karolina mełnicka, daniel rumiancew, alex urso, rafał Żarski … · presentation of their...

Tomek Kopcewicz & Michał Szlaga, Karolina Mełnicka, Daniel Rumiancew,

Alex Urso, Rafał Żarski

Egzotyczne?EXOTIC?

1 2

3

4

5 6

The adjective ‘exotic’ evokes mostly positive feelings — it is associated with something unusual, rare, it raises hope for an exciting journey, an adventure, or taking a break from the daily routine, getting to know distant countries, a different culture or climate. Especially in summer, we start to dream about the archetype of a good holiday: a beach on a tropical island, palm trees. Do these expectations always come true? Maybe the paradise of our dreams only exists in tourist brochures? In real life, the exotic veneer often masks poverty and social problems, and we tourists look at the local residents as if they’re rare creatures or aliens. So what should we choose: reality, or the semblance of it? The exhibition Exotic? presents works that develop these themes in various ways.Rafał Żarski’s film Exotic Art was created on an ‘artistic’ trip to Indo-nesia — Yogyakarta and Bali. It deals with the failure of the artist’s own expectations of exoticism and the dilemmas of a young artist in a world where everything has already happened. The hero, thrown into an exotic place, tries to create a suitably exotic work of art and furnish it with appropriate and up to date means of expression. Finally, he has doubts in the sense of art. Tomek Kopcewicz and Michał Szlaga decided to fulfil their dream of taking a yacht journey overseas, which living on the coast, they had nurtured from early childhood. They visited Spain, Balearic Islands and the coast of Africa (Morocco), experiencing both the romantic and dark sides of sailing, the decadent fun and weariness of Ibiza, the exotic landscapes and material evidence of economic and social disparities between affluent Europe and poorer rest of the world (the problem of refugees). They recorded their experiences by means of photography and a camera; Kopcewicz also maintained a classical drawing and paint-ing travelogue. They show excerpts recorded with various media at the exhibition. This is the second — after the State Art Gallery in Sopot — presentation of their project Odyssey, and is complemented by a book, a kind of perverse ‘coffee-table’ album.Karolina Mełnicka is interested in the tension between reality and its representation, between nature and culture, in the impact of technol-ogy on perception, and the growing dominance of virtuality. A few of her recent projects have been inspired by Jean Baudrillard’s thoughts on theme parks, which, as the artist writes: ‘through the semblance of pure simulation were supposed to conceal the fact of the non-existence of reality’. Her film Windows of Heaven depicts a young woman in a bikini swimming in the sea and basking on the beach and rocks, surrounded by exotic plants. The images are accompanied by the sounds of the Windows operating system, causing feelings of anxiety. Finally, there is a crack in the background exposing the artificiality of the presented paradise, which is confirmed by the final credits betraying that the footage was recorded on the Blue Lagoon Beach in Bali, as well as on a Tropical Island built in its likeness in Kraunick in Germany. The film is accompanied by a classic album of photos, taken by the artist, of holidays in the artificial paradise, exposing its decadent beauty — something to browse through on a sun lounger under a palm tree planted in a pot. Mełnicka’s presentation stands next to Daniel Rumiancew’s project An Expedition to the Other Room, in the form of a classic slide show. The artist created the first frames of the cycle in 2007, while the last were designed specifically for display in the Zachęta Project Room (ZPR). The piece speaks about ‘travelling without moving’, and the artist builds collages combining emblematic travel photos from National Geographic magazine (traditionally inspiring the imagination of virtual travellers), with photographic self-portraits made inside his own flat. More or less dressed up and disguised, the hero blends into or interferes with the presented elements of exotic, heroic, or absurd situations. As usual in Rumiancew’s works we can find elements of the ironic and ruthless (self-)analysis of a neurotic personality. This project can also be inter-preted as the simple praise of imagination, the power of which allows us to move to ‘wild’ Africa, to Chicago’s rapid transit system, to a snowy peak in Patagonia, or even to outer space, without leaving your home (in praise of psychogeography?).Alex Urso creates spatial collages — boxed assemblages combine book illustrations with natural elements and found objects (objets trou-vés) — trash gaining new life thanks to the change of context (artistic recycling). For the exhibition at the ZPR, the artist has chosen works from three recent cycles. Impossible Nature combines materials of organic origin — sticks and dry plants — with fragments of an imagi-nary nature, mainly drawings of exotic birds cut from a nature album, with other elements (such as bird food stacked by their colour or small items). A story about the artificiality of nature? About the complex relationship between nature and art? About beauty that must be artifi-cial, about ornamentation or the decorative function of art?Yet another group of Urso’s works was inspired by the first serious monaograph on African art: Negerplastik by Carl Einstein (1915). The book was characterised by an innovative approach, recognising tribal sculpture as art. So it’s not without reason that Urso uses cut-out pages from the book as the lining of the boxes in which he presents trium-phant figures of victorious African-American athletes and militant Black Panthers. Others boxes presented at the exhibition are filled with com-binations of excerpts from the reproduction of European classics — old masters, Romantics and modernists surrounded by tropical staffage and African sculptures. Alex Urso seems to reverse the understanding of the term ‘exotic’, leaving behind the concept of Eurocentrism. In this way, Mantegna, Ruisdael, Hodler, Turner, and Picasso become others. The ef-fect of tropical strangeness is highlighted by the exposition of the pieces — they are physically located apart from each other, on pedestals, or are placed on shelves among potted palm trees and lianas.We invite our visitors to explore the exhibited works for yet other pos-sible interpretations of the concept of exoticism, to discuss it with their authors, and to take a summer holiday without leaving the gallery.

Tomek Kopcewicz (1974, Kamień Pomorski) w 2002 ukończył malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. W swojej twórczości posługuje się różnymi mediami: malarstwem, wideo, obiektami / in 2002 graduated in painting at the Academy of Fine Arts in Gdańsk. He works in various media, including painting, video, and objects.Wybrane wystawy indywidualne / Selected solo exhibitions2015 Odyseja #1 (z / with M. Szlaga), Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie 2014 Podobnie (z / with Maciej Chodziński), Kolonia Artystów, Gdańsk2013 Winter in Sneakers Profile, Warszawa / Warsaw

Karolina Mełnicka (1988, Toruń) absolwentka kulturoznawstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Studentka nowych mediów w Akademii Sztuki w Szczecinie. Zajmuje się sztuką wideo, fotografią, obiektem i performansem. Poetka, animatorka kultury / graduate of culture studies at the Adam Mickiewicz University in Poznań. Currently studying new media at the Academy of Art in Szczecin. She practices video art, photography, object art, and performance art. Poet, culture animator.Wybrane wystawy indywidualne / Selected solo exhibitions2013 Niepodległa, Galeria Wzorcowa, Szczecin

Michał Szlaga (1978, Gdańsk) w 2004 ukończył fotografię w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Tworzy fotografię blogową, dokumentalną i filmy / in 2004 graduated in photography at the Academy of Fine Arts in Gdańsk. He practices blog photography, documentary photography, and films.Wybrane wystawy indywidualne / Selected solo exhibitions2015 Odyseja #1 (z / with T. Kopcewicz), Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie 2014 Documents of Loss — Europäischen Monats der Fotografie, Instytut Polski / Polish Institute, Berlin2011 Szlaga wrócił do szkoły / kilka odsłon, Gdańska Galeria Miejska 2 —Aneks, Gdańsk2010 Alang/Gdańsk Global Prosperity, Instytut Sztuki Wyspa, Gdańsk

Daniel Rumiancew (1970, Stalowa Wola) zajmuje się fotografią, wideo, filmem i performansem. Absolwent filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i Wydziału Komunikacji Multimedialnej poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych / practices photography, video, film, and performance. Graduate of Philosophy at Warsaw University and of Multimedia Communication Department at the Poznań Academy of Fine Arts. Wybrane wystawy indywidualne / Selected solo exhibitions2010 Tańcząc ze łzami w oczach, Spółdzielnia Goldex-Poldex, Kraków 2007 Wyprawa do drugiego pokoju, Galeria Czarna, Warszawa / Warsaw2005 Fordanser, Galeria Potocka, Kraków

Alex Urso (1987, Civitanova Marche) absolwent literatury i filozofii. W 2015 ukończył malarstwo w Accademia di Belle Arti di Brera w Mediolanie. W swojej twórczości wykorzystuje przede wszystkim technikę kolażu i asamblażu /holds degrees in literature and philosophy. In 2015 graduated in painting at the Accademia di Belle Arti di Brera in Milan. His primary media are collage and assemblage.Wybrane wystawy indywidualne / Selected solo exhibitions2014 Golden Pony Boy, Galeria Turbo, Warszawa / Warsaw2013 Boxes, Akademia Sztuk Pięknych / Academy of Fine Arts, Warszawa / Warsaw2011 Argot9, Teatr Argot / Argot Theatre, Rzym / Rome

Rafał Żarski (1989, Stargard Szczeciński) student multimediów w Akademii Sztuki w Szczecinie. W 2013 ukończył grafikę na tej samej uczelni / currently studying multimedia at the Academy of Art in Szczecin, where he graduated in graphic design in 2013.Wybrane wystawy indywidualne / Selected solo exhibitions2014 Proste historie, Galeria Scena, Koszalin

Przymiotnik „egzotyczne” wzbudza przeważnie pozytywne odczucia — kojarzy się z czymś niezwykłym, rzadko spotykanym, rodzi nadzieję na ekscytującą podróż, przygodę, oderwanie się od codziennej rutyny, poznanie dalekich krajów, odmiennej kultury i klimatu. Szczególnie latem zaczynamy marzyć o archetypie udanych wakacji: plaża na tro-pikalnej wyspie, palmy. Czy oczekiwania zawsze się spełniają? Może wymarzone raje są tylko w turystycznych folderach, a w realnym życiu pod egzotycznym sztafażem kryją się bieda i społeczne problemy, a my — turyści — na tamtejszych mieszkańców patrzymy jak na rzadkie stwory lub na obcych? Co wybieramy: rzeczywistość czy jej wyobraże-nie? Wystawa Egzotyczne? prezentuje prace, które w rozmaity sposób rozwijają wspomniane wątki.Film Rafała Żarskiego Exotic Art powstał w czasie jego pobytu arty-stycznego w Indonezji — w Yogyakarcie i na Bali. Traktuje on o fiasku własnych oczekiwań autora związanych z egzotycznością i dylematach młodego artysty w świecie, w którym wszystko już było. Bohater rzu-cony w egzotyczne miejsce usiłuje stworzyć odpowiednio egzotyczne dzieło i znaleźć dla niego modne środki wyrazu. Ostatecznie wątpi w sens sztuki. Tomek Kopcewicz i Michał Szlaga postanowili ziścić swoje marzenie o dalekomorskiej podróży jachtem, które, ponieważ mieszkali na wy-brzeżu, hodowali w sobie od dziecka. Odwiedzili Hiszpanię, Baleary i wybrzeże Afryki (Maroko), zaznając romantycznej i ciemnej strony żeglowania, dekadenckiej zabawy i znużenia na Ibizie, egzotycznych pejzaży i materialnych dowodów na nierówności ekonomiczne i społecz-ne między sytą Europą a biedniejszą resztą świata (problem uchodźców). Swoje przeżycia utrwalili za pomocą fotografii i kamery; Kopcewicz prowadził także klasyczny rysunkowy i malarski dziennik z podróży. Wyjątki z tych notatek zapisanych za pomocą różnych mediów poka-zujemy na wystawie. Drugą, po Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, prezentację ich projektu Odyseja dopełnia książka — rodzaj przewrot-nego albumu typu „coffee-table”.Karolinę Mełnicką interesuje napięcie między rzeczywistością a jej wy-obrażeniem, naturą a kulturą, wpływ technologii na percepcję, rosnąca dominacja wirtualności. Kilka jej ostatnich projektów zainspirowały przemyślenia Jeana Baudrillarda na temat parków rozrywki, które, jak pisze artystka: „poprzez pozór czystej symulacji miały skrywać fakt nie-istnienia rzeczywistości”. Film Windows of Heaven jej autorstwa ukazuje młodą kobietę w bikini zażywającą kąpieli w morzu bądź wygrzewającą się na plaży czy skałach w otoczeniu egzotycznej roślinności. Obrazom towarzyszą dźwięki programu operacyjnego Windows, wywołujące uczucie niepokoju. Wreszcie w tle pojawia się pęknięcie obnażające sztuczność przedstawionego raju, co potwierdzają napisy końcowe zdradzające, że materiał zarejestrowano na Blue Lagoon Beach na Bali oraz w zbudowanej na jej podobieństwo Tropical Island w niemieckim Kraunick. Filmowi towarzyszy przygotowany przez artystkę klasyczny album ze zdjęciami z wakacji w sztucznym raju, obnażający jego deka-denckie piękno — do obejrzenia na leżaku, pod palmą w donicy. Z prezentacją Mełnickiej sąsiaduje przygotowany w formie klasycznego pokazu slajdów projekt Daniela Rumiancewa Wyprawa do drugiego pokoju. Pierwsze kadry cyklu artysta stworzył w 2007 roku, ostatnie zaś z myślą o wystawie w MPZ. Praca mówi o podróżowaniu w miejscu („travelling without moving”). Artysta buduje kolaże łączące emblema-tyczne zdjęcia podróżnicze z „National Geographic” (od lat zapładniające wyobraźnię wirtualnych podróżników) z fotograficznymi autoportreta-mi powstałymi we wnętrzach własnego mieszkania. Mniej lub bardziej przebrany i ucharakteryzowany bohater wtapia się bądź ingeruje w przedstawiony fragment egzotycznej, absurdalnej czy heroicznej sy-tuacji. Jak zwykle w dziełach Rumiancewa znajdziemy elementy ironicz-nej i bezwzględnej (auto)analizy neurotycznej osobowości. Można ten projekt odczytać także jako prostą pochwałę wyobraźni, która pozwala się przenieść do „dzikiej” Afryki, chicagowskiego metra, na ośnieżony szczyt Patagonii czy nawet w przestrzeń kosmiczną, bez ruszania się z domu (głos w dyskusji o psychogeografii?).Alex Urso tworzy przestrzenne kolaże — pudełkowe asamblaże łączące książkowe ilustracje z fragmentami naturalnymi i przedmiotami znale-zionymi (objets trouvés) — odpadkami zyskującymi nowe życie poprzez zmianę kontekstu (artystyczny recykling). Na wystawę w MPZ artysta wybrał prace z trzech powstałych w ostatnim czasie cyklów. Impossible Nature łączy materiały pochodzenia organicznego — patyczki czy su-che rośliny — z fragmentami wyobrażonej natury, głównie rysunkami ptaków egzotycznych wyciętymi z albumu przyrodniczego i innymi elementami (jak np. rozmaita karma dla ptaków ułożona kolorami czy drobne przedmioty). Historia o sztuczności natury? Złożonych relacjach natury i sztuki? O pięknie, które musi być sztuczne, o ornamencie czy dekoracyjnej funkcji sztuki?Inna jego grupa prac zainspirowana została pierwszą poważną mono-grafią sztuki afrykańskiej: Negerplastik Carla Einsteina (1915). Książka charakteryzowała się nowatorskim podejściem, uznając rzeźbę ple-mienną za sztukę. Nie bez kozery Urso używa więc wyciętych z niej kart jako tła pudełek, w których umieszcza triumfujące sylwetki zwycięskich afroamerykańskich sportowców bądź bojowników Czarnych Panter. Inne pokazywane na wystawie boksy wypełnione są zestawieniami wy-jątków z reprodukcji klasyków sztuki europejskiej — starych mistrzów, romantyków czy modernistów, w otoczeniu tropikalnego sztafażu i afrykańskich rzeźb. Alex Urso zdaje się w ten sposób odwracać rozu-mienie pojęcia „egzotyczne”, odchodząc od europocentryzmu. W ten sposób Mantegna, Ruisdael, Hodler, Turner czy Picasso stają się owymi innymi. Efekt tropikalnej dziwności podkreśla sposób ekspozycji prac — rozstawionych na postumentach w przestrzeni bądź umieszczonych na półeczkach na ścianach wśród doniczkowych palm i lian.Zapraszamy widzów do odkrywania w wystawionych pracach innych jeszcze możliwych rozumień pojęcia egzotyczności, do dyskusji z ich autorami, do odbycia letniej podróży bez wychodzenia z galerii.

na odwrocie / back page:

1. Alex Urso, Negerplastik (według Mantegni) / Negerplastik (after Mantegna), 2014, technika mieszana / mixed media

2. Rafał Żarski, Exotic Art, 2014, film 3. Karolina Mełnicka, Windows of Heaven, 2014,

wideo / video 4. Tomek Kopcewicz, Bez tytułu / Untitled, 2014,

gwasz, papier / gouache on paper 5. Tomek Kopcewicz, Michał Szlaga, Odyseja #1 /

Odyssey #1, 2014, fotografia / photograph 6. Daniel Rumiancew, Wyprawa do drugiego pokoju /

An Expedition to the Other Room, od 2007 / since 2007, pokaz slajdów (fragmenty) / slideshow (fragments)

wszystkie fotografie dzięki uprzejmości artystów / all photographs courtesy of the artists

Tomek Kopcewicz & Michał Szlaga,Karolina Mełnicka, Daniel Rumiancew,

Alex Urso, Rafał Żarski

Egzotyczne?EXOTIC?

kuratorka / curator: Magda Kardasz

współpraca / cooperation: Karolina Bielawska

wystawa / exhibition

Egzotyczne? / Exotic?4.07–30.08.2015

wtorek–niedziela 12–20 / Tuesdays–Sundays 12–8 p.m.

ul. Gałczyńskiego 3, 00-362 Warszawa

+48 22 826 01 36

mpz@zacheta.art.pl

zacheta.art.pl

realizacja wystawy / exhibition production:

Marek Janczewski i zespół / and team

folder

wydawca / publisher:

Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki

pl. Małachowskiego 3, 0-916 Warszawa

dyrektorka / director: Hanna Wróblewska

projekt / graphic design: Jakub Jezierski

tłumaczenie / translation: Tomasz Jurewicz

redakcja / editing: Jolanta Pieńkos

łamanie / layout execution: Krzysztof Łukawski

© Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2015

Tekst dostępny na licencji Creative Commons Uznanie

autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska

Text is licensed under a Creative Commons

Attribution-ShareAlike 3.0 Unported license

druk / printed by ARGRAF, Warszawa

sponsor MIEJSCA PROJEKTÓW ZACHĘTY sponsor of ZACHĘTA PROJECT ROOM

sponsorzy wernisażu sponsors of the opening reception

patroni medialni media patronage