audio blog s1 #1 top 10 filipino regions and cities: metro

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S1 #1Top 10 Filipino Regions and Cities:

Metro Manila

CONTENTS

2 Filipino2 English3 Vocabulary3 Sample Sentences4 Cultural Insight

# 1

COPYRIGHT © 2012 INNOVATIVE LANGUAGE LEARNING. ALL RIGHTS RESERVED.

FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #1 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO MANILA 2

FILIPINO

1. Metro Manila

2. Ang Maynila ang kabisera ng Pilipinas, at ang metro area ay binubuo ng labinganim na iba't ibang mga lungsod. Bukod sa pagiging kabiserang lungsod ng bansa, ito rin ang pangunahing sentro ng bansa para sa ekonomiya, kultura, edukasyon, at lipunan. Ang metro area ang sentro ng pamahalaan para sa bansa, ngunit ang lungsod mismo ay ang talagang kabisera. Sa loob ng metro area, ang Quezon City ang pinakamalaki.

3. Ang metro area ng Maynila ay nakaupo sa isang tangway kasama ng Laguna de Bay sa isang dako, Manila Bay sa kabilang dako, at ang Ilog Pasig na umaagos sa gitna. Ang rehiyon ay isa din sa pinakamalaking bahaing kapatagan sa Pilipinas. Ito rin ay kilala bilang isang lugar ng kapwa kapuna-punang kayamanan at matinding kahirapan. Marami ding mamahaling komunidad sa Metro Manila. Iyan ay kabaligtaran sa napakaraming iskwater sa iba't ibang bahagi ng metro area, lalo na sa lupang pagmamay-ari ng gobyerno na kasalukuyang hindi ginagamit at sa tabi ng mga linya ng tren na dumadaan sa lugar.

4. Mayroon ding ilang mga mahahalagang palatandaan sa metropolitan area ng Maynila. Isa sa mga pinakakilalang parke sa lugar ay ang Rizal Park, na naglalaman ng Monumento ni Rizal, isang mausoleo na gumugunita kay Jose Rizal, isang martir na nagsulong para sa mga repormang panlipunan at ang kanyang pagkamatay ay nagpasiklab ng Himagsikang Pilipino. Bukod sa Monumento ni Rizal, ang parke ay naglalaman din ng mga kahanga-hangang hardin ng mga Hapon at Instik, ang Pambansang Museo ng Lahing Pilipino, at isang napakalaking relief map ng bansa.

ENGLISH

1. Metro Manila

2. Manila is the capital of the Philippines, and the metro area is comprised of sixteen different cities. In addition to being the capital city of the country, it is also the nation's main center for economics, culture, education, and society. The metro area is the "seat of government" for the country, but the city itself is actually the capital. Within the metro area, Quezon City is the largest.

CONT'D OVER


3. The metro area of Manila sits on an isthmus with Laguna de Bay on one side, Manila Bay on the other, and the Pasig River running down the middle. The region is also one of the largest flood plains in the Philippines. It is also known as an area of both conspicuous wealth and extreme poverty. There is an abundance of expensive gated communities in Metro Manila. That's in contrast to the numerous illegal slums in various parts of the metro area, especially on government-owned land that's not currently in use and along the rail lines running through the area.

4. There are also a number of important landmarks in the Manila metropolitan area. One of the most iconic parks within the area is Rizal Park, which contains the Rizal Monument, a mausoleum that commemorates Jose Rizal, a martyr who worked for social reforms in his native country and whose death sparked the Philippine Revolution. In addition to the Rizal Monument, the park also contains impressive Japanese and Chinese gardens, the National Museum of the Filipino People, and a massive relief map of the country.

VOCABULARY

Filipino English

binubuo comprise

tangway isthmus

kapuna-puna conspicuous

kasaganaan abundance

iskwater slum

kilala iconic

mausoleo mausoleum

martir martyr

SAMPLE SENTENCES

Ang mundo ay binubuo ng maraming mga bansa at mga tao. "The world is comprised of many nations and peoples."

Ilang mga lungsod ay matatagpuan sa isang tangway. "Some cities are situated on an isthmus."


Minsan ang pagmamahal ay hindi ginagawang kapuna-punang sapat. "Sometimes affection is not made conspicuously enough."

May kasaganaan ng mga taong naniniwala sa isang mas mataas na kapangyarihan. "There is an abundance of people who believe in a higher power."

Ang buhay sa iskwater ay hindi kapani-paniwalang mahirap. "Life in the slums is incredibly difficult."

Si Ray Kroc ay isang kilalang halimbawa ng American dream. "Ray Kroc is an iconic example of the American dream."

Ang mga labi ng tao ay inililibing minsan sa isang mausoleo. "Human remains are sometimes interred in a mausoleum."

Kapag ang isang tao ay namatay para sa isang mahalagang layunin, sila ay itinuturing na isang martir. "When someone dies for an important cause, they are considered to be a martyr."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Intramuros, kilala din bilang Walled City, ay ang pinakalumang bahagi ng Metro Manila. Sa kasaysayan, ang lungsod ay ang kuta ng pamahalaang kolonyal ng Espanyol. Ang Intramuros ay matatagpuan sa Manila Bay sa timog lamang ng Ilog Pasig. Ang Fort Santiago, na nakatayo sa bukana ng ilog, ang nagbabantay sa lungsod. Itinayo ng mga kolonyalistang Espanyol ang mga pader na pumapalibot sa muog sa huling bahagi ng 1500s upang protektahan laban sa mga kolonyalista mula sa ibang bansa. Pinangalanan ng Global Heritage Fund ang Intramuros bilang isa sa labindalawang lugar sa buong mundo na sumusuray sa bingit ng kung tawagin nila ay "hindi maisasaayos na kawalan."

Intramuros, also known as the Walled City, is the oldest part of Metro Manila. Historically, the city was the fortress of the Spanish colonial government. Intramuros is located on Manila Bay, just south of the Pasig River. Fort Santiago guards the city, sitting right on the river's mouth. Spanish colonialists built the walls surrounding the citadel in the latter part of the 1500s to protect against colonialists from other nations. The Global Heritage Fund has named Intramuros as one of twelve sites around the globe that are teetering on the edge of what it


calls "irreparable loss."

LESSON NOTES


Metro Cebu

CONTENTS


# 2


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #2 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO CEBU 2

FILIPINO

1. Metro Cebu

2. Ang Cebu ay isang lalawigan at isla sa Pilipinas, ang metropolitan area na sumasakop sa lalawigan ay kilala bilang Metro Cebu. Ito ay matatagpuan sa gitna ng silangang dako ng isla ng Cebu at kabilang din dito ang maliit na bahagi ng kalapit na Isla ng Mactan. Dalawang pangunahing mga tulay ang kasalukuyang nagdurugtong sa Isla ng Cebu at Isla ng Mactan sa loob ng Metro Cebu, at nagsimula na ang pagpaplano para sa ikatlo. Ang Lungsod ng Cebu ang kabisera ng rehiyon, at ang metro Cebu ay binubuo ng labing-dalawang iba't ibang mga munisipalidad at lungsod.

3. Kabilang sa ilan sa mga mahahalagang istruktura sa Metro Cebu ang Cebu International Convention Center, isang gusaling itanayo para sa ika-12 na ASEAN Summit, at ang Mandaue Coliseum, Cebu City Sports Complex, at ang Cebu Coliseum, lahat nang ito ay mga pinagdausan ng 2005 Southeast Asian Games.

4. Noong unang bahagi ng 2011, libo-libong mga tao ang inilikas at naipit sa trapiko nang tumaas ang tubig baha at tinakpan ang ilang bahagi ng Metro Cebu. Sa pagtatapos ng taon, binuo ang isang master drainage plan na sinasabi ng mga opisyal na magpapahupa ng lumalalang isyu ng ng pagbaha sa metro Cebu.

5. Karamihan ng Metro Cebu ay binubuo ng mga Cebuano, isang partikular na katutubong grupo na matataguan sa loob ng Pilipinas. Ang grupong ito ay ikalawa sa pinakamalaking grupo sa bansa na may sariling wika. Sa kasalukuyan, tinatantsa ng mga eksperto na mayroong 20 milyong Pilipino ang nagsasalita ng Cebuano. Ang grupong pangkultura na ito ay masusundan ang pinag-ugatan tatlumpung libong taon pabalik sa mga taong Austronesian na pumunta sa isla gamit ang barko mula Polynesia, Timog-silangang Asya, at Madagascar. Ang mga Cebuano ay tradisyunal na naniniwala sa animismo at pagsamba sa espiritu, bagaman marami sa kanila ay naging mga Romano Katoliko matapos itong ipakilala ng mga kolonyalistang Kastila.

ENGLISH

1. Metro Cebu

CONT'D OVER


2. Cebu is a province and island in the Philippines, and the metropolitan area that encompasses that province is known as Metro Cebu. It's located in the middle of the east side of Cebu Island and also includes a small part of nearby Mactan Island. Two major bridges currently connect Cebu Island and Mactan Island within Metro Cebu, and planning for a third is currently underway. Cebu City is the capital of the region, and Metro Cebu is made up of twelve different municipalities and cities.

3. Some of the important structures in Metro Cebu include the Cebu International Convention Center, a building that was constructed for the twelfth ASEAN Summit, and the Mandaue Coliseum, Cebu City Sports Complex, and Cebu Coliseum, all of which were venues for the 2005 Southeast Asian Games.

4. In early 2011, thousands of people were evacuated and stuck in traffic when floodwaters rose and covered part of Metro Cebu. Toward the end of the year, a master drainage plan that officials said would alleviate the worsening issue with flooding in Metro Cebu was developed.

5. Metro Cebu is largely made up of Cebuanos, a particular ethnic group found within the Philippines. The group is the second largest cultural group with its own language in the country. Currently, experts estimate that about 20 million Filipinos speak Cebuano. The cultural group traces its roots back 30,000 years to the Austronesian peoples who came to the island by ship from Polynesia, Southeast Asia, and Madagascar. The Cebuanos traditionally believed in animism and spirit worship, although many of them were converted to Roman Catholicism after Spanish colonists introduced it to them.

VOCABULARY

Filipino English

pumalibot encompass

munisipalidad municipality

pinagdarausan venue

Coliseum Coliseum

kanal drainage

bawasan alleviate

animismo animism


mananakop colonist

SAMPLE SENTENCES

Ang mundo ay pumapalibot sa mga kontinente at mga karagatan. "The world encompasses the continents and oceans."

Ang mga munisipalidad ay humahawak ng sarili nilang mga karapatan na hiwalay mula sa mga kalapit na lungsod. "The municipalities held their own rights apart from nearby cities."

Maraming mga pinagdarausan para sa musika sa Lungsod ng New York. "There are many venues for music in New York City."

Ang mga sinaunang Romano ay pumupunta sa Coliseum upang panuorin ang mga gladiator na lumaban. "Ancient Romans went to the Coliseum to watch gladiators fight."

Nabigo ang paagusan ng kanal na magpatuloy kasama ng bumubuhos na ulan, na naging sanhi ng isang flash flood. "The drainage ditch failed to keep up with the driving rain, causing a flash flood."

Sinubukan niyang bawasan ang kanyang sakit, ngunit walang gumana. "She tried to alleviate her pain, but nothing worked."

Ang animismo ay nasa paligid na mula noong sinaunang mga panahon. "Animism has been around since ancient times."

Ang mga mananakop ay naglalakbay sa buong karagatan upang angkinin ang ibang mga lupain para sa Espanya. "Colonists set out across the ocean to claim other lands for Spain."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Isa sa mga pangunahing pagdiriwang na idinaraos sa metro Cebu ay ang Sinulog, na


ipinagdiriwang kasama ang sayaw ng Sinulog. May dalawang kwento tungkol sa kung saan nagmula ang sayaw. Marahil ang pinakawastong kwento ayon sa kasaysayan ay tungkol kay Reyna Juana, na napabalitang nagsayaw sa tuwa habang buhat-buhat ang imahen ng Sto. Niño na dinala sa isla ni Ferdinand Magellan, ang Portuges na manlalakbay. Ang isa pang kwento ay tungkol sa lalaking nagngangalang Baladhay, na malubhang nagkasakit. Makalipas ang ilang araw, siya ay nagsasayaw at nagsisisigaw. Sinabi niya sa mga nagtatanong na habang siya ay nakahiga, mayroong isang bata na nagsimulang kilitiin siya gamit ang buko. Sinigawan niya ang bata upang takutin ito, ngunit nagsimula siyang paglaruan ng bata. Si Baladhay nang oras na iyon ay sumayaw kasama ng bata.

One of the major celebrations held in Metro Cebu is Sinulog, which is celebrated with the Sinulog dance. There are two stories about where the dance came from. Probably the most historically accurate one is about Queen Juana, who reportedly danced with joy while carrying an image of baby Jesus that had been brought to the island by Ferdinand Magellan, the Portuguese explorer. The other story is about a man named Baladhay, who apparently became very sick. After a few days, he was dancing and shouting. He told those who asked that while he was lying down, a child started using a coconut to tickle him. He shouted to scare the child away, but the child began to make fun of him. Baladhay then danced with the child.

LESSON NOTES


Metro Davao

CONTENTS


# 3


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #3 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO DAVAO 2

FILIPINO

1. Metro Davao

2. Kabilang sa Lungsod ng Davao at kalipunan nito ang apat na iba pang mga lungsod at dalawang munisipalidad. Naiiba ang Metro Davao sa ibang mga metro area sa Pilipinas dahil wala itong opisyal na balangkas o anumang patakaran, hindi tulad ng mas malalaking mga lugar ng Metro Manila at Metro Cebu, na kinikilala bilang mga lokal na ahensya. Ang rehiyon ay matatagpuan sa mga lupang malapit sa Ilog ng Davao, na dumiretso sa Golpo ng Davao sa lugar.

3. Ang Lungsod ng Davao ang pinakamalaki sa Pilipinong isla ng Mindanao. Ito rin ang pangalawang pinakamalaking lungsod sa labas ng metropolitan area ng Maynila at pangalawang pinakamalaki sa pangkalahatan. Tinitingnan ng timog na bahagi ng bansa ang metro Davao bilang isang mahalagang sentro ng sektor ng pamumuhunan at pagnenegosyo ng ekonomiya ng bansa. Bilang karagdagan, maraming turista ang pumupunta sa lugar taun-taon upang magpahinga sa mga dalampasigan ng rehiyon o umakyat sa mga kabundukan nito. Ang Mount Apo, ang pinakamataas na bundok sa bansa, ay nasa Metro Davao.

4. Bilang karagdagan sa mga dalampasigan, marami ding iba pang destinasyon ng mga turista, tulad ng Crocodile Farm, na isang kanais-nais na lugar upang ikatuwa ang kalikasan at sumakay ng kabayo. Ang Katedral ng San Pedro, na isa sa mga pinakamatandang simbahan sa isla, ay matatagpuan din dito, pati rin ang ilang mga relika at lugar na nagsisilbing mga alaala ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang Digmaang Hapon, at iba pang makasaysayang mga labanan. May isang lugar na naglalaman pa rin ng mga bahay ng Hapones noong panahanon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang Japanese Peace Memorial Shrine, at ang Battle Memorial, na gumugunita sa ng pinakamatagal na paglalaban sa pagitan ng mga Pilipino at mga pwersang militar ng Amerikano at ang hukbong Hapon.

ENGLISH

1. Metro Davao

CONT'D OVER


2. Davao City and its agglomeration include four other cities and two municipalities. Metro Davao is different from other metro areas in the Philippines because it does not have an official framework of any kind set up, unlike the larger areas of Metro Manila and Metro Cebu, which are recognized as local agencies. The region is located in the hinterlands of the Davao River, which empties into the Davao Gulf in the area.

3. Davao City is the largest city on the Filipino island of Mindanao. It is also the second largest city outside Manila's metropolitan area and the second largest one overall. The southern part of the country largely sees Metro Davao as an important center in the investment and business sectors of the nation's economy. In addition, many tourists come to the area each year with the aim of relaxing on the region's beaches or climbing its mountains. Mount Apo, the tallest mountain in the country, is in Metro Davao.

4. In addition to the beaches, there are also numerous other tourist destinations, like the Crocodile Farm, which is a great place to enjoy nature and go horseback riding. San Pedro Cathedral, which is one of the oldest churches on the island, is also located there, as are numerous relics and sites that serve as reminders of World War II, the Japanese War, and other historical conflicts. There is an area that still contains WWII-era Japanese houses, the Japanese Peace Memorial Shrine, and the Battle Memorial, which commemorates the longest battle between Filipino and American military forces and the Japanese army.

VOCABULARY

Filipino English Class

katipunan agglomeration

hinterland hinterland noun

balangkas framework

sektor sector

relika relic

likod ng kabayo horseback

gunitain commemorate

dambana shrine

SAMPLE SENTENCES


Ang katipunan ay binubuo ng hanay ng limang mga lungsod na nasa iisang hilera. "The agglomeration was made up of a string of five cities all in a row."

Malimit na ang mga hinterland ng isang pangunahing anyong tubig ay nagiging isang abalang urban na lugar na pumapalibot sa isang daungan. "Often the hinterlands of a major body of water become a busy urban area surrounding a port."

Ang balangkas ng pederal na pamahalaan ay nakakalito sa ilang mga tao. "The framework of the federal government is confusing to some people."

Ang lahat ng mga sektor ng ekonomiya ng isang bansa ay napakahalaga. "All of the sectors of a nation's economy are very important."

Ang mga relika ng Romano Katolikong Simbahan ay itinuturing na banal. "The relics of the Roman Catholic Church are considered to be holy."

Ilang mga tao ang ibig subukan ang pagsakay sa likod ng kabayo. "Some people love to go horseback riding."

Ang memorial ay gumugunita sa mga mahahalagang kaganapan na nangyari sa nakaraan. "A memorial commemorates important events that happened in the past."

Sa ngayon ang mga dambana ay isang mahalagang bahagi ng tanawin ng Timog-silangang Asya. "Today shrines are an important part of the landscape in Southeast Asia."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Mount Apo sa Metro Davao ang pinaka-popular na lugar sa pag-akyat ng bundok sa bansa. Karaniwang dalawang araw ang kailangan upang maabot ang tuktok nito. Ang bundok ay itinuturing bilang banal na lupa ng anim na Pilipinong tribo na sinusundan ang kanilang kanunununuan dito. Mahigit sa 250 uri ng nga ibon ang nakatira sa Mount Apo, at lagpas sa isang daan nito ang malimit na matatagpuan dito. Ang bundok ay isa sa mga pinaka-biologically diverse na mga bahagi ng bansa, na naglalaman ng tatlong magkakaibang mga


anyong kagubutan, kabilang ang mga kagubatan sa matataas na bundok, mga kakahuyan sa gitnang bahagi ng bundok, at ang mga tropikal na kagubatan sa kapatagan. Sa kadahilanang ito, isinumite sa UNESCO na ituring ito bilang karagdagan sa World Heritage list ng organisasyon.

Mount Apo in Metro Davao is the most popular climbing area in the country. On average, it takes about two days to reach its peak. The mountain is considered to be sacred ground by six Filipino tribes that trace their ancestry to it. More than 250 types of birds live on Mount Apo, and over a hundred of them are endemic to it. The mountain is one of the most biologically diverse parts of the country, containing three different forest formations, including high mountain forests, mid-mountain woodlands, and lowland tropical forests. For this reason, it has been submitted to UNESCO to be considered as an addition to the organization's World Heritage list.

LESSON NOTES


Metro Cagayan de Oro

CONTENTS


# 4


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #4 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO CAGAYAN DE ORO 2

FILIPINO

1. Metro Cagayan de Oro

2. Ang Metro Cagayan de Oro ay ika-apat sa pinakamalaking kalakhang rehiyon sa Pilipinas. Ito ay nasa hilagang baybayin ng isla ng Mindanao at binubuo ng dalawang lungsod at labintatlong munisipalidad. Karamihan ng mga Pilipino ay itinuturing ang rehiyong ito bilang melting pot ng isla dahil sa iba't ibang pangunahing industriyang matatagpuan dito. Ang turismo, komersyo, at industriya ay may mahahalagang papel sa pang-ekonomiyang buhay ng lugar.

3. Ang mga pamayanan sa lugar ay maaring sundan pabalik sa taong 377 AD, noong ang mga tao doon ay para pa ding katulad ng isang Neolitiko. Bilang mga poleteistikong naniniwala sa animismo, ang mga katutubo noong mga araw na iyon ay nagbabayad ng mga tributo kay Sultan Muhammad Kudarat, na matagumpay sa paghadlang sa mga kolonyalistang Kastila. Maraming mahahalagang palatandaan na matatagpuan sa metro Cagayan de Oro, kabilang na ang Gardens of Malasag Eco-Tourism Village, isang lugar na tinaniman muli ng mga puno at naglalaman ng mga replika ng mga sinaunang tahanan ng mga tribo. Ang mga manlalakbay ay maari ding gustuhing tingnan ang Kweba ng Makahambus, na kawili-wili dahil sa kahalagahan nito sa heolohiya, gayundin mula sa isang makasaysayang perspektibo dahil ito ay ang lokasyon ng Labanan sa Burol ng Makahambus, isang mahusay na labanan na nangyari sa Digmaang Pilipino-Amerikano.

4. Ang Metro Cagayan de Oro ay naglalaman din ng arkeolohikong lugar na kilala bilang Huluga Caves, na binubuo ng dalawang kweba at isang bukas na hukay. Ang mga labi ng isang babae at ng kanyang anak na natagpuan doon ay ang dahilan kung bakit ang mga pamayanan sa lugar ay tinatayang nagmula sa taong 377 AD dahil ang bungo ng babae ay nanggaling sa taon na iyon.

ENGLISH

1. Metro Cagayan de Oro

CONT'D OVER


2. The fourth biggest metro region in the Philippines is the Metro Cagayan de Oro. It's on the northern coast of Mindanao Island and is made up of two cities and thirteen municipalities. Most Filipinos consider the region to be the melting pot of the island because of the main different industries that are located there. Tourism, commerce, and industry all play important roles in the economic life of the area.

3. Settlements in the area can be traced all the way back to 377 A.D., when the people there still had something of a Neolithich. As polytheistic animists, the natives in those days paid tributes to Sultan Muhammad Kudarat, who was successful in opposing Spanish colonists.

4. There are many important landmarks located in Metro Cagayan de Oro, including the Gardens of Malasag Eco-Tourism Village, an area that has been reforested and contains replicas of ancient tribal homes. Adventurers may want to check out Makahambus Cave, which is interesting not only because of its geological significance but also from a historic perspective because it was the location of the Battle of Makahambus Hill, a strategic battle that happened in the Philippine-American War.

5. Metro Cagayan de Oro also contains the archaeological site known as Huluga Caves, which consists of two caves and an open pit area. The remains of a woman and her child found there are the reason settlements in the area can be dated all the way back to 377 A.D. because the woman's skull has been dated to that year.

VOCABULARY


Neolitiko Neolithic

katutubo native

poleteistiko polytheistic

animista animist

tributo tribute noun

replika replica

perspektibo perspective

SAMPLE SENTENCES


Kabilang sa panahong Neolitiko ang ika-apat na siglo. "The Neolithic era included the 4th century."

Ang mga katutubo ay hindi mapakali matapos magkampo ang mga mananakop sa baybayin ng kanilang isla. "The natives were restless after the colonists encamped on the shore of their island."

Kasama sa mga poleteistikong relihiyon ang paniniwala sa maraming mga diyos. "Polytheistic religions involve the belief in multiple gods."

Ang mga animista ay maaring maniwala na ang mga hayop ay pwedeng magkaroon ng mga katangian at mga damdaming katulad sa tao. "Animists can believe in part that animals can have human-like traits and feelings."

Hiningi ng mga pyudal na pinuno na magbayad sa kanila ng mga tributo ang kanilang mga nasasakupan. "Feudal rulers demanded that their subjects pay tribute to them."

Ibig ng maraming tao ang pagkakaroon ng mga replika ng kilalang mga pyesa ng sining sa kanilang mga bahay. "Many people love having replicas of famous art pieces for their homes."

Mula sa perspektibo ng ibang tao, maaring lumabas na nakagawa ka ng isang maling bagay. "From the other person's perspective, it may appear that you did something wrong."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Huluga Caves ay ang tahanan ng mga sinaunang tao, marahil noong panahong Neolitiko at Panahon ng Bakal. Ang mga arkeologo ay hindi pa hinuhukay ang kabuuan ng lugar dahil sila ay nangangambang masira ang lugar at ang mga artipakto na nakalibing pa rin sa ilalim ng lupa doon. Gayunpaman, mayroon ding mga piraso ng kasangkapan na kinukuha pa rin mula sa bahagi ng lugar na bukas na. Ang lungsod na matatagpuan sa lugar ng Cagayan de Oro ay marahil maibibilang sa ikalabimpitong siglo nang ang mga Kastila ay dumating dahil natagpuan


nilang walang opisyal na mga pamayanan doon. Naniniwala ang mga eksperto na ang mga taong nanirahan sa rehiyon bago dumating ang mga Kastila ay tumira sa dalawang kuweba ng Huluga sa halip na magtayo ng mga gusali doon.

The Huluga Caves were the home to ancient peoples, probably during the Neolithic and Iron Ages. Archaeologists have not excavated the entire site because they fear damaging the area and the artifacts that still lie under the ground there. However, there are also fragments of items still being recovered from the part of the site that is already open. The city located at the Cagayan de Oro site probably dated to the early 17th century when the Spaniards arrived because the Spaniards found no official settlement there. Experts believe that the people who lived in the region prior to the Spaniards' arrival lived in the two Huluga Caves instead of constructing buildings there.

LESSON NOTES


Metro Angeles

CONTENTS


# 5


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #5 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO ANGELES 2

FILIPINO

1. Metro Angeles

2. Ang Angeles ay nasa Lalawigan ng Pampanga sa Pilipinas. Kabilang sa metro area ang Lungsod ng Angeles at ang Clark Special Economic Zone, na dating base militar ng Estados Unidos na ginamit noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig at Vietnam War.

3. Ang Mount Pinatubo ay matatagpuan din sa Metro Angeles area. Ang bulkan ay sumikat sa balita noong 1991 nang nagkaroon ng mapaminsalang pagsabog na wumasak sa rehiyon. Libo-libong residente ng metro Angeles ang inilikas dahil sa pagsabog na iyon, na siyang pinakamalaki na talagang nakaapekto sa isang lugar na may malaking populasyon. Ang pagsabog din ng Mount Pinatubo noong 1991 ay ang pangalawang pinakamalaki sa ikadalawampung siglo. Ang pagkawasak ay napakatindi kaya tumagal ng halos dalawang taon bago talagang nagsimula ang pangunahing paglilinis ng abo galing sa bulkan. Ang pagsabog din ang lubhang nagpahinto sa presensyang Amerikano sa Clark Air Base dahil ang militar ng Estados Unidos ay lumikas at hindi na bumalik.

4. May ilang mahahalagang makasaysayang lugar sa Metro Angeles area, tulad ng Salakot Arch, na marahil ay ang pinakakilalang palatandaan sa Angeles. Ang arko ay itinayo upang alalahanin ang isang kasunduan sa pagitan ng Estados Unidos at Pilipinas, na naglagay sa pamahalaang Pilipino sa ilalim ng mga base militar na matatagpuan sa bansa.

5. Ang isa pang pangunahing palatandaan sa rehiyon ay ang Lily Hill, na isang himpilan na ginamit upang pagmasdan ang paggalaw ng puwersang militar ng Hapon sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang Founder's Residence ang pinakalumang gusali sa lugar, at ito ay itanayo ng tagapagtatag ng Angeles.

ENGLISH

1. Metro Angeles

2. Angeles lies in Pampanga Province in the Philippines. The metro area includes the City of Angeles and the Clark Special Economic Zone, which is the former U.S. military base that was used during World War II and the Vietnam War.

CONT'D OVER


3. Mount Pinatubo is also found in the Metro Angeles area. The volcano leaped into the news in 1991, when there was a cataclysmic eruption that devastated the region. Tens of thousands of Metro Angeles residents were evacuated due to that eruption, which was the largest to actually affect an area with a large population. Mount Pinatubo's 1991 eruption was also the second largest one in the 20th century. The devastation was so bad that it took about two years before the major cleanup of volcanic ash really began. That eruption also essentially put an end to the American presence at Clark Air Base because the U.S. military evacuated and never went back.

4. There are a number of important historic sites in the Metro Angeles area, like the Salakot Arch, which may be the most well-known landmark in Angeles. The arch was erected to commemorate an agreement between the U.S. and the Philippines, which put the Filipino government in charge of the military bases that were located in the country.

5. Another major landmark in the region is Lily Hill, which was an observation post that was used to keep an eye on the movement of Japanese military forces during World War II. The Founders' Residence is the oldest building in the area, and it was built by the founder of Angeles.

VOCABULARY


bulkan volcano

zone zone

mapaminsala cataclysmic adjective

wasakin devastate

lumikas evacuate

pagsabog eruption

palatandaan landmark

tagapagtatag founder

SAMPLE SENTENCES


Ang bulkan ay sumabog at nagbuga ng mga abo sa lahat ng dako. "The volcano erupted, spewing ash everywhere."

Ang quarterback ay sumayaw sa end zone. "The quarterback danced in the end zone."

Ang bombang hinulog sa Hiroshima ay may mapaminsalang sukat. "The bomb that dropped on Hiroshima was of cataclysmic proportion."

Siya ay talagang winasak ng balita. "She was simply devastated by the news."

Ang lahat ay lumikas ng gusali sa tamang oras. "Everyone evacuated the building just in time."

Ang pagsabog ng bulkan ay hindi inaasahan at mapanganib. "The volcanic eruption was unexpected and dangerous."

Nakatutulong ang paggamit ng mga palatandaan upang maalala ang dinaanan mo papunta sa isang hindi kilalang lokasyon. "It is helpful to use landmarks to remember the way you went to an unfamiliar location."

Ang tagapagtatag ng kumpanya ay medyo kakaiba. "The founder of the company was a bit eccentric."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Museo ng Angeles ay isang mahalagang bahagi ng Metro Angeles sa ilang kadahilanan. Ang mismong gusali ay mabibilang sa panahong malapit sa 1920 at isang pinakamainam na halimbawa ng arkitektura sa panahong iyon. Ang Balikdan exhibit sa loob ng museo ay dinadala ang mga bisita sa isang pamamasyal sa kasaysayan ng Angeles. Ang Culinarium ay ang bahagi ng museo na handog sa sining gayundin sa agham ng pagluluto. Isa pang popular na exhibit sa loob ng museo ay ang Dioramic Scenes, na naglalaman ng sampung mga tableau na nagpapakita kung ano nga ba ang mukha ng tradisyunal na buhay sa Pampanga. Ang fashion designer na si Patis Pamintuan Tesoro ang lumikha ng mga eksena gamit ang Nenita dolls na nakabihis sa makukulay na


kasuotan.

The Museum of Angeles is an important site in the Metro Angeles area for several reasons. The building itself dates to about 1920 and is a prime example of architecture during that era. The Balikdan exhibit inside the museum takes visitors for a stroll through the history of Angeles. The Culinarium is the part of the museum that is dedicated to science and the culinary arts. Another popular exhibit inside the museum is the Dioramic Scenes exhibit, which includes ten tableaus showing what traditional life looked like in Pampanga. Fashion designer Patis Pamintuan Tesoro created the scenes using Nenita dolls dressed in colorful outfits.

LESSON NOTES


Metro Iloilo-Guimaras

CONTENTS


# 6


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #6 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO ILOILO-GUIMARAS 2

FILIPINO

1. Metro Iloilo-Guimaras

2. Ang Metro Iloilo-Guimaras ay binubuo ng Lungsod ng Iloilo, ang kalapit na Isla ng Guimaras, at ilang mga bayan at munisipalidad. Ang rehiyon ay ang sentro ng agrikultura at eco-turismo, at ang mga pagkabahala tungkol sa mabilis na urbanisasyon ay nagdudulot ng mga problema sa lugar habang sinusubukan ng mga opisyal na asikasuhin ang mga problemang patungkol sa espasyo at pagpapaunlad ng mga ari-ariang bahay at lupa doon. Bilang tugon sa mga pagkabahala, binuo nila ang Metro-Iloilo Economic Development Council noong 2006.

3. Ang Lungsod ng Iloilo, na nagsimula bilang isang maliit na nayong pangisdaan sa paligid ng Ilog ng Iloilo, ang mismong sentro ng kalakhang lugar. Ang ekonomiya ng lungsod ay namayagpag ng maraming siglo bago dumating ang mga Kastila sa mga baybayin ng bansa at nagsimulang sakupin ang lugar. Pinanatili ng rehiyon ang malakas nitong ekonomiya hanggang pagkatapos ng dulo ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig kung kailan sinakop ng mga Hapon ang lungsod. Pinalaya ng mga pwersang Amerikano at Pilipino ang lungsod mula sa mga Hapon sa pagtatapos ng digmaan, at ang mga naiwang gusali ng mga batalyong Hapon na itinayo sa lungsod ay ginawang pansamantalang piitan.

4. Hiligaynon ang wikang karaniwang ginagamit sa loob ng Metro Iloilo-Guimaras area, bagaman ang Ingles ay ginagamit sa mga eskwelahan at bilang bahagi ng industiya ng negosyo at kalakalan doon. Marami ding tao sa rehiyon ang nagsasalita ng Espanyol at gayundin ng mga matatandang katutubong wika.

5. May ilang pangunahing palatandaan na matatagpuan sa lugar, tulad ng Arroyo Fountain at Calle Real, isang heritage site na nagpapakita sa ilang namumukod-tanging arkitektura sa rehiyon. Ang lugar ay sentro din para sa edukasyon sa Pilipinas. Ang St. Vincent Ferrer Seminary, Central Philippine University, at ang Unibersidad ng San Agustin ay matatagpuan lahat sa rehiyon.

ENGLISH

1. Metro Iloilo-Guimaras

CONT'D OVER


2. Metro Iloilo-Guimaras is comprised of Iloilo City, the nearby Guimaras Island, and several towns and municipalities. The region is the center of agriculture and eco-tourism, and concerns about rapid urbanization are causing problems in the area as officials try to deal with spatial challenges and real estate development there. In response to the concerns, the Metro Iloilo-Guimaras Economic Development Council was formed in 2006.

3. Iloilo City itself is the seat of the metro area, and it started out as a small fishing village around the Iloilo River. The city's economy was flourishing for centuries before the Spanish came to the nation's shores and began to colonize the area. The region kept its strong economy until after the end of World War II, when the city was occupied by the Japanese. U.S. and Filipino forces liberated the city from the Japanese at the end of the war, and the remnants of the Japanese battalions that had been built in the city were made into a temporary detention facility.

4. Within the Metro Iloilo-Guimaras area, the language commonly spoken is Hiligaynon, although English is spoken in schools and as part of the business and trade industry there. Many people in the region also speak Spanish and many of the ancient indigenous languages as well.

5. There are several major landmarks located in the area, like the Arroyo Fountain and Calle Real, a heritage site that shows some of the unique architecture of the region. The area is also a center for education in the Philippines. St. Vincent Ferrer Seminary, Central Philippine University, and the University of San Agustin are all located in the region.

VOCABULARY


eco-turismo eco-tourism

agrikultura agriculture noun

espasyo spatial

urbanisasyon urbanization

yumabong flourish

natira remnant

batalyon battalion

palayain liberate

SAMPLE SENTENCES


Ang eco-turismo ay nagiging mas popular bilang ang mga pagkabahala patungkol sa kapaligiran ay patuloy na nadaragdagan. "Eco-tourism is becoming more and more popular as concerns about the environment continue to increase."

Ang agrikultura ay mahalaga para sa ating ekonomiya. "Agriculture is important for our economy."

Ilang mga tao ay mayroong problema sa katalinuhan sa espasyo. "Some people have trouble with spatial acuity."

Karamihan ng Estados Unidos ay nakakita ng pangunahing urbanisasyon sa nakaraang siglo. "Much of the U.S. has seen major urbanization over the past century."

Ang bata ay yumayabong sa kanyang bagong tahanan. "The child was flourishing in her new home."

Ang batang lalaki ay nalungkot ng makitang ang kanyang pusa ay nakaupo sa tabi ng mga natira sa kanyang lobo. "The boy was upset to find his cat sitting next to the remnants of his balloon."

Ang mga batalyon ay armado ng malalakas na sandata at inaantabayanan ang mga mananakop. "The battalions were armed to the teeth and awaiting the invaders."

Nang ang bansa ay napalaya sa wakas, ang mga tao nito ay hindi alam kung papano itayo ang sarili nilang pamahalaan. "When the nation was finally liberated, its people didn't know how to set up their own government."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Isa sa mga pangunahing mga palatandaan ng Metro Iloilo-Guimaras area ay ang Katedral ng Jaro, na siya ding pinagdarausan para sa isa sa mga pinaka-popular na pista doon. Tinatawag


ding Dambana ng Nuestra Señora de la Candelaria, iginagalang ng katedral ang Birheng Maria. Marahil ang pinakakilalang bahagi ng katedral ay ang imahe ng Birheng Maria na siyang nag-iisang banal na imahe na kinoronahan ng isang Santo Papa sa Pilipinas. Kinoronahan ni Pope John Paul II ang imahe noong 1982 noong binisita niya ang katedral. Gayunpaman, ang paniniwala ng mga Romano Katoliko na lumalaki ang imahe marahil ang rason kung bakit kilala ito sa maraming mga tao.

One of the major landmarks of the Metro Iloilo-Guimaras area is the Jaro Cathedral, which is also the backdrop for one of the most popular festivals there. Also called the Shrine of Our Lady of Candles, the cathedral honors the Virgin Mary. Perhaps the most well-known feature of the cathedral is a statue of the Virgin Mary that is the only religious icon ever to be canonically crowned by a pope in the Philippines. Pope John Paul II crowned the statue in 1982 when he visited the cathedral. However, the reason so many people are familiar with the statue is probably because many Roman Catholics believe it is growing.

LESSON NOTES


Metro Naga

CONTENTS


# 7


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #7 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO NAGA 2

FILIPINO

1. Metro Naga

2. Ang Metro Naga ay binubuo ng labingapat na munisipalidad na matatagpuan sa paligid ng Lungsod ng Naga sa lalawigan ng Camarines Sur sa Pilipinas. Di tulad ng ibang mga kalakhang lugar sa Pilipinas, ang metro Naga ay isang hindi opisyal na titulo na kabilang ang Naga at ang lugar sa paligid nito. Ang Metro Manila at iba pang kaparehong mga rehiyon sa Pilipinas ay mas maayos ang pagpapakahulugan kung ano nga ba ang isang metropolitan area.

3. Ang Lungsod ng Naga ay matatagpuan sa Ilog ng Naga, at ito'y naging mahalagang lungsod para maraming siglo. Sa ngayon, may 19 na mga unibersidad na matatagpuan dito, ginagawa itong isang pangunahing sentro ng edukasyon sa rehiyon. Dahil sa malaking bilang ng mga unibersidad, ang mga negosyo ay nagsidating sa rehiyon upang asahan ang mataas na kalidad ng mga manggagawa, kaya marami ang nagtayo ng mga himpilan dito. Nakatanggap ang lungsod ng pinakamaraming Business-Friendly City sa Pilipinas sa tatlong sunod-sunod na taon.

4. Ang turismo ay isa ding mahalagang bahagi ng ekonomiya ng Naga. Ang metro Naga area ay iniuri bilang isa sa mga pinakanangingibabaw na mga destinasyon ng turista sa rehiyon. Isa sa mga pinaka-popular na tourist spot ay ang Camarines Sur Watersports Complex. Kabilang sa iba pang mahahalagang mga palatandaan sa lugar ang Naga Metropolitan Cathedral at ang Basilika Minore ng Penafrancia, kapwa mahahalagang mga lokasyon ng Pista ng Nuestra Señora de Peñafrancia, na taun-taon ay nangyayari sa ikalawang Biyernes ng buwan ng Setyembre. Tanda ng pagsisimula ng pista ang prusisyon na dinadala ang imahen ng Birheng Maria mula sa basilika papunta sa katedral. Sa ikatlong Sabado ng kaparehong buwan, ang imahen ay ibinabalik sa basilika.

ENGLISH

1. Metro Naga

2. Metro Naga is comprised of fourteen municipalities located around Naga City in the Camarines Sur province in the Philippines. Unlike other metro areas in the Philippines, Metro Naga is an unofficial title which includes Naga and the surrounding area. Metro Manila and other similar regions in the Philippines are more organized in terms of exactly what it means to be a metropolitan area.

CONT'D OVER


3. Naga City is located on the Naga River, and it’s been an important city for centuries. Today, there are nineteen universities located in the region, making it a major center for education. Because of the large number of universities, businesses have come to expect a high quality workforce in the region, so many have set up headquarters there. The city received the Most Business-Friendly City in the Philippines award for the third year in a row.

4. Tourism is also a major part of the economy in Naga. The Metro Naga area is classified as one of the top tourist destinations in the region. One of the most popular tourist spots is the Camarines Sur Watersports Complex. Other important landmarks in the area include the Naga Metropolitan Cathedral and the Penafrancia Basilica Minore, both of which are important locations in the Feast of Nuestra Senora de Panafrancia, which happens annually in September on the second Friday of the month. The beginning of the feast is marked by a procession that moves the image of the Virgin Mary from the basilica to the cathedral. On the third Saturday of the same month, the image is moved back to the basilica.

VOCABULARY

Filipino English

hindi opisyal unofficial

pwersang manggagawa workforce

punong-himpilan headquarters

metropolitan metropolitan

basilika basilica

katedral cathedral

pangalagaan preserve

prusisyon procession

SAMPLE SENTENCES


Ang hindi opisyal na titulo ng Gitnang Kanluran ay breadbasket ng Amerika. "The unofficial title of the Midwest is America's breadbasket."

Ilang mga kababaihan ay iniiwan ang pwersang manggawa pagkatapos nilang magkaroon ng anak. "Some women leave the workforce after they have a child."

Ang punong-himpilan ay matatagpuan sa ilalim ng lupa sa isang lihim na kuta. "The headquarters were located underground in a secret bunker."

Ang metropolitan area ay isang napakalaking kahabaan ng urbanisasyon. "The metropolitan area was a massive stretch of urbanization."

Ang basilika ay higit pa kaysa sa isang simbahan lamang para sa mga taong naninirahan sa bayan. "The basilica was much more than just a church to the people who lived in the town."

Ang mga kahanga-hangang arko sa loob ng katedral ay sumusuporta sa napakalaking istruktura ng gusali. "The majestic arches inside the cathedral supported the massive structure of the building."

Ilang mga bahagi ng mundo ay mas mahusay na napangalagaan kaysa sa iba. "Some parts of the world are better preserved than others."

Ang mga trak ng pamatay-sunog ang nanguna sa prusisyon at sinundan ng mga motorsiklista. "The fire engines led the procession and were followed by the motorcyclists."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Katedral ng Naga ay unang itinayo noog 1595. Sinira ito ng isang sunog noong 1768, at ang pagtatayo nito muli ay hindi nagsimula hanggang 1808. Pagkatapos ng halos limampung taon, isang bagyo ang humagupit sa katedral at malubha na namang itong pininsala. Pitong taon matapos ang bagyo, nagsimula ang mga pagsusumikap na isaayos ito at tumagal ng pitong taon hanggang 1879. Walong taon lamang matapos makumpleto ang pagsasaayos, isang lindol naman ang muling puminsala dito. Noong 1890, tatlong taon pagkatapos ng lindol, ito ay muling kinumpuni. Sa panahon ng Pista ng Pista ng Nuestra Señora de


Peñafrancia, pinupuno ng mga pagsasaya sa kalsada, mga patimpalak, at mga parada ang lansangan ng Naga mula sa oras ng prusisyon na dinadala ang imahen ng Birheng Maria papunta sa katedral hanggang sa araw na ito'y ibalik sa basilika.

The Naga Cathedral was first built in 1595. A fire destroyed it in 1768, and rebuilding did not start until 1808. Less than fifty years later, a typhoon descended on the cathedral and severely damaged it again. Seven years after the typhoon, restoration efforts began and lasted seven years until 1879. Just eight years after the restoration was complete, an earthquake damaged it again. In 1890, three years after the quake, it was repaired yet again. During the Feast of Nuestra Senora de Penafrancia, street festivities, pageants, and parades fill the streets of Naga from the procession moving the image of the Virgin Mary to the cathedral until the day it is returned to the basilica.

LESSON NOTES


Metro Baguio

CONTENTS


# 8


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #8 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: METRO BAGUIO 2

FILIPINO

1. Metro Baguio

2. Ang Metro Baguio, kilala din bilang BLIST, ay binubuo ng Lungsod ng Baguio at apat na iba pang mga munisipalidad sa lugar. Ang kalipunan ay matatagpuan sa lalawigan ng Benguet sa Isla ng Luzon, ang pinakamalaking pulo sa Pilipinas. Ito ay nakaupo sa ibabaw ng isang malaking lugar na halos isang milya ang taas mula sa dagat. Ang Metro Baguio ay walang opisyal na balangkas na nakalagay tulad ng iba pang tiyak na mga kalakhang lugar sa bansa, kaya ang pangalan ay mas maituturing na isang impormal na pagtukoy sa rehiyon sa halip na isang opisyal na organisasyon ng pamahalaan.

3. Unang naitatag ang Lungsod ng Baguio noong 1900 sa kinalalagyan ng isang maliit na bayan na tinatawag na Kafagway ng mga katutubong Ibaloi na nanirahan doon. Ang pinakamahalagang industriya sa lungsod ay ang edukasyon, matapos ihayag sa huling senso na halos kalahati ng populasyon ng lungsod ay mga estudyante, na maaaring nagmula pa sa ibang bahagi ng bansa o sa ibang mga bansa sa kabuuan. Ang lungsod ay nagsisilbi din bilang isang pangunahing commercial hub, at marami sa mga produktong pangkalakal na nangangailangan ng pagpoproseso ay dumadaan dito. Ang turismo ay isa ding pangunahing bahagi ng ekonomiya sa Baguio, at karaniwan itong dinarayo ng mga bargain hunter na nagpupunta sa lungsod upang maghanap ng mga deal. Ilan sa mga sentro ng pamimili na matatagpuan doon ay nilikha para sa nasabing mga bargain hunter. Taun-taon din tuwing panahon ang Semana Santa, ay dumodoble ang bilang ng mga tao sa lungsod para lamang sa mga pagdiriwang.

4. Ang Metro Baguio ay isa ding mahalagang rehiyon sa pamumuhunan, dahil sa Baguio City Economic Zone, na tahanan sa ilang mga negosyo na nag-eexport ng mga damit, maliliit na electronics, at mga bahagi ng sasakyan.

ENGLISH

1. Metro Baguio

CONT'D OVER


2. Metro Baguio, also known as BLIST, contains Baguio City and four other municipalities in the area. The agglomeration is located in the Benguet Province on Luzon Island, the largest island in the Philippines. It sits atop a large area that's almost a mile above sea level. Metro Baguio does not have an official framework in place like other defined metro areas in the country, so the name is more of an informal reference to the region rather than an official governmental organization.

3. Baguio City was first set up in 1900 on the location of a small town that was called Kafagway by the Ibaloi people who lived there. The most important industry in the city is education, as the last census revealed that almost half of the population in the city was made up of students, either from other parts of the country or from other nations entirely. The city also serves as a major commercial hub, and many goods that require processing pass through it. Tourism is also a major part of the economy in Baguio, and bargain hunters typically go to the city to find deals. Several shopping centers located there were created to cater to those bargain hunters. Also, every year during Holy Week, the number of people in the city doubles just for the celebrations.

4. Metro Baguio is also an important region in the investment arena, mostly because of the Baguio City Economic Zone, which is home to a number of businesses that export clothes, small electronics, and vehicle components.

VOCABULARY

Filipino English

pagproproseso processing

bargain bargain

umasikaso cater

pamumuhunan investment

arena arena

bahagi component

katipunan agglomeration

SAMPLE SENTENCES


Ang bato ay pumunta mula sa minahan patungo sa sentro ng pagproroseso bago inilabas. "The ore went from the mine to the processing center before being sent out."

Ibig ng mga bargain hunter ang mga Black Friday sale. "Bargain hunters love those Black Friday sales."

Ang tindahan ay umaasikaso lamang sa mataas na antas ng mamimili. "The store catered to only a high level of customer."

Nanagana ang mga oportunidad sa pamumuhunan sa rehiyon. "The investment opportunities in the region abounded."

Ang konsyerto ay ginanap sa loob ng arena ng pampalakasan. "The concert was held inside the sports arena."

Maraming mga bahagi na bumubuo sa isang sasakyan. "There are many components that make up a car."

Ang katipunan ay binubuo ng hanay ng limang mga lungsod na nasa iisang hilera. "The agglomeration was made up of a string of five cities all in a row."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Maraming artists ang naakit sa pagkakaiba-iba ng kultura sa Metro Baguio, tulad ng Pambansang Alagad ng Sining na si Ben Cabrera at sina Butch Perez at Kidlat Tahimik, dalawang filmakers na lumipat sa lungsod. Ang pangunahing pagdiriwang ng kultura sa rehiyon ay ang Panagbenga Festival, na humigi't kumulang maisasalin bilang "pagdiriwang ng mga bulaklak." Ito ay tumatagal ng isang buong buwan at idanaraos tuwing Pebrero. Ang mga karosa sa parada ay pinapalamutian ng mga kagila-gilalas na bulaklak na likas sa rehiyon, at ang mga mananayaw sa kalsada na nakabihis ng mga bulaklak ay umiindak sa kahabaan ng daan. Kabilang sa mga kaganapan bawat taon ang pagbubukas na parada, isang bazaar, at isang maringal na parada na may kasamang paligsahan ng pagsasayaw sa kalsada, mga paligsahan para sa mga nagmamartsang banda at mga karosa, mga tindahan ng bulaklak, at isang pagtatapos na seremonya.


Metro Baguio's cultural diversity has drawn in many artists, like National Artist Ben Cabrera as well as Butch Perez and Kidlat Tahimik, two filmmakers who moved to the city. The main celebration of culture in the region is the Panagbenga Festival, which roughly translates to "flower festival." It lasts a whole month and is held in February. Parade floats are decorated with stunning flowers that are native to the region, and street dancers dressed in flowers prance down the roads. Every year, the events include an opening parade, a bazaar, a grand parade with a street dancing competition, competitions for marching bands and floats, flower stalls, and a closing ceremony.

LESSON NOTES


Zamboanga

CONTENTS


# 9


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #9 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: ZAMBOANGA 2

FILIPINO

1. Zamboanga

2. Ang Lungsod ng Zamboanga ay matatagpuan sa Zamboanga Peninsula sa Isla ng Mindanao sa Pilipinas. Ang lungsod ay ang pang-anim na pinakamalaki sa populasyon sa bansa. Sa sukat ng lupa, ito ang pangatlong pinakamalaki sa bansa. Ito ay nakaupo sa malayong dulong timog ng peninsula at napalilibutan ng Look ng Sibugay, ang Dagat Sulu, at ang Kipot ng Basilan. Ang rehiyon ay binabahay ang pinakamaraming pulis at base militar sa kahit anong lalawigan sa loob ng bansa, at ito ay isang ding pangunahing base para sa Hukong -Pamhimpapawid ng Pilipinas.

3. Ang kasaysayan ng Zamboanga ay bumabalik sa panahon ng 1100s. Ang unang mga tao na nanirahan doon ay ang Subanen, isang grupo na masusundan ang pinag-ugatan sa Malaysia. Sila ang nagbigay sa rehiyon ng pangalan nito; ang Zamboanga ay humigit-kumulang maisasalin bilang "matalas na lupa."

4. Isa sa mga pangunahing industriya sa Zamboanga Peninsula ang industriya ng halamang-dagat, na itinatanim bilang isang kalakal doon. Ang pinakakaraniwang pinapalaking halamang-dagat doon ay ang Eucheuma Cottonii variety dahil ito ay maaring gamitin sa maraming paraan, tulad ng pagtatanim ng halamang-dagat sa mga bahura. Ang variety na ito ay lumalaki ng mas mabilis kaysa sa ibang uri ng halamang-dagat. Sa ngayon ang sektor ng halamang-dagat ay nakatuon sa mga teknolohikal na pagpapaunlad na may kinalaman dito.

5. Ang Zamboanga ay isang gateway sa karamihan ng Timog-silangang Asya, kaya maraming turista ang kahit papano ay dumadaan dito sa kanilang paglalakbay sa bahaging ito ng mundo. Isa sa pinakabinibisitang palantandaan sa lugar ay ang mga Pettit na Kwartel, na kung saan minsan namalagi ang militar ng Estados Unidos. Ang Cathedral of the Immaculate Conception ay isa ding popular na destinasyon ng mga turista, pati rin ang Talong ng Merloquet at Fort Pilar.

ENGLISH

1. Zamboanga

CONT'D OVER


2. Zamboanga City is located on the Zamboanga Peninsula on Mindanao Island in the Philippines. The city is the sixth largest by population in the country. By land area, it's the third largest in the country. It sits on the far southern tip of the peninsula and is surrounded by Sibuguey Bay, the Sulu Sea, and the Basilan Strait. The region houses more police and military bases than any other province within the country, and it is also a major base for the Philippine Air Force.

3. The history of Zamboanga dates back to the 1100s. The first people to settle there were the Subanen, a group that traces its roots to Malaysia. They gave the region its name: Zamboanga roughly translates as "pointed land."

4. One of the major industries on the Zamboanga Peninsula is seaweed, which is farmed commercially there. The most commonly grown seaweed in this area is the Eucheuma Cottonii variety because it can be used in numerous applications, like planting seaweed on reefs. This variety grows faster than other types of seaweed. Today, the seaweed sector in Zamboanga is focused on technological advancements in the field.

5. Zamboanga is a gateway to much of Southeast Asia, so many tourists end up at least passing through it on their travels through that part of the world. One of the most visited landmarks in the area is the Pettit Barracks, the area where the U.S. army was once encamped. The Cathedral of the Immaculate Conception is also a popular tourist destination, as are Merloquet Falls and Fort Pilar.

VOCABULARY


kipot strait

itanim farm

pangkomersyal commercially

damong-dagat seaweed

kwartel barrack noun

magkampo encamp

paglilihi conception

kalinis-linisan immaculate

SAMPLE SENTENCES


Ang mga mangingisda ay pumunta sa kipot upang tingnan kung ano ang maari nilang mahuli. "The fishermen went out into the strait to see what they could catch."

Ang mga tao ay nagtanim ng sarili nilang mga gulay. "The people farmed their own vegetables."

Ang pangkomersyal na pagbebenta ng mga bagay ay mas kumplikado kaysa sa pagbebenta ng mga ito nang pribado sa mga kaibigan lamang. "Selling items commercially is much more complicated than selling them privately just to friends."

Nang umahon siya mula sa ilalim ng karagatan, siya ay natatakpan ng damong-dagat. "When he came up from the bottom of the ocean, he was covered in seaweed."

Binantayan ng sundalo ang pintuan papunta ng kwartel. "The soldier guarded the door to the barracks."

Ang hukbo ay nagkampo sa lambak. "The army was encamped in the valley."

Hindi natin ganap na alam kung kailan nangyayari ang paglilihi. "We don't know exactly when conception happens."

Ang tahanan ay nagmukhang kalinis-linisan pagkatapos itong maayos na nalinis. "The home looked immaculate after it was cleaned properly."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Fort Pilar, na matatagpuan sa Zamboanga, ay napakakilala dahil sa ilang sinasabing pagpapakita ng Birheng Maria. Ang buong pangalang ng Fort Pilar ay Royal Fort of Our Virgin Lady of the Pillar of Zaragoza. May isang panghalili ang Birheng Maria sa ibabaw ng pader sa silangang panig ng kuta. Ang panghaliling iyon ay inalagay doon noong 1734, at may isang kwento tungkol sa pagpapakita ng Birheng Maria sa isang sundalo sa panghaliling iyon pagkatapos ng taon na iyon. Noong una ay hindi siya nakilala ng sundalo, ngunit ng makilala siya nito, ang sundalo ay napaluhod. Noon 1898 ay may isa na namang kwento tungkol sa isang pagpapakita ng Birhen Maria. Ito ay ipinapalagay na nangyari pagkatapos ng isang lindol


doon. Ang mga nakakita nito ay sinasabi na siya ay lumulutang sa hangin sa Kipot ng Basilan habang ang kanyang kamay ay nakataas upang itulak pabalik ang isang tsunami na nagbantang abutan ang lungsod.

Fort Pilar, which is located in Zamboanga, is very well known for some alleged appearances of the Virgin Mary. The full name of Fort Pilar is the Royal Fort of Our Virgin Lady of the Pillar of Zaragoza. There is a relief of the Virgin Mary over the wall on the east side of the fort. That relief was placed there in 1734, and there's a story about the Virgin Mary appearing to a soldier at that relief later that year. At first, the soldier didn't recognize her, but when he did, he fell on his knees. Then, in 1898, there was another story about the Virgin Mary making an appearance. It supposedly happened after an earthquake there. Those who saw it say that she was floating in the air above the Basilan Strait with her hand up to push back a tsunami that threatened to overtake the city.

LESSON NOTES


Coron Island

CONTENTS


# 10


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #10 - TOP 10 FILIPINO REGIONS AND CITIES: CORON ISLAND 2

FILIPINO

1. Ang Isla ng Coron

2. Ang Isla ng Coron ay nasa Calamian Group of Islands sa hilagang bahagi ng Pilipinas. Ang isla ay isang paraiso para sa mga snorkeler kasama ang mga rock formation na nakakarangal sa mga pampang ng isla. Ang pagiging malinaw ng ilalim ng dagat ay hindi kapani-paniwala, minsa'y umaabot hanggang walumpung talampakan ang layo. Ang katubigan sa paligid ng Coron ay payapa din sa halos lahat ng oras, na lumilikha ng perpektong kapaligiran para sa mga snorkeler.

3. Ang karagatan sa paligid ng isla ay may maraming mga wasak na barko pati din mga coral reef, karamihan ng mga wasak na barko ay nagmula pa sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig kung kailan maraming mga barkong Hapon ang nawasak doon. Kabilang sa mga lokasyon ng pagsisid ang iba't ibang mga reef at lugar ng mga wasak na barko, pati na rin ang Gunter Cave, na minsa'y tinatawag na Cathedral Cave. Dumadaloy ang sikat ng araw sa pamamagitan ng isang butas sa kisame ng kweba sa isang partikular na oras ng araw, lumilikha ng isang kumikinang na panloob na silid ng likas na kagandahan. Ang mga maninisid na nakikipagsapalaran sa loob ng kweba ay maaari ding makakuha ng kaunting hangin dahil may isang bukas na lugar sa paligid ng butas.

4. Kabilang sa ilan sa mga pinakasikat na lugar ng wasak ng barko sa Isla ng Coron ay ang mga pagkawasak ng Akitsushima, ang Okikawa, at ang Terukaze Maru, ang barko na kamakailang lamang ay natuklasan ng mga maninisid na Olandes ang pangalan matapos ang paghuhukay ng buhangin sa paligid nito upang malaman ang pangalan nito.

5. Ang Isla ng Coron ay nag-aalok din ng maraming iba pang mga aktibidad, tulad ng hiking. Ang isa sa mga pinaka-popular na destinasyon ng hiking ay ang Mt. Tapyas, na may 900 mga hagdan paakyat sa tuktok. Maaari ka ring makasakay sa isang island hopping tour sa Coron upang matuklasan mo ang iba pang mga isla sa Calamian Group.

ENGLISH

1. Coron Island

CONT'D OVER


2. Coron Island is in the Calamian group of islands in the northern part of the Philippines. The island is a snorkeler's paradise, with rock formations crowning the shores of the island. Also, the underwater visibility is incredible, sometimes extending to eighty feet away. The waters around Coron are also calm most of the time, which creates the perfect environment for snorkelers.

3. The ocean around the island is dotted with shipwrecks as well as coral reefs, with most of the wrecks dating to World War II, when a lot of Japanese ships wrecked there. Dive locations include various reefs and wreck areas as well as Gunter's Cave, which is sometimes called Cathedral Cave. Sunlight streams through a hole in the ceiling of the cave at a particular time of day, creating a glowing inner sanctum of natural beauty. Divers who venture into the cave will also be able to get some air because there is an open area around the hole.

4. Some of the most famous shipwreck sites around Coron Island include the wrecks of the Akitsushima, the Okikawa, and the Terukaze Maru. Dutch divers just recently discovered the name of the Terukaze Maru after digging into the sand around the wreckage.

5. Coron Island also offers a number of other activities like hiking. One of the most popular hiking destinations is Mt. Tapyas, which has nine hundred stairs leading all the way to the top. You can also catch an island-hopping tour on Coron so that you can explore the other islands in the Calamian Group.

VOCABULARY


pormasyon formation

parangal crown

snorkeler snorkeler noun

kapaligiran environment

wasak na barko shipwreck

sanktum sanctum

makipagsapalaran venture

maninisid diver noun

SAMPLE SENTENCES


Ang mga pormasyon ng bato sa lugar ay talagang kagila-gilalas. "The rock formations in the area were simply breathtaking."

Ang mga bundok na nakakarangal sa lungsod ay ang hiyas ng rehiyon. "The mountains crowning the city were the jewel of the region."

Ang mga snorkeler ay ibig bumisita sa mga tropikal na destinasyon at tuklasin ang mga mabababaw na tubig. "Snorkelers love to visit tropical destinations and explore shallow waters."

Tayong lahat ay dapat maging maingat upang protektahan ang kapaligiran. "We should all be careful to protect the environment."

Maraming mga kwento ang pumapalibot sa maraming mga wasak na barko sa buong mundo. "There are many stories surrounding the numerous shipwrecks all over the world."

Ang panloob na sanktum ay isang lugar ng wagas na pakundangan. "The inner sanctum was a place of pure reverence."

Kaunti lamang ang nais makipagsapalaran sa kalikasan na walang dala-dala kung hindi ang kanilang mga damit. "Few would venture out into nature with nothing but the clothes on their back."

Natuklasan ng mga maninisid ang maraming mga uri ng isda at iba pang mga nilalang sa ilalim ng dagat. "Divers have discovered many species of fish and other underwater creatures."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang isla ng Coron ay tahanan sa mga katutubong Tagbanwa, na ginamit ang isa sa mga orihinal na katutubong mga sistema ng pagsulat sa bansa. Ang wika, at dahil dito, pati na rin ang sistema ng pagsulat, ay namamatay na dahil ang mas bagong mga henerasyon ng mga taong ito ay pinag-aaralan sa halip ang wika ng Tagalog at Cuyonon. Ang dalawang wikang ito ay ang pinakalaganap sa Pilipinas. Mas kaunti sa 8,000 mga tao sa ngayon ang nagsasalita ng wika ng mga Tagbanwa. Ang sistema ng pagsulat na iniuugnay sa wika ay ginamit sa


karamihan ng Pilipinas hanggang 1600s. Ito ay isang papantig na alpabeto na itinatambal ang bawat katinig sa isang tunog patinig sa isang sistema na katulad sa sistemang Hiragana ng mga Hapon.

Coron Island was home to the Tagbanwa people, who used one of the original indigenous writing systems in the country. The language and, consequently, the writing system are dying out because newer generations of this people are learning the languages of Tagalog and Cuyonon instead. Those two languages are the most prevalent in the Philippines. Fewer than 8,000 people now speak the language of the Tagbanwa people. The writing system associated with the language was used in much of the Philippines until the 1600s. It is a syllabic alphabet that pairs each consonant with a vowel sound in a system similar to the Japanese Hiragana system.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S1 #11Top 10 Filipino Holidays and

Festivals: The Last Day of the Year

CONTENTS


# 11


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #11 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: THE LAST DAY OF THE YEAR 2

FILIPINO

1. Ang Huling Araw ng Taon

2. Ang Bisperas ng Bagong Taon, tinatawag sa Pilipinas bilang ang Huling Araw ng Taon, ay isang pista opisyal kung kailan may araw ng pahinga sa trabaho ang mga Pilipino. Ito ay pumapatak ng tuluyan sa pagitan ng dalawang iba pang mahahalagang pistang Pilipino - Araw ng Bagong Taon at Araw ng Kabayanihan ni Dr. Jose Rizal. Ang Pilipinas ay hindi pangkaraniwan dahil kinikilala nito ang Huling Araw ng Taon bilang isang opisyal na araw ng pahinga sa trabaho.

3. Ang pista ay pangkalahatang ginugugol kasama ang pamilya at mga kaibigan. Ang pagpipyesta ay karaniwang isang tagapagtaguyod ng pagdiriwang. Ang pyesta ay tinatawag na Medianoche, na Espanyol para sa "hatinggabi". Ang lechon ay ang karaniwang centerpiece, at iba pang pagkain kabilang ang pancit, barbeque, at hamon.

4. Maraming mga Pilipino ang nagsusuot ng damit na may polka dots at iba pang mga pabilog na mga disenyo sa kanila, na bahagi ng paniniwala na ang mga bilog ay magdadala ng kayamanan at magandang kapalaran. Ang mga bilog ay isinasama din sa iba pang mga bahagi ng mga kasiyahan, tulad ng paghahagis ng barya, na parang umaakit ng kayamanan kapag ito ay ginawa ng wasto sa hatinggabi. Ang mga prutas na pabilog ay inihahain rin, at maraming mga tao ang nagdadala ng kaserola na puno ng barya, inaalog ang mga barya sa kanilang paglalakad sa buong bahay. Ang mga gustong maging matangkad ay tumatalon ng kasing taas ng kanilang makakaya sa pag-asang tumangkad sa susunod na taon. Sila rin ay bumubusina, nagsisindi ng mga paputok, at kinakalampag ang kanilang mga kasangkapan sa pagluluto nang sabay-sabay upang takutin ang mga masasamang espiritu.

5. Ang matitingkad na mga kulay ay isa ding pangunahing sangkap ng mga pagdiriwang ng Huling Araw, ipinapakita na ang mga tagapagsuot ay nasasabik at nakahanda para sa darating na taon.

ENGLISH

1. The Last Day of the Year

CONT'D OVER


2. New Year's Eve, referred to in the Philippines as the Last Day of the Year, is an official holiday when Filipinos have the day off work. It falls directly between two other important Filipino holidays — New Year's Day and Rizal Day. The Philippines is unusual because it recognizes the Last Day of the Year as an official day off work.

3. The holiday is generally spent with family and friends. Feasting is usually a mainstay of the celebration. The feast is called Medianoche, which is Spanish for "midnight." A roasted pig is usually the centerpiece, and other fare include pancit, barbecue, and hamon.

4. Many Filipinos wear clothing featuring polka dots and other circular patterns, which is part of the belief that circles will bring in wealth or good fortune. Circles are also incorporated into other parts of the festivities, like coin tossing, which supposedly attracts wealth when it is done precisely at midnight. Fruits that are circular are also served, and many people carry around a metal casserole dish full of coins, shaking the coins as they walk through the house. Those who want to be taller jump as high as they can in hopes of growing taller over the next year. They also blow on horns, set off fireworks, and bang their cookware together to scare off evil spirits.

5. Bright colors are also a staple of the Last Day celebrations, showing that the wearers are excited and ready for the coming year.

VOCABULARY


kaserol casserole

pyesta feast

tagapagtaguyod mainstay

pangunahing sangkap staple

centerpiece centerpiece

pansit pancit noun

kasangkapan sa pagluluto cookware

kasayahan festivity

SAMPLE SENTENCES


Ilang mga kaserol ay maaring maging nakakabusog at magsilbi bilang isang comfort food. "Some casseroles can be very filling and serve as a comfort food."

Ang pagpipyesta ay isang mahalagang parte ng mga pista. "Feasting is an important part of many holidays."

Ang kaugalian ay naging isang tagapagtaguyod matapos maging matagumpay sa una nitong taon. "The practice became a mainstay after it was such a success the first year."

Ang pangunahing sangkap ng pagkaing Hapon ay bigas. "The staple of Japanese cuisine is rice."

Ang centerpiece ay naglalaman ng ilang maringal na mga bulaklak. "The centerpiece consisted of some magnificent flowers."

Ang pansit ay isang uri ng bihon na inihahain sa Pilipinas. "Pancit is a type of noodle served in the Philippines."

Ang mga palayok at kawali ay mahahalagang bahagi ng kahit anong set ng kasangkapan sa pagluluto. "Pots and pans are an important part of any cookware set."

Ang mga kasayahan ay medyo naging masyadong marahas para sa mas matandang mag-asawa. "The festivities got a little bit too wild for the older couple."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang pinaka-popular na pagdiriwang ng Huling Araw ng Taon sa Pilipinas ay sa Roxas Boulevard ng Maynila. Ito ang pangunahing daan na nagdurugtong sa sentro ng negosyo ng Maynila sa ibang kalapit na lungsod. Kabilang sa mga punto ng interes sa daan ay ang Rizal Park, na siyang lugar kung saan naganap ang pagpatay sa isa sa mga pinakadakilang pambansang bayani ng Pilipinas. Ang embahada ng Estados Unidos ay matatagpuan din sa daanan, pati na ang Metropolitan Museum ng Maynila at maraming gusaling pampamahalaan tulad ng Senado, ang Hukbong-Dagat, at ang Kagawaran ng Pananalapi. Sa Huling Araw ng Taon, ang daan ay maihahalintulad sa Times Square sa New York City dahil sa lahat ng mga pagdiriwang na nangyayari.


The most popular Last Day of the Year celebration in the Philippines is on Manila's Roxas Boulevard. It's the main road that connects Manila's downtown area with another nearby city. Among the points of interest on the road is Rizal Park, which is where the execution of one of the Philippines' greatest national heroes took place. The U.S. embassy is also located on the thoroughfare, as are the Metropolitan Museum of Manila and numerous government buildings like the Senate, the Navy, and the Department of Finance. On the Last Day of the Year, the road is akin to Times Square in New York City with all the celebrations going on.

LESSON NOTES


Festivals: Christmas

CONTENTS


# 12


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #12 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: CHRISTMAS 2

FILIPINO

1. Pasko sa Pilipinas

2. Sa Pilipinas, ang panahon ng Kapaskuhan ang isa sa pinakamahaba sa mundo. Setyembre pa lang, kumakanta na ang mga Pilipino ng mga himig Pasko, at tumatagal ang pagkanta hanggang ika-9 ng Enero, na siyang Pista ng Tatlong Hari. Maraming iba't ibang katutubong pangkat sa loob ng Pilipinas, at lahat sila ay may kani-kaniyang tradisyon para sa oras ng Kapaskuhan.

3. Laganap ang pagdaraos ng mga Christmas party, alim man sa ikalawang linggo ng Disyembre o sa palibot ng oras kapag nagsimula na ang bakasyon ng mga estudyante para sa Kapaskuhan. Karaniwang kabilang sa mga pagdiriwang ang kantahan, sayawan, dula at mga palaro. Ang pagdadala ng kani-niyang pagkain ay laganap rin, at maraming mga tao ang nagsisindi ng mga paputok.

4. Isa sa mga pinakamahalagang bahagi ng mga pagdiriwang ng Pasko sa Pilipinas ay ang mga misa sa madaling araw at gabi. Nagsisimula ang mga ito sa ika-16 ng Disyembre at tumatagal ng siyam na araw. Naniniwala ang mga Romano Katoliko na kailangan nilang magsagawa ng siyam na gabing debosyon, sa publiko o pribadong paraan man, upang makatanggap ng natatanging mga biyaya mula sa Panginoon.

5. Karaniwang pumupunta ang mga Pilipino sa Simbang Gabi sa Bisperas ng Pasko at sinusundan ito ng isang tradisyunal na piging. Ilan sa karaniwang pagkain sa hapag kainan ang keso de bola, mainit na tsokolate, fruit salad, hamon, at pasta. Ilang mga eskwelahan ang nagsasagawa ng pagsasabuhay ng paglalakbay ni Maria at Jose sa kanilang paghahanap ng matutuluyan sa Bethlehem. Ang aktor at aktres na gumaganap sa papel ni Maria at Jose ay umaawit habang papunta sila sa iba't ibang mga bahay sa komunidad at nakikiusap na sila'y patuluyin. Ang mga residente ay sasagot rin ng pag-awit, pinapaalis sila habang pinapaalam sa kanila na meron na silang isang sambahayanan ng mga panauhin. Sa huli, sila ay paparoon sa simbahan ng komunidad, kung saan nakahanda ang sabsaban sa harap.

ENGLISH

1. Christmas in the Philippines

CONT'D OVER


2. In the Philippines, the Christmas season is one of the longest in the world. In September, Filipinos are already singing Christmas carols, and the singing lasts until January 9th, which is Epiphany. Within the Philippines, there are many different ethnic groups, and they all have their own traditions for Christmastime.

3. It is very common to hold Christmas parties during either the second week of December or around the time when Christmas vacation starts for students. Celebrations typically include singing, dancing, drama, and games. Potluck meals are also very common, and many people set off fireworks.

4. One of the most important parts of Christmas celebrations in the Philippines is the tradition of the dawn and night masses. These begin December 16th and last for nine days. Roman Catholics in the Philippines believe that they need to do nine days of devotion, either public or private, in order to earn special graces from God.

5. Filipinos typically go to Midnight Mass on Christmas Eve and follow it up with a traditional feast. Some common items on the menu include cheese balls, hot chocolate, fruit salad, ham, and pasta. A number of schools re-enact the journey of Mary and Joseph as they looked for a place to stay in Bethlehem. The actress and actor playing the roles of Mary and Joseph chant as they go to various homes in the community and ask for lodging. The residents break out in song, turning the couple away as they inform them that they already have a house full of guests. Finally, they come to the community church, where a stable has been set up out front.

VOCABULARY

Filipino English

katutubo ethnic

potluck potluck

biyaya grace

debosyon devotion

tuluyan lodge

ipaalam inform

kwadra stable

SAMPLE SENTENCES


Ang katububong pagkakaiba ay isang mahalagang bahagi ng ilang mga rehiyon. "Ethnic diversity is an important part of some regions."

Nagdala siya ng mga patatas sa potluck na pananghalian. "She brought potatoes to the potluck luncheon."

Ang mga Kristyano ay nailigtas sa pamamagitang ng mga biyaya ng Panginoon. "Christians are saved by the graces of God."

Ang kabuuang debosyon kay Kristo ay kinakailangan ng mga Kristyano. "Total devotion to Christ is required of Christians."

Ang mga byahero ay naghahanap ng matutuluyan habang nasa isang paglalakbay. "Travelers go in search of lodging while on a trip."

Sinubukan niyang ipaalam sa kanya na ang kanyang sapatos ay hindi nakasintas, ngunit hindi siya nagbibigay ng pansin. "She tried to inform him that his shoe was untied, but he wasn't paying attention."

Ang kwadra ay tahanan sa buriko at baka. "The stable was home to the donkey and cow."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Sa Pilipinas, ang mga luntiang puno ay hindi karaniwang ginagamit bilang palamuti para sa Kapaskuhan. Sa halip ay nagsasabit sila ng mga parol na gawa sa kawayan. Naglalagay din sila ng makukulay na mga palawit, kapwa sa loob at sa labas ng kanilang mga bahay. Nagpapalitan sila ng mga kard ng pagbati at isinasabit ang kanilang mga natanggap. Karaniwan ding makakakita ng mga korona at kandila na nakalagay sa pagdiriwang ng pista. Si Santa Claus ay walang malaking papel sa pagdiriwang ng pista sa Pilipinas, bagaman ang kasikatan niya sa mga kulturang Kanluranin ay dinala siya sa bansa sa maliit na mga paraan. Halos lahat ng mga kabataang Pilipino ay naniniwala kay Santa, bagaman hindi siya pangunahing bahagi ng mga pagdiriwang.

In the Philippines, evergreen trees are not commonly decorated for Christmas. Instead, Filipinos hang up lanterns made of bamboo. They also put up colored streamers on both the


inside and outside of their homes. They exchange Christmas cards, hanging up the ones they receive. It is also common to see wreaths and candles placed out in celebration of the holiday. Santa Claus doesn't have a big place in the holiday in the Philippines, although his popularity in Western cultures has brought him to the country in minor ways. Most Filipino children believe in Santa, although he is not a major part of the festivities.

LESSON NOTES


Festivals: Holy Week

CONTENTS


# 13


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #13 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: HOLY WEEK 2

FILIPINO

1. Semana Santa sa Pilipinas

2. Ang karamihan ng mga Pilipino ay Romano Katoliko, kaya ang Semana Santa sa Pilipinas ay may malaking kahalagahan. Halos lahat ng mga pagdiriwang ay idinaraos sa apat na mga araw na nagsisimula sa Banal na Huwebes, kilala din bilang Huwebes Santo, at dumadaan sa Pasko ng Pagkabuhay, bagaman ang Semana Santa ay nagsisimula sa Linggo ng Palaspas, ang linggo bago ang Pasko ng Pagkabuhay. Ang mga Pilipino ay nagdadala ng mga palaspas sa kanilang mga pari upang ipabasbas ang mga ito, at pagkatapos sa Lunes Santo, sinisimulan nila ang pagpapasyon ng kwento ng buhay at kamatayan ni Kristo. Ang pagpapasyon ay tumatagal ng dalawang araw.

3. Sa ilang bahagi ng bansa, kabilang sa mga pagdiriwang ang pagsasabuhay ng Pagpapakasakit ni Kristo sa Krus sa Miyerkules ng gabi, ang gabi bago ang Huwebes Santo. Sa mga napakasukdulang halimbawa, ang mga kalahok ay pinipenitensya ang sarili bilang bahagi ng kaganapan. Ang mga iba naman ay ipinapapako ang sarili sa krus bilang tanda ng kanilang pagsisisi ng mga kasalanan.

4. Halos lahat ng mga negosyo ay nagsasara sa Huwebes at nagbubukas muli sa Sabado de Gloria, na siyang araw ng ang katawan ni Hesus ay hinimlay sa libingan. Sa Huwebes din, maraming mga tao ang bumibisita sa iba't ibang mga simbahan sa kanilang lugar upang magdasal sa Mga Istasyon ng Krus. Sa karagdagan, ang Huwebes ang huling misa bago ang Pasko ng Pagkabuhay, at ang paghuhugas ni Hesus ng paa ng kanyang mga disipulo ay isinasabuhay. Ang mga elemento ng Eucharist ay dinadala sa Altar ng Katahimikan, kung saan sila'y namamalagi hanggang sa sumunod na araw, ang Biyernes Santo.

5. Karaniwan ding may mga pagsasahimpapawid sa radyo at telebisyon na regular na tumitigil sa panahon ng Semana Santa upang ang mga prodyuser ay maaring maglagay ng mas taimtim na pagpapalabas bilang respeto para sa kung ano ang kahulugan ng pista. Sa ganap na alas tres ng hapon sa Biyernes Santo, marami sa kanila ang nawawala sa ere bilang tanda ng respeto. Lahat ng ingay ay matinding ipinagbabawal sa alas tres ng Biyernes Santo dahil pinaniniwalaan ng maraming mga tao na sa ito ang oras ng pagkamatay si Kristo.

6. Ang umaga ng Pasko ng Pagkabuhay ay isang masayang pagdiriwang na minamarkahan ng prusisyon ng mga imahen ni Maria at Jose na nagsasalubong sa mga kalsada, na nagiging tanda ng kanilang muling pagsasama pagtapos ng muling pagkabuhay ni Hesus.

ENGLISHCONT'D OVER


1. Holy Week in the Philippines

2. The majority of Filipinos are Roman Catholic, so Holy Week in the Philippines holds great significance. Most of the celebrations take part during the four days beginning on Holy Thursday, also known as Maundy Thursday, and going through Easter Sunday, although Holy Week technically starts with Palm Sunday the week before Easter. Filipinos take palm branches to their priests to have them blessed, and then, on Holy Monday, they begin repeatedly chanting the story of Christ's life and death. The chanting lasts for two whole days.

3. In some parts of the country, the festivities include a re-enactment of the Passion of Christ on Wednesday evening, the night before Maundy Thursday. In very extreme cases, participants will self-flagellate as part of the event. Some actually have others nail them to the cross as a sign of their penance for sins.

4. Most businesses close down on Thursday and then reopen on Black Saturday, which is the day Jesus' body was lying in the tomb. Also on Thursday, many people visit several churches in their area to pray the Stations of the Cross. In addition, Thursday is the last mass before Easter, and Jesus' washing of His disciples' feet is re-enacted. The elements of the Eucharist are carried to the Altar of Repose, where they stay until the next day, which is Good Friday.

5. It is also common to have radio and TV broadcasts interrupted regularly during Holy Week so that producers can put on more solemn programming in respect for what the holiday means. At precisely three in the afternoon on Good Friday, many broadcasts sign off completely as a gesture of respect. All noise is strongly discouraged at three on Friday because this is the time many people believe Christ actually died.

6. Easter morning is a joyous occasion marked by the procession of images of Mary and Jesus meeting in the streets, signifying their reunion after His resurrection.

VOCABULARY

Filipino English

Maundy Maundy

taimtim solemn

pangungumpisal penance


magpenetensya ng sarili self-flagellate

pag-awit chanting

Kumunyon Eucharist

pamamahinga repose

muling pagkabuhay resurrection

SAMPLE SENTENCES

Ang katagang "Maundy" ay isang pagtukoy sa paghuhugas ni Hesus sa mga paa ng kanyang disipulo. "The term 'Maundy' is a reference to Jesus' washing of His disciples' feet."

Ang lahat ay nagkaroon ng taimtim na itsura sa kanilang mga mukha ng ang kabaong ay ibinaba sa lupa. "Everyone had a solemn look on their faces as the casket was lowered into the ground."

Ang bawat makasalanan ay dapat gawin ang pangungumpisal upang magsisi sa kanilang mga kasalanan. "Ever sinner must do penance to repent for their sins."

Mahirap isiping ang isang taong galing sa Kanlurang mundo ay pipiliing magpenetensya ng sarili. "It is hard to imagine someone from the Western world choosing to self-flagellate."

Ang pag-awit ay lumago nang lumago hanggang sa wala ng ibang tunog na marinig. "The chanting grew and grew until no other sound could be heard."

Ang Kumunyon ay ang isang pang tawag para sa Huling Hapunan. "The Eucharist is another name for the Lord's Supper."

Ang labi ng pangulo ay nakahiga sa pamamahinga bago ang libing. "The president's body was lying in repose before burial."

Ang kwento ng muling pagkabuhay ni Hesus ay alam ng halos lahat, maging ng mga hindi naniwalang ito ay nangyari. "The story of Jesus' resurrection is known by almost everyone, even those who don't believe it happened."

CULTURAL INSIGHT


Did you know?

Ang Mga Istasyon ng Krus ay tanda ng mga huling oras sa buhay ni Hesus. Sinimulan ni St. Francis ng Assisi ang tradisyon sa panahonf medieval. Ang punto ng pagsasagawa ng Mga Istasyon ng Krus ay para magtuon sa panalangin ang mga kalahok at magnilay-nilay sa mga pagpapakasakit ni Kristo para sa kanilang mga kasalanan. Malimit na ginagawa ang mga ito bilang bahagi ng pagbabayad sa mga kasalanan ng ibang mga tao. Mayroong labingapat na mga istasyon: ang Hardin ng Gethsemane, ang pagtataksil ni Hudas, ang pagsusumpa ng Sanhedrin, ang pagtanggi ni Pedro, ang hatol ni Pilate, ang paghagupit kay Hesus, ang pagpasan ni Hesus ng kanyang Krus, tinulungan ni Simon si Hesus sa pagpasan ng krus, nasalubong ni Hesus ang kababaihan ng Jerusalem, ang pagpapako sa krus, ang pangako sa nagtitikang magnanakaw, dinala ni Hesus si Maria at Jose sa piling ng isa't isa, ang kanyang pagkamatay, at si Hesus ay inilibing.

The Stations of the Cross signify the last hours of Jesus' life. St. Francis of Assisi started the tradition during medieval times. The point of doing the Stations of the Cross is for participants to focus on prayer and meditate on Christ's sacrifice for their sins. Often the Stations are done as part of reparation for the sins of other people. There are fourteen stations, including the Garden of Gethsemane, Judas's betrayal, the Sanhedrin's condemnation, Peter's denial, Pilate's judgment, Jesus being scourged, Jesus carrying His cross, Simon helping Him with the cross, Jesus' meeting with the women from Jerusalem, the crucifixion, the promise to the repentant thief, Jesus bringing John and Mary to each other, His death, and the laying of His body in the tomb.

LESSON NOTES


Festivals: National Heroes' Day

CONTENTS


# 14


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #14 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: NATIONAL HEROES' DAY 2

FILIPINO

1. Araw ng mga Pambansang Bayani sa Pilipinas

2. Sa Pilipinas, ang Araw ng mga Pambansang Bayani ay ipinagdiriwang sa ika-apat na Linggo ng Agosto. Ang petsa ay mahalaga dahil kinikilala nito ang pagsisimula ng Himagsikang Pilipino. Ang orihinal na petsa para sa pista ay ika-30 ng Nobyembre dahil iyon ang araw ng kaarawan ni Andres Bonifacio. Sinasabing siya ang nanguna sa himagsikan. Kinalaunan, ang petsa ng pista ay pinalitan ng Agosto upang ang pagkilala ay maiukol sa lahat ng Pilipinong namatay para sa kalayaan ng kanilang bansa. Ang pista ay hinirang bilang pambansang araw kung kailan ang mga Pilipino ay kumukuha ng araw ng pahinga sa trabaho. Sapagkat ang Linggo ay isang araw kung kailan ang mga Pilipino ay wala talagang pasok sa trabaho, ang pambansang pista ay pumapatak sa susunod na Lunes.

3. Ang Araw ng mga Pambansang Bayani ay unang kinilala bilang isang pista noong 1931, bagaman ang araw ay umuugat sa taong 1908 kung kailan ang Batas sa Sedisyon ay pinawalang-bisa ng Estados Unidos. Ang ideya ay upang lumikha ng isang pista na hindi lamang pinaparangalan ang mga sikat na bayani ng kasarinlang Pilipino tulad ni Jose Rizal at Andres Bonifacio, ngunit pati rin ang mga hindi pinupuri at hindi kilalang bayani na namatay din para sa kalayaan ng bansa.

4. Ang simula ng Himagsikang Pilipino ay kilala bilang Sigaw ng Pugad Lawin o ang Sigaw ng Balintawak. Ito ang araw kung kailan ang lihim na lipunan ay gumawa ng desisyon na magrebelde laban sa pamahalaang kolonyal. Sa pamamagitan ng desisyong iyon, pinunit ng mga Pilipino ang kanilang mga sedula, tanda ng kalayaan ng kanilang bansa mula sa kolonyal na pamahalaan ng Kastila. Sa mga oras na ito rin itinatag ang isang rebeldeng pamahalaan. Ang pamahalaan ay nilikha pagkatapos ng pagpupunit ng mga sedula ngunit bago ang unang maliit na labanan ng himagsikan.

ENGLISH

1. National Heroes' Day in the Philippines

CONT'D OVER


2. In the Philippines, National Heroes' Day is celebrated on the fourth Sunday of August. The date is significant because it recognizes the start of the Philippine Revolution. The original date for the holiday was November 30 because that was the day of Andres Bonifacio's birthday. He is credited with spearheading the revolution. Later, the date of the holiday was changed to August so that tribute could be paid to all Filipinos who died for their country's freedom. The holiday is designated as a nationwide day off of work for Filipinos. Since Sunday is a day when Filipinos already are off work, the national holiday falls on the following Monday.

3. National Heroes' Day was first recognized as a holiday in 1931, although the day has its roots in 1908, when the Sedition Law was repealed by the U.S. The idea was to create a holiday that honored not only the well-known heroes of Filipino independence like Jose Rizal and Andres Bonifacio, but also the unsung and unknown heroes who also died for the nation's independence.

4. The start of the Philippine Revolution is known as the Cry of Pugad Lawin or the Cry of Balintawak. This was the day a secret society made the decision to rebel against colonial rule. Upon that decision, Filipinos tore up their tax certificates, signifying their nation's independence from Spanish colonial rule. Around this time, an insurgent government was also set up. The government was created after the tearing of the tax certificates but before the first skirmish of the revolution.

VOCABULARY

Filipino English

hindi pinupuri unsung

sedisyon sedition

rebelde rebel

tanda signify

maliit na labanan skirmish

rebolusyonaryo insurgent

pagkilala tribute

manguna spearhead

SAMPLE SENTENCES


Ang hindi pinupuring mga bayani ay yung mga gumanap ng mahalagang papel ngunit ang kanilang mga pangalan ay hindi nakatanggap ng karangalang tulad sa mga mas kilalang bayani. "The unsung heroes are those who played an important role but whose names do not receive the honor of the more well-known heroes."

Ang mga rebelde ay ipinapalagay na nagkasala ng sedisyon. "The rebels were deemed to be guilty of sedition."

Ang rebeldeng kilusan ay naglalayong magpalakad patungo sa kalayaan mula sa isang mas malaking kapangyarihan. "A rebel movement is meant to work toward independence from a larger power."

Ang pari ay nagsunog ng insenso sa katedral, tanda ng mga dasal ng mga tao na pumupunta pataas sa Panginoon. "The priest burned incense in the cathedral, signifying the prayers of the people going up to God."

Ang maliit na labanan ay nagresulta sa dalawang baling buto, isang duguang ilong, at isang napilay na galanggalangan. "The skirmish resulted in two broken bones, a bloody nose, and a sprained wrist."

Binomba ng mga rebolusyonaryo ang mga hukbo ng pamahalaan. "The insurgents bombed the government's armies."

Maraming mga tao ang nagbibigay ng pagkilala sa mga mahahalagang lider na dumating bago sa kanila. "Many people pay tribute to important leaders who came before them."

Ang tagapamahala na nanguna sa pagsusumikap ay dagliang napromote. "The manager spearheading the effort was soon promoted."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?


May mga hindi tugmang petsa sa kasaysayan ng Pilipinas na nagsasabi kung kalian at saan nangyari ang simula ng Himagsikang Pilipino. Isang pinuno ang nagsabing ito ay nangyari noong Agosto 25, 1896 sa Balintawak. Isang mananalaysay ang nagsulat na nangyari ito minsan sa huling linggo ng Agosto, sa Balintawak rin. Ang anak na lalaki ng isang mahalagang lider sa himagsikan ay sinabing naganap ito noong Agosto 24 sa Lungsod ng Quezon. Samantala, isa pang lider ang nagsabing nangyari ito noong Agosto 23 sa Pugad Lawin. Ang mga mananalaysayay ay naniniwalang ang lahat ng mga kalituhan ay may kinalaman sa salitang "balintawak", na sa ngayon ay nagpapahiwatig ng kapwa isang tiyak na lokasyon at isang ding hiwalay na lokasyon sa loob ng Lungsod ng Quezon.

There are conflicting dates in Philippine history regarding when and where the start of the Philippine Revolution actually happened. One officer said it happened on August 25, 1896, in Balintawak. One historian wrote that it happened sometime during the last week of August, also in Balintawak. The son of an important leader in the revolution said it occurred on August 24 in Quezon City. Meanwhile, another leader said that it actually happened on August 23 in Pugad Lawin. Historians believe all the confusion has to do with the word "balintawak," which now indicate both a specific location and also another, separate location inside Quezon City.

LESSON NOTES


Festivals: Independence Day

CONTENTS


# 15


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #15 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: INDEPENDENCE DAY 2

FILIPINO

1. Araw ng Kalayaan sa Pilipinas

2. Sa Pilipinas, may dalawang magkaibang mga araw na tinatawag na Araw ng Kalayaan. Ang orihinal na petsa ay Ika-12 Hunyo, 1898 at ito ang kasalukuyang itinuturing na pambansang Araw ng Kalayaan. Sa araw na ito sa kasaysayan, binasa ang Pagpapahayag ng Kasarinlan ng Pilipinas, na nagpapahayag ng kalayaan mula sa Espanya matapos ang pagkatalo ng mga Kastila sa Labanan sa Look ng Maynila. Gayunpaman, hindi kinilala ng Estados Unidos at Espanya ang Pilipinas bilang isang malayang bansa, at isinuko ng Espanya ang Pilipinas sa Estados Unidos noong 1898 sa katapusan ng Digmaang Kastila-Amerikano.

3. Ang Pilipinas ay hindi opisyal na naging sarili nitong bansa hanggang ika-4 Hulyo, 1946 kung kailan ang Kasunduan ng Maynila ay nagbunga ng opisyal na pagkilala ng Estados Unidos sa kalayaan ng Pilipinas. Itinuring na araw ng kalayaan ang ika-4 ng Hulyo sa Pilipinas hanggang 1964 kung kailan opisyal na pinalitan ni Pangulong Diosdado Macapagal ang petsa sa araw ng Hunyo 1898. Dati, ang araw na iyon ay itinalagang Araw ng Bandila, subalit ngayon ito ang itinuturing na Araw ng Kalayaan.

4. Ang Araw ng Kalayaan ay napakahalaga sa mga Pilipino kaya ang mga nangibang-bansa patungong Estados Unidos ay ipinagdiriwang ito sa pamamagitan ng taunang Parada sa Araw ng Kalayaan, na idinaraos sa unang Linggo ng Hunyo sa Lungsod ng New York. Ang pagdiriwang sa Estados Unidos ay lumaki sa loob ng huling sampung taon. Bilang karagdangan sa New York, may labindalawa pang ibang estado na sakop ng hangganan ng Heneral ng Konsulado ng Pilipinas ang kumikilala sa pagdiriwang. Kabilang sa pagdiriwang sa Estados Unidos ang ibang mga aktibidad, tulad ng pistang kultural, sayawan, at iba pang mga pangyayari na humahantong sa Parada sa Araw ng Kalayaan.

ENGLISH

1. Independence Day in the Philippines

CONT'D OVER


2. In the Philippines, there are two different days that are referred to as Independence Day. The original day was June 12, 1898, and this is the day that is currently viewed as the nation's Independence Day. On this day in history, the Filipino Declaration of Independence was read, declaring independence from Spain after the defeat of the Spanish at the Battle of Manila Bay. However, the U.S. and Spain still did not recognize the Philippines as a sovereign nation, and Spain ceded the Philippines to the U.S. in 1898 at the end of the Spanish-American War.

3. The Philippines did not officially become its own nation until July 4, 1946, when the Treaty of Manila resulted in the U.S. officially recognizing Filipino independence. The July 4th date was considered to be Independence Day in the Philippines until 1964, when Filipino President Diosdado Macapagal officially changed the date to the June 1898 day. Previously, that day had been designated as Flag Day, but now it is considered to be Independence Day.

4. Independence Day is so important for Filipinos that those who have immigrated to the United States celebrate it with an annual Independence Day Parade, which is held on the first Sunday of June in New York City. The celebrations in the U.S. have grown within the last ten years. In addition to New York, twelve other states that fall within the boundaries of the Philippine Consulate General in New York also recognize the holiday. This festival in the U.S. also includes other activities, like a cultural festival, a ball, and other events that culminate in the Independence Day Parade.

VOCABULARY


humantong culminate

pangkultura cultural

kalayaan independence

mandayuhan immigrate

kasunduan treaty noun

nagsasarili sovereign

konsulado consulate

isuko cede

SAMPLE SENTENCES


Bawat taon, ang Bisperas ng Bagong Taon ay humahantong sa paghuhulog ng bola sa Times Square. "Every year, New Year's Eve culminates in the dropping of the ball in Times Square."

Ang pangkulturang kahalagahan ng pangyayari ay hindi nawala sa byahero. "The cultural significance of the event was not lost on the traveler."

Sa paglipas ng panahon, maraming mga bansa ang nagdeklara ng kalayaan mula sa mga dayuhang kapangyarihan. "Over time, many nations have declared independence from foreign powers."

Ang pamilya ay nandayuhan mula sa kanilang bansang pinanggalingan kung saan mayroong digmaan na nangyayari. "The family immigrated from their home country where there was a war going on."

Tinukoy ng kasunduan na ang magkabilang panig ay sasang-ayon sa kapayapaan ayon sa listahan ng mga kondisyon. "The treaty specified that both sides would agree to peace according to a list of terms."

Pagkatapos ng deklarasyon ng kalayaan ng isang bansa, ito ay nagiging isang nagsasariling bansa. "Upon a nation's declaration of independence, it becomes a sovereign nation."

Tinulungan ng konsulado ang byahero sa isyu ng kanyang nanakaw na pasaporte. "The consulate assisted the traveler with the issue of her stolen passport."

Kapag isinuko ng isang bansa ang isang sukat ng lupa sa isa pang bansa, ito ay kalimitang bahagi ng isang kasunduang pangkapayapaan. "When one country ceded an area of land to another, it was often part of a peace treaty."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Isang Amerikano ang dumalo sa orihinal na proklamasyon ng kasarinlang Pilipino noong 1898.


Ang opisyal ng hukbong-dalatan na si L.M. Johnson ay isa sa 98 na taong pumirma sa proklamasyon, na nagsasaad ng kanyang pagdalo sa huling talata. Binanggit nito ang isang estranghero sa paglilitis na isang mamamayan ng Estados Unidos. Nagdulot din ng kontrobersya ang proklamasyon dahil ang orihinal na wika nito ay ginawang isang protektorado ng Estados Unidos ang bansa. Binago ang wika sa kalaunan upang gawin ang bansa na sarili nitong estado na malaya mula sa proteksyon ng kahit anong bansa.

An American was reportedly present at the original proclamation of Filipino independence in 1898. Army officer L.M. Johnson was one of ninety-eight people who signed the proclamation, which even indicates his presence in the last paragraph. The proclamation mentions a stranger at the proceedings who was a citizen of the United States. That proclamation did also cause controversy because the original language in it essentially made the nation a protectorate of the U.S. That language was modified later to make the country its own independent state, free from the protection of any other country.

LESSON NOTES


Festivals: Rizal Day

CONTENTS


# 16


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #16 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: RIZAL DAY 2

FILIPINO

1. Araw ng Kabayanihan ni Dr. Jose Rizal

2. Ang Araw ng Kabayanihan ni Dr. Jose Rizal ay isang pambansang pista sa Pilipinas na gumugunita sa mga kontribusyon ni Jose Rizal, na opisyal na kinikilala bilang isang pambansang bayani. Ang pista ay pumapatak sa ika-30 ng Disyembre, na siyang araw noong 1896 kung kailan pinatay si Rizal sa kasalukuyang Rizal Park.

3. Ang Araw ng Kabayanihan ni Dr. Jose Rizal ay nagsimula bilang isang pambansang araw ng pagluluksa para kay Rizal at sa lahat ng mga Pilipinong napatay ng mga Kastila sa panahon ng kolonyal na pamamahala ng Espanya. Matapos talunin ng Estados Unidos ang Espanya sa dulo ng Digmaang Kastila-Amerikano, idineklara ni Pangulong William Howard Taft si Jose Rizal na maging pambansang bayani sa Pilipinas. Isang taon matapos iyon, hinirang ng pamahalaan ng Pilipinas ang ika-30 ng Disyembre bilang isang pambansang pista sa karangalan ni Rizal.

4. Isa sa mga pinaka-tanyag na mga paraan ng pagdiriwang ng pista ay nagmula pa sa taong 1948, kung kailan opisyal na ipinagbawal ng isang batas ang pangangarera ng kabayo, sabong at jai-alai sa araw ng ito'y ipinatupad. Isa pang mahalagang bagay na nangyari sa pista ay noong 1936 kung kailan opisyal na kinilala ang Tagalog bilang pambansang wika ng Pilipinas. Iyon ang parehong taon kung kailan naging opisyal na araw ng inagurasyon ang pista para sa bawat presidente ng Pilipinas. Ang seremonya ng inagurasyon ay kadalasang ginaganap sa Independence Grandstand, na nakaharap sa libingan ni Rizal. Ito din ang lugar kung saan ginanap ang pagdiriwang ng kalayaan noong 1946.

5. Noong 1996, ipinagdiwang ng Pilipinas ang isang daang taon mula noong patayin si Rizal. Kabilang sa mga pangyayari ang pagmamarka at pagsunod muli sa landas na tinahak ni Rizal sa paglalakad mula Fort Santiago kung nasaan ang kanyang selda papunta sa kung saan siya pinatay. Ang mga kalahok ay isinasabuhay rin ang pagpatay sa kanya at itinaas ang pambansang watawat sa lugar.

ENGLISH

1. Rizal Day

CONT'D OVER


2. Rizal Day is a national holiday in the Philippines that commemorates the contributions of Jose Rizal, who has been officially recognized as a national hero. The holiday falls on December 30, which was the day in 1896 when Rizal was executed in what is now Rizal Park.

3. Rizal Day started out as a national day of mourning for Rizal and all other Filipinos who had been killed by the Spanish during Spain's colonial rule. After the U.S. beat back Spain at the end of the Spanish-American War, President William Howard Taft declared Jose Rizal to be a national hero in the Philippines. A year after that, the governing body in the Philippines designated December 30th as a national holiday in honor of Rizal.

4. A few of the most notable ways of celebrating the holiday were banned in 1948, when a law that officially prohibited horse racing, cockfighting, and jai-alai on Rizal Day was enacted. Another important thing that happened on the holiday was in 1936, when Tagalog was officially recognized as the Philippines' national language. That was the same year in which the holiday became the official inauguration day for each president of the Philippines. The inauguration ceremony usually occurs at Independence Grandstand, which faces Rizal's place of burial. The site is also where the 1946 independence ceremony for the Philippines took place.

5. In 1996, the Philippines celebrated 100 years since Rizal's execution. The events included the marking and retracing of the path Rizal took when walking from Fort Santiago, where his cell was, to the place where he was put to death. Participants also re-enacted his execution and raised the national flag at the site.

VOCABULARY


magluksa mourn

patayin execute verb

ipatupad enact

sabong cockfight

jai-alai jai-alai

isabuhay reenact

grandstand grandstand

SAMPLE SENTENCES


Nagkaroon ng malaking pagluluksa sa lungsod matapos patayin ang kanilang lider. "There was great mourning in the city after their leader was put to death."

Ang serial killer ay pinatay sa pamamagitan ng silya elektrika. "The serial killer was executed by electric chair."

Ang bagong batas ay ipinatupad sa pagsisimula ng taon. "The new law was enacted at the beginning of the year."

Ang pagsasabong ay dapat ipagbawal sa lahat ng dako. "Cockfighting should be outlawed everywhere."

Maraming mga tao ang ibig maglalaro ng jai-alai. "Many people love to play jai-alai."

Ang labanan ay isinabuhay kasama ng mga replika ng mga kanyon na ginamit noong araw ng orihinal na labanan. "The battle was reenacted with replicas of cannons used during the day of the original battle."

Ang line drive ay napunta hanggang sa grandstand. "The line drive ended up all the way in the grandstand."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Pambansang Komisyong Pangkasaysayan ay sinubukang makuhang mailipat ang Araw ng Kabayanihan ni Dr. Jose Rizal sa ika-19 ng Hunyo, na siyang kaarawan niya, dahil ang Disyembre 30 ay pumapatak na sa isang maligayang panahon na kung saan kabilang ang Kapaskuhan at Bagong Taon. Ang komisyon ay gusto rin itong mailipat upang makalahok ang mga estudyante sa mga aktibidad ng pista dahil hindi ito gaganapin sa panahon ng bakasyon sa Kapaskuhan. Ang Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas ay nagpasa ng batas upang ilipat ang pista, ngunit hindi ito nagawan ng paraan ng Senado bago natapos ang kanilang sesyon, kaya hindi ito nailipat.


The National Historical Commission tried to get Rizal Day moved to June 19th, which was Rizal's birthday, because December 30 falls during an already festive season that includes Christmas and New Year's celebrations. The commission also wanted it to be moved so that students would be able to take part in the activities of the holiday because it would not be held during Christmas vacation. The House of Representatives passed the law to move the holiday, but the Senate did not act on it before its session was over, so it was not moved.

LESSON NOTES


Festivals: Feast of the Black

Nazarene

CONTENTS


# 17


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #17 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: FEAST OF THE BLACK NAZARENE 2

FILIPINO

1. Pista ng Itim na Nazareno

2. Ang Itim na Nazareno ay isang itim na iskulturang sinlaki ng tao na nagpapakita ng imahen ni Kristo na nililok mula sa kahoy. Ang imahen na ito ay nakadambana sa Pilipinas sa Basilika Minor ng Itim na Nazareno sa Maynila. Tuwing sasapit ang ika-9 ng Enero kada taon, ipinagdiriwang ng mga Pilipino ang Pista ng Itim na Nazareno para sa karangalan ng imahen. Ang pagdiriwang ay nagsisimula sa unang Biyernes ng Bagong Taon at nagpapatuloy hanggang sa ika-9 ng Enero. Iginagalang ng mga Pilipino ang imahen dahil ang kanilang kultura ay may matinding debosyon para sa mga pagpapasakit ni Hesus. Maraming mga tao sa Pilipinas ang ikinukumpara ang sarili nilang kahiripan sa mismong mga sugat na tinamasa ni Hesus.

3. Tanda ng pista ang dalawang prusisyon na dinadakila ang paglipat ng Itim na Nazareno sa kasalukuyan nitong dambana. Isa pang prusisyon ang idinaraos taun-taon tuwing Biyernes Santo sa karangalan ng pagpapako sa krus kay Hesus. Dinadala ng mga kalahok sa prusisyon ang imahen sa isang espesyal na karwahe na pinapasan nila sa kanilang mga likuran. Nakayapak din sila habang nagpuprusisyon at nagsusuot ng damit na maroon ang kulay. Ang pagyayapak ay sa karangalan ng paglalakbay ni Hesus patungong Kalbaryo.

4. Taun-taon, ilang mga tao ang namamatay sa mga prusisyon sa Pista ng Itim na Nazareno dahil sa matinding siksikan at pagdagsa ng malaking bilang ng mga tao. Ang ibang pagkamatay sa panahon ng pista ay inuugnay sa init at pagkapagod habang binubuhat nila ang imahen sa kahabaan ng mga kalsada. Mas marami ring nasasaktan at nasusugatan sa kaparehong mga paraan. Bilang karagdagan sa prusisyon, nagsasalit-salitan ang mga Pilipino sa paghalik sa imahen sa pag-asang magkaroon sila ng sariling milagro.

5. Taun-taon milyon-milyong mga tao ang pumupunta sa pista. Ang taong 2011 ang nagmarka ng ika-404 na taon ng imahen. Tumagal ang seremonya ng labinlima't kalahating oras - mas mahaba pa sa kung ano mang mayroon noon.

ENGLISH

1. Feast of the Black Nazarene

CONT'D OVER


2. The Black Nazarene is a black, life-sized sculpture of Christ carved from wood. The image is enshrined in the Philippines at the Minor Basilica of the Black Nazarene in Manila. On January 9th every year, Filipinos celebrate the Feast of the Black Nazarene in honor of the image. The celebrations start on the first Friday of the New Year and last through the 9th of January. Filipinos venerate the image because their culture has a great devotion to the struggles of Jesus. Many people in the Philippines compare their own poverty to the wounds of Jesus.

3. The holiday is marked by two processions that honor the transfer of the Black Nazarene to its current shrine. Another procession is held each year on Good Friday in honor of the crucifixion. The participants of the processions carry the image in a special carriage that they hoist onto their backs. They also go barefoot during the procession and wear clothing that is maroon in color. Going barefoot honors Jesus' trip to Calvary.

4. Every year, several people die during the processions on the Feast of the Black Nazarene because they end up getting trampled in the large crowds. Other deaths during the feast are often attributed to heat or fatigue as people carry the image through the streets. Many more are also injured in similar ways. In addition to paying tribute through the procession, Filipinos take turns kissing the image and hoping for personal miracles.

5. Every year, millions of people attend the feast. The year 2011 marked the image's 404th year. The ceremony lasted fifteen and a half hours — longer than it had in any previous year.

VOCABULARY


nakayapak barefoot

maipit trample

sinlaki ng tao life-sized

maglilok carve

idambana enshrine

sambahin venerate

pagpapako sa krus crucifixion noun

debosyon devotion

SAMPLE SENTENCES


Maraming mga bata ang tumatakbo sa paligid ng nakayapak sa panahon ng tag-init. "Many children run around barefoot during the summer."

Ang lalaki ay naipit sa ilalim ng mga paa ng pulutong ng mga tao. "The man was trampled under the feet of the crowd."

Ang ilang mga tao ay gusto ang ideya ng isang sinlaki ng tao na iskultura ng kanilang sarili. "Some people like the idea of a life-sized sculpture of themselves."

Nililok niya ang pinakamagandang imahen ng isang isda mula sa bloke ng kahoy. "He carved the most beautiful image of a fish from the block of wood."

Idinambana ng mga Romano Katoliko ang iba't ibang mga imahen sa mga mahahalagang simbahan sa buong mundo. "Roman Catholics have enshrined various images in important churches all around the world."

Sinamba ng mga Romano Katoliko ang imahen ni Maria. "The Roman Catholics venerated the image of Mary."

Ang pagpapako sa krus ay isang kakila-kilabot na paraan upang mamatay. "Crucifixion was a horrible way to die."

Ang kabuuang debosyon kay Kristo ay kinakailangan ng mga Kristyano. "Total devotion to Christ is required of Christians."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Itim na Nazareno ay nililok ng isang di-kilalang iskultor mula sa Mexico. Sinasabi ng mga alamat na itim ang imahen dahil nagkaroon ng sunog sa barko na nagdala ng imahen sa Pilipinas. Ang apoy ay napabalitang naging sanhi ng pagpapalit ng kulay ng kahoy sa malalim, at mayamang itim mula sa orihinal nitong malamlam na kulay. Ilang mga tao ang nagsasabing gumaling sila sa kanilang karamdaman matapos hawakan ang imahen, kung kaya't maraming Katoliko ang pumupunta upang masilayan at mahawakan ang imahen para sila rin ay mapagaling. Ang ilan na hindi masyadong sinwerte na makapasok at mahawakan ang imahen


ay naghahagis ng mga tuwalya sa mga gwardya at nakikiusap na ipunas ang mga ito sa imahen, umaasang maisasalin sa tuwalya ang kapangyarihang taglay ng imahen upang mapagaling ang mga nagmamay-ari nito.

The Black Nazarene was carved by an anonymous sculptor from Mexico. Legend says that the image is black because there was a fire on the ship that delivered the image to the Philippines. The fire reportedly turned the color of the wood from a lighter shade to a deep, rich black. Some people say that they touched the image and were healed, so Catholics come in droves to see the image and touch it so that they will also be healed. Those who aren't lucky enough to get in and actually see the image toss towels to the guards and ask them to wipe them on the image, hoping that the image's healing power will be transferred to the towels so that the owners can be healed.

LESSON NOTES


Festivals: Dinagyang

CONTENTS


# 18


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #18 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: DINAGYANG 2

FILIPINO

1. Dinagyang

2. Taun-taon, ipinagdiriwang ng mga taga-Iloilo ang Dinagyang Festival sa ika-apat ng Enero. Idinaraos ang mga pagdiriwang sa karangalan ng Sto. Niño at sa pagdating din ng mga dayuhan mula sa Malaysia. Marahil ang pista ay pinakakilala dahil sa maraming mga pagbabagong naidulot nito sa Pilipinas. Ang mga pagbabagong ito ang nagbukas ng daan para sa mga bagong anyo ng pagdiriwang sa iba pang mga pista sa buong bansa.

3. Isa sa mga makabagong istilo ng pagtatanghal na nagmula sa pista ay kilala bilang Carousel Performance. Kasangkot dito ang mga myembro ng iba't ibang mga tribo na nagtatanghal nang sabay-sabay sa isang malaking paligsahan. Madaming mga pista sa Pilipinas ang gumagamit din ng mga mobile riser, na siyang ginagamit sa pag-aayos ng mga pagtatanghal. Tinutugtog din ng mga musikero ang mga Dinagyang Pipes, isang instrumentong dipukpok na gawa sa mga tubo ng PVC.

4. Karaniwang kabilang sa mga kasiyahan sa pista ang isang makulay na parada at isang dula na itinatanghal upang dakilain ang kanilang patrong santo, na si Sto. Niño. May mahalagang papel rin ang sayawan at pagtugtog ng tambol sa mga kasiyahan. "Kasayahan" ang ibig sabihin ng pangalan ng pista at iyon mismo ang ginagawa ng mga residente ng Iloilo sa mga lansangan ng kanilang lungsod.

5. Unang ipinagdiwang ang Dinagyang noong 1968 matapos ibigay ang imahen ng Sto. Niño sa katedral sa Iloilo. Ang prusisyon mula sa palapagan patungong simbahan ang pinaka-unang pagdiriwang ng magiging pista ng Dinagyang. Bagaman ang pista ay nagsimula bilang isang relihiyosong pista, ang desisyon ng pamahalaan noong 1977 ang nag-atas sa mga Pilipino na gumawa ng mga pista na makapagpapalaki sa turismo.

ENGLISH

1. Dinagyang

CONT'D OVER


2. Every year on the 4th Sunday of January, the people of the City of Iloilo celebrate the Dinagyang Festival. Celebrations are held in honor of the Baby Jesus and also the arrival of settlers from Malaysia. The festival is probably best known for the numerous innovations it has brought to the Philippines. These innovations have led the way for new forms of celebration in other festivals all across the country.

3. One of the new performance styles that came out of the festival is known as the Carousel Performance. It involves members of several tribes performing at the same time during a huge competition. Many festivals in the Philippines also employ the use of mobile risers, which are used within the choreography of the performances. Musicians also play the Dinagyang Pipes, a percussion instrument made out of PVC pipes.

4. Festivities for the festival generally include a colorful parade and a drama that's performed to honor the patron saint, which is Jesus as a child. Dancing and the playing of drums also play an important role in the festivities. The name of the festival actually means "merry-making," and that is precisely what the residents of Iloilo do out in the streets of their city.

5. Dinagyang was first celebrated in 1968 after an image of the child Jesus was given to the cathedral at Iloilo. The procession from the airport to the church was the very first celebration of what would become the Dinagyang Festival. Although the festival was originally a religious one, a 1977 governmental decision required Filipinos to create festivals that would increase tourism. Today, Dinagyang is an extension of what it once was so that tourists will be more likely to visit Iloilo during the festival.

VOCABULARY

Filipino English

inobasyon innovation

tribo tribe

koreograpia choreography

perkusyon percussion

dula drama

kasayahan merry-making

pampamahalaan governmental


ekstensyon extension

SAMPLE SENTENCES

Ang mga kumpanya ay laging naghahanap ng mga bagong inobasyon na babago sa mundo. "Companies are always looking for new innovations that will change the world."

Ang mga tribo ay nasa digmaan para sa maraming henerasyon. "The tribes had been at war for generations."

Ang koreograpia ay lubhang masining at walang katulad. "The choreography was very artistic and unique."

Ang seksyon ng perkusyon ng orkestra ay nagtagal ng mahabang oras upang mag-ayos bago ang pagtatanghal. "The percussion section of the orchestra took a long time to set up before the performances."

Maraming mga bata ang nagtanghal ng isang dula tungkol sa kapanganakan ni Hesus para sa kanilang mga simbahan sa panahon ng Kapaskuhan. "Many children perform a drama about the birth of Jesus for their churches at Christmas time."

Nagkaroon ng maraming kasayahan sa mga lansangan. "There was much merry-making in the streets."

Ang pampamahalaang desisyon ang nagtakda ng pamantayan para sa kung ano ang maasahan ng mga tao sa hinaharap. "The governmental decision raised the bar for what people would expect in the future."

Ang bata ay tila ekstensyon ng kung ano nga ba ang kanyang ama. "The child seemed to be an extension of what his father was."

CULTURAL INSIGHT


Did you know?

May sariling maskot ang Dinagyang; sa katunayan ito ang unang pista sa bansa na nagkaroon ng sariling maskot. Dagoy ang pangalan ng maskot, at nabuo ito mula sa mga materyales na ginamit noong 2002 upang itaguyod ang pista sa mga turista. Ang maskot ay isang batang katutubong mandirigma at opisyal na inihayag ito noong 2004. Nilalayon ng maskot na maging sagisag ng pagkakaibigan at kasayahan. Medyo matangkad ang maskot, may sukat ito na mahigit sa anim at kalahating talampakan. Kayumanggi ang kanyang balat, at nakasuot ng palamuti sa ulo na may imahen ng Sto. Niño.

Dinagyang has its own mascot. In fact, it was the first festival in the country to have its own mascot. The mascot's name is Dagoy, and it came about from the materials used in 2002 to promote the festival to tourists. The mascot is a young tribal warrior and was officially announced in 2004. The mascot is meant to symbolize friendship and merry-making. The mascot is quite tall, standing at more than six and a half feet in height. His skin is dark brown, and he wears a headdress that has an image of Jesus as a child.

LESSON NOTES


Festivals: Ati-Atihan

CONTENTS


# 19


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #19 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: ATI-ATIHAN 2

FILIPINO

1. Ati-Atihan

2. Ang pyesta ng Ati-Atihan ay idinaraos sa Kalibo, isang maliit na bayan sa Isla ng Aklan sa Pilipinas. Ang pista ay dinaraos taun-taon sa pangatlong linggo ng Enero. Ito ay tumatagal ng isang linggo, at sa huling tatlong araw, isang makulay na parada ang ginaganap. Ang mga residente ay nagpipinta ng kanilang mukha at nagususot ng mga katutubong damit. Malimit na maraming sayawan at pagtugtog ng musika gamit ang tambol.

3. Ang pista ay nagsimula pa noong 1200s kung kailan dumaong sa Pilipinas ang sampung mga pinuno galing ng Borneo na noon ay tumatakas mula sa mga mananakop. Sila ay sinalubong ng mga Ati, na kabilang sa grupo ng mga katutubong nakatira sa Isla ng Panay. Bumili ng kapirasong lupa ang mga pinuno mula sa mga katutubong Ati upang sila ay makapagtayo ng bayan doon.

4. Hindi nagtagal ang mga dayuhan ay tumira na sa rehiyon, ang mga katutubong Ati ay nagkaroon ng hindi magandang ani at naubusan ng pagkain. Pumunta sila sa mga dayuhan at humingi sa kanila ng pagkain. Taun-taon ang mga residente ng mabundok na rehiyon ay bumababa sa kapatagan bilang paggunita sa pangyayaring iyon. Ang pagsasayaw at mga pagdiriwang na karaniwan sa panahon ng pyestang ito ay bilang pasasalamat sa pagbabahagi ng pagkain. Ang pagpipinta sa mukha ay bilang paggalang sa mga dayuhan, na pinipintahan ng itim ang kanilang mga mukha upang dakilain ang mga katutubong Ati.

5. Ang orihinal na pista ng Ati-Atihan ay isang paganong pagdiriwang na nakatuon sa animismo at paggalang sa kanilang espiritung panginoon. Nagsimula lamang magkaroon ng ilang mga Romano Katolikong elemento sa mga pagsasaya nang dumating ang mga Kastila at sinakop ang rehiyon. Di nagtagal ang buong pyesta ay natuon na sa Sto. Niño.

ENGLISH

1. Ati-Atihan

CONT'D OVER


2. The Ati-Atihan Feast is held in Kalibo, a small town on Aklan Island in the Philippines. The festival is held every year during the 3rd week of January. The festival lasts a week, and on the last three days, a colorful parade takes place. Residents of the area paint their faces and dress in ancient tribal clothing. There is often a lot of dancing and music played on the drums.

3. The festival dates all the way back to the 1200s, when ten chieftains from Borneo who were fleeing from invaders landed in the Philippines. They were met by the Ati people, who belonged to the group of tribes that lived on Panay Island. The chieftains bought a piece of land from the Ati people so that they could set up a town there.

4. Not long after the immigrants settled in the region, the Ati people had a bad harvest and ran out of food. They came to the immigrants and asked them for food. Every year, the residents of the mountain region come down into the lowlands in memory of that event. The dancing and celebrations common during this feast are in thanksgiving of the sharing of the food. The face painting is in honor of the immigrants, who painted their faces black to honor the Ati people.

5. The original Ati-Atihan festival was a pagan celebration focused on animism and venerating the people's spirit god. It wasn't until after the Spanish came and colonized the region that some Roman Catholic elements began to make their way into the festivities. Eventually, the focus of the entire feast was turned to the Baby Jesus.

VOCABULARY

Filipino English

pagsasaya festivity

pagano pagan

sakupin colonize

dayuhan immigrant

pinuno chieftain

tribo tribe

animismo animism

sambahin venerate

SAMPLE SENTENCES


Ang mga pagsasaya ay maingay at magaralgal. "The festivities were loud and raucous."

Ang pagsambang pagano ay umiiral pa rin sa ngayon sa maraming mga anyo. "Pagan worship still exists today in many forms."

Maraming siglo ang lumipas bago nasakop ang Amerika. "Centuries passed before America was colonized."

Ang mga dayuhan ay nahihirapang makibagay sa mga tao sa bago nilang bansa. "The immigrants had a difficult time fitting in with the people in their new country."

Ang mga pinuno ay inihatid ang kanilang mga tribo sa labanan laban sa isa't isa. "The chieftains led their tribes in battle against each other."

Ang mga tribo ay nasa digmaan para sa maraming henerasyon. "The tribes had been at war for generations."

Ang animismo ay nasa paligid na mula noong sinaunang mga panahon. "Animism has been around since ancient times."

Sinamba ng mga Romano Katoliko ang imahen ni Maria. "The Roman Catholics venerated the image of Mary."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

May mga kaparehong mga pyesta sa buong Pilipinas na katulad sa Pista ng Ati-Atihan. Sa lungsod ng Iloilo, ang mga residente ay ipinagdiriwang ang Dinagyang, na pumapatak sa ika-apat na Linggo ng Enero. Ang pistang ito ay dinadakila din ang Sto. Niño at ginugunita ang pagdating ng mga dayuhan mula sa Malaysia. Sa Antique, ipinagdiriwang nila ang Binirayan, na pumapatak sa ikalawang linggo ng Enero. Ang pistang ito ay kasangkot din ng pagpipinta ng itim sa mga mukha, ngunit ito ay parang isang pangkulturang pagdiriwang sa halip na isang relihiyosong pagdiriwang, kahit na ito ay ibinase sa pista ng Ati-Atihan. Isa pang kaparehong pista ay ang MassKara, na ipinagdiriwang sa Bacolod. Ito ay pumapatak sa Oktubre at, katulad ng Ati-Atihan, ay umaalala sa isang panahong ng hindi magandang ani. Ang pagsusuot ng maskara at pagsasayaw sa kalsada ay gumaganap din ng pangunahing papel sa pista.


There are feasts all over the Philippines that are very similar to the Ati-Atihan Festival. In the city of Iloilo, the residents celebrate Dinagyang, which falls on the 4th Sunday in January. This festival also honors the Baby Jesus and commemorates the arrival of settlers from Malaysia. In Antique, they celebrate Binirayan, which falls in the second week of January. This festival also involves painting faces black, although it is more of a cultural festival than a religious one, even though it was patterned after the Ati-Atihan festival. Another similar festival is the MassKara, which is celebrated in Bacolod. It falls in October and, like the Ati-Atihan, harkens back to a time of bad harvest. Face masks and street dancing also play a major role in this festival.

LESSON NOTES


Festivals: Eid ul-Fitr

CONTENTS


# 20


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #20 - TOP 10 FILIPINO HOLIDAYS AND FESTIVALS: EID UL-FITR 2

FILIPINO

1. Eid ul-Fitr sa Pilipinas

2. Ang Eid ul-Fitr ay isang pistang Muslim na tanda ng pagtatapos ng Ramadan. Sa Pilipinas, na kung saan ang kalakhan ay Romano Katoliko, maraming tao ang hindi alam kung ano ang pista na ito. Bilang resulta, ang mga pagdiriwang ay iilan at malayo ang agwat. Maraming mga kalendaryong Pilipino ay hindi man lang inililista ang araw na ito bilang isang pista sa bansa, bagaman ito ay kinikilala bilang naturan noong 2002 bilang bahagi ng mga pagsusumikap pangkapayapaan sa mga relihiyon sa Pilipinas.

3. Sa tradisyon ng Islam, ang unang Eid ay noong taong 624 kasama ang propetang Muhammad, na noon ay nagdiriwang kasama ang mga kaibigan at pamilya matapos ang isang mapagpasiyang pagkapanalo sa Laban ng Jang-e Badar. Ang mga Muslim na iginagalang ang pista ay gumigising ng maaga at pumupunta sa mga pagdarasal ng Eid sa mosque. Bago pumunta sa mosque, nagbibihis sila sa kanilang pinakakaaya-ayang kasuotan at naliligo ng puspusan. Sila rin ay kumakain lamang ng isang piraso ng pagkain bago umalis ng bahay, na nangangahulugan ng pagtatapos ng ayuno ng Ramadan. Ang pagdiriwang ng unang Eid ay isang mahalagang milyahe para sa mga batang Muslim.

4. Binibigkas ng mga Muslim ang Takbir matapos nilang makupirma na ang buwan ng Shawwal ay natatanaw sa gabi ng huling araw ng Ramadan. Ipinagpapatuloy nila ang pagbigkas hanggang magsimula ang mga pagdarasal ng Eid. Binabayaran din ng mga Muslim ang kanilang mga limos ng Ramadan sa oras na ito. Pagkatapos ng dasal, nakikinig sila sa isang sermon at pagkatapos ay humihingi ng kapatawaran at awa sa lahat ng tao sa mundo. Ang mga tradisyon sa pangkalahatan ay nagtatapos sa pagyayakapan ng mga dumalo sa lahat sa kanilang paligid at pagbati sa kanila. Pagkatapos bibisitahin nila ang kanilang mga kaibigan at pamilya.

ENGLISH

1. Eid ul-Fitr in the Philippines

2. Eid ul-Fitr is the Muslim holiday that marks the end of Ramadan. In the Philippines, which is largely Roman Catholic, many people don't know what the holiday is. Consequently, celebrations are few and far between. Many Filipino calendars do not even list this day as a holiday in the country, although technically it was recognized as such in 2002 as part of peace efforts among religions in the Philippines.

CONT'D OVER


3. In the tradition of Islam, the first Eid was in 624 AD with the prophet Muhammad, who was celebrating with friends and family after a decisive win at the Battle of Jang-e-Badar. Muslims who are honoring the holiday get up early in the morning and go to Eid prayers at the mosque. Before going to the mosque, they dress up in their nicest clothing and bathe thoroughly. They also eat just a small bit of food before leaving the home, signifying the end of the fast of Ramadan. Celebrating their first Eid is an important milestone for Muslim children.

4. Muslims recite the Takbir after they have confirmed that the moon of Shawwal is in sight on the evening of Ramadan's final day. They continue the recitation until the Eid prayers start. Muslims also pay their Ramadan alms at this time. After the prayer, they hear a sermon and then ask for forgiveness and mercy for everyone in the world. The traditions generally end with the attendees hugging and greeting all those around them. Then they visit their friends and family.

VOCABULARY


mag-ayuno fast

milyahe milestone

dahil dito consequently

pangwakas decisive

mosque mosque noun

Islam Islam noun

Muslim Muslim

tanda signify

SAMPLE SENTENCES


Ang mga tao sa maraming mga pananampalataya ay nag-aayuno sa isang panahon upang sila'y makatutok sa pagdarasal. "People of many faiths fast for a time so that they can focus on prayer."

Maraming mga mahahalagang milyahe sa loob ng unang dalawang taon ng buhay. "There are many important milestones during the first two years of life."

Dahil dito, siya ay pinaalis sa eskwelahan. "Consequently, he was expelled from school."

Ang Bulls ay nagkaroon ng pangwakas na pagkapanalo laban sa Pacers. "The Bulls had a decisive victory against the Pacers."

Ang mosque ay talagang isang simbahan para sa Islam. "A mosque is essentially an Islamic church."

Ang Islam ay medyo iba kaysa sa Kristyanismo, sa kabila ng mga panlabas na pagkakatulad. "Islam is quite a bit different than Christianity, in spite of the surface similarities."

Ang isang Muslim ay isang taong nagsasanay ng Islam. "A Muslim is someone who practices Islam."

Ang pari ay nagsunog ng insenso sa katedral, tanda ng mga dasal ng mga tao na pumupunta pataas sa Panginoon. "The priest burned incense in the cathedral, signifying the prayers of the people going up to God."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Ramadan ay ang ika-siyam na buwan sa kalendaryong Islam. Lahat ng mga Muslim ay pinagbabawalan mula sa pakikipagtalik, paninigarilyo, pag-inom, o pagkain habang may araw sa buwan ng Ramadan. Ang buwan ay isang oras upang sila ay tumutok sa mahahalagang aspeto ng kanilang pananampalataya, tulad ng kabanalan, pagpapakumbaba, at pagtitiis. Ang pag-aayuno ay hindi lamang upang itutok ang kanilang mga saloobin sa Allah, ngunit upang


pahintulutan rin ang mas maraming oras para sa pagdarasal. Naniniwala ang mga Muslim na ang Ramadan ay isang mahalagang oras dahil ito ang buwan kung saan tinanggap ng propetang Muhammad ang mga rebelasyon ng unang mga taludtod ng Qur'an.

Ramadan is the 9th month on the Islamic calendar. All Muslims are prohibited from having sex, smoking, drinking, or eating during the daytime in the month of Ramadan. The month is a time for them to focus on important aspects of their faith, like spirituality, submissiveness, and patience. The fasting is not only to focus their thoughts on Allah, but also to allow more time for prayer. Muslims believe that Ramadan is an important time because it was the month during which the prophet Muhammad received the revelations of the first verses of the Qur'an.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S1 #21Top 5 Filipino Tourist Destinations:

Borocay

CONTENTS


# 21


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #21 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: BOROCAY 2

FILIPINO

1. Boracay

2. Ang Isla ng Boracay sa Pilipinas ay halos 200 milya sa timog ng kabisera ng bansa na Maynila. Ang isla ay nagkamit ng labis na mga gantimpala para sa kanyang mga dalampasigan, nakakuha ng ikalawang pwesto sa TripAdvisor's Traveler's Choice Awards noong 2011 at lumitaw sa ikaapat na puwesto sa Travel &Leisure's World's Best 2011 list.

3. May dalawang pangunahing mga dalampasigan na binibisita ng mga turista sa Boracay. Ang White Beach marahil ang pinaka-popular. Karamihan ng mga bakasyunan at bahay-tuluyan sa isla ay matatagpuan sa White Beach. Ang Beachfront Path ay dumadaan sa mga gusali at sa mismong dalampasigan, pinapanatili silang hiwalay ng kaunti mula sa karagatan.

4. Ang isa pang pangunahing dalampasigan sa Boracay ay ang Bulabog Beach, na matatagpuan sa kabilang dako ng isla. Ang mga byahero na gustong makaranas ng kaunting hangin sa kanilang buhok at subukan ang kite-boarding o windsurfing ay mas gugustuhin ang dalampasigang ito. Ang White Beach ay kalakhan na nasisilungan mula sa matataas na hangin na matatagpuan sa Bulabog Beach, kaya ito ay mas para sa mga tao na gusto lamang magpaitim o ikatuwa ang payapang paglublob sa tubig. Ang Bulabog Beach ay protektado din ng isang reef, na nagbibigay dito ng tama lamang na dami ng silong.

5. May dalawang pangunahing panahon sa Boracay. Ang panahon ng Amihan ang pinaka-popular para sa mga turista. Ang panahong ito ay nakakikita ng napakakaunti, kung mayroon mang ulan, at ang hangin ay hilagang-silangan. Kapag dumating na ang isa pang panahon, ang hangin ay lilipat ng direksyon, minsan ay kasing bilis ng magdamag. Ang panahon ng Habagat ay makikilala sa mas masasamang panahon at manaka-nakang pag-ulan. Ang panahon ng Amihan ay tumatagal mula taglagas, nagsimula sa Setyembre o unang bahagi ng Oktubre, at nagtatapos sa huling bahagi ng Mayo o simula ng Hunyo.

ENGLISH

1. Borocay

CONT'D OVER


2. The Island of Borocay in the Philippines is about two hundred miles south of the nation's capital of Manila. The island has won a plethora of awards for its beaches, landing second place on TripAdvisor's Traveler's Choice Awards in 2011 and appearing in fourth place on Travel &Leisure's World's Best 2011 list.

3. There are two main beaches visited by tourists on Borocay. White Beach is probably the most popular one. The majority of the island's resorts and inns are located right on White Beach. The Beachfront Path runs between the buildings and the beach itself, keeping the buildings removed from the ocean a bit.

4. The other major beach on Borocay is Bulabog Beach, which is located on the other side of the island. Travelers who want to experience some wind in their hair and try out kite-boarding or windsurfing will prefer this beach. White Beach is largely sheltered from the high winds found on Bulabog Beach, so it is more for those who just want to tan or enjoy a peaceful dip in the water. Bulabog Beach is also protected by a reef, which gives it just the right amount of shelter.

5. There are two main seasons in Borocay. The Amiham season is the most popular one for tourists. This season sees very little, if any, rainfall, and the wind is northeast. When the other season rolls around, the wind switches direction, sometimes as quickly as overnight. The Habagat season is characterized by more severe weather and occasionally a monsoon. The Amiham season begins in the fall, starting in September or early October and ending in late May or early June.

VOCABULARY


kalabisan plethora

leisure leisure

windsurf windsurf

reef reef noun

tag-ulan monsoon noun

payapa peaceful

kite-board kite-board

paminsan-minsan occasionally

SAMPLE SENTENCES


Mayroong kalabisan na mga dahilan para bisitahin ang Boracay. "There is a plethora of reasons to visit Borocay."

Ang aming leisure na oras ay napakahalaga, lalo na't dahil ito ay tila nawawala. "Our leisure time is very valuable, especially since it seems to be disappearing."

Hindi lahat ay may sapat na lakas ng katawan upang ikatuwa ang windsurfing. "Not everyone is able-bodied enough to enjoy windsurfing."

Tinamaan ng barko ang isang reef, na bumutas sa katawan nito. "The ship hit a reef, which tore a hole in its hull."

Ibig ng mga scuba diver at mga snorkeler ang pagtuklas ng coral reef. "Scuba divers and snorkelers love to explore the coral reef."

Maaring sirain ng tag-ulan ang mga bahay at paghiwalayin ang mga nayon. "A monsoon can destroy homes and rip villages apart."

Minsan kailangan lang natin ng isang payapang pahinga upang lumayo mula sa lahat. "Sometimes we just need a peaceful rest to get away from it all."

Ang kite-boarding ay isang aktibo at adrenaline-pumping na suporta. "Kite-boarding is an active and adrenaline-pumping sport."

Paminsan-minsan nangyayari ang mga masasamang bagay. "Occasionally bad things do happen."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Philippine Dragon Boat Federation ay nagdaraos ng taunang karera ng dragon boat sa Boracay. Ang karera ng dragon boat ay nagmula pa sa Tsina at naroon na para sa libo-libong mga taon. Ang mga bangka ay 45 talampakan ang haba at itinutulak ng 20 mga katao na pisikal na sinasagwan ang mga bangka. Ang mga dragon boat ay madaling makikilala dahil sa tatak nito na ulo ng dragon sa harapan na ginawa ng buong ingat at buntot sa likod. Ang Philippine Dragon Boat Federation ay nagdaraos din ng mga karera sa buong bansa sa layunin na


magbigay na awtonomiya sa maraming bilang ng malilit na mga kapisanan ng dragon boat na umiiral sa bawat panig ng Pilipinas.

The Philippine Dragon Boat Federation holds annual dragon boat races on Borocay. Dragon boat racing originated in China and has been around for thousands of years. The boats are forty-five feet long and pushed along by twenty people who are physically paddling the boats. The dragon boats are easily recognized by the trademark elaborate dragon's heads on the front and the tails on the back. The Philippine Dragon Boat Federation also holds races all over the country with the goal of providing autonomy to the numerous small dragon boat clubs that exist throughout the Philippines.

LESSON NOTES


Tagaytay

CONTENTS


# 22


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #22 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: TAGAYTAY 2

FILIPINO

1. Tagaytay

2. Ang Tagaytay ay nasa Lalawigan ng Laguna sa Pilipinas. Ito ay isang popular na destinasyon para sa mga turista dahil sa kahanga-hanga nitong mga tanawin ng Bulkang Taal at Lawa ng Taal. Ilang beses nang nasira ng bulkan ang lungsod ng Tagaytay. Sumabog ang Bulkang Taal noong 1749, 1754 at 1911 na nagdulot ng matinding pinsala sa isla. Ang pagpapaunlad ng rehiyon ay nagsimula noong 1937 at naitayo ang Taal Vista Lodge, subalit noong 1965, muli na namang sumabog ang bulkan at nagbuga ng abo na siyang pumatay sa daan-daang mga tao.

3. Isa sa mga pangunahing destinasyon sa Tagaytay ay ang Palace in the Sky, o kilala rin bilang People's Park in the Sky. Ipinagawa ni Imelda Marcos, isang dating unang ginang ng Pilipinas, ang palayso para sa gobernador noon ng California na si Ronald Reagan, na hindi kailanman nagpakita. Pinaghalo ng Park in the Sky ang likhang-tao sa likas na kagandahan at nakaupo sa itaas ng apat na iba't ibang anyong tubig, kung saan matatanaw ang Manila Bay, Lawa ng Taal, Laguna de Bay, at Balayan Bay.

4. Isa sa mga pinakabagong destinasyon sa Tagaytay ay ang One Destination, na siya ngayong sentro ng nightlife ng lungsod. Marami ring mga kainan na matatagpuan roon. Ang Hardin ng Pagkakaibigang Pilipino-Hapon ay nakakaakit din ng maraming mga bisita dahil sa malikhaing pagkakagawa ng disenyo nito bilang paggalang sa kalayaan, pandaigdigang pagkakaisa, at kapayapaan.

5. Maaaring magustuhan ng mga debotong Kristyano at mga Romano Katoliko na maglakbay sa Tagaytay, kung saan matatagpuan ang Divine Word Seminary at Pink Sister's Convent. Ang seminaryo ay isa sa pinakamalaki at pinakamatandang seminaryo sa Pilipinas, at ang kumbento nama'y may mga madreng bente kwatro oras na naroon upang magdasal kasama ang sino mang kumatok sa kanilang pintuan.

ENGLISH

1. Tagaytay

CONT'D OVER


2. Tagaytay is in the Laguna Province in the Philippines. The tourist destination is popular because of its spectacular views of Taal Volcano and Taal Lake. The volcano has destroyed the city of Tagaytay several times. In 1749, 1754, and 1911, Taal Volcano erupted, causing widespread destruction on the island. Re-development began in the region in 1937, and the Taal Vista Lodge was constructed, but in 1965, the volcano erupted again, spewing ash that killed hundreds of people.

3. One of the major destinations in Tagaytay is the Palace in the Sky, also known as the People's Park in the Sky. Imelda Marcos, a former first lady of the Philippines, had the palace built for the then-California governor Ronald Reagan, who never showed up. The Park in the Sky blends man-made creations with natural beauty and sits atop four different bodies of water, overlooking Manila Bay, Taal Lake, Laguna de Bay, and Balayan Bay.

4. One of the newest destinations in Tagaytay is One Destination, which is now the center for nightlife in the city. There are numerous eating establishments located there as well. The Filipino-Japanese Friendship Garden also draws many visitors because of its artfully created design in homage to freedom, international unity, and peace.

5. Devout Christians and Roman Catholics may also want to make the journey to Tagaytay, where the Divine Word Seminary and the Pink Sisters' Convent are located. The Divine World Seminary is one of the largest and oldest seminaries in the Philippines, and the convent has nuns on call twenty-four hours a day to pray with those who come to its gates.

VOCABULARY


sumabog erupt verb

kalat widespread

magbuga spew

seminaryo seminary

kumbento convent

palasyo palace noun

paggalang homage

bulkan volcano

SAMPLE SENTENCES


Sumabog ang digmaan matapos ang isang labanan sa eksaktong lokasyon ng hangganan. "War erupted after a conflict over the exact location of the border."

Kapag ang kapayapaan ay naging kalat, ang sangkatauhan ay mamumuhay sa katiwasayan. "When peace becomes widespread, humanity will live in tranquility."

Ang binatilyo ay nagbubuga ng mga kahalayan bago nila siya ikinulong. "The teenager was spewing obscenities before they locked him up."

Bago maging isang pastor ang isang lalaki, dapat siyang pumunta sa seminaryo. "Before a man can become a pastor, he must go to seminary."

Ang mga batang babae na tumatanda upang maging mga kababaihan na walang mga asawa ay malimit na ipinapadala sa kumbento upang maging mga madre. "Girls who grey to become women without husbands often were sent to the convent to become nuns."

Ang palasyo ay ang lugar kung saan nanirahan ang hari. "The palace was the place where the king resided."

Tayong lahat ay nagbabayad ng paggalang sa anumang anyo ng diyos sa ating mga buhay. "We all pay homage to a god of some form in our lives."

Ang bulkan ay sumabog at nagbuga ng mga abo sa lahat ng dako. "The volcano erupted, spewing ash everywhere."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Lawa ng Taal ay ang pinakamalaking lawa sa loob ng isang isla na nasa loob ng isang lawa sa loob ng isang isla sa mundo (subukan mong intindihin!). Dating bahagi ng Balayan Bay ang Lawa ng Taal, subalit pagkatapos sumabog ng Bulkang Taal ng ilang beses noong 1700s, ang bahaging iyon ng look ay humiwalay at naging sarili nitong lawa. Dahil sa paraan kung papaano ito nangyari, nagkaroon ng ilang kakaibang uri ng mga lamang dagat na, makalipas ang


maraming siglo, ay naging mga tubig tabang na lamang dagat mula sa pagiging tubig alat. Sila ay minsang tumira sa maalat na katubigan ng karagatan, ngunit ang pag-ulan ay nagdulot ng paglalabnaw sa lawa, na ginawa itong tubig tabang.

Taal Lake is the largest lake on an island in a lake on an island in the world (try to sort that one out!). Taal Lake used to be part of Balayan Bay, but after Taal Volcano erupted several times in the 1700s, that part of the bay was separated and became its own lake. Because of the way this happened, the lake contains some unusual species of water creatures that, over centuries, turned from saltwater to freshwater creatures. These creatures once lived in the salty ocean waters, but rain caused dilution in the lake, turning it into fresh water.

LESSON NOTES


Pangsanjan Falls

CONTENTS


# 23


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #23 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: PANGSANJAN FALLS 2

FILIPINO

1. Ang Talon ng Pagsanjan

2. Ang Talon ng Pagsanjan, kilala ng mga lokal na tao doon bilang Talon ng Magdapio, ay isang pangunahing destinasyon ng mga turista sa Pilipinas. Ang mga bisita ay karaniwang pumupunta doon para sa white water rafting dahil ang bahagi ng ilog kung saan mabilis ang agos ng tubig ay ilan sa pinakamapangahas sa mundo. Ang mga bisita ay pwedeng mamili sa dalawang mga paraan ng pagtuklas sa talon - sa pamamagitan ng bangka o sa pamamagitan ng hagdanan.

3. Sa mga gusto namang dumaan sa mabilis na agos ng tubig, maaring sumakay sa isang balingkinitang bangka pababa ng talon, na daraan papunta sa makikitid ng mga lambak na lagpas sa 100 talampakan sa ibabaw ng lupa. Dalawang mga patnubay ang maghahawak ng bangka para sa mga manlalakbay, kaya hindi mo kailangang maging isang may karanasang taga-balsa upang makontrol ang mabilis na tubig. Gayunpaman, inirerekomenda ng mga may karanasang taga-balsa na nasubukan na ang paglalakbay dito na magsuot ng helmet dahil may ilang masikip na lugar kung saan maaring tumama ang iyong ulo sa mga bato. Ang lokal na pamahalaan ang namamahala sa mga pagsakay sa bangka at hindi nila kasalukuyang hinihiling sa mga bisita na magsuot ng helmet. Isa ding magandang ideya para sa mga bisita na protektahan ang kanilang mga ulo mula sa mga manlolokong unggoy na naglalambitin sa itaas at minsa'y nambabato ng mga bagay sa dumadaang mga bangka sa baba. Pinapayuhan din na magdala ng plastic bag na pamprotekta para sa mga kamera at iba pang electronics.

4. Ang mga taong hindi itinuturing ang sarili na tipong mahilig sa pagbabalsa ay maaring pumunta sa lugar ng talon sa pamamagitan ng pag-akyat pababa ng isang hagdan. Ang sistema ng hagdan ay isang rapelling system, kung kaya ito'y hindi din para sa mga mahihina ang loob.

5. Ang Talon ng Pagsanjan ay protektadong bahagi ng Pagsanjan Gorge National Park, na nakahiga sa humigi't kumulang isang daan at apatnapung hektaryang lupain. Ang rehiyon ay idineklara na isang Pambansang Parke noong 1939.

ENGLISH

1. Pangsanjan Falls

CONT'D OVER


2. Pagsanjan Falls, known by the locals as Magdapio Falls, is a major tourist destination in the Philippines. Visitors typically go there for the white water rafting because the rapids are some of the most adventurous in the world. Visitors can choose between two methods of exploring the falls — by boat or by ladder.

3. Those who prefer to shoot the rapids take a canoe down into the falls air, going through gorges that are more than one hundred feet above the ground. Two guides will handle the canoe for travelers, so you don't have to be an experienced rafter to negotiate the rapids. However, experienced rafters who have taken this trip recommend that you wear a helmet because there are some rather tight places where you could bump your head on the rocks. The local government operates the canoe rides and does not currently require visitors to wear a helmet. Also, it is a good idea for travelers to protect their heads from the crafty monkeys that swing overhead and sometimes chuck things at the canoes passing below. It is also advisable to bring a protective plastic bag for cameras and other electronics.

4. People who don't consider themselves to be the rafting type can descend into the falls area by climbing a ladder down. The ladder system is essentially a rappelling system though, so it is not for the fainthearted either.

5. The Pagsanjan Falls are a protected part of the Pagsanjan Gorge National Park, which lies on more than three hundred and fifty acres. The region was declared a national park in 1939.

VOCABULARY

Filipino English

lagaslasan rapid

balsa raft

mapangahas adventurous

rappel rappel

bumaba descend

makitid na lambak gorge

lampasan negotiate

mahina ang loob fainthearted

SAMPLE SENTENCES


Tinangay ng lagaslasan ang kanyang balsa at hindi na siya muli pang nakita. "The rapids carried her raft away and she was never seen again."

Ang pagbabalsa sa puting tubig ay maaring magresulta sa malubhang pinsala o kamatayan kung hindi ka maingat. "White water rafting can result in severe injury or death if you aren't careful."

Ang mga mas mapangahas na hiker ay susubukang maabot ang tuktok ng bundok. "The more adventurous hikers will try to reach the mountain's peak."

Ang pagrappel pababa ng bangin ay isang nakakapanabik at adrenaline pounding na aktibidad. "Rappelling down a cliff is an exciting, adrenaline pounding activity."

Kapag bumaba ka sa kailaliman ng daigdig, makakatuklas ka ng isang bagong mundo. "When you descend into the bowels of the earth, you discover a whole new world."

Ang mga hindi kapani-paniwalang makikitid na lambak at mga mahahabang pagkahulog sa lupa ay kinuha ang kanyang hininga. "The incredible gorges and long drops to the ground took her breath away."

Alam ng sundalo na imposibleng lampasan ang landas sa pamamagitan ng minahan. "The soldier knew it was impossible to negotiate a path through the mine field."

Ilang mga karanasan sa buhay ay hindi para sa mahihina ang loob. "Certain experiences in life are not for the fainthearted."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Sinasabi sa lokal na alamat na ang Talon ng Pagsanjan ay walang ano man kung hindi madahong mga bundok, ilang mga ilog, at isang delta. Sa pagpapatuloy ng kwento, may dalawang magkapatid na lalaki na tumira sa lugar at dumanas ng gutom at ang banta ng lalong pagkagutom dahil sa matinding tagtuyot sa lugar. Sila ay nagdasal upang umulan, ngunit ito ay


hindi dumating. Ang pinakamatandang lalaki ay namatay sa kawalan ng tubig, at inilibing siya ng mas batang kapatid sa gilid ng kabundukan bago maglakad papunta sa lugar kung saan dating naroon ang ilog, umiyak siya sa mga diyos at pagkatapos ay itinapon ang kanyang tungkod sa sa tuyong lupa ng ilog. May bumakas na butas sa lupa kung saan nahulog ang tungkod, mula dito ay lumabas ang tubig at umagos sa gilid ng bundok, na lumikha sa talon.

Local legend says that the Pagsanjan Falls used to be nothing but leafy mountaintops, a couple of rivers, and a delta area. As the story goes, two brothers who lived in the area suffered from hunger and the threat of starvation because of a severe drought in the area. They prayed for rain, but it did not come. The eldest brother died of dehydration, and the younger brother buried him on a mountainside before trekking to the place where the river once was, crying out to the gods and then throwing his cane down into the dry riverbed. Where the cane landed, it opened up a hole in the ground, out of which water rushed and poured over the edge of the mountain, creating the falls.

LESSON NOTES


Chocolate Hills

CONTENTS


# 24


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #24 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: CHOCOLATE HILLS 2

FILIPINO

1. Chocolate Hills

2. Isa sa mga pinakanamumukod-tanging destinasyon ng mga turista sa Pilipinas ay ang Chocolate hills, isang geological formation na binubuo ng mas marami sa 150 na mga burol na nakakalat sa isang malaking lugar. Ang pangalan ay nagmula sa kulay ng mga damo, na nagiging kulay tsokolate sa panahon ng tag-init. Ang tsokolateng kulay, itambal kasama ang konikal na hugis ng mga burol, ay ginagawa silang mukhang isang karagatan ng Hershey's chocolate kisses. Pinag-iisipan ng UNESCO ang pagsasama sa Chocolate Hills World Heritage list nito, at ang mga ito ay isa sa mga Seven Natural Wonders of Asia.

3. Dalawa sa mga burol sa ngayon ay bakasyunan ng mga turista, at ang orihinal na viewing station sa lugar ay isang bakasyunan na pinapalakad ng pamahalaan. Ang Chocolate Hills Complex ay nag-aalok ng isang observation deck kung saan maaring makita at marahil mabilang din ang mga burol.

4. Ang mga burol mismo ay karst na mga burol na binubuo ng mga patong ng iba't ibang uri ng bato. Nakahalo kasama ng mga burol ang maraming bilang ng mga bukal at kweba. Ang mga burol ay mga coral reef, ngunit sa loob ng libo-libong mga taon, isang gradwal na heolohikal na pagpapalit sa rehiyon ang nagdala sa kanila sa taas ng dagat at lumikha sa namumukod-tanging mga formation. Halos lahat ng mga burol ay natatakpan ng mga damo, na kulay berde sa panahon ng tag-ulan at kulay kape sa panahon ng tag-init. Ang mga kapatagan na matatagpuan sa pagitan ng bawat burol ay malimit na binubungkal, pinapahintulutan ang mga magsasaka na magpalaki ng pagkakakitaang mga tanim tulad ng palay. Sa kasamaang palad, ang pagtitibag sa lugar ay nagdudulot ng mga problema para sa lokal na mga halaman, inilalagay sa panganib ang kinabukasan ng namumukod-tanging formation na ito.

ENGLISH

1. Chocolate Hills

CONT'D OVER


2. One of the most unique tourist destinations in the Philippines is Chocolate Hills, a geological formation that is made up of more than fifteen hundred hills spread out over a large area. The name comes from the color of the grass, which turns brown in the dry season. The chocolate brown color, paired with the conical shape of the hills, makes them look like an ocean of Hershey's Chocolate Kisses. UNESCO is considering the inclusion of the Chocolate Hills on its World Heritage list, and the destination is one of the Seven Natural Wonders of Asia.

3. Two of the hills are now tourist resorts, and the original viewing station in the area is now a resort that's operated by the government. The Chocolate Hills Complex offers an observation deck from which visitors can see and possibly even count the hills.

4. The hills themselves are karst hills, formed of layers of different kinds of rock. Mixed in with the hills are numerous springs and caves. Originally, the hills were coral reefs, but over thousands of years, a gradual geologic shift in the region brought them above the sea and created the unique formations. Most of the hills are covered with regional grass, which is green during the wet season and brown during the dry season. The plains located between each of the hills are often cultivated, allowing farmers to grow cash crops like rice. Unfortunately, quarrying in the area is causing problems for the local flora, potentially endangering the future of this unique formation.

VOCABULARY


korteng apa conical

karst karst noun

coral coral noun

heolohikal geologic

magtibag quarry

linangin cultivate

pagsasama inclusion

pormasyon formation

SAMPLE SENTENCES


Ang mga bata ay gumawa ng korteng apa na mga likha para sa kanilang proyekto sa sining sa araw na iyon. "The children made conical creations for their art project that day."

Ang mga karst na pormasyon ay nalikha sa pamamagitan ng mga patong ng iba't ibang mga uri ng bato. "Karst formations are created by layers of different kinds of rock."


Ang heolohikal na pormasyon ay hindi katulad ng anumang bagay na nakita niya. "The geologic formation was unlike anything else she had ever seen."

Ang pagtitibag ay maaring makapinsala sa ibabaw ng lupa, ngunit kailangan natin ng bato para sa ilang mga bagay. "Quarrying can damage the earth's surface, but we do need stone for some things."

Ang mga magsasaka ay naglinang ng trigo at mais bilang paraan upang lumikha ng sarili nilang suplay ng pagkain. "The farmers cultivated wheat and corn as a means to create their own food supply."

Ang pagkakasama sa "Best of" na listahan ng magasin ay isang karangalan para sa bakasyunan. "Inclusion in the magazine's 'Best of' list was an honor for the resort."

Ang mga pormasyon ng bato sa lugar ay talagang kagila-gilalas. "The rock formations in the area were simply breathtaking."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

May apat na mga kwento na nagsasabi kung papaano nabuo ang Chocolate Hills. Sa isang alamat, dalawang higante ang naglaban ng ilang araw, naghahagisan ng malalaking mga bato sa isa't isa. Sila ay nakabuo ng pagkakaibigan sa malao't madali ngunit nakalimutang linisin ang mga bato pagkaraan. Isa pang kwento ay tungkol sa romansa sa pagitan ng isang higante at isang mortal. Nang mamatay ang mortal, natakpan ng mga luha ng higante ang kapatagan, na bumuo sa mga burol. Ang isa pang alamat ay tungkol sa isang higanteng kalabaw na dumumi sa ibabaw ng lugar dahil ito ay nakakain ng panis na pagkain mula sa mapaghiganting


taung-bayan na nagalit nang kainin nito ang lahat ng kanilang masasarap na pagkain. Ang pang-apat na kwento ay tungkol sa isang higante na nahulog sa pag-ibig at kinailangang magbawas ng timbang upang makuha ang puso ng babae. Tinakpan ng kanyang dumi ang buong rehiyon, ngunit siya'y nabawasan ng sapat na timbang upang makuha ang puso ng babae.

There are four different stories that tell how the Chocolate Hills were formed. In one legend, two giants fought for days, throwing huge boulders at each other. They eventually formed a friendship, but forgot to clean up the rocks afterward. Another story is about the romance between a giant and a mortal. When the mortal died, the giant's tears covered the plains, forming the hills. Another myth is about a giant carabao that defecated over the area because it ate the spoiled food of vengeful townspeople, who were angry that it ate all of their good food. The fourth story is about a giant who fell in love and needed to lose weight to win his woman's heart. His feces covered the entire region, but he lost enough weight to win her heart.

LESSON NOTES


Antipolo

CONTENTS


# 25


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S1 #25 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: ANTIPOLO 2

FILIPINO

1. Antipolo

2. Ang lungsod ng Antipolo sa Pilipinas ay matatagpuan sa Lalawigan ng Rizal na ilang milya lamang sa silangan ng Maynila. Ang lungsod ay isa sa mga pinaka-popular na destinasyon para sa mga sagradong paglalakbay sa bansa. Ang mga Katoliko sa Pilipinas ay sinasamba ang Birhen ng Antipolo mula pa noong kolonyal na panahon ng Kastila. Bagaman ang mga sagradong paglalakbay sa Antipolo ay ginagawa sa anumang oras ng taon, ang pinaka-popular na panahon ay gawin ang paglalakbay sa simula ng Biyernes Santo o sa gabi ng unang araw ng Mayo. Maraming manlalakbay ay pinipiling simulan ang kanilang paglalakbay sa Simbahan ng Quiapo sa Maynila pagkatapos ng seremonya kung saan ang imahen ng Birheng Maria ay dinadala sa kahabaan ng daan. Maraming mga tao ang binibisita rin ang simbahan sa Antipolo para ipabasbas ang alin mang bagong mga sasakyan na kanilang binili upang ang mga taong sasakay sa kanilang sasakyan ay mananatiling ligtas.

3. Ang Antipolo ay nakaupo sa mga Bundok ng Sierra Madre, at ito ay napapalibutan ng mga anyong lupa. Itinatag ng mga misyonaryong Pransiskano ang lungsod sa huling bahagi ng ikalabinganim na siglo, na sinundan ng mga Heswita pagkatapos ng ilang taon. Ang simbahan sa Antipolo ay nawasak matapos magrebelde ang mga residenteng Instik laban sa mga Katoliko. Ang kilalang Birhen ng Antipolo ay inilagay sa simbahan noong 1626, ngunit ang imahen ay hindi nasundan hanggang pagkatapos makuha ng mga Rekoletos ang pamamahala sa lungsod noong 1864.

4. Ang lungsod ay nasakop noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, bagaman may dalawang operasyong gerilya na matatagpuan sa lungsod, na lumalaban sa mga sumasalakay na Hapon. Maraming residente ng lungsod ang pinahirapan at pinatay ng mga Hapon. Nang bombahin ng Estados Unidos and lungsod noong 1945, ang mga residente ay tumakas papunta sa kalapit na bayan, dala-dala ang imahen ng Birhen kasama nila. Tumagal ng labindalawang araw ang paglalaban upang palayain ang lungsod, at ang simbahan ay nasira sa proseso. Ito ay malao't madali na itinayong muli, at ang bilang ng mga tao na nagsimulang sambahin ang Birhen ng Antipolo ay dumami ng matindi pagkatapos ng digmaan.

ENGLISH

1. Antipolo

CONT'D OVER


2. The city of Antipolo in the Philippines lies in the Rizal Province, just miles to Manila's east. The city is one of the most popular destinations for pilgrimages in the country. Catholics in the Philippines have been following the Virgin of Antipolo since the Spanish colonial era. Although pilgrimages to Antipolo can be done at any time of the year, the most popular time to do the trek starts on Good Friday, or on the evening of May 1st. Many travelers choose to start their trip at Quiapo Church in Manila right after the ceremony in which the image of the Virgin Mary is carried down the street. Many people also visit the church in Antipolo to have any new vehicles they have purchased be blessed so that the people riding in the vehicles will be kept safe.

3. Antipolo sits in the Sierra Madre Mountains, and it is landlocked. Franciscan missionaries established the city in the late 16th century, followed by the Jesuits a few years later. The church in Antipolo was razed after the Chinese residents of the area rebelled against the Catholics. The famous Virgin of Antipolo was set up in the church in 1626, but the image did not receive a following until after the Recollects gained control of the city in 1864.

4. The city was taken over during World War II, although there were two guerrilla operations located in the city, working against the invading Japanese. Many residents of the city were tortured and murdered by the Japanese. When the U.S. bombarded the city in 1945, the residents fled to a nearby town, bringing the image of the Virgin with them. It took twelve days of fighting to free the city, and the church was destroyed in the process. It was eventually rebuilt though, and the number of people who began to follow the Virgin of Antipolo increased sharply after the war.

VOCABULARY


paglalakbay sa banal na lugar pilgrimage

kolonyal colonial

birhen virgin adjective

wasakin raze

gerilya guerrilla

bombahin bombard

pahirapan torture

salakayin invade

SAMPLE SENTENCES


Ang pagsama sa mga paglalakbay sa banal na lugar ay karaniwan sa maraming mga relihiyon. "Taking pilgrimages is common in many religions."

Sa kolonyal na mga panahon, ang mga tao mula sa isang bansa ay nagpunta upang manirahan sa ibang lupain. "In colonial times, people from one country went to settle in another land."

Ang kwento ang birheng kapanganakan ni Hesus ay alam ng nakararami. "The story of the virgin birth of Jesus is widely known."

Ang lumang gusali ay winasak upang ang isang bagong gusali ay maitayo sa lugar nito. "The old building was razed so that a new one could be built in its place."

Ang gerilyang pakikidigma ay minsan ang tanging paraan upang makamit ang kalayaan. "Guerrilla warfare is sometimes the only way to gain freedom."

Binomba ng Hukbong Himpapawid ang lungsod hanggang ang mga lider nito ay sumuko. "The Air Force bombarded the city until its leaders surrendered."

Masyadong maraming mga tao ang pinahihirapan at pinapatay sa ilang mga bahagi ng mundo araw-araw. "Too many people are tortured and killed in some parts of the world every day."

Sinira ng sumasalakay na hukbo ang lungsod at walang tinira ni katiting. "The invading army destroyed the city, leaving nothing behind."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Birhen ng Antipolo, kilala din bilang Birhen ng Kapayapaan at Mabuting Paglalakbay, ay hindi nakamtan ang pangalang iyon hanggang pagkatapos ng maraming taon, bagaman lumabas na siya'y gumanap ng papel sa mga ligtas na paglalakbay na nagsimula sa unang paglalakbay na nagdala sa kanya sa Antipolo. Iniugnay ng kapitan ng barko ang ligtas na paglalakbay dahil sa presensya ng imahen sa barko. Ang mga pagsusumikap na ilipat ang


imahen mula Antipolo papunta sa isang kalapit na bayan ay nagbunga ng mga aparisyon ng imahe sa isang puno sa bawat oras na tinatangka nilang umalis ng bayan kasama nito. Noong lumikas ang mga taung-bayan sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, naramdaman nilang pinanatili silang ligtas sa kanilang paglalakbay mula Antipolo dahil kasama nila ang imahen.

The Virgin of Antipolo, also known as the Virgin of Peace and Good Voyage, did not earn that name until many years later, although she did appear to play a role in safe travels, starting with the first voyage that brought her to Antipolo. The ship's captain attributed the safe voyage to the presence of the image on his ship. Efforts to move the image from Antipolo to a nearby town resulted in apparitions of the image on a tree every time they tried to leave town with it. When the townspeople evacuated during World War II, they felt that they were kept safe on their trek from Antipolo because they took the image with them.

LESSON NOTES


Palawan

CONTENTS


# 1


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #1 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: PALAWAN 2

FILIPINO

1. Palawan

2. Ang Palawan ay kapwa isang isla at isang lalawigan sa Pilipinas. Kasama sa lalawigan ang Isla ng Palawan at ilang mas maliliit na mga pulo. Ang rehiyon ay lubhang popular sa mga turista dahil sa mga maputi at mabuhangin nitong mga dalampasigan at mabatong makikipot na look. Marami ding maaaring tuklasin malayo sa aplaya, kasama na ang ilang mga birheng kagubatan, mga bundok, mga mababang burol, mga kapatagan, at mga delta. Pinangalanan ng National Geographic Traveler bilang pinakamahusay na islang destinasyon ng Silangan at Timog-silangang Asya noong taong 2007(dalawang libo at pito), gayundin bilang isa sa ikalabintatlong pinakamahusay na mga isla sa mundo. Sa unang bahagi ng taong 1990 (isang libo siyam na raan at siyamnapu), ang isla ay nabigyan ng katayuan na Biosphere Reserve dahil naglalaman ito ng pinaka-magkakaibang populasyon ng mga uri ng hayop sa bansa.

3. Bukod sa magagandang mga dalampasigan, ang mga bisita sa Palawan ay may maraming iba pang mga lugar para tuklasin. Ang Calauit Game Preserve ay isang lugar upang pumunta para makakita ng ilan sa mga kakaiba at papawalang mga hayop ng Aprika at gayundin mismo ang Palawan. Ang Coron Reefs ay nagbibigay ng isang nakamangmanghang destinasyon para sa mga maninisid, at ang Reserbang Pandagat ng El Nido ay kasama ang ilang mga hardin ng higanteng kabibe. Pinangalanan ng UNESCO ang dalawang lokasyon sa Palawan sa listahan nito ng mga Pandaigdigang Pamanang Pook. Ang mga pook na ito ay ang Puerto Princesa Subterranean National Park at ang Tubbataha Reef Marine Park. Ang nauna ay isang ilog sa ilalim ng lupa sa isang napakalaking lugar ng limestone karst. Ang ikalawa ay isang atoll reef na siksik sa iba't ibang uri ng mga hayop ng karagatan. Isa pang lugar ng pansin para sa mga nagmamahal sa kalikasan ay ang Isla ng Ursula, na isang santuwaryo ng ibon at kanlungan ng mga maiilap na hayop.

ENGLISH

1. Palawan

CONT'D OVER


2. Palawan is both an island and a province in the Philippines. The province includes Palawan Island and a number of smaller isles. The region is extremely popular with tourists because of its white, sandy beaches and rocky coves. There is also plenty to explore inland, including a number of virgin forests, mountains, foothills, plains, and deltas. National Geographic Traveler named the island as East and Southeast Asia's 2007 best island destination, as well as one of the world's 13th best islands. In the early part of the 1990s, the island was granted the status of Biosphere Reserve because it contains the most diverse population of species in the country.

3. Aside from the beautiful beaches, visitors to Palawan also have many other places to explore. The Calauit Game Preserve is a place to go see some of the exotic and endangered animals of Africa and also of Palawan itself. The Coron Reefs provide an incredible destination for divers, and El Nido Marine Reserve Park includes a number of giant clam gardens. UNESCO has named two locations in Palawan to its World Heritage Sites list. Those sites are the Puerto-Princesa Subterranean River National Park and the Tubbataha Reef Marine Park. The former is an underground river in a massive limestone karst area. The latter is an atoll reef that is densely packed with different kinds of oceanic species. Another place of note for nature lovers is Ursula Island, which is a bird sanctuary and game refuge.

4. In spite of the many tourist attractions in Palawan, agriculture remains the largest part of the province's economy. Pearl diving also used to be a big part of the economy there, although it is not as important as it once was.

VOCABULARY


atoll atoll noun

birhen virgin adjective

malayo sa aplaya inland noun

delta delta noun

mababang burol foothill noun

pulo isle noun

biosphere biosphere noun

karst karst noun

SAMPLE SENTENCES


Ang barko ay nahati sa dalawa sa may atoll na hindi kalayuan mula sa pampang. "The ship broke apart on the atoll not far from shore."

Ang kwento ang birheng kapanganakan ni Hesus ay alam ng nakararami. "The story of the virgin birth of Jesus is widely known."

Nang ang mga dayuhan ay nagsimulang lumipat malayo sa aplaya, napansin nilang ang makakapal na mga kagubatan ay numipis. "When the settlers began to move inland, they noticed that the thick forests thinned out."

Ang mga delta ng ilog ay lumilikha ng isang masagana at matabang lugar na perpekto para sa pagpapalaki ng mga pananim. "River deltas create a rich, fertile area that is perfect for growing crops."

Ang mga taong nanirahan sa mga mababang burol ay nagkaroon ng sarili nilang diyalekto. "The people who lived in the foothills had their own dialect."

Dinala ng bangka ang mga turista papunta sa pinaka-popular na mga pulo sa rehiyon. "The boat took the tourists out to the most popular isles in the region."

Dapat nating gawin ang ating makakaya upang protektahan ang biosphere ng ating komunidad. "We should all do what we can to protect our community biosphere."

Ang mga karst na pormasyon ay nalikha sa pamamagitan ng mga patong ng iba't ibang mga uri ng bato. "Karst formations are created by layers of different kinds of rock."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Noong 1930s, ang pinakamalaking perlas na natuklasan kailanman ay natagpuan sa mga karagatan sa dalampasigan ng Palawan. Ang Perlas ni Lao Tzu ay dinala sa Estados Unidos ni Wilburn Cobb, na tinangkang bilhin ang perlas mula sa isang pinuno ng tribo sa Pilipinas. Matapos niyang iligtas ang anak na lalaki ng pinuno, na nagkaroon ng malarya, ibinigay ito sa kanya ng pinuno bilang isang regalo. Ang perlas ay hindi kasing kalidad ng hiyas, ngunit ito ang tinatawag ng mga gemologist na isang kabibeng perlas. Ang perlas ay iniuugnay sa isang alamat na Intsik na kinasasangkutan ng isang tagasunod ni Lao Tzu, isang maalamat na pantas,


higit sa 2,500 taon na ang nakalipas. Ipinapalagay na ang perlas ay nailipat mula sa isang kabibe papunta sa iba pang kabibe sa loob ng libu-libong taon, na lumaki ng lumaki sa paglipas ng panahon.

In the 1930s, the largest pearl ever discovered was found in the oceans off the coast of Palawan. The Pearl of Lao Tzu was brought to the U.S. by Wilburn Cobb, who attempted to buy the pearl from a tribal chief in the Philippines. After he saved the chief's son, who had malaria, the chief gave it to him as a gift. The pearl is not of gem quality, but it is what gemologists call a clam pearl. The pearl has been linked to a Chinese legend involving a follower of Lao Tzu, the legendary sage, over 2,500 years ago. Supposedly the pearl had been transferred from one clam to another over thousands of years, getting larger and larger over time.

LESSON NOTES


Apo Island and Mount Apo

CONTENTS


# 2


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #2 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: APO ISLAND AND MOUNT APO 2

FILIPINO

1. Isla ng Apo at Mount Apo

2. Ang Isla ng Apo ay matatagpuan sa dalampasigan ng Isla ng Negros sa Pilipinas, habang ang Mount Apo ay matatagpuan sa Isla ng Mindanao. Kapwa mga bulkan ang mga ito, bagaman ang pagkakapareho - maliban sa pangalan - ay halos humihinto na doon.

3. Ang Isla ng Apo ay isang maliit na bulkanikong isla na mas kaunti sa isang milya kwadrado ang sukat. Ito ay kasalukuyang hindi isang aktibong bulkan. Ang isla ay pinakakilala para sa tirahang pandagat nito, na isang protektadong lugar para sa buhay pandagat. Dahil sa mga natatanging buhay pandagat doon, ito ay isang popular na destinasyon para sa mga snorkeler at mga maninisid. Kapwa sa dalawang bakasyunan sa isla ay may hiwalay na mga sentro sa pagsisid. May higit sa 650(anim na raan at limampung) iba't ibang mga uri ng isda na naisadokumento sa palibot ng isla at higit sa 400 (apat na raang) iba't ibang mga uri ng coral.

4. Ang Mount Apo ay isang solfataric na stratovolcano na may potensyal na maging aktibo. Ito ang pinakamataas na bundok sa Pilipinas, at nakaupo lamang sa labas ng Lungsod ng Davao, na kita ito. Hindi natin alam kung kailan ito huling sumabog, ngunit nagbubuga ito ng singaw, kaya may potensyal ito na maging aktibo. Ang Mount Apo ay marahil isa sa mga pinaka-popular na mga lugar para bisitahin ng mga umaakyat ng bundok sa Pilipinas. Tumatagal ng halos dalawang araw upang maabot ang tuktok ng bundok. Ang UNESCO ay kasalukuyang isinasaalang-alang ang pagdaragdag ng Mount Apo sa listahan nito ng mga Pandaigdigang Pamanang Pook , lalo na sapagkat ito ay itinuturing na siyang pangunahing lokasyon ng endemismo sa isla dahil may anim na iba't ibang mga katutubong tribo na itinuturing na tahanan ang bundok. Ang bulkan ay nagsisilbi ring isang pangunahing taga-suplay ng enerhiyang heotermal, at ito ay konektado sa nag-iisang planta na ganito ang uri sa isla.

ENGLISH

1. Apo Island and Mount Apo

2. Apo Island is located off the coast of Negros Island in the Philippines, while Mount Apo is located on Mindanao Island. Both are volcanoes, although the similarity—other than the name—mostly stops there.

CONT'D OVER


3. Apo Island is a small volcanic island that's less than one square mile in size. It is not currently an active volcano. The island is best known for its marine habitat, which is a protected area for marine life. Because of the unique marine life there, it is a popular destination for snorkelers and divers. Both of the two resorts on the island have separate dive centers. There are more than 650 different types of fish documented around the island and more than four hundred different kinds of coral.

4. Mount Apo is a solfataric stratovolcano that has the potential to be active. It is the tallest mountain in the Philippines, and it sits just outside Davao City, overlooking it. We do not know when it last erupted, but it does emit steam, so it has the potential to become active. Mount Apo is probably one of the most popular places for climbers to visit in the Philippines. It takes about two days to reach the top of the mountain. UNESCO is currently considering adding Mount Apo to its list of World Heritage sites, especially because it is considered to be the main location of endemism on the island. There are six different indigenous tribes who call the mountain home. The volcano also serves as a major source of geothermal energy, and it is connected to the only plant of this kind on the island.

VOCABULARY


solfataric solfataric noun

endemismo endemism noun

katutubo indigenous adjective

heotermal geothermal noun

stratovolcano stratovolcano noun

tirahan habitat noun

pandagat marine noun

snorkeler snorkeler noun

SAMPLE SENTENCES


Ang solfataric na bulkan ay regular na naglalabas ng ilang mga gas sa hangin. "The solfataric volcano regularly lets out a number of gases into the air."

Kasama sa endemismo ang ilang mga tampok na lubos na natatangi sa isang tiyak na rehiyon. "Endemism includes a number of features that are totally unique to a specific region."

Ang mga katutubo ay hindi nagustuhan ang pakikialam ng mga dayuhan. "The indigenous people did not like the interference of foreigners."

Ang enerhiyang heotermal ay isang uri ng luntian, o sustenable, na enerhiya. "Geothermal energy is one type of green, or sustainable, energy."

Ang stratovolcano ay tila tulad ng isang bombang tumitiktak ang oras na walang sino man ang nakakaalam kung kailan ito sasabog. "The stratovolcano seemed like a ticking time bomb that no one knew when it would erupt."

Ang likas na tirahan ng nilalang ay naglalaman ng lahat nang kinakailangan nito upang mabuhay. "The creature's natural habitat contains everything it needs to survive."

Ang pagsusuri sa buhay pandagat ay lalong kawili-wili para sa ilang mga tao. "Examining marine life is especially interesting for some people."

Ang mga snorkeler ay ibig bumisita sa mga tropikal na destinasyon at tuklasin ang mga mabababaw na tubig. "Snorkelers love to visit tropical destinations and explore shallow waters."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang anim na mga grupo ng tao na itinuturing na tahanan ang Mount Apo ay ang mga K'lagan, ang mga Ata, ang mga Ubo, ang mga Bagobo, ang mga Tagacaolo, at ang mga Manobo. Nanirahan sila doon sa loob ng daan-daang taon at naniniwalang ito ang kanilang minanang tahanan. Itinuturing nila ang bulkan na sagradong lupa, kaya ito ang lugar na pinupuntahan nila upang sumamba. Ang bundok ay pinangalan para kay Apo Sandawa, na itinuturing nila na


isang dakilang ninuno. Marami sa mga pinuno ng mga tribo sa lugar na ito ay maaring sundan ang kanilang lahi pabalik sa Apo. Ang bundok ay ang sentro ng bawat bahagi ng buhay ng mga tribong ito.

The six groups of people who call Mount Apo home are the K'lagans, the Atas, the Ubos, the Bagabo, the Tagacaolos, and the Manobos. They have lived there for hundreds of years and believe that it is their ancestral home. They consider the volcano to be sacred ground, so it is the place they go to worship. The mountain is named for Apo Sandawa, who they consider to be a great ancestor. Many of the leaders of the tribes in this area can trace their lineage all the way back to Apo. The mountain is the center of every part of these tribes' lives.

LESSON NOTES


Puerto Galera

CONTENTS


# 3


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #3 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: PUERTO GALERA 2

FILIPINO

1. Puerto Galera

2. Ang Puerto Galera ay nakaupo sa timog-kanlurang bahagi ng Isla Verde Passage na humigit-kumulang 80 (walumpung) milya sa timog ng Maynila sa Isla ng Mindoro. Ito ay isa sa mga pinakakilalang destinasyon ng turista para sa scuba diving, snorkeling, at pagpunta sa dalampasigan.

3. Ang rehiyon ay naglalaman ng maraming maliliit na dalampasigan na nakasuksok lamang sa mga tagong lugar. Dalawa sa pinaka-popular na mga dalampasigan sa bayan ay ang White Beach at Sabang Beach. Itinalaga ng UNESCO ang lugar bilang isang Man and Biosphere Reserve noong taong 1973 (Isang libo siyam na raan at pitumpu’t tatlo)dahil sa malawak nitong magkakaibang coral reef na buhay. Ang Puerto Galera ay nasa gitna ng Ginintuang Tatsulok o Golden Triangle, na kilala sa buong mundo para sa marami nitong iba't ibang uri ng buhay pandagat.

4. Dahil sa pagkakaiba-iba ng buhay pandagat, ang bayan ay marahil ang pinakamainam na lokasyon para sa snorkeling. Ang pinakamainam na lugar sa pagsisid ay hindi kalayuan mula sa Sabang Beach, bagaman dapat malaman ng mga turista na ang lugar na ito ay mayroong maraming mga rip current, na nangangahulugan na pinapayuhan na kumuha ng isang may karanasang maninisid upang sumama. Sa kabuuan, ang mga bisita ay makakahanap ng higit sa 30 (tatlumpung) iba't ibang pook para sa pagsisid na malapit sa Sabang Beach. Lahat ng mga lokasyong ito ay ibinibigay ang perpektong lugar upang makita ang maraming mga uri ng buhay sa ilalim ng tubig na hindi nila magagawang makita sa iba pang mga lugar ng mundo. Ang isdang-bituin ay laganap dito, gayundin ang mga sea anemone at maraming mga uri ng hindi pangkaraniwang isda, tulad ng isdang-palaka, isdang-dahon, at isdang-leon.

5. Bilang karagdagan sa mga aktibidad sa tubig, marami ding maaaring gawin sa lupa. Ito ay isang mahusay na lugar para sa kamping, hiking, pag-akyat sa bato, at pagmomotorsiklo. Mayroon ring isang kahindik-hindik na golf course, malapit sa White Beach na karapat-dapat tingnan.

ENGLISH

1. Puerto Galera

CONT'D OVER


2. Puerto Galera sits on the southwestern side of the Isla Verde Passage, approximately 80 miles to Manila's south on Mindoro Island. It is one of the most well-known tourist destinations for scuba diving, snorkeling, and beach-going.

3. The region contains many pocket beaches just tucked into hidden places. Two of the most popular beaches in the town are White Beach and Sabang Beach. UNESCO designated the area as a Man and Biosphere Reserve in 1973 because of its widely diverse coral reef life. Puerto Galera is right in the middle of the Golden Triangle, which is known worldwide for its many different species of marine life.

4. Because of the diversity in marine life, the town is probably the best location for snorkeling. The best diving area is not far from Sabang Beach, although tourists should be aware that this area does have a lot of rip currents, which means that it is advisable to get an experienced diver to go along. In all, visitors will find over thirty different dive sites close to Sabang Beach. All of these locations provide perfect places to see the many types of underwater life that they wouldn't be able to see anywhere else in the world. Starfish are prevalent here, as are sea anemones and many kinds of unusual fish, like frog fish, leaf fish, and lion fish.

5. In addition to the aquatic activities, there is also plenty to do on land. It is a great area for camping, hiking, rock climbing, and motorcycling. There is even a spectacular golf course near White Beach that is worth checking out.

VOCABULARY


humigit-kumulang approximately adverb

coral coral noun

reef reef noun

payuhan advise verb

snorkel snorkel verb

uri species noun

pandagat marine noun

biosphere biosphere noun

SAMPLE SENTENCES


Ang punto ng interes ay nakaupo humigit-kumulang 30 milya sa labas ng bayan. "The point of interest sat approximately 30 miles outside of the town."




Pinapayuhan na kumuha ka ng isang gabay sa paglilibot upang ipakita sayo ang lugar. "It is advised that you get a tour guide to show you the area."

Ang snorkeling ay ipinapakita sa karaniwang tao ang maraming kahindik-hindik na mga anyo ng buhay sa ilalim ng tubig. "Snorkeling reveals many spectacular forms of underwater life to the average layperson."

Napakaraming iba't ibang uri ng isda para pag-aralan kaya siya ay napuspos. "There were so many different species of fish to study that she was overwhelmed."

Ang pagsusuri sa buhay pandagat ay lalong kawili-wili para sa ilang mga tao. "Examining marine life is especially interesting for some people."

Dapat nating gawin ang ating makakaya upang protektahan ang biosphere ng ating komunidad. "We should all do what we can to protect our community biosphere."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Pinatay ng coral bleaching o pamumuti ng coral ang karamihan ng coral sa lugar na malapit sa Isla ng Medio, ngunit ang coral ay lumago muli, at mayroon pang mas maraming


pagkakaiba-iba ngayon kaysa sa kung anong mayroon noon bago ang insidente. Ang mga pangunahing mga kaganapan sa panahon ay nakaapekto din sa lugar. Ang coral malapit sa Escarceo Point ay napinsala ng dalawang malalakas na mga bagyo noong 2006. Gayunpaman, sa paglaon ng dalawang taon, nagkaroon ng mga sinyales na muli na namang nagsimulang lumago ang mas maraming iba't ibang uri ng coral doon. Noong 2010 nagkaroon ng matinding tagtuyot o El Nino, ngunit hindi nito naapektuhan ang coral sa lugar ng Puerto Galera.

In 1998, coral bleaching killed much of the coral in the area near Medio Island, but the coral has actually grown back and there is even more diversity there than there was before the incident. Major weather events have also affected the area. The coral near Escarceo Point was damaged by two super-typhoons in 2006. However, two years later there were signs that, once again, even more different kinds of coral were beginning to grow there. In 2010 there was an El Nino event, but that did not affect the coral in the Puerto Galera area.

LESSON NOTES


Puerto Princesa Subterranean

River National Park

CONTENTS


# 4


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #4 - TOP 5 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: PUERTO PRINCESA SUBTERRANEAN RIVER NATIONAL PARK

2

FILIPINO

1. Puerto Princesa Subterranean River National Park

2. Ang Puerto Princesa Subterranean National Park ay nasa Isla ng Palawan sa Pilipinas sa mga Bundok ng St. Paul. Ang Look ng St. Paul ay namamalagi sa hilaga ng parke, at sa bandang silangan ito ay malapit sa Ilog ng Babuyan. Noong taong 2011(dalawang libo siyam na raan at labing isa) ang parke ay napili bilang isa sa mga lugar na nakalista sa Pitong Bagong mga Hiwaga ng Kalikasan.

3. Karamihan ng parke ay limestone karst, ang ilog sa ilalim ng lupa na dumadaloy sa ilalim ay lumilibot-libot sa isang kweba bago lumabas sa Timog Dagat Tsina. Ang ibabang bahagi ng ilog malapit sa bukana ay tumutugon sa paglaki (grow) ng tubig ng dagat, na ginagawa itong lalong hindi pangkaraniwan. Maraming mga estalagmita at mga estalaktita sa loob ng kuweba, gayundin ang ilang malalaking mga silid. Ang ilog ay pinaniniwalaan na siyang pinakamalaking ilog sa ilalim ng lupa sa mundo hanggang taong 2007 (dalawang libo at pito) nang ang isang bagong ilog sa ilalim ng lupa ay natuklasan sa Mehiko.

4. Kinilala ng UNESCO ang parke bilang isang Pangdaigdigang Pamanang Pook noong taong 1999 (Isang libo siyam na raan at siyamnapu’t siyam) dahil sa malawak nitong biodiversity. Ang mga manlalakbay na naghahanap ng isang tanawin na kasama ang lahat mula sa mga hinterland hanggang mga bundok, tanawin sa ilalim ng lupa, at mga pandagat na lugar ay lalong magiging interesado sa pagbisita sa parkeng ito. Ang karamihan ng parke ay kagubatang lupa, at sa ngayon ang pinakamalaking grupo ng mga hayop sa loob ng parke ay mga ibon. May mahigit sa 165 (Isang daan at animnapu’t limang) iba't ibang uri ng mga ibon, hindi bababa sa 30 (tatlumpung) iba't ibang mga mamal, at halos 20 (dalawamgpung) uri ng reptilya. Isa ding kawili-wili tungkol sa parke ay ang katunayan na kabilang sa kagubatan nito ang walo sa 13 (labingtatlong) iba't ibang mga uri ng mga kagubatan ng Asya.

ENGLISH

1. Puerto Princesa Subterranean River National Park

CONT'D OVER


3

2. The Puerto Princesa Subterranean River National Park is on Palawan Island in the Philippines in the St. Paul Mountains. St. Paul Bay lies to the park's north, and on the east side it is bordered by the Babuyan River. In 2011, the park was selected as one of the places listed as the New Seven Wonders of Nature.

3. Much of the park is limestone karst, and the underground river that flows underneath winds around through a cave before emptying out into the South China Sea. The lower part of the river, near the mouth, responds to the sea's tides, which makes it especially unusual. Inside the cave there are numerous stalagmites and stalactites, as well as a number of big chambers. The river was believed to be the largest subterranean river in the world until 2007, when a new underground river was discovered in Mexico.

4. UNESCO recognized the park as a World Heritage Site in 1999 because of its vast biodiversity. Travelers who are looking for a landscape that includes everything from rural lands to mountains, subterranean landscapes, and marine areas will be especially interested in visiting this park. The majority of the park is forest land, and birds make up by far the largest group of animals within the park. There are more than 165 different species of birds, at least thirty different mammals, and almost twenty types of reptiles. What's also interesting about the park is the fact that its forest actually includes eight of Asia's thirteen different forest types.

VOCABULARY


mamal mammal noun

malapit sa border expression

paglaki ng tubig tide noun

sa ilalim ng lupa subterranean noun

estalaktita stalactite noun

estalagmita stalagmite noun

biodiversity biodiversity noun

hinterland hinterland noun

SAMPLE SENTENCES


4

Ang mga mamal ay isang uri ng nilalang na humihinga ng hangin. "Mammals are a type of creature that breathes air."

Ang kanyang pag-uugali ay malapit sa pagiging baliw. "His behavior bordered on the insane."

Sa pagdating ng paglaki ng tubig, angkastilyong buhangin ng bata ay natangay. "As the tide came in, the child's sandcastle was washed away."

Gumuho ang lagusan sa ilalim ng lupa dahil ito ay hindi nasuportahan ng maayos. "The subterranean tunnel collapsed because it was not supported properly."

Ang mga estalaktita ay nilikha sa pamamagitan ng kalsyum na pumapatak mula sa tutok ng kweba sa paglipas ng mga siglo. "The stalactites were created by calcium dripping down from the top of the cave over centuries."

Binigyan ng mga estalagmita ang kweba ng isang hindi pangkaraniwan at nakapangingilabot na itsura. "The stalagmites gave the cave an unusual and eerie appearance."

Ang biodiversity ng lugar ay lubhang kataka-taka. "The biodiversity of the area was absolutely astounding."

Malimit na ang mga hinterland ng isang pangunahing anyong tubig ay nagiging isang abalang urban na lugar na pumapalibot sa isang daungan. "Often the hinterlands of a major body of water become a busy urban area surrounding a port."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Puerto Princesa Subterranean River National Park ay ang kalahok ng Pilipinas para sa Pitong mga Bagong Hiwaga ng Kalikasan (New 7 Wonders of Nature), at nagtapos bilang isa sa mga 28 finalist at pagkatapos sa wakas ay naging isa sa mga pitong pansamanatalang nanalo. Ang anim na iba pang mga hiwaga ay: Ang Ilog Amasona sa Timog Amerika, Look ng Ha Long sa Biyetnam, Talon ng Iguazu sa hangganan ng Brasil at Arhentina, Isla ng Jeju sa Korea,


5

Komodo sa Indonesiya, at Table Mountain sa Timog Aprika. Sa huling bahagi ng 2011 ang komite ay nasa proseso na ng pagpapatunay ng bawat isa sa mga nanalo. Ang pagboto para sa Pitong Bagong mga Hiwaga ng Kalikasan ay naabot ang pinakamataas kailanman sa organisasyon.

Puerto Princesa Subterranean River National Park was the Philippines' entry for the New Seven Wonders of Nature, and it ended up as one of the twenty-eight finalists and then finally became one of the seven provisional winners. The other six wonders are: the Amazon River in South America, Ha Long Bay in Vietnam, Iguazu Falls on the border of Brazil and Argentina, Jeju Island in Korea, Komodo in Indonesia, and Table Mountain in South Africa. In late 2011 the committee was in the process of validating each of these winners. The voting for the New Seven Wonders of Nature reached an all-time high for the organization.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #5Top 10 Filipino Tourist

Destinations: Banaue Rice

Terraces

CONTENTS


# 5


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #5 - TOP 10 FILIPINO TOURIST DESTINATIONS: BANAUE RICE TERRACES 2

FILIPINO

1. Hagdan-hagdang Palayan ng Banaue

2. Ang Hagdan-hagdang Palayan ng Banaue, kilala rin bilang Payew, ay nagmula pa, noong taong 2,000 (dalawang libo) ng ang mga ninuno ng mga kasalukuyang katutubo roon ay nililok ang mga ito sa gilid ng mga bundok, marahil sa pamamagitan ng kamay. Ang mga palayan ay matatagpuan humigit-kumulang, isang milya sa itaas ng dagat sa Bulubundukin ng Ifugao sa Pilipinas. Sa kabuuan, mayroong halos 4,000 (apat na libong) milya kwadrado na kabilang dito.

3. Isang sistema sa patubig ang dumadaloy sa mga ito, na nagbibigay ng tubig para sa mga gulay at palay na tinatanim pa rin doon sa ngayon. Ang pagguho ay isang problema sa mga hagdan, kaya patuloy na kinukumpuni ang mga ito. Gayunman, ang mga ito ay isang mahalagang bahagi ng pang-agrikulturang kasaysayan ng rehiyon. Ang kultura ay kalakhang nakasentro sa palay, at maraming mga pista sa rehiyon ay dedikado sa palay at lokal na kultura sa palibot nito.

4. Dahil ang mga palayan ay nililok sa mga bundok 2,000 (dalawang libong) taon na ang nakalipas, ang mga ito ay nakapagbigay ng isang natatanging pamamaraan ng pagsasaka para sa mga katutubong Ifugao. Mula noong taong 2009 (Dalawang libo at siyam), ang mga palayan ay opisyal na naging tahanan ng mga organikong pananim matapos ang opisyal na kapasiyahan na nagsabing ang mga ito ay malaya sa GMO.

5. Bilang karagdagan sa pagsasaka, ang turismo ay isa ding mahalagang bahagi ng ekonomiya sa palibot ng Hagdan-hagdang Palayan ng Banaue. Syempre kasama sa mga aktibidad ang mga paglilibot sa mga hagdan at pati ang mga pagbisita sa mga katutubo na nasa ibaba ng mga hagdan. Ilang mga manlalakbay ang pumupunta doon para lang makipagkita sa isang mumbaki, na nagsasagawa ng mga ritwal na nakakagamot. Ang Hagdan-Hagdang Palayan ng Banaue ay halos kapareho ng apat na iba pang mga pangkat na matatagpuan sa ibang bahagi ng bansa.

ENGLISH

1. Banaue Rice Terraces

CONT'D OVER


2. The Banaue Rice Terraces, also known as Payew, date back two thousand years to the time when the ancestors of the current indigenous peoples there actually hewed them out of the mountainside, probably by hand. The terraces are located about a mile above sea level on the Ifugao Mountains in the Philippines. In all, there are about four thousand square miles included.

3. An irrigation system feeds them, providing water for the vegetables and rice that are still grown there today. Erosion is a problem on the steps, so they are constantly being repaired. Nonetheless, they are an important part of the region's agricultural history. The culture is largely centered on rice, and there are many feasts in the region that are dedicated to rice and the local culture surrounding it.

4. Since the terraces were carved out of the mountains two thousand years ago, they have provided a unique method of farming for the Ifugao peoples. Since 2009, the terraces have officially been the home of organically grown crops after the official ruling that said they were GMO (genetically modified organism) free.

5. In addition to farming, tourism is also an important part of the economy around the Banaue Rice Terraces. Of course activities do include tours of the steps and also visits with the tribal people at the bottom of the steps. Some travelers even go there to see a tribal witch doctor, who supposedly performs healing rituals. The Banaue Rice Terraces are very similar to four other groups found in other parts of the country.

VOCABULARY


nililok hew verb

patubig irrigation noun

palayan terrace noun

pagguho erosion adverb

genetically genetically

organismo organism noun

ninuno ancestor noun

katutubo indigenous adjective

SAMPLE SENTENCES


Ang hindi kapani-paniwalang inukit ay nililok mula sa matibay na bato. "The incredible carving was hewed right out of solid rock."

Ang sistema sa patubig ay ginawang posible na magtanim ng mga pananim sa iba pang mga lugar. "The irrigation system made it possible to plant crops in other areas."

Maraming mga tao sa lungsod ang naiingit sa mga palayan ng mga tao sa kanilang bansa. "Many city people envy the terraces of the people in the country."

Sa paglipas ng panahon, ang dalampasigan ay naglaho kalaunan dahil sa pagguho. "Erosion over time eventually made the beach disappear."

Ang mga pananim ay genetically engineered upang lumaki ng mas mabilis at magkaroon ng mas matagal na buhay. "The crops had been genetically engineered to grow faster and have a longer shelf life."

Ilang mga tao ang naniniwala na ang sangkatauhan ay pinangunahan ng mga uniselular na organismo. "Some people believe humanity was preceded by a one-celled organism."

Ang babae ay tumawag sa kanyang mga ninuno upang iligtas siya, ngunit hindi nila siya marinig. "The woman called on her ancestors to save her, but they couldn't hear her."

Ang mga katutubo ay hindi nagustuhan ang pakikialam ng mga dayuhan. "The indigenous people did not like the interference of foreigners."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Karaniwang tinatawag ng mga Pilipino ang Hagdan-Hagdang Palayan ng Banaue bilang "Ikawalong Hiwaga ng Mundo", at bagaman maraming mga tao ang naniniwala na ang mga ito ay nasa listahan ng Mga Pandaigdigang Pamanang Pook (World Heritage Sites) ng UNESCO, ang mga ito ay hindi talaga kasama. Ang rason na ibinigay ng UNESCO para sa hindi


pagsasama ng mga hagdan-hagdang palayan ay dahil maraming mga modernong gusali at ibang pang istruktura ang nasa palayan, na nangangahulugan na ang mga ito ay hindi umaayon sa mga pamantayan na kinakailangan para masama sa listahan. Gayunpaman, ang mga ito ay itinuturing sa isang Pambansang Kayamanang Pangkultura, na isa mismong mahalagang paghirang sa kabila ng hindi pagkakasama sa listahan ng UNESCO.

Filipinos often refer to the Banaue Rice Terraces as "the Eighth Wonder of the World," and while many people believe that they are on UNESCO's list of World Heritage Sites, they actually are not. The reason UNESCO gave for not including the terraces was that there are many modern buildings and other structures on the terraces, which meant that they did not fit the criteria necessary for being on the list. However, they are considered a Natural Cultural Treasure, which in spite of not being on UNESCO's list, is itself an important designation.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #6Top 10 Filipino Artists: Fernando

Amorsolo

CONTENTS


# 6


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #6 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: FERNANDO AMORSOLO 2

FILIPINO

1. Fernando Amorsolo

2. Ang Pilipinong alagad ng sining na si Fernando Amorsolo ay marahil pinaka-kilala para sa kanyang mga larawan at gayundin sa kanyang mga pinta ng tanawing rural sa Pilipinas. Pinuri siya ng mga kritiko para sa paraan ng paggamit niya ng liwanag sa kanyang gawa.

3. Ipinanganak si Amorsolo noong taong 1892 (Isang libo walong raan siyamnapu’t dalawa) hindi kalayuan mula sa Maynila. Habang bata pa siya, namatay ang kanyang ama, kaya lumipat ang pamilya sa Maynila nang sa gayon ay makatira sila kasama ng pinsan ng kanyang ina, na si Don Fabian de la Rosa, na nagkataong isa ding pintor. Si Amorsolo ay ginawang aprendis sa pinsan ng kanyang ina noong 13 (labing tatlong) taong gulang siya, at sa paglaon si De la Rosa ay naging isang malakas na tagapagtaguyod para sa mga gawa ni Amorsolo.

4. Noong 1909 (Isang libo siyam na raan at siyam) nagpatala siya sa Paaralan ng Pinong Sining sa Unibersidad ng Pilipinas. Nagtatrabaho si De la Rosa sa unibersidad sa panahong iyon. Habang nasa kolehiyo, nailantad at naimpluwensyahan si Amorsolo ng ilang kilalang pintor na Europeo, kabilang ang Kastilang alagad ng sining na si Diego Valazquez, Claude Monet, John Singer Sargent, at Pierre-Auguste Renoir.

5. Sa kanyang pagtatapos mula sa kolehiyo, kumuha si Amorsolo ng trabaho sa Kawanihan ng Pagawaing Bayan, kung saan nagtrabaho siya bilang isang delinyante. Sa parehong panahon, nagturo din siya ng part time sa Unibersidad ng Pilipinas at nagtrabaho sa Pacific Commercial Company bilang punong alagad ng sining. Isang kaloob ang nagpahintulot sa kanya para mag-aral sa España at bisitahin ang Lungsod ng New York, at pagkatapos ng mga paglalakbay na iyon bumalik siya sa Maynila kung saan nagtayo siya ng sarili niyang istudyo.

6. Karamihan ng mga tanawin na ipininta ni Amorsolo ay tahimik at mapayapang mga tanawin, bagaman mas madilim ang ilan sa kanyang pinta sa panahon pagkatapos ng digmaan. Ang kanyang istilo ng pagpipinta ay kalakhang klasikal at gumagamit ng liwanag sa napakalalim na mga paraan.

ENGLISH

1. Fernando Amorsolo

CONT'D OVER


2. Filipino artist Fernando Amorsolo is probably best known for his portraits and also his paintings of rural landscapes in the Philippines. Critics have praised him for the way he used light in his work.

3. Amorsolo was born in 1892 not far from Manila. While he was a small child, his father died, so the family moved into Manila so they could live with his mother's cousin, Don Fabian de la Rosa, who also happened to be a painter. Amorsolo was apprenticed to his mother's cousin when he was thirteen years old, and later on de la Rosa became a strong advocate for Amorsolo's work.

4. In 1909 he matriculated to the School of Fine Arts at the University of the Philippines. De la Rosa was working at the university at the time. While in college, Amorsolo was exposed to and influenced by a number of well-known European painters, including Spanish artist Diego Velazquez, Claude Monet, John Singer Sargent, and Pierre-Auguste Renoir.

5. Upon his graduation from college, Amorsolo took a job at the Bureau of Public Works, where he worked as a draftsman. During the same time, he also taught part time at the University of the Philippines and worked at the Pacific Commercial Company as the chief artist. A grant enabled him to study in Spain and visit New York City, and after those travels he returned to Manila, where he set up his own studio.

6. Most of the scenes painted by Amorsolo are quiet, peaceful landscapes, although some of his paintings in the post-war period were much darker. His style of painting is largely classical and uses light in profound ways.

VOCABULARY


tagapagtaguyod advocate noun

commercial commercial noun

pahintulutan enable verb

napakalalim profound adjective

lantad exposed adjective

tanawin landscape noun

larawan portrait noun


rural rural noun

SAMPLE SENTENCES

Isa siyang pangunahing tagapagtaguyod para sa pagkakapantay-pantay ng kababaihan. "She was a major advocate for women's equality."

Ang commercial ay ginawa para sa mga bata nang sa gayon ay mahatak nila ang kanilang magulang na bilhin ang laruan para sa kanila. "The commercial was geared toward children so they would get their parents to buy the toy for them."

Pinahintulutan siya ng kanyang trabaho na makapaglakbay sa buong mundo. "His job enabled him to travel throughout the world."

Nagkaroon siya ng napakalalim na pakiramdam ng kapayapaan habang namamalagi sa bahay sa may lawa. "She had a profound sense of peace while staying in the home on the lake."

Nadama niyang masyado siyang lantad sa bangkang nasa malawak na dagat. "She felt very exposed in the boat out on the open sea."

Magaganda ang mga tanawin sa bahagi ng mundo na iyon. "The landscapes in that part of the world are beautiful."

Ang pagpipinta ng mga larawan ay nangangailangan ng kakayahan na hulihin ang diwa ng bawat indibidwal sa pinta. "Painting portraits requires the ability to capture the spirit of each individual in the painting."

Karaniwang kabilang sa mga rural na lugar ang maraming bukid. "Rural areas usually include a lot of farmland."

CULTURAL INSIGHT

Did you Know?


Ang mga pinta ni Fernando Amorsolo ay isa sa mga pinaka-hinahabol na piyesa ng Pilipinong sining sa mundo. Noong 2011, nabenta ang dalawa sa kanyang pinta ng higit sa $30,000 bawat isa sa isang subasta sa Massachusetts. Sa isang episode ng palabas sa telebisyon na Antiques Roadshow noong 2002, tinantya ng isang tagatasa mula sa Sotherby's ang isa sa kanyang nilagdaang mga tanawin na nagkakahalaga sa pagitan ng $30,000 hanggang $50,000. Subalit noong 1996, ang pinta niya na The Marketplace ay nabenta ng $174,000, at noong 2002, ang kanyang Portrait of Fernanda de Jesus ay nabenta ng halos $380,000. Ang pinakamataas na presyo ng kahit ano sa mga pinta ni Amorsolo ay $440,000 noong 2010, at patuloy sa pagkuha ng mataas na mga presyo ang kanyang mga pinta, lalong-lalo na sa merkado sa sining ng Amerikano.

Fernando Amorsolo's paintings are among the most sought-after pieces of Filipino art in the world. In 2001, two of his paintings sold for more than $30,000 each at an auction in Massachusetts. On an episode of the television show Antiques Roadshow in 2002, an appraiser from Sotheby's estimated one of his signed landscapes to be worth between $30,000 and $50,000. In 1996, however, his painting The Marketplace sold for $174,000, and in 2002, his Portrait of Fernanda de Jesus sold for almost $380,000. The highest price for any of Amorsolo's paintings was $440,000 in 2010, and his paintings continue to fetch high prices, especially in the American art market.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #7Top 10 Filipino Artists: Victorio C.

Edades

CONTENTS


# 7


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #7 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: VICTORIO C. EDADES 2

FILIPINO

1. Victorio C. Edades

2. Ang Pilipinong pintor na si Victorio C. Edades ay ipinanganak noong taong 1895 (Isang libo walong raan siyamnapu’t lima). Kilala siya sa pagsisimula ng grupong 13 (labintatlong) Moderns, na kilala para sa pagpukaw ng mga maiinit na debate tungkol sa kung gumagana ba ang sining o hindi.

3. Ipinakita ni Edades ang kanyang talentong pangsining simula sa napakabatang gulang. Ipinakita din niya ang kanyang talento para sa pagkikipagtalo, nagwagi sa iba-ibang paligsahan sa larangang iyon at gayundin sa pagsusulat. Pagkaraan niyang magtapos mula sa mataas na paaralan, pumunta siya sa Estados Unidos kasama ang isang grupo ng mga kaibigan. Kalaunan nagpatala siya sa Unibersidad ng Washington kung saan nagsimula siya sa pag-aaral ng arkitektura at nagwakas sa pagkuha ng kanyang Master na Digri sa Pagpipinta. Habang nasa Washington, dinaluhan niya ang isang eksibisyon na naglalaman ng likhang-sining mula sa mga maestrong taga-Europa tulad nila Picasso at Cezanne. Labis niyang ikinatuwa kung ano ang kanyang nakita doon na sinimulan niyang yakapin ang isang mas makabagong istilo.

4. Nang bumalik si Edades sa Pilipinas, nadama niya na ang likha na ginagawa ng karamihan ng mga alagad ng sining doon ay masyadong magkakahawig at masyadong limitado sa mga pamamaraan na ginamit. Lumikha siya ng isang eksibisyon ng kanyang sariling gawa at ngayo'y kinikilala na siyang nagdala ng makabagong sining sa Pilipinas. Gayunpaman, ang unang eksibisyon na iyon ay kagulat-gulat sa mundo ng Pilipinong sining kaya walang sinumang bumili ng kahit isang pinta.

5. Tumulong din si Edades na itayo ang Departamento ng Arkitektura sa Unibersidad ng Sto. Tomas. Nagsilbi siya bilang pansamantalang direktor at pagkatapos ay nahirang bilang direktor sa isa pang paaralang pang-arkitektura. Gamit ang modelong Amerikano para sa pagsasanay pang-arkitektura, isinama niya ang kasaysayan ng sining at iba pang mga paksa tulad ng mga banyagang wika at ilang agham tulad ng botanika sa kurikulum sa arkitektura.

ENGLISH

1. Victorio C. Edades

CONT'D OVER


2. The Filipino painter Victorio C. Edades was born in 1895. He is most well-known for starting the Thirteen Moderns group, which was known for stirring up heated debates about whether art was functional or not.

3. Edades showed his artistic talent starting at a very early age. He also showed his talent for debate, winning several competitions in that area, and also showed talent in writing. After he graduated from high school, he went to the United States with a group of friends. Eventually he matriculated at the University of Washington, where he started out studying architecture and ended up earning his master's degree in painting. While in Washington, he attended an exhibition that contained artwork from European masters like Picasso and Cezanne. He enjoyed what he saw there so much that he began to embrace a more modern style.

4. When Edades returned to the Philippines, he felt that the work being done by most artists there was too much alike and too limited in the techniques that were used. He put together an exhibition of his own work and is now credited with being the one to bring modernist art to the Philippines. However, that first exhibition was so shocking to the Filipino art world that no one bought a single painting.

5. Edades also helped set up the Department of Architecture at the University of Sto. Tomas. He served as the acting director and then was appointed as director at another architectural school. Using the American model for architectural training, he included art history, other topics, like foreign languages, and certain sciences, like botany, into the architecture curriculum.

VOCABULARY


arkitektura architecture noun

gumagana functional adjective

makabago modern adjective

limitado limited adjective

agham science noun

botanika botany noun

kurikulum curriculum noun


eksibisyon exhibition noun

SAMPLE SENTENCES

Lubhang nagbago ang arkitektura sa loob ng maraming siglo ng sibilisasyon. "Architecture has changed greatly throughout the centuries of civilization."

Lahat ng kanyang binili ay kailangang gumagana sa halip na maganda lamang sa paningin. "Everything she purchased had to be functional rather than just aesthetically pleasing."

Ang makabagong mundo ay hindi katulad ng pinakaunang mga sibilisasyon ng tao. "The modern world is nothing like the earliest civilizations of man."

Masyadong limitado ang ilang tao sa paraan kung paano nila tinitingnan ang mundo. "Some people are very limited in the way they see the world."

Hindi ikinatutuwa ng lahat ang pag-aaral ng karamihan ng mga agham. "Not everyone enjoys the study of most sciences."

Ang botanika ay ang pag-aaral ng mga halaman. "Botany is the study of plants."

Ang kurikulum ay medyo mahirap at nagsama ng ilang paksa na maaaring hindi pa niya napag-aaralan. "The curriculum was rather challenging and included some topics he might not have studied otherwise."

Nagkaroon ang alagad ng sining ng mga eksibisyon sa karamihan ng mga pangunahing lungsod sa buong mundo. "The artist had exhibitions in most major cities throughout the world."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?


Napansin ng mga mananalaysay ng sining na ang pagtanggap ni Victorio Edades sa mga makabagong istilo ay kapansin-pansin na sa panahon ng kanyang pag-aaral ng arkitektura. Ang ilan sa kanyang pinta ay mas makabago sa kanilang mga pamamaraan, kahit na hindi pa siya naipapakilala sa mga konsepto na bahagi ng kilusan. Nang bumalik siya sa Pilipinas at nakita kung anong kaguluhan ang naidulot ng kanyang makabagong istilo, nagsimula siyang gumawa ng ilang pinasadyang gawa upang bayaran ang mga bayarin. Nagpinta siya ng mga myural para sa maraming sikat na mga tao, kabilang na si Juan Nakpil. Gayunpaman, siya'y palaging maaalala para sa kanyang paraan kung paano niya niyanig ang mundo ng Pilipinong sining. Tinutukoy siya ng maraming mananalaysay ng sining bilang isang tulay sa pagitan ng nakalipas na Pilipinong sining at kasalukuyang Pilipinong sining.

Art historians note that Victorio Edades' draw to modernistic styles was apparent as early as the time he was studying architecture. Some of his earliest paintings are more modernistic in their techniques, although he had not yet been introduced to the concepts that were part of the movement. When he returned to the Philippines and saw what an uproar his modernist style caused, he began to do some commissioned works in order to pay the bills. He painted murals for many famous people, including Juan Nakpil. However, it is the way he rocked the Filipino art world that he will always be remembered for. Many art historians refer to him as a bridge between past Filipino art and present Filipino art.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #8Top 10 Filipino Artists: Vincente

Manansala

CONTENTS


# 8


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #8 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: VINCENTE MANANSALA 2

FILIPINO

1. Vicente Manansala

2. Ang Pilipinong alagad ng sining na si Vicente Manansala ay ipinanganak noong taong 1910 (Isang libo siyam na raan at sampu) sa Lalawigan ng Pampanga. Bilang isang bata kinawilihan niya ang paggawa ng mga saranggola at pagguhit, at noong siya'y 15 (labinlimang) taong gulang nagtrabaho siya para sa pintor na si Ramon Peralta bilang isang tagagawa ng karatula para sa tindahan niya. Nagtapos siya sa Paaralan ng Pinong Sining sa Unibersidad ng Pilipinas noong taong 1930 (Isang libo siyam na raan at tatlumpu). Isang kaloob mula sa UNESCO ang nagpahintulot sa kanya para mag-aral ng anim na buwan sa Ecole de Beaux Arts sa Canada. Paglaon ng isang taon, binigyan siya ng gobyernong Pranses ng isa pang scholarship nang sa gayon ay makapag-aral siya ng siyam na buwan sa Ecole de Beaux Arts sa Paris.

3. Karamihan sa mga gawa ni Manansala ay maisasama sa matalinhagang kaharian ng sining. Ang nilikha niyang mga larawan ay kalakhan pagkatapos ng digmaan at ipinagsama ang lungsod at bansa. Isa sa mga pinaka-sikat niyang gawa, ang Madonna of the Slums, na ipininta niya noong taong 1950 (Isang libo siyam na raan at limampu), ay ipinakita ang matinding kahirapan na laganap sa Maynila pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Mayroon ding elemento ng kubismo sa kanyang mga gawa dahil sa geometrikong pagtapyas na ginagamit niya. Gayunpaman, ang kanyang istilo ay mas isang adaptasyon ng kubismo dahil ang mga tapyas na ginagamit niya ay mas malawak kaysa sa orihinal na ginamit ng mga cubist. Gayundin nanatili siya ng napakalapit sa totoong itsura ng paksa sa halip na puntiryahin ang abstrakto na karaniwan sa gawa ng ilang pang cubist.

4. Nanalo si Manansala ng napakaraming gantimpala para sa kanyang mga gawa, kabilang ang unang gantimpala sa Manila Grand Opera House Exhibition noong taong1950 (Isang libo siyam na raan at limampu) at isang hanay ng mga gantimpala mula sa Art Association of the Philippines. Napanalunan din niya ang Republic Cultural Heritage Award noong taong 1963 (Isang libo siyam na raan at animnaput tatlo) at ipirinoklamang isang Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas noong taong 1982 (Isang libo siyam na raan at walumpu’t dalawa) para sa pagpipinta.

ENGLISH

1. Vincente Manansala

CONT'D OVER


2. Filipino artist Vincente Manansala was born in 1910 in Pampanga Province. As a child he enjoyed making kites and drawing, and when he was fifteen years old he worked for painter Ramon Peralta as a signboard maker for his shop. He graduated from the School of Fine Arts at the University of the Philippines in 1930. A grant from UNESCO enabled him to study for six months at the Ecole de Beaux Arts in Canada. A year later, the French government gave him another scholarship so he could study for nine months at the Ecole de Beaux Arts in Paris.

3. Most of Manansala's works fall within the figurative realm of art. The images he created were largely post-war and brought city and country together. One of his most famous works, Madonna of the Slums, which he painted in 1950, showed the extreme poverty that was widespread in Manila after World War II. There is also an element of cubism in his works because of the geometric faceting that he uses. However, his style is more an adaptation of cubism because the facets he uses are broader than the original cubists used. Also, he always stuck very close to the real appearance of a subject rather than aiming for the abstract in the way that was common in the work of some other cubists.

4. Manansala has won numerous awards for his works, including first prize in the Manila Grand Opera House Exhibition in 1950 and a string of awards from the Art Association of the Philippines. He also won the 1963 Republic Cultural Heritage Award and was proclaimed a National Artist of the Philippines in 1982 for painting.

VOCABULARY


karatula signboard noun

cubist cubist noun

adaptasyon adaptation noun

kahirapan poverty noun

laganap widespread adjective

iproklama proclaim verb

saranggola kite noun

matalinhaga figurative adjective

SAMPLE SENTENCES


Inanunsyo ng karatula ang bagong tindahan na kabubukas lang. "The signboard advertised the new store that had just opened."

Ang mga cubist ay nagkaroon ng sarili nilang bukod-tanging paraan ng pagtingin sa mundo. "Cubists had their own unique way of looking at the world."

Ang pelikula ay isang adaptasyon ng libro na isinulat 20 taon na ang nakalipas. "The movie was an adaptation of the book written 20 years earlier."

Ang kahirapan ay nasa lahat ng dako sa gitna ng Great Depression. "Poverty was everywhere in the midst of the Great Depression."

Nagkaroon ng laganap na paniniwala ang mga tao na ang kanilang bansa ay hindi dapat napunta sa digmaan. "There was a widespread belief among the people that their nation should not have gone to war."

Iprinoklama niya ang kanyang pag-ibig para sa dalaga sa harap ng kanyang buong pamilya. "He proclaimed his love for her in front of her entire family."

Ang mga saranggola ay lumipad ng matayog sa kalangitan sa mahanging araw. "The kites flew high in the sky on the windy day."

Gumamit siya ng maraming matalinhagang wika sa kanyang mga isinulat. "He used a lot of figurative language in his writings."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Sinasabi ng maraming kritiko ng sining na nilikha ni Vicente Manansala ang sarili niyang mga katutubong tema at ipinasok ang mga ito sa isang urban na konteksto, at makikita ang parehong istilo na ito ng paglikha ng tema sa gawa ng napakaraming alagad ng sining na dumating pagkatapos niya. Si Mauro Malang Santos ay malinaw na naimpluwensyahan niya, na kitang-kita sa kanyang istilo ng katutubong romantisismo. Ginugol din ni Manansala ang kanyang panahon sa pagtuturo sa Unibersidad ng Santo Tomas, kaya naimpluwensyahan din niya ang ilan pang alagad ng sining pagkatapos nilang mag-aral sa ilalim niya. Kabilang dito sila Mario Parial, Angelito Antonio, at Antonio Austria. Ilang alagad ng sining mula sa baybayin


ng lawa ng Laguna ay nagpapakita ng mga palatandaan na naimpluwensyahan din niya.

Many art critics say that Vincente Manansala created his own folk themes and inserted them into an urban context, and this same style of theme creation can be seen in the work of numerous artists who came after him. Mauro Malang Santos was clearly influenced by him, as is evident in his style of folk romanticism. Manansala did spend some time teaching at the University of Santo Tomas, so a number of other artists were also influenced by him after they studied under him. These include Mario Parial, Angelito Antonio, and Antonio Austria. A number of artists from the Laguna lake shore show signs that they were influenced by him as well.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #9Top 10 Filipino Artists: Hernando R.

Ocampo

CONTENTS


# 9


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #9 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: HERNANDO R. OCAMPO 2

FILIPINO

1. Hernando R. Ocampo

2. Ang Pilipinong alagad ng sining na si Hernando R.Ocampo ay nagsulat ng mga dula at nagtrabaho bilang isang tagasulat ng manuskrito para sa telebisyong Pilipino at isa ding patnugot ng dyaryo. Sa katunayan nag-aral siya ng batas at nagsimula bilang isang manunulat bago bumaling sa sining biswal habang sinasanay ang kanyang sarili. Ipinanganak noong taong 1911(Isang libo siyam na raan at labing isa), siya'y pinaka-kilala bilang isang maimpluwensyang radikal na alagad ng sining na ang gawa'y minarkahan ng mga matatapang na kulay at mga kontrobersyal na paksa.

3. Si Ocampo ay kasapi sa Saturday Group ng mga alagad ng sining at gayundin ng 13 (labintatlong) Moderns, isang grupo bago ang digmaan na itinatag ni Victorio C. Edades noong taong 1938(Isang libo siyam na raan at tatlumpu’t walo). Siya'y nagtrabaho ng malapit kasama ang mga kilalang neo-realist na sila Cesar Legaspi at Vicente S. Manansla, at ang mga paksa ng kanyang mga gawa ay sumaklaw mula sa mga magagandang tanawin ng mga lokasyon sa Pilipinas hanggang sa yumayanig ng mga paglalarawan ng kung ano ang natira sa kanyang bansa pagkaraang, matapos sa wakas ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Lumikha din siya ng isang bagong uri ng abstraksyon sa Pilipinong sining. Ang kanyang istilo ay isang bagong paraan ng pagpapakilala ng mga bulaklak at mga hayop na likas sa Pilipinas. Bilang karagdagan, ang maka-agham na kathang-isip at pantasya ay nagbigay ng maraming inspirasyon para sa kanya at gumanap ng pangunahing papel sa marami sa kanyang mga gawa.

4. Gumanap din ng pangunahing papel ang distortion at fictionism sa likhang-sining ni Ocampo. Halimbawa, ang Calvary, isa sa kanyang mga pinaka-sikat na gawa, ay inilalarawan ang pagpapako sa krus kay Kristo habang nakabitin siya sa krus sa pagitan ng dalawang kriminal sa harap ng isang senaryo na naglalarawan ng mga pabrikang nagbubuga ng usok. Ang Genesis, na marahil ang gawa na pinaka-kilala siya, ay isang lambat ng nakapilipit na mga kulay na kalaunan ay ginamit bilang disenyo para sa kurtina sa Sentrong Pangkultura ng Pilipinas.

ENGLISH

1. Hernando R. Ocampo

CONT'D OVER


2. Filipino artist Hernando R. Ocampo also wrote plays and worked as a scriptwriter for Filipino television and also a newspaper editor. He actually majored in law and started out as a writer before eventually turning to the visual arts as he trained himself. Born in 1911, he was best known as an influential radical artist whose work was marked by bold colors and controversial topics.

3. Ocampo belonged to the Saturday Group of artists and also the pre-war Thirteen Moderns, a group which Victorio C. Edades founded in 1938. He worked closely with the well-known neo-realists Cesar Legaspi and Vincente S. Manansala, and the subjects of his works ranged from beautiful landscapes of locations in the Philippines to jarring, dark depictions of what was left of his country after World War II finally came to an end. He also created a new type of abstraction within Filipino art. His style was a new way of presenting the flowers and animals that are native to the Philippines. In addition, science fiction and fantasy provided much inspiration for him and play a major role in many of his works.

4. Distortion and fiction played major roles in Ocampo's artwork as well. For example, Calvary, one of his most famous works, depicts Christ's crucifixion as he hangs on the cross between the two criminals in front of a backdrop portraying factories spewing out smoke. Genesis, which is probably the work he is best known for, is a mesh of twisting colors that was eventually used as the design for the curtain at the Cultural Center of the Philippines.

VOCABULARY


fictionism fictionism noun

yanigin jar adjective

neo-realist neo-realist noun

radikal radical adjective

abstraksyon abstraction noun

paglalarawan depiction noun

pantasya fantasy noun

pagpapako sa krus crucifixion noun

SAMPLE SENTENCES


Ang fictionism ay ang kabaligtaran ng neo-realism. "Fictionism is essentially the opposite of neo-realism."

Ang yumayanig na katotohanan ay humampas sa tahanan ng nag-umpisa niyang mapagtanto kung ano ang nangyari. "The jarring reality hit home as he began to realize what had just happened."

Naniwala ang mga neo-realist na dapat ipakita ang mga bagay ng eksakto kung ano sila noon at ngayon. "The neo-realists believed that things should be shown exactly as they are and have been."

Ang radikal na lider ay nagkaroon ng ilang napaka-kontrobersyal na patakaran. "The radical leader had some very controversial policies."

Nagsama ang ilang alagad ng sining ng maraming abstraksyon sa kanilang likhang-sining. "Some artists included a lot of abstraction in their artwork."

Ang kanyang mga paglalarawan ng mga hayop ay lalong nakakagulat. "His depictions of animals were especially breath-taking."

Mahilig siyang magbasa ng mga nobelang pantasya sa kanyang ekstrang oras. "He loved to read fantasy novels in his spare time."

Ang pagpapako sa krus ay isang kakila-kilabot na paraan upang mamatay. "Crucifixion was a horrible way to die."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Sa pangkalahatan, ang mga eksperto sa sining ay hinihiwalay ang buhay ni Hernando R. Ocampo sa ilang napaka-tiyak na panahon. Ang unang bahagi ay ang kanyang panahong proletaryan, na kalakahan ay komentaryong pangsining sa mga debate patungkol sa sining para lamang sa kapakanan ng sining, kung saan tutol siya. Pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, dinala siya ng kanyang panahong transisyunal ng mas malapit sa abstraksyon habang nag-eksperimento din siya sa tekstura. Noong 1960s, nagsimula ang kanyang


panahong mutants, at nagdala siya ng maraming maka-agham na kathang-isip at pantasya sa kanyang gawa. Makalipas lamang ang ilang taon, nagtransisyon siya sa panahon ng melodiyang biswal, na ibinalik muli ang abstraksyon sa kanyang gawa nang may kabigatan.

Art experts generally separate Hernando R. Ocampo's life into several very specific periods. The first segment was his proletarian period, which largely involved artistic commentary on the debate over art just for art's sake, which he was against. After World War II, his transitional period brought him closer to abstraction as he experimented with texture as well. In the 1960s, his mutants period began, and he brought a lot of science fiction and fantasy into his work. Just a few years later, he transitioned into the visual melody period, which brought abstraction back into his work quite heavily once again.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #10Top 10 Filipino Artists: Cesar

Legaspi

CONTENTS


# 10


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #10 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: CESAR LEGASPI 2

FILIPINO

1. Cesar Legaspi

2. Ipinanganak ang Pilipinong alagad ng sining na si Cesar Legaspi sa Maynila noong taong 1917 (Isang libo siyam na raan at labimpito). Nakatanggap siya ng parangal para sa Pilipinong Pambansang Alagad ng Sining para sa kanyang mga pinta noong taong 1990 (Isang libo siyam na raan siyamnapu). Si Legaspi ay marahil pinaka-kilala para sa kanyang gawa na naglalarawan ng pighating naramdaman ng mga mas mababang klase ng manggagawa sa Maynila

3. Nagsimula si Legaspi sa pag-aaral ng pagpipinta sa Unibersidad ng Pilipinas, bagaman pagkatapos ng isang semestro, nag-drop out siya ng unibersidad upang kumuha ng komersyal na mga klase sa halip. Sa mga komersyal na mga kursong ito siya nagsimulang makatanggap ng pagkilala dahil sa kanyang gawa, kabilang ang ilang medalya para sa kanyang mga larawang-guhit at gayundin ang mga pyesa ng perspektibo. Noong taong 1936 (Isang libo siyam na raan at tatlumpu’t anim) natanggap niya ang kanyang Sertipiko ng Kasanayan, at pagkatapos ipinagpatuloy niya ang pag-aaral ng sining sa ilalim ng kilalang alagad ng sining na si Pablo Amorsolo bago umalis para mag-aral sa Madrid sa pamamagitan ng isang scholarship. Nag-aral din siya sa Academie Ranson sa Paris sa ilalim ng sikat na alagad ng sining na si Henri Goetz bago bumalik sa kanyang inang-bayan. Ang una niyang solo na eksibisyon ay noong taong 1963 (Isang libo siyam na raan at animnapu’t tatlo) sa Galerya Luz, at nagsimula siyang maglabas ng ilan sa kanyang mga pangunahing gawa ilang sandali pagkatapos. Samantala nagtatrabaho din siya bilang isang ilustrador para sa isang magasin. Isa din siyang direktor ng sining sa isang lokal na ahensya sa pag-aanunsyo hanggang taong 1968 (Isang libo siyam na raan at animnapu’t walo) nang siya'y magbitiw sa tungkulin sa gayon ay makatutok siya ng lubusan sa kanyang sining.

4. Pagkatapos iwan ang industriya ng pag-aanunsyo, nagsimula si Legaspi na magdaos ng mga eksibisyon sa buong mundo. Pinanghahawakan din niya ang karangalan ng pagdaraos ng limang retrospektibong eksibisyon sa iba't ibang lugar. Isa din siyang napaka-aktibong myembro ng Philippines Art Association at ang lider ng Saturday Group of Artists simula noong taong 1978 (Isang libo siyam na raan at pitumpu’t walo) hanggang sa namatay siya noong taong 1994 (Isang libo siyam na raan at siyamnapu’t apat).

ENGLISH

1. Cesar Legaspi

CONT'D OVER


2. Filipino artist Cesar Legaspi was born in Manila in 1917. He received a Filipino National Artist award for his paintings in 1990. Legaspi was probably best known for his work portraying the anguish felt by lower class laborers in Manila.

3. Legaspi started studying painting at the University of the Philippines, although after one semester, he dropped out of the university to take commercial classes instead. It was in these commercial courses that he began to receive recognition with his work, including several medals for his illustrations and also perspective pieces. In 1936 he received his Certificate of Proficiency, and then he continued studying art under the well-known artist Pablo Amorsolo before going on to study in Madrid on a scholarship. He also studied at the Academie Ranson in Paris under the famous artist Henri Goetz before returning home to his native country. His first solo exhibition was in 1963 at the Luz Gallery, and he began to turn out a number of his major works shortly after. Meanwhile he was also working as an illustrator for a magazine. He was also an art director at a local advertising agency until 1968, when he resigned so that he could focus entirely on his art.

4. After leaving the advertising industry, Legaspi began to hold exhibitions all over the world. He also holds the distinction of having held five retrospective exhibitions at various venues. He was also a very active member of the Philippines Art Association and led the Saturday Group of Artists from 1978 until his death in 1994.

VOCABULARY


manggagawa laborer noun

ilustrador illustrator noun

kasanayan proficiency noun

pag-aanunsyo advertising verb

retrospektibo retrospective adjective

karangalan distinction noun

pighati anguish noun

SAMPLE SENTENCES


Napagod ang mga manggawa matapos magtrabaho sa maiinit na araw. "The laborers were exhausted after working in the hot sun."

Mahal niya ang pagiging isang ilustrador para sa mga librong pambata. "He loved being an illustrator for children's books."

Ang kanyang kasanayan sa pagtatype ay pinansin at pinahalagahan ng kanyang boss. "His proficiency in typing was noted and appreciated by his boss."

Ang mundo ng pag-aanunsyo ay tungkol sa pakikipag-usap sa mga tao upang bumili ng isang produkto o serbisyo. "The advertising world is all about talking people into buying a product or service."

Siya'y nasa isang napaka-retrospektibong lagay ng kalooban, tinatanaw kung gaano kalayo ang kinailangan niyang pagdaanan sa takbo ng kanyang buhay. "He was in a very retrospective mood, looking back on how far he had come over the course of his life."

Hindi gaano karaming alagad ng sining ang nagkaroon ng ganoong kataas na lebel ng karangalan. "Not too many artists had such a high level of distinction."

Ang kanyang pighati ay malinaw nang pinanood niya ang katawan ng kanyang asawa habang ibinaba ito sa libingan. "Her anguish was clear as she watched her husband's body as it was lowered into the grave."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Si Cesar Legaspi ay isa sa mga tinatawag na 13 Moderns, at ang kanyang gawa ay kalakhang maisasama sa kaharian ng Neo-Realism, bagaman napansin din ng ilang kritiko na marami sa kanyang gawa ay tila mayroong kalidad ng walang pandamdam na karaniwang matatagpuan sa kilusan sa sining na kubismo. Gayunpaman, ang mga pinta ni Legaspi ay tiyak na naglalaman ng mga elemento ng panlipunang komentaryo, na isang pangunahing palatandaan ng Neo-Realism. Ang mga Neo-Realist ay tutol din sa dekoratibong sining at tumutok sa sining na may


mahalagang layunin. Gumagamit ang mga gawa ni Legaspi ng mga geometrikong hugis na pinira-piraso at pinagtabi ang makabagong mundo sa alamat upang maintindihan ang kanyang mensahe.

Cesar Legaspi was one of the so-called Thirteen Moderns and his work falls largely into the realm of Neo-Realism, although some critics have also noted that many of his works seem to have an unfeeling quality that is commonly found in the cubist art movement. However, Legaspi's paintings do definitely contain elements of social commentary, which is a major hallmark of Neo-Realism. Also, the Neo-Realists were against decorative art and focused on art with an important purpose. Legaspi's work uses geometric figures that are fragmented and that juxtapose the modern world with myth in order to get his message across.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #11Top 10 Filipino Artists: Napoleon

Abueva

CONTENTS


# 11


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #11 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: NAPOLEON ABUEVA 2

FILIPINO

1. Napoleon Abueva

2. Si Napoleon Abueva ay ang Pambansang Alagad ng Sining para sa Iskultura sa Pilipinas at tinutukoy ng marami bilang Ama ng Makabagong Iskultura ng Pilipinas. Ipinanganak siya noong taong 1930(Isang libo siyam na raan at tatlumpu), at ang kanyang ama ay isang kongresista at ang kanyang ina ay ang pangulo ng Pantulong Serbisyo ng Kababaihan. Ang kanyang ama ay isa ding napakalapit na kaibigan kay Manuel Roxas, isang dating pangulo ng Pilipinas.

3. Bilang karagdagan sa pagiging mahahalagang mga lider sa loob ng gobyernong Pilipino, ang kanyang mga magulang ay mga miyembro din ng palihim na kilusan sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Inaresto ng mga Hapon ang kanyang mga magulang at sila'y pinahirapan at pinatay sa panahon ng digmaan habang si Abueva ay isa pang bata. Si Abueva mismo ay itinali na parang isang hayop at pagkatapos ay pinahirapan ng higit sa pitong araw sa panahon ng digmaan. Lumilitaw pa rin ang mga pasa higit sa isang linggo matapos sa wakas siyang pakawalan mula sa kustodiya. Sa panahon ng kanyang paghihirap, 14 (labingapat) na taong gulang lamang siya.

4. Isa sa mga pinakaunang karangalan ni Abueva ay ang pagkapanalo ng Pura Villanueva-Kalaw Scholarship, na nagpahintulot sa kanya para pumasok sa Unibersidad ng Pilipinas upang makuha ang kanyang digri sa sining. Isang taon matapos makuha ang digring iyon, napanalunan niya ang isang Fulbright-Smith Mundt Scholarship at pagkatapos isa pang scholarship para pumasok sa Unibersidad ng Kansas. Subalit isa pang scholarship ang nagpahintulot din sa kanya na pumasok sa Unibersidad ng Harvard.

5. Itinuturing si Abueva ng maraming mananalaysay ng sining bilang isa sa mga pinaka-maimpluwensya at mahalagang tao sa iskulturang Pilipino. Ginamit niya ang maraming iba't ibang uri ng materyales para sa kanyang gawa, kabilang ang lahat mula sa mga matitigas na kahoy hanggang coral. Bilang karagdagan sa kanyang sining, nagpatuloy din siya upang magturo ng disenyong pang-industriya, na ginawa niya hanggang sa siya'y nagka-stroke. Nabubuhay pa rin siya sa kasalukuyan.

ENGLISH

1. Napoleon Abueva

CONT'D OVER


2. Napoleon Abueva is the National Artist for Sculpture in the Philippines and is referred to by many as the Father of Modern Philippine Sculpture. He was born in 1930; his father was a congressman and his mother was the president of the Women's Auxiliary Service. His father was also a very close friend of Manuel Roxas, former president of the Philippines.

3. In addition to being important leaders within the Filipino government, his parents were also members of the underground movement during World War II. The Japanese arrested his parents and tortured and killed them during the war while Abueva was still a young boy. Abueva himself was hog-tied and then tortured for more than seven days during the war. The bruises were still showing more than a week after he was finally released from custody. At the time of his torture, he was just fourteen years old.

4. One of Abueva's earliest honors was winning the Pura Villanueva-Kalaw Scholarship, which enabled him to attend the University of the Philippines to earn his art degree. The year after earning that degree, he won a Fulbright-Smith Mundt Scholarship and then another scholarship to attend the University of Kansas. Yet another scholarship also enabled him to attend Harvard University.

5. Abueva is considered by many art historians to be one of the most influential and important figures in Filipino sculpture. He has used many different kinds of materials for his work, including everything from hardwoods to coral. In addition to his art, he also went on to teach industrial design, which he did until he had a stroke. He is currently still living.

VOCABULARY


iskultura sculpture noun

itinali na parang isang hayop hog-tied phrase

matigas na kahoy hardwood phrase

coral coral noun

pagpapahirap torture noun

kustodiya custody noun

pasa bruise noun

scholarship scholarship noun

SAMPLE SENTENCES


Hindi ikinatutuwa ng lahat ng estudyante ng sining ang pag-aaral ng iskultura kumpara sa ibang anyo ng sining. "Not every art student enjoys studying sculpture over other forms of art."

Itinali siya na parang isang hayop at inihagis sa likod na upuan ng kanyang sasakyan. "He was hog-tied and thrown in the back seat of his car."

Mas pinili niyang gawin ang kanyang mga aparador gamit ang matitigas na kahoy sa halip na kahit ano pang materyales. "He preferred to build his cabinets out of hardwoods rather than any other material."


Tiniis niya ang maraming linggo ng pagpapahirap, sa huli’y papatayin lamang pala sa pamamagitan ng isang tama ng baril sa ulo. "He endured weeks of torture, only to be killed with a blow to the head."

Pagkatapos pakawalan ang suspek mula sa kustodiya, pinanatili siya ng pulis sa ilalim ng mahigpit na pagbabantay. "After the suspect was released from custody, the police kept him under surveillance."

Nagsimulang mamuo ang mga pasa ilang sandali matapos ang pagsabog. "Bruises were forming within moments after the blow."

Sa kanyang pagtatapos mula sa mataas na paaralan, nanalo ang estudyante ng isang scholarship sa unibersidad na kanyang piliin. "Upon graduation from high school, the student won a scholarship to the university of his choice."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Sa buong takbo ng kanyang karera, ginawa din ni Napoleon Abueva ang opisyal na mga


maskara ng kamatayan nila Ninoy Aquino at Fernando Poe, Jr. Nililok din niya ang isang maskara ng kamatayan ni Kardinal Jaime Sin pagkatapos ng kamatayan niya. Ang paglikha ng mga maskara ng kamatayan ay isang pangunahing bahagi ng mga seremonya sa libing sa ilang bahagi ng mundo, kabilang na ang Pilipinas. Ang nililok na maskara ng mukha ay ginawa para magmukhang katulad ng mukha ng taong namatay. Sa ngayon mayroong mga maskara ng kamatayan ng maraming sikat na tao sa mga bansa sa buong mundo. Ang kaugalian ng paglikha ng mga maskara ng kamatayan ay nagmula pa sa libo-libong taon ayon sa mga arkeolohikal na pagkatuklas.

Throughout the course of his career, Napoleon Abueva also made the official death masks of Ninoy Aquino and Fernando Poe, Jr. He also sculpted a death mask of Cardinal Jaime Sin after his death. Creating death masks is a major part of funeral ceremonies in some parts of the world, including the Philippines. The sculpted facemask is made to look just like the face of the person who died. Today there are death masks of many famous people in countries all over the world. The practice of creating death masks dates back thousands of years, according to archeological finds.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #12Top 10 Filipino Artists: Jose T. Joya

CONTENTS


# 12


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #12 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: JOSE T. JOYA 2

FILIPINO

1. Jose T. Joya

2. Natanggap ni Jose Joya ang parangal para sa Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas noong taong 2003 (Dalawang libo at tatlo) para sa kanyang gawa sa sining biswal. Isa siya sa mga pinaka-maimpluwensyang abstraktong alagad ng sining sa kasalukuyang panahon.

3. Ipinanganak si Joya noong taong1931 (Isang libo at siyam na raan at tatlumpu’t isa) sa Maynila at nagsimulang maging interesado sa sining sa edad na 11(labing-isa). Nagsimula siya bilang isang “sketch artist” habang bata siya, at gusto niyang maging isang arkitekto. Gayunpaman, ang napakaraming agham at matematika na kinakailangan ng mga arkitekto sa paaralan ang nagtulak sa kanya na huwag magpatuloy ng karera sa arkitektura. Nakatanggap siya ng scholarship upang pumasok sa Kolehiyo ng Pinong Sining sa Unibersidad ng Pilipinas, at doon siya sumailalim sa impluwensya ng mga traditionalist tulad nila Ireneo Miranda at Guillermo Tolentino. Noong taong 1953 (Isang libo siyam na raan at limampu) siya ang naging pinaka-unang magna cum laude na nagtapos mula sa unibersidad nang makuha niya ang kanyang Batsilyer na Digri. Pagkatapos pumunta siya sa Madrid kung saan binigyan siya ng gobyernong Español ng kaloob para ipagpatuloy ang kanyang mga pansining na pag-aaral bago ipagpatuloy na kunin ang kanyang Master na Digri mula sa Cranbrook Academy of Art ng Michigan.

4. Nagsilbi si Joya bilang pangulo ng Philippines Art Association simula noong taong 1962 (Isang libo siyam na raan at animnapu’t dalawa) hanggang taong 1965 (Isang libo siyam na raan at animnapu’t lima). Siya rin ay dekana ng Kolehiyo ng Pinong Sining sa Unibersidad ng Pilipinas mula taong 1970 (Isang libo siyam na raan at pitumpu) hanggang taong 1978 (Isang libo siyam na raan at pitumpu’t walo). Bilang karagdagan, siya ang pinuno ng Pambansang Komisyon para sa Kultura at gayundin ng Komite ng Sining sa Sining Biswal simula taong 1987 (Isang libo siyam na raan at walumpu’t pito) hanggang sa namatay siya noong taong 1995 (Isang libo siyam na raan at siyamnapu’t lima). Nanalo si Joya ng nakaparaming gantimpala, kabilang na ang Gawad CCP para sa Sining, na iginawad ng Sentrong Pangkultura ng Pilipinas.

ENGLISH

1. Jose T. Joya

CONT'D OVER


2. Jose Joya received the National Artist of the Philippines award in 2003 for his work in visual arts. He was one of the most influential abstract artists of recent times.

3. Joya was born in 1931 in Manila and became interested in art starting around the age of eleven. He started out as a sketch artist while he was a child, and he wanted to become an architect. However, the large amounts of science and math required of architects in school made him decide not to pursue a career in architecture. He did end up receiving a scholarship to attend the College of Fine Arts at the University of the Philippines, and it was there that he came under the influence of traditionalists like Ireneo Miranda and Guillermo Tolentino. In 1953 he became the very first magna cum laude graduate from the university when he earned his bachelor's degree. He then went on to Madrid, where the Spanish government gave him a grant to continue his artistic studies before going on to earn his master's degree from Michigan's Cranbrook Academy of Art.

4. Joya served as president of the Philippines Art Association from 1962 until 1965. He was also dean of the College of Fine Arts at the University of the Philippines from 1970 until 1978. In addition, he was the head of the National Commission for Culture and also the Arts Committee on Visual Arts from 1987 until he died in 1995. Joya has won numerous prizes, including the Gaward CCP para sa Sining, which was awarded by the Cultural Center of the Philippines.

VOCABULARY


kaloob grant noun

scholarship scholarship noun

arkitekto architect noun

abstrakto abstract noun

traditionalist traditionalist noun

komite committee noun

digri degree noun

komisyon commission noun

SAMPLE SENTENCES


Masyado siyang nanabik na mapanalunan ang kaloob dahil nangangahulugan ito na maaari niyang ipagpatuloy ang kanyang pananaliksik. "He was so excited to win the grant because it meant he could continue his research."

Sa kanyang pagtatapos mula sa mataas na paaralan, nanalo ang estudyante ng isang scholarship sa unibersidad na kanyang piliin. "Upon graduation from high school, the student won a scholarship to the university of his choice."

Nagpasya ang arkitekto na gusto niyang magdisenyo ng isang namumukod-tanging gusali. "The architect decided that he wanted to design a unique building."

Ang paraan niya ng pag-iisip ay lubhang abstrakto. "His way of thinking was very abstract."

Mas gusto ng mga traditionalist na gawin ang mga bagay sa lumang paraan. "Traditionalists prefer doing things the old way."

Nagbotohan ang komite habang nasa diskusyon upang pagdesisyunan kung paano magpapatuloy. "The committee took a vote on the discussion to decide how to proceed."

Ang isang digri sa kolehiyo sa larangang iyon ay kalakhang walang halaga sa mga panahong ito. "A college degree in that field is largely worthless these days."

Gusto ng ilang nagbebenta na magtrabaho ng may komisyon. "Some sales people like to work on commission."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang gawa ni Jose T. Joya ay maibibilang sa abstract genre, at marami sa kanyang pyesa ay pinaghalong media o mixed media. Kinikilala siya ng maraming kritiko sa pangunguna ng abstract expressionism o abstraktong ekspresyonismo sa loob ng kanyang sariling bansa na


Pilipinas. Ang kanyang mga canvas ay karaniwang ginagawa sa istilo ng pagkilos na pagpipinta gamit ang matatapang na mga hampas ng pinsel. Ang lakambini para sa karamihan ng pyesa ni Joya ay ang tanawin sa Pilipinas. Ang kanyang mga paksa ay ang mga berdeng palayan o ang mga ginintuang bukid sa panahon ng pag-aani sa kanyang sariling bansa. Ang pintura ay inilapat sa kanyang mga canvass ng malaya at ng kusa. Nag-eksperimento din siya ng kalakhan sa multimedia at nagpanday ng isang landas para sa mga mas batang alagad ng sining upang galugarin ang multimedia.

Jose T. Joya's work falls within the abstract genre, and many of his pieces are mixed media. Many critics credit him with pioneering abstract expressionism within his home country of the Philippines. His canvases were usually done in the style of action painting, using bold brush strokes. The muse for most of Joya's pieces was the landscape in the Philippines. His subjects were the green rice paddies or the golden fields during harvest time in his home country. Paint was applied on his canvases liberally and spontaneously. He also experimented broadly with multimedia and forged a path for younger artists to explore multimedia.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #13Top 10 Filipino Artists: Ang Kiukok

CONTENTS


# 13


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #13 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: ANG KIUKOK 2

FILIPINO

1. Ang Kiukok

2. Ipinanganak ang Pilipinong alagad ng sining na si Ang Kiukok noong 1931(Isang libo siyam na raan at tatlumpu’t isa) sa Lungsod ng Davao. Ang kanyang mga magulang ay mga dayuhang Instik. Sinimulan niya ang pag-aaral ng sining sa Unibersidad ng Santo Tomas, natuto mula sa ilang napaka-sikat na maestro ng Pilipinong sining. Isa si Vicente Manansala sa mga maestrong iyon, at siya'y naging isang tagapayo kay Kiukok.

3. Si Kiukok ay marahil pinaka-kilala para sa katangi-tanging istilo na kanyang pinaunlad sa panahon ng dekada sesenta. Ipinagsama niya ang ekspresyonismo, kubismo, at surealismo sa isang istilo, na tinutukoy ng marami bilang "figurative expressionism" o "matalinhagang ekspresyonismo". Gayunpaman, isang bagay ang masyadong halata para sa lahat ng tao na tumingin sa kanyang mga pinta, at iyon ay ang marahas na paksa na naging sentro ng interes doon. Kabilang sa mga karaniwang paksa ng mga pinta ni Kiukok ang mga naglalaban na tandang at mga nakakadenang tao. Ang mga pinta niya ng pagpako sa krus kay Kristo ay walang pinanghahawakan kung hindi mga paghihingalo na sa malamang ay tiniis ni Kristo habang siya’y namamatay sa krus. Ang pinaka-nakapangingilabot na mga pinta sa karera ni Kiukok ay ginawa habang nasa kapangyarihan si Ferdinand Marcos. Si Marcos ay isang Pilipinong diktador na ang panahon sa kapangyarihan ay nadungisan ng maraming kasamaan sa karapatang sibil. Nang tanungin tungkol sa kung bakit napakadilim at nakapangingilabot ang kanyang mga pinta at kung bakit mukha siyang galit sa halos lahat ng oras, tumugon lamang siya ng, "Bakit hindi? Buksan mo ang iyong mga mata.Tumingin ka sa iyong paligid. Napakaraming galit, pagsisisi, kapangitan.At kahabingan din.”

4. Sa paglaon ng kanyang karera, nagmukhang gumaan ang mga paksa ni Kiukok, ngunit isang itsura lamang iyon. Bagaman lumipat siya sa paglalarawan ng mga imahe tulad ng mga payaso, ito ang paraan niya ng pagpuna sa lipunan sa kabuuan. Tila parang nakita niya ang karamihan ng mga tao sa lipunan bilang mga hangal na tumalima lamang sa buhay.

ENGLISH

1. Ang Kiukok

CONT'D OVER


2. Filipino artist Ang Kiukok was born in 1931 in Davao City. His parents were Chinese emigrants. He began studying art at the University of Santo Tomas, learning from a number of very famous masters of Filipino art. Vincente Manansala was one of those masters, and he became a mentor to Kiukok.

3. Kiukok is probably best known for the distinctive style he developed during the 1960s. He fused expressionism, cubism, and surrealism into one style, which was referred to by many as "figurative expressionism." One thing was very obvious to everyone who looked at his paintings, however, and that was the violent subject matter that took center stage there. Common subjects of paintings by Kiukok included fighting cocks and people in chains. His paintings of Christ's crucifixion held nothing back in terms of the agonies that were likely suffered by Christ as he was dying on the cross. The most gruesome paintings of Kiukok's career were done while Ferdinand Marcos was in power. Marcos was a Filipino dictator whose time in power was marred by many civil rights atrocities. When asked about why his paintings were so dark and gruesome and why he seemed to be angry so much of the time, he simply responded with, "Why not? Open your eyes. Look around you. So much anger, sorry, ugliness. And also madness."

4. Later in his career, Kiukok's subject matter seemed to lighten up, but that was only an appearance. Although he switched to depicting images like clowns, this was his way of commenting on society as a whole. It seemed as if he saw most people in society as mindless fools who just went along with life.

VOCABULARY


surealismo surrealism noun

kubismo cubism noun

kasamaan atrocity adjective

dungisan mar verb

nakapangingilabot gruesome adjective

paghihingalo agony adjective

ekspresyonismo expressionism noun

diktador dictator noun

SAMPLE SENTENCES


Minahal ng alagad ng sining ang surealismo dahil sa kung paano nito pinilipit ang katotohanan. "The artist loved surrealism because of how it twisted reality."

Isa si Pablo Picasso sa mga pinaka-kilalang alagad ng sining sa kubismo. "One of the most well-known artists in cubism was Pablo Picasso."

Ang mga kasamaang nagawa habang nasa kapangyarihan siya ay hindi maiisip. "The atrocities that were committed while he was in power were simply unthinkable."

Nadungisan ng mga pasa ang kanyang mukha pagkatapos ng pakikipagtalo. "Her face was marred by bruises after the argument."

Ang mga nakapangingilabot na mga larawan ay higit sa kaya niyang tiisin. "The gruesome images were simply more than he could bear."

Mga di-maipahayag na paghihingalo ang dumalaw sa kanya habang siya'y nasa kulungan. "Unspeakable agonies were visited upon him while he was in prison."

Ang ekspresyonismo ay isa sa mga pinaka-kilalang kilusang pangsining. "Expressionism was one of the most well-known artistic movements."

Ang diktador ay malupit at nagbigay ng mga parusa ng walang awa. "The dictator was cruel and dealt out punishments mercilessly."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Sa ngayon ang mga gawa ni Ang Kiukok ay maaaring makita sa napakaraming museo sa buong Pilipinas, kabilang na ang sikat na Sentrong Pangkultura ng Pilipinas, ang Pambansang Museo ng Pilipinas, at Galerya ng Sining ng Ateneo. Nanalo siya ng napakaraming gantimpala para sa kanyang likhang-sining, kabilang na ang Outstanding Overseas Chinese in Art Award, ang Mobil Art Award, at ang Jose Rizal Award for Excellence. Pinarangalan si Kiukok ng mga kritiko ng sining at ng lipunan sa pangkalahatan. Namatay siya sa kanser noong 2005, ngunit sa ngayon nabubuhay pa rin ang kanyang pamana bilang isa siya sa dalawang alagad ng sining sa Pilipinas na ang mga pinta ay may posibilidad na mabenta para sa pinakamataas na presyo sa


mga subasta.

Today the works of Ang Kiukok can be seen in numerous museums around the Philippines, including the famous Cultural Center of the Philippines, the Philippine National Museum, and the Ateneo Art Gallery. He has won numerous prizes for his artwork, including the Outstanding Overseas Chinese in Art Award, the Mobil Art Award, and the Jose Rizal Award for Excellence. Kiukok was honored by art critics and society in general. He died of cancer in 2005, but today his legacy lives on, as he is one of the two artists in the Philippines whose paintings tend to sell for the highest prices at auctions.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #14Top 10 Filipino Artists: Benedicto

Cabrera

CONTENTS


# 14


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #14 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: BENEDICTO CABRERA 2

FILIPINO

1. Benedicto Cabrera

2. Si Benedicto Cabrera marahil ang pinaka-mabentang pintor sa Pilipinas sa ngayon. Natanggap niya ang parangal para sa Pambansang Alagad ng Sining ng Pilipinas noong taong 2006 (Dalawang libo at anim) at siya'y pinaka-kilala para sa kanyang malulungkot na mga imahe ng mga basurero at ang paraan niya ng pagsasama ng kultura at kasaysayan sa kanyang sining.

3. Ipinanganak si Cabrera noong taong1942 (Isang libo siyam na raan at apatnapu’t dalawa) sa lungsod ng Malabon. Mayroon siyang walong mas nakatatandang kapatid, at una niyang natuklasan ang sining sa pamamagitan ng isa sa kanyang mga kuya, na naging kilala bilang isang artist habang bata pa siya. Nag-aral si Cabrera sa Unibersidad ng Pilipinas, nag-eeksperimento sa maraming iba't ibang anyo ng sining, kabilang ang lahat mula sa pagkuha ng litrato hanggang sa pagkokrokis. Samantala, ipinagpatuloy niyang hasain ang kanyang mga kasanayan sa pagpipinta.

4. Pinakasalan niya si Caroline Kennedy, isang kilalang awtor na Briton, noong taong 1969 (Isang libo siyam na raan at animnapu’t siyam). Nanirahan sila sa London at nagkaroon ng tatlong anak. Sa loob ng 40 (apatnapung) taon na nanirahan siya sa London, naging kilala ngang artist si Cabrera at nagsimulang magkaroon ng mga eksibisyon sa mga galerya sa buong mundo. Bumalik siya sa Pilipinas noong 1972 (Isang libo siyam na raan at pitumpu’t dalawa), sinasaludo bilang isa sa mga pinakamahahalagang impluwensya sa iba pang mga Pilipinong alagad ng sining. Gayunpaman, paglaon ng dalawang taon bumalik siya sa London dahil sa humihigpit na mga restriksyon na ipinapataw sa mga Pilipino habang nasa ilalim ng batas militar, na ideneklara ng Pilipinong diktador na si Ferdinand Marcos sa taon ng siya'y bumalik sa kanyang lupang tinubuan. Maraming mga eksperto ang naniniwala na ang kanyang mga karanasan sa panahon ng dalawang taong iyon noong siya'y bumalik sa Pilipinas ang nakaimpluwensiya sa kanya na gamitin ang kanyang sining upang magpahayag laban sa represyon at itaguyod ang kalayaan. Bumalik ulit siya kalaunan sa Pilipinas noong taong1985 (Isang libo siyam na raan at walumpu’t lima) matapos silang maghiwalay ni Kennedy.

ENGLISH

1. Benedicto Cabrera

CONT'D OVER


2. Benedicto Cabrera may currently be the best-selling painter in the Philippines. He received the 2006 National Artist of the Philippines award and is best known for his sad images of scavengers and the way he fuses culture and history with his art.

3. Cabrera was born in 1942 in the city of Malabon. He has eight older siblings, and he first discovered art through one of his older brothers, who became established as an artist while he was a child. Cabrera studied at the University of the Philippines, experimenting with many different forms of art, including everything from photography to drafting. In the meantime, he continued to hone his painting skills.

4. He married Caroline Kennedy, a well-known British author, in 1969. They lived in London for a while and had three children. Over the forty years he lived in London, Cabrera did become a well-known artist and began to have exhibitions in galleries all over the world. He went back to the Philippines in 1972, being hailed as one of the most important influences on other Filipino artists. However, two years later he went back to London because of the tightening restrictions being placed on Filipinos during martial law, which the Filipino dictator Ferdinand Marcos declared the year he returned to his home country. Many experts believe that his experiences during those two years when he was back in the Philippines were what influenced him to use his art to speak out against repression and to tout freedom. He did eventually return to the Philippines again in 1985, after he and Kennedy divorced.

VOCABULARY


represyon repression noun

itaguyod tout verb

militar martial noun

hasain hone verb

ipagsama fuse verb

galerya gallery noun

SAMPLE SENTENCES


Nadama ng gobyerno na mahalaga ang represyon ng mga kasamaan na ginagawa. "The government felt that repression of the atrocities that were being committed was important."

Ginamit niya ang kanyang kampanya upang itaguyod ang pangangailangan para sa pagbabago sa bansa. "He used his campaign to tout the need for change in the country."

Pagkatapos ideklara ang batas militar, ipinatupad sa mga tao ang isang napakahigpit na curfew. "After martial law was declared, a very strict curfew was enforced on the people."

Ginamit niya ang kanyang kabataan upang hasain ang kanyang mga kasanayan bilang isang manlililok. "He used his childhood to hone his skills as a sculptor."

Ipinagsasama ng punong tagapagluto ang pagkaing Asyano at Amerikano sa isang hindi kapani-paniwalang paraan. "The chef fuses Asian and American cuisine in an incredible way."

Ang mga galerya ng sining sa London ay ilan sa pinaka-kilala sa mundo. "The art galleries in London are some of the most famous in the world."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Si Benedicto Cabrera ay mas kilala sa mundo ng sining bilang Bencab dahil nilalagdaan niya ang lahat ng kanyang gawa gamit ang pangalang iyon. Pinangalan niyang "Sabel" ang pigura ng basurero na makikita sa marami sa kanyang mga pinta, at para kay Cabrera, kumakatawan ang pigurang iyon sa paghihiwalay at kawalan ng pag-asa, lalong-lalo na patungkol sa lipunang Pilipino. Noong bumalik siya sa Pilipinas pagkatapos ng kanyang pakikipaghiwalay, tumira siya sa isang maliit na bukid sa labas ng Lungsod ng Baguio at nagtayo ng isang maliit na samahan ng iba pang mga Pilipinong alagad ng sining na tinatawag na Baguio Arts Guild. Pagkatapos ng lindol sa Luzon noong 1990, si Cabrera at ang iba pang mga alagad ng sining sa samahan ay nagsimula ng mga proyekto sa sining upang tulungan ang mga bata na na-trauma sa lindol.


Benedicto Cabrera is probably better known within the art world as Bencab because he signs all of his work with that name. He has named the scavenger figure that appears in many of his paintings Sabel, and to Cabrera, that figure represents isolation and despair, especially in reference to Filipino society. When he returned to the Philippines after his divorce, he settled on a small farm outside of Baguio City and set up a small society of other Filipino artists called the Baguio Arts Guild. After the 1990 Luzon earthquake, Cabrera and the other artists in the guild began art projects to help children who had been traumatized in the quake.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #15Top 10 Filipino Artists: Rodel

Tapaya

CONTENTS


# 15


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #15 - TOP 10 FILIPINO ARTISTS: RODEL TAPAYA 2

FILIPINO

1. Rodel Tapaya

2. Ang Pilipinong alagad ng sining na si Rodel Tapaya ay ipinanganak noong taong 1980 (Isang libo siyam na raan at walumpu) sa Montalban. Kilala siya sa malawak na mga uri ng sining, bagaman karaniwang kasama ang pagpipinta sa ilang paraan. Nakagawa siya ng mga canvas gamit ang pinturang acrylic, under-glass painting, diorama at pati na rin ang pagguhit. Sa ngayon si Tapaya ay isa sa pinaka-malikhaing alagad ng sining sa timog-silangang bahagi ng Asya. Idinaos ang kanyang mga eksibisyon sa Tsina at Singapore bilang karagdagan sa kanyang lupang tinubuan na Pilipinas. Nanalo din siya ng napakaraming gantimpala, isa na roon ay para sa kanyang gawa na nakakuha ng pansin sa mundo ng sining. Pagkatapos mapanalunan ang pinagnanasaang premyo ng Nokia Art Awards, nagawa niyang ipagpatuloy ang kanyang edukasyon sa sining sa Parsons School of Design ng New York at sa Unibersidad ng Helsinki ng Finland bago ang kanyang pagtatapos mula sa Unibersidad ng Pilipinas.

3. Madalas ginagamit ni Tapaya ang mga kwentong bayan bilang pansala sa lahat ng kanyang nakikita sa mundo. Tinatala niya ang kanyang mga obserbasyon gamit ang pansala upang lumikha ng mga likhang-sining kung saan siya’y kilala sa buong mundo. Ang kanyang mga gawa ay madalas na kakaiba, at ang mga ito'y lubhang malinaw na nagpapakita ng pagtukoy sa isang tiyak na panahon at lugar sa nakaraan. Patuloy siyang nagpapakahulugan at nag-iimbento muli ng mito sa pamamagitan ng kanyang mga pinta, at ang kanyang pokus ay laging sa pagpipinta ng isang kwento. Ang pantasya ay isang ring elemento sa kanyang gawa dahil tila malinaw sa pagtingin sa mga piraso na hindi naman talaga kabilang ang mga ito sa kasalukuyan o sa nakaraan. Tila parehong katotohanan at kathang-isip ang mga ito sa parehong panahon.

ENGLISH

1. Rodel Tapaya

CONT'D OVER


2. The Filipino artist Rodel Tapaya was born in 1980 in Montalban. He is known for a wide variety of types of art, although painting is usually involved in some way. He has done canvases with acrylic paint, under-glass painting, dioramas, and also drawing. Today Tapaya is one of the most prolific artists in the southeastern part of Asia. His exhibitions are held in China and Singapore in addition to his homeland of the Philippines. He has also won numerous prizes, one of which was for the work that got him noticed in the art world. After winning a coveted prize, the Nokia Art Awards, he was able to further his art education at New York's Parsons School of Design and Finland's University of Helsinki before his graduation from University of the Philippines.

3. Tapaya often uses stories from folklore as a filter for everything he sees in the world. He records his observations, using this filter to create the works of art he is known for worldwide. His works are often whimsical, and they show a very clear reference to a specific time and place in the past. He is constantly interpreting and reinventing myth through his paintings, and his focus is always on painting a story. Fantasy is also an element in his work, because it seems clear upon viewing the pieces that they don't really seem to belong in the present or in the past. They seem to be both reality and also fiction at the same time.

VOCABULARY


eksibisyon exhibition noun

diorama diorama noun

pagnasaan covet verb

elemento element noun

kakaiba whimsical adjective

malikhain prolific adjective

pantasya fantasy noun

kathang-isip fiction noun

SAMPLE SENTENCES


Nagkaroon ang alagad ng sining ng mga eksibisyon sa karamihan ng mga pangunahing lungsod sa buong mundo. "The artist had exhibitions in most major cities throughout the world."

Kinailangang gumawa ang bata ng diorama para sa kanyang proyekto sa paaralan. "The child had to make a diorama for a school project."

Pinagnasaan niya ang tagumpay ng kanyang matalik na kaibigan. "He coveted his best friend's success."

Mayroong napakaraming elemento sa kwento kung kaya't mahirap itong intindihin. "There were so many elements to the story that it was difficult to understand."

Ang punong tagapagluto ay lumikha ng isang napakasaya at kakaibang putahe na nakapagpangiti sa mga hurado. "The chef created a very fun and whimsical dish that made the judges smile."

Isa siya sa mga sa pinaka-malikhaing manunulat sa kasaysayan ng Vietnam. "He was one of the most prolific writers in Vietnam's history."

Mahilig siyang magbasa ng mga nobelang pantasya sa kanyang ekstrang oras. "He loved to read fantasy novels in his spare time."

Maaari siya laging makagawa ng magandang kwento para ilagay sa kanyang mga kathang-isip na nobela. "She could always make up a good story to put in her fiction novels."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang pinakabagong eksibisyon ni Rodel Tapaya, ang Visions of Lore, ay ang kanyang unang solo sa Berlin. Kabilang dito ang sampung malalaking pinta na gawa sa acrylic sa nakalipas na taon. Ang mga gawa sa pagtatanghal na ito ay malinaw na kabilang sa kategoryang katutubong salaysayin na kinabibilangan ng maraming aspeto ng mga mito at mga pantasya. Ang mga nilalang at gayundin ang mga katutubong bayani at mga relihiyosong pigura ay gumaganap ng pangunahing papel sa kanyang kasalukuyang eksibisyon, tulad din ng mga nakalipas na mga


pagtatanghal. Ilan sa mga tampok ng pagtatanghal ay ang Voices in the Wilderness at Big Fish, na parehong may kinalaman ang mga interaksyon ng pagkakapantay-pantay sa pagitan ng mga hayop at mga tao.

Rodel Tapaya's latest exhibition, Visions of Lore, is his first solo one in Berlin. It includes ten huge paintings done in acrylic over the past year. The works in this show definitely fall into the category of folk narrative and include many aspects of myth and fantasy. Creatures, and also folk heroes and religious figures, all play a major role in his current exhibition, just as they have in past shows. A few of the highlights of the show include Voices in the Wilderness and Big Fish, which both involve interactions of equality between animals and human beings.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #16Top 10 Filipino Movies: Tribu

CONTENTS


# 16


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #16 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: TRIBU 2

FILIPINO

1. Tribu

2. Ang pelikulang Tribu noong taong 2007 (Dalawang libo at pito), o Tribe sa Ingles, ay isang dramang krimen na isinapelikula sa Pilipinas. Ang gumawa ng pelikula ay kumuha ng mga tunay na miyembro ng gang sa kwentong ito na tungkol sa buhay sa kaloob-loobang lungsod ng Maynila. Isinulat at dinerek ni Jim Libiran ang pelikula, na pinagbibidahan nina Honey Concepcion, Karl Eigger Balingit, at Havy Bagatsing.

3. Itinakda ang pelikula sa kasalukuyan, at ang pangunahing pokus ng pelikula ay si Ebet, isang sampung taong gulang na batang lalaki na isang saksi sa marahas na mga buhay ng mga miyembro ng gang na nakatira sa kanyang purok. Pinapanood niya ang tanikala ng mga pangyayari na nagsimula sa pagpatay ng isang miyembro ng Sacred Brown Tribe. Inaresto ang ilan sa mga miyembro ng Thugz Angels gang dahil sa krimen matapos nilang matagpuan ang katawan, ngunit kinalaunan, nalaman sa madaling panahon ng Sacred Brown Tribe na ang mga miyembro ng Diablos gang ang talagang responsable para sa kamatayan ng kanilang kamiyembro. Nakipagka-isa sila sa mga Thugz Angels sa isang pagtatangka na gumanti sa Diablos gang para sa pagpatay.

4. Nanalo ang Tribu ng maraming gantimpala at parangal at pinuri ng mga kritiko. Nanalo ng anim na gantimpala ang pelikula at nahirang para sa 17 (labimpitong) gantimapala. Nakatanggap din ito ng isang prominenteng gantimpala sa Festival Paris Cinema awards – isang mahalagang karangalan dahil hanggang sa ngayon, ito ang tanging pelikula na hindi nilikha sa Europa na nanalo ng gantimpalang ito. Kabilang sa iba pang mga pangunahing panalo ang Pinakamahusay na Pangkat sa Cinemanila International Film Festival at ang Mga Tropeyo ng Balanghai para sa Pinakamahusay na Aktor, Pinakamahusay na Pelikula, at Pinakamahusay na Tunog sa Cinemalaya Independent Film Festival.

ENGLISH

1. Tribu

2. The 2007 movie Tribu, or Tribe in English, is a crime drama filmed in the Philippines. The filmmaker cast actual street gang members in this story about life in inner city Manila. Jim Libiran wrote and directed the movie, which stars Honey Concepcion, Karl Eigger Balingit, and Havy Bagatsing.

CONT'D OVER


3. The film is set in the present day, and the main focus of the film is Ebet, a ten-year-old boy who is a witness to the violent lives of the gang members who live in his neighborhood. He watches over the chain of events that starts with the murder of a member of the Sacred Brown Tribe. Several members of the Thugz Angels gang are arrested for the crime after they stumble upon the body, but soon the Sacred Brown Tribe learns that members of the Diablos gang were actually responsible for the death. They unite with the Thugz Angels in an attempt to get revenge on the Diablos gang for the killing.

4. Tribu has won many awards and honors and is critically acclaimed. The movie won six awards and was nominated for seventeen awards. It even received a prominent award at the Paris Cinema Festival—an important honor because so far it is the only film that wasn't created in Europe to win this award. Other major wins include Best Ensemble at Cinemanila International Film Festival and the Balanghai Trophies for Best Actor, Best Film, and Best Sound at the Cinemalaya Independent Film Festival.

VOCABULARY


saksi witness noun

marahas violent adjective

gang gang noun

krimen crime noun

drama drama noun

tropeyo trophy noun

pangkat ensemble noun

karangalan distinction noun

SAMPLE SENTENCES


Labis na natakot ang nag-iisang saksi sa pagpatay kaya hindi siya makapagsalita. "The only witness to the murder was so frightened that she couldn't speak."

Ang salpukan ay labis na marahas. "The crash was exceedingly violent."

Kapag mayroong mga labanan ng gang na nangyayari, imposibleng makatulog sa gabi. "When there were gang wars going on, it was impossible to sleep at night."

Ito ay isang ganap na hindi maiisip na krimen. "It was a totally unthinkable crime."

Pagod na pagod na siya sa pagharap sa drama sa kanyang buhay. "She was so tired of dealing with drama in her life."

Nanalo ng maraming tropeyo ang koponan sa taong iyon. "The team won numerous trophies that year."

Mahusay na nagtrabaho ng sama-sama ang buong pangkat sa musika. "The entire music ensemble worked together very well."

Hindi gaano karaming alagad ng sining ang nagkaroon ng ganoong kataas na lebel ng karangalan. "Not too many artists had such a high level of distinction."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Sapagkat ang pelikulang Tribu ay pinagbibidahan karamihan ng mga myembro ng gang sa totoong buhay, ang pagsasapelikula ay isa talagang hamon dahil sa iba't-ibang kadahilanan. Pinaghahahanap ng pulisya ang karamihan sa mga aktor, at pumapasok minsan sa pagsasapelikula ang totoong buhay sa kalye, na ginawa sa mga kalye ng Tondo, Maynila, kung saan nangyayari ang totoong mga labanan ng gang araw-araw. Hinarap ng direktor ang ilang hindi pangkaraniwang problema, katulad ng pagkakaroon ng pahinga mula sa pagsasapelikula dahil ang isa sa kanyang mga artista ay nabaril o naaresto. At kapag nagdaraos siya ng mga workshop para tulungan ang mga artista na trabahuhin ang kanilang mga kasanayan sa


pag-arte, madalas nilang dinadala ang kanilang mga baril o iba pang sandata kasama nila sa mga workshop.

Since the movie Tribu mostly stars real life gang members, filming it was a real challenge for a variety of reasons. Most of the actors were wanted by police, and sometimes real street life got in the way of filming, which was done on the streets of Tondo, Manila, where real gang wars were happening every day. The director dealt with some unusual problems, like having to take a break from filming because one of his cast members had been shot or arrested. Also, whenever he held workshops to help the cast members work on their acting skills, they often brought their guns or other weapons with them to the workshops.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #17Top 10 Filipino Movies: The Bet

Collector

CONTENTS


# 17


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #17 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: THE BET COLLECTOR 2

FILIPINO

1. Kubrador

2. Ang pelikulang Kubrador noong taong 2006 (Dalawang libo at anim) ay tungkol sa isang iligal na sugal na karaniwang nilalaro sa Pilipinas. Si Jeffrey Jeturian ang nagdirek ng pelikula, na pinagbibidahan nina Fonz Deza, Nanding Josef, at Gina Pareño.

3. Si Amy, na ginampanan ni Gina Pareño, ay isang matandang kubrador. Lagpas sa dalawang dekada na niya iyong ginagawa at patuloy niya itong ginagawa sa kabila ng mga pagtatangka ng gobyerno na supilin ang iligal na sugal. Ginugugol niya ang kanyang maghapon sa pag-iikot sa bawat naghihirap na purok, na tahanan sa maraming mga iskwater at mga pansamantalang maninirahan, at nangongolekta ng mga taya mula sa parehong mga tao araw-araw. Bumabangon rin araw-araw ang kanyang asawa, at nagpapatakbo ng isang maliit na sari-sari store upang magdala rin ng kaunting kita para sa mag-asawa. Matatanda na ang kanilang mga anak at nagsisipagpatuloy sa kanilang mga buhay.

4. Ilang araw lang bago ang Araw ng mga Patay, dinakip si Amy ng isang pulis at ikinulong siya kasama ng iba pang kubrador sa komunidad. Kalaunan dumating ang kanilang kabo o handler upang piyansahan sila. Sa sumunod na araw, balik na naman sa mga kalasada si Amy, at nangongolekta na ulit ng mga taya. Sa kanyang pag-iikot, nakasalubong niya ang isang pari na hiniling sa kanya na mangolekta ng mga donasyon para sa pamilya ng isang bata na namatay biglaan sa isang aksidente. Sa katapusan ng kanyang pag-iikot, pumunta si Amy sa kanyang kabo upang ipasok ang mga taya, at nakalimutang ibigay sa kanya ng kanyang asawa ang isa sa mga taya ng kanilang kapit-bahay na iipasok. Panalo ang tayang iyon, at kinailangang bumalik ni Amy sa kanyang kabo upang humiram ng pera para bayaran ang kapit-bahay sapagkat hindi nila ito naipasok bago ang bolahan.

5. Sa Araw ng mga Patay, pumunta sila sa sementeryo kung saan nakalibing ang isa sa kanilang mga anak na lalaki. Habang naglalakad sila sa sementeryo, mayroong isang aksidente ng kotse, at humantong sa pagbaril ng isa sa mga drayber sa isa pang drayber, at nagtapos ang pelikula.

ENGLISH

1. Kubrador (The Bet Collector)

CONT'D OVER


2. The 2006 movie Kubrador is about an illegal numbers game that is commonly played in the Philippines. Jeffrey Jeturian directed the movie, which stars Fonz Deza, Nanding Josef, and Gina Pareno.

3. Amy, who is played by Pareno, is an aging bet collector. She has been doing that for over two decades, and she continues to do it in spite of the government's attempts to crack down on the illegal game. She spends her days walking around her poverty-stricken neighborhood, which is home to many squatters and transients, and collects bets from the same people every day. Her husband is also getting on in years, and he runs a small variety store to bring in a little income for the couple as well. Their children are adults and have all moved on with their lives.

4. Just a few days before All Saints Day, a police officer apprehends Amy and jails her along with the other bet collectors in the community. Eventually their handler comes to bail them out. The next day, Amy is back on the streets, collecting bets again. During her rounds, she runs into the local priest, who asks her to collect donations for the family of a young person who died suddenly in an accident. At the end of her rounds, Amy goes to her handler to turn in the bets, and her husband forgets to give her a neighbor's bet to turn in. That bet was a winner, and Amy has to return to her handler to borrow money to pay the neighbor back since they did not turn it in before the drawing.

5. On All Saints Day, they go to the cemetery where one of their sons is buried. As they are walking through the cemetery, there is a car accident, one of the drivers ends up shooting the other, and the movie ends.

VOCABULARY


iskwater squatter noun

pansamantalang maninirahan transient phrase

taya bet noun

naghihirap poverty-stricken

pyansa bail noun

dakipin apprehend verb

kita income noun


sementeryo cemetery noun

SAMPLE SENTENCES

Ang non-profit na organisasyon ay tumutulong sa mga iskwater, nagbibigay sa kanila ng kanlungan nang sa gayon ay hindi na nila kailangan pang mamalagi sa mga abandonadong bahay. "The non-profit organization worked with squatters, giving them shelter so they wouldn't have to stay in abandoned homes."

Tahanan ang lungsod sa maraming mga pansamantalang maninirahan na namalagi sa sandaling panahon at pagkatapos ay lumipat. "The city was home to many transients who stayed a short time and then moved on."

Pumusta siya ng $100 na hindi niya magagawang matapos ang hamon. "He bet $100 that she wouldn't be able to complete the dare."

Lubhang naghihirap ang ilang bahagi ng bansa. "Some parts of the nation are extremely poverty-stricken."

Nagbayad siya ng pyansa para sa kanyang asawa nang sa gayon ay makalabas siya ng kulungan. "She posted bail for her husband so he could get out of jail."

Dinadakip ng pulisya ang mga suspek pagkatapos nilang magkamali. "The police apprehends suspects after they make a mistake."

Masyadong mataas ang kanyang kinikita upang maging karapat-dapat para sa mga food stamp. "Her income was just too high to qualify for food stamps."

Pumunta sila sa sementeryo upang maglagay ng mga bulalak sa libingan. "They went to the cemetery to put flowers on a grave."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?


Ang jueteng, ang iligal na sugal na siyang sentro ng aksyon sa pelikulang Kubrador, ay karaniwang nilalaro sa Pilipinas sa ngayon, bagaman nagmula ito sa Tsina. Kahit na iligal ang sugal, lubhang popular ito sa mga Pilipino sa lahat ng edad, pampinansyal na estado, at panlipunang katayuan. Sa karamihan ng mga kaso, pipili ang taong tumataya ng dalawang numero sa pagitan ng isa at 37. Pinipili ang mga nanalong numero sa pamamagitan ng pagbobola ng mga ito mula sa dalawang pangkat ng mga bolang may numero. Ang probabilidad na manalo sa sugal na ito ay isa sa 1369, bagaman kung mangyaring manalo ka, malamang na medyo malaki ang tatamaan.

Jueteng, the illegal numbers game that is the center of the action in the film Kubrador, is commonly played in the Philippines today, although it originated in China. Even though the game is illegal, it is extremely popular with Filipinos of all ages, financial states, and social statuses. In most cases, the person making the bet will choose two numbers between one and thirty-seven. The winning numbers are chosen by drawing them from two sets of numbered balls. The odds of winning this game are one in 1369, although if you do happen to win, the payout tends to be quite large.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #18Top 10 Filipino Movies: Donsol

CONTENTS


# 18


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #18 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: DONSOL 2

FILIPINO

1. Donsol

2. Ang Pilipinong indie film na Donsol ay inilabas noong taong 2006 (Dalawang libo at anim) at nanalo ng ilang gantimpala. Si Adolfo Alix Jr. ang sumulat at nagdirek ng pelikula, na pinagbibidahan nila Angel Aquino at Sid Lucero. Ito ang kwento ng pag-iibigan sa panahon ng tag-araw sa bayan ng Donsol, na isang popular na lugar para pagmasdan ang mga butanding o whale shark.

3. Si Teresa, isang turistang bumibisita sa Donsol, ay nahulog sa pag-ibig kay Daniel, na isang gabay ng mga butanding doon. Pareho silang may pinagdaraanan, pero nagawa nilang mahulog sa isa’t isa. Si Daniel ay nasa isang pagsikad mula sa kanyang dating kasintahan na si Joan, na iniwanan siya para sa isang mayamang lalaki. Habang si Teresa naman ay nabiyuda, at nagdurusa mula sa kanser sa dibdib.

4. Isa sa mga nakamamanghang bahagi ng pelikulang ito ay ang napakaraming magagandang kuha ng mga butanding, karamihan ay kinunan sa ilalim ng tubig. Dagdag pa sa istorya ng pag-iibigan, marami ding mga isyu na tinukoy tungkol sa kapaligiran, tulad ng problema sa iligal na pangingisda sa Donsol, na inilalagay sa panganib ang mga butanding na nakatira doon. Sa takbo ng pelikula, inaresto ang tatay ni Daniel dahil sa mga paratang sa iligal na pangingisda, na nagdulot ng mga problema sa kanya, kasama ang mga taong gumagamit na karamihang nakatira sa bayan.

5. Sa kabuuan, nakatanggap ang pelikula ng anim na gantimpala at hinirang sa 18 (labingwalong) iba pang parangal. Kabilang sa mga gantimpala na napanalunan nito ay ang Tropeyo ng Balanghai para sa Pinakamahusay na Sinematograpiya at ang Pinakamahusay na Pagganap ng Isang Aktres, at ang FAMAS Award para sa Pinakamahusay na Sinematograpiya at ang Spirit of the Independent Award sa Ft. Lauderdale International Film Festival.

ENGLISH

1. Donsol

CONT'D OVER


2. The Filipino indie film Donsol was released in 2006 and has won a number of awards. Adolfo Alix, Jr. wrote and directed the film, which stars Angel Aquino and Sid Lucero. It's the story of summer romance in the town of Donsol, which is a popular whale shark watching area.

3. Teresa, a tourist who visits Donsol, falls in love with Daniel, who is a whale shark guide there. Both of them are going through a rough time, but they manage to fall for each other. Daniel is on the rebound from his ex-girlfriend, who left him for a wealthy man. Teresa's husband died, and she is suffering from breast cancer.

4. One of the most breathtaking parts of this movie is the numerous beautiful shots of the whale sharks, many of which were taken underwater. In addition to the romance, there are also a lot of issues broached in the background, like the problem of illegal fishing in Donsol, which is endangering the whale sharks that live there. During the course of the movie, Daniel's father is arrested on charges of illegal fishing, which in turn causes problems for him with the people who employ most of those who live in the town.

5. In all, the film received six awards and was nominated for eighteen others. Among the awards it won were the Balanghai Trophy for Best Cinematography and Best Actress Performance, the FAMAS Award for Best Cinematography, and the Spirit of Independence Award at the Ft. Lauderdale International Film Festival.

VOCABULARY


indie indie noun

balyena whale noun

pating shark noun

pag-iibigan romance noun

iligal illegal noun

arestuhin arrest verb

kaligiran background noun

kanser cancer noun

SAMPLE SENTENCES


Ang indie film ay ang pinakamatagumpay na pelikulang hindi inilabas ng isang pangunahing kumpanyang gumagawa ng pelikula. "The indie film was the most successful one not released by a major movie production company."

Ang mga balyena ay umaahon upang makasagap ng hangin. "The whales are coming up for air."

Lumangoy sa karagatan ang malaking balyena, at napakadalas na sumasapit sa ibabaw. "The large whale swam through the ocean, coming up to the surface every so often."

Ang mga pating ay naghahanap ng pagkain sa mababaw na tubig. "The sharks are hunting for food in the shallow water."

Hindi lahat ng espesye ng pating ay inaatake ang mga tao sa tubig. "Not every species of shark attacks human beings in the water."

Hindi kakayanin ng kanilang pag-iibigan ang pagsubok ng panahon. "Their romance would not stand the test of time."

Wala siyang ideya na gumagawa siya ng anumang bagay na iligal. "He had no idea that he was doing anything illegal."

Inaresto siya ng mga pulis matapos niyang nakawan ang bangko. "The police arrested him after he robbed the bank."

Makulimlim ang kanyang kaligiran, sa kabutihang-palad. "Her background was shady, at best."

Kumalat ng mabilis ang kanser sa kanyang katawan, at binigyan siya ng mga doktor ng kawalan ng pag-asa na mabuhay. "The cancer spread through her body rapidly, and the doctors gave her no hope of surviving."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?


Ang butanding o whale shark ay sa kasalukuyan ang pinakamalaking espesye ng isda na nabubuhay. Ang pinakamahabang butanding na naitala ay halos 41 at kalahating talampakan ang haba at may bigat na mahigit 21 at kalahating tonelada. Sa kasalukuyan, nakalista ang butanding bilang mahina sa conservation status meter. Ang espesye ng pating na ito ay nakatira sa mga maiinit na karagatan at mayroong katamtamang haba ng buhay na humigit-kumulang 70 taon. Mayroong ebidensya na ang espesye ay mapepetsahan sa panahong hindi bababa sa 60 milyong taon. Sa kabila ng pang-aalipusta sa mga pating sa kalimitan, ang partikular na espesye ay kumakain ng mga plankton, kahit na ang bibig nito ay may kalakihan.

The whale shark is currently the largest fish species in existence. The longest one ever recorded was about forty-one and a half feet long and weighed more than twenty-one and a half tons. Currently the whale shark is listed as vulnerable on the conservation status meter. This species of shark lives in warm oceans and has an average lifespan of around seventy years. There is evidence that the species dates back at least sixty million years. In spite of the vilification of sharks in general, this particular species feeds mostly on plankton, even though its mouth is quite large.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #19Top 10 Filipino Movies: The

Wanderer in the Land of

Elementalia

CONTENTS


# 19


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #19 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: THE WANDERER IN THE LAND OF ELEMENTALIA 2

FILIPINO

1. Dayo - Sa Mundo ng Elementalia

2. Ang Dayo - Sa Mundo ng Elementalia, na humigit-kumulang maisasalin sa Ingles bilang "The Wanderer in the Land of Elementalia", ay ang unang ganap na digital, full-length animated na pelikulang inilibas sa Pilipinas. Dinerek ni Robert Quilao ang pelikula, na itinatampok ang mga talento sa boses nila Nash Aguas, Michael V., at Katrina Michelle Legaspi.

3. Ang makabagbag-dadaming pelikulang ito ay tungkol sa isang batang lalaki na may lolo at lola na dinukot at dinala sa Elementalia, isang kakaibang lupain kung saan nakatira ang maraming kakaibang mga nilalang mula sa mitolohiyang Pilipino. Nangyari ang pagdukot matapos pilitin ng mga maton sa eskwelahan ang batang lalaki na sunugin ang isang puno sa gitna ng kagubatan. Nang sunugin niya ang puno, nagalit ang mga espiritu na naninirahan sa loob nito, kaya kinuha nila ang lolo at lola niya dahil sa paghihiganti.

4. Sa panahon ng kanyang paghahanap upang iligtas ang kanyang lolo at lola, nakasalubong ng labing-isang taong gulang na batang lalaki ang mga kilala at tradisyunal na masasamang mga nilalang tulad ng aswang, manananggal, at ang kapre. Gayunpaman, sa takbo ng pelikula, nakita natin ang madalas na mas palakaibigang bahagi ng marami sa mga masasamang mitolohikal na nilalang na ito na napaka-karaniwan sa mga Pilipinong alamat. Marami sa mga nilalang na iyon ay hinalaw mula sa librong Creatures of Philippine Lower Mythology ni Maximo Ramos.

5. Nakatanggap ng maraming mga parangal ang Dayo - Sa Mundo ng Elementalia; isa ito sa walong pelikula na ipinalabas noong taong 2008 (Dalawang libo at walo) sa Metro Manila Film Festival. Ang pelikula rin ang unang pelikula ng ganitong uri na ipinalabas sa paligsahan ng pelikula na iyon sa kasaysayan nito. Nanalo ng apat na gantimpala ang pelikula sa Metro Manila festival. Sa kabuuan, nakatanggap ang pelikula ng anim na iba’t ibang gantimpala at dalawang nominasyon noong taong 2008 (Dalwang libo at walo) at taong 2009 (Dalawang libo at siyam). Lalong kilala ang pelikula para sa visual effects at soundtrack nito.

ENGLISH

1. Dayo—Sa Mundo ng Elementalia (The Wanderer in the Land of Elementalia)

CONT'D OVER


2. Dayo—Sa Mundo ng Elementalia, which roughly translates into English as The Wanderer in the Land of Elementalia, was the first totally digital, full-length animated movie released in the Philippines. Robert Quilao directed the film, which stars the voice talents of Nash Aguas, Michael V., and Katrina Michelle Legaspi.

3. This heartwarming film is about a boy whose grandparents are abducted and taken to Elementalia, a strange land where many odd creatures from Filipino mythology reside. The abduction occurs after the boy is pressured by the school bullies to burn a tree in the middle of the forest. When he burns the tree, the spirits that were living in it become angry, so they take his grandparents away out of revenge.

4. During his quest to save his grandparents, the eleven-year-old boy comes across well-known and traditionally dark and evil creatures like the aswang, manananggal, and the kapre. However, during the course of the movie, we often see a friendlier side to many of these dark mythological creatures that are so common in Filipino legends. Many of those creatures were adapted from the book Creatures of Philippine Lower Mythology by Maximo Ramos.

5. Dayo—Sa Mundo ng Elementalia received numerous honors; it was one of the eight films that was shown during the 2008 Metro Manila Film Festival. The movie was also the first movie of this kind to be shown at that film festival in its history. The film won four awards at the Metro Manila festival. In all, the movie received six different awards and two nominations in 2008 and 2009. The movie is especially known for its visual effects and soundtrack.

VOCABULARY


animate animate adjective

digital digital adjective

paghaluin blend verb

three-dimensional three-dimensional adjective

dukutin abduct verb

nakakabagbag-damdamin heart-warming adjective

nilalang creature noun


tumira reside verb

SAMPLE SENTENCES

Tinampok ng animated na pelikula ang kilalang tauhan sa karikatura na si Mickey Mouse. "The animated film featured the well-known cartoon character Mickey Mouse."

Pinahintulutan tayo ng digital na teknolohiya na magkaroon ng mas malinaw na larawan at tunog sa mga video at mga pelikula. "Digital technology has enabled us to have clearer picture and sound in videos and movies."

Pinaghalo niya ang mga sangkap ng sama-sama at ibinuhos ang brownie batter sa isang kawali. "He blended the ingredients together and poured the brownie batter into a pan."

Pinagmukha ng three-dimensional effects na parang lumalabas ang mga bagay sa screen at sa sinehan. "The three-dimensional effect made it look like things were popping off the screen and into the movie theater."

Pagkatapos dukutin ang bata, nangako ang kanyang mga magulang na hindi magpapahinga hanggang sa mabawi siya. "After the child was abducted, her parents vowed not to rest until they got her back."

Ang nakakabagbag-damdamin na pelikula ay tungkol sa isang batang lalaki at ang kanyang aso. "The heart-warming story was about a boy and his dog."

Ang mga nilalang ay hindi pangkaraniwan at mukhang kakaiba. "The creatures were very unusual and odd-looking."

Pinili niyang tumira sa bayan kung saan siya ipinanganak at hindi kailanman ito lisanin. "He chose to reside in the town he was born in and never to leave it."

CULTURAL INSIGHT


Did you know?

Bagaman karamihan ng mga full-length animated na pelikula ay umaabot ng tatlong taon para matapos, nagpasya ang mga gumawa ng Dayo: Sa Mundo ng Elementalia na tapusin ito sa loob lamang ng dalawang taon. Gumastos ng halos $1.3 upang gawin ang pelikula, at higit sa 500 animator ang kasangkot sa paggawa ng pelikula. Tinaguriang "tradigital", pinaghalo ng pelikula ang paggamit ng tradisyunal na animasyon na may 3D effects. Ang mga senaryo ay three-dimensional lahat, habang ang mga tauhan naman ay two-dimensional. Gumamit ang mga animator ng mga teknolohiyang hindi nangangailangan ng papel para sa parehong two- at three-dimensional effects.

Although the greatest majority of full-length animated movies take three years to complete, the makers of Dayo–Sa Mundo ng Elementalia decided to complete it in just two years. The film cost about $1.3 million to make, and more than five hundred animators were involved in the making of the movie. Billed as "tradigital," the movie blended the use of traditional animation with 3D effects. The backdrops were all three-dimensional, while the characters were two-dimensional. Animators used paperless technologies for both the two- and three-dimensional effects.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #20Top 10 Filipino Movies: Small

Voices

CONTENTS


# 20


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #20 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: SMALL VOICES 2

FILIPINO

1. Mga Munting Tinig

2. Ang Mga Munting Tinig, na humigit-kumulang maisasalin sa Ingles bilang “Small Voices” ay isang sikat na pelikula mula sa Pilipinas. Ang pelikula ang nag-iisang pelikulang Pilipino na inilabas ng Warner Bros. Pictures. Si Gil Portes ang nagdirek ng pelikula, na pinagbibidahan nina Alessandra de Rossi, Gina Alajar, at Dexter Doria.

3. Nakatutok ang balangkas sa isang kapalit na guro na kararating lang sa bago niyang paaralan, na matatagpuan sa baryo. Si Melinda, na ginampanan ni Alessandra de Rossi, ay nagtapos mula sa unibersidad. Matalino at puno ng mga ideya. Bagaman ninanais nang kanyang pamilya na maghanap siya ng trabaho sa ibang bansa, sa halip pinili niyang kunin ang trabaho sa pampublikong paaralan na matatagpuan sa probinsya. Mayroon itong kakaunting pondo, at ang mga kawani ay tiwali. Matatagpuan rin ang paaralan sa isang lugar na hinahagupit ng mga malalakas na ulan sa panahon ng tag-ulan at tahanan din sa isang sangay ng Bagong Hukbong Bayan (New People’s Army).

4. Dahil sa lahat ng mga sirkumstansya sa paaralan, nawawalan ng pag-asa ang mga pumapasok na estudyante. Wala silang pakialam sa kanilang pag-aaral at nagpapakita ng isang kapaligiran na walang interes sa edukasyon. Tinangka ni Melinda na buhayin ang mga estudyante sa pamamagitan ng pamumuhunan sa kanilang interes sa musika, at isinali niya ang mga ito sa isang paligsahan para sa mga koro. Sa kabila ng lahat ng mga balakid sa tagumpay, kabilang ang pagkamatay ng isang miyembro ng koro at pagtutol mula sa mga kawani ng paaralan at mga magulang ng mga estudyante, nagawa ni Melinda na maghatid ng kaunting pag-asa sa mga nababalisang estudyante sa paaralan.

ENGLISH

1. Mga Munting Tinig (Small Voices)

2. Mga Munting Tinig, which roughly translates into English as Small Voices, is a well-received film from the Philippines. The movie is the only one of Filipino origin that has been released by Warner Bros. Pictures. Gil Portes directed the film, which stars Alessandra de Rossi, Gina Alajar, and Dexter Doria.

CONT'D OVER


3. The plot focuses on a substitute teacher who has just arrived at her new school, which is located in the barrio. Melinda, who is played by de Rossi, has just graduated from the university with a head full of ideals. While her family wishes that she would search for a position abroad, she chooses instead to take the job at the public school that's located out in the province. It has few resources, and the staff members are very corrupt. The school is also located in an area that is lashed with heavy rains during monsoon season and that is also home to a branch of the New People's Army.

4. Because of all these circumstances in the school, the students who attend feel hopeless. They don't care about their studies and display an air of indifference about education. Melinda attempts to bring the students back to life by capitalizing on their interest in music, and she enters them in a contest for choirs. In spite of all the barriers to success, including the death of a choir member and resistance from school personnel and the students' parents, Melinda is able to bring a ray of hope to the troubled students at the school.

VOCABULARY


koro choir noun

mamuhunan capitalize verb

baryo barrio noun

kapalit substitute noun

hinirang nominate verb

pagwawalang-bahala indifference noun

tiwali corrupt adjective

tag-ulan monsoon noun

SAMPLE SENTENCES


Sama-samang umawit ng maganda ang koro. "The choir sang together beautifully."

Namumuhunan lang siya sa kanyang talento sa pag-aaruga sa ibang tao. "He was just capitalizing on her talent of caring for others."

Hindi naniniwala ang mga batang lumaki sa baryo na kaya nilang gawin ang kahit ano sa kanilang mga buhay. "The children who grew up in the barrio did not believe that they could ever do anything with their lives."

Ang kapalit na guro ang pumalit sa panahon ng regular na pagliban ng kanilang guro. "The substitute teacher took over during their regular teacher's absence."

Hinirang niya ang kanyang guro para sa Teacher of the Year Award. "He nominated his teacher for the Teacher of the Year Award."

Nagpakita siya ng labis na pagwawalang-bahala sa kanyang paghihirap. "He showed a great deal of indifference to her suffering."

Ginamit ng mga tiwaling opisyal ang gobyerno upang lamnan ang sarili nilang mga bulsa. "The corrupt officials used the government to line their own pockets."

Maaring sirain ng tag-ulan ang mga bahay at paghiwalayin ang mga nayon. "A monsoon can destroy homes and rip villages apart."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Mga Munting Tinig ay nakatanggap ng 11 gantimpala at nahirang para sa 14 na iba pang karangalan. Noong 2003, nahirang ito para sa Pinakamahusay na Pelikula sa Bangkok International Film Festival. Sa FAMAS, inuwi ni Bryan Homecillo ang gantimpala para sa Pinakamahusay na Batang Aktor, nanalong Pinakamahusay na Direktor si Gil Portes, at nanalo si George Jarlego para sa Pinakamahusay na Editing. Natanggap din nito ang gantimpala para sa Pinakamahusay na Pelikula at nahirang pareho para sa Pinakamahusay na Dulang Pampelikula at Pinakamahusay na Kwento. Noong 2003, ito rin ang Pelikula ng Taon o Movie


of the Year para sa Star Awards at nanalo ng mga gantimpala para sa Pinakamahusay na Direktor, Pinakamahusay na Pelikula, at Pinakamahusay na Dulang Pampelikula sa Palm Beach International Film Festival. Sa Gawad Urian, nag-uwi ito ng tatlong gantimpala at nahirang para sa pitong iba pa.

Mga Munting Tinig has received eleven awards and has been nominated for fourteen other honors. In 2003 it was nominated for Best Film at the Bangkok International Film Festival. At the FAMAS awards, Bryan Homecillo took home the award for Best Child Actor, Gil Portes won Best Director, and George Jarlego won for Best Editing. It also received the award for Best Picture and was nominated for both Best Screenplay and Best Story. In 2003 it was also Movie of the Year for the Star Awards and won awards for Best Director, Best Feature, and Best Screenplay at the Palm Beach International Film Festival. At the Gawad Urian Awards, it took home three awards and was nominated for seven others.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #21Top 10 Filipino Movies: Reef

Hunters

CONTENTS


# 21


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #21 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: REEF HUNTERS 2

FILIPINO

1. Muro Ami

2. Ang Muro Ami ay isang pelikulang Pilipino na nakatutok sa pagtatrabaho ng mga bata sa industriya ng pangingisda sa Pilipinas. Dinerek ni Marilou Diaz–Abaya ang pelikula, na pinagbibidahan nina Cesar Montano, Jhong Hilario, at Pen Medina.

3. Noong taong 1999 (Isang libo siyam na raan at siyamnapu’t siyam) ipinalabas ang pelikulang Muro Ami, ginampanan ni Montano ang papel ni Fredo, isang malupit na kapitan na namamahala sa 150 (isang daan at limapung) maninisid na nagsasanay ng muro ami, isang pamamaraan ng pangingisda . Isa itong anyo ng iligal na pangingisda na karaniwan sa Pilipinas. Laganap din sa ganitong industriya ang mapanganib na pagtatrabaho ng mga bata. Ang uri ng pangingisdang ito ay hinihingi sa mga maninisid na pumupunta sa ilalim ng tubig na pukpukin ang mga coral reef, nang sa gayon ay takutin ang mga isdang nagtatago sa loob ng mga ito at pumunta sa naghihintay na mga lambat.

4. Mga bata ang karamihan sa mga maninisid ni Fredo, at mayroon siyang sobrang taas na kota na kailangang makamit bago matapos ang milenyo. Hinihingi niya sa kanyang mga maninisid na sumisid ng hindi bababa sa walong beses sa isang araw. Bilang karagdagan sa mapanganib na trabaho, kailangang tumira ng mga maninisid sa kanyang bangka na “The Aurora”, na nag-aalok ng napakaruming kondisyon ng pamumuhay, kabilang ang mga tulugan na pinamumugaran ng mga daga. Nakakatanggap ng pagkain ang mga maninisid ng dalawang beses lang sa isang araw. Sobrang sama ng mga kondisyon sa loob ng bangka, gayunpaman, mukhang pinipili ng mga bata ang pagsisid sa ilalim ng tubig upang lumayo mula dito, bagaman nagpapakita ang bawat pagsisid ng mas maraming panganib para sa kanila.

5. Ngunit higit pa sa isang malupit na kapitan ang katauhan ni Fredo. Galit din siya dahil namatay ang kanyang asawa at anak sa isang aksidente sa pamamangka. Nakikita ni Fredo ang pinsala na naidudulot niya at ng kanyang mga maninisid sa mga reef bilang isang uri ng paghihiganti para sa pagkamatay ng kanyang pamilya.

ENGLISH

1. Muro Ami (Reef Hunters)

CONT'D OVER


2. Muro Ami is a Filipino film that focuses on child labor in the fishing industry in the Philippines. Marilou Diaz-Abaya directed the movie, which stars Cesar Montano, Jhong Hilario, and Pen Medina.

3. In the 1999 film, Montano plays the role of Fredo, a ruthless captain who is in charge of 150 divers who practice the muro ami fishing technique. This is a form of illegal fishing that is common in the Philippines. Dangerous child labor was also very common in this industry. This type of fishing requires the divers who go underwater to pound the coral reefs, thus scaring the fish that are hiding in them out of the coral and into the waiting fishing nets.

4. Most of Fredo's divers are children, and he has an extremely high quota that he has to meet by the end of the millennium. He requires his divers to go down at least eight times per day. In addition to the dangerous work, the divers have to live in his boat, the Aurora, which offers squalid living conditions, including bunks that are infested with rats. The divers receive food just two times per day. The conditions are so bad inside the boat, however, that the children seem to prefer diving underwater to get away from it, even though each dive represents great peril for them.

5. But Fredo's character is more than just a ruthless captain. He is also angry because his wife and child were killed in a boating accident. Fredo sees the damage he and his divers inflict on the reefs as a sort of revenge for the death of his family.

VOCABULARY


panganib peril noun

magdulot inflict verb

malupit ruthless adjective

napakarumi squalid adjective

maninisid diver noun

ilalim ng tubig underwater noun

coral coral noun

reef reef noun

SAMPLE SENTENCES


Nasa panganib ang kanyang buhay ng siya'y bumitin-bitin sa dulo ng isang lubid sa kabila ng Grand Canyon. "His life was in peril as he dangled at the bottom of a rope over the Grand Canyon."

Sinubukan niyang magdulot sa babae ng parehong klase ng sakit na idinulot sa kanya nito. "He tried to inflict the same kind of pain on her that she had on him."

Hiningi ng malupit na lider ang imposible sa kanyang mga tagasunod. "The ruthless leader demanded the impossible of his constituents."

Ang mga napakaruming kondisyon ay mas higit kaysa sa maaari niyang matiis. "The squalid conditions were more than he could bear."

Natuklasan ng mga maninisid ang maraming mga uri ng isda at iba pang mga nilalang sa ilalim ng dagat. "Divers have discovered many species of fish and other underwater creatures."

Naglantad ang paglalakbay sa ilalim ng tubig ng dose-dosenang makukulay na isda. "The underwater trip revealed dozens of colorful fish."




CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Nanalo ang Muro Ami ng napakaraming gantimpala, kabilang ang 13 sa 16 na gantimpala kung saan nahirang ang pelikula para sa 1999 Metro Manila Film Festival. Kabilang sa mga gantimpala na iyon ang Pinakamahusay na Batang Tagaganap, Pinakamahusay na Kwento, Pinakamahusay na Dulang Pampelikula, Pinakamahusay na Direktor, at Pinakamahusay na


Pelikula. Noong 2008, halos sampung taon matapos ilabas ang pelikula, ibinunyag ng tanyag na direktor na si Nick Deocampo, na siya ding nagpatakbo ng Movie Workers Welfare Foundation, na kanilang pinaplano na magkaroon ng isang Paligsahan sa Pelikula ni Ricardo Lee (Ricardo Lee Film Festival) sa paglaon ng taong iyon. Sinulat ni Lee ang iskrip para sa Muro Ami, at karamihan sa mga pelikulang may mga iskrip na siya ang sumulat ay naging klasiko. Isa ang Muro Ami sa limang pelikula na napiling ipalabas sa nasabing paligsahan.

Muro Ami has won numerous awards, including thirteen of the sixteen awards the film was nominated for at the 1999 Metro Manila Film Festival. Those awards include Best Child Performer, Best Story, Best Screenplay, Best Director, and Best Picture. In 2008, almost ten years after the film was released, well-known filmmaker Nick Deocampo, who also ran the Movie Workers Welfare Foundation, revealed that they planned to have a Ricardo Lee Film Festival later that year. Lee actually wrote the script for Muro Ami, and most of the movies with scripts written by him went on to become classics. Muro Ami was one of the five films that were selected to be shown at the festival.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #22Top 10 Filipino Movies: Jose Rizal

CONTENTS


# 22


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #22 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: JOSE RIZAL 2

FILIPINO

1. Jose Rizal

2. Ang pelikulang Jose Rizal noong taong 1998 (Isang libo siyam na raan at siyamnapu’t walo) ay isang talambuhay ng minamahal na Pilipinong lider at pambansang bayani. Ginampanan ni Cesar Montano ang papel ni Rizal, at nagsiganap din sina Jaime Fabregas at Joel Torre sa pelikula. Dinerek ni Marilou Diaz-Abaya ang pelikula.

3. Magbubukas ang pelikula habang hinihintay ni Rizal ang kanyang paglilitis tungkol sa mga paratang sa pagtataksil. Nakipagkita siya sa kanyang abogado na itinalaga ng gobyerno, na ginampanan ni Fabregas. Pagkatapos sinimulan nila ang pagbuo ng kanilang kaso, at nakita natin ang mga mahahalagang pangyayari sa buhay ni Rizal bago siya ibinilanggo. Habang nalalaman niya ang kwento, nagsimulang mapagtanto ng abogado ni Rizal na inosente talaga siya at tulad lang rin siya ng kahit sino pang ordinaryong Pilipino.

4. Nagsimula ang paglilitis sa oras na iyon, at inumpisahan ng abogado ni Rizal ang pagtatanggol sa kanya. Nang ilagay si Rizal sa tuntungan, nagbigay siya ng isang talumpati na hindi lamang nagtatanggol, ngunit pumupukaw rin sa kanyang mga kapwa Pilipino. Sa takbo ng paglilitis, nakita rin natin ang mga Kastila habang gumagawa sila ng paraan upang masiguro na siya'y mapatunayang nagkasala. Kalaunan iniutos ng mga Kastila at ni Padre Rodriguez na patayin si Rizal, at pagkatapos ang mga miyembro ng Katipunan, isang rebolusyonaryong kilusan na aktibo sa panahong iyon, ay nag-alsa upang atakihin ang mga taong hinatulan sa kamatayan si Rizal matapos ang kanyang pampublikong eksekyusyon sa pamamagitan ng firing squad.

5. Nakatanggap ang Jose Rizal ng maraming gantimpala, at nakuha ang karamihan, kung hindi lahat ng mga gantimpala sa taong 1998 (Isang libo siyam na raan ay siyamnapu’t walo) sa Metro Manila Film Festival. Nanalo rin ito ng maraming gantimpala noong taong1999 (Isang libo siyam na raan at siyamnapu’t siyam) sa FAMAS Awards at Gawad Urian Awards. Sa kabuuan, humakot ang pelikula ng humigit-kumulang 40 (apatnapung) gantimpala sa loob ng dalawang taon.

ENGLISH

1. Jose Rizal

CONT'D OVER


2. The 1998 film Jose Rizal is a biography of the beloved Filipino leader and national hero. Cesar Montano plays the role of Rizal, and Jaime Fabregas and Joel Torre also star in the film. Marilou Diaz-Abaya directed the movie.

3. The movie opens up as Rizal is awaiting his trial on treason charges. He meets with his government-appointed lawyer, who is played by Fabregas. Then they start building their case, and we see the important events of Rizal's life before he was incarcerated. As he learns the story, Rizal's lawyer begins to realize that he is actually innocent and also that he is just like any other ordinary Filipino man.

4. The trial begins, then, and Rizal's lawyer takes up his defense. When Rizal is put on the stand, he gives a speech that's not only defensive, but also rousing to his fellow Filipinos. During the course of the trial, we also see the Spanish as they work out a way to ensure that he is found guilty. Eventually the Spanish and Father Rodriguez order that Rizal be executed, and then members of the Katipunan, a Filipino revolutionary movement that was active at the time, rise up after Rizal's public execution by firing squad to attack those who had condemned him to death.

5. Jose Rizal received numerous awards, taking most, if not all, of the awards at the 1998 Metro Manila Film Festival. It also won many of the awards at the 1999 FAMAS Awards and the 1999 Gawad Urian Awards. In all, the film raked in roughly forty different awards over the course of two years.

VOCABULARY


hatulan condemn

ibilanggo incarcerate

naghihintay awaiting

abugado lawyer

pagtataksil treason

inosente innocent

hakutin rake

patayin execute verb

SAMPLE SENTENCES


Hinatulan ng hukom ang traydor ng kamatayan para sa kanyang krimen. "The judge condemned the traitor to death for his crime."

Matapos ibigay ng hurado ang hatol sa nagkasala, kaagad na ibinilanggo ang akusado. "After the jury handed down the guilty verdict, the defendant was immediately incarcerated."

Ang inakusahang mamamatay-tao ay ikinulong at naghihintay ng paglilitis. "The accused murderer was locked up and awaiting trial."

Naglakad-lakad ang abugado sa silid-hukuman habang sinasabi niya ang kanyang mga pambungad na pahayag. "The lawyer paced across the courtroom as he gave his opening statements."

Inakusahan siya ng pagtataksil laban sa kanyang bansa. "He was accused of treason against his country."

Karamihan ng mga kriminal ay sinasabing inosente sila, kahit na ipinapakita ng mga ebidensya ang kabaligtaran. "Most criminals say that they are innocent, even if the evidence shows otherwise."

Humakot siya ng napakalaking halaga ng pera para sa kanyang papel sa pelikula. "He raked in an incredible amount of money for his role in the film."

Ang serial killer ay pinatay sa pamamagitan ng silya elektrika. "The serial killer was executed by electric chair."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Jose Rizal ay isa sa mga pinakamagastos na pelikula sa kasaysayang Pilipino. Ang badyet ay isang record-breaking na 80 milyong piso. Mas katangi-tangi ang pelikula dahil karamihan ng iba pang makasaysayang pelikula na inilabas sa palibot ng parehong kapanahunan ay lubhang nanghina sa takilyang Pilipino. Lumabas ang pelikula sa Araw ng Pasko, at dinumog ng mga Pilipino ang mga sinehan upang mapanood ito. Kahit na mayroon itong napakalaking badyet, si Cesar Montano, na siya mismong gumanap kay Rizal, ay pumayag na bawasan ang


bayad na karaniwan niyang sinisingil, na halos 5 milyong piso kada pelikula sa panahong iyon. Kinansela din ni Montano ang lahat ng iba pang mga bagay sa kanyang iskedyul sa panahon ng pagsasapelikula nito upang makatutok siya sa pagsasanay ng maraming kasanayan na kilalang mayroong talento si Rizal.

Jose Rizal was one of the most expensive films in Filipino history to make. The budget was a record-breaking eighty million Philippine pesos. The budget was even more remarkable because most other historical films released around the same time flopped massively at the Filipino box office. The movie came out on Christmas Day in 1998, and Filipinos packed the theaters to see it. Even with the massive budget, Cesar Montano, who played Rizal himself, agreed to reduce the fee he usually charged, which at that time was about five million Philippine pesos per movie. Montano also canceled all of the other items on his schedule during the filming of the movie so that he could focus on training in the many skills that Rizal was known to have a talent for.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #23Top 10 Filipino Movies: In the Navel

of the Sea

CONTENTS


# 23


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #23 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: IN THE NAVEL OF THE SEA 2

FILIPINO

1. Sa Pusod ng Dagat

2. Ang pelikulang Pilipino na Sa Pusod ng Dagat, na humigit-kumulang maisasalin sa Ingles bilang “In the Navel of the Sea”, ay pinagbibidahan nina Elizabeth Oropesa, Chin Chin Gutierrez, at Jomari Yllana. Dinerek ni Marilou Diaz-Abaya ang pelikula noong taong 1998 (Isang libo siyam na raan at siyamnapu’t walo), na nakatanggap ng maraming mga gantimpala at mga parangal sa buong mundo.

3. Itinakda ang pelikula sa isang malayong isla noong de kada sikwenta, at si Pepito, na ginampanan ni Yllana, ay pinag-aaralan ang hanapbuhay ng kanyang ina. Ang ina ng batang lalaki ay ginampanan ni Oropesa, at siya ang tanging komadrona sa komunidad. Habang bata pa lang siya, ikinatutuwa niya ang pag-aaral ng hanapbuhay ng kanyang ina, ngunit habang tumatanda siya, mas sumasalungat na siya dahil naging tradisyonal na papel ng isang babae na tulungang manganak ang iba pang babae. Gayunpaman, sinasabi din sa tradisyon na ang papel ng komadrona ay ipapasa mula sa isang henerasyon patungo sa isa pang henerasyon, at si Pepito ay ang nag-iisang anak.

4. Sa pagpapatuloy ng takbo ng pelikula, ang ina ni Pepito, isang byuda, ay nabuntis ng isang lalaki na naging matalik na kaibigan ng kanyang asawa, na nagkataong may asawa na. Sinubukan niyang ipalaglag ang bata dahil magdadala ito ng labis na kahihiyan sa kanilang pamilya, lalong-lalo na sa kanyang anak na si Pepito. Walang kabuluhan ang lahat ng kanyang pagtatangka sa pagpapalaglag, gayunman, kaya naman humantong siya sa pagpatay sa sarili upang iligtas sa kahihiyan ang kanyang anak sa pagkakaroon ng kapatid na putok sa buho.

5. Pagkatapos ng kamatayan ng kanyang ina, si Pepito ay kalaunan nahulog sa pag-ibig sa isang guro, na may asawa na din. Syempre ang ibig sabihin nito hindi maaaring magtagal ang relasyon na iyon, ngunit sa pamamagitan ng kanyang mga karanasan sa relasyong iyon at iba pang mga pangyayari sa pelikula, kalaunan ay hinarap niya at tinanggap ang kanyang papel bilang "komadrona" ng komunidad.

ENGLISH

1. Sa Pusod ng Dagat (In the Navel of the Sea)

CONT'D OVER


2. The Filipino movie Sa Pusod ng Dagat, which roughly translates into English as In the Navel of the Sea, stars Elizabeth Oropesa, Chin Chin Gutierrez, and Jomari Yllana. Marilou Diaz-Abaya directed the 1998 movie, which received numerous awards and honors around the world.

3. The film is set on a distant island in the 1950s, and Pepito, who is played by Yllana, is learning his mother's trade. The boy's mother is played by Oropesa, and she is the community's only midwife. While he is still a young boy, he enjoys learning her trade, but the older he gets, the more he resists because it has traditionally been a woman's role to help other women deliver babies. However, tradition also said that the role of midwife should be passed down from generation to generation, and Pepito is an only child.

4. Through the course of the movie, Pepito's mother, a widow, becomes pregnant by the man who had been her husband's best friend, who also happens to be married. She attempts to abort the baby because it would bring a great deal of shame on their family, especially on her son Pepito. Her abortion attempts were all in vain, however, so she ends up killing herself to spare her son the shame of having a sibling born out of wedlock.

5. After his mother's death, Pepito eventually falls in love with a teacher, who is also married. Of course this means that the relationship cannot last, but through his experiences with that relationship and other events in the film, he eventually comes to terms with and embraces his role as the community's "midwife."

VOCABULARY


komadrona midwife

hanapbuhay trade

pusod navel

kapatid sibling noun

kahihiyan shame

henerasyon generation

komunidad community

tanggapin embrace verb

SAMPLE SENTENCES


Ang komadrona ay nagmadali upang tulungan ang babaeng malapit ng manganak. "The midwife rushed to the aid of the woman who was in labor."

Napilitan siyang pag-aralan ang hanapbuhay ng kanyang ama sa halip na mag-aral sa unibersidad. "He was forced into learning his father's trade instead of going to the university."

Napagpasyahan ng binatilyo na magpalagay ng piercing sa may bandang pusod. "The teenager decided to get a piercing in his navel area."

May mga kapatid ka bang lalaki at babae? "Do you have any brothers or sisters?"

Siya ay desperadong humuhiling para sa isang kapatid- kahit isang kapatid na babae o isang kapatid na lalaki. "She desperately wished for a sibling—either a sister or a brother."

Ang kanyang mga aksyon ay nagdala ng matinding kahihiyan sa kanyang pamilya. "Her actions brought a great deal of shame upon her family."

Napukaw ang batang lalaki sa mga gawa ng mas matandang henerasyon. "The young man was inspired by the works of the older generation."

Nagtatrabaho siya ng mabuti upang tulungan ang mga mas mahihirap na myembro ng komunidad. "He worked hard to help the poorer members of the community."

Tinanggap niya ang kanyang pamana ng lahi at sabik na sabik humarap sa kinabukasan ng kanyang bansa. "She embraces her heritage and looks forward eagerly to the future of her nation."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang pelikulang Sa Pusod ng Dagat ay nagkatanggap ng maraming gantimpala. Noong 1999


nakatanggap ito ng dalawang Star Awards - isa para sa Orihinal na Dulang Pampelikula ng Taon at ang isa pa ay para sa Sinematograper ng Taon. Ang lalong katangi-tangi tungkol sa pelikulang ito ay ang katotohanan na inimbithan ang gumawa ng pelikula ng mga kinatawan ng 17 prestihiyosong paligsahan sa pelikula na ipalabas ang peikula sa kanilang mga paligsahan. Isa itong bagong tagumpay ng pelikulang Pilipino. Ang pelikula ay naging opisyal na kalahok mula sa Pilipinas sa ilang mahahalagang paligshan sa pelikula sa buong mundo. Sa kabuuan, nakatanggap ang pelikula ng limang gantimpala at 12 nominasyon sa buong mundo.

Sa Pusod Ng Dagat has received numerous awards. In 1999 it received two Star Awards-one for Original Screenplay of the Year and the other for Cinematographer of the Year. What's especially remarkable about this film is the fact that representatives from seventeen different prestigious film fests invited the filmmaker to show the movie at their festivals. This was a new achievement for Filipino cinema. The movie was also the official entry from the Philippines in a number of important film festivals all over the world. In all, the film received five awards and twelve nominations all over the world.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #24Top 10 Filipino Movies: Gold, Silver,

Bad Luck

CONTENTS


# 24


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #24 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: GOLD, SILVER, BAD LUCK 2

FILIPINO

1. Oro, Plata, Mata

2. Ang pelikulang Pilipino na Oro, Plata, Mata ay ipinalabas noong taong 1982 (Isang libo siyam na raan at walumpu’t dalawa), at itinuturing ito ng maraming Pilipino na isa sa mga pinakamahalagang pelikula sa kanilang kasaysayan. Dinirek ni Peque Gallaga ang pelikula, na itinakda sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa Probinsya ng Negros. Nagsiganap sa pelikula sina Liza Lorena, Sandy Andolong, at Manny Ojeda. Nakatutok ang balangkas ng pelikula sa dalawang pamilya at kung paano nila nagawang kayanin ang lahat ng mga pagbabago na nangyari pagkatapos magwakas ang digmaan.

3. Ang dalawang pamilya na may-kinalaman sa kwento ay ang mga Ojeda at ang mga Lorenzo. Medyo mayaman ang dalawang pamilya at nakatira sa lungsod, ngunit nang umabot ang digmaan sa kanilang lungsod, nagpasya silang lumipat sa probinsya para sa kaligtasan. Ang mga Lorenzo ay nagmamay-ari ng isa pang bahay sa probinsya, at inanyayahan nila ang mga Ojeda na sumama sa kanila. Sa buong takbo ng pelikula, maraming mga kaganapan ang nangyayari habang patuloy na nagbabago ang kanilang mga buhay, at kalaunan nagsisimula ng lumapit ang labanan sa bahay kung saan sila naninirahan sa probinsya. Nagpasya silang lumipat muli, ngayon naman sa isang tirahan sa kagubatan na pagmamay-ari din ng mga Lorenzo.

4. Pagkatapos isang grupo ng mga gerilya ang dumating sa tirahan sa kagubatan, at inalagaan nila ang mga sugat ng mga ito. Sapilitang pinaalis ang isa sa mga katulong matapos niyang nakawin ang ilang alahas na pag-aari ng isa sa mga dalaga. Tinipon ng katulong ang isang grupo ng mga tulisan at nagbalik pagkatapos, at pinatay ang lahat ng iba pang mga katulong. Pumayag ang isa sa mga dalaga na umalis kasama ng mga tulisan, na nagresulta sa pag-alis ng isa sa mga lalaki upang bawiin siya. Isa pang katuwaang pagpatay ang sumunod, ngayon naman sa kuta ng mga tulisan. Kalaunan nagtapos ang digmaan, at lahat ng mga natitirang buhay na myembro ng mga mayayamang pamilya ay sinubukang ibalik ang buhay na mayroon sila dati, ngunit hindi nila magawa ito dahil labis silang binago ng kanilang mga karanasan.

ENGLISH

1. Gold, Silver, Bad Luck

CONT'D OVER


2. The Filipino movie Oro, Plata, Mata was released in 1982, and many Filipinos consider it to be one of the most important films in their history. Peque Gallaga directed the film, which is set during the Second World War in Negros Province. Liza Lorena, Sandy Andolong, and Manny Ojeda starred in the film. The movie's plot focuses on two families and how they cope with all of the changes that have been brought about after the war ended.

3. The two families who are involved in the story are the Ojedas and the Lorenzos. Both families are quite wealthy and living in the city, but when the war reaches their city, they decide to move out to the province for safety. The Lorenzos own another house that's out in the province, and they invite the Ojedas to join them. Throughout the course of the movie, many events happen as their lives continue to change, and eventually the fighting begins to get close to the house where they are living in the province. They decide to move again, this time to a home in the forest that is also owned by the Lorenzos.

4. Then a group of guerrillas arrives at the forest home, and the families take care of their injuries. One of the servants in the household is forced out after he stole some jewelry belonging to one of the girls. The servant gets together a group of bandits and then returns, killing all of the other servants. One of the girls also agrees to leave with them, which results in one of the men going to get her back. Another killing spree ensues, this time at the bandits' hideout. Eventually the war comes to an end, and all the surviving members of the wealthy families try to reclaim the life they once had, but they are unable to do so because their experiences have changed them so much.

VOCABULARY

Filipino English

kuta hideout

ibalik reclaim

alahas jewelry

kayanin cope

katuwaan spree

probinsya province

tulisan bandit

gerilya guerrilla

SAMPLE SENTENCES


Sa loob ng kanilang kuta, ipinagmamagaling ng mga magnanakaw ang kanilang pandarambong. "Inside their hideout, the thieves were boasting about their loot."

Hindi kailanman maibalik ng mag-asawa ang kaligayahan na nagkaroon sila. "The couple could never reclaim the joy they had."

Ang tindera ay nagpapakita ng alahas. "The saleswoman shows jewelry."

Inibig niya ang magsuot ng maraming alahas. "She loved to wear a lot of jewelry."

Hindi niya magawang kayanin ang lahat ng mga problema na kumubkob sa kanila. "He could not cope with all of the problems that had beset them."

Nagpatuloy siya sa isang katuwaang pamamaril, na pumatay sa sampung katao. "He went on a shooting spree, killing ten people."

Ang probinsya ay umabot mula sa ilog papunta sa bulubundukin sa kabilang panig ng isla. "The province stretched from the river all the way to the mountain range on the other side of the island."

Ninakawan ng mga tulisan ang karwahe, at pinagkukuha ang lahat ng pagkain na nasa loob nito. "The bandits robbed the stagecoach, taking all of the food that was inside of it."

Ang gerilyang pakikidigma ay minsan ang tanging paraan upang makamit ang kalayaan. "Guerrilla warfare is sometimes the only way to gain freedom."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Ang Oro, Plata, Mata ay isang pagtukoy sa isang sinaunang pamahiing Pilipino tungkol sa disenyo ng gusali, lalong-lalo na ang mga hagdanan. Hindi naniniwala ang mga Pilipino na dapat magtapos ang mga hagdan sa kahit anong kalambal ng tatlo dahil magdudulot ito ng kamalasan. Nakabase ang istruktura ng pelikula sa pamahiing ito dahil mayroon itong tatlong


bahagi na nagpapakita kung paano sinundan ang parisan sa buhay ng mga pangunahing tauhan. Nagsimula ang lahat sa isang marangyang buhay, na ipinakahulugan bilang ginto. Pagkatapos lumipat ito sa isa pa ring nakaluluwag ngunit hindi gaanong matagumpay na panahon, na ipinakahulugan bilang pilak. Sa huli napunta tayo sa kamalasan na bahagi ng kwento, na kung kailan ninakawan sila ng isang grupo ng mga tulisan.

Oro, Plata, Mata is a reference to an ancient Filipino superstition about building design, particularly staircases. Filipinos do not believe that stairs should end in any multiple of three because it would cause bad luck. The structure of the film is based on this superstition because the film takes place in three parts that show how the pattern is followed in the main characters' lives. It all starts with a luxurious life, which is signified by gold. Then it moves to a still well-off but less successful time, which is signified by silver. Finally we get to the bad luck part of the story, which is when a group of bandits robs them.

LESSON NOTES

Advanced Audio Blog S2 #25Top 10 Filipino Movies: Manila at

the Claw of Light

CONTENTS


# 25


FILIPINOPOD101.COM ADVANCED AUDIO BLOG S2 #25 - TOP 10 FILIPINO MOVIES: MANILA AT THE CLAW OF LIGHT 2

FILIPINO

1. Maynila - Sa mga Kuko ng Liwanag

2. Ang pelikulang Pilipino na Maynila - Sa mga Kuko ng Liwanag ay ipinalabas noong taong 1974 (Isang libo siyam na raan at pitumpu’t apat). Dinerek ni Lino Brocka ang pelikula, na binase sa libro ng kaparehong pangalan na isinulat ni Edgardo M. Reyes. Ang pelikula ay pinagbibidahan nina Bembol Roco, Lou Salvador Jr., Tommy Abuel, at Hilda Koronel. Itinuturing ito ng maraming mga Pilipino na isang klasiko. Kahit na nagkaroon ang pelikula ng pambihirang mababang badyet, mahusay itong tinanggap ng mga manonood sa buong mundo, at naniniwala ang ilang mangingibig ng pelikula na ito marahil ang pinakamahusay na pelikula sa kasaysayan ng Pilipino.

3. Nag-umpisa ang pelikula sa pagdating ni Julio sa Maynila. Nag-umpisa siya sa pagtatrabaho sa konstruksyon, ngunit hindi siya sanay sa mabigat na manu-manong trabaho, at siya’y nahirapan. Sa paglipas ng panahon unti-unti siyang nakibagay sa kanyang bagong pamumuhay. Habang papalapit na ang katapusan ng proyekto sa konstruksyon na kanilang tinatrabaho, tinanggal sa trabaho si Julio. Kalaunan nalaman natin na pumunta pala siya sa Maynila matapos hikayatin ang kanyang kasintahan ng isang may-ari ng bahay-aliwan upang magtrabaho bilang isang tagapagbigay ng aliw sa lungsod. Napilitan itong kunin ang trabaho dahil makatutulong ito sa pinansyal na kalagayan ng kanyang pamilya.

4. Sa paglaon ng mga mga taon, sa wakas nakasama niyang muli ang kanyang kasintahan. Pagkatapos nilang magpalipas ng isang gabi na magkasama, nadiskubre niya na nilinlang ang kanyang kasintahan sa pagiging bahagi ng isang malaking pangkat sa prostitusyon na pinapatakbo ng isang negosyante. Sa oras na ito, siya rin ang ina ng anak ng negosyante. Nagkasundo ang dalawa na tumakas ng magkasama, ngunit pinatay ang kanyang kasintahan kinagabihan bago siya makawala upang makipagkita sa kanya. Nagtapos ang pelikula nang atakihin si Julio ng isang grupo matapos niyang saksakin hanggang sa mamatay ang negosyante dahil sa paghihiganti.

ENGLISH

1. Maynila - Sa mga Kuko ng Liwanag (Manila at the Claw of Light)

CONT'D OVER


2. The Filipino film Manila at the Claw of Light was released in 1974. Lino Brocka directed the film, which was based on the book of the same name that was written by Edgardo M. Reyes. The film stars Bembol Roco, Lou Salvador, Jr., Tommy Abuel, and Hilda Koronel. Many Filipinos consider it a classic. Although the film had an extraordinarily low budget, it was well-received by most audiences around the world, and some film lovers believe that it might be the greatest film in Filipino history.

3. The story begins with Julio arriving in Manila. He begins working in construction, but he is unaccustomed to hard physical labor and has a difficult time. Over time he slowly adjusts to his new lifestyle. As the end of the construction project they are working on nears, Julio is laid off. Eventually we find out that he came to Manila after his girlfriend was recruited by a brothel owner to work as a prostitute in the city. She felt compelled to take the job because it would help her family's financial situation.

4. Years later, he is finally reunited with his girlfriend. After spending one night together, he discovers that she was tricked into becoming part of a large prostitution ring that was run by a businessman. By this time, she is also mother of the businessman's son. The two agree to run away together, but his girlfriend ends up being murdered later that night before she can slip away to meet him. The movie ends as a mob attacks Julio after he stabs the businessman to death in revenge.

VOCABULARY


hindi sanay unaccustomed

trabaho labor, work noun

kuko claw

magsama muli reunite

pagpatay murder

paghihiganti revenge

grupo mob

hikayatin recruit

SAMPLE SENTENCES


Masyado siyang napagod nang maaga sa gabi dahil hindi siya sanay na gabihin. "He became very tired early in the evening because he was unaccustomed to late nights."

Anong trabaho mo? "What do you do?"

Sinentensyahan siya ng anim na buwang mabigat na trabaho. "He was sentenced to six months of hard labor."

Kinalmot siya ng pusa sa pamamagitan ng kuko nito. "The cat scratched her with its claw."

Umasa ang lahat na magsama-sama muli ang banda balang-araw. "Everyone hoped the band would someday reunite."

Naniwala ang ilan na ang pagkilos ay isang simpleng pagpatay, habang ang iba naman ay naniwala na isa itong politically savvy na asasinasyon. "Some believed the act a simple murder, while others believed it a politically savvy assassination."

Kumilos siya ng dahil sa paghihiganti nang patayin niya ang lalaki. "He acted out of revenge when he killed the man."

Hindi mapigilan ang grupo na nasa loob ng bar. "The mob inside the bar was out of control."

Hinikayat niya ang ilan sa pinakamagaling na mga manlalaro para sa koponan sa putbol ng kanyang eskwelahan. "He recruited some of the top players for his school's football team."

CULTURAL INSIGHT

Did you know?

Nagkaroon ng maraming talakayan sa mga nakaraang taon tungkol sa kung ano talaga ang sinisimbolo ng bawat isa sa mga tauhan sa Maynila: Sa mga Kuko ng Liwanag. Naniniwala ang ilan na ang kasintahan ni Julio ay isang representasyon ng Pilipinas lalong-lalo na dahil ang


kanyang pangalan ay nangangahulugang "joyful paradise", kapag isinalin sa Ingles. Ilang tao rin ang naniniwala na isang halimbawa si Julio ng isang tipikal na Pilipinong lumipat sa malaking lungsod mula sa isang probinsya. Ang babae na humikayat sa kanyang kasintahan sa pangkat sa prostitusyon ay sinasabing sumisimbolo sa hirap na dapat pasanin ng mga puta, bilang ang kanyang pangalan ay naisasalin bilang "cross" sa Ingles. Ang pangalan ng masamang negosyante ay naisasalin bilang "money", kaya sinasabing sinasagisag niya ang kasakiman.

There has been much discussion over the years about what each of the characters in Manila at the Claw of Light actually symbolizes. Some believe that Julio's girlfriend is a representation of the Philippines, especially because her name, when translated into English, means "joyful paradise." Some also believe that Julio is an example of a typical Filipino who has moved into the big city from a province. The woman who recruited his girlfriend for the prostitution ring is said to symbolize the burden prostitutes must carry, as her name translates to "cross" in English. The evil businessman's name translates to "money," so he is said to represent greed.

audio blog s1 #1 top 10 filipino regions and cities: metro

Documents