daily news lukas · 2012-08-16 · daily news local edition in memory of a personal experience...

DAILY NEWSlocal edition in memory of a personal experience

ENTHOUSIASMFATALFORCONDUCTOR

FrankZielhorst(foto:AnneliesvandeVegt)

VAN ONZE MUZIEKREDACTIE - In eenpogingommeerklankenemotiesbijzijnensembleenzangerstebewerkstelligen,heeft de jonge, veelbelovende dirigentFrankZielhorstzichzelfbijeenmuzikalerepetitie van het melodrama L’Histoiredu Soldat doorstoken met zijn eigendirigeerstok. Hoewel hij hevig bloedde,weigerde hij de repetitie stil te leggenom zich te laten verzorgen. Tijdens hetslotakkoord zakte Zielhorst in elkaaren is onderweg naar het ziekenhuisaan zijn verwondingen overleden. Debloedbespatte partituur werd op zijnuitdrukkelijke laatste wens aan hetinternationaal veilinghuis Sotheby’saangeboden.Deopbrengstkomtgeheelten goede aan de nietrokersverenigingCleanAirNow,metnamealsstructurelebijdrage aan de drukkosten van hetverenigingsblad Opgelucht. Zielhorstwerd27jaar.

GERMANCOMPOSERKILLEDJEWISHHUMORScoop! Toen Christian Jost een operamaaktevandeeenakterDeathKnockswasschrijverenrechtmatigeeigenaarWoody Allen zachtgezegd ‘notamused’.Volgenshembleefervanzijnoorspronkelijkestukweinigoverindeoperabewerking.DeDailyNewsheeftbeslag weten te leggen op een nooiteerder gepubliceerd telefoongesprektussenschrijverencomponist:

LastVol.FinalNo.FreeCopySunday,September16,2012

EXAMTURNSINTODRAMA

LilianFarahani(foto:AishaZeijpveld)

VAN ONZE VERSLAGGEEFSTER- Maandag jongstleden is op hetKoninklijkConservatoriuminDenHaagoverledendesopraanLilianFarahani.Tijdens haar bachelorexamen in deArnold Schönbergzaal struikelde zeover haar jurk, waarna ze voorover indeorkestbakvielenhaarnekbrak.Dedaaronder gezeten trombonist Quirijnvan den Bijlaard kwam er goed vanafmetslechtseentanddoorzijnlipeneenontwrichte schuif. Opmerkelijk is, datFarahani inaugustusdit jaarzélf indehuidvandeDoodzoukruipenindeNJOMuziekzomerproductie Death Knocks.DeDoodwashaarechtervoor.Farahaniwerd22jaar.DeBachelor’sdegreewerdhaarpostuumcumlaudeverleend.

WOODYALLENDIESMYSTERIOUSLYATAGEOF76Vannacht stierf in zijn woonplaatsNew York, cineast, schrijver en komiekWoody Allen. Rondom zijn dood hangteen waas van geheimzinnigheid. Onzeverslaggever bericht vanaf 5th Avenue,waar sinds vanochtend een lange stoetrouwendefansbloemenenkaartenopdestoepvoordeentreevanAllen’swoningheeftgelegd.

-leesverderoppagina2-

THEWEATHERINERFURTPlaatselijk weerbericht van vrijdag 6mei 2005, de dag waarop ChristianJost’s operaDeath Knocks in premiereginginTheaterErfurt,Duitsland:

Bedeckt - stark bewölkt. MorgensmässigerRegen.AbdenMittagsstundenGewitter, welche Starkregen und Böenmit sich bringen. Höchsttemperaturdes Tages: 13,4 Grad. Tiefsttemperaturin der Nacht zum Samstag: 5,5 Grad.Westsüdwestwind, Stärke 1. RelativeLuftfeuchtigkeit:90%bei7,2Grad.

“COPSNABCOEDSINPOTORGY”KrantenkopvanNatAckerman’sDailyNewsvolgensWoodyAllen’slibrettovanDeathKnocks.Vertaling:“Smerissenpakkenstudentenopbijeenwietorgie.”

‘YouGermans!YoustillwannakilleverythingJewish!

Allen:GutenTagHerrJost,thisisWoodyAllen.I’msureyourememberme.Jost:Allen?WoodyAllen...MeinGott,

well,hi…hello,thisisChristianJost.WoodyAllen?It’sanhonour…Allen:You’rehonored?Wow,jeez,

YOUarehonored,youhavealotofchutzpah.Itshouldhavebeentheotherwayaround,right?Jost:I’msorry?Allen:Well,Ishouldbetheoneto

havebeenhonored…withyourlittleopera…DeathKnocks,remember,thefunnyplay,tornapartbyaGermancomposer.Jost:Tornapart?Allen:Oh,comeon,HerrJost,

whyisityouGermansstillliketokilleverythingJewish?Jost:Idon’trememberkilling

anythingJewish.Iwasbornin1963!Allen:Whydidyoubotheratall?

Theplayis�ineasitis!Goodjokes,wellwrittendialogue.Everyonelovesit.Jost:Iloveittoo,SirAllen.Allen:I’mnotaSir,theQueennever

bothered…Jost:WhatImeanmisterAllenis,

thatIlovedyourplaysomuch,Iturneditintoanopera.Allen:Yes,andyoukilledit!Jost:Haveyoulistenedtoit?Allen:Itried,toomuchnoise!Jost:OK,justtogetmyheadstraight,

youareangrywithme,becauseyoufeelIruinedyourplayandnowyoumakealongdistancecalljusttotellmethat?Allen:Yes,andtotellyouIwantmy

playback.Idon’twantitbeingsung,itsoundssoEuropean!Don’tyouhavesomepoemsfromGoethetogowithit?Jost:NoIdon’t.Wellyes,Ihave,

but…doyouknowanythingaboutopera?Allen:Well,ifIlistentoWagner,I

feeltheurgetoconquerPoland.Jost:I’mnottalkingaboutWagner,

thisismodernmusic.It’sin�luencedbyyou.Allen:Oh,that’shorrible.Isthatthe

sortofthingyoucomeupwithwhenyouthinkaboutme?Jost:Ididn’tthinkaboutyou

personally,misterAllen,Ithoughtaboutyourwork.It’savirtuouskindofwriting,soquick,so…itseemstobeimprovised,yousee,withDeathbeingthisabsurdcharacterthatpopsoutofnothing.Iwantedtomakeavirtuoso-kindofmusic.Allen:Unplayable,that’swhatyou

mean.Jost:Notunplayable,just

challenging.TheensembleisbasedonStravinsky’sL’HistoireduSoldat.Hechangedmusicbackinthetwenties.HehatedthedecadenceandromanticismofRichardStrauss,eventhatofWagner.Differentensembles,newsounds,jazz

in�luence…Allen:So,noconqueringPoland

until1939,right?Jost:OhGod,misterAllen,Itryto

explainwhatIdidwithyourplay.It’snotaGermanthing!Allen:Itrytolisten,butyougoall

semioticonme.Jost:Idon’t.ThereasonItookyour

playissimple;Ithinkit’sfunnyanditremindsmeofgoodmusic,ArtieShaw,thebigbandtradition.Gershwineven.Youplaytheclarinetyourself,youknowaboutthiskindofmusic.Allen:YesIdo,I’mnotaschlepp!Jost:Ineversaidyouwere.Ijust

addedmymusictoaperfectoriginal.Yourplaystillstands.It’soneofthefunniestthingsI’veeverread.Allen:Goon.Jost:Themusictellsitsownstory.It

tells,well,ohGod,Idon’tknow,Ijustneededagoodandfunnyplay,nottoolong,easilyunderstandable!Allen:Aha,nowIunderstand.You

arenotwellpaid,areyou?Jost:…notquite.Allen:Andyouthought,littleWoody

Allen’snamewouldhelp,right?Jost:…perhaps…Allen:Well,that’saveryAmerican

thingtodo.Verysmart.Mylawyerwillgiveyouacallthisweek.50%ofitsvenuesseemsreasonable,right?Noworry.Iwishyoualltheluckintheworld.Andbesuretospellmynameright.

SYNDICATESTEALSKIDNEYSBARITONE

LukášZeman

AMSTERDAM-Indenachtvanzaterdagopzondag isdoorgeweldomhet levengekomendejongebaritonLukášZeman.Dezangernamzijnhoofdrolindetragi-komischeeenakterDeathKnocksserieus.Daarin speelt hij Gin Rummy met deDood.Omdekrachtmetingzorealistischmogelijk te kunnen vertolken, goktehij nachten achtereen op gratis onlinegamesites,tothijopeenobscuresitezijninzetvoordegraptot3%vanhetBrutoNationaalProductverhoogdeenverloor.Wat een spelletje leek, bleek dodelijkeernst.DeTsjechischemaf�iawistZemantevindenenbiedtnuzijnnierenaanopmarktplaats.nl.

Sunday,September16,2012DAILYNEWS|page4

YOUNGTHEATER-MAKERSSTRENGTHENEDBYHISTORYHet is crisis, dat zal u niet ontgaanzijn. Uw pensioengeld verdampt, uwkoopkracht vervliegt en uw huis staatte koop. Wij, de makers van DeathKnocks enL’Histoiredu Soldat, zijnonsdaargoedvanbewust.Meernogdanudenkt,wantsindsdecrisisuitbrakendehuidigeregeringhetbeschikbarebudgetvoor kunst en cultuur met een kwartterugbracht,wordenkunstenaarsinalledisciplines uitgedaagd, hun creatieveplannen grondiger te onderbouwenen creatiever te zijn in het �inancierenvan hun projecten, kortom: betereondernemers te zijn. Maar nieuwetijden bieden nieuwe kansen. Daarompresenteren we met trots twee voor-stellingen, tot stand gekomen dooreen samenwerking vanhetNJO enhetNieuwHaagsEnsemble.

We laten ermee zien, dat met eengoede dosis creativiteit en een slimmeprogrammeringveelmooistemakenis.Voorlopig.Endaarinzijnwenietuniek.Er iszelfssprakevaneentraditie. IgorStravinski (1882-1971), de componistvan L’Histoire du Soldat, kende deproblematiek een kleine eeuwgeledenook.DeonbezorgdeeerstejarenvandetwintigsteeeuwhaddenhemEuropeseroem gebracht. Door toedoen van deberoemde producent Sergei Dhiagilev,werd zijnwerkgespeeldvanParijs totSt. Petersburg. Voor de revolutionairecomponist, die met werken als LeSacre du printemps de conservatievemuziekwereld stevig had aangepakt,stonden de deuren van de grote zalenin Europa open. In 1914 brak echtereenwereldoorloguit.StravinskizagdeopbrengstvanzijnroyaltiesuitRusland,zijn vaderland, verdampen. Zijn werk,dat nog steedsmet groot succeswerdopgevoerd inhet imposanteMariinski-theater in St. Petersburg, bracht geengeld meer in het laatje. Zíjn creatieveoplossing heetteWerner Reinhart, eensteenrijkeZwitser,diehetgrotebelangvan kunst voor de samenleving inzag.Stravinksi droeg hem zijn nieuwstewerk op, in ruil voor �inanciële steun.Een kunstenaar moet ondernemen. Umaggeruststellendatweonsgesterktvoelendooronze‘voorvaderen’.

1 2 3

4 5 6

7

8 9

10 11

12 13

14 15

16 17

18 19 20

21 22

23 24

Stravinskibleeknietalleeneengoedeondernemer.MetdeEersteWereldoorlogophaarhoogtepuntzochtdecomponistnaareen�lexibele,muzikalevorm,diepastebijdeeisendieeenverscheurdEuropaongevraagdaankunstenaarsdicteerde.BijhetschrijvenvanL’HistoirehadStravinskieenreizendtheatergezelschapvoorogen,eenzogehetenthéâtreambulant,datzonderalteveelproductioneleproblemenrondkontrekkenlangsdeZwitsersedorpen.Hetideepastegoedbijhetverhaalovereenrondreizendesoldaatopverlof.Inplaatsvandegangbarevormvaneenkameroperametzangers,kooshijvooreenverteller,diehetprozavanCharlesRamuzkonvoorlezen.Debezettingvanhetensemble

getuigteveneensvanStravinski’sradicalezoektocht.Metnietmeerdaneenklarinet,eenfagot,eencornet,eentrombone,eenviool,eencontrabasenslagwerkdwonghijzichzelftotspraakmakendemuzikaleexperimenten.Debezettingwascourantindejazz,maarongekendindeEuropesemuzikaletraditie.Demuzikaleexperimenten,dieaandebasisliggenvansleutelstukkenalsLeSacreduprintempsenL’OiseaudeFeu,breiddeStravinskiuitdoordeinvloedenvandejazzenragtimeinzijnmuzikaleexpressieoptenemen.

IndeeenentwintigsteeeuwmakenwijdankbaargebruikvanStravinski’svernieuwingen.Demuzikalekwaliteitvanhetwerkiszekernietdeenigebeweegredenomhetstukinproductietenemen.Kleinebudgettenenmoeilijketijdenvragenom�lexibeleingrepen.IndezeeeuwplaatstChristianJost

zichmetDeathKnocksmoeiteloosindietraditie.Ookhijmaaktgebruikvaneenincourantebezettingenmuzikaleinvloedenuitdejazz.ZijnkeuzevooreeneenaktervanWoodyAllenisevenradicaaltenoemenalsdetekstvanRamuzdatwasvoorStravinski.DevoorstellingendiehetNieuwHaagsEnsembleudezezomerbrengt,zijnbeidegoedevoorbeeldenvaneenexperimenteletraditie,dieaanlevendigheidwintintijdenwaarinhetmakenvankunstgeenvanzelfsprekendheidis.DeondernemendemusicivanhetNJOenhetNHEzulleninmoeilijketijdenterugmoetenvallenopvisionaireinvesteerdersalsWernerReinhart.

JOSTONLYKNOWSRADIOKOOTWIJK-IndeTheaterloodsin Radio Kootwijk heeft een tragedieplaatsgevonden. Het voltallig NieuwHaags Ensemble liet daar tijdens detry-out van de productieDeathKnocksvandeDuitsecomponistChristian Jostcollectief het leven. Allen bezwekenaan een hartstilstand. De autoriteitentastten vooralsnog in het duister. Omdedoodsoorzaaktekunnenachterhalenheeft het OM haar toevlucht genomentot onconventionele middelen. DeParanormale Onderzoeksgroep Asselte,diegespecialiseerd is inhetonderzoekvan elektromagnetische velden (EMF),kwam tot een huiveringwekkendeconclusie. Ruim veertig jaar langonderhield het op steenworpafstand van de Theaterloods gelegenzenderpark van Kootwijkradio eenradiotelefonische verbinding methet toenmalig Nederlands-Indië.De elektrosmog die de zendmastendecennia lang verspreidden, heeftzich opgehoopt in een gebied datzich uitstrekt tot de buitenwijken vanAmersfoort. Een recente meting weesuit dat de nabijgelegen Theaterloodseen ongekend hoge dosis te verdurenkreeg. Het drama is volgens deOnderzoeksgroepteverklarendooreenonfortuinlijkecombinatievan factoren:het plaatselijke elektromagnetischerestveld interfereerde met de extremeoscillaties door de cumulatievedissonanten en toonclusters van demodern klassieke compositie. Hetongunstige gevolg was een mutatie inde�ijnstoffelijkeenergieveldenrondomde musici. Die leidde uiteindelijktot musculaire ‘kortsluiting’ en devoornoemde collectieve hartstilstand.De dirigent, de zangers en het publiekblevengespaardomdathetdestructievetrillingsveldeenuitgesprokenniervormhad.Eendichtbijdedirigentgeplaatstebezoeker in rolstoel hield er eenlichte misselijkheid en jeuk aan deonderbenen aan over. De overschottenvanMara Oosterbaan (viool), JamesOesi (contrabas), Marijke Zijlstra(fagot), Arthur Kerklaan (trompet),QuirijnvandenBijlaard (trombone),Thibault Engel (slagwerk) enAlessandro Soccorsi (piano) zijninmiddelsvrijgegevenenaandefamilieovergedragen.

DISCLAIMERAandeinhoudvandezekrantkunnengeenrechtenontleendworden.

Afterall,thereareworsethingsinlifethandeath.Ifyou’veeverspentaneveningwithaninsurancesalesman,youknowwhatI’mtalkingabout.

WoodyAllen

CROSSWORDHORIZONTAAL-1.bot,4.einde,7.stilleven,8.besta!,9.roem,10.rijksstudie,11.dodelijksap,12.sereen,14.afscheid,16.nomennescio,18.oogvocht,19.aardkuil,21.eb,23.wordtuomgedaan,24.ringvangevlochtenbladeren.

VERTICAAL-1.warmedrankbijdenazit,2.NieuweTestament,3.lichtbron,4.heengaan,5.rustinvrede,6.dooieboel,7.ontbinden,13.schroeien,15.lichaam,17.gok,18.duur,20.inhetjaarvandeHeer,22.daar.

TRUCKKNOCKSDRAMATURGISTOFFHISFEET

JanGaasenbeek

VERKEERSCENTRALEHOOGSOEREN-BijeennoodlottigongevalopdeA1isindenachtvanvrijdagopzaterdagdramaturgenschrijverJanW.Gaasenbeekomhetlevengekomen.HetslachtofferisterhoogtevandeAlverschotensewegvaneenviaductgesprongenengescheptdooreenvrachtwagen.Hijoverleedvrijweldirectaanzijnverwondingen.GaasenbeekwasalsdramaturgverbondenaaneentheaterprojectbijRadioKootwijk.Zijncollega’ssprakenvanochtendovereenartistiekmeningsverschil,dathoogisopgelopen.Hetslachtofferzouinrazernijderepetitieruimtehebbenverlatenenopeigenhoutjedebossenzijningetrokken.Enigverbandmethetnoodlottigongevalisnognietaangetoond.Depolitiegaatvoorlopiguitvaneenwanhopigezelfmoord.

DeMuziekzomerproductiesDeathKnocks en L’Histoire du Soldatwarenbeide initiatievenvanhetNieuw Haags Ensemble, eenbetreurdjongmuziekgezelschap,datin2009werdopgerichtdoorstudenten van het KoninklijkConservatorium te Den Haag. Ukuntuwcondoleancebetuigingentot1januari2013kwijtop:

www.nieuwhaagsensemble.nl

zondag,16september,2012DAILYNEWS|pagina2

PROGRAMMA1

DEATHKNOCKStekst-WoodyAllenmuziek-ChristianJost,ArtieShawarrangementShaw-FrisovanWijck

Death-LilianFarahaniNatAckerman-LukášZemanCharon,theFerryman-JasperGrijpink

DavidPrins-regie/lichtJanGaasenbeek-dramaturgieArnoldSchalks-toneelbeeld/lichtJookjeZweedijk-kostuumsFredHöppener-decorbouwRedmardeHaan-productieAlessandroSoccorsi-repetitorMilcoVerbeek-technischassistent

NieuwHaagsEnsembleFrankZielhorst-dirigentMaraOosterbaan-vioolJamesOesi-contrabasJasperGrijpink-klarinetMarijkeZijlstra-fagotArthurKerklaan-trompetQuirijnvandenBijlaard-tromboneThibaultEngel-slagwerkAlessandroSoccorsi-piano

SpeellijstDeathKnocks:

donderdag9augustus,20uurDeTheaterloods,RadioKootwijk(inleiding19:15uur)

maandag13augustus,20:15uurTheaterdeDialoog,Ermelo(inleiding19:30uur)

dinsdag14augustus,20:15uurVeluvine,Nunspeet(inleiding19:30uur)

donderdag16augustus,20uurDeTheaterloods,RadioKootwijk(inleiding19:15uur)

kaartverkoop-www.muziekzomer.nl

zaterdag15september,20uur*TheaterDakota,DenHaag

*)buitendeprogrammeringvandeNJOMuziekzomer

PROGRAMMA2

L’HISTOIREDUSOLDATtekst-CharlesFerdinandRamuzmuziek-IgorStravinski

vertaling-MartinusNijhoffbewerking-DavidPrins

FrankZielhorst-dirigentNieuwHaagsEnsemble-uitvoeringDavidPrins-voorlezerComeCorrect-dansRedmardeHaan-productie

SpeellijstL’HistoireduSoldat:

zaterdag11augustus,20:15uurPrinsMauritskazerne,Ede

zondag12augustus,13uurBeekbergseTuinen,Beekbergen

vrijdag17augustus,20uurHavenkwartier,Deventer

donderdag19augustus,13:30uurOpenluchttheaterDeKlaproos,Wol�heze.OnderdeelvandeFietstochtGemeenteRenkum.(Concertant)

kaartverkoop-www.muziekzomer.nl

BEWEGINGELIMINEERTHOUTBLAZER

JasperGrijpink

‘s-GRAVENHAGE - Door het spelen opeenverdachtklarinetriet iseergisterenaan inwendige bloedingen overledende klarinettist Jasper Grijpink. Hettragischeongevalgreepgisterenplaatstijdens de eerste tutti-repetitie vanhet Nieuw Haags Ensemble voor deproductie Death Knocks. Het was deklarinettist daarbij al opgevallen, dathet bewuste, van bamboe gemaakteriet een eigenaardige, kokosachtigesmaak had. Het Vandoren V12-rietbleek na toxicologisch onderzoek ineenOost-Afrikaansgifmengselgedrenktte zijn. Datmengsel deed de 26-jarigehoutblazerdedasom.Vermoedwordt,dat de radicale Afrikaanse BewegingvoorhetBehoudvanhetGrenadillehout(AMCABW)achterdedaadzit.GrijpinklaatzijninstrumentnaaandeFaculteitder Politieke Wetenschappen van deLeidseUniversiteit.

L’HISTOIREDUSOLDATSYNOPSIS

Tijdens zijn verlof, op weg naar huis,ontmoetJoseph,eensoldaat,deduivel.De duivel biedt hem, in ruil voor zijnviool, een boek aan dat oneindigerijkdom belooft. Joseph aanvaardt deruil en leert de duivel viool spelen.Wanneer de soldaat, voor zijn gevoeldriedagenlater,inzijndorpterugkomt,blijkthij drie jaarweg te zijn geweest.Zijn familie en vrienden ontvluchtenheminangst.Josephrealiseertzichdathijeenmisstapheeft begaan: het boek dat hij met deduivel ruilde, bracht hem weliswaarrijkdom, maar geen geluk. Hij kooptaanvankelijk zijn viool terug, maardezeblijktgeengeluidmeer temaken.Zijnziel,endaarmeezijnvermogenommuziek temaken, is nog steeds in hetbezitvandeduivel.In een herberg verneemt de soldaatdat de dochter van de koning ziek is.Eenieder die haar kan genezen, krijgthaarhand.Josephgaatopwegeninhetpaleis ontmoet hijwederomde duivel,spelend op zíjn viool. Om zijn ziel endaarmee zijn muzikale kunsten terugtewinnen, speelt Josepheenkaartspelmetdeduivel.Desoldaatwint,geneestdeprinsesmetzijnmuziekenwilhaarmeenemen.Danverschijntdeduiveltenlaatstemaleomdesoldaatteverleiden.Joseph bezwijkt voor die verleiding:hij gaatmetdeduivelmeeen laat zijnprinsesenzijngelukvoorgoedachter.

PIJPENWURGENONTWERPSTER

JookjeZweedijk

DEN HAAG - Bij haar werk aan deproductie Death Knocks heeft deHaagse kostuumontwerpster JookjeZweedijk het leven gelaten. De politieHaaglandentrofhaarlevenlooslichaamafgelopen vrijdag in een onnatuurlijkehouding onder haar naaitafel aan. Dedoodsoorzaak kon niet ter plaatseworden vastgesteld. De ForensischeDiensthoudtheterop,datZweedijkbijhet omzomen van de herenpantalonvoorderol�iguur “deDood” inde tangisgenomendoordebroekspijpen,diealop hun rol vooruitliepen, en is gestikt.Zweedijkstondbekendalseenverwoedanimiste, die ervan overtuigd was datdeogenschijnlijkdodedingendiehaaromringden, bezield waren. Haar doodkan dan ook worden gezien als detriomf van haar spirituele concept. Deovergangnaareenanderewereldkwamniet geheel onverwacht. Gisteren nogbetrapte haar huisgenoot Zweedijk opeengesprekmeteenschoudervulling.

WOODYALLENDIESMYSTERIOUSLYATAGEOF76

-vervolgvanpagina1-

‘Ik heb gisteravond nog naar hemstaan luisteren,’ vertelt eenvrouwmetgrotehoedenzonnebril.Zestaartnaardemassabloemenvoorde ingang vanhet appartementencomplexwaarAllende laatste jaren woonde. ‘Hij speeldezoals elke donderdagavond in hetCarlysleCafe,clarinet…weetuwel.’Zekijkt even weg, alsof ze zich afvraagtof ze kwijt mag wat ze gaat vertellen,paktdanmijnarmenzegt: ‘IkkenJoe,debarmanvandeclubal jaren, zietu.Hij vertelde me dat Woody die avondzeer verwardwas en iets zei over eenkaartspel dat hij nog af moest maken.Joe moest natuurlijk hartelijk lachen,maarWoodystaardezowezenloosvoorzichuit,itscaredthehelloutofhim.’

In de lege kapperszaak van MoeZelda aan de overkant van de straatstaart de eigenaar naar buiten. Naastdekassahangteengrote fotovanMoeen Allen, beidenmet een schaar in dehand. ‘There’s something nasty aboutthiswholething…’,mompeltdekapper.Ik vraag hem wanneer hij Allen voorhet laatstheeft gezien. ‘Zaterdag, bijnaeenweekgeleden.Toenklopteeralietsniet.AldertigjaarkomtAllenhierelkeweekbinnen,pakteenoudstelkaartenuitzijnzakenhaalteentrucuit.Inaldie

jaren tijd niet één keer dezelfde.Maarzaterdag…hij kniktekort,plofte indiestoeldaarenvroeg:“Moe,doehetextrakort vandaag, en een scheerbeurt; youneverknow.”’‘Neverknowwhat,Woody?‘‘Hij antwoordde niet. Geen trucje,

geen praatje. Ik was uit mijn doen,begrijptu.’

Als bij toeval loopt een lange,magere jongen de kapsalon binnen.Moe stelt hem voor als Terry van dehondenuitlaatservice. ‘Hij komt daarook bóven,’ �luistert Moe me in mijnoor.‘Whatahorriblenews!’Terryisdruk

in deweermet zijn iPhone. ‘Half NewYorkligtplat.’‘NewYorkligtnooitplat,Terry.’Moebiedthemenmijkof�ieaan.‘Julliehebbenditnietvanmij.’Terry

kijktvlugomzichheen.‘Woensdagavondkwam ik Faust halen, de herdershondvanAllen.Dehuishoudsterdeedopen,lijkbleek, en �luistert tegen me: “Hijzit al de hele dag op zijn kamer tepraten tegen een stel kaarten. Toen ikbinnenkwam, hoorde hijme niet eens.Hij had het maar over hoeveel tijd hijnog had. Alsof de kaarten hem datzoudenvertellen....”’Terry kijkt ons veelbetekenend aan.

‘Vindenjulliedatnietabsurd?Ennuishijdood!’Even schiet er door me heen dat

Woody Allen zijn laatste grap met depersaanhetuithalenis.Alsietshemzoupassen, dan is het wel het regisserenvan zijn eigen dood. Had hij menseningelicht om de pers een verhaal opde mouw te spelden? Een laatstewitzwaarvanhetjaarboekaljarenklaarlag?

Buiten op straat staart een kleinmeisje met een spel kaarten in haarhandnaardezesdeverdieping:‘Iwonderifhehadenoughacesleft’

DEATHKNOCKSSYNOPSIS

NewYork,ergensinManhattan.Hetisheetindestad.NatAckerman,eensuccesvollekledingfabrikant,installeertzichnagedanearbeidinzijnkamer.Terwijlhijdaarrustigdekrantleest,valterplotseenvreemde�iguurhetvertrekbinnen.DezesteltzichvooralsdeDoodenverteltNatdathijhemkomthalen.Natgeloofthemniet.Hijvoeltzichtop�itenisnietvanplanommeetegaan.DeDoodtwijfeltofhijweldejuistepersoontepakkenheeft,hetistenslotteéénvanzijneersteklussen.Misschienheeft‘iehetverkeerdeadres?Nat,diesneldoorheefthoeserieusdegevolgenvanzijnkomstkunnenzijn,beginteengeanimeerdgesprek,waarinhijdeDoodverleidttoteenspelletjeGinRummy.DeDoodmaakteendealmethem:alshíjwint,gaatNatdirectmethemmee;alsNatwint,krijgthijnogééndagteleven.Hetwordtnacht.DeDoodconcentreertzichopzijnkaarten,maarNatgebruiktzijntijdomhemteondervragenoverhethiernamaals.DeDoodraaktnerveusvanaldievragen,verliestzijnzelfvertrouwenénhetspelletje.Natgooithemzijnhuisuit,belteenvriendenlachtmethemomhetmerkwaardigevoorval:‘WateenschleppisdieDood!’Nogdiezelfdeavondverschijntereenveerman.HijkeertNatzijnbonusuit;eencadeautjevoorzijngoedespel.Maardanishettijd.DeveermanzalNatbegeleidennaargenezijde,omhemteverzoenenmetzijndood.

DAILYNEWS|pagina3zondag,16september,2012

BROODVOORDEDODENReceptvoorbrood,datop2novemberin Mexico wordt gebakken voor devieringvandeDagvandeDoden.

INGREDIËNTEN500grambloem||15gramgist||water||2 eieren ||7,5gramzout ||50gramsuiker || 50 gram boter || gekleurdesuiker

BEREIDING - Maak van de gist, 150ml lauw water en 150 gram bloemeen voordeeg. Laat het mengsel eennachtstaan.//Kneedeendeegvanhetvoordeeg,bloem,zout, suiker,boteren1ei.Doehetineeningevettekom,dekafmeteendoekenlaathet1,5tot2uurrijzentothetdubbelevolume.//Neemhetdeeguitdekomenhoudeenzesdedeelapart.Vormvanderesteenrond,platbrood.Leghetbroodopbakpapier.Maak de bovenkant van het brood natmetwaterendecoreerhetmetstukjesdeeg indevormvanbottenen tranen.Bestrijkhetmethetgekloptetweedeei.Laat het nog 30-60minuten rijzen. //Bak het brood in een voorverwarmdeoven bij 190º in 35-40 minuten. //Strooi er halverwege het bakken noggekleurdesuikeroverheen.

De DAILY NEWS is een gratispublicatie, die verschijnt alsbijlagebijdeNJOMuziekzomer-producties Death Knocks enL’HistoireduSoldat.

redactie: Arnold Schalks, David Prins,Jan Gaasenbeek // bijdragen: JanGaasenbeek, Arnold Schalks, DavidPrins, Frank Zielhorst, Lilian Farahani,Jasper Grijpink, Jookje Zweedijk //vormgeving: Arnold Schalks // druk:drukkerij Sparta, Leiden // oplage:1.200 exemplaren // © juli 2012,Rotterdam,Amsterdam,DenHaag

[...]DeKoperenKeesligterverslagenbij.HunDoekisdicht,

nimmermeeropgelicht.HetDag’lijksBroodverdienenzijnuaanGeneZij.[...]

Metdiepeverslagenheid,maardankbaardatwehenhebbenlerenkennen,drukkenweonzeinnigedeelneminguitvoorhetdramatischverliesvanhetvoltalligeteamvandeMuziekzomerproductiesDeathKnocksenL’HistoireduSoldat.

Vaarwel,totwejullieweerontmoeten!

WimVosartistiekcoördinatorNJO

WILDKAMPERENLEVENS-GEVAARLIJK

DavidPrins

VANONZEREDACTIEVELUWE-MIDDEN- Naar eerst nu bekend is geworden,ontviel ons eerder deze zomer deoperaregisseur, librettist en pedagoogDavidPrins.Zijn laatsteprojectDeathKnocksheefthijmeteigendoodmoetenbekopen. Wat van hem restte werdgisteren aangetroffen in een slaapzakbij de oever van het Gerrits�lescherVen. Zowel slaapzak als lichaambleken verbrand. Onderzoek weesuit dat de brand is aangestoken. EenverbandmetdenogaltijdonopgelosteCaravanbranden uit 2002 in hetzelfdegebied, kon niet worden aangetoond.Kamperen op de Veluwe blijkt nogsteedslevensgevaarlijk.

WOODYALLEN:INMEMORIAM

BethLe�bowitzon‘Death’inWoodyAllen’sWork

Beth Le�bowitz is docente ModerneFilmgeschiedenis aan de New YorkUniversity. Ze schreef in haar carrièreeen aantal boeken over de �ilms vanWoody Allen. Bovendien maakte zij, alsoud-klasgenote, de eerste successen vandegroteregisseurmee.IkbezoekhaarinhaarappartementinBrooklyn.

U kent Woody Allen al heel watjarenbegrijpik?Jazeker, toenWoodyAllennogAllan

Koningberger heette, en niemandooit van hem gehoord had, zaten wijsamenopde�ilmacademie.Hetwaseenmiezertje,diejongen,eennebbish,maarjekonvreselijkmethemlachen.Metvandie priemende, vragende ogen achterzijngrotebril.Jezagzijngrappennooitaankomen. Maar hij had tegelijkertijdeen troubled soul. Hij kon heel serieuszijn.Danvroeghijme,ofiknietvreselijkbangwasvoordedood.Datmeende‘ie,al gaf hij er altijd een komische draaiaan.Hij schakeldeheel snel tussenhetkomischeenhettragischevanhetleven;dathoordebijhem.

Ennuishijzelfdood.Achja,datmoesteenkeergebeuren.

Het zal voor hem in ieder geval geenverrassingzijngeweest!

Dedood isaltijdeengroot themageweest in het werk van Allen. Uheeft er inuwboekLaughuntil you

Die een aparte studie van gemaakt.GeloofdeAllenineenhiernamaals?Eenhemelbedoelje?OfeenWalhalla?

Welnee. Allen was een atheïst, hoor.Niks geen poespas over een leven nadedood.Opeengegevenmomentishetlevenklaar,endaarmeeuit.Datneemtnietweg, dat hij veel heeft gedacht engeschreven over de dood. Ieder menssterft op een goeie dag, wat zegt datover ons bestaan? Allen was niet echtoptimistisch.

Juist omdat het plotseling op-houdt?Ja, ik denk het wel. Hij was een

pessimistmethumor.Demensweetnikszeker; dat is een probleem, maar ookeen grote bron van inspiratie. VolgensAllen proberenwe allemaalmaarwat.Sommigen zijn succesvol en anderenlukt het nooit om iets van het levente maken. Neem Alvie, bijvoorbeeld,inAnnie Hall. Dieman is tot over zijnover verliefd op Annie, maar is nietzekervanzijnzaak.Hijisnergenszekervan.Enzijookniet,wantzijvraagtzichvoortdurend af of ze wel plezier aanietskanbeleven.Behoorlijkpathetisch.Enwat doetAlvie opdatmoment?Hijgeeft haar twee boeken over de dood!Kijk,datisdehumorwaarAllenzoombekendiskomentestaan.

VerandertAllen’skijkopdedoodnaarmatehijouderwordt?In geloof van niet. Allen is nogal

neurotisch aangelegd. Het is eentwijfelaarpursang,voorwiehumoreenwapenis.Eenmanieromdezaakluchtigte houden. Lachen om de dood is eensoort bezwering van de angst ervoor.Dat zie je inzijnvroegerewerkendatzie je nog steeds in zijn recente �ilms.Ikdenkalleenwel,datdemaatschappijveranderd is. We zijn collectief meergaan twijfelen aan de reden van onsbestaan. We zijn minder religieus enzeker ook minder serieus geworden.De absurde humor die Allen gebruiktomdedoodeengezichttegevenwerktnogsteeds,kijknaareen�ilmalsScoop,daarinwordt ook een loopje genomenmet de dood.Wat zou er gebeuren alseen journalist vanuit het hiernamaalsterugkeertmetnieuwsdathethelelandopzijnkopzouzetten?

HettheaterstukDeathKnocksgaatdaarookweerover:eenmanspeelteenpotjekaartmetdedood.Nogzo’nabsurdgegeven,inderdaad.

Typisch Allen. Het is weer zo’n ‘Whatif..’-vraag.Wat als we nu eens in staatzijn om te kaarten met de dood. Danzouden we er alles aan doen om tewinnen, toch? Ik heb ooit trouwensnog geprobeerd om er een �ilm vante maken, maar niemand wilde zijngeld investeren ineen �ilmvan twintigminuten.Hetiseengrappigstuk,maarte kort. Ik hoorde overigens wel, dater eenDuitse componist is, die er eenopera van heeft gemaakt. Dat vind íkdanweerabsurd,maargoed.

WatiserzoabsurdaaneenoperaovereenstukvanAllen?Tja, Allen is een moviestar, een

�ilmadept, een cameragek. Wat hijschrijft,heeftzo’nspeci�iekehumor,eenJoodse humor voor de ingewijden. Diekomt het beste tot zijn recht op doek.Ofineentheaterdesnoods.Ikvindvanallesvanopera,maarikvindhetzekernietgrappig!

U heeft het over Joodse humor?Watisdateigenlijk?Nou, neem Death Knocks bijvoor-

beeld.NatAckermaniseenouweJoodsekledingfabrikant. Die maakt zich omniks anders druk dan om zijn eigen

geld. Allen komt uit dat Joodsemilieu,zijn ouders gingen niet naar sjoel,maarmoestenwerken.Altijdgeldnood.Om de één of andere reden zijn er uitdat milieu heel veel Joodse komiekenvoortgekomen. Ze hebben hun god derug toegekeerdenmoestenhet zien terooien in Amerika. Dan heb je humornodig. IkdenkdatAllenerdiep inzijnhartopneerkeek,aldatgedoeovereengoeie baan, een goeie toekomst, veelgeld. Hij was ergens toch de �ilosoofvanonsallemaal.Hijwildewetenwaarhetinhetlevenoverging,endatwasinzijn geval zekerniet geld.Hijwas echteen New Yorkse intellectueel, die zichverschrikkelijk druk kon maken overdingen waar andere hun schoudersover ophaalden. Zoals in Manhattanbijvoorbeeld: die dialogen! Die gaanoverkunstenpsychologieendedieperebetekenis van het leven. Maar altijdmeteenknipoog.Ookdeintellectuelenhebbeninzijnvisiedewijsheidniet inpacht,wantuiteindelijkzijnzeallemaalongelukkig. Dat vind ik het leuksteaan zijnwerk, hij legt altijd bloot, hoeabsurd we bezig zijn. Dat is kan eengrotetroostvoormensenzijn.

Ubedoeltdatdemenszichteveeldrukmaaktoverhetleven?Ja, zeker. Kijk: de vragen die Allen inzijnwerk stelt, overhet leven, overdedood,overdeliefde,overseks,dieheefthij zichzelf allemaal wel eens gestelden uiteindelijk zie je dat hij zegt: ikweet niks. Ik ben nergens zeker van,dus laten we er maar om lachen. NetSocrates! Heel tragi-komisch. Allen isvan alle moderne �ilmmakers één vandegrootste�ilosofen.Vergeetdatniet.

BOVENTITELINGDOODTROTTERDAMMER

ArnoldSchalks

RADIOKOOTWIJK-OpzondagwerdinallevroegtegepletdetheatervormgeverArnold Schalks. Bij een heldhaftigepoging om de haperende lichtkrantvan de muziektheaterproductieDeathKnocks aandepraat tekrijgenopeenniet gecerti�iceerde A-ladder, werdeenondeugdelijkophangsysteemhemnoodlottig.EenvrijwilligervandeNJOMuziekzomerheeftdestoffelijkerestenmetdeongeschondenLeathermanvanhet slachtoffer van het ruim 100 kilowegendegevaartegeschraapt.

Ididn’tknowhewasdead;IthoughthewasBritish.

WoodyAllen