1|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Psychologie en energiebesparing

Linda StegRijksuniversiteit GroningenVakgroep Psychology

2|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Hoe kun je energiebesparing in huishoudens stimuleren?

› Veranderen van de keuzeomstandigheden Energiezuinige technologie Wetgeving Prijsbeleid

› Informatie: verandering van voorkeuren, motieven, percepties, normen

3|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Technologie› Moraliseer technologie: zorg dat

energiebesparing van zelf volgt Bijvoorbeeld HR ketel, duurzame

energiebronnen› Belangrijk om energiebesparing te realiseren› Maar:

Vind men de technologie acceptabel? Wil men de technologie aanschaffen? Gebruikt men de technologie zoals verwacht?

4|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Acceptatie en adoptie› Afhankelijk van balans voordelen en nadelen› Technologie is kostbaar maar kost vaak weinig

moeite› Verschillende aspecten:

Hedonisch: comfort, gemak, status Kosten en baten: geld, tijd Normatief: milieu

5|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Acceptatie› Acceptatie neemt toe in de tijd› Voorbeeld: Stockholm

Acceptatie hoger na de proef Proef had positievere effecten op files,

milieuproblemen, en parkeerproblemen dan vooraf verwacht

Kosten lager dan verwacht› Na aanschaf keuze rationaliseren: meer positief

6|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Adoptie van innovaties (Rogers)› Kennis: informatie geven› Overtuiging: verandering van attitude › Besluit: intentie› Implementatie: gedragsverandering› Gewoonte: feedback

7|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Informatie› Grootschalige campagnes vaak niet effectief

Lage betrokkenheid, spreekt niet aan› Informatie op maat

Aansluiten bij behoeften, voorkeuren, mogelijkheden

Relevanter, meer aandacht Voorkom overload aan informatie

8|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Informatie over gedrag anderen › We trekken ons veel aan van wat anderen

denken en doen (maar erkennen dit niet)› Informatie over gedrag anderen effectief als

anderen milieuvriendelijker zijn› Tegengesteld effect als anderen minder

milieuvriendelijk zijn Aanpassen aan de norm Teniet doen met behulp van smiley (sociale

beloning)

9|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Sociaal bewijs - Asch› Conformiteit: opvattingen en gedrag aanpassen

aan dat van anderen

10|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

11|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Sociaal bewijs - verklaring› Aardig worden gevonden of niet worden

afgewezen› Het juiste antwoord willen geven

12|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Voet tussen de deur

› Als mensen instemmen met een klein verzoek zijn ze eerder geneigd in te stemmen met een later, groter, verzoek

› Eerste commitment cruciale factor› Voorbeeld: bord in de tuin

klein teken op raam ´rijd voorzichtig´ groot bord in tuin ´rijd voorzichtig´ 76% versus 17%

13|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

‘Labeling technique’› We passen ons gedrag aan bij het beeld dat

anderen van ons hebben› ‘Verborgen zelf procedure’

Als je mensen verteld dat ze vrijgevig zijn, doneren ze meer geld aan goede doelen

Als je mensen vertelt dat de kans groot is dat ze gaan stemmen, stemmen ze vaker

Als je mensen vertelt dat de test uitwijst dat ze aardig zijn ipv intelligent, helpen ze anderen meer

14|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Technologie DE oplossing?› Effecten technologische ontwikkelingen deels

teniet gedaan door groei vraag› ‘Technology will save us’ (dus ik hoef mijn

gedrag niet aan te passen)› Rebound effect: energiezuinige apparaten

meer gebruiken omdat ze milieuvriendelijk zijn› Niet altijd gemakkelijk te implementeren

Voorbeeld electrische auto

15|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology

Technologie = gedrag

16|Date 01.02.2010

faculty of behaviouraland social sciences

psychology