c8 trinh bay_ban_do_2

19
CHÖÔNG VIII. TRÌNH BAØY BAÛN ÑOÀ Trong chöông naøy chuù ng ta seõ xem xeù t caù c noäi dung lieâ n quan ñeán vieä c trình baø y baû n ñoà. Chöông naøy seõ û duïng nhöõng lôùp baûn ñoà ñaõ ñöôï c taïo ra trong caùc chöông tröôùc ñeå laøm ví duï minh hoaï . VIII.1. TOÅNG QUAÙT Trình baø y baûn ñoà laø moät coâng vieä c khoâng nhöõng coù tính chaát khoa hoïc, chính xaù c maø coø n coù tính chaá t ngheä thuaät. Vì vaäy ñaâ y laø moät vieäc töông ñoái maát nhieà u thôø i gian neáu ta muoá n coù moä t baûn ñoà trình baøy ñeïp vaø ñaà y ñuû chi tieát. Noù i moät caùch toång quaù t, moä t baûn ñoà khi ñöôï c in ra seõ coù caù c thaønh phaàn sau (tuyø theo loaïi baû n ñoà vaø muï c ñích söû duï ng maø caù c thaønh phaàn döôùi ñaâ y coù theå coù hoaë c khoâng, hoaëc thay ñoåi nhöng cô baûn laø chuùng caà n thieát khi trình baøy baû n ñoà ): 1- Teân cuûa baûn ñoà : moïi baûn ñoà ñöôï c in ra hay ñöôïc trình baøy ñeà u nhaèm phuï c vuï cho moä t noäi dung naø o ñoù , teân cuû a baû n ñoà caàn phaû i giaû i thích moät caùch toùm taét nhöng ñaà y ñuû baû n ñoà ñoù ñöôïc laäp ra nhaè m muïc ñích gì. 2- Noäi dung baûn ño à: laø phaàn quan troï ng nhaá t cuûa baûn ñoà, noù bao goàm caùc thoâng tin döôù i daï ng ñoà hoaï nhö soâng suoá i, ñöôøng xaù , tænh, thaø nh phoá, ñöôø ng cao ñoä ,... Phaàn naø y chieám phaàn lôù n khoaûng khoâ ng gian cuõ ng nhö noä i dung cuû a baû n ñoà . Noäi dung cuû a baûn ñoà phaû i phuø hôï p vôùi teâ n cuû a baû n ñoà , töù c laøm noå i baä t ñöôïc noäi dung muoán trình baøy. 3- Nhaõn : treân baûn ñoà ta thaá y coù teân tænh, coù teân thaø nh phoá , teân soâ ng suoá i,... Ñoù laø caù c nhaõn nhaèm muï c ñích laøm roõ nghóa cuûa caù c vaä t theå treâ n baû n ñoà . 4- Chuù giaûi : laø moä t phaà n naè m ngoaø i noäi dung baû n ñoà nhöng noù giaû i nghóa roõ theâ m cho caùc bieåu töôï ng, kieå u ñöôøng, kieå u vuø ng ñöôï c trình baøy treâ n baû n ñoà , ví duï trong chuù giaû i coù noäi dung sau: ñöôøng lieà n maûnh maø u xanh döông töôïng tröng cho soâ ng suoá i, ñöôø ng lieà n maøu ñoû töôïng tröng cho ñöôøng boä , ñöôøng gaïch chaám ñaä m töôïng tröng cho ranh giôù i tænh, ngoâi sao maøu ñoû töôïng tröng cho thuû ñoâ,.... Phaà n chuù giaû i (hay coøn goï i laø chuù daãn, chuù thích) cuûa baû n ñoà thöôø ng ñöôïc ñaët rieâng trong moä t khung vaø naèm ôû phía döôùi baû n ñoà. Tuy nhieân tuyø tröôø ng hôï p ngöôøi ta coù theå ñaët chuù giaû i ôû vò trí naøo cho coù thaåm myõ laø ñöôïc. 5- Löôùi toïa ñoä : coù theå coù hay khoâ ng tuy nhieân löôù i toï a ñoä thöôøng laø caà n thieát vì noù giuùp ngöôøi xem baûn ñoà xaù c ñònh ñöôïc vò trí treâ n baûn ñoà . Löôù i toïa ñoä laø nhöõ ng ñöôøng song song vôùi kinh tuyeán vaø xích ñaïo, caùch ñeàu nhau moä t khoaûng nhaát ñònh vaø treân moã i PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Upload: dinh-cong-thien-taydo-university

Post on 27-Jun-2015

69 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: C8 trinh bay_ban_do_2

CHÖÔNG VIII. TRÌNH BAØY BAÛN ÑOÀ

Trong chöông naøy chuùng ta seõ xem xeùt caùc noäi dung lieân quan ñeán vieäc trình baøybaûn ñoà. Chöông naøy seõ söû duïng nhöõng lôùp baûn ñoà ñaõ ñöôïc taïo ra trong caùc chöôngtröôùc ñeå laøm ví duï minh hoaï.

VIII.1. TOÅNG QUAÙT

Trình baøy baûn ñoà laø moät coâng vieäc khoâng nhöõng coù tính chaát khoa hoïc, chính xaùcmaø coøn coù tính chaát ngheä thuaät. Vì vaäy ñaây laø moät vieäc töông ñoái maát nhieàu thôøi gianneáu ta muoán coù moät baûn ñoà trình baøy ñeïp vaø ñaày ñuû chi tieát.

Noùi moät caùch toång quaùt, moät baûn ñoà khi ñöôïc in ra seõ coù caùc thaønh phaàn sau (tuyøtheo loaïi baûn ñoà vaø muïc ñích söû duïng maø caùc thaønh phaàn döôùi ñaây coù theå coù hoaëckhoâng, hoaëc thay ñoåi nhöng cô baûn laø chuùng caàn thieát khi trình baøy baûn ñoà):

1- Teân cuûa baûn ñoà: moïi baûn ñoà ñöôïc in ra hay ñöôïc trình baøy ñeàu nhaèm phuïc vuï chomoät noäi dung naøo ñoù, teân cuûa baûn ñoà caàn phaûi giaûi thích moät caùch toùm taét nhöngñaày ñuû baûn ñoà ñoù ñöôïc laäp ra nhaèm muïc ñích gì.

2- Noäi dung baûn ñoà: laø phaàn quan troïng nhaát cuûa baûn ñoà, noù bao goàm caùc thoâng tindöôùi daïng ñoà hoaï nhö soâng suoái, ñöôøng xaù, tænh, thaønh phoá, ñöôøng cao ñoä,... Phaànnaøy chieám phaàn lôùn khoaûng khoâng gian cuõng nhö noäi dung cuûa baûn ñoà. Noäi dungcuûa baûn ñoà phaûi phuø hôïp vôùi teân cuûa baûn ñoà, töùc laøm noåi baät ñöôïc noäi dung muoántrình baøy.

3- Nhaõn: treân baûn ñoà ta thaáy coù teân tænh, coù teân thaønh phoá, teân soâng suoái,... Ñoù laø caùcnhaõn nhaèm muïc ñích laøm roõ nghóa cuûa caùc vaät theå treân baûn ñoà.

4- Chuù giaûi: laø moät phaàn naèm ngoaøi noäi dung baûn ñoà nhöng noù giaûi nghóa roõ theâm chocaùc bieåu töôïng, kieåu ñöôøng, kieåu vuøng ñöôïc trình baøy treân baûn ñoà, ví duï trong chuùgiaûi coù noäi dung sau: ñöôøng lieàn maûnh maøu xanh döông töôïng tröng cho soâng suoái,ñöôøng lieàn maøu ñoû töôïng tröng cho ñöôøng boä, ñöôøng gaïch chaám ñaäm töôïng tröngcho ranh giôùi tænh, ngoâi sao maøu ñoû töôïng tröng cho thuû ñoâ,.... Phaàn chuù giaûi (haycoøn goïi laø chuù daãn, chuù thích) cuûa baûn ñoà thöôøng ñöôïc ñaët rieâng trong moät khungvaø naèm ôû phía döôùi baûn ñoà. Tuy nhieân tuyø tröôøng hôïp ngöôøi ta coù theå ñaët chuù giaûiôû vò trí naøo cho coù thaåm myõ laø ñöôïc.

5- Löôùi toïa ñoä: coù theå coù hay khoâng tuy nhieân löôùi toïa ñoä thöôøng laø caàn thieát vì noù giuùpngöôøi xem baûn ñoà xaùc ñònh ñöôïc vò trí treân baûn ñoà. Löôùi toïa ñoä laø nhöõng ñöôøng songsong vôùi kinh tuyeán vaø xích ñaïo, caùch ñeàu nhau moät khoaûng nhaát ñònh vaø treân moãi

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 2: C8 trinh bay_ban_do_2

ñöôøng ñeàu coù toaï ñoä.

6 - Thöôùc tyû leä: thöôøng naèm ôû moät goùc cuûa baûn ñoà bieåu thò cho tyû leä khoaûng caùch treânbaûn ñoà töông öùng vôùi khoaûng caùch ngoaøi thöïc ñòa laø bao nhieâu. Thöôùc tyû leä cuõngcoù theå ñöôïc trình baøy hay khoâng, ví duï nhö trong teân cuûa baûn ñoà ta ñaõ ghi tyû leä cuûabaûn ñoà roài thì thöôùc tyû leä treân baûn ñoà coù theå khoâng caàn thieát, tuy nhieân neáu coù thìbaûn ñoà caøng trôû neân roõ raøng, thuaän tieän cho ngöôøi söû duïng hôn.

7 - Kim chæ nam: kim chæ nam laø moät bieåu töôïng hình la baøn minh hoaï cho höôùng Baéctreân baûn ñoà. Yeáu toá naøy coù theå coù hoaëc khoâng vì thoâng thöôøng thì höôùng baéc ñöôïcquy öôùc laø höôùng thaúng leân treân. Trong moät soá tröôøng hôïp do muïc ñích myõ thuaätkhi trình baøy baûn ñoà maø ngöôøi ta coù theå xoay baûn ñoà ñi sao cho thuaän tieän, luùc ñoùkim chæ nam laø caàn thieát ñeå giuùp xaùc ñònh höôùng Baéc nhö ñaõ noùi.

Ñoái vôùi nhöõng baûn ñoà ñöôïc xaây döïng nhaèm muïc ñích söû duïng ngoaøi thöc ñòa thìlöôùi toïa ñoä vaø kim chæ nam raát coù ích .

8 - Caùc yeáu toá khaùc: trong baûn ñoà ta cuõng coù theå cung caáp theâm nhöõng thoâng tin khaùccho ngöôøi xem, ví duï nhö taùc giaû cuûa baûn ñoà, heä quy chieáu maø baûn ñoà ñang söûduïng, nguoàn cuûa nhöõng thoâng tin treân baûn ñoà,... ÔÛ ñaây ta noùi ñeán baûn ñoà ñöôïc trìnhbaøy trong MapInfo, ñoái vôùi baûn ñoà in, coøn coù caùc thoâng tin veà nhaø xuaát baûn, soá löôïngin, thôøi gian in,...

Trong phaàn naøy ta seõ xem xeùt caùch trình baøy moät baûn ñoà vôùi ñaày ñuû taát caû caùc chitieát treân.

Giaû söû baûn ñoà ta muoán trình baøy ôû ñaây seõ coù teân laø: “BAÛN ÑOÀ HAØNH CHÍNH MIEÀNBAÉC VIEÄT NAM”. Vôùi noäi dung nhö vaäy, ta caàn trình baøy treân baûn ñoà caùc noäi dung sau:

- Ranh giôùi nöôùc Vieät Nam (lôùp ranh_gioi)- Ranh giôùi caùc tænh (lôùp rg_tinh)- Caùc tænh (lôùp cac_tinh)- Caùc Thaønh phoá, thò xaõ (lôùp thanh_pho)- Caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng chính (lôùp giao_thong)- Caùc con soâng chính (lôùp song)

Löu yù: Phaàn naøy höôùng daãn caùch trình baøy moät baûn ñoà vôùi taát caû caùc lôùp coù ñöôïc.Ngöôøi ñoïc neáu khoâng muoán trình baøy lôùp naøo thì khoâng caàn thöïc hieän nhöõng phaàn lieânquan ñeán lôùp ñoù. Ví duï neáu ta khoâng muoán trình baøy lôùp song thì khoâng caàn môû lôùpsong ra vaø boû qua taát caû nhöõng phaàn lieân quan ñeán lôùp naøy nhö toâ maøu, laøm chuù giaûi,...

Trình baøy moät baûn ñoà coù theå maát nhieàu thôøi gian. Neáu ta muoán ngöng giöõa chöøngvaø laøm tieáp sau naøy thì coù theå duøng leänh löu workspace nhö sau:

- Töø menu chính choïn File > Save Workspace. Hoäp thoaïi Save Workspace môû ra.

- Ñaët teân cho workspace (phieân laøm vieäc) trong oâ File Name, choïn thö muïc löu taäp tinworkspace trong oâ Save In roài nhaán nuùt Save.

Sau naøy ta coù theå môû laïi taäp tin workspace ñoù ñeå tieáp tuïc coâng vieäc dôû dang. Khimôû moät workspace vaø tieán haønh moät soá leänh môùi roài laïi duøng leänh File > SaveWorkspace moät laàn nöõa thì hoäp thoaïi Save Workspace seõ hieån thò teân cuõ cuûa taäp tinworkspace, neáu ta choïn leänh Save (khoâng ñoåi teân trong oâ File Name) thì moät hoäp thoaïimôùi môû ra hoûi ta coù muoán cheùp ñeø leân teân cuûa taäp tin workspace cuõ hay khoâng. Ta phaûichoïn Yes ñeå thay theá taäp tin cuõ baèng taäp tin môùi.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 3: C8 trinh bay_ban_do_2

VIII.2. ÑIEÀU CHÆNH PHAÀN MUOÁN TRÌNH BAØY

Moät baûn ñoà khi ñöôïc soá hoaù coù theå bao goàm moät vuøng raát roäng. Tuy nhieân, trongnhieàu tröôøng hôïp ta chæ muoán trình baøy moät phaàn naøo ñoù cuûa baûn ñoà maø thoâi.

Trong phaàn naøy giaû söû ta chæ muoán trình baøy phaàn mieàn Baéc cuûa nöôùc ta (töø tænhHaø Giang cho ñeán tænh Ngheä An). Caùch laøm nhö sau:- Khôûi ñoäng MapInfo.- Choïn Open a Table trong hoäp thoaïi Quick Start, hoaëc choïn File > Open Table töø

menu chính.- Choïn môû lôùp ranh_gioi, rg_tinh, cac_tinh, thanh_pho, giao_thong vaø lôùp song; giöõ

phím <Ctrl> ñeå choïn hai haynhieàu lôùp moät laàn.

- Neáu cöûa soå khoâng hieån thò heátnoäi dung cuûa hai lôùp (töùc ñoäphoùng ñaïi quaù lôùn so vôùi kíchthöôùc cöûa soå), ta choïn Map >View Entire Layer, trong hoäpthoaïi View Entire Layer, tachoïn All Layers > OK. Cöûa soåbaûn ñoà seõ ñöôïc ñieàu chænh veàmoät tyû leä sao cho hieån thòñöôïc toaøn boä caùc lôùp.

- Choïn nuùt coâng cuï phoùng to vaøreâ chuoät theo ñöôøng cheùo quavuøng ta caàn hieån thò, vuøng ñoùseõ ñöôïc phoùng to sao chochieám phaàn toái ña treân cöûa soåbaûn ñoà (hình VIII.1).

- Ñieàu chænh kích thöôùc cöûa soåbaûn ñoà sao cho phuø hôïp vôùihình daùng cuûa vuøng ta caànhieån thò.

Ta thaáy raèng khi ñieàu chænh kích thöôùc cuûa cöûa soå baûn ñoà, tyû leä baûn ñoà thay ñoåitheo (töùc nôùi roäng cöûa soå baûn ñoà thì baûn ñoà lôùn leân theo vaø ngöôïc laïi). Ñieàu naøy ñoâiluùc thuaän tieän nhöng ñoâi luùc cuõng baát tieän vì baûn ñoà “chaïy” khi ta ñieàu chænh cöûa soåbaûn ñoà. Neáu khoâng muoán tyû leä baûn ñoà thay ñoåi khi ñieàu chænh kích thöôùc cöûa soå, tachoïn Map > Options, trong hoäp thoaïi Map Options, ôû phaàn When resizing Window, ñaùnhdaáu choïn vaøo oâ Preserve Current Scale > OK. Luùc naøy neáu ta ñieàu chænh cöûa soå baûnñoà thì baûn ñoà seõ khoâng thay ñoåi tyû leä vaø khoâng “chaïy” nöõa. Ta coù theå söû duïng nuùtGrabber ñeå di chuyeån theâm baûn ñoà sao cho thaät phuø hôïp.

Thöïc ra ñaây chæ laø moät trong nhöõng caùch ñieàu chænh phaàn muoán hieån thò. Ta coù theåsöû duïng phoái hôïp nuùt Grabber, nuùt phoùng to - thu nhoû vaø ñieàu chænh kích thöôùc cöûa soåbaûn ñoà ñeå hieån thò phaàn baûn ñoà muoán trình baøy. Xem theâm veà leänh Clip Region trongChöông X, muïc X.1.2.

Hình VIII.1. Ñieàu chænh vuøng muoán hieån thò,höôùng muõi teân treân ñöôøng cheùo laø höôùngreâ chuoät. Vuøng naèm trong ñöôøng chaámchaám hình chöõ nhaät seõ ñöôïc phoùng to heátcöûa soå baûn ñoà hieän taïi.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 4: C8 trinh bay_ban_do_2

Löu yù raèng phaàn baûn ñoà hieån thò treân cöûa soå baûn ñoà seõ hieän ra chính xaùc nhö tathaáy khi trình baøy baûn ñoà ñeå in. Vì vaäy trong phaàn naøy ta phaûi döï kieán hieån thò baûn ñoànhö theá naøo ñeå ñieàu chænh cho ñuùng phaàn ta muoán in.

VIII.3. “TOÂ MAØU” CHO BAÛN ÑOÀ

Giaû söû sau khi ñieàu chænh kích thöôùc cöûa soå baûn ñoà xong ta coù cöûa soå baûn ñoà nhötreân hình VIII.2.

Lôùp cac_tinh laø moät lôùp kieåu vuøng. Ta seõ taïo cho moãi tænh moät maøu khaùc nhau ñeådeã phaân bieät.

Ñöôøng meùp cuûa lôùp cac_tinh choàng leân lôùp rg_tinh vaø vì vaäy laøm baûn ñoà hieån thòkhoâng ñeïp. Ta phaûi chænh ñònh daïng caùc vuøng cuûa lôùp cac_tinh sao cho meùp cuûa caùc“vuøng” tænh maát maøu ñi. Leänh Style Override ñöôïc söû duïng trong tröôøng hôïp naøy. Caùchlaøm nhö sau:- Choïn Map > Layer Control, choïn lôùp cac_tinh roài choïn Display.

- Trong phaàn Display Mode, ñaùnh daáu choïn vaøo oâ Style Override roài choïn nuùt ñònhdaïng kieåu vuøng.

- Trong hoäp thoaïi Region Style, ôû phaàn Border, choïn None trong oâ Style.

Hình VIII.2. Môû caùc lôùp baûn ñoà caàn trình baøy ra treân cuøng moät cöûa soå.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 5: C8 trinh bay_ban_do_2

Ta baét ñaàu “toâ maøu” cho lôùp cac_tinh.- Choïn Map > Create Thematic Map.- Trong hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 1 of 3, ôû phaàn Type choïn Individual, ôû

phaàn Template Name choïn Region IndValue Default. Xong choïn Next.- Vì trong soá caùc lôùp ñang môû, chæ coù lôùp cac_tinh laø kieåu vuøng cho neân hoäp thoaïi

Create Thematic Map - Step 2 of 3 töï ñoäng choïn lôùp naøy, trong oâ Field choïn tröôøngten. Xong choïn Next.

- Trong hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3, ta thaáy caùc tænh ñöôïc toâ maøu töïñoäng, ñoàng thôøi moãi maøu cuõng ñöôïc laøm chuù giaûi theo teân tænh. Xong choïn OK. ÔÛphaàn Apply nhôù ñaùnh daáu choïn vaøo oâ Color ñeå laøm maát ñöôøng vieàn cuûa caùc tænh thìphaàn ranh giôùi trong lôùp rg_tinh môùi hieän roõ leân ñöôïc. Ñaây chæ laø vaán ñeà thaåm myõtrong trình baøy baûn ñoà.

Chuù giaûi theo teân cuûa caùc tænh ñöôïc hieån thò trong moät cöûa soå coù teân laø Legend ofthanh_pho, ranh_gioi,...,cac_tinh Map. Keát quaû cuoái cuøng ñöôïc trình baøy treân hìnhVIII.3.

Hình VIII.3. Baûn ñoà cac_tinh ñöôïc toâ maøu.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 6: C8 trinh bay_ban_do_2

VIII.4. LAØM CHUÙ GIAÛI

Treân baûn ñoà ta thaáy coù caùc chi tieát sau: soâng, ñöôøng giao thoâng, caùc thaønh phoá,thò xaõ,... Ta caàn laøm chuù giaûi ñeå ngöôøi xem bieát ñöôïc ñoù laø nhöõng noäi dung gì. Ta seõthöïc hieän vieäc laøm chuù giaûi cho caùc lôùp treân. Caùch thöïc hieän nhö sau:

- Töø menu chính choïn Map > Create Legend. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 1 of 3(Taïo chuù giaûi, böôùc 1) môû ra (hình VIII.4). Beân phaûi hoäp thoaïi naøy laø oâ LegendFrames, lieät keâ taát caû caùc lôùp baûn ñoà ñang ñöôïc môû vaø coù theå laøm chuù giaûi.

- Ta khoâng caàn laøm chuù giaûi cho lôùp cac_tinh vaø lôùp baûn ñoà chuû ñeà cuûa noù vì theá choïncac_tinh vaø cac_tinh (Ind.Value with ten) roài nhaán nuùt Remove ñeå loaïi hai lôùp naøysang oâ Layers beân traùi. Coù theå chænh thöù töï chuù giaûi baèng caùch choïn moät lôùp roàinhaán nuùt Up hay Down ñeå di chuyeån lôùp ñöôïc choïn leân hay xuoáng. Neân xeáp caùcchuù giaûi cuøng kieåu chung vôùi nhau, vaø caùi naøo quan troïng neân xeáp tröôùc. Ví duï trongcaùc lôùp kieåu ñöôøng ta xeáp theo thöù töï töø treân xuoáng döôùi nhö sau: ranh_gioi, rg_tinh,giao_thong, song.

- Choïn Next. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 2 of 3 (taïo chuù giaûi - böôùc 2) môû ra(hình VIII.5).

- OÂ Window Title cho pheùp ta ñaët teân cho cöûa soå chuù giaûi. Giaû söû ta goõ vaøo oâ naøy laø“CHU GIAI”. Tuyø choïn Scroll Bars ñöôïc baät leân seõ hieån thò thanh cuoän ngang vaøñöùng treân cöûa soå chuù giaûi. Beân phaûi cuõng coù tuyø choïn xeáp caùc chuù giaûi theo kieåuñöùng (Portrait) hay ngang (Landscape). Giaû söû ta choïn laø Portrait.

- Ñieàu chænh trong phaàn Legend Frame Defaults:+ Nhaép chuoät vaøo nuùt chænh kieåu chöõ beân phaûi oâ Title Pattern ñeå chænh kieåu chöõ

cho tieâu ñeà cuûa chuù giaûi. Hoäp thoaïi Text Style môû ra, chænh kieåu chöõ veà tieáng

Hình VIII.4. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 1 of 3, taïo chuù giaûi - böôùc 1.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 7: C8 trinh bay_ban_do_2

Vieät, ví duï choïn kieåu chöõ laø VNI-Helve vaø ñaùnh daáu choïn vaøo oâ All Caps(Vieát hoa) vaø oâ Bold (chöõ ñaäm).

+ Thöïc hieän töông töï vôùi nuùt chænh kieåu chöõ beân phaûi oâ Style Name Pattern ñeåvaøo hoäp thoaïi Text Style vaø chænh kieåu chöõ cho noäi dung chuù giaûi. Giaû söû tachænh kieåu chöõ thaønh VNI-Helve, côõ chöõ 8.

+ Boû qua phaàn Subtitle Pattern (tieâu ñeà phuï) vì khoâng caàn thieát.+ Neáu ñaùnh daáu choïn vaøo tuyø choïn Border Style ôû goùc döôùi beân phaûi thì nuùt chænh

kieåu ñöôøng seõ hieän roõ leân vaø ta coù theå nhaép chuoät choïn nuùt naøy ñeå vaøo hoäpthoaïi Line Style ñeå chænh kieåu ñöôøng vieàn cho khung chuù giaûi. Giaû söû ta khoângcaàn phaàn naøy neân boû qua.

- Thöïc hieän xong caùc muïc treân choïn Next. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 3 of 3(taïo chuù giaûi - böôùc 3) môû ra (hình VIII.6). Trong oâ Legend Frames ta thaáy lieät keâdanh saùch caùc lôùp ñaõ ñöôïc choïn trong böôùc 1. Khi nhaép chuoät choïn moät lôùp naøoñoù thì ta coù theå ñieàu chænh chuù giaûi cho lôùp ñoù ôû caùc noäi dung beân phaûi.+ Choïn lôùp thanh_pho. Trong oâ Title ôû treân cuøng, teân tieâu ñeà chuù giaûi do MapInfo

töï ñaët laø thanh_pho Legend. Ta söûa laïi thaønh “Chuù giaûi” (chuù yù goõ tieáng Vieät choñuùng vì tieáng Vieät khoâng hieån thò ñuùng). Giöõ nguyeân tuyø choïn Unique MapStyles trong phaàn Styles from. Trong oâ Label Styles with, nhaép chuoät vaøo nuùt thaûxuoáng vaø choïn tröôøng kieu. Nhö vaäy laø hoaøn taát chænh chuù giaûi cho lôùpthanh_pho.

+ Nhaép chuoät choïn lôùp ranh_gioi. Xoaù teân maëc ñònh laø ranh_gioi Legend trong oâTitle ôû treân ñi. Ta seõ söû duïng chöõ “CHUÙ GIAÛI” cuûa lôùp treân cuøng laø lôùp

Hình VIII.5. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 2 of 3, taïo chuù giaûi böôùc 2.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 8: C8 trinh bay_ban_do_2

thanh_pho laøm tieâu ñeà chuù giaûi chung. Trong oâ Label Styles with, nhaép chuoät vaøomuõi teân thaû xuoáng vaø choïn tröôøng thuoc_tinh.

+ Nhaép chuoät vaøo lôùp rg_tinh. Xoaù teân maëc ñònh trong oâ Title ñi. Vì lôùp rg_tinh chæcoù moät kieåu ñöôøng duy nhaát neân ta seõ goõ luoân chuù giaûi cho lôùp naøy. Caùch laøm:Trong oâ Label Styles with choïn Expression.Trong hoäp thoaïi Expression môû ra, ta goõ chöõ“ranh giôùi tænh” trong oâ Expression. Roài choïn OK.

+ Nhaép chuoät choïn lôùp giao_thong. Laïi xoaù teânchuù giaûi maëc ñònh trong oâ Title ñi. Nhaép chuoätvaøo muõi teân thaû xuoáng trong oâ Label Styles withvaø choïn tröôøng thuoc_tinh.

+ Nhaép chuoät choïn lôùp song. Töông töï lôùp rg_tinh,ta choïn Expression roài goõ chöõ “soâng” vaø choïnOK.

- Nhaép chuoät choïn Finish ñeå keát thuùc. Ta thaáy chuùgiaûi ñöôïc taïo thaønh trong moät cöûa soå coù teân laø CHUGIAI. Ñaây laø teân ta ñaët trong oâ Window Title ôû böôùc2. Ta thaáy raèng do ñöa noäi dung cho chuù giaûi cuûathanh_pho laø tröôøng kieu, tröôøng naøy ñöôïc maõ hoaùlaø 0, 1, 2, 3 vì vaäy ta seõ phaûi chænh laïi chuù giaûi naøy(hình VIII.7). Caùch laøm:

Hình VIII.6. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 3 of 3, taïo chuù giaûi - böôùc 3.

Hình VIII.7. Cöûa soå chuùgiaûi môùi taïo xong.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 9: C8 trinh bay_ban_do_2

+ Nhaép chuoät vaøo chuù giaûi cuûa lôùp thanh_pho ñeå choïn noù.+ Töø menu chính choïn Legend > Properties. Hoäp thoaïi Legend Frame Properties

cuûa lôùp thanh_pho môû ra (hình VIII.8).+ Trong oâ Styles beân phaûi, nhaép chuoät choïn

soá 0 caïnh ngoâi sao. Soá 0 hieän leân trong oâEdit selected text here ôû phía döôùi. Ta bieátraèng soá 0 laø Thuû ñoâ vaäy ta xoaù soá 0 ñi vaøgoõ laïi chöõ “Thuû ñoâ”.

+ Töông töï nhö vaäy laàn löôït nhaép chuoät vaøocaùc bieåu töôïng vaø caùc chuù giaûi maëc ñònhcoøn laïi ñeå söûa laïi noäi dung chuù giaûi (söûa 1thaønh “thaønh phoá”, 2 thaønh “thò xaõ”, 3 thaønh“caùc ñieåm daân cö khaùc”).

+ Laøm xong choïn OK.

Noäi dung chuù giaûi cuûa lôùp thanh_pho ñaõ ñöôïcñieàu chænh laïi cho ñuùng (hình VIII.9).

Giöõ nguyeân caùc cöûa soå ñöôïc môû ra. Ta seõtieán haønh daùn nhaõn cho baûn ñoà.

Hình VIII.8. Hoäp thoaïi Legend Frame Properties ñeå chænh chuù giaûi.

Hình VIII.9. Cöûa soå chuù giaûihoaøn taát.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 10: C8 trinh bay_ban_do_2

VIII.5. TAÏO NHAÕN

Ta seõ taïo nhaõn cho caùc lôùp song, cac_tinh vaø lôùp thanh_pho. Caùc lôùp giao_thong,ranh_gioi, rg_tinh khoâng caàn nhaõn vì chæ caàn chuù giaûi laø ñuû. Löu yù raèng caùc lôùp treânkhoâng caàn nhaõn chæ trong tröôøng hôïp ví duï naøy maø thoâi. Giaû söû neáu ta laøm moät baûn ñoàchi tieát hôn thì ta coù theå phaûi daùn nhaõn cho caùc lôùp treân, ví duï nhö vôùi lôùp giao_thongta caàn daùn nhaõn teân caùc quoác loä chaúng haïn.

VIII.5.1. Taïo nhaõn cho lôùp song

- Choïn Map > Layer Control, hoäp thoaïi Layer Control môû ra.- Choïn lôùp song roài nhaán nuùt Label; hoäp thoaïi song Label Options môû ra.- Trong oâ Label with ta choïn Expression; hoäp thoaïi Expression môû ra.- Trong oâ Type an Expression, ta goõ: “Soâng ” (thöïc chaát laø chöõ “Sooõng “, nhôù coù moät

khoaûng traéng ôû sau chöõ g).- Choïn daáu coäng (+) trong phaàn Operators, daáu coäng ñöôïc theâm vaøo sau chöõ

“Sooõng“.- Trong oâ Column, choïn tröôøng ten, tröôøng naøy ñöôïc theâm vaøo sau daáu coäng. Doøng

chöõ sau cuøng trong oâ Type an Expression seõ laø:“Sooõng “ + ten

- Choïn OK ñeå ñoùng hoäp thoaïi laïi.- ÔÛ phaàn Styles, choïn nuùt ñònh daïng kieåu chöõ vaø chænh kieåu chöõ laø chöõ nghieâng (ñaùnh

daáu vaøo oâ Italic trong phaàn Effects), maøu xanh, côõ 8, ñaùnh daáu vaøo oâ Halo ôû phaànBackground; ôû phaàn Label Lines, ñaùnh daáu choïn vaøo oâ None.

- Laøm xong choïn OK ñeå quay laïi hoäp thoaïi Layer Control.

- Khoâng ñaùnh daáu vaøo coät nhaõn ôû haøng cuûa lôùp song.

- Choïn OK ñeå ñoùng hoäp thoaïi Layer Control laïi.

- Nhaép chuoät choïn nuùt Label treân thanh coâng cuï Main.- Di chuyeån chuoät trôû laïi cöûa soå baûn ñoà, con troû chuoät bieán thaønh hình daáu coäng. Nhaép

chuoät vaøo con soâng naøo ta muoán daùn nhaõn. Nhaõn seõ xuaát hieän caïnh con soâng ñöôïcnhaép chuoät.

Neáu nhaép chuoät leân moät nhaõn teân soâng ta thaáy nhaõn ñoù ñöôïc choïn. Coù boán chaámhình vuoâng maøu ñen xung quanh ñeå ñaùnh daáu cho ranh giôùi nhaõn vaø moät chaám nöõa ôûgoùc döôùi beân phaûi cuûa nhaõn. Chaám thöù naêm naøy laø moät “tay caàm”, cho pheùp ta quaynhaõn sao cho phuø hôïp neáu giöõ phím chuoät traùi treân chaám naøy vaø reâ chuoät. Giöõ phímchuoät traùi ôû giöõa nhaõn vaø reâ chuoät thì ta cuõng coù theå di chuyeån caùc nhaõn. Ñieàu chænhsao cho vò trí caùc nhaõn soâng naøy phuø hôïp vaø khoâng choaùn vò trí cuûa caùc nhaõn khaùc saunaøy.

VIII.5.2. Taïo nhaõn cho lôùp cac_tinh

- Choïn Map > Layer Control.- Choïn lôùp cac_tinh, choïn Label.- Trong oâ Label with, choïn tröôøng ten.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 11: C8 trinh bay_ban_do_2

- Chænh kieåu chöõ thaønh tieáng Vieät, chöõ hoa, côõ chöõ 5; ñaùnh daáu choïn vaøo oâ Halo trongphaàn Background.

- Laøm xong choïn OK hai laàn, caùc nhaõn ñöôïc hieån thò treân baûn ñoà.- Sau khi caùc nhaõn ñaõ hieän leân, ta caàn kieåm ta vaø chænh söûa vò trí caùc nhaõn neáu caàn

thieát. Ñeå chænh söûa vò trí moät nhaõn, nhaép chuoät ñuùp vaøo nhaõn ñoù. Hoäp thoaïi LabelOptions môû ra. Thöïc hieän caùc ñieàu chænh caàn thieát. Xem chi tieát ñieàu chænh nhaõntrong Chöông X, muïc X.5.

VIII.5.3. Taïo nhaõn cho lôùp thanh_pho

Caùch laøm hoaøn toaøn töông töï nhöng ta nhôù duøng kieåu chöõ khaùc ñeå phaân bieät vôùicaùc nhaõn cuûa lôùp cac_tinh. Ví duï nhö lôùp cac_tinh ta ñònh daïng kieåu chöõ hoa coøn lôùpthanh_pho ta ñònh daïng kieåu chöõ thöôøng, chæ vieát hoa chöõ caùi ñaàu. Nhôù choïn Nonetrong phaàn Label Lines.

Laïi ñieàu chænh vò trí caùc nhaõn sao cho phuø hôïp.

Löu yù: Khi taïo nhaõn cho caùc lôùp laø ñieåm thì theo maëc ñònh nhaõn ñöôïc ñaët beân phaûiñieåm ñoù. Ta coù theå nhaép ñuùp chuoät leân töøng nhaõn ñeå vaøo hoäp thoaïi Label Style vaøchænh vò trí cho caùc nhaõn.

Hình VIII.10. Nhaõn cuûa lôùp cac_tinh vaø thanh_pho ñöôïc ñöa leân baûn ñoà.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 12: C8 trinh bay_ban_do_2

Sau khi ñieàu chænh nhaõn, keát quaû coù theå troâng gioáng nhö treân hình VIII.10.

VIII.6. LAØM LÖÔÙI TOAÏ ÑOÄ

Trong phaàn naøy chuùng ta seõ xem xeùt moät tính naêng môû roäng cuûa MapInfo. TrongMapInfo, ngoaøi caùc leänh treân caùc menu chính, ngöôøi ta coøn coù theå söû duïng moät soá tínhnaêng môû roäng khaùc. Nhöõng tính naêng môû roäng naøy ñöôïc vieát trong moät phaàn meàmkhaùc cuûa haõng MapInfo, ñoù laø Map Basic.

Khi caøi ñaët MapInfo, moät soá tính naêng môû roäng naøy cuõng ñaõ ñöôïc tích hôïp vaøo.Chuùng ñöôïc caøi ñaët trong thö muïc MapInfo\Professional\Tools. Xem theâm veà caùc trìnhMapBasic trong phaàn Phuï Luïc.

Ñeå laøm löôùi toaï ñoä, ta phaûi söû duïng moät trong nhöõng tính naêng môû roäng naøy.

Caùch laøm löôùi toaï ñoä nhö sau:- Choïn File > Run MapBasic Program; theo maëc ñònh, MapInfo seõ vaøo thö muïc Tools.- Choïn GRIDMAKR roài choïn Open.- Menu Tools môû ra. Treân menu naøy coù moät soá nuùt, nuùt duøng ñeå laøm löôùi toaï ñoä laø

nuùt hình quaû ñòa caàu . Nhaép chuoät choïn nuùt naøy.

Chuù yù: Khi caøi ñaët MapInfo, nuùt leänh Mapping Wizard Tool ñöôïc thieát laäp töï khôûi ñoängkhi khôûi ñoäng MapInfo. Nuùt leänh naøy cuõng naèm treân thanh coâng cuï Tools vaø coù bieåu töôïnggioáng heät nuùt leänh taïo löôùi toaï ñoä. Ta chæ coù theå phaân bieät chuùng baèng caùch di chuyeåncon troû leân hai nuùt leänh naøy, luùc ñoù moät nhaõn InfoTips nhaûy ra hieän teân cuûa nuùt leänh ñoù.Moät nuùt coù teân laø Create Grid vaø nuùt kia coù teân laø Run Mapping Wizard Tool. Neáu caûmthaáy baát tieän (vì ta ít khi söû duïng ñeán nuùt leänh Mapping Wizard Tool), ta coù theå taét noù ñibaèng caùch sau: Töø menu chính choïn Tools > Tool Manager vaø boû choïn ôû hai coät Loadedvaø Autoload taïi haøng Mapping Wizard Tool ñi roài choïn OK.

- Khi di chuyeån con troû trôû laïi cöûa soå baûn ñoà, ta thaáy con troû chuoät bieán thaønh hìnhdaáu coäng.

- Töông töï nhö choïn vuøng hieån thò, ta giöõ nuùt chuoät traùi vaø reâ chuoät theo ñöôøng cheùoqua vuøng ta muoán laøm löôùi toïa ñoä, hoäp thoaïi Create Regular Grid (Version 1.1.) môûra. Giaû söû trong tröôøng hôïp naøy chuùng ta cuõng laøm löôùi toaï ñoä cho phaàn baûn ñoà maøchuùng ta ñang trình baøy.

- Trong phaàn Object Types, ta choïn Straight Polylines, ôû phaàn Objects Styles, ta coùtheå chænh kieåu ñöôøng cho löôùi toïa ñoä. Giaû söû ta choïn kieàu ñöôøng ñöùt khuùc ngaén.

- Trong oâ Spacing between lines, ta phaûi xaùc ñònh khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng löôùitoaï ñoä lieàn nhau, ñôn vò tính coù theå baèng ñoä (degrees, baèng feet hay baèng meùt; tachoïn degrees vaø naïp giaù trò laø 1 (ñoä). Xong choïn OK.

- MapInfo seõ hieån thò moät hoäp thoaïi töï ñoäng tính toaùn soá oâ löôùi toaï ñoä seõ ñöôïc veõ caùchñeàu nhau moät giaù trò maø ta naïp vaøo oâ Spacing between lines. Neáu öng yù vôùi soá löôïngoâ löôùi toïa ñoä thì ta choïn OK, neáu khoâng ta coù theå choïn Cancel ñeå naïp laïi giaù trò trongoâ Spacing between lines. Trong ví duï naøy giaû söû MapInfo seõ hieån thò caâu hoûi:“Confirming creating grid with 42 cells” (chaáp nhaän taïo löôùi coù 42 oâ?). Ta ñoàng yù vaønhaán chuoät choïn OK.

MapInfo seõ hieån thò moät cöûa soå thoâng baùo (hình VIII.11) coù yù nghóa laø: “ÖÙng duïng

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 13: C8 trinh bay_ban_do_2

naøy seõ taïo ra moät baûng môùi ñeå löu tröõ löôùi toaï ñoä. Khi baïn nhaép chuoät choïn OK, moäthoäp thoaïi môû ra seõ hoûi baïn choïn teân vaø vò trí ñeå löu laïi baûng môùi naøy”

- Choïn OK, hoäp thoaïi Create New Table to Store Grid môû ra.

- Choïn thö muïc ñeå löu baûng môùi naøy trong oâ Save In, ñaët teân cuûa baûng löôùi toaï ñoä

trong oâ File name. Giaû söû ta ñaët teân löôùi toa ñoä naøy laø luoi_1_do.

- Choïn OK.

Treân cöûa soå baûn ñoà seõ xuaát hieän moät löôùi toaï ñoä. Neáu caûm thaáy öng yù, ta choïn leänhlöu ñeå löu laïi löôùi toaï ñoä môùi taïo thaønh.

Thöïc chaát trình öùng duïng naøy veõ caùc vaät theå kieåu ñöôøng caùch ñeàu nhau theokhoaûng caùch ta quy ñònh cho noù, ñoàng thôøi toaï ñoä cuûa moãi ñöôøng löôùi toaï ñoä cuõng ñöôïclöu laïi trong baûng döõ lieäu cuûa lôùp naøy. Neáu choïn Window > New browser Window vaøchoïn lôùp luoi_1_do, ta thaáy raèng baûng döõ lieäu cuûa lôùp naøy bao goàm hai coät, moät coät coùteân laø Degrees, coät kia laø DMS. Y Ù nghóa cuûa hai coät naøy nhö sau:

- Coät Degrees: toaï ñoä cuûa caùc ñöôøng löôùi toaï ñoä ñöôïc naïp vaøo vaø tính baèng ñoä thaäpphaân, tuy nhieân trong tröôøng hôïp naøy vì khoaûng caùch ta naïp trong oâ Spacingbetween lines laø 1 (ñoä) neân toaï ñoä trong coät naøy khoâng coù soá leû.

- Coät DMS: toaï ñoä cuûa caùc ñöôøng löôùi toaï ñoä ñöôïc tính baèng Ñoä - Phuùt - Giaây(Degeree - Minute - Second)

Döõ lieäu trong baûng naøy hoaøn toaøn gioáng vôùi caùc baûng MapInfo bình thöôøng vaø tacoù theå aùp duïng leänh daùn nhaõn ñeå ñöa toaï ñoä leân hieån thò treân baûn ñoà.

Ta ñöa toaï ñoä leân löôùi treân cöûa soå baûn ñoà nhö sau:- Töø menu chính choïn Map > Layer Control.

- Ñaùnh daáu choïn vaøo coät daùn nhaõn ôû haøng luoi_1_do.

- Nhaép chuoät choïn nuùt Label.- Trong oâ Label with, choïn DMS.- Trong phaàn Styles, chænh kieåu chöõ laø Halo vaø choïn None ôû phaàn Label lines.- Choïn OK hai laàn.

Ta seõ thaáy raèng caùc nhaõn toaï ñoä ñöôïc daùn leân. Khi thöïc hieän daùn nhaõn toaï ñoä töïñoäng, MapInfo daùn nhaõn ngay giöõa trung taâm cuûa cöûa soå baûn ñoà (hình VIII.12). Caùchdaùn nhaõn töï ñoäng kieåu naøy khaù baát tieän vì noù chieám phaàn khoâng gian hieån thò noäi dungcuûa baûn ñoà. Thoâng thöôøng thì caùc toaï ñoä cuûa löôùi toaï ñoä neân ñöôïc ñaët ôû caïnh meùp cuûa

Hình VIII.11. Hoäp thoâng baùo taïo löôùi toaï ñoä cuûa MapInfo.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 14: C8 trinh bay_ban_do_2

Hình VIII.12. Nhaõn cuûa löôùi toaï ñoä laøm theo phöông phaùp töï ñoäng.

Hình VIII.13. Vaø nhaõn cuûa löôùi toaï ñoä laøm thuû coâng.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 15: C8 trinh bay_ban_do_2

baûn ñoà. Neáu muoán laøm nhö vaäy thì ta phaûi daùn nhaõn thuû coâng. Caùch laøm nhö sau:- Choïn Map > Layer Control.- Boû choïn trong coät daùn nhaõn cuûa haøng luoi_1_do.- Nhaép chuoät vaøo nuùt Label.- Trong oâ Label with choïn DMS.- Trong phaàn kieåu chöõ cho nhaõn, choïn kieåu vaø côõ chöõ cho phuø hôïp, nhôù choïn Halo

ñeå nhaõn noåi treân neàn baûn ñoà, ñaùnh daáu choïn vaøo oâ None trong phaàn Label lines.- Choïn OK hai laàn- Choïn nuùt daùn nhaõn treân thanh coâng cuï Main.

- Nhaép chuoät leân moät ñöôøng löôùi toaï ñoä, vuøng gaàn meùp baûn ñoà, ta thaáy nhaõn xuaáthieän.

- Laàn löôït nhaép chuoät leân töøng ñöôøng löôùi toaï ñoä naøo maø ta muoán daùn nhaõn

Thoâng thöôøng thì nhaõn toaï ñoä neân ñaët ôû moät beân cuûa baûn ñoà, ví duï caùc nhaõn cholöôùi kinh ñoä ñaët ôû meùp treân cuûa baûn ñoà coøn caùc nhaõn cho löôùi vó ñoä neân ñaët ôû meùp traùicuûa baûn ñoà. Keát quaû coù theå troâng nhö treân hình VIII.13. Coù theå ñieàu chænh vò trí caùcnhaõn cuûa löôùi toaï ñoä theâm ñeå cho chuùng khoâng choaùn maát noäi dung cuûa baûn ñoà.

VIII.7. THÖÔÙC TYÛ LEÄ

Thöôùc tyû leä cuõng ñöôïc taïo baèng moät öùng duïng môû roäng cuûa MapBasic. Caùch laømnhö sau:- Choïn File > Run MapBasic Program. Hoäp thoaïi Run Mapbasic Program môû ra.- Trong danh saùch caùc trình MapBasic choïn SCALEBAR, choïn Open. Treân thanh

coâng cuï Tools xuaát hieän theâm moät nuùt leänh nöõa coù hình caùi thöôùc tyû leä thu nhoû.- Choïn nuùt leänh naøy , di chuyeån con troû chuoät treân cöûa soå baûn ñoà, con troû chuoät

chuyeån thaønh hình daáu coäng.

- Choïn vò trí ñaët thöôùc tyû leä vaø nhaép chuoät, hoäp thoaïi Draw Distance Scale in Mapper(Version 2.7) môû ra.

- Choïn ñôn vò ño cho thöôùc tyû leä trong hoäp danh saùch ñôn vò ño khoaûng caùch, ví duïta choïn kilometers (kiloâmeùt)

Tuyø theo tyû leä baûn ñoà hieän taïi treân cöûa soå baûn ñoà cuõng nhö kích thöôùc cuûa cöûa soåbaûn ñoà maø MapInfo töï ñoäng tính toaùn kích côõ cuûa thöôùc tyû leä cho phuø hôïp. Ví duïtrong tröôøng hôïp naøy MapInfo töï ñoäng ñònh côõ cho thöôùc tyû leä laø 100 (km). Neáuñoàng yù thì ta giöõ nguyeân coøn neáu muoán thay ñoåi thöôùc tyû leä thì ta coù theå goõ con soákhaùc vaøo oâ Width of Scale Bar. Ta coù theå chænh kieåu chöõ cho nhaõn cuûa thöôùc tyû leäbaèng nuùt ñònh daïng kieåu chöõ vaø chænh maøu cho thöôùc tyû leä baèng nuùt ñònh daïngvuøng.

- Xong choïn OK.

ÖÙng duïng naøy seõ veõ moät thöôùc tyû leä taïi vò trí tanhaép chuoät ban ñaàu.

Thöïc chaát thì thöôùc tyû leä bao goàm 2 hai thaønhphaàn: phaàn chöõ laø ñôn vò ño khoaûng caùch ôû döôùi

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 16: C8 trinh bay_ban_do_2

thöôùc vaø caùc trò soá ôû ñaàu, giöõa vaø cuoái thöôùc, laø vaät theå kieåu kyù töï; phaàn thöôùc laø saùuhình chöõ nhaät ñöôïc veõ saùt nhau (ñònh daïng kieåu vuøng). Ta coù theå nhaép ñuùp chuoät vaøochöõ kilometers hay caùc con soá vaø vaøo hoäp thoaïi Text objects ñeå chænh kieåu chöõ hay goõlaïi noäi dung khaùc, ví duï ta coù theå söûa chöõ kilometers thaønh tieáng Vieät laø “kiloâmeùt” hay“km”.

Vì thöôùc tyû leä cuõng laø nhöõng vaät theå bình thöôøng treân cöûa soå baûn ñoà neân khi ñöôïctaïo thaønh chuùng phaûi naèm trong moät lôùp naøo ñoù. Trình SCALEBAR töï ñoäng ñaët chuùngvaøo lôùp Cosmetic Layer. Neáu muoán söû duïng thöôùc toaï ñoä naøy laâu daøi cho vieäc laøm baûnñoà khaùc sau naøy (ôû cuøng khu vöïc) thì ta coù theå söû duïng leänh Map > Save CosmeticObjects ñeå löu noù laïi nhö löu moät lôùp baûn ñoà bình thöôøng.

VIII.8. KIM CHÆ NAM

Kim chæ nam laø bieåu töôïng chæ höôùng Baéc. Thoâng thöôøng ta neân ñaët kim chæ namchung vôùi thöôùc tyû leä (ñaët chung vaøo lôùp Cosmetic Layer). Ñeå cho coù tính thaåm myõ,kim chæ nam coù theå ñöôïc ñaët phía treân vaø ngay chính giöõa thöôùc tyû leä. Caùch laøm nhösau:- Choïn Map > Layer Control, ñaùnh daáu choïn ôû coät chænh söûa cuûa lôùp Cosmetic

Layer.

- Choïn nuùt coâng cuï veõ ñieåm .- Nhaép chuoät chaám moät ñieåm ngay vò trí döï ñònh ñaët kim chæ nam (maëc ñònh kieåu bieåu

töôïng laø hình ngoâi sao maøu ñen, côõ 12, tuy nhieân coù theå thay ñoåi trong quaù trìnhlaøm baûn ñoà neáu tröôùc ñoù ta ñònh daïng kieåu bieåu töôïng khaùc).

- Choïn nuùt coâng cuï choïn trôû laïi.- Nhaép chuoät leân bieåu töôïng môùi taïo ñeå choïn noù.

- Choïn nuùt ñònh daïng kieåu bieåu töôïng treân thanh coâng cuï Drawing, hoäp thoaïiSymbol Style môû ra.

- Trong oâ Font choïn MapInfo Arrows, trong boä bieåu töôïng naøy coù 10 bieåu töôïng kimchæ nam cho ta choïn (xem theâm trong phaàn Phuï Luïc), choïn kieåu bieåu töôïng tamuoán.

- Chænh kích thöôùc bieåu töôïng trong oâ Size bieåu töôïng; ñeå yù söï thay ñoåi kích thöôùcbieåu töôïng trong phaàn Sample, choïn côõ bieåu töôïng sao cho caân ñoái vôùi cöûa soå baûnñoà ñang môû.

- Choïn neàn cho bieåu töôïng trong phaàn Background, Halo coù leõ laø tuyø choïn ñeïp nhaát.- Ta cuõng coù theå choïn hieäu öùng cho bieåu töôïng trong phaàn Effects nhö Drop Shadows

(ñoå boùng) hay Bold (ñaäm).- Xong choïn OK.

Kim chæ nam ñöôïc hoaøn taát. Coù theå nhaép chuoät traùi leân noù vaø reâ chuoät ñeå di chuyeånvò trí sao cho phuø hôïp.

Ta coù theå löu caùc trình baøy naøy laïi thaønh moät baûng rieâng baèng leänh Map > Save

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 17: C8 trinh bay_ban_do_2

Cosmetic Objects. Neáu thöïc hieän leänh File > Save Workspace thì caùc vaät theå trong lôùpCosmetic vaãn ñöôïc giöõ nguyeân khi môû taäp tin workspace laàn sau.

VIII.9. CHUAÅN BÒ BAÛN ÑOÀ TRONG CÖÛA SOÅ Layout

Nhö vaäy baûn ñoà ñaõ ñöôïc trình baøy moät caùch töông ñoái ñaày ñuû. Phaàn tieáp theo taseõ saép xeáp caùc thaønh phaàn cuûa baûn ñoà leân cöûa soå Trình baøy ñeå coù keát quaû cuoái cuøng.Caùch laøm nhö sau:- Windows > New Layout Window, hoäp thoaïi New Layout Window môû ra.- Vì trong phaàn naøy ta chæ môû moät cöûa soå baûn ñoà neân trong hoäp thoaïi naøy ta choïn One

Frame for Window vaø choïn luoi_1_do, thanh_pho,...,cac_tinh Map.- Choïn OK.

Cöûa soå Layout ñöôïc môû ra vôùi cöûa soå baûn ñoà ñöôïc trình baøy trong moät trang in(hình VI.16).

Löu yù raèng ta phaûi coù caøi ñaët moät maùy in treân maùy tính ñang laøm baûn ñoà thì môùicoù theå ñònh daïng trang in trong phaàn naøy. Neáu khoâng caøi ñaët maùy in thì cöûa soåbaûn ñoà seõ hieån thò treân moät trang “aûo” vaø khi ñieàu chænh caùc thaønh phaàn baûn ñoàtrong cöûa soå Layout chuùng thöôøng hay “nhaûy lung tung” raát khoù kieåm soaùt. Ngoaøira caùc ñònh daïng vò trí khoâng ñöôïc löu laïi trong taäp tin Workspace vaø neáu môûcöûa soå Layout ñaõ ñieàu chænh ra laàn sau chuùng laïi khoâng ôû ñuùng vò trí mong muoán.

- Ñieàu chænh khoå giaáy cuûa trang baûn ñoà baèng leänh File > Page Setup cho phuø hôïp vôùikhoå giaáy ta muoán in sau naøy.

Nhaép chuoät leân baûn ñoà trong cöûa soå Layout ta coù theå choïn phaàn khung cuûa noäidung baûn ñoà. Vôùi boán ñieåm ñen khoáng cheá ôû boán goùc cuûa khung baûn ñoà ta coù theå giöõchuoät traùi treân caùc ñieåm khoáng cheá ñoù vaø reâ chuoät ñeå ñieàu chænh kích thöôùc khung baûnñoà. Khi ñieàu chænh kích thöôùc cuûa khung baûn ñoà, phaàn noäi dung baûn ñoà töï ñoäng phoùngto hay thu nhoû theo khung baûn ñoà.

Ta cuõng coù theå ñieàu chænh phaàn noäi dung baûn ñoà hieån thò baèng caùch thu nhoû cöûasoå Layout laïi (khoâng ñoùng), quay laïi cöûa soå baûn ñoà vaø ñieàu chænh cöûa soå baûn ñoà saocho phuø hôïp. Laøm xong choïn Window > Layout (ôû phaàn döôùi cuøng cuûa menu thaû xuoángnaøy) ñeå hieån thò laïi cöûa soå Layout vaø xem keát quaû. Söï ñieàu chænh phaàn hieån thò treâncöûa soå baûn ñoà seõ laøm cho phaàn noäi dung baûn ñoà hieån thò trong cöûa soå Layout thay ñoåitheo.

Khi thöïc hieän leänh Window > New layout Window, cöûa soå chuù giaûi hieän haønh cuõngñöôïc hieån thò trong trang Layout ôû moät khung rieâng. Tuyø thuoäc vaøo hình daïng cuûakhung baûn ñoà trong cöûa soå Trình baøy maø ta coù theå ñieàu chænh cöûa soå chuù giaûi sao chophuø hôïp.

Baây giôø baûn ñoà chæ coøn thieáu moät phaàn quan troïng nöõa laø teân. Ta seõ di chuyeån caùcthaønh phaàn trong trang Layout ñeå chöøa choã cho teân baûn ñoà ôû treân ñaàu trang giaáy.

- Choïn Query > Select All, taát caû caùc thaønh phaàn cuûa baûn ñoà (goàm khung baûn ñoà vaøkhung chuù giaûi).

- Giöõ phím chuoät traùi treân phaàn noäi dung ñöôïc choïn vaø reâ chuoät ñeå di chuyeån taát caûsao cho phuø hôïp vôùi trang giaáy vaø chöøa choã cho teân baûn ñoà.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 18: C8 trinh bay_ban_do_2

- Choïn laïi nuùt ñònh daïng kieåu chöõ treân thanh coâng cuï Drawing, ñònh daïng kieåu chöõcho teân baûn ñoà.

- Choïn coâng cuï goõ kyù töï, nhaép chuoät vaøo phaàn ñaàu trang baûn ñoà vaø baét ñaàu goõ teânbaûn ñoà. Goõ xong choïn coâng cuï choïn treân thanh coâng cuï Main ñeå keát thuùc vieäc goõteân baûn ñoà.

- Kieåm tra laïi xem teân baûn ñoà coù phuø hôïp vôùi kích thöôùc baûn ñoà hay khoâng, nhaépchuoät ñuùp leân phaàn teân baûn ñoà ñeå vaøo hoäp thoaïi ñònh daïng kieåu chöõ ñeå chænh laïicôõ chöõ neáu caàn; giöõ chuoät traùi treân phaàn teân baûn ñoà ñeå di chuyeån noù ñeán vò trí phuøhôïp.

Keát quaû cuoái cuøng coù theå nhö treân hình VI.14.

Neáu ñaõ haøi loøng vôùi trình baøy baûn ñoà, ta coù theå löu laïi nhöõng trình baøy naøy baèngleänh File > Save Workspace. Caùch laøm nhö sau:

Hình VIII.14. Cöûa soå Trình baøy vôùi baûn ñoà hoaøn taát.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Page 19: C8 trinh bay_ban_do_2

- Choïn File > Save Workspace.

- Ñaët teân cho baûn ñoà trong oâ File name, ví duï ta goõ bdhc_bacvn, choïn thö muïc ñeå löutaäp tin naøy trong oâ Save in; löu yù raèng ñònh daïng cuûa kieåu taäp tin trong oâ Save astype laø Workspace (*.wor).

- Xong choïn Save.Nhö vaäy nhöõng trình baøy cuûa baûn ñoà treân seõ ñöôïc löu laïi. Neáu muoán môû baûn ñoà ra

ñeå in sau naøy, ta laøm nhö sau:

- Choïn File > Open workspace, hoäp thoaïi Open Workspace môû ra.

- Vaøo thö muïc ñaõ löu taäp tin Workspace choïn noù.

- Choïn Open thì toaøn boä trang trình baøy baûn ñoà seõ ñöôïc môû ra laïi.

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com