทตองท�าความเขาใจในครอบครวของผมความจ�านงจะ
บรจาคอวยวะเมอเสยชวตในภาวะสมองตาย ซงอาจจะตองผานชวงเวลาทยากล�าบากในการตดสนใจ
ฉบบท 1
4 | ก
มภาพ
นธ 2
555
9
แมชศนสนย เสถยรสต /
ผกอตงเสถยรธรรมสถาน และ
สาวกาสกขาลย
“ถาคณรวามคนจ�านวนมากมายทจะสามารถม
ชวตอยตอไปได ถาใชอวยวะของคณในขณะทคณ
ตายไปแลว แตสงนยงท�าใหอกหนงชวตยงมโอกาส
ทจะด�าเนนตอไปอยางเปนสข คณจะคดอยางไรคะ
เราทกคนคงคดไมตางกนวา...นกถงทไร กอมใจทนน
เจตนาทตงไวเชนนจะท�าใหเกดมหากศล ทงขณะท
เรายงมชวตอย หรอขณะทเราไดละสงขารไปแลว
โปรดชวยกนพจารณาอยางมปญญาอกครงทจะชวย
กนท�าใหโลกใบนยงงดงามดวยจตทคดจะให และม
ความสขทจะใหอวยวะของเรา บอกลกหลานของเรา
พอแมของเรา วาอยาหวงในสงทเรากเอาไปไมได แต
ทกครงทไดเหนชวตของเราเตบโตในรางกายของใคร
สกคนหนงทไดอวยวะจากเราแลวเขาเปนสขทกท นน
คอการอทศสวนกศลทดทสดส�าหรบเราทตายไปแลว
ดวย อยาอยอยางตายทงเปน และมาชวยกนท�าให
คนทรอคอยไมตองรอคอยนาน ไมวาเราจะคนชวต
ใหธรรมชาตโดยไมฝนไวเมอไรกตาม จงคนดวยจต
ทคดจะใหเชนน”
พนตรวนชนะ สวสด / นายทหาร
ยทธการและการฝกกองพนทหารมา
ท 19 คายสรสห จงหวดกาญจนบร
/ นกแสดง
“ผมคดวาความเชอเดมๆ ทวาบรจาคอวยวะแลว
เกดชาตหนาจะมอวยวะไมครบนน เปนความคดท
ลมเลกไปไดแลวครบ เพราะการบรจาคอวยวะนน
เหมอนการใหความร ยงใหกเหมอนยงเพม ฉะนน
การใหอวยวะในครงนคณกจะมครบ และทส�าคญ
จะมดมากกวาเดมอกดวย แลวการจะมครบหรอไม
ครบนนขนอยกบการท�าความดมากกวา และการ
บรจาคอวยวะถอเปนการท�าความดอยางหนง อยา
ลมนะครบ มาบรจาคอวยวะกน แตไหนๆ กมาบรจาค
อวยวะกนแลว อยาลมบรจาคโลหตดวยนะครบ”
พทธชาด พงษสชาต /
นกแสดง / พธกร / ดเจ
“การทเรามาบรจาคอวยวะนนเปนสงทเป น
ประโยชน ชนดทคงท�าประโยชนแบบนอกไมได
อยางแนนอน ลองนกดวาเวลาทพอคนหนงบกพรอง
ทางหวใจ หรอปอด ตบ ไต ตองอยในความดแลของ
แพทยตลอด หรอวาตองใหญาตดแล ไมสามารถ
มชวตทเปนปกตได ทกๆ คนในครอบครวตองนอน
รองไหอยากจะใหพอหายปวย อยากจะใหพอไป
ท�างานได และกลบมากอดลกๆ อกครงหนง แลววน
หนงเขากไดรบบรจาคอวยวะซงเราไมไดใชแลวไป ก
เทากบอวยวะของเราท�าใหความทกขของครอบครว
นนบรรเทาลง คนเหลานนกจะไปท�าสงอนๆ ทเปน
ประโยชนแทนเราทไมมชวตอยแลวไดอกมากมาย
นคอคณคามหาศาลของการบรจาคอวยวะ มาแสดง
ความจ�านงบรจาคอวยวะรวมกนนะคะ”
ภวนาท คนผลน / พธกร / ดเจ
“การบรจาคอวยวะเปนการใหทยงใหญมาก
ระหวางเรา 1 คนกบอกหลายชวต ในวนทตวเราไม
ไดอยในทนแลว ไมไดใชมนแลว ไมมประโยชนกบ
ตวเราแลว แตมนสามารถไปเปนประโยชนกบคน
อกคนหนง และคนคนนนกสามารถไปมชวตอยาง
ปกต แลวกไปชวยชวตคนอนๆ ไปท�าสงทด ไปชวย
ดแลครอบครว คนทเขารกตอได มนเปนการใหทยง
ใหญจรงๆ แลวคนใหอยางเรากไมตองมตนทนอะไร
เลย แคมความตงใจ แลวพาตวเองมาแสดงความ
จ�านงบรจาคอวยวะ ทสภากาชาดไทย อธบายคน
รอบๆ ตวเรา คนทเปนครอบครวของเราใหเขาใจ
ผมวาเปนโอกาสทดนะครบ ใหเราไดเปนผให โดย
เฉพาะอยางยง ถาหากมคนทรสกวา อยาบรจาคเลย
ไมดหรอก กเปนโอกาสดทจะไดอธบายใหเขาไดเขาใจ
ในการเปนผให แลวชวนเขามาบรจาคอวยวะกนเลย
ทสภากาชาดไทย อนกบรจาคแลวนะครบ”
รงฟา เกยรตพจน / ผอ�านวย
การดานการบรหารภาพลกษณ
องคกรและการสอสารการตลาด
บรษททร คอรปอเรชน จ�ากด
(มหาชน)
“ขอเปนตวแทนคนไทยเชญชวนใหประชาชน
ทวไปบรจาคอวยวะกบสภากาชาดไทย ในโครงการ
“ให . . .ด วยหวใจ” ของศนยรบบรจาคอวยวะ
สภากาชาดไทย เนองจากปนเปนปมหามงคล 84
พรรษาของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว จงอยาก
ใหทกคนท�าด ยงมาบรจาคมากขนเทาไร เรากจะยง
สามารถน�าอวยวะเหลานไปชวยคนทรอคอย ไปชวย
ใหเขามชวตใหม ใหเขามความสขนะคะ”
เมทน กงโพยม / นางแบบ
“ขอเชญชวนเพอนๆ พอแมพนองมาชวยกน
บรจาคอวยวะกนเยอะๆ นะคะ เพราะใครจะไปรวา
วนหนงเราอาจตองการความชวยเหลอ ตองการใคร
สกคนหนงมาบรจาคอวยวะใหเราบาง ฉะนน ชวยๆ
กนนะคะ”
พรรณประภา ยงคตระกล /
นางสาวไทยป 2551 / นสตแพทยป
6 คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย
“ในฐานะเปน 1 ใน 84 พรเซนเตอร กอยากเชญ
ชวนใหทกคนมารวมกนบรจาคอวยวะนะคะ และใน
ฐานะทเปนนสตแพทยคนหนง ท�าใหทราบวาการได
รบบรจาคอวยวะนนส�าคญกบผปวยมากๆ เพราะ
ชวยตอชวตและท�าใหหลายคนมคณภาพชวตทดขน
มารวมกนบรจาคเยอะๆ นะคะ”
ยทธพชย ชาญเลขา / นกแสดง
“อยากจะบอกวาใจจรงรางกายของเราทมอยน
เรากคงรก ทะนถนอม หวง แลวกคงรกษาไวใหด
ทสด นนกคอสงทเปนตวเราอยขณะน แตถาวนใดวน
หนงทเราไมไดอยกบรางกายของเราแลว สงเหลานก
จะกลายเปนของไมมคาไปในทนท มนจะยอยสลาย
ไปกบดนกบอากาศในทสด แตเราสามารถท�าใหมน
มคาไดดวยการน�าสงเหลานไปเปนประโยชนกบคน
ทมชวตอยตอไป เพราะฉะนนผมเชอวาหลายคน
คงอยากจะท�าประโยชนครงสดทายในชวต ซงอาจ
จะเกดเมอไรกไมรได แตเราสามารถท�าไดดวยการ
บรจาคอวยวะของเราไปชวยเหลอชวตผอนได ซง
เปนกศลมหาศาลครบ ผมเองกเปนบคคลหนงทท�า
แลวเรยบรอยครบ”
สธาสน นอยอนทร (ปาตว)
บานโฮมฮก
“ในฐานะทเปนคนเคยประสบปญหาสขภาพ เรา
รวาบางครงมนหมดหนทางหรอมดไปเลยกบชวต
พอมโครงการ ให...ดวยหวใจ ถวายเปนพระราชกศล
ปาตวไมรงรอทจะเขามามสวนรวม เพราะนอกจาก
จะไดแสดงความรกชาต รกแผนดน ความกตญญ
ตอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงหวงใยพสก-
นกรของพระองค คงไมมกศลใดยงใหญไปกวาการ
สละรางกายทเราไมใชแลว ปาตวเชอวาวนนถาเรา
เปนผใหอยางไมมเงอนไข ใหอยางบรสทธใจ เราก
จะมความสข เบกบานในการเปนผให อยางนอยๆ
เมอเราบรจาคไปแลว มนท�าใหเราเหนคณคาของ
อวยวะภายในรางกายเรา สวนใดทยงดอยเรากจะ
ดแลเขาเพอใหเปนประโยชนตอคนอน สวนใดท
เสยไปแลวเรากตองฟนฟ รกษาสมดลทงสวนดและ
ไมดใหเกอกลไปดวยกน การใหในครงนเปนการใหท
ยงใหญทสดทเปนการแสดงความรกตอเพอนมนษย
และถวายเปนพระราชกศลทยงใหญทสดทคนไทย
พงปฏบต พงกระท�า”
การ ‘ให’ ยงท�าใหเกดความเอออาทรแกกนและกน
และจะน�ามาซงความรก ความสามคคของผคนในสงคมอกดวย
ทนงศกด ศภทรพย
issue
14
| Feb
ruar
y 20
12
10
เขาวดเพราะแม
จดตงตนทโปปเรมสนใจปฏบตธรรมนนมาจากการชกชวนของคณแม เมอเรมครงทหนงได
แลว กท�าตอเนองมาตลอด
“คณแมผมทานเปนคนชอบเขาวดอยแลวตงแตแรก มนเรมจากคณแมมกจะเปนคนปลก
ผมทกเชาวนอาทตยใหไปวด ไปท�าบญกบทานเรอยๆ ตงแตผมเรยนอยม.ตน แตคณแมจะชอบ
ไปตางจงหวด ไปปฏบตธรรม 5 วน 7 วน ผมกอยกบพสาวทบาน จนเขามหาวทยาลยปหนงถง
มโอกาสไดไปปฏบตธรรมกบคณแม ทงทกอนหนานทานกไมเคยชวนเราหรอก ทชวนเพราะอาจ
จะเหนเรามปญหาเรองเรยน พอไดนงสมาธ ไดเดนจงกรม กเรมศกษา อานหนงสอธรรมะบาง
ไดสนทนาธรรมกบพระ กเลยท�าใหไดเขามาตรงนเรอยๆ”
หลายคนรจก “โปป” ธนวรรธน วรรธนะภต จากบทบาทการเปนนกแสดงคลนลกใหม
ของชอง 3 กบบททฮอตสดๆ จากละครเรอง “ดอกสมสทอง”
โปปมกออกตววาเขาเปนผชายธรรมดาๆ แตในความธรรมดาเขากลบมมมมองการใชชวต
ทแตกตางจากชายหนมทวไป เขาใชเวลาวางในการเปนอาสาสมครสอนศลปะ
นอกจากนนยงเขาวด ปฏบตธรรมเปนประจำา โดยนำาหลกธรรมพนฐานงายๆ
อยางสต สมาธ การรเทาทนอารมณมาปรบใชในการดำาเนนชวต
และทสำาคญ เขามมมมองเรองความรกทไมธรรมดาเลย
“ครงแรกทไปนาจะอายนอยเกอบทสดในตอนนน พอไดปฏบตธรรมแลวกรสกวาเปนอะไรท
แปลกใหม เมอกอนเราคดวาเราเขาใจธรรมะแลว แตสดทายสงทเรารมนเปนแคสวนเลกๆ ทจรง
เราไมไดรอะไรเลย มนท�าใหเรารจกการปฏบตมากขน ผมไดอะไรเยอะมากครบ หนงคอไดความ
อมใจ ความปตใจ แลวกมความสขอยในใจ ตอนทผมไปปฏบตธรรมแรกๆ มนกไมไดชวยหรอก แค
จดประกายกอน ท�าใหเรามความนงในระยะนน พอเราไมไดไป นสยเรากกลบมาเหมอนเดม แต
พอเราไดกลบไปปฏบตธรรมอก มนกเหมอนเราไปชารจพลงใหม ไปชารจสต ชารจความนง พอ
เราท�าไปเรอยๆ จนถงทกวนน เวลาอารมณเราจะขนปบ มนกจะคอยๆ ลง เราจะรจกใจตวเรา ดวย
ประสบการณและการปฏบต มนจะสอนเราเอง”
ความรกคอการให
‘ปาใหญ’ เรยบเรยง
ฉบบท 1
4 | ก
มภาพ
นธ 2
555
11
นอมนำาหลกธรรมมาใชกบชวต
กอนทชอเสยงจะโดงดงเปนทรจกอยางทกวนน โปปมกหาเวลาวาง
ไปปฏบตธรรมใหไดอยางนอยเดอนละครง แตพอเรมมชอเสยงมากขน
แนนอนวาตองแลกกบเวลาทหายไปดวย เขายอมรบวาตลอดชวงเวลา
2 ปยงไมมโอกาสไดไปปฏบตธรรมเลย
“ตอนทถายภาพยนตรเรองนเรศวรอย ผมกยงไปปฏบตธรรมทก
เดอน แตพอละครเรองดอกสมสทองออกอากาศ งานเรมเยอะขน ก
ยอมรบวาชวงนผมไมมโอกาสไดปฏบตธรรมเลยเพราะมนตองปฏบต
ตอเนอง ศกร-เสาร-อาทตยตองไปนอนคาง ตอนนท�าไดแควนไหน
วางผมกจะชวนเพอนๆ ไปท�าบญทวดชนะสงครามทผมเคยบวช ไปท�า
สงฆทาน ปลอยสตว”
แตกระนนเขากไมลมทจะน�าหลกค�าสอนตางๆ ทไดจากการปฏบต
ธรรมมาใชกบชวต โดยเฉพาะในวงการมายาทตองเจอทงแรงกดดน
เจอคนหลากหลายรปแบบทงดและไมด เขาจงตองใชความอดทนและ
สตเพอทจะผานสงตางๆ ไปใหได
“เปนธรรมดาทพอมคนรจกเรามากขน ยอมตองมคนพดถงเราทง
ดและไมด มคนเขาหาเราทงดและไมด มนกเปนเหมอนมายา ผมกมอง
ไปมมนนหมดแหละ คอวาเวลามปญหา คนหนงชม คนนนสรรเสรญ
แตอกคนนงดา ผมกจะดมนไป แลวกปลอยวางมนไป หรอเวลามความ
โกรธ กบอกตวเองวาเราโกรธ จากโกรธ 100 กเหลอแค 60 อยางนอย
เราไดเขาใจและเทาทนอารมณตวเราเอง มสตอยกบความรสกของตว
เอง วาตอนนเราก�าลงท�าอะไร หรอวาโลภ โกรธ หลงอย พยายามรให
ไดทกชวขณะจต ซงจรงๆ มนท�าไมไดละเอยดขนาดนนหรอก แตเราก
สามารถทจะรใจตวเราได บางทโกรธไปประมาณ 15 วฯ แลว กเพงจะ
มารตววาโกรธอย มนกยงดกวาไมรเลย”
หลายคนยงมองอกวาชอเสยงโดงดงอาจจะท�าใหหลงระเรงจน
ลมตวได ซงเรองนกเปนค�าถามทโปปคดไวตงแตกอนทจะเขาวงการ
แลว
“ไมวาผมจะดงแคไหน มชอเสยงขนาดไหน ผมจะไมลมจดยนของ
ตวเอง แลวผมกจะใชหลกธรรมะเขามาในการด�าเนนชวต สงเหลานไม
วาจะเปนอาชพไหน มนคอสงทแนนอน เพราะฉะนนเราไมมทางทจะดง
ไปไดนาน เพราะมนเปนของทไมแนนอน ผมกจะไมหลงไปกบมน ทกวน
นเราตงใจท�างาน แลวกซอสตยตองาน ตอตวเอง แลวกตอคนรอบขาง
เราไมคดรายหรอท�ารายคนอน ไมวาจะเปนใครกตาม นคอหลกในการ
ท�างานของผม คาดหวงแคท�างานออกไปแลวคนดมความสขกบบทบาท
ทเราแสดงออกไปใหเขาเหน ท�าใหเขาประทบใจกบตวละคร หรอมสวน
ดงละครเรองนนใหขนมาได นนคอสงทมความสข”
จตอาสาดวยรก
แมจะมงานรดตวแคไหน แตหนมโปปกยงเจยดเวลาสปดาหละ 2-3
ชวโมง อทศใหกบการเปนครอาสาสอนวาดรปใหกบเดกๆ ในโครงการ
To Be Number One ของทลกระหมอมหญงอบลรตนราชกญญา
สรวฒนาพรรณวด โดยใชความรทางศลปะทเคยเรยนมา ถงวนนเขา
สอนเดกๆ มา 3 ปแลว ดวยความคดทวาอยากท�าอะไรตอบแทนแก
สงคมบาง
“สวนใหญเดกทมาเรยนจะอายประมาณ 10-17 ป เวลาสอนผมจะ
ใหเดกนงลอมวงวาดภาพนง เชน แจกน เครองปนดนเผา จากนนจะ
สอนวธขนโครงรปใหเขาดวาภาพมสดสวนยงไง ถายงเปนเดกเลกกจะ
ชวยตตารางใหเขารวา สเกลภาพเปนแบบไหน สอนไปทละสเตป ถา
เดกไมเขาใจเขากจะยกมอถาม...
“เราไดความสขใจ ความภมใจ เวลาเหนเดกทเขาวาดจาก 1 ไปถง
10 ไดเหนการพฒนา เวลาเราสอนแลวเขาท�าไดอยางทเราสอน เราก
มความสขตรงนแลว รสกวาเราไดท�าอะไรดๆ ในเวลาวาง และนองๆ
ทไดมาเรยนกไดท�ากจกรรมดๆ ในเวลาวางเหมอนกน คอผมเองไดใช
ความรสอนเขาไปในทางทด แทนทเขาจะกลบบานไปเลนเกมกไดมา
เรยนศลปะ ฝกใชสมาธ เวลาเหนแววตาของเดกๆ มความสขทวาดรป
ไดสวยแลวกลบมาเรยนตอจะรสกมก�าลงใจและภมใจมาก ทส�าคญคอ
มนเปนความผกพนดวย เดกบางคนเราสอนเคาตงแตอยม.4 จนตอนน
เคาเขามหาวทยาลย การทไดเหนเดกแตละรนเตบโต เรากเลยรสกวา
เปนงานทเราทงไมได”
ความรกฉบบโปป
ชายหนมหนาตาด มรอยยมเปนอาวธมดใจแบบโปป
หากจะบอกวาตอนนเขาโสดสนท หลายคนคงไมอยากเชอ
แตนคอเรองจรง
“ผมเคยชอบใครเหมอนกนนะ แตมนเหมอนมอะไร
สกอยางทท�าใหเราไมมแฟน บางทเราไปชอบเขา เขากม
แฟนแลว ท�าใหทกวนนผมเลยยงไมมแฟน ตงแตเลกกบ
แฟนไปเมอ 2 ปทแลว ผมยงไมเจอใครทคดวาเปนแฟน
ผมเลย ตอนนผมไมมใคร โสดสนท พอจะมคนทคยๆ อย
บาง แตเปนเพอนๆ กน...
”ผมมองวาความรกถาเปนความหลงกจะท�าใหเรา
ทกขใจ ถาเราไมปลอยวาง หรอยงหลงมนอยมนกเหมอน
ไฟทเผาใจเรา แตถาเรารกเคาโดยทเราไมหวงอะไร รก
แบบการให เราจะมความสขมากกวา”
นแหละมมมองความคดจากชายหนมทไมธรรมดา...
issue
14
| Feb
ruar
y 20
12
12
เจาของ : เสถยรธรรมสถาน 24/5 ซอยวชรพล ถนนรามอนทรา 55 แขวงทาแรง เขตบางเขน กรงเทพฯ 10230 โทรศพท : 02-519-1119 โทรสาร : 02-519-4633 e-mail : [email protected] พมพท : บรษทพรนทแอทม (ประเทศไทย) จ�ากด โทรศพท : 02-736-3913
ผกอตง : แมชศนสนย เสถยรสต ๏ บรรณาธการ : พกล วภาสประทป ๏ ก�ากบศลป : มนญ จงวฒนานกล, ๏ ฝายศลป : อรพรรณ บปผรตน ๏ ถายภาพ : สมคด ชยจตวนช, พรรณวด อมรมณกล ๏ ประสานงาน : สลลทพย ทาเครอ ๏ ทปรกษาฝายกฎหมาย : นงเยาว สคนธนนท
นตยสารฉบบน พมพดวยหมกฐานน�ามนพช ปลอดสารโลหะหนกและเปนมตรตอสงแวดลอม ผลตโดย บรษท อนเตอรองค จ�ากด บรษทของคนไทยเพอคนไทย เราภมใจทไดเปนสวนหนงในการสบทอดพระพทธศาสนา
โอนเงนผานบญชออมทรพย
ธนาคารไทยพาณชย สาขาวชรพล (รามอนทรา)
ชอบญช ธรรมสวสด โดย แมชศนสนย เสถยรสต เลขทบญช 161-220838-3
ธนาคารกสกรไทย สาขาซอยวชรพล
ชอบญช แมชศนสนย เสถยรสต เพอธรรมสวสด เลขทบญช 796-2-08849-4
ธนาคารกรงเทพ สาขาซอยรามอนทรา กม.4
ชอบญช ธรรมสวสด โดย แมชศนสนย เสถยรสต เลขทบญช 187-437-7508
รวมสมทบทนบรจาคเพอเปนหนงในการสราง ‘สาวกาสกขาลย’ มหาวชชาลย
ธรรมะเพอเยยวยาสงคม ไดท ต ATM ธนาคารกสกรไทย ทกสาขาทวประเทศ และ
สนบสนนการน�าธรรมะออกไปรบใชสงคม โดย...
ส�านกพมพใดตองการให ร านหนงสอกลางสวน เป นสอในการ
ประชาสมพนธ สงหนงสอพรอมรายละเอยดถง พกล วภาสประทป บรรณาธการ
นตยสาร ‘ธรรมสวสด’ 24/5 ซอยวชรพล ถนนรามอนทรา 55 แขวงทาแรง
เขตบางเขน กรงเทพฯ 10230
รานหนงสอ
กลางสวน
ส�านกพมพ more of life
พลงรกสรางปาฏหารย
ทพถวล (สนธเสน) ชาตาคม / 155 บาท
การท�าความดโดยเฉพาะกตญญตอพอแมบพการเปนมงคลสงสดของ
มนษย สามารถสรางปาฏหารย ดลบนดาลสงดๆ ทเกนความคาดหมายแก
ผนนได ผเขยนเลาเรองราวทตนตดสนใจลาออกจากงานมาดแลแมผเปน
โรคสมองเสอมและพอผสงอาย ท�าใหเหนวาการดแลพอแมทมความเจบ
ปวยไมไดเปนภาระหนกหากมความตงใจจรงและเขาใจในสภาวะของทาน
รวมทงเลาเรองราวพลงอ�านาจของความกตญญทชวยคมครองและสราง
ปาฏหารยใหเกดขนกบชวตของเธอ
ดบทกขดวยธรรม
ปญญานนทภกข / 195 บาท
ธรรมะจากทานปญญานนทภกข ผเปนเอกสาวกทสบทอดสายธารธรรม
ไดน�าหลกธรรมของพระพทธองคมาสองสวางกลางใจผคนไดโดยไมมยค
สมย ดวยค�าสอนทเขาใจงาย แหลมคม ชน�าหนทางพนทกข สชวตเปนสข
การใหธรรมะชนะการใหทงปวง
www.facebook.com/sdsface
สามารถดาวนโหลด นตยสาร
‘ธรรมสวสด’ ฉบบยอนหลงไดท
www.sdsweb.org
บวชพทธสาวกา...ครงประวตศาสตร...สองแผนดน
การคนหาตวตนทแทจรงของการไดเกดครงนจงส�าคญนก
การบวชคอการพฒนาศกยภาพภายในใหเกลยงเกลาจากกเลส
ความหมายของการบวช คอรกษาพระธรรมวนย เปนการสบทอดอายพระพทธศาสนา, การบวช
เปนการฝกตนเองใหอยบนหนทางพรหมจรรย, ฝกส�ารวมจต ส�ารวมตา ห จมก ลน กาย, เปนการทดลอง
อยอยางไมมทรพยสมบตเปนของตวเอง มชวตอยอยางต�าตอยและเรยบงาย ไมเกยวของดวยเรอน, ฝก
สละทรพยสมบต ของรก ของพอใจ อนเปนทางมาแหงทกข และมชวตทเนองดวยผอนเลยงด จงเปน
ผทเลยงงาย อยงาย
การบวชนนมอานสงสตอตวผบวชเอง โดยไดโอกาสศกษาธรรมะ ไดปฏบตจรง เหนผลจรง ทงยงม
อานสงสตอบดา มารดา ญาตพนอง ใหมโอกาสใกลชดและมศรทธาในพระพทธศาสนามากยงขน
การบวชแมเพยงนอยวน กยงมอานสงสมหาศาล ดงทแตกาลกอนทานอาจารยพทธทาสภกขไดพด
ไวเปนอปมาเพอการค�านวณ เพราะไมอาจจะกลาวเปนอยางอนวา ใหเอาฟาทงหมดนเปนเหมอนกบแผน
กระดาษ แลวเอาภเขาพระสเมรเปนเหมอนกบปากกาหรอพกน ใหเอาแผนดนเปนเหมอนกบหมก เอาน�า
ในมหาสมทรเปนน�าละลายหมก แลวเขยนกนใหเตมทองฟา กไมหมดอานสงสของการบวช หากบวชจรง
ไดศกษาจรง ไดปฏบตจรง ยอมมอานสงสมากอยางนแล
พทธสาวกา...คอหญงผฟงค�าสอนของสมเดจพระบรมศาสดาสมมาสมพทธเจา และน�าไปปฏบตจน
เหนผลจรง คอเปนอสระจากความทกขไดจรง
การบวชพทธสาวกาศล 10 เปนการใชชวตทเปนธดาของพระผมพระภาคเจา และเปนการสบทอด
อายพระพทธศาสนา ผบวชตองศกษาจรง ปฏบตจรง จงจะไดผลจรง
เนองในโอกาสแหงการฉลองพทธชยนต 2,600 ปแหงการตรสรขององคสมเดจพระบรมศาสดาสมมา
สมพทธเจา, ถวายเปนพระราชกศลแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสพระราชพธมหามงคล
เฉลมพระชนมพรรษา 84 พรรษา, ถวายเปนพระราชกศลแดสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ
เนองในโอกาสทรงเจรญพระชนมาย 80 พรรษา, กาวยางแหงปญญาสปท 25 ของเสถยรธรรมสถาน
สถานททมธรรมะอนมนคง และ 5 ปสาวกาสกขาลย การศกษาทสงเสรมใหคนบรรลธรรม เสถยรธรรม
สถาน ขอเชญบวชพทธสาวกา ณ แดนพทธภม (พธบวช ณ เมองพทธคยา ประเทศอนเดย) ระหวางวน
ท 2-12 เมษายน และบวชพทธสาวกา ณ เสถยรธรรมสถาน ระหวางวนท 13-22 เมษายน พ.ศ. 2555
สนใจรวมกศลดวยการบวช สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดท 02-519-1119, 084-557-5123 และ
084-131-6423 หรอ www.sdsweb.org หรอรวมสนบสนนโครงการพทธสาวกา ชอบญช เสถยรธรรม
สถาน ธนาคารกสกรไทย สาขาซอยวชรพล ออมทรพย 796-2-00003-1 แฟกซใบโอนไปท 02-519-4633
การเปนอรยะเปนหนาทของทกคน
รวมเปนหนงในวถชวตของเสถยรธรรมสถาน...
อาทตยท 1 ของเดอน จตประภสสรตงแตนอนอยในครรภ
อาทตยท 2 ของเดอน บวชพทธสาวกาศล 10
อาทตยท 3 ของเดอน โรงเรยนพอแม
อาทตยท 4 ของเดอน ธรรมชาตบ�าบด
ปฏบตธรรมทกศกร เสาร อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ
ป 2555 คอกาวยางแหงปญญาสปท 25 ของเสถยรธรรมสถาน
ชมชนแหงการเรยนรทจะอยรวมกนอยางศานตแหงนมคนเดน
ผานเขามา และเดนทางตอไปบนมรรคาแหงการตนนบลานคน
หากคณคอหนงในลานนน เราขอเชญชวนใหคณ ‘กลบบาน’ มา
เปดใจบอกเลาความสขทไดรบ และความทกขทไดเจอ ใหเพอน ให
พ ใหนองฟง และมารวมผนกก�าลงทจะรงสรรคสงดๆ ใหเกดขนใน
สงคมมนษยชาตตอไป
25/2/2555 น พบกนท...เสถยรธรรมสถาน
ทกเดอน
รบนตยสาร ‘ธรรมสวสด’ นตยสารเพอความ
ปลอดภยโดยธรรมของสงคม...
ไดท สถานรถไฟฟา BTS และ
เสถยรธรรมสถาน
