iisaanagurudevapaddhati iii dev

Post on 27-Oct-2014

85 Views

Category:

Documents

13 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

****************************************************** ii"saana"sivagurudeva paddhati* of ii"saana"siva gurudeva* Vol. III* Edited by T. Ga.napati "saastrii* University of Trivandrum 1920* Data entered by the staff of Muktabodha* under the supervision of Mark S.G. Dyczkowski* Velthius transliteration* Revision 0 January 28, 2007****************************************************

॥ौी॥

ईशानिशवगदवपितः

ौीमदीशानिशवगदविमौिवरिचता।

(ततीयः िबयापादः)

अथ थमः पटलः।

णादौ िशव शि सादश च गणरम।

शिवा तथा वाण म धम चह॥ १-१॥

सामामपादाा पवाध ख दिशताः।

धमाथकााः सामााः िश ावयतऽधना॥ १-२॥

मधमिचदाोित ाफलोदयात।

भोगान मो च तमिवषयः परमरः॥ १-३॥

अथातो धमिमािदसऽाद वशिषकादतः।

धमयोजन मोः ोादयो महान॥ १-४॥

धमा बिवधाः ातादागमचोिदताः।

निह त मधमाः मधमाः िशवोिदताः॥ १-५॥

मायािवकारहीनन िवशनामलाना।

सवकऽा िशवनो शा म िह सवथा॥ १-६॥

स िह मायािदभिवकाय कारणम।

िशवः कता िवकता च माणऽयगोचरः॥ १-७॥

जगत सावयव तद बिमतक तम।

कायाद यदव ाद यथा घटपटािदकम॥ १-८॥

तथाचोिमद तासा न सशयः।

अकः स िशवः कता परो िवलणः॥ १-९॥

योिगतः िसानमानागमरिप।

सवो परोऽ वलय कथअ भवत॥ १-१०॥

p. 2) िवलणः िशवोऽनािदरमलो यतः।

सवषा समला यद यत ािमल तः॥ १-११॥

तिलण तः ण ताािदकाथा।

तथाचो िस ादऽो िकरणऽिप च॥ १-१२॥

अनािदमलसािलनमणौ ितम।

अनािदमलमािमल ित िशव॥ १-१३॥

इित। रामकठोऽाह -

यासौ सवः सवकता च शः िशवः , तथा िकिोऽश आा। तयोः िशवानोः स (ी य ?

िनी) त शाश िनमलमलय प इित। ौीमितऽिप -

एकः िशवः पमानासीदपरो िवलणः।

इित।

तादनािदमिलनााानो णवः ताः।

इित।

अनािदिनमलः श एक एव महरः।

िनमलः िशव एकत सवोऽिप िवलणः॥ १-१४॥

िनमलाः िशवधामानः सि िवराः कथम।

कत मलमोोऽिप यव िशवदीया॥ १-१५॥

दीिताना िशव च िस शवागम यदा।

एतऽपर एवाािवाानः िशवाद यतः॥ १-१६॥

तादय सवो वलय िशव िह।

अऽ िनवाणदीायाः पव त मिलना यतः॥ १-१७॥

दीोर मलता िशविरव च।

िशवानमहतषा िशव ािदमत तम॥ १-१८॥

िशवनािदिसन िशवनापरानणन।

अनगन त ात तोऽिप िवलणः॥ १-१९॥

अऽ ऽिदीा वदतमानाम।

कमवाितीय यथाानोऽपर कथम॥ १-२०॥

p. 3) वलय कतोऽ ाद भ (दो) यऽ न िसित।

न चामः कतः सीमा कानमाहकः िशवः॥ १-२१॥

इािद वतामषा ात माण यदा तदा।

तापिः ता नो चदमाण िह तद भवत॥ १-२२॥

अऽ तचनषामरोरमरम।

द तिस ादतन समासतः॥ १-२३॥

ाणाष सव भवाणादयः।

ततितकल ात बमोपिरमहः॥ १-२४॥

एकमव यदा सव बा न सि िह।

सवऽिप मा एवातः िक फल ौवणािदिभः॥ १-२५॥

गपसदन थ नमायः पथक कतः।

ातयिवभागोऽिप ान च ािरथकम॥ १-२६॥

इािदभदीकारो वदािप यत।

याद त िस िह गिणमिप चानः॥ १-२७॥

िकमऽ बनोन तािवाथवा तमः।

माया वा ामव ममोमचकतरत॥ १-२८॥

िवदाोित परिमऽ ौितदशनात।

नाोिवद याद भदः िसः माणवान॥ १-२९॥

हतोरभावादका तावािदनः।

बौा बिमादऽ मोऽिप िनराकताः॥ १-३०॥

कम बिमता यात कत कायफलदम।

ान चाहतक तात िबयातः फलवािदनाम॥ १-३१॥

कम तत िणक वा ात परतमचतनम।

न ताक फलिस ाद बिमारण िवना॥ १-३२॥

तषामचतनमः कमणा ताशन च।

नन िबयाफलावाः कता यः सधीः िशवः॥ १-३३॥

गणकितर िवोपादानिमिप।

मिडवद घटोः तो नाल िह कारणम॥ १-३४॥

p. 4) अजो को जषमाणोऽनशतािदनािप च।

त कितलीन यः परः स महरः॥ १-३५॥

इािदवातः सारो महरः।

अचतनाद भताना दहियगण च॥ १-३६॥

गव चावाकरपया नाता।

भतियािण सव मतदहऽतोऽपरः॥ १-३७॥

अषणीय आा ादात तथानः।

अ च सावो महािदािददशनात॥ १-३८॥

तारण सधीरीषणीयो महरः।

दहमाणमाान िनािनिवशषणात॥ १-३९॥

वता जनसाधना महिषागव िह।

अिहसािदतपोयोगादह त तत॥ १-४०॥

िसिमािदमान सोऽिप तपसा परवान यतः।

तपःफलदाताह मरम॥ १-४१॥

तोऽनािदमान कताषणीयो महरः।

इािदवादिपशनरीरतरवािदिभः॥ १-४२॥

िपिवपरःौयस िशवः।

िशवसावािधकारः।

स िशवः मखोतरागम परापरः॥ १-४३॥

अनगाित िह जगद भोगमोिसय॥

अऽ ायव -

अथामलसानपशिविनवय।

य च िशव िशवाान वतत॥

तदकमनकािववाजोवम।

परापरिवभदन गथितौयात॥

इित।

परः शवािदिभिदरागमः पाशमोचकः॥ १-४४॥

p. 5) िविशभोगिवभविशवफलदाियिभः।

अपररिप वदारागमः मखोतः॥ १-४५॥

गािदफलिसथ पशानकाशकः।

अऽ परण कािमकािदना िशवानभदनापरण वदािदना पशानभदनित सोोितः।

तऽ पव त शवा त िशवमखोतम॥ १-४६॥

शशविमित ात शतसमाौयात।

िनलो िह िशवो वि कथ वाािदलणान॥ १-४७॥

आगमािनित चोऽिन ख शलणम।

िनलो ष माा िवादह समाितः॥ १-४८॥

िवसजागमान सौ वणागोचरान।

अऽ िकरण -

पसामनमहाथ त परोऽपरता गतः।

का माक दह वि तायनकधा॥

इित।

शवागम भदाः ः थम कािमकादयः॥ १-४९॥

तताादशिवधा भदाः िवजयादयः।

अऽ ायव -

एकमव िशवान िविभ दशधा पनः।

तथाादशधा भयो भदारिवसिपतम॥

इित। तथा -

कािमक योगजािचकारणािजत तथा॥

दी स सहॐ चाशमान सभदकम।

िशवभदसमाािन तायव दश बमात॥

िवजय चव िनःास ोीत पारमरम।

आय मखिब च ायवमतः परम॥

p. 6) रौरव माकट चव िकरण लित तथा।

चान वीरभि िस साािनक ततः॥

शवीत च िवमल वातल चनबमात।

िभदोवाव तायादशव िह॥

एषा भदोपभदा तकरणािप।

सबनीतोऽािभिनिद य न नामिभः॥

उपभदन भदानाम सा न िवत।

भदारािण सवािण महाि न महािप॥

इित ायव -

पनः ावतारष त पाशपत तथा।

वाकल सोमत च जगाद परमरः॥

तऽ शव िह म ाद यदादौ िशवभािषतम।

एिभः शवािदिभतभदिवलितः॥

दीािदसियाचयाानयोगमहरः।

ःखपाद भवाोधारयमलानणन॥

अपरागमभदोऽिप थमो दशधा तः।

ऋवदोऽथ यजवदः साम चाथव एव च॥

िशा को िन च ो ौितषमव च।

ततो ाकरण चव वदानािमतो दश॥

मीमासा ायशा च पराण ितरव च।

चतभदा िह िवााः सवाव चतदश॥

एतासामिप िवाना वदादीना पथक पथक।

शाखा सिहताभदाः शाभदा नकधा॥

सात ायशोऽशाः िशवातः वितताः।

तदकयात सारिोमािदकमिभः॥

िननिमिकः कािरापत नकधा।

गािदपाशवान भोगािनह चामऽ चायात॥

p. 7) अऽ किच वदानामव िशववतः।

अाना सह यत त वदिहतावहम॥

पदवााथसभगभा शमयी ौितः।

बिमषोदीणा नाथव यत॥

तऽ ाणीत िशीकरिनितम।

अनाकतक च न ौतः ौयत िचत॥

तादमान िशवन ौतयोऽिखलाः।

णीताः सवकऽित माण जायत सताम॥

अिपच,

इह वदषडाना िशादीना जगय।

िस िह पौषय सऽाणा ततऽिप च॥ १-५०॥

अािभावसो कजाितशरीरवान।

अवलाबालगोपालरिप लोक ससतः॥ १-५१॥

न गजारजः िसाजावा गजो भवत।

तदािभावाः रव सवऽ नाथा॥ १-५२॥

वदाः माणमीशन ान सिधयोिदताः।

ाणीतावात ताक सऽािदमया॥ १-५३॥

यो यो बिमदाोः ायोऽऽ यत।

आयवदादयो तसा तथा ततः॥ १-५४॥

अिप चाऽ तः -

अािन वदाारो मीमासा ायिवरः।

पराण धमशा च िवा तातदश॥

इित।

ायिवरमीमासापराणतयः समम।

पिठता वदसाधात सपन विदकः॥

मािदिभ िनपणयदावदिवमः।

िसााायोगीबिमतता ौतः॥

अऽ वदः य ाह िससोरािदपषात।

जवािखलवदाना िव तथोत॥

p. 8) ताात सवतः ऋचः सामािन जिर।

छािस जिर ताद यजादजायत॥

इित।

अिथ पराणष ाकमािदकिप।

ववािदष वाािन सि सौ जापतः॥ १-५५॥

तथा -

गाय च ऋच चव िऽवत ोम रथरम।

अिोम च याना िनमम थमाखात॥

यजिष ऽभ छोम पदश तथा।

वहाम तथो च दिणादसजखात॥

सामािन जागत छोम सदश तथा।

वपमितराऽ च पिमादसजखात॥

एकिवशमथवाणमोयामाणमव च।

आनभ सवराजमरादसजखात॥

इित।

यतदशिवास वदााकपाठतः।

अीकत िह ामाय पराणाना त विदकः॥ १-५६॥

एिभः पराणवादनमयाथबिहता।

याजषी ौितरि ऋचा ाचीित पिवका॥ १-५७॥

पवािदवजातात तिियमौितः।

यत ख वदाना नो चिियमः कतः॥ १-५८॥

तः कलािदपः शरीर णोऽभत।

ताना कारण माया मायाया महरः॥ १-५९॥

माया त कित िवााियन त महरम।

इािदवचनात कता णोऽिप महरः॥ १-६०॥

िसः पराणऽिप यत दवलव।

तथा -

ा भा जगत सव सदवासरमानषम।

यत सजम त ान नमः॥

इित।

p. 9) एतादिप वदाना वा यो महरः॥ १-६१॥

तथाच ाय -

वद पषः कता निह याशताशः।

िक ऽलोिनमाणिनपणः परमरः॥

इित।

यवमागमाना िह ज िस महरात।

आिदमादिन ौतः ािदित कचन॥ १-६२॥

वदि च तत साध यतोऽनािदमहरः।

िनशोऽमलो धीमान मिवातनः यम॥ १-६३॥

या िवातनः सािप नािदरनपाियनी

तथाच ौितः -

या त ििशवातनरघोरापापकािशनी

तया ननवा शमया िगिरशता॥

इित।

तादिभा ता लवः काा कलािदवत॥ १-६४॥

तवािबयाानशषापकषतः।

िबािदपिरणामन सावणसहात॥ १-६५॥

वखयािदपदि ाषा िशवोतः।

तता वाग िविनयाित शद वदागमािका॥ १-६६॥

सा वागिरऽािप परतः िकित।

ता वाचमपजीवि िव िवरोिदताम॥ १-६७॥

िससिवसजना पनमसित सतौ।

सि करोित कायात पसा भ च मय॥ १-६८॥

िखानािमह ससार िवौमाथ च सितम।

अनािदः स िशवो मो यथाो िवलणः॥ १-६९॥

तथा तदनोदीणा वाचोऽाो िवलणाः।

िशवागमा वदा िना एव माणतः॥ १-७०॥

p. 10) िनाः िशवागमा वदः िशवनादावभदतः।

िनितािभािऽनादयो यतः॥ १-७१॥

यद यि ित शदिभ च तखात।

िनमव यथा कालकलाकाािदनादयः॥ १-७२॥

तथा च कत तासा न सशयः।

ििवधागमानामीरणीततया ामायापनािधकारः।

स िससिवभिवमागमा महरः॥ १-७३॥

शििमादी पणचः भािमव।

अऽ

िचदिचदनमहहतोर िससोय आ उषः।

तितमिभिहतमिवभागापमव॥

इित। तकाश -

िशवादिभा सा शििना बलवती ीवा।

एकानककायाणा य बधोिदता॥

इित।

रऽयऽिप -

इाकायमिनािप कवाणा िनगत।

ानमयपािप िबयामिबया सती॥

इित।

तािदाया शिः िबयाशि सा भवत॥ १-७४॥

ानशि िवया तायवतनात।

इया िरतो हीशः िबयया कतऽिखलम॥ १-७५॥

ानशा िवजानाित सा च कडिलनी मता।

सााानिबयाशोः सरो यः िशवाकः॥ १-७६॥

सदािशवा तत त िवादह िशवाकम।

तप त परतः पजािवषय उत॥ १-७७॥

p. 11) ानशियदा ा िबयाशिथािधका।

तऽरा त ात सवकतवभवम॥ १-७८॥

िनिमकारण सरीरा िबयािधकम।

यथा घटीघटादीना कलालः सवतकः॥ १-७९॥

िबयाशियदा ा ानशिथािधका।

शिवात तानपकाशकम॥ १-८०॥

यथा तकाश -

वित कतशिानाोिकमत यऽ।

त िवा काशक ानपात॥

इित।

िबनादौ यदा िधौ सदािशवसमाौयौ।

तऽ िवरा जाताः ौीकठानपरकाः॥ १-८१॥

यऽ िवाय त िबनादिशवाौयम।

तऽ िवा मा रौ तरवत॥ १-८२॥

अऽ तकाश -

आाननग िशवो िवश िनयोजयौ।

मा करोपरा चोाः कोटयः स॥

इित। रऽयऽिप -

तऽ िवाभजः पव मा िवा नामतः।

िवरिनयोा साताः सकोटयः॥

इित।

इ िशवािदिवा शतािन प िह।

यषा ितकराद िवरिवािदसवः॥ १-८३॥

िवािवशमाणा सामादीरया।

अशत मायािमजालवभौ॥ १-८४॥

p. 12) तऽ मायातिमजालबीजम। तदिभो भगवान मायाकलीकः िशवो मलिवदारणन

यमिभनि। सा िह य न सती। यिद सती भवद मायव न ािदित षिशिसौ। तथािह -

मायािवना न मायाि िवना मायी शरीरवान।

ोऽििजालादौ यथा लोक योजकम॥ १-८५॥

तथा कलािदताना मायोपादानिमत।

अचतन चतनवत ितभाित िविचऽकम॥ १-८६॥

असत तः सदाभासिभजाल यथा तथा।

ता माया शििभः ािभिवो परमरः॥ १-८७॥

कमानगण सि करोित कणािनिधः।

ता कालकलादीिन प तानबमात॥ १-८८॥

भविवशािन यथा तकाशक।

पसोकतकाथ मायातपक भवित।

कालो िनयित कला शिवा च राग॥

इित।

तऽ कालाय त िऽिवध भतपवकम॥ १-८९॥

वतमान भिव जामत कलयित टम।

तथा िनयितत च जात िनयमनाकम॥ १-९०॥

जात तथा कलातमणना मलमकतः।

कलिया यित कतशि यतः कला॥ १-९१॥

मल नणामकत कलिया यित कतशििमित तकाश।

कलोिलतसामकतशः वितका।

अशिवा सा पसा िवषयाणा दिशनी॥ १-९२॥

पसो िवषयदशनाथमथो िवात सत काशकिमित त काश।

िवातो रागता जातमथष पषः।

वतयिभाद िवषयिभरकम॥ १-९३॥

p. 13) तरोिभिनबोऽसावणभोमागतः।

त पषस ात कतशपबिहतम॥ १-९४॥

तथािह -

तरिभः किलतो भोदशा यदा पशनतः।

पषाता तदाय लभत तष गणना च॥

इित।

पषाद भोगाथ त कितसितम।

जात िऽगणसान तदवािमत॥ १-९५॥

बािदतिवकतः कितात तथा तम।

गणसाात तदगणमसितम॥ १-९६॥

बोलणा स कितः शिविहता।

बित भवद सािक गणमािौता॥ १-९७॥

सव बिमहान नाम त सािनगत।

अमव त सराजसतामसः॥ १-९८॥

ादहारत तोहाहानलणम।

सोऽहारिभदः ात पथक सािदभदवान॥ १-९९॥

सािकजसो नाम वकारी राजसः तः।

भतािदामसऽिप पथक तावासजन॥ १-१००॥

तजसतऽ मनो वकािरकतो भवि चाािण।

भतादाऽायषा सगऽयमतात॥

इित तकाश।

इाप मन ससिवककम।

तजसादव सात जड त िनरयम॥ १-१०१॥

वकािरकात त जातािन ौोऽ षी तथा।

िजा याण च पव तािन बीियािण िह॥ १-१०२॥

तथा वाक पादपाणी च पायपिय अिप।

वकािरकाादव ः प कमियायिप॥ १-१०३॥

p. 14) शः श प च रसो ग पमः।

ताऽायव िवषया भतादरभवन बमात॥ १-१०४॥

ताऽ जातािन खािनलाराः बमात।

गणोरािण तााः प भतािन सरयः॥ १-१०५॥

ौोऽािदपियािण शादीनामनबमात।

आधारन ताऽकािन भवि िह॥ १-१०६॥

उिगितपादान सगान एव च।

कमियाणा कमािण िनयतािन पथक पथक॥ १-१०७॥

पररानिवमहाभततिवधः।

ााकाशजगत काय य िनातऽिखलम॥ १-१०८॥

अऽ साादयो यः पिवशितसया।

तािन वा चतिवशाि तमतः परम॥ १-१०९॥

एतावता जगिः कात ताराौयः।

इािदकः लापोऽय तषामथ न साधयत॥ १-११०॥

कथिमऽ तद मरः योजनम।

तथा -

न भतियताऽनवाःकरणः पमान।

रत िवषयाथष रागत िह रकम॥

रागकामािवनथारम।

रागाि कामयथा (?) विः कामतो भवत।

ताद रागाय तमीवावगताम॥

तद रागािदभताना िवषयािदष।

परोपलशयािभकता भवत (?)॥

परोपलशयद क तत चत।

िवात िह पािदबोध नऽािदक यथा॥

इित तिसौ।

ताद िवाय तमीवावधायताम॥ १-१११॥

। १५) तथा िवािदभतादक मलम।

अनािदिवग भ कलातमतऽथा (?)॥ १-११२॥

अनािदिसमलितरोिहत पिस भगवतः जापतर मोहपाितीषः कायाायाकपादान

मलभदनम कलातमत इित तिसौ।

तथव िह कलायत तः िकः िचत।

िददशिजाादौ िनयमो नव िसित॥

िनयमोऽ एवषा िनयी िनयितयतः।

ताियितस ात तिमिधगत॥

यियािदपतः कालो न िसित।

तोऽ एव कालोऽीपयः परीकः॥

तथा कालािदभः ोपादानगोचरः।

अनाौयरश िह जगायवतनम॥

तात तदाौयीभता मायाव रया।

िविचऽिचऽतना िभिराौयणी यथा॥

इ मायािदपिमथो नाितिवलणः।

अशािन िनिमजालोपम जगत॥

मायाकायजाल जडात ा कतता।

िभादिऽजाल िबयाकता एव िह॥

तथा मायािदसतिवातािदमािवः।

कता एव माा शवणािदकारणम॥

तििवादौ िवा शािन सिनमल।

शिवाः सिवशा य ोमगोचराः॥

िशवशोः सािकषाद िबनादाकोऽभवत।

चचिकयोयदाादगणसवः॥

p. 16) जायतऽा यतः शो वतत यऽ लीयत।

स िबः परनादाो नादिबणकारकम॥

इित रऽय।

नादा यत पर बीज सवभतवितम।

मिद परम िद सविसिदायकम॥

सा सवगत श माऽाादशकितम।

ा समााता दीघा ािन षमख ॥

इित कालोर।

अथादावभवः कारणादर ततः।

अराोद न िवदो िवः॥

इित ायव। रऽयऽिप -

स त शतधा वावखयािदिवभदतः।

जायत िबसोभादनाथिसय॥

चािर वािरिमतापदािन इित ौित।

शिनादो महामाया ोमित च चतिवधः।

िबरवा त पनतॐो वयः ताः॥ १-११३॥

वखरी ममा चव पयी चािप सया।

मण भवताः कडिलािदतः बमात॥ १-११४॥

सा कडिलनी म ोितमाऽाणीयसी।

अौोऽिवषया तागािमनी॥ १-११५॥

यकाशा पय सषामािौता भवत।

सव ज ा ममा नादिपणी॥ १-११६॥

अःसमाऽाादिवभोगािमनी।

सवोरःकठताा िशरोयाणिजोपगा॥ १-११७॥

िजामलोिनता कतवणपिरमहा।

शपजननी ौोऽमाा त वखरी॥ १-११८॥

हकारः सािवकारोऽथ रफण समयत॥ १-११९॥

ईकारमभजत ताद िबनादिवभिषतम॥ १-१२०॥

शिबीज त तोगादिखलोिकारणम॥ १-१२१॥

p. 17) हरा हिरा िशवशो ययोः॥ १-१२२॥

िोचािरतयोः शा प तद बीजमीिरतम।

हकार भवद ा ईकारो िविरत॥ १-१२३॥

रफो िोऽिरव ाद िबरीर उत।

नादः सदािशवो यो नादा िशवः यम॥ १-१२४॥

हकारो िमापो हादघोषिवविजतः।

अकारता गत भदो रसितः॥ १-१२५॥

ऊकारााकारादीरािण षड त।

िवकितः ाद िवशषण रफ त ऋ ॠ ल ल॥ १-१२६॥

ईकारभदतासकारारािण षट।

इ षोडशधोाः रााः शिबीजतः॥ १-१२७॥

ऋॠललिवया ादशपर जगः।

रा िबयताः पमासो किपणः॥ १-१२८॥

दीघरा िवसगााः ीिलाः सोमिपणः।

ऋ ॠललचत त सौाय नपसकम॥ १-१२९॥

हकारः शगणवानाकाशमसजत परः।

ोः शगणो वायः शााः कादयोऽभवन॥ १-१३०॥

पपारा त पवगािनाकाः।

यारचत त वािासा तनः॥ १-१३१॥

श प तथा गो रसाणाः बमात।

शषा ापकाः शााः साीषोमाः रशः॥ १-१३२॥

इ पाशा वणाः शिभदतः।

कादयः पिवशाणा यादयः शादयथा॥ १-१३३॥

ानयभदन जाय कारतः।

अकारािदरयहला योगािथोऽिप च॥ १-१३४॥

शपः सवऽिप िविचऽ जायत टम।

इय िह मातका ाता पाशणसहितः॥ १-१३५॥

p. 18) अा िवकितिव शजातिमित टम।

सय वादवता ाणमितिवा िशवािका॥ १-१३६॥

सामापाद ागव सिवशष दिशता।

तमातकािधकारः।

िबोनादाकात तािवातः वितताः॥ १-१३७॥

कलाः प िनवाा यास िव ितितम।

कारः िितत च िनवौ ा सितम॥ १-१३८॥

तथाहााकाराायोिवशितरराः।

क िताया ात कलाया ितितम॥ १-१३९॥

ञािदघााः स वणाः पसो मायामव च।

सतािन िवाकलाया सितािन व॥ १-१४०॥

गखका ऽयो वणाः शिवरा अिप।

ात सदािशवत च शाााया ितितम॥ १-१४१॥

अकारााकाराा िवलोम षोडश राः।

शित िशवािप शातीतकलोपगाः॥ १-१४२॥

इा वणताना कलाािः समासतः।

ताना च िमथो ािदवताना च कत॥ १-१४३॥

शिः िशवािदभ ा िवमविता।

सदािशवरौ चािप िबािदागोचरौ॥ १-१४४॥

सदािशवािदभ िवात वितम।

मायाकालािदप कलात त सवगम॥ १-१४५॥

अतः पर ात ताना यथाबममविितः।

मायािदाक िो िवमायाधराविधः॥ १-१४६॥

ा पमािदभ ा तवितः।

िवरानाा िवात विताः॥ १-१४७॥

p. 19) िवरसरौ ाता त सदािशव।

नादयोऽिप िवाया कतौ चिडका िताः॥ १-१४८॥

लीरीरता बौ चाा शयः।

शत च सोमाक यजमानोऽिप पष॥ १-१४९॥

कारणसािन भताािण भवि िह।

दवयोक चािप पयकगत तम॥ १-१५०॥

जरायजाडजदजोिािखलािप।

पीतगताव िशवशिकलाबलात॥ १-१५१॥

इ सपतािरऽ दिशता।

एषव परतो या िवरणािनणय॥ १-१५२॥

षिशदव तानीव कन िनयत।

त भावः त तद घटादौ च यत॥ १-१५३॥

किदव यिद यात तऽ त िनत।

तः कताथ ात द त भावगम॥ १-१५४॥

सत यत तत त ितमालयादिप।

यथा तिसौ -

ततात सता तानीित ततो िवः।

तत दशतो ािः सत च कालतः॥

इित। अिप च,

लािद ोम च ािप तमालयात ितम।

अथा कामिप त सत॥

इित। तकाश च -

आलय यत ितित सवषा भोगदािय भवनानाम।

तत तनामधय न शरीरघटािदक तम॥

इित।

षिशिद तािन यािन िवभागतः॥ १-१५५॥

तान िह तानमतानमथा।

षिशदव तािन िविसयथाथतः॥ १-१५६॥

p. 20) तार चाभावात परतानपया।

यावता कत काय कारणन िसित॥ १-१५७॥

नाऽ कारण चात तऽाल तावतव िह।

कलालचबदडाोमिडा घटोदय॥ १-१५८॥

कारण चाप च नादि यथा तथा।

तािददिमह ो सामव िवपिताम॥ १-१५९॥

तािकोऽायमव ाद िवयः परतोऽिप यः।

इय विनदशऽिन ितपािदतः॥ १-१६०॥

िबयादीाितादः साफाथिसय।

म ौयिस भोगमोफलदो िव कता सधीः

ाोदीणपरापरागमपरानाणसारणः।

योऽनािदिवमलो िवलणतयाः तो िवभ -

वणकलािदिभः स िवषा व िसः िशवः॥ १-१६१॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद विनदशाः थमः पटलः॥ १॥

अथ ितीयः पटलः।

ण भा थम गणर पसित च िगर िशवा िशवम।

सपाशिवषिशवबोिधन पशो दीा वदाथोरम॥ २-१॥

अऽ मत -

पशः पाशियता पाशयमतद वितम।

सासाधकभावोा यथा तत कट भवत॥

इित।

य एष दह िनयत दहभरीरिभो शरीरलणः।

स जीव आा पशिरदीयत त ससािरतया पमानणः॥ २-२॥

पशः पाशः पितः शििवचारित पधा।

पदाथाः ः िबया चया षी शवागमोिदता॥

p. 21) पशः ागीरो िवायोिनमििरहािमा।

इित ौीपरा।

इतीह षदाथाना पथग याथािनणयः।

िविदा समयी सग भोग मो च िवित॥

न पशनाममाऽण शरीरी पिरभात।

शरीरऽिन कतो ाा शरीराद ितिरत॥

इित मत। तथािह -

बौाः णिसनमारन िवानसानमय च या।

त गाानमशि िनः िदिवराथकम॥ २-३॥

आशारा दहिमत त त गिवचावाकिपशाचसाः।

ाथा भतिनकायमाऽदहियाानिमहकमानात॥ २-४॥

सााः सापर न ाः कितवािदनः।

बावमकतार मावागत िवदम॥ २-५॥

जिमनीयमतानी कतानकाता गतः।

मौ पाषाणको वा धमानकसाधनात॥ २-६॥

नयाियकािदिभिभो बिःखसखाितः।

इाषय धमाधमयतोऽिप च॥ २-७॥

सारवान नवगणो ाा िततन तः।

शाथयोरभदन यः शािनताम॥ २-८॥

ब म च तानाद यऽमी ाकरणादाः।

एव िमथो िवरोधन ाा तीथः पथक तः॥ २-९॥

स पशः पािशतः पाशः पितः पाशियता िशवः॥ २-९ १/२॥

पशमतः ख िनिनगणः स िनियो भदहगोचरः।

मलादशोऽिप च भोता गतः कमणामीरमायया वतः॥ २-१०॥

य त िकितयाथ रागतः स रितः सरजमोगणः।

तथािप बािदिभरव बत िविचको भोगिवधानतया॥ २-११॥

p. 22) तथाच िकरण-

पशिनोऽमतऽो िनियो िनगणः भः।

ापी मायोदराःो भोगोपायिविचकः॥

इित वणोऽाह -

िकिो मिलनो िभः कता भोा कमणाम।

शरीराो िवभिनः सायः सरः पशः॥

इित ायव च -

अचतनो िवभिनो गणहीनोऽिबयोऽभः।

ाघाती भोगश शोो बोोऽकलः भः॥

इित। परा च -

दहाो नरो ापी िविभः समलो जडः।

कमफल (भा ? भोा) च िकिः सरः भः॥

इित। िक बना -

यदा िनया िविनयतऽवशः पशः सम कमिण कालयोगतः।

िशवया शििनपातशोिधततो िवमत यथाहदीया॥ २-१२॥

अऽ -

सम कमिण सात कालारवशात ततः।

ितोशििनपातन

इािदना िकरणऽिभिहताद दीित पाशमिः िसत दीितो ब एव।

अथाा मिलनो बः पनम दीया।

इित। ायव। अऽ -

बः पाशः पशदही सोऽसानहततः॥ २-१३॥

गवािदवद भोतया यद यिद तथव तत।

पशिवचारािधकारः।

p. 23) तथव पाशाििवधा दिहना मल च मायाथ कमसितम।

तदाणव नाम मल सहोव यदव माययककामणायम॥

पाशा अिप ऽयो या मल माया च कम च।

इित वणः।

पाश मलकममाययोषा पशना िऽिवधा।

इित रामकठ। ायव च -

अथानािदमल पसा पश पिरकीिततम।

तषककवय मायापापार तत॥

मायात जगीजमिवनाय िशवाकम।

कम तद ििवध भोयम

इित च।

अनाभतऽऽ कलबर पशोयदाबिममता च वष।

अस सििरतीह तत ऽय मलामानिमद पिरटम॥

सहजो िह मलो माया कायमागािमको मलः

इित िकरण। तथाच मत -

मोहो नाम मलः पसा सहजोऽनािदमान मतः।

यो िह षणा मदादीना धानाद िजोम ॥

इित। मल चाशिरानिमित वणः।

मोहो मद माय रागषौ च तया।

लोभ सधाानमल यत सहज पशोः॥

इित वहालोर।

माया कलााऽ िा तसहितः।

या िवपोऽय सहािभः ाितगोचरः॥

कलािदक त ताय स ल धराकम।

कमतः शरीरऽिन समनमीयत॥

सवकाय यतो माित मायातमतः तम॥

इित परा।

p. 24) कला च पव िनयित िवा रागः पमा कित बिः।

अहितमानसिमियािण दशव ताऽकपक च॥

ोमािनलाबधरामिभः िसत तनरऽ भोः।

ससािरणः कमवशाि सषा मायजालितमा िवभाित॥

अचतन चतनवद िविचऽ सवऽग िनमतीव सम।

यततः लमपीह मायात न श गिदत यथावत॥

कमािप च ात ििवध कत ाक पयाक चाथ पापक च।

त च िऽभद ख मानस ाग वाज च शरीरिमित बमण॥

ऽधािन कमािण पनिधा ः ागािजतानीह च सभतािन।

आगािमकानीित च तािन यषा ाकानीह फलािन भोः॥

अणोरश शरीिरणोऽ मल िह श त कािलमव।

सहव जात िशवशिपाताद रसवधािदव याभावम॥

िशवानमहयोगात त शिपातादनरम।

वितताया दीाया पशादष मत॥

िशवया पराना शवी शवाथदाियका।

सा शिरापताा पसो जपिम॥

तिपातात र मल ससारकारणम।

इित ायव।

त िचािन भि िवरागो भवसागर।

सग ान िशव िित भवि िह॥ २-१४॥

ताान च भि वरायिमित चानः।

दीित त िचािन शशोतािन नासा॥ २-१५॥ २-इित।

वणपाशिवचारािधकारः।

पित शः िशव एव िन सवगणः तः।

अनािदबोधोऽयमशिः सोऽनशििनिखलापालः॥ २-१६॥

p. 25) अऽ रामकठः - पित भगवािवसदािशवािदतभदन भवनपकभदन च वमाणः परमरः

इित।

अती तािन िवराजमानो ोमािखल ा यतो पः।

ोमकाशो भगवानमयो नािदमामहरोऽसौ॥ २-१७॥

बीडन स िवोरवतीय शा योपगढः परमभावः।

सवाकाय िनिखल िससः शिजालावरणो बभव॥ २-१८॥

स मनाथोऽपचारयोगात मपातन ध।

अनसािदिभरसः सम त िवरशिभदः॥ २-१९॥

ईशानमधा पषावामघोरद गकवामदवाम।

सामित थ हािरण च तथा जिनऽ च िनरोधियऽीम॥ २-२०॥

अऽ मत -

तनयोपचारण पममयी िशवा।

ईशानमधा पवो घोरदयः भः॥

उत वामगोा सोमितथासन।

हािरणी जननी चव रोधियऽी च शयः॥

इित।

अनोऽनवीयाा सािदनािप च।

िवराः िसाः। समासादविवधः पितः सदािशवपी वा िनिदः।

पितिवचारािधकारः।

िशवा शिः परमाथसा िचितः तािखलिसिहतः।

भव दीपात त िशवादिभा जगवोीलनबोधदा॥ २-२१॥

तथाच मत -

पः शिः परा सा जगिलनमा।

तया भः बाा त सदािशवः॥

बोत महातजा ानशिकतादः॥

इित।

तन सा चरसितन या चतिभभवनः सममा।

इािबयाानमयी िऽभदा िभा पनः षोडशधा च शिः॥ २-२२॥

p. 26) तथाच मत -

तामादन तजः पारमरम।

भदः षोडशधा िभिमाानिबयाकम॥

इित।

सोभणी ाननी तत ात बोधियऽी च तथव गोी।

नऽी च योीिदता परात ऽाणाया वामिनयािमका च॥ २-२३॥

रौिीतः ािवकया ततोऽिप ौा परादथ भासनी ात।

ािलथादिनकित गीता ििप ाद िविकरा च शिः॥ २-२४॥

बमादमी षोडश शिभदाः ोाः िशवो यािभदीणशिः।

स िनलः सन सकलोपचारात बीडजः कततया लोकः॥ २-२५॥

बोत महातजा ानशिकतादः।

ानभदन कत यात तोिदत सदा॥

इित पारमर।

पः शरीर भवनिबयाया भोगा िसि यथरऽिप।

िता तािन शयाथा नामानगणिबयााः॥ २-२६॥

तथाच रामकठः - शिपदाथऽऽरतन वमाणभवनचतययतथऽिभधीयत। तदिधान िवना

पसा ानानादनात इित।

मत च -

भावात बीडा स च ोभ इित तः।

ोभणाितजवात कतः शरीरमभवत परा॥

यनावतीय सोगाादीरसितात।

ापारितयऽनः कतवान भवन महत॥

एव ोभियता दवः ोा पशवः ताः॥

इतात ,

ोभया ोभयोकाञ जना भोगसिकत।

रोधिया िनाणन कमफल सत॥

गोा जगद गोपयित ना िव नयसौ।

क पाशिनचयो भोयय िावियत मा॥

इित मत।

p. 27) पशना ःखसान िवम ािवकाया॥ २-२७॥

भोगामतः ावयित ौयाथ योजयत।

भावाभावभाव भािवा भावयणन॥ २-२८॥

स िव ािला ालयिप सतौ।

ािदा ादयद भोगमण च िशवाौयात॥ २-२९॥

िा ापयद िव ााया स महरः।

नानायोिनसहॐष जिनमद िविकरणन॥ २-३०॥

िविकरया चराऽस बधा िशवः।

मत च।

िविकिरया यथोपााावयवगोचर।

ीकरोित जगतः शरीरािण सहॐधा॥

इित।

इ िशवः षोडशशिभददजािभयदनशिः।

िवासममिवभितजालिव िविदा च सजजॐम॥ २-३१॥

ितॐः कोोऽधकोिट िनयोगनािधरोिपताः।

िवातिवधौ शासामव िवभतयः॥ २-३२॥

अिप च,

अताः कतरमोघवीयाः िवताा जगप।

कािशत यािभदारव क क कारणकायभावात॥ २-३३॥

उीिलताः पाशिवभागया कता सव पशवः समाः।

भोगष यावसरागताना िवभािजत कमफल यथावत॥ २-३४॥

भोः िताावश महाः शयोऽशषजगदीपाः॥ २-३५॥

इित।

शििवचारािधकारः।

िवचारशन त पष कमानसाराद भवनान।

साधारणनािप च सिपव जगसाधारणतोऽिप गीतः॥ २-३६॥

p. 28) षिशितय भवनाभदो िवासिवरतयः।

तािप पािदपरोिदताना मीमासन चाऽ िवचारमाः॥ २-३७॥

िवचारपदाथािधकारः।

िबयित च ािदह कचब दीािदसारिवशषया।

सिननिमिककाकम चयाय तगल पदाथः॥ २-३८॥

षः िसः िकरणािदकष शवथषा त पदाथकानाम।

ादक यद भवतीह त तऽीित धातोिरह धारणाथात॥ २-३९॥

िबयाचयापदाथािधकारः।

दीया िशवािावणनसा पटल थमोक वदाथोरिमा ितािदक

िबयाचबमिप िबयाचयापदाथऽभतमवोपिरात दयत॥

िनगिदतिमित शवतबीज िह पशपाशपतीरीिवचारः।

फलित यािदह चािप सियो सरतषडिमवकामदोहम॥ २-४०॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद षदाथिवचारौ नाम ितीयः पटलः।

अथ ततीयः पटलः।

अथोत नकमऽ कम सामातः िसिकर यथावत।

समवणाौमिलभाजामावयक यत करणीयमकम॥ ३-१॥

भावतीव िह तारकास काल त सयदयदशनात ाक।

वदि सा मनयः भाता ता िविनिः शयन च जात॥ ३-२॥

रन दोहकोटर शव पर ोितरथासम।

ोजत समाय िदश िवशमः भत सलभ च याम॥ ३-३॥

िवरतो मागजलाशयादछ तणभिमतल िनवीती।

उदखो यामखोऽिह राऽौ ा मल चाथ गहीतिशः॥ ३-४॥

p. 29) कणावसयोपवीतोऽवगिठतिशर इित यावत।

जलाशय ा मद िवशामादाय चाालखातलाम।

िनधाय ता दिणतो धतािभरि शौच िविधवत कयात॥ ३-५॥

एकव िल करयो ितॐथा गद प मदः दयाः।

वाम कर ादश तसाः पायोरय शौचिविधिह मः॥ ३-६॥

उाय वासः पिरधाय सगाजानसरणौ करौ च।

ा मासिललिवशव च गडषजलिवशो॥ ३-७॥

ाजककभाकणमारकाशोकलवजाम।

वकतौरचक वा श बभोः ख दकाम॥ ३-८॥

रलादशिभिमत तत किनिकानाहसम सवम।

पवामखोऽापिवय मौनी दिण वामरदादधः ाक॥ ३-९॥

मोािथना कटिकन वािरीषाजननमालाः।

श पामाग इतीह तषामाल दिवशोधनाय॥ ३-१०॥

सिनधाऽीधवसिशमवानीरकरडतणः कशवा।

ितः जन शाियतोऽथवाात तलाविसोऽिप न दकाम॥ ३-११॥

नोपोिषतः पारणपवकाल न जभ पविण नािसताह।

नामीौािदनष दान धावयदिलिभनखवा॥ ३-१२॥

अऽ कालोर -

ितपवषीष नवामिप वा गह ।

दाना कासयोग महान दोषोऽिभधीयत॥

त िजामिप माजिया तकाािद िवस र।

गडषकादशकन पादाच त ानमपबमत॥ ३-१३॥

सिर गािदष मम तीथष चाास नदीष मम।

सरटाकािदष मम ात ान त कपष गह च नीचम॥ ३-१४॥

ायात त कपािदष शपाऽः ातिजरव समातािः।

ायात त नोािस कमयोय नतद यतो रोिगष सत तत॥ ३-१५॥

भवमाला खाा ाधो मदमतः।

खाता मद समादाय तत खात पिरपय च॥ ३-१६॥

िशरसा पयसीर धौत सा ता पनः।

िशखया शोधिया त वमणा िवभजत िऽधा॥ ३-१७॥

p. 30) िलकभागमानाभः ााच वायतः।

ितीयनायन दीनाािन लपयत॥ ३-१८॥

ाणानाय सिलल िनमामनरन।

कालानलतीकाश तथोपतटमिस॥ ३-१९॥

उपिवय समाचाः कााद िदिवबनम।

िश त पवमागमादायानािभ वािरिण॥ ३-२०॥

िा वामकर तत िऽधा त िवभजत पनः।

दिण भागमण ाक मलन तरम॥ ३-२१॥

अमः समाल गहीाण दिणम।

डन राय दशिद िपत सधीः॥ ३-२२॥

मलालन पवण जल दिणपािणना।

िनि ामयद वािर िशवतीथमनरन॥ ३-२३॥

अालाकदीन िशभागन िवमहम।

सवमािल तीथ नाावा पजयत॥ ३-२४॥

गपयथालाभ मनसा वा समािहतः।

मनितीथष नातीथािन कीतयत॥ ३-२५॥

कीतनािल तत ात बातो न कीतयत।

कवला गािदतीथाना कीतन तम॥ ३-२६॥

तलद तात तीथािन कीतयत।

ततः ाणान समाय िऽिनम समािहतः॥ ३-२७॥

िनम एव सा मल शा जपदा।

एकशीितपद म जपोऽघमषण॥ ३-२८॥

िजद विदक समाघषिणक जपत।

िहरयिमािद यथो पवपतौ॥ ३-२९॥

यथा जलौघ लवण सयः याित सो िवलय महानिप।

तथा महानघमषणऽहसा चयो िवनाश ोजतीित िनितम॥ ३-३०॥

ततः ितो वािरिण वामदिणौ करौ शशााकिशवयाकौ।

िवभा मलन च कमिया िशरथारिप चािभषचयत॥ ३-३१॥

p. 31) ततोऽटमाग कौपीन मखलामिप।

पिरवाथवा श वाससी पिरधापयत॥ ३-३२॥

यथा शः -

ितीय हिवीण कौपीन चािरणाम।

ऽयोदशासोच सऽगणमखलम॥

चािरमहणमपलणम यतीना िलिनामपीथः।

ातो नाािन िनमात पािणना वािवाससा।

तथा नत पाषिडपातिकाजाशचीन॥ ३-३३॥

मादाद यिद वीत पनः ाा िवशित।

िचताचडालयपिचितकाािदरासभान॥ ३-३४॥

वराहकटोदासगालोकवायसान।

सतकीशावकाशौिचमहापातिकनोऽशचीन॥ ३-३५॥

ा दवलक चािप सचलो जलमािवशत।

निमिकष कष महणयािदष॥ ३-३६॥

अयनयतीथादौ सचलः ातमहित।

सास वपन शिवमऽोिकिनाम॥ ३-३७॥

सक वमन चाः शन चापविण।

वषलितलोमाना माजारशनऽिप च॥ ३-३८॥

मौकमिण चोीय नद वाणमाचरत।

दानादौ ानजादौ तपण हवनऽिप वा॥ ३-३९॥

सवऽ सपिवऽः ादथा ात तदासरम।

या मिशखो नः लपन वावगिठतः॥ ३-४०॥

करोित क दवािद सव िवात तदासरम।

अथानिदत आिद सावनमाचरत॥ ३-४१॥

तऽ पव त मोयः ािलतािकरयः।

िराचामद यथाक ागमितचोदनात॥ ३-४२॥

p. 32) तथा -

अम दवममल ा तीथ पवसिथाषम।

ाजाप ात किनामधोऽथ िप तजामलदश िजानाम॥ ३-४३॥

ह त दिण तल ादाया तीथमऽ सौम।

दव चात कम कयात तीथादाचाम तीथन तोयः॥ ३-४४॥

ामऽिजनीमि वायमामऽकऽनािमकाम सरः।

ाजापः ात किनित दवरः दिण िवपाणौ॥ ३-४५॥

अऽ िवशमहणमपलण दीिताना िजातीनािमथः।

ावो वोदखः सोपवीतो बा चडा जानमबाः॥

तोयापी सपिवोऽथ मौनी ादाकधीराचिमन॥ ३-४६॥

अरसगारकीटाफनबदः।

अनरिभः शराचामदिभवीितः॥ ३-४७॥

आिवािशवरीरायनमोकः।

णवाः पथय िऽः िपबद वीितम॥ ३-४८॥

ह गोकणवत का यवमिमत जलम।

िपबदशवद तीथन िऽयथोिदतम॥ ३-४९॥

ओावण स खािन सवाना शत।

कालोरटीकाया -

ठागताः पनि िविधनवापो िजातीन बमात

िऽः पीता वषलियाविप तथा कडानलोमािदकान।

आच िऽरपिदवपषाः ीणि िनमाि यद

िः साथवषडयपषाः ीताः रयः॥

ीणाकमनािमका नयनयोः शात तथायक

साा थ तजनी समिमता याणय मातान।

अन किनिका ौवणयोराशा च नाभवस -

नाान त दसयोिदवमपीन मः समालः॥

इ सग िः समाच शि वा ालन पादयो।

कामो वा िशखाबमो िनीव वा जिकाया त च॥ ३-५०॥

ानाचमनािधकारः।

p. 33) इमाच त ततः सावनमाचरत॥ ३-५१॥

तऽ ाविदकात तसा माया ततः।

व याविप तथा कवलतािकीम॥ ३-५२॥

ईशानपषाघोरवामदवा यथोिदताः।

स सचतथामी (?) नमोाः प त पथक॥ ३-५३॥

िर िशखा वम नऽम च षट बमात।

षडािन सजातीिन मल ासादसितम॥ ३-५४॥

अ पाशपता चषा ासिहता।

अऽ कालोर -

ािण च िशव सा नऽ पाशपत च यत।

समासात किथतः सव मोारय शभः॥

इित।

िशवााऽ िल वमाणिबयाय॥ ३-५५॥

ओ हा िशवाय दयाय नमः। ओ ह िशवाय िशरस ाहा। ओ िशवाय िशखाय वषट। ओ ह िशवाय

कवचाय म। ओ ह िशवाय नमः नऽऽयाय वौषट। ओ ह िशवाय नमः अाय फट।

षवगितीय त चतथान भिषतम।

ितीय थमाण त पमान सयतम॥ ३-५६॥

एतत पाशपता ात सोपदश यथाबमात।

एतदव िशवाण य िवािहि िह॥ ३-५७॥

ग निलकरयो िमथोऽपघषाालऽयारववािरतिवसः।

ािदकािलष यमकिनिकामीशानपवकमनन बमशो स॥ ३-५८॥

ः र िबय ोमार यथा।

ओकारामकारामीशानासत तथा॥ ३-५९॥

अथाम पनः किनािदष िवसत।

ामम त तलयोभयोरिप॥ ३-६०॥

नाा बमिरशानी ादवाखी।

शषाः ः पषादीनामो िका महाः॥ ३-६१॥

p. 34) पोिदता मिा ासव बमोिदताः।

तािभमधापादाामकानोः॥ ३-६२॥

ईशानादीन म मि मकपवतः।

दिण चोर पाद भागष िशरसो सत॥ ३-६३॥

ाािन दयादीिन ष ानष िवसत।

पमख िवादह सदािशवम॥ ३-६४॥

सोपााचनादौ च िशवोऽहिमित भावयत।

सकलीकरणािधकारः।

अऽ कालोर -

कतिवातनः सा ाा कालबमण त।

उपिताणतयामलाभा िवभागशः॥

ािदकारणोपािधभदिभा िवभािवनी।

सािणी कमणा शोः शिः सित गीयत॥

तभामडलाभोगिवामाननम।

कयात इित।

तथा -

हसाढा तजोगणमिणवसनालपनामनऽा

वदााममाला ॐवमथ कलश दडमादधानाम।

धायद दोिभतिभिभवनजनन पवसा त वा

सािवऽीमिवऽीमिभनववयस मडल चडरमः॥ ३-६५॥

तााढाजाी शतमखमिणभा शचब दधाना

दोिभया चतिभः िितिरह जगता या यजिरी।

ालोलानकहारितिचिचरा ववी ममऽः

सािवऽी यपा िवलसित सिवतमडल पीतवा॥ ३-६६॥

पाा िपिवितिचरजटामडला चमौिल

रषाभजोणमिणिकरणोािसभारागाम।

ायत खाशलाभयवरदकरा ायचमाराा

सािवऽ सिऽनऽा पिरणतवयस सामसित िदना॥ ३-६७॥

ितस बमात सा पथमपा िविच त॥ ३-६८॥

p. 35) दिणतरौ हावीषोमाकौ पनः।

िशवशाकौ ाा तोयमादाय दिण॥ ३-६९॥

िशवतीथमन गािदसिरदितम।

जिपा सिहता कमिया मि योजयत॥ ३-७०॥

दिणन पनोय हनादाय चातः।

तामह िव िद ाा सधामतम॥ ३-७१॥

ततः ॐतासो िबन दिणन करण त।

आदाय सपिवऽण पथन व सिहतामनन॥ ३-७२॥

अन योजयि शष हऽथ दिण।

लोितमय ाा दिणयाणसमात॥ ३-७३॥

शरीरागत पाप िनःशषण तमोमयम।

तोितभया ि वामनासािविनगतम॥ ३-७४॥

िचयत पनरण दमान भिव िपत।

सवपापयकर तदघमषणम॥ ३-७५॥

ओ ह िशवान सयाय नमः।

आदायािलना तोय मणानन भानव।

िऽमि पनराचािभमखो रवः॥ ३-७६॥

जिपा िशवगायऽ ासादासयताम।

अोरशत शा दशमाऽमथािप वा॥ ३-७७॥

िशवाान रिव ाा िऽधा का दिणम।

अिभवााना तपण ारभत च॥ ३-७८॥

घतोरासपिवऽपािणािण चाािन च मलमम।

चतमख चाथ िविौ तथर चािप सदािशव च॥ ३-७९॥

ाहानमो िनजनामधयः स शीतः सिललिवशः।

तार पदमदीय पात ाहावावािदिनशयम॥ ३-८०॥

इािदिदालिदशः नाा य चताथ नमोक च।

स चोामिप नाकपा तथा धरा चािप च नागभोयाम॥ ३-८१॥

इित दशिदपणम॥

p. 36) इािववतरासशतोयशवाथपत सोमम।

ईशाय वधसमन ावत नाा दश तपयत तान॥ ३-८२॥

तऽ सोम धनदिदिश इशानयोम ाणमिदित िनर -ऋितवणयोमऽन मधोिदित

िवािदपदशः।

इित िदिततपणम।

अिऽत कौिशकाः पलो भाराजािराः ाद विसः।

दोऽथाः ाद भगव मरीिचतान ावत तपिया बत च॥ ३-८३॥

सनक च सनातन सन भगस च सनमारपलौ।

सह पिशखन तपयामीिभधानािदनमोक पथक ात॥ ३-८४॥

इित योिगमनान।

िशव च ि िौयममा च ाणमि च तथव िवम।

वाय च सय थ धमसोमावीशानमतानथ तपय॥ ३-८५॥

इित िसान।

आिद च तथा सोममारकबधाविप।

ग शब शिन रा कत चित नव महान॥ ३-८६॥

चत नामिभनमो तपयत। ओ सवो भतो वषट नमः इित सवभतािन स ,

ततोऽपस ितलदभतोयः िपतन तीथन त तपिया।

सोमः िपतमान यभोऽिरानिः कवाहनादयो य िपतरः तान िपतन धा नमपयािम।

िपतपीः िपतगणान पीः िपतगण च।

ततः नामगोऽाा िपतनिप तपयत॥ ३-८७॥

धा नमपयामी नाा िनयोजयत।

िपतन िपतामहाािप तथव िपतामहान॥ ३-८८॥

मातः िपतामहीव तथव िपतामहीः।

मातामहाथा मातपय िपतामहान॥ ३-८९॥

p. 37) िपतामहकान मातमातमातामहीरिप (?)।

मातः िपतामहीव मात िपतामहीः॥ ३-९०॥

ात ाितपीााचाया तथा पनः।

सखीनिप च तीरानावशजान॥ ३-९१॥

तपिया यथापव णाो नमोऽिित।

पादपािदसोभदोषशा िवभावयत॥ ३-९२॥

ासादतीथ स िद योजयत।

इमानकावयशौचदिवशोधनः॥ ३-९३॥

ानसािवधमाय ानिमत।

ान ाग वाण का पादायमाचरत।

इित वचनात।

तथाच मत -

एव सकत तथाशा ातोऽिस िवचणः।

भानािधकारी ााथा मिनपव ॥

इित।

रोगपीडावशात ातमशो वाण यदा॥ ३-९४॥

आयमव त रोगशमन च तत।

आय भना ानमिखलाघिनबहणम॥ ३-९५॥

तजवनव यन ातः य िशवः।

साऽय च जादौ चयापवावसानयोः॥ ३-९६॥

भा सा पीा वा काावयकािदकम।

िय वानलोमादीन ा वा मिषकाशचीन॥ ३-९७॥

आचरत ानमाय यथवाथवचोिदतम।

दवािगिवाना समीपऽजदशन॥ ३-९८॥

अशभमौ माग वा ितो नोलयद बधः।

कानकोपकभदात तदककम॥ ३-९९॥

चतधा भ शवो पव पव गणािधकम।

अरोगायाः सवाया भमावपितत त गोः॥ ३-१००॥

p. 38) गोमय पपालाशपऽातमन त।

गहीा त िवशाा गाया िशवसया॥ ३-१०१॥

िशवाौ सिहतामः सािधत कसितम।

आरयगोमय र मामादः पतमाहरत॥ ३-१०२॥

ाविवािना दध यत तत ादनककम।

चतिवध च तद भ जाितसकरविजतम॥ ३-१०३॥

आिदधरयष गहीा भ तत पनः।

गोमऽाबिपड त िवशोाथ िशवानल॥ ३-१०४॥

दध भोपक ादककमथोत।

िविशिवगोवाटजात वा दवतालयात॥ ३-१०५॥

गहीा सािधत ावत तद भ ादककम।

चतिवध च तद भ जाितसरविजतम॥ ३-१०६॥

अपिरमहमषा कमशािषतम।

पतमरोग च पाऽ भिसत िसतम॥ ३-१०७॥

आयानयोय ाद यथो शना।

त सिहतामः शा ल सरितम॥ ३-१०८॥

पाऽात स हन दिणनािभम त।

िवशो धािरणीिभ भतशििवधानतः॥ ३-१०९॥

षडनािभमादौ का वामकर पनः।

काण मलान मकभित बमात॥ ३-११०॥

ततीशानपषाधोरवामः ससकः।

बमाधाजााशषिवमहम॥ ३-१११॥

उलयद िजोऽ त ललाटासदािदष।

धारययिपसािण तथव ाणादयः॥ ३-११२॥

िऽयायष धारययवदामायदशनात।

िऽयायष जमदः कायप िऽयायषम इािदौतः।

आयानािधकारः।

p. 39) ऐादीिप य ानाागमदशनात॥ ३-११३॥

यष ानादघस पय भि िवित।

अन तपक वि ोबाना॥ ३-११४॥

माहानमीशानात काय सपदाविध।

गवा खरपटोातरणिभः पवनोपगः॥ ३-११५॥

गोमगष गो (मऽ ?स)वा जपन िजः।

अ गोित गोो नमो वदीरयन॥ ३-११६॥

वायमाचरत ानमिखलाघिनबहणम।

ानानािमह सवषा मल ौ च वाणम॥ ३-११७॥

तात ाग वाण का ततः ानार भजत।

ा पािणपाद त समाचाथ वायतः॥ ३-११८॥

िवाद(हयतो ) भा मान समाचरत।

पिभमिभिवो गाया िशवसया॥ ३-११९॥

मलन च षड िशवतीथमनरन।

िशरः ोयद दभकचाद वा कशमलतः॥ ३-१२०॥

अिजो दीितो या मरीशानपवकः।

मलारिप चाः ोयत त मकम॥ ३-१२१॥

आपोिहािदिभममान िह विदकम।

तनािप माजयद िवो िवशि परमािमयात॥ ३-१२२॥

ततो यागगह गीथ न सहरत।

ासादनथः।

ानवािदक दड सयाम तलम॥ ३-१२३॥

ा ग गणश च दयनािभप त।

िवशोाण पानमपकमगः॥ ३-१२४॥

गत ताधात त कयन यागमिरम।

िवाताद ायन सविवािनकतनम॥ ३-१२५॥

p. 40) ानमाऽाः समारो नागदािदक िचत।

श िविव मौनी त ततः पजामपबमत॥ ३-१२६॥

सोपािसािदित िविधिविहत नक कमचब

सपावत तिमह किथत िलिना विणना च।

ािसिदिमह मिनिभः सिवत चित सः

ीकव िव यिमव सदः सथावतयः॥ ३-१२७॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार िबयापाद िनानािदपटलतीयः।

अथ चतथः पटलः।

ण श शिशखडशखर भव भवदकर समासतः।

सभतशिबममाशोधन िनगत योगजपािदिसय॥ ४-१॥

ातो यथावत समपा सा यागालय ा कतािशौचः।

आच चािविधवत िवः शासन वायमवान िनिवः॥ ४-२॥

आमकाियमादह ायन सस सिषर तदः।

बा त िव त शिमा ोमिष तामथ दहम॥ ४-३॥

ारबीज िचमद िविच ाणियाऽ िनवय िचम।

तिचकाोफडमाद मिभद बमशो िवदात॥ ४-४॥

अशन पाशपताणित यावत।

य मयः प तमोमिला ठताितयः िसाः।

मतो मधिन चित तषा भदात त नाडीसरिणः िसत॥ ४-५॥

वाय िनयािन परकाधातसााकजीवपम।

सााकशन हसम उत।

त िबभत च िनरामय ज ककतो िवभा॥ ४-६॥

तऽोवायोः सरण जीव सौषमागाििहत मि।

उातमाऽण त बीजवा त ादशाःिशव नय॥ ४-७॥

उातो नाम ादशमाऽः। अऽ योगानशासन -

जान दिणीक न ित न िवलितम।

यत करोिलोट तावाऽा िवबधाः॥

p. 41) माऽाादशकः काल उात इित कत॥

इित।

कादलादशकऽऽ सौ श सहॐदपडरीकम।

ोमामतामधोमख त िशवाािसतमपयम॥ ४-८॥

लीनः िशवऽरिभरिताा साधोमख दहत िवभा।

तािन षिशदथो िवलोम नीा लय िह कारणष॥ ४-९॥

तथा -

भतजोमदरः ाद गो रसाथ पमम।

शाशौ किथतावप वाािणपाद च तथव पाय॥ ४-१०॥

याण च िजा नयन तथा क ौोऽ मनोऽहितबय।

गणका पष रागोऽशिवा च कला िनया॥ ४-११॥

तथव कालः किथता च माया िवशिवा च तथर।

सदािशवः शिरथो िशवािन तािन िशवािदकािन॥ ४-१२॥

पाथ भतािन परराः शोािन खादीिन िवलोममागात।

िविरपवः समिधितात तलािबगणादवः॥ ४-१३॥

भमडल यतरौवीत वळाित गगण ससम।

याणिय तलया िनवा य च दवन चतमखन॥ ४-१४॥

ाबीजतः परकककाा ा तदाजान तदियमात।

शो तातकपका वायौ िव पिरभावय॥ ४-१५॥

अिमधिसत िसता िच रसा रसनिय च।

वामाित िवसमित त िताकलया िवशोम॥ ४-१६॥

बीजमातचतशोमौ तदानािभतट िवम।

विकोणाणमडल ाद िवाकल िकलान च॥ ४-१७॥

िगिय पगण सि बीजतोऽघोरयत िवशोम।

ातत जल िव ा त कठाविध सि॥ ४-१८॥

षििच थ वायिब क षडौ पषाित च।

शशाितमीरण बीजमातयगाद िवशोम॥ ४-१९॥

p. 42) ा च तयगलावसान लाशमाऽण धरा िवम।

व खिब िटकावदात सौोऽश च सिबशिम॥ ४-२०॥

ईशानसादशयत तीत ा समलाकमािशरोात।

तद ादशाः ितमलमाामतासारजलः समम॥ ४-२१॥

आा िनविततभतशिः सा तािन यथाबमण।

िशवािदपतः शिधानिशवया िवादह सादयत।

िशवयोािदतशदहो ासन त णवन दा॥ ४-२२॥

तािपन िशवा त शि बीजजीव िनिहत िशवा।

त ादशाादथ परकण ानीय नाा दयाम॥ ४-२३॥

सा मलामतवािरपरराा पजािदकमारभत।

भतशिधकारः।

अऽोतऽा टमाशिया शोषणािदबमशोदह॥ ४-२४॥

िनःशषदोषयशिदानाद रोगान जरा ममिप िणोित।

ावत दह सिषर िविच तािपन चारबाशिम॥ ४-२५॥

ारमितिचजीवः ाणाियातपरकण।

मीन िवदायातरचकामण वाय िविनव परात॥ ४-२६॥

चतमा ससाजीव ट ोितरनामयाम।

त ककोातवशात त चाक सौषपथन काम॥ ४-२७॥

त ादशाःिशव िनयात तािन नीा िवलय िवलोमात।

वणान वोलोमात हसबमोान नीा लय शतित च शौ॥ ४-२८॥

श त दह मलपापमाऽ िविच क थ नािभचब।

िब त वायोरितधवण यारमा त चडवायम॥ ४-२९॥

ायदधःशाखमथोमल ससारवाकमादहम।

दहााधोमखऽ ातो भवपादपः।

इित शः।

त शोषयािभिविनगताडािनलनाघमल च शो॥ ४-३०॥

p. 43) उातकः पिभर शोष वायोिनरोधन िवाय पात।

जऽारमिय सानमहाधयत सनादम॥ ४-३१॥

बीज त सि ताशक िब ताश त रवणम।

िव षोणलसिशलालासहॐसररघौघम॥ ४-३२॥

सदह त कलवरा तसातमपीह िचम।

दहत पाशपताण इित परापौषयोात पाशपताण वा तद दहत।

ोाय चडािनलवायबीजात त सव त िदशो िवकीय॥ ४-३३॥

श खत पिरभा दह श त तवलपयशषम।

ोमाजाःिशव शिरािबयाानवशात िससोः॥ ४-३४॥

शयथावििपवणपगािन चोा त तः शिररम।

सा तदडाकिवलोक सा श गतपाशबम॥ ४-३५॥

ाग ादशाािहतबीजजीवमाक तरकवायिमौम।

तद रण िनवय मागाम िशवमापम॥ ४-३६॥

ोमामकलारा दाधारसधाकलािभः।

सषयानीय पथग यथावापरयद मतः राणाम॥ ४-३७॥

सामतामािननी तिपी तथा ीिता रितः ौी शािः सधा।

काथ ोया हमवा भा परणी वामया ादमा षोडशी॥ ४-३८॥

दिणातो गजानबमात ात किटोदर पािणसिभजः।

मि चाध बमाद वामभागऽिप च ानम कलािलोमा सत॥ ४-३९॥

अः अमाय नमः। अ वामाय नमः। औ परय नमः। इाािदमधा षोडश कला िव तदमतः

बमादापरयिदपदशः।

तोयमधमणचभ खाज भावयत तलारम।

शकगोीरगौरामत नाा पथापय दह कम॥ ४-४०॥

वषाकित शिवातन तधापरणामानाकितम।

पयपगािजत शिम िधया यः रदकदाष योगी भवत॥ ४-४१॥

p. 44) इमासतः शसः य शिपात लभतरानमहात।

जपजािदिभािसि तथा ससा मखािःसरद भारती॥ ४-४३॥

न िह सिललिवशषः कवल ालनाः

भवित पिरशियिल शरीरम।

ििवधिमितह सिः साराशिः

सिविध समपिदा ता भजिशोऽिप॥ ४-४३॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार िबयापाद भतशािद पटलतथः॥ ४॥

अथ पमः पटलः।

अथ िवातनोर िशव परमानः।

पजा िसिकरी या ाफलदा॥ ५-१॥

सा िह पजा िऽधा िभा ौमाधमबमात।

पजोमा भवित षोडशधोपचारया ममा भवतीह दशोपचारात।

पोपचारिविधनाधमा सपयासा यथािवभवमचनमाददीत॥ ५-२॥

आसनावाहनाािण पामाचमनीयकम॥ ५-३॥

साोपा तथा ान वसनाभरणािन च।

गप तथा धपो दीपिनवदनम॥ ५-४॥

अिकाय नमारो जपपजासमपणम।

इित षोडश चोिा पचाराः समासतः॥ ५-५॥

पाम तथाचामः ान ग पकम।

धपदीपिनवािन नमार त दश॥ ५-६॥

ममाया त पजायामपचाराः कीितताः।

गः प धपदीपौ िनव पत पचाराः किन॥

अतषा लणाना भदाः सिल साधकाना िहताय॥ ५-७॥

p. 45) अऽ शः -

आसनमितमावा म मिन।

ाापकभावन ाा यजनमारभत॥

आसन शिवामितः शगोचरा।

आवाः स िशवा मिमितमानपिर ितः॥

अिप च,

अनमासन शिमितािवोऽपर।

शिमवासन किचद वदि कतबयः॥

इित।

आधारो वासन दवतायाः ासीनािन पत दवता।

धातोरास चवोपवशः िसादासन ाशम॥ ५-८॥

आधारशि ोाभा सत कमिशला गताम॥ ५-९॥

अनमासनीभत सद िशलोपिर।

अन इित सकलपालनहतशििवरव।

अथायरोिनलशानिदान यजािसहाकतीन पीठपादान।

बमािदकामीरतालािलवणान सतार दा नामिभः नमः॥ ५-१०॥

तथवाधममानमवराय यथाबमम।

इािदिद पीठानय च िवसत॥ ५-११॥

अऽ िकरण -

चतयगमहापाद पिथवीतककम।

कलातानाल तत पाशावकटकम॥

मायातबहि शिवाशोिभतम।

िवरदल शिकसरसयतम॥

िशवशियारकिणकाबीजरािजतम।

पीठमविवध क मातकाबीजसवम॥

इित।

p. 46) कालोरऽिप -

पमदल त किणका कनकभा।

उदकाशसाश शिचब मनोनीम॥

ोाभा मडलानीक पण िचयत।

सयिब दलािप ा तािधपो भवत॥

तथव सोमिब च कसर िवपालकम।

किणकाािप चाय मडल िदवतम॥

पिथामतना वामााः शयः बमात।

जगविसिसियािभः िसिवाया॥

नवमी त िशवव शिदवी मनोनी।

इित

वामा ा तथा रौिी काला कलिवकरणी॥ ५-१२॥

बलिवकरणी चव बलमिथनी ततः।

सवभतदमाा नवमी ानोनी॥ ५-१३॥

ता रा िसता पीतवणा यामा कानाभा ापाभा।

ोाभा विदताापा वामााः ः पिरतो भिषताः॥ ५-१४॥

एकवदना िभजाः कतािलपटा दवािभमखा ाताः इित कालोरटीकायाम।

तारीजपव त नाव नमोकम।

िशवासन त स ाा ताग यजत॥ ५-१५॥

अशषािविनिमतिम।

आसनािधकारः।

त एवािभपण तहाचनािदष।

सादर सखीभाव तदावाहनिमत॥ ५-१६॥

परिलमापय िशवमित ततः रन।

िलादौ िवसत तन दान नमोकम॥ ५-१७॥

p. 47) पािदशिपयमितभवद यथा।

बपासना शचभा षोढशाोपमोशिदाकितः।

पिभिभः पवा िबयाितानशिऽय ऽीणा॥ ५-१८॥

पिसभजः साभयद िबती शिशल च खाकम।

दिणतो नागमॐज डामकोल बीजपर तथा॥ ५-१९॥

पॐोतःिशराः शाो दशिदबारीरः।

इित शः।

मितमव त सि िल पािल िपत।

िवादह ततो ायत पणपािलः िशव॥ ५-२०॥

अिप च,

िनय सदशानशरीरानघानः॥ ५-२१॥

शातीतकलामधा शािवसरोहा।

िवािवशालवसा ितागमडला॥ ५-२२॥

िनविजानजािभवनातनहा।

वणामिधरा पदमासिसरािता॥ ५-२३॥

तामशािधातरषा तनः िशवा।

इित।

ाा िवातन व तारलतम॥ ५-२४॥

िवादहाय नमा मत िनयोजयत।

अिऽशत कलाऽ िवादह त िवसत॥ ५-२५॥

यथा परात तासः पजािवषय इत।

ततावाहयद दव िवादह िशव िवभम॥ ५-२६॥

अऽ शः -

सवपािधिविनममिन परमकारणम।

सवािदगणयमनािद परमरम॥

सयात सिवधािभ िनल सकलािन।

आवाहनािदिभभा ासादाानमरन॥

p. 48) परिलमापय दयामसर िशवम।

तावारयद यावत ा िनलगोचरम॥

तावभावनािव रििममडल।

िबाविदत ायदावाहनिविध ित॥

तादादाय िवॐः िरधीः परतः ित।

दह लीकत ापयदयन तम॥

इित।

आवाहनाभतािन ापन सिधापनम।

सिरोधामतीकाराववकठनमव च॥ ५-२७॥

िशवावािहता िवादहऽऽ सतम।

िरीकरणमि ापन भितोऽचन॥ ५-२८॥

तन ािमस सामदशनम।

यत साि तदह सवगािप कीत॥ ५-२९॥

आसमा पजायाः साि त िशव यत।

स सिरोध उिो िवभोर भितः॥ ५-३०॥

आनायतन त सिदानिवमहम।

तदऽ सकल ा य ादवकठनम॥ ५-३१॥

अिप िभभावाना यदिभ योजनम।

अानामिना साधममतीकरण िह तत॥ ५-३२॥

अवकठनवत तजोिचरावधनम।

तहामिया काय यति रोचनम॥ ५-३३॥

आवाहानािधकारः।

अ तत िऽिवध शव षडााभदतः।

शा चााम ात िदत यथा॥ ५-३४॥

गपातकशा वाम च तथोदकम।

भोजश षडामदातम॥ ५-३५॥

p. 49) कशातितला वा गः प यवाथा।

ीर चाामाः शव ाद िवजयोिदतम॥ ५-३६॥

मत -

जल िवफल वा ितलाः पािण तडलाः।

ग दिध च दभामममामीिरतम॥

गपातयवाः कशवामसषपाः।

आपििः शाम चत॥ ५-३७॥

हरय राजत तामलाभ वाथ दारवम।

पाऽ िऽकडबः पणम शोऽथवा भवत॥ ५-३८॥

यिकाधारस तदधौतमधोमखम।

अ(वा?वो)ोानियािन कच शि च िवसत॥ ५-३९॥

आपर(िव?िम)ोोतिरमतः सिहता जपन।

अावा षडवा िवाः िशव ततः॥ ५-४०॥

मसिहतयाल रोामतमिया।

गपातधपिराण सरितम॥ ५-४१॥

कवचन सग तत सविविनवारणम।

तदिः कशकचन िशरः ोयत ततः॥ ५-४२॥

ककमचनाि भव च ोयत बमात।

तग िवशषा यत पजाया दीयत॥ ५-४३॥

कवलाोिभरापय गपातरिप।

िशवाजिपत य सामाा िशवाचन॥ ५-४४॥

अिविधः।

पा सामातो य वायामाकपजः।

पावत पाऽ सामापय पा दात त पादयोः॥ ५-४५॥

सजाितफलतोललव शीतल जलम।

कपरचनोिौ यमाचमनीयकम॥ ५-४६॥

p. 50) पनराचमनीयष शमः सगि यत।

नमः धा तथा ाहावषाितयजा दा॥ ५-४७॥

अािदकचत त दादव यथाबमम।

अ ऽीिण पाऽािण पाािप ऽय भवत॥ ५-४८॥

षडाचमनपाऽािण ादकमसव।

अमादौ तथा ान पजा च दीयत॥ ५-४९॥

आदौ ान िवभषा पा कालष व िऽष।

पाा मधपका ानाारािदष॥ ५-५०॥

िनवा च षष दादाचमनीयकम।

गपािदक ि दा दा पथक पथक॥ ५-५१॥

सामााचमन दा कत कम चोरम।

पााचमनािधकारः।

आाौयिमशि का यथाबमम॥ ५-५२॥

यथह सक परतः पजापटल उत।

सयिवरगन सपाानमव च॥ ५-५३॥

गपािदना सा िशवासनम।

आवाोिदतमागण िल त सकल िशवम॥ ५-५४॥

मि वात दा िवशषा दाय त।

गकाोयव च ााण व सकत॥ ५-५५॥

परयद गिलतरिगकाावधनीम।

दा वाथ गाया ग प िपत पथक॥ ५-५६॥

अिब िपदष मल िव तथ।

तजलः ापयद दवमिचत धिपत पनः॥ ५-५७॥

अऽ शः -

वामहतल का गकान िलमकान।

कसम पविव तदणापनीय त॥

p. 51) धौतपािणः मण शमिापिरतः।

जलरनचलि ापयदीशमक॥

नोपिर ामय न मिा बयदधः।

अििलतािभ पजाि न सचयत॥

इित।

सगतलना यवमाषािदचणकः।

िविया कोन ा सिललन त॥ ५-५८॥

स धपिया त िपदीपािदिवरः।

नीरा गीतवाािदितमलसयतम॥ ५-५९॥

धन दा चान मधना चवण च।

क जलपाा धपनािरत बमात॥ ५-६०॥

पगः समवा मिभिष त।

पनिव ा गपािधवािसतः॥ ५-६१॥

अशमक िलमिभिष िवशषतः।

कलशवा यथोिः शवा गकरिप॥ ५-६२॥

िभः सिहतामः सिपवमानकः।

िजादिभिषयिरतरः सिहता जपन॥ ५-६३॥

पयाौ गतोयन का ान सविदकम।

माजयत िसतवण यथा िनजलता ोजत॥ ५-६४॥

िरिल िविधष चलिल च सतः।

ानवा त तीठ चलमाधाय यतः॥ ५-६५॥

ापिया िवधानन पजािपठ िनधाय त।

यजद यथावद ाना शलयाना मिणिप॥ ५-६६॥

लौहीष ितमा न िनपन िवः।

िचऽऽ िल वा पन नित चापर॥ ५-६७॥

िणक िडल चाौ पन मानस तम।

ानािधकारः।

p. 52) ततो वासािस शािन सायिभनवािन त॥ ५-६८॥

कलपकापासदवाादीिन यािन िह।

अऽानपयािन िवकशाहतािन च॥ ५-६९॥

भा यथोपपािन तदव पिरधापयत।

भषणािन च हमािन नानारोलािन च॥ ५-७०॥

पादााकशयोयािन यािन त िवभषयत।

अलाभ मानसवािप दपण च दशयत॥ ५-७१॥

वभषणािधकारः।

ग ििवधः शवः पाोऽा एव च।

चनागकपरकमािन िहमासा॥ ५-७२॥

िपािन गोऽय पाः समदातः।

चन कम क दल शीतमथाग॥ ५-७३॥

कपर िहिरवर च गोऽाः कीिततः।

चनागकपरकामीरोशीररोचनाः।

क िहमजल चित गोऽाः िशवियः॥

इित वातल।

चनागकपरमासीकमरोचनाः।

वानराामाः शाो ग उदातः॥

इित (च)।

पािण सािकानीह शवणािन यािन व॥ ५-७४॥

राजसािन च रािन तामसािसतािप।

याम तमोरजोिमौ पीत राजससािकम॥ ५-७५॥

सािका कसमः ात फल सािकािदकम।

ताक करवीरक च कमल धधरकारवध

राजाक च िसताज च तलसी साशोकसकः।

कार बकपाटल वकलक मिक मालती

पालाशलपदभदमनापामागवारः॥ ५-७६॥

p. 53) तिशमीबहवकः पागनागासन -

नावततमालकिवजयामारकामीरकः।

शालकिणकारकसमः कादबाथो

नील चोलिममिन कसमाािन शवालम॥ ५-७७॥

अोजोलबजीविवजयापागनागाथो

जातीककरडचकजपायथीरमापाटलः।

िबाशोकहयािरकदमनमारवादल -

नाापरािजतित कसमाािन शाालम॥ ५-७८॥

िनगािन तथोमगकटका यािन चा -

ायोपहतािन वा किमनखिािन िभािन वा।

ऊणासऽिशरोहापहतायराणािन वा

कालातीतिवलितािन च तथा पायथो वजयत॥ ५-७९॥

श तलसी िसताजमथो रापालाशक

जातीककमाधवीदमनकः पागनागासनः।

नावतशमीलािवजयासिकाचक -

िब चोलकतकािन च नव क तथा पातलम॥ ५-८०॥

लीदिवसहाः सभमसलीभीतवः सदा -

भिा ौीपितलिता च दशमी वाथ जदः।

कार करवीरमकदलक प कशाः करव

र चित िवलोमतोऽिधकफल प भवद ववम॥ ५-८१॥

ऽधा चोिदतपजाितष तथानािन वािन ता -

ोितषधदशनमिप ाद यऽ चो िवना।

अ पिरकितािन च तथा वािन तितो

यद याऽ िवशषत िविहत तवत तोषयत॥ ५-८२॥

सयाोििवधािन चािप कसमानीािन िविशतः

शााथ शावािन च तथा ायचडािदष।

p. 54) शााव मनोजवािगिरसतागामातिया -

योजासनदवराजकमलाः पाथा ववः॥ ५-८३॥

नावतः ातरवापरा ामाऽ वा मालतीमिकािभः।

अवालः सवदा वा हमः ातः कसरः पवराऽ॥ ५-८४॥

आ ववयात कसराणा सरोज ब पऽ दामन च िऽराऽम।

पजायोय किणकार त प न ाीण मासष वका॥ ५-८५॥

पािधकारः।

धपिष सवष ौः कागभवत॥ ५-८६॥

कपरमिधकौमगपिहत तथा।

गगमिहषााः ौ एव िशवियः॥ ५-८७॥

चनोशीरक चव मम त कीितत।

ौीवाससजावधमौ ततो लाा घत मध॥ ५-८८॥

सवरतः िसतोपतधप उो दशाकः।

िनधमरदार िनाल च िनिरन॥ ५-८९॥

धप दादधः िकिद घटा वामन नादयन।

िवशिसतसऽण वः कापासजाः शभाः॥ ५-९०॥

दीपाथ गोघत म मा तलमािहष।

सकपरदशो दीपः फल दातािधकम॥ ५-९१॥

दीपः कवलकपरः सहॐगण उत।

भतहसणदशिभवा नवाकः॥ ५-९२॥

दीपः ितनवराराद ामारािऽक भवत।

न दधशषवा त पनदप वतयत॥ ५-९३॥

नोिाशिचतलानातलघतािदना।

धपदीपारािऽकिविधः।

p. 55) ीहः पशत तल िगिणत त क त

त ऽथ सरथव कडब ाधक तयम।

पाऽमथाढक िशवमथो िोण च खािरः बमात

खारीणा िऽतय िह भार उिदतो मान यथाशातः॥ ५-९४॥

िन निमिक चित नव ििवध मतम॥ ५-९५॥

तोमोमा त नवभदन वत।

तऽ िनिवधरिोणशािलजतडलः॥ ५-९६॥

साधराऽचतालपजाया िविनवदयत।

पायस कसर गौलम त चतिवधम॥ ५-९७॥

यथोिचतोपदशादपपरसोरम।

सगीतनवािदऽ सभतबिलमलम॥ ५-९८॥

तऽ पशत दीपाव ामोमम।

षििणतालम िविनवदयत॥ ५-९९॥

शतय तथा दीपाः गतबिलनतनः।

कयात पवानसारण तत ामममम॥ ५-१००॥

पिोणताल िनव पजन तथा।

अोरशत दीपा गीतवाबिलिबयाः॥ ५-१०१॥

अिकाय च कवत ादव तमाधमम।

सचतिणनव चतालोिचताचनम॥ ५-१०२॥

गीता बिलहोमौ च दीपाः सितः।

ममोममव ाममथोत॥ ५-१०३॥

तडलरधभार नव चाचनाितम।

मा एव होमः ाद िकाल नतनािदकम॥ ५-१०४॥

चािरशत दीपाः मम बिलथा।

खािरतडलनव चतालाचना बिलः॥ ५-१०५॥

होमो ादश दीपाः गता ममाधम।

p. 56) सायाताढकाा िशव ता ादि वददीपाः।

राऽावौ िकालाचन यत पातोः ात किनोमाम॥ ५-१०६॥

ातः पाऽ सायमऽ पाऽ ाा ाढक चाि दीपौ।

चारो व रािऽदीपािकाल पज मम यत किन॥ ५-१०७॥

सायातः ितयनवमचनम॥ ५-१०८॥

दीपोऽि िनिश दीपािव ादधमाधमम।

िननवकरणम।

अिोण समार यावद ादशभारकम॥ ५-१०९॥

निमिक ाव नवधाऽािप पववत।

उमोमपव त पजा चव समहयत॥ ५-११०॥

ात कामिप नव यावा ािथत भवत।

न कालिनयमऽ सा पजा शत॥ ५-१११॥

निमिककाकिविधः।

ीर िऽभाग भाग तडलाः पायस त।

िभमः सम तडलाः ः समा चाध घत ाद घताध गलम।

तडलथा गोपयः षण ाद गला त तराफलम॥ ५-११२॥

धौतदा िजाः ातशारा वपतासा मौिननडलान।

ालययथा सवार दा ालययथाि धिवऽािदना॥ ५-११३॥

ाा चि शिमि च ि वबजात तारकाद वािभप।

तिौ दिवः साधययरोारानािभघायाहरयः॥ ५-११४॥

बहः कदथा बडहाः (?)सकमाडमवाक ककटी च।

तथा कारवाक िवर वहमाथा नािलकरम॥ ५-११५॥

तथा माषिशाढकीमाताः कला शोपदशाः सराणाम।

कदािदपः िसताोषलोणयतः ाद यवानीदिधाथसपः॥ ५-११६॥

तथा मोदकाोपदशा कयाद घतोषलोणयवानीिपः।

ततः पाऽवग बिहः शोधिया सशिनऽमापय॥ ५-११७॥

p. 57) िहरया (मा? म) ऽ दा धौतमिः कदािदपऽािण वाऽािभघाय।

हिवऽ दोपदशािदय कदािदपः फलमदक॥ ५-११८॥

िसताौिदर तऽ ग घत नतन षोडशकाशम।

िनवात दय त पािचतऽितो धनमिामतः ाविया॥ ५-११९॥

सो मलमण द (ा ? ा) ोऽिियाकम॥ ५-१२०॥

सपदिणकरो हिवः ा िनवदयत।

ायत तनसा िदमा तिकारणम॥ ५-१२१॥

पानीय च िनवा शीत सगि च।

बिहिनग तषम ानलऽिप च॥ ५-१२२॥

मलाािदिवधानन तण साधकः।

तऽोिदतबिल दा वि भा िवसजयत॥ ५-१२३॥

दिणनमारितिभ (दाप?साद)यत।

ा चरणौ सगाचाोऽः िवय त॥ ५-१२४॥

सत शर ा दादाचमनीयकम।

ततो लवकपरतोलबमकाितम॥ ५-१२५॥

िनवदय ताल गपािचत ततः।

पजिया नम जपल त शितः॥ ५-१२६॥

अथवा त होमाथ पाऽ सा रितम।

सत थ दवश विकाय िनयोजयत॥ ५-१२७॥

नवािधकारः।

अािन चव पिरवारगणा पोपचारिविधना त यथोपपा।

सजयदनपपिमहाचन यत तत कयत त मनसव समािहताा॥

अऽोपचारभदन पजाभदाथापर।

वदि ता वामः िकिदात परोिदतात॥ ५-१२९॥

p. 58) दशोपचाराः किथता िनवा त पजन।

होमाको त किथता पचारा षोडश॥ ५-१३०॥

ब चािप त ाताः पिवशितसया।

ना वािप षिशपचाराः कीितताः॥ ५-१३१॥

उमोमपजायामम वा भवत।

आसनावाहनाािण पामाचमनीयकम॥ ५-१३२॥

सा ान तथा वमपवीत च भषणम।

गप च माला धपो दीप दपणम॥ ५-१३३॥

नीराजन च नवमिकाय दिणम।

नमारः ितवागीत िनबिलथा॥ ५-१३४॥

पजासमपण चित पिवशित चोिदताः।

अथासनादयः प पगािभषचनम॥ ५-१३५॥

पामतािभषक ान राजोपचारतः।

वोपवीताभरण गपॐगतम॥ ५-१३६॥

धपदीपौ च मकर नीराजनिविधतः।

नव चाथ ताल िवापीठाचन ततः॥ ५-१३७॥

अिकाय यथाव पाक चामरऽिप च।

छऽ च िनयाऽा च बिलदान पिवऽकम॥ ५-१३८॥

दिणनमारोऽायातोमव च।

गीत न च पजादः समपणमतः परम॥ ५-१३९॥

षिशपचाराः रव तोिदताः बमात॥

इित िनदिदतमागापचाराः िदाः

पथिगह पिरपाा शवतष ाः।

यजनिविधष शोविदता यथावत

िभमतफलिसिः ाद यथा भिभाजाम॥ ५-१४०॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद उपचारपटलः पमः॥ ५॥

अथ षः पटलः।

अः षिः ात िबयायाः िसिमा मिाः कडवडलािन।

िावािः साधकाित सग व ताऽ तोिदतािन॥ ६-१॥

अऽ मत -

मिामडलमा ऽिािण साधकाः।

गणा िन यथावत तिबोधत॥

इित। तद यथा -

मननऽाणधिम वाचक दवत त।

यऽ तस ादीघािदलणः॥ ६-२॥

मननात सवभताना ऽाणात ससारसागरात।

मपा िह तिमननऽाणधिमणी॥ ६-३॥

रऽय -

िनिवकाक यिानिवमहम।

िशवत िह ति िनमल ािप िचनम॥

िशवादिभा तििना तत सिनमला।

िचितः ता िव िसिहतिह सा मता॥

क पिवध त िशव कणािनधः।

सिः िित सहारिरोभावोऽनमहः॥

िसान (य ? या) ािबयाानाभदया।

सा शििबतामित परापरिवभागतः॥

ता नादो भवलबीज िशवाकम।

तथािह -

नादा यत पर बीज सवभतवितम॥

मिद परम िद सविसिदायकम।

सा सवगत श माऽाादशकितम॥

p. 60) ा समााता दीघा ािन षमख ।

अनारो भवऽ सवषा चोपिर ितः॥

ष ऽयोदशा च पम िविनयोजयत।

िशव त त िवजानीयामित सदािशवम॥

इित। कालोर -

मलमो िविनिदो िभः ासयतः।

अकाराकारोऽथ मकारो िबनादवान॥

ताराः णवो ष शाको मतः।

अ-ईमिबनादा वाव बीजमीिरतम॥

िववाितद तत त वागीयानभवत।

शिबीज तथा तारो वाव च ततः परम॥

पाशणपा या मातका परमरी।

अवगऽा मख सा कचवग भजयम॥

टतवग तथा पादौ पायम पफौबभौ।

प बकारो नािभ भकारो कारकम॥

गसासभदोिमाशािन यादयः।

धातवः स वणाः हकारः ाण इत॥

ितः कारः सबोधो िवलोकमयी तनः।

िलपदादीािन िलऽऽ यथाबमम॥

दय षवगा िबमीित भवत।

थमथम िबय तिरः तम॥

थम ितीय त सानार िशखा तथा।

वीितः कचश तथव कवच तम॥

ततीय च चतथ च थम िऽनऽकम।

वगा सिवसग त वीित मत॥

p. 61) ताराणाित शमौकाररमिडतम।

षणा च मातकाानामादौ सयोजयत बमात॥

नमः ाहा वषट चाथ वौषट फट च जातयः।

चतामाणाम योा यथाबमम॥

मिा (?)िटकासऽकलशाािबती पक

हदिणपवकिनयना शॐगालपना।

काभारिवमहा शिशकलामौिलः सानना

या ाििपदवताजगता (सािभ ? माभ )रालता॥

पाशणमित तामव ाा िवमह।

तणान बमशो जपन मान स साधयत॥

कशा मखवऽोः ौोऽयोयाणयोरिप।

गडयोरोयोदपोमधायोः रान॥

कवग दिण ह चवगिमतर भज।

टतवग तथा पा पफौ पाय सत॥

प नाभौ च दय सद बभमसितान।

गसासमदोिमाशासपज॥

तऽगान यादीनाणानािन सत।

कार किणकाया त सवग सरन सत॥

मातकाासः।

पाना णा चािप पास इत।

सोजातािदकािन ायानजयोः (?)॥ ६-४॥

तावशा (नािद ? न) पवािण ासपजािदकष व।

गोीरधवल स वामदव जपाणम॥ ६-५॥

नीलानाभ चाघोर पष कमभम।

शिटकसाशमीशाना मख िवभोः॥ ६-६॥

p. 62) व वणा ताः कलातयोऽिप च।

अपथक च पथक चव ाताऽ तऽ िह॥ ६-७॥

सोजात त वाया वामदव तथोर।

अघोर दिणमख ािच तषायम॥ ६-८॥

ईशानमव ाद ाणीमािन प िह।

रान िबयतााराान णा बमात॥ ६-९॥

सयोादौ चत नमो च पथक पथक।

ाणीमािन प ः सामााचनािदष॥ ६-१०॥

दीिताना त सवषा पाावािवशषतः।

अथ वदागमोािन प ािण प िह॥ ६-११॥

तािन िजाितपाािन न ीशिािदिभः िचत।

तािय सािवऽी गायऽी शवसता॥ ६-१२॥

तत पाशपता च ोमािप च मराट।

तार च शोकारो जात सामियक॥ ६-१३॥

षा ािमचादौ नववणान समरत।

सोजात चत ादशरक जलम॥ ६-१४॥

नित भवित िगणमना भव पदम।

भजित च मा चोा चत भवोवम॥ ६-१५॥

नम सकोनचािरशिररः।

णवो वामदव चतो नमोितः॥ ६-१६॥

िः कालोऽिप ऽयावमोकाः।

पथक कालबला ात पद िवकलनाय त॥ ६-१७॥

बलमथनाय ात सवभतपद ततः।

दमन चतः तिभा मनोनः॥ ६-१८॥

नमोो नविभारः पसितवणकः।

वामदव मोऽय नवशपबिहतः॥ ६-१९॥

p. 63) तार वगािदक चोा घोरोऽथित चोरत।

अथम पनतत पद घोरय ततः॥ ६-२०॥

ताररा च श सवतःपदम।

शवसव इा नित पदयम॥ ६-२१॥

अ िपदा त प इित चोरत।

अघोरम एष ाः षिशदरः॥ ६-२२॥

तार तिदित चो पषायपद ततः।

िवणय ह च महादवाय चोरत॥ ६-२३॥

पम चतथ ातथरभिषतम।

मिहततवणान िःरऽयम॥ ६-२४॥

चोदयािदित मोऽय पिवशितवणकः।

भवत तषािप मोऽथशान उत॥ ६-२५॥

तार र चतथ च समात पमादिप।

पम दीघसगा चोाणचतयम॥ ६-२६॥

सवश च िवानामीरारािण षट।

सववण च भताना ािधपितिरिप॥ ६-२७॥

ष श च ोोऽथािधपितिित।

ा िशवतवणान म अिरऽयम॥ ६-२८॥

सदािशव च ताराः ाािरशदरः।

ोो हीशानमोऽय ाणीमािन प िह॥ ६-२९॥

अौ ऽयोदशाौ च चतॐः प एव च।

कलाः सािदकाना रािऽशद यथाबमम॥ ६-३०॥

भा सद दह प वष च सत।

वभा कलाास कयात ाननबमात॥ ६-३१॥

शिशन चादािमा मरीच ािलन तथा।

ईशान कलाः प सत तदपकः॥ ६-३२॥

शाि िवा िता च िनवि च कः पदः।

सह तषतातॐो िवसत बमात॥ ६-३३॥

p. 64) तामस च तथा मोहा पा िनायामिप।

म माया भया चव जरा चाघोरजाः कलाः॥ ६-३४॥

राजस चव रा च रित चाथ पािलनीम।

समा िबया तद बि छायायामिप॥ ६-३५॥

धाऽ च ामण चव मोिहन चाभया सत।

ः पदवामदव कला तायोदश॥ ६-३६॥

िसि चि ित ल मधा काि धा िितम।

सोजातकला तादिवसत बमात॥ ६-३७॥

नवाािदजगणः शरवदाररिप।

बमादीशानम कलाः प सद बधः॥ ६-३८॥

नवावदवदाणः कलाष च।

शरबाणािगायऽशरािशरसायकः॥ ६-३९॥

ारिवसद िवानघोर कलाकम।

ऊादिणोदीपिमाशामधस॥ ६-४०॥

ईशान कलाः प नमो िवसत पथक।

ऊा शातीताा णवन कला सत॥ ६-४१॥

ततः ा षौपीः।

कलािवसिदित यावत।

अघोराथ दय कठ चवासयोः बमात॥ ६-४२॥

नाभौ च जठर प तथोरिस कला सत।

गोपिराद ग चावजाो जयोः॥ ६-४३॥

िजोः का पायो वामदवकला सत।

पादयो तथा पायोनािसकाया च मधिन॥ ६-४४॥

बाो िवसदौ सोजातकलाः बमात।

असोवािदष यमष पव दिणतो सत॥ ६-४५॥

p. 65) वाम पात बमोऽय ात सवऽ मिया।

सामान षडािन व णा बमात॥ ६-४६॥

यथा-

ो योगमया पौर च िनबन।

शरतारािदसवशः ात सचतिथकः॥ ६-४७॥

नमो दय ोमथ वगािदमरत।

षा समोपत पमा दशायक॥ ६-४८॥

तजोमािलिनश तया शयक।

िशरता ाहाः िशवो म उदातः॥ ६-४९॥

ततीय ततीयाण सजल थ समात।

ततीय तरोपत तकार िशिखशयक॥ ६-५०॥

िशख चानािदबोधोऽय जाितय िशखा तथा।

विळण च सम वळश धराय च॥ ६-५१॥

त च चत कवचाय च जाितयक।

अमा ततीया चतथ चाम च॥ ६-५२॥

ऽयोदशायािन िबमरत बमात।

अशयश नऽऽयपद तथा॥ ६-५३॥

चत सम नऽ ााितयोिजतम।

अथ पाशपता त यत पाण तरत॥ ६-५४॥

अनशय चोा ाद तत जाितयक।

िशव एव िवसगाः िशवा पिरकीिततम॥ ६-५५॥

षवगितीय त चतधााधमाऽयक।

पथमात पमादाौ सयोव िवणकम॥ ६-५६॥

अ पाशपत तत समिरतापहम।

अादौ सिशवा त िशखाबीज िनयोजयत॥ ६-५७॥

सविवहर िद मिद ापािदिभः।

अमा भिमय ततीयरिबमत॥ ६-५८॥

p. 66) थम बीजमि षा ाद ितीयकम।

ततीयममा त पमरसयतम॥ ६-५९॥

वमा चित पाणम पाशपत तम।

एव पाशपता ादघोरामथोत॥ ६-६०॥

षा सािम रश च वीितम।

ितीय चतथ च ादशाराितम॥ ६-६१॥

अि पन तावा पमामथानलम।

तनपपद चोा चटयम समरत॥ ६-६२॥

चटित िय कह वमयम।

वीित घातयपद वमाऽििया तथा॥ ६-६३॥

तारािदकमघोरा िचािरशदरम।

रसतवददशकवसनाग सितः॥ ६-६४॥

सारजाितसयरााािन तािन षट।

ततीय ततीय त पमरदडयक॥ ६-६५॥

शव िवसगामरयमरत।

तातारािमद मयिमित तम॥ ६-६६॥

शपय (ता ? गा)ःचमडलसट।

तासारिवि ाा मजापहम॥ ६-६७॥

िबनादाितः ाणः श सग च पाडरम।

ायदयप िचोऽय िशवाकः॥ ६-६८॥

णवव तो महशायपद ततः।

िवश ह चा वािवशाय धीमिह॥ ६-६९॥

तः पदा िः ात कारा त चोदयात।

इा िशवगायऽी शवी सािवथोत॥ ६-७०॥

ऽयोदशरा त जल वायसमितम।

षा चोरद पदादौ च कारकम॥ ६-७१॥

p. 67) ोमश चत िवश च हयतम।

श षरयतम षासयतम॥ ६-७२॥

सश चत धीमहीािदक तथा।

ावत सम भवत सािवऽी िशवसिता॥ ६-७३॥

ितीय ततीय त िबनादसमितम।

गणशबीज िवय दीघवाकना॥ ६-७४॥

तारािदक ितीय ततीय कणिबयक।

गोऽ नमोो मोऽय गपजन॥ ६-७५॥

तारा ाद वचो (?) भवोऽ च नितभवत।

सवणऽय म सवाथसाधकः॥ ६-७६॥

परारक ोमदीघाििबत शिबीज च श ससगम।

सम सयाय नमा भवलम सौरो नवाणः॥ ६-७७ ॥

ॐ◌ तजो ल ल दयाय नमः। ओ अम िवतजः ल ल अकाय िशरस ाहा। ओ अ

ितजो ल भभवः र ािलिन िशखाय वषट। ॐ अ महरतजः शिलिन कवचाय म। ॐ अ

ससदािशवतजः कपिदिन कपिदिन अाय फट। ओ अ ह िशवतजः श नऽऽयाय वौषट।

अानीमािन सय ाश करय।

ािलष बमाद तलय॥ ६-७८॥

शीषा पष पदयोिद च बमात।

तााव िव दयािदष च बमात॥ ६-७९॥

पजाजपािदक कयात िसििमा स िवित।

तार सा िबयत का िबसमितम॥ ६-८०॥

ितीय ितीय च षोायित समरत।

योजनितलकसो मोऽय भार िनिदः॥ ६-८१॥

पोऽननािप रिवः शविराथिसय िनम।

म ोमािपस त व काशीितसः पदयः।

वणाना चाषरािण ऽीयवािन सया वा शतािन॥ ६-८२॥

p. 68) थम त पद तार समा गितम॥ ६-८३॥

ऽयोदशरोपतमव तथा पनः।

षा ािपन चित ितीय पवणकम॥ ६-८४॥

ोमश पाय सवािपन इिप।

पार पद ो िशवायित िऽयरम॥ ६-८५॥

अनानाथश चता चतरर।

पदऽथानािौतायित पाणरम पदम॥ ६-८६॥

िऽचतवणकपद चता ीवशातौ।

योगपीठसिताय िनयोिगन इिप॥ ६-८७॥

वसबाणार ानाहाराय शरवणकम।

पार तारािदम षणक पदम॥ ६-८८॥

सवभव इणः पिभः ात पद ततः।

िशवायित िऽवण ादथशानािदपकम॥ ६-८९॥

उा मधाय वाय दयायित चोपिर।

गाय मतय चित षमिनसया॥ ६-९०॥

समिोदिधसाणः बमात ात पदपकम।

तार नमो वीित च पद पार भवत॥ ६-९१॥

षिगाितगाय गो वणय पदम।

अिनधनाय पाणः सविवािधपाय त॥ ६-९२॥

साणः सवयोगािधगतायवणकम।

ोतीपाय बाणाणः परमरपराय च॥ ६-९३॥

अारः परमाद ाद वदवणकम।

अचतनाचतनित पद सारः तम॥ ६-९४॥

ोि चतवण ािपम तथव िह।

अिपन वीित षिः थमितय तथा॥ ६-९५॥

तजोयम चतवण ोित तथव िह।

अप चान च अधमित िऽिभििभः॥ ६-९६॥

p. 69) अभ चानाद च नाऽय धऽय तथा।

िऽयरािण चािर पदानीमािन व िवभोः॥ ६-९७॥

तारा भभवः ििऽणािन व बमात।

पदािनधनणतिभिनधन िऽिभः॥ ६-९८॥

िनधनोवपाण िशव इरयम।

ाा शवित च पद िवयिमह दिशकः॥ ६-९९॥

महरित ौण महादवपाद तथा।

सावरपाण महातजतयम॥ ६-१००॥

पाण योगािधपत मचतयम।

थमितय षिः शवयमचतयम॥ ६-१०१॥

भव चतिभः ाद भवोवचतयम।

अथावण िह पद सवभतसखदम॥ ६-१०२॥

सार सवपव सािकर इिप।

िविप (द ? र) पदमार भवत॥ ६-१०३॥

अनिचतानिचतित तथासतवीितम।

अवण पद य पवितचतयम॥ ६-१०४॥

साि चतिभः ाद वदाण तयमकम।

पतित िऽवण ात िपयम चतयम॥ ६-१०५॥

ानय शयग सयम पदऽयम।

पथग वदारायव िशवशवय यम॥ ६-१०६॥

सवदित िऽिभवणः पाणरनमो नमः।

िशवाय रपद िवय दिशकोमः॥ ६-१०७॥

तारपव नित पद पार तम।

एकाशीितपदाव िवयािन बमण िह॥ ६-१०८॥

तारौ सवानोितःसिहत दय तम।

ितीय पदमाय सिशवशयक॥ ६-१०९॥

p. 70) जाितय त िशरः िशखामोऽिप कत।

ततीय पदमाय ािलनीित िरसत॥ ६-११०॥

जाितया िशखोाथ चतथ पदमरत।

उा िपलश त वम ााितयोिजतम॥ ६-१११॥

पम पदमाय िशवाघोराक तथा।

जाितय तद ादानीमािन प िह॥ ६-११२॥

ोमािपमनोर चानोमागतः।

षडािप ािन िल तानबमात॥ ६-११३॥

ॐ◌ ोमािप िशव ओ नमः सवान पराय परमरपराय योगाय योगसवाय करकर कक

सस भवोव वामदवाय सवकायशमन सदािशव स नमोऽ त ाहा दयाय नमः। ओ िशव

िशरस ाहा। ओ िशवदयािलिन ाहा ािल िशखाय वषट।

िशवाक महादव सव भमयम।

आवतय महाघोर कवच िपल शभम॥ ६-११४॥

आयािह िपल महाकवच िशवाया दय बब लल घणघण शिवळधर वळपाशमनिवय

सवटान यय फट। िपलाय कवचाय म। ओ ज स ोतीपाय नऽऽयाय वौषट।

पववदघोरामवाम।

सवकमकराः सव सव सवाथसाधकाः।

सवपधराः सव सव चामोघशयः॥

िशवकायवाः सव न मीमााः कथन।

इित मत।

इााद म न पथदवताः ःटाः।

िशवो िह दवता चा ऋिषः शिगायिऽसितम (?)॥ ६-११५॥

छः तमथोऽत त न मीमा कथन।

षा भिमबीज पमरिबयक॥ ६-११६॥

p. 71) तोय सिग जल वायादशायत तथा।

षा ािपनशो तभिययाितः॥ ६-११७॥

तारािददशवणऽय ोमापी िशवाकः।

तार (रौि ? रि)तीय रौ वदतसितौ॥ ६-११८॥

ोमापी चताराोऽय दशारः।

तार ासादबीज च िशवायरऽयम॥ ६-११९॥

नमार साण मः िशव च।

ासादोाबीजा िशकारारािण त॥ ६-१२०॥

सयो जाितयािन िशवाािन भवि िह।

िशवशतो नािद शरारः॥ ६-१२१॥

उतः िशवमोऽय धमकामाथमोदः।

तारािद ाद िजातीना ॥ ६-१२२॥

षडरः।

नानन सशोऽोऽि मः सवाथसाधकः॥ ६-१२३॥

सतारः शिबीजािदमोऽय िह षडरः।

शवाारसः ाद भोगमोफलदः॥ ६-१२४॥

अवाारा िचाऽ योजयद यदा।

मो दशारः ोः कव इवदः॥ ६-१२५॥

पानामिप माणा पिगायऽमव च।

बहती च पनः पिछाानबमात॥ ६-१२६॥

वामदवो दधीच िशलाद महामिनः।

सनरार (ा ? ा) मनयोऽमी यथाबमम॥ ६-१२७॥

िशव एव य सााद दवत पवमयोः।

िशाना त ऽयाणा ात सशिदवता िशवः॥ ६-१२८॥

एतषा त पथा िलिखताः पवपतौ।

मपाद त माणा यिन पटल उताः॥ ६-१२९॥

सवऽिमतसामाः सव सवाथिसिदाः॥ ६-१३०॥

p. 72) इतीह माः किथता यथावद (या ? य)थाधानाः िशवतिसाः।

िबयाः िसि च यरशषाः िशवपवादया मोः॥ ६-१३१॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद मोारपटलः षः॥ ६॥

अथ समः पटलः।

व मिाः शवतिसा यािभः पजाकमिसिः िदा।

सयादौ षड िवशषण पाोमाः दशाा वाः॥ ७-१॥

पाकारावािभमन पाणी मऽौ शाियतौ किणकावत।

पाय सव सलमा साा िबसा त मिा॥ ७-२॥

ावत पायोलयोरलीनाममऽोालनािरा ात।

बा मि दिणामारौ मा तजामम गोवषाा॥ ७-३॥

अोमिथतसमालीकपायोजामयसमवतममाम।

ऽथ तदनािमकाकिनायाम भवित िह धनसमिा॥ ७-४॥

बा दिणहन मिमतजनीम।

तजा वामतलताडनात ऽासनी भवत॥ ७-५॥

इित मिाष सय।

सािरताधोमखाा हाा सशत तनम।

पादावार मधा महामियमीिरता॥ ७-६॥

उानपायोिविहतालौ तामयमन पथिक।

ा तथानािमकयो मल मियमावाहनसिता ात॥ ७-७॥

इयमावहवाधोमखी ापनी।

सलमोः करयोः ितोायग यऽ समतामम।

सा सािधापथ सव गभाा भविदह िनराा॥ ७-८॥

बािल पजकोशक यिणिकया त वामाम।

ा समाब त वनीय मिा नमारिवधौ योा॥ ७-९॥

p. 73) बमो सलसखाहयोः।

कालकण भववी म * * ऽापराः ताः॥ ७-१०॥

अधोमख दिणहमौ ा त वामा िनिहताथ मः।

वाम मात सतापसायपरा वितिलमिा॥ ७-११॥

पविदतव धनमिा।

ितरीन किनाम ( ? ा)ा समाित।

दिशनी मम ादनाम समत॥ ७-१२॥

सयाम च त का मिा पमखी भवत।

दशमिािधकारः।

आकाथ किनाममाबामतः॥ ७-१३॥

ऋायता शषाः रः शिसिता।

इयमव िह शाा िवरलोािलऽया॥ ७-१४॥

यिद ात िऽिशखाकारा शलमिित कत।

बािल त हाा िनगानािमकायम॥ ७-१५॥

शषालीः सायय िमिा कीितता।

साय दिण ह किनािखलालीः॥ ७-१६॥

बमादाकयीय मिा सहािरणी मता।

िमथः पािपतौ हावोमिथताली॥ ७-१७॥

का बा पराव ना सा ात मापनी।

इित पमिाः।

इ मा मशािप ( ? म)िाः ोा यः कमिसिः िदा।

ानाद यषा धारणाािप जापािदान कामान साधनाावि॥ ७-१८॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद मिापटलः समः॥ ७॥

अथामः पटलः।

ासाद मडप वािप गह वा यऽ कम तत।

िबयत तऽ सश गोमयालिपत ल॥ ८-१॥

मऽऽ सऽ वणदीघ िनवय चाा त त म।

िब िवधायापरपवयोव तदयत सऽवशात समानम॥ ८-२॥

पन सऽखड त सम िभायदिप।

िबो पवापरममािमतन सऽण तदािहतन।

िबोः सयाोरिदमावशात समािल त मयमम॥ ८-३॥

तयोिनधाय सऽ ाद दिणनोदगायतम॥ ८-४॥

इ ाय सऽमदऽ च साधयत।

ऽाधमानन त िबस ( ? ा)तिदश सऽवशाद यथम।

अान िवधायाथ तदयमात सऽय ः ख कोणमाः॥ ८-५॥

तष मष पिरतो िद सऽिनपािततः॥ ८-६॥

चतरौ भवत ऽ चतो सम शभम।

सवमडलकडािदवािनमाणकारणम॥ ८-७॥

चतरौसाधनम।

कड श चतरौमादावपऽ च तथाधचम।

तत िऽकोण िप वतल ात षोणक पमथाकोणम॥ ८-८॥

रिमाऽ शताध ातहोम रिकम।

सहॐ हमान ादयत च िहकम॥ ८-९॥

ल चतर कड दशल त षरम।

कोिटहोमऽह ाद यथा भोजपतौ॥ ८-१०॥

सवािण कडािन यथोमानादायामिवारसमािन तािन।

खात च िवारसम िवधय ितॐः बमाोपिर मखलाः ः॥ ८-११॥

सम ात सवतः खात खातोपिर चतिदशम।

एकाल पिर कयात ितॐोऽथ मखलाः॥ ८-१२॥

रिमाण ख मखला ादाालाामपरालन।

अधालाा थ चारौ िऽकमाऽालकिवधया॥ ८-१३॥

p. 75) अऽ भोजराजः -

मडहमाण ादाा ला। ितीया अलन। अधालन च ततीया। अरिमाण ल

(ल ? लकाल)माना इित।

हकड मखलाः तिलाः बमात।

षतलः कयाद िहऽिप यथाबमम॥ ८-१४॥

चतर कषतिभः षक चािप दशाषिः।

रलरकरऽिप कड ताः षोडशादशकासः॥ ८-१५॥

सवाः सवष कडष िवारोयतः समाः।

पिरतः समायामा िनोतिवविजताः॥ ८-१६॥

अऽ भोजराजः -

बमण सवकडष ितॐो मखलाः कडानपणव िवधाताः

इित।

कड पिम योिन कयाद दिणतोऽिप वा।

मतो मखलाना त सवासामपिर िताम॥ ८-१७॥

सयालायामिमता त योिनरामलतोऽौाद वसवददॐः।

ताल बमशोऽलोा िािगतामािप च रिकड॥ ८-१८॥

अरािदष कडष ल ल पथक।

बमादायामिवारवा योिनिवधीयत॥ ८-१९॥

अऽ भोजराजपतौ -

एव थमकड। शषाणा लवा योिनिवधाता इित।

मया च -

हमाऽ कड

तालायता जलपतिदिश सिता ादपऽसशी बमशोऽथ िना।

नािभदशालषडलतः बमण िवारत चतरलगोलकामा॥

इित।

चतरौ त वा व कड िन च शािक।

सावकािमकिम चतरौ त वतलम॥ ८-२०॥

p. 76) ौकाश त सीोबिहरिप परतोऽथाियानाथ

तानात सऽमिनिहतमभयतः कोणयोवतिया।

मा कणाकमिप परतः कोणयोः पविच

सऽ ाा योिनितममिप भवत कडमपऽम॥ ८-२१॥

चतरौ यगाशाश काोर यजत (?)।

भाग नन ाग बिहरौ िनधाय त॥ ८-२२॥

तद दिणतो मितसऽमाद योः।

अधचसमाकार कड भवित शोभनम॥ ८-२३॥

वदाौ चतरशक भजिमत ागशमााद बिहः

िा ममवाणािविहत सऽ िधा वितत।

ाता ौ शफरौ तयो परताऽथ सऽऽय

िा नर-ऋतिदख भवित तत कड िऽकोणायम॥ ८-२४॥

षाश पविनिहत गहीा नर -ऋतितम।

वायाष सऽ िा वा ात िऽकोणकम॥ ८-२५॥

मिबित सऽ ाजािधाय त।

पिरव भवत कड वतल तत सशोभनम॥ ८-२६॥

भ(जा)शािभायात ाजाया बिहः ादशनादलाः य (?) िनधायित यावत।

बा षमश शतमखवणािपत वदकोण

म सा सऽ समिमह त तयोवतिया त बा।

चारऽ मादन धनदिददिण च सऽ

तऽव िचथ समपितत ात षडौ िह कडम॥ ८-२७॥

वकडऽऽािण बा तखलोपिर।

कडाधमायताौ का ात पसितम॥ ८-२८॥

आिदााशमबिहरिप पिरतः समाद िद ताा

ाा मौ भवता िदिश िदिश िवततष सऽयथावत।

p. 77) कड ादकोण सिचरमथवाधिदऽकोणः

िशाधापाशकशफरयगोमीनाकवा॥ ८-२९॥

तयौ नवधा िवभ त बिहाः िपदशक

िदोणोष िवधाय चाशमथ तः बमात सऽकः।

ाता चतरौक समिमत ासतोऽाौक

शाा ससम यथा सिचर कड तथा वा भवत॥ ८-३०॥

कदािधकारः।

चतरौ त ससा धा िवभजत पनः।

षाश कोाना िशत चाऽ व भवत॥ ८-३१॥

षणा षि कोिलखत सरिसज मदशऽ बा

पा पीठ च पीठाद बिहरिप पिरतः पियमन वीथीम।

ता पियम िदिश िविदिश तथा ारकठोपकठान

गावोपगाननलिनर -ऋितवाीशकोणष कोणान॥ ८-३२॥

(कठोपकठान ? गोपगान ) कपोलोपकपोलान शोभोपशोभािनित किचदाः।

पऽिदऽ सााद िवम त।

बिहादशक भाग ात पिरवतयत॥ ८-३३॥

ऽ चतधा िवभजत त व सऽबमणव सम बमण।

तिणकाकसरप (ग ? स)िपऽावसान च भवि तािन॥ ८-३४॥

पव ादशकाश यत तद ामयद बिहः।

पम त भवत ऽ ोमा तलामकम॥ ८-३५॥

साय कोणसऽ कोणिदमन त।

चािर सऽायाा सऽषोडशक भवत॥ ८-३६॥

दलािस दलसिम िनधाय सऽ त दलामानम।

दलारालयसमोः शशाखड दल िसत॥ ८-३७॥

p. 78) पषोडशसऽाणा म सऽिवभ त।

ािऽशडसऽािण दलामवतौ समम॥ ८-३८॥

दलामसऽोभयपासऽयोरम ित सऽमथाममलतः।

दलामसऽामपानयिखव दलाम त भवनोरमम॥ ८-३९॥

शालीयिप िसतचणम हािरिमीषितयक सपीतम।

कसिसरकजाितर दधयवारिप नीलचणम॥ ८-४०॥

शिबािददलयािकः यामल तम।

तण धााः परयडलािन व॥ ८-४१॥

मनःिशलारोचना(ा) पीतचण शत।

रजसा पवणाना ााः प मतयः॥ ८-४२॥

दवतािन भवषा िनवााः कलाथा।

कत ऽता ापर च कालः किलयग तथा॥ ८-४३॥

िसतलोिहतकयामपीतकाकािन च।

श च र च तथव क िऽतवदऽयविलोकः।

िऽशिसािऽगणः कमण ा त िब िविच योम॥ ८-४४॥

भथमपस त पथ त दिणम॥ ८-४५॥

रजःपात िनयीत मडलष िवचणः।

मिना पातयत प यिद मिरभीिता॥ ८-४६॥

ममातजािभः सवािभव शािक

श वाद यिद िसिमा तणरिरह मडलािन।

कयात तथा मौिकपरागमािणनीलहिरत रः॥ ८-४७॥

एव िवधष चणष िसिकामो मािविमािदकदव कयािदित भोजराजः।

रखा सवाः सवऽ शाः ममािमताः॥ ८-४८॥

िहऽमाऽा वा ह वानािमकासमाः।

अऽ भोजराजः - एता रखाः थमालमाणाः अा यवोना यवारा। सवा मिकाम

भिकाम समाः कायाः इित।

p. 79) किणका पीतवणा ाद रखाः सवाः िसताः समाः॥ ८-४९॥

िहऽमाऽाः ह ममया िमताः।

इ।

म सपीता ख किणका ात ता त बीजािन नवािसतािन।

पथसरक दलाना मष ल किटलाममीषत॥ ८-५०॥

मल तनापीतािन म लाणािप॥ ८-५१॥

अ िाक तनपीतािन तदऽिसतािन व।

मलमामष शरपीत कसरजालिमित भोजराजः।

शािन तादलािन कयात समािन ताममनोरमािण॥

भ तथा ािलकािन म रािदयागष िशतामवि॥ ८-५२॥

दलामायिप चािर रवणािन कारयत

इिजत।

गौरीसरादीना दलापऽवत॥ ८-५३॥

िवशाना महाणा च गोकणा (मा)िण कारयत।

पीठ त शाणपीतकपाद तथा नीलककीलशोभम।

गाऽतिभ िविचऽवणः कयाद यथ थवािप वणः॥ ८-५४॥

अऽ तसागर - पीठ कोय िद लोम। तथा कोण ऽीिण ऽीिण िवलोपयिदित।

वीथ लतािवतानाः पऽकोपशोभयत।

ता िद शन चतारािण परयत॥ ८-५५॥

िदऽकाणामभयऽ को ाराथमरपिस।

ाद बापौ ितय य च तोष िवमजद िदशास॥ ८-५६॥

कोऽय ऽय चााराणा पायोयोः॥ ८-५७॥

कठोपकठिसथमकक िवमजद बिहः।

एव पथोचतवः कठोपकठाः भवि चाौ।

तातिपरीतवात कपोलोपकपोलकाः ः॥ ८-५८॥

ततः कोणष िशािन षोािन पथक पथक॥ ८-५९॥

p. 80) िवसजत कोणिसथ वषभानष वा िलखत।

कठोपकठान रन कपोलोपकपोलकान॥ ८-६०॥

पीतनाादयदौ यथा भिमन यत।

बिहगणान व पिरतः बमोािखत ततः सरजमािस।

रजोिभरिमता शाणािसतान मयवाराान॥ ८-६१॥

भिकािधरारः।

चतरौऽधा िभ चतिकत पद॥ ८-६२॥

म कोचतण पपीठ च सिलखत।

तापा ख वीिथका ात तापियिदत।

ारािण कोः ख वदसः स शािन समािन कयात॥ ८-६३॥

ाराणा पायोबापावकककोकम॥ ८-६४॥

ारणायो िवमजत ाता कठोपकठकौ।

सा कोणथ कोमक िशः पथोकपकः ः।

एकीकतवदकपोलका ताव एवोपकपोलका॥ ८-६५॥

कपोल त भवत तष पद पवापरायतम।

दिणोरग चािप भवपकपोलकम॥

इिजत।

ागमागण त किणका ापय वीथ च तथोवणः।

ारािण शन कपोलका राथापीतचोऽथवा ः॥ ८-६६॥

अऽािजत -

कपोलोपकपोलािन विकोणािदष बमात।

र पीत तथा याम त च पिरकयत॥

इित।

वािदकोणकोािन पीतयामािसताणः॥ ८-६७॥

परयद वाथ सवािण कनपर जगः।

बा त शाणकवणः ावत समािल गणऽय तत।

ात सवतोभििमद त कोण षोककीकरणन भिम॥ ८-६८॥

p. 81) मडलिप सवष शादलािन त।

ारािण चाथ वीथी ातारिवशिषत॥ ८-७३॥

सवतोभिािधकारः।

ािऽशदश चतरौकऽिन सहॐक सितसक च।

कोािन तगतसः कोः सरोज त िलखत परोवत॥ ८-७४॥

तापा पीठ ात ता सपििभः।

िलाक त िविलखद िदऽोभयपायोः॥ ८-७५॥

ऋतवदािवदतकोः ात ितयगायतः।

पीठ सकठ ािदजलपाक शभम॥ ८-७६॥

पीठोपिरात ख मपोयमोचतयन।

िल भवत ततमसऽ मासविततमक वा॥ ८-७७॥

अमखािन िलािन बभणा समािलखत।

िवपरीत ममणामःपीठािन कारयत॥ ८-७८॥

तठपीठोभयपास भि चतोवशाद भवताम।

िलारालिप पिवशः को कोणष लता िवधयाः॥ ८-७९॥

गोमिऽकावत ससा रखाोगा यथा।

तथारखालोपन लताः िविदगायताः॥ ८-८०॥

अरष वीना पऽायथवा िलखत।

वादौ समलािन किटलामािदकािप॥ ८-८१॥

ता पियमन वीथ ावत त माजयत।

वीथ तथा कलतािवशषराभ तावितऽयऽिप।

कोािन वदतवसस ाराथमःभतीह त॥ ८-८२॥

शोभोपशोभऽिप ाता िचतिलोपतः॥ ८-८३॥

िऽः सकोािन पथक कोण कोण त माजयत।

पािदक भिकवत त सवमाभषयत पिवध चणः।

िलाक पमखोवणिरानप पिरपरयद वा॥ ८-८४॥

p. 82) इतीद पावतीकाम ासादमडलम।

अिललतापवीथीाकारमिडतम॥ ८-८५॥

पावतीकाासादािधकारः।

चतरौ चतह ऽ िवशितभािगकम।

ातशतको तऽ तकोकः॥ ८-८६॥

पकया पीठमथकया ाद वीथी ततः पिचतयन।

तारिलः पिरतो लताः ापािप च बावीथी॥ ८-८७॥

कयाद भिकवत पपीठवीथीयथािविध।

ितपि िकोाकोारािण िदिप॥ ८-८८॥

वीरा ारिनबकोऽयण भपीठमथककोम।

ात कठपीठ थ तोयप कोििभिलमथककोम॥ ८-८९॥

अधो च तोणान पीठकोचतय।

कोाः कोणग सऽ कोसऽाधमानतः॥ ८-९०॥

मिया जद बा खिडतािौचतयम।

पीठमव भवद र ादशामरलतम॥ ८-९१॥

ावत समापय त वणचणः पािदिवमशषिबम।

ात लतािलसमवा तडल शरवभ यत॥ ८-९२॥

लतािलोवािधकारः।

ऽ षोडशधा िभ चतरौ चतिदशम।

पावतीकावत कोः कयािचतयम॥ ८-९३॥

मऽविशरिप वदकोिलारालिप तसः।

चतदला यमव तः ािष सविततमकष॥ ८-९४॥

भिाक ात कठष लताः कोणष पववत।

िलिखा मडल तत ात पािभधानकम॥ ८-९५॥

p. 83) मऽज वतलकिणका ात पीताऽ रा तनकसराली।

ईश म पषादयोऽिप सवणिदिलता भवि॥ ८-९६॥

अव त लताानािल िकािन त।

एक ऽीिण ततः प कोलोपः बमात तः॥ ८-९७॥

एतत ख िकमडला ऽथवा ादशभािगकऽिन।

मऽज षोडशकोकः ात ः िकािदशास तत॥ ८-९८॥

िकािप प च ावदापय चणकः।

थ िक श सवदवािभननम॥ ८-९९॥

िकायािधकारः।

ऽ तथाादशभािगकऽिगिकनािभमादौ।

स त त चतथाभ समतः कोकपकािन॥ ८-१००॥

कोमाऽायता रखाः किटलाः िकाकतौ।

पररोपयोिगः ााः ः शषलोपतः॥ ८-१०१॥

पाशदिन ख सक च ात िकाना सह चाकभिः।

मष पाशदिप य च ात सवतोभिचतथानाम॥ ८-१०२॥

कोणकककोािन िशााभषयत िसतः।

नीलपीताणयामभिायिप चतथान॥ ८-१०३॥

एति सवतोभििक नाम मडलम।

सविकिमक ायिवयोः ियम॥ ८-१०४॥

ऽऽथवा षोडशधा िवभ मकिदविषभिदत वा।

ावद िवलोपात ख मडलािन ः सवतः िकभिवि॥ ८-१०५॥

िकसवतोभिािण।

चतरौ िह त चबा पीठविजतम।

ादकनाभ त भवानालबमात॥ ८-१०६॥

िनधाय सऽ थ पिबौ पाधमानन नवाल।

िऽिभ वििमत मण सरोह नारनमयः ः॥ ८-१०७॥

p. 84) प परोवदािल नािभ पीतन परयत।

दलतारक चब दलरखाः साय त॥ ८-१०८॥

िलखत ततरकान यथावद दलाद िसरकष तत।

दलामसऽदलसिसऽः सािरताविदहारकाः ः॥ ८-१०९॥

िवभारभव ऽधा ाामरथायत।

मवत तथाा सऽायष िलखदरान॥ ८-११०॥

इीवरादलोपमा वा त माताकतयोऽथवा ः।

अदाभा यवोदरा वा म कशा वाथ िपपीिलकाभाः॥ ८-१११॥

अरकाणाः यामा रकाराः बमात।

अ गोरोचनाभाः ः पीटाः ररसयः॥ ८-११२॥

निम िऽधा सिवभ कयान म िसतन बा।

पीतन चाः पिरपय कोणान कन सिकिचरान॥ ८-११३॥

अरसरालो बिहनमः पिरमत।

अरस मो वतयदरमलकम॥ ८-११४॥

मऽरकाणा िा त वतयदरमकम।

मातफलाकाराव िसराः बमात॥ ८-११५॥

अरामस रसिमलात सऽ तथारोभयपासम।

पथक समाा तथारकाः िवािरतीवरपऽकाः॥ ८-११६॥

अरम ितोऽराम िकित ापऽवत।

अरसमााममाददलारकाः॥ ८-११७॥

कशाममलाः पथव म कायातीयाशतयारसः।

अः िवा यवोदरााः िसि त ः बमशः िशतामाः॥ ८-११८॥

िऽधा िवभारऽ ितीयथमाशयोः।

म िा म का ततीयाश दलामवत॥ ८-११९॥

अधचाभरखाा पऽाम च समािलखत।

इमपऽाभाऽाराः सवि िह॥ ८-१२०॥

p. 85) िव?ारसरथ ममऽश ितयमाोभयतऽशकाधात।

रखायाः कशममकारकाः ः (?) िपपीिलकाबोडसमायाराः॥ ८-१२१॥

अरसरा पिविचऽरिभभ त।

िबबाऽथािल पालीिभिवभषयत॥ ८-१२२॥

उ च चबाजमकनाभ िय िशवायारिवकशवानाम।

अािन च नवनाभकााािन चबाजमडलािन॥ ८-१२३॥

चबाािधकारः।

किणकाधमाणन ासऽमबमात।

तव पायोगन मादशक भवत॥ ८-१२४॥

सऽष तापिततः ससिसऽ तादशपऽमम।

अदा सम भदात ादज षोडशपऽशोभम॥ ८-१२५॥

कसरोमरखासऽात तसरामगात।

मवािया ात पपऽ त पजम॥ ८-१२६॥

किणकादलसिा ावत षऽिसय।

ोमरखाकिणकाा दलाम त सकः॥ ८-१२७॥

दलसिकिणकाा दलसौ मिचन।

नवदलक ात सऽः पिभराा पिपऽ ात॥ ८-१२८॥

कसराकाशयोमोि िव लायत।

एकादशद व प ात सऽपाततः॥ ८-१२९॥

पऽामपऽसिा पऽाम लाित।

आा तष सऽािण तत ादिभकितदम॥ ८-१३०॥

अतः पर चद दलवििमद िदशानयवाऽ यथाबमण।

तहतो मवशन सऽिलखत सरोजािन यथािभलाषम॥ ८-१३१॥

दलभदलणम।

p. 86) अधचािदकडाना लणा सऽपाततः।

अधचािदिबािन कयात साानसारतः॥ ८-१३२॥

इित कडमडलिविधः धानतः किथतः िशवारिवशषिसिदः।

बशो िन िविवधाञ िशवागमािनह दिशकपिरतोषकारकः॥ ८-१३३॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार िबयापाद उपिरभाग कडमडलपटलोऽमः॥ ८॥

अथ नवमः पटलः।

व ॐवयो लणमथो ॐधमाऽायता

पालाशी खिदरोवािप च तथा ाािमली शोभना।

वदाौ त मख रािलिमत ौ रसवा शर -

म चाधम च िनिमह त िऽभागातम॥ ९-१॥

िवारण सम िह खातमिप तद व बिहमखला -

िॐः ः कमल तथव पिरतासा त म भवत।

कठो गोलकिवतोऽलिमतो दण तोतः

ादम च शरालायमथो िवारतमम॥ ९-२॥

कठ ादथ मदशसिषर त िऽकोण घत

िनगि यथायत तदवट यत किना िवशत।

त कमलाित ख मख सव गजोोपम

िश वतलदडम त भवदम सरोजाितम॥ ९-३॥

दडाम पिरणाहतः सरिसजाधो यथल

लोऽसौ बमशः कोिमव तल च वलम।

तऽ ापभोऽथवा सरिसज ाकितः सवतो

िनदषाभदशजान िितहािा ॐच कारयत॥ ९-४॥

ॐजात त भवत ॐव सिविहत तालयायामक

कयाद वतलमलन वदन तावटऽधाल।

िभिमगता ता यविमता ततयोः योः

कषािितगोदाकित च त यवाा िजौ॥ ९-५॥

p. 87) िन यवमाणिविहता रखा च वादधः

कठः पजलण तदधो दडः सवः समः।

दडाम पिरणाहतोऽलिमत मल ततोऽधतः

ाद गोपिनभ गलात भित तत ल िह मल यथा॥ ९-५॥

बामाोऽरिमाो वा ॐच इक।

ॐवािधरः।

िछा िपलशािखकामथ शमीगभाथातो

िनदषा() षडलायतसमािारिण कारयत।

ााहोऽ षडलन त िशरो मलऽिरम तो

योिनमगतालः ौितिमतमानयोया भवत॥ ९-७॥

अन तथोरारिणरिप ात षिरवालः

कयाद ामकम खािदरमज नऽ च र ढाम।

तऽाि जनयत तथनमिप विजत सारवद

िभ शतव ध (म)नम धिवऽािदना॥ ९-८॥

अरिणिविधः।

वबाः शीणदलाः कशाः किमहता िभाशाता

ाः लगतचोऽपहता दीघािदधादयः।

वाः ः सिमधः शिचलभवः शषाः सम छिदता

मानािमकयो नाहसशाः शाः किनाधमाः॥ ९-९॥

इोऽादशिभः सिमििदतः ादशमाऽोऽथवा

रायामिमतः िचत पिरधयो हायताः यः।

दीघ दिणत पिमशयः लनकः

सौ कौिशकजा बालककशाः ौा िह दभाः बमात॥ ९-१०॥

मा हनखाताः िबिमहताः कमारायोिजता

याा ायिवलनापहता धोशादयः।

p. 88) वाः यामलकोमलाः ितनवा नािशाथा

दभाः यिदहािकायपटल वयािदक चोत॥ ९-११॥

तऽ िऽशभकता विणः। अिधितधितसा वा दभाः , पिररण पवािदतः ः।

तसादभब कच ानखः , ािऽशभिरित किचत। दभयन सामाम। दभपकन िवशषकचम

इित सिहतायाम।

इाबिहषा िविधः।

ाा भवरावसशी िवारतोऽाला

िवाराधसमयािप च भवाल च वदालम।

िवारण षडलोितसम पाऽ णीतासा

ादालिवतोलयसमा नालािता ोणी॥ ९-१२॥

अऽ पौर - सवऽ णरजततामयािन पाऽायमममाधमफलािन भवीित।

अािभः कडबः पिरतचः ाली ताऽाधमा

माकरसकः पिरिमता ामा ताजा।

ौाा धमा िऽसकिमता दलाना भवद

दात सशरालिरह िशरोव त प यात॥ ९-१३॥

शाः ः िसतषिका कलमा नीवारजाडलाः

सशाषशकरािदरिहताः शाः शारोः।

ौ यत पशोघत नवमथ बीत नव मम

बीता यदनतन तदधम ग भवद गािलतम॥ ९-१४॥

ौि गरसािषतमिप बीत पनगािलत

मा बीतिसतोपलािभनव खड गल चवम।

पव पविमह शमिखल श च शािजत

होमाद ितलािदधामिखल ा सशोिधतम॥ ९-१५॥

यात फलमलकािद सरस मा िवश नव

तऽािमताित किथता ( ? ऽ) शाािदष।

ात पािलिभघत िवरसष ॐवा पिरत

लाजाना ख मिरव कसमककमािदष॥ ९-१६॥

p. 89) वीना चतरल कणितल सिप ागी

साा ख ममािलयता नाा मगीसिता।

गाना चणकीिमत त बदरीबीजोपम गगलो -

भाणा च महाफलािदष भवदमाणाितः॥ ९-१७॥

खजरदगोनीबदिरकाजफलाना तथा

पऽाणा पथगकमकमिदता पवकिमोरिप।

नानाभिविमौहोमिवषय पालीिभधत

वामिऽतय तथव सिमधामककमवाितः॥ ९-१८॥

आितमाणम।

ाद वधिप पणभारसिलला क खायभद

िोणाःपिरपिरत कलशः प (णः ? णा )िशवात ककरी।

पणा ाद घिटकाढकन कडब शराव त

(स)पणः कडबन वा सरतः श दीपथा॥ ९-१९॥

पाऽमानम।

व शिमपीह पाऽिवषया िािदकाना तथा

यावद गिवलपनापगमावलः ालयत।

चणरवघषयत पनरिप ा चोजलः

ाऽाणा भवतीह शिरधना शििविशोत॥ ९-२०॥

सौवण सिललन शित यथा लपापनोदो भवत

पाऽ शमय थासिललारोव गोमयात।

का भजलथा मिणमय सयाशिभवासा

माऽ दहनन चदिभनव तणाद दारवम॥ ९-२१॥

दाहादायसशिरवमिदता लोहािन ततिभः

शाद वा तरगाननािभगमनानाहतौ।

शिमस रविवषय चत ारवािरवात

ाालाबकवणवऽपवन गोबालकाघषणात॥ ९-२२॥

p. 90) शिः सोदकभाजनिप भवत पयिका तथा

धााना फलदभमलसिमधा सोणाधावनः।

कौशयािदकलपवसनयारािण ता -

किवरागकािण धवलः शि िसाथकः॥ ९-२३॥

ा दारववणवािदकमथो भाड तथा माितक

ोिमलािदमथवा िनमासिषतम।

हानामिप शिरपहितन चदिभोतना -

ताथ जलाशयािदष िनशाः िशखादशनात॥ ९-२४॥

गोिभवािषता िनखािनततला काथवा सता

भः शद भवनािदक च सिललः सोमयालिपतम।

पयाहाद िजभोजनन च तथा चोखनाद वा िितः

शत पातिकनािभभा वचसा शििजाभाषणात॥ ९-२५॥

ाणायामः शित दहः समनः ा यान िनमः सहचलः।

जा यत तद वा तिनिवनजााचाजातशनामवलोक॥ ९-२६॥

िनायाः कपजलादमहदो वगात वाशिभरशोिरह शत।

अिः शवदः पिरषकात ायिाािमखाािहतविः॥ ९-२७॥

गादीना मजलः ोणतः ािः ीराािदष चा िभघाय।

दभणािभोतनतोऽा हितिानामविमवोा पिरशिः॥ ९-२८॥

सामान ौगणानामिप हतः कमिास शिमनसो या।

शिः सा ात य त रागािवा चारोऽ कराः पषाथाः॥ ९-२९॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार िबयापाद ॐवािदलणपटलो नवमः॥ ९॥

अथ दशमः पटलः।

(तः ? ता) थ (म) मा (िव ? गम) दीा षदाथपटल सिवचारम।

स तदिधकारिवशषः सभदमिप ता कथिय॥ १०-१॥

दीयत यदनया िशवभावो दीया िह पशवऽऽ ददातः।

ीयतऽ सह पाशपश ियाथपिरिनितधातोः॥ १०-२॥

िवनाथपथयाियिन सय विमडपतौ शभवार।

लितिथयोिगिन कयात ानकलिदवस ख दीाम॥ १०-३॥

शिसतटदवगहादौ गोकऽथ मठ गह वा।

शोिधत भिव सलणिम मडप च सकत चतरौम॥ १०-४॥

त पविदिश पिमतो वा शोभनऽऽ भवन सिविव।

रणाय यजमानसम मलारिवरोपणिमम॥ १०-५॥

उवष िविवधिप दीाापनािदष पिवऽिवधौ च।

मलारिवरोपणपव मल भवित कम कत तत॥ १०-६॥

शयागिदवसात त परात समऽहिन शभ नवम वा।

पमऽिप सिदन समत मलारिविध िवदधीत॥ १०-७॥

पाऽमऽ िविहत िऽिवध तत पािलका च घिटका च शरावम।

िवपभवशरदव तय पथगनबमशः ात॥ १०-८॥

अलािन ख िवशितः पािलका वदनिवरतोऽिप।

उमाजगतीपिरस ममाधमिवधौ किथत ॥ १०-९॥

पादिवितरतोऽधिमता ात तिभागिमतकठिबल च।

दडववित िशमशष कठतपिरणाहमनोम॥ १०-१०॥

उिवरसमा घिटकाा तालमाऽिमह पमखी ात।

िद तखचतयमक मत समविततभागम॥ १०-११॥

तालिवतमख त शराव तमोितमतोऽधिमताि।

दडम चतरलनाभ कठम िबलवमदमम॥ १०-१२॥

सव कनककतामाितकािभनवाथवा ः।

ािलतािन सिललन िशवाात सऽवितगलािन िनदात॥ १०-१३॥

p. 92) शमिकतगोमयचणः पिरतािन कशकचयतािन।

मलारगह सिवतान पाऽकािण िवदधात मनो॥ १०-१४॥

गोमयािपिल त भिम ामलमनयजलाात।

ो िपपिरिषतसऽलिविहत चतरौ॥ १०-१५॥

िवराजमिभप परात पयकाहमिप वदिविशः।

वाचयदिधकमकमशीतः ः पदािन किथत चतरौ॥ १०-१६॥

मतो नवपदरथ श किणकादलकसरशोिभ।

आिलखत सरिसज त रजोिभः शािलिभः सिविहतोितममम॥ १०-१७॥

तऽ सऽिविनवितक धिपत त िविनधाय कशष।

ादशागिलतामततोयः परयत सकशकचिहरयम॥ १०-१८॥

िपलानवपवगमादामकसमातवम।

शािलतडलफलािवधान वयमकसमरिभरामम॥ १०-१९॥

मातकाजगत त कलािभः षोडशरयतािभपतम।

त िवभा िशिशराशमदश ौषधीशमडचबसमतम॥ १०-२०॥

पजयत तपचारिवशषः पायस च सघत िविनव।

शोिभतष रजसाथ पदष ापयत त पथगरपाऽम॥ १०-२१॥

आिद समरीच च िववित यम तथा।

जलािधप च िमऽ च सोम च पिथवीधर॥ १०-२२॥

एषा पदष घिटकाः ापयद व बमात।

अौ पषिण िपऽा दौवार रोगनागयोः॥ १०-२३॥

अिदताविप चशान शरावायिभिवसत।

एषा मपदौ िदिविदमयोगतः॥ १०-२४॥

ानािन पािलकाना त किथताष िवसत।

पदाादौ िविलष शचणन परयत॥ १०-२५॥

पथााढक िा दभिवरक पथक।

ा घिटकादीिन तष बीजािन वापयत॥ १०-२६॥

p. 93) माषमकलािन िनावितलशालयः।

सषपा मागगोधमयामाकोीहयो यवाः॥ १०-२७॥

ियवथाढो वणवनबमात।

िऽपवगबीजािन किथतामार॥ १०-२८॥

वगय मम ादधम बीजपकम।

बीजािन ालियािः ीरण तदनरम॥ १०-२९॥

वखड ढ बा िदनमाऽ जल ितम।

उ यामितय समतीत त वापयत॥ १०-३०॥

बीजाना दवत सोमः स राऽौ कािमान यतः।

ताद बभबजािन िनशायामव वापयत॥ १०-३१॥

अिभम दा पव मणानन वापयत।

ओ काय शवाय शराय िशवाय च॥ १०-३२॥

सवलोकधानाय शाताय नमो नमः।

अननव त मण िसािरिवािरणा॥ १०-३३॥

पोपचारणा चाा वसनः िसतः।

सराऽ बिल दाद वमाणबमण त॥ १०-३४॥

भतगवयरः िपशाचकाः।

गणा बिलभजः स बमात तामलिताः॥ १०-३५॥

सापकश राऽ त थम बिलः।

अ दिध िनशाचण लाजसितलाितम॥ १०-३६॥

भतबरिमित ात भतराऽ दापयत।

इवीरसोिौम सपयोदिध॥ १०-३७॥

इराऽ ततीय त बिल दात त दिशकः।

वणवा पयोय गाव ातथक॥ १०-३८॥

पम यराऽा पााािभबिलः।

रा सतष माय ष त रास॥ १०-३९॥

p. 94) सम थ पशाच माषा कसर मध।

हािरिचण तला सािमष त दापयत॥ १०-४०॥

अथा किचदाचायाः ावः गणसकम।

ताऽ कत भताः िपतरोऽिप च गकाः॥ १०-४१॥

नागा ा िशवो िवदवताः सरािऽष।

णवािदनमोः नामिभदापयद बिलम॥ १०-४२॥

थम भतराऽ त भतबरण दापयत।

ितलडलिमौ िपतराऽ ितीयक॥ १०-४३॥

ततीय नािलकराःशायराऽक।

सीरिपसिनागराऽ चतथक॥ १०-४४॥

सपाामा च राऽ त पम।

सापपान सान ष शव त दापयद॥ १०-४५॥

गलौदनन सान सम वव बिलः।

यदा नव िदवसाः पायस कसर बमात॥ १०-४६॥

उिदवतगणमिबिलनाचयत।

न किदरायो िनरीत कदाचन॥ १०-४७॥

आचाय एव िवशत तिो वा तदाया।

आढररः कतिनिदशत त शभाशभम॥ १०-४८॥

यामः करररथहािन ितयमढािधमालोिहत।

कःख (त ? )ढमित च याद भः ानदशहािनम॥ १०-४९॥

शः पीतः सढः सपणः शीयोािभायत।

ल पि चिसि सममा कता िवदरमल च॥ १०-५०॥

आचायऽारशालािन शािक कम कयात।

मलना िभाथ ा ा शोभन ात ितल॥ १०-५१॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद अरापणपटलो दशमः॥ १०॥

अथकादशः पटलः।

दीािभषकथ दिशकः ात शोभनकालिमम।

ईत िश गरो यिन दश च कालऽदयो यथा ात॥ ११-१॥

मो वसः िशिशर मो मीः किनोऽिभमतोऽऽ शः।

पः िसतसर () वाराः शा वा िह क िरा॥ ११-२॥

ितजशािदितसोमिवपषािनलनर -ऋतािन।

मऽोरािदताडना दीािभषकनवमहािण॥ ११-३॥

ोितिवदा चािभमत यदािदक शमिनहीनम।

िनि काल गरऽ िशान सीयत तानिधकािरया॥ ११-४॥

िविशदश च कल सतः ादमजा ौतवान शशीलः।

शिचः सधीः शोभनलणाः सौथाचायपदािधकारी॥ ११-५॥

सोतः शमदमाजवधमिनः

साायोगिनरतः िशवशािवद यः।

भा िशवऽिवधया समलत

ागी सदव कणािनलयो गः ात॥ ११-६॥

धीरः कतः कलशीलयो भः िशव चािप गरौ िवनीतः।

शौषरथमभीदाता िशोऽलोभािदगणाितः ात॥ ११-७॥

ौतशीलसमाचारौसामभििभः।

गरीयाननगाित योऽान स गिरत॥ ११-८॥

तचोिदतदशष जातो यपसा चरन।

ानन दिशकः स ायोऽषा च दशयन॥ ११-९॥

दशन चरतीित दिशकः।

दशन जाा वन यः िशो गसौयः।

िवशषियन ाान स गणः िश उत॥ ११-१०॥

शासरनिशािवाातोः िप त पम।

आगिहमवभदरालविताः।

ककाराकिनमा दशा दिशकसताः॥

इािद माह।

p. 96) कमारीिहमव तः कमगाित।

(दश)जात यो िवानाचाय िजोऽहित॥

इित वीर।

आयावतवोऽो वा ककाराकविजतः।

कलीनो िनपणो दो िवनीतः ियदशनः॥

शविसातः ितातपारगः।

इित ितासमय। अऽ योगिशवपतौ -

मदश कऽलाटोियिनसवाः॥

अविदिताना आवा गमाः।

गौडाः सोवारा मागधाः करलाथा॥

कोसला दशाणा गरवः स ममाः।

कणाटकमहाराकनीरोवाथा॥

किलाव लााकाः काोजााधमाः ताः।

काीकामीरसौरापाािवषयोवाः॥

कावरीकोणोता िनिता गरवः ताः।

कडादय रोगाता िनाः दशजा अिप॥

ोता पितताो यो नराधमः।

भारायौ ाौ िनितौ सवकमस॥

अिली त तत ा पनः शव त दीितः।

सोऽिप िनः ितादौ दिशक च नाहित॥

शवदीामनासा शामाऽपाठकः।

यनाम िनोऽसौ शवकमस गिहतः॥

सािसनोऽहीना िवपा मठभोजनाः।* * *"scaiva kubjaadyaa naasikaa"scaiva ninditaa.h ||

कणाटकिलाककामीरवािसनः।

कोणाः करहाटा काोजाः कामिपणः॥

p.97) ककाराकसा दशा दिशकविजताः।

एत कीकटा इक इित िवजय।

बरोऽिवो सनी कतो डः पनभगभिहीनः।

माययो िवषयी िबयास वः ितािदष तािकक॥

इित मयाम। सासी नािकोऽः इािदोकदा मत गानहाः किथताः।

अथाचायः समः ौीमानमजा सपशलः

इािद ायव। अमजा त ाण एव , णः थमजातात।

दशज ()ौताकारवशीलगणाितः।

सभावसो गय गणा कतः॥

इािद शः।

इ यथािधकारण दीाचायण सात।

स च सशसतः समितः ौतशीलवान॥

इािद सोमशः।

कमा शिचदः िशानमहतरः।

िशवसाविवद िवानािवद दिशकोमः॥

इित मत। इ भतािददीा लाचायण िबयत। स ायावतािददशसतः ौतशीलगणाचारसः

शाशयः ािदित भोजराजः। ौो दशकलाशयिवनयवान वामी कलीनः इािद योगमयाम।

आचायः िशवशाः शदशसमवः।

चारी गहो वा िशवभिपरायणः॥

यजमानानकलजा दिशक उत।

इित दामत।

सवलणयन गणा दीितो नपः।

सवान कामानवाोित परऽ च िशवा गितम॥

p. 98) जटी मडी िशखी वािप शदशसमवः।

िशवशााथतः ौतवाितो िजः॥

िशवमवािौतो िन वानःकायकमिभः।

आचायः स इहोिः िशवदीािदकमस॥

इिजत।

अनचानः साा िशवदीािभषिचतः।

िशवागमो मितमाञ िशवपजापरायणः॥

िामाला िबाणिपसाितिवमहः।

िवशदशकलजः शीलाचारसमितः॥

वदशााथतो ानवान गत।

इित साािनक।

कवण मगो यिरतीह भावतः।

त दश यिय िवाद य िवरिधितः॥

तशकालसताचायः शासतः।

इित सवानोर।

शभदशोवः ौीमान पदवामाणिवत॥

िशवशााथसः सवऽ कणािनिधः।

चीणाचायोतो मी सदयाननः॥

िलािदलणानिनपणः कमसतौ।

अहीनसितय चारी गही तथा॥

साािनको गही ौः समयाचारपालकः।

भौितको चारी यः परा पाद गही भवत॥

स भौितको गहः ात तराचाय उत।

सोऽिप ौः तत भवत साािनको गः॥

दवतााितः षिधािवशारदः।

शभाशभिनिमोऽथवा िवरण िकम॥

p. 99) सजाितः पिरान व चाायो गणाः।

यत स गः ौः सवकामफलदः॥

इित ितापतौ।

पणिवाोतो मी ानवान ससमािहतः।

भिनो यितः ातो गः ाद भौितकोऽिप वा॥

इित मोहशरोर।

ि गणा िन िववनसािरणा।

य एव वतत वो िवत स गिज ॥

इािद परा।

शभजाित सव शभदशसमवम।

िबयाकाडरत शा धािमक गवलम॥

ितपजनान शौचोपत ढोतम।

िवयाभयदातार लौचापलविजतम॥

एविवध ग ा को न मत बनात।

इित वातलोर। धािमकः सनादीािद सवानसमि।

सवलणहीनोऽिप ानववान गिरत।

ान च तिवान षडानसौयम॥

इािद पौर।

ााणाः िऽया व या िवशाः साधकाः ताः।

वणादानपण राचायाः षडानन ॥

इित बहालोर।

िकमथ बनोन मगौरवकािरणा।

इमागमवााना बााद िव एव िह॥ ११-११॥

दीितोिदतयो गणः सौः ियवदः।

योयो नपग ादषा च न सशयः॥ ११-१२॥

p. 100) कलशीलसमाचारः सयो गवलः।

गरोरधीतत पतः साधकदीया॥ ११-१३॥

ससाधयित यो मान ढभिः स साधकः।

मासार च ससार मान ज लभम॥ ११-१४॥

उरदानाान नाानमवसादयत।

इहामऽाथभोगाना ाय चािप मय॥ ११-१५॥

उपायः सकरोऽो निह मः िशवाौयात।

िजानामनपताना कमायनािदष॥ ११-१६॥

यथािधकारो नाीह ाोपनयनादन।

तथा दीिताना त तमाचनािदष॥ ११-१७॥

नािधकारोऽतः कयादाान िशवसतम।

तथािह -

नािः सरद ि नािो िमचयत॥ ११-१८॥

नािः कीतयद ि नािो िमायात।

िशवोत गहीा त ह पालयत सधीः॥ ११-१९॥

तथा -

वर िह िशरसछदो वर िह मरण मम।

न न भी (या ? य) भगव िऽलोचनम॥

न िशवाचनतोऽि धमऽऽ भवनऽय।

इित िवाय यन पजनीयः सदािशवः॥

इित िशवधम -

अतः समियिभव साधकगिभथा।

ह यमााय पजनीयः सदािशवः॥ ११-२०॥

अऽ पतिलराह -

ययाकमपतग ादप कसम िनधाय।

बिन काम बप भ पलाहो ातरािण लोक॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद साधकाचायलण एकादशः पटलः॥

११॥

अथ ादशः पटलः।

अऽ मः पिरवारोिचताना मतात सकल दवतानाम।

यद िवय यजनादौ िवशषाद यनािप ात फलिसिः सममा॥ १२-१॥

इा सय थम िवशा िवाधीश तद * * ग च।

शोः पजा िवदधीतािकाय का सक पिरवारा पाः॥ १२-२॥

सयाचायामथ तारपालो दडी ख िवदधद दिणः।

खी वाम किपशः िपलाो राकाविप तौ चडवषौ॥ १२-३॥

िवान िनन िरदाोऽणाो राकः शिशमौिलिनऽः।

पो िन िभजो दिणः शभकः गशकोण॥ १२-४॥

भतासन नाम िहरमय चतरौपीठ कतािदचतयगः िसतरपीतकवणिसहाकितिभिवमलािदनाम -

िभतादिवधत तवतलाणिबोपिर िवकिसतादल सयपासन िविच ताािदकोणदलष

दयाािन िददल परतो नऽ च रवणािन ीवषािण कतालीिन पजयत

राका लिलताः सवषाः िसराभा नव याः शयाः।

ऽामा नवमी किणकाया दीाा िभजा वनीिभः॥ १२-५॥

तकिणकामावित भगव भारमभयपाितभा (सा?)साा दवीा सिहत

ाावाहनािदिभरचयत।

बकाभ सकमार सवष िदाकार िभज पहम।

राक कमलातानऽ वदाान िवलसिदहम॥ १२-६॥

िदमिणकडलादकटकहारािदिभराभरणिवभिषत सवदन भानमािलन दव ायत।

शाक िवकसह ालयाश िभज हारगौरम।

काकार कमला स च ायद धवलाािधढम॥ १२-७॥

ऐशाा तजड र रारािदिभराभिषत शलह ायत।

अथवा -

तः ताराको िभज गदाधरः।

दशारथमाढो यो वरदः॥ १२-८॥

p. 102) राको वरद शि श (ल दोिभ )िबद यगसगदा च।

मषाढो लिलताः सवषो बकाभो भगवान भिमजः ात॥ १२-९॥

पीताको वरद चािप ख दोिभमाथ िबद गदा च।

िदाकारो मकटी भिषताः िसहाढः शिशजः पीतवणः॥ १२-१०॥

पीताको िधषणः पीतवण दडाॐवरदान किडका च।

दोिभिबत कनकनः ाीषी मिणिभभिषताः॥ १२-११॥

ताको भगवान हारगौरो दडाॐवरदान किडका च।

दोिभिबद रजतनः ाीषी भगजो भिषताः॥ १२-१२॥

नीलाको धतशलोऽनाभः ास िबद वरद चषचाप।

गीाढः रथ भिषताो यो मो भगवानचनादौ॥ १२-१३॥

कणाकः टिभानाभः शली खी धतचमाराः।

ााकारः िसतदोटाो रानलहिरवीर रथ ात॥ १२-१४॥

धाका िभजाः दा धाभासाः सगदा वरााः।

रौिाकाराः ख गीासना या नका रिथनः कतवः ः॥ १२-१५॥

सव महाः िकरीटािदिभभषणिवभिषता यवानो लोकयाऽावतका भोगयवरदा याः ः।

सयपजामतयः।

ासाद यिवशाक तः ाद वसधा तः।

शवी मितः ख दवालयााद या थम चािभपा॥ १२-१६॥

शािार थम पवतः ाद िवा या थ पािवितः।

कौबर यत तदिप ात िता शािार ख िनष शम॥ १२-१७॥

माताो धवलः पजो ार दी सिणपाशहः।

यी मकटी दिण ाद राकः शिशमौिलिनऽः॥ १२-१८॥

तद वाणी िटककाशा मिाॐलशमपािण।

शाका शिशमौिलिनऽा वाम या िसतपोपिवा॥ १२-१९॥

नीशमहाकालौ ारपालावरण वत।

गा ततरावणा िदाकारा यवितदिण ात।

गौराका िभजाोजहा व (ो ?ा)टवामकपािणः॥ १२-२०॥

p. 103) कािली ािजकोलनीला लोलापाा यवितिदपा।

वाम दधती वामपाणावनाध धतवमिा॥ १२-२१॥

नाराचा तनिवकाश दहा च ितमककम।

वाीशः ादसरोऽधोम (खा ? खो)ऽााकीयश कतशीषः शयानः॥ १२-२२॥

तऽ वाप (षो)ऽधोमखः सािरतपािणपादो भमौ शयानो सरः।

वािधपिता परतो यः।

आधाराा धवला शिा ोाा गगनाभा सपा।

लोकान सवान परमशया या ध िन थम तन पा॥ १२-२३॥

ािऽशिः ख तधरािवामिहत िवतजः।

आन तत किथत ासन ात पीठाकारः स त नागो नः॥ १२-२४॥

धम र वषप त िसह ान याम थ भत त पीतम।

वराय ाद गजप िसता चय च बमशः पीठपादाः॥ १२-२५॥

िसतकामीरतालािलवणान िसहाकतीिन।

पीठषाः रधमादयो य चार कनकाकारराः।

ईषााधमिमािद मयाम।

प श िवतताद ात िकाा िचर किणकाम॥ १२-२६॥

सौर िब चतराः िकरीटी हसाढः कलश चामालाम।

ा िबद वरद चाभया हयः िसतवतिभः॥ १२-२७॥

सौ िब गड मघनीलब श गदया दधानः।

हारी माली कटकी सिरीटी िवः पीत वसन कौभ च॥ १२-२८॥

अिब वषभ चमौिलः तो िो दशबािनऽः।

टणाििऽिशखाह िबद वळाॐवरदाभीितपािणः॥ १२-२९॥

एतऽऽ पऽकसरकिणकाािपन याः। यथा वातल -

ा िव ि सयनलिब (पाः ? गाः)।

ईरऽ च ापी तात पः सदािशवः॥

इित। िविान मडलािपन पऽकसरकिणकास तािपनमीर चाचयिदित।

सदािशवदवासनन चतणामिधकारः। अऽाह वणः -

p. 104) अबातवः िटकाभिलोचनः।

नागयोपवीती च िवयो ीव ईरः॥

इित।

ता रा िसता पीतवणा यामा का (चा)ना ापाभा।

ोाभा विदता चापा वामाा याः पिरतो भिषताः॥ १२-३०॥

बपासनः शचभः षोडशाोपमािदाकितः।

िभः पिभः पवः िबयाानशिहाकवीणः॥ १२-३१॥

पिसभजः साभयद शिशल दधािप खाकम।

दिण चातः सपमॐज डामकोल बीजपर तथा॥ १२-३२॥

ससाननो िदमाारो भषणभिषतो हमरोलः।

जाटजटर परकिनीयो भवत तऽ सादरः॥ १२-३३॥

सादशाभ िवभमीशानप किचत ापर कवम।

चामाभ वरद शलपािण चोस वरवष यवानम॥ १२-३४॥

कामीराभ सकपदमौिल बीजापर दधत चामालाम।

िदाकार वरदाभीितह ायत पीत पष भिषताम॥ १२-३५॥

दोा किपलमौकश भीमाकार धतराराम।

सपीष िसतदाकराल सपोमरिलिभभिषताम॥ १२-३६॥

दोिभः शल परश चािसदडौ खाा दधत चमपाशौ।

हतीायत सकपाल कपालः सालार घननील घोरम॥ १२-३७॥

बकाभ लिलत ीिवलास िदाकार धतधिकम।

राभषावसनालपमा वाम ायद धतचमािसहम॥ १२-३८॥

सोजात शिशगोीरगौर शाकारग िऽनऽम।

साभार वरदाभीितह चापीड रता बालवषम॥ १२-३९॥

पिथामतना वामााः शयः बमात।

जगविसिसियािभः िसिवाया॥

इित कालोरोिदतात। अतोऽमतयोऽिप पतः दय -

पीमिततरााबाः कमाढा दधती िदपा।

पीता शािलसव चोल च साििीपािधनावताी॥ १२-४०॥

p. 105) मषाढो वरदाभीितशीिबरणः िक च।

ालामालामकटः पवो हमाकः समखः सिजः॥ १२-४१॥

तोीषो नवनीतादहः सा चमािप च क दधानः। पा यः िसतयोपवीितः ॐािणः ाद

यजमानोऽरः॥

सरगनो बकाभः समखापः।

राकारमाानलपः सय वम मकटी पहः॥ १२-४३॥

अोमितः किथता शवणा नबाढा वरपाशौ दधाना।

माजालिविवधभिषताी शाका यगमौिलः समौिलः॥ १२-४४॥

एणाढः पवनो धवणः पीनाासो मकटी कितः।

काकतराोऽशी च िदाकारो यगबाजी ात॥ १२-४५॥

आकाशोऽिप िटतकाशो दोिभः शल डामक च शम।

खा चादधदधमौिलो यः सकपद वषः॥ १२-४६॥

ालयाशिहमगोीरगौरः शाको लिलताः िकरीटी।

शाोज वरदा गदा चािबद दोिभरगोऽिभपः॥ १२-४७॥

शवाौ वषवाहािनऽा वदाा सकपदखडाः।

शल वळ शर (चापौ) दधाना नागाकाः ख त मितपाः ः॥ १२-४८॥

तणः कमलणराः शापीतावरणा रकाः।

मतशा रनादयो य िवाधीशा अिप वणः समानाः॥ १२-४९॥

योगोपताः समखाापा धिलाममिथतॐ * * *।

सौाः सव सकलाराा िवाधीशाः किथता नागहाः॥ १२-५०॥

योिषिपायिप चाािन वणः तणाणकािनभािन।

यािन ाद वरदाभीितका तषामिप शल च टम॥ १२-५१॥

अऽ मया -

दयादीिन चाािन तिपा िभजाः ियः।

वरदाभीितहाः र िकित त िपलम॥

इित।

p. 106) नीशाो मकटी णवण िकिी समखो दिणः।

ार शली गदयावितः ाद दाकारो ितमान सिऽनऽः॥ १२-५२॥

मघयामः शभवषः िकरीटी राको धतटिनऽः।

ाःो वाम गदयावितः सन दी िकित स महाकालसः॥ १२-५३॥

िनमासाो धतशलिनऽः ताकारः कशदीघदराः।

भीशाः परमशियोऽसौ याार स भवत पिमः॥ १२-५४॥

लावण धतटामालो राको गजविनऽः।

ाः ादिहयोपवीती याार ख पवितोऽसौ॥ १२-५५॥

कलासाभो िहमचाशगौरः ी बहलाः ककान।

धमः सााद वषपी चतात पााःः ख कौबरभाग॥ १२-५६॥

षोऽाद िगणा दोिभयो रः िशिखवाहः िकरीटी।

राकः िशिखशमालापवा हतीिवदधद बालवषः॥ १२-५७॥

का दवी दधती नीलवणा चबासीषििशख शखट।

दोिभाप वरद िसहवाहा राका धनदारपव॥ १२-५८॥

सराः परश चािप कड िबद दोिभििशख चामालाम।

चडशः ाकटी सिऽनऽो िदाकरोऽणमााराः॥ १२-५९॥

इ(ा ? ः)पीतो मकटी यमबाहारिनः कटकादाः।

िदाको धतवळाशिनः ात ाा दवः सह चरावतः॥ १२-६०॥

तणितरितिभदिभिबद वरद चाभय च।

कड तपमाला च हम हमाकः समखो ववषः॥ १२-६१॥

ालावितमडलो दिणभागािौतया ाहया सिहतो मषाढ।

नीलााभो बलवान दडपािणिदाकारो यगबाः िकरीटी।

काको मिहष चािधढः ताधीशः ख धम यमः ात॥ १२-६२॥

िचऽगािदिभः गणः पिरवत।

रोधीशो िनर-ऋितः कवण दी खी िशितमााराः।

भीमाकारोऽिप च राकितः ात ाशासः पष चािधढः॥

रोगणरावत।

p. 107) ालयिटकवणः पीताको मकटी भिषताः।

नबाढो धतपाशः सपो दवो यो वणः ात सः॥ १२-६४॥

गायमनािदिभिदिपणीिभनाग पिरवतः।

धो वायलिलताो यवा ाीलाको यगबामगः।

हारी िबद जमश च यो दवः सिहतः ािः॥ १२-६५॥

हमाभासो मधिपासौो िदाको नरवाहो गदाधक।

ती िकिद बहलो बायाधीशो िनिधिभावतः ात॥ १२-६६॥

मावण धतशलिनऽः ताकः सकपदखडः।

सौाकारो वषवाहः िशवाशो िवाधीशो भवतीशानदवः॥ १२-६७॥

िवामितिभः पिरवत।

तणितमो हसबाहो वयः स चतिभभज।

साॐवकडीकशा िबद ा सकपदः सपः॥ १२-६८॥

वामतः सािवा दिणतः सरा च जापितिभदव समलोकः पिरवतः कशज।

नागाधीशरिखलः समानः तारभया सौपः।

िदाकः कमल चबहो योऽनो वसधाशखरः ात॥ १२-६९॥

सहॐफणामिणिकरणोािसतोमाः ात।

शो वषवाहिनऽो नागाकः सकपदखडः।

भीमाकारोऽितभिो वटाधः शली टी िनवसन वीरभिः॥ १२-७०॥

हसाढा णाभा चतिभवदिभधतकमाला।

ाी दवी िनवसी पलाश िदाका वरदाभीितहा॥ १२-७१॥

ता सकपदरखा ट शल वरद चाभय च।

उाढा दधती सिऽनऽा नागाका ख माहरी ात॥ १२-७२॥

बकाभा णाकरा शॐवरदाभीितपािणः।

िदाकारा समयरजा या कौमारी ात टमौरा॥ १२-७३॥

मघयामा धतपीताराा ौीवा सिकरीटािदभषा।

श चब वरद चाभय च तााढा दधती ववी ात॥ १२-७४॥

p. 108) मषाढा हलचबाहा नीलाका टिभानाभा।

वाराही ात सवराहादा घोरा रा िनवसी कर॥ १२-७५॥

ऐी यामा वरमाानलपा वळ पाश वरदाभीितक च।

हमाका दधती कवायासा सचतदिवाहा॥ १२-७६॥

का रौिी वटवऽििका शल ख डामक कपालम।

राका दधती तवाहा चामडा ाद भटमडामाला॥ १२-७७॥

िवाधीशो गजवोऽनाभाॐवरदाभीितहः।

राकः ौी * * * * * * भः ीतो भगवानाखवाहः॥ १२-७८॥

सवा लोक िविवधा मातरोऽा नानावषाः शभवणायधााः।

ताााः िशवया (ग ? ग स ) मता याः पजामिधग साः॥ १२-७९॥

ा सिकरीटा चतिभदिभवळ दधती चामालाम।

अोज चाभय िदपा शाकाजसा िनविः॥ १२-८०॥

राका िटकवणा पाशाॐमलाभीितहा।

नानारमकटापता या राजसा िता॥ १२-८१॥

गारा सकपदा िऽवा चोसा धतशमाला।

अासीना जलजाभीितहा िदाका ख िवा कला ात॥ १२-८२॥

दोिभवरिप या चतिभः का कवसनापता।

सपाका सकपदा जाॐक साभीितः किथता शािसा॥ १२-८३॥

शीरिटकगौरा पाा ात सकपदखडा।

पाॐवरदाभीितपािणः शाका जलज शातीता॥ १२-८४॥

पासीन चतरा सपीत ानकाम िभजामिम।

ऊाॐलश िदप िदाक किथताातम॥ १२-८५॥

मघानील िौतपयकादिभः कड जलजायमालाः।

िवाधार भय बोधमिा िवात िवदधद िदपम॥ १२-८६॥

इत सचतबाव िदाकार धतटामालम।

पासीन सकपद समि स य िशवत समाधौ॥ १२-८७॥

p. 109) सौासौापर चासा नानापा वरवषायधााः।

ता दशिदा गणशा य व परतोऽिन समासात॥ १२-८८॥

पीत र थ क च नील िव बप सवणम।

अिालाशिशसयतीिन वळादीिन बमशोऽािण िवात॥ १२-८९॥

राद िनजलोकशिद िवाि पषाकाररम।

राक िभज ाशीष ा ख तिधयम॥ १२-९०॥

तऽ गदा शि ियौ।

कानलसम कोिटसयसमभम।

दाकरालवदनवमदििशखाकलम॥ १२-९१॥

अनकवनयनमनकायधभीषणः।

भजरनः शािण म पिरपिष॥ १२-९२॥

ालयोपवीता नागभषणभीषणम।

रगारधर िशरोमालाभिषतम॥ १२-९३॥

िसहालािहगीायबोडिपाननः।

भतः पिरवत नकरहासिवभीषणः॥ १२-९४॥

रक िशवभाना सवपिवनाशनम।

(हदन परिदाना ?) परसिनवारणम॥ १२-९५॥

प पाशपता ोमतत समासतः।

िभानिगिर राकसभीषणम॥ १२-९६॥

दाकरालवदन दीोिशरोहम।

शल मल वताल ख दिणतोऽतः॥ १२-९७॥

भजडमक चव कपाल घटयािभः।

शलम च दधत ायचमार िवभम॥ १२-९८॥

सःकॐविसटाननमािलकाम।

तविकमाला च (घटा ? कठा) दाजानलिनीम॥ १२-९९॥

नपर किटसऽ च बोडब तथादः।

कटकािन तथा िन कडलोसकािन च॥ १२-१००॥

p. 110) उपवीत च िबाणमाबामिणपाकम।

अमिवसाि योपबमभीषणम॥ १२-१०१॥

िनिखलोपिवहर त * * * भनम।

अघोरािमित ायद यथोपिरवारकम॥ १२-१०२॥

इ मलासनाािन गभारशलोकपः।

अायावरणाािन तषा या मतयः ताः॥ १२-१०३॥

ताः सवा मशो ऽ किथताः पजनािदष।

यथायथावत ता िनािदिह कमस॥ १२-१०४॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद आवरणािदमितपटलो ादशः॥ १२॥

अथ ऽयोदशः पटलः।

अथ सयाचन व िशवाचािवशािदम।

ाा सामपााथ साचनमिरम॥ १३-१॥

गा धौतािराच ताःावायाचयत।

ओ दिडन नमः। ओ िपलाय नमः।

अः िवयोपिवय का त ाणसयमम॥ १३-२॥

अ शकरोऽािन दयादीिन िवसत।

आान भार ायन यथोा त परयत॥ १३-३॥

साा िवसत तऽ मलााचयदिप।

तोिताानाचािचबकशतः॥ १३-४॥

ओ ग गणपतय नमः। ओ ग गो नमः।

इित दिणतो िव ग चोरतो यजत।

तभतासन पीठ तारवगािदपवकम॥ १३-५॥

नाा तादातरोऽथ हरीन यजत।

िवमल सारमारा सख परमपवकम॥ १३-६॥

p. 111) तारिबवगािदयाािभनमोकम।

तथव परमाान सयपासन तथा॥ १३-७॥

दीा सा जया भिा िवभित िवमलामिप।

अमोघा िवता चाािददलष बमाद यजत॥ १३-८॥

सम ितीय त रदघिवभिदतम।

सिबमादौ शीना नमा िनयोजयत॥ १३-९॥

नवम किणकाया च तारािद सवतोमखीम।

इाथ रिा दशयदथ भारम॥ १३-१०॥

वतजोिब तपोपिर ितम।

ोमितधर दव सि िरधीदा॥ १३-११॥

परिलमापय खषो मलसयतम।

उाय ादशााात तदावाहनमिया॥ १३-१२॥

आवा ापयत प ापा ससमािहतः।

सिधाा सिधा ा त िनराया॥ १३-१३॥

धा रोाथाादीन दा चव खषोिना।

सामलन चारा प िब च दशयत॥ १३-१४॥

ानवोपवीतािन दाािन यजत बमात।

दयादीिन वीशरोवायदलथ॥ १३-१५॥

म नऽ तता िददलष जाितिभः।

धनमिा दादीना दशयद गोवषा शः॥ १३-१६॥

ऽासनीमिप चा पनगािदिभयजत।

ागािदिद सोम च बध चव बहितम॥ १३-१७॥

पजयद भागव चािरोवाीशिदगतान।

अारक शनार रा कतिमित महान॥ १३-१८॥

तारािदायाणिबरथ नामिभः।

वा त रोतान गारथ भारम॥ १३-१९॥

p. 112) िनवा त स महाव यथाबमम।

पाा िबमिा च दशियािभनयत॥ १३-२०॥

यथाशि जिपाथ दा त िवसजयत।

स मिया मान सा दव महानिप॥ १३-२१॥

दय ादशा वा सयिब िनयोजयत।

तिमाािदक सव तजडाय दापयत॥ १३-२२॥

तारवगािदपवण नावशगोचर।

सवऽ नामिभः पजा ाता नमोकः॥ १३-२३॥

सयपजािधकारः।

अथ ा पिवऽ तदाच ारमचयत।

सामााण प ो ार िशवातः॥ १३-२४॥

ॐ ग गणपतय नमः। ओ स सर नमः।

(इित) दिणवामावरक यजत।

ओ गाय नमः। ओ यमनाय नमः।

ऊभाग यजदव दिणोरभागयोः॥ १३-२५॥

ओ न नीशाया नमः। ओ म महाकालाय नमः।

इित दिणवामौ ारशाखािौतावधः।

लदाक प िवसिनबहणम॥ १३-२६॥

नाराचविवाण पजागहोदर िपत।

पािघातििभभमाोिटकािभनभोगतान॥ १३-२७॥

तजनीिभिदिवा िवानारयत बमात।

तत मनसादीन ाशास ापयत (? स)रान॥ १३-२८॥

अऽ मयाम -

इादोकपाला सायधान रणोतान।

दशिद िता मडलािवशत यम॥

इित।

अदिणपादन दहलीमशन िवशत।

िागािौोरा शाखा ततः ितिनव त॥ १३-२९॥

p. 113) लदाक प दहा ापयत रन।

िवौघवारण पात

ओ वा वापषाय नमः। ओ वािधपतय ण नमः।

ानऽपयिदित॥ १३-३०॥

दिण यागह वीोपकरणािप।

ओ अ अनासनाय नमः।

इित ासनम तऽासीनोरामखः॥ १३-३१॥

शोषणािदिवधान च भतशि समाचरत।

पवमागाद गाि िशवह िवधाय त॥ १३-३२॥

कलयिमिा च करकिवका पनः।

अािऽशलाास कािन यथोिदतम॥ १३-३३॥

आवा दयाोज मलम िशवाकम।

दयाम षिरािन िवसत॥ १३-३४॥

परमीकरण का िशवोऽहिमित भावयत।

महामिा समायो रोाानमाना॥ १३-३५॥

तालऽयोिटकािभवणजनीनः।

िवान हा िविराशाः शोधियावक त॥ १३-३६॥

आौय शोधियव म िसहासन रन।

डरीककहर ोितिल सदािशवम॥ १३-३७॥

अमाऽ मनसा िसियथाबमम।

पजयिलिधया चबवपचारतः॥ १३-३८॥

परमामतिवनािभकडऽनल िशवम।

सपय म रिगर॥ १३-३९॥

ाा िशव पर समयाग समा त।

सदािशव ाा राथ चाौय त॥ १३-४०॥

p. 114) यथा शः -

तालऽयमथाण ाकार च समतम।

तिहः खािनत तनऽाणन कयत॥

इित।

यथोपचारपटल िवशषािमहोिदतम।

आपया तोयः िशरः ोयत कशः॥ १३-४१॥

सगभना का िऽपसािण यथािविध।

िवशााौयव िशि समाचरत॥ १३-४२॥

यथोपजािािण शिावलो त।

कशमलन वा कचादतोय वमणा॥ १३-४३॥

अाल त जपदजातन दाथवा।

ग तत वामन िशरसा वारायिप॥ १३-४४॥

कन वाथ िशखया भषणािन ॐजोऽिप च।

पसा वा वमणा वािप नव च फलािदकम॥ १३-४५॥

ईशन वाथ गाया मपािदक त यत।

कटन दिधीर घत त िशखया पनः॥ १३-४६॥

शकरा दयनाथ िशखया ौिम च।

मलन िश चतष िपदाशीकरान॥ १३-४७॥

ललाट ितलक का चननव मलतः।

मलनारोपयत प ो चाथ मक॥ १३-४८॥

िशिः कतव ाशिरथोत।

यथा शः -

िऽमाऽािदबमणो ममारयनः।

याविापदािन * * * * णः॥

मशिभवदव शतसमाौयात।

इित।

िलशि ततः कयापचारोिदतबमात॥ १३-४९॥

p. 115) गकवधनीकापय सिलल शिचः।

गभागारमथाण समा सधीः॥ १३-५०॥

सामाा परो दा गाया िशवसया। * * * pu.spairdhuupa.m ca * * * dattvaarghya.m ca punastayaa || 13-51 ||

अपनीय त िनमामाव पकम।

प सपिद तिमक िविनधाय त॥ १३-५२॥

िराल(चत ? त च )दडाय दादपरःसरम।

चल जलादौ ि दयाासकतः॥ १३-५३॥

िपिडका ालयत पव िल च तदनरम।

यथाह शः -

यन ालयि दिणनव पािणना।

िवश सजलाधार िलमासा परा॥

सामााजलः पादिभिषत त मवत।

इित।

अशमक िलमिभषकाचनािदष॥ १३-५४॥

गपािदिभः कयात ति सािकारकम।

इमााौयिमिलिवशयः॥ १३-५५॥

कताः प शवाना नाथाचनिमत।

ओ ग गणपतय नमः।

अनन वायकोण त पजयद गणनायकम॥ १३-५६॥

नर-ऋत वाण प ोप गजाननम।

ओ ग गो नमः।

गनिप तथशान ोपािदकान रन॥ १३-५७॥

सामााण गािनवा त शितः।

गिननन ग , परमग, परमिग , पग , महापग चित पगिनित यावत। ओ हाम

आधारशय नमः।

पीठाधः पजनीयित शिः कमिशलागता॥ १३-५८॥

मणालबीजाराभा

ओ हाम अनासनाय नमः

इित िशलागता।

p. 116) धम ान च वरायमय चाचयत बमात॥ १३-५९॥

आयादीशपय पीठपादान यथोिदतान।

अधममिप चाानमवराय िदशािप॥ १३-६०॥

अनय च पीठष ागािदष यजत बमात।

तारीजसयचत नामिभः॥ १३-६१॥

पाावरणािन ः सामानािवशिषत।

ओ हाम।

अधाखलायािदतीा ानसिधौ॥ १३-६२॥

ऊद तथोमयाशागत यजत।

ओ हा पाय नमः। ओ हा किणकाय नमः।

इतीा कसरौ बमाद वामािदशयः॥ १३-६३॥

पाः सवा िद यथा सपिवाः परोिदताः।

ओ हा वामाय नमः। ओ हा मनोः नमः।

नवम किणकाया त यजि मनोनीम॥ १३-६४॥

ओ हा सयमडलाय नमः। ओ हा सयमडलािधपतय ण नमः।

इित पदलमाद ाि सिच पजयत।

ओ हा सोममडलाय नमः। ओ हा सोममडलािधपतय िवव नमः।

इािद कसरामाद वा ाि ाा यजद यम॥ १३-६५॥

ओ हा विमडलाय नमः। ओ हा विमडलािधपतय िाय नमः।

इित तिणकाम िबिबािधपौ यजत।

ओ हा ोममडलाय नमः। ओ हा िशवासनाय नमः।

इित ोासनः पः

अऽ पौर -

इित िर िर िल ासन कयद यदा।

चलिल िवशषः ादासन तलाचलम॥

p. 117) पनानर पीठ वा मडलऽथवा।

तऽ िरासन दव चलिलमचयत॥

इित।

परापय चािलम॥ १३-६६ ...

ओ हा हा िशवमतय नमः।

अनन मितिल त िवसत ोलणम।

ओ हा हा ानिबयािकाय ईरमतय नमः।

प(क)वष चाािऽशत कलाथा॥ १३-६७॥

िवसत मिािभमत ासोिदतबमात।

पनः पािल बा ता दव सदािशवम॥ १३-६८॥

िवादह िवभाथ तारलतम।

िवादहाय नमा मत त िवसत॥ १३-६९॥

पािलमथो तारीजसयतम।

समलन साय ता ममरन॥ १३-७०॥

दयाात पर ोितायादसम िशवम।

नीो ादशाा िशव सयो िनल॥ १३-७१॥

यथाह शः -

तावारयद यावत ा िनलगोचरम।

तावभावनािवः रििममडल॥

िबाविदत ायावाहनिविध ित।

तादादाय िवॐः िरधीः परतः ित॥

सीकत दह

इित।

एवमावाहयमावाहा यथोिदतम।

तारामदव ापा ापयद िवभम॥ १३-७२॥

p. 118) तारमाय मिया सिधापयत।

णव दयाघोरावा त िनराया॥ १३-७३॥

िनरोधयत पनः परापय चािलम।

उा नमःधााहावौषड वचािन त॥ १३-७४॥

पािल समायो हाामवकठयत।

अािन च यथाान मिवसिव॥ १३-७५॥

आवाहनािदकाना त य यऽथाः सदिशताः।

पटल तपचारा ताानऽ रन बमात॥ १३-७६॥

रिचिभयथा विभानिभभानमान यथा।

समथ धष तदिनजः िशवः॥ १३-७७॥

दय त सावः िशरः सविशता गणाः।

विशमपराधीन यिखा सोपिर िता॥ १३-७८॥

भावगमषा समथमिवशषतः।

तजः कवचसाधात ताा पिदयत॥ १३-७९॥

योऽसावसह तापोऽवािरतः परः।

सोऽमित यनाश रमरदायकान॥ १३-८०॥

इिप श रणनाकनाम।

िवधाय कयालनाामतीकरण तथा॥ १३-८१॥

ो रोचन चािप तहामिया भवत।

िवशषा च पा चााचाम दयन त॥ १३-८२॥

नमो च धा च ाहा च िनवदयत।

पव पााचमनीय दा पादिमित किचत।

दव वौषडन दा पमधस॥ १३-८३॥

वापातोात तिरिधरोपयत।

सपधप स त सदािशवम॥ १३-८४॥

ानविदगत दव ापयमागतः।

िनम वाससा पा पा दाथ मक॥ १३-८५॥

p. 119) िाग चाथाचाम वायाभरणािन च।

पनरासनमािदबमणाराधयद िवभम॥ १३-८६॥

यथोगकन समािल सपीठकम।

हमप हार मालािभः कसमदलः॥ १३-८७॥

पितसरािभ तिमडािभ भषयत।

णव च तथा मल िशवाय नम इिप॥ १३-८८॥

िति समाय तदारोपयिव।

ािण पवष ािभः बमशोऽचयत॥ १३-८९॥

ईशानादीिन व शोरािन तयजत।

ततः िशव वो ाया ताथ॥ १३-९०॥

िशवाथाािन दीपाद दीपािनवोलन।

ोपािदक ायन दलमष िवसत॥ १३-९१॥

तिणकायामीशानमशाा परतो सत।

यथािदश दलानासीनािवसखम॥ १३-९२॥

अीशरोवााशादलष दयािदकम।

कवचा त िव िद त बमासत॥ १३-९३॥

नऽ च परतः शोण िवसत।

ाा यथोपािण पााः पजयत बमात॥ १३-९४॥

अऽ शः -

नावकठनमतषाममतीकरण न च।

पन दीपि न पथक चाकना॥

इित।

यथोधप दात त घटा वामन नादयन।

दवाय पव तदन ााना यथाबमम॥ १३-९५॥

रासाासरा याः िपशाचा रासाः।

नयि घटाशन धपः सािकारकः॥ १३-९६॥

p. 120) दीप च दीपपाऽ दशियशगोचर।

अवताय यथो तद ामारािऽक तथा॥ १३-९७॥

िशविल िशवो यािव िव ितितम।

दीपनीरान त जगािकर तम॥ १३-९८॥

धप दीप च नव बलौ होम तथव च।

ाहाशः योः शषष ामितः॥ १३-९९॥

उान च यत सव ीजन िवधीयत।

िनव त ततो दापचारोिदत यथा॥ १३-१००॥

मलनव त दव ााना तदधतः।

पथक पाऽष वााना नो चदकऽ वा तम॥ १३-१०१॥

पानीय च िनवा दाावसचनम।

होतनक चव दादाचमनीयकम॥ १३-१०२॥

ताल मखवास चान दपण तथा।

छऽ च चामर त गीत च वािदतम॥ १३-१०३॥

ौीममहाशः ितः ाऽ मलः।

का सिहत दा ाा सदािशवम॥ १३-१०४॥

एवमािदिभर तदा तमिभनयत।

अऽ तदा तदिभनयत। का सिहत िमित शः।

सौवणमपवीत च वामायतािन च॥ १३-१०५॥

पिवऽ नक तलनारोपयिव।

मल तऽयोपत ाहामाय पिवऽ िलमधारोपयत।

यनमिधक वाथ पजाया िलत तम॥ १३-१०६॥

तत पावयत ऽायत च यात तात पिवऽकम।

कतः परमीभावसथमनरम॥ १३-१०७॥

परमािकमाय ासाद पववसत।

रो च यथााय मिया ागपाया॥ १३-१०८॥

p. 121) पधपः पना ामारािऽक भवत।

िशव दिण भाग प मला (िह ? िभ )ताम॥ १३-१०९॥

अमाला त गाधपामिभपजयत।

अऽ

अाणामकाना सयमो यः सयत।

ाफल चमसऽ तत॥

शतनाािधक चा ( ? )माणा मणा सह।

तदधनाथ पादन सत सवशरः॥

इित शः।

मोाथ पिवशा धनाथ िऽशता जपत॥ १३-११०॥

पथ सिवशा चतःपाशता िौय।

सवकामफलावा शतनाािधकन त॥ १३-१११॥

काक(ित ?ि)तसऽण िऽवता िऽगणन त।

ो त सखरमिथत ममधिन॥ १३-११२॥

असऽ गरोल तदभाव िनिमतम।

कशबजप रहम भतय॥ १३-११३॥

ाणः िऽयो वािप शभः शिमतः समः।

िविौ पऽजीव िाः सव एव िह॥ १३-११४॥

िाा य िाा िशवाकाः।

तजपन धारयनान िमिधगित॥ १३-११५॥

अऽ

पशवोऽिप िह िाः सयाः िशवता गताः।

इित िशवधम।

यावत षोदशवामकवािदभदतः। * * * prabhavantiiha "sre.s.thamadhyaadhamaa"sca te || 13-116 ||

अकादशवौ च षोडशाा(तो ? थो)माः।

िाकवदनो लभो मोमः॥ १३-११७॥

िऽचतःपवा किनाः सलभा त।

शषा ममाः ोाः सव चोफलदाः॥ १३-११८॥

p. 122) (स)पाॐज पवममतीक व जपत।

ममारयमकक कषयनः॥ १३-११९॥

मोायातजा भोगाथ मया यतम।

ा किनमािभरलीिभ पय॥ १३-१२०॥

िऽिवध जपः स ाोपाश च मानसः।

उोऽधमफलानसो मिसिदः॥ १३-१२१॥

उपाशः ौफलदात तन जपद बधः।

अऽ मानसाितयसााद (भा ? बा)ाधमिसिपापाशः साधारणपात योः।

िऽिवधोऽिप न ितो न िवलितो नाारो न चामनसा कतः। िननिमिकष ाखोदखन

वा एकिचन कायः इित भोजः। अऽ -

असा (त ? त) जप होम गसररासाः।

अमौिनना चाशिचना ततः पशाचको जपः॥

इित बहालोर।

को त जप का पजामाानमव च॥ १३-१२२॥

मपजािदिसथ िशवाय िविनवदयत।

अऽ भोजराजः - ततो सटमरित कवचावगिठत कशपचनोिौगोदकचकऽय

जप पजामाान च िऽिभः ोकममा फलसाधनिमित दवपादयोिनवदयद बभः इित।

ममिदद कम मा म दव बकम॥ १३-१२३॥

इित। ओम।

गाितगगोा गहाणात जपम।

िसिभवित म यन सादात िय ि (तम ? ता)॥ १३-१२४॥

यिित कमह दव सदा सकतम।

त िशवपद पय शर ॥ १३-१२५॥

िशवो दाता िशवो भोा िशवः सविमद जगत।

िशवो यजित सवऽ यः िशवः सोऽहमव त॥ १३-१२६॥

p. 123) िनवव सदाान जप पजा च (भ ? भ)ितः।

ततो नम िशव लानः िशवन त॥ १३-१२७॥

यथोमिकाय त सक का समा च।

अि त िशव िल समायोानल तथा॥ १३-१२८॥

अथकावरण दव वाष िनयोजयत।

दव च िलमत त पनरपररम॥ १३-१२९॥

अपिकया साप त िवसजयत।

योगपीठ च मित िशवापकम॥ १३-१३०॥

इौ पथगािभमः स पजयत।

सापो िनरप िवसग ििवधः तः॥ १३-१३१॥

िल पिरगहीत त (िर)वाथ चलऽिप वा।

साप त िवसगः ािवसािकारणात॥ १३-१३२॥

िनरप त सामािलषासन तम।

सामाािप िलािन िणकािन िह मयम॥ १३-१३३॥

सकत िपज चाथ नावनीत च गोमयम।

फलज िलिखत चािमित सामामधा॥ १३-१३४॥

एतािन सो िनमाय तदवावा शरम।

पजिया यथााय िनरप िवसजयत॥ १३-१३५॥

नषा जलािधवासो वा ापन शयन न च।

न ितिथन च नऽ लणोधारण निह॥ १३-१३६॥

सः सपीठ स िवसा िप तत।

अयमव िविधः िडलऽौ च (त ? द)पण॥ १३-१३७॥

क जल च पजायामािप सदा भवत।

िवशगोमयाोिभिविल चतरौक॥ १३-१३८॥

पिरकासन चा तऽावा यथािविध।

पजयत पन ऽ मानस त न बातः॥ १३-१३९॥

p. 124) िडल ाद िविधरय शष पववदाचरत।

तत सकलिलष मािकष पटािदष॥ १३-१४०॥

िचऽिप परषा िनरकस (मा? म य )जत।

हमरौमयाना च रजाना च पजनम॥ १३-१४१॥

सकलाना कवत सव िनलिलवत।

ताारकटकाानामाः शोधन तम॥ १३-१४२॥

निमिकष पन कयाि न कारयत।

िनरपिवसगष ागाराापया॥ १३-१४३॥

िवस णव तिडशमचयत।

तमा मा योजयत बमात॥ १३-१४४॥

अय िविधः सामािडल एव। पिरगहीताना िरचलिलाना िवसगः साप एव। यथा शः -

िनरपिवसग िल साधारण मतः।

पिरगहीतिल त सापः ाक दिशतः॥

चलिलऽिप सापो िनरपः िडल सदा।

इित। अऽ पौरऽिप -

पिरगहीतिल िराथ चल वा।

िनरपिवसग त महान दोषोऽिभधीयत॥

अिपच

शकालनऽमतादौ िवधानतः।

िल िता िबयत ममितिवधानतः॥

तदाभित ति वसाव यिवः।

त ितिदनाचायामावाहनिवसजन॥

तजाितपथ सत ौपचािरक।

िविबयानसान दह शरीिरणः॥

यथा जामदवाया तथाावाहनािदकम।

िनवािखलबााथिबया िचाऽशिषता॥

p. 125) यथा सषवाया ििता शरीिरणः।

तथा पजावसान त सापोासन तम॥

िल िर चल वािप ितितिशव त।

यथा िह त कडऽः कालकाल बोधनम॥

होमादौ िबयत (चा) तऽ तव गोपनम।

तथा ात ािपत िल िविधरावाहनािदकः॥

साप त िवसगऽ दा शोः पराखम।

मिा परा दशिया चोााािन चातः॥

सहािरया िशव ाा मतामत (?)िनयोजयत।

अपिकया ायत त िनलाकम॥

तताािदपाऽो मान सितमिया।

स िन बिहगभागार त वमणा॥

िवहाय तिहगा िलतािकरयः।

आचाथ िशव ाा तिलतशय॥

जिपा सिहतामान दान दािवापणम।

इित।

इतीदमकावरण त पजन सदािशवोिदतिमिसिदम।

िन नानािवधशवसिहताः िशवशर शवजनियरम॥ १३-१७२॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद एकावरणाचनापटलयोदशः॥ १३॥

अथ चतदशः पटलः।

पजा त पावरण व सपमातनोरभीाम।

पाननह सदािशवाकाननोिदततकाम॥ १४-१॥

पविदत सविमहािप त ससयपजािद िशवासन च।

ाद णा मितगतोऽऽ कित योगमयिदतो िवशषः॥ १४-२॥

ईशानसिह पवतमखाषादयः ः।

िवरााऽ चतमखा शरिऽशलाशिनचापहाः॥ १४-३॥

p. 126) एषा च शष सकल परोवद वणामकावरणोिदतानाम।

य च पावरणिताना माय यटल तम॥ १४-४॥

सपव कमल िनषण िपबा िटकावदातम।

कपदबकल िऽनऽ सदािशव षोडशवषकम॥ १४-५॥

भजघटाभयदाशान ः पाश भजदिणतो दधानम।

तथा िऽशल परश च ख वळ च वि बमशोऽपर॥ १४-६॥

नागोपवीत सिवभिषता तरचमाितम वसानम।

आनीलकठ भिसताराग िनःशषसौयिवशषरम॥ १४-७॥

सि तजकिणकाया ावद यजदथवकवम।

दोिभतिभयतिममौिल ानिबयािऽश सम॥ १४-८॥

धतामालािऽिशख बमात त यजत सखाकपालखडम।

िवभिषत शारदनीरदाभ कपिदन पजसििवम॥ १४-९॥

सहावावरण तदक िवररावरण ितीयम।

उमािदिभावरण ततीयिमािदिभमातगणतथम॥ १४-१०॥

वळािदिभः ागिदतदशाः ात पम ावरणम यथावत।

ारपविनजनामधययजता (च)नमोमतान॥ १४-११॥

तथा -

पबा त िवशानमादीन ारबातः।

तावीा लोकशानायषा बिहयजत॥ १४-१२॥

पो नथ सनामा िशवोमािप तथकनऽः।

ादिणादलापीठविताष पथििवाः॥ १४-१३॥

ततः िशखडी ौीकठकनऽोऽनलािदष। * * * * * * * * vidye"saasta ime kramaat || 14-14 ||

उमाचडौ च नीशमहाकालौ गणरः।

भी च वषभावदारािदष िताः॥ १४-१५॥

एत एवोराशािदचतारष यमशः।

पाः पिवऽािदष च िरिल जयावलौ॥ १४-१६॥

p. 127) इोऽि यमाथ िनर-ऋितवणथा।

वायवौवणदीशानािप लोकपाः॥ १४-१७॥

ऊलोकािधपो ा ादीशानमगः।

अधोलोकािधपोऽनो रोवणमगः॥ १४-१८॥

सराणा तजसा तत ताना रसामिप।

जलाना ाणयाणा ानाना लोकभोिगनाम॥ १४-१९॥

बमादतऽिधपतयः सवाहपिरवारकाः।

िपाषदशााः पााषदाथा॥ १४-२०॥

धनद समीप त सोमाय नऽािधपतय इािदना सोम च यजत। ओ हाम इाय सरािधपतय

सायधवाहनपिरवाराय िपाषदाय नमः। ताषदो नमः।

इािदमः पवािददशाशास यजिदमान।

लोकपालावतावव पाः दवताः पनः॥ १४-२१॥

ओ हा वषभाय नमः।

इः ाा वषान ोऽि वषभो यिद।

िरिल वसः पो न चल वषभः तः॥

इित लिलत।

पाद यमाद वीरभिः पः खो भवत।

ाखव िवशयोमन मातरः॥ १४-२२॥

ओ ल वीरभिाय नमः। ओ ग गणपतय नमः। ओ ाय नमः। ओ मा माहय नमः। ओ का

कौमाय नमः। ओ हा व नमः। ओ ह वारा नमः। ओ ह इाय नमः। ओ महाका

चामडाय नमः। एतासाममतः पनः सवमातरचयत। ओ मातो नमः। ओ सवमातगणो नमः इित।

p. 128) िनर-ऋतः िकिदाा शाार ाया यजत।

वायो िनकट िकिदशाा मचयत॥ १४-२३॥

कबरात पिम िकिद यजद गा मतः।

ईशानार-ऋत िकिडश मतो यजत॥ १४-२४॥

पम चताौ पमािराितौ।

णवाौ सम चडश च वम च॥ १४-२५॥

अ च सवणः ा (न)डर त।

ओ चडाय नमः। ओ चडशाय नमः इित चाचयत।

वषभाा चडाा याः ोा दवतािमाः॥ १४-२६॥

िरिल त पाः न चल िडलऽिप च।

यथा लिलत -

चल वा िडल िनिवधौ न वषभ यजत।

न समातरऽ चडः ोऽिप नत॥

निमिक पिवऽादौ चषा पजा िविशत॥

इित।

िलकशावरणाद बा वळादीिन नामिभः॥ १४-२७॥

पत स दशिद बमाद यजत।

यथोपपा गायजदावरणितान॥ १४-२८॥

यदसमतषा मनसा तत कयत।

उवो बिलदान च िरिल िवधीयत॥ १४-२९॥

न चलिडलाचास यमतत समाचरत।

िवभव सित गीत च न वाािदक च यत॥ १४-३०॥

सामान श िह िरिप चलष वा।

तथािकाय सवऽ कवत िवधानतः॥ १४-३१॥

p. 129) तऽपिवऽा कयािमिक िविधम।

इ सपावरण िशवाचन ो यथाविवतचोिदतम।

यनिहकामिकभोगमयः ाायन भवि दिहनाम॥ १४-३२॥

इित ॐीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद पावरणपजािविधतदशः पटलः॥

१४॥

अथ पदशः पटलः।

अथािशरण िवय दिण पिरबामन मल जपन होमिािण िनरी कडयोिभमख उपिवय

उदखोऽथ ( ? )ा मल जपन कड िनरीाण सा वमणााण खााणो

तनावतीय दयनािभपय तन समीक सचनिनकनसाजनालपनाण का शातीता शाि

िवा िता िनवि च मादि (णो ? णपिमो)-राशास कडााः कलाः सा

तारािदाािभनमोकमथ िऽसा कवचन कड पिरधा ओ कलामयाय कडाय नमः इित कलामय

पिरकाथ तऽयण ागायता वा उदगायता वा सिमदमण ितॐो रखाः पनरका ितयगायतामण

कायाः।

तासा िवििशवा दवताः। तथाण िऽिभः कशवळीक चतथ च कडम ओ

वागीरीवागीरासनाय नमः इित दभासन िव तऽ यामामताता नवयौवनालतिदपा

िदाका रािगण वागीर ाा तारीजनामिभनमोमावाा तदनपपािदक वागीर

च तथाानर सवाना जिपतन जिनतमरणमिणज वा ौोिऽयगहाद वािमानीय

ताािदपाऽितिनधमनाल लदारमाऽ बादाश पिर मलन िनरीाण सो

वमणावगाण सर तमव भौितकमिमतपतोितराकार ाा य िशवाा ललाटनऽाद

ओ रौिमिबीजन दयसटन बवमिमादाय परकण भौितकऽौ सयोाथ नामिभः कडाि

रचकन िपलानाा समाक दिणनािसकया िनःसाय पाऽऽौ योजयत।

p. 130) इिऽयमकीक अिचताय नमः इित बीजनाौ चत िव तदव बीज दीघः रः

सयत दयादीिन षडािन भवि। तरिमिभम वौषडन मलन धामतीक दािभप वमणा

सर कराा गहीा वागीरीवागीरयोरा (ि ? ि)ररयोरीशानकोण िदशयन सतयोः ोभ

िविचाि पाऽमाकठा कडोपिर िऽःपिरब जाना भमौ ितः ािभमखमि

िशवबीज ाा शनाा मलन ि िवकीणमणकीक व पिरधा शौचमाचमनािद मनसा

सनः कवचनाा धिवऽण ा गभराथ दभकणमजिपत वागीया दिणह

बाथ गभाधानाय सोजातना ितलराितपक दयन ा तथा वामन िशरसा च

पसवनमथाघोरण िशखया च सीमोयन का ओ हा पयकदहाय नमः इित दह स जलिब

कशामण जीवभत िशखया ि ितलाितपकन सािदपवािण वः साकना च तथा

िवधाय विनित च तत साानरमव वागीर सता जातकमारमि च ाा

तषणा वमणा ा जातकम भवित।

अथाजलरण कड पिरिष पिररणदभा दभकण च ा सतकिनवय वागीशवर दव

कमार चाजलः सो ानवसनिवभषणािदक मनसव स दभः कडकठ पिरीय

लालापनोदनाथ पपलाशसिमधः सामाः ादशसिता घतााः शण जहोित।

ततिशभः कतया ागरामया वया कड सव यथोपिरधीन िव तष पिरिधिवरष ाा

ाण दिण शर पिम िवमरऽनमीर चावा ीजपव नामिभर लोकपाला

ाशाािण चा िशवाा ौावयत। भो भो िवाा दवाः सााः िशवाया िशवािमन

र ावकाशािता इित रा िवधाय (ॐवाव ) ाादाय दभचतयसिहतौ दा (न ? िनरी)

ाण ता िशरसा ा पनः ता सा ॐव िव ॐचमादाय दभामः ॐचोऽम ओ हा

िशवतायित स म दभमन िवातायथ मल दभमलनातायित स

पनमलमामष

p. 131) िविातािधपतीन सोि ा दिणतः रदभधोमख िव

तत ॐवमिप स ॐचः समीपऽधोमख दभष िव ॐिच शि ॐव िशव च नाा च

िऽसावितमीवौ कमयोयौ भवतः।

पनः कडाद दिणतो ाण कचिा कौबया दभासन दा म णीतापाऽ सपिवऽमिरापय

सकशाा पािणामानासम णानातः णीतासन ओ हा वणोऽसीित िव ओ हा

यािरसदनाय िवव नमः इित णीतास िवमाथा यथोमपाऽ गािलत दा िनरीाण

ोोरऽारऽिधिौ कडोविकोण ता य मितः ओ हा ण ाहित

कशामणािब ाथशाा कडोपिर कशः ता य िवमितः ओ हा िव ( ?व)ाहित

कशामणािब ा योनौ कशष िव दयनािभम दभय ा कवचनाऽिभो

िऽाथाौ दभक ा हौ ा तौ शकौ पौ स साानािमकाा पिवऽाम मल

च गहीाािभमख कवचन िऽा पिवऽ ा पनररिभमखमा ा पनदयनोभयत

उा पिवऽम ााौ ािदित पिवऽीकरणम।

अथ कशानोा नीरााौ िपत। अथ दिणोरयोराभागयोः पवापरपािवडािपलानािडयौ

म च पवणी सषा च स ओ हा अय ाहा ओ हा सोमाय ाहा इित

दिणोरयोराभागयोरा ॐवणादायादिणवामनऽयोानर ओ हा अीषो माा ाहित

ललाटनऽ जहोित। अथा गहीा ओ हा अय िकत ाहित अमख जयािदवोाटन

िवधाय धामतीकाण सर कवचनावगठयिदासारः।

अय िविधः पवप। िवशषापरप अय सयायािसयाािमित नऽष जहोित शष पववत। अथ

सािब घतीरमािदष ि दयनािभमयत। तािन च सतािन भवि। अथ िशवाि

सदािशववत पव जटामकट सिज (ी ? )ितमख िऽनऽमभयवरदशििकचतबा

सगमाारधर िदाभरण सानन ायत। चतमखष

p. 132) चतॐो िजाः ितॐो मम। ता दीाितािदष सािकाः िष तामसाः काष राजसाः। तद

यथा -

* * * * * * * * * * * * * * * * |

िहरया गगना राः िजाः स सािकाः॥ १५-१॥

काली कराली च िवलोिहता च मनोजवा चव त धवणा।

िलिनी िविच िजामोगणाः स भवि वः॥ १५-२॥

कराली धिमनी ता लोिहता भिलोिहता।

सवणा परागा च िजाः सित राजसाः॥ १५-३॥

तमवभत िशवाि सिचाथ वािभधारण कयात। ओ हा सोजातमतय ाहा। ओ हा वामदवगाय

ाहा। ओ हा अघोरदयाय ाहा। ओ हा तषवाय ाहा। ओ हा ईशानमधाय ाह इित

यथावमिभघायानरमव वसान िवदात। ओ हा सोजातमतय वामदवगाय ाहा। ओ हा

वामदवगाघोरदयाय ाहा। ओ हा अघोरदयाय तषवाय ाहा। ओ हा

तषवायशानमधाय ाहा इित शो ा वािण सायाथशानािदबीजपक णवपवक

सामाया ॐवण गहीशानतषाघोरवामदवसोजात वाहािकोणाद वायकोण तथा नर -

ऋ ताशानामिविया घतकधारया ा वकीकरण कयात। िकाषा वाणा

धानवऽनवशो वकीकरणम। त िनकमिण स धानादषा तदनवशो िः। यथा

सिहताया -

िनकमिण स ममिधगत।

अऽोमख म गणिमतर त॥

निमिक च का च य व मता।

तऽ तऽ समि तकीकरण परः॥

तथा(मम)ोदाया म हीशमख तम।

िसाय पव दिण िकमस॥

उर वामदवा शािक पौिक तथा।

इित। धानव िनकमिण सोजात कडमाण ा सोजाताय नम इ ओ हा ईशानाय

ाहित पातीा ओ हा िशवािताशनोऽसीित नाम कयात।

p. 133) ततो वागीरीवागीरौ नाारा सककदा ा तौ ादशा िवसजयत। अथव

पसारसतादः िकि बादौ रयपरोडाशधपाथम। यथो सिहताया -

पाापरोडाशाः पसारसत।

अनावािहतदवऽौ होमावािहत भवत॥

इित।

अथ मलन वौषडन पथगााितऽयणकादशसारान कयात। तथा -

उपिनामणााशनचौलोपयनोपाकमोतसमहणोतोत -सजनगोदानसमावतनिववाहाधानािन मलनव

कयात। अऽ मयाम - िशवाः सारष कारभदो यत गभाधानपररा सकलाः कयात िबयाः

षोडशः इािदिभः ोकः य दशारोमािपना गभाधानपसवनसीमोयनजातकमनामकरण

पथगाातीिभककशः बमाा िना िशवगायोपिनामणमीशाननााशन तषण चौल

पनरीशाननोपनयनमथ सािदिभपाकमोतसहण -ोतोगगोदानसमावतनािद बमण का

दशारोमािपना िववाह ासादनााधानिमयोमागयोरतमन सतनवािना

िननिमिकिबयाकाडकाािन शवाना िसि नाथा। अथ पणा जहोित। ततः ॐचमान

ॐवणापय ॐगपिर ॐवमधोमख िनधाय ॐगम प च तडौ सहतौ शमिया पािणा गहीोाय

िसमपादिन ॐगमदिदययमल वौषडमायाधारा िशवालानः

िशवासनािदबमण सामावरणमदयकमल िशवमावा रोचना

काािदिभदपायथोपप िशवयोनाडीसान िवदात। यथा पौर -

वििशवनासामिनगतोितषा सह।

सान िपलानाा का कमसमापनात॥

यमान हिवयत तत सधािव ( ? ि) िचयत।

योः सषामागण िशवाादकारणम॥

इित।

p. 134) अथातडलोीिहसिमिभयथोिहिविभमलन जयात। तऽ िशवाद दशाश मतनामाना च

निमिकिप तऽ तऽ िविहतहिविभयथोि जहोित। अऽ शः -

अवणा गा िशखाः शा लयत।

िसिसोरिभौ भािवतनाराना॥

िधः दिणावतः ौितािदतिनः।

िनमगमोिान सिपिडतिशखः शभः॥

अदी न होत सधम नािनन।

दी लिलहानऽौ होत कमिसय॥

इित। तथाच लिलत -

शपीताणिशखो िवणऽथ िपलः।

िधः दिणावतः कमिसिकरोऽनलः॥

कधसरधाभः कबरो वादिणः।

ो वा िविलाः ोोऽिरशभावहः।

ता सिहतामः िशवाितिभथा।

ितलााा तथा ा शभमव फल भवत॥

इित। तिािभयात। िनाद िगण पवस पजाजपहोमान कयात। चरोरवदानऽय बमण

पथथगिभघाय ॐचा मलन जयात। सका (ना ? िन) हनाथ ोणीजलरण पिरिष

ताल च िनव दिणनमारितिभः सा भ चाल मा नाडीसान िवस

णवदयबीजािदिभातीिभा माणोाि िशव यथाान सयो दव चादय

सि निकमि तिव कड रयत।

अथवा ितिदनमि िशव च स सहारमिया परकण वमान स िशवमिमिप बमण

ादशामानीय िद सियोजयत।

िशवमि िबान दय वोा हमि जनिया जहोित। मागगमनादौ कडाभाव गोमयन

गोचममाऽ चतरौमडलमपिल तऽ िवशािभः िसकतािभः िडल का िनरीणािदिभः

सकािमाधाय

p.135) होतम। अऽ सिशवाः मादाद िनवाण सित िऽराऽमपोिषतोऽघोर जपत। आितलयथाशि

जयात। यिप उािसतिशविशवाििनवाणऽहोराऽमपोाघोरसहॐजपहोमौ का पनराधाय जयात।

िनकमिण ॐवकमिण पिरिधवणीना ालनन शिः , िन(कमहो )मोपयोिग च िनिदम।

सिशवऽौ भािदक िनमा न भवित। तदवोािसतिशव िनमाम य ात। एव िशवमि च

िन पिरिधिवरान दवाोा कड परतो वोर गािदिभिरा चश (ष)ण बिल दात।

तऽ ागािदचतिद िमातगणयोऽथशानवायाष महासररासनाग नऽः

पननऽबातो िादीनामरीशानािदकोणष रािशो िवदवगणः ऽपालाय गाय च

तारािदनामिभः ाहाबिल दा ितीयमडलक पवािददशिद

यथाबमिमािदारािदनामिभनमोबिल दा मडलबा सवतो िविकरन ओ वायसािदः

ाहित दात। अथ बिलमान स ाण कतमडल

य िा रौिकमाणो रौिानिनवािसनः।

सौाव त य किचत सौानिनवािसनः॥ १५-४॥

मातरो रौिपा गणानामिधपा य।

सव सीतमनसः ितगिम बिलम॥ १५-५॥

िसि य म ि भयः पा मा सदा।

ओ छ छः फट। अनन बिल दा हपादौ ााच ाितलोन िलािक दा भोगाािन

ावत स िल िनयो भगवमकारण िवसजयत।

अथ िशवाौमी गहद भोिमन चिहोमगहबिलवदवदशबलीन का भीत। तऽ पाकामा

पाऽ ि चामि ा गोमयनोपिलाजलः पिरिष गपातरि च

वमाणदवतााराामािमौ जहोित। अय सोमाय सिवऽ बहतय जापतय िवो दवः

सवो दवः अय िकत च णवािदनमोः स ाहााजलः पिरिष गहदवताो

बिलमपाहरत। तऽ चा दिणवामयोः धमायाधमाय साभाड ससारपिरवतनाय उदकभाड

p. 136) जलामताय वणाय गह धानार िवराजाय ारिौय च पषया सभग उखल ओ रौि

कोहिरक मसल बलभिियाय महाहरणाय माजा मव दवोिचत शयनीयिशरिस कामाय

कसमायधाय माधः ाय गहािधपतय तदनर वाम वमडलक

वदवबिलमपाहरत। तऽ म ण वसः िः आिदः साो नऽः पिथ

पिथवीचरो भतः अिराय अिरचरो भतः अधरः िदव िदिवचरो भतः िदः

िदरो भत इित दिणवा बिल दा िवव सवभतपतय ानगाय इित मडलम एतषा

णवािदनमोः नामिभबिल िविाथ ाचीनावीती मडलाद बिहदिणतोऽपसन सोमः िपतमान

यमोऽिरानिकवाहनादयो य िपतरः तान िपतन धा नमः अििपतः धा नमः सविपतः

धा नमः इित यथाबम ि बिहिनग िददवताो बिलमपाहरत।

तऽ ओ इाय ितग नमः ओ ऐ िदश ितग नमः अथाय

इािदिभवमीशानामलोकपालानािदशा ि ओ सपणासौपय चाया िदिश नागाय

नागमाऽ इनिदयधः इित गािदिभर ओ वायसाः िबमयः ताः पितताः ानः पचाः

समयभदकाः य चा त इम बिल ितग नमः इित गपाित ि शष भमौ िविनि हौ

पादौ पादौ ााचाितथीनागतानािौतान बालान वानान दीनाननाथानानिथनोऽन

पानन च शा तोषिया भोजनोिवधानन भीत।

इ यजनिमद िशवा (यथा ? गमाौ)

शवाना ियिमित शवतिसम।

यन ात ितिदवस सदशपजा

सणा िदशित फल जगित च॥ १५-६॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापादऽिकायपटलः पदशः॥ १५॥

अथ षोडशः पटलः।

अथ ीणदोषाणा िशवानानयोगतः।

शिपातो भवत तन धीसादतोऽिपच॥ १६-१॥

गपसदन तािवदीािभलत।

मल कम च माया च पाशब हतवः॥ १६-२॥

तिशषािवानमनमा जायत।

सा दीा दी याातोः पाशयो यतः॥ १६-३॥

दीित कत जोरनमा व पशोः।

तऽानमाििवधो िवानकलः लयाकलः सकलित।

मलकबः थमो ितीयो मलकमवान॥ १६-४॥

कममायामलयतीयः सकलः तः।

िवान िवपरीताानमानमव तत॥ १६-५॥

कलबनधाथाद िवानकल उत।

अानात (क)मबोऽसौ लयाकल इतः॥ १६-६॥

कषात त लय ा ानमित कत।

िऽिवध तथा बमायाकममलायः॥ १६-७॥

वतमानः सहात सकलो यः स कत।

एत िशवानमााः ौमाधमायः॥ १६-८॥

(अनमहो )ऽिप ििवधः िशव कणािनधः।

साधार िनराधारोऽनमाानगणः पथक॥ १६-९॥

अऽ िनराधारसाधारानमहानगणा दीा। दीा च िनरिधकरणा सािधकरणा चित िकारा। यथाह

भोजराजः -आचायिनरपण भगवता शानमहपया तीोतीोतरशिपातन

िवानकललयाकलाना या िबयत सा दीा िनरिधकरणा। यऽाचायमितन भगवता

ममतरतीोशिपातन िबयमाणा सकलाना (सा) सािधकरणा (इित)। सा च सबीजा िनबजा

चिधकारवशात।

p. 138) सबीजा समयोपता समयाचारसयता।

पाशदािदसया िवषामव सा ता॥ १६-१०॥

िनबजा त पनदा राा बालाबलािप।

अितवाितणाना बािलशाना च शत॥ १६-११॥

साधकाचाययोिनिबयानिमिकािदष।

पराथािधकािरात सबीजव िवधीयत॥ १६-१२॥

सा च िबयावती पवा ानवपरा ता।

या मडपरजःकडपाशदाशोधनः॥ १६-१३॥

िहोमािदसया दीा सोा िबयावती।

िवना मडपकडामनोापारमाऽतः॥ १६-१४॥

सानावबोधाा दीा ानवती ता।

सा च चतभदा चाषी शदीा वािचकी मानसी चित तद यथा -

ाञ िशवाा समव िश तिियागण शव।

िछा त पाशा िशवमिन सादयद या ख चाषी ात॥ १६-१५॥

िः य मतनः ह प समयत समल।

ा िशव यत शतीह तन सा शदीा तपाशबा॥ १६-१६॥

िवासयसदािशवाा मान व िविनधाय सवान।

िचा पाशान वचस बमण सदीयद यऽ त वािचकी ात॥ १६-१७॥

य िशवाा िनिखलाधयः ? रोज सकल समम।

रञ िशव मानसदीयाम िनयोजयानवशािव॥ १६-१८॥

िबयाविप समयदीा िनवाणदीा साधकदीा चित बिवधा। यऽ मलशोधनमाऽण िबयया स

िश समय वय िाता चापादयत सा समयदीा।

षड यऽ शानः िबयावाि पला॥ १६-१९॥

तत त पाशिशखादो योगः िशवपद तथा।

िनवाणदीा सा ोा िवशषणािधकािरणाम॥ १६-२०॥

p. 139) या त पाशिवषािवािदष शोत।

अिणमािदगणावाियगवर पद॥ १६-२१॥

अिधकार तऽादौ दीा सा साधकाया।

पविदतरिप गणः सह दीया ािवाणया भवसमितरीः सिवत।

काययािदतनधमिवपययण सवतािदगणलवर िशवम॥ १६-२२॥

िशगः पिरवतो िविधनावगा सािबयाः पिरसमा समािहताा।

दीालय त नवसकपह शा कत त चतरौमतीव रम॥ १६-२३॥

अतोरणचतयमलसारष पणकलश चतिदशास।

लाजातरिप फलः कसमिविचऽः सशोिभत च िविवधारपािलकािभः॥ १६-२४॥

चाशपाडरिवशिवतानम पयलितकलिवशषशोभम।

माबलीकसमदामकतावल बा च शनवकाडपट सम॥ १६-२५॥

सावदातवसनः िसतमागो रिविचऽकनकाभरणोलाः।

धौतािपािणयगलः सिललिवशराच मौनिनरत पिवऽपािणः॥ १६-२६॥

अथ सामााहोऽण ारािण सो पिमार िनवद ारपालािना पािा

तोिटकातजनीऽयः (?) िवानाय नाराचा िाः िवय ितिनव दहा पणा िनधाय

मडप ता वीमाणः दिण पारब ान प िनि ासनिमोदख उपिवय

भतशि च का

ाक ाकतािदभवदहमपा बा सोऽह सदािशव इित तन िवभा।

गानिलिशवहिनिवमो िनबमण िविधवत सकलीकताा॥ १६-२७॥

कोटरिशव मनसाचिया नािभमिमिप िबगत च शम।

तालऽयण च बिहः िवधाय रा खातावपिरिनितशििभ॥ १६-२८॥

अथापा िवशषा ानिािण शोधयत॥ १६-२९॥

का त पकोािन समसऽिनपाततः।

तऽ म िशवत सितिता को ीरमीशानमलाा पाऽ समापय ाा सदािशवत

शाा को तषण वमणा च दिध ,

p. 140) दिण िवात तजोपाऽघोरण िशखया च घत , सौ पषत िनविको वामदवन

िशरसा च रतोयय गोमऽ , पिम कालतऽमता को सोजातन दयन च गोमयमापरयत।

एकििऽचतवार मािदष जपत। कशोदक िशवगाया षारमिभम यथाबम ीरािदष प पस

िपत। तदन दादीिन मपाऽ सितिता ीरण सयोजयत। एकीकत मिथा सदािशववदिभप

ापयत। अथ तसकशकचानख सा िविकरानायोजयत।

लाजचनिसाथभपकशाताः।

हतयोऽण सत िवधाता िविमिौताः॥

इित शः।

ितललाजयवा वाः िसाथाः कसमािन च।

ईषनकन िमिौता िविकराः ताः॥

इित मत।

अणाम धाािन सिपावत पिर।

ताताद िवबािन िवऽ भयाद भशम॥

इित परा। इषामककार िविकरान सादयत। उीष चाचाय ,

उीष धवल समाचाय धारयत सदा।

षडलो सषम ादियािभवितम॥

इित पौर।

मसिहतया लमीष धवल गः।

षडलो िशरसा धारयपपवत॥

इित बहालोर।

तरीय च धवल योपवीतवद धारयत। िजकयावितत नवगण सऽ पाशसयमनाय सा

िशखयाल पाऽ िनदात।

मडलाद िगण सऽ नवतिविनिमतम।

करणीत तद घिटका चाितपाडरा॥ १६-३०॥

p. 141) तभय मितमजिपत िनदात। अयोमय कतर च तिशखादनयाण िनदात।

रजािस पवणािन मडलाथ कयत।

रािन हम धाािन क च करक तथा॥ १६-३१॥

कलशापाऽािण गपािदक च यत।

वासािस च िवकशािन शािभनवािन च॥ १६-३२॥

सिमदाितलान लाजान ानिािदक च यत।

कयातीतािदकलामः पथक पथक॥ १६-३३॥

मलन िसतमीष सवार जपत ततः।

विया िशरिस तत सोरीयः समािहतः॥ १६-३४॥

अनमहः समथऽि सवोऽह सदािशवः।

तोऽह पशनतान मोचयामीित िचयन॥ १६-३५॥

अथ पाऽान िविकरान वामह िनधाय मडप नर -ऋा िदिश िशानािभमखोऽघोरा (ण)

िशवाण वा स पिरज मडपमादीशानकोणा लदििनभान िविकरानानन दिण (न) हन

िविकरत। िविकरवशवितपदन। कशमा धधपदन िवकीणान सशानकोण सा तऽव

कतपपीठ शााढक दभासन च िनधाय सिऽत हमाकबम िशवक सधौत धिपतमधोमख िनधाय तत

प कच च पिथािदकतमय क ाोानिया तचमान तिन िनधाय

ादशाामत ायीथसिललरापय नवरिहरयौषिधकसमगातान िा ( ? प)

वाानािन तिन िनधायातफलािवधािवधाननिपधाय ,

आा शवसनयशमािलाचलवषासनसििवम।

योगर त सिशवासनमितदहमावा गकसमािदिभरचिया॥ १६-३६॥

कािक तदन दिणतथव ाक सतष िविकरिप वधन च।

आपय किमव शजपन शि ावा कसिरगता िविधनािभप॥

p. 142) अथाऽ शः -

दशिप िदशाीभितिपवकान।

सरानपपयािना त िविधवत बमात॥

इित।

अथ तान ाथयत। चलाचलासनगता वधनीमिभप , तदन अऽ मया -

जा ममघोरशमिभतः क ततो वधनी -

माचाय मयत दिणवशादिया धारया।

तागण तथा परः िशवघट स नीा पनः

ान पववदासन िशवघट ता वधन च सत॥

मल सिवघट त िशव तिन पः िरासनगतः सिहतामितः।

तार च पाशपतशमथाऽ तोय तिमा भगवतीमिभप सक॥

िलमिया िशवक ा सया ता वधन शत।

समिमा िपडी िलमको हरः।

इित शः।

एव भिकामो मिकामत पव वधन पात घट शत।

उमाय भग(वद ?)िपय िलपधराय च॥ १६-३८॥

शराय नमिमित ानमो त।

या पित िह शिरषा तवाचला॥ १६-३९॥

एष त ानखोऽय त गहाण मायधम।

मया वितताय यना भवता बतः॥ १६-४०॥

रणीयया दव समाियावद िह।

इ िशव समिभव सम सक त ानखमथ ताविभप सक।

क च तगवत िविनव रा िवािधप िदिश तऽ यजद यथावत॥

यः सरशारोऽािभः पनमहहतव।

विततः यामिवव सिधौ॥ १६-४२॥

p. 143) एव गणशमिभव त मडप ाङ म सगजलगोमयसिल।

िलोवातममथ भिक वा सिल मडलमथाऽ यजहशम॥ १६-४३॥

आनमासनमथो पिरभा तिावा चोिविधना (च सदा)िशव तम।

मोपचारपिरबहसमतिमा त िशव िविधवदावरणापीा॥ १६-४४॥

आवरणानीित पावरणा।

ाा तथािशरण चतरौकड ाधाय विमिप तऽ सदािशवाम। * * * * * dicaro.astu caturthama.m"sa.m muulaa"ngamuurtimanubhi.h krama"so juhoti || 16-45 ||

तथा - यथोिदतमिमकारणाधाय िशवसान च का पसारसतादः पवमव िकि

चा िलत किपलाीर पसितशािलतडलरकिशदीाया ितिश ितकडवा ोबमण

च ौपिया यथावदिभघाय कडािक वाया दभष सा मसिहतयान ा चरौ सा

धामतीक चतधा च िवभ (म ? म)लायकमश भगवत कायापर िनवामय िश

सिशायान ापयत। अऽ शः -

अिभनीय िशवायाशमय कलशाय च।

सिशायान शष रदिवहत चरोः॥

इित।

अथावदानिऽतय जयात त पथक पथक।

ॐचव मलमण बमणाािभघािरतम॥ १६-४६॥

अथािमिौत ा मलनकादशातीः।

ामितम कका पथक पथक॥ १६-४७॥

अऽ

ाम षडमरान सवः पिरवारमः।

िवराजयात बमण

p. 144) इित मयाम।

तत ितल ाथ ा पणाित तथा॥ १६-४८॥

िािदो बिल िा लानः िशवाद गः।

िश त िशौ िशान वा दीयदिधकारतः॥ १६-४९॥

एतावत कम सामािबयादीास दिशकः।

सामाास िवय साधकाानबमात॥ १६-५०॥

सामािबयािधकारः।

अथ समयदीाया यथोिदताञ िशान कतदधावनान िनविततानसािनानथानान

धवलारोरीयान ाराद बिहः सा यमः िवय ण दव िवापयत॥

यदथऽय मया दव िशवयः विततः।

त इम पशवः शाा ािर िति वािरताः॥ १६-५१॥

तत क साद म तवशाय शर ।

करोनमहिमित दवनानमह कत॥ १६-५२॥

सकलीक चाान सदािशवतनगः।

दीािधकरणकः पिप िशवो हम॥ १६-५३॥

यसरकः कः कमसाी च मडल।

होमािधकरणनाौ िश ताशबत॥ १६-५४॥

आचायऽनमहपरः सोऽहमवित भावयत॥ १६-५५॥

ार बाभिव मडलकऽथ िश दभातणवपजिवरम।

बािल भगवखमकाय पयद गः यमदवदनोऽहः॥

p.145) अऽ शः -

िवलखयिखात यावादनखामकम।

नखामािडका यावत तानशा गः॥

इित।

आायम िशिथलीकतबजाल -

(ह?ः)िशवमधना िशवशिपातम।

ामसिललिरवो चाात

त भना िऽरिभता िशरथािः॥ १६-५६॥

सोित यावत। िश िशरिस कसम िव कशाममलाा दया िऽधाितयगिखत।

नाभमधित भोजराजः। अथाधारशितऽऽय (?) ानिबयाशिय पशमितमणोा

िवादह च िव मलामितिभः सकलीकािभप िसतसण िवशनाहतन वण

ोितकवचावगिठतमलािभमितन नऽमण िश नऽब िवधाय यागगह वय

कािमडलिशवाना दिण कारयत।

िशव दिण भाग कित कमलासन॥ १६-५७॥

धमािदिभतिभ सकश त िनवशयत।

ीजपटहसन मलन तनािदना॥ १६-५८॥

सहारमिया त सा स दिशकः।

लपाशकलाजालमिप शफलाय॥ १६-५९॥

िशदहगत ाा बवीिभिवशोधयत।

भतशििवधानन धारणािभिवशो तम॥ १६-६०॥

दय त सयािदिबािदपज।

पमकलाजालमा सदािशवम॥ १६-६१॥

सासन मितसिहत िवादह यथािविध।

मनसारा तािभकडाौ जयािया॥ १६-६२॥

p. 146) माोह िबौ िशवानन चा त।

आशि समापा गािलकरः यम॥ १६-६३॥

िशवह िवधाय वामपायज रन।

आसनािदबमात सा िशव स व िधया॥ १६-६४॥

ीजमलहसा तिन िव चतसा।

त ह िशदय िवसत थम ततः॥ १६-६५॥

दािदमिभदाथ बमात तठतागम।

मग च मि कयाद िपदाय॥ १६-६६॥

तदन िश पायोः पािल गपािधवािसत कोाय दवाम िशमकाय दवािभमख

सा यमदखिन पशोिरोधायक नऽब ाा ानािसना पाशपताण नऽबमपनीय

पािल िपा तमिल मडल पातयत। बनऽ एव पािल िपिदित किचत। तऽ मािदष

यऽ पित पािलामधया (?) कयात।

िशवा ाण ाद दवगणामयोः।

शि मिनशा नाम कयाद यथाबमम॥ १६-६७॥

ताानमारमपिदय णामयत।

अऽ भोजराजप त दिणानर पािल (िान)रमपवय िश धारणािभिवशो

सकलीक िशवह िवसिदित। नतलागमसत , यतो धारणािभिवशव मडलिविशिशव

पािलपािधकार इतः ाग एव पो शना च ीकतः। तदन िशवकायाय च

पािलपव नमारमपिदय कडाद वायभाग ावत कितासन िश िनवय मसिहतयान

ा सा िशान नाडीसान िवदात। तऽ दभमल जासौ गहीा दभाम

िशह दात। िवपरीतिमित भोजराजः।

अथ िशडािपलासषानाडीः नाडीः िवाः सा मलनाितऽय पक वा ा

ततमहणाय वशिनगमौ िवधायाशतमलन दशाशनामतना ा पणा च िवधाय ायिाथ

पनरोरशत मलन ा तदीया ानजाितमरत।

p. 147) अऽ शः -

नािजो यत िसा न च िनवाणमत।

िजोऽिप िह यतन कयात त िजसमम॥

इित। एताद िजाना जाारण िजोम च पशजाितमोािव (च) भवित।

शिािप शिपशभावावतनािवलणितीयज जाारण भवतीतो दीितः शिो न

भवित, िक िशवसारजात िशवसवात पवजपगमा

वदमितिरशवमतौवणपजास योयता भवित।

नन िशवसारजााराि िजमि चत िकिमित वदमानिधकािरिमित चो ाया

ाणाातािप विदकमपनयनन सत विदकिजव वदऽिधकारः , करणानगणकायात ,

तवमसत तदनगणिजिसौ जपजादाववािधकार इपपम।

तऽाचायः मायापयशोिभत॥ १६-६८॥

रागतात र पशसोपधानक।

िवादीप सिौ रद िवापती िशवौ॥ १६-६९॥

तौ च सप मनसा पश पात समरत।

त ज जीव ो सा हितना॥ १६-७०॥

रचकन य मा िनग त सषया।

िशदह िवया त पलम॥ १६-७१॥

उरदिवषौ िवधायाण चाशात।

आक चो नाा त ादशा िनवय त॥ १६-७२॥

अिभप ीवणाथ तार हस च कारकम।

जपिदित यावत।

सहारमिया तात समा त पलम॥ १६-७३॥

अथ परकण दया िशवयोगभ िनवय ककन समरसीक मनसा तऽ िवाया जात

िविच रचकन सषयो नीा

p. 148) िविरसदािशवष बमादायो तानितब ादशा सयो ीवणािभप

णवहसणवतः सहािरया त गहीा तथव सषया िश दोज िनवय दयसटहसन

समरसीक ादशाामतनाा पनजात िनमल कमार िचयत।

ािदकारणोपािधिशवससगपािवतम।

तात िशमा िजनोपपादयत॥ १६-७४॥

अऽ मकटोर -

अ कीटकमादाय कसवित मदा।

मरो घणनादाः जाित कत यथा॥

तद दीास सारिनमलः िशवतािमयात।

जाारायाितऽय मलन ा ततो िजापादनाय च ओ ह िशवाय ाहा इित च ा , ओ

भगवयमायोिनबीजाहारभावदशशो िजो भवत ाहा। परराितऽयण ा िाशतामापादयत।

ओ भगवयमाा िो भवत ाहा। तारा पव िशवािरव इित शमतदशनाद

अिकायपटलमागण गभाधानािदसारिनय सािदिभः पथक पथग दयािदिभः पथक पथग

जयात। ससािरतिजसारो (?) दीितिजसारितरक दशयित।

गभाधान त शौ (?) मलापायसमाौयात।

बीज * * * * * * ािदशशोिधताम॥ १६-७५॥

िः तताया त पसवन भवत।

मायानोिववकन ान सीमकना॥ १६-७६॥

ातहयपिरागापाद (या?य) पिरमहः।

जातकम भवत त िशवक िह तत॥ १६-७७॥

उ िह नामकरणिम सारपकम।

शिरह ाह िनामााशनादयः॥ १६-७८॥

अिशवाः िशवमागऽिन भवभितफला अिप।

एतापिनामणादीन(तान ) सारान जीवामागण का ततोऽ योपवीत मलन दा

ायिाथ शत सहॐ वा ासादनान

p. 149) ा पणाित चाथ काििशवाना णाम कारयत। पनः िशव चािभप िऽः दिणीक

सवणकसमािदिभरशहः िशव ग च िशो दडवत णमत।

तमा गः िशमाशीिभरिभन च॥ १६-७९॥

जातः समययोयिमित यात सधीः।

इहामऽाथा ख समयदीित किथता

िजो जााराद भवित पितिवाौयवशात।

ततः पजाजौवणिविधयोय स भवत

तथा िाशाा ितिदनिशवाचािदगणवान॥ १६-८०॥

अऽ शः -

यथावितान वणान सापान ाौमानिप।

ापयिमीशा (ना ?)िगपजानितबमात॥

पवाौमानप त ोत यद चािरणः।

भौितको निको वािप सगायातमहित (?)॥

इित। एताद भाधारासऽकौपीनदडा जटािशखयोरतमा चित प मिाः

पिभरािभमाथ धारयत।

नाडीसानहोमः थममथ भवसपणाचा -

जाारिजः ितपदगमनािचतयोगः।

साराद ितािदन िनगिदत चोपवीतदान

ायि णामः समय इित भवत सामयी नाम दीा॥ १६-८१॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद सामािबयासमयदीापटलः

षोडशः॥ १६॥

अथ सदशः पटलः।

अथ िनवाणदीािदिबयािनिसाधनम।

यथावदना षणा प त िनत॥ १७-१॥

p. 150) ताा चव वणाा मााा च भौवनः।

पदाा च कलाा च षकारोऽिनणयः॥ १७-२॥

ााादयः प मलाा ापकायः।

पनमलादयो ााः कलाा ापकः तः॥ १७-३॥

तऽ तािन षिशत ताा ाद िवलोमतः।

कारािदरकाराो वणाारसितः॥ १७-४॥

सािदकािन ाािण मा दयादयः।

मलम माा ागवाऽ दिशतः॥ १७-५॥

कालाादीिन श भवनािन शतयम।

सचतिवशितपर भवनाित कत॥ १७-६॥

ोमािपपदाऽ याकाशीितसया।

िवलोमतः पदाा ाोार स चोिदतः॥ १७-७॥

िनवि िता च िवा शाि पमी।

शातीतित िह कलाः कलाा सोऽिप दिशतः॥ १७-८॥

तऽिन ागनाद भवनााथ कत।

कालािस काड हाटक ावव॥ १७-९॥

रौि च भवनाऽ ाडाःितािन षट।

ाडमल कालािभवन दशकोिट िभः॥ १७-१०॥

योजनिवत त िवमान लयोजनम।

त िसहासन पसहॐः सािमडलम॥ १७-११॥

अऽ मया -

कालािः स च योजनायततनलकान िदधः ितो -

ऽीणाििशखिनऽिवकटव दोलः।

साशाशखखटकशरासािखाक -

दिभः शलकपालसाभयवरनानािहभषाितः॥

इित। अिप च

अनितकशकशानौिणिवितान -

ितकिपलजटािभिवकीणािभमः।

p. 151) ितभयभटमडॐधरः किवासाः

िसतभिसतिसताो भाित कालाििः॥ १७-१२॥

सकोिटगणभमरावषानकािरिभः।

िः पिरवतो दवषा चव दशराः॥ १७-१३॥

धर किपलः कालकोऽधीरथा।

जलदलोऽथश ईशोऽन पभः॥ १७-१४॥

एत पवािददशिद ितसितलगणानामिधपतयः सपिरवारािि।

कालािभवना काडभवन ितम।

योजनाना नवितिभलितोितः॥ १७-१५॥

त पसाहॐयोजन चालयः।

काड सहॐयोजनतनििभानन -

दाभीषणदर दहनालाहासावान।

िविजटः करडमक खापाशाशान

िबलकपालविभजगानाािमालाधरः॥ १७-१६॥

अिपच,

घटालबकशवसनः तासन सितो

भोिलतिवमह भजगनानािवधभिषतः।

भततिपशाचजकगणः षोिटसवतो

भीमः भवन िवभाित भगवान काडिः ितः॥ १७-१७॥

ताधात पिरतः पकोिटसया

नरकायितःखािन प यष पािपनः॥ १७-१८॥

तषामिप च मािन ािऽशरकािण त।

तषामिप ऽयो वगाः षा चािधपायः॥ १७-१९॥

रौरवः कीपाकोऽवीिच। तािन च रौरवमहारौरव -

शीतोसापनिवदारणपमहापािसपऽवनसचीमख -कालसऽरधारसाकादश रौरवधानािन।

तत कीपाकाारिनचयभणासयपबकचपाटन -

तलोहतवाकािभसकरखमासभणावाख -लनािन

p. 152) कीपाकधानाकादश। अवीिचिबिमिनचयकटशिलिन -

ासामकपिबिमकपाकपिनरालनपतनशलोत -वतरिणसावीिचधानािन दश।

कमाडिः सवषा नरकाणा भः तः। * * * (yoja)naaduurdhva.m saptapaataalasa.msthiti.h || 17-20 ||

तषा नवितलािण क िवितः ता।

उपयपिर सािप पातालािन ितािन िह॥ १७-२१॥

अतल चव पाताल िनतल च गभितम।

महातल च सतल रसातलमतःपरम॥ १७-२२॥

तािन च बमाममािणनीलपरागरजतिटकमयािन।

रसातल त शलमय माफलाकीणिमित िवात।

दतया दानवा नागाः कतपया य परा।

पातालष वसष हरपादाचन रताः॥ १७-२३॥

िवरोचनिहरयाादबिलशराः।

वऽााव दाः पातालगवािसनः॥ १७-२४॥

भम धारण यो िवयऽनिवमहः।

सोऽा भवन िद नागरिचतः सदा॥ १७-२५॥

तऽ भोगवती नाम वासकनगरी शभा।

हमरमयी िदा िदभोगसमिता॥ १७-२६॥

बमात पातालानामिधपतयः स िाऽ तऽ िनवसि। त च चडिवजयामयाथवपदमहािनर -

ऋतसाः। सामान सवपातालानामिधपितहाटकरदवः।

हम त हाटकश पर िदगणावतम।

िवारायामत सहॐययोजनः॥ १७-२७॥

त िवमान िशतयोजनमाणम।

त कनकितिनयनः िसहासनो भज -

िबाणो वरदाभय च हिरण उ च िदाकितः।

p. 153) धधरकलाभजवलयॐजाटजटोलः

पावा सिहत हाटकिशवो िदगणरावतः॥ १७-२८॥

ददानवनागकािभ कमारकः।

अमानः सतत सगकसमोरः॥ १७-२९॥

तो ख भलोकादासात सधा ितम।

ा त भवन ो सिभपिरतम॥ १७-३०॥

त दशलयोजनघना भिमः पाशोिटयोजनिवता पाकाराविता।

मऽाः किणकाकारो मः कनकपवतः।

ितः षोडशसाहॐयोजन वनावधः॥ १७-३१॥

चतरशीितसाहॐ योजनाना तथोितः।

मल षोडशसाहॐ योजन िवत सः॥ १७-३२॥

ततोऽिप िगण मि िवतः स महािगिरः।

चतदशसहॐ योजन णः परी॥ १७-३३॥

मऽऽ मानसी िदा नानारभोला।

ताः पवािद इािदलोकपालानामौ पय िवकमिविनिमताः। ताामरावती तजोवती सायमनी

कावती शावती गावती महोदया यशोवतीसाः।

िकित पिमतऽ िवोरिप पर महत॥ १७-३४॥

तत पवर भाग ोितःिशखरसितः।

पवतोऽसहॐाणा योजनाना माणतः॥ १७-३५॥

तऽ िदिवमानष पावा सिहतो हरः।

गणरः पिरवतो रमतऽिचतः सरः॥ १७-३६॥

गादापितता गा ावयीमडलम।

तिन हरजटाजट पितताा िनगता॥ १७-३७॥

p. 154) ाता सीता गता ाच भिाा चोरा िदशम।

याामलकनाा सचः पिमा गता॥ १७-३८॥

चतिद गा लवणसागर िवा इित यावत।

पवण मरो मरोदिण गमादनः।

िवपलः पिमिगिरः सपाोर ितः॥ १७-३९॥

एत चारोऽिप मरोिविगरयः कमसहॐयोजनमाणा रबला िदजनसाः। तष बमाद

दवोानािन सरािस च। यथा -

वन चऽरथ ाा दिण गमादनम।

व ाज िविपल तत सपा नन तम॥ १७-४०॥

अणोद सभि च िसतोदमथ मानसम।

सरािस दवभोयािन मरािदनबमात॥ १७-४१॥

मरािदष त वाणा त चतयम।

िवात कदो ज िपलोऽथ वटथा॥ १७-४२॥

त च क िसहॐयोजनिवोयाः।

गमादनस जीपपादपः।

जामधयन जीपोऽयमत॥ १७-४३॥

महागजमाणािन ािन रसवि च।

सावकाल फला िनपति सहॐशः॥ १७-४४॥

तिन फलरसोता नाा जनदी सिरत।

वा दवगविसचारणसिवता॥ १७-४५॥

तलशनात कामिकाशकरािदकम।

जानदा भवित ण षोडशवणकम॥ १७-४६॥

तलानपानन ािणनो य चतिवधाः।

सव भवि सौवणा िनजराायतायषः॥ १७-४७॥

मरो पिरतः ातो लयोजनिवतः।

जीप खडािन नव वषािण तािन िह॥ १७-४८॥

p. 155) लावणन समिण ीपोऽय वितो बिहः।

नवानामिप वषाणा मम ािदलावतम॥ १७-४९॥

म तगतः कसराचलसतः।

इलावताद दिणतो हिरिकषाय॥ १७-५०॥

(भारत) नव वषािण ऽीिण तचलायः।

िनषधो हमकट िहमवााऽ दिण॥ १७-५१॥

पवापरायताः सव पवापरसमिगाः।

रहरयकरवो वषऽयिमलावतात॥ १७-५२॥

उर िगरय ( च ) ावत ागायतायः।

नीलः तिी च वषसीमाविताः॥ १७-५३॥

ाािमलावताद वष को भिासितः।

पिम कतमाल तयो वषपवतौ॥ १७-५४॥

आनीलिनषधायामौ मावमादनौ।

इलावत पवणा जफलरसािशनः॥ १७-५५॥

ऽयोदशसहॐायषा प शरः।

भिा मानवाः शा िदपायतायषः॥ १७-५६॥

िदाभोजना दव यजि च महरम।

कसकसमा हिरवषऽयतायषः॥ १७-५७॥

िव यज मनजाः सव चवभोिजनः।

िकष हमवणा नरा चायतायषः॥ १७-५८॥

वफलाहारा ाण पजयि त।

भारत नकवणा नानाभाषाशनायषः॥ १७-५९॥

नानादवाचनाः सव नानाकमकराथा।

माहो मलयः सः शिमानपवतः॥ १७-६०॥

िव पािरयाऽ साऽ कलपवताः।

मशोऽऽ तथा नो गा गोदावरी तथा॥ १७-६१॥

p. 156) यमना नमदा तापी कवा सरती।

तभिा च कावरी िसताािदकाथा॥ १७-६२॥

ाः पीताथा ाताः सवाः पापापहाः ताः।

इद त भारत वष नवीपिवभिषतम॥ १७-६३॥

कमारीिहमव ीपोऽय पय उत।

कमभिमिरय गमपवग च गताम॥ १७-६४॥

अ जनाकीणा ीपा भारत य।

इीपः कश तावण गभिमान॥ १७-६५॥

नागः सौ गाव वाणामः तः।

अिन कमारीीप त दवषणा त मशः॥ १७-६६॥

ानािन यािन तािन ः सपादऽ तािप।

अािदष व षाशत परायत॥ १७-६७॥

अमरशािदसािभयऽऽािप तािन ह।

शोः ानानीित यावत। अऽ

मह जामदागो मलयाचल॥ १७-६८॥

स हरीशानाः कमारः शिमिरौ।

ऋ िशवो िनवसित पािरयाऽ नकसरी॥ १७-६९॥

िव गा िहमवित नरनारायणाौमः।

कतमाल नरा नीलाः ियोलसिभाः॥ १७-७०॥

ीराभोिजनो िभा चायतायषः।

र रजतसाशाः पसाहॐजीिवनः॥ १७-७१॥

माशा भा रााः िरयौवनाः।

िहरयक हमवणा िााशाायतायषः॥ १७-७२॥

सयभा नरात कवष सरोपमाः।

यामवणा िमथनजाः कवोपजीिवनः॥ १७-७३॥

आयादशसाहॐ तषा पौ िशवौ तौ।

कलास हमकट च िहमवरऽिप च॥ १७-७४॥

p. 157) िऽ मर नील गमादनपवत।

किणकारवन चव परािण परशािसतः॥ १७-७५॥

हमरिवमानािन ाधान भवि िह।

अलकाा त कलास धनद परी शभा॥ १७-७६॥

वसधार वसना च राधार सरिषणाम।

एक ण जगीष चाौमः॥ १७-७७॥

गजशल त गाया सनील रसा परी।

समघ दवराज तािौ गड च॥ १७-७८॥

षमख च तऽव बौ जािधपवत।

याणा शत त िऽािौ तथा िौयः॥ १७-७९॥

सहॐिशखरऽिी िवाधरपरािण िह।

महालाः पिरजात सराः सपाक॥ १७-८०॥

अनािावरसा गवाणा च पाडर।

कमदािौ त िाणा जाधौ भार च॥ १७-८१॥

िपरािौ गणपतहसकट त वधसः।

तऽव सनकादीना दाना पशलक॥ १७-८२॥

दिण लवणाोधौ लाा रसा परी।

ऐवाौ गणश ीपाः सि परािण च॥ १७-८३॥

सराौ भिकाा भरवाणा परायिप।

वीरभि मातणा ऽशािप तऽ िह॥ १७-८४॥

घतोदऽ दवाना दौ णो हरः।

नारायण ीराौ तीपोऽितशोभनः॥ १७-८५॥

हमरिवमानाः पलिवतः।

चतभजः तवणः शचबगदाधरः॥ १७-८६॥

िवसाम जनः ीिभ शोिभतम।

तऽ िद िवमान त शत नारायणो िवभः॥ १७-८७॥

शषािहशयन िद ौीभिमसिहतो िवराट।

सिवतः कमदा िवनािदकगणः॥ १७-८८॥

p. 158) तऽािप च गणाः किचद िदपािलोचनाः।

भािपसााः सि िाचन रताः॥ १७-८९॥

ादकाौ ाशास लोकशाना (परा )यिप।

जापतीना च पथग भोगवि भवि िह॥ १७-९०॥

अलमितिवरण। तमव यत।

जः शाकः कशः बौः शलपराः।

लवणीरदागलमजलाणवाः॥ १७-९१॥

इित * * * * * * * िप च कषिचत।

मािदकः बमः ोो िपाीना िवभागशः॥ १७-९२॥

जः ः शाल कशः बौतः परम।

शाक परा ीपाः साणावावताः॥ १७-९३॥

लवणसरासिपदिधधजलाणवाः।

ोाः * * * * * * * * * * * िप सवशः॥ १७-९४॥

िमथोिवरोिधनोरव ीपािबमपयोः।

उर मतबादऽािौ िनगत॥ १७-९५॥

जीपाावणोऽििगण बातः।

लावणाद िगणो ीपः ाो वलयाकितः॥ १७-९६॥

तिन सव वषािण सि स (च) पवताः।

तथा - शााभयिशिशरसखोदयानिशवमकीवसािन वषािण।

गोमदचबकनारदिभसोमक -ऋषभव ाजसा वषिगरयो लवणसमििशनः सव

सहॐयोजनिवारोयाः। तऽ त -

आयकाः करराव िवदशा भािवनथा॥ १७-९७॥

वणाार एव यथाऽ ाणादयः।

त च पसहॐायःिरयौवनशािलनः॥ १७-९८॥

सोममित महादव यजः सखमासत।

वषनोऽिप साऽानता िशवामता॥ १७-९९॥

p. 159) िवपापा िऽिदवा ना सकता चामलोदकाः।

ाद िगण इदो िगणोऽा शालः॥ १७-१००॥

ीपऽ च वषिण स शला िनगाः।

यथाः -

हरीतजीमतरोिहतवतमानसहससभसािन वषािण। कमदकमदोतवलाहकिोणकमिहषककसाः

पवता ऋायता इदसरोदिशनः।

योिनतोया िवता च चा शा िवमोचनी॥ १७-१०१॥

िनवि सभिा च स न शाल।

कािपला अणाः पीताः काा िजादयः॥ १७-१०२॥

तऽायतायषो मा धा वाय यजि त।

शालाद िगणो वा सरोदो मडलाकितः॥ १०३॥

िगणोऽ कशीपिन वषािण स व।

उिदो वणमाव सरयो लनो धितः॥ १७-१०४॥

भाकर किपलो वषाः ीतजनाकलाः।

िविमो ितमान हमो हिरः पः कशशयः॥ १७-१०५॥

मरित िगरयः सराोदिधसताः।

हमाभा च वषाणा ससाहॐजीिवनः॥ १७-१०६॥

कशाद घतोदाद िगणो बाऽाद िगणः पनः।

बौीपोऽ वषािण स न पवताः॥ १७-१०७॥

कशलमनोहरोकवराकारमिनिभसािन वषािण।

बौवामनकारडकिदिविविवदपडरीकिभ -नसाः पवताः।

गौरी कमती चव सा रािऽमनोजवा।

ाित पडरीका च नः ाधातः ताः॥ १७-१०८॥

पराः पला धािा ाणादयः।

जीवसहॐािण वषािण िशवपजकाः॥ १७-१०९॥

p. 160) बौात त िगणो बा दि बातः।

शाकीपो िमानोऽात तऽ वषािण स िह॥ १७-११०॥

जलदकमारसकमारमिणचककसमोरमोदकमहािमसािन वषािण।

उदयो रवतव यामाकोऽिगिरथा।

आिकयथा रः कसरी चित पवताः॥ १७-१११॥

सकमारी कमारी च निनी वणका तथा।

इका धनका चव गभिः स िनगाः॥ १७-११२॥

तऽ वणा चारो नगा मगधवामनाः।

नकाव पीताभाः ससाहॐजीिवनः॥ १७-११३॥

त च सयमित यज।

शाकाद बा त धाििगणोऽा परः।

तऽ वषाचलको मानसोरसितः॥ १७-११४॥

मन वलयाकारः पाशिः सहॐकः।

योजनाना त िवीणावो महािगिरः॥ १७-११५॥

त चोभयतो वष तथवोपिरमडल।

अर महावीतो धातकी षडको बिहः॥ १७-११६॥

तिन न नो वणा वा िजायोऽिखलो जनः।

अयतायहमवण वायमित यजसौ॥ १७-११७॥

त मानसोर म िऽषहॐयोजनमाणो मोधतः , तिन ा सपिरवारो िनवसित।

तोरण हयधतनोः शोिनकतनम।

वसिन हिरहरः पमानः सरासरः॥ १७-११८॥

पराद िगणो बा ादः सागरो महान।

ता दशकोाि योजनाना िहरयभः॥ १७-११९॥

ा बिहिहरयधरिणः कोा दशाा बिह -

लकालोकिगिर मसशोधिवारतः।

p. 161) िनजवः ख बातोऽ त तमः षिशता कोिटिभ -

बा चाडकटाहतः स च घनः षोिटगितिभः॥ १७-१२०॥

अलमितसन। अथ भवलकादयः क। तद यथा -

भम योजनाना ल सयगितः ता।

योजननवसाहॐिवोऽकरथ त॥ १७-१२१॥

तभामडल तात िऽगण िह माणतः।

सयलोक िवयो िवमानशतसलः॥ १७-१२२॥

उानः ससभ रः शोिभतः सजलाशयः।

सया िताऽमडलम॥ १७-१२३॥

ताद िल त बधो िलऽा भागवः।

िल भागवाद भौमद भौमाद बहितः॥ १७-१२४॥

योजनाना िल त गरोः सौिरवितः।

रथिचबः सोम कगौरा वािजनः॥ १७-१२५॥

दश त च वहन सोमलोक स तः।

रााो बधािप रथो लोकः स त िह॥ १७-१२६॥

कससशााः शबािप रथो महान।

परागाणााो हमो भौम व रथः॥ १७-१२७॥

रथ पाडरााो हमः ातो बहतः।

रथ शबलााः शनरिप िहरमयः॥ १७-१२८॥

धमर रथो राहोनलाारलतः।

अौ धाणाः कतोरा या रथ ताः॥ १७-१२९॥

तयोरिप िितः ाता धात सोमसययोः।

एतषा त पथग लोका एव पिरकीितताः॥ १७-१३०॥

शनपिर ल त सषणा त मडलम।

तषामपिर ल त मधीभत ीवः ितः॥ १७-१३१॥

महनऽताराणा रको ीव ईिरतः।

भम भवलका नऽपथात तः॥ १७-१३२॥

p. 162) तमा ीवपथात लकः ग उत।

तऽामरावती नाम शब त परी शभा॥ १७-१३३॥

दवषणा िवमानािन तऽ सि सहॐशः।

आिदाना च िाणा वसनामिनोरिप॥ १७-१३४॥

मतामिप सााना परािण भवनािन च।

िद लोकपालाना राजषणा च मशः॥ १७-१३५॥

गवाणा िपतणा च िवमानािन सहॐशः।

अषा च गिजतामावासः िर (तः ? ित)तः॥ १७-१६६॥

त पयानपा भोगाऽव भत।

िशशमारो ीवािप ादाधारो ीवोपिर॥ १७-१३७॥

ीवात कोा महलको वमािनकसरवतः।

कोिटय महलका लोको जनः तः॥ १७-१३८॥

तऽ िसा िवधानष मानसा णः सताः।

िनवसि महाानो योगयपबिहताः॥ १७-१३९॥

आ लयािदित यावत।

कोिटऽय जना तपोलोकः ितितः।

वराजा नाम य दवापोलोक वसि त॥ १७-१४०॥

आ लयात तऽिप वसि।

तपोलोकात त षोाम स ितितम।

लोक स य आलया िितः॥ १७-१४१॥

जाना पतयव दभवादयोऽमलाः।

लोकिजतोऽ च यतयो वािदनः॥ १७-१४२॥

यऽ यद सदन न तद वणियत मम।

सलोकात ततः िकि िवपर महत॥ १७-१४३॥

तजोमयमपय त वणियत मम।

ा ा सदवा पमानः सरािदिभः॥ १७-१४४॥

p. 163) लोक भगवान िवराऽनासन िवभः।

योिगिभः कमदा िवनािदिभगणः॥ १७-१४५॥

चबाायधः सवमितमिपितः।

योजनाना तथा कोा िवलोकादथोपिर॥ १७-१४६॥

िलोकः ित भावो नोिदत मः।

ोितःाकारसवीतः सयकोिटसमभः॥ १७-१४७॥

तऽ िदवपदविणऽशखरः।

निगणश गणिदवपधरः॥ १७-१४८॥

उपामानः सामरीशाचन रतः।

आ िदिवमानष शद दा सहोमया॥ १७-१४९॥

अल वणनया। भरािदसाष पथक पथग िादिधपतयः स।

यथा मया -

भमौ सभिो िदिव वायवगः ग महावीयपराबमाः।

िो महःो िवकटः परात ातो महाकालकवतौ च॥

सलोकरः ततो ा ततो हिरः।

िः य लोकशो ाडािरतीिरतः॥

अथ ाडाद बातो दशिद ितिदश दश दश िपरािण तषा नामधयािन कपालीशािदशतिाणा

सावािन। अऽ पौर -

लयोजनमानाना तिजाना पथक पथक।

तऽा िशिया भिकाली कगणः॥

एव कालािपवािण भवनािन पथक पथक।

भिकालीपराािन पीत ितािन िह॥

अोरशत भवनानीित यावत।

अतः पर च भवनाािदितािन िह।

तािन चाितिवशालािन तिजािन महाि च॥ १७-१५०॥

p. 164) पतो वणियत तािन वषशतरिप।

न शािन यतो मगौरवाद भयमतः॥ १७-१५१॥

समासन दय भवनािसय।

पीतादथा य दशगण ततः॥ १७-१५२॥

तज दशगण ततो वायतो िवयत।

एवमरोरमाणािन पिथािदमायाािन तािन िवात। शिवरसदािशवतािन बमात

सहॐगिणतािन। शििशवतयोरनाात पिर (माण नो )त।

अथाबािदष तष भवनाना विितः॥ १७-१५३॥

बमात पथग विदता दिशकरशोधन।

गाकामऽमरशािदक न *॥ १७-१५४॥

वौ गाितगा हिरामकम। * * * * * vitraakhyama.s.taka.m vaayutattvagam || 17-155 ||

वापदा भीमामक ोि सितम।

अहाराक गताऽाष सस॥ १७-१५६॥

तषगलडािदशवाकमवितम।

पशाचा तथा बौ दवयोक ितम॥ १७-१५७॥

योका कतावकतािमह ितम।

लराक यत त महादवािदक त तत॥ १७-१५८॥

कालत च मायाया िवय ाद वितम।

वामाािद नवक शिवाय ितम॥ १७-१५९॥

अनशािदसािभिवशभवनाकम।

ितमीरत त िवय दिशकः बमात॥ १७-१६०॥

सदािशवा भवन ित त सदािशव।

िनवािदकलास िबौ भवनपकम॥ १७-१६१॥

इिका पक त ित नाद ततः परम।

ािपा पक यावव वितम॥ १७-१६२॥

p. 165) भवनाना चतिवशिधक यतयम।

सपात किथत िवादव तािन ितम॥ १७-१६३॥

पणातािन सवािण भवनािन शरीिरिभः।

विततः िशवातः िबयाशिवजणात॥ १७-१६४॥

भलोका शरीरािण पािथवणकािदिभः।

ारािधकयात पािथवािन भवि िह॥ १७-१६५॥

भवलकािदलोकष दवाना तनवः शभाः।

आा तजसाः कािद वायवीयाः ताः िचत॥ १७-१६६॥

सवऽग त ोम पयकिविमिौतम।

मनःभित तष माया भवनिह॥ १७-१६७॥

तधानाः दहा मायािवजणात।

शिवािदशमणना दहसहः॥ १७-१६८॥

िवामयः तः शः शतोपलनात।

िक िनवाणदीादौ ामागािमकमिभः॥ १७-१६९॥

भवनष सवष पशः शोः शरीरवान।

अलमितिवरण।

अथाना बमादषा ािः सङ िनगत॥ १७-१७०॥

पीत वण मौ दयसकौ।

कालािरिप कमाडो हाटक ावव॥ १७-१७१॥

रौि च भवनााड भवि षट।

अडाद बिहः शतिा दशिद विताः॥ १७-१७२॥

कपालीशो जो बो वळदहः मदनः।

िवभितरयः शाा िपनाकी िऽदशािधपः॥ १७-१७३॥

अी िो ताश िपलः खनको हरः।

लनो दहनो बभा याकः॥ १७-१७४॥

p. 166) यमो महरो धाता िवधाता च तथापरः।

कता चव च सयोा िवयोा धम एव च॥ १७-१७५॥

तद धमपितऽ दशमो दिण ितः।

िनर-ऋितमारणो हा बरिभयानकः॥ १७-१७६॥

ऊकशो िवपाो धलोिहतदिणः।

बलाितबलव पाशहो महाबलः॥ १७-१७७॥

तोऽथ जयभि दीघहो जलाकः।

मघनादः सनाद वाया दश सिताः॥ १७-१७८॥

शीयो वायवायवगः सीः याकः।

पाकः पिशखः कपद मघवाहनः॥ १७-१७९॥

िा दशत िवाता वाया िदिश सिताः।

िनधीशो पवान धः सौदहो जटाधरः॥ १७-१८०॥

लीधरो रधरः ौीधर सादनः।

काशो दशमित कौबया िदिश सिताः॥ १७-१८१॥

िवािधपशसवा ानभग वदपारगः।

सरशशवा भतपालो बिलियः॥ १७-१८२॥

वषो वषधरोऽनः बोधनो माताशनः।

मसनोरीश फणीो वळदिणौ॥ १७-१८३॥

शिवभगणािदशिदशरः।

सवाह िववाह िला िऽलोचनः॥ १७-१८४॥

तषामपिर िाणा वीरभिो वितः।

भिकाा भवनमवमािधक शतम॥ १७-१८५॥

भवनािन बमोािन िाणा ाया पथक।

ओ नमोऽन नमः िशवाय ओ नमोनमः सवद शव िशव स स श श िप िप पत पत

त त सािन सािन पवित अस (त ? ता)सत अनिचता (न)िचत िविपर

सवसािकर

p. 167) सवभतसखद भवोव भव भव सव सव थम थम म म योगािधपत महातजः सावर

महादव। थ २८॥

मावसािनकपदाहादवपदाविध॥ १७-१८३॥

िवलोमतः पदािन रािवशितसया।

इपक षा िनविकलया समन॥ १७-१८७॥

ा सिनीय ादष िवभागतः।

आपोऽिवायराकाशो ग रसपक॥ १७-१८८॥

शः श वाादपािणपायभगािन च।

ौोऽ षी िजा याणतीियािण च॥ १७-१८९॥

मनोहारबा तदःकरणऽयम।

सवषा िऽगणाथ ात कितः कारण परा॥ १७-१९०॥

ऽयोिवशिततािन िवलोमािदित सया।

हसषाः शवला रो यमभबाः फपना धदौ॥ १७-१९१॥

यतणा ढडठा ट ऽयोिवशितवणकाः।

िशर वामदवाौ मौ तत परािण त॥ १७-१९२॥

षाशत बमण रमरशािदनामिभः।

अमरशः भास निमशः पराषढी॥ १७-१९३॥

िडडी मडी भारभितिरावतक।

हिर शीशलो जीशाादकरौ॥ १७-१९४॥

ममशो महाकालः कदारो भरवथा।

भवनाकिमतत तज वितम॥ १७-१९५॥

गया चव कऽ नोखल कनखालकम।

िवमलशोऽहास महो भीमकरः॥ १७-१९६॥

इौ भवनािन वायतगतािन त।

वापदो िकोिटरिवमो महालयः॥ १७-१९७॥

गोकणभिकण च णाः ाणिरिप।

भवनाकमाकाशस त वितम॥ १७-१९८॥

p. 168) छगलडो िरड माकोटो मडलरः।

कालरः शकणः लशोऽथ लरः॥ १७-१९९॥

ार गताऽमहारामिन।

ितािन भवनाावतािन च यथाबमम॥ १७-२००॥

पशाच रास या गाव चसौक।

ाजश ािमतद दवयोक िधयाम॥ १७-२०१॥

अकत च कत चव भरव ावव।

कौमारमौम ौीकठिमित योगाक ित॥ १७-२०२॥

गणकितत त ितमतत त भौवनम।

अकः सिभव षाशद यथाबमम॥ १७-२०३॥

भवनािन िताव पदाकिवशितः।

महर परमान शव िशव िनधनोव िनधन अिनधन ओ ओ भवः ओ भः ध ध ध ना ना ना अनाद

अभ अधम अन अप ोित ोित तज तज थम अिपन अिपन। थन २१॥

महराात ार ादिपपदाविध॥ १७-२०४॥

एव पिवधाा ात िताकलया समम।

षा ा िविच ात षोढाािरीशी॥ १७-२०५॥

अथ िवाकलाया त पषो राग एव च।

अशिवा च कला िनयितः काल एव च॥ १७-२०६॥

माया च स तािन वणसकसयतम।

ञझजाछचङा घ िशखाघोरौ च मकौ॥ १७-२०७॥

वामािन भवनािन ः सिवशितसया।

वामो भीमथवोमो भवशान एव च॥ १७-२०८॥

एकवीर पष षडत भवनराः।

चडोमापिताजो नकिकः॥ १७-२०९॥

रागत ित तद भवनाना त पकम।

बोधचडावशाया िवाया त वितौ॥ १७-२१०॥

p. 211) िनया ोितसवत ततः सकरसितः।

पाककवीरौ च िशवद कलागताः॥ १७-२११॥

काल चित यावत।

महादवो वामदव उवकिपलः।

एकनऽथशानो भवनशतः परः॥ १७-२१२॥

अमाऽ इित चाावत लराः।

कालता मायाया भौवनी सिवशितः॥ १७-२१३॥

िपािपन ोिोि अचतनाचतन महरपराय ोतीपाय सवयोगािधपाय सविवािधकताय

अिनधनाय गो गाितगाय ओ नमोनमः सोजातमतय वामदवगाय अघोरदयाय तषवाय

ईशानमधाय िशवाय सवभव ओ नमः िशवाय ानाहाराय।

ािपिित समार ानाहारपदाविध।

पदाना िवशिताऽ ाद िवाकलयािखलम॥ १७-२१४॥ १७-

ा सिचयदव षिधाविितः।

अथ शािकलाया ािवराविप॥ १७-२१५॥

सदािशव तािन ऽीिण ता ितािन िह।

वणायः गखका मौ कवचपषौ॥ १७-२१६॥

अादशव भवनाऽ वामािदसया।

वामा ा च रौिी च काली कलिवकरणी॥ १७-२१७॥

बलिवकरणी चव बलमथनी तथा।

सवभतदमका नवमी त मनोनी॥ १७-२१८॥

शिवाय त ितावमनबमात।

अनश स ततािप िशवोमः॥ १७-२१९॥

एकनऽकििमित तथापरः।

ौीकठ िशखडी च भवनानीराय॥ १७-२२०॥

सदािशवा भवन ित त सदािशव।

p. 170) िनयोिगन योगपीठसाय शाताय ीवाय अनािौताय अनाथाय अनाय िशवाय सवािपन

ोमपाय ोमािपन नमः।

पदाकादशाऽव िनयोिगन -आिदतः॥ १७-२२१॥

ोमािपपदाािन िताव त पधा।

षा त शािकलया ााव िवचणः॥ १७-२२२॥

षिधामयी ािबा बमशो भवत।

तथव शातीताया िशवत वितम॥ १७-२२३॥

वणाः षोडश सगााः राः िवलोमतः।

अशानौ तथा मल ऽयो मा भवि िह॥ १७-२२४॥

िनवादीिन भवनाऽ पदशव िह।

िनवि िता च िवा शािथव च॥ १७-२२५॥

शातीतित िह कलाः िबौ भवनािन िह।

इिका दीिपका रोिचमिचका चोगा तथा॥ १७-२२६॥

भवनादीिन प ािन नादकलाः ख।

ािपनी ोमपा चाना चानाथया॥ १७-२२७॥

अनािौता चित कलाः शााः भवनािप।

मा णव यत तद िवलोमनाक त तत॥ १७-२२८॥

पदमक भवदवमाय पधोिदतः।

शातीतकलाा िवािदना बमात॥ १७-२२९॥

षिधा ाििा शवागमिविनणयात।

भवनािन चतिवशिधक त शतयम॥ १७-२३०॥

षडानवान मोचय भवाणवात।

एकऽाा षडिवधकादश माक चाशीितः पदािन।

षिशाऽ तािन वणाः पाशत ः पसाः कला॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद षडिनणयपटलः सदशः॥ १७॥

अथाादशः पटलः।

अथ िनवाणदीाथ कतिनिबयो गः।

सतोिदतसहारः सकलीकतिवमहः॥ १८-१॥

िविकरपपविशवकावधिनः।

मडलऽतम शमावाा पववत॥ १८-२॥

अऽ शः -

न पन च गन नातः सिललन वा।

रजसा रचनाभ कयात

इित।

त(ा ? ि)डलपय यजिऽपट यथा।

कडऽौ िशविमा त ावत स चोिदतः॥ १८-३॥

िवकीय च बिल ा पिवऽ वायतो गः।

िलतािकरः सगाचाो धवलारः॥ १८-४॥

सोीषः सोरीय सपिवऽालीयकः।

सकलीकतदह सामााण पववत॥ १८-५॥

ोणिनरीणभिसतताडननऽबमडपवश -

िशाःकरणशोधनपािलपिशवकािपजनकडो -पानाडीसानमसमपणपणा कम

सव समयदीो का

ततो मलामाणा बमात कवत दीपनम।

अियिशखाबीजसटािन पथक पथक॥ १८-६॥

तारादीिन फडािन मलााणादीय त।

िऽवार जयादा मितकर त तत॥ १८-७॥

अथोकायिश नवतिविनिमतम।

दहायत त यत सऽ पाशसयमनाय तत॥ १८-८॥

अोित कवचावगिठतमिचत िशिशखाया बा दिणपादााबा भथ लयत पष।

ियो वामााबाम। ममोः पादा पव बा पात िशखाया तऽ िशसषाक ाा ओ

सषाय नमः इित िशदहात सषा सहािरया सग तऽ सयो सषाक सऽ स

वमणावग सािाथ िऽवार जयात।

p. 172) सो दशऽ सा कसमातः।

य रचकमागण ार तमरन॥ १८-९॥

िवय िशदय नाा ततना रन।

रारकसाशामािाण मलतः॥ १८-१०॥

आक ादशाःा िशवशपबिहताम।

टा गहीा त सहािरयाथ सऽक॥ १८-११॥

सयो ापक ाा कवचनावग त।

स जयात ितॐो मलनवातीतः॥ १८-१२॥

ताडनमहणादीिन सऽ कया िवमह।

मलािदपाशाऽ पशोर िवभावयत॥ १८-१३॥

भोभोगिवषयशरीरजननमान।

तत शातीतााः कलाः सऽ िनयोजयत॥ १८-१४॥

तद यथा -

बीजमलमतीताया मि ानमदातम।

तथव साो वायो ादशरिबमान॥ १८-१५॥

शािबीज ललाटात तान कठाविध तम।

वाढ िशखाबीज िवाबीजिमित तम॥ १८-१६॥

कठादानािभ तान िवा तऽ विता।

सा लासमाढ चतथरिबमत॥ १८-१७॥

बीजम िताया नाभरागकिितः।

पीदीघयत सा िनवा िबशखरम॥ १८-१८॥

बीज ात ानम गात पादतलाकम।

तारािदकः कलाबीजः कलााः सचतिथकाः॥ १८-१९॥

ताडन फडाः नमोाः िनयोजन।

ाहााव होम रव सऽ िनयोजयत॥ १८-२०॥

p. 173) एव मधािदषानष पाण साातीतााः कलाः सहािरया मिया स तऽ तऽ सऽ

बमण िनयोजयत। तदन ाापकभाव िवभावयत। तऽ तभवनपदवणमाः ााः

मलकममायशा ापकाः। पनमलादयो ााः शातीतादयो ापकाः। अत एव ापकाना महणात

ताा मलादय सहीता भवीपािपतािभः सिनिहताः शोिधतािभः शाः ः।

अथ सऽितान पाशान मादिभप त।

उीपन िवधात वमाणबमण त॥ १८-२१॥

ताराघोरकलाबीजः कलानाम चतिथयक।

फड बमाा जयादाितऽयम॥ १८-२२॥

अतीतािदकलाना ादवमीपन ततः।

पाशबो िवधाततीतािदकलाबमात॥ १८-२३॥

तद यथा - ावत पाण सा णवपव मलसटातीतािदकलाबीजााय भगवन

शातीतकला-पाशमलमायाकमशितभवनमवणपदा ()ापक ब ब

फिडतीतािदकलाान सऽ मि कयात। एव शातीतािदिनव बमण पाशबनाय मि

कयात। तदन ,

शरावसट का पाशाहोमतः।

सा मडल शोिनवा दिशकः॥ १८-२४॥

ता नीा राथ िशवक िनवदयत।

अऽ मदीपनसऽावलनसषासयोगिशचत -

योजनमलािदसशातीतािदताडनमहणसयोगपजासमर -

पणोीपनपाशबनसातिशवकसमपणािन चतदश कमिण िवधाय ,

ततः किशवाीना (माण ?णाम) कारयदमम॥ १८-२५॥

मडपाद बातः ाा पथडलकऽय।

बमात समपिवाय िशाय ाखाय त॥ १८-२६॥

p. 174) पग चरोरश दका च दापयत।

पलाशपऽ मथ भयऽपऽक॥ १८-२७॥

तऽामासमाऽ च ाशयािधकिमित किचत।

दकाामपातन यम शभाशभम।

सोमशामपात शभोऽाशाशोभनः॥ १८-२८॥

अशभ शािहोम त कयालादिणः।

सिलाया ितौ दभसर सोरद॥ १८-२९॥

ाचीनऽशताल भय ािराः पत।

ममभशाया पद दिणमकः॥ १८-३०॥

णालभतन बीयात तिखा दा।

अणाादयन िसतसण वाससा॥ १८-३१॥

ितलसषपरािभः शाबा िऽवतलम।

ाकारवद िविलााद दा भतबिल ततः॥ १८-३२॥

य च पगािद ायाच गः पत।

तऽ ातः समाय ाानितनकः॥ १८-३३॥

िशवानातमानीय िश ान िवचारयत।

अनमो शभ शभ त शाय॥ १८-३४॥

ितलाचिसाथमसिहतया शतम।

अघोरण तथाण ा दा च दिणाम॥ १८-३५॥

िजव िलिः सोऽिित वाचयत।

अथाशभाः शभा क।

ौतो ोऽनभत ािथतः किथतथा॥ १८-३६॥

ए सचकित ः सिवधः तः।

पष िवफलाः पव फलदौ चसचकौ॥ १८-३७॥

ाकशनखाना च दासादवमनाम।

दवचाकवाणा पातोात तथानः॥ १८-३८॥

p. 175) ौरािववाहा ििभदििभः खगः।

पीडन वा खरोाडोलारोहणकािन च॥ १८-३९॥

दिणािभमख याऽा गतपा मनम।

अनान ततो मागिवधान पितत च॥ १८-४०॥

रडािभवाथ मडािभिवकतािभरथािप वा।

अितकाितरौिािभः करारायसः॥ १८-४१॥

भिषतािभरसौािभः ीिभः सोपगहनम।

कषण च सिरिसमिाणा च शोषणम॥ १८-४२॥

दीपािोितषा नाशः ितमािलभदनम।

कॐगरालपरवािदधारणम॥ १८-४३॥

हिरिालपन ौ दहााना च खडनम।

कापासितलिपयाकसवणमिरचासाम॥ १८-४४॥

लाभो िवरचन चव घत म च शासनम (?)।

मधतलतबाणा पान गीत च नतनम॥ १८-४५॥

इिवयोगोऽिन योगो दविजिभः।

िपतिभिलिनािप भन ताडनािदकम॥ १८-४६॥

अपपसशाभण सिललािदिभः।

िनवापण वा दीपादः पतन पादचमणोः॥ १८-४७॥

िदवाससमासौाना मडाना कवाससाम।

काषाियणा कपीना च दशनशनािदकम॥ १८-४८॥

खरोकोलमिहषाारोहिथ वा।

गोमयोनालपावसौिशशसहः॥ १८-४९॥

समाजः पानगोादौ मतरपगहनम।

इवमािदक िवनाशभयःखदम॥ १८-५०॥

ानामिप रोगाय मरणायाथवा भवत।

अतःपर शभाः ाः क िसिसचकाः॥ १८-५१॥

p. 176) शॐगरालपदीपदपणसहः।

दिधीरातालफलतडलवाससाम॥ १८-५२॥

ीिहशािलयवाना च शमौिकयोिषताम।

सपशवषाणा लाभ िधरािता॥ १८-५३॥

नितोयतरण लिदशनम।

चाकतारकाश नरयानािधरोहणम॥ १८-५४॥

वाििहिासादफलीरमहीहाम।

अितिवमानानामारोहो नगवामिप॥ १८-५५॥

िविशिलििविपतदवानमहः।

िलासऽितमािविशायधसहः॥ १८-५६॥

ावगहादीनामिनवाणािदीपनम।

तावन वािप िवडालपः िवमह॥ १८-५७॥

मितवा कणपश आिमास भणम।

दशः दिणकर शवणन भोिगना॥ १८-५८॥

पौर णपाऽ वा घतपायसभोजनम।

दिधीराशन पान मरयामत वा॥ १८-५९॥

तणकलाभो वागीिनषवणम।

बलाकाकटीबौीहसीलाभः सतागमः॥ १८-६०॥

मपकिवाना वीणायाौषध वा।

छऽाणा चामराणा च लाभीथावगाहनम॥ १८-६१॥

इािददशन िसिौीसखसचकम।

ाणाव दवा िपतरो िलिनथा॥ १८-६२॥

यद यद वदि िह तत तथव भिवित।

इित ािधकारः।

अथ िश ात िनविततसोपासन शकिशवाीना कतणामाचन ावदालितपाशसऽ

िशवानया मडप वय कडािक

p. 177) उपवय ओ हाम आधारशय नमः इित तामावावा ाहान तना िऽवार जयात।

तामाधारशौ त िवसदपकम॥ १८-६३॥

तािपका िनवि च िवभागोऽव कत।

पीत वण मौ दयसकौ॥ १८-६४॥

अािवशितसािन पदााद िवलोमतः।

कालाादीिन का भवनाोर शतम॥ १८-६५॥

मण िनवि त सऽात स तन त।

वौ शौ िनवा सािायाितऽयम॥ १८-६६॥

तनवािियान ा तऽ िवभावयत।

मल कम च तायापपाशात पशोः पनः॥ १८-६७॥

भोभोगदहािदजनक च िशवया।

स भवनष योनीनानाशरीिरणीः॥ १८-६८॥

भवनानगण याः राः कमसवाः।

तािपका च वागीश

ओ हा वागीय नमः

अननावा पजयत॥ १८-६९॥

अननव ाहान िऽवार ा भगवित वागीिर पशोरनमहाय सििहता भवित

सााािभरण सो पाण िद सा रचकन य िशदय सषा िवय

ततमणािाशमियो मलन ादशा िबप सयो णवसपिटत हस

समारयिचत परकण दयपमानीय मलम ा कक च का ततो मलन स

रचकन ादशा नीा भवमिया जरायजाडजदजोिमानसीष सवानास योिनष पवास

तरीरमहणिपण िशचत यगपत सयोग कयात। तदन

तारमल िशवायाजायासारयम।

योिनसयोगगभािजादौ म ईिरतः॥ १८-७०॥

होम योा

भगवन अानः सवास योिनष यगपत सयोग क किवित।

इम ममदीरयत।

p. 178) तऽाानःपदा सवास योिनष सयोगिमिन ान गभिनिगभजादीिन

वमाणािन कमािण तामधयन सयो ककिवाय तत कम िनादयत। सवऽ मलनाितऽय

ा सारण च िऽवार ा भगवािदक िऽवारमाय ाथयत। तऽ सवयोिनसयोग गभिनि

सवगभजनन च बमािा

ततः सवशरीराणा यगपद विमािदतः॥ १८-७१॥

भोगिनय ा ामागािमकम च।

सवयोिनशरीरष भोगकमाजन रत॥ १८-७२॥

तऽ ावा भगवादौ नानाभोगदायक कमाजन क किवित लोकधिमकाया

ामागािमकधमाधमपकमाजन िवभा होतम।

अिप साधकदीाया ामागािमक रन।

ा तशकालाशरीरिवषयिबयाः॥ १८-७३॥

भदन नानापााः ानागािमकमणाम।

भोािलिता ानः सखःखयोः॥ १८-७४॥

वदनाद भोग िवषयासििनताम।

स ितॐो जयालनाणकन च॥ १८-७५॥

तऽ पशोर सवभोगिनि क किवित।

अऽ भोजराजः - लोकधिमकाया ागागािमकधमाधमजिनतदशकालशरीरिवषयभदन नानाप भोग

सिातीदात। साधकदीाया ामणव जिनतदशकालशरीरिवषयभदन नानाप भोग

सिाितदान कतिमित।

ततो लय च भोगष परमीितलणम।

अिभसाय जयात ावत तयकारणात॥ १८-७६॥

भोगष परमीितप लय क किवित। तदन

जाायभगसारिसथ दयन त।

शत जहोत चाऽाह शः योजनम॥ १८-७७॥

उपयोदकव शरघ लाघवम।

शिर िविनिदा त ीणकमणः॥

p. 179) अपनःसिव च िनितित सोत।

दयनातीना त तदथ जयातम॥

इित।

ततो मलन िऽवार ा सारण च भगवािदना िन सवकमशि क किवित ाथयत।

भोगाभाव च स मायापाशाद बिहगतः।

तिष च सि मलसारािदिभः॥ १८-७८॥

ाथ भोताम िवषयासिलणम।

मलकाय िवभाा िवश जयाद दश॥ १८-७९॥

मलन मलिवष स जयात ऽयम।

कमणोऽिप िवश िवषायाितऽयम॥ १८-८०॥

मलसाराा त भगवािदना पनः।

मायामलकमप पाशऽय िवष क किवित पाशिवष िवधाय मलािदतािदापक

िनविपाशाण मलन सारण च िऽवार ा भगवािदना िनविपाशद क किवित

ताशद िवभा तदन

सवयोिनशरीराणा िवनाशात ततानः॥ १८-८१॥

एक पिरभााथ वौषाितयतन त।

मलन पणा ा त सतार ण नमः॥ १८-८२॥

इावा स

ओ न शश गहाण ाहा।

इित ाितऽयम।

तदन

कारणश या ना यातः पदमनामयम॥ १८-८३॥

ितबो िवधात आषा पारमरी।

एव िशवाा दा िनविकलापाशािदकारणश ाण िवसजयत।

एव त िशचत िवश िटकभम॥ १८-८४॥

िनविपाशिनम ोार समाचरत।

p. 180) ावा त भगवािदना िनविकलापाशाार क किवित।

सहािरया त चत परकण त॥ १८-८५॥

का गः पाद रचकनोत णात।

योजयत सऽदहऽ याथ िऽजहोत च॥ १८-८६॥

ततो वागीरीिमा िऽॐो ा मतः।

ता िवसाथ सात कला शधामशया॥ १८-८७॥

बीज िनवाः शाया मारयत ततः।

िवशायाः िताया दीघा नामनी बमात॥ १८-८८॥

सम त चत नम इिभप त।

अननवािजाया ा वारऽय ततः॥ १८-८९॥

लीना िनवि सशा िताया िवभावयत।

इित िनविकलाशोधनम।

उाना कमणामऽ बमपाठो िवधीयत॥ १८-९०॥

ितािदकलाना च य एव ाद िवशोधन।

आधारशि च वागीया नकयोिनता॥ १८-९१॥

िशानः समादान योजन सवयोिनष।

गभिनिजनन कमाजनमतःपरम॥ १८-९२॥

ऐय भोगिसि लयो िनितरव च।

िवष मलादीना पाशद पणया॥ १८-९३॥

कारणशापणोारमहणातः परम।

िनयोजन सऽदह वागीया िवसजनम॥ १८-९४॥

शतातालोकः कलासानपजन।

इित कमबमः ितािदकलािप॥ १८-९५॥

अथ शि समारा मण ितामावा साा सािाय तन िऽवार ा

मलकममायापाशप भोभोगशरीरािदजनक

p. 181) ितया ा सिाबािदक तािन षाशद भवनाकिवशितपदािन वणाना

ऽयोिवशितः िशरोवामौ ितया ाािनीयाः। मलसाराा िऽवार ा भगवानो

मलािदतािन िताकलाया सििध क किवित। तदन षाशवनष नानािवधा योनीः स

तािपन वागीरीमावा साा सािाय िऽवार ा ोणताडनवशनदाकषण -

महणादीिन पववत का परकणा िशचत कीक रचकन ादशागत स पववत सवास

योिनष यगपद िमापा मलसाराा िऽवार ा भगवािदना च सवयोिनष

सयोगगभिनिजननकमाजन -भोगलया पथक पथक ाविा िनतौ िशरसा शत ा िनित

च ावदापा भोगाभावाायापाशाद बिहिनमणाद िवष च पववापा मलकायभोािदो

बिहिनगमाद िवष ाा तिशष च पववापा कमणो िवष तथवापादयत। ओ िवो

अानः पयक गहाण ाहित िऽवार ा कारणशयािदनाा िवौा िवसजयत। ततो

मलसाराा ावा भगवािदना ितापाशाार क किव तत ावदा का

सऽशरीर वशयत। वागीरीिमा िवस कलासान च ितािवाा बीजोारणािदना िवधाय

स ा िता िवाया लीना िचयत। अथ िवाकला शोिधत शिम मण

िवाकलामावा साा तन िऽवार ा ािमवलोकयत। पषािदमाया स तािन स

वणाः सिवशितभवनािन िशखाघोरौ मौ पदाना िवशित मलािदऽय च सव िवाकलया ा िवभा

सवयोिनािपका मण वागीशीमावा साा तािाय िऽवार ा ोणताडनािदक

च सवयोिनससयोगगभिनिजनन -भोगलया कम सव मलन सारण िऽवार िऽवार ा

भगवािदना च यथायोग िवधाय िनतौ िशखया शत ा मलन सारण च ाविितमापादयत।

तऽ िना सवापाशशि क किवित तथव िवषपाशदपणातीः ावद िवधाय ततो िाय नम

इावा साा िऽवार ा ओ ि पगौ गहाण ाहित िऽजहोित। ततः

कारणशािदनाा ौाविया त िवसपववद िवाकलापाशाा का ादशाात सऽ दह

िनवय

p. 182) िरीकरणाय िऽवार ा वागीशम ा िवस ावद िवाशािबीज दीघ साय

सिधीक मलन िऽवार ा िवा शािकलाया िवलीना िवभा शाि शोधयत।

ततः शि सम ा सारण त।

शाि मणावा साा जहोित च॥ १८-९६॥

सिधानाय मलन ा ाापकम।

सदािशवा तािन परायादशव त॥ १८-९७॥

एकादश पदाऽ मौ कवचपषौ।

ऽयो वणा िवयाः शाा ााः पथक पथक॥ १८-९८॥

ततो वागीर नानायोिनसनन रन।

आवाा ाथ मलन ावदातीः॥ १८-९९॥

तदन ोणताडनवशदाकषणमहणयोजनगभ -जकमाजनयभोगलया पववद िवधाय िनतौ

वमणा शत ा मलसाराा भगवािदना िन सवपाशशि क किवित समा

भोगाद बिहिनगमनालसारािदिभः।

िवष सवभोगः काथ मलकमणोः॥ १८-१००॥

िवषायातीा पाशदऽतथा।

मलात साराा भगवािदनानः॥ १८-१०१॥

मलािदतािदापकदन क किवित समा

ावत पणाित दा

ओ ईराय नम इित

आवााचयदमम।

ा च बहारौ गहाणित तदाया॥ १८-१०२॥

ा िऽवार सौा कारणशािदना ततः।

त िवसर िश शािपाशिवयोिजतम॥ १८-१०३॥

मलसाणहोमन भगवािदनानः।

ावािकलापाशाार क किवित॥ १८-१०४॥

p. 183) सहािरया त परकणायोिजतम।

रचकनोत पाशसऽदह वशयत॥ १८-१०५॥

िरीक त मलन ा वागीरीमिप।

स ा चो कलासानमाचरत॥ १८-१०६॥

ावी च दीघ च शाशिवभागतः।

शाा शातीतायाः ाविदा जहोत च॥ १८-१०७॥

शाि लीनामतीताया कातीता च शोधयत।

शातीतामथावा साा जहोत च॥ १८-१०८॥

ावद ाि रदऽ मलकमिविमिौताम।

शोऽा ऽयो मा वणाः षोडश व पदम॥ १८-१०९॥

एक त भवनाना च िच पदशव िह।

िबनादकलाशिातातीतया॥ १८-११०॥

ाािन तिधान मलन िऽजहोथ।

वागीश भवनष ाामावा चाचयत॥ १८-१११॥

तािाय जयात िऽवार पववद घतम।

तदन ोणताडनदाकषणयोिनसयोगगभजक -मयभोगलया

ितसिभिसिभराितिभमलसाराा ा भगवािदना तमािभसाय सा िनतौ मलन

शत ा ाविित क किवित च शातीतापाशो बिहिनगमाद िवष ाा मलन िऽवार

ातीतापाश मलािदापक णवनाितऽय ा ताशदाय मलसाराा च

भगवानः शातीतापाशद क किवा मलन पणा ा कलाना शथ

समयसमयाचारपाश सादश स शोधयत।

ओ समयसमयाचारपाशािधपो गणो नम इावा सााानन ाहान सिधानाय िऽवार

ा सारण च ततः णवमलािदक सदािशवपयकाश मनः सहाण ाहित िऽवार ा

कारणशािदना सौा त िवसजयत। ततः िशवाण णवसटन रचकनातीतापाशात सा

िनमलमा िश च िवधाय तिरदकिब

p. 184) दाथ वागीशीम स िवापयत। भगवित पतखिदतािस गदान िवषयिमित

िवस शातीतकला शित िवलीना ाा मायातामातमपापयत।

णवमलािदकमाताय नम इित सिधीक सारणोारयाितशत व

िविधवककमशिभवत।

ततः सदािशवा िवात मणावा ापिया तनवोपाशारणनाोरशत ा

मोारणवक शित। ततः श िशवतमपाावा ापिया तनव

मानसोारणनाोरशत ा मनोिवानवकाित। तत

िवाािपका शिमाःा िवभावयत॥ १८-११२॥

सवकारणपा च तदम िशपलम।

िवशमिणसाश िविचा त गः॥ १८-११३॥

कतर िशखयाम बभोादशालात।

परत िशखा िछाोायाालात परम॥ १८-११४॥

िशखयव िशखा िछा ायािो िवशय।

ग धौतपायिराचाः ोणािचः॥ १८-११५॥

ततो गः िवयाः सिशः सकलीकतः।

सपाशसऽा त िशखा छा गोमयगोलक॥ १८-११६॥

ॐिच ॐवण िविहता का पणाित यथा।

ा बिहतो गा ालयत सवाविप॥ १८-११७॥

कतर च समाच िशविमा िवशषतः।

िवापयद भो भगवशिदाया॥ १८-११८॥

अानः कता दव नपाशिशखा यतः।

िशव च पर धाम याय दनमहात॥ १८-११९॥

आा म दीयताम िशवगणयोजन।

एव कित भगवतानातः ोऽपाऽहः िशसिहतोऽिसमीप उपिवय ावत

ोणताडनाःकरण-सकलीकरणनादीसानमतपणािन

p. 185) िवधाय सिहतामाणामककाा सकलीकरणशोधन िवधाय िशवािन िशचत िनयोजयत।

ततः ग(िव ? िब )तास(न ? न) य िवाताद इिका दीिपका रोिचका मोिचका ऊगािमनी

सा ससा अमता ऋता शििरित नादशिकलाािपनी ोमपा अना अनाथा अनािौता

चित बिहरण िवभााःकरणशातऽयापण -तनः परकककन का ताक िजा

सयो िकििवतवो ददानसशन ऋजकायः िशचतमािन सयो सषायामनाडीः

ाणवायनकीक िशाान सम शिटकिनभ िविच मलम हस चोारयन

ठतािबमधगतान ािदकारणशानती िशाान पणाा बिहः ककन िशव सयो

िश िशवीभत ाा त िशविवषयान षडगणानापादयत। तथा -

ओ आन सवो भव ाहा इााित ा एविमव पिरत अनािदब त अशि

अनशि इककाित ा िशवीभत सावािदगणस िश िवभा मलनाजलन

मसिहतया तमिभिषाौ समयान ापयत।

तथा -

माहरा तासमयाचारसाधकान॥ १८-१२०॥

िशव ग च तान न िनत थमयम।

िवमानगिलाना (जा ? छा)या िलिगवामिप॥ १८-१२१॥

न लय िनमा नाीयात पिततािदिभः।

पिकासौितकाशौिच नाा तान शत॥ १८-१२२॥

अय ितीयः समयः।

समयान समयाचारान मतायदीितः।

न लखयावयद वा ततीयः समययम॥ १८-१२३॥

िकाल वा िऽकाल वाककाल िशव गम।

पजियव भीत चतथः समययम॥ १८-१२४॥

p. 186) अनापिततश पिततान वाथ नािकान।

न दीयत पापशीलान समयः पमः तः॥ १८-१२५॥

िशवािगिवाना यिद नवमव च।

अा कसमा वा नािनव चरत यम॥ १८-१२६॥

तद बालाबलावरोगातकपणानिप।

अितथीनपानापिया शितः॥ १८-१२७॥

शककाकचडालोऽ दानमहात।

इित ष त शवाना िवय समयोतम॥ १८-१२८॥

अमीपवभतास ीौरावजनम।

कापाऽाशन पान म मास मधिन च॥ १८-१२९॥

सवथा सवदा व समयष समः।

यमाना िनयमाना च यथायोगिनषवणम॥ १८-१३०॥

चतदयमीपवमहिवयनािदष।

पिवऽचऽकादौ च िवशषिविधपजनम॥ १८-१३१॥

कया िदवा वािप सकत स भोजनम।

शरणागतरोगातपिथकऽिवलान॥ १८-१३२॥

िशवभानथाान साधन गोाणानिप।

पोान भािदकाञ शा पालयिदित चामः॥ १८-१३३॥

समयः किथतो ष पालनीयः यतः।

इित गसमयाना ा िशा त िशो

गिभमतिवः ौयोषिया।

णितमितिवधायानया त शत

ियिहतिविनिवः शपजा िवदात॥ १८-१३४ ॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद िनवाणदीापटलोऽादशः॥ १८॥

अथकोनिवशः पटलः।

अथोत िबयावा दीया दीित त।

सिवातत साधकािभषचनम॥ १९-१॥

अऽ शः -

िऽपदाथा चतादा भिमिफलोदयाम।

सिहता यो िवजानाित िशोऽसौ सकमहित॥

इित। इिदवसमतादौ यथाविमिधवा कमडलाी -ना पजा कारिया ाामशाामदीा

वा नवसपहातम चतरौ मडप अधहोितचति -

िहातमचतरौविदकायामतयववा चतोणिवरिचतिकाया िवरसदािशवािधित

कलशनवक वा िभिनवािदकलािभािधित कलशपक वा सा सवरौषिधगिमिौत

तीथजलरापय िसतवसनाामाा कशकचाचतपवबीजपरफलािन कलशमखष िनधाय शि

िशव साम च तष स वा दिणतः िशवमपवय िसाथातितलवाचिभः बमात

सामण ाथ साता कलशष िकििवाणदीोमागण िनवािदकलाऽय िशदह सशो

ततः शातीता शोधिया िवादह सदािशव ाा िशदय समावा सा

सकलीकासनािदबमणा पणा ा अथ शािकला शोधयत। तदन

णव च ततो मलमान योिजतम।

अिणमािदगणाा त भविजायया॥ १९-२॥

अिणमािदगणाना त पथथगदीय त।

ा चाातीः िश कयादगणयतम॥ १९-३॥

अिणमा मिहमा चव लिघमा ािरव च।

ाका च तथिश विश च ततः परम॥ १९-४॥

यऽकामावसाियिमयगणाकम।

ततः िश त सान सान सकलीकतम॥ १९-५॥

िशवन च तथा शा समिधितिवमहम।

गारिभपाथ गीतवासमितम॥ १९-६॥

p. 188) वणिपकतववळाः पाऽयोिजतः।

ादीपनरा ाख तमदखः॥ १९-७॥

तदन

दिधगोमयिसाथवाचनपजः।

वीकमारािभिनम सिललातः॥ १९-८॥

धपामिभपन कलशरिभषचयत।

अनािदिनवािदबमात तयोिजतः॥ १९-९॥

पिरॐवधाधारामना सषया।

पातयियत तमितवशनम॥ १९-१०॥

परमामतिवािलताशषकषम।

तदोजिचाा ममित च भावयत॥ १९-११॥

अऽ शः -

अमत तोयमाधारः शि त कडली।

अिभषा िशवो य अिभिष पलः॥

इित। ततः िश पिरविततशार ािलतपािणपादमाचा दव दिणवा ौीपयािदमय

पिरकितानासन ाखमपवय भतशि िवधायोपवीतभषणग -परल

सकलीकाारािऽक च दिधवातािचत िऽवारमा शीताचकऽयण मलाक सवन

शयत। त

रोचना चन वाः समनोदिधपायसम।

यवाः िसाथकाित किथत मलाकम॥ १९-१२॥

ततः सयोजयिमिधकारण साधनः।

कटक चोरीय च छऽ चामरपाक॥ १९-१३॥

पक चासऽ च भार यानवाहन।

अ राजिच यत सवमहित साधकः॥ १९-१४॥

आचायािप तोऽयमिधकारः पिरद।

िवशष मकट उीष करणी तथा॥ १९-१५॥

p. 189) तदन गः सहन त दिणकर गहीा पिमारण िवय शकमडलिशवाना

दिणऽय पजा च कारिया जाना णामनाविन गत िशालौ सगकसमसिलल

साममायािलना सोपदश म दात। सोऽिप तमिल िशरिस िनधाय गरव नम

सषामागण सिबमणानीय दयकमल िनवय ादशाामतनाा मसिहतयान ा

िशवकाीना दिणतः पासन साम सामावा ापिया िशववत पजिया ताम

साधकः दह शािदबमण िविच ापयत।

यथा शः -

िशवाि ततो िब िबोनाद च नादतः।

अधच हकार च षमार तथा॥

तदथो िपद कलाकारणमरम।

मबीजमनाय सिसहारकारणम॥

इित। एतषा नव मिानािन िवयािन ादशािशखार -ललाटमतागलदयनािभवीिन।

एतषा ानष पष बम ाामतनाावयत। अथ त समयाचारान गमाहयत। त च

िनवाणदीितोिदताः साधकािप समाना एव। अािप सवाोतधारण िविशिलपिरमहो

िवशाहारसवा सपिरागो िनमहानमहनाा च िनिषवजन िविहताना कमणामपिरागित

सपः।

अथाि सिहतामः स च िवसजयत।

मडल तदाातः िशवक िनयोजयत॥ १९-१६॥

भतोऽथ बिल िद िवकीय मतः।

ततः िश यथापवमासन त पिजतम॥ १९-१७॥

मलः िशवकन गमिभषचयत।

अननव िवधानन राौीिवजायाय॥ १९-१८॥

आयरारोयसौभायपऽीपयऽिप वा।

नप वािप नरानान ियािभषचयत॥ १९-१९॥

p. 190) तदाोयन िशवभ नाथा।

ाािभषकमोऽथ ााना गरोतः॥ १९-२०॥

साधकः साधय ाफलाय।

शितिथवारादौ ानकल िवशषतः॥ १९-२१॥

सम िशवऽ भिरपकशामत।

दिणोरिदार िल यन वजयत॥ १९-२२॥

नीशवषिवगणरः।

मातभारगािभय िल त कीलतम॥ १९-२३॥

वजयिदथः। अिपच साधकारसिवत मानषितित पजारिहत ाजननिषत

चिलतिभािददोषमनक-िल च वम। एकिल पिमार यिल च ौम। पव दवमाष च

बाण च ममम। असररासिपशाचािदितित किनम। एतष िलष सवाथमसाधारणतया मसरो

नाीतः ममष िव पजयत। अातमिलष णव मातका वािप िव दय परकण

समानीय रचकन ादशा लय नीा ितािवधानन म िव पजयत। िऽिवधिलानामसव

शिमा गणा वानान वा ितित सािविमाौयणीयिमित चतथः पः। तदन

सा कायाग त ान ितलरिप।

वापजा िवधायादौ वादवािभरित॥ १९-२४॥

अौ ितलान हमाऽान लोकशारिधितान।

िद तऽराथ िनखनत तदतः॥ १९-२५॥

सऽण वमालभन शना वयिहः।

हन सबीजािन िवकीय पिरतः पनः॥ १९-२६॥

रखा च भना कयाद यविमौिलरिप।

ाकार पिरकाऽ दा भतबिल तथा॥ १९-२७॥

अकममारलवण शिच यघ।

सकदन पिरिमत ान िऽषवण रतः॥ १९-२८॥

p. 191) सियियमाम साधयमीितम।

िसमः पनििवमारा भितः॥ १९-२९॥

कीललोकािधपाािण िवस णतः िशवम।

अना ोजिद दश तऽव वा वसत॥ १९-३०॥

साधकदीािधकारः।

अथाचायऽिभषकाह ववाीलवािचः।

शदशजो िवान शोिदतलणः॥ १९-३१॥

सबीजदीया सग दीितो िविजतियः।

सक सािधतम िनमहानमहमः॥ १९-३२॥

िवाताशषताथ उदारः कणारसः।

िशवपजापरः शाः समयाचारपालकः॥ १९-३३॥

स िनग गहात पव तीथयाऽा समाचरत।

दशकालवयशिसामानगण बमात॥ १९-३४॥

िनव तीथसवा त गादः सिरतट।

िशवऽऽथवा शल तऽाचायोत चरत॥ १९-३५॥

उदागगत सय शप शभ िदन।

गणर ग चा सिवशष यजिवम॥ १९-३६॥

अयाग च िनव ान िऽषवण रतः।

गोमऽण तथा ायादथ िऽिदनसया॥ १९-३७॥

एकभन नन तथवायािचतन च।

कवल पगन तिचणा पनः॥ १९-३८॥

उपवासन च ऽीिण िदनािन पयत पथक।

प चतथकालाशी षकालाशनथा॥ १९-३९॥

एव पया पयद िदवसऽयम।

भदभशयो िन भानरतः सदा॥ १९-४०॥

p. 192) अारलवण यावम भोिदतबमात।

समाौ दीितान िवान भोजनाछादनािदिभः॥ १९-४१॥

पिरतो यथाशा सादशः ीयतािमित।

ततो यथोिदत दश श सतशक॥ १९-४२॥

नवह तथा सपहमथािप वा।

अधहोिलत का मडप समनोरमम॥ १९-४३॥

मोधोराः पवािदतोरणम।

पलाशामलकौ चव मधको िब एव च॥ १९-४४॥

आयािदष कोणष तोरणाः कयत।

जा दश िदालवणहितिवलणान॥ १९-४५॥

मडप िवतान च िविचऽ धवल शिच।

घटािकििणकाजालमादामिवरािजतम॥ १९-४६॥

पयपवसनमिणककचामरः।

अलत कलािदकतितसराितम॥ १९-४७॥

ाामालय त कयात कड च शोभनम।

ारष कलशा सारपािलकाः॥ १९-४८॥

वापजा च िनव पयाह वाचयत ततः।

िविकरपपव त का चािभप त॥ १९-४९॥

िद सा लोकशान वळादीायधािन च।

पग च सा पकोोिदतबमात॥ १९-५०॥

ोाादशसारः सत कड िशवािमाधाय यथावत स तिन यथो सदािशवमावाािभप

सिमदाचितलः पपातीा पणा च िवधाय

मऽ सवतोभि भिक वा िलखभम।

िवादीना बमात पचतििकरिमतम॥ १९-५१॥

p. 193) रजोिभरिप ताविऽ च पाडरम।

िवादीना त म ार ागािदिदगतम॥ १९-५२॥

पीठ बावीा त वीपऽािदक िलखत।

मडलाद बािदौ िलखान सपाडरान॥ १९-५३॥

तषा नामािन चानः सनो न एव च।

निवधननामा च ौीमखो िवजयथा॥ १९-५४॥

तारः सतारतषा माः ः णवायः।

आकारााः रा दीघाः सानाराः नाम च॥ १९-५५॥

आन नमः शिभरावा पजयत।

शाना मदशष िविलखत कलशाकम॥ १९-५६॥

मडलािभमख त श िचऽ च वणकः।

सभि िवभि सनः पनकः॥ १९-५७॥

जयोऽथ िवजयः पणः पणक त बमात।

तषा च मान ाािभः शङखानािमव योजयत॥ १९-५८॥

तोरणाना तथााना लोकशााित पथक।

तऽाय िवशषः -ओ आ मोधान सरािधपतोरणाय नमः।

एवमव पलाशािदिप मा भवि िह॥ १९-५९॥

ततः पीठाद ब (िल ? िह)वा शान षोडश िवसत।

ता कलशानौ ापयद िदिविदगतान॥ १९-६०॥

सवषधीबीजगडमिजलरिप।

शा कलशानतान परयत मतः॥ १९-६१॥

वॐदामकठा चनातचिचतान।

पपववा बीजपरफलाननान॥ १९-६२॥

अऽ षोडशशानामकलशाना च नामा - याव णवदीघरऽयािदकािन

आननमशाािन ता भवि। तद यथा -

p. 194) आयतः आनः नायतः सनः महाकिः नी सनािभः निवधनः नािभः

ौीमखनािभः मडली िवजयः सघोषः तारः उारः सतार षोडश शाः परणीयाः। मरः सभिः

पथलोः सदः ोः मरमीवः जयो िवजय कलशा एत पथक पथक शािलदभिवरष ााः।

अथौषः क - जया िवजया जयी अपरािजता िवबाा शपी हमपी नाकली िवशाला

बला अितबला गनाकली सहा सह दवा वाराही शतावरी मदा महामदा विधिधः काकोलीसा

यथालाभमोषधयो मााः। रािन मािणमागोमदकमरकतपरागवळनीलवालिटकािन। बीजािन

शािलयवममाषितलिसधाथगोधमा इित स। चनकमागकपरकमासीकोरोशीरायौ गाः।

वीकामगपवतामनदीतीरमहानदीसमिबमलगज -दगोो गहीता मदोऽौ।

इिभििमिौतः शा कलशा तीथजलरापय षोडशरः शान बमणापरयत। अवगः कलशान

शष पिथािदमकमिद िविदष वामािदशक बिहः कलशाक िवराक च सवान

समावा सा िविधवदचयत। म पकिणकाया सवणरजततामयातम शनगण क

सवषधीबीजरगपाित सिहरय तीथजलः मसिहतया ादशाामत ापय मनोन शि

सामितमलम सदािशवमासनािदबमण यथावदावा सवऽ कचािन पवफलािन च

िनधायाहतवरावितकठमालािभरल यथाववा स , तऽ रादीना पमा उ।

ओ आ ऊ सवरो िवाको नमः। ावत सवबीज इाको नमः। ावत

सवषिधः सोमाको नमः। सवगः पािथवाको नमः , सवमः पिथाको नमः

इित िवसत। एव कलशशतोरणरादीिभम स िनयोजयत। तदन िश कतोपवास

कतानिनिविध िनविततनकिशवाचािकाय शार ािलतपािणपाद मडप दिण

कारिया ागािद शािकलााराणा तोरणाना च कतपज ागािदणानगणारण वय

िशवकााीना कताचनणाम य मसिहतया

p. 195) एककाा सिपतिशवािमानीय मडपाद दिणतः कतप और ौीपिणक वा भिासन

सशन वणाीण िव तिन गायऽीजपपर तिनासन उपवय

शपटहािदमलवागीतिनिभयथा िद ाणः पमानवदघोष ितरोिहतािन

सबीजदीादीितः थमवणः षोडशिभरिभवा मितधरः सिहतो

गबजशराविचऽमखािलकारकनागकणािभपटोािभः िश िनम तदन पवािभः

मिण सवामािल ततः पगिबपकसरियचणश -

चाथाोरवटिबिथतकषायोदकन पथलशािपतन थममिभिष ा

धपाम सकलीक िवरकलशरिभिष धपाम ततः

षोडशशथवािभिष धपाम , ततः िशवकलशन ममलजिपतनािभिषन

सिवािवर सशिक िबािदबमोमानमलाािदसममसिहत सवािदगण (य

?) सिहत सिबमण सषया िशदय वशाि च िशव भावयत।

ततावधा पिरतो रा िवधाय िशवकनािप तदिभषचयत ततो िनविततार वणसया

योपवीत दोीषमकटहारमकरालीयऽचामरगजािशिबका -भारकपाकादीिन िचािन दा

गजािदिभर णािदपाऽिनिहतवळाायधिपदीपािभः कािभवधिभोपनीतरन

मलवाघोषनराजयत।

तदन िशवािभमख नीा सदिण णाम कारिया दय िवापयत

सादन भगवन एष ादाया।

महािभषकमाचाय भवभयम॥ १९-६३॥

इित िवा दवश िशवनोथािित।

िवस दवमि च कलशान शतोरणान॥ १९-६४॥

लोकशा यथाकाम सप त बिल िपत।

िवसजयत ततनान मितधारा िलिनः॥ १९-६५॥

p. 196) िवा हमवाः दीनानाथा शितः।

पिरतो ग न ािधकार िनयोजयत॥ १९-६६॥

इद ानिमम धमात पकसयाः।

दासीदासादयत पिरपाा यथा परा॥ १९-६७॥

अिधकारानण दीािभदयनान।

कषणािदितान कमचब वतयन॥ १९-६८॥

ायािन च शाािण दीितो न चाथा।

पालयन समयाचाराननमहपरो भव॥ १९-६९॥

इित।

इित सिय त पव गनवग ततः।

िशविमवा िवशषण मलमायत जपत॥ १९-७०॥

अननव िवधानन राकाम तदाय।

यपऽ च िय सौभायिसय॥ १९-७१॥

अिभिषिव भान दीिया न चाथा।

इाचायमहािभषकािधकारः।

एव कतमशााचायािभलािषणः॥ १९-७२॥

चीणाचायोतवमसमथ तत।

दिगणदान या शानपतः॥ १९-७३॥

मडप सवतोभि िलिखा मडल शभम।

ऐशाा िविकरपात का च सद यजत॥ १९-७४॥

मपऽ त िशव यथावदिभपजयत।

मडलाद बातो िद िकारलत॥ १९-७५॥

पिमोरयािशविद िवधानतः।

कलशान प िव भिमियत॥ १९-७६॥

िनवािदकला साािभपिजतान।

सवरौषधीबीजमकसमाितान॥ १९-७७॥

p. 197) हमफलकचफलपवशोिभतान।

सवमालाभरणानासनािदबमण त॥ १९-७८॥

परमीकरणााबा त कलाः बमात।

मािभस कड वि च पववत॥ १९-७९॥

इा पातीा पादीना नामिभः।

कलानाममतना तारलपवकम॥ १९-८०॥

सिमदाचन लाजितलान ा बिल िपत।

िशवमि च साय पणा ा यथोिदताम॥ १९-८१॥

अना िशव पाडलाद दिणऽज।

कतिनिविध िश िकाः सविचत॥ १९-८२॥

भिानासन ावत सकलीक पजयत।

िसधाथदिधमवागोमयगोलकः॥ १९-८३॥

िनम गतोयन ाा धिपतम।

पथलशतालः कः मतः॥ १९-८४॥

अिभिषावसनमनासनगत पनः।

सकलीक स दोीषािदसाधनम॥ १९-८५॥

अिधकार च िवा िशवाया समपयत।

अना िशव पाद गा कडािक पनः॥ १९-८६॥

प पातीरा कलाना च जहोथ।

पणा च ा त दिण पिरग त॥ १९-८७॥

दभकन पाः किनािदष लायत।

ाविव तथवाि का च िवसजयत॥ १९-८८॥

हमवापानाः पिरतोाथ तनम।

िशवगवाया लमिधकार वतयत॥ १९-८९॥

इ दीाः सािभषका यथावत ाधानाऽोिदतािसधाः।

यािभिवशहािन च िवद भोगयाययन मोम॥ १९-९०॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद साधकदीाचायािभषकपटल

एकोनिवशः॥ १९॥

अथ िवशः पटलः।

अथ मादिलतिविततजनाम।

दोषाणा शमायाऽ ायि िनगत॥ २०-१॥

हािपितत िल ऽवादीितः।

अघोरायतजापी ात सिवशषाचनािचः॥ २०-२॥

िवशषाचनशन पगपामतपनमहा -नवािकायामचयिदित यावत।

िहात पितत ल जपत सोणात परम।

ििऽलािदजापी ादतोात पतद यिद॥ २०-३॥

िभ िलऽथवा पीठ ायि न िवत।

तत एवा(मो ? मा)दन रणीय यतः॥ २०-४॥

तथा िवशीणिलादमहापातकशाय।

ायि दशगण का कण शित॥ २०-५॥

अिवसिजत एवश िडलादावपित।

अघोरपसाहॐ जपा दशाशतः॥ २०-६॥

न दधऽथवा िल चोरािदिभत।

ल जिपा सो ल चत तद यजत पनः॥ २०-७॥

तदलाभऽिल वा िताािभपजयत।

सालोप त नीरोगः सोपवासः शत जपत॥ २०-८॥

पजोपकरण वाौ पाद च लित।

जपत पसहॐ तोधयत ालनन च॥ २०-९॥

पागमाऽीराा पिरजत।

एकाहमचनालोप िऽराऽोपोिषतो जपत॥ २०-१०॥

सहॐ ििदनाचालोपऽव समहयत।

पाहादिधकश काादिप षणम॥ २०-११॥

सहॐ जयाापो णा तः।

अकामात सराणा त पशत जपत॥ २०-१२॥

p. 199) सोपवासः शिचः पग ाय जहोित च।

तऽ

िनमासर जात पशत जपत॥ २०-१३॥

अकामाद भण त साधसाहॐक जपत।

कामादनयागन दीया च पदानः॥ २०-१४॥

शदत िनमा नाीया शदिप।

अनयागो नाम अनशािदिवरपिरवत िशव पमडलऽिव पटल वमाणो यागो

िनिदः।

िनमाभदाः क षिधाऽिप तद यथा॥ २०-१५॥

दवि च दव नव च िनविदतम।

चडि च िनमा तषा लणमत॥ २०-१६॥

वभषणगा दवििमित तम।

दव दवसि मामऽािद गोधनम॥ २०-१७॥

दवाथ किताा नव नाम तत पनः।

िनविदताम चडि च ततम॥ २०-१८॥

गभागाराद बिहःि िनमा त सशत।

षिध चािप िनमा नोपयात कदाचन॥ २०-१९॥

अऽ भोजराजः

षिधमिप िनमा न िजय लयत नाा िवबीणीयात बादो भवित भा मातो

लनऽिसिरायाण वकः शन ीमथ चडालो िवबय शवरः इित।

िशविनमावत सौर चड द ततोऽिधकम।

गपकवियनागयोगीगणमातगौरीष िशविनमावद न भवित। अचरिप दशानष

गााकाल िशवक दवदिण िवसिजतऽिप दव िला पजा। चलिल अघिटतिल

आािल िचऽरज हमज अििप सः ितित चतथकमाविध िनमा न भवतीित

भोजराजः।

p. 200) पजाया गधपादरवशायाणदशन॥ २०-२०॥

नाि दोषो नदीवगादागतशनािदष।

दीितः सतक वाथ शावाशौच च भवान॥ २०-२१॥

न कामतः सोपवासो वामदवसहॐकम।

जपत कामकत तात िऽगण शय तम॥ २०-२२॥

आसिकऽशौच त जन न शत यम।

पथक पाकमपाीयात ानपजािद कम च॥ २०-२३॥

िनवाणदीितो ानी िनशः ावदाचारत।

िनबजदीया चािप सामा दीितोऽिप वा॥ २०-२४॥

य न सशिमि चान पजयत।

दीितनव िशण पऽावाथ बिभः॥ २०-२५॥

िनव पजाहोमा ातः सयतवानाः।

मनसवोरन मान सकलीकरणािदकम॥ २०-२६॥

का पािलपः िशव त कतमडल।

स मनसा म जिपाि ण च॥ २०-२७॥

पथाकन भानः सतकािदिदन नयत।

सग ानी न त त सताशौचशतरिप॥ २०-२८॥

तणकाचयो यथा ािलतोऽनलः।

मादात सतकाशौच भकाहमपोिषतः॥ २०-२९॥

जपत सहॐ कामन भा तिगणािचः।

भा त सतकाशौच तमो शिचभवत॥ २०-३०॥

तिना त तावि िदनािन िनिश यावकम।

अिकालायी ात ह िऽशत जपत॥ २०-३१॥

ितिषाभावयमव िविधः तः।

रतः द यिद िनिश सहॐ पष जपत॥ २०-३२॥

िदवस िगण ताद दा यवस गवाम।

वणाना ाणादीना जातीशाः पषादयः॥ २०-३३॥

p. 201) अऽ यमि समानजातीयोिश ाा जातीरशतजपािभवत।

अदीितोिश िशत जपत। ादनरवणिश काहमपो जातीर वणर

चाकीक शत जपत। तऽकारवणिश काहमपो जातीर वणर चाकीक

शत जपत। तऽकारवणिश िराऽ र िऽराऽमपो ावपत। एतषामदीिताना श

िगणम। तत ोरवणिशऽिप पादहीनमध च जपोपवासौ िवधयौ। उिः

यमिमज शद यिद िऽराऽोपोिषतः ातः जातीरायत जपत।

एकोि तदध ादनलोम तदधकम।

अजाः ितलोमाः ः कमाररजकादयः॥ २०-३४॥

चडालोिसश तीथ क समा त।

अघोरायतजपाा दा च शित॥ २०-३५॥

अऽ यमनिः ोानामिाना श यथोात पाद चरत। यमिषामनिाना श

अध ायि चरत। या अषामि भा पमडल ायिभप () जाारण दीयत।

त मडल चतह चतार िवधयम। तिन यथािदश पषादीन सा म जातीरमीशान

तान यथावदिभप जातीरमण फडन सशो जाितम ाहान तनव

मडलजातीश िो ससोािन तथव सयोजयत। एव जाितम सामा दीया

गणा दीयत। असििहतगः यमवाान दीयत। एव दीियतमसाम षडहापो वाशनः

जातीरल जपत। अऽ सजातीयोि भकाहमपो शत जपत। अनर हमपो

सहॐ जपत। एकार ह िसाहॐ च। र िगणमयत जपः। ाणः शिोि भा

पराऽमपो जाारदीितो ल जिपा कण शित। अनलोमानामवम ायिम।

अजोिभोजन ायिाभावात पतव। ताद यन तत पिरहरत। एव परिलभोजन

तातीरायत जपत। त चाहतशापाशपतकापािलकाः। एतषा सोजातादयः पतयः। तऽ च

कापािलकाभोजन कचाायण का ईशान ल जिपा जातीरमडलऽिलरमिभप

p. 202) जाारदीितः शित। अिलिससाभोजन िऽलजप चाायण कयात।

परायगह ायाद िगणो जपः।

ायतदव ादाचाय (क ? ित ) सिचतम॥ २०-३६॥

अध समियनः ो िऽपाद पऽक त।

अनाना च पापानामबिकरण त यत॥ २०-३७॥

ायि बिपव ततोऽिप िगण तम।

तऽकभनाायािचतोपवासाना पथक पथक बमण िऽगणानान कादशराऽिमित यावत।

चाायण च शितपद ार िऽषवणायी िनयतिय एकमासाभित ितिदवस मासवा

पौणमाा पदश मासान भा तदपरप ितपद ार हमकमासासादमावाायामकमास

भा समा यवम भवित। एतिपरीतन शितपिद पदश मासान भा ितिदन मासासन

पौणमाामकमासभोजी कितपद ार मासवामावााया पदश मासान भा िपपीिलकम

चाायण भवित। सवषा तानामनानामिप तापशथ ोतोपवासक -

चाायणजपतदानतीथसवािशवाचनािदायितािन तोषगौरवानगण धमशाोािन िवधयािन।

ताऽ मगौरवभया िल। ायिष रोगपीडयाितवाकन वा यमसमथः

िशपऽातमातिपतभािगनयािदिभरा -नोऽथमपवासजपािदक कारयत।

ायि वम त यषा दोषाणा तय तान यात।

बा बा वजयदव िवान पाशः ालनाद यद विरः॥ २०-३८॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसधासार उपिरभाग िबयापाद ायिपटलो िवशः॥ २०॥

अथ एकिवशः पटलः।

सवपजािविधिितिलतपितदम।

पिवऽारोपण कयात ितसवर बधः॥ २१-१॥

उपयाथवाानाद यो न कयात पिवऽकम।

स िसशमाोित िव पिरभयत॥ २१-२॥

p. 203) िवापहारपणािद फलमित दिशकः।

साधकः पऽकाः कत िह पिवऽकम॥ २१-३॥

पजाजपािकायादतिलतदोषतः।

यत कत पावयन ता पिवऽकम॥ २१-४॥

अिप मोहात मादाद वा पिवऽ न करोित यः।

स िऽल जपत क दशाश जयाद घतम॥ २१-५॥

अऽ मोहशरोर

पिवऽण िवना पजा तामसी पिरकीितता।

राजसी च भविदपरमीकरण िवना॥

पिऽकािभः सनवा कशवा पिरकयत।

पिवऽ ह शोमहापयिजगीषया॥

इित िनपिवऽ ात निमिकमथोत।

आषाढ िसत प ौावण िसतऽिसत॥

सा वा ऽयोदया कयाद गपिवऽकम।

पिवऽमथ भतायामाषाढ िनयत तम॥

दीािदापन चव पिवऽािद शतबतोः।

अिधमास न कवत यदीभमानः॥

पवऽय भवद यऽ रिवसािविजतम।

अिधमासः स िवयः सवकमबिहतः॥

इित।

िसनीवालीय यऽ रिवसािमतः।

अिधमास स यः सवकमबिहतः॥ २१-६॥

अथ पौरऽिप

आषाढािदिऽमासष ौमाधम बमात।

पिवऽफलमि नादा काल इत॥

इित।

वसष यजतित यथासौ विदको िविधः।

ाविमकाल दशयव नादा॥ २१-७॥

p. 204) एतादाषाढौावणभािपदाना िसतािसतपा चतदया वा शोः पिवऽ करणीयम। तदिप

ममिभः कप बभिभः शप िवधयम। अषामिप दवाना ाव ितिथष पिवऽक िवधयम।

सौवण राजत ता सऽम कतािदष।

यगऽ कलौ श सऽ कापासज नवम॥ २१-८॥

नाितल नाितस िवकश िहमपाडरम।

कितत िजकािभम सऽ पिवऽक॥ २१-९॥

म ियव यािभः शिािभरधम तम।

अधमाितसऽ च मा शनकलतः॥ २१-१०॥

दभमािदिभवािप सऽाभाव पिवऽकम।

िवदधीत पिवऽ तत सवथा न िवलोपयत॥ २१-११॥

सिऽत गसऽ ादऽ नवतकम।

सा तिनात पव सम पमऽि वा॥ २१-१२॥

कारापण सक तारान समाहरत।

चतरौ चतार मडप कारयभम॥ २१-१३॥

बहतीमिनह वा पहमथाधमम।

चतोरणसयमधहोित लम॥ २१-१४॥

कलपदवारथवा वसनः िसतः।

सिवतान त तत का मादामोपशोिभतम॥ २१-१५॥

नानािवधः फलः पः मालािभावलितम।

िविल गोमयाोिभदपणोदरकिमम॥ २१-१६॥

अगार च ताामकड मनोहरम।

दभमालावत कयात ॐवौ चोलणौ॥ २१-१७॥

कलशान करक कान वधनी (भ?भा)डगकान।

िवकशनववासािस होमपाऽािदक च यत॥ २१-१८॥

चनागकपरगग घत मध।

शकरालाजिसाथितलशालीयवािदकम॥ २१-१९॥

p. 205) शािलजाडलान शान सिमशफलािन च।

दीपधपिनवादावदपयोिग यत॥ २१-२०॥

सा तमकर जन तऽ िनयोजयत।

ततः सऽमपादाय गा भिर जल शिचः॥ २१-२१॥

ाराशोिधत सक ािलत शिचिभिजः।

गीतवाािदसय पीठ सा पजयत॥ २१-२२॥

सामााण गार च गणरम।

सन ालयत सऽमघोरण िवशोषयत॥ २१-२३॥

अ हमपाऽादौ वणव वा िनधाय तत।

आरो गजयानादौ छऽचामरशोिभत॥ २१-२४॥

शतयािदिनघषः सीतिनमलः।

अलतनरीकमितजशोिभतम॥ २१-२५॥

माम वा नगर वानः का दिणम।

गा यागालयार ाणः ि वाचयत॥ २१-२६॥

सा पीठ सऽ त पयाह वाचयत ततः।

सऽ त नवतना दवता िवभावयत॥ २१-२७॥

णवमा विा नागा गहो रिवः।

सादशः सवदवा तना नव दवताः॥ २१-२८॥

पिथाा मतयोऽौ िशवािधदवताः।

वामााः शयषा ताः शीनव सरत॥ २१-२९॥

एतषा नामिभन नमोरिभपजयत।

कालाान ततः सऽ नवभद च तष॥ २१-३०॥

तिट लव िनमष च काा चव कलामिप।

घिटका च मत च िदवस च िनशा यजत॥ २१-३१॥

नऽितिथवारा पौ मासानतनिप।

सवर च बमशसान पजयत॥ २१-३२॥

तारदयािदिभः नामिभनमोः पजयत ाथय।

p. 206) तािदरपयः कालाा िवगो िवभः।

अना योः िन कालान नमः॥ २१-३३॥

इित सऽ यजद दव कालताक िशवम।

साि त स यावदारोत िशव॥ २१-३४॥

तदन

िशवह िवधायाम परमीकरणाितम।

कयात पिवऽिनमाण वामदव रन जपन॥ २१-३५॥

तऽ गपिवऽ ादकमतकम।

किनसिमक िऽसऽण िविनिमतम॥ २१-३६॥

हािदनवहािलाना ात पिवऽकम।

अािवशितमार यावदोर शतम॥ २१-३७॥

दशविबमात कयात पिवऽ नवतिभः।

अय िह पािकः को मपोऽिभधीयत॥ २१-३८॥

सवषा िरिलानामाना िवशषतः।

चलाना च यथा सऽरोरशतः तः॥ २१-३९॥

अथकाशीितसवा पाशितः परम।

षिशसऽवा ौमाधमो िविधः॥ २१-४०॥

ोः किनिलष किनाचनशिष।

तानसारण िवदधीत पिवऽकम॥ २१-४१॥

िराणािमह िलाना िलमकमानतः।

िशरःपिवऽिऽतय कयात तऽयाकम॥ २१-४२॥

चतथ सावत त कयाद गावतारकम।

िनशषिपिडकाशालित िलमकात॥ २१-४३॥

कत चलिलाना िडलाना पिवऽक।

उमाचनाभदाद िवारो िह यथा भवत॥ २१-४४॥

ादशाचतःसरलिवतािन त।

ौमाधमािन ः पिवऽािण यथाबमम॥ २१-४५॥

p. 207) ादशालाालािन चतरलानीित भोजराजः।

िशरःपिवऽिऽतयममािदऽय भवत।

एकिव िल तत यो मकटाकित॥ २१-४६॥

गावतारक तऽ कयात तालः समम।

अऽ पिवऽमिपिरमाण सोमशः

मयो दश कता अथवा तसया।

अर वा यथाशोभमकिचतरलम।

अिधका वा यथाकाम कता मयः समाः॥

दशमीना नामधयािन चाह

कितः पौषी वीरा चतथ परािजता।

पमी त जया षी अिजता समी िबया॥

िशवा मनोनी चव दशमी सवतोमखा।

इित।

गावतारकािप मयो ादशाथवा॥ २१-४७॥

तसया वा यथाशोभ च तद भवत।

कयादिलाना पिवऽाणा चतयम॥ २१-४८॥

तथव मखिलाना ककमव वा।

मत च गणाधीश गपौ च पक॥ २१-४९॥

िशवकऽवधा िदालावषिप।

ारशाना तथकक पिवऽ पिरकयत॥ २१-५०॥

कठादानािभलीिन तािन ष कयत।

गौयाव महाला गायाामातष॥ २१-५१॥

सराः पिवऽािण ऽीिण ऽीिण कयत।

गावतारहीनानीित यावत।

िवभारविना चडशवधसाम॥ २१-५२॥

p. 208) िशवत पिवऽाणा पथग चतयम।

एव का पिवऽािण तीनथ रयत॥ २१-५३॥

कपरकमिनशारोचनागगिरकः।

यथालाभ सम िपा पषणािभरयत॥ २१-५४॥

अथ मावशािदपाऽोात परातनम।

पिर नव सव मा पजोपयोिग यत॥ २१-५५॥

ॐक पराणाव ॐव कयाव शभम।

इित पौर।

िवहाय ॐवौ शब जत सव परातनम

इित मोहशरोर।

तदन सा ऽयोदया वा सोपवासः कतानसािविधः ानपटलोमागण कतमािदिवशषतपणो

यागधामािदक सव िऽवऽणाव पिरगहीतभदश ााग सय यथावद तदनर िनिविधना

िशवमि च सप मडप ादिणोरपिमष ऋयजःसामाथविवदो िवशान ाणान

पिवऽारोपणमलातया भविरयन कतिमित गपािदिभरायन िनयो

ािलतपािणपादो निमिकपजाथ यागमडपारायण सो तऽ ाा शािकलाार दिण

िवा पिम िनविमर िता च तारीजािदक तलानाा ाराय नमो सप ताखाौयौ

ारपालौ च नीशािदकौ तामिभनमोमचयत।

नीश च महाकाल भीश गणनायकम।

वषभ षमख दव चड पवािदतो यजत॥ २१-५६॥

तत पिम ार िनोान ारपान यजत।

नाराचा याथ पािघातऽयण च॥ २१-५७॥

छोिटकातजनीिभ िवानाय दिणाम।

शाखामािौ गहाः िवया यथापरम॥ २१-५८॥

िव दहलीम पिरबामन दिणम।

वाप वधस चा ासन च यथापरम॥ २१-५९॥

p. 209) अथ विदकायामदख उपिवय कताशिः सकलीक िवशषाम िशर

पजोपकरणाजलरण सो वमणावक िाौयमशि ावद िवधाय

िवधतभिऽपसचनितलकिसतकसमः सोरीयो गहीतानखः सितािदपकोष दीोमागण

िविहतपगो िनरीणोणताडनाणखननाविकरण -

परणसमीकरणसचनिनकनसमाजनोपलपनवळीकरणािन दयावममलः बमण िवधाय पगन

सोव मडप स दीोमागण िविकरणपपव कवधौ चलाचलासनाविभप तदन

मडपायथािदश कतमडलधाोपिर िऽसऽवितचतािदपवफलिवधानगातपकचाष

सिललपणकष लोकपालानावाा तदािण च तषा िशवााः ौावयत।

भो भो शब या ा िदिश िवशाय।

ात सावधानन ायागा िशवाया॥ २१-६०॥

इित सौा लोकशान पिराककौ।

अगमन िरासनगतौ यजत॥ २१-६१॥

स च तयोयग मिया ागपाया।

कश ानख त सम ाथयिवम॥ २१-६२॥

आयागा या शो ात िशवया सह।

ससतन गणः साध योगाण शर॥ २१-६३॥

इित िवा िनवाम सिनरो यथाानमपवय िलशिभावाहनािदिभ

पगपामतगजलािभषकपचारपटलोमागण सा वसनभषणगािदिभ िल िशव

िनवामाथ म वशाामर वा भिकिलोवातम मडल च िशवमासनावाहनािदिभः

पनवज िनवामिभपािकायपटलोमागण ाा कडऽिमाधाय िशवमावाा यथावत

स मडलिशविशखािनगतोितषा वििशवनासाििनगतोितः नाडीमागणािवि

िवतासान सि सायादय िशवमिभपाथ च ौपयत।

p. 210) तद यथा

कडात पिमति दिण वोपिल त।

अणोि चावो कवचनावकठयत॥ २१-६४॥

माजियोपिलाथ चि शि िवभावयत।

धमाधमभजामव किताशषिवमहाम॥ २१-६५॥

अ गधपातोऽि पवमतम।

सत पसारा चा िनयोजयत॥ २१-६६॥

िशवमि च ता शिमभावचयत पनः।

और मय वा चाल त िनोणाम॥ २१-६७॥

धौतामण कवचनावक िनरीिताम।

सोा सा गनािल धपयत॥ २१-६८॥

कशदाा त तठ वमणाव मडल।

ोितऽण कवचनावतऽािभमित॥ २१-६९॥

ापयत तामधोवा षड दभिवर।

ता सा िशव चा ोानामािषताम॥ २१-७०॥

सोधन गन शीरण परयत।

ालीमारो ता धवलाािलतडलान॥ २१-७१॥

पसरमाऽा धौतान ीर िविनिपत।

आामपिवयाथ चालनोाटन बमात॥ २१-७२॥

दाण सकत कयाासादमरन।

त च ौपियाथ मसिहतया चरौ॥ २१-७३॥

ससिो भवा घतनवािभधारयत।

तािभघार कव मडल दभिवर॥ २१-७४॥

अवताय ितीय त च सिहतया पनः।

शीतो भवित आन का शीतािभघारणम॥ २१-७५॥

p. 211) मदोिभबिहः ाल समाण रया।

िऽपसाा िवधायनाममतीक मिया॥ २१-७६॥

कड पिम िकिडल पववसत।

दा घत ा िशवा सकत सकत॥ २१-७७॥

सपातयरौ तिन मलनाोर शतम।

ा सा त पात िऽभाग िवभजम॥ २१-७८॥

िशवाोमधसिपामाभाग घतन त।

आयो िशवभाग त दा सप िवसत॥ २१-७९॥

तदन दवसमीप गापिका दा दकाताल ाा पषण भामालादडकौपीनिभापाऽािण

दिणऽघोरण मशाहोमिािण पिम सन धाऽीफलरोचनाकमशलाकाकतकलार

वामन पगपाकाछऽयोगपासनाशाामीशानन िवाचयत।

एतषा यदस मनसा तत कयत।

दवाश त च शोित वमरितम॥ २१-८०॥

दाामतीक िभ िनवदयत।

ततः पिवऽायादाय हमवऽािदपाऽक॥ २१-८१॥

कािजनकलािदािदत िवसदा।

ोाात सिहतामराला सरत॥ २१-८२॥

सवराक श सवककसािणम।

गोारमय िवभोगमोफलदम॥ २१-८३॥

कताकतसमककमािभपरकम।

िवभावयत पिवऽष ततः कितसया॥ २१-८४॥

ाौ तऽ मलन तष सपातयद घतम।

सपातशोिधताविमा सिहतया ततः॥ २१-८५॥

ाक पिजताय सयाय दाद गपिवऽकम।

सधिपत सप तलकामतीकतम॥ २१-८६॥

p. 212) रचामलमण तार सवानकम।

उायारािऽक पादाचाः सकलीतनः॥ २१-८७॥

िऽसा वयत सव ासाद मडप तथा।

पजोपकरणोात◌ सव तारण वयत॥ २१-८८॥

नािदारपालो वापणोरिप।

लोकशदो दा गपिवऽकम॥ २१-८९॥

तदन कडसमीपात पिवऽािण पाऽाादाय िशवकाम सा राथ काय िशवायानन

समपयत।

भगवन सताऽ पिवऽािण यथािविध।

समपयािम तानीह त र शर ॥ २१-९०॥

इित समपयत।

तदन ताद गपिवऽािण गहीा िशवकावधनी -गणपितगपिष तः सवतान

नमोरारो पथगारािऽकमाय कतमडलक दवािभमखः यमपिवय ानन पिवऽमारोपयत।

सावर याग पिरपितकर ोत।

पिवऽक पिवऽाा पिवऽ धारयाहम॥ २१-९१॥

इा तारमलिशवाय नमोमाारोाच दवािभमख उपिवय तदथ िनिमत गपिवऽक

गपानरित सधिपत सवातमिलनादाय मसिहतयामतीकाननािभमारोपयत।

ओ समिविधििपरणशमघ ित।

भोऽामयािम ा (?म)िदावािकारक॥ २१-९२॥

तििमनजानीिह यजतिदिचत।

सवथा सवदा शो नमऽ सीद म॥ २१-९३॥

इित रचकणामतीक तारमल च िशवाय नमोमाय भगवत गपिवऽमारोपयत।

अनरमारािऽकमायानन ाथयत।

p. 213) ओ

आमितोऽिस दवश सह दा गणरः।

मशलकपाल सिहतः पिरवारकः॥ २१-९४॥

िनवदयाह त भात त पिवऽकम।

िनयम च किरािम परमश तवाया॥ २१-९५॥

इित िशव ा तथािित िशवनानातः तदन िवभवानगण िवशषनव दवाय िनव

तालमखवासा गीतनािदिभरिभन भगवतानातः बिहिनगाय च मखलाया गपिवऽमारो

चरोरशमिप ा तषण तमीप अिकायबिल िनिाना बिहिनग सगकसमजलधपदीप

पाऽशषान सिहतामदशिद बिल दात।

ओिमाय ितग नम इािदिभः। पन ,

ओ पवािदिदवािसो िदगीरभतमातगणिऽपालािदकः ाहित दशिद बिल िवकीय

समाचििपरणकायिमिो मितिभः पको मलन दशकोऽघोरणाोरशत

ितलिसाथलाजघता पणा चाथ ातीिभाय सोमायाीषोमाामय िकत चित ा

वििशव सिहतया नाडीमागण मडलिशव सयो दवमिभप िसापकािधित िवापीठ

िशववद िवानामिभरिचत दशारीवागीया णवदयमलिवातान नमो

गपिवऽमारोारािऽकमायाथावमसपट पाऽ महापिवऽािण सा मसिहतयािभ मावमा

सरािभप काय रा िवा भगव ण िबया सम िनिछि कम मऽिदिमित

भगवतानातो बिहिनग ाचीनष िऽष मडलष दीोमागण पग च दधावन च भजत।

तऽोपवास िनयतारोः शषभण ाा ाणाितपकमाऽमव ाीयात।

अऽ पौर

उपवास त िनयत सा शषभण।

ाणािहोऽमाऽाशी सोपवासो न ित॥

इित।

p. 214) अऽािप ौाकरण

उपवासो यदा िनः ौा निमिक भवत।

उपवास तदा कयादायाय िपतसिवतम॥

इित। अथाच दभशाया ाचीनमको बभः ममभशायामपिवशत।

अऽ सोमशः

आचाो मसः कतसीतजागरः।

आसीतानरीश बभदभसर॥

अननव कारण ममरिप सिवशत।

कवल भशाया सोपवासः समािहतः।

इित। कतसीतजागर इात ापो न कतः।

मोहशरोर च

िबयासमपण का िशवाम पयिशाम।

जपानरतो भा ितगीतपरोऽथवा॥

इित। एताद दभिवरन दवाम सोपवासन जागिरणा भिवतम।

अथ सयदयात पव ातः सा समा च।

सामााण स गसऽायनबमात॥ २१-९६॥

अिवसिजत एवश ऐशाा मडल सत।

दव िवस साप िनमामपनीय च॥ २१-९७॥

समानच यथापव काािदिवशोधनम।

इा सय ततो ारलोकशााचनादन॥ २१-९८॥

पगािदिभदव यजििवधाः।

कामडलशाीिना पणा बिल तथा॥ २१-९९॥

का िन समाव निमिकमपबमत।

p. 215) तऽािवसिजत एव दव अौ च िनमामपनीय चबज दकाािदक च यथाान िव

यिलहमगोलकपॐगािदिभयथािवभव दवमलाघोराशत ायि ा पणा चाथ सयाय

मण महापिवऽािण धिपताारोारािऽकमायाच ावद

ारशवापलोकशागणपितगणा मः ावदारोािन च पववण

पिवऽमारोाच य सदािशवाा दवािभमखमपिवया दापिकया कालाान

ऽिटलविनमषकााघिटकामताहोराऽपमासयनसवत -सरिवमह सवशरीरियाथवहारकारण

कताकतसमिकमकसािणम॥ २१-१००॥

ऽगोारमीशान शरय शमानसः।

एवत िशवमनरन िशरःपिवऽ थममादाय धपिया सपातवाम िकित कािभमखिशवमनन

िवाारोपयत।

कालाना या दव यद मामक िवधौ॥ २१-१०१॥

कत ि सम धत ग च मतम।

तद िमि कत प ससतम॥ २१-१०२॥

सवानामना शो पिवऽण िदया।

ओ परय परय मघोतिनयमराय ाहा। तारमल िशवतायािधपतय िशवाय नमः इननक

पिवऽमारोात पिवऽयमव िवातातािधपतय नमः इारोपयत।

िशवत िशवा त िकारणपािलत॥ २१-१०३॥

मल िशवामाय पिवऽमिधरोपयत।

िवात त िवा िवकारणपािलत॥ २१-१०४॥

ईरा समाय ितीयमिधरोपयत।

आत क कारणपािलत॥ २१-१०५॥

मल सदािशवा ात ततीय चािधरोपयत।

सवतािधपा तत सवकारणपािलतम॥ २१-१०६॥

p. 216) मल िशवामाय दय गावतारकम।

भिकाम चव ाद िवपरीत िह मय॥ २१-१०७॥

आिवािशवः पिवऽायिधरोपयत।

अथारािऽकमाय दव िवापयत सधीः॥ २१-१०८॥

गितः सवभताना सित चराचर।

अारण सवषा िा परमर॥ २१-१०९॥

कमणा मनसा वाचा ो नाा गितमम।

महीन िबयाहीन िहीन च यत कतम॥ २१-११०॥

जपहोमाचनाहीन कत िन मया तव।

ितभििवहीन च तत परय महर॥ २१-१११॥

सपत सरशान पिवऽ पापनाशनम।

या पिविऽत सव जगत ावरजमम॥ २१-११२॥

खिडत यया दव ोत वकयोगतः।

एकीभवत तत सव दाासऽयोिजतम॥ २१-११३॥

इा सवतान सवकमसािण सवपिरपरणाय सवफलदाय सवाय िशवाय नम इित िवा

सजलन पािलना पिवऽपजामाान च िशवपादाजयोः सम दडवत णमत।

चतरीनथो मासान ौ मास पमव वा।

साह पराऽ वा िराऽ वकराऽकम॥ २१-११४॥

ोत स दवाम करोताविदिप।

तथः िशवनािप िनग तदनया॥ २१-११५॥

लोकपालानािदाःािना पिवऽकः।

अौ च िवापीठ च पिवऽायिधरोपयत॥ २१-११६॥

ततो ाितिभाि सोमाीषोमयोरिप।

ा िकत चव बिल ावद िविनिपत॥ २१-११७॥

p. 217) अथ गरौ सित िशववत तमिभप वसनाभरणधनािदिभः पिरतो पिवऽ च

तिितशोभनमारो तदभाव ताकादावारोपयत। ततायनहोमािदफल तदकपव

ह गहीा दवपादायोः सम तषा दिणा सऽािण च दात। दीिताणिलिना बजनाना

च सऽािण दाय दीिताणिलिनो हमवािदिभः पिरतो दीनाकपणािदािथो यथाशि

सवो िहरयािदक दा सवानिप भोजिया तोजनदानफलमशषमनन िशव समपयत।

ओ,

िवशािवहीन भा शनपतः।

दाननानन दन ीयता म सदािशवः॥ २१-११८॥

इित दानािदक शोः पादाोज समपयत।

यावता ताविमव सिवभवम ितिदन पिवऽािण दवोपिर थमबनसऽमल सम

लिया िनमामपनीय दन िवधाय पनः पिवऽायारोपयत।

अथ ोता सिवशषमिभप

ओ,

पिवऽकोत चीण यथासित मया॥ २१-११९॥

सादन कमद गमा फलसाधकम।

इपयद भिकामो मिकामोऽिप शव॥ २१-१२०॥

िनवदयीत पादा मा म कम बकम।

इित।

तदन मतपणा कम का पणा ा वि भगव नाडीमागण िशव सयोजयत।

ाणः िऽयो वािप विदकयािदिभः॥ २१-१२१॥

ाि विदकमः ायिजहोित च।

ततोऽमान स ादशा नीा िद सिवय वि च ादशा सयो पिरिधिवराना

समाच कतसकलीकरणोऽः िवय िशवकावधोमान स तऽ िशव च िशव िल

सयो िदालादीनिप िवस सित चड पिवऽािण सारण तणारोयासित

p. 218) िडल समावाा तिमाािदकमशष चडनाथाय समपयत।

अथवा िडल चड पीठ * * पजयत।

इित सोमशः।

ओ,

यत िकिद वािषक कम कत नािधक मया॥ २१-१२२॥

सव तद सण चडनाथ तवाया।

इित त ाथयत पाद गारचयदिप॥ २१-१२३॥

पायस च िनवा ना ा िवसजयत।

तिमाािदक सवमकपऽथवािस॥ २१-१२४॥

भत िनिपत ता िछा िवशषतः।

अथ सशो भिम त सिललगमयातः॥ २१-१२५॥

ततोरशतः कलशवाथ शितः।

नवकनाथवा दव पयमागतः॥ २१-१२६॥

सिवशष च स ाोिवकल फलम।

पिवऽमव ितवर त यः करोित भा िलतािभपरणम।

अवा पजािदफल स चािखल याित शोः पदमय िशवम॥ २१-१२७॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद पिवऽारोपणपटल एकिवशः॥ २१॥

अथ ािवशः पटलः।

अथोत दामनकी त पजा वासिकी तिकरीमौलः।

यदाौम हमवत त दवो दा िवहीनिरमवास॥ २२-१॥

नीराः सिहतो गणशपामान मनीवः।

ाानमावलो शत सबीजयोग थयन समािधम॥ २२-२॥

कालऽथ तिन िकल तारकाो िजा सर सह दववः।

सापयामास िनताममः कासयितमोऽसरः॥ २२-३॥

p. 219) अथम सरमनीरिथतमनाय वधाः।

ोवाच दवान िगिरशाय गौर यतान रोचियत यतम॥ २२-४॥

नाोऽि लोक िशवयोः भावाद दतजःशमऽपायः।

एति काय महदवमदवथा तत ितपमासीत॥ २२-५॥

तऽमरिखलमिम सादियत िनयः।

सा वसन सहव कामः ावाौम हमवत जगाम॥ २२-६॥

समािधभाय कतय काम वसोऽिप सहायकम।

समथयामास वनः फः पहाणा पवन मः॥ २२-७॥

गौरीसम िगिरशोऽिप िकिद िवतकयििवकारहतम।

र तािवनय िविदा कोप व न िनयमत॥ २२-८॥

अथा नऽािरगात ततीयादिः चडः स च भरवोऽभत।

िऽलोचनः शलकपालपािणभावशष स चकार कामम॥ २२-९॥

तद भरव कम च भरव भीमाहास रवतो िवलो।

भीता िवषः सहसव सव दााः सदवासरिसयाः॥ २२-१०॥

त भरव दववरोऽिप िः सोऽवदत या।

दाािलोका दहतव काम यात माद दमनोऽिस नाा॥ २२-११॥

अथाऽ गौरीपिरचययागताः र पा सह दवयोिषतः।

रितः पिवलय िवजषी पपात का कदलीव िवला॥ २२-१२॥

तथागता तऽ रित च मथ णादन समव पावती।

शशाप कोपानसव भरव िचराय वीद भव भिमगोचरः॥ २२-१३॥

तथा स शोऽिकया तथाभवत णन वीमनायदा।

राभिभरामसौरभः सकोमला रितबासकजः॥ २२-१४॥

िशवदामोदमतीव मोदन िवभा दा िविहतानमोदनम।

यन स ताः शमयन ष ददौ वर वरयो दमनाय वीध॥ २२-१५॥

वसकाल सवसमथ यजि यऽभतीह मा जनाः।

दभतदमनदािदिभभज कामानिभवािता त॥ २२-१६॥

p. 220) यािचतना सहोमया मया वर ितीय तव दीयत पनः।

तथा हिरमखा दवतायािचताः सिभवाितदाः॥ २२-१७॥

न कवत यऽिप च पव दामन नरा वस मम शासनाितगाः।

तदचनापयफल वसज गहाण सव मदनमहािपतम॥ २२-१८॥

इ वषाो दमनाय दा वर ततोऽिन िवदध िवधानम।

त तदिप िस तत शवरपर म॥ २२-१९॥

अऽ सोमशः

भरव त यपीमदातम।

तथापीह समासात िसधाऽपिदयत॥

इित। तथा

अा वा चतदया मधमाधवमासयोः।

शोदामनक पवपयोभिमिदम॥ २२-२०॥

तवमव साहात पाहाद वारापणम।

कयाोिदतसारान मडपाद सतान॥ २२-२१॥

सा वा ऽयोदया कतिनाचनािविधः।

भषयद यागगह त िवतानॐलािदिभः॥ २२-२२॥

ततो दमनकाराममशोकतमिडतम।

गाशोकतरोमल रमणीयमलतम॥ २२-२३॥

तदभावऽचनागार कतकारामकऽिप वा।

कयाद वासिक पजा मरिभरनबमात॥ २२-२४॥

नर-ऋा गणपितमशाा ग चावाा तदन ॐ

अशोकाय नम कामीशोकनाशन।

शोकाित हर म िनमान जनयम॥ २२-२५॥

इननाशोकत गािदिभः दीपा सप

ऽािदयगपयः कालपोऽयो िवभः।

कलत चव योऽनािद कालान नमः॥ २२-२६॥

p. 221) इित कालाानमशोकमल समावाा तऽव दिणोरकतमडलयोधाोपिरसिऽतौ धिपतौ

कौ गजलािदपण सिहरयकचकसमौ फलवसनमाातालङ -कतौ सा तयोदिण क

वसम उर काम चाधारशनासनधमािदपीठरजममयपिवर तामिभर ओ

वसाय नमः इित तलमः। ओ वा दयाय नमः इािदिभः दीघरः पाािन जाितयािन

पिरक अशकरयोािदकिना दयाािन िव , िशरोवपादष दयािदानष

चाािन िव मलन क पिजतासन पाििलना पयवरदाभयकर हमवण

रवसनगमाहमिकरीटकडलहारादािदिभः समलत यवान वस ाा दयादावा

ापनसािािदक िवधाय त दिणतः पावत वामतः कसमावत च रशवण समलत दौ

चावााािदिभगािदिभ िनवा मलमणा

वसाय नम वगलतािय।

सहॐमखसवाह कामबो नमोऽ त॥ २२-२७॥

इनन पािलऽयण दवीा सिहत वसमिभप तदलामष तीवनदवताः पजयत।

आािदन गवत सरभ चव मािलनीम।

मिदरा मदय च रमा पवत तथा॥ २२-२८॥

वास चािप नवम नााचयत बमात।

सवाः सवषाभरणा लिलताः िताननाः॥ २२-२९॥

तदन आराम दमनकमचयत। तऽ भरव शलकपालह रवण रगमाारालत

सःकसटमडमालाधर िशपरिकिणीकमाबाकापाक खशलडमकपाशह

िवढभतदमनकाितिशरस ााननाािदिभगादीिभाचयत।

कामभसमत रितबाजलात।

ऋिषगवदवािदिवमोहन नमोऽ त॥ २२-३०॥

p. 222) ओ द दमनकाय नमः इित दमनकम ततः कामकःभ शािदसा पासनम ओ

कामाय नमः इित मलमः। ओ ा दयाय नमः इािदिभदघरः जाितयाािन ावत

करशाखास दह च ष ानष चाािन िव पािलना कामासनाय नमः इित कामासनम

दलामाीः पजयत।

सौभाया ािदन हषा धित ीित तथोदाम।

समा चव िनवाणा नवम मगा रितम॥ २२-३१॥

ओ मथाय िवह कामदवाय धीमिह तो गवः चोदयात इनगायऽी। अथ पालावन

ाावाहयत।

र रारधर यवान मकडलम।

हारकयरकटकमौिलकडलन परः॥ २२-३२॥

अ िदाभरणमाग भिषतम।

पचापशरााथ दधत पाशमशम॥ २२-३३॥

वामाारोिपतरित यवतीगणमगम।

पलावयसौयसौकमायिवभिषतम॥ २२-३४॥

एव ााचयत काममगािदिभः बमात।

मलन चव गाया िनवा यथािविध॥ २२-३५॥

तदन ओ

नमोऽ पबाणाय जगदाादकािरण।

मथाय जगऽ रितीितदाय त॥ २२-३६॥

अनन पािलिभिरा त ाथयत पनः।

वसकामाशोकाना बा लोकािधपान यजत॥ २२-३७॥

तदािण च ति पजय सवकामदा।

ततो दमनमादाय वसाशोकमथान॥ २२-३८॥

ोरावरणिरा मयद दमन ततः।

हरसादसत माऽवािहतो मया॥ २२-३९॥

p. 223) नत क साि िशवाचाया िशवाया।

एव दमनकमाम

वसकौसमीसािदतजगिय॥ २२-४०॥

या रसहायन सो दवः सहोमया।

ओ व वसकामाा नमः इित सिहतौ तावामाना तऽ रा िवधाय भवन गा भीत।

इित वसपजािधकारः।

अथ ातः समाय का िनिबया ततः॥ २२-४१॥

साया यागविन समाोिचतािन त।

गा दमनकाराम गीयाद दमन ब॥ २२-४२॥

समल िकि पाऽाधाय चािखलम।

वसरकौ चािवसिजतदवतौ॥ २२-४३॥

उाारोपयव गजयानािदकऽिखलम।

सनगीतवािदऽमलऽचामरम॥ २२-४४॥

अल पथा यायात परमामालयािदकम।

वाचिया िजः ि मडपाः वय त॥ २२-४५॥

दवोभयतः कौ साा पववत।

ााथ तपण ावत समाा भारम॥ २२-४६॥

शाि िवा िनवि च िता ारवद यजत।

िनोाः पिमार स ारदवताः॥ २२-४७॥

पािघातािदपापरः िवय त।

अ िव दहािमा वाीशवधसौ॥ २२-४८॥

िव िद लोकशािना िव ग तथा।

िविकरपपव त का कापजनम॥ २२-४९॥

p. 224) तिरमणा तािवा ानखधक।

कड च मडल िल िशविमा िवशषतः॥ २२-५०॥

ाव नाडीसान कयााथािधवासनम।

तथा

दमनमल मदा सिहत पिम सन ताल गामलक चोर वामन तऽ भ च दिणऽघोरण त

दधावन च ाा पषण तल गिप चशााम ईशाननादिप सव यागि यथावकाश

िव दमनपारिलमापय भगव ाानन तारमलिशवायनमोनारोपयत।

आमितोऽिस दवश ातःकाल मया िवभो॥ २२-५१॥

कत दामन (प ? प)व पण शा तवाया।

अथारािऽकमाय नवा यजत ततः॥ २२-५२॥

पिवऽकिवधानन ा सातयद घतम।

दमनापिरत पाऽ साािभरित॥ २२-५३॥

वमावकिठत का कशाम िनवय त।

भ च िविनवा ाघोरशतातीः॥ २२-५४॥

बिल िवकीय बा चािवसिजतदवतः।

भीताथ हिवभ म चोपवसदिप॥ २२-५५॥

ायन जपन वा सीतः कयाागरण िनिश।

ततः षिस ाा सयाराचनादन॥ २२-५६॥

श िवस साप पशिपरःसरम।

काििलािबष िनवत पजयिवम॥ २२-५७॥

अपनीय त िनमामिवसिजतदवतः।

िवभवानगण शोः का वशिषकाचनम॥ २२-५८॥

सय दमनमारो मलनराकम।

ारशवाीशकागणनायकान॥ २२-५९॥

ग दमनना मलरीराकः।

आरािऽक तथोाथ दवाम मडल यम॥ २२-६०॥

p. 225) सकलीक दमन िशरिधरोपयत।

िनग बिहराच िवयाथोपिवय त॥ २२-६१॥

आसनािदबमा यजद दमनकारः।

ता सािदबमणारोपयिव॥ २२-६२॥

पाः िपिडतः पात पिभरचयत।

पनदमनपागवाताितम॥ २२-६३॥

अिल सगापय ायद दव सदािशवम।

िशविवात पिवऽकिवधानवत॥ २२-६४॥

बमादारोपयोदमनािलऽयम।

पनतथ चापय सात दमनािलम॥ २२-६५॥

ओ मखराय मख परय परय शलपाणय नमः।

अा णवमलाा सवतािधपतय िशवाय नमः इारोपयत। अथारािऽकमाय महािनव

दाौ हिवा दमनकन पिरिधिवरगतानाराााविप िशववत ॐचा दमनकमारो िवापीठ च

मण तदन गरौ सित वसनिवभषणािदिभदमनकन च तमारा दीितिलििजबजनाना दमनक

दा यथायोय भोजिया दिणािभदानन च सवमिथजन पिरतोानन दमनकािलदव ाथयत।

दवदव जगाथ वािताथदर।

िदान परयः कामान मम कामरीिय॥ २२-६६॥

णवमलयत सौाय िशवाय नमः इित काािल िशवपादयोः पादाजारो (?) दामनकपजाफल च

िनव पनरव ाथयत।

भगवितिर वा हीन वा यया कतम।

सव तद सण दामन पव त िवभो॥ २२-६७॥

इित िवा दवशमि मडल िशव।

सयो त च िल क च सदािशवम॥ २२-६८॥

आयो वि ना ा महरम।

िणप मित यथापव िवसजयत॥ २२-६९॥

p. 226) अािदारलोकशान ष ानष योजयत।

एतद दामनक पव का चड च पजयत॥ २२-७०॥

गोमयािविलाया ितौ िन यजिवम।

इ वसिविहत सवसयाग

ो तदिमह दामनक िह पव।

यद वसितलक समनोिभराम

तनोिभलिषतान फलतीह कामान॥ २२-७१॥

इित ौीमदीशानिशवमदवपतौ िसधासार उपिरभाग िबयापाद दमनकपविविधपटलो ािवशः॥ २२॥

अथ ऽयोिवशः पटलः।

अथ भः सववणानामपजीा तथाौया।

ितािदिबयाचब यतो या वतत॥ २३-१॥

तात तण सक सपािदह कत।

पयऽनदीतीथपवतािता मही॥ २३-२॥

यिधका िसि यतामाौयद बधः।

तः कमगया कशकाशरलता॥ २३-३॥

वदिवििजजा यियिभवता।

ागदवणा रा भतसिललाशया॥ २३-४॥

नीरा चव सिधा सिमफलािता।

ारामगोकलकला भः सामाा शत॥ २३-५॥

पणा सपा भिा च धा चित चतिवधा।

भिमः ादानपण तासा लणमत॥ २३-६॥

अोलाशोकबकलिशशपािनिकशकः।

माधवीगिनावः सयाजलाशया॥ २३-७॥

पणा (ात ) पिदा भिमः पवतानपशाियनी।

चनागकपरकदाजनकसरः॥ २३-८॥

p. 227) ितलकः कतकीकः पा जलाशयः।

कौबयामिता भिमः सपा ावा भवत॥ २३-९॥

अः समीप वा नाः सतीथसिललाशया।

यियः फलव पिमरलता॥ २३-१०॥

ऽदिणस भिा भिमः सखदा।

िहातकरकः पीवणिवभीतकः॥ २३-११॥

अिता सोषरा ा पषा शकरोपलः।

यनगीवराहकाकगोमायसकला॥ २३-१२॥

धा नाम मही िना शोकःखभयावहा।

न तऽ ापयि न म साधयदिप॥ २३-१३॥

चातवयजनऽ न वासमिभरोचयत।

भजवा शलाभा मिना िऽकोणका॥ २३-१४॥

शपाभा कमपाभा षडौा िनजलाथवा।

यमविमिोिदवा िनकदमा॥ २३-१५॥

चडवाताहता िन वामावतजला च या।

गा कशकीटािभवीकिषता॥ २३-१६॥

सीणा नाम सा भिमः सववणिवगिहता।

िवािदवणभदन चतधा भरथोत॥ २३-१७॥

तागा मधरा कशकाशरलता।

सौशानवः िधा पलाशौरािता॥ २३-१८॥

चतरौाकितः ोा िवभिम शािदा।

रा िधरगा या कषाया ावा मही॥ २३-१९॥

साा िऽया ोा ासााशािधकायता।

पीता गोमऽगाा ितावारसा च या॥ २३-२०॥

ावा वाा षडशािधकमायता।

व यभिमः समिा नानासिवभिषता॥ २३-२१॥

p. 228) का या मधगा भः कटका ावोदका।

शिजाितिरित या थवा पिमवा॥ २३-२२॥

गोवीथी ावा भिमरििना तथानला।

याा यमवा या नागवीिथ नर -ऋत॥ २३-२३॥

पावा वाणी ात भतवीिथमवा।

धनवीिथः सौिना धावीिथः िशववा॥ २३-२४॥

िवादीना च दवाना ागशाोरवाः।

शाः वथयः शषा वाः रशभा यतः॥ २३-२५॥

इ भम लो सामानाथ कत।

कशशलिविशािितीथऽवनाौया॥ २३-२६॥

ायनवािजता शवा वणसमा समा।

अलाभ धवला रा सववणिहतावहा॥ २३-२७॥

अगहानषरा सपवीकाजविजता।

मशानााररिहता सासिललािता॥ २३-२८॥

मोधोरााः पवािदगाः शभाः।

सवऽ कसराताः पागा नागडािडमाः॥ २३-२९॥

मनसाकाः पगा नािलकरा शोभना।

ाा िनिषो िह िगिराया दय रवः॥ २३-३०॥

यऽापतित तऽािप मामा न शत।

अः कगत ौ मम मीनमषयोः॥ २३-३१॥

मकर च वष नीच मामादरालय वा।

धापणामक त िनधाया चोपिर॥ २३-३२॥

आम शराव कडब गमा िविनिपत।

चतिद िपद वतः शाः कापासवॐजाः॥ २३-३३॥

िसतरपीतकातॐः समवितताः।

ऐदिणसौाव िवािदकाः बमात॥ २३-३४॥

p. 229) पषा जातीययामिताः।

स ालयद दीपान गाः पजयदिप॥ २३-३५॥

याममाऽाविध का सिल भतल सत।

य वण या वत सा ली सखावहा॥ २३-३६॥

िनवािपता चद वा ाद िवमानकरणािदष।

लि यिद सवााः सववणसखावहाः॥ २३-३७॥

हमाऽ सम खात तदा परयत पनः।

मयािधकया ौा समया ममा िह भः॥ २३-३८॥

नया धमा ाा िऽधव पिरकयत।

तात वा जलापण का पदशत ोजत॥ २३-३९॥

पनरागतः ावत पण चद भिममा।

यवना ममा ात ाा ना ततोऽिधकम॥ २३-४०॥

एव िवचाय रिहता किथत दोषः

शगण सिहता धरण सराम।

तामिभफलिसिकर िवदाद

याग िशव भवन च यथोमागात॥ २३-४१॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद भलणपटलयोिवशः॥ २३॥

अथ चतिवशः पटलः।

अथोरायणऽक श िदवसोदय।

गहीतवा खाा त शम शोधयत॥ २४-१॥

सवतः ससम का ल दपणसिभम।

त दडमाऽ व जलावानतः समम॥ २४-२॥

तथा

सििम त घट भारापिरपिरतम।

यिकाधारग का लम सम सत॥ २४-३॥

p. 230) ततः पिरॐताोिभः सम िस त भतल।

अनािधकसान यथा य तदसाम॥ २४-४॥

िब का ल म तिन श सम सत॥

तथो चाः

मिवरिचतवमलामभागो िरददशनजा सारदावो वा।

सममजरवलादोणः षवः समतल इह शः शरकालोः॥

इित।

शो पामयोम यवलायत सम॥ २४-५॥

लोहज घटयत सौ तायामिसय।

शमानायत सऽ िबौ तिन िनधाय त॥ २४-६॥

मयत पिरतन िबौ िा सवतलम।

तिबौ त श ापयदय रवः॥ २४-७॥

तिवरखाया शायािशरो यदा।

ासाद िवशितपवा तऽ ायाममयत॥ २४-८॥

तथापरा ायाया िनगा त मडलात।

सशा त तिखा ावत तऽािप लायत॥ २४-९॥

तयोराालयत सऽमज पवापरायोः।

िदशौ ािम ाता ाी ाची ता िह सा॥ २४-१०॥

पाााित सऽमधरोमानतः।

ागाद दिण सा िदगीित कत॥ २४-११॥

ागार तदशी काा त सा भवत।

िशवालयािदकरणशी ाचीित कचन॥ २४-१२॥

िवाावासकरण ादीपर जगः।

ाी िदगव सवषा नकतिनदशनात॥ २४-१३॥

िनरदश लादौ ादय िदिविनणयः।

इाः किचिदात सादश कत॥ २४-१४॥

p. 231) िवशषः सादशानामवाकापसपणात।

उ चाः

याित भानरपमडलवा दिणोरिदशोरनवलम।

तन सा िदगनजः ितभाित ाजः पनरपबममौा॥

इित। उरगोल उरा िदशमपबममडलन गित। दिणगोलो दिणा िदशमपबममडलन

चरित। तात सा िदगनजः ितभाित। तािददानीमपबमया िदगाजव ितपादयाह

छायािनमनवशसमयाकाबािजीवार

ण सौवणन लकत ादला फलम।

पाद िबरनन रयनतः सालयद यात

ा ापराथवायनवशात ािबमारयत॥

इित। यावतीिभवािभघिटकािभवरखा शित शाया यावतीिभः वािगित स ख

ायािनगमनवशसमयः। तयोः कालयोरकाबािजीवार नामाकघिटकामानिमथः। तत

ौवणन वशिनगमनकालायायाः कणन गिणत लकत लया तमलाा फल भवित।

तन फलन पाद िब ाालमाणन रवरयन यात सालयत। अयनयोरायण

दिणन दिणायन तरण सालयिदथः। तथाािलत सऽ सादश ा ाची भवित।

अथाकावलकिवनािप कारारण िदिरानाथमत

छायाऽयामोववमऽयोयऽ यितः दश।

याोरा शिदशा ककप ात बमण सौतरगोलयोः ात॥ २४-१५॥

पवकपाल वापरकपाल ायाऽयाम ा तवऽय िलिखत ययमत

तयोमखपानसािरसऽय यिन दश सय ितित तत आर शमलपय सऽमाालयत। सा

दिणोरा िदग भवित। रवावरगोल शमलाद दिणा भवित। दिणगोल शमलारा

भवित। अऽ पनः मत। तद यथा जलसमीकत ल

p. 232) ोमाण श िव पवा वापरा छायामिभिनिवष िऽष ऽयो िबवः कायाः। तत एक

िब म कमाणन वमािलखत। तावतव ितीय िबमवल ितीय व तत ततीय िब

म का ततीय वमािलखत। ततावमाणमव वम। तथाचािलखद यथा मिबव

पायिबवय खडमादयित। तथाकत मयमत। तयो या िदिश महदर त

मख भवतः। तयोया िदिश सिकष प भवतः। मखयोः सकीलकौ िव तयोः सऽ बा

पमग िनःसाय गकक नयत। तयोः सऽयोमखपगनसारण यऽ सिपातः सा दिणा िदग

भवित शतला ( ? )रगोलऽक ततो दिणगोल सिवतिर। तथा मगतसऽयोयित िबः

शमलादवोरा िदग भवित। एव शमलयित िबवगािह सऽ साय रखा कयात सा दिणोरा िदग

भवित। तत एकक िब म का वयन ममादयत। त मखपावगािहसऽ पवापरा िदग

भवित। एव सादश िदाधनमम। िनरदश त पवव पवापरा िदग भवित। तऽ मिबौ

िा दशालमानन सऽम पवापरादौ का तयोरयोररसमानसऽमयोिनधाय दिणोरयोः

पिरोयोमयोः सऽमाा दिणोरा िदग भवतीलम। अिप च

नरायानसारण क चाकापसपणम॥ २४-१६॥

गणिया धनावद य ादकमागयोः।

अधालमपाया वषयमानास च॥ २४-१७॥

तलािलचापा ाीना किकमगािदष।

त ितिदनिमित यावत।

यमक न नक नऽािौितसया॥ २४-१८॥

वदाियमानन यमक न िकन।

नकनऽािरामाियगबाणतसया॥ २४-१९॥

षाकमानन चािषरससया।

ऋतबाणौितसम वदाििमत बमात॥ २४-२०॥

p. 233) अधाधपादमानन मषािदादशिप।

दशक दशक ा नरायािमित जत॥ २४-२१॥

अऽ

समी भानोगमन सरािशक जत परोालमऽ यितः।

तत काामपग तशाद िवस सऽ िवदधीत वलम॥ २४-२२॥

ल सम जलवशासऽात िताजवम।

भजासम ात कणिनरात ितयगाजवम॥ २४-२३॥

ाचीसऽात िसि िदशोऽातरौगाः।

शायािधकारः।

परमाणरजोरोमिलायकायवाकः॥ २४-२४॥

बमाानाल य िवतिादशाला।

मानालादशक िवतििवतियम ख सीकम।

हो भवचतय ान दडोऽिप स एव नाा॥ २४-२५॥

दडपाशतायामो गध िनगत॥ २४-२६॥

िगण तत त गितय बोश उत।

योजन त चतोश िोश चाधयोजनम॥ २४-२७॥

अऽायभटः

होऽलिवशा चतरया चतरो दडः।

तिसहॐ बोशो योजनमक चतोशम॥

इित।

ाजापाहः ात पिवशितकालः।

षािधकिवशा धनमिधनमहौ॥ २४-२८॥

आ सबमि रिः कर उदातः।

स एवारििा सा चत तिनिका॥ २४-२९॥

ादशतालगोकणिवतः यथाबमम।

तजािदकिनामाामात सािरता॥ २४-३०॥

p. 234) यमाममपवदाानन माऽालमायत ात।

तवमानन तदव ितयाऽाल त ततािभधानम॥ २४-३१॥

दहोपलालिमत यत तानया ितमास िवात।

दडानामक रः सा च सीमािदष ता।

िकहन यानािदशयनीयािदसाधनम॥ २४-३२॥

अऽाह मयः

यान च शयन िकः ाजाप िवमानक।

वाना त धनमिमामादीना धनमहः॥

सवषामिप वाना िकहोऽथवा भवत।

इित।

दडन त मामिनवशना परािण खट िनगम च कयात।

हन वमािदष मानम न चवालकयववा॥ २४-३३॥

दवालयगहादीिन कयााऽालन िह॥ २४-३४॥

कडािदकानामिप मडलाना सवऽ माऽालमानतः ात।

िनमाणिमऽ यथावा तियाभदिवशषिसिः॥ २४-३५॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद शायालािदिविधनाम चतिवशः

पटलः॥ २४॥

अथ पिवशः पटलः।

अथातः पदिवासः कत विसय।

सकल पचक पीठ महापीठोपपीठक॥ २५-१॥

उमपीठ िडल च मडक परशाियकम।

आसन चित दशधा मामािदासचिडतम॥ २५-२॥

ासऽचतारक ात सकल पदम।

ाोदीकसऽािदवा तत ातदम॥ २५-३॥

एव ागरपदपिवि बमायत।

चतद पचक ात पीठ नवपद तम॥ २५-४॥

p. 235) महापीठ षोडशिभः पिवशितिभः पदः।

उपपीठ त षिशदः ामपीठकम॥ २५-५॥

िडल नपाशडक चाकाकः।

एकाशीितपदः ात ऽ परमशाियकम॥ २५-६॥

आसन शतकोः ाद मामा ष िसित।

चतरौादडा भः काकणी ततगणः॥ २५-७॥

माषो वदगण ताद भवद वतनकायम।

तगिणता वाटी कडब ततगणम॥ २५-८॥

भमानमव किथत दडमान त कत।

महामामोम पयो लदडवान॥ २५-९॥

ताद िवशितसाहॐदडासात बमण त।

मामाणा पधा मान म वमदीिरतम॥ २५-१०॥

दडिवशितसाहॐाद दडपशत त।

बमासाद माममानाा पशतदडतः॥ २५-११॥

चािरशभदािन ममान भवि िह।

मामािधवासऽादः सीमामानिमद तम॥ २५-१२॥

ाकारारथावाससीमामानिमहोत।

माम खटकाथ खवट गमव च॥ २५-१३॥

नगर राजधानी च पन िोिणकामखम।

िशिबर वार ानीय च िवडकम॥ २५-१४॥

िनगमाथ िनिदः ााखानगर ततः।

एषा चतदशाना च लण पथगत॥ २५-१५॥

अादडिवारो मामः ादधमाधमः।

िगणिऽगणौ ताद मामौ मोमौ तौ॥ २५-१६॥

षाश िशत दडाः खटऽधम ताः।

िवशा िऽशतदडमतरशीितिभः॥ २५-१७॥

p. 236) िऽिभः शतोमः ात खटव िऽधा तः।

अौ च चािरश दडातःशतम॥ २५-१८॥

हीन त खवट या म पशतािधकम।

ादशवोम षिः सा पिभः शतः॥ २५-१९॥

हीनग षत चािरशिरितम।

चतदडोरः सशतग त ममम॥ २५-२०॥

अषियतः सशतगिमहोमम।

सािऽशसशतः षणवािभः शतः॥ २५-२१॥

षडरनवशतनचिऽनगरािण व।

सहॐण च साधन िसहॐण च बमात॥ २५-२२॥

नीच म तथा ौ नगर ममऽय।

िऽचतसाहॐनगरायमऽय॥ २५-२३॥

षासहॐ दडः ोमोम।

नगराणा ऽय तािन नगरािण यथाबमम॥ २५-२४॥

िवकारदडवा त क नवधा पनः।

मामादीना माणािन ोा भवि िह॥ २५-२५॥

राजधाािदकाना त मान नगरवद भवत।

एतावानषव मान मामािदष तम॥ २५-२६॥

दवासरपरादीना मान न ायत नरः।

िवारात पादमध वा िऽपादिगण त वा॥ २५-२७॥

मखायामो भवदषा मामािदनगराकम।

एतषा िवपलायामावयमरव दडकः॥ २५-२८॥

िवधातावतः शष वाटीसारभिमका।

नाददिणा त तीर मामान िनवशयत॥ २५-२९॥

मामयोरर खट राम त खवटम।

पवतावन वाौ ग ाद वा जलावतम॥ २५-३०॥

p. 237) ग त पावत वमौदक चिरण तथा।

दिवक धान चव कतक चित सधा॥ २५-३१॥

रा म ना वा समीप नगर तम।

तदव शपाः पिरखािभरासदम॥ २५-३२॥

उाकारकाालगोपरपणीलः।

शतीिभ पिरतः पिरीणिताकम॥ २५-३३॥

एकििऽचतार राजधानीित कत।

नानापयधनाकीण सागरानपसिौतम॥ २५-३४॥

सायािनकविणज पन पिरचत।

तदवा ना समागतपोतकम॥ २५-३५॥

ीपारविणज िविणमख बधाः।

पररा दश वा चतिवधबलाितम॥ २५-३६॥

िविजगीषोः सिवश िशिबर तत चत।

नाितर तदव ापयोयतोिमथः॥ २५-३७॥

सनािनवश पथक ावार इित तः।

पवताथवा नाः पा राजबलाितम॥ २५-३८॥

राा सापाल यत तत ानीय िवबधाः।

कषीवलािदकावासो मामोपा िवडकम॥ २५-३९॥

चातवणः कमकारनानाकमपजीिविभः।

पय धनधााय िनगमः तः॥ २५-४०॥

वन वा नगरोपा नागर जनवतम।

ऽारामाकरोपत शाखानगरिमत॥ २५-४१॥

सहॐजगतीपिवससिजनाम।

ौोमः ौमो मामः ौाधमथा॥ २५-४२॥

सषसाहॐमामा मोमादयः।

चतििसहॐ मामाः रधम ऽयः॥ २५-४३॥

p. 238) िवाणा दशसषशतनचोमादयः।

मामा भवथ िाऽकादशधा ताः॥ २५-४४॥

चतििशतरशततरशीितकः।

सचतिपाशािऽशकरिप॥ २५-४५॥

िवकारािदस ाण िनविशतः।

एकिजाादशााकभोगािदका दश॥ २५-४६॥

सकलाासना त मामािदासचिडत।

यम सऽ त िवः रयम पदपिष॥ २५-४७॥

योन सर कयात सरद िवनाशकत।

दडकः िकव र कीणकः॥ २५-४८॥

नावतः पराग पाः ौीितितः।

मामादीना त सामााद िवासावमधा॥ २५-४९॥

मामपयवीिथ ाता मलवीिथका।

नगर जनवीथी ाद राा खटकािदष॥ २५-५०॥

एकििऽचतदडः ाद वीिथिवितः।

ागराा वीथीा ककरीबममम॥ २५-५१॥

सचतारपयवाो दडकायः।

यिकव वीथी ात ाचीना सोऽिप दडकः॥ २५-५२॥

पदाना पिवशा माम तकोकात।

ागािदष चतिद पथग त पदयम॥ २५-५३॥

तात पदय बा ागा त दिणम।

िवलो िकाकारो िवासः िसित टम॥ २५-५४॥

ागायतािॐः सौािॐोऽथ वीथयः।

चतॐः प वा षड वा स वा र ता॥ २५-५५॥

चतॐो वीथयः ााः सौाः ादश वीथयः।

ििदवसिभिमताः वा कीणक॥ २५-५६॥

p. 239) ाक वीथयः प सौा योदश।

शया चाितशया चााा च सिताः॥ २५-५७॥

नावत त िवास मामादः भवि िह।

ााः षड वीथयो यिन सौा धािदसया॥ २५-५८॥

आक समा यऽ परागः सोऽिभधीयत।

ाचीना वीथयः स ऽयोिवशािदतः बमात॥ २५-५९॥

ओ सिवशतः सौा िवास पक ताः।

ाचीना वीथयोऽौ रिवशितमािदतः॥ २५-६०॥

आािऽशमदीाः िवास ौीितित।

मह गहर च भाट पदक॥ २५-६१॥

महाारािण चव पारािण सि चत।

भश पषिण भा दौवार शोषनागयोः॥ २५-६२॥

िदताविप च पज जलमागाथतः।

ईशागला शाः ः ागदीचीवो यथा॥ २५-६३॥

सय सय भश िवरौ काली यम गहः।

िवोम च वण समीव सगतालयः॥ २५-६४॥

भ िजन ाया वायौ चाा मक।

कबर महाकाा मातणा च िनशाकर॥ २५-६५॥

अिदतौ वाचामाः श ऐश िशवालयः।

िनर-ऋतौ वा जय वा िवश गह भवत॥ २५-६६॥

अथवा दवताना त िवासमपर जगः।

तामपररााणा ा ाणो गहम॥ २५-६७॥

ाा वा पिम िवोमामादीना च सखम।

पराख ादशाा मानष िशवमिरम॥ २५-६८॥

यदिवक चाष यऽ तऽ ित त वा।

न दोषाय भवत ताम व शभािथिभः॥ २५-६९॥

p. 240) ाामशऽथवा म गौयाः सय च िौयः।

मातणा दिण धाम शाः काा नर -ऋत॥ २५-७०॥

षमख त वाया ायादनरम।

वायौ सौ च गाया लोकशाना गोचर॥ २५-७१॥

इशसोमम वा ऽपालिनकतनम।

दशमामपरादीनामवमिकर भवत॥ २५-७२॥

गोशाला दिण ाा वापी श तथोर।

सवऽ वा जल शमर पवािटका॥ २५-७३॥

दिण गिणकावाटः पिरतः शिजनाम।

व याना विणजा ाा म राजापणो भवत॥ २५-७४॥

ागदीोः कलालाना नािपताना च तऽ िह।

जािलकाना च वाय सनाना पिम गहम॥ २५-७५॥

तलिवबियणा सौ ता वािनलऽनल।

वाय काकादीना किवाना त पिम॥ २५-७६॥

बोशय वा बोश वा बिहडालपणम।

ागरण त बोशाद बिहः िपतवन भवत॥ २५-७७॥

अनाना तथाषा या वास कयत।

राजधाा नपावासो ाशादपराशक॥ २५-७८॥

त ाा त बाािलिरकोशसभाितः।

पाकशालािरऽौ शयन गहरक॥ २५-७९॥

अशाला च िनर-ऋतौ वण भोजनालयः।

िवहारशाला वायौ ाद भाट कोशसयः॥ २५-८०॥

कोागार तथा सौ ायामोऽगल तः।

पज ानभवनमश होमाचनागह॥ २५-८१॥

नशाला त गाव गजशाला त पषिण।

िदिदोराणा ीणा सौ च पिम॥ २५-८२॥

p. 241) म पा मडप वा याािप कारयत।

ाणिऽयिवशा शिाणा धिननामिप॥ २५-८३॥

वमाणा य जाितासादाः सदा पदम।

अशाना त शालाः ा िविनिमताः॥ २५-८४॥

इ मामपरािदमानमिखल ो तथा लण

ागपरररिप यथा ा मयनोिदतम।

यद िवाय िनविशतष िविधना धामशषामरः

सो मिनिभथव मनजदवो मडानीपितः॥ २५-८५॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद पदिवासमामपरलण नाम

पिवशः पटलः॥ २५॥

अथ षिशः पटलः।

अथ िलिताय ासादकरण ित।

कषणािदिबयाचब य तितऽधना॥ २६-१॥

गणवशकालािरवािन िवशषतः।

सऽ चोिदत काल बीजम िह रोहित॥ २६-२॥

जलसकािदिभः करभीफलद च तत।

कषणािदिबयािस ासाद लणाित॥ २६-३॥

िविशदश काल च िविधनव ितित।

िल करोित साि िशवः कत भतय॥ २६-४॥

अऽोरयणः कालो िनयतः कषणािदक।

मासाानिधकाः पः श ितथयः शभाः॥ २६-५॥

पविरामीिविितपिजता याः।

करणािन िवना िवि शकिन च चतदम॥ २६-६॥

नागिककौ िहा शािन सखदािन च।

चगशबाणा वारिाणकाशकाः॥ २६-७॥

p. 242) शा गकााना होराोदययः।

पापानामशिदवसिाणोदययः॥ २६-८॥

होरााशोभनाः सव महा (ो?ा)य गताः शभाः।

िऽषायगताः पापाः शा नातोऽतः॥ २६-९॥

षदशगः शबो नोऽऽ शभावहः।

सवऽमगा नाः शबऽािप शोभनः॥ २६-१०॥

ितीयपगो ः सनवपगः।

िसपनवम गत शभावहाः॥ २६-११॥

सौािदािितािण हपौ िऽराः।

रोिहणी ौवण ाती मऽ चािन भािन व॥ २६-१२॥

महम महयत महणाकाित जत।

तथा

उापात सयाद दशम नऽ भकः। सम दडः। पदश मोघम। एकिवशितक शबात सम

नऽ मः राहोरकादशम च। शनरयनऽाद दशमषिवशित (खा?भा)िन च खडनऽािण वािन।

बधादममादशक चतिवश िऽक च महाकठकाािन। भौमात पमसमनवमचतदशिऽकभािन

ालािगरोनवम रोगा च वम। अिप च

अ िचऽ च रोिहया घिनाया तथोर॥ २६-१३॥

अकािदयोगो दधाो ाया चािप पषभ।

ादयकादशी तत पमी च ितीयया॥ २६-१४॥

षमी च नवमी दधाः सयािदिभयताः।

अनराधा वदव शतभाीसपभम॥ २६-१५॥

ह चाकािदसयोगायोगा भवि िह।

मखा िवशाखाथािा च मला शतिभषक तथा॥ २६-१६॥

रोिहणी चोराषाढा िवषयोगािनािदिभः।

अकऽिपमीयोगः सोम िचऽाितीयया॥ २६-१७॥

p. 243) भौम च रोिहणी पणा बध यान समी।

गरौ ा ितपद शब षी च ववम॥ २६-१८॥

शनौ पौामीयोगो मतयोगजिदमान।

ाजाप ततीयाया सौ षा त ितभम॥ २६-१९॥

दशा ादशी मऽ पा ौवण तथा।

सा पौ (भा?भ) यामा चोमसिताः॥ २६-२०॥

िचऽा िवशाखा चायमजकपदवव।

शतोडमािहबमिना भरणी तथा॥ २६-२१॥

रोिहयािािदतीशािन शाायजािदष।

मासतािन वािन बमाद ादश भािप॥ २६-२२॥

िवशलगडााितगडोऽथ वळकम।

ाघातष योगष िऽपतरसिमतम॥ २६-२३॥

नवािप नव िहषा घिटकाः शभदाः पराः।

िवशलयोरादौ म गडाितगडयोः॥ २६-२४॥

ाघातवळयोर जा नािडकाः।

तीपात च पिरघ वधित चािखल जत॥ २६-२५॥

यावदकारयोमल मलात ततारकम।

दध च कटक ण ितािदष वजयत॥ २६-२६॥

सपाििपपौािन ा मल पररम।

याािहबिमऽािण पपवाभािप॥ २६-२७॥

ौोणाजशशतभहािाातयो िमथः।

पादभ पादभािवमध चाधभाहतम॥ २६-२८॥

महरष ितरषा वध ाा िववजयत।

नाना(रा ? यो)ग यथास पयोििथयोिजत॥ २६-२९॥

मिनसािवभऽिञ याः ौीिदवसादयः।

ौीिदवसः किलिदवसो नीिदवस कालकण च॥ २६-३०॥

जयिदवसो वधिदवसो धनाणवव सत।

p. 244) किल कालकण च वधस विजतः॥ २६-३१॥

यमो नागः सनः पार खलित सया।

नािदष बमााडीििथपायाजत॥ २६-३२॥

हारी सानमयो नऽ सनमनी किपः पटः।

हरो हारी नरः सा माो मः पटनिरः॥ २६-३३॥

ना सनामयाय योया सािथना मदः।

र जरामिनित ऋपा वजयत॥ २६-३४॥

अिािदष नऽष वासघिटका घिटकाय वम।

घिटकायमा िदना प नािडकाः।

मासा ििदन ामयना िदनऽयम॥ २६-३५॥

प सवरा च ितािदष वजयत।

नागो नािभवरः कोपो नीलो नीर नगो नगः॥ २६-३६॥

अर दया खरः बरः पापो भयो नयो भयम।

नारी िया नरो नी नार दय यो भयम॥ २६-३७॥

वार िदशा वरित ोाः िवषनािडकाः।

किकािदष वाा चतॐो नािडकाजत॥ २६-३८॥

अधहारमिप वसरमगीतः शगः पिथ जनयमकटक च।

साािव गपदगिलक च िवात सयािदवारिदवसामभागया॥ २६-३९॥

ायाा योिगः पाथराशािदः।

वाः ागािदरािदविगािदक ितथौ॥ २६-४०॥

भपिरमहयाऽादौ िशलाीकरणािदष।

योिगिभमख याऽा पिर ोजत सदा॥ २६-४१॥

अमावाािदकाना त ितथीना दशकिऽक।

ितथयो निदााकाश च रसातलम॥ २६-४२॥

आकाश चािप पाताल शभकम न कारयत।

दोषोनताथाा ोितःशािविनितान॥ २६-४३॥

p. 245) प दोषा चबाध षडशीितमख तथा।

महण िवषव तत सबाीायन जत॥ २६-४४॥

सवदोषिवय त तो न सलभ िदनम।

ल वातो बगण दोष समाौयत॥ २६-४५॥

दोषाणा शतसाहॐ लः शमयद गः।

शबः पसहॐािण बधः पशतािन च॥ २६-४६॥

ताभ बलवित ल कषणािदकम।

कयात ानिववथ कतः कारियतथा॥ २६-४७॥

सव शभयोगाना कवत ापनािदकम।

तथा

मल ितीया चाकण ौोणा ितपिदना॥ २६-४८॥

कज ततीयािहब किकास बधऽमी।

गराविदितपौ चता भगफनी॥ २६-४९॥

शिनः ाित सा योगाः रमताः शभाः।

हसौािमऽािण प पौ च रोिहणी॥ २६-५०॥

सयािदवारसयाः िसयोगाः शभाः ताः॥

उ चाः

लनपवनिचऽारवतीवाणाना

फिणहरिनर-ऋतीनामकमक बमण।

यिद रिवकजयोवा योगमित ना

स भवित परयोगः कमणा िसिहतः॥

इित। ताोिदतमासपितिथकरणनऽवारािदवसयोगशभ-महाशकहोरािाणिनरीणोदयाना

समाना ाना वा यथासव गणवित काल कषणादीिन िता कमािण िवदात।

इित दशकालािधकारः।

िलितामिन यजमानो गणाितः॥ २६-५१॥

p. 246) ायोपाजनसशधनधाािदसाधनः।

िवशाशयमाचाय ोलणभषणम॥ २६-५२॥

स हमवसनगमाः फलरिप।

वरयत त िताथ ानकलिदनोदय॥ २६-५३॥

दवागारऽथवा र नदीतीर िनवय तम।

साधकदितवािप ौलणलितः॥ २६-५४॥

असमितधरः शिवः समितम।

पाािदिभ धपा मरिभ पजयत॥ २६-५५॥

अऽ मया

तानमतनथ मितपा स स यथाबमण।

मरमीिभः िणपातपव सोषयदशकभषणाः॥

इित।

पी धारयत लोकान लोकाः पीमयाः ताः।

सवग पिथवीप पीमत नमोऽ त॥ २६-५६॥

अिधारयत लोकान लोका अिमयाः ताः।

सवग चािप त अिमत नमोऽ त॥ २६-५७॥

आा यजित व यलका यमयाः ताः।

सवग यप त यमत नमोऽ त॥ २६-५८॥

सय धारयत लोकान लोकाः सयमयाः ताः।

सवग सयप त सयमत नमोऽ त॥ २६-५९॥

जल धारयत लोकान लोका जलमयाः ताः।

सवग जलप त जलमत नमोऽ त॥ २६-६०॥

p. 247) ओ

वायधारयत लोकान लोका वायमयाः ताः।

सवग वायप त वायमत नमोऽ त॥ २६-६१॥

सोमो धारयत लोकान लोकाः सोममया ताः।

सवग सोमप त सोममत नमोऽत॥ २६-६२॥

ोम धारयत लोकान लोका ोममयाः ताः।

सवग ोमप त ोममत नमोऽ त॥ २६-६३॥

एव ाासयावािोमसिताः।

मतयोऽौ िशवोा जगवितकाः॥ २६-६४॥

शव िः पशपितरीशान तथा भवः।

उमव महादवो भीम मितपाः॥ २६-६५॥

एव िािदशवािदमितमतराकान।

अ ाणानौ गपारािदिभः॥ २६-६६॥

आचाय च िवशषण सािभण च।

तत वरयदतान यजमानः सधीः॥ २६-६७॥

िशविलिताथमाचाय ामह वण।

एिभमितधरः साध साद क म िवभो ॥ २६-६८॥

इा यजमानान ण वरय त।

आचायसिहता ययजमान तथािित॥ २६-६९॥

ततः सित दश ानकलिदनािदक।

भमः ाकारसीमा ाा कयात पिरमहम॥ २६-७०॥

तथा

चतरौ चतह चतः त मटपम।

ासादगभादशाा का कड च शोभनम॥ २६-७१॥

ाराणीा िवयाः कड ाधाय पावकम।

ा सिहतामलकशाायरिप॥ २६-७२॥

p. 248) अघोराण पनः सहॐ शतमव वा।

अथ मडपम पकोष म प िद िकचतय चािल तष प कान सधाोपिर

सा यथािविध तीथजलरापय तष िहरयरगपातशौषधीिनि

िबाािदपपवकश कचफलवदनान सवसनमाालतकठान

सामलासनािदबमणावािहतिशवान यथावदिभप तषामशाा कतमडलपीठपज सधाोपिर

िशवक िविधवत िताापयाल तििप सा िशव चलाचलासनमावाा वि िशव

सा कजलायो ासादगभम जलरीशाननाा पवदिणपिमोरासादसीमास

पवािदकजलः पषािदिभराा ीकतवाोरिपदानमदखन िशिना कालन खानिया

तद वणवऽािदिपटकनो नर -ऋतपद सकः ि काविशासा खातमापय िशजलन

खिनऽािदक सा ाताहतार िव िशरिस वा िशवकम िनधायानकजनसािक

गीतवावदघोषपरर ाकारपवसीमा क नीा तऽ णमाऽ िा तादायािदिद

दिणवा बमादीशा क पिर सीमाकोणचतय शचतय सा राऽौ भतबरण भतो

बिल िद िवकीयाचायऽािन भताऽ िनवासायानन ापयत।

ओ भतरासा याः िपशाचा रासाः॥ २६-७३॥

य चाऽऽावित सव तऽऽ यातः।

अभित यत ानिमद दव शिलनः॥ २६-७४॥

ओ हः फड इित भतवग ा ितमानाना तषा बिल पनिवकीय भाताया रजा समत कषण

िवदात। तथा

किपलवा वषः शबिलिभलणाितः।

ीरवयगयः खिदरासनलालः॥ २६-७५॥

ातनवारः पिभ सवरलतः।

गाल ा जातनािभमयत॥ २६-७६॥

ततः ाचीनरखािभः कषण तः वतयत।

जिपा वामदवन स धाािन वापयत॥ २६-७७॥

p. 249) जलरघोरणािस रामीशन कयत।

तािन सािन पािन गोिभवण घासयत॥ २६-७८॥

अथाऽ मया

भयऽ िनधाय गोिनवसन नीा च सवर

मादीिन पन तऽ िनवपाािन पवबमात।

भयाथ भय पशिभः श मत ततः

खाा शिवमोिचतामितढा भयो िवदाहीम॥

इित।

कषणािधकारः।

यावत ासादसीमा तावत का सम भवम।

दपणोदरसकाशा िविला गोमयािभः॥ २६-७९॥

शना िदिरद िवधायाऽोिदतबमात।

शन पागनागािदढशतवान॥ २६-८०॥

हायतातथाशपिरणाहान सवतलान।

नवसा गाः पिजतान ममािदतः॥ २६-८१॥

सदािदिदावािदिित कचन।

शन ासादसीमास िव थम गः॥ २६-८२॥

ताडयोहकटन मरणाथवा समम।

नामना न च कान ताडयद दोषकद यतः॥ २६-८३॥

अमलसिस ाखोव ताडयत।

ततः िशी यथ त शन कटन ताडयत॥ २६-८४॥

सहसा िवशन िवशद वाऽ िवकत।

शनिवशजः शः कमिसि तदा वदत॥ २६-८५॥

िभ शीणऽथवा ण त पऽ वा मितः।

पवािदिद णत धन चािभय मितम॥ २६-८६॥

धनय भय रोगमि सौ च िनिदशत।

अिवशीणितिशख ानवि समािदशत॥ २६-८७॥

p. 250) कापाससऽरः ात शा सढा समा।

शाणी कौयथवा मौी तया सऽ सारयत॥ २६-८८॥

रखा सऽानगा काया ट हमशलाकया।

राजाथवा दातवा यथािदशम॥ २६-८९॥

िनयः सऽपात यो यजमानोऽथवा परः।

िनिवकारौ यदा ाता िनःशा भवमािदशत॥ २६-९०॥

कडयनािदिवकतौ शमीित िनिदशत।

सगालाजगोादीन सहसव तदागतान॥ २६-९१॥

यिद पयदधऽ शमीित िनिदशत।

तथा

िशरःकडयन िशरसोऽि तालयखात , मखश का कपाल वा िह , मीवाया लोहला करऽय ,

असयोबाोवा साधहय तदि , कोयोजानमाऽ खापादः कपालमि वा , किटमाऽ किटश

लोहम , ऊवरि दा वा ताऽ, उरोदयाा तावित तदि , जाोहमाऽ ः ,

जयोनािपतोपर जाि वा , पा कराि , अ घिटका रीितका वा , अिलपादः साधताल

का वा , िमौचािभः शमिप िविमौ यात। माजारलन रभसाि (?) तमाण, शना गवाि ,

अजनाज शौन वाि , अन मािहष , मािहषण जाक , जाकन वाराह , वाराहण वयाय , वयायणभम ,

इभन नार , नारण गादभ , गादभनाज , सऽलनन ऽवशन वा दशनन तीतनन चाव यात।

भतषाारादीिन पिणा वशाििदशत।

एवमािदशनतव दवालयगहािदक यिद कयात तऽ दवतायाः सािहािनः कत

तयानामनदयायरोगवासनधाािवना शपिरशादयो दोषा भवि। तािन मगौरवभया

िविवो अथ शोभनािन च शािन भवि। अऽ यथा शः

जीव धााि कम योग वतयत।

िन िौय च मडको मिषको धमशीलताम॥

p. 251) अिप च

ममडककमा सवण पारत मणीन।

खाताारत तारदनथकत॥ २६-९२॥

इित शोारािधकारः।

अथाऽ शम वापजा वतयत॥ २६-९३॥

अऽ शः

वावतनदः कोपजो दमिणः।

ौयत वािवास तथािप च िशवागम॥

इित।

परा सरासर य पररमखः सरः।

िवो भावभव भा नशः परासराः॥ २६-९४॥

गभगसतषा सराद भशकोपनः।

जहाव ह हाश छाग चक सलणम॥ २६-९५॥

दाो जत यत पपात हिवभिज।

तजसा स त ागछागवोऽसरोऽभवत॥ २६-९६॥

भिम िदव च सा भरवाभोगवणा।

उदितिनौ िक करोमीित चावीत॥ २६-९७॥

तमाबभाष भगजो जमाण भयानकम।

िवबधानबधान शयथाििवपात॥ २६-९८॥

इजयन नादिनगन मखानलः।

भजयिव लोकाीन िनजरानधावत॥ २६-९९॥

ऋ(षभो ? भवो)ऽिप भयात त िवभाव िशतः कः।

अिभजमिवभ शमभय भितभषणम॥ २६-१००॥

भवोऽभयदषा भागवािमभवाद भशम।

भाना भतयऽथातीयादिमितम॥ २६-१०१॥

आिदशद भतप तद भीक भगोः सतम।

ततछागासर बर व दधमहिस॥ २६-१०२॥

इः ासोऽिरिभिाव भागवम।

िवितो भयात सोऽिप बाम भवनऽयम॥ २६-१०३॥

p. 252) न लभऽभयद कित भिसतभषणात।

ततनीयस का तन ा योगशितः॥ २६-१०४॥

िववश शमण शोः ौवणन िशवा तनम।

स तोदरमािवय शर िशवरम॥ २६-१०५॥

दश च जगि िव च समासत।

दवोऽिप िददश त िनश शरणागतम॥ २६-१०६॥

अिवयः याहायगा योिगनम।

मा भभागव तोऽह नयबानया तव॥ २६-१०७॥

अऽोिषतोऽिस पऽो म िनग या तः।

अ महपद द तदय महत तव॥ २६-१०८॥

नयानयौ तथा वषमवष च जगय।

वतयथाः सततिमा त िऽलोचनः॥ २६-१०९॥

असजमागण शबोऽभामततः।

अथ शबः णश िवाय िजपत॥ २६-११०॥

कताथऽनगहीतोऽि धः कोऽतरो मया।

यदव दवदवन सादादिभनितः॥ २६-१११॥

इा णत ीतः शब वबशखरः।

वरम वणीित सोऽवीद ाण िवभः॥ २६-११२॥

सोऽिप वो वर तऽ ऽ छागासर परा।

परारः पातयन पामभय त भतय॥ २६-११३॥

अथाधोवदन द दडवत पितत ितौ।

ाह सः सतऽभय दि ? वर च यत॥ २६-११४॥

वाित छाग तत तिमः शनासरः।

िजपद यदानायश रनितम॥ २६-११५॥

महिस तत ाया वसय सादतः।

अिवरोधन दवाना वरमतत य म॥ २६-११६॥

p. 253) मिय ादयो दवा वसः स पिजताः।

ौतलहोऽिप ाह व वर या॥ २६-११७॥

वतोऽह यत ततो नाा वापोऽिस तथा त।

वसधातोिनवासाथादावस वसराम॥ २६-११८॥

वस च िय ीताः शतानािददवताः।

अभित भलोक दव वा मानषम॥ २६-११९॥

कवत वा वासाथ थम ा यज त।

प धपदीप बिलिभ िवलणः॥ २६-१२०॥

च हसा पाः दवताः बमात।

एव मयव िविहत कवता वापजनम॥ २६-१२१॥

तदायतनवमादौ वसता स सदः।

अका वायजन ासादभवनािदकम॥ २६-१२२॥

कत तदासर सव भयात तऽ च यत कतम।

इित दा वर दवः शबवापयोः पथक॥ २६-१२३॥

व दवान िनयािऽवारधीयत।

यशिदख शोः णतः पािततोऽसरः॥ २६-१२४॥

शबण दविषत तदवाभद िवभोवरात।

तथवाधोमखोऽािप वारीशानिदिराः॥ २६-१२५॥

साय पादौ नर -ऋामिधशत कायपीम।

इ िह वाोितना परशा वर तद यदभदभीम।

इो िवमानािदिवधावतः सराणामिप मानवानाम॥ २६-१२६॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद

दशकालकषणशोारवाििविधपटलः षिशः॥ २६॥

अथ सिवशः पटलः।

अऽा पजा िवदधीत वाौ वाोततदवतानाम।

तामिभाथ वमाणियथाव बिल िवकीय॥ २७-१॥

उिदश नवगोमयाकोपिल चतरौमादौ।

काधा तद िवभजदथवम चतिपद त तत ात॥ २७-२॥

तिन िवभ नवधा त सऽायाा शालीयकिपिमौम।

एकोराशीितपद त दवालयानामिप भिमपानाम॥ २७-३॥

का चतिपद त त कोणष सऽ िविनवय तिन।

म पदाना िह चतय ाद ािभपदनर च॥ २७-४॥

ाक कोयम स मरीिचनामा या िववान वण च िमऽः।

महीधरः सौपदयः कोणाधयमष वदािम दवान॥ २७-५॥

सािवऽः सिवता च विहिरित ाता पदाध गता -

िवजय रासिदिश ातावथो मात।

िो दजयथशिदिश चाापापवायौ

बा कोणचतयऽिप च पनवािम दवाकम॥ २७-६॥

शवः ोऽयमा जकः िपिलिपकः।

चरकी च िवदारी च पतना पापरासी॥ २७-७॥

अथ ाचतादीािऽशोदवताः।

ागािदबमशो यातधव चतिदशम॥ २७-८॥

ाामीशानपजजयाकसकाः।

भशािरािचौ दवताः ः दिणम॥ २७-९॥

अिः पषाथ िवतथो यम गहरकः।

गवभराजौ च मगाोऽिप च दिण॥ २७-१०॥

िनर-ऋितदवािरक समीववणाविप।

पदासरौ शोषः पापया च पिम॥ २७-११॥

मातो नागमौ च भाट िनशाकरः।

अगल िदितदिदितोरिताः॥ २७-१२॥

p. 255) ईशानऽ िशरो िनविशतमभद वाोतमात

वौ चािप करय पदयग नर ािपतम।

पजो नयनऽिदित वदनऽापापवौ गल

कण चािप िदितजयसिहतािवागलावसयोः॥ २७-१३॥

सयािप िनशाकर भजयोभाटसािदिभः

सािवऽ तथव िसिहतायोः सितौ।

नाभौ ातराननोऽ कचयोभभरीिचथा

िमऽािप िववता तदर गकापरः॥ २७-१४॥

ऊवर त जयो िनिहता गवपवायो

दौवारः सगलथव वणः िशा पािताः।

एताद गभिवास वाष न कारयत

अानाद वा यदा कयात तदा सविवनाशकत॥ २७-१५॥

ईशानपजा त घतातािः पजकोलगतोयः।

पीता जय भवत पताका रादीप यजहम॥ २७-१६॥

सय पीतािवतानकाा स सान तथौदनन।

गोधमकान भश पजा कािर त मासमाषः॥ २७-१७॥

अि ॐचा तथव लाजः पषािमा िवतथ च हा।

मोदनाा गहरका मासौदनाा यममचय॥ २७-१८॥

गविमा कसमः सगः ात पििजा थ भराज।

पजा मगािप ितलयववा िस िनर -ऋ कसर यथावत॥ २७-१९॥

दौवािरक शोभनदकाः समीविमा त यवः सधपः।

ः कशानामिप पद तलश िसतपडरीकः॥ २७-२०॥

मताामसराय पजा शोषाय चा घतिमिौत ात।

नीवारका थ पापययान वायोरिप मडकाः ः॥ २७-२१॥

नागसनरिप नागपजा कयात त माय त मोदक।

भाटस समम सोमाय रा मधपायसाम॥ २७-२२॥

p. 256) शातरगलमचिया सरशाघतिदित च।

माषाभरिदित यथावद ािऽशिद बमशोऽचिया॥ २७-२३॥

आपा धन तथापवः प दा घतलक।

सािवऽिमा त कशगलाथा सिवऽ यजन िवदात॥ २७-२४॥

हािरिम सघत तथ शामवजयाय शम।

िाय मास िविहत त प मास तथा िजय पम॥ २७-२५॥

अथािभपाः समरीिचकाा लकालोिहतशभः।

तथव माषः सघतयथावत दश िविधवत बमण॥ २७-२६॥

ाणमाातपगः पः सगणा ितल।

स त ाग घतपायसन शवाय मथो यजत॥ २७-२७॥

याऽय समासा ततः पीतॐगािमष।

जकाय त वाया िपिलिपाय चोर॥ २७-२८॥

सालोिहतपाबिलिम दापयत।

मासौदनघतापपरशाा चरकीबिलः॥ २७-२९॥

बा िपन मासन िवदाय वििदबिलः।

पतनाया राा दिधरोदनिदिश॥ २७-३०॥

ीरिपािरावाया ा रासीम।

यजत सवान नाव नमो सोपचारकम॥ २७-३१॥

बा िवधोऽथ भतो बिलमाहरत।

कमिाणामलाभ कसमातः॥ २७-३२॥

सगधपदीप शान तो बिलः।

नामिभ णवािदयनमोकरचनमष का।

पोपचारिनिश शवासा िवशभाव बिल दात॥ २७-३३॥

इ वाशरीरा दवताः सगिचताः॥ २७-३४॥

तमस सिसि यि च शािकम।

एकाशीितपदष पववदम िव वाोित

म त त वधस नवपद तातः।

p. 257) कोणऽ पदयिधगताः सािवऽपवाः सरा -

समरीचपवकसराार उाः बमात॥ २७-३५॥

पवाास िदशास बावितका एकककोिता

ािऽशत पथगीशपवकसराः पाः परोवत बमात।

बाऽाः पदविजता चरकी चश िवदायानल

कोण रिस पतनाथ पवनाशागता रासी॥ २७-३६॥

शवािदचारः पदव ( ? ज) बिहःिताः॥ २७-३७॥

ायावणाशास कौबया च बमाद यजत।

अनयोमागयोरकमािौाबा वापम॥ २७-३८॥

तदपदगाािप दवताः बमशोऽचयत।

वापजािधकारः।

इ स वाीश ाणाऽ भोजयत॥ २७-३९॥

िलिन यथाशि िशिकमकरानिप।

ततः ासादसीमा ल यत तदशषतः॥ २७-४०॥

उानरमाऽ त खाो जदम।

जला शकरा वा खानयिदित कचन॥ २७-४१॥

अऽ ितापतौ

शकरा जला वा खानयद दवसिन।

पषाथ गह वाथ यावद भिमिवशित॥

इित।

खात सो चाण पवमाल मदा।

लोायापय शया चािववणया॥ २७-४२॥

तत वपाषाणमलािरत बमात।

हमाणमाीय िसकतािभमदा पनः॥ २७-४३॥

आा सिललनाथ गजराबामयत लम।

शतसतहिपादढः समम॥ २७-४४॥

p. 258) आोाघसयव सढ िचनयात लम।

वदाशशिषत खात ापयत थमकम॥ २७-४५॥

ासादार का मडप चतरौकम।

चतार चत चतोरणभिषतम॥ २७-४६॥

कतिनिबयः ातो गमितधरयतः।

सामााकरः पाद ार ािधपान यजत॥ २७-४७॥

अ िा िवयाः पाह तऽ वाचयत।

शाानम ानखधरो गः॥ २७-४८॥

पगिवशषाोितामडपः।

वाीशपजौ म ाा ल गणरम॥ २७-४९॥

दिण पिम गा ऽश चोर यजत।

िविकरपपव त कायजनादन॥ २७-५०॥

कष लोकपाला जािण च सत।

िशवाा ौावयत तषा भोमोःशबािदमतः॥ २७-५१॥

अकमा िर काक यजत।

स य मिया क ानख समषयत॥ २७-५२॥

ाा वदाौकडऽावावािहतिशव घतम।

ा त सिहतामिर पारण च॥ २७-५३॥

तारादाधाराभागौ पनः पारः पथक।

ाहाारपव ा िऽिरातीः॥ २७-५४॥

सिमदाचाजान िभः पिभः पथक।

शत शत पथधा शत ाितिभघतम॥ २७-५५॥

लोकपालाम क ाितयम।

नऽोऽथ भतो नागोऽिप सकत सकत॥ २७-५६॥

िवािप सवाो दवताः नामिभः।

नमःाहाक ा पनः पारण त॥ २७-५७॥

p. 259) ा ागितिभः पणा िकिवका घतम।

ा चिल िवकीयाऽ जपदकादशाकम॥ २७-५८॥

पार च त ततः ासादभतल।

चतरौ चतो कोणसऽ साय त॥ २७-५९॥

एकाशीितपद तऽ का ममािण कयत।

िसरा वाोरािन तष न ापयिलाः॥ २७-६०॥

ाथिमक वािप ममािदष न िवसत।

ाऽमवशा वशाः कोणरवः॥ २७-६१॥

पावश उदऽ सऽाय िसरा मताः।

सयऽ ममािण पववाकना॥ २७-६२॥

थमकािदिवास तािन पिरहरणीयानीतोऽािन वाीश पनर। तथा ईशान िशरः

ािणयमिमातयोः पजिदती नयन मखमाप आपव कठः कणयोरिदितः जयागलयोरसौ

सयसोमादयो भजौ िः प सािवऽसिवतारौ रोगशोषौ च कोयोः ा नाभौ तनयोभभदयमणौ

िमऽिववावदर इजयौ ग पादय िनर -ऋतािवताद वापषाभतानतान दवा िसरा

ममािण च पिर थमकाः ापयत। तत थम मडपगहािदष ापयत।

अऽ िवकमय

यानात मादाद वा वा ापयिलाम।

ाननाशो कतःख मरणमव वा॥

इित।

ाराद दिणतादरा भजवशयोः।

पादाविश खात त ापयत थमकाः॥ २७-६३॥

p. 260) िशरःपिवभाो िनदषाः शभलणाः।

करायतादध च िवताालोिताः॥ २७-६४॥

सपा लोिहतचः डोटािदविजताः।

नवसा वा प कायाः ः थमकाः॥ २७-६५॥

उमोमिल ासाद चोमोम।

ऐकोऽय िविधः ो उमािदथोत॥ २७-६६॥

अलः सया दीघाः जगतीपनभाम।

बमात तदधिवारा िवाराधसमयाः॥ २७-६७॥

उमािदिवमानाना िनिदाः थमकाः।

लमलका ी ादमला नपसकम॥ २७-६८॥

सवऽ समिवारौा ात पषका।

पसा पिमका शा ी ीणािमित कचन॥ २७-६९॥

पिमकव सवषा सवािभायिसिदा।

शल दवालय वा ः शलयाः थमकाः॥ २७-७०॥

अथ मडपम त िडल शािलिभः कत।

दभारासन िवसिदका ताः॥ २७-७१॥

तऽ सामााणकाः सोाण सा कवचनोि मिः गोमयगोमऽपगपामत -

सवणरफलगािभजलधपािरतः सा गिविल क हमकौतकसऽाा बा

अहतवराा ोिडल यथािदश सा िऽखड तास भावयत। तऽ भािदगा पयक च

पिथािदोमा मक च शवािदभीमा मितपाक च िशविवात ििवकारणरः

बमण सिहत तामिभः क णवािदनमोः नामिभः सचतिथकिरकाास मलमामावा

िवभााचयद ओ बय नम इािदगाम। ओ िशवताय नमः ओ िशवतािधपतय िाय नमः

इित थमखडमलष ओ पिथवीमतय नमः इािद ोमामौ ओ िवाताय नमः िवातािधपतय

िवव नम इित मष ओ पिथवीमिधपतय शवाय नम इित भीमाम ओ

p. 261) आताय नमः ओम आतािधपतय ण नम इमष एविमकामलमामािण

कशाण ाथ मकाया सवतसवमितमतरिऽतािधपाय िशवाय नम इित िवाचयत।

रादभितलः पिरतो रा िवधायाथ कडाम उपिवय बािदपिथािदशवािदतऽय पऽरान

नामिभारािदसचतिथकाहारान ाितऽयण स तष पाऽ सा इकास िऽखड

त सातयत।

अथ सािाथ तसान कयात। ओम आम ईम आतिवाताा नमः। ओम ईम ऊम

िवातिशवता नम इित सायाथकासातान नव वा प वा तामयान

िनिधकािमधरापणान नवप सभििवभिसनपदजयिवजयजयपणस -स कष

पमहापमकरकपमकान -नीलशाानौ िनधीनावा मऽनक शििनिधय

लवणाढमलनाधोऽनमपिर ाण चाचयत। एतष िनिधष अौ लोकपालािनादीनावााचयत।

अथ पप धमान वराययसविसिसकष नाभिाजयािरापणाितिथम

पमहापमकरशसमिसपिनधीनावा ािदपकारणशान पिनिधावा सग

सविप कष नवरािन नववसपरािन च पप ि यथािदश गतामखात

ितााािदिभिनध लोकपालान वा कारणशान वाचयत।

अथकाः िडलगताः बमादानीयोिमत िनिधकाना मखष

तििधलोकपालनामिभारािदनमोः पवाममराम च सापयत। ादियन पवादीशा म च

पप पवारा म च सवा िनोतिवविजताः ससमािनयात। असमास राभय कतः ान

च ःखमावहत। इतात सममव सा िशवकासा ताः सा गोदकन गतमापय

णवनक प ि तत पयत। दिणावत चोभन वामावत होमजपदानः शाि कयात। अथ

यथोि िशलािभः इकािभवा ल चयनमिहामित का समतल

िवधायाचायमितधरिशिनः स िनिश दभशाया ाशभ शाि कयात। शभ पन

वायाग का गभास कयात।

इित थमकािधकारः।

p. 262) अथ गभ िवास कयादायतनािदष।

बीजभतो िह य कित समिदः॥ २७-७२॥

इपावकयोम ाराद दिणतो भिव।

कवरन गभिवास सव वणाः समय॥ २७-७३॥

तपिर िवाणामपानोपिर भभजाम।

िवशा चाथ चतथाना भमािविप कचन॥ २७-७४॥

ढा तामय फला कयाद गभ भाजनम।

अऽ मयाम

अाल चाधसमय तादोनम िविहतोय च।

हायत पाऽमथोम ात ऽरािशकनोयमऽ कम॥

इित।

सिपधान त तत कयाद घन िवशितभागतः॥ २७-७५॥

िवारोऽ चतथाशायः कोिभिष।

अथायामसमोधमम िित कचन॥ २७-७६॥

िऽपादहीन म ादधम चाधमितम।

ततीयाश िपधान ात सवऽ च सम ढम॥ २७-७७॥

ा पगन पाऽ तऽावट दा।

गोमयनोपिलाथ पयाहमिप वाचयत॥ २७-७८॥

अननागमािल िपना फणोपिर।

िव गभपाऽ तद बाततरलम॥ २७-७९॥

शािलिभः िडल का तिन सागरमया।

सीपाणववत िलखद भिम सपवताम॥ २७-८०॥

गभपाऽ मलऽःािभकितकोक।

मको ितो ा वसकोष तिहः॥ २७-८१॥

समरीचकसािवऽिववबिमऽकाः।

िपीधरौ तदापव कोगाः॥ २७-८२॥

p. 263) ता रकोष िताः षोडश दवताः।

त च

ईशान जय ाा सय भशथा॥ २७-८३॥

अििवतथकीनाशभराजा दिण।

पािर-ऋितसमीववणाः शोष एव च॥ २७-८४॥

वायम सोमािदितोर िताः।

वळमौिकवडयशान मरतक तथा॥ २७-८५॥

िटक च महानील वाल च सत बमात।

समरीचािदकौ मािण िण सत॥ २७-८६॥

यवान मनःिशला शालीहिरताल च पवतः।

नीवारमन चव तवर च ियिभः॥ २७-८७॥

दिण सिदित यावत।

यामाक सीसक माषान सौरा पिम सत।

कल रोचना सौ िनाव गिरक सत॥ २७-८८॥

सवण तारताायपकमाजािन च।

शल च िद कोणष तथाौ िवसत बमात॥ २७-८९॥

खााधवषभिपनाकापरधान।

सौवणान हिरण चब ान बमासत॥ २७-९०॥

िगिरतीथनदीना च मदद च।

पवािदिद िव ततः काकटकाद िबलात॥ २७-९१॥

वीकादधः पाराद वषा मिकाः।

गजदा वािदकोणष िविनधाय त॥ २७-९२॥

वषभदो मदौ म त िवसत।

सरोजनीलोलयोः कमदोल च॥ २७-९३॥

तगर च मलािन िद म च िवसत।

अथ सािदिभिद सिमदाचिलान॥ २७-९४॥

p. 264) मितपा जय ौ जपय िवभागशः।

मडपाद दिण कड ावािहतिशवऽनल॥ २७-९५॥

मसिहतयाचाय ा िऽिरातीः।

सिमदाचाआन पथगकादशातीः॥ २७-९६॥

ा पारणािप ोमािपदशारात।

अािऽशलािभ िभ सकत सकत॥ २७-९७॥

ामथ राना बीजाना च सकत सकत।

ओषधीना च धातना मलाना च मदामिप॥ २७-९८॥

लोकशाना तथााणा दीपाीना िदशामिप।

पातालाना च नागाना सवशपरःसरम॥ २७-९९॥

तारानामिभः ः ः ाहाः सचतिथकः।

सवातीना शषा पाऽ सा तद घतम॥ २७-१००॥

तारण गभ ि त ाा पिथवीमयम।

गािदिभरथा ा पार जपत॥ २७-१०१॥

राऽावखडनऽ िरराशौ गणाित।

ता फला पिथव दव सीपाणवािताम॥ २७-१०२॥

चतिवधभतवगजमाजमयताम।

उिायतनाद बीजगभािका रत॥ २७-१०३॥

ओ हा ा पिथ सवभतधािरय नमः।

अननावा सन ापयत सोरण त।

साघोरण िनना सवणािभप त॥ २७-१०४॥

सशाननावगाथ गाः पनरचयत।

सवभतधर का पवतनमिडत॥ २७-१०५॥

समिवसन दिव वसध गभमाौय।

अनन पवमान पिथव िरा फलगतामिभमयत। अऽ मयाम

p. 265) उायविमम च ममसकद ाा महीमडल

गोमऽण पिरत त िविधवद गभ िनधायावट।

गभाधानिमम क िविधवत सो िवग

ासाद सढ च लणयत कयात ततः िशििभः॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद वापजाथमकागभासपटलः

सिवशः॥ २७॥

अथ अािवशः पटलः।

अथाऽ िलत ल ासादाना समासतः।

दवादीना नराणा च यष रतया िचरम॥ २८-१॥

मनािस च सीदि ासादान कीितताः।

नानामानिवधानाद िवमान शातः कतम॥ २८-२॥

िपतामहन मिनिभमयन च यथा परा।

मादीिन िवमानािन किथतानपवशः॥ २८-३॥

यािन ताऽ क दवादीना समासतः।

तऽशिवना माना मिवशितः॥ २८-४॥

जातीतरािण ािऽशत सावदवािन तािप।

अथ जाितिवमानाना ादशव िजनाम॥ २८-५॥

राा सितसािन तथाौ व यशियोः।

िााासाम सवषा िविहतािन िह॥ २८-६॥

तऽ मािदषणवितिवमानाना नामािन भवि।

तथा

निलन च लीन च िक च चतमखम।

ततः ात सवतोभि हिप समवलम॥ २८-७॥

p. 266) ौी वभि च ौीका ौीितितम।

िशवभि िशवमा पकाकित॥ २८-८॥

िव च सौभि छ कलासियोः।

ततो लिलतभिा िवमान चित िवशितः॥ २८-९॥

ममरकलासा जयािवमलाकती।

काा िवमला च वष सदशनम॥ २८-१०॥

हस पका गडमव च।

भोिग पभि ततः कलासकाकम॥ २८-११॥

िका का योगभि च मलम।

िव मकट मह िचऽकटकम॥ २८-१२॥

ौीमडन च सौम नील िनषधसितम।

ततो लिलतकाा िवजय ौीकर तथा॥ २८-१३॥

ौीिवशाल च किथत तथव जयमलम।

जातीतरािण ािऽशद िवमानािन िदवौकसाम॥ २८-१४॥

ािऽशद दिवकिवमानािन।

नागाभागाय कावत िऽकटकम।

ौीवधन पगह ागहमख तथा॥ २८-१५॥

अभानचाणा काािन बतवधनम।

व च ादशतािन िवमानािन िजनाम॥ २८-१६॥

ाणिवमानािन ादश।

चतट मपतमाव मािहष तथा।

तीका कणभि िवजया िवशालकम॥ २८-१७॥

िवशालभि गिणकािवशाल कणशालकम।

पासन चका ात सवलिलत ततः॥ २८-१८॥

योगकाा ततोलपऽकम।

महाराजाय मालागहमतःपरम॥ २८-१९॥

पिथवीिवजय चाथ भवििवशालकम।

सवासर चािप छायागहमतःपरम॥ २८-२०॥

p. 267) रितवधनिमव चतिवशितक तम।

चतिवशितिवमानािन िऽयाणाम।

िवशालालयस च चतािदकमव च॥ २८-२१॥

तरवदन तद गिणकािपिडक तथा।

यन चोलाम ततः कटपकम॥ २८-२२॥

(मडासादकािभ िवमान त ततः परम। )

इौ जाितहािण वासाथ व यशियोः।

िवििवमानाौ।

उाना त िवमानानामलारो िनगत॥ २८-२३॥

आदौ निलनका चतरौ सम शभम।

अिधान तिभागाद गभागार तदधतः॥ २८-२४॥

अधािरका च हारा ादथ गभ नवाशतः।

अिधकायतव ात िपिभः िशखर िऽिभः॥ २८-२५॥

कठ िशखराभः ाद वदाशाधािरकाशतः।

िनगमो मिब ात ततो गभसनः॥ २८-२६॥

परो विटतक ततभागिनगतम।

ततो िगणिवारिनगमा पथनािसका॥ २८-२७॥

परादथ पााा षोडशवानािसकाः।

तदधासिनयाणा पिमकनािसका॥ २८-२८॥

अधािरकाासतोऽधिनगत िगणायत।

सोदर नािसक पाकोक मि चापयत॥ २८-२९॥

गहिपधतालनमािधरोहणम।

ादियन सोपान भवत िततल बमात॥ २८-३०॥

गहिपिडः सानासा महा (पा ? हा)रिबयािता।

अऽ पराशरः गहिपडरधात कटकोपरगजविटत -

िशालाहारातोरणतोरणकलतािदिभह , हात भामलतल यथोिचतभागन योजयिदित।

p. 268) सम िऽपादमध वा ासाद त मडपम॥ २८-३१॥

परामाना िऽकतलक त वा।

ासादतालार तमा च मडयत॥ २८-३२॥

िऽतलािद यथातः ासाद भषयत तलः।

कण मऽर िभबा वा मानसऽतः॥ २८-३३॥

िनगतमानन कटकोकपरः।

गजपािदिभोः कयादवयवयतम॥ २८-३४॥

गलापिर वदाौ वमाौक त वा।

कणािौत ममकनािसकािपकाितम॥ २८-३५॥

ासादावयव ााः कट नाम चत।

सायत समखपिकमध (िविव?)कोिटयतममनासम।

शि * जमिप िऽमख तत पायोबिशख ख कोम॥ २८-३६॥

िशखाशन िपकोत।

मख शालामख चव िपक हिपवत॥ २८-३७॥

पर नाम तत ोमऽ ाह पराशरः।

तदव पाशमख हितड कटकोयोरर िविहत िको च। कटकोयोरर हारा भागन भागाधन वा

काया। विटतकमिप परिमव तदधिनगतवप ात इित।

समानकठिशखरिपक सवमव िह॥ २८-३८॥

जाितबमोऽय भवित ासादाना समासतः।

कण को मकटमर परािदकम॥ २८-३९॥

साःरक यत तद िवकमिभधीयत।

तरव िमौ आभासः सवतः सममव िह॥ २८-४०॥

ासादमखशोभा त जलावितचवत।

योजयत त िवमानाना भदः सानभदतः॥ २८-४१॥

p. 269) िशखर त भदन सवषा भदमिशत।

यथाह त यथाशोभ सवमत सम तम॥ २८-४२॥

मथ योजय यथाशोभ यथोिचतम।

मख मख महानाा य तत ाि पयोः॥ २८-४३॥

अधकोयाद ोि वमानिवहवत।

िवमान निलन तत किथत िशववभम॥ २८-४४॥

निलनकम।

लीनकािधान समानचतरौकम।

तासऽाशक भागििभगभगह भवत॥ २८-४५॥

वदाौ गभिशखर गभाध िनगतायता।

ात पराहानासी पायोानािसकाः॥ २८-४६॥

चतॐापर भाग महकव नािसका।

गभपादाशिवार कोक िगणायत॥ २८-४७॥

पायोमि च ाता गभाद रामाशततम।

खडह च त िगण िािघमा तयोः॥ २८-४८॥

अलन त सोपान गहिपधरोहणम।

अधािरहा (िर ? र)मऽगह िनहतः समम॥ २८-४९॥

एकऽ प त ात िऽप ल भवत।

क चव यथाशोभ शष ािगव योजयत॥ २८-५०॥

तदिधानपााा सोपान हितडक।

पब छऽशीष गहिपिड महािबया (?)॥ २८-५१॥

तामौ चानाः सवााः िकािताः।

ितबमिधान ाः तरौकाः॥ २८-५२॥

वमानािमषमािहिवहसशाकित।

कटकारवयवः ावद या िवभषयत॥ २८-५३॥

p. 270) पायोरधकोाा नासीषण मधिन।

वमानािमषमािहिवहवदवितम॥ २८-५४॥

एकािदतलस लीन िशवमिरम।

लीनकम।

िकािधान ासपादाशमायतम॥ २८-५५॥

चतरौ त तासादनाशतः बमात।

िश ाद गभगह गहिपािद पववत॥ २८-५६॥

िशखर दीघवदाौ परा गभाधमानतः।

िनगता ाहानािसदधात पानािसका॥ २८-५७॥

िशखर चानाोऽौ सवा नाः सभिकाः।

कोािन खडहािण िकाभािन योजयत॥ २८-५८॥

कटकोावयव ावत सव त कारयत।

िकम।

अिधानािदिशखरात समव चतमखम॥ २८-५९॥

नालीगहाधािरका िकोमाणतः।

िद वदमहानाो गभपादाशिनगताः॥ २८-६०॥

िशखर मतासा तदधनानािसकाः।

नालीगहाससमा समाशकाशिनगमाम॥ २८-६१॥

गहिपिड चतिद म च पिरकयत।

समभिाः कणसभातॐः कयत समाः॥ २८-६२॥

कटकोािदक ावद यथाशोभ त योजयत।

चतिद मखाकारभिय चतमखम॥ २८-६३॥

चतमखम।

चतरौिमिधान सवतोभिक त।

तिाभागः ाद गभ वदािनऽतः॥ २८-६४॥

p. 271) गहिपािदक ावत िपिडः षोडश सौिकाः।

अाौ कठिशखर ाता तऽानािसकाः॥ २८-६५॥

तल तल चतिद म भिाित भवत।

पमितिवधानाथ गभिवारमानतः॥ २८-६६॥

ति कणकटािन िऽमखाभािन योजयत।

चतॐऽ शालाः ः कटकोािद पववत॥ २८-६७॥

ासाधात सभिािण कटादी योजयत।

तािद वा म नव िलािन वा सत॥ २८-६८॥

अिलाना सवतोभिमीिरतम।

सवतोभिम।

वदाौ हिपािधान तदायतम॥ २८-६९॥

ासपादाशतः ावद गहिपािदक तम।

कटकोावयव ावत सव समहयत॥ २८-७०॥

व प त िशखरम ौ सम शभम।

ितहिसमाकार शालाकारमख च तत॥ २८-७१॥

पायोः पतोऽिप िॐिॐ नािसकाः।

गभवदाशिवारादध च िविनगताः॥ २८-७२॥

ारपताकािभः कपोता भषयत।

एकानकतल वतद िवीशमिरम॥ २८-७३॥

हिपम।

समलािधान समवदाौक तम।

ततीयाशतो गभ तिभागाधिपिडकम॥ २८-७४॥

अिल चव हार च ताननव योजयत।

गभिऽभागिवारा अधनीा नािसकाः॥ २८-७५॥

चतॐः दधन तावः िनािसकाः।

व िशखरसान िपा ना षोडश॥ २८-७६॥

p. 272) गहिपडरधो मलतल कटािदिभः पथक।

अल चतिद महाकोिवभषयत॥ २८-७७॥

तल तल सौिकाममडल ममडपम।

अमख िह तत कयाष पववदाचरत॥ २८-७८॥

अऽ पराशरः

समल तत सकलशमिर सवसौमिशरोगलाितम।

सभिशाल सकलामिडत जयिकीितितद मनोहरम॥

समलम।

ौीािधान समानचतरौकम।

अाौ िशखर सानािसक ाद गलऽिप च॥ २८-७९॥

अाौसिकाम च शकनािसकयाितम।

शष समलव कयादतिवियम॥ २८-८०॥

ौीम।

अिधानादािशखराद वभि त वतलम।

म नािलगह व त च चतिदशम॥ २८-८१॥

कोािन समभिािण माणभवन तथा।

समिवारिनयाण तयोम िवभषयत॥ २८-८२॥

अऽ पराशरः तयोरर हिपिकोािदिभमहािवासष पिरतो मडनीय तखमडप सभि समसऽ

बतल सवदवाना शमव इित।

वभिम।

ौीकाािधान समवदाौक तम।

िवारऽनवाश त िशाद गभमिरम॥ २८-८३॥

p. 273) अधािरकाधहारा वा भागाधाः भागतः।

वदाौ गभभवन िशखर चाधिनगमम॥ २८-८४॥

िशखर वदनाः ावानािसकाः।

गहिपा नाः कणकटचतयम॥ २८-८५॥

चतरौाव ात तदः कोकािन च।

िनगतः परम चतिद िनयोजयत॥ २८-८६॥

िकोहितडः साधपरजालकः।

तोरणरिप सोपानरिधानपदरिप॥ २८-८७॥

भषयद यिततीका सावदवतम।

ौीकाम।

अिधा(िद?दा)िशखर व ााितित॥ २८-८८॥

िवारिऽचतभागाद भागो गभगह भवत।

गहिपिलहाराककाशन कयत॥ २८-८९॥

गभवदाशिवाराः सभिा वदनािसकाः।

गहिपा षोडश ः िना पववत॥ २८-९०॥

वदाौ बासानमलनरोहणम।

चतिदिप गभाधासिनगमकोकः॥ २८-९१॥

माणभवनाािन सौिकाािन योजयत।

िौितितक नाा िवमान िवमिरम॥ २८-९२॥

ौीितितम।

चतरौमिधान िशवभि त त।

िवारऽनवाश त िश गभमिरम॥ २८-९३॥

गभ वदाौक◌ व िशखर वदनािसकम।

कयाद गभचतथाश ासनाोऽधिनगमाः॥ २८-९४॥

गभाधशभागन गहिपादययः।

खडह कटामः पिरभ समतः॥ २८-९५॥

p. 274) ाणषोडशक िपा ितलकिकाितम।

नानािधानपादारल तलािन त॥ २८-९६॥

वदवौवामकणकटािन योजयत।

ििऽदडािन कोािन समभिािण योजयत॥ २८-९७॥

अलन हिस सोपानमथ त त।

ासादासमोपत मडप मख भवत॥ २८-९८॥

एकनानातल वा ाहहसयतम।

खडह तथा कयािव भििमद तम॥ २८-९९॥

िशवभिम।

िशव त ावदिधानािदक भवत।

अभिायव कोािन म परभिकः॥ २८-१००॥

यािन बतलः ो या िनयोजयत।

िशवव िशव सवालारसयतम॥ २८-१०१॥

िशवम।

अाािधान िशवभिसम भवत।

गभगहािदक तद िवशषोऽऽ िनगत॥ २८-१०२॥

कपोतपरोपतभिााव षोडश।

मडनाौ तथा गलापिर शीषकम॥ २८-१०३॥

भवदामलकाकार तऽाौ नासयः समाः।

गभवदाशिवारादधसमिनगमाः॥ २८-१०४॥

अनाथवाौ म ातरौकम।

गहीिपयािदक ावत परः पयोगम॥ २८-१०५॥

सोपानकमकोणाा हितडिवभिषतम।

सामल कयाार सतोरणम॥ २८-१०६॥

p. 275) वसोपानमलनमऽ िनयोजयत।

नानामसरकविदकािदमथः॥ २८-१०७॥

अाौसौिक कण मकाऽ योजयत।

अानिबयोपत िऽतलािदतलाितम॥ २८-१०८॥

सवाालत तदा दवमिरम।

अाम।

चतरौमिधान ासवदाशकायतम॥ २८-१०९॥

वसनाशक ििऽभागाालीगह तम।

तदायतव ात ावदधािरकायतम॥ २८-११०॥

गहिपतिद पादभिकनािसकाः।

पायत त िशखर तिन गभाधभागतः॥ २८-१११॥

सभिका महानाः ावत कटािदक तम।

गहिपया षोडशव कपोत ितलनािसकाः॥ २८-११२॥

कणकटािदकः ावद भषयत पकाकतौ।

पाकित।

िव च ावदिधान तदायतम॥ २८-११३॥

ासवदाशरामाशगभागार षडौकम।

पबमिधानमवदाौसौिकम॥ २८-११४॥

गहिपण।यािदक ाविखर च षडौकम।

षडव नासयिन कठािप षडौकः॥ २८-११५॥

िवाराधिना खडह च सौिकम।

ारपताकािभगढ गढिबयाितम॥ २८-११६॥

कपोतऽिप च नाः ः समभिा सवतः।

भोगभिमयत दािबयािनमाणशोिभतम॥ २८-११७॥

p. 276) चतोणष म च पमितिवधानतः।

चतोण सौिकािन वायतिशरािस च॥ २८-११८॥

सवाालत तद िव िह ववम।

तल तल च कटाना िशखर वमायतम॥ २८-११९॥

इकादाकमा सवापिरमिडतम।

िवम।

सौभिािधान समानचतरौकम॥ २८-१२०॥

चतशकभागन गभासतोऽिप च।

ििऽभागकभागः गहिपादयः बमात॥ २८-१२१॥

िशखर चतरौ त सभाकार चतिदशम।

गभवदाशिवसताः पादभिकनासयः॥ २८-१२२॥

चतॐोऽा नाोऽौ सवाः सिभिकाः।

कटकोािदक सव पादाधशभिवत॥ २८-१२३॥

वदाषोडशाौाः वाः ालबमात।

अल खडह च ोालारभिषतम॥ २८-१२४॥

सौभिम।

कलासकािप चतरौ मसरकम।

ासााश िऽभागन गभागार समतः॥ २८-१२५॥

शषः गहिपाा वदाौ गभमिरम।

अाौ ाद गला पथक ानािसकम॥ २८-१२६॥

िगण गहिपा ादथ कणामसौिकम।

चतराौवाभ नासीय तल तल॥ २८-१२७॥

ममडनमशन िवाराधिविनमम।

ौीबामसरण ल तदर॥ २८-१२८॥

महापरकिशालागजमखरिप।

नानामसरकविदकाजालतोरणः॥ २८-१२९॥

p. 277) ावदरल खडह यथाहतः।

एकािदतलवा त हीन हीन िनयोजयत॥ २८-१३०॥

ारपताकािभः कटकोािदिभथा।

परात साराल त ासादाोपम पनः॥ २८-१३१॥

सडप नकतलमलनािधरोहणम।

जाितिवकािदबमसवायोिजतम॥ २८-१३२॥

उतावनतः कटकोममभिकः।

नानािशखरसानः कलासिगिरसिभम॥ २८-१३३॥

कलासमि िशवव िशवरम।

कलासम।

चतरौमिधान ि पववत॥ २८-१३४॥

नालीगहािदक ावत कण मऽर तथा।

कटकोादयो योा ासपादाशिनगमाः॥ २८-१३५॥

ार त भागन िवसत िपिडसिौतम।

अलारोशीष ाानारथ भषयत॥ २८-१३६॥

अिधानवदीजालतोरणपवकः।

चतराौवाः ः बमालािदभमयः॥ २८-१३७॥

गल च िशखर व परः पा च नािसकाः।

गभशकिवारािॐः रथ पिम॥ २८-१३८॥

तानाधन नासी ितॐिॐ पायोः।

ितलकरिताः शष ि योजयत॥ २८-१३९॥

िम।

चतरौमिधानम लिलतमिक।

तिारऽनाश िशगभमिरम॥ २८-१४०॥

गहिपादयः शषभागवदाौकािण च।

अाौम िशखरमानानािसकम॥ २८-१४१॥

p. 278) ाससमिनयहकोकािन चतिदशम।

म तषा ततीयाश सताः शालाििभमखः॥ २८-१४२॥

कणासादिवपलशकाशन िवतम।

मभि तदधाधिनगम ात तदर॥ २८-१४३॥

िसहपरकिकोादीनिप योजयत।

सकणसौिकाम तदाौितम भवत॥ २८-१४४॥

तल तल िकाभा योािलकनासयः।

गहिपािदक ावत कटाभषयदिप॥ २८-१४५॥

हिसोपानमवालन लिलतभिकम।

लिलतभिम।

इ समासािलनािदकािन ोालारयतािन तािन।

शोिवमानािचतािन माोजगभ हर तािन॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद मिवमानािदलणपटलोऽिवशः॥

२८॥

अथ एकोनिऽशः पटलः।

अथ जातीतरााना िवमानाना िनगत।

लण मपवाणा तिििसिदम॥ २९-१॥

मस वदाौमिधान त वतलम।

गल च िशखर त चतनासीिभरितम॥ २९-२॥

मखनासी महका गभाधसमिनगमा।

ास ऽयोदशाश त पाश गभमिरम॥ २९-३॥

गहिपिलहाराः पथगकाशतः बमात।

कटमकाशतः को िऽिभरशरथाशतः॥ २९-४॥

p. 279) नीड शष िह हाराश कटािदसमसऽकम।

िकाबवािचतःपभिमकम॥ २९-५॥

नानािधानकविदकाजालतोरणः।

विटतनीडाभषयमादरात॥ २९-६॥

मिवमानम।

तदव कठ िशखर चतरौ त मरम।

मरम।

तदव वौगलिशखर वसनािसकम॥ २९-७॥

अपरकट च नाा कलासिमत।

कलासम।

वदवौवाभगभगह तदव िह॥ २९-८॥

सभिनािसक ात िवमान कसितम।

किवमानम।

वदाौगभगह तयाा सभिकम॥ २९-९॥

जयाम।

िवशाला तदव ाद व िशखरकठयोः।

िवशालाम।

तदव म िहाश कोय िभागतः॥ २९-१०॥

अाौिशखरमीव तथागलनािसकम।

अपरकट च िषिितलकाितम ॥ २९-११॥

सावार वा िनरावार िऽचतःपभिमकम।

िवमलाकितस िह िवमानिमदमतम॥ २९-१२॥

िवमलाकित।

p. 280) तदव कोक सव िवाराधिनगतम।

तल तल महानाौ पयोरधकोवत॥ २९-१३॥

हसिमद ो िवमानमितसरम।

हसम।

एतदव िह वदाौकठ वदाौमकम॥ २९-१४॥

शष ागवत सव वषिमद तम।

वषम।

तदव गड िवमानमथ कत॥ २९-१५॥

मख भिानास त पयोरधकोवत।

पायोििनास च सविटत गलम॥ २९-१६॥

शष मसमाकार गडमव तत।

गडम।

तदवााौकठ चदाौिशखर पनः॥ २९-१७॥

पसाशशीष च पा मिरम।

पाम।

तदव ासिना मको चतिदशम॥ २९-१८॥

पकलिशष त पभििमद तम।

पभिम।

तदव कठ िशखर व चत पथनािसकम॥ २९-१९॥

मख मख िप त ितॐो नाः समािनकाः।

तल ित सभिा सवऽ ितलकयतम॥ २९-२०॥

सार वािप चाार योगकलासकाकम।

कलासकाकम।

p. 281) एकादशकरास सानवभागवत॥ २९-२१॥

िऽचतभागन नालीगह समतः।

शष हारावलीकटकोाभषयदिप॥ २९-२२॥

सभि िशखर व चतनास िभिमकम।

चतट चतशाल समात ितलकयतम॥ २९-२३॥

सवकणकटाम िवमान िकाकम।

िकाम।

तदव भिकोा योगभि पचत॥ २९-२४॥

योगभिम।

तदव वदाौिशरःसौिकाममलतम।

िशखरऽानास च भोिगाय भवत॥ २९-२५॥

भोिगम।

तदव कठ िशखर षडौ चत सदशनम।

सदशन िवोवा भवन तत चत॥ २९-२६॥

सदशनम।

तदव का ात षणासीिभरलतम।

यथोिचतास िवमान षमखियम॥ २९-२७॥

काम।

तदवािखलमाौ कणकटिशरोगलम।

सभिा चतनास िव िभिमकम॥ २९-२८॥

िवम।

नवसकरास सषागयाितम।

चतटचतःशालाय विशरोगलम॥ २९-२९॥

अानचतनासमपरतोरणम।

समभिितलकमसरकयतम॥ २९-३०॥

p. 282) सोपपीठमिधान नानावयवसरम।

िवमान मकटा कटा मिडतम॥ २९-३१॥

मकटम।

मभि िवना तऽ कोक ककर भवत।

शष पववदाभ िचऽकट हिरियम॥ २९-३२॥

िचऽकटम।

तदव सौिकयमािभः सानािसकम।

ौीमडन िवमान ाीकर सावदवतम॥ २९-३३॥

ौीमडनम।

तदव ख सौममकटाशालकम।

सौमम।

तदव चतरौाभिशखर जयमलम॥ २९-३४॥

जयमलम।

तदवााौिशखर नीलपवतसितम।

नीलपवतम।

तदव कटशालािभिवहीनः सोऽपरः॥ २९-३५॥

यथिशखरः ासादो िनषधः तः।

िनषधः।

वदाौदीघािधान शालाकारिशरोितम॥ २९-३६॥

कटकोकनीाः सवारिप मिडतम।

नानािधदा?नपादा िवमान मलायम॥ २९-३७॥

ौी ौीधरधरागागौरीमातगणियम।

मलम।

p. 283) चतरौमिधान सभि वशीषकम॥ २९-३८॥

एकभौम चतनास िवजया हिरियम।

िवजयम।

तदव सौिकोपतमाौगलशीषकम॥ २९-३९॥

य लिलतकाा सवाः सावदवतम।

लिलतकाम।

तदव विशखर ौीकर ौीधरियम॥ २९-४०॥

ौीकरम।

तदव चतरौामिशखर सापरम।

कणकटिवहीन त ौीिवशाल िशवियम॥ २९-४१॥

ौीिवशालम।

इ ािऽशािन सामाािन िवशषतः।

जातीतरािण सवषा िवमानािन िदवौकसाम॥ २९-४२॥

अऽ पराशरः

एिभरवालारः ात किनाकिप।

नामािप च तााडनभदतः॥

इित। तािन च िािवमानािन परतः क।

जातीतरिवमानालारािधकारः।

अथ जाितिवमानानामलारो िनगत।

सोम वदाौमिधानमथा त॥ २९-४३॥

रामाशाद गभगह ाद गभाधाद गहिपिडका।

िपा सहवातल पिरतः शषतोऽिप च॥ २९-४४॥

p. 284) खडह भवडह चािप समतः।

वसोपानमवालनमािन पववत॥ २९-४५॥

योािन सभाकार िशखर तऽ नासयः।

िपाशत समाव (?) पराडपाितम॥ २९-४६॥

एकानकतल तत सोम िजोिचतम।

सोमम।

चतरौायत त ाागमसरकम॥ २९-४७॥

तिवदाशतऽशन गभासतोिप च।

ततीयाशन पिरतो गहिपिड कयत॥ २९-४८॥

ासादखडहा मडप ा ताशम।

सोपान खडहाधािखर वमायतम॥ २९-४९॥

सभाकार त ताम गभाधात पथनािसका।

तदधात पिरतो नाः सवा नागोपमाः समाः॥ २९-५०॥

वट परोनाा मलभमौ तथोपिर।

वसवदाौकाः ाः शष पववदाचरत॥ २९-५१॥

नागम।

अिधानािदक ावत कावत योजयत।

ारपताकाा शषमाभ यतः॥ २९-५२॥

अलन हिस सोपान िशखर तथा।

शालाकार भवत तऽ नाः सितसया॥ २९-५३॥

मख मख महानाः पा ितलकनािसकाः।

योािदद ो कावत िजोिचतम॥ २९-५४॥

कावतम।

िकटािधान गभागार च पववत।

शष जलल खडहकटािदभिषतम॥ २९-५५॥

p. 285) िवमान परात त गभमानन मडपम।

पायो सभापा वदशाला मतः॥ २९-५६॥

नासी ािखरोपता िपा ना षोडश।

सभाशालाभिशखर चतॐऽ नािसकाः॥ २९-५७॥

पादबमिधान ाः सव िवककाः।

ऊहहसय हिसोपानसयतम॥ २९-५८॥

जालकाः समाभ िवमान ाद िकटकम।

िकटकम।

ौीवधन च ावदिधानािदक समम॥ २९-५९॥

िशखर ात सभाकारमायत त चामतः।

प च नािसकका ाद ाता च पायोः॥ २९-६०॥

विदकापरा यथाया िवभषयत।

ौीवधनम।

वायतमिधानम पगह त॥ २९-६१॥

तास वसनाश िशगभमिरम।

शष ािगव यो ाािसकाः षोडशव त॥ २९-६२॥

वायत च िशखर चतॐऽ नािसकाः।

अा नासयोऽऽाौ चतॐिलकािताः॥ २९-६३॥

पगहम।

ागहमखािप ादिधानमायतम।

चतरौ िवारादध गभगह भवत॥ २९-६४॥

गभासन तामडपाना चतयम।

िशखर कोकाकार तऽ नाः षडव िह॥ २९-६५॥

कपोत चाकसााः शष ावियोजयत।

अलार कतो वदीजालमथः॥ २९-६६॥

ागहम।

p. 286) बतवधनकािप ासाधायताौकम।

अिधान त तासिऽभागाद गभमिरम॥ २९-६७॥

समाद गभरामाशभागादधािरका भवत।

शषमलचडीकह किमसयतम॥ २९-६८॥

मखमख िवमान मडप गभसितम।

ासादवत ल बा चडहाित त तत॥ २९-६९॥

कणकटािन चािर िशखर कोक महत।

चतॐऽाधसभा गभकटािन व मख॥ २९-७०॥

परः प सभा मवारण मडपो भवत।

चतॐोऽसभाः कायाः शषायािन पववत॥ २९-७१॥

िववतकबा जाल ात पिरतोऽिप च।

अलन िह सोपान (म?य) ात बतवधनम॥ २९-७२॥

बतवधनम।

व वगह ादिधान तदायतम।

ताश िशखर तऽ चतॐः पथनािसकाः॥ २९-७३॥

अााव एवा गहिपािद पववत।

प गभमाण तदधभि त िपिडक॥ २९-७४॥

िऽरौ नािसका योा मख मिडगहो (?) भवत।

वगहम।

आयताौमिधान भानका त त॥ २९-७५॥

ासाधाद गभगह ाषण गहिपिडका।

अल खडह च िशखर ादशाौकम॥ २९-७६॥

नासयो ादशवािन गहिपामथो सभाः।

षोडश त महाकोचतयम॥ २९-७७॥

p. 287) वसोपानमवालन ाद भानकाक।

भानकाम।

अकाािधान चतरौ िह त त॥ २९-७८॥

ततीयाशाद गभगह िशखराध सभाकित।

अधायलहारााशाा कणकथ॥ २९-७९॥

गभता वदसभा महाकोािन चार।

कपोत पिरतािप ौ ितलकनािसकाः॥ २९-८०॥

यथाह भषयषमतदकाकम।

अकाम।

मसर चकााायत मडलाकित॥ २९-८१॥

ासाधाद गभगह ाष िपािदक भवत।

दीघव च िशखर तऽाौ पथनािसकाः॥ २९-८२॥

अना तावः शष ािगव भषयत।

चकाम।

ाणिवमानािधकारः॥

चतःटािधान ावद दीघायत भवत॥ २९-८३॥

ासपादाद गभगह गभाध गहिपिडका।

िशनालक चडाखडह च कयत॥ २९-८४॥

िशखर कोकाकार गभाधानािसका।

पा महानाौ कटकोािद पववत॥ २९-८५॥

तलतल त ष विदकाजालकािदकम।

पराडप तमः त तिहः॥ २९-८६॥

लालाकित क त यथाशोभ िवभषयत।

िऽतलािदयत नकतलमततःटम॥ २९-८७॥

चतःटम।

p. 288) मपत वदाौमायत ासरकम।

िवाराधन गभा शषात िपडी जलल॥ २९-८८॥

हारावली च ात त िशखर त सभाकित।

अः बिहः क नानाजालकशोिभतम॥ २९-८९॥

कटकोािदकिद िविद च िवभषयत।

ना िशखर कपोत लनािसकाः॥ २९-९०॥

चतिवशितसाः ारायिप चतिदशम।

पराडप गभसम बा च ककम॥ २९-९१॥

अिल खडह च कण गभिमताः सभाः।

तदर महाकोः कटा िवभषयत॥ २९-९२॥

मपतम।

आवािधान ासाधायताौकम।

अाशाशौ गभगह भागः िपािदक ऽयम॥ २९-९३॥

िपाािप चतण लालाकारिभिकम।

तदर च पवाौा िशखर त तत॥ २९-९४॥

सभाकार चतनास मख भिसभाित।

पयोरनाः रर पथनािसकाः॥ २९-९५॥

वीमडलसोपानमलन योजयत।

गागिबयाकय त नकधा॥ २९-८/९६॥

पाद वदीजालाभषयद बभिमकम।

आवम।

मिहषायताौ ादिधान त ततात॥ २९-९७॥

ततीयाशाद गभगह शषात िपािदक ऽयम।

तरा प च मर त मडप॥ २९-९८॥

p. 289) ाता च पिरतः खडह सटजालकम।

मलमडपकठाा हिसोपानमर॥ २९-९९॥

परः िकवद वशसभाकारमथापर।

नवनास त िशखर शालाविहषाननम॥ २९-१००॥

वदीजालािदिभः शष ावदाभ मािहषम।

मािहषम।

तीकामसर च चतरौायत भवत॥ २९-१०१॥

तासाध गभगह शष ाद गहिपिडका।

अल खडह च िशखर कोमव िह॥ २९-१०२॥

सभामख परात ाहानासी च पतः।

तऽ षोडश नाः रौ ितलकनािसकाः॥ २९-१०३॥

महाार बमात िसहपरािण दशव त।

कपोताधो वदकणलालासभोमम॥ २९-१०४॥

म सभामखोपतमहानासीचतयम।

माणगहिवपलिनगत ाद यथािच॥ २९-१०५॥

कटाभिषत ाीका चत।

तीकाम।

आयताौमिधान िवजया त त॥ २९-१०६॥

ासिऽभागाद गभा शष िपलािदकम।

अनास त िशखर भवत ककरकोकम॥ २९-१०७॥

कपोत ितलनाः तिवशितसया।

सोपानमलन ाद भमौ भमौ च मडपम॥ २९-१०८॥

गभमाण ता खडहावली भवत।

याः शषमाभ िवजयािमित तम॥ २९-१०९॥

िवजयाम।

p. 290) िवशालभिािधान ावद ास दशाशक।

िभागो गभिवारः शषण गहिपिडकाम॥ २९-११०॥

ार चडह खडह च कयत।

पराद गभदीघ त वदाौ मडप भवत॥ २९-१११॥

अिभतोऽधन क चाल खडहकम।

चडीककणासादः ककरकोकम॥ २९-११२॥

कपोतशाला िपिडः ादथ िपा िनगतम।

समिपतसभाप मम मडन भवत॥ २९-११३॥

गभास तदधिगणायाममानतः।

हारापरपवािना सभाकितः॥ २९-११४॥

ासादमडपाम च प तापऽयक।

िशखर चानास ात ितलकाथ षोडश॥ २९-११५॥

मडपोपिर र ादकानकतलाितम।

िवशालभिम।

आधान त वदाौ चतरशािधकायतम॥ २९-११६॥

गिणकािदिवशाल शषमधािरकाल।

खडह च भवित कणासादमम॥ २९-११७॥

ावडनिनयहकणम तथार।

ाः गहिपा पराडप भवत॥ २९-११८॥

नालीगहायामसम म र च त त।

शष हल बा किम जालकाितम॥ २९-११९॥

िपिडः कपोतजाला ात ता षोडश नािसकाः।

िशखर कोक त ात पर ककरभिकम॥ २९-१२०॥

p. 291) तऽाौ नासयः पा (स?स)भि वा िवभिकम।

एकाभीतलक राजीणा िनकतनम॥ २९-१२१॥

गिणकािवशालम।

कणभि च ावदिधानािदक भवत।

िशखर च सभाकार सचतमखनािसकम॥ २९-१२२॥

अलनाकनासाः गहिपलार।

ालनसोपानाः कपोतनकनािसकम॥ २९-१२३॥

कणासादकाडह गभसमायताः।

कपोतपरः िसहपरलनािसकः॥ २९-१२४॥

गढागढिबयािभिार तोरणः।

चतोण भिय िद भिसभाितम॥ २९-१२५॥

िभिकजालाभिषत कणभिकम।

कणभिकम।

कणशाल च ावदिधानािदक तम॥ २९-१२६॥

चतण भिशाला मिनयहकाः सभाः।

भारारयोग च यथािविध िनवशयत॥ २९-१२७॥

गहिपा समािमलनमिलकम।

िपिडः कपोतशाला ात कण लालिभिकम॥ २९-१२८॥

अर ापयत तिावनािसकाः।

ऊभकठिशखर सभाकार योजयत॥ २९-१२९॥

ककरीभिवा ययार यथािच।

िऽभौम सभौम वा आवतााकनािसकम॥ २९-१३०॥

वदीजालािदिभािप यथावयवयतम।

कणशालम।

p. 292) पासनािधानमायत चतरौकम॥ २९-१३१॥

पमाशाद गभगह गभाधाद गहिपिडकाः।

शषणालचडीकखडहािण गभवत॥ २९-१३२॥

सिमवासन िद कणमाणतः।

ासादाऽ चारः पथडपसयताः॥ २९-१३३॥

िविवधवद र तिहः कक भवत।

जालवदीारयत खडहािण बातः॥ २९-१३४॥

समाशिनमाािन चतणष व पथक।

कटािन त कोकािन च योजयत॥ २९-१३५॥

मावासावतचतणलालककम।

अःपवाौकमलनमिलकम॥ २९-१३६॥

सभाभिशखर वदमहानासाः रकाः।

ादशव बिहणाखशालाः समतः॥ २९-१३७॥

यथाहावयवयमतत पवसकम।

पवसकम।

ासिऽभागदीघाौिमका किमम॥ २९-१३८॥

तिामाशाद गभगह गहिपािद शषतः।

वदभिसभा िद चतणष नािसकाः॥ २९-१३९॥

कपोतशालािनयहमखनाो भवि च।

गहिपा षोडशव िशखर च सभाकित॥ २९-१४०॥

तणहलिभः ात िनयहमर।

मखशोभानाोऽौ ावष िवभसयत॥ २९-१४१॥

इकाम।

दीघाौ योगकाािधथानमथोपिर।

पिरवायत ासादाशाद गभमिरम॥ २९-१४२॥

p. 293) अधनाधािरका हारा खडहावली भवत।

िशखर दीघव पराािसकायम॥ २९-१४३॥

तदधात पतका पिरतानािसकाः।

चतःसितसाः ः सोपान परोिह च॥ २९-१४४॥

अलन भवदतद योगका नपोिचतम।

योगकाम।

ात सवलिलतािप दीघाौ िह मसरकम॥ २९-१४५॥

ासशाद गभगह तदधाद गहिपिडका।

कपोतशालाः कणष कयाद भिसभाः पनः॥ २९-१४६॥

तदर च शालाः रलन यथतः।

सर मडप ाता पराा पतः॥ २९-१४७॥

िशखर च सभाकार सभि वदनािसकम।

शषररनारिप च भषयत॥ २९-१४८॥

सवलिलतम।

काािधान समानचतरौकम।

म वदाशतः रावत ात तदधतः॥ २९-१४९॥

गहिपिडभवत त कणष हलककम।

अल खडह च गाभाा कणकोिटष॥ २९-१५०॥

सभाः मतासा भिशालचतयम।

ात पराजालाहारामष भषयत॥ २९-१५१॥

वम सभाकार मखशालाित भवत।

िशखर िनाोऽतौ भिकट भषयत॥ २९-१५२॥

काम।

अिधान िवशाल दीघाौ त िवतः।

िऽभागाद गभगह ाषणातल भवत॥ २९-१५३॥

p. 294) चिडकाखडह च िशखर कोकाकित।

पर पर च षणऽ नाौ तऽ िनयोजयत॥ २९-१५४॥

गहिपा िरौ ः कणिप च मतः।

िवशालसमभि कटारिप भषयत॥ २९-१५५॥

िवशालम।

भवलपऽ दीघाौ त मसरकम।

नालीगह ततीयाशाषाशाद गहिपिडका॥ २९-१५६॥

कपोतशालासशी ात ताऽलािदकम।

िशखर च सभाकार तऽ नासीऽय भवत॥ २९-१५७॥

कपोत पिरतोऽाः रािऽशत त नासयः।

विदकाजालसोपानतोरणा भषयत॥ २९-१५८॥

उलपऽम।

अिधान महाराजाायताौकम।

नालीगह ासपादाष िपलािदकम॥ २९-१५९॥

कोक िशखर गभसमासाधिनगतम।

शालामख सान परादिप पठतः॥ २९-१६०॥

गहिपा चाधहार चतॐः नािसकाः।

चतिदश महाशाला गभमाना कणगाः॥ २९-१६१॥

सभाः भागिनााालनािधरोहणम।

िनयहाधन तऽािप सोतानतकोकः॥ २९-१६२॥

परािण तथा कयाासयः िकोपमाः।

हािदकािन चािर सोपानािन दिणम॥ २९-१६३॥

ौीखडिचऽखडाौ ौ ातामधल।

पासनिपिडपादाोपिरभिमष॥ २९-१६४॥

नावत गजा च गवा च मथम।

तल तल यीयार िऽिवध तथा॥ २९-१६५॥

p. 295) तयििवधात तोरणािन च विदकाः।

सवकायानकाया सवारिप मिडतम॥ २९-१६६॥

महाराजायमावासबवितनाम।

महाराजम।

मालीगहािधान चतरौायत तम॥ २९-१६७॥

ाद वदाशाद गभगह गभाधाद गहिपिडका।

जलल चडह खडह च शषतः॥ २९-१६८॥

िशखर ाद दीघसभा पराािसकायम।

पादका गहिपा ौ नाो यथाहतः॥ २९-१६९॥

िनमोपतकटापत नकभिमकम।

मालीगहम।

नीिवशालािधान शोििायताौकम॥ २९-१७०॥

गभा ासरामाशाषणाधािरकालम।

चडीकखडह च कटकोािदिभयतम॥ २९-१७१॥

खडहामतो गभात कणासादकः समः।

पायोहितड च ाता तहिपिडक॥ २९-१७२॥

िशखर चािप नाोऽौ िवशित भवि िह।

िशखर कोक सव कटा भषयत॥ २९-१७३॥

नीिवशालम।

पिथवीजयस वदाौायतकिमम।

गभगह च वदाशाद गहिपिडदधतः॥ २९-१७४॥

िशखर कोक म र ाद गभमानतः।

मख मख मडप ाष हालािदकम॥ २९-१७५॥

गहिपडीसमोीण को पवापरित।

पायो तथा मि नािसकािलकािताः॥ २९-१७६॥

p. 296) ऊहहसिहत नकभौमिमद तम।

पिथवीजयम।

सवासरािप दीघाौ ासरकम॥ २९-१७७॥

नालीगह रामाशात तदधाद गहिपिडका।

शष जलल चडाखडहावली तथा॥ २९-१७८॥

कणमाणासादाारः दर।

तासिगणायामवदकोािन योजयत॥ २९-१७९॥

आयताौ त िशखर महानाः षडव िह।

ािरताौ चािरश नासयः॥ २९-१८०॥

मख मडप भियकटािदशोिभतम।

शालामखािन कोािन सोपान समखडकम॥ २९-१८१॥

िऽतलािदतलय वदीजालािदशोिभतम।

उान सवाय सवासरम॥ २९-१८२॥

सवासरम।

छायागहािधानमायताौ तदधतः।

नालीगह मडपवत तिरोहसयतम॥ २९-१८३॥

गभाध गहिपडी ात कटा भिषतम।

विदकाजालकाायागहिमद तम॥ २९-१८४॥

छायागहम।

अिधान चायताौ रितवधनक त।

ासाधाद गभगह ाषणाधािरकालम॥ २९-१८५॥

चडीकखडह च कण मऽर पनः।

कटाविदका सवारिप भषयत॥ २९-१८६॥

ककरीकतको ािखर सानािसकम।

पराडप त गभासायत भवत॥ २९-१८७॥

p. 297) खडहािदिभय नकरलतम।

िपा ितलकसयातिवशितनािसकाः॥ २९-१८८॥

कायानकायभषा रितवधनक भवत।

रितवधनम।

ियिवमानािन चतिवशितः।

ासपाददीघाौ िवशालायतकिमम॥ २९-१८९॥

ासााशिभागन गभगह तदधतः।

अधािरक भवद ारशोभाजािदिभः॥ २९-१९०॥

िशखर दीघव ात पराािसकाऽयम।

पिरतोऽौ िवशित नािसकाः समिनगमाः॥ २९-१९१॥

ासिनगतकटािन कोािन पिरतहा।

शष ितलकनासािदहारापरकािदिभः॥ २९-१९२॥

एकििऽतल तद िवशालालयसितम।

िवशालालयः।

आयताौमिधान ातािदक त॥ २९-१९३॥

ासरामाशतो दीघ गभ रामकभागतः।

वदाौ त सभाकार िशखर नवनािसकम॥ २९-१९४॥

ासिगणकायामौ पायोः कोकौ तथा।

शषणालखडाह ाता च तरः॥ २९-१९५॥

प च िववत सर मडप भवत।

तशािगत खडह तणकोिटष॥ २९-१९६॥

हलशालातॐः ासायामिवभागक।

कणकटारष।वौ दडशाला भवि िह॥ २९-१९७॥

बिहर कोािन िवमान चतदश।

शष यथाहमाभ िवमान िवतथयोः॥ २९-१९८॥

चतािदकम।

p. 298) अिधान चायताौ तरवदन त।

ासशाद गभगह तदधाधािरका भवत॥ २९-१९९॥

अल खडह च ाता शषिवभागतः।

िद गभसभा चाः कणकटािदमतः॥ २९-२००॥

कोािन िशखर सभाकार त तरः।

अाननसभाकार पराद वदनािसकम॥ २९-२०१॥

सोपानमलन ात ावदािन योजयत।

तरवदनम।

अिधानािदक ावद गिणकािपिडक त॥ २९-२०२॥

गभाध गहिपिडः ाष तोयलािदकम।

म चतिदश गभसभाः गभमानतः॥ २९-२०३॥

बा कट कोक च भिसभाितम।

अलन िह सोपान चतॐः पथनािसकाः॥ २९-२०४॥

मडप ागभिमत िशखर कोकाकित।

गिणकािपिडकम।

दीघपमिधान यन त त॥ २९-२०५॥

ासवदाशतो गभ कयााधन िपिडकाम।

शषणालक खडह च पिरतो भवत॥ २९-२०६॥

यनाकार तथा नाौ कयात त िशखरामतः।

िशखर नासयोऽाः रािवशितसया॥ २९-२०७॥

यनम।

ावत कटपािधान त ततः।

ततीयाशाद गभगह तदधाद गहिपिडका॥ २९-२०८॥

p. 299) अल चडह च िशखर च सभाकित।

सोपानमलन ादािवशितनासयः॥ २९-२०९॥

कटािदिभः परोाय कटपकम।

कटपकम।

उलािधान ासाधनायताौकम॥ २९-२१०॥

तादाशाद गभगह शषण गहिपिडका।

ाः िववता िशखर चानािसकम॥ २९-२११॥

कपोत नासयो ौ ावदाौसभा भवत।

नर च म ाषणातलािदकम॥ २९-२१२॥

कटाविदकाय ालायम।

उलम।

अिधान ायताौ मडासादक त॥ २९-२१३॥

ासिऽभागाालीक तदधाद गहिपिडका।

परातरौ ाडप गभसितम॥ २९-२१४॥

िशखर कोक नाो ादशव समतः।

शष कपोतशाला ाडहािदिभयतम॥ २९-२१५॥

एकििऽतल नाम मथसमितम।

मडासादस त भवन व यशियोः॥ २९-२१६॥

मडासादम।

एव त जातीतरसिताना जाायानामिप चालयानाम।

दवोिचताना च नरोिचताना ोो लारिविधः समासात॥ २९-२१७॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसासार उपिरभाग िबयापाद जातीतरजालारिविधपटल

एकोनिऽशः॥ २९॥

अथ िऽशः पटलः।

अथ ादशभौमािद यावत त िऽतल भवत।

ोाना च िवमानानाममािदभदतः॥ ३०-१॥

उधासमान त हः पथिगहोत।

तऽािदतल ौ शतहोित भवत॥ ३०-२॥

हसितिवार म जािप च बमात।

िऽषिहिवार िऽनवत त यत॥ ३०-३॥

उमन त मानन ादकादशभिमकम।

तथा चतरशी सपाशता ततम॥ ३०-४॥

दशभौम त धाम ौमानन शोभनम।

पसितत यदकपाशता ततम॥ ३०-५॥

नवभौम त त यथायि िनयोिजतम।

उ षडिधक षा चािरश प च॥ ३०-६॥

कराणा िवत धाम भवदतल शभम।

सपाश िऽशता नवकन च॥ ३०-७॥

कराणा िवत धाम सभौम कीिततम।

ऽयिशरास चािरशररिप॥ ३०-८॥

नह य पभौम त तवत।

िऽशता चकिवशा तास चतलम॥ ३०-९॥

का चाितशया िऽभौम तिवतम।

एव िऽतलमार यावद ादशभिमकम॥ ३०-१०॥

उमानात िततल ासयद िकर बमात।

ममािन िवमानािन भवीह दश बमात॥ ३०-११॥

तिवमानाना ासन िकर पथक।

किनािदिवमानािन िसा जगतीतलात॥ ३०-१२॥

अथवा यमह िवकारकरमािदतः।

स िवमानािन जाािद भवि िह॥ ३०-१३॥

p. 301) तािप िऽतलादीिन भवकतलाकम।

जाितिवमानािधकारः।

अिहादार आिऽषिकराततात॥ ३०-१४॥

छािन पभौमािद भवाकतलािदह।

ििहिववाना किनाकऽयम॥ ३०-१५॥

छिवमानािधकारः।

ऽयोदशकरासात पपाशदाततः।

िहवधनात ावद िवकाकिवशितः॥ ३०-१६॥

िवकिवमानािन।

एकादशकरात सचािरशराततः।

िहवधनात ावनिवशितसया॥ ३०-१७॥

चतभमााकभौमादाभासाािन तािन व।

आभासिवमानािन।

यमायमकरः पिनवहािदत बमात॥ ३०-१८॥

असकषकरः ौािदकािन त।

चतिितलािन ः िाािन यथाबमम॥ ३०-१९॥

अथवा िऽचतहासात िष धामस।

एकभौम िभौम च यथायि िनयोजयत॥ ३०-२०॥

ििहिववा त नीचादीिन समहयत।

अऽ िपतामहः

पिहत नकरासिमहोमम।

भवदकतल हम विषसितः॥

किनमतबाणः ादवमकतलऽयम।

इित।

ििवमानािधकारः।

अथवा सवजााना िवमानाना समासतः॥ ३०-२१॥

p. 302) ासिगणामाश वािधक भवत।

अथवाकिनाना ास सिवभागक॥ ३०-२२॥

षडािधकम ााना प चािधकम।

शािधक चोमाना ासादानािमहोितः॥ ३०-२३॥

यथािधकार सादा दवादीना समिदाः।

िविशवाना चाम चबवितनाम॥ ३०-२४॥

श ादशभौम ााषा तद िवधीयत।

ऽयिशराणा च यनागवधसाम॥ ३०-२५॥

एकादशतल श ितल शिशसययोः।

महाराजािधराजाना िवमान नवभिमकम॥ ३०-२६॥

अभौम त गविसिवाधरोिचतम।

सभौम िजाणा नपाणा च समिदम॥ ३०-२७॥

षौम मडलाणा प यवराजकम।

सामाना चतभम परशाना च शत॥ ३०-२८॥

ौीमता व यशिाणा सनशाना िऽभौमकम।

ितल चकभौम च सवदवनरोिचतम॥ ३०-२९॥

अऽ

य त िजातीनामषा तलसकम।

तत सव सदािम िजो च भभजाम॥ ३०-३०॥

व यो चव शिाणा िजाना सवमव वा।

हीनाना नािधको ािदित ाह पराशरः॥ ३०-३१॥

िवमानातहोादिधक न कलौ तम।

महावातािदपीडािभः पीत यतोऽिधकम॥ ३०-३२॥

ासाधाद गभगहमिवशषोिदत भवत।

िवमानासनाशात कटशालािवशालता॥ ३०-३३॥

p. 303) िवारिगणायामो यमायम च कोक।

परािलक त भागाधाधािरको भवत॥ ३०-३४॥

पशमिल वा गहिपािद शषतः।

तलिवभागािधकारः।

कायानकाय ासादा िधा तम॥ ३०-३५॥

अिधान तथा ो िभिः क मिडकाः।

पोितका ाद भारतला जयय इित बमात॥ ३०-३६॥

अनमागा कायः ादनकायोऽथ कत।

उर वाजन ौणी बलीक कणपिऽका॥ ३०-३७॥

सिारकपाटािन योगः ादनािन च।

कवी तोरणािन मिबामलः॥ ३०-३८॥

मणािलका दिडका च निहारा नािसकाः।

पिका वलभी बविदका जालकािन च॥ ३०-३९॥

कणकटाथा कटा नीडकोादयोऽिप च।

ऊादिवाससधालोकादयः॥ ३०-४०॥

अनकायािभधानािन सामाािन भवि िह।

दशोिचतािन िािवमानािन भवि िह॥ ३०-४१॥

नागर िािवल चव वसर च िऽधा मतम।

चतरौ वायताौ नागर तत चत॥ ३०-४२॥

षडौ वाथवााौ सम वा दीघमव वा।

िािवल सौधमि वदाौ वा गलादधः॥ ३०-४३॥

कठापिर चााौ तदिप िािवल तम।

व वायत वािप ौ वमथािप वा॥ ३०-४४॥

कठादधाद वदाौ त वतल च यत।

िवमान वसरा ात ऽय तिगण तम॥ ३०-४५॥

p. 304) सािक नागर तत ाद राजस िािवल तम।

तामस वसर चित ऽय ािददवतम॥ ३०-४६॥

िऽयग तत िऽवण च िऽत च बमात तम।

नागर तो दशो िहमविमगः॥ ३०-४७॥

िािवलोिचतो दशो िािवडः ा चाथा।

आगिवमो दशो वसरसतः॥ ३०-४८॥

सवािण सवदशष भवीिप कचन।

समासादऽ सामा तलिनमाणिमत॥ ३०-४९॥

िऽपसनविभः कररकतल तम।

िाितजगतीसहः ाद ितल पनः॥ ३०-५०॥

िऽतल पदशिभः कयात सदशव त।

अत ऊ िततल पहिववधनात॥ ३०-५१॥

आादशतल धाा यथावानमहयत।

अोमिवमानाना ासाद िगण उयः॥ ३०-५२॥

िगणात समाशोनममष तता।

तादधाशहीनः ाधोऽाधम त॥ ३०-५३॥

ासऽिभकितको ात पीठ कोन मतः।

तिहवसकोाना पा गभगह भवत॥ ३०-५४॥

कोपा बिहिभिऽ ार त कोतः।

एकिभकतलक दव धामदमीिरतम॥ ३०-५५॥

तत ासादिवारकाशीितपद त।

मनवको ात सपीठ गभमिरम॥ ३०-५६॥

ता कोपा त िभि ार च कयत।

तापा पिरतः कयनािडकाम॥ ३०-५७॥

ासादिभि ता पा ार च योजयत।

ाा वा पिम िभोारमकककोतः॥ ३०-५८॥

एव चािवमानािन िवयािन यथािच।

एकभौमािन वा कयाद ितलाािन शितः॥ ३०-५९॥

p. 305) एतषामािवाराद िगणः ािदहोयः।

उय चाधा भ ादिधानमशतः॥ ३०-६०॥

ोध भागाा रकभािगकः।

कठाशन िशखर ाा िपथाशतः॥ ३०-६१॥

एव धामकतलक ितल च समहयत।

तऽािधानत िऽधा भ भागशः॥ ३०-६२॥

भागन जगत कयादशन कमद तथा।

िशभाग त वदाश कयादशन पिकाम॥ ३०-६३॥

ादशनार शषावशौ ितमख भवत।

अििवमानानामिधानिमद भवत॥ ३०-६४॥

मजातीतराणा च जााना च यथोिचतम।

िवमानानामिधान सोपपीठ िनगत॥ ३०-६५॥

मसरक चािधान वाधार च किमम।

तल चाािमित च शाः पयायवाचकाः॥ ३०-६६॥

ासाद िनजररिधितित य सदा।

ढ िशलािदघिटत तदिधानसितम॥ ३०-६७॥

पवमकारण ल ढतर िचत।

गभास च कादावपपीठ त योजयत॥ ३०-६८॥

अधोऽिधानकाना ापपीठ भवद यिद।

उथ च शोभाथ राथ च िवशषतः॥ ३०-६९॥

वदीभि ाितभि सभि च िऽधा मतम।

अकाश तपपीठोपानशमशतः॥ ३०-७०॥

प पणमधाशाद मीवा पाशतो भवत।

अधन कोम चाशन वाजनम॥ ३०-७१॥

p. 306) िशाशनोकामपपीठकम।

षड वा िवधातमाधः पज िवना॥ ३०-७२॥

वदीभििमद ो सवहिचत िधा।

अििवभाग भानभागाशकाशकः॥ ३०-७३॥

रामाशाशकभाग ाामशन योजयत।

जनो वाजना त िऽनवभािगक॥ ३०-७४॥

पाक पज कः कठमरमजम।

कपोतािलकाािद ितवाजनमत॥ ३०-७५॥

ाितभिाय तत सवालारसयतम।

कश तध भागाा ज चाजम॥ ३०-७६॥

अधन गलमधन प श त वाजनम।

अधना तथा कमौ कठऽशमरम॥ ३०-७७॥

अधना त गोपान िऽिभः ात कमतः।

सभिकिमद नाा किथत पपीठकम॥ ३०-७८॥

िसहभमकरालभतपऽालतम।

ितवझषा ाद बालनाढमकम॥ ३०-७९॥

अऽ मयः

आािधानताद िगणमथ सम साधमधिऽपाद

पाश शक वानलसमिमित िऽकमाऽोपपीठम।

स सम तदिप च महता वाजननोपय

सवषा चािप धाा ढमिचतमधो योजयत तपपीठम॥

इित ौीमदीशानिशवगदवपतौ िसधासार उपिरभाग िबयापाद

जाािदिवमानिवभागोपपीठिविधपटलिशः॥ ३०॥

शभ भयात।

top related