any colour so long as it is green - wordpress.com€¦ · titel van de presentatie lokale motieven...

15
Titel van de presentatie Any colour so long as it is green Dilemma's en oplossingen voor duurzame mobiliteit Richard Smokers Waarom duurzame mobiliteit? Da’s toch simpel…..

Upload: others

Post on 09-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Any colour so long as it is green

Dilemma's en oplossingen voor duurzame mobiliteit

Richard Smokers

Waarom duurzame mobiliteit?

Da’s toch simpel…..

Page 2: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Lokale motieven

Luchtkwaliteit

Geluidhinder

Bereikbaarheid

EU-27 all sectors

Annual growth rate: 1.4% p.a.(average 2000-2005)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

EU

-27 C

O2

em

issio

ns (

1990 =

100%

)

95%

Reduction

80%

EU-27 GHG emissions from transport

EU-27 all sectors

Annual growth rate: 1.4% p.a.(average 2000-2005)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

EU

-27 C

O2

em

issio

ns (

1990 =

100%

)

95%

Reduction

80%

EU-27 GHG emissions from transport

EU-27 all sectors

Annual growth rate: 1.4% p.a.(average 2000-2005)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050

EU

-27 C

O2

em

issio

ns (

1990 =

100%

)

95%

Reduction

80%

EU-27 GHG emissions from transport

Klimaat:Benodigde reductie om 2ºC doelstelling te halen

Benodigde reductie in geïndustrialiseerde

wereld om mondiale temperatuurstijging

< 2°C te houden

(EU ambitie voor reductie CO2-emissies, Presidency Conclusions, Brussel, European

Council, 29/30 oktober 2009)

Bron: grafiek op basis van data EEA 2009

20-30% in 2020

EU White Paper:

2050 reductiedoel voor for transport = 60% t.o.v.1990

Page 3: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Energiezekerheid:Productie uit bestaande velden neemt sterk af

Bron: IEA WEO 2008

Vraag naar olie zal komende decennia sterk stijgen, aandeel OPEC neemt toe

Bron: IEA WEO 2008

Leeuwendeel van 20% productiegroei tussen nu en 2030 komt uit

Midden-Oosten OPEC.

Productie van conventionele olie in niet-OPEC landen neemt af.

Page 4: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Hoe gaan we dat realiseren?

Oplossingen zat…

Titel van de presentatie

8

8

Zuinige voertuigen op duurzame energie

primary energy source energy carrier application

fossilpetrol / diesel /

LPG

fossil + CO2-storage methane

biomass liquid biofuelsconventional and

hybrid vehicles

sun/wind/water/geo hydrogen fuel cell vehicles

nuclear electricitybattery-electric

vehicles

hydrogen

electricity

methane

Page 5: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Aan de slag

Een stappenplan…

10

Wat is nodig om 2050 doel te halen?Back casting

In 2050 moet leeuwendeel van de vloot rijden op duurzame / CO2-

arme energie

Duurzame opties uiterlijk vanaf 2030 uitrollen

Tussen nu en 2030:

Conventionele auto’s zuiniger maken

Alternatieven uitproberen

Geschikte opties tot technische en economische wasdom brengen

eerste markt via pilots, niches, early adopters

Context creëren waarin uitrol kan plaatsvinden

beleid

infrastructuur

productie duurzame energie

Page 6: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Makkelijk zat…

Of toch niet?

Inconvenient thruths

Maar dan anders….

Hoe duurzaam is duurzaam?

Page 7: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Luchtkwaliteit: Conventionele auto is een “moving target”

Conventionele voertuigen worden steeds schoner

Probleem luchtkwaliteit op middellange termijn opgelost

Toegevoegde waarde van zero-emission voertuigen t.o.v.

conventionele neemt op middellange termijn af

Schone voertuigen kunnen op korte

termijn bijdragen aan oplossen problemen

m.b.t. luchtkwaliteit als we snel op

probleemlocaties grote aantallen

voertuigen inzetten

bijv. plan Amsterdam Elektrisch

maar dan anders

3 dB(A) = merkbare reductievergt factor 2 reductie in geluidsenergie = 50% stille voertuigen in vloot

10 dB(A) = halvering van ervaren luidheidvergt factor 10 reductie in geluidsenergie = 90% stille voertuigen in vloot

Geluid: Veel stille auto’s nodig voor beperkt effect en dan alleen nog in de stad

Geluid is een hardnekkig probleem dat komende decennia in

belang zal toenemen door blijvende groei van verkeer

geluid aandrijflijn bij

lage snelheden

dominant

bij hoge snelheden

domineren banden

en windgeruis

maar dan anders

Page 8: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Biobrandstoffen bleken niet zo duurzaam

palm oil plantation

sugar cane plantation

nature nature

crop land crop land

biomass

cultivation

(in)direct land-use change

maar dan anders

Gaat het lukken met alleen voertuigtechniek en duurzame energie?

Of is er meer nodig?

andere vormen van mobiliteit

gedragsverandering

beheersing van mobiliteitsgroei

Page 9: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Er is nog zoveel meer dan alleen zuinige auto’s

volume

structuur

efficiency

mobiliteitssysteem

energiesysteem

ruimtelijke inrichting

organisatie samenleving

voertuigontwerp

aandrijfsysteem

economie

afmeting voertuigen

stroomlijn / gewicht

zuinige motoren

alternatieve aandrijfsystemen

waterstof

elektriciteit

biobrandstoffen

energie-infrastructuur

aangrijpingspunten opties

verkeers-management

ITSlogistieke systemengedrag

ruimtelijke ordening

logistieke systemen

modal shift

infrastructuur

nieuwe modaliteiten

volume

structuur

efficiency

volume

structuur

efficiency

mobiliteitssysteem

energiesysteem

ruimtelijke inrichting

organisatie samenleving

voertuigontwerp

aandrijfsysteem

economie

mobiliteitssysteem

energiesysteem

ruimtelijke inrichting

organisatie samenleving

voertuigontwerp

aandrijfsysteem

economie

afmeting voertuigen

stroomlijn / gewicht

zuinige motoren

alternatieve aandrijfsystemen

waterstof

elektriciteit

biobrandstoffen

energie-infrastructuur

afmeting voertuigen

stroomlijn / gewicht

zuinige motoren

alternatieve aandrijfsystemen

waterstof

elektriciteit

biobrandstoffen

energie-infrastructuur

afmeting voertuigen

stroomlijn / gewicht

zuinige motoren

alternatieve aandrijfsystemen

waterstof

elektriciteit

biobrandstoffen

energie-infrastructuur

aangrijpingspunten opties

verkeers-management

ITSlogistieke systemengedrag

ruimtelijke ordening

logistieke systemen

modal shift

infrastructuur

nieuwe modaliteiten

verkeers-management

ITSlogistieke systemengedrag

ruimtelijke ordening

logistieke systemen

modal shift

infrastructuur

nieuwe modaliteiten

verkeers-management

ITSlogistieke systemengedrag

ruimtelijke ordening

logistieke systemen

modal shift

infrastructuur

nieuwe modaliteiten

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

140%

160%

1990 2050

CO

2 e

mis

sio

ns (1

990 =

100

%)

total emissions BAU baseline

scenario

efficiency

structure

volume

transport system

energy system

vehicles

behaviour

logistics

N.B.: Indicatief plaatje!!

En dat hebben we waarschijnlijk nodig ook!

Page 10: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Het in gang zetten van transities kost tijd… en succes is niet gegarandeerd

maatschappelijke weerstanden

onzekerheden elimineren

systeemkeuzes maken

kostenreductie en productverbetering

aanpassingen infrastructuur

vervangingstempo van vloot

beleid en ondernemers met lange adem nodig

Visie vanuit perspectief van innovatiesystemen en transitietheorie

ontbreken

dominant design

en standaarden

concurrerende opties /

technieken

co-evolutie energie-

en mobiliteitssysteem

ontbreken

dominant design

en standaarden

concurrerende opties /

technieken

co-evolutie energie-

en mobiliteitssysteem

nieuwe stakeholders

en actoren

tegenkrachten

gevestigde belangen

nieuwe stakeholders

en actoren

tegenkrachten

gevestigde belangen

verschillende

schaalniveau’s:

- geografisch

- bestuurlijk

- tijdschalen

verschillende

schaalniveau’s:

- geografisch

- bestuurlijk

- tijdschalen

kosten-

ontwikkeling

balans

people / planet / profit

nieuwe business-

modellen

gedrag

acceptatie

kosten-

ontwikkeling

balans

people / planet / profit

nieuwe business-

modellen

gedrag

acceptatie

onverwachte

gebeurtenissen

communicatie

mediaonverwachte

gebeurtenissen

communicatie

media

Hoebesluitvorming

organiseren

in dezecontext?

systeem-

innovaties voor

duurzame

mobiliteit

Page 11: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Lange adem en beleid nodig om “valley of death” te overbruggen

share in fleet

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2010 2020 2030 2040 2050

conventional vehicles

sustainable vehicles

share in new vehicle sales

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2010 2020 2030 2040 2050

conventional vehicles

sustainable vehicles

“valley of

death”

aandeel in nieuwverkopen aandeel in vloot

conventionele voertuigen

duurzame voertuigen

conventionele voertuigen

duurzame voertuigen

de “valley of death” treedt op wanneer na eerste marktontwikkeling door

“early adopters” en “innovators” het product qua eigenschappen en

kosten nog niet voldoet aan de eisen die door de “early majority” worden

gesteld

Iteratief proces nodig om “valley of death” te overbruggen

innovaties nodig in:

techniek

markt

beleid en ondernemers nodig met lange adem

pilots + first

niches

market

increase

new niches

cost reduction

+ product

improvement

early market

formation

increase in

production volumes +

R&D

mass market introduction

increased investments in required infrastructure

innovators early majority

early adopters

present situation to be achieved by 2030 the latest

Page 12: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Wat beweegt mensen om duurzamer te gaan bewegen?

Doembeeld van klimaatverandering?

Toegevoegde waarde?

Kostenvoordeel?economische kansen

Intrinsiek: is duurzaam op termijn altijd goedkoper

dan niet duurzaam?

Kunstmatig: door fiscaal beleid dat duurzaam

bevoordeelt boven niet duurzaam?

?doelen randvoorwaarden

peoplepeople

planetplanet profitprofit

equitableequitablebearablebearable

viableviable

sustainablesustainable

peoplepeople

planetplanet profitprofit

equitableequitablebearablebearable

viableviable

sustainablesustainable

uitwisselbaar hard

wat is haalbaar? wat is nodig?

kwaliteit / comfortbereikbaarheid / betaalbaarheid

veiligheid

resilienceenergiezekerheidmaterialen /

grondstoffen

luchtkwaliteitgeluid

CO2-emissiesbiodiversiteit

we waren al heel

goed in people en

profit, dus wat gaan we morgen anders

doen voor planet?

wat is

toegevoegde

waarde van een

duurzame

oplossing?

Page 13: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Natuurlijk beginnen met laaghangend fruit, maar uiteindelijk kom je uit bij opties die geld gaan kosten

CO

2-v

erm

ijdin

gsko

ste

n [

€/to

n C

O2

eq

uiv

.]

of

pri

js v

an

CO

2(o

nde

r b

ela

stin

g o

f h

an

dels

syste

em

)

Cumulatieve CO2-emissiereductie

[(M)ton CO2 equiv.]CO2-reductiedoel

OF

Reductiepotentieel dat bereikbaar is

bij gegeven niveau van marginale

vermijdingskosten

Marginale vermijdingskosten voor

bereiken van het CO2-reductiedoel

OF

Geaccepteerd niveau van

vermijdingskosten / CO2-prijs in

bijv. een handelssysteem

MAC curve

Wat als de volgende optie niet

incrementeel maar transitioneel is?

Met nieuwe technologie die leereffecten nodig heeft om

kosteneffectief te worden?

En hoge initiële investeringen vereist

in energie-infrastructuur?

Kunnen we duurzaamheid realiseren zonder stevig beleid?

Wat is nodig voor een duurzame vraag naar duurzame mobiliteit?

Page 14: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Spanningsveld tussen bottom-up en top-downbenadering van transitie naar duurzame mobiliteit

blauwdruk – marsroute

maakbare samenleving

top-down

laat duizend bloemen bloeien

groen denken

people / planet / profit

bottom-up

?

Spanningsveld tussen bottom-up en top-downbenadering van transitie naar duurzame mobiliteit

blauwdruk – marsroute

maakbare samenleving

top-down

laat duizend bloemen bloeien

groen denken

people / planet / profit

bottom-up

sturen op

doelen:

normen,

CO2-tax,

CO2-handel +

plafond,

???

Page 15: Any colour so long as it is green - WordPress.com€¦ · Titel van de presentatie Lokale motieven Luchtkwaliteit Geluidhinder Bereikbaarheid EU-27 all sectors Annual growth rate:

Titel van de presentatie

Oftewel

Wat beweegt mensen om duurzamer te gaan bewegen?

Zijn lange-termijn klimaatdoelen te verenigen met economische

groei?

Wat is de toegevoegde waarde van duurzame mobiliteit?

Is duurzame mobiliteit op termijn goedkoper dan niet-duurzaam?

Gaat het lukken met alleen techniek?

Of hebben we ook gedragsverandering en volumebeheersing

nodig?

Kan duurzame mobiliteit “bottom-up” worden gerealiseerd?

Vanuit markt en maatschappelijke vraag?

Of is “top-down” stevig beleid nodig? En wat voor beleid dan?

De eerste stappen zijn niet zo moeilijk, maar wat moeten we nu in

gang zetten om klaar te zijn voor als de moeilijke stappen volgen?