Download - ಆ ೆ ಡ್ ೊ ೆಲ್ - Ganga Library Bio.pdf · 2016. 2. 10. · ಾಧ ೆನಗಾು ್ಸೂ ಾೌಾ್ಪಅಚ ್ುಾ ೊಡುವ್ಪ ತ ್ಇದು.್್್
-
1
ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ್
���್��ೕ��ಾಸ್
-
2
೧.್�ವ�್ಪ�ಾ��ಾ�ಪ್್
ಇಂದು್�ೊ�ೆಲ್ ಬುುಾಾನಗ್ ಬೆೆ್ ಅ�ದವವು್ ಪವೂಪ.್�ಾ�ತ�,್�ೌತ�ಾಸ�,್ವ�ಾ�ಾ್�ಾಸ�,್�ೈದ��ೕ�್
�ೇತ�,್�ಾಂ�,್ ಥ��ಾಸ�ನಗ��್ ���ೕ�್ಮತು�್ನಣ�ೕ�್�ಾಧ�ೆ್ುಾ�ದವಅಬೆ್�ೕಡ�ಾನುವ್ಈ್ಪ�ಶ��್
�ಾವ��ೇ್ವ���್ನ�ಸ ಬು�ಾದ್ ತ�ಂತ್�ೊಡ�್ ಬೌವವ.್ಪ��್ವಷ�್��ೆಂ ರ್೧೦ವಂದು್�ತವ�ೆಬೊಗ��ವ್ಈ್
ಬುುಾಾ್್�ೆ�ೆ�ಂ ರ,್ �ೊ�ೕ ರ್�ಂನಗ�ನ�ಂದ�ೇ್�ಶ�ದ್ನಮಾ್�ೆ�ೆ�ುತ��ೆ.್�ಾುಾಾ�್ಮಂ�್�ಾ�ಕ್
�ೋ��ಂದ್ ವುವ್�ೂೕಷ�ೆ�ಾು�್ಎದುವು�ೋಡು�ಾ��ೆ್–್ಈ್ವಷ�್�ಾವು್�ಾಅಬೆ್ ಬುುಾಾ?್್್ಇಂದು್
�ಾವ��ೇ್�ೇಶ್ ಥ�ಾ್ಸಂ�ೆ�್ ನ��ವುವ್�ೊ�ೆಲ್ ಬುುಾಾನಗ್ಸಂಂೆ�್ ದವ್ುೌೌ�ುಾಪಪ�ಾಾ್�ೋಾ�ೆ,್
ಒಂದು್ ಬೆ���್ಒೌಂ�ಕ್ಪದಪನಗಂ�ೆ.್�ೇಂ��ಡ್್�ಶ���ಾ�ೌ�್ಈ್ವ�ೆಬೆ್೯೧್ ಬುುಾಾನಗಾು�್
ಪ�ೆ��ೆ�ೌ��ೆ್ ದವ್ಪ�ಂಾ�ತ್����್�ಾ�ೇಜು್(ಇ���ೕ್ಾಮ�್��ೕ��ಾಸ್�ಾುಾಾುಜನ್�ೆೌವ�್ವಷ�ನಗ್�ಾೌ್
ನ�ತ್ಸಂ�ೆ�ೕಧ�ೆ�ಾು�್ಾ�ೆ�ದು�,್ಐ�ಾಕ್ಾೂ��ನ್�ಾ�ಾಾ�ಪಪ�ಾಾದ�ದು�್ಇ���ೕ)್ಇವ�ನಗ��್೩೨ಾು�್ಪ�ೆ��ೆ.್
�ೊಡ�್�ಶ���ಾ�ೌ�ನಗ�್ಮತು�್ಸಂ�ೆ�ನಗ�್ತಮ���ವುವ್ ಬುುಾ�ತವ್ಪ���ಾು�್�ೆ���ಂದ್ಪ�ದ��ಸುತ��ೆ.್್
��ಾ�ನಗ�್�ೂೕಷ�ೆ�ಾು�್ಎದುವು್�ೋಡು�ಾ��ೆ.್ ಬುುಾಾವಾು�್�ಅೕ��ವುವವವು್–್ಈ್ವಷ��ಾದವೂ್ಾಾಬೆ್
ಂ�ೕ�ೇ್ಎಂದು್ತವಪ್ಪಡು�ಾ��ೆ.್“ಇ�ೊಂದು್ಸಂ�ೆ�ೕಧ�ೆ�ಾು�್�ಶ���ಾಾ್ಮುಾ�ದ�ೆ್ಾಾಬೆ್�ೊ�ೆಲ್
ಬುುಾಾ್ಬಾ��ೆಂ�್ಎಂದು್ಂಾ�ತ್��ಾ�್��ೕವನ್�ಾ�ನನ್�ೇ�ವುವ�ದಾು�್ಸ�ಅಸ ಬುದು.್್್್
ಇಷು�್�ಅ��ಾು�್ಪ�ೆದ್�ೊ�ೆಲ್ ಬುುಾಾದ್��ೆ��ೆ�ಾದವೂ್ ಾು್ಎಂದು್ ೕೕ��ೋ�ದ�ೆ್ ೌ�ಡಾಅವ�ದು್
ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ್(೧೮೩೩-೧೮೯೬)್ಪ��್�ವ�್ಪ�ಾ��ಾ�ಪ್ಎಂ�ಾನ್ಆಶ���್ಖಂ�ತ.್
ಈನ್೧೮೮೮�ೆ�್�ಂ�ವುಬೋಣ.್ ನ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ್�ಾ�ಅ�ನಾ��್�ಾ�ಸು��ದ�.್ಒಂದು್�ಾ್ ವಾ್�ತ�್
�ಾ�ಸದಂ�ೆ್ವೃತ�ಪ���ೆ ಂದಾು�್�ೆ�ೆದು್�ೋಡು�ಾ��ೆ.್ ದವ್್ತ�ೆ ವಬ್-್Le marchand de la mort est
mort,್(�ಾ�ಾ್�ಾ��ಾಅ್�ಧಾ�ಾದ)್ಎಂ�ತು�.್�ೋ�್ಆ�ೆ��ಡ್�ನಗ��ಬೊಂಡ.್ ದು್ಆ್ಪ���ೆ್ ವ�ಬೇ್ ���ದ�್
ಶ��ಾ�ಂಜ�!್�ಜ,್ ವಾ್ ಣ�್ೌು��ಗ್�ೊ�ೆಲ್�ಂ�ಾ್�ಾ್್�ಾ��ನಾ್�ಾ�ನ್್್ಎಂ ��್ ್ಮವಣ�ೊಂ�ದ�.್( ವಾು್
ವ�ಾ�ದ್�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಾ�ಾ��್ತಾ�್�ಾಂಾ��ೆನಗಾು�್್ಾ�ೆಸು��ದ�).್ಆದ�ೆ್ಆ್ಪ���ೆ್�ಧಾ�ಾದವಾು್ಆ�ೆ��ಡ್
�ೊ�ೆಲ್ಎಂದು್�ಾ��್ ವಾ್ ಬೆೆ್ �ೆ�ತು�.್್ತಾ�್�ೕ�ಾ್ಶ��ಾ�ಂಜ��ಾು�್�ಾ�ೇ್ಓದುವ್�ಾನ�್ ವ�ಬೆ!್
ಮುಂದುವ�ೆದು್ಆ್ಪ���ೆ್ಾು��ತು�್–್“�ಂ�ೆಂ�ಾಂತೌೂ್್ತ�ಅತ�ಾಾ್ �ಾವ್ಜಾವಾು�್�ೊೌ� ೌ�್ುಾನ�ನಗಾು�್
ಪಂಡು��ದ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ್�ೆ�ೆ�್�ಧಾ�ಾದ.“್ೕಂ�ೆಾೕ�ಾದ್�ೊ�ೆಲ.್“ಾಾ��ೕ�ೆ್ಜಾಅಾವುವ್ ��ಾ��್
ಇ�ೇ�ಾ್�ಾಬಾದ�ೆ?”್�ಾಾು್ತಾ�್ ಬೆೆ್ �ೇ�ೋ್ ��ಾ��ನಗಾು�್�ೊಂ�ದ�.್“�ಾ�ೊ �್�ಾಂ�ದೂತ,್ವ�ೆ�,್
�ೇತು�ೆ,್�ೈೌುುಾನ�,್ಸುವಂನನಗ್�ುಾ�ಣ�ೆ�್ ಾುಪೂೌ�ಾನುವಂ�ೆ್��ಮದು�,್�ೈಾ�ೖಟ್ನಗಾು�್
ಪಂಡು����ೆ�ೕ�ೆ.”್ಇದು್ ವಾ್ಾಂ��ೆ.್ಆದ�ೆ್ಈನ್ ಅ�ಾ�ತು್–್ಜಾ್ಾಾ�ಾು�್ಪಂ�ವುವ�ದು್ಪ����ಾಾ್�ೇ�ೆ್
ಅೕ����್ಎಾು�ವಂ��ೆ.್ಆದ�ೆ್ಜಾವ್�ಾವ�ೆ್ತ�ೆ�ೕಾೌ�.್��ಮದು�ನಗ�್ಸುಾಜಪ�ಾ�ಣ�ೆ�್�ೆವ�ಾದ�ೆ�ೕ್�ುದ�ಪೂ�್
-
3
�ೆವ�ಾಾದ�ವ�.್ಇದು್�ೊ�ೆೌ�ಬೆ್���ದ್�ಷ��ೇಾೌ�.್�ಾ�ೇ್�ೈಾ�ನ�ಬೆ್�ಾಪಷು�್��ಮದ�ಾು�್ಸವ �ಾಜು್
ುಾ�ದ�.್್ಇವಾು�್ತ�ಾಅಸುವ್ �ೇ�ಾ�ೇಪ್�ಾಂಾ��ೆನಗಾು�್�ೆ�ೆ�ದ�.್ಆದ�ೆ್ಈನ್ ೕಚ�ೆ್ುಾಡ�ೇ�ಾದ್
ಸಮ�್ಮೂ� ಂತು.್್
ಇದ�ೆ�್�ೊ�ೕತಪ�ಾಾ್ ವಾ್ಬೆಗ�್ಮತು�್�ಾಂ��್�ೇ�ಾ�್�ೆ�ಾ�್�ಾನ್ಸ��ರ್(Bertha von
Suttner) ವ�ಬೆ್ಆಾ�ಾಂಬೆೆ್�ೇಗ���ದ�್��ುಾತು್–್“ �ಾವ್ಬಣ್ನ����ೕ�.್ಪ�ಪಂಚದ��್�ಾಂ�ಬಾಾ್
�ೆಣಬಾಡು��ವುವ್ಬೌ�ಾವು್ಜಾಅ�ಾ��ೆ.್ ವವಾು�್್�ೕಾು್�ೆಂ �ಸ್�ೇಪು;್್ ವಅಬೆ್�ೆವವ�್�ೕಡ�ೇಪು”.್ಇದವ್
ಪಅ�ಾಮ�ಾಾ್ಮುಂ�ೆ್ಆ�ೆಬೆ್೧೯೦೫ವ್�ಾಂ��್�ೊ�ೆಲ್ ಬುುಾಾವ�್�ೊವ�ತು.್
ಆದ್�ಾ�ೋದ�್ಮತು�್ ಬೆಗ��್ ು���ಾದ್�ೊ�ೆೌಾಾು�್�ೕಘ�್ಆ�ೋಚ�ೆಬೆ್ನುಅ್ುಾ�ತು;್ಒಂದು್�ಣ���ೆ�್
ಂದ.್ಆದ�ೆ್�ಾಅನೂ್ ಾಾೂ�್�ೇಗ�� �ೌ,್�ಾವ್ಸು�ವಾೂ�್�ೕಡ�ೌ�.್�ಾ�ುವ್ಒಂದು್ವಷ�್ಮುಂ�ೆ,್ ಂದ�ೆ್
೧೮೯೫ವ��್ ತಾ�್ಚಅ�ಾ�ಬ�್ಉ�ೌಾು�್ �ೆ���.್ಇದ�ೆ�್ಮುಂ�ೆ�ೂ್ ವಾು್ಒಂ�ೆವಡು್�ಾಅ್ಉ�ೌಾು�್
�ೆದದು�ಂ�ು,್ಆದ�ೆ್ ವ�ೆ��ಾ�್ ವಜ್ುಾ�್್ಪ�ೆ�ದಾು�್ �ೆದ.್ಇದವ್ಪಅ�ಾಮ�ೇ್�ೊ�ೆಲ್ ಬುುಾಾನಗ�.್
�ವವನಗಾು�್ಮುಂ�ೆ್ಚೕ��ೋಣ.್್
�ೂ�ೋ�ಾ್ಮುಖ�ಾನವನಗ�ೆ��ಾ�್ತಾ�್ಚ�ಾ��ಪತ�ವಾು�್�ಾ���ದ�್�ೊ�ೆಲ.್��ೕಡನ,್�ಾ�ನನ,್ವಷ�,್ಇಂಬೆ�ಂಡ,್
ಇ��ನಗ್ಮುಖ�್ಾನವನಗ��್�ಾಾು್ ಥ�ಾ್ತಾ�್ಸ�ೋದವವು್�ಾ���ದ�್ �ಾಂಾ��ೆನ�ದ�ವ�.್್೧೮೭೩ವ��್ ವಾು್
೧೪್�ೇಶನಗ��ದ�್೧೬್�ೈಾ�ೖಟ್�ಾಂಾ��ೆನಗ��್ �ಾೌು�ಾವ�ಾಾದ�.್�ಜಪೂ�್�ೊ�ೆಲ್�ಾಂ��ಪ್ �ೆ�ೕಷ�ೆ,್
ತ�ಾಅ�ೆ,್ಉ��ಮ�ಾು�್�ಾ���್ವೃ��ಸುವ�ದು್ಇವ�ನಗ��್��ನೕಮ�ಾಾದ�.್ಮು���ೆ��ಾ�್ೕಾ�್ ವಾ್�ಾ�ಬೆ.್
�ೊ�ೆಲ್ ಬುುಾಾ�ೆಂ ುದು್ಇವ�ೇ್�ೋಾದ�ವೂ್ ವಾು್೧೯�ೇ್ಶತುಾಾದ್�ಾಂ��ಪ್ಮುತನ���ಾಾ್�ೆಸವು್
ಪ�ೆ�ು��ದ�್ಎಂ ುದು್����ಾದ.್“ವಷ�ದ��್ ಾಾಬೆ್೩೦೦್�ೊಸ್ಐ��ಾನಗ�್ ಂದು್ ವ�ನಗ��್ಒಂದು್
ಫ��ದವೂ್ಾಾಬೆ್ತೃ��”್ಎಂದ್ ವಾು್ತಾ�್�ೕವಾದ��್ ೩೫೫್�ೇ�ೆಂ�ುನಗಾು�್ನ��ದ�.್್
೧೮೬೪ವ��್ �ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್(nitroglycerine)್ಮತು�್ ನನ್�ೌಡವುನಗ್�ಶ�ಣವಾು�್ಪಂಡು��ದ್ಆ�ೆ��ಡ್
��ಮದು�ನಗ್ತ�ಾಅ�ೆ���್ಒಂದು್�ೊಸ್ ಾಾ��ವಾು�್�ೆ�ೆ�ದ�.್ಆ್�ೈಬಾಅ�ೆ�್ಎ�ೆ�ನಗಾು�್�ಾ�್�ೊಸ್
�ಪು�ನಗಾು�್�ೋಅ�ದ�.್ ವಾು್ತಾ�್�ೕವಾದ್ಉದ�ಪೂ�್ತತ�್(theory) ಮತು�್ ಗ�ೆ್(application) ಇವ�ನಗಾು�್
ಒಂದುನೂ�ಸುವ್�ಾಬಸ್ುಾ�ದ.್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್�ೊ�ೕ�ಪ್ವಸು�್ಎಂ ್ತತ�್ಮತು�್ ದಾು�್ಪಅ�ಾಮ�ಾಅ�ಾಾ್
ಗಸುವ�ದವ್ಮಾೆ�್ಇದ�್ ಂತವವಾು�್ಇೌ��ಾಾ�ದ್ ವಾು.್ �ಾಧ�್ಎ��ದ�ಾು�್�ಾಧ�್ಎಂದು್�ೋಅ��ೊ��.್
ವಾ್�ೊಡುಬೆ್�ೊ�ೕ�ಪ್ವಸು�ನಗಾು�್ಪುಅತ್ �ೆ�ೕಷ�ೆನಗ��್ ���ೕ��ಾದದು�್ಎಾ��ಾಾ�ೆ.್ ವಾು್ಪಂಡು��ದ್
�ೆ�ೊ�ೇಷನ್�ಾ��್(detonation cap) ��ಮ��ಾ್ �ೆ�ೕಷ�ೆ���್ ತ�ಂತ್�ಅ�ಾದದು�್ಎಂದು್�ಾ�ಸ�ಾಾ�ೆ.್
-
4
ಾಂತವ್�ೆ�ೋ�ೇ�ರ್(�ೊ�ೕ�ಪ),್�ೈಾ�ೖಟ,್ಆ�ೊ�ೕ�ಸುವ್�ೆ�ಾ�ನ,್�ೊಬೆವ�ತ್��ಮದು�್ಇವ�ನಗಾು�್
ಪಂಡು��ದು,್ತ�ಾಅ�,್ಇವಾು�್ುಾವುವ್ಉ���ನಗಾು�್ವೂ��ದ್�ೕ��್ ವಾದು.್�ೕಬಾಾ್ ವಾು್ನ��ದ್ಬಣ್
�ಾವ�ಾದದು�್ ಎಂದು್�ೇಗ�ೇ�ಾಾ�ೕ್ಇೌ�.್್
ವಾ್ದೂವದೃ��್ಮತು�್ ಚುವುಪುತಾ್ಎಷು�್ಜಾಅಬೆ್ಇ��ೕತು?್ಒ��್�ಾ�ಅ�ನಾ್ �ಾಟ�್�ಂ�ಾ��್ಮೌಾ�ಾ�ನ್
���ಾಾದ�್�ೈ�ೆವಗ�್�ೋ��ಾವಂ��ತು.್ಪೂಡ�ೆ್�ೆಗಾದ�್ತಾ�್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆಬೆ್�ೋಾ್�ೆವಗ್�ೕ�ೆ್ಸ�ೌ�್
�ೊ�ೊ� ೕನ್(collodion) �ೇ���ೊಂಡ.್ಸ�ೌ�್�ೊ��ಾ್ಾಂತವ್�ೋವ�್�ೆ�ಾ��ತು.್ಮತ�ಷು�್
�ೊ�ೋ� ೕನ್�ೇ���ೊಂಡ.್�ೆವಗ್�ೕ�ೆ್�ಾವ��ೋ್�ಾಸ��ಪ್ವಸು�್ ಘ�ೕಪಅ�ತು�.್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅ��ಾ��್
ದು್ಪವಾ�ೋನು��ತು�.್�ೊ�ೋ� ೕನ್ಮತು�್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್ಇವ�ನಗ್ಪ�ುಾಣವಾು�್ ದ�ಾ�ಸು�ಾ�್ ವುವ್
ಫ��ಾಂಶ�ೇಾು್ಎಂದು್��ಸು�ಾ�್ ಂದ.್ಪಅ�ಾಮ,್ಚಮ�ದಂ�ೆ್�ಾ��ೆ ವುವ್ಮತು�್ವ �ಅಾಂ�ೆ್�ಾನುವ್�ೊಸ್
ವಸು�!್ಇಂತಬ್ಸಂನ�ನಗ�್ ವಾ್�ೕವದ��್ಎ�ೊ�ೕ!್
�ೕತ�್�ೕವಾ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆೌಾದು.್�ೊ�ೆನೂ್�ಾವಾೂ�್ಮದು�ೆ�ಾನ�ೌ�.್ �ಾಂಾ�ಾಾ್ಉ�ದ.್ಇದವ್ ಬೆೆ್
ವಾು್ ಬಾಬೆೆ್ �ೊವಾದೂ�್ ಉಂ�ು.್�ೊ�ೆ���್ ವ�ದ�ದು�್ಇ���್�ಾ�ನ್ಅ�ೕ್ಪ��ಣದ��.್�ೊಡ�್��ಾದ��್
ವಾು್ಮತು�್ ವಾ್�ೇವಪವು್ುಾತ�.್್
ಆದ�ೆ್ಇವ�ೆ��ಾ�್ಇಂದು್ಜಾ್ಮ�ೆ��ಾ��ೆ.್ ದ�ಾಾ್ ವಾ್ ಬೆೆ್�ೆ�ಂಚ್ಪ���ೆ ಂದು್ಮುಂ�ೆ್�ೇ�ದಂ�ೆ್�ೊ�ೆಲ್
ಬುುಾಾನಗ್�ಾವಣ�ಂದ್ ವಾ್�ೆಸವು್ ಮವ�ಾಾ�ೆ.್�ಾಜ�್ �ಾ�ಡ�್�ಾ್ ವವು್�ೇ�ವುವ್ುಾತು್
ನಮ�ೕ��ಾದದು�್ –್“�ೈಾ�ೖ�ಾು�್ಪಂಡು���ದ��ೆ�್ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆೌಾಾು�್ �ಸು�ೆ�ೕ�ೆ.್ಆದ�ೆ್�ೊ�ೆಲ್
ಬುುಾಾನಗಾು�್ಸಂ�ಾ��ಸುವ�ದು್ಮಾುಷ�್ವೂಪದ್��ಾೕ�ಂದ್ುಾತ�್�ಾಧ�.”್ ವಾ್ ದುಪು್ಮತು�್
�ಾಧ�ೆನಗಾು�್ಸೂ�ೌ�ಾಾ್ಪಅಚ�್ುಾ��ೊಡುವ್ಪ��ತ�್ಇದು.್್್
್
್
್್
ಎೌ�್�ಾಷ�ನಗ�್ಒಂದುನೂ�್
ದು�ಾಪ���ಾು�್ಎದುಅಸುವಂ�ೆ್
ಆನುತ��ೆ್ಮತು�್ಆಾ�ೕ್�ೕವುತ��ೆ.್ಆನ್
�ುದ�್ �ಾಧ��ಾಾ್�ೕ�ಾ್ದೃಷ�್ಮತು�್
ಆ�ುಪ�್ಶ��ನಗ�್ಮಧ����ೆಬೆ್್
ಶವ�ಾನು�ಾ��ೆ;್ಇೌ��ಾದ�ೆ್
ಸುಮ��ಾನು�ಾ��ೆ.್–್ �ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ್
-
5
೨.್�ಾೌ�್ಮತು�್� ಣ
ತಂ�ೆ್ಇುಾಾು��ಲ್�ೊ�ೆಲ,್�ಾ�್ಆಂ�����್ಆ�ೆನಲ;್�ಾಸ್��ೕಡ��ಾ್�ಾಜಾಾ�್�ಾ�ಕ್�ೋ�ಾ್್
ಉತ�ವ��ದ�್ ಮ�ೆ ಂದವ��.್ಈನ್ಆ್ಸ�ಗ್�ಾ�ಕ್�ೋ�ಾ್
ಮಧ��ಾನ್ಎ���ೆ.್ ಡವವು್ಎಂದು್ಒ��್�ೇಗ�ೇ�ಾಾೌ�.್
ಇವವ್�ಾೌ��ೆ�್ಸಂ�ಾಾ�ಾದ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೆ�ಾಾ�ಡ�್�ೊ�ೆಲ್
ಜ��ದು�್೧೮೩೩ವ್ �ೊ�ೕ ರ್೨೧ವಂದು.್ ವಾ್�ೊಡ�್ ಣ�್
ಎುಾಾು��ಲ್(೧೮೨೮)್ಬು��ದ್ಒಂದು್ವಷ�ದ���ೕ್
�ೕಅ�ೋಾದ�.್�ೕಬಾಾ್ಉ�ದವವು್�ಾ ಟ�್(೧೮೨೯),್
ೌು��ಗ್(೧೮೩೧)್ಮತು�್ಆ�ೆ��ಡ.್ಬು���ಂದ�ೇ್
�ೋನನ�ಸ��ಾಾದ�್ಆ�ೆ��ಡ್ಉ�ದು�ೊಂ��ೆ�ೕ್�ೊಡ�್�ಾಧ�ೆ.್್
ಸ�ಾ್�ೊ�ೆ�ುವ್ಚ�,್ಮ�ೆ���್�ಾ���ೊಗ��ವ್
ಉಪಪವಣನ�ೆಂದ�ೆ್ಒಂದು್ೕಪ�್ ಾೆ���ೆ್ಮತು�್ಒಂದು್ಒ�ೆ.್
�ೊಬೆಪ�ಅತ್ಎ�ೆ�್�ೕಪ;್�ದು�ತ್�ೕಪ್ ವೌು್ಇಾೂ�್ಐವತು�್
ವಷ�್
�ೇ�ಾ�ತು.್
�ಾ�ಾನೌೂ್
ನಂಧಪದ್�ೊಬೆ್
ಮ�ೆ ಗಬೆ,್
ಮಪ��ಬೆ್�ಡದ್
�ೆಮು�.್ಮ�ೆ�್
�ಂ�ೆ್ಮ�ೆ�್
ಪಸವಾು�್ನು�ೆ�್
�ಾಪ�ಾಾ್ಇ�,್
�ೆನೆಣನ�ಬೆ್
ಸುಾೆ�ಾಾತು�.್
�ಪ�ವವ್�ಾಬೆ್ುಾಂಸ್�ಾ�ೌು್ಬಣ�ೌ�;್ಸ�ಾ್ಒಣಾ�ದ್�ಾಡ್�ೕ�ೇ್ನ�.್ಮ�ೆ�್ಸು�ಾ�್�ೊಗ�ೆ�ಾಾ್
ಜಾಅಬೆ್ಒಂದೌ�್ ಒಂದು್�ೋನ್ತನೌುತ��ೇ್ಇದು�್ ಬು�ು�ವವಅಾಂತ್�ಾ�ುವವವ್ಸಂಂೆ��ೕ್�ೆ�ಾ�ಾತು�.್�ಾ��ಾವು್
ಮಪ�ಗ�್ಮವಣ��ೕ�ಾದವು.
�ಾೌಪ್ �ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ
�ಾ�್ಆಂ�����್್
ತಂ�ೆ್ಇುಾ�ಾು��ಲ್�ೊ�ೆಲ
-
6
೧೮೦೧ವ��್ ಜ��ದ್ತಂ�ೆ್ಇುಾಾು��ಲ್ಾ್ಒೌವ�್
ಎಂ���ಅಂಗ,್�ಾ��ಂಗ್ಮುಂ�ಾದುವ�ನಗತ�,್ಆದ�ೆ್ಆನ್್
�ಾಂ��ಪ್��ೆ��ಾು�್�ೋ�ಸುವ್್ಸಂ�ೆ�್ನ�ಾವ�್ಇವ�ೌ�.್�ೕಬಾಾ್
ವ�ಬೆ್ಸ�ಂತ್ಪಅಶ�ಮ�ೇ್ಆಾಾವ�ಾ�ತು.್ಬಡನುನಗ��್�ೆೌಸ್
ುಾಡ�ಾವಂ��ದ್ ವಾು್�ೊ�ೆಬೆ್ಪ��ಡ�ುಾ�ಣದ��್
ಪಅಣತ�ೆ��ದ.್ �ೌ�ೆ್ತ�ಾಅ�ೆ್ಮತು�್ �ೆ�ೕಷ�ೆ್
(invention)ನಗ���ೂ್�ಪ�ಣ�ಾದ.್��ೕಡ��ಾ��್ �ೇತು�ೆ,್ವ�ೆ�್
ಮತು�್ಪ��ಡನಗ್�ುಾ�ಣ�ೆ�್�ೈ�ಾ�ದ.್ಆದ�ೆ್ಮೂೌತಃ್ ಡವ�ಾದ್
ಆತ್ಇಂತಬ್ ೃಬತ್ ೕಜ�ೆನಗಾು�್ಸಅತೂಾಸುವ�ದು್ಪಷ�್
ಎ��ತು.್ಆ�ೆ��ಡ್ಬು�ು�ವ�ದ�ೆ�್�ದ�ೇ್ ವ�ಬಾಾ್ �ೇಪ್�ಾಮಾ�ನಗಾು�್ತವು��ದ�್ಮೂವು್ಬಡನುನಗ�್
ಸಮುದ�ದ��್ಮುಗ�ಾ್ಇುಾಾು��ೌ��ಬೆ್ �ಾವ್ಾಷ��ಾ�ತು.್್೧೮೩೩ವ��್ ���ೌ��ೆ್��ಾ�ತಾ�ೆ�್ ��್
�ಾ�ದ.್ ವಾ್�ಾೌದ್�ತ�್ಸುುಾವು್೧೫,೦೦೦್��ೕ�ಷ್�ಾೌವುನಗ�.್ಆದ�ೆ್ ವಾ್ಮ�ೆ�್�ಾ�ೆ�್ಪವ�್
ಮ��ತವ್�ಾುಾಾುನಗ�್ುಾಅದ�ೆ್೩೦್�ಾೌವುನಗ�್ಪೂಡ್�ಪು���ವ�ೌ�.್��ಾ�ತಾ್�ಾ�ಪ��ಾದವೂ್
ಇುಾಾು��ಲ್�ಾೌವಾು�್�ೕಅಸ�ೇ�ಾ�ತು.್ಇದು್�ಾಧ��ಾಾದು�್೧೮೫೦ವ��.್ಈ್ಮಾೆ�್ಬಣ್�ೕ�ದವವು್
ಇುಾಾು��ೌಾಾು�್ ಂ�ಸುವ್ಪ��ತ�ವಾೂ�್ುಾ�ದು�ಂ�ು.್��ೕಡ��ಾ��್ ಇಂತಬ್ ವ�ೆಬೆ್����ೊಂಡ್�ಾ�ಾ್
ಸ��ಂ್ಉ�ೊ�ೕಾನ�ದ�ವು.್
ಪಅ���್�ೕಾದ�ವೂ್ಇುಾಾು��ಲ್�ೇ�ೆ್�ೆೌಸ್ಬುಡುಪುವ್
ಪ��ತ�್ುಾಡ�ೌ�.್ತಾ�್ಪಾಸು,್ತಾ�್�ಾ�ೆ�,್ �ೆ�ೕಷ�ೆ್
ಇವ�ನಗ���ೕ್ಮುಗ�ಾ�ೋಾದ�.್ ತ�ಂತ್ಾೈ���ಾ��ಾಾದ�್
ವಾು್ �ೆ�ೕ್ ು��ವಂತಾೂ್ಆಾದ�.್ಆತ���ಾ�ಸ,್�ೈ��ದದ�ಾು�್
�ಾ���ೕ್�ೕವು�ೆ�ೕ�ೆ್ಎಂ ್ಛೌ್ ವ�ಬೆ.್ಇ�ೆೌ�ವಾೂ�್
ಅ�ದ�್�ೆಂಡ�್ಆಂ�����್ನಂಡ�ಬೆ್�ೆಂ ೌ�ಾಾ್�ಂತಗ�.್
ವಗ್ಒಂ�ೇ್ೕಂ�ೆ್ಎಂದ�ೆ್–್ನಂಡ�ಬೆ್ತಾ�್�ೆೌಸ್
ುಾ��ೊಗ�ೌು್ಪ��ೆ�ೕಪ್�ೋ�ೆ್ಇೌ�ವ�ಾ�!್್ತಾ�್�ಾಬೇ್ಇತ�ೆ್
ಉ�ೊ�ೕನನಗ��್ �ವತ�ಾದ್�ೆ�ೕ�ತವು್ಇುಾಾು��ಲ್ಮತು�್
ಪು�ುಂ ವಾು�್�ೋಜಾ,್�ಾ�ೕ�ನ�ಬೆ್ಆ�ಾ���ದ�ೆ್ಇವಅಬೆ್
�ೋನುವ್ಮಾಸೂನ್ಇವ�ೌ�;್�ಾವಣ,್�ೋಾ�ೆ�ೕ್ಆದ�ೆ್�ಾವ�್
ವವಾು�್ಾಮ�್ಮ�ೆಬೆ್ಆ�ಾ��ಸ�ೇ�ಾನುತ��ೆ.್ ದು್ಆ�ಾಧ�ದ್
ುಾತು.್ ವಅಬೆ್ಆ್�ೈತಾ��ವ�ೌ�.್
�ಾೌಪ್ಆ�ೆ��ಡ್ಮ�ೊ�ಂದು್ೕತ�್
ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ್ಬು��ದ್ಮ�ೆ
-
7
ಮಪ�ಗ್�ಾಡು್�ೇಗ�ೇ್�ೇ�ಾಾ �ೌ.್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ ಣ�್�ೇ��ಾ��ೆ್್-್ಇಾೂ�್ಾಾಬೆ್�ೆಾ��ೆ.್ಒ��್ಮ�ೆ�ವಅಬೆ�ಾ�್
�ಾ���ೂ�್ತವುವಂ�ೆ್ಾಮ�್�ಾ�್ಾಾಬೆ್೧೨್��ಂಗ್�ೊ�ು�್ ಂನ�ಬೆ್ಪಗ���ದಗ�.್ಆದ�ೆ್ಆ್ೕಪ�್�ಾಣ�್
ಎ�ೊ�ೕ್�ದು�್�ೋ�ತು!್ಆನ್ಮ�ೆ�ವವ್�ಾಡು್�ೇಗ�ೕವದು.್ಮ�ೊ� �್ ಣ�್ ೌು��ಗ್�ೇ��ಾ��ೆ್–್ಎ�ೊ�ೕ್�ಾಅ್
�ಾಾು್ಮತು�್ ಾಾ�್ ಣ�್ ವ�ೆ����್�ಂತು್�ೆಂ�ಪ���ಾು�್ುಾಅ್ಬಣ್ಸಂ�ಾ�ಸ�ೇ�ಾ�ತು.್
ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್ಇಾೂ�್�ಾೌು�್ವಷ�್ವ�ಸುನ.್ಆನ್ಪು�ುಂ �ೆ�್ಒಂದು್�ೊಸ್ುಾನ�್ಬೋಚವ�ಾ�ತು.್
ಇುಾಾು��ೌ��ಬೆ್ಬ��ವದ್��ೆ�ಂಡ್�ೇಶದ್ತುಪು�್ಎಂ ್ಪ��ಣದ್�ೆೌವ�್ಪ��ಾ�ತವ್ಪಅಚ��ಾ�ತು.್ಇವವ��್
ಒ �್್ವ�ಾ�ದ್ಚಪ�ವ��ಬೆ್ಬ��ವದವ�ಾಾದ�.್ ��್ �ಾ�ಂಡ್�ೖಾುನಗಾು�್(Land mine) ತ�ಾಅಸೌು್�ೇ��ೆ್
ಇವುವ�ದು್ಪ�ೆ�್ಆ�ತು.್ಈ್ಪಅಚ�ದವವ್ಉ�ೆ�ೕಜಾದ್�ೕ�ೆ್ಇುಾಾು��ಲ್��ೕಡಾ�ಾು�್�ೊ�ೆದು್ತುಪು�ಬೆ್
�ೊವ�ು್�ಂತ.್ ವ�ಬೋ್�ಾೌಬಾವಅಂದ್ದೂವ�ಾದ�ೆ್�ಾಪು್ಎ���ತು�.್ ೌ��ೆ್ ವ�ಬೆ್��ೕಡ��ಾ��್ �ಾವ್
ಭ�ಷ�ವ�್ಇದ�ಂ�ೆ್�ಾಣ�ೌ�.್ತುಪು��ಾ��್ ವಾ್ಪಾಸಾು�್ಾಾ�ಾಾಸುವ್�ಾಧ��ೆ್ಇದ�ಂ�ೆ್�ೋಅತು.್�ೕಬಾಾ್
೧೮೩೭ವ್��ೆಂ ರ್೪್ವಂದು್ಆತ್�ಾ�ಕ್�ೋ��ಂದ್ ��ಬೆ್ಬಡಾಾ��್ಪ��ಾಣ್ುಾ�ದ.್
ಸಂ�ಾವದ್ಜ�ಾ�ಾ�ಅ್ಈನ್ಆಂ�����ಗ್�ೕ�ೆ್�ತು�.್ ವಗ್ತಂ�ೆ್�ೆವ�ಬೆ್ ಂದು್ಒಂ�ಷು�್ಬಣ್�ೕ�ದ.್ಆ�ೆ್
ತವ�ಾಅ್ಮತು�್�ಾ�ಾಂನ��ಾು�್�ೆ�ೆದಗ�.್�ೆ�ಾೆ�ಂದ್�ಾ���್ವ�ೆಬೆ್ದು�ದು್ಸಂ�ಾವವಾು�್��ಾ�ಸುವಷು�್
ದು�ದಗ�,್ ೌ��ೆ್ಮಪ�ಗ್��ಾ��ಾ�ಸದ್ಪ�ೆನೂ್ನಮಾ್ಬಅ�ದಗ�.್್
ಬ��ವ�ೇ್ಇದ�್�ಾ�ೋಬ್�ಾ�ಅಷ್ ೕ�ೊ�ಸ�್�ಾ�ೆ���್(Jacob parish Apologist School)್�ೊ�ೆೌಾ್
ಮೂವೂ್ಮಪ�ಗ್��ಾ��ಾ�ಸ.್೧೮೪೦ವ��್ ಆ�ೆ��ಡ್ಇದಾು�್�ೇಅ�ಾನ್ ವ�ಬೆ್ ಗ�್ವಷ�.್ಒಂದಥ�ದ��್ ಡವಅಬೆ್
�ೕಸ�ಾಾದ�್ �ಾ�ೆ್ ದು.್��ೕಮಂತವ್�ಾ�ೆ್�ೇ�ೆ್ಒಂ�ತು�.್ಪ��ಣದ್�ಾ��ಾವ,್�ೈಬಾಅ�ಾ್ವೌ�ದ��್ಇದ�್
�ಾ�ೋಬ್�ಾ�ೆ್��ಾ���ನಗ್ಾಡು�ಾ್ಜನಗ,್�ೊ�ೆ�ಾ�,್�ೊಂ�ನ�ಬೆ್�ೆಸ�ಾಾತು�.್�ೋಡುತ��ೇ್ �ೊಂದು್
ಡಮಪ�ಗ್�ಾ�ೆ್ಎಂದು್�ೇಗ್ ಬು�ಾಾತು�.್ಬವಪು್ �ೆ��ು��್ಮಪ�ಗ�್ಮತು�್ �ೕ��ೆೌಸದ್�ೆಂನಸವಂ�ೆ್�ಾಣುವ್
�ಾ�ಂ�ವು.್ಇದ�ೆ�್ತ��ವುದ��ಾಾ್ ���ೕ್ಬ��ವ�ದ�್��ೕಮಂತ್ಮಪ�ಗ್�ಾ�ೆ ಂದು,್ಇ��್ಉದ��ೆ್�ಾ�ಟ್
�ೊ��್ಮಪ�ಗ�,್ತವ�ಾವಅ್ಉಡುಪ�ನಗಾು�್�ೊ��್�ಾ�ಂ�ವು.
�ಾ�ೆ�್ಒಗಬೆ್ಸ�ಾ್�ೕಪದ್�ೊಬೆ.್�ಾ�ಾ್ಬಾ�್ಪ��ೇ�ಸೌು್ಪೂಡ್ ವ�ಾಶ�ವ�ೌ�.್��ಾ���ನ�ಬೆ್��ೆ್�ೕಡೌು್
ಉ�ಾಾಾ��ವು್ಸ�ಾ್�ದ�.್ಆವು್�ಾನು�ತ್ತಪ��್ನಗಾು�್ುಾ�ದ�ೆ,್ಜಮಂಾ�ೆ�ಾು�್ಸ�ಚ�ಬೊ�ಸೌು್
ಉಪ ೕಾಸುವ್�ೋ��ಂದ್�ೆವಗ�ನಗ್�ೕ�ೆ್ಆವು್ �ುನಗ�!್ಇದಾು�್ತ����ೊಂಡ್�ಾವಾು�್��ಾ���ನಗ�್
ಎದುವು್�ೋಡು��ದ�ವು.್ಈ್�ಾ�ೆಬೆ್ತುಸು್�ೕಸ್�ೇ�ೆ.್ಆಂ�����್ಇದಾು�್�ಾವ�್ುಾ�ದ��ೆ್ಇೌ��ೕ್���ೌ�.್
�ಾ��್�ಾವ�್ಮೌನುವವ�ೆನೂ್�ಾಾೂ್ ವ�ೊಂ�ಬೆ್�ಾೌ್�ಾ�ೆ�ು��ದ�್ಆಂ�����್ಮಪ��ಬೆ್ಸವ�ಸ��ಾದಗ�;್
ವಅಬೆ್�ಪ�್�ಾವ್�ೇವವೂ್�ೇ�ಾನ�ೌ�.್�ಾವ��ೇ್ಸಂದಭ�ದ���ಾದವೂ್�ಾ�ುಾ�ಪ�ಾಾವ್�ೇಪು,್ಇದು್
ವಗ�್ಮಪ��ಬೆ್ಪ��ದ್�ಾಠ.್ತಾ�್�ಾ��ಾವ�ೕ��ಾು�್ಪ����ೊಗ��ವ�ದ�ೆ�್ಈ್ುಾತು್ಆ�ೆ�ಡ��ಬೆ್�ೇದ�ಾಪ�್
-
8
ಎ��ತು.್ತಾ�್�ಾ�್ುಾ�ದ್ �ಾವ್�ಾ�ನ್ವ�ಥ��ಾನದಂ�ೆ್ ವಾು್��ಾ��ಾ�ಸದ��್�ವತ�ಾಾ್್್�ಾ�ೆಬೇ್
ುಾದಅ್��ಾ����ಾದ.್ಉ�ಾಾಾ��ಅಬೆ್ ಚು���ಾ�ದ.್ಇದಾ�ಅತ್್ತಂ�ೆ್ಇುಾಾು��ೌ��ಬೆ್ �ಾವ್
ಸಂ�ೋಷ.್ಮುಂ�ೆ್ ವಾು್“ಆ�ೆ��ಡ್���ಬಾಾ್�ೆಸ�ಾನು�ಾ��ೆ,”್ಎಂದು್ತಾ�್ಭ�ಷ�್ಾು�ದ.್್
ತಾ�್�ಾ��್ ಬೆೆ್ಇಅ�ದ�್ �ಾವ್ಬೌವವವಾು�್ತಾ್�ೕವಾದ್ಉದ�ಪೂ�್ಪಅ�ಾ���ೊಂಡು್ ಂದ್ಆ�ೆ��ಡ.್
೧೮೬೮ವ��್ ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಮತು�್ಆ�ೆ��ಡ್ ವಅಬೆ್ಜಂ��ಾಾ್��ೕಡ��ಾ್�ೆ�ೆ�ೆ��ಡ್ ಬುುಾಾ್ೌ��ತು.್
ವವು್ಾನದು್ ಥ�ಾ್ಪದಪನಗ��್ಒಂದಾು�್ಆಅ��ೊಗ�್�ೇ�ಾ�ತು.್ಪದಪವಾು�್ ��ದವು್ತಂ�ೆ್ಮತು�್ಮನ.್
ದು್ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಮತು�್ ಆಂ�����್ ವವ್್ �್ಉ��ತು.್�ಾ�್�ಧಾ�ಾ�ಾನ್ಆ���ಾು�್ಮಪ��ಬೆ್
ಬಂಚ�ಾ�ತು.್ಆ�ೆ��ಡ್ತಾಬೆ್ ಂದ್ಬಣವಾು�್�ೆಬೆದು�ೊಗ�ೌು್��ಾಪಅ�,್ಪದಪ್ುಾತ�್ಾಾಾವ�್ಎಂದು್ಾು�ದ.್
ಆ್ಪದಪದ್�ೕ�ೆ್�ಾ�್“ಇದು್ಆ�ೆ�ಡ�ಾ್ಪದಪ”್ಎಂದು್ �ೆ�ದ�ಗ�.್ಆನ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೇಗ��ಾ��ೆ್–್
“�ಾವ�ಜ�ಪ�ಾಅನೂ್���ದ,್ಾಾಬೆ್ಮತು�್ ವ�ಬೆ್ುಾತ�್ಬೊ��ದ�್ಬೌ�ಾವು್ನು�ು�ನ�ದ�ವ�.”್್
ತ�್ತುಪು��ಾ��್ ಇುಾಾು��ೌ��ಬೆ್�ಾ�ಂಡ್�ೖಾುನಗಾು�್ತ�ಾಅಸೌು್�ೇ��ೆ್ �ಾವ�ಾಾತು�.್್ ೌ��ೆ್ ವ�ಬೆ್
ವ�ಾ�ದ್ಸುಂದವ್ಪ��ಣ್�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಗ�್ಾ��್ ಪೂಡ್ ವಾು�್ತ�ಾಅಸುವ್ ವ�ಾಶ್�ೊ�ೆ�ತು.್ ವ�ೕನ್
�ೈಬಾಅ�ೋದ��್ಎ��ದ.್೧೮೪೧ವ��್ ವಾು್�ೊಡ�್��ನ್�ಾ�್ಮತು�್ ಎವಪದಮ�ೆನಗಾು�್್(foundry)
�ಾ���ದ.್�ೕಬಾಾ್ ವಾಾು�್ವ�ಾ�ದ��ವುವ್ ತ�ಂತ್ನಣ�ೕ�್ಎಂ���ವುನಗ��್ ಒ ��ೆಂದು್ನುವು�ಸ�ಾ�ತು.್
ವಾ್ಬಣ�ಾ�ಾ್ಪಅ���್ಸುಾಾಅ�ತು.್ತಾ�್�ೕ�ದ�್�ಾೌವ�ೆ��ಾ�್�ೕಅ�ದ.್ �ೆ�ೕ್ ೌ�;್��ೕಡ��ಾ��ದ�್ತಾ�್
ಂಧು�ತ�ಅನೂ್ಧಾ್ಸ�ಾ�್ುಾ�ದ.್ವ�ಾ��ೇ್ತಾ�್�ೆ�ೆ್ಎಂದು್ ಬೆದ.್ಇಾು�್ತಾ�್�ೆಂಡ�್ಮಪ�� ೕೆ�ೆ್ತ��ಂದ್
ದೂವ�ವ�ೇಪು?್ತಾ�ಾು�್ ಂದು್�ೇವುವಂ�ೆ್ತಾ�್ಪು�ುಂ �ೆ�್ಸೂಚ�ೆ್ಇತ�.್ಪೂಡ�ೇ್ಆಂ�����್ತಾ�್ಮೂವೂ್
ಮಪ�ಗಾು�್ಪ�ೆದು�ೊಂಡು್ವ�ಾ��ೆ�್�ೊವಡೌು್ ಾು�ಾದಗ�.್್
�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಗ�
ಐದು್ವಷ�ನಗ್ಾಂತವ್ಇುಾಾು��ೌ�ಾ್
ಪು�ುಂ ್ ವಾಾು�್ವ�ಾ�ದ��್
ಎದುವುಬೊಂ�ತು.್�ೊ�ೆಬೆ್�ಾವ�್ತಂ�ದ�್
�ಾವ್ಪ�ಸ�ಪನಗ�,್�ಾ�ೆ�,್ಪವ�ನಗ�.್್
ವಅಬಾಾ�ೕ್�ಾ�ದ�್ಪುದು�ೆಬಾ�್ಮತು�್
ದ�ೊ� �್�ಾೌಪ್�ೇ�ೆ.್�ೋ�್�ಾ�್
ಮತು�್ಮಪ�ಗ�್�ಾೆದವು.್ ವವು್ತಮ�್
�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಾ�ಾ್ಮುಖ�್�ೕ�್
-
9
�ೆೌಸ�ಾ�ಾ್�ೇವಪಾಾು�್ಇಅ��ೊಂ�ದು�್ �ೇ್�ದೌು.್
�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಗ�್��ಾೌ್ದೃ���್ಾನ�ಾ�ಾಾದು�್ ��್ �ಾಜ್��ೊೌಸ(czar Nicholas)್�ಪ�ಣ್
��ೇ��ಅಬೆ್��ೇಷ್ಮಾ��ೆ�����ದ�.್�ೊಸ್�ೊಸ್ವೌ�ನಗ��್ಉ���್ಾ�ೆಸುವವಅಬೆ್ ಬು್ಆಪಷ�ಪ್ಎ��ತು�್
ಆ್ಾನವ.್ತಾಬೆ್ �ಪೃತ್್� ಣ್ಇೌ��ೇ್�ೋದವೂ್ತಾ�್ ಂತದೃ���್ಸ����ಾಾದ�್ ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಈ್
ವ�ಾಶವಾು�್��ಾವ�ಾ�ಾ್ಉಪ ೕಾ��ೊಂಡ.್ಆದ�ೆ್�ಾವ�್ಮುಂ�ೆ್�ೋಡುವ್�ಾಬೆ,್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ಪ�ಮ್ಇದ�ೆ�್
�ಾ��ಾದು�ಾಾತು�.್ತಾ�್ತಂ�ೆ�್ಅೕ�್ ವ�ಬೆ್��ಸ�ೇ್ಇೌ�.್ಆದವೂ್�ೊವ�ಾ�ಾದ್ವ�ಾ�ದ��್ಇುಾ�ಾು��ಲ್
ುಾ�ದ್�ಾಧ�ೆಬೆ್ಮನ್ುಾವು�ೋದ.್
ವ�ಾ�ದ್ಜಾ್ಉ�ಾಅನಗ�.್�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಾ�ಾ��್�ಾ��ಾವು್ �ಾಥವು್�ಾ�ಸು��ದ�ವು.್ ವಅಬೆ್��ೇಷ�ಾಾ್
ಆ�ಾವ�ೊಡುವ�ದು್ತಮ�್ಪತ�ವ��ೆಂ�ೇ್�ಾ��್ಪ�ೋ �ಾಾ್ ���್ಜಾ್್್ಸ�ಾ�್ುಾಡು��ದ�ವು.್ಇದಾು�್
ಪಂಡು್�ೕ�ದ�್ಆ�ೆ��ಡ್ಮುಂ�ೆ್ತ ��ನಗ್�ೆವ�ಬೆ್ �ಾವ್ಬಣವಾು�್�ೕ�ದ�ಾು�್�ಾಣು�ೆ�ೕ�ೆ.್್
ಊಅಾ್�ಾೌು�ೆ�್ಬ��ವ�ದ�್ಮವ�ಂದ್
�ುಾ�ಣ�ಾದ್ಮ�ೆ���್ �ಾಸ.್್��ೕಡ��ಾ��್
ಇದು�ದ��ಂತ್ ಬುಸುಾಾಅತ್�ೕವಾ್ಮ��.್
ಆದ�ೆ್್ಚ�್��ಂತ�ಣ್ ವಅಂದ್ಆನದ್�ೆೌಸ್
ಎ��ತು.್��ೕಡ��ಾ��್ಇದ�ಂ�ೆ�ೕ್ಇ���ೂ್
ಚ�.್ಮ�ೆ�್�ಾಾೌು್ಮತು�್���ನಗ್
�ವುಪು,್�ೊವಪುನಗ್್ಮೂೌಪ್್ತಣ�ಾಾ್ಬಾ�್
ಪ��ಾಬದಂ�ೆ್ತೂಅ್ ವು��ತು�.್
ವ�ಾ�ದ್���ಅ್ಜಾವಲ್ಆಾದ�್ಓನ�ೆೆ್
(Ogarev)್ಎಂ ುವ�ೊಡ�ೆ್
ಇುಾ�ಾು��ೌ��ಬೆ್�ೇವ್ಸಂಪಪ��ದು�್ ವಾ್ಭೂ್ಮತು�್�ಾನವ್�ೖಾುನಗ��್ ವ�ಾ�್ ಬು್ಆಸ��್�ೋಅ�ತು.್
ೌ��ೆ್ಇಾೂ�್ಇತ�ೆ್ಆ�ುಧನಗ್ತ�ಾಅ�ೆಬೆ್ ವಾು್ಮುಂ�ಾದ.್ಸ�ಾ�ವದ್ವವದ್ಬಸ�್ಇವಾತ�್ಸ�ಾ್�ಾೕತು�.್
����ನ್�ುದ��ಾ�ಾನ್(೧೮೫೩-೫೫)್ಇುಾ�ಾು��ೌ�ಾ್�ೖಾುನಗ�್ವ�ಾ�ದ್�ೖಾುನ�ಾಂತ್ಉತ�ಮ�ಾದುವ�್
ಎಂ ುದು್��ವ್ಪ��ತು.್ �ೌ�ೇ್ ವ�ನಗಾು�್ಭೂ����್�ೆಡುವ್�ಾ��ವಾು�್ವ�ವ�ೆ�್ ಪ��ದು�್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ ಣ�್
�ಾ ಟ�.್
ವ�ಾ�ದ��್ �ೊ�ೆಲ್ದಂಪ�ನ�ಬೆ್ಇ �ವು್ನಂಡುಮಪ�ಗ�್ಮತು�್ ಒ �ಗ�್�ೆಣು�ಮನಗ�್ಜ��ದವು.್ಆದ�ೆ್ಉ�ದದು�್
ಎ�ಲ್ಎಂ ್ಮನ್ುಾತ�.್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ಆ�ೋನ�್ಸುಾಾಅಸ�ೇ್ ವಾು್ಸ�ಾ್ತ�ೆ�ೋ��ಂದ್ಾವಗ���ದ�.್
�ೊ�ೆಲ್ಪು�ುಂ ್�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಾ�ಾ��್ �ಾಸ�ದ�್
ಮ�ೆ್
-
10
�ಾವ��ೇ್ಮಾುಷ�ಾ್��ವ್ಆ��್ ಎಂದ�ೆ್ ವಾು್ನ��ದ್�ಾಾ.್ಸಂ�ಾ��ದ್ಬಣ್ಇೌ��ಾನ ಬುದು.್ಆದ�ೆ್ �ೇ್
ಆದವೂ್�ಾಾ್ಪ�ೆದು�ೋನುವ��ೌ�.್ಇದು್ಇುಾ�ಾು��ೌ�ಾ್ ಚೌ್ಾಂ��ೆ.್�ೕಬಾಾ್ ವಾು್ತಾ�್ಉಾ��ೋಾ�ತ್
ಂಡ�ಾಗವಾು�್ಬೂಡೌು್ ಾು�ಾದ್–್ �ೆಂದ�ೆ್ಮಪ�ಗ್��ಾ��ಾ�ಸ.್�ಾ�ಾಾ�ೕ್�ಾ�ೆಬೆ್�ೋಾವ�ದ�ವೂ್
ವ�ಬೆ್ �ಾವ್�ಾಾ�ಾಬ.್ವ��ಾನದ್�ೕ�ೆ್�ಾ�ಾಾ�್�ೆ�ಂಚ್ಮತು�್ಇಂಾ�ಷ್�ಾ�ೆನಗಾು�್ಪ�ತ.
�ದ��ಂದ�ೇ್ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್ವ�ಾ�ಾ್�ಾಸ�ದ��್ ಒೌವ�.್ ವಾ್�ೋಧಪ್�ೂ�್�ಾ���್ ವ�ಬೆ್
�ೈ�ೊ�ೕಾ�ಸ�ೈಡ್ ಬೆೆ,್ ದವ್�ೊ�ೕ�ಪ್ಶ���್ ಬೆೆ್ ���ದ.್್�ಾ�ೆ್ಮತು�್ಚಅ�ೆ�ಬಾಾ್ಮ�ೊ� �್�ೋಧಪಅದ�ವು.್
ಮೂವೂ್ಮಪ��ನೂ್ಒಂದು್ ಂಶ್ಮಾಾ�ಾ�ತು-್�ಾ�ಾಜ��ೆಬೆ್ಇ�್��ನ�ೌ�;್ಪ��ುತ��ೇ್ಇವ ಬುದು.್ಾಮ�್
���ಾು�್�ಾ�ೇ್ವೂ���ೊಗ���ೆ�ೕ�ೆ,್ಪಷ�ಪ�ು�್ದು��ುವ��ೇ್�ಶ�ನಬೆ್�ೋ�ಾಾ್ಇವ�್�ಾ ಟ�,್ೌು��ಗ್
ಮತು�್ಆ�ೆ��ಡ್ಇವವುನಗ�್ಪ�ತ್ಮ�ಾ�ಾಠ.
ಸ�ತಂತ��ಾಾ್ಆ�ೋೕಸುವ�ದಾು�್��ಾ����ೆ�ೆ����ೕ್ಆ�ೆ��ಡ್ವೂ���ೊಂಡ.್ ವ�ಬೆ್ �ಾವ್�ಾಪಪ್ಶ��್್
�ೇ�ೆ.್�ೊ�ೆಬೆ,್ಪ��ುವ�ದವ��್ ಾಂತ್ಆಸ��್ಮತು�್ಶ��ೆ�.್ ವಾ್��ಾ��ಾ�ಸ್ಪ�ಮ್ನು�ಾಮಾಅ�ಾು�್
�ೋೌು��ತು�;್ ಷು�್ಪ�ಮ ದ�!್್ ಂತಬ್��ೆ�!್�ಾ��ಪ್ಚ�ೆ�ಬೆ್�ೌ�ದ್ವ���ನಗ್ಬೊಡ�ೆ್ ವ�ಬೆ್�ೇ�ಾಾವ�ೌ�.್
( ವಾ್�ೕವಾದ��್ ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್�ೇವೌ್ಐ�ಾವು್ಮಂ��್�ೊ�ೆ್ಸಂಪಪ�್�ಾಪು್ಎ��ತು�್ಎಂ ುದಾು�್ಮುಂ�ೆ್
�ೋಡು�ೆ�ೕ�ೆ).್್�ಂೕಾ್�ೇನದ��್ ವಾು್ತಾ�್ ಣ�ಂ�ವಾು�್�ೕಅ್�ೕೌು್ಾ�ೆದ.್ ವಾ್ಉ�ಾಾಾ��ಅಬೇ್
ಆಶ���್–್ಇಂತಬ್��ನೕಮ�ಬೆ್ಾಮ�್�ಾಠ್�ಜ�ಾಾ�ೂ್�ೇ�ೇ?್್
ಈ್ ವ����್ ಇುಾ�ಾು��ಲ್ತಾ�್ಎವಪದ್ಮ�ೆ�ಾು�್�ಸ�ಅ�ದ.್ ವ�ಬೆ್ �ೇಪ್ಆಡ�ವುನಗ�್ ವು��ದ�ವ�್–್
ಉಾ್ಎಂ�ಾು�ನಗ�,್�ೈಪ�ನಗ�,್ಪ��ಡನ�ಬೆ್�ೇ�ಾದ್ಪ��ಣ್ವಸು�ನಗ�,್ ಂದೂಪುನಗ�್ಇ�ಾ��,್ಇ�ಾ��.್ ತಾ�್
ಉ���್�ೆ�ೆ�ು��ದ�ಂ�ೆ್ಇುಾ�ಾು��ಲ್�ಪ�್�ಾೌು�ಾವವುನಗಾು�್ದೂವುಾ�್ ವವ್�ೇವುನಗಾು�್�ೊಂಡು,್
ತಾ�್ಮಪ�ಗ�ೆ�ೕ್ಪಂ�ೆ��್ಸಬ್ುಾ�ಪವುನಗ�ಾ�ಾ್ುಾ�ದ.್�ೕಬಾಾ್ಮಪ��ಬೆ್�ಾ�ಾ,್�ಾ�ೇಜುನಗ್� ಣವೌ��ೆ್
ಒಂದು್ಉ����ಾು�್�ೇಬೆ್ಾ�ೆಸ�ೇಪು,್�ೇಬೆ್��ಾ�ಸ�ೇಪು್ಇವ�ನಗಾು�್ಪುಅತ್ತವ�ೇ��ೂ್
�ೊ�ೆ�ುವಂ�ಾ�ು�.್
ಇಾು�್ಆ�ೆ��ಡ್�ೇವೌ್��ಾ����ಾಾವ�ೌ�.್ಒ��ಬೇ್ ವಾು್ಪಂ�ೆ��್ಎ�ಾ�್��ಾನನಗ್�ೆೌಸದ���ೂ್
�ಪ�ಣ�ಾದ.್�ೊ�ೆಲ್ಪು�ುಂ ದ್ಉ���್ವ�ಾ�ದ್ ಬು್ಮುಖ�್�ೈಬಾಅ�ೆನಗ��್ಒಂ�ಾ�ತು.್ಚ�ಬಾೌದ��್
ಮ�ೆ�ಾು�್�ೆಚ�ಾಡುವ್�ೇಂದ�್ವ�ವ�ೆ��ಾು�್(Central heating system) �ವೂ��,್�ುಾ�ಣ�ೆ�್�ೈ�ಾ�ತು.್
ಇದೌ��ೆ್�ುದ��ೆ�್�ೇ�ಾದ್�ಾಮಾ�ನ�ಬಾಾ್ಸ�ಾ�ವ�ಂದ್ �ಾವ್�ೇ��ೆ್ ಂ�ದು�,್ಇುಾ�ಾು��ಲ್��ೕಡ���ಂದ್
ವಸು�ನಗಾು�್ತಅ�ದಾ �ೌ�ೆ,್್ಾುಅತ್�ೕಮ�ಾು�ನಗಾು�್ಪ�ೆ��ೊಂಡ.್�ೕತ��ೆಂದ�ೆ್ಸ�ಾ�ವ�ೊಡ�ೆ�್ ವಾ್
ವ�ವ�ಾವ್�ಾಭ�ಾ�ಪ್ಎ�ಸ�ೌ�.್ವಷ�ದ್�ೊ�ೆ್�ೇ�್ುಾ���ೊಂಡ್�ೆೌಸನ�ಬೆ್�ೕ�ಾ್ಪ��್ಬಣ್�ೊಡು��ದ�.್
-
11
ವಬಬಾವ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ
ತಂ�ೆ್ಮತು�್�ಾಾು್ಎದುಅ�ದ್ಸಂದಭ�ನಗ�್ಮಧ�್ಪ��ೇಶ್ುಾಡ�ದ��ೆ್ಆ�ೆ��ಡ್ ವಬಬಾವ�ಾನು��ದ��ೇ�ೋ್
ಎ�ಸುತ��ೆ.್��ಾ����ಾಾ�ಾ�ನ್್ ವಾು್�ಾ�ೆನಗಾು�್ಪ��ುವ��್ ತ�ಂತ್ಶ��ೆ��ಾು�್�ೋಅ�ದ.್ ವಾು್ಐದು್
�ಾ�ೆನಗ��್�ೕ�ಾ�ಾೌ�ಾಾ್ �ೆ�ು��ದ�.್ಒ��್ ವಾು್�ೕ�ೆ�ೖವಾ್(Voltaire)್ಪೃ� ಂದಾು�್�ೆ�ಂೕ�ಂದ್
��ೕ�ಷ್�ಾ�ೆಬೆ್�ಾ�ಾಂತಅ�ದ.್ �ೋ್�ಾ�ಾಂತವ್ಸಮಪ�ಪ್ಎ�ಸ�ೌ�.್ಆನ್�ಾಾು್ �ೆದುದಾು�್ಮ�ೆ�್�ೆ�ಂೕಬೆ್
ತುಜು��್ುಾ�ದ.್ತಾ�್�ೆ�ಂಚ್ಮತು�್ಮೂೌ್�ೆ�ಂಚ್ಪೃ�ನಗಾು�್ತುೌ�ೆುಾ�್�ಾಾು್ುಾ�ದ�್ತಪ��ನಗಾು�್
����ೊಂಡ.್ಮನ್�ೕಬೆ್ಸಮ�್ಪ�ೆ�ುವ�ದು್ಇುಾ�ಾು��ೌ��ಬೆ್ಸ�ೌ�ವ�್ಇಷ��ೌ�.್ಇದೌ��ೆ್ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್್ಒಂದು್
�ೕ�್ತ�ೆ�ೋಅತು.್ವ�ಾ�ದ��್ �ಾೌ್�ೕಅಸ�ೆ್�ೋದ�ೆ್�ೈೌು�ಾಸ್ಖಂ�ತ�ಾಾತು�.್ತಾ�್ತಂ�ೆ�್ಉ���್ಎ�ೆ�ೕ್
�ಶ���ಾಾ್ಮುಂದುವ�ೆ�ು��ದ�ವೂ್ಎಂ�ಾದವೂ್ಪಷ��ೆ�್�ಪು�ವ್�ಾಧ��ೆ್ಇ�ೆ�ೕ್ಇತು�.್್�ೕಬಾಾ್�ಾಪಷು�್
ಬಣ�ಾಸು್ುಾಡುವ್ಪಸು ಾು�್���ುವ�ದು್ ವಶ�ಪ್ಎ���ತು.್
�ೕಾದ�ವೂ್ಮುಂ�ೆ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೆ��ಸ್(Nemesis)್ಎಂ ್ಬೇ��ಾ�ಪವಾು�್ವೕ�ದ.್ಒಂದು್ಅೕ����್ ದು್ ವಾ್
�ೕವಾಚಅ�ೆ��ೕ್ಆಾತು�.್ಆ್�ಾ�ಪ್ಪ�ದಶ�ಾ್ಪಂ�ದೂ�್ಉಂ�ು.್ ೌ��ೆ್ ವಾು್ಇಾೂ�್�ುವಪ�ಾಾ�ಾ�ನ�ೇ್
“ಸ�ೋದಅ�ವು”್ಎಂ ್�ಾದಂ ಅ ಂದಾು�್ �ೆ�್�ೊವ�ದ�.್್�ೆ��್ಪ��ಾು�್ ಾುಸಅ�್ಇಂಾ��ಾ��್
ಪ��ೆ�ಾೂ�್ವೕ�ದ.್ಈ್ಪ��ೆ�ಾು�್�ಾಾು್ಇಂಬೆ�ಂ�ಬೆ್�ೋ�ಾನ್�ಾ��ಾ�ಸಪ�್�ಾ�� ��ಬೆ್�ೋಅ�ದ.್
ಓ�ದ್�ಾ��ಬೆ್ಎ��ೌ �ದ್ಸಂ�ೋಷ-್��ೕ�ಷ್ಆದ್�ೕಾು್ �ೆದ�ೆ�ೕ್ಇದು?್ಆದ�ೆ್ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್ತಾ�್ ವಬನಗ್ ಬೆೆ್
�ೋ್ ತೃ��.್�ುವ್ಪ�ನಗ��್ �ೇಪವು್ುಾಡುವಂ�ೆ್ಎೌ�ವಾೂ�್ಒಂದು್�ಾ್ಸು�ು��ಾ�ದ.್್ಆದ�ೆ್ ವಾ್
�ಾ�ತ�ದ್ಒೌವ�್ಇ��ಬೆ್ಇಂನ�ೌ�.್�ೕವಾ��ೕ್ಓದು��ದ�.್ಆ�ೆ��ಡ್�ೊ�ೆಲ್��ು��ೋಾವುವ್ಪ�ಸ�ಪ್ಭಂ�ಾವದ��್
�ೆ�ಾ�ೇಪ್�ಾ�ತ�್�ೊ��ಬೆನ��ೆ.್
ವ�ಬೆ್೧೬ವಷ��ಾ�ಾನ್ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್ ವಾ್ತಂ�ೆ್ಒಂದು್��ೇಷ್ ವ�ಾಶವಾು�್ಒದಾ��ೊ��.್ �ೆಂದ�ೆ್
��ೇಶನಗ��್ ಸಂಚಅ�್ ��್ �ೈಬಾಅ�ೋದ�ಮನಗಾು�್ಸ�ತಃ್�ೋ�್ ವುವ�ದು.್ಇದು್ ವಾ್ಭ�ಷ�ದ್ದೃ���ಂದ್
ಉಜ�ೌ�ಾದದು�್ ಎಂದು್�ೇ�ೆ್�ೇಗ�ೇ�ಾಾ �ೌ.್ಆದ�ೆ್ಇದವ್�ಂ�ೆ್ಒಂದು್ಷವತು�್ಇತು�್–್ ವಾು್ ವಬಬಾವ�ಾನುವ್
ಬಂ ೌವಾು�್�ೊ�ೆ��ೇಪು.್�ೕಬಾಾ್�ೇವೌ್ ವಬಬಾವ�ಾಾ್�ೕ�ಸುವ್ಆ�ೆ್ �ೆ��ಡ��ಂದ್ದೂವ�ಾ�ತು.್
�ಾಾ�ಾ�ೆ�
���ೕ�್��ಾ���,್ವ�ಾ�ಾ್�ಾಸ�ದ��್�ಪ�ಣ್ಮತು�್ �ಾ�ಾ��ಪ್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ���್ ಣ�ಂ�ವಾು�್
�ೕಅ��ಾ��ೆ್ಎಂ�ೆ�ಾ�್ಎ��ದ್ಆ�ೆ��ಡ್ವ�ಾ��ಂದ್�ೊವ�ು್ತಾ�್�ಾಾ�ಾ�ೆ��ಾು�್�ೈಬೊಂಡ.್್ ವಾ್
ಮುಂ�ಾನವೂಪ�ೆ್�ೇಗ�ೕವದು�.್್ತಾ�್�ಾ�ೆ��್ ಬೆೆ್�ದ�ೇ್ಆ�ೋೕ�್�ಾವ್�ಾವ್ಊವುನ�ಬೆ್�ೋನ್
�ೇಪು?್ ��್�ಾವಾು�್ಸಂ�ಸ�ೆಪು?್ ವ�ೊಡ�ೆ್�ಾವ್ಚ�ೆ�,್��ಾವ್��ಮ�್ಆನ�ೇಪು?್ಇ�ೆೌ�ವಾೂ�್
-
12
�ದ�ೇ್�ಧ�ಅ�ದ�.್ ವಾ್�ೕವಾ್ಪ�ಮ�ೇ್�ಾಬೆ.್�ಾವ��ೇ್ಸಂದಭ�ದ��್����ಾ��ೊಂಡವೂ್ ದು್ತಾ�್
ಬ�ೋ����್ಇವ�ೇಪು.್�ೕಸುವ್ಬಾ����್ತೂಅ�ೋನುವ್ವ���್ ೌ�್ಆತ.್
�ದೌು್��ೕಡ��ಾ��ದ�್ ವಾ್ಸಂ ಂ�ನಗಾು�್�ೋ� ಂದು,್�ೂ�ೋ�,್ಇಂಬೆ�ಂಡು,್ �ಅ�ಾನಗ��್ತಾ�್
ತಂ�ೆ ಂ�ಬೆ್�ಾ�ಜ�್ಸಂಪಪ�ವ�ಗ�್ವ���ನಗಾು�್ಮತು�್�ಾ��ಪ್ �ೆ�ೕಷಪವುನಗಾು�್ ವ�್�ೊವ�.್್�ಾ�ಅ�ನಾ��್
��ೆಸರ್�ೆೌೂಜ್್(Pelouze)್ಎಂ ುವವಾಾು�್�ೋ�ದ�ೆ್ಾೂ��ಾ��ಾ��್ ಪ��ದ�್ಎಅಪನನ್(Ericsson)್ಜ�ೆ್
ಚ�ೆ��ಾ�ತು.್ಎಅಪನನ್ತ�ಾಅಸು��ದ�್ಬಾ��್ಎಂ�ನ್ಆ�ೆ��ಡ�ಾಾು�್��ೇಷ�ಾಾ್ಆಪ���ತು.್ಮುಂ�ೆ್ಈತ್
(ಎಅಪನನ)್�ುದ�ದ್ಬಡಬೊಂದಾು�್�ುಾ�ಣ್ುಾ�ದ.
ತಾ�್�ಾ�ೆ�್ಮುಾ�್ವ�ಾ��ೆ�್�ಂ�ವುಾದ್ಆ�ೆ��ಡ್�ಾಾು್ಪ��ದ�ಾು�್ ಾು�ಾ�ಾ�ೆ�್ತವುವ್ ಬೆೆ್ಆ�ೋೕ�ದ.್ಆದ�ೆ್
ಗ��ೋಾದ�್ ವಾು್��ೕಡ��ಾ��ದ�್�ೕಅಾ್ ುಬೆೆನಗ��್�ಾ�ಾುಾ�್ಆ�ಾಸವಾು�್ಪ�ೆದು�ೊಂಡ.
ಎಅಪನನ್ಮತು�್ಆ�ೆ��ಡ್ಒಂದು್ಮ�ಾಾಂ��ೆ�ಾು�್�ಾ���ೊಂಡು್ ಂದವು.್ಪ�ನ�ಬೆ್�ಾವಣ�ಾದ್ಎೌ�್
�ೆ�ೕಷ�ೆನಗ�್�ೇವೌ್ವ����್ಆ��� �ೌ;್ ವ�್ುಾಾವ್ಪುೌ�ೆ�ೕ್�ೇವ�ೇ�ಾದ್ಸ�ತು�.್ಪ�ಾ�ದ�ಬೆ್ತಾ�್ಪೃ��ೕ್
ಪವಮ್ ಬುುಾಾ,್ ವಾು್�ೊವಾಾ್�ಾವ್ಪ�ಶ���ಾೂ�್�ಅೕ�ಸ�ಾವದು.್ಈ್�ಾವ�ೆ್್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್್
ಂತವಂನ��ದ�ವೂ್ಮುಂ�ೆ್ ವಾು್ವ�ವ�ಾವ್ಚತುವ�ಾದ.್ತಾ�್�ೆ�ೕಧ�ೆನಗಾು�್ಬಣವ�ಾ�ಾ್್�ೇಬೆ್
ಪಅವ��ಸುವ�ದು್ಎಂ ್��ೆ�್ ವ�ಬೆ್ಪವನತ�ಾಾತು�.್್
��ಾ�ತಾ
����ನ್�ುದ�್ ೧೮೫೬ವ��್ಮುಾ�ಾನ್ವ�ಾ�್�ಾಂ�್ಒಪ�ಂದ�ೆ�್ಸ��ಾ�ತು.್�ೕಬಾಾ್ ದು್�ಾಾು್�ದೌು್
ಇುಾ�ಾು��ೌ��ಬೆ್�ೊ��್ುಾತಾು�್ಉ���ೊಗ��ಾನ�ೌ�.್ಆಡ�ವುನಗ�್ವ�ಾ್ಆದವ�.್�ೕಡ�ೇ�ಾದ್ಬಣವಾು�್
ಸ�ಾ�ವ್�ಾವ�್ುಾಡ�ೌ�.್ಇವ�ಾದ�ೋ್್�ಾಪಷು�್�ಾೌ್ುಾ�ದು�್�ಪು�್�ಾಣದ್�ಾಬಾ�ತು.್�ಾಾು್�ೈಬೊಂಡ್
ಇತ�ೆ್�ೆೌಸನ�ಂದ್ ವುವ್ವವುಾಾ�ಂದ್�ಾೌ್�ೕಅಸುವ�ದು್ಖಂ�ತ್ �ಾಧ�.್ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಆ�ೆ��ಡ�ಾಾು�್
�ಾ�ಅಸ್ಮತು�್ ೌಂಡಾು�ನ�ಬೆ್ಪ��್ ��ಾ್�ಾ�ಂಪುನ�ಂದ್�ಾೌ್ಪ�ೆ�ುವ್�ತ�್ುಾ�ದ.್ಆದ�ೆ್�ಾವ್
�ಾ�ಂಪೂ್ಬಣ್�ೕಡೌು್ಮುಂ�ೆ್ ವ�ೌ�.್ಮ�ೆ�್ ��ಾ�ತಾದ್ಭೂತ್�ಾ�ತು.್��್ಇೌ��ೆ್ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಮತು�್
ವಾ್�ೆಂಡ�್ಆಂ�����್��ೕಡ��ಬೆ್ಪ��ಾಣ್�ೆ�ೆ�ದವು.್ಆದ�ೆ್ಮನ್ೌು��ಗ್ಪು�ುಂ �ೆ�್�ೇಅದ್್್್
ಪಂ�ೆ�ನಗಾು�್ುಾಅ,್�ಾೌವಾು�್�ೕಅ�,್ಸ�ೌ�್ಬಣ್ಉ��್ತಂ�ೆ್��ೕಡ�ಾ�ಾ��್ಮ�ೆ�್�ಾ�ಸುವ�ದ�ೆ�್ಸ�ಾ�್
ುಾ�ದ.್ ತ�ಂತ್ಪಗ�ೆ್ಎ���ದ�್ �ಾವ�ೆ ಂದವ��್ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಮ�ೆ್ುಾ�ದ�ಾದವೂ್ತಾ�್ಪಾಸಾು�್
ುಾತ�್�ೕವಂತ�ಾಾ�ೕ್ಇಅ��ೊಂ�ದ�.್
್
-
13
೩.್ಉ���ಬೆ್ಇ�ದ್ಆ�ೆ��ಡ
ತಂ�ೆ�್ವ�ಾ�್ ಾಾ��್ಮುಾದ್ಾಂತವ್ಆ�ೆ��ಡ್ಮತು�್�ಾ ಟ�್�ೈಂಟ್�ೕ�ಸ�್ ಾ�ಾ���ೕ್ೕಪ�್
�ಾ�ೆ��ಂಟ್ಒಂದವ��್ �ಾಸ�ಾಾದ�ವು.್ಸ�ಾ್���ಾ�ೕೌ�ಾದ್ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್ ಡುಬೆಮ�ೆ�ೕ್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ್
ಆ�ತು.್ ���ೕ್ ವಾು್ಬಾ��ೋ�ೕ�ರ್ಎಂ ್ಉಪಪವಣವಾು�್ಪಂಡು��ದು್ ದ�ೆ�್�ೇ�ೆಂಟ್ಪ�ೆದ.್
ಸ�ೋದವಅ �ವೂ್�ಂ�ೆ್ತಮಬೆ್ಉ�ಾಾಾ���ಾಾದ�್��ನ್ಮತು�್�ಾ���್ ವ�ೊಡ�ೆ್ತಮ�್ಸಂಪಪ�ವಾು�್
ಮುಂದುವ�ೆ�ದವು.್��ನ್ ವಅಬೆ್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್(nitroglycerine) ಎಂ ್���ುವ್ದ�ವ�ದ್ ಬೆೆ್���ದ.್
ೌ��ೆ್��ನ್ತಾ�್�ಾ�ೇಜು್ಉಪ�ಾ�ಸ್ಒಂದವ��್ಆ್ದ�ವ�ದ್ಒಂದು್ನು�ುಪಾು�್�ೕ�ಾ್�ೕ�ಅ�್ ದಾು�್
ಸು��ಬೆ ಂದಅಂದ್�ೊ�ೆದ.್ಆನ್ಆ್ದ�ವ�್�ಸೂ��ಾಂ�ೆ್ಧ��್ುಾ�ತು.್ಆದ�ೆ್�ೕ�ಬೆ್�ಾವ��ೇ್
�ಾ��ಾನ�ೌ�.
ಇದಾ�ಅತ್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್�ದುಗ್ಪಂಪ���ರ್�ಾ�ಾ�ವಂಭ್ುಾ�ತು.್ಈ್ದ�ವ�ವಾು�್���್ ದವ್ �ಾವ್ಶ���ಾು�್
�ೊವ�ಾಪುವ�ದು್�ೇಬೆ?್�ೕಬಾ�ಾನ್ುಾತ�್ಆ್ಶ���ಾು�್ಉಪ ೕಾ�್�ಪ�್ವಸು�ನಗ�್ಒ�ೆ�ುವಂ�ೆ್
ುಾಡ ಬುದು.್ಆ�ೆ��ಡ್ಒಂ�ಾದ್�ೕ�ೆ್ಒಂದವಂ�ೆ್ �ೇಪ್ಪ� ೕನನಗಾು�್ುಾ�ದ.್ ವ�ಬೆ್ ���ತು್–್ಪಅ�್
ನನ್�ೌಡರ್(gunpowder) ್ಮತು�್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್ಇವ�ನಗಾು�್�ೆ�ೆ�,್�ಶ�ಣ�ೆ�್�ೆಂ�್ಬೕ�ದ�ೆ್�ೇಬೆ?್ಇದಾು�್
ಪ�����್�ೋ��ಾನ್ಇ �ಅನೂ್ಆಶ���!್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್�ೆ�ಾ��ಾವ್ಸಮಂಜಸ�ಾಾತು�.್ಸ�ೋದವಅ �ವೂ್�ೕವು್
ಘ�ೕಪಅ�್ಮಂಜುನ�ೆ��ಾಾದ�್ �ಾೌು�ೆ್ಒಂದವ��್ �ೇಪ್ಪ� ೕನನಗಾು�್ುಾ�್ತಮ�್�ೆ�ೕಧ�ೆ���್ಬುಗ��ೌ�್
ಎಂ ುದಾು�್ಂಾ��್ಪ���ೊಂಡವು.್ಪೂಡ�ೆ್
ತಂ�ೆಬೆ್ಇದವ್ ಬೆೆ್���ದವು.್
ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಮಪ�ಗ್ಮುಾ��ೆ�ಾು�್
�ೊಂ�ಾ�,್್“ಇದು್ವ�ಾ�ದ��್ ಒ� �ೆ�್
ಉ����ಾನ್ �ೌದು”್ಎಂ ್ಆ�ಾ�ಸ�ೆ್
�ೕ�ದ.್ಇದೌ��ೆ್ಆತ್��ೕಡ��ಾ��್ತಾ��ೇ್
ಪ� ೕನನಗಾು�್ಾ�ೆ�್�ಶ���ಾದ.್ಇ��ಬೆ್
���ಸ�ೌ�.್“�ಾ�ೇ್�ೈ�ೊ�ಾ��ೆಅನ್ಮತು�್
ನನ್�ೌಡವುನಗ್�ಶ�ಣವಾು�್ಪಂಡು್
��ದದು�”್ಎಂದು್�ಾಅದ.್ಆ�ೆ��ಡ್ತಂ�ೆಬೆ್
ಪತ�್ �ೆದು್ ವಾ್ಈ್ಪ�ಮವಾು�್ಖಂ��ದ.್ತಂ�ೆ್���ಾಅದ;್�ೕ�್ಪತ�್ವ�ವ�ಾವ�ಾ�ತು.್ಆ�ೆ��ಡ್�ಾ�ೊ �್
�ಾ�ುಾ�ಪ್ಮತು�್ತಾ�್ಎ�ೆ��ಾು�್�ೕವುವ್ವ����ೌ�್ಎಂ ುದಾು�್�ೋಅ��ೊ��.್್�ೕಬಾದವೂ್ಇದು್
ತಂ�ೆ ಡ�ೆ್ಪೌಬ�ಾಾ್ಪಅಣ�ಸ�ೌ�;್ ಪ�್ಮನ್ಪವಸ�ವ್ದೂವ�ಾನ�ೌ�.್್ ವಅ �ವ್ಮಾೆ�್ಇದ�್
��ಾ���ಾ��ವಾು�್ ದು್�ೕನುವಂ�ೆ್ುಾ�ತು.್್್
ಂ�ೆ �ೆ�ುವ�ದವ��್ �ಶ�ಣದ್ ಗ�ೆ
-
14
��ಾ�ತಾ�ಂದ್�ೊವ ವೌು್ಇುಾ�ಾು��ೌ��ಬೆ್ ಬು�ಾಾ್ಸ�ಾ�್ುಾ�ದು�್ ಮ�ಾ�ವೂ್ ೌ�;್ ವಾ್ಮನ್
ಆ�ೆ��ಡ.್ ವ�ೇ್ಸಂ�ಾವವಾು�್ತೂನುವ,್ಸಂ�ೆ�ೕಧ�ೆನಗಾು�್ಮುಂದುವ�ೆಸುವ್ಜ�ಾ�ಾ�ಅ�ಾು�್�ೊತ�.್
ಪು�ುಂ ದ��್ �ೇ್ಸಮ�ೆ�್ತ�ೆ�ೋಅದವೂ್ ದಾು�್��ಾಅಸುವ್�ೊ�ೆ್ ವಾ�ಾ�ತು.್ ವಾು್ುಾ�ದ್�ಾ�ಾ್
�ೆೌಸನಗ್�ಂ�ೆ್ಇದ�ದು�್‘ಪ��ದ��ಾನ�ೇಪು’್ಎಂ ್ಬಂ ೌ��ಂತ್ �ೕವ್ಭ�.್ಇ�ೇ್ ವಾ್ಪ�ನ�ಬೆ್�ಾವಣ�ಾದ್
ಮುಖ�್ಶ��.್್್
ತಾ�್ಪು�ುಂ ್�ಂ�ೆ್ಸ��ದ್ ಡತಾವಾು�್ಆ�ೆ���ಡ್ಮ�ೆ��ೌ�.್�ಾ�ಪ��ೆ��ದವಅಬೆ್�ಾಪಷು�್ಸ�ಾ�್ುಾ�ದ.್
ಆದ�ೆ್ಎಚ�ವಬೇ�್�ಾೌಬಾವವಾು�್ ವಾು್ಬ��ವ್�ೇಅಸು��ವ�ೌ�.್ಒಂ�ೆ�ೆ್ ವಾು್ �ೆ��ಾ��ೆ್–್“�ಾಾು್ �ೇಪ್
ಪಷ�ನಗಾು�್ಎದುಅ��ೆ�ೕ�ೆ.್�ಾೌವಾು�್ುಾ��ೆ�ೕ�ೆ.್ಆದವೂ್ಒ���ಾದವೂ್ ವ�್�ೕಅ್ಮವು�ಾವ�್ುಾ�ೌ�.್
ಾ��ಂದ್�ಾೌ್ಪ�ೆದವಅಂದೌೂ್ಇದ�ೆ�ೕ್�ಾಾು್�ಅೕ�ಸು�ೆ�ೕ�ೆ.”್್್
ಇತ�್ತಂ�ೆ್ಇುಾ�ಾು��ಲ್�ಾ�ಕ್�ೋ�ಾ��್ ಮ�ೆ�್ಬ��ವ್�ೆಡ್ಒಂದವ��್ ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ�ಾು�್����ದ.್
ವ�ೊಡ�ೆ್ಆ�ೆ��ಡ್ಮತು�್ �ಅ�್ಮನ್ಎ�ಲ್�ೇಅದವು.್ �ೇ್�ಶ�ಣವಾು�್�ದ�್ಪ��್ಪ� ೕನನಗಾು�್್ಾ�ೆ�್
�ಶ���ಾದವು.್ ವವ್ಪ��ತ�ದ��್ �ೇಶದ್���ಅ್ಆಸ��್ವ��್ಆವು್�ಾ�ವ್��ೕ�ಷ್�ಾೌವುನಗ್
ಸ�ಾ�ವಾು�್�ೕ�ತು.್�ಾಲನ�್�ೋಾ�ಾ್�ೋ�ೆ�್ಬ��ವ್���ಅಬಾಾ್್��ೇಷ್ಪ�ದಶ�ಾವಾು�್
ಪ��ಸ�ಾಾದು�್ಒಂದು್�ೊಡ�್ �ೊಗ�ೆ���್�ಶ�ಣವಾು�್ತುಂ�್ ದಾು�್ಬಚ��ಾ�ತು.್ಆನ್ಉದಗ��ದ್
��ತವಾು�್ಪಂಡು್���ಅ�್ಪ����ನಗ�್ಪೂಡ್ಭ�್ಪ��ವು.್ ವವ್�ೕುಾ�ಾ್–್�ುದ�ದ��್
ಉಪ ೕಾಸುವ�ದ�ೆ�್ಇದು್ ಬಗ್ �ಾ�ಪವ!್
�ೕಬೆ್ಾು�ದ್��ೕಡ��ಾ್�ೈಾ�್�ೊ�ೆಲ್ಪು�ುಂ �ೊಡ�ೆ್ಸಬಪಅಸೌು್��ಾಪಅ�ತು.್ಆದ�ೆ್ಆ�ೆ��ಡ್ಮತು�್
ಇುಾ�ಾು��ಲ್ಈ್ಪ� ೕನನ�ಬಾಾ್�ಾಪಷು�್ಬಣ್ವ��ುಾ�ದ�ವು.್�ೈ�ಡುವಂ�ವ�ೌ�.್ಆ�ೆ��ಡ್�ಾ�ಅ�ನಾ್
�ಾ�ಂಪುನ��ೆಡ�ೆ್ವ�ವಬಅ�ದ.್ಪಅ�ಾಮ�ಾಅ�ಾದ್ಮತು�್ಪ��್�ೆ�ೆ�್��ಮದ�ಾು�್ ��ದ್�ಾ�ಂ�ೊಂದು್
ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ ೕಜ�ೆ�ಾು�್ಮಂಜೂವು್ುಾ�್೧೦೦,೦೦೦್�ಾ�ಂಪುನಗ್�ಾೌ್�ೕ�ತು.್
ಈನ್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ಮುಂ�ದ�್ಪ��ೆ�್-್್�ೊ�ೕ�ಸುವ್�ಶ�ಣವಾು�್ಪಂಡು��ದ��ಾ��ತು.್ ದ�ೆ�್ ವ�ಬೆ್��ೕಡ��ಾ್
�ೇ�ೆಂಟ್ಪೂಡ್�ೊ�ೆ�ತು.್ಆದ�ೆ್��ಂ��ತ�ಾದ್�ೊ�ೕ�ಾವಾು�್ಸೃ��ಸುವ�ದು್�ೇಬೆ?
ತಾ�್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ���್ ಆ�ೆ��ಡ
೧೮೬೪ವ್�ೊ��ಬೆ್�ೆ�ೆನ್�ೋಾ�ಾ��್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ್�ಾ��ವ��ತು�.್ ��್ �ೆ��ಡ,್ಇುಾ�ಾು��ಲ,್
ಆನ�ಾ�ೆ್�ಾ�ಾ್ಪಅೕ�ೆನ�ಾಾು�್ಮುಾ�ದ�್ತಮ�್್ಎ�ಲ,್ಸ�ಾ��ೆ�್ಒ �್ಬುಡುನ್ಮತು�್ಓವ�್�ೇವ�.್ಇ��್
ಾು�ಾ್ಆ�ೆ��ಡ್ಬ��ೆಂ�ು್ನಂ�ೆನಗ್�ಾೌ್ದು��ು��ದ�.್ ವಾ್ಆ�ೋನ�್ �ೆ�ೕಾೂ್ಸಮಪ�ಪ�ಾಾವ�ೌ�.್ಸ�ಾ್್
ಆ�ಾಸಬೊಂ�ವು��ದ�.್�ೕಾದ�ವೂ್�ೆೌ���್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ���್ �ೇಪ್�ಾನಗ್�ಾೌ್�ಾಾ�ಬೆ್�ೕನ್
-
15
�ಾ��ೊಂಡು್್ಆ�ಾವ,್��ೆ�ನಗಾು�್ಮ�ೆತು್ತಾ�್�ಾ��ದ��್ಮನ��ಾನು��ದ�.್ತಾ�್ಆ�ೋನ�ದ್ ಬೆೆ್
�ಾ�ೊಡ�ೆ�ೂ್�ೇ��ೊಂ��ೆ�ೕ್ಇೌ�.್�ಾವ��ಾದವೂ್ಮುಖ�್ �ೆ�ೕಷ�ೆ�್ಪ�ವ�್�ದ��ೆ್ಮತು�್ತಗಬ��್
�ೆೌಸವಾು�್�ಾ�ೇ್ುಾಡು��ದ�.್ಸ�ಾ�ಪವಾು�್ಪ�ೆ�ು��ವ�ೌ�.್�ಾಾು್ಪಂಡು��ದ್ಇಬೆ�ೖ�ರ್(igniter)
�ವೂಪ�ೆಬೊಂ�ಾನ್�ದೌ್ಐವತು�್ಪ� ೕನನಗಾು�್ ವ�ೊ ��ೇ್ಜವುಾ�ದ�.್ಾಂತವ�ೇ್ಇತವವ್ಸ�ಾ�್
��ದು�.್ಇದು್ ವಾು್�ೕವಾದ್ಉದ�ಪೂ�್�ಾ���ೊಂದು್ ಂದ್ಪ�ಮ.್ಇದ�ೊಂ�ಬೆ್ಆ�ೆ��ಡ��ಾದ�್ �ಾವ್
ಆತ���ಾ�ಸವಾು�್�ಚ��ೇ�ಾಾದು�.್್
�ಾ�ಾದ�ೋ್ಪಅಪ�ಣ��ಾ�ಾ�್(perfectionist) �ಾಾದು�್ �ಪ�ವಅಂದ್�ಾಪಷು�್ಪ�ನ��ಾು�್�ಅೕ�ಸು��ದ�.್
ಆದ�ೆ್ಎಂ�ನೂ್ದು�ಾಡ�ತ್ುಾಡ�ೌ�.್��ಾ��ಪಲ್ಎಂ���ಅಂಗ,್�ೆಗಪು್(optics), �ೕವ�ಾಸ�,್ಎ�ೆ�ೊ�ೕ್
�ೆ���್(electrochemistry)್ಮುಂ�ಾದ್�ೇತ�ನ�ಬೆ್ಸಂ ಂ��ದ್�ಾಬೆ್ಬೌ�ಾವು್ ೕಜ�ೆನಗ�,್��ಾವನಗ�್
ವ�ಬೆ.್ಇವ�ನಗ��್�ೆೌವ�್ �ಾ��ಾ�ಪ್ಎಂ ುದು್ ವ�ಬೆ್���ತು�;್ಆದವೂ್ ವಾ್ಬುವುಪ�್ಇಂನ�ೌ�.್“ಾಾಬೆ್
ವಷ��ೆ�್೩೦೦್ಆ�ೋಚ�ೆನಗ�್ ವ ಬುದು.್ಆದ�ೆ್ಇವ�ನಗ��್ಒಂದು್�ೈನೂ�ದವೂ್�ಾಾು್ತೃಪ�”್ಎಂದು್ ವಾು್
�ೇ��ಾ��ೆ.್್
ದುವಂತ
�ೆ�ೆ�ಂ ರ್೩,್೧೮೬೪,್ಶ��ಾವ್ಸುಂದವ�ಾದ್�ಾ.್ತಾ�್ಪ� ೕಬಾೌ�ದ��್ ಆ�ೆ��ಡ್ಾ��ೆಅನ್ದ�ವ�ವಾು�್
ಶು��ೕಪಅಸು��ದ�.್ ವ�ೊಡ�ೆ್ತಮ�್ಎ�ಲ್ಮತು�್�ತ�್�ೆಟನ�್ಮನ್(Hertzmann) �ೈ�ೆ�ೕ್��ಾನ�ಂದ್
ಂ�ದ�್ ಆಡ�ರ್ಒಂದವ್ಪ��ೈ�ೆ���್�ವತ�ಾಾದ�ವು.್ಈ್�ೇ�ೆಬಾನ�ೇ್೨೫೦್�ೌಂಡುನಗಷು�್್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್
ದ�ವ�ವಾು�್�ದ�ಪ�ಸ�ಾಾತು�.್ಬೌ�ಾವು್�ಾನ�ಂದ್ಈ್ದ�ವ�ವಾು�್ ��್ಇಅಸ�ಾಾದು�,್�ೆ�ೆ�ೊ�ೆ�ವವು್
ಉಂ�ಾದ್ಆ�ೊ�ೕ�್
ಮೃತ�ಾದ್ಎ�ಲ್�ೊ�ೆಲ
-
16
ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್ಮುಂ ವ ಬು�ಾದ್ �ಾ�ದ್ ಬೆೆ್ಸ�ಾ್ಎಚ�ವ್�ೕಡು��ದ�ವು.್ ೌ��ೆ್ಪ��ಡದ್ುಾ�ಪ�ಬೆ್ದೂವಾೂ�್
�ೊ���ಾ��ತು.್ಆದ�ೆ್ಆ�ೆ��ಡ್ಇ��್�ಾವ್ �ಾ�ವ�್ಇೌ��ೆಂದು್ ವವ್ುಾತಾು�್�ವ�ಡುಬೇ�ದ.್ಆದ�ೆ್ ವ�ಬೆ್
�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅ��ಾ್ಶ���್ಪ�ಣ�ದಶ�ಾ್್ಇಾೂ�್ಆಾವ�ೌ�.್
ಇದ���ದ�ಂ�ೆ�ೕ್ನುಡುನು್�ೊ�ೆದಂ�ಾಾ,್�ೆ��ಾ��ದ�್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ���್�ೊಡ�್�ೊ�ೕ�್ಉಂ�ಾ�ತು.್್್ ೌ��ೆ್
ಸುತ�ಮುತ��ಾ್ಮ�ೆ�್���,್�ಾಾೌುನಗ�್�ೊ�ೆದು�ೊಂಡವ�,್ಪ��ಡನಗ�್ಪಂ��ದವ�.್ಇ�ೆೌ���ಂತ್�ೊಡ�್�ಾ�್
ಎಂದ�ೆ್ಎ�ಲ್ಮತು�್�ೆಟನ�್ಮನ್ಸ�ಗದ���ೕ್ಮೃತ�ಾದವು.್�ೊ�ೆಬೆ್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ�್�ೇವ�್ಪೂಡ.್ಆ�ೆ��ಡ್
ಮ��ತವು್ಇದ���ಂದ್ಎ�ೆ�ೌ���ವು.್
ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್�ೕ�ೆ್ಈ್ದುವಂತ್ ಾು್ಪಅ�ಾಮ್�ೕಅ�ೋ್�ೇಗ�ವ�ದು್ಪಷ�.್ ವ�ಾದ�ೋ್ತಾ�್�ೕ�ತ��ೕ್ಈ್ ಬೆೆ್
�ವ�್ುೌಾ್�ಾ�ದ.್ಆದ�ೆ್ಈ್ಸಂನ�್ತಾ�್��ಮ��ಾ್ಪಾಸುನಗಾು�್ಭಸ�್ುಾಡ ಬುದು್ಎಂ ್�ೕ�್ ವ�ಬೆ್
ತ�ೆ�ೋಅದಂ��ೆ.್
ಆದವೂ್ಆ�ೆ��ಡ್ದೃ�ಬೆಡ�ೌ�.್ಆದ�ೆ್ಇದು್ ವಾ್ತಂ�ೆ್ಇುಾ�ಾು��ೌ�ಾಾು�್�ಾ�ದಂ��ೆ.್�ೆೌ�ೇ್�ಾನಗ��್
ವಾು್�ಾಶ���ಾ�ು್�ೕ�ತ�ಾದ.್ಓ�ಾ�್ �ಾಧ��ಾ�ತು;್ಎಂ�ು್ವಷ�ನಗ್ಮುಂ�ೆ್�ಾವಾ���ದ.್್್ಈ್
ವ����್ಆ�ೆ��ಡ್ತಂ�ೆ್�ಾ��ಅಬೆ್�ೇ�ಾದ್ಬಣವಾು�್ಒದಾ�್ ವಅಬೆ್�ಾವ��ೇ್�ೊವ�ೆ್ತ�ೆ�ೋವದಂ�ೆ್
ುಾ�ದ.್ ವಾ್�ಾ�್�ೇ��ಾ��ೆ್ –್�ೇವವಾಂತವ್ಾಮಬೆ್ಆ�ೆ��ಡ್ಇ�ಾ��ೆ.
ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ�್ಆ್�ೊ�ೕ��ೆ�್�ಾ�ಕ್�ೋ�ಾ್ಜಾ್್’�ೊ�ೆಲ್�ೊ�ೕ�’್ಎಂ ್�ೆಸವಾು�್�ೕ�ದವು.್�ೕಬಾದವೂ್
ವಾು್ುಾತ�್ಮವು�ಾ�ೇ್ತಾ�್�ೆೌಸ�ೆ�್�ಾಜರ್ಆಾದ�್ ಎಾ��ಾಾ�ೆ.್
ಣ�್�ಾ�ೆಟ�್ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್ ು��್ �ೇ�್��ಮ��ಾ್ಉ����ಾು�್ತ��ಸು್ಎಂ ್ಸೌ�ೆ್�ೕ�ದ.್ಆದ�ೆ್ ವಾು್
��ೕಡ��ಬೆ್ ಂದು್ತಮ�ಾ್ಪ�ನ��ಾು�್ಪಂಡು,್�ಾ�ೇ್��ೆ�ಂ�ಬೆ್�ಂ�ವುಾ,್�ೆ�ನಂ��್ �್ �ೇ್ಉ����ಾು�್
�ೈಬೊಂಡ!್ ೌ��ೆ್ ದವ್�ಾ��ಾವಪೂ�್ಮುಂ�ಾದ.
-
17
೪.್��ಮ��ಾ್ಪಂ�ೆ�್
�ಾ�ಕ್�ೋ�ಾ್ಜಾ�ೆ್ಆ�ೆ��ಡ�ಾಾು�್ಇಾೂ�್ಶ�ಸುತ��ೇ್ಇದ�ವು.್ಆದ�ೆ್�ೊ�ೕ��ೆ್ಉಂ�ಾದ್�ೆೌ�ೇ್�ಾನಗ್
ಾಂತವ್��ೕಡ��ಾ್�ಾ�ೆ��ಾ್ಮತು�್�ೆ�ಾ�ಂಗ್ನಗ್ನ�ನಗ�್ ವ�ಂದ್ನಣ�ೕ�್ಪ�ುಾಣದ��್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್
�ೊಗ�ೌು್ಮುಂ�ೆ್ ಂದವು.್ಇದೌ��ೇ್�ೊ�ೕ��ೆ�ಾಾ್�ೇವೌ್ಐದು್�ಾವನಗ��್ಸ�ಾ�ವದ್�ೈ�ೆ�್��ಾನ್ಸುವಂನ್್
�ುಾ�ಣದ��್ �ೊ�ೆಲ್�ದ�ಪ��ದ್�ಶ�ಣವಾು�್ಉಪ ೕಾಸುವ��ಾಾ್�ೂೕ��ತು.್�ೕಬಾಾ್ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್�ತ��ೆ�್
ಸ�ಾ�ವದ್�ೆಂ ೌ್�ೊ�ೆತಂ�ಾ�ು�.್
ಆ�ೆ��ಡ್ಪಂ�ೆ� ಂದಾು�್ಪ��ೌು್ಮುಂ�ಾದ.್ಆದ�ೆ್ ದ�ೆ�್ ಂಡ�ಾಗ್ಎ��ಂದ್�ೊವಪ�ೇಪು?್ ವಾ್ಸು�ೈವ�ಂದ್
ಇ �ವು್�ಅವಂತವು್�ಾೌು�ಾವ�ಾನೌು್ಮುಂ�ೆ ಂದವು.್೧೮೬೪ವ್ �ೊ�ೕ ರ್೨೨್ವಂದು್ ವಾು್��ಮ��ಾ್
ತ�ಾಅ�ೆಬಾಾ್ತ�ೆ್ಎ��ದ್�ಶ�ದ್ಪ�ಥಮ್ಪಂ�ೆ��ಾು�್�ಾ���ದ.್ ದವ��್ ತಾ�ದು್ ಧ��ಾೌು,್�ಪ�್ಇ �ವದು್
ಇಾ�ಧ�್�ಾೌು.್ಇದವ��್�ದೌು್ ಂದ್�ೊಡಪು್ಎಂದ�ೆ್ತಂ�ೆ್ಇುಾ�ಾು��ಲ್�ಾ�ೇ್�ೈ�ೆಪ�ರ್ಆನ್�ೇ�ೆಂದು್
ಬ�್��ದು್�ೇಬೋ್ಆ್ಪದ�ಬೆ್ ಅದು�.್ಎವಡ�ೆ�್ಸಮ�ೆ�್��ೕಡ��ಾ್ಸ�ಾ�ವ್ತಾ�್ಭೂಪ��ೇಶದ��್ ��ಮ��ಾ್
ತ�ಾಅ�ೆಬೆ್ ಾುಮ�್�ೊಡೌು್��ಾಪಅದು�.್ಇದಾು�್ಪಅಬಅಸೌು್ಆ�ೆ��ಡ್ ಂದಅಾ��್ೌಂನವು್�ಾ�ದ�್
ಬಡಬೊಂದಾು�್�ೊಂಡು್ ದವ��್ ತಾ�್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ�ಾು�್����ದ.್ಇ��್ ತ�ಾ�ಾದ್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅಾ�ಾು�್ಒಂದು್್
�ೌಂ�ಬೆ್೨.೫್�ೌ�ಾುನಗಂ�ೆ್ುಾಅದ.್ಇದು್೫೦್�ೆಂ�ಬೆ್ಸುಾಾ.್�ೕಬೆ್ಮುಂ�ೆ್ಇ�ೕ್�ಶ�ವ�ೆ�ೕ್ಆವಅ�ದ್
ಸಂ�ೆ� ಂದು್�ಾ�ವಂಭ�ಾ�ತು.್
�ಾ�ವಂಭದ್�ಾನಗ��್ಬಣ್�ಾಸು್�ೆ�ಾ�ಾ್ಇವ�ೌ�.್�ತವ��್ುಾಡ�ೇ�ಾ�ತು.್ಆ�ೆ��ಡ್ಪಂ�ೆ��್
ುಾ��ೇ�ಂಗ್�ೈ�ೆಪ�ರ,್ತ�ಾಅ�ಾ್��ಾನದ್ಮುಖ�ಸ�,್ಆ��ಪ್ುಾ��ೇಜರ,್�ಾ��ಾತು್��ಾನದ್�ೇ�ಾವ,್
�ೕಬೆ್��ಧ್ಬು�ೆ�ನಗಾು�್ ೌಂಪಅಸ್�ೇ�ಾ�ತು.್್�ಾಪಷು�್ಜಾ್ಮತು�್ಸಂ�ೆ�ನ�ಬೆ್ ವಾ್ಪಂ�ೆ��್ ಬೆೆ್ಮತು�್
ವಾು್ತ�ಾಅಸುವ್�ಶ�ಣದ್ ಬೆೆ್ುಾ��್�ೊ�ೆ�ತು.್ಇದೌ��ೇ್�ಾ�ೇ್��ಾಶ�್(quarry) ಮತು�್ನ�ನ�ಬೆ್
�ೇ�್�ೕ�್ತಾ�್ಉತ�ಾ�ದ್ ಬೆೆ್ ����ೊ��್-್್ತಾ�್�ಶ�ಣದ್ಶ��್ �ಾವ,್್ ದವ್ಸ�ಾ��ಂದ್ ಂ�ೆ �ೆವ�ದು್
ತ�ಅತ�ಾನುತ��ೆ,್ಇದ�ೆ�್ಜಾ ೌದ್ ವಶ�ಪ�ೆ್ಪ��.್
ತಾಬೆ್�ೇ�ದ�್ ಬಣ್ಮತು�್ ಸಬ�ಾವ್�ೊ�ೆತ್ಾಂತವ್ಆ�ೆ��ಡ್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅ��ಾ್ತ�ಾಅ�ೆ�ಾು�್�ಾ�ವಂ��ದ.್ತಾ�್
��ಮದು�್ �ೆ�ಾ�್ುಾಡ ೌು�ದು್ಎಂ ುದಾು�್ಪ�ತ� �ಾಾ್�ೋಅಸೌು್ ವಾು್�ುವ�ಾಜ್ಆಸ�ವಾಾು�್�ೕ �ೆಬೆ್
ಆ�ಾ���ದ.್�ೆ���ಂದವ��್ ಮೂವತು�್ �್ಆಗದ್ನುಂ��ಾು�್�ೋ�್ ದವ��್ಆ್ದ�ವ�ವಾು�್ತುಂ �ಾ�ತು.್
ದ�ೆ�್�ೆಂ�್ತನು��ಾನ್ಇ�ೕ್�ೆ���ೇ್��ೇಅದಂ�ೆ್್�ಾಸ�ಾ�ತು.್ ೃಬತ್ಬಾತ�ದ್ ಂ�ೆ ಂದು್
ಸ�ೌ�ಾ�ತು.್ಪಅ�ಾಮ್–್�ಾಜಮಾ��ೆ್ಮತು�್ �ಾವ್ಪ��ಾವ.್ ವಾ್�ಾಂಾ��ೆ���್ �ಾ�ವಂಭದ��್ಾೂವು್
�ೌಂಡು್ದ�ವ�್�ುಾ�ಣ�ಾಾದ��ೆ್�ಾೌಪ��ೕಣ್ ದು್�ಂನ�ಬೆ್ಎವಡು್್�ನ್ಆ�ತು.್
-
18
�ೆ�ೋ�ೇ�ಂಗ್�ಾ��್(ಮುಚ�ಗ)
ಆ�ೆ����ಬಾದ�ೋ್ಬನೌು್�ಾ��್ಎ�ಾ�್�ೆೌಸ.್ಸ�ಾ್�ೕ�್ಎ�ೆ�್�ೕಪ�ಂದ್ಪ�ಜ��ಸು��ದ�್ ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ.್
�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್ದ�ವ�್ಮತು�್ ನನ್�ೌಡವುನಗ್�ಶ�ಣ�ೆ�್ ಬಾಧ�ಾದ್ಶ��್ ಇದ�ದು�್ ಸಅ�ೕ.್ಆದ�ೆ್ ದಾು�್
ವ�ವ��ತ�ಾದ್ಅೕ����,್��ಂತ�ಣ�ೆ�್ಒಗಪ��್
�ೊ�ೕ�ಸುವ�ದು್�ೊಡ�್ ಸ�ಾೌು್ಎ��ತು�.್
೧೮೬೪ವ��್ ವಾು್�ೆ�ೋ�ೇ�ಂಗ್�ಾ��್ಎಂ ್
�ೊಸ್�ಾಾಾವಾು�್ಪಂಡು��ದ.್ಒಂದು್
�ೊಗ�ೆ���್�ಶ�ಣವಾು�್ಒ�ಾ�ಾ್ಇಅ�,್ ದವ್
�ೆ�ೆದ್ತು����್ ಮವದ್ಚೂಅಾ್ಮೂೌಪ್
�� ಂದಾು�್ ಂ��ದ.್ಇದು್ಪಅ�ಾಮ�ಾಅ್
ಎ��ದವೂ್�ೆಚು�್ಪ�ುಾಣದ್�ಶ�ಣ�ದ���್
ದ �ಾದುದೌ�್ ಎ��ತು.್ಪಅ�ಾವ್ಪ�ಮ�ಾಾ್
ಆ�ೆ��ಡ್�ಾದವಸದ್ಫ���ೇಟ್(mercury್
fulminate)್ಎಂ ್���ಾು�್ವಸು�ವಾು�್ ೌ�್ಪ�ುಾಣದ��್ �ೈ�ೊ�ೕ್ಾ��ೆಅನ್�ೊ�ೆಾಅ�ದ.್ ದ�ೆ�್
�� ಂದಾು�್ಒದಾ�ದ.್ಇದು್ ತ�ಂತ್ಸಮಥ��ಾದ್�ೊ�ೕ�ಪ್ಎ��್ ದವ್ತ�ಾಅ�ೆ���್�ೊಸ್ ಾಾ��ವಾು�್
�ೆ�ೆ�ತು.
ಆ�ೆ��ಡ್ಎವಡು್��ೋಧನಗಾು�್
ಎದುಅಸ್�ೇ�ಾ�ತು.್ಒಂದು,್
�ೊಸ�ೇಾಾೂ�್ಒ���ೊಗ�ದ್ಜಡ್
ಸುಾಜ್ಮತು�್ಸ�ಾ�ವ್ವ�ವ�ೆ�,್
ಎವಡು,್ ವಾ್ಪ� ೕನ�ಾ�ೆ���್
ಉಂ�ಾದ್ �ಾಬುತನಗಾು�್
ಎ����ದು್ ವಾಾು�್“ಮಾುಜ್
ವೂಪದ��್ ಂದ್�ಾ ಸ”್ಎಂ�ೆೌ�್
ಪ�ೆದ್ುಾಧ�ಮ.್್
ಜ�ಾ��ಾ��ವಾು�್�ದ�ೌು್ಆ�ೆ��ಡ್
��ಂ���್ �ವುನು�ಾ�್
�ಾಷಣನಗಾು�್�ೕ�,್ಪ���ೆನಗ��್ಪತ�ನಗಾು�್ �ೆದು,್ಪ�ದಶ�ಾನಗಾು�್�ೕ�್“ಸಮಥ��ಾದ್�ೊ�ೕ�ಪ್ವೂ�ತ�ಾನ್
�ೇ�ಾದ�ೆ್�ಾವ�್�ೋವ�ನಗ�್ ��ಾ��”್ಎಂದು್���ದ.್್
�ೆ�ೋ�ೇ�ಂಗ್�ಾ��್ ಗ�ೆ�್�ೊಸ್ವೂಪ
ಂ�ೆ�್�ೕ�ಅ�ವುವ್�ೆ�ೋ�ೇ�ಂಗ್�ಾ��
-
19
�ೆೌ�ೇ್ವಷ�ನಗ��್ ವಾು್ಜಮ��,್�ಾ�ೆ�,್��ೕಡನ್ಮತು�್ ಆ���ಾನಗ��್ ಘ�ಪನಗಾು�್�ೆ�ೆ�ುವ�ದು್
�ಾಧ��ಾ�ತು.್ಾಂತವ್ಇಂಬೆ�ಂಡ್ಮತು�್ �ಾ��ನಾ��್ ಪೂಡ.್�ಪ�ವವ್�ೕ�ೆ್�ಪ��ನಗಾು�್�ೆೌ���್ಸ�ಸ�ಾವ�ೆ್
ವಾು್ಊವಾು�್��ು�್ ��್ಇ��್ಸಂಚಅ�ದೂ�್ ಉಂ�ು.್ತ�ಾಅ�ೆ್ಮತು�್ಘ�ಪನಗ್ಸಂಂೆ�್�ೆಚು���ದ�ಂ�ೆ್ಾಪ�್
ಸಂ�ೆ�ನಗ�್ಬು���ೊಂಡವ�,್ಾಪ�್ �ೆ�ೕಷಪವು್ಉದಗ��ದವು.್್�ೋ�ು�,್ಪ�ೇಅ್ಬತ��ೇ್��್ಇೌ�್ ಎ��ತು.್
೧೮೮೦ವ���ೂ್ ವಾು್ಇಂತಬ್ತಪ�ಾವುನಗ್ಇತ�ಥ�ದ��್�ೊಡಾದ�್ಎಂದ�ೆ್ ಶ����ಾನುತ��ೆ.್ ವ�ಬೆ್
ಬಗ�ಾಾ್ತ�ೆ�ೋವ�್ತಂದ್ವ���್ಎಂದ�ೆ್�ಾ�ಫ�ರ್(Shaffner)್ಎಂ�ಾತ.್ �ಅ�ಾದ��್ಈ್ಉದ�ಮದ��್
�ೊಡನುವ್ಆ�ೆ್ ವ�ಬೆ.್�ೕಬಾಾ್ಆ�ೆ��ಡ��ಬೆ್��ಮದು�್ತ�ಾಅಸೌು್ �ಅ�ಾದ್�ೇ�ೆಂಟ್�ೊ�ೆ�ುವ�ದಾು�್
ತ��ಸೌು್�ಾ�ಾ್�ತ�ನಗಾು�್ುಾ�ದ.್“�ಾ�ೇ್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್�ಶ�ಣವಾು�್ಪಂಡು��ದದು�್ಎಂದು್�ಾ�ಸ್
�ೊವ�.್ಆ�ೆ��ಡ��ಂದ್ಬಣ್�ೕಗ�ವ್ಪ��ತ�್ುಾ�ದ.್ಆದ�ೆ್�ಾ��ಾೌ�ದ್�ೕುಾ�ಾ್ ವ�ಬೆ್�ವುದ��ಾಾತು�.್್
�ಅ�ಾ್
ಆ�ೆ��ಡ�ಾ್ಮುಂ�ಾ್ನುಅ್ �ಅ�ಾ್ಆಾತು�.್೧೮೬೬ವ��್ ���್ಪ��ಾಸ್�ೈಬೊಂಡು್ತಾ�್ಉ����ಾು�್ಮತ�ಷು�್
�ಸ�ಅಸುವ್ ೕ�ೆ�ೆ್�ಾ��ೊಂಡ.್ �ಅ�ಾದ��್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್ ಬೆೆ್ ಬೌವವ�ದ�ವೂ್ ದಾು�್�ಾಾಸುವ��್
�ೋವುವ್ �ಾ�ದ್ ಬೆೆ್ ಬು್ ಾುುಾಾ�ತು�.್�ೕಸದ್�ೕ�ೆನಗ��್ ದಾು�್�ಾಾಸುವ�ದು್�ಾ�ಣ�ೆ�್ಮತು�್
�ೈ�ಾೌುನ�ಬೆ್�ಾ�್ಎಂ ್ ೌ�ಾದ್ಾಂ��ೆ.್ಇದಾು�್ ೌ�ಬೆ�ೆ�ೌು್ಆ�ೆ��ಡ್ತ�ೊ�ಡ�ೆ್ಸ�ಾ್ಎವಡು್ಇಂತಬ್
�ೕ�ೆನಗಾು�್ಒ�ು���ದ�.್�ಾವ್ ಣದ�ಾ�ದವೂ್ �ಾ�್ಸಂಭ�ಸ ಬು�ಾಾತು�.್ಇದೌ��ೇ್ಆ�ೆ��ಡ್ಆನ�ಸೌು್
�ೆೌ�ಾನ�ದ�ಂ�ೆ್ಾೂ��ಾ��ಾ್�ೊ�ೆಲ್ಒಂದವ��್ಇ�ದು�ೊಂ�ದ�್ಜಮ�ನ್ಪ��ೆ �್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್ಉಗ�್
�ೕ�ೆನಗಾು�್ಒಂದು್ಮವದ್�ೆ��ಬೆ���್ಇಅ�್ ದಾು�್ ���್ಅ�ೆಪ�ನ್ �್��ು�್�ೋದ,್�ಂ�ವುಾ್ ವ�ೌ�.್
ಒಂ�ೆವಡು್�ಾನಗ್ಾಂತವ್�ೆ��ಬೆ�ಂದ್�ೊಬೆ್ಆಡ�ಾವಂ��ತು.್ಪೂಡ�ೆ್�ೇವಪ�ೊ �್ ದಾು�್ವ�ೆ��್�ೕ�ೆ್
ಇಅ�್ �ೕಸಅಬೆ್�ೕನ್ುಾ�್�ೇ�ದ.್ ವಾು್�ೕಾಾು�್�ೆಗಾಡುವ್ಮುಂ�ೆ�ೕ್�ಾಅ್ಆ�ೊ�ೕ�್ಸಂಭ��ತು.್
೧೯್ಜಾಅಬೆ್ಬಾ��ಾ�ತು.್ಇದೌ��ೇ್ �ೇ್ಸಮ�ದ��್ �ಾನವದ��್ ್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್�ೊತ�್ಎವಡು್ಬಡನುನಗ��್
�ೊ�ೕ��ೆನ�ಾಾ್೧೨೦್ಜಾ್ಮ��ದ� �ೌ�ೆ್�ಾಪಷು�್ಜಾ್�ೋವಾ�ಾುಭ��ದವು.್ದೂವದ್ಆ�ೆ�ೕ��ಾದ���ೂ್
ಒಂದು್ �ಾಬುತ�ಾಾ್�ಾಪಷು�್ಜಾ್ ಸು್�ೕಾದವು.್್ಪ���ೆನ�ಬೆ್ಸುಾೆ ೕ್ಸುಾೆ!್ �ಅ�ಾ್ಆ�ೆ��ಡ�ಾಾು�್
ವುಾ��ೊಂಡ್�ೈಖಅ�ಾು�್�ೇಗ್�ೇ�ಾಾ�ೕ್ಇೌ�.್ �ಾಬುತನಗ್ಪ�ಷ�ುಾ�ೆ್ ವಾ್�ೊವ�ಬೆ!್್
ಬಡಾ�ದವ�ೇ್ಆ�ೆ��ಡ್ಾೂ��ಾ��ಾ್�ೕ�ರ್ಮುಂ�ಾದವವಾು�್�ೇ�್ುಾ�್ತಾ�್��ಮದು�್ ಂತಬ್
�ಾ��ಾಅ�ೌ��ೆಂದು್�ಾ��ದ.್ �ೌ�ೆ್ಪ�ದಶ�ಾನಗಾೂ�್�ೕ�ದ.್ಪ� ೕಜಾ�ಾನ�ೌ�.್ ವಾ್ ಬ�ಾೌಾು�್
�ಅಪಾ�ವು್�ೇಗ�ವ್������ವ�ೌ�.್ಪ���ೆನಗ್ಸಂ�ಾದ�ೕ�ನಗ�್ಮತು�್ ಓದುನವ್ಪತ�ನಗ�್ ವಾಾು�್“�ಾವ�್
ಮತು�್ �ಾಬುತನಗ್ಬಅ�ಾವ”್ಎಂದು್ವ���ದವ�.್್
-
20
ಎ�ೆ�ತ�್ಆ�ೆ��ಡ.್�ೈ�ೊ�ೕಾ��ೆಅನ್ಇಾೂ�್ಸುಾಾಅಸ್�ೇಪು.್ ದಾು�್�ಾಬಾ��ೆಬೆ್ ೕನ�,್�ವ�ಾ��ಾಅ್
ಎ�ಸ�ೇಪು.್ಾೂ��ಾ��ಾ���ೕ್ಒಂ�ೆವಡು್ಪ� ೕನನಗಾು�್ುಾ�ದ.್�ೕ�ೈಲ್ಆ�ೊ��ಾಲ್(ಒಂದು್ ಬೆ�್
ಮಧ��ಾವ)್�ಶ�್ುಾ�ದ�ೆ್�ೈ�ೊ�ೕ