Prof. Dr. Adnan Yüksel Gürüz

E.Ü.Tıp Fak. Parazitoloji AD.

KAYBOLAN MI, ARTAN MI?KAYBOLAN MI, ARTAN MI?• In 2004 WHO discribed In 2004 WHO discribed emerging emerging

zoonosiszoonosis “Newly diagnosed or well known “Newly diagnosed or well known but showing an alteration in the incidence but showing an alteration in the incidence or geographycal distribution, or having a or geographycal distribution, or having a change in host and vector type or showing a change in host and vector type or showing a new spread” new spread”

• Emerging zoonosis have serious negative Emerging zoonosis have serious negative impact on human health and on economik impact on human health and on economik field, and have a tendency to increase this field, and have a tendency to increase this negative effect in future. negative effect in future.

• Avian influenza, Bovine Spongiform Avian influenza, Bovine Spongiform Encephalitis (BSE) are good exapmles for Encephalitis (BSE) are good exapmles for that.that.

Emerging or disappearing?Emerging or disappearing?

• Well known zoonotic diseases emerging Well known zoonotic diseases emerging in some parts of the world. in some parts of the world.

• Brucellosis, dog rabies and Brucellosis, dog rabies and cysticercosis /taeniasis, cysticercosis /taeniasis, echinococcosis/hydatidosis like parasitic echinococcosis/hydatidosis like parasitic diseases are accepted as emerging diseases are accepted as emerging zoonosis.zoonosis.

Why emerging?Why emerging?

• Reasons are as follows;Reasons are as follows;– Enviromental changes, Enviromental changes, – Human & animal demography, Human & animal demography, – Changes in the pathogen, Changes in the pathogen, – New technics applied in Animal growthNew technics applied in Animal growth– Social and culturel effects (Nutritional Social and culturel effects (Nutritional

habbits & religious beliefs)habbits & religious beliefs)

Echinococcosis; Is it a problem Echinococcosis; Is it a problem or are we exageerating?or are we exageerating?

• Cystic echinococcosis (CE) Cystic echinococcosis (CE) Echinococcus Echinococcus granulosusgranulosus, alveolar echinococcosis (AE) , alveolar echinococcosis (AE) E. E. Multilocularis Multilocularis , polycystic forms , polycystic forms E. vogeliE. vogeli or or E. E. OligarthrusOligarthrus

• Mortality is high in untreated AE casesMortality is high in untreated AE cases

• CE is still a serious health problem in both north CE is still a serious health problem in both north and south hemispheres and south hemispheres

• AE previously was thought a problem for North AE previously was thought a problem for North America and Eurasia (America and Eurasia (11) but latest data ) but latest data indicates AE is a big problem for other indicates AE is a big problem for other continents as wellcontinents as well

Who to defend against CE?Who to defend against CE?

• CE can be seen in all age groupsCE can be seen in all age groups• Endemic regions average patient group is Endemic regions average patient group is

21-40 y of age 21-40 y of age• The highest morbidity is among 6-20 y of The highest morbidity is among 6-20 y of

age (age (2,32,3))

Widespread in TurkeyWidespread in Turkey

The real potential is not knownThe real potential is not known

Chemotherapy is not fully Chemotherapy is not fully successfullsuccessfull

Relaps is high in surgeryRelaps is high in surgery

No vaccine available for manNo vaccine available for man

Transmisssion dynamicsTransmisssion dynamics

•Biotic potential of E. granulosusBiotic potential of E. granulosus is is 5% of 5% of T. hydatigenaT. hydatigena and and T. ovis’T. ovis’((1919). ).

Transmission dynamicsTransmission dynamics

•Natural infection does not cause Natural infection does not cause immunity in dogs. (immunity in dogs. (1919).).

Transmission dynamicsTransmission dynamics• In sheep min 50.000 eggs are In sheep min 50.000 eggs are

required to cause immunityrequired to cause immunity((1717). ).

•Eggs remain vital for months in Eggs remain vital for months in suitable enviromental conditions(suitable enviromental conditions(1919).).

Human transmissionHuman transmission• Campos-Bueno et al. Declared some Campos-Bueno et al. Declared some

criteria for risk factors;criteria for risk factors;– Living in an area less than 500 inhabitantsLiving in an area less than 500 inhabitants– Number of dogs in familyNumber of dogs in family– Living duration with dogsLiving duration with dogs– Feeding dogs with viscera Feeding dogs with viscera – Leaving dogs looseLeaving dogs loose– Having dog in the early ages Having dog in the early ages – No protection for foods against flies No protection for foods against flies – Playing with dogs Playing with dogs – Potantially contaminated water usage Potantially contaminated water usage

If we know the risk factors If we know the risk factors what is the problem?what is the problem?• A research in Wales indicated that A research in Wales indicated that

there is no correlation between dog there is no correlation between dog owning/farming and CE diagnosed owning/farming and CE diagnosed patientspatients

• It is difficult ta asses risk factorsIt is difficult ta asses risk factors• Saple siae is smallSaple siae is small• Infection and diagnose time interval Infection and diagnose time interval

is longis long• High mobity of patientsHigh mobity of patients• Definitve hosts are at largeDefinitve hosts are at large

CE has a Woldwide CE has a Woldwide distrubutiondistrubution

• Can be seen on all continents and 100 Can be seen on all continents and 100 countries are suffering.countries are suffering.

• It is serious health problem in It is serious health problem in Mediterranian region , Russia China Mediterranian region , Russia China Australia and South AmericaAustralia and South America

• AI in some European countries vary <1 AI in some European countries vary <1 and >8/100,000 populationand >8/100,000 population

Factors for emergingFactors for emerging

• Stray dogsStray dogs• Easy access to infected meatEasy access to infected meat• Unsatisfactory condiotion in offal disposal inb Unsatisfactory condiotion in offal disposal inb

SlaughterSlaughter• Hpome slaughteringHpome slaughtering• Dogs & other animal have close contact in rural areaDogs & other animal have close contact in rural area• Uncontrolled Animal transfer in land and over the Uncontrolled Animal transfer in land and over the

bordersborders

Factors for emergingFactors for emerging

• Low living standarts and no tab waterLow living standarts and no tab water• Nı health educationNı health education• Economic difficultiesEconomic difficulties• Changes in the social and political conditions Changes in the social and political conditions

(Khazakistan and Khırgyzystan). (Khazakistan and Khırgyzystan).

Serbest Pazar EkonomisiSerbest Pazar Ekonomisi

• Ekonomi zayıfladıEkonomi zayıfladı• Yaşam standardı düştü Yaşam standardı düştü • Yetersiz kaynak sebebiyle sağlık ve Yetersiz kaynak sebebiyle sağlık ve

veterinerlik hizmetleri kalitesizleştiveterinerlik hizmetleri kalitesizleşti• Zirai reformlar sonrası hayvan üretimi için Zirai reformlar sonrası hayvan üretimi için

küçük tesisler kuruldu küçük tesisler kuruldu • Kesim kontrolsüzleştiKesim kontrolsüzleşti• Atıklar uygunsuz uzaklaştırıldıAtıklar uygunsuz uzaklaştırıldı

Risklerin yansımalarıRisklerin yansımaları

• Bulgaristan’da çocuklarda Yİ CE Bulgaristan’da çocuklarda Yİ CE 0.7/100,000 (1971-1982), 5.4 (1995)0.7/100,000 (1971-1982), 5.4 (1995)

• Kazakistan 1.4 /100,000 (1988-1995), 2.5 Kazakistan 1.4 /100,000 (1988-1995), 2.5 (1997), 5.9 (2000)(1997), 5.9 (2000)

• Olguların %29’unu 14 yaşın altında olması Olguların %29’unu 14 yaşın altında olması yeni bulaşı göstermektedir.yeni bulaşı göstermektedir.

• Güney Kazakistan’ da koyunlardaki Güney Kazakistan’ da koyunlardaki E. E. granulosusgranulosus kisti %13.6%, bağımsızlık kisti %13.6%, bağımsızlık sonrası aynı bölgede %37.0 (1999-2000) sonrası aynı bölgede %37.0 (1999-2000)

Kontrol & Önlem Kontrol & Önlem SeçenekleriSeçenekleri• Tip ITip I::

– Uzun süreli halk sağlığı eğitimi verilmesi,Uzun süreli halk sağlığı eğitimi verilmesi,– Primer sağlık koruması, Primer sağlık koruması, – Veteriner hizmetlerinin iyileştirilmesi, Veteriner hizmetlerinin iyileştirilmesi, – Kesimhanelerin modernizasyonu, Kesimhanelerin modernizasyonu, – Hijyen şartlarının arttırılması, etlerin Hijyen şartlarının arttırılması, etlerin

muayenesi,muayenesi,– Köpeklerin kayıt altına alınması, Köpeklerin kayıt altına alınması, – Sanitasyon uygulamaları. Sanitasyon uygulamaları.

• Pek çok ülkedeki tecrübeler bu yöntemin Pek çok ülkedeki tecrübeler bu yöntemin tek başına etkin olmadığını veya etkili tek başına etkin olmadığını veya etkili olmak için çok yavaş olduğunu göstermiştir.olmak için çok yavaş olduğunu göstermiştir.

Kontrol & Önlem Kontrol & Önlem SeçenekleriSeçenekleri• Tip IITip II: :

• Hukuki düzenlemeler üzerine kurulmuştur, Hukuki düzenlemeler üzerine kurulmuştur, parazitin bulaşma yollarını kırmaya yöneliktir. parazitin bulaşma yollarını kırmaya yöneliktir.

• Programın saldırı fazı öncesinde kontrol Programın saldırı fazı öncesinde kontrol değerlendirmesi için mevcut durumun tespiti değerlendirmesi için mevcut durumun tespiti yapılır. yapılır. – Köpek populasyonundaki Köpek populasyonundaki E. E.

granulosusgranulosus prevalansı prevalansı– Koyunlar ve benzer evcil Koyunlar ve benzer evcil

hayvanlardaki yaşa bağlı kist hayvanlardaki yaşa bağlı kist prevalansıprevalansı

– İnsan CE olguları İnsan CE olguları

Kontrol & Önlem SeçenekleriKontrol & Önlem Seçenekleri• Modern tekniklerin taramada kullanılması ile Modern tekniklerin taramada kullanılması ile

(koproantigen ELISA ile köpeklerde (koproantigen ELISA ile köpeklerde E. granulosusE. granulosus aranması, US ve/veya seroloji ile birlikte insanlarda aranması, US ve/veya seroloji ile birlikte insanlarda kullanılması) daha güvenilir verilerin elde edilmesine kullanılması) daha güvenilir verilerin elde edilmesine yol açmıştır.yol açmıştır.

• Sokak köpeklerinin kontrolu, Sokak köpeklerinin kontrolu, • Tüm sahipleri köpeklerin kayıt altına alınması, Tüm sahipleri köpeklerin kayıt altına alınması, • Dişilerin kısırlaştırılması, Dişilerin kısırlaştırılması, • Belli aralıklarla tüm köpeklerin praziquantel ile Belli aralıklarla tüm köpeklerin praziquantel ile

tedavisi (6-8 haftada bir), tedavisi (6-8 haftada bir), • Etlerin kesimhanelerde muayenesi, Etlerin kesimhanelerde muayenesi, • Kesimhane hijyeni, Kesimhane hijyeni, • Kesimhanede enfekte atıkların uzaklaştırılması, Kesimhanede enfekte atıkların uzaklaştırılması, • Halk sağlığı eğitimi ve diğer yöntemlerin birlikte Halk sağlığı eğitimi ve diğer yöntemlerin birlikte

uygulanması başarılı olmaktadır.uygulanması başarılı olmaktadır.

Kontrol & Önlem Kontrol & Önlem SeçenekleriSeçenekleri

• Veriler saldırı fazının ekonomik ve ciddi Veriler saldırı fazının ekonomik ve ciddi engeller olmadığı taktirde 15 yıl içinde engeller olmadığı taktirde 15 yıl içinde tamamlanacağını göstermektedir.tamamlanacağını göstermektedir.

• Arjantin’de köpeklere 2 ay arayla Arjantin’de köpeklere 2 ay arayla Praziquantel 5 mg/kg verilen program 20 Praziquantel 5 mg/kg verilen program 20 yıldan fazla sürmüş, koyunlardaki kist yıldan fazla sürmüş, koyunlardaki kist prevalansını %61’den %18’e düşürmüştür.prevalansını %61’den %18’e düşürmüştür.

• Köpeklerdeki bağırsak parazit prevalansının Köpeklerdeki bağırsak parazit prevalansının da %40’tan %2-3’e düştüğü da %40’tan %2-3’e düştüğü varsayılmaktadır.varsayılmaktadır.

Kontrol & Önlem Kontrol & Önlem SeçenekleriSeçenekleri

• Böyle bir başarı sonrasında Böyle bir başarı sonrasında yaygınlaştırma ve süreklilik fazları gelir.yaygınlaştırma ve süreklilik fazları gelir.

• Böyle bir uygulamanın başlıca düşmanı Böyle bir uygulamanın başlıca düşmanı uzun süreli finansman ve politik-sosyal uzun süreli finansman ve politik-sosyal sebeplerle oluşan kesintilerdir.sebeplerle oluşan kesintilerdir.

• Ada tipi yerleşimlerde Tip II çok başarılı Ada tipi yerleşimlerde Tip II çok başarılı olmuş (Yeni Zellanda, Tazmanya, Falkland olmuş (Yeni Zellanda, Tazmanya, Falkland ve Kıbrıs), kıtalarda ise kısmi başarı ve Kıbrıs), kıtalarda ise kısmi başarı sağlanmıştır (Arjantin, Şili, Uruguay, sağlanmıştır (Arjantin, Şili, Uruguay, Bulgaristan, İspanya, Çin)Bulgaristan, İspanya, Çin)

AŞIAŞI• Australya ve Yeni Zellanda da koyunlarda Australya ve Yeni Zellanda da koyunlarda

koruyucu olacak aşı geliştirmek için çok çaba koruyucu olacak aşı geliştirmek için çok çaba sarf edilmiştir.sarf edilmiştir.

• Kontrollu çalışmalarda rekombinant Kontrollu çalışmalarda rekombinant E. E. granulosusgranulosus onkosfer Ag’inden (EG95) onkosfer Ag’inden (EG95) hazırlanmış aşının yüksek oranda koruduğu, hazırlanmış aşının yüksek oranda koruduğu, aşılanmış hayvanlarda kist sayısının %90-100 aşılanmış hayvanlarda kist sayısının %90-100 oranında azaldığı görülmüştür.oranında azaldığı görülmüştür.

• Yüksek koruyuculuğun (%80) reinfeksiyon Yüksek koruyuculuğun (%80) reinfeksiyon olmadan 6 ay sürdüğü gözlemlenmiş, aşılanmış olmadan 6 ay sürdüğü gözlemlenmiş, aşılanmış gebe koyunların kuzularına yüksek oranda Ab gebe koyunların kuzularına yüksek oranda Ab transferi yaptığı saptanmıştır (transferi yaptığı saptanmıştır (2020).).

AŞIAŞI

• Son yapılan matematik stimülasyon Son yapılan matematik stimülasyon çalışması köpeklerin düzenli tedavisi ile çalışması köpeklerin düzenli tedavisi ile birlikte ara konakların aşılanmasının birlikte ara konakların aşılanmasının sorunu diğer kontrol yöntemlerine göre sorunu diğer kontrol yöntemlerine göre daha hızlı çözeceğini ortaya koymuştur.daha hızlı çözeceğini ortaya koymuştur.

• Tek üzücü konu aşının daha ticari olarak Tek üzücü konu aşının daha ticari olarak satışa sunulmamış olmasıdır.satışa sunulmamış olmasıdır.

WHO Manual on WHO Manual on Echinococcosis*Echinococcosis*• (i) (i) EchinococcusEchinococcus spp. ait olgun bağırsak spp. ait olgun bağırsak

formları olan hayvanlara, yumurta ile formları olan hayvanlara, yumurta ile kontamine materyelle temas eden kişiler kontamine materyelle temas eden kişiler koruyucu kıyafet giymelidir koruyucu kıyafet giymelidir – BoneBone– Maske Maske – Koruyucu gözlük Koruyucu gözlük – Tek kullanımlık dış kıyafetTek kullanımlık dış kıyafet– EldivenEldiven– Çizme Çizme

WHO Manual on WHO Manual on Echinococcosis*Echinococcosis*• (ii) Enfekte kesin konaklarla çalışırken (ii) Enfekte kesin konaklarla çalışırken

(köpeklerin tedavisi veya deneysel (köpeklerin tedavisi veya deneysel çalışma) bağırsakları, dışkıları veya çalışma) bağırsakları, dışkıları veya enfektif enfektif EchinococcusEchinococcus yumurtası yumurtası bulunması olası materyalleri) özel odalar bulunması olası materyalleri) özel odalar veya steril çalışma ortamları veya steril çalışma ortamları kullanılmalıdır. kullanılmalıdır.

• Bazı ülkelerde BL-3 biohazard güvenlik Bazı ülkelerde BL-3 biohazard güvenlik derecesi gereklidir. derecesi gereklidir.

WHO Manual on WHO Manual on Echinococcosis*Echinococcosis*• iii) Etoburların cesetleri, bağırsakları, enfektif iii) Etoburların cesetleri, bağırsakları, enfektif

EchinococcusEchinococcus yumurtası bulundurma olasılığı yumurtası bulundurma olasılığı olan dışkıları −70°C’de 96 saat, −80°C’de 48 olan dışkıları −70°C’de 96 saat, −80°C’de 48 saat süreyle dekontamine edilmelidir.saat süreyle dekontamine edilmelidir.

• EchinococcusEchinococcus yumurtaları +60-80°C’de 5 yumurtaları +60-80°C’de 5 dakikada, + 100°C anında enfektif dakikada, + 100°C anında enfektif özelliklerini kaybederler.özelliklerini kaybederler.

• Ev derin dondurucularında (-18°C) etin uzun Ev derin dondurucularında (-18°C) etin uzun süreli dondurulması kistleri öldürmeye yeter. süreli dondurulması kistleri öldürmeye yeter.

WHO Manual on WHO Manual on Echinococcosis*Echinococcosis*• (iv) Enfekte kesin konakla, yumurta ile (iv) Enfekte kesin konakla, yumurta ile

kontamine materyalle bir kez karşılaşan kontamine materyalle bir kez karşılaşan veya kontamine olduğu kesin gıdayı veya kontamine olduğu kesin gıdayı yiyenler 4 hafta, 6, 12, 24 ay aralarla yiyenler 4 hafta, 6, 12, 24 ay aralarla serolojik olarak takip edilmelidir. serolojik olarak takip edilmelidir.

• Daimi enfeksiyon riski altında olanlar Daimi enfeksiyon riski altında olanlar (Lab. Çalışanları, arazide echinococcosis (Lab. Çalışanları, arazide echinococcosis kontrolunda çalışanlar) yılda 2 kez kontrolunda çalışanlar) yılda 2 kez serolojik olarak taranmalıdır(serolojik olarak taranmalıdır(*21*21))

EğitimEğitim

GenelGenel

Hedef kitleye yönelikHedef kitleye yönelik

Anne-babalaraAnne-babalara

Okul çağı çocuklarıOkul çağı çocukları

Köpek sahiplerineKöpek sahiplerine

Mezbaha işçilerine, Mezbaha işçilerine, kasaplara, çiftçilere, kasaplara, çiftçilere, çobanlaraçobanlara

Köylerde hayvancılıkla Köylerde hayvancılıkla uğraşan kişilereuğraşan kişilere

Tedavi altındaki hastalara Tedavi altındaki hastalara ve yakınlarınave yakınlarına

Yazılı ve görsel basın yolunu kullanarak

Afişler hazırlayıp kalabalık yerlere veya toplu oturulan yerlere asarak

Okullarda, kışlalarda, camilerde

Kurban bayramlarında çeşitli yayınlar aracılığı ile

Bulaşım zincirinin kırılmasıBulaşım zincirinin kırılması

Köpek-parazit zinciri ile Köpek-parazit zinciri ile mücadelemücadele

Erişkin parazitle savaşErişkin parazitle savaş

Köpeklerin enfekte olmalarının Köpeklerin enfekte olmalarının önlenmesiönlenmesi

Köpek yoğunluğunun kontrolüKöpek yoğunluğunun kontrolü

Köpek kontrolu ve bulaşın Köpek kontrolu ve bulaşın önlenmesiönlenmesi

Bütün köpeklerin kayıtlı hale getirilmesi Bütün köpeklerin kayıtlı hale getirilmesi ve sahip değişikliklerinin bildirilmesive sahip değişikliklerinin bildirilmesi

Kayıtlı köpeklerin kimlik, aşı durumunu Kayıtlı köpeklerin kimlik, aşı durumunu gösteren tasmaların zorunlu kılınmasıgösteren tasmaların zorunlu kılınması

Kimyasal temizlik güvenli olmadığı için Kimyasal temizlik güvenli olmadığı için kontamine materyalin ısıya maruz kontamine materyalin ısıya maruz bırakılmasıbırakılması

Köpekler koyun sürüleriyle birlikte Köpekler koyun sürüleriyle birlikte otlaklara bırakılmamalıdırotlaklara bırakılmamalıdır

Köpek bulaşının önlenmesiKöpek bulaşının önlenmesiKöpeklerin özellikle sebze bahçeleri, çocuk Köpeklerin özellikle sebze bahçeleri, çocuk bahçeleri, parklara dışkılamaları bahçeleri, parklara dışkılamaları önlenmelidirönlenmelidir

Köpek sahipleri köpeklerinin dışkılarını Köpek sahipleri köpeklerinin dışkılarını plastik ağzı kapalı torbalara toplayıp uygun plastik ağzı kapalı torbalara toplayıp uygun şekilde atmalıdır.şekilde atmalıdır.

Çocuk yuvalarına, gıda maddesi satış Çocuk yuvalarına, gıda maddesi satış yerlerine kesinlikle köpekler sokulmamalıdıryerlerine kesinlikle köpekler sokulmamalıdır

Köpeklere çiğ et artıkları verilmemelidirKöpeklere çiğ et artıkları verilmemelidir

İnsan bulaşının önlenmesiİnsan bulaşının önlenmesi

• Avcılar, ölü ya da kendi vurdukları Avcılar, ölü ya da kendi vurdukları hayvanlara eldivensiz dokumamalıdırhayvanlara eldivensiz dokumamalıdır

• Vahşi hayvanları evcilleştirmeye Vahşi hayvanları evcilleştirmeye çalışmamalıçalışmamalı

• Evcil hayvanları sevdikten sonra eller Evcil hayvanları sevdikten sonra eller sabun ve su ile yıkanmalısabun ve su ile yıkanmalı

• Yere düşmüş meyveler, yerle temas eden Yere düşmüş meyveler, yerle temas eden sebzeleri iyice yıkanmalı veya pişirildikten sebzeleri iyice yıkanmalı veya pişirildikten sonra yenmeli.sonra yenmeli.

Alveolar Echinococcosis (AE)Alveolar Echinococcosis (AE)• Uzun soluklu epidemiyolojik tarama çalışmaları AE Uzun soluklu epidemiyolojik tarama çalışmaları AE

kontrol ve önlenmesinde tek gerçek kriterdir. kontrol ve önlenmesinde tek gerçek kriterdir. • E. Multilocularis’ E. Multilocularis’ e ait veriler bu güne kadar tilki, e ait veriler bu güne kadar tilki,

köpek, kedi nekropsilerinden elde edilmiş olup, köpek, kedi nekropsilerinden elde edilmiş olup, günümüzde koproantijen ELISA ile kitle taraması günümüzde koproantijen ELISA ile kitle taraması yapılıp daha gerçekçi veriler elde edilmelidir. yapılıp daha gerçekçi veriler elde edilmelidir.

• Seçilen olgularda dışkıda PCR konfirmasyon için Seçilen olgularda dışkıda PCR konfirmasyon için kullanılabilir.kullanılabilir.

• Tarama sırasında saptanan insan ve hayvan Tarama sırasında saptanan insan ve hayvan olgularının bildirimi zorunlu olmalı ve tek merkezde olgularının bildirimi zorunlu olmalı ve tek merkezde toplanmalı.toplanmalı.

• Avrupa’da, çerçeve programı dahilinde, AT destekli, Avrupa’da, çerçeve programı dahilinde, AT destekli, AE hastaları ve AE hastaları ve E. multilocularisE. multilocularis-enfekte Kesin Konak -enfekte Kesin Konak Avrupa Avrupa EchinococcosisEchinococcosis Kayıt Merkezi kurulmuştur. Kayıt Merkezi kurulmuştur.

Polikistik Echinococcosis Polikistik Echinococcosis (PE) (PE)

• E. vogeliE. vogeli : : – KKKK: Bozkır köpeği(: Bozkır köpeği(Spoethos vena) Spoethos vena) AKAK: :

Pacas (Pacas (Cuniculus papcaCuniculus papca),agoutis (),agoutis (DasyproctaDasyprocta spp.) spp.)

• E. OligarthrusE. Oligarthrus:: – KKKK: Vahşi kediler (pampas, jaguar, puma) (: Vahşi kediler (pampas, jaguar, puma) (158158). ). AKAK: :

Agoutis, spiny sıçanlar (Agoutis, spiny sıçanlar (ProechimysProechimys spp.)ve pacas. spp.)ve pacas.

• 99 insan olgusunun 39’u 99 insan olgusunun 39’u E. vogeliE. vogeli, üçü , üçü E. oligarthrusE. oligarthrus ile olmuştur,kalan 57 olguda etken tanımlanamamışile olmuştur,kalan 57 olguda etken tanımlanamamış

• Tedavide 1. seçenek kemoterapi, sonrasında cerrahiTedavide 1. seçenek kemoterapi, sonrasında cerrahi

• İnsanlara bulaş yolu açıklanmış değil.İnsanlara bulaş yolu açıklanmış değil.

REFERANSLARREFERANSLAR1-Clin Microbiol Rev. 2004 January; 17(1): 107–135, J Eckert, P Deplazes1-Clin Microbiol Rev. 2004 January; 17(1): 107–135, J Eckert, P Deplazes2-Ammann R W, Eckert J 1996. Cestodes: 2-Ammann R W, Eckert J 1996. Cestodes: Echinococcus.Echinococcus. Gastroenterol. Clin. North Gastroenterol. Clin. North

Am. 25:655-689Am. 25:655-6893-Pawlowski, Z. S., J. Eckert, et al. 2001. Echinococcosis in humans: clinical 3-Pawlowski, Z. S., J. Eckert, et al. 2001. Echinococcosis in humans: clinical

aspects, diagnosis and treatment, p. 20-66. aspects, diagnosis and treatment, p. 20-66. InIn J. Eckert, M. A. Gemmell, F.-X. J. Eckert, M. A. Gemmell, F.-X. Meslin, and Z. S. Pawlowski (ed.), WHO/OIE manual on echinococcosis in Meslin, and Z. S. Pawlowski (ed.), WHO/OIE manual on echinococcosis in humans and animals: a public health problem of global concern. World humans and animals: a public health problem of global concern. World Organisation for Animal Health, Paris, FranceOrganisation for Animal Health, Paris, France

4- World Health Organization Informal Working Group of Echinococcosis. 2001. 4- World Health Organization Informal Working Group of Echinococcosis. 2001. Puncture, aspiration, injection, re-aspiration. An option for the treatment of Puncture, aspiration, injection, re-aspiration. An option for the treatment of cystic echinococcosis, p. 1-40. Document WHO/CDS/ CSR/APH/2001.6. World cystic echinococcosis, p. 1-40. Document WHO/CDS/ CSR/APH/2001.6. World Health Organization, Geneva, Switzerland.Health Organization, Geneva, Switzerland.

5-Urrea-Paris, M. A., M. J. Moreno, N. Casado, and F. Rodriguez-Caabeiro. 1999. 5-Urrea-Paris, M. A., M. J. Moreno, N. Casado, and F. Rodriguez-Caabeiro. 1999. Echinococcus granulosusEchinococcus granulosus: praziquantel treatment against the metacestode : praziquantel treatment against the metacestode stage. Parasitol. Res. 85:999-1006 stage. Parasitol. Res. 85:999-1006

6-Pawlowski, Z. S., J. Eckert, D. A. Vuitton, R. W. Ammann, P. Kern, P. S. Craig, F. 6-Pawlowski, Z. S., J. Eckert, D. A. Vuitton, R. W. Ammann, P. Kern, P. S. Craig, F. K. Dar, F. De Rosa, C. Filice, B. Gottstein, F. Grimm, C. N. L. Macpherson, N. K. Dar, F. De Rosa, C. Filice, B. Gottstein, F. Grimm, C. N. L. Macpherson, N. Sato, T. Todorov, J. Uchino, W. von Sinner, and H. Wen. 2001. Echinococcosis in Sato, T. Todorov, J. Uchino, W. von Sinner, and H. Wen. 2001. Echinococcosis in humans: clinical aspects, diagnosis and treatment, p. 20-66. humans: clinical aspects, diagnosis and treatment, p. 20-66. InIn J. Eckert, M. A. J. Eckert, M. A. Gemmell, F.-X. Meslin, and Z. S. Pawlowski (ed.), WHO/OIE manual on Gemmell, F.-X. Meslin, and Z. S. Pawlowski (ed.), WHO/OIE manual on echinococcosis in humans and animals: a public health problem of global echinococcosis in humans and animals: a public health problem of global concern. World Organisation for Animal Health, Paris, France. concern. World Organisation for Animal Health, Paris, France.

7-Brunetti, E., and C. Filice. 2001. Radiofrequency thermal ablation of 7-Brunetti, E., and C. Filice. 2001. Radiofrequency thermal ablation of echinococcal liver cysts. Lancet 358:1464 echinococcal liver cysts. Lancet 358:1464

8-Morris, D. L., and D. H. Taylor. 1988. Optimal timing of post-operative 8-Morris, D. L., and D. H. Taylor. 1988. Optimal timing of post-operative albendazole prophylaxis in albendazole prophylaxis in E. granulosus.E. granulosus. Ann. Trop. Med. Parasitol. 82:65- Ann. Trop. Med. Parasitol. 82:65-66. 66.

9-Hokelek, M., K. Erzurumlu, Y. Uyar, and A. Birinci. 1999. The effect of 9-Hokelek, M., K. Erzurumlu, Y. Uyar, and A. Birinci. 1999. The effect of praziquantel as a scolecidal agent on the protoscoleces of praziquantel as a scolecidal agent on the protoscoleces of Echinococcus Echinococcus granulosus.granulosus. Turk Hij. Deneysel Biyol. Derg. 56:129-133. Turk Hij. Deneysel Biyol. Derg. 56:129-133.

10-Richards, K. S., E. M. Riley, D. H. Taylor, and D. L. Morris. 1988. Studies on 10-Richards, K. S., E. M. Riley, D. H. Taylor, and D. L. Morris. 1988. Studies on the effect of short term, high dose praziquantel treatment against the effect of short term, high dose praziquantel treatment against protoscoleces of ovine and equine protoscoleces of ovine and equine Echinococcus granulosusEchinococcus granulosus within the within the cyst and in vitro. Tropenmed. Parasitol. 39:269-272.cyst and in vitro. Tropenmed. Parasitol. 39:269-272.

11-World Health Organization. 1996. Guidelines for treatment of cystic and 11-World Health Organization. 1996. Guidelines for treatment of cystic and alveolar echinococcosis. WHO Informal Working Group on Echinococcosis. alveolar echinococcosis. WHO Informal Working Group on Echinococcosis. Bull. W. H. O. 74:231-242. Bull. W. H. O. 74:231-242.

12-Kern, P., S. Reuter, W. Kratzer, and K. Buttenschoen. 2001. Therapie der 12-Kern, P., S. Reuter, W. Kratzer, and K. Buttenschoen. 2001. Therapie der zystischen Echinokokkose. Dtsch. Med. Wochenschr. 126:51-54. zystischen Echinokokkose. Dtsch. Med. Wochenschr. 126:51-54.

13-Horton, R. J. 1997. Albendazole in treatment of human cystic 13-Horton, R. J. 1997. Albendazole in treatment of human cystic echinococcosis: 12 years of experience. Acta Trop. 64:79-93. echinococcosis: 12 years of experience. Acta Trop. 64:79-93.

14-Horton, J. 2003. Albendazole for treatment of echinococcosis. Fundam. 14-Horton, J. 2003. Albendazole for treatment of echinococcosis. Fundam. Clin. Pharmacol. 17:205-212. Clin. Pharmacol. 17:205-212.

15-Todorov, T., P. Georgiev, S. Handjiev, and K. Vutova. 1997. Potentials of 15-Todorov, T., P. Georgiev, S. Handjiev, and K. Vutova. 1997. Potentials of benzimidazole compounds in treatment of human echinococcosis. Arch. benzimidazole compounds in treatment of human echinococcosis. Arch. Int. Hidatidosis 32:164-167.Int. Hidatidosis 32:164-167.

16-Todorov, T., G. Mechkov, P. Georgiev, S. Handjiev, K. Vutova, D. Petkov, A. 16-Todorov, T., G. Mechkov, P. Georgiev, S. Handjiev, K. Vutova, D. Petkov, A. Ivanov, and V. Boeva. 1998. Chemotherapy of human cystic hydatid Ivanov, and V. Boeva. 1998. Chemotherapy of human cystic hydatid disease: indications, effectiveness, prognosis. Mediterran. J. Infect. Parasit. disease: indications, effectiveness, prognosis. Mediterran. J. Infect. Parasit. Dis. 13:89-94.-Dis. 13:89-94.-

17-Torgerson, P. 2002. Transmission dynamics of taeniid parasites in 17-Torgerson, P. 2002. Transmission dynamics of taeniid parasites in animal hosts, p. 221-235. animal hosts, p. 221-235. InIn P. Craig and Z. Pawlowski (ed.), P. Craig and Z. Pawlowski (ed.), Cestode zoononoses: echinococcosis and cysticercosis, an Cestode zoononoses: echinococcosis and cysticercosis, an emergent and global problem. IOS Press, Amsterdam, The emergent and global problem. IOS Press, Amsterdam, The Netherlands.Netherlands.

18-Togerson, P. 2003. The use of mathematical models to simulate 18-Togerson, P. 2003. The use of mathematical models to simulate control options for echinococcosis. Acta Trop. 85:211-221control options for echinococcosis. Acta Trop. 85:211-221

19-Gemmell, M. A., and M. G. Roberts. 1998. Cystic echinococcosis 19-Gemmell, M. A., and M. G. Roberts. 1998. Cystic echinococcosis ((Echinococcus granulosusEchinococcus granulosus), p. 665-688. ), p. 665-688. InIn S. R. Palmer, E. J. L. S. R. Palmer, E. J. L. Soulsby, and D. I. H. Simpson (ed.), Zoonoses. Oxford University Soulsby, and D. I. H. Simpson (ed.), Zoonoses. Oxford University Press, Oxford, United Kingdom.Press, Oxford, United Kingdom.

20-Heath, D. D., and M. W. Lightowlers. 1997. Vaccination on 20-Heath, D. D., and M. W. Lightowlers. 1997. Vaccination on hydatidology—state of the art. Arch. Int. Hidatid. 33:14-16.hydatidology—state of the art. Arch. Int. Hidatid. 33:14-16.

21-Eckert, J., B. Gottstein, D. Heath, and F.-J. Liu. 2001. Prevention of 21-Eckert, J., B. Gottstein, D. Heath, and F.-J. Liu. 2001. Prevention of echinococcosis in humans and safety precautions, p. 238-247. echinococcosis in humans and safety precautions, p. 238-247. InIn J. J. Eckert, M. A. Gemmell, F.-X. Meslin, and Z. S. Pawlowski (ed.), Eckert, M. A. Gemmell, F.-X. Meslin, and Z. S. Pawlowski (ed.), WHO/OIE manual on echinococcosis in humans and animals: a WHO/OIE manual on echinococcosis in humans and animals: a public health problem of global concern. World Organisation for public health problem of global concern. World Organisation for Animal Health, Paris, France.Animal Health, Paris, France.