cab awareness le inzawmin bike rally nei

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 TUOLBUOL (JANUARY) 29, 2019 ThAwLeNi (TUesdAY) GAS NEWS Agency : SAS Booking :4th. deC. , 2018 to 29th. deC., 2018 delivery :29-01-2019 (tUe) Time : 9AM - ll stock stOCK : 280 @rate:Rs. 812/- Hmasawnna Thar Vol - 34/110 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI IN HMUN LE SCOOTER ZAWR Saikawt Canan Veng EFCI Meitei Christian Leikai bul, main road a inthawka hnaitea um, In hmun plot khat zawr a ni a, a dit le an chaw nuomhai chun Contact No.9612495699 ah ngaiven ding a nih. Chun, secondhand Scooter (Select-II) zawr a ni a, a dit le an chaw nuomhai chun Contact No.8974457394 ah ngaiven ding a nih. Hmar mi 3 in MBBS an zo thar GUwAhATi: Assam a in- thawk Hmar mi 3 in MBBS an zo thar a, chuonghai chu, Miss Rebecca Ramhlimum Darngawn, Miss Glady Varsangmawi Zate le Tv Isaac lalbiekthang Joute hai an nih. Rebecca Ramhli- mum Darngawn hin MBBS hi Jorhat Medical College a inthawk a zo a, Glady Var- sangmawi Zate hi Tezpur Medical College a inthawk a zo a, Isaac Lalbiekthang Joute khawm hin Tezpur Medical College a inthawk bawkin a zo a nih. An hlawtlingna hi ei chanchin- bu chun a lawmpui hle. Manmasi Channel- ah en thei ding CCPUR: Patpuihmun-a DR |huoma Memorial Hall hawngna le HNU General Conference programme chu a en nuom hai ta dingin January 29, 2019, 7:30PM hin Manmasi Inpui Chan- nel-ah en thei ning a tih. Transformer siem\hat/thleng hma poa 11KV Kangvai & singngat feeder haia Loadsheding schedule ding ‘Tui\haphai’ ziek uor dingin TUi|hAPhAi: Jan. 28, 2019 ni a HYA, Gen. Hqrs. Office, Rengkai, Tui\haphai/CCPur a Hmar Inpui, Gen. Hqrs., 21st Ex- ecutive Committee Meeting chun ‘Tui\haphai’ ti thumal chu suk lar le ziek uor dinga \ha ti tlang a ni angin Reso- lution 2na ah chun ‘Tui\ haphai’ ti thumal chu tiena tlanga inthawka lo hmang tah a ni anga suk lar le ziek uor dingin a rel. Hi le inzawm hin hnam mipui, Hmar umna khuo tin, kohran le pawl hran hran hai chu suk lar le ziek uor din- gin Hmar Inpui, Gen. Hqrs. chun an hriettirin a ngen. Ram lekha chawia in report dingin TUi|hAPhAi/CCPUR: Thingchom Area sunga Ram/Inhmun (plot), Tuilo (paddy field) neihai chu Jan- uary 29, 2019, 10:30AM- 2:30PM inkar sung hin Thingchom Lal & Village Authority hai kuomah mani ram lekha hai chawia in re- port dingin Thingchom Vil- lage Authority chun inhri- ettirna a siem. Hi huna in report lo hai chun, a hnungah ka ram, ka hmun tiin thubuoi siem theinaw nihai tiin Author- ity chun an hriettir bawk. Chun, Thingchom area sunga ramsa le vate hrim hrim that phal a ni tanaw a, thupek bawsie le inza lo hai chu hremna pek ning an tih tiin Village Author- ity thusuok chun a hril. FiR an Registered CCPUR: January 22, 2019, 5:30PM vel khan YPA Volunteer ni dinga ring mi 4 han B. Muan Ngaihte \huoihmangin January 23, 2019 zingkar chen an hren- tang tia B. Thangthiansong Ngaihte, (24), s/o (L) Tu- alkhanpau of Kanan Veng, New Lamka in January 23, 2019 a Police staton-ah report a pek le inzawmin CCPur Police han Gen- eral Diary Entry No. 15/ CCP-PS/2019 an zieklut bakah. B. Muan Ngaihte hrentangtu nia intum mi 4 hai chungah Police han FIR No. 18(1)2019 CCP-PS U/s 342/323/324/34 IPC an registered. >>sunzawmna phek 4-ah Chandel-ah Simkhawlei an hning nawk ChANdeL: January 28, 2019, zingkar khan mag- niture 4.8 a hratin Chandel district-ah Simkhawlei an hning nawk niin, Seismo- logical Observatory, Det. Of of Earth Sciences, Ma- nipur University, Canchipur thusuok chun a hril. Janu- ary 25, 2019 khan Chandel a hin magnitude 4.0 a hra- tin a lo inhning ta leiin ni 4 sunga Simkhawlei inhning in Chandel district a sawi- hning vawihnina a nitah a. Tulai hnaia Manipur-a sim- khawlei inhning vawi 4-na a ni ta bawk. January 25, 2019 khan Chandel district-a an hning zoin Churachandpur district- a khawm 4.6 a hratin tawite simkhawlei an hning a. Janu- ary 27, 2019 khan Senapati district-ah richter scale 4.2 a hratin simkhawlei a lo inhning bawk a nih. KPi Chief Assn. Bandh tum \hul KANGPOKPi: Kang- pokpi Block Chiefs’ As- sociation (KBCA) in Janu- ary 28, 2019 zan dar 6 a inthawk January 29, 2019 6PM inkar sung MGN- REGA chungthuah Kang- pokpi, Champhai le Tujang Vaichong Block sunga darkar 24 sung Bandh thaw an tum chu thuneitu han an thil ngen sukpuitling dinga an intiem leiin an \hul nawk tah. Zanita DC Kangpokpi fielna anga DC Office, Kangpokpi hmuna inbiek- na nei huna inbiekremna an nei thei leia bandh hi an \ hul a nih. An inremna dungzuiin DC/DPC (DRDA) Senapati chun February 5, 2019 hma ngeiin MGNREGA ni 6 sin thawna hlaw re- lease ding le hi hnungah ni 6 hlaw release nawk ding ti a nih. Sam tan man pung CCPUR: Lamka Barber Association chun Febru- ary 1, 2019 a inthawk sam tan man Rs.10/- sukpung ni dingin inhriettirna an siem. Hi dungzui hin sam tan man ordinary chu Rs.40/- pei, style chu Rs.50/- pei le Un- der Class-V hai chu Rs.30/- pei a nit a ding a nih. Stu- dent-hai chun Identity Card chawi ding ti a nih. Paukhanlian thina thuah Police in mi 3 man CCPUR: December 31, 2018 a Lungthul (T) le G. Bualzang inkara Mr Paukhanlian (35), s/o Lam- khansuan of Lungthul (T) a thisaa hmu a nina case an suizuinaah Police han mi pathum an man. Mana um hai chu- Lunminlal Guite (34) s/o Letkholal of Lungthu (T); Minthang Guite (29) s/o Paunei of Lungthul (T) le Khuplian Khongsai (65) s/o (L) Lamkhomang of Lungthul (T) hai an ni a, Chief Judicial Magistrate (CJM) hmaah inlangtir an ni a, CJM chun February 1, 2019 chen Police Custody- a la um phawt dingin a rel. Paukhanlian kha Dec. 30, 2018, 2:30PM vela Pursar Bike-a G. Bualzang khuo-a fe, December 31, 2018, 10AM vela Lungthul (T) le G.Bualzang inkara a thisaa hmu a ni a. A ruong kha Singngat Health & Wellness Centre- ah Doctor le Police han post-mortem an thaw hnun- gin a sunghai kuoma pek niin Singngat Police-ah UD No.2/2018 SGT-PS u/s 174 Cr.PC registered a ni a. December 31, 2018 a Paukhanlian pa Lamkhan- suan a unaupa T. Khanjam in police –ah complaint a pek le inzawma Police han an suizuinaah Singngat Po- lice han mi 3 hai hi an man a nih. Thla 12 hlaw la ta lo imPhAL: Irrigation and Flood Control Department (IFCD), Manipur hnuoia Work Charge le Master Roll-a thawkhai chun thla 12 hlaw an lak tan aw niin an hril. An hlaw hi pe dinga nawrnain zanikhan Imphal- a an Head Office tuolah \hungbuma nuorna an nei. An thla hlaw hi pek an ni naw chun bandh \hangsain nuorna chi hran hran hrat le khau lema an la nei pei ding thu an hril. General strike thaw an tum imPhAL: Zanikhan Ma- nipur phairam biela Civil Society Organisation (CSO) hran hran 66 han Imphal-ah meeting an nei a, Core Committee of Ma- nipur Peoples Against CAB an indin. Hi Committee chun Citizenship (Amendment) Bill, 2016 dodalnain January 30, 2019 ah Manipur pum- pui huopin darkar 12 sung general strike thaw dingin an rel. Manipur State sawrkarin kum 2016 a Police Consta- ble (Civil/Male) lakna DPC result a puonglang naw chun February 6, 2019 zanrila in- thawk darkar 48 sung Mani- pur pumpui huopa gen- eral strike an thaw ding thu DPC a \hanghai chun an hril. Anni pawl hi K.Jayanta Chairman nina hnuoia DPC neia um pawl kha an nih. Ekin pipe puokdar leiin mi 2 an thi, mi 1 hliem imPhAL: January 28, 2019, zantieng 2:40PM vel khan Bengoon, Mayang Imphal, Imphal West-a Madrasa Mazharul Uloom hmunah Ekin Tanky (sep- tic tank) pipe puokdar leia bang chimin pasal naupang pakhat \hangin mi 2 a del hlum bakah midang pakhat a hliem. Hi thil tlunga thina tuok hai chu Madrasa Vice Chairman Md. Latif (50), s/o (L) MV Aoudrana of Ben- goon le Md. Huissan (13), s/o Ravizuddin of Keirao hai an ni a, hliemna tuok chu Md. Mustakin (15), s/o (L) Tombao of Beegun a nih. Thu dawngnain a hril danin, hi Toilet hi kum 10 liemtaa bawl a ni a, Ma- drasa students han toilet- a inthawk thil rimse takel a hung suok hlak a nih tiin thuneituhai kuomah complaint an pek a. Chu le inzawma Mr Latif hin pipe hai a enfel vel hunah pipe hi a hung puokdar a, pipe puokdar chun bang \eklei bang a sukchim a, Mr La- tif in pipe a enfel lai lo entu naupang pahni hai le Latif hi Bang chim chun a del an nih. Latif le Huissan hai hi a hmuna an thi nghal a, Mus- takin hi Regional Institute of Medical Science (RIMS), Imphal panpui a nih. Madrasa joint secretary Md. Habibullah chun, state sawrkar chu thil tlung enfel a, thina tuok sungkuohai le hliemna tuok hai hi \hang- puina pe dingin a ngen. CAB thuah vawisun NE Regional par- ties han meeting an nei ding GUwAhATi : Citizen- ship (Amendment) Bill, 2016 le inzawmin Janu- ary 29, 2019 hin BJP le \hangruol India hmarsak- biela Regional political party tum tum han Guwa- hati hmunah meeting nei an tih. Meeting huna hin Citizenship Bill \hangruola dodalna fepui dan ding an rel ding niin ei thu dawngna chun a hril. NE Regional parties meeting-a hin NDA a \hang ve Bihar-a BJP le sawrkarna siem mek JD (U) khawm an \hang ding a nih. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 Lok Sabha hmuna passed a ni dodalnain Assam a chun BJP sawrkar thlaw- ptu AGP chun sawrkar an thlawpna an lo hnukkir ta a nih. NE a regional par- ties meet convener chu Meghalaya CM le NPP President Conrad K. Sangma a ni a, Asom Gana Parishad (AGP) chu hi meeting-a co-convenor a ni bawk. Meeting huna hin Mizoram-a inthawk MNF; Nagaland-a inthawk NDPP; Tripura-a inthawk IPFT; Sikkim a intahwk SDF bakah Arunachal Pradesh, Nagland le Mani- pur haia inthawk NPP lead- ers hai khawm an \hang ding a nih. Political Party 3 \hang lo; Political delegation team in Delhi an pan ding imPhAL: Zani zing dar 9 a inthawk khan Chief Minister’s Secretariate, Imphal-ah Citizenship (Amendment) Bill, 2016 le inzawmin All Party meet- ing nei a ni a, darkar 3 sung an hriltlang. Hi meeting-a hin Politi- cal Party 3, Congress, MPP le JD(U) palaihai an \hang ve nawh. Partu hran hran, hi meeting-a \hang han CAB le inzawma Special assembly Session ko din- gin an ngen a, sienkhawm sawrkarna cheltu tiengin an remti naw niin ei thu dawngna chun a hril. Union Home Ministry in Citizenship pekna ding thuah State sawrkarhai rawn hmasak ni dinga a hril chu ziek ngeia pe dinga sawrkar thlungpui ngen le CAB, 2016 ah Manipur in\hang- satir lo dinga ngenna siem, hi ding hin ngenna lekha ziektu dinga Drafting Committee indin le ngenna lekha pe din- gin Delhi-ah palai tir nisienla tiin rawtna an siem niin ei thu dawngna chun a hril. Delhi-ah palai tir dinga rawtna le inzawm hin Edu- cation Minister Th. Rad- heshyam inrawinain po- litical delegation team chun January 29, 2019 (vawisun) hin Imphal suoksanin Del- hi an pan ding niin ei thu dawngna chun a hril. Sawrkarin bill hnukkir ding le hi thua special as- sembly ko dinga ngenna sawrkarin a remtinaw leiin deletation team a hin CPI, CPI (M), (RSP), Forward Bloc, NCP, AAP, Peoples’ Resurgence and Justice Alliance (PRAJA), Janata Dal (secular) le BSP hai chu an \hang naw ding niin thu dawngna chun a hril a. Meeting-a \hang party tam- lem chun bill hi an dodal. Chief Minister-in Rs. 4.15 Crore Loan a sem suok Loan lak hunah harsatna um naw chun indiktak an rul nawk el: CM imPhAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, 2nd Credit Linkage Pro- gramme hnuoiah Self Help Group (SHG) Credit Link- age, Piggery, Dairy, Duck- ery, Poultry le NABARD’s Area Based Schemes hnu- oiah zanikhan \hangpuina sum loan Rs. 4.15 crore a sem suok. Hieng loan-hai hi Meeyamgi Numit neinaa mimal le pawl hran hran han \hangpuina hnina an siem a inthawk thlang suok an ni a. Manipur State Co- operative Bank (MSCB) Ltd in Manipur State Film Development Society (MSFDS), Palace Com- pound, Imphal East District auditorium-ah 2nd Credit Linkage Programme an buotsaina le inzawma sem a nih. State Sawrkarin loan le \hangpuina sum a sem suokna san chu mipuihai sum ngirhmun a \halem theina ding le retheina suk- bo a ni theina ding a nih tiin a hril a. “Loan le sum puk huna hin harsatna um naw sienla, sengso ilo vel a um naw chun indiktakin loan latuhai khawmin an rul nawk el hlak” tiin a hril. A hril peinaa chun, a sawrkarin scheme hran hran a siemna san chu a ram mipuihai harsatna phuhruk- na ding a nih a. Sawrkar chun mipuihai harsatna tak iem a na ti zawng dawkin chu harsatna chu sukveng a tum a nih, tiin a hril. Sawrkar hmalakna zarin tuhin chu mi tam- tak retheihaiin a thlawna damnaw inenkawl theina Chief Minister-gi Hakselgi Tengbang (CMHT) le Ay- ushman Bharat scheme hnuoiah an hmu thei ta thu a hril a. ‘Go to Village’ program hmangin mipuihai chun sawrkara ham\hatna thilhai an kawtkhar bul ngei ah an hmu thei tah niin a hril bawk. Mipuiin pawisa an hmang dan thuah, nauhai lekha thiem nuomna leiin inchukna dingin an pawi- sa nei po po deu thaw an hmang zo a. Private school man to tak tak haiah an pawisa hai an seng zo a. Fak le dawn tienga hmang ding an nei naw pha leiin fak le dawn intodel lona (harsatna) khawm um thei niin a hril. Hi harsatna phuhrukna dingin sawrkar chun sum tamtak senga an din sawrkar school hai siem\ hain private school kher ngai ta lova ‘quality educa- tion’ an nei theina dingin school hai siem\hatna din- gin ‘Go to School’ >>sunzawmna phek 4-ah CAB Awareness Le inzawmin Bike Rally Nei imPhAL: BJP sawrkarin Citizenship (Amednmen) Bill a pass chu ditnawzie suklangna chi hran hranin pawl hran hranin an nei sun- zawm pei a. Zani khawm khan student pawl panga, SSUM, MSAD, AMMSO, AMPSUM le RSF hai chun SSUM office, Keishampat Laishom Leirak a inthawka Moirang chen CAB Aware- ness - Bike Rally an nei. Bike Rally hi Tom TV Executive Editor, Mr Dha- man Wangkhemcha-in a vai liem a. Bill thu inhrilvarna dinga buotsai lekhaziek hai an thedar a. A pawimaw le \ul ang peiin an sem bawk. SSUM President Mr Yaima chun, CAB hi tur \ ium tak, damti tia Northeast indigenous people hai mi chimraltu ding a nih tiin a hril a. Student pawl le civil society pawl hran hran hai chun CAB hi an dodal sunza- wm pei ding thu a hril bawk. Bike Rally an neina san tak chu, Bill hi Rajya Sabha ah dang dinga an ngenna lei niin a hril. Zani ma khan Assam-a Manipur student umhai All Assam Manipuri Students’ Union (AAM- SU) Lakhimpur District le United Clubs’ Organiza- tion (UCO) hai khawmin CAB ditnawzie suklangna dingin Rally an nei. Civil Society hai hin New Delhi ah khawm Rally nei an tum. Women Welfare Or- ganization, Kangleipak le Oriental Club, Mangjil Meira Lamjing hai khaw- min sit-in-protest an nei a. Meira Paibee adviser Ms Hidangmayum Ibemhal chun, Prime Minister Na- rendra Modi thil thawhai, abikin demonetisation le Bill hi an ditnawzie a hril a. Northeast mihai mi chawk- buoitu BILL chu an ditnaw hulhuol thu a hril bawk. “Bi Bill hi Northeast ah chu hmang thei nih naw nih a. Rajya Sabha a inthawkin lak hmang ding a nih” tiin a hril. Bhasha samman Award inhlan CCPUR: Sahitya Aka- demi chun zani 2PM khan Pu H.Nengsong chu Sah- itya Akademi Auditorium, Firoz Shah Road, New Delhi-ah Bhasha Samman Award an hlan. Paite Lit- erature dawmsangna ding le humhimna dinga a sin thaw \hat leia Bhasha Sam- man Award hi inhlan a nih. Sahitya Academy Award hi India rama dinga litera- ture tienga dinga Award insang tak a ni a, Indian National Academy of Let- ters ti a ni bawk. Kum tin Sahitya Akademi chun ma- jor Indian Language hran hran haia lekha ziek thiem hai chawimawina dingin hi award hi a pek hlak a nih. Core Committee in darkar 24 Bandh an puong imPhAL: January 28, 2019 khan Core commit- tee of United Committee Manipur (UCM), All Ma- nipur United Clubs’ Organ- isation, Committee of Civil Society Kangleipak, Ethno Heritage Council le League of Indigenous People Up- liftment chun Thawleni January 29, 2019 zanril-a inthawk darkar 24 sung aw Bandh an thaw ding thu za- nikhan an puong. Bandh thaw ding thu hi zanita Hotel Imphal-a Citi- zenship (Amendment) Bill, 2016 le inzawma emergen- cy meeting nei huna an rel a nih. THANGKO Pi Thangpui, m/o (L) Lawmsang Songate h/o Lalrimawi of Peace Lane, CCPur (prop- Lawmsang Pharmacy, Thangzam Road) chu Jan. 28, 2019, 10:30 vel khan tar natna lei- in a thi a, January 29, 2019 hin Lamka Thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih.

Upload: others

Post on 13-Nov-2021

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

TUOLBUOL (JANUARY) 29, 2019 ThAwLeNi (TUesdAY)

GAS NEWSAgency : SASBooking :4th. deC. , 2018 to 29th. deC., 2018delivery :29-01-2019 (tUe)Time : 9AM - till stockstOCK : 280 @rate:Rs. 812/-

Hmasawnna Thar Vol - 34/110 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

IN HmuN Le scooTer zAWrSaikawt Canan Veng EFCI Meitei Christian Leikai bul, main road a inthawka hnaitea um, In hmun plot khat zawr a ni a, a dit le an chaw nuomhai chun Contact No.9612495699 ah ngaiven ding a nih. Chun, secondhand Scooter (Select-II) zawr a ni a, a dit le an chaw nuomhai chun Contact No.8974457394 ah ngaiven ding a nih.

Hmar mi 3 in MBBS an zo thar

GUwAhATi: Assam a in-thawk Hmar mi 3 in MBBS an zo thar a, chuonghai chu, Miss Rebecca Ramhlimum Darngawn, Miss Glady Varsangmawi Zate le Tv Isaac lalbiekthang Joute hai an nih. Rebecca Ramhli-mum Darngawn hin MBBS hi Jorhat Medical College a inthawk a zo a, Glady Var-sangmawi Zate hi Tezpur Medical College a inthawk a zo a, Isaac Lalbiekthang Joute khawm hin Tezpur Medical College a inthawk bawkin a zo a nih. An hlawtlingna hi ei chanchin-bu chun a lawmpui hle.

Manmasi Channel-ah en thei ding

CCPUR: Patpuihmun-a DR |huoma Memorial Hall hawngna le HNU General Conference programme chu a en nuom hai ta dingin January 29, 2019, 7:30PM hin Manmasi Inpui Chan-nel-ah en thei ning a tih.

Transformer siem\hat/thleng hma poa 11KV Kangvai & singngat feeder haia Loadsheding schedule ding

‘Tui\haphai’ ziek uor dingin TUi|hAPhAi: Jan. 28, 2019 ni a HYA, Gen. Hqrs. Office, Rengkai, Tui\haphai/CCPur a Hmar Inpui, Gen. Hqrs., 21st Ex-ecutive Committee Meeting chun ‘Tui\haphai’ ti thumal chu suk lar le ziek uor dinga \ha ti tlang a ni angin Reso-lution 2na ah chun ‘Tui\

haphai’ ti thumal chu tiena tlanga inthawka lo hmang tah a ni anga suk lar le ziek uor dingin a rel. Hi le inzawm hin hnam mipui, Hmar umna khuo tin, kohran le pawl hran hran hai chu suk lar le ziek uor din-gin Hmar Inpui, Gen. Hqrs. chun an hriettirin a ngen.

Ram lekha chawia in report dingin TUi|hAPhAi/CCPUR: Thingchom Area sunga Ram/Inhmun (plot), Tuilo (paddy field) neihai chu Jan-uary 29, 2019, 10:30AM-2:30PM inkar sung hin Thingchom Lal & Village Authority hai kuomah mani ram lekha hai chawia in re-port dingin Thingchom Vil-lage Authority chun inhri-ettirna a siem.

Hi huna in report lo hai chun, a hnungah ka ram, ka hmun tiin thubuoi siem theinaw nihai tiin Author-ity chun an hriettir bawk. Chun, Thingchom area sunga ramsa le vate hrim hrim that phal a ni tanaw a, thupek bawsie le inza lo hai chu hremna pek ning an tih tiin Village Author-ity thusuok chun a hril.

FiR an RegisteredCCPUR: January 22, 2019, 5:30PM vel khan YPA Volunteer ni dinga ring mi 4 han B. Muan Ngaihte \huoihmangin January 23, 2019 zingkar chen an hren-tang tia B. Thangthiansong Ngaihte, (24), s/o (L) Tu-alkhanpau of Kanan Veng, New Lamka in January 23, 2019 a Police staton-ah

report a pek le inzawmin CCPur Police han Gen-eral Diary Entry No. 15/CCP-PS/2019 an zieklut bakah. B. Muan Ngaihte hrentangtu nia intum mi 4 hai chungah Police han FIR No. 18(1)2019 CCP-PS U/s 342/323/324/34 IPC an registered. >>sunzawmna phek 4-ah

Chandel-ah Simkhawlei an hning nawk

ChANdeL: January 28, 2019, zingkar khan mag-niture 4.8 a hratin Chandel district-ah Simkhawlei an hning nawk niin, Seismo-logical Observatory, Det. Of of Earth Sciences, Ma-nipur University, Canchipur thusuok chun a hril. Janu-ary 25, 2019 khan Chandel a hin magnitude 4.0 a hra-tin a lo inhning ta leiin ni 4 sunga Simkhawlei inhning in Chandel district a sawi-hning vawihnina a nitah a. Tulai hnaia Manipur-a sim-khawlei inhning vawi 4-na a ni ta bawk. January 25, 2019 khan Chandel district-a an hning zoin Churachandpur district-a khawm 4.6 a hratin tawite simkhawlei an hning a. Janu-ary 27, 2019 khan Senapati district-ah richter scale 4.2 a hratin simkhawlei a lo inhning bawk a nih.

KPi Chief Assn. Bandh tum \hulKANGPOKPi: Kang-pokpi Block Chiefs’ As-sociation (KBCA) in Janu-ary 28, 2019 zan dar 6 a inthawk January 29, 2019 6PM inkar sung MGN-REGA chungthuah Kang-pokpi, Champhai le Tujang Vaichong Block sunga darkar 24 sung Bandh thaw an tum chu thuneitu han an thil ngen sukpuitling dinga an intiem leiin an \hul nawk tah.

Zanita DC Kangpokpi fielna anga DC Office, Kangpokpi hmuna inbiek-na nei huna inbiekremna an nei thei leia bandh hi an \hul a nih. An inremna dungzuiin DC/DPC (DRDA) Senapati chun February 5, 2019 hma ngeiin MGNREGA ni 6 sin thawna hlaw re-lease ding le hi hnungah ni 6 hlaw release nawk ding ti a nih.

Sam tan man pungCCPUR: Lamka Barber Association chun Febru-ary 1, 2019 a inthawk sam tan man Rs.10/- sukpung ni dingin inhriettirna an siem. Hi dungzui hin sam tan man ordinary chu Rs.40/- pei, style chu Rs.50/- pei le Un-der Class-V hai chu Rs.30/- pei a nit a ding a nih. Stu-dent-hai chun Identity Card chawi ding ti a nih.

Paukhanlian thina thuah Police in mi 3 manCCPUR: December 31, 2018 a Lungthul (T) le G. Bualzang inkara Mr Paukhanlian (35), s/o Lam-khansuan of Lungthul (T) a thisaa hmu a nina case an suizuinaah Police han mi pathum an man. Mana um hai chu- Lunminlal Guite (34) s/o Letkholal of Lungthu (T); Minthang Guite (29) s/o Paunei of Lungthul (T) le Khuplian Khongsai (65) s/o (L) Lamkhomang of Lungthul (T) hai an ni a, Chief Judicial Magistrate (CJM) hmaah inlangtir an ni a, CJM chun February 1, 2019 chen Police Custody-a la um phawt dingin a rel. Paukhanlian kha Dec.

30, 2018, 2:30PM vela Pursar Bike-a G. Bualzang khuo-a fe, December 31, 2018, 10AM vela Lungthul (T) le G.Bualzang inkara a thisaa hmu a ni a. A ruong kha Singngat Health & Wellness Centre-ah Doctor le Police han post-mortem an thaw hnun-gin a sunghai kuoma pek niin Singngat Police-ah UD No.2/2018 SGT-PS u/s 174 Cr.PC registered a ni a. December 31, 2018 a Paukhanlian pa Lamkhan-suan a unaupa T. Khanjam in police –ah complaint a pek le inzawma Police han an suizuinaah Singngat Po-lice han mi 3 hai hi an man a nih. Thla 12 hlaw la ta lo

imPhAL: Irrigation and Flood Control Department (IFCD), Manipur hnuoia Work Charge le Master Roll-a thawkhai chun thla 12 hlaw an lak tan aw niin an hril. An hlaw hi pe dinga nawrnain zanikhan Imphal-a an Head Office tuolah \hungbuma nuorna an nei. An thla hlaw hi pek an ni naw chun bandh \hangsain nuorna chi hran hran hrat le khau lema an la nei pei ding thu an hril.

General strike thaw an tumimPhAL: Zanikhan Ma-nipur phairam biela Civil Society Organisation (CSO) hran hran 66 han Imphal-ah meeting an nei a, Core Committee of Ma-nipur Peoples Against CAB an indin. Hi Committee chun Citizenship (Amendment) Bill, 2016 dodalnain January 30, 2019 ah Manipur pum-pui huopin darkar 12 sung

general strike thaw dingin an rel. Manipur State sawrkarin kum 2016 a Police Consta-ble (Civil/Male) lakna DPC result a puonglang naw chun February 6, 2019 zanrila in-thawk darkar 48 sung Mani-pur pumpui huopa gen-eral strike an thaw ding thu DPC a \hanghai chun an hril. Anni pawl hi K.Jayanta Chairman nina hnuoia DPC neia um pawl kha an nih.

Ekin pipe puokdar leiin mi 2 an thi, mi 1 hliemimPhAL: January 28, 2019, zantieng 2:40PM vel khan Bengoon, Mayang Imphal, Imphal West-a Madrasa Mazharul Uloom hmunah Ekin Tanky (sep-tic tank) pipe puokdar leia bang chimin pasal naupang pakhat \hangin mi 2 a del hlum bakah midang pakhat a hliem. Hi thil tlunga thina tuok hai chu Madrasa Vice Chairman Md. Latif (50), s/o (L) MV Aoudrana of Ben-goon le Md. Huissan (13), s/o Ravizuddin of Keirao hai an ni a, hliemna tuok chu

Md. Mustakin (15), s/o (L) Tombao of Beegun a nih. Thu dawngnain a hril danin, hi Toilet hi kum 10 liemtaa bawl a ni a, Ma-drasa students han toilet-

a inthawk thil rimse takel a hung suok hlak a nih tiin thuneituhai kuomah complaint an pek a. Chu le inzawma Mr Latif hin pipe hai a enfel vel hunah pipe

hi a hung puokdar a, pipe puokdar chun bang \eklei bang a sukchim a, Mr La-tif in pipe a enfel lai lo entu naupang pahni hai le Latif hi Bang chim chun a del an nih. Latif le Huissan hai hi a hmuna an thi nghal a, Mus-takin hi Regional Institute of Medical Science (RIMS), Imphal panpui a nih. Madrasa joint secretary Md. Habibullah chun, state sawrkar chu thil tlung enfel a, thina tuok sungkuohai le hliemna tuok hai hi \hang-puina pe dingin a ngen.

CAB thuah vawisun NE Regional par-

ties han meeting an nei ding

GUwAhATi : Citizen-ship (Amendment) Bill, 2016 le inzawmin Janu-ary 29, 2019 hin BJP le \hangruol India hmarsak-biela Regional political party tum tum han Guwa-hati hmunah meeting nei an tih. Meeting huna hin Citizenship Bill \hangruola dodalna fepui dan ding an rel ding niin ei thu dawngna chun a hril. NE Regional parties meeting-a hin NDA a \hang ve Bihar-a BJP le sawrkarna siem mek JD (U) khawm an \hang ding a nih. Citizenship (Amendment) Bill, 2016 Lok Sabha hmuna passed a ni dodalnain Assam a chun BJP sawrkar thlaw-ptu AGP chun sawrkar an thlawpna an lo hnukkir ta a nih. NE a regional par-ties meet convener chu Meghalaya CM le NPP President Conrad K. Sangma a ni a, Asom Gana Parishad (AGP) chu hi meeting-a co-convenor a ni bawk. Meeting huna hin Mizoram-a inthawk MNF; Nagaland-a inthawk NDPP; Tripura-a inthawk IPFT; Sikkim a intahwk SDF bakah Arunachal Pradesh, Nagland le Mani-pur haia inthawk NPP lead-ers hai khawm an \hang ding a nih.

Political Party 3 \hang lo; Political delegation team

in Delhi an pan ding

imPhAL: Zani zing dar 9 a inthawk khan Chief Minister’s Secretariate, Imphal-ah Citizenship (Amendment) Bill, 2016 le inzawmin All Party meet-ing nei a ni a, darkar 3 sung an hriltlang. Hi meeting-a hin Politi-cal Party 3, Congress, MPP le JD(U) palaihai an \hang ve nawh. Partu hran hran, hi meeting-a \hang han CAB le inzawma Special assembly Session ko din-gin an ngen a, sienkhawm sawrkarna cheltu tiengin an remti naw niin ei thu dawngna chun a hril. Union Home Ministry in Citizenship pekna ding thuah State sawrkarhai rawn hmasak ni dinga a hril chu ziek ngeia pe dinga sawrkar thlungpui ngen le CAB, 2016 ah Manipur in\hang-satir lo dinga ngenna siem, hi ding hin ngenna lekha ziektu

dinga Drafting Committee indin le ngenna lekha pe din-gin Delhi-ah palai tir nisienla tiin rawtna an siem niin ei thu dawngna chun a hril. Delhi-ah palai tir dinga rawtna le inzawm hin Edu-cation Minister Th. Rad-heshyam inrawinain po-litical delegation team chun January 29, 2019 (vawisun) hin Imphal suoksanin Del-hi an pan ding niin ei thu dawngna chun a hril. Sawrkarin bill hnukkir ding le hi thua special as-sembly ko dinga ngenna sawrkarin a remtinaw leiin deletation team a hin CPI, CPI (M), (RSP), Forward Bloc, NCP, AAP, Peoples’ Resurgence and Justice Alliance (PRAJA), Janata Dal (secular) le BSP hai chu an \hang naw ding niin thu dawngna chun a hril a. Meeting-a \hang party tam-lem chun bill hi an dodal.

Chief Minister-in Rs. 4.15 Crore Loan a sem suok

Loan lak hunah harsatna um naw chun indiktak an rul nawk el: cmimPhAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, 2nd Credit Linkage Pro-gramme hnuoiah Self Help Group (SHG) Credit Link-age, Piggery, Dairy, Duck-ery, Poultry le NABARD’s Area Based Schemes hnu-oiah zanikhan \hangpuina sum loan Rs. 4.15 crore a sem suok. Hieng loan-hai hi Meeyamgi Numit neinaa mimal le pawl hran hran han \hangpuina hnina an siem a inthawk thlang suok an ni a. Manipur State Co-operative Bank (MSCB) Ltd in Manipur State Film Development Society (MSFDS), Palace Com-pound, Imphal East District auditorium-ah 2nd Credit Linkage Programme an buotsaina le inzawma sem a nih. State Sawrkarin loan

le \hangpuina sum a sem suokna san chu mipuihai sum ngirhmun a \halem theina ding le retheina suk-bo a ni theina ding a nih tiin a hril a. “Loan le sum puk huna hin harsatna um naw sienla, sengso ilo vel a um naw chun indiktakin loan latuhai khawmin an

rul nawk el hlak” tiin a hril. A hril peinaa chun, a sawrkarin scheme hran hran a siemna san chu a ram mipuihai harsatna phuhruk-na ding a nih a. Sawrkar chun mipuihai harsatna tak iem a na ti zawng dawkin chu harsatna chu sukveng a tum a nih, tiin a hril.

Sawrkar hmalakna zarin tuhin chu mi tam-tak retheihaiin a thlawna damnaw inenkawl theina Chief Minister-gi Hakselgi Tengbang (CMHT) le Ay-ushman Bharat scheme hnuoiah an hmu thei ta thu a hril a. ‘Go to Village’ program hmangin mipuihai

chun sawrkara ham\hatna thilhai an kawtkhar bul ngei ah an hmu thei tah niin a hril bawk. Mipuiin pawisa an hmang dan thuah, nauhai lekha thiem nuomna leiin inchukna dingin an pawi-sa nei po po deu thaw an hmang zo a. Private school man to tak tak haiah an pawisa hai an seng zo a. Fak le dawn tienga hmang ding an nei naw pha leiin fak le dawn intodel lona (harsatna) khawm um thei niin a hril. Hi harsatna phuhrukna dingin sawrkar chun sum tamtak senga an din sawrkar school hai siem\hain private school kher ngai ta lova ‘quality educa-tion’ an nei theina dingin school hai siem\hatna din-gin ‘Go to School’ >>sunzawmna phek 4-ah

CAB Awareness Le inzawmin Bike Rally Nei

imPhAL: BJP sawrkarin Citizenship (Amednmen) Bill a pass chu ditnawzie suklangna chi hran hranin pawl hran hranin an nei sun-zawm pei a. Zani khawm khan student pawl panga, SSUM, MSAD, AMMSO, AMPSUM le RSF hai chun SSUM office, Keishampat Laishom Leirak a inthawka Moirang chen CAB Aware-ness - Bike Rally an nei. Bike Rally hi Tom TV Executive Editor, Mr Dha-man Wangkhemcha-in a vai

liem a. Bill thu inhrilvarna dinga buotsai lekhaziek hai an thedar a. A pawimaw le \ul ang peiin an sem bawk. SSUM President Mr Yaima chun, CAB hi tur \ium tak, damti tia Northeast indigenous people hai mi chimraltu ding a nih tiin a hril a. Student pawl le civil society pawl hran hran hai chun CAB hi an dodal sunza-wm pei ding thu a hril bawk. Bike Rally an neina san tak chu, Bill hi Rajya Sabha ah dang dinga an ngenna lei

niin a hril. Zani ma khan Assam-a Manipur student umhai All Assam Manipuri Students’ Union (AAM-SU) Lakhimpur District le United Clubs’ Organiza-tion (UCO) hai khawmin CAB ditnawzie suklangna dingin Rally an nei. Civil Society hai hin New Delhi ah khawm Rally nei an tum. Women Welfare Or-ganization, Kangleipak le Oriental Club, Mangjil Meira Lamjing hai khaw-min sit-in-protest an nei a. Meira Paibee adviser Ms Hidangmayum Ibemhal chun, Prime Minister Na-rendra Modi thil thawhai, abikin demonetisation le Bill hi an ditnawzie a hril a. Northeast mihai mi chawk-buoitu BILL chu an ditnaw hulhuol thu a hril bawk. “Bi Bill hi Northeast ah chu hmang thei nih naw nih a. Rajya Sabha a inthawkin lak hmang ding a nih” tiin a hril.

Bhasha samman Award inhlan

CCPUR: Sahitya Aka-demi chun zani 2PM khan Pu H.Nengsong chu Sah-itya Akademi Auditorium, Firoz Shah Road, New Delhi-ah Bhasha Samman Award an hlan. Paite Lit-erature dawmsangna ding le humhimna dinga a sin thaw \hat leia Bhasha Sam-man Award hi inhlan a nih.

Sahitya Academy Award hi India rama dinga litera-ture tienga dinga Award insang tak a ni a, Indian National Academy of Let-ters ti a ni bawk. Kum tin Sahitya Akademi chun ma-jor Indian Language hran hran haia lekha ziek thiem hai chawimawina dingin hi award hi a pek hlak a nih.

Core Committee in darkar 24 Bandh an puong

imPhAL: January 28, 2019 khan Core commit-tee of United Committee Manipur (UCM), All Ma-nipur United Clubs’ Organ-isation, Committee of Civil Society Kangleipak, Ethno Heritage Council le League of Indigenous People Up-liftment chun Thawleni

January 29, 2019 zanril-a inthawk darkar 24 sung aw Bandh an thaw ding thu za-nikhan an puong. Bandh thaw ding thu hi zanita Hotel Imphal-a Citi-zenship (Amendment) Bill, 2016 le inzawma emergen-cy meeting nei huna an rel a nih.

THANGKOPi Thangpui, m/o (L) Lawmsang Songate h/o Lalrimawi of Peace Lane, CCPur (prop- Lawmsang Pharmacy, Thangzam Road) chu Jan. 28, 2019, 10:30 vel khan tar natna lei-in a thi a, January 29, 2019 hin Lamka Thlanmuolah a ruong vuiliem ning a tih.

Hmasawnna Thar2 TUOLBUOL (JANUARY) 29, 2019ThAwLeNi (TUesdAY) ARTiCLe/heALTh & emPLOYmeNT News

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

Aadhaar Card le EPIC

VAWISUN THUPUIChuongchun, Pathien hmaah mi tukhawm insuong thei naw ni hai. -1KORINTH 1: 29

Aadhaar Card pawimaw ang bawkin Electoral Photo Identity Card (EPIC) hi a pawimaw a. India khuo le tui indik tak le kum 18 tling tahai chun Voter Identity Card or EPIC hi nei ngei ngei ding a nih. Ei hriet seng angin sawrkar le sawrkar naw haia thil thawna ding hrim hrim haiah thil \ul a hung nitah. Voter Identity Card pawimawna le hlutna hi a la hung zuol pei ding a nih. State \henkhat haiah lem chu Aadhaar Card le Voter Identity Card nei lo hai chu School, College le University haiah admission thaw thei a nit a nawh. Sawrkara ham\hatna chi tum tum hmuna ding chun Aadhaar card le Voter Identity Card hai hi nei mak-maw an nitah. Hi lei hin India khuo le tui indik tak ei ni a, kum 18 ei tling ta chun Voter Identity Card hi nei ngei ngei dinga hma ei lak a \ul a nih. Fena le hungna, khuol inzin suokna le ramdanga inzin chang haiah khawm Aadhaar Card le Voter In-dentity Card hai hi ei nina sukchiengtu, suklangtu le hrilfietu, passport le visa ei ti hai ang bawka \angkai le pawimaw an nih. Ei rama Court insang tak, Su-preme Court of India chun, sawrkar thil thawna haiah Aadhaar Card hi makmaw (mandatory) a ni nawh ti sienkhawm sawrkar thil thawna haiah chun mak-maw a nih. Chun, Bank haia Account hawngna haiah khawm Aadhaar Card hi makmaw vawng a nit ah. Hi lei hin Voter Identity Card le Aadhaar Card hai nei ngei ngei ding a nih. A nei nawhai ta ding chun Bank le Official thil hai chu thaw thei a nita nawh. Tu kuma dinga electoral roll ennawnna (revision) hun bituka um chu a tawp ta a. Tuta revision le in-mil hin Lok Sabha election nei a hung ni ding a nih. Electoral Roll ennawn huna khan a thawtuhai felzo naw leiin vote nei thei ding tam takel electoral roll a zieklut lo an la um a, Lok Sabha election hung um dingah hin vote an nein aw ding bakah vote an thlak thei tanaw ding a ni leiin a pawi hle. Churachandpur le Pherzawl District haiah khawm vote nei thei ta si, vote la nei lo hi sang iemanizat an um ring a um. Hi thil hi ngaimaw a um hle. Vote nei thei ta \henkhat chun vawi tam tak an hming electoral roll a zieklut dingin an peklut a, sienkhawm hnawl a ni hlak tiin an hril. Hieng a ni lei hin electoral roll revision hi fim-khur tak le indik takin officials han hung thaw ta hlak hai sienla nuom a um. Inthlang rama um ei ni a, vote nei lo hi chu a remchang naw a nih. Thir chu an ling laiin vaw rawh ti thuvar a um a, hi thuvar ang deu hin electoral roll ennawn huna hin vot-er list-a zieklut \ulhai, khawtlang \huoituhai, election a ngir nuomhai le electoral roll revision thawtuhai hin uluk tak le fimkhur takin thaw hlak sienla nuom a um. Ngaisak huna ei ngaisak naw lei le ei ngaipawimaw tawk naw leia electoral roll-a hin ei hming a chuong ngai naw a nih. Hi lei hin vote nei thei ding nita si, vote la nei lo hai chun electoral roll revision thaw nawk huna voter list-ah ei hming a chuong ve ngei theina dinga \hang ei lak a \ul a nih. Electoral roll re-vision thaw hun lai hi a ngaisak hun, a thaw hun, com-pliant thaw nuom han an thaw hun le indawn fel nuom neihai khawma an indawn fel hun a ni leiin ngaisak le ngai pawimaw hle ding a nih. January 25, 2019 khan India ram pumpuiah 9th National Voters Day, 2019 hmang a ni a. Hi Day thupui chu, “No Voter to be left behind” ti a nih. A thupui hi a \ha hle. Amiruokchu, Voter list-a zieklut ding mi tam tak hmai an la umzing a nih. Voter list-a zieklut dingin vote nein aw han an hming an peklut a, sienkhawm a ziekluttu ding officials han an lo zieklut el ngai naw leia voter list-ah zieklut lova um an nih. Hi thil hi chu official-hai (sawrkar thawktuhai) thaw suol lei a nih. Hieng a ni lei hin ei state sawrkara thu-neina insang chel han hung enfel hai sienla, indik lo taka thil thaw hlakhai hi hung hrem ngam sienla chu electoral roll list-a \hang ding hi hmai (left behind) um ngai naw nih. Sawrkar hin a thu mei mei ni lovin a tak takin tu kuma National Voter Day thupui hi hung hmang indik ngei sienla nuom a um. Voter list a hin vote neitu hming, Vote neitu kum le address indik naw neng nunga ziek hi a tam em em a, hi thil khawm hi ngaimaw um a nih. Computer hmanga hming suttu, kum ziektu le address ziekluthai khawm an fimkhur hle nuom a um. Hming, kum le address ziek indik naw leiin Voter tam takin harsatna namen lo takel an tuok pha a nih. Voter Identity Card le Aadhaar Card hai hi document pawimaw an ni leiin hming, kum le address ziek indik hi a \ul a nih.

KhAwTLÂNG NUN (social Life)L.Thanmawia Pajamte

“Khaw sari do nêkin ṭhenum do a’n tak lem”-UPAHAI THUVAR

MITHIEMHAIIN ‘Social’ umzie an hrildana chun chi khat, pawl khat, vantlâng mipui, a huhova khawsa tlâng duol duol nun le thil hi a nih. Chuongchun khawkhata vantlâng mipuihai khawsakdan nun chu “Social Life” a nih. BC 384-322 laia Greek mivar Aristotle chun mihriemhai hi “Social animal” (rannung a hawna um) a ti a. TV a Animal Planet ei en chun rannung le ramsahai popo hin social life neiin a huhovin an khawsa seng a nih. Mihriemhai khawm chuongang bawk chu ei nizie Aristotle hin a hril a nih. Khawtlâng nun ṭhatna le changkângna khuo chu khuo inhawi a nih. Chuleiin khawtlang nun chu a’n sângin a’n hnuoi thei a; a’n hawiin a rinum thei bok a nih. Chun, Vantlâng mipui, pawl (group) le chikhata umna chu ‘society’ a nih. Thil ṭha thaw kawngah khuo an inthuruol chun an society a ṭha a nih. Society ṭha kohran chu kohran hrât an ni hlak. Chu khawtlâng society-a umna ding chun mi ṭha, mi ringum le mi indik a ngâi. Chuongang mi tamna khuo le kohran chu khuo inhawi le kohran inhawi a nih. Inthuruollo khuo, vantlang nun inhawilo le rorelna ṭhalo khuoa chun thilṭha rawt a harsa a, hma sawn a harsa hlak. Chuleiin Khawtlâng societya umna ding hin a man pêk ve a ṭul a nih. Sir ALFRED chun, “Mi dang laka umdan thiem hih hi hnuoi ei hluodan le Society-a ei ṭhang venaa a man pêkna chu a nih” a tih. Tienlai BC huna inthawk vawisun chena hnam var hmasaa ngâi Greekhai khu an varna san chu social education le etiquette inhrilhrietna public lai an lo uor êm lei a nih. Khawvelin vawisun chena mivar hmasaa an lo ngâi; thusep ziektu, hriltu le varna thu (wisdom) hriltuhai chu- Socrates, Pluto, Homer (poet), Hesiod (writer), Oved (scientist) le dramatists- Aeschulus, Sophocules le Eurepides hai an nih. Anni thuziekhai hi vawisunni chen hin khawvelin an la hrilsawng (quote) chu a nih. Anni hin khawtlâng nun ṭhatna ding varna thu an puongdar a. An khawpui Athene-a chun public speech hmun ding Areopagy an buotsai a. Chu hmuna chun mipui fekhawmin anni laia a var deuhaiin khawtlâng changkangna ding le Society ṭhatdan ding thu an hril hlak. Hi hmuna hin Tirko Paula khawmin thuhrilna a nei ve a ni kha. An philosophe le Culture-in Europe ram a hung hne a. Anni philosophy-a inthok hin khawvela Democracy sawrkar kalphung hi a hung suok ta a nih. Chuongchun, hi khawvel rinumna rama hin khuo-le-vêng neiin mihriemhai hi ei khawsa tlâng a. Social life le society a ṭha naw chun hi khawvel hluo tlâng hi a rinum zuol a. Chuleiin khawtlâng nun siemṭhat dan ding hieng mithiem – EMELY DURKHEIM (France), MAX WEIBER SIMMEL (German), ROBERT E.PARK, ALBION SMALL (US) hai hin nasatakin an hung buoipui ta a. Kum zabi 19-na tawptienga inthok khan SOCIOLOGY (Science of Society) chu khawvelah Science Branch pakhat a hung ni ta a. Chuongang peiin Social Science le Moral Science hai chen sikulah subject-in ei hung inchûk ta pei a nih. Chuongchun mihriem nauhai chu vazâr ruol anga inngei diel diela ram le khuo hluo ding ei ni a. Insukse ding le insukmuolpho ding ei ni ngai nawh. Pansak-panthlang, ṭhenum-khawvêng nei ei ṭul a. Lawmna le hlimna ei chang chângin inlawmpuituo ei ṭul a. Makhât Chauvin khuo hluo a thei nawh. Makhât chauva inlal thei le um thei ei um bok nawh. Greek mivar Pluto chun, “Makhat chauva um thei chu ramsa an nawleh Pathien nîng a tih” a tih. Daniel Defoe lekhabu, ‘Robinson Cruso’ a chun

Alexander Selkirk chu a ma khât chauvin thlierkara lalin a um chu rinum a tizie le, khawkhat-vengkhata um a ruol-le-pai hai leh hlim taka inpawl duol duol inhawizie chu hahîpa a hril thu a ziek a nih. William Cawper chun, “Mani khât chauva uma roreltu ni nêkin pawlruol laia uma thuzawmtu ni a ṭhalem” a ti ve thlawt a nih. Sipai General chu sipai naranhai leiin General a nih. Ṭhuoitu ni si a hnungzuitu neilohai chu “A General without army” ti an ni hlak. Kohran mipui leiin Pastor le Upa an um a nih. Ram mipui bovin King, Emperor, President an um thei nawh. Khawtlâng mipui bovin Khawtlâng roreltu an um thei bawk nawh. Mipui zâra Hotu an ni thei chau a nih ti inhre lova “power hungry” leia dictator-a rorelna indiknaw taka lekkawtuhai tawpna chu inzakum taka peithlak, lungina khum or anni le anni inawkhlum an ni hlak ti history-ah ei hmuh. Khawkhat- Vengkhata um si a inpawlo, inbe ngailo; lama intuok châng khawma hnuoi kûna, hmunaw tehlêm inthawna khuo; ‘thaw suol pal rawi ka tih’, ‘ṭawng suol pal rawi ka tih’ ti ṭi a invêngthawng zingna khuo chu khaw inhawi a ni ngai nawh. Society ṭhatna, khawtlâng nun zalênna le inhawina hmunah chuongang chu a um ngai nawh. South Ecuadorian-hai hriselna san le an damsawtna san chu ṭhenum-khawvênga invêngthawngna an nei naw lei ni’n an hril. Pansak-panthlang, tuolbawmhai le insuksiet lem chu a rinum zuol leiin pilepuhai chun, “Khaw sari do nêkin ṭhenum do a’n tak lem” an lo ti hiel a nih. Khawdang le indo chu an hung maksan daia, a buoithlâk nawh. Tuolbawmhai le insuksiet ruok chu zingkhuo a var phaleh inhmu nawk nghal a ni leiin a rinum a nih. Kompaun ramri thua insukbuoi lem chu kha ramri kha a sûn-azâna hmuzing a ni leiin a rinum zuol a nih. Khawtlâng le tuolbawmhai chunga umdan ṭhahai hi ‘moral responsible’ –ah ngaiin ṭhat insuo seng inla chu khawtlang nun hi a vân hawi awm de aw! Lungril le taksa hrisel a ta, damsawt bawk ei tih. Franklin D.Rusevelt kha, US President a hung ni chara a thuhril chu, “Ṭhenum policy ṭhaah hi hnam (America) hi inhlân ka tih” a tih Ei ram ei hnam le khawtlângin ei mamawhai laia pakhat chu SOCIAL REFORM a nih. Organization le pawl ei tam ta a. Moral le social Education, khawtlâng nun le society siemṭhatna kawnga hma latu ding SOCIAL REFORMERS GROUP hi indin ṭulin a’n lang. Khawvela hin hnam tin, chi tin, ṭawng tin ei umkhawm a, Ei hmêl, ṭawng, ei fâk, ei khawsak dan, kalchar le social life ruokchu a’n angnaw seng. Hnam changkanghai nun insâng ei inhnar a, anni ang ei ni thei chuong nawh. Vaâk-in Vakawl lengruol inhnarin zui sien khawm a tlatlum thei nawh. Vazâr ruol society hlimum hi vakul,dawntlieng/dawnṭiel le chepa’n inhnarin an lai um hlak hai sien khawm vazâr an ni naw a, an inhrâm a’n ang thei nawh. Hmarhai society hi a ṭhabîk rieu am? Hnam danghai inhnar ei kâi am? Khaw lâi hmun le vairam khawpuia khawm um inla Community ni theiin ei society a dangbîk rieu am? Hmar ni hi an hawih rieu am? Pawl le pawl, grup le grup um a, intiton a, hnam inpumkhatna koise khawpa um lovin, khawtin le ei umna phawtah ei social life hi ṭhain, ei society hi inhawi raw seh.

Phaizawl LilyTuolbuol 27, 2019

NDFB chief ranjan Daimary le midang 14 court in thiemnaw an changtirNew deLhi: Central Bureau of Investigation (CBI) Special Court Judge Aparaesh Charaborty chun National Democratic Front of Bodoland (NDFB) chief Ranjan Daimary \hangin NDFB cadres 14 hai chu kum 2008-a Assam rama a zawna bomb sukpuokna (serial bomb blast) case-ah Thaw\anni khan thiemnaw an changtir. NDFB hi ralthuom chawia Bodo hnam hai ta dinga Bodoland hran ngen an ni a, Ministry of Home Affairs in terrorist organisa-tion-a a puong an ni a, Janu-

ary 30, 2019 khin hrem anni dan ding puong ning a tih. Hi case-a midang thiemnaw inchangtira um hai chu- George Bodo, B Tharai, Raju Sarkar, Nilim Daimary, Anchai Bodo, Indra Brahma, Loko Ba-sumatary, Khargeswar Ba-

sumatary, Prabhat Bodo, Jayanta Bodo, Ajay Basu-matary, Mridul Goyary, Mathuram Brahma le Ra-jen Goyary hai an nih. October 30, 2008 a Guwahati, Kokrajhar, Bon-gaigaon le Barpeta hmun haia NDFB han bomb an

sukpuok huna khan mi 88 in thina an tuok bakah midang 500 chuongin hliemna anlo tuok a nih. Hi case-a CBI a inves-tigating officer NS Yadav chun, hieng mi 15 hai hi thi dinga an chungthu rel dinga ngen a nih tiin a hril.

Inkaptuonaah police constable kap hlumLUCKNOw: Uttar Pradesh-a chun Pathienni zantieng khan Amroha hmuna misuol pakhat Shiv Avtar chun police constable Harsh Chaudhary a kap hlum. Constable Harsh Chaud-hary le constable dang pak-hat hai chu Indirapur ramh-nuoia patrolling an fe hunah ringhla mi pahni an hmu lei-in an hnawtzui a, chu hunah Mr Avtar hin police consta-

ble hi a kap hlum a ni a, mi kap hlumtu Avtar khawm hi Police han an kap hlum. Chief Minister Yogi Adityanath chun Police Constable kap hluma um nuhmei kuomah zang-nadawmna Rs. 40 lakh pek ding le a nu le pa hai Rs. 10 lakh pek dingin a puong bakah a numei chu extraor-dinary pension pek ding le a sunghai pakhat sawrkar sin pek dingin a puong.

employment NewsPrincipal Chief Conservation of Forest & HoFF, Imphal, Govt. of Manipur hnuoiah hieng a hnuoia sinhai hi a ruok. District Employment Exchange Office han tarik 29-02-2019 to 05-02-2019 inkar sunga candidates an sponsored-hai kuomah Application Form pek ning an tih. Applica-tion Form peklut theina hun nuhnung tak chu February 18, 2019 ning a tih. Thu chieng lem Principal Chief Conser-vation of Forest & HoFF, sanjenthong, Imphal-a Notice Board-ah en thei ning a tih.

(1) Driver post 15 (UR-2, ST-9, OBC(Meitei)-3, OBC(Meitei Pangal)-1)(2) LDC posts-10 (ST-6, OBC Meitei-1, OBC Meitei Pan-gal-3)(3) Store Keeper post-1 (UR)(4) Assistant Cinema Operator post-1(UR)(5) Draftsman-III/Tracer post-1 (UR)(6) Veterinary Field Assistant post-1 (UR)(7) Technical Assistant posts-4 (UR-3 & ST-1)(8) Forest Guard posts-50 (Direct Recruit post-41 (UR-21, Sc-1, ST-12, OBC(Meitei)-5 le OBC(Meitei Pangal)-2)Sports quota 9 (UR-5, ST-3 le OBC(Meitei)-1)

SC in Assam detention cen-tres hai details pelut dingin

New deLhi: Supreme Court chun Assam-a de-tention centres hai details chawlkar thum sunga pelut dingin Thaw\anni khan an hriettir. Assam-a detention cen-tres haia chun ramdangmi (foreigners) tam tak kum 10 vel hrentang an um a hril a nih. Kum tam tak Assam rama detention centres haiah ramdangmi hren-tang an nih tia intumna um le inzawma Chief Justice

Ranjan Gogoi le Justice Sanjiv Khanna hai umna Supreme Court in zanita hearing a nei huna detail pelut dinga an hriettir a nih. SC chun, detention centres hai details bakah hrentanga um hai hren-tang an ni chen le Foreign-ers Tribunal-a an cases hai kimchang taka pelut dingin an hriettir a nih. Hi thua hearing nawk chu February 19, 2019 a nei dingin Supreme Court chun hun a ruot.

Temporary teacher 422 lakna din-gah candidates nuoikhat chuong

CheNNAi: Tamil Nadu a chun government teachers tam tak suspended an ni le inzawmin teachers han nuorna/strike an nei mek a. Hieng laizing hin teacher suspended-a um hai hmun ruok hluotu dinga tempo-rary teachers 422 lakna din-gah mi nuoikhat chuongin hnina (application) an pe-klut. Joint Action Council of Tamil Nadu Teachers’ Organisations and Govern-

ment Employees’ Organisa-tions (JACTTO-GEO) chun January 22, 2019 a inthawk khan an hlaw sukpung ding \hangin thil ngen point 9 an nei hai sukpuitling dinga ngennain strike an nei \an a. Strike suktawpna ding le strike leia schools khara um hai hawng thei a nina dingin Association in Thaw\anni zantieng chena strike an chawlsan naw chun tempo-rary teacher lak dingin thut-lukna a siem a nih.

Bhopal Gas tragedy thuah SC in April thlaah hearing

New deLhi: Kum 1984-a Bhopal hmuna Gas put-suok leia sietna tlunga thina le sietna dang dang tuok hai zangnadawmna sum suk-pungna ding Rs. 7,844 pe belsa dinga ngenna thuah Supreme Court-a CJI Ran-jan Goboi le Justice Sanjiv Khanna han April thlaa hearing nei dingin a remtih. December 2-3, 1984-a Bhopal hmuna hlo thatna siemna Union Carbide In-

dia Limited (UCIL) hmuna Gas \halo (methyl isocy-anate-MIC) putsuok lei khan mi 3,000 chuong zetin thina an lo tuok a nih. Tuta hmaa compensa-tion dinga dollar 470 mil-lion dinga sukfel tah bakah Sawrkar thlungpui chun Union Carbide le firms dang han compensation an pek ding sukpung dinga thu pe dingin Supreme Court a ngen a nih.

skill development TrainingCCPUR: Community De-velopment Society (CDS) chun NABARD, CCPur, RO Imphal sponsored-nain ni 13 sung aw ding zani zingkar 11:30AM khan SSPP Complex, Siloam Veng, Bungmual-ah in Al-luminium Frame Assem-bling le inzawmin Skill Development Training an \an. Training hawngnaa hin Khozen, Director Yumnam Enterprise chun Allumin-ium Frame Assembling

chungchang a hril. Janu-ary 29, 2019 hin training sunzawm ning a ta, Janu-ary 31, 2019 khin Exposure visit in Imphal eng an ta, Feb. 11, 2019 in training zo an tih. Training sung hin Yumnam Enterprise, Air-port Road resource person in \hang an ta, Window Frame, Loover, ACP Glaz-ing, Partition, Khongkhak, T-Ceiling & False Ceiling siem dan hai inchuktir an tih.

ZCA in Union minister kuomah ngenna an siem

CCPUR: Zomi Chief As-sociation (ZCA) GHQ chun January 25, 2019 khan DC, CCPur fethlengin Mr Nar-endra Singh Tomar, Min-ister, Rural Development, Govt. of India kuomah le-kha an thawn a. Chu taka chun PMAY-G Scheme

dawng thei ding hai SECC 2011 list a um hai chau an ni ding ti a ni a. List um lo tam tak an um leiin SECC list a um lo han PMAY-G an hmu theina dinga ben-eficiaries hai thunlut theina dingin ni 15 bek hun hawng thar dingin an ngen.

Poultry Farming & construction training

CCPUR: 25 Assam Rifles le NESEED Foundation \hangruola huoihawtnain ni 15 sung aw ding zan-ikhan NESEED Founda-tion Office, Kamdou Veng, CCPur-ah Skill & Entre-preneurship development Training on Poultry Farm-ing & Construction painting and decoration \an a nih. Assam Rifles han Sadbhava Project for Fi-nancial Year 2018-19 hnu-oia training hi an buotsai a ni bawk. Pastor Seilal, ECA RDD Coordinator chun trainee le trainer hai ta dinga \awng\aipekna

nei. Training hawngnaa 25 Assam Rifles-a inthawk Major Jayesh Desai in thuhrilnaah, \halai hai ham\hatpui ngei beiseina leia training hi buotsai a ni leiin training-a \hang hai chu taima tak le sawr \an-gkai ngei dinga inchuk tum seng dingin an fui. Training sung hin Khamlemsang trainer in \hang a tih. Training hi 70% practical le 30% chu Theo-ry ning a tih. Tuta \um hi NESEED hnuoia training batch thumna ding a nitah.

Ramgar Assembly election-ah votes 78% a tla

JAiPUR: Thaw\anni khan Rajasthan-a Ramgarh con-stituency-ah assembly elec-tion nei a ni a, votes 78.45% a tla. Vote tla zat percent-age hi tuta nek hin a la hung insang lem el thei tiin offi-cial thusuok chun a hril. December 7, 2018 a Assembly Election nei hma met khan hi biela BSP candidate Laxman Singh a thi a, hi lei hin hi biela

inthlangna hi Assembly Constituency dang hai le inruola nei ta lo a nih. BSP chun union minister hlui Natwar Singh naupa le MLA hlui Jagat Singh an inngirtir a, Congress chun Shavia Zubair Khan an inngirtir a, BJP chun Sukh-want Singh an inngirtir a nih. Vote tla hai hi January 31, 2019 khin tiem ning a tih.

3TUOLBUOL (JANUARY) 29, 2019ThAwLeNi (TUesdAY) NATiONAL/iNTeRNATiONAL & AdVeRTisemeNT Hmasawnna Thar

LAKTAwi

(26-31)

LALROChAm KhAwBUNG(1930-29th, January, 2018)

Van khawpui I min lawisan NiKum khat lo tling tah sien khawmKAN NGAINA CHE A LA ZUOL PEI.

I nuhmei le nauhai Mrs. |hazo Le nauhai Muolhlum, Rengkai Churachandpur

KAn InnGHIl tHeI lO

(28,29)

Dr mV Azad Phusam chunga lawmthu hrilnaHun sawt taka inthawk ta khan Pile natna ka nei a. Ka nat dan hai chu, inhnawm thei lo, kan hnawm pha pha thisen suok, ka ek kel e kanga um, tawl tla, luna, kawngna, kena, ringna, phingpui hratnaw, bu du lo, taksa chau, Nga le sa hme thei lovin ka um hlak. Doctor hran hran ka pan a, ka dam chuong nawh. A tawpah Dr MV Azad Phusam ka pan a, tuhin chu ka dam felt a a, ka lawm hle. Hi lei hin hi chanchinbu fe thleng hin Dr MV Azad Phusam le Pathien chungah lawmthu ka hung hril.Dr MV Azad Phusam hi CCPur Opp: JP Se;ection, ICI Road, near Lamka ICI Church-ah pan thei le Contact numbers 7628890261/9089738275 haiah biekrawn thei a nih. Lawmthu hriltu sd/- Priscilla, Rengkai

HAPPY HEART SCHOOLBethel, Churachandpur

TEACHER REQUIREDUrgently required graduates/post-graduate to teach English in the high School section. Interested candidates may walk in for interview along with their resume and necessary documents on Thursday, 31st January, 2019 at 10:30AM.

Sd/- PrincipalHappy Heart School.(29,30)

Heroin kg. 5 chu-ong leh mi pak-

hat manshimLA: Himachal Pradesh-a Chamba district-a chun Nosra village-a Koti bridge tuol lai pasal pakhat inruithei heroin kg. 5.5 leh state Narcotics Crime Control Unit (SNCCU) han an man. Heroin le mana um chu Narenu @ Karan (34) of Nosra village a ni a, zani zingkar 4:15AM vela kha man a ni a, NDPS Act hnu-oiah Chamba Sadar Police station-ah case siem khum a nih.

IAF vuongna tuoksiet tuok, pilot himGORAKhPUR: Uttar Pradesh a chun Thaw\anni khan Kushinagar district-ah Indian Air Force vuongna Jaguar chu tuoksiet tuokin a tla thla a, sienkhawm a pilot chu an kapdawk hman leiin a him tiin Police thusuok chun a hril. Jaguar aircraft hi rou-tine mission-a Gorakhpur Air Force Station-a in-thawka vuongsuok a ni a.

A khawl buoi ti pilot in a hriet leiin hmun himna ding tieng khala a tlak hmaa an chawmdawk san a nih. Vuongna tlakna hmun hi district sunga Hata le Kasya town inkar a ni a, Pi-lot hi a hliem leiin Air Am-bulance hmangin hospital panpui a nih. IAF chun court of in-quiry thaw dingin Order an suo.

Sai helin mi pak-hat a that

COimBATORe: Tamil Nadu-a chun Thaw\an-nikhan Palanapalli bul khawpui puotieng ramh-nuoiah pasal kum 40 mi Murugan chu Sai hel in a that. Mr Murugan hi Kandi-vazhi khaw mi a ni a, Pa-thienni zan a zu dawn zo In pana a fe lai mek Sai leh an intuok a, chu huna Sai hin a ngawn-a manin hnuoi dengnaa a hmang niin an lang tiin preliminary report chun a hril.

Dawi hmanga in-tumna leiin sungkuo

pakhat ami 5 thatsUNdARGARh: Odisha-a Sundargarh district-a chun sungkuo pakhata nu-pui pakhat le a nauhai nau-pang kum tlinglo 4 hai chu Dawi hmang (witchcraft) a intumna le inzawmin that an nih. Hi thil tlung le inzawm hin mi 6 thu indawn dingin Police han an hrentang tiin district SP chun a hril.

union minsiter in km. 5.1 a sei Atul setu bridge a hawng

PANAJi: Union Road, Transports and Highways minister Pu Nitin Gadkari chun Pathienni khan Goa-a Panaji khawpuia Mandovi vadung chunga daw km. 5.1 a sei cable bridge four-lane a lien chu khuolliena \hangin a hawng. Leilak hawngna pro-

gramme a hin Goa Chief Minister Manohar Parrikar khawm a \hang. Leilak hi Rs. 15,000 crore senga bawl niin, Prime Minister hlui (L) Atal Bihari Vajpayee hmingchawia ‘Atal Setu (bridge) ti inbuk a ni a, India rama Cable-stayed bridge

sei tak pathumna a nih. Hi leilak dawna dinga lungphumna chu January 14, 2014 a kha Prime Min-ister Narendra Modi in a lo nei tah a ni a, January 29, 2019 a inthawk motor ke pali nei hai hraw thei dinga hawng a nita ding a ni a, amiruokchu two le three-wheelers hai chun hi leilak hi an hraw phal a ninaw ding a nih. Hi leilak hi Bangalore a inthawk Ponda le Old Goa (NH-17) fethlenga Mumbai panna lampui a hmang thei a ni ding leiin traffic intar nasa takin a sukthawl pha ding a nih.

A sawrkar danah Congress a lawmnaw chun Cm a ninaa inthawk inban a nuom thu a hril

BeNGALORe: JD(S) leader le Karnataka Chief Minister HD Kumaraswa-my chun, sawrkar siemnaa a \hangruolpui Congress chu sawrkar function da-nah a lung a tlu naw a ni chun Chief Minister a ninaa inthawk inban an huom thu a hril. Hi thu hi Bengaluru hmuna zanita programme nei huna chanchinbumihai kuoma a hril a ni a, Con-gress a lawmnaw a ni chun Chief Minister \hungnaa in\hung zing a nuomnaw thu Mr Kumaraswamy

chun a hril. Deputy Chief Min-ister Dr Parameswar leh sawrkar \ha siem tuma theitawpa hma la an ni thu a hril a, a sawrkar chun Bengaluru-a project tum tum thawna dingin crore tel a seng ta a, rail service le thil dang danga dinga project thaw dingin a suk-fel ta bawk a nih tiin a hril bawk. Karnataka a hin JD(S) le Congress han \hangruola sawrkarna an siem a ni a. Member nei tlawm lem nihai sienkhawm JD(S)

hi Chief Minister inchel-tir an ni a. Amiruokchu, tulai hnai iemanichena inthawk khan Congress MLAs \henkhat an hel bakah Congress MLA \henkhatin Congress hotu Siddaramaiah chu Chief Minister-a in\hungtir nawk dinga phutna an hung siem leiin Mr Kumaraswamy hi lungawi lo a ni a. Hi le inzawm hin Congress in a MLAs hai a thuhne naw a ni chun CM a ninaa in-thawk inban an huom thu a hril a nih. Hieng laizing hin Kar-nataka Congress president Dinesh Gundu Rao chun hiengang \awngkam neia um chu a dem thu hrilin, show cause notice pek a ni ding thu a hril. Hi thua hin Mr Siddara-maiah khawmin Kumaras-wamy inhmupui a, buoina chingfel a tum thu a hril.

AP-ah Bus eksdi-ent leiin student

10 an hliemGUNTUR: Andhra Pradesh a chun Thaw\anni khan Guntur district-a Mandada hmunah School bus pakhat changsuolin tui umlo canal sungah a tla lut leiin student 10 in hliemna an tuok. Hliem hai laia a hliem inrik zuol pasal nau-pang pakhat chu Guntur Government Hospital pan-pui a nih. Bus khaltu hi Zu an rui leia eksiden hi tlung niin Police chun an hril.

AcB han rajasthan Irs officer an manJAiPUR: Rajasthan Anti-Corruption Bureau (ACB) chun Thaw\anni khan Opi-um chingtu (Opium cultiva-tor) a inthawk thamna Rs. 1 lakh a lak tia intumna le inzawmin Narcoti Bureau a posting mek Indian Rev-enue Service (IRS) Officer Sahiram Meena chengna in Jaipur hmuna mi an dap a. Sumfai Rs. 2.26 crore bakah rangkachak incheina Rs. 6 lakh manhu le cheng vaibelsie tel manhu ding rothil an dapdawk leiin an man.

Mr Meena hi Addition-al Commissioner, Narcotic Bureau (Kota Zone) sin chel lai mek a nih. ACB pawl hin a In bakah a petrol pump le marriage garden hai an dap vawng a, chu taka hieng thil hai hi an dapdawk a nih. ACB thusuokin a hril danin Mr Meena hminga in registered plots 23, a nuh-mei hminga in registered plots 42, a naupa hminga um plots 23, a nuhmei hminga um dawr 22 le a dang dang documents hai an dapdawk niin a hril.

Thawleni-a Ayodhya case

hearing ding \hulNew deLhi: January 29, 2019 a Ayodhya rambuoi chungchanga hearing nei dinga ti chu hi case hear-ing huna judges panga um ding hai laia pakhat Justice SA Abode a \hang theinaw ding leiin \ul a nih. Chief Justice of India (CJI) Rajan Gogoi chun January 8, 2019 khan ama \hangin Judges 5 umna Supreme Court bench in hearing nei dinga a lo ruot a nih. Ama (Gogoi) le Jus-tice Abode bakah judges dang hearing neinaa \hang dinga ruot hai chu Justices Lalit, Chandrachud le NV Ramana hai an nih.

Owaisi in National Parties hai hnawl dingin a hrilThANe: All India Majlis-E-Ittehadul Muslimeen (AIMIM) chief Asaduddin Owaisi chun, Dalits, Mus-lims le Adivasis hai chu Lok Sabha Election hung um dinga hin inthuruola National parties hai hnawl dingin an fui. Hi thu hi Pathienni-a Kalyan hmuna Vanchit Ba-hujan Aghadi rally huna thu a hrilnaa a hril a nih. Vanchit Bhaujan Aghadi hi AIMIM le Prakash Ambed-kar inrawi Bharipa Bahujan Mahasangh (BBM) indin pawl pakhat a nih. Mr Owaisi chun, Ba-basaheb Ambedkar khan

India ram mi hai popo right angkhat neiin a lo induong a, sienkhawm hieng party hai hin hnam tlawm lem hai an ngaitha a nih tiin an tum a. Ei ramin ‘Chowkidar’ (watchman) ni loin “Peh-redar” (guard) a mamaw a nih tiin AIMIM President

Owaisi chun a hril. President Ram Nath Kovind in Bharat Ratna dawngtu dinga Mukherjee, RSS leader le social activ-ist (L) Nanaji Deshmuk le musician (L) Bhupen Hazarika hai hming a pu-ong hnung khan Mr Owaisi chun India sawrkar chu

hnam insang (upper caste) hai chau India ram civilian chawimawina insang tak Bharat Ratna hi a pek hlak tiin an tum Dalit icon Ba-basaheb Ambedkar khawm Bharat Ratna chu pek a lo nita a, India Constitution induongtu a lo ni bawk leiin nuom hrim lei ni loa lo thei-lo (out of compulsion) leia inhlan a ni lem tiin Owaisi chun an tum bawk. Dalits, Adivasi, Mus-lims, mi pasie, hnam in-sang or Brahmin hnam hai lai tuchena iengzat inam Bharat Ratna an dawng ta a? tiin indawnna a siem bawk.

Lalu le a sung-hai bail phal pek

New deLhi: Indian Rail-way Catering and Tourism Corporation (IRCTC) land scam case-ah Thaw\anni khan Delhi Court chun RJD chief Lalu Prasad, a nuhmei Rabri Devi le a naupa Te-jashwi Yadav hai chu per-sonal bond Rs. 1 lakh seng in bail a phal pek. IRCTC case hi hotels pahni bawlna dinga private company kuomah dan kala contract pekna a nih. Lalu hi ranbu inchawkna ding sum chawkcharawina case-a jail intang mek a nih.

Lok sabha election-ah thlanglal kan ni chun mi pasie hai minimum Income Guarantee pek ning a tih: rahul Gandhi

New deLhi: Lok Sabha Election, 2019 hung um dinga hin a party (Con-gress) thlanglal an hung ni a, Centre-ah sawrkarna an hung siem chun India rama mi rethei le pasie tukhawm phing\ama an zal nawna dingin Minimum Income Guarantee pek ning an tih tiin Congress President Rahul Gandhi chun Thaw\anni khan a hril. Hi thu hi Chhattisgarh hmuna rally huna Mr Ra-hul Gandhi in thu a hril-naa a hril a ni a, thlan-glal an hung ni phawt chun Congress inrawi central sawrkar chun sawrkar dan-gin an la thaw ngailo hi a pek ding a nih tiin Rahul chun a hril. Hi thil hi US a social security system an hmang ang deu a ni ding thu Rahul

chun a hril a, hi Guarantee hnuoia hin India rama mi pasie le rethei han mini-mum income nei/dawng an ta, phing\amna le retheina um ta naw nih, hi hih kan hmathlir le thutiem a nih tiin Rahul chun a hril. Ei unaupa le unaunu hai harsatna nasa takin a bawde zing pumin India thar siem thei nawng ei tih tiin Rahul chun a hril bawk. Rahul Gandhi hin zanikhan loneitu ben-

eficiaries \henkhat kuomah loan waiver certificates a sem bawk. Chhattisgarh-a Congress in sawrkarna an hung siem hnung khan loneitu han Cooperative le state enkawl Banks haia loan an lak Rs. 6,100 chu-ong zet ngaidam/ziekbo pek dingin a puong a nih. Chhattisgarsh Assem-bly seats 90 umnaa inth-langna nei zo hlima khan Congress chun seats 68 zet an lak a nih.

American Hai Inpumkhat Tir Thei Ka Tih: Kamala HarrisOAKLANd: Indian origin US mi ni tah Presidential election 2020 a ngir ve tum Democrats candidate ding, nuhmei President hmasatak ni thei ding Kamala Harris chun American mipuihai a kei khawm thei ding zie thu a hril. California Governor first-term hmang mektu Ms Kamala Harris chun, Thaw\anni khan President an chu ding thu official takin a puong tah a. Oakland ah thuhrilna neiin America ram pumpui campaign a nei dan ding ruongam a siem tah bawk. America mipuihai hmaa an hrilhriet dan ding AFP in a lo hmu ruka chun, “Ka ram ka hmangai leiin President ka ngir ding a nih. Mipuihai ta dingin President

ka ngir ding a nih. Mipuihai rawngbawltu dingin” tiin a hril a. American mipuihai inpumkhatna thu a khekpui ding a nih. Kamala Harris hin a lekha inchukna le career chu Oakland ah Prosecutor (Ukil) angin sin a \an a. California Attorney General a hung kai a. “Ka hringnun po po, client pakhat chau ka nei; mipuihai” tiin a hril hlak. Kamala hi India le

Jamaica mi immigrants hai nau a nih a. Martin Luther King Jr hun laia inthawk khan America mipuihai rawng bawl nuomna lo nei tah a nih. Kamala hin 1972 kuma mihang nuhmei candidate hmasatak Shirley Chisholm a inthawk khan thafanna a nei ve niin ama \hangpuituhai chun an hril. Kamala Harris hin hnena a lo changa President a lo nih chun, African-American nuhmei hmasatak le Asian

thla nuhmei President hmasatak a la ni ding a nih. President candidate anga press conference a neina hmasatak chu Howard University a nih. Harris camapign na innghatna ding chu Attorney General a lo nina ah ni deu tak a tih. Chun, Harris hi California ah mihang nuhmei Governor hmasatak a la nih. African-American le Asian-American nuhmei hmasatak a la nih bawk. Oakland-a thu a hrilnaa chun, “Tuhi American histry ah ‘infection point’ a um ‘pumkhata’ siem theina dinga chance \ha tak a nih” tiin a hril a. “Mi tamtak mi suk\he tumtu um hai sienkhawm, inpumkhata umna dinga hratna tamtak ei nei a nih” tiin a hril.

China Human Rights Lawyer Wang Thiemhnaw InchangtirB e i J i N G : C h i n a communist sawrkar chun mi tukhawm a thilthaw dan amani ro relna amanih sawisaktu le selkaltuhai chun indawi lovin an chungah hremna na tak tak a chellek el hlak angin, human rights lawyer Wang Quanzhang (42) chu kum li le a chenve Jail intang dingin a chungthu a rel. W a n g h i h u m a n rights khekpuitu a nih a. Political activist, sawrkarin a suknawmna deuhai le sawrkarin an ram a lakpekhai ta dinga bei hlaktu hi, China sawrkarin an rawl khapdei tuma 2015 Crackdown a thawnaa man laia mi a nih a. Tuhin a chungthu rel a ni chau a nih. Wang hi 2016 khan sawrkar thuneina inza lo le

hnuoisie (supversion) leiin man a nih a. China sawrkarin ‘709 Crackdown’ a thaw le inzawma Ukil a man 200 hai laia pakhat a nih a. Tianjin Second Intermediate People’s Court in thusuok a siem dan chun, “Wang chu sawrkar thuneina hmusit le hnuoisietua hmu a nih a. Kum li le thla ruk Jail intang dinga rel a nih a. Kum 5 chu political rights hrim hrim nei

thei naw nih” tiin a hril. Wang a chungchang thu hi kum hni veng vawng chu dei chapin a um a, a chungthu rel loa hrentang a nih. Kum hni hnungah December 26, 2018 khan a ruka nei a nih a. Tuhin a chungthu chu rel a hung ni tah a nih. Sawrkar chun, sawrkar thuruk tamtak inrawlna a ni leiin a chungth ngaituo le relna hin mipui hrieta suklang a tum naw a nih, tiin a hril. Wang a nuhmei Li Wenzu khawm a pasal chungthu an rel ding ni charin house arrest-a sie a nih. Ms Li Wenzu hin a pasal insuo zalen dinga ngenna le inzawmin April 2018 khan an hrentangna hmun Tianjin Jail chen Km 100 kea lawn

(March) thaw a tum a. A pasal le mi dang human rights activist hai insuo zalenna dingin theitawpin a bawzui zing a nih. December khawm khan, Wang a chungchang thu an puong hmain, Li a ama supporter hai chun an lu an vaw kawla, Wang an hrentangna insuo dinga ngen d ingin Amnesty International chen an pun a. Amnesty International khawmin ‘human rights bawsietna nasatak’ a nih tiin a hrila. China sawkar kuomah inthlasuok dingin a ngen. Human Rights Watch a senior researcher Maya Wang chun, “A chungthu relna hi China sawrkarin human rights lawyer hai chunga kut a thlakna a nih.

maldives a India palai dingin sunjay sudhirNew deLhi: Senior dip-lomat Sunjay Sudhir chu za-nikhan Ministry of External Affairs chun Maldives a In-dia ram palai (ambassador) dingin a ruot. Sudhir hi 1993 batch IFS officer a ni a, tuhin Minis-try of Petroleum and Natural

Gas-ah Joint Secretary sin chel lai a ni a, a sin thar hi a zawm vat beisei a nih. Chun, Consulate Gen-eral of India, Sao Paulo a Consul General Vijay Singh Chauhan chu Burki-na Faso a India Ambassa-dor dinga sawn a ni bawk.

BsF han heroin le pistol an dapdawkFeROZePUR: BSF chun Thaw\anni khan India le Pakistan ramri-a Gatti Hayat, Border Out Post (BOP) bul hnai lai dappui

an thawnaah Heroin kg. 2.9, packet 6 bakah Paki-stan siem Pistol 1, maga-zine 1 le a mu 5 dapdawkin an man. BOP a duty han Paki-stan-a inthawk India ram hung lut tum mi \henkhat an hmu a, BSF han silaia an kap leiin an tlan hmang a, chu huna hi lai hmun an dapnaah heroin le pistol hi an dapdawk niin Sandeep Channan, DIG, BSF, Fero-zepur Sector chun a hril.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTUOLBUOL (JANUARY) 29, 2019ThAwLeNi (TUesdAY)

sun ZAWMnA.......

Serie A roundup:

Juventus chun Ronaldo Penalty hmangin Lazio an hnemiLAN: Thaw\anni zing-kar khan Lazio chun an home-ah hma\huoitu Ju-ventus an mikhuol a, Ju-ventus chun inkhel hun bo tawma Cristiano Ronaldo penalty pet goal hman-gin Lazio 2-1 in an hne a, points 11 in hma an \huoi tah. Lazio hin games 21-ah point 32 hmua a pari-etnaa \hang mek an ni a. An home-a Juventus an mikhuol huna hin an inbeit-awk hle. First-half chenah a tu tieng tieng khawm goal thun um loin an indraw a. Second-half ah Goal hma-sa Emre Can chun minute 59 naah Lazio ta dingin

Own Goal (OG) thunin hma an \huoi a. Minute 70 naa lut Joao Cancelo chun a lut-a inthawk minute li hnung 74 minutes ah Ju-ventus ta dinga goal thunin an goal bat a hung thungkir bakah Juventus ta dingin Penalty a hlawsuok a. Chu

chu Cristiano Ronaldo in goal-a an changtir leiin Ju-ventus chun Lazio hi 2-1 in an hne pha ta a nih. Juventus chun Lazio an hne lei hin games 21-ah points 59 hmuin anni dawttu Napoli in Pathienni zan Milan an indrawpui

leiin point 1 chau hlaw-suokin games 21-ah point 48 chau an la hmu leiin an kar-ah point 11 a tla ta a nih. Pathienni zan inkhel a chun Milan le Napoli 0-0 in an indraw a, Fiorentina in Chievo 4-3 in an hne a, SPAL in Parma 3-2 in an hne a, Atalanta le Roma 3-3 in an indraw a, Frosi-none in Bologna 4-0 in an hne a, Torino in Inter Milan 1-0 in an hne bawk. Inter Milan le Milan chun points 40 le point 35 hmuin pathumna le palina an ni a, Roma chun points 34 hmuin pangana an ni mek.

Football Thuthang:• Paris St-Germain’s France midfielder Adrien Rabiot (23) chun Liver-pool zawm a nuom lem lei-in Tottenham offer a hnawl.• Everton le DR Congo winger Yannick Bolasie chun Aston Villa-a a um suktawia Premier League side club danga insawn a nuom thu club thuneituhai a hril. Kum 29 a upa Bo-lasie hi Newcastle, Burnley le Cardiff han an beisei a nih.• Arsenal chun transfer window inkhar hma ngeia Barcelona’s Brazilian winger Malcom (21) con-tract ziekpui an inbeisei.• Leicester le Portugal midfielder Adrien Silva (29) chun transfer hun tawp hmain club suoksan a nuom. • Manchester City chun kum 18 a upa Croatian midfielder Anti Palaversa pound 5.5 million in an dawr mek.• AC Milan chun Wat-ford’s Spanish winger Ge-rard Deulofeu (24) contract ziekpui an la nuom zing.

FA Cup:Crystal Palace in Tottenham a knockout; Chelsea an fethlengLONdON: Crystal Palace fourth round-ah chun Pathi-enni zan khan an home Sel-hurst Park-ah Tottenham an mikhuol a. Crystal Palace chun Wickham le Andros Townsend hai goal hmanga 2-0 a hnein Tottenham chu FA Cup a inthawk an knock-out tah. First half minute 9 naah Connor Wickham chun Crystal Palace ta dinga goal hmasa a thun a, hi zo minute 34 naah Crystal Palace chun penalty an hlawsuok nawk leiin Andros Townsend chun a petlut nawk a. Sec-ond-half sung goal dang a lut tanaw leiin Crystal Pal-ace chun 2-0 in Tottenham hi an hne ta a nih. Ball possession zawnga

chun Tottenham hin posses-sion an hau filawr hle, 72% zet ball possession an nei a, sienkhawm goal an thun thei nawh. Crystal Palace ball possession chu 28% chau a nih. Hieng laizing hin Pa-thienni zan fourth round match danga chun defend-ing champion Chelsea chun

Willian le Callum Hud-son-Odoi hai goal hmanga Sheff. Wednesday 3-0 a hnein fourth round an feth-leng. First-half minute 26 naah William chun penalty hmangin Chelsea ta dinga goal hmasa tak thunin hma an \huoi a. Second-half minute 64 naah Callum

Hudson-Odoi chun Chelsea ta dinga goal a hung thun belsa bakah minute 83 naah Willian in goal khat a hung thun sa bawk leiin inkhel tawp chenah Chelsea chun Sheff. Wednesday hi 3-0 in an hne ta a nih. Chelsea hin Ningani liemta khan English League Cup semifinals-ah Totten-ham 2-1 in a hne a, Aggre-gate-ah 2-2 a an indraw leiin Penalty an pet a, Penalty ah 4-2 in Chelsea chun Totten-ham a lo hne ta bawk leiin tuta \um hi ni 4 liemta sun-ga Tottenham chu competi-tion pahnia an tlak pahnina a nitah. Tottenham hi Premier League-a chun table-ah pathumna ni mek an nih.

Spanish La Liga:

Barcelona le Real madrid an hratmAdRid: Pathienni zan khan league hma\huoitu Barcelona chun a mikhuol-tu Girona 2-0 in an hne nawk leiin games 21-ah points 49 hmuin point 5 in hma an \huoi. Minute 9 naah Nelsen Semedo chun Barcelona ta dinga goal hmasa tak a thun a, second-half minute 68 naah Lionel Messi chun Barcelona ta dingin goal a hung thun bawk leiin inkhel tawp chenah 2-0 in Girona hi an home-ah an letthal a nih. Chun, Real Madrid in Thaw\anni zingkar khan a mikhuoltu Espanyol 4-2 in an hne bawk. Real Madrid in hratna an chang lei hin games 21-ah point 39 hmu-tain pathumnain an \hang tah.

Real Madrid ta dinga goal thuntu hai chu- Karim Benzema (4, 45+1); Sergio Ramos (15), Gareth Bale (67) le Raphael Varane (72) hai an nih. Espanyol ta din-ga goal thuntu hai chu Leo Baptistao (25) le Roberto Rosales (81) hai an nih. Pathienni zan inkhel dang haiah Valladolid chun Celta Vigo 2-1 in a hne bakah Ath. Bilbao

chun Real Betis 1-0 in an hne a, Real Sociedad le Hu-esca 0-0 in an indraw. Barcelona in point 49 hmuin hma an \huoi a, Atletico Madrid in points 44 hmuin pahnina an ni a, Real Madrid le Sevilla han points 39 le 36 hmuin pathumna le palina an ni a, Alaves chun points 32 hmuin pangana an ni mek.

PsG chun Rennes hnein point 13 in hma an \huoiPARC des PRiNCes: Paris Saint-Germain (PSG) chun Thaw\anni khan an home Parc des Princes-ah Rennes 4-1 in an hne leiin points 13 zetin hma an \huoi tah. Edindon Cavani in minute 7 le 71 na haiah PSG ta dingin goal a thun bakah An-gel De Maria le Kylian Mbappe han min-ute 60 le 66-na haiah goal an thun bawk a nih. Rennes ta dinga goal thuntu chu M’Baye Niang niin minute 28 naa a thun a

nih. Thaw\anni match dangah Toulouse le Angers 0-0 in an indraw bawk. PSG chun games 20-ah point 56 hmuin hma an \huoi mek a, LOSC le Lyon han games 22-ah point 43 le 40 hmuin pahnina le pathumna an ni a, St-Etienne in games 21 ah point 36 hmuin palina an ni a, Stras-bourg chun games 22-ah point 35 hmuin pangana a ni mek.

“Black Panther” in Screen Actors Guild Award LakLOs ANGeLes: Mihang changtu film a hming ah khawm ‘Black Panther’ chu 25th Screen Actors Guild Awards ah Best Picture award inhlan a nih a. Film dang \ha tak tak, Oscar nominee ngat “The Roma” “The Favourite” “BlacKkKlansman,” ‘’Crazy Rich Asians,” ‘’Bohemian Rhapsody” le “A Star Is Born.” hai a khum vawng a nih. ‘Black Pantther’ in SAG Awards 2019 a lak tah leiin thla thara Academy Awards a ding khawmin beisei a tum tah hle. A changtu pa tak Chadwick Boseman chun, Award an dawngnaa lawmthu hrilnaa chun, “To be young, gifted and black” tiin naupang te chauh le film a chang (major role) vawikhatnaa ama le team han hienga Award an hei dawng nghal el hi chu mak le lawmum a ti thu a hril. Lady Gaga changna “A Star Is Born” ruok chun a dawng ve phak ta nawh a. Category dang le Award dang, Oscar ah dam a la beisei lem a nih. Leading Actress ah khawm Lady Gaga in a lo lak \awmpui tah, Glenn Close chu ‘The Wife’ a changna ah inhlan a nih.Tu kuma SAG Awards latuhai chu a

hnuoia hai hi an nih:Outstanding Performance by a male

Actor in a Leading Role:Rami Malek, ‘Bohemian Rhapsody’

Outstanding Performance by a Female Actor in a Leading Role:

Glenn Close, ‘The Wife’ Outstanding Performance by a male

Actor in a supporting Role:Mahershala Ali, ‘Green Book’

Outstanding Performance by a Female Actor in a supporting Role:

Emily Blunt, ‘A Quiet Place’

Outstanding Performance by a Cast in a motion Picture:

‘Black Panther’ Outstanding Performance by a

male Actor in a Television movie or miniseries:

Darren Criss, ‘Assassination of Gianni Versace’

Outstanding Performance by a Female Actor in a Television movie

or miniseries:Patricia Arquette, ‘Escape at

Dannemora’

Outstanding Performance by a male Actor in a drama series:

Jason Bateman, ‘Ozark’ Outstanding Performance by a

Female Actor in a drama series:Sandra Oh, ‘Killing Eve’

Outstanding Performance by a male Actor in a Comedy series:

Tony Shalhoub, ‘The Marvelous Mrs. Maisel’

Outstanding Performance by a Female Actor in a Comedy series:Rachel Brosnahan, ‘The Marvelous

Mrs. Maisel’ Outstanding Performance by an

ensemble in a drama series:‘This Is Us’

Outstanding Performance by an ensemble in a Comedy series:

‘The Marvelous Mrs. Maisel’ Outstanding Action Performance by

a stunt ensemble in a Comedy or drama series:

‘Glow’ Outstanding Action Performance by a stunt ensemble in a motion

Picture:‘Black Panther’

Nicole Kidman le Sunghai Pathienni Inkhawm Kais Y d N e Y: A u s t r a l i a n nunghak Ho l lywood a hlawtling pawl tak Nicole Kidman chu an pa Keith Urban le an nauhai Sunday le Faith leh Melbourne-a Australian Open Tennis khel an en zo hnungin Pathienni khan an umna Sydney-a Lavender Bay ah an kohran Biekin ah an rengin inkhawma an fea, inhawi an ti tlang hle niin an lang. Nicole Kidman chu a dum vawng zakuo le puonbil inkawp chi a hak a. An naunu upa lem Sunday (10) le Faith (8) hai chu tleirawl an ni ve tah a. Sunday School hran an nei chuong naw leiin an rengin an inkawm vawng hlak. A sam an tawm vawnga, tarmit dum a bun bawk a, Bag dum khaiin Faith zako sendang \iel hakin fakthei a fak ran bawk a. Cameramen han an hnawtzui nasa leiin naupang chun mak a ti hle. Keith Urban khawm hla a sak phata an chei dan naw angin casual takin an chei a. An Car a inthawka an hung suoka Biekin an pan chenin cameraman haiin an hnawtzui zing. Inthup an tuma chu an thei nawh. Naupang hai khawmin mak an tih hle. Nicole le Keith Urban hin sinthawna le inzawmin Nicole Kidman film shooting thaw ding phat Hollywood tieng an fe a. Australia ah an nauhai an lo um hlak. Hollywood-a an nauhai seilien chu Nicole Kidman hin \ha a ti naw leiin a chang chu an pa Keith

Urban leh dam a maksan hlak. Keith le Nicole hin an nauhai chanchin hi vantlang hrieta pholar an nuom naw em em a. A hma chun an nauhai an suong zie social media ah an pholar thei nasa hle, mi tamtakin mani nauhai ei uong ang hi an suong ve hle a nih. Tu ruok hin chu naupang social media a pholang taluo \ha an ti nawh a, an chanchin an post ta ngai nawh. Ni kum July 2018 khan Sunday kum 10 a tlingna an lawm a. Nicole chun, ‘Ten years ago today our little girl

came into the world. You are our joy Sunday Rose. We love you, Happy Birthday.’ tiin Instagram ah a post a. Hi bak chu an naunu chanchin social media-ah a suklang tlawm tah. Kum tawp December ah Faith kum 8 a tling nawk a. “Our baby girl turns 8 today. We love you so much. You bring us more happiness than we could have ever dreamed of. We love you Faith Margaret” tiin a post nawk a. Hi bak chu tuta mi hi an lang nawkna chau a nih.

Angelina Jolie, Shiloh Leh LengLOs ANGeLes: An pa Brad Pitt a dit ta naw angin a uma chu Angelina Jolie chun an nau Shiloh Jolie-Pitt (12) chu a la hmangaiin a la dit hle a, duot khawm a duot tak ti a la suklang hlak. Weekend (Inrinni) khawm khan an pahnia bazar kai lai hmu an nih. Angelina Jolie chu film tieng a hlawtling tah bakah humanitarian, philanthropist le animal lover a nina khelah in khat nu a nina hi a theinghil nawh a. Thil dang po po nekin in khat nu nina le nau a enkawlna hi a ngai pawimaw tak ti hrilin a suklang hlak a nih. Inrinni-a Shiloh le an bazar kainaa khawm a dum vawnga inthuomin, in khat nu a nina anga in sin a thawna thuom ti thei dingin kekawr dum, zakuo dum pheikhawk dum tarmit dum bunin Shiloh leh an suok a. Tomb Raider kha a nal dan a la danglam nawh ti a suklang. A dum vawnga incheiin a thi awr silver color a var ruok chu a ring lai zakuo dum chunga inlang dingin a suklang a, incheidan a thiem zie a suklng bawk. A sam an tawm vawnga, tarmit dum a hei bun nawk chun a ngona a sukzuola, nau pathum ama hring ngeia nei tah a hawi nawh. Jolie hi a nalna tak chu a figure hi a nih a. Chu chu ama khawmin a hriet leiin kekawr infit zat hi a bun hlak. Shiloh chu kum 12 tleirawl te an tah a. Cargo kekawr bul le zakuo Hoodie hakin an hnelpui ding Uite or Pet thar a chawia, nuhmeite nek hmanin pasalte a hawih. A Pet thar hi iem a na ti hriet thei an nawa chu inhnelpui ding chu a nih. Shiloh hi Brad Pitt le an nau upatak a na, a duot tak a nih bawk. Car a inthawka an hung suokin a naunu Shiloh darah kut innghatin cameramen lo nghak fur tuhai tieng chu a ngha a, a hrietpui ti suklangna dingin a hei innui saia, cameramen hai chite a hei khilai hlak a nih.

Angelina le Brad Pitt hin nau pathum an nei a, Shiloh (12) le inphir Knox le Vivienne (kum 10 ve ve). Anni bakah nau pathum an lak bawka, Maddox (17), Pax (15) le Zahara (14) hai an nih. Mr & Mrs Smith (2005) an chang laia inthawka inhmuin Brad Pitt le Jennifer Aniston innei lai zing chu Angelina Jolie leh an um khawp tah lem a. Kum tamtak an um kawpa nau pathum an nei hnungin 2015 khan an innei a. Kum 2 vel hnung 2016 khan an naulak Maddox le Brad Pitt vuongna sunga insukbuoi chu a zu dawn inrui ngun taluo lei ti suonlamin, naupang chunga nunrawng tiin a hek a. US a naupang tieng chanchin buoipuituhaiin an suinaah Brad Pitt-in thawsuol a nei naw ti an hmu hnungin case khar a nih a. Anachu, an nupa kar thu le nauhai thu chu legal taka sukfel a tul leiin 2018 khan court puotieng an inrem tah a nih.

(School Fagathansi) scheme thar a hlen mek thu a hril bawk. Chief Minister chun, tulaia Citizen-ship (Amendment) Bill, 2016 le inzaw-min mipuihai chu \i thawng lo dingin an fui tawla. Mipuiin an \ithawng leiin, state mipuihai ditdan ang ngeiin state sawrkar chun sawrkar thlungpui kuomah, India mi nina ding chun a state sawrkar remtina lak hmasak lo chun pe lo dinga intiemkamna ziek ngeia pe dingin sawrkar thlungpui kuomah ngenna siem a ni thu a hril bawk. Hi baka hin state sawrkar chun indig-enous people hai humhimna dingin Mani-pur People’s (Protection) Bill, 2018 chu an rang thei anga pass dingin sawrkar thlung-pui a nawr zing bawk niin a hril. Chief Minister-in a hril zo hin, Social Welfare and Co-operation Minister Ms. Nemcha Kipgen chun, Branch 11 zet nei Manipur State Cooperative Bank (MSCB) chun mirethei sin nei lo le \halai lekha-thiem sin nei lohai fak hmuna dinga sin an nei ve theina dingin \hangpuina sum tam-tak a sem suok tah thu a hril. “Thiemna skill nei si sin nei lo le hmu zo lo, fak hmuna ding sin \ha/sumdawngna

nei zo velohai kuomah Cooperative Bank chun \hangpuina sum a pek hlak a. |ha taka hmangin \ha taka rul nawk pei chun a neka lien lem hmasawnna ding lak nawk pei thei a nih” tiin loan latuhai khawma \ha taka hmanga indiktaka rul nawk seng din-gin an fui tawl. MSCB chu nationalised bank danghai ang tho a nizie thu hrilin, bank thawktuhai khawm indiktak le fel taka sinthaw dingin a hril a. Loan hnituhai khawm mi indiktak an nih le an ni naw field visit hai thawa a hmun ngeia enfie pei hmasa hlak dingin a hril. State hmasawnna ding chun mimal tin le pawl tinhai \hangruola ‘cooperative’ taka thil thaw a pawimaw zie a hril bawk a. Co-operative sector a hrat chun state economy khawmin hma a sawn ding a nih, tiin a hril. Manipur Handloom and Handicrafts Development Corporation Chairman, Mr S. Rajen chu hi huna hin Guest of Honour a nih a. Handloom sector hi Manipur econ-omy innghatna pakhat a nih leiin a bul a inthawka sukhrat a pawimaw zie uor takin a hril a. Handloom chu khawvela Manipur inlar vena pakhat niin a hril. (DIPR)

Chief Minister-in Rs. 4.15 Crore Loan a sem suok

Mi 4 hai chu- Ginkhotuan, President YPA Vengnuam Unit; Tuanchinpau, Secy YPA Vengnuam Unit; Khailianthang Tonsing of Pearsonmun, President YPA Ghq le Chin Ngaih Pau of LV Lane, New Lamka, Chairman CWC YPA GHQ hai an nih.

B Thangthiansong Ngaihte chun a unaupa B Muan Ngaihte hi \huoihmangin an sawisak niin a hril a. B. Muan Ngaihte hi ZRA cadre nisienkhawm Mizo hlasak-thiem ZOROCK le inthlawp dinga chawl laa um mek a ni thu complaint a peklutnaah a ziek.

FIR an Registered

social media-ah intheidana intlun thei ding thu a post ti leiin FIrCCPUR: January 22, 2019 khan B. Muan Ngai-hte in Social media What-sApp le Facebook haiah intheidana buoina intlun thei thil a post leiin YPA Volunteers han B. Muan Ngaihte an man tiin B. Ginkhotuan (54), s/o (L) Ginkhanjam of Vengnuam, N. Lamka, CCPur chun January 23, 2019, 12:45PM khan CCPur Police-ah re-port a pek. Hi le inzawm hin FIR No. 19(1)2019 CCP-PS u/s 153-A IPC registered a nih tiin Police

thusuok chun a hril. B. Ginkhotuan in report a pek danin, zan dar 9 vel YPA Vengnuam Unit duty han ringhla um taka YPA Vengnuam Unit President chengna in tuol le gate lai mobile phone hmanga thla la an hmu a. An enfel hunah Thanglungmuan Ngaihte @ B Muan Ngaihte (25) s/o (L) Tualkhanpau of Kanan Veng, New Lamka a nih ti hriet a ni a, a bag sung en-fel a ni hunah labtop bakah mobile phone hmu a ni a, mobile phone le laptop

sungah YPA Vengnuam Unit \huoituhai chengnain thlalak \hahnemtak hmu a nih tiin a hril. Chun, B. Muan hi ZRO/ZRA cadre ni el bakah social media-ah in-theidana intlun thei ding thu a post hlak ti hmusuok a ni thu a hril bawk. Complaint peka um le inzawma Police han GD entry no. 18/CCP-PS/2019 thawa an suizui hnungah FIR hi registered niin Po-lice a inthawk thu dawngna chun a hril.

Football Result: Jan. 28, 2019Indian Super League

Goa FC 0-0 JamshedpurHero I-League

Real Kashmir 1-0 Chennai City

Belgian 70, 000 Han climate change Thuah Lam HrawBRUsseLs: Khawvel boruok a lum hrat taluo thilhring le mihriem hai ta dinga chengna tlak a ni naw tiel tiel an ta tiin khawvel sawrkar han carbon doxide an suksuok suktlawm an intiemna le inzawmin, Belgium mipui 70, 000 vel pungkhawmhai chun European Union le Belgium sawrkar khawmin a hmalakna le thil thaw suklang rawse tiin Brussel-a Belgium sawrkar nawrin lam an hraw. Hmun h ran h ran a inthawka hun mipui sing sari neka tamhai chun, dei lai inthin dawr dawrin Belgium sawrkarin climate change dona dinga a hmalak tum dan felfai takin siemin suklang rawse, tiin an ngen a nih. H i e n g a m i p u i pungkhawma thil an nawr hi Belgium history ah chu mipui pungkhawmna tamna tak a la nih. A ram phekin

rel hai inchawltir pha an niha, mi tam lem chun lamhrawna March hi a hun takah an hung nang hman nawh. Hi huna \hang ding hin student 35, 000 chu colllege an kai naw bawk a. Student hai khawmin climate change thuah an har suok a hun tah, \hangthar hung um pei dinghai khawwm hrilhriet an hun tah, tiin an hril. Banner le lekhatar chawiin Henny Claassen chun, “Hi hi kan nauhai ta ding a nih, kan tuhai ta ding khawm a nih a. Politician hai kuoma message thawnna a nih” tiin a hril. Mipui lam hraw Rally chu European Union headquarters ah a tawp a. EU hi climate change thuah chu hmalatu lientak a nih a. Amiruokchu, mipuiin thaw tawkah an la hriet naw a nih. Belgium a lamhrawna hi ama chauva um/thaw a nih nawh a. Paris ah khawm March nei a nih. (Reuters)