ปัจจัยที่มีผลต่อการเขียนบทภาพยนตร์ที่ดัดแปลงจากต...

ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง FACTORS AFFECTING FILM SCRIPTS WRITING WHICH ADAPTED FROM MYTHS

AND REAL EVENTS

ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง

FACTORS AFFECTING FILM SCRIPTS WRITING WHICH ADAPTED FROM MYTHS AND REAL EVENTS

องอาจ หาญชนะวงษ

วทยานพนธเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นเทศศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2560

© 2561 องอาจ หาญชนะวงษ

สงวนลขสทธ

ซ

กตตกรรมประกาศ

ตลอดระยะเวลา 1 ปของการวจย การศกษาครงนคงส าเรจเรจลลวงไปไมได หากไมมบคคลดงตอไปน ขาพเจาขอขอบพระคณ ดร.มนฑรา ธาดาอ านวยชย ผเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธทใหค าแนะน า และคอยใหความชวยเหลอตลอดการวจย ผศ.ดร.ธรรญธร ปญญโสภณ ผเปนอาจารยทปรกษารวม ชวยตรวจสอบการวเคราะหขอมลและแนะแนวทางการเรยบเรยงเนอหาใหเปนระเบยบ เขาใจงาย รวมไปถง ผศ.ดร.ปรดา อครจนทโชต และ ดร.ศภมณฑา สภานนท ทใหความกรณารวม เปนประธานและคณะกรรมการสอบ และ ดร.ปเตอร กน ประธานทปรกษาหลกสตร ส าหรบค าชแนะ อนเปนประโยชนอยางมาก ในดานขอมล ขาพเจาขอขอบคณผก ากบและผเขยนบทภาพยนตรกรณศกษาทง 7 เรอง ไดแก คณยทธนา มกดาสนท, คณนนทรย นมบตร, คณวศษฏ ศาสนเทยง, คณบณฑต ทองด, คณทรงศกด มงคลทอง, คณธญญวารน สขะพสษฐ, คณพฒนะ จระวงศ ทกทานทไดกลาวมานถอเปนอาจารยของ ขาพเจา นอกจากนน ยงมผทชวยตดตอและอ านวยความสะดวกในการสมภาษณอกหลายทานไมได เอยนาม ซงขาพเจาใครขอขอบคณมา ณ ทนดวย ในดานก าลงใจ ขาพเจาขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา และครอบครวหาญชนะวงษ ทไดให ก าเนดและเลยงดขาพเจาอยางอสระมาตงแตเลกจนกระทงเตบโตมาเปนผท างานวจยครงน รวมไปถง ครอบครวภรทตพงศ ทคอยชวยเหลอและใหการสนบสนนดานการศกษาแกขาพเจา และทายสดขอขอบคณ สถาบนหนงไทย หอภาพยนตร (องคการมหาชน) ส าหรบทนสนบสนน การวจย หากวทยานพนธฉบบนมขอบกพรองประการใดขาพเจาขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

องอาจ หาญชนะวงษ

ฌ

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ง บทคดยอภาษาองกฤษ ฉ กตตกรรมประกาศ ซ สารบญตาราง ฎ สารบญภาพ ฏ บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 ปญหาน าวจย 11 1.3 วตถประสงคของการวจย 11 1.4 ขอบเขตของการวจย 11 1.5 ขอสนนษฐานในการวจย 11 1.6 นยามศพท 12 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 13 บทท 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ 14 2.1 การเขยนบทภาพยนตร 14 2.2 การเลาเรอง 23 2.3 การเขยนบทดดแปลง 26 บทท 3 ระเบยบวธวจย 32 3.1 รปแบบการวจย 32 3.2 การเกบรวบรวมขอมล 33 3.3 ประชากรและกลมตวอยาง 34 3.4 เครองมอทใชในการวจย 37 3.5 การวเคราะหขอมล 37 3.6 การน าเสนอขอมล 37 บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 38 4.1 การคดเลอกเรองและการหาขอมล 38 4.2 การวางโครงสรางเรอง 64 4.3 การพฒนาโครงสรางเรองและเรยบเรยงบทภาพยนตร 76

ญ

สารบญ (ตอ) หนา บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 100 5.1 สรปผลการวจย 100 5.2 อภปรายผล 107 5.3 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 109 5.4 ขอจ ากดในงานวจย 109 บรรณานกรม 110 ประวตเจาของผลงาน 113 เอกสารขอตกลงวาดวยการขออนญาตใหใชสทธในวทยานพนธ

ฎ

สารบญตาราง หนา ตารางท 1.1: ภาพยนตรไทยทดดแปลงจากเคาโครงเรองจรงทประสบความส าเรจดาน 4 รายได ตารางท 1.2: ภาพยนตรทดดแปลงจากเหตการณจรงทประสบความส าเรจดานรายได 10 ตงแตป พ.ศ.2549-2559 ตารางท 3.1: แสดงรายละเอยดภาพยนตรทอยในเกณฑ 35 ตารางท 3.2: แสดงรายละเอยดผก ากบและเขยนบทภาพยนตรทอยในเกณฑ 36 ตารางท 4.1: สรปเจตคตและจดประสงคทางการตลาดของการสรางภาพยนตรทง 7 เรอง 53 ตารางท 4.2: สรปแนวคดการวางโครงเรองของภาพยนตรทง 7 เรอง 64 ตารางท 4.3: ตารางแสดงเสนเรอง น าพ 73 ตารางท 4.4: ตารางแสดงเสนเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง 74 ตารางท 4.5: ตารางแสดงเสนเรอง นางนาก 74 ตารางท 4.6: ตารางแสดงเสนเรอง เฮยน 74 ตารางท 4.7: ตารางแสดงเสนเรอง ผจางหนง 75 ตารางท 4.8: ตารางแสดงเสนเรอง พมพวง 75 ตารางท 4.9: ตารางแสดงเสนเรอง ตายโหง 75

ฏ

สารบญภาพ หนา ภาพท 1.1: ใบปดภาพยนตรเรอง น าพ 2 ภาพท 1.2: ใบปดภาพยนตรเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง และ นางนาก 3 ภาพท 1.3: ใบปดภาพยนตรเรอง พมพวง 5 ภาพท 1.4: ใบปดภาพยนตรเรอง ผจางหนง แบบไทย (ซาย) และฉายตางประเทศ (ขวา) 6 ภาพท 1.5: ภาพใบปดภาพยนตรเรอง เฮยน แบบไทย (ซาย) และตางประเทศ (ขวา) 7 ภาพท 1.6: ใบปดภาพยนตรเรอง ตายโหง 8 ภาพท 1.7: แสดงสดสวนของบทดดแปลงใน 100 อนดบหนงท าเงนของฮอลลวด ป 9 ค.ศ.2005 – 2014 ภาพท 2.1: สามเหลยมแสดงประเภทของโครงสรางบทภาพยนตร 16 ภาพท 2.2: โครงเรองแบบ 3 องก ตอความยาวของภาพยนตร 120 นาท 17 ภาพท 2.3: โครงสรางเรองกบเสนกราฟในภาพยนตรความยาว 120 นาท 19 ภาพท 2.4: แสดงโครงสรางการด าเนนเรอง 25 ภาพท 2.5: การด าเนนเรองกบมตของเหตการณและตวละคร 26 ภาพท 2.6: กรอบแนวคดการวจย (Conceptual Framework) 31 ภาพท 4.1: ปกหนงสอ เรองของน าพ และรปครอบครวของน าพ 41 ภาพท 4.2: ปกหนงสอ เสนทางมาเฟย และภาพขาวของตวละครทมตวตนอยจรง 42 ภาพท 4.3: ใบปดภาพยนตร แมนาคพระโขนง ยคเกา และศาลแมนากทวดมหาบศย 44 ภาพท 4.4: พาดหวขาวหนงสอพมพและภาพประกอบขาวหนาหนง ตนทางเรอง เฮยน 46 ภาพท 4.5: ภาพขาวในหนงสอพมพไทยรฐเกยวกบเรอง ผจางหนง 48 ภาพท 4.6: ภาพขาวจากเหตการณทน ามาดดแปลงเปนภาพยนตรเรอง ตายโหง 50 ภาพท 4.7: ปกหนงสอ ดวงจนทรทจากไป และภาพ พมพวง ดวงจนทร 52 ภาพท 4.8: น าพตวจรง (ซาย) อ าพล ล าพน ผรบบทน าพ (ขวา) 66 ภาพท 4.9: แดง ไบเล ตวจรง (ซาย) เจษฎาภรณ ผลด ผรบบท แดง ไบเล (ขวา) 67 ภาพท 4.10: แมนาคในภาพยนตรยคเกา (ซาย) ทราย เจรญประ ผรบบท นางนาก (ขวา) 68 ภาพท 4.11: ทราย เจรญประ (ขวา) ผรบบท ปอรวย 69 ภาพท 4.12: อชตะ ปราโมช ณ อยทธยา ผรบบท หมอยทธ 70 ภาพท 4.13: ภาพกลมตวละครในเรอง ตายโหง 71 ภาพท 4.14: พมพวง ดวงจนทร (ซาย) เปาวล พรพมล ผรบบท พมพวง (ขวา) 72

ฐ

สารบญภาพ (ตอ) หนา ภาพท 4.15: แสดงการด าเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง น าพ 81 ภาพท 4.16: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง น าพ 81 ภาพท 4.17: แสดงการด าเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง 2499 อนธพาล 82 ครองเมอง ภาพท 4.18: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง 83 ภาพท 4.19: แสดงการด าเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง นางนาก 84 ภาพท 4.20: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง นางนาก 84 ภาพท 4.21: แสดงการด าเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง เฮยน 85 ภาพท 4.22: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง เฮยน 86 ภาพท 4.23: แสดงการด าเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง ผจางหนง 87 ภาพท 4.24: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง ผจางหนง 87 ภาพท 4.25: แสดงการด าเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง ตายโหง 88 ภาพท 4.26: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง ตายโหง 89 ภาพท 4.27: แสดงการด าเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง พมพวง 90 ภาพท 4.28: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง พมพวง 90 ภาพท 5.1: แสดงแบบสรปขนตอนการพฒนาโครงสรางบทภาพยนตรทดดแปลงจาก 107 ต านานและเหตการณจรง

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ค าวา “เรองเลา” ในตนฉบบเดมใชค าวา “Ballad” ทแปลวา ล าน าหรอบทเพลง ซงมลกษณะ ของทองถนหรอพนเมองเขามาเกยวของ ศาสตรของเรองเลา (Narratology) ทมตนแบบมาจากโศก นาฏกรรมละครเวทในยคกรก (Greek Tragedy) ทนยมใชผมชอเสยงหรอผมอ านาจเปนแกนหลกใน การด าเนนเรอง เพอแสดงใหเหนถงความเลวรายทบคคลหนงจะพงประสบ หรอใหเหนจดจบอนเปน ทยอมรบวาคอบญชาจากพระเจา (อญชล ชยวรพร, 2559) ในวงการอตสาหกรรมการแสดงและภาพยนตรนน สงทส าคญทสดกคอการถายทอดเรองราว ตางๆ ออกมาใหผชมไดรสกมอารมณรวมไปกบเรองราวนน ในอกทางหนงภาพยนตรกเสมอนเปน เอกสารบนทกเรองราวของสงคม ทงรปแบบความเปนอยของผคนและสภาพแวดลอม หรอแมแตเปน เครองมอทางการเมอง ใชเปนกระบอกเสยงของชนชนผปกครอง (จ าเรญลกษณ ธนะวงนอย, 2535) การตความใหมในโลกภาพยนตรยคแรกเรมมทมาจากวรรณกรรมเกาขององกฤษหรอชวประวตของ บคคล ตวอยางเชน Hamlet ในป ค.ศ.1996, Pride and Prejudice ในป ค.ศ.2005 และ Great Expectation ในป ค.ศ.1998 สวนท มาจากฝงอเมรกา ไดแก The Crucible ในป ค.ศ.1996 และ The Great Gatsby ในป ค.ศ.2013 และจาก ฝรงเศส Marie Antoinette ในป ค.ศ.2006 เปนตน สวนการตความใหมในภาพยนตรไทยสวนใหญเปนการ ปรบในรายละเอยด เชน ยคสมย ฉาก หรอประเดนการเมองทางสงคม (อญชล ชยวรพร, 2559) ในยคสมยหลงเปลยนแปลงการปกครองของไทย ภาพยนตรสวนหนงมกจะมลกษณะในการใช โนมนาวจตใจและปลกจตส านกทางการเมองอยางแอบซอน อาทเชน ในป พ.ศ.2478 ขณะทจอมพล ป.พบลสงคราม ด ารงต าแหนงรฐมนตรกระทรวงกลาโหมไดสรางภาพยนตรเพอใชเปนสอในการเผย แพรกจการของรฐบาลไปสประชาชน โดยมเนอหาเกยวกบทหารสามเหลาทพ เรอง เลอดทหารไทย จนมาถงป พ.ศ.2485 เมอเกดสงครามโลกครงทสองขน กมการผลตภาพยนตรสนองนโยบายรกชาต ถง 3 เรองไดแก บานไรนาเรา บนกลางคน และ สงครามเขตหลง หลงจากนนอกหลายสบป บณฑต ฤทธถกล ไดปลกจตส านกทางการเมองอกครงดวยภาพยนตรเรอง 14 ตลาสงครามประชาชน ในป พ.ศ.2544 มเนอหาเกยวกบชวตของ เสกสรรค ประเสรฐกล และจรนนท พตรปรชา สองนกสเพอประชาธปไตย (นพดล อนทรจนทร, 2554) ในขณะเดยวกนกมภาพยนตรสวนหนงทสรางจากวรรณกรรมตามทระบ ไวในหนงสอเรอง ประวตศาสตรภาพยนตรไทยตงแตแรกเรมจนสนสมยสงครามโลกครงทสอง ไดแก เรอง สาวเครอฟา ในป พ.ศ.2477 จากพระนพนธของพระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธปประพนธพงศ และ หลงจากนนจงไดมผน าเอานทานพนบานเรอง ขนชางขนแผน

2

ในป พ.ศ.2477 มาสรางเปนรปแบบภาพยนตร (จ าเรญลกษณ ธนะวงนอย, 2535) ซงปจจยส าคญของปรากฏการณแปลงสอนเปนเพราะขณะนนเปน ชวงเปลยนผานระหวางสอสงพมพกบสอภาพเคลอนไหว กอนการเขามาของภาพยนตรในประเทศไทย วรรณกรรมยงเปนสงบนเทงหลกของชนชนกลางไปจนถงชนสง ซงตอมาเขาเหลานนกไดกลายมาเปน ทงผชมและผสรางกลมส าคญของวงการภาพยนตรไทย สอสองสาขานจงผสมกลมกลนเกอหนนกนมา ตวอยางเชน หนงเรองแรกของคนไทยเรอง โชคสองชน ในป พ.ศ.2470 กดดแปลงมาจากงานเขยน ดวยเหตท วรรณกรรมมทงเนอหาและสถานะทคนคนเคย สะทอนใหเหนถงขอดอยางหนงของการน าเรองราวทม อยแลวมาใชเปนเสมอนวตถดบอยางดส าหรบการสรางภาพยนตร (“เลน แรแปรสอ”, 2558) ตอมาภาพยนตรไทยกเรมน าเรองจรงมาสรางโดยมทมาจาก 2 แหลงคอ จากบคคลทมชอเสยง อาทเชน 16 ปแหงความหลง สรพล สมบตเจรญ ในป พ.ศ.2511, ขาวผองเจาสงเวยน (ทว อมพรมหา) ในป พ.ศ. 2527 และ วลล ในป พ.ศ.2528 เปนตน และจากคดสะเทอนขวญ อาทเชน ฆายดกลอง ในป พ.ศ.2508, บญเพงหบเหลก ในป พ.ศ.2510, ไอยามแดง ในป พ.ศ.2523, นวลฉว ในป พ.ศ.2527 และ สะพานรกสารสน ในป พ.ศ.2530 เปนตน และทไดรบนยมเปนอยางสงคอ เรอง น าพ (2527) ก ากบโดย ยทธนา มกดาสนท ทดดแปลงจากเรองราวของลกชายนกเขยนคนดง สวรรณ สคนธา ซงภาพยนตรท ารายไดเกน 15 ลาน นบวาสงมากในสมยนน และภาพยนตรเรองนยง ถกยกใหเปนมรดกของชาตในป พ.ศ.2556 อกดวย (“30 ป น าพ”, 2557) ภาพท 1.1: ใบปดภาพยนตรเรอง น าพ

ทมา: 30 ป น าพ ภาพยนตรไทยในความทรงจ าชวงยค 80. (2557). สบคนจาก https://www.dek-d.com/board/view/3329359/.

3

ชวงหลงป พ.ศ.2540 ภาพยนตรไทยทประสบความส าเรจคอเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 ก ากบโดย นนทรย นมบตร ซงดดแปลงจากเรองของนกเลงไทยในอดต และเรอง นางนาก ในป พ.ศ.2542 ทไดสรางปรากฏการณดวยการน าเรองเลาทรจกกนดมาน าเสนอในรปแบบทแปลกใหม ภาพท 1.2: ใบปดภาพยนตรเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง และ นางนาก

ทมา: 2499 อนธพาลครองเมอง - Dang Bireley's and Young Gangsters. (2553). สบคนจาก http://thaiposter.blogspot.com/2010/08/2499-dang-bireleys-and-young- gangsters.html. นางนาก Nang-nak. (2553). สบคนจาก http://thaiposter.blogspot.com/ 2010/08/nang-nak.html. อกเรองทสรางกระแสไดดคอ สตรเหลก ในป พ.ศ.2543 หนงตลกจากเรองของทมวอลเลยบอลชายทม ผเลนเปนกระเทย ก ากบโดย ยงยทธ ทองกองทน เรอยมาจนถง พ.ศ.2560 ยงคงมภาพยนตรทสราง จากเรองจรงออกมาอยางตอเนอง อาทเชน ผจางหนง ในป พ.ศ.2550, Top Secret วยรนพนลาน ในป พ.ศ.2554, พมพวง ในป พ.ศ.2554, ลดดาแลนด ในป พ.ศ.2554, คดถงวทยา ในป พ.ศ.2557 และ ขนพนธ ในป พ.ศ.2559 เปนตน

https://th.wikipedia.org/wiki/2499_%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A5

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A2

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98_%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%99

4

ตารางท 1.1: ภาพยนตรไทยทดดแปลงจากเคาโครงเรองจรงทประสบความส าเรจดานรายได

ชอภาพยนตร ป พ.ศ. ทฉาย รายไดรวม (บาท)

พมากพระโขนง 2556 522,710,000 บางระจน 2543 150,000,000

นางนาก 2542 150,000,000

ลดดาแลนด 2554 117,000,000 คดถงวทยา 2557 101,000,000

สตรเหลก 2543 98,700,000

2499 อนธพาลครองเมอง 2540 75,000,000 ขนพนธ 2559 60,700,000

พมพวง 2554 43,510,000 ทมา: รายชอภาพยนตรไทยทท าเงนสงสดในประเทศไทย. (2560). สบคนจาก https://th.wikipedia.org/wiki/รายชอภาพยนตรไทยทท าเงนสงสดในประเทศไทย. อดเรก วฏลลา (2544) รกษาการรองกรรมการผจดการบรษทฟลมบางกอกในขณะนน ไดให สมภาษณวาภาพยนตรเรอง บางระจน ในป พ.ศ.2543 ไดรบความสนใจจากตางชาตเกอบ 20 ประเทศทตด ตอขอซอลขสทธ โดยกอนหนาน เชด ทรงศร เคยสรางภาพยนตรจากเรองราว ของชาวบานบางระจนมาแลวโดยใชชอวา เลอดสพรรณ ในป พ.ศ.2522 ซงเนนภาพใหเหมอนจรงวาชาวบาน เปนชายชนบทไมไดก าย าเหมอนนกรบฝรงแตกตางจาก บางระจน ในป พ.ศ.2543 เปนการตความของ ธนตย จตนกล ทสรางจากมมมองของชายลวนและเนนแอคชนตลอดทงเรอง แตในบทประพนธเรอง เลอด สพรรณ ของหลวงวจตรวาทการ ชาวบานบางระจนทออกรบมทงหญงและชาย นอกจากนนยงมเรอง ความรกระหวางนายทหารพมากบสาวไทยตลอดทงเรองอกดวย (อญชล ชยวรพร, 2559) การตความจากเรองจรงมกท าใหเกดความไมพอใจกบญาตพนองหรอบคคลทเกยวของ เชนใน กรณภาพยนตรเรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 ก ากบโดย บณฑต ทองด บทภาพยนตรทดดแปลงจากนวนยาย เรอง ดวงจนทรทจากไป ของ บนหลา สนกาลาคร ไดถกลกสาวของนายธระพล แสนสข สามคนแรก ของพมพวงซงเปนตวละครในเรองขจะฟองรองวาภาพยนตรมการบดเบอนท าใหบดาของตนทเสยชวต ไปแลวไดรบความเสอมเสยจากบางฉากทไมเปนความจรง ซงหนงทสรางจากชวประวต

5

ของพมพวง ม ปญหาอยหลายครงตงแตเรอง บนทกรกพมพวง ในป พ.ศ.2535 ซงแมของพมพวงเคยปฏเสธไมใหสราง ตอมา เรอง รกอาลยพมพวง ดวงจนทร ในป พ.ศ.2536 เปนเรองของแมเลก จรญ จตรหาญ และในปเดยวกนเรอง เธอของเรา ของเขาหรอของใคร ในป พ.ศ.2536 ทตองซอลขสทธเปนเงน 1 แสนบาท จาก ไกรสร แสงอนนต (ลละเมฆนทร) สามของพมพวงอกคน ซงตลอดระยะเวลาทเรองราวของราชน ลกทงอยบนจอเงนมก ถกวจารณวามการดดเเปลงจากความจรงไปมาก และน าเสนอเพยงชวตรกเสยเปนสวนใหญ (“ร าไหฉากจบสดมวลกสาวธระพล”, 2554) ภาพท 1.3: ใบปดภาพยนตรเรอง พมพวง

ทมา: โปสเตอรแรก และเนอเรองทเราจะไดดกนในหนง “พมพวง”. (2554). สบคนจาก https://movie.mthai.com/movie-news/104461.html.

อญชล ชยวรพร (2559) นกวจารณภาพยนตร ไดวเคราะหไวในหนงสอ ภาพยนตรในชวต ไทย วางานประพนธหรอเรองเลาไทยทถกน ามาสรางเปนหนงมากทสดนาจะเปนเรอง ผปอบ และ แมนาคพระโขนง ซงการตความต านานแมนาคมใหเหนอยหลายครง เชนใน นางนาก ในป พ.ศ.2542 โดย นนทรย นมบตร ไดเปลยนจากธม (Theme) ไลลาและวงหนระหวางผกบคนมาเนนเรองราวความรก และมการอางถงสมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมร ส) รวมถงมการน าเสนอในโครงสรางใหม จนมาถง พมากพระโขนง ของ บรรจง ปสญธนากล ทเปนเรองประสบการณเจอผของเพอนพมาก เพราะมจด ประสงคใหเปนหนงตลกจงไดเหนแมนาคเจอกบอะไรแปลกๆ เชน ถกขโมยของ ถกจบ เปนการรอฟน สงทเคยไดรบความนยมมาจดระเบยบและแทรกมมมองใหม เกดกระแสตอบรบการ

6

ตความใหมใน พมากพระโขนง ในป พ.ศ.2556 และ คกรรม ในป พ.ศ.2556 ทผก ากบ เรยว กตตกร มความกลาทจะท าใหมความ เหนอจรง เปนการน าเสนอททาทายทงผประพนธ คนด และตวผก ากบ โดยการส ารวจประวตศาสตร ในชวงนนออกมาและตความใหม เชน เมอพบขอมลวาชวงสงครามโลกญปนไมเคยสงทหารเรอเขามา ในไทย จงเปลยนพระเอกโกโบรใหเปนทหารบก และปรบอายใหนอยลงเพอเปนไปตามโจทยของหนง รกวยรน บรษท ไฟวสตารโปรดกชน เปนบรษทผลตภาพยนตรไทยยคแรกๆ ทออกสเทศกาลนานาชาต ตงแตเรอง ขนศก ในป พ.ศ.2519 ซงเปนบท ประพนธของ ไม เมองเดม มาจนถงเรอง ฟาทะลายโจร ในป พ.ศ.2544 ซงดดแปลงมาจากต านานเสอด า ก ากบโดย วศษฎ ศาสนเทยง ไดรบเลอกฉายในเทศกาลภาพยนตร เมองคานส ตามมาดวย มนตรกทรานซสเตอร ในป พ.ศ.2544 ทดดแปลงจากนยายขายด ก ากบโดย เปนเอก รตนเรอง และอกหนงความส าเรจของภาพยนตรทดดแปลงจากเรองเลาของไทย เรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 ผลงานก ากบและเขยนบทของ ทรงศกด มงคลทอง ทคายหนงจากอเมรกามาซอลขสทธไป แสดงใหเหนถงศกยภาพของผเขยนบทภาพยนตรไทย (“ไฟวสตารปลมอเมรกาซอ”, 2557) ภาพท 1.4: ใบปดภาพยนตรเรอง ผจางหนง แบบไทย (ซาย) และฉายตางประเทศ (ขวา)

ทมา: ผจางหนง. (2550). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/4857. กอนหนานน ทรงศกด มงคลทอง เคยมผลงานเขยนบทดดแปลงจากเหตการณจรงเรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 ก ากบโดย บณฑต ทองด เรองจากขาวดงทชาวบานกลวความเฮยนของศพตายทงกลม จงผา เอาลกในทองศพออก ซงท ารายไดถง 50 ลานบาท นบเปนหนงไทยสยองขวญทประสบ

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89_%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%88%E0%B8%A3

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B9%8C_%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%87

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81_%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87

7

ความส าเรจ ทงดานคณภาพและรายได ภาพท 1.5: ภาพใบปดภาพยนตรเรอง เฮยน แบบไทย (ซาย) และตางประเทศ (ขวา)

ทมา: ภาพจากเฮยน. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/1338/ picture. คายพระนครฟลมเปนคายหนงทางเลอกทเนนเอาใจคนด มหนงผสยองขวญ (Horror) และ ตลก (Comedy) เปนหลก และมการน าเอาขาวดงมาสรางเปนภาพยนตร อาทเชน ผชองแอร ในป พ.ศ.2547, ตายโหง ในป พ.ศ.2553, ศพเดก 2002 ในป พ.ศ.2554 และตายโหง ตายเฮยน ในป พ.ศ.2557 โดยเรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 เปนการ น า 4 ขาวสะเทอนขวญมารวมเปนเรองเดยวกน เรมจากเหตการณไฟไหมผบดงในวนปใหม ตอดวย คดคนผกคอตายในคกกองปราบฯ ทมเรองเลาวา หลงจากมผตองหารายหนงผกคอตายในหองขงกมก จะมเรองหลอนเกดกบผตองหารายใหมๆ มาถงคดฆาหมกศพในแทงกน าจากกรณพบศพสาววยรนถก ฆาตกรรมอ าพรางหมกศพในแทงคน า และปดทายดวยขาวฆาเปลอยหมกมานรด

8

ภาพท 1.6: ใบปดภาพยนตรเรอง ตายโหง

ทมา: ตายโหง. (2553). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/5689. ภาพยนตรเรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ท ารายไดรวมทงสน 31 ลานบาท ซงตดอนดบ 19 หนงผท า เงนของไทย จดอนดบเมอ 24 กนยายน (“ตายโหง”, 2553) ส าหรบวงการฮอลลวดนน สตเฟน ฟอลโลวส (Stephen Follows) โปรดวเซอรชาวองกฤษได ส ารวจขอมลประเภทบทภาพยนตรตนฉบบ (Original Title) และบทดดแปลง (Adap Tations) ทตด อนดบหนงท าเงน 100 เรองประจ าป ค.ศ.2012 ยอนไปถง ค.ศ.1994 พบวาหนงทประสบความส าเรจ ดานรายไดใน 2,000 เรอง ม 51% เปนบทภาพยนตรดดแปลง โดยวรรณกรรม เปนวตถดบทใชมากท สดถง 25 % (Follows, 2015)

9

ภาพท 1.7: แสดงสดสวนของบทดดแปลงใน 100 อนดบหนงท าเงนของฮอลลวด ป ค.ศ.2005 – 2014

ทมา: Follows, S. (2015). How original are Hollywood movies. Retrieved from https://stephenfollows.com/how-original-are-hollywood-movies/.

หากกลาวถงรางวลดานภาพยนตร รางวลออสการ (Oscar) หรอชอเรยกอยางเปนทางการวา อะคาเดมอวอรด (Academy Awards) ถอเปนงานประกาศรางวลทยงใหญแหงหนงของโลก และ รางวลภาพยนตรยอดเยยม (Best Picture) มอบโดยสถาบนศลปะและวชาการทางภาพยนตร The Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS) ภาพยนตรทไดรบรางวลนจงนบเปน เกยรตอยางสงสด และมรางวลทเปนเกยรตยศของผท างานสายอาชพน อยางเชน รางวลนกแสดงน า ยอดเยยม (Best Actor) รางวลบทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม ( Best Adapted Screenplay) ซง ใน 10 ปยอนหลงตงแต ค.ศ.2006-2016 มภาพยนตรทสรางจากต านานและเหตการณจรง ถกเสนอ ชอเขาชงรางวลทกลาวมาขางตนไมต ากวา 50 เรอง อาทเชน The Last King of Scotland ในป ค.ศ.2006, Milk ในป ค.ศ.2008, The King’ Speech ในป ค.ศ.2009, The Social Network ในป ค.ศ.2010, The Iron Lady ในป ค.ศ.2011, Argo ในป ค.ศ.2012, 12 Years a Slave ในป ค.ศ.2013, The Imitation Game ในป ค.ศ.2014, Spotlight ในป ค.ศ.2015, The Revenant ในป ค.ศ.2015 และ Hacksaw Ridge ในป ค.ศ.2016 นอกจากนนยงมภาพยนตรทแมจะไมไดรบรางวล แตกท ารายไดสง เชน American Gangster ในป ค.ศ.2007, The Blind Side ในป ค.ศ.2009, The Intouch Ables ในป ค.ศ.2012, The Wolf of Wall Street ในป ค.ศ.2013 และ American Sniper ในป ค.ศ.2014 เปนตน

https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1

10

ตารางท 1.2: ภาพยนตรทดดแปลงจากเหตการณจรงทประสบความส าเรจดานรายได ตงแตป พ.ศ. 2549-2559

อนดบ ชอเรอง ป พ.ศ. ทฉาย รายไดรวม (เหรยญสหรฐ) 1 American Sniper 2557 547,326,372

2 The Revenant 2558 532,950,503 3 The Intouchables 2555 484,873,045

4 The King’s Speech 2553 430,821,168

5 The Wolf of Wall Street 2556 391,976,723 6 The Pursuit of Happyness 2549 307,325,633

7 The Blind Side 2552 305,705,794

8 Lincoln 2555 273,346,381 9 American Gangster 2550 267,985,456

10 American Hustle 2556 257,878,294

ทมา: 20th Annual Predict the Academy Awards Competition. (2017). Retrieved from https://www.the-numbers.com/oscars. ภาพยนตรทถกดดแปลงมาจากสออนๆ นนจะมรปแบบทเปลยนไปจากตนฉบบอยเสมอไมมาก กนอย ทงนขนอยกบปจจยและองคประกอบในการสรางภาพยนตร จากทกลาวมาขางตน ภาพยนตร ทไมวาจะดดแปลงมาจากแหลงขาว จากต านานทเลาตอกนมาหรอจากชวประวต บคคล ทงหมดลวน ถกน ามาสรางและตความใหมใหมความบนเทงในรปแบบภาพยนตรทท ารายไดมหาศาล การวจยครง นจงตองการศกษาปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านาน และเหตการณจรง รวมไปถงขนตอนและแนวคดในการพฒนาเนอหา เพอวเคราะหถงวธการเขยนบทภาพยนตรดดแปลง วามวธการจดวางเนอหาและสรางสรรคอยางไรใหภาพยนตรเกดผลส าเรจและเปนไปตามเปาหมาย

11

1.2 ปญหาน าวจย 1.2.1 อะไรคอปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง 1.2.2 การดดแปลงบทภาพยนตรจากต านานและเหตการณจรงมการแบงสดสวนในการน าเสนอ เพอความบนเทงและน าเสนอขอมลความเปนจรงอยางไร 1.2.3 การดดแปลงเนอหาจากต านานและเหตการณจรงมาเปนบทภาพยนตรมขนตอนการเรยบเรยงและพฒนาอยางไร 1.3 วตถประสงคของการวจย 1.3.1 เพอศกษาปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง 1.3.2 เพอศกษาโครงสรางบทภาพยนตรทสรางดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง 1.3.3 เพอศกษาขนตอนการเขยนบทภาพยนตรดดแปลงเพอความบนเทง 1.4 ขอบเขตของการวจย การวจยจะเกบขอมลจากภาพยนตรไทยทสรางจากต านานและเหตการณจรงทประสบความ ส าเรจและไดรบการยอมรบจ านวน 7 เรอง ไดแก น าพ ในป พ.ศ.2527, 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540, นางนาก ในป พ.ศ.2542, เฮยน ในป พ.ศ.2546, ผจางหนง ในป พ.ศ.2550, ตายโหง ในป พ.ศ.2553 และพมพวง ในป พ.ศ.2554 พรอมทงศกษา แนวความคดรปแบบการท างานและปญหาทเกดขน ของผก ากบและผเขยนบท ผวจยจะเกบรวบรวม ขอมลของต านานและเหตการณจรงจากสอตางๆ เพอน ามาเปรยบเทยบกบบทภาพยนตรตนฉบบและ ใชในการวเคราะหบทสรป 1.5 ขอสนนษฐานในการวจย 1.5.1 ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรงประกอบดวย 3 ปจจยหลกไดแก 1.5.1.1 ปจจยดานตวบคคลในเหตการณทเกดขนจรง ทงบคคลทมสวนเกยวของโดยตรงและโดยออมในเหตการณนนๆ 1.5.1.2 ปจจยดานงบประมาณการผลต 1.5.1.3 ปจจยดานเจตคตและจดประสงคของผสราง

12

1.5.2 ระยะเวลาในภาพยนตรมความยาวประมาณ 120 นาท ท าใหตองเลอกประเดนทนาสนใจนาตดตามจ าเปนจะตองมการแตงเตมขยายเรองราว และล าดบความใหมเพอใหมการน าเสนอเรอง ในรปแบบของภาพยนตร 1.5.3 ขนตอนการดดแปลงบทภาพยนตรม 3 ขนตอนหลก เรยงตามล าดบ ดงน 1.5.3.1 คดเลอกเรองเพอสรางพลอตและตวละครจากต านานและเหตการณจรง 1.5.3.2 วางจดวางโครงสรางบทและออกแบบการด าเนนเรอง 1.5.3.3 การพฒนาโครงสรางเรองและเรยบเรยง 1.6 นยามศพท การเขยนบท หมายถง การเขยนเลาเรองราวเหตการณทตองการใหเกดขนในสอ โดยมการบอก เลาเรองราววาใครท าอะไร ทไหน อยางไร เพอใชในการแสดง โดยเฉพาะการเขยนบท ภาพยนตรทใช ภาพเปนตวสอความหมาย จงจะตองอธบายรายละเอยดเปนฉากๆ สราง สถานการณ ตวละคร และ บทสนทนา ก าหนดชวงเวลาและสถานท อาจตองมการก าหนดมมกลอง หรอขนาดภาพทชดเจนดวย ภาพยนตร หมายถง สอภาพเคลอนไหวทเกดจากกระบวนการบนทกภาพนงหลายๆ ภาพตอ กนแลวน าออกฉายเพอถายทอดเรองราวตางๆ ตามทถายท าและล าดบภาพไว บทภาพยนตรดดแปลง หมายถง บทภาพยนตรทพฒนาเรองราวมาจากอกสงหนง เชน จาก เรองราวบคคลทประสบความส าเรจ นยาย หรอเรองราวทคนใหความสนใจในสอตางๆ เปนตน ซง เรองราวเหลานอาจมการสอความหมายในแบบเฉพาะของสอนนๆ จงตองมการดดแปลงเพอใหเกด ความเหมาะสมส าหรบการน ามาสรางและสอสารในภาษาของภาพยนตร ต านาน หมายถง เรองปรมปราทผานการบอกบอกเลา เปนประวตศาสตรหรอความเชอของผ เกากอนทเชอสบตอกนมาและอาจยงไมมขอพสจน เหตการณจรง หมายถง เรองราวทเกดขนมาแลวมการบอกเลาหรอมการบนทกไวในรปแบบ ตางๆ ทสามารถอางองได เชน หนงสอพมพ ขาว บทความ สารคด วทย หรอดดแปลงเปน นวนยาย เรองสน ภาพยนตรทประสบความส าเรจ หมายถง ภาพยนตรทสรางกระแสการยอมรบจากผชม และได รบรางวลการนตคณภาพ เชน รางวลสพรรณหงสทองค า รางวลตกตาทอง รางวลจากชมรมวจารณ บนเทงตางๆ เปนตน อกประการหนงคอสามารถท ารายไดทคมคาเปนนาพอใจ รวมไปถงการถกคาย หนงตางประเทศลขสทธไปฉายหรอน าไปผลตซ า

13

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.7.1 ไดวธการคดเลอกเนอหาทเหมาะสมตอการน าไปผลตเปนภาพยนตรเพอความบนเทง 1.7.2 สามารถอธบายโครงสรางของบทภาพยนตรเพอความบนเทงทดดแปลงจากต านานและ เหตการณจรงได 1.7.3 เปนแนวทางตรวจสอบแนวความคดในกระบวนการสรางสรรคบทภาพยนตรเพอชวย อ านวยความสะดวกในการเขยนบทภาพยนตรดดแปลงเพอความบนเทง

บทท 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

งานวจยครงนเปนการศกษาเพอหาปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจาก ต านานและเหตการณจรง ทงน จงไดน าแนวคดและหลกการมาใชประกอบการศกษาวเคราะห ดงน 2.1 การเขยนบทภาพยนตร (Screenwriting) 2.1.1 หลกการโครงเรองแบบสามเหลยม (The Story Triangle) 2.1.2 การสรางองก (Act Design) 2.1.3 การวางโครงสรางบทภาพยนตร (Screenplay Structuring) 2.1.4 การเรยบเรยงบทภาพยนตร (Composition) 2.1.5 ลกษณะของตวละครเอก (The Protagonist) 2.1.6 การสรางประโยคบอกเสนเรอง (Logline) 2.2 การเลาเรอง (Storytelling) 2.2.1 การวางโครงสรางเรอง (Story Struction) 2.2.2 อารมณของการเลาเรอง (Moral Argument) 2.3 การเขยนบทดดแปลง (Script Adaptation) 2.3.1 การสรางสรรคเรองใหมจากตนฉบบเดม (Creating The Second Original) 2.3.2 การเลอกสรรตวละคร (Choosing The Characters) 2.3.3 การสรางสมดลของเรอง (Creating and Shading Style, Mood and Tone) 2.1 การเขยนบทภาพยนตร (Screenwriting) ภาพยนตรทประสบความส าเรจสวนใหญจะมความหลากหลายในการเลาเรอง จงตองอาศย ความคดสรางสรรคในการสรางบทภาพยนตรทประทบใจคนด สามารถน ามาพดคยกนระหวางผทได ชมภาพยนตร บทหนงทดจงหมายถงการเลาเรองทคมคาตอการตดตามและเปนสงทคนอยากรอยาก เหน (McKee, 1997, p.3) ซงการเขยนบทภาพยนตร (Screen Play) มองคประกอบดงน 1) เรอง (Story) หมายถง เหตการณทเกดขนโดยมจดเรมตนและด าเนนไปสจดสนสดสงส าคญ คอปมความขดแยง (Conflict) ทกอใหเกดการกระท าทสงผลใหเกดเปนเรองราว 2) แนวความคด (Concept) เรองทจะน าเสนอมแนวความคด (Idea) อะไรทจะสอใหผชมรบร เชงรปธรรม 3) แกนเรอง (Theme) คอประเดนเนอหาส าคญหรอแกนหลกของเรอง ทจะน าเสนอคลายเปน ขอคดหรอค าสอน บางครงอาจเปนเชงนามธรรม

15

4) เรองยอ (Plot) เปนจดเรมตนของภาพยนตร ไมวาจะเปนเรองทคดขนมาใหม เปนเหตการณ ทตองมความนาสนใจและมใจความส าคญทชดเจน 5) โครงเรอง (Treatment) บทภาพยนตรแบบโครงราง บรรยายรายละเอยดทเกดขนในแตละ ฉากภาพยนตรเพอเปนการก าหนดทศทางของเรอง 6) ตวละคร (Character) มหนาทด าเนนเหตการณในเรอง ตวละครอาจเปนคน สตว สง ของหรอเปนนามธรรมไมมตวตนกได การสรางตวละครขนมาตองค านงถงทมาทไป บคลกนสย ความตอง การอนกอใหเกดพฤตกรรมตางๆ ตวละครแบงออกเปนตวแสดงหลกหรอตวแสดงน า และตวแสดงสม ทบ ทกตวละครจะสงผลตอเหตการณตางๆ มากนอยตามแตบทบาท 7) บทสนทนา (Dialogue) เปนถอยค าทก าหนดใหแตละตวละครไดใชแสดงโตตอบกนใชบอกถงอารมณในการด าเนนเรองและสอสารกบผชม องคประกอบเหลานทกองคประกอบตองมความสมเหตสมผลสอดคลองกน ตองปะตดปะตอ เรอง (Story) ใหลงตว โดยคนเขยนบทสามารถสรางพลอต (Plot) ไดอยางหลากหลาย อาจใชแนว ทางเดยวไมซบซอนหรอใชรปแบบผสมกนจากทแสดงในโครงสรางดงตอไปน 2.1.1 หลกการโครงเรองแบบสามเหลยม (The Story Triangle) ถงแมวาเหตการณและเรองราวจะมอยหลากหลาย แตศลปะของการสรางสรรคเรองสามารถ จดออกเปนโครงสรางทวไปได 3 โครงสรางหลก โครงเรองแบบสากล (Archplot) - มพฤตกรรมและการกระท าแบบสมเหตสมผล - มการจบแบบสมบรณ - มเหตการณของเรองด าเนนไปตามล าดบเวลา - มการขดแยงภายนอก - มเพยงหนงตวละครเอกด าเนนเรอง - เปนเหตการณทเกดขนไดจรงเหมอนในชวตประจ าวน - เปนการเลาเรองพฤตกรรมของตวละครเอก โครงเรองแบบอสระ (Minimalism or Miniplot) - มการจบเรองแบบเปดไวใหคด - มความความขดแยงภายใน - มตวละครเอกหลายตว หรอไมมตวละครตวใดตวหนงเปนตวเอก - มตวละครเปนแคสวนหนงของเรอง โครงเรองแบบไรแบบแผน (Anti-Structure or Antiplot) - มเหตการณเกดขนโดยบงเอญและไมสมเหตสมผล

16

- มเรองราวทไมไดด าเนนไปตามเวลาปกต - เหตการณของเรองทเกดขนอยางไมนาเชอ ภาพท 2.1: สามเหลยมแสดงประเภทของโครงสรางบทภาพยนตร

ทมา: McKee, R. (1997). Story: Substance, structure, style, and the principles of screenwriting. New York: Harper Collins. 2.1.2 การสรางองก (Act Design) องก (Act) คอชวงเวลาหนงของการแสดง เปนภาพรวมของการกระท าของตวละคร เมอมการ โตตอบไปมาท าใหเกดฉาก (Scene) เมอหลายฉากมารวมกนท าใหเกดจดเปลยนในชวตของตวละคร ทงในดานบวกและดานลบ ฉากเหลานรวมกนเปนตอน (Sequence) ในหนงตอนจะมฉากท าใหเหน การพฒนาและการเปลยนแปลงเพอเตรยมพรอมทจะรบอปสรรคใหม และหลายตอนรวมกนเปนองก (Act) โดยมฉากทเปนฉากวกฤตสงสด (Climax) ทเปลยนชวตของตวละคร หรอเหตการณทท าใหได มาซงสงทตวเอกตองการ โดยทวไปสามารถด าเนนใหจบไดภายใน 2 องก แตเมอการเลาเรองไดถก ขยายและถกแบงประเภทไป ไมวาจะเปนภาพยนตร ละครโทรทศน ละครจบในตอน ละครเวท หรอ แมแตนยาย จงมการขยายออกเปน 3 องก เพราะความพยายามทจะดงดดและสรางความประทบใจ สงสดใหจบภายใน 2 องกนนดเหมอนจะไมเพยงพอตอความรสกของผชมในปจจบน ดงนน

17

จงตอง เพมองกท 3 (หรออาจมากกวา) เพอใหเหนความเปลยนแปลงมากกวาหนงครง การแบงโครงสรางท แสดงยกตวอยางตอไปน (McKee, 1997, pp. 208-232) ภาพท 2.2: โครงเรองแบบ 3 องก ตอความยาวของภาพยนตร 120 นาท

เรมเรอง -------------- องก 1 ------------------ องก 2 ---------------- องก 3 ------------------ จบ นาทท: 1 : 30 : 60 : 100 : 120 ในองกแรกเปนการเปดจดก าเนดของเรอง โดยทวไปจะอยใน 25 เปอรเซนตของหนงทงเรอง ฉากสงสด (Climax) ในองก 1 ควรจะอยท 20 ถง 30 นาทแรก (ส าหรบหนง 2 ชวโมง) องกสดทาย จะสนทสด เปรยบเสมอนกบการเรงเครองยนต หรอเรงฝเทาในการแขงขนชวงสดทายเพอเขาเสนชย เปนการสรางสถานการณทคบขนทสด เพอน าไปสจดสงสดของเรอง (Climax) โดยทวไปองกสดทาย จะใชเวลาเพยง 20 นาทหรอนอยกวา จากตวอยางจะเหนไดวา องก 2 มระยะเวลานานทสดถง 70 นาท ซงมความเสยงสงทจะท าใหคนดเกดความเบอหนาย ในทนมหนทางแก ได 2 กรณ คอ เพมโครงเรองยอย (Sub-Plot) เพมองก (Act) ใหมากกวาเดม 2.1.3 การวางโครงสรางบทภาพยนตร (Screenplay Structuring) นกดนตรหรอคนเรยบเรยงดนตรไมวาจากอดตจนถงปจจบน ผลงานเพลงเกดมาจากการเรยบ เรยงตวโนตเพยง 12 ตวเทานน เชนเดยวกบบทภาพยนตรทมการสรางสรรค และเรยบเรยงเรองราว ดวยองคประกอบ 5 ประการดงตอไปน 1) จดก าเนดหรอเหตการณน าไปสเรอง (The Inciting Incident) อาจเรมจากการแนะน าสถานการณ สถานท ตวละคร สงแวดลอมและเวลาไปพรอมๆ กบสราง เหตการณทมพลงและมความส าคญมากพอทจะท าใหชวตของตวละครเอกผกผนหรอเปลยนแปลงไปจากทเปนอย หลงจากมจดก าเนดหรอเหตการณเรมเรองทตวละครเอกตองตดสนใจท าอยางใดอยาง หนงใหเรองด าเนนตอเนองไป โดยแบงออกไดเปน 2 เสนทาง ดงน - เรองด าเนนไปในทางลบ พบกบอปสรรคปญหาตางๆ ชวตตกต า - เรองด าเนนไปในทางบวก เอาชนะอปสรรคจนเปนทยอมรบมชวตทดขน 2) การจดวางอปสรรคขดขวาง (Progressive Complication) เรมสรางเงอนไข (Suspense) คอการกระตนใหเนอเรองด าเนนตอไปอยางมเงอนไข มปมผก มดความขดแยง ท าใหผชมเกดความสงสยและสนใจในเหตการณ โดยความขดแยงสามารถเกดขนได ใน 3 ระดบ ดงน

18

- ความขดแยงภายในจตใจ - ความขดแยงสวนตวและบคคลรอบขาง - ความขดแยงกบสงคมภายนอก ความถกตอง ความยตธรรม 3) จดทท าใหเกดการเปลยนแปลงชวตของตวละคร (Crisis) ตวละครจะตองตดสนใจมาจากความคดและพฤตกรรมของตน เปนการเปดเผยสาระส าคญอน เปนหวใจของหนงทงเรอง ชวงเกดการเผชญปญหาชวงหวเลยวหวตอ ใหตวละครวเคราะหปญหาและ หาทางแกไขเพอหาทางออก หากตวละครวนเวยนอยกบปญหานานมากเกนไปจะท าใหผชมรสกหนก และเบอได ควรทจะมการกระตนจากเหตการณอนมาแทรกดวย 4) จดทท าใหเกดความพอใจหรออารมณรวมสงสด (Climax) ชวงสรางวกฤตสงสด เปนชวงเผชญหนากบปญหาครงสดทายทถกบบคนกดดนสงสด ท าใหม การตดสนใจอยางเดดขาด หรอในความหมายของจดเปลยนของเรอง (Turning Point) อาจไมจ าเปน ตองเปนฉากทเตมไปดวยความตนเตน ความรนแรงทมทนสรางเสมอไป จดสงสดของเรองจะสมบรณ ไดตองเตมไปดวยความหมายทสามารถเปลยนแปลงคณคาชวตของตวละครจากดานบวกไปสดานลบ หรอจากดานลบไปสบวก และคณคาความหมายนจะตองมพลงทจะสรางความประทบใจใหกบคนด 5) การคลคลายปมปญหา (Resolution) เปนฉากสดทายอนเปนผลมาจากการตดสนใจในจดหวเลยวหวตอ (Crisis) ทท าใหการกระท า ในจดวกฤตสงสด (Climax) จนมาถงผลจากเหตการณ ไมวาจะสมหวงหรอผดหวง ถอไดวาเปนบท สรป (Conclusion) ของหนงทเกดมาจากการตอสของตวละครเอกเพอสงทปรารถนามาตงแตตนเรอง การจบแบงได 3 รปแบบ - การจบแบบเปด ในรปแบบนเกดจากการออกแบบไวใหคดวาจะเกดอะไรขนตอจาก หนงจบ การจบเชนนนยมใชกนมากในหนงจะมภาคตอ - การจบแบบผลพลอยไดตอสงคม คอการน าเสนอผลของจดสงสดไปยงตวละครอนๆ หรอสงแวดลอมและสงคมทไดรบผลกระทบหรอผลพลอยไดทเกดจากผลการกระท าของตวละครเอก - การจบแบบปดมาน เปนการเปรยบเปรยเหมอนกบรปแบบละครเวททจบลงดวยการ ปดมานหลงจากฉากวกฤตสงสด (Climax) หนงจะมภาพจบ เพอใหคนดรสกผอนคลายดวยการรวม รวบความประทบใจในเรองมาประมวลภาพใหด เพอเปนการสงสญญาณวาหนงไดจบลงแลว เมอน ามาเรยบเรยงล าดบตามเวลา (Timeline) ในภาพยนตร จะแสดงใหเหนเสนกราฟทใช แสดงอารมณของตวละครหลก และสถานการณทมลกษณะขนลง เมอเรองด าเนนไปกราฟจะมแนว โนมสงขนไปสจดตดทเปนจดหกเหของเรอง นนหมายถงชวงทควรเราผชมมอารมณ

19

รวมสงสดแรก (Climax) ยงเสนกราฟจะทงตวตกต าลงเทาใดกตาม แตเมอกราฟมาถงตรงจดตดผานของแตละองก นนจะสงขนเรอยๆ ตามล าดบไปจนถงจดทเกดวกฤตสงสด (Climax) ในองกสดทาย ภาพท 2.3: โครงสรางเรองกบเสนกราฟในภาพยนตรความยาว 120 นาท

ทมา: McKee, R. (1997). Story: Substance, structure, style, and the principles of screenwriting. New York: Harper Collins. องก 1: จดเรมตน เปนชวงของการเปดเรอง แนะน าเรองราว ปเนอเรอง องก 2: การพฒนาเรอง เปนชวงด าเนนเรองผานเหตการณทท าใหเกดความซบซอนขน องก 3: จดสนสด เปนเหตการณสดทายทเปนบทสรป และจดจบของเรอง 2.1.4 การเรยบเรยงบทภาพยนตร (Composition) การเรยบเรยงคอการจดล าดบและการเชอมโยงระหวางฉากตอฉาก น าเหตการณมาตอกน โดยคดเลอกวาอะไรควรจะตดออกหรอเพมเตม เพอน าไปสจดมงหมายของเรองทตองการจะเลา อยางมประสทธภาพ โดยจดประสงคของการเรยบเรยงบทภาพยนตรมดงตอไปน 1) เพอใหมความหลากหลายทเปนหนงเดยวกน บทภาพยนตรนนประกอบดวยเหตการณทหลากหลาย ผเขยนบทจงควรสรางสถานการณใหม ความนาสนใจ ท าใหมการด าเนนเรองทนาตดตาม และโดยรวมทงหมดยงตองสามารถสอความหมาย ไปในทางเดยวกนไดอยางมเอกภาพ

20

2) เพอใหเกดพฒนาการทางอารมณ อารมณของภาพยนตรจะสอไปถงผชม ดงนน ผเขยนบทจะตองสรางเหตการณและด าเนนเรอง ใหหลอเลยงอารมณของผชมตงแตเรมเรองไปจนถงฉากจบ ใหเกดการตดตามอยางไมรสกราบเรยบนง เฉยจนอดอด หรอไมใหตนเตนระทกใจมากเกนไป เพราะถาหากเตมไปดวยความสนตและปลอดภย ภาพยนตรเรองนนกอาจจะนาเบอ ในทางตรงขามถาชวตมแตความโลดโผน เสยงภยอนตราย กจะท า ใหเกดความเครงเครยด คนเขยนบทจะตองเรยบเรยงเรองใหมความเราใจเปนชนวนปมปรศนานาตด ตามจากฉากตอฉากไปจนถงจดสงสดขององก 1 เมอเขาองก 2 ชวงตนควรใหผอนคลายความตนเตน ลง โดยอาจจะน าเสนอฉากตลกขบขน หรอฉากโรแมนตกใหคนดรสกผอนคลายความตงเครยด เพอ การเตรยมพรอมกบการตนเตนครงตอไปในองก 3 จนจบเรองความปตยนดกจะตดตวไปกบคนดทถง แมจะออกจากโรงหนงไปแลวกตาม 3) เพอใหเกดความสมเหตสมผลระหวางจงหวะเวลาและเหตการณ การเลาเรองตองค านงถงความนาเชอถอ ผเขยนบทตองท าใหผชมเชอไดวาเหตการณเหลานน สามารถเกดขนไดและเขาใจในความสมพนธในเวลาและสถานทวาเหตการณใดเกดขนกอนหลง ระยะ เวลาของเหตการณทเกดขนในสถานททหนงแลวมาเชอมโยงกบสถานทอนๆ โดยทวไปภาพยนตรใน ระยะเวลาประมาณ 2 ชวโมงจะประกอบไปดวย 40-60 ฉาก ค านวณออกมาคราวๆ คอ 1 ฉากจะใช เวลาประมาณ 2.30 นาท แตกไมจ าเปนเสมอไป ใหดความเหมาะสมเปนหลก 4) เพอใหเกดพฒนาการตามล าดบของเรอง การเลาเรองใหนาตดตาม คนดจะเหนการเปลยนแปลงของตวละครจากธรรมดาไปสพเศษ จาก พายแพไปสชยชนะ จากความเสยงเลกนอยไปสอนตรายถงชวต จากเจบปวยทวไปไปสโรครายท าลาย ลางโลก จากการน าเสนอการเปลยนแปลงท าใหคนดเหนพฒนาการของตวละครอยางใจจดใจจอ ลน ไปพรอมกบตวละคร พฒนาการของตวละครมหลกอย 2 ประการ คอ - พฒนาการทางสงคม คอ การสรางพฤตกรรมของตวละครใหเกดผลกระทบไปสสงคม อาจเรมดวยตวละครไมกตวแลวสรางความรก ความเชอถอ จนเปลยนทศนคตหรอชวยเหลอคนมาก ขนจนสามารถเปลยนแปลงสงคมในทสด รวมไปถงผลกระทบในแงลบ หรอการเปลยนแปลงไปสสง เลวรายและความเสยง - พฒนาการสวนบคคล คอ การกระท าและเหตการณทน าไปสการเปดเผยดานลกของ ชวต ตวละครอาจจะเรมจากพฤตกรรมภายนอกลงไปถงความขดแยงภายในจตใจ ตวละครทเคยใช ชวตอยางปกต เมอเหตการณด าเนนตอไปจงคอยๆ เผยความขดแยงมากขนไมวาในดานอารมณ จตใจ รางกาย คณธรรม เพอเปดเผยความจรงภายในจากในสวนลกทไมมใครรมากอน

21

2.1.5 ลกษณะของตวละครเอก (The Protagonist) มสงทควรค านงถง 7 ประการดงน ลกษณะประการท 1 มความมงมน (Willful Character) มนสยไมยอมแพ ไมจ าเปนตองดอแพง ไมโอนออนหรอตองการเอาชนะเพยงอยางเดยว แต ในทนคอไมวาจะมอปสรรคหรอปญหาใดๆ ตวละครเอกตวนกจะตองมงมน ถงแมจะพายแพกยงคงม ใจจดจอกบสงทตนปรารถนา ภายนอกอาจเปนคนทดออนแอและออนไหวแตในใจกลบมความมงมน อยางแรงกลาในสงทตนตองการ ลกษณะประการท 2 ชดเจนในสงตวเองทตองการ (Conscious Desire) ตวละครเอกตองรวาตนตองการอะไร มจดมงหมาย รวาอยเพออะไร แสดงออกมาใหเหน อยางเขาใจงายและชดเจน ลกษณะประการท 3 มความขดแยง (Self-contradictory Unconscious Desire) ตวละครเอกทนาสนใจและนาจดจ า มกจะไมไดใฝหาแตความตองการภายนอก แตอาจม ความตองการบางอยางแฝงอยภายในจตใตส านกซงขดแยงกบเปาหมายหลกของตน ลกษณะประการท 4 มสตปญญาและความสามารถ (Capacities to Purpose the Object of Desire Convincingly) ลกษณะความคดนสยการศกษาและความสามารถของตวละครจะตองท าใหคนดเหน และ เชอไดวาเขามโอกาสทจะไดอยางทใฝฝน แตไมไดหมายความวาตวละครเอกจะตองไดในสงทตนตอง การเสมอไป ความตองการจ าเปนตองมความเปนไปไดเมอเทยบกบพนฐานของตวละคร ลกษณะประการท 5 มความหวง (At least a Chance to Attain His Desire) คงจะไมมคนดคนไหนตดตามตวละครเอกทดเหมอนจะไมมโอกาสประสบความส าเรจในสง ทเขาใฝฝน เหตผลงาย ๆ คอ ไมมใครคนไหนในชวตจรงทอยอยางไมเชอวาตนเองมโอกาสในสงทตว เองฝน คนดหนงจงตองการทจะเหนตวอยางชวตทชวยกระตนใหมความฝน ฉะนน ตวละครเอกจะ ตองมความหวงและจดมงหมายในการด าเนนชวต ความหวงไมใชสงทไรสาระ แตเปนสมมตฐานของ ชวต (What…if…) เชน สมมตวาถาเราเรยนรมากขน เรากจะ... ถาทมเท มากขน เรากจะ... ถาสงท สมมตเปนจรงทละนดกจะท าใหสถานการณใกลเคยงความจรงมากขนเรอยๆ เพราะมนษยมความหวง อยในหวใจ ไมวาโอกาสจะมนอยแคไหนกตาม ดวยเหตน ตวละครเอกทอยอยางไรความหวงและไมม หนทางการตอสจงเปนตวละครทขาดความนาสนใจและจดจ า ลกษณะประการท 6 มความอดทนและพยายาม (The Will and Capacity to Pursue the Object of His Conscious and/or Unconcious Desire to the End of the Line) ศลปะของการเลาเรองมใชเพยงแคมความหวงแลวลกขนเดนตามหา ตวละครเอกจ าเปน จะตองเรยนรในการแกไขปญหาและความอดทนในอปสรรคทเกดขนอยางไมลดละ เพอทจะใหไดสง ทตองการ คนดจะเหนวาตวละครเอกไดไขวควา เรยนร พยายาม และตอส โดยเรม

22

จากจดเลกๆ ไปถง จนถงขดความสามารถของตนทจะท าได หรอแมแตเอาชวตเขาแลก หนาทของคนเขยนบทคอการ บอกเลาเรองราวเสนทาง ตงแตเรมคดไปจนถงจดหมาย ลกษณะประการท 7 นาสงสารและนาตดตามเอาใจชวย (May or May not be Sympathetic) คอการทท าใหคนดมความรสกเหมอนกบวาตนเองมความเหมอน และเขาใจในตวละคร นนๆ ซงม 2 วธการดงน - สรางตวละครใหมบคลกทคนดคนเคยด (เปนปจจยทมหรอไมมกได) เชน ถาตวละคร เอกเปนอยการทตองตอสกบความอยตธรรมในศาล คนดระดบชาวบานทไมคนเคยกบภาษากฎหมาย กอาจจะไมใหความสนใจ หรอหนงทเกยวกบพระสงฆทเบต กอาจจะท าใหคนไทยไมคนเคยเมอเทยบ กบพระสงฆไทย ดวยเหตน ตวละครเอกทคนดไมคนเคยอาจท าใหเกดอปสรรคในการเกดอารมณรวม ตอตวละครและเรอง - ตวละครเอกตองมอปนสยทเปนสากล หมายถง ลกษณะภายนอกแตเปนความรสกรวม ของความเปนมนษยทไมวาชาตใด ภาษาใดกสามารถเขาใจ และแทนความรสกของตนเองรวมในเหต การณของเรองได เชน ตวละครเอกเปนแมทรกและปกปองลก คนทวโลกจะเขาใจหวอกของคนเปน แม คนดจงรสกอยากใหตวละครตวนไดในสงทเขาตองการ นนคออารมณรวมหรอความเหนอกเหนใจ (Empathy) ของคนดทมตอตวละคร 2.1.6 การสรางประโยคบอกเสนเรอง (Logline) การสรางเรองยอเพอบอกเลาเรองราวใหสรปไดในเวลาอนจ ากด ไมวาจะเปนไปเพอเตรยม ความพรอมกอนเขยนบท หรอในการขอทน ตองอาศยการเตรยมพรอมทดในกรณนคอการสรางรป ประโยคสนๆ ทสามารถอธบายหนงทงเรองไดอยางนาสนใจ นาตดตาม และนนกคอ Logline ซงอาจ เรยกไดวา Logline เปนเครองมอชวยขายบทภายในหนงประโยค เปนสนทรพยทางปญญาทส าคญ อยางหนงของนกเขยนบท (Bishop, 2016, p.11) เพราะในวงการฮอลลวด ผบรหาร สวนใหญไมมเวลามากพอทจะฟงค าอธบายเรองยอ (Plot) ทยาวเหยยด และยงส าหรบบทตนฉบบ หลายรอยหนา กยงไมมเวลาอานคอนขางแน ไมเพยงแต Logline ทสมบรณจะชวยประหยดเวลาได เทานน มนยงเปนสงชวยเนนย าวาบทนนแตกตางจากสงทคนอนมอยไดอยางไร และยงเปนหางเสอท ดทชวยใหการเขยนบทไปในทศทางเดยวกนอกดวย โดยการออกแบบประโยคบอกเสนเรอง มสงท ตองค านงถง 3 ประการดงตอไปน 1) ตวชโรงเปนใคร (Who is the Protagonist?) คนเขยนบทตองออกแบบคนทเปนตวละครทคนดเขาถงและไดเขาใจได สามารถมองเหน คณลกษณะ (Character) ทชดเจนของตวละครใหมากทสด การออกแบบหรอคดเลอกตวละครควร ค านงถง 2 ประการ ดงน

23

คณลกษณะของตวละคร (Characterization) คอ ภาพรวมของภาพลกษณนสยภาย นอกของตวละคร เชน การพดจา ทาทาง รปรางหนาตา การแสดงออกทางอารมณ ระดบสต ปญญา หนาทการงาน รวมไปถงสถานทอยและวถการใชชวต จตส านกของตวละคร (True Character) คอ สงทจะถกเปดเผยออกมาเมอตวละคร ตวนนตกอยในสภาวะคบขน ภาวะวกฤต ยงกดดนเทาไหรตวละคร กยงแสดงตวตนทแทจรงออก มาเทานน ตงแตสภาวะภายนอกไปจนถงจตส านก และจตใตส านกทสลบซบซอน คนเขยนบทจะ ตองสรางเหตการณเพอเปดเผยสงทกอใหเกดบคลก หรอคณลกษณะทกลายเปน Character ของ ตวละคร 2) พวกเขาตองการอะไร (What do they want?) อะไรคอเปาหมายทตวละครออกแสดงออกถงความตองการสงสด ทกระตนใหเกดการตอส หรอท าทกอยางเพอใหไดมา เพอตอบสนองความอยรอดของชวต หรอแกไขปญหาตางๆ 3) อะไรคอสงทเปนเดมพน (What is at Stake?) อะไรคออปสรรค เปาหมายตองแลกมาดวยอะไร เพราะโดยธรรมชาตของมนษยหากมทกสง ครบถวนสมบรณ ยอมจะไมดนรนขวนขวาย หรอเสยงอนตรายโดยไมจ าเปน หรอกลาวอกนยหนงก คอ มนษยจะไมเลอกท าสงทยาก หากท าในสงทงายแลวไดผลเทากน ดงนน ตองสรางอปสรรค หรอ ขอแมททาทาย หากเราเขาใจในธรรมชาตของมนษยแลว เราจะรวามนษยเราตดสนใจเลอกในสงทตนคดวาถก ตองและดทสด ซงอาจจะมความหมายหรอการตความทตรงกนขามกบบคคลหรอกลมชนอนๆ อย เสมอ ทางเลอกทแทจรงของตวละครคอทางเลอกทตองอยในสถานการณสภาวะทตดสนใจล าบาก (Dilemma) หรอสภาวะกลนไมเขาคายไมออก สภาวะในทนมอย 2 ลกษณะคอ สถานการณทตองเลอกระหวางสงทดทสดทมมากกวาหนง เชน ทางเลอกหนงทใหผลลพธกบชวตกบอกทางทเปนผลลพธทตนเองปรารถนา สถานการณทตองเลอกระหวางสงทเลวรายทสดจากมมมองของตวละครเปนทางเลอก ทไมตองการ และไมอยากใหเกดขนกบตนเองแตจ าเปนตองเลอกอยางใดอยางหนงอยาง หลกเลยงไม ได สงทคนดอยากรคอตวละครจะเลอกตดสนใจอยางไรและจะอะไรจะเปนผลตามมา 2.2 การเลาเรอง (Storytelling) 2.2.1 การวางโครงสรางเรอง (Story Struction) จากหนงสอเรอง The Anatomy of Story ของ ทรบ (Truby, 2007) ทปรกษา ดานการเขยนบทภาพยนตรฮอลลวด (Hollywood) ไดกลาวถงการวางโครงสรางของเรองทประสบ ความส าเรจวามการวธการด าเนนเรองตงแตเรมจนจบ 7 ขนตอนดงน

24

1) มจดออนและความอยาก (Weakness and Need) คอ เรมตนดวยขอบกพรองหรอปญหา ของตวละครหลก และมความตองการสงทจะมาซอมแซมหรอเตมเตมความไมสมบรณนน 2) มความปรารถนา (Desire) คอ การแสดงใหเหนถงเปาหมายสงสดทตวละครหลกจะลงมอ ท าเพอใหไดมาแกไขปญหาในตอนเรมเรอง และตองเปนภารกจทนาสนใจมากพอทจะท าใหคนดรสก อยากตดตามชม 3) มคตอส (Opponent) คอ ปฏปกษทเปนอปสรรคขวากหนามทขดขวาง อาจจะเปนมนษย หรอเหตการณทไมเปนใจทมผลใหตวละครหลกไมสามารถไปถงความปรารถนาได 4) มแผนการ (Plan) คอ แสดงใหคนดไดเหนถงสงทตวละครหลกก าลงจะท าเพอเอาชนะคแขง หรออปสรรคปญหานนๆ อธบายกลยทธใหพอมองเหนเสนทางคราวๆ ถงวธการทจะไปสเปาหมาย 5) มการตอส (Battle) คอ เมอถงชวงส าคญเกดการเผชญหนามอารมณปะท แลวตองท าให เกดการปะทะกบคตอส คแขง เหตการณทเปนอปสรรค ไมวาจะเปนการตอสดวยก าลงหรอดวยการ เจรจาดวยฝปาก ทงนเพอใหเหนการเอาตวรอดของตวละคร 6) มการเปดเผย (Self-revelation) คอ เกดพฒนาการเรยนรจากการตอส แสดงธาตแททซอน อยออกมา ท าใหคนดรถงตวตนทแทจรงของตวละครหรอความจรงของเหตการณ ทมความแตกตาง จากตวตนทผชมไดเหนตอนเรมเรอง 7) มการกลบสสถานการณปกต (New Equilibrium) คอ เมอตวละครฟนฝาอปสรรคส าเรจจน สามารถทจะบรรลจดประสงคท าใหเหตการณคลคลาย และชวตตวละครกลบไปสความสงบสข ในชวงเรมเรองทความขดแยงยงไมเกดหรอยงไมเปดเผยนน ตวละครหลกและคแขงจงอยในจด ทยงไมตดกน ประเดนหลกของเรองจะเปนตวสรางพนทพพาท และดงดดใหตวละครใหเขามาตอสกน เพอไปถงยงเปาหมายหนงเดยว ท าใหเกดการด าเนนเรองและมทมจดมาบรรจบกนในชวงทาย

25

ภาพท 2.4: แสดงโครงสรางการด าเนนเรอง ตวละครหลก ประเดน คตอส

เปาหมายทท าใหเกดความขดแยง

ทมา: Truby, J. (2007). The anatomy of Story: 22 steps to becoming a master storyteller. New York: Faber and Faber, Inc. 2.2.2 อารมณของการเลาเรอง (Moral Argument) ความขดแยงเปนสงทท าใหเรองเกดความนาสนใจ การน าเสนอโดยทวไปจะขนอยกบเจตนา ของผสรางเรอง (Truby, 2007) ซงแบงตามลกษณะของอารมณการตความได 5 ประเภท ดงน 1) ธรรมะปะทะอธรรม (Good Versus Bad) คอ มตวละครฝายดสกบฝายเลว เปนการน า เสนอการตอสเพอสทธหรอความถกตอง 2) โศกนาฏกรรม (Tragedy) คอ ความสญเสยอนใหญหลวง การเลาเรองกจะเปนเหตการณท แสดงใหผชมเหนถงสาเหตของความโศกเศรานนๆ 3) นาสมเพช (Pathos) คอ อทาหรณสอนใจ มการด าเนนเรองเพอใหเหนสงทเปนเยยงอยางท ไมด และชวยเตอนใจคน 4) เสยดสและประชดประชน (Satire and Irony) คอ เปนการตงค าถามกบความเชอและเรอง ของความศรทธาทมมากอนหนา เพอแสดงใหเหนอกดานของแนวคดหรอสะทอนมมมองของผสราง 5) ตลกราย (Black Comedy) คอ อารมณขนทชวนใหคด การน าเสนอปญหาอยางทเลนทจรง หรอการประจานความเลวรายดวยมมมองทราเรง ชวยใหผชมเขาถงประเดนเรองหนกๆ ได

26

งายขน 2.3 การเขยนบทดดแปลง (Script Adaptation) โดยธรรมชาตแลวการดดแปลงคอ การเปลยนจากสงหนงมาเปนอกสงหนง ซงไมไดหมายความ วาสงนนจะเหมอนเดมทงหมด เพราะเรองราวจากแตละสอมธรรมชาตการเลาเรองทแตกตางกน การ เขยนบทดดแปลงจงอาจตองมการตดทอนและเพมเตมบางสงเพอความบนเทงในรปแบบภาพยนตร จากหนงสอ The Art of Adaptation, Turning Fact and Fiction into Film. ของ เซเยอร (Seger, 1992) ทปรกษาดานการเขยนบทชาวอเมรกน ไดอธบายถงศลปะของการดดแปลง เรองจรงและเหตการณตางๆ มาเปนบทภาพยนตรไวดงตอไปน 2.3.1 การสรางสรรคเรองใหมจากตนฉบบเดม (Creating the Second Original) ดวยเหตทภาพยนตรเปนสอชนดหนง การดดแปลงจงเปนกระบวนการคดสรรเรองจากเรองราว ตางๆ รอบตวไมวาจะมาจากวรรณกรรม ละคร ต านาน หรอชวตจรง เพอคนเนอหาทสะเทอนอารมณ ทแฝงอยมาพฒนาเปนบทภาพยนตร ซงบททดควรจะตองมองคประกอบทน าพาผชมไปสจดสงสดทาง อารมณ และสงนนกคอตวละครทมมตและทมาทไปของเหตการณทสามารถเขาใจได ภาพท 2.5: การด าเนนเรองกบมตของเหตการณและตวละคร ทศทางการด าเนนเรอง มตของเหตการณและตวละคร ทมา: Seger, L. (1992). The art of adaptation: Turning fact and fiction into film, New York: Holt Paperbacks.

27

จากภาพประกอบจะเหนวา ทศทางการด าเนนเรอง คอ ตวก าหนดความชาเรวและระยะทาง จากเรมตนไปจนถงตอนจบเรอง สวนเสนทเปนแนวดงเปนตวแสดงมต ชวยอธบายทมาและเหตจงใจ ในการกระท าหรอเหตการณของชวงนนๆ ซงทงสองปจจยนตองมความสมดลกน โดยการสรางเรอง ดดแปลงควรค านงถงวธการดงตอไปน 1) องคประกอบของเรองทด (The Elements of Good Story) คอ ชดของเหตการณท ม ชวงเรม มชวงกลางเรอง และตอนจบเรอง ซงตางเปนเหตทมาจากแกนเรองเดยวกน เมอเรมเขยนบท ดดแปลง ผเขยนบทตองหาจดเรมตนเรอง กลางเรอง และตอนจบจากเรองราวตนฉบบและคดเลอก เหตการณมาเสรมใหมความสมเหตสมผล โดยสามารถประเมนไดจาก 4 ประการตอไปน 1.1) หาเปาหมายของเรอง (Look for a Goal) หมายถง ตวละครหลกตองมเปาหมายท ชดเจน ผชมสามารถเขาใจไดถงความตองการวา ตวละครหลกตองท าอยางไรเพอใหไปถงเปาหมาย และตดตามวาในทายทสดตวละครหลกจะท าภารกจส าเรจหรอไม 1.2) หาปญหาหรอประเดนของเรอง (Look for a Problem or Issue) หมายถง เรอง ราวทนาสนใจสวนใหญเกดจากการแกปญหา ดงนน ตองมองหาสงทเปนประเดนของปญหาเรองนน ใหเจอ เพอใชเรมเรองตอนทตวละครประสบปญหา กอนจะหาวธแกไข และตอสหรอสะสางปญหานน ซงบางเรองราวถาปญหาหลกไมมน าหนกมากพอ กสามารถสรางปญหารองเพมขนมาเพอชวยในการ ด าเนนเรองใหมความเขมขนไปจนถงตอนจบได 1.3) หาชวงเวลาของเรอง (Look for a Journey) หมายถง ทกเรองราวตองมชวงเวลา ทชดเจน เหมอนการเดนทางทตองจดเรมและจดสนสด เพอทจะน าเสนอเหตการณตางๆ ทไดพบเจอ ระหวางทาง 1.4) จดวางบทไดครบ 3 องก (Create Three Acts) หมายถง น าเหตการณทคดเลอก มาจากเรองราวตนฉบบ มาจดวางในรปแบบการด าเนนเรองแบบ 3 องก กลาวคอ เหตการณเรมเรอง ทองก 1 บอกทมาของตวละครหลกและเรมแสดงปญหา เมอเขาสองก 2 จะเปนมชวงเวลาทนานทสด เพราะเปนการน าเสนอเหตการณทตวละครแกปญหา ผานชวงทมความยากล าบากจนไปถงเหตการณ ทเปนวกฤตสงสดทองก 3 กอนจะแสดงผลสรปตอนจบของเรองในตอนทาย 2) หาเหตการณวกฤต (Look For The Climax) คอ เหตการณทมความสะเทอนอารมณ ไมวาจะเปน ตนเตน เศรา ซาบซง นาทง สยองขวญ และอนๆ เปนวตถดบส าคญในการเขยนบท เพอ น ามาวางเปนจดส าคญบนเสนเรอง เปนการปกหมดเหตการณตามจดทตองการจะใหผชมเหนวกฤต ปญหา หรอเกดความตนเตนสะเทอนอารมณ เสมอนสรางกระดกสนหลงของเรองใหเกดการตดตาม ตงแตหวเรองไปจรดตอนจบทควรเปนเหตการณวกฤตสงสดของเรอง

28

3) สรางเรองยอยเสรมเรองหลก (Integrating Plot and Subplot) คอ เมอล าดบเรอง วางเหตการณหลกไวในต าแหนงส าคญแลว อาจจะเกดชองวางหรอรอยตอบางชวงทยงไมมความตอ เนองเทาทควร มหลายสาเหต ยกตวอยางเชน เหตการณกอนหนาและหลงเปนชวงเวลาของทหางกน มาก ผเขยนบทจงตองสรางเหตการณยอยแสดงการเปลยนผานเวลามาเปนตวเชอมตอระหวางสอง เหตการณนน หรอเหตการณไมเรยงตามล าดบเวลาปกต ท าใหบางเหตการณยงไมมทมา ตองมการ สรางฉากแฟลชแบคเพออธบายหรอเฉลยขอมลทซอนไว เปนตน 2.3.2 การเลอกสรรตวละคร (Choosing The Characters) ตวละครจากวรรณกรรมอาจมการพรรณนาลกษณะไวอยางงดงามเกนกวาทจะน ามาสรางเปน ตวละครจรงในภาพยนตรได หรอมจ านวนตวละครมากจนเวลาเพยง 2 ชวโมงของภาพยนตรไมเพยง พอตอการน าเสนอไดทงหมด ดงนน การเขยนบทดดแปลงจงตองมการเลอกเฉพาะตวละครทมความ ส าคญตอการด าเนนเรอง และอาจมการตดทงหรอผสมผสานจากหลายๆ ตวละครมาไวเปนตวละคร เดยว ซงการสรางตวละครหลกในการเขยนบทดดแปลงมขนตอนทควรค านงถงดงตอไปน 1) หาตวละครหลก (Find The Main Character) คอ ตองเลอกตวละครทมบทบาทส าคญ เพอใชเปนตวด าเนนเรอง ซงตองเปนตวละครทโดดเดน หรอเปนผมสวนรวมรเหนในเหตการณตางๆ ทมความส าคญตอเรอง มเสนหสามารถดงดดใหผชมมความหลงไหลหรอตดตามได 2) ก าหนดคณลกษณะหนาทของตวละครเสรม (Define The Character’s Functions) คอ ตวละครทจะถกน ามาเสรมในเรองมกจะมสวนรวมในเหตการณทเปนจดเปลยน หรอมสวนท าให เรองด าเนนไป ประเมนไดจากการลองสวม 4 บทบาทส าคญ ซงตวละครหนงอาจเปนไดมากกวาหนง บทบาท แตถาไมสามารถสวมบทใดไดเลยกควรตดทง หรอถาไดแคบางบทบาทกอาจน าคณสมบต ตวละครเหลานนมารวมไวเปนตวละครเดยวกน โดย 4 บทบาทดงทกลาวมานนคอ 2.1) เปนตวสรางเรอง (The Storytelling Function) กลาวคอ เปนตวด าเนนเรองควบ คไปกบตวละครหลก อาจจะเปนฝายศตรทคอยสรางความขดแยง และเปนตวเรงใหตวละครหลกเกด การกระท าสงใดสงหนงออกมาเพอแกไขปญหาทเกดขน เปนตวกอปญหาท าใหเรองเดนไปขางหนา 2.2) เปนตวท าใหตวละครหลกเผยธาตแท (Helping to Reveal Main Characters) กลาวคอ จดทตวละครหลกเกดความเปลยนแปลงครงส าคญ เชน แสดงพลงทไมมใครรมากอน ระเบด อารมณทเกบกดไว แสดงความสามารถพเศษโดยไมรตว เปนตน เปนจดพลกผนทส าคญทสดของเรอง ดงนน ตองมตวละครเสรมทจะท าใหเกดภาวะแสดงออกทางอารมณสงสดไมทางตรงกทางออม 2.3) เปนผรขอมลส าคญของเรอง (Talking About, Revealing, or Embodying the Theme) กลาวคอ ในวรรณกรรมอาจมตวละครมากมายทคอยสะทอนใหผอาน

29

เขาใจถงประเดนของ เรอง แตในรปแบบภาพยนตรตวละครทมากเกนไปเหลานนอาจท าใหเกดความสบสน ดงนน ควรรวม องคความรนนไวในตวละครตวเดยว หรอไมควรเกนสาม ซงตวละครนมหนาทคอยใหเบาะแส ชน าหน ทาง หรอชแนะแนวทางแกไขปญหาใหตวละครเอกไดคดตอ ทงโดยตงใจและไมตงใจ 2.4) เปนตวสรางสสน (Adding Color and Texture) กลาวคอ เพอนพระเอก หรอ พระรอง นอกจากจะเปนตวละครทคอยชวยเหลอพระเอกในดานตางๆ แลว มกจะเปนตวละครท คอยสรางสสนและความสนกสนานใหกบเรอง ซงอาจจะมหรอไมมกได เพราะตวละครเอกบางเรอง ทมเสนหและพลงมากพอกเหมาะกบภารกจฉายเดยว ซงในกรณกขนอยกบวา หากเพมตวละครเสรม ตวนเขามาแลวเรองจะสนกสนานขนอกหรอไม ถาไมเปนผลดกบเรองกไมควรม 3) เลอกมมทนาสงสารนาเอาใจชวย (Choose Sympathetic Charaters) คอ ภาพยนตร อเมรกนทประสบความส าเรจหลายเรองเลอกใชตวละครทมความนาสงสาร หรอเปนกลมคนทก าลง ตองการความชวยเหลอในสถานการณทตองเอาตวรอด เพราะหากตวละครทสมบรณแบบทมความ สามารถเกงจนเกนไปกจะท าใหดนาเบอ ไมทาทาย ดงนน การสรางใหตวละครมจดออน มปมดอย มปญหาสวนตว จะท าใหผชมอยากเอาใจชวย ตดตามดการแกปญหาของเขา ถงแมวาตวละครนนจะ ถกสรางมาใหมความแขงแรงแคไหนกตองสรางใหมขอผดพลาดหรอมมมทนาสงสารดวย 4) ตองมปมขดแยง (Identify The Conflict) คอ ความขดแยงคอประเดนส าคญเสมอมาใน การออกแบบการแสดง และภาพยนตรสวนใหญมกใชความขดแยงระหวางคนสองคน ความขดแยงใน ภาพยนตรทประสบความส าเรจมาจากการท าใหเกดความตนเตน ชงไหวชงพรบ แตความขดแยงกเกด จากตวละครเดยวกได เชน จากบคคลสองบคลกทมความขดแยงภายในตวเอง หรออาจมาจากปญหา การไดรบเลยงดในวยเดกแบบหนง แลวพอโตขนมากตองมาปรบตวเขากบสงคมอกแบบหนงทขดแยง กน เปนตน อาจกลาวไดวา เปนการสรางตวละครใหอยในสถานะทมขอแมทางสงคมหรอสงแวดลอม ทยากจะตอรองใหลงตว 2.3.3 การสรางสมดลของเรอง (Creating and Shading Style, Mood and Tone) การสรางภาพยนตรสวนใหญคอการท าใหเกดความสมจรง ท าใหผชมเชอไดวาเหตการณนม อยไดจรง แมวาภาพยนตรเรองนนจะมความเหนอจรง หรอพสดาร เพยงใดกตองสรางเหตผลมารอง รบใหเกดความนาเชอถอ หรอโนมนาวใจใหเกดความคลอยตามได โดยการออกแบบฉากในภาพยนตร มสงทควรค านงถงดงน 1) รปแบบการน าเสนอเรอง (Defining Style) หมายถง ภาพยนตรคอการจ าลองเหตการณ หลายเหตการณทน ามาตอๆ กน เพอใชอธบายและท าใหเกดความเขาใจถงแนวคดหลก ซง อรสโตเตล (Aristotle) ไดกลาวไวเมอพนกวาปทแลววา “แครวาจะพดอะไร แคนนยงไมพอ แตจ าเปนตองรดวย วา จะพดสงนนออกมาอยางไร” เพราะผเขยนบทจ าเปนตองแปลงเนอหาจาก

30

แหลงขอมลทคดสรรมา เหลานนใหแปลงออกมาในรปแบบภาพยนตร ดงนน เพอใหเกดสนทรยภาพสงสด ตองมการน าเสนอ ทเหมาะสมกบเนอหาเหตการณทคดเลอกมา โดยควรก าหนดใหไดกอนวาตองการน าเสนอเรองนดวย ลลาอยางไร เชน รกใสๆ หวานแหวว คลองแคลวฉบไวเททนสมย ยกยองเชดชสรรเสรญ ตลกโปกฮา เบาสมอง หรอเศราโศกรนทดใจ เปนตน ทงนเพอใหเกดความชดเจนในรปแบบการถายทอดออกมา แบบฉากตอฉาก 2) ค านงถงอารมณของฉาก (Recognizing The Mood) หมายถง อารมณเปนสงเกดขน จากการตอบสนองของความรสก หรอเมอมสงทมาเตมเตมความตองการ เชน เวลาเหงาๆ พอไดฟง เพลงแลวท าใหอารมณด เวลาหวพอไดกนของอรอยท าใหมความสข ตอนก าลงท าอะไรเพลนๆ พอถก ขดใจแลวท าใหอารมณเสย เปนตน ดงนนผเขยนบทตองรวา ตองการใหแตละฉากในเรองนท าใหผชม รสกและเกดอารมณอยางไร เชน ฉากนตองการใหผชมรสกถงความโรแมนตก ฉากนตองการใหคนด ตนเตน ฉากนตองการใหคนดประหลาดใจ เปนตน 3) ตอบสนองอารมณของฉาก (Responding to The Tone) หมายถง การหาสงมาตอบ สนองความตองการเพอใหเกดอารมณตามทก าหนด เชน ตองการท าใหฉากนโรแมนตกจงใหพระเอก อยพายเรอไปกบนางเอกในแมน าตอนทมหงหอยบนสองแสงระยบระยบ ตองการใหฉากนตนเตนสด ขดจงใหมการตอสบนหลงคารถไฟ ตองการใหคนดประหลาดใจจงท าใหมสตวเลยงพดได เปนตน ซง อาจเรยกไดวาเปนการตอยอด หรอเสรมบรรยากาศใหมความพเศษขนอกจากเหตการณตนฉบบ เพอ ใหเกดความนาสนใจในรปแบบภาพยนตร 4) บรณาการภาพรวม (Integrating The Style) หมายถง เมอทกฉากมาเรยงรอยกนตงแต ตนจนจบเรอง ตองใหอารมณทตอเนองแลวตรงตามเนอหาแนวคดหลกทตองการน าเสนอ ซงปญหาท มกจะเกดขนในขนตอนนกคอ การมฉากจ านวนมากหรอมขนาดยาวเกนไป ท าใหอาจเกดความนาเบอ ผเขยนบทตองตดสนใจหนบางสวนทงหรอผนวกรวมหลายฉากใหเปนหนงเดยวกน เพอกระชบเวลาใน การด าเนนเรอง และอกปญหาหนงกคอบางครงผเขยนบทตองการลดความตงเครยดจงแทรกฉากเบา สมองลงไป แตวาในทายทสดอาจไมไดตอบสนองเนอหาของประเดนหลกหรอท าใหเกดความสบสน ของอารมณโดยรวม กจ าเปนตองปรบแกหรอตดฉากนนทง เปนตน ทงนขนอยกบผก ากบและผเขยน บท ทมหนาทท างานรวมกนใหไดบทภาพยนตรดดแปลงทพรอมส าหรบการถายท าตอไป

31

ภาพท 2.6: กรอบแนวคดการวจย (Conceptual Framework)

ภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง 7 เรอง 1) น าพ 2) 2499 อนธพาลครองเมอง 3) นางนาก 4) เฮยน 5) ผจางหนง 6) ตายโหง 7) พมพวง

ขอมลจากต านานและเหตการณจรง แนวคดและการท างาน ของผก ากบและผเขยนบท

ขอมลทปรากฎอยในภาพยนตร - สงทเปนขอมลตนฉบบ - สงทมการแตงเตม - สงทสรางขนมาใหม

-ข

การเขยนบทดดแปลง

ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง

การจดการโครงสรางบทภาพยนตร

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การวจยครงน มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลง จากต านานและเหตการณจรง และ 2) ศกษาการจดวางโครงสรางบทภาพยนตรดดแปลง รวมไปถง 3) ศกษาขนตอนการพฒนาโครงสรางและเรยบเรยงบทภาพยนตรจากต านานและเหตการณจรง เพอ เปนแนวทางในการเขยนบทภาพยนตรดดแปลงทมคณภาพ โดยแบงระเบยบวจยดงน 3.1 รปแบบการวจย 3.2 การเกบรวบรวมขอมล 3.3 ประชากรและกลมตวอยาง 3.4 เครองมอทใชในการวจย 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 การน าเสนอขอมล 3.1 รปแบบการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยศกษาจากภาพยนตรไทย ทดดแปลงจากต านาน (Myths) และเหตการณจรง (Real Events) ซงมงเนนการศกษาไปทการจด การบรหารเนอหาในโครงสรางของบท โดยใชภาพยนตรทประสบความส าเรจมรางวลการนตเปนท ยอมรบมาเปนกรณศกษา โดยเฉพาะรางวลระดบประเทศ เชน รางวลตกตาทอง รางวลสพรรณหงส ในสาขาภาพยนตรยอดเยยม และบทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม ไดแก เรอง น าพ ในป พ.ศ.2527, 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และ นางนาก ในป พ.ศ.2542 รวมไปถงภาพยนตรทสรางมาจากขาวดง ต านาน และ บคคลส าคญทคนไทยรจกเปนอยางด ไดแก เฮยน ในป พ.ศ.2546, ผจางหนง ในป พ.ศ.2550, ตายโหง ในป พ.ศ.2553 และ พมพวง ในป พ.ศ.2554 และเกบขอมลของต านานและเหตการณจรงนนๆ เพอใชเปนขอมลส าหรบสมภาษณผทอยใน กระบวนการผลตถงแนวคดทใชในการคดเลอกเนอหา การจดวางโครงสรางและพฒนาบท รวมไปถง ปญหาทเกดขนและวธการแกไข แลวสรปผลดวยการอธบายเชงพรรณนา

33

3.2 การเกบรวบรวมขอมล 3.2.1 เกบขอมลดวยการชมภาพยนตรแลววเคราะหพรอมทงสบคนขอมลจากสอตางๆ และ เวบไซตในอนเทอรเนต ไดแก บทความ บทวจารณ และบทสมภาษณทเกยวของเพอสรางสมมตฐาน 3.2.2 น าขอมลมาประกอบการสมภาษณเชงลก (In-Depth Interview) ผก ากบและผเขยนบท ผใหขอมลดงกลาว ประกอบดวย 1) ทรงศกด มงคลทอง (การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560) ผก ากบและเขยนบทภาพยนตรเรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 และผเขยน บทภาพยนตรเรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 ในการตดตอขอนดสมภาษณ ผวจยไดสงอเมลไปท บรษท ไฟวสตาร โปรดคชน เจาของลขสทธภาพยนตรเรอง ผจางหนง เพอขอขอมลเรองบทและเบอรโทรศพทตดตอผ ก ากบ ซงไดรบอนญาตและอ านวยความสะดวกแกผวจยเปนอยางด จงไดนดสมภาษณคณทรงศกด มงคลทอง วนท 11 กรกฎาคม 2560 เวลา 18.00 น. ทสนามแบดมนตนวน ซ.นวลจนทร กรงเทพฯ เพอใหขอมลการเขยนบทและก ากบภาพยนตรเรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 จนเวลาลวงเลยไปนาน จงได ขอนดสมภาษณถงการเขยนบทเรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 อกครงวนท 24 กรกฎาคม 2560 ในสถานท และ เวลาเดม จนกระทงไดขอมลทครบถวน และไดใหบทภาพยนตรทเปนไฟลดจทลไวประกอบการวจย 2) ธญญวารน สขะพสษฐ (การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) หนงในผก ากบภาพยนตรเรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ในการตดตอขอ สมภาษณ ผวจยไดหมายเลขโทรศพทตดตอมาจาก คณพงศธร ศลปอไร จงไดขออนญาตนดหมายเพอ สมภาษณวนท 19 กรกฎาคม 2560 เวลา 17.00 น. ทรานกาแฟ Play Cafe ชน 5 สยามพารากอน กรงเทพฯ ซงคณธญญวารน สขะพสษฐ ไดใหขอมลเรองการเขยนบทและก ากบภาพยนตรอยางเปนกนเอง 3) บณฑต ทองด (การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) ผก ากบภาพยนตรเรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 และ พมพวง ในป พ.ศ.2554 ผวจยไดหมาย เลขโทรศพทตดตอมาจาก คณทรงศกด มงคลทอง ซงเคยรวมงานกนในเรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 โดยคณบณฑต ทองด ใหอนญาตนดหมายสมภาษณในวนท 20 กรกฎาคม 2560 เวลา 15.00 น. ทรานกาแฟ Bico ในโครงการ The Scene ทาวนอนทาวน ถ.ศรวรา กรงเทพฯ ซงคณบณฑตไดใหขอมลเกยวกบ การก ากบและผลตภาพยนตรทเปนประโยชนตองานวจยอยางยง 4) นนทรย นมบตร (การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ผก ากบภาพยนตรเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และเรอง นางนาก ในป พ.ศ.2542 ในการตดตอขอสมภาษณ ผวจยไดหมายเลขโทรศพทตดตอมาจาก ดร.มนฑรา ธาดาอ านวยชย อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ซงคณนนทร นมบตร ไดใหอนญาตสมภาษณวนท 9 กนยายน 2560 เวลา 10.30 น. ทบรษท กนตนา หมบานรชดานเวศน ซ.19 ถ.ประชาอทศ กรงเทพฯ โดยคณนนทร นมบตร ไดให

34

ขอมลถงการผลตภาพยนตรทมคณภาพ รวมไปถงการท างานของผก ากบทด และยงได แนะน าใหผวจยไดสมภาษณคณวศษฏ ศาสนเทยง ผเขยนบทภาพยนตรอกดวย 5) วศษฏ ศาสนเทยง (การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) ผเขยนบทภาพยนตรเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และ เรอง นางนาก ในป พ.ศ.2542 ซงไดอนญาตและนดหมายใหผวจยท าการสมภาษณวนท 15 กนยายน 2560 เวลา 10.30 น. ท บรษท ทรานสฟอรเมชน ฟลม ซ.นาคนวาส 12 กรงเทพฯ โดยคณวศษฏ ศาสนเทยง ไดใหขอมล ดานการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากเรองเลาและเหตการณจรงไวอยางละเอยด 6) ยทธนา มกดาสนท (การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) ผก ากบและเขยนบทภาพยนตรเรอง น าพ ในป พ.ศ.2527 ในการตดตอผวจย ไดหมายเลขโทรศพทมาจาก คณบณฑต ทองด นายกสมาคมผก ากบภาพยนตร และไดรบอนญาตให สมภาษณวนท 14 กนยายน 2560 เวลา 14.00 น. ทบานพกสวนตว ถ.พฒนาการ ซ.53 กรงเทพฯ ซงคณยทธนา มกดาสนท ไดใหขอมลดานการเขยนบทและก ากบภาพยนตร และไดมอบหนงสอบทภาพยนตร เรอง น าพ ฉบบสมบรณใหผวจยไดน ากลบมาใชอางองในงานวจย 7) พฒนะ จระวงศ (การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) ผเขยนบทภาพยนตรเรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 ในการตดตอ ผวจยไดหมาย เลขโทรศพทมาจาก คณบณฑต ทองด นายกสมาคมผก ากบภาพยนตร ซงเคยท างานรวมกนในเรอง พมพวง ใน ป พ.ศ.2554 โดยคณพฒนะไดอนญาตและนดหมายใหสมภาษณวนท 19 กนยายน 2560 เวลา 18.00 น. ทบรเวณ เอเชยทค เดอะรเวอรฟรอน ถ.เจรญกรง กรงเทพฯ คณพฒนะไดอธบายถงขน ตอนการเขยนบทและใหขอเสนอแนะในการคดสรรเหตการณจรงมาพฒนาเปนบทภาพยนตรอกดวย 3.3 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยางของการวจยแบงออกเปน 3 กลมดงน 3.3.1 ประเภทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรงจ านวน 7 เรอง

35

ตารางท 3.1: แสดงรายละเอยดภาพยนตรทอยในเกณฑ

ล าดบ ชอภาพยนตร เรองเลา / เหตการณ รางวล / ความส าเรจ รายได

1 น าพ ชวตบคคล - วงศเมอง นนทขวาง

รางวลตกตาทอง พ.ศ.2527 - นกแสดงน าชายยอดเยยม - บทดดแปลงยอดเยยม

15 ลาน(บาท)

2 2499 อนธพาล ครองเมอง

ชวตบคคล - แดง ไบเลย

รางวลสพรรณหงส พ.ศ.2540 - ภาพยนตรยอดเยยม - ผก ากบการแสดงยอดเยยม - บทภาพยนตรยอดเยยม - ก ากบศลปยอดเยยม


3 นางนาก ต านานเรองเลา - แมนาคพระโขนง

รางวลสพรรณหงส พ.ศ.2542 - ภาพยนตรยอดเยยม - ผก ากบการแสดงยอดเยยม - ก ากบศลปยอดเยยม


4 เฮยน ขาว - ชาวบานผาทองศพ หญงสาวตายทงกลม

รางวลสตารเอนเตอรเทนเมนท พ.ศ.2546 - นกแสดงน าหญงยอดเยยม


5 ผจางหนง ต านานเรองเลา - ผจางหนง

คายหนงจากอเมรกา ซอลขสทธบทภาพยนตร


6 ตายโหง ขาว - ไฟไหมผบวนปใหม - คนผกคอตายในคก - ฆายดศพลงแทงก - ฆาโหดหมกมานรด

Movie Mthai พ.ศ.2553 อนดบ 19 หนงผไทยท าเงน ทใชทนสรางเพยง 9 ลาน


7 พมพวง ชวตบคคล - พมพวง ดวงจนทร

รางวลสพรรณหงส พ.ศ.2554 - ก ากบศลปยอดเยยม รางวลคมชดลก พ.ศ.2555 - นกแสดงน าหญงยอดเยยม - นกแสดงสมทบชายยอดเยยม


36

ตารางท 3.1: แสดงรายละเอยดภาพยนตรทอยในเกณฑ

ล าดบ ชอภาพยนตร เรองเลา / เหตการณ รางวล / ความส าเรจ รายได

7 พมพวง ชวตบคคล - พมพวง ดวงจนทร

รางวลสพรรณหงส พ.ศ.2554 - ก ากบศลปยอดเยยม รางวลคมชดลก พ.ศ.2555 - นกแสดงน าหญงยอดเยยม - นกแสดงสมทบชายยอดเยยม


ทมา: 20 รายไดหนงไทยสงสดตลอดกาล. (2551). สบคนจาก http://www.thaicinema.org/boxoffice_thai2.php. 3.3.2 ประเภทบคคล ทเปนผก ากบและผเขยนบทจากภาพยนตรทง 7 เรองขางตน ตารางท 3.2: แสดงรายละเอยดผก ากบและเขยนบทภาพยนตรทอยในเกณฑ

ล าดบ ชอ ผลงานก ากบ ผลงานเขยนบท

1 ยทธนา มกดาสนท - น าพ - น าพ 2 นนทรย นมบตร - 2499 อนธพาลครองเมอง

- นางนาก

3 วศษฏ ศาสนเทยง - 2499 อนธพาลครองเมอง - นางนาก

4 บณฑต ทองด - เฮยน - พมพวง

5 ทรงศกด มงคลทอง - ผจางหนง

- เฮยน - ผจางหนง

6 พฒนะ จรวงศ - พมพวง (ตารางมตอ)

37

ตารางท 3.2 (ตอ): แสดงรายละเอยดผก ากบและเขยนบทภาพยนตรทอยในเกณฑ

ล าดบ ชอ ผลงานก ากบ ผลงานเขยนบท

7 ธญญวารน สขะพสษฐ - ตายโหง - ตายโหง

ทมา: 20 รายไดหนงไทยสงสดตลอดกาล. (2551). สบคนจาก http://www.thaicinema.org/boxoffice_thai2.php. 3.3.3 ประเภทเอกสาร ทบนทกเรองราว ต านานหรอเหตการณจรงทเปนขาวตางๆ รวมไปถง บทวจารณ และบทสมภาษณของผเกยวของในภาพยนตรเรองนนๆ 3.4 เครองมอทใชในการวจย 3.4.1 อนเทอรเนต ใชสบคนสอออนไลน ทงบทวจารณ บทความ และเวบไซตตางๆ 3.4.2 คอมพวเตอร เพอใชเลนสอภาพยนตร จากอปกรณวดทศนทเกยวของ และ Youtube 3.4.3 เครองบนทกเสยง ใชส าหรบบนทกเสยงการสมภาษณบคคลทเปนกลมตวอยาง

3.5 การวเคราะหขอมล ใชขอมลทไดบนทกจากการชมภาพยนตรและบทภาพยนตร น ามาวเคราะหควบคกนกบขอมล เหตการณจรงทรายงานในขาว ประกอบกบบทสมภาษณผก ากบและเขยนบท แลวจงน าหลกการและ แนวคดทฤษฎทเกยวของมาอางอง โดยแบงการวเคราะหตามล าดบ ดงน 3.5.1 การคดเลอกเรองและการหาขอมลจากต านานและเหตการณจรง 3.5.2 การออกแบบโครงสรางการด าเนนเรองและการสรางตวละคร 3.5.3 ขนตอนการพฒนาและเรยบเรยงโครงสรางบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและ เหตการณจรง 3.6 การน าเสนอขอมล การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ทใชการวเคราะหเปนการ สรปผล พรอมกบยกตวอยางจากภาพยนตรทเปนกรณศกษาและบทสมภาษณ รวมถงบทวจารณ ภาพยนตรมาประกอบการน าเสนอขอมลในเชงพรรณนา

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากตานานและเหตการณจรงครงนใชการศกษาภาพยนตรควบคไปกบขอมลของตานานและเหตการณทมการบนทกไวในสอตางๆ โดยใชหลกการเขยนบทภาพยนตรและหลกการเลาเรองรวมไปถงหลกการเขยนบทภาพยนตร ดดแปลง ประกอบกบขอมลจากการสมภาษณผกากบและผเขยนบทซงจะทาใหเหนการพฒนาโครง สรางบทภาพยนตรและปญหาทเกดขน โดยนามาวเคราะหตามลาดบขนตอนดงน 4.1 ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากตานานและเหตการณจรง 4.1.1 การคดเลอกเรอง (Content Selection) ก. เปนเรองทผกากบและผเขยนบทมความสนใจสวนตว ข. เปนเรองทมแนวโนมเขาถงหรอตอบสนองผชมทเปนกลมเปาหมายไดงาย 4.1.2 การหาขอมล (Data Research and Review) ก. ปจจยดานตวบคคล (Icon) ข. ปจจยดานงบประมาณ ( Budget) 4.2 การวางโครงสรางเรอง (Story Structuring) 4.2.1 การกาหนดประเดนและแนวคดหลก (Set The Concept) 4.2.2 การกาหนดตวละครหลกและเปาหมาย (Set The Protagonist Goal) 4.2.3 การกาหนดปญหาและความขดแยงหลก (Conflict Making Up) 4.3 การพฒนาโครงสรางเรองและเรยบเรยงบทภาพยนตร (Scenario Development) 4.3.1 การกาหนดฉากจบ (Set The Ending) 4.3.2 การกาหนดฉากวกฤต (Set The Crisis) 4.3.3 การเชอมโยงเหตการณ (Connecting) 4.3.4 การตรวจสอบภาพรวม (Overview Checking) 4.1 การคดเลอกเรองและการหาขอมล (Content Selection and Data Research) 4.1.1 การคดเลอกเรอง (Content Selection) บทภาพยนตรทดเรมจากเรองราวทด และในทกวนาทมเหตการณตางๆ เกดขนอยตลอดเวลาแตตานานหรอเหตการณทเหมาะแกการนามาดดแปลงเปนบทภาพยนตรสวนใหญ มกจะมทมาจากเอกสาร หรอการจดบนทกในรปแบบตางๆไมวาจะเปนขาวสารจากสอสงพมพ รายการโทรทศนหรอ เรองเลา ตานานในการศกษาครงนใชภาพยนตร 7 เรองคอ นาพ ในป พ.ศ.2527, 2499 อนธพาล

39

ครองเมอง ในป พ.ศ.2541, นางนาก ในป พ.ศ.2542, เฮยน ในป พ.ศ.2546, ผจางหนง ในป พ.ศ.2550, ตายโหง ในป พ.ศ.2553 และ พมพวง ในป พ.ศ.2554 ซงทงหมดน ลวนเปนภาพยนตรทดดแปลงจากตานานและเหตการณจรงทคนไทยคนเคยจากการศกษาสามารถแบงตานานและเหตการณทเหมาะแกการดดแปลงเปนภาพยนตรออกเปน 7 ลกษณะดงน 1) เปนเรองทมความสาคญมากพอ (Matters) คอสามารถกระตนใหเกดความอยากรอยากเหนหรอเปนองคความรทมประโยชนควรคาแกการนาเสนอ 2) เปนเรองทเลาตอสบทอดกนมายาวนาน (Tales) คอมการเลาถงเรองนอยเปนประจา มผอางองถงอยบอยครง และเมอกลาวถงแลวสามารถทาใหผคนเขาใจเรองคราวๆ ไดโดยงาย 3) เปนเรองลลบทยงไมมใครพสจนได (Mysteries) คอชวนใหเกดความพศวง นาสะพรงกลว นาคนหา และยงไมมบทสรปทแนชด 4) เปนเรองทถกนามาเขยนเปนหนงสอหรอเผยแพรในสออนๆ แลวไดรบความนยม(Best-selling Publishings) คอไดรบกระแสตอบรบเปนอยางดในสอตางๆ โดยเฉพาะงานวรรณกรรมทยนยนความสาเรจไดดวยยอดขายทเปนขาวหนาหนงหนงสอพมพ หรอยอดไลคในอนเตอรเนต 5) เปนวรกรรมหรอความสามารถทมความพเศษ (Bravery and Talented) คอเปนเรองราวทมบคคลตนแบบในการกระทามความพยายามฟนฝาอปสรรคไปสเปาหมายทยงใหญดวยความสามารถทไดยากหรอเปนเหตการณทมผรายทสรางปญหาแกสวนรวมมสวนททาใหสงคมไมสงบ 6) เปนเรองทสรางความสะเทอนใจ (Touched) คอ มความสญเสยทกอใหเกดอารมณโศกเศราเปนเรองทสามารถทาใหผชมรสกเวทนาและนาสงสาร เรองราวทนาสนใจเหลานเปนขอมลเบองตนกอนนาไปสการพฒนาเปนบทภาพยนตร ซงการคดเลอกตานานหรอเหตการณจรงมทมาจาก 2 ปจจย ดงน ก. เปนเรองทผกากบและผเขยนบทมความสนใจสวนตว เรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 ทผกากบไดอานหนงสอทมเนอหาเกยวกบการสญเสยลกจากสาเหตยาเสพตด จงอยากนาเรองจรงนมาสรางเปนอทาหรณ สวนเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในปพ.ศ.2540 เปนเรองจรงทเกดขนในชวงทผกากบและผเขยนบทกาลงโตเปนวยรน จงอยากนามาสรางเปนภาพยนตรในแบบฉบบของตวเอง และเรอง นางนาก ในปพ.ศ.2542เปนเรองทผกากบตองการสรางความแปลกใหมและแตกตางจากแมนาคพระโขนงเวอรชนเกา และเรอง พมพวง ในปพ.ศ.2554 เกดจากผเขยนบทไดชมภาพยนตรตางประเทศทมเรองราวเกยวกบคนทพยายามฟนฝาอปสรรคความยากจน สชวตเพอความฝนทอยากเปนนกรอง แลวจงมองเหนวาประเทศไทยกมนกรองทเปนตานานมความคลายคลงกนกบเรองนคอราชนลกทง พมพวง ดวงจนทร เปนตน

40

ข. เปนเรองทมแนวโนมเขาถงหรอตอบสนองผชมทเปนกลมเปาหมายไดงาย เรอง เฮยน ในปพ.ศ.2546 ดดแปลงมาจากขาวดงบนหนาหนงหนงสอพมพทมคนกาลงใหความสนใจในสอกระแสหลก และเรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 สรางจากตานานความศกดสทธของปาคาชะโนดทมผคนจานวนมากใหความศรทธาและบอกเลาตอถงความลลบมาอยางยาวนาน รวมไปถงเรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ทใชขาวดง 4 ขาวสะเทอนขวญพาดหวขาวหนาหนงในการเรยกรองความสนใจตอคนทกลมใหญ เปนตน เหนไดวาการสรางภาพยนตรมทงศาสตรดานศลปะทแสดงถงรสนยมสวนตวของผสรางและคณคาทางสนทรยะของเรองโดยสวนใหญจงเปนเรองทผกากบและผเขยนบทมความสนใจ สวนในอกทางหนงคอดานการตลาดทมการหวงผลทางธรกจ ทาใหภาพยนตรตองมความสนกตนเตน เศราซงหรอสรางแรงบนดาลใจแกผชมอยางไรกด ภาพยนตรกเปนสอบนเทง การนาเสนอจงตองมการสรางความสมดลใหเกดความลงตวควบคกนระหวางศลปะกบการตลาด ตราบทภาพยนตรยงตองการผชม ดงนน เหตผลทสาคญประการหนงทนาตานานและเหตการณจรงมาใชเปนเครองมอดงดดผชม เพราะตานานและเหตการณจรงเปนทรจกตอคนหมมากทาใหงายตอการจนตนาการ ทาใหเกดความบนเทง ผวจยไดวเคราะหการใชศลปะควบคกบการตลาดในภาพยนตรทง 7 เรองดงตอไปน เรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 ก. ผกากบตองการสะทอนเรองราวของการสญเสยลกชายวยรนของครอบครวในเมอง ไวเปนอทาหรณใหตระหนกถงการดแลสมาชกทอยในวยสมเสยงวา ในยคสมยทยาเสพตดเปนปญหาใหญของสงคม ควรเอาใจใสบตรหลานใหมากเพอใหรอดพนจากภยยาเสพตด โดยใชการนาเสนอแบบสมจรงทสด ผมอยากทาหนงสมจรงแบบ Semi-Documentary ถายทอดเหตการณทสมจรงเพอสะทอนเหตการณจรงทเคยเกดขนใหใกลเคยงมากทสด” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) ข. มการดดแปลงจากหนงสอทรจกอยางกวางขวาง ดวยชอเสยงของผเขยน และ เรองราวทสะเทอนใจคนหมมาก ผกากบเชอวาเรองราวทเกดขนจรงน สามารถสรางผลกระทบตอ จตใจของผชมไดมากกวาเรองทแตงขนใหม ชวยใหภาพยนตรมความบนเทงทนาเชอถอมากยงขน “มนมาจากยคสมยนนมเดกตดยาตดทนเนอรกนเยอะมาก กเลยอยากทาอะไรทตอตานยาเสพตดเลยนกขนมาไดวาเคยอานเรองของนาพ ทมเนอหาเกยวกบยาเสพตด แม เลยงลกผดอะไรประมาณนน เพอใชเปนบนทกทางประวตศาสตรอยางหนงทพาคนดยอน เวลาราวกบวาไดอยรวมในเหตการณ และมนสามารถทาใหเกดความสะเทอนใจทรนแรงไดมากกวาหนงสอ เมอคนดเชอไปครงแลววาเปนเรองจรง พอถกเราดวยภาพยนตรเขาไปอกยงเกดอารมณรวม เพราะมนษยมความสขกบการไดรขอดขอเสยของบคคลอนและเปน ประโยชนตรงทความผดพลาดในอดตจะเปน

41

บทเรยนในการแกไขปญหาและหนงกตองมความนาเชอถอ แมวาจะเปนหนงประเภทใดกตาม ซงหนงทสรางจากเหตการณจรงกยงมความนาเชอถอ” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) ภาพท 4.1: ปกหนงสอ เรองของนาพ และรปครอบครวของนาพ

ทมา: “แมและลก”ใน“เรองของนาพ”และพระจนทรสนาเงน“สวรรณสคนธา”. (2553). สบคนจาก http://oknation.nationtv.tv/blog/nn1234/2010/08/12/entry-1. จากหนงสอเรอง “พระจนทรสนาเงน”นวนยายความผกพนธของแมลกและชวตครอบครวทกลายมาเปน“เรองของนาพ” โดย สวรรณ สคนธา ดดแปลงมาจากหนงสองานศพของ “นาพ” บตรชายคนเดยวของเธอ ดวยการนาเอาจดหมายของนาพทเขยนมาถงแมในชวงทไปรบการ บาบดถอนพษยาทสานกสงฆถากระบอก จนกระทงผกากบไดอานและเกดความประทบใจสวนตว จง เลอกใชเปนตนทางในการเขยนบทภาพยนตรเรอง นาพ ขนมาเพอเปนอทาหรณแหงยคสมย เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 ก. ผกากบและเขยนบทมความสนใจเรองราวในอดตทตนเตบโตในยคสมยนน แลวเกดความประทบใจในตวบคคลและเหตการณในชวงเวลาดงกลาว จงตองการนามาสรางเปนภาพยนตรเพอนาเสนอเรองราวทสนกสนานเราใจตามแบบฉบบของตวเอง โดยเรมจากความสงสยถงเสนทางทมาของนกเลงทชอ แดง ไบเล วาโดงดงมาไดอยางไร จนตดสนใจนามาสรางเปนภาพยนตร “ตอนสมยทยงไมไดทาหนงไปอานเรอง เสนทางมาเฟย แลวชอบเรอง อนธพาลครองเมองมนสนกด และคยกนกบเพอนวาอยากเหนเรองนแตไมมใครทาซกท มนเรมจากความอยากดพอ

42

ยงไมมใครทาเลยคยกบเพอนวามาทากนเองเลยดกวา” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) “ตงแตเปนวยรนไดอานหนงสอ เสนทางมาเฟย ตงแตสมยนนกเกดความสงสยวา แดง ไบเล ทอายแค 19-20 ป แตทาไมถงไดโดงดงขนาดนน ขนาดอธบดกรมตารวจเดนกอดคอคยกนแลวกอยากจะรวาจรงๆ วาเหตการณมนเปนอยางไร และคดวายงมคนอนในประเทศอกหลายคนทนา จะอยากรเหมอนกน” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ข. เรองราวของการตรนฟนแทงเปนความเราใจททาใหภาพยนตรมความตนเตน บวกกบเรองนมแฟชนการแตงตวยอนยคทดมเสนหและเอกลกษณเฉพาะตว รวมไปถงบคลกหนาตา และพฤตกรรมของเหลาตวละครจกโกทมกจะถกใจกลมคนดทตองการหาตวแทนเพอตอบสนองความรสก ดบเถอนของตน ทในโลกความจรงพวกเขาไมสามารถทาอยางนนไดมาชวยบาบดอารมณสวนลกเมอเขามาอยในโลกแหงจนตนาการในโรงภาพยนตร ดวยเหตน ทาใหผกากบเชอวาจะมกลมผชมมากพอ ทจะไมทาใหหนงเรองนขาดทน “เราแทบไมไดมองเลยวาหนงจะทาเงนเทาไหร แตเราเชอวาสงททาจะสามารถ เอาทนมาคนได กบอกกบนายทนวาม 4 กลมทเปนคนดคอ ชางกล วนมอเตอรไซค กลม กะเทยเพราะมหนมหลอหนาใหมหลายคน และคนทเคยอยในยคนน เรารสกวา 4 กลมนคฟเวอรตนทนแลว” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ภาพท 4.2: ปกหนงสอ เสนทางมาเฟย และภาพขาวของตวละครทมตวตนอยจรง

ทมา: สรยน ศกดไธสง. (2553). เสนทางมาเฟย.กรงเทพฯ: มตชน. เผยประวตนกเลงเมองไทย 2499. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://board.postjung.com/ 941854.html.

43

บทประพนธเรอง เสนทางมาเฟย เปนผลงานของ สรยน ศกดไธสง มเนอหาเกยวกบกลมอนธพาลวยรนในกรงเทพฯ ยคกอน พ.ศ.2500 ทม แดง ไบเล เปนตวละครเดนและเปนบคคลทมตวตนอยจรง เขาและเพอนๆ ตางมชวตทเตมไปดวยความรนแรงจนตองมาเสยชวตกอนวยอนควร ซงผกากบและเขยนบทเกดความประทบใจในความโลดโผน จงไดนามาดดแปลงเปนภาพยนตรทเตมไปดวยตวละครทมสสนไดอยางนาตดตาม เรอง นางนาก ในป พ.ศ.2542 ก. ผกากบรสกถงความจาเจในการนาเสนอเรองราวของแมนาคพระโขนง เพราะ ในอดตทผานมาโดยสวนใหญตานานเรองนถกนามาเลาเพยงในแงของความนากลว การหลอกหลอน อาละวาดจากความแคนอาฆาต ทมความเหนอธรรมชาต ไมคานงถงความสมจรง ผกากบจงเรมเกด คาถามและขอสงสยถงเหตการณจรงทควรจะเปน และเรมตงสมมตฐานทวาหากเหตการณนวาถาเปน เรองจรงควรจะมสงใดเกดขนบาง แลวสรางเหตการณขนจากหลกฐานทมบนทกอางองทนาเชอถอ “ตงแตเดกไดดทงภาพยนตรและละครมาประมาณ 20 กวาเวอรชน แลวกเกดความสงสยตลอดเวลาวามนเปนอยางนนจรงๆ เหรอ นางนากเขาเปนผรายจรงๆ เหรอ ผหญงออกลกตายในโลกนมตงเยอะแยะ แลวทาไมผหญงคนนถงถกจบจองและโดงดงมาตงแตสมยกอนมาจนถงทกวนน มนเรมจากขอสงสยสวนตว กบสงทเหนกบสงทไดยนไดฟง สวนใหญมนกมแคความแตกตางกนในแงของความรายกาจของผ หรอเทคโนโลยการหลอก หลอน ซงคดวามนนาจะมอะไรทมากกวานน” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) “เรองนางนากมนเปนตานานดง มทงวรรณกรรมและทาเปนภาพยนตรมานกตอนก เปนทรจกและมเคาโครงทชาวบานจดจาได มเสนเรองทคอนขางชดเจนในการนาเสนอ ไมอยากทาซาแบบเดม จงหาวธใหม เชน สมมตขนมากอนวาถาเรองนเปนเรองจรงมนจะ ออกมาเปนอยางไร มนตองเหมอนจรงตงแตเรองฉากการแตงกายทเกดชวงปลาย ร.4 ตน ร.5 กตองไปรเสรชกนมา ซงยดจากบนทกเทาทม ทเปนเพยงมขปาฐะเลาตอกนมา และกม ทเปนเพลงยาว เปนกลอนพมพขาย ปศาจอนากพระโขนง ประวตสมเดจโตทมบนทกเอาไว วาไปปราบอนาค ซงกเชอมากไมไดเพราะมนดมอทธฤทธปาฏหารยจนเกนไป อยางไรกตาม กตองยดทมบนทกไวเปนหลก เคยมเรองเลาของ คกฤทธ ปราโมทย เขยนไววาตอนเดกๆ ผใหญเคยชอใหดรอยเทานางนาคบนเพดานศาลาการเปรยญเกาทนางนาคมาหอยหวหลอก พระเณร เรากเอาเรองเหลานมาวางรอยเรยงกนเปนเรอง” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) ข. ภาพยนตรเรองนใชเรองความรกทไมสมหวงตามแบบฉบบของหนงรกทคนสวนใหญคนเคยทาใหเขาใจงาย แตนามาเลาผานตวละครทมความยอนยคในบรรยากาศแบบไทยๆ ทาใหเกดความนาสนใจมากขน โดยสรางเนอเรองใหเชอมโยงเขากบเหตการณจรงในประวตศาสตร ทมบนทกไว ชวยสรางเสนหและความแปลกใหมใหกบผชม ทาใหรสกอยากคนหาสบตอวาความเปนจรง

44

วาเหมอนหรอตางเปนจากในภาพยนตรหรอไม ทสาคญอกประการหนงคอ มการออกแบบเนอเรองใหนางนากถกกระทาจากสงคม เพอทาใหนางนากดสงสาร ใหผชมเกดรสกอยากเอาใจชวยเธอ “เมอสงสยกตองไปหาคาตอบ เรองนางนาก นทารเสรชอย 2 ปเตมๆ คนจากทกสงทกอยางรอบตวแมกระทงปม (จดหมายเหต) ของญปนกองทพเรอญปนบนทกไวหนอยหนงวาเคยโดนผหลอกทคลองพระโขนง หรอแมจะเปนเรองเลกๆ นอยๆ ไมวาจะเปนการกน การแตงตว การใชชวตในสมยนน ทกระดบ ตงแตชาวนา ชาวบาน ไปจนถงระดบชนผใหญ ดงนน การตความใหมของผมคอ อยากจะกลบไปสตนฉบบทใกลเคยงมากทสดและทาใหคนดรสกสงสารผหญงคนนง” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) “ชวตจรงมนดรามาอยแลว หรอแมกระทงนยายกมแรงบนดาลใจจากเรองจรง ซงเรองเหลานนมนตองสนกถงไดมการนามาเลาตอ และเสนหอกอยางหนงคอ มนยงทาใหเกดการคนควาเพมเตม คอรกนอยแลววาหนงมนเปนเรองทมการแตงเตม แตพอดแลวกอยากรทมาของมนหนาตาจรงเขาจะเหมอนในหนงหรอเปลา เปนตน เพราะฉะนน มนกเปนเหมอนหวเชอใหรสกอยากไปตามศกษาเรองจรง และบางทเรองจรงอาจจะสนกกวา เพราะหนง 2 ชวโมงมนเลาทงหมดไมได” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) ภาพท 4.3: ใบปดภาพยนตร แมนาคพระโขนง ยคเกา และศาลแมนาคทวดมหาบศย

ทมา: ตานานผไทย: แมนาคพระโขนง. (2551). สบคนจาก http://palungjit.org/threads/ ตานานผไทย-แมนาคพระโขนง.107650/. ตานาน “แมนาคพระโขนง” ทคนไทยรจกกนดและเลาตอกนมาวาเรองราวเกดขนทรมคลองพระโขนง ในชวงทนาคตงทองบานเมองเกดศกสงคราม ไอมากผเปนสามถกเรยกไปเปนทหารเกณฑ สวนนาคตองอยตามลาพง จนเมอแมนาคสนใจตายขณะคลอดลก ดวยความรกความผกพน เธอจงเฝารอจนไอมากกลบมาอยกนดวยกน ตอมาเมอมากรวานางนาคเปนผจงหนไปทวดมหาบศย ผนางนาค

45

โกรธมากจงไดออกอาละวาดหลอกหลอนผคนโดยผกากบยงใชเสนเรองน แตทาใหสมจรงมากขนโดยการศกษาจากหลกฐานทางประวตศาสตรทมการบนทกไว ทาใหมความ แตกตางจากทผานมาและมความนาเชอถอมากขน เรอง เฮยน ใน ป พ.ศ.2546 ก. ผกากบเกดคาถามตอขาวดงในหนงสอพมพทชาวบานรวมกนประทวงใหผาศพ หญงสาวตายทงกลมเพอเอาศพลกในทองเธอออกมาแยกเผา จงเกดแนวความคดทตองการจะสอสาร เพอใหแงคดกบถงเรองความนากลวของคน ทเมออยรวมกนแลวมกจะมการสรางกฎหมขนมา และนน คอสงทผกากบเหนวาเปนตวสรางปญหาและมความนากลวมากกวาผเสยอก “หนงสอพมพเขยนประมาณวา ตายทงกลมดวงวญญาณเฮยน ชาวบานใหผาศพเอาลกออกจากทองมาไมใหเผาพรอมกน เพราะกลววาผตายทงกลมจะเฮยน เจาอาวาสกตานทานไมอย เพราะชาวบานเรยกรอง หากถามวาศพเดอดรอนหรอเปลา เธอเสยชวตไปแลวคงไมเดอดรอนในเรองของรางกาย แตถาดวงวญญาณมจรงเขาจะรสกอยางไรทลกในทองโดนผาออก ในเมอเขาตายแลวแตทาไมตองมายงกบเขาอก ชาวบานตางตความกนไปเอง แสดงวาคนเฮยนกวาผ กเลยตงชอวา “เฮยน” นยยะคอคนนนแหละทเฮยน เพราะคนคอตวสรางปญหา” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) ข. เรองจรงทชวนสะเทอนขวญบนหนาพมพรายวนในป พ.ศ. 2543 เปนกระแสขาวดงกอใหเกดการถกประเดนพดคยกนถงอยางแพรหลาย ผกากบและผเขยนบทจงนามาผกเชอมโยงกบประเดนของความเปนแมทยอมทาทกอยางเพอลกอนเปนเรองทเปนสากล เพอสะทอนใหเหนทงผลรายและผลดของความรกทผดๆ ของคนทเปนแม โดยนาเสนอผานตวละคร 3 คนทมความแตกตาง ทงความคดและพฤตกรรมชวนใหนาตดตาม เชน แมทเปนวยรนตดยาทองกอนแตงแลวอยากทาแทง แมทเปนผตายทงกลมออกตามหาลกทถกหมอผผาเอาลกออกไปทาคณไสย และแมทเปนหมอสตทพยายามปดบงความผดของลกชายททาผหญงทองแลวพลงมอเธอฆาตาย แสดงใหผชมเหนความรกของคนทเปนแมทผชมรสกเขาใจและสมผสเขาถงตวละครไดงาย และเมอดดแปลงมาจากเรองทเปนขาวดง กยงทาใหผชมสนใจตดตามตอวาจะมการดาเนนเรองทออกมาอยางไร “เรองเฮยนม Hi-Concept คอ ผหญงทองทตายแลวถกผาเอาลกออก นนคอเรองแมกบลก เราจงใชโมเดลแมกบลกเปนแกนหลก ทกตวละครหลกจะเปนแมและลก” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 24 กรกฎาคม 2560) “เรองนตองการพดถงเรองการตอตานการทาแทง การรกลกของผหญงฉะนนเรองราว กจะเปนวธรกลกของผหญงทเปนแมในหลายรปแบบ ไมวาจะเปนแมทเปนผออกตามหาศพลกหญงสาวทอง 3 เดอนทอยากทาแทง และคณหมอเปนแมทพยายามปกปดความผดของลกชาย ทงสามเหตการณนดาเนนเรองมาพวพนกน จนสดทายนางเอกกไมอยากทาแทงและอยากจะเปนแมทด ซง

46

ขอพเศษของเรองนกคอ คนรจกเหตการณนนอยแลววาเกดอะไรขน แตอาจจะยงไมรลก จงนาสนใจวาระหวางทางนนเกดอะไรขน มนมปญหาอะไร ตวละครตองเผชญกบอะไรบาง และทาใหคนดอยากรวาเหตการณวนนนมอะไรทลกขนอก” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.4: พาดหวขาวหนงสอพมพและภาพประกอบขาวหนาหนง ตนทางเรอง เฮยน

ทมา: เฮยนThe Mother เบองหลง. (2557). สบคนจาก https://www.youtube.com/ watch?v=oPVIyacwHy4. เหตการณนเกดขนจรงท จ.นครสวรรค เมอมหนมสาวผกคอตายพรอมกน โดยทหญงสาวกาลงตงทอง จนเปนขาวดงเกดขนเมอนาศพหญงตายทงกลมไปเผาทวดคลองพล จ.อางทอง แลวเกดความวนวายของชาวบานตามคาบรรยายในขาว ทาใหผกากบเกดแรงบนดาลใจในการสะทอนมมมองเรองความเปนแมและความรายกาจของเปนคนวามความนากลวไมตางจากผ เรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 ก. เบองตนผกากบตองการทาหนงรกทวาดวยการแสดงความรกทเหนแกตว โดยวาดวยเรองของตวละครเอกกกบรเวณตวแฟนสาวไวไมใหคลาดสายตา ถาเธอไปคยกบใครเขาจะเกด อาการหงดหงดและโมโหรายขนมาทนท แตดวยเหตผลทางการตลาดทาใหผกากบและเขยนบทไดนา เรองของความรกดงทกลาวมา มาปรบใหเขากบบรบทของตานานผจางหนง ดวยการดาเนนเรองผาน ตวละครทตองการพสจนความจรงของผจางหนง ในขณะเดยวกบทเขามพฤตกรรมกกบรเวณคนรกไม ยอมใหมโลกสวนตว จนทายทสดกถงจดแตกหก พรอมกบสะทอนคาตอบวา ผกบคนไมควรอยรวมกน จงไมควรไปยงกบโลกทไมใชของเรา เปนบทสรปและจดรวมของทงสองเรองทไมวาจะพยายามเชอม ตอกนเทาไร กมแตจะทารายกนมากเทานนตางฝายควรไดอยอยางมอสระและใหความเคารพซงกน เชนเดยวกบโลกของผทไมตองการเชอมตอกบโลกของมนษย ซงผกากบไดตความมาจากเหตการณท

47

ไมวาจะพยายามสรางทางเชอมไปทปาคาชะโนดกครง กจะมเหตใหเกดแตกแยกออกจากกนไมมวน ตอกนไดสนท “ตอนเสนอโปรเจคครงแรกเปนหนงรกฆาตกรรมแตโปรดวเซอรอยากใหทาเรอง ตานานทคาชะโนด ซงมเรองเลาวา มผวาจางหนงกลางแปลงเขาไปฉาย พอใกลสวางคนทดอยตรงนนกหายไปหมด แลวภายหลงพบวาเปนปาทบไมมทางเขาขอดของ ผจางหนง คอ มนถกเชอวาเปนเรองจรงไปแลว เพราะมนไดลงหนงสอพมพและถกพดถงในทศทางเดยวกนซาๆ เรองมนไดออกรายการทาพสจน รายการเจาะเรองจรง มรายการประเภทนทพดถงมาโดยตลอดสบยสบปจงเกดไอเดยแรกคอ มาสบกนดกวาจงไปทคาชะโนดแลวพบวามนเปนเกาะทมนาลอมแลวกมปาอยตรงกลาง มคนพยายามทาทางปนเพอเชอมตอแผนดนใหญเขากบเกาะ แตวาทางมนกจะแตกออกจากกนเสมอทกวนนจงเวนทาเปนชองวางไวเพราะไม สามารถเชอมตอกนไดถาคดเปนวทยาศาสตรกคอปาคาชะโนดมนเปนดนลอยอย มนกจะม ภาวะลอยตวจมตวปนมนกเลยแตกแตถาคดเปนผกคอผมนพยายามจะบอกวา บางทการอยคนละโลกมนอาจจะดกวา ไมตองตอกนจะไดไมตองกลนกนโลกสวนตวของกนและกน ผมนกเลยพยายามทาใหปนแตกซงกเหมอนกบหนงรกทเขยนไวกอนหนานวา ความรกมนไมตองจบมอกนตลอดเวลา ควรมระยะหางของโลกสวนตว จงตความผจางหนงวา ผกมโลกของเขา คนกมโลกของคน หนงรกกเหมอนกนตรงทคณกมชวตของคณ ฉนกมชวตของฉน การทตางคนตางมโลกสวนตว ความ สมพนธอาจจะไปไดไกลกวา” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560 ข. ภาพยนตรเรองนสรางจดขายจากการทดดแปลงจากเรองเลาทคนรจกมานาน งายตอการประชาสมพนธ ไมวาจะเปนการกระตนใหผชมเกดความอยากรและสบคนจากสอตางๆ ยอน หลงโดยเฉพาะในอนเทอรเนต ดวยการโปรยคาวา “สรางจากเรองจรง” กยงชวยใหเกดความนาสนใจ สามารถทาการประชาสมพนธไดงายมากขน “พอเปนเรองทยนยนวาเปนเรองจรง ความเราใจมนเกดทาใหรสกวาอยากคนหา และในอกมมหนงการทยกเรองจรงจากขาวมาทาหนง ทางการตลาดเขาเหนทางไดงาย แคขนคาวา “สรางจากเรองจรง” ผคนกจะสนใจมากขน เหนชองทางในการโปรโมททาใหคนสนใจไดงาย ถาเปนวนนยงสนก เพราะเขาสามารถไปสบคนตอไดทนทในโลกอนเทอรเนต” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560)

48

ภาพท 4.5: ภาพขาวในหนงสอพมพไทยรฐเกยวกบเรอง ผจางหนง

ทมา: ยอนอดต!! ผจางหนง มจรง? ฟงจากปากคนฉายหนง ในคนนนกน. (2558). สบคนจาก http://variety.teenee.com/foodforbrain/66371.html. ขาวดงเมอป พ.ศ.2532 วาดวยเรองตานานผจางหนงใหไปฉายหนงกลางแปลง ทดนแดนอาถรรพคาชะโนด จ.อดรธาน ตพมพลงหนงสอพมพไทยรฐ ฉบบประจาวนท 4 ตลาคม พ.ศ.2534 คอลมนมตท 5 สมผสท 6 เขยนโดย นท สนทนดร ไดถกบอกเลาตอกนมา และนาเสนอผานสอมากอยางยาวนาน ดวยเหตทเปนเรองลลบทยงหาคาตอบทชดเจนไมได จงมผสนใจอยากรอยในทกยคทกสมย แตเมอตองนามาเลาเรองอกครง ผกากบจงตองการใหมความแปลกใหมโดยการสอดแทรกเรองความรกเขาไป เปนการสรางมมมองใหมเชงเปรยบเทยบทาใหภาพยนตรมการดาเนนเรองทแสดงถงดานมดของความเปนมนษยเพมเขามา เพอไมใหเปนการนาเสนอเรองลลบเพยงอยางเดยว อยางทผชมเคยเหนกนมากอนหนานแลว เรอง ตายโหง ใน ป พ.ศ.2553 ก. ภาพยนตรทสรางจากเหตการณจรงโดยสวนใหญจะดดแปลงจากเพยงหนงเหตการณ แตในระยะหลงเรมมภาพยนตรทมลกษณะเหมอนหนงสนหลายเรอง ตางเหตการณตาง สถานทมาอยในเรองเดยวกน ซงหนงในนนคอภาพยนตรสยองขวญเรองน ทมการใช 4 เหตการณจรง จากขาวหนาหนงมาดดแปลงเปน 4 เรองราวเชอมโยงกนผานแนวความคดเดยวกนทวา “ทกคนม โอกาสตายไดทกเมอ” โดยผกากบ 4 คนแบงกนกากบคนละตอนคอ 1) ตอน ซานตฆา กากบโดยชาตชาย เกษนส 2) ตอน คกกองปราบ กากบโดย มานสส วรสงห 3) ตอน ศพแทงกนา กากบโดย ธญญวารน สขะพสษฐ และ 4) ตอน ผมานรด กากบโดย พจน อานนท 1) ตอน ซานตฆา เปนตอนเปดชวงแรก มการนาเสนอชวงเวลางานเลยงเฉลม ฉลองสงทายปเกาตอนรบปใหม ททกคนดมความสขกอนทจะพบกบเหตการณไฟไหมผบ จนทาใหตว

49

ละครหลกทเปนครกตองมาพรากจากกนไป และไมอาจทาใจได ผกากบตองการจะนาเสนอเรองความ ไมแนนอนของชวตทพรอมจะเกดขนเสมอ “20 นาทแรกของหนงอยากทาใหคนดรกตวละคร จงทาใหเปนโศกนาฏกรรมความรกของคนคหนงทบงเอญตองไปอยในสถานการณทเลวรายทสด” (“เบองหลงภาพยนตร”, 2553) 2) ตอน คกกองปราบ เปนตอนทมบรรยากาศทแตกตางจากชวงแรก โดยใชฉาก ทตวละครหลกทอยหองขงทเคยเกดเหตนกโทษผกคอตายเพราะเหนวญญาณมาหาทกคน ผกากบจง ใชฉากหองขงทมแตความมด ทาใหเกดความระแวงและนากลว เพอใหเหนสภาพของคน ทตองตอส กบจตใจตวเอง วาสงลลบทเหนเปนคนหรอผ “ไดแรงบนดาลใจมาจากขาวทผตองหาเจอวญญาณในคกกองปราบ หนงจงจะ เสนอเรองราวของชายคนหนงททาความผดแลวถกสงตวไปขงในหองทเพงมนกโทษฆาตวตายแลวตองตอสกบความรสกของตวเอง” (“เบองหลงภาพยนตร”, 2553) 3) ตอน ศพแทงกนา ดดแปลงจากเหตการณฆาตกรรมหญงสาวแลวนาศพมา ยดไวในแทงกนาบนหอพกแหงหนง โดยผกากบและเขยนบท มการใชตวละครทหลากหลายเพอแสดง แงมมทแสดงออกตอสถานการณเดยวกน เมอคนในหอพกตองใชนาในแทงก ทมความสกปรกจากศพ ดมกนอยเปนเวลานาน เนนการสรางความพะอดพะอมใหกบคนดมากกวาความนากลวของผ “เรองนมาจากเรองทมคนขโมยยาบากน ฆาผหญงตาย แลวเอาศพไปซอนไวใน แทงกนาบนอพารตเมนตสงทเปนหวใจของขาวนคอ กนใชนาแชศพ ความแรงมนอยตรงนนจงตงโจทยวาถาคนทพกอยในทแหงนนแลวตองใชนาทมศพอยโดยทไมรตว เขาจะรสกอยางไร ผมนไมนากลวเทาความขยะแขยงทตองใชนาทมศพเนาแชอย” (ธญญวารน สขะพสษฐ, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) 4) ตอน ผมานรด เปนเรองของสองหนมทอยากขนคร แลวหญงบรการพามาท มานรดทเคยเกดเหตฆาตกรรมโหดโดยใชเหตการณจรงเปนเพยงฉากหลง แลวเนนใหเปนหนงตลกหกมมเพราะเปนตอนสดทายทตองทาใหเกดไคลแมกซ (Climax) ผกากบและเขยนบทเลอกการใช ความนากลวของสถานท และเหตการณทชวนไมไววางใจ สลบกบอารมณตลกทยากจะคาดเดาวาจะ เกดอะไรขนในแตละวนาท เพอสะทอนแนวความคดและนาเสนอความหลากหลายของอารมณ “อยากใหหนงเรองนเปนหนงทมหลายรสชาต และอยากบอกคนดวาการใชชวตพราเพรอบางครงคณอาจจะตายโหงกได คณตองรกชวตใหมาก” (“เบองหลงภาพยนตร”, 2553) ข. ภาพยนตรเรองนใชผซงเปนสงทผชมคนเคยมาผกเรองเชอมโยงกบเหตการณจรงทมความตายและความสะเทอนขวญทคนผานตาจากขาวดง เพอกระตนใหเกดความอยากรวา

50

เหตการณในภาพยนตรจะมความเหมอนหรอแตกตางจากเหตการณจรงอยางไรบาง อกประการกคอ ผสรางตองการใหมความหลากอรรถรสหลายอารมณในภาพยนตรเรองเดยว “นายทนเขาอยากไดหนงผทม 4 เรองสนรวมกน จงแบงใหมความหลากหลายตอนทหนงมาจากเหตการณไฟไหมผบดง เปนเรองผความรก (Drama) ตอนทสองมาจากคดนกโทษผกคอตายในคกกองปราบ เปนเรองผเขยาขวญ (Horror)ตอนทสามมาจากคดฆาหมกศพไวในแทงกนา เปนเรองผขยะแขยง (Horror) และตอนทสจากคดฆาโหดหมกมานรดเปนแนวผตลก (Comedy) ทาใหมความบนเทงทไมซาทางกน เนองจากเรองผยงเปนสงทคนคนเคยและเปนทนยม เพราะเรองลกลบยงคงขายได ฉะนน ในอตสาหกรรมภาพยนตร หนงผจงเปนตวเลอกทดทาเมอไหรคนกยงใหความสนใจอย และสงสาคญของการทาหนงผกคอบรรยากาศรวม ตองทาใหคนเชอในเรองทกาลงดอย กเลยเลอกทจะเอาเรองจรงมาทาหนง ซงเรองจรงมนเปนเรองททกคนรจกดและสมผสไดจากขาวทาใหคนดเหนทเปนขอเทจจรง พอมนเปนขอเทจจรงคนดกพรอมทจะเชอ” (ธญญวารน สขะพสษฐ, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.6: ภาพขาวจากเหตการณทนามาดดแปลงเปนภาพยนตรเรอง ตายโหง

ไฟไหมซานตกาผบ คกกองปราบ ฆาหมกแทงกนา ฆาโหดคามานรด

ทมา: 4 เรองจรงสดสยอง! ของคนตายโหง. (2553). สบคนจาก https://movie.mthai.com/ movie-news/53328.html. เหตการณจรงจากทง 4 ขาวดงทกลาวมากลายมาเปนภาพยนตรเรองเดยวกน ทมการนา เสนอไปในทศทางใหเปนอทาหรณถงการใชชวตทมอนตรายเกดไดทกเวลา จงควรตงอยในความไมประมาท ผกากบและเขยนบทไดมการดดแปลงแตงเตมจากขาวสะเทอนขวญ ใหมความบนเทงทครบรส ไมวาจะเปนเรองผทเศราซง ผนากลวเขยาประสาท ผนาขยะแขยง และผตลก ตามจดประสงคของผอานวยการสรางทตองการเอาใจผชมเปนหลก

51

เรอง พมพวงใน ป พ.ศ.2554 ก. ความตองการของผกากบและผเขยนบท คอ สรางแรงบนดาลใจใหกบคนด จงสรางตวละครใหตองเผชญกบหลากหลายอปสรรค ซงกลาวไดวา พมพวง ดวงจนทร เปนนกสคนหนงทไมยอมแพตอโชคชะตา ไมวาจะมปญหาใดๆ มาขดขวาง จงเลอกทจะถายทอดเรองราวทแสดงใหเหนถงเสนทางชวตทไมไดโรยดวยกลบกหลาบ เปนตวอยางของการอดทนฝาฝนเพอสงทตนใฝฝน โดยนา เสนอความมหศจรรยของราชนลกทงทอานหนงสอไมออกแตมความจาเปนเลศ สามารถจดจาเนอรองไดอยางแมนยา และสชวตมาตงแตเดก เมอแตงงานกมปญหากบสาม ชวตเธอมแตความลมๆ ดอนๆ มปญหาใหตองแกอยเสมอ ทาใหมความนาสนใจเหมาะแกการนามาสรางเปนภาพยนตร “ในสวนตว (ผเขยนบท) มนเรมมาจากการดหนงฝรงเศสเรอง La Vie en Rose ทเกยวกบนกรองผหญงทเรมมาจากเดกทยากจนทาใหนกถง พมพวง ทมการสชวตคลายๆ กน กเลยไปคยกบโปรดวเซอร จงไดงานเขยนเรอง ดวงจนทรทจากไป มาเปนจดเรมตน” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) “พมพวง คอนกรองทเปนตานานราชนลกทงทเสยชวตตงแตอายยงนอย ความมหศจรรยกคออานหนงสอไมออกแตรองเพลง 500 เพลงไดอยางแมนยา และทสาคญคอ เปนคนทมชวตสวนตวทคอนขางจะมสสน ชวตรนทดแลวกมาตอสเพอครอบครว มสามสองคน และกมปญหาทคอนขางใหญโต จนกระทงเธอเสยชวตไป มความลมๆ ดอนๆ นาทาเปนหนงเพราะตอใหเปนนกรองดงแคไหน แตถาชวตไมลมๆ ดอนๆ ทาเปนหนงกไมสนก ไมควรเอามาทาเปนหนง เพราะคนไมชอบดตวละครทธรรมดา คนอยากดตวละครแกปญหา” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) ข. เรองราวของ พมพวง ดดแปลงมาจากหนงสอขายด เรอง ดวงจนทรทจากไป ซงมกระแสตอบรบจากผอานเปนอยางดอยแลว และเลอกนาเสนอชวงชวตทมผลกระทบตอผเกยวของนอยทสดเพอเลยงปญหาการฟองรองจากบคคลทมตวตนอยจรง รวมไปถงการนาเสนอใหผชมไดสมผสกบบรรยากาศของจตวญญาณของนกรองลกทง ยอนอดตสะทอนความเปนอยในสงคมของวงดนตรลกทงสมยกอนและเนองจาก ชวงชวตของพมพวงมระยะเวลาทมากกวาเกนจะเลาในรปแบบ ภาพยนตรไดทงหมด จงเลอกนาเสนอชวงชวตตงแตวยเดกของเธอทเรมประกวดรองเพลงลารางวล จนถงประสบความสาเรจสงสด เพอเปนตวอยางทดในการสรางแรงบนดาลใจทผชมสามารถเขาถงได งาย และไมเปนการโจมตผใด “ในหนงสอมนจะแบงเปน 2 ชวงคอ ชวงชวตแรกกบหลงแตงงานครงทสองกบ ไกรสร แสงอนนต จนถงเสยชวต จงไดคยกบทมงานวาทาหนงเรองนเพออะไร กไดขอตกลงกนวาเราจะทาเพอสรางแรงบนดาลใจใหกบคนด ไมไดสรางเพอใหเหนความลมเหลวหรอโจมตใคร แตเมอเปนหนงแลวมนกตองมความขดแยงบางอยางเพอใหเรองมนดาเนนไปอยางนาสนใจมากขน กเลยตกลงกนวา

52

จะเลาเรองแคชวงแรกกพอ ในอกทางหนงเปนการเลยงการกระทบกบคนทเขายงมชวตอย” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) ภาพท 4.7: ปกหนงสอ ดวงจนทรทจากไป และภาพ พมพวง ดวงจนทร

ทมา: ยอนราลกถงราชนเพลงไทยลกทงพมพวงดวงจนทร. (2551). สบคนจาก http://www.thaifilm.com/forumDetail.asp?topicID=4215. เรองราวของราชนลกทง พมพวง ดวงจนทร ทคนไทยสวนใหญตางรจกกนด ถกเรยบเรยงไวในรปแบบนยายเรอง ดวงจนทรทจากไป เรยบเรยงโดย บนหลา สนกาลาคร ซงเนอหาเลาเรองชวต ของพมพวง ยกตวอยางเชน ไวพจน เพชรสพรรณ แตงเพลง แกวรอพ ใหอดแผนเปนเพลงแรกแตเมอรวาเธอชงสกกอนหามกบมอแซกโซโฟน จงขอใหแฟนหนมออกจากวง เธอกเลอกขอไปกบเขา ตอมาชายคนนนกลบไดเสยกบนองสาวแทๆ ของเธอ จนทาใหบานแตกแยกยายกน เปนตน สวนเรองการทางานทโดดเดน คอ เธอมความจาเปนเลศ ฟงเนอเพลงรอบเดยวกจาไดทงทอานหนงสอไมออก เมอดดแปลงจากหนงสอมาเปนบทภาพยนตรมขอจากดเรองเวลาทมความยาวไมมาก จงตองคดเลอกเหตการณสาคญทจาเปนตอการเลาเรอง และตองดดแปลงตวละครเพอเลยงผลกระทบดานลบทจะเกดตอบคคลทมชวตอย อกทงตองแตงเตมใหมความบนเทงใหมบรรยากาศของยคสมยทวงดนตร ลกทงมความเฟองฟเพอผชมทเปนแฟนเพลงลกทงอกดวย

53

ตารางท 4.1: สรปเจตคตและจดประสงคทางการตลาดของการสรางภาพยนตรทง 7 เรอง

ชอเรอง ก.เจตคตของผสราง ข.จดประสงคทางการตลาด

นาพ อทาหรณเรองวยรนตดยา สรางจากหนงสอขายด 2499 อนธพาลครองเมอง ความรนแรงและบาปบญคณโทษ สรางจากหนงสอขายด

นางนาก ความรกของผหญงทมตอสาม สรางจากตานานเรองเลา

เฮยน ความรกของแมทมตอลก สรางจากขาวดงทมคนสนใจ ผจางหนง ความรกของชายทเหนแกตว สรางจากตานานเรองเลา

ตายโหง ความตายเกดขนไดทกเมอ สรางจากขาวดงทมคนสนใจ

พมพวง แรงบนดาลใจในการสเพอฝน สรางจากหนงสอขายด จากตารางนจะเหนไดวา เจตคตของผกากบเปนตวคดเลอกเนอหาหรอเรองทจะสอสารกบผชม ไมวาจะใหเปนอทาหรณ ใหแงคดหรอสรางแรงบนดาลใจ แลวจงกาหนดจดประสงคทางการตลาดวาจะเชอมตอกบกลมผชมอยางไร ซงในกรณศกษานจะพบวา ตานานและเหตการณจรงจะถกนามาใชเปนสะพานลาเลยงเนอหาและแนวความคดหลก โดยใชความบนเทงเปนตวเชอมตอกบผชมแลวจงหาขอมลเพอเขยนบทในขนตอนตอไป 4.1.2 การหาขอมล (Data Researchand Review) แหลงขอมลนบวามความสาคญอยางมากตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากตานานและ เหตการณจรง เพราะผชมสวนใหญมความทรงจาหรอคนเคยกบเรองราวเดมอยไมมากกนอย ดงนน จงตองมการคนควาจากแหลงขอมลทมความนาเชอถอ และในดานการตลาดกยงสามารถนามาอางอง เพอประโยชนในการประชาสมพนธดงดดกลมเปาหมายไดเปนอยางดโดยแบงปจจยทเกยวของเปน 2 สวน คอปจจยดานตวบคคล (Icon) และ ปจจยดานงบประมาณ ( Budget) ก. ปจจยดานตวบคคล (Icon) การนาเรองราวจากเหตการณจรงมาดดแปลงเปนสอบนเทง ยอมมผลกระทบโดยตรงตอบคคลเกยวของอยในเหตการณนนๆ ทงโดยตรงและโดยออม โดยเฉพาะอยางยงในกรณทมผเสยหายจะตองใชจรรยาบรรณในการนาเสนอเปนอยางมาก เพอหลกเลยงการกระทบกระเทอนจตใจผทเกยวของและปองกนการฟองรองทอาจเกดขนในภายหลง โดยปจจยดานตวบคคลผวจยไดแบงยอยตามความมชอเสยงของบคคลได 2 ประเภท ดงน ก.1) บคคลทมชอเสยง (Well-Known Persons) คอ บคคลทสงคมใหการยอม รบ หรอจดจาภาพลกษณของผนนได อาจเปนเรองของความสามารถ คณงามความด หรอแมกระทง

54

เปนการกระทาอนผดตอกฎหมายและศลธรรมทสามารถนามาเปนอทาหรณตอผชมได ซงผวจยไดแบงเปน 2 ประเภท คอ ก.1.1) บคคลผเปนแบบอยางทด คอ ผประสบความสาเรจในสาขาอาชพของตน ก.1.2) บคคลทเปนผราย คอ ผตองหาในคดทเปนขาว หรอผรายในเหตการณจรงนนๆ เมอเปนเรองราวทตองเกยวของกบบคคลทมชวตอยจรง จงตองมความระมด ระวงในการนาเสนอเนอหา เนองจากภาพยนตรเปนสอทตองมการแตงเตมเพอความบนเทง จงอาจมการบดเบอนจน เกดความไมพอใจตอญาตพนองและตวบคคลดงทกลาวมา ดงนน จงตองมการขออนญาตผทเกยวของ หรอปรบแกไขบทใหมความเหมาะสม ยกตวอยางดงตอไปน เรอง พมพวงในป พ.ศ.2554 กรณการขฟองรองจากลกสาวตางมารดาของธรพลผเปนสามคนแรกของพมพวง ดวยขอกลาวหาวาทาใหเสอมเสยชอเสยงจากการสรางเรองทบดเบอนความจรง จงมการเปลยนบท ผรายใหกลายเปนสงนามธรรม เชน อปสรรค ความยากลาบากในชวตของพมพวง โดยผกากบไดแตง เตมบทใหบนเสนทางสความสาเรจของเธอเตมไปดวยขวากหนาม เปนตน “เรองจรงของไทยเราแตะตองอะไรไดไมมาก คอถาจะใหสนกกวานจะมตวละครเยอะ มากในวงการลกทงทสรางปญหาใหกบพมพวง แตเราแตะตองเขาไมไดเพราะเดยวมปญหาการฟองรอง อยางกรณนทลกของสามคนแรกกออกมาขจะฟองวา ไมอนญาตทเอาเรองพอ เขามาทาหนงและจะสรางตวละครใหรายมากกไมได เพราะเดยวมนจะไมใชเรองจรงอกเราจงมองขามตวรายทเปนมนษย แลวใหผรายของเรองนคอความฝนทตองเอาชนะ หรอ ความยากลาบากในชวตทตองผานไปใหได พดงายๆ ใหตวรายเปนอปสรรคทขดขวางการ ขนไปสราชนลกทง” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2541 ภาพยนตรเรองนมนกเลงชอดงอกหลายคนในยคนน แตผกากบเลอกทจะไมนามา สรางเปนตวละครในภาพยนตร เนองจากเขาเหลานนยงมชวตอยและอาจเกดความไมพอใจภายหลง “มตวละครรอบตว แดง ไบเล เตมไปหมดทไมไดใช เชน จอด ฮาวด เกา มาเกง เกาต และมอกหลายคนทไมไดนาเสนอ ดวยเหตผลคอ คนทมชวตอยผมจะไมแตะ เพราะ อาจเปนผลกระทบตอเขาได” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560)

55

เรอง ผจางหนงในปพ.ศ.2550 ภาพยนตรเรองนไดมการเปลยนชอบรษทหนงเร ทไมใหความรวมมอในการใหขอมลระหวางเขยนบท ผกากบและเขยนบทจงไดมการเปลยนเปนชอจาก “แจมจนทรภาพยนตร” มาเปนชอ “บ.เพชรสยาม” แทนเพอปองกนปญหาทอาจจะเกดขนภายหลง “วนทไปรเสรชทบรษทแจมจนทรภาพยนตร ซงเปนบรษททอยในขาว แตเขามทาททไมคอยเปนมตร กเลยคดวาไมยงดกวา จงไมใชชอนน” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560) เรอง นาพ ในปพ.ศ.2527 กอนการเขยนบทผกากบและเขยนบทไดมการตกลงกนกบผประพนธ ซงเปนผทอาจ ไดรบผลกระทบทางจตใจหากนาเหตการณจรงมาสรางภาพยนตร จงไดมการขออนญาตและทาความ เขาใจรวมกนไวอยางชดเจน ตงแตตน ชวยใหการเขยนบทเปนไปอยางราบรน “ผมเขาไปคยกบคณสวรรณผเขยน เขากยนดและใหนยายเรอง พระจนทรสนาเงนทแตงจากเรองราวของชวตลกชายมาใหทาแบบฟรๆ กเทากบวาม Based on ทเปนเรองจรง และมนยายทเขยนจากเรองจรง เพยงแตเปลยนชอนาแพทเปนนารน สวนนาพกใชชอเดม เขาบอกวาเพอจะไดไมตองมาถามตลอดเวลา ซงกเปนเรองด แตอยางไรกตาม กตองไปสมภาษณนองสาวนาพ คณสวรรณและนาแพท เพอจะไดหลายแงมม เพราะตองเกบขอมลใหไดมากทสด” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) ก.2) บคคลทไมมชอเสยง (Unknown Persons) คอ บคคลทอยในเหตการณแตเปนบคคลทไมเปนทรจก ผคนจงจดจาเหตการณไดมากกวา โดยผวจยไดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ก.2.1) บคคลรายลอม คอ ญาตพนองหรอเพอนของคนสาคญในเรอง หรอคนทมสวนรวมในเหตการณทเปนขาว ทสามารถอางองทมาและชอของตวบคคลได ก.2.2) บคคลรวมเหตการณ คอ คนทอยในเหตการณ แตไมปรากฏชอหรอไมมทมาทไป ดวยเหตน ผกากบและผเขยนบทจงมกจะเกบไอเดยจากเหตการณเอาไว แตจะดดแปลงตวละครใหมความนาสนใจมากขน ยกตวอยางเชน เรองเฮยน ในป พ.ศ.2546 ภาพยนตรเรองนมตวละครทเปนสปเหรอผทาพธผาทองศพตายทงกลมดวยมดหมอผลงอาคม ซงโดยแทจรงแลวผทผาทองศพคอหนวยกภยและผาทองศพดวยมดคทเตอร ธรรมดา แต ผกากบและเขยนบทไดปรบใหมรายละเอยดเพอใหตวละครมความนาสนใจมากขน “ผมกไปทวดนน พระกเลาวา ไมมใครกลาผาเพราะกลววาจะเกดอาเพศ ตอนนนทกาลงจะเผาอยแลว แตมใครกไมรเอะใจตะโกนขนมาบอกวา เผาพรอมเดกไมไดนะ ญาตก

56

เลยไมมนใจ หนวยกศพทพามากเลยอาสาผาใหดวยคทเตอร” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 24 กรกฎาคม 2560) เรองผจางหนง ในป พ.ศ.2550 ภาพยนตรเรองนมตวละครคนฉายหนงเร 2 คนทมตวตนอยจรง แตในบทถกปรบให มความตนเตนมากขน ดวยการใหคนหนงตาย และอกคนเสยสตตองกาพระตลอดเวลา ซงในความ เปนจรงหลงเกดเหตการณ ทงคยงคงมชวตอยตามปกต และไมไดมคนไหนเปนบาอยางทนาเสนอใน หนง เพราะความเปนความตายชวยทาใหภาพยนตรนาตดตาม “เราเจอคนฉายหนงมาแลว ซงคนฉายหนงไมไดตาย คนฉายหนงไมไดบา คนฉายหนงแคยายไปอยขอนแกน คนฉายหนงพดวา คนนนผมไปฉายทคาชะโนด มคนจาง มคนด แลวเชาวนรงขนเขากไปทขอนแกน แตคนไมอยากฟงเรองปกต เพราะเหตการณทเปนปกตมกจะไมนาสนใจเทากบเหตการณทมคนตาย” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560) เรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 จากฆาตกรทเปนคนปกต ภาพยนตรเรองนปรบตวละครใหมความผดปกต ทงเปนใบและหหนวก แตมความเกบกด โดยเขยนบทใหมพฤตกรรมทชอบเปดเพลงเฮฟวหนกๆ สะทอนใหผชมเหนความแปลกแยกจากการฟงเพลงผานการสนสะเทอนของลาโพงเพราะหหนวก “ถาเลาเรองตามขาวตรงๆ มนกจะไมสนก เพราะยงไมมใครรจกฆาตกร ฉะนนเราตองใสแรงจงใจเขาไป” (ธญญวารน สขะพสษฐ, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 ผกากบและผเขยนบทมการใชวธรวบบคลกของตวละครหลายๆ นสยใหมารวมอยในตวละครเดยวเพอความสะดวกในการดาเนนเรอง ดวยเหตผลทางภาพยนตรทตองใหมความกระชบ และไมใหมตวละครมากเกนไป เชน นาเอานสยตดเพอน รกเพอนของตวละครทตดทงไปมาใสไวในตวดา เอสโซ ทไปไหนมาไหนตามตดกบ ป ระเบดขวด เปนเงาตามตว ป วาอยางไรเขากวา อยางนน จน มคาพดตดปากของเขาวา “แลวแตป” ซงตวจรงของดาไมไดมบคลกแบบน เปนตน ทงนเพอทาใหตว ละครดมมตและนาจดจามากขน “ใครทลงลกแลวเรองฉกออกเสนหลกเกนไปผมจะไมแตะ แตวาบางอนในแงมมใดมมหนงทนาสนใจ เชน คนนเปนคนรกเพอนมาก กจะขอยมคาแรคเตอรมาใสตวละครอกตวหนงผสมกน ซงอาจจะไมใชนสยจรงๆ ของเขา แตเอามาใสเพอทาใหตวละครมมตมากขน”(นนทรย นมบตร,การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560)

57

“ตวละครมนเยอะมาก แลวเหตการณกกระจดกระจาย ในแงของภาพยนตรมนเลาเรองแบบนนไมได เพราะมนจะเยนเยอ เราจงใชวธเลอก Focus ไปทตวหลกทมชวตทนาสนใจ เชน แดง ไบเลย ดา เอสโซ ป ระเบดขวด สวนบางตวละครกจาเปนตองทง หรอบางทกตองรวบใหอยในตวละครเดยวกนไปเลย หนาทของคนเขยนบทจงเปนเหมอน คนเรยงรอยเรองทงหมดใหเปนเรองเดยวกน อะไรทรงรงตองตดทอน”(วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) เรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 ภาพยนตรเรองนผเขยนบทใชวธการสรางตวละครขนมาใหมเพอใชดาเนนเรองใหเปนชกบสามคนแรกของพมพวงแทนตวบคคลทมตวตนอยจรง เพอหลกเลยงการถกฟองรองจาก บคคลทมชวตอยจรงและญาตพนอง “เรองชวตสวนตวพผงมนกเซนซทฟมากเพราะเปนเรองในครอบครวกเลยตองมการดดแปลงบางเชน ยงคงความขดแยงนนไวแตใหไปอยในตวละครทสรางขนมาใหม เพอใหหนงดาเนนไปไดโดยไมกระทบคนทมชวตอย” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) “เรองทสามารถเอามาเลาเปนหนงไดตองไมกระทบกระทงคนทมตวตนจรง ไมตองบอกวาใครดใครเลว ไมเปนการตแผชวตคนใหสงคมประณาม ไมทาใหใครตอใครเสยหาย ไมเสยงตอการฟองรองทางกฎหมาย และไมทารายจตใจคนทยงมชวตอย”(บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) การเขยนบทจากตานานและเหตการณจรงเปนงานทตองคานงถงผลกระทบทางความ รสกทจะเกดกบผทเกยวของ อยางไรกตาม ผเขยนบทกยงจาเปนตองหาวธทาใหตวละครดกลมกลอม และดมชวตขนมาจรงๆ ภายใตขอจากดดงทกลาวมา ข. ปจจยดานงบประมาณ ( Budget) การเขยนบทเปนขนตอนแรกในการผลตภาพยนตร ดงนน คนเขยนบทจงตองคานงถงทงเรองการสอสารเนอหาดวยภาพ และใหมความเปนไปไดในการถายทาตามงบประมาณทกาหนด ดวยเหตน จงมเกดผลกระทบตอการเขยนบท 2 ดาน คอ ดานภาพ และระยะเวลาในการเขยนบท ดงน ข.1) ดานภาพ (Visaul) คอ การสอสารในภาษาของภาพยนตรคณภาพของวสดอปกรณ ทใชในการถายทามความสาคญตอการถายทอดออกมาเปนภาพ ฉะนน หากมทนสรางทจากด ผเขยนบทจะตองออกแบบเหตการณและการดาเนนเรองใหมความเหมาะสมกบงบประมาณ โดยผวจยไดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

58

ข.1.1) ขนาดของฉาก คอ ความยงใหญอลงการของฉากทใชถายทา และจานวนนกแสดง หรอตวประกอบในฉากนนๆ ข.1.2) เทคนคพเศษดานภาพ คอ การใชอปกรณอนๆ นอกเหนอจากอปกรณถายทาปกตทนามาใชในการสรางภาพใหมความตนตาตนใจ หรอสมจรงยงขน ขนาดของฉากและการสรางภาพพเศษมผลตอการสอสารกบผชม โดยเฉพาะภาพยนตรทมความเรองราวทตองสรางภาพในจนตนาการ มความเหนอจรง มการยอนยคไปสอดต หรอแมกระทงภาพเหตการณปจจบนแตตองการทาใหมความสมจรงมากกวาปกต จงตองเขยนบทใหมความ เหมาะสมระหวางเนอหากบงบประมาณ ยกตวอยางเชน เรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 ในฉากสาคญทเปนจดพลกผนของภาพยนตรเรองน เปนฉากทตวละครหลกเดนขน ศาลาวดแลวเกดภาพซอนในอดตเปนเหตการณผาทองศพขนมา ซงตองใชเทคนคในการถายทาดวย อปกรณพเศษ แตดวยงบประมาณทมจากด จงตองมการลดระยะทางในการเดนของตวละครใหสนลงโดยมความยาวของฉากทสนลงจากประมาณ 50 เมตร เหลอเพยง 10 เมตร “จรงๆ ซนอยางนควรมโปรดคชนทใหญกวานน แตเฉพาะคาเชาอปกรณเทคนคพเศษ Motion Control ทใชถายซนนกแสนบาทแลวกเลยลดลงเหลอแคศาลาวด ทงทอยากเลาเรองตงแตตวเอกเดนเขาประตวด ผานโบสถแลวคอยเดนขนศาลามนจงจะอม และสมบรณแบบกวาน แตเขยนบทอยางทจนตนาการไวไมได เพราะตองเขยนอยในสโคปงานทมนเปนจรง” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 24 กรกฎาคม 2560) เรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 เมอไดทราบตวเลขของงบประมาณทแนนอนตงแตตน จงชวยลดปญหาในการเขยนบท สามารถคานวนคาใชจายลวงหนาไดอยางลงตว เพราะเปนภาพยนตรทประกอบดวยภาพยนตร สน 4 ตอน มผกากบ 4คนทมความถนดในการถายทาแตกตางกน โดยเรมจากตอน ซานตฆา ทตองใชสเปเชยลเอฟเฟคสรางภาพไฟไหมและควนในฉากสวนใหญ และในฉากไฟไหมผบขนาดใหญทตองใชตวประกอบจานวนมาก ตางจากตอนทสอง คกกองปราบ มตวละครนอยและมฉากในหองขงแคบๆ แตกยงมการใชเทคนคภาพพเศษแสดงภาพในฝนของตวละครหลกทถกหลอนประสาท ตอนทสาม ศพแทงกนา ทมฉากผหลายฉากทตองใชเอฟเฟคใหมความเขยาขวญ และตอนสดทาย ผมานรด เนนไปทเทคนคพเศษการเมคอพตวละครทตองมเลอดตกยางออก มการสรางแผลจาลอง จะเหนวาแตละตอนลวนมเทคนคพเศษดานภาพ เพราะตองการใหผชมมความตนเตนอยตลอดเวลา จงตองประเมนคาใชจายและจดการตามงบประมาณใหตอบโจทยมากทสด “ถาเขยนบทไปแลววาเรองนตองใชงบ 20 ลาน แตกลบไดรบงบจรงมา 3ลาน มนกทาไมไดเพราะจะถายดวยวธไหน ใชเทคนคอะไร เลาเรองอยางไร โลเคชนอยางไร กตองร

59

งบกอนเชน เรองตายโหงนมทนสราง 9 ลาน และแบงออกเปน 4 เรอง เรากจะรวาควรมแอคชน มระเบด มเอฟเฟคอยางไร ดงนน เรองงบประมาณมผลแนนอน คนเขยนบทและผกากบจงควรรงบกอน” (ธญญวารน สขะพสษฐ, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) เรอง พมพวงในป พ.ศ.2554 ในชวงเรมตนภาพยนตรเรองนประสบปญหาจากงบประมาณทไมเปนไปตามคาด ทาใหเกดผลกระทบโดยตรงตอการออกแบบเรอง จงแกปญหาดวยการหาทนเพมเตมจากแหลงทนอนๆ มาสนบสนนในระหวางทกาลงเขยนบท ถงอยางไรกด ผเขยนบทกเลอกทจะเขยนบทใหมการสอสารเนอหาใหออกมาสมบรณทสด แลวจงไปแกปญหาโดยอาศยมมกลองชวยในขนตอนการถายทา “เขาใหงบมานอยเรากบอกวาราคานทาไมได เพราะมทงเรองลขสทธเพลงทตองจาย คาทาดนตรใหม และตองทาฉากใหยอนยค จงไมสามารถทาได แตเขา (นายทน) กยนยนวา ใหไดแคน จงไปหาสปอนเซอรมาเพมจนมากพอถงจะทาไดเพราะตองมคา Set-Up เยอะ” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) “ระหวางเขยนบทกจะรมาเรอยๆ วามงบเทาไหร หาสปอนเซอรเพมมาไดอกเทาไหร กพยายามทาใหดทสด เชน ฉากคอนเสรตทกรวางบมไมเทาไหร แตเราตองพยายามเขยน หรอสอสารออกมาใหดทสด และพออด (บณฑต ทองด) ผกากบกพยายามจะทาใหไดใกลเคยงทสด คนเขยนบทกตองเขยนใหสมบรณทสดไวกอน ซงแนนอนวา ถามงบกคงจะสรางโลกดนตรขนมาใหมเลย แตเมอไมมงบกตองไปแกปญหาในขนตอนการถายทา โดยใชมมกลองชวย” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน2560) เรอง 2499อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และ นางนาก ในป พ.ศ.2542 ผกากบและผเขยนบทจะพยายามไมสรางฉากใหมากเกนความจาเปนเพราะเขาใจถง งบประมาณของหนงไทยทมกจะมไมสงนก และใชการพจารณาปรบฉากภายหลงจากเขยนบท เพราะ ผกากบเชอวาควรจะเขยนบทใหมการสอสารถงสงทตองการออกมาใหดทสดไวกอน แลวจงปรบลด ขนาดลงในขนตอนการถายทา และยงคงความหมายทเปนหวใจของเรองไวในราคาทประหยดลง โดย เฉพาะในฉากทมขนาดใหญตองตความจากบทวาตองการสอสารอะไร แลวจงเลอก ใชวธสอสารทเสยคาใชจายใหนอยทสด เชน ฉากตกนในสนามฟตบอลทมตวประกอบเตมสนาม ปรบใหเหลอแคตกนในซอยแคบๆ ใชตวประกอบแคฝงละ 5-6 คน หรอฉากสงครามกเลาเรองตอนทสงครามจบแลว จะไดไมตองมฉากยงปนและระเบด เปนตน “พยายามเขยนใหดทสดไวกอน แตในใจคนทาหนงไทยกจะรอยแลววางบประมาณหนงไทยมนไมไดเยอะ ฉากใหญๆ จงอาจมไมมาก มไดประมาณฉากหนงตอหนงเรอง ก

60

คยกน ถกกนในทมวาเราจะเอาฉากไหนไวฉากไหนจาเปนตองเลา อยางเชนในเรองนางนาก ฉากสงครามตอนเรมเรองกจาเปน เพราะวาตองเลาวาไอมากไปรบแลวบาดเจบ แตกเลอกเลาตอนรบเสรจแลว ตอนสงครามผานไปแลวจะไดไมตองมปนกบระเบด แลวมนกไมจาเปนกบเรอง ทาไปกเสยเงนเปลา เรากทาเทาทงบจะอานวยใหสมจรง และนนคอหวใจของหนงไทย” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) “เขยนใหดทสดไวกอนวาตองการสอสารอะไร ทาใหสมบรณแลวเราคอยมาลดในตอนทาโปรดคชน ในเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง จากในหนงสอมนมฉากทในเรองจรง เปนการแขงกฬา 4 เฟองทองของเหลาชางกลทสนามศภชลาศย แลววนนนเปนวนทแดงกบ ปแตกหกกนในระหวางเตะบอลกมการตกนแหลก ในบทกเขยนตามน แตพอมาคดถงคนรวมฉากจานวนมาก ทงเตะบอล ทงตกน วธการทางานของผกากบคอตความออกจากฉาก วาความตองการของฉากนนคออะไร ซงความตองการของฉากนนคอ ความแตกหกของป กบแดง เลยเปลยนฉากมาอยในซอยแคบๆ ซอยเดยว ตกนขางละ 5-6 คนกพอแลว ตารวจมาจบตอนหลงไดซนสวยๆ ถายกลางคน ดงนน จากบทจนมาเปนหนงจรงๆ มนมาจากการตความของผกากบอกทวาความตองการของฉากนจรงๆ หวใจมนคออะไร ถามนตองการเทานกทาเทานกได ไดผลเทากนแตจายเงนนอยกวา” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) จากตวอยางทกลาวมาขางตนพอจะสรปไดวา คนเขยนบทควรจะคานงถงความหมายทตองการ จะสอสารใหออกมาสมบรณทสดไวกอนเพอใชเปนหลกในการเลาเรอง และผกากบกมหนาทในการตความใหเหมาะสมกบงบประมาณในขนตอนการถายทาตอไป ข.2) ระยะเวลาในการเขยนบท (Deadline) คอ การเขยนบทตองมกาหนดเสรจสนท เหมาะสมกบงบประมาณทไดรบ กลาวคอ การเขยนบทเปนขนตอนทมคาใชจายและตองใชเวลามาก ตงแตเรมคนควาหาขอมล (Research) จงควรมการคานงถงระยะเวลาไวดวย ซงผวจยไดแบงผลกระทบตอการเขยนบทไว 2 ชวง คอ ข.2.1) ชวงหาขอมล คอ ชวงเวลาทใชในการศกษาหาขอมลของเรองทจะนามาเขยนบท ข.2.2) ชวงเขยนบท คอ ชวงทลงมอเขยนบท ตงแตสรางตวละคร วางโครงเรอง ออกแบบการดาเนนเรอง ใสรายละเอยดจนกระทงเปนบททใชในการถายทาดวยเหตทบทภาพยนตรทดดแปลงจากตานานและเหตการณจรง ตองมขอมลทใชอางองเปนบนทกเอกสารคาบอกเลาหรอจากสอตางๆ มากมายจากหลายสถานท ดงนน ตองใชเวลาในการรวบรวมหลกฐานอางองในการเขยนบทอยนานพอสมควร ยกตวอยางเชน

61

เรอง พมพวงในป พ.ศ.2554 ภาพยนตรเรองนผกากบและผเขยนบทมความละเอยดในการสบคนอยางมาก เพราะ ในวงการลกทงมผเกยวของกบ พมพวง มากมาย ทงในรปแบบบคคลและเอกสารหลกฐานการบนทก ภาพและเสยงในสอตางๆ จงตองมการเกบขอมลจากคนรอบตวเพอหาตวตนของพมพวงผานคาบอก เลาของผใกลชด และศกษาถงผลงานเพลงทสวนใหญแตงมาจากเรองราวชวตของเธอ รวมไปถงการ แสดงคอนเสรตในสมยนนทมเอกลกษณเฉพาะตวและเปนทจดจาของผชมสวนใหญ “การหาขอมลสาคญมาก เพราะตองหาคาแรคเตอรของตวจรงใหเจอ และคนใกลชดจะบอกถงตวตนของเขา ตงแตครสอนเตน ครไวพจน ครมนต เมองเหนอ คณเจนภพ พอ แม นองสาว และสาม บคคลทอยรวมในเหตการณสาคญ สมภาษณทงหมดเพอนาขอมลมาเขยนบทนอกจากนน ยงดบนทกการแสดงสดตางๆ ทงทโลกดนตร โรงแรมดสตธานเจดส คอนเสรต และเอาเพลงเขามาฟง 30 - 40 เพลงดงทกสมยเพอทจะรจกตวตน เหนเสอผาวาชอบแตงตวแบบไหน รวมทงคนในวงดนตร และรายละเอยดของฉากหลงเวท รถยนตทใช และบานแบบไหนทเขาอย” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) เรอง 2499 อนธพาล ครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และ นางนาก ในปพ.ศ.2542 ภาพยนตรทงสองเรองนใหความสาคญกบการหาขอมลเปนอยางมาก นอกเหนอจาก ตวละครแลวยงมการใหความสาคญกบบรบทสงคมในสมยนน ทตองการใหมความใกลเคยงความจรง ทสด เพราะเปนภาพยนตรทอางองเหตการณเกาแกทผานมาในอดตหลายป ขอมลจงมความกระจด กระจาย ตองใชเวลาในการคนควาขอมลคอนขางนาน เชน เรองการใชชวตในของผคนในอดต สภาพสงแวดลอม ประเพณ วฒนธรรม จนบางครงทาใหเกดปญหาขอมลลน ผกากบและผเขยนบทตองคดเลอกใชขอมลทเหมาะสมในการเลาเรองทสด ไมควรใสเนอหาลงไปในภาพยนตร ทงหมด เพราะบางขอมลทเปนเพยงหลกฐานอางองทวไปไมนาตนเตน หากใสลงไปในหนงอาจจะทาใหการดาเนนเรองอดชาและสรางความนาเบอใหกบผชม “การรเสรชเปนอะไรท Realistic คอ ผมชอบทาหนง Realistic ฉะนน สวนใหญกจะเอาขอมลสวนใหญจากทเปนอยจรงๆ รเสรชแมกระทงการเมอง เศรษฐกจ สงคม อะไรกแลวแตทเกยวของในชวงเวลานน มการเปลยนแปลงการปกครอง มรฐประหาร บรบทตางๆ เหลานสามารถเอามาใชในภาพยนตรไดทงหมด เพราะจะทาใหหนงมความสมจรงและเรองมความแขงแรงมทมาทไป” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) “รเสรชจะมเยอะมาก บางทมนไมเกยวกบเรองเลย อยางเชนเรอง นางนาก จะเกยวกบวถชวต วฒนธรรมการกนอาหาร วธมดตราสง หรอการปลกเรอนไมโบราณ เครองผก

62

เรอนไทยทคณเอก เอยมชน หาขอมลมาเพอสรางฉากตางๆ ในเรอง ซงคนออกแบบงานสรางจาเปนตองศกษา แตวาในหนาทคนเขยนบท รเสรชมนมไวใหรเฉยๆ ไมควรนาไปยดใสในบททงหมด อยาไปหลงกบรเสรชแลวยดใสลงไปในบทโดยไมมความจาเปนตอการเลาเรอง และลนจนทวมคนด เพยงแตควรรไวเพอใหเขาใจบรบทในสงคมของชวงเวลาในยคนนๆ แลวเลอกเฉพาะทจาเปนตอการเลาเรองจรงๆ ไมตองไปเสยดาย (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) เมอผเกยวของในเหตการณใหขอมลทไมตรงกน ผกากบและผเขยนบทตองมการ ตดสนใจทเดดขาด ในการเลอกหลกฐานทอางองจากสอใดสอหนงเปนหลก ในกรณของเรอง 2499 อนธพาลเครองเมอง ใชการกลบไปยดเนอหาจากหนงสอเรอง เสนทางมาเฟย เปนเสนเรองหลก แลว จงสรางเรองราวแตงเตม “ตอนแรกสดยดจากหนงสอเปนหลก พอมารทหลงวาไมใชความจรงทงหมด กถอเปนนยายประเภทหนงทมตวละครสรางขนใหมเขาไปอยในเรองจรง และพอลงไปหาขอมลเพมกเรมเหนหลายอยางทไมตรงกบเรองทเลา เชน ไปตรอกไบเลยตรงคกเกา พอถามคนแถวนนเขากพดไปคนละทศละทาง จงไมรอะไรจรงทสด เลยตองยดหนงสอเปนหลก” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) เรอง ผจางหนง ในปพ.ศ.2550 ภาพยนตรเรองนเปนกรณของขอมลทเปนเรองทเลาตอกนมา ทาใหเกดภาวะสบสน หากเกดปญหาเชนนควรกลบไปยดกบเอกสารทมการบนทกไว หรอเรองตนฉบบ ตวอยางเชน ในชวง หาขอมลแลวพบแหลงขอมลมความสบสน ใหขอมลทไมตรงกน ไมมความนาเชอถอ หรอไมนาสนใจ ควรเกบไวเพยงแคเนอหาทเปนประเดนหลกทคนจาได แลวสรางเรองขนมาเพมเตม ไมจาเปนตองใช ขอมลเรองจรงทงหมด “หากผใหขอมลไมมความนาเชอถอกตองหยดตรงนน เพราะมนกาลงจะทาลายความเชอทคนทงประเทศเชออยางทลงในหนงสอพมพ จงตองยดไวเปนแกนใหเปนไปตามน แลวมงไปทการสรางเนอหาเพอความบนเทง ซงทเขยนวา Based on True Event แปลวา มาจากฐานของความจรง ไมใชเรองจรงทงหมด” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560) เรอง นาพ ในปพ.ศ.2527 ภาพยนตรเรองนมการหาขอมลเชงลกเพอสรางเหตการณทสมเหตสมผลในระหวางเขยนบทจงมการรเสรชควบคไปดวย ซงหากเปนกรณทผกากบลงมอเขยนบทเองจะชวยใหการทางาน มความคลองตวและควบคมเวลาไดงาย โดยเรองนผกากบไดแฝงตวเขาไปทาการศกษาพฤตกรรมของ วยรนทตดยาเสพตดอยางใกลชดทาใหการเขยนบทมความสมจรงและใชเวลาไมนาน

63

“ในกรณนาพมประเดนแลว เรามเรองยอ จงไมตองทาทรทเมนเรากเขาใจได กเรมทา Scenario เพยง 10 หนา แลวจะรวาจะขาดตกบกพรองตรงไหน จงเรมเหนวายงไมรจกแกงวยรนสมยนนดพอ เรากจะเรมรเสรชตวละครทเปนเพอนของนาพวาควรจะเปนแบบไหน เพราะวาเขาเหลานนมาจากอกสงคม และอกอยางคอเรายงไมรจกยาเสพตดอยางเฮโรอนดพอ จงตองไปขอทดลองโดยใหเพอนทเปนหมอคอยดอย แคหนเดยวกทาใหเขาใจ เพอใหเขยนบทออกมาไดอยางลกซง เพราะเรองนมนเขยนลงลกไปถงจตใจของ นาพ เรากตองเหนภาพประมาณหนง แลวกลองไปเขากวนสะพานดา ซงเปนสถานทมวสมของคนเสพยากนอยจรงๆ กไปนงสงเกตการณ ลองคยกอนจะแยกมาใหหมอฉดเฮโรอนทนงกรสกกระจางเลยวานาพรสกอยางไร จงไดเรมเขยนบทจากซนารโอมาเปนบทถายทา โดยใชเวลาเพยงแค 5 อาทตย ซงการเขยน Scenario ประมาณ 10 หนากอน มนจะชวยคมใหเราไมหลดประเดน แลวจงขยายเปนบทถายทาเปน 120 หนา โดยเฉลยวา 1 หนาตอ 1 นาท”(ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) เรอง พมพวง ในปพ.ศ.2554 ภาพยนตรเรองนมกาหนดระยะเวลาในการหาขอมลทชดเจน เพอการควบคมคาใชจายไมใหเกนงบประมาณ โดยชวงหาขอมลไปจนถงเขยนบทภาพยนตรเสรจหนงเรองมระยะเวลาอยทประมาณ 4-6 เดอน ซงไมใชระยะเวลาทตายตว ทงนขนอยกบความสมบรณของเนอหาและควรคานงถงคณภาพของผลงาน เพราะการเขยนบทเปนขนตอนทตองมความละเมยดละไม แตถงกระนนกตาม ตองคานงถงการทางานในขนตอนอนๆ ตอไปทตองใชเวลาเชนกน และกระแสความสนใจของผชมตอเรองนนๆ ทอาจจะตกลงเรอยๆ อกดวย ดงนน จงไมควรใชเวลาเขยนบทใหนานจนเกนไป “สวนใหญคนเขยนบทจะหาภาวะปลอดโปรงแลวจงเขยนไดวนละ 2-3 ซน ไดไตรตรองลองผดลองถกหาขอมลรเชค แกไขและใสความละเมยด ถาใหแค 3 เดอนอาจนอย เกนไป ภาพยนตร 1 เรองม 60 ถง 90 ซนโดยเฉลย ดงนน ใชเวลา 6 เดอนกาลงดถานานกวานนอาจมผลตองบประมาณ เพราะหนงหนงเรองโดยปกตทางานกนปครงหรอสองป ทงกระบวนการถายทา ตดตอ ทาส ทาเสยง และทสาคญไอเดยบางอยางเมอปลอยไวนาน อาจจะไมนาสนใจหรอตกกระแสไปแลว” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) ระยะเวลาในการหาขอมลและเขยนบทมผลตอความสดใหมของบทภาพยนตร กลาวคอ ถาเปนขอมลทยงไมคอยมใครทราบ หรอเปนเรองราวทกาลงเปนทสนใจ การบรหารเวลาในการเขยนบทจงเปนสงสาคญ เพราะหากใชเวลานานจนเกนไปอาจทาใหคนลมและเกดผลเสยตอระบบธรกจ

64

4.2 การวางโครงสรางเรอง (Story Structuring) ขนตอนนอาจจะทาควบคไปพรอมกบชวงหาขอมลโดยม3 ขนตอนคอ1) กาหนดประเดนและแนวคดหลก (Set The Concept) 2) กาหนดตวละครหลกและเปาหมาย (Set The Protagonist Goal) และ 3) กาหนดปญหาและความขดแยงหลก (Set The Conflict) มรายละเอยดดงน 4.2.1 กาหนดประเดนและแนวคดหลก (Set The Concept) คอ สาระหรอสงทตองการจะสอสารกบคนด หรอทเปนแกนของเรอง (Theme) เพอใชเปนหลกในการออกแบบการเลาเรองใหมประเดนทชดเจนไมสบสน ในรปแบบคาจากดความสนๆ ยกตวอยางเชน เรองนาพ ในปพ.ศ.2527 ตองการสอสารวา “ชวงวยรนเปนชวงทตองการคนทเขาใจ” เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในปพ.ศ.2540 ตองการสอสารวา “เสนทางนกเลงไมเคยสงบสข” และเรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 ตองการสอสารวา “ผทประสบความสาเรจตองไมยอมแพตออปสรรค” เปนตนซงจะแบงแนวคดออกได 4 ประเภท คอ ก.เพอสรางแรงบนดาลใจ เชน เปนเปนเรองบคคลทมความอดทนพยายาม ตอสฝาฟน ข.เพอเปนอทาหรณสอนใจใหขอคด เชน เรองความผดพลาดของบคลคล ค.เพอบนทกไวเปนประวตศาสตร เชน เหตการณทมความสาคญ บนทกไวเปนความร ง.เพอตความใหมเชงสรางสรรคเชน ใชเรองเดมมาตอยอดเพอใหเกดเนอหาใหมๆ สวนประเดนตงตนเรองจะมความเปนนามธรรมทมความเปนสากล เชน ความสญเสย ความรนแรง ความรก ความตาย ความสาเรจ ประเดนเหลานจะถกนามาใช เปนกรอบ ในการนาเสนอเรองเลาหรอเหตการณจรง ไมวาจะใชเปนตวอยาง อทาหรณ แสดงสาเหต หรอขยายความนาไปสการใหขอคดและสอสารความหมายทผกากบตองการ ตารางท 4.2: สรปแนวคดการวางโครงเรองของภาพยนตรทง 7 เรอง

ชอเรอง ประเดน สรปขอคด

นาพ ความสญเสย วยรนตองการการเอาใจใส

2499อนธพาลครองเมอง ความรนแรง บนเสนทางนกเลงไมเคยสงบ นางนาก ความรกของผสาว รกมากกเปนทกข

เฮยน ความรกของแม ผดหรอถกแมกรกลกเสมอ

ผจางหนง ความรกหงหวง / ความลลบ ความรกควรมระยะหาง ตายโหง ความตาย อยาประมาท

พมพวง ความสาเรจ /ความมงมน ไมมอะไรไดมางายๆ

65

4.2.2 การกาหนดตวละครหลกและเปาหมาย (Set The Protagonist Goal) คอ การสรางตวละครทใชดาเนนเรองใหผชมจดจาไดและตดตามการแกปญหาเผชญหนากบเหตการณตางๆไปส เปาหมายทงน ตองตอบสนองแนวคดหลกการสรางตวละครหลกแบงออกเปนได 3 ประเภทดงน ก. ถอดแบบจากบคคลทเปนตนฉบบโดยสวนใหญมกจะเปนภาพยนตรชวประวตทเปนบคคลทคนทวไปรจกกนเปนอยางด มชอเสยงเปนทยอมรบในคนหมมาก เชน พมพวง ทมรปลกษณถอดแบบมาจากตวจรงและมเปาหมายคอการเปนราชนลกทงหรอแมแตนางนากทผสรางพยายามหาขอมลมายนยนเพอใหมความสมจรงของรปลกษณทสดวาตองม ผมสน และผวคลาเปนตน ข. ดดแปลงจากบคคลทเปนตนฉบบใชในกรณทเปนบคคลทไมมชอเสยง หรอมบคลกทไมโดดเดนจงตองตกแตงเพมเตมใหมความนาสนใจดงดดมากขน เชน นาพ ทเปนเพยงนกเรยนวยรนทวไปดธรรมดา สวนเปาหมายไดดดแปลงเพมเตมตามมมมองของผสรางใหแสดงถงความตองการ คนเขาใจอยางชดเจนมากขนและ แดง ไบเล ทผกากบตองการใหมความคลายคลงกบ เจมส ดน ดาราขวญใจวยรนในยคนนและเปนนกเลงทมเปาหมายวาตองการทาสงทถกตอง ค. สรางสรรคขนใหมมกจะเปนกรณทเปนเหตการณทมชอเสยงมากกวาตวบคคล จงออกแบบตวละครใหเปนสวนประกอบในการดาเนนเรอง เชน ผจางหนง และ ตายโหงทนาเรองมาจากขาวหนงสอพมพ แลวสรางตวละครเขามาประกอบเหตการณ โดยตวละครแตละตวจะมความตองการทสรางขนมาใหมทงหมด เพราะผรวมเหตการณเปนคนไมมชอเสยงและไมนาสนใจเทาทควร ตวละครหลกจะตองมรายละเอยดเบองหลงของชวตเพอเปนทมาทไปของการแสดงออก ซง ผเขยนบทตองหาขอมลหรอสรางขนมาเพอสะทอนภาพลกษณทชดเจนขน ผวจยไดวเคราะหตวละครหลกจากภาพยนตรทอยในกรณศกษาทง 7 เรอง ไวดงน นาพ ตวละครหลกเรอง นาพ จากเหตการณจรงในเนอหาหนงสอ เรองของนาพ และ พระจนทรสนาเงน เปนชวงเวลาท นาพมอายประมาณ 17-18 ป บคลกของตวจรงเปนคนเงยบ ชางคด ชางเขยน ชอบออกนอกกรอบ ตามนสยวยรนชายทดอเงยบ จนตดยาและเรมมความลบ เรมพดโกหก เมอนามาสรางเปนภาพยนตร ผกากบตองการสะทอนใหเหนถงปญหาและทาความเขาใจเดกวยรนทเปนตนเหตของการตดยาแลว นาไปสการแสดงออกถงความตองการคนเขาใจ “ลกษณะนสยของวยรนทตดยาคอการโกหก ซงเมอเราทาจากมมของนาพ กตองทาใหคน Sympathize แสดงใหคนเขาใจเหนอกเหนใจเขา” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560)

66

ภาพท 4.8: นาพตวจรง (ซาย) อาพล ลาพน ผรบบทนาพ (ขวา)

ทมา: “แมและลก”ใน“เรองของนาพ”และพระจนทรสนาเงน“สวรรณสคนธา”. (2553). สบคนจาก http://oknation.nationtv.tv/blog/nn1234/2010/08/12/entry-1. ภาพยนตรเรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 รบบทโดย อาพล ลาพน ทในขณะนนมอาย 21 ป ซงมากกวา นาพตวจรงเลกนอย จงทาใหดมความเปนหนมมากกวา และมรปลกษณทหลอขนชวนใหนาตดตาม แดง ไบเล ตวละครหลกเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง แดง ไบเล มชอจรงวา บญชา สสกใส มอายประมาณ 16-17 ปในชวงเวลานนตามทระบใน หนงสอเรอง เสนทางมาเฟย ทเปนขอมลหลกของภาพยนตรเรองน ซงในหนงสอมเพยงรายละเอยด ของวรกรรมตางๆ ของนกเลงยคนน และกรณของตวละคร แดง ไบเล ในหนงสอระบขอมลตวละครไว เพยงวาเปนลกของโสเภณแตไมมเบองลกกวานน ยงขาดทมาทไปทจะใชเปนเหตผลใหเกดความรสก นกคดของตวละคร ผกากบและผเขยนบทจงจาเปนตองสรางสรรคขนมาเพอเสรมใหตวละครมความ สมเหตสมผลในการพดและการแสดงออกมากขน “สงสาคญคอสงทไมร ทรเสรชไมเจอ เชน แดง ไบเล มแมเปนใคร ทามาหากนอะไรเทาทมขอมลวาแมเปนผหญงขายตวอยในซอง แตเทานนมนยงไมพอ สงทตองทาซงสาคญมากในการเขยนบทคอ ตองปแบลคกราวดตวละครตอไปวา เรยนอะไรมา บานอยไหน พอทาอะไร แลวหายไปไหน เพราะเวลาเราเขยนบทจะใหตวละครนนแสดงออกตอเหตการณตางๆ อยางไร พดอยางไร เปนคน

67

อยางไร มความรแคไหน มนสาคญมาก ดงนนถารเสรชไมเจอ กตองสรางขนมา” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) เมอ แดง ไบเล ถกดดแปลงมาเปนตวละครหลกในภาพยนตร โดยจะมมตของความผกพน ของเขากบแมทเดนชดมากขน ทาให แดง ไบเล ดเปนนกเลงทมความออนโยน รกเพอน มเหตผล ม นาใจ ไมเอาเปรยบใคร ทอาจจะขดแยงกบลกษณะทวไปของคนทเปนอนธพาล และมเปาหมายทจะเปนนกเลงทมคณธรรม “ผมเชอวาถงแมเมอคนคณจะไปยงคนมา ตนเชามามนกอาจใสบาตรได ถามองถงความเปนคนเปนเรองปกต ถงเขาจะเปนโจรเขากกราบแม เขากรกแมได” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ภาพท 4.9: แดง ไบเล ตวจรง (ซาย) เจษฎาภรณ ผลด ผรบบท แดง ไบเล (ขวา)

ทมา: ทรงผมตกทรงผมชายแบบเทๆทหนมตองเคยผานหวกนมาแลว. (2557). สบคนจาก https://men.mthai.com/men-hair-style/48327.html. แดง ไบเล รบบทโดย เจษฎาภรณ ผลด ซงมบคลคหนาตาทใกลเคยงกบตวจรง และถก เสรมแฟชนการแตงตวทาทรงผมตามสมยนยม ทาใหดดมเสนหนาหลงใหลมากขน แมนาค ตวละครหลกเรอง นางนาก แมนาคเปนตวละครทเลาตอกนมา โดยสวนมากมกจะมผมยาว ซงในนางนาก ในป พ.ศ.2542 ไดใชเสนเรองแมนากพระโขนงเชนเดมทตองการอยกนกบผวแมตวจะตายไปแลว แตตความใหมโดยยดหลกความสมจรงวา ยคสมยนนมหลกฐานอางองวาอยางไรกเทยบเคยงตามนน เปนเหตใหนางนากมผมสนและเปลยนตวสะกด นาค จาก ค.ควาย เปน นาก ก.ไก และผวสเขมตาม ลกษณะของหญงไทยสามญในยคโบราณ และมการใสรายละเอยดสวนบคคลใหเปนตวละครทมทมาทไป

68

เพอใหเปนตวละครทดมชวตสมบรณยงขน ถงแมเปนสงทไมไดปรากฏในภาพยนตรโดยตรง แตชวยสรางพฤตกรรมตวละครใหสมเหตสมผลนาเชอถอ “ผมเขยนขนมาเองวา นางนากมพอเปนผใหญบาน เปนลกคนเดยว แมตาย ฉะนน พอเลยเลยงลกมาแบบสปอย (Spoil) เดกคนนจงอยากไดอะไรตองเอาใหไดสวนไอมาก เปนเดกกาพราอยวด หลวงตาเปนคนเลยงด ฉะนน ในเวลาหลวงตาพดอะไรมนจะฟง มนมเหตผลของมนอย การเขยนแบลคกราวดตวละครจงสาคญมาก โดยเฉพาะอยางยงตวละครหลกตองม” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ภาพท 4.10: แมนาคในภาพยนตรยคเกา (ซาย) ทราย เจรญประ ผรบบท นางนาก (ขวา)

ทมา: ทาไมแมนากถงยงหลอกไดหลอกดและมผวชออะไรกนแน. (2559). สบคนจาก https://www.matichon.co.th/news/127156. แมนากทรบบทโดย ทราย เจรญประ ดมความสมจรงใกลเคยงความเปนมนษยมากกวาใน อดตทเนนภาพลกษณใหมความนากลว เพราะผกากบตองการนาเสนอในเรองราวของผหญงคนหนง ทไมสมหวงในความรก โดยใชเรองราวของแมนาคในอดตเปนเครองมอในการสอสารกบผชม ปอรวย ตวละครหลกเรอง เฮยน เนองจากเปนภาพยนตรทดดแปลงจากขาวทตวบคคลในเหตการณไมเปนทรจก จงจาเปน ตองสรางตวละครขนมา คอ ปอรวย เพอดาเนนเรองและเปนตวแทนของสาวสมยใหมหวกาวหนาทกาลงตงทองและมปญหายาเสพตดจนเกดภาพ หลอนเหนผ ทาใหเหตการณมความเขมขนและดาเนนเรองไดนาตดตามมากขน โดยสรางเปาหมายใหตวละครหลกไดเรยนรการเปนแมทด

69

“เราใชเรองยาเสพตดมาเปนตวเชอมกบเรองผ ตวละครเปนสาวผบเปดตวมาเปรยวเลยพอบอกวาเจอผกไมมใครเชอ เพราะคนเลนยาจะไมมนาเชอถอ มนถกดไซนมาใหพวพนอย กบเรองดารคไซดสามารถดงอนตรายเขาหาตวไดเสมอ แลวพอเปนคนโมเดรนกบเรองลลบมนขดกนเลยดนาสนก” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 24 กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.11: ทราย เจรญประ (ขวา) ผรบบท ปอรวย

ทมา: เฮยน (The Mother). (2546). สบคนจาก http://www.oocities.org/icsine/ credits_movie.html. ปอรวย เปนตวละครทสรางขนมาใหมจงสามารถใสรายละเอยดตางๆ ทชวยในการดาเนน เรองไดอยางอสระ ซงในเรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 มการสรางตวละครใหมขนมาอกหลายตว ชวยใหดมสสน จากความสมพนธของตวละครทหลากหลายเกดเปนเรองราวทนาตดตามชม หมอยทธ ตวละครหลกเรอง ผจางหนง หมอยทธ เปนตวละครหลกเปนตวละครทสรางขนมาเพอเปนตวแทนในการพสจนหาความ จรงของเหตการณผจางหนง เปนการทาทายความลลบดวยสมมตฐานทางวทยาศาสตร โดยการสราง ตวละครนเกดจากผกากบทไมเชอเรองผ แตตองการตงคาถามวาถาเปนเรองจรงตองสามารถอธบาย ได จงใชตวละครเปนหมอเพราะเปนอาชพทมภาพลกษณของความเปนวทยาศาสตร และมความคดทเปนหลกการ “ผมวาผมนไมมจรง แตวาถาไปอยทมดกจะมภาวะระแวงไมใชไมกลว แตถามวาผมจรงไหมกยงไมคอยแนใจจงใหตวละครทชอหมอยทธจะมทศนคตแบบน คอมคาแรคเตอรทไมเชอวาผมจรงเอา

70

ตวละครมาสะทอนความคดตวเองวา คดอยางไรกบผจางหนง” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.12: อชตะ ปราโมช ณ อยทธยา ผรบบท หมอยทธ

ทมา: ภาพจาก ผจางหนง. (2550). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/ m/4857/picture. การสรางตวละครในภาพยนตรเรองน เบองตนอาจเหมอนเปนการใชความเปนเหตเปนผล เพอมาใชหกลางความลลบ แตแทจรงแลวผกากบและเขยนบทตองการใหตวละครนาคนดไปประสบ กบความจรงทวา บางสงบางอยางกควรปลอยไวอยาเขาไปยง โดยใชตวละครทมระบบความคดเปน วทยาศาสตร มาแสดงใหเหนวาผมภาพลกษณทนาเชอถอ ไมไดยนยนวาจะเปนผถกตอง หรอจะทาให ไดผลลพททดเสมอไป เพราะวาการใชชวตทใชแตความเปนเหตเปนผลจนเกนไปนนกลบยงทาใหผท อยรอบขางเกดความอดอด และนาไปสความลมเหลวไดอยางไมคาดคด อารม กอง นวล ดาว 4 ตวละครหลกเรอง ตายโหง ภาพยนตรเรองนมหลายตวละครในการเลาเรอง โดยแบงเปน 4 ตวหลกตาม 4 เหตการณ จากพาดหวขาวทนามาดดแปลงรวมในเรองเดยวกน ตวละครสวนใหญจงเปนตวละครทสรางขนมา ใหม ซงทง 4 ตวละครนตางถกออกแบบมาใหเปนคนธรรมดาทเหนทวไปในสงคม ไดแก 1) หนมสาว วยทางานทรกกนมากแตตองมาเสยชวตกอนวยอนควรในคนฉลองปใหม 2) หนมผตองหาทมาผกคอ ตายในหองขงทมผคอยหลอกหลอนใหสานกผด 3) สาวโรงงานทเรยกรองใหเจาของหอพกตรวจสอบ คณภาพของนาประปาโดยหารไมวามศพแชอย และ 4) โสเภณแกจอมลกเลกขโมยนอยทตองมาให บรการในมานรดทเคยมการฆาตกรรม ซงจะเหนไดวาตวละครเหลานไมใชบคคลพเศษ และมหนาท

71

เปนเพยงตวดาเนนเรองเพอขบเนนเหตการณ อนเปนเรองทคนดรจกดจากขาวดงใหมความนาสนใจ มากขน โดยใชแนวคดหลกเปนจดรวมเดยวกนวาทกคนตายไดทกเมอ ใหผกากบของทง 4 ตอนไดนา เสนอสอดแทรกรายละเอยดทตองการสอสารสผชมตามแบบฉบบของตนเอง “ตอนศพแทงคนาในตายโหง ไมไดมองวาฆาตกรผด จะเหนวามนมมตวาฆาตกรกถกทาใหเปนใบ มนถกกดดนจากทางอน และตวผเองมนกไมไดบอกวา ใครผดใครถก 100%พชอบเลาเรองคนตวเลกๆ ในสงคม ในตอนศพแทงคนา ตวละครทกตวอยในอพารตเมนตทดแยๆ จนๆ ทมนดเปนคนตวเลกตวนอยมาก สาวโรงงาน เดกแวน คายาเสพตด โสเภณซงสภาพสงคมตางหากทเปนตวฟอรส (Force)ใหคนเหลานตองทาผดทาไมด กเลยเลอกStory ทสามารถเลาใหคนดไดเหนสะทอนปญหาสงคม” (ธญญวารน สขะพสษฐ, การสอสารสวนบคคล, 19กรกฎาคม2560) ภาพท 4.13: ภาพกลมตวละครในเรอง ตายโหง

ทมา: ภาพจาก ตายโหง. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://www.siamzone.com/ movie/m/5689/picture.

ภาพยนตรเรองน ใชการสรางตวละครขนมาเปนสวนประกอบใหเหตการณ โดยมงเนนเพอ ใหเกดความบนเทงเปนหลก ความรสกนกคดของตวละครตอเหตการณทเกดขนจงมความแปลกจาก ตวละครทมเสนหเฉพาะตว ตางอาชพ ตางวย ทอาศยอยในเมองเดยวกน ซงสดทายทกคนกตองตาย พมพวง ตวละครหลกเรอง พมพวง พมพวง คอราชนเพลงลกทงทคนไทยสวนใหญรจกกนเปนอยางด การดดแปลงบคคลทมอย จรงมาเปนตวละครในภาพยนตรจงมความคาดหวงจากผชมคอนขางสง ในกรณพมพวงเปนการสราง

72

ตวละครทใชการถอดแบบใหเหมอนทสดเทาทจะทาได เพอใหดมบคลคและหนาตาทเหมอนตวจรงท สด ตงแตวยเดกจนเตบโตในวงการเพลงลกทง ผานการมสาม และมปญหาชวตตางๆ ซงเปนเรองราว เหลาน คนทวไปจะทราบดอยแลว ผกากบและผเขยนบทมหนาทดดแปลงใหเกดความบนเทงบนพน ฐานความจรงทคนดยอมรบได ไมเปลยนแปลงไปมากและไมเปนการประจานจนเกนไป จงตองมการ แตงเตมและดดแปลงในบางสวนใหภาพยนตรมความสมบรณยงขน “มนอยทผกากบวาจะเลาสไตลไหน ถาจะแตงเตมมนกไมผด อยางภาษาองกฤษใชคาวา Based on True Story มนกคอการแตงเตมทอยบนฐานของความจรง ในความคดสวนตว คอพผงเปนคนทมคนรจกทงประเทศ มหนงสอใหอาน มรปบนทกเกาๆ มสอนาเสนอเตมไปหมด ถาทาอะไรทผดเพยนไปมากมนกจะตองมคนแยง” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) ภาพท 4.14: พมพวง ดวงจนทร (ซาย) เปาวล พรพมล ผรบบท พมพวง (ขวา)

ทมา: ราชนลกทงพมพวงดวงจนทร. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://picpost.postjung.com/ 280921.html. เปา-เปาวลพรพมลเรยนรามฯไมหนกแตตองรบผดชอบสง. (2554). สบคนจาก http://campus.sanook.com/938798/. เรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 ไดใหความสาคญการคดเลอกตวแสดงเปนอยางมาก เพราะผกากบ ตองการใหคนดรสกทงในความเหมอนของตวละครพมพวง ซงนอกจากเรองบคลกหนาตาแลว ยงตอง มทงความสามารถในการรองเพลงลกทงไดดดวย “ทมงานคยกนวาตองเหมอน ดแลวตองรสกวาใชพมพวง และมความสามารถดานรองเพลงดวย อยากไดแบบเหนแลวเหมอนพผงมาเอง ตอนนนกคดแมกระทงจะใชการแตงหนาเสรมซลลโคน

73

ชวย ตอนไดเปาวลกดกนแลวทแรกวาไมใช แตพอโปรดวเซอรไดดวนฟตตงแตงตวออกมาแลวเหมอนมากเลย ใชเลย ทสาคญเปนคนสพรรณดวย” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) 4.2.3 การกาหนดปญหาและความขดแยงหลก (Conflict Making Up) คอ อปสรรคขดขวางททาใหตวละครตองเอาชนะเพอไปถงเปาหมาย เชน เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในปพ.ศ.2540 ทตวละครเอกตองการบวชใหแมแตมคอรคอยกอกวน และเรอง นางนาก (2542) ทตวละครเอกตองการอยกบสามแตปญหาคอเธอตายแลว เปนตน โดยแบงความขดแยงเปน 3 ประเภทดงน ก. ถอดแบบจากตนฉบบเชน เรอง นางนาก ในปพ.ศ.2542 ยงใชปญหาหลกเดม คอแมนากตายทงกลมเพราะเปนสงทผคนคนเคยและเปนเรองราวทมเสนเรองชดเจนอยแลว ข. ดดแปลงจากตนฉบบ เชน เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในปพ.ศ.2540 มการดดแปลง จากหนงสอตนฉบบเพราะเลยงการพาดพงถงบคคลทมชวตอยจรง และเพอใหมความเขมขนมากขน ค. สรางสรรคขนใหม เชน เรอง ผจางหนง ในปพ.ศ.2550 เปนการสรางสถานการณความขดแยงใหมขนมาเพราะตองการตความใหมทแตกตางจากทเคยมการนาเสนอมากอนหนาน จากแนวคดหลกนาไปสการกาหนดตวละครหลกทมเปาหมายและปญหา ทาใหเหนทศทาง ของการดาเนนเรองคราวๆ โดยผวจยไดวเคราะหกรณศกษาจากภาพยนตร 7 เรองดงทแสดงตอไปน ตารางท 4.3: ตารางแสดงเสนเรอง นาพ

ตวละครหลก เปาหมาย ปญหา แกนเรอง

นาพ วยรนทมปญหา

ตองการขามผาน ชวงเวลาแหงปญหา และความรสกโดด

เดยว

ลกชายคนเดยวใน ครอบครวทมแตผหญง

ไมมใครเขาใจ จงหนไปพงยาเสพตด

ชวงวยรน เปนชวงท ตองการ

คนทเขาใจ สวรรณ สคนธา

นกเขยนผเปนแม ตองการเลยงลก และ

ทาใหครอบครวมความสข

จากงานเขยนหนงสอ

หยารางกบสาม และทางานมาก

จนไมมเวลาใหลกชาย

74

ตารางท 4.4: ตารางแสดงเสนเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง


แดง ไบเล นกเลงมคณธรรม

ตองการบวชใหแม และเลกเปนนกเลง

คอรคอยรงควาน สถานการณกไมเปนใจ

เสนทางนกเลง ไมเคยมความ

สงบสข ป ระเบดขวด อนธพาลถอย

อยากเดนอยากดง รกสนกเกะกะระราน

แดง ไบเล เดนดง กวาเขาไปเสยทกเรอง

ตารางท 4.5: ตารางแสดงเสนเรอง นางนาก


นางนาก ผตายทงกลม

อยากมความสข อยกบผวใหนานทสด

เธอตายแลว และชาวบานไมยอมรบ

ผหญง ทาไดทกอยาง เพอความรก ไอมาก อยากอยกบลกกบเมย ไมรวาเมยเปนผ

ตารางท 4.6: ตารางแสดงเสนเรอง เฮยน


ปอรวย สาวสมยใหมตดยา

อยากทาแทง และชวยผตามหาลก

พวพนแกงคคายาสอสารกบผไมรเรอง

แมทาทกอยาง ไดเพอลก

ผหญงสาว ตายทงกลม

อยากไดลกทถกผา ออกจากทองคน

เธอถกคนเลนของ สะกดวญญาณไว

หมอฤด หมอสตนาร

อยากใหลกชาย พนผดจากคดฆาคน

มคนพยายามรอคด เพอเอาผดลกของเธอ

75

ตารางท 4.7: ตารางแสดงเสนเรอง ผจางหนง


หมอยทธ ผเชอมน

ในความคดตวเอง

ตองการพสจนตานาน ผจางหนง ดวยวธ ทางวทยาศาสตร

คนทเขามาเกยวของ จะตองเหนผหลอน ประสาทในทกท

ไมควรไปยง กบโลก

ของคนอน อร

พยาบาลสาว ผซมเศรา

เธออยากหนไปจาก ความรกของหมอยทธ

แมตายกยอม

เขาตามตดเธอ ทกฝกาวและถา คดหน

จะถกทาราย

ตารางท 4.8: ตารางแสดงเสนเรอง พมพวง

ตวละครหลก เปาหมาย ปญหา แกนเรอง พมพวง ดวงจนทร นกรองเพลงลกทง

เลยงดครอบครว ใหอยดกนด

ดวยเพลงลกทง

ความจน ความเจบปวย

ความรก

ผทประสบ ความสาเรจ

ตองไมยอมแพ ตออปสรรค

ตารางท 4.9: ตารางแสดงเสนเรอง ตายโหง


ครก อารม กบ แปง

อยากอยดวยกน ตลอดไป

เมอคนหนงตายไป อกคนกทาใจไมได

ทกคนตายได ทกเมอ

นกโทษ กอง

อยากผานพนชวง เวลาเลวรายในหองขง

ชายเสอแดงคอยพด หลอนประสาททกคน

นวล และชาวหอพก

อยากรวาทาไมนาทใช ทกวนถงมสงสกปรก

เจาของหอพก ไมยอมใหตรวจสอบ

ดาว สาวขายตว หาเงนทกวถทาง ทมานรดมผด

76

4.3 การพฒนาโครงสรางเรองและเรยบเรยงบทภาพยนตร (Scenario Development) การดาเนนเรองมแนวทางทหลากหลายและไมมความตายตว จงมกถกพฒนาและทดลองใน การเลาเรองอยเสมอ ไมวาจะเปนการทาใหมความแปลกใหม หรอกลบไปใชสตรการเลาเรองแบบ ดงเดมเพอความเขาใจงาย ทงนกขนอยกบผกากบและผเขยนบท โดยสวนใหญจะมการใชโครงสราง แบบสากล (Archplot) ซงเปนโครงสรางแบบทเขาใจงายทสด และผวจยไดใชหลกการเขยนบทแบบ 3 องกในการวเคราะห ทงน ไดจาแนกลกษณะการออกแบบโครงเรองออกเปน 3 ลกษณะ คอ ก. ลาดบเรองตามปกตนยม (Normal) จากจดเรมตนไปถงจดจบ ตรงไปตรงมา ลาดบกอน หลงตามเรองเลาหรอเหตการณทเกดขนจรง ข. สงคายนา (Applied) เรยบเรยงใหม จดระเบยบใหมทแตกตางจากดงเดม เกดจากการท ไดคนพบขอมลใหมๆ ทสมจรงและนาสนใจกวาหรอเพอตองการนาเสนอประเดนทแตกตางไปจากเดม ค. เปดดวยจดหกเห (Turning Point) แสดงใหเหนเหตการณทเปนวกฤตของเรอง กอนท จะอธบายถงทมาทไป แลวจงตดสลบใหเหนตนสายปลายเหตทในทายทสดนาไปสจดจบของเรอง ดวยเหตนจงเหนไดวา ฉากจบคอสวนความสาคญทจะเปนตวกาหนดชวงเวลาการดาเนนเรอง ของภาพยนตร และจากภาพยนตรกรณศกษาพบวาจาก 5 ใน 7 เรอง มการใชการตายหรอการสญสน อสรภาพของตวละครเอกเปนจดจบ สวนอก 2 เรองเปนการจบแบบแสดงใหเหนถงความสาเรจของ ตวละครหลก โดยผวจยมขอสงเกตวาหากตวละครหลกเปนผทมนสยไมด เปนคนทมภาพลกษณไปใน ทางททาใหเกดความเสยหายตอสงคมจะถกกาหนดใหตองมอนสนสดอสรภาพ หรอตายในตอนจบ แต หากเปนผใฝดมความพยายามทเปนผลดตอสวนรวมจะถกกาหนดใหประสบความสาเรจ นอกเหนอ จากนน ฉากจบบางสวนอาจถกใชเปนฉากเปดเรอง (Turning Point) โดยเฉพาะในภาพยนตรทใช ทสามารถเปดเผยไดเปนฉากจบ โดยมกรณตวอยาง 3 เรอง ดงน 1) เรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 เปดเรองดวยชวงทพบนาพชอกหมดสตแลวรบนาสงโรงพยาบาล 2) เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 เปดเรองดวยฉากงานบวชของแดง ไบเล โดน คอรปาระเบดปวนงาน 3) เรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 เปดเรองดวยขณะทพมพวงเตรยมขนแสดงทโรงแรมดสตธาน จะสงเกตไดวาฉากเปดเรองของภาพยนตรเหลาน เปนฉากทสามารถเปดเผยได โดยไมทาใหคน ดรเนอหามากจนเกนไป เปนเพยงการเผยใหเหนเพยงบางสวน แบบครงๆ กลางๆ เสมอนเปนการตง โจทยใหผชมเกดความสงสยและตดตามชมตอไปใหถงตอนจบ

77

ในกรณภาพยนตรทไมสามารถนาตอนจบมาเผยใหเหนกอนได เปนเพราะวามฉากจบทเปนการ เปดเผยปมปญหาสาคญสงสดของเรอง หากเปดเผยแมเพยงเลกนอยกอาจจะทาใหเสยอรรถรสในการ ชมหรอเดาถก ยกตวอยางเชน เรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 ไมควรบอกกอนวาในฉากสดทายนางเอกจะกลบใจ เปนคนด เพราะจะทาใหเปนการเฉลยนยยะสาคญมากเกนไปทาใหเรองดไมสนก หรอเรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 ทหากเปดเผยฉากทคนถกดดเขาไปในจอหนงอาจทาใหหมดความเราใจ เพราะจะทาใหคนดเดาคาตอบไดกอน และโดยเฉพาะเรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ทหากบอกวาตอนจบตายหมดทกคน หนงกจะหมดความทาทายเพราะบทสรปสาคญถกเปดเผยแลว เปนตน หลงจากไดโครงเรองทเปนตวกาหนดทศทางการดาเนนเรองแลว ในขนตอนตอไปเปนการ คดเลอกและสรางสรรคเหตการณสาคญมาปะตดปะตอใหเปนเรองเปนราว โดยแบงเปน 4 ขนตอน คอ 1) การกาหนดฉากจบ (Set The Ending) 2) การกาหนดฉากวกฤต (Set The Crisis) 3) การ เชอมโยงเหตการณ (Connecting) และ 4) การตรวจสอบภาพรวม (Overview Checking) 4.3.1 การกาหนดฉากจบ (Set The Ending) การคดเลอกเหตการณทจะมาใชเปนตอนจบของเรอง จะตองเปนฉากทสามารถตอบสนอง แนวความคดหลกและประเดนตงตนของผสรางได การกาหนดฉากจบแบงออกได 3 ลกษณะ คอ ก. ถอดแบบจากตนฉบบ คอ เลอกฉากจบตามทเหตการณตามทระบไวโดยตรง กรณน เหมาะกบเรองทมตอนจบชดเจนมขอเทจจรงทยอมรบโดยทวกน เชน ตอนจบของเรองนาพ ในปพ.ศ.2527เปนการสญเสยลกชายของนกเขยนทไมมเวลาใหลก ซงเปนการถอดแบบมาจากในหนงสอโดยตรง ข. ดดแปลงจากตนฉบบ คอ ใชเรองจรงมาปรบใชใหตรงตามวตถประสงคมากขน มก พบในกรณทตนฉบบมเรองราวทยดเยอเกนไป หรอยงเปนเหตการณทยงไมสอสารถงแนวความคด หลกเทาทควร ผสรางจงตองมการเพมอรรถรสดวยการแตงเตมหรอลดทอนบางสวน เชน เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 ทมฉากจบเปนการปาระเบดกอกวนและดวลปนในงานบวชของแดง ไบเล ซงในความเปนจรงงานบวชเปนเหตการณทเกดขนจรง แตความดเดอดในการทะเลาะววาทไมรนแรง ถงขนเสยชวต แตผสรางตองการใหมความสญเสยทสะเทอนอารมณจงดดแปลงใหแดง ไบเล ถกยงตาย และไมไดบวชใหแมดงทตงใจไว เปนตน ค. สรางสรรคขนใหม คอ เหตการณตอนจบทผสรางจนตนาการขนมาเอง สวนใหญเปนกรณทเรองราวตนฉบบมขนาดสนจงไมสามารถเลาเรองไดตงแตตนจนจบ หรอเปนการทาทาย สรางมมมองใหมใหตางจากทเคยมมากอน เชน เรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 มการใชตอนจบทเหนอความคาดหมายโดยใหตวละครและผคนบรเวณนนถกดดหายเขาไปในจอหนง ซงแตกตางจาก

78

ตานานผจางหนงตนฉบบทเลากนวาคนเหลานนเปนผและหายตวไปตอนรงเชา เพราะผสรางตองการใหตอนจบตอบสนองแนวคดทวา ทกอยางสามารถอธบายไดดวยวทยาศาสตร เปนตน 4.3.2 การกาหนดฉากวกฤต (Set The Crisis) เมอไดฉากจบทตรงตามวตถประสงคและแนวความคดหลกแลว จงกาหนดการดาเนนเรอง ใหตวละครหลก เปรยบเสมอนผเขยนบทคอพระเจาทลวงรจดจบของตวละครแลว แตจะไมใหเขาไป ถงยงจดหมายโดยงาย เพราะเรองราวจะสนกหากเตมไปดวยอปสรรคขวากหนาม เพอใหผชมตดตาม ดการแกปญหาของตวละคร โดยผเขยนบทจะเรมจากการคดเลอกเหตการณทเปนวกกฤตสาคญ 6-8 เหตการณทจะเกดขนกอนหนาฉากจบทกาหนดไวกอนหนานโดยการคดเลอกฉากวกฤตแบงออกได 3 ลกษณะ คอ ก. ถอดแบบจากตนฉบบคอ ใชเหตการณหลกตามแบบฉบบเดม เชน เรอง นางนาก ในปพ.ศ.2542 มการใชเหตการณหลกบนเสนเรองเดม มเหตการณหลกดงน1) นางนากทอง 2) ไอมากไปรบ 3) นางนากตายทงกลม 4) มากกลบมาอยกนตามปกต 5) ชาวบานมาเตอนไอมากไมเชอมคนตายทละคน 6) นากยนมอเกบมะนาวมากเหนรความจรง 7) นางนางอาละวาดและโดนปราบ เปนตน ข. ดดแปลงจากตนฉบบ คอ ใชเหตการณเดมบางสวนหรอแตงเตมตอยอดจากของเดม เชน เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 มการสรางเหตการณใหมขนมา จากพนฐานเหตการณ เดม กลาวคอ มการอางองเรองจรงแตแตงเตมและตดทอนใหเขมขนยงขน โดยมเหตการณทมาจาก ตนฉบบหนงสอ เสนทางมาเฟย ดงน 1)งานบวชแดง ไบเล 2) แดงฆาคนตงแตเดก 3) แดงคบกบวลภา 4) แดงขดแยงกบป ระเบดขวด 5) รฐบาลกวาดลางอนธพาล และมการดดแปลงเพมเตมคอ 6) แดงฆาผมอทธพลคนดง 7) แดงโดนยงตายในงานบวช เปนตน ค. สรางสรรคขนใหม คอ การใชเรองราวตนฉบบเปนจดสาคญเพยงจดใดจดหนงในเรอง อาจเปนชวงเรมเรอง กลางเรอง หรอฉากจบ ขนอยกบจดประสงคของผสราง ซงในสวนทเหลอของ เรองจงเปนการสรางเหตการณขนมารองรบ มกเปนกรณทเหตการณจรงนนมขนาดสน หรอเปนเรอง ทมรายละเอยดนอยจงจาเปนตองมการขยายความ หรอเปนเรองราวทมการสรางมาหลายครงจนเกด ความจาเจแลวตองการความแปลกใหม เชน เรอง เฮยน ในปพ.ศ.2546 ทตนฉบบเปนขาวดงจากหนาหนงสอ พมพทมขนาดสนจงใชเปนเพยงเหตการณทผสรางใชเปนตวกาเนดเรองดงน 1) หญงตายทองกลมถก ผาเอาเดกออกจากทองกอนเผาเพราะชาวบานกลวความเฮยน และสรางเหตการณมาตอเตมดงน 2) ผสาวออกตามหาลกทถกผาออกไป 3) หญงสาววยรนตดยาทองไมมพอ 4) หมอสตทพยายามปกปด ความผดของลกชาย 5) ลกชายของหมอเปนคนฆาหญงตายทงกลม 6) หมอผผาทองศพเอาเดกไปทากมารทองขาย เปนตน

79

4.3.3 การเชอมโยงเหตการณ (Connecting) หลงจากคดเลอกฉากสาคญไดจานวนหนงแลวกนามาวางปกหมดลาดบกอนหลงไปจนจบ ในลกษณะเปนเสนเรองของบทแบบ 3 องก แลวทาการเชอมตอเหตการณเหลานนดวยการสรางฉาก ยอยๆ เชอมโยงเหตการณหนงไปสเหตการณหนงใหมความสมเหตสมผลและมความราบรนโดยการเชอมโยงม3 รปแบบ คอ ก. อางองตนฉบบ คอตนฉบบมเรองราวทไมซบซอน หรอมมการดาเนนเรองสมบรณ อนเปนทเขาใจงายอยแลว เชน เรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 เปนเรองราวทแฟนเพลงของพมพวงจดจาเรอง ราวชวงตางๆ ของเธอได จงใชการอางองเหตการณตางๆ ตามจรงเปนหลก เพยงแตตองเลยงการพาด พงถงบคคลทอาจเกดความเสยหาย (ดงทกลาวไวในปจจยดานตวบคคล) โดยในเรองน เรมฉากแรก จาก 1) หลงเวทกอนการแสดงทดสตธาน กเชอมดวยการยอนเหตการณไปตอนเธอประกวดรองเพลงตอนเดก กอนเชอมเขา ส 2) การฝากตวเขาวงดนตรไวพจน เพชรสพรรณและเชอมไปสเหตการณ 3) ทแสดงใหเหนวาเธออานหนงสอไมออก ดวยเหตการณทเธอทางานจปาถะในวง ตงแตเกบพวงมาลย และทางานบานซงเหตการณยอยเหลานยกมาจากเหตการณจรงทงสน เปนตน ทาใหการเชอมโยงเหตการณทอางองจากเรองจรงตนฉบบจะมความนาเชอถอในระดบหนง ข. คนควาขอมลเพมเตม คอตนฉบบยงมความคลมเครอ หรอเปนเรองทยงมขอมลไม มขอสรปทชดเจน เชน เรอง นางนาก ในป พ.ศ.2542 ทถงแมวาจะมการสรางเปนภาพยนตรมาแลวหลายครง แตกไมมผทรขอมลจรงทเกดขน 100 % เนองจากเปนเหตการณทเกดขนในยคสมยทไมระบแนชด และการนาเสนอกเปนเนนไปทความหลอกหลอนอาละวาดทเหนอจรง ซงผสรางตองการยอนกลบไปหาขอมลอางองวาหากเรองนเปนเรองจรง เหตการณตางๆ ทเคยเกดขนนนจะเปนอยางไร ดงนน จงตองคนควาเพมเตมเพอหาหลกฐานมาใชสรางเหตการณเชอมโยงอยางนาเชอถอทสด ดงเชน ฉากนางนากคลอดลกตาย ทมการเชอมโยงกบเหตการณกอนหนาดวยฉากแมงมมตอก มาจากการหาขอมลแลวพบวาตามความเชอโบราณบอกวาเปนลางบอกเหตรายและความตาย และฉากนางนากหอยหวหลอกพระเณร กมาจากในหนงสอของ ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช ระบวาคนแกเคยชใหดรอยเทาแม นาค บนขอศาลา จงนามาใชเปนเหตการณหนงในชวงนางนากอาละวาด เปนตน ค. สรางสรรคขนใหม คอ หากตนฉบบยงไมเขมขนมากพอ เปนเรองเลาหรอตานานทมความหละหลวมไมสมเหตสมผล จาเปนตองสรางเหตการณใหมมารองรบ เชน เรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ทมการนาขาวดง 4 ขาวมาผกตอเปนเรองเดยวทาใหไมมความตอเนอง เรมจาก 1) ไฟไหมผบดงวนปใหม 2) ผตองหาผกคอตายในหองขง 3) ฆาหมกศพในแทงกนา และ 4) ฆาหมกมานรด ซงเหตการณเหลานเกดขนตางกรรมตางวาระ จงตองสรางเหตการณเชอมโยง โดยเรมเรองใหตวตวละครของแตละตอนมาพวพนพบเจอกนในผบดงของตอนแรก เพอยนยนวาเหตการณเหลานเกดอยในเมอง

80

เดยวกนและสรางเหตการณทเปนทมาของตวละครขนมาใหม เพอใหคนดรจก เพราะตวละครเหลานเปนคนทไมมชอเสยงและเพอใหเกดพฤตกรรมทนาตดตามในรปแบบภาพยนตร เปนตน การปกหมดวกฤตเหตการณสาคญและเชอมโยงเหตการณเหลานนตอกนดวยความสมเหต สมผลทสด เปรยบเสมอนหมอทเลยงไขคนปวยไมยอมใหหายแตในขณะเดยวกนกไมใหตวละครตาย แมวกฤตนนจะลาบากแคไหนกตองมทางรอดไปใหไดแลวคนดกจะสนกกบการเอาตวรอดนน ผเขยนบทจงควรหาขอมลและสรางการเอาตวรอดจากวกฤตนนใหเหนอความคาดหมายของผชม ทาใหเกดความบนเทงนาตดตามเอาใจชวยตวละครไปจนถงฉากสดทายของภาพยนตร โดยผวจยไดวเคราะหโครงสรางบทภาพยนตรกรณศกษา 7 เรองไวดงตอไปน 1) โครงเรอง นาพ ผกากบกาหนดใหตอนจบเปนตอนทตวละครนาพจะตองเสยชวต เมอเขยนบทจงตองสราง เหตการณใหเรองดาเนนโดยแสดงปญหาทคอยๆ สงสม ตงแตเดกมาจนโต เรมจาก 1) ครอบครวหยา ราง 2) หนไปพงพาปญหายาเสพตด และกลบใจเลกยาไดในภายหลง 3) แตแมกไมมเวลาใหเชนเดม จงกลบไปเสพอกครง จนกระทงเสยชวต เปนการจบแบบใหขอคดกบผชม “ในหนงสอเลาเหมอนชวประวต ซงจบลงตรงทนาพตาย กคดวาจะใหหนงจบทนาพตาย แตตอนเรมนสจะเรมตอนไหนด กเลยอานนยายหลายๆ หน จนไปเจอตอนใกลจะจบของ ทายเรองวา เจอนาพตอนประมาณ 6 โมง นอนนงอยทพนหองนอน และพาไปโรงพยาบาล กรอใหหมอทากระบวนการปมหวใจรวมทงหมดประมาณ 2 ชวโมง ซงกคดไดเลยวานกควร จะเปนชวงเวลา 2 ชวโมงของหนง จงเรมจากตอนเจอแลวพาไปโรงพยาบาล ระหวางรอกได แฟลชแบค (Flash Back) เลาเรองไปจนถงชวงทายของหนง หมอรกษาจนสดความสามารถ ออกมาจากหองบอกวาลกตาย แมกเขาไปคยกบลกบอกวาขอโทษทแมเลยงลกไมเปน เปนอทาหรณใหครอบครว เพราะเรองยาเสพตดคงจะไมเนนแคเรองเดกอยางเดยว แตจะเนน ไปทเรองของครอบครววาเปนปญหาหลก โดยวาดวยเรองของเดกตดยาแลวไมสามารถขาม ผานการเปลยนแปลงชวงพนขามวยไดจนมาเสพยาเกนขนาดตาย” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560)

81

ภาพท 4.15: แสดงการดาเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง นาพ

ภาพท 4.16: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง นาพ

2) โครงเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง เรองนกาหนดใหตอนจบ แดง ไบเล ตองโดนยงเสยชวตในงานบวช ผเขยนบทจงตองแสดง สาเหตของการขดแยง โดยเลายอนเรองกลบไปเรมตนท 1) จดกาเนดของแดง ไบเล เกดในซองแลว ฆาคนครงแรก 2) เตบโตทามกลางกลมวยรนอนธพาลและเปนนกเลงเตมตว เมอไปฆาผมอทธพลกทา ใหมชอเสยงโดงดง 3) แตกคอกบเพอนเรองผหญงทาใหกลายเปนคอรทคอยพพาทกนไมรจบ 4) จน กระทงเมอเขาจะบวชใหแม คกรณกไมปลอยใหเขาบวชไดอยางใจ บกมายงจนถงแกความตาย เปน ฉากจบทมความชดเจนไมยดเยอ และเพอสอสารกบผชมถงเรองกฎแหงกรรม

ความสญเสย ยอนอดต หาสาเหต

สรปขอคด เรองการเลยงลก

วาตองมเวลาใหเขา

82

“เพราะผมเชอวาคนทเปนอนธพาลไมใชคนทตนขนมาแลวจะหาเรองไปตหวกนทกวนในตอนจบของหนงกไมใชเรองจรงทเปนฉากบวชแลวมปญหาบวชไมได แตอยากจะสอวา มนเปนกงกากงเกวยน เรองของบาปบญคณโทษ เราจงดดแปลงใหมนรสกวาในทสดแลว หนงมนไดบอกอะไรกบคนด เรองนผมตงไววาจะเลาเรองความดความชว ตอนเขยนบทจง เอาขอมลทหามาไดวางไว แลวทาเสนเรองขนมา และกาหนดวาแตละจดบนเสนเรองตองการจะบอกอะไร แลวกหยบเรองจรงมาใส ซงขอมลบางอยางกอาจจะถกลดทอน ถอดเอามาใสแคบางอยางทจะทาใหเกดความเขมขน” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ภาพท 4.17: แสดงการดาเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง

“ฉากไคลแมกซทเปนเหตการณในงานบวชซงมบวชจรง อาจจะมแกง ป ไปปวนแตไมมยงกนขนาดนน คณวสตร ซงเปนนายทนเขากรสกวาพอมงานบวชแลวไมมอะไรเกดขน มนกจะไมเปนไฟนอลสโลดาวน (Final Slow-down) เลยตองมเหตการณใหยงกนตายกนตรงนน” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560)

83

ภาพท 4.18: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง 3) โครงเรอง นางนาก เปนทรกนดวาในทายทสดนางนากกจะถกปราบ แตผกากบตองการทาใหผชมรสกสงสาร จงเลอกเลาเรองถงเหตการณทแสดงออกถงความรกของนางนากจาก 7 วนทไอมากอยกนกบนางนาก โดยทไมรวาเมยเปนผ เรมจาก 1) ไอมากไปรบและรอดตายมาจากสงครามจงไมรวาเมยคลอดลกตาย 2) ชาวบานทรความจรงจงถกนางนากหลอกหลอนจนถงแกความตาย 3) มากรความจรงและหนไป นากจงโกรธและอาละวาดไปทวพระโขนง 4) ทายทสดนางนากกมาถกปราบโดยสมเดจโต “เราพยายามไมทาตามขนบเดม เมอกอนในรปแบบละครกวาจะมาเปนผ มนนานมากมชงรกหกสวาท แตเรารสกวาตรงนนไมจาเปน ประเดนของเราคอ 7 วนทเขาอยดวยกน โดยไอมากไมรวาเมยเปนผ กเลยเทาความวานากทองแลวมากกออกไปรบเลยกระชบขน” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) “ฉากเกบมะนาวคดแลวคดอกวาจะเอาหรอไมเอา เพราะวาผมตความใหมมาหมดแลว แตคณวศษฏ (เขยนบท) แยงบอกวาควรเกบสงทเปนตานานเอาไว กมหลายอยางทตดออกเชน การแหวกอก และการหลอกแบบเดม เพราะการทางานกชวยกนคดหลายคน และมนกอยในฉาก Turning Point ซงเปนฉากสาคญททาใหมากรวาเมยเปนผ เปนฉาก Twist เขา สองก 3” (นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560)

ความ รนแรง

แสดงสาเหตของความ ขดแยง

สรปขอคด เรองบาปบญ

คณโทษ

84

ภาพท 4.19: แสดงการดาเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง นางนาก

ภาพท 4.20: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง นางนาก

4) โครงเรอง เฮยน ผกากบตองการแสดงใหเหนความรกของแม 3 แบบ จากตวละครแม 3 วย คอ แมทเปนผ ตายทงกลม แมทเปนหมอ โดยมตวละครหลกเปนแมวยรนตดยาและตงทองอยางไมพงประสงคทตอง การทาแทงและไดกาหนดตอนจบไววาตองกลบใจ ผเขยนบทจงตองดาเนนเรองเพอทจะแสดงใหเหน ถงสาเหตวาสงใดททาใหตวละครตวนกลบใจเรมจาก 1) เธอพวพนกบการคายาเสพตดแลวโดนตาม ทาราย 2) หมอตรวจพบวาเธอตงทองได 3 เดอน เธอจงพยายามทาแทงดวยตวเองแตไมสาเรจ 3) ผขอใหเธอชวยตามหาลกทถกผาออกไปทากมารทอง และชวยกาจดคนคายาททารายเธอ 4) เธอชวยผ ตามหาลกจนไปเจอเบาะแสสาคญวาเปนลกชายของหมอททาใหหญงสาวตายจนกลาย

ความรก

การแสดง ความรก ทยดตด

สรปขอคด เรอง

การปลอยวาง

85

มาเปนผตนน และ 5) หมอตองการปดปากเธอเพอชวยลกชายแตผมาชวยไวทนและหมอกตายไปเอง 6) แมแตผยง รกลก เธอจงกลบใจอยากดแลลกของเธอใหดเชนกน จะสงเกตไดวาผเขยนบทมการใชเหตการณจรงในฉากทสาคญทเปนจดเปลยนแปลงของเรอง เชน ฉากผาทองศพกลางศาลา ททาใหตวละครเอกไขปรศนาและตามหาคนรายได เปนตน “เชอวาภาพยนตรทสรางจากเหตการณจรงแทบทกเรองมการแตงเตมเสรมแตงไมตา กวา 50% ตองมการเพมเตมใหมความสนกนาตดตาม เพราะถาเลาแบบตรงไปตรงมาบางทมนอาจจะไมสนกเทาทควร ยงถาเปนเรองจากเหตการณเลกๆ เชนขาวจะแตงเตมไดเยอะ โดยใชเปนแรงบนดาลใจเพอหา Concept หลก แลวกเขยนบทใหเขากบเรองนน” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) “เฮยน มาจากขาวทมความยาวแคคอลมนเดยว วามผหญงทองตายแลวกถกเจาหนาท ปอเตกตงผาทองเอาลกออกมา ความสยองขวญของขาวคอ ผาสดทศาลาแลวเอาลกออกมา เรองมแคน กไปขยายวาผหญงคนนเปนใคร แลวทาไมตองโดนผา ตวละครเปนใครมาจากไหนมนตองสรางขนมาตอยอดใหคนดตดตาม ตวละครผหญงอยาง ปอรวย ขนมา และทสาคญทสดตองมแกนใหจบวาประเดนหลกของเรองนนวามนคออะไรหวใจเรองคอการผาทองศพผหญงทองแกกลางศาลาวด ในเมอเหตการณนมนโดนใจกตองรกษามนไว และสงเสรมมนใหโดนใจคนด” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.21: แสดงการดาเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง เฮยน

86

ภาพท 4.22: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง เฮยน

5) โครงเรอง ผจางหนง ตานานคาชะโนดเปนเรองทมคนรจกด จงใชเหตการณนเปดเรองซงผกากบกาหนดตอน จบไววาตวละครหลกจะถกดดเขาไปในจอหนงจากการทดลองของตน จงไมเปดเผยเรองนใหรกอน ตองปเรองเพอไปสจดนนอยางแนบเนยนทสด โดยเรมจากในวนทกาลงจะครบรอบ 20 ปเหตการณ ผจางหนง 1) จากขอมลทหามาไดหมอยทธตองการพสจนเรองนดวยวธทางวทยาศาสตรคอเอาฟลม มวนเดมกลบไปฉายทจดเดมในวนเวลาเดยวกบเมอ 20 ปทแลวแตวา 2) ทกคนทเขามาเกยวของแลว ไดดฟลมมวนนนจะเกดภาพหลอนเหนผจนเปนประสาทเหมอนคนบา จนบางคนทนไมไหวฆาเมยและ ตวเองตาย 3) หมอยทธเปนคนทขหงหวงขนรนแรงถาแฟนไปเขาใกลใครเธอจะถกทารายรางกายและ กกบรเวณ 4) เมอทราบความจรงบางสวนกอนใครวาการฉายหนงครงนจะเปนอนตราย แฟนหมอยทธ กสรางเบาะแสปลอมเพอหลอกใหเขาไปคาชะโนด 5) หมอยทธถกดดเขาไปในจอหนงแบบเดยวกบท เกดขนเมอ 20 ปทแลว และไมสามารถกลบออกมาไดซงไมมใครสามารถกลบมาอธบายถงผลลพธนได ภาพยนตรเรองนเปนการพยายามเลาถงประเดนใหมทแตกตางจากขาว ตานาน และสารคดทเคยนาเสนอเรองผจางหนงกอนหนาน โดยใชมมมองทมความแปลกใหมมาผกเชอมกบตานาน ทผชมยงไมเคยฟงเรองขอสรปแบบนมากอน “เสนเรองคอหมอยทธตองการรวาถาคาชะโนดมผจางหนงจรงวทยาศาสตรตองพสจนไดในหลกการเดม แสดงวาตองหาสวนประกอบ ซงสวนประกอบนงกคอคนฉายหนงคอลง 2 คนทเปนตวเบาะแสแตถายดมาทงดนมนจะชามาก เพราะมรายการสารคดไปถายมา หลายรายการทง มตลลบ เรองขนหวลก ทงเชงขาว เชงสารคด ฉะนน ในฐานะคนเลาจะเลาอยางไรใหมนตางเรากเลยเลาใหมใหมนเปนเรยลลสตกแตกยดจากหนงสอพมพทวาพอเชาวนรงขนทกคนหายหมด ผมพยายามคดใหมนเปนวทยาศาสตร ใหกลมนกขาวและ หมอยทธถกกลนเขาไปในจอ เหมอนวามนเกดขนแบบนทกๆ

ความรก ของแม 3 แบบ

1) แมผทตามหาลก 2) วยรนทอยากทาแทง 3) แมทปดความผดใหลก

สรปขอคด ไมวาอยางไร

แมกรกลกเสมอ

87

20 ป สถานการณผจางหนงยงคงอย แตอยในสมมตฐานทวา ในปนนอาจมคนพสจนแบบนแลวถกดดกลนเขาไป ดงนนหวและทาย (Before & After) มนจะตองมาซพพอรทสถานการณหลกของเรอง” (ทรงศกด มงคลทอง, การสอสารสวนบคคล, 11 กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.23: แสดงการดาเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง ผจางหนง

ภาพท 4.24: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง ผจางหนง

6) โครงเรอง ตายโหง จากพาดหวขาว 4 เรอง ถกนามารวมเปนภาพยนตรเรองเดยวกน และตอนจบถกกาหนดให ทกคนตองตาย ผเขยนบทจงตองแสดงเหตการณตางๆ ทนาไปสความตายนน โดยเรมจากตอนท 1) ครกทตายในเหตการณเพลงไหมผบดงแลวไมรวาตวเองตายแลว 2) นกโทษคดฆาขมขนถก

ความรก ความสงสย

ความอยากร และความรก ทเกนพอด

สรปขอคด รกตองมระยะหาง

88

จบมาขงในหองขงทเพงมนกโทษผกคอตาย เขาจงถกผตนนนหลอกหลอนจนสานกในบาปและแขวนคอตายตาม 3) เมอมคนตายถกฆาหมกอยในแทงกนาหอพก ผคนยงตองกนตองใชนาจากแทงกทงทมศพทแชอย 4) หญงขายตวตกอบ พาลกคาหนมสองคนมาทมานรดราคาถกทมคดฆาตกรรมโหด จนโดนผหลอก 5) ทกคนทไมตายตางวงหนผไมคดชวตมาเจอกน ทาใหทกตวละครและโดนรถชนตายพรอมกนหมด ในทายทสด ภาพยนตรเรองนเปนหนงผทมตวละคร 4 กลม และใชเปนสวนประกอบของเหตการณหลก 4 เรอง (Miniplot) เพราะคนสวนใหญจะจดจาเหตการณไดมากกวา และนาเสนอใหแตละเรองมอารมณตางกน ตงแตนาสงสาร เขยาขวญ สยองขวญ และตลก ตามลาดบ “สงทอยในพาดหวขาวเราควรเกบไว คอ สงทเปนหวใจของแตละขาว เชน กนใชนาแชศพกตองเกบไว เพราะความแรงมนอยตรงนน ความนาสนใจมนอยตรงนนแลวเสรมเรองเพมเขาไป หรอวาตอนซานตฆา สงทคนดสนใจคอเหตการณในผบซานตกา มนเกดอะไรขนจากพาดหวเผาสยองผบดง หรอผผาแดงทผกคอตายในคกกองปราบ แลวกผมานรด เพราะคนจะจาวลเดดได ดงนน คอนเซปตทเราเอาไวคอหวขอขาว Detail Story สวนทวาคนนนเปนใคร มทมาอยางไรเราตองสรางขนมา สงทเกบไวคอสงทคนดจาได” (ธญญวารน สขะพสษฐ, การสอสารสวนบคคล, 19กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.25: แสดงการดาเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง ตายโหง

89

ภาพท 4.26: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง ตายโหง

7) โครงเรอง พมพวง ฉากจบของเรองนถกกาหนดไวทการแสดงคอนเสรตครงสาคญทโรงแรมดสตธาน ผเขยนบท จงตองดาเนนเรองดวยเหตการณทจะแสดงใหเหนความบากบนฝาฟนของพมพวง เรมจาก 1) วยเดก เธออยในครอบครวทยากจนมพนองหลายคนจงไมไดเรยนหนงสอ แตมพรสวรรคดานการรองเพลง จง เดนสายประกวดรองเพลงลกทงเลยงครอบครว 2) พอโตเปนวยรนกมาฝากตวกบครไวพจน จนไดอด แผนเสยงเพลงแรก แตตองออกจากวงเสยกอนเพราะไปไดเสยกบสามคนแรกทเปนมอแซกโซโฟน 3) ระหกระเหนเดนสายเปนหางเครองตามคาเฟ จนไดรบความชวยเหลอจากครมนต เมองเหนอ ตงชอ ใหใหมวา พมพวง ดวงจนทร ออกผลงานจนโดงดง 4) ตงวงลกทงของตวเองเดนสายแตกเจออปสรรค มากมายจนหมดตว แตมนายทนยนมอมาชวยและไดครลพ บรรตน แตงเพลงใหจนดงสดขด 5) สาม เธอมช และเธอกลมปวยเพราะโหมหนกจนสญสนกาลงใจ 6) ดวยพลงจากแฟนเพลงและคาสอนของ ครทาใหเธอลกขนสอกครงและไดแสดงคอนเสรตลกทงครงใหญทโรงแรมดสตธานเธอฝนสงขารขน แสดงเสมอนเปนการประกาศชยชนะของเธอ “ในยคนนคอนเสรตในระดบโรงแรมดสตธานมนตองเปนเพลงสากลหรอไทยสากล การเอาลกทงเขาไปรองไดจงเปนเหมอนจดทเปนรปธรรมวามการยอมรบเกดขน มนเปนไฮไลท ในชวตของพมพวง ชวตในชวงตางๆ ของพผงกจะมชวงชวตวยเดกทเรมไดตอส พอโตขนพอกพาเขากรงเทพมาเขาวงดนตร มแฟนคนแรกและตงเปาไววาดสตธานคอไคลแมกซ” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) “ชวตของ ผง พมพวง ตองดแลพนองเหมอนราชนผง ตองตอสกบความยากจนและตามหาความฝน แตความยากของมนคอจะทาเปนภาพยนตรทสนกไดอยางไร วธการเลากเลยตองหาจดทสนกมาวางบน Timeline ใหแตละชวงมการขนลงของอารมณ จากจดเรมตน ไปถงจดพค แลวจงทาบทพาใหเชอมโยงไปสกน เรารเรองราวคราวๆ มากอนประมาณหนงกรวามปญหาครอบครว เคยร

ความตาย ความตาย

หลายสาเหต จากขาวดง

สรปขอคด เรองการใชชวตดวยความไม

ประมาท

90

วาเขามปญหากบนองสาว รวาเปนคนบานนอก รวาเปนคนมหวกาวหนา ซงขอมลนใครๆ กร จนไดมาอานหนงสอเรอง ดวงจนทรทจากไป ของ บนหลา สนกาลาคร กไดรลกมากขนไดเหนมมอะไรมากขน มเรองการโดนไลออกจากวงครไวพจนเพราะวาแอบคบผชาย แลวกการอานหนงสอกลบหวเพอปกปดเรองทอานหนงสอไมออก กยงเรมรสกวาเปนชวตทมหศจรรย มนเท มนแปลกด แตหนงสอคอนขางจะเปนนยายดงนน เราจงนาเรองจรงทงหมดไมได ตองเลอกเฉพาะจดทนาสนใจทจะสามารถนามาเลาเรองในรปแบบภาพยนตรได” (บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) ภาพท 4.27: แสดงการดาเนนเรองในแตละชวงเวลาของภาพยนตรเรอง พมพวง

ภาพท 4.28: แสดงแนวคดของการวางโครงสรางบทเรอง พมพวง

ความสาเรจ แสดงการ ตอสฝาฟน

เพอความฝน

สรปขอคด เรอง ไมมอะไร ทจะไดมางายๆ

91

4.3.4 การตรวจสอบภาพรวม (Overview Checking) เมอออกแบบตวละครจากตานานและเหตการณจรง คดเลอกฉากมาเชอมตอเรยงรอยกน จนไดเปนโครงเรองแลว จากนนเพอทาใหมนใจวาจะไมมผลกระทบตอผเกยวของตองมการตรวจสอบความถกตองและความสมเหตสมผลของลาดบเหตการณอกครงโดยแบงวธการไว 3 ลกษณะ คอ ก. ใชตนฉบบเทยบเคยง คอ ในกรณทถอดแบบมาจากตนฉบบเปนสวนใหญ และตอง การแสดงความเคารพตอตนฉบบ เชน การรมาสเตอร (Re-Master) หนงเกา การเขยนบทดดแปลง จากวรรณกรรมฉบบขนหง หรอ การบนทกสาคญทางประวตศาสตร เชนเรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554ทตอง เทยบเคยงกบบนทกเหตการณจรงของการแสดงคอนเสรตเวทลกทงยคนน เพอใหมความสมจรงทสด เพราะเปนสงทมคนจานวนมากจาไดและคอยตดตามชม เปนตน ข. ผกากบและผเขยนบททบทวนรวมกน คอโดยสวนใหญผกากบจะไมไดเปนผลงมอเขยนบทเอง แตจะทางานควบคไปกบตาแหนงผเขยนบทอกท เรมตงแตชวงเรมตนงานเพอการถายทอดความคดเหลานนออกมาเปนภาพ จนเมอพฒนาบทมาถงจดทพอจะมองเหนภาพรวมของเรอง แลวกจะผานเวลาไมนอยจงตองมการทบทวนยอนหลงถงแนวคดหลกและความนาจะเปนในการใส รายละเอยดตอไป เชน เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และ นางนาก ในป พ.ศ.2542 ทใชระยะ เวลาในการเขยนบทนานรวมป เพราะมการแกไขหลายครงเมอคนพบขอมลใหมๆ รวมไปถงการสง แกไขจากผอานวยการสราง จงจาเปนตองมการทบทวนรวมกนในทมผสราง เพอปองกนการสบสน และเปนการสรปผลไปในตว เปนตน ค. ใหผเชยวชาญชวยวจารณ คอ ในบางกรณทผกากบเปนผเขยนบทเอง การทางานคนเดยวอาจทาใหเกดภาวะตบตนและเขาขางตวเองจนเกนไปดงนน เพอใหไดมมมองใหมๆ บาง จงตองมการใหผทนาเชอถอชวยหาจดบกพรองหรอชองโหวทอาจมองขามไปโดยเฉพาะอยางยง เมอในบทมลาดบฉากทครบทง 3 องกแลว ควรจะตรวจสอบโครงสรางการดาเนนเรองกอนทจะลงราย ละเอยดตอไป ยกตวอยาง เรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 ทผกากบเขยนบทเอง จงตองมการปรกษาผเขยนนยายทเปนตนฉบบเมอดดแปลงบท และนาบทไปใหผเชยวชาญดานภาพยนตรชวยวจารณอกครง กอนทจะเขยนบทสาหรบใชในการถายทาจรง เปนตน การตรวจสอบภาพรวมมความจาเปนตอการเขยนบทภาพยนตรดดแปลง เพอปองกนความผดพลาดทอาจเกดขนจากขอมลทมจานวนมาก และถอเปนโอกาสทาความเขาใจรวมกนระหวางผทเกยวของ เปนการเตรยมพรอมกอนการถายทาทสาคญประการหนง และเพอใหมการดาเนนเรองท กลมกลอมใหความรสกอมเอมเปนเอกภาพ มสงทควรคานงถงในการตรวจสอบภาพรวมดงตอไปน 1) การตรวจสอบโครงเรองและแนวคดหลก (Structure and Setting Checking) เพอเปนการประเมนความสมบรณของบท ไมวาจะเปนสาร (Message) ทตองการจะบอกผชมวธการ

92

นาเสนอ (Present) ซงจะมตรวจสอบแกไขใหตรงตามเปาหมายของผกากบทสดวาตองการจะ ใหมความสมจรงหรอเหนอจรงอยางไร ในขนตอนนผวจยพบวามสงทตองตรวจสอบ 2 ประการ คอ ก. สภาพแวดลอมและยคสมยในฉาก (Production Design) คอ สงยนยนสถานท ทองถน วนเวลาทเกดขน เพราะเปนการนาเสนอเหตการณจรงซงเปนเรองราวในอดต ฉากจงมความสาคญในการสรางความนาเชอถอไมแพกบตวละคร ข. วธการสงประเดน (Message Sending) คอ การสอสารกบผชมวาตองการใหเขาใจในระดบใด จะใหเขาใจยากหรอเขาใจไดโดยงาย จะแฝงความหมายอนในเชงสญลกษณ ใหมความลกซง หรอแมกระทงตองการใหเกดความงงงวย ทงนขนอยกบวา ผกากบตองการใชภาพยนตรเปนสอเพอทาหนาทใหตอบโจทยออกมาในลกษณะใด จากกรณศกษาจากภาพยนตรทสรางจากเรองเลาและเหตการณจรงจานวน 7 เรอง ผวจยพบวาสวนใหญจะใหความสาคญกบความสมจรงของฉาก (Set) และการแตงกาย (Costume) เปนอยางมาก ยกตวอยางเชน ในภาพยนตรเรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 และ พมพวง ในป พ.ศ.2554 ทมความจาเปน ตองแสดงภาพแฟชนของยคสมย เชน เรองเสอผาทเปนทนยม รสนยมการฟงดนตร ฉากเวทการแสดง ในงานรนเรงตางๆ อนเปนทจดจาของผคนสมยกอนทมหลกฐานยนยนได และทมการถายทอดออกเปนรายการโทรทศน เพราะเปนสงทเคยผานตาผชมมาบางแลว จงชวยสรางความนาสนใจใหหนงได ก. สภาพแวดลอมและยคสมยในฉาก - เรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 ยคสมยในภาพยนตรเรองนมความเปนเอกลกษณเฉพาะตว โดยเฉพาะความนยมในแนวเพลงและแฟชนการแตงตวของวยรน ผกากบจงใหความสาคญกบสวนนมาก โดยกาชบกบทมงานทรบผดชอบสวนนใหสรางออกมาใหสมจรงทสด “เราพยายามทาใหเปนพเรยดคอยอนยค ตอนทนาพยงมชวตอยกจะมการแตงตวทสนกแตงเดฟ และมการฟงเพลงฝรงเฮฟวบางสาหรบนกเรยนศลป ซงในบทไมไดเขยนไว 100 % วาจะใหแตงอยางไรกเปนหนาทของโปรดคชนดไซน ผกากบจะบรฟวาประมาณนเพราะเราเปนหนง Realistic” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) - เรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 ฉากสวนใหญในภาพยนตรเรองนมกจะเปนทจดจาของแฟนเพลง ทาใหตองสรางฉากในภาพยนตรใหถายทอดออกมาแลวไมผดเพยนมากจนเกนไป “พอมนเปนหนงยอนยคกตองพยายามสรางอะไรทกบทคนเคยเหนไวบาง เพอใหคนจา เชน การแสดงดนตรในสถานทตางๆ เชน โรงแรมดสตฯ โลกดนตร หรอการตอสตอนท

93

เรมทาวงดนตร ตอนรถบสควา และการไปไหวพระพทธชนราช กเปนจดทพผงเรมรสกวาตวเองปวย” (พฒนะ จระวงศ, การสอสารสวนบคคล, 19 กนยายน 2560) - เรอง นางนาก ในปพ.ศ.2542 เปนภาพยนตรพเรยดยอนไปในยคอดตอนยาวนาน การสรางฉากยงมความจาเปนตองใสใจเปนพเศษ เพราะเปนการสรางความสมจรงขนมาใหม และเหตการณทเกดขนในชวงประมาณปลายสมยรชกาลท 4 เปนชวงเวลาทไมมใครสามารถยนยนสงทถกตองได 100 % แตผสรางภาพยนตรตองหาวธการนาเสนอใหผชมเชอถอไดมากทสด ไมวาจะเปนเรองภมปญญาในวถชวต วธการครองเรอน และธรรมเนยมปฏบตตางๆ เปนตน “เราควรทาแกนเรองของเราใหดกอน ทาบทใหแนนกอน ใหพอมนใจวาจะพดถงเรองอะไร แลวกเขยนโครงใหตอบโจทยตรงนนไป ในฉากนางนากออกลกตาย รเสรชมาวาเมอกอนมนมวธการออกลกกวธ มปญหาอะไรบางททาใหคลอดไมได หมอตาแยทาอยางไร มขนตอนและปจจยอะไรบาง กหยบทคดวาเหมาะสมทสดมา เชน คนทออกลกตายเพราะ เดกไมกลบหวตอนคลอด เรากเอาเหตผลนมา และหมอตาแยใชแทงเกลอฝนใหแหลมคม แลวกผา เพราะแตกอนไมมมดผาตด เขาเชอวาเกลอมนสะอาด หมอตาแยจงใชเกลอในการกรดเอาลกออก และในอดตคาวาตกฟาก กคอเวลาเดกเกดเขาจะเอาไมไผทบๆ ทเอาเดกไปวางเขาเรยกวาฟาก ตกฟาก คอเวลาทเขาเอาเดกวางลงตรงนน และเวลาจะเกดเหตรายขนในแงไสยศาสตรมนมปรากฏการณอะไรบางกไปรเสรชเจอมาวา แมงมมทบอกตวเอง กเอามาใสในหนงทนท เพราะชอบวาภาพมนนาจะสวยด แลวแอคชนแมงมมมนนาสนใจ นคอตวอยางวาอนไหนเขากนกจบมาวาง อนไหนไมเหมาะกเอาออก หรอเอาไวแคบางสวน”(นนทรย นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ข. วธการสงประเดน - เรองนาพ ในปพ.ศ.2527 ความเดนชดในเรองการสงประเดนคอ มการใชฉากทมความเหนอจรงในภาพดวยการมฉากนาพเลนวาวในทงหญาสเหลองอยางสนกสนาน แลวกถกพอของเขาความาแลวสายปานไปตดทง ทงน เพอใชเปนสญลกษณแสดงความงามในดานภาษาดานภาพยนตร และเปนสงทผกากบตองการใหผชมไดตความอกขนหนงดวย “สงนไมมในนยายหรอเรองสนเปนการเขยนขนมาเพมเอง เปนความรสกหลงวาเดกตดยามนจะมความฝนๆ พอใสฉากนเขาไปแลวรสกแฟนตาซมาก พอพดถงเรองครอบครวทแตกแยกกเลยนกถงวาวทถกตดสายปานขาด แลวเรากมาเรยบเรยงใหมนอยในจงหวะทพอด แบบนมนเปนจนตนาการของคนเขยนบททเสรมเขามาใหอยในประเดนทจะเลาเรอง เพราะผมเปนผกากบทเขยนบทเองดวย เลยเขยนในมมมองของผมวานาพคงกาลงคดอะไรอย แลวเวลาคนเมาจะความเปน

94

แฟนตาซ จงเอาความเปนแฟนตาซมาทาใหเรองมนเดนไปดวย โดยการใชวาวเปนสญลกษณวาถาตดแลวมนจะตดขาดไปเลย” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) 2) การตรวจสอบตวละครหลก (Characters and Background Checking) ภาพยนตรสวนใหญมการดาเนนเรองดวยตวละคร ดงนน สงทจะสะทอนความหมายและเปนตวแทนของผชมใหเขาถงเนอหาไดกคอตวละคร ซงเมอตรวจสอบแลวพบวายงไมสมบรณ กควรสรางตวละครหรอเหตการณเพมเตม หรออาจจะแกไขของเดมใหมความลงตวทสด ในขนตอนนผวจยพบวามสงทตองตรวจสอบอย 2 ประการ คอ ก. การแสดงออก (Action) คอ สงทตวละครจะแสดงออกมาใหผชมเหนในภาพยนตร ไม วาจะเปนการกระทา การพด หรอแมแตการคด เหตการณจะตองสอสารใหผชมเขาใจหรอรสกได ข. ความชดเจนของเปาหมายในชวต (Goal of Life) คอ สงทตวละครตองการไดมา หรอ ไปใหถง ตองมความสาคญมากพอตอการตดตามชม แลวตองสรางเหตการณทแสดงใหเหนพฒนาการ ของตวละครไปสจดนน ก. การแสดงออก - เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในปพ.ศ.2540 ในกรณการสรางพฤตกรรมททาใหคนดเหนความสาคญและเขาใจตวละครหลกไดชดเจนนน ยกตวอยางเชน ภาพยนตรเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในปพ.ศ.2540 การสรางตวละครใหมความเปนนกเลงทมผคนยอมรบ จงตองมการสรางเหตการณใหเปนทจดจา โดยในหนงไดเขยนบทเพมให แดง ไบเล ตองไปลางแคนเจาพอผมอทธพลคนหนงในงานรนเรงประจาซอย เปนฉากทชวยทาใหเขาดเท และนาเกรงขามมากขน “หนงเราเลาในเรองวาเขาเปนอาชญากร เปนแกงสเตอร กเลยคดวาอยางไรกตาม แดง ไบเล ควรจะมเรองแจงเกดซกเรอง เพราะนกเลงระดบนมนตองมวรกรรมแจงเกด เพราะ เราบดเขาไปทางเปนอาชญากร แลวเรองจรงมนกไมมอะไร กแคตๆ กนเหมอนฉากทวๆ ไป มนไมไดมวรกรรมทเปน Dramatize ซงความจรงมนเปนอยางนน แตพอมาเปนหนงแลวมนไมไดความรสกมนยงใหญไมพอ มนจงตองมการแตงเตม” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) - เรอง นาพ ในปพ.ศ.2527 เนองจากในบางฉากการใชตวละครหลกเพยงคนเดยวอาจไมสามารถสอสารไดอยางสมบรณ จงจาเปนตองมการสรางตวละครอนๆ เพมเขามา ซงอาจจะมบทบาทไมมากแตสามารถชวยสงจงหวะ ให กบตวละครหลกไดแสดงความตองการทแทจรงออกมา ยกตวอยางเรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 ทเขยนบทใหมเพอนรนเดยวกบนาพทเตบโตขนมาพรอมกน มทงทชวนไปในทางทไมดและ

95

ทประสบความสาเรจในชวต เพอแสดงใหเหนวามนขนอยกบตวบคคล นอกจากนยงมการสรางตวละครใหเปนแฟนสาวของ นาพ เพอทาใหภาพยนตรมฉากทไมเครยดจนเกนไป และสรางใหเกดสถานการณทตองเลอกระหวาง ความรกกบยาเสพตด ทาใหตวละครพบกบการตดสนใจทยากลาบาก รวมไปถงตวละครทเปนพอชวย สะทอนปญหาระหวางวยในเรองวามชองวางทางภาษาทาใหเกดความไมเขาใจ ทงหมดนกเพอแสดงใหเหนสาเหตทเปนแรงขบใหเกดพฤตกรรมของตวละคร และทาใหไดเหนทศทางทตวละครจะมงไป “แกนหรอ Situation ทมนเปนเสนหลกอยางไรกตองถกเกบไวเพยงแตอะไรทตองสรางเพม คอตวละครทผหญง หรอเพอนพระเอกมนเปนสวนทตองขยายออกมา และเหตการณจรงทเรายงไมรรายละเอยด เชน มเพอนทเปนเดกดมาก (ออด) เปนเพอนนาพ รวมฝนกนมาตงแตเดกจนโตมากไดเปนหมอ ซงคดวามนตองมในการพฒนาตวละครจาเปนตองมความสมพนธระหวางเพอนทดและทราย จงมอกกลมทมเรองชกตอย และกใหมนางเอกมฉากรกทในนยายไมมกนไอตมเพอใหมฉากรแลกซ (Relax) ในหนงบาง ไมใชมแตอนเทนส (Intense) อยางเดยว และสงใหมฉากสาบานในวนเวยนเทยนวาจะเลกยา แลวกเดนไปสงแฟนกอนทนาพจะโยนยาทงแตกตดใจไมไดเดนกลบมาตามหา ตอนแรกทาเหมอนตดใจไดดวยอารมณโรแมนตก แตพออยคนเดยวเดนตอไปไดไมกกาวกรสกวาขาดยาไมได และอกเหตการณกคอ การพดกบพอซงเปนศลปนแหงชาต ซงพอกหวงดแตพดกนไมรเรอง สอสารกนไมไดจรง ไมรวาจงหวะไหนลกตองการอะไร พอพยายามสอนแตลกกฟงไมเขาใจ เปน Mis-Communication ของ Nation-Gap นกเปนเหตการณทสรางเพมเขามา” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) ข. ความชดเจนของเปาหมายในชวต - เรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 เมอมการสอสารของตวละครทชดเจนแลว การนาเสนอในจงหวะของภาพยนตร กเปนเรอง ทสาคญ ซงในเรอง นาพ ในป พ.ศ.2527 มการใชบรบททอยรอบๆ ตวละครนาพ ไมวาจะเปนฉากครอบครว ตวละคร และบรรยากาศ มาสรางจงหวะใหมใหเกดภาวะทบบบงคบใหเกดการแสดงพฤตกรรมทเปน จดเปลยนแปลงสาคญของเรอง ในฉากทนาพตดสนใจสารภาพกบแมวาเขาตดยา ซงอาจเปนการเรยก รองความสนใจอยางหนงทเดกผชายจะกระทาตอคนทเขารกเทานน ฉากนทาใหสมผสไดถงความโดด เดยวของนาพทอยในครอบครวทมแตผหญงและแมทบางานไดอยางสมบรณ “มนมอยในหนงสอแตมนไมใชจงหวะอยางน ในเรองจรงคอเขาจะคอยๆ พด มนจะไมโพลงออกมาแบบในหนง จงตองสรางจงหวะใหแมกาลงยง นองสาวกาลงวนวายกบการหาตกตาทหายทาใหมบรรยากาศความยงของคนครอบครว แลวจง Twist พลกกลบใหอารมณเกดมน

96

เปนจงหวะททาใหคาวา “พตดยา” ทาใหเกดความเงยบขน กคอในความจรง มคานแตวาไมไดอยใน Tone แบบน” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) 3) การตรวจสอบความพงพอใจ (Satisfactions Checking) บทภาพยนตรสวนหนงไมไดเขยนจากผกากบโดยตรง แตเปนการทางานรวมกนกบผเขยนบท ซงตองมการตรวจสอบหรอปรบเปลยนใหมความเหมาะสมกบการทางานในขนตอนตอไป เพราะคน เขยนบทภาพยนตรไทยสวนใหญอาจจะมแนวทางการเขยนทคลายกบวรรณกรรม กลาวคอ มการใช ภาษาในเชงพรรณนาโวหาร ซงอาจไมเหมาะกบการนามาใชในการถายทา ดงนน ผกากบคอผทมหนา ทนามาตความอกครงใหเหนการเลาเรองดวยภาพ เพอใหตรงกบสไตลของผกากบ และสะดวกตอการถายทาตอไป ในขนตอนนผวจยพบวามสงทควรตรวจสอบ 2 ประการ คอ ก. ความสมเหตสมผล (Reasonability) คอ ความนาเชอถอของตวละครและเหตการณ ทตองมความสอดคลองกบความเปนจรง เพราะเปนภาพยนตรทสรางจากเหตการณจรง จงควรเปนสงททาใหคนดเชอวาสงทเหนในภาพยนตรสามารถเกดขนจรงได หรอมทมาทไปทนาเชอถอไดหรอคลอยตามได แมกระทงภาพยนตรทถกดดแปลงเปนหนงผ ความสยองขวญหรอแฟนตาซทมความเหนอจรง กตองเปนจนตนาการทสมควรแกการเกดเหตการณนนสามารถเขาใจได (Make Sense) ข. คณคาทางอารมณ(Emotional Value) คอ การกอใหเกดความพงพอใจ ความอมเอมใจแกผชมทจะไดรบระหวางการชมภาพยนตร อาจไมไดหมายถงเพยงแคฉากจบเทานน แตคณคานจะสอดแทรกและครอบคลมอยตลอดระยะเวลาในภาพยนตร ก. ความสมเหตสมผล และ ข. คณคาทางอารมณ - เรองนาพ ในปพ.ศ.2527 การตรวจสอบในขนตอนสดทายน จะเนนไปทการตคาความรสกทหนงควรจะเปน เชน การดาเนนเรองทราบรน อดรรวตางๆ ของบททมรอยสะดดจากความไมสมเหตสมผล ทอาจจะทาใหเสยอารมณความสนทรย ซงคนทจะเปนผประเมนในขนตอนนสวนใหญจะเปนผกากบเปน โดยมวธการทหลากหลายแตกตางกน เปนวธเฉพาะของแตละบคคล ไมวาจะเปนการแลกเปลยนความคดกบคนเขยนบท หรอการใหผเชยวชาญชวยแสดงความคดเหนเพอสะทอนมมมองทตางออกไป ซงในสวนของยทธนา มกดาสนท (การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) ผกากบ เรองนาพ ในปพ.ศ.2527 ไดแสดงทรรศนะวา “ผกากบกมหนาทบอกทศทางทตองการ ซงพอเขยนบทจบรางท 2 ผมจงจะขออนญาตมรางท 3 ซงจะแกเองและตรวจความเรยบรอยเพอใหไดตรงใจเราทสดกอนนาไปกากบ ราง 3 จงเปนกง Shooting Script เปลยนจากนยายใหเปนแอคชนทเกดขน เพราะคนเขยนบทสวนใหญจะเขยนมาในรปแบบ Screenplay ซง Media มนตางกน บทหนงนนเขยนขน เพอใชถายทาหนงไมได

97

เขยนเพอใหอานแลวประทบใจ เพราะอยางทเสรจออกมานกเอาไปใหคณ เปยก โปสเตอร อานเพอชวยคอมเมนตใหผรวจารณ แลวจงนากลบมาเขยนอดรอยขอบกพรอง เพราะถาคนทชานาญดานหนงเขาจงจะเขาใจ ตองอยาลมวาบทหนงนนเขยน ขนมาสาหรบทาหนงไมไดเขยนมาใหคนอาน ดงนน คนทจะอานเขาใจกตองเปนคนทเขาใจภาษาหนง ซงกตองใจกวางยอมรบฟงความคดเหนของคนอน เพราะงานในขนตอนการเขยนบทสามารถแกไขไดงายกวาตอนถายทาไปแลว” (ยทธนา มกดาสนท, การสอสารสวนบคคล, 14 กนยายน 2560) - เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และ นางนาก ในป พ.ศ.2542) นนทรย นมบตร (การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) ผกากบเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในปพ.ศ.2540 และ นางนาก ในปพ.ศ.2542 ใชการมองภาพรวมของหนงและปลอยใหผเขยนบทมความอสระทสดกอนทจะใชเครองมอ เชน กราฟแสดงการดาเนนเรองในการดความขนลงของอารมณตลอดทงเรอง ทาใหชวยคาดคะเนและปรบแกไขไดตรงจด หรอใชการเปรยบ เทยบกบภาพยนตรเรองอนๆ ทมความใกลเคยงกนมาชวยทาใหมองเหนตาแหนง (Position) และตคา (Value) ของหนงไดชดเจนยงขน “เราตองตงกระดกงไวกอน สมมตวาเราจะทาเรอ ตองตงกระดกงของเรอกอน แลวคอยเอาขอมลทเหมาะสมเขามาสอดเพอทาใหกระดกงตวนมนแขงแรง (Support) ปกตเวลา ทางานผมจะปลอยใหคนเขยนบทจนตนาการใหสดตามสบาย เพราะคนเขยนบทเวลาฟง เขาเหนภาพอะไรเขากจะเขยนไปเรอยๆ เมอเขาสงมาใหอานจงพจารณาอกท ดวยการชางนาหนกความสาคญ ของฉากนนวามผลตอภาพรวมอยางไร อาจจะมฉากทใหญกวาทจาเปนตองทามากกวามนมวธอยวานาททเทานคนดกาลงมอารมณแบบไหนและบทมความเขมขนมากนอยเทาไหร ใชวธเชคแตละฉาก มนกมเหตผลของมนอยทไมใชเรองเงนอยางเดยว เชน ถาม 50 ฉาก เอาฉากมาเรยงกนแลวใหคะแนนความบนเทงวา แตละฉากมนมกราฟขนลงอยางไร มนกาลงถกลากขนหรอลงหรอเทาเดมตรงไหนทอยากจะใหคนดมอารมณอยางไร กราฟจะบอกไดในระดบหนงเบองตน ซงเปนตวชวยในตอนกากบไดดวยคลายการออกแบบอยางหนงทมองคประกอบหลายอยาง และมคาพดอยคาหนงทผมยดถอมาตลอดในการทางานเปน Motto ทกครงททาหนงจะถามตวเองวา ทาไมตองมหนงเรองนนเกดขนบนโลกใบนถาตอบคาถามนไมไดไมตองทาใหเปลาประโยชน นนคอ มนแตกตางจากเรองอนอยางไร มความนาสนใจทคนอนไมมอยางไร ภาษา หรอ Signature ของหนงมนกจะเรมเกดขนมา” (นนทร นมบตร, การสอสารสวนบคคล, 9 กนยายน 2560) - เรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546และ พมพวง ในป พ.ศ.2554 บณฑต ทองด (การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) ผกากบเรอง เฮยน ในปพ.ศ.2546 และ พมพวง ในปพ.ศ.2554 มความเหนวาการดาเนนเรองของภาพยนตรนบวน

98

ยงมความสลบซบซอนมากขน ทาใหการเขยนบทตองมการแขงขนไมเพยง แตกบผผลตภาพยนตรดวยกนเทานน แตยงตองแขงขนกนตอบสนองความตองการของชมคนดหรอ ผบรโภคใหได ผลงานจงตองมความแปลกใหมและเหนอความคาดหมายอกดวย “การทางานเขยนบทสมยใหมตองพยายามหนคนดใหทน เพราะคนดฉลาดขน ตองหาเหตผลมารองรบความเชอของคนด ตองทาใหเขาเชอ แมเปนเรองทไมจรงกตองหาทฤษฎมาซพพอรทเพอใหเหนวามนเปนไปไดทฤษฎมนอาจจะไมใชความจรง แตเราตองทาใหมนใกลเคยงความเปนจรงทสด การเขยนบทตองคานงถงความหนกแนนของเหตผล และความเขมขนของเรองราวทตองซบซอนขน เพราะคนรเยอะขน หนงจงมการแขงขนดานการนาเสนอ”(บณฑต ทองด, การสอสารสวนบคคล, 20 กรกฎาคม 2560) - เรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ธญญวารน สขะพสษฐ (การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) หนงในผกากบเรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ใชวธตงคาถามกบเรองกอนแลวจงสรางโจทยขนมาเพอใชเปนขอสงสย เชน ถาเกดเรองแลวใครมผลกระทบบาง คนทอยในเหตการณจะรสกอยางไรบาง เขาจะแกปญหาดวยวธไหนไดอกบาง แลวจงนาเสนอออกมาเปนภาพยนตรเพอแสดงทรรศนะ และตอบคาถามทตงไวนนในแบบฉบบของผกากบทอาจมคาตอบทเหมอนหรอแตกตางจากเรองจรง ทาใหไมมขอจากดในการดาเนนเรอง “การจดวางมนอสระมาก ไมตายตว มนแลวแตรสนยม ในกรณเรอง ตายโหง มนไมไดถกเลา Effect มาตงแตแรก แตเราเลาสาเหตมากอน คอคนรอยแลววามคนตาย ฉะนน สงทเราเลาคอ สาเหตวาทาไมเขาถงมาทาแบบน ทาไมเรองนจงเกดขน ทาไมคนนเขาถงเปนฆาตกร ทาไมคนนถงมาเปนผ ทาไมคนนถงตาย และเมอตายแลวคนทไดรบผลกระทบเปนใครบาง มผลอยางไรกบเขาเหลานนบาง เหมอนตามลาหาความจรง เพราะฉะนน มนกจะเปนกระบวนการกอนเปนขาว กคอนาเสนอสาเหตของการเกดตอนศพแทงคนา 50% เปนสาเหตของเรองอก 20% เปนเหตการณฆาตกรรมทเกดขน และ 30% ทเหลอเปนผลทตามมาและการสบหาความจรง กคอแลวแตจะแบง เพราะแตละคนจะดไซนไมเหมอนกน กเปนเทคนคของแตละคน แตละเรองกนาเสนอไมเหมอนกน ความสนกของมนคอ ผกากบมอง เรองนนอยางไร แลวตความแบบไหน อยากนาเสนอแงมมไหนใหคนด เสนหจงอยทความแตกตาง งานศลปะมนจะเกดคณคาเมอเราเหนมมมองทมนตางกนแลวสามารถแชรประสบการณการดหนงทมนไมเหมอนกนนแหละคอเสนหของภาพยนตร” (ธญญวารน สขะพสษฐ, การสอสารสวนบคคล, 19 กรกฎาคม 2560) - เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 และ นางนาก ในป พ.ศ.2542

99

วศษฏ ศาสนเทยง (การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) ผเขยนบทเรอง 2499 อนธพาลครองเมองในป พ.ศ.2540 และนางนาก ในป พ.ศ.2542 ไดใชการมองไปทกลมเปาหมายเปนหลก และเขยนบทใหตอบสนองความตองการของคนกลมนน เชน ใชภาษาอสานในหนงทตองการขายชาวอสาน ใชภาษากลางเมอตองการขายทวประเทศไทย หรอหากตองการสอสารในระดบโลกกตองใชเนอหาทมความเปนสากลสามารถเขาใจไดงาย และภาพยนตรคอภาษาสากลทสามารถทาใหตางประเทศเขาใจไดหากมเนอหาเหมาะสม “หวใจของภาพยนตรมนมการเลาเรองทเปนสากล มศาสตรเปนภาษาทคนดจะเขาใจแตมนอยทการเลอกประเดน Content วาจะสอสารเรองอะไร ถาเปนเรองเกยวกบความเปนมนษยทมนเปนสากล มนกมความเปนไปไดทคนตางประเทศจะเขาใจ และกอยทวาวางกลมเปาหมาย ไวอยางไรดวย เชน เรองตลกอาจจะเขาใจกนแคในประเทศในทองถน แตถาเปนเรองประวตศาสตร การชงบลลงกมนเขาใจไดทวโลก” (วศษฏ ศาสนเทยง, การสอสารสวนบคคล, 15 กนยายน 2560) การเขยนบทภาพยนตรเปรยบเสมอนการเลานทานทมขนาดยาว กลาวคอ นทานโดยทวไป สามารถเลาใหจบไดในเวลาเพยงในไมกนาท แตภาพยนตรมความยาวประมาณ 120 นาท จงตองการเนอหาและเหตการณทสามารถดงความสนใจผชมใหดจนจบทง 3 องก และเมอดจบกจะตองรสกอมเอมใจในทางใดทางหนง ดงนน ตานานและเหตการณจรงจงถกนามาใชเปนตวเชอม ผเขยนบทเปนผทมทมหนาทดดแปลงใหมความบนเทงและสงประเดนหลกทผกากบตองการนาเสนอตามหลกการสอสารในรปแบบภาพยนตร

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง “ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณ จรง” โดยใชภาพยนตรทสรางจากต านานและเหตการณจรงทคนไทยคนเคยเปนอยางด และไดรบ รางวลระดบประเทศ ตงแต พ.ศ. 2527 ถง 2554 เปนกรณศกษาถงขนตอนการเขยนบทภาพยนตร เพอความบนเทงมทงหมด 7 เรอง ไดแก น าพ ในป พ.ศ.2527, 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540, นางนาก ในป พ.ศ.2542, เฮยน ในป พ.ศ.2546, ผจางหนง ในป พ.ศ.2550, ตายโหง ในป พ.ศ.2553 และ พมพวง ในป พ.ศ.2554 รวมไปถงสมภาษณผก ากบ และผเขยนบท ซงผวจยสามารถสรปอภปรายผล รวมไปถงมขอเสนอแนะส าหรบการศกษาเพมเตมใน โอกาสตอไป ดงน 5.1 สรปผลการวจย 5.2 อภปรายผล 5.2.1 ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง 5.2.2 การวางโครงสรางบทภาพยนตรทสรางดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง 5.2.3 การพฒนาและเรยบเรยงโครงสรางบทภาพยนตร 5.3 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 5.4 ขอจ ากดในงานวจย 5.1 สรปผลการวจย ภาพยนตรทประสบความส าเรจควรตองมสงทดงดดผชมใหเกดความอยากรอยากเหนในเรอง ราวนน เรองเลาและเหตการณจรงจงเปนเสมอนวตถดบชนดทจะน ามาดดแปลงเปนบทภาพยนตร เพราะนอกจากจะเปนสงทมผคนใหความสนใจจากสออนๆ ในระดบหนงแลว ยงสามารถชวยสราง ความนาเชอถอ ท าใหผชมเกดอารมณรวมกบภาพยนตรไดอกดวย ซงผวจยสรปผลไว 3 ขนตอน คอ 5.1.1) การคดเลอกต านานและเหตการณจรงมาสรางประเดนหลก 5.1.2) การวางโครงสรางเรอง และ 5.1.3) ขนตอนการเขยนบทของภาพยนตรจากต านานและเหตการณจรง 5.1.1 การคดเลอกเรอง การคดเลอกเรอง (Selecting) คอ ขนตอนตอนแรกทผรเรมโครงการจะตองหาเรองราวท นาสนใจ เพอเปนขอมลเบองตนและหาขอมลเพมเตมกอนการน ามาพฒนาเปนบทภาพยนตร ซงการ คดเลอกเรองเลาหรอเหตการณจรงมทมาจาก 2 ปจจยในการเลอกดงน ก. เปนเรองทผก ากบและผเขยนบทมความสนใจ ข. เปนเรองทมแนวโนมเขาถงหรอตอบสนองผชมทเปนกลมเปาหมายไดงาย

101

การคดเลอกเรองจงเสมอนจดเรมตนทเปนตวก าหนดวาจะสอสารเนอหาเกยวกบอะไร อาจ เปนเพยงเหตการณสนๆ หรอเปนต านานมหากาพย ซงควรมลกษณะดงตอไปน 1) เปนเรองทมความ ส าคญมากพอ (Matters) 2) เปนเรองทเลาตอสบทอดกนมายาวนาน (Tales) 3) เปนเรองลลบทยงไม มใครพสจนได (Mysteries) 4) เปนเรองทถกน ามาเขยนเปนหนงสอหรอเผยแพรในสออนๆ แลวไดรบ ความนยม (Bestselling Publishings) 5) เปนวรกรรมหรอความสามารถทมความพเศษ (Bravery and Talented)หรอแมกระทง 6) เปนเรองทสรางความสะเทอนใจ (Touched) เพอในทายทสดเรอง ราวเหลานจะท าใหเกดขอคดทเปนประเดนหลกของเรอง 5.1.2 การวางโครงสรางเรอง ภาพยนตรทง 7 เรองมการเลอกน าเสนอจากแนวความคดทมความเปนสากล เชน ความรก ความส าเรจ ความพยายาม ความรนแรง ความสญเสย ความตาย เปนตน แลวจงใชเหตการณด าเนน เรองเพอใหน าไปสบทสรปทเปนขอคด ไมวาจะเปน การใชวธน าเสนอสงทเปนสาเหตของเรอง การน า เสนอเหตการณทแสดงถงความพยายามฝาฟนอปสรรค หรอการยกตวอยางเหตการณทเปนอทาหรณ โดยการออกแบบโครงเรองมขนตอนดงน 1) ก าหนดประเดนและแนวคดหลก (Set The Concept) 2) ก าหนดตวละครหลกและเปาหมาย (Set The Protagonist Goal) และ 3) ก าหนดปญหาและ ความขดแยงหลก (Conflict Making Up) ซงภาพยนตรทง 7 เรองใน กรณศกษามรปแบบดงน 1) รปแบบการวางโครงเรอง น าพ เรมจากผก ากบตองการน าเสนอประเดนเกยวกบการสญเสย จงใชตวละครหลกเปนวยรนท เสยชวตจากยาเสพตดเนองจากปญหาดานสภาพจตใจทย าแย น าเสนอดวยการแสดงสาเหตของการ สญเสยครงน วาเปนเพราะแมทท างานมากเกนไปจนไมมเวลาให และไมเขาใจลกของตวเองเทาทควร เพอสอสารถงแกนเรองทวา ชวงวยรนเปนชวงทตองการคนทเขาใจ 2) รปแบบการวางโครงเรอง 2499 อนธพาลครองเมอง เรมจากความประทบใจของผก ากบทมตอตวบคคล และเลอกทจะน าเสนอประเดนดาน ความรนแรง จงออกแบบใหตวละครหลกเปนอนธพาลทพยายามจะกลบใจและกลบไปบวชใหแม แตกไมสามารถท าได น าเสนอดวยเหตการณความรนแรงตางๆ ทเปนเหตใหเกดความขดแยงกบคอร เพอน าไปสแกนเรองทวา เสนทางนกเลงไมเคยมความสงบสข 3) รปแบบการวางโครงเรอง นางนาก เรมจากความรสกจ าเจของผก ากบทเหนวาเรองแมนาคพระโขนงทผานมามการน าเสนอแค การหลอกหลอนและปาฏหารยตางๆ เพยงดานเดยว จงอยากตงขอสมมตฐานขนมาวา ท าไมผตนนถง ไดดรายขนาดน และถาแมนาคมจรงจะมหนาตาและเหตการณทเกดยคสมยนนจะเปนอยางไร โดยใช ประเดนหลกเปนเรองความรก ตวละครหลกเปนหญงตายทงกลมทตองการใชชวตอยกบผวทยงไมรวา เธอตายแลวใหนานทสด น าเสนอดวยเหตการณการแสดงความรกของเธอทมตอสาม

102

และพยายามจะ ปกปองไมใหเขารความจรงจากสงคมภายนอก น าไปสการอาละวาดหลอกหลอนทรนแรงถงชวต เพอ ทจะสอสารวา ผหญงท าไดทกอยางเพอความรก 4) รปแบบการวางโครงเรอง เฮยน เรมจากความรสกสงสารหญงตายทงกลมแลวถกชาวบานประทวงใหผาเอาศพลกออกมา แยกเผาเพราะกลววาจะเปนผเฮยนจนเปนขาวดง ซงผก ากบมองวาเหตการณนสงทเฮยนไมใชผ แต เปนคนทเฮยนมากกวา โดยตงขอสมมตฐานวาศพหญงสาวทตายไปแลวจะรสกอยางไรถารวาลกใน ทองของเธอถกผาออกไป จงเลอกประเดนหลกทเกยวกบความรกของแมทตอลก โดยสรางตวละคร หลกเปนแม 3 แบบทอยากจะท าเพอลก น าเสนอผานการแสดงความรกทมตอลกหลากหลายรปแบบ ทงแบบทดและไมดไปจนถงเลวราย เพอทจะสอสารวา แมท าทกอยางไดเพอลก 5) รปแบบการวางโครงเรอง ผจางหนง เรมจากผก ากบตองการน าเสนอเรองราวความรกทเหนแกตวของฝายชายทแสดงความรก ดวยการกกบรเวณแฟนสาว ซงผก ากบมองวามจดรวมเดยวกบต านานผจางหนงตรงทวา สะพานทใช เชอมระหวางแผนดนหลกกบเกาะค าชะโนด มจดทไมสามารถเชอมตอกนไดสนทไมวาจะตออยางไรก จะแตกหกจากกน จงมการตองเวนเปนชองวางสวนหนงเอาไว ผก ากบจงน ามาเปนประเดนหลกเรอง ความรกทควรมระยะหางทพอด โดยตวละครหลกเปนคนทมความเชอมนในหลกการของตวเองมาก เกนไป และเขาตองการพสจนเรองลลบดวยหลกวทยาศาสตร โดยไมค านงถงคนรอบขางวาจะตอง ประสบกบเรองเลวราย น าเสนอผานเหตการณทแสดงใหเหนถงความพยายามทจะเชอมตอโลก 2 ใบ เขาดวยกน ไมวาจะเปนโลกของเขากบโลกของแฟน และโลกของคนกบโลกของผ เพอใหน าไปสแกน ของเรองทวาไมควรไปยงกบโลกของคนอน 6) รปแบบการวางโครงเรอง ตายโหง เรมจากผสรางตองการสรางภาพยนตรจาก 4 พาดหวขาวสะเทอนขวญ และใชประเดน หลกเปนเรองเกยวกบความตาย โดยแบงเรองออกเปน 4 ตอน มตวละครหลก 4 คน ทอาศยอยใน เมองเดยวกน ตงแตชาวหอพก โสเภณ สาวโรงงาน นกโทษ คนสงยา เดกแวน และหนมสาวสมยใหม มอนจะกนอยคอนโดหร ทกคนเหมอนกนตรงทตางตองการมชวตทดขน ภาพยนตรน าเสนอเหตการณ ทแสดงถงผลทตามมาหลงเกดเหตทเปนขาวดงจนน าไปสความตายวา มผลกระทบตอใครและอยางไร บางใหเปนตวอยางของการใชชวตทตองมความระมดระวง เพอน าไปสแกนของเรองทวา ทกคนไมวา ใครกมโอกาสตายไดทกเมอ 7) รปแบบการวางโครงเรอง พมพวง เรมจากความประทบใจตอตวบคคลของผก ากบ ทเหนวากวาจะมาเปนราชนลกทงนน ชวตของพมพวงมอปสรรคนานบประการ เปนเรองราวทเหมาะสมแกการน ามาสรางภาพยนตร โดย ใหตวละครหลกคนทอยากจะเปนนกรองลกทงเพอเลยงดครอบครว น าเสนอการตอสกบความยากจน

103

ความบากบน ความพยายามจนสามารถเขาสวงการไดส าเรจ แตกยงตองเจอปญหาใหแกไขอยไมรจบ กระทงในทายทสด ความอดทนและความสามารถทเปนเลศของเธอกพาไปสความฝนทตงเปาไดส าเรจ เพอสอสารถงแกนของเรองทวา ผทประสบความส าเรจตองไมยอมแพตออปสรรค จากภาพยนตรในกรณศกษาพบวา จาก 5 ใน 7 เรอง มการใชการตายหรอการสญสนอสรภาพ ของตวละครเอกเปนจดจบ สวนอก 2 เรองเปนการจบแบบแสดงใหเหนถงความส าเรจของตวละคร หลก ซงลวนถอดแบบมาจากต านานและเหตการณจรง โดยผวจยมขอสงเกตวาหากตวละครหลกเปน ผทมนสยไมด เปนคนทมภาพลกษณไปในทางทท าใหเกดความเสยหายตอสงคมจะถกก าหนดใหตองม อนสนสดอสรภาพหรอตายในตอนจบ แตหากเปนผใฝดมความพยายามทเปนผลดตอสวนรวมจะถก ก าหนดใหประสบความส าเรจ โดยฉากจบเหลานจะเบยงเบนไปจากเรองจรงไดแคบางกรณทผก ากบ ตองการตความใหมเชงสรางสรรคหรอลอเลยนเทานน เพราะฉากเปดเรอง ฉากวกฤตกลางเรอง และ ฉากจบ เปนฉากส าคญทผชมมความคนเคยกบเรองราวตนฉบบ ท าใหไมควรดดแปลงใหแตกตางจาก ตนฉบบมากเกนไป นอกจากนน ฉากจบบางสวนอาจใชในฉากเปดเรอง (Turning Point) โดยเฉพาะ ในภาพยนตรทใชฉากจบทเปนเหตการณวกฤตส าคญทสามารถเปดเผยได โดยมกรณ ตวอยาง 3 เรอง ดงน 1) เรอง น าพ ในป พ.ศ.2527 เปดเรองดวยชวงทพบน าพชอกหมดสตแลวรบน าสงโรงพยาบาล 2) เรอง 2499 อนธพาลครองเมอง ในป พ.ศ.2540 เปดเรองดวยฉากงานบวชของแดง ไบเล โดน คอรปาระเบดปวนงาน 3) เรอง พมพวง ในป พ.ศ.2554 เปดเรองดวยขณะทพมพวงเตรยมขนแสดงทโรงแรมดสตธาน จะสงเกตไดวาฉากเปดของภาพยนตรเหลาน เปนฉากทอางองจากเหตการณจรงทสามารถเปด เผยไดโดยไมท าใหคนดรเนอหามากจนเกนไป เปนเพยงการเผยใหเหนเพยงบางสวนแบบครงๆ กลางๆ เสมอนเปนการตงโจทยใหผชมเกดความสงสยและตดตามชมตอไปใหถงตอนจบ ในกรณภาพยนตรทไมสามารถน าตอนจบมาเผยใหเหนกอนได เปนเพราะวามฉากจบทเปนการ เปดเผยปมปญหาส าคญสงสดของเรอง หากเปดเผยแมเพยงเลกนอยกอาจจะท าใหเสยอรรถรสในการ ชมหรอเดาถก ยกตวอยางเชน เรอง เฮยน ในป พ.ศ.2546 ไมควรบอกกอนวาในฉากสดทายนางเอกจะกลบใจ เปนคนด เพราะจะท าใหเปนการเฉลยนยยะส าคญมากเกนไปท าใหเรองดไมสนก หรอเรอง ผจางหนง ในป พ.ศ.2550 ทหากเปดเผยฉากทคนถกดดเขาไปในจอหนงอาจท าใหหมดความเราใจ เพราะจะท าใหคนด เดาค าตอบไดกอน และโดยเฉพาะเรอง ตายโหง ในป พ.ศ.2553 ทหากบอกวาตอนจบตายหมดทกคน หนงก จะหมดความทาทายเพราะบทสรปส าคญถกเปดเผยแลว เปนตน

104

เมอไดฉากจบทตรงตามวตถประสงคและแนวความคดหลกแลว จงก าหนดการด าเนนเรองให ตวละครหลก เปรยบเสมอนผเขยนบทคอพระเจาทลวงรจดจบของตวละครแลว แตจะไมใหเขาไปถง ยงจดหมายโดยงาย เพราะเรองราวจะสนกหากเตมไปดวยอปสรรคขวากหนาม เพอใหผชมตดตามด การแกปญหาของตวละคร โดยผเขยนบทจะเรมจากการคดเลอกเหตการณทเปนวกกฤตส าคญ ทเปน ตวท าใหเรองสนกมสสน แลวเชอมโยงเหตการณเหลานนใหเชอมตอกนใหมความสมเหตสมผลทสด เปรยบเสมอนคณหมอทเลยงไขคนปวย ทไมยอมใหหายแตในขณะเดยวกนกไมยอมใหตวละครตาย งายๆ แมวกฤตนนจะล าบากแคไหนกตองมทางรอดไปใหได แลวคนดกจะสนกกบการเอาตวรอดนน ผเขยนบทจงควรหาขอมลและสรางการเอาตวรอดจากวกฤตนนใหมความนาเชอถอหรอเหนอความ คาดหมายของผชม ท าใหเกดความบนเทงนาตดตามเอาใจชวยตวละครหลกไปจนถงฉากสดทายของ ภาพยนตร 5.1.3 ขนตอนการเขยนบทของภาพยนตรจากต านานและเหตการณจรง กระบวนการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง จากขอมลทได จากมมมองของผก ากบและผเขยนบทภาพยนตรทง 7 เรองทเปนกรณศกษา ผวจยสรปการเขยนบท ออกเปน 8 ขนตอนดงตอไปน 1) คดเลอกเรองและการหาขอมล (Content Selection and Data Research) คอ การ หาวตถดบทเปนตนทางในการน ามาดดแปลงใหเปนเรอง เชน เหตการณส าคญในประวตศาสตร เรอง ราวของบคคล ขาว ต านาน เรองเลา นยาย หรอหนงสอ เปนตน โดยม 2 ปจจยในการเลอก คอ ก. เปนเรองทผก ากบหรอผเขยนบทมความสนใจ ข. เปนเรองทมแนวโนมเขาถงหรอตอบสนองผชมทเปนกลมเปาหมายได 2) ก าหนดประเดนและแนวคดหลก (Set The Concept) คอ สรางสาระ ก าหนดสงท ผชมจะไดจากต านานและเหตการณจรงนนๆ วาสงทผก ากบตองการจะสอสารคออะไร หรออะไรคอ แกนของเรอง (Theme) เพอใชเปนหลกในการออกแบบการเลาเรองใหมประเดนทชดเจนไมสบสน ซงโดยสวนใหญ จะแบงออกได 4 ประเภท คอ ก. เพอสรางแรงบนดาลใจ ข. เพอเปนอทาหรณสอนใจใหขอคด ค. เพอบนทกไวเปนประวตศาสตร ง. เพอตความใหมเชงสรางสรรค 3) ก าหนดตวละครหลกและเปาหมาย (Set The Protagonist Goal) คอ การสราง ตวละครทจะใชเปนหลกในการด าเนนเรอง ใหผชมจดจ าไดและตดตามการแกปญหา หรอการเผชญ หนากบเหตการณตางๆ ทงน ตองเปนไปเพอใชในการตอบสนองแนวคดหลกของเรอง ซงบางเรอง สามารถใชตวละครทดดแปลงจากต านานหรอเหตการณจรงไดโดยตรง แตบางเหตการณกมผทจะได

105

รบผลกระทบ หรอบคคลทไมมความนาสนใจมากพอ จงท าใหตองมการดดแปลงหรอสรางตวละคร ขนมาใหม โดยมการสรางตวละครอย 3 วธ คอ ก. ถอดแบบจากบคคลทเปนตนฉบบ ข. ดดแปลงจากบคคลทเปนตนฉบบ ค. สรางสรรคขนใหม 4) ก าหนดปญหาและความขดแยงหลก (Conflict Making Up) คอ การสรางปญหา หรออปสรรคมาขดขวางการเดนทางไปสเปาหมายของตวละคร โดยสวนใหญความขดแยงภายนอก มกจะถอดแบบมาจากต านานหรอเหตการณจรงในกรณทเปนการสรางตามตนฉบบ แตหากเปนการต ความใหมผสรางสามารถดดแปลงเพมเตมไดในระดบหนงแตตองยงคงไวซงความขดแยงหรออปสรรคส าคญทเปนจดจดจ าของเรอง นอกเหนอจากนน โดยเฉพาะความขดแยงภายในจตใจตวละครเปนสง ทสรางขนใหมไดแตตองไมใหมผลกระทบตอตวบคคลทมชวตอยจรง โดยมวธดงน ก. ถอดแบบจากตนฉบบ ข. ดดแปลงจากตนฉบบ ค. สรางสรรคขนใหม 5) ก าหนดฉากจบ (Set The Ending) คอ การสรางบทสรปของเรอง ใหเปนสถานการณ หรอเหตการณทสามารถสอสารไดถงแนวความคดหรอแกนของเรอง ซงต านานและเหตการณจรงโดย สวนใหญจะมตอนจบทสมบรณในตวอยแลว จงมกยงคงฉากจบตนฉบบไว แตหากเปนการน าเสนอใน รปแบบใหมหรอเปนเหตการณทมชวงเวลายาวนาน การออกแบบหรอคดเลอกฉากจบจากต านาน หรอเหตการณจรงมาน าเสนอในรปแบบภาพยนตร สามารถท าได 3 วธ คอ ก. ถอดแบบจากตนฉบบ ข. ดดแปลงจากเรองตนฉบบ ค. สรางสรรคขนใหม 6) ก าหนดฉากวกฤต (Set The Crisis) คอ การออกแบบหรอสรางฉากวกฤต ใหปกหมด ในต าแหนงทเปนจดเปลยนส าคญของเรอง ในประมาณ 6-8 ฉากวกฤตนมกจะมไมนอยกวา 3 ฉากท เปนเรองทดดแปลงมาจากต านานหรอเหตการณจรง เพอใหผชมยงรสกเชอมโยงถงเรองตนฉบบได ซง ในแตละองกควรมวกฤตอยางนอย 1 ครงหรอมากกวา เพอท าใหผชมมอารมณรวมไปกบสถานการณ ชวยท าใหหนงไมนาเบอ และพฒนาเหตการณใหแสดง ถงเหตแหงปญหา และด าเนนเรองราวจากองก 1 ไปถงองก 2 จนน าไปสตอนจบของเรองในองก 3 โดยสามารถสรางฉากวกฤตได 3 วธ คอ ก. ถอดแบบจากเรองเลาหรอเหตการณตนฉบบ ข. ดดแปลงจากเรองตนฉบบ

106

ค. สรางสรรคขนใหม 7) เชอมโยงเหตการณ (Connecting) คอ การสรางการด าเนนเรองจากสถานการณหนง ไปสอกสถานการณหนง กลาวคอ เปนการอธบายดวยการเหตผลผานการล าดบเหตการณเพอใหผชม คลอยตาม เพราะเมอล าดบฉากหลกไวในต าแหนงส าคญในองก 1-3 แลว อาจจะเกดชองวางหรอรอย ตอบางชวงทยงไมมความตอเนองเทาทควร ยกตวอยางเชน เหตการณกอนหนาและหลงเปนชวงเวลา ของทหางกนมาก ผเขยนบทจงตองสรางเหตการณยอยแสดงการเปลยนผานเวลามาเปนตวเชอมตอ ระหวางสองเหตการณนน หรอเหตการณไมเรยงตามล าดบเวลาปกต ท าใหบางเหตการณยงไมมทมา ตองมการสรางฉากแฟลชแบคเพออธบายหรอเฉลยขอมลทซอนเอาไว เปนตน เพอเปนการอดชองวาง ระหวางเหตการณกอนกบเหตการณหลงใหมทมาทไปสรางความนาเชอ ซงการเชอมโยงม 3 แนวทาง คอ ก. อางองตนฉบบ ข. คนควาขอมลเพมเตม ค. สรางสรรคขนมาใหม 8) ตรวจสอบภาพรวม (Overview Checking) คอ เมอผานการออกแบบสรางสรรค จนไดครบทกองคประกอบของโครงสรางบท ตองมการตรวจสอบวา ตวละครและเหตการณทงหมด มความสมพนธเปนเอกภาพหรอไม สามารถสอสารอารมณหรอแนวความคดไดตามทก าหนดไวตอน ตนมากนอยแคไหน และทส าคญไมมผลกระทบตอบคคลทมชวตอย เพอใหมความสมบรณเพยงพอ ทจะน าไปใชในขนตอนการถายท า โดยมวธการตรวจสอบอย 3 วธ คอ ก. ใชตนฉบบในการเทยบเคยง ข. ใหผก ากบและผเขยนบททบทวนรวมกน ค. ใหผเชยวชาญชวยวจารณ โครงสรางบททไดมานจะมรายละเอยดเพยงพอตอการมองภาพรวมของเรอง ท าใหเหนทศทาง การน าเสนอเรองราว สามารถวเคราะหจดขายของภาพยนตรได หากตองการแกไขหรอเปลยนแปลง กสามารถท าไดโดยงาย ซงเปนการชวยประหยดทงงบประมาณและเวลา อกทงเปนการเตรยมพรอม ส าหรบการท างานในขนตอนตอไปคอ การก าหนดมมภาพ เพมตวละครเสรม ใสบทสนทนา หรอเสยง บรรยาย เปนตน

107

ภาพท 5.1: แสดงแบบสรปขนตอนการพฒนาโครงสรางบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและ เหตการณจรง

5.2 อภปรายผล 5.2.1 ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอการเขยนบทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและ เหตการณจรง คอ บคคลส าคญทมสวนเกยวของในต านานหรอเหตการณจรง เพราะเปนสงหนงทท า ใหผคนเกดความสนใจใครรในเรองราวนนๆ ดงค ากลาวทวา “สถานการณสรางวรบรษ” กลาวคอ ต านานหรอเหตการณจรง มกจะมองคประกอบส าคญคอ มนษย ซงเปนตวละครทใชในด าเนนเรอง ไดดทสดในรปแบบภาพยนตร ไมวาจะเปนผทกระท าความด หรอผมความประพฤตเลวราย กลวนม คตและสามารถสะทอนขอคดทเปนประโยชน นอกจากนน เรองราวเหลานเปนเรองทผคนคนเคยมา กอนสวนหนงแลว ท าใหมผลตอการใชโนมนาวใจและสรางความบนเทง ทงน ขนอยกบมมมองของผ สรางภาพยนตร ทเปนผคดเลอกตวละครหลกมาใชด าเนนเรอง ซงสอดคลองกบแนวคดเรอง ลกษณะ ของตวละครเอก (The Protagonist) จากหนงสอเรอง Story: Substance, Structure, Style and The Principles of Screenwriting ของ แมกคย (McKee, 1997) ในประเดนทวา ศลปะของการเลาเรอง ตวละครเอกจ าเปนจะตองเรยนรในการแกไขปญหาและอดทนในอปสรรคท เกดขนอยางไม

คดเลอกเรอง

หาแนวความคดหลก ออกแบบตวละครหลก และก าหนดเปาหมาย

ก าหนดฉากจบ

ก าหนดฉากวกฤต

เชอมโยงเหตการณ

ตรวจสอบภาพรวม

สรางปญหา หาความขดแยง

108

ลดละ เพอใหไดสงทตองการ คนดจะเหนวาตวละครเอกไขวควา เรยนร พยายาม และ ตอส โดยเรมจากจดเลกๆ ไปถงจนถงขดความสามารถของตนทจะท าได หรอแมแตเอาชวตเขาแลก หนาทของคนเขยนบทคอการบอกเลาเรองราวเสนทางตงแตเรมตนไปจนถงจดหมาย 5.2.2 ผลการศกษาพบวา บทภาพยนตรทดดแปลงจากต านานและเหตการณจรง มการเรมวาง โครงสรางจากหลงไปหนา กลาวคอ ฉากจบเปนฉากส าคญทจะบงบอกถงแนวคดหลกไดชดเจนทสด และอกประการหนงคอ ฉากจบเปนเหตการณทผชมสวนใหญตงความหวงไวสงจงตองมความพถพถน ในการเลอก ดงนน ตองหาบทสรปหรอเหตการณจากต านานและเหตการณจรงทตอบวตถประสงค สามารถสอสารประเดนหลกทตองการใหพบ แลวจงน าอปสรรคมาวางขดขวางใหตวละครเอกแกไข เปนระยะ เพอใหเรองด าเนนไปจนถงฉากสดทายทก าหนดไวไดอยางมความสมบรณทางอารมณสงสด ซงสอดคลองกบ หลกการวางโครงสรางเรอง (Story Struction) จากหนงสอเรอง The Anatomy of Story ของ ทรบ (Truby, 2007) ในประเดนทวา ลกษณะโครงสรางของเรองทประสบ ความส าเรจ ตองมการแสดงใหเหนถงเปาหมายสงสดทตวละครหลกจะลงมอท าเพอใหไดมา และฉาก จบหรอเหตการณตอนทายนนจะเปนตวก าหนดอปสรรคทเกดขนกอนหนาอกท ประหนงผเขยนบทท ลวงรเฉลยแลว จงสรางโจทยเพอใหไดค าตอบทตรงตามนน เพราะเมอทราบฉากจบหรอบทสรปของ เรองแลวจะชวยในการออกแบบสถานการณทเหลอและคตอส รวมไปถงตวละครอนๆ ไดสะดวกยงขน 5.2.3 ผลการศกษาพบวา การเรยบเรยงและตรวจสอบโครงสรางบทภาพยนตร ผเขยนบทตอง คดเลอกเหตการณหลกมา 6-8 เหตการณ ซงอยางนอย 3 ฉากควรเปนเรองทมาจากตนฉบบ เพอให ยงเชอมโยงถงตนฉบบได เพราะเปนสงทชวยอางองท าใหมความนาเชอถอมากกวาเรองทแตงขนใหม ทงหมด โดยน าเหตการณมาเรยงล าดบกอนและหลงลงในรปแบบ 3 องก เพอสอสารประเดนทตอง การใหไดสงสด แลวจงเชอมโยงเหตการณเหลานนใหมความสมเหตสมผลและดราบลน ซงสอดคลอง กบแนวคดเรอง การสรางสรรคเรองใหมจากตนฉบบเดม (Creating The Second Original) และ การสรางเรองยอยเสรมเรองหลก (Intergrating Plot and Subplot) จากหนงสอ The Art of Adaptation, Turning Fact and Fiction into Film ของ เซเยอร (Seger, 1992) ในประเดนทวา การเขยนบทดดแปลง เปนกระบวนการคดสรรเรองจากเรองราวตางๆ รอบตว เพอ คนเนอหาเหตการณสะเทอนอารมณทแฝงอยมาพฒนาเปนบทภาพยนตร ไมวาจะเปนเหตการณท ตนเตน เศรา ซาบซง นาทง สยองขวญ และอนๆ คอวตถดบส าคญในการเขยนบท การวางเหตการณ เหลานปกหมดลงจดส าคญบนเสนเรอง เสมอนการสรางกระดกสนหลงของเรองตงแตตนไปจนจรด ตอนจบ อาจจะเกดชองวางหรอรอยตอบางชวงทยงไมมความตอเนองเทาทควร จงตองมการสราง เหตการณยอยแสดงการเปลยนผานเวลามาเปนตวเชอมตอระหวางสองเหตการณนน หรอถาหากวา

109

เหตการณไมเรยงตามล าดบเวลาปกต ท าใหบางเหตการณยงไมมทมา ตองมการสรางฉากแฟลชแบค เพออธบายเหตการณหรอเฉลยขอมลทซอนไว เปนตน 5.3 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 5.3.1 ภาพยนตรทใชเปนกรณศกษาในการศกษาครงน สรางขนระหวาง พ.ศ.2527 ถง 2554 ซงเปนการถายท าดวยฟลมเปนสวนใหญ โดยภายหลงไดมภาพยนตรไทยทดดแปลงจากต านานและ เหตการณจรงทประสบความส าเรจไดรบรางวลและท ารายไดสงอกหลายเรอง เหมาะแกการน ามาเปน กรณศกษาเพมเตมในยคทภาพยนตรมการผลตดวยระบบดจทล การท างานในบางขนตอนจงอาจสราง ปจจยทมความแตกตางจากภาพยนตรในอดตทใชการถายท าดวยฟลม 5.3.2 พฤตกรรมของผชมในปจจบนมความเปลยนแปลงอยางรวดเรว แมในขณะทท าการวจย อยนกเกดการเปลยนแปลง สงผลใหมผลตอรายไดและการยอมรบดานคณภาพของภาพยนตรในยค ดจทล จงเปนอกหนงปจจยทควรใหความส าคญและศกษาตอในอนาคต 5.3.3 งานวจยชนนเปนการศกษาถงขนตอนการเขยนบทในเชงการจดการโครงสราง เปนการ มองภาพรวมเพอก าหนดกรอบการท างานและการเลาเรอง แตไมไดลงลกถงการออกแบบบทสนทนา และการสอสารดวยมมกลอง ซงเปนอกสวนหนงทมความส าคญตอการเขยนบทภาพยนตร เพราะ เปนสวนทจะเลาเรองดวยภาษาภาพ เปนสวนทท าใหเปนบทภาพยนตรฉบบสมบรณ จงสมควรแก การศกษาเพมเตมเปนอยางยง 5.4 ขอจ ากดในงานวจย 5.4.1 ขอมลตวเลขดานการเงนสวนหนงไมมบนทกทชดเจน เปนเพยงค าบอกกลาวและเปน การประมาณการของผทเกยวของเทานน เพราะการเกบขอมลภาพยนตรในอดตทกระจดกระจายจง มการสญหายและไมสามารถสบคนไดบางสวน 5.4.2 ภาพยนตรทอยในเกณฑหลายเรองไมสามารถสมภาษณผก ากบและคนเขยนบทได เนองจากมขอมลทเปนความลบของบรษท และไมสามารถนดหมายวนเวลาใหขอมลทสะดวกตรงกน ได จงตองมการตดภาพยนตรทเปนกรณศกษาจ านวนหนงออกไป และปรบเปลยนใหเหมาะสมกบการ ท าวจยในครงน

110

บรรณานกรม

จ าเรญลกษณ ธนะวงนอย. (2535). บทบาทในการบนทกสงคมของภาพยนตรไทย. กรงเทพฯ: รายงานวจยเสรมหลกสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ตายโหง. (2553). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/5689. ต านานผไทย: แมนาคพระโขนง. (2551). สบคนจาก http://palungjit.org/threads/ต านานผไทย- แมนาคพระโขนง.107650/. ทรงผมตก ทรงผมชาย แบบเทๆทหนมตองเคยผานหวกนมาแลว. (2557). สบคนจาก https://men.mthai.com/men-hair-style/48327.html. ท าไมแมนากถงยงหลอกไดหลอกด และมผวชออะไรกนแน. (2559). สบคนจาก https://www.matichon.co.th/news/127156. นพดล อนทรจนทร. (2554). ภาพยนตรไทย: พฒนาการความคดดานศลปวฒนธรรมในสงคมไทย. วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ (สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร), 13(1), 31-35. นางนาก Nang-nak. (2553). สบคนจาก http://thaiposter.blogspot.com/ 2010/08/nang-nak.html. เบองหลงภาพยนตรเรอง "ตายโหง". (2553). สบคนจาก https://www.youtube.com/watch?v =T7cn7UxrzsQ. โปสเตอรแรก และเนอเรองทเราจะไดดกนในหนง “พมพวง”. (2554). สบคนจาก https://movie.mthai.com/movie-news/104461.html. เปา-เปาวล พรพมล เรยนรามฯ ไมหนก แตตองรบผดชอบสง. (2554). สบคนจาก http://campus.sanook.com/938798/. ผจางหนง. (2550). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/4857. เผยประวตนกเลงเมองไทย 2499. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://board.postjung.com/ 941854.html. ไฟวสตารปลมอเมรกาซอลขสทธหนงไทยเรอง จตสมผส ผจางหนง ไปรเมค. (2557). มตชน ออนไลน. สบคนจาก http://m.matichon.co.th/readnews.php?newsid =1396446655&grpid=03&catid=08. ภาพจาก ตายโหง. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/ 5689/picture. ภาพจาก ผจางหนง. (2550). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/ 4857/picture.

http://m.matichon.co.th/readnews.php?newsid%20%20%20=1396446655&grpid

http://m.matichon.co.th/readnews.php?newsid%20%20%20=1396446655&grpid

111

ภาพจากเฮยน. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/m/1338/picture. “แมและลก”ใน“เรองของน าพ”และ พระจนทรสน าเงน “สวรรณ สคนธา”. (2553). สบคนจาก http://oknation.nationtv.tv/blog/nn1234/2010/08/12/entry-1. ยอนร าลกถงราชนเพลงไทยลกทง พมพวง ดวงจนทร. (2551). สบคนจาก http://www.thaifilm.com/forumDetail.asp?topicID=4215. ยอนอดต!! ผจางหนง มจรง? ฟงจากปากคนฉายหนง ในคนนนกน. (2558). สบคนจาก http://variety.teenee.com/foodforbrain/66371.html. ราชนลกทง พมพวง ดวงจนทร. (ม.ป.ป.). สบคนจาก https://picpost.postjung.com/ 280921.html. รายชอภาพยนตรไทยทท าเงนสงสดในประเทศไทย. (2560). สบคนจาก https://th.wikipedia.org/wiki/รายชอภาพยนตรไทยทท าเงนสงสดในประเทศไทย. ร าไหฉากจบสดมวลกสาวธระพลโวยหนงพมพวงลนสนเดอนฟองแน. (2554). ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/content/189000. เลน-แร-แปร-สอ: Film Adaptation. (2558). สบคนจาก http://konkhien.wixsite.com/ konkhien2/singlepost/2015/10/30/เลนแลแปรสอFilm-Adaptation. สมชาย ศรรกษ. (2548). ภาพยนตรไทยและบรบททางสงคม, วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรยน ศกดไธสง. (2553). เสนทางมาเฟย. กรงเทพฯ: มตชน. องคลมาล บางระจน เนอหอม หลายชาตสนใจขอซอลขสทธ. (2546). สบคนจาก https://www.siamzone.com/movie/news/1602. อดเรก วฏลลา. (2544). หนงไทยไปขายนอก. สบคนจาก http://info.gotomanager.com/ news/details.aspx?id=1715. อญชล ชยวรพร. (2559). ภาพยนตรในชวตไทย: มมมองของภาพยนตรศกษา. สบคนจาก https://www.facebook.com/pg/thaicinema.org/photos/?tab=album&album_id =924064637640935. เฮยน (The Mother). (2546). สบคนจาก http://www.oocities.org/icsine/credits_ movie.html. เฮยน The Mother เบองหลง. (2557). สบคนจาก https://www.youtube.com/watch?v= oPVIyacwHy4. 20 รายไดหนงไทยสงสดตลอดกาล. (2551). สบคนจาก http://www.thaicinema.org/ boxoffice_thai2.php.

https://www.siamzone.com/movie/news/1602

112

2499 อนธพาลครองเมอง - Dang Bireley's and Young Gangsters. (2553). สบคนจาก http://thaiposter.blogspot.com/2010/08/2499-dang-bireleys-and-young- gangsters.html. 30 ป น าพ ภาพยนตรไทยในความทรงจ าชวงยค 80. (2557). สบคนจาก https://www.dek- d.com/board/view/3329359/. 4 เรองจรง สดสยอง! ของคนตายโหง. (2553). สบคนจาก https://movie.mthai.com/movie- news/53328.html. Bishop, L.S. (2016). Sell your story in a single sentence. New York: The Countryman. Follows, S. (2015). How original are Hollywood movies. Retrieved from https://stephenfollows.com/how-original-are-hollywood-movies/. King, V. (2001). How to write a movie in 21 days. New York: Harper Collins. McKee, R. (1997). Story: Substance, structure, style, and the principles of screenwriting. New York: Harper Collins. Seger, L. (1992). The art of adaptation: Turning fact and fiction into film. New York: Holt Paperbacks. Truby, J. (2007). The anatomy of story: 22 steps to becoming a master storyteller. New York: Faber and Faber, Inc. 20th Annual Predict the Academy Awards Competition. (2017). Retrieved from https://www.the-numbers.com/oscars.

https://stephenfollows.com/how-original-are-hollywood-movies/

https://www.the-numbers.com/oscars

113

ประวตเจาของผลงาน ชอ-นามสกล นายองอาจ หาญชนะวงษ อเมล [email protected] ประวตการศกษา นศ.ม. นเทศศาสตรมหาบณฑต (การบรหารธรกจบนเทงและการผลต) มหาวทยาลยกรงเทพ 2559 ศป.บ. ศลปกรรมศาสตรบณฑต (ออกแบบนเทศศลป) มหาวทยาลยขอนแกน 2545 ประสบการท างาน 2558-2559 บรษท อมรนทร เทเลวชน จ ากด ต าแหนง โปรดวเซอร รายการโทรทศน “บานและสวน” 2556-2557 ผผลตรายการโทรทศนอสระ ชอง ไทยพบเอส ต าแหนง โปรดวเซอร รายการสารคดโทรทศน “ขางหลงเพลง” 2555-2556 บรษท จเอมเอม แกรมม จ ากด ต าแหนง โค-โปรดวเซอร รายการโทรทศน “อเมาท ขาวสองยาม” และ “ฮลโหลวนหยด” 2554-2555 บรษท แมทชง แมกซไมซ โซลชน จ ากด ต าแหนง ครเอทฟ โค-โปรดวซ รายการโทรทศน “ปลดหน” ผก ากบและเขยนบท ภาพยนตรโทรทศนบนทกกรรมตอน “วนละแสน” 2548-2555 บรษท ทวบรพา จ ากด ต าแหนง ชางตดตอ รายการสารคดโทรทศน “กบนอกกะลา” 2546-2547 บรษท แอพรฌเอท เอนเตอรเทนเมน จ ากด ต าแหนง ชางตดตอ แอนนเมชนโทรทศน “ภผากบหนาไม” และ “วหคนอยอาเคยรอส”

ปัจจัยที่มีผลต่อการเขียนบทภาพยนตร์ที่ดัดแปลงจากต...

Documents