chopin express nr 03
TRANSCRIPT
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 1/8
X V i M i ę d z y n a r O d O w y K O n K u r s P i a n i s t y c z n y i M . F r y d e r y K a c h O P i n a
t h e 1 6 t h i n t e r n a t i O n a l F r y d e r y K c h O P i n P i a n O c O M P e t i t i O n
e g Z e M p L a r Z B e Z p ł a t N y | F r e e C o p y
źzini | cb 2010
03issn 2082-2774
Warszawa | Warsaw, Poland
rozmowa | interview
N F
jj zyjź z Mą
A. „Zy ę
ó ”. | N F
b M
A. ‘‘W v
y”. >2
felieton |opinion
Kzyz
K:
Wzę Jy.
T zć
ę yźy
bęó. |
Kzyz K: I Jy
I . I . >4
instrumenty | instruments
M Mj z
, b zy
ó
yzyyy K.
M Mj b
y,
f y
C. >6
dla nas | exclusive >5
RAdsłAW
sIKRsKI
d P Ey
ś | P’ E
Argerich & Freire
Perfekcja w duecie| Double
perfection
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 2/8
2 | XVI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina | dzień three | 3 października 2010 r.
chopin express zmwa | tvw
Kauia Baaowska: Wczoaj, a iauguacji»
XVI Kokusu Chopiowskiego, zagał Pa z Ma-hą Ageich uwoy Mozaa, Schubea, Bakai Bahmsa. Ską aki wyb?NelsoN Freire: Bardzo rzadko grywam na ortepia-
nie z innymi muzykami, właściwie gram tylko z Marthą.
ymczasem Martha często występuje z innymi pianistami.
Nasz wspólny repertuar jest dość ograniczony.
Zagaicie Soaę a wa oepiay i pekusję»
Baka, a ie było Chopia...Pamiętajmy, że Chopin skomponował tylko jeden utwór
na dwa ortepiany, Rondo. Przed nami prawie miesiąc z jego
muzyką. Uwielbiam utwory Chopina, ale na rozpoczęcie
Konkursu warto zaprezentować coś innego. Wybraliśmy
Sonatę Bartóka, bo obydwoje bardzo lubimy ten utwór, na-
graliśmy go dwa razy na płyty, w wersji kameralnej i w wer-
sji z orkiestrą. Muzyka ortepianowa Bartóka jest oarą
pewnego stereotypu: często gra się ją agresywnie, siło-
wo. Jego nieliczne nagrania dowodzą zaś, że grał lirycz-
nie i poetycko.
Pa chęie ga muzykę Bahmsa, a Maha»
Ageich – poobo – ieszczegie go ubi...Zawsze lubiłem Brahmsa, a Martha... cóż, to może wpływ
jej nauczyciela, Friedricha Guldy, który Brahmsa nie lubił.
O jak awa gywacie azem?»
Szmat czasu. Znamy się prawie pół wieku. Spotkaliśmy
się na studiach w Wiedniu. Grywaliśmy wtedy ot tak, dla
zabawy. Marthę otaczało wielu ludzi. Od zawsze ich przy-
ciągała. Ja trzymałem się raczej na uboczu, onieśmielo-
ny. Miałem zaledwie 14 lat. Lepiej poznaliśmy się potem,
w Niemczech. Publicznie po raz pierwszy wystąpiliśmy
w Londynie w 1968 roku. Graliśmy wówczas właśnie Sonatę
Bartóka. Byliśmy słabo przygotowani i nie wyszło najlepiej.
Następny wspólny koncert daliśmy dopiero po mniej więcej
dziesięciu latach. Wtedy też nagraliśmy płytę dla Philipsa
z utworami Ravela i Rachmaninowa.
Zaewie w siepiu gał Pa a esiwau „Chopi»
i jego Euopa”, a ie był o Paa piewszy wysęp
w Waszawie...Bardzo lubię grać w sali Filharmonii Narodowej. Cieszę
się, że tym razem będę w Warszawie aż trzy tygodnie...
Zasiaa Pa w Juy Kokusu. Czy zaposzeie»
pzyjął Pa bez wahaia?To bez wątpienia jeden z najważ-
niejszych konkursów pianistycznych
na świecie, o wielkim prestiżu. Dzięki
transmisjom z przesłuchań jest prawie
jak mistrzostwa w piłce nożnej!
Co jes ajważiejsze w iepe-»
acjach muzyki Chopia?
rudno wyrazić to słowami... Oglądałem kiedyś w te
wizji wywiad z Vladimirem Horowitzem. Pytany, co je
najważniejsze w grze na ortepianie, powiedział: „najwa
niejsze, by ortepian śpiewał”. Grając na ortepianie trzeb
włożyć wiele wysiłku, by stworzyć iluzję śpiewu, inacz
niż na instrumentach smyczkowych. Trzeba umiejętn
odmierzać przerwy między nutami, opanować wiele i
nych umiejętności... Chopin doskonale panował nad tym
instrumentem.
Uważa Pa, że iespeła wuziesoei piaisa»
jes w saie uźwigą cięża emocjoaymuzyki Chopia?Wiele ze swych arcydzieł Chopin napisał, będąc w tym
wieku! Myślę, że jego muzykę może równie dobrze roz
mieć młody, jak i dojrzały pianista. Wiek nie gra roli.
Ae Maha Ageich po zwycięswie a Koku-»
sach w Bozao i Geewie w 1957 oku mogławysaowa w waszawskim Kokusie w 1960oku, a poczekała jeak o koejego.o nie tak (śmiech). Na przygotowania poświęciła mni
niż rok! Byłem z nią w 1964 roku w Brukseli, gdzie zam
rzała wystąpić na konkursie pianistycznym. Dopiero tam
podjęła decyzję o udziale w Konkursie Chopinowskim
w 1965 roku. Ja też byłem zgłoszony do tego Konkursu
W programie jest pewnie moje zdjęcie. Ale nie przyjech
łem. Kilka miesięcy wcześniej wygrałem konkurs pianistyc
ny w Lizbonie, a do Konkursu w Warszawie był zgłoszon
Arturo Moreira Lima, mój kolega. Uczyliśmy się u tej s
mej nauczycielki. Jeszcze jeden reprezentant Ameryki P
łudniowej, to byłoby za dużo. Martha wygrała, Arturo zd
był drugą nagrodę.
Żałuje Pa? Może oisłby Pa koejy sukces...»
Z tymi sukcesami to bywało różnie. W Konkursie w Bru
seli, w którym Martha ostatecznie nie wzięła udziału z p
wodu narodzin swojej pierwszej córki, odpadłem już p
pierwszym etapie. Było to traumatyc
ne przeżycie, ale trzy tygodnie późni
wziąłem udział w Konkursie w Lizb
nie i zwyciężyłem. Miałem 19 lat... M
że z powodu porażki w Belgii, nie chc
łem podejmować ryzyka i nie przyj
chałem na Konkurs Chopinowski.
h
mecenas roku chopinowskiego main sponsor of the chopin year
Mata ja | Mata & m
I EtAP – KOlEJnOśćUCZEStnIKóW| 1stStAGEAUdItIOnS OrdEr
niedziela, 3 października | Sunday, 3 OctOber :
10.00, pg chg H, chČ
10.30, M pjvs, SČ
11.00, esh p, uSaČ
11.30, Mo M, JČ
12.00 – 12.30Č
przerWa| interMiSSiOn12.30, Mosv kshv, rssČ
13.00, t So, JČ
13.30, Hg-M Sh,Č
r o ko14.00, lo G, cČ
17.00, Mo nogm, JČ
17.30, d toov, rssČ
18.00, e M, JČ
18.30, a p, GmČ
19.00 – 19.30Č
przerWa| interMiSSiOn
19.30, ao Goé, FČ20.00, Shg-y k,Č
chs t20.30, koo ngo, JČ
21.00, Jso Ghm, asČ
pOniedziałek, 4 października| MOnday, 4 OctOber :
10.00, Shh-W Hg,Č
chs t10.30, Héè tsm, FČ
11.00, a Foov, uČ
11.30, loo am, iČ
12.00 – 12.30Č
przerWa| interMiSSiOn12.30, a k, JČ
13.00, ajoš Jć, coČ
13.30, F-F dog, chČ
14.00, c Hg, uSaČ
17.00, d So km, r o koČ
17.30, Soo Jg a,Č
r o ko18.00, chg-y H, chs tČ
18.30, nom ko, J/uSaČ
19.00 – 19.30Č
przerWa| interMiSSiOn19.30, nmo dv pf, isČ
20.00, r So, JČ
20.30, f Paweł Wakaecy,Poad 21.00, yo kohg, isČ Mthę tczł e z.
O zze ch pzycągł.
J tzymłem ę czej
cz, eśmey.
Młem zee 14 t...
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 3/8
3 October, 2010 | day three | The 16th International Fryderyk Chopin Piano Competition |
chopin expre
nso F, 28 s2010. Fsw cho jgo eo | nso F,28 ags 2010. “cho hs eo” sv
Kauia Baaowska: Yeseay, o ope he 16h»
Chopi Compeiio, you a Maha Ageichpaye Moza, Schube, Bak a Bahms.Why his seecio?NelsoN Freire: I very rarely play the piano with
other musicians, basically only with Martha. She requently
plays with other pianists. Our common repertoire is airly
limited.
You paye Bak’s» Sonata for Two Pianos and
Percussion; hee was o Chopi.Remember that Chopin composed only one piece or
two pianos, the Rondo. We have nearly a month o his
music beore us. I love Chopin’s compositions, but it was
worthwhile to open the competition with something
diferent. We picked Bartók’sSonatabecause we both really
like this piece, we have recorded it twice, once in its original
orm and once in its orchestral version. Bartók’s piano
music is the victim o a certain stereotype: it is oten played
aggressively, orceully. However, the ew recordings o him
that exist prove he played lyrically and poetically.
You ike o pay Bahms, whie, supposey,»
Maha Ageich oes o paicuay ike him.I’ve always liked Brahms, while Martha... well, maybe it
is the inuence o her teacher, Friedrich Gulda, who did
not like Brahms.
How og have you paye ogehe?»
Years and years. We have known each other or nearly
hal a century. We met while in school, in Vienna. We
would play just or un. Martha was surrounded by lots o
people. She always drew them. I usually kept to the side, a
little timid. I was only 14 years old. We got to know each
other better later on, in Germany. We played in public orthe rst time in London in 1968. Tat is when we played
Bartók’s Sonata. We were not sufciently prepared and it
didn’t come of well. We didn’t play another concert together
or another 10 years or so. Tat was also when we recorded
an album together or Philips with compositions by Ravel
and Rachmaninov.
I was oy i Augus ha you paye a he»
“Chopi a his Euope” esiva. tha was oyou fs peomace i Wasaw.I really enjoy playing at the Warsaw Philharmonic. I’m
glad I get to spend three weeks in Warsaw this time.
I EtAP – KOlEJnOśćUCZEStnIKóW| 1stStAGEAUdItIOnS OrdEr
WtOrek, 5 października |tueSday, 5 OctOber
10.00, e Goo, JČ
10.30, f Joaa rżewska, Poa
11.00, f Yuma Osaki, Japa 11.30, evg bohov,Č
bg12.00 – 12.30Č
przerWa| interMiSSiOn
12.30, f Faes Maek Basmadji,Poad/Syia13.00, W-chg rh chČ
ch13.30, ish Sh, isČ
14.00, Gm Msso, FČ
17.00, J S, chČ
17.30, Hh S, asČ
18.00, y Sh, rssČ
18.30, bo H, chČ
19.00 – 19.30Č
przerWa| interMiSSiOn19.30, los Shwg-WČ
Sw20.00, i Vo, iČ
20.30, no khoov,Č
rss21.00, y W, JČ
czWartek, 7 październik
tHurSday, 7 OctOber
OGŁOSZEnIE WYnIKóW
I EtAPU | AnnOUnCEMEn
OF tHE 1st StAGE rESUlt
You ae a membe o he Compeiio’s juy. di»
you accep he iviaio wihou a secohough?Tis is, without a doubt, one o the most important piano
competitions in the world, with great prestige. Tanks to
the broadcasts o the rounds, it is almost like the ootball
World Cup!
Wha is mos impoa whe iepeig»
Chopi’s music?It’s difcult to express in words… I once saw a television
interview with Vladimir Horowitz. When asked what the
most important thing in playing the piano is, he said, “Te
most important thing is or the piano to sing”. When playing
the piano, you have to put a lot o eort into creating the
illusion o singing, in a diferent way than with stringed
instruments. You have to measure the time between notes
skilully, and master many other skills… Chopin had
excellent control over his instrument.
do you hik a piais ue 20 yeas o age ca»
hae he emoioa weigh o Chopi’s music?Chopin wrote many o his masterpieces when he was
precisely that age. I think his music can be equally well
understood by young or mature pianist. Age doesn’t
matter.
Bu Maha Ageich, ae wiig he»
compeiios i Bozao a Geeva i 1957,cou have compee i Wasaw i 1960,bu she waie o he ex compeiio.It’s not like that (laughter). She spent less than a year
preparing! I was with her in 1964 in Brussels, where she
planned on perorming in a piano competition. It was
there that she decided to take part in the 1965 Chopin
Competition. I was also admitted to that competition! My
picture is probably even in the programme, but I didn’t come.
Several months beore, I won a piano competition in Lisbon,
and my riend Arthur Moreira Lima had been admitted to the
Warsaw Competition. We had studied with the same teacher.
Another representative o South America would have beentoo much. Martha won, Arthur took second prize.
do you ege i? I cou have bee aohe»
success o you.It hasn’t been all successes. In the Brussels competition,
where Martha ultimately did not play because o the birth
o her rst daughter, I didn’t make it through the rst round.
It was a dramatic experience, but luckily, three weeks later
I competed in Lisbon and won. I was 19 years old… maybe
because o my ailure in Belgium, I didn’t want to risk it and
come to the Chopin Competition. h
— rozmawiała/interview by klaudia baranowska
Mth e y t f pepe.
She y e them. I y ept t the
e, tte tm. I y 14 ye .
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 4/8
4 | XVI Międzynadwy Knku Pianityczny im. Fydeyka Chpina | dzień trzeci | 3 paździenika 2010 .
chopin express flt |
„Pś dją ju
l u lud. Al
[…]” dł
Ald Suł ud u
dóć łuś. A jd…
“P ju
u d l. Bu ’
vv,” d Ald
Suł – dul d.
Bu ll…
współorganizator partner partnerzy
Wierzę w jury Dziś rozpoczynają się emocje konkursowe. Mamy
nadzieję poznać nowych, wspaniałych piani-
stów. Będziemy spierać się o to, co wolno, a czego
nie wolno we współczesnej chopinistyce. I jak co
pięć lat będziemy się zżymać na Jury, że przepuści-
ło pianistów grzecznych i przeciętnych, odrzucającartystów o własnej wizji Chopina, choćby i dalekiej
od akademizmu.
Kiedy jednak patrzę na wyniki poprzednich Kon-
kursów – zaczynam uać Jury. rudno się doszukać
wyraźnych błędów tego Kolektywu, poza dwoma
zdecydowanie nietranymi rozwiązaniami. Mam tu
na myśli nieprzyznanie pierwszej nagrody na dwóch
kolejnych Konkursach. Zwycięzca Konkursu musi
dostać I nagrodę! I kropka.
Na ogół Jury podejmuje decyzje ze wszech miar
słuszne, a votum separatum, zgłaszane co jakiś czas
przez poszczególnych Członków, nie wytrzymuje
próby czasu. Czy ktoś jeszcze pamięta, jakiemu pia-
niście przyznał specjalną nagrodę Artur Rubinstein?
Również casus Pogorelića pozwalam sobie zaliczyć
do sukcesów Jury. Ideą Aleksandra Michałowskiego
było promowanie poprzez konkurs pewnego wzor-
ca wykonań muzyki Chopina na kolejne lata. Nawetwielbiciele Pogorelića muszą się zgodzić, że był to
wówczas pianista o dość liberalnym podejściu do
tekstu, a dzisiejsze jego interpretacje, będące skraj-
nie subiektywnym odczytaniem dzieła Chopina, nie
powinny pod żadnym pozorem być naśladowane
przez młode pokolenie muzyków. Serb pozostaje
jedynym w swoim rodzaju i jako taki w Konkur-
sie nie mógł, z przyczyn podstawowych, zaistnieć.
Podobnie – choć to przypadek przeciwny – rzecz
się ma z Mihaelą Ursuleasą, pianistką, którą os
biście cenię i podziwiam, pod warunkiem wsza
że, że nie gra Chopina.
Przeglądając listę zwycięzców puchnę z dumy. N
chybił trafł: Ohlsson, Pollini, Zimerman, Blechac
Argerich! Dang Tai Son, Czerny-Steańska, Yun
Li, Harasiewicz… A wielka szkoła rosyjska? Obor
Uniński… nawet Bunin – na swój sposób.
A dalsze miejsca? Przede wszystkim – liczni Polacktórzy na trwałe wpisali się w chopinistykę świat
wą i rodzimą. Ich przywołanie, choćby z nazwisk
jest tu niemożliwe. Inne nacje reprezentowane
przez Uchidę, Giliłowa, Indjića, Szebanową (kt
ra właściwie też jest „nasza”). Nie wszyscy pianiś
z dalszymi nagrodami rozwinęli jednako wspan
łe kariery, ale wielu – tak.
Dlatego – wierzę w Jury.
—Krzyszto Komarnick
d o M
I n I K s K u r z a K
In Jury I trustCompetition emotions begin today. We hope to
encounter new and abulous pianists. We will
debate what is and what is not allowed in modern
Chopinism. Like we always do every fve years, we
will complain that the jury advanced sae and ave-
rage pianists, rejecting artists with their own vision
o Chopin, because this vision may be ar rom the
academic.However, when I look back on the results o previ-
ous competitions, I begin to trust the jury. It is hard
to fnd clear errors o this collective, aside rom two
decidedly unortunate solutions: here, I am think-
ing o their decision to not award the First Prize two
competitions in a row. Te winner must receive the
First Prize! Period.
Generally, the jury makes the right decisions
by any measure, and the votum separatum made
once in a while by particular members does not pass
the test o time. Does anyone remember which pia-
nist received the special prize rom Arthur Rubin-
stein? I also consider Pogorelich’s case a success o
the jury. Alexander Michałowski’s idea was to pro-
mote a certain paradigm or perorming Chopin’s
music or the coming years through the competi-
tion. Even ans o Pogorelich must admit that he was
a pianist with a rather liberal approach to the scoreand his current creations, being an extremely sub-
jective reading o Chopin’s work, should not under
any pretence be copied by the young generation o
musicians. Te Serb remains a one-o-a-kind phe-
nomenon and, as such, he could not, by defnition,
succeed in the competition. Similarly with Miha-
ela Ursuleasa, though her case is a polar opposite,
– a pianist I personally prize and admire, provide
she is not playing Chopin.
In reviewing the list o winners, I swell with prid
Just randomly: Ohlsson, Pollini, Zimmerman, B
chacz, or Argerich! Dang Tai Son, Czerny-Stea
ska, Yundi Li, Harasiewicz… What about the gr
at Russian school? Oborin, Uninski… even Bun
– in his own way.
What about the places urther down the line? Fir
of all, numerous Poles who have become perm
nent fxtures in world and domestic Chopinism. is impossible to evoke them all by name here. Oth
nations are represented by Uchida, Gililov, Indj
Shebanova (who is actually one o “ours”). Not a
pianists with higher prizes developed equally a
tastic careers – though many did.
Tat’s why in Jury I trust.
—Krzyszto Komarnick
Piotr Paleczny, Andrzej Jasiński,Ewa Pobłocka, Dang Thai Son, Jury 2005
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 5/8
3 octbe, 2010 |day three | The 16th Intenatinal Fydeyk Chpin Pian Cmpetitin |
dla a | luvchopin expre
radław sikki
Minister Spraw Zagranicznych |
Minister o Foreign Aairs
NIEZNANE POSTACI HISTORYCZNEČ
Karol Goerner (daty życia niezna-
ne) był waltornistą orkiestry Teatru
Narodowego. Wystąpił na koncercie
Chopina 17 III 1830 roku, a w progra-
mie ostatniego warszawskiego kon-
certu Chopina (11 XI 1830) znalazła
się Symfonia Goernera. | UNKNOWN
HISTORIC FIGURES Karol Goerner
(dates unknown) was a horn player
with the National Theatre Orchestra
in Warsaw. He took part in Chopin’s
concert on 17 March 1830; the pro-
gramme of Chopin’s “farewell” con-
cert in Warsaw on 11 November 1830
included Goerner's Symphony.
F. CHOPIN 24 H Radio RumuńskieČ
uczciło inaugurację Konkursu 24-
-godzinnym maratonem Chopinowskim.
2 X na antenie odtworzone zostały
wszystkie płyty z serii „The Real Cho-
pin”. | Radio România celebrated the
inauguration of the Competition with
a 24-hour music marathon. On 2 Oct.
all 21 CDs from “The Real Chopin” se-
ries were broadcast.
W INTERNECIEČ | ONLINE EXTRA Od
dziś na stronie www.gramophone.
co.uk redaktor Emma Baker będzie
prowadzić specjalny blog na temat
Konkursu. | Today our editor Emma
Baker starts her Competition blog at
www.gramophone.co.uk.
krótko | briefly
Emma Baker
Dar Polski dla Europy i świata
W u bd duą
ę ud jd
ję ó
u. Cę ę, ż R
C ł ę ją d j
Pl ą. Mu d,
ją ulu lj, j
lub ublść l
. Pł łśą d
Oj, ż ój ul.
C ł łj
ddulś ąu d ś
d. Bł ud dl
Pl bl lj ulu
Eu. J bl ż
dj. J u j jd
jl dó, j, , Pl,
uj jdj Eu łu
śu. J M S Z
uję ś bó dł
C j b ó
uł: „C,
Pld”. Z b
bą dóż .
Cę ę, ż ddą d
będ l ję łuć łd
uó Pl , d -
ją ę łś XVI Kuu
C. Będ d ul-
ul dl ęddą -
lę. T u u-
ó, żą , b u C, ł
j , ł
j, ż ł l db
j d d ż. h
Chopin Muzeum
Tu można patrzeć, słuchać, dotykać, a nawet
ucieszyć powonienie ulubionym zapachem
Kompozytora. Zamiast biletu zwiedzający
dostaje kartę zbliżeniową, która uruchamia
multimedia. Na najmłodszych czeka specjalny
kącik do zabawy. A miłośników starych zegarków
zachwyci podarunek dla młodego Chopina od
słynnej śpiewaczki Angeliki Catalani wykonany
ze szczerego złota!h
At this museum you can hear, see and touch
the exhibits and even smell Chopin’s avo-
urite ragrance. A special smart-card will guide
you through the interactive multimedia exhi-
bits; there is a dedicated area or your children,
too. And, i you like antique watches, you must
see what the amous singer Angelica Catalani
presented to the young Fryderyk – it’s pure
gold! h
M C
Pl Vdô Pżu! | W
v C’ l
Pl Vdô, P!
alicja knast, kurator» |curator
Poland’s gift to Europeand the world
T , lb 200
v b
u. I ld C Y fd u
u Pld bd.
Ou ’ u,
Pl ulu, blvd b ud
ll ll. Sud lv
ld, u l uvl
d.
C d u dvdul
d l vlu.
Du , dul
Pld, bl Pl
ulu Eu d u
bl d. H u u b
,
Pl, f ud Eu d
ld. A M F Af, I f
l u “C, E
Pld”: l C’
d b ld . I l
l
vll bd.
I ld
ll v u l u
u Pld d ld
du 16 C C.
I ll b ulul d d v
l l.
I ll d
, d C’ u,
lld d , ll
d bu
dl lv . h
d o M I n I K s K u r z a K
M s z
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 6/8
6 | XVI Międzynadwy Knkus Pianistyczny im. Fydeyka Chpina | dzień trzeci | 3 paździenika2010 .
chopin express tumty | tumt
d o M I n I K s K u r z a K
Marcin Majchrowski, Plskie radi
Z wierzchu najczęściej politurowany
na kolor głębokiej czerni. Jego korpus
ma kształt wielkiego, ptasiego skrzydła(przeciętnie o długości 280 cm) i wspiera się na
trzech masywnych nogach na kółkach. Jednak
najistotniejsze dla ortepianu jest to, co kryje się
w jego wnętrzu.Spód instrumentu to płyta rezonansowa
z drewna świerkowego. Nad nią – naciągnię-
te struny, ułożone krzyżowo: pojedyncze, gru-be, owinięte drutem dla dźwięków najniższych,
dla średnich – po dwie, w tzw. „chórach”, a dlanajwyższych – po trzy. W tylnej części, prze-
ciwległej do klawiatury, wczepione są w ramę,z przodu zaś – nawinięte na kołki strojnicy. Aby
wydobyć dźwięk, pianista musi uderzyć w kla-wisz. en – za sprawą mechanizmu pełnego
dźwigni i sprężyn – porusza młotek. Gdy jegogłówka, obciągnięta specjalnym lcem uderza
w strunę – pobudza ją do drgań, ale by odzy-wały się tylko struny uderzone, czuwają tłumi-ki. Dokładnie pośrodku klawiatury, pod korpu-
sem ortepianu koncertowego, znajdują się trzy
dźwignie nożne – pedały. Prawy służy do uno-szenia wszystkich tłumików, co pozwala drgać
strunom także po zwolnieniu klawiszy – dźwięk
dłużej wtedy wybrzmiewa. Lewy (una corda)brzmienie wycisza: przesuwając cały mecha-
nizm w prawo, „zmusza” młotki do uderzeniatylko w jedną lub dwie struny z chóru. rzeba
jednak uważać, bo zabieg ten nie tylko łagodzi
dynamikę dźwięku, ale też zmienia jego barwę
i może przynieść niezamierzone eekty. Jest jesz-
cze pedał środkowy, przedłużający wybrzmie-wanie tylko wybranych dźwięków (achowo
nazywa się prolongement albo sostenuto); sto-sowany jest rzadko, w muzyce Chopina prak-tycznie nigdy.
Najstarszy zachowany ortepian – protoplasta
współczesnych instrumentów, nazwany przez jego konstruktora Bartolomea Cristooriego
„gravicembalo col piano e orte” – pochodzi
z 1720 roku i znajduje się w zbiorach Metro-
politan Museum o Art w Nowym Jorku. Przez
lata ortepian i jego mechanizm udoskonalano
na tyle sposobów, że można by temu poświęcić
opasłe tomy. Najważniejsze zmiany były dzie-
łem budowniczych niemieckich. Kiedy w I po-łowie XIX wieku ortepian opanował estrady koncertowe, bynajmniej nie zakończył się pro-ces jego ewolucji. Liszt, Chopin, Kalkbrenneri inni wirtuozi tamtych czasów grali na ortepia-
nach Pleyela i Érarda podobnych w konstruk-cji do ortepianów nam współczesnych, ale je-śli porównać ich brzmienie i szczegóły budowy,
okaże się, że XIX-wieczne instrumenty oraz te
dzisiejsze dzieli bardzo wiele. Łączna siła nacią-
gu strun ortepianów w czasach Chopina do-chodziła do 7 ton. Współcześnie żeliwna rama
„dźwiga” prawie 20 ton (to ciężar średniego czoł-
gu!). Przekłada się to na nośność dźwięku, jego
barwę oraz siłę brzmienia.Na rozwój ortepianu w II połowie XIX wie-
ku największy wpływ wywarł ambitny emigrant
z Niemiec, osiadły w Nowym Jorku. Produkty Heinricha Engelharda Steinwega (który potem
zmienił pisownię nazwiska na Henry E. Stein-way) i jego rodzinnej manuaktury zawojowały
świat. Wprowadzone przez rmę udoskonale-nia – eekt pomysłowości i wielu lat doświad-czeń – dziś chronione są ponad 130 patentami.
Sztandarowy model koncertowego ortepianu
Steinway & Sons nosi oznaczenie techniczneD 274, gdzie cyry to długość w centymetrach.
Pierwszy egzemplarz ujrzał światło dziennew 1884 roku. Instrument produkowany jest do
dziś i poza drobnymi szczegółami technicznymi
niewiele się zmienił. Fabryki Steinwaya w No-wym Jorku i Hamburgu do dziś wypuściły na ry-
nek około 25 tysięcy egzemplarzy tego modelu.
Zawsze chwalony był za barwę i urodę brzmie-nia, nośność i klarowność dźwięku. Jego mecha-
nika jest bardzo precyzyjna. Nie znaczy to, żeSteinway jest instrumentem łatwym do okieł-znania. Znawcy mawiają, że to ortepian dośćtrudny, „twardy” i wymagający siły, by ukazać
Skt lbzyma | A gat’ t
Fortepiany do wyboru
W tym roku uczestnicy Konkursu mają do wyboru cztery
marki ortepianów: Steinwaya, Yamahę, Kawai i – po raz
pierwszy – Fazioli. Prawie trzy czwarte uczestników wybiera
legendarnego Steinwaya D 274.
Fazioli> - włoska wytwórnia ortepianów, założona w 1981
roku przez pianistę i inżyniera Paolo Fazioli. Produkuje
zaledwie około 120 ortepianów rocznie.The> Kawai Musical Instruments Manuacturing Co.
Ltd. Japońska frma produkująca instrumenty muzyczne
(klasyczne i elektroniczne), założona w Hamamatsu
w 1927 przez Koichi Kawai. Obecnie jej obroty przekraczają
miliard dolarów.
Steinway & SonS> – frma amerykańska, założona
w 1853 roku w Nowym Jorku. W 2000 roku łączna
produkcja instrumentów wszystkich modeli przekroczyła
550 000 egzemplarzy.
yamaha> – japoński koncern działający w wielu branżach
produkcyjnych. Założony w 1887 roku przez budowniczego
organów i ortepianów, Torakusu Yamaha. Od 2007 roku
właściciel legendarnej, austriackiej marki ortepianów
Bösendorer.
jego brzmieniowe walory. Pod tym względemmniej wymagające, „lżejsze w obsłudze” są ja-
pońskie instrumenty Kawai i Yamaha. Chętniesięgają po nie młodzi pianiści, zwłaszcza w wa-runkach konkursowego stresu.
Należy jednak pamiętać, że nawet wśród or-tepianów tej samej rmy, nie ma dwóch brzmią-
cych identycznie. „Z nimi, jak z ludźmi” – zwy-kli mawiać stroiciele, którzy opiekują się instru-
mentami na Konkursie Chopinowskim. Barwa
dźwięku, a więc i ostateczny eekt artystyczny,w dużej mierze zależy od sposobu nastrojenia.
h
o
utside, it is usually varnished a deep
black. Shaped like a great bird’s
wing (usually about 2.8m long), it is
supported by three, wheeled, lugubrious legs.Te piano’s most signicant elements however,
are hidden within.At the bottom o the instrument, a spruce
soundboard amplies the piano’s sounds. Above
that is a criss-cross o taut strings, where single,
thick, wire-wound strings belch bass tones,
double strings (in unison) play the mid-tones,and triple strings sing treble. When the pianiststrikes a key, the strings, attached to the ramein the rear (opposite the keyboard) and coiledonto tuning pins in ront, emit sound. Te key sets in motion a hammer through a mechanism
using levers and springs. When the elt-covered
hammer head hits the string, it makes it vibrate.
Meanwhile, dampers make sure only the struck
strings sound. Te lyre, with levers called pedals,
Steinway. Rama i kołki | Frame and tuning pins
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 7/8
3 octbe, 2010 | day three | The 16th Intenatinal Fydeyk Chpin Pian Cmpetitin |
» Jutro w Chopin ExprEssiE: Co inspirowało
Chopina? | tomorrow what inspirEd
Chopin?
Te Competition’s pianos
Participants in the 2010 Chopin Competition have our conc
piano brands to choose rom: Steinway, Yamaha, Kawai and
the frst time, the Italian Fazioli. Nearly three-quarters o th
participants have selected the legendary Steinway D274.
Fazioli> – Italian piano manuacturer established in 1981
pianist and engineer Paolo Fazioli. It produces only about
pianos annually.
The> Kawai Musical Instruments Manuacturing Co. Ltd
Japanese classical and electronic instrument maker estab
in Hamamatsu in 1927 by Koichi Kawai. Kawai is a multin
corporation, employing over 4,000 people, with sales
exceeding $1 billion.
Steinway & SonS> – American company established in
in New York. In 2000, its total annual production o all pia
models exceeded 550,000 units.
yamaha> – Japanese corporation involved in various ma
segments. Torakusu Yamaha, constructor o organs and p
established the company in 1887, and it is one o the worl
oldest musical instrument manuacturers. In 2007, it acq
the legendary Austrian piano brand, Bösendorer.
is beneath the centre o the keyboard. Te right
pedal lits all the dampers, which allows the
strings to continue vibrating and sustaining
the sound, even ater the pianist has releasedthe keys. Te let pedal (una corda) quietensall the piano’s sounds: by moving the entire
mechanism to the right, it orces the hammers
to hit only one or two strings rom the course.It must be used careully, however, because itnot only sotens the sound, but also changes
its colour and may unleash unexpected eects.
Te middle pedal sustains the sound o only
selected notes (the technical term is sustain,
prolongement or sostenuto); it is used rarely, and
practically never in Chopin’s music.Te oldest existing piano – the protoplast o
its modern counterparts – was built in 1720
by Bartolomeo Cristoori, who christened it
“gravicembalo col piano e orte”. It is in New
York’s Metropolitan Museum o Art collection.
o describe all improvements to the piano and
its mechanisms over the years would requireseveral thick volumes. German constructors
made the most important changes. Tough the
piano ruled concert halls during the rst hal o the 19th century, its evolution was not at allcomplete. Liszt, Chopin, Kalkbrenner and other
virtuosos o the age played on Pleyel and Erard
pianos, similar in design to the pianos o today.However, when we compare their sound anddesign, it becomes obvious that 19th-century instruments difer greatly rom their moderncounterparts. Te combined pull o a piano’sstrings in Chopin’s time was 7 tonnes. Te
modern cast-iron rame can handle nearly 20tonnes (the weight o a medium-sized tank!),
which results in sound o greater range, morepower and interesting hue.
An ambitious immigrant rom Germany who
settled in New York had the greatest infuence on
changes to the piano in the latter hal o the 19th
century. Te products o Heinrich EngelhardSteinweg (who later changed his name to Henry
E. Steinway) and his amily shop conquered
the world. Te enhancements his company
introduced through innovation and years o
experience stand protected by over 130 patents.
Te fagship model o Steinway & Sons concert
pianos is the D274, where 274 is the length incentimetres. Te rst model was unveiled in
1884. Tat instrument remains in productiontoday with very ew changes, some technicaldetails aside. Steinway & Sons’ shops in New York and Hamburg have produced about 25,000
units o this model to date. It has always beenpraised or the colour and beauty o its sound,and the range and clarity o its tone. However,that does not mean a Steinway is easy to tame.Experts say it is a difcult piano; they call it
“hard”, one that demands strength to show of its sound. In this respect, Japanese instruments
made by Kawai and Yamaha are less demanding
and “easier” to play. Young pianists, especially those dealing with the pressures o competition,
avour these.Keep in mind, however, that even among
pianos o the same brand, no two sound alike.Piano tuners or the Chopin Competition even
coined the expression “Pianos are like people”.Te colour o the sound, and thereore the ulti-mate artistic eect, largely depends on the way
a piano is tuned. h
d o M I n I K s K u r z a K
Steinway na scenie sali koncertowej Filharmonii NarodoweSteinway. Stage of the Concert Hall, Warsaw Philharmonic
Marcin Majchrowski, dziennikarz Polskiego Radia, codziennie o 23.00 prowadzi studio konkursowe naantenie Dwójki | Marcin Majchrowski hosts the Competition Studio on Polish Radio 2, every day at 23.00
7/28/2019 Chopin Express Nr 03
http://slidepdf.com/reader/full/chopin-express-nr-03 8/8
OrganizatOr XVi MiędzynarOdOwegO KOnKursu PianistycznegO iM. FryderyKa chOPina Narodowy INstytut Fryderyka ChopINa
O rg a ni zer O F t he 16t h i nt erna t i O na l FryderyK chO Pi n Pi a nO cO MPet i t i O n t he F ry dery k C hopI N I Ns t I t ut e www.nic.pl
8 | t 16th io Fk cop Po compo | day three | 3 Oob, 2010
chopin express wzajzy kt | ytday’ t
Chopin ExprEss ofiCjalny dziEnnik xVi MiędzynarodowEgokonkursu pianistyCznEgo iM. frydEryka Chopina
wydawca | publisher iu am Mk Pok culture.pl | iam.pl & gmopo mu m gramophone.co.ukredaktor naczelny | editor-in-chief ak lkok redakcja angielska | english language editor emm Bk (gmopo mu m)zespół | editors Bo Kmńk, Kof Komk, domk skuk, Mło w foto | photowoj gęńk, Bo sokprojekt | design Mk zjk layout& prepress suo Q
M agic, snił Lzczńi
N zgzę Mz | Mz m
pblicznść i bi | pl n nc
pz | Inmiin
Bm n cz ęc | Bm f f n
anzj Jińi, Bgn Zji, wlm dąbi