albert caraco - post mortem

7/26/2019 Albert Caraco - Post Mortem

1/121


2/121

~

jversus { ]

d n c e

-

deneme

A l l e r t araco

Albert Caraco 10 Temmuz 1919 da Konstantinopolis te, drt z y l d i r Tr

kiye ye y e r l e m i Sefarad bir ailenin o l u olarak

d o d u

ve Eyll 197l de l

d. Geride ok s a y d a eser

b r a k a n

ve Ciaran la

k a r l a t r l a n

nihilist, ka

ramsar bir yazar v d n r o l a n Caraco eserlerini

F r a n s z c a y a z m t r .

Prag, Berlin, Viyana v Paris te

y a a d k t a n

sonra, tkinci Dnya

S a v a

arife

sinde Gney Amerika ya g

eden

ailesiyle birlikte

e d i n d i i

U r u g u a y l

kim

l i i n i

mrnn sonuna

dek

koruyacak

olan Caraco,

s a v a n

bitiminde Fran

sa ya geri d n d n d e btn dnya g r kkten altst olur.

Eserinin ruhuna uygun olarak, b a b a s n n lmnden birka saat sonra inti

har eden Caraco, ok y a z m ancak a z l a r n n

k a r a n l

ve kimi

d n c e l e -

rinin o k e edici n i t e l i i

g e r e i g e n i

kitlelerce t a n n m a m bir yazar ve d

n r olarak k a l m t r .

I k rgden

1960 Istanbul d o u m l u . Galatasaray Lisesi ve

B o a z i i

niversitesi Ingiliz

Dili ve

E d e b i y a t

blmnde okudu.

Y a y m i a n m

cok

s a y d a

eviri

k i t a b

v a r d r . A y r c a a r l k l olarak deneme trnde metinler de y a z m a k t a d r .


3/121

Versus Kitap

(71)

Post Mortem

Albert Caraco

zgn

Knye

Post l\Jortcm

"La l\lervcilleuse Collection"

Editions 'Age

d Homme,

1968

F r a n s z c a d a n

eviri

I k Ergiiden

Kapak a s a r m

B l c u

Arslan

Sayfa Dzeni

Blent

Arslan

B a s k

Can \ l a r b a a c l k

0212 613 10 77

ISBN: 978-9944-989-78-7

VERSUS KiTAP

l l a y s 2008

Her h a k k

mahfuzdur.

Al bay

Faik

Szdcncr Sk.

Benson l\lcrkczi No:21/2

K a d k y s t a n b u l 34710

Tel: O 216 418 7

Z

(pbx) Faks: O216 414 34 42

www

versuskitap.com

v e r s u s k i t a p @ v e r s u s k i t a p e o n


4/121

Post ortem

lbert Caraco

r a n s z c a d a n eviri

k Ergden

~

1. ve r su s J


5/121


6/121

Max Aiain S c h w e u l i m a n n a


7/121


8/121

S a y n Anne ld bir sredir onu u n u t m u t u m

b e l l e i m d e yeniden

c a n l a n m a s n

sonuna borlu-

yum tekrar unutulup gitmeden nce birka saatli-

i n e

bile

ols

onu

d n e l i m .

Onu seviyor muyum

diye kendime

s o r d u u m d a H a y r

c e v a b n vermek

z o r u n d a y m beni i d i etmekle suluyorum onu

pek de nemli bir e y

d e i l

bu ama yine de bana

kendi m i z a c n miras b r a k m a s daha ciddi nk

alkalozu ve alerjileri

v a r d

ben ondan daha fazla

muzdaribim btn bunlardan stelik benim rahat-

s z i k i a r m saymakla bitmez stelik... stelik beni

dnyaya o getirdi

ve

ben bu dnyadan nefret etmeyi

kendime edindim.


9/121

Kendi

y a a m m l a

pek

i l g i l e n d i i m

yok bu

d

beni

d u y a r s z l a t r y o r h o n u t l u u m u

s e v g m

skp

t l

y l l r oldu d a l g a l a r n

d v d

kayalar gibiyim

deniz gri gk siyah bulutlar geiyor

ve

geride eser-

ler

k a l y o r .

Kklerimi a c n n

o l d u u

kadar zevkin de

reddi iine

s a l y o r u m

sevgim

e r m i e

bir ilgisizli-

e

v a r y o r

a r t k bu i l g i s i l i k l e

k a y n a m m

btn

y a a m m bir lm okulu a s l n d a pek bir meziyetim

yok

ve

o c u k l u u m d a n

beri kendimi

sl

rahat his-

setmedim

k a l c

r a h a t s z l k l a r n eline

m m ve

ancak deva bulduka

v a r l m

srdryorum.


10/121

B a h t s z biri miyim

ki

ben? ir Yahudi olarak g-

r n t e

byle olmam gerek Yahudilerin o u baht-

s z d r ama a y n zamanda l g n c a bir iyimserlik

sergilerler onlardaki y a a m sevgisi idam edilen er-

keklerin ereksiyon o l m a s n a r t r y o r bu iyimser-

l i i n de a y n kkenden k a y n a k l a n d n a r a h a t l k l a

inanabilirim. Trajediyi reddetmek klelere zgdr

Yahudiler y z y l boyunca kle k a l d l a r

bu

kurnaz

zihniyetieri

o n l a r

son

derece

i r e n

k l a r a k

hayatta

k a l m a l a r n s a l a d

emaneti korumak iin

a l a k l a

r z a gsterdiler emaneti korudular da a l a k l a ve

bunu onlara dayatanlara

r a m e n


11/121

4

Benim bu dnyaya

d u y d u u m

nefret iimdeki

hislerin en s a y g n d r hasta v Yahudi biri olarak

dnyadan nefret ediyorum

i t e

en niteliklisinden

iki s f a t lm seviyorum iyi de

y a p y o r u m

hasta-

l a r n o u lm yeterince sevmiyor y a a m tutku-

l a r

o n l a r

a a l k k l y o r Yahudiler de lm hi

sevmiyorlar hayata b a l l k l a r esinledikleri tiksin-

tinin nedenidir. u iki insan soyunda eksik olan e y

geri ekilme ihtiyat ve

h a y a d r

ne

h a s t a l a r n

ne de

Yahudilerin kendi slubu olur onlar

s z c n

kt

a n l a m n d a yoksuldurlar sefaletierinin i h t i y a c d o -

rultusunda s i l a h l a n r l a r .


12/121

ayin

Anne h a y a t seviyordu a r lde d e i l

ama

a k l n g e r ~ i n d e n biraz daha fazla

i n t i h a r

yersiz

buluyordu lm fikrini de reddediyordu hatta asla

l m e y e c e k m i

gibi y a a m a k g e r e k t i i n i sylemeye

bile cret ediyordu d o l a y s y l a olduka

d o n a n m s z

bir hali v a r d ycelikten de yoksundu densizce ya-

lan syleyen d a k t a r i a r n a i n a n d h i l i i n y a k n l a -

m a l a r onu hi

u y a r m a d

Benim ona v e r d i i m d e e r

y a r

y a r y a

a z a l d z a v a l l bir k a d n oldu btn gzel

meziyetleri bitti bu da bana a c veriyor y a a m a ira-

desi ve i y i l e m e umuduyla lm s k a l a d .


13/121

S a y n

Anne

y l l a r d r

h a s t a y d tam olarak neyi ol-

d u u n u bilmiyordu b o a z n d a n

i k a y e t

ediyordu

g r n t e

larenjitten

a c

ekiyordu

sesi

genellikle

biraz

b o u k t u

bu

tr

i a r e t l e r

az

ok

t e l a

vericidir

ama o zerinde bir teh it hissetmedi.

u

konuda

onu rkten tek bir oktor

v a r d

ama o da yle sert

d a v r a n d ki S a y n

Anne onun

k i i l i i n d e n

tiksindi o

doktor

da

onu

k u r t a r a r n a d

zaten

a k c i e r

kanserinin

aresi yok. Bylece

z a v a l l

k a d n

kendi lmn

d o a r k e n

annesini ldrecek bir ocuk gibi iinde

t a y o r d u .


14/121

S a y n Anne

y l n r k

ok

e y

k a z a n d , bana ka-

l r s ben de bu konuda yeterince

e y

y a p t m , dzgn

bir zevki

v a r d ,

ama kimi zaman

y r d e t m e

yetisini

y i t i r d i i

oluyordu

k a z a n m l a r

d o s n

denk

d e i l -

di yine de

k u s u r l a r

pek enderdi hatta

son

zaman-

l a r n d a

hi hata

y a p m a d . A l t m y l n n y a z n d a k i

kadar iyi pek az grdm onu h a v a l

sz

hi de

abes

d e i l d i , oysa

h a s t a l k daha o zamandan kulu-

k a d a y m ,

bu olduka. yeni melankolinin glgesi ona

cazibe k a t y o r v bir slup veriyordu

a r z u l a r n n

b u l m d .

a k l a r n

dikerek yryen bu

k a d n n

y n n d yrmek bana zevk veriyordu.


15/121

A l t m

y z n d

Vichy deydik,

S a y n

Anne orada

b o z n tedavi ettiriyordu, d a n t derin fikirli

doktorlar larenjitten sz e d i y o r l a r d bu soylu

k a d -

n n zerinde dolanan lm kimsenin a k l n a gelmi-

yordu.

ir

ay sonra, Biarritz de ilk d e i i m i hissetti

ve

yz belli belirsiz kt, k n sesi k s l d ve a l -

l m n tesinde ksrd. Ertesi y l Aix deki o g-

zel

katedralde g z e l l i i n son bir

kez

p a r l a d bir

an

daha oldu, sanki

m e k n l r n

rengi

ya

da

d e k o r l a r n

y a n s s y d . S a y n Anne nin

y a l l n a

t a n k o l m u -

tum, e i l bir n d .


16/121

9

i t e bence - annesini s e v m e d i i n i d n e n bir

a d a m n a z n d a n k a n

tuh f

bir sevgi dili d o a l

bu

e l i k i l e r zikzaklarla dolu iim sonuta y a z y o -

rum bu da her

e y i

sylemek demektir yol

a l d k a

yolumu a r y o r u m . Sevgi mi sevgisizlik mi? ikisi

birden belki ya

da

s r a y l a bilmiyorum emin olun

hi bilmiyorum. S a y n Baba birka damla

g z y a

dkerken benim gzlerim a l l d k k u r u l u k l a r n ko

ruyorlar d o r u asla a l a m a m

ama

beni ilgisizlikle

s u l a m a m a l

fikirlerim beni hislenmekten men edi

yor hatta slubum hislenmenin y a k n n a y a n a m a -

m bile

a s a k l y o r .


17/121

a d n d n y a s

Tin

d n y a s d e i l d i r

ama

erkek-

lerin

o u

k a d n l a r n u z a n d a duruyorlar ve Tin i

onlara atfediyorlar, nk kendileri

k a d n

d e i l bu

bana desteksiz bir kanaat gibi geliyor, genel kural

olarak erkekler de k a d n l a r kadar a a d a d r l a r ; ta-

bii daha altta d e i l l e r s e .

en

kendimi erkeklerin de

k a d n l a r n

da

u z a n d a hissediyorum, b i r l e m e l e r i

bana olduka gln geliyor, evliliktense y a l n z l

b a b a l k t a n s a

h i l i i

tercih ediyorum,

k a d n l a r

bizim

iin teselliden ziyade tehdittir, tersi bir y a n l s a m a -

d r ama

o n l a r n bylerini bozmak iin nefse hakim

olmak gerekir.


18/121

A y b a

k a n a m a s

hamilelik d o u r m a ve emzirme;

bu trden klelikleri yceltemeyiz tiksinti verici

e y l e r

bunlar ok

s a y d a

erkek canavar olarak g-

rlme korkusuyla hissettikleri

d e h e t i

sergilemesefer

de bunlar k a r s n d a rperiyor. A k erkekler b u n l a r

u n u t m u

gibi yaparlar d i e r l e r i s e s s i z l i i korurlar

yan izilen ve hepimizi

zen

bir konudur bu Msl-

manlar k a d n l a r n bizimle birlikte cennetteyken bu

c l r

ekmeyeceklerini ileri srerler

i y i l e m e k t e n

umudu kesmektir bu Yahudiler her

sabah T a n r y a

kendilerini erkek y a r a t t iin k r a n l a r n sunar-

lar.


19/121

2

D o l a y s y l a k a d n l a r a

k a r

gnl o k a y c v-

r a n

d o a l d r cinsiyetlerine

b a l

sefaletten o n l a r

teselli etmeye

a l r z

bizim y a s a l a r m z genellik-

le

bu sefaleti iki misline k r m y yarar

en

b a t a

da ahlaki v dini y a s a l a r m z k a d n l a r bu y a s a l a r n

k u r b a n d r l a r biz

o n l a r

mtevekkil

k l d k a

daha da

iler a c s olur halleri. Y z y l l a r d a n beri o n l a r daimi

h a m i l e l i e mecbur ediyoruz onlara en i n s a n l k d

fikirleri

a l y o r u z :

Bizim retkenlik idealimizden

daha a c m a s z

ne

olabilir? Biz k a d n k i i s e l l i k t e n

yoksun bir alet mertebesine indiriyoruz v onu ret-

meye zorluyoruz feda edilecek o l a n l a r hem de zo-

runluluktan.


20/121

3

Mutlu bekarlar Mutlu k s r l a r isa ile

Buda

hemfi-

kirdi, onlar

l d n d e n

beri dnyaya gelen milyar-

larca

i n s a n n

k a n a imrenebiliriz ki? Pek a z n a k u -

kusuz Ne diyordu Platon? a n n en mutlu i n s a n

olan byk Pers , k r a l n n , d s z bir gece kadar gzel

pek az gn g e i r m i o l d u u n u sylyordu. H a y a t n

byk bir zevk

ve

mutluluk o l d u u n yemin edenle-

re b a k t m d a o n l a r ne gzel bulurum ne de a n s l

d o m u s a y a r m ne a k l l d r l a r ne d u y a r l ne ince-

liklidirler ne bilge, ne de derin, ama verek gklere

k a r d k l a r k i i l e r e

ok benzerler.


21/121

4

Soylu insanlar y a a m ender olarak severler, ya-

a m a

nedenlerini

y a a m n

kendisine tercih ederler,

y a a m l a

yetinenler ise daima tiksinti verici

k i i l e r -

dir.

Y a a m

yce

bir e y d e i l s e

bunca

a r z u l a n r

nesi

v a r d r ? Bedenin sevinlerini, en irkin ve en

s a l k -

s z

i n s a n l a r n

r bir istekle t a t t k l a r n ve

r

kul-

l a n m a n n t k e t e m e d i i bir c o k u y l a

bu sevinlere

t k l e r i n i m a l u p milletierin doym k

bilmez bu

trn i r e n y a r a t k l a r y l a dolu o l d u u n u

bu hay-

v a n l a r n gnn

kendilerine d a y a t t kleliklerin

ge-

cesine

t u t u n d u k l a r n

grmek

yine de

a r t r i n s a n .

T a n r larvalara benzemekten esirge bizi


22/121

s

S a y n Anne nin benim u sayfalarda a k l a d m a

olduka benzer bir felsefesi v a r d ikinci bir ocuk

istemedi

ve

bu

k a r a r

ocukluktan henz

k m k e n

a l m t :

K a l a b a l k

ve hepsi de b a h t s z -nk ok ka

l a b a l k -

bunca ailenin hali onun bu

t a v r n a

gereke

o l m u t u A k k a r s n d a k i g v e n s i z l i i ki beni de

a k t a n u z a k l a t r m t bu tr saiklerle l k s z de

i l d i bana daha ok erken

y a t a

makul

ir

bencillik

a l a d ve her trl s a r h o l u a k a r s i l a h l a n d r d .

r a k

ustaya ders vermeye b a l a y n c a sonunda usta

y e n i l d i i n i

itiraf etti


23/121

6

Bir h a s t a l k hikayesi ilgi gormez, erken gelen lm

ise

bir ltuftur. S a y n Anne on aydan fazla can e k i -

ti, ilk kez 1962 y l n n k a s m a y n d a b a l a d ve sekiz

eyll dokuzuna b a l a y a n gece son buldu, b a l a n g

rknt, g r n t e daha

az

dramatik olan sonucun

ise t a n

o l a m a d k .

Bir k a s m

s a b a h y a t a n

ayak

ucunda kan

dolu bir kova grdm,

S a y n aba

bana

durumu a n l a t ,

daha

dn

hasta grnmyordu, gece

y a r s n a o r u kovalarca kusmaya b a l a m t can

e k i e n biri gibiydi - ya da can e k i m e s i n e ramak

k a l m t .


24/121

7

Doktorlar karga srleri gibi

t l e r ,

hepsi gu-

sz hepsi

a l n g a n ,

birbirlerini k s k a n y o r l a r , ncelik

h a k k n d v y o r l a r

bana

k a l r s a l a r n

m

k a r t s n d a

unutmuyorlar. Bu Baylar Moliere dne-

minden bu yana pek

d e i m e d i l e r ,

ama artlk n s a n

daha m a s r a f l ldryorlar, S a y n Anne bu l o n c a y

z e n g i n l e t i r d i , ecza i m a l a t l a r t o n c a s n

da, yzler-

ce

f r k l

enjeksiyon

k u l l a n d

ve s a y s z hap yuttu,

bir s r srsn ldrecek kadar. l d s r a d a ,

ila

k u t u l a r

bir piramit gibi

l m t .


25/121

s

Bu tablolardan d o l a y beni mazur grn

y a l n z c a

hakikati iziyorum. Doktorlara fkeleniyor d e i l i m

onlar da h a s t a l a r gibi z a v a l l insanlar

v

grevleri

o n l a r d u y a r s z l a t r y o r

ama kimi zaman o n l a r n

mesleklerinin umut u aziziere a k o l m a s n v bi-

zim s t r a p l a r m z gre gre bu s t r a p l a r a r t r a c a k

denli k e m i k l e m e m e l e r i n i d i l e d i i m olur. En t u h a f

ise tam iyi niyetle i n r k e n glmeye yol amala-

r d r

Onlar can

e k i e n i n

b u c u n d

y m

d e i l

y m n sahte nezaketinin k u r b n o l m u d n y n n

h i l i i n i

temsil ediyorlar i y i l e t i r e m e d i k l e r i

k i i y i

teselli etmeyi bile b i l m i y o r l a r d .


26/121

9

Syledim, ama tekrar ediyorum: S a y n Anne nin

ailesinden h o l a n m y o r d u m ama bizim a r a m z d a

onun d a y n d n c e d e o l d u u n u

s a n y o r u m aile

e f r a d n bizden giderek uzak

tutuyordu

yirmi

b e

y l d r o n l a r n

izini bile yitirdik. Genken bu insan-

larla ender ortak

n o k t a s v a r m o l g u n l a t k a

hi

k a l m a m

ben bu

durumdan

pek

h o n u t s u z oldu-

u u syleyemem, onun daha iyi grnmesini s a -

layan d e i i m d e n

d o l a y onu k u t l a d m

o da i l t i f t

hi

h o n u t s u z l u k duymadan

kabul etti. Ben ona fa-

l a n c a n n

y

da

f i l a n c a n n

o

i r e n

gudubet halinden

bahsetti m, o da iyi niyetle buna ikna oldu.


27/121

2

utlu etme

s a n a t n

biliyordu onunla birlikte ya-

a y a n l a r

ve

ona

b a l

a l a n l a r

en

talihli k a d n l a r n

ikili erdemi onun

y a n n a y a k l a a n

herkes onu

t a n -

d iin

k r e d i y o r d u

kimseye sl hakaret etme-

m i t i u s a n d r d k l a r ise

bunu hak e t m i l e r d i elbette.

Dzen duygusu onda uyum boyutu a l d meziyetleri

zaman getike gleniyordu y a r g yetisi ise zaman-

l birlikte inceliyordu y a l l k t a n

ise

ekinmiyordu

kendisinden uzak

o l d u u n u s a n d

anda

y a l l k

ona isabet etti

ve y a

b a l a m a y a n bir ktlkle

onun zerine u l l a n d .


28/121

2

F a z l a s y l a k i i s e l l e t i i m i hissederek burada kesi-

yorum, haya duygum b a s k n k y o r . Dnya gayet h o

ve son derece

dikk t

ekici k a d n l a r l a dolu, milyon-

larca aile buna i n a n r

bu

b a k a l a r n d a k i her e y

y a n l s a m a d e i l d i r gnl almak, sevmek k u k u s u z

ki mucizeler y a r a t r ama aile d n d a k i l e r i n gnl al-

m a s

nezaketi de bizi destekliyorsa, o zaman nesnel-

lik b a l a r . S a y n Anne nin erdemlerine inanmak zo-

r u n d a y m

nk onun k i i l i i n e ilgi gsteriliyordu,

y o k l u u

etkiliyordu, nezaket bu kadar u z a a gitmez,

y a l a n n bu k a d a r da yorar. O benim y a z l a r m d a ya-

a y a c a k bu da benim

borcumu

deme a r z m


29/121

S a y n

Anne nin elbiseleri en zevklisindendir

v

ben o n l a r seyrederken olduka ksnl bir melankoli

hissediyorum, k d n d n y s n n h o

v

yce y a n l a r

v a r d r her e y i a a r yeri doldurulamaz, incik bon-

cuklar v

v

z v r kendince

bir

belagat srdrr,

ortak p a y d a l a r mutluluktur en s e i l m i l e r i n ihti-

m n

seviyorum, ama itiraf

etmeliyim ki

gen bir

k d n n giyinme o d s

- k y a s

f a r k l l k l a r

bir

yana-

buna denktir, y m n h o l u k l a r n biliyor d e i l i m

yine de bunlara

d e e r

veriyorum, benim byle h o -

luklar y e t i t i r i p beslerneme imkan yok, benim y a a

kasvetli

v

militan... nk korumam gereken

bir sur var


30/121

3

S a y n Anne nin parfmlerini

k o k l a d k a

a r y o -

rum, onu bana derhal geri getiriyorlar, hem de n a s l

bir

byleyicilikleri var anlayabilirsiniz, derin bir

mutluluk

bu, bir v a r l benim iin yeniden vcuda

getirerek bir felsefeyi derli

toplu

hale getiren bir

mut-

luluk, ben -benden nce Mareel in y a p t gibi- za

m n yeniden

buldum S a b b a t

t a t t m , bu s a y f a l a r n

okurunu Yahudi mistiklerinin n d a Proust un ese

rini analiz e t t i i m s a y f a l a r m a gnderiyorum. Mareel

zaman

y a p c l a r n d a n

biriydi, gerek bir Asurlu, onu

anlamak F r a n s z l a r a k a l y o r , u

n

iin ancak onun

t a d n

k a r y o r l a r ve niin bir cazibesi o l d u u n u b o

yere kendilerine sorup duruyorlar?


31/121

24

S a y n Anne nin

g a r d r o b u

hazine dolu. S a y n

Baba a s l n d a o n l a r k e f e t m i y o r b u n l a r g z y a l a -

r n n bahanesi olarak gryor y a l n z c a her e y ona

kt geliyor, en ufak

a n onu

y a r a l y o r

son aylar on-

dan y l l r gizliyor, lm maskesi yz kez daha uzun

ir

y a a m n k l r n rtyor, iki g e r e k d a r a s n -

da

S a y n

Baba kt tercihte ulundu

ve b a h t s z l

en

yksek hakikat olarak kabul etti. l d a n d n ona

syleyebilecek miyim? Kasvet/i haftalar neyi

k a n t -

lar? Y a l n z c a kendilerinin k a n t d r l a r ve ne evveli-

yata k a r ne de sonsuza dek p e i n d e n gidecekleri

uykuya k a r

t a n k l k

ederler.


32/121

5

a y n Anne 6 0 l y l l a r a d o r u m e l a n k o l i k l e t i v

bu ona d n y a n n en gzel halini verdi nedenine

nfuz

e d e m e d i i m

bu

d e i i m onu benim

iin daha

da k y m e t l i k l d lmn glgeleri sevginin baharat-

l a r d r

sonsuz

y a a m

ise

mutl k s o u k l u u n

okulu

olur. Y a r n l a r

tehdit a l t n d a k i

i n s a n severiz ne ka-

dar ok

tehdit a l t n d a y s a

o kadar ok severiz

T a n r

sevmez ve bir sevgi nesnesi d e i l d i r ,

t a n r s a l a k

bir

a n l a m s z l k t r , en iyisi

k u k u s u z

ki kimseyi sevme-

rnektir ve

bunun

iin de nce kendimizden

b a l a m a -

m z gerekir. Kendinden nefret etmeyi savunan

k i i

hissi

b a l a r

paralar.


33/121

6

u y g u l a r m z

n m z e

d u y g u l a r m z

uup gider, Tin in b a k n n

d u y g u l a r n

zerine kon-

m a s b u n l a r n kle dnmesine yeter. S a y n Anne

ld,

ya

kendimi

a s a r m

ya

da

onu unuturum, kendi-

mi yok etmek istedim, kafamda bir iki kitap

v a r m

gibi geldi, gereken z a m a n y a a m a y a ve yok olan insa-

n unutmaya karar verdim, y a z d m Semanyer imin

[ H a f t a l k l a r b a k a a m a c yoktu, y u v a r l a n a c a m

uurumdan beni bu ekip

k a r d .

a

llerimizi

gmmeliyiz ya da p e l e r i n d e n gitmeliyiz, ya mezar-

l a r n n zerinde

c a n m z a k y m a l y z

ya da tek dam-

la g z y a dkmeden oradan a y r l m a l y z . . .


34/121

7

Benim felsefem i e r d i i rktc sertliklere r a -

men iyidir

y u m u a m a y

reddediyorum kendimi

ileci

y a p t m

bu sertlikleri havada

i l e n e n

zinalar

h r n c a

t t almalar ve pek h o terk e d i l e r olarak

niteliyorum.

B u n l a r

y e t i t i r e n k a d n l a r m ? u ko-

nuda o n l a r taklit

e t m e y e c e i z .

S a y n Anne benim

sistemimin sertliklerini

bilmiyor

d e i l d i bu sistemi

kabul edilebilir olarak gryordu en a z n d a n a k t a n

v a z g e i l m i s e

ona gre bu a r t t

s a d u y u l u

o l d u u -

na k a n t bu da.

A k

h a k k n d a genken d n d k l e -

rini z a v a l l k a d n bana a k l a m a d zaten bu beni hi

ilgilendirmiyordu.


35/121

8

S a y n Anne her gece d gryordu, hem de tn

gece boyunca, ima

e d i i n d e n

belliydi, ama bana r-

y a l a r n

a n l a t m y o r d u

a l a c a k a r a n l k t a k i y a a n t s n

bilmiyordum, belki de kimi zaman benimle oyun oy-

nuyordu,

k a d n l a r

soluk

l r

gibi yalan syler, onun

glgedeki yz benim mehulmd, bu da Ana O u l

oyununun k u r a l d r . K a d n n glgedeki yz bizim-

kinden daha korkuntur,

B a t d a

k a d n n k a r a n l k -

l r n bilmezden geliyoruz, o r t a a n Melusine den

sz e t t i i d o r u d u r ve Melusine bana gre

en

hayran-

l k verici

k a d n

portresidir, bu konuda B a t

sl

daha

teye gidemedi.


36/121

9

Erkek k d n d n vazgeer k d n gemez k d n er-

k e e

s l r

ve erkek h a k s z yere kendisinin k a d n n

p e i n d e n

g i t t i i n i hayal eder oysa k d n onu

a r r .

Erkek

m a n a s t r l a r

k d n m n s t r l r n d n son dere-

ce daha

d e e r l i d i r

erkeklerin k i h t i y a c yoktur

ten

o n l a r n

a k l n b n d n a y n gle almaz erkek

erkek o l d u u iin s t r a p ekmez p a r a s z k a l d y

da gc kudreti

o l m d

iin s t r a p eker k d n

k d n

o l d u u

iin ve s e v i l m e d i i iin

s t r a p

eker.

Gzel grnm kahkahalar oyunlar v r z v r ve

se-

vimlilikler; derin denizin

k p

ve k p n a l t n -

da

a r t k

kendimize d e i l tre ait

o l d u u m u z

siyah

bir dnya.


37/121

3

Erkek

k a d n a k a r y a r a t l d ve

e e r direnseydi

dnya

b a l a n g c n d a n

bu yana

d e i m e m i

olurdu.

a y n

Anne bunu kabul

e t m i t i

ve

bir

tn

ola-

rak Medea dan ok Antigone ye benziyordu,

S a y n

Anne yle birlikte

a k l

yrtlebilir, S a y n Anne kafa-

s n n

iinde gzel t l e r veren ve a y d n l k b a k l

ll ve drst, namuslu, kusursuz bir erkek t a -

yordu.

Ne y a z k

ki

h a s t a l k

onun

en

soylu nitelikleri-

ni alt etti, biz teni ona tekrar tekrar s t r a p vermesin

diye zihnimizde

ldrdk

onu, pek az a c ekti, yal-

n z c a

da lmnden nceki saatlerde.


38/121

3

i k i y z l l m z gsterdik onun korku ve

umut-

l a r y l a

o y n a d k en

korkun komedi oldu bu gele-

neklerimiz bize unu d a y a t y o r d u ve bu gelenekiere

cepheden

s a l d r m a y a

cesaret edemedik bu tinsel ci-

nayete zlyorum oysa ben tenaziyi tercih eder-

dim h a s t a n n

k a n d r l m a m a s n

ve can e k i m e y e

b a l a r k e n kendi bilerek lmesini isterdim tek vicdan

a z a b m

bu. Z a v a l l S a y n Anne merhametin k u r b a n

merhamet onu

d k n l k t e n

k u r t a r a m a d

bizler onu

k a f a s n n

d i r e n e m e d i i ilalarla ldrdk o y a a d

heyhat ne hayat ya unun y a n n d a fiziksel cinayet

bir ltuftur.


39/121

3

N a s l davranmak gerekirdi? S a y n Bayan Anne on

dan

e s i r g e d i i m i z a k l a m a l a r a d a y a n r m y d ? Y a -

l l n d a n sz ediyordu ama asla lmnden d e i l

g z e l l i i y l e lmektense y a l a n m a y tercih ederdi, bu

k v r a k zeka koket bir k a d n n z e k a s d e i l d i r y a a -

maktan

h o l a n y o r d u

gen bir

k a d n k e n

1925-1929

y l l a r n d a

Berlin de ok e l e n m i t i n e e l i ve uan

bir y a n v a r d bu onu sade biri y a p y o r d u . Beni

tuh f

biimde trajik buluyordu ve beni m hkum etmeden,

benim

k a r a m s a r l m a

k a p l m a d a n btn k a d n l a r -

da

bir zenginlik o l d u u n u ve erkeklerin bunu zar zor

s e z e b i l d i i n i itir f ediyordu.


40/121

S a y n Anne znde bence c l biriydi, genken

s a r s l d n r p e r d i i n i itir f

ediyordu, ama t e l a

kadar cesareti

de

v a r d

dengesini kendi kendine

s a -

l a m a s

k i i s e l zaferi

o l m u t u

S k s k b a y l y o r d u ve

S a y n Baba

deneyimli erkek, gzel

k a d n n i m d a d -

na k o u y o r d u S a y n Anne yi ka kez b a y g n grd-

tahmin etmeye cesaret edemem, kendine gel-

d i i n d e

yle uzaktan

g e l m i

oluyordu

ki

genellikle

l d n s a n y o r d u

ve

y a r d m

e d i l m e d i i n d e kimi

zaman v a r d son buna cevap olmuyordu. Z a y f t ve

direnci onu bit p

e n e

dek destekliyordu.


41/121

4

Bu a y r n t l a r a

g i r d i i m

iin beni b a l a y n ama

bunlar nemli gzkyor:

S a y n Anne nin kan grubu

AB ydi, benimki

A b a b a m n

ailesinde

ise

sylenene

b a k l r s a O gru u

b a s k n d .

Z a v a l l S a y n Anne vcut

s v l a r y l a

ilgili denen h a s t a l k l a r a m a h k C m d u ve ha-

bis tmrlerden lmeye y a z g l y d o kendini s a l k l

gryor,

m i z a c y l a

vnyordu,

s a l k l

d e i l d i ben

de

s a l k l

d e i l i m nk beni dokuz ay k a r n n d a

t a d bu da beni onunla a y n kazalara y a t k n

yor

kendi d o a l kaosun u

a m t h a y r a n l k

verici

karakteri bir savunma m e k a n i z m a s o l u t u r d u bense

benim kaosumu a a m a d m

bu yzden yok o l a c a m

kesin.


42/121

5

Kendisinde

e y t n

tuyu

o l d u u n u

sylyordu,

ona

y k n d n

b a k l d n d a b l n g t neden oldu-

u h a y r a n l k

geiyordu. Cazibesi, bence, benim uza-

n m d m b k kaynaklardan besleniyordu. rt

b a

mamur

bir

k a d n d ne zaman b a y l p a y l s a der-

hal p u d r a l a r n v f a r l a r n

istiyordu,

h o gitmeme

d n c e s i

onu

yle

rktyordu

ki lm

y a k l a a n a

dek koket\ik disiplinini korudu, nk

d n y y

iyi

biliyordu ve

b t n

k a r r

k r m z b l n m z

olan

k a d n l a r

konusunda onu harekete geiren zeka-

s n n gerekeleri ona yetiyordu.


43/121

6

Onun k o r k t u u n u biliyorum, ama y a a d srece

hep yrekli grnd bana, ben onda g r d m ir

ruh gcne

d a y a n y o r d u m

o da

k a y g i a n n a

direne-

bilmek iin bununla s i l a h l a n m t . O dzendi, gn

y a y y o r d u o r t a l a ama u d grnm sonuta ka-

ostan

v k a r a n l k l a r d a n

srekli yeniden fethedilen

ir

eser olarak k a l d : S a y n anne, boyun e d i i e l i -

kileri hissetmeyecek kadar zekiydi. Z a v a l l c l ka-

d n huzur bulsun ok a c e k m i t i v eriyip g i t t i i

u n

nihayet dinlenmekte, hem de ilk kez

r y a s z

ir uykuyla.


44/121

7

Daima rya gren ve uykusu

d l e r i n

- s r a r m a

r a m e n

bana a n i a t m a d bu

d l e r i n -

birbirine ek-

lenmesinden

b a k a

bir

e y

olmayan

S a y n

Anne bu

d l e r d e b e

ya

da l t y a n d a y k e n kaleradan l-

olan kendi annesini giderek daha

s k

gryordu:

ana

y a l n z c a

u k a d a r n s y l e y e b i l m i t i . Byle ir

kehanette

u u r s u z

bir yan bulunabilir h a s t a l n n

hissedilmez

g i d i a t n n

r y a l a r n n

d o a s

h a k k n d a

bilgi

v e r d i i n i s a n y o r u m

kendi derinlikleri belki

onu

u y a r y o r d u

ama lmekten e k i n d i i n d e n bu

uyanlara

k u l a k l a r n t k a m t .

Bir kez

y a t a a d t -

n d e de ilalar a k l n n h a k k n d a n geldiler.


45/121

8

S a y n

Anne nin gizli d n y a s n i m d i k e f e d i y o -

rum, bu dnya k a y g n n hakimiyeti a l t n d a y d ,

b a t

i n a n l a r n d a n

u t a n d n d a n o n l a r

benden

g i z l e m i -

ti: Her ay eline a l t n alarak Ay a sesleniyordu, sonra

beni h a y r d u a l a r n almaya zorluyordu,

d a l a p i a r

k a p a t m a y ihmal etmiyordu,

m e

dikerken benim

sessiz kalmam gerekmiyordu, m u s k a l a r kokluyordu,

bylere

k a p t r m t

kendini, kem gzlerden ekini-

yordu, ama h a k k n yememek iin y a l a n d k a daha

z b a t i n a n l o l d u u n u

itiraf edeyim; tabii

e e r

daha fazla k u r n a z l k l a kendini

g i z l e m e m i s e


46/121

9

Onun karakterine pek ir h a y r a n d m en iyi y a n

ise

berrak

ve

t u t a r l a k l y d . S a y n Anne ve ben filo-

zofa

a k l

yrtyorduk birlikte s u s m a y d biliyor-

duk s a y s z konuda k e i f t e bulunarak birbirimizi

anlayarak a n i a y o r

ve

neredeyse hi t a r t m y o r -

duk. Onda d o a l bir nezaket v a r d stne bir de z -

rif bir ekince iki ailenin

m e n s u p l a r

d bu konuda

ona sitem e d i y o r l a r d nk insanlarla mesafeliydi

onlara alan b r a k m y o r d u onu kibirli olmakla sulu-

y a r i a r d

ama bunun tam da kibir o l m a d n biliyor-

l a r d o l a a n d l n n

da etkisi

v a r d .


47/121

4

S a y n

Anne yi y a k y o r u z bugn,

f r n a

kadar iki-

miz e l i k ediyoruz ona, S a y n Baba

v

ben. i t e ora-

d a y z t r n n

stili mkemmel, evresindeki galeriler

i n s a n tefekkre dalmaya

t e v i k

ediyor, ka gndr

ilmiyorum

ama ilk

kez g n e b u l u t l a r

deliyor

v

haftalarca sren rzgar, y a m u r v s o u k l a r d a n son-

ra

bizi tekrar s t y o r Kendi

asla

y a a m a y a n halk,

lleri g e r e k d kabul e t t i i c a n l l a r d a n daha c a n l

olarak benimsiyor, halk, yeniden a n m s a m a ibade-

tidir.

Fui

non sum, non euro, i t e benim s l o g a n m

llerimizi u n u t m a l y z .


48/121

4

llerimizi l olarak

u n u t m a l y z

ama

o n l a r n

modellerini t kip

etmemize

ve eserlerini srdrme-

tnize izin var; gerisi ise cilve naz.

a y n

Anne nin

kllerini saklamak isterdim,

F r a n s z

y a s a l a r

bunu

y a s a k l y o r duvardaki kk bir gze k a p a t l a c a k

kller, cesedi rmeye b r a k m a k t a n ve

gidip

me-

z a r n a gln bir e k i l d e iekler b r a k m a k t a n daha

iyi bu.

Ben a r t k

olmayan i n s a n n d i r i l m i l i i y i m

benim eserim onu hilikten ekip

k a r y o r

a r t k

o

benim

k z m

oldu, iimde hi hzn yok, S a y n Baba

da benden daha

az

s o u k k a n l

d e i l .


49/121

4

lmek ne basit lm iyi bir e y y a l n z c a krlerin

lmden patlar, ben S a y n Anne'ye imreniyo-

rum,

a r t k

zecek sorunu yok, o benimle hemfikir

o l m a z d seksen y a n d a lmek isterdi k u k u s u z ii-

nin derinlerindeki rpertisine r a m e n her

e y

sevin-

dirirdi onu, iindeki mutluluk k a y n a kasvetli

ve

huzurlu, sakin

ve

umutsuz olan benden daha fazlay-

Ben

ki y l d a rt kez d g r d m h a t r i a r m

v

kendimi gnll olarak mutlak bir

i l g i s i z l i e

g-

merim, en a k l l k a d n n zaman zaman y a p t a k a -

l a r n esiri bile olurdum.


50/121

4

S a y n

Anne genellikle a k a c y d son derece nazik-

li, k a f a s n d a tuhaf, l g n c a fikirler

d o l a r d

onun

y a n n d a y a a m a k ok

h o t u

s k n t y kovuyordu,

kt ruh hallerini u z a k l a t r y o r d u esprisi boldu,

istelik de i n e l i bir a l a y c l v a r d . Y a nmn

t n y u m u a k biimde a t i a t t ve bu onda yeni trde

niteliklere yol

a t

o andan itibaren

k a d n l k

er-

demlerini yitirmeden

rst

bir erkek oldu, her e y i

konuk edebilirdi, harikalar y a r a t t

g e n l i i n e

d e e r

vermekten ok o l g u n l u u n a h a y r a n d m


51/121

Bizim

d e n e k t a m z

olgunluktur birok k a d n bu

noktada kendini yalanlar

ve

glgeleri ortaya

k a r :

D o u r g a n

a l k a n

ve

sofu

o l d u k l a r

iin vlen bu

aile a n a l a r n a y a k n d a n b a k t n z d a sizi b a l a y a c a k

hibir e y l e r i o l m a d n grrsnz onlar a p t a l l k -

l r ktlk y a p m a l a r n engelleyen

y p r a n m

zaval-

y a r a t k l a r d r cazibesiz incelikten yoksun

k s z

ve benim harabe diye

a d l a n d r d m

dzenin ah-

l a k n

ve

i n a n c n y a r yolda b r a k t

k a d n l a r .

S a y n

Anne dinle alay ediyordu sl ibadet etmedi b t l

i n a n l a r n d a n

vazgeti

lmn en

nceki

y l l a r d a

kendini felsefeye verdi.


52/121

5

S a y n

Anne ve ben kendilerini sofu sayan ama

k a r koca

h a y a t

y a a y a n daima gnaha batan v da-

ima b a l a n a n bu k a d n l a r a gler gibi

y a p y o r d u k :

O n l a r olduka iyi t a n y o r d u o n l a r h a y a s z k a d n l a r

diye niteliyordu

k o c a l a r n a

da sevimli hayvanlar di-

yordu. Rahip g r d n d e ok r a h a t s z oluyordu

v

kader

e y t a n

gibi irkin u siyahl adamlardan birinin

hastanede onun

k a p s n a m e s i n i

istedi:

T a n r n n

bu elisini

a r b a l

bir havada k a r l a d ve hibir ko-

nuda ona teslim o l m a d a k l n n kalan k s m y l a si-

l a h l a n d

v

bu ilk teselli edicinin

a r d n d a n

da onun

yerine geen d i e r ikisinin

i t e n l i i n i

s o u t t u .


53/121

6

S a y n Anne bana

az

ok sofu

k a d n l a r a

k a r

mut-

lak kmseme

a l a d

gayet

de

h a k l y d ve laf

a r a m z d a b u n l a r n a k l d a i l e n e n

zinalar

o l d u u n u

d n y o r u m gereklerinden daha namussuz.

Sa-

y n

Anne uyurken ld,

gc

tkendi ve trenin t si

bile olmadan

y a k l d .

Benim szlerime

i n a n y o r d u

ve ona, olur da T a n r varsa k i i s e l

o l a m a y a c a n

ka-

n t l a d m nk

k i i n i n

o l u t u r u c u

e s i

sredir ve

sonsuz lm de

tn y a a m n

diyetidir. Biz lecek

o l a n seviyoruz, kendimizi lml ve

tehdit

a l t n d a

h i s s e t t i i m i z

iin seviyoruz.


54/121

7

T a n r

bizi sevmiyor ve bir sevgi nesnesi de d e i l ,

Mistisizm znde Narsisizmdir k i i s e l T a n r

ise s -

m l k t n

b a k a

bir

e y

d e i l d i r ,

y o k s u l l a r n

teselli

bulma i h t i y a c kendi a l a l m a l a r n n

k a n t d r ,

yoksa

v a r s a y d k l a r

figrlerin g e r e k l i i n i n d e i l . . . Filozof-

l a r n T a n r s bana yeter ben de bir k i i y i m ve kendi

d m d a

kimse a r a m y o r u m

me et lme r a z y m ,

k u r t u l u

fikri bana bir

t a k n l k

gibi geliyor kurtul-

mak metafizik bir tecavz

y a l n z c a .

S a y n Anne her

trl M e s i h i l i e

k a r

Klasisizmi tercih ediyordu;

e r m i l e r gi i h a k l y d .


55/121

8

S a y n

Anne bir

z n d k t

yine de

o c u k l u u n d a n

kalma

ve

yznn k z a r m a s n a yol aan

birka

b a t / i n a n c n

kkn

k a z m a k t a

ok glk ektim.

K a d n l a r a c n a c a k durumda onlar kendilerini erkek-

lerden daha fazla tehdit a l t n d a hissediyor/ar ama

daha z a k l yrttklerinden iierini kemiren rk-

y ifade etmekte glk ekiyorlar o n l a r n v e f a s z / -

d o a n n

yapmadan

dan

b a k a

onlara s a l a d bir destektir ve hi a y r m

inanma

i h t i y a c

ise z a a f l a r n n

i t i r n -

ir e y

sl

o l m a m t r .

Annem

y a l n z c a

ir k a d n d

ve fazladan

ir

e y alamamaktan

s t r a p

e k t i i n d e

sanki b y e n m i gibi kendi d o a s n d a n

koptu.


56/121

9

Beni zen e y lm

d e i l

lm ekilen s t r a p t a n

ve gsz d m e k t e n daha iyidir

S a y n

Anne lmek-

le iyi etti; bana

a c

veren e y onun b r a k t ve benim

d o l d u r d u u m b o l u k d e i l ; y a l n z c a

onun

hasta ol-

u

o l m a s n d a n

a c ekiyorum

y l l a r c a

hasta olma-

s n d a n ;

stelik

h o

k a d n n

y a a m

a a c kimse bek-

lemezken hatta kendi de bilmezken a r p l m t . n

a z n d a n kendime k z a c a k bir e y yok ben ona fazla-

s y l a tabiydim hatta r tabi o l d u u m u benden bu

kadar s a y g

b e k l e m e d i i n i

kendi de itir f ediyordu

ona direnmemi isterdi.


57/121

5

Ben onun ebedi o c u u oldum, benim iin zl-

yordu,

ama

b a l l n

s a y g n n

t a d n

k a r t y o r d u

benim

minnetimin

f a r k n d a y d

bu

k a y p

anlarda

ken i

b e n c i l l i i n e k z y o r

kimi

zaman kendini sulu

hissediyordu: Seni y a l n z c a kendim iin y e t i t i r -

dim, doymak bilmez bir anne o l d u u m u

s a n m y o r -

um ama seni

s a k a t l a d m

z a v a l l

o c u u m

Annen-

den daha fazla

k o r u m a l y d n

kendini, senin kt-

l n istemesem de sana arzu e t t i i m tm

y l

y a p a m a d m ve

isteme en ken imi

d n d m Biraz

daha kaba ol, biraz nankrlk beni teskin eder, zn-

de hepimiz korkun bencilleriz


58/121

s

O ksz olmaktan ok e k m i t i annesine yle

a l a m t ki bir anlamda felekten intikam almak

ve

r

bir

d k n l k l e

stne titremek iin tek bir o-

c u u olsun i s t e m i t i .

K u c a k l a m a l a r y l a

beni b o a c a k

kadar

tn

e f k a t i n i gsterip beni b k t r m t

ve

daha y a a m m n o r t a s n a gelmeden beni kimsenin

pmesini istemez o l m u t u m sevgi gsterileriyle le-

ne dek yetecek denli d o l m u t u m

f a z l a s y l a

n a z l b-

y t l m t m

ama bu bir gtr

unun

iin

t e e k -

kr borluyum d o r u dzgn s e v i l m e m i glmse-

menin glgesiyle cezbolan erkekler misali o k a n m a

sevgi dilenecek e i l i m .


59/121

5

Paris'in gezinti yerleri

benim

hac

m e k a n i a r m

oldu,

S a y n

Anne'yle

k a r l a m a d m

tek bir yer

yok,

h a y r a n l m

hznle a t b a gidiyor,

e h i r benim

gzmde bir

alametler

o r m a n

her

e y

bana

k a y b m

h a t r l a t y o r ve hi

durmadan

yenilenen

bir

tr

mu-

cizeyle bana

onu

geri veriyorlar, hi

g r m e d i i m bir

fasad a r p y o r gzme

h a t r i a m a m

istiyor, S a y n

Anne'yi

u n u t t u u m u

s a n y o r d u m oysa

v a r l

hi

o l m a d

kadar gerek, ls

s a l n d a n

daha

c a n l

u ne srpriz, bu ne zenginlik,

benim gibi k u k u c u

biri iin

n a s l

bir vahiydir bu


60/121

5

u r a n n t a d n

son

kez

S a y n Anne yle birlikte,

kan tkrmesinden bir hafta nce, Old England daki

son

giysi provamdan sonra,

Jeu

de Paume Mzesi nin

k a r s n d a k i Smith ay salonunda k a r m t k ekim

a y n a

y a k l a y o r d u k .

S a y n

Anne mevsime b a l a d

bir yorgunluktan

r a h a t s z d

a s l n d a a r bir yorgun-

luktu,

S a y n

Anne a r t k pek yryemiyordu ve d n

yolunda, banklarda

o t u r m a y

tercih e t m i t i benim

de

g e n i

daireler izerek e t r a f n d a nmem iin rica

e t m i t i . Smith te a l a n l a r d a n birini

t a n d k

1948

y l n d a onu g r m o l d u u m u z Rumpelmayer den

buraya

g e l m i t i .


61/121

5

Tuilerie de a t t m her

a d m d a

a n l a r zerime ya-

p y o r d u

ve

y l l a r n

saatierin izini

s r d

bu

a n l a -

b u l a n k

k a v g a l a r

n m e

yetimi elimden alan

bir

u u l t u d lduruyordu

iime.

S a v a t a n

nce miydi,

yoksa sonra

m ?

Hangi

k a l

m s r a s n d a ? Sanki her

e y

stste biniyordu, sonunda

kendimi

bile

a y r t

edemedim, sanki

hem

on

hem on

b e

y a m d a y d m

hem

otuz

hem

k r k y a n d a y d m .

Heyhat, zamana

k a v u m u t u m ama kendimi yle y i t i r m i t i m

ki

der-

Ieyecek gce sahip zne o l m a d n d a n hazinelerim

kar gibi eriyordu.


62/121

u neyi k a n t l a r ? i i r s e l bir kafam olsa da, bunlar

sistemin z a a t l a r d r dnya n a s l s a yledir ve sembol-

ler

ise

hayallerin

z a a f d r . S a y n

Anne nin biricik bir

y a n yoktu, dnya ise h a y r a n l k verici

ve

genellik-

le daha

b a h t s z

k a d n l a r l a doludur, i t e n e s n e l i i m

bana bunu r e t i y a r ve ben de bu derslere uyuyo-

rum.

S a y n

Anne daha gen

l m o l s a y d

ben daha

sefil

olur um

ve beni y o k l u u n a kelimenin gerek

a n l a m n d a

a l t r d

iin ona

t e e k k r

borluyum,

bedeninin k onun

yitimini

benim iin daha ha-

fif k l y o r ve yok

olup

gitmeden nce bilincini yitir-

d i i iin de ona m t e e k k i r i m


63/121

6

S a y n Anne k a d n l a r h a k k n d a bana ok kt e y

sylyordu k a d n l a r -ona k a l r s a -

c a n a v a r d y a l n z

c

kendi

k a r l a r n

d n y o r l a r d

e r k e i

y a a m a

niyetiyle k o v u y o r l a r d ve onu

sl

iddia ettikleri gibi

s e v m i y o r l a r d sonuta lnceye dek y a b a n c olarak

k a l y o r l a r d .

Kendisi

e

yz kt

g r n d n d e

bana yzn

r e t i y o r k u s u r l a r n

gsteriyor sonra

da

u s t a l k l a

far sryordu ve beni d e i i m zerine

d n m e y e davet ediyordu bylelikle gzm aa

rak beni kendi cinsiyeti konusunda s o u t u y o r d u ni

yetine byle u l a m t .


64/121

7

S a y n Anne beni tiksindirmeyi b a a r d iin kimi

zaman kendini sulu gryordu unun iin

onu

pek

s u l a m y o r u m

y a l a n d k a

nefsime egemen olmak

bana daha az a c verdi.

O

ocuk

k a l m a y

benim iin

bir grev k l ve beni teselli

etmek

iin de ok uzun

ve

ok mutlu o l m a s n a r z u l a d y a l l m d a n sz

ediyordu: Beni ak s a k a l l a r m l a y a n

b a n d a

gr-

meyi diliyordu k s k a n d d i e r k a d n l a r n gznde

benim bir erkek olmamam nemliydi. Btn anne-

leri vyor

tn

k a d n l a r k n y o r d u sonra da be-

nim ikincilerden uzak durmama zaman zaman a -

r y o r d u .


65/121

8

Hayat, bizim y a a m a nedenlerimizin y a n n d a

hitir, S a y n Anne y a a m sevmesine

r a m e n

bunu

hissediyordu. Onu ingiliz

y d

Alman

s a n y o r l a r d ,

bu d durumu

k o l a y l a t r y o r d u ,

kimse onun Yahu-

i

o l d u u n a

i n a n m y o r d u ,

Yahudiler e onun ken-

dilerinden o l d u u n u r e n i n c e a r y o r l a r d , onun

g i r g i n l i i n i n

ve r a h a t l n n b a k a

k a y n a

yoktu,

ben de bunu ona belirttim: Z a v a l l Annem," dedim,

m u t l u l u u n u

bilmiyorsun, teyzelerimden birine

benzeseydin hayal bile e t m e d i i n e y e maruz k a l r -

d n , nefret ve a a l a m a

her

a d m n d a k a r n a k a r -

dengen k a l m a z d , dengen yitirirdin "


66/121

9

Ona biraz imreniyordum, ona benzemek isterdim,

sonunda onun stilini benimseyerek kendimi ona

gre

h i z a l a m a y

b a a r d m .

Onun yetenekleri, gl

ve

incelikli o l d u k l a r belli olsa da, serbest

k a l m a d -

lar

ve

meziyetleri, k u l l a n l m a d n d a n nadasta s-

np gitti. Kendi yerilerini g e r e k l e t i r e b i i r n e k iin

S a y n B a b a y ve

beni feda edebilirdi, ama kendini

Kutsal Metinler in a l t n d a saklayarak

y a a d ,

kendi

s n r l a r n n berisinde len birok

k a d n n

y a z g s da

udur A s l n d a o l m a y hak e t t i i e y , v a r l n n gl-

gesinde k a l m t , d o l a y s y l a bizimle t t l t t l i l i k i -

ye

geiyordu.


67/121

6

S a y n

Anne enim iimde y a a d onun iin gz-

y a dkmem

g e r e k m y o r

c i s i m l e t i ve ben onu b a -

r m d a t a y o r u m o enim o c u u m oysa u n u t a e a -

m

s a n m t m .

Nafile

k u r u m l a n m a y n

h a y r S a y n

Baba o yok

o l m a d

onu benim iimde b u l a c a k s n z

g z y a l a r n z

k u r u l a y n . M u t l u l u u m u z

llyd

en a z n d a n

Yahudilerin o l a b i l e c e i kadar mutluy-

duk nk Yahudiler pek

mutlu

d e i l d i r

a k l

yr-

tp

hissettiklerinde yntemli iyimserlikleri temel-

deki i r e n l i k l e r i n e t a n k l k eder ve

umut

zerinde

bir

e y l e r

i n a etmeye k a l k y o r l a r s a i m d i k i zaman

ellerinden k a t ve t u t u n d u k l a r her e y toza dn-

d iindir.


68/121

6

S a y n

Baba

beni okurken hznleniyor ama o te-

selli ulur nk u a r bir e i l i m i var bu da y a a m a -

s a l a r

ve insan

y a l a n d k a

u

bir

a y r c a l k

olur.

Y a a m m z n

a k n l m

k a d n aramaya ynelte-

c e i z , vaktiyle ona e l i k e t t i i m sokaklarda geziniyo-

ruz.

Paris

1929 y l n d a n beri pek

d e i m e d i

b i l d i i -

miz yerleri defalarca d o l a t k , ben a r t k bir gizbilimci

ve yorumcu oldum S a y n B a b a y trbeden trbeye

sunaktan s u n a a gtryor

v

ona kendi ilmimi a n -

l a r n ve sembollerin c o r a f y a s n a k t a r y o r u m .


69/121

6

S a y n Anne ve ben birlikte y a y o r d u k ve benim

r e n i m y l i a r m boyunca a y r k a l m olsak bile bu

a y r l telafi

e t m i t i k

ir daha da a y r l m a d k bizi

daima birlikte

g r y o r l a r d

birbirimize gceniyor

ya

da

matrak geiyorduk. u k r k drt y l boyunca, b e

ya

da

l t y a k n i l i k i n i n bir y z y l d a k i

g r m e s i n -

den daha fazla g r t k ; k u c a k l a m a l a r m z istatis-

tiklere geer, hatta kimi zaman biraz b k k n l k hisset-

t i i m

de

oluyordu

onun

urnu

milyonlarca

d u d a n

a n d r d Roma daki Aziz Petrus un bronz a y a n a

denktir benim iin, ir iki kaburga k e m i i n i

i n e d i -

i m bile l m u t u r


70/121

6

S a y n Baba ya Anne ile O u l u n birlikte gezindik-

leri ve a l v e r i

y a p t k l a r

kutsal yerleri

r e t i y o r u m

sohbetlerin konusunu ona gsteriyorum,

u n u t u l m u

birok ona trensi

ir

havada

r e t i y o r u m .

-

martine heykelinin birka a d m tesinde duruyoruz

ve sonunda, Avrupa Konseyi

o l m u a t o n u n

yz

a d m tesinde, O r m a n n s n r n d a oturuyoruz, yo-

lun her

dnemecinde

S a y n Anne yi h a t r l y o r u z

m a n z a r a n n

her

engebesi kelimenin tam a n l a m y l a

onun figrleriyle dolu, dzinelerce Anne yle evrili

gryorum kendimi, her yandan geliyorlar ve sanki

her a t a gibiler.


71/121

6

Zaman yeni ir oyut edindi d a d a n inen s l gi i

k a y o r sonra engin

ir

d z l n iinde aniden ne-

redeyse h a r e k e t s i z l e i y o r nehir y a t a n n s r yok

yorulmak bilmeden birbirini izleyen saatler

g e v e k e

u z a y p gidiyor ve yolda iyice l g n l e i y o r l a r kimi

zaman is kendi zerlerine gelip k a p a n y o r l a r y a p -

s n analiz e d e m e d i i m i z ve bize sonsuz nsezi s a -

layan ir

a k n l k

hissediyoruz:

G e m i i n

eseri bu;

dirilen ve srenin a k n frenleyen bizi ir araya ge-

tiren

z d e l i k d o l a y s y l a

o a l t a n S a y n Anne bizi

byle dolduruyor lyken.


72/121

6

S a y n Baba ikna oldu: S a y n Anne

bizimle

birlikte.

S a y n Anne bizi koruyor

S a y n

Baba onu seve seve

t a n r a

yapar.

i n a n c y l a

ilgili konularda

onu

niye

r a h a t s z

edeyim ki Benim duygum bu

d e i l .

ller

ldr ama bizler onlar yok

o l m a s n

diye y a y o r u z

bizim

edimlerimiz

ve eserlerimiz

hem o n l a r n tutu-

mundan esinlenebilir hem de

a n l a r n

srdrebilir

ama

asla

daha teye gidemez.

S a y n

Anne btn ni-

telikleriyle birlikte ona dair i z i i m

resmin dengi

d e i l d i r

itiraf ediyorum Benim y a r g m yceltmeye

v a r y o r ve ben kendimi k k r t t m hayallerin esiri

k l y o r u m i t e

esir

d t m

ve byle

o l m a y

ise hi

o l m a d

kadar

n a y l y o r u m


73/121

l e c e i n i bilmedi, i y i l e m e k ve y a a m a k istedi,

lp gitmeden daha birka hafta ncesine dek pro-

jeler t a s a r l y o r d u isvire ye yolculuk yapmaktan ve

Victor Hugo

m e y d a n n d a

gzel bir daire

s a t n

almak-

tan sz ediyordu, fkeden tepesi atsa bile

onu

has-

tanede tutm k iin biz

de

onu

p a y l y o r d u k

kendini

z a y f hissediyordu, ama hi a c ekmiyordu, ilalar

gryordu, hasta

o l m a d

y a n l s a m a s n

s a l y o r -

l a r d ona, bizim elimizden k a p gidiyordu, onu hi

t a n y a m y o r d u k .

Ama ne y a z k ki can e k i e n l e r i n

o son m u t l u l u u n u

y a a m a d h a y a t n

yeniden ya-

a m a d o hayat ki, s k n t i a n n a r a m e n mutsuz de-

i l d i .


74/121

7

M a y s a y n d a hekimler t o p l a n d l a r ve onu son

kez

m hkum

ettiklerinden, hep birlikte

S a y n

Anne yi

teskin etmeye ve ciddi

bir

e y i o l m a d

konusunda

ona yeminler etmeye gittiler. becerilerini b i r l e -

t i r m i t i

onlardan nce gelenler

de

v a r d

o n l a r

izle-

yecek olanlar da. S a y n Anne onlara kulak verdi ve

szlerinden k u k u d u y m a d i t a h hala yerindeydi,

yz

y a n l t a b i l i r d i

hala gazete okuyabiliyor ve iman

k o n u l a r n d a gevezelik edebiliyordu, o d a s n d a dola-

a b i l i y o r d u

ve kendisine pudra, far krem ve losyon,

a y r c a i t l i

incik boncuklar almaya beni

gnderi-

yordu.


75/121

8

Onun

b a n y k a m a m

gerekti,

s a l a r n n y a r s n

y i t i r m i t i

herkesin

i m r e n d i i s a l a r s a r ve

d o a l l -

n d a bukleliydi,

a r t k

kuafre

de gitmiyordu.

ilalar

bu

s a l a r n h a k k n d a n g e l m i t i

buna zlyordu,

ben de onun kadar zlyordum boynunun ne kadar

z a y f l a d n

gryordum o m u r g a l a r s a y l y o r d u .

O

gnlerde,

o l a a n s t bir

anda

o c u k l u u n u

h a t r l a -

sl geri dnmeyen o c u k l u u n u

Y a n l a r n d a

p a l a r y l a

evden eve

giden

Konstantinopolis teki

s a t -

c l a r n

l k l a r n taklit

etti.


76/121

9

Beni hala

h e y e c a n i a n d r a n

ve tarifi i m k a n s z bir

mutluluk h a v a s y l a bana

s r a d a n

e y l e r i n i tekrar

tekrar a n l a t t yazarken b a a z m d m l e n i y o r hala.

Bence s t r a p kusursuz mutluluk kadar uzun boylu

d e i l

S a y n

Anne nin kendisini son derece sevimli

k l a n yeteneklerinin k a r l olarak kusursuz mutlu-

l u u h i s s e t t i i k a n s n d a y m S a y n Anne nin

s k n -

t biri o l d u u n a eminim, ama dertlerinin d e v a s n

da

y a n n d a

t a y o r d u memnuniyetinin gc a c l a -

r n d a yoktu, u devalardan birinin ben o l d u u m u

ve benim e v l i l i i m i n onu cidden tesellisiz k l d n

hissediyorum.


77/121

7

O m a y s

a y

ok daha trajik oldu, S a y n Anne yi o

s r a d a kaybettim, yoksa eyll b a n d a d e i l nk

a r t k

kendisi

d e i l d i .

O

m a y s a y

bizim son

y a k n -

a n m z oldu,

s a

elimle ellerini tutuyordum sol

elim a l n n d a y d : Hala az ok rahat soluk a l y o r d u .

y n

gn, mcadele

e t t i i m

byk a c n n d n -

cesiz hareketinin esiri olarak Orman da k o t u k t a n

sonra Lamy-Trouvain deydim, hava

a r t c

biimde

s c a k t ve g n e o zamandan beri, S a y n Anne nin

y a k l d 2 Eyll p e r e m b e

gnne

kadar

bir

daha

a y n

gte p a r l d a m a d .


78/121

7

l m olan

S a y n

Anne nin benim iimde yeni-

den y y c n biliyordum, ben ki o m y s a y n -

dan beri

onun

can

e k i m e s i n i

b i t m e y e c e k m i gibi

g r m

ve en

k s a

srede son nefesini vermesini di-

l e m i t i m a r t k

y k l k m y c

ve a c ekerek

yatakta eriyip

g i d e c e i

sonu neeleyen o d e h e t l i

d k n l k hali gelmeden son nefesini versin iste-

m i t i m . Ona bakmaya cesaret edemedim,

k a r l a a -

c m

e y i n

binlerce

b k

grntnn

yerine ge-

mesinden korkuyordum, k s a kesmenin daha h a y r l

o l a c a

e y e

s a y g

gstermek zorunda

b r a k a n

a h l a k -

m z lanet okuyordum. Sevgili k d n h o ir

lm

hak ediyordu, yoksa

donup

k a l m gsz doktorla-

r n

o r t s n d

zlp

l m y

d e i l .


79/121

7

Bunu

d

syleyeyim mi? ocukluk a n / a r m bana

dokunmuyor, ilk yirmi y l m

k a r s n d a

neredeyse

tamamen ilgisizim: S a y n Anne nin beni bir y n

mrebbiyeyle y e t i t i r d i i

d o r u

bunlar birbiri

a r d -

n benimle ilgilendi/er, a l l d zere hepsi de -

duka e i t i m l i ok dzgn d a v r a n / ve sayelerinde

sevgili anne babama kimi

m u a e r e t

dersleri verebil-

d i i m

k z

k u r u / a r y d . On

rt

y

a k n sre boyun-

c

S a y n Anne yle y a l n z c a bayram gnleri

y

da ta-

til/erde d a r k y o r d u m onu iki gecede bir ancak

bir, iki saat grebiliyordum.


80/121

7

S a y n

Anne

ld

m?

u

an iin

hi ir e y d e i -

medi S a y n Anne geri gelebilir sanki

y a t a

bile onu

bekliyor yk ve kk g a r d r o p l a r komodini ve

i f o n y e r i

m n t o l r

ve giysileri

a m a r b i b l o l a r

ve incik

b o n c u k l a r

hepsi

onu

bekliyor.

Y a a y a n l a r

geip gidiyor geriye nesneler

k a l y o r S a y n

Anne

unun f a r k n d a y d

a y n

Anne

unu

sylyordu ve

ben ona nesnelerin devletin

gznde

daha

nemli

ol-

d u u n u

sylyordum enim gerekelerim onu z-

yordu ama

d o r u l u k l a r n

kabul ediyordu

y k l d

k l a c a k

bir b i n a y desteklemekten

y

da

ir

galeride-

ki t a b l o l a r restore etmektense

in

o c u u y a a m a y a

a r m a k daha

z

m a s r a f l d r .


81/121

7

Nesnelerin y a a m onu rktyordu s a l a m l k -

l a r a k n l a b o u y o r d u bunca t a s a s z nesnenin

o r t a s n d a kendini tehdit

e d i l m i

hissediyordu ama

niye?

u

nesneler de s r a s g e l d i i n d e ona t a n k l k

edeceklerdir onlar da

az

ok onun d o a s n n para-

s d r l a r S a y n Anne o n l a r i n s a n i l e t i r d i o n l a r ye-

terince uzun sre k o r u y a c a m z d n y o r u m . Sa-

y n Anne

y a l l n

e i i n d e ld

a l t m

iki

y a n a

gelirken en fazla ellisinde gsteriyordu iyi zamanla-

r n d a daha da az gsteriyordu

y a l a n s a y d

ufak tefek

biri olurdu her e y e r a m e n bundan

a c

ekerdi ve

sahip

o l d u u

tn felsefe bile onu k a d n olarak a k l

yrtmekten a l k o y a m y o r d u .


82/121

7

en ne

a c y

ne h a z z seviyorum k a d n

d n y a s

beni c e z b e t m e d i i gibi ikna edici de gelmiyor An-

nemin iindeki k a d n beni asla ekmiyor benim

derinliklerim s o u k t a s a s z arzudan ve e n d i e d e n

nefret ediyorum S a y n Anne de

enim

bu meziyetle-

rime hayran olmuyor d e i l d i benim z g r l m n

k a y n a n burada gryordu. lm beni uzun sre

sarsmayacak nk a r t k hibir e y beni etkilemi-

yor

S a y n

Anne de benim

k a y g l a r m n

k a l n t l a r n

y a n n d a

gtryor onun sonu beni

z g r l e t i r i y o r

a y a k l a r m n a l t n d a dzenden b a k a bir e y grm-

yorum kaos yok oluyor her yer , benim iim-

de sakin bir gven gi i o d u u n u hissediyorum.


83/121

7

Bir sre sonra S a y n Anne yi d n e c e k durumd

o l m a y a c a m

g ve

gnler

galebe alacak,

b k -

k n l k l a

her

e y e

yeniden

b a l a y a c a m

ve merhume-

nin a n s

bir

simgenin iinde silinip gidecek. S a y n

Anne beni k a d n l a r d a n

k u r t a r d

ona

m t e e k k i r i m

tini

v a r l a r a z v

kle

k l a n y a z g n n

yknden kur-

t a r d

beni,

y a z g n n v a r l n d a o l a m a d m e y i a r t k

oluyorum v S a y n

Anne hayattayken

g r n d m

ezeli ocuk halim sonunda

onun y a n n d a

yok oluyor.

iki lnn

birlikte

y a k l a c a n d n y o r u m :

Onun

iin o l d u u m

e y i

y a n n d a gtryor, beni

k u r t a r d

iin ona

m i n n e t t a r m .


84/121

Her yerde a c

var

ilk grev a c y ortadan k a l d r -

mak

a c

a k n

p a r a s d r a k ve a c a y n

izgide y-

ryorlar ne kadar az seversek o kadar

az

tehdit a l t n -

d a y z sevginin z s o y s u z l a p rpermektir severek

b a k a l a r

iin rpermeyi

r e n i y o r u z ve k a y g

zinci-

rini boynumuzda t a y o r u z . Y a z g l a r m z en masum

bakirelerin gzlerinde uyukluyor en h a y r a n l k verici

k z l a r n glgesinde klelik

s i l a h l a r n

k u a n m y-

ryor

y a n l s a m a

her k u a k t a yeniden d o u y o r s r -

l p k u c a k l a m a l a r y a n l s a m a y srdryor; y z y l l a r

ve b i n y l l a r var ki unun tek aresi cinsel perhizdir.


85/121

8

K a d n l a r bizim

d m a n m z

anneler de

u

zc

k u r a l n i s t i s n a s d e i l l e r

anneler bizi k a d n l a r d a n

kurtarmaya

y a r y o r

eserler bizi annelerden kurtar-

maya y a r y o r eserler Tin in e v l a t l a r d r eserler Pal-

las gibi k a f a l a r m z d a n d o u y o r . iz k a d n l a r a s a y g

borluyuz, onlara sonsuz nezaket borluyuz,

o n l a r

k n a y a n l a r o n l a r n s u l t a s a l t n a d y o r l a r o n l a r

paralayanlar

a y a k l a r n n

di inde srklenmekten

k a a m y o r l a r : K a d n l a r d a n daha fazla uzak durabil-

mek iin o n l a r o n u r l a n d r a c a z o n l a r iyice

itmek

iin gklere k a r t a c a z o n l a r kendi simgeleri al-

t n d a

ezmek iin

t a n r l a t r y o r u z .


86/121

9

iki gz iki

e m e

bir hayalet olarak d e i l y a r d m -

sever bir dost olarak geri d n e c e i n i hissediyorum,

onun lmnden beri fazladan bir oyutum o l d u u

k a n s n d a y m . S a y n

Anne benim

m

doldurdu,

S a y n Anne beni terk etmedi, fikir yerli yerini buldu,

fikrin gc bana gereken tek mucizeyi

g e r e k l e t i r i -

yor

Kutsal

A n a m z a

t a p y o r

d e i l i m

ama sonuta

ben de o sofulara benziyarum ve o n l a r n a k n l k -

l r n b a l y o r u m K a t a l i k l i i n

bir biimi

bu

gayet

iyi f a r k n d a y m . Her o l u n k a y b e d e c e i bir Anne si

o l d u u n u biliyoruz elbette. iimde a a k a n vah-

yin beni i s t e m e d i i m yere gtrmesinden rkyo-

rum.


87/121

8

Odadan k a m a m a s n a yol aan k a n a m a l a r n d a n

nceki son gezintilerimizden birinde, Debilly kpr-

snn tesindeki Modern Mze ye ve

r e v n

gittik.

S a y n

Anne mavnalara

b a k y o r

kimileri

a r

ykl

ve su

seviyesinde Seine boyunca

k y o r l a r

kimileri

ise ev kadar yksek ve b o nehirden

a a

iniyorlar.

Hava ekim

a y n d a

o l m a m z a r a m e n

s c a k t

z a y f ve

p l a k bir adam g n e l e n i y o r d u a y n

a d a m

eylln

bu pazartesinde grdm, a a y u k a r on bir ay sonra,

hala

y a y o r

ama bana glmseyerek onun

z a y f l n

g s t e r m i olan

k i i a r t k

l.


88/121

s

S a y n Anne benimle birlikte yrmeye a l m t

h a v a n n olduka esintili

o l d u u

kprden tekrar tek

rar geiyorduk,

m

bu kez bana y a l n z gitm k iin

rica etti ve btn z a m a n n nehrin sol y a k a s n d a k i

gezinti yerini s n r l a y a n koca bir t a n zerine otura

rak geirdi. O t a n ve k a r s n d a k i n i n yerine imen

todan bir rampa k o y m u l a r biraz zldm, nk

oraya o t u r a c a m diye kendi kendime

sz

v e r m i t i m .

Geri dnerken Mze nin r e v a n d a n

g e t i i m i z i

ha-

. t r l y o r u m burada, yz kadar seyircinin o r t a s n d a

tekerlekli patenierin zerinde kendinden g e m i iri

y a r bir adam vals y a p y o r kollu bir gramotondan

d

mzik a y l y o r d u .


89/121

8

S a y n Anne bu t u h a f l k t a n zevk a l y o r d u

onu

e -

l e n d i r d i i iin adama m i n n e t t a r d m antika gramofo-

nunu

Mze nin avlusundaki

s u n a a y e r l e t i r m i t i

ve

ir

dakika bile yalanianmayan

ir

h a y r a n l k l a ev-

resinde dnyordu, kimseyi grmyordu, herkesin

b a k

onun

gzlerine t a k l p

k a l m t .

Okuyucum

bana a n l a r m n niin genellikle 1953 y e i i n d e

d u r d u u n u

s o r a c a k l a r d r ? nk o c u k l u u m ve

e r g e n l i i m s r a s n d a kendim d e i l d i m hayaller ale-

mindeydim ve y a a m y o r d u m S a y n Anne yi pek

z a n m s y o r u m nk onunla k a y n a m t m onun

tanskmnn glgesindeydim.


90/121

8

S a y n Anne nin v e f a t n n zerinden bir hafta geti

ve

bu

y a a m m n

en uzun h a f t a s oldu, bende

ka ay

srd bilemiyorum,

asla

y a l n z

d e i l i m

gerekten

o a l m m ellerim dolu, y a n m d a bir v a r l k v a r l -

m d a

bir var Merhume, kimseden beklerneye

cret e d e m e y e c e i m b a l a r benim zerime

s a t

b r a k t b o l u k

t a k n

ltuflarla

ve

itmek bilmez

iyiliklerle doluyor. iyi kalpli S a y n Anne,

size

te-

e k k r ediyorum, i m k a n s z o l d u u n u s a n d m e y i

bana gsterdiniz, sizin misyonunuz benimkiyle de-

vam ediyor.


91/121

8

iinde b u l u n d u u m r t c durumda bekar ol-

mak kolay, fikrin

h i z m e t k a r

Kutsal n a m z safula-

r n d a n

biri gibiyim, Goethe nin Doktor Marianus una

benziyorum.

A k l ,

A n a l a r n o l d u u yerden inmedi,

A k l n d e h a s her ycelikten k a y o r , onun rol orta

yolu korumak ve biz ona s a y g duyuyoruz, A k l bu

eyll gnlerinde bana yetmiyor, y a r n tekrar

k a r m a

k a c a k , A n a l a r n

y a n n a

iniyorum ve

s r a s y l a

Ma-

ter G l o r i o s a n n

[Ezeli

D i i ] s z l d yere ykseli-

yorum, mistik bir soluklanma bu ve buradaki daimi

hedef r t k benim y a a m a nedenim


92/121

8

S a y n

Anne yi a k n l a t r d m ve kendime Gkte

bir b a k a

Anne verdim, ne fazla ne eksik, ben ksz

olmak isterken ister istemez O u l

oldum

y a z g m a r -

z y m

ve bunun imrenilesi olup

o l m a d n

bilmiyo-

rum, a n n e l i i kapsayan Arketipe kadar gittim kay-

n a gecede grdm ve a r t k tek o l m a d m a n l a d m

S a y n

Anne nin

y a n n d a y a l n z l k t a n

ekiniyordum,

S a y n Anne beni b a k a ellere b r a k t b a m a konan

i t e bu eller. H a y r bunun mmkn o l a b i l d i i n i sl

d n m e m i t i m

bu beklenmedik bir

i r i l i

oldu,

vaktiyle bununla ilk ben alay ederdi m.


93/121

8

u a k l a m a l a r d a n

d o l a y

beni b a l a y n ama

a c -

n n aresi

a k n l k t r

hibir a c a k n l a direnemez

yol uzun

d e i l

bizim erdemlerimiz de

bu

yolu

k s a l -

t r

erdemin

dl a l k a n l k l a r m z a d a m g a s n

vu-

ran dzendedir o u zaman a l k a n l k l a r sayesinde

v a r l m z s r d r d m z d e n sonunda a l k a n l k -

l a r m z en az

d o a l

erdemleri bile d o a l l a t r r l a r biz

de

d n r z

ve sonuta bizi

d n t r e n

hareketin

elimizden k a t n fark ederiz nihayet

o l g u n l a m -

z d r ve belli belirsiz yol alarak D o a durumundan

tuf

durumuna

geeriz.


94/121

8

S a y n

aba

belki de bu dili anlamaz, ama yine de

o

f a z l a s y l a a c

ekti, a y n Anne nin b a n d a bekle-

di, hem de aylarca,

bu

oyunda on b e kilo kaybetti,

z a v a l l adam kendi glgesine

dnd

geceleri rper-

tilerle geiyordu, S a y n Anne nin m t h i

l k l a r

a t t dnemde on iki, on b e

kez k a l k y o r d u

S a y n

Anne den nce onu yitirmekten korkuyordum ve

a y n Anne nin hastaneye y a t r l m a s n d a s r a r edi-

yordum,

h a s t a y

ikna

etmekte

glk ektim, burada

k a l s a y d en az

iki ay daha

y a a r d .

Anne babamdan

birini hi olmazsa k u r t a r a y m dedim, d i e r i n a s l s a

lecekti.


95/121

S a y n Anne hayatta

o l d u u

srece onu yitirmek-

ten ekiniyordum onun lmn en daha a c k l bir

e y b a m a gelemezdi h i s s e t t i i m skunet olduka

rktc. S a y n Anne a l t m n

g m i t i v

ben

k m n

zerindeyim beni henz

o l g u n l a m a d a n

k-

sz b r a k m a d iin T a n r y a k r e d i y o r u m

i k a y e t

etmek elimde

d e i l , y a s m

silinecek

a c m

dinecek

i i m e

geri d n e c e i m ve olan o l d u u y l a kalacak ge-

m i i m d e

e k i l l e n m i olan

e y

btnyle lmeyecek

zaman ertelendi ama yeniden bulunacak

b a k a

bir

grevim

o l m a d n

geen zaman bana r e t i y o r .


96/121

9

Anne d n l a y k tn anneler, her anne Arketip i

y a n s t t k l a r n d a n birbirlerine benzerler,

o n l a r n

nez-

dinde Arktetip e hrmet gsteririz,

k i i d e

bulunma-

yan mkemmelliyet onda

v a r d r

ve tek

b n

ele

a l n a n a h s i y e t bizim h a y r a n l m z z o r l a m a k t a d r .

S a y n

Anne, dikkat ekici a h s i y e t , beni Arketip e

gnderiyordu

ve

bir zeli A n a y benim iin mevcut

k l y o r d u : K i i yok olsa da kendi lmyle Mater

G l o r i o s a y

srklemez,

ulut

y n l a r

s a l n y o r ,

r z g a r l a r n o y u n c ile bizden para para

g i z l e d i i

Arketip sonsuza dek yerinde

k a l y o r .


97/121

9

Benden b a k a l a r a h s tercih ederler, k i i n i n ye-

rinin d o l d u r u l a m a y a c a n d n r l e r mutlak ger-

e k l i i

a k a

ifade ederler, onun yitimi

k a r s n d a

hibir arketip o n l a r teselli edemez, bu i n s a n l a r n

tutkusu h o u m a gitse e a k l yrtmeleri bence te-

melde g n a h k a r d r a h s t a bizi iten zellikler var

t p k k a n m z donduran glgeler gibi, bu dnyadaki

hi kimse her gn

ya

da a k a m d a n sabaha

t a p l m a y

hak etmez,

tutku

g e r e k l i i bizden sonsuza dek giz-

lememelidir,

tutku

ne kadar krse gzn a l m a s da

o lde etin o l a c a k t r . Kusursuzluk Arketip te top-

l a n r

a h s t a n

yola

k p

onu severiz.


98/121

9

Ezeliyet duygusuyla b u l u a n l a r teselli bulurlar ve

u duyguya sahip

o l a n l a r

hibir

e y y k a m a z

Y a a m

bir

d a y a n a k t r

yoksa neden

d e i l

y a a m

zorunludur

ama yeterli d e i l d i r : llerin bize v e r d i i ders bu-

dur.

S a y n

Anne

s a l n d a b i l m e d i i

ve

y o k l u u n -

da s y l e d i i yce hakikatleri bana r e t t i glgedeki

a z k u k u

d u y m a d m

k a v r a m l a r bana gsteriyor

S a y n

Anne ld ve

Ezeli

Ana onun yerini

a l d .

K u -

kusuz tek bir annemiz

var

ama s e i l m i l e r onun bir

o l d u u n u bilmezler bir ve a y n stelik lke y z y l

ya da ne olursa olsun.


99/121

9

K a d n d a k i

zeli Anne'yi u y a n d r a n l a r a onu O'na

benzerneye zorlayanlara ne mutlu Kendilerini daima

hayal k r k l n a u r a t a c a k k a d n d a bitmez tkenmez

bir zenginlik bulurlar, o k a d n bir a h s

o l d u u n d a

k a d n olarak k a d n e i t s i z d i r e r k e i n dengi d e i l -

dir, onun derin nitelikleri k i i s e l l i k t e n yoksundur,

en

yksek erdemleri arketipiktir, feministlerin eseri

ancak belirgin h a k l a r n a b a l olarak ilerler, bu eseri

reddetmemekle birlikte, yetersiz o l d u u n u d n -

yoruz,

k a d n

bir alt-erkek yapmaya v a r d ; t a n m ge

r e i p h e l i bir r k e k l i i n s r a d a n bir oldu.


100/121

9

S a y n Anne nin k i i olarak k u s u r l a r v a r d s n r l r

da v a r d tarihin

en

kayda d e e r k a d n l a r n n k a d n -

kk

y a n l a r

v a r d r kimileri kralie o l m u l a r d r

kimileri

azize

bundan d o l a y

o n l a r

b a l a m a l y z

d o a l a r n n dzene

d e d i i

ve dzenin de y a r a t c

olarak bize d e d i i bedel budur: Bizim

k a d n a

oynat-

t m z rol k a d n kendi semedi, rahibe ve efendi

olan k a d n l a r bize en a a l a y c rol d a y a t y o r l a r ve

bizi

o n l a r n

grndklerinden daha kk

k l y o r -

lar; bu arada o n l a r n bizim k u r b a n m z o l d u k l a r n

u n u t m a y a l m


101/121

94

Benim yazar olmamda a y n Anne nin

p

albert caraco - post mortem

Documents