analysing the role of accruals in measuring performance ... · in estimating parameters of nikolaev...

23
Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance and Accounting Quality based on Nikolaev Model Mahmood Behnampour Ph.d. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Esfahan, Iran. E-mail: [email protected] Naser Izadinia *Corresponding author, Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran. E-mail: [email protected] Babak Saffari Assistant Prof., Department of Economic, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran. E-mail: [email protected] Abstract Objective: Performance information should be collected in a way which has the least estimation error. Accrual basis is currently used to provide performance reports, but no accrual model has yet been presented to demonstrate the role of accruals in measuring performance and provide a structure for separating accounting error in performance and expressing accounting quality. Therefore, the purpose of this study is to explain Nikolaev model in order to analyze the role of accruals in measuring performance and accounting quality. Methods: The population of study is companies listed in the Tehran Stock Exchange and the sample includes 104 companies (1664 firm-year) in the period from 2002 to 2017. In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error, operating cash flow and accruals time series were used, and in order to test the research hypotheses, statistical comparison of two samples and multiple regression analysis for cross-sectional and combined data were used. Results: The standard deviation average of accrual performance component is statistically significant and greater than standard deviation average of accounting error. The relationship between economic performance component and accruals performance with accounting error is statistically significant and common variance between components is small. By controlling operational volatility, direction of relationship between Dechow and Dichev (2002) accruals quality criteria and firm value were changed, but no significant change was made in the Nikolaev (2018) model.

Upload: others

Post on 13-Jul-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance and Accounting Quality based on Nikolaev Model

Mahmood Behnampour Ph.d. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Esfahan, Iran. E-mail: [email protected]

Naser Izadinia *Corresponding author, Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran. E-mail: [email protected]

Babak Saffari Assistant Prof., Department of Economic, Faculty of Economics and Administrative Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran. E-mail: [email protected]

Abstract

Objective: Performance information should be collected in a way which has the least

estimation error. Accrual basis is currently used to provide performance reports, but no accrual model has yet been presented to demonstrate the role of accruals in measuring performance and provide a structure for separating accounting error in performance and expressing accounting quality. Therefore, the purpose of this study is to explain Nikolaev model in order to analyze the role of accruals in measuring performance and accounting quality.

Methods: The population of study is companies listed in the Tehran Stock Exchange

and the sample includes 104 companies (1664 firm-year) in the period from 2002 to 2017. In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error, operating cash flow and accruals time series were used, and in order to test the research hypotheses, statistical comparison of two samples and multiple regression analysis for cross-sectional and combined data were used.

Results: The standard deviation average of accrual performance component is

statistically significant and greater than standard deviation average of accounting error. The relationship between economic performance component and accruals performance with accounting error is statistically significant and common variance between components is small. By controlling operational volatility, direction of relationship between Dechow and Dichev (2002) accruals quality criteria and firm value were changed, but no significant change was made in the Nikolaev (2018) model.

Page 2: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

Conclusion: Accruals have achieved their primary goals of facilitating performance

measurement. Low common variance between Nikolaev model components indicates that accounting error is increased by the increases in the diagnostic validity of this model and as operational volatility. Also Dechow and Dichev accruals quality model is not able to explain firm value accurately, however, Nikolaev accruals quality model could explain firm value due to the ability of separating accounting error and operational volatility.

Keywords: Accounting error, Accruals performance component, Timing error, Economic

performance, Accounting quality.

Citation: Behnampour, M., Izadinia, N., & Saffari, B. (2019). Analysing the Role of Accruals in

Measuring Performance and Accounting Quality based on Nikolaev Model Journal of Accounting and Auditing Review, 26(3), 327-347. (in Persian)

------------------------------------------------------------ Journal of Accounting and Auditing Review, 2019, Vol. 26, No.3, pp. 327-347 DOI: 10.22059/acctgrev.2019.276541.1008131 Received: February 23, 2019; Accepted: June 26, 2019 © Faculty of Management, University of Tehran

Page 3: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

بر حسابداري كيفيت و عملكرد گيري اندازه در تعهدي اقالم نقش تحليل نيكلوف مدل اساس

پور بهنام محمود :رايانامــه .ايــران اصــفهان، اصــفهان، دانشــگاه اقتصــاد، و اداري علــوم دانشــكده حســابداري، گــروه دكتــري، دانشــجوي

[email protected] نيا ايزدي ناصر

:رايانامــه .ايــران اصــفهان، اصــفهان، دانشــگاه اقتصــاد، و اداري علــوم دانشــكده حســابداري، گــروه دانشــيار، مســئول، نويســنده *[email protected]

صفاري بابك [email protected] :رايانامه .ايران اصفهان، اصفهان، دانشگاه اقتصاد، و اداري علوم دانشكده ،اقتصاد گروه استاديار،

چكيده ايهـ گـزارش ارائه براي تعهدي مبناي از حاضر حال در .شود آوري جمع گيري اندازه خطاي حداقل با بايد عملكردي اطالعات :هدف

عملكـرد گيـري انـدازه در را تعهدي اقالم نقش بتواند كه است نشده ارائه تعهدي اقالم از مدلي تاكنون اما ؛شود مي استفاده عملكردي حاضـر، پـژوهش هـدف .دهد ارائه حسابداري كيفيت بيان و عملكرد در موجود حسابداري خطاي تفكيك براي ساختاري و دهد نشان .است حسابداري كيفيت و عملكرد گيري اندازه در تعهدي اقالم نقش تحليل ورمنظ به نيكلوف مدل تبيين

ــ سال 1664( شركت 104 آنها ميان از كه است تهران بهادار اوراق بورس در شده پذيرفته هاي شركت پژوهش، آماري جامعه :روش گشـتاوري هـاي شـرط از ،نيكلـوف مـدل مترهايپارا تخمين در .است شده انتخاب نمونه براي 1396 تا 1381 زماني بازه در )شركت آزمـون بـراي همچنـين و تعهـدي اقـالم و عمليـاتي نقـد جريـان حسـابداري، سود زماني هاي سري كوواريانس و واريانس بر مبتني .است شده ادهاستف تركيبي و مقطعي هاي داده براي چندگانه رگرسيون تحليل ،اي نمونه دو ميانگين آماري مقايسه از ،پژوهش هاي فرضيه

آمـاري نظـر از و تـر بـزرگ حسـابداري خطـاي معيار انحراف ميانگين از تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه معيار انحراف ميانگين :ها يافته و بـوده معنـادار و مثبـت آمـاري لحاظ از حسابداري خطاي با تعهدي اقالم عملكرد و اقتصادي عملكرد مؤلفه بين رابطه .است معنادار

و ديچـو تعهـدي اقالم كيفيت معيار ارتباط جهت ،عملياتي پذيري نوسان كنترل با همچنين .است اندك ها مؤلفه بين مشترك واريانس .شود نمي حاصل محسوسي تغيير )2018( نيكلوف مدل در كه حالي در ،كند مي تغيير شركت ارزش با )2002( دايچو

بـين انـدك مشـترك واريـانس .انـد يافته دست عملكرد گيري اندازه تسهيل بر مبني خود اصلي هدف به تعهدي اقالم :گيري نتيجه افـزايش حسـابداري خطـاي عمليـاتي، پـذيري نوسـان افزايش با و است مدل اين تشخيصي اعتبار از حاكي ،نيكلوف مدل هاي مؤلفه ،نيكلـوف مـدل كيفيت معيار اما نيست، شركت ارزش صحيح تبيين به قادر دايچو و ديچو تعهدي اقالم كيفيت معيار همچنين .يابد مي .كند تبيين را شركت ارزش تواند مي ،عملياتي پذيري نوسان از حسابداري خطاي تفكيك دليل به .حسابداري كيفيت اقتصادي، عملكرد بندي، زمان خطاي ،تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه حسابداري، خطاي :ها كليدواژه

كيفيـت و عملكـرد گيـري انـدازه در تعهـدي اقـالم نقـش تحليل ).1398( بابك صفاري، ناصر؛ يا،ن ايزدي محمود؛ پور، بهنام :استناد .347 -327 ،)3(26 حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي .نيكلوف مدل اساس بر حسابداري

------------------------------------------------------------------------------------- 347 -327 .صص ،3 شماره ،26 هردو ،1398 ،حسابرسي و سابداريح هاي بررسي

DOI: 10.22059/acctgrev.2019.276541.1008131

05/04/1398 :رشيپذ ،04/12/1397 :افتيدر

تهران دانشگاه مديريت دانشكده ©

Page 4: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

328 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

مقدمه اقالم كمك با هدف ناي كه است شركت عملكرد به مربوط اطالعات ارائه ي،مال يگزارشگر ياصل فاهدا جمله از

كه شوند آوري جمع يا وهيش به ديبا يعملكرد اطالعات كه كنند مي بيان ياقتصاد يها هيظرن .پذيرد مي صورت تعهدي با .دهند انجام دارند، نظر در تعهدي اقالم كه است يزيچ همان موضوع نيا .دنرسانب حداقل به را يريگ اندازه يخطا نشان عملكرد گيري اندازه در را تعهدي اقالم نقش بتواند كه است نشده ارائه تعهدي الماق از مدلي تاكنون ،اين وجود در .است دشوار برسند، خود اوليه اهداف به اند توانسته خوب چقدر تعهدي اقالم اينكه ارزيابي مدلي، چنين بدون .دهد تأكيد عملكرد گيري اندازه براي تعهدي اقالم كننده تسهيل نقش بر 8 و 1 هاي شماره 1مالي حسابداري مفهومي هاي بيانيه مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكرد گيري اندازه در تعهدي اقالم نقش تحليل به حاضر، پژوهش .است شده

متفاوت يقبل مطالعات با كه شده ارائه يحسابدار تيفيك از يمفهوم پژوهش اين در همچنين .است پرداخته 2نيكلوف .يابد مي افزايش نيز حسابداري كيفيت ،عملكرد گيري اندازه منظور به تعهدي اقالم دقت افزايش با هوممف اين در .است

ادبيات مهم و گسترده بسيار پژوهشي هاي حوزه از ،يتعهد اقالم و سود تيفيك خصوص در شده انجام هاي پژوهش كننده تعيين عوامل بر بيشتر و شده اختهپرد كمتر تعهدي اقالم هاي مدل پيشرفت به ولي ؛است يحسابدار موضوعي اند كرده تجزيه غيراختياري و يارياخت به را يتعهد اقالم ها، پژوهش اغلب .است شده تأكيد آن تأثير و حسابداري كيفيت

چويد و )1991( 4جونز ونيرگرس هاي مدل مانده يباق انسيوار از تعهدي، اقالم كيفيت ارزيابي منظور به يا )1985 ،3يليه( تجربي آزمون به )1385( حيدري و ناظمي نوروش، مانند اندكي هاي پژوهش نيز ايران در .اند برده بهره )2002( 5چوايد و ،)1398( ساعي و نوقابي وديعي مانند ها پژوهش بيشتر در و اند پرداخته تعهدي اقالم كيفيت مرسوم هاي مدل اعتبار و

مرسوم معيارهاي كه دهد مي نشان موضوعي ادبيات بررسي .است شده رسيبر سهام بازده بر تعهدي اقالم تأثير خطاي نيستند قادر و ندارند كافي دقت ،تعهدي اقالم برآورد خطاي تخمين در تعهدي اقالم كيفيت گيري اندازه

مرسوم، رهايمعيا ).2007 ،7لزونيك و هريبر و 2002 ،6لزنيكو مك( كنند تفكيك را عملياتي پذيري نوسان و حسابداري ديچو،( دهند نشان نيز را شركت ريسك و اقتصادي عملكرد توانند نمي دهند، نمي نشان را حسابداري خطاي آنكه بر عالوه صورت نتايج از مختلفي تفسيرهاي و مانده مبهم معيارها اين اثر ،نتيجه در ).2018 ،9نيكلوف و 1995 ،8ينيسوئ و اسلون .شود تفكيك عملكرد و حسابداري خطاي هاي مؤلفه به تعهدي اقالم پذيري نوسان كه است الزم ،بنابراين .است پذيرفته عملكرد كه تعهدي اقالم از بخشي از حسابداري خطاي مستقيم جداسازي براي پژوهش اين در نوآوري، لحاظ از

پذيري نوسان حسابداري، ايخط بين توان مي آن در كه است شده استفاده نيكلف رويكرد از ،دهد مي نشان را اقتصادي و حسابداري خطاي مؤلفه شامل ،تعهدي اقالم پذيري نوسان .كرد ايجاد تمايز اقتصادي عملكرد و تعهدي اقالم عملكرد اقتصادي عملكرد درباره سود سيگنال ،حسابداري خطاي .اند متفاوت ماهيت نظر از كه است تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه

پذيري نوسان گيري اندازه اجازه رويكرد اين ،همچنين .كاهد مي حسابداري كيفيت از نتيجه در و دهد مي كاهش را

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Statement of Financial Accounting Concept 2. Nikolaev 3. Healy 4. Jones 5. Dechow, & Dichev 6. McNichols 7. Haribar & Nichols 8. Dechow, Richard & Sweeney 9. Nikolaev

Page 5: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 329

تحليل حاضر پژوهش هدف .دهد مي را اقتصادي عملكرد نوسان و تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه نوسان قبيل از عملياتي

اعتبار و كاركرد بررسي و )2018( فنيكلو مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكرد گيري اندازه در تعهدي اقالم نقش پژوهش روش پژوهش، هاي فرضيه بيان به سپس .شود مي ارائه پژوهش تجربي و نظري مباني مقاله، ادامه در .است آن .شد خواهد ارائه پيشنهادها و گيري نتيجه و بحث آخر، در .شود مي پرداخته پژوهش هاي يافته و

پژوهش تجربي پيشينه و نظري مباني عملكرد گيري اندازه در آن نقش و تعهدي قالما

شناسايي زمان انتخاب .دارد قرار حسابداري مبناي كانون در مالي رويدادهاي گزارشگري و ثبت شناسايي، زمان شناسايي براي حسابداري سيستم اگر دليل، همين به .شد خواهد منجر حسابداري مبناي گزينش به ،مالي رويدادهاي اگر كه است حالي در اين .دهد مي قرار توجه كانون در را نقدي مبناي كند، انتخاب را نقد وجه مبادله ،مالي رويدادهاي

كانون در مالي رويدادهاي وقوع زمان ،آن يجا به و شود نظر صرف نقد وجه مبادله از مالي، رويدادهاي شناسايي براي ).1389 باباجاني،( است داده قرار كار دستور در را تعهدي مبناي از استفاده حسابداري سيستم گيرد، قرار توجه

است واقعيت اين بيانگر انتفاعي، نهادهاي نظري هاي چارچوب در مندرج مالي گزارشگري هاي هدف به اجمالي نگاه كنندگان استفاده به آن عملكرد و وضعيت گزارش و نقدي منابع اقتصادي، منابع گيري اندازه بر آن اصلي هاي هدف كه منابع گيري اندازه به عملكرد نتايج انعكاس و گيري اندازه براي اقتصادي هاي بنگاه تمام ترتيب، ينا به .دارد أكيدت

مالي حسابداري استانداردهاي هيئت .است تطابق اصل و تعهدي مبناي يريكارگ به امر، اين الزمه كه ندنيازمند اقتصادي)FASB( 1 شماره مالي گزارشگري نظري مفاهيم بيانيه اساس بر و اند كرده كيدتأ تعهدي حسابداري از استفاده بر عملكرد سنجش از بهتري شاخص شود، مي تهيه تعهدي سيستم از استفاده با آن اجزاي و سود درباره كه اطالعاتي«

).1383 هاشمي، و ثقفي( »دهد مي ارائه نقدي هاي پرداخت و ها دريافت اطالعات به نسبت ها شركت تعريف نقدي سود و تعهدي سود بين تفاوت را تعهدي اقالم ،)2005( 1تونا و سوليمان اسلون، اردسون،ريچ نقش سه موضوعي ادبيات .است گرفته نظر در تعهدي اقالم را عملياتي نقد وجه و سود بين تفاوت )1991( جونز .اند كرده

:است كرده شناسايي تعهدي اقالم حسابداري براي را ).1991 جونز،( تجاري عمليات مقياس در رشد با مرتبط هاي گذاري سرمايه دادن نشان .1 ).1994 ديچو،( آنها با مرتبط نقدي جريان آثار و اقتصادي رويدادهاي بين زماني تفاوت كاهش .2 ).2006 ،3شيواكومار و بال ؛1997 ،2باسو( زيان شناسايي زماني تقارن عدم انعكاس .3

كه طوري به ،است زمان طول در نقدي هاي جريان شناسايي تعديل يا انتقال دي،تعه اقالم مهم هاي نقش از يكي اگر كه هستند برآوردها و مفروضات اساس بر اغلب تعهدي اقالم .كند ارزيابي بهتر را شركت عملكرد ،شده يلتعد اعداد همواجه هنگام ،سود كيفيت و تعهدي ماقال كيفيت بنابراين .شوند تصحيح آينده تعهدي اقالم و سود در بايد باشند، اشتباه

نوعي آنها بعدي اصالحات و تعهدي اقالم برآورد خطاهاي كه است اين بر اعتقاد .يابند مي كاهش ،برآورد خطاي با ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. Richardson, Sloan, Soliman & Tuna 2. Basu 3. Ball & Shivakumar

Page 6: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

330 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

تعهدي اقالم كيفيت گيري اندازه معيار .شوند مي منجر تعهدي اقالم سودمندي كاهش به و شده تلقي )نوفه( اخالل يريكارگ به با .است مرتبط عملياتي نقدي هاي جريان تحقق با گردش در سرمايه تعهدي اقالم كه نيميزا از است عبارت اشتباه برآورد اين چنانچه .شود مي يريگ اندازه برآوردي صورت به مالي رويداد يك از حاصل نقدي جريان تعهدي، اقالم ، آن بعدي اصالحات و برآورد خطاهاي اين .شود اصالح ،شده ييشناسا درآمد و تعهدي اقالم بايد آينده در باشد،

و تعهدي اقالم كيفيت باشد، بيشتر برآورد خطاهاي اندازه ههرچ بنابراين، .دهند مي كاهش را تعهدي اقالم سودمندي بروز احتمال و بيشتر برآوردهاي دهنده نشان تعهدي، اقالم اندازه بودن تر بزرگ اينكه ضمن يابد؛ مي كاهش سود كيفيت

.يابد كاهش نيز سود و تعهدي اقالم كيفيت شود مي باعث موضوع اين كه است بيشتر برآورد خطاهاي

تعهدي اقالم كيفيت هاي مدل پيشينه ،نرمال تعهدي اقالم .است بوده نرمال از نرماليرغ اقالم تشخيص تعهدي، اقالم اوليه هاي پژوهش اصلي هدف

دليل به ،تحريف از ناشي اصالحات ،نرماليرغ تعهدي اقالم كه حالي در هستند، شركت اصلي عملكرد كننده منعكس تعهدي اقالم .كرد معرفي 1991 سال در جونز را مدلي چنين .دهند مي نشان را ناقص گيري اندازه سيستم يا سود مديريت

و آالت ماشين ،اموال خالص و گردش در يهسرما هاي حساب در تغيير براي كنترلي و درآمدها تغيير از تابعي كل، اين دهندگي توضيح اييتوان .است )اختياري( نرماليرغ تعهدي اقالم دهنده نشان ،مدل اين در خطا جزء .است تجهيزات

مدل باشند، عملكرد كننده منعكس اختياري تعهدي اقالم كه هنگامي و است تعهدي اقالم در تغيير درصد10 حدود ،مدل عملكرد معيار با و مثبت ارتباط حسابداري سود عملكرد معيار با مدل مانده باقي ءجز .شود مي مواجه اول نوع خطاي با

80( مثبتي همبستگي تعهدي اقالم كل با خطا جزء و )1995 ،همكاران و ديچو( كند مي برقرار منفي ارتباط نقدي جريان تعهدي اقالم صورت به را اقالمي يراز شود؛ مي مواجه نيز دوم نوع خطاي با جونز مدل عالوه، هب .كند مي ايجاد )درصد

).1،2010اسكراند و جي ديچو،( نيستند گونه ينا واقع در كه دهد مي تشخيص يارياختيرغ تغيير آنها .دهند كاهش را شده يلتعد جونز مدل در دوم نوع خطاي كردند تالش )1995( همكارانش و ديچو

زيرا ؛كردند اصالح رفت، مي سود مديريت انتظار كه هايي دوره ايبر دريافتني هاي حساب در تغيير يلهوس به را درآمدها دهندگي توضيح توان ،است دوم نوع خطاي داراي هنوز اينكه با مدل اين .شوند مي كاري دست معموال اعتباري هاي فروش

.آورد مي فراهم بيشتري نوع خطاهاي حذف منظور به را ارياختي تعهدي اقالم »عملكرد ـ تطبيقي« مدل )2005( 2ويسلي و لئون كوتاري،

و صنعت همان در مشابه هاي شركت اختياري تعهدي اقالم بين تفاوت طريق از مدل، اين .كردند اجرا و سازي پياده اول تعهدي اقالم .كند مي گيري اندازه را خطا ،اختياري تعهدي اقالم كنترل و يكسان دارايي بازدهي نسبت با مالي سال

نوع خطاي است ممكن آزمون اين آنان، گفته به .است شده تعديل جونز و جونز مدل مانده باقي جزء ،مدل ناي در اختياري .دهد افزايش را دوم

اين مدل اساسي فرض .شود مي شناخته تعهدي اقالم كيفيت گيري اندازه اصلي مدل ،)2002( دايچو و ديچو مدل در سرمايه در تغيير آنها .شوند مي زمان طول در نقدي هاي جريان نديب زمان اصالح و تغيير موجب تعهدي اقالم كه است

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Dechow, Ge & Schrand 2. Kothari, Leone &Wasley

Page 7: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 331

دهنده نشان ،مدل خطاي جزء معيار انحراف .زدند تخمين آينده و حال گذشته، عملياتي نقدي جريان وسيله به را گردش كاهش تعهدي اقالم برآورد خطاي مقدار افزايش با تعهدي اقالم كيفيت .است تعهدي اقالم كيفيت گيري اندازه معيار استدالل آنها ؛است شده محدود گردش در سرمايه تعهدي اقالم كيفيت تعيين هب فقط ،دايچو و ديچو مدل اگرچه .يابد مي

.كرد استفاده تعهدي اقالم كل تغييرپذيري مقدار دادن نشان براي گردش در سرمايه تعهدي اقالم از توان مي كه كردند .است بيشتر جونز مدل از مدل اين دهندگي توضيح توان

با را )2002( دايچو و ديچو تعهدي اقالم مدل ي،جاريرغ تعهدي اقالم اثر كردن لحاظ منظور به )2002( نيكولز مك را گردش در سرمايه تعهدي اقالم مقدار كل )2002( دايچو و ديچو مدل كه آنجا از .كرد تركيب )1991( جونز مدل

دايچو و ديچو هاي مدل ،يارياختيرغ و اختياري به تعهدي اقالم تفكيك منظور به كرد دپيشنها وي كند، مي ارزيابي استهالك جز به )1991( جونز مدل ،)2002( دايچو و ديچو مدل سه ،پژوهش اين در .شوند ادغام )1991( جونز و )2002( .است پژوهش تركيبي مدل دهندگي يحتوض توان افزايش دهنده نشان ،نتايج .است شده آزمون جداگانه ،مدل دو تركيب و

ارتباط )دايچو و ديچو( اول مدل مانده باقي جزء با عملياتي نقدي جريان و فروش در تغيير بين كه دريافت نيكولز مك بر .دارد معناداري همبستگي آتي و جاري نقد هاي جريان با جونز، مدل مانده باقي جزء همچنين .دارد وجود معناداري كيفيت ،عالوه به .دارد وجود جونز مدل اختياري تعهدي اقالم برآورد در مهمي يارياختيرغ جزء ،آمده دست به نتايج اساس ).2008 ،1وايسوكي( كرد گيري اندازه دايچو و ديچو مدل دهندگي توضيح توان برآورد طريق از توان مي را تعهدي اقالم

اقالم كيفيت آثار بندي طبقه براي شده تعديل دايچو و وديچ مدل از )2005( 2اسكيپر و اولسن الفوند، فرانسيس، عنوان به را دايچو و ديچو مدل مانده باقي جزء استاندارد انحراف آنها ،منظور بدين .كردند استفاده اختياري و ذاتي تعهدي چرخه ها، فروش و ينقد هاي جريان استاندارد انحراف اندازه، شامل شركت هاي ويژگي تعهدي اقالم ذاتي كيفيت از تابعي

مانده باقي جزء اختياري، تعهدي اقالم كيفيت كه كردند گيري اندازه تعهدي اقالم كيفيت از منفي درآمدهاي و عملياتي ممكن ذاتي هاي ويژگي زيرا دهد؛ مي كاهش را مدل دهندگي توضيح توان اول نوع خطاي ،حال هر به .است مدل اين .دهد قرار تأثير تحت را تخمين خطاهاي است

تعهدي اقالم عملكرد و اقتصادي عملكرد حسابداري، خطاي هاي مؤلفه به تعهدي اقالم تجزيه به )2018( نيكلوف تعهدي اقالم واسطه به عملكرد يريگ اندازه در تسهيل كه كرد توصيف ساختاري لحاظ از را حسابداري كيفيت و پرداخت مجموعه تحت سود و تعهدي اقالم كيفيت شناسايي براي اقتصادسنجي راهبردهاي از ،وي پژوهش در .شود مي ناميده از شيب ،عملكرد ياجزا انسيوار كه كند مي بيان پژوهش تحليل و تجزيه .است شده استفاده مفروضات از پذيري انعطاف

.شود مي داده توضيح عملكرد مؤلفه توسط تعهدي اقالم واريانس از بزرگي شكاف و است يحسابدار يخطا ضمني هاي قيمت تخمين با گذاران سرمايه براي حسابداري اطالعات هاي ويژگي اهميت بررسي به )2018( 3كاريوخين

سنتي گيري اندازه معيار بين كه دهد مي نشان وي پژوهش نتايج .است پرداخته عملياتي پذيري نوسان و تعهدي اقالم كيفيت كنترل با اما ؛دارد وجود آماري معنادار و منفي رابطه ،شركت ارزش و )2002( دايچو و ديچو تعهدي اقالم كيفيت )مرسوم(

شركت ارزش با دايچو و ديچو تعهدي اقالم كيفيت معيار بين ارتباط شركت، هاي ويژگي و تعهدي اقالم كل پذيري نوسان ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. Wysocki 2. Francis,LaFond, Olsson & Schipper 3. Kiriukhin

Page 8: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

332 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

تحت شدت به شركت ارزش بر تعهدي اقالم كيفيت اثر كه است شده گيري نتيجه همچنين .شود مي غيرمعنادار و كوچك حسابداري يخطا نوسان از عملياتي نوسان كه شود مي تر ضعيف هنگامي اثر اين و گيرد مي قرار عملياتي ريسك تأثير

.شود تفكيك كيفيت هاي مدل اعتبار فرض پذيرش با پژوهشگران از بسياري كه دهد مي نشان داخلي هاي پژوهش پيشينه بررسي

هاي مدل اما ؛اند پرداخته آن بر مؤثر و )سود و تعهدي اقالم( حسابداري كيفيت كننده تعيين لعوام بررسي به ،تعهدي اقالم .است شده اشاره آنها از برخي به ادامه، در كه اند آزموده كمتر را حسابداري كيفيت و تعهدي اقالم

تعهدي اقالم مطلق قدر ،تعهدي اقالم كيفيت شامل سود كيفيت شاخص سه تأثير )1396( غيور و كاميابي مهراني، دو افزايش با دادند نشان آنها .كردند بررسي را مالي درماندگي بيني پيش هاي مدل قدرت بر سود هاي نوسان و غيرعادي .يابد مي كاهش مالي درماندگي به ابتال احتمال )سود هاي نوسان و تعهدي اقالم كيفيت( سود كيفيت شاخص

دو هر نتايج تا كردند تفكيك غيرمنتظره و منتظره اجزاي به را تعهدي اقالم ،هشيپژو در )1378( حسيني و رسائيان كيفيت تأثير تحت ها شركت سرمايه هزينه كه داد نشان پژوهش نتايج .شود بررسي سرمايه هزينه بر تعهدي اقالم از جزء .گيرد نمي قرار آن اجزاي و تعهدي اقالم

تعهدي اقالم برآورد خطاي خصوص در )2002( ديچو و ديچو مدل بيتجر آزمون به )1385( همكارانش و نوروش معناداري رابطه ،نقدي هاي جريان و غيرنقدي گردش در سرمايه در تغيير ميان كه داد نشان پژوهش نتايج .پرداختند

يعني ،تعهدي اقالم كيفيت ارزيابي در استفاده مورد معيار ميان داري معنا مثبت رابطه به آنها همچنين .دارد وجود .يافتند دست سود پايداري با نقدي يها انيجر و گردش در سرمايه در تغيير ميان رگرسيون از حاصل يها مانده يباق

نيكلوف رويكرد اساس بر تعهدي اقالم تعريف گراهم بلندمدت در ،سهام بازده و ياتيعمل ينقد انيجر ،يحسابدار سود مانند عملكرد يريگ اندازه مختلف معيارهاي مختلف يهامعيار يريگ اندازه يخطا بنابراين .دارند همراه به يمتفاوت اريبس نتايج مدت كوتاه در معيارها اين ولي هستند؛ خاص يزمان دوره كي به بلندمدت ياقتصاد عملكرد تخصيص مشكالت از كه است مشترك يژگيو كي يدارا ،عملكرد

سود و عملياتي نقد جريان عملكردي معيارهاي گيري اندازه خطاي كردن فرموله براي .گيرد مي نشئت )مدت كوتاه( يبرا راه كي .است دوره ياقتصاد ملكردع دهنده نشان π شود فرض :كرد عمل ترتيب بدين توان مي ،حسابداري

،مثال براي .است يبند زمان يخطا داراي كه است )C( عملياتي نقد انيجر از استفاده ي،اقتصاد عملكرد يريگ اندازه تبديل عملكرد از يبخش به +1 دوره در كاال اين ،دهد رخ +1 دوره در آن فروش و دوره در كااليي ديخر چنانچه

.است 1 رابطه صورت به ،موضوع اين رياضي بيان كه شود مي

= )1 رابطه + −

عملياتي نقد انيجر كه دهد مي نشان رابطه اين .است دوره در گيري اندازه خطاي دهنده نشان رابطه، اين در طول در عملكرد يريگ اندازه يخطا كه آنجا از .است مدت كوتاه در شركت عملكرد گيري اندازه براي يدار1 نوفه اريمع

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Noise

Page 9: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 333

تعهدي اقالم دفه .است )π( ياقتصاد عملكرد از تخميني بلندمدت در عملياتي ينقد انيجر ،شود مي معكوس زمان اقالم بايست مي حسابدار ،عملكرد دقيق يريگ اندازه يبرا .است ينقد هاي جريان در موجود بندي زمان يخطا حذف

=( كامل صورت به را تعهدي − + خطاي ،معكوس تعهدي اقالم ،گريد بيان به .كند ثبت )1 بر تأكيد با بندي زمان خطاي تعيين كه آنجا از .است قبل دوره يبند زمان خطاي عالوه هب جاري دوره بندي زمان ايجاد حسابداري خطاي ،تعهدي اقالم و )( سود در كه شود مي موجب پذيرد، مي صورت تعهدي حسابداري گيري اندازه نشان 1 رابطه با را مشابهي ويژگي ولي باشد، بندي زمان خطاي از تر كوچك خطا اين رود مي انتظار كه يحال در .شود .دهد مي

)2 رابطه = + −

در ولي ؛كند برآورد زيادي دقت با را ياقتصاد عملكرد تواند مي ،بندي زمان خطاي حذف دليل به حسابداري سود و برآورد مفروضات، ايجاد مستلزم عملكرد گيري اندازه اول، :شوند مي يحسابدار يخطا موجب متعددي عوامل مدت كوتاه

شده پذيرفته اصول اجباري هاي محدوديت دليل به است ممكن خطا دوم، .دارد همراه به را تخمين خطاي كه است قضاوت شركت واقعي دعملكر ،تيريمد اگر يحت ).2014 ،1مارينويك و گوتمن ،ريب( شود ايجاد مالي هاي گزارش نحوه بر حسابداري

خطا سوم، .باشد حسابداري شده پذيرفته اصول تابع ديبا ،گذاران سرمايه به گزارش ارائه براي هم باز كند، مشاهده را .ديآ وجود به سود در عمدي كاري دست ليدل به تواند يم

=( عملياتي نقد جريان و حسابداري سود تفاوت حاصل تعهدي اقالم كه آنجا از − C( ،جايگزيني با است در بندي زمان خطاي معكوس( عملكرد مؤلفه و حسابداري خطاي به را يحسابدار تعهدي اقالم توان مي 2 و 1 هاي رابطه ).3 رابطه( كرد تجزيه )عملياتي نقد جريان

−= )3 رابطه + + −

−( تعهدي اقالم از مؤلفه اولين + 1 خالصه طور به اي تعهدي اقالم عملكرد گيري اندازه مؤلفه )≡ گيري اندازه منظور به بندي زمان خطاي حذف با ياتيعمل ينقد هاي انيجر تعديل آن نقش كه است »عملكرد مؤلفه«

=( است اقتصادي عملكرد تر دقيق بندي زمان خطاهاي به شركت يتجار ياتعمل نوع كه يهنگام ).+ نيا .كند مي پيدا بسياري اهميت بندي زمان خطاي حذف دليل به عملكرد مؤلفه شود، مي منجر ينقد انيجر در بزرگ درجه اي واقعي عملياتي نوسان گوياي ،آن راتييتغ و دهد مي نشان را يتعهد يحسابدار منافع تعهدي، اقالم از مؤلفه−( تعهدي اقالم دوم مؤلفه .است يگنينقد هاي شوك + 1 هنگام ،يحسابدار يخطا ميزان دهنده نشان ،)≡ كه كند مي تعيين حسابداري خطاي اندازه .دهد مي نشان را تعهدي اقالم از استفاده نهيهز كه است عملكرد يريگ اندازه .اند بوده مفيد و مؤثر خود اهداف به رسيدن در چقدر تعهدي اقالم

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Beyer, Guttman & Marinovic

Page 10: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

334 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

حسابداري خطاي و حسابداري دگاهيد از ياقتصاد عملكرد

گرفته قرار مالي حسابداري استانداردهاي تدوين تئهي يمفهوم چارچوب ثقل مركز در ،عملكرد يريگ اندازه كه يحال در نقد وجوه وانت مي را اقتصادي عملكرد .است نشده ارائه اقتصادي عملكرد براي مشخصي ساختار و تعريف هنوز است، يتقابل حسابداري اصول توسط آنكه بر مشروط كرد، تعريف جاري دوره مالي رويدادهاي و ها همبادل از حاصل انتظار مورد :است شده تشكيل قسمت سه از حسابداري يدگاهد از اقتصادي عملكرد .باشد داشته گيري اندازه

مثال براي( شود مي ييشناسا t دوره پايان در ابداريحس قواعد اساس بر كه آتي انتظار مورد قدين هاي جريان .1 ).ينريافتد هاي حساب انتظار مورد نقد وجوه

).جاري دوره نقدي فروش مثال براي( نباشد آن قبل دوره به مربوط كه t دوره يافته تحقق نقدي هاي جريان .2

.است شده گيري اندازه −1 دوره در كه انتظاري مورد نقد جريان به t دوره هاي شوك .3

t دوره در كه +1 دوره انتظار مورد نقدي جريان و t دوره نقدي هاي جريان جمع با توان مي را عملكرد يگر،د بيان به .دانست مساوي است، شده گيري اندازه −1 دوره در كه t دوره انتظار مورد نقدي جريان منهاي شود، مي گيري اندازه خطاي .كنند مي تعيين جاري دوره عمليات انتظار مورد نقد جريان اثر تخمين طريق از را هديتع اقالم ،حسابداري هاي رويه

پايان در حسابداري .شود گرفته نظر در نيز گيري اندازه خطاي تواند مي ،گيرد مي نشئت گيري اندازه مسائل از كه حسابداري گيري اندازه يندافر .دارد نياز تعهدي اقالم تعيين منظور هب ،انتظار مورد نقدي هاي جريان اثر گيري اندازه به ،مالي دوره

انتظار، مورد هاي بازپرداخت گارانتي، انتظار مورد هايتعهد مشتريان، از انتظار مورد وصولي وجوه تخمين شامل ،حسابداري است ...و ها پروژه يلتكم درجه ،كاال يموجود كسري و ضايعات كنندگان، تأمين و مشتريان به انگيزشي مسائل و ها تخفيف

.يابد افزايش تخمين خطاهاي شود مي موجب امر اين و دارد نياز تخمين و قضاوت مفروضات، به ،امور اين انجام تمام در كه مديريت از برآمده تواند مي حسابداري خطاي همچنين .هستند حسابداري خطاي ايجاد منابع ،مفهومي طور به موضوعات اين گيري تصميم هنگام ،حسابداري هاي انتخاب بر شده يرفتهپذ اصول الزامات از گرفته نشئت هاي يتمحدود ليلد به يا باشد سود ).2018 نيكلوف،( شود ايجاد قضاوت و مفروضات خصوص در

يريگ اندازه با مرتبط مشكالت از حسابداري خطاي باشد، يحسابدار دسترس در ،اطالعات مجموعه اينكه فرض با و يتخمين نقد جريان ميان تفاوت )( حسابداري خطاي بنابراين .گيرد مي نشئت انتظار مورد آتي نقدي نجريا )تخمين(

ميان كه است 7 شماره مالي حسابداري مفهومي بيانيه با منطبق حسابداري خطاي از تعريف اين .شود مي تعريف انتظار مورد عوجمم از است عبارت انتظار مورد نقدي جريان كه دارد مي بيان و شده قائل تمايز انتظار مورد و تخميني نقدي جريان .احتمالي هاي برآورد از وسيعي طيف در احتمال وزني مقادير

.است شده تعريف انتظار مورد و تخميني نقد جريان تفاوت عنوان به حسابداري خطاي نيكلوف، تعهدي اقالم مدل در بين تفاوت كه جزء اولين :شود مي تجزيه غيرهمبسته جزء دو به )2002( يچوودا ديچو مدل تخمين خطاي ،ديگر بيان به

يا جديد اطالعات ورود با كه جزء ندومي .است حسابداري خطاي دهنده نشان ،است انتظار مورد و نيتخمي نقدي جريان جزئي نبايد و است ظرهغيرمنت نقدي جريان شوك دهنده نشان افتد، مي اتفاق +1 دوره طي اقتصادي رخدادهاي به بنا .شود تلقي حسابداري خطاي از

Page 11: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 335

پژوهش هاي فرضيه

مباني اساس بر ،تعهدي اقالم معايب بر منافع فزوني بررسي يا عملكرد گيري اندازه در تعهدي اقالم نقش تحليل منظور به :است شده تدوين زير شرح به پژوهش اول فرضيه شده، يانب نظري

.دارد وجود حسابداري خطاي و تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه معيار انحراف ميانگين بين اريمعناد اختالف :اول فرضيه ماهيت از يحاك ،يحسابدار خطاي با اقتصادي عملكرد و تعهدي اقالم عملكرد هاي مؤلفه بين ناچيز همبستگي وجود هاي مؤلفه آيا اينكه بررسي منظور به ،نبنابراي .بود خواهد مفيد مدل اعتبار و روايي كسب در كه آنهاست متفاوت تشخيصي

يكساني مشترك عوامل از حسابداري اطالعات كيفيت ارزيابي و عملكرد گيري اندازه در ،تعهدي اقالم نقش تحليلي مدل :است شده تدوين زير شرح به دوم فرضيه ،اند شده مشتق

مشترك واريانس )( حسابداري خطاي با )( ادياقتص عملكرد و )( تعهدي اقالم عملكرد هاي مؤلفه :دوم فرضيه .دارند يكديگر با كمي مقطعي

از را حسابداري خطاي اثر نيستند قادر ،)2002( دايچو و ديچو مثل حسابداري كيفيت گيري اندازه مرسوم معيارهاي .ستا پذيرفته صورت مختلفي تفسيرهاي و مانده مبهم معيارها اين اثر نتيجه در ،كنند تفكيك عملياتي پذيري نوسان

رابطه بر عملياتي پذيري نوسان مؤلفه كنترل تأثير از دايچو، و ديچو مرسوم مدل با نيكلوف مدل تبيين توان مقايسه منظور به نيكلوف مدل اعتبار كسب در بررسي اين نتايج .است شده استفاده شركت ارزش و ها مدل اين از يك هر كيفيت معيار بين

:است شده تدوين زير شرح به پژوهش سوم فرضيه بنابراين .است تأثيرگذار )2018(

.ندارد تأثيري شركت ارزش و حسابداري اطالعات كيفيت معيار بين رابطه بر ،عملياتي پذيري نوسان كنترل :سوم فرضيه

پژوهش شناسي روش گذاران سياست و نظارتي نهادهاي ،گذاران سرمايه ،مالي هاي ادنه جمله از مختلفي قشرهاي براي تواند مي پژوهش اين نتايج محاسبه تعهدي، اقالم كيفيت عملكرد، گيري اندازه معيار دقت ميزان خصوص در گيري تصميم همانند ياهداف با بازار

گروه در هدف لحاظ از تواند مي حاضر پژوهش بنابراين .شود واقع مفيد حسابداري اطالعات كيفيت و حسابداري خطاي هاي مدل پيشبرد در ،نوين رويكردي معرفي درصدد اينكه به توجه با همچنين .گيرد قرار كاربردي هاي پژوهش هاي مدل بهبود موجب كه گيرد مي قرار نيز اي توسعه هاي پژوهش زمره در ،است تعهدي اقالم كيفيت گيري اندازه

.شود مي آموزشي منابع سازي غني و گذاران سرمايه گيري تصميم

ها داده تحليلو تجزيه براي تركيبي و مقطعي هاي داده بر مبتني متغيره چند رگرسيوني هاي روش از پژوهش اين در 2استاتا و 1لينگو هايافزار نرم و )2018( نيكلوف رويكرد از ،پژوهش پارامترهاي تخمين براي همچنين .است شده هاستفاد مديريت و تعهدي اقالم با مرتبط حسابداري كالسيك هاي پژوهش حيطه در ،هشپژو موضوعي قلمرو .است شده استفاده

زماني قلمرو همچنين .است تهران بهادار اوراق بورس در شده پذيرفته هاي شركت ،آن مكاني قلمرو و گيرد مي قرار سود هر براي مقطعي صورت به پژوهش مدل هاي مؤلفه بايست مي زيرا ؛است 1396 تا 1381 از ساله 16 دوره ،حاضر پژوهش

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Lingo 2. Stata

Page 12: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

336 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

كليه .است تهران بهادار اوراق بورس در شده پذيرفته هاي شركت كليه ،پژوهش آماري جامعه .شود گيري اندازه شركت :شدند انتخاب آماري نمونه براي ،بودند زير شرايط داراي كه آماري جامعه يها شركت .باشد اسفندماه پايان به منتهي شركت مالي سال اطالعات، مقايسه امكان منظور به .1

.باشد نداده تغيير را خود مالي سال پژوهش، زماني بازه طي .2

.باشد دسترس در و موجود بررسي، دست در يها شركت براي پژوهش نياز مورد يها داده كليه .3

.نباشد )واسپاري و يگذار هيسرما ،ها بانك( مالي يگر واسطه يها شركت جزء .4

.باشد نداشته عمليات توقف پژوهش، زماني بازه طي .5

104 مجموع در تهران، بهادار اوراق بورس در شده پذيرفته شركت 483 بين از فوق، هاي محدوديت به توجه با .شدند انتخاب )سال ـ شركت 1664( شركت

)2018( نيكلوف مدل اساس بر تعهدي اقالم هاي مؤلفه گيري اندازه بوده يحسابدار اصلي خصوصيات از استفاده با حسابداري اطالعات كيفيت و تعهدي اقالم هاي مؤلفه گيري اندازه راهبرد :دارد مي بيان كه است

هر در كه است واقعي ياقتصاد عملكرد از نوفه با عملكرد معيار دو حسابداري سود و عملياتي نقد وجوه جريان .1 در اما ؛شوند مي منطبق ديگريك بر و همگرا بلندمدت در معيار دو اين .است شده گيري اندازه مالي دوره .نيستند يكسان مدت كوتاه زماني هاي دوره

خطاي كه است اين بر فرض .شوند مي معكوس زمان طول در يحسابدار يخطا و تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه .2 .شوند مي معكوس بعدي مالي دوره در حسابداري خطاي و بندي زمان

اگر .است اقتصادي عملكرد با مرتبط اطالعات حسابداري خطاي معكوس اثر كردن حداقل ،تعهدي اقالم هدف كمي اطالعاتي محتواي داراي سود باشد، داشته اقتصادي عملكرد با ارتباط در زيادي تغييرپذيري حسابداري خطايω) هاي واريانس بنابراين، .است اقتصادي عملكرد درباره ) = 2، ( ) = π)و 2 ) = 2 تعريف دهنده نشان و عملياتي پذيري نوسان دهنده نشان اقتصادي، عملكرد پذيري نوسان ميزان كهشوند مي

كمتر اطالعات انتقال توان دهنده نشان ،حسابداري خطاي )كمتر( بيشتر واريانس .است حسابداري خطاي پذيري نوسان اطالعات دهنده نشان ،بندي زمان خطاي )بيشتر( كمتر واريانس مشابه، طور به .است اقتصادي عملكرد درباره سود )ربيشت(

صورت به توان مي را تعهدي اقالم كيفيت ،بنابراين .است عملياتي تعهدي اقالم سيگنال در موجود )بيشتر( كمتر مؤلفه ،)( اقتصادي عملكرد پارامترهاي واريانس تخمين منظور به .كرد يفتعر و ، از مقطعي پارامترهاي

خطاي كه شود مي موجب مفروضات اين .است نياز ب و الف آماري فرض دو به )( حسابداري خطاي و )( عملكرد .باشد نداشته يهمبستگ بندي زمان خطاي يا اقتصادي عملكرد با و بوده سفيد نوفه شبيه حسابداري

.است و خطاهاي با ناهمبسته و محدود واريانسي داراي يندافر )الف فرض] خطاها بردار )ب فرض , ).محدود واريانس با مستقل و سريالي ناهمبسته متغيرهاي( است سفيد نوفه بردار [

)] تورش بدون تخمين مفروضات از ) و ( و و بين صفر همبستگي | )] = .كند مي پيروي 0

Page 13: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 337

قدرت با ساده مدلي ،جو صرفه مدل .است جو صرفه مدل يك شدن ايجاد ،ب و الف مفروضات از استفاده مهم مزيت

تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه ساييشنا امكان ب، و الف مفروضات با ارتباط در 3 تا 1 هاي رابطه .باالست دهندگي توضيح انتخاب مستلزم امر اين .كند مي فراهم را )2( اقتصادي عملكرد واريانس و )2( حسابداري خطاي مؤلفه ،)2( ).2001 ،1لو و اندروس( دهد ارائه مطلوب پارامترهاي خصوص در اطالعاتي كه است »گشتاوري هاي شرط«

هاي شرط ساختن براي يك و صفر وقفه پايه بر تعهدي اقالم و حسابداري سود نقدي، جريان زماني هاي سري از شش بنابراين .شوند مي گرفته نظر در ميانگين از انحراف صورت به متغيرها تمامي همچنين .است شده استفاده گشتاوري

:داشت خواهيم مجهول چهار با گشتاوري شرط

:(1) )1 مدل ( ) = + 2 (2): ( ) = + 2 (3): ( ) = 2 + 2 (4): ( ) = − (5): ( ) = − (6): ( ) = − −

از استفاده با را پارامترها شناسايي اول، گشتاور سه .است اقتصادي عملكرد اول مرتبه خودهمبستگي كه راجاستخ از استفاده با آخر گشتاور سه كه حالي در .ندنك مي تسهيل مختلف عملكرد گيري اندازه معيار دو از اطالعات استخراج لينگو سازي بهينه افزار نرم از .كنند مي كمك مطلوب پارامترهاي شناسايي به ،خطا هاي مؤلفه بازگشتي روابط از اطالعات

مجموعه ارائه و مدل تصريح بررسي براي .است شده استفاده شركت سطح در 2 و 2 ، 2 پارامترهاي تخمين براي در )تغييرات( تفاضل از توان مي كند، منظور هايي تفاوت زماني هاي سري پويايي بين كه شتاوريگ هاي شرط از متفاوتي صورت به تعهدي اقالم زماني سري تفاضلي بيان مثال، براي .كرد استفاده تعهدي اقالم و نقد جريان سود، زماني هاي سري .است 4 رابطه

− )4 رابطه = − + 2 − + − 2 +

.هستند زير گشتاوري هاي شرط دهنده تشكيل تعهدي اقالم و نقدي جريان سود، زماني هاي سري تفاضلي بيان

:(1) )2 مدل (△ △ ) = △ + 6 (2): (△ △ ) = △ + 6 (3): (△ △ ) = 6 + 6 (4): (△ △ ) = △ △ − 4 (5): (△ △ ) = △ △ − 4 (6): (△ △ ) = −4 − 4

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ1. Andrews & Lu

Page 14: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

338 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

∆( است اقتصادي عملكرد تغييرات اول مرتبه خودهمبستگي ∆ = − از استفاده با مدل تصريح ).1 گام مثال، براي( باشد نامانا است ممكن روند ،آنكه نخست زيرا ؛شود مي انجام بهتر تفاضلي گشتاوري هاي شرط

دوم .ماناست زياد احتمال به ∆ روند ولي ،شوند نمي زده تخمين يكنواخت صورت به پارامترها صورت اين در كه )تصادفي اقالم وجود يا رشد ،مثال براي .شود حذف تعهدي اقالم ثابت مؤلفه شود مي موجب مؤثري طور به گيري تفاضل روش اينكه،

).2018 نيكلوف،( شود مي تلقي عمل در تصريح عدم از بالقوه منبع عنوان به ،معوق ماليات و استهالك مانند بلندمدت تعهدي

)2002( دايچو و ديچو مدل حسابداري اطالعات كيفيت معيار گيري اندازه اقالم كل رگرسيون مانده باقي اقالم طريق از )2002( دايچو و ديچو تعهدي اقالم كيفيت گيري اندازه مرسوم معيار

.شود مي تعريف 3 مدل اساس بر آتي سال و جاري سال گذشته، سال عملياتي نقد انيجر روي تعهدي

, )3 مدل , = ∅ , + ∅ , , , + ∅ , , , + ∅ , , , +

پايان و اول يها ييدارا كل ميانگين و عملياتي نقد جريان : ؛تعهدي اقالم كل : آن، در كه 3 رگرسيون مدل از حاصل مانده باقي جزء معيار انحراف صورت به ،دايچو و ديچو تعهدي اقالم كيفيت معيار .است دوره )5 رابطه( شود مي تعريف 1396 تا 1381 هاي سال طي

= )5 رابطه ( ) .آيد مي دست به 6 رابطه از استفاده با نيز تعهدي اقالم كل

, )6 رابطه = , − , − , + ,

بدهي , ؛t سال در i شركت نقد وجه , ؛t سال در i شركت جاري هاي دارايي , ،رابطه اين در كه .است t سال در i شركت مدت كوتاه دريافتني مالي تسهيالت , و t سال در i شركت جاري

پژوهش هاي فرضيه آزمون ،2 و 1 هاي مدل در شركت هر تفاضلي و سطح در شده زده تخمين هاي مؤلفه اساس بر پژوهش، اول فرضيه آزمون براي .است شده پرداخته )( آن معايب و )( تعهدي اقالم منافع متغيرهاي اي نمونه دو گينميان آماري مقايسه به

: ندارد وجود معناداري اختالف متغير دو ميانگين بين (σ − σ ) =0 : دارد وجود معناداري اختالف متغير دو ميانگين بين (σ − σ ) ≠ 0

منظور به 4 مقطعي رگرسيون مدل از )2018( نيكلوف پژوهش با مطابق ،پژوهش دوم فرضيه آزمون براي .است شده استفادهσ و , هاي مؤلفه بين مشترك واريانس گيري اندازه

σ )4 مدل , = + , + , +

غيرهامت بين شده مشاهده همبستگي بر عاملي تحليل اساس .آيد مي دست به عاملي تحليل قطري از عاملي اعتبار

Page 15: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 339

فرض اين بر روش اين ،خاص طور به .داشت نخواهد وجود مشتركي عامل ،باشد نداشته وجود همبستگي اين اگر و است كه متغيرها ساير با مشترك قسمت يكي :است تغيير دو از متأثر ،اصلي متغير در شده مشاهده تغييرات كه است استوار

).124 :1393 شريفي، و شريفي( است چندگانه روابط مانده باقي جزء ،يديگر و شود مي شناخته مشترك واريانس عنوان به حداقل رگرسيون همچنين، و 6 و 5 هاي مدل از ،سوم فرضيه آزمون براي )2018( كاريوخين شپژوه مطابق

كنترل براي ،)2007( نيكلز و هريبر مطالعه با مطابق 5 مدل در .است شده استفاده بلوييتا هاي داده و معمولي مربعات عنوان به )( شركت هر تعهدي اقالم كل معيار انحراف از ،)2002( دايچو و ديچو مدل در عملياتي پذيري نوسان

،عملياتي پذيري نوسان كنترل براي ،)2018( نيكلوف پژوهش با مطابق 6 مدل در و عملياتي پذيري نوسان براي شاخصي .است شده استفاده ),( اقتصادي عملكرد پذيري نوسان و ),( تعهدي اقالم عملكرد پذيري نوسان متغير دو از

log )5 مدل , = + log , + log + , + ,

log )6 مدل , = + log , + log , + log , + , + ,

بر i شركت تعهدي اقالم كيفيت معيار , ؛)وابسته متغير( t سال در i شركت بازار ارزش , ،بطوار اين در كه ؛)مستقل متغير( i شركت تعهدي اقالم )معيار انحراف( پذيري نوسان ؛)مستقل متغير( دايچو و ديچو مدل اساس

پذيري نوسان مؤلفه , ؛)مستقل متغير( نيكلوف مدل اساس بر i شركت حسابداري خطاي پذيري نوسان مؤلفه , شركت تعهدي اقالم عملكرد پذيري نوسان مؤلفه , ؛)مستقل متغير( نيكلوف مدل اساس بر i شركت اقتصادي عملكرد

i ؛)مستقل متغير( نيكلوف مدل اساس بر .است t سال در i شركت مدل برآورد خطاي , :از ندا عبارت كه است شركتي هاي ويژگي شامل و كنترلي متغيرهاي :, ؛t سال پايان در i شركت عملياتي هاي درآمد كل طبيعي لگاريتم :, ؛t سال در i شركت ساالنه بتاي ضريب :, ؛t سال تا تأسيس از i شركت عمر طول :,− ؛t سال پايان در i شركت يها بدهي كل طبيعي لگاريتم :, − ؛t سال پايان در i شركت بازار ارزش به سهام صاحبان حقوق دفتري ارزش نسبت :, ℎ .t سال پايان در i شركت ساالنه يها ييدارا رشد نرخ :, دهنده نشان يابد، تغيير γ1و β1 ضرايب مقدار و جهت ،عملياتي پذيري نوسان كنترل با چنانچه 6 و 5 هاي مدل در

.نيست پذير امكان شركت ارزش بر معيار آن توسط تعهدي اقالم كيفيت اثر شناسايي كه است اين

پژوهش توصيفي هاي يافته عملياتي سود ميانگين ،جدول اين اساس بر .دهد مي نشان را پژوهش اين در شده استفاده هاي داده توصيفي آمار 1 جدول

)E( عملياتي جريان ميانگين ،187/0 معادل )C( تعهدي اقالم ميانگين و 146/0 معادل )A( براي .است 04/0 معادل از يك هر مقياس، اثر حذف منظور به همچنين .است شده استفاده نقد وجوه جريان رويكرد از ،تعهدي اقالم گيري اندازه

Page 16: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

340 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

تقسيم دوره پايان و اول هاي دارايي كل مجموع ميانگين بر ديتعه اقالم و عملياتي نقد جريان عملياتي، سود متغيرهاي

معيار گيري اندازه براي .است قبل سال به نسبت جاري سال در متغير هر تغييرات دهنده نشان ∆ عالمت .است شده .است شده استفاده 3 مدل از دايچو و ديچو مدل كيفيت

نمونه هاي داده توصيفي آمار خالصه .1 جدول بيشينه كمينه كشيدگي چولگي معيار انحراف ميانگين متغير نماد رمتغي نام

E 187/0 154/0 899/0 01/5 304/0- 957/0 عملياتي سود C 146/0 150/0 576/0 04/5 576/0- 824/0 عملياتي نقد جريان

A 041/0 133/0 003/1 26/7 412/0- 892/0 تعهدي اقالم E 0047/0-1062/0 457/0 36/15 586/0- 714/0∆ تفاضلي عملياتي سود 627/0 -67/0 65/5 -15/0 1628/0 -0011/0 تفاضلي عملياتي نقد جريان

934/0 -82/0 38/6 209/0 1873/0 -0036/0 تفاضلي تعهدي اقالم σACC 0153/0 0156/0 463/2 316/11 0001/0 098/0 تعهدي اقالم پذيري نوسان

DDπ 1054/0 0528/0 257/1 072/5 0113/0 312/0 دايچو و ديچو مدل كيفيت معيار size 747/5 646/0 725/0 229/4 244/4 498/8 )عملياتي درآمدهاي لگاريتم( اندازه

Beta 540/0 921/0 152/0 350/3 30/2- 469/3 بتا ضريب Age 33 13 307/0- 10/2 2 58 )عمر( سن Liab 645/5 653/0 668/0 281/4 972/3 318/8 ها بدهي لگاريتم

BtM 678/0 809/0 867/2 514/14 817/1- 893/6 بازار به دفتري ارزش نسبت Assetg 194/0 242/0 679/1 242/8 46/0- 658/1 ها ييدارا كل رشد

پژوهش اول فرضيه آزمون نتايج جدول، اين الف بخش .است شده درج 2 جدول در ،شركت سطح در نيكلوف مدل شده زده تخمين پارامترهاي خالصه مشخص كه طور همان .دهد مي نشان پژوهش 1 مدل اساس بر و سطح در را تخميني پارامترهاي از آمده دست به نتايج مقدار اقتصادي نظر از كه آمده دست به )σ(، 083/0 )077/0( اقتصادي عملكرد معيار انحراف )ميانه( ميانگين است، و )052/0( 055/0 با برابر )σ( تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه معيار انحراف )ميانه( ميانگين همچنين، .است بزرگي

استفاده با اول فرضيه بررسي نتيجه .است )031/0( 036/0 با برابر )σ( حسابداري خطاي معيار انحراف )ميانه( ميانگين نظر از كه است حسابداري ايخط و تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه مثبت تفاضل از حاكي الف، بخش تخميني پارامترهاي از

.است معنادار و توجه شايان آماري

Page 17: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 341

نشان شركت سطح در و پژوهش 2 مدل اساس بر را تفاضلي شده زده تخمين پارامترهاي خالصه 2 جدول ب بخش

064/0 با برابر )σ( اقتصادي عملكرد معيار انحراف )ميانه( ميانگين كه دهد مي نشان 2 مدل پارامترهاي تخمين .دهد مي انحراف )ميانه( ميانگين و )044/0( 05/0 با برابر )σ( تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه معيار انحراف )ميانه( ميانگين ،)058/0(

پارامترهاي از استفاده با اول فرضيه بررسي نتيجه همچنين .است )024/0( 027/0 با برابر )σ( حسابداري خطاي معيار .است حسابداري خطاي و تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه آماري معنادار و مثبت تفاضل از حاكي نيز ب بخش تخميني

اول فرضيه آزمون نتايج و نيكلوف مدل هاي مؤلفه تخمين .2 جدول شركت تعداد t-value سوم چارك ميانه اول چارك ميانگين متغير نام

سطح تصريح با 1 مدل تخمين )الف

σπ 0831/0 0552/0 0777/0 1053/0 104

0559/0 0368/0 0524/0 07185/0 104

0364/0 02545/0 03105/0 0434/0 104

− 0194/0 00245/0 0191/0 036/0 15/8 000/0 104

تفاضلي تصريح با 2 مدل تخمين )ب

σπ 0636/0 0453/0 0577/0 0776/0 104

0499/0 0334/0 0442/0 0627/0 104

0272/0 0163/0 0236/0 0316/0 104

− 0228/0 0057/0 0201/0 0372/0 59/9 0000/0

104

پژوهش دوم فرضيه آزمون نتايج واريانس اشتراك ميزان بر مبني پژوهش دوم فرضيه بررسي براي را 4 مدل مقطعي رگرسيون برآورد نتايج 3 جدول نتايج اساس بر .دهد مي نشان )( حسابداري خطاي با )( اقتصادي عملكرد و )( تعهدي اقالم عملكرد هاي همؤلف

,بين جدول، اين در مندرج σ و σ با , وجود آماري دار معنا و مثبت رابطه تفاضلي و سطح در مدل تصريح براي , گيري اندازه هنگام خطا با ،بندي زمان خطاي يا اقتصادي عملكرد در نانياطم عدم افزايش زيرا است؛ منطقي نتايج اين .دارد

σ و دهد مي توضيح را , واريانس از درصد15 حدود , شود، بررسي مجزا طور به اگر حال، هر به .است مرتبط عملكرد ,و , σ مقطعي واريانس درصد 22 تا مشترك طور به ،پايين همبستگي وجود كلي طور به .دهند مي توضيح را , تشخيصي اعتبار از نيكلوف مدل كه گرفت نتيجه توان مي و است يكديگر از مؤلفه سه متفاوت تشخيصي ماهيت دهنده نشان .است برخوردار الزم

Page 18: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

342 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

4 مقطعي رگرسيوني مدل برآورد نتايج .3 جدول

6 5 4 3 2 1 حالت

تفاضلي تصريح سطح تصريح تصريح متغير نام

σw *** 27/0 )07/4(

- -

*** 24/0 )8/3(

*** 23/0 - *** 236/0 )29/4( - )49/4(

σπ - *** 167/0 *** 146/0 - * 0807/0 ** 089/0 - )66/3( )36/3( - )94/1( )23/2(

0 *** 021/0 *** 023/0 ** 011/0 *** 0156/0 *** 022/0 ** 009/0

)32/5( )46/5( )2/2( )18/5( )27/7( )48/2(

F 6/16 43/13 8/14 4/18 76/3 3/12 آماره

0000/0 055/0 0000/0 0000/0 0004/0 0001/0 مدل معناداري

104 104 104 104 104 104 مشاهده تعداد

196/0 036/0 153/0 226/0 116/0 14/0 تعيين ضريب* 10/0 < p ** 05/0 < p *** 01/0 < P

پژوهش سوم فرضيه آزمون نتايج )2002( دايچو و ديچو معيار از استفاده با سوم فرضيه آزمون نتايج )الف عدم و مدل كل يمعنادار صحت از بايستي پژوهش، سوم فرضيه آزمون براي رگرسيون ضرايب معناداري آزمون از قبل ليمر آزمون از ،تركيبي هاي داده در مدل برآورد مناسب الگوي انتخاب براي .يافت اطمينان كالسيك رگرسيون فروض نقض

از حاكي هاسمن و چاو هاي آزمون .است شده استفاده هاسمن آزمون از تابلويي هاي داده الگوي بين انتخاب براي و )چاو( تصادفي اثرهاي با تابلويي نوع از ها داده 2 تصريح در و ثابت هاياثر با تابلويي نوع از ها هداد 1 تصريح در كه است اين

عدم و 1پوي و ويگينز آزمون از استفاده با واريانس ناهمساني عدم تشخيصي هاي آزمون نتايج ،همچنين .هستند ناهمساني مشكل دهد مي نشان ،درصد 5 خطاي سطح در 2وولدريچ آزمون از استفاده با اول مرتبه سريالي خودهمبستگي

روش از استفاده با رگرسيوني مدل تخمين از ،ها مشكل اين رفع منظور به .دارد وجود سريالي خودهمبستگي و واريانس كل معناداري بررسي براي .شود مي مشاهده 4 جدول در آن نتايج كه است شده استفاده )FGLS( افتهي ميتعم مربعات حداقل اعتبار و بوده معنادار مدل آزمون است، 000/0 با برابر كه فيشر F آماره به توجه با .است شده اجرا فيشر F ونآزم مدل،

.دارد مناسبي درصد 5 خطاي سطح در كه دهد مي نشان )2002( دايچو و ديچو كيفيت معيار از استفاده با سوم فرضيه آزمون نتايج

از كيفيت متغير ضريب تعهدي، اقالم كل پذيري نوسان كنترل با ولي ؛دارد منفي و معنادار ارتباط شركت ارزش با معيار اين ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. Wiggins & Poi 2. Wooldridge

Page 19: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 343

دهندگي توضيح قدرت بيانگر ،شده تعديل تعيين ضريب .كند مي تغيير ارتباط جهت و يافته افزايش +64/1 به - 07/0

.است آمده دست هب 59/0 دوم تصريح در و 62/0 فرضيه اين اول تصريح در كه است كنترلي و مستقل متغيرهاي

log 5 رگرسيوني مدل برآورد نتايج .4 جدول , = + 1 log , + 2 log + , + ,

متغير نماد متغير نام كنترلبدون

عملياتي پذيري نوسان كنترل با عملياتي پذيري نوسان

t p-value آماره ضريب t p-valueآماره ضريب

α 65/2 59/40 000/0 208/2 87/31 000/0 مبدأ از عرض

LogDD 071/0- 54/2- 0113/0 643/1 43/14 000/0 دايچو و ديچو مدل كيفيت معيار لگاريتم

LogσACC - - - 827/0- 57/15- 000/0 تعهدي اقالم پذيري نوسان لگاريتم

Size 462/0 31/21 000/0 594/0 62/24 000/0 )عملياتي درآمد لگاريتم( اندازه

Beta 018/0 117/3 0019/0 02/0 327/3 0009/0 بتا ضريب

Age 0015/0- 909/2- 0037/0 0001/0 239/0 81/0 )عمر( سن

Liab 118/0 465/5 000/0 071/0 978/2 0029/0 ها بدهي لگاريتم

BtM 36/0- 17/53- 000/0 372/0- 04/52- 000/0 بازار به دفتري ارزش نسبت

Assetg 146/0 384/6 000/0 15/0 106/6 000/0 ها دارايي كل رشد

000/0 7/1375 000/0 7/743 فيشرF آماره

598/0 621/0 شده تعديل تعيين ضريب

232/2 215/2 واتسون ـ دوربين آماره

)2018( نيكلوف مدل از استفاده با سوم فرضيه آزمون نتايج )ب 1 تصريح در كه است اين از حاكي هاسمن و چاو هاي آزمون نتايج نيز نيكلوف مدل از استفاده با سوم فرضيه بررسي در

آزمون نتايج همچنين .هستند تصادفي هاياثر با تابلويي نوع از ها داده 2 تصريح در و ثابت هاياثر با تابلويي نوع از ها داده اول مرتبه سريالي خودهمبستگي عدم بررسي براي وولدريچ آزمون و واريانس ناهمساني معد تشخيص براي پوي و ويگينز

آن رفع منظور به كه دارد وجود سريالي خودهمبستگي و واريانس ناهمساني مشكل دهد مي نشان ،درصد 5 خطاي سطح در خالصه 5 جدول در .است شده فادهاست )FGLS( افتهي ميتعم مربعات حداقل روش از استفاده با رگرسيوني مدل تخمين از

.است شده ارائه نيكلوف معيار از استفاده با پژوهش سوم فرضيه براي رگرسيوني مدل اين برآورد نتايج خطاي سطح در )2018( نيكلوف تعهدي اقالم كيفيت معيار كه دهد مي نشان سوم فرضيه رگرسيوني مدل برآورد نتايج

عملكرد پذيري نوسان( عملياتي پذيري نوسان هاي شاخص كنترل با ولي ؛دارد شركت ارزش با يمعنادار ارتباط ،درصد 5 جهت و يابد مي كاهش اندكي 31/0 به 39/0 از يحسابدار خطاي پذيري نوسان ضريب ،)اقتصادي عملكرد و تعهدي اقالم

Page 20: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

344 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

ضريب برآورد مقدار در يزياد تغيير ،جديد كنترلي مستقل متغيرهاي ورود ،گريد بيان به .كند نمي پيدا يتغيير ،كيفيت متغير دليل به )2018( نيكلوف استراتژي از پيروي بنابراين .كند نمي ايجاد حسابداري خطاي يعني ،مدل اصلي مستقل متغير

اين .شود شناسايي شركت ارزش بر تعهدي اقالم كيفيت اثر دهد مي اجازه اقتصادي، عملكرد از حسابداري خطاي تفكيك .است مؤثر )2018( نيكلوف مدل اعتبار يدتأي در نتايج

6 رگرسيوني مدل برآورد نتايج .5جدول

ها پيشنهاد و گيري نتيجه حسابداري محصول تعهدي اقالم .است حسابداري هاي پژوهش مهم اهداف از يكي ،تعهدي اقالم هاي ويژگي شناخت ماقال گيري اندازه معيارهاي اصلي مسئله .دهد مي تشكيل را مالي گزارشگري و حسابداري اساس كه است تعهدي كيفيت مرسوم گيري اندازه معيارهاي در آنها كم دقت و تعهدي اقالم وسيله به شركت عملكرد تبيين توان بررسي تعهدي، رويكرد ،)2018( نيكلوف نگرش اساس بر پژوهش، اين در .است تعهدي اقالم برآورد خطاي تخمين براي تعهدي اقالم

كه شد معرفي حسابداري اطالعات كيفيت و عملكرد گيري اندازه ينتبي در تعهدي اقالم مستقيم سازي مدل براي جديدي دو از تعهدي اقالم رويكرد، اين اساس بر .آورد مي فراهم را عملياتي پذيري نوسان از حسابداري خطاي تفكيك امكان در نشده منعكس اقتصادي عملكرد از بخشي كه است تعهدي اقالم عملكرد اول مؤلفه ؛است شده تشكيل مجزا مؤلفه اتفاق اقتصادي عملكرد گيري اندازه يندافر در كه است حسابداري خطاي دوم، مؤلفه و دهد مي نشان را نقدي هاي جريان

log , = + log , + log , + log , + , + ,

متغير نماد متغير نام كنترلبدون

عملياتي پذيري نوسان كنترل با عملياتي پذيري نوسان

t p-value آماره ضريب t p-value آماره ضريب

α 36/3 50/44 000/0 875/2 35/38 000/0 مبدأ از عرض Logσυ 395/0 51/13 000/0 314/0 09/10 000/0 حسابداري خطاي پذيري نوسان Logσπ - - - 705/0 64/25 000/0 اقتصادي عملكرد پذيري نوسان

Logσw - - - 433/0- 50/15- 000/0 تعهدي اقالم عملكرد پذيري وسانن Size 433/0 85/20 000/0 545/0 02/25 000/0 )عملياتي درآمد لگاريتم( اندازه

Beta 017/0 97/2 0031/0 02/0 43/3 0006/0 بتا ضريب Age 0012/0- 522/2- 0118/0 0007/0 558/1 12/0 )عمر( سن

Liab 137/0 78/6 000/0 117/0 445/5 000/0 ها بدهي لگاريتم BtM 349/0- 52/53- 000/0 351/0- 68/50- 000/0 بازار به دفتري ارزش نسبت Assetg 132/0 923/5 000/0 125/0 25/5 000/0 ها دارايي كل رشد 000/0 7/1332 000/0 07/778 فيشرF آماره

605/0 624/0 شده تعديل تعيين ضريب /تعيين ضريب 251/2 206/2 واتسون ـ دوربين آماره

Page 21: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 345

دقيق گيري اندازه بر مبني خود هدف به رسيدن در چقدر تعهدي اقالم كه كند مي تعيين حسابداري خطاي ميزان .افتد مي

نتيجه در و دهد مي كاهش را اقتصادي عملكرد سود سيگنال ،حسابداري خطاي نهمچني .است بوده مفيد و مؤثر عملكرد .شود كاسته حسابداري كيفيت از شود مي باعث

مثبت تفاضل با معنادار اختالف تأييد بر مبني ،تفاضلي و سطح تصريح دو هر در پژوهش اول فرضيه آزمون نتايج هاي مؤلفه معنادار و مثبت تفاضل .است حسابداري خطاي و تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه معيار انحراف ميانگين بين

زيادي اهميت نتيجه اين .است تعهدي اقالم معايب بر منافع فزوني از حاكي ،حسابداري خطاي و تعهدي اقالم عملكرد .ندا يافته دست عملكرد گيري اندازه تسهيل بر مبني خود هدف به تعهدي اقالم كه دهد مي نشان زيرا دارد؛

اقالم عملكرد هاي مؤلفه معيار انحراف بين يدار معنا و مثبت رابطه كه داد نشان پژوهش دوم فرضيه آزمون نتايج عملكرد در نانياطم عدم افزايش زيرا است؛ منطقي نتايج اين .دارد وجود حسابداري خطاي با اقتصادي عملكرد و تعهدي

كه دهد مي نشان آمده دست به نتايج .است مرتبط عملكرد گيري اندازه مهنگا خطا وجود با بندي زمان خطاي يا اقتصادي خطاي مقطعي واريانس از درصد 22 تا مشترك طور به اقتصادي عملكرد و تعهدي اقالم عملكرد هاي مؤلفه واريانس

و يكديگر از همؤلف سه متفاوت تشخيصي ماهيت دهنده نشان پايين همبستگي ،كلي طور به .دهند مي توضيح را حسابداري .است منطبق )2018( نيكلوف هاي يافته با پژوهش دوم و اول هاي فرضيه نتايج .است نيكلوف مدل تشخيصي اعتبار

كل پذيري نوسان كنترل با كه داد نشان )2002( دايچو و ديچو معيار از استفاده با پژوهش سوم فرضيه آزمون نتايج حذف دهد مي نشان موضوع اين .كند مي تغيير شركت ارزش و حسابداري تكيفي معيار بين ارتباط جهت تعهدي، اقالم اجازه دايچو و ديچو راهبرد از پيروي ،بنابراين .شود مبهم و دار تورش نتايج كه شود مي باعث ،عملياتي پذيري نوسان متغير معيار از استفاده با فرضيه ينا آزمون نتايج اما .شود گيري اندازه شركت ارزش بر حسابداري كيفيت تأثير كه دهد نمي

كنترل بدون تصريح دو هر در شركت ارزش و حسابداري كيفيت معيار بين ارتباط كه داد نشان )2018( نيكلوف خطاي( حسابداري كيفيت معيار ضريب مقدار فقط و است معنادار و مثبت آن، كنترل با و عملياتي پذيري نوسان

،عملياتي پذيري نوسان كردن ايزوله دليل به ،نيكلوف مدل كه دهد مي نشان تايجن .است يافته كاهش اندكي )حسابداري آزمون نتايج از حاصل هاي يافته .شود استفاده شركت ارزش و حسابداري اطالعات كيفيت بين رابطه تحليل در تواند مي

.اند فتهيا دست مشابهي نتايج به كه است )2018( كاريوخين پژوهش نتايج رب منطبق سوم فرضيه پذيري نوسان تفكيك به كه شود مي پيشنهاد سرمايه بازار فعاالن و گذاران سرمايه به ،پژوهش هاي يافته به توجه با ريسك( اقتصادي عملكرد پذيري نوسان همچنين و حسابداري خطاي و تعهدي اقالم عملكرد مؤلفه به تعهدي اقالم

اوراق بورس سازمان به همچنين .كنند لحاظ خود گيري تصميم هاي مدل در را آن و باشند داشته اي ويژه توجه )عملياتي تفكيك و تعهدي اقالم پذيري نوسان ميزان قبيل از اطالعاتي افشاي سرمايه، بازار كارايي بهبود براي شود مي پيشنهاد بهادار

نوسان اثر ،آتي هاي پژوهش در كه شود مي پيشنهاد پژوهشگران به .دهند قرار كار دستور در را آن دهنده ليتشك اجزاي به ،همچنين .كنند بررسي شركت ارزش و مالي هاي نسبت سرمايه، هزينه سهام، بازده مثل متغيرهايي بر را حسابداري خطاي

عمليات با ،صنايع و ها شركت عمر چرخه در و بيشتر تعهدي اقالم با يهاي شركت براي را تعهدي اقالم كيفيت اثر مديريت زمينه در حسابداري آتي هاي پژوهش از بسياري اجراي زمينه پژوهش اين كلي، طور به .كنند رسيبر يتر پيچيده

Page 22: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

346 نيكلوف مدل اساس بر حسابداري كيفيت و عملكردگيرياندازهدرتعهدياقالمنقشتحليل

پژوهش، هاي مؤلفه ساير و حسابداري خطاي شناسايي اساس كه آنجا از اما ؛آورد مي فراهم را كاري محافظه و سود

فراهم را حسابداري خطاي مقطعي محاسبه امكان فقط شده، تبيين مدل كه شود توجه بايد ،ستها شركت تنوع واريانس .كند مي

منابع حسابرسـي، دانـش .مالي گزارشگري و حسابداري در گيري اندازه رويكرد و حسابداري مبناي جايگاه و نقش ).1389( جعفر باباجاني،

10)2(، 4-38.

ـ ارا ،تعهـدي اقـالم و عملياتي دينق هاي جريان بين رابطه تحليلي بررسي ).1383( عباس سيد ،هاشمي ؛علي ،ثقفي بـراي مـدل هئ .52 -29 ،)4(11 ،حسابرسي و حسابداري هاي بررسي .عملياتي نقدي هاي جريان بيني پيش

،حسابرسـي و حسـابداري هـاي بررسـي .ايران در سرمايه هزينه و تعهدي اقالم كيفيت رابطه ).1387( وحيد ،حسيني ؛امير ،رساييان15)4(، 67-82.

.رشد انتشارات :تهران .)دوم چاپ( آزمايي روان و سنجي روان اصول ).1393( نسترن شريفي، ؛پاشا حسن ،شريفي درماندگي بيني پيش هاي مدل قدرت بر سود كيفيت هاي شاخص تأثير بررسي ).1396( فرزاد ،غيور ؛يحيي ،كاميابي ؛ساسان ،مهراني

.126 -103 ،)1(24 ،حسابرسي و حسابداري هاي بررسي .مالي

.تعهـدي اقـالم بـرآورد خطـاي نقـش بر تأكيد با سود و تعهدي اقالم كيفيت .)1385( محمد حيدري، امين؛ ناظمي، ايرج؛ نوروش، .160-135 ،)1(13 ،حسابرسي و حسابداري هاي بررسي

بـازده و شـركت خـاص اختيـاري تعهـدي اقـالم بـين ارتبـاط بررسي ).1398( حسين محمد ،ساعي ؛حسين محمد ،نوقابي وديعي ،)1(26 ،حسابرسـي و حسـابداري هـاي بررسـي .تهران بهادار اوراق بورس در شده پذيرفته هاي شركت سهام آتي غيرعادي

151-168.

References Andrews, D. W., & Lu, B. (2001). Consistent Model and Moment Selection Procedures for

GMM Estimation with Application to Dynamic Panel Data Models. Journal of Econometrics, 101(1), 123-164.

Babajani, J. (2011). The Role of Accounting Basis and Measurment Approach in Accounting & Financial Reporting. Journal of Audit Science, 10(2), 4-38. (in Persian)

Ball, R. & Shivakumar, L. (2006). The role of accruals in asymmetrically timely gain and loss recognition. Journal of Accounting Research, 44 (2), 207-242.

Basu, S. (1997). The conservatism principle and the asymmetric timeliness of earnings. Journal of Accounting and Economics, 24 (1), 3-37.

Beyer, A., Guttman, I., & Marinovic, I. (2014). Earnings Management and Earnings Quality: Theory and Evidence. Stanford University, working paper, SSRN.com.

Dechow, P. M. (1994). Accounting Earnings and Cash Flows as Measures of Firm Performance: The Role of Accounting Accruals. Journal of Accounting and Economics, 18(1), 3-42.

Page 23: Analysing the Role of Accruals in Measuring Performance ... · In estimating parameters of Nikolaev model, moment conditions based on variance and covariance of accounting error,

3شماره،26دوره،1398حسابرسي، و حسابداري هاي بررسي 347

Dechow, P. M., & Dichev, I. D. (2002). The Quality of Accruals and Earnings: The Role of

Accrual Estimation Errors. The Accounting Review, 77(1), 35–59.

Dechow, P., Ge, W., & Schrand, C. (2010). Understanding earnings quality: A review of the proxies, their determinants and their consequences. The Journal of Accounting and Economics, 50(2), 344-401.

Dechow, P.M., Sloan, R.G., & Sweeney, A.P. (1995). Detecting earnings management. Accounting Review, 70(2), 193-225.

Francis, J., LaFond, R., Olsson, P., & Schipper, K. (2005). The market pricing of accruals quality. Journal of Accounting and Economics, 39(2), 295-327.

Healy, P.M. (1985). The Effect of Bonus Schemes on Accounting Decisions. Journal of Accounting and Economics, 7(1), 85-107.

Hribar, P., & Nichols, D. C. (2007). The Use of Unsigned Earnings Quality Measures in Tests of Earnings Management. Journal of Accounting Research, 45 (5), 1017-1053.

Jones, J.J. (1991). Earnings Management during Import Relief Investigations. Journal of Accounting Research, 29(2), 193-228.

Kiriukhin, O. (2018). Accruals Quality and Firm Value. A Dissertation Submited to the Faculty University of Chicago.

Kothari, S., Leone, A., & Wasley, C. (2005). Performance matched discretionary accrual measures. Journal of Accounting and Economics, 39(1), 163–197.

McNichols, M. F. (2002). Discussion of the Quality of Accruals and Earnings: The Role of Accrual Estimation Errors. The Accounting Review, 77(2), 61-69.

Mehrani, S., Kamyabi, Y., Ghayour, F. (2017). Reviewing the Effectiveness of Earnings Quality Indices on the Power of Financial Distress Prediction Models. Journal of Accounting and Auditing Review, 24(1), 103-126. (in Persian)

Nikolaev, V. (2018). Identifying Accounting Quality. University of Chicago Booth School of Business, Working Paper, SSRN.com.

Noravesh, I., Nazemi, A., Heydari, M. (2006). Accrual and Earning Quality with Emphasis on the Role of Estimation Error. Journal of Accounting and Auditing Review, 13(1), 135-160. (in Persian)

Rasaeian, A., Hosseini, V. (2009). The Relationship between Accruals Quality and Cost of Capital in Iran. Journal of Accounting and Auditing Review, 15(4), 67-82. (in Persian)

Richardson, S., Sloan, R., Soliman, M., & Tuna, I. (2005). Accrual reliability, earnings persistence and stock prices. Journal of Accounting and Economics, 39(3), 437–485.

Saghafi, A., Hashemi, S. A. (2004). Analysis of Relationship between Operating Cash Flow. A Model for Pridicting Operating Cash Flow. Journal of Accounting and Auditing Review, 11(4), 29-52. (in Persian)

Sharifi, H. P., Sharifi, N. (2014). Principle of Psychometrics and Psychological Assessment. Roshd Publication, Tehran. Second Edition. (in Persian)

Vadiee Noghbi, M., Saei, M. (2019). The Relationship between Firm-Specific Discretionary Accruals and Stock Future Abnormal Returns. Journal of Accounting and Auditing Review, 26(1), 151-168. (in Persian)