data potensi energi angin dan surya di indonesia

POTENSI ENERGI ANGIN DAN SURYA DI

INDONESIAArmi Susandi

Ketua Program Studi Meteorologi ITB

Teknologi Energi Angin

Jenis Energi Penelitian danPengembanga

n

Percontohan

SemiKomersia

l

Komersial

Angin √ √

1 MW

925 mB

Potensi Energi Angin (Des-Jan-Feb)

3.1 3.1 3.1 3.1 3.6 5.0 5.8 5.0 3.6 2.6 2.1 2.6 3.1 3.1 3.1 3.1 3.1 3.6 3.6 3.6 4.3 4.3 4.3

2.1 1.7 1.4 1.7 2.6 3.6 3.6 4.3 1.7 1.4 1.4 1.7 1.7 1.7 1.4 1.4 1.7 1.7 2.1 2.1 2.6 2.6 3.1

0.8 1.1 1.1 0.8 1.4 1.7 1.7 1.1 0.8 0.8 1.1 1.1 1.1 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 1.1 1.1 1.4 1.4

1.4 1.4 1.4 1.1 0.8 0.8 1.1 1.4 1.4 1.1 0.8 0.8 1.1 1.4 1.4 1.4 1.1 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.1

1.7 1.4 1.1 0.8 1.1 1.4 2.1 2.1 2.1 1.7 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4

1.4 1.4 1.1 1.1 1.4 1.7 2.1 3.1 3.1 2.1 2.1 2.1 2.1 1.7 1.7 2.1 2.1 2.1 1.7 1.4 1.4 1.4 1.4

1.1 1.1 1.1 1.4 1.4 1.7 2.1 2.1 2.1 2.6 2.6 2.1 2.1 2.1 2.1 2.6 2.6 3.1 2.1 1.7 1.4 1.4 1.1

1.4 1.1 0.8 0.8 1.1 1.4 1.4 1.7 1.7 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.6 3.1 3.1 3.1 2.6 1.7 1.4 1.1 1.1

2.6 2.6 2.1 1.7 1.4 1.1 1.1 1.4 1.7 1.7 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 2.1 1.7 1.4 1.4 1.1 0.8 0.8

21

925 mB211 MW

0.6 0.6 0.6 0.5 0.8 1.1 1.1 1.1 0.8 0.8 0.8 1.1 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 1.7 1.7 2.1 2.1 2.1

0.8 0.6 0.6 0.6 0.8 1.1 0.8 0.6 0.5 0.5 0.6 0.8 1.1 1.1 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 1.1 1.1 1.4 1.4

0.8 0.8 0.8 0.5 0.6 0.6 0.5 0.6 0.6 0.6 0.6 0.8 0.8 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5 0.6 0.8 0.8 0.8

0.8 0.8 0.8 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.6 0.5 0.5 0.6 0.6

0.8 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5

0.5 0.6 0.6 0.5 0.5 0.6 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5 0.6 0.5 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.6

1.1 1.1 0.8 0.8 0.8 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 1.1 1.1 0.8 0.8 0.8

1.7 1.7 1.4 1.4 1.4 1.1 1.1 1.1 1.1 1.1 1.1 1.1 1.4 1.4 1.1 1.1 1.4 1.4 1.7 1.7 1.7 1.7 1.4

2.6 2.6 2.6 2.1 2.1 2.1 1.7 1.7 1.7 2.1 2.1 1.7 1.7 1.4 1.4 1.4 1.7 2.1 2.1 2.6 2.6 2.6 2.1

Potensi Energi Angin (Mar-Apr-Mai)

925 mB211 MW

3.1 2.6 2.1 1.7 1.7 1.7 2.1 2.6 2.1 1.4 0.8 0.5 0.5 0.6 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.6 0.6 0.6 0.5

2.1 1.4 1.1 0.8 0.8 0.8 1.4 1.7 1.7 1.1 0.6 0.6 0.6 0.5 0.6 0.6 0.8 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5

1.1 0.8 0.6 0.5 0.5 0.5 0.6 0.6 0.8 0.6 0.5 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.6 0.8 0.8 0.6

0.6 0.6 0.6 0.6 0.5 0.6 0.8 0.8 0.8 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.8 0.6 0.6 0.6 0.6 0.8 1.1 1.4 1.1

0.8 0.8 0.6 0.5 0.6 0.8 1.1 1.4 1.4 1.1 0.8 0.6 0.8 1.1 1.4 1.4 1.4 1.1 0.8 0.8 0.8 1.4 1.4

2.1 1.7 1.4 1.1 1.1 1.1 1.4 1.4 1.4 1.1 0.8 0.8 1.1 1.4 2.1 2.6 2.6 2.6 1.7 1.1 1.1 1.4 1.7

3.6 3.1 3.1 2.6 2.1 1.7 1.7 1.7 1.7 1.7 1.4 1.4 1.7 2.1 2.6 3.1 3.6 3.6 3.1 2.6 2.1 1.7 2.1

4.3 3.6 3.6 3.6 3.6 3.1 2.6 2.6 2.6 2.6 2.6 2.6 2.6 2.1 2.6 2.6 3.1 4.3 4.3 4.3 3.6 2.1 2.1

4.3 3.6 3.6 3.6 4.3 3.6 3.6 3.6 3.1 3.6 3.1 3.1 2.6 2.1 2.1 2.1 2.6 3.1 3.6 4.3 4.3 4.3 3.6

Potensi Energi Angin (Jun-Jul-Agust)

925 mB211 MW

0.8 0.6 0.5 0.5 0.3 0.3 0.3 0.5 0.6 0.6 0.5 0.3 0.3 0.3 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.3 0.3 0.3 0.3

0.8 0.8 0.6 0.5 0.3 0.3 0.5 0.6 0.8 0.6 0.5 0.3 0.5 0.3 0.5 0.5 0.6 0.5 0.5 0.5 0.3 0.3 0.3

0.8 0.8 0.6 0.5 0.3 0.3 0.5 0.6 0.6 0.6 0.3 0.5 0.5 0.3 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.3 0.3 0.5 0.3

0.5 0.5 0.6 0.5 0.5 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.5 0.5 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.5 0.5 0.5

0.6 0.6 0.5 0.3 0.3 0.3 0.5 0.5 0.6 0.5 0.5 0.3 0.3 0.5 0.5 0.6 0.6 0.5 0.3 0.3 0.5 0.6 0.6

1.4 1.4 1.1 0.8 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6 0.5 0.5 0.5 0.6 0.8 1.1 1.1 0.8 0.6 0.6 0.5 0.6 0.8

0.6 0.8 2.1 2.1 1.4 1.1 0.6 0.8 0.8 0.6 0.6 0.6 0.8 0.8 1.1 1.1 1.4 1.7 1.4 1.4 1.1 1.1 1.1

3.1 3.1 3.1 3.1 2.6 2.1 1.7 1.4 1.1 1.1 1.1 1.1 1.1 0.8 0.8 0.8 1.4 1.7 2.1 2.1 2.1 1.7 1.7

3.1 3.1 3.1 3.1 3.1 2.6 2.1 1.7 1.4 1.1 1.1 1.1 0.8 0.5 0.5 0.5 0.8 1.4 2.1 2.1 2.1 2.6 2.1

Potensi Energi Angin (Sept-Okt-Nov)

Potensi = 73 GW Kapasitas terpasang optimum = 25 MW Kapasitas saat ini = 0,6 MW

Proyeksi Energi Angin

0

1

2

3

4

5

2010 2020 2030 2040 2050

Year

MW

Sumber: Susandi, 2006

Kendala Implementasi Energi Angin di Indonesia

• Belum ada industri yang berani menanam investasi.

• Secara ekonomis belum dapat bersaing dengan pemakaian energi fosil.

• Pemetaan spasial setiap daerah belum banyak dilakukan.

Upaya-upaya dalam Meningkatkan Implementasi Energi Angin

• Memperbanyak penelitian terutama proyeksi positif energi angin, untuk menarik investasi dari berbagai pihak.

• Potensi energi angin masih mungkin di kembangkan dengan mensinergikan dengan energi dari laut.

Teknologi Energi Surya

Jenis Energi Penelitian danPengembanga

n

Percontohan

SemiKomersia

l

Komersial

Surya :-Fotovoltaik-Surya Thermal

√√

√ √

Potensi Energi Surya di Indonesia

Intensitas Radiasi Matahari di Indonesia mencapai 4.8 kWh/m2/day

Kapasitas Terpasang = 8 MW

Kendala Implementasi Energi Surya di Indonesia

• Efisiensi Solar Sel masih rendah, yaitu maksimal 25 %.

• Harga serta pemasangan solar sel yang masih mahal.

Upaya-upaya dalam Meningkatkan Implementasi Energi Surya

• Meningkatkan pengembangan kombinasi komposisi solar sel agar berefisiensi tinggi.

• Pemetaan spasial intensitas radiasi matahari di setiap daerah yang berpotensi tinggi.

• Penyesuaian teknologi solar sel dengan daerah-daerah yang berpotensi.

armi@geoph.itb.ac.id

TERIMA KASIH