annual report hindi 2010-11

ieeBOeerveiej Yee Heew meb

2010

- 2011

Jeeef

2010

- 2011

Jeeef

2010

- 2011

Jeeef

efJe

HejeceMe&oeeer HeefjeespeveeSB

melele efMe#ee keee&kece

Hegjmkeej SJeb HeMeefmleeeB

ceeveo keee&

Mewef#eke JeeKeeve

HekeeMeve

HegmlekeW

HegmlekeeW ceW Hee

meboefYe&le Heef$ekeeDeeW ceW DeefYeHe$e HekeeMeve

meccesueve keee&JeeefneeW ceW DeefYeHe$e HekeeMeve

meccesueveeW ceW Hemlegle DeefYeHe$e

DeJemebjevee SJeb megefJeOeeSB

Hegmlekeeuee

kecHetj kesv

efeefkelmee kesv

HeeesieMeeuee megefJeOeeSB

jemeeeefveke DeefYeeeBef$ekeer

jmeeeveMeee

efJeegle DeefYeeeBef$ekeer

eeBef$ekeer DeefYeeeBef$ekeer

Yeeweflekeer

vees YeJeve

e$e keee&keueeHe

men-Heeekece keee&keueeHe

DeceeefuLeee 2010

DeefYecegKeer keee&kece

ieer

HejeceMe&oeeer HeefjeespeveeSB

melele efMe#ee keee&kece

Hegjmkeej SJeb HeMeefmleeeB

ceeveo keee&

Mewef#eke JeeKeeve

HekeeMeve

HegmlekeW

HegmlekeeW ceW Hee

meboefYe&le Heef$ekeeDeeW ceW DeefYeHe$e HekeeMeve

meccesueve keee&JeeefneeW ceW DeefYeHe$e HekeeMeve

meccesueveeW ceW Hemlegle DeefYeHe$e

DeJemebjevee SJeb megefJeOeeSB

Hegmlekeeuee

kecHetj kesv

efeefkelmee kesv

HeeesieMeeuee megefJeOeeSB

jemeeeefveke DeefYeeeBef$ekeer

jmeeeveMeee

efJeegle DeefYeeeBef$ekeer

eeBef$ekeer DeefYeeeBef$ekeer

Yeeweflekeer

vees YeJeve

e$e keee&keueeHe

men-Heeekece keee&keueeHe

DeceeefuLeee 2010

ieer

efveosMeke keer keuece mes

efpeme Hekeej efkemeer yeeueke kee DeejbefYeke Heeueve Hees

efveosMeke keer keuece mes

efpeme Hekeej efkemeer yeeueke kee DeejbefYeke Heeueve Hees

ef

cetue

efmeeble

eesielee (cesefjeskesmeer)

DemeeOeejCe iegCeJellee SJeb Glke=

cetue

efmeeble

eesielee (cesefjeskesmeer)

DemeeOeejCe iegCeJellee SJeb Glke=

Mewef#eke

Heolle keee&kece

vetleve Mewef#eke Henue

e$eeW kes efueS e$eJe=eflleee@B

DeefleefLe HeeOeeHeke

efJeefMe

Mewef#eke

Heolle keee&kece

vetleve Mewef#eke Henue

e$eeW kes efueS e$eJe=eflleee@B

DeefleefLe HeeOeeHeke

efJeefMe

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve ieeBOeerveiej efMe#ee peiele ceW DeieCeer Yetefcekee efveYeeves kes meeLe meeLe Ske veF& Oeeje kee HeCeeve kejves keer

Deekeeb#ee jKelee nw ~ Fme Heeeme ceW nce DeHeves ue#e Deewj ef

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve ieeBOeerveiej efMe#ee peiele ceW DeieCeer Yetefcekee efveYeeves kes meeLe meeLe Ske veF& Oeeje kee HeCeeve kejves keer

Deekeeb#ee jKelee nw ~ Fme Heeeme ceW nce DeHeves ue#e Deewj ef

mveelekeesllej GHeeefOeHe$e keee&kece ([er DeeF& DeeF& er)

iewj-GHeeefOe keee&kece

mebkeee mebiees

mveelekeesllej GHeeefOeHe$e keee&kece ([er DeeF& DeeF& er)

iewj-GHeeefOe keee&kece

mebkeee mebiees

efvecveebefkele efMe#eeefJeoesW ves mebmLeeve DevegjesOe Hej DeefleefLe HeeOeeHeke kes He ceW keee& kejves kes efueS nceejs HemleeJe kees mJeerkeej efkeee nw ~

es HeeOeeHeke HeefleJe

efvecveebefkele efMe#eeefJeoesW ves mebmLeeve DevegjesOe Hej DeefleefLe HeeOeeHeke kes He ceW keee& kejves kes efueS nceejs HemleeJe kees mJeerkeej efkeee nw ~

es HeeOeeHeke HeefleJe

efJe%eeve, DeefYeeebef$ekeer, Heeweesefiekeer leLee efMe#ee #es$e kes efJeefMe

efJeefYevve efJe

Deecebef$ele JeeKeeve

mebyebefOele #es$eesW kes HeKeele efJeMes

Deecebef$ele JeeKeeve

mebyebefOele #es$eesW kes HeKeele efJeMes

Heeekeceslej efJe

Heeeesefpele HeefjeespeveeSB

Fme KeC[ ceW JeefCe&le Mewef#eke ieefleefJeefOeeeB mebkeee meomeeW eje Jeweefkeleke He mes Deve mebmLeeveeW, mebieveeW Deeefo kes efueS efkeS iees MeesOe

SJeb efJekeeme keeeeX, HejeceMeoeeer keeeeW&, ceeveleeDeeW, HekeeMeveeW leLee ceeveo keeeeX Deeefo kee efJeJejCe Hemlegle kejleer nQ ~

Fme Je

Heeeesefpele HeefjeespeveeSB

Fme KeC[ ceW JeefCe&le Mewef#eke ieefleefJeefOeeeB mebkeee meomeeW eje Jeweefkeleke He mes Deve mebmLeeveeW, mebieveeW Deeefo kes efueS efkeS iees MeesOe

SJeb efJekeeme keeeeX, HejeceMeoeeer keeeeW&, ceeveleeDeeW, HekeeMeveeW leLee ceeveo keeeeX Deeefo kee efJeJejCe Hemlegle kejleer nQ ~

Fme Je

ieesHeveerelee JeJenej SJeb DevegYeJe keer DeJeOeejCee kee Ske meb%eeveelceke DevJes

ceeveo keee&

Hee. DeHe ueeue ekeJeleea, efJeegle DeefYeeeBef$ekeer

efJeMJekecee& Meemekeere DeefYeeeBef$ekeer ceneefJeeeuee, Denceoeyeeo kes Sce.ske.e$eeW kees Heeeesefieke Heefle Hej Ske Heeekece

He{eee ~

Hee. [er.Jeer.Hew, ieefCele

meome, Heefjeespevee HeyebOeve SJeb cee@efvejve meefceefle (PMMC), DevleefJe&

ceeveo keee&

Hee. DeHe ueeue ekeJeleea, efJeegle DeefYeeeBef$ekeer

efJeMJekecee& Meemekeere DeefYeeeBef$ekeer ceneefJeeeuee, Denceoeyeeo kes Sce.ske.e$eeW kees Heeeesefieke Heefle Hej Ske Heeekece

He{eee ~

Hee. [er.Jeer.Hew, ieefCele

meome, Heefjeespevee HeyebOeve SJeb cee@efvejve meefceefle (PMMC), DevleefJe&

Mewef#eke JeeKeeve

Hee. Sme.Sue.veejeeCecetefle& ves 'Glke=

Mewef#eke JeeKeeve

Hee. Sme.Sue.veejeeCecetefle& ves 'Glke=

Hee. efHeee efLeuece@ve ves OeerYeeF& Debyeeveer metevee Heeweesefiekeer mebmLeeve ceW Yeejle-pece&veer meebmke=efleke efJeefJeOelee efJe

S. Sue. ekeJeleea, kes.kemee@ve leLee yuet .pee@vme@ve , 'efleere DevegkebHeer lejbieowOe& cee[gueve JeCe&keceoMeea ceW mebkesle nsleg cee[gueve

eesieoeve keer leerJelee kee oceve', Dee@efHkeme uesme&, KeC[ 35, Debke 14, He=. 2400-2402 (2010) He=.

pes. leeieer, 'efleere kece jwefKeke DeJekeue meceerkejCe nsleg Ske oesueve kemeewer', veeveefueefveej [eeveeefcekeme SC[ efmemcme efLeejer,

KeC[11 (1), 93-97, 2011.

Deej. keeefle&keseve, kes. ceefCekeJeemeiece leLee kes. Jeer. Jeer. cetefle&, 'meceeveeblej kewmekes[ efveeb$eCe nsleg DemHe

S. Sue. ekeJeleea, kes.kemee@ve leLee yuet .pee@vme@ve , 'efleere DevegkebHeer lejbieowOe& cee[gueve JeCe&keceoMeea ceW mebkesle nsleg cee[gueve

eesieoeve keer leerJelee kee oceve', Dee@efHkeme uesme&, KeC[ 35, Debke 14, He=. 2400-2402 (2010) He=.

pes. leeieer, 'efleere kece jwefKeke DeJekeue meceerkejCe nsleg Ske oesueve kemeewer', veeveefueefveej [eeveeefcekeme SC[ efmemcme efLeejer,

KeC[11 (1), 93-97, 2011.

Deej. keeefle&keseve, kes. ceefCekeJeemeiece leLee kes. Jeer. Jeer. cetefle&, 'meceeveeblej kewmekes[ efveeb$eCe nsleg DemHe

Sme. mewveer, pes. Sce. meuegee,Heer. [er. Deefu[^pe leLee meer. Jeer. jeJe,'Peeuejoej meeuceesvesuee HewLeespevesefmeer DeeFuewC[ 1 (SPI1), leLee

eFHe I efHecyeereue peerve kes ieefleke DeefYeJeefkele kes efveeeceve ceW eflee&keJeelee& keer Yetefcekee', peve&ue Dee@He yewefkeefjeesuee@peer, 2010; 192:

5767 - 5777.

Sme. mewveer, pes. Deej SuexcesFej, pes. Sce. meuegee leLee meer. Jeer. jeJe, 'meeuceesvesuee ceW SPI1 Hekeej kes leerve meeJe leb$eeW keer DeefYeJeefkele ceW

mebegeficele mekeejelceke HeefleHegef

Sme. mewveer, pes. Sce. meuegee,Heer. [er. Deefu[^pe leLee meer. Jeer. jeJe,'Peeuejoej meeuceesvesuee HewLeespevesefmeer DeeFuewC[ 1 (SPI1), leLee

eFHe I efHecyeereue peerve kes ieefleke DeefYeJeefkele kes efveeeceve ceW eflee&keJeelee& keer Yetefcekee', peve&ue Dee@He yewefkeefjeesuee@peer, 2010; 192:

5767 - 5777.

Sme. mewveer, pes. Deej SuexcesFej, pes. Sce. meuegee leLee meer. Jeer. jeJe, 'meeuceesvesuee ceW SPI1 Hekeej kes leerve meeJe leb$eeW keer DeefYeJeefkele ceW

mebegeficele mekeejelceke HeefleHegef

S. Sue. ekeJeleea leLee [yuet. peeveme@ve, 'iewme meebCe SJeb oeye kes kewefueyesMeve cegkele Deeweesefieke HeefjceeHeve nsleg efceLesve kee gvesyeue

[eees[ ues]pej JeCe&kececeeHeer', HekeeefMeke SJeb HekeeMeFueske^e@efvekeer ceW mecekeeueerve HeJe=eflle Hej Devleje&

S. Sue. ekeJeleea leLee [yuet. peeveme@ve, 'iewme meebCe SJeb oeye kes kewefueyesMeve cegkele Deeweesefieke HeefjceeHeve nsleg efceLesve kee gvesyeue

[eees[ ues]pej JeCe&kececeeHeer', HekeeefMeke SJeb HekeeMeFueske^e@efvekeer ceW mecekeeueerve HeJe=eflle Hej Devleje&

hegmlekeeuee

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve ieeBOeerveiej kes kesvere hegmlekeeuee kees Fme #es$e ceW GHeueyOe meJe&es hegmlekeeuee yeveeves kes GsMe mes

efJekeefmele efkeee pee jne nw leeefke efJeefYeVe #eW$eeW kes efJeeveeW kees Deekee|

hegmlekeeuee

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve ieeBOeerveiej kes kesvere hegmlekeeuee kees Fme #es$e ceW GHeueyOe meJe&es hegmlekeeuee yeveeves kes GsMe mes

efJekeefmele efkeee pee jne nw leeefke efJeefYeVe #eW$eeW kes efJeeveeW kees Deekee|

kebhetj

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve ieeBOeerveiej ceW kebhetj megefJeOeeDeeW kee me=peve DeleeOegefveke eb$e-meeceieer (ne[&Jesej), efJeefJeOe Hekeej keer

Heefkeee meeceieer (mee@HeJesej) Deewj Gllece mebeespekelee kes ceeOece mes efJekeefmele efkeee ieee nw leeefke e$e, HeeOeeHeke Deewj kece&eejer

efyevee efkemeer De[eve kes Dehevee keee& efve

kebhetj

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve ieeBOeerveiej ceW kebhetj megefJeOeeDeeW kee me=peve DeleeOegefveke eb$e-meeceieer (ne[&Jesej), efJeefJeOe Hekeej keer

Heefkeee meeceieer (mee@HeJesej) Deewj Gllece mebeespekelee kes ceeOece mes efJekeefmele efkeee ieee nw leeefke e$e, HeeOeeHeke Deewj kece&eejer

efyevee efkemeer De[eve kes Dehevee keee& efve

jmeeeveMeee

efJeegle DeefYeeebef$ekeer

meYeer DeJej-meveeleke e$eeW kes efueS jmeeeveMeee heeesieMeeuee Heeekece DeefveJeee& nw~ 115 Jeie& ceerj #es$eHeue ceW efJemle=le

jmeeeveMeee HeeesieMeeuee ceW e$eeW kees ke#ee ceW He{eS iees jmeeeveMeem$e kes keeye&efveke, Dekeeye&efveke leLee Yeeweflekeere jmeeeveMeee kes

mewebefleke HeeekeceeW kee DeYeeme kejeee peelee nw ~ Jele&ceeve Heeesieelceke HeeekeceeW ceW JeeJemeeefeke otOe ceW kewefuMeece kee Deekeueve,

GoemeerveerkejCe lekeveerkeer kee GHeeesie kej efkemeer Yeer efoS iees Ieesue ceW mes ueJeCe kees He=Ledke kejvee, Debkeere Heesuewjerceerj kee GHeeesie

kej meesleeW kee GlkeceCe, keesueesjerceerj kee GHeeesie kej HeefleefkeeeDeeW kee mebHeCe, mebJenveceeHeer kee GHeeesie kejkes Fueske^esueeF

heJeenkelJe heeesie leLee heleueer hejle JeCe&kececeeHeer kee Gheeesie kej ceewefueke JeCe&keceuesKeve kee he=LkekejCe, jemeeeefveke ieefleefJe%eeve

efmeebleeW kee GHeeesie kej Tpee& HeefjceeHeve, keeye&efveke mebMues

jmeeeveMeee

efJeegle DeefYeeebef$ekeer

meYeer DeJej-meveeleke e$eeW kes efueS jmeeeveMeee heeesieMeeuee Heeekece DeefveJeee& nw~ 115 Jeie& ceerj #es$eHeue ceW efJemle=le

jmeeeveMeee HeeesieMeeuee ceW e$eeW kees ke#ee ceW He{eS iees jmeeeveMeem$e kes keeye&efveke, Dekeeye&efveke leLee Yeeweflekeere jmeeeveMeee kes

mewebefleke HeeekeceeW kee DeYeeme kejeee peelee nw ~ Jele&ceeve Heeesieelceke HeeekeceeW ceW JeeJemeeefeke otOe ceW kewefuMeece kee Deekeueve,

GoemeerveerkejCe lekeveerkeer kee GHeeesie kej efkemeer Yeer efoS iees Ieesue ceW mes ueJeCe kees He=Ledke kejvee, Debkeere Heesuewjerceerj kee GHeeesie

kej meesleeW kee GlkeceCe, keesueesjerceerj kee GHeeesie kej HeefleefkeeeDeeW kee mebHeCe, mebJenveceeHeer kee GHeeesie kejkes Fueske^esueeF

heJeenkelJe heeesie leLee heleueer hejle JeCe&kececeeHeer kee Gheeesie kej ceewefueke JeCe&keceuesKeve kee he=LkekejCe, jemeeeefveke ieefleefJe%eeve

efmeebleeW kee GHeeesie kej Tpee& HeefjceeHeve, keeye&efveke mebMues

Yeeweflekeer

mebmLeeve kes heLece Je

Yeeweflekeer

mebmLeeve kes heLece Je

mebmLeeve kes e$eeW kees Heedekeceslej leLee men-Heeekece keee&keceeW ceW meefkee He mes

Yeeie uesves kes efueS Hesefjle efkeee peelee nw leeefke Gvekee meJee&ef*ie[ Jeweefkeleke efJekeeme nes

mekes ~ meceer#ee Je

mebmLeeve kes e$eeW kees Heedekeceslej leLee men-Heeekece keee&keceeW ceW meefkee He mes

Yeeie uesves kes efueS Hesefjle efkeee peelee nw leeefke Gvekee meJee&ef*ie[ Jeweefkeleke efJekeeme nes

mekes ~ meceer#ee Je

le=leere yewe kes He ceW pegueeF& 2010 ceW mebmLeeve ceW 128 e$eeW kees HeJesMe HeeHle ngDee efpeveceW 112 yeeueke Deewj 16 yeeefuekeeSB nQ ~ 22 mes

27 pegueeF& 2010 kes oewjeve meYeer e$eeW kees DeefYecegKeer keee&kece Heoeve efkeee ieee leeefke Jes Gelej efMe#eCe mebmLeeve ceW Heefjmej peerJeve

keer egveewefleeeW kees menpeleeHetJe&ke ienCe kej mekeW ~ Fme DeJemej Hej HeOeejs cegKe DeefleefLe [e@. S. Sue. jefJeceesnve, HetJe& Heeweesefiekeer

GHeeOe#e, kewm^e@ue FbjvesMeveue, cegbyeF&, Yeejle ves DeHeves GodIeeve Yee

le=leere yewe kes He ceW pegueeF& 2010 ceW mebmLeeve ceW 128 e$eeW kees HeJesMe HeeHle ngDee efpeveceW 112 yeeueke Deewj 16 yeeefuekeeSB nQ ~ 22 mes

27 pegueeF& 2010 kes oewjeve meYeer e$eeW kees DeefYecegKeer keee&kece Heoeve efkeee ieee leeefke Jes Gelej efMe#eCe mebmLeeve ceW Heefjmej peerJeve

keer egveewefleeeW kees menpeleeHetJe&ke ienCe kej mekeW ~ Fme DeJemej Hej HeOeejs cegKe DeefleefLe [e@. S. Sue. jefJeceesnve, HetJe& Heeweesefiekeer

GHeeOe#e, kewm^e@ue FbjvesMeveue, cegbyeF&, Yeejle ves DeHeves GodIeeve Yee

vees Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeveeW kee efMeKej meccesue

e$e efpeceKeevee ves Dekeletyej 23-24, 2010 kes oewjeve meYeer vees Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeveeW kes e$e efpeceKeevee HeefleefveefOeeeW

kee Ske efMeKej meccesueve Yee Heew meb ieeBOeerveiej ceW Deeeesefpele efkeee ieee Lee ~ Hee. megOeerj kes. pewve, efveosMeke, Yeejleere Heeweesefiekeer

mebmLeeve ieeBOeerveiej ves Fme efMeKej meccesueve kee GodIeeve efkeee Deesj meYeer mebmLeeveeW kes e$e HeefleefveefOeeeW ves efJeefYevve efJe

vees Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeveeW kee efMeKej meccesue

e$e efpeceKeevee ves Dekeletyej 23-24, 2010 kes oewjeve meYeer vees Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeveeW kes e$e efpeceKeevee HeefleefveefOeeeW

kee Ske efMeKej meccesueve Yee Heew meb ieeBOeerveiej ceW Deeeesefpele efkeee ieee Lee ~ Hee. megOeerj kes. pewve, efveosMeke, Yeejleere Heeweesefiekeer

mebmLeeve ieeBOeerveiej ves Fme efMeKej meccesueve kee GodIeeve efkeee Deesj meYeer mebmLeeveeW kes e$e HeefleefveefOeeeW ves efJeefYevve efJe

efHeuce efvecee&leeDeeW kees lekeveerkeer meneesie

jkele oeve DeefYeeeve

ef]Je]p[ce Devlej Yee Heew meb HeMveesllejer Heefleeesefielee

efyueLekee@ve'11 meebmke=efleke leewnej

HelebieeslmeJe kes oewjeve DeekeeMeere Heeses uesves kes efueS mebmLeeve kes keg e$eeW meJe&eer Sve.meer.Hegveerle, n

efHeuce efvecee&leeDeeW kees lekeveerkeer meneesie

jkele oeve DeefYeeeve

ef]Je]p[ce Devlej Yee Heew meb HeMveesllejer Heefleeesefielee

efyueLekee@ve'11 meebmke=efleke leewnej

HelebieeslmeJe kes oewjeve DeekeeMeere Heeses uesves kes efueS mebmLeeve kes keg e$eeW meJe&eer Sve.meer.Hegveerle, n

e$eeW keer efJeefMe

DevegmebOeeve HekeeMeve

meceer#ee Je

DevegmebOeeve HekeeMeve

meceer#ee Je

DevleefJeYeeieere gvee&cebs 2010

.

efvecveebefkele e$eeW ves Jeweefkeleke eQefHeeveMeerHe ceW efJepee eer HeeHle efkeee

n

DevleefJeYeeieere gvee&cebs 2010

.

efvecveebefkele e$eeW ves Jeweefkeleke eQefHeeveMeerHe ceW efJepee eer HeeHle efkeee

n

YetHesve egefle Meen HeefjJe j veeme

leCe ieesmJeeceer e$eJe=eflle

yeer. et. Hesue HeeTC[sMeve

efyeefHeve SJeb jsKee Meen MeesOe DeOesleeJe=eflle

meecegoeefeke HengBe

SJeb e

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve

ieeBOeerveiej kes efueS meneesie

YetHesve SJebegefle Meen HeefjJeej veeme

eer YetHesve Meen ves mebmLeeve ceW Ske meb ee Heer (esej) Deewj egJee mebkeee meomeeW kes efueS

Ske DevegmebOeeve DeOesleeJe=eflle Heeeesefpele efkeee nw ~ Fvekees Heeweesefiekeer efJekeeme, GlHeeo

efJekeeme leLee meefvveefnle Debkeere ceeOece SJeb efmuebie efceef[ee, Scegpes[, [eppeue, efjeue

efeHe, efHeefueHme mesefcekeC[keme& leLee DeeF& yeer Sce Deeefo mes mebeej meceeOeeveeW ceW keee& kee

Heeerme Je

YetHesve egefle Meen HeefjJe j veeme

leCe ieesmJeeceer e$eJe=eflle

yeer. et. Hesue HeeTC[sMeve

SJeb e

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve

ieeBOeerveiej kes efueS meneesie

YetHesve SJebegefle Meen HeefjJeej veeme

eer YetHesve Meen ves mebmLeeve ceW Ske meb ee Heer (esej) Deewj egJee mebkeee meomeeW kes efueS

Ske DevegmebOeeve DeOesleeJe=eflle Heeeesefpele efkeee nw ~ Fvekees Heeweesefiekeer efJekeeme, GlHeeo

efJekeeme leLee meefvveefnle Debkeere ceeOece SJeb efmuebie efceef[ee, Scegpes[, [eppeue, efjeue

efeHe, efHeefueHme mesefcekeC[keme& leLee DeeF& yeer Sce Deeefo mes mebeej meceeOeeveeW ceW keee& kee

Heeerme Je

eer efyeefHeve Meen ves mebmLeeve kes egJee SJeb vees mebkeee meomeeW kes efueS efyeefHeve SJeb jsKee Meen

MeesOe DeOesleeJe=eflle Heeeesefpele efkeee nw ~ FvneWves Deveske Ge lekeveerkeer kebHeefveeeW keer

mLeeHevee efkeee nw leLee GveceW cenlJeHetCe& HeoeW Hej keee& efkeee ~ efHeueneue es efceueefHeeme, meer

S ceW keesJeeFj mee@HedJesej kes cegKe keee&keejer DeefOekeejer SJeb DeOe#e nwb ~ Fme kebHeveer kee

efJekeeme kesv keesuekeelee ceW Yeer efmLele nw~ es Deveske iewjcegveeHee mebieveeW pewmes Fb[me

SvjHeeFpesme (TiE) kewefueHeesefve&ee Hee@efuesefkeveke efJeMJeefJeeeuee, Heesceesvee efmLele Deefnbmee

kesv, kegHeef&vees efMe#ee yevoesyemleer HeeTC[sMeve leLee Gllejer kewefueHeesefve&ee kes pewve kesv kes

meeLe meefkee He mes peg[s ngS nQ ~ eer Meen mebegkele jepe Decejerkee ceW Yeejleere Heeweesefiekeer

mebmLeeve ieeBOeerveiej HeeTC[sMeve kes mebmLeeHeke meome nQ ~ FvneWves efJemkeeBefmeve, cewef[meve mes

Sce Sme keer GHeeefOe leLee peeoJeHegj efJeMJeefJeeeuee mes yeerF& (Dee@veme&) keer GHeeefOe Deefpe&le keer

nw ~

Yeejleere Heeweesefiekeer mebmLeeve ieeBOeerveiej meoe Ssmes ueesieeW mes DeHeveer HengBe yeveeS jKelee nw pees efkemeer Yeer Hekeej mes nceejs Glke=