the heidelberg catechism in the armenian language · sieqvznh marjhis 22:37-40-un mh04 _*usiys...

Post on 02-Dec-2018

213 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

The Heidelberg Catechism in the Armenian Language

FA*RVLOVEKU KENAGURIYJUYN

:EUSRINHAKAN KEJIYJVAN FAMAE

1563

Faeziym 1. U+nc h muak m7ujaeiyjuynd jh^ kvan;u mh03 jh^ mafiyan mh04

Oaras7an5 Jh vs3 maemuniq iy figuiq3 jh^ kvan;u3 jh^

mafiyan mh0 ums cvm3 a8l kw oarkanum um fayaraeum .ekcus@ *usiys :eusrisu3 ie ue jankagun aeuyniq um bilie mvp;veiys oaer;w luiqun qtaevz vy xus axarvz Sarana8un ambip0 u,7aniyjvnhn3 vy xus a8nohs kw oafh3 ie a9anz um veknayie f]es kam;un ic usk gl7hs mhk max kena8 ja.ul3 vy jh amhn banvew ohr; h .ekiyjvans famae gie[akzun4 Anie famae3 ue Siyeb Figyi8n mu0izay navy kiy ra8 un[u 8ayurvnakan kvan;u qsrafiyjuyn vy un[u .a.a;ul kiy ra8 vy oareasrakam k#wnh3 ie a8siyfvrvy uevn famae aoeum4

A Kienj5 6:19-20, F9iqm5 14:7-9, A Kienj5 3:23, A Ovr5 1:18-19, *iqf5

1:7, Vbe5 2:14-15, *iqf5 6:39, 10:28-29, Piyk5 21:18, Marj5 10:30, F9iqm5 8:28, B Kienj5 1:22, 5:5, F9iqm5 8:14, 7:22.

Faeziym 2. :anu+ banve ohr; h gurnas3 ieohsxu diyn3

a8s m7ujaeiyjuynw qa8vlvliq3 kaevnas ve0anuk aoeul iy mv9nul4

Oaras7an5 Vev;4 A9a0unw3 jh ie;a+n mv[ vn mvp;ves iy

j,iya9iyjuyns4 Vekeiedw3 jh uncoh+s mvp;vehs vy j,iya9iyjvnhs k#axariyum $kam kw .ekanayieiyum%3 iy veeiedw3 jh uncoh+s ohr; h Asriy[i8

1

vea7raguriyjuyns aera8a8rvm a8d axariyjvan famae $kam .ekanayieiyjvan famae%4

Piyk5 24:47, A Kienj5 6:10-11, *iqf5 9:41, F9iqm5 3:10, 19, *iqf5 17:3,

V.vs5 5:8-10. an]jiyjuyn5 1. _>ekanayieiyjuyn| kw n,anakh .ekan;u mu0iziq gniymw vy axariyjuynw3 a8sun;n3 .ekagun mw qtaevliq4 Anglvehn@ Redemption, larunvehn@ Redemptio, 8iynaehn@ Lyqtrvsiw4 G5 Ayvru;van3 &5 Suyemhlvan3 M5 Aygvevan3 Nie Ba9gue; Fa8kaxvan Lvxiyu3 Qvnvruk5 Siyeb Paxae3 1836, 18374 2. Jaegamaniyjvan mh0 .akagu[nveiy mh0 grniyip ba9vew bnageun mh0 vpip ba9veiyn sisk jaegmaniyjuynnven vn4

A(A)UN MAS *APAGS MAEDIYN J<IYA(IYJVAN

Faeziym 3. Iyekh+ gurvs j,iya9iyjuynd4 Oaras7an5 Asriy[i8 ]ehn;hn4 F9iqm5 3:20. Faeziym 4. Asriy[i8 ]ehn;w mvxmh u+nc kw oafan0h4 Oaras7an5 :eusris mvxu am.i. kveoiq fvrvyvalw kw

sieqvznh Marjhis 22:37-40-un mh04 _*usiys wsay5 ":iy Rhe Asriya[d suevs ;iy bilie seriqd vy ;iy bilie an'iqd iy ;iy bilie mr;iqd4" A8s h a9a0un iy mv[ oariyuean;w4 Iy vekeiedw@ asie nman5 ":iy wnkved suevs ;iy an'ud ohs4" A8s vekiy oariyuean;hn ka7iya[ vn bilie ]ehn;w vy maegaehnvew|4

Piyk5 10:27 Faeziym 5. Kena+s a8s banvew karaevlaohs oafvl4

2

Oaras7an5 I^c4 Vs bnakan fakamuriyjuyn mw iynum xAsriya[ vy deazus arvliy4

F9iqm5 3:10, A *iqf5 1:8, F9iqm5 8:7, Ruris 3:3. Faeziym 6. Asriya[ a8d;an cae vy 8i9u+ srvp[vz maedw4 Oaras7an5 I^c4 :a^y luzu4 Asriya[ baeu srvp[vz maedw3

iy Asriy[i8 oarkveun fama'a8n@ t,maeur aedaeiyjuyniq vy sebiyjuyniq3 ieohsxu an kaevnae ,urak kveoiq xAsriya[@ ue srvp[ucw3 tancnal3 xa8n seranz suevl iy anie fvr 8ayurvnakan veaniyjvan mh0 aoeul3 xa8n .a9ayievliy vy giqabanvliy famae4

n5 1:31, 1:26-27, Kip5 3:10, V.vs5 4:24, 1:6, A Kienj5 6:20. Faeziym 7. Iyevmn3 iyekh+ vkay maedka8un bniyjvan

vp[iymw4 Oaraas7an5 Mve na7a[nip;un@ Adamun vy Vya8un

ankiymhn iy anfnaxandiyjvnhn dea7run mh05 fvrvyabae3 mve bniyjuynw a8n;an vp[iya[ h3 ie bilies mvp;u mh0 kw 8paziyun; vy kw [nun;4

n5 3:6, F9iqm5 5:12, 18-19, Sap5 51:5, n5 5:3. Faeziym 8. Iyevmn3 a8n;an vp[iya[ vn;3 ie ievyh baeu

ban wnvliy bilieiqun ankaeip vy amhn caeiyjvan fakamh+r vn;4

Oaras7an5 A8i^3 ueaohs a8dohs vn;3 bazu vjh Asriy[i8

Figuhn qveakvndanaza[ vn;4 n5 6:5, *iba8 14:4, 15:14, 16, *iqf5 3:5, V.vs5 2:5.

3

Faeziym 9. Iyevmn3 Asriya[ anaedaeiyjuyn cu+ wnve maediyn3 ankh oafan0vliq ue ]ehn;un mh0 a8n3 xie maedw cu kenae karaevl4

Oaras7an5 Vebh^;3 ;anxu Asriya[ maedw srvp[vz xa8n

luiqun karaevliy kaeipiyjvamb5 ba8z maedw3 Sarana8un dediymiq vy ue an'nakan anfnaxandiyjvamb3 un;xun;w vy ambip0 ue aoaga8 sveiyndw xekvz a8d asriya[a8un oaegvynvehn4

?ip5 7:29, *iqf5 8:44, B Kienj5 11:3, n5 3:4, 7, F9iqm5 5:12. Faeziym 10. Asriya[ ouru ji8lareh+3 ie a8sohs

anfnaxandiyjuyn mw vy wmbisriyjuyn mw a9anz oaru/u mna84

Oaras7an5 Vebh^;4 An af9vlu]ehn d/gif h jh^ mve

skxbnakan mvp;hn3 jh^ mve nveka8 mvp;vehn4 Vy ue aedae darasraniq xanin; ouru oar/h jh^ /amanakayie3 jh^ 8ayurvnakan kveoiq3 uncohs 8a8raeaea[ h5 _Anu[val wlla8 a^n3 ie a8s ]ehn;un bilie 7]s;veiyn mh0 cu kvnae3 ie xanin; karaeh|4

Sap5 5:5, F9iqm5 1:18, B e5 28:15, Vbe5 9:27, B e5 27:26, Gap5 3:10. Faeziym 11. Ba8z ch+ ie Asriya[ navy ipiema[ h4 Oaras7an5 Asriya[ ueaohs ipiema[ h3 ba8z navy@

aedae4 Fvrvyabae3 ue aedaeiyjuynw kw oafan0h3 jh a8n mvp;w3 ie Asriy[i8 bae'eagi8n qvfiyjvan dhm gie[iya[ h3 oar/iyu [a8eagi8n oaru/iq3 a8sun;n maemunu iy figuu 8ayurvnakan oaru/iq4

Vluz 34:6, 20:5, *iba8 34:10-11, Sap5 5:5-6, n5 2:17, F9iqm5 6:23.

4

VEKEIED MAS *APAGS MAEDIYN >EKANAYIEIYJVAN

Faeziym 12. Iyevmn3 ;anu ie Asriy[i8 aedae

darasranun fama'a8n@ mvn; jh^ /amanakayie3 jh^ 8ayurvnakan oaru/u ae/anu vn;3 .a7iysru tamba8 mw cka+83 ie a8d oaru/hn axarun; vy niehn Asriy[i8 fatiyjvan mh0 wndiyniyun;4

Oaras7an5 Asriya[ ue aedaeiyjuynw anoa8man ouru

gifaznh5 iyevmn3 mvn; ohr; h lman fariyziym karaevn;3 wlla8 mvxmiq kam iyeu,u mw mu0izay4

Vluz 20;25, B e5 24:16, B Kienj5 5:14-15 Faeziym 13. Kena+n; mvn; a8s fariyziymw karaevl4 Oaras7an5 Vebh^;4 Wnd faka9akw3 mvn; amhn ]e mve

mvp;u oaer;w k#ayvlznvn;4 *iba8 9:2-3, 15:14-16, Marj5 6:12, Vsa5 64:6. Faeziym 14. Kaevlu+ h grnvl sisk aeaea[ mw3 ie kaeip

wlla8 mve .i7aehn a8s fariyziymw karaevl4 Oaras7an5 I^c3 ;anxu3 a9a0un3 Asriya[ iyeu, aeaea[

mw ouru coar/h maediyn gie[a[ mvp;un oarta9ay4 Vekeied3 i^c mhk aeaea[ kena8 mvp;un dhm Asriy[i8 8ayurvnakan baekiyjvan bv9w kevl3 ieohsxu iyeu,nve ankh axarh4

Vxvk5 18:20, *a8r5 5:3, Sap5 49:8-9. Faeziym 15. Iyevmn3 u+nc rvsak mu0nied vy .ekanayie

ohr; h .nr9vn;4

5

Oaras7an5 Ohr; h .nr9vn; mhkw3 ie t,maeur maed wlla8 iy karaevlaohs aedae3 saka8n ni8n arvn@ mhkw3 ie bilie aeaea[nvehn ayvlu x]eayie wlla83 a8sun;n@ mhkw3 ie navy Asriya[ wlla84

A Kienj5 15:21, F9iqm5 8:3, 9:5, Vsa5 7:14. Faeziym 16. Unci+y ohr; h3 ie an t,maeur vy aedae

maed mw wlla84 Oaras7an5 Ieiqfvrvy Asriy[i8 aedaeiyjuynw kw

oafan0h3 ie ni8n maedka8un bniyjuynw3 ie mvp; gie[vz3 karaeh navy fariyziymw a8d mvp;un famae5 ba8z mhkw3 ie un; mvpayie h3 cu kenae iyeu,nveiy famae fariyziym karaevl4

F9iqm5 5:12, 15, A Ovr5 3:18, Vsa5 53:11, Faeziym 17. Unci+y an ohr; h muvyni8n an'un mh0 wlla8

navy t,maeur Asriya[4 Oaras7an5 Ieohsxu ue asriya[iyjvan x]eiyjvamb

kaevna8 ue maedka8un bniyjvan mh0 ue qea8 kevl Asriy[i8 baekiyjvan bv9w vy kaevna8 mvxu famae kvan;u aedaeiyjuyn 'v9; bvevl iy xa8n mvxu qveadae'nvl4

A Ovr5 3:18, Gie[; 2:24, Vsa5 53:8, A *iqf5 1:2, Vevm5 23:6, B Rum5

1:10, *iqf5 6:51. Faeziym 18. Iyevmn3 i+q h a8s mu0niedw3 ie mhk an'u mh0

jh^ t,maeur Asriya[ h3 jh^ t,maeur vy aedae maed4 Oaras7an5 Mve Rhe *usiys :eusrisw3 _ie mvxu famae

Asriy[mh umasriyjuyn3 aedaeiyjuyn3 sebiyjuyn vy .ekiyjuyn $.ekanayieiyjuyn3 kam .ekan;%* vpay|4

Marj5 1:23, A Rum5 3:16, Piyk5 2:11, A Kienj5 1:30.

6

[*] A8s famaew A Kienjazus 1:30-hn a9niya[ h3 ieiyn bnageun mh0 _.ekiyjuyn| ba9un .i7aehn kw gie[a[iyu _.ekanayieiyjuyn|3 a8sun;n .ekagun mw kam .ekan; mw qtaevliq qveagniym kam axariym4 G5 Ayvru;van3 &5 Suyemhlvan3 M5 Aygvevan3 Nie Ba9gue; Fa8kaxvan Lvxiyu3 Qvnvruk5 Siyeb Paxae3 1836, 18374 Anglvehn@ Redemption, larunvehn@ Redemptio, 8iynaehn@ aΩpolyqtrvshs4 Fayanabae3 /ipiqiyedun famae ayvlu [an]j ba9 mw gie[a[vliy suei8n3 jaegmanucnvew a8s .i.i7iyjuynw wea[ vn4

Faeziym 19. Asuka uncoh+s gurvs4 Oaras7an5 Siyeb Ayvraeanhn3 xie Asriya[ un;

8a8rnvz na7 dea7run mh0 vy ankh vr; 8a8raeaevz siyeb nafaovrnveiyn vy maegaehnveiyn mu0iziq iy na7a[aniyzanvz xifveiq vy ]ehn;un iyeu, [hsveiq iy qve0aohs karaevz ue mua[un Iedyi8n *usiys :eusrisu mu0izay4

n5 3:15, 22:17-18, 28:14, F9iqm5 1:2, Vbe5 1:1, *iqf5 5:46, Vbe5 10:7-8,

F9iqm5 10:4, Vbe5 13:8. Faeziym 20. Iyevmn3 bili+e maeduk3 uncohs Adamiq

kieiysru marniyvzan3 ni8nohs :eusrisiq kw .ekiyun4 Oaras7an4 I^c4 A8l mua8n kw .ekiyun anin;3 iein;

:eusrisu mh0 oariyasriya[ vn vy bilie ue baeu;nvew kw sranan fayar;iq4

Marj5 1:21, Vsa5 53:11, *iqf5 1:12-13, F9iqm5 11:20, Vbe5 10:39. Faeziym 21. U+nc h t,maeur fayar;4 Oaras7an4 T,maeur fayar;n h i^c mua8n qsraf

guriyjuynw3 ieiq vs3 ieohs t,maeriyjuyn kw oafvm amhn a8n banvew3 iein; Asriya[ ue 7]s;un mh0 mvxu 8a8rna[ h3 a8l navy@ aoafiq qsrafiyjuynw3 ie Siyeb Figun serus mh0 nvegie[a[ h Ayvraeanun mu0izay3 jh i^c mua8n iyeu,nveiyn3 a8l navy un[u mvp;veiy

7

jipiyjuyn3 8ayurvnakan aedaeiyjuyn vy .ekiyjuyn 'eu]ehn reiya[ vn Asriy[i8 kipmh3 lik ue ,nief;iq3 mua8n :eusrisu ae/anu;nveiyn oarta9ay4

*iqf5 6:69, 17:3, Vbe5 11:3, 6, V.vs5 3:12, F9iqm5 4:16, 20-21, Vbe5 11:1,

V.vs5 3:12, F9iqm5 1:16, A Kienj5 1:21, Gie[; 16:14, Marj5 16:17, *iqf5 3:5, F9iqm5 10:14, 17, Marj5 9:2, F9iqm5 5:1, Gap5 2:20, F9iqm5 3:24-26

Faeziym 22. :eusrinva8 mw u+nc ohr; h fayara84 Oaras7an5 Bilie a8n banvew3 iein; mvxu 7israziya[

vn ayvraeanun mh03 iy mve wndfaneakan ankaska[vlu ;eusrinhakan fayar;u khrvew mvxu am.i. kveoiq kw sieqvznvn4

*iqf5 20:31, Marj5 28:19-20 Faeziym 23. Iei+n; vn a8s khrvew4 Oaras7an5 • Kw fayaram Amvnakal Fa8e Asriy[i83 vekun;u vy vekeu

Aeaeucun3 • Vy *usiys :eusrisu3 anie mua[un Iedyi8n3 mve Ruei03 • Ie 8paziyvzay Siyeb Figuhn vy [nay ki8s Maeuamhn5 • Caecaeiyvzay Oinrazu Ouparisu u,7aniyjvan rak3

7aciyvzay3 mv9ay vy japiyvzay5 d/i7; u0ay3 • Veeied ]ew mv9vlnvehn 8aeiyjuyn a9ay3 • Vekun; fambae'ay vy Amvnakal Fa8e Asriy[i8 a0 kipmw

nsray3 • Iyekh ouru ga8 darvliy ip0ven iy mv9vlnvew4 • Kw fayaram Siyeb Figuun3 • Wndfaneakan Siyeb Vkvpvzuun3 siyebveiy fapiediyjvan3 • Mvp;veiy jipiyjvan3 • Maemunu 8aeiyjvan3 • Vy 8ayurvnakan kvan;un4 Amhn4

8

Faeziym 24. A8s khrvew uncoh+s ba/niya[ vn4 Oaras7an5 Vev; masveiy5 a9a0un@ Fa8en Asriya[ vy

mve srvp[agie[iyjuynw5 vekeied@ Iedun Asriya[ vy mve .ekanayieiyjuynw5 veeied@ Figun Siyebn Asriya[ vy mve sebagie[iyjuynw4

n5 1, A Ovr5 1:18-19, 21-22. Faeziym 25. :anu ie mua8n mhk Asriya[ ka83 unci+y F]e3

Iedyi8 vy Siyeb Figyi8 masun kw 7]sus4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy Asriya[ un;xun;w a8dohs

8a8rna[ h ue &]s;un mh03 ie a8s vev; raebve an'nayieiyjuynnvew muak t,maeur vy 8ayurvnakan Asriya[n vn4

B e5 6:4, n5 1:26, Vsa5 61:1, *iqf5 14:16-17, A *iqf5 5:7, *iqf5 1:13,

Marj5 28:19, B Kienj5 13;14.

VEEIED MAS *APAGS FA*E ASRIYI*

Faeziym 26. U+nc kw fasknas3 veb k#wsvs5 _Kw fayaram

Amvnakal Fa8e Asriy[i83 vekun;u vy vekeu Aeaeucun|4 Oaras7an5 Ie mve Rhe *usiys :eusrisu 8ayurvnakan

Fa8ew3 ie icunchn srvp[vz vekun;n iy vekuew vy amhn unc ie aninz mh0n h3 iy xanin; kw oafh iy kw ka9aqaeh ue 8ayurvnakan 7iefiyedun vy na7a7namiyjvan mu0iziq3 :eusrisu@ ue Iedyi8n suei8n3 um Asriya[s iy um Fa8es al h3 ieiyn qea8 a8n;an luiqun k# aoayunum3 ie kaska[ c#iynum3 jh an un[u ouru fa8ja8jh amhn ban3 ie figuus vy maemunus faekayie h3 vy ayvlun3 jh ievyh caeu;3 ie an um qeas pekh a8s aeziyn;nveiy fiqurun mh03 u noasr un[u kw

9

dae'nh3 ;anxu an kaeip h a8s wnvliy3 amvnakaeip Asriya[ vy kamvzip iy fayaraeum fa8e mw wllaliq4

n5 1 vy 2, Sap5 115:3, Marj5 10:29, Vbe5 1:3, *iqf5 5:17, 1:12, 16,

F9iqm5 8:15-16, Gap5 4:5-6, V.vs5 1:5, A *iqqf5 3:1, Sap5 55:22, Marj5 6:26, F9iqm5 8:28, 4:21, 10:12, Marj5 6:26, 7:9-11.

Faeziym 27. _Asriy[i8 na7a7namiyjuyn| wsvliq u+nc kw

fasknas4 Oaras7an5 Asriy[i8 amvnakal vy amvniyev; x]eiyjuynw3

ieiq3 ieohs jh ue 'v9;iq3 an kw oafh iy kw ka9aqaeh vekun;3 vekue vy bilie aeaea[nvew3 a8nohs3 ie bi8s vy 7ir3 an'evy iy vea,r3 orpabve vy anoriyp raeunve3 sniynd vy 0iye3 a9ip0iyjuyn vy fuyandiyjuyn3 faesriyjuyn vy ap;ariyjuyn@ biliew kiy gan i^c ba7ru bvemamb3 a8l@ ue fa8eakan 'v9;hn4

Gie[; 17:25-28, Vbe5 1:3, Vevm5 5:24, Gie[; 14:17, *iqf5 9:3, A95 22:2,

*ib5 1:21, Marj5 10:29-30, V.vs5 1:11. Faeziym 28. Mvxu u+nc ]giyr h gurnal3 jh Asriya[ amhn

ban srvp[a[ h vy rakayun ue na7a7namiyjvamb xanin; kw oafh4

Oaras7an5 Ie 'a7iediyjvan mh0 fambveip kaevnan;

wllal vy 8a0ipiyjvan oaeaganveiy mh0@ vea77raghr5 iy amhn banu mh03 ie a8siyfvrvy mvxu oarafu3 mve qsrafiyjuynw fasrar dnvn; mve fayaraeum Asriy[i8 vy F]e qea83 ie i^c mhk ban mvx ue shehn kena8 xarvl3 ;anxu bilie aeaea[nvew a8nohs ue 'v9;un mh0 vn3 ie a9anz ue kam;un cvn kenae ni8nusk ,ae/ul4

F9iqm5 5:3-6, Sap5 39:10, B e5 8:10, A Jvsap5 5:18, F9iqm5 8:38-39,

*ib5 1:12, 2:6, Marj5 8:31, Vsa5 10:15.

10

CIEEIED MAS *APAGS IEDU ASRIYI*

Faeziym 29. Unci+y Asriy[i8 Iedun kw kiciyu *usiys3

a8sun;n@ >ekuc4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy an mvx kw .ekh vy k#axarh mve

mvp;vehn5 navy ieiqfvrvy iyeu, mhkiy mw mh0 .ekiyjuyn ohr; ch .nr9vn;5 vy ic al kenan; iyeu,u mh0 grnvl4

Marj5 1:21, Gie[; 4:12. Faeziym 30. Anin;3 iein; uevnz .ekiyjuynn iy

veaniyjuynw kw .nr9vn siyebveiy mh03 uevnz mh03 kam ievyh iyeu, banu mh03 *usiys :eusrisu kw fayara+n ieohs uevnz muak >ekucw4

Oaras7an5 I^c4 Ieiqfvrvy anin; :eusrisu qea8 kw

oae[vnan mua8n 7]s;iq3 munc uevnz gie[veiq xa8n k#iyeanan ieohs muak >ekucw iy veaniyjuyn oaegvyipw3 ;anxu ka^m *usiys karaeval >ekuc ch3 kam anin;3 iein; t,maeur fayar;iq a8s >ekucw k#wndiynun3 ohr; h anie mh0 grnvn amhn a8n banvew3 iein; uevnz .ekiyjvan famae faekayie vn4

A Kienj5 1:13, 31, Gap5 5:4, Kip5 2:20, Vsa5 9:6-7, Gap5 1:19-20. Faeziym 31. Unci+y an kw kiciyu :eusris3 a8sun;n@

[val4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy an Fa8e Asriy[mh kaegiya[ vy

Siyeb Figuiq ][iya[ h mve Maegaehn vy Iysiyzucw wllaliy famae3 ie mvxu luiqun 8a8rna[ h Asriy[i8 gaprnu 7iefiyedw vy kam;w mve .ekanayieiyjvan nkarmamb5 mve :afana8aovrw wllaliy famae3 ie ue maemunw mhk angam xifvliq@ mvx .ekanayievz vy mvxu

11

famae F]ew a90vy 8ayurvnaohs mu0amriyjuyn k#wnh5 navy mve 8ayurvnakan jagayiew wllaliy famae3 ie mvx kw ka9aqaeh ue &]s;iq iy ue Figuiq vy mvx kw oa,roanh iy kw oafh a8d .ekanayieiyjvan mh03 xie an mvxu famae gnvz4

Vbe5 1:9, B e5 18:18, Gie[; 3:22, *iqf5 1:18, 15:15, Marj5 11:27, Sap5

110:4, Vbe5 7:21, 10:14, F9iqm5 8:34, Sap5 2:6, Piyk5 1:33, Marj5 28:18, *iqf5 10:28.

Faeziym 32. Ba8z diyn unci+y ;eusrinva8 kw kiciyus4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy fayar;iq :eusrisu andam mwn

vm vy a8sohsiq ue ][man fapied3 ie vs al kaevnam ue aniynw dayanul vy un;xun;s mariyzanvm ieohs gifiyjvan kvndanu xif mw5 navy ie axar iy baeu 7uptiq kaevnam a8s kvan;un mh0 mvp;un iy Sarana8un dhm oa8;aeul iy ankh vr; :eusrisu fvr kaevnam 8ayurvan jagayievl bilie aeaea[nveiyn qea84

A Kienj5 6:15, A *iqf5 2:27, *iqhl5 2:28, Marj5 1:32, F9iqm5 12:1,

V.vs5 6:11-12, A Rum5 1:18-19, B Rum5 2:12. Faeziym 33. Unci+y :eusris Asriy[i8 Mua[un Iedun kw

kiciyu3 ;anu ie mvn; al Asriy[i8 iedunve vn;4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy mua8n :eusris Asriy[i8

8ayurvnakan vy bnakan Iedun h3 usk mvn; Asriy[i8 iedvgeiya[ xayaknve vn;3 ,nief;iq3 :eusrisu suei8n famae4

*iqf5 1:1, Vbe5 1:2, F9iqm5 8:15-17, V.vs5 1:5-6. Faeziym 34. Unci+y xa8n _mve Rhew| kw kicvs4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy an jh^ mve figun3 jh^ mve maemunw

.ekanayiea[ h bilie mve mvp;vehn3 i^c iskuiq kam

12

ae[ajiq3 a8l@ ue jankagun aeuyniq vy mvx axara[ h Sarana8u x]eiyjvnhn5 vy a8sohs an mvx ue sv.akaniyjuynw wea[ h4

A Ovr5 1:18-19, A Kienj5 8:20. Faeziym 35. U+nc h a8s ba9veiyn n,anakiyjuynw@ _An

8paziyvzay Siyeb Figuhn vy [nay ki8s Maeuamhn|4 Oaras7an5 Ie Asriy[i8 8ayurvnakan Iedun3 ie h vy kw

,aeiynakh wllal t,maeur vy 8ayurvnakan Asriya[3 ue qea8 a9ay ueakan maedka8un bniyjuyn ki8s Maeuamu maemunhn vy aeuynhn3 Siyeb Figyi8n gie[ipiyjvamb3 ieohsxu an kaevnae wllal navy Dayuju t,maeur sveiyndw3 amhn banu mh0 ue vpba8enveiyn ohs3 bazu mvp;hn4

*iqf5 1:1, Kip5 1:15, Sap5 2:7, A *iqf5 5:20, *iqf5 1:14, Gap5 4:4,

Marj5 1:18, Piyk5 1:35, Sap5 132:2, Gie[; 2:30, F9iqm5 1:3, >uluo5 2:7, Vbe5 4:15.

Faeziym 36. Diyn u+nc ]giyr kw sranas :eusrisu siyeb

8paziymhn vy [niyndhn4 Oaras7an5 Ie an mve mu0niedn h3 vy ue anmvpiyjvamb

Asriy[i8 a90vy kw [a[kh mvp;ves3 ieinz mh0 8paziyvza8 vy [na84

Vbe5 2:16-17, Sap5 32:1, A Kienj5 1:30, F9iqm5 8:34. Faeziym 37. U+nc kw fasknas a8s ba9vehn@ _An

caecaeiyvzay|4 Oaras7an5 Ie an ambip0 /amanakun wnjaz;un3 ie

vekeu qea8 aoevzay3 ba8z masnayieabae ue kvan;un qve0ayieiyjvan3 ue maemunun iy figuun mh0 kevz Asriy[i8 baekiyjuynw ambip0 maedkiyjvan mvp;veiyn dhm3 ieohsxu ue caecaean;un mu0izay3 ieohs

13

;ayiyjvan muak xifw3 kaevnae mve maemunnvew iy figunvew .ekanayievl 8ayurvnakan anh[;hn vy mvxu famae sranae Asriy[i8 ,nief;w3 aedaeiyjuyn vy 8ayurvnakan kvan;4

A Ovr5 2:24, Vsa5 53:12, A *iqf5 2:2, F9iqm5 3:25. Faeziym 38. Unci+y an caecaeiyvzay Oinrazu Ouparisu

darayieiyjvan rak4 Oaras7an5 Ieohsxu an3 anmvp wllaliq3 ba8z vy a8nohs

vekeayie darayieu mw kipmh daraoaeriyvliq3 kaevnae mvx axarvl Asriy[i8 7usr darasranhn3 ieiyn daraoaeriya[ hun;4

Piyk5 23:14, *iqf5 19:4, Sap5 69:4, Gap5 3:13-14. Faeziym 39. Ue 7aciyulw ievyh iyeu, n,anakiyjuyn iynu+3

ie iyeu, rvsak mafiq mw mv9nvlhn kw raebveu4 Oaras7an5 A8i^4 Aniq un[u kw qsrafvziyu3 jh an ue

qea8 a9ay a8n anh[;w3 ie um qeas kae3 ;anxu 7acun mafw Asriy[mh anu[iya[ he4

B e5 21:23, Gap5 3:13. Faeziym 40. Unci+y ohr; he3 ie :eusris un;xun;w

muncvy usk mafiyan 7inaefvznhe4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy3 wsr Asriy[i8 aedaeiyjvan vy

t,maeriyjvan@ kaevlu che mve mvp;veiyn famae fariyziym wnvl ievyh raebve kveoiq3 bazu Asriy[i8 Iedyi8n mafiyamb4

n5 2:17, Vbe5 2:9-10, >uluo5 2:8.

14

Faeziym 41. Unci+y navy _japiyvzay|4 Oaras7an5 Aoaziyzanvliy famae3 jh ueaohs mv9a[ he4 Gie[; 13:29, Maek5 15:43, 46. Faeziym 42. Iyevmn3 ;anxu :eusris mvxu famae mv9ay3

unci+y mvn; al ohr; h mv9nun;4 Oaras7an5 Mve mafw mve mvp;un famae fariyziym ch3

a8l@ mua8n mvp;u bna0n0iymw vy mve 8ayurvnakan kvan;un anznulw4

*iqf5 5:24, >uluo5 1:23, Faeziym 43. U+nc 8ayvlval baeu; kw sranan; :eusrisu

xifiyvlhn iy 7acun qea8 mv9nvlhn4 Oaras7an5 Ie anie x]eiyjvamb mve _fun maed|-w

:eusrisu fvr 7aciya[3 mv9a[ iy japiya[ h3 ieohsxu a8sohsiq maemunun aoakana[ 'griymnvew mve qea8 ckaevnan u,7vl3 a8l mvn; kaevnan; mve an'vew uevn mariyzanvl ieohs gifiyjvan oaraeag mw4

F9iqm5 6:6-12, F9iqm5 12:1. Faeziym 44. Unci+y k#ayvlziyu _d/ip; u0ay|4 Oaras7an5 Ieohsxu um mv[agi8n .ie'iyjuynnveiys mh0

kaevnam aoafiq gurnal3 jh um Rhes@ *usiys :eusris3 ue anoarmvlu ra9aoan;nveiyn3 zayveiyn vy xaefiyean;nveiyn mu0izay3 iein; ue caecaean;nveiyn wnjaz;un vy masnayieabae 7acun qea8 kevz ue figyi8n mh03 xus axarvz d/ip;u aefayue;nvehn vy ran0an;nvehn4

Vsa5 53:10, Marj5 27:46.

15

Faeziym 45. :eusrisu 8aeiyjuynw mvxu u+nc ]giyr kw

bveh4 Oaras7an5 A9a0un3 an ue 8aeiyjvamb mafw 8apjvz3 ie

mvx kzied wnhe a8n aedaeiyjvan3 ie mvxu famae gnvz ue mafiq5 vekeied3 ue x]eiyjvamb mvn; al nie kvan;u mw 8aeiyjuyn k#a9nvn;3 vy qve0aohs3 :eusrisu 8aeiyjuynw mve 8aeiyjvan aoafiq 7isriymnaguen h4

A Kienj5 15:16, F9iqm5 6:4, Kip5 3:1-4, A Kienj5 15, F9iqm5 8:11. Faeziym 46. Uncoh+s kw fasknas a8s 7]s;vew@ _vekun;

vlay|4 Oaras7an5 Ie :eusris ue a,akvernveiyn ac;un a90vy

vekehn dhou vekun; fambae'ay vy mve baeu;un famae fin h3 muncvy ie vr ga8 ip0vew iy mv9vlnvew darvliy famae4

Gie[; 1:9, Maek5 16:19, Vbe5 4:14, F9iqm5 8:34, V.vs5 4:10. Faeziym 47. Iyevmn :eusris3 ue 7isriymun famvmar3

muncvy a,7aefun qve0w mvxu fvr ch+4 Oaras7an5 :eusris luakarae maed h3 navy luakarae

Asriya[4 Iyevmn3 wsr ue maedaka8un bniyjvan3 a8lvys vekeu qea8 ch5 saka8n3 wsr ue asriya[a8un bniyjvan3 ue qvfiyjvamb3 ,nief;iq vy Figuiq3 an vebv; mvxmh bazaka8 ch4

Gie[; 3:21, *iqf5 3:13, *iqf5 16:28, Marj5 28:20. Faeziym 48. Ba8z vjh ue maedka8un bniyjuynw nveka8 ch

amhn rvp3 iye ue asriya[a8un bniyjuynw kw grniyu3

16

iyevmn :eusrisu vekiy bniyjuynnvew ueaemh xariya[ cv+n4

Oaras7an5 Vebv^;4 :anxu asriya[a8un bniyjuynw

ansafman h vy amvniyev;3 ohr; h anoa8man fvrvyziyu3 jh an ue qea8 a9a[ maedka8un safmannvew kw gveaxanzh vy3 a8siy fandve'3 a8d maedka8un bniyjvan mh0 h vy an'naohs anie muaza[ kw mna84

Gie[; 7:49, Marj5 24:30, 28:30, *iqf5 16:28, 17:11, 3:13 Faeziym 49. *usiysu fambae'iymw mvxu u+nc ]giyr h4 Oaras7an5 A9a0un3 ie an mve baev7]sn h ue Veknayie

F]e a90vy5 vekeied3 jh an3 mve maemunhn@ maemun3 vekun;u mh0 mve fasrar vea,7u;n h3 jh an3 ieohs gliy7w3 mvx al3 a8sun;n@ ue andamnvew3 ue ;iqw ouru a9nh vekun;u mh05 veeied3 ie an mvxu kw pekh ue Figun3 ieohs fayasru;3 ieiy x]eiyjvamb kw .nr9vn; qveu banvew3 iye :eusris h3 Asriy[i8 a0 kipmw nsra[3 vy i^c a8s vekeun qea8unnvew4

Vbe5 9:24, A *iqf5 2:2, F9iqm5 8:34, *iqf5 14:2, 16, V.vs5 2:6, B

Kienj5 1:22, 5:5, Kip5 3:1, >uluo5 3:20. Faeziym 50. Unci+y k#ayvlziyu5 _Vy Asriy[i8 a0 kipmw

nsray|4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy :eusris a8s noarakun famae

vekun; fambae'ay3 ieohsxu an ieohs ue vkvpvzuun gliy7w nveka8anae3 vy Fa8ew amhn ban ue mu0iziq ka9aqaehe4

V.vs5 1:20-22, Kip5 1:18, Marj5 28:18, *iqf5 5:22.

17

Faeziym 51. :eusrisu@ mve Gliy7un a8s .a9;w mvxu u+nc ]giyr h4

Oaras7an5 A9a0un3 ie an ue Siyeb Figuun mu0iziq ue

andamnveiyn qea8 vekna8un oaegvynve kw rvpaznh5 vekeied3 ie ue x]eiyjvamb bilie j,namunveiyn dhm mvx kw oa,roanh iy kw oafh4

V.vs5 4:8, Sap5 2:9, *iqf5 10:28 Faeziym 52. U+nc m7ujaeiyjuyn h ;vxu famae3 ie

:eusris niehn ouru ga8 ip0vew vy mv9a[nvew darvliy4

Oaras7an5 Ie bilie um ja7u[nveiys vy fala[an;nveiys

mh03 gliy7s bae'eaza[ kw soasvm3 ie a8d ni8n an'w3 ie anzvalun un;xun;w un[u famae Asriy[i8 arvanun wn[a8vz vy amhn anh[; un'mh qveziyz3 vekun;hn vr ga8 ieohs Darayie4 An ue vy um bilie j,namunvew ouru nvrh 8ayurvnakan daraoaeriyjvan mh05 ba8z xus bilie ue wnrevalnveiyn fvr ue ;iq ouru a9nh3 vekna8un iyea7iyjvan vy .a9;u mh04

Piyk5 21:28, F9iqm5 8:23-24, A Jvsap5 4:16, B Jvsap5 1:6-69, Marj5

25:41, 34.

FUNGVEIED MAS *APAGS SIYEB FIGU ASRIYI*

Faeziym 53. Siyeb Figuun qveabveval fayar;d u+nc h4 Oaras7an5 A9a0un3 ie an3 F]en iy Iedyi8n fvr vy

aninz fayasae3 t,maeur3 ni8nohs 8ayurvnakan Asriya[ h5 vekeied3 ie an navy un[u reiya[ h iy xus t,maeur fayar;u mu0izay :eusrisu iy ue bilie baeu;nveiyn kzied k#wnh3 xus kw m7ujaeh iy 8ayurvnaohs un[u fvr kw bnaku4

18

n5 1:2, Vsa5 48:16, A Kienj5 3:16, Marj5 28:19, B Kienj5 1:22, Gap5 3:14, A Ovr5 1:2, 4:14, Gie[; 9:31, *iqf5 14:16

Faeziym 54. :eusrisu _siyeb3 wndfaneakan vkvpvzu|-un

qveabveval fayae;d u+nc h4 Oaras7an5 Ie Asriy[i8 Iedun3 a,7aefu skuxbhn muncvy

a,7aefu qve0w3 kw faya;h3 kw oa,roanh vy kw oafh uevn famae3 ue Figuiq iy ue &]s;iq3 ambip0 maedka8un zvphn vkvpvzu mw3 wnreiya[ 8ayurvnakan kvan;u famae3 t,maeur fayar;u muabaniyjvan mh03 ieiyn vs vm iy 8ayurvan ouru wllam kvndanu andam mw4

*iqf5 10:11, 16, n5 26:4, F9iqm5 9:24, V.vs5 1:10, Vsa5 59:21, B

e5 10:14-15, Gie[; 14:38, A Kienj5 1:8-9, F9iqm5 8:32-39. Faeziym 55. _Siyebveiy fapiediyjuyn| wsvliq u+nc kw

fasknas4 Oaras7an5 A9a0un3 ie bilie fayarazvalnvew vy

aninzmh uyea;ancuyew :eusrisu andamnve wllaliq3 fapiedakuz vn :eusrisu vy bilie ue gan'veiyn iy oaegvynveiyn5 vekeied3 ie amhn mhkw ohr; h gurna83 jh ue oaer;n h ue oaegvynvew gie[a[vl 8]/aeiyjvamb vy iyea7iyjvamb iyeu, andamnveiy ]giyrun vy .ekiyjvan famae4

*iqf5 1:3-4, F9iqm5 8:32, A Kienj5 12:13, 13:5, >uluo5 2:4-6. Faeziym 56. _Mvp;veiy jipiyjvan| qveabveval u+nc kw

fayaras4 Oaras7an5 Ie Asriya[3 :eusrisu fariyzman

oarta9ay3 al ouru c8u,h mvp;ves3 ic al@ mvpancakan bniyjuyns3 ieiyn dhm ohr; h oa8;aeum ambip0 kvan;us wnjaz;un3 a8l ue ,nief;iq :eusrisu

19

aedaeiyjuynw un[u ouru qveageh3 ieohsxu vs vebv; cdaraoaeriyum Asriy[i8 arvanun a90vy4

A *iqf5 2:2, B Kienj5 5:19, 21, Vevm5 31:34, Sap5 103:3-4, 10-11, F9iqm5

8:1-3, *iqf5 3:18. Faeziym 57. _Maemunu 8aeiyjuynw|-w ;vxu u+nc

m7ujaeiyjuyn kiy ra84 Oaras7an5 Ie i^c mua8n figus a8s kvan;hn vr;

anmu0aohs qve ouru a9niyu :eusrisu@ a8sun;n Gliy7un ;iq3 a8l navy maemuns3 :eusrisu x]eiyjvamb 8aeiyziya[3 figuus ouru muana8 vy :eusrisu .a9ayie maemunun nman ouru wlla84

Piyk5 23:43, >uluo5 1:23, A Kienj5 15:53, *ib5 19:25-26. Faeziym 58. U+nc m7ujaeiyjuyn kw sranas

_8ayurvnakan kvan;un| fayar;hn4 Oaras7an5 Jh ieiqfvrvy fuma serus mh0 kw xgam

8ayurvnakan zn[iyjvan skuxbw3 a8s kvan;hn vr; ouru /a9angvm karaeval .ekiyjuyn3 ie _ac; ch rvsa[3 akan0 ch lsa[3 ic al maediy seru mh0 h mra[|3 fin 8ayurvnaohs xAsriya[ .a9ayievliy famae4

B Kienj5 5:2-3, 6, F9iqm5 14:17, Sap5 10:11, A Kienj5 2:9. Faeziym 59. Ba8z ;vxu u+nc ]giyr h fuma a8s banvew

fayaralw4 Oaras7an5 Jh vs :eusrisu mh0 aedae vm Asriy[i8

a90vy vy 8ayurvnakan kvan;u /a9angied4 F9iqm5 1:17, 5:1, *iqf5 3:36. Faeziym 60. Diyn uncoh+s aedae vs Asriy[i8 a90vy4

20

Oaras7an5 Mua8n *usiys :eusrisu qea8 t,maeur

fayar;iq5 a8nohs3 ie jhvy 7upts xus 8andumanh3 ie vs mv[aohs mvpanca[ vm Asriy[i8 bilie oariyuean;nveiyn dhm vy aninz ic mhkw oafa[ vm iy rakayun amhn caeiyjvan fakamhr vm3 asiq fandve'3 Asriya[3 a9anz ievyh ae/anu;us3 sisk ue ,nief;iq3 kw oaegvyh vy un[u kw qveageh :eusrisu karaeval fariyziymw3 aedaeiyjuynw vy sebiyjuynw3 ieohs jh vs vebv; mvp; ciynvna8u iy ieohs jh vs luiqun karaea[ wlla8u ambip0 a8n fnaxandiyjuynw3 ie :eusris um .i7aehns karaevz3 vjh vs a8d baeu;w fayarazip seriq wndiynum4

F9iqm5 3:9, 22-28, 7:23, 4:4-5, Gap5 2:16, V.vs5 2:8-9, Ruris 3:5, B

Kienj5 5:19, 21, A *iqf5 2;1, *iqf5 3:18 Faeziym 61. Unci+y k#wsvs3 jh diyn mua8n fayar;iq

aedae vs4 Oaras7an5 I^c3 jh vs Asriy[i8 wndiynvlu vm um

fayar;us ae/anu;un oarta9ay3 a8l mua8n :eusrisu fariyziymw3 aedaeiyjuynw iy sebiyjuynw um aedaeiyjuyns vn Asriy[i8 a90vy3 vy vs cvm kenae xanin; wndiynul iy un[u kueaekvl iyeu, ievyh mu0iziq3 a8l@ mua8n fayar;iq4

Sap5 16:2, V.vs5 2:8-9, A Kienj5 1:30, 2:2, A *iqf5 5:10. Faeziym 62. Ba8z unci+y mve baeu gie[vew cvn kenae

Asriy[i8 a90vy mve aedaeiyjuynw kam mve aedaeiyjvan mhk masw wllal4

Oaras7an5 Ieiqfvrvy3 a8n aedaeiyjuynw3 ie Asriy[i8

arvanun a90vy wndiynvlu h3 ohr; h bazae'ak]ehn karaeval wlla8 iy amhn kveoiq Asriy[i8 ]ehn;un famakveou5 navy3 ieiqfvrvy mve layagi8n gie[vew a8s kvan;un mh0 ankarae vn iy mvp;iq op[iya[4

21

Gap5 3:10, B e5 27:26, Vsa5 64:6. Faeziym 63. A8d uncoh+s kena8 wllal4 Mve baeu gie[vew

ae/h; mw ciynu+n3 ie Asriya[ xanin; qae'areh jh^ a8s kvan;un mh03 jh^ aoaga8 kvan;un mh04

Oaras7an5 A8d qae'areiyjuynw ,nief;iq h iy i^c

ae/anu;iq4 Piyk5 17:10. Faeziym 64. Ba8z a8s qaedaovriyjuynw maeduk anfig vy

aouear cu+ wnve4 Oaras7an5 Vebv^;4 Ieiqfvrvy ankaevlu h3 jh anin;3

iein; t,maeur fayar;iq :eusrisu mh0 oariyasriya[ vn3 vea7raguriyjvan oriypnve 8a9a0 cbvevn4

Marj5 7:17-18, *iqf5 15:5.

QVZVEIED MAS *APAGS SIYEB &IEFIYEDNVEIYN

Faeziym 65. :anu ie mvn; mua8n fayar;iq *usiysu vy

ue bilie baeu;nveiyn fapied k#wllan;3 a8s fayar;w iyekh+ kiy ga84

Oaras7an5 Siyeb Figuhn3 ie mve serveiyn mh0 fayar;

kw nvegie[h Ayvraeanun ;aeixiyjvan mu0iziq iy kw fasrarh Siyeb &iefiyednveiyn mu0iziq4

V.vs5 2:8, 6:23, >uluo5 1:29, Marj5 28:19, F9iqm5 4:11.

22

Faeziym 66. U+nc vn Siyeb &iefiyednvew4 Oaras7an5 Siyeb &iefiyednvew siyeb rvsanvlu n,annve

vy knu;nve vn Asriy[i8 kipmh safmaniya[ a8s noarakun famae5 ie an3 aninz gie[a[iyjvamb3 ayvlu lu]ehn 8a8raeaeh vy kn;h Ayvraeanun 7isriymw5 a8sun;n3 ie Asriya[3 7acun qea8 :eusrisu karaea[ muak xifun oarta9ay3 mvxu 'eu]ehn mvp;veiy jipiyjuyn vy 8ayurvnakan kvan; kw oaegvyh4

n5 17:11, F9iqm5 4:11, Pvyr5 6:25, Gie[; 22:16, 2:38, Marj5 26:28. Faeziym 67. Iyevmn veki+y;n al3 jh^ 7]s;w3 jh^ Siyeb

&iefiyednvew3 kaegadeiya[ iy safmaniya[ vn a8s noarakun famae3 ie mve fayar;w a9a0niedvn 7acun qea8 *usiys :eusrisu karaea[ xifun3 ieohs mve .ekiyjvan muak fumw vy mu0izw4

Oaras7an5 A8i^3 ;anxu Siyeb Figun Ayvraeanun mh0

mvxu kw sieqvznh vy Siyeb &iefiyednveiyn mh0 mvxu kw fasrarh3 jh mve .ekiyjvan ambip0iyjuynw ka7val h a8d mhk xifhn3 ie :eusris 7acun qea8 mariyzanvz mvxu famae4

F9iqm5 6:3, Gap5 3:27. Faeziym 68. :anu+ far Siyeb &iefiyednve fasrariya[

vn Nie Krakaeanun mh04 Oaras7an5 Vekiy5 a8sun;n3 Siyeb Mkeriyjuyn vy

Rheiynakan Wnjeu;4 A Kienj5 10:24

23

VJNVEIED MAS *APAGS SIYEB MKERIYJVAN

Faeziym 69. Siyeb Mkeriyjuynw uncoh+s ;vxu kw 8iedieh

vy kw qsrafvznh3 jh 7acun qea8 karaeiya[ :eusrisu mhk xifw ueaohs ;vxu ]giyr h4

Oaras7an5 A8sohs5 ie :eusris fasrarvz aera;naohs

0iyeiq liyaziyulw3 anie kzvliq 7isriymw3 jh vs ue aeuyniq iy ue Figuiq um figuus ambip0 op[iyjvnhn3 a8sun;n@ um bilie mvp;vehs3 liyaziya[ vm a8n;an sriyguy3 ie;an aera;naohs liyaziya[ vm 0iyeiq3 ieiq siqieabae maemunun apririyjuynw kw liyaziyu4

Marj5 3:11, 28:19, Maek5 1:4, 16:16, Gie[; 2:38, F9iqm5 6:3, Piyk5

3:3. Faeziym 70. U+nc h :eusrisu aeuyniq vy Figuiq

liyaziyulw4 Oaras7an5 Asriy[mh mvp;veiy jipiyjuyn sranaln h3

ieohs ,nief;3 :eusrisu aevan suei8n3 xie ue xifiq 7acun qea8 mvxu famae ja.vz5 navy Siyeb Figuhn nieigiyuln iy sebaziyuln h :eusrisu andamnve wllaliy famae3 ie a8nohs kaevnan; a^l ayvlu mvp;un mv9nul vy siyeb iy anmvpadevlu kvan;ve qaevl4

Vbe5 12:24, A Ovr5 1:2, *iqf5 1:33, F9iqm5 6:4, Kip5 2:11. Faeziym 71. :eusris mvxu i+ye 7israzay3 jh an ni8nohs

ankaska[]ehn mvx ouru liya8 ue aeuyniq vy ue Figuiq3 uncohs mkeriyjvan 0iyeiq kw liyaziyun;4

Oaras7an5 Mkeriyjvan fasrariyjvan mh03 ie an

a8sohs aera8a8rvz5 _Iyevmn gazh^; bilie axgvew a,akvervzh;3 mkervzh^; xanin; 8aniyn F]e vy Iedyi8 vy Figyi8n Sebi84| _An ie fayara8 iy mkeriyu@ ouru .ekiyu vy an ie cfayara8@ ouru daraoaeriyu4| A8s

24

7isriymw kw kekniyu navy fin3 iye Asriya[a,iyncw mkeriyjuynw kw kich _niehn [nanvliy ayaxan|-w vy _mvp;vew liyal|-w4

Marj5 28:19, Maek5 16:16, Ruris 3:5, Gie[; 22:16. Faeziym 72. Iyevmn 0iyeiq aera;un mkeriyjuynw biyn

mvp;veiy liya+ln h4 Oaras7an5 Vebv^;4 :anxu mua8n *usiys :eurisu

aeuynw vy Siyeb Figun mvx amhn mvp;h kw ma;evn4 Marj5 3:11, A Ovr5 3:21, A *iqf5 1:7, A Kienj5 6:11. Faeziym 73. Iyevmn unci+y Siyeb Figun mkeriyjuynw kw

kich _niehn [nanvliy ayaxan|-w vy _mvp;vew liyal|-w4

Oaras7an5 Asriya[ xa8s c#wsve a9anz mv[ oarta9u5

a8sun;n3 i^c mua8n mvxu sieqvznvliy famae3 jh a8nohs uncohs maemunu apririyjuynw 0iyeiq kw ma;eiyu3 ni8nohs mve mvp;vew kw qveziyun *usiys :eusrisu aeuyniq vy Figuiq3 a8l navy iy masnayieabae3 jh a8s asriya[a8un 7isriymiq iy n,aniq an mvxu kw qsrafvznh3 jh mvn; figvyieaohs liyaziya[ vn; mve mvp;vehn a8n;an ueakan]ehn3 ie;an aera;naohs 0iyeiq kw liyaziyun;4

*a8r5 1:5, A Kienj5 6:11, Maek5 16:16, Gap5 3:27. Faeziym 74. Maniyknv+en al ovr; h mkeriyun4 Oaras7an5 A8i^5 ;anxu anin;3 ca.afasnveiyn nman3

Asriy[i8 iy7run iy vkvpvzuun kw oarkanun3 vy ;anxu :eusrisu aeuyniq .ekanayieiyjuynw vy Siyeb Figun3 ie fayar; kw nvegie[h3 maniyknveiyn al 7israziya[ vn i^c niyax ;an ca.afasnveiyn5 anin;

25

al mkeriyjvan mu0iziq3 ieohs iy7run n,anw3 ohr; h wndiyniyun :eusrinhakan Vkvpvzuun mh0 vy anfayarnveiy xayaknvehn xanaxaniyun3 uncohs k#wllae Fun Iy7run mh0 jl.ariyjvamb3 ieiyn rvpw Nie Iy7run mh0 mkeriyjuynw fasrariya[ h4

A Kienj5 7:14, 12:13, *iqhl5 2:16, Marj5 19:14, Piyk5 1:14-15, Sap5

22:10, Gie[; 2:39, 10:47, n5 17:14, Kip5 2:11-13.

IYJVEIED MAS *APAGS SIYEB RHEIYNAKAN WNJEU:UN

Faeziym 75. Rheiynakan Wnjeu;w ;vxu uncoh+s kw

8u,vznh vy kw qsrafvznh3 jh diyn :eusrisu 7acun qea8 karaea[ muak xifun iy bilie ue baeu;nveiyn masnakuz vs4

Oaras7an5 A8sohs3 jh :eusris un[u vy bilie

fayarazvalnveiyn oariyuea[ h a8s kreiya[ fazhn iyrvl vy a8s gayajhn 7mvl xun; 8u,vliy famae3 a8s 7isriymnvew ayvlznvliq5 a9a0un3 jh ue maemunw 7acun qea8 mariyziyvzay vy kreiyvzay un[u famae iy ue aeuynw un[u famae ja.iyvzay3 a8n;an t,maeraohs3 ie;an vs um ac;veiqs kw rvsnvm Ruei0 fazw kreiya[ un[u famae vy gayajw un[u fapiediya[5 navy3 ie an figus kw kveakeh iy kw sniyzanh 8ayurvnakan kvan;u famae3 ue 7aciya[ maemuniq iy ue ja.a[ aeuyniq3 a8n;an sriyg]ehn3 ie;an Ruei0 fazw iy gayajw kw sranam Asriy[i8 [a9a8un 'v9;hn iy bveniqs kw ta,akvm3 ieohs :eusrisu maemunun vy aevan t,maeur n,annve4

Marj5 26:28, Maek5 14:22-24, Piyk5 22:19-20, A Kienj5 10:16-17, 11:23-

25. Faeziym 76. Iyevmn3 u+nc h :eusrisu 7aciya[ maemunw

iyrvlw vy ue ja.a[ aeuynw 7mvlw4

26

Oaras7an5 I^c mua8n fayar;u seriq wndiynuln h :eusrisu caecaean;nvew vy mafw3 iy a8dohsiq mvp;veiy jipiyjuyn vy 8ayurvnakan kvan; iynvnalw3 a8l navy3 a^l ayvlu :eusrisu siyeb maemunun muanaln h3 Siyeb Figuun mu0iziq3 ie jh^ :eusrisu mh0 kaoeu3 jh^ mve mh03 ieohsxu3 jhvy :eusris vekun;u mh0 kaoeu vy mvn; vekeu qea83 a8siy fandve'3 _ue maemunhn maemun iy ue iskiehn iskie| vn;3 vy jh mvn; k#aoeun; iy kw ka9aqaeiyun; 8ayurvan mhk figuiq3 uncohs ni8n maemunu andamnve mhk figuh kw ka9aqaeiyun4

*iqf5 6:35, 40, 47-54, 6:55-56, Gie[; 1:9-11, 3:21, A Kienj5 6:15, 17, 19,

11:26, V.vs5 4:15-16, 5:29-32, A *iqf5 3:24. Faeziym 77. :eusris i+ye 7israza[ h3 jh an ni8n;an

sriyg]ehn fayarazvalnvew ouru kveakeh vy sniyzanh3 ie;an anin; k#iyrvn a8s kreiya[ fazhn iy kw 7mvn a8s gayajhn4

Oaras7an5 Wnjeu;un fasrariyjvan mh03 ie a8sohs

k#wsh5 _Rhe *usiys ue marniya[ gu,vew faz a9ay vy gifanaliq@ krevz iy wsay5 #A9h^; iy kveh^;3 a8s h maemuns ie 'vxu famae ouru kreiyu5 asuka weh; xus 8u,vliy famae#4 Ni8nohs al gayajw wnjeu;hn 8vri8 a9ay iy wsay5 #A8s gayajw nie iy7r h um aeuyniqs5 asuka weh; ;anu angam ie 7mvliy wlla;@ xus 8u,vliy famae4 Qasnxu ;anu angam ie a8s fazw iyrh; iy a8s gayajw 7mh;3 Rhei0w mafw ouru oarmh;@ muncvy un; ga84|4 A8s 7isriymw kw kekniyu siyeb a9a;valun@ O]pisu kipmh3 ie k#wsh5 _efniyjvan gayajw@ ie mvn; k#]efnvn; ch+ ie :eusrisun aevan fapiediyjuynn h5 fazw ie mvn; kw krevn;3 ch+ ie :eusrisun maemunun fapiediyjuynn h4 :anxu mvn; ,arves mhk faz mhk maemun vn;3 qasnxu amhn;s al a8d mhk fazhn kw qa8vlvn;4|4

Marj5 26:26, Maek5 14:22, Piyk5 22:19, Vluz 13:9, 24:8, Vbe5 9:20, A

Kienj5 10:16-17, 11:23, 26.

27

Faeziym 78. Iyevmn fazn iy gunun :eusrisu biyn

maemunun vy aeuynun kw qvea[iyu+n4 Oaras7an5 Vebv^;4 A8l a8nohs3 uncohs mkeriyjvan mh0

0iyew :eusrisu aeuynun cu qvea[iyue3 ic al liyaziyulw biyn mvp;un liyaziyuln h3 a8l mua8n anie n,anw iy vea,7u;w Asriy[mh fasrariya[3 ni8nohs Rheiynakan Wnjeu;un mh0 fazw :eusrisu biyn maemunun cu qvea[iyue3 jhvy Siyeb &iefiyednveiyn bniyjvan vy 8arkanu,veiyn fama'a8n3 kw kiciyu *usiys :eusrisu maemunw4

A Kienj5 1:1-4, 16, 11:20, A Ovr5 3:21, *iqf5 6:35, 62-63, n5 17:10-11,

14, Vluz 12:26-27, 43, 48, Gie[; 7:8, Marj5 26:26, Maek5 14:24. Faeziym 79. Iyevmn unci+y :eusris fazw kw kich ue

maemunw3 usk gayajw@ ue aeuynw3 kam Nie Iy7rw ue aeuyniq3 vy O]pis kw kich@ _:eusrisu maemunun iy aeuynun fapiediyjuynw|4

Oaras7an5 :eusris a8sohs c#wsve a9anz mv[ oarta9u5

a8sun;n3 a8sohsiq i^c mua8n mvxu sieqvznvliy famae3 jh uncohs fazn iy gunun a8s /amanakayie kvan;w kw sniyzanvn3 ni8nohs ue 7acval maemunw vy ja.a[ aeuynw t,maeur musn iy 7muc;n vn3 ieinzmiq mve figunvew kw sniyzaniyun 8ayurvnakan kvan;u famae3 ba8z ayvlu masnayieabae3 ieohsxu a8s rvsanvlu n,annveiq vy 7isriymnveiq mvxu qsrafvznh3 jh mvn; a8n;an t,maeraohs ue biyn maemunun iy aeuynun masnakuz vn; Siyeb Figuun nvegie[iyjvamb3 ie;an mve maemunnveiyn bveannveiqw k#wndiynun; a8s siyeb n,annvew xun; 8u,vliy famae3 vy jh bilie ue caecaean;nvew vy fnaxandiyjuynw a8n;an sri8g kveoiq mven vn3 ie;an ouru wlla8un3 vjh mvn; mve an'veiyn qea8 kea[ wlla8un; vy mve mvp;veiyn famae Asriy[i8 fariyziym riya[ wlla8un;4

28

*iqf5 6:51, 55-56, A Kienj5 10:16-17, 11:26-28, V.vs5 5:30, F9iqm5 5:9, 18-19, 8:4.

an]jiyjuyn5 Fvrvyval faeziymw@ juy 80, vy ue oaras7anw3 a9a0un

bnageun mh0 cka8un5 anin; ayvlziyvzan !evrveu; G Ka8sewnrue U,7anun feafangiq3 masamb vekeied fearaeakiyjvan mh0 iy masamb veeied fearaeakiyjvan mh03 ieiq a8s faeziymun vev; raebveaknve kan4 A8d vev;hn am.i.a[ vn; fvrvyvalw5

Faeziym 80. U+nc raebveiyjuynnve kan Rheiynakan Wnjeu;un

qveabveval mve vy iyeu, wmb9niymnveiyn mu0vy4 ** Oaras7an5 Rheiynakan Wnjeu;w mvxu kw qka8h3 jh mvn; amhn

mvp;u ambip0akan nveiym iynun; *usiys :eusrisu muak xifiq3 ie un; mhk angam karaevz 7acun qea83 vy jh mvn; Siyeb Figuiq oariyasriya[ vn; :eusrisu mh03 ie wsr ue maedka8un bniyjvan3 a8lvys vekeu qea8 ch3 a8l vekun;u mh0

Asriy[i8@ ue F]ew3 a0 kipmw3 vy fin mvxmh ouru oa,riyu4 **

** A8s faeziymun vy oaras7anun mnazval masvew3 iein; kw grniyun vekeied vy veeied fearaeakiyjvanz raebveaknveiyn mh03 k#aknaekvn vkvpvzakan raebve mvknabaniyjuynnvehn mhkiyn3 wsr ieiyn Rheiynakan Wnjeu;w nkariya[ h :eusrisu xifabveiyjvan rvyakan kekniyjuynw3 ieiqfvrvy :eusrisu muak ;aycaeae mafw mvp;veiy jipiyjvan famae anbayaeae kw svoiyu3 navy :eusris maemnaohs fazun iy gunuun kveoaean;un rak svoiyvliq aninz mh0 kw oa,riyu4 A8d wmb9niymw vy anie kueaekiymw kw mve/vn; a8s oaras7anun qvei8u,val masveiyn mh04

Vbe5 7:27, 9:12, 26, Marj5 26:28, Piyk5 22:19-20, B Kienj5 5:21, A

Kienj5 a Vbe5 1:3, 8:1, *iqf5 4:21-23, Kip5 3:1, >uluo5 3:20, Piyk5 24:52-53, Gie[; 7:55, Vsa5 1:11, 14, Marj5 15:9, Kip5 2:22-23, Vevm5 2:13.

Faeziym 81. I+q ohr; h masnakzu Rheiynakan

Wnjeu;un4 Oaras7an5 Anin;3 ie uevnz mvp;veiyn zayw iynun3

saka8n kw qsrafun3 jh anin; nveiya[ vn :eusrisu suei8n5 vy jh :eusrisu caecaean;nvew vy mafw uevnz mnazval rkaeiyjuynnvew kw [a[kvn5 iy navy le0]ehn kw .a.a;un3 ie uevnz fayar;w a^l ayvlu x]eana8 iy uevnz kvan;vew ayvlu siyeb wllan4 Ba8z

29

anaoa,7aenvew vy anin;3 ie ankvp[ serveiq Asriy[i8 cvn da9nae 3 uevn; uevnz famae daraoaeriyjuynw k#iyrvn iy kw 7mvn4

Marj5 5:3, 6, Piyk5 7:37-38, 15:18-19, A Kienj5 10:20, 11:28, Sap5

103:3, 116:12-14, 50:15-16, A Ovr5 2:11-12, Ruris 1:16. Faeziym 82. Anin;3 iein; dayanan;iq iy kvan;iq

uevn; xuevn; anfayar3 anasriya[ iy ambaeu,r kw 8a8raeaevn3 oh+r; h a8s Rheiynakan Wnjeu;un wndiyniyun4

Oaras7an5 I^c5 ;anxu a8sohsiq3 Asriy[i8 iy7rw

op[iya[ k#wlla8 vy ue baekiyjuynw ambip0 /ipiq;un dhm k#ae[ae[iyu4 Iyevmn :eusrisu vkvpvzuun oaerakaniyjuynn h3 :eusrisu vy ue a9a;valnveiyn safmana[un fama'a8n3 a8dousu an'vew qraevl vekun;u jagayieiyjvan banalunveiq3 muncvy anin; kvan;u baevlayiym mw ziyzabvevn4

A Kienj5 10:21, 11:30-31, Vsa5 1:11, 13, Vevm5 7:21, Sap5 50:16, 22,

Marj5 17-18. Faeziym 83. Vekun;u jagayieiyjvan banalunvew u+nc

vn4 Oaras7an5 Siyeb Ayvraeanun ;aeixiyjuynw vy

;eusrinhakan oaru/w3 ieinzmiq vekun;u jaagayieiyjuynw kw baziyu fayarazvalnveiyn iy kw giziyu anfayarnveiyn dhm4

Marj5 16:19, 18:15-18, *iqf5 20:23. Faeziym 84. Uncoh+s vekun;u jagayieiyjuynw kw baziyu

iy kw giziyu siyeb ayvraeanun ;aeixiyjvamb4 Oaras7an5 A8sohs5 veb :eusrisu feafangun famvmar

kw f9cakiyu iy feaoaeakay kw qka8iyu amhn vy

30

uyea;ancuye fayarazvalu3 jh veb anin; k#wndiynun ayvraeanun 7isriymw fayar;u mu0izay3 bilie aninz mvp;vew ueaohs kw nveiyun Asriy[i8 kipmh :eusrisu ae/anu;nveiyn suei8n3 vy wnd faka9akw3 veb bilie anfayarnveiyn vy aninz3 ie ankvp[]ehn cvn aoa,7aeve3 kw f9cakiyu iy kw qka8iyu3 jh Asriy[i8 baekiyjuynw vy 8ayurvnakan daraoaeriyjuynw uevnz qea8 h a8n;an arvn3 ie anin; andae' mnan4 Ayvraeanun a8s qka8iyjvan fama'a8n Asriya[ xanin; ouru darh3 jh^ a8s kvan;un3 jh^ galu; kvan;un mh04

Marj5 28:19, *iqf5 3:18, 36, Maek5 16:16, B Jvsap5 1:7-9, *iqf5 20:21-

23, Marj5 16:19, F9iqm5 2:2, 13-17. Faeziym 85. Vekun;u jagayieiyjuynw uncoh+s kw baziyu

iy kw giziyu ;eusrinhakan oaru/un mu0iziq4 Oaras7an5 A8sohs5 veb :eusrisu feafangun

fama'a8n anin;3 iein; ;eusrinva8 aniynun rak ic ;eusrinva8u qaedaovriyjuyn kam qaemiyn; kw qaevn vy kekun iy kekun vpba8eabae 8andumaniyvlh vr; uevnz s7alnvehn iy uevnz cae kvan;hn cvn fea/aeue iy vkvpvzuun kam a8s noarakun famae vkvpvzuun kipmh kaegiya[ oa,r]nvanveiyn kw [aniyziyu3 vy vjh anin; asinz 8iediean;n al anrvsvn3 aninz k#aeguliyu Siyeb &iefiyednveiyn masnakzulw3 ieiq anin; kw qraeiyun ;eusrinhakan vkvpvzuun fapiediyjvnhn3 vy Asriy[i8 kipmh kw qraeiyun :eusrisu jagayieiyjvnhn5 vy veb anin; ueakan baev.i7iym 7isranan vy aoaziyzanvn3 niehn k#wndiyniyun ieohs :eusrisu vkvpvzuun andamnve4

Marj5 18:15-18, A Kienj5 5:12, F9iqm5 12:7-9, A Kienj5 12:28, A

Rum5 5:17, B Jvsap5 3:14, A Kienj5 5:3-5, B Kienj5 2:6-8, 10-11, Piyk5 15:18

31

UNNVEIED MAS *APAGS GIFIYJVAN

Faeziym 86. :anu ie mvn; mve j,iya9iyjvnhn k#axarun;

sisk ,nief;iq3 :eusrisu mu0iziq3 a9anz mve kipmhn ievyh ae/anu;u3 unci+y ohr; h rakayun baeu gie[ve wnvn;4

Oaras7an5 Ieiqfvrvy :eusris3 mvx ue aeuyniq

.ekanayiea[ vy axara[ wllaliq3 navy mvx kw nieigh ue Siyeb Figuiq3 ue biyn oarkveun fama'a8n3 ieohsxu a8nohs mve ambip0 kvan;iq kaevnan; zi8z ral Asriy[i8 fandho mve gifiyjuynw vy vea7raguriyjuynw ue baeu;nveiyn famae3 vy ieohsxu an kaevna8 mvxmiq .a9ayieiyul5 navy ieohsxu mvn; kaevnan; mve fayar;un qsrafiyjuynw iynvnal anie oriypnvehn3 vy ieohsxu mve asriya[aoa,r qae;iq mve deazunven al ,afun; :eusrisu famae4

A Kienj5 6:19-20, F9iqm5 6:13, 12:1-2, A Ovr5 2:5, 9-12, 3:1-2, Marj5

5:16, B Ovr5 1:10, Gap5 5:6, 24, F9iqm5 14:19. Faeziym 87. Anin;3 ie uevnz anaoa,7ae iy aovea7r

kvan;vehn Asriy[i8 cvn da9nae3 cv+n kenae .ekiyul4 Oaras7an5 I^c3 vebv^;5 ;anxu Asriya[a,iyncw kw

8a8raeaeh3 jh ic mhk bp0a7if3 k9aoa,r3 ,nazip3 gip3 agaf3 guniq3 xeoaerip3 ayaxak kam asinz nman i^c mhk an' Asriy[i8 jagayieiyjuynw ouru /a9angh4

A Kienj5 6:9-10, V.vs5 5:5-6, A *iqf5 3:14-15, Gap5 5:21. Faeziym 88. Maediyn t,maeur aoa,7aeiyjuyunw ;anu+

masveh kw bapkana84 Oaras7an5 Vekiy masveh5 fun maediyn mafaziymhn vy

nie maediyn kvndanaziymhn4

32

F9iqm5 6:4-6, V.vs5 4:22-23, Kip5 3:5, A Kienj5 5:7. Faeziym 89. U+nc h fun maediyn mafaziymw4 Oaras7an5 Mve mvp;veiq xAsriya[ baekaziyza[

wllalniys famae seru ankvp[ qu,r mwn h3 vy mve mvp;vew a^l ayvlu arvlw iy aninzmh .a7culw4

Sap5 51:3, 8, 17, Piyk5 15:18, F9iqm5 8:13, *iqhl5 1:12-13. Faeziym 90. U+nc h nie maediyn kvndanaziymw4 Oaras7an5 Asriy[i8 mh03 :eusrisu mu0iziq3 sueiq iy

bvekeiyjvamb3 Asriy[i8 kam;un fama'a8n@ amhn baeu gie[veiy mh0 aoevliy ankvp[ iyea7iyjuyn mwn h4

F9iqm5 5:1-2, 14:17, Vsa5 57:15, F9iqm5 6:10-11, A Ovr5 4:2, Gap5 2:20. Faeziym 91. Ba8z u+nc vn baeu gie[ve4 Oaras7an5 Mua8n anin;3 iein; t,maeur fayar;h

8a9a0 kiy gan@ Asriy[i8 ]ehn;un fama'a8n@ ue .a9;un famae3 vy i^c anin;3 ie mve vevyaka8iyjvan kam maedka8un fasrariyjvanz qea8 fumniya[ vn4

F9iqm5 14:23, A Jag5 15:22, V.vs5 2:2, 10, A Kienj5 10:31, B e5 12:32,

Vxvk5 20:18, Marj5 15:8. Faeziym 92. U+nc h Asriy[i8 ]ehn;w4 Oaras7an5 Asriya[ a8s bilie 7]s;vew 7]svzay wsvliq5

33

A9a0un Oariyuean _Vs vm Vfiqa3 ;iy Asriya[d3 ie ;vx Vguorisu

vekehn3 [a9a8iyjvan riynhn3 fanvzu4 Un[mh xar iyeu, asriya[nve ciynvnas|4

Vekeied Oariyuean

_Diyn ;vxu [famae]* kiy9; c,unvs3 ic qvew

vekun;u mh03 ic al qaew vekeu qea83 kam vekeu rakw vpa[ 0iyeveiyn mh0 vpa[ banveiyn mhk nmaniyjuynw5 aninz vekeoagiyjuyn cwnvs iy xanin; coa,rvs5 qasn xu vs ;iy Rhe Asriya[d na7an'ir Asriya[ vm3 ie kw fariyzanvm fa8eveiyn an]ehniyjuynw iedunveiyn qea83 muncvy aninz veeied iy cieeied axgw@ ie k#arvn xus5 vy k#ipiemum aninz muncvy faxae axgw@ ie kw suevn xus iy um oariyuean;nves kw oafvn|4

an]jiyjuyn5 *[famae] 8ayvliymw Asriya[a,iyncun aevyvlafa8vehn jaegmaniyjvnhn a9niya[ h4

Veeied Oariyuean

_Rhei0w3 ;iy Asriy[i8d3 aniynw oaeao rvpw

bveand ca9nvs5 qasn xu Rhew ue aniynw oaeao rvpw bvean a9nipw anmvp ouru csvoh|4

Cieeied Oariyuean

_Fangsriyjvan ]ew mur;d bve@ xanuka siyeb

oafvliy famae4 Qvz ]e ouru a,7arus iy bilie gie[d wnvs5 ba8z v]jnveied ]ew Rhei0w3 ;iy Asriy[i8d3 fangsriyjvan ]en h5 a8n ]ew gie[ mw cgie[vs3 ic diyn3 ic ;iy iedud3 ic ;iy ap0ukd3 ic ;iy [a9ad iy apa7und3 ic ;iy anasiynd3 ic al rand mh0 vpa[ ]raeakand5 ;anxu Rhew qvz ]eiyan mh0 weay vekun;n iy vekuew3 [iqw iy bilie anie mh0 vpa[nvew vy v]jnveied ]ew fangsrazay5 anie famae Rhew ]efnvz fangsriyjvan ]ew iy sebvz xanuka|4

34

Fungveied Oariyuean

_Oariyh^ ;iy fa8ed iy ma8ed3 ieohs xu ;iy ]eved

veka8n wllan a8n vekeun qea8@ xie ;iy Rhe Asriya[d kiy ra8 ;vxu|4

Qvzveied Oariyuean _Soaniyjuyn mu^ wnve|4

V]jnveied Oariyuean _<niyjuyn mu^ wnve|4

Iyjveied Oariyuean _Gipiyjuyn mu^ wnve|4

Unnveied Oariyuean _:iy deazuud dhm siyr qka8iyjuyn mu^ wnve|4

Rasnveied Oariyuean _:iy deazuud ranw mu zankae5 ;iy deazuud

kni0w3 kam anie [a9a8un3 kam anie apa7unun3 kam anie vxun3 kam anie u,iyn3 vy ;iy deazuud amvnvyun mhk banun mu zankae|4

Vluz 20:1-17, B e5 5:6-21. Faeziym 93. A8s oariyuean;nvew uncoh+s ba/niya[ vn4 Oaras7an5 Vekiy ra7raku mh05 a9a0unw mvxu kw

sieqvznh3 jh uncoh+s ohr; h qaeiyun; Asriy[i8 fandho5 vekeiedw@ jh u+nc oaerakaniyjuynnve iynun; mve deazuun fandho4

Vluz 34:28:29, B e5 4:13, 10:3-4.

35

Faeziym 94. Asriya[ u+nc kw oafan0h a9a0un

oariyuean;un mh04 Oaras7an5 Ie vs3 figyi8s .ekiyjuynw iy veaniyjuynw

kiesnznvliy qrangun oarta9ay3 fv9anam iy .a7cum amhn k9aoa,riyjvnh3 ka7aediyjvnh3 giy,akiyjuynnveh3 ayvliedaoa,riyjuynnveh3 siyebveiy kam ievyh iyeu, aeaea[nveiy apvesan; mariyzanvlh3 vy siequm ,urak kveoiq tancnal muak t,maeur Asriya[w3 mua8n anie qsrafum3 7inaefiyjvamb iy fambveiyjvamb anie vnjaekiyum3 amhn lay banve mua8n uemh aknkalvm3 ambip0 seriqs xun;w suevm3 ankh qa7nam iy xa8n .a9ayievm a8nohs3 ie bilie aeaea[nvehn fea/aeum vy xanin; 'gvm3 ;an jh ni8nusk .i;eagi8n aeae;w karaevm ue kam;un faka9ak4

A Kienj5 6:9-10, 10:7, 14, Pvyr5 18:21, B e5 18:10-12, Marj5 4:10,

*a8r5 19:10, *iqf5 17:3, Vevm5 17:5, 7, Vbe5 10:36, Kip5 1:11, F9iqm5 5:3-4, >uluo5 2:14, A Ovr5 5:5-6, Sap5 104:27, Vsa5 45:7, *ak5 1:17, B e5 6:5, Marj5 22:37, 10:28, 5:19, 5:29-30, 10:37, Gie[; 5:29.

Faeziym 95. U+nc h k9aoa,riyjuyn4 Oaras7an5 K9aoa,riyjuyn h fnaevl kam iynvnal ievyh

iyeu, a9aeka83 un;xun; ue 7]s;un mh0 8a8rnip muak t,maeur Asriy[mh xar kam anie 8ayvlval3 ieiyn qea8 maeduk uevnz qsrafiyjuynw dnvn4

B Mnaz5 16:12, >uluo5 3:18-19, Gap5 4:8, V.vs5 2:12. Faeziym 96. Asriya[ u+nc kw oafan0h vekeied

oariyuean;un mh04 Oaras7an5 Ie mvn; i^c mhk kveoiq xAsriya[

nveka8aznvn; oarkvenveiq3 ic al xun; oa,rvn;

36

ievyh kveoiq3 ie ue 7]s;un mh0 mvxu oariyuea[hn raebve wlla84

B e5 4:15-16, 12:30, A Jag5 15:23, Vsa5 40:18, F9iqm5 1:23, Gie[;

17:29. Faeziym 97. Iyevmn oarkvenve vebv; ohr; ch+ ,uniyun4 Oaras7an5 Asriya[ cu kenae nveka8aziyul ievyh

kveoiq5 kaevlu ch vy aer]niya[ ch xAsriya[ ievyh kveoiq nveka8aznvl4 Saka8n aeaea[nveiyn nkarmamb3 jhvy xanin; kaevlu h nveka8aznvl3 ba8z vy a8nohs3 Asriya[ k#aegulh ,unvl kam iynvnal aninz ievyh nmaniyjuynw3 wlla8 xanin; oa,rvliy famae kam aninz mu0iziq Asriy[i8 [a9a8vliy famae4

B e5 4:15-16, 7:5, Vsa5 46:5, F9iqm5 1:23, Vluz 23:24, 34:13-14, Jiyiz

33:52. Faeziym 98. Ba8z oarkvenvew cv+n kenae ji8lareiyul

vkvpvzuun mh0 ni8nohs3 uncohs gue;vew kw ji8lareiyun a,7aefakannveiyn4

Oaras7an5 I^c4 Ieiqfvrvy mvn; ohr; ch un;xun;nus

Asriy[mh umasriyn famaevn;3 ie k#iyxh ue /ipiqiyedun sieqvznvl3 i^c fame oarkvenveiq3 a8l ue &]s;un kvndanu ;aeixiyjvamb4

B Rum5 3:16, B Ovr5 1:19, Vevm5 10:1, Amb5 2:18-19. Faeziym 99. U+nc kw oafan0iyu veeied oariyuean;un

mh04 Oaras7an5 Ie mvn; Asriy[i8 aniynw cop[vn; iy

cvp[anvn;3 i^c mua8n anu[vliq3 fa8fi8iyjvamb kam siyr vediymnveiq3 a8l navy anohr vediymnveiq5 vy iyeu,nveiy al a8s af9vlu mvp;un masnakuz cwllan;3 wlla8 mve l9iyjvamb kam ji8lriyiyjvamb3 vy am.i.

37

kveoiq3 ie mvn; Asriy[i8 siyeb aniynw gie[a[vn; i^c iyeu, kveoiq3 ;an qa7iq vy akna[an;iq3 ieohsxu an mvxmh ,urak kveoiq dayaniyu iy oa,riyu iy bilie mve 7]s;veiq vy gie[veiq .a9ayieiyu4

Pvyr5 5:4, 19:12, 24:11, Marj5 5:37, Vsa5 45:23-24, Marj5 10:32, A

Rum5 2:8, A Kienj5 3:16-17. Faeziym 100. Iyevmn fa8fi8vliq iy vediymnveiq Asriy[i8

aniynw op[vlw a8n;an gae,vlu+ mvp; mwn h3 ie ue baekiyjuynw kw b9nku aninz dhm3 iein; cvn 0anae3 uevnzmh ka7val vpa[ ca.iq3 a8s fa8fi8iyjuynw iy vediymnvew aegulvl iy xanin; 7a.anvl4

Oaras7an5 Anraeaki8s a8nohs h3 ;anxu cka8 mvp; mw

ayvlu mv[ kam xAsriya[ ayvlu baekaznip3 ;an ue aniynw op[vlw3 vy anie famae oariyuea[ h3 ie a8s mvp;w mafiq oar/iyu4

Pvyr5 5:1, 24:15. Faeziym 101. Iyevmn aer]niya+[ h baevoa,r kveoiq

vediym wnvl Asriy[i8 aniyniq4 Oaras7an5 A8i^3 wlla83 veb ka9aqaeakan oa,r]nvanve

xa8n oafan0vn3 kam a8l oarta9nveiq kaeu; wlla8@ Asriy[i8 .a9;un famae vy mve deazuun .ekiyjvan iy bae]eiyjvan famae fayaraemiyjuyn vy t,maeriyjuyn fasrarvl3 xanin; oafoanvl iy 8a9a0 mpvl4 :anxu a8dousu vediymw Asriy[i8 7]s;un qea8 fumniya[ h3 vy aedaeazu]ehn gie[a[iya[ h siyebveiyn kipmh3 jh^ Fun3 jh^ Nie Krakaeannveiyn mh04

Vluz 22:11, Nhvm5 13:25, B e5 6:13, Vbe5 6:16, n5 21:24, *vs5

9:15, 19, A Jag5 24:22, B Kienj5 1:23, F9iqm5 1:9. Faeziym 102. Aer]niya+[ h navy siyebveiy kam iyeu,

aeaea[nveiy aniyniq vedniyl4

38

Oaras7an5 I^c5 ieiqfvrvy ]eunayie vediym mw xAsriya[

kancvl h3 ieohs muak an'nayieiyjuynw3 ie servew kw tancna83 ieohsxu t,maeriyjvan qka8 wlla8 vy xus oar/h3 vjh sriyjvamb vedniym5 vy a8s oaruyw ievyh aeaea[u cu oarkanue4

B Kienj5 1:23, Marj5 5:34-35. Faeziym 103. Asriya[ u+nc kw oafan0h cieeied

oariyuean;un mh04 Oaras7an5 Asriya[ k#iyxh@ a9a0un3 ie Ayvraeanun

;aeixiyjuynw vy doeiznvew ,aeiynakiyun3 vy vs3 masnayieabae fangsrvan ]ew3 .iyja0an]ehn 8ata7vm Asriy[i8 Vkvpvzun ue &]s;w lsvliy3 Siyeb &iefiyednvew ]gragie[vliy3 feaoaeakay Asriy[i8 aniynw kancvliy3 vy ;eusrisaqa8vl]ehn ap;arnveiyn ipiemiyjuyn raliy famae4 Vekeied3 ie kvan;us bilie ]evew dadeum um cae gie[vehs vy un;xun;s Asriy[i8 vnjaekvm3 ieohsxu ue Siyeb Figuiq um mh0s nvegie[h3 vy a8sohsiq a8s kvan;un mh0 sksum 8ayurvnakan Fangusrw4

B e5 12:19, Ruris 1:5, A Rum5 3:14-15, A Kienj5 9:11, B Rum5 2:2,

Pvyr5 23:3, Gie[; 2:42, 46, A Kienj5 11:33, 14:19, 29, 31, A Rum5 2:1, A Kienj5 16:2, Vsa5 66:23.

Faeziym 104. Asriya[ u+nc kw oafan0h fungveied

oariyuean;un mh04 Oaras7an5 Ie amhn oaruy3 she vy fayaraemiyjuyn zi8z

ram f]es3 m]es vy bilie aninz3 iein; qeas fvpunakiyjuyn iynun3 aninz baeu dasruaeakiyjvan iy feafangun vnjaekiyum oaer vpa[ fnaxandiyjvamb3 navy aninz rkaeiyjuynnvew vy jveiyjuynnvew fambveiyjvamb kevm3 ;anxu Asriy[i8

39

baeu kam;n iy fatiyjuynn h@ mvx aninz 'v9;iq ka9aqaevl4

V.vs5 6:1-2, 5-6, 5:22, Kip5 3:18-21, F9iqm5 1:31, A95 23:22, F9iqm5

13:1-8, Marj5 22:21. Faeziym 105. Asriya[ u+nc kw oafan0h qvzveied

oariyuean;un mh04 Oaras7an5 Ie i^c mra[iymnveiqs3 i^c 7]s;veiqs3 i^c

,ae/iymnveiqs3 vy ,ar ayvlu niyax@ gie[veiqs3 anoariyvm3 arvm kam mv9znvm deazus3 wlla8 um kam iyeu,u 'v9;iq3 a8l mhkdu 'gvm qeh/7ndeiyjvan amhn .a.a;5 navy3 ie vs un;xun;us qnas cfasznvm3 ic al kamiqun ievyh qrangu vnjaekiyum4 Navy a8s oaarta9ay3 maedasoaniyjuynw 7a.anvliy famae3 ka9aqaeakan oa,r]nvan siyeiq xuniya[ h4

Marj5 5:21-22, 5:39-40, 26:52, A95 12:18, V.vs5 4:26, F9iqm5 12:19,

Marj5 4:5-7, Kip5 2:23, n5 9:6, F9iqm5 13:4, Faeziym 106. Ba8z a8s oariyuean;w mua8n

maedasoaniyjvan masun kw 7]su4 Oaras7an5 Maedasoaniyjuynw aegulvliq3 Asriya[ mvxu

kw sieqvznh3 jh un; anie aemarnvew k#arh3 uncohs@ na7an'3 arvliyjuyn3 baekiyjuyn iy qeh/7ndeiyjvan .a.a;3 vy jh asin; biliew maedasoaniyjvan ohs kw svoh4

*ak5 1:20, Gap5 5:20, F9iqm5 1:20 A *iqf5 2:9, 3:15, Faeziym 107. Ba8z bayaea+e h3 ie mvn; mhkw cmv9znvn;3

qvei8u,val kveoiq4 Oaras7an5 I^c3 ;anxu veb Asriya[ k#aegulh na7an'w3

arvliyjuynw vy baekiyjuynw3 an mvxu kw oariyueh suevl mve deazun mve an'un ohs3 anie zi8z ral

40

fambveiyjuyn3 7apapiyjuyn3 fvxiyjuyn3 ipiemiyjuyn vy amhn kveo baeiyjuyn3 iy anie ievyh qnasun a9a0;w a9nvl3 ie;an ie mvxu kaevlu h5 navy kw oariyueh3 ie mvn; ni8nusk mve j,namunveiyn baeu; wnvn;4

Marj5 7:12, 22:39, F9iqm5 12:10, V.vs5 4:2, Gap5 6:1-2, Marj5 5:5,

5:45, F9iqm5 12:18, Vluz 23:5, F9iqm5 12:20 Faeziym 108. V]jnveied oariyuean;w mvxu u+nc kw

sieqvznh4 Oaras7an5 Jh amhn bp0a7ifiyjuyn Asriy[mh anu[val

h5 vy jh3 fvrvyabae3 mvn; kw oaerun; ambip0 seriq a8s mvp;w arvl vy aoeul ip0a7ifiyjvamb vy /iy/kaliyjvamb3 wlla8 siyeb amiysnazval kam amiyeu kvan;u mh04

Pvyr5 18:27, B e5 29:20-23, A Jvsap5 4:3-4, A Kienj5 7:4-9, Vbe5

13:4. Faeziym 109. A8s oariyuean;un mh0 Asriya[ mua8n

,niyjuynw vy a8sousu anbaei8akaniyjuynnv+ew k#aegulh4

Oaras7an5 :anu ie jh^ mve maemunw3 jh^ mve figun

Siyeb Figyi8n rataenven vn3 ue kam;n h3 ie mvn; xanin; ma;iye vy siyeb oafvn;5 fvrvyabae3 an k#aegulh navy amhn anma;iye gie[ve3 ,ae/iy'vyve3 7]s;ve3 mra[iymnve3 .a.a;nve vy ievyh ban3 ie kena8 maeduk aninz feaoiyevl4

V.vs5 5:3, 18, A Kienj5 6:18, Marj5 5:28, A Kienj5 15:33.

Faeziym 110. Asriya[ u+nc k#aegulh iyjveied

oariyuean;un mh04 Oaras7an5 Asriya[ k#aegulh i^c mua8n a8n

gipiyjuynnvew vy kipioiyrnvew3 iein;

41

u,7aniyjuynnveiy kipmh kw oar/iyun3 a8l a8d aniyan rak k#wndgekh navy bilie cae durayieiyjuynnvew vy 7aeda7iyjuynnvew3 ieinzmiq kw [eagevn; mvxu famae sv.akanaznvl a8n sraziya[;nvew3 iein; mve deazuun kw oarkanun3 wlla8 iy/u mu0iziq kam ueayiyn;u vevyi8jun rak@ uncohs anaedae k,u9;nveiq3 kangiynnveiq kam ca.veiq3 7aeda7 aoean;iq3 kvp[ deamiq3 qa,7a9iyjvamb* kam ievyh iyeu, kveoiq3 ie Asriya[ aegula[ h5 navy amhn wnca;apziyjuyn vy Asriy[i8 oaegvynveiyn ayvlied ,9a8liyjuynw4

*qa,7= bae'e3 ao]eunu rikis4 Qa,7a9iyjuyn=ao]eunu3 bae'e rikis

a9nvlw5 anglvehn@ usury. A Kienj5 6:10, 5:10, Piyk5 3:14, A Jvsap5 4:6, A95 11:1, Vxvk5 45:9-

11, B e5 25:13, Sap5 15:5, Piyk5 6:35. Faeziym 111. Ba8z Asriya[ u+nc kw oafan0h a8s

oariyuean;un mh04 Oaras7an5 Ie vs deazuus ]giyrw 8a9a0 mpvm amhn

oaeaga8u mh03 ie kaevlu vy aer]niya[ wlla83 vy anie fvr qaeiyum a8nohs3 uncohs k#iyxvm3 ie iyeu,nve un[u fvr qaeiyun3 vy ayvlun@ ie fayaraem]ehn a,7arum3 ie vs al kaevnam c;ayieun ue kae]riyjvan mh0 ]gnvl4

Marj5 7:12, A95 5:16, V.vs5 4:28. Faeziym 112. U+nc kw oafan0iyu unnveied oariyuean;un

mh04 Oaras7an5 Ie vs ivyh maediy dhm siyr qka8iyjuyn c#wnvm

iy ivyh maediy 7]s;vew ckvp[vm5 ie bambasip kam xeoaerip c#wllam5 ie cdarvm3 ic al iyeu,u muanam ivyh maed daraoaervliy faotvoiq kam a9anz xun;w lsvliy3 a8l vr kvnam amhn rvsak siyrveh vy 7abhiyjuynnveh3 xanin; Sarana8un 8aemae gie[vew

42

svovliq3 ieohsxu Asriy[i8 [ane baekiyjvnhn 7iysa.um5 navy@ amhn darveiy vy bilie iyeu, gie[veiy mh0 vs t,maeriyjuynw suevm3 xa8n ankvp[]ehn 7]sum iy 7isriqanum vy um kaevluiyjvan ca.iqs aedaeiyjuynw iy deazuus oaruyw oa,roanvm iy 8a9a0 mpvm4

A95 19:5, 9, 21:28, Sap5 15:3, F9iqm5 1:29-30, Marj5 7:1, Piyk5 6:37,

Pvyr5 19:11, A95 12:22, 13:5, A Kienj5 13:6, V.vs5 4:25, A Ovr5 4:8. Faeziym 113. Rasnveied oariyuean;w u+nc kw oafan0h4 Oaras7an5 Ie ni8nusk .i;eagi8n fakiymw kam

mra[miyn;w3 ie Asriy[i8 oariyuean;nvehn ievyh mhkiyn faka9ak wlla83 vebv; mve serveiyn mh0 cmrnh3 a8l mu,r mve ambip0 seriq amhn mvp; arvn; vy amhn aedaeiyjvan mh0 fati8; a9nvn;4

F9iqm5 7:7 Faeziym 114. Ba8z anin;3 iein; Asriy[i8 dae'a[ vn3

kena+n a8s oariyuean;nvew karaevlaohs oafvl4 Oaras7an5 I^c5 a8l ni8nusk amhnhn siyeb maedukw a8s

kvan;un mh0 a8s fnaxandiyjvan skxbnakan oxruk mas mw faxuy kenan karaevl4 A8diyfandve'3 ankvp[ iei,iymiq kw sksun aoeul3 i^c mua8n Asriy[i8 oariyuean;nvehn imanz3 a8l bilieun fama'a8n4

F9iqm5 7:14, 15, 22, *ak5 3:2. Faeziym 115. Iyevmn3 vjh i^c mhkw kena8 a8s kvan;un mh0

Asriy[i8 Rasw Oariyuean;nvew oafvl3 unci+y Asriya[ xanin; a8s;an 7sr]ehn kw feafangh4

Oaras7an5 A9a0un3 ie ambip0 mve kvan;un wnjaz;un

kaevnan; a^l ayvlu tancnal mve mvpayie bniyjuynw vy a8dohs ayvlu an'kaluz wllan; mvp;veiy jipiyjuynw vy

43

:eusrisu aedaeiyjuynw .nr9vliy mh05 navy3 ie andadae 0anan; iy Asriy[mh 7ndevn; Siyeb Figyi8n ,nief;w3 ie a^l ayvlu Asriy[i8 oarkveun fama'a8n nieigiyun;3 muncvy qve0nakan karaevliyjvan fasnun; a8s kvan;hn vr;4

A *iqf5 1:9, F9iqm5 3:20, 5:13, 7:7, 7:24, A Kienj5 9:24, >uluo5 3:12-14.

RASNVEIED MAS *APAGS APJ:U

Faeziym 116. Ap]j;w unci+y kaevyie h ;eusrinvanveiyn

famae4 Oaras7an5 Ieiqfvrvy an gl7ayie masn h a8n

gifiyjvan3 ie Asriya[ mvxmh kw oafan0h5 navy@ ieiqfvrvy Asriya[ ue ,nief;w iy ue Siyeb Figun ouru ra8 mua8n aninz3 iein; ankvp[ seru rvnciq uemh andadae kw 7ndevn vy aninz famae ,niefakal vn4

Sap5 50:14-15, Marj5 7:7, 13:12, Piyk5 11:9, 13, Sap5 50:15.

Faeziym 117. U+nc vn oafan0;nvew a8n ap]j;un3 ie

Asriy[i8 wndiynvlu h iy an ouru lsh4 Oaras7an5 A9a0un3 ie muak t,maeur Asriy[i8n3 ie

un;xun; ue 7]s;un mh0 8a8rna[ h3 mve servehn ap]jvn; bilie banveiyn famae3 ie an mvxu oariyuea[ h3 ie uemh 7ndevn;4 Vekeied3 ie mvn; uskaohs iy lu]ehn tancnan; mve kaeu;w iy mve j,iya9iyjuynw3 ieohsxu kaevnan; mvn; xmvx 7ieaohs 7inaefvznvl Asriy[i8 qvfiyjvan a90vy4 Veeied3 ie mvn; luiqun famixiya[ wllan;3 jh an3 jhvy mvn; anae/an vn;3 mve Ruei0 *usiys :eusrisu suei8n ankaska[]ehn ouru lsh mve ap]j;w3 uncohs an ue &]s;un mh0 7israza[ h4

44

*iqf5 4:22-24, F9iqm5 8:26, A *iqf5 5:14, Sap5 145:18, B Mnaz5 20:12,

Sap5 2:11, 34:18-19, Vsa5 66:2, F9iqm5 10:13, 8:15-16, *ak5 1:6, *iqf5 14;13, Dan5 9:17-18, Marj5 7:8 Sap5 143:1.

Faeziym 118. Asriya[ u+nc oariyuea[ h3 ie uemh

7ndevn;4 Oaras7an5 Bilie a8n banvew3 iein; faekayie vn mve

figuun iy maemunun famae3 iein; :eusris@ mve Rhew3 oae.akvz a8n ap]j;un mh03 ie un; an'amb mvxu sieqvziyz4

*ak5 1:17, Marj5 6:33, Marj5 6:9-13, Piyk5 11:2-4. Faeziym 119. U+nc k#wsh Rheiynakan Ap]j;w4 Oaras7an5 _Iq Fa8e mve3 ie vekun;n vs3 ;iy aniynd

siyeb wlla85 ;iy jagayieiyjuynd ga85 ;iy kam;d wlla83 uncohs vekun;w@ ni8nohs vekeu qea85 mve amhn ]eiyan fazw a8s]e mvxu riye5 vy mvxu nveh mve oaer;vew3 uncohs mvn; al kw nvevn; mve oaeraoannveiyn5 iy mvx .ie'iyjvan mu^ ranue3 faoa [a8l]* caehn mvx axarh5 ;anxu ;iykd h jagayieiyjuynw vy x]eiyjuynw iy .a9;w 8ayurvans4 Amhn4|

* Asriya[a,iyncun aevyvlafa8vehn jaegmaniyjuynw faoa ba9un rvp a8l

ba9w kw gie[a[h3 ieiyn umasrw ayvlu fsrak h4 Marj5 6:9-13. Faeziym 120. Unci+y :eusris mvxu oariyuevz3 ie Asriy[i8

a8sohs 7]s; ippvn;@ _Fa8e mve|4 Oaras7an5 Ie anmu0aohs3 mve ap]j;un skuxbhn usk3

mve mh0 Asriy[i8 fandho geg9h mankanman vekuyp mw vy qsrafiyjuyn mw3 iein; mve ap]j;un fumven vn3 a8sun;n3 ie Asriya[ :eusrisu mh0 mve Fa8ew vpa[ h3

45

vy unc ie t,maeur fayar;iq uemh kw 7ndevn;3 ,ar ayvlu niyax mvxu ouru mve/h3 ;an mve [nip;w mvxu kw mve/vn vekeayie banve4

Marj5 6:9, Marj5 7:9-11, Piyk5 11:11, Vsa5 49:15. Faeziym 121. Unci+y fis anmu0aohs ayvlziya[ h@ _ie

vekun;n vs4 Oaras7an5 Ie c#wlla83 jh mvn; ievyh vekeayie

gapa.aenve gi8aznvn; Asriy[i8 vekna8un qvfiyjvan masun3 vy ie ue amvnakaeip x]eiyjvnhn kaevnan; aknkalvl bilie banvew3 ie mve figuun iy mve maemunun famae faekayie vn4

Vevm5 23:24, Gie[; 17:24, F9iqm5 10:12. Faeziym 122. U+nc h a9a0un apvesw4 Oaras7an5 _:iy aniynd siyeb wlla8|3 a8sun;n@ mvxu

,niefh3 ie na7 ;vx iypup kveoiq tancnan; iy ;vx sebaznvn;3 .a9ayievn; vy giqvn; ;iy bilie gie[veiyd mh03 ieinz mh0 ;iy x]eiyjuynd3 umasriyjuynd3 baeiyjuynd3 aedaeiyjuynd3 ipiemiyjuynd vy t,maeriyjuynd 8srak]ehn ziyzadeiya[ vn5 navy ie mvn; a8nohs kaevnan; kaegadevl vy qaevl mve kvan;vew3 mra[miyn;nvew3 7]s;vew vy gie[vew3 ie ;iy aniynd vebv; cqaekabvkiyu3 a8l mve oarta9iq oaruy iy giqiyjuyn srana84

Marj5 6:9, *iqf5 17:3, Vevm5 9:23-24, Marj5 16:17, *ak5 1:5, Sap5

119:137-138, Piyk5 1:46, Sap5 145:8-9, 115:1, 71:8. Faeziym 123. U+nc h vekeied apvesw4

46

Oaras7an5 _:iy Jagayieiyjuynd ga8|3 a8sun;n@ a8nohs mvx ka9aqaeh ;iy &]s;iqd iy Figuiqd3 ie mvn; kaevnan; xmvx a^l ayvlu ;vxu vnjaekvl4 Vkvpvzud oafh^ vy baxmaziye5 kie[anh^ Sarana8un gie[vew3 amhn u,7aniyjuyn3 ie ;vxu dhm bae'eana8 iy bilie cae durayieiyjuynnvew3 iein; ;iy &]s;ud dhm fnaeiyun3 muncvy ;iy jagayieiyjvand karaevliyjuynw ga83 iye diyn ouru wllas amhn ban amhn banu mh04

Marj5 6:10, Sap5 119:5, 51:18, A *iqf5 3:8, F9iqm5 16:20, *a8r5 22:17, 20, A Kienj5 15:15, 28.

Faeziym 124. U+nc h veeied apvesw4 Oaras7an5 _:iy kam;d wlla83 uncohs vekun;w3 ni8nohs

vekeu qea8|3 a8sun;n@ ,niefh3 ie mvn; iy amhn maed kaevnan; fea/aeul mve an'nakan kam;veiyn vy anreriyn0 iy andumadue fnaxandun; ;iy kam;ud3 ie muak baeun h5 vy a8sohs3 amhn an' kaevna8 ue oa,r]nw iy ue kiciymw karaevl ni8n;an kamvzipiyjvamb iy fayaraemiyjvamb3 ie;an vekun;u mh0 fev,raknvew k#wnvn4

Marj5 6:10, Marj5 16:24, Ruris 2:12, Piyk5 22:42, A Kie5 7:24, V.vs5

4:1, Sap5 103:20 Faeziym 125. U+nc h cieeied apvesw4 Oaras7an5 _Mve amhn ]eiyan fazw a8s]e mvxu riye|5

a8sun;n@ fath^ mvxu fa8ja8jvl mve maemunnveiyn bilie kaeu;nvew3 ie a8dohsiq ;vx tancnan; ieohs amhn baevaz muak apbuyew iy gurnan;3 jh i^c mve figw3 i^c mve gie[w3 i^c al ni8nusk ;iy oaegvynved kenan mvxu ]grakae wllal a9anz ;iy ]efniyjvand3 iy fvrvyabae mve qsrafiyjuynw bilie aeaea[nvehn qveznvn; vy mua8n ;iy qead dnvn;4

Marj5 6:11, Sap5 145:15, Marj5 6:25, Gie[; 17:25, 14:17, B e5 8:3, A

Kienj5 15:58, Sap5 127:1-2, 62:11, 55:22.

47

Faeziym 126. U+nc h fungveied apvesw4 Oaras7an5 _Mvxu nveh^ mve oaer;vew3 uncohs mvn; al

kw nvevn; mve oaeraoannveiyn|5 a8sun;n@ fath^ :eusrisu aevan suei8n3 mvxu@ 7vpt mvpayienveiys3 cqveagevl mve bilie 8anzan;nvew3 ic al@ a8n mvp;w3 ie rakayun mvxu kw 8aeu3 uncohs navy mve mh0 kw grnvn; ;iy ,nief;ud qka8iyjuynw3 jh mve biqandak noarakn h mve deazuun seranz nvevl4

Marj5 6:12, Sap5 51:1, A *iqf5 2:1-2, Marj5 6:14-15. Faeziym 127. U+nc h qvzveied apvesw4 Oaras7an5 _Iy mvx .ie'iyjvan mu ranue3 faoa [a8l]

caehn mvx axarh|5 a8sun;n@ ;anu ie mvn; mve mh0 a8n;an rkae vn;3 ie mhk qa8ekvan usk cvn; kenae rikal3 munc mve mafaziy j,namunvew@ Saranan3 a,7aefw vy mve sv.akan maemunw$*%3 mve qea8 andadae kw 8ae'akun3 diyn mvx oafh iy x]eaziye ;iy Siyeb Figyi8d x]eiyjvamb3 ie mvn; a8s figvyie oarveaxmun mh0 coaeriyun;3 a8l fasrar vy 8aearvy kaevnan; dumadevl3 muncvy u qve0i8 karaeval 8apjanak sranan;4

*$A8sun;n@ a8s oaeaga8un _maemun| kw n,anakh@ mvpsabni8jw kam

mvpancakan bniyjuynw3 jh^ mve figuun3 jh mve maemunun3 i^c 1uxu;akan rvsanvlu maemunw%

Marj5 6:13, F9iqm5 8:26, Sap5 103.14, A Ovr5 5:8, V.vs5 6:12, *iqf5

15:19, F9iqm5 7:23, Gap5 5:17, Marj5 26:41, Maek5 13:33, A Jvsap5 3:13, 5:23.

Faeziym 128. Uncoh+s kw qve0aznvs ap]j;d4 Oaras7an5 _:anxu ;iykd h jagayieiyjuynw vy

x]eiyjuynw iy .a9;w 8ayurvans|4 A8sun;n@ ie a8s biliew ;vxmh kw 7ndevn;3 ieiqfvrvy diyn3 mve

48

Jagayiew wllaliq vy amvnakaeip wllaliq3 kw kamvnas iy kenas mvxu ral amhn baeu; vy amhn a8n banvew3 ieinz famae k#ap]jvn;3 ieohsxu3 i^c mvn;3 a8l ;iy siyeb aniynd 8ayurvans .a9ayieiyu4

Marj5 6:13, F9iqm5 10:12, B Ovr5 2:9, *iqf5 14:13, Sap5 115:1,

>uluo5 4:20. Faeziym 129. U+nc kw n,anakh@ _Amhn|4 Oaras7an5 _Amhn| kw n,anakh3 jh t,maeraohs iy

anraeaki8s a8dohs ouru wlla83 ;anxu ap]j;s ayvlu qsraf]ehn Asriy[mh kw lsiyu3 ;an jh vs serus mh0 kw xgam3 ie vs a8s banvew uemh kw 7ndevm4

B Kienj5 1:20, B Rum5 2:13.

**** QVE) ****

49

top related