1»

D E

SISTRIS.

0T

I

9

SISTRORUMFIGURIS AC DIFFERENTIA

Ad Illuftrifsimum D.

D. LEONEM STROZZAOB SISTRI ROMANI EFFIGIEM

COMMVNICATAM,

BISSERTATIOA U C T O R E

D- BENEDICTO BACCHINOMonacho S. Benedi&i apud Divum Joh. Evangcliftam,

S> Officii Conlultore,

ac Sereniffimi RAYNUCII II. Parma?, Plac. Scc.Ducisr-, ; Thcologo.

BONONIjE, m. dc xci.Ex Typographia Pifariana. Supcriorum permifu.

L E C T O R I.

Abfente Au&ore tot fphalmata irrepfere, vt co-gitatum fit de opere Typographorum incuria con-Ipurcatiffimo piperi dcputando . Vcrum Aucloripfe detuahumanitate fidenSj&Amicorum confi-

lio obfecundans,confenfit vt in publicum emitte-

retur feauen ti addita emendatione

.

emendata

l' :.. U ,1

At cumcum aiti JcpdLtcrtv

clarius

AegyptiaA %pox:'pt\6ciVefeuieadcmMyfteriaAt nonnemos folemnisconucnicntiam

pag. 7

pag. 8pag- 9

pag. iopag. la

pag. 15pag. 17pag. 18pag. 10

pag. 11

pag- 24

fpbalmata

lin. *4 etWtvlin. *5 t 1 t .- | U i

Im. 9 Ac cumlin. 19 remaicJin. 20 i\7tp4.'vnlin. 2 clatius

lin. Aegyptiolin.

Hn« 20 Vefenilin. »4 eandcmlin. 5 Myftcriolin. 8 Atnomenlin. 26 mos folcmnelin. 18 conucnientia

Leuiufcula tu ipfe corrige

1

i

1

V

r

5/5

T

RVM ex are repertum Via Aure/ta in Juburbana,VtlkL Ill^Latirenta de Corsims, et ab eodem dono datum D.

Jjoni Strozza .cuius in Muftv hodie asseruaturc^^p

v

LEx Gemmu Aucjuftini .11.111.Ex Casalio. IV. £x lo.Macario.V. VU Ex Spanhemio vjjXlIl.ExGrutero. XiV. £x Sponio. XV. Ex Cupero. XVI. Ex Pi^norio.XVii^

\

*V- :. •• . • > "Diailizerfbv'GooQk

IV v vr

Apud Petrum Stephanonium

DIS MANIBVSC-LARINATISATTICI

qyoD • siqyis • ossa

ETV S -PRE IEC ERIT-AVT

HANOARAM-APSTVLERIT

HABEBIT SACRAISIDI$

ILLIVS (^yJETA IRATA

In /Ldibus Delphinorum

1

1

EFFICIES SISTRFQuodJeruat) ui MujdHieronymo

JZCYPTI1Gualdi Aruninensii

Aleandro exp/uata

t

I

5Illuftrifs. , ac humanifs. D.

D. LEONI STROZZjED. Hcnedifius Taccbinus

S. T. D.

^EQVI, bonique confulas oro fi feriusquam credidcras , herclc quam ipfe decreverammeam fidem liberem , qua dudum promiferamme nonnulla fcripturum de egregio tuo Ifiacazfuperftitionis Monumento, cujus graphicamlco-nem , addita altera Trajani Vultum exprimehte,mififti. His enim curis praepedior, ac in diverfa

abnitente genio trahor,ut vix quandoque horis

fubcifivis fpecies recolligere poffim , ac per

A i bre-

4 Dt SijlrorumbrevifTima temporis fpatia Mufis , mihiqueva-

care . Quod quidem asgerrime ferrem , nifi obgenus Vitg auipicante Numine dele£um, mihialieno arbitrio vivendum fcirem, ac alienis qui-

buslibet votis ferviendum

.

Verum ne moras excufans, & morasneflens,eodem peccato peccem, Siftrum arripio, pauca

in ejus illuftrationem fcripturus , ac potiflfimum

ea, qug forte Clarilfimis Viris, qui de hocce

argumento egere , inta&a reliSa funt: ut quid

enim crambes rccoflas rccoquerem ? Hxc igi:urquantum per me poterit diftinde difcuticnda re-or. Cujus n^ur^ Siftrum apud Ifiacorum Myfte-

riorum cultores ; inde hypothetice tuum , Ae-^yptiacum nefuerit, an Romanum ? Duo hxcilluftrans , ac aliud veluti agens , ou$ pertinent

ad Felem , ad Virgulas tranfie&as, &ad lateraliaparcrga explanabo, nec non alia nonnulla haud

fortc injucunda ad progreffum Ifiaca? fuperftirio-

nis , & ad diftinguenda Romana hujufmodi mo-numenta ab Aegyptijs , fpe&antia .

Age itaque theticum profequamur; nil enimde Siftri ufu , nil de nominis ethimologia di-

cendum reor, cum toties repetita, ac tranfcri-pn ab aliis hcc fint, vt de eis refpondere poflltLippus, ac Tonfbr . Ad figuram quod pertinet

,

no-

Figuris ac Differeniia • fnofti tot pene Scriptorum fententias efle, quotCapita . lllud tamen fatis conftare arbitror nonunam fuifle , fed diucrfam pro Regionum , Ifia-corum, Opificum, ac temporum genio; quodut ob oculos inficias eunti ponam , exhibeo non-nullorum Siftrorum figuras vericulo in xs incifas,

quas in hanc rem hinc inde ex antiquaria fup-pelle&ile collegi. VidesSiftraanguliformia,ova-

lia, virgulis munita quadrilateribus , varie ma-nubriata, virgularum numero au&a, vel dimi-nuta

, pleraque omni fymbolo deftituta, bina^queex Auguftini gemmis accepi Loto exornata. Hinctoto,vt ajunt , coelo aberrare fentio a vero, qui

de hac re agunt ita,utunius forma? immutabilis

Siftrum fuifle autument, vcl eodem femper or-natu conflatumcontendant. Novifti porro quan-

ta Hieronymus Bofilus congerat in fuo Ifiaco,five opufculo de Siftro, ac quantum laboret ucfuam de Siftri figura fententiam firmet aliis ex-

plofis; quaquidemin re, licet jureillos adpartes

vocet, qui Siftrum cum Crotalis, Cimbalis, &cnctcris hujufmodi crepiraculis confundunt; con-

fidentius tamen quatn par eflet fibimetipfi gratu-

latur de adinventa vera, ac genuina defcriptio-

ne,quam hicoperoseab illo confc&am recoh re

ue graveris . Ea eft hujufmodi; Stfirum Crepita-

(j De Siftrorumculum onjaleeft y ex argutt metalli lamina faBum,

cujus apfis fuperior trtbus infgnitur figurts ,una

faltcet Eiuri humana facie in medio pofttayaltera

Jfidts in dexfero latere , tertta^ephttos inftntftro.

Jn ima njerb (ui parte manubrium habet, yuoddum

concutitur, njtrguU cju^dam ex eodem metallofat~bfy

per lamtn* fmuios tranfiecl* adunco utrinque

cufptde laminam tpfam percutiunt ,

Figuris ac Diffcrcntia . jgo exornabantur , ut probant figurs in fupcrio-ribus allatx . Infuper apfis ad Bollij guftum cf-

formata frequentiftime omnino defiderata eft

;

Nephtios , ac Ifidis Vultus non femper affixrfuerunt, & cum adiiciebantur, infra motalesvir-gulas locum habuere. Eluri etiam facies raroad humanam accefllt . Qua? quidem fingula fiperpendantur feorsim , patent

.

Etenim quamuis non negaverim apfidem Bof-fianam quandoque obtinuirfe , & quidem anguli-formem; frequentius tamen Siftri fummam par-tem in emiciclum conformatam extitifle, patettum cx allata Siftroruro Tabella, tum ex Siftroquod CL Pignorius in egregio* ad Menfam Ifia-cam Commentario aflfert ex Mufeo FrancikiGualdi Ariminenfis, ac rursum exhibet in aureo dt

Ser

8 De Sijlrorum

rvffdpoi 7OIX&09 > **vpoc, j&j jHc, t&j vfetroc; , £ ett/jcc.

Stjiri autem fuperiort parte rotund\ confpeEkus ad-

monet de quattuor corporum concu[fione. pars nam-

aue\ Mundi obnoxia ortui , @jr obitut globo Lunari

continetw , ac in ea cuncta mvventur , ob quattuor

eJementa ignem njtdelxcet >terram , aquam , acrem .

Qux manifefte Bofllana? fententix repugnant .Ac cum femcl in pnrconccptam opinionem irn-pegit Vir ifte, nec caeteros intelligit Auftores ,

quos citat . Laudat Joannem Bernartium , ac

tanquam Bernartii foetum defcriptionem , quamIs in Scholiis ad lib.p. Statii Theb.exhibet mul-

tis commendat, cum tamen Bernartius apicesip-

fos ex Apul. lib. i i.Metamorph. defcripferit, ubi

Madaurenfis Ifidis ornatum fibi adhuc fub Afini

perfona degente apparentis, ob oculos ponens,

ait ; dextera qutdem ferebat

Figuris ac Dijferentia non onjalem . Qui cnim fieri

poterat ut clarius orbicularem digito oftenderet,

quam aflerens larmna in modum balthei recuruata

conftare i Ifidis , ac Ncphtios vultus fxpius de-

fuiffe probant Siftra in fuperioribus delineata : at

cum adfiierunt , infra motales virgulas fedem

utplurimum obtinuerc , comet loco , quo in Pi-

gnoriano, ac in noftro Pinea, feu aliud quod-

dam parergon affixa fpe&antur . Teftis locuple-tiflimus id firmat ipfemet Plutarchus ipfis verbis,

quibus Boflius univerfam fuam Siftri defcriptio-

nem munire fatagit. Mihi met ipfi vix fidcm

adhibui , cum hominem mordicus defendentem

legi Vultus hujufmodi fupra motales virgulas

collocatos , & eo nomine Pierium Valerianumtraducentem, ob illos infra conftitutos ; necnon

in ejus rei probationem Plutarchi afferentem ca,

quibus difert£ repugnat , rem ait ; «T «4'

10 De Sifirorumtus , indicantes ipfis ortum , ac ohitum . Quid

clatius afferri poterat a Boflio ad Boflij fen-

tentiam evercendam ? Illud tamen animadver-

tendum eft ex Plutarchi teftimonio haud apte

colligi immutabilem fuifle Siftri figuram ; ac

ideo quandoque ea met,quam ex Plutarchi ver-

bis refellimuspotuiflc obtinere. Sed cum ad mo-dum Balthei recurvata fueruntSiftra(ut plurimumautem talia fuifle oftendunt vetera monumenta)

vix alio loco collocari potuerunt Ifidis, ac Ne-

phtios vultus , quam infra motales virgas ; cumvero Boflij Sententiae refponderunt , bene fupra

eafdem infigi quiverunt . Eamdem incoftantiammeo periculo agnofce in principe Siftri parergo,Fele videlicct; fffpius cnim nudum novimus Si-ftrum ut in Numifmatibus, in Menfa Ifiaca , apud

Gruterum , in Oedipo Kircheriano , & alibi paf-sim

;quandoque Felis loco Sphingem appoiitam

ut in Pignoriano, vel Loti florem, ut in Augu-

ftini gcmmis, vel aliud quodpiam ; fepiflimeFe-

lcm ipfum, fcdFclis, nonhominis faciem haben-

tem , ut in tuo. Quamvis enim Plutarchus ad-

hibitum fcribat , ac vertici Siftri rotundo affi-

xum o/a»pop dv$pc*7rv (Grpwuirof *^orr* ; ipfe tamcnnon obfcure innuit n\l Keligioni , nil Myfterijs

obfuifle , cum aberat hominis facics, qui dumphi-

Figuris ac Differentia. I Iphilofophicamtumc.tterarumpartium Siftri , tun

Fclis illuftrationcm accurate tradit, multa dc Fc-

lis foccunditatc , multa de Lunnc ,ac ejufdem affe-

ctuum convenientia diflerir, nullam de Felis hu-

mana facie mcdicuionem in medio profert. InMenfa Ifiaca bis Siftrum offendimus pone quod

Felis vifitur, fcd is humanam facicm nullibi ha-bet

.

Vift in fupcrioribus Inconftantia, qun Siftro-

rum figura laborat,tui hic brevem dcfcriptio-nem exhibere operaepretium duco, qualis ve-riculo exprefll , humaniffime mififti, ut a ca?te-

rorum turba diftinguatur, ac quifquishax leget,

Iconc quamvis deftitutus, quid huic peculiare,

quid cum alijs commune contigerit,dignofcere

poiFit. Manubrio longo fatis quo dextera agi-

tetur, ut crifpante brachio tergeminos i£tus, ar-

gutus edaturfonus, lamina $rea adhacrct recur-

vata in iuperiori parte in modum balthei, at ubiManubrio jungitur angulos re&os cum bafi ef-formans. Vertici, Felis cauda protenfa, capite

arredo , corpore toto recumbens , infidet . Is

faciem Felis omnino prxfert. Quatuor rotunde

Virgula? adunco utrinque altrinfecus cufpide, la-

minam per forulos oppofitos tranfmeant , itaut

libere hiric inde moveri polTint. Tres fuperiori

B i par-

I 2 De Sifirorumparti refpondentes aequali fpatia invicem di-ihnt

j quarta longius ad manubrium accedit. In-fra hanc, lamin$ ubi rotunda rigura definit, Lotifolijsfut quidem reor)ornata, extrinfecus bi-na Symbola affixa cernuntur

,quorum unum

Nucis pinea? fpeciem prebet , alterum quamvisin Conum alTurgat Pineam tamen dicere nonaufim, cum decuflatis, ac fpiralibus lineolis nondiftinguatur. Multa cogitanti mihi de hoc pa-rergo, fatius vifum eft in mediorelinqucrequamlongiufcule petita producere.

Siftri totius Opus ejus elegantia? cft , ut hincpriorem conjeduram jure acceperim illud Ro-nunum judicandi a cultilfimo Artirke Augufto-rum tempore elaboratum, eorum videlicet, quiimpenlius Ifiacis myfterijs operam dedere, Com-modi, puta , vel Caracallx. Res tamen majorisindaginis eft nec enim quod Via Aurelia in fu-burbana Villa Illuftriffimi Laurentij de Corfmisinventum fuerit , officit quo minus potuerit ali-unde quanddque illuc afferri Siftrum, cum indif-fitas Regiones translata marmora ipfa, moneantRomx Aegyptio & ipfa ingentia monumenta, aclapides Romani ultra poftremosBritannos ufqu£,yel prxtio, velftudio in Angliam deportati . Quditaque ejus rei argumentum aliquod haud levi-

den-

Figuris ac Differentia. \ ^denfe nancucerer, Siftri tui partes fingufasexcu-

tiendas duxi , fperans fore, ut hujus non modoelegantilfimi Monumenti difTerentiam , feu ca-

racterem adinvenirem, & Ifiacorum quorum-cumque,qux vel inhanc diem repertafunt, vel

in futurum inveniri contingat. Non injucun-dum autem, nec inutile acctdet, fi aliqua praeli-bavero de propagatis Ifiacorum Myfterijs , tem-

pora quantumlkueritdiftin^uens,quibus Ifisno-

men, ac culrus creperit obtinere cum apud Grx-

cos , tum apud Romanos . FLtc enim lurnen

haud obfcurumafferre pofluntprefenti argumen-

to, & infra dicendis fidem adftruere

.

Hac igitur in re , licct ultro fatear Ifidem ubi-

que terrarumcultam , quod apud Diodorum Ae-ayprij Myftae ja&abant , id tamen ita in telli—

gendum reor, ut fimul noverim fore ut longius

a vero aberret, qui rnde colligat tfidis nomen,

cultum. amibura, fabulas eafdem ubiqu& ter-

rarom celebraias , antiquis potiflimum tcmpori-

bus vidclicet antequam Roma rerum undequa-que potiretnr, ac cum Imperio, Deorum mul-tiplicem luperftitionem Orbi commnnem cffice-

ret. Si pro rei veritate, ac figorose iraque" to-

quarnur , non lfis , fed qua? per lfidero fignifi ca-

batur apud Aegyptios, rerum natura> aftivx

14 Dc Sijlrorumpotentiae,ac virtutis receptiva ubique terrarum

colebatur, at in Aegypto Ifidis nomine, pecu-liaribus, mithologijs, ac ceremonijs, apud aliosdiverfimode. ld aptirTime explicat Apulejus ubi

lib. ii. Metamor. Numen ipfum loqucns indu-cit in ha?c verbay en adfum tuis commotay Ltict yfrecibus rerum *Natura parens cujtts 'Numenuni-

cum multiformi fpecie y ritu *vario , nomine multi-jugo totus eneratur Orbis . Me primigenij PhrygesPejfinunttcam Deum Aiatrem nomtnant^ htnc Auc-tochthones Attict Ceaoptam Mtner^uam ; tlltnc flu-Etuantcs fyprij Taphtam Venerem\ fretes fagit-tifert Dichtynnam Dtanam; Siculttrtltngues Stygiam^Pioferpinam^Eleufintj Tfefculam Deam £ererem;]u-fwnem alij , "Bellonam altj y Hccaten alu, Rhamnu-

ftam alt j ; & qut nafcentis Dei Solis inchoantibusradijs iliufhantur Aethiopes Arijque

, prtfcaque do-

Brina poilentes Aegyptu y ceremonijs me proprtjs pror-

fus percolentes y appellant ueronomine Reginam Ift-dem. Viden aperte quod dixeram.*1 At aliud inallatis Apuleij,feu rerum parentis Naturnever-

bis animaduvertendum puto ; indicari videli-cet loca fingula, ubi idem Numen primum no-mine , ritu , ca?terifquc incolarum proprijs cuktum eft ut Numen patrium , cum Madaurenfis.tuo^alibi eriam colcretur faltem ut peregrinum.

Quis

Figuris ac Differentia. \ fQuis cnim de hoc dubitet, qui noverit Apuleijfeculo ubiqueOrbis Matrem Deum non in Phry-gia tantum , Minervam extra Atticam , Vene-rem non apud folos Cypri incolas, canerafquerecenfitas Deas extra Urbes

, Provinciafque abApulejo defignatas , lacra cultumque habuifle

:

Accidic enim ut cum nullus ab Ethnicis errorrefpueretur, immo omnia fuperftitionis porten-ta

, quo e longius diffita regione conquifita fo-rent, ed alacrius reciperentur ; idcm Numen abeifdem loci incolis ranquam duo coleretur , &eflet patrium fimul ac peregrinum. Sic ibidemlocorum culta Mater Deum, Ceres, Proferpina,Ifis &c. fic, apud Paufaniam in Achaicis, ineo-dem Delubro figna aliquot Aefculapij ftantia,& fcorfum Serapidis, & Ifidi?, & quod magis mi-reris apud eundem in Corinthiacis Ifis ipfa cju-plici Fano,ac duplici nomine culra • AV«

1 6 De Sifirorumfabularum , ceremoniarum , & ( fi hoc nominenugas aniles vocare fas eit ) Theologiae; id to-

tum tamquam apud fe natum venditafle immu-

tatis ritibus , ac mithologijs , indignatione inte-

rim frendentibus Aegyptijs, ac Numinum fuo-rum antiquitatem tuentibus . Id patet ex varijs

locis,quos recolere juvabit apud Diodori quin-

que priores Libros ; ac forte idipfum firmare po-

terunt quae Tacitus refert Lib.4.Hiftor.dePto]e-

m.TOjqui Macedotmm primus Aegypti opes firma-

njit , ac Mexandri* recens condit* mcema , templa-

Figuris ac Differcntia . j 7municaffe. Nec enim Ifidis cultus apud Rcma-nos recentior cft quam apud Grccos, fed turcdemiim apud Graxos invaluit, ci.m Romae jum

diu viguiflet. Spartiani quidcm ;rvo hic apud

nonnullos credebatur rccentillime Romam alla-tus, quos tamen is haud audiendos clamat; mi-

hi mirum ^videtur ait auemadmodum Sacra Jfdtsper hunc (Caracallam ) Komam ^veniffe dicantur ,cum Antoninus Commodus itd ea celchraiscrit ut

Anubim portawerit , (j^ Paufa federet ( Quid fic

Paufa federe vix intelliges ex Cafaubono ad hunc

locum; Salmafius autem in notis ad Spart. Pau-

fas in Sacris Ifidis multis illuftrat , & CorpusPaufariorum ex lapide a Reinefiovexato revelat,

quemvide) Verum, & ante Commodum jam-diu Ifiaca Romx frequentia. Domitianus feren-te Suetonio h Capitolio ante Solis ortum Ifia-

co velatus ami&u , cum caeteris facrificulis lita-bat- Tito apud.Xiphilinum in Campaniamabeun-

te ad vifendam calamitatem propius ex Vefeni

incendio partam Roma? plurimaincendio confla-grafle narrantur aedificia, inter qu^ Serapidis, ac

Ifidis Fana. Othonem Sacra Ifidis fa?pe in lin-tea religiofaque vefte propalam celebrafle Au-clor eft fupra laudatus Svetonius . Poeta: Au-

gufto conevi, feculo illo Ifiaca Myfteria celcbra-

C ta

I g Dc Sijtrorumta probant , quamuis infamia l laborafle ijdcm

oftendant ; necnon M. Agrippas Aedilis decre-tum quoque cavens , ne Fana intra Urbem di-iuta intra D lapidem aedificarentur. Demuman-tei Calpurnij Pifonis , & Auli Gabinij Confo-latu, eorundum Sacrorum profcriptio per Arno-bium, ac Tertullianum aflerta, illa haud in Ur-be novitia demonftrat, fed a fatrs produftotem-

porc per manus tradita, cum jam diii in Urbemrecepta pedem ibi fixiflent. Hinc facile collige-re eft, quod cum Minutius Felix in O&avio deOfiridis , ac Ifidis fuperftitione dilTerens ait ; hfc

Aegyptia quondam , nunc } (9jr Sacra Romana funt 5vel tempus illud metitur, quo eandem pacifieeRona: ceIebrabantur,poft:quarn videlicet Impe-

ratores Augufti foedis hifce neniis nomen dedc-

re,vel horum novitatem auget ad creandamin-

vidiam

H^c Longius forte quam par fuiffet in ante-ceflum ftatuenda duxi ,qudprimum conftaret ab-furde allucinari , qui ftatuunt Rome^ Sacra Ifidis

eadem prorfus cum Sacris Magnae Deiim matrisfuifle, ut cenfuit Ouzelius ad allatum Minutij

locum. Quod operae pretium fucrat refellere;poterat enim conjefttiram infra\ mox afterendaminfirmare. Sacra ctenim magnae Dcum Matris

novi-

Figuris ac Differentia » 1 9novimus quocultuePhrygii allata eCjUe^acquo

tempore,ex Livio potiflimum , qui rationem ac-

cerfendi Numinis., c$remonias* pompam diftin&e

-narrat itaquod de his dubitari nequeat ; nec inde

icimus hujufmodi Myfterio aut iuipecta , aut ab

Urbe eliminata 5 tempus veto receptx Iiiacc Su-

perftitionis , poftmodum non femel in crimen

vocate, divinare vix poffumus . At nomen Ifidis

Roma? cult* Sacra diverfa a Sacris Cybelis fati

fupqrque evincit Ofiris ibidem cuitus ? habemus

autem id diferte ab Apulejo .afferxum ,qui fe dc-

nuo initiatum in Ofiridis Myfterijs Romrc , me-

morat, poftremis metamorphofeonpa»inis..diucr;a

igirur lfidis,ac Cybelis Sacra quamvis alias id-

^em Numen ; quinimmo Ifis ipfa Rom^ duplici

laltcm nomine culta Pelagi$ videlicet acAegyp-

tiae , quod cum Ifidem ipfam Roma Grecie pre-luiiffet, poftmodum absGrecia Romam recepiffereor , multiplicato fiiperftkionis foenore ; nam &apud Germanos Pelagi? cultum a Grecia pro-

pagatum jure fenfit Colerus in Taciti Librum

de Moribus Germanorum. Pelagiam vero Ifidem

Rome cultam oftendit vetus Lapis repertus ex-tra Portam Flaminiam tefte Giraldo Sint. n deDijs Gentium,quem invenies in Thefauro Gru-

teriano relatum. An tandcm coalucrint Cybe-C z lis,

20 De Siflrorumlis , ac Ifidis cultus res eft implicita . Pignorius

coaluiffe non femel monet , fed Carmen ex quo

id evincere conatur Tertulliano,vel Cypriano

tributum ad Senatorem Apoftatam, nec Tertul-

lianum, nec Cyprianum habuit Au3orem,quid

quid fit de ejufdem genuino intelle&u . Quae

ftatim de Juliani Apoftata? fuperftitione in fine

fequentis paragraphi dicam , ad hance rem per-

tinent.

Quod autem non Aegyptiacum , fed Roma-num credam Siftrum cujus effigiem mififti , efficitParergon illud alteri laterum laminae affixum , vi-

delicet Nux Pinea . Pinearum fiquidem ufum inIfiacis nufquam reperi obtinuifTe apud Aegy-

ptios ; quamvis in eam rem univerfa Aegypti

Myfteria in Oedipo Kircheriano referata, Pigno-

rii commentaria , ipfam Ifiacam Menfam faepius

luftraverim, confultis itidem Jamblico , Plutar-

cho, Luciano, Apulejo } c crterilque qui ad ma-

nus fuere, ex quibus lucem foenerari potuiflem.

Tu ipfe eadem, ac alia documenra recole, & fiquid feciii invenies, me errantem corrigas ve-lim, gratias ex corde repenfurus : Nec tamen in

hanc rem novitate laborantem me agere credasargumento merc ne«ativo , utajunt; nam econ-

trario apud Ifiaca Romana Pinearum ufus fatis

Fifuris ac Diffcrcntia* z \

fuperque probatur ex uno Lampridij loco , ubi

Commodi fevitiem inter ipfa myfteria exerci-tam recenfens Is, refert eum Ijiacos pineis

2 2 De SifirorumVcl igitur non coaluere, vel fi coaluere,, oblite-

rato Cybelis nomine , quod non admiferim , Illa-

corum nominc audivcrunt

.

Wxc fi vera funt ut mihi videntur tifque durameliora docear ; habeo quod mihi gratuler de

rarione reperta , ob quam Clariflimi ScriptoresMonumenta nonnulla illuflrantes inconftantia , accaligine laborent, dum eadem nunc Ifidi, nuncCybeli adfcribunt. Vide Jacobi Tomafini opus

dilucidans Cecropij Votum $ hic enim pafsimnunc Cybeli , nunc Ifidi Votum ipfum tribuit ;ac tum maxime cum de Nuce Pinea agens ; fcri-bit/ arcanum enim , & ^velutt ruaticintum in api-ce pollicis reprejentatur nuce ptnea , qua ufos futjfe

Jfiacos narrat in Qommodo Lamprtdtus ; & ftatimaddit

;pinus enim tutelam gerebat Cybele 0*c. Ale-

xander Niger Lapidem Q^Manilii Cordi illu-

ftrans dodifane

Figuris ac Dijferentia. 2}gumentatur , licet Cybelis cultus ad Aegyptios

nunquam fpe&averit; fed etiam Cybelis, &Ce-

reris myfteria , omnind Romx diverfa confundit,

& utrique Pineam adfcribit. At quod magis mj*reris recole paulo attentius Opus fane egregium

Laurentij Pignori j , quo Magnce DeQm Matris ,& Attidis initia illuftrat ex duplici vetere Tor-

nacenfi Monumento. De Attidis Sigillo non ha-

beo quod reponam , fecus de manu aerea inani

,

ac apta qux haftili infereretur . De ea fiquidem

dilTerens Pignorius mihi videtur inviti MinervS

rem agere ; nam cumfemelex ea Magn$ Deum

Matris initia explicanda fufceperit , quidqud of-

fendit certo certius ad Ifidem fpe&ans, vel Cy-

beli adiudicat, vel Cybelis oblitus ad Ifidem

trahit. Sic cum de tota manu aperte dixerit ina-

nem conflatam quo prarferretur in pompa ipfi

Deum Matri; adjungit ,

24 Siftrorutnquid icUm non poterat duplici Numini eflfe ini-

tiatus? C. Menatium Severum Matri Deum, &Ilidi Fanum refeciffe: at inde fortepompamutriuf-

que unam fuiffe conficiet ? Idem probarent deNuminibus alias diffitilfimis , ac diveifis, Lapi-

des, quorum copiam ex Gruteriano Thefauro

nancifci poterat. Inde per partes explicans Ma-nus aere^ fymbola,cum pervenit ad Siftrum co*

gitur invitus ambiguo tamen verbo Crepitaculum

hujufmodi,& Cybeli tribuere, novo quidem,&ufque in hanc diem inaudito aflerto, fiquidem

fentiat Siftrum in Deum Matris Myfterijs adhi-bitum ; verba enim ut dixi ambigua funt . Stfirum

ait ad Iftdem pertinet y necjue idei abludit d Ada-

gna Adatre . Adarcianus enim Capella lib. i.inLtt-

nari circuloftatuit Stftra Ntliaca, Eleuftniam Lam~pada , Arcum DiEiynna , ffl Tympana Cybeleia. Hi-

fce tamen tantum conficiet Pisnorius convenien-

tia inter utraquemyfteria, nunquam veroSiftrummagn? Deum Matri dicatum . Iterum de Pineaagens Pollicis faftigio aflixa, Pinearum ufum in

Romanorum Ifiacis ex allato Lampridij loco di-gnolcit , fed pra?concepta: fententia? adhnerens

cantiunculam recinit indifcretas , videlicet, futfo

horum Numinum Iftdts , ac (fybclis apud Anticjuosrationes . In Appendicula veritatis ridiculis tor-

tus

• Figuris ac Dijfcrenti* 2$tus aperte porro afferit , Itcet h*c Aiyflcria ( ut

non femel monmmus ) coaluiffent , ut fatis fuperqueindicant Qarmina Cypriani,feu Tertulltani ad Sena~

torem Apojiatam , tamen Jfts alio cultu O*fchemate

fingehatur , Ita profefto feres habuit, nec tantum

de Idoli cultu id verum fuit , fed de cultu , ac

pompisquomyfteria ipfaperagebantur.Quare mo-numentum uniuerfum non Matri Deum , fed Ifidipotius deputandum,acex Romanis Ifiacis Sacris

ad Commodi tempora referendum^putOjparatusfaniori judicio fubfcribere.

Hsc funt quae tandem de tuo exquifito vete-rum Romanorum Ifidi devotorum Monumentoin medium afferenda cenfui

, potitis ut humani-

tati tu;c quod poteram rependerem, quam quoddignaTe, digna Urbe inqua degis me fcriptu-rum fore fperarem . Ipfe foelicius univerfa rima-ri quiueris, ac fi forte pro ea qua emines animi

moderatione alterum in meditationis focietatem

vocare volueris, eximii Viri Urbis acltaliae no-

ftre decora aderunt Ciampinius, Fabrettus, Bel-

lorius, qui rem intimeperluftrent , ac hiis quae

ipfe inepte effutiui fpongiam adhibeant . Vale.

Vidit D. Antonius "Baruchi Toenitent.pro Illufirifsimo, Reuerendifs. 2XD. Iacobo Hoacompagno Archtcpifc.Hononia , ac Principe .

Imprimatur.

Vicarius Generalis S. Ojpcij Zononia.

t s ?%.' '

•

'/?-: ' •

wmm.