corpus hominis 2012
TRANSCRIPT
CORPVS HOMINIS (Texto tomado de Juan Amós Comenio, El mundo en imágenes)
Septem aetates hominis
Homo est primum infans*, deinde (después) puer, tum (luego) adolescens*, inde (de ahí) iuvenis*,
postea (posteriormente) vir, dehinc (de aquí) senex, tandem (finalmente) silicernum (decrépito).
Sic (así)etiam in altero (otro)
sexu sunt pupa, (nena)
puella, virgo*, mulier*,
vetula*, anus (anciana)
decrepita.
MEMBRA HOMINIS EXTERNA
Caput (cabeza) et Manus Membra hominis externa haec (éstos) sunt: caput est supra,
infra sunt pedes*.
In capite sunt: capillus*, aures binae, tempora bina et facies*.
In facie sunt: frons*, oculus* uterque (ambos), nasus, os (boca), genae
(mejillas) et mentum*.
Os septum (rodeada) est mystace (bigote) et labiis*; Virile mentum
tegitur (está cubierto) barba;
lingua* cum palato (paladar) septa est
dentibus* in maxilla (mandíbula).
Oculus vero (quem conformant
nervus opticus, bulbus, musculi bulbi,
albugo (esclerótica) et pupilla) tegitur
palpebris (párpados) et supercilio (ceja).
Colli* pars* anterior est iugulum (garganta/ cuello), posterior cervix (nuca).
Truncus et Brachium Pectus* est ante; retro (detrás) dorsum; in illo (aquél) sunt feminis binae
(dos) mamae cum papillis (pezones). Sub pectore est venter*; in eius (de él)
medio umbilicus*; subtus (hacia abajo) inguen (ingle) et pudenda (pudorosas).
A tergo (por la espalda) sunt scapulae
(omoplatos), a quibus pendent* humeri
(hombros); ab his (éstos) brachia cum cubito
(codo); inde ad utrumque latus* manus,
dextera* et sinistra*. Humeros
excipiunt (reciben sobre sí) lumbi (lomos) cum
coxis et in podice (culo) nates (nalgas) sunt.
Contracta* manus est pugnus*; aperta* manus est palma; in
medio est cavus (hueco); extremitas* est pollex (pulgar) cum quattuor
digitis*, indice, medio, annulari et auriculari. In quolibet (cualquiera)
sunt articuli (articulaciones) tres et totidem (otros tantos) condyli (nudos) cum
ungue (uña).
Crus et Pes
Crus (pierna) conformant (completan) femur,
et sura (pantorrilla) cum tibia (intermedio
genu (rodilla)) est; abhinc (después) tali
(tobillos), calx vel calcaneum (talón) et
solum (planta), in extremo hallus (dedo gordo)
cum quattuor reliquis (restantes) digitis.
MEMBRA HOMINIS INTERNA Caro 1 (carne) et Viscera (vísceras)
In corpore sunt cutis (piel) cum membranis, caro cum musculis,
canales, cartilagines (cartílagos), ossa (huesos) et viscera. Detracta (quitada)
cute apparet caro, non continua massa, sed distributa tamquam (igual
que) in farcimina (embutidos); quod musculos vocamus, quorum
numerantur (se cuentan) quadringenti (cuatrocientos) quinque (cinco); canales
spirituum (aires) ad movendum (para mover) membra. Viscera sunt interna
membra: ut in capite cerebrum, circumdatum* cranio et pericranio.
1 CARO, CARNIS, carne, pulpa.
In pectore cor (corazón), obvolutum (envuelto) pericardio, et pulmones, qui respirant. In ventre
ventriculus vel stomachus* et intestina omento (membrana / grasa) obducta (cubiertos); iecur vel hepar
(hígado) et a (por) sinistro ei (a éste) oppositus* lien (bazo); duo renes (riñones) cum vesica (vejiga). Pectus a
(del) ventre dividitur crassa (gruesa) membrana, quae vocatur diaphragma.
Canales et Ossa (huesos) Canales corporis sunt: venae, quae sanguinem* ex hepate
deferunt (distribuyen); arteriae, quae calorem et vitam e corde;
nervi, qui sensum (sensibilidad) et motum (movimiento) a cerebro per
corpus deferunt. Haec (estas) tria (tres cosas) invenis (encuentras) ubique
(dondequiera) sociata (asociadas). Porro (continuando): ab ore est gula (esófago),
via cibi ac potus (bebida) in (hacia) ventriculum, et iuxta (junto) hanc
(éste) ad pulmones arteria (tráquea) pro respiratione; a ventrículo ad
anum* est colum* ad excernendum (para separar) stercus (escremento);
ab hepate ad vesicam ureter (uréter) ad urinam* reddendam est (para que diera salida).
Ossa sunt: in capite calvaria
(calavera), duae maxillae (maxilares) cum
triginta (treinta) duobus (dos) dentibus;
tum spina dorsi, columna corporis,
constans (que consta) ex triginta quattuor
vertebras, ut (para que) corpus se
flectere (doblar) queat (pueda); costae
(costillas), quarum viginti (veinte) quattuor
sunt; os 2 (hueso) pectoris, duae
scapulae (homoplatos), os sessibuli (iliaco) vel pelvis, lacerti (brazos) et ulnae (antebrazos) cum radio; in crure
sunt femur, patella (rótula), et dextera fibula (peroné) et sinistra fibula cum tibiis. Ossa manus sunt
triginta quattuor, pedis triginta. In ossibus est medulla.
Sensus (sentidos) externi et interni
Externi sensus sunt quinque:
I. Oculus videt colores, album (blanco) vel atrum (negro) vel niger,
viride* vel caeruleum (azul), rubrum (rojo) aut Iuteum (amarillo) aut flavum
sit (sea).
II. Auris audit sonos, tam (tanto) naturales, voces et verba, quam
(como) artificiales, tonos musicos.
III. Nasus olfacit odores* et foetores*.
IV. Lingua cum palato gustat sapores,* dulce aut amarum, acre
(agrio) aut acidum*, acerbum (picante) aut austerum (sin sazón).
V. Manus dignoscit (reconoce) tangendo (tocando) rerum quantitatem* et qualitatem*; calidum* et
frigidum*; humidum* et siccum*; durum* et molle (blando); suave et asperum; grave et leve.
2 OS, OSSIS, hueso.
Sensus interni sunt tres:
I. Sensus communis sub sincipite (sincipucio)
apprehendit a sensibus externis
perceptas (percibidas) res (cosas).
II. Phantasia sub vertice (coronilla) diiudicat
(juzga) res istas (estas), cogitat (piensa),
somniat*.
III. Memoria sub occipitio (occipucio) singula
(cada cosa) recondit (guarda) et depromit (saca);
quaedam (algunas) perdit*, et hoc est oblivio
(olvido). Somnus est requies (descanso)
sensuum.
Texto tomado de Juan Amós Comenio, El mundo en imágenes, pp. 118126.