ساختار تجاری مناسب مبتنی بر همکاری بخششهرها، عمومی و خصوصی در هوشمندسازی

همراه بررسی نمونه خدماتبه علی رحمان پور، عرفان طاهرخانی

95شهریور –گروه تاراکسا

باتنهاحوزه‌هابسياریدرشهریهوشمندخدماتتوسعهروند-چکيدهقابل(PPPمدل)خصوصیوعمومیبخشمشترکسرمایه‌گذاریوهمکاریریتجامدل‌هایکناردربایدرواینازاست؛متوازنوپرشتابپيشرفتیبطورراگروهدوهردغدغه‌هایکهپيچيده‌تریمدل‌هایپيشين،متداول.گيردقرارتوجهمورددهندپوششهم‌زمانازتدریجبهتجاریمدل‌سازیشهرها،هوشمندسازیطرح‌هایدروامروزهادهسمفاهيمازوشرکت‌هاازشبکه‌ایسمتبهواحدشرکتیكبرتمرکز

وشبکهارزشهمچونگسترده‌تریمفاهيمسمتبهدرآمدزاییهمچون.استکردهتغييرمالیمدلبرشهرهاهوشمندسازیبرایPPPساختاریكاساسیمفاهيممقالهایندر

شدهمعرفیاجمالیطوربه(Ballon)بالونتوسطارایه‌شدهساختاراساسسویازروندتغييردليلبهشد،خواهدمشاهدهکههمان‌طور.است

ازشبکه‌ایبرایارزش‌آفرینیسمتبهواحدشرکتیكدرآمدزاییدروداندیشيآن‌هاپيرامونبایدکهاستمحتملنيزچالش‌هاییذینفعان،

بررسیبهمقالهاینادامهدرهمچنين.استشدهمرورآن‌هاازبرخیاینجاشدههپرداختبومینگاهباومعرفی‌شدهمدلبرمبتنیخدمات،نمونهبرخی.است

ضرورت هوشمندسازی شهرها

۱۹۶۴

20۱۴2050

36%

54%70%

...تا شهر هوشمند الکترونیک از شهر

شهر آفالین شهر آنالین و الکترونیک !شهر هوشمند و زنده

IoTشهر هوشمند، بر پایه داده های لحظه ای و

مبتنیییی یییی هوشمندسااااازیو تحلیی تجزیی جمع آوری، ارسال و .استاطالعات‌لحظه‌ای

اطالعات‌و‌، ی (Data)داده‌هاتبدی ، ط دو ف آینید (Knowledge)دانش‌. لندمدتکوتاه و

Smart Cities Councilبرگرفته از

ارای خیدمات هومیمند در ( PPPمدل )همکاری خش های عموم و دولت •ورها پایدار طور گست ده مورد توج ق ار گ فت اسیت و در سییاری اک ک ی

خدمات هوممند ا همکاری و س مای گذاری م یت ایید دو خیش میک . م گی د

اک مهمت ید چالش ها ط اح مناسب مدل های تجاری است، گونی ای یک •اک ایید رو امی وکه در کنیار . ک تواند منیافع هی دو خیش را تنیمید کنید

مدل های پیچیده ت ی ک دغدغ های ه دو گی وه را متداول، مدل های تجاری . طور هم کمان پومش دهند نیز رس و مع ف مده است

یی کلیدی در چنید مدل های تغیی در ف آینید ارک‌ آف ینی ی ایمسال •م کت یا مجموع واحد سمت مبک ای اک ذینفعیان و مجموع هاسیت کی طبیعتا هم اه ا مزایای خود، پیچیدگ های را نییز ی میدل تجیاری ا یاف

.خواهد ک د

مدل تجاری مناسب در شهر هوشمند

یک اک مهمت ید عوام ایجیاد ایید ا هامیات ایجیاد میبک ای اک ذینفعیان یا •ل چی کسی کنتی »چیون و پاسخ پ سش های خواست های متفاوت است مییدل ، چنییید آیییا »و « دارد؟ یی عهییده سییامان را مییبک ارک‌ و ط احیی «ارک‌ آف ید خواهد ود؟

ا مط ح میدن سیوایت م یدلی لزوم م یارکت، پیش ت و در حوکه فاوا، •الون یآنچ در ای اماره مد و همبستگ و پیچیدگ میان پاسیخ های آن هیا،

جامع مدل ساکی تجاری ای ارائ خدمات فاوا را ا تم کز هیی ساختار . داددو جنب کنت ل ف آیند و ایجاد ارک‌ ارائ

ذک است ک منظیور ی کیارگی ی ایید سیاختار در ط احی میدل مایان •نیاک اعمال تغیی اتی اسیت ،(PPP)پیچیده ت م وط مه های هوممند

. پس اک رس مدل الون حث خواهد مدو ک در ادام

معرفی شبکه ارزش در خدمات فاواو Ballonتجاری مدل

معرفی شبکه ارزش در خدمات فاواو Ballonتجاری مدل

به‌طور‌کلی‌در‌ساختار‌ارائه‌شده‌توسط‌بالون،‌چهار‌جنباه‌مختلام‌مادل‌های‌:‌تجاری‌بررسی‌می‌شود

ک ط آن، مبک ارک‌ ایجاد مده و نقش ها و فعاین خش هیای مختلی روم ( 1؛م مودمبک ارک‌ تعیید

وس ایجاد ساختار عملک دی، یا تعیید نقش و چگونگ تأثی المان های فن در پ ( 2ارک‌؛

مدل مال ک ی چگیونگ انتقیال ج یان هیای درآمیدی مییان فعیاین و وجیود ( 3؛ق اردادهای تسهیم درآمد اختصاص دارد

ارایی پارامت های ارک‌ پی نهادی ک محصول یا س ویس ک کیار ان نهیای ( 4. م مود و ارک‌ آن را تو یح م دهد

معرفی شبکه ارزش در خدمات فاواو Ballonتجاری مدل

افزوده میدن یی یاکیگ اساسی اک نیاکمند خاص خدمات مه هوممند ماهیت •ایید همید ام منج افزایش پیچیدگ . خش عموم مبک ارک‌ م امد

م مودمدل تجاری ه و ارک‌، دو پارامت مط ح مده در ساختار اولی مدل تجاری، ن یان دهندکنت ل •

. دو جنب اصل اک ی مدل استود ک نتیج رویک د م ا ه ای استخ اج مدل تجاری عموم پی نهاد م مدر •

و چ کسی میبک ارک‌ را هیدایت»: پای اید سوایت ط اح م موداید ار . «تولید م کند؟ارزش‌عمومیآیا اید مبک ، »و « کنت ل م کند؟

ارک‌ و میاخ‌ های حیاکمیت میاخ‌ های میدی یت عمیوم و ت تییب، دید •عموم ، عنوان دو خش اصل مدل های تجاری ا اف م میوند کی فعیاین

.دولت را درگی م کنند

عامل مدل تجاری مناسب خدمات شهر هوشمند مبتنی بر تگسترش به خصوصی -بخش عمومی

همت اک یا پارامت هیای میبکماخ‌ های مدی یت عموم و حاکمیت •عمیوم نییز میاخ‌ های ارک‌ ارک‌ و ساختار عملکی دی هسیتند و

. جزییات ساختار مال و ارک‌ پی نهادی را م ح م دهد اولید سطح، : خود در دو سطح عم م کنندماخ‌ های جدید اید •

اهییداف م ییوط م مییود کیی سیاسییتگذاران یی ای دسییتیا یی آن و دوم، سیطح سیاکمان کی ی ( میه هومیمند) نام ریزی ک ده انید

چگونگ سیاکمانده میه داری ی منظیور دسیتیا ی ایید اهیدا .متم کز است

عامل مدل تجاری مناسب خدمات شهر هوشمند مبتنی بر تگسترش به خصوصی -بخش عمومی

بعدبررسی‌مبسوط‌ساختار‌در‌اسالید‌

هوشمند فضای سبز شهریآبیاری : نمونه خدماتدر دنیای صنعت و مکانیزه ام وکی، احداث فنیاهای سیبز ی ای سیرمت روحی و •

.جسم جامع و کنت ل آلودگ ، ام ی وری دانست م مودوی اهمیت نگهداری مناسب و هوممندان اک فنای سبز، ا لحاظ ک دن لزوم ص ف ج•

.در مص آب اک نیاکهای حال و آت مه ها و تبع آن مه داری ها خواهد ودحیدود یی )پایید ودن میانگید ارندگ در ته ان نسیبت مییانگید ید المللی •

، اک سیوی دیگی ( حیدود دو ا ی )اک ی سو و ایت یودن مییزان تبخیی آب ( سومت و عیت منا ع آ خصوص آب های سطح و جاری را تنعی و نیامطمند سیاخ

. استدر هوممند، اک ی سو پاسخ سیاست های حاکمیت و میدی یت میه یآ یاری •

طیور کمین مدی یت مص آب است و اک سوی دیگ ا استفاده هین اک منا ع آب .مستقیم در هبود کیفیت کندگ مه وندان موث خواهد ود

رید عدی ساختار اولی پی نهادی ای اید خدمت مبتن آنچ یان مد در اس•. آمده است

مشهدشهرداری ۱۳۷کاربردی برنامه : نمونه خدماتی ن م افزار تلفد همی اه ی سیت اندرویید می امید کی جهیت 137ن م افزار "•

ت م ارکت م دم در گزارمات م کرت مه ی و تعام ا مه وندان ط اح مده اسا میه مه وندان م توانند اک ط یق اید ن م افزار م کرت و پی نهادات در را ط ...

ی ..(صدا تصیوی فییلم نقیاط جغ افییای و )و مه وندان را صورت چند رسان ای (و سایت مه داری م هد)"... .ارسال نمایند 137م کز

میاخ‌ های )در اید خدمت نیز مانند غالب خیدمات کنیون در ک یور، نیمی دوم • رسید نسبتا م خ‌ یا قا حدس هستند، اما نظ م( م وط مدی یت مه ی

. م ارکت راهب دی ید خ در ارای آن وجود ندامت امدارکت نیست، در اید نمون نظ سد نیاک چندان نیز مک گی ی چنید م ماید •

اما اک کاوی ای دیگ و ا نگاه سای خدمات، م تیوان چنیید دامیت کی د کیتم کز مدی یت مه ی در ک ور غالبا خیدمات اسیت کی نییاک ی م یارکت های

کی میده ید خ در آن ها کمت امد و دید ت تیب ی چ خ اکخورد منف ت .است

جایابی خدمات از لحاظ نوع ارزش آفرینی و میزان مشارکت دولتی/بخش عمومی

اک خدمات کنون ک یدون لحیاظ کی دن میاخ‌ های مبتنی ی سیاری • م ارکت ه دو خش عموم و خصوص توسع یافت اند، نهایتیا منجی ی

عدم مک گی ی همکیاری مناسیب مییان ایید دو خیش و در نهاییت عیدم . موفقیت خدمات م موند

خدمات ک نیاکمند همکاری خش های مختل هستند اما دون ط احدر •د کی یا ساختار م ارکت مناسب آغاک م موند، عنا م کرت پدید م آی

ل نگاه اک کاوی ساختار مع ف مده در اید مقال ، م توان دریافت عام اصآن ها ا هام در خ ماخ‌ ها و یا عنیا تعیارد در ارک‌ هیای خش هیای

ا ق ار اک اید رو ط اح ی ساختار یکپارچ کم م کند تا . مختل استاک آغیاک گ فتد مسای مختل در کنار یکدیگ ، ا هامات و تعار ات احتمال

.م اهده و تعدی موند

اتتوجه به راهبردهای مشارکتی، مانع توسعه خدمعدم

‌ در اید مقال و ا توج لزوم همکاری های ید خ در هوممندساکی مه ها، تر•وم و مد تا صورت گام گام، راهب دی متناسب ای م اکت خش های مختل عم

. خصوص مع ف مودهمان طور ک در مقدم نیز اماره مد، اید مقال تنهیا آغیاکی ی ایید مسیی اسیت کی •

ور و ی ای نگارندگان ا توج تج یات پی ید، ورت مناخت دقیق ت آن را در ک یق یک اک گام های مهم پییش رو، تیر‌ ی ای تطبیی. خش های مختل احساس نمودند

. ی ت ساختار ارای مده ا نظام مدی یت مه ی در ک ور استای ان مدی یت مه ی غالبا خدمات مه ی متم کیز اسیت و اک ایید رو ی منظیور در •

توسع هین و یکپارچ خدمات هوممند در خش های چون ان ژی، آب، امنیت عموم عروه همکاری ا خش خصوص ، ایجاد همکاری های میوث ید خ ی و دولتی... و

.نیز ام ی وری است

طراحی یک مدل مناسب تر برای ایران؟

ا در نگارندگان خود یکم م دانند اک کلی اف اد و مجموع های ک آن ها رهمکاران مسی تحقیقات ان در اید حوکه یاری نمودند ت ک کنند، اک جمل

تحلیلی طیی و م کیز مطالعیات راهبی دی و-گ وه تاراکسا، گی وه علمی . ید المل فاوا در دان گاه علم و صنعت

سپاسگزاری

• Wai-Ming To, Linda S.L. Lai, “Tree MIS: Caring for Ecological Assets in Smart Cities,” IEEE Computer

Society, July/August 2016, pp. 50-55.

• M. Naphade et al., “Smarter Cities and Their Innovation Challenges,” Computer, vol. 44, no. 6, 2011, pp.

32–39.

• K. Su, J. Li, and H. Fu, “Smart City and the Applications,” Proc. Int’l Conf. Electronics, Comm., and

Control (ICECC), 2011, pp. 1028–1031.

• “Smart Cities Readiness Guide,” Smart Cities Council, 2015.

• Alexander Osterwalder, “Business Model Generation: A Handbook for Visionaries, Game Changers, and

Challengers,” John Wiley and Sons, 1st edition 2010.

• Pieter Ballon, “Business Modelling Revisited: The Configuration of Control and Value,” The journal of

policy, regulation and strategy for telecommunications, Information and Media, vol 9, no. 5, August 2007,

pp. 6–19.

• Nils Walravens and Pieter Ballon, “Towards a New Typology for Mobile Platforms: Validation Thorough

Case Study Analysis,” In Proc. of the 20th ITS European Regional Conference “Telecommunications in

the Broader Society: Maximising the Benefits and Reducing the Risks” & the 1st ITS Europe-Middle

East-North Africa (ITS & Europe-MENA), Manama, Kingdom of Bahrain, October 2009.

• Nils Walravens, “Mobile Business and the Smart City: Developing a Business Model Framework to

Include Public Design Parameters for Mobile City Services,” Journal of Theoretical and Applied

Electronic Commerce Research, vol 7, no. 3, 2012, pp. 121-135.

برخی منابع و مراجع

Cooperation-Based Business Model for Smart Cities, with Studying of Some Sample Services

Ali Rahmanpour, Erfan TaherkhaniTaraxa Group

Iran Smart City Summit 2016 (Papers & Presentations)