362 Derman Tıbbi Yayıncılık Derman Tıbbi Yayıncılık 1
Özgür Baysal
Serebral Palsi
• Prenatal(gebeliğinbaşlangıcındandoğumeyleminekadarolansüreci),Perinatal(doğumeylemininbaşlangıcıileyaşamınilkyedigünü),Neonataldönemilk7-28gü-nünü,Postnataldönem29.günileikiyaşarasındakisüreçte,• Serebralmotorkorteksinkalıcıolaraketkilendiği,• İlerleyiciolmayannöromuskulerhastalıktır.
Risk faktörleri Prenatal• Kalıtımsalhastalıklar,• Enfeksiyonlar(TORCHgrubu),• Anneninmetabolikhastalıkları(DM,tiroidhastalıkları,gebeliktoksemisi),• İntrauterinanoksiyadafetalkanakımınınazalması,• Rhuyuşmazlığı,• İlktrimesterderadyasyonamaruzkalma,• Sigara,• Alkol,• Komplikasyonlugebelik,• Kanama,• Prenatalbeyinkanaması,• Beyin,damarveiskeletyapılarınınbozukgelişiminebağlıgelişimseldefektler
Neonatal• Prematürite(36.haftadanöncegerçekleşendoğum),• Düşükdoğumağırlığı(<2500gr),• Büyümegeriliği,
Kit
ap B
ölümü
DERM
AN
DOI:10.4328/DERMAN.3523 Received:16.04.2015 Accepted:17.04.2015 PublishedOnline:30.04.2015CorrespondingAuthor:ÖzgürBaysal,OrtopediveTravmatolojiKliniği,Dr.LütfiKırdarKartalEğitimveAraştırmaHastanesi,34890Kartal,İstanbul,Türkiye.E-Mail:[email protected]:+902164413900-1421
Derman Tıbbi Yayıncılık 363
Serebral PalsiSerebralPalsi
Derman Tıbbi Yayıncılık 2
• Zordoğum,• Anormalgeliş,• İntrakranialkanama,• Travma,• Enfeksiyon,• Bradikardivehipoksi,• Konvulziyonlar,• Hiperbiluribinemi
Postnatal • Travma,• Enfeksiyon,• İntrakranialkanama,• Koagulopatiler
Sınıflandırma• Fizyolojik,anatomik,fonksiyonelolaraksınıflandırılabilir.• Fizyolojik(spastik,atetoz,ataksi,mikst)• Anatomik(hemipleji,dipleji,tripleji,quadripleji)• Fonksiyonel(motorvefonksiyonelsistemsınıflandırılması;hastalarınyürümeka-biliyetleriveyürümeyardımcılarıkullanmadurumlarınagörebirdenbeşekadardere-celendirilen,1;eniyivebağımsızmobilizeolan,5;enkötüvefonksiyonelolarakyar-dımsızhayatınıidameettiremez)(Şekil1)
Klinik değerlendirme• Serebralpalsitanısındanşüpheedilenhastanınilkolarakanamnezindeprenatal,perinatalvepostnataldönemlerindehastanınbeyinfonksiyonlarınıetkileyecekriskfaktörleridetaylıolaraksorgulanmalıdır.• Hastalarındetaylıanamnezisorgulandıktansonrahastanınnörolojikmuayenesiyapılmalıdır.
Şekil1.Motorvefonksiyonelsistemsınıflandırılması
364 Derman Tıbbi Yayıncılık
Serebral Palsi SerebralPalsi
Derman Tıbbi Yayıncılık 3
Ortopedik tutulum• Eklemlerdekontraktürler(Şekil2)• Kırıklar• Üstextremitedefromiteleri(Omuzinternalrotasyonda,önkolpronasyonda,dirsekfleksiyonda,elbilekfleksiyon-da,başparmakavuçiçindeveparmaklardafleksiyondeformitesi)• Kalçasubluksasyonlarıveçıkık(motorvefonksiyonelsistemsınıflandırılmasınınderecesinegörekalçasubluksasyonundançıkığakadardeğişebilir.)• Spinaldeformiteler(skolyozensık)(Şekil3)• Ayakdeformiteleri(ekindeformitesi,halluksvalgus,ekinovalgus,ekinovarus,kavusdeformitesi)• Yürümebozuklukları(parmakucundayürüme,makaslayarakyürüyüş
Şekil2.Serebralpalsilihastadaayaktutulumu,ekindeformitesi
Şekil3.Omuzyükseklikasimetrisi,skolyoz
Derman Tıbbi Yayıncılık 365
Serebral PalsiSerebralPalsi
Derman Tıbbi Yayıncılık 4
Klinik özellikler• Hayatınilk2yılındaortayaçıkar• Primerolarakanormaltonus,motorkontrolünkaybı,dengeninsağlanamaması• Sekonderolarak(büyümevespastisiteileilişkiliolarak)• Spastisitevekontraktürler,üstextremitedeformiterlere,kalçaçıkığınavespinaldeformiteyenedenolur.• Hasta2yaşınakadarbağımsızolarakoturabiliyorsailerideyürüyebileceğiöngö-rülebilir.• Hastalardeğerlendirilirkenönceanamnezde;perinatalöyküsü,büyümevegelişmedurumu,öncekigördüğütedavilersorgulanır.• Hastalarınfonsiyoneldurumu;beslenme,solunum,oturmaveayaktadurma(pos-tür),üst-altextremitefonksiyonları,konuşmaözelliği,görme–duyma
Fiziksel özellikler • KasiskeletsisteminineklemROM,kastonusu,eklemkontraktürlerivemotorgücüdeğerlendirilir.• Hamstringkontraktür• Kalçakontraktür• Vertebramuayenesi;spinalbalans-omuzyüksekliği,pelvikoblisite(Şekil3)
Radyolojik özellikler• MRG;beyinbeyazcevherlezyonları(%56),gricevherlezyonlar(%18),beyinmal-formasyonları
Serebral palside ortopedi dışı tutulum• Zekageriliği(%50),• Epileptiknöbetler(%50),• Görmebozuklukları(%25-60),• İşitmekaybı(%12),• Konuşmavedilbozuklukları,• Solunumsalproblemler,• Davranışbozuklukları,• Gastrointestinalproblemler,• Mesanevebağırsakdisfonksiyonu,• Oromotorproblemler,• Dentalproblemler
Tedavi• Cerrahi dışı tedavi; fizik tedavi, breys/ortez, medikal tedavi (spastisite),Botox(botuliniumtoksinA),Baklofen(intatekal)Cerrahitedavi;• Yumuşakdokuprosedürleri;tenotomiler,tendonuzatmaları,tendontransferleri• Rizotomi• Kemikdeformitedüzeltme
Kaynaklar1.ReviewofOrthopaedics,6thEdition,MarkD.MillerMD,StephenR.ThompsonMBBSMEdFRCSC,JenniferHartMPASPA-CATC,animprintofElsevier,Philadelphia,Copyright20122.AAOSComprehensiveOrthopaedicReview,JayR.Leiberman.PublishedbyAmericanAcademyofOrthopaedicSurge-
366 Derman Tıbbi Yayıncılık
Serebral Palsi SerebralPalsi
Derman Tıbbi Yayıncılık 5
ons,RosemontIL.Copyright20093.OrthopaedicKnowledgeUpdate10,JohnMFlyn.PublishedbyAmericanAcademyofOrthopaedicSurgeons,Rose-montIL.Copyright20114.Tachdjian’sPediatricOrthopaedics.4.Basım,2007.JohnHerring5.5.ÇocukOrtopedisi.2012.EmreÇullu.BayçınarTıbbiYayıncılık6.NovakI,McIntyreS,MorganC,CampbellL,DarkL,MortonN,StumblesE,WilsonSA,GoldsmithS.Asystematicreviewofinterventionsforchildrenwithcerebralpalsy:stateoftheevidence.DevMedChildNeurol,2013.55(10):p.885-910.