เกษตร+เทคโนโลยี iot โอกาสของผู้ ... · 2020. 5....

43
IoT โอกาสของผู้ประกอบการ ธุรกิจเกษตรรุ่นใหม่ April 2020 เกษตร ในยุค Decentralized +เทคโนโลยี

Upload: others

Post on 30-Aug-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

IoTโอกาสของผประกอบการธรกจเกษตรรนใหม

April 2020

เกษตร

ในยค Decentralized

+เทคโนโลย

Page 2: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

2

Disclosures : This report is not intended to provide the basis for any evaluation of the financial instruments discussed herein. The information was obtained from various sources; we do not guarantee its accuracy or completeness. In particular, information provided herein should be regarded as indicative, preliminary and for illustrative purposes only. There is no representation that any transaction can execute at such terms or price.

Information provided in this report is not intended to constitute legal, tax or accounting advice in relation to entering into any transaction and does not have regard to the particular needs of any specific person who may receive this report. Clients should consult their own financial advisors regarding the appropriateness of investing in any investment strategies discussed or recommended in this report and should understand that statements regarding future prospects may not be realized. While all information this presentation has been produced or compiled from sources believed to be reliable, the Bank makes no representation as to its accuracy or completeness.

Foreword >>

เผยแพร: เมษายน 2020

ธรกจเกษตรไทยตองเผชญปญหาและความทาทายหลายประการ ไมวาจะเปน ผลตภาพตา การเปลยนแปลงสภาพอากาศและภยคกคามทางธรรมชาต รวมทงพฤตกรรมผบรโภคทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท าใหผประกอบการรนใหมตางมองวา การกาวเขาสธรกจเกษตรเปนเร องยากและอาจไมคมคา ขณะทปจจบนเทคโนโลยเกษตร (Agritech: Agricultural Technology) กาวหนาไปมาก จงมค าถามวาแลวผประกอบการจะใช Agritech เพอปลดลอกอปสรรคดงกลาวไดอยางไร?

บทความน Krungthai COMPASS น าเสนอเทคโนโลยในกลม Internet of Things (IoT) หรอ "อนเทอรเนตในทกสง" ซงเปนหนงในเทรนดเทคโนโลยแหงอนาคต และเปนทางเลอกทนาสนใจของผประกอบการธรกจเกษตรในการเพมความสามารถในการแขงขนใหกบธรกจ ทงน หวใจหลกของ IoT คอ การใชเทคโนโลย “เซนเซอร” ในการวด”ขอมล”เพอชวยใน”การตดสนใจและการบรหารจดการการผลตใหมประสทธภาพ” ครอบคลมหวงโซการผลตทงระบบ

Krungthai COMPASS ประเมนวา เทคโนโลย IoT จะเปลยนรปโฉมธรกจเกษตรไทยใหเปนในลกษณะ Decentralized ซงหมายถง ผประกอบการแตละรายสามารถเขาถงขอมลทใชในการบรหารจดการผลตไดดวยตนเองดวยฐานขอมลแบบเรยลไทม ซงนอกจากจะลดความเสยหายของผลผลตจากสภาพภมอากาศทเปลยนแปลงอยางรวดเรวแลว ยงชวยรบมอกบความทาทายของผประกอบการในยคทสนคาออรแกนคก าลงเปนทนยม ขณะเดยวกนยงเปนเทรนดเทคโนโลยทภาครฐใหการสงเสรมตามหลกเกษตร 4.0 นอกจากน การแพรระบาดของ COVID-19 ยงเปนแรงผลกดนใหภาคเกษตรปรบตวมาใชเทคโนโลยนมากยงขน

ทงน เทคโนโลย IoT จะชวยเพมโอกาสใหกบผประกอบการ SMEs ในหลากหลายกลม ไดแก 1) ผผลตสนคาเกษตรทมมลคาเพมหรอเจาะตลาดเฉพาะกลม (Niche Market) 2) ผผลตสนคาตามเง อนไขเกษตรพนธสญญา (Contract Farming) และ 3) ผประกอบการธรกจรานอาหารทควบคมหวงโซการผลตวตถดบทางการเกษตรดวยตนเอง โดยเฉพาะในกลมรานอาหารทเนนตอบโจทยดานสขภาพ ซงเหลานมมลคาตลาดรวมกนไมตากวา 1 แสนลานบาท

Krungthai COMPASS แนะน าใหผประกอบการทตองการกาวเขาสโลกของ IoTเรมจากการถอดบทเรยนบรษททประสบความส าเรจในการน าเทคโนโลย IoT มาประยกตใชในธรกจเกษตร รวมทงแนะน าใหผประกอบการเปน Partnership กบหนวยงานทมความเช ยวชาญ ไมวาจะเปน 1) หนวยงานวจยจากภาครฐ 2) ผใหบรการระบบสอสารและโทรคมนาคม (Telco) 3) ผผลตเคร องจกรกลเกษตร 4) กลม Agritech Startup และผใหค าปรกษาดานไอท (IT Solution) ซงเราไดรวบรวมไวบางสวนในบทความน

พชรพจน นนทรามาศ อภนนทร สประเสรฐ พมฉตร เอกฉนท

Page 3: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

3

Content >>Section

1

ท าความรจกกบเทคโนโลย IoTหวใจส าคญของ Agritech

Section

2 11

05

5 เหตผลทธรกจเกษตรไทยตองปรบตวมาใช IoT

Section

3

SMEs กลมไหนเหมาะทจะใชเทคโนโลยน เราเรยนรอะไรบางจากบรษททประสบความส าเรจ รวมทงควรรจกใครบาง?

25

Page 4: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

IoTโอกาสของผประกอบการธรกจเกษตรรนใหม

เกษตร+เทคโนโลย

ในยค Decentralized

ในอนาคต AI จะเขามาควบคมแทนแรงงานคน

IoT ส าหรบธรกจเกษตรท างานอยางไร?การใชเทคโนโลย “เซนเซอร” ตดตามและตรวจสอบสถานะขอมลทจ าเปนในการเพาะปลกแบบเรยลไทม

เพอชวยผประกอบการ”ตดสนใจและบรหารจดการการผลตไดอยางมประสทธภาพ”

ฟงเสยงพชดวย ระบบเซนเซอร

วเคราะหขอมลและสารสนเทศ

สงขอมลและค าแนะน ากลบไปยงผประกอบการ

ผานแอปพลเคชน

ความเขมของแสงอณหภม ความชนในดน

สภาพอากาศ

ท าไมธรกจเกษตรไทยตองปรบตวมาใช IoT?

ผประกอบการกลมไหนควรใช ?

หากอยากเรมตนใช IoT ควรรจกใครบาง?

เปนตวชวยให Young Farmer

ประสบความส าเรจไดงายขน

ลดความเสยหายของผลผลต

จากสภาพภมอากาศทเปลยนแปลงอยาง

รวดเรว

รองรบเทรนดและพฤตกรรมผบรโภคทเนนสนคาปลอดสารพษมากขน

IoT for Agriculture เปนหนงในเทคโนโลยทภาครฐสงเสรมอยาง

จรงจง

COVID-19 กลายเปนแรงผลกดนใหตอง

ปรบตวมาใช IoT มากขน

ผผลตสนคาเกษตรทมมลคาเพมหรอเจาะตลาดเฉพาะกลม (Niche Market) เชน สนคาเกษตรทปลอดสารเคม

ผผลตสนคาเกษตรทเปน Contract Farming ใหกบผประกอบการรายใหญ ทมตลาดรองรบชดเจน

ผประกอบการธรกจรานอาหารทผลตวตถดบทางการเกษตรเอง โดยเฉพาะในกลมรานอาหารทเนนตอบโจทยดานสขภาพ

หนวยงานวจยจากภาครฐ (NECTEC, TMEC, Depa)

ผใหบรการระบบสอสารและโทรคมนาคม (Telco) (AIS TRUE DTAC CAT)

ผผลตเครองจกรกลเกษตร (KUBOTA, YANMAR)

กลม Agritech Startup และผใหค าปรกษาดานไอท

(IT Solution)(Smart farm DIY, Evergrow,

Ricult, SP smartplants)

April 2020

Page 5: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

5

Section1

ท าความรจก

เทคโนโลย IoTหวใจส าคญของ

Agritech

IoT

Page 6: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

6

เทคโนโลย IoT1 ถอเปนทางเลอกทนาสนใจทเขามาชวยปลดลอกปญหาและสรางความ

ทาทายหลายประการใหกบธรกจเกษตรไทย รวมทงเพมความสามารถในการแขงขน

ใ ห กบธ ร ก จ ซ ง ใ นบทความ ส วน น Krungthai COMPASS จะน า เสนอ ส ง ท

ผประกอบการควรรเกยวกบเทคโนโลย IoT อาท เทคโนโลย IoT ส าหรบธรกจเกษตรม

อะไรบาง ท าไมธรกจเกษตรไทยตองปรบตวมาใช IoT และเราควรรจกใครบาง

ตลอดจนถอดบทเรยนจากบรษทประสบความส าเรจ เพอใหสามารถใชเทคโนโลย

ดงกลาวใหประสบความส าเรจไดงายขน

1 IoT หรอ Internet of Things หมายถง การทสงตางๆ ถกเชอมโยงทกสงทกอยางสโลกอนเทอรเนต ท าใหมนษยสามารถสงการควบคมการใชงานอปกรณตางๆ ผานทางเครอขายอนเทอรเนต (อางองจากกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย)

Page 7: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

7

Agritech คอ การน าเทคโนโลยทางการเกษตรมาใชเพอสรางความไดเปรยบในการ

แขงขน จากเดมทใช “องคความรและประสบการณเดม (Knowhow)” ในการจดการ

ผลต และพงพาการใช “แรงงาน” แตเพยงอยางเดยว มาเปนการใช “เทคโนโลยเพอ

เพมความแมนย าในการเพาะปลก (Precision Farming)” ในการเพมผลตภาพใหกบ

ธรกจเกษตรไทยซงถอเปนปญหาเร อรงมายาวนาน (อานรายละเอยดเพมเตมไดท

Box 1: ธรกจขาวไทยกบปญหาการสญเสยความสามารถในการแขงขน) รวมทงลด

การพงพาแรงงานซงเปนสาเหตหลกทท าใหตนทนการผลตสง

นอกจากน หากพจารณาจากระบบนเวศของภาคการเกษตรตามขนตอนการผลต

(Stages of Production) ดงรปท 1 จะเหนไดวา Agritech สามารถสอดแทรกอย

ในทกขนตอนการผลต ตงแตตนนาหรอผผลตวตถดบส าหรบการเพาะปลก (Input

suppliers) ไปจนถงปลายนาหรอผบรโภคไดโดยตรง (Consumers) ขณะเดยวกน

พบวาเทคโนโลย IoT เขาไปมบทบาทในหลายกจกรรมทางการเกษตร ตงแตการเตรยม

การเพาะปลก ไปจนถงการเพาะปลก เชน การตดตามสภาพดน (Soil Monitoring)

การควบคมโรคและศตรพช (Pest and Disease Control System) เปนตน ดงนน

ในบทความนจะใหความส าคญกบการประยกตใชเทคโนโลย IoT ในกระบวนการผลต

ทกลาวมาขางตนเปนหลก

รปท 1

ทมา: รวบรวมโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: กรอบเสนประสฟา คอ กระบวนการทมการใชเทคโนโลย IoT เปนองคประกอบ

>> “Agritech” คออะไร? IoT เชอมโยงกบ “Agritech” อยางไร?

PreparationIn-field management

HarvestingValue chain enabler (Post-harvesting)

Conventional Traditional knowhow Labor management Physical machinesMarketplace and

logistics

Agritech

Knowledge and acquisition application

Remote sensing Processing technologyTrading E-commerce

platform

Supply analytics Satellite for monitoring Logistic management Track and Trace

Soil sensing/analysis Precision Irrigation E-matching Blockchain

Input E-commerce platform

Drone and IoT for farm management

E-marketing

Yield forecasting Insect sensingCrowdfunding/

P2P lending

Resource sharingField operation

software

Data aggregators for Credit assessment

and scoring

Robotics and Automation

Digital footprint for certification

Smart farming (Vertical farming/Plant factory)

IoT เปนหวใจส าคญของ Agritech มาใชในแตละกระบวนการผลต

Ecosystem ของการน าเทคโนโลยมาใชในธรกจเกษตรในแตละขนตอนการผลต

Page 8: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

8

IoT ส าหรบธรกจเกษตรเรมตนจากการใชเทคโนโลย “เซนเซอร” ตดตามและตรวจสอบ

สถานะขอมลทจ าเปนในการเพาะปลกแบบเรยลไทม เพอชวยผประกอบการในการ

”ตดสนใจและการบรหารจดการการผลตไดอยางมประสทธภาพ” เชน ความเขมของ

แสง อณหภม ความชนในดน สภาพอากาศ เปนตน โดยขอมลดงกลาวจะถกเชอมโยง

ผานระบบอนเทอรเนต และเกบเขาไปอยในระบบคลาวด (Cloud)2 กอนน าขอมลทได

ไปวเคราะหและประมวลผล แลวสงกลบไปยงผใชงาน ซ งเรามองวา ในอนาคต

เทคโนโลยดงกลาวจะเปนจดตงตนส าคญทจะน ามาใชพฒนารวมกบเทคโนโลย

ปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI) ทจะท าหนาทคด วเคราะห วางแผน

และตดสนใจในกระบวนการเพาะปลกแทนมนษยมากยงขน

รปท 2 ตวอยางการเชอมโยงธรกจเกษตรกบเทคโนโลย IoT

ทมา: อางองจาก https://www.enveve.com

>> แลว IoT ส าหรบธรกจเกษตรท างานอยางไร?

2 ระบบ Cloud หรอ Cloud Computing เปรยบเสมอนระบบคอมพวเตอรขนาดใหญ โดยประกอบดวยฮารดแวรและซอฟตแวรส าหรบใชเพอการประมวลผลและเกบขอมล ซงสามารถรองรบการใชงาน การประมวลผล ตลอดจนการจดเกบขอมลไดอยางมหาศาล

FunctionListening to the

cropsMoving data Analyzing data

Sending recommendation

Field automation

Technology Sensors Internet CloudApplication

(via smartphone)AI

Benefitเซนเซอรตรวจวดความเขมของแสง ความชนในดน

ขอมลจะถกอพเดทแบบเรยลไทมบน Cloud

ระบบจะรวบรวมขอมลและแปรผล เพอจดท า

แบบจ าลองทางการเกษตร คาดการณผลผลตและเตอนภยสภาพภมอากาศ บรหารจดการตามความผนแปรของปจจย

ภายนอก

ผประกอบการจะไดรบขอมลและค าแนะน าดานการเกษตรทเปนประโยชน

สงสด เชน ระบบชลประทาน ระดบการให

สารเคมและปย

ระบบอตโนมตถกควบคมโดยระบบตดสนใจ ภายใตการเกบรวบรวมขอมล

จ านวนมาก

จากแปลงพชสดจทล

จากดจทลสขอมล

จากขอมลสสารสนเทศ

จากสารสนเทศสขอแนะน า

ในอนาคตให AI ชวย ควบคมแทนคน

IoT ท าใหสามารถเขาถง รบร และเขาใจขอมลเกยวกบแปลงพชของตนไดอยางตรงจด รวมถงยงน าไปสขอเสนอแนะทเปนประโยชนอยางยงตอผประกอบการ

Page 9: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

9

ตารางท 1 ตวอยางการประยกตใช IoT ส าหรบธรกจเกษตรทเปนทนยม

ทมา: รวบรวมโดย Krungthai COMPASS

การตดตามสภาพดน

(Soil Monitoring)

การใชเซนเซอรตรวจสอบคณสมบตของดน เพอ

ปรบปรงดนใหเหมาะสมกบการปลกพช รวมถงสามารถ

น ามาใชในการตดสนใจวางแผนการเพาะปลกและการ

ดแลพชได

ผประกอบการในสหภาพยโรปทไดรบการสนบสนนจากโครงการ EU-

funded IoF2020 (Internet of Food and Farm 2020) มการ

ประยกตใช IoT ในการกลมการตดตามสภาพดนกบการปลกมนฝรง

ซงจากขอมลดนทรวบรวมไดท าใหเกษตรกรใชทรพยากรอยางม

ประสทธภาพ ซงชวยลดสารก าจดศตรพชไดถง 15% และลดการใชนา

ไดถง 25% ท าใหสามารถลดตนทนการผลตทงหมดไดถงเกอบ 20%

การควบคมการใหนา

(Water

Controlling)

การใชเซนเซอรวดคาความชน รวมทงปรมาณนาใตดน

เพอใหสามารถค านวณปรมาณนาและเวลาในการรดนา

ทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพชได

SweetSense Inc. บรษททปรกษาการจดการนาพฒนาระบบการ

จดการนาใหกบประเทศในทวฟแอฟรกา เชน โซมาเลย เอธโอเปย โดยม

การใชเทคโนโลยเซนเซอรตรวจวดแหลงนาใตดนในแตละพนท เพอให

สามารถแบงปนและใชทรพยากรนารวมกนไดอยางมประสทธภาพ

สงสด รวมถงชวยลดปญหาขาดแคลนนา โดยเฉพาะในพนทหางไกล

การควบคมโรคและ

ศตรพช (Pest and

Disease Control

System)

การวเคราะหขอมลจากเซนเซอรตรวจวดอณหภม

เพอบงชถงการแพรกระจายของศตรพชเพอลดตนทน

การใชสารก าจดวชพช ชวยใหการควบคมโรคและ

ศตรพชมประสทธภาพยงขน

โครงการการถายทอดเทคโนโลยเพอพฒนาการเกษตรในเขตนวตกรรม

ระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EECi) จงหวดระยอง มการน า

เ ท ค โ น โ ล ย IoT ม า ใ ช ใ น ก า ร เ ฝ า ร ะ ว ง โ ร ค แ ล ะ แ ม ล ง

ทมารบกวนตนทเรยนในสวน เพอชวยลดความเสยหายของผลผลต

การตดตามสภาพ

อากาศ (Climate

Change

Monitoring)

การเชอมโยงขอมลเรดาหตดตามสภาพอากาศและ

ภาพถายดาวเทยมเพอตรวจสอบสภาพอากาศใน

ปจจบนและลวงหนา รวมถงสามารถแจงเตอนขาวสาร

เกยวกบภยพบตตางๆ เชน เสนทางพาย ปรมาณนาฝน

AllMETTEO บรษทในสหรฐฯ ซงเปนผใหบรการระบบการตดตาม

สภาพอากาศ (Climate Change Monitoring) กบเกษตรกร ใช

ระบบเซนเซอรควบคกบระบบฐานขอมลสภาพอากาศทวโลก และใช

ซอฟตแวรวเคราะหและคาดการณสภาพอากาศ ชวยใหเกษตรกร

ลดตนทนจากความเสยหายของผลผลตจากปญหาภยธรรมชาต

การตดตามปศสตว

(Livestock

Monitoring)

การใชเซนเซอรในการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบ

สถานทและต าแหนงของฝงปศสตว รวมถงตรวจ

สขภาพสตว หรอตรวจสอบสภาพความเปนอยภายใน

โรงเรอน ซงชวยลดคาใชจายดานแรงงาน และปองกน

การแพรกระจายโรคไดอยางมประสทธภาพ

Startup อนเดยทมชอวา Stellapps Technologies คดคนวธเพม

ผลผลตของววนม โดยใชเครองมอทมชอวา moOn ซงท าหนาทคลาย

นาฬกาสขภาพ เพอตดตามสขภาพของแมวว อกทงชวยวเคราะหวา

ชวงไหนทแมววมไขสกเหมาะสมทสดตอการผสมเทยม ซงท าให

ผลตภาพเพมขน 38% และผประกอบการมก าไรเพมขนถง 5 เทา

เครองจกรกลเกษตร

อจฉรยะ

(Driverless

Tractors)

การน าระบบพกด GPS มาใชในการควบคมเสนทาง

เครองจกรกลเกษตร เพอใหมความเทยงตรง และไมด าเนนการซาซอน ทงยงสามารถหาอปกรณเสรมหรอเซนเซอรอนๆ มาตดกบเครองจกรเพอสรางแผนท

แปลงปล ก เป นก า ร เ ฉพา ะ ท งน พบว า ตล าดเครองจกรกลเกษตรอจฉรยะทวโลกมอตราการเตบโตสง และปจจบนมผผลตเครองจกรกลเกษตรไทยเขามา

ท าตลาดนแลว (อานรายละเอยดเพมเตมไดท Box 2: ตลาดเครองจกรกลเกษตรอจฉรยะทวโลกเตบโตแคไหน แลวในไทยสวนใหญเปนเทคโนโลยกลมไหน?)

มหาวทยาลยฮอกไกโดพฒนาคดคนเทคโนโลยและนวตกรรมดาน

การเกษตรโดยใช IoT กบรถแทรกเตอรไรคนขบ เพอชวยทดแทน

แรงงาน โดยการตดตงเซนเซอรบนรถแทรกเตอรซงถกควบคม

ทศทางการขบเคลอนดวยระบบดาวเทยม GPS ทถกสงการผานระบบ

คอมพวเตอร ซงเกษตรกรสามารถปอนค าสงใหแทรกเตอรไรคนขบ

ท ากจกรรมอนๆ ในแปลง เชน การไถ การหวานเมลด การใหปย

การก าจดวชพช การพนยาฆาแมลง และการเกบเกยว

การควบคมโรงเรอน

ระบบปด

(Smart

Greenhouse)

การควบคมสภาพแวดลอมดวยโรงเรอนระบบปด

ซงจะใชการควบคมระบบนา ระบบระบายและปรบอากาศ

ระบบแสงสวาง และระบบตรวจจบอนๆ โดยโรงเรอน

อ จ ฉ ร ย ะ จ ะ ม ท ง แ บ บ Hydroponic แ ล ะ Non-

Hydroponic

บรษท อนเทลอะโกร จ ากด พฒนาระบบปลกพชในระบบปดทสามารถ

ควบคมสภาพแวดลอมเพอการเพาะปลกได โดยมการน าเซนเซอร และ

แอปพลเคชน มาชวยในการเพาะปลกและบรหารจดการ เชน ควบคม

ความเขมแสง อณหภม ความชน คารบอนไดออกไซด นา และ

สารอาหาร ท าใหไมมปญหาเรองแมลง และใชนานอยกวาปกต 90%

รวมทงพชโตไวกวาปกต

การใชอปกรณอากาศ

ยานไรคนขบส าหรบ

จดการแปลงเกษตร

(Drone for farm

management)

การใชโดรน (Drone) เพอการเกษตร เพอพนปย

ยาฆาแมลง หรอเกบขอมลผลผลต โดยสามารถ

เชอมโยงขอมลกบระบบแผนทในการก าหนดพกดแปลง

พช เพอใหโดรนเขาไปท างานไดอตโนมต จงชวยลด

ตนทนแรงงาน

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน รวมกบบรษท มตรผล

พฒนาโดรนเพอประเมนคาความหวานของออยทดแทนระบบจดการ

เดมทเกบตวอยางโดยใชแรงงานคนซงมความผดพลาดถง 40% โดย

ระบบดงกลาวใชซอฟตแวรภาพถายดาวเทยมน ามาวเคราะหคาความ

หวานของออย การวเคราะหโรคพช ภาวะการเกบเกยวในเวลาท

เหมาะสม รวมทงค านวณการจดควการเกบเกยวผลผลตในชวงเวลาด

ทสด เพอใหออยมความหวานดสด ท าใหชวยลดตนทนการผลต

หลกการท างาน ตวอยางบรษท/ผประกอบการทใชประเภท

เทคโนโลย IoT เปนตวชวยส าคญตอการตดตามสขภาพของพชและปศสตว ขณะททวโลกไดพฒนา-ประยกตใช IoTส าหรบภาคการเกษตรอยางแพรหลาย

Page 10: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

10

ธรกจขาวไทยกบปญหาการสญเสยความสามารถในการแขงขน

BOX 1 “ขาว”ซงเปนสนคาเกษตรสงออกทส าคญของไทยนน ตองเผชญการแขงขน

ทรนแรง เนองจากประเทศผสงออกขาวส าคญของโลกทงหมดมผลผลต

ขาวเปลอกตอไรสงกวาไทย ท าใหการแขงขนดวยราคาแตเพยงอยางเดยว

ท าไดอยางยากล าบาก โดยเฉพาะคแขงส าคญอยางเวยดนาม ซงมผลผลต

ขาวตอไรสงกวาไทยถง 2 เทา สงผลใหชวง 10 ปทผานมา สวนใหญราคาขาว

ไทยแพงกวาขาวเวยดนามมาโดยตลอด ขณะทหากราคาขาวไทยแพงกวาขาว

เวยดนามเพมขน สงผลใหปรมาณการสงออกลดลง ทงน หากประเมนจาก

ระดบการใชเทคโนโลยในธรกจเกษตรของประเทศผผลตและสงออกม

ผลผลตขาวตอไรอยในระดบสง เชน สหรฐฯ เกาหลใต และญปน โดย

Krungthai COMPASS มองวา หากไทยมการน าเทคโนโลย IoT มาใช

อยางจรงจง ควบคกบการใชเทคโนโลยทางการเกษตรทเหมาะสมอนๆ

ผลผลตขาวตอไรของไทยมโอกาสเพมขนจาก 456 กก./ไร เปน 638-933

กก./ไร หรอเพมขนถง 1.4-2.0 เทา จะท าใหไทยสามารถแขงขนในตลาด

สงออกขาวไดงายขน

รปท 3 ผลผลตขาวตอไรในแตละประเทศป 2018 (ซาย) และราคาขาวไทยเปรยบเทยบกบคแขงอยางเวยดนาม (ขวา)

ประเทศผสงออกขาวมผลผลตขาวเปลอกตอไรสงกวาไทย ท าใหการแขงขนดวยราคาท าไดล าบาก สงผลใหในชวง 10 ปทผานมาสวนใหญราคาขาวไทยแพงกวาขาวเวยดนามซงเปนคแขงส าคญของไทยมาโดยตลอด

ทมา: กระทรวงเกษตรสหรฐฯ (ขอมล ณ พ.ย. 2019) และองคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต

1,112

946

626 621

456

0

200

400

600

800

1,000

1,200

กก./ไรจน

เวยดนาม

อนเดย ปากสถาน

ไทย

300

400

500

600

700

Jan

-09

Se

p-0

9

Ma

y-10

Jan

-11

Se

p-1

1

Ma

y-12

Jan

-13

Se

p-1

3

Ma

y-14

Jan

-15

Se

p-1

5

Ma

y-16

Jan

-17

Se

p-1

7

Ma

y-18

Jan

-19

Se

p-1

9

ดอลลารฯ ตอตน

ราคาขาวขาว 5% ของไทย

ราคาขาวขาว 5% ของเวยดนาม

Page 11: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

11

Section2

5 เหตผลทธรกจเกษตรไทย

ตองปรบตวมาใช

IoT

Page 12: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

12

Krungthai COMPASS มองวาเทคโนโลย IoT จะเปนตวชวยใหเกษตรกรรนใหม

(Young Farmer) ประสบความส าเรจไดงายขน จากการทในอนาคตธรกจเกษตรไทย

จะเปนในลกษณะ Decentralized3 ซ งท าให ผประกอบการแตละรายสามารถ

บรหารจดการผลตไดดวยตนเองจากการใชฐานขอมลทมแบบเรยลไทมและมความ

เฉพาะเจาะจงกบพนทผลตจรง ซ งจะชวยลดความเสยหายของผลผลตจาก

สภาพภมอากาศทเปลยนแปลงอย างรวดเรว อกทงรบมอความทาทายของ

ผประกอบการในยคสนคาออรแกนคก าลงเปนทนยม ขณะเดยวกนยงเปนหนงเทรนด

เทคโนโลยแหงอนาคตทภาครฐตองการสงเสรม นอกจากน ผลกระทบลาสดอยาง

COVID-19 ทเกดขนทวโลกกจะเปนแรงผลกดนส าคญใหภาคเกษตรปรบตวมาใช

เทคโนโลยนมากขน

3 ความหมายของ “Decentralized” ในบทความน อางองจากบทความ “Smart Livestock Farming: Potential of Digitalization for Global Meat Supply, 2018

Page 13: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

13

Krungthai COMPASS มองวา IoT จะเปนโอกาสใหผประกอบการรนใหม (Young

Farmer) ประสบความส าเรจในธรกจเกษตรไดงายขน เนองจากเทคโนโลย IoT จะ

เปลยนรปโฉมธรกจเกษตรไทยใหเปนในลกษณะ Decentralized ซงท าใหการบรหาร

จดการผลตไมยากดงเชนแตกอน สงผลใหการใชปจจยการผลต (Input) ม

ประสทธภาพมากขน ดงจะเหนไดจากผประกอบการรนใหมอยางบรษท Deva Farm

ทเร มจากการเปนผผลตคราฟเบยรไทยแบรนดเทพพนม (Devanom) แตตอมา

ไดพฒนาโรงเรอนในการปลกฮอปส4 เองเพอทดแทนการน าเขาวตถดบจาก

ตางประเทศ ซงนบเปนผประกอบการไทยรายแรกทเร มตนการปลกฮอปสเชงพาณชย

ในประเทศ โดยเปนโรงเรอนระบบปดทใชเทคโนโลย IoT ซงประกอบดวยเซนเซอร

และระบบอตโนมตเปนสวนใหญ เพอวดอณหภมความชน ความเขมแสง ความเรวลม

และปรมาณนาฝนใหอยในระดบทเหมาะสม

รปท 4 IoT จะเปลยนรปโฉมธรกจเกษตรไทยใหเปนในลกษณะ Decentralized

ทมา: วเคราะหและรวบรวมขอมลโดย Krungthai COMPASS โดยอางองขอมลจากบทความ “Smart Livestock Farming: Potential of Digitalization for Global Meat Supply, 2018

1. ชวยให Young Farmer ประสบความส าเรจในธรกจเกษตรไดงายขน จากการทในอนาคตธรกจเกษตรไทยจะเปนในลกษณะ Decentralized

4 ฮอปส (Hops) คอ พชพนธไมเลอยชนดหนง ซงดอกของฮอปสเปนเสมอนสารกนบดธรรมชาตทใหรสขม และมกลนเฉพาะตวในแตละสายพนธ ซงนยมน าไปใสในเครองดมเบยร

จาก Centralized

ส Decentralized

ตดสนใจโดยพงพาฐานขอมลจากสวนกลาง

ขอมลสวนใหญเปนภาพรวม

ตดสนใจและจดการขอมลในการผลตได

ดวยตนเอง

ขอมลเปนแบบเรยลไทมและเฉพาะเจาะจง

กบพนทผลตจรง

ขอมลทจ าเปนในการเพาะปลก

ทผานมา เกษตรกรจะตองอาศยขอมลจากภาครฐหรอองคกรสวนกลางเปนหลก และเปนขอมลภาพรวมในแตละพนท แตในปจจบน IoT ไดท าใหเกษตรกรสามารถเขาถงขอมลไดแบบเรยลไทม และ สะดวกรวดเรว ท าใหประสทธภาพการผลตดขน

Page 14: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

14

รปท 5 ดชน Oceanic Niño Index (ONI) (ซาย) จ านวนครงทเกดภยธรรมชาตทวโลกตงแตป 2000-2018 (ขวา)

ทมา: NOAA Center for Weather and Climate Prediction และ Germanwatch.org

2. ชวยลดความเสยหายของผลผลตจากสภาพภมอากาศทเปลยนแปลงอยางรวดเรว

ปรากฏการณเอลนโญมความถมากขนในชวง 10 ปทผานมา สงผลใหสภาวะการ

เปลยนแปลงภมอากาศของโลกโดยรวมมความแปรปรวน และสงผลกระทบมากขนเปน

ล าดบ สะทอนจากดชนชวดปรากฎการณเอลนโญ (El Niño) และลานญา (La Nina)5

หรอ Oceanic Niño Index (ONI) ซงค านวณจากคาอณหภมทผวนาทะเล (SST) ท

เปลยนไปจากคาอณหภมปกต โดยจะเหนไดวาเกดปรากฏการณเอลนโญรนแรงและ

บอยครงขนในระหวางป 2010-2019 เมอเทยบกบชวง 10 ปกอนหนา สอดคลองกบ

รปท 5 ทแสดงใหเหนถงจ านวนครงทเกดภยพบตทเพมขนกวา 30 เทาในชวงเวลาไม

ถงหนงศตวรรษ โดยภยพบตทวโลกระหวางป 1950-1962 เกดขนเพยง 20 ครงตอป

แตในชวงป 2000-2008 เพมขนเปน 400-500 ครงตอป และในชวงป 2009-2018

กลบเพมสงถง 600-700 ครงตอป โดยไดสรางความเสยหายทวโลกสะสมถง

3.54 ลานลานดอลลารฯ ในชวงป 1999-20186 นอกจากน รายงานของ UNEP

Adaptation Gap Report ป 2016 กไดออกประกาศแจงเตอนวาการเปลยนแปลง

สภาพอากาศโลกในป 2030 จะรนแรงขนกวาในปจจบนราว 2 ถง 3 เทา และจะเพม

ความรนแรงขนอก 4 ถง 5 เทาในป 2050

5 โดยทาง NOAA ก าหนดใหคา ONI มคาเปนบวกตงแต +0.5 ขนไปจะถอวาเปนชวงของปรากฎการณเอลนโญ และหากคา ONI มคาเปนลบตงแต -0.5 ลงมาใหถอเปนชวงของปรากฎการณลานญา ซงสรปไดวาเกดปรากฏการณอยางเตมรปแบบกตอเมอคา ONI เกนกวาคาทก าหนดไวตดตอกนไมนอยกวา 3 เดอน 6 ขอมลจาก Germanwatch.org

0.0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

1.4

-2.5

-2.0

-1.5

-1.0

-0.5

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

DJF JFM FMA MAM

AMJ MJJ JJA JAS

ASO SON OND NDJ

Standard deviation (RHS)

El Niño

Normal

climate

La Nina

หมายเหต: *ค านวณจากอตราการเสยชวตจากภยพบต หรอ ภยพบตทสรางความเสยหายมากกวา 1 แสนดอลลารฯ ซงจะประเมนจากกลมรายไดของแต

ประเทศตามทถกจดกลมโดย World Bank

Meteorological events (Tropical storm, extratropical storm, convective storm, local storm)

Hydrological events (Flood, mass movement)

Climatological events (Extreme temperature, drought, forest fire)

0

200

400

600

800

1,000

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

จ านวนครงทเกดภยพบตทวโลก*ดชน Oceanic Niño Index (ONI)

ปรากฎการณเอลนโญและลานญาทเกดบอยขนในชวง 10 ปลาสด สงผลใหเกดภยธรรมชาตเพมสงขนตาม

Page 15: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

15

อณหภมพนผวโลกทสงขน ยงสงผลกระทบตอพนทเกษตรกรรมในภมภาคเขตรอน

โดย Germanwatch.org ไดวเคราะหผลกระทบของ Climate Change ผานดชน

ความเสยงสภาพอากาศโลก (Global Climate Risk Index: CRI) ซงพบวา ประเทศท

ไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพอากาศอยางรนแรงสวนใหญตงอยในโซน

เขตรอนหรอแถบเสนศนยสตร เนองจากอณหภมทเพมสงขนจะเรงระดบการระเหย

ของผวนาทะเล และระดบนาใตดนใหมความแหงแลงอยางหนก จนไมเพยงพอ

ตอการเจรญเตบโตของพช (ตารางท 2) ทงน Krungthai COMPASS มองวา พนท

เกษตรกรรมในภมภาคเขตรอนสวนใหญมลกษณะเปนเกษตรแปลงเลก ซงจะสงผล

โดยตรงตอกจกรรมทางเศรษฐกจทเปราะบางอยแลวนน ยงขยายวงกวางออกไปจนถง

ระดบการจางงานและรายไดของประชากร สอดคลองกบขอมลของ United Nations

ทไดยนยนอกเสยงวา ในชวงป 2011-2050 ผลผลตทางการเกษตรทวโลกคาดวาจะ

ลดลงราว 1.1% โดยผลผลตในประเทศเขตรอน เชน แอฟรกา ตะวนออกกลาง เอเชยใต

และเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะไดรบความเสยหายอยางหนก สวนทางกบประเทศ

เขตหนาวอยางแคนาดา รสเซย และฟนแลนด กลบไดรบอานสงสจากสภาพภมอากาศ

ทอบอนขน

ตารางท 2 ดชนความเสยงสภาพอากาศโลก (CRI) แสดงจ านวน 10 ประเทศทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลง

ของสภาพอากาศมากทสดในโลกชวงป 1999-2018

ทมา: Germanwatch.orgหมายเหต: ตวหนงสอสฟา หมายถง ประเทศทอยใกลเขตเสนศนยสตร

CRI 1999-2018

Country CRI Score Death tollDeaths per

100,000 inhabitants

Total losses in million US$ PPP

Losses per unit GDP

in %

Number ofevents (total 1999-2018)

1 Puerto Rico 6.67 149.90 4.09 4,567.06 3.76 25

2 Myanmar 10.33 7,052.40 14.29 1,630.06 0.83 55

3 Haiti 13.83 274.15 2.81 388.93 2.38 78

4 Philippines 17.67 869.80 0.96 3,118.68 0.57 317

5 Pakistan 28.83 499.45 0.30 3,792.52 0.53 152

6 Vietnam 29.83 285.80 0.33 2,018.77 0.47 226

7 Bangladesh 30.00 577.45 0.39 1,686.33 0.41 191

8 Thailand 31.00 140.00 0.21 7,764.06 0.87 147

9 Nepal 31.50 228.00 0.87 225.86 0.40 180

10 Dominica 32.33 3.35 4.72 133.02 20.80 8

ประเทศทอยในเขตรอนหรออยใกลเสนศนยสตรไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอยางรนแรง

Page 16: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

16

ส าหรบตวอยางบรษททมการน าเทคโนโลย IoT ในกลม Soil Sensors มาชวยลด

ความเสยงจาก Climate Change กลาวคอ รฐบาลทองถนเมอง Oregon ไดรวม

สนบสนนใหแกชาวสวนฟารมบลเบอรน าอปกรณ HydraProbe มาใชเพอวดความชน

ในดนในแตละระดบความลก เนองจากพชสวนอยางบลเบอร คอนขางออนไหวตอการ

ขาดนาอยางมาก โดย HydraProbe จะประเมนการใชนาและการใสปยไดอยาง

แมนย าใหสอดคลองกบชวงการดดซบอาหารของรากพช และยงชวยลดการใชสาร

ก าจดเชอราทเปนไปตามกฎระเบยบในการควบคมคณภาพนา รวมไปถงยงมฟงกชน

แจงเตอนทเปนประโยชนอยางยงในชวงทสภาพอากาศรอนจดและหนาวจด ซงจะชวย

เพมผลผลตตอไรไดมากขนจากการประหยดตนทนนนเอง

ทงน อปกรณ HydraProbe จะมลกษณะเปนแทงตรวจจบความช นท หมดวย

ฉนวนไฟฟาอยางโพลเอทลนทมความแขงแรง ทนแดด กนนา และสามารถใชไดทก

สภาพดน โดยใชหลกการวดความตานทานตอไฟฟากระแสสลบ (Dielectric

Impedance) ดวยคลนความถวทย 50 เมกะเฮทซท างานรวมกบหนวยประมวลผลกลาง

เพอตรวจหาปจจยทเกยวของกบคณภาพดนอยางเชน ความชน (Moisture) ความเคม

ของดน (Soil Salinity) และอณหภม (Temperature) ซงขอมลทงหมดทไดจะถก

สงไปเกบทแอปพลเคชน HydraGO ผานระบบบลทธเพอเชอมกบสมารทโฟนตอไป

รปท 6 ตวอยางลกษณะการท างานของเครองตรวจวดคณภาพดน

ทมา: stevenswater.com และ geneq.com

eTracker YouSensor data directly to the cloud

Power

อปกรณตรวจวดคณภาพดนจะสงขอมลไปเกบยงคลาวดโดยตรง โดยผใชสามารถเรยกดขอมลไดตลอดเวลา

Page 17: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

17

“Climate Change” สงผลตอผลผลตทางการเกษตรไดอยางไร?

BOX 2 “แสงและความรอนทเกนความจ าเปน” คอ อปสรรคส าคญตอการเตบโต

ของพช พชมกมววฒนาการเกยวกลไกของเซลลทคอนขางซบซอน โดยจะม

ระบบการปองกนตนเองจากปรมาณแสงทมากจนเปนอนตรายตอ

กระบวนการสงเคราะหแสง กลาวคอ ความเขมขนแสงทมากเกนไปจะน ามาส

พลงงานแสงทมากเกนความจ าเปน ซงจะเขาไปท าลายระบบการสงเคราะห

แสงของพช และเขาไปขดขวางการเจรญเตบโตของพชในทสด นอกจากน

ความรอนทเพมสงขนในชวงฤดรอนกสงผลตอผลผลตดวยเชนกน โดยจาก

ขอมลการส ารวจรายไดและคาใชจายของครวเรอนในบงกลาเทศ (HIES)

รวมกบขอมลจาก Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer

(MODIS) ระหวางป 2000-2010 เพอวเคราะหความเสยหายของผลผลตขาว

ในระดบครวเรอน พบวา ภาวะแลงมความสมพนธกบผลผลตขาว โดยเมอ

ระดบความแลงเพมขน 1% จะท าใหผลผลตขาวลดลง 693 กโลกรมตอ

ครวเรอนโดยเฉลยตอปในเดอน ม.ย.-ก.ค. (Aus) และจะท าใหผลผลตลดลง

มากถง 1,382 กโลกรมตอครวเรอนโดยเฉลยรายปในชวงเกบเกยวในเดอน

พ.ย.-ธ.ค. (Aman)7

รปท 7 ผลกระทบจากสภาพอากาศแปรปรวนตอผลผลตของพช

ทมา: National Drought Mitigation Center และวเคราะหโดย Krungthai COMPASS

7 อางองจาก Khondoker A. et.al (2015)

ภาวะโลกรอน (Global Warming)

การเผาไหมของเชอเพลงฟอสซล ท าใหเกดกาซ

เรอนกระจก

กาซเรอนกระจกจะดดกลนคลนอนฟราเรด กอนจะคาย

พลงงานความรอน

ภาวะโลกรอน (Global Warming)

ความแปรปรวนของสภาพอากาศ

ความแหงแลงทางอตนยมวทยา(Meteorological drought)

ความแหงแลงทางเกษตรกรรม(Agricultural drought)

ความแหงแลงจากสภาวะขาดนา(Hydrological drought)

ผลกระทบในวงกวาง (Macro impact)

ปรมาณฝนไมเพยงพอ (ทงเชงปรมาณ ความหนาแนน และชวงเวลา)

การระเหยของนาและการคายนาของพชเพมสงขน

แหลงนาใตดนซมหายไป

อณหภมสง ลมแรง ความชนตา ความเขมขน

ของแสงแดดสง เมฆปกคลมนอยกวาปกต

ความชนในดนไมเพยงพอ

พชขาดนากระทบกระบวนการท างานภายใน

ลดการระบายนา ส ารองนาในเขอนเพม

เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม

ผลกระทบจากภาวะโลกรอนทเกดขน สงผลกระทบตอภาคเกษตรกรรมโดยตรง กอนสงทอดมายงเศรษฐกจโดยรวม

Page 18: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

18

ยงกวานน Climate Change ทมแนวโนมเกดบอยขนและถมากขน สงผล

ตอประสทธภาพในการจดการความรอนภายในตวพช (Heat Stress) โดย

ทมวจยมหาวทยาลย Cornell ไดท าการทดลองทดสอบปรมาณผลผลต

ขาวโพดและขาวสาลภายใตสภาพการเปลยนแปลงภมอากาศตงแตระดบออน

(Mild) ไปจนถงระดบรนแรง (Severe) พบวา Climate Change สงผลให

ผลผลตตอไรของขาวโพดและขาวสาลลดลง 8%-48% เมอเทยบกบคาเฉลยใน

ภาวะปกต นอกจากน ยงพบวา คาความชนในดนเปนดชนชวดทดทสดอยาง

หนงในการประเมนผลผลตตอไรในชวง 40 ปทผานมา ยกตวอยางเชน หาก

ปรบคาความชนในดนลง 30% จากคาเฉลยในอดต จะท าใหผลผลตขาวโพด

ลดลงราว 18% แตหากสภาพอากาศมความแหงเพยงเลกนอย (Slightly

dry condition) กลบสงผลดตอผลผลตพชบางชนดในชวงฤดเกบเกยว

รปท 8 ประมาณการผลผลตตอไรทลดลงภายใตความรนแรงในการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ทมา: งานวจยจากมหาวทยาลย Cornell

Scenario ระดบ

ออนระดบ

รนแรง

ประมาณการผลผลตตอไรทลดลง

8%-19%20%-48%

ยงสภาพอากาศมความรนแรงมากขนเทาไร ยงกระทบตอผลผลตขาวโพดและขาวสาลมากขนเทานน

Page 19: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

19

รปท 9 มลคายอดขายสนคาออรแกนคในสหรฐฯ

ทมา: Organic Trade Association

3. รองรบพฤตกรรมผบรโภคทเนนสนคาปลอดสารพษมากขน

เทคโนโลย IoT จะเปนผชวยส าหรบธรกจเกษตรในการรบมอความทาทายของ

ผประกอบการในยคสนคาออรแกนคทตองลดการใชสารเคมในการเพาะปลก แตยงให

คงคณภาพของผลผลตและผลผลตตอไรดเทาเดม โดยจากการส ารวจของ Organic

Trade Association ของสหรฐฯ พบวา ยอดขายสนคาออรแกนค8 ในสหรฐฯ ป 2018

เพมขนถง 6.3% ท าสถตสงสดทยอดขายแตะระดบ 5.25 หมนลานดอลลารฯ ขณะท

สนคาออรแกนคทเปนอาหาร (Organic food markets) เตบโตถง 5.9% และสนคา

ออรแกนคทไมใชอาหาร (Organic non-food markets) อยท 10.6% นอกจากน

ยอดขายผกและผลไมออรแกนคซงคดเปนเกอบคร งหนงของสนคาออรแกนคทเปน

อาหารหรอประมาณ 1.74 หมนลานดอลลารฯ ยงเตบโตถง 5.6% ในป 2018 เมอเทยบ

กบยอดขายผกและผลไมทวไปทเตบโตเพยง 1.7%

นอกจากน ยงพบวาผบรโภคยนดทจะจายสนคาออรแกนคในราคาทสงกวาสนคาทวไป

สะทอนไดจากการศกษาในป 2018 พบวา ผบรโภคในสหรฐฯ ราว 38% ยนดทจะจาย

ส าหรบการอปโภคบรโภคสนคาออรแกนคในราคาทสงกวาสนคาทวไปราว 11%-20%

(Ramu et al., 2018)

8 สนคาออรแกนค (Organic products) หมายถง สนคาทไมมสวนประกอบของวตถดบทมการตดแตงทางพนธกรรม (Non-GMO) ไมใชสารพษ ยาฆาแมลง และสารเคม (No toxic pesticides or chemicals) และไมมสวนผสมของสารยอมสหรอสารกนเสย (No dyes or preservatives) (ขนอยกบขอก าหนด/นยามของแตละประเทศ)

0

20,000

40,000

60,000

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

ยอดขาย (ลานดอลลารฯ)

Organic food

Organic non-food

ความตองการสนคาออรแกนคเพมสงขนอยางรวดเรวในชวง 4-5 ปทผานมา

Page 20: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

20

ส าหรบตวอยางบรษททน าเทคโนโลย IoT มาใชในโรงงานผลตพชทปลอดสารเคม ไดแก

บรษท 808 Factory (ญปน) ซงเปนโรงงานผลตพชดวยแสง LED (Plant Factory

with Artificial LED: PFAL) เชงพาณชยทมขนาดใหญทสดในญปน โดยเนนผลตผก

สดพรอมทานในกลมผกสลด ภายใตพนทโรงงานกวา 10,000 ตรม. ทมอตราการผลต

สงถง 120,000 ตน ท าใหในแตละวนสามารถจ าหนายผกไดถง 20,000 ตนตอวน (80

กรมตอตน) กระจายไปยงรานคาและรานอาหารในเขตคนโตและชบเปนสวนใหญ

ยงกวานน ดวยโรงงานผลตพชแบบระบบปด และใชเซนเซอรเพอควบคมปจจยตางๆ

ไมวาจะเปนแสงสวาง ระบบนา สภาพอากาศ และการใหปย เพอคงมาตรฐานทงในแง

ของคณภาพ ส ขนาดและรสชาต ทงยงปราศจากสารเคมและยาฆาแมลง ท าใหราคา

ผกสลดของ 808 Factory สงกวาผกสลดในแปลงปลกทวไปราว 2-3 เทา

รปท 10 การน า IoT มาใชในโรงงานผลตพชของ 808 Factory

ทมา: อางองจากหนงสอ Plant Factory: An Indoor Vertical Farming System for Efficient Quality Food Production, Second Edition (2019), รปภาพจาก https://www.808factory.jp/

พลงงานแสงอาทตยผลตกระแสไฟฟา 500 kW

หวานและเพาะเมลด/ตนกลาใน Cultivated racks

กวาง 15 เมตร x ยาว 12 เมตร + ไฟ LED

เคลอนยายตนออนดวย Transplant robots

2,000 plants/hr/robot

บรรจหบหอดวยเครองจกรอตโนมต

เพาะปลกในโรงเรอนระบบปด

Management control- Security video camera- Web camera

- Remote monitoring- Hygienic condition controls

(Microorganism, Pest control)- Photosynthetic and Stomatal

conductance monitors- Loading panel machine

Groundwater circulation pump + Nutrient solutions

- Auto-filming machine- Metal detector- Automatic weight

tracker

PFAL 1 PFAL 2

10-15 วน 15 วน

808 Factory น าเทคโนโลย IoT มาใชในทกขนตอนการผลตผกสลด สงผลใหไดสนคาทมคณภาพมากขน ไปพรอมกบราคาทเพมสงขนเมอเทยบกบผกสลดในแปลงปลกทวไป

Page 21: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

21

4. IoT for Agriculture เปนหนงในเทคโนโลยแหงอนาคตทภาครฐเนนสงเสรมอยางจรงจง

รฐบาลญปนผลกดน ”เกษตรแมนย า (Precision Farming)” ซงเปนเทคโนโลยท

ตองอาศยการท างานรวมกบเทคโนโลย IoT เพอลดปญหาขาดแคลนแรงงาน โดยแบง

แผนออกเปน 3 ระยะ ไดแก 1) การน าเกษตรแบบดงเดมผสมผสานกบเคร องจกร

สมยใหม เชน หนยนตรถแทรกเตอร 2) การพฒนาเทคโนโลย Mapping-oriented

variable-rate application และ 3) การผสมผสาน Mapping-oriented และ

Wisdom-oriented ส าหรบพฒนาอปกรณแบบ 0n-the-go เพอใหเกด “Sensing

as a service”ควบคไปกบการพฒนาระบบการจดการพนทเพาะปลก นอกจากน

รฐบาล ญ ป น ไ ด รวม มอ กบ Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA)

ออกแบบระบบดาวเทยมน ารอง Quasi-Zenith Satellite System (QZSS) ทมความ

คลายคลงกบระบบดาวเทยม GPS ของสหรฐฯ โดย QZSS จะสามารถระบขอมลของ

ต าแหนงและเวลาทมความแมนย าและซบซอนสงในระดบ Sub-meters level

ครอบคลมภมภาคเอเชยและโอเชยเนย เพอใหเออตอการออกแบบเคร องมอทตอง

อาศยการระบต าแหนงทแมนย าอยาง Drone positioning หรอหนยนตอตโนมต

ยงกวานน ยงมความรวมมอระหวาง SoftBank CKD Corporation และ Ericsson

ในการจดท าเซนเซอรแพลตฟอรมทเรยกวา “e-kkashi” ทไดรวบรวมเซนเซอรวด

อณหภม และความชนในดน โดยแพลตฟอรมดงกลาวจะถกควบคมดวยระบบ

Cloud-based AI ทสามารถสงการเปดปดอปกรณอตโนมตได เชน Sprinkler,

liquid-fertilizer pumps, heat pumps, and CO2 generators or open/close

windows9

รฐบาลสงคโปรพยายามผลกดนประเทศเปนศนยกลางการพฒนา Agritech

โดยเฉพาะแปลง ”เกษตรในทรม (Indoor Farming)” เพอลดการน าเขาสนคา

เกษตรจากตางประเทศ เนองจากสงคโปรมพนทเกษตรกรรมนอยกวา 1% และตอง

น าเขาผกผลไมจากตางประเทศมากถง 92% เพอใหเพยงพอตอการบรโภค

ภายในประเทศ โดย Indoor Farming จะชวยเพมอตราการผลตใหเพยงพอกบความ

มนคงทางอาหารส าหรบประเทศทมพนทขนาดเลก โดยคาดวาตลาดเกษตรในทรมจะ

ขยายตวถง 20% ตอปไปจนถงป 2023 รวมไปถงรฐบาลสงคโปรยงตงเปาเปน

ศนยกลางดานการลงทนและการใชเทคโนโลยในภาคการเกษตรของโลก เพอการ

จดการระบบพนทปลกใหเชอมโยงกบหวงโซอปทานทเกยวของไดอยางเตมรปแบบ

9 อางองจาก Embassy of Switzerland in Tokyo (2018) และ Design of Smart Agriculture Model in Japan (2017)

Page 22: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

22

ส าหรบประเทศไทย Krungthai COMPASS มองวา IoT เปนหนงในเทคโนโลย Agritech

ซงเปนอตสาหกรรมเปาหมายในกลม S-Curve จงท าใหไดรบประโยชนจากการสงเสรม

ของภาครฐ โดยเปนรปแบบการสนบสนนผประกอบการยกระดบธรกจเกษตรดวยการ

ประยกตใชเทคโนโลย ยกตวอยางเชน การสนบสนนเงนใหเปลาในการลงทนระบบ

ซอฟตแวรในการเชาใชบรการระบบ คาอปกรณ Hardware Smart Device และ

มาตรการสงเสรมการลงทนส าหรบผใหบรการ IoT และผพฒนาแพลตฟอรมส าหรบ

ธรกจเกษตร อาท การยกเวนภาษเงนไดนตบคล 8 ป โดยไมจ ากดวงเงน เปนตน

นอกจากน ภาครฐยงตงเปาเปลยน “Survived Farmer” ใหเปน “Smart Farmer”10

ผานโครงการ Digital Agriculture เชน การพฒนา Big Data/IoT ในภาคเกษตร

การพฒนา Cloud Service ส าหรบภาคเกษตร รวมทงการใช Precision Technology

รปท 11 Indoor Farming ในสงคโปร

สงคโปรใช IoT data analytics ในการควบคมการเตบโตของพชภายใตสภาพแวดลอมแบบปด

ทมา: UNDP

10 อางองจากรายงาน “Thailand 4.0 โมเดลขบเคลอนสความมนคง มงคง และยงยน” (2016)

Page 23: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

23

5. โรคระบาด COVID-19 ทเกดขนทวโลกจะเปนแรงผลกดนใหภาคเกษตรปรบตวมาใช IoT มากขน

ความกงวลโรคระบาด COVID-19 ทเกดขนทวโลกจะเปนแรงผลกดนใหภาคเกษตร

ปรบเปลยนพฤตกรรมมาใช IoT มาทดแทนการใชแรงงานคน เพอลดโอกาสการสมผสและ

การตดตอกนระหวางมนษย โดยบรษทผผลตโดรน XAG ในเมองกวางโจวของจน ได

ออกมาเปดเผยวาในชวง 2 เดอนแรกของป 2020 บรษทสามารถขายโดรนทาง

การเกษตรไดมากถง 4,000 เคร อง เชนเดยวกบบรษท Yifei Technology ซงเปน

ผผลตและจ าหนายโดรนและหนยนตเกษตรทคาดวาปนรายไดจะเตบโตเปน 4 เทา

หรอมากกวา 4.31 ลานดอลลารฯ จากผลของ COVID-19 นอกจากน ตลาดการพฒนา

ผลตภณฑเทคโนโลยทางการเกษตรในจนทเตบโตไปอยางรวดเรวนน สวนหนงไดรบ

การสนบสนนจากทางการจนภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจระยะ 5 ป (ฉบบท 13) ทให

เงนสนบสนนจากสวนกลางในการซ อโดรนและอปกรณตางๆ 20 ลานดอลลารฯ

รวมทงเงนกดอกเบยตาและสนบสนนคาเชาเคร องมออกกวา 14 ลานดอลลารฯ โดย

ทางการจนตงเปาใหเกษตรกรสามารถใชโดรนไดอยางแพรหลายถง 30,000 เคร อง

ในป 2020

ป จจ บ นม การน าอากาศยานไรคนขบ (Unmanned aerial

vehicles: UAVs) หรอทเรารจกกนดในชอ “โดรน”(Drone) มาใช

ในฟงกชนทางการเกษตรมากขน เนองจากมขนาดเลกและมระบบการ

บนอตโนมต จงท าใหสามารถควบคมการท างานไดงาย สะดวก และมความ

แมนย าสง โดยรายงานของ FAO ทอางองขอมลจาก PwC (2016) ประเมนวา

มลคาทางธรกจของตลาดโดรนเชงพาณชยในภาคการเกษตรมมลคาสงเปน

อนดบ 2 หรอ 3.24 หมนลานดอลลารฯ รองจากโดรนทใชในงานโครงสราง

พนฐาน (รปท 12) เชนเดยวกบขอมลของ Markets and Markets รายงานวา

มลคาตลาดโดรนทวโลกมเตบโตเฉลยสงถง 31.4% ตอป จาก 1.2 พนลานดอลลารฯ

ในป 2019 เปน 4.8 พนลานดอลลารฯ ในป 2025

รหรอไม

Page 24: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

24

ทงน โดรนส าหรบภาคการเกษตรอาจแบงออกเปน 2 ประเภทหลกๆ ไดแก

1. โดรนส ารวจพนท (Data-mapping drone) เปนเสมอน “Bird-eye-

view” ของเกษตรกร ท ถกออกแบบเพอการใชงานเฉพาะทาง

(Commercial-grade) โดยใชเทคโนโลยสงกวาโดรนฉดพน เพอให

สามารถเกบขอมลไดแบบเรยลไทม กอนจะน าขอมลดบมาประมวลผล

ดวยโมเดลทางการเกษตรเฉพาะ ซงโดรนประเภทนมกถกน ามาใช

รวมกบเซนเซอรทเชอมโยงกบ IoT เพอเกบขอมล Big data เชน การ

ส ารวจพนทเพาะปลก การตรวจสขภาพของพช ตลอดจนการวางแผน

เพาะปลก

2. โดรนฉดพน (Spraying drone) เชน โดรนพนสารเคมหรอปย ซงเปน

อากาศยานไรคนขบในกลมผบรโภคทวไป (Consumer-grade)

เนองจากไมตองการความซบซอนในการเกบขอมลหรอประมวลผลใดๆ

โดยโดรนฉดพนมกถกน ามาใชเพอลดการพงพาแรงงานมนษย

ไมกอใหเกดอนตรายตอเกษตรกร และยงชวยเพมประสทธภาพของ

ผลผลต

รปท 12 มลคาทางธรกจของตลาดโดรนเชงพาณชยในป 2016

ทมา: FAO อางองจากขอมล PwC (2016) หนวย: พนลานดอลลารฯ

Infrastructure 45.2

Agriculture 32.4

Transport 13.0

Security 10.5

Entertainment and Media 8.8

Insurance 6.8

Telecommunication 6.3Mining 4.3

ตลาดโดรนเชงพาณชยกลมเกษตรกรรมมมลคาสงเปนอนดบ 2 รองจากกลมโครงสรางพนฐาน

Page 25: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

25

Section3

SMEs กลมไหนเหมาะทจะใชเทคโนโลยน

เราเรยนรอะไรบางจากบรษททประสบความส าเรจ

รวมทงควรรจกใครบาง?

Page 26: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

26

ในบทความสวนน Krungthai COMPASS น าเสนอธรกจทเปนกลมเปาหมายในการ

ประยกตใชเทคโนโลย IoT และถอดบทเรยนบรษททประสบความส าเรจในการน า

เทคโนโลย IoT มาประยกตใชในธรกจเกษตร รวมทงแนะน าใหผประกอบการท าความ

รจกและเปน Partnership กบหนวยงานทมความเชยวชาญ ซงประกอบดวย 1) หนวย

งานวจยจากภาครฐ 2) ผใหบรการระบบสอสารและโทรคมนาคม (Telco) 3) ผผลต

เคร องจกรกลเกษตร และ 4) กลม Agritech Startup และผใหค าปรกษาดานไอท

(IT Solution)

Page 27: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

27

Krungthai COMPASS มองวา เทคโนโลย IoT จะชวยเพมโอกาสใหกบธรกจเกษตรใน

Segments 1) ผผลตสนคาเกษตรทมมลคาเพมหรอเจาะตลาดเฉพาะกลม (Niche

Market) เชน สนคาเกษตรทปลอดสารเคม 2) ผผลตสนคาในโครงการเกษตร

พนธสญญา (Contract Farming) ใหกบผประกอบการรายใหญทมตลาดรองรบ

ชดเจน และ 3) ผประกอบการธรกจรานอาหารทผลตวตถดบทางการเกษตรเอง

โดยเฉพาะในกลมรานอาหารทเนนตอบโจทยดานสขภาพ ซงทง 3 กลมนมมลคาตลาด

รวมกนไมตากวา 1 แสนลานบาท

>> ผประกอบการ SMEs ประเภทไหนทม Potential ในการประยกตใชเทคโนโลย IoT?

ผประกอบการ SMEs: สามารถประสบความส าเรจในการประยกตใชเทคโนโลย IoT

ไดไมยาก โดยจากการวเคราะหและสมภาษณผประกอบการ พบวา บรษท รมปง

ออรแกนคฟารม (เชยงใหม) เปนผน าดานฟารมเกษตรอนทรย 100% ในจงหวด

เชยงใหม ตงอยบนพนทกวา 100 ไร โดยบรษทไดน าเทคโนโลย Smart Irrigation

และเซนเซอรอจฉรยะตรวจวดคณภาพพชมาใชแลวกวา 4 ป สามารถใหผลผลตพชผก

ปลอดสารเคมใหผบรโภคไดถงปละ 100 ตน และชวยลดตนทนไดถง 30-40% หรอลด

การสญเสยผลผลตไปครงละ 100-200 กโลกรม ทงยงชวยลดการจางแรงงานจาก

เดม 3 คน เหลอเพยง 1 คนเทานน โดยทมาของการน า IoT มาใชในฟารมออรแกนคก

มาจากตนทนในการปลกพชผกตางๆ เพมขนมาโดยตลอด โดยเฉพาะตนทนดาน

แรงงานทมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง ขณะเดยวกนกบทคณภาพของผลผลต

กลบไมไดมแนวโนมดขนตาม ประกอบกบการใชแรงงานจ านวนมากเพอคอย

มอนเตอรคณภาพผกออรแกนค อาจมโอกาสเกดความคลาดเคลอนไดสง

>> ถอดบทเรยนกอนประยกตใชเทคโนโลย IoT

รปท 13 มลคาตลาดและจ านวนผประกอบการไทยทมศกยภาพ

ทมา: วเคราะหโดย Krungthai COMPASS โดยอางองขอมลจากกระทรวงพาณชย ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร และ บมจ. เจรญโภคภณฑอาหาร

ผผลตสนคาเกษตรทเปน Contract Farming ใหกบผประกอบการรายใหญ

ผผลตสนคาเกษตรทปลอดสารเคม

รานอาหารทผลตวตถดบทางการเกษตรเอง โดยเฉพาะรานอาหารทเนนตอบโจทยดานสขภาพ

มลคาตลาด (ลานบาท) จ านวนผประกอบการ (ราย)

94,000 6,000 5,100 300-400 >1,000 100

เทคโนโลย IoT ชวยเพมโอกาสใหแกผประกอบการทมศกยภาพทงตนนา-ปลายนา

Page 28: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

28

สาเหตทรมปง ออรแกนคฟารม ประสบความส าเรจในการประยกตใชเทคโนโลย IoT

เนองจากประการแรก การใหความส าคญในการรวมมอกบผใหค าปรกษาดานไอท (IT

Solution) บรษทมองวา IT Solution มบทบาทส าคญทใหค าปรกษาและออกแบบ

เทคโนโลย IoT ใหเหมาะกบฟารม โดยบรษทไดรวมมอกบ IT Solution ในการวาง

ระบบบรหารจดการนาทควบคมดวยระบบคอมพวเตอร ท าใหสามารถก าหนด

ระยะเวลาเปด-ปดระบบนาไดอยางแมนย า และมเซนเซอรส าหรบอานคารงส UV

ตรวจวดคณภาพดน คาความเขมขนปย และอณหภมนาไดแบบเรยลไทม รวมถงการ

คาดการณสภาพอากาศผานแอปพลเคชนในการบรหารจดการนาในฟารมและการฉด

พนสารชวภณฑไดอยางมประสทธภาพ และประการทสอง มงผลตอบแทนระยะยาว

มากกวาระยะสน แมบรษทมองวาการลงทนระบบ Smart Irrigation ทเชอมตอกบ

แอปพลเคชนอาจตองใชเงนลงทนสงในครงแรก (ในป 2016 เงนลงทนประมาณ 2

ลานบาท ไมรวมคาอปกรณและคาดแลอนๆ) แตหากมองในระยะยาว บรษทประเมน

วาเทคโนโลยดงกลาวมความคมคา รวมทงเทคโนโลยเหลานกมแนวโนมถกลงกวาแต

กอน นอกจากน ทางบรษทยงมแนวคดจะน าเทคโนโลย AI มาใชเพมเตมเพอ

วเคราะหตนทนและคาดการณผลผลตทได รวมถงควบคมการจดการฟารมทงระบบ

แบบอตโนมตเพอเพมประสทธภาพการเพาะปลกอกดวย

ผประกอบการรายใหญ: เรมตนท า IoT จาก Scale เลกๆ ท า R&D และหาพารทเนอร

ชวยเสรมทพ อยาง “มตรผล” ทประสบความส าเรจในการน า IoT มาใชในการส ารวจ

ระยะไกลผานดาวเทยม และใชขอมลพยากรณอากาศแบบเจาะจงพนท ท าใหผลผลต

ออยสงขนเฉลยจาก 7-8 ตนตอไร เปน 10-15 ตนตอไร โดยจากรปท 14 แสดงใหเหน

วาเทคโนโลยดงกลาวชวยประเมนขอมลความชนของดน ภาวะการขาดนาและอาหารท

สงผลตอการเตบโตของออย ความเสยงของโรคและศตรพช และคาดการณปรมาณ

ผลผลตและดชนคณภาพความหวานของออย รวมทงใชเทคโนโลยคาดการณสภาพ

อากาศมาชวยในการบรหารจดการนาใหมประสทธภาพมากขน

รปท 14 ลกษณะฐานขอมลทไดจากการประยกตใช IoT มาใชในการส ารวจระยะไกลผานดาวเทยมของมตรผล

ทมา: www.sugar-asia.com

มตรผลไดน า IoT มาใชในการส ารวจระยะไกลผานดาวเทยม เพอน ามาวเคราะหขอมลไดอยางหลากหลาย

Page 29: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

29

ปจจยทท าใหมตรผลประสบความส าเรจในการประยกตใชเทคโนโลย IoT เนองจาก

มตรผลใหความส าคญในการผลกดนและสงเสรมในการวจยและพฒนาอยางตอเนอง

และครบวงจร เหนไดจากมตรผลมการสรางองคความรภายในองคกร โดยม

หนวยงานเฉพาะในการวจยและพฒนาของบรษท คอ “บรษท มตรผลวจย พฒนา

ออยและนาตาล จ ากด” ทเนนการวจยและพฒนาการสงเสรมการปลกพชออย และ

การน าเทคโนโลยมาชวยในการพฒนาการสงเสรมการปลก รวมถงมการตอยอดและ

พฒนาสนคาในกลมปลายนาทมมลคาเพมสงอกทงมระบบถายทอดองคความรใหกบ

เกษตรกร ท าใหมความตอเนองในการประยกตใชเทคโนโลย รวมทงมเจาภาพทดแล

รบผดชอบชดเจน

อกทงบรษทเรมจากการประยกตใชเทคโนโลย IoT ใน Scale ทไมใหญนก โดยเรมจาก

การท า Pilot Project แลวคอย Scale Up ใหใหญขน ท าใหมความยดหยนในการ

บรหารจดการและประยกตใชเทคโนโลยมากขน รวมทงมการก าหนดกรอบเวลาท

ชดเจนในการด าเนนการ คอ 2 ป และทดลองผานไรออยเพยง 2,000 ไร แบงเปน

จงหวดชยภม 1 จด และจงหวดสพรรณบร 2 จด หรอคดเปนสดสวนไมถง 1% ของ

พนทเพาะปลกทสงออยเขาโรงงานมตรผลทงประเทศ ท าใหไมตองใชเงนลงทนสง

เกนความจ าเปน

รวมทงยงเปนพารทเนอรกบหนวยงานเฉพาะทมความเชยวชาญ ทงจากหนวยงาน

ภาครฐและเอกชน ไดแก 1) ผใหบรการ Solution เชน IBM ในการน าเทคโนโลย AI

การส ารวจระยะไกลผานดาวเทยม และระบบพยากรณอากาศขนสงมาใชเพอเพม

ประสทธภาพในการท าไรออย 2) สถาบนวจย เชน สวทช. ซ งเปนหนวยงานทม

องคความรในการใหค าปรกษาและการตอยอดเทคโนโลย

Page 30: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

30

สอดคลองกบบทเรยนในตางประเทศทแสดงใหเหนวาการรวมมอกนระหวางหนวยงาน

เฉพาะดานทมความเชยวชาญจะเปนปจจยทท าใหการประยกตใช IoT ในธรกจเกษตร

ประสบความส าเรจงายขน เชน ออสเตรเลยซงเปนประเทศทประสบความส าเรจใน

การเพมผลผลตทางการเกษตร โดยจากรายงานของ KPMG พบวา ในป 2016

ออสเตรเลยมผลผลตตอเฮกตารในการปลกพชและเลยงสตวเฉลยอยท 19.2 ตนตอ

เฮกตารสงกวาผลตโลกท 14.6 ตนตอเฮกตาร แตอตราการเตบโตของผลผลตตอ

เฮกตารกลบอยทเพยง 1.4% ซงตากวาคาเฉลยทวโลกท 1.7% ซงจากการศกษา Pain

Point ของเกษตรกรในออสเตรเลย พบวา สวนใหญยงใชประสบการณในการจดการ

ผลตมากกวาใชขอมลในการตดสนใจ ท าใหผลผลตตอเฮกตารยงไมเพมขนมากนก

สงผลใหทผานมาออสเตรเลยใหความส าคญในการใชเทคโนโลยมาชวยเพมผลผลต

ทางการเกษตรอยางตอเนอง โดยลาสด บรษท Data61 ซงมความเชยวชาญดาน

Data Science มหาวทยาลยนวเซาธเวลส (UNSW) และ Cisco Systems รวมมอกบ

สหพนธเกษตรกรแหงชาต และสมาคม NSW Farmers Association จงไดท าความ

รวมมอระหวางกนในการเชอมโยงองคความรของแตละหนวยงาน ท าใหออสเตรเลย

สามารถสราง Ecosystem ทชวยสนบสนนใหผประกอบการในธรกจเกษตรใหสามารถ

ประยกตใช IoT ใหประสบความส าเรจไดงายขน

ในเบองตน แมผประกอบการตองศกษาและท าความเขาใจในการเลอกใชระบบ

เซนเซอร แตเนองจากปจจบนม IoT Solution ใหบรการจากหลายหนวยงานทม

ความเชยวชาญ ดงนน ผประกอบการจงควรรจกพารทเนอรทง 4 กลม ซงแบงไดเปน

1) หนวยงานวจยจากภาครฐ

2) ผใหบรการระบบสอสารและโทรคมนาคม (Telco)

3) ผผลตเคร องจกรกลเกษตร

4) กลม Agritech Startup และผใหค าปรกษาดานไอท (IT Solution)

1) หนวยงานวจยจากภาครฐ

ปจจบนมหนวยงานวจยจากภาครฐทเชยวชาญ และสามารถใหค าปรกษาในการ

ประยกตใช IoT ส าหรบธรกจเกษตร ซงผประกอบการอาจเลอกพจารณาเบองตน

จากผลงานวจยในชวงทผานมา จ านวนผลตภณฑทวจยและพฒนาจนออกสตลาดใน

เชงพาณชย

>> หากผประกอบการธรกจเกษตรตองการประยกตใช IoT ตองรจกใครบาง?

Page 31: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

31

โครงสรางพนฐานดานขอมลอปกรณตรวจวดสภาพภายในแปลงSensor/Drone/Infrared camera

การประมวลผลและแปรผลSOFTWARE/MODELLING

ระบบควบคมอปกรณอตโนมต

Smart farming/Auto-steer equipment

ระบบเชอมตอกบผใช/การสงขอมลกลบโดยผใช

SystemIntegrator

ขอมลแผนทเพอการอางอง

Geoinfomaticsdata

ขอมลดจทลประกอบการ

ประมวลผล เชน NDVI หรอขอมลพช

แผนทสภาพแปลงความละเอยดสง

Nitrogen/Water/Status Map

แผนทใหปยและนาApplication Map

แผนทผลผลตYield Map

ระบบฐานขอมลเกษตรกรรายแปลง TAMIS NECTEC

ขอมลพชม.มหดล

ชดตรวจดนม.เกษตร/ NECTEC/กรมพฒนาทดน

ก าลงจะรบการถายทอดเทคโนโลยผานกลไก NDE

แบบจ าลองคาดการณผลผลตออยBIOTEC/

ม.ขอนแกน/มตรผล

โรงเรอนอตโนมตม.แมโจ/ม.เกษตร/

เอกชน

App Food Wisdom บจ. ดอนไทย

ขอมลดาวเทยมเพอนการเกษตร

GIS-Agro GISDA

ขอมล NDVI ออยBIOTEC ม.เกษตร

กลองอนฟราเรดตรวจสอบสภาพแปลง

ปลกออยBIOTEC

App ปยรายแปลงกรมพฒนาทดน

ตคอนเทนเนอรปลกผกควบคมแสง

อตโนมต หอการคาภาคเหนอ

App Growup Crops บรษท T-Tech Innovation

แผนทเพอการบรหารจดการ เกษตร

Agri-Mapก.เกษตร

เซนเซอรตรวจวดแบบ real-time

มหาวทยาลย/รฐ/เอกชน

แทรกเตอรควบคมดวย GNSS

ม.เกษตร/มตรพล/บจ.ธาอส

โมเดลพชทดแทนWhat2Grow

NECTEC

โดรนเพอการเกษตรมจธ./AIT/Jfox

Aircraft

App กดดรดน สวทน./กรมพฒนา

ทดน

นอกจากน ผประกอบการยงสามารถขอรบค าปรกษากบหนวยงานรฐดานเทคโนโลย

IoT เฉพาะดานไดไมยาก อาท ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต

(NECTEC) ผใหบรการคลาวดแพลตฟอรม NETPIE ส าหรบใหบรการเชอมตอสอสาร

ในรปแบบ IoT ศนยเทคโนโลยไมโครอเลกทรอนกส (TMEC) เปนผเชยวชาญดานการ

พฒนาระบบเซนเซอรดานการเกษตร เชน เซนเซอรวดความชน เซนเซอรความดน

(Pressure sensor) เพอควบคมระบบนาหยด เซนเซอรวดธาตอาหารพช N-P-K เพอใช

ในระบบจายปยผานทอ เปนตน และส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล (Depa)

ทใหบรการใหค าปรกษา อบรมและใหเงนทนสนบสนนส าหรบผประกอบการให

สามารถน าเทคโนโลย IoT ไปประยกตใชไดจรงในภาคเกษตร

รปท 15 หนวยงานทเขามาชวยพฒนาเทคโนโลย IoT ดานการเกษตรของไทย

ทมา: ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอขบเคลอนแผนปฏบตการดานเทคโนโลยเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศการปรบตวภาคเกษตร (สวทน.,2016)

ภาครฐและเอกชนไดเขามาพฒนาเทคโนโลย IoT ส าหรบธรกจการเกษตรอยางจรงจงในหลากหลายมต

Page 32: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

32

ตวอยางผลงานจาก NECTEC: Aqua Grow ระบบอจฉรยะเพอการเพาะเลยงสตวนา

เศรษฐกจ

แพลตฟอรมการบรหารจดการฟารมและการเพาะเลยงสตวนาแบบเรยลไทมและ

เชอมโยงขอมลแบบครบวงจรรายแรกของประเทศไทย โดย Aqua Grow ไดรบการ

วจยและพฒนาโดยหองปฏบตการวจยเทคโนโลยโฟโทนกส (PTL) ภายใตศนย

เทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (NECTEC) ซงเปนระบบสามารถ

ประเมนคณภาพนาเบองตน ประกอบไปดวย 3 เทคโนโลยหลก คอ ระบบบรหาร

จดการคณภาพนา อปกรณตรวจวดปรมาณสารเคม และอปกรณตรวจวดการ

เจรญเตบโตของแบคทเรย โดยจะมระบบบนทกและรวบรวมขอมลแบบเรยลไทมผาน

เครอขาย IoT พรอมระบบแจงเตอน และยงมบรการใหค าแนะน าการปรบสภาพบอ

เลยงในเบองตนแกผใชเมออยในสถานะสมเสยงอกดวย

ดงนน ระบบ Aqua Grow จงเหมาะกบธรกจการเพาะเลยงสตวนา และยงสามารถ

น าไปใชงานในภาคอตสาหกรรมอนๆ ทมความจ าเปนตองตรวจสอบคณภาพนา เชน

โรงงานผลตอาหาร สนคาแปรรป ผผลตและจ าหนายจลนทรย และผรบเหมาตดตง

Smart Farm เปนตน

รปท 16 ตวอยางหนาจอแอปพลเคชน Aqua Grow

ทมา: NECTEC

ปรมาณจลนทรยกลมกอโรคมมากเกนไปควรเตมจลนทรยทมประโยชนเพอนปรบสภาพบอ

คา pH ตากวาเกณฑทตงควรเตมดางทบทม

คา DO ตากวาเกณฑควรเปดการท างานของเครองตนาเพม

แอปพลเคชน Aqua Grow แสดงถงคณภาพนาไดแบบเรยลไทม เชน ปรมาณจลนทรย คา pH และ คา DO

Page 33: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

33

โดยในปจจบน Aqua Grow มการใชงานจรงในฟารมเลยงกงแลวกวา 14 ฟารมทงใน

ไทยและตางประเทศ รวมถง NECTEC ยงไดจดตงเครอขายความรวมมอการใชงาน

ระบบ Aqua Grow ซงมฟารม บรษทคาปจจยการผลต และชมรมผเลยงกงจาก

ทวประเทศเขารวมแลวกวา 20 ราย ซงหากผประกอบการสนใจในการใชระบบ

Aqua Grow สามารถตดตอไดททมวจยเทคโนโลยโฟโทนกส (PHT) กลมวจยอปกรณ

สเปกโทรสโกปและเซนเซอร (SSDRG)

2) ผใหบรการระบบสอสารและโทรคมนาคม (Telco)

ส าหรบผประกอบการ Telco ในไทยมผประกอบการเอกชนรายใหญ 4 ราย ไดแก AIS

DTAC TRUE และ CAT ซ งในการเลอกทจะเปนพารทเนอรกบบรษทรายใด อาจ

พจารณาเบองตนจากเทคโนโลยทน าเสนอซงมทงรปแบบ Solution ส าเรจรป หรอ

การพฒนา Solution ทเหมาะกบของผประกอบการแตละราย รวมทงพจารณาบรการ

หลงการขาย การตดตง การใหค าปรกษาดานการใชงาน และการซอมบ ารง โดยพบวา

ผประกอบการ Telco มการน าเสนอเทคโนโลย ทไมแตกตางกนมากนก ซ งม

รายละเอยดดงน

สพรรณบร

3ฟารม

3ฟารม

สงขลา

ฉะเชงเทรา

จนทบร

มาเลเซย

1ฟารม

5ฟารม

2ฟารม

การใชงานจรงในฟารมกง

14 ฟารม ในไทยและมาเลเซย

ทมา: NECTEC

Page 34: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

34

โรงเรอนอจฉรยะ ( Intelligent Green House) โดย AIS ไ ดสราง

แพลตฟอรม IoT ภายใตช อ Intelligent Farm (iFarm) เปนฟารม

อจฉรยะทเชอมตอผานโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงเพอชวยใหแก

เกษตรกรสามารถบรหารจดการและควบคมการผลต รวมถงอปกรณ

อจฉรยะตางๆ ในพนทไดสะดวกมากขน พรอมเปด API และ Interface

เพอใหนกพฒนาอปกรณน าไปตอยอดในการคดคนอปกรณ Smart

Farm โดยไมตองลงทนสรางระบบคลาวดดวยตวเอง

ต วอย า ง : ส ง เสรมอง คค ว ามร เ กษตรสม ย ใหม ด วย “iFarm”

AIS รวมกบไรก านลจลพฒนาโรงเรอนปลกเมลอน ทปรบลดอณหภม

ภายในโรงเรอนใหตาลงได 4 – 8 °C พรอมเชอมตอระบบเซนเซอรวดผล

แบบไรสาย รวมทงการปลกผกในระบบแปลงเปด สามารถวดความชนใน

ดนและระบบวาลวนาไฟฟาแบบไรสาย โดยเชอมตออปกรณควบคมดแล

ผานแพลตฟอรมฟารมอจฉรยะ iFarm ท าใหสามารถควบคมดแลฟารม

ไดผานสมารทโฟน

ทมา: รวบรวมขอมลจากผประกอบการ

Page 35: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

35

โครงการ “ฟารมแมนย า IoT” ซงเปนการรวมมอระหวาง DTAC กบศนยเทคโนโลย

ไมโครอเลกทรอนกส พฒนาระบบเซนเซอรทกระจายอยในโรงเรอนเพาะปลก

ท าหนาทวดความชนในดนและในอากาศ อณหภม และแสง จากนนจะท าการ

ประมวลผลแลวสงขอมลจากแปลงเพาะปลกไปยงสมารทโฟน หรอแทบเลตของ

เกษตรกรแบบเรยลไทม เพอใหเกษตรกรสามารถควบคมดแลสภาพในแปลง

เพาะปลกไดอยางใกลชด และแกปญหาไดหากเกดเหตการณผดปกต ซงชวยเพม

ปรมาณและคณภาพของผลผลตโดยเฉลย 20% ของผลผลตเดม

แอปพลเคชน Farmer Info ไดรบความรวมมอระหวางดแทค บรษท รกบานเกด

จ ากด และ บรษท รคลท (ประเทศไทย) จ ากด โดยใชระบบดาวเทยม EU-Sentinel

และ NASA-Landset มาใชวเคราะหขอมลพนทในบรเวณแปลงเพาะปลกเพอชวย

ใหพยากรณสภาพอากาศ ตรวจสขภาพพช และวางแผนเพาะปลก

ตวอยาง: แอปพลเคชน “ฟารมแมนย า” กบการแกปญหา Climate Change ของสวนทเรยนลงแกละ

สวนทเรยนลงแกละ อ.วงจนทร จ.ระยอง ไดใชบรการแอปพลเคชน “ฟารมแมนย า” เนองจากปลกไมผลทเรยน

มกจะตองค านงถงปรมาณนาไมใหมากเกนไปและนอยจนเกนไป ดงนน การควบคมปรมาณนาในพนทเพาะปลกม

ความจ าเปนอยางยง ทามกลางสภาพอากาศทนบวนจะแปรปรวนและรนแรงบอยครง ซงหากสภาพอากาศไมเออ

และเปนชวงเวลาเพาะปลกไปจนถงเกบเกยว จะยงท าใหผลผลตเสยหายไดหากไมมขอมลทแมนย าเพยงพอในการ

วางแผนการเพาะปลก

ดงนน แอปพลเคชน “ฟารมแมนย า” จงตอบโจทยในการคาดการณสภาพอากาศลวงหนาได ท าใหสามารถวาง

แผนการเพาะปลกไดอยางมประสทธภาพ ขณะทภาพถายดาวเทยมจะท าใหเกษตรกรสามารถตดตามสขภาพพชได

อยางทวถง โดยไมตองลงไปตรวจสอบพนทสวนเอง พรอมทงมฟงกชนแจงเตอนหากเกดความผดปกต เชน เกด

โรคแมลงศตรพช หรอพชขาดสารอาหาร ท าใหเกษตรกรสามารถเขาไปแกไขไดทนทวงท โดยในปจจบน สวนทเรยน

ลงแกละมเนอท 60 ไร แบงเปนพนท 90% ปลกทเรยน อก 10% ปลกมงคด ลองกอง ลางสาด จงท าใหรายไดหลก

มาจากทเรยน ซงสามารถสรางผลผลตทเรยนไดถง 30-40 ตนตอป โดยอาศยใชแรงงานเพยง 2 คนเทานน

ทมา: รวบรวมขอมลจากผประกอบการ

Page 36: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

36

บรษท TRUE รวมมอกบ บรษท Allflex ซงเปนผน าเทคโนโลย ดาน Animal

Identification แ ล ะ livestock Monitoring น า เ ท ค โ น โ ล ย ท ช ว ย เ พ ม

ประสทธภาพการเลยงววทชอ “ทรดจทลคาว” โดยวดพฤตกรรมการเคลอนไหว

การกน และการเคยวเอองของวว (ทงววนม และววเนอ) เพอน ามาวเคราะหและ

ชวยในการบรหารจดการ เชน การแจงเตอนเมอววถงรอบของการผสมพนธ การ

แจงเตอนระยะเวลาทเหมาะสมของการผสมพนธ รวมทงการแจงเตอนเมอววม

อาการปวย อกทงยงมระบบการบนทกตดตามประสทธภาพการผสมพนธวว

ตวอยาง: เรยนรการใชเทคโนโลย "ทรดจทลคาว"จากผประกอบการรนใหมทใชงานจรง ทรไดรวมมอกบวราภรณ

ฟารม อ.มวกเหลก จ.สระบร ซงเปนผประกอบการฟารมโคนมรนใหมทมการน าเทคโนโลยนมาใชในการเพม

ประสทธภาพการเลยงวว แตเดมผประกอบการจะใชวธการสงเกตการจบสด (รอบในการผสมพนธ) ซงตองใช

เวลาคอนขางมาก และมโอกาสผดพลาดสงเนองจากตองคอยเฝาสงเกตทคอกเลยงตลอดเวลา ตลอดจนการ

ตรวจพบปญหาสขภาพววทสายจนเกนไป ท าใหอาการของโรคเขาสระยะวกฤตแลว และเขาสกระบวนการรกษา

ไดยากและมกเกดอาการปวยเร อรงในเวลาตอมา

”ทรดจทลคาว” ท าใหสามารถบรการจดการเวลาในชวงทตองจบสดไดอยางมประสทธภาพมากขน ทงยง

สามารถแจงเตอนโรคตางๆ ทเกดในววกอนจะแสดงอาการ (โดยเฉพาะโรคเตานมอกเสบและพยาธเมดเลอด

หรอแมแตความผดปกตอน ๆ เชน เศษหนเขาไปตดงามนวเทาของวว) ท าใหสามารถดแลรกษาอาการตางๆ ให

อยางทนทวงท จงท าใหอตราการสญเสยตาลง และสามารถประหยดคายารกษาสตวไดมากถง 50% ซงจะท าให

ไมตองงดสงนานมเปนเวลานานจากการทววปวย สงผลใหมรายไดเพมขน

โดยจากการส ารวจและสมภาษณผประกอบการทใหบรการเทคโนโลยน พบวา การตตตงไมไดมความซบซอน

เพยงตดตงอนเทอรเนตและกลองสญญาณไวรบขอมลและสงขอมลไปเกบยงคอมพวเตอรหรอสมารทโฟนโดย

รศมสญญาณ 500 เมตร สวนคาเชาอปกรณตดทหของวว (แทกหทใชระบบเซนเซอร) จะอยทประมาณ 200-

350 บาท/เดอน/ตว และอปกรณตวรบสงสญญาณกไมมคาใชจายแรกเขาอกดวย

ทมา: รวบรวมขอมลจากผประกอบการ

Page 37: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

37

3) ผผลตเครองจกรกลเกษตร

ปจจบน ผผลตเครองจกรกลเกษตรรายใหญของประเทศไดหนมาปรบรปแบบและเพม

ฟงกชนเทคโนโลยทางการเกษตร IoT แบบใหมๆ มากขนกวาแตกอน อยางบรษท

สยามคโบตาคอรปอเรชน จ ากด (“คโบตา”) และ บรษท ยนมาร เอส.พ. จ ากด

(“ยนมาร”) กไดเขามาพฒนาเคร องจกรกลเกษตรแบบไฮเทคทมใหเลอกหลายรน

หลายฟงกชนทใหประสทธภาพมากกวารนกอนๆ และเหมาะกบสภาพพนทเพาะปลก

ทหลากหลายมากขน รวมถงมบรการเสรมในการใหค าปรกษาดานเทคโนโลย IoT

ทจ าเปนตางๆ ตอธรกจการเกษตรอกดวย

ส าหรบคโบตา ซงเปนผเชยวชาญเกยวกบการพฒนารถแทรกเตอรและรถฉดพน

รวมถงยงมบรการใหค าปรกษาในการใชเทคโนโลย IoT ส าหรบธรกจเกษตร ทเรยกวา

“KUBOTA Agri Solution (KAS)” เชน เทคโนโลยเคร องจกรกลอจฉรยะ หรอ

KUBOTA Intelligent Solutions (KIS) เพอชวยเพมผลผลตตอไรในสนคาขาว

โดยจะเปนการใชระบบ GPS Telematics เพอใหระบบระบพกดของเคร องจกรกล

และสามารถดงรายงานขอมลตางๆ เชน แจงเตอนการบ ารงรกษา ก าหนดขอบเขต

พนทการท างานของเคร องจกร เปนตน (รปท 17-18)

CAT ไดตดตงเทคโนโลย IoT ในการควบคมอณหภม วดระดบความชนของดนและสภาพอากาศ สามารถควบคมการเปด-ปดนาไดตามความตองการ

ตวอยาง: โครงการน ารอง Smart Farmer ในพนทศนยศกษาการพฒนาโครงการกสกรรมไรสารพษอนเนองมาจากพระราชด าร อ าเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา

ทมา: รวบรวมขอมลจากผประกอบการ

Page 38: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

38

รปท 17 การท างานเครองจกรกลเกษตรอจฉรยะของคโบตา

ทมา: คโบตา

รปท 18 แนวทางการประยกตใช IoT กบเครองจกรกลเกษตรของคโบตาในอนาคต

ดาวเทยมท าหนาทสงพกดของเครองจกร

เครองจกรทตดตงระบบ KIS จะมกลองรบ-สงขอมลอจฉรยะ (Telemetrics Device) ทจะคอยรบ-สง

สญญาณกบดาวเทยมเพอบอกพกดและขอมลตางๆ

กลองรบสงขอมลอจฉรยะจะประมวลผลขอมลตางๆ ภายในกลอง และสงขอมลดวยระบบ

อนเตอรเนตผานทางเครอขายโทรศพท

ขอมลการใชงานของเครองจกร จะถกสงไป

เกบไวท Server

เจาของสามารถเรยกดขอมลรายงานการท างานของเครองจกรผาน Application ในสมารทโฟน แทบเลต หรอคอมพวเตอร ผานทางเวบไซต

KIS หรอนวตกรรมสอสารดาน IoT ทคอยรบสงขอมลพกดและขอมลตางๆ ผานดาวเทยม แปลงโฉมใหเครองจกรกลเกษตรมความ “อจฉรยะ” มากยงขน

คโบตามแนวคดทจะท าใหเครองจกรกลเกษตรอจฉรยะถกควบคมดวยระบบอตโนมตทปราศจากการควบคมดวยมนษย 100% ในระยะขางหนา

ทมา: คโบตา

Page 39: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

39

รปท 19 การใชระบบ SMARTASSIST Remote กบรถแทรกเตอรของยนมาร

ในสวนของยนมาร กไดพฒนาเทคโนโลยในรถแทรกเตอร โดยใชระบบควบคม

ทางไกลเขา หรอ SMARTASSIST Remote: SA-R เพอใหผใชงานสามารถตรวจสอบ

พกด และ สถานะการท างาน รวมทงค านวณพนทการท างานไดอยางแมนย า ซงจะ

ชวยในการประเมนการท างานของเกษตรกรไดอยางมประสทธภาพดงรปท 19

ทมา: รวบรวมขอมลจากผประกอบการ

ตลาดเคร องจกรกลเกษตรอจฉรยะ ทวโลกเตบโตสงกวา

เครองจกรกลเกษตรทวไป

ตลาดเครองจกรกลเกษตรอจฉรยะทวโลกมอตราการเตบโตสงถง 13.5% ตอป

เมอเทยบกบเคร องจกรกลการเกษตรทวไปทโต 5-7% ตอป ซงเคร องจกรกล

เกษตรอจฉรยะเปนเทคโนโลยทอาศยการท างานรวมกบระบบเซนเซอร โดยใน

ป 2016 เทคโนโลยเคร องจกรกลเกษตรอจฉรยะมมลคาคดเปน 50% ของ

ตลาดอปกรณเกษตรอจฉรยะทงหมด ซ งสวนใหญเปนรถแทรกเตอร

ขบเคลอนอตโนมต เนองจากเทคโนโลยดงกลาวมมลคาตลาดคอนขางสงและ

มกถกพฒนาขนส าหรบพชไร ซงเปนพชทมพนทปลกมากทสดในโลก ทงน

คาดวาภายในป 2022 มลคาตลาดเคร องจกรกลเกษตรอจฉรยะจะเพมขนจาก

ปจจบนเกอบ 2 เทา หรอมมลคาประมาณ 7,870 ลานดอลลารฯ (ขอมลจาก

Markets and Markets)

รหรอไม

ระบบ SA-R ชวยใหสามารถค านวณพนทการท างานไดอยางแมนย า

Page 40: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

40

4) กลม Agritech Startup และผใหค าปรกษาดานไอท (IT Solution)

กลม Agritech Startup และผใหค าปรกษาดานไอทถอเปนผใหบรการออกแบบ “Solution”

แบบบรณาการใหแกอตสาหกรรมตางๆ ทตองการใชเทคโนโลยทงแบบงายไปจนถง

แบบซบซอน ซงประกอบไปดวย 2 สวนหลก คอ การใหบรการ IT แบบครบวงจร

(IT Solution) และการอพเกรดหรอการใหบรการสนบสนนงาน IT ทมอยเดม (Service

Support) ทงน จะใหค าปรกษาในการออกแบบระบบไอทใหตรงกบความตองการ

ฟงกชน พนท/ขนาด และงบประมาณ

รปท 20 ตวอยาง Agritech Startup และผใหค าปรกษาดานไอททางดานเกษตรในประเทศไทย

“Smart Farm DIY”บรการรบตดตง จดหาอปกรณ Smart Farm Indoor

และ Outdoor ทเปนการปลกพชในรมจากแสงแดดเทยมหรอในทแจงจากแสงอาทตยจรงควบคมดวยระบบอตโนมต

“Evergrow” เปนโมเดลการท าฟารมยคใหมในแบบครบวงจร ตงแตการขายอปกรณตดตง บรการทปรกษาในการจดการฟารมและวางระบบในธรกจฟารมขนาดใหญ รวมถงเกษตรกรรายเลกในเมองทหนมาสนใจปลกพชผกทมราคาและปลกในระบบปดดวยการควบคมการปลกผานอนเทอรเนตดวยตวคอนโทรลเลอร

ทมา: รวบรวมโดย Krungthai COMPASS

“Ricult” เปนแอปพลเคชนพจารณาใหสนเชอเกษตรกร โดยมการใชเทคโนโลยขน

สงอยาง Machine Learning และภาพถายจากดาวเทยมมาใชในโมเดลธรกจนดวย เพอลดปญหาขาดปจจยดานเงนทนของเกษตรกร

“SP smartplants” บรการใหค าปรกษาดานนวตกรรมการเกษตร การเรมตนท าสมารทฟารม การจดการระบบรดนาเเละใหปยนาส าหรบสวน ฟารม และโรงเรอน ทงการปลกเเบบ Indoor และ Outdoor ส าหรบพชทตองการการควบคมสภาพแวดลอมเเละการเจรญเตบโตเปนพเศษ ซงจะดแลผลผลตตงเเตขนตอนเรมปลก การเกบเกยวผลผลต และการจดจ าหนาย

ปจจบนคนรนใหมใหความสนใจพฒนาดานไอทส าหรบธรกจเกษตรในรปแบบการใหบรการมทงแบบครบวงจรมากขน

Page 41: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

41

...บทสรป

IoT เปนเทคโนโลยทผประกอบการธรกจ

เกษตรสามารถประยกตใชไดไมยาก

เพยงผประกอบการตองมความเขาใจ

กอนวา ขอมลอะไรทเปนปจจยส าคญทท า

ใ หกระบวนการผลตมประ สทธภาพ

เ พมข น นอกจาก น การรวม มอ กบ

ผเชยวชาญทงภาครฐและเอกชนเพอท า

R&D จ ะ เ ป น Quick Win ท ท า ใ ห

ผประกอบการประยกตใชเทคโนโลยนได

งายขน อยางไรกด ผประกอบการตอง

เ ข า ใจ ด วยว า เ ทค โน โล ย IoT ไม ใ ช

Solution แบบ One-size-fits-all แต

เปนการใชเทคโนโลยทางการเกษตรทม

ความเฉพาะเจาะจง (Customization)

ซงตองพจารณาความคมคาในการลงทน

รวมทงรปแบบของเทคโนโลยใหเหมาะ

กบสนคาเกษตรแตละประเภทดวย

Page 42: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

42

คณะผจดท า >>ดร.พชรพจน นนทรามาศ

ผอ านวยการฝายอาวโส

Global Business Development and Strategy

ดร.พชรพจน เปนทรจกอยางกวางขวางในแวดวงวชาการและสอมวลชนใน

ฐานะเปนนกเศรษฐศาสตรทมความเชยวชาญในเร องเศรษฐกจและการเงน

สามารถวเคราะหไดอยางลกซง ตรงประเดน และเปนประโยชนตอกลมนกธรกจ

ดร.พชรพจน จงไดรบเชญเปนวทยากรในรายการขาวและงานสมมนาอยางตอเนอง

กอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย ดร.พชรพจน มประสบการณท างานกวา 7 ปท

ธนาคารไทยพาณชยและเคยท างานดานวชาการเปน Assistant Professor

of Economics ท San Diego State University ประเทศสหรฐอเมรกา

นอกจากนน ยงเคยฝกงานทธนาคารกลางของสหรฐฯ (Fed) ดร.พชรพจน จบ

การศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร จาก University of Michigan

ประเทศสหรฐอเมรกา

Senior Analyst

อภนนทร มประสบการณในการวจยธรกจและอตสาหกรรมมากกวา 10 ป

ปจจบนดแลวเคราะหกลมธรกจเกษตร และเกษตรแปรรป โดยกอนหนา

อภนนทรมประสบการณวจยในหลากหลายอตสาหกรรม เชน ธรกจคาปลก

ธรกจสอสารและโทรคมนาคม รวมทงธรกจปโตรเคม

อภนนทร จบการศกษาปรญญาตร สาขาการเงนและการธนาคาร จาก

จฬาลงกรณมหาวทยาลย และปรญญาโททางบรหารธรกจ (MBA)

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อภนนทร สประเสรฐ

Analyst

พมฉตร มความรความเชยวชาญดานการวเคราะหและการพฒนาตลาดทน

รวมถงเศรษฐกจมหภาคมากกวา 3 ป โดยกอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย

เคยรวมงานกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย อกทงยงมประสบการณ

ดานงานวจยรายอตสาหกรรม เชน ธรกจพลงงาน อเลกทรอนกส และการ

ลงทนใน EEC ทศนยวจยกสกรไทย

พมฉตร จบการศกษาระดบปรญญาตรและปรญญาโท ดานเศรษฐศาสตร

(หลกสตรสองภาษา) จากมหาวทยาลยเชยงใหม และปรญญาโทดาน

Banking and Finance จาก King’s College London สหราชอาณาจกร

พมฉตร เอกฉนท

Page 43: เกษตร+เทคโนโลยี IoT โอกาสของผู้ ... · 2020. 5. 26. · ท໊ໄงน໓໊เทคโนโลย \ IoT จะช่วยเพิ่มโอกาสให้กับผู้ประกอบการ

VIEW MORE