Download - Critical appraisal of kshara kalpana
H
A
S
S
A
N
S
D
M
C
A
H
WELCOMES U ALL 1
2
CRITICAL APPRAISAL
OFKSHARA
KALPANA PRESENTER
Dr. D. SEETARAMA KISHORE
2ND YEAR P.G. SCHOLAR
Dept of RS & BK
GUIDED BY
Dr. GOVINDA SHARMA. K
ASSO. PROFESSOR
Dept of RS & BK
3
CONTENTS
REVIEW ON KSHARA
METHOD OF PREPERATION
OF KSHARA
ANALYTICAL TEST OF KSHARA
RESEARCH WORKS ,
DISCUSSION& CONCLUSION
INTRODUCTION
SHABDA KALPADRUMA
चर - To move AMARA KOSHA
चार - Dahana
U
T
P
A
T
T
I
4
Su.su.11/4
Ch.chi.5/58
AIM
5
6
•Kshara = Rasa •Gunas Of Kshara•Kshara In Gulma•Kshara Gutika•Kshara Gritha
•Sutra Sthana-Kshara Paka Vidhi•Kshara In VranaChikitsa•Arshas Chikitsa
Kasisa guna = KsharaParada samskaraShilajith shodhana, Rajavarta shodanaKankshi satwapatana – kshara mardanaKshara traya& kshara panchka
UTPATTI
KHANIJA
• NAISARGIKA – Surya, Tankana
• KRITRIMA – Sodium borate
PRANIJA
• SHANKA, SHUKTI, PRAVALA, KAPARDIKA
VANASPATIJA • CHINCHA, ARKA, PALASHA
VARGEEKARANA
DVI KSHARA
TRI KSHARA
KSHARA PANCHAKA
KSHARA
ASHTAKA
PRAYOGA
• Internal use
• KsharodakaPANIYA KSHARA
• External use PRATISARANIYA
KSHARA
VEERYA
MRIDU
MADHYAMA
TEEKSHNA 7
UPAKARANA
8
Drug Rasa Guna Veerya Vipaka Karma
APAMARGA Tikta, katu Teekshna, sara Ushna KatuKapha vata
hara
PALASHA Tikta,
kashaya, katuLaghu, snigdha Ushna Katu
Vata kaphahara
arshaghna
TILA Madhura,
kashaya, katu, tikta
Guru, snigdha Ushna Katu Vata hara
SNUHI KatuLaghu, teekshna,
snigdhaUshna Katu
Kapha vatahara
MULAKA Katu Laghu, teekshna Ushna Katu Tridosha hara
ARKA Katu, tiktaLaghu, ruksha,
teekshnaUshna Katu Vata hara
9
GENERAL METHOD OF PREPARATION
1:6
Shoshanakarma
Burning
Obtainedash
SthapanaGalana
Go mutra varna
Boiling
Obtained kshara
Weight Storage 10
SHOSHANA AGNI JALA
STHAPANA GALANA
11
Kutaja, Palasha, Ashwakarna, Paribhadra, Vibitaki, Aragwada, Tilvaka, Arka, Snuhi, Apamarga, Patala, Naktamla, Vasa, Kadali, Chitraka, Putika, Indravriksha,
Asphota, Aswamaara, Saptacchada,, Agnimantha,
Gunja,koshataki
MRIDU
MADHYAMA TEEKSHNA
PRATIVAPAOF
KSHARA
12
SUSRUTA SAMHITA
• 1 : 6
• Kept for over night
• 21 times
YADAV JI TRIKAM JI
• 1 :6
• Kept for over night
• 21 times
AYURVEDA SARA SANGRAHA
• 1 :8
• 2 to 3 days
• Filter 4 folded cloth
• 7 times filtration
SHARANGADHARA SAMHITA
• 1 :4
• Kept for over night
AYURVEDA PRAKASHA
• 1 :4
• Kept for over night
RASATARANGINI
• 1 :4
• 3 hrs
• Filter- 3 folded cloth
VARIOUS OPINIONS
13
CHAKRADATTA
• 1 adhaka (3.072kgs) bhasma + 1 drona(12.288kgs) water boil reduced to 1/4th
filter
• Add Shankha churna1 kudava boil till it become semisolid consistency .Then add sarja kshara, yavakshara vasachurna ... boil and then kshara is obtained
GADANIGRAHA
• Apamarga, palasha, kadalikandha kshara are mixed and 1 drona of them is added with 6 drona hot water boil it till that kwatha become pichilaand red colour
• Then it is filtered for 21 times
• To this add 2 kudava of sarjakshara and boil . To this 8 palaof shanka nabhi bhasma is added & boiled till bubbles appears
14
Contd ....
ON GOING RESEARCH WORK
15
16
G
U
N
A
S
CHARAKA SUSRUTA VAGBHATA
TEEKSHNA NA, ATI TEEKSHNA NA,ATITEESHNA
USHNA NA,MRDU MRDU
LAGHU SUKLA SLAKSHNA
ROOKSHA SLAKSHNA PICHILA
KLEDANA PICHILA SEEGRAGA
PACHANA AVISHYANDI SITA (swetha)
VIDARANA SHIVA SIKHARI
DAHANA SHEEGRA SUKHANIRVAPYA
DEEPANA AVISHYANDI
CHEDANA NA ATIRUK
AGNI PREDOMINANT 17
SUSRUTA ASHTANGA HRUDAYA
ATIMARDAVA ATI USHNA
ATISWETA ATI SITA
ATYUSHNA ATI TIKSHNA
ATITEEKSHNA ATI MRUDU
ATIPICHILA ATI TANU
PRASARANASHILA ATI GHANA
SANDRA ATI PICHILA
APAKVA VISARPA
HINADRAVYATAHIAUSHADHI
HINA PAAKA 18
SUSRUTHA CHARAKADAHANA KLEDANA
PACHANA PACHANA
DAARANA VIDARANA
VILAYANA DAHANA
SODHANA DIPANA
ROPANA CHEDANA
SOSHANA ARSHOGHNA
STHAMBHANA
LEKHANA
KRIMIGHNA
AMAPACHANA
KUSHTAGHNA
VISHAGHNA
MEDOGHNA 19
TANKANA KSHARA
Ayurvediya . Prakasha –Uthphullitha
Rasa.Tarangini – Nirmalini karana
1part +24 parts water
Filter & boil it
SARJA KSHARA
Rasa Tarangini - Ustra priya(kshudra daruharidra)
1 :8
Over night, 7 times filter
SURYA KSHARA
Rasa.Tarangini – 1part + 4 parts cold water then filtered boiled
Rasa.Tarangini – 1 part + ½ part hot water
Filtered filterate is cooled by its own
YAVA KSHARA
Rasa Tarangini - Yava
1:8
Over night
7 times filter
RASA TARANGINI
20
21
KSHARA PAKA PAREEKSHA
• If Kshara burns the Eranda naala in 100 matra kala then it is considered as a good kshara – Chakradatta- Arsha chikitsa prakaranam
• It should produce tingling sensation when kept on tongue 22
ORGANOLEPTIC CHARACTERS
Colour, Taste, Odour Appearence
PHYSICO CHEMICAL TEST
Determination Of PH, Total Ash Value, Loss On Drying,
Specific Gravity,
Refractive index
QUALITATIVE & QUANTITATIVE TEST
Determination of sodium & pottasium ion , Carbonate & Bicarbonate, Alkalinity
CHROMATGRAPHIC STUDY
G.C.M.S
23
24
Durbala, Baala, Vridha, Bhiru,
Sarvanga Shula, Udara Roga, Raktapitta,
Garbini, Pramehi,
Urakshata
It Should Not Be Used In
Places Such As, Marma, Sira,
Snayu, Sandhi, Tarunasthi,
Anyatha VartmaRoga
Shuna Gaatram, Asthi Shulina,
Anna Dweshina,
Hridaya SandhiPidaupdruta
CONTRA INDICATIONS Acc to Physical & Mental state of patient Acc to Sites Acc to Diseases
25
Wood ashes contain potassium & sodium carbonate
Lime stones & sea shells contain calcium carbonate
Carbonate decomposes in to calcium oxide
Quick lime & carbon dioxide will escape in to air
Calcium oxide reacts with water vigorously & gives potassium sodium carbonate & gives rise to calcium carbonate (precipitate)
Alkali hydroxide remains in solution which may be concentrated by boiling to
different extents
MODERN CONCEPTOF
KSHARA
26
KSHARA IN DIFFERENT DOSAGE FORMS
• KSHARA GUTIKA - Panchakola, Talisapatra, Maricha, Tvak, Palasha & Mushkaka Kshara, Yava Kshara , PuranaGuda – Pills Are Made & Kept In Heap Of Ash Or Mushkaka Kshara
• KSHARA GRITHA – Bida, Sauvarchala Lavana, Svarji Kshara& Yava Kshara, Saptala,kantakari & Chitraka (GrahaniDosha Chikitsa)
• APAMARGA KSHARA TAILA - Bhaishajya Ratnavali
27
Contd....• KSHIRA SHATPALA GRITHA - YAVA KSHARA - (A.H. Chi. 5/22-23)
• AVILTOLADI BHASMA (KSHARA) - Sahasrayoga
• VAJRA KSHARA - (B.R. Gulmadhikara – 63)
• PANAVIRALADI BHASMA(KSHARA) – Sahasrayoga
• KSHARA PARPATI - (Sidha Yoga Sangraha )
• KSHARA VASTHI - (Chakradatta –Niruhadhikara)
• KSHARA SUTRA - (Chakradatta 11th AD)
• KSHARA VARTI – Reasearch work
28
KSHARA KALPANA IN SDM TEACHING PHARMACY
KSHARAMLA
29
• Shodhitanavasadara
1 part
• Surya kshara
2 parts • Saindhava
lavana
4 partsNIMBU RASA Q.S
PUBLICATIONS THE PHARMA INNOVATION – JOURNAL Vol. 3 No. 2. 2014
• Preparation of mulaka (Raphenus sativus linn.) Kshara – a practical approach
Sujata Waddar , Prasanna N Rao , BJ Gopi Krishna, Arun Raj GR , Shridhar Waddar
A Case Report - Asian Journal of Modern and Ayurvedic Medical Science
• Effect of Kshara preparation on Necrotizing Fasciitis : A Case Report - Dr.Gaurav Singh Rathore
• Pharmaceutical standardaisation of Apamarga kshara obtained in three different washes – Hashmukh Jadav – Jamnagar
30
RESEARCH WORKS
• Effect of Pratisaraneeya kshara in Nadi vrana with special reference to Pilonidal sinus – Dr. Avnish pathak(Dept – Shalya tantra)
• Effect of Palasha kshara sutra in the management of Bhagandhara - Dr. Mahesh (Dept – Shalya tantra)
• Efficacy of Apamarga paneeya kshara in the management of Mutrashmari – Dr. Mohan Krishna (Dept – Shalya tantra)
31
ON GOING RESEARCH WORK• Comparative Clinical study on efficacy of Palasha kshara
and Tankana in karnini yoni vyapat – Dr. Lumi bhagat(Dept- Prasuthi tantra & stree roga )
• Effect of Apamargadi teekshna pratisaraniya kshara in the management of Ardra arshas - Dr. Kiran kumarReddy (Dept – Shalya tantra)
• Pharmaceutico Analytical and experimental evaluation of kadalikanda Paneeya kshara vis a vis Ashmarighnaproperty - Dr. Arun. C.H. (Dept- Rasashastra & Bhaishajya kalpana)
32
ON GOING RESEARCH PROJECT
• Physico chemical characterisation of ksharaashtaka & their comparison with tankanaDr. Basavaraj Y. Ganti, Dr. Govindasharma K.
33
DISCUSSION• A wide range of references are in our classics
• Both internal & external administration
• Herbs used for extraction of kshara are with tikta, katu rasa pradhana, ushna virya, katu vipaka, vatahara property
• Teekshnata of the kshara can be maintain by adding the respective prativapa dravyas
34
Contd ...
• Various method of preparations has been explained in different classical references
• Different procedures are involved in the method of preparation of kshara
35
CONCLUSION
Wide
Range
Restricted
To explore the studies on kshara kalpana both
pharmaceutically and therapeutically
36
REFERENCES
• SHABDA KALPADRUMA • AMARA KOSHA • SUSRUTA SAMHITA • CHARAKA SAMHITA • ASHTANGA HRIDAYA • SHARANGADHARA SAMHITA • BHAISHAJAYA RATNAVALI • RASARATNA SAMUCHAYA • RASATARANGINI• A.F.I.• DRAVYA GUNA VIJNANA TEXT BOOK – Dr. J.L.N. SHASTRY
• Standardisation & evaluation of guggulu based kshara sutra in the management of fistula in ano – by, rajneesh. V.Giri
PHOTOS COLLECTED FROM DEPARTMENT OF SHALYA TANTRA 37
38