base.ukgfa.kz П... · web view2018. 9. 29. · тест сұрақтарын құрастыру...

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

Гигиена - 2 кафедрасы

«БЕКІТЕМІН» ОӘТЖ жөніндегі проректор,

м. ғ. д. Анартаева М.Ұ. ___________________

«______» _________ 2014ж.

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Пәні –«Жалпы гигиена» Пән коды – OG 2227Мамандық –5В110200 – Қоғамдық денсаулық сақтау Оқу сағатының көлемі (кредит) – 135сағат/3 кредитОқытылатын курс пен семестр: II -курс, IV- семестр

ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМКГигиена – 2 кафедрасы

044 -53/15( )25беттен1бет

«Жалпы гигиена» пәні бойынша жұмыс бағдарламасы

2014 жыл«Жалпы гигиена» пәні бойынша жұмыс бағдарламасы гигиена-2 кафедрасында 051102 -«Қоғамдық денсаулық сақтау»мамандығы үшін 4.12.2012 жылғы ҚР ДСМ бекіткен, бакалавриатқа арналған үлгілі оқу бағдарламасы негізінде құрастырылды.

Жұмыс бағдарламасы «Гигиена – 2» кафедрасы мәжілісінде қаралды.Хаттама № _____ « ___» ________ 2014 ж.

Кафедра меңгерушісі м.ғ.к.: ________________ Ескерова С.У.

ОҚМФА қоғамдық денсаулық сақтау және медико-профилактикалық пәндер бойынша ЖӘК мәжілісінде талқыланды.

Хаттама № _____ «____» ________ 2014ж.

Комиссия төрайымы м.ғ.к.: _______________ Бейсембаева З.И.

ОҚМФА Әдістемелік Кеңесінде мақұлданды.

Хаттама № _____ «____» ________ 2014ж.


044 -53/15( )25беттен2бет


2. Бағдарлама2.1. Кіріспе

Гигиена – медицинаның негізгі профилактикалық саласы, қоршаған ортаның табиғи және антрпогендік факторларының адам ағзасы мен қоғамдық денсаулыққа әсер ететін заңдылықтарды зерттейтін, аурудың алдын алуға, адам денсаулығын нығайту мен сақтауға, тіршілік әрекеті үшін оңтайлы жағдайларды қамтамасыз етуге бағытталған гигиеналық нормативтерді, санитарлық ережелер мен шараларды жасайтын ғылым.

Гигиена бұл көпсалалы пәндердің бірі, оның әрбір бөлімі гигиена ғылымы мен практиканың жеке бір саласын қамтиды – коммуналдық гигиена, еңбек гигиенасы, тағам гигиенасы, балалар мен жасөспірімдер гигиенасы т.б., сонымен бірге қоғамдық денсаулық сақтаудың болашақ бакалаврларын дайындауда, гигиеналық ғылымның негізін қалаушы бөлім ретінде, студенттерді гигиена әлемімен таныстыруда жалпы гигиена ерекше орын алады.

2.2. Пәннің мақсаты:Ғылым ретіндегі гигиена туралы, оның іргелі негіздері, принциптері мен

әдістемелері туралы мәлімет беру, гигиеналық пәндерді оқу кезінде ескертпелі және ағымдық санитарлық бақылаудың теориялық және қолданбалы аспектілерінің заңнамалық базасын игеруге қажетті әдістемелік білім мен шеберліктің негізін салу.

2.3. Оқытудың міндеттері: гигиенаның теориялық және әдістемелік негіздермен және қоршаған орта факторларын гигиеналық нормалау қағидаларымен таныстыру;адамдардың өндірістік іс әрекеті мен тіршілік ету жағдайында жеке адам мен қоғамның денсаулығына қоршаған орта факторларының әсер ету табиғаты мен сипаты туралы түсініктеме беру; қоршаған ортаның көп тараған факторларын және олардың адам денсаулығына әсерін зерттеу әдістерін оқыту;сауықтыратын шаралардың негізгі бағыттарын анықтауды үйрету.


044 -53/15( )25беттен3бет


2.4 Оқытудың соңғы нәтижесі:

Дублин дескрипторлар ОҚМФА-да әзірленген мамандық

құзыреттілігі

Пәнді оқытудың нәтижесі Тұжырымдама бойынша оқытудың нәтижелері

А Зерттеліп отырған саладағы алдыңғы қатарлы білім элементтерін қоса алғанда, сол сала бойынша білімі мен түсінігін көрсете білу.

Жаратылыстану және арнайы ғылымдар саласындағы құзыреттілік

Пәнді, жалпы гигиенаның мақсаты мен міндеттерін, оның бөлімдері мен олардың кәсби жұмысты іске асырудағы ерекшеліктерін білу.

Р3

Жалпы гигиенада қолданылатын басқа да ғылымдар мен қарым қатынасын зерттеу әдістемесін біледі.

Ағзаға әртүрлі қоршаған орта факторларының әсер ету заңдылықтарының айқынды пайда болу формасын біледі.Қоршаған ортаның биологиялық, физикалық, химиялық және әлеументтік факторларды гигиеналық нормалаудың ерекшеліктері мен қағидаларын біледі.Адам ағзасына әсер ететін қоршаған ортаның әртүрлі факторларын зерттеу мен бағалау әдістемесін біледі.

Адам ағзасына қоршаған орта факторларының қолайсыз әсерлерін алдын алу шараларын ұйымдастырудың негізгі бағыттарын біледі.Санитарлық дәрігердің жұмыс істеу формасы мен әдісін. Санитарлы-эпидемиологиялық қызметтің ұйымдастыру негіздерін біледі.

Р3

Санитарлы құжатнаманың негізі болатын негізгі әдістемелік құжаттар мен нормативті құқықтық актілердің қажеттілігін біледі.Санитарлық ағартудың әдісі мен формасын біледі.

Өндіріс орындары мен тұрғындар денсаулығына әсер ететін


044 -53/15( )25беттен4бет


қоршаған ортаның негізгі факторлары-ауа, микроклимат, жарықталу және ауа алмасу сапасын, су сапасы және сумен жабдықталу сапасын, топырақ сапасын біледі.Инфекциялық және инфекциялық емес аурулар туындауында топырақ, су және сумен қамтамасыз етілу, жабық ғимараттар ауасы мен атмосфералық ауаның ролін түсінеді.

Р3, Р7

Қоршаған орта мен жабық мекемелер параметрлерінің гигиеналық нормативке сәйкестігін бағалау және анықтау әдістерін меңгерді.Мамандығына байланысты еңбек қызметінің сипаты мен тәртібін, тұрмыс пен еңбек жағдайын гигеналық тұрғыда бағалауды біледі.Инфекциялық және инфекциялық аурулардың, сонымен қатар тағамдық улану дамуында тағамдық фактордың ролін біледі.

Балалар ағзасының дамуы мен өсуінде негізгі факторлардың гигиеналық маңызын біледі.Тұрғындар денсаулығы көрсеткіштері мен қоршаған орта факторларының арасындағы байланыстың барлығын біледі.

Кәсіпкерлік құзыреттілігі

Адам ағзасына қоршаған орта факторларының қолайсыз әсерлерін алдын алу шараларын ұйымдастырудың негізгі бағыттарын біледі.

Р7

Санитарлы-эпидемиологиялық қызметтің ұйымдастыру негіздерін белгілейді.

«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі

Санитарлы құжатнаманың негізі болатын негізгі әдістемелік құжаттар мен нормативті құқықтық актілердің қажеттілігін анықтайды.

P6

Тұрғындар денсаулығына әсер ететін нысандарға қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптарды біледі.

P6

«Ғылыми зерттеу дағдылар»

Гигиеналық ғылым бағыты бойынша ғылыми әдебиеттерді біледі. Р21


044 -53/15( )25беттен5бет


құзыреттілігі Гигиена аймағындағы ғылыми зерттеулер бойынша мәліметтер базасы мен соңғы ғылыми жетістіктерді меңгеруде.Жалпы гигиена бағыты бойынша ғылыми зерттеулер жүргізе алады.

Компьютерлік және ақпараттық құзыреттілігі

Әртүрлі ақпарат базасынан мәліметтерді іздеу әдісін біледі. Р10Қажетті ақпаратты сақтау, алу жағдайы мен тәслдерін біледі. Р2

«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі(мәдени құзыреттілік, сыни ойлау, жаңашылдық, командада жұмыс жасай білу қабілеттілігі, өзге тілділік құзыреттілігі)

Гигиеналық терминологияны үш тілде біледі: Қазақ, Орыс, Ағылшын тілінде.

Р9

В Осы білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдана білу.


Өндірістік орта және қоршаған орта факторларының негізін анықтау әдісін менгерген

Р3

Жалпы гигиенаның әр түрлі нысандарының санитарлық гигиеналық талаптарын бағалау әдісін менгерген.

Р20

Ауыз суды хлорлау мен коагуляциялауды біледі. Р3Ас мәзірі бойынша негізгі тағамды бағалайды. Р3Асқана жұмысының ұйымдастырылуына бақылау жүргізе алады.Жұмыс жасау аймағының ауасының шаңдануын, шаңның көлемі мен пневмоканиоз қауіпін анықтай алады.Жұмыс жасау аймағындағы ауа құрамындағы көмір қышқыл газын және ыс газын, азот аксидінің, күкүрттің, амиактің болуын анықтай алады

Өндірістік улардың улылығын және қауіптілік класын, улылық көрсеткіші мен қауіпін анықтай алады.


044 -53/15( )25беттен6бет


ЕПҰ және балалар мекемелерінің жоспарлануы мен орналасуын жоба сызбасы бойынша және топографиялық карта бойынша сипаттайды және олардың гигиеналық талаптарға сәйкестігін бағалайды.Соғыс жағдайында: зертханалық зерттеуге дайын тамақ пен су сынамаларын ала алады, тағамдық азықтарға санитарлық сараптама жүргізеді, сонымен қатар олардың РЗ және ҚЗ ластанғанда олардың полктың медициналық қызмет мүмкіндіктеріне сәйкестілігіне зерттеу жүргізе алады.

Р3

Әскерде аурудың пайда болу қауіпі мен себебін анықтай алады және инфекциялық аурулардың таралуының алдын алу шараларын ұйымдастыра аладыы.Суды түссіздендіру мен залалсыздандыру жұмыстарына бақылауды дала жағдайында жүзеге асырады.

Ауадан, судан, топырақтан, тағам азық түліктерінен, дайын тағамнан, матадан санитарлық гигиеналық зерттеулерге сынама алып жолдама толтырады.

Ультра күлгін және инфра қызыл радияцияның жилігін анықтап және ультра күлгін сәулесінің бактериоцидтік қасиетін бағалайды.

Аймақтың ерекшілігіне байланысты су көздерін таңдаудың маңыздылығын анықтайды.Өндірістік, ұйымдасқан, тұрғылықтық ғимараттарда ауа алмасуына, жылу жүйесіне, жарықтану жүйесіне, ауа ортасының сапасына және микро климат көрсеткіштеріне зерттеулер жүргізіліп бағаланылуда.Судың органолептикалық көрсеткіштеріне зерттеулер жүргізіліп, тұздың құрамын және судың органолептикалық қасиетінің бұзылуын анықтап су сапасына баға беру.Топырақтың физико механикалық құрамына зерттеулер жүргізіп, топырақтың санитарлық химиялық, токсикологиялық,


044 -53/15( )25беттен7бет


микробиологиялық, гельментологиялық, энтомологиялық көрсеткіштерінің санитарлық жағдайын бағалау.

Негізгі тағамдық азық түліктердің сапасына органолептикалық баға береді және нанға, балыққа, етке, сүтке физико химиялық зерттеулер жүргізіледі.

Р3

Иондаушы емес электромагниттік сәулеленудің шу және діріл деңгейін өлшеп бағалайды.

Р3

Жас өспірімдер мен балалардың денсаулық жағдайы мен негізгі физикалық жетілу көрсеткіштерін бағалайды.

Р3

Тұрғындардың әртүрлі кантингентіне санитарлық ағарту жұмыстарын жүргізеді.

Р27

Тұрғындардың арасында инфекциялық емес және инфекциялық ауруларды азайту және жою жөнінде алдын алу іс шараларын жүргізуде.


Тұрғындардың әр түрлі топтарының арасында санитарлы-ағарту жұмыстарын ұйымдастыруды көрсете алады.

Р27


ҚР денсаулық сақтауы туралы, тұрғындардың санитарлы-эпидемиологиялық ақуалдығы туралы және мемлекеттік санитарлы-эпидемиологиялық қызмет мамандарының жұмысы туралы заңнамалы құжаттарды талдайды және пайдаланады.

Р19

«Ғылыми зерттеу дағдылар» құзыреттілігі

Жалпы гигиена бойынша ғылыми ақпараттарды талдайды және ізденіс жүргізеді, кәсіби тапсырмаларды шешу үшін.

Р21

Жалпы гигиена бағыты бойынша ғылыми зерттеулер жүргізе алады.


Заманауй компьтерлік құралдарды және желілік технологияларды пайдалана отырып ақпаратты өңдеудің негізгі әдістерін пайдаланады.

Р10

Word, Internet Explorer, Power Point, Excell бағдарламаларында кесте, диаграмма, сызба түрлерінде алынған ғылыми және оқу ақпараттарын безендіре біледі.

Р10, Р3

«Коммуникативтік дағдылар»

Топта жұмыс жасай алады көш басшылыққа деген ұмтылысын көрсете алады.

Р18


044 -53/15( )25беттен8бет


құзыреттілігі(мәдени құзыреттілік, сыни ойлау, жаңашылдық, командада жұмыс жасай білу қабілеттілігі, өзге тілділік құзыреттілігі)

Болашақта кәсіби жұмыстың дамуына Elementry деңгейінде ағылшын тілінде гигиеналық сөздіктерді пайдаланады.

Р13

С Дәйектемелер құрастыру және зерттеп отырған саласындағы проблемаларды шешу.


Адам денсаулығына қоршаған ортаның әсерін байқап, оқу білімінің нәтижесін бағалап, оларды тексеру мақсатының қарым қатынасы.

Р3

Адам денсаулығын жақсарту мен қорғау бойынша ұсыныс түрінде қорытындыны құрастырады.

Р9

Аймақ ерекшеліктерін ескере отырып жалпы гигиена бөлімдерінің мәселелерін шешу аргументтерін реттейді.Тағам, еңбек, балалар мен жасөспірімдер, коммуналды және әскери гигиенасынан алған білімдерін салыстырады.

Статистикалық ақпараттарды жалпы гигиена бойынша мәселелерді шешу үшін талдайды.


Тұрғындарды санитарлы оқыту мен дезинфекциялық бақылау бойынша нысан құруға, сонымен қатар техника қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау қызметтеріне қатысады.

Р27


Санэпидқадағалау басқармасы қызметін регламенттейтін нормативті және заңнамалы құжаттар жүйесіне бағдарланады.

Р19

Гигиеналық мәселелерді шешу үшін тағам, еңбек, балалар мен жасөспірімдер, коммуналды гигиена аймағында негізгі нормативті құжаттарды пайдаланады.

«Ғылыми зерттеу дағдылар»

Жалпы гигиена бағыты бойынша ғылыми зерттеу қорытындысын негіздейді.

Р21


044 -53/15( )25беттен9бет


құзыреттілігі Жалпы гигиена аймағындағы ғылыми жетістіктерді аргументтейді және қадағалайды.


Жалпы гигиена меселелерін шешу үшін әртүрлі компьютер көзінен мәліметтер іздестіріп және жинап аргументтейді.

Р10


Жеке және ұжымдық көзқарастарын нықтап сауатты аргументтер келтіруге қабілетті.

Р8

Ұжыммен жұмыс жасай алады. Жалпы гигиена бойынша жұмыс жасау барысында көш басшылық және ұйымдастырушылық қабілетке ие.Жалпы гигиенаның зерттеліп жатқан мәселелерін өз бетінше шешу жолын ұсына алады.

Р9

D Әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, пайымдаулар жасауға қажет ақпараттар жинауды және интерпретациялауды жүзеге асыру


Гигиена аймағындағы соңғы ғылыми жетістіктерге интерпретация жасайды және енгізеді.

Р21

Әр түрлі аурулардың туындауында жабық ғимараттар және топырақ, ауыз суы, ауаның маңызын анықтайды және тұрғындарды ақпараттандырады.

Р27

Тұрғындар арасында аурушаңдықты төмендету бойынша алдын алу шараларын интерпретирлейді.


Жалпы гигиенаның өзекті сұрақтары бойынша ақпаратты стендлер мен бюллетендерді дайындауға және ұйымдастыруға қабілетті.

Р27


ҚР Конституциясының, адамның адамға қарым-қатынасын реттейтін этикалық және құқықтық нормалардың негізгі нұсқаулықтарына сүйенеді.

Р19


Жалпы гигиенаның таңдалған тақырыбы бойынша ғылыми және шолулық мақалаларды оқытушымен бірлесіп баспаға шығарады.

Р21

Әр түрлі көздерден алынған статистикалық мәліметтерді талдайды.

Р18


044 -53/15( )25беттен10бет



Ғылыми, оқу әдебиеттерінен және интернет мәліметтер базасы арқылы ақпарат жинауды іске асырады.

Р26


Жалпы гигиена сұрақтары бойынша жеке пікірлерін реферат, презентация түрлерінде безендіріп, тәжірибелік сабақтарда, студенттер үйірмесінің отырыстарында, студенттердің ғылыми конференцияларында және т.б. ұсынуға қабілетті.

Р26

Мәдени айырмашылықтарды силайды, Студент ар-намысы кодексін, жауапкершілікті, аяушылық қағидаларын ұстанады.

Р4

Студенттер арасында түсіністік пен оң қарым қатынасқа түседі.

E

Ақпаратты, идеяларды, проблемаларды және шешімдерді мамандарға да, маман еместерге де жеткізе білу қабілеттерінің болуын көздейді.


Өндіріс факторлары, микроклимат көрсеткіштері, тағамдық азықтар және ауыз суы зертханалық талдауларының нәтижесі бойынша гигиеналық бағалап хабарлама береді.

Р27

Қоршаған ортаны жақсарту бойынша гигиеналық ұсыныстар мен тексеру алгоритмін құрастырады.


Гигиена сферасындағы мәселелер мен ақпараттарды алмасу үшін белгілі бір контингент ұйымдастырады.

Р27


Санитарлы-эпидемиологиялық қызметті реттейтін қолданыстағы және жаңа заңнамалы құжаттарды баяндайды.

Р27

Тұрғындар денсаулығын қорғау мақсатында ұжымдасқан топтарға негізгі санитарлы ережелерді хабарлайды.


Жүргізілген ғылыми зеттеу туралы басқа студенттер мен оқытушыларды ақпараттандырады.

Р27

Компьютерлік және ақпараттық

Әр түрлі ақпарат тасымалдаушыларды пайдалана біледі. Р10


044 -53/15( )25беттен11бет


құзыреттілігі Компьютерлерге алынған ақпараттарды алып, баспаға шығарады.Р2


Студенттерге /оқытушыларға / экзаменаторларға жеке гигиеналық білімі мен оқу эксперименттерін жүргізу және жоспарлауға, анықталған фактілер мен құбылыстардың, олардың себепті-салдарлы арақатынастарын түсіндіреді және беруге қабілетті.

Р27

Тұрғындар арасында олардың ақпараттарды қолдануды насихаттау үшін мәліметтер іздеу мен өңдеу жүргізе алады.

Р26

Студенттерге жеке білімдері мен ақпаратпен (оқу, сауалды, ғылыми) жұмыс жасай алуды беруге қабілетті.

Р10

Зерттелетін аймақ ақпараттарын синтездеу, талдау, жеке көзқарастағы пікірлерді талқылауды, көпшілікке шығарумен дағдыланған.

Р27

Компьютерлік техника және желілік технология арқылы алынған гигиеналық білімдерін тарата алады.

Р2

Білім алуды өз бетінше жалғастыра алу қабілеті

Жалпы денсаулық сақтау, эпидемиология, еңбек гигиенасы, балалар мен жасөспірімдер гигиенасы, тағам гигиенасы, коммуналды гигиенасы.


044 -53/15( )25беттен12бет



044 -53/15( )25беттен13бет


2.5. Реквизитке дейінгі: молекулалы биология мен медициналық генетика, экология және тұрақты даму, медициналық биофизика, химия, анатомия, физиология, гистология, биохимия, патологиялық физиология, патологиялық анатомия, микробиология.

2.6.Реквизиттен кейінгі: эпидемиология, коммуналды гигиена, тағам гигиенасы, еңбек гигиенасы, балалар мен жасөспірімдер гигиенасы, клиникалық медицинаға кіріспе, қоғамдық денсаулық сақтау, қоршаған орта және денсаулық.

2.7.Тақырыптық жоспар: тақырып, әр сабақтың өткізілу түрі мен ұзақтылығы (дәріс, тәжірибелік, өзіндік жұмыс)

2.7.1 Дәрістің тақырыптық жоспары

№ Тақырыбы Өткізілу түрі Сабақтың ұзақтылығы (сағат түрінде)

1 Гигиена негізгі профилактикалық пән ретінде қарастыру. Мақсаты, міндеті және методологиялық негіздері. Жалпы гигиенаның пропедевтикалық маңызы. Гигиенаның даму тарихы.

Шолу 1

2 Ауаның гигиеналық маңызы. Ағзаға ауадағы физикалық және химиялық факторлардың әсер етуімен байланысты аурулардың профилактикасы. Климат пен ауа райы. Акклиматизацияның қазіргі замандағы мәселелері.

Мәселелік 1

3 Су денсаулық факторы ретінде қарастыру. Су факторымен байланысты аурулардың профилактикасы. Сумен қамтудың гигиеналық негіздері.


4 Топырақтың гигиеналық маңызы. Топырақты санитарлық қорғау шаралары.


5 Елді мекендерді жоспарлау және құрылысының гигиеналық негіздері

Шолу 1

6 Тамақтану денсаулық факторы ретінде. Тиімді тамақтанудың заманауй аспектілері.

Шолу 1

7 Ұйымдастырылған ұжымдарда тамақтануды ұйымдастыруының



044 -53/15( )25беттен14бет


гигиеналық бақылау әдістері. Адамның тамақтануының заманауй мәселелері. Генетикасы модифицирленген тағамдар. Байытылған тағам өнімдері.

8 Радиациялық фоны өзгерген техногенді аймақтарда тұратың халықтың тамақтану ерекшеліктері. Алиментарлық аурулар және оның профилактикасы.

Шолу 1

9 Ауруханалар мен балалар мекемелерінде асхана орналасуы, құрылысын жоспарлау және қондырғыларына қойылатын гигиеналық талаптар.

Шолу 1

10 Еңбек гигиенасының анықтамалары мен ұстанымдары. Өндірістегі сауықтыру шаларлар жүйесі.

Шолу 1

11 Өндіріс ортаның физикалық факторлары және олардың адам денсаулығына қолайсыз әсерінің алдын алу.

Шолу 1

12 Ионизация сәулелерінің көзі және олардың сипаттамасы. Халықтың және қызметкерлердің радиациялық қауіпсізді-гін қамтамасыз ету.

Шолу 1

13 Денсаулық бала ағзасы мен қоршаған орта арасындағы қарым қатынастың тиімді критерииі ретінде қарастыру. Мектепте және мектепке дейінгі балалар мекемелерінде оқу-тәрбие үдерісінің гигиеналық негіздері.

Шолу 1

14 ЕПМ жоспарлау және орналастырудың гигиеналық талаптары. АІИ профилактикасы.

Шолу 1

15 Әскери жағдайда санитариялық-эпидемиологиялық іс-шараларды ұйымдастыру негіздері. Әскер құрылымында және басқа да күш бөлімдеріндегі еңбек гигиенасы.

Шолу 1

Жалпы 152.7.2 Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары:№ Тақырыбы Өткізілу түрі Сабақтың

ұзақтылығы (сағат түрінде)

1 Кіріспе. Жалпы гигиенаның мақсаты, Ауызша сұрау, 2


044 -53/15( )25беттен15бет


міндеті мен әдістері. Санитариялық-эпидемиологиялық қызмет көрсетуді ұйымдастыру негіздері. Санитариялық-эпидемиологиялық қызмет көрсету маманы жұмыс формасы мен әдістері.

жұппен жұмыс жасау

2 Ауаның гигиеналық маңызы. Бөлмелер микроклиматы параметрлерін гигиеналық бағалауы. Ауа қозғалысы мен барометриялық қысымды өлшеу және бағалау әдістемесі.

Шағын топпен жұмыс жасау, зертханалық жұмыс, тест сұрақтарын

шешу

2

3 Тұрғын және қоғамдық бөлмелердегі ауадан сынама алу әдісі, ауа ортасының сапасын зерттеу және бағалау. Ауа алмасуының қажетті нормасы және нақтылы көлемін және ауа алмасу еселігі.

Пікірталас, шағын топпен жұмыс жасау

2

4 Бөлмелердің табиғи және жасанды жарықты тексеру және бағалау әдістемесі. Инфрақызыл радиация қарқындылығын өлшеу және бағалау әдістемесі. Ультрафиолет сәулесін өлшеу және бағалау әдістемесі.

Пікірталас, жағдайлық

есептер шешу

2

5 Ауыз су сапасын гигиеналық бағалау. Орталықтандырылған шаруашылық – ауыз су желісіне су көздерін таңдау. Судың сапасын жақсартудың негізгі әдістері. Суды залалсыздандыру. Суды хлорлау әдістемесі.

Пікірталас, тест сұрақтарын

шешу

2

6 Топырақтың гигиеналық маңызы. Топырақты санитариялық жағдайын зерттеу мен бағалаудың әдістемелік ұстанымдары. Қатты және сұйық қалдықтардан елдімекендерді тазартудың гигиеналық негіздері.

Шағын топпен жұмыс жасау,

жағдайлық есептер және

тест сұрақтарын

шешу

2

7 Тамақтың құндылығын гигиеналық бағалау әдістері: 1.Қоректік заттар мен энергияға қажеттілігін анықтау. 2.Нақты тамақтануды мәзір – жіктемесі бойынша есептеу.

Пікірталас, шағын топпен жұмыс жасау,

тест сұрақтарын шешу

2

8 Азық-түліктердің сапалығын бағалау әдістері – ет, балық, шұжық, сүт, жұмыртқа, ұн және нан. Тағамдық уланулар, жіктелуі. Тағамдық уланулардың санитариялық-гигиеналық тексеру әдістемесі және профилактикасы.

Ауызша сұрау, тест

сұрақтарын шешу

2


044 -53/15( )25беттен16бет


9 Дайын тағамдарды зертханалық тексеруге сынама алу әдістемесі. Азық-түліктің биологиялық және химиялық қауіпсіздігінің негізгі көрсеткіштері. Азық-түліктің сапа категориялары.

Ауызша сұрау, жағдайлық


2

10 Аурухана мен балалар мекемелері асханасын жоспарлау, орналасуы, қондырғылары мен жұмысын ұйымдастырудың гигиеналық талаптары. Профилактикалық іс-шаралар жүйесінің негізгі бағыты – қоршаған орта факторларын гигиеналық нормалау.


шешу

2

11 Өндірістік шу және оның қолайсыз әсерінің алдын алу. Өндірістік шу деңгейін өлшеу және адам организміне әсерін бағалау әдістері. Вибрация ауруының профилактикасы. Жергілікті және жалпы вибрацияны өлшеу және адам организміне әсерін бағалау әдістері. Шу мен вибрацияны гигиеналық нормалау қағидаттары.

Ауызша сұрау, жұппен жұмыс

жасау

2

12 Гигиеналық тәжірибеде зерттеудің токсикологиялық әдістері. Кәсіптік улардың уыттылығын және қауіптілігін бағалау. Кәсіби интоксикациялар және олардың профилактикасы. Радиациялық гигиенаның негізгі анықтамалары. Иондауыш сәуле көздерімен жұмыс жасау кезінде қызметкерлердің радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидалары. Дозиметриялық және радиометриялық бақылау.

Пікірталас, жағдайлық


2

13 Аурухананың жағдайлық және бас құрылыс жобаларын гигиеналық бағалау. ЕПМ арнайы мамандандырылған бөлімдерін ішкі жоспарына гигиеналық баға беру. Ауруханаішілік инфекциялар, олардың алдын алу.

Ауызша сұрау, жұппен жұмыс

2

14 Балалар мен жасөспірімдердің дене дамуы мен денсаулық жағдайын зерттеу және бағалау әдістері. Оқушылардың күн тәртібі мен оқу кестесін бағалау.


шешу

2

15 Мектепке дейінгі балалар мекемелерін жоспарлау, орналастыру және жабдықтарын гигиеналық бағалау. Жалпы білім беру мекемелерін жоспарлау және

Ауызша сұрау, тест сұрақтарын

шешу

2


044 -53/15( )25беттен17бет


орналастырылуын гигиеналық бағалау.Жалпы сағат : 30

2.7.3. Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары№ Тақырыбы Өткізілу түрі Сағат

саны1 Гигиенаның даму тарихы. Қазақстандағы

гигиена ғылымының дамуы мен қалыптасуы

Халықтың денсаулығы мен экологиялық факторлар. Адам ағзасына қоршаған орта факторларының әсерлерін гигиеналық (донозологиялық) диагностикалау қағидалары.

Профилактикалық іс-шаралар жүйесінің негізгі бөлігі ретінде қоршаған орта факторларын гигиеналық нормалауын қарастыру.

Реферат, презентация, тест

сұрақтарын құрастыру, жағдайлық

есептер дайындау, баяндама.

6

2 Санитариялық эпидемиологиялық қызмет көрсетудің негізгі түрлері-ескертпелі және ағымдық санитарлық бақылаудың маңызы.

Санитариялық заңнама – мемлекеттік санитарлық қадағалаудың ұйымдастыру және жүргізу үшін құқықтық негізі.

Қоршаған орта және оның факторлары. Қоршаған ортаның экологиялық және гигиеналық мәселелері және олардың өзара байланысы.

6


044 -53/15( )25беттен18бет


Қоршаған ортаның көптеген экологиялық факторлары тұрғындардың денсаулығына дұрыс дамып жетілуіне тигізетін кері әсері.Соның ішінде біріктірілген, қосарланған қоршаған орта факторлары.

3 Адам организміне микроклиматтық факторлар әсерін кешенді бағалау. Адамның жылы лебізін объективті және субъективті бағалау.

Инфрақызыл радиациясы мен ультракүлгін сәулесі, радиация, күн сәулесі қарқындылығын өлшеу және бағалау әдістемесі.

Атмосфералық ауаның биологиялық және химиялық ластануының гигиеналық маңызы. Адам денсаулығына кері әсерінің алдын алу шаралары.

6

4 Судың органолепикалық көрсеткіштері және тұзды құрамының гигиеналық маңызы.

Суқоймаларының өздігінен тазару процесінің маңызы. Сапробтылық су қоймасының санитарлық жағдайының көрсеткіші. Судың сапасын жақсартудың арнайы әдістері.

Орталықтандырылмаған су желісін ұйымдастырудың гигиеналық талаптары.

Құдықтар мен су көздері каптажы құрлысы мен оны орнатуына қойылатын талаптар. Қ6ұдықтарды тазарту және дезинфекциялау.

Су нысандарын санитарлық қорғаудың негізгі аспектілері.Жер беті және жер асты су көздері құбырларының гигиеналық сипаттамасы.

6

5 Қалалық елді мекендердің функционалды аймақтары және оларды тиімді орналастыру.

6


044 -53/15( )25беттен19бет


Тұрғын үй аймақтары құрылысы жүйесі және олардың гигиеналық маңызы.

Биогеохимиялық эндемиялар, олардың алдын алу.

Ауылды елді мекендер жоспарлау және орналастыру ерекшеліктері.

6 Тамақтану статусын бағалау әдістемесі.Тамақтың құндылығын гигиеналық бағалау әдістері: Нақты тамақтануды мәзір-жіктемесі бойынша есептеу (жалғасы).

Азық-түліктердің тағамдық және биологиялық құндылығы, эпидемиологиялық маңызы.

Азық-түліктің сапалығын бағалау әдістері - жұмыртқаның, ұнның, нанның, консервілердің, концентраттардың.

6

7 ЕПҰ және балалар мекемелеріндегі асханалар жұмысының ұйымдастырылуына гигиеналық бақылау.

Тамақтандыруды ұйымдастыруды және оның гигиеналық, эпидемиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау.

Ауруханалар мен балалар мекемелерінде асханананы орналастыру, жоспарлау, құрал жабдықтар және жұмысының ұйымдастырылуына гигиеналық сараптама жүргізу.

6

8 Аралық бақылау. Тестілеу, 6


044 -53/15( )25беттен20бет


жағдайлық есептер шығару,

ауызша сұрау9 Тағамдық азықтарды консервілеу, және

тағамның тағамдық және биологиялық құндылығын, сапасын сақтаудағы ролі.

Емдік және емдік-профилак-тикалық тамақтану.

6

10 Шаң патологиясының алдын алу. Шаңды гигиеналық нормалау қағидалары.

Цех ординаторы жұмысының гигиеналық аспектілері.

Иондауыш емес электромагниттік сәулелер және олардың жағымсыз әсерінің алдын алу. Өлшеу мен бағалау әдістері.

Нормалау қағидалары. Медициналық сәулелерден және табиғи сәулелену кеөздерінен шектеу.

6

11 Еңбектің ауырлығы мен күштемесін бағалау әдістері. Еңбек үдерісімен байланысты өндірістік аурулар мен қажудың алдын алу.

Инфрадыбыстың гигиеналық сипаттамасы, медицинада қолданылуы, адам денсаулығына қолайсыз әсер етуінің алдын алу.

Компьютерлердің бейне дисплейлік терминалдарымен жұмыс істеу кезіндегі еңбек жағдайының ұйымдастырылуын және кері әсерін медициналық бақылау.

6

12 Медицина қызметкерлерінің еңбек гигиенасының негізгі аспектілері.

6


044 -53/15( )25беттен21бет


Емдеу профилактикалық мекемелерде медицина қызметкерлерінің жеке бас гигиенасы және тұрмыс тәртібінің ережелері.

Ауылшаруашылығы жұмысшы-ларына медициналық-санитариялық қызмет көрсету.

Улы химиялық заттармен жұмыс жасаудағы еңбек гигиенасының мәселелері.

Далалық жағдайында әскердің тамақтануы және сумен жабдықталуын санитарлық қадағалауды жүргізу мен ұйым-дастыру. Әскер бөлімдеріндегі еңбек гигиенасы.

13 Оқушыларды оқытудың, білім берудің және еңбекке тәрбиелеудің гигиеналық негіздері. Балалардың мектепте оқуына дайындығын бағалау.

Балалар мен жасөспірімдерді дене шынықтыруға тәрбиелеудің гигиеналық негіздері. Гигиена және шынығу негіздері.

Бала қолданатын заттарға қойылатын гигиеналық талаптар.Киім мен аяқ киім гигиенасы.

6

14 Аурухананың ішкі ортасының ұйымдастырылуына қойылатын гигиеналық талаптар.

Емдеу мекемелерінің жылулық, ауа және жарықтық жайлылығын ұйымастыру негіздері. Емдеу факторы ретінде палаталар микроклиматы.

Аурухананың заманауй құрылысының гигиеналық аспектілері. Босану үлері мен акушерлік бөлімшелердің тәртібі мен ішкі ортасының жоспарлануының гигиеналық талаптары.

6


044 -53/15( )25беттен22бет


15 Аралық бақылау Тестілеу, жағдайлық

есептер шығару,

ауызша сұрау

6

Барлығы сағат: 90

2.8. Оқыту мен сабақ берудің әдістері:Дәрістер: шолу және мәселелікТәжірибелік сабақтар: ауызша сұрау, жұппен жұмыс жасау, пікірталас, жағдайлық есептер шешу, шағын топпен жұмыс жасау, тест сұрақтарын шешу, зертханалық жұмыс.

Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өзіндік жұмысы (ОСӨЖ):ОСӨЖ жалпы оқу кестесінде көрсетілмейтін, жеке кесте түрінде берілетін, оқытушымен контактіде орындалатын, студенттің аудиториядан тыс жұмысы болып табылады. ОСӨЖ барысында оқу бағдарламасының күрделі сұрақтары бойынша, үй тапсырмасын, жобаларды, тәжірибелік сабақтарды орындау, семестрлік жұмыстарды қадағалау, есеп жасау және тағы басқа СӨЖ тапсырмаларының түрлерінде туындайтын сұрақтары, рубеждік бақылауды өткізу бойынша кеңестер беріледі. Студенттердің өзіндік жұмысы (СӨЖ): тест сұрақтарын құрастыру және жағдайылық есептер дайындау, реферат, презентация, баяндама, жобалар дайындау.

2.9. Білім алушылардың білімі мен дағдыларын бағалау әдістері:Бақылаудың келесі түрлері қолданылады: ағымдық, аралық және қорытындыАғымдық бақылау: тестілеу, ауызша және жазбаша сұрау, зертханалық жұмыстар орындау, жағдайылық тапсырмаларды орындау, тапсырмаларды орындау нәтижелерінің жазылуын тексеру, шағын топтарда жұмыс жасауда жеке және топтық бағалау .Аралық бақылау: коллоквиум. Аралық бақылау семестрдің 8 және 15 апталарында тестілеу, ауызша сұрау және жағдайлық есептер шығару түрінде тапсырылады.Қорытынды бақылау: емтихан-тестілеуҚосымша материалдармен, құралмен және жабдықпен қамтамасыз етілуі:

Құрал және жабдықтар: компьютерлер,экран биіктігі реттелетін мультимедиялық проектор, интербелсенді тақталар. Қосымша материал: көрнекі материал; оқу бейнефильмдер; тақырыптық тарату материалдары, әртүрлі коммуналдық нысандардың жобалары, тақырыптық стенділер, Интернетке қосылу.

2.10. Ұсынылатын әдебиет: негізгі және қосымша


044 -53/15( )25беттен23бет


Қазақ тілінде:Негізгі:1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.6. Бектұрғанов Р.С. Жалны гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010. Қосымша:1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека:учебное пособие.4- е изд М: Проспект,20065.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону6.ШармановТ.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана,20087.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика:Наука и техника , 2007

Орыс тілінде:Негізгі:1. Гигиена/под ред.акад.РАМНГ.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. и доп.- К.: Вищашк., 1999-652с. Қосымша:1. ГолубевВ.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детейдошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.2. Коммунальная гигиена/под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.


044 -53/15( )25беттен24бет


3. Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.4. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.5. Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена-Алматы: НИЦ «Ғылым», 2003.-464с.6. Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.7. Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия», 2005.-288с.Электронды ресурстар:1. Ескерова С.У. Су және сумен қамтамасыз ету гигиенасы. Оқу құралы - Шымкент, 2010, 50б. 2. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.3.Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :20094. Гигиена учебник для вузов/под. редГ.И.Румянцева – 2-е изд М: 2009.5. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009.6. Справочник диетолога, Равновесие, 2006.7. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010.8. Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008.

2.11. Қосымшалар: №1 үлгі

«Реквизитке дейінгі, реквизиттен кейінгі және бір-бірімен шектес пәндерден білім берудің келісу хаттамасы 2013-2018жж»

Келісілетін пәндер

Материалдың пропорциясын және оны баяндау ретін өзгерту туралы ұсыныстар

және т.б.

Келісімге қатысқан кафедралардың

мәжіліс хаттамаларының

нөмірлері мен күндері


044 -53/15( )25беттен25бет


1 2 3Реквизитке дейінгі:Микробиология Микроағзалардың жіктелу түрі, қасиеті,

сыртқы ортадағы тұрақтылығына температураға тұрақтылығы. Әртүрлі қоздырғыштар тудыратын аурулар. Алдын алу.

Хаттама №____________________________ 2014жКаф. меңгерушісі:

Экология және тұрақты даму

Индивидуум мен популяция денсаулығына қоршаған ортаның факторларының әсер етуінің заңдылықтары. Қоршаған ортаның факторларын нормалау, қоршаған ортаны сауықтыру шаралары. Зерттеу әдістері.


Қалыпты және патологиялықфизиология

Ағзаның жасуша, тін мүшелерінің және әртүрлі жүйелердің қызметтерінің заңдылықтары мен оларды реттеу механизмдері. Ағзаның бейімделуі. Күйзелістік жағдайлар. Патологиялық үдерістер, олардың даму себептері мен белгілері.


Медициналық биология генетикамен

Заңдылықтар, ағзаның жеке дамуының механизмдері мен үрдістері, тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік, биологиялық ақпараттың қолданылуы, берілуі және сақталуы. Өмірлік үрдерістерді энергиямен қамтамасыз ету. Адам эволюциясы мен антропогенез. Биоэкология сұрақтары.


Реквизиттен кейінгі:Қоғамдық денсаулық сақтау

Тұрғындардың денсаулық көрсеткіштері, зерттеу және бағалау әдістері.


Эпидемиология Тамақтан улануды эпидемиологиялық тексеруді жүргізу тәртібі. Жұқпалы және жұқпалы емес аурулар, олардың алдын алу. Аурулардың динамикасын зерттеу әдістері.


Тағам гигиенасы

Тағам рационы, тамақтану тәртібі. Тамақтандыруды ұйымдастыруды және оның гигиеналық, эпидемиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау.Адамдардың еңбекке қабілеттіліктеріне байланысты тамақтану ерекшеліктері. Емдік



044 -53/15( )25беттен26бет


және емдік-профилактикалық тамақтану.Еңбек гигиенасы

Еңбек физиологиясы, шаршау және қажу, олардың алдын алу. Шаң патологиясының, дірілдің, ЭМӨ алдын алу. Өндірістік физикалық факторларды анықтау әдістері. Өндірістік зияндылықтарды гигиеналық нормалаудың қағидалары. Цех дәрігері жұмысының гигиеналық аспектілері.


Балалар және жасөспірімдер гигиенасы

Оқушылардың күн тәртібін және мектептің оқу кестесін бағалау. Оқушыларды оқытудың, білім берудің және еңбекке тәрбиелеудің гигиеналық негіздері. Балалар мен жасөспірімдерді дене шынықтыруға тәрбиелеудің гигиеналық негіздері. Балалар мекемелерінің орналасуын, жоспарлануын гигиеналық бағалау. Балалар мекемелерінің құрал-жабдықтарына және жиһаздарына қойылатын гигиеналық талаптар.


Кафедра меңгерушісі: Ескерова С.У.


044 -53/15( )25беттен27бет


base.ukgfa.kz П... · web view2018. 9. 29. · тест сұрақтарын құрастыру...

Documents