bİtlİs İl mİllİ eĞİtİm mÜdÜrlÜĞÜ İŞyerİ...
TRANSCRIPT
,
BİTLİS İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜİŞYERİ SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİ
RİSK ANALİZİ EĞİTİMİNE HOŞGELDİNİZ
Eğitimin Amacı
İşyerlerine risk analizi yaparak; Tehlikelerin
Belirlenmesi, Risklerin Değerlendirilmesi ve Risklerin
Kabul Edilebilir Seviyelere Çekilmesi
İSG Risk Değerlendirmesi Yönetmelik (29.12.02/28512)
İSG Risk Değerlendirmesi Yönetmelik (29.12.02/28512)
İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği
yönünden;risk değerlendirmesi yapar veya
yaptırır.
RİSK DEĞERLENDİRME
İSG Risk Değerlendirmesi Yönetmelik (29.12.02/28512)
Risk değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere;
•Tehlike tanımlama, •Riskleri belirleme ve analiz etme, •Kaza kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması,•Dokümantasyon, •Yapılan çalışmaların güncellenmesi •Gerektiğinde yenileme
…..aşamaları izlenerek gerçekleştirilir.
RİSK DEĞERLENDİRME
1
İSG Risk Değerlendirmesi Yönetmelik (29.12.02/28512)
Risk değerlendirme esnasında çalışma ortamında bulunan;
FizikselKimyasalBiyolojikPsikososyal Ergonomik
ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya
çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır.
RİSK DEĞERLENDİRME
2
Risk Değerlendirmenin Amacı
Risk değerlendirme çalışmaları ile
• Tehlikelerin sınıflandırılması,
• Risklerin belirlenmesi,
• Risklerin Derecelendirilmesi,
• Kabul edilebilir sınırlara çekilmesi,
hedeflenmektedir.
Risk Değerlendirme Ekibi
RİSK DEĞERLENDİRME EKİBİİşveren veya işveren vekili (müdür veya müdür yard.)
İş güvenliği uzmanı (A, B, C Sınıfı)
İşyerindeki işçi temsilcileri(Personeller)
İşyeri hekimi
İşyerindeki destek elemanlarıİşyerindeki destek elemanları(Öğretmenler)
İhtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlar
İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar,
mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar
1
2 354 6 7
Tehlike nedir?
Zarar, Hasar veya Yaralanma potansiyelidir.
Tehlikeli durum nedir?
Riskin her an gerçekleşebileceği olay veya davranışlardır
Risk nedir?
Bir olay veya bir olgunun (tehlike/tehlikeli durum) içinde;Onun doğası gereği var olan ve gerçekleştiğinde kesinlikle zarar veren durumdur.
*Koşullar olgunlaşmadıkça risk açığa çıkmazRisk gerçekleştiğinde daima zararla sonuçlanır!
Tehlike ve Risk • Tehlike .Risk • Somuttur . Soyuttur • Gözle görülür .Hissedilir
Su .Boğulma• Elektrik . Çarpılma• Yüksek . Düşme• Ateş . Yangın
Tehlike ve Risk
Asma kat platformunun korkuluğu yok!
Giyotinde koruma önlemi yok!
Kimyasal madde kullanımı
Kırık fiş ve prizler!
Gaz tüplerinin güvenlik valfleri yok!
Ortamda gürültü olması
Yüksekten düşmek!
El/Parmak kopması
Zehirlenme/Hastalık
Elektrik çarpması Yangın
Patlama/Yangın
İşitme yitiği oluşması
14
Nazmi Toker Ortaokulu'nun bahçesinde oynayan 6'ncı sınıföğrencisi Cüneyt Küçükköse'nin üzerine, kızağından çıkan demir kapıdevrildi. Sivri demirlerin temas etmesi sonucu boynundan vevücudunun çeşitli yerlerinden yaralanan Küçükköse, arkadaşları veöğretmenlerin yardımıyla kapının altından çıkarıldı.
Tehlike ve Risk
Demir kapının kızağının ve bağlantılarının sağlam olmaması Tehlike düşüp birini yaralaması ise Risktir.
Bu durumda:
Köpek balığı;
Tehlike midir ?
Risk midir?
• Bu durum için köpek balığı sadece bir TEHLİKEDİR.
• Suya girerseniz köpek balığı bir RİSK olur(ısırılma riski).
RESİMDE BAŞKA TEHLİKE VAR MIDIR ?
Ortamdaki diğer tehlikeler nelerdir?
Hindistan ceviziHava DurumuGüneş YağmurRüzgarDenizAğaçMevsimKorsanlarGel-gitAçlık
RİSK
Tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ile zarar verme şiddetinin
bileşkesidir.
TANIMLAR
1
AÇIKLAMALAR
Risk Nedir? Gerçekleşmiş bir olayın olasılık
ve şiddeti
Ortada zarar ve hasar vardır. Olay gerçekleşmiştir.
TANIMLAR
RİSK / İSG Kanunu & RD Yönetmeliği
Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme
ihtimalidir.
---------------------------------------------------------------------------
Tehlikeden kaynaklanacak zararlı sonuç meydana gelme ihtimalidir.
---------------------------------------------------------------------------
Zararlı sonuç oluşma ihtimaliTehlikeden kaza oluşma ihtimali
TANIMLAR
2
2
TANIMLARRİSKİN OLASILIĞINI VE ŞİDDETİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
RİSK = OLASILIK x ŞİDDET
Tehlikeye maruz kalanın ustalık düzeyi
Tehlikeye maruz kalan kişi sayısıTehlikeye ne kadar maruz kalındığı
Maruziyet miktarı, şekli ve süresi
Kaza yaralanmasının ciddiyet derecesi
RİSK YÖNETİM PROSESİ (SÜRECİ)RİSKİN OLASILIK ve ŞİDDETİNE YAKLAŞIM
RİSK = OLASILIK x ŞİDDET
Soru; Bir işyerinde yapılan risk değerlendirmesinde, el ve yüz bölgesinde 1. derece yanıkla sonuçlanması beklenen A riskiyle, Ağır yaralanma veya ölümle sonuçlanması
beklenen B riskine ait skorlar kıyaslandığında A riskinin daha büyük olduğu gözlenmiştir. Bu durumda ne söylenebilir?
Sonuç; A riskinin olasılık düzeyi B riskinin olasılık düzeyinden büyüktür.
A Riski = Olasılık x Yanık B Riski = Olasılık x Ölüm
A Riski B Riski
Yanık Ölüm
1
TEHLİKE – RİSK – KONTROL ÖNLEMLERİ İLİŞKİSİ
Bir tehlike kaynağından birden çok tehlike, her bir
tehlikeden de birden çok risk ortaya çıkabilir. Her bir riskte birden çok yöntemle kontrol
edebilir.
TANIMLAR
TANIMLARTEHLİKE – RİSK VE KONTROL TEDBİRLERİ İLİŞKİSİ
TEHLİKE KAYNAĞI TEHLİKELER RİSK KONTROL TEDBİRLERİRİSKLER
Torna Tezgahı Fiziksel
İşitme Kaybı
Kaynakta kontrol
1
1.Tehlike kaynağından bir çok (başka) tehlike çıkabilir2.Tehlikelerin sonucu olarak risk/riskler ortaya çıkar3.Tehlike, işyerinde her bölümde ve evrede çıkar/çıkabilir4.Tehlikeler kaza olmayana kadar fark edilmeyebilir
Gürültü
Mekanik
Buhar
Gazlar
Basınç
Elektrik
Kimyasallar
Fizyolojik
Psikolojik
Performans
Ortamda kontrol
Kişide kontrolKulak Koruyucu
26
RİSK DEĞERLENDİRMESİ NASIL YAPILACAK ?
ADIM ADIMRİSK DEĞERLENDİRİLMESİ
• Risk Değerlendirmesi Ekibinin Kurulması1. ADIM
• Risk Değerlendirmesi Yapılacak Alan ve Faaliyetlerin Tanımlanması2. ADIM
• Risk Değerlendirme Planının Oluşturulması3. ADIM
• Risk Değerlendirme Ekiplerinin Eğitimi 4. ADIM
• Risk Değerlendirme Ekiplerinin Ön Hazırlık Yapması ve Bilgi Toplama5. ADIM
• İş Sağlığı ve Güvenliği Tehlike ve Risklerinin Tanımlanması6. ADIM
27
RİSK DEĞERLENDİRMESİ ADIMLARI
• Risklerin Analizi ve Değerlendirilmesi7. ADIM :
• Riski ortadan kaldırmak ya da azaltmak için Kontrol Tedbirlerinin Planlanması8. ADIM :
• Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması9. ADIM :
• Uygulamaların izlenmesi10. ADIM :
28
29
1. ADIM : RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİNİN KURULMASI
RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİ
30
Risk Değerlendirmesi Ekibi Kimlerden Oluşur?Milli Eğitim Bakanlığı 2014/16 Sayılı Genelge4- İş Sağlık ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğine göre, Bakanlığımız merkez vetaşra teşkilatı ile okul ve kurumlarında risk değerlendirmesi; kurum yöneticisi veyakurumda görevli İş Güvenliği Uzmanı, İl ISGB uzmanlarından destekalınarak, söz konusu yönetmeliğin 6'ncı maddesi gereğince risk değerlendirmesi ekibitarafından yaptırılacaktır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİ
31
Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.
İşveren veya
İşveren Vekili.
İşyeri Hekimi
İşyerindeki Çalışan
Temsilcileri.
İşyerindeki Destek
Elemanları.
Konusunda Bilgi Sahibi Çalışanlar.
Öğretmenler ve diğer personeller arasından açık oyla seçilir,seçilememesi durumunda Okul/Kurum Müd. belirlenir.
Okul/Kurum Müd.
Asli görevinin yanında, önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım v.b. konularda özel olarak görevlendirilmiş hemşire, öğretmen, memur yada hizmetli
Okul ve eklentilerinde görev alan alan ve bölüm şefleri, pansiyon memuru v.b.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİ
32
R.D. YAPILACAK ALAN VE FAALİYETLER
2- RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILACAK ALAN VE FAALİYETLERİN TANIMLANMASI
3-Planlama
Risk değerlendirmesi çalışmaları, mevcut mevzuat ve işyeri koşulları
çerçevesinde planlanır.
34
4-RİSK DEĞERLENDİRME EKİPLERİNİN EĞİTİMİ
Her bir Risk Değerlendirme Ekibinden beklenen kendisorumluluk alanlarının ve bu alanlarda yapılan faaliyetleriniş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tehlike ve risklerinintanımlanması, tanımlanan risklerin önem derecelerininbelirlenmesi ve bu risklere karşı mevcut kontroltedbirlerinin varlığının ve yeterliliğinin değerlendirilmesidir.
R.D. EKİPLERİNİN EĞİTİMİ
5-ÖN HAZIRLIKYAPILMASI VE BİLGİ TOPLAMA
1- Çalışma Ortamı çalışanlar ve işyerine ilişkin bilgi toplanması
2- İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Kayıtları
3- Çalışma Ortamı tehlikelerinin kayıt altına alınması
4-Çalışma ortamı şartları daha önce risk analizi yapılmamışsa çalışanların maruziyetdüzeyinin belirlenmesi için ; Kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma yapılması
• 6- İş Sağlığı ve Güvenliği Tehlike ve Risklerinin Tanımlanması
RİSK FAKTÖRLERİ - TEHLİKE
aydınlatma
Elektrik akımının oluşturduğu riskler
Klima
Fiziksel Faktörler
Mekanik titreşimler
Hayvanlar
Biyolojik Çalışma maddeleri
Işık ve renk
Mekanik Faktörler
RuhsalFaktörler
Işımalar,radyasyonYüksek veya alçak basınçta çalışma
Yangın ve patlama tehlikesi ile ilgili faktörler
Tehlikeli maddeler
İnsanlar
Dalgalar
Isıl risk faktörleri
Çok faktörlü riskler
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONTROL LİSTELERİKONTROL LİSTESİ NO KONTROL LİSTESİ ADI KONTROL
LİSTESİ NO KONTROL LİSTESİ ADI
KL - 01 OKUL ORTAK KULLANIM ALANLARI KL - 21 TEHLİKELİ YÜZEYLERE SAHİP NESNE VE AKSAMLAR
KL - 02 ACİL PLAN KL - 22 KONTROLSÜZ HAREKETE GEÇEBİLECEK NESNELER
KL - 03 ATÖLYELER KL - 23 SOĞUK/SICAK MADDE VEYA ARAÇLARLA TEMAS
KL - 04 LABORATUAR KL - 24 AYDINLATMA
KL - 05 KANTİN VE KAFETERYA KL - 25 İÇ İKLİM KOŞULLARI
KL - 06 GENEL TEMİZLİK KL - 26 YÜKSEKTE ÇALIŞMA
KL - 07 SINIFLAR KL - 27 MAKİNALARIN HAREKETLİ PARÇALARI
KL - 08 KORİDORLAR KL - 28 EL ALETLERİ VE EKİPMANLARI
KL - 09 OKUL ARAÇLARI VE SERVİSLER KL - 29 B ELEKTRİKLİ TESİSAT VE EKİPMANLAR
KL - 10 TOPLANTI SALONU KL - 30 TAŞLAMA TAŞI
KL - 11 OKUL DIŞI AKTİVİTELER KL - 31 KAYNAK-KESİM- KAPLAMA
KL - 12 MÜZİK ODASI KL - 32 BASINÇLI KAPLAR VE TESİSATLAR
KL - 13 SANAT ODASI KL - 33 BASINÇLI GAZ TÜPLERİ
KL - 14 ISLAK HACİMLER ( WC VE DUŞLAR ) KL - 34 VİNÇLER VE KALDIRMA MAKİNALARI
KL - 15 SPOR SALONLARI KL - 35 YANGIN VE PATLAMA
KL - 16 YÜZME HAVUZU KL - 36 GÜRÜLTÜ VE TİTREŞİM
KL - 17 KAZAN DAİRELERİ KL - 37 KİMYASAL GÜVENLİK
KL - 18 ERGONOMİ-BEDENSEL İŞLER KL - 38 KİMYASAL ATIKLAR
KL - 19 ERGONOMİ-BÜRO İŞLERİ KL - 39 EKRANLI ARAÇLAR VE BİLGİSAYARLAR
KL - 20 İŞ İSTASYONU VEYA TEZGAHI
RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TOPLANTI SALONU KONTROL LİSTESİ
Tarih FormNo
…../…../……. KL- 10
SIRANO
AÇIK LAMA
GEREKLİ DEĞİL
1 Aydınlatma kumanda panosundaki açma kapama anahtarlarları ve şalterler çalışır durumda mı ?
2 Uzatma kablosu kullanımını gerektirmeyecek kadar sabit tesisat var mı ?
3 Tüm elektrik anahtarları ve prizleri düzgün çalışıyor mu ?
4 Yeterli sayıda elektrik prizi var mı ve görsel-işitsel cihazların kullanımı için uygun yerlerde mi?
5 Toplantı salonunda havalandırma sistemi yeterli mi?
6 Zemin, kaymaya, düşmeye karşı uygun malzemeden yapılmış mı?
7 Aydınlatma sistemi yeterli mi ?
8 Isıtma sistemi yeterli mi?
9 Acil durum alarmı var mı ?
10 Mevzuata uygun olarak acil çıkış kapısı var mı ?
11 Acil çıkış yönlendirme levhaları asılmış mı?
RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ
Okullarda yapılacak risk analizi için örnek kontrol listeleriİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL TEMİZLİK KONTROL LİSTESİ (TÜM OKULLAR) Tarih K o n t rol Lis te
si
/ / 2016 KL-05
S.NO TEHLİKE/PROBLEM EVET HAYIR GEREKLİ DEĞİL
6,01 Okulda temizlik yapılırken gerekli uyarı levhaları asılıyor mu?
6,02 WC'lerde hijyen sağlanmış mı?
6,03 Temizlik malzemeleri sağlığa uygun mu?
6,04 Okul personeli tarafından düzenli bir şekilde temizlik yapılıyor mu?
6,05 Zemin kaymaya, düşmeye karşı uygun malzemeden yapılmış mı?
6,06 Okulda elle temasın bulunduğu sıralar, kapı kolları, dolap, masa gibi yüzeyler su ve sabun ile periyodik temizliği yapılıyor mu?
6,07 Okulda çöp kovaları temiz ve muhafazalı mı?
6,08 Öğrencilere yapılan temizlik ile ilgili uyarılar yeterli mi?
6,09 Okullarda bulunan hizmetlinin telefon numarası panoda asılmış mı?
6,1 Hijyen Eğitimi Yönetmeliğinde belirlenen iş kollarında bulunanların aynı yönetmeliğe göre eğitim almaları sağlanmış mı?
Okullarda yapılacak risk analizi için örnek kontrol listeleriİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ OKUL ORTAK KULLANIM
ALANLARI KONTROL LİSTESİ (TÜM OKULLAR)Tar i h Kontrol Li stesi
/ / 2016 KL-01
S.NO TEHLİKE/PROBLEM EVET HAYIR GEREKLİ DEĞİL
1,01 Havalandırmaya ihtiyaç olan yerlerde pencereler açılabiliyor mu?
1,02 Pencere açıldığında yaralanma ve düşme riski mevcutsa, açıklık 100 mm ile sınırlandırılmış mı?
1,03 Güvenlik açısından cam kapılar, camlı bölümler vs. kırılmaya karşı değerlendirildi ve önlem alınmış mı ?
1,04 İhtiyaç noktalarında uygun çöp kovaları veya geridönüşüm kutuları güvenli olarak yerleştirilmiş mi?
1,05 Bariyerler, zincirler, pervazlar vs. takılıp düşmeyi engellemek için açıkça işaretlenmiş mi?
1,06 Çatıya izinsiz çıkmaya karşı tedbir alınmış mı ?
1,07 Okul saatleri dışında alarm durumu için bir prosedür belirlenmiş mi?
1,08 Ziyaretçilerin ve araçların giriş çıkışları ile ilgili prosedür belirlenmiş mi?
1,09 Yer değişikliği olduğunda radyatör, sıcak su boruları göz önünde bulunduruluyor mu?
1,1 İlan panoları hazırlanmış mı?
1,11 Panolardaki duyurular güncel tutulmuş mu?
1,13 İlkyardım dolapları hazırlanarak, hemen erişim sağlanabilecek yerlere yerleştirilmiş mi?
1,14 İlkyardım dolaplarına yeterli malzemeler konulmuş mu?
1,15 Koridorlar, geçiş yolları gibi insan trafiğinin yoğun olduğu yerlerde geçişi engelleyecek malzemelerden arındırılmış mı ?
Okullarda yapılacak risk analizi için örnek kontrol listeleriİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ACİL PLAN KONTROL LİSTESİ (TÜM OKULLAR) Tari h Kontro l L i stesi
/ / 2016 KL-02
S.NO TEHLİKE/PROBLEM EVET HAYIR GEREKLİ DEĞİL
2,01 Okulun yangın, sel, kundaklama, sivil kargaşa, araç kazası, davetsiz misafir vb. olağandışıdurumlar için kapsamlı bir acil durum planı hazırlanmış mı?
2,02 Acil Plan güncellenmiş ve test edilmiş mi?
2,03 Acil durum tatbikatları zamanında ve gerektiği şekilde yapılmış mı?
2,04 Acil çıkışları açıkça belli mi ve acil çıkış yazıları ışıklandırılmış mı?
2,05Acil çıkışlarında herhangi bir engel varsa kaldırılmış mı?
2,06Acil çıkışları her an açık bulundurulmakta mı?
2,07 Yerel Sivil Savunma ekipleriyle koordinasyon var mı?
2,08Personel Sağlık Raporları dosyalanmış mı?
2,09Personele periyodik olarak iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitimler verilmiş mi?
Okullarda yapılacak risk analizi için örnek kontrol listeleriİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ OKUL BAHÇELERİ KONTROL LİSTESİ (TÜM OKULLAR) Tari h Kon tro l L i stesi
/ / 2016 KL-03 (A)
S.NO TEHLİKE/PROBLEM EVET HAYIR GEREKLİ DEĞİL
40,01 Okul Bahcesi her türlü kademeli kısımlardan arındırılmış mı?
40,02 Okul Bahcesi değişik amaçlı sivri metaryelden temizlenmiş mi?
40,03 Rüzgarlı hava ortamlarında hareketlenebilecek cisimler sabitlenmiş mi?
40,04 Araç Park yerleri ile öğrenciler arasında emniyetli mesafe var mı?
40,05 Okul bahcesinde bulunan rogar, foseptik, telefon, su, kanalizasyon, kuyu, tesisat geçit yerlerindeki muhafazalar emniyetli mi? (Tercihen kilitli mi?)
40,06 Okul bahcesinden çıkışlar direk güvenli alanlara mı yapılıyor?
40,07 Ağac döküntülerinin veya diğer kuruyabilen organik atıkların tutaşabilecekleri ortam var mı?
40,08 Özellikle kış mevsimlerinde domuş sarkıklar için önlem alınmış mı?
40,09 Açık oyun alanlarında oynayanlar için bireysel önlemler alınmış mı?
40,1 Açık oyun alanlarında çarpmalara ve yaralanmalara maruz kalınmaması için önlem alımış mı?
Okullarda yapılacak risk analizi için örnek kontrol listeleriİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ OKUL BAHÇELERİ KONTROL LİSTESİ (TÜM OKULLAR) Tari h Kon tro l L i stesi
/ / 2016 KL-03 (B)
S.NO TEHLİKE/PROBLEM EVET HAYIR GEREKLİ DEĞİL
40,26 Bahçede varsa elektrik bağlantıları için muhafaza yapılmış mı?
40,27 Bahçeye gerekli uyarı işaretleri konulmuş mu?
40,28 Bahçe kapısı devrilmelere karşı emniyetli mi?
40,29 Bahçe kapısı büyüklüğü öğrencilerin tahliyesi için yeterli mi?
40,3 Okul bahçesinde acil durumlar için ikinci bir kapı var mı?
40,31 Okul bahçesinde yıldırım çekebilecek unsurlar için önlem alınmış mı? (Trafo gibi)
40,32 Okul bahçesi öğrencilerin görülmesini engelleyecek kör noktalardan arındırılmış mı?
40,33 Okul bahçesinde yayaların ve araçların ayrı ayrı kullandığı yollar güvenli mi?
• RİSKLERİN ANALİZİ
– Tehlikelerin verebileceği zarar,
– hasar veya yaralanmanın şiddeti
– olasılığı belirlenir.
Risk analizinde,
– tehlikeye maruz kalan kişi sayısı,
– tehlikeye maruziyet süresi,
– kişisel koruyucuların sağladığı korunma ve güvensiz davranışlar
gibi unsurlar dikkate alınır.
Risklerin analizi ...
O L
A S
I L
I K
Ş İ D D E T(Hasar, Zarar)
RİSK = OLASILIK x ŞİDDET DERECESİRİSK = O x Ş
RİSK YÖNETİM PROSESİ (SÜRECİ)
1
OLAYIN OLMA OLASILIĞIPROBABILITY OF OCCURRENCE
OLA
YIN
ETK
İLER
İ VEY
A Şİ
DD
ETİ
CO
NSE
QU
ENC
ES
A Noktası
B Noktası
C Noktası
Şehir içi trafiği = Kaza yapma olasılığı sık ama kaza etkisi küçük CŞehirler arası yol = Kaza yapma olasılığı ara sıra, kaza etkisi büyük B
Otoban = Kaza yapma olasılığı aşırı derecede az, kaza etkisi çok büyük A
RİSK EĞRİSİ
RİSK YÖNETİM PROSESİ (SÜRECİ)
Zaman
Risk Algılama (Önem) Düzeyi
Ciddi Kaza
İlk Risk Belirleme Noktası
(Risk Algılama Seviyesinde Artış/Kazanın ciddiyetiyle orantılı)
Zamanla DüşüşTehlikenin Kanıksanmasına (Sistem Körlüğüne) Bağlı Zamanla Düşüş)
RİSK ALGILAMASINI ETKİLEYEN ZAMAN FAKTÖRÜ
Sürekli Eğitim
7- RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Risklerin ağırlık oranları hesaplanarak derecelendirme
yapılır ve önlem alınmasının gerekli olup olmadığına karar
verilir.
Risk değerlendirilmesi ...
Kinney metodu...
Yöntemler
KİNNEY METODU• Olasılık ( Şans )
• Frekans:
• Şiddet:
RİSK PUANI = ŞANS (OLASILIK) x FREKANS x ŞİDDET
OLASILIKDEĞERİ
ŞANS (OLASILIK)zararın gerçekleşme olasılığı 0,5 FREKANS
DEĞERİ
FREKANStehlikeye zaman içinde maruz kalma
tekrarı0,5 ŞİDDET
DEĞERİ
ŞİDDETinsan ve/veya çevre üzerinde
yaratacağı tahmini zarar100
10 beklenir,kesin 10 hemen hemen sürekli
(bir saatte birkaç defa) 100 birden fazla ölümlü kaza /çevresel felaket
6 yüksek / oldukça mümkün 6 sık (günde bir veyabirkaç defa) 40
öldürücü kaza /ciddi
çevresel zarar
3 olası 3 ara sıra (haftada bir veyabirkaç defa) 15
kalıcı hasar/yaralanma, iş kaybı /çevresel engel oluşturma, yakın
çevreden şikayet
1 mümkün fakat düşük 2 sık değil (ayda bir veyabirkaç defa) 7
önemli hasar/yaralanma, dış ilkyardım ihtiyacı / arazi sınırları
dışında çevresel zarar
0,5 beklenmez fakat mümkün 1 seyrek (yılda birkaçdefa) 3
küçük hasar/yaralanma, dahiliilk yardım / arazi içinde sınırlı
çevresel zarar
0,2 beklenmez 0,5 çok seyrek (yılda bir veyadaha seyrek) 1 ucuz atlatma /
çevresel zarar yok
25
> <
RİSK DEĞERİ RİSK DEĞERLENDİRME SONUCU
400 < R
200 < R < 400
70 < R < 200
20 < R < 70
R < 20 önemsiz risk,önlem öncelikli değildir
tolerans gösterilemez risk,hemen gerekli önlemler alınmalı / veya tesis, bina, çevrenin kapatılması düşünülmelidir
esaslı risk,kısa dönemde iyileştirilmelidir (birkaç ay içinde)
önemli risk,uzun dönemde iyileştirilmelidir (yıl içinde)
olası risk,+H4gözetim altında uygulanmalıdır
ŞANS (OLASILIK)
• İlk yapılan risk değerlendirmesinde hiçbir kontrol önlemi dikkate alınmamalıdır, bundan dolayı da olasılıklar hep en kötü olasılık olarak düşünülmelidir.
• Yapılan düzeltici faaliyetler frekans veya şiddeti etkilemez, etkileyeceği tek değişken olasılıktır. (Yüksekte emniyet kemersiz çalışan bir işçinin kemer takması sadece düşme olasılığını etkiler, düşerse ölüm riskini azaltmaz veya tehlikeye maruz kalma sıklığını etkilemez)
OLASILIKDEĞERİ
ŞANS (OLASILIK)zararın gerçekleşme olasılığı
10 beklenir,kesin
6 yüksek / oldukça mümkün
3 olası
1 mümkün fakat düşük
0,5 beklenmez fakat mümkün
0,2 beklenmez
FREKANS
• İşin yapılma sıklığı değil, işi yaparken tehlikeye maruz kalma sıklığıdır.
• Rutin olmayan bir faaliyet değerlendirilirken, o faaliyet sırasında tehlikeye maruz kalma sıklığı düşünülmelidir (2 saat süren bir faaliyette, 2 saat içinde maruz kalma sıklığı)
FREKANSDEĞERİ
FREKANStehlikeye zaman içinde maruz kalma
tekrarı
10 hemen hemen sürekli(bir saatte birkaç defa)
6 sık (günde bir veyabirkaç defa)
3 ara sıra (haftada bir veyabirkaç defa)
2 sık değil (ayda bir veyabirkaç defa)
1 seyrek (yılda birkaçdefa)
0,5 çok seyrek (yılda bir veyadaha seyrek)
ŞİDDET• Şiddet puanlamasında zarar
kısmında ölüm var ise puanlamanın buna uygun şekilde 40 puan (tek ölüm) veya 100 puan (birden çok ölüm) olarak yapılması gerekmektedir. Ayrıca şiddet değerlendirmelerinde, herhangi bir şüphe olduğu durumda, daha yüksek puan verilmelidir.
ŞİDDETDEĞERİ
ŞİDDETinsan ve/veya çevre üzerinde
yaratacağı tahmini zarar
100 birden fazla ölümlü kaza /çevresel felaket
40öldürücü kaza /
ciddiçevresel zarar
15kalıcı hasar/yaralanma, iş kaybı /çevresel engel oluşturma, yakın
çevreden şikayet
7önemli hasar/yaralanma, dış ilkyardım ihtiyacı / arazi sınırları
dışında çevresel zarar
3küçük hasar/yaralanma, dahiliilk yardım / arazi içinde sınırlı
çevresel zarar
1 ucuz atlatma /çevresel zarar yok
Kinney metodu ---- Değerlendirme sonucu -----
RİSK DEĞERİ RİSK DEĞERLENDİRME SONUCU
400 < RTolerans gösterilemez risk
(hemen gerekli önlemler alınmalı / veya işin durdurulması, tesisin, binanın kapatılması vb. düşünülmelidir.)
200 < R < 400 Esaslı risk(kısa dönemde iyileştirilmelidir “birkaç ay içerisinde”)
70 < R < 200 Önemli risk(uzun dönemde iyileştirilmelidir “yıl içerisinde”)
20 < R < 70 Olası riskGözetim altında uygulanmalıdır
R < 20 Önemsiz risk(önlem öncelikli değildir.)
Risk değerlendirmelerinde:• 0-20 arası çıkan riskler için herhangi bir kontrole referans olmayabilir ancak bazen
herhangi bir riskin 0-20 arasında olması için de uyguladığımız kontroller olabilir. Bu durumda referans gösterebiliriz.
• 20-70 arası uygulamada risklerin büyük çoğunluğunun çıktığı aralıktır. Bu aralıktaki riskler için eğer herhangi bir yasal gerek yoksa, önlem almamız gerekmemektedir. Ancak ‘olası risk’ kavramı hemen hemen mutlaka varolan bir önlemin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. İstisnalar beklense de, riskin 20-70 arası çıkması durumunda, riskin bu seviyede tutulmasını sağlayan kontrol yöntemine bir referans olması beklenmektedir. Bu referans:
1. Talimata2. Prosedüre3. Uyarı levhasına4. Eğitime5. KKE kullanımına olabilir.
• 70’ten yüksek çıkan riskler için mutlaka bir düzeltici faaliyet planlanmalıdır.
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
70 puan ve üstü olan risklerle ilgili olarak;
– Planlanan aksiyonlar için sorumlular, terminler, maliyetler vb. çıkartılmalıdır. – Tüm önlemler alınmış ve yeni önlemler alınamıyor ise risk değerlendirme prosedürüne bu
tip durumlarda tehlikenin bilinerek çalışılacağı vb. bir ifadenin konulması gerekmektedir. – 400’ün üzerindeki tehlikelere yönelik aksiyonların terminleri gözden geçirilerek acil
çözümler bulunmalı, bu aksiyonlar gerçekleştirilene kadar geçecek sürede çalışılacaksa nasıl çalışılacağı tarif edilmelidir.
– İyileştirme aksiyonları tamamlandıktan sonra puanlama gözden geçirilmelidir. – İyileştirmeler sonrası puanı hala 70 ve üzeri olanlar için önlemlerin garanti altına alınarak
faaliyetlere devam edilebilir. – Tüm önlemlere rağmen 400 puan ve üzeri olan risklerle ilgili faaliyetlerin mutlaka Genel
Müdür ile paylaşılması gerekmektedir.– AKSİYON PLANLARI İLE RİSK DEĞERLENDİRME FORMLARI ARASINDA İLİŞKİ KURMAK İŞİN
KOLAYLIĞI AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİDİR.
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Taşeron çalışması, gece çalışması vb. mevcut tehlikeleri arttıran tehlikeler tek başına değerlendirilebileceği gibi aşağıdaki şekilde de değerlendirilebilir;
Şans(olasılık) sorusu zarara göre sorulmalıdır, örneğin gece çalışması yaparken yaralanma ihtimali nedir?
Frekans sorusu faaliyeti gerçekleştirirken tehlikeye maruz kalma sıklığı olarak sorulmalıdır, örneğin xxxx faaliyetini gece yaparken ne sıklıkta xxx tehlikesiyle karşılaşıyoruz?
Şiddet sorusu ise meydana gelebilecek zararın boyutuna göre sorulmalıdır, örneğin xxxx faaliyetinde gece çalışırken ne olur?
RİSK ANALİZİ ANCAK BU GÖZE ALMA SEVİYESİNİN DÜŞÜRÜLMESİ
İLE İŞE YARAR.
İnsanlar her faaliyetlerinde, sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atan kişisel bir risk
seviyesini GÖZE ALIRLAR.
Kinney metodu - - - Şans - - - ( Olasılık ) - - -
Şans ( Olasılık ), zararın gerçekleşme olasılığıdır.
Olasılık Olasılık değeri
Beklenir, kesin 10Yüksek / oldukça mümkün 6Olası 3
Mümkün fakat düşük 1
Beklenmez fakat mümkün 0,5Beklenmez 0,2
Kinney metodu - - - Frekans - - -
Frekans, tehlikeye zaman içinde maruz kalma tekrarıdır.
Frekans Frekans değeri
Hemen hemen sürekli 10
Sık 6
Ara sıra 3
Sık değil 2
Seyrek 1
Çok seyrek 0,5
Kinney metodu - - - Şiddet - - -
Şiddet :tehlikenin insan ve/veya çevre üzerinde yaratacağı tahmini zararıdır
Şiddet Şiddet değeri
Birden fazla ölümlü kaza 100
Öldürücü kaza 40
Kalıcı hasar, yaralanma, iş kaybı 15
Önemli hasar, yaralanma, dış ilkyardım ihtiyacı
7
Küçük hasar, yaralanma, dahili ilk yardım
3
Ucuz atlatma 1
8- Riski ortadan kaldırmak ya da azaltmak için Kontrol Tedbirlerinin Planlanması
• İlgili mevzuat ve işyeri koşulları dikkate alınarak alınması gerekli önlemlere karar verilir.
• Riskleri kaynağında yok etmeye çalışmak,• Tehlikeli olanı, daha az tehlikeli olanla değiştirmek,• Toplu koruma önlemlerini, kişisel korunma önlemlerine
tercih etmek,• Mühendislik önlemlerini uygulamak,• Ergonomik yaklaşımlardan yararlanmak.
Önlemlerin belirlenmesi ...
DAĞIT! Risk olasılığı az, ancak bedeli ağırsa riski paylaşmak gerekir. (yangın sigortası gibi.)
4. Aşama
KABUL ET!Risk onunla yaşabileceğimiz kadar azalmıştır.
3. Aşama
İYİLEŞTİR! Riski azaltıcı önlemler almaktır. (koruyucu malzeme kullanımı gibi.)
2. Aşama
• Maliyet analizi yapılır• Yan etkileri değerlendirilir
VerimlilikKaliteEstetikErgonomiÇevre
• Eğitim ihtiyacı• Yasal ve diğer gerekliliklere uyum• Mevcut prosedürlere uyum• Bakım, yedek parça• Denetim, gözden geçirmeGibi hususlar dikkate alınır.
YOKET! Riskin tamamen ortadan kaldırılmasıdır. (riskli bir maddenin, bir işlemin kaldırılması gibi.)
1. Aşama
Önlem Alınırken İzlenen Yol Önlemler Planlanırken
Önlemlerin belirlenmesi ...
Tehlike Çalışan Tehlikenin ortadan kaldırılması
Tehlike Çalışan Bireyin tehlikeden uzaklaştırılması
Tehlike Çalışan Tehlikenin yalıtılması
Tehlike Çalışan Bireyin korunması
Kaynak: E.Gniza; Zur Theorie der Wege der Unfallverhütung Arbeitsökonomie und Arbeitsschutz, Vol.1, 1957
Risk değerlendirilmesi ...Önleme...
9- Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması
Yapılması kararlaştırılan faaliyetler ve alınması gereken tedbirlerin en son yapılma tarihi belirlenir ve o tarih gelmeden önce tedbirler alınmış olur.
10-Uygulamaların izlenmesi
Yapılan çalışmalar düzenli olarak incelenir ve güvenlik açısından yeni
bir tehlike kaynağı olup olmadığı olup olmadığı tespit edilir.
• ANALİZİN SON HALİ ÖRNEK
1
İş G
üven
liği B
irim
i
Elek
trik
priz
Kul
lanı
mı Elektrik
prizinin kasasından çıkmış
olması ve bağlantılarının açıkta
olması
Elektrik çarpması
Yaralanmalar,
ölümler
İş güvenliği birimi odasında bulunan
elektrik prizi kasasından çıkmış
durumda kullanılmakta.
EİTY 6 3 40 720
Yerinden çıkmış olan prizin kasasına
montajının yapılması. Prizlerin
tekrar yerinden çıkmaması için
kullanımı konusunda çalışanlara
bilgilendirme yapılması.
Yapı
İşle
ri
02/1
2/20
15
DN.1 0,2 0,5 40 4
SIRA
NO
FAAL
İYET
ALA
NI
FAAL
İYET
İN T
ANIM
I
TEH
LİKE
TAN
IMI
RİSK
TAN
IMI
SON
UÇ
(ŞİD
DET)
MEV
CUT
DURU
M
YASA
L DÜ
ZEN
LEM
E
OLA
SILI
K (O
)
FREK
ANS
(F)
AĞIR
LIK(
ŞİDD
ET) (
Ş)
RİSK
DEĞ
ERİ S
KORU
PLAN
LAN
AN F
AALİ
YETL
ER
ÖN
ERİL
ER
SORU
MLU
FAAL
. GER
. TAR
İHİ
DÖF
NO
OLA
SILI
K
FREK
ANS
AĞIR
LIK
(ŞİD
DET)
DÖF
SON
RASI
RİS
K SK
ORU
TehlikeAlanı/Ortamı
SINIFLAR
Risk Altındaki PersonelÖĞRENCİLER ve ÖĞRETMENLER
RİSKHasarlı zemin Kayma, takılma, düşme yaralanma
Sıvı Dökülmeleri Kayma, düşme yaralanma
Uzatma Kablolar Takılma, düşme yaralanma Elektrik çarpması
Elektrik ekipmanları/soketler, Diğer elektrikli ekipmanlar
Elektrik çarpması
Sıcak radyatörler /ısıtıcılar Yanma/yaralanma
Açık pencereler Düşme
Sıralar Çarparak yaralanma, Düşme, Takılma
Tehlikeli maddeler Zehirlenme, Hastalanma
RD < 20 Kabul Edilebilir Risk 20 =< RD < 70 Olası (Dikkate Değer) Risk 70 =< RD < 200 Önemli Risk 200 =< RD < 400 Yüksek Risk RD > 400 Kabul Edilemez Risk
MEVCUT DURUM DERECELENDİRME TABLOSU ÖNLEMLER BÖLÜMÜ ALINAN ÖNLEM SONRASI DERECELENDİRME TABLOSU
NO
Plan
No
Birim
Adı
TEHLİKE KAYNAĞI / TEHLİKE RİSK Riske Maruz
Kalanlar
OLA
SILI
K
FREK
ANS
ŞİDD
ET
RİSK
DE
ĞER
İ
ALINACAK / MEVCUT ÖNLEMSORUMLU KİŞİ / BİRİM VE TERMİN
BAŞLAMA TARİHİ
BİTİŞ TARİHİ ALINAN ÖNLEM
OLA
SILI
K
FREK
ANS
ŞİDD
ET
RİSK
DE
ĞER
İ
1
ÖZL
ÜK B
İRİM
İ
Ekranlı araçlar /Ergonomik olmayan ekranlı araçlarla çalışma
Kas ve eklem hastalıkları,göz hastalıkları 1 1 3 3,0 Ekranlı araçlarla ilgili temel isg eğitimi verilmelidir. Ekran parlaması önlenecek şekilde tedbirler alınmalıdır.
Destek Hizmetleri 16.12.2015
Gözetim altında
tutulmalıdır.0,0
Elektrik/Elektrik çarpılması Elektrik çarpılması sonucu yaralanma veya ölüm 0,5 1 40 20,0
Kaçak akım rölesi, topraklama tesisatı ve elektrik tesisatının periyodik bakımları yapılmalıdır. Uygun olmayan elektrik ekipmanları kullanılmamalıdır.
İnşaat-Emlak 16.12.2015
Periyodik olarak yılda
bir0,0
Ergonomi/Ergonomik olmayan ofis malzemelerinin kullanılması
Uygun olmayan ofis malzemelerinin kullanımı sonucu kas,sinir ve eklem rahatsızlıkları
0,5 3 15 22,5Uygun ergonomik ofis ekipmanları kullanılmaktadır.Bozulan
ve kırılan sandalye ve masaların değişimi zamanında sağlanmalıdır.
Destek Hizmetleri
16.12.2015
Gözetim altında
tutulmalıdır.0,0
16.12.2015
Ortam Aydınlatma/Uygun olmayan aydınlatma araçları
Yapılan işin hassasiyetine uygun aydınlatma sağlanmaması sonucu göz rahatsızlıkları
0,2 0,5 15 1,5 Bozulan aydınlatma cihazları kontrol edilerek değiştirilmelidir. Destek Hizmetleri 16.12.2015
Gözetim altında
tutulmalıdır.0,0
SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER