jvweert therapietrouwconferentie 17112011 def2 · 4 communicatie in het stress-coping model...

Zijn we er klaar voor?

eHealth:

Julia van Weert 3e NationaleTherapietrouwconferentie, 17 november 2011

2(Eysenbach & Diepgen, 200

3

Behoeften van de patiënt

need to know and

understand

need to feel known and

understood

cognitieve behoefte

affectieve

behoefte

4

Communicatie in het stress-coping model(Bensing & Verhaak, 2005)

Need to know and understand

Need tofeel knownand under-

stood

Instrumentele

communicatie

Affectieve

communicatie

probleemgeorienteerde

coping

emotionele

coping

patiënt patiëntzorgverlener

stress

gezondheid

5

Problemen, o.a.

Recall van informatie (Jansen et al., 2008, 2009)

Mismatch tussen informatie die men wil en informatie die

men krijgt (Maguire, 1999; Van Weert et al., 2009)

Als er wel een match is zijn de gezondheidsuitkomsten

beter (Kiesler et al., 2006)

6

Wat is eHealth?

51 definities (Oh et al., 2005)

“eHealth is een opkomend gebied in de kruising tussen de medische

informatica, de volksgezondheid en het bedrijfsleven, waarbij

gezondheidsdiensten en informatie geleverd of ondersteund worden

via het Internet en aanverwante technologieën” (Eysenbach, 2001)

7

Focus in deze presentatie

Gezondheidsinformatie op internet

Advies-op-maat c.q. Voorlichting-op-maat (‘Tailoring’)

e-Consult

e-Therapie

8

Gezondheidsinformatie op Internet

90% van Nederlandse huishoudens heeft Internet (CBS, 2009)

80% van de volwassen Internetgebruikers gebruikt het Internet

regelmatig om gezondheidsinformatie op te zoeken (Wobben, 2006; Hu

& Sundar, 2010)

Dagelijks worden ruim 12 miljoen gezondheidsgerelateerde sites

geraadpleegd (Internet World Stats, 2010)

9

Internet gebruikers, o.a.

Gebruikers gezondheidswebsites actiever t.a.v. eigen gezondheid

Kanker: Internet informatie hielp 46% om beter met de ziekte om te gaan

Niet-levensbedreigende operatie: Internet informatie hielp 94% om beter met stress en angst om te gaan

(Rice & Katz, 2006)

10

Gevolgen voor communicatie

• 69% van Amerikaanse artsen vindt dat patiënten die zelf

informatie zoeken beter communiceren met zorgverleners

• Meer communicatie over informatie van Internet als artsen

patiënten aanmoedigen zelf medische informatie te lezen

(Rice & Katz, 2006)

11

Probleem 1: Betrouwbaarheid

Betrouwbaarheid van de website voorspelt het gebruik

van de website

Maar:

Moeilijk voor ‘leken’ te bepalen of website

betrouwbaarheid is of niet…..

12

1916:geboren

1946-1981:arts

1998:DrKoop.com

Nu:healthcentral.com

13

Hoe weet je of een site betrouwbare informatie geeft?

Website van gezondheidszorg aanbieder wordt het meest

betrouwbaar gevonden (88%)(van Eenbergen et al., 2005)

± 75% van de patiënten vinden een website betrouwbaarder

als een zorgverlener hem aanbeveelt (Gerber & Eiser, 2001)

Keurmerk, bijv. Zegel gezond http://www.zegelgezond.nl/

14

Probleem 2: Complexiteit

Slechts 30% vond wat men zocht

83% had problemen om de informatie te begrijpen

33% vond informatie ‘overwhelming’ en te algemeen

(Rice & Katz, 2006)

15

Getailorde interventies

Theorie: Elaboration Likelihood Model´Getailorde´ informatie wordt: beter verwerkt beter begrepen en onthouden(Petty & Cacioppo, 1981;1986; Rimer & Kreuter, 2006)

Praktijk: Empirisch onderzoek´Getailorde´ interventies zijn effectiever (relevantie, reproduceren van informatie, gedragsverandering) (Brug et al., 1999; Kroeze et al., 2006; Van der Meulen et al., 2008, Strecher et al., 1999; Walters et al., 2006)

1616

Definitie ‘tailored’ Internet interventies

Kreuter, Farrall, Oltevicht and Brennan (2000): “It is

assessment-based and as a result the message can

be individual-focused”.

17

Diverse soorten ‘getailorde’ websites

Advies-op-maat

Gecomputeriseerd advies; werkt met algoritmes

Voorlichting-op-maat (VOM)

Persoonlijke website; patiënt krijgt ‘eigen stukje’ website

(met inlogcode); zorgverlener selecteert inhoud

18

Advies-op-maat

Tekst a

Tekst b

Tekst c

vragenlijst patiënt

Persoons-gerichteinformatie

Tekst d

Ken-merkenpatiënt

Database:

(Albada, p.i.)

19

20

Antoni van Leeuwenhoek Zkh.

21

Persoonlijke website / VOM

Oplossing voor het probleem van betrouwbaarheid(website wordt door ziekenhuis aangeboden, dus

betrouwbaar)

Maar….niet automatisch oplossing van probleem van

complexiteitWel: Helpt te filteren in het enorme aanbod aan websites met

algemene informatieNiet: zegt niets over begrijpelijkheid van de informatie

22

“Uses and Gratifications Theory”

Entertainment

IrritationInformatie

Irritatie

Attitude

t.a.v. InternetTevreden-

heid

Internet

gebruik

(Xueming Luo, 2002)

23

Verwerking van de boodschap

‘Centrale’ verwerking van informatie:- als betrokkenheid hoog is- als ontvanger cognitief in staat is de informatie te

ontvangen

Foto’s, illustraties, animaties, audio- en video aanvullend op tekstuele boodschap

24

Maar wat is nu het effect van eHealthinterventies?

2525

Effecten van eHealth interventies op therapietrouw 30-50% van de chronische patiënten is niet therapietrouw

Impact van Internet groeit

Literatuurreviews:

effecten van Internet-interventies

effecten van elektronische reminders

2626

Mate van tailoring (Lustria et al., 2009)

Online assessment and feedback

Tailored content

Customized health programs

Assessment & tailoredfeedback

Tailoredcontent

Customizedhealth program

27

Puff City (VOORBEELD)

2828

29

3030

Resultaten (Linn et al., in press)

Methodologische kwaliteit:

- 7 van de 13 High Quality

Mate van tailoring

- 9 studies tailored content, 4 studies customized health

program

Rol arts/verpleegkundige in de interventie- 10 van de 13 studies arts/verpleegkundige in de interventie

31

Resultaten (Linn et al., in press)

Effectiviteit-5 effectief-6 gematigd effectief-2 geen effect

31

32

Conclusie

• Internet interventies kunnen therapietrouw bevorderen

Alle interventies gebruiken gemiddeld tot hoge mate van tailoring

Rol gezondheidsprofessionals nog erg belangrijk

33

Review elektronische reminders (Vervloet et al., submitted)

14 studies

7 effectief (korte-termijn)

1 gematigd effectief

Meer onderzoek nodig

34

Bevorderende factoren

Via apotheek/ziekenhuis/zorgverlener Betrouwbaarheid

Getailored

Betrokkenheid gebruikers

Hoeveelheid informatie?

Begrijpelijkheid van informatie?

Aantrekkelijkheid van informatie?

35

E-consult

E-consult (eigen arts)2% van patiëntbezoek aan huisarts kan door e-consultvervangen worden

In Nederland nog relatief weinig gebruikt

Heeft voor- en nadelen

‘Ask the doctor service’ (anoniem)

36

Twitterspreekuur sportartsen & orthopeden Maxima Medisch Centrum

Voorbeeld vragen:

Hoe kan ik een blessure voorkomen?

Wat houdt een sportkeuring in?

Is het verstandig te sporten met een griepje?

37

Spreekuur 2.0 http://tweet.webspreekuur.nl/twitter.asp

Informatie geven

Doorverwijzen

Onrust wegnemen

Verwijzen naar juiste websites met goede kwaliteit

Filmpje (interview Erik Jansen, twitterspreekuur)

http://www.youtube.com/watch?v=dXxLnxGX3Us

38

Digitale IVF-poli

Filmpje UMC St. Radboud:

Digitale IVF-poli

http://medischcontact.artsennet.nl/blad/Tijdschriftartikel/Crohnjuwelen-wint-Communicatieprijs.htm

39

‘E-therapie’ en ‘E-zorg’

E-therapieMeest gebruikt bij psychische problemen

E-zorgVeel toepassingen in Thuiszorg

Tot slotDenk naast internet ook aan andere technologieën, zoals smartphone, weblog etc.

40

Internet therapie

Filmpje NOS journaal

http://www.nos.nl/nosjournaal/artikelen/2009/10/10/1010

09_internettherapie.html

41

Onderzoek M.G. Postel

Psycholoog/onderzoeker

42

Website

43

Conclusie (1)

Heel veel nieuwe ontwikkelingen waarbij

zorgverleners, beleidsmakers en de industrie een

cruciale rol kunnen spelen!

44

Conclusie (2)

eHealth: Zijn we er klaar voor?

45

Meer informatie?

Julia van Weert

j.c.m.vanweert@uva.nl