artifact trong x quang

94
April 2, 2013 1 AÛNH GIAÛ & CAÏM BAÃY TRONG X QUANG NGỰC BS.NGUYEÃN QUYÙ KHOAÙNG BS.NGUYEÃN QUANG TROÏNG

Upload: nguyen-vinh

Post on 28-Jun-2015

619 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: Artifact trong x quang

April 2, 2013 1

AÛNH GIAÛ & CAÏM BAÃY TRONG

X QUANG NGỰC

BS.NGUYEÃN QUYÙ KHOAÙNG

BS.NGUYEÃN QUANG TROÏNG

Page 2: Artifact trong x quang

April 2, 2013 2

DAØN BAØI

I- ẢNH GIẢ:

1- Kỹ thuật chụp X Quang Ngực không chuẩn.

2- Kỹ thuật chụp CT ngực.

II- CẠM BẪY do thiếu hiểu biết:

1- về ý nghĩa của ảnh giả.

2- về những biến thể của bình thường.

3- về một số nguyên nhân gây sai lầm.

4- về một số bệnh lý gây sai lầm.

III- ĐIỀU CẦN NHỚ

IV- KẾT LUẬN

Page 3: Artifact trong x quang

April 2, 2013 3

Page 4: Artifact trong x quang

2-Apr-13 4

Page 5: Artifact trong x quang

April 2, 2013 5

ẢNH GIẢ

Ảnh giả còn được gọi là Artefact hoặc artifact.

Đó là một hình ảnh không có thực xẩy ra do:

1-Kỹ thuật chụp X Quang ngực không chuẩn:

-Đầu đèn X quang không ngay ngắn so với phim.

-Để người nhà đặt tay lên ngực bệnh nhân.

-Không bảo bệnh nhân kẹp tóc lên cao.

-Rửa phim chưa sạch.

Page 6: Artifact trong x quang

6 April 2, 2013

Page 7: Artifact trong x quang

7 April 2, 2013

Page 8: Artifact trong x quang

8 April 2, 2013

BOÙNG MÔØ PHEÁ NANG PHOÅI (P)?

Page 9: Artifact trong x quang

9 April 2, 2013

BAØN TAY NGÖÔØI CHAÊM SOÙC

BEÄNH NHAÂN

BOÙNG MÔØ PHEÁ NANG PHOÅI (P)?

Page 10: Artifact trong x quang
Page 11: Artifact trong x quang

DẤU HIỆU BĂNG QUA THÀNH NGỰC (CROSSING CHEST WALL SIGN)

Búi tóc

Page 12: Artifact trong x quang
Page 13: Artifact trong x quang
Page 14: Artifact trong x quang

14 April 2, 2013

Page 15: Artifact trong x quang

15 April 2, 2013

KIEÅM TRA VEÀ KYÕ THUAÄT

Page 16: Artifact trong x quang

April 2, 2013 16

ẢNH GIẢ

2- Kỹ thuật chụp CT ngực;

Ảnh giả xẩy ra do những sai lầm trong việc tái tạo

hình ảnh trên bộ phận xử lý hình của máy CT.

a/ Những dị vật kim loại (như mảnh đạn, kẹp mạch

máu sau mổ cũ, các nẹp cột sống…)

tạo ra những “tia sáng mặt trời” che lấp các cấu

trúc khác.

b/ Ảnh giả do nhịp thở: Nếu bệnh nhân khó thở thì

không nín được lâu nên sẽ có bóng khuyết giả

trong động mạch phổi thuỳ dưới 2 bên khi chụp

CT Ngực theo hướng đầu-chân.

Page 17: Artifact trong x quang

April 2, 2013 17

ẢNH GIẢ

c/ Ảnh giả do nhịp tim đập: Nhịp tim nhanh tạo ra

hình giả nhân đôi của thành động mạch phổi gốc

và các nhánh động mạch phổi phải và trái khiến

ta lầm với huyết khối nội thành.

d/ Ảnh giả do luồng máu: Đây là hình tia sáng mặt

trời từ tĩnh mạch chủ trên khiến cản trở việc phân

tích chính xác động mạch phổi phải và động

mạch thuỳ trên phải. Để tránh hiện tượng này:

-Pha loãng chất cản quang.

-Chụp theo hướng chân-đầu.

Page 18: Artifact trong x quang

April 2, 2013 18

CẠM BẪY

CAÏM BAÃY còn được gọi là PÌEGE hoặc PITFALL

Ñoù laø nhöõng nguyeân nhaân gaây sai laàm trong

chaån ñoaùn Sieâu aâm vì thieáu hieåu bieát:

– 1/ Veà yù nghóa cuûa aûnh giaû.

– 2/ Veà nhöõng biến thể của bình thöôøng (Normal

variants): khiếm khuyết cơ ngực to một bên hoặc phì

đại cơ ngực to 2 bên, dị dạng xương sườn, cột sống,

lồng ngực…

Page 19: Artifact trong x quang

April 2, 2013 19

CẠM BẪY

– 3/ Một số nguyên nhân gây sai lầm như: Bóng vú,núm

vú, cắt vú, bơm vú, tuyến hung…

– 4/ Về một số bệnh lý gây sai lầm như: Bướu Pancoast,

bướu ma, tràn dịch dưới đáy phổi,viêm phổi tròn,đóng

vôi màng phổi, achalasia, phổi biệt trí, bướu mỡ trung

thất v…v.

Page 20: Artifact trong x quang

20 April 2, 2013

TAÊNG HOAËC GIAÛM LAN TOÛA ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

Page 21: Artifact trong x quang

21 April 2, 2013

TAÊNG HOAËC GIAÛM LAN TOÛA ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

Imaging of Chest Wall Disorders.Mi-Young Jeung, MD. (Radiographics. 1999;19:617-637.)

POLAND’S SYNDROME

Nam,17 tuoåi,khoâng coù cô ngöïc lôùn beân (T),taät dính ngoùn ôû baøn tay (T).

Page 22: Artifact trong x quang

22 April 2, 2013

TAÊNG KHU TRUÙ ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

VUÙ TO ÔÛ NAM GIÔÙI DO DUØNG NOÄI TIEÁT TOÁ

Page 23: Artifact trong x quang

23 April 2, 2013

TAÊNG KHU TRUÙ ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

BOÙNG CÔ NGÖÏC LÔÙN HAI BEÂN

Page 24: Artifact trong x quang

24 April 2, 2013

XÖÔNG SÖÔØN COÅ VII BEÂN (P)

Page 25: Artifact trong x quang

25 April 2, 2013

XÖÔNG SÖÔØN COÅ VII HAI BEÂN

Page 26: Artifact trong x quang

26 April 2, 2013

BAÁT THÖÔØNG HOAËC TOÅN THÖÔNG KHUNG XÖÔNG

DÒ DAÏNG THAØNH NGÖÏC

SCOLIOSIS

Page 27: Artifact trong x quang

27 April 2, 2013

PECTUS EXCAVATUM: DO SÖÏ BAÁT ÑOÁI XÖÙNG CUÛA BOÙNG VUÙ

KHOÂNG THAÁY BÔØ DÖÔÙI CUÛA BOÙNG VUÙ (P),BOÙNG VUÙ (P)

LEÄCH VAØO TRONG TAÏO NEÂN BOÙNG MÔØ CAÏNH BÔØ TIM (P).

Page 28: Artifact trong x quang

28 April 2, 2013

Boùng môø pheá nang thuøy giöõa phoåi P?

PECTUS EXCAVATUM

Page 29: Artifact trong x quang

29 April 2, 2013

BAÁT THÖÔØNG HOAËC TOÅN THÖÔNG KHUNG XÖÔNG

DÒ DAÏNG THAØNH NGÖÏC

PECTUS CARINATUM

Page 30: Artifact trong x quang

30 April 2, 2013

BAÁT THÖÔØNG HOAËC TOÅN THÖÔNG KHUNG XÖÔNG

DÒ DAÏNG THAØNH NGÖÏC

PECTUS CARINATUM

Page 31: Artifact trong x quang

31 April 2, 2013

BAÁT THÖÔØNG HOAËC TOÅN THÖÔNG KHUNG XÖÔNG

DÒ DAÏNG THAØNH NGÖÏC

PECTUS CARINATUM

(Pigeon breast)

Imaging of Chest Wall Disorders.Mi-Young Jeung, MD. (Radiographics. 1999;19:617-637.)

Page 32: Artifact trong x quang

32 April 2, 2013

TAÊNG KHU TRUÙ ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

BOÙNG VUÙ VAØ NUÙM VUÙ HAI BEÂN

Page 33: Artifact trong x quang

33 April 2, 2013

TAÊNG KHU TRUÙ ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

Page 34: Artifact trong x quang

34 April 2, 2013

TAÊNG KHU TRUÙ ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

Page 35: Artifact trong x quang

35 April 2, 2013

TAÊNG KHU TRUÙ ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

BÖÔÙU VUÙ (P)

Page 36: Artifact trong x quang

36 April 2, 2013

TAÊNG HOAËC GIAÛM LAN TOÛA ÑOÄ DAØY THAØNH NGÖÏC

Mastectomie droite

Page 37: Artifact trong x quang

37 April 2, 2013

DÒ VAÄT THAØNH NGÖÏC

BREAST IMPLANTS

Page 38: Artifact trong x quang

38 April 2, 2013

DÒ VAÄT THAØNH NGÖÏC

BREAST IMPLANTS

Page 39: Artifact trong x quang

39 April 2, 2013

DÒ VAÄT THAØNH NGÖÏC

Page 40: Artifact trong x quang

40 April 2, 2013

CHÍCH SILICONE

TRÖÏC TIEÁP VAØO

MOÂ TUYEÁN VUÙ

HAI BEÂN

Page 41: Artifact trong x quang

41 April 2, 2013

KIỂM TRA SỨC KHOẺ

Page 42: Artifact trong x quang

42 April 2, 2013

DAÁU HIEÄU CAÙNH BUOÀM

SAIL SIGN

– Boùng tuyeán öùc bình

thöôøng (normal

thymus) ôû treû döôùi

3 tuoåi ñoâi khi bò

chaån ñoaùn laàm laø

khoái u trung thaát.

– Hình aûnh thaáy

ñöôïc treân X quang

raát ña daïng,trong

ñoù daáu hieäu caùnh

buoàm laø ñieån hình.

Page 43: Artifact trong x quang

43 April 2, 2013

CÁC LOẠI TUYẾN HUNG THEO GS CAFFEY

Page 44: Artifact trong x quang

44 April 2, 2013

THYMIC SAIL SIGN

Caáu truùc hoài aâm luoân luoân ñaëc,

ñoàng daïng

Page 45: Artifact trong x quang

45 April 2, 2013

Boùng môø ôû trung thaát tröôùc vôùi daáu hieäu

che laáp roán phoåi (T),khoâng cheøn eùp khí

pheá quaûn-Khoâng coù hình aûnh xeïp phoåi (T).

Treû 11 thaùng tuoåi,

khoâng trieäu chöùng hoâ haáp.

Boùng môø trung thaát tröôùc coù ñaäm

ñoä ñoàng nhaát

Tuyeán öùc bình thöôøng.

Page 46: Artifact trong x quang

46 April 2, 2013

Beänh nhaân than ñau vai(P).

Page 47: Artifact trong x quang

47 April 2, 2013

PANCOAST TUMOR

Phim ngöïc cho thaáy bôø trong

cung söôøn I bình thöôøng.

8 tuaàn sau: Phaù huûy bôø

trong cung söôøn I.

Page 48: Artifact trong x quang

48 April 2, 2013

Keep Your Eyes on the Ribs: The Spectrum of Normal Variants and Diseases That Involve the Ribs.Adam R. Guttentag, MD. (Radiographics. 1999;19:1125-1142.)

PANCOAST TUMOR

3 tuaàn sau nöõa: Phaù huûy

hoaøn toaøn cung söôøn I.

Phaù huûy thaân T2

(caùc ñaàu muõi teân).

Page 49: Artifact trong x quang

49 April 2, 2013

BỆNH NHÂN HƠI BỊ TỨC NGỰC PHẢI

Page 50: Artifact trong x quang

HÌNH ẢNH GIẢ BƯỚU

Tràn dịch rãnh liên thuỳ có thể cho ra những hình ảnh giả

bướu hoặc Bướu ma (Ghost tumor). Cần nghĩ đến chẩn đoán

này khi thấy bóng mờ nằm theo vị trí của rãnh liên thuỳ và nhất

là có hình mỏ chim ở bóng mờ.

Page 51: Artifact trong x quang

51 April 2, 2013

TRAØN DÒCH RAÕNH LIEÂN

THUØY LÔÙN (P)

Page 52: Artifact trong x quang

Tràn dịch phần dưới rãnh liên thuỳ lớn phải.

Page 53: Artifact trong x quang

53 April 2, 2013

BỆNH NHÂN HƠI TỨC NGỰC PHẢI

Page 54: Artifact trong x quang

54 April 2, 2013

TRAØN DÒCH MÀNG PHỔI DÖÔÙI ÑAÙY PHOÅI PHẢI

Page 55: Artifact trong x quang

55 April 2, 2013

TRAØN DÒCH DÖÔÙI ÑAÙY PHOÅI PHẢI

Page 56: Artifact trong x quang
Page 57: Artifact trong x quang
Page 58: Artifact trong x quang

58 April 2, 2013

TRAØN DÒCH MÀNG PHỔI

DÖÔÙI ÑAÙY PHOÅI TRÁI

Page 59: Artifact trong x quang

59 April 2, 2013

TRAØN DÒCH MAØNG PHOÅI (T) VAØ ÑAÙY PHOÅI (T):

TRÖÔÙC VAØ SAU CHOÏC HUÙT DÒCH

Page 60: Artifact trong x quang

April 2, 2013 60 BỆNH NHI BỊ SỐT VÀ HO

Page 61: Artifact trong x quang

April 2, 2013 61

Boùng môø troøn ôû phaân thuøy ñænh cuûa thuøy döôùi phoåi (P)

VIEÂM PHOÅI TROØN

Page 62: Artifact trong x quang

April 2, 2013 62

Khí aûnh noäi pheá quaûn

treân Sieâu aâm.

Phaân boá ñoäng maïch

phoåi bình thöôøng.

VIEÂM PHOÅI TROØN

Page 63: Artifact trong x quang

April 2, 2013 63

Boùng môø troøn ôû giöõa phoåi (P)

U PHOÅI ?

Hai ngaøy sau

VIEÂM PHOÅI

Page 64: Artifact trong x quang

Round (spherical) pneumonia in a patient with pneumonia.

A,radiograph on admission to hospital.

B, 1 day later, the pneumonia has spread through the adjacent lung

Page 65: Artifact trong x quang

65 April 2, 2013 BỆNH NHÂN CHỤP HÌNH KiỂM TRA SỨC KHOẺ

Page 66: Artifact trong x quang

66 April 2, 2013

VOÂI HOÙA MAØNG PHOÅI:HÌNH AÛNH MAI MÖÏC

Page 67: Artifact trong x quang

67 April 2, 2013

VOÂI HOÙA MAØNG PHOÅI

Page 68: Artifact trong x quang

68

BỆNH NHÂN THƯỜNG BỊ NÔN, ÓI

Page 69: Artifact trong x quang

69

ACHALASIA

Page 70: Artifact trong x quang

70

DAÁU HIEÄU ÑÖÔØNG VAØO-ÑÖÔØNG RA

INLET TO OUTLET SIGN

ACHALASIA

Page 71: Artifact trong x quang

Achalasia

Page 72: Artifact trong x quang

72 April 2, 2013

BỆNH NHI 1O TUỔI NHẬP ViỆN VÌ SỐT

Page 73: Artifact trong x quang

73 April 2, 2013

PHOÅI CAÙCH LY-PULMONARY SEQUESTRATION

Page 74: Artifact trong x quang

74 April 2, 2013

Intralobar Extralobar

Lieân quan vôùi phoåi Naèm trong maøng

phoåi chung

Coù maøng phoåi rieâng

TM hoài löu TM phoåi TM heä thoáng

Vò trí Phoåi (T):60-70 % Phoåi (T):90%

Baát thöôøng keát hôïp Hieám Thöôøng

Tuoåi luùc chaån ñoaùn 50% tröôùc 20 tuoåi 60% tröôùc 1 tuoåi

Tyû leä Nam/Nöõ Nam/Nöõ = 1:1 Nam/Nöõ = 8:1

Boäi nhieãm Thöôøng Hieám

18/35

PHOÅI CAÙCH LY - PULMONARY SEQUESTRATION

Page 75: Artifact trong x quang

75 April 2, 2013

PHOÅI CAÙCH LY - PULMONARY SEQUESTRATION

INTRALOBAR EXTRALOBAR

Page 76: Artifact trong x quang

76 April 2, 2013

PHOÅI CAÙCH LY-INTRALOBAR PULMONARY SEQUESTRATION

Beù trai 6 tuoåi,Vieâm phoåi thuøy döôùi

(P) nhieàu laàn.CTangiogram:Ñoâng

ñaëc ñaùy phoåi (P) vôùi maïch maùu

lôùn ôû trung taâm.

Maïch maùu naøy xuaát

phaùt töø döôùi cô hoaønh.

Page 77: Artifact trong x quang

77 April 2, 2013

PHOÅI CAÙCH LY-INTRALOBAR PULMONARY SEQUESTRATION

CT angiogram: Ñoäng maïch nuoâi xuaát phaùt töø ñoäng maïch thaân

taïng (muõi teân) vaø Tónh maïch hoài löu trôû veà tónh maïch phoåi.

Page 78: Artifact trong x quang

78 April 2, 2013

PHOÅI CAÙCH LY-INTRALOBAR PULMONARY SEQUESTRATION

Volume-render reformatted

images (CT scanner):Ñoäng maïch

nuoâi xuaát phaùt töø ñoäng maïch

thaân taïng.

Moå: Intralobar Sequestration.

Page 79: Artifact trong x quang

BỆNH NHÂN 54 tuổi nam,chụp

XQ Ngực để kiểm tra sức khoẻ.

ECG bình thường.

Page 80: Artifact trong x quang

CT scan : Khối u giảm đậm độ bao quanh tim

Mediastinal lipomatosis

Page 81: Artifact trong x quang

April 2, 2013 81

ĐIỀU CẦN NHỚ

_“Ngöôøi ta chæ gaëp caùi ngöôøi ta ñi tìm vaø

ngöôøi ta chæ ñi tìm caùi ngöôøi ta ñaõ bieát”

(On ne trouve que ce qu’on cherche et

on ne cherche que ce qu’on connait).

_“Người ta chỉ thấy cái mà người ta chuẩn bị thấy”

(People only see what they are prepared to see).

Ralph Waldo Emerson

Page 82: Artifact trong x quang

April 2, 2013 82

KEÁT LUAÄN

1/ Ñieàu tieân quyeát laø khoâng gaây haïi

(“Primum non nocere”, lời Hippocrate).

2/ BS CĐHẢ caàn coù caùc ñöùc tính sau:

Ky õlöôõng, trung thöïc,caàu tieán,khieâm toán,nhaân töø.

3/ BS CĐHẢ muoán gioûi caàn 2 ñieàu kieân:

Ñam meâ CĐHẢ vaø sieâng naêng laøm vieäc.

4/ X Quang và CT chæ laø boùng cuûa söï thaät.

Phaûi luoân luoân caûnh giaùc nhöõng aûnh giaû vaø caïm

baãy roài lyù giaûi hình aûnh X Quang và CT trên cô sôû

laâm saøng cuûa beänh nhaân.

Page 83: Artifact trong x quang

XIN CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ THEO DOÕI CUÛA QUYÙ BAÙC SÓ

2-Apr-13 83

Page 84: Artifact trong x quang

A non-smoking 64 year old woman was referred to our hospital with coughing, wheezing, and scanty expectoration. Except for mild hypertension, her

past medical history was unremarkable. No significant trauma was recorded. Physical

examination was normal except for the presence of bilateral wheezing; no signs of cardiac failure were detected. Blood analysis (including a haemogram, differential cell count, hepatic and renal function,

ionogram, and proteinogram) and arterial blood gas tensions in room air were normal.

ĐỐ VUI ĐỂ HỌC

Page 85: Artifact trong x quang
Page 86: Artifact trong x quang
Page 87: Artifact trong x quang
Page 88: Artifact trong x quang
Page 89: Artifact trong x quang

2-Apr-13 89

Page 90: Artifact trong x quang

2-Apr-13 90

Bình thường, a < 7 mm

Page 91: Artifact trong x quang

2-Apr-13 91

Page 92: Artifact trong x quang

AZYGOS VEIN ANEURYSM

Page 93: Artifact trong x quang
Page 94: Artifact trong x quang

XIN CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ THEO DOÕI CUÛA QUYÙ BAÙC SÓ