âUkiw e«gfkhdJ

Mjhu§fŸv‹gj‰fhd

Evidence that the Bible is Trustworthy

World Literature PublicationMadurai, India

Evidence that the Bible is Trustworthy (Tamil)Copyright 2009 - Kirubaiyulla Varthai ®

®Kirubaiyulla Varthai

First Edition :Copies :

Translation & Layout:Kingsly Rajah, Camiluz Antony & Arun Singh

Proof Reading :Antony Rajah

Publisher :

Printed atSharon Print System, Madurai - 625 002.

For Copies :

February 20093000

P.C. Philemon Rajah, M.A., M.Th.,(Director - J.C. School of Evangelism)

45C/1, Church Lane, Coronation Street,Arasaradi, Madurai - 625 010.PH : 0452 - 26 070 26, Cell : 92 4421 4421

2

r Beu lo o vo et d d Be rt oa tci hd ee r

D

r Beu lo o vo et d d Be rt oa tci hd ee r

D

a wonderful Christian, dedicated Evangelist, writer, Editor - The Voice of Truth Intl.,

Founder - World Evangelism and Radio Speaker...Who lives in our heart...

3

Some of the books written by Dr. J.C. Choate...

4

Programs Sponsored by the Choates &

World evangelism Team in Madurai...

*

*

*

*

*

T.V. Programs : (Reaching the Unreached in Masses)

Magazines : (Encouraging Christians & Evangelising Non - Christians)

Bible Correspondence Courses : (Tamil &

English)

J.C. School of Evangelism :

For Visually Handicapped

Speaker : P.C. Philemon Rajah

Tamil : Kirubaiyulla Varthai

English : The Voice of Truth International

Tr a i n i n g f a i t h f u l m e n & w o m e n o f

congregations for Evangelism. Sponsored by

J e r r y a n d P a u l a B a t e s .

@ The Voice of Truth Braille Magazine.

5

jÄH‹ Æš T.V.

ïka« Æš T.V.

br›thŒ fhiy 7.15 k PhÆW fhiy 7.45 kÂ

òj‹ fhiy 6.00 kÂ

Study Basic & Advanced Bible Courses from your home @ your convenience and receive certificate

m‹ò thrf e©gnu,

rǤâuK« Mjhu« fh£L« rǤâu ehaf‹ ïnaRÉ‹

jtW v‹W«, ntjhfk¤â‹ tuyhW JšÈakhdJ v‹W« bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ Ã%ã¤jd®.

ntjhf¤âš mWgJ Kiw¡F« nkš F¿¥ãl¥g£oU¡»w V¤âa®fis F¿¤J vªj MjhuK« rǤâuháÇa®fS¡F »il¡fÉšiy. Mifahš V¤âa® ïUªjâšiy v‹W«, mt®fis¡ F¿¤J ntjhfk« T¿aJ f£L¡fij v‹W« rǤâuháa®fŸ KobtL¤jd®. ã‹ò »K 1906 Æš bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs® ënfhÉ‹fy® V¤âaÇ‹ jiyefiu JU¡»Æš ïU¡F« nghfhÞfhÆš f©Lão¤jh®. v»¥âaUlD« máÇah njr¤JlD« V¤âa®fË‹ ngh®¢á‰g§fŸ JU»ÆYŸs m‹fhuh g£lz¤âš ïU¡F« V¤âa® mU§fh£áaf¤âš ïU¥gij ï‹W« fhzyh«.

»K 588š vnr¡»aš Ô®¡fjÇá ÔU g£lz¤ij g‰¿ Ô®¡fjÇrd« ciu¤jh®. ïij vnr¡»aš 26:3-4 š gh®¡fyh«. _‹W M©LfS¡F ãwF neòfh¤ ner® ÔU g£lz¤ij K‰WifÆ£lh‹. ã‹ò »K 573š ÔU g£lz¤ij mʤJÉ£L ghãnyh‹ âU«ãdh‹. Rkh® 1600 M©Lfshf k¡fŸ mªj g£lz¤ij vL¤J¡ f£l Ka‰á¤jd®. mªj g£lz« f£l¥g£l bghGbjšyh« mJ kWgoí« mÊ¡f¥g£lJ. Mdhš g©ila ÔU g£lz« ïUªj ïl« ï¥bghGJ glFfis f£lî«, tiyfis cs®¤jî« ga‹gL¤j¥ gL»wJ. ï¥goahf vnr¡»naÈ‹ Ô®¡fjÇrd« všyh tifÆY« m¥gona Ãiwnt¿ cŸsJ.

ï¥goahf âUkiw¡F btËna âUkiw c©ikahd ò¤jf« v‹w Mjhu§fŸ Ãiwa cŸsd. mitfis ï¥ò¤jf« milahs¥ gL¤â fh£L»‹wJ.

eh« e«ò« v‹W m¿a ï¥ò¤jf« Äfî« cjÉahŒ ïU¡»wJ.

goí§fŸ ãwU¡F« m¿Kf« brŒí§fŸ.

»UigíŸs th®¤ij btËplhf ïij jUtâny Äfî« k»œ¢áail»nw‹. ïj‰F cjÉa bkhÊbga®¤J totik¤J cjÉa rnfhju®fŸ »§ÞÈ uh#hɉF«, »ahÄyÞ¡F«, mU©á§»‰F«, ãiHâU¤j¤âš cjÉa M‹l uh#hî¡F«, mHfhf m¢á£l âU. Fznrf® M»nahU¡F e‹¿!

âUkiwÆ‹ njtD«, âUkiwí« rǤâuó®tkhdJ

rnfhjÇ Betty Choate¡F«,

ò¤jf¤â‹ MáÇa® âU. Mo (U.S.A) mt®fis Äfî« ghuh£L»nw‹.

7

8

ò¤jf« _‹W

âUkiw e«gfkhdJ v‹gj‰fhd Mjhu§fŸ

g¡f« v©

11

16

22

28

34

40

47

53

60

69

ò¤jf¤â‹ cŸns...

ghl« x‹W

ghl« ïu©L

ghl« _‹W

ghl« eh‹F

ghl« IªJ

ghl« MW

ghl« VG

ghl« v£L

ghl« x‹gJ

nfŸÉ gâš gFâ...

»¿ÞJÉÅlÄUªJ Mjhu§fŸ....

ifbaG¤J¥ ãuâ Mjhu§fŸ...

bjhšbghUŸ MŒî Mjhu§fŸ...

bjhšbghUŸ MŒî Mjhu§fŸ (bjhl®¢á)...

ÉŠPhd¤â‹ Mjhu§fŸ...

Ô®¡fjÇrd Mjhu§fŸ...

cŸshd Mjhu§fŸ...

rªnjf¥gLnthU¡F r§fl§fŸ...

mDgt¤â‹ _y« Mjhu§fŸ...

9

“âUkiw e«gfkhdJ v‹gj‰fhd Mjhu§fŸ” v‹w ï¥ò¤jf« Mjhu§fŸ v‹w bjhl® bjhF¥ã‹ _‹whtJ ò¤jfkhF«.

m‹lnyhf¤âš njtid¥ g‰¿ Mjhu§fŸ v‹w Kjš ò¤jfkhdJ, X® mDÉ‹ á¿a Jfš Kjš btË ïl¤âš (bt‰¿l¤âš) cŸs Äf¥bg¿a Galaxy tiuahd ò¤ârhȤjdkhd totik¥ã‹ m¿Éaš m¿F¿fis MuhŒ»‹wJ. ò¤ârhȤjdkhd totik¥ã‹ Mjhu§fshdJ m¿ÉaÈ‹ gšntW ãÇîfËY« (E©QÆÇaš, cÆÇaš, jhtuÉaš, cÆ®-ntâaš, òÉÆaš, ïa‰ãaš k‰W« Éy§»aš) fhz¥gL»‹wd. toik¥ò v‹gJ xU totik¥ghsiu cWâ¥gL¤J»‹wJ. Éisthf, mnef ÉŠPhÅfŸ ï¥bghGJ, njtid e«òtJ v‹gJ MjhuK«, m¿î« rh®ªj x‹W v‹W e«ò»‹wd®.

tuyh‰¿š »¿ÞJit¥g‰¿a Mjhu§fŸ v‹w ïu©lh« ò¤jf¤âš, m¥nghÞjy®fŸ k‰W« mt®fSila rfh¡fË‹ f©zhu¡ f©l rh£á¥ gâîfis nf£nlh«. ôj k‰W« nuhk tuyh‰why®fŸ k‰W« »¿ÞJit¥ g‰¿ vGâa Mâfhy »¿Þjt K‹ndhofË‹ rh£áfis eh« MuhŒªnjh«. eh« »¿ÞJthš Ãiwnt‰w¥g£l mWg¤â MW Ô®¡fjÇrd§fis¥ gh®¤njh«. nkY« eh« rh¤âa¡T¿‹ ÉŠPhd¤âdhš, ajh®¤jkhf¡ Tl xUtuhY« ï¥go všyh Ô®¡fjÇrd§fisí« Ãiwnt‰w KoahJ vd f‰W¡bfh©nlh«. Kjš ü‰wh©L »¿Þjt®fŸ, ïnaRit xU bjŒåf eguhf tÊg£ljhf òij¥bghUŸ MuhŒ¢áahdJ Mjuh§fis btË¥gL¤J»wJ. všyht‰¿‰F« nkyhf, gH§fhy njh‰RUŸfis go¡F«nghJ, (ït‰¿š áy Kjš k‰W« ïu©lh« ü‰wh©il nr®ªjit) m¿P®fŸ òâa V‰gh£o‹ _y¥ ò¤j§fis kWÓuik¤JŸsd®. ïWâahf, eh« ïnaRÉ‹ T‰Wfis MuhŒªJ, mtUila kuz«, ml¡f« k‰W« cÆ®bjGjÈ‹ tuyh‰W¤ j‹ikia rÇgh®¤JŸnsh«.

ïªj¥ ò¤jf¤âš, âUkiw e«gfkhdJ v‹gj‰fhd Mjhu§fis eh« MuhŒnth«. gy ü‰wh©Lfshf âUkiwahdJ jh¡FjY¡F£g£L tU»‹wJ, nkY« ï‹W« mJ, eh¤âf®fŸ, guªj bfhŸifíila ïiwÆay¿P®fŸ k‰W« gšntW »¿Þjtušyhj kj jiyt®fshš jh¡f¥g£L tU»‹wJ.

âUkiw (mšyJ) ntjhfk« e«gfkhdJ v‹w Mjhu§fis Ú§fŸ gh®¡f cŸç®fŸ; mjhtJ njt‹ j‹Dila á¤j¤ij gÇR¤j MÉÆdhš Vt¥g£l Ô®¡fjÇáfŸ v‹D« kÅj®fS¡F bfhL¤jh®. ïªj

m¿Kf«

Mjhu§fis všyh« gh®¤jã‹, Ú§fŸ c§fŸ Koit nj®î brŒa RjªjuK©L. Ú§fns mj‰F Úâgâ.

Ú§fŸ ïªj Mjhu§fis kâ¥ãL« Ka‰áÆš njt‹ c§fis MÓ®tâ¥ghuhf!

khzt®fS¡fhd m¿îiufŸ

1. âUkiw (ntjhfk«) e«gfkhdJ v‹gj‰fhd Mjhu§fŸ v‹w ï¥ò¤jfkhdJ cyf M§»y ÃWtd¤â‰fhf (World English Institute), Ç¢r®£ N. Mo (Richard N. Ady) mt®fshš vGâ fh¥òÇik•© 2007 bgw¥g£lJ.

2. x›bthU ghl¤ijí« go¤jã‹, ò¤jf¤â‹ ã‹gFâ¡F br‹W, Ú§fŸ go¤j ghl¤â‰fhd nfŸÉfS¡Ffhd Éilia Ãu¥ò§fŸ. ãwF, mL¤j ghl¤â‰F bršY§fŸ.

3. Ú§fŸ c§fŸ MáÇaUl‹ jÅ¥g£l KiwÆš go¥gt®fshdhš, mt® c§fŸ Éilfis rÇgh®¤J, mij c§fËl« Éthâ¥gh®.

4. Ú§fŸ ïij jghš _y« go¥gt®fshdhš, všyh 9 ghl§fisí« Ko¤J, Éilfis Ãu¥ã, nfŸÉ-gâš gFâia k£L« »Ê¤J, mij c§fŸ MáÇaU¡F mD¥ò§fŸ. ghl¥ò¤jf¤ij mD¥g nt©lh«, mJ c§fËl« ïU¡f nt©oaJ.

5. c§fŸ MáÇa®, nfŸÉfS¡fhd c§fŸ Éilia rÇgh®¤J, mij Toa ÉiuÉš c§fS¡F mD¥ã it¥gh®fŸ.

6. c§fSila e©g®fŸ k‰W« cwÉd®fËš ahuhtJ ï¥ghl¤ â£l¤âš nru ÉU«ãdhš, mt®fSila bga® k‰W« KftÇia v§fS¡F vGâ mD¥ò§fŸ.

7. Ú§fŸ ï¥ghl¤ij go¥gâdhš njt‹ c§fis MÓ®tâ¥ghuhf. âUkiwahdJ njtDila th®¤ijjh‹ vd e«òtj‰F cŸs rªnjf§fis všyh« ïJ Ú¡»ÉL« vd e«ò»‹nwh«.

10

11

ghl« x‹W

»¿ÞJÉÅlÄUªJ Mjhu§fŸ Evidence from Christ

`tuyh‰¿š »¿ÞJit¥ g‰¿ Mjhu§fŸ’ v‹w ò¤jf« ïu©oš eh« MuhŒªjâš ïUªJ, cghfk« 18:15-18š brh‹dgo nkhnria¥ ngh‹w Ô®¡fjÇá ïnaR»¿ÞJ jh‹ vd eh« ghJfh¥ghf Ô®khÅ¡fKoí«. njtDila c©ikahd Ô®¡fjÇá v¥nghJ« c©ikiana ngRth®.

giHa V‰ghL

j‹Dila nghjid CÊa§fË‹nghJ, ïnaR, giHa V‰gh£L trd§fbsšyh« c©ikí«, e«gfkhdJ vd cWâaˤjh®. ïnaR, jh‹ “giHa V‰ghL” v‹w gj¤ij cgnahf¥gL¤jhÉ£lhY«, mit jh‹ mªj neu¤âš bghJthf ga‹gh£oš ïUªjJ.

vãbua trd§fbsšyh« _‹W ãÇîfshf¥ ãÇ¡f¥g£ld: 1. r£l« 2. Ô®¡fjÇáfŸ k‰W« 3. vG¤J¡fŸ

vãbua vG¤J¥ gâîfis (trd§fis) ïnaR m¿ªâUªjh®

vãbua ntjhfk¤â‹ ò¤j§fis všyh« (’jd¡’ v‹W miH¡f¥g£lJ) ïnaR V‰W¡ bfh©lh® v‹gâš nfŸÉna ïšiy. ‘jd¡’ v‹gJ ò¤jf mik¥ò k‰W« ãÇîfŸ jÉu, »¿Þjt giHa V‰gh£o‰F K‰¿Y« x¤âUªjJ.

»¿ÞJ, giHa V‰gh£o‹ trd§fis m§ÑfǤj áy jUz§fis gh®¥ngh«. F¿¥ghf, bjËthd m¢áš cŸs th®¤ijfis ftÅí§fŸ.

1. rh¤jh‹ ïnaRit, fšYfŸ m¥gkhF«go nrhâ¤jnghJ, ïnaR brh‹dJ, “kDõ‹ m¥g¤âdhnykh¤âukšy, njtDila thÆÈUªJ òw¥gL»w x›bthU th®¤ijÆdhY« ãiH¥gh‹ v‹W vGâÆU¡»wnj v‹wh®” (k¤.4:4). x›bthU nrhjidÆ‹nghJ« ïnaR, ‘vGâÆU¡»wnj’ v‹W T¿É£L giHa V‰gh£oš ïUªJ xU trd¤ij F¿¥ã£lh®. (k¤.4:7,10)

2. xU rka« ïnaR, “nehthÉ‹ fhy¤âš v¥go elªjnjh, m¥gona kDõFkhu‹ tU« fhy¤âY« el¡F«. v¥gobaÅš, #y¥ãusa¤J¡F K‹dhd fhy¤âny nehth ngiH¡FŸ ãuntá¡F« ehŸtiu¡F«, #d§fŸ òá¤J« Fo¤J«, bg© bfh©L« bg©bfhL¤J«, #y¥ãusa« tªJ

12

midtiuí« thÇ¡bfh©LnghFk£L« czuhâUªjh®fŸ; m¥gona kDõFkhu‹ tU§fhy¤âY« el¡F«”. (k¤.24:37-39) v‹W T¿dh®. ï§nf ïnaR, áy mŠPhÅfshš tuyh‰¿š el¡fhjJ vd Tw¥gL« Mâ 6-8š cŸs btŸs« r«gt¤ij cWâ¥gL¤J»wh®.

3. gÇnra®fS«, ntjghuf®fS«, rh¥ãL« K‹ if fGthjj‰fhf ïnaRÉ‹ m¥nghÞjy®fis Fiw T¿anghJ,”mt®fS¡F mt® ãuâí¤jukhf; Ú§fŸ c§fŸ ghu«gÇa¤âdhny njtDila f‰gidia V‹ Û¿ el¡»Ö®fŸ? c‹ jf¥gidí« c‹ jhiaí« fd«g©Qthahf v‹W«; jf¥gidahtJ jhiaahtJ ê⡻wt‹ bfhšy¥glnt©L« v‹W«, njt‹ f‰ã¤âU¡»whnu. Ú§fnsh, vtdh»Y« jf¥gidahtJ jhiaahtJ neh¡»; cd¡F eh‹ brŒa¤j¡f cjÉ vJ c©nlh, mij¡ fh¡ifahf¡ bfhL¡»nw‹ v‹W brhšÈ, j‹ jf¥gidahtJ j‹ jhiaahtJ fd«g©zhk‰nghdhY«, mtDila flik Ô®ªjbj‹W nghâ¤J, c§fŸ ghu«gÇa¤âdhny njtDila f‰gidia mtkh¡» tU»Ö®fŸ”. (k¤.15:3-6) v‹W ïnaR T¿dh®. ïªj giHa V‰gh£L trd¥ gFâfis ïnaR,”njtDila f£lis” k‰W« “njtDila th®¤ij” v‹W T¿dh®.

ntj th¡»a§fŸ

giHa V‰gh£il F¿¥ã£L brhšYifÆš, ïnaR kWgoí« kWgoí« “ntj th¡»a«” v‹w th®¤ijia ga‹gL¤âdh®, vUrny« njt Mya tshf¤âš rJnra®fŸ (xU ôj ãÇÉd®) ïnaRÉl«, gunyhf¤âš âUkz« g‰¿a nfŸÉ nf£L Nœ¢áÆdhš mtiu ão¡f Ka‹wd®. “ïnaR mt®fS¡F¥ ãuâí¤jukhf: Ú§fŸ ntjth¡»afisí«, njtDila tšyikiaí« m¿ahkš j¥ghd v©z§bfhŸS»Ö®fŸ. cÆ®¤bjGjÈš bfhŸtidí« bfhL¥gidí« ïšiy; mt®fŸ gunyhf¤âny njtöjiu¥nghš ïU¥gh®fŸ; nkY« kǤnjh® cÆ®¤bjGjiy¥g‰¿: eh‹ MãufhÄ‹ njtD«,

Ãaha¥ãukhz« k‰W« Ô®¡fjÇrd§fŸ:

giHa V‰gh£L th¡»a§fis ïnaR, “Ãaha¥ãukhz« k‰W« Ô®¡fjÇrd§fŸ” v‹W« F¿¥ã£lh®. mtUila kiy¥ãur§f¤âš, “Ãaha¥ãukhz¤ijahdhY« Ô®¡fjÇrd§fisahdhY« mÊ¡»wj‰F tªnj‹ v‹W v©Â¡bfhŸshnjí§fŸ; mÊ¡»wj‰F mšy, Ãiwnt‰W»wj‰nf tªnj‹. thdK« óÄí« xʪJnghdhY«, Ãaha¥ãukhz¤âYŸsbjšyh« ÃiwntWksî«, mâš xU áW vG¤jh»Y«, xU vG¤â‹ cW¥gh»Y« xʪJnghfhJ v‹W bkŒahfnt c§fS¡F¢ brhšY»nw‹.” (k¤.5:17-18) v‹W ïnaR T¿dh®. ïªj th®¤ijfËš ïnaR, gÇR¤j th¡»a§fË‹ mÊah¤j‹ikia cWâbrŒJ, jh‹ mitfis Ãidnt‰w tªjjhf Tw»wh®.

j ‹ D i l a c Æ ® b j G j Y ¡ F ¥ ã ‹ ï n a R , j ‹ D i l a m¥nghÞjy®fËl« “mt®fis neh¡»: nkhnrÆ‹ Ãaha¥ãukhz¤âY« Ô®¡fjÇáfË‹ Mfk§fËY« r§Ñj§fËY« v‹id¡F¿¤J v G â Æ U ¡ » w i t f b s š y h « à i w n t w n t © o a b j ‹ W , e h ‹ c§fnshoUªjnghJ c§fS¡F¢ brhšÈ¡bfh©Ltªj Énrõ§fŸ ïitfns v‹wh®.” (ÿ¡.24:44) v‹W T¿dh®. KG giHa V‰gh£o‹ ÛJ« ïnaR nkáah¤Jt Ô®¡fjÇfd§fis¡ bfh©L j‹Dila m§Ñfhu K¤âiuia gâ¤JŸsh®.

òâa V‰ghL

ïnaRÉ‹ thœehŸ fhy¤âš, òâa V‰ghL ïU¡fÉšiy, MdhY« ïnaR mij K‹dnk f©L, K‹T£ona cWâ brŒjh®. njtDila th®¤ijiana ïnaR ngádh®.

“mtUila f£lis äâa étdhÆU¡»wbj‹W m¿nt‹; Mifahš eh‹ ngR»witfis¥ ãjh vd¡F¢ brh‹dgona ngR»nw‹ v‹wh®.” (nah.12:50) v‹W« ïnaR T¿dh®. “thdK« óÄí« xʪJngh«, v‹ th®¤ijfnsh xʪJnghtâšiy.” (k¤.24:35) v‹W« ïnaR T¿dh®. ïnaRÉ‹ th®¤ijfŸ njtDila th®¤ijahf ïUªjJ, nkY« mt‰iw ghJfh¡f ïnaRÉl« â£l« ïUªjjJ.

mtUila áYitÆš miwa¥gL« Ãfœ¢á¡F Kªija rha§fhy¤âš, ïnaR j‹ ãÇahÉil brŒâia m¥nghÞjy®fËl« T¿dh®. “ïÅ eh‹ c§fis CÊa¡fhubu‹W brhšY»wâšiy, CÊa¡fhu‹ j‹ v#kh‹ brŒ»wij m¿akh£lh‹. eh‹ c§fis¢ áne»j® v‹nw‹, VbdÅš v‹

13

ãjhÉÅl¤âš eh‹ nfŸÉ¥g£l všyht‰iwí« c§fS¡F m¿É¤nj‹.” (nah.15:15) v‹W mt® T¿dh®. j‹Dila ãjh jd¡F f‰ã¤jitfis všyh« ïnaR j‹ m¥nghÞjy®f£F f‰ã¤jh®. ã‹ò rha§fhy¤âš, ïnaR thd¤ij m‹dh®ªJ¥ gh®¤J b#ã¡ifÆš, “Ú® vd¡F¡ bfhL¤j th®¤ijfis eh‹ mt®fS¡F¡ bfhL¤nj‹; mt®fŸ mitfis V‰W¡bfh©L, eh‹ c«Äl¤âÈUªJ òw¥g£L tªnj‹ v‹W ârakhŒ m¿ªJ, Ú® v‹id mD¥ãÜ® v‹W ÉRthá¤âU¡»wh®fŸ” (m¥.17:8) v‹W T¿dh®. “Ú® v‹id cyf¤âš mD¥ãdJnghy, ehD« mt®fis cyf¤âš mD¥ò»nw‹.” (nah.17:18) v‹W« b#ã¤jh®.

ïnaR th®¤ijfis ãjhÉl« ïUªJ bg‰W mitfis m¥nghÞjy®fËl« bfhL¤JÉ£lh®. Mdhš ïnaRÉ‹ th®¤ijfis mªj m¥nghÞjy®fŸ JŸËakhf Phgf¤âš it¤âUªjd® v‹W eh« v¥go cWâ TwKoí«?

gÇR¤j MÉ

m‹iwa âd« rha§fhy« K‹dnk, ïnaR j‹Dila m¥nghÞjy®fËl«, “eh‹ ãjhit nt©o¡bfhŸSnt‹, m¥bghGJ v‹bw‹iw¡F« c§fSlndTl ïU¡F«go¡F¢ r¤âa MÉah»a ntbwhU nj‰wuthsid mt® c§fS¡F¤ jªjUSth®. cyf« mªj¢ r¤âa MÉahdtiu¡ fhzhkY« m¿ahkY«. ïU¡»wgoahš mtiu¥ bg‰W¡bfhŸskh£lhJ; mt® c§fSlnd thr«g©Â c§fS¡FŸns ïU¥gjhš, Ú§fŸ mtiu m¿å®fŸ.” (nah.14:16-17). “v‹ ehk¤âdhny ãjh mD¥g¥ngh»w gÇR¤j MÉah»a nj‰wuthsnd všyht‰iwí« c§fS¡F¥nghâ¤J, eh‹ c§fS¡F¢ brh‹d všyht‰iwí« c§fS¡F Ãid¥ó£Lth®.” (nah.14:26). “r¤âaMÉah»a mt® tU«nghJ, rfy r¤âa¤â‰FŸS« c§fis el¤Jth®; mt® j«Kila RakhŒ¥ ngrhkš, jh« nfŸÉ¥g£litfŸ ahitíŠbrhšÈ, tu¥ngh»w fhÇa§fis c§fS¡F m¿É¥gh®.” (nah.16:13). v‹W T¿dh®.

m¥nghÞjy®fŸ j§fSila Phgf r¡âia rh®ªâU¡f nt©oa mtáa« ïU¡fÉšiy. mt®fS¡F ïnaRthdt® f‰ã¤j x›bthU th®¤ijiaí« gÇR¤j MÉahdt® mt®fS¡F Phgf« brŒjh®. mt®fŸ gÇR¤j MÉahdtuhš tÊel¤j¥g£ljhš f‰ã¤J, ãur§f« brŒJ vGâí« it¤jd®.

14

bgÇa f‰gid:

j‹Dila cÆ®bjGjY¡F« ã‹, fÈnyahÉ‹ xU kiyÆš ïnaR j‹ m¥nghÞjy®fis rªâ¤jh®. m¥bghGJ mt®, “m¥bghGJ ïnaR rÛg¤âš tªJ, mt®fis neh¡»: thd¤âY« óÄÆY« rfy mâfhuK« vd¡F¡ bfhL¡f¥g£oU¡»wJ. Mifahš Ú§fŸ òw¥g£L¥nghŒ, rfy #hâfisí« Óõuh¡», ãjh Fkhu‹ gÇR¤j MÉÆ‹ ehk¤âny mt®fS¡F PhdÞehd§bfhL¤J, eh‹ c§fS¡F¡ f£lisÆ£l ahití« mt®fŸ if¡bfhŸS«go mt®fS¡F cgnjr« g©Q§fŸ. ïnjh, cyf¤â‹ KoîgÇaªj« rfy eh£fËY« eh‹ c§fSlnd Tl ïU¡»nw‹ v‹wh®; Mbk‹" v‹W T¿dh®.

bgªnjbfhÞnj ehËš, gÇR¤j MÉ m¥nghÞjy®fŸ ÛJ tªjnghJ, mt®fŸ k‰wt®fS¡F nghâ¡F« tšyikia bg‰wd®. (m¥.1:8,2:1-4)

mjdhš, k¤njí k‰W« nahth‹ »¿ÞJÉDila thœî k‰W« nghjidfis¥ g‰¿ vGâanghJ, mt®fŸ gÇR¤j MÉahdtuhš tÊel¤j¥g£ljhš Äf¢rÇahf ïnaRit¥ g‰¿ vGâd®; gîš, ngJU k‰W« nahth‹ j§fSila foj§fËš, MÉahdtuhš tÊel¤j¥g£l r¤âa§fisna vGâd®. mjdhš jh‹, gîÈDila vG¤J¡fis ngJU, ntjth¡»a§fŸ vd m¿ªJ bfh©lh®.(2ngJU. 3:16)

nkY«, m¥nghÞjy®fŸ Ô®¡fjÇrd« brhšY« tu¤ij k‰wt®f£F bfhL¡F«go MÉahdt® cjÉdh®. vUrnyÄš, m¥nghÞjy®fŸ b#ã¤J VG ng® nkš j§fŸ fu§fis it¤jd®.(m¥.6:6). mj‹ã‹, Þnjth‹ (VGngÇš xUt®) MÉahdtÇ‹ tšyik k‰W« Phd¤âdhš ngádh® (m¥.19:6). kh‰F (ngJUÉ‹ cl‹br‹wt®), ÿ¡fh (gîÈ‹ cl‹br‹wt®) k‰W« ah¡nfhò, ôjh (ïnaRÉ‹ rnfhju®fŸ) všnyhU« ïªj Ô®¡fjÇrd tu« bg‰wd®. mjdhš, mt®fŸ vG¤J¡fŸ òâa V‰gh£oš nr®¡f¥g£ld.

nkhnria¥ nghy ïnaR xU Ô®¡fjÇá; mt® r¤âa¤ij¥ ngá, giHa V‰gh£oid njt th®¤ij (jd¡) vd cWâ brŒjh®, nkY« òâa V‰gh£o‹ vG¤J¡Jfis K‹T£ona cWâbrŒjh®. mjdhš, âUkiwahdJ e«gfkhdJ vd eh« cWâahf ïU¡fyh«.

ï¥bghGJ ghl« x‹¿‰fhd nfŸÉfS¡F gâš vGJ§fŸ.

15

ghl« ïu©L

ifbaG¤J¥ ãuâ Mjhu§fŸ Manuscript Evidence

MÆu¡fz¡fhd M©LfS¡F K‹ghf vGj¥g£L, mnefKiw ifbaG¤jhš efyh¡f¥g£l xU ò¤jf¤ij e«òtJ vªj msî rÇahdJ v‹W mnef® nahá¡»‹wd®.

ntjhfk« v›tsî e«gfkhdJ? ghl« x‹¿š ïnaR »¿ÞJ ngáajhf eh« gh®¤jitfŸ c©ikÆš ïnaR jh‹ ngádhuh? ntjhfk¤âš jtWfŸ VJ« ïšiy v‹gâ‹ cWâ v‹d? ï‹W eh« cgnah»¡F« ntjhfk« _y ntjhfk¤ij ngh‹W m¥gona ïU¡»wjh?

ïªj K¡»akhd nfŸÉfS¡F gâš »il¡fj¡fjhf, gH§fhy ifbaG¤J ãuâfËš ïUªJ áy Mjhu§fis ïªj ghl¤âš myá MuhŒnth«.

_y Mtz§fŸ ïšiy :

giHa, òâa V‰gh£o‹ _y Mtz§fŸ (Original Documents), brhªj¡ ifbaG¤jhŒ vGâaJ e«Äl« ïšiy. Ra ifbaG¤jhŒ vGj¥g£l Mtz§fŸ, cila¡Toa bghU£fËš vGj¥g£ljhš MÆu¡fz¡fhd M©LfŸ mit Ãiy¤âU¡fÉšiy. ï‹W, mitfË‹ efšfŸ k£Lnk e«Äl« cŸsJ.

všyh _y Mtz§fS¡F« ïJjh‹ c©ik. nAhk®, ãsh£nlh, éÈaÞ Ó[®, lh¡ofÞ, ãÈÅ ngh‹wt®fË‹ vG¤J¡fË‹ _y Mtz§fŸ ïšiy. mj‹ efšfË‹ efšfŸ Tl ïšiy. efšfËš ïUªJ vL¡f¥g£l efšfË‹ efšfŸ jh‹ ïU¡»wJ. nfŸÉ ïJjh‹, "e«Äl« ïU¡F« efšfŸ _y Mtz§fnshL v›tsî x¤J¥ ngh»wJ?"

ò¤jf Étukhd nrhjid

gH§fhy ifbaG¤J¥ ãuâfË‹ e«gf¤ij cWâ brŒa mitfŸ xU áy nrhjidfS¡F c£gL¤j¥gL»wJ v‹W ïu©lhtJ ò¤jf¤âš gh®¤njh«. mâš xU nrhjid jh‹ ò¤jf Étukhd nrhjid. ïâš, _y Mtz§fS¡F«, e«Äl« cŸs Äf giHa efšfS¡F« ïil¥g£l fhy msî fU¤âš bfhŸs¥gL»wJ. ïil¥g£l fhymsî v›tsî FW» ïU¡»wnjh mªj msî kh‰w§fS« Äf Fiwthf ïU¡F«.

16

všyh gH§fhy Mtz§fis Él òâa V‰gh£o‰F cWâahd ò¤jf Étukhd Mjhu« ïU¡»wJ. giHa V‰gh£o‹ Ãiy v‹d? mJ ïªj ò¤jf Étukhd nrhjidÆš nj®¢á bg‰¿U¡»wjh?

giHa V‰gh£o‹ ifbaG¤J¥ãuâ

_y brhªj¡ ifbaG¤J¤jhŒ vGj¥g£l giHa V‰ghL (vãnua ntjhfk«) Rkh® 1450 ».K. Kjš 400 ».ã. ïilÆš vGj¥g£lJ. _y Mtz§fŸ njhŒªJ nghd ã‹ò ifbaG¤J efšfŸ cgnah»¡f¥g£lJ. ».ã. 1440 tiu m¢R¥ gâ¥gf« f©L¥ão¡f¥glÉšiy. mjhtJ 2800 M©LfŸ giHa V‰gh£o‹ filá ò¤jf§fŸ Rkh® 1800 M©LfŸ ifbaG¤jhŒ efšfsh¡f¥g£ld. ü‰wh©LfshŒ efšfsh¡f¥g£l ifbaG¤J¥ ãuâfËš bgÇa kh‰w§fŸ V‰gL¤j¥glÉšiy v‹gâ‹ cWâ v‹d?

_y Mtz§fŸ njtDila th®¤ijahŒ fUj¥g£lJ. mij efšfŸ vL¥gt®fŸ vªj Éj kh‰w« brŒahJ ftdkhf ïUªjd®. (cgh 4:2)

ntjghuf® if¡bfhŸs nt©oa f©o¥ghd ÉâKiwfŸ :

vãnua trd§fis kWgoí« kWgoí« efšfŸ vL¡F« nghJ, th¡»a§fË‹ ïa‰if j‹ikia ghJfh¡f f©o¥ghd ÉâKiwfŸ if¡bfhŸs¥g£lJ. ifbaG¤j¥ãuâÆ‹ x›bthU g¡f¤â‹ mfyK«, ÚsK«, x‹whfnt ïUªjJl‹, x›bthU g¡f¤â‹ tÇfË‹ v©Â¡fií« x‹whfnt ïUªjJ. x›bthU g¡f¤âY« x›bthU tÇfËY« cŸs th®¤ijfŸ v©z¥g£L mªj ò¤jf¤â‹ ika th®¤ij F¿¡f¥g£oUªjJ.

xU vG¤njh, th®¤ijnah Tl kd¥ghlkhf vGj¥glTlhJ. jh‹ efš vL¡»‹w ifbaG¤J¥ ãuâia m¥gona gh®¤J jh‹ vGj nt©L«. m¥go vGJ»‹wnghJ xU uh#h tªjhš Tl vGJ»‹wt‹ uh#hit V¿£L gh®¡f¡TlhJ. efš vL¡»wt® xU á¿a ãiH c©lh¡»dhY« mªj KG MtzK« jŸËÉl¥g£lJ. òâa ifbaG¤J¥ ãuâ V‰W¡bfhŸsgl nt©Lbk‹whš všyh Éj¤âY« giHa ifbaG¤J¥ ãuâia¥ nghynt ïU¡f nt©oa mtáakhfÆUªjJ.

òâa ifbaG¤J¥ ãuâ všyh Éj¤âY« giHa ifbaG¤J¥ ãuâia¥ ngh‹nw ïU¥gjhš ïu©o‰F xnu Éjkhd K¡»a¤Jt« bfhL¡f¥g£lJ. xU ifbaG¤J¥ gFâ bjhŒªJ nghŒÉ£lhš, mJ "bfÅ#h" v‹d¥g£l ku

17

18

mykhÇÆš it¡f¥g£lJ. bfÅ#h Ãiwªj nghJ, giHa ifbaG¤J¥ãuâ vÇ¡fnth, òij¡fnth g£lJ. Mifahš jh‹ xU áy (vãnua ntj th¡»a) gH§fhy ifbaG¤J¥ ãuâfŸ k£Lnk ï‹W cŸsd. ek¡F 14,000¤â‰F« mâfkhd ifbaG¤J ãuâfŸ vGj¥g£ljhf cŸsJ. 1947¡F K‹òtiu e«Äl« ïUªj gHikahd vãnua ntjhfk« "nkrnuho¡ bl¡Þ£" v‹gjhF«. ïJ Rkh® »ã 900 fhy¡f£l¤âš cgnahf¥g£lJ. nkrnu£Þ vdgj‰F "ghu«gÇa«" v‹W m®¤jkh«. g¤jh« ü‰wh©oš ntjghuf® thœªjd®. všyh giHa V‰gh£L ifbaG¤J¥ãuâfS« mÊ¡f¥g£lhƉW v‹W« ôj ntjth¡»a§fË‹ c©ik¤Jt¤ij cWâ¥gL¤j KoahJ v‹W« PhÅfŸ fUâd®.

rt¡flš RUŸfŸ :

1947 kh®¢ khj¤âš, Fkuh‹ v‹w CÇ‹ mUnf j‹ bjhiyªj nghd M£il njLtj‰fhf xU mnuãa iga‹ rt¡flš fl‰fiuÆš elªJ br‹wh‹. mt‹ xU fšiy vL¤J FifÆDŸ v¿ªj nghJ, Vnjh behW§»a r¤j« nf£lh‹; mªj FifÆš EiHªJ gh®¤j nghJ, cilªj f‰rhoÆš gŠR üšJÂahš _o¥g£oUªj giHa njhš RUŸfis f©lh‹.

eåd fhy¤âš, ïJnt Äf¥bgÇa ifbaG¤J¥ ãuâ f©Lão¥ghf mikªjJ, rt¡flÈ‹ tlnk‰F fl‰fiuÆš, 4000¡F« nk‰g£l ifbaG¤J¥ ãuâfS«, Rkh® 825 ¡F« nk‰g£l J©L ãuâfS« »il¤jJ. ïªj rt¡flš RUŸfËš vÞj® ò¤jf¤ij jÉu giHa V‰gh£o‹ všyh ò¤jfK« KGikahfnth, gFâahfnth ïUªjJ.

ïâš r§Ñj ò¤jf¤â‹ 39 efšfS«, (r§Ñj« 22, "áYitÆš miwjš r§Ñj«" c£gl) VrhahÉš 22 efšfS« ïUªjd. ».K. 100-150 fhy¤ij rh®ªj xU Vrhah RUŸ K G i k a h f g h J f h ¥ g h f m â š »il¤jJ. ïitfŸ r«gt« elªjã‹ò vGj¥g£litfŸ mšy. Mifahš, všyh Éj¤âY« ïnaR »¿ÞJ giHa V‰ghL nkáah v‹W Ô®¡fkhf cWâbrŒa¥gL»wJ.

rt¡flš RUŸfËš vãnua ntj th¡»a§fË‹ És¡fîiufS«, bghÊ¥òiufS«, ghlšfS«,

ãur§f§fS« ïUªjd. mnef RUŸfŸ vãnua k‰W« muhÄ¡ ghiõfËš vGj¥g£L« xU áy RUŸfŸ »nu¡f¤âš vGj¥g£L« ïUªjd.

ïªj RUŸfŸ, Rkh® »K 200¡F« »ã 68¡F« ïilÆš F«uhÅš thœªj "vÞbrndÞ" v‹gtUila üyf¤ij rh®ªjitfŸ v‹gJ bjËth»ÆUªjJ. Kjyh« ôj òu£áÆ‹ nghJ nuhk nrid gilbaL¤J tªj nghJ ïªj RUŸfŸ FifÆDŸ kiw¡f¥g£oU¡»wJ.

br¥^Í‹ :-

ntjhfk« e«gfkhdJ v‹W br¥^éD« Mjhu« tH§F»wJ. ü‰wh©Lfshf ôj®fŸ, Máah, M¥Ç¡fh, Inuh¥ãahÉš áj¿ ïUªjd®. fhy¥ngh¡»š, b#gMya¤âš thá¡F« vãnua th¡»a§fis òǪJ¡bfhŸs Toa âwikia mnef® ïHªjd®. ïÞuntÈY« Tl, vãnua th¡»a§fis thá¤j ã‹ò "jh®f«" v‹d¥g£l muhÄ¡ bkhÊÆš cŸs bghÊ¥òiuí« thá¡f¥g£lJ. všnyhU« òǪJ bfhŸsj¡f bkhÊbga®¥ò ôj®fS¡F mtáakhÆUªjJ. »nu¡f« jh‹ m¥bghGJŸs cyf¤âš r®tnjr bkhÊahf ïUªjJ.

Rkh® 250 ».K.Éš, mby¡rhªâÇah, v»¥J gFâÆš ïUªJ giHa V‰gh£il »nu¡f¤âš bkhÊbga®¡f 72 vãnua g©oj®fis vUrnyĉF mD¥ãd®. ïªj K¡»akhd bkhÊbga®ã‰Fbga®jh‹ "br¥^Í‹". mjhtJ, "vGgJ". nuhk v©Â‹go ïJ RU¡fkhf "LXX" ï¥go vGj¥g£lJ.

»K filá ïu©L ü‰wh©LfËš nuhk M£áÆ‹ ÑÊUªj »nu¡f« ngáa bgU«ghyhd ôj®fŸ br¥^Íid jh‹ mâfkhf cgnahf¥gL¤âd®. bgU«ghY«, br¥^ÍÅš ïUªJ«, vãnua th¡»a¤âš ïUªJ« ïnaR »¿ÞJ nk‰nfhŸ fh£odh®.

giHa V‰gh£o‹ mid¤J (39) ò¤jf§fS« br¥^ÍÅš ïU¡»wJ. vÞj®, jhÅnaš jÉu ntW TLjš ò¤jf§fS« mâš ïUªjd. ïªj TLjš ò¤jf§fS¡F "m¥ngh»Çgh" v‹W bga®. ïj‹ m®¤j« "kiwthdit". mitfŸ ôj ntj th¡»a§fË‹ gFâ mšy. ïu©L V‰gh£o‰F« ïil¥g£l fhy¤âš tuyh‰W k‰W« kj ga‹gh£o‰fhf vGj¥g£litfŸ ïit (»K 400 Kjš »¿ÞJÉ‹ fhy« tiu).

ôj®fŸ xU nghJ« ïªj "m¥ngh»Çgh" ò¤jf§fis njtdhš mUs¥g£ljhf V‰W¡bfhŸsÉšiy. ã‹ò mby¡rhªâÇahÉš ïUªj

19

ôj®fŸ m¥ngh»Çah ò¤jf§fŸ ïšyhj k‰bwhU »nu¡f bkhÊbga®ig cgnah»¤jd®. òâa V‰gh£oš fhz¥gL« mnef nk‰nfhŸfŸ br¥^ÍÅš ïUªJ jh‹ ga‹gL¤j¥g£oU¡»wJ. m¥ngh»Çghit ïnaR »¿ÞJnth mšyJ mtUila m¥nghÞjy®fnsh gÇR¤j ntj th¡»a§fshf m§ÑfǤjâšiy. És¡fkhf nghâ¡f ga‹gL« ešy Mjhukhfnt m¥ngh»Çah ò¤jf§fŸ fUj¥g£lnj jÉu, mitfŸ xUnghJ« njtdhš mUs¥g£ljhf fUj¥glÉšiy.

rt¡flš RUŸfË‹ K¡»a¤Jt« :

MÆu« M©Lfshf giHa V‰gh£L ntj th¡»a§fŸ Äf JšÈakhfnt efšfŸ vL¡f¥g£oU¡»wJ v‹gj‰F cWâahd Mjhukhf ïªj RUŸfŸ mikªJŸsJ.

»Èr‹ M®r® v‹gt®, rt¡flš Vrhah RUŸfisí«, nkrnuho¡ bl¡£Þ£ilí« x¤Jgh®¤jnghJ 95% th®¤ij¡F th®¤ij m¥gona ïUªjJ. ÛjKŸs 5% ngdhÉdhš c©lhd ɤahrK« , vG¤J ɤâahrKnk MF«. ïitfŸ brŒâia ïikaSî« nrj¥gL¤jhJ.

F«uh‹ (Kumran) RUŸfisí«, nkrnuho¡ bl¡Þ£ Ií« x¤J gh®¤jâdhš, giHa V‰gh£L th¡»a§fŸ ü‰wh©Lfshf e«gfkhd KiwÆš tªJ nr®ªJŸsJ v‹gJ ÄfÄf bjËth»wJ. ïnaR »¿ÞJ Ãiwnt‰Wtj‰F btFfhy« K‹ng giHa V‰gh£oš nkáahit¡ F¿¤j Ô®¡fjÇrd« vGj¥g£oU¡»wJ v‹gJ ïªj RUŸfË‹ _y« bjËth»wJ. mit c©ikbad elªjã‹ vGj¥glÉšiy. rh¤âa¤â‹ r£l« ïnaRjh‹ c©ikahd giHa V‰gh£L nkáah vd Ã%ã¡»wJ.

br¥^ÍÅ‹ K¡»a¤Jt« :

_y br¥^Í‹ bkhÊbga®¡f¥g£L I«gJ M©LfS¡F ã‹ò cŸs, mjhtJ, »K.200« M©L br¥^ÍÅ‹ ï‹W e«Äl« ïU¡»wJ. rt¡flš RUËš br¥^ÍÅ‹ J©LfŸ »il¤jJ. ïnaR »¿ÞJÉ‹ ãw¥ã‰F btF fhy« K‹ng ïnaRit¡ F¿¤j Ô®¡fjÇrd« vGj¥g£oU¡»wJ v‹W br¥^Í‹fŸ vŸssî« rªnjf¤â‰F ïl« bfhL¡fhkš cW⥠gL¤J»wJ.

br¥^ÍʼnF« nkrnuho¡ bl¡Þ£o‰F« ïilnaíŸs x‰Wik :

br¥^Í‹, rt¡flš RUŸfŸ, nkrnuho¡ bl¡Þ£ ïªj _‹iwí« x¤J¥ gh®¤jnghJ, M¢rÇafukhd x‰Wik ïUªjJ. mt‰¿‹ ïilna xU

20

áy ɤahr« k£Lnk ïUªjJ. mªj ɤâahr§fŸ Tl v‹dbt‹whš vãnua kuò¤bjhl®fis »nu¡f¤âš bkhÊbga®¥gâš cŸs fodK«, bjËt‰w vãnua th¡»a§fis bkhÊbga®¥gâš cŸs fodK« jh‹.

mÇjhf áy ïl§fËš, rt¡flš RUŸfŸ nkrnuho¡ bl¡Þ£ fh£oY« br¥^ÍʼnF mâf« x¤J ngh»wJ. vãnua th®¤ijfis c¢rÇ¥gâš cŸs fod¤ij jÉ®¡f jtwhd cÆbuG¤Jfis nkrnuho¡ bl¡Þ£Æš cgnah»¤JÆU¥gjhš ïªj nt‰Wik bjÇ»wJ.

_y vãnua th¡»a§fŸ jh‹ njtdhš mUs¥g£lJ v‹gij kdâš bfhŸs nt©L«. nkrnuho¡ bl¡Þnlh, br¥^Índh mšyJ ntW vªj bkhÊbga®¥ngh mšy . Mifahš jh‹ x›bthU Kiwí« bkhÊbga®¥ghs®fŸ giHa, òâa V‰gh£o‹ _y vãnua th¡»a§fS¡F âU«ã br‹W njtdhš mUs¥g£lij Äf JŸËakhf bkhÊbga®¡f K‰gL»‹wd®.

giHa V‰ghL« ò¤jf Étu nrhjidÆš mâf bt‰¿ f©oU¡»wJ. rt¡flš RUŸfË‹ ifbaG¤j¥ ãuâfS¡F«, _y vãnua ifbaG¤J ãuâƉF« cŸs fhy ntWghL ïu©L ü‰wh©LfŸ k£Lnk. nkY«, br¥^ÍÅ‹ J©LfS¡F« _y ãuâƉF« 50 M©LfŸ ɤahrnk cŸsJ. ntjhfk« e«gfkhdJ v‹gj‰F ïJ cWâahd Mjhu«. _y ãuâí« Äf Äf K¡»akhd msî ï‹W e«Äl« ïU¡F« ntjhfk« x‹whfnt ïU¡»wJ.

ïªj Mjhu§fis f©lã‹ò " »wÞjt‹ KG ntjhfk¤ijí« ifÆš vL¤J, vªj gaK«, ja¡fK« ïšyhkš jh‹ njtDila c©ikahd th®¤ij ifÆš it¤âU¡»‹nw‹ v‹W brhšyKoí« ü‰wh©Lfshf mnef t«r§fŸ tÊahf vªj kh‰wK« eZlKk ïšyhJ e« ifÆš ntjhfk« ïU¡»wJ" v‹W r® bg£oÇ¡ bf‹ah‹ T¿dh®.

ï¥bghGJ ghl« 2-‹ nfŸÉ¡fhd gâšfis Ãu¥gî«

21

ghl« _‹W

bjhšbghUŸ MŒî Mjhu§fŸEvidence from Archaeology

mnef M©Lfshf, ntjhfk¤â‹ tuyh‰W e«ã¡if¤ j‹ikia Ék®rf®fŸ nfŸÉnf£L¡ bfh©oU¡»‹wd®. ntjhfk¤J Ãfœ¢áfS«, eg®fS« tuyh‰W Mtz§fËš F¿¥ãl¥glhJ ïUªâUªjhš ntjhfk¤ij ehÞâf®fŸ òuhzkhf fUâÆU¥g®. bjhšbghUŸ MuhŒ¢á tUtj‰F K‹ò btËÆš cŸs k‰w Mjhu§fËdhš ntjth¡»a§fis Ã%ã¡f tÊÆšyhâUªjJ.

bjhšbghUŸ MuhŒ¢á jªj mDgt ßâahd Mjuh§fËš xU áyt‰iw âahÅ¡fyh«; bjhšbghUŸ MuhŒ¢á v‹gJ gH§fhy§fisí«, fyh¢rhu¤ijí« F¿¤j m¿Éaš gF¥ghF«.

giHa V‰gh£o‹ IªJ Mfk ò¤jf§fis (Kjš IªJ) nkhnrjh‹ vGâdhuh?

(»K 1450-1400) nkhnrÆ‹ fhy¤âš vGJ« gH¡f« ïUªjjhf vªj tuyh‰W Mjuh§fS« ïšyhjjhš nkhnr jh‹ mitfis vGâdhuh v‹w nfŸÉia ehÞâf®fŸ vG¥ãd®. mªj fhy¡f£l¤âš nkhnrÆ‹ r£l« ïUªjjhf vªj xU MjhuK« ïšiy. nkhnrÆ‹ fhy¤â‰F mnef ü‰wh©LfŸ ã‹ò xU FGÉdhš vGj¥g£lJ v‹W mt®fŸ fUâd®.

fU¥ò¤ ö©

bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ 1902Æš, giHa ghãnyh‹ g£lz¤â‰F mU»YŸs F‹¿š mfœthuhŒ¢á brŒj nghJ xU fU¥ò c¥ò¤ ö© cilªj ÃiyÆš »il¤jJ. mij kWgoí« x‹W nr®¤j nghJ VG mo 5 m§Fy« cauK« (2.25Û) 2mo mfyK« 2 mo ÚsK« cŸs rJu özhf ïUªjJ.

ghãnyhid »K 1792 Kjš »K 1750 tiu M£á brŒj AKuã, õkhZ v‹w NÇa flîS¡F K‹ò ËW mtÇl« ïUªJ xU joiaí«, tisa¤ijí« th§Ftij nghy mªj ö‹ nk‰gFâÆš fhz¥gL»wJ. r£l¤ij MSif brŒa AKuã¡F

22

bfhL¡f¥g£l mâfhu¤ij ïJ milahs¥gL¤J»wJ.

mªj fU¥ò¤ ö‹ ÑœgFâÆš Rkh® 300 r£l§fŸ vGj¥g£oUªjd. AKuãÆ‹ Ãaâ v‹W brhšy¥g£l ïªj r£l§fŸ, nkhnrÆ‹ fhy¤â‰F K‹ò Rkh® 300 M©LfŸ Él mâf gHikahdJ. Ã¥ó®Æš »il¤j, Èã£, ïÞjhÇ‹ Ãaâ, AKuãÆ‹ Ãaâia Él ïu©L ü‰wh©LfŸ gHikahdJ. vÞDdhit¢ rh®ªj k‹d‹ ãyhyhkhÉ‹ Ãaâ AKuãÆ‹ Ãaâia Él 300 M©LfS«, nkhnrƉF K‹ò 600 M©LfS« gHikahdJ.

v¥yh gyif

ntjhfk tuyh‰¿‹ Jt¡ffhy¤â‰F r«gªj¥g£l bjhšbghUŸ MuhŒ¢áfËš gH§fhy v¥yh Þjy¤âš elªjJ Äf bgÇa f©Lão¥ghf mikªjJ. gînyh k¤jhÉ v‹gt® tÊ el¤j, nuhk gšfiyfHf¤ij rh®ªj ï¤jhÈa bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ 1964š, tlÓÇahÉš cŸs blš kh®o¡ v‹w F‹¿š mfœthuhŒ¢á brŒa Jt§»dh®. 1968š, v¥yhÉ‹ uh#hthd ï¥ã£-È« v‹gUila áiyia njh©o vL¤jd®. ïªj gH§fhy jiyefu« uh#hÉ‹ beLŠrhiyÆš mikªâUªjJ. ïJ MãufhÄ‹ Cuhd Muh‹ v‹W ã‹ò miH¡f¥g£l ïl¤âÈUªJ Rkh® 150 ikšfŸ »H¡nf mikªâUªjJ.

(v¥yhÉš uh#hÉ‹ mu©kidia) 1974š ï¤jhÈa bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ f©Lão¤jd®. mâš e‹F ghJfh¡f¥g£l fËk© gyiffË‹ fh¥gf« ïUªjJ. ïu©L M©LfS¡F ã‹ò, fyh¢rhu«, MSif, bghUshjhu¤ij F¿¤j Étu§fŸ ml§»a 17,000 gyiffis njh©o vL¤jd®. uh#ßf foj§fŸ, gŸË ghl§fŸ, RnkÇa - vãiy£ mfuhâfŸ, v¥yh k‰w g£ld§fSl‹ brŒJ bfh©l cl‹go¡iffŸ mªj gyiffËš ïUªjd. ïu©L y£r« ML, khLfis it¤âUªj ïu©L y£r¤J mWgjhÆu« #d§fŸ thœªj g£lz« mJ v‹gJ gyffË‹ _y« bjÇa tªjJ.

gšntW F‰w§fS¡F tH§f¥gl nt©oa j©lidfis ÉtÇ¡F« r£l Ãaâfis¡ bfh©oUªj gyiffS« mâš ïUªjd. nkY« Úâia îth»¡f Étu§fS« mâš ju¥g£LŸsJ. cjhuzkhf, xU b g © i z f £ l h a ¥ g L ¤ â m t n s h L

23

raŤâUªjhš, mªj bg© mij ÉU«ghj f‹Åif v‹gJ Ã%gzkhdhš mtD¡F kuz« j©lidahf tH§f¥g£lJ. ïšyhÉ£lhš mt‹ j©l¤bjhif f£l nt©L«. ïJ cghfk« 22:22,30š cŸs r£l¤ij nghy cŸsJ v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ. ïªj r£l ÃaâfŸ »K 2400 fhyf£l¤ij rh®ªjJ. ïJtiu f©oão¡f¥g£l všyh r£l§fis Él ïJ jh‹ gHikahdJ. ïit nkhnrÆ‹ r£l¤ij Él MÆu« M©LfŸ gHikahdJ. nkhnrÆ‹ fhy¤â‰F« K‹ng vGJ« gH¡f« ïUªjJ v‹gij bjhšbghUŸ MuhŒ¢á Ã%ã¤jJ.

fhzhÅa g£lzkh»a Mnrh¤J, jkÞF, Ónjh‹, yhÑÞ, k»¤njh, ããnyh ngh‹w g£lz§fË‹ bga®fS« cŸsl¡fkhf mªj gyifËš 260 òÉÆaš bga®fŸ F¿¥ã£oU¡»wJ Mâahfk« 14:2š cŸs tÇirÆ‹gona nrhnjh«, bfhnkhuh, m¤kh, brnghp«, nrhth® v‹w IªJ g£lz§fË‹ bgaU« F¿¥ãl¥g£oU¡»wJ. ntjhfk¤â‰F btËna »il¤j Kjš Mjhu« ïJ.

v¥yh gyiffË‹ f©Lão¥ã‰F K‹òtiu rkbtËÆš IªJ g£lz§fŸ ïUªjJ v‹gij ehÞÔf®fŸ r§nj»¤jd®. ehÞÔf®fŸ jtW v‹W«, ntjhfk¤â‹ tuyhW JšÈakhdJ v‹W« bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ Ã%ã¤jd®.

üÍ gyiffŸ

XÇa® ïUªjd® v‹gij xU fhy¤âš ehÞÔf®fŸ rªnj»¤jd® (Mâ 14:6, cgh 2:12). ïuh¡Æš »®F¡Æ‹ mU»š cŸs üÍ F‹¿š 5,000 gyiffŸ »il¤jd. XÇa®fŸ ïUªjd® v‹gij k£Lkšy, mt®fŸ gH§fhy »H¡F gFâÆš áwªj ngh® åu®fshf ïUªjd® v‹gij mªj gyiffŸ Ã%ã¤jd.

Mâahfk¤âš F¿¥ãl¥g£LŸs áy ghu«gÇa§fis üÍ gyif btË¢r« ï£L fh£L»wJ.

1. ãŸis ngW ïayhj Þâß moik¥bg©Â‹ _y« xU thÇir j‹ fztD¡F cUth¡» ju nt©L«; ntjhfk¤âš rhuhŒ MfhÇ‹ _y« MãuhĉF brŒJJ nghš (Mâ 16:1-4)

2. mªj j«gâÆdU¡F ã‹nd xU kf‹ ãwªjhš, Kªâ ãwªjtDila r£lßâahd všyh mâfhuK« x‹WÄšyhkš nghŒÉL«; Mdhš Kªâdtid jŸË Él KoahJ. Mifahš jh‹ "moik¥bg©izí«

24

mtŸ Fkhuidí« òw«ng jŸS« "v‹W rhuhŒ MãufhĉF brh‹dnghJ mt‹ J¡fkilªjh‹.

3. Mãufh« j‹ kf‹

njh©ovL¤jh®. V¤âa®fis¡ F¿¤J mnef fhÇa« mâ‹ _y« bjÇatªjJ. mâš x‹W V¤âaU« v»¥âaU« brŒJ¡ bfh©l cl‹go¡if. v¤âa®fË‹ ïuh{Ía« ïUªjJ v‹gJ k£Lkšy, mJ v»¥J k‰W« mÓÇah ngh‹w uh{Ía§fis rthšÉl¡Toa msɉF tšyikíŸs uh{Íakhf ïUªjJ. v»¥âaUlD« mÓÇah njr¤JlD« V¤âa®fË‹ ngh®¢á‰g§fŸ JU»ÆYŸs m‹fhuh g£lz¤âš ïU¡F« V¤âa®mU§fh£áaf¤âš ïU¥gij ï‹W« fhzyh«.

Óõh¡ tiugl«

ntjhfk¤âš Kj‹ Kjš F¿¥ãl¥g£oU¡»w v»¥J uh#hÉ‹ bga® áõh¡. mj‰F K‹ò k‰w všyh v»¥J uh#hití« ntjhfk« gh®nth‹ v‹W jh‹ miH¤âU¡»wJ. Óõh¡, gh®nth‹ v»¥ij »K 945 Kjš »K 924 tiu MSif brŒjh®. »K 925š, mt® ïÞuntiyí«, ôjh njr¤ijí« bt‹W, njthya¤ijí«, uh#hÉ‹ mu©kidÆY« cŸs bgh¡»õ§fis bfhŸisÆ£L br‹wh‹.

Óõh¡»‹ gilbaL¥ig¡ F¿¤J ntjhfk¤âš mâf« brhšy¥glÉšiy. "mt®fŸ f®¤jU¡F ÉnuhjkhŒ¤ Jnuhf« g©ÂdgoÆdhš, uh#hthf»a bubfhbgahÄ‹ Iªjh« tUõ¤âš v»¥â‹ uh#hth»a Óõh¡ MÆu¤J ïUüW ïuj§fnshL«, m W g â d h Æ u « F â i u å u n u h L « vUrnyK¡F ÉnuhjkhŒ tªjh‹." (2 ehsh. 12:2). "m¥gona v»¥â‹ uh#hth»a Óõh¡ vUrnyK¡F ÉnuhjkhŒ tªJ, f®¤jUila Mya¤â‹ bgh¡»õ§fisí«, rhbyhnkh‹ brŒÉ¤j bgh‹gÇirfŸ M»a rfy¤ijí« vL¤J¡bfh©L nghŒÉ£lh‹." (2ehsh.12:9)

y¡[Çš cŸs fh®dh¡ Mya¤âYŸs Óõh¡ tiugl¤âš mâf Étu§fŸ cŸsd. Muh¤, bg¤Muh‹, bg¤-Ó‹, »ãnah‹, kAhdhp«, k»¤njh, nuAh¥, jhdh¡ ngh‹w g£lz§fis áiw ão¤jjhf cŸsJ. mªj tiugl« fhy¤jhš mÇ¡f¥g£oUªjhY«, ntjhfk¤â‹ tuyh‰W JšÈa¤ij cWâ brŒ»wJ.

jhåâ‹ åL

26

nfhÈah¤ v‹D« bgÈÞâa åuid, thÈgdhd jhåJ THh§fšÈdhš bfhiy brŒjh‹ v‹W ntjhfk« TW»wJ. (1rhK 17) rîÈ‹ nridÆš Äf¥bgÇa mâfhÇahf kh‰w¥g£lJl‹ rîÈ‹ kfisí« âUkzK« brŒjh®. (1rhK 18) ã‹ò, mt® ïÞuntÈ‹ uh#hthf mãnõ»¡f¥g£lh®. bfhiy, Ég¢rhu«, kdªâU«òjš, ÉRthr« k‰W« ijÇa« ngh‹wit mt® thœÉš ÃfœªjJ. ïtiu¡ f‰gid gh¤âukhf ehÞâf®fŸ fUâd®.

»ã 1994š, ïÞuntš bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ tl ïÞuntÈ‹ gH§fhy g£lzkhd jhiz njh©oa nghJ xU c¥òö‹ xU gFâ »il¤jJ. muhÄ¡š bgh¿¡f¥g£oUªj mªj öš "ïÞuntÈ‹ uh#h, jhåâ‹ åL" v‹w brh‰bwhl®fŸ fhz¥g£lJ.

ïij ehÞÔf®fŸ V‰f kW¤J, ïJ jtwhd bkhÊbga®¥ò v‹W thâ£ld®. ïªj uh#hit¡F¿¤J nkY« mâf Étu§fis tH§F« ntW gy Phgf¢á‹d§fË‹ J©LfŸ mj‰F mL¤J M©L f©Lão¡f¥g£lJ. (tyJòw¤âš mj‹gl«)

».K.825š jhiz áiw¥ão¤j jkÞFÉ‹ uh#h ÃWÉa bt‰¿¤ö© ïJ. jhåJ uh#hÉ‹ mSif¡F 200 M©LfŸ ã‹ò elªjit ïit. "ïÞuntÈ‹ uh#h" v‹gJ nahuhikí«, "jhåâ‹ å£o‹ uh#h" v‹gJ ôj uh#hth»a mfáahit F¿¤âU¡fyh«.

ïJ K¡»akhd f©Lão¥ò. Vbd‹whš, jhåJ uh#hit¡ F¿¤J ntjhfk¤â‰F btËna »il¤j Kjš Mjhu«. ïj‹ _y« jhåJ xU bkŒahd rǤâu eg® v‹gij g©oj®fŸ cWâ brŒjd®.

ï¥bghGJ ghl« _‹¿‹ nfŸÉ¡fhd gâšfis Ãu¥gî«.

27

ghl« eh‹F

bjhšbghUŸ MŒî Mjhu§fŸ (bjhl®¢á)Evidence from Archaeology (Continued)

ntjhfk¤â‰F btËna Mjhu« ïšyhj nghJ, mªj ntjhfk r«gt¤ijnah, bga®fisnah ehÞâf®fŸ ÃuhfÇ¡f Mu«ã¤jd®. bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ á¤âu ntiyfisí«, k‰w Muhju§fisí« f©Lão¤J ntjhfk¤â‹ JšÈa« cWâ brŒa¥gL« nghJ mJ ehÞâf®fis mtkhd¤J¡FŸsh¡F»wJ.

bjhšbghUŸ MuhŒ¢áÆ‹ _y« »il¤j nkY« gy Mjhu§fis¡ F¿¤J ïªj¥ghl¤âš fh©ngh«.

banfhthÉ‹ åL

»ã 1970 tiu, rhynkh‹ vUrnyÄš f£oa njthya« k®kkhfnt ïUªjJ. "banfhthÉ‹ ålh»a" rhynkh‹ njthya« ïUªjâšiy v‹W áy® fUâd®.

1 ïuh#h¡fŸ 6:2-38š mªj Mya¤â‹ f£Lkhd¤ij¡ F¿¤J brhšy¥g£oU¡»‹wJ. »K 536š ghãnyhÅ‹ uh#hth»a, neòfh¤ne¢rhÇdhš anfhthÉ‹ njthya« mÊ¡f¥g£lJ. »K 535š brUghngš òâa, Mdhš mijÉl á¿a Mya¤â‰F mo¤js« ngh£lh®. Vnuhâdhš ïªj Mya« bgÇjh¡f¥g£lJ. Mdhš mªj Mya« Ô¤JÉ‹ mâfhu¤â‰F ÑÊUªj nuhk nridahš »ã 70š jf®¡f¥g£lJ.

»ã 1800 brUghngš, VnuhJ ngh£l mo¤js§fis bjhšbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ f©Lão¤jd®. Mdhš rhynkh‹ njthya¤ij¡ F¿¤J vªj MjhuK« »il¡fÉšiy.

rhynkh‹ njthya¤â‹ vŠáa gFâfis njL« neh¡f¤Jl‹ vãnua gšfiy¡fHf¤ij¢ rh®ªj nguháÇa® bg‹aÛ‹ kh[® »ã 1973š Ka‰áÆš

29

Þjy¤â‹ js« (ïJ á¤âu ntiy brŒa¥g£l js« - 48 m§Fy« ÚsK« 31 m§Fy« mfy«) ngh‹w K¡»akhd Mjuh§fS« »il¤jd.

RH‹W bršY« ru§f¥ghijfŸ, tiythd mik¥òŸs eilghijfŸ, j©Ù®¤ bjh£ofS« rhynkh‹ njtyha¤â‹ js¤â‹ ÑnH f©Lão¡f¥g£lJ.

"banfhthÉ‹ å£il" F¿¥ãL« mnef Mya¤â‹ á‰g¡fiyfS« f©Lão¡f¥g£lJ.

mâš x‹W »K 800I rh®ªj k©gh©l¤ J©LfŸ "banfhthÉ‹ å£o‹ MÞ£uhfh‹" v‹W mj‰F bga®. "MÞ£uhfh‹" v‹whš vG¤J¡fŸ cŸs k©gh©l« v‹W bghUŸ. mj‹ cau« 3½ m§Fy« mj‹ mfy« 4 m§Fy«. mâš cŸs vãnua bgh¿¥ã‹ m®¤j« "banfhthÉ‹ åL". gl« tyJ g¡f¤âš ïU¡»wJ. rhynkh‹ njthya¤ij¡ F¿¥ãL« ntj¤â‰F btËna cŸs Äf gHikahd Mjhu« ïJ.

rhynkh‹ njthya¤âš ïUªJ ïJ ôjhÉ‹ uh#hth»a cáahÉ‹ fhykh»a »K 750I rh®ªjJ. khJis toÉš cŸs #ho ftd¤ij¡ ftu¡Toajhf ïU¡»wJ. Ú©l fG¤J«, ïjœfshY« my§fÇ¡f¥g£l á¿a #hoahf ïJ ïU¡»wJ. "f®¤jjUila å£o‹ MrhÇa®fS¡F bfhL¡f¥g£l òÅj fh¡if" v‹W mâš bghÇ¡f¥g£oU¡»wJ. ï¥bghGJ ïªj #hoí« "banfhthÉ‹ å£o‹ MÞ£uhfhD«" ïÞnuš mU§fh£áaf¤âš ïU¡»wJ.

fËk© gyifÆš vGj¥g£l tÇ uÓJ k‰bwhU rǤâu f©Lão¥ghF«. Muhjid brŒgt® "banfhthÉ‹ å£o‰F "_‹W nr¡fš f£l nt©oajhf ïUªjJ. ïªj gyif »K 700I rh®ªjJ. m¥bghGJ njtDila å£o‹ guhkÇ¥ã‰fhf ïÞunty®fŸ bfhL¤jd®. ïªj gH§fhy Phgf¢ á‹d« rhynkhÅ‹ njthya« ïUªjJ v‹gij Ã%ã¡»wJ.

nkhthãaÇ‹ fš

ü‰wh©Lfshf, ntjhfk¤âš Tw¥g£oU¡»w nkhthãa® ïU¥gij F¿¤J rǤâuháÇa®fŸ rªnj»¤jd®. ã‹ò, nkhthãaÇ‹ fš f©Lão¡f¥g£lJ.

ntjhfk¤â‹go "nkhthã‹ uh#hth»a nkrh MLkhLfŸ

30

bgU¤jtdhÆUªJ, ïÞuntÈ‹ uh#hî¡F ïy£r« M £ L ¡ F £ o f i s í « , ï y £ r « F W « g h £ L ¡ flh¡fisí« brY¤âtªjh‹. Mfh¥ ïwªJnghdã‹ nkhthã‹ uh#h ïÞuntÈ‹ uh#hî¡F ÉnuhjkhŒ¡ fyf« g©Âdh‹." (2uh#h 3:4.5)

ïÞuntY¡F vâuhf nkrhÉ‹ fyfK« mij bjhl®ªJ mtDila gilÆ‹ bt‰¿í« "nkhthãaÇ‹ fš" v‹W miH¡f¥gL« fU¥ò c¥ò öš gâî brŒa¥g£oU¡»wJ. ïJ nkrhÉ‹ ö© v‹W miH¡f¥gL»wJ. ïJ 312 mo cauK« 2 mo mfykhf

ïU¡»wJ. (107x61br.Û) ïJ »K 850I rh®ªjJ. nah®jhÅš cŸs ÔghÅš ïJ f©Lão¡f¥g£lJ. Ôgh‹ rt¡flÈš ïUªjJ Rkh® 20 ikšfŸ öu¤âš ïU¡»wJ.

nkhthãa bkhÊÆš vGj¥g£l 34 tÇfŸ ïªj fšÈš ïU¡»wJ. ïªj bkhÊ giHa vãnua ghiõia nghy ïU¡»wJ. gâbd£lhtJ tÇÆš "banfhthÉ‹ gh¤âu§fŸ" v‹W vGj¥g£oU¡»wJ. nkrhÉ‹ ö© mfu vG¤JfËš vGj¥g£ll Äf gHikahd bghÇ¥ghF«. ïJ ï‹W ghßáš ïU¡F«" yht®" gšfiyfHf¤âš ïU¡»wJ.

ïªj¡ fšÈš cŸs gâîfŸ 1ïuh. 4:27š brhšy¥g£l nkrh uh#hÉ‹ tuyh‰iw F¿¥gl¤j¡f msî mâf cWâ brŒ»wJ" v‹W lh¡l® bkÇš cŸf® Ãiwî brŒ»wh®. nah®jh‹ njr¤âš mfu vG¤â‹ m¿î ïUªâU¡»wJ v‹gijí« ïJ Ã%ã¡»wJ.

rškhnerÇ‹ fU¥ò xãÈÞ¡ (ö©)

rškhnerÇ‹ fU¥ò xãÈÞ¡ v‹gJ R©zh«ò¡fšyhš brŒa¥g£l VGmo (197.85br.Û) cauKŸs ö©. ïJ máÇah njr¤J uh#hth»a _‹whtJ rškhnerÇ‹ ïuhQt bt‰¿ia ÉtÇ¡»wJ.

tl

31

fh£L»wJ. "X«ÇÆ‹ Fkhudh»a baTÉlÄUªJ eh‹ bg‰W¡bfh©l gÇRfŸ; j§f«, btŸË, xU j§f »©z«, xU j§f #ho, Fo¡f g a ‹ g L « j § f l « s ® f Ÿ , j§fthËfŸ, uh#hɉF jo, k‰W«

32

jhÅnaY¡F ïu¤jh«gu¤ijí«, gÂiaí«, mtDila fG¤âš bgh‰ru¥gÂiaí« jÇ¥ã¡fî«, uh{a¤âny mt‹ _‹wh« mâfhÇahÆU¥gt‹ v‹W mtid¡F¿¤J¥ giwKiwÆlî« f£lisÆ£lh‹" (jhÅ 5:29). á¿J fhy¤â‰F ã‹ò, nfhnuá‹ nrid ghãnyhid M¡»uĤJ áiw ão¤jJ.

ïJ xU fhY« el¡fÉšiy v‹W rǤâuháÇa®fŸ j®¡f« brŒjd®. ghãnyhÅa Mtz§fŸ ãufhu«, benghpdlÞ jh‹ ghãnyhÅ‹ filá uh#h, bgšõh¤rh® mšy. bgZh¤rhiu g‰¿ vªj MjhuK« ïšiy Mifahš ntjhfk« jtW v‹W mt®fŸ T¿d®.

C® v‹w flîS¡F benghÅlÞ f£oa Mya¤âš xU fšbt£L fhz¥g£lJ. " ghãnyhÅ‹ uh#h, benghÅlÞ M»a eh‹ ck¡F vâuhf ght« brŒahâU¥ngdhf; v‹ ãÇaKŸs Kjš kfdh»a bgšõh¤rhÇ‹ kdâš c«ik F¿¤j ga« v‹W« ïU¡f£L«" v‹W mâš vGâÆUªjJ. "benghÅlÌ‹ Étu¤ij TW« ghuÓf fÉij v‹w fšbt£L _y« "btF öu ãuahz¤â‰F br‹wjhš, uh{aghu¤ij mtD¡F É£L br‹wh®" nenghÅlÞ bgšõh¤rhiu gilÆ‹ mâfhÇah¡»dh‹ v‹gJ bjÇatªjJ. Mifahš jh‹ bgšõh¤rh® jhÅnaiy _‹wh« mâfhÇah¡f KoªjJ. (jhÅ 5:16)

k‰bwhUKiw, ntjhfk¤â‹ tuyh‰W JšÈa¤ij bjhšbghUŸ MuhŒ¢á Ã%ã¤jJ.

nfhnuá‹ cUis

»K 539 m¡nlhgÇš, vªjÉj v⮥ò« ï‹¿ ghãnyh‹ g£oz¤âš ghuÓf gil EiHªjJ. áy eh£fS¡F ãwF, nfhuhÞ jhnd g£lz¤âš EiHªJ "jh‹ ghãnyhÅ‹ uh#h, rkÇ‹ uh#h, m¡fhâ‹ uh#h, cyf¤â‹ eh‹F _iyfS¡F« uh#h" v‹W gjÉ V‰W¡ bfh©lh®.

nfhnuÞ jhuhs kdJŸs uh#hthf ïUªjh®. mt® ghãnyhÅ‹ uh#hthd áy fhy§fËnyna, ô j ® f Ÿ c £ g l m i d ¤ J áiwão¡f¥g£l midtU« j§fŸ brhªj eh£o‰F bršy f£lisÆ£lh®. ïªj f£lis VrhahÉdhš Ô®¡fjÇrdkhf ciu¡f¥g£lJ. (Vrh 45:13) nkY«

33

2 ehsh 36:22.23š fhz¥gL»wJ.

ïªj f£lis " nfhnuá‹ cUisÆš" gâî brŒa¥g£oU¡»wJ. ïJ Ah®K£ uhrh« v‹w mfšthuhŒ¢áahsuhš, »ã 1879 Æš ghãnyhÅYŸs kh®J¡ Mya¤â‹ mo¤js¤âš f©Lão¡f¥g£lJ. ïªj gH§fhy MáÇa®fË‹ vG¤JKiwÆš fhz¥g£l xU th¡»a« "nfhnu[h»a eh‹ všyh Kªija Fofisí« Totu¢brŒJ, mt®fSila thrÞjy¤â‰F âU¥ã mD¥ãnd‹." ïªj nfhnuÌ‹ cUis ï¥bghGJ y©lÅš cŸs "ãÇ£oZ mU§fh£áaf¤âš "ïU¡»wJ.

âUkiw e«gfkhdJ v‹W Mjuh§fis kWgoí« bjhšbghUŸ MuhŒ¢á Ã%ã¤jJ.

uh#h¡fË‹ bga®fŸ

ntjhfk¤âš k£Lkšy ntW áy Ãidî¢ á‹d§fËš F¿¥ãl¥g£oUªj v»¥J, máÇah, ghãnyh‹, ghuÓf« ngh‹w ehLfis¢ rh®ªj 29 ïuh#h¡fis¥ g‰¿ bkhÊ tšYd® o¡Éšr‹ MuhŒ¢á el¤âdh®. gH§fhy ö©fËš fhz¥g£l 29 uh#h¡fË‹ bga®fS« vãnua¤âš kh¤âiu¡ Tl khwhkš m¥gona bkhÊah¡f¥g£oU¡»wJ v‹gij Éšr‹ f©Lão¤jh®.

ntjhfk¤âš mªj uh#h¡fË‹ fhytÇir, MSif brŒj fhy«, th®¤ij ãiHí« Tl ïšyhkš m¥gona rÇahf ïU¡»wJ v‹gijí« f©lh®.

nkY«, mby¡rªâÇah üyf¤âš F¿¥ãl¥g£oU¡F« 38 v»¥J ïuh#h¡fËš eh‹F bga®fŸ k£L« jh‹ x¤J¥ngh»wJ. lhšÄ tÇir¥gL¤âa 18 uh#h¡fËš mid¤J« th®¤ij ãiHíŸsjhf ïUªjJ. ï¥gona gH§fhy ntW MW tÇirfËY« jtWfŸ ïUªjJ. gH§fhy Mtz§fËš všyht‰iwí« Él giHa V‰ghL jh‹ Äf Äf JšÈakhdJ v‹W f©Lão¤jh®.

ntjhfk« f‰gid fijfË‹ ò¤jf« mšy. ïJ bkŒahd k¡fË‹ bkŒahd ÃfœîfË‹ JšÈakhd gâthF«. bjhšbghUŸ MuhŒ¢áÆ‹ Mjhu§fŸ ntjhfk« e«gfkhdJ v‹W cWâ brŒ»wJ.

ï¥bghGJ ghl« 4‰fhd nfŸÉfS¡F gâš vGjî«.

34

ghl« IªJ

ÉŠPhd¤â‹ Mjhu§fŸEvidence from Science

ntjhfk« xU ÉŠPhd ghl¥ò¤jf« mšy; Mdhš mJ

ÉŠPhdó®tkhf JšÈakhdJ. ÉŠPhÅfË‹ òâa f©Lão¥òfŸ

mt®fSila v©z§fisí« , mt®fSila T‰Wfisí«

kh‰¿aik¡»wJ. m¢R¥gâ¥gf¤âš ïUªJ btËtU« nghnj ÉŠPhd¥

ò¤jf§fŸ fhyhtâah»¥ ngh»‹wd. Mdhš ntjhfknkh v‹W«

kh‰w§fŸ ïšyhkš m¥gona ÉgJ k£Lkšyhkš bkŒahd ÉŠPhd

f©Lão¥òfSl‹ ïirªJ ngh»‹wJ.

ntjhfk« ü‰wh©Lfshf T¿tªjij ÉŠPhÅfŸ c©ikbad

ï¥bghGJ f©Lão¡»‹wd®. ntjhfk¤ij ï‹D« bjËthf

òǪJ¡bfhŸs áy ÉŠPhd f©L¥ão¥òfŸ cjwJ.

nfhg®ÅfR« fÈÈnahî«

ánfhyhÞ nfhg®ÅfÞ (1473 - 1543) óÄí«, k‰w nfhy§fS«

NÇaid¢ R‰¿tU»wJ v‹W f©Lão¤jh®. Mdhš mtUila fhy¤âš

thœªj mnef® NÇa‹ óÄia¢ R‰¿tU»wJ v‹W e«ãd®.

fÈÈnah (1564 - 1642) NÇaid ikakhf bfh©oU¡F«

m‹ilruhru¤â‹ khâÇia cUth¡»a nghJ mghafukhd v⮥òfS¡F

cŸshdh®. »ã 1616Æš nuhk f¤njhÈ¡f rig mtUila fU¤J¡fŸ

trd¤â‰F Ku©ghlhdJ v‹W f©ld« bjÇɤjd®. mt® j‹ ÛjKŸs

thœehËš å£L¡ fhtÈš ïUªjh®. fÈÈnah, khWghlhd fU¤JŸst‹

v‹w K¤âiu F¤j¥g£lJ. nfhg®ÅfÞ, fäÈnah ngh‹w áwªj

ÉŠPhÅfŸ ntj th¡»a§fis bjËthf go¡f îgªj« brŒa ï‹W eh«

NÇa‹ cja«, mÞjkd« v‹W ng¢R tÊahf TWtij¥ nghynt NÇa

cja«, mÞjkd¤ij¡ F¿¤J (ãur 1:5) ntjhfk vG¤jhs®fS« milahs

bkhÊfis cgnahf¥gL¤âíŸsd® v‹gij bjËth»aJ.

eh« rÇahf òǪJ¡bfhŸS« nghJ, ntjhfk« ÉŠPhd¥ó®tkhf

35

JšÈakhdJ. ï‹W tiu ÉŠPhÅfshš f©L¥ão¡f Koahj mnef

ÉŠPhd Étu§fS« ntjhfk vG¤jhs®fËl« ïUªjJ; Vbd‹whš

mt®fŸ gÇR¤j MÉahdtuhš Vt¥g£oUªjd®.

thd rhÞ¤âu«

"thd¤J e£r¤âu§fŸ v©z¥glhjJ« fl‰fiu kzš

ms¡f¥glhjJkhÆU¡»wJ nghy, eh‹ v‹ jhrdh»a jhåâ‹

rªjâiaí« vd¡F CÊaŠ brŒ»w nyÉaiuí« t®¤â¡f¥ g©Qnt‹

v‹W f®¤j® brhšY»wh® v‹wh®" (vnu 33:22). v‹W VnuÄah Ô®¡fjÇá

vGâdh®. e£r¤âu§fŸ v©z Koahj msî mâfkhdit.

vªjÉj ïaªâu§fË‹ cjÉí« ï‹¿ 3000 e£r¤âu§fis

f©fËdhš v©z¡ Toa #d§fis cila »K 600š vGj¥g£l

th¡»a« ïJ. 17M« ü‰wh©oš bjhiyneh¡» f©Lão¡f¥g£l ã‹ng

fhz¤ j¡f e£r¤âu§fË‹ v©Â¡if mâfǤjJ. ï‹W tiu, thd

rhÞ¤âÇfS¡F v¤jid e£r¤âu§fŸ ïU¡»wJ v‹gJ bjÇahJ. xU

üW ÄšÈa‹ ãšÈa‹ gšÈa‹ e£r¤âu§fŸ ïU¡fyh« v‹W

ô»¡f¥gL»wJ. mnj nghš jh‹ fl‰fiuÆ‹ kzÈ‹ v©Â¡ifí«

ïU¡»wJ.

x U Ã Ä l ¤ â š 1 0 e £ r ¤ â u § f i s v © Â d h š b k h ¤ j

e£r¤âu§fisí« v©Â Ko¡f 100 £ÇÈa‹ M©LfŸ vL¡F«.

óÄ cU©ilahdJ

óÄ j£ilahdJ v‹W #d§fŸ v©Â¡bfh©oUªj fhy¤âš

"mt® óÄcU©ilÆ‹ nkš 剿U¡»wt® ; mâ‹ FofŸ

bt£L¡»Ëfis¥nghy ïU¡»wh®fŸ; mt® thd§fis bkšÈa âiuahf¥

gu¥ã, mitfis¡ FoÆU¡»wj‰fhd Tlhukhf ÉÇ¡»wh® " v‹W Vrhah

vGâdh®. (Vrh 40:22)

ãsh£nlh, nkY« mÇÞnlhoš óÄ cU©ilahdJ v‹W Ã%ã¥gj‰F

300 M©LfŸ K‹ng mjhtJ »K 700š VrhahÉ‹ ò¤jf« vGj¥g£lJ.

mªju¤âš Äj¡»wJ

MikÆ‹ KJ»š óÄ Ã‰»wJ v‹W #d§fŸ e«ãa fhy¤âš "mt®

36

c¤juk©ly¤ij bt£l btËÆš ÉǤJ, óÄia mªju¤âny bjh§f

it¡»wh®" (nahò 26:7) v‹W njtid¡ F¿¤J nahò vGâdh®. ïj‹ _y«

óÄ mªju¤âny Äj¡»wJ v‹gJ bjËth»wJ.

nfhg®Åf̉F 2,000 M©LfŸ K‹ng nahò ïij btË¥gL¤âdh®,

ntjhfk« ÉŠPhd¤â‰F K‹ndhoahf mikªjJ.

cÆÇaš

njt‹ všyht‰iwí« " mâ‹ #hâÆ‹ go" gil¤jh® v‹W ntjhfk«

TW»wJ. "njt‹, kfh k¢r§fisí«, #y¤âš j§fŸ j§fŸ #hâÆ‹gona

âushŒ #Ã¥ã¡f¥g£l rfyÉj Ú® thG« IªJ¡fisí«, áwFŸs #hâ

#hâahd rfyÉj¥ g£áfisí« áUZo¤jh®; njt‹ mJ ešyJ v‹W

f©lh®" (Mâ 1:21). "ã‹ò njt‹: óÄahdJ #hâ #hâahd

étIªJ¡fsh»a eh£L ÄUf§fisí«, CU« ãuhÂfisí«,

fh£LÄUf§fisí«, #hâ#hâahf¥ ãw¥ã¡f¡fltJ v‹wh®; mJ m¥gona

MƉW." (Mâ 1:24).

»K 1450š ïij nkhnr vGâdh®. nfnuhyÞ ÈndaÞ »ã 1735 Æš

cÆÇaš tif¥gL¤Jjš â£l¤ij Jt§»dh®. mªj â£l¤âš ïdÉU¤â

brŒí« mo¥gil ïd§fË‹ g£oaš ïU¡»wJ.

kugQ ÉŠPhd« ts®tj‰F K‹ng, x›bthU ïdK« j‹ ïd¤ij

ãw¥ã¡F« v‹W ntjhfk« btËgL¤âíŸsJ.

xnu ïd¤â‰FŸ á¿a kh‰w§fŸ c©lhfyh«, Mdhš xU ïd«

k‰bwhU ïdkhf khw ïayhJ v‹W ÉŠPhÅfŸ f©Lão¤âU¡»‹wd®.

nf«ãÇa‹ fhy¤âš âObu‹W I«gJ ÄUf ïd« njh‹¿ajhf gok«

Mtz§fŸ TW»wJ. mitfŸ xU cÆuQÉš ïUªJ c©lhfÉšiy.

mitfŸ KGikahf t s®ªj ÃiyÆš njh‹¿aJ.

ïu¤j«

ïu¤j¤â‹ K¡»a¤Jt¤ij ntjhfk¤â‹ vG¤jhs®fS«

m¿ªâUªjd®. "rfy kh«r¤â‰F« ïu¤j« cÆuhÆU¡»wJ" (nyÉ 17:14)

v‹W nkhnr T¿dh®. ïij mt® »K 1450š vGâdh®. rßu« KGtJ«

ïu¤j« R‰¿tU»wJ v‹gij ÉšÈa« Ah®É »ã 1616Æš jh‹

37

f©Lão¤jh®.

1800« M©LfËš, 'ïu¤j« ngh¡Fjš' v‹gJ bghJthd kU¤Jt

gH¡fkhf ïUªjJ. #h®{ thΧl‹ ».ã 1830 š ï¥go¥g£l

it¤âa¤âdhš kǤjh®.

ï¥bghGnjh, ïu¤j« gyÉjkhd K¡»akhd brašghLfis

brŒ»wbj‹W ek¡F¤ bjÇí«. mJ x›bthU mQɉF« j©ÙU«,

r¤J« RkªJ brš»‹wJ. nkY« ïu¤jkhdJ, EiupuÈš ïUªJ clÈ‹

mid¤J¥ gFâfS¡F« Rthr¡fh‰iw (oxygen) RkªJ brš»wJ. mJ

clš bt¥gÃiyia Óuhf it¡»‹wJ. mJ clš mD¡fËš ïUªJ fÊî¥

bghU£fis btËna‰W»‹wJ. kh«r thœÉ‰F ïu¤j« R‰¿tunt©oaJ

mtáa«.

MÆu« M©Lf£F K‹ghf âUkiw btË¥gL¤âaij, ÉŠPhd

MuhŒ¢áfŸ ï¥bghGJ cWâ brŒJŸsJ.

ÉU¤jnrjd«:

M ã u f h K l d h d j ‹ D i l a c l ‹ g o ¡ i f ¡ f h f n j t ‹

ÉU¤jnrjd¤ij xU milahskhf V‹ bjǪJ bfh©lh® v‹gJ

xUtU¡F« bjÇahJ (Mâ 17:11). Mdhš ï¥bghGnjh, V‹ všyh M©

ãŸisfS« ãwªJ v£lh« ehËš ÉU¤jnrjd« brŒa¥glnt©L« vd

bjËth»wJ. V‹ v£lh« ehŸ? 1920fËš bA‹Ç¡ lh« v‹w xU jhÅZ

eh£L ÉŠPhÅ it£lÄ‹ K v‹w fodÃiy¡F cUkhW« it£lÄid

f©Lão¤jh®. ïªj it£lÄ‹ K ‹ FiwghlhdJ ãwªj nfhÊ¡

FŠRfS¡F nehia c©Lg©Âajhf f©l¿ªjh®. nkY«, ¥nuh¤uh«ã‹

v‹w, rÇahd ïu¤j« ciwɉF njitahd bghUis c©L g©z,

it£lÄ‹ K mtáakhdJ. ãwªj FHªijfŸ ïu©lh« k‰W« Iªjh«

eh£fS¡F ïilÆš ï¤jifa nehÆdhš ghâ¡f¥gl thŒ¥ãU¡»‹wJ.

m¥bghGJ áW ÑwŸTl Mg¤jhdJ. fhuz«, xU FHªijÆl« it£lÄ‹

K IªJ Kjš VHh« ehËš jh‹ c‰g¤âah»wJ. nkY«, v£lhtJ ehËš jh‹

¥nuh¤uh«ã‹ c¢rf£lkhf 110 rjåj« tiu brš»wJ. MifÆdhš xU

FHªijÆ‹ KG thœÉY«, v£lhtJ ehËš jh‹, ïu¤j¤ij ciwa

it¡F« ¥nuh¤uh«ã‹ msî Äf c¢rkhf ïU¡F«. mjdhš v£lh« ehŸ

jh‹ mWit Ợir brŒa áwªjJ.

Û©L«, âUkiw e«gfkhdJ vd ÉŠPhd« Ã%ã¤JŸsJ.

thÅiy MuhŒ¢á

Vw¤jhH »K 935š, ãur§»Æ‹ MáÇa® thík©ly¤â‹

(atmosphere) t£lkhd R‰W¥ g©ig És¡»dh®."fh‰W bj‰nf nghŒ,

tl¡nfíŠR‰¿, RH‹W RH‹W mo¤J, jh‹ R‰¿d ïl¤J¡nf âU«gî«

tU«." (ãur§» 1:6) v‹W mt® vGâdh®.

ïij, ÓnjhõdÃiyia f¡F« bra‰if¡ nfhŸfis

f©Lão¡F« tiu thÅiy MuhŒ¢áahs®fshš, òaš nkf§fŸ Fiwªj

fh‰wG¤j jhœî k©ly§fis¢ R‰¿ t£lkhd efUjiy¡ bfh©L

cŸsJ vd m¿aKoaÉšiy.

Mdhš ãur§»Æ‹ vG¤jhs® 3000 M©LfS¡F K‹dnk

fh‰¿‹ t£lkhd efUjiy òǪJbfh©lh®.

j©ÙÇaš

âUkiw vG¤jhs®fŸ, j©Ùiu¥ g‰¿a ÉŠPhdkhd

j©ÙÇaiy¥ g‰¿ m¿ªâUªjd®. "mt® Ú®¤JËfis mDit¥ nghy

Vw¥g©Q»wh®; mitfŸ nkf¤âÈUªJ kiHahŒ¢ brhÇ»wJ. mij

nkf§fŸ bgŒJ, kDõ®nkš ÄFâahŒ¥ bghÊ»wJ." (nahò. 36:27-28)

v‹W nahò T¿dh®. M©lt®, "mt® thd¤âš jkJ nkyiwfis¡ f£o,

óÄÆš jkJ ÑHiwfis mÞâghu¥gL¤â, rK¤âu¤â‹ j©Ù®fis

tutiH¤J, mitfis¥ óÄÆDila Érhy¤â‹nkš C‰W»wt®;

f®¤j® v‹gJ mtUila ehk«." (MnkhÞ. 9:6) v‹W MnkhÞ Ô®¡fjÇá

T¿dh®. ãur§»Æ‹ vG¤jhs®, "všyh eâfS« rK¤âu¤âny Xo

ÉGªJ« rK¤âu« Ãu«ghJ; jh§fŸ c‰g¤âahd ïl¤â‰nf eâfŸ

kWgoí« âU«ò«." (ãur§» 1:7) v‹W vGâdh®. ïªj trd§fË‹

F¿¥ãl¤j¡f ÉŠPhd c©ik c©L. ïit flÈš ïUªJ j©Ù®

MÉahf khWtijí«, nkf¤â‹ j©Ù® gj« ïW¡fkhtijí«,

nkf§fŸ ïl¤ijÉ£L ef‹W m§nf kiH mšyJ gÅ bghÊtijí«,

ã‹ò mnj j©Ù® RH‰áia bjhlUtijí« TW»‹wd. "khÇí«

ciwªj kiHí« thd¤âÈUªJ ïw§», m›Él¤J¡F¤ âU«ghkš

38

óÄia eid¤J, mâš Kis »s«ã Éisí«go¢ brŒJ,

Éij¡»wtD¡F Mfhu¤ijí« bfhL¡»wJ v¥gonah,"(Vrhah 55:10)

v‹W Vrhah vGâdh®.

j‰nghija j©ÙÇaš bfhŸiffŸ âUkiw KGtJ«

fhz¥gL»‹wd. Mdhš »ã 1700 tiu (bguhš£ k‰W« kh®a£ ïij

f©Lão¡F« tiu) ÉŠPhÅfŸ j©Ù® RH‰áia f©Lão¡fÉšiy.

rK¤âuÉaš

rK¤âuÉaÈš jªijahd "k¤njí gh©nl‹ kîÇ" (1806-1873)

âUkiwÆš "rK¤âu¤âny tÊiaí« tÈa j©Ù®fËny ghijiaí«

c©lh¡»" (Vrhah 43:16) v‹W thá¤jh®. mt® nkY« "Mfha¤J¥

g w i t f i s í « , r K ¤ â u ¤ J k ¢ r § f i s í « , f l š f Ë š

rŠrÇ¡»witfisí« mtDila ghj§fS¡F¡ Ñœ¥gL¤âÜ®." (r§.8:8)

v‹gij¥ g‰¿í« thá¤jh®.

kîÇ, ghijfis f©Lão¡F«goahf rK¤âu¤ij MuhŒªjh®;

ã‹ò mt® K¡»akhd j©Ù® RH‰áfis f©Lão¤jh®. ïij it¤J

mt® tiuªj tiugl¤ij ï‹W« flš ãuahÂfŸ ga‹gL¤J¡»‹wd®.

e«ikbašyh« flªJ xU áwªj kdJ, ïªj Ô®¡fjÇáfË‹

ngdh¡fis tÊel¤âíŸsh®. âUkiw mtiu, njt‹ v‹W TW»wJ.

ï¥bghGJ, ghl« 5¡fhd nfŸÉfS¡F gâyËí§fŸ.

39

ghl« MW

Ô®¡fjÇrd Mjhu§fŸ Evidence from Prophecy

Ô®¡fjÇrd¤âÈUªJ Mjhu«

ntjhfk« njtDila th®¤ijjh‹ v‹gj‰F Ô®¡fjÇrd¤â‹ Ãiwnt‰wK« Kothd MjhukhF«.

njt‹ kh¤âunk vâ®fhy¤ij K‹d¿a Koí«. Äfî« ãuá¤â bg‰w F¿ brhšy¡ Toat®fshš Tl 100 rjÉ»j« JŸËa¤njhL vâ®fhy¤ij K‹d¿É¡f KoahJ. Mifahš ntjhfk¤J Ô®¡fjÇáfŸ rǤâu Ãfœîfis gy ü‰wh©LfS¡F K‹ghf K‹d¿É¡f KoªJ, mªj Ô®¡fjÇrd§fŸ m¥gona Ãiwnt¿ÆU¡Fnkahdhš, mit njtdhš Vt¥g£l th®¤ij v‹W Koî brŒtJ m®¤jKŸsjhŒ ïU¡F«.

ï¥bghGJ nfŸÉ v‹dbt‹whš, ntjhk¤J Ô®¡fjÇrd§fËš VnjD«, brhšy¥g£lj‰F mnef fhy¤â‰F¥ ã‹ Ãiwnt¿íŸsjh?

Ô®¡fjÇrd¤â‹ fhy¤ij¡ fz¡»Ljš

brhšy¥g£l mšyJ vGj¥g£l fhy¤âš ïUªJ bgU«ghY« ü‰W¡fz¡fhd M©LfS¡F¥ ã‹dhš, m¥gona Ãiwnt¿d ü‰W¡fz¡fhd Ô®¡fjÇrd§fŸ giHa V‰gh£oš cŸsJ.

ïu©lh« ghl¤âš rǤâu¤âš cŸs »¿ÞJÉ‹ Mjhu¤âš nkáahit¥ g‰¿a 66 Ô®¡fjÇrd¤ijí«, mit všyht‰iwí« ïnaR v›thW Ãiwnt‰¿dh® v‹W« eh« gh®¤njh«. ïªj Ô®¡fjÇrd« všyh« ïnaR »¿ÞJ ãw¥gj‰F K‹ghf vGj¥g£lJ v‹gâš ek¡F á¿njD« rªnjf« »ilahJ.

».ã 250š bkhÊbga®¡f¥g£l »nu¡f br¥^ÍÅš mit ïUªjJ. nkY«, ».K 200 rh®ªj áy br¥^Í‹ gFâfŸ e«Äl« c©L. ».K 100-150 rh®ªj áy nkáah¤Jt Ô®¡fjÇrd gâîfŸ, rt¡flš RUŸfËY« cŸsJ. ïnaRÉ‹ kuz¤â‰F¥ ã‹ nkáah¤Jt Ô®¡fjÇrd§fŸ vGj¥g£lJ vd És§»¡ bfhŸtJ fod«.

ïªj ghl¤âš g£lz§fis¥ g‰¿í«, njr§fis¥ g‰¿í« brhšy¥g£L Ãiwnt¿d giHa V‰gh£L Ô®¡fjÇrd§fis¡ F¿¤J

40

go¥ngh«. ïJ ngh‹w Ãfœîfis, njtdhš Vt¥glhj kÅjdhš ô»¡fnth mšyJ brhªj g¡âia¥ ga‹gL¤ânah brhšy KoahJ. ahUnk vâ®gh®¡fhj Ãfœîfis¡ F¿¤J Ô®¡fjÇáfŸ K‹d¿É¤JŸsd®. eh« áy vL¤J¡fh£Lfis MuhŒªJ gh®¤J mit xU ntiy j‰brayhf elªâU¡f TLnkh v‹W gh®¥ngh«.

ÔU g£lz«

vnr¡»naš Ô®¡fjÇá »K 588š "f®¤juh»a M©lt® brhšY»wJ v‹dbt‹whš; ÔUnt, ïnjh, eh‹ cd¡F Énuhjkhf tU»nw‹; rK¤âu« j‹ miyfis vG«ãtu¥g©Q»wt©zkhŒ, eh‹ mnef« #hâfis cd¡F Énuhjkhf vG«ã tu¥g©Qnt‹. mt®fŸ ÔUÉ‹ kâšfis mʤJ, mâ‹ bfh¤js§fis ïo¤J¥nghLth®fŸ; eh‹ mâ‹ k©Q« mâš ïuhjgo¡fF És¡»¥ngh£L, mij btW« ghiwah¡»ÉLnt‹."(vnr¡.26:3-4) v‹W vGâdh®.

nkY« "f®¤juh»a M©lt® brhšY»wJ v‹dbt‹whš: ïnjh, eh‹ uh#hâuh#hth»a neòfh¤ne¢rh® v‹D« ghãnyh‹ uh#hit tl¡nfÆUªJ FâiufnshL« ïuj§fnshL« FâiuåunuhL« T£l¤njhL« âushd #d¤njhL« ÔUî¡F Énuhjkhf tu¥g©Qnt‹. mt‹ btËÆš ïU¡»w c‹ Fkhu¤âfis¥ g£la¤âdhš bfh‹W, cd¡F Énuhjkhf¡ bfh¤js§fis¡ f£o cd¡F Énuhjkhf mizngh£L, cd¡F Énuhjkhf¡ nfla§fis vL¤J, c‹ kâšfis ïo¡»w aªâu§fis vânu it¤J, j‹ f£il¥ ghiwfshš c‹ bfh¤js§fis ïo¤J¥nghLth‹. mt‹ FâiufË‹ Vuhs¤âdhš öŸ vG«ã c‹id _L«; ïo¤J¤ âw¥gh¡f¥g£l g£lz¤âš ãuntá¡F«t©zkhf, mt‹ c‹ thršfS¡FŸ ãuntá¡ifÆš, FâiuåuU« t©ofS« ïuj§fS« ïiu»w r¤j¤âdhny c‹ kâšfŸ mâU«. j‹ FâiufË‹ Fs«òfËdhš c‹ åâfisbašyh« Äâ¥gh‹; c‹ #d¤ij g£la¤âdhš bfh‹WnghLth‹; c‹ gykhd ö©fŸ jiuÆš ÉGªJnghF«. mt®fŸ c‹ MÞâia¡ bfhŸisÆ£L, c‹ ru¡Ffis¢ Niwaho, c‹ kâšfis ïo¤J, cd¡F ÉU¥gkhd åLfis mʤJ, c‹ fšYfisí« c‹ ku§fisí« c‹ k©izí« flÈ‹ eLÉny ngh£LÉLth®fŸ. c‹ gh£LfË‹ r¤j¤ij Xa¥g©Qnt‹; c‹ Ruk©ly§fË‹ r¤j« ïÅ¡ nf£f¥gLtâšiy. c‹id btW« ghiwah¡» ÉLnt‹; Ú tiyfis ÉÇ¡»w

41

ÞjykhÆU¥ghŒ; ïÅ¡ f£l¥glhŒ; f®¤juh»a eh‹ ïij¢ brh‹nd‹ v‹W f®¤juh»a M©lt® ciu¡»wh®" (vnr.26:7-14) v‹W bjhl®ªJ vnr¡»naš vGJ»wh®.

»K 585š, Ô®¡fjÇrd« ciw¡f¥g£l _‹W M©LfS¡F¥ ãwF neòfh¤ne¢rh® ÔU g£lz¤â‹ Ãy¥gFâia K‰WifÆ£lh®. 13 M©LfS¡F¥ ãwF g£lz¤J thršfis jf®¤J cŸns tªJ mªj g£lz« btWikahŒ »l¥gij¡ f©lh‹.

bgU«ghyhd k¡fŸ mªj g£lz¤ij É£L f¥gšfËš, fiuÆš ïUªJ miu ikš öu¤âš kâš cŸs g£lz¤â‰F br‹W É£ld®. »K 573š neòfh¤ne¢rh® ÔU g£lz¤ij mʤJ É£L ghãnyh‹ âU«ãdh‹.

ïj‰F 240 M©LfS¡F¥ ãwFjh‹, vnr¡»naÈ‹ Ô®¡fjÇrd¤â‹ ïu©lhtJ gFâ Ãiwnt¿aJ.

ïRÞ, í¤j¤âš bg®áa®fis njh‰fo¤J (»K 333), khk‹d® miy¡rhªj® bko£onuÅa‹ flÈ‹ »H¡F¥òwkhf tªjh®. mby¡rhªj® ÔU g£lz¤â‹ Ôî¥gFâ¡F tªj bghGJ, mªj g£lz¤â‹ kÅj®fis g£lz¤J¡ fjit¤ âw¡F«go nf£lh®.

mt®fŸ kW¤jnghJ, g£lz¤ij¤ jh¡»dh®. mby¡rhªjÇl« f¥g‰gil ïšyhjâdhš, Ãy¤âš ïUªj ÔU g£lz¤ij ïo¤J mªj ïoªj f‰FÉašfis¡ bfh©L mªj ÔɉF tÊaik¤jh®. VG khj K‰WifÆ‹ nghJ mnef v⮥òfis nk‰bfh©L mby¡rhªj® tÊaik¤J mªj g£lz¤â‹ Rtiu ïo¤J FoÆUªj 8000 ngiu¡ bfh‹W, 30000 ngiu moikfshf ɉfî« brŒjh®.

ÔU g£lz¤â‹ rǤâu« mby¡rhªjnuhnl KotilªJ ÉlÉšiy. Rkh® 1600 M©Lfshf k¡fŸ mªj g£lz¤ij vL¤J¡ f£l Ka‰á¤jd®. mªj g£lz« f£l¥g£l bghGbjšyh« mJ kWgoí« mÊ¡f¥g£lJ. ïWâahf ».ã 1321 M« M©oš òÅj¥ nghÇ‹ nghJ Kfkâa®fshš mªj ÔUÉ‹ Ôî g£lz« KGtJkhf mÊ¡f¥g£lJ.

ï‹W mªj ïl¤â‰F mU»š xU á¿a Ûdt »uhk« x‹W cŸsJ. Mdhš g©ila ÔU g£lz« ïUªj ïl« ï¥bghGJ glFfis f£lî«, tiyfis cy®¤jî« ga‹gL¤j¥gL»wJ. vnr¡»naÈ‹ Ô®¡fjÇrd« všyh tifÆš K‰W« Ãiwnt¿ cŸsJ.

42

ghãnyh‹

VrhahÉ‹ fhy¤âš (»K 740-690) mÓÇa®fŸjh‹, k¤âa »H¡F¥ gFâÆš gy« bghUªâat®fshŒ ïUªjd®. ïU¥ãD« Vrhah vâ®fhy¤âš ghãnyh‹ åH¥nghtij K‹djhfnt f©lh®.

xU ntiy Vrhah j‹Dila brhªj mDkhd¤âš ô»¤J ïUªâU¥ghnuahdhš, ghãnyh‹ MÓÇa®fË‹ ifÆš ÉGªJ ÉL« v‹W brhšÈÆU¥gh®. Vrhah kǤj rka¤â‹ nghJ ghãnyh‹ mÓÇa®fË‹ M£á¡F Énuhjkhf nghuhoaJ. mjdhš brdhbfÇ¥ò mªj g£lz¤ij »K 689š mʤjh‹. mâ‹ kâšfis ïo¤J, nfhÆšfisí« mu©kidfisí« ïo¤J, muh¡ö v‹D« mªj g£lz¤â‹ xU fhšthia ïo¤j F¥igÆdhš Ãu¥ãdh‹. Mdhš Vrhah brh‹d mÊî ïJtšy.

brdhbfǥ㋠M£á¡ fhy« KGtJ« ghãnyh‹ mÊÉ‹ FÉayhfnt ïUªjJ. Mdhš mtDila kf‹ vrh®bAl‹ mÇaid V¿anghJ, mt‹ ghãnyhid âU«g f£o, x›bthU tUlK« j‹Dila fhy¤â‹ xU gFâia m§F bryÉ£lh‹.

»K 626š benghbghyhrh® MÓÇa M£áia bt‹W Ãnah-ghãnyhÅa uh{Ía¤â‹ jiyefuhf ghãnyhid kh‰¿dh‹. ïªj fhy f£l¤âš ghãnyh‹ ef® f£ol fiy M»a t‰¿š xU òâa íf¤â‰FŸshf EiHªjJ. benghbghyhrhÇ‹ Fkhu‹ ïu©lh« neòfh¤ne¢rh® mÇaiz V¿a nghJ (»K 605-562), ghãnyhid g©il fhy¤J mâa§fËš x‹whf kh‰¿dh‹.

Rkh® »K 700 M« M©oš Únah-ghãnyh‹ M£áÆ‹ KoɉF R k h ® 1 5 0 M © L f S ¡ F K‹dhf Vrhah " ïnjh, eh‹ m t ® f S ¡ F É n u h j k h Œ nkâaiu vG¥ònt‹; mt®fŸ b t Ÿ Ë i a k â a h k Y « , bgh‹Å‹nkš ãÇa¥glhkY«; (Vrhah. 13:17)" v‹W«, "f®¤j® v » ¥ â a i u t h i j Æ d h š m o ¥ g h ® ; m o ¤ J ¡ F z k h ¡ F t h ® ; m t ® f Ÿ

43

f®¤jÇl¤âš kdªâU«òth®fŸ; m¥bghGJ mt®fŸ É©z¥g¤ij¡ nf£L, mt®fis¡ Fzkh¡Fth® (Vrh. 19-22) v‹W«, "mij KŸs«g‹¿fS¡F¢ RjªjuK«, j©Ù® ÉF« gŸs§fSkh¡», mij¢ r§fhu« v‹D« Jil¥g¤âdhš bgU¡» ÉLnt‹ v‹W nridfË‹ f®¤j® brhšY»wh® (Vrh.14:23)" v‹W« Ô®¡fjÇrd« ciu¤jh®.

njt‹ ghãnyhD¡F Énuhjkhf nkâaiu mD¥òth® v‹W«, mJ nrhnjh« bfhkhnuhit¥ nghy ghHh¡f¥gL« v‹W«, Vrhah K‹d¿É¤jh®. mâš ahU« Fonaw kh£lh®fŸ. muãa‹ mâš Tlhu« nghLtâšiy. m§F M£L kªij ïU¥gâšiy. fh£L ÄUf§fŸ m§F gL¤J bfhŸS«; mJ rJ¥ò Ãykhf ïU¡F« v‹W« K‹d¿É¤jh®.

»K 539š, nkâa bg®áa gilfŸ Iãuh¤J eâia âU¥ã, bgU«ghshd ïl¤ij F£ilahf kh‰¿anghJ beí-ghãnyh‹ rh«uh{a« ÉGªjJ. gilvL¤J tªj åu®fŸ M‰w§fiunahukhŒ ghãnyhD¡FŸ EiHªJ vâ®ã‹W g£lz¤ij ão¤jd®. bgšõh¤rhU« mtDila ãujhÅfS«, g£lz¤âš kâ‰Rtiu xUtU« jf®¡f KoahJ vd Äfî« cWâahf ïUªjd®. nfhnunrh, á¿J eh£fS¡F ãwF g£lz¤â‰FŸ EiHªJ ghãnyhid bg®áa rh«uh{a¤â‹ jiyefukh¡»dh‹. ã‹ò mt‹ ôj®fŸ j§fŸ jhaf¤â‰F âU«g mDkâ¤jh‹.

fhy« br‹wnghJ, ghãnyhÅ‹ f£ol§fS«, fhšthŒfS« ghHhdJ. »K 331š, kfh mby¡[h‹l® ghãnyhD¡FŸ EiHªJ, m¥g£lz¤ij¥ ão¤jh‹. MdhY«, »K 323š my¡[h‹l® kǤjã‹ mtDila uh{a« eh‹F giljsgâfshš ãǤJ¡bfhŸs¥g£lJ. ïjdhš mt®fS¡FŸ r©il _©L ghãnyh‹ ãu¢rid¡FŸshdJ. »K 275 nr®ªj f‰gyifÆ‹go, ghãnyh‹ g£lzkhdJ btWikah», mj‹ FofŸ brY¡»ahɉF kh¿d®. »K 141š, gh®¤âa®fŸ mªj ïl¤ij ão¤jnghJ, ghãnyh‹ K‰¿Y« ftiyalªjJ.

mL¤j 800 M©LfËš, ghãnyh‹ KGikahf k©nklh», K‰¿Y« kw¡f¥g£lJ. ï¥goahf, âUkiw vGâ Ko¡f¥g£L mnef M©o‰F ã‹ VrhahÉ‹ Ô®¡fjÇrd« Ãiwnt¿‰W, »ã 1899š òijbghUŸ MuhŒ¢áahs®fŸ giHa efukh»a ghãnyhid F¿¤J, mfœtuhŒ¢á brŒjd®.

1985š, mÊ¡f¥g£oUªJ ghãnyhʼnF nknyna, rjh« cnr‹

44

45

m¥g£lz¤ij kWgoí« f£l K‰g£lh‹; Mdhš fš r©il mt‹ Ka‰áia jL¤jJ. 2003 š rjh« kiy v‹w ãuÄL ngh‹w eåd mik¥ig cUth¡f v©Âdh‹; nkY« ghãnyhʼnF nkš xU fƉ¿š bršY« fh® tÊiaí« cUth¡f Ãid¤jh‹; Mdhš mtDila â£l§fŸ gilbaL¥ãdhš ËwJ.

ï¥goahf, VrhahÉ‹ Ô®¡fjÇrd« bjËthf Ãiwnt¿aJ; nkY« ïJ njt th®¤ijahd âUkiw e«gfkhdJ vd Mjhu« mË¡»wJ.

bg£uh k‰W« Vnjh«

VnjhÄ‹ jiyefukhd bg£uh, xU fhy¤âš át¥ò Ãw f‰fshš brJ¡f¥g£oUªj ãu«kh©lkhd g£lz«. jkÞFÉš ïUªJ v»¥â‰F br‹w uh#hÉ‹ beLŠrhiyÆš, Äf mrhjhudkhd brÊ¥òlD«, mj‹ msɉF ÄŠáa gy¤JlD« bg£uh ïUªjJ. ï¥go áw¥ghd bg£uhÉ‹ mÊit¥ g‰¿ 5 njt Ô®¡fjÇáfŸ T¿ÆUªjd®. "f®¤juh»a M©lt® brhšY»wh®; eh‹ Vnjh« njr¤J¡F Énuhjkhf v‹ ifia Ú£o mâš kDõiuí« ÄUf§fisí« ïuhjgo¡F¢ r§fhu«g©Â mij¤ njkh‹ Jt¡»¤ njjh‹ k£L« tdhªjukh¡Fnt‹; g£la¤jhš ÉGth®fŸ." (vnr. 25:13) v‹W vnr¡»naš vGâdh®. "ïnjh, cd¡F Énuhjkhf eh‹ v‹ ifia Ú£o, c‹id #hâfS¡F¡ bfhŸisahf x¥ò¡ bfhL¤J c‹id #d§fS¡FŸns ntu‰W¥nghf¥g©Â, c‹id¤ njr§fS¡FŸns mʤJ, c‹id î_ykh¡Fnt‹; m¥bghGJ eh‹ f®¤j® v‹W m¿ªJbfhŸthŒ." (vnr¡. 25:7) KjyhtJ mÓÇa®fshš Vnjh« áiwão¡f¥g£lJ; ã‹ò ghãnyhÅa®fshš; ã‹ò ôj k¡fnga®fshš k‰W« nahth‹ IÇnfd[hš x›bthU Kiwí« Vnjh« Û©L«tªjJ. ïnaRÉ‹ ãw¥ã‹ nghJ, bg£uh xU ãiH¤âUªj g£lz« jh‹. ïWâahf, Kfkâa®fshš 6 « ü‰wh©oš Vnjh« áiwão¡f¥g£L, Éahghu kh®¡f§fŸ kh‰w¥g£L, bg£uh g£lzkhdJ td Éy§FfŸ j§F« ïlkhdJ.

ï‹W bg£uh g£lz«, R‰Wyh gaÂfshš kWgoí« f©Lão¡f¥g£L, vnr¡»naš K‹brh‹dJ nghy njkh‹ k£L« ÄŠáa F¿¥ãL« g£ldkhdJ. VnjhĉF vâuhd Ô®¡fjÇd§fŸ mid¤Jnk, bjËthf, mit vGj¥g£L 1000 M©o‰F ã‹ Ãiwnt¿aJ.

»K 250 š bkhÊbga®¡f¥g£l br¥LÍ‹š. ïªj Ô®¡fjÇrd§fŸ

46

c©L. »K 150 I rh®ªj rt¡flš RUŸfËY« mit ïl« bg‰WŸsd. ïit 6« ü‰wh©L tiu KGikahf Ãiwntwhjjhš, ahUnk ïit elªjã‹ vGj¥g£lit vd brhšy KoahJ.

m«nkh‹, mÞbfnyh‹, v»¥J, v¡uh‹, bk«ãÞ, nkhth¥, ÃÅnt, rkhÇah, Ónjh‹ k‰W« bjngÞ M»a ïl§fis¥ g‰¿í«, ïnjngh‹w Ô®¡fjÇrd§fŸ cŸsd. ïªj všyh Ô®¡fjÇrd§fS« KGikahf, bjËthf Ãiwnt¿íŸsd.

nfhuhá‹, bg¤rhŒjh, f¥g®eT«

òâa V‰gh£L fhy¤âš, fÈnyah flyU»š 4 mHfhd g£lz§fŸ ïUªjd: f¥g®eT«, nfhuhá‹, bg¤rhŒjh k‰W« ângÇí. ï‹W ângÇí k£L« cŸsJ. V‹?

ïnaR j‹Dila CÊa¤â‹nghJ k‰w 3 g£lz§fisí« mt®fSila ght« k‰W« kdªâU«g kW¤jâ‹ fhuz¤âdhš foªJ bfh©lh®. "nfhuhánd! cd¡F Inah bg¤ rhÆjhnt! cd¡F Inah, c§fËš brŒa¥g£l gy¤j brŒiffŸ ÔUÉY«, ÓnjhÅY« brŒa¥g£Uªjjhdhš, m¥bghGnj ïu£LL¤â¢ rh«gÈš c£fh®ªJ k d ª â U « ã Æ U ¥ g h ® f Ÿ . à a h a ¤ Ô ® ¥ ò e h Ë n y c § f S ¡ F neÇLtij¥gh®¡»Y«, ÔUî¡F« ÓnjhD¡F« neÇLtJ ïyFthÆU¡F« v‹W c§fS¡F¢ brhšY»nw‹. thdgÇaªj« ca®¤j¥g£l f¥g®eTnk, Ú ghjhsgÇaªj« jhœ¤j¥gLthŒ; c‹Åš brŒa¥g£l gy¤j brŒiffŸ nrhnjhÄny brŒa¥g£oUªjjhdhš, mJ ïªehŸ tiu¡F« Ãiy¤âU¡F;k. Ãaha¤Ô®¥òehËny cd¡F neÇLtij¥gh®¡»Y«, nrhnjh« eh£o‰F neÇLtJ ïyFthÆU¡F« v‹W c§fS¡F¢ brhšY»nw‹ v‹wh®. " v‹W mt® T¿dh®.

všyh njt Ô®¡f®fS« mâfhu¤Jl‹ ngád®. ïªj Ô®¡fjÇrd ÃiwntWjšfŸ, mit njt th®¤ijna jh‹ vd nghâa Mjhu§fis¤ jU»‹wd.

ï¥bghGJ 6« ghl¤â‰fhd nfŸÉfS¡F gâyËí§fŸ.

ghl« VG

cŸshd Mjhu§fŸInternal Evidence

ntjhfk¤âDŸ ïU¡F« Mjhu§fŸ

nrhâ¡f¥gl Toa všyh nrhjidÆY« ntjhfk« e«gfó®tkhdjhf ÃiyÉgnj , nrhjid¢ brŒa ïayhjitfËY« ntjhfk« e«gfó®tkhdjhf ïU¡F« v‹gj‰F xU cWâahd fhuzkhf mik»wJ.

cyf¤âš cŸs k‰w ò¤jf§fis nghš ïšyhkš, ntjhfk« jŤj‹ik thŒªjJ v‹gj‰F "mâDŸ" ïU¡F« Mjhu§fis ïªj ghl¤âš MuhŒ¢á brŒayh«.

gil¥ãš jŤj‹ik:

Rkh® 1500 M©Lfshf, _‹W f©l§fËš, _‹W bkhÊfËš, Rkh® eh‰gJ vG¤jhs®fshš vGj¥g£l mWg¤âMW ò¤jf§fË‹ bjhF¥ghF« ntjhfk«. ïªj mWg¤âMW ò¤jf§fisí« x‹whf ïiz¤jnghJ« Jt¡f« Kjš Koî tiu xnu Ãiyahd fU¤Jjh‹ fhz¥gL»wJ.

ïªj eh‰gJ vG¤jhs®fS« ü‰W¡F« nk‰g£l Éõa§fis¡ F¿¤J vGâíŸsd®; ïUªjnghâY« njt‹, kÅj¤Jt«, Ôik, ngh‹witfis¡ F¿¤J xnu xUĤj FuÈš ngáíŸsd®.

vG¤jhs®fË‹ jŤj‹ik:

ntjhfk¤â‹ vG¤jhs®fŸ bt›ntW fyh¢rhu« k‰W« go¥g¿îŸs NœÃiyÆš ïUªJ tªjt®fŸ. m¿th‰wÈY«, áªjid âwÅY«, g©òfËY« xUt® k‰wtiuÉl mâf ɤahr¥g£lt®fŸ. nkhnr ïuh#hÉ‹ mu©kidÆš ts®¡f¥g£L áwªj fšÉ gÆ‹wtuhf ïUªjh®. nahRth xU ïuhQt jiyt‹, rhKntš xU Ô®¡fjÇáí«, Ô®¡fjÇáfË‹ MáÇauhfî« ïUªjh®.

jhåJ xU MLnkŒ¥g‹, fÉP‹, xU r§ÑjɤJth‹, xU ïuhQtjiyt‹, xU ïuh#h. rhynkh‹ xU j¤Jt PhÅí«, Phd¤â‰F òfœbg‰w ïuh#hthfî« ïUªjh‹. Vrhah xU Ô®¡fjÇáí«, _‹W ïuh#h¡fS¡F Mnyhrfuhfî« ïUªjh®. ghãnyh‹ k‰W« ghuÓf¤âš xU ca® mâfhÇahf jhÅnaš ïUªjh®.

47

MnkhÞ kªijnkŒ¥gtdhf ïUªjh®. vÞwh xU MrhÇaD« ntj rhÞâÇahf ïUªjh®. Kjyh« m®¤jrZlh v‹w ïuh#hÉ‹ ghdgh¤âu¡ fhudhfî«, ôjhÉ‹ MSeuhfî« benfÄah ïUªjh®. ngJUî«, nahthD« Û‹ão¥gt®fŸ. k¤njí Ma¡fhu‹, ÿ¡fh xU kU¤Jt®. gîš Tlhu« ã‹D»wtU«, ôjFUthfî« ïUªjh®. ïij¥ nghy Äf ɤâahr¥g£l kÅj®fŸ cŸs xU FG, Mdhš vGâa všyht‰¿Y« x¤J¥nghfToa xU FGit f©Lão¥gJ Äf mÇJ.

bt›ntW ïl§fËš bt›ntW bkhÊfËš vGj¥g£lJ

ntjhfk« _‹W bkhÊfËš vGj¥g£lJ; vãnua«, muhÄ¡, »nu¡f«, ïÞunty®fË‹ bkhÊahf vãnua« ïUªjJ. mby¡rh©l® kfhr¡fut®¤â thœªj fhy¤â‰FK‹ò k¤âa »H¡F njr§fË‹ bkhÊahf muhÄ¡ ïUªjJ. »¿ÞJ ïnaRÉ‹ fhy¤âš r®tnjr bkhÊahf »nu¡f« ïUªjJ.

_‹W f©l§fis¢ rh®ªj gâ_‹W njr§fËš ntjhfk« vGj¥g£lJ. nkhnr ÓdhŒ thdªâu¤âY« nkhth¥ rkbtËfËY« vGâdh®. jhåJ ôjh kiyfËY«, mu©kidÆY« vGâdh®. vUrnyÄY«, v»¥âY« vnuÄah vGâdh®. vnr¡»aš ghãnyhÅY«, jhÅnaš ghãnyh‹ (

ïJ ngh‹w mnef Éõa§fis cŸsl¡»íŸsJ. ïUªjnghâY« ïit všyh« x‹nwhL x‹whf ãizªJŸsJ.” v‹W v¥.v¥. ò%Þ T¿dh®.

gšntW fyh¢rhu«, bjhÊš, fšÉ m¿îŸs _‹W f©l§fËš cŸs gâ_‹W njr§fŸ thG« eh‰gJ PhdKŸs, RaáªijíŸs eg®fis eh« bjǪJ bfh©L, e‹dl¤ij, fUiz bfhiy, fUáijî, Fnyhŧ, JizjhŒ ngh‹w xU áy Ku©ghLŸs Éõa§fis F¿¤J ò¤jf« vGj brhš»nwh« v‹W Ãid¤J¡bfhŸnth«. ïªj eh‰gJ egU« všyh Éõa§fËY« x¤J nghth®fsh? xU Éõa¤âš Tl eh‰gJ ngU« x¤JnghtJ ïayhJ.

xnu fhy¤âš, xU njr¤âš xnu fyh¢rhu ã‹dÅÆš thG« ïu©L eg®fŸ Tl všyh e‹dl¤ij, Úâbe¿fË‹ Éõa§fËY« xnu fU¤JŸst®fshf ïU¡f ïayhJ v‹gJ jh‹ c©ik. ïUªjnghâY« ntjhfk¤â‹ vG¤jhs®fŸ xnu FuÈš ngádh®fŸ. ïij v¥go ÉtÇ¥gJ?

njtdhš mUs¥g£lJ:

eh‰gJ vG¤jhs®fSnk njtDila MÉÆdhš mUs¥g£oUªjd® v‹gJ jh‹ e« m¿î V‰W¡bfhŸs¡Toa xnu És¡fkhF«. njtnd bkŒahd vG¤jhs®. vGj¥g£l mWg¤â MW ò¤jf§fË‹ ã‹nd PhdKŸs xnu eg®jh‹ ïUªâU¡»‹wh®.

" n t j ¤ â Y Ÿ s v ª j ¤ Ô ® ¡ f j Ç r d K « R a n j h ‰ w k h d bghUisíilajhÆuhbj‹W Ú§fŸ Kªâ m¿ant©oaJ. Ô®¡fjÇrdkhdJ xUfhy¤âY« kDõUila gÇR¤j kDõ®fŸ gÇR¤jMÉÆdhny Vt¥g£L¥ ngádh®fŸ" (2ngJU 1:20,21) v‹wh® ngJU. mj‹ m®¤j« v‹d v‹W mt®fns òǪJ¡bfhŸshj fhÇa§fis¡ F¿¤J mt®fŸ v¥go Phdkhf vGâÆU¡f Koí«?

j§fŸ brhªjkdâš mšy njtDila kdâš cUth»a fhÇa§fis¡F¿¤J Ô®¡fjÇáfŸ vGâd® v‹W ngJU T¿dh®. Ô®¡fjÇáfŸ j§fŸ brhªj vG¤Jfis M®tkhŒ MuhŒªJ, njtMÉahdt® j§fŸ _y« vGâa fhÇa§fis òǪJbfhŸsKa‹wd® v‹W« ngJU TW»wh® (1ngJU 1:10,11).

ngJU vGâaitfis gîY« m§ÑfǤjh®."ntj th¡»a§fŸ všyh« njt MÉÆdhš mUs¥g£oU¡»wJ" v‹W gîš m¿É¤jh® (1Ônkh.3:16) j§fŸ brhªj th®¤ijfisí«, vG¤J¥ghÂiaí« vG¤jhs®fŸ ga‹gL¤â ïUªj nghâY« mJ brhšY« brŒânah j§fSilaJ mšy.

49

mJ njtDila brŒâahf ïUªjJ. gÇR¤j MÉahdtÇ‹ m‰òjkhd mUshš, njt‹ mt®fË‹ th®¤ijfis tÊel¤â jtWfËš ïUªJ ghJfh¤jh®. j‹ óuzKŸs th®¤ijfis kÅjD¡F jUtj‰F mt®fSila brhªj jhyªJfSl‹(tu§fSl‹) MÉ¡FÇa tu§fisí« T£o jªjh®.

mUs¥g£lJ vd nfhUjš

mnef giHa V‰gh£L vG¤jhs®fŸ j§fŸ brŒâ njtDilaJ v‹w m¿É¤jd®. njt‹ brh‹dh®, f®¤j® ï¥goahf TW»wh®, f®¤j® ngádh®, f®¤jUila th®¤ij tªjJ, f®¤j® c¤jutˤjh®, njt‹ MizÆ£lh® ngh‹w th®¤ijfŸ ntjhfk¤âš 2000 Kiw¡F nkš ïU¡»wJ.

nkhnr, jhåJ, Vrhah, vnuÄah, vnr¡»aš, Xáah, MnkhÞ, xgâah, nahdh, MgT¡, br¥gÅah, rfÇah M»nah® midtU« njt‹ j§fŸ _y« ngádh® v‹W«, mt®fSila th®¤ij j§fSilaJ mšy njtDila th®¤ij v‹wd®. (1rhK.23:2; Vrh.1:2; vnu.10:2; vnr¡.1:3; Xáah.1:2; MnkhÞ.1:3,6,9,11,13;2:1; xgâ.1; nahdh 1:1; Ûfh.1:1; MgT¡.2:2; br¥gÅah.1:1; rfÇah. 1:1)

òâa V‰ghL vG¤jhs®fS« mt®fŸ brŒâ njtDilaJ v‹wd®. cjhuzkhf, gîš bfhǪJ rig¡F vGJ« nghJ "eh‹ c§fS¡F vGJ»witfŸ f®¤jUila f‰gidfŸ" (1bfhÇ.14:37). bjrnyhÅ¡nf rig¡F mt® vGJ« nghJ "f®¤jUila th®¤ijia K‹Å£L eh§fŸ c§fS¡F brhšY»wjhtJ". (1bjr.4:14). Ônkh¤njíɉF gîš vGJ«nghJ "MÉahd® btË¥gilahf brhšY»wgo" (1Ônkh.4:1).

Ô®¡fjÇáÆ‹ nrhjid:

ntjhfk¤â‹ vG¤jhs®fŸ jh§fŸ njtDila th®¤ij ngR»‹wd® v‹W TWtJ k£L« mt®fŸ njtDila th®¤ij ngR»‹wd® v‹gj‰F Mjhuh« MfhJ. fŸsÔ®¡fjÇáfS« m¥gona T¿d®.

"f®¤j® brhšyhj th®¤ij ï‹dbj‹W eh‹ v¥go m¿nt‹ v‹W Ú c‹ ïUja¤âš brhšthah»š, xU Ô®¡fjÇá f®¤jÇ‹ ehk¤âdhny brhšY« fhÇa« elthkY« ÃiwntwhkY«nghdhš, mJ f®¤j® brhšyhj th®¤ij; mªj¤ Ô®¡fjÇá mij¤ JÂfu¤âdhš brh‹dh‹; mtD¡F Ú

50

ga¥glnt©lh«." (cgh.18:21-22) v‹wh® nkhnr.

Ô®¡fjÇá ngáa th®¤ij 100 rjåj« m¥gona Ãiwnt¿dhš, mt‹ bkŒahd Ô®¡fjÇá v‹W m§ÑfÇ¡f¥gLth‹.

Kªija fhy¤âš Ô®¡fjÇáÆ‹ th®¤ijfis¡ nf£lt®fŸ, mjDila ÃiwntWjiyí« f©lgoÆdhš ïªj 100 rjåj JšÈa nrhjid ešy nrhjidahf ïUªjJ. Mdhš ï¥bghGJ eh« v‹d brŒtJ? ntjhfk¤â‹ vG¤jhs®fŸ njtDila bkŒahd Ô®¡fjÇáfŸ v‹gij eh« v¥go cWâahf V‰W¡bfhŸtJ? ïªj ò¤jf¤â‹ _y« eh« fhQ« ïJ ngh‹W ntjhfk¤â‹ cŸËUªJ« btËÆÈUªJ« »il¡F« Mjhu§fË‹ _y« jh‹ eh« e«g Koí«. kiyasî ca®ªâU¡F« Xiy¢RUŸfŸ, mfšthuhŒ¢á, m¿Éaš, Ô®¡fjÇrd« ngh‹witfË‹ Mjhu§fËdhš ntjhfk« jŤâ‹ik thŒªjJ v‹W«, njtth®¤ij v‹W« KGikahf e«g¤j¡fJ.

nkY« ntjhfk¤â‹ cŸËUªJ »il¡F« xU áy Mjhu§fis fhzyh«.

vG¤jhs®fË‹ ne®ik

ntjhfk¤J eg®fis á¤jÇ¡ifÆš ntjhfk vG¤jhs®fŸ ne®ikahf ïUªjd®. mt®fSila jtWfis kiw¡f vªjÉj Ka‰áí« mt®fŸ brŒaÉšiy. mt®fŸ c©ikia k£Lnk T¿d®; kÇahijianah mšyJ mtkhd¤ijnah c©lh¡»dhY« c©ik m¥gona Tw¥g£oUªjJ. ïªj fhy¤J rÇij vGJgt®fŸ ne®ikahf ïU¥gJ mÇJ.

nehth Úâkhdhf ïUªjâdhš njtÅl¤âš »Uig bg‰wtdhf ïUªjh‹. kÅj ïd¤ij ghJfh¡f njt‹ mtid nj®ªbjL¤jh®. nehthÉ‹ jtWfis kiw¤J mtid xU fjhehafdhf nkhnr á¤jǤJ ïU¡f nt©L« v‹W Ú§fŸ Ãid¡fyh«. Mdhš nehth kJ mUªâ îthÂahf j‹ Tlhu¤âš »lªjh‹. FogH¡f« V‰W¡bfhŸs Toa brayhf ntjhfk« TW»wâšiy. nehthÉ‹ jtiw btË¥gilahf TW»wJ.

ÉRthr¤â‹ jªij v‹W miH¡f¥gL« Mãufh« ntjhfk¤â‹ Äfáwªj eg®fËš xUt®. Mãufh« j‹ kidÉia rnfhjÇ v‹W bghŒ brh‹dh‹. ntjhfk« bghŒia m§ÑfÇ¡fÉšiy; khwhf mG¤j«

51

Ãiwªj NœÃiyÆš MãufhÄ‹ njhšÉia mJ fh£L»wJ.

ïªj fhy¤J rÇij vGJgt®fŸ nkhnria F‰wk‰w jiytuhf, r£l« tH§»atuhf á¤jǤâU¥gh®fŸ. x‹¿‰F« nk‰g£l Kiw nkhnr bghWikÆHªJ nfhg¥g£lh®; Mifahš njt‹ mtiu th¡F¤j¤j« brŒa¥g£l njr¤âš bršy mDkâ¡fÉšiy v‹W ntjth¡»a§fŸ TW»wJ.

ïÞuntš rǤâu¤âš áwªj uh#hth»a, njtDila kdâ‰F ãÇaKŸs kÅjdhd jhåij¡F¿¤J gh®¡»nwh«. mt‹ brŒj Ég¢rhu«, bfhiy ngh‹w ght§fis ïªj fhy¤âš vªj xU vG¤jhsU« vGâÆU¡fkh£lh®fŸ. Mdhš ntjhfk« c©ikia m¥gona T¿ ïU¡»wJ. Ég¢rhu¤ijnah, bfhiyianah ntjhfk« m§ÑfÇ¥gjhf m®¤jÄšiy; Mdhš jhåâ‹ ght¤ij ne®ikahf btË¥gL¤â ïU¡»wJ.

ïnj nghš ne®ikjh‹ òâa V‰gh£oš fhz¥gL»wJ. k¤njíî«, kh‰F« bkUnf‰whkš j§fis F¿¤J m¥gona T¿ÆU¡»‹wd®. ïnaRit ão¤j nghJ všyh m¥nghÞjy®fS« mtiuÉ£L Xod®. ngJU Tl mtiu xnu ïuh¤âÇÆš K‹W Kiw kWjȤjh‹. òuhz¡fij vGJgt® mtkhd¤ij c©lh¡f Toa ï¥go¥g£l brŒâfis nr®¤J vGâÆU¡f kh£lh®fŸ.

Úâbe¿:

ntjhk¤â‹ Úâbe¿ Äf ca®ªjjhfnt ïU¡»J. vªj xU ïl¤âY« ntjhfk« mÚâ brašfis m§ÑfÇ¡fÉšiy. mnef mR¤jkhd, mÚâahd, jtwhd brašfis gâî brŒa¥g£oYªjhY« mitfŸ xU nghJ« m§ÑfÇ¡f¥glÉšiy. ca®ªj Úâbe¿Æ‰F ntjhfk« bjhl®ªJ e«ik miH¡»wJ. e«ik ght¤âš ïUªJ ïu£á¡fnt ïu£á¥ã‹ â£l« c©lh¡f¥g£oU¡»wJ.

Koîiu:

ïªj ò¤jf¤âš eh« MuhŒªJ gh®¤j mnef Mjhu§fnshL ntjhf¤â‰F cŸns ntjhk¤â‰F btËna cŸs ïªj Mjhu§fS« nr®¤J¥ gh®¤jhš, ntjhfk« jŤj‹ik thŒªjJ, e«gfkhd njtDila th®¤ij v‹gij Ã%ã¡»wJ.

ï¥bghGJ ghl« 7-‹ nfŸÉ gâšfis Ãu¥gî«.

52

ghl« v£L

rªnjf¥gLnthU¡F r§fl§fŸDoubters Difficulties

giHa V‰gh£oY« òâa V‰gh£oY« cŸs nknyh£lkhd Ku©ghLfis R£L¡fh£o ntjhfk¤ij Vsd¥gL¤â eh¤âf®fŸ k»œ¢áail»‹wd®. Ku©ghLfis¥ nghy njh‹W« mitfS¡F bjËthf És¡f« cŸsJ. PhÅfŸ bfhL¡F« És¡f§fis eh¤âf®fŸ ftÅahkš ü‰wh©Lfshf (j§fŸ giHa v⮥òfis) bjhl®ªJ bjÇɤJ tUtJ jh‹ ãu¢rid.

bfhŠr« TLjyhf ftd« brY¤âdhš, nt‰Wikfshf njh‹W»w mnef Éõa§fŸ xUKf¥gL¤j¥gL«. _yghiõfis¡F¿¤J, vG¤J¥ãiHfŸ, tuyhW, òÉÆaš, gH§fhy fyh¢rhu« ïitfis¡ F¿¤J go¡F« nghJ Ku©ghLfshf njh‹W« trd§fS¡F vËjhf Ô®îfhz Koí«.

ïªjghl¤âš, nt‰Wikfshf njh‹W»w xU áy Éõa§fis¡ F¿¤J go¡fyh«. ïitfis ftdkhf MuhŒªJ gh®¡F«nghJ mªj nt‰WikfŸ kiwªJ nghŒÉL»‹wdth mšyJ mitfŸ ntjhfk« e«g¤j¡fjšy v‹W Ã%ã¡»‹wdth v‹W fh©ngh«.

Mâahf« x‹wh«, ïu©lh« mâfhu¤â‰F ïilna:

Mâahfk« x‹wh« k‰W« ïu©lh« mâfhu¤â‰F ïilna Ku©ghLfŸ ïU¥gjhf vâ®gt®fŸ áy® fUJ»‹wd®.

_‹wh« ehËš njt‹ ku« bro bfhofis gil¤jjhf Mâ.1:12š fh©»nwh«. Û‹fisí«, ÄUf§fisí« Iªjh«, Mwh« ehËš njt‹ gil¤jjhf Mâ.1:20-25š fh©»nwh«. ÄUf§fis gil¤j ãwF Mwh« ehË‹ njt‹ Mizí«, bg©idí« gil¤jh® v‹W Mâ.1:27 Æš fh©»nwh«. kuŠbrobfhofŸ KjÈš, ÄUf§fŸ ïu©lhtjhf _‹whtjhf kÅj®fŸ gil¡f¥g£ld®.

Mdhš, kÅj‹ kuŠbro bfhofS¡F, ÄUf§fS¡F« K‹ghfnt gil¡f¥g£lij¥nghš Mâ.2:5-7š fhzyh«.

x›bthU ehS« v‹d elªjJ v‹W fhytÇirÆš Mâahfk« x‹wh« mâfhu« ÉtÇ¡»wJ. Mdhš, njtD¡F«, kÅjD¡F« ïilna

53

ïUªj cwit K¡»a¤JtgL¤â ïu©lh« mâfhu« fh£L»wJ. fhytÇirÆš mšy. Mifahš jh‹ ïªj Éõa« Ku©ghil nghy bjÇ»wJ. Mdhš Ku©ghL mšy.

óÄÆ‹ fhysî:

ãur§» 1:4 "xU rªjâ ngh»wJ, kW rªjâ tU»wJ; óÄnah v‹iw¡F« Ãiy¤âU¡»wJ."

2ngJU 3:10 "f®¤jUila ehŸ ïuÉny âUl‹ tU»wÉjkhŒ tU«; m¥bghGJ thd§fŸ klkl v‹W mf‹Wngh«, ój§fŸ btªJ cU»¥ngh«, óÄí« mâYŸs »ÇiafS« vǪJ mʪJngh«."

vãnua ghiõÆš “Xy«” v‹w gj« jÄÊš “v‹bw‹W«” v‹W bkhÊ bga®f¥g£LŸsJ. mªj gj¤â‹ m®¤j« “îzÆ¡fÆayhj btFfhy«”; “äâa«” v‹W mj‹ m®¤j« mšy. v›tsî fhy« óÄ Ãiy¤âU¡F« v‹W ek¡F bjÇahJ v‹gij ãur§»Æ‹ vG¤jhs® Tw»wh®. “f®¤jUila ehËš” óÄ “vǪJ mʪJngh«” v‹W ngJU Tw»wh®.

ïªj ïu©L trd§fS¡F« ïilna vªj Ku©ghL« ïšiy.

njtid fh©gJ:

Mâ.32:30 “m¥bghGJ ah¡nfhò; eh‹ njtid KfKfkhŒ¡ f©nl‹, cÆ® j¥ã¥ãiH¤nj‹ v‹W brhšÈ, mªj Þjy¤J¡F bgÅnaš v‹W ngÇ£lh‹.”

nah.1:18 “njtid xUtD« xU¡fhY§ f©lâšiy, ãjhÉ‹ koÆÈU¡»w xnungwhd Fkhund mtiu btË¥gL¤âdh®.”

r®t tšy, r®tK« m¿ªj njtndhL kší¤j« brŒaÉšiy, khwhf njtDila xU btË¥gh£Ll‹ ah¡nfhò kší¤j« brŒjh®. njtid MÉÆ‹ cUt¤âš ahU« fhz ïayhJ, Mifahš njt‹ fhzj¡f %g¤âš MãufhK¡F (Mâ.18:1-35,22:11-18), ah¡nfhò, kndhth, kndhthÉ‹ kidÉ (Ãahahâ.13:2-22) ï‹D« áyU¡F jÇrdkhdh®. ïªj trd§fËš vªj Ku©ghL« ïšiy.

ÉU¤j nrjd«:

Mâ.17:10 “vd¡F« c§fS¡F«, cd¡F¥ã‹tU« c‹ rªjâ¡F« eLnt c©lh»wJ«, Ú§fŸ if¡bfhŸs nt©oaJkhd v‹ cl‹go¡if v‹dbt‹whš, c§fS¡FŸ ãw¡F« rfy M©ãŸisfS« ÉU¤jnrjd« g©z¥glnt©L«.”

54

fyh. 6:15 “»¿ÞJ ïnaRî¡FŸ ÉUªjnrjdK« x‹WÄšiy, ÉU¤jnrjdÄšyhikí« x‹WÄšiy; òJ áUZona fhÇa«.”

MãufhK« mtUila rªjâahU¡F«, njtD¡F« ïilna elªj cl‹go¡ifÆ‹ milahs« ÉU¤jnrjd« MF«. »¿Þjt®fSl‹ njt‹ brŒJ bfh©l òâa cl‹go¡ifÆ‹ xU ghfkhf òâa cl‹go¡ifÆ‹ Ñœ »¿Þjt®fS¡F PhdÞehd¤âš, ght§fŸ bt£l¥gL« (bfhnyh 2:11-12) “ïUja¤âš ÉU¤jnrjd«” mtáakhf ïUªjJ (nuh.2:29).

Mâahfk¤âš njt‹ MãufhKl‹ ngádh®. fyh¤âaÇš gîš »¿Þjt®fSl‹ ngádh®. ïâš vªj xU Ku©ghL« ïšiy.

j©lid:

vnr. 18:20 “ghtŠbrŒ»w M¤Jkhnt rhF«; Fkhu‹ jf¥gDila m¡»uk¤ij¢ Rk¥gJÄšiy, jf¥g‹ FkhuDila m¡»uk¤ij¢ Rk¥gJÄšiy; ÚâkhDila Úâ mt‹nkš jh‹ ïU¡F«, J‹kh®¡fDila J‹kh®¡fK« mt‹nkšjh‹ ïU¡F«.”

ah¤. 20:5 “Ú mitfis ekÞfÇ¡fî« nrÉ¡fî« nt©lh«; c‹ njtdh»a f®¤juhÆU¡»w eh‹ vÇ¢rYŸs njtdhÆUªJ, v‹id¥ g i f ¡ » w t ® f i s ¡ F ¿ ¤ J ¥ ã j h ¡ f S i l a m ¡ » u k ¤ i j ¥ ãŸisfËl¤âš _‹wh« eh‹fh« jiyKiw k£L« ÉrhÇ¡»wtuh ÆU¡»nw‹.”

m¿ahj, F‰wk‰wt®fis njt‹ j©o¥gâšiy v‹W vnr¡»naš És¡F»‹wh®.

g¤J f£lisfËš ght¤â‹ Éisîfis njt‹ És¡F»wh®. njtid btW¡»‹w jhŒ jf¥g‹kh® j§fŸ ãŸisfisí« m›t©znk ts®¡»‹wd®. njtid btW¡F« Éahâ rªjâÉ£L rªjâ guî«. njtid btW¡»‹w jhŒ jf¥gÅ‹ ãŸisfS« njtid btW¡»‹w #dkhf ts®ªJ, mt®fSila ght¤â‰fhf j©o¡f¥gLt®. ï¥goahf FHªijfŸ m¿ahikÆš ïUªjnghJ«, j§fŸ jhŒ jf¥g‹khÇ‹ ght¤â‹ Éisîfis rªâ¡»‹wd®. ï§nfí« trd§fË‹ ïilna Ku©ghLfŸ ïšiy.

fz¡»š Ku©ghlhf njh‹Wgit:

rhynkhÅ‹ njthya¤â‰F K‹ ïUªj bt©fy¤ bjh£o g¤J KH

55

É£lK« (180ï‹¢) mj‹ R‰wsî 30 KHkhf (540 ï‹¢) ïUªjJ. (2ehsh 4:2)

xU t£l¤â‹ R‰wsî p(ig) É£l« v‹W fz¡»š go¤J ïU¡»nwh«. m¥goba‹whš, bt©fy¡ flšbjh£oÆ‹ R‰wsî. 31.4 KHkhf (mjhtJ 565.2 ï‹¢rhf) ïUªâU¡F«, 30 KHkhf 540 ï‹¢rhf ïUªâU¡f KoahJ.

2 ehshfk¤â‹ vG¤jhs® fz¡»š jtW brŒJ ïU¡»whuh?

mj‹ És¡f« mªj bjh£oÆ‹ fd¤âš cŸsJ. mªj bgÇa bjh£oÆ‹ fd« Rkh® jok‹ 4 ï‹¢ MF«. mªj bjh£oÆ‹ É£l« cŸòwkhf msªjhš 172 ï‹¢ mjhtJ mj‹ R‰wsî 540.08 ï‹¢RfŸ MF«. ïJ jh‹ 2 ehshfk« 4:2 Æš F¿¡f¥g£LŸsJ.

Mifahš fz¡»Y« Ku©ghLfŸ ïšiy.

v©Â¡ifÆš Ku©ghlhf njh‹Wgit:

ntjhfk« e«gf¤j‹ika‰wJ v‹gij Ã%ã¡f eh¤âf®fŸ v ©  ¡ i f Æ š K u © g h l h f n j h ‹ W g i t f i s m â f k h f R£ofh£L»‹wd®. v©Â¡ifia¡ F¿¡f¡Toa mnef vãnua milahs§fŸ xnu nghš njh‹Wtjhš XU áy ɤahr§fŸ vG¤J¥ ãiHahš c©lhÆU¡»‹wd.

M d h š m n e f ï l § f Ë š j t W f Ÿ ï š i y . j h å J m®tdhÉÅl¤âš ïUªJ nghuo¡»w fs¤ijí«, khLfisí« I«gJ nr¡fš btŸË¡F bfh©lh‹ v‹gjhf 2rhK. 24:24Æš ïU¡»wJ. Mdhš 1ehsh 21:25Æš jhåJ 600 nr¡fš j§f« bfhL¤jhf ïU¡»wJ. ïJ xU bgÇa Ku©ghlhf fh£áaË¡»wJ.

eh« ftdkhf¥ gh®¥ngh« thU§fŸ

2rhK. 24:24Æš “jhåJ mªj fs¤ijí«, khLfisí« I«gJ nr¡fš Ãiw btŸË¡F¡ bfh©lh‹”

1ehsh.21:25Æš “jhåJ mªj Ãy¤â‰F mWüW nr¡fš Ãiwbgh‹id x®dhD¡F bfhL¤jh‹”. ï§nf Ãy« v‹gJ KG F‹iwí« F¿¥gJ nghy cŸsJ. jhåJ 50 nr¡fš btŸË¡F fs¤ijí«, khLfisí« th§»dh‹. Mdhš nkhÇahÉ‹ KG F‹iwí« bgw 600 nr¡fš j§f« bfhL¤âU¡»wh®. jhåJ mªj F‹W KGtijí«

56

th§»ÆUªâU¡f nt©L«. Vbd‹whš mªj F‹¿š jh‹ rhynkh‹ njthya« f£odh®.

Mifahš ï§nfí« vªj Ku©ghL« ïšiy.

Úâbe¿Æš Ku©ghlhf njh‹Wgit

ntjhfk« Úâa‰wjhf áy® fUJ»‹wd®. cgh.7:2š fhdhÅa® midtiuí« mÊ¡F«goahf ïÞntyU¡F njt‹ f£lisÆ£lh®. nahRth všyh njr§fisí« ÑœgL¤â xUtiuí« cÆnuhLÉ£L it¡fÉšiy v‹W nahR.10:40Æš go¡»nwh«. “xUtiuí« Ûâahf it¡fhkš mʤJ, ïÞuntÈ‹ njtdh»a f®¤j® f£lisÆ£lgona, RthrKŸs všyht‰iwí« r§fhu«g©Â”

bfhiy brŒahâU¥ghahf v‹w MwhtJ f£lisia ïJ ÛWtij nghy fh£áaË¡»wJ (ah¤.20:13). m‹ghd ešy njt‹ bfhiy brŒa f£lisÆ£oU¡f TlhJ.

Mdhš, e« gh®it¡F kiwthf xU bgÇa r«gt« ml§»íŸsJ. fhdhÅa® Äf bfhoat®fS«, j§fŸ nkš jh§fns njt j©lidia tUɤJ bfh©lt®fshf ïUªjd® v‹W Mâ.15:16Y« cgh.9:4-5Y« eh« go¡»‹nwh«. mt®fŸ ïÞuntyiu É¡»ufhuhjid¡F«, k‰w ght§fS¡FŸS« ïG¤J, kÅjid ght¤âÈUªJ Û£F« njtâ£l¤ij Fiy¤JÉLt® v‹W njt‹ m¿ªâUªjh®. KG cyf¤â‹ ïu£á¥ã‰F Mg¤J V‰gl¡Toa NœÃiyia jÉ®¡f fLikahd elto¡if mtáa¥g£lJ. j‹ áUZoia mj‹ ght¤â‰fhf j©o¡f všyh cÇikí« c©L. njt‹ jd¡Fjh‹ Ku©ghlhdt® mšy. mt® ÚâÆ‹ njt‹.

ü‰W¡F mâgâah, ôjUila _¥guh?

k¤njí. 8:5,6 “ïnaR f¥g®eTÄš ãuntá¤jnghJ, ü‰W¡F mâgâ xUt‹ mtÇl¤âš tªJ; M©ltnu! v‹ ntiy¡fhu‹ å£ony âÄ®thjkhŒ¡ »lªJ bfhoa ntjid¥gL»wh‹ v‹W mtiu nt©o¡bfh©lh‹.”

ÿ¡.7:1,3 “mt® j«Kila th®¤ijfisbašyh« #d§fSila fhJfŸ; nf£F«go brhšÈ Ko¤jã‹ò, f¥g® eTK¡F¥ nghdh®. m§nf ü‰W¡F mâgâah»a xUtD¡F¥ ãÇakhd ntiy¡fhu‹ Éahâ¥g£L kuz mtÞijahÆUªjh‹. mt‹ ïnaRit¡F¿¤J¡ nfŸÉ¥g£lnghJ,

57

mt® tªJ j‹ ntiy¡fhuid¡ Fzkh¡fnt©Lbk‹W, mtiu nt©o¡bfhŸS«go ôjUila _¥giu mtÇl¤âš mD¥ãdh‹.” gH§fhy¤J ïÞuntÈš, mtDila ghu«gÇa¤â‹go ü‰W¡F mâgâ KjÈš ôjUila _¥g®fis mD¥ã, ã‹ò jhnd ïnaRÉÅl¤âš j‹ ntiy¡fhuD¡fhf nt©o¡bfh©lh‹.

ôj_¥g®fS«, ü‰W¡F mâgâí« ïnaRit mD»dh®fŸ; vªj Ku©ghL« ïšiy.

ïnaRÉ‹ t«r tuyhW:

jhåâ‰F ã‹ ïnaRÉ‹ t«rtuyhW k¤njíÉY«, ÿ¡fhÉY« bt›ntwhf ïU¡»wJ. V‹?

ïnaRÉ‹, rßujhah»a kÇahË‹ t«rtuyh‰iw ÿ¡fh ÉtǤJ ïU¡»wh®. ïnaRÉ‹ j¤bjL¡f¥g£l jf¥gdh»a nahnr¥ã‹ t«rtuyh‰iw k¤njí ÉtǤJ ïU¡»wh®. k¤njí ïnaRÉ�