ผาน(นางสาวตวงพร โตะนาค)

ผลงานประทอบกไรพจารณาประเมนบคคล เพ อแตงตงใหดารงตาแหนงประเภทวชาการ

ตำแหนงพยาบาลวชาชพชำนาญการพเศษ (ดานการพยาบาลทวไป)

เรองทเสนอใหประเมน1. ผลงานทเป นผลการดำเปนงานทผ านมา

เรอง การพฒนาแนวทางสงเส1 มก เรคมกำเปดไนนารดาวยรนหลงคลอด หอผป วยสตนรเวชกรรม โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทย

2. ขอ!สนอ แนวคด วธกไร!พอพฒนา ทนหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน เรอง การพฒนารปแบบการเสรมพลงอำนา'ปในมารตาวยรนหลงคลอดในการ

คมกำเน ดหอผป วยสตนรเวชกรรม ไรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทย

เสนอโ0ไย

นางสาวมาไลย ธ า■ นวรรท!ตำเหนงพยาบาลวชาชพชำนาญการ (ดานการพยาบาล)

(ตำแหนงเลฃท รพส. 295)ฝายการพยาบาล กลมการกจดานการพย'!บาล

1ร ไพยาบ;ลสรนธร ส !น กการแพทย

ผลงานประกอบการพจารณาประเมนบคคล เพอแตงตงใหดำรงตำแหนงประเภทวชาการ

ตำแหนงพยาบาลวชาชพชำนาญการพเศษ (ดานการพยาบาลทวไป)

เรองทเสนอใหประเมน1. ผลงานทเปนผลการตำเนนงานทผานมา

เรอง การพฒนาแนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอด หอผปวยสตนรเวชกรรม โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทย

2. ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน เรอง การพฒนารปแบบการเสรมพลงอำนาจในมารดาวยรนหลงคลอดในการ

คมกำเนดหอผปวยสตนรเวชกรรม โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทย

เสนอโดย

นางสาวมาใลย ธานวรรณตำเหนงพยาบาลวชาชพชำนาญการ (ดานการพยาบาล)

(ตำแหนงเลขท รพส. 295)ฝายการพยาบาล กลมภารกจดานการพยาบาล

โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทย

1. ชอผลงานการพฒนาแนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอดหนวยงานหอผปวยสตนรเวชกรรม โรงพยาบาลสรนธร

2. ระยะเวลาทดำเนนการ 6 เดอน (1กรกฎาคม 2559 ถงวนท 31 ธนวาคม 2559)3. ความรทางวชาการหรอแนวคดทใช!นการดำเนนการ

การตงครรภวยรนการตงครรภในวยรน (teenage pregnancy หรอ adolescent pregnancy) ตามความหมาย

ขององคการอนามยโลกหมายถงสตรตงครรภทมอายระหวาง 15 — 19ปอปตการณในสตร 16ลาน คนทมอาย 15 -19 ปจะมอตราการตงครรภและการคลอดคดเปนรอยละ แของประชากรทวโลกจาก การรายงานขององคการอนามยโลกในป 2553โดยทรอยละ 95 อยในกลมประเทศทมรายไลนอยถง ปานกลางโดยมอตราการคลอดคดเปน 5 และ 2 เทาเมอเทยบกบกลมประเทศทมรายไลสงตามลำดบ ซงบงชวำภาวะเศรษฐกจกเปนฟจจยทสำคญอนหนงของอตราการตงครรภในวยรนสำหรบประเทศ ไทยพบการตงครรภของมารคาอายตรกวา 20ปสงขนอยางตอเนองในทศวรรษทฝานมาพบรอยละ 16.59 คลอดบตรคนทสองขนไปมมากถงรอยละ 12.8 และเขตกรงเทพมหานครพบรอยละ 10.6 ม ว ยรนคลอดบตรคนท 2 รอยละ 12.20 ซ งส งกวาองค การอนามยโลกกำหนดคอรอยละ 10 (กระทรวงสาธารณสข, 2556)สถตหอผปวยสตนรเวชกรรมพบวามหญงวยรนตงครรภอายตากวา 20ปคลอดบตรรอยละ 10.65 และคลอดบตรคนท 2 รอยละ!5.38 ซงในจำนวนนมหญงตงครรภ วยรนทตดเชอไวรสเอชไอวตงครรภซา 1ราย(สถตเวชระเบยนโรงพยาบาลสรนธร กรงเทพฯ, 2559)

ฟญหาการตงครรภในวยรนจงสงผลกระทบตอภาพลกษณในการดแลเดกและเยาวชน ของทกประเทศ เนองจากสงผลทางลบตอสขภาพมารดาและทารกเชนการคลอดกอนกำหนด ทารกนาหนกตวนอย การแทงบตรทไมปลอดภย และการเสยชวตของมารดาและทารก นอกจากน แลวยงเกดฟญหาทางลานสงคมตามมาเพราะลองหยดเรยน สงผลใหประเทศขาดบคลากรทม คณภาพเกดปญหามารดาขาดความพรอมในการเลยงดบตร นำไปสการทำแทงและทอดทงบตร (ทพยสดา นยแมน, 2554)

การฟองกนและการแกฟญหาการตงครรภในวยรนกระทรวงสาธารณสขไลกำหนด 3 ยทธศาสตรหลกในการแลไขปญหาการตงครรภใน

วยรนไลแกยทธศาสตรท 1 เนนการสรางความเขาใจทถกลองแกกลมวยรนใหความ!เกยวกบ เพศศกษาทกษะชวตการมทศนคตทดตอการแลปญหาการตงครรภในวยรนและการใหคำปรกษา, ยทธศาสตรท 2 การสรางระบบบรการทครอบคลมและตรงตามความตองการของวยรนและเขาถง

ไดงาย ลดอปสรรคในการเขาถงบรการ เชนคาใชจายและการสรางความเชอมโยงระหวางเครอขาย, ยทธศาสตรท 3ใหการดแลชวยเหลอเมอเกดปญหาการตงครรภไมพรอม มระบบรบเรองสำหรบผ ตองการความชวยเหลอโดยเนนบรการใหคำปรกษาแบบมทางเลอกการใหการดแลในกรณท ตดสนใจทจะตงครรภตอการเขาถงบรการยตการตงครรภทปลอดภย(นพวรรณศร วงคพานช, 2557) ซงหากผทเกยวของสามารถดำเนนการไดตามแนวทางทกำหนดและมการเชอมตอประสานระบบ การดแลชวยเหลอวยรนกบระบบบรการสขภาพจะสงผลใหมารดาวยรนและบตรมสขภาพทดทง ทางดานรางกายจตใจดำรงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข รวมตงควรจดกจกรรมใหความ!และ การใหคำปรกษาเรองการวางแผนครอบครว และการคมกำเนดแกมารดาวยรนหลงคลอดทกรายเพอ ปองและแลไขปญหาการตงครรภซาในมารดาวยรน

ความรเกยวกบการคมกำเนดการคมกำเนด (contraception) คอเทคนคหรอวธการทใชในการฟองกนการตงครรภหรอ

ขดขวางการตงครรภโดยอาศยกลไกในการฟองกนหลายกลไก เชน การฟองกนไมใหอสจกบไขเกด การปฏสนธ การปองกนไม,ใหมการตกไข การปองกนไมใหมการปงตวออนในโพรงมดลกของสตร เฟาหมายคอจำกดการมบตร แบงเปน2ประเภทตงน (สวชยอนทร ประเสรฐและคณะ, 2551)

1.การคมกำเนดแบบชวคราว (temporary contraception) หมายถง การคมกำเนดเพอเวน ระยะการมบตร เมอเลกใชแลวกสามารถมบตรไดอก ตงน

1.1 การคมกำเนดดวยวธทางธรรมชาต ไดแก 1) การงดรวมเพศบางเวลา (periodic sexual abstinence) เปนการคมกำเนดแบบธรรมชาต โดยงดรวมเพศในชวงเวลาทจะตงครรภได (fertile period) หรอทมการตกไขของแตละรอบระด ซงเปนระยะปลอดภย 2) การหลงขางนอก (withdrawal)

1.2 ลงยางอนามยคมกำเนด (condom) เปนลงสำหรบใสคลมอวยวะเพศขณะมการ รวมเพศเพอปองกนการหลงนาอสจเขาไปในชองคลอด และปองกนโรคตดเชอทางเพศสมพนธ

1.3 ยาเมดคมกำเนด (contraception pill) คอ ยาทมสวนผสมของฮอรโมนเพศหญง (เอสโตรเจนและโปรเจสโตเจน) มคณสมปตชวยปองกนการตงครรภโดยยบยงการตกไข, ทำใหเยอ บโพรงมดลกมสภาพไมพรอมตอการฝงตวของตวออน ไดแก 1) ยาเมดคมกำเนดชนดฮอรโมนรวม (combined oral contraceptive pill) ประกอบดวยฮอรโมนเอสโตรเจนและโปรเจสโตเจนรวมในเมด เดยว 2) ยาเมดคมกำเนดชนดฮอรโมนเดยวเปนยาคมกำเนดทมโปรเจสโตเจนเพยงอยางเดยว ทำ ออกมาเพออาการขางเคยงจากฮอรโมนเอสโตรเจน ขอดของยาคมชนดนคอ สามารถใชในผทให นมบตรได 3) ยาเมดคมกำเนดฉกเฉน (emergency contraception pill) ยาคมกำเนดทประกอบไป ดวยฮอรโมนโปรเจสตนขนาดสง โดยมกลไกปองกนการตงครรภโดยการเลอนระยะเวลาตกไข จง

ชวยขดขวางการฝงตวของตวออน เปนยาคมกำเนดทใชหลงจากมเพศสมพนธในกรณทล ม คมกำเนด หรอเกดเหตฉกเฉนไดผลทสดลารบประทานเชาไปหลงจากทมเพศสมพนธทนทหรอไม เกน 72 ชวใมง มผลชางเคยงคอเลอดออกทางชองคลอดกะปรดกะปรอย ยาเมดคมกำเนดชอดม ประสทธภาพสงลาใชอยางถกดอง หาซอสะดวก

1.4 ยาฉดคมกำเนด(injectable contraception) คอวธคมกำเนดแบบฉดเชากลามเนอ หลงจากฉดตวยาจะคอยๆขบฮอรโมนออกมาเปนวธทนยมใชกนมากในรายทดองการเวนระยะการ มบตร เนองจากมประสทธภาพในการคมกำเนดสง ทำไดงาย สะดวก และราคาถก ม 2 แบบ 1) ยา ฉดคมกำเนดชนดฮอรโมนเดยว เปนยาฉดคมกำเนดทมฮอรโมนโปรเจสตนเพยงอยางเดยว 2) ยาฉด คมกำเนดชนดฮอรโมนรวม เปนยาฉดคมกำเนดแบบใหมทผลตมาเพอลดอาการผดปกตของ ประจำเดอน ยาฉดคมกำเนดไดนานถง 3 เดอน (สวชย อนทรประเสรฐและคณะ, 2551)

1.5 ยาฝงคมกำเนด (contraceptive implant) คอ วธการคมกำเนดแบบชวคราวชนด หนง (เปนวธการคมกำเนดทดทสด) โดยเปนการใชฮอรโมนชนดเดยว คอโปรเจสตนทบรรจเอาไว ในหลอดหรอแทงพลาสตกเลกๆขนาดเทาไถจมฟนชนดกลม นำมาฝงเชาไปทใดผวหนงได ทองแขนดานทไมถนด ซงฮอรโมนจะคอยๆซมฝานออกมาจากแทงยาเชาสรางกายและไปยบยงการ เจรญเตบโตของฟองไข, สงผลใทไมมการตกไข,ตามมา ชอดของยาฝงคมกำเนดมประสทธภาพใน การคมกำเนดสงมาก เปนวธการทมความสะดวก ฝงครงเดยวสามารถคมได3 - 5 ป

1.6 หวงอนามย(intrauterine device) เปนเครองมอทางการแพทยชนเลกๆทมไว สำหรบใสเชาไปในโพรงมดลกของสตร เพอท0าใถสภาพในโพรงมดลกไมเหมาะแคการฝงตวของ ตวออน จงใชปองกนการตงครรภชวคราวไดด โดยแบงออกเปน 2 ชนด คอ หวงอนามยทองแดง (IUD with copper) หวงอนามยเคลอบฮอรโมน (IUD with progestrogen) ชอดไมมอาการชางเคยง จากการใชฮอรโมน

2. การคมกำเนดแบบถาวร เปนการคมกำเนดทมประสทธภาพสงมากปลอดภย มอตราการ ลมเหลวทำใหเกดการตงครรภถอยมาก เหมาะสำหรบผมบตรเพยงพอแลว ม 2 แบบ ไดแก การทำ หมนหญง, การทำหมนชาย

คำแนะนำเกยวกบการคมคำ*นดในสตรวยรนหลกการและแนวทางในการเลอกวธคมกำเนดทเหมาะสมในสตรวยรนควรพจารณา

2 ปจจย คอสามารถปองกนการตงครรภได และสามารถ!เองกนโรคตดเชอทางเพศสมพนธได ในรายทมความเสยง เชน การใชถงยางอนามยรวมกบการคมกำเนดชวคราวทมประสทธภาพสง วธใดวธหนง (นพวรรณ ศรวงคพานช, 2557) และราชวทยาลยสตนรแพทยแหงประเทศไทย แนะนำใหใชการคมกำเนดชวคราวทออกฤทธนาน ไดแก ยาฝงคมกำเนดและหวงอนามยรวมทงยา

คมกำเนดชนดฉด เนองจากมประสทธภาพสงและมหลกฐานทางวชาการวาใชไดอยางปลอดภย (ราชวทยาลยสตน!แพทยแหงประเทศไทย, 2556)

แนวคดในการพฒนาคณภาพแนวคดการบรหารคณภาพ Deming’s cycle หรอ PDCA เปนกจกรรมพนฐานในการพฒนา

ประสทธภาพและคณภาพของการดำเนนงานอยางมระบบใหครบวงจรอยางตอเนองหมนเวยนไป เรอยๆจงสงผลใหการดำเนนงานมประสทธภาพ และมคณภาพเพมขนประกอบดวยกจกรรมหลก 4 ขนตอน คอ ขนตอนการวางแผน (Plan) ขนตอนการปฎปต(Do) ขนตอนการตรวจสอบ (Check) และขนตอนการดำเนนการใหเหมาะสม (Act) (เรองวทย เกษสวรรณ, 2550)

แนวคดการมสวนรวมในการพฒนาการมสวนรวม คอ การทบคคลมโอกาสรวมคดรวมแสดงความคดเหนวางแผนตดสนใจลง

มอปฎปตการ และประเมนผลเพอใหบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทองคกรตงไวโดยเกดจาก ความสมครใจทจะปฏบตการ (ประพนธพงศ ชณพงษ, 2551) กลาวคอ ดองเปนการเหนพอง ดองกนของคนสวนใหญทจะเขารวมปฏบตการนนและเหตผลทคนมารวมปฏปตการไดจะตอง ตระหนกวาการปฏบตการทงหมดโดยกลมหรอนามของกลมหรอกระทำการฝานองคกร ตงนน องคกรจะตองเปนเสมอนตวททำใหการปฏปตการบรรลถงความเปลยนแปลงทดองการ

แนวคดความพงพอใจความพงพอใจ คอ ระตบความรสกของบคคลวาเสกพอใจ ถกใจ หรอผดหวง อนเปนผลมา

จาก การเป!ยบเทยบระหวางผลงานทไดรบรกบความคาดหวงของบคคลนนๆ ตงนนระตบความพง พอใจจะสมพนธกบความแตกตางระหวางผลงานทไดรบรความคาดหวง (Phillip Kotler, 2003) หรอเปนความรสกของบคคลตอหนวยงานซงอาจเปนความรสกทางบวก ทางเปนกลาง หรอทางลบ ความรสกเหลานมผลตอประสทธภาพในการปฏปตหนาท กลาวคอ หากความรสกโนมเอยงไปใน ทางบวก การปฏปตหนาทจะมประสทธภาพสง แตหากความรสกโนมเอยงไปในทางลบการปฏปต หนาทจะมประสทธภาพตา(สมหมาย เปยถนอม, 2551)4.สรปสาระสำคญของเรองและขนดอนการดำเนนการ

4.1 สรปสาระสำคญของเรองการตงครรภของหญงวยรน อายตากวา 20 ป เขตกรงเทพมหานคร พบรอยละ 10.64

มว ยรนคลอดบตรคนท 2 ร อยละ12.20ซงสงกวาองค การอนาม ยโลกกำหนดคอรอยละ10 (กระทรวงสาธารณสข, 2556) และสถต มารดาวยร นหลงคลอด หอผป วยสต นรเวชกรรม โรงพยาบาลสรนธรกรงเทพมหานครวนท 1 มกราคม 2 5 5 9 -3 0 มถนายน 2559 พบวามหญงวยรน ตงครรภอายตรกวา 20ป คลอดบตรรอยละ 10.65 คลอดบตรคนท 2 รอยละ 15.38 ซงในจำนวนนม

หญงตงครรภวยรนทตดเชอไวรสเอชไอวตงครรภซา 1 ราย (สถตเวชระเบยน โรงพยาบาลสรนธร กรงเทพฯ, 2559) สาเหตการตงครรภไมพรอมสวนใหญคมกำเนดไม,สมาเสมอเนองจากขาดความ! ความเขาใจเกยวกบการคมกำเนด (ลทมพร อนทจกร, 2559) จากการวเคราะหขอมลตงกลาวขางตน พบวา ฟญหาการตงครรภในมารดาวยรนหลงคลอดเกดจากการคมกำเนดไมมประสทธภาพ เพราะ ขาดความ!ความเขาใจในการคมกำเนด และหอผปวยสตนรเวชกรรมไมมแนวทางสงเสรมการ คมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอด พยาบาลผปฎปตงานสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนไม เปนแนวทางเดยวกน ผสกษาจงดำเนนการโดยจดทำแนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรน หลงคลอดในหอผปวยสตนรเวชกรรมและนำกระบวนการบรหารคณภาพ Deming’s cycle หรอ PDCA มาใชในการดำเนนการ

4.2 ขนตอนการดำเนนการ4.2.1 วเคราะหปญหามารดาวยรนตงครรภไม,พงประสงคและลปตการณตงครรภชา

ระหวางวนท 1 มกราคม 2559 ถงวนท 30 มถนายน 25594.2.2จดทำเครองมอทใชในการดำเนนการไตแก 1)แนวทางสงเสรมการคมกำเนด

มารดาวยรนหลงคลอด 2) ลมอแนะนำการคมกำเนดมารดาหลงคลอด 3) ลมอการทำหตถการฝงยา คมกำเนด

4.2.3จดทำเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล ไตแก 1) แบบบนทกสถตการคมกำเนด ในมารดาวยรนหลงคลอดกอนกลบบาน 2) แบบประเมนความ!เรองการคมกำเนดของมารคาวยรน หลงคลอด 3) แบบประเมนการมสวนรวมและความพงพอใจของพยาบาลวชาชพในการพฒนา แนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอด

ดำเนนการใชแนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอด ตงแตวนท 1 ตลาคม 2559 ถงวนท 31 ธนวาคม 2559

4.2.4 รวบรวมขอมล จากแบบบนทกสถตการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอดกอน กลบบาน แบบประเมนความ!เรองการคมกำเนดของมารดาวยรนหลงคลอด และแบบประเมนการ มสวนรวมและความพงพอใจของพยาบาลวชาชพในการพฒนาแนวทางสงเสรมการคมกำเนดใน มารดาวยรนหลงคลอด

4.2.5วเคราะหขอมลตวยโปรแกรมสำเรจรปทางคอมพวเตอร 1)ขอมลสวนบคคล ใชสถตแจกแจงความถและรอยละ 2) ความ!เกยวกบการคมกำเนดของมารดาวยรนหลงคลอดใช สถตแจกแจงความถและรอยละ, สถตการหาคาเฉลย (X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D)3) เปรยบเทยบคะแนนความ!เกยวกบการคมกำเนดของมารดาวยรนกอนและหลงการใหความ!ใช สถต t-test dependent

4) วเคราะหแบบสอบถามการมสวนรวมและความพงพอใจของพยาบาลวชาชพใชสถตการหา คาเฉลย (X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D)

4.3 สรปผลการดำเนนงานจดทำรปเลมทางวชาการและนำเสนอผบรหารตามลำดบขน5. ผรวมดำเนนการ “ไมม”6. สวนของงานทผเสนอเปนผปฎบต เปนผดำเนนการเองทงหมดรอยละ 100โดยมรายละเอยด ดงน

ผศกษา คนควา ความรจากตำราเอกสารทางวชาการ และงานวจยทเกยวชอง มาใชเพอ ประกอบการดำเนนการครงน โดยมวตลประสงค 1) ศกษาความรเรองการดมกำเนดของมารดา วยรนหลงคลอดคอนและหลงการใหความร และการเลอกวธดมกำเนดของมารดาวยรนหลงคลอด 2) ศกษาการมสวนรวมและความพงพอใจของพยาบาลวชาชพ โดยดำเนนการดงน

วนท 1 มกราคม 2559 ถงวนท 30 มลนายน 2559 วเคราะหปญหาพบวา มารดาวยรน ดมกำเนดไมมประสทธภาพเพราะขาดความรความเชาใจในการดมกำเนด หอผปวยสตนรเวชกรรม ไมมแนวทางสงเสรมการดมกำเนดในมารดาวยรน และพยาบาลผปฎมตงานสงเสรมการคมกำเนด ในมารดาวยรนไมเปนแนวทางเดยวกน ผศกษาจงจดทำแนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดา วยรนหลงคลอด ลม อแนะนำการคมกำเนดมารดาหลงคลอด และลม อการทำหตถการฝงยา คมกำเนด นำปญหาทพบมาเปนชอมลในการพฒนาแนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรน หลงคลอด โดยใชกระบวนการ PDCA นำไปทดลองใชกบมารดาวยรนหลงคลอดหอผปวยสตนร เวชกรรม ระหวางวนท 1 กรกฎาคม 2559 ถง วนท 31 กรกฎาคม 2559 จำนวน 14 ราย และพยาบาล วชาชพประจำหอผปวยสตนรเวชกรรม จำนวน 15 คน ประเมนผลพบวา มารดาวยรนหลงคลอด คมกำเนดดวย ยาฝงคมกำเนดจำนวน 1 ราย คดเปนรอยละ 7.1 ทำหมนจำนวน 1 ราย คดเปนรอยละ7.1 ยาฉดคมกำเนด 3 ราย คดเปนรอยละ 21.4 ยงไม,ดดสนใจคมกำเนด 9 ราย คดเปนรอยละ 64.4 สาเหตจากพยาบาลวชาชพใหขอมลเรองการคมกำเนดไมครบดวนเกยวกบผลด ผลเสย ของการ คมกำเนดในแตละชนด ทำใหมารคาวยรนไมรถงผลเสยของการไมคมกำเนด และเจาหนาทสนย ประสานสทธไม,ไคใหคำแนะนำแกมารดาวยรนทมสทธการรกษาทโรงพยาบาลอน ทำใหมารดา วยรนกลมนไมสามารถเชาถงบรการฝงคมกำเนดไค เพราะมปญหาคารกษาพยาบาล ผศกษาจง พฒนาปรบปรง 1) จดทำลมอแนะนำการคมกำเนดมารดาหลงคลอด 2) ประสานงานกบเจาหนาท ศนยประสานสทธเพอทำความเชาใจเกยวกบหมวดการจายในเรองของการวางแผนครอบครว และ ใหคำแนะนำมารดาวยรนเรองการคมกำเนดทกสทธการรกษา รวมสรป และจดทำแนวทางการ อนมตสทธการรกษา จงนำแนวทางทดลองใช

ระหวางวนท 1 สงหาคม 2559 ถงวนท 31 สงหาคม 2559 ประเมนผลพบวา มารดาวยรน หลงคลอด จำนวน 20 ราย คมกำเนดควยยาฝงคมกำเนดจำนวน 3 ราย คดเปนรอยละ 15 ยาฉด

คมกำเนด 7 ราย คดเปนรอยละ 35 ยงไมตดสนใจคมกำเนด 10 ราย คดเปนรอยละ 50 ปญหาคอใน วนหยดราชการมารดาวยรนไมไดรบการฝงยาคมกำเนดกอนกลบบาน และไมมาตามนด สาเหดจาก บคคลากรพยาบาลขาดทกษะชวยแพทยทำหตถการฝงยาคมกำเนด และมารดาวยรนบางรายหลง ไดรบความแรองการคมกำเนด แตไมสามารถตดสนใจในการคมกำเนดไดดวยตนเองตองรอ ปรกษาคนในครอบครว ผสกษาจงพฒนาครงท 3 โดย 1) ใบความร สอน นเทศพยาบาลวชาชพราย ทขาดทกษะ และใบฝกปฎปตชวยแพทยทำหตถการฝงยาคมกำเนด 2) จดทำวดทศนหตถการฝงยา คมกำเนด 3) จดทำลมอการทำหตการฝงยาคมกำเนด และแตไขบญหามารดาวยรนไมสามารถ ตดสนใจในการคมกำเนดไดดวยตนเอง โดยการใบคำปรกษามารดาวยรน สาม และครอบครว จง นำแนวทางไปใช

ระหวางวนท 1 กนยายน 2559 ถงวนท 30 กนยายน 2559 ประเมนผลไมพบบญหา จงจดทำ แนวทางปฎปตการสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอด ลมอคำแนะนำการคมกำเนด มารดาหลงคลอด และลมอหตถการฝงยาคมกำเนด

6.1 กำหนดกลมตวอยาง ประกอบดวยมารดาวยรนหลงคลอดจำนวน 56 ราย และพยาบาล วชาชพจำนวน 15 คน ทหอผปวยสตนรเวชกรรมโรงพยาบาลสรนธรสานกการแพทย ทสงเทพฯ ระหวางวนท1ดลาคม 2559 ถงวนท 31 ธนวาคม 2559

6.2 เครองมอทใชในการดำเนนงานแนวทางสงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอด, ลมอแนะนำการคมกำเนด

มารดาหลงคลอด,ลมอการทำหตถการฝงยาคมกำเนด6.3 เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

6.3.1 แบบประเมนความรเกยวกบการคมกำเนดของมารดาวยรนโดยผสกษาไดสราง ขนจากการทบทวนวรรณกรรม จำนวน 12 ขอ ลกษณะของคำตอบเปนแบบ 2 ตวเลอก ซงมคำตอบ ทถกตองเพยงชอเดยว มเกณฑการใบคะแนนตงน ตอบถกใบ!คะแนนตอบผดใบ 0 คะแนน เกณฑ การแปลผล ตงนคะแนน 1 - 4 หมายถงมความรระตบตา, คะแนน 5 - 8 หมายถงมความรระตบ ปานกลาง, คะแนน 9 - 1 2 หมายถงมความรระตบสงตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content validity) ของแบบสอบถามโดยผเชยวชาญจำนวน 3 ทานไดคาเทากบ 1 และหาคาความเชอมน (Reliability) นำไปทดลองใช (try out) กบมารคาวยรนหลงคลอดทมคณสมปตคลายๆกลมตวอยาง จำนวน 10 ราย หาคาความเชอมนดวยวธหาความสอดคลองภายในดวยสตรลเดอรและรชๅรดใช สตร KR - 20 ไดคาเทากบ 0.79

6.3.2 แบบประเมนการมสวนรวมและความพงพอใจของพยาบาลวชาชพในการ สงเสรมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอดมขอคำถามจำนวน 15 ขอและ 12ขอตามลำดบ

เกณฑการแปลผลเปนแบบมาตรสวนประมาณคา (rating scale) สรางตามวธของลเครท (Likert) ม 5 ระดบ คอมากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด การแปลผล คะแนนเฉลย 4.21 - 5.00 คอ มสวนรวมมากทสด, คะแนนเฉลย3.41 -4 .20 คอมสวนรวมมาก,คะแนนเฉลย 2.61 - 3.40 คอม สวนรวมปานกลาง,คะแนนเฉลย 1.81 - 2.60 คอมสวนรวมนอย,คะแนนเฉลย 1.00 - 1.80คอม สวนรวมนอยทสด ตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content validity) ของแบบสอบถามโดย ผเชยวชาญจำนวน 3 ทานไดคาเทากบ 1 หาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบประเมนนำไป ทดลองใช (try out ) กบกลมตวอยางทมจำนวนและลกษณะงานใกลเคยงคอพยาบาลวชาชพทหอ ผปวยคมารเวชกรรมจำนวน 15 คนไดคาสมประสทธครอนบาคแอลฟาเทากบ 0.96, 0.87 ตามลำดบ

6.4 การดำเนนการ ระหวางวนท 1 ตลาคม 2559 ถงวนท 31 ธนวาคม 2559 ดงน 1) หลง คลอดวนท 1 สรางสมพนธภาพโดยการพดคย ดนหาปญหาของการตงครรภ ประสบการณการ คมกำเนด และการวางแผนคมกำเนดหลงคลอด ในรายทคลอดปกตสอนเรองการคมกำเนดและการ วางแผนครอบครว ใหลวตทศนการคมกำเนดเปนรายกลม และแจกแผนพบ 2 ) หลงคลอดวนท 2 ใหคำปรกษามารดาวยรน สาม และครอบครวเรองการคมกำเนดและการวางแผนครอบครวในรายท มฟญหาซบซอน สงคมกำเนดทหนวยงานวางแผนครอบครวและการคมกำเนด (family planning) สวนรายทผาดดคลอดสอนเรองการคมกำเนดและการวางแผนครอบครว และใหลวดทศนการ คมกำเนดเปนรายกลม และแจกแผนพบ 3) วนทแพทยจำหนายกลบบาน สงอนมตสทธเบกยาและ คปกรณยาฝงคมกำเนด สงมารดาวยรนคมกำเนดทหนวยงานวางแผนครอบครวและการคมกำเนด (family planning)!หคำแนะนำการปฎบตตวหลงคลมกำเนด การสงเกตอาการผดปกตและการมา ตรวจตามนด 4) บนทกสถตการคมกำเนดของมารดาวยรนหลงคลอดกอนกลบนานทกราย โดยผรกษาตดตามนเทศพยาบาล ขณะปฏบตงาน และใหคำแนะนำกรณทมปญหา ระหวางดำเนนการ อยางตอเนอง

6.5 การเกบรวบรวมขอมล 1) บนทกสถตการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอดกอนกลบ นาน 2) แบบประเมนความ!เกยวกบการคมกำเนดของมารดาวยรนหลงคลอด เกบขอมลกอนให ความ!เรองการคมกำเนด และหลงใหความ!เรองการคมกำเนด โดยใชแบบประเมนสดเดยวกน3) แบบประเมนการมสวนรวม และความพงพอใจของพยาบาลวชาชพในการสงเสรมการคมกำเนด ในมารดาวยรนหลงคลอด เกบรวบรวมขอมลโดยการแจกแบบประเมน ระหวางวนท 26 ธนวาคม 2559 ถงวนท 30 ธนวาคม 2559

6.6 การวเคราะหขอมล ตรวจสอบความถกดอง ความสมมรณและวเคราะหขอมลดวย โปรแกรมสำเรจรป 1) ขอมลสวนบคคลดวยสถตแจกแจงความถและรอยละ 2) วเคราะหความ! เคยวกบการคมกำเนดของมารดาวยรนใชสถตการหาคาเฉลย (X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D)

รวมและความพงพอใจของพยาบาลวชาชพ ดวยสถตการหาคาเฉลย (X) และสวนเบยงเบน มาตรฐาน (S.D)7. ผลสำเรจของงาน

7.1 พบวากอนการใหความรมารดาวยเนหลงคลอดสวนใหญมความรเรองการดมกำเนด ระดบปานกลาง จำนวน 30 ราย คดเปนรอย 53.57 รองลงมาคอระดบตาจำนวน 14 ราย คดเปนรอย ละ 25 และความรระดบสงจำนวน 12 ราย คดเปนรอยละ 21.43 หลงการแนะนำสวนใหญมความร ระดบสง จำนวน 31 ราย คดเปนรอยละ 55.36 รองลงมาคอระดบปานกลาง จำนวน 18 ราย คดเปน รอยละ 32.14 และความรระดบตาจำนวน 7 ราย คดเปนรอยละ 12.5 เปรยบเทยบคะแนนกอนและ หลงการใหความร แตกตางกนอยางมนยสาดญทางสถตทระดบ 0.05 มคาเฉลยหลงการใหความร (X = 9.79, S.D. = 1.62 ) สงกวากอนการแนะนำ ( X = 8.45, S.D. = 1.66 )

7.2 มารดาวยรนหลงคลอด จำนวน 56 ราย เลอกพงยาดมกำเนดจำนวน 28 ราย คดเปน รอยละ 50 ฉดยาดมกำเนดจำนวน 12 ราย คดเปนรอยละ 21.43 ทำหมนหญงจำนวน 1 ราย คดเปน รอยละ 1.78 และยงไมดดสนใจเลอกวธดมกำเนดจำนวน 15 ราย คดเปนรอยละ 26.7

7.3 การมสวนรวมของพยาบาลวชาชพการพฒนาแนวทางสงเสรมการดมกำเนดในมารดา วยเนหลงคลอด โดยรวมอยในระดบมากทสด ( X = 4.35, SD = 0.51) เมอพจารณาเปนรายดาน สวนใหญอยในระดบมากทสด ยกเวนดานการวางแผนและการตดตามและประเมนผลอยในระดบ มาก ( X = 4.02, SD = 0.56 และ X = 4.20, SD = 0.61 ตามลำดบ )

7.4 ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพในการพฒนาแนวทางสงเสรมการดมกำเนดมารดา วยรนหลงคลอดโดยรวมอยในระดบมากทสด ( X = 4.80, SD = 0.41)พจารณารายดานพบวาดาน บคลากรผ!หบรการพงพอใจมากทสด ( X = 4.93, SD = 0.13 ) รองลงมาคอดานการอำนวยความ สะดวก ( X = 4.77, SD = 0.39 ) และนอยสดคอดานผลทไดรบจากการเดารวมกจกรรม ( X = 4.62, SD = 0.39)8. การนำไปใชประโยชน

8.1 มารดาวยเนหลงคลอดทเดารบการดแลในหอผปวยสตนรเวชกรรมโรงพยาบาล สรนธรไดรบการสงเสรมการดมกำเนดหลงคลอดเพอ!เองกนการตงครรภซาทมประสทธภาพ

8.2 พยาบาลวชาชพประจำหอผปวยสตนรเวชกรรมปฎบตตามแนวทางสงเสรมการ ดมกำเนดในมารคาวยเนหลงคลอดเปนมาตรฐานเดยวกน

9. ความยงยาก ฟญหา อปสรรคในการดำเนนการ9.1 เจาหนาทหองประสานสทธใหขอมลแกผรบบรการเรองการอนมตสทธคมกำเนด

ในมารดาวยรนไมถกตองสงผลใหมารดาวยรนทมสทธการรกษาทโรงพยาบาลอนไมสามารถเขาถง บรการไต

9.2 การใหคำปรกษาเรองการคมกำเนดแกมารดาวยรนหลงคลอดและครอบครวตองใช ระยะเวลามากสงผลใหวนหยดราชการมภาระงานมาก10. ฃอเสนอแนะ

10.1 โรงพยาบาลควรมนโยบายสนบสนนการสงเสรมการคมกำเนดในสตรวยรนและ กำหนดบทบาทหนาทหนวยงานทเกยวของใหปฎบตงานสอดคลองกบนโยบาย

10.2 โรงพยาบาลควรมคลนกวยรนทมระบบการดแลแบบครบวงจร10.3 ควรสนบสนนและสงเสรมใหมการตกอบรม เพอเพมทกษะพยาบาลวชาชพเรองการ

ใหคำปรกษาทมประสทธภาพ และสามารถนำไปใชในงานบรการไตทกสถานการณ

ขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนเปนความจรงทกประการและไตแกไขตามมตของ คณะกรรมการแลว

a olr .ลงชอ....... .ไนโ,.......... V.. ....................(นางสาวมาไลย ธานวรรณ)

ผขอรบการประเมน(วนท).......โ’.®..?ใ-?I.. fexfob.................

ไตตรวจสอบแลวขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนถกตองตรงกบความเปนจรงทกประการ2 || 2(ลงชอ)................rr/y.:....................................... (ลงชอ) ร)---- ห

(นางสาวบรรจง นธปรชานนท) (ตำแหนง) หวหนาพยาบาล

ฝายการพยาบาเนาลมภารกจตานการพยาบาล(วนท)..............โ .® . . .^ . . ! ,' ^ , ..................

หมายเหต ผบงคบบญชาทควบคมการ ปฎบตงานโดยตรง ในระหวางวนท

เกรกฎาคม 2559 - วนท 30 คนยายน 2559 คอนางสวลกษณอศดรเดชา ปจจบนเกษยณอายราชการ

(นายยลชย จงจระสร)(ตำแหนง) ผอำนวยการโรงพยาบาลสรนธร

(วนท)...... -.๑..ม,ค,. In/ hh.............

ผบงคบบญชาเหนอขนไป 1 ระดบ ในระหวาง วนท 1 กรกฎาคม 2559- วนท 31 ธนวาคม 2559

คอ นางสาวสภาพร กรลกษณ ปจจบน ดำรงตำแหนงผอำนวยการโรงพยาบาลกลาง

บรรณานกรม

กระทรวงสาธารณสข สำนกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย. (2556).สถตการคลอดของแม วย$นประเทศไทยป 2556. นนทบร: ม.ป.พ.

ชช'วาล เรองประพนธ.(2558).สถตพนฐ7น(พมพกรงท 2).มหารทยาลยขอนแกน.ทพยสดา นยแนน.(2554).ผลของการใชโปรแกรมการเสรมสรางพลงอำนาจตอพฤตกรรมการ

ปองลนการคลอดกอนกำหนดในหญงตงครรภวยรนมสลม (วทยานพนธพยาบาลศาสตร บณฑต สาขาวชาการพยาบาลศาสตรการผดงครรภขนสง).มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ทมมกา เครอเนตร และคณะ.(2558).กาวะผนำกบแรงจงใจในการทำงานของพนกงานบรษท ไทยพดสกรปจำกด.วารสารวชาการ มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ, 4 (2), 22-37.

นพวรรณ ศรวงศพานช.(2557).คนอนนวฬางการดนณฟวยรม.กรงเทพฯ:โรงพมพชมนมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย จำกด.

ประพนธพงศชณพงษ.(255\).ปจจยทสงผลตอความสำเรจในการบรหารโรงเรยนเอกชนระดบ ประถมศกษาในภาคใต.(ดษฎนพนธการศกษาดษฎมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการ ศกษา บณฑตวทยาลย).มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ราชวทยาลยสตนรแพทยแหงประเทศไทย.(2556).คำแนะนำการสมกำเนดในสตรวยรน.วารสารสฅ นรแพทยสมพนธ, 22 (7), 48-54.

เรอ4วทยเกษสวรรณ.(2550).พ1ยบายสาธารณะ.กรงเทพฯ: บพธการพมพ.สมหมาย เใไยถนอม.(2551).รายงในการวจยความพงพอใจของนกศกบาในการไดรบบรการจาก

มหาวทยาลยราชคฏนศรปฐม. มหาวทยาลยราชกฎนครปฐม.สถตเวชระเบยนโรงพยาบาลสรนธร. {2559).สถตมารดาวยรนหลงคลอดหอผปวยล[ดนรเวชกรรม.

กรงเทพมหานคร:โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทย.สวชย อนทรประเสรฐ และคณะ.(2551).คมอการใหบรการวางแผนครอบครวสำหรบเจาหนาท

สาธารณสข.กรงเทพฯ:โรงพมพองศการสงเคราะหทหารผานศก.อทมพร อนทจกร.(2559).พลาด..ปญหาวยรนหองไมพรอมในลงคมไทย,นนทใ]ร.นน,ทนร:

สถาบนรามจตต.Deming E. (1950). Out o f The Crisis. USA : The Massachusetts Institute of Technology Center

for Advance Engineering Study.N.p.Philip K.(2003)Marketing management. 11 th ed. upper Sanddle River, New Jersey ะ Pearson

Education.

ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงในใหมประสทธภาพมากขน ของ นางสาวมาไลย ธานวรรณ

เพอประกอบการแตงตงใหดำรงตำแหนงพยาบาลวชาชพชำนาญการพเศษ (ดานการพยาบาลทวไป) (ดำแหนงเลฃท รพส. 295) สงกดฝายการพยาบาล กลมภารกจดานการพยาบาล โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทยเรอง การพฒนารปแบบการเสรมพลงอำนาจในมารดาวยรนหสงคลอดในการคมกำเนด

หอผปวยสตนรเวชกรรม โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทย

หลกการและเหตผลการตงครรภในวยรนนบเปนปญหาสำคญดานสาธารณสฃทมผลกระทบตอภาพลกษณใน

การดแลเดกและเยาวชนของทกประเทศ เนองจากสงผลทางลบตอสขภาพมารดาและทารก เชน การ คลอดกอนกำหนด ทารกนาหนกตวนอย การแหงบตรทไมปลอดภย และการเสยชวตของมารดา และทารก นอกจากนแลวยงเกดปญหาทางดานสงคมตามมาเพราะเปนวยกำลงสกษาตองหคดเรยน หรอออกจากการสกษาสงผลใหประเทศขาดบคลากรทมคณภาพ หรอเกดปญหามารดาขาดความ พรอมในการเลยงดบตรนำไปสการทำแหงและทอดทงบตร ทำใหเปนปญหาทางเศรษฐกจเรองคา รกษาพยาบาลขณะตงครรภคลอด หลงคลอด สำหรบประเทศไทยพบการตงครรภของมารดาอาค ตากวา 20ปสงขนอยางตอเนองในทศวรรษทผานมา พบรอยละ 16.59 คลอดบตรคนทสองขนไปม มากถงรอยละ 12.8 และเขตกรงเทพมหานคร พบรอยละ 10.64 มวยรนคลอดบตรคนท 2 รอยละ 12.20 ซงสงกวาองคการอนามยโลกกำหนดคอรอยละ 10 (กระทรวงสาธารณสฃ,2556)

การสงเสรมการคมกำเนดมารดาวยรนหลงคลอดจงเปนหนงในปจจยทสำคญของการ ปองกนการตงครรภซาในมารดาวยรน แตจากการสกษา การพฒนาแนวทางสงเสรมการคมกำเนด ในมารดาวยรนหลงคลอด โดยกลมตวอยางเปนมารดาวยรนหลงคลอด ทรบการรกษาทหอผปวย สตนรเวชกรรม โรงพยาบาลสรนธร สำนกการแพทยกรงเทพมหานคร ระหวางวนท 1 ตลาคม 2559 - 31 ธนวาคม 2559 พบวามารดาวยรนบางรายไมสามารถตดสนใจคมกำเนดดวยตนเอง ดอง ไดรบความยนยอมจากสามและคนในครอบครวกอน ซงมมารดาวยรนบางรายและครอบครวไมให ความรวมมอ เพราะไม,เหนวาการตงครรภวยรนเปนปญหา จงไมจำเปนตองคมกำเนด

ตงนนการมแนวทางเสรมเสรมพลงอำนาจในมารดาวยรนหลงคลอดในการคมกำเนด จะทำ ใหมารดาวยรนหลงคลอดดนพบปญหาตามสถานการณจรง ตระหนกถงความสำคญของปญหา ยอมรบปญหาทเกดขนวาเปนปญหาทตนตองแกไข มการคดอยางมวจารณญาณจนเกดความชดเจน

ของการแกปญหา มการตดสนใจเลอกวธทเหมาะสมในการแกปญหาจะทำใหมารดาวยรนหลง คลอดมการคมกำเนดทมประสทธภาพ

วตลประสงคนละ!!เาหมาย วตถประสงค

1. เพอพฒนารปแบบการเสรมพลงอำนาจในมารดาวยรนหลงคลอดในการคมกำเนด2. เพอสงเสรมใหมการคมกำเนดในมารดาวยรนหลงคลอด

เปาหมายมารดาวยรนมทศนคตทดในการคมกำเนด และมการคมกำเนด

ครอบคารวเคราะห แนวคด ขอเสนอ การตงครรภวยรน

การตงครรภวยรน(teenage pregnancy หรอ adolescent pregnancy) ตามความหมายของ องคการอนามยโลก หมายถง สตรตงครรภทมอายระหวาง 15 - 19ป (WHO ค.ศ. 2010 อางในส ชยา ลอวรรณ, 2553)

ปญหาและผลกระทบจากการตงครรภในวยรนการตงครรภวยรนเป นปญหาทส งผลกระทบทางลบตอสขภาพมารดาและทารก

นอกจากนยงเกดปญหาทางกานผลกระทบทางดานจต-สงคม ตงน1. กานรางกาย ภาวะโลหตจาง (anemia) ภาวะซดหรอโลหตจางเปนปญหาสาตญทพบ

ไดกวางขวาง สวนใหญเกดจากภาวะทพโภชนาการโดยเฉพาะขาดธาตเหลก folic acid (บรรพจน สวรรณชาต และประภสสร เออลลตชวงศ, 2550)

1.2 การคลอดกอนกำหนด เปนอกปญหาทสำคญในสตรตงครรภตงในประเทศท พฒนาแกวและประเทศกำลงพฒนา จากหลายๆรายงานพบว,ากายงอายหอยมากเทาไหรโอกาส คลอดกอนกำหนดจะยงสง ( มลฤด เตชะอนทร, 2554)

1.3 ภาวะความตนโลหตสงขณะตงครรภ (pregnancy induced hypotention) มรายงาน ทพบวาโอกาสการเกดความตนโลหตสงจะเพมขนในวยรนเมอเทยบคบสตรตงครรภทมอาย มากกวา แตบางรายงานกไมแตกตางคน (มลฤด เตชะอนทร, 2554)

1.4 อตราตายปรกำเนด พบวาจะเพมสงขนในสตรตงครรภวยรน จากการรายงานสวน ใหญประเทศทพฒนาแกวและกำลงพฒนา (WHO ค.ศ. 2010 อางในสชยา ลอวรรณ, 2553)

1.5 การตดเชอเอชไอว และโรคตดเชอทางเพศสมพนธอนๆ เกดจากสาเหตพฤตกรรม* ทางเพศทเปลยนแปลงไปของสงคมวยรนบจจบน ทำใหพบวากลมวยรนมโอกาสตดเชอทาง

เพศสมพนธ (ลไรวรรณ โชตเกยรต และศราภรณ สวสตวร, 2552)1.6 มารดาทพลภาพและเสยชวต ลบตการณจะเพมสงขนในประเทศทดอยหรอกำลง

พฒนา (ลไรวรรณ โชตเกยรต และสราภรณ สวสตวร, 2552)2. ผลกระทบทางดานจต-สงคม

วยรนเปนวยทดองพงพาพอ แม และเปนวยทกำลงสบสนกบบทบาทตนเอง ซงใน ภาวะนเปนภาวะเครยดของวยรน ในขณะเดยวกนเมอมการตงครรภเกดขนทำใหดองปรบบทบาท ตามการเปลยนแปลงของรางกายและฮอรโมนทเพมมากขน สงเหลานเปนภาวะวกฤตต,อสขภาพ ของหญงตงครรภวยรนเมองจากเกดความเครยดซอนความเครยด(สภาวด เครอโชตคล, 2557) นอกจากนการตงครรภวยรนสวนใหญเปนการตงครรภทไมไดตงใจ ไมไดมการวางแผนหรอเปน การตงครรภกอนสมรส และขาดการเตรยมพรอมในการวางแผนคมกำเนดหลงคลอด ชงการ คมกำเนดของมารดาวยรนขนอยกบเจตคตและบรรทดฐานจากกลมอางองหรอบคคลใกลชดของ มารดาวยรนหลงคลอด กลมอางองเปนบจจยทางดานสงคมทมความสำคญตอความตงใจในการ คมกำเนด ไดแก สามหรอครก บดา มารดา เพอน และบคลากรทางการพยาบาล เนองจากวยรนจะ ใหความสำคญกบเพอน สามหรอครก ในขณะเดยวกนวยรนระยะนกดองการคำแนะนำและยอมรบ จากบดามารดาและบคลากรทางดานสขภาพเพมขนดวยเชนกน(ชชฎาพร จนทรสฃ และคณะ, 2558)

การเสรมพลงอำนาจ เปนแนวคดทอธบายกระบวนการทางสงคม การแสดงถงการ ยอมรบและชนชม การสงเสรม การพฒนาและเสรมสรางความสามารถของบคคลในการตอบสนอง ความตองการของตนเอง และแอไขบญหาดวยตนเอง รวมถงความสามารถในการใชทรพยากรท จำเปนในการดำรงชวต เพอใหเกดความเชอมนในตนเอง และ!สกวาตนเองมอำนาจสามารถ ควบคมความเปนอยหรอวถชวตของตนเองไดซงการเสรมพลงอำนาจมการนำไปประยกตใชไดทง ดานการบรหาร และการเสรมพลงอำนาจดานสขภาพ ( ปรญญาภรณ บณยะสง, 2551)

การเสรมพลงอำนาจดานสขภาพ เปนกระบวนการทชวยเสรมสรางและพฒนาศกยภาพของ บคคล ครอบครว สมชน ใหตระหนกถงสาเหตของบญหา และเตรยมความพรอมทจะเผชญกบ บญหาในการควบคมบจจยตางๆทมผลกระทบตอสขภาพ สามารถเลอกใชแหลงประโยชน และ ดำเนนกจกรรมตางๆ เพอรกษาไวซงสขภาพทดทงรางกายและจตใจ การเสรมพลงอำนาจในมารดา

9 วยรนประกอบดวย เรอง การดแลและการปฎปตควหลงคลอด การเลยงลกดวยนมแม การดแลบตรการอาบนำเชดตาสะดอ การคมกำเนด การวางแผนครอบครว และการมาตรวจตามนด

ขนตอนในการดำเนนการ1. นำเสนอการพฒนารปแบบการเสรมพลงอำนาจในมารดาวยรนหลงคลอดในการ

คมกำเนดกบผบรหารทเกยวของ2. ประชม วางแผนดำเนนกจกรรมรวมกบหนวยงานหองตรวจผปวยนอกสตกรรม

หองคลอด และหอผปวยสตนรเวชกรรม3. จดทำกจกรรมการเสรมพลงอำนาจ ดงน

หองตรวจ$ ปวยสตกรรม 1) รบฝากครรภคลนกวยรน ประเมนความพรอมของการ ตงครรภประสบการณในการคมกำเนดทผานมา2 )จดกจกรรมการใหความรเรองการตงครรภวยรน ผลกระทบดานสขภาพและจตสงคมใหสามหรอคนในครอบครวเขารวมรบฟง อยางนอย 2 ครงใน ระยะฝากครรภเพอใหตระหนกถงความสำคญของปญหา ยอมรบปญหาทเกดขนวาเปนเรองทตอง แตไข เพอใหมการวางแผนคมกำเนดตงแตกอนคลอด 3) จดใหมกลมชวยเหลอตนเองโดยใหสตร วยรนไดพดคยแลกเปลยนความคดเหนกน มการเรยนรประสบการณ ใหค0าปรกษาซงกนละกนใน เรองการคมกำเนด 4)ใหคำปรกษาเรองการคมกำเนดและใหมการวางแผนคมกำเนด 5) บนทก กจกรรมสงเสรมการคมกำเนดทไดรบในสมดฝากครรภ

หองคลอด ตรวจสอบกจกรรมสงเสรมการคมกำเนดทไดรบในสมดฝากครรภ และ ทบทวนการวางแผนคมกำเนดหลงคลอดกบมารดาวยรนอกครง กรณพบวามการเปลยนแปลงให บนทก และสงตอขอมลหนวยงานสตนรเวชกรรม

หอผปวยสตนรเวชกรรม 1) ตรวจสอบประวตการวางแผนคมกำเนดและทบทวน ความรเรองการคมกำเนด และการวางแผนคมกำเนดหลงคลอด 2) จดกจกรรมใหความรเรองการ คมกำเนด ผลด ผลเสยของการคมกำเนดแตละชนด 3) จดทำสอการสอนทมความรงใจ เชน วดทศน กลมตวอยางมารดาวยรนทบอกเลาประสบการณของตนเองในการคมกำเนด 4) จดใหมกลมมารดา วยรนหลงคลอดไดพดคยแลกเปลยนความคดเหนกน ใหคำปรกษาซงกนละกนในเรองการ คมกำเนด 5)ใหคำปรกษามารดาวยรน สาม และครอบครวเรองการคมกำเนดและใหมการวางแผน คมกำเนดหลงคลอด 6) ใหการคมกำเนดกอนจำหนาย 7)ใหคำแนะนำการปฏบตตวหลงการ คมกำเนด และนดตดตามอาการ

4. ประเมนผลจากทศนคตของมารดาวยรน สาม และครอบครวตอการคมกำเนด และ การเลอกรบการคมกำเนดกอนกลบบาน

5. ตดตามเมอมาตรวจหลงคลอด และวธการคมกำเนด

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. มารดาวยรนหลงคลอด สาม และครอบครวใหความรวมมอในการคมกำเนด2. มารดาวยรนหลงคลอดมคณภาพชวตทดขน และมาตรวจตามนด

ตวชวดความสำเรจ1. มารดาวยรนหลงคลอดคมกำเนดรอยละ 802. มารดาวยรนหลงคลอดมทศนคตในการคมกำเนดในระดบดมาก รอยละ 80

(ลงชอ),(นางสาวมาไลย ธานวรรณ)

ผขอรบการประเมน(วนท)...ว.®...นค,..!a&L /.........

เอกสารอางอง

กระทรวงสาธารณล[ข สำนกอนามยการเจรญพนธ กรมอนามย. (2556).สถตการคลอดของแม วยj u ประเทศไทยป 2556. นนทบร: ม.ป.พ.

ชชฎาพร จนทรล[ข และคณะ.(2558).ผลการสงเสรมเจตคตและบรรทดฐานกลมอางองตอความตงใจและการใอการดมกำเนดของวยรนหลงคลอด.พยาบาลส’าร, 42 (2),104-115.

บรรพจน ล[วรรณชาต และประภสสร เออลลตชวงศ.(2550).อา(เมารดากบผลของการตงครรภ. กเงเทพฯ:ศรนครนทรเวชสาร.

ปรญญาภรณ บณยะสง.(2551).การสกษาผลของโปรแกรมเสรมสรางพลงอำนาจตอภาระการดแล เดกฟญญาออนของ$ดแลในครอบครว.บพวพยาการ, มกราคม-มนาคม 2551,58 -68.

มลฤด เตชะอนทร.(2555).การตงครรภในวยรน.สบอน 22 ตลาคม 2559,จาก http://www.med. cmu.ac.th.

ล[ชยา ลอวรรณ.(2553).การตงครรภในวยรน.สบอน 12ธนวาคม 2559,จาก http://www.med. cmu.ac.th.

สภาวด เครอโชตดล.(2557).กลยทธการพยาบาลในการสงเสรมการปรบบทบาทการเปน มารดา1ของสตรตงครรภรยรน.วารสารเกอการmย, 21, 7-13.

อมร สวรรณนมต.(2553).การพยาบาลปฐมฎมกบการเสรมสรางพลงอำนาจชมชน.(พมพครงท3) มหาสารคาม: พมพลกษณ.

อไรวรรณ โชตเกยรต และศราภรณ สวสดวร.(2552).ผลของการรกษาทารกทปวยจากมารดา วยรน.ๆมารเวชสาร, 27,369-397.